naac.gov.innaac.gov.in/hindi/images/docs/Manuals/20122018-Self... · Web viewसांस्थिकप्रत्यायनम्. संस्कृतविश्वविद्यालयानां

Manual for Sanskrit Universities

सांस्थि�कप्रत्यायनम्संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां

स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य मार्ग�दर्शि��का

Institutional AccreditationManual for Self-Study Report

Sanskrit Universities

रावि�यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायतं्त संस्थानम्

पत्रालयपेटि�कासंख्या 1075, नागरभावि�, बेङ्गलूरु – 560 072NATIONAL ASSESSMENT AND ACCREDITATION COUNCIL

An Autonomous Institution of the University Grants CommissionP.O. Box No. 1075, Nagarbhavi, Bengaluru - 560 072

1


प्रका�कः विनदे�कःराष्ट्रि"यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायत्तं संस्थानम्पत्रालयपेटि�कासंख्या 1075, नागरभावि�, बेङ्गलूरु – 560 072

Published by :

The DirectorNational Assessment and Accreditation Council (NAAC)Autonomous Institution of the University Grants Commission P.B.No.1075, Nagarbhavi, Bangalore – 560 072, INDIA

Copyright © (NAAC)January, 2017

प्रवि)लिलप्यष्ट्रि,कारः © (रामूप्रप.)जन�री, 2017

स�0ऽष्ट्रि,काराः आरक्षि4)ाः । प्रकाशकस्य पू�ा7नुमति)ं वि�ना अस्य प्रकाशनस्य पुनःप्रकाशनं, अन्यथाक्रमेणोपयोगः अथ�ा अन्येन सा,नेन- �ैदु्य)ेन, यान्त्रिन्त्रकेण, छायाप्रवि)कृवि)माध्यमेन, अक्षिभलेखेन, अथ�ा सूचनासंर4णप्रणाल्या, पुनस्)त्प्रवि)कृवि)प्रान्त्रिप्)प्रणाल्या �ा प्रकाशनं विनविषद्धम् ।

All rights reserved. No part of this publication may be produced or utilized in any form or by means, electronic or mechancical, including photocopying, recording, or any information storage and retrieval system, without the prior written permission of the publisher.

मुद्रकः

Prited at :

2


The Committee to Develop a Separate Set of Norms for Assessment and Accreditation of Sanskrit Universities/Institutions

Prof. Radhavallabh Tripathi Chairman Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Sansthan, New Delhi

Prof. Hare Krishna Satapathy Co-Chairman Vice Chancellor, Kalinga Institute of Social Sciences (KISS)Patia, Odhisha

Prof. Ramesh Chandra Panda MemberVice – Chancellor, Maharshi Panini Sanskrit Evam Vedic Vishwavidyalaya, Ujjain, Madhya Pradesh

Prof. Shrinivasa Varakhedi MemberVice ChancellorKavikulaguru Kalidas Sanskrit UniversityRamtak, Nagpur , Maharashtra

Prof. Ramakant Pandey MemberDirectorInstitute of Distance Education,Rashtriya Sanskrit SansthanNew Delhi.

Prof. Viroopaksha V. Jaddipal MemberSecretaryMaharshi Sandipani Rashtriya Veda Vidya PratishthanVeda Vidya Marg: Chintaman Ganesh P.O. Javasiya, Ujjain -456 006, Madhya Pradesh

Dr. Ganesh Hedge Co-ordinatorDeputy Adviser National Assessment and Accreditation Council (NAAC), NagarbhaviBangalore.

3


संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां/संस्कृ)संस्थान्)राणां मूल्यांकनाय प्रत्यायनाय चमाग7दर्शिशकंा-विनमा7णसष्ट्रिमवि)ःः

1. आचाय�ः राधा�ल्लभवि*पाठी अध्यक्षःकुलपवि)चरः, राष्ट्रि"यसंस्कृ)संस्थानम्, न�देहली

2. आचाय�ः हरेकृष्ण�तपथी सह-अध्यक्षःकुलपवि)चरः, राष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठम्, वि)रुपवि)ःकुलपवि)ः, विकस् माविन)वि�श्ववि�द्यालयः, भु�नेश्वरम्ओविNशा

3. आचाय�ः रमे�चन्द्रपण्डा सदस्यःकुलपवि)ः, महर्षिषंपाक्षिणविनसंस्कृ)-�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः , उज्जष्ट्रियनी

4. आचाय�ः श्रीविन�ास�रखेडी सदस्यःसङ्कायप्रमुखः, कणा7�कसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, बेंगलूरुकुलपवि)ः कवि�कुलगुरु कालिलदास संस्कृ) वि�श्ववि�द्यालयःराम�ेकम्, नागपुरम् (महारा"म्)

5. आचाय�ः रमाकान्तपाण्डेयः सदस्यःविनदेशकः, मुक्तस्�ाध्यायपीठम्, राष्ट्रि"यसंस्कृ)संस्थानम्, न�देहली

6. आचाय�ः वि�रूपाक्ष वि�. जड्डीपाल् सदस्यःआचाय7ः, राष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठम्, वि)रुपवि)ः

7. उपपराम��का, डा. र्गणे� हेर्गडे समायोजकःराष्ट्रि"यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्, बेङ्गलूरु

4


न तज्ज्ञानं न तस्थिAल्पं न सा वि�द्या न सा कला।नासौ योर्गो न तत्कम� संस्कृते यन्न दृश्यते।।

(There is no knowledge, skill, learning-system, art, combination and action which is not found in Sanskrit.)

5


Preface

It is heartening that National Assessment and Accreditation Council (NAAC) has brought in new spirit into its process of assessment and accreditation. This has been attempted as a continuance of the NAAC‟s concern for ensuring that its processes are in tune with local, regional and global changes in higher education scenario. The revised process is being adopted from July 2017. The main focus of the revision process has been to enhance the redeeming features of the accreditation process and make them more robust, objective, transparent and scalable as well as make it ICT enabled. It also has reduced duration of accreditation process.

The revised process is an outcome of the feedback received by NAAC over a long period through various Consultative Meetings, Expert Group Meetings, which comprised of eminent academics representing the University and College sectors. In addition, the NAAC also solicited feedback through the web from the stakeholders and specifically from the academia during the Assessors Interaction Meetings (AIM). The entire revision exercise has successfully resulted in the development of an assessment and accreditation framework which is technology enabled and user friendly.

Higher Education is very important sector for preservation, creation, expansion and cultivation of knowledge. Sanskrit, being a repository of ancient Indian knowledge systems, forms a vibrant field. The Sanskrit commissions have emphasized over the need of establishing Higher Learning Institutions for Sanskrit education and the Interdisciplinary research involving Sanskrit based knowledge systems.

It is in the fitness of things that today India has 16 Sanskrit Universities and more than 500 Sanskrit colleges. The traditional system of education in the form of Gurukulas coming from the ages till recent times, the Sanskrit universities, at present have a lot to contribute to the future in terms of knowledge preservation and cultural heritage of the nation. It is observed that the focus should be on revamping the whole education system, bringing change in the research, strategic transformation of the Sanskrit institutions in tune with the needs of the day and most importantly the creation of new openings, avenues for jobs for Sanskrit graduates, while maintaining the sanctity as well as the rigorous nature of tradition intact. Needless to say that the unique nature of this tradition requires special care and attention.

There has been a constant demand for drawing separate norms for assessment & accreditation of the Universities that are cultivating specific areas under the Sanskrit based knowledge systems. The Ministry of Human Resource Development, Department of Higher Education, has constituted a Committee under the Chairmanship of Shri N. Gopalaswami, Hon’ble Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati. The Committee’s report and recommendations have been accepted by the MHRD for implementation. One of the recommendations of the Committee, is that “University

6


Grants Commission and NAAC may set up a separate set of norms for grants and accreditation purposes for Sanskrit Universities / Institutions”.

In view of the above, the NAAC constituted a committee to develop a separate set of norms in the form of Manual that includes Assessment Criteria, Key Aspects, Guidelines, indicators, etc. for Assessment and Accreditation (A&A) of Sanskrit Universities/ Institutions. The committee is headed by Prof. Radhavallabh Tripathi, Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Sansthan, New Delhi as its Chairman and Prof. H. K. Satpathy, Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati as Co-Chairman. The committee included the following members: Prof. R. C. Panda, Vice Chancellor, Maharshi Panini Sanskrit Evam Vedic University, Ujjain, Madhya Pradesh, Prof. Shrinivasa Verakhedi Dean, Karnataka Sanskrit University, Bengaluru, Prof. Ramakant Pandey, Director, Mukta Svadhyaya Peetham, (Distance Education) Rashtrita Sanskrit Sansthan, Janakpuri, New Delhi; Prof. Viroopaksha V. Jaddipal, Secretary. Veda vidya Pratisthan Ujjain, Madhya Pradesh (Professor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati) and Dr. Ganesh Hegde, Deputy Adviser, NAAC, Bengaluru as Co-ordinator. The Chairman and other members of the committee have worked hard to bring out this manual in a very short span of time and also the co-ordinator. No doubt their rich experience of academic administration and domain expertise has been useful for this purpose. I appreciate the efforts made by the translators in translating the manual in Sanskrit language. My appreciation is also to the committee members for their meticulous efforts in shaping Sanskrit version of this manual, which will hopefully go a long way for assessment and accreditation of Sanskrit Institutions.

Before releasing this document, the NAAC has consulted various stakeholders of Sanskrit education including Vice Chancellors and other faculty members of the Sanskrit Universities. In addition, the NAAC also solicited feedback by inviting suggestions and comments from other stakeholders through the web.. The entire exercise was done with a spirit of openness realizing that the NAAC needs to set higher benchmarks in consonance with the changes taking place particularly in higher education of Sanskrit domain. The approach adopted is integrative of inputs, process, outcome and outputs in an appropriately balanced manner suited to Sanskrit education process. These norms and guidelines that are fine-tuned with the current and keeping in view of the recommendations of Shri N. Gopalaswami committee for the future, which would enhance the quality education in Sanskrit Institutions. This Manual is organized into three sections: Section- (a) Guidelines for Assessment and Accreditation for Sanskrit Universities (b) Data requirement for assessment accreditation Process charts of Self-study Report by Sanskrit Universities (c) Appendices (Glossary, Abbreviations, and Assessment indicators). The Institutions are encouraged to become familiar with the glossary and abbreviations of terms given as Appendices. In order to make it more user-friendly the manual is being released both in Sanskrit and English versions. Hope these version will be appreciated by the Sanskrit fraternity.

7


I hope the manual will be useful to the Sanskrit Universities for their future accreditation and quality sustenance measures.

I express my sincere gratitude to Prof. D.P. Singh, former director of NAAC for having taken the initiative in this direction and for his sincere efforts to complete of this this work.

(Prof. S. C. Sharma)Director

August 2018

8


प्रस्ता�नामह)ः प्रमोदस्यायं वि�षयः य)् रा.मू.प्र.- परिरषदा मूल्यांकनप्रत्यायनप्रविक्रयायाम् अक्षिभन�ं चै)न्यमापाटिद)म्। उच्चलिश4ाव्य�स्थायां प्रान्)ीय-राष्ट्रि"य-�ैक्षिश्वकस्)रेषु दृश्यमानैः परिर�)7नैः सह )त्प्रविक्रयायाः सामञ्जस्यं स्थापष्ट्रिय)ुं रा.मू.प्र.- परिरषदः काय7स्य सा)त्याथ7मयं प्रयासः। इयं संशोष्ट्रि,)- पद्धवि)ः 2017 जुलैमास)ः स्�ीकृ)ा। ए)त्परिरष्करणप्रयासस्य प्र,ानं लक्ष्यं )ा�)् प्रत्यायनप्रविक्रयायाः परिरशो,कानां मानकानां परिर�,7नम्, )थै� )ेषु अष्ट्रि,कं दार्ढ्य7स्य, �स्)ुविनष्ठ)ायाः पारदर्शिशं)ायाः, मान4म)ायाः, सूचना-सम्प्रेषण-प्रौद्यौविगकी योग्य)ायाः च सम्पादनम्। ए)ेन प्रत्यापनप्रविक्रयायां समया�ष्ट्रि,ः न्यूनीकृ)ः।

वि�वि�,परामश7कसष्ट्रिम)ीनां वि�शेषज्ञसम�ायानां च माध्यमेन गचु्छत्सु बहुषु कालेषु रा.मू.प्र.- परिरषदा समासाटिद)ानां प्रवि)पुष्टीनां फलष्ट्रिमदं परिरविनष्ट्रिष्ठ)ा प्रत्यायनपद्धवि)ः नाम। आसु सष्ट्रिमवि)षु वि�श्ववि�द्यालयानां महावि�द्यालयानां च प्रवि)विनष्ट्रि,भू)ाः प्रलिसद्धाः लिश4ावि�दः भागमगृह्णन्। विकच, रा.मू.प्र.- परिरषदा अन्)जा7लमाध्यमेन प्रत्यायकसं�ादगोष्ठी माध्यमेन च विह),ारकाणां लिश4ावि�दां च प्रवि)पुष्ट्यः अविप स्�ीकृ)ाः। ए)स्य परिरष्करणप्रयासस्य फलरूपेण प्रौद्योविगकीयोग्यायाः प्रयोगानुकूलायाः मूल्याङ्कनप्रत्यायनरूपरेखायाः स्�रूपं लिसद्धम्।

उच्चलिश4ा नाम ज्ञानस्य संर4णाय, सज7नाय, वि�कासाय महत्त्�पूण7ः प्रकल्पः। संस्कृ)ं विह प्राचीनशास्त्राणां विनष्ट्रि,ः अ)ः स्�4ेत्रे )देकं सस्पन्दं 4ेतं्र भ�वि) । संस्कृ)लिश4णस्य कृ)े उच्च)रलिश4णसंस्थानां स्थापनायाः संस्कृ)ा,ारिर)ज्ञानव्य�स्थामनुसृत्य अन्)ःशास्त्रीयमनुसन्धानस्य महत्त्�ं संस्कृ)ायोगःोऽविप प्र)ःय्पीपद)्।

सम्प्रवि) भार)�ष0 16 संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः पञ्चश)ाष्ट्रि,कसंस्कृ)महावि�द्यालयाश्च सन्)ीवि) स्थाने खलु अयं संरम्भः। अज्ञःा)कालादारभ्य अद्या�ष्ट्रि, गुरुकुलःषेु प्र�)7माना पारम्परिरकलिश4णव्य�स्था, संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाश्च भार)�ष7स्य ज्ञानसंर4णःे सांस्कृवि)कपरम्परायाञ्च भावि�कालस्य कृ)े भूरिर भागदानं �हन्त्रिन्) । इदमप्यमत्रःा�,ेयं य)् सम्पूण7लक्ष्यस्थानं )ा�)् समग्रलिश4णव्य�स्थायाः परिरष्कारः, अनुसन्धान4ेत्रे परिरणामानयनं, आ,ुविनककालस्य आ�श्यक)ानुगुणं संस्कृ)संस्थानां रणनीवि)करूपान्)रणं, वि�शेष)ः न�ीना�सराणां सृष्ट्रिष्टः, संस्कृ)स्ना)कानां कृ)े आजीवि�कामागा7ः इवि), परन्)ु ए)त्करणसमये परम्परायाः शलुिच)ा स्�ारस्यञ्च संर4णीये । अस्याः परम्परायाः वि�लिशष्टस्�रूपस्य कृ)े वि�लिशष्टम�,ानं लिचन्)ा च अपे4ःय्े)े इवि) न पृथग् �क्तव्यम् ।

संस्कृ)ा,ारिर)-ज्ञान-व्य�स्थान्)ग7)ं वि�लिशष्ट4ेत्राणां सम्पोषणं कु�7)ां वि�श्ववि�द्यालयानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः कृ)े पृथङ्विनयमाः रचनीया इवि) कालिच)् अपे4ा जागर्षि)ं स्म। मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयस्य उच्च)रलिश4णवि�भागेन वि)रुपवि)स्थ-राष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठस्य माननीयकुलःाष्ट्रि,प)ीनाःं श्रीम)ां गोपालस्�ाष्ट्रिम�या7णामाध्यक्ष्ये एका सष्ट्रिमवि)ः रलिच)ा । )स्याः सष्ट्रिम)ेः प्रवि)�ेदनं संस्)ुयश्च मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयेन विक्रयान्�यनाथu स्�ीकृ)ाः ।

9


“वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगेन रा.मू.प्र.-परिरषदा च संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्थानाञ्च आर्शिथंकानुदानस्य कृ)े प्रत्यायनःाय च कृ)े पृथङ्विनयमसंञ्चो विनम7ःा)व्य” इवि) )स्याः सष्ट्रिम)ेः संस्)ुवि)षु अन्य)मा संस्)ुवि)रासी)् ।

)दनुसःतृ्य संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्कृ)लिश4णसंस्थानाञ्च मूल्याङ्कन-प्रत्यायनःाथ7म् अपेक्षि4)ानां मूल्याङ्कनमानदण्Nानां, प्रमुखविबन्दूनां, सूचक)त्त्�ानां, माग7दश7कानाम् इ)रेषाञ्च अंशानां कृ)े माग7दर्शिशंकारूपेण पृथङ्विनयमसञ्चस्य वि�रचनाथu रामूप्रप.-द्वारा कालिच)् सष्ट्रिमवि)ः रलिच)ा।न�देहलीस्थ-राष्ट्रि"यसंस्कृ)संस्थानस्य कुलपवि)चराः आचाय7रा,ा�ल्लभवित्रपाठिःमहोदयाः अस्याः सष्ट्रिम)ेः अध्य4ाः, वि)रुपवि)स्थ-राष्ट्रि"य-संस्कृ)वि�द्यापीठस्य कुलपवि)चराः आचाय7 हरेकृष्णश)पलिथमहोदयाः सहःाअध्य4ाः। मध्यप्रदेशःषेु उज्जष्ट्रियनीस्थिस्थ)-पाक्षिणविनसंस्कृ)�ैटिदक-वि�श्ववि�द्यालयस्य कुलप)यः आचाय7रमेशचन्द्रपण्Nामहोदयाः, बेंगलूरस्थिस्थ)कना7�कसंस्कृ)-वि�श्ववि�द्यालयस्य अष्ट्रि,ष्ठा)ा सम्प्रवि) कालिलदाससंस्क)वि�श्ववि�द्यालयस्य कुलपवि)ः आचाय7श्रीविन�ास�रखेNिःमहोदयः, मुक्तस्�ाध्यायपीठस्य विनद0शकः आचाय7रमाकान्)पाण्Nेयमहोदयः, उज्जष्ट्रियनीस्थ महर्षिषंसान्दीपविन�ेदवि�द्याप्रवि)ष्ठानस्य सलिच�पदमलङ्कु�ा7णाः आचाय7वि�रूपा4जवि}पालमहोदयःाः इत्य)ेे सदस्याः। बेंगलूर-रामूप्रप.-काया7लय)ः उपपरामश7कः Nा. गणेशहेगNेमहोदयः अस्याः सष्ट्रिम)ेः समन्�यकः । अध्य4ेण, सहाध्य4ेण, सदस्यैः समन्�यकेन च मह)ा परिरश्रमेण अल्पकाले ए� इय ं माग7दर्शिशंका प्रकाशम् आनी)ा । श4ैक्षिणकःषेु प्रशासविनकःषेु ए)ेषाःं समृद्धः अनुभ�ः काय0ऽस्मिस्मन् उपयोगीवि) विनर्षि�ं�ादवि�षयः । ए)स्याः माग7दर्शिशंकायाः संस्कृ)ःानु�ादाथu अनु�ादकैश्च कृ)ान् प्रयासानहं हृदयेन अक्षिभनन्दाष्ट्रिम । ए)स्याः माग7दर्शिशंकायाः संस्कृ)स्�रूपं सज्जीक)ुu सष्ट्रिमवि)सदस्यैः कृ)ानां गहनप्रयत्नानां कृ)े )ानविप अक्षिभनन्दाष्ट्रिम। इयं माद7दर्शिशंका नूनमे� संस्कृ)संस्थानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः प्रविक्रयायां लिचराय उपदेया स्याटिदवि) आशासे।

अथै)स्यःाः प्रकाशना)् पू�u रामूप्र.-परिरषदा संस्कृ)लिश4णस्य वि�क्षिभन्नविह),ारकैः )था कुलपवि)क्षिभः, संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयसंकायसदस्यैश्च सह परामश7ः कृ)ः । )ेनै� सह अन्)जा7लमाध्यमेन इ)रविह),ारकाणां संस्)ुवि)क्षिभः �ीकाक्षिभश्च प्रवि)पुष्ट्रिष्टरविप प्रार्शिथं)ा ।

वि�शेष)ः संस्कृ)4ेत्रे उच्च)रलिश4णे जायमानानां परिरणामानाम् आनुगुण्येन रामूप्र.-परिरषदा उत्कृष्ट)र-मानदण्Nाः रचनीया इवि) जागरःकू)या ऐकमत्यभा�नया स�7ष्ट्रिमदमनुष्ट्रिष्ठ)म् । या सरक्षिणरत्रा�लम्बि�ब)ा सा संस्कृ)लिश4णप्रविक्रयायाः कृ)े अनुकूलैः लब्धांशैः, प्रविक्रयाक्षिभः, फलांशैः, फलविबन्दुक्षिभश्च समीचीनं सन्)ुलनमावि�ष्कुरु)े।

ए)े विनयमाः सूचकाश्च �)7मानेन सह सामञ्जस्यं भजन्त्रिन्) )था च श्रीगोपालस्�ाष्ट्रिमसष्ट्रिम)ेः संस्)ु)ीनामनुसारेण आयवि)मविप लक्ष्यीकु�7न्त्रिन्) ।

इयं माग7दर्शिशंका वित्रषु वि�भागेषु वि�भक्ता यथा –

10


अ.वि�भागः – संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः कृ)े माग7दश7क)त्त्�ाविन ।आ.वि�भागः – संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनसंरचनम् ।

इ.वि�भागः – अनुबन्धाः (शब्दकोशः, संक्षि4प्)शब्दाः, मूल्याङ्कनसूचकाश्च)अत्र अनुबन्धरूपेण प्रदतै्तः शब्दैः संक्षि4प्)शब्दैश्च सह संस्थाः परिरलिच)ा भवि�)ुं प्रोत्साह्यन्)े । विह),ारकाणां सौकया7य माग7दर्शिशंका दै्वभाविषकत्�ेन प्रकालिश)ा। संस्कृ)समाजेन माग7दर्शिशंकेयं सा,ु अक्षिभनन्दिन्द)ा भ�ेटिदवि) आशा ।भावि�कालिःकमूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः कृ)े गुण�त्तासंर4णस्य कृ)े च संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयःभे्यः अलम् उपादास्य)े इवि) वि�श्वसिःमः । रा.मू.प्र.-परिरषदः पू�7विनदेशकान् प्रो. ,ीरेन्द्रपालसिसंहमहोदयान् प्रवि) मया हार्दिदंकी कृ)ज्ञ)ा ज्ञाप्य)े, यैः अस्यां टिदलिश उपक्रमो वि�विह)ः अस्य काय7स्य च लिसदै्ध्य हादu च प्रयवि))म्।

प्रो. एस्.सी. �मा� विनदेशकः

11


CONTENTS

PrefaceSECTION A : Guidelines for Assessment and Accreditation for Sanskrit University

I. Introduction Vision and Mission

Core ValuesII. Assessment and Accreditation of Higher Education InstitutionsIII. Quality Indicator Framework (QIF) IV. Eligibility for Assessment and Accreditation by NAAC

V. The Assessment Process

VI. Procedural Details VII. Assessment Outcome

Grading System Calculation of Institutional CGPA VIII. Mechanism for Institutional Appeals

IX. Re-AssessmentX. Subsequent Cycles of Accreditation XI. Fees Structure and other financial implecationsXII. Getting Ready for Submission of Self - Study Report (SSR)

SECTION B : Data Requirements for Self - Study Report (SSR)

1. Executive Summary 2. Profile of the Institution3. Quality Indicator Framework (QIF)4. Evaluative report of the Department

5. Data Templates / Documents (Qualitative & Quantitative Metrics)

SECTION C : Appendices

1. Appendix 1: Glossary and Notes 2. Appendix 2: Abbreviations 3. Appendix 3: Assessment & Accreditation Process Charts

12


वि�षयानुक्रमक्षिणका__________________________________________________________प्रस्)ा�नाप्रथमो भागःमूल्याङ्कनस्य प्रत्यःायनस्य च माग7विनद0शक)त्त्�ाविनI. उपोद्घा)ः

अन्)दृ7ष्ट्रिष्टः ध्येयञ्च प्र,ानमूल्याविन II. उच्च)र-लिश4ण-संस्थानां मूल्याङ्कनं प्रत्यायनञ्चIII. गुण�त्तासंसूचक रूपरेखाIV. रामूप्रप. -द्वारा मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च अह7)ाV. मूल्याङ्कनप्रविक्रयाVI. काय7योजनायाः वि��रणाविनVII. पुनमू7ल्याङ्कनम्, मूल्याङ्कनपरिरणामः श्रेण्यङ्कनप्रणाली सांस्थिस्थकस्य संकलिल)-

श्रेण्यकसा,ारण मानकस्य गणना VIII. उत्तरोत्तराक्षिण प्रत्यायनचक्राक्षिण सांस्थिस्थकानां पुनर्षि�ंचारयालिचकानां विन�7हणम्IX. शुल्क-संरचना, अन्याः वि�त्तीयविनविह)ाथा7श्चX. स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनसमप7णस्य लिसद्ध)ा

विHतीयो भार्गः1. काय7विन�ा7विह सारांशः 2. संस्थायाः वि��रक्षिणका3. गुण�त्तासंसूचकरूपरेखा4. दत्तांशा संरचनाविन/अक्षिभलेखाः(गुणमानं संख्यामानं च)

)ृ)ीयः भागःअनुबन्धाः (परिरलिशष्टम्)

1. अनुबन्धः प्रथमः – शब्दसूची2. अनुबन्धो विद्व)ीयः – संक्षि4प्)ा4रसूची3. अनुबन्धस्)ृ)ीयः – मूल्याङ्कन-विनद0शकाविन4. प्र,ानाः अपेक्षि4)ाश्च सूचकाः

13


Section A: Guidelines for Assessment andAccreditationपरिरचे्छदः “ अ” - प्रत्यायनमूल्याङ्कनमाग7दर्शिशंका

This Section presents the NAAC framework for Assessment and Accreditation based on the Core Values and Criteria for assessment and Key Indicators. Further, it details out the procedures for institutional preparation for filling the Self Study Report online, Peer Assessment and the final Outcome of Accreditation. The procedure for re-assessment, mechanism for institutional appeals and accreditation of subsequent cycles are also presented.

एष अनुभागः रा.मू.प्र.परिरषदा विनर्दिदंष्टेषु स�0षु चके्रषु अ�श्यं समाक्षिश्र)ाः मूल्याङ्कनप्रत्यायनरूपरेखाः,आ,ारभू)ःाविन मूल्याविन, प्रत्यायनमानदण्Nान्, संस्कृ)-वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)लिश4ासंस्थानानां कृ)े च रा.मू.प्र.परिरषदा सुविनक्षिश्च)ान् प्र,ानप4ान् विनर्दिदंशवि) । एष स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनस्य विनर्मिमंवि)प्रविक्रयां, प्र�रसष्ट्रिमत्या सम्पाद्यमानां मूल्याङ्कनप्रविक्रयां, अन्त्रिन्)मां प्रत्यायनविनष्पत्तितं्त च वि��ृणोवि) । अस्मिस्मन् अनुभागे पुनमू7ल्याङ्कनस्य, संस्थया विक्रयमाणायाः, पुनर्षि�ंचारयालिचकायाश्च )न्त्रस्य विनयमानां विनद0शः अस्मिस्) ।

14


A. GUIDELINES FOR ASSESSMENT AND ACCREDITATION OF SANSKRIT UNIVERSITES

I. INTRODUCTION

India has one of the largest and diverse education systems, in the world. Privatization, widespread expansion, increased autonomy and introduction of programs in new and emerging areas has improved access to higher education. At the same time it also led to widespread concern on the quality and relevance of the higher education. To address these concerns, the National Policy on Education (NPE, 1986) and the Programme of Action (PoA, 1992) that spelt out strategic plans for the policies, advocated the establishment of an independent National accreditation agency. Consequently, the NATIONAL ASSESSMENT AND ACCREDITATION COUNCIL (NAAC) was established in 1994 as an autonomous institution of the University Grants Commission (UGC) with its headquartes in Bengaluru. The mandate of NAAC as reflected in its vision statement is in making quality assurance an integral part of the functioning of Higher Education Institutions (HEIs).

The NAAC functions through its General Council (GC) and Executive Committee (EC) comprising educational administrators, policy makers and senior academicians from a cross-section of Indian higher education system. The Chairperson of the UGC is the President of the GC of the NAAC, the Chairperson of the EC is an eminent academician nominated by the President of GC (NAAC). The Director is the academic and administrative head of NAAC, and is the member-secretary of both the GC and the EC. In addition to the statutory bodies that steer its policies and core staff to support its activities, NAAC is advised by the advisory and consultative committees constituted from time to time. Since 2014, the NAAC assessment and accreditation is mandatory for all university and HEIS in india.

भूमिमकाजगवि) भार)स्य लिश4ाव्य�स्था वि�पुल)मा �ैवि�ध्यमयी च वि�द्य)े । विनजीकरणेन, व्यापकसम्प्रसारणेन, स्�ायत्त)ायाः �ृद्ध्या, न�ीनेषु उदयमानेषु 4ेते्रषु नू)नकाय7क्रमाणां समारम्भेण च उच्चलिश4ाक्षिभगमः अक्षिभ�र्मि,ं)ः । )ेन सहै� उच्चलिश4ायाः गुण�त्तां प्रासविङ्गक)ां च अष्ट्रि,कृत्य मह)ी लिचन्)ा प्रा�)7) । ए)विद्वषयकलिचन्)ानां विन�ारणाय न�लिश4ानीत्या (New Policy on Education-1986) काय7योजनया (PoA- 1992) च नी)ीनां वि�षये रणनीवि)ः प्रकालिश)ा; स्�)न्त्रस्य रा"स्)रीयस्य प्रत्यायनाक्षिभकरणस्य संस्थापनाय �ैशद्येन आ�श्यक)ा च प्रक�ीकृ)ा। परिरणाम)ः वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायत्तसंस्थारूपेण 1994 �ष0 राष्ट्रि"यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषदः स्थापना अभ�)् । उच्चलिश4ासंस्थानां काय7करणवि�,ाने गुण�त्ताश्वासनम् अवि�भाज्यमङं्ग यथा स्या)् )था रा.मू.प्र.परिरषष्ट्रिन्न,ा7रिर)काय0 भवि�ष्यदृष्ट्रिष्ट�ाक्ये प्रवि)विबम्बि�ब)मस्मिस्) ।

रा.मू.प्र.परिरषद ् सामान्यपरिरषदा प्रबन्धसष्ट्रिमत्या च कायu विन�7हवि), )त्र भार)ीयोच्चलिश4ाव्य�स्थायाः नाना�ग0भ्यः समाग)ाः शैक्षि4कप्रशासकाः, नीवि)विनमा7)ारः, �रिरष्ठलिश4ावि�दश्च प्रवि)विन,यः भ�न्त्रिन्)।

15


वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अध्य4ः रा.मू.प्र.परिरषटिद सामान्यपरिरषदः अध्य4ः भ�वि), सामान्यपरिरषदध्य4ेण नामाङ्विक)ः �रिरष्ठः लिश4ावि�द ् काय7विन�ा7हकसष्ट्रिम)ेरध्य4ो भ�वि) । रा.मू.प्र.-परिरषदो विनदेशकः रा.मू.प्र परिरषदः शकै्षि4क-प्राशासविनकप्रमुखो भ�वि), सामान्यपरिरष)्-काय7विन�ा7हकसष्ट्रिमत्योश्च सदस्यसलिच�ो भ�वि) । परिरषदा स्�ीकृ)नी)ीनां सञ्चालनाय, )स्या गवि)वि�,ीनां सम्पोषणाय प्र,ानकम7चारिरक्षिभश्च सह समये समये सङ्घटि�)ाः मन्त्रणासष्ट्रिमवि)-परामश7दा)ृसष्ट्रिम)यः परामशu ददवि) ।भार)े च)ुद7शोत्तरविद्वसहस्र)मा)् (2014) �षा7)् स�0षां वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चलिश4ासंस्थानानां कृ)े मूल्याङ्कनं प्रत्यायनं च अविन�ायu वि�विह)म्।

Background of the Present Manual

The NAAC has issued manuals and guidelines as well as formats of SSR for all Universities and HEIs. As per the recommendations of the Committee set up by the MHRD, Government of India, under the Chairmanship of Shri N. Gopalaswami, Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati, this separate manual with revised indicators and norms has been prepared for the Sanskrit Universities (SUs) and Institutions of Higher Studies in Sanskrit (IHSS) for the first time. The report of the said Committee was accepted by the Govt. and communicated for implementation to NAAC.

Ever since its inception in 1994, NAAC has meticulously developed a systematic as well as pragmatic mechanism for the A & A of the Universities and HEIs in the country. However, the parameters designed in the broad framework of the academic as well as administrative structure of the general Universities or HEIs may not be completely applicable to the SUs and IHSS. On the other hand, these parameters may not cover certain unique features of the SUs and IHSS. In view of this, the recommendation of the Committee under the Chirmanship of Shri N. Gopalaswami will definitely go a long way for the proper evaluation of the SUs and IHSS.

This manual is comprised of the criteria and the key aspects carefully revised by a committee of experts constituted by the NAAC to develop a separate set of norms for A & A of SUs and IHSS.

While formulating the guide-lines, the Committee has also considered recommendations of the report of the N. Gopalaswami Committee. ……

Sanskrit is not only one of the most ancient and the richest languages of world, it is one of the greatest repositories of knowledge systems and a treasure-trove of literary traditions. Rgveda, the oldest classic of world library has been recognized by the UNESCO as a World Heritage. Sanskrit also served as a potential source of multiple streams of Indian culture and civilization and has sustained values of life. Studies of its literature led to the cultivation of a unique educational system which is known as Gurukul-praṇālī or pathashala paddhati. A number of Institutions like TOLS (Traditional Oriental Learning Schools), Pathashalas and Colleges were established during pre-indepedence period for the teaching of various disciplines fostered in Sanskrit and its literary traditions. This led to the emergence and growth of

16


SUs and IHSS after the independence. In view of the unique character of these institutions, the separate guidelines and norms for their A & A will hopefully raise the standards of Sanskrit education in India.

Presently there are 17 Sanskrit universities in the country – (1). Jagadguru Ramanandacharya

Rajasthan Sanskrit University, Jaipur; (2) Kameshwar Singh Darbhanga Sanskrit University,Kameshwar

Nagar, Darbhanga (Bihar); (3) Karnataka Sanskrit University Chamrajendra Sanskrit Mahapathshala

Campus, Bangalore (Karnataka); (4) Kavikulaguru Kalidas Sanskrit Vishwavidyalaya, Ramtek, Nagpur;

(5) Kumar Bhaskar Varma Sanskrit and Ancient Studies University, Nalbari (Assam); (6) Maharishi

Panini Sanskrit Evam Vedic University, Ujjain (Madhaya Pradesh); (7) Rashtriya Sanskrit Sansthan

(Deemed University) New Delhi; (8) Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, (Deemed University), Tirupati

(Andhra Pradesh); (9) Sampurnanand Sanskrit Vishwavidyalaya, Varanasi; (10) The Sanskrit College and

University, Kolkata; (11) Somnath Sanskrit University, Somnath, Veraval, (Gujarat); (12) Shri Lal

Bahadur Shastri Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha (Deemed University), Katwaria Sarai, New Delhi; (13)

Shri Jagannath Sanskrit Vishvavidyalaya, Srivihar, Puri;. (14) Sree Sankaracharya University of Sanskrit,

Kalady, Dist. Ernakulam; (15) Sri Venkateswara Vedic University, Tirupati (Andhra Pradesh); and

(16) Uttarakhand Sanskrit Vishwavidyalaya, Haridwar. (17) Chinmaya Vishva Vidyapeetha, cochin,

kerala (18) Maharshi Valmiki Sanskrit Univeristy, Kaithal, Haryana

In addition to these, there are certain specific universities and HEIs related to Indic studies or Asian

civilizations which have aims, vision and mission akin to the above Sanskrit Universities.

प्रस्तुतमार्ग�दर्शि��कायाः पृष्ठभूमिमः -

स�0षां वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चलिश4ासंस्थानानां च कृ)े रा.मू.प्र.परिरषदा माग7दर्शिशंकाः, माग7विनद0शकसूत्राक्षिण स्�ाध्यायनप्रवि)�ेदनस्य प्रारूपाक्षिण च दत्ताविन। वि)रुपवि)स्थस्य राष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठस्य कुलाष्ट्रि,प)ीनां श्री. नी. र्गोपालस्�ामिममहोदयानाम् आध्यक्ष्ये भार)स�7कारस्य मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयेन विनमा7विप)ायाः सष्ट्रिम)ेः संस्)ु)ीः अनुसृत्य संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)लिश4ाध्ययनसंस्थानानां च कृ)े इदम्प्रथम)या पुनरीक्षि4)सूचकैः मानकैश्च यु)ा पृथक् माग7दर्शिशंका सज्जीकृ)ा । भार)स�7कारेण )स्याः सष्ट्रिम)ेः प्रवि)�ेदनं स्�ीकृ)ं, )स्य च विक्रयान्�यनाय रा.मू.प्र.परिरषटिदयं विनर्दिदंष्टा ।

1994 )मे �ष0 स्�ीयस्थापनादारभ्य रा.मू.प्र.परिरष)् भार)े वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चलिश4ासंस्थानानां च मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः कृ)े व्य�स्थिस्थ)ं प्रयोजनात्मककाय7)न्त्रं च

17

https://en.wikipedia.org/wiki/Andhra_Pradesh

https://en.wikipedia.org/wiki/Tirupati

https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Sanskrit_Vidyapeetha

https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Sanskrit_Sansthan

https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Sanskrit_Sansthan


अ�विह)प्रयत्नपू�7कं व्यकासय)् । परन्)ु सामान्यवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चलिश4ासंस्थानां �ा वि�शालरूपरेखान्)ग7))या शैक्षि4क-प्राशासविनकसंरचनायां विन,ा7रिर)ाः मानदण्Nाः, संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानांम् उच्चसंस्कृ)लिश4ासंस्थानाञ्च कृ)े ना)ी� संग)ाः स्युः । अपरं च )े मानदण्Nाः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)लिश4ासंस्थानाञ्च वि�लिशष्टाविन ल4णाविन नै� परिरलिचन्�न्त्रिन्) । अस्यां परिरपे्र4ायां श्रीम)ां नी.गोपालस्�ाष्ट्रिममहोदयानाम् आध्यक्ष्ये काय7र)ायाः सष्ट्रिम)ेः संस्)ु)यः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)लिश4ाध्ययनसंस्थानाञ्च समुलिच)मूल्याङ्कनाय लिचरम)ी�ोपयुक्ताः भवि�ष्यन्त्रिन्) ।

एषा माग7विनद0लिशका, विनकषैः प्र,ानप4ैश्च सं�लिल)ा, संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानाञ्च मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च पाथ7क्येन मानकानां विनमा7णाय रा.मू.प्र.परिरषदा स्थाविप)या वि�शेषज्ञानां सष्ट्रिमत्या सा�,ानं वि�विनर्मिमं)ा। माग7विनद0शकसूत्राणां विनमा7णसमये अनया सष्ट्रिमत्या श्री. नी.गोपालस्�ाष्ट्रिमसष्ट्रिम)ेः प्रवि)�ेदने विनवि�ष्टाः संस्)ु)यः अविप अनुशीलिल)ाः।

संस्कृ)भाषा न के�लं जगवि) �)7मानासु अत्यन्)ं प्राचीनासु समृद्ध)मासु च भाषासु अन्य)मा अविप )ु ज्ञानप्रणालीनां साविहत्यपरम्पराणां च शे�ष्ट्रि,ः। वि�श्वग्रन्थालयस्य प्राचीन)मं शास्त्रीयं �ाङ्मयं ‘ऋग्�ेदः’ युनेस्कोसंस्थाद्वारा वि�श्वरिरक्थरूपेण माविन)ः । वि�क्षिभन्नानां भार)ीयसंस्कृ)ीनां सभ्य)ानां च सामर्थ्यय7यु)स्रो)ोरूपेण संस्कृ)भाषा प्रभवि�ष्णुरभ�)्, जी�नमूल्याविन च अभ्यर4)् । )स्याः �ाङ्मयानुशीलनं यया अभ�)्, सा च गुरुकुलप्रणाली अथ�ा पाठशालापद्धवि)ः इवि) अक्षिभज्ञाय)े । संस्कृ)भाषायां वि�द्यमानानां वि�क्षिभन्नज्ञानप्रकाराणां साविहत्यपरम्पराणां च अध्यापनाथu स्�)न्त्र)ाप्राप्)ेः पू�u भार)े पारम्परिरक-प्राच्य-अध्ययन-वि�द्यालयाः, पाठशालाः, महावि�द्यालयाश्च स्थाविप)ाः । ए)त्परिरणामरूपेण स्�ा)न्त्र्योत्तरकालेऽविप संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानाम् उद्भ�ः अक्षिभ�ृन्दिद्धश्च अजाय)ाम् । ए)ासां संस्थानाम् अविद्व)ीयस्�रूपमनुलक्ष्य रा.मू.प्र.परिरषदा मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च वि�विनर्मिमं)ाविन पृथङ्- माग7विनद0शकसूत्राक्षिण मानकाश्च भार)े संस्कृ)ाध्ययनस्य गुण�त्तास्)रं समुने्नष्यन्)ीवि) वि�श्वासः । सम्प्रवि) भार)े षोNशसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः सन्त्रिन्) । )े विह –

1. उत्तराखण्Nसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, हरिरद्वारम्, उत्तराखण्Nराज्यम् 2. लिचन्मयवि�श्ववि�द्यापीठम् कोलिचन्, केरलम्3. जगद्गरुु रामानन्दाचाय7राजस्थानसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, जयपुरम्, राजस्थानम् ।4. कामेश्वरसिसंहदरभङ्गासंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, दरभङ्गा, विबहारः।5. कणा7�कसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, बेंगलूरुः, कना7�कम् ।6. कवि�कुलगुरु-कालिलदास-संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, राम�ेकम्, महारा"म् ।7. कुमारभास्कर�मा7 संस्कृ)प्राच्याध्ययनवि�श्ववि�द्यालयः, नलबारी, असमराज्यम्8. महर्षिषंपाक्षिणविनसंस्कृ)-�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः, उज्जष्ट्रियनी, मध्यप्रदेशः9. राष्ट्रि"यसंस्कृ)संस्थानम् (माविन)वि�श्ववि�द्यालयः), न�देहली

18


10. राष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठम् (माविन)वि�श्ववि�द्यालयः) वि)रुपवि)ः, आन्ध्रप्रदेशः 11. श्रीलालबहादुरराष्ट्रि"यसंस्कृ)वि�द्यापीठम् (माविन)वि�श्ववि�द्यालयः), न�देहली 12. श्रीजगन्नाथसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, पुरी, ओविNशा13. श्रीशङ्कराचाय7संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, कालNी, केरलम्14. श्री�ेङ्क�ेश्वर�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः, वि)रुपवि)ः, आन्ध्रप्रदेशः15. समू्पणा7नन्दसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, �ाराणसी, उत्तरप्रदेशः16. संस्कृ)कॉलेजवि�श्ववि�द्यालयःः, कोलक)ा, पक्षिश्चमबङ्गालम्17. सोमनाथसंस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयः, �ेरा�लम्, गुजरा)म्ए)ान् अवि)रिरच्य संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालया इ� लक्ष्यम्, भवि�ष्यदृष्टिषं्ट, ध्येयं चानुसरन्)ः भार)ीयवि�द्यानां,

एलिशयासभ्य)ायाः �ा वि�लिशष्टवि�श्ववि�द्यालयाः, )ादृश्यः उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाश्च सन्त्रिन्)।

Vision and Mission The vision of NAAC is:

To make quality the defining element of higher education in India through a combination of self and external quality evaluation, promotion and sustenance initiatives.

The mission statements of the NAAC aim at translating the NAAC’s vision into action plans and define of NAAC’s engagement and endeavor as given below:

To arrange for periodic assessment and accreditation of institutions of higher education or units thereof, or specific academic programmes or projects;

To stimulate the academic environment for promotion of quality in teaching-learning and research in higher education institutions;

To encourage self-evaluation, accountability, autonomy and innovations in higher education; To undertake quality-related research studies, consultancy and training programmes, and To collaborate with other stakeholders of higher education for quality evaluation, promotion and

sustenance.

Striving to achieve its goals as guided by its vision and mission statements, NAAC primarily focuses on assessment of the quality of higher education institutions in the country. The NAAC methodology for Assessment and Accreditation is very much similar to that followed by Quality Assurance (QA) agencies across the world and consists of self-assessment by the institution along with external peer assessment organized by NAAC.

19


भवि�ष्यदृविLः ध्येयं चरा.मू.प्र.-परिरषदः भवि�ष्यदृविLः –

अन्)ःकरणैः बाह्यकरणैश्च गुण�त्तामूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः समा�ेशेन, गुण�त्तासं�,7नसम्पोषणोपक्रमैः गुण�त्तायाः भार)ीयोच्चलिश4ायां लक्ष्यत्�ेन प्रवि)ष्ठापनम् ।

रा.मू.प्र.परिरषदः भवि�ष्यदृष्टिषं्ट विक्रयासु योजष्ट्रिय)ंु, रा.मू.प्र.परिरषदः स�बन्धस्य समुद्यमस्य च वि�लिशष्टप्रयत्नान् स्पष्टीक)ुu च रा.मू.प्र.परिरषदः ध्येय�ाक्याविन अ,ोलिलखिख)क्रमेण –

उच्चलिश4ासंस्थानानां, )दङ्गसंस्थानानां, वि�लिशष्टशकै्षि4ककाय7क्रमाणां, परिरयोजनानां यथाकालं मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च व्य�स्थापनम्

उच्चलिश4ासंस्थानेषु अध्यापनाध्ययनयोः अनुसन्धानेषु च गुण�त्तायाः प्रोत्साहनेन शैक्षि4कपरिर�ेशस्य समुत्प्रेरणम्

उच्चलिश4ायां स्�मूल्याङ्कनस्य, उत्तरदाष्ट्रियत्�स्य, स्�ायत्त)ायाः, न�ाचारस्य च प्रोत्साहनम्

गुण�त्तावि�षयकाध्ययनस्य, परामश7प्रदानस्य, प्रलिश4णकाय7क्रमाणां च प्र�)7नम् गुण�त्तामूल्याङ्कनाय, गुण�त्ताप्रोत्साहनाय, गुण�त्ताक्षिभर4णाय च

उच्चलिश4ाविह)ग्राविहक्षिभः अन्यैस्सह सहयोगश्च

भवि�ष्यदृषे्टः ध्येय�ाक्यानां माग7दश7नानां च अनुगुणं लक्ष्यप्राप्)ये कटिठनं परिरश्रा�यन्)ी, रा.मू.प्र.-परिरषद ्देशे उच्चलिश4ासंस्थानां गुण�त्तामूल्याङ्कनं प्र,ान)या लक्ष्यीकरोवि) । रा.मू.प्र.परिरषदः मूल्याङ्कन-प्रत्यायनपद्धवि)ः वि�श्वस्य इ)रेषां गुण�त्ताश्वासनाक्षिभकरणानां पद्धवि)क्षिभः सह अत्यन्)ं सादृश्यं भज)े । अस्यां पद्ध)ौ संस्थया विक्रयमाणं स्�मूल्याङ्कनं बाह्यप्र�रमूल्याङ्कनं च अन्)भ7�वि) ।

II. CORE VALUES

Throughout the country SUs and IHSs function in a dynamic environment. The need to expand the system of higher education, the impact of technology on the educational delivery, the increasing private participation in higher education and the impact of globalization (including liberal cross-border and trans-national educational imperatives), have necessitated marked changes in the Indian higher education system. These changes and the consequent shift in values have been taken into cognizance by NAAC while formulating the core values. Accordingly, in order to ensure external and internal validity and credibility, the QA process of NAAC is grounded within a value framework which is suitable and appropriate to the National context.

ii प्रधानमूल्याविनस्�ीयज्ञानप्रसारणवि�,ानानां प्राचीनलिश4णपद्ध)ीनां च पुरस्करणद्वारा संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः उच्च)राध्ययन-संस्कृ)संस्थाश्च वि�लिशषे्ट �ा)ा�रणे कायu कु�7न्त्रिन्)। मूल्याष्ट्रि,ष्ट्रिष्ठ)वि�द्यादानस्य, नीवि)मूल्यानामा�श्यक)ायाः कृ)े मान�जी�नस्य उच्च)मध्येयानां स्थापनस्य च कृ)े )े अ)ी� समादृ)ाः सन्त्रिन्) । उच्च)राध्ययनस्य अनष्ट्रि,कारिरकसंस्थानामाष्ट्रि,पत्यस्य �ैश्वीकरणप्रभा�स्य च

20


�)7मानपरिरदृश्य े )े संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः संस्कृ)संस्थाश्च पुनःस्थिस्थरीकरणीयाः । मूल्यानां परिर�)7नं न�ीन-यान्त्रिन्त्रक-वि�कासनाविन च अनुलक्ष्य रा.मू.प्र.-परिरषदा ए)ेषां वि�श्ववि�द्यालयानां संस्थानां च प्रमुखमूल्याविन विनर्मिम)ंाविन । गुण�त्ताविन,ा7रणं मूल्याक्षिश्र)योजनाक्रमे सुस्थाविप)मस्मिस्) य)् ए)ेषां वि�श्ववि�द्यालयानां संस्थानां �ैल4ण्य ंवि�चारपथं नीत्�ा गुण�त्ता मूल्याक्षिश्र)योजना च विन,ा7रिर)े।

The accreditation framework of NAAC is based on five core values detailed below:

रामूप्रप.प्रत्यायनस्�रूपम् अ,ोदत्ताविन प्रमुखाविन पञ्चमूल्याविन आक्षिश्रत्य �)7)े ।(i) Contributing to National Development

Most of the SUs and IHSS have a remarkable capacity to adapt to changes, and at the same time pursue the goals and objectives that they have set forth for themselves. Contributing to National Development has always been an implicit goal of Sanskrit Universities and HEIs. They have played a significant role for creating a cultural consciousness and ethos leading to national integration. The SUs and IHSS thus can create harmony and an atmosphere conducive to building up a composite culture in the country. It is therefore appropriate that the A&A process of the NAAC looks into the ways the SUs and IHSS have been responding to and contributing towards cultivation of traditional knowledge systems and development of Indian culture.

(i) रावि�यवि�कासस्य प्रविMयायाम् अ�दानम्बह�ः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाश्च परिरणामानुगुणम् आत्मानं परिरणमष्ट्रिय)ुं वि�लिशषं्ट सामर्थ्ययu �हन्त्रिन्) । )थै� )े स्�कीयानां भवि�ष्यदृष्टीनां ध्येयानां च परिरपूत्य7थu समथा7ः सन्त्रिन्) । राष्ट्रि"यवि�कासस्य प्रविक्रयायाम् अ�दानं नाम संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्कृ)-उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां च स�7दा आभ्यन्)रं लक्ष्यम् अस्त्ये�। सांस्कृवि)कचे)नायाः अन्)ःसत्�स्य च विनमा7णे राष्ट्रि"यैक्यस्य सम्पादने मह)ी भूष्ट्रिमका ए)ाक्षिभः संस्थाक्षिभः विनवू्य7ढा । ए�मे)े वि�श्ववि�द्यालयाः संस्थाश्च भार)े संस्थि¡ष्टसंस्कृ)ेः परिरपोषाय समीचीनस्य �ा)ा�रणस्य विनमा7णे प्रभ�न्त्रिन्)। अ)ः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः उच्च)रसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाश्च पारम्परिरक-शास्त्र-प्रसारणवि�,ानां समासादनाय भार)ीयसंस्कृ)ेश्च सं�,7नाय अन�र)ं प्रवि)स्पन्दन्)े भागदाष्ट्रियनश्च भ�न्त्रिन्)। ए)ेषां )ादृशं काम7ण्यम् अनुलक्ष्य मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रया प्र�)7)ाम् इवि) युक्तमे� ।

(ii) Fostering Global Competencies in the broad perspective

In the present scenario of globalization, cultivation of a cultural ethos and moral values has growingly

become a concern at large. The technological developments at global level require the students of the SUs

and IHSS to develop skills at par with international standards. The vast store of scientific literature in

Sanskrit needs to be explored for searching alternate life styles and solutions to global challenges.

Therefore, the revised format of the accreditation process of NAAC for the SUs and IHSS will lead to the

incentives for preparing the students of these institutions to achieve core competencies, to face the global

21


requirements successfully with our own view of globalization. This requires that the Sanskrit Universities

and HEIs for Sanskrit education be innovative, creative and entrepreneurial in their approach, to ensure

cultivation of values, civic sense and skill development.

This apart, the SUs and IHSS should also strive hard to contextualize the Sanskrit studies in view of the

emerging global scenario.

(ii) व्यापकपरिरप्रेक्ष्ये �ैश्विश्वकदक्षतावि�कासनम् �ैश्वीकरणस्य सांप्रवि)कस्थिस्थ)ौ सांस्कृवि)कस्यान्)ःसत्त्�स्य नैवि)कमूल्यानां च समुत्पादनष्ट्रिमवि) लिचन्)ावि�षयेष्�न्य)मम् । जागवि)कस्)रे जायमानानां यान्त्रिन्त्रकवि�कासानां कारणेन जागवि)कस्)रानुगुणं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्च-संस्कृ)-अध्ययनसंस्थानां च छात्रैः स्�ीयकौशलाभिः�ृन्दिद्धः करणीया �)7)े । �ैक्षिश्वकसमस्यानां कृ)े �ैकस्थिल्पक-जी�न-शैलीं परिरष्कारांश्च ग�ेषष्ट्रिय)ुं संस्कृ)े वि�द्यमानं वि�पुलं �ैज्ञाविनक�ाङ्मयं संशो,नीयमस्मिस्)। अ)ः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्च-संस्कृ)-अध्ययनसंस्थानां च प्रत्यायनप्रविक्रयायाः कृ)े रामूप्रप. द्वारा विनर्मिम)ंस्य परिर�र्षि))ंप्रारूपस्य कारणेन ए)ेषां छात्राणां मध्ये मौलिलकसामर्थ्यय7मक्षिभ�,7ष्ट्रिय)ंु, स्�ीय�ैश्वीकरणदृष्ट्रिष्टकोणेन �ैक्षिश्वकीनाम् आ�श्यक)ानां परिरपू)7ये यशस्मिस्�)या )ासां संमुखीकरणाय च अक्षिभपे्ररणा जागरिर)ा स्या)्। ए)दथu संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः उच्च-संस्कृ)-अध्ययनसंस्थाक्षिभः च मूल्यानां सामान्दिजकजागरूक)ायाः कौशलवि�कासस्य च विनर्मिमवंि)विनश्चयाथu न�ाचारयोजनापरैः सज7नात्मक)ायुकै्तः योजनाबदै्धश्च भाव्यम् ।अविप च, समुम्बिन्मषन्)ीं �ैक्षिश्वकपरिरस्थिस्थवि)मक्षिभलक्ष्य यथाथा7ध्ययनं सन्दभा7नुगुणं समन्�े)ुं ए)ैः दृढप्रयत्नर)ैश्च भाव्यम् ।

(iii) Inculcating a Value System among Students

Although skill development is crucial to the success of students in the job market, skills are of less value in the absence of appropriate value systems. The SUs and IHSS have to shoulder the responsibility of inculcating the desirable value systems amongst the students. In a country like India, with cultural pluralities and diversities, it is essential that students imbibe the appropriate values commensurate with social, cultural, economic and environmental realities, at the local, national and universal levels. Whatever be the pluralities and diversities that exist in the country, there is persisting concern about inculcating the core universal values like truth and righteousness apart from other values emphasized in the various policy documents of the country as well as ancient scriptures in Sanskrit. The seeds of values sown in the early stages of education, mostly aimed at cooperation and mutual understanding, have to be reiterated and re-emphasized at all the higher educational institutions, through appropriate learning experiences and opportunities. It has now become necessary to relocate the idea of globalization with the vision of Sanskrit culture. Instead of promoting consumerism, the Sanskrit culture reveals a genuine idea of globalization with the view of the earth as one family (Vasudhaiva kuṭumbakaṃ). The traditional educational system needs to be further revamped and re-organized to meet the challenges of disintegration and

22


deterioration of moral values. The manual for the A & A of SUs and IHSS therefore examines how these essential and desirable values are being inculcated at the institutional level. The SUs and IHSS should shoulder the responsibility of sustaining and resuscitating the serene ambience which characterizes Sanskrit Culture.

(iii) छाते्रषु मूल्यव्य��ायाः समा�े�ःयद्यविप आजीवि�का4ेते्र छात्राणां साफल्याय कौशलस्य वि�कासः विन)राम् अपेक्षि4)ः, )थाविप योग्यमूल्यव्य�स्थां वि�ना )ाविन कौशलाविन विनरथ7काविन भ�न्त्रिन्)। छात्रेषु अपेक्षि4)मूल्यव्य�स्थाविनमा7णस्य उत्तरदाष्ट्रियत्�ं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः उच्च-संस्कृ)-अध्ययनसंस्थाक्षिभश्च विन�7हनीयम्। सांस्कृवि)कबहुत्��ैवि�ध्याभ्यां युके्त भार)सदृशे देशे छात्रैः राष्ट्रि"ये प्रान्)ीये �ैक्षिश्वके च स्)रे सामान्दिजक-सांस्कृवि)क-आर्शिथंक-पाया7�रक्षिणक-)त्त्�ैः सह )दनुगुणमे� योग्यमूल्यानां सम्पादनमत्यन्)मा�श्यकम् । भार)े �)7मानाविन बहुत्�ाविन �ैवि�ध्याविन च )था सन्)ु नाम, )थाविप संस्कृ)प्राचीनशास्त्रग्रन्थेषु च प्रवि)पाटिद)ानां �ैक्षिश्वकमूल्यानां – सत्याज7�प्रभृ)ीनामष्ट्रि,गमः कथं भ�ेटिदवि) लिचन्)ा भार)स्य वि�क्षिभन्नयोजनास�बद्धपत्रेषु प्रक�ीकृ)ा। लिश4णस्यारम्भे काले परस्परसहायं परस्परा�गमनञ्च लक्ष्यीकृत्य उप्)ाविन मूल्यात्मकबीजाविन सम्प्रवि) स�7त्र उच्चाध्ययनसंस्थासु समुलिच)ाध्ययनानुभ�ेन अ�सरप्राप्त्या च पुन�7पनीयाविन सुदृढमुपपादनीयाविन च । सम्प्रवि) संस्कृ)-संस्कृवि)-ध्येयेन सह �ैश्वीकरणवि�चारस्य पुनन7�ीनस्थलान्�ेषणस्य आ�श्यक)ा वि�द्य)े । उपभोकृ्तसंस्कृ)ेः अपे4या संस्कृ)ाक्षिश्र)ा संस्कृवि)ः ‘�सु,ै� कु�ु�बकम्’ इवि) दृष्ट्या �ैश्वीकरणस्य मूलसूत्रमक्षिभव्यनलिक्त। नैवि)कमूल्यानां शैलिथल्यस्य ह्रासस्य च समस्याया विनराकरणाथu प्राचीनलिश4ापद्ध)ेः न�ीकरणं न�सांस्थाविनकीकरणं च आ�श्यकम् । संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां च शैक्षि4क-प्राशासविनकविनयमा�लेः टिदग्दर्शिशंकेयं ए)ाविन आ�श्यकाविन अपेक्षि4)ाविन च मूल्याविन संस्थास्)रे कथं �ा समा�ेलिश)ाविन भ�ेयुरिरवि) परी4)े। ए)े वि�श्ववि�द्यालयाः संस्थाश्च संस्कृ)ाक्षिश्र)ायाः संस्कृ)ेः प्रवि)विब�बात्मकस्य प्रशान्)परिर�ेशस्य संर4णाथu पुनरुज्जी�नाथ7ञ्च उत्तरदाष्ट्रियत्�ं �हेयुः ।

(iv) Promoting the Use of Technology for Teaching, Preservation of Oral Traditions. Manuscripts and the Corpus of Ancient Literature

The advantages of using modern tools and technological innovations in the day-to-day-life are well recognized. The SUs and IHSS are expected to fine-tune the processes of teaching and learning in accordance with them. They are also expected to introduce corresponding changes for betterment of the institutional governance and administration with the use of new technologies. Traditional methods of delivering higher education can be made more meaningful and motivating in consonance with modern techniques and scientific methods of learning and disseminating knowledge. Technological advancement and innovations in educational transactions have to be undertaken by all SUs and IHSS for dissemination of scientific knowledge in ancient texts and literature in Sanskrit, and also for

23


preserving and cultivating the knowledge systems. Sanskrit still offers the richest collection of rare and ancient manuscripts, a sizable of number of which l remain unpublished and unknown.

The SUs and IHSS must strive hard for making the effective use of ICT and to provide ICT literacy to the faculty and the students. This will pave the way for the development of new software, computational database and launching of e- texts for making the corpus of Sanskrit literature available through electronic medium. Moving towards electronic data management and having institutional website to provide ready and relevant information to stakeholders, are desirable steps in this direction. Therefore, NAAC accreditation would look at how the SUs and IHSS have put in place their electronic data management systems and electronic resources and their access to internal and external stakeholders -- particularly the student community.

(iv) अध्यापने, मौखिखकपरम्पराणां हस्तलिलखिखतग्रन्थानां प्राचीन�ाङ्मय�े�धेश्च संरक्षणे च प्रौद्योविर्गकीवि�विनयोर्गस्य प्रोन्नयनम् ।आ,ुविनकोपकरणानां वि�विनयोगस्य उपलब्धयः दैनन्दिन्दनजी�ने प्रौद्योविगकीन�ावि�ष्काराणां च लाभाः सम्प्रवि) सुषु्ठ प्रत्यक्षिभज्ञा)ाः । )दनुगुणं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाक्षिभश्च अध्ययनाध्यापनपद्धवि)ः समन्�यरीत्या प्र�र्षि)ं)व्या । न�ीनप्रौद्योविगकीज्ञानेन संस्थानां ने)ृत्�ं प्रशासनञ्च कथं �ा गुण�त्तरं भ�ेटिदवि) )दथu )ैः )त्संबद्धपरिर�)7नाविन च आरब्धव्याविन । उत्कृष्टज्ञानस्य सङ्क्रमणस्य याः प्राचीनपद्ध)यः )ाः आ,ुविनकैरुपायैः अध्ययनाध्यापनयोः �ैज्ञाविनकपद्धवि)क्षिभः संयुक्ताः नूनमे� अथ7�त्तराः पे्ररणादाष्ट्रियन्यश्च भवि�ष्यन्त्रिन्) । प्राचीनसंस्कृ)ग्रन्थेषु साविहत्ये च �)7मानस्य �ैज्ञाविनक-ज्ञानस्य प्रसारणाय संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाक्षिभश्च शै4क्षिणकसंक्रमणस्य 4ेते्र प्रौद्योविगकीपुरोग)यः न�ोन्मेषाश्च स्�ीक)7व्याः, )ैः ज्ञानप्रणालीनां संर4णं वि�कासश्च क)7व्यः । संस्कृ)ेऽ,ुनाविप दुल7भानां प्राचीनानां च हस्)लिलखिख)ग्रन्थानां सम्पन्नो भाण्Nारो वि�द्य)े यस्य अल्पीयाने�ांशः प्रकालिश)ः, महान् रालिशरप्रकालिश)ः अज्ञा)श्च �)7)े ।

संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृ)संस्थाक्षिभश्च प्रौद्योविगकीमाध्यमानां सफलाय वि�विनयोगाय अध्यापकेभ्यः छात्रेभ्यश्च सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ष्ट्रि,ज्ञानस्य प्रदानाय च महान् परिरश्रमः करणीयः । अनेन सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ष्ट्रि,ज्ञानेन संस्कृ)े वि�द्यमानं वि�पुलं ज्ञानं जनेभ्यः उपलम्भष्ट्रिय)ंु न�ीन-)न्त्रांशस्य सङ्गणकीयदत्तांशविन,ेः �ैद्यु)-ग्रन्थानां च विनमा7णेन न�ीनः पन्थाः आवि�ष्कृ)ः स्या)् ।

अस्यां टिदलिश प्रौद्योविगकीसा,नैः �ैद्यु)दत्तांशप्रबन्धने प्र�ृक्षित्तः, संस्थायाः जालस्थानस्य विह),ारकाणां कृ)े सद्यः लिसद्धस्य उपयुक्तस्य च प्रवि)�ृत्तस्य संपे्रषणष्ट्रिमवि) द्वयम् अपेक्षि4)सोपानयुगं भ�वि) । अ)ः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः संस्कृ)संस्थाश्च कथं )ेषां �ैद्यु)दत्तांशप्रबन्धनप्रणालीः �ैद्यु)संसा,नाविन च वि�विनयोजयन्त्रिन्), अविप च )ाविन सा,नाविन आन्)रबाह्यविह),ारकेभ्यः, वि�शेष)ः छात्र�गा7य कथं प्रापयन्त्रिन्) इवि) रा.मू.प्र.परिरषदः प्रत्यायनप्रविक्रयायां परीक्ष्य)े ।

(v) Quest for Excellence

24


Contributing to nation-building and skills development of students, SUs and IHSs should demonstrate a drive to develop themselves into centres of excellence. Excellence in all that they do, will contribute to the overall development of the system of higher education of the country as a whole. This ‘Quest for Excellence’ could start with the assessment or even earlier, by the establishment of the Steering Committee for the preparation of the Self Study Report (SSR) of an institution. Another step in this direction could be the identification of the strengths and weaknesses in the teaching and learning processes as carried out by these institutions

The quest for excellence should involve a multi-disciplinary approach for higher researches, cultivation of Sanskrit language as a potential vehicle for the expression of thought processes and intellectual deliberations and assimilation of Sanskrit in all the aspects of life and behavior. The five core values as outlined above form the foundation for assessment of institutions that volunteer for accreditation by NAAC. In conformity with the goals and mission of the institution, the SUs and IHSS may also add to these their own core values.

(v) उत्कषा�न्�ेषणम् रा"विनमा7णे )था छात्राणां कौशलवि�कासे च भागं �हन्त्यः संस्थाः स्�यम् उत्कृष्ट)ायाः केन्द्ररूपेण वि�कासम�ाप्)ुम् उद्यमशीलाः भ�ेयुः । )ाक्षिभः संस्थाक्षिभः विक्रयमाणः संपूण¤ विह उत्कष7ः पूण7)ः देशस्य उच्चलिश4ाप्रणाल्याः समग्रवि�कासे कारणं भवि�ष्यवि)। उत्कषा7,ानाय इयमुत्कण्ठा मूल्याङ्कनेन साकं, मूल्याङ्कना)् पू�u �ा संस्थायाः स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनविनमा7णे संचालनसष्ट्रिम)ेः स्थापनेन आरब्धव्या । शैक्षि4क-लेखापरी4णेन, आन्)रिरकगुणा�त्ताश्वासनप्रकोष्ठस्य भूष्ट्रिमकायाः दृढीकरणेन संस्थया उपयुज्यमानानाम् अध्ययनाध्यापनप्रविक्रयाणां शक्तीनां दौब7ल्यानां च प्रत्यक्षिभज्ञानमविप अस्यां टिदलिश एकः पद4ेपः भवि�)ुमह7वि) । उच्चानुसन्धानाय बहुशाम्बिस्त्रयोपगमानां, लिचन्)नप्रविक्रयाणां बौन्दिद्धक-गोष्ठीनां च अक्षिभव्यक्तये समथ7माध्यमरूपेण संस्कृ)भाषायाः सं�,7नं )था जी�नस्य स�7दशासु स्�भा�े च संस्कृ)स्य आत्मसात्करणम् इवि) उत्कष7पे्रप्सायाः अङ्गभू)ं भ�)ु ।

रा.मू.प्र.-परिरषदा पू�7विनर्दिदंष्टाविन पञ्चप्र,ानमूल्याविन प्रत्यायनाय स्�यंकृ)प्रस्)ा�ानां संस्थानां मूल्याङ्कनाय मूला,ाररूपेण कल्पन्)े । स्�ीयध्येयस्य लक्ष्यस्य चानुगुणं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृ)संस्थाक्षिभश्च स्�ीयाविन प्र,ानमूल्याविन योजष्ट्रिय)ंु शक्यन्)े।

II. ASSESSMENT AND ACCREDITATION OF SUs and IHSSThe NAAC has been carrying out the process of quality assessment and accreditation of HEIs over the past two decades. Several HEIs have gone through this process and a sizeable number has also undergone subsequent cycles of accreditation. True to its commitment for promoting quality culture in HEIs in consonance with the overall developments in the field of education as well as the outside world, NAAC has strived to be sensitive to these and adequately reflect these in its processes. The A&A process of NAAC continues to be an exercise in partnership of NAAC with the HEI being

25


assessed. As is known by now, the A&A process of NAAC is being revised and this revision attempts to enhance such a partnership. Over years the feedback procured from the HEIs, other stakeholders and the developments in the national scene – all have contributed to making appropriate revisions in the process so as to accelerate the process with greater quality rigor. The SUs and IHSS, like their global counterparts, must strive for realization of multifarious layers of these goals in their functioning on all levels.

Revised Assessment and Accreditation Framework

The Revised Assessment and Accreditation (A&A) Framework is launched in July 2017. It represents an explicit Paradigm Shift making it ICT enabled, objective, transparent, scalable and robust. The Shift is:

from qualitative peer judgement to data based quantitative indicator evaluation with increased objectivity and transparency

towards extensive use of ICT confirming scalability and robustness in terms of simplification of the process drastic reduction in number of questions, size of the report,

visit days, and so on In terms of boosting benchmarking as quality improvement tool. This has been attempted through

comparison of NAAC indicators with other international QA frameworks introducing pre-qualifier for peer team visit, as 40% of system generated score. introducing System Generated Scores (SGS) with combination of online evaluation (about 60%)

and peer judgement (about 40%) in introducing the element of third party validation of data and the possibility of roping in multiple

agencies in adopting a 100% off site evaluation of HEIs applying for 4th cycle accreditation; on-site visits in

exceptional cases in providing appropriate differences in the metrics, weightages and benchmarks to universities,

autonomous colleges and affiliated/constituent colleges in revising several metrics to bring in enhanced participation of students and alumni in the

assessment process

III. संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृताध्ययनसं�ानां मूल्याङ्कनं प्रत्यायनञ्च ।

�ैश्वीकरणस्य उदारीकरणस्य च शलिक्तक्षिभः भार)ीय-उच्चलिश4ाव्य�स्था भृशं प्रभावि�)ा । यत्र )ा�)् उच्चलिश4या, व्य�हार�स्)ु�)् इ)रसे�ा�)् अन्)ाराष्ट्रि"यस्)रे स्प,7नीयं चे)्, गुण�त्ताया आश्वासनम् अविन�ायu भ�वि) । अविप च, भार)ीय-उच्चलिश4ासंस्थाः ए)ादृश-बृहत्परिर,ौ काय7व्यापृ)ाः यस्मिस्मन् बहूविन अक्षिभकरणाविन, राष्ट्रि"यसंदभा7ः, सामान्दिजकापे4ाश्च अन्)भ7�न्त्रिन्)। ए)ेषु प्रत्येकमविप स्�ं स्�ं ध्येयं अविन)रसा,ारण्येन सा,यवि)। वि�श्वस्)रे )ेषां सहगाष्ट्रिमनां संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां च काय7प्रणालौ स�7स्)रेषु ए)ेषां ध्येयानां साङ्गोपाङं्ग चरिर)ाथ¦करणाय वि�लिशष्टप्रयासो भ�े)्।

26


मूल्यांकनप्रत्यायनयोः न�ीना रूपरेखा सूचनासमे्प्रषणप्रौद्योविगक्यनुकूला, �स्)ुविनष्ठा, पारदर्शिशंका, मान4मा दृढा च वि�द्य)े या 4ेते्रऽस्मिस्मन् मह)् परिर�)7नं समानेष्यवि)। )था विह -

अत्र प्र�रगणेन प्रदत्तस्य गुणा,ारिर)विनण7यस्य दत्तांशाक्षिश्र)परिरमाणसूचकमूल्यांकनस्य स्�ीकृत्या मूल्यांकनस्य �स्)ुविनष्ठ)ा पारदर्शिशं)ा च �र्मि,ंष्य)े।

सूचना समे्प्रषण प्रौद्योविगक्याः सम्प्रयोगेन मान4म)ा दृढ)ा च विनश्चीये) प्रविक्रयायाः सरलीकरणेन प्रश्ना�ल्यां प्रश्नसंख्यायां न्यून)ा, प्रवि)�ेदनस्य लघु)ा साध्ये),

प्रवि)�ेदनकले�रस्य प्र�रसष्ट्रिम)ेः प्र�ासटिद�सानाम् अल्पीयस्त्�ं च साध्ये)। गुणविनण7यमानदण्Nसंयोजनेन )द्ग)ान्)ाराष्ट्रि"यप्रश्नोत्तरी प्रारूपेण सह रा. मू. प्र. परिरषदः

मानकानां )ुलनाया प्रामाण्यं विन,ा7य0)। प्र�रसष्ट्रिम)ेः विनरी4णयात्रायाः प्रागे� प्रायः चत्�ारिरंशत्प्रवि)श)ात्मकः मूल्याङ्कनांशः

यान्त्रिन्त्रकप्रणाल्या विन,ा7य0)। यन्त्रविन,ा7रिर)ांकव्य�स्थायाः संयोजनम् यत्र अन्)जा7लमाध्यमेन मूल्यांकनं

षष्ट्रिष्टप्रवि)श)म्, )था प्र�रगणसमी4याः मूल्यांकनम्- चत्�ारिरंशत्प्रवि)श)म् च परिरगक्षिण)म्।

दत्तांशस्य बाह्यपरी4णेन दृढीकरणं )था नैकसंस्थानां एकसूत्रेण काय0 विनबन्धनम् मूल्याङ्कनप्रविक्रयायां छात्रणां, पू�7च्छात्राणां च अष्ट्रि,कभागग्रहणाय नानावि�,मापकानां

परिरष्करणम्।

(i) Focus of Assessment

NAAC assessment lays focus on the institutional developments with reference to three aspects: Quality initiative, Quality sustenance and Quality enhancement. The overall quality assurance framework of NAAC thus focuses on the values and desirable practices of HEIs and incorporates the core elements of quality assurance i.e. internal and external assessment for continuous improvement. The value framework of NAAC starts with its choice of unit of evaluation i.e. the Institution as a whole. The A&A process of NAAC which involves a combination of self evaluation and external peer evaluation implicitly or explicitly is concerned with looking at the developmental aspects of the SUs and IHSS in the context of quality.

In line with NAAC’s conviction that quality concerns are institutional, Quality Assessment (QA) can better be done through self-evaluation. The self-evaluation process and the subsequent preparation of the Self Study Report (SSR) to be submitted to NAAC involves the participation of all the stakeholders – management, faculty members, administrative staff, students, parents, employers, community and alumni. While the participation of internal stakeholders i.e. management, staff and students provide credibility and ownership to the activity and could lead to newer initiatives, interaction with the external stakeholders facilitate the development process of the institution and

27


their educational services. Overall, the QA is expected to serve as a catalyst for institutional self-improvement, promote innovation and strengthen the urge to excel.

It is attempted to. enlarge the digital coverage of the entire process of A&A. This, it is believed, will not only accelerate the process but also bring in greater objectivity into the process.

The possible differentiation required in respect of HEIs which are going for subsequent cycles of A&A, appropriate scope has been provided in the Process. This will allow the HEIs to appropriately represent the developments they have attempted after the previous A&A.

(i) मूल्याङ्कनस्य केन्द्रवि]न्दुःसंस्थानां वि�कासं केन्द्रीकृत्य रा.मू.प्र.परिरषद ्त्रीन् प4ान् अक्षिभलक्ष्य मूल्याङ्कनं करोवि) ।

गुण�त्तोपक्रमः गुण�त्ताक्षिभर4णम् गुण�त्तासं�,7नं च ।

ए�ं रा.मू.प्र.परिरषद ् संस्थायाः समग्र-गुण�त्ता-आश्वासनरूपरेखाम् उच्चलिश4ासंस्थानाम् अपेक्षि4)व्य�हारान् मूल्याविन च केन्द्रीकृत्य प्र�)7)े, सा च रूपरेखा गुण�त्ता-आश्वासनस्य मूल)त्त्�ाविन- स))वि�कासाय आन्)रिरकं बाह्यञ्च मूल्याङ्कनम् अन्)भा7�यवि) । रा.मू.प्र.परिरष)् समग्रां संस्थाम् एकांशत्�ेन परिरकलय्य मूल्याङ्कनस्य आद्यं चरणं प्रारभ)े । गुण�त्तासन्दभ0 संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्च-संस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां च वि�कासप4ाणां सम�लोकनेन सह मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रया प्रत्य4रूपेण परो4रूपेण, स्�मूल्याङ्कनेन बाह्य-प्र�र-मूल्याङ्कनेन च संबद्धास्मिस्) । मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयायां स्�मूल्याङ्कनमत्यन्)ं महत्त्�पूणu �)7)े। उच्चाध्ययनसंस्थासु ए)स्य स्�मूल्याङ्कनस्य �स्)ुविनष्ठ)ायाः, आत्मवि�¡ेषणस्य आत्मा�लोकनप्र�ृते्तश्च वि�कासाथ7म् अवि))रां महनीया भूष्ट्रिमका भ�वि)। रा.मू.प्र.परिरषदा प्रस्)ावि�)ायाः माग7दर्शिशंकायाः स्�मूल्याङ्कनप्रारूपं वि�क्षिभन्नाः विनवि�ष्टीः विनष्पादनाविन, सौवि�ध्याविन च वि��ृणोवि), संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः संस्कृ)संस्थाश्च अनेन मूल्याङ्कनेन स्�ीयशक्तीः दौब7ल्याविन, अ�सरान्, समाह्वयान् च जानीयुः ।

स्�मूल्याङ्कनप्रविक्रयायां )दुत्तरकालिलके रा.मू.प्र.परिरषदे समप7णीये स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदने प्रबन्धमण्Nलस्य, लिश4काणां, प्राशासविनककम7चारिरणां, छात्राणां, छात्रपोषकाणां, विनयोक्)ॄणां, समुदायानां, पू�7च्छात्राणां सहभाग इष्य)े। । छात्र-कम7चारिर-प्रबन्धमण्Nलप्रभृ)ीनाम् आन्)रिरकविह)ग्राविहणां भागग्रहणं स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनविनमा7णप्रविक्रयायाः वि�श्वसनीय)ाम् अष्ट्रि,कारं च पोषयवि) अविप च बाह्यविह),ारकैः सह सं�ादनेन नू)नोपक्रमान् आरभ)े; वि�कासप्रणालीमुपकरोवि) )ेषां शैक्षि4कसे�ाश्च पुरस्करोवि) । स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनं साकल्येन

28


संस्थायाः स्�वि�कासस्य न�ाचारस्य च प्रोन्नयने, उत्कृष्ट)ायाः प्राप्)ये अभीप्सायाः सं�,7ने प्रोद्बलने च समुत्प्रेरकं भ�ेटिदत्यपेक्ष्य)े । मूल्याङ्कनस्य संचालने रा.मू.प्र.परिरषदः भूष्ट्रिमका समन्�यमात्रेण न समाप्य)े प्रत्य)ु प्रत्यायनोत्तरगवि)वि�ष्ट्रि,षु वि�शेष)ः स))वि�कासस्य सुविनश्चयाय वू्यहनात्मक-गुण�त्ता-प्रबन्धनव्य�स्थानानां स्थापनेऽविप वि�))ा भ�वि) । ए)ल्लक्ष्याष्ट्रि,गमाय आन्)रिरक-गुण�त्ता-आश्वासनप्रकोष्ठस्य प्रोन्नयनं रा.मू.प्र.परिरषदः उपलस्मिब्धषु प्रामुख्यं भज)े )च्च गुण�त्तासंस्कृवि)विनमा7णाय अलं भ�वि) । आन्)रिरकगुण�त्ता-आश्वासनप्रकोष्ठाविन गुण�त्तायाः आभ्यन्)रीकरणं संस्थानीकरणमात्रमे� न कुयु7ः अविप )ु प्रणालीं सविक्रयां वि�,ाय संस्थायाः सामर्थ्यया7विन उच्च)रस्)रं प्रवि) प्रापयेयुः येन विनरन्)रगुण�त्तावि�कासः सुविनश्चीय)े ।

मूल्यांकनप्रत्यायनप्रविक्रयायां संगणकीयांकनपद्धत्याः संश्रयणे बहुभागं )विद्वस्)ारे च प्रयासो वि�विह)ः। ए)ेन प्रविक्रयायां न के�लं �ेगोऽविप समासाटिद)ः, अविप )ु �स्)ुविनष्ठ)ाऽविप समानी)ा। याः संस्थाः प्रत्यापनस्य उत्तरोत्तरचकं्र प्रवि�शन्त्रिन्), )ासां प्रत्यायनप्रविक्रयायामविप ईषदै्वल4णय्सम्पादनाय प्रयासो वि�विह)ः, येन )ाक्षिभः संस्थाक्षिभः साष्ट्रि,)ां प्रगति)ं, अक्षिभ�ृतिद्वं प्रकाशष्ट्रिय)ुमविप अ�सरः प्राप्य)े।

III. QUALITY INDICATOR FRAMEWORK (QIF)

The criteria based assessment forms the backbone of A&A process of NAAC. The seven criteria represent the core functions and activities of a HEI. In the revised framework not only the academic and administrative aspects of institutional functioning but also the emerging issues have been included. The seven Criteria to serve as basis for assessment of HEIs are:

1. Curricular Aspects2. Teaching-Learning and Evaluation3. Research, Innovations and Extension4. Infrastructure and Learning Resources5. Student Support and Progression6. Governance, Leadership and Management7. Institutional Values and Best Practices

Under each Criterion a few Key Indicators are identified. These Key Indicators (KIs) are further delineated as Metrics which actually elicit responses from the HEIs. These seven criteria along with their KIs are given below explicating the aspects they represent.

The Criteria-based assessment promotes judgment based on values. For example the Criterion on “Governance, Leadership and Management” promotes the values such as participation, transparency, team work, systems view, justice, self-reliance and probity in public finance. NAAC has already developed a well defined set of key aspects and indicators under all these seven criteria. Considering the typical nature of SUs and IHSS, additional indicators have been identified under all these key aspects especially suitable to the mission and goals of SUs and IHSS.

The Key Aspects as well as the indicators identified under each of the seven criteria reflect the characteristics and values of the SUs and IHSS on which assessment is to be made. The indicators

29


under each of the Key Aspects focus in particular on the outcomes and the over-all functioning of an institution.

The strengths or weaknesses in one area may have an effect on quality in another area. Thus the issues

addressed within the Criteria and Key Aspects are closely inter-related and may appear to be overlapping. The criteria and the Key Aspects are not a set of standards or measurement tools by themselves and do not cover everything which happens in every the SU and IHSS. They are the layers for transformational change and provide an external point of reference for evaluating the quality of the institution under assessment.

The NAAC has evolved a universal framework for A & A of HEIs across the country, which has been

re-contextualized for SUs and IHSS. The application of this framework for SUs and IHSS will hopefully lead to the mainstreaming of these institutions and evolving a uniform pattern of Sanskrit education.

रु्गण�त्तासंसूलिचकारूपरेखा रा.मू.प्र.परिरषदा विक्रयमाणं विनकषाक्षिश्र)मूल्याङ्कनं मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः मेरुदण्Nः । सप्)विनकषाः संस्थाग)ान् गवि)वि�,ीन् प्र,ानकाया7क्षिण च सूचयन्त्रिन्), )था च अध्ययन-अध्यापने, अनुसन्धानं, समुदायवि�कासः, संस्थानां छात्राणां च समग्रवि�कासः इत्य)ेान् वि�षयान् सा4ा)् प्रभा�यन्त्रिन्) ।

मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः कृ)े आ,ाररूपेण अ,ोलिलखिख)ाः सप्)विनकषाः रा.मू.प्र.परिरषदा विनक्षिश्च)ाः । )े यथा –

1. पाठ्यचया7प4ाः ।2. लिश4णम्, अष्ट्रि,गमः, मूल्याङ्कनं च ।3. अनुसन्धानं, परामश7ः, वि�स्)ारश्च ।4. मूलसंरचना अष्ट्रि,गमसंसा,नाविन च ।

5. छात्राणां समथ7नं प्रगवि)श्च 6. प्रशासनं, ने)ृत्�ं, प्रबन्धनं च ।7. सांस्थाविनकमूल्याविन अत्युत्तमाः व्य�हाराश्च

विनकषाक्षिश्र)मूल्याङ्कनं मूल्यक्षिभक्षित्तकविनण7यं प्रोन्नयवि) । उदाहरणाथ7म् – ‘प्रशासनं, ने)ृत्�ं, प्रबन्धनं च’ इवि) विनकषः - भागग्राविहत्�ं, पारदर्शिशं)ा, गणकाय7म्, प्रणालीदृष्ट्रिष्टः, न्यायः, आत्मप्रत्ययः, सा�7जविनकेषु अथ0षु शुलिच)ा - इत्यादःीविन मूल्याविन प्रोन्नयवि) ।

रा.मू.प्र.परिरषदा ए)ेष ु सप्)विनकषु सुलिचन्त्रिन्))ानां प्र,ानसूचकानां च वि�कासः कृ)पू�7ः। संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानाञ्च वि�लिशष्टस्�रूपमक्षिभलक्ष्य )ेषां ध्येयानां काय7वि�,ानानां च अनुगुणं स�0षु प्र,ानप4ेषु अवि)रिरक्तसूचकाविन सष्ट्रिन्न�ेलिश)ाविन। )ाविन )ेषां संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानाञ्च गुण,मा7न् मूल्याविन च प्रवि)विब�बयन्त्रिन्),

30


यदा,ारेण मूल्याङ्कनं करणीयमस्मिस्) । प्रत्येकं प्र,ानप4े वि�द्यमानाविन सूचकाविन वि�शेष)ः संस्थायाः उपलब्धीः समग्रकाय7री)ीश्च केन्द्रीकु�7न्त्रिन्) । एकस्मिस्मन् स्थाने वि�द्यमानाः शक्तयः दौब7ल्याविन च स्थानान्)रे गुण�त्तां प्रभा�येयुः । अ)ः विनकषेषु प्र,ानप4ेषु च संबद्धाविन )त्त्�ाविन गाढं संबद्धाविन क्�लिच)् पुनरुक्तानी� प्र)ीयेरन् । ए)े विनकषाः सूचकाविन च स्�यमे� प्रमाणाविन मापनोपकरणाविन �ा नै� सन्त्रिन्)। )ःषेु संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयेषु उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थासु च विक्रयमाणं स�7मविप न अन्)भ7�वि) । ए)े विनकषाः ए)ाविन सूचकाविन च रूपान्)रणस्य वि�क्षिभन्नस्)राः मूल्याङ्कनवि�षयीभू)ायाः संस्थायाः गुण�त्तां मूल्याङ्कनं च बाह्यपरी4णा�सरप्रदानेन उपकु�7न्त्रिन्)। समग्रदेशस्य उच्चलिश4ासंस्थानां मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च रा.मू.प्र.परिरषदा सा�7जविनकरूपरेखायाः विनमा7णं कृ)ं यच्च संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृ)ाध्यायनसंस्थानां च कृ)े संप्रवि) पुनः सन्दर्शिश)ंमस्मिस्)। ए)स्याः रूपरेखायाः वि�विनयोजनेन संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां मुख्य,ारायाम् आनयने संस्कृ)लिश4ायाः समरूप)ावि�कासे च महान् उपयोगो भ�े)् ।

Criterion I - Curricular Aspects: The Curricular Aspects are the mainstay of any educational institution. However, the responsibilities of various HEIs in this regard vary depending on their administrative standing. That is, an Affiliated College is essentially a teaching unit which depends on a larger body namely university for legitimizing its academic and administrative processes. Its engagement with curricular aspects is mainly in their implementation while its participation in curriculum development, procedural detailing, assessment procedures as well as certification is peripheral and these are “givens’’. Whereas a University has the mandate to visualize appropriate curricula for particular programmes, revise/update them periodically, ensure that the outcomes of its programmes are defined by its bodies. In case of Autonomous Colleges curricular responsibilities are similar to the universities.

Criterion I pertains to the practices of an institution in initiating a wide range of programme options and courses that are in tune with the emerging national and global trends and relevant to the local needs. Apart from issues of diversity and academic flexibility, aspects on career orientation, multi-skill development, feedback system and involvement of stakeholders in curriculum updation are also gauged.

1. प्रथमः विनकषः – पाठ्यचया�पक्षाःवि�वि�,संस्थानामुत्तरदाष्ट्रियत्�माक्षिश्रत्य विनकषोऽयं पाठ्यचया7वि�कासेन काया7न्�यनप्रविक्रयया च

संबद्धस्मिस्)ष्ठवि) । केनलिच)् वि�श्ववि�द्यालयेन स्�ीकृत्ता पाठ्यचया7, कयालिच)् संस्थया अंश)ः अनुपूरिर)ा अथ�ा सं�र्मि,ं)ा अथ�ा पाठ्यचया7संरचनायां प्रदत्तस्�ा)न्त्र्यानुसारं पुनारलिच)ा, संस्थायाः ध्येयेन सह कथं सामञ्जस्यं �ह)ीवि) विनकषेणानेन अ�लोक्य)े । संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयस्य काय7प्रणाल्यः साम्प्रवि)का�श्यक)ायाः अनुगुणं पारम्परिरकज्ञानव्य�स्थाः समन्�े)ुं शक्नुयुः न �ा इवि) विनकषोयं वि�चारयवि) । वि�वि�,)ा-शैक्षि4कनमनीय)ा-स�बद्धवि�षयान् अवि)रिरच्य �ृत्त्युन्मुखीकरणप4ाः, बहुकौशलवि�कासः, पाठ्यचया7याः अद्य)नीकरणे विह)ग्राविहणां समृ्पलिक्तः इत्य)ेेऽविप वि�षयाः विनकषेण अनेन परिरशील्यन्)े ।

31


प्रधानसूचकाविन1.1*(U)-पाठ्यचया7याः संरचना वि�कासश्च

1.1*(A)-पाठ्यचया7योजना विक्रयान्�यनं च

1.2 शैक्षि4कनमनीय)ा 1.3 पाठ्यचया7सं�,7नम्1.4 प्रवि)पुष्ट्रिष्टप्रणाली *(U) के�लं वि�श्ववि�द्यालयानां स्�ायत्तसंस्थानां कृ)े *(A) अन्यसंस्थानां कृ)े

1.1 Curriculum Design and Development

One of the significant responsibilities of Universities and Autonomous Colleges in sanskrit is Curriculum Design and Development and thus are expected to have processes, systems and structures in place to shoulder this responsibility. Curriculum Design and Development is a complex process of developing appropriate need-based inputs in consultation with expert groups, based on the feedback from stakeholders. This results in the development of relevant programmes with flexibility to suit the professional and personal needs of the students and realization of core values. The Key Indicator (KI) also considers the good practices of the institution in initiating a range of programme options and courses that are relevant to the local needs and in tune with the emerging national and global trends.

Curriculum evolved by the University/Autonomous College comprises Programme Outcomes (POs), Programme Specific Outcomes (PSOs) and Course Outcomes (COs), the substantive outlines of courses in every discipline (syllabus), organizational details of implementation as well as assessment of student performance and thereby attainment of PSOs and COs. The quality element is reflected in the efforts to revise, update, include emerging concerns

32

KEY INDICATORSप्र,ानप4ाः

1.1*(U) -Curriculum Design and Development1.1*(A) - Curriculum Planning and Implementation1.2 Academic flexibility1.3 Curriculum Enrichment1.4 Feedback System

*(U) - applicable only for Universities and Autonomous Colleges*(A) - applicable only for the Affiliated/Constituent Colleges


etc., the University/Autonomous College makes in this regard. The Curriculum designed by University/Autonomous College may also focus on employability, entrepreneurship and skill development. The POs, PSOs, COs could be uploaded on Institutional website.

1.1 *(A) Curricular Planning and ImplementationThe Affiliating/Constituent Colleges have rather insignificant role in curriculum designing

and development. They adopt the curriculum overview provided by the respective universities. Each college operationalize the curriculum within the overall frame work provided, in one’s own way depending on its resource potential, institutional goals and concern and so on. That is, each college visualizes the way the curriculum has to be carried out – activities, who, how, when etc. This process makes each institution unique and reflects on the concern of the college for quality in the form of values emphasized, sensitivities focused on, etc.

1.1. पाठ्यचया�याः संरचना वि�कासश्च संस्कृ)लिश4णे संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां मह)ी भूष्ट्रिमका पाठ्यचया7याः प्रारूपविनमा7णे वि�कासे च �)7)े । अ) ए))् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं विन�¤ढंु प्रविक्रयाः, प्रणाल्यः संरचनाश्च योग्यस्थाने )ेषां भ�न्)ु इवि) अपेक्ष्य)े । पाठ्यक्रमरूपाङ्कनं वि�कासश्च इवि) एका संस्थि¡ष्टप्रविक्रया यत्र बहुवि�,क्रमाः वि�शेषज्ञ)ाश्च अपेक्षि4)ा भ�न्त्रिन्) । विह),ारकाणां द्वारा प्राप्)�ृत्तान्)स्य आ,ारेण )था वि�शेषज्ञसमुदायस्य वि�चारवि�मश7नेन योग्यपाठ्यक्रमवि�कासस्य प्रविक्रयेयम्। ए)त्फलरूपेण, नमनीय)या सह प्रासंविगककाय7क्रमाणां वि�कासो भ�वि), )े च काय7क्रमाः छात्राणां व्या�साष्ट्रियकानां व्यलिक्तग)ानाम् आ�श्यक)ानां च अनुगुणा भ�न्त्रिन्), छात्राणां कृ)े आ,ारभू)मूल्यानां च प्रत्यक्षिभज्ञानं जनयन्त्रिन्) ।संस्थया प्रारब्धाः पाठ्यक्रमवि�कल्पाः पाठ्यक्रमशृंखलाश्च स्थाविनक-आ�श्यक)ानां कृ)े उपयुक्ताः स्युः )था प्र�,7मानानां राष्ट्रि"य-�ैक्षिश्वक-समस्यानां कृ)े सामञ्जस्यं भजेयुः । उम्बिन्मषत्सु 4ेते्रषु प्राचीनभार)ीयज्ञानव्य�स्थाःः आ,ःतृ्य न�ीनपाठ्यक्रमविनमा7णस्य प्रविक्रया अत्र समा�ेशनीया।संस्थाग)-स�¤त्तमव्य�हाराणामविप विनकषेऽत्र आकलनं भ�वि) येषां कारणेन राष्ट्रि"यभा�नया संबद्धानां अभ्यासक्रमवि�कल्पानां पाठ्यक्रमाणां च प्रारम्भो भ�े)् ये संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयेषु परस्परं आन्)रसंस्थाविनकभाग�ाविहनां �हेयुः।1:1. पाठ्यचया7या योजना )खित्क्रयान्�यनं च।संयोन्दिज)/घ�कमहावि�द्यालयाः पाठ्क्रमयोजनायां )दनुष्ठाने च स�7था अष्ट्रि,कारं �हन्त्रिन्), स्�स�बद्धवि�श्ववि�द्यालयानां पाठ्यचया7मे)े महावि�द्यालयाः स्�ीकृत्य )स्याः विक्रयान्�यनं च कु�7न्त्रिन्)। वि�श्ववि�द्यालयानां पाठ्यक्रमरूपरेखामाल�ब्य प्रत्येकं महावि�द्यालयः स्�स्�लक्ष्यानुसारेण स्�सामर्थ्यया7नुगुणं च स्�ीयपाठ्यक्रमयोजनां प्र�)7ष्ट्रिय)ुu शक्नोवि)। इदमुकं्त भ�वि) य)् प्रत्येकं महावि�द्यालयेन स्�ीयव्य�स्थानुगुणं, कः? कथं? केन? कदा? इत्याटिदवि�चारपू�7कं योजना करणीया। )दनुसारेण व्य�ह)7व्यम्। ए)या प्रविक्रयया प्रवि)संसं्थ �ैलिशष्ट्यं जाय)े। संस्था स्�स्य गुण�त्ता�,7नाय विनरन्)रं लिचन्)यवि)।

33


1.2 Academic Flexibility

Academic flexibility refers to freedom in the use of the time-frame of the courses, horizontal mobility by the way of deputation and exchange of the faculty and students; inter-disciplinary options and others facilitated by curricular transactions. Supplementary enrichment programmes introduced as an initiative of the college, credit system and choice offered in the curriculum, in terms of programme, curricular transactions and time-frame options are also considered in this key Indicators.

1.2.�ैश्विक्षक-नमनीयता ‘शै4क्षिणक-नमनीय)ा’ इवि) शब्दोऽयं पाठ्यचया7न्)ग7)ं समयबद्धरूपरेखायाः स्�ेच्छयोपयोगं, लिश4काणां छात्राणाञ्च वि�शिःषः�ं् विनयःोजनं, वि�विनमयं, अन्)रानुशासविनक- वि�कल्पान् पाठ्यक्रमव्य�हारोपयुक्तान् )टिद)रांशांश्च दश7यवि) । महावि�द्यालयेन संपे्ररकरूपेण समारब्धाः संपूरकपरिर�,7ककाय7क्रमाः, वि�कल्पाष्ट्रि,)श्रेयःप्रणालीव्य�स्था, पाठ्यक्रमे छात्राणां कृ)े ग्राह्यवि�कल्पाः शैक्षि4कव्य�हाराः, समयबद्धवि�कल्पाश्च अत्रै� समालोच्यन्)े ।

1.3 Curriculum Enrichment

Every academic institution translates the curriculum framework and the specified syllabus by rendering them into practical forms, in which the main focus is on the student attributes and on holistic development of the students so that he/she can display multiple skills and qualities. For effective transaction of the curriculum it is required it is up-to date. For keeping the curriculum up-to-date and introduce appropriate changes within the given curriculum, several inputs are provided parallelly or sequentially. All these would be possible through introduction and use of quality materials which would enrich the curriculum and provide concrete referents for organizing the curriculum. It is expected that the SUs and IHSS would develop unique foundation courses suited to the vision of the institution. They are also expected to provide language competencies in Sanskrit and various Indian and foreign languages. The students should be given exposure to ancient scripts used in the manuscripts and information about the latest discoveries of manuscripts.

1.3.पाठ्यचया�-सं�ध�नम्प्रत्येकं शै4क्षिणकसंस्था पाठ्यचया7रूपरेखां वि�लिशष्टमभ्यासक्रमञ्च प्रत्य4रूपेण समानीय स्पष्ट)ां यचे्छ)् यत्र वि�शेष)ः छात्राणां गुणेष ु)ेषां समग्रवि�कासे चा�,ानं दीये), येन छात्रः वि�क्षिभन्नकौशलाविन गुणांश्च अज7ये)् । पाठ्यचया7या विनयमनं प्रभवि�ष्णु)या भ�ेटिदवि) हे)ोः पाठ्यक्रमस्य अद्य)नत्�ं सा,नीयम् । )दथu )थै� प्रदत्तपाठ्यक्रमे योग्यपरिर�)7नानां प्रारम्भाथu समान्)रेण क्रमशः बह�ः अन्)रंशाः प्रदत्ताः । स�7मे))् )दै� सुलभं भ�वि) यदा गुण�त्तासामग्र्याः प्र�ेशनं वि�विनयोगश्च भ�े)ाम् यद्द�्ारा पाठ्यक्रमवि�कासो भ�े)् । पाठ्यक्रमस्य आयोजने च सुदृढं सन्दृब्धाविन प्रकरणाविन विन�ेशनीयाविन । संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः उच्च)र-संस्कृ)ाध्ययनसंस्थाश्च संस्थानां ध्येयानुगुणं वि�ल4णानां प्राथष्ट्रिमकाभ्यासक्रमाणां विनमा7णं कुयु7ः । संस्कृ)े )था वि�क्षिभन्नासु भार)ीयासु पाश्चात्त्यासु च भाषासु भाषासामर्थ्यया7विन प्रकल्पयेयुः । हस्)लिलखिख)ग्रन्थानां शीलनाय

34


पुरालिलविपशास्त्रमविप छात्राः परिरलिचन्�न्)ु नाम, साम्प्रवि)ककाले नू)न)या आवि�ष्कृ)ानां हस्)लिलखिख)ानां प्राचीनलिलपीनां ज्ञानमविप चापु्न�न्)ु ।

1.4 Feedback SystemThe process of revision and redesign of curricula is based on recent developments and

feedback from the stakeholders. The feedback from all stakeholders in terms of its relevance and appropriateness in catering to the needs of the society, economy, environment helps in improving the inputs.

A HEI with the feedback system in place will have an active process of not only collecting feedback from all stakeholders, but also analyzing it and identifying and drawing pertinent pointers to enhance the learning effectiveness.

1.4.प्रवितपुविL-प्रणालीअलिचरं सञ्जा)ान् वि�कासान्, विह),ारकाणां प्रवि)विक्रयाव्य�स्थाश्च आक्षिश्रत्य पाठ्यक्रमाणां पुनर्षि�ंचारस्य पुनारचनायाश्च प्रविक्रया संभ�वि)। स्�ीयप्रासंविगक)ाम् औलिचत्य ं च परिरलक्ष्य स�0भ्यः विह),ारकेभ्यः संप्राप्)स्य समाचारस्य सम�लोकनमत्र विक्रय)े येन समाजस्य अथ7व्य�स्थायाः पया7�रणस्य च आ�श्यक)ा – परिरपूर्षि)ंभ7�े)् ।

1. Criterion II - Teaching-Learning and Evaluation: Criterion II pertains to the efforts of an institution to serve students of different backgrounds and abilities, through effective teaching-learning experiences. Interactive instructional techniques that engage students in higher order ‘thinking’ and investigation, through the use of interviews, focused group discussions, debates, projects, presentations, experiments, practicum, internship and application of ICT resources, are important considerations. It also probes into the adequacy, competence as well as the continuous professional development of the faculty who handle the programmes of study. The efficiency of the techniques used to continuously evaluate the performance of teachers and students is also a major concern of this criterion. The focus of this criterion is captured in the following Key Aspects:

35


विनकषो विHतीयः – अध्यापनम्, अलिधर्गमः मूल्याङ्कनं च

संस्थानां वि�क्षिभन्नैः प्रयासैः वि�वि�,पृष्ठभूष्ट्रिम�)ां वि�वि�,कौशलयुक्तानां छात्राणां प्रभवि�ष्णुना अध्यापनेन से�ेवि) विनकषस्यास्य वि�षयः। सा4ात्काराः, वि�मश7केन्दिन्द्र)सामूविहकसंगोष्ठ्यः, �ादाः, प्रकल्पाः, प्रस्)ु)ीकरणं, प्रयोगाः, प्रायोविगकाविन, आन्)रिरकप्रलिश4णं सूचनासमे्प्रषणप्रौद्योविगकीसा,नानाम् वि�विनयोग इत्य)ेेषाम् उपयोगेन छात्रेषु उत्कृष्टलिचन्)नं संशो,नप्र�ृत्तित्तं च अक्षिभ�,7य)ां प्रवि)सं�ादात्मक-उपदेशप्रद-वि�,ानाम् अन्)भा7�ोऽविप अत्र भ�वि) । अभ्यासक्रमाणां लिश4काणां पया7प्))ा, 4म)ा )था स))व्या�साष्ट्रियकवि�कास इत्य)ेे अविप विबन्द�ः अस्य विनकषस्यै� वि�षयः । लिश4काणां छात्राणां च प्रदश7नस्य स))मूल्याङ्कनस्य कृ)े उपयुज्यमानानां प्रवि�,ीनां द4)ा अविप अनेन भ�वि) । अस्य विनकषस्य केन्द्रभू)ाः प्रमुखांशाः ए�ं भ�न्त्रिन्) –

36

2.1 Student Enrolment and Profile छात्रनामाङ्कनं छात्रवि��रक्षिणका च 2.2 Catering to Student Diversity

छात्र�ैवि�ध्यस्य आ�श्यक)ानां सम्पूर्षि)ःं 2.3 Teaching-Learning Process

लिश4ण-अष्ट्रि,गम-प्रविक्रया2.4 Teacher’s Profile and Quality अध्यापकवि��रणं )दगु्ण�त्ता च 2.5 Evaluation Process and Reforms मूल्याङ्कनप्रविक्रया )त्र परिरष्करणोपायाश्च

2.6 Student Performance and Learning Outcomes छात्रस्य काय7विनष्पादनम् अष्ट्रि,गमपरिरणामश्च

2.7 Student Satisfaction survey छात्राणाम् सन्)ुष्टेः स�04णम्।

KEY INDICATORSप्रमुखां�ाः


2.1 Student Enrolment and Profile

It is expected that the SUs should adopt strategies for attracting students to join traditional courses in Sanskrit. They should also initiate the process of on-line admissions. The process of admitting students to various programmes must be transparent with a well-administered mechanism, complying with all the norms of the concerned regulatory/governing agencies including state and central governments. Apart from the compliance to the various regulations the key aspect also considers the institutions efforts in ensuring equity and wide access as reflected from the student profile having representation of student community from different geographical area and socio-economic, cultural and educational backgrounds.

छा*नामाङ्कनं छा*वि��रश्विणका चसंस्कृ)े वि�द्यमानेषु पारम्परिरक-अभ्यासक्रमेषु छात्राणां नामाङ्कनस्य कृ)े )ान् आकर्षिष)ंुं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः रणनी)यः अ�ल�बनीयाः इवि) अपे4ा । अन्)जा7लद्वारा प्र�ेशप्रविक्रया आरब्धव्या । वि�क्षिभन्नेषु अभ्यासक्रमेषु छात्राणां प्र�ेशप्रविक्रया पारदर्शिशंनी भ�े)् यत्र राज्य-केन्द्र-शासनैः सह संबद्धविनयामकव्य�स्थानामविप मानदण्Nानां अनुपालनं भ�े)् । वि�क्षिभन्नविनद0शक)त्त्�ानामनुपालनेन सहै� गुण�त्तायाः आश्वासनस्य कृ)े संस्थानां परिरश्रमः, वि�क्षिभन्नभौगोलिलक4ेत्रेभ्यः,वि�क्षिभन्नसामान्दिजक-आर्शिथंक-सांस्कृवि)-शै4क्षिणक-पृष्ठभूष्ट्रिमभ्य आग)ानां छात्राणां समुदायस्य प्रवि)विनष्ट्रि,त्�मविप विनकषेऽत्र प्र,ान)या भ�वि) ।

2.2 Catering to Student Diversity

The SUs and IHSS are expected to satisfy the needs of the students from diverse backgrounds including backward community as well as from different locales. They would make special efforts to bring in students from special categories, reach out to their special learning needs by initial assessment of their learning levels and provide for them; possible variations over years and how and what is done to deal with such; in uni-gender institutions explicit efforts made to sensitise students about the other gender; and the like. Efforts should be made to admit students from modern disciplines in SUs and HEIS and bridge courses are to be prepared for it.

37


छा*�ैवि�ध्यस्य आ�श्यकतानां सम्पूर्तित�ः वि�क्षिभन्नपृष्ठभूमीनां समाजे विन�नस्)राणां वि�क्षिभन्न4ेत्राणां च छात्राणां आ�श्यक)ाः परिरपूरष्ट्रिय)ुं संस्थाक्षिभः अ�लम्बि�ब)ाः काय7क्रमाः, रणनी)यश्च अस्य वि�षयः । लिलङ्गसमान)ा अन्यथा4माणां छात्राणां कृ)े प्र�ेशा�सरः इत्याटिदरविप अत्रै� भ�वि) । आ,ुविनकलिश4ण�)ां छात्राणां प्र�ेशः संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां वि�क्षिभन्नाभ्यासक्रमेषु यथा भ�े)् )था से)ुपाठ्यक्रमाणां विनमा7णं क)7व्यम् ।

2.3 Teaching-Learning Process

Diversity of Learners in respect of their background, abilities and other personal attribu provide a variety of learning experiences, including individual and collaborative learning. Teachers provide a variety of learning experiences, including individual and collaborative learning. Interactive and participatory approaches, if employed, create a feeling of responsibility in learners and makes learning a process of construction of knowledge. Of late, digital resources for learning have become available and this makes learning more individualised, creative and dynamic. Quality of learning provided in the institution depends largely on teacher readiness to draw upon such recently available technology supports and also the initiative to develop such learning resources to enrich teaching tes will influence the extent of their learning. The teaching-learning modalities of the institution are rendered to be relevant for the learner group. The l earner-centered education through appropriate methodologies facilitates effective learning. Teachers -learning; on teacher’s familiarity with Learning Management Systems (LMSs), other e-resources available and how to meaningfully incorporate them in one’s scheme of teaching-learning.

The SUs and IHSS are especially expected to cultivate the guru-shishya-parampara and make the traditional methods of teaching and learning suited to the present context.

श्वि�क्षण-अलिधर्गम-प्रविMयाछात्राणां वि�क्षिभन्नपृष्ठभूष्ट्रिमः, कौशलाविन इ)र�ैयलिक्तकगुणाश्च )ेषां अध्ययन4म)ां प्रभा�यन्त्रिन्) । संस्थानाम् अध्ययन-अध्यापनरी)यः छात्रसमुदायस्य कृ)े योग्यरीत्या अनुप्रयुक्ताः स्युः। योग्यप्रवि)वि�ष्ट्रि,द्वारा छात्रकेन्दिन्द्र)लिश4णं मूल्याङ्कनप्रविक्रया )त्र परिरष्करणोपायाश्च अध्ययनस्य प्रभवि�ष्णु)ायाः कृ)े उपकारिरणो भ�न्त्रिन्)। लिश4काः �ैवि�ध्यपूण7-लिश4णानुभ�ान् सृजन्)ः �ैयलिक्तकं सामूविहकं चोभयवि�,म् अध्यापनं समा�ेशयन्त्रिन्) । लिश4काः प्रवि)सं�ादाम्बित्मकां अन्)ःविक्रयाम्बित्मकां च पद्धवि)मुपयुञ्ज)े यया लिश4णे उत्तरदाष्ट्रियत्�भा�ना जाय)े अध्ययनञ्च ज्ञानोत्पादनप्रविक्रयात्�ेन परिरणम)े । सं.वि�., सं. संस्थाश्च गुरुलिशष्यपरम्परासंस्कृति)ं प्रोत्साहयेयुः अध्ययनाध्यापनयोः प्राचीनपारम्परिरकपद्ध)ीनां साम्प्रवि)कसंदभ0 समन्�यं कुयु7ः। सूचनासमे्प्रषणप्रौद्योविगकी-सा,नाविन, ई-ग्रन्थाः, सू्फ)7-लिश4णक4ः इत्याटिद अध्ययनप्रणाल्याः अङ्गभू)ं भ�े)् । गुरुकुलकेन्दं्र संस्कृ)�ा)ा�रणं जनष्ट्रियत्�ा छात्रेषु सज7नात्मक)या सह मूल्यव्य�स्थामुत्पादये)् । आ,ुविनकवि�द्वन्दिद्भः सह छात्राणां लिश4काणां च अन्)ःविक्रयात्मकः सं�ादो भ�)ु ।

2.4 Teacher Profile and Quality

38


‘Teacher quality’ is a composite term to indicate the quality of teachers in terms of their qualification. Teacher characteristics, the adequacy of recruitment procedures, faculty availability, professional development and recognition of teaching abilities. Teachers take initiative to learn and keep abreast of the latest developments, to innovate, continuously seek improvement in their work and strive for individual and institutional excellence. The teachers must be encouraged to receive training in some particular shastras with eminent traditional pundits and shastra-chudamani scholars; and to participate in programmes like vakyartha-sabha, kavi-goshthi etc. apart from national and international conferences and seminars.

अध्यापकवि��रणं तदरु््गण�त्ता चलिश4कगुण�त्ता इवि) समासशब्देन लिश4काणाम् अह7)ा, गुण,मा7ः, )ेषां विनयुके्तः पया7प्)प्रविक्रयानुपालनं, लिश4काणामुपलब्ध)ा, व्या�साष्ट्रियकवि�कासः, लिश4णकौशलानां प्रत्यक्षिभज्ञानं इत्य)े)् स�u बोध्य)े । स्�यमध्ययनर)ाः लिश4काः स्�4ेत्रे साम्प्रवि)कवि�कासान् ज्ञात्�ा स्�ीयकाय0 स))ाक्षिभ�ृन्दिद्धमभीप्सन्)ः व्यलिक्तस्)रे संस्थास्)रे च उत्कृष्ट)ायाः कृ)े परिरश्रा�यन्त्रिन्) । वि�लिशष्टानां वि�दुषां विनक�े वि�शेष)ः शास्त्रचूNामक्षिणवि�दुषां विनक�े कस्मिस्मन्नविप शास्त्रे अध्ययनाथu लिश4काः प्र�र्षि)ं)व्याः । �ाक्याथ7सभा, कवि�गोष्ठी इत्याटिदकाय7क्रमेषु च )ेषां भागग्रहणाथu )े प्रोत्साहनीयाः । ए))् )ेषां राष्ट्रि"य-आन्)रराष्ट्रि"यचचा7सत्रेषु भागग्रहणेन सह पृथग् भ�े)् ।

2.5 Evaluation Process and ReformsThis Key Indicator looks at issues related to assessment of teaching, learning and evaluative processes and reforms, to increase the efficiency and effectiveness of the system. One of the purposes of evaluation is to provide development-inducing feedback. The qualitative dimension of evaluation is in its use for enhancing the competence of students. Innovative evaluation process is to gauge the knowledge and skills acquired at various levels of the programmes. The SUs should encourage the students to participate in shalakaparikshas and similar activities. Adoption of Sanskrit as a medium for all examinations including theses and dissertations must be treated as a desideratum.

These specifications are stated as PSOs and COs. The quality of assessment process in a HEI depends on how well the examination system actually tests the PSOs and COs, quality of questions, extent of transparency in the system, extent of development inducing feedback system and regularity in the conduct of examinations and declaration of results as well as the regulatory mechanisms for prompt action on possible errors.

मूल्याङ्कनप्रविMया त*परिरष्करणोपायाश्च :मूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः काय7कुशल)ां प्रभवि�ष्णु)ां च �,7ष्ट्रिय)ुं अध्ययन-अध्यापन-मूल्याङ्कनपद्ध)ीनां परिरष्काराणां मूल्याङ्कनष्ट्रिमवि) अस्य प्र,ानांशस्य लक्ष्यविबन्दुः । प्रभवि�ष्णु)ा प्रभा�ोत्पादक)ा चास्मिस्मन् मूल्याङ्कने सवि�शेषं परी4णीये । अविप च छात्राणां प्रदश7नं परिर�,7ष्ट्रिय)ंु योग्यानां काय7क्रमाणां योजनाविनमा7णेऽविप ए)ेन लिश4काणां कृ)े साहाय्यं भ�े)् । मूल्याङ्कनस्य

39


गुण�त्तायाः आयामः छात्रेषु 4म)ा�ृद्धिद्धं केन्द्रीकरोवि) । अभ्यासक्रमाणां वि�वि�,स्)रेषु छात्रैः सम्पाटिद)स्य ज्ञानस्य कौशलानां च मापनष्ट्रिमवि) अस्याः ना�ीन्यपूण7-मूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः लक्ष्यम् । शलाकापरी4ासु )थावि�,काय7क्रमेषु च छात्रा यथा भागं गृह्णीयुस्)था संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः )े प्रोत्साहनीयाः। स�7परी4ासु लिसद्धान्)ग्रन्थेषु संशो,नप्रकल्पेषु संस्कृ)भाषायाः अक्षिभव्यलिक्तमाध्यमेन उपयोगः अभीष्ट)मः ।

शैक्षि4ककाय7क्रमाणां फलिल)ाविन ए�ं पाठ्यांशफलिल)ाविन च अग्रे वि�लिशष्य �र्णिणं)ाविन। उच्चलिश4ासंस्थानां मूल्या,ाने गुण�त्ता च परी4ापद्ध)ौ पू�¤क्तफलिल)द्वयस्य यथयोग्यं संयोजने समाक्षिश्र)ा भ�वि)। )त्र प्रश्नानां गुणात्मक)ा, पारदर्शिशंव्य�स्था, प्रवि)पुष्ट्रिष्टव्य�स्थायाः वि�कासः, समये परी4ाविन�7हणम्, काले परिरणामघोषणा इत्याटिदकम् अन्)भ7�वि)।

2.6 Student Performance and Learning Outcomes The real test of the extent to which teaching learning has been effective in a HEI is reflected

in the student performance in the examinations. Student performance is seen as the realization of learning outcomes which are specifications of what a student should be capable of doing on successful completion of a course and/or a programme.

छा*स्य काय�विनष्पादनम् अलिधर्गमपरिरणामश्चकस्याविप अभ्यासक्रमस्य समाप्)ेरनन्)रं छात्रेण तिकं अष्ट्रि,गन्)वं्य विकञ्च प्रदश7नीयष्ट्रिमत्यत्र लिश4णपरिरणामाः प)ाकायन्)े । कौशलानां ज्ञानस्य अष्ट्रि,गमदृष्ट्या लिश4णपरिरणामा ए� अध्ययनप्रविक्रयायाः अभीस्मिप्स)ोपलब्धिब्धं वि�शदयन्त्रिन्) । )े अभ्यासक्रमेषु विनवि�ष्टाः । लिश4णपरिरणामानां सम्प्रान्त्रिप्)रिरवि) वि�लिशष्टानुभ�ैः संसाध्या भ�वि) येऽनुभ�ाः छात्रेभ्यः प्रदेयाः )त्र )ेषामुपलब्धेः मूल्याङ्कनं भ�े)् । यस्य अभ्यासक्रमस्य लिश4णपरिरणामाः स�यग्रीत्या न परीक्षि4)ाः सः अभ्यासक्रमः प्रयोजनस्)रे दुल7क्षि4)ो भ�वि)। अ)ः स�0ऽविप लिश4णपरिरणामाः अभ्यासक्रमस्य मूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः अङ्गाविन भ�न्)ु । छात्रमूल्याङ्कनष्ट्रिमवि) प्रविक्रयया छात्राणां लिश4णं कुत्र जा)ं कुत्र च वि�कसनीयष्ट्रिमत्यस्य ल4णम् । संस्कृ)भाषया छात्राणां व्य�हारसा,नकौशलानां मूल्याङ्कनपद्धवि)रविप रचनीया ।

2.7 Student Satisfaction Survey

All the efforts of teachers and the institution to make learning a meaningful process can be considered impactful only to the extent students perceive it to be meaningful. Their satisfaction level is decided by the kinds of experiences they undergo, the extent of the “comfort” feeling as well as intellectual stimulation the learning situations provide. Their feedback significantly showcases the actual quality of teaching learning process enabling identification of the strengths of teaching as well as the possible improvements. Student satisfaction, thus, is a direct indicator of the effectiveness of teaching learning in the institution. It may be impractical to capture this aspect from every student; however, every HEI can resort to a sample survey on a formalized basis to capture this significant feature. This is the reason the revised assessment framework of NAAC adopts survey of student satisfaction.

40


2.7. छा*ाणाम् सन्तुLेः स�cक्षणम्।स�ा7सां संस्थानां, स�0षामध्यापकानां च परिरश्रमाणां लक्ष्यं )ा�)् छात्राणां फलप्रदः अथ7�ान् अष्ट्रि,गमः। स च छातै्रः

स�यगनुभू) ए� यशस्मिस्�)ामाप्नोवि)। छात्राणां सन्)ोष ए� स�7स्यास्य फलम्। )ेषां संन्)ुषे्टः स्)रः )दीयानुभ�ानामा,ारेण, )ेषां बौन्दिद्धकोपलब्धीनामा,ारेण, )था सुखबो,ानामा,ारेण. च विनण¦य)े। ए)च्च छात्राणां पाठनपद्धवि)वि�षये प्रवि)विक्रया-प्रवि)पुष्ट्रिष्टभ्यामे� ज्ञाय)े। )ेन पठन-पाठनादौ गुण�त्ता सा,ष्ट्रिय)ुं शक्या। )दे�ं छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टः ए� अध्यापना-ष्ट्रि,गमसौकया7णां )त्प्रभा�स्य च ज्ञाविपका भ�वि)। ए)दथu छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टवि�षये स�04णाय परिरष्कृ)मूल्याङ्कनप्रविक्रयायां स्थानं कल्पनीयम्।

Criterion III - Research, Innovations and Extension: This criterion seeks information on the policies, practices and outcomes of the institution, with reference to research, consultancy and extension. It deals with the facilities provided and efforts made by the institution to promote a ‘research culture’. The institution has the responsibility to enable faculty to undertake research projects useful to the society. Serving the community through extension, which is a social responsibility and a core value to be demonstrated by institutions, is also a major aspect of this criterion. Interdisciplinary research and knowledge of multiple shastras should be encouraged.

The focus of this criterion is captured in the following Key Aspects:

विनकष�ः तृतीयः –अनुसन्धानं, न�ाचारः वि�स्तारश्चअनुसन्धानं, न�ाचारः वि�स्)ारश्च इत्य)ेेषु वि�षयेषु संस्थानां योजनाः, विक्रयाः परिरणामाश्च के इवि) ज्ञानसम्पादनमस्य विनकषस्य वि�षयः । संशो,नसंस्कृवि)पुरःसरणाथu संस्थया काः सुवि�,ाः प्रकस्थिल्प)ाः के च प्रयासाः कृ)ा इ)ःय्विप च वि�षयोऽस्य विनकषस्य । समाजोपयोविगप्रकल्पान् लिश4का यथा आरभेरन् )था सामर्थ्यय7सम्पादनस्य उत्तरदाष्ट्रियत्�ं संस्थाया भ�वि) । वि�स्)ारप्रविक्रयया समाजसे�ा इवि) य)् सामान्दिजकम् उत्तरदाष्ट्रियत्�मस्मिस्) ))् संस्थाक्षिभः उपपादनीयम्, )दे�ास्ष्ट्रिमन् विनकषे स�7ङ्कष)या मूल्यायमानम्। । अन्)रानुशालिसकम् अनुसन्धानं वि�वि�,शास्त्राणां परिरज्ञानमविप प्रोत्साहनीयम् ।

विनकषस्यास्य केन्द्रविबन्द�ः अ,ोदर्शिशं)रीत्या भ�न्त्रिन्) ।

41


3.1 Promotion of Research and fasilitisThe promotion of research is a significant responsibility of the HEIs particularly for universities

without which a ‘research culture’ on campus cannot be realised. The HEIs have to be actively engaged in this through evolving appropriate policies and practices, making adequate resources available, encouraging active research involvement of teachers and scholars in research as well as recognizing any achievement of teachers through research. It also includes responsiveness and administrative supportiveness (procedural flexibility) in the institution in utilizing the supports and resources available at the Government agencies and/or other agencies. Required infrastructure in terms of space and equipment and support facilities are made available on the campus for undertaking research. The institution collaborates with other agencies, institutions, research bodies for sharing research facilities and undertaking collaborative research.

The SUs are also expected to promote critical edition of manuscripts and composition of tikas(New Comentries) in Sanskrit. Every SU should have a Centre of Research and study for dissemination of Shastric learning.

अनुसन्धानप्रोन्नयनम् सौवि�ध्याविन च आर्शिथं)स्रो)सां )टिद)रसुवि�,ानां च प्रकल्पनेन संशो,ने )त्संबद्धकाय0षु च

भागग्रहणप्रोत्साहनेन च लिश4णेषु छात्रेषु च संशो,नसंस्कृ)ेः समुन्नयनप्रविक्रया भ�वि) । हस्)लिलखिख)ानां ग्रन्थानां वि�मशा7त्मकसम्पादनं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः प्रोत्साहनीयम् । संस्कृ)�ीकाविनमा7णस्य प्रोत्साहनं करणीयम् । प्रत्येकं संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालये शास्त्राध्ययनस्य कृ)े एकं संशो,न-अध्ययनकेन्दं्र भ�े)् ।

3.2 Resource Mobilization for Research

The institution provides support in terms of financial, academic and human resources required and timely administrative decisions to enable faculty to submit project proposals and/approach funding agencies for mobilizing resources for Research. The institutional support to its faculty for submitting Research projects and securing external funding through flexibility in administrative processes and

42

3.1 *Promotion of Research and Facilities


3.3 Innovation Ecosystem

3.4 Research Publications and Awards

3.5 *Consultancy

3.6 Extension Activities3.7 Collaboration



infrastructure and academic support are crucial for any institution to excel in Research. The faculty are empowered to take up research activities utilizing the existing facilities. The institution encourages its staff to engage in interdisciplinary and interdepartmental research active त ties and

resource sharing.

अनुसन्धानाय आर्थिथ�कस्रोतसां सङ्घटनम्संशो,नस्य कृ)े आर्शिथंकस्रो)सां सङ्घ�नाथu वि�श्ववि�द्यालयेन/संस्थया आर्शिथंक-शै4क्षिणक-मान�संसा,नात्मक-साहाय्यद्वारा योग्यकाले प्रशासकीय विनण7यद्वारा च लिश4काः यथा अनुसन्धानप्रकल्पान् समप7येयुः आर्शिथंकसाहाय्यप्रदा)ृसंस्थाश्च उपगचे्छयुः )था सहयोगः काय7ः। अनुसन्धाने उत्कृष्ट)ाया आ,ानाय संस्थया अनुसन्धानप्रकल्पानां समप7णसमये प्रशासकीयप्रविक्रयासु नमनीय)ा, लिश4केभ्यः सहकारप्रदानं, बविहःस्)नस्रो)ोभ्यः आर्शिथंकसाहाय्यसमीकरणम्, शै4क्षिणकसाहाय्यष्ट्रिमत्य)्े स�u अत्यन्)महत्त्�मा�हवि) । अन्)रानुशालिसकानां अन्)र्षि�ंभागीयानां अनुसन्धानकाया7णां कृ)े वि�विनमयकृ)े संस्थया लिश4काः प्र�र्षि)ं)व्याः । प्रकाशनानां संशो,नपवित्रकाणां प्रकाशनस्य कृ)े सहभागात्मकप्रकल्पाः स्�ीक)7व्याः ।

3.3 Innovation Ecosystem

The Institution has created an ecosystem for innovation including incubation centre and other initiatives for creation and transfer of knowledge. The institution conducts workshop/seminars on Intellectual Property Rights (IPR), Industry-Academia Innovative practices. Awards for innovation won by institution/teachers/research scholars/students, start-ups incubated on-campus are explicitly commended by the institution.

3.3 न�ाचारसं�लिलतं पारिरस्थि�वितकीतन्*म्

संस्थया ज्ञानवि�विनमयाथu, ज्ञानसज7नाथu पारिरस्थिस्थकी)न्त्रं वि�विनर्मिमं)म्। ए)स्य सुव्य�स्थिस्थ)विन�7हणाय केन्द्रमेकमपेक्षि4)म्। )ेन नाना4ेत्रेषु न�ोन्मेषाय नैसर्षिगंकी व्य�स्था सेत्स्यवि)। संस्थाद्वारा बौन्दिद्धकस्�त्त्�ष्ट्रि,काराटिदवि�षयेषु गोष्ठी आयोजनीया। उद्यमैः सह स�बन्धः स्थापनीयः। अध्यापकाः छात्राश्च न�ाचारान् सम्पादष्ट्रिय)ुं प्रोत्साविह)ाः पुरस्कृ)ाश्च भ�न्)ु।

3.4 Research Publications and AwardsExploration and reflection are crucial for any teacher to be effective in his/her job. Quality

research outcome is beneficial for the discipline/ society/ industry/ region and the nation. Sharing of knowledge especially theoretical and practical findings of research, through various media enhances quality of teaching and learning. Research acumen in an institution is an evolving feature reflecting discoveries, number of patents obtained, number of research publications. A process for a proper review of the research works undertaken under the aegis of the University must be developed and encouragement must be given to both critical and creative writings.

�ोधप्रका�नाविन पुरस्काराश्च स्�4ेत्रे प्रभा�ं जनष्ट्रिय)ुं प्रत्येकं लिश4कस्य कृ)े अन्�ेषणं मननं विनटिदध्यासनं च विन)रामपेक्ष्यन्)े। वि�द्यायाः, समाजस्य, उद्योगानां, प्रान्)स्य रा"स्य च कृ)े गुण�त्तापूण7ः संशो,नपरिरणामः उपयोगी

43


भ�वि) । ज्ञानवि�विनमयः वि�शेष)ः सैद्धान्त्रिन्)क-प्रायोविगकरीत्या संशो,नपरिरणामानां वि�विनमयः वि�क्षिभन्नसा,नद्वारा अध्ययनाध्यापनयोः गुण�त्तां �,7यवि) । वि�श्ववि�द्यालयस्य आर्शिथंकसाहाय्येन स्�ीकृ)स्य संशो,नकाय7स्य योग्यसमी4णस्य प्रविक्रयाऽविप वि�कसनीया। वि�मश7नात्मक-सज7नात्मककृ)ीनां कृ)े प्रोत्साहनं च देयम् ।संस्थायाः शो,काया7णां प्रमाणरूपेण वि�द्या�ारिरष्ट्रि,शो,प्रबन्धाः, परिरयोजनाः, आवि�ष्काराः, परिरष्काराः, शो,ाष्ट्रि,कारपत्राक्षिण, शो,पत्राक्षिण, च संगृह्य प्रदश7नीयाविन स्युः।

3.5 Consultancy

Activity organized or managed by the Faculty for an external agency for which the expertise and the specific knowledge base of the faculty becomes the major input. The finances generated through consultancy are fairly utilized by the institution. The faculty taking up the consultancy is properly rewarded. The faculty in a SU is required to meet the societal expectations in terms of sharing of knowledge and expertise. University is a resource pool with several persons engaged in research at various levels. Consultancy shows the credibility of the university’s research acumen in the outside world. While the university personnel extend their expertise to other agencies the university also generates some revenue along with the research faculty. For this it is necessary that the university has a formalized policy on consultancy with clear specification of revenue sharing between the teacher and the institution. This may not be a formalized aspect of a college.

पराम��ः अत्र लिश4काणां वि�लिशष्टकौशलस्य वि�लिशष्टज्ञानस्य आ,ारेण कस्याविप बाह्याक्षिभकरणवि�शेषस्य कृ)े लिश4केण कृ)ा कारिर)ा �ा विक्रया प्र,ानोऽन्)र्षिबंन्दुभ7�वि) । ए)ेन अर्जिजं)ा आर्शिथंकसम्पक्षित्तः संस्थया योग्यरीत्या वि�विनयोक्तव्या । परामश7दाष्ट्रियनः लिश4काः यथोलिच)ं पुरस्काया7ः । संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयस्य लिश4कैः ज्ञानस्य अनुभ�स्य च वि�विनमये समथºः भाव्यम् ।

3.6 Extension Activities

Learning activities have a visible element for developing sensitivities towards community issues, gender disparities, social inequity etc. and in inculcating values and commitment to society. Affiliation and interaction with groups or individuals who have an interest in the activities of the institution and the ability to influence the actions, decisions, policies, practices or goals of the organization leads to mutual benefit to both the parties. The processes and strategies inherent in such activities relevantly sensitize students to the social issues and contexts. Sustainable practices of the institution leading to superior performance results in successful outcomes in terms of generating knowledge useful for the learner as well as the community.

44


Sustainable practices of the institution leading to superior performance resulting in successful outcome in terms of generating knowledge which will be useful for the learner as well as the community.

Extension also is the aspect of education, which emphasizes community services. These are often integrated with curricula as extended opportunities, intended to help, serve, reflect and learn. The curriculum-extension interface has an educational value, especially in rural India. The SUs should give attention to the task of popularizing Shastric learning in the surrounding areas and encourage the teachers to participate in social and electronic media in a creative way.

वि�स्तारर्गवितवि�धयः लिश4णकाया7क्षिण सामान्दिजकवि�षयेषु लैविङ्गकवि�भेदेषु सामान्दिजकी-वि�षम)ा इत्याटिदषु सुस्पष्टमंशं �हन्त्रिन्) )थै� समाजे मूल्याविन प्रवि)बद्ध)ां च ,ारष्ट्रिय)ुं दाष्ट्रियत्�ं �हन्त्रिन्) । संस्थायाः काय7रीवि)षु रुलिचशीलैः )ष्ट्रिन्नण7ययोजनाभ्यासलक्ष्याटिदषु ये समूहा व्यक्तयो �ा प्रभ�न्त्रिन्) )ेषां )ासां च सम्पक0 ण अन्योन्योपकार4म)ा �)7)े । सामान्दिजकवि�षयेषु छात्राणां सं�ेदनशील)ां जनष्ट्रिय)ुम् आ�श्यकप्रविक्रयाः रणनी)यश्चात्र भ�न्त्रिन्) ।

संस्थायाः संर4णात्मकाभ्यासाः उत्कृष्टदश7नं जनयन्त्रिन्) )त्परिरणामरूपेण सफलं छात्रोपयोविग-समाजोपयोविग-ज्ञानस्य उत्पादनं भ�वि) ।वि�स्)ार इवि) ज्ञानस्य / लिश4णस्य अङ्गमे� । )ेन समाजसे�ा�सराः अभ्यासक्रमेण सह संयोन्दिज)ा समन्त्रिन्�)ा भ�न्त्रिन्) यल्लक्ष्यं )ा�)् उपकारः, से�ा, प्रवि)फलनं लिश4णञ्च। वि�शेष)ः ग्रामीणभार)े अभ्यासक्रम-वि�स्)ारयोः सम�े)ं शै4क्षिणकमूल्यं वि�द्य)े । संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् ए))् क)7वं्य य)् परिरसरप्रान्)ेषु संस्कृ)लिश4णं प्रलिसदं्ध क)ुu प्रयासेषु अ�,ानं दा)व्यम् । )थै� सामान्दिजकमाध्यमेषु इलेक्ट्राविनकमाध्यमेषु च सज7नात्मकरीत्या भागं �ोढंु लिश4काः प्रोत्साहनीयाः ।

3.7 CollaborationsThrough collaboration the HEIs maintain a closer contact with the work field. It helps keep the

academic activities in the HEI in a more realistic perspective and also expand the scope of learning experiences to students. Collaboration can be sought with academic institutions or industry or other agencies of professional and social relevance. The range of activities could include training, student exchange, faculty exchange, research and resource sharing, among others. For making collaborative endeavor impactful it is necessary there is a formal agreement or understanding between the institution and other HEIs or agencies for such activities.

सहयोर्गाः

राष्ट्रि"य-आन्)रराष्ट्रि"यस्)रे लिश4णं/छात्रवि�विनमयः/लिश4कवि�विनमयः/ अनुसन्धानम् / सा,नवि�विनमयः इत्याटिदकं क)ुu संस्थानां संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां )टिद)र उच्च)रसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थानां मध्ये

45


औपचारिरकसंमवि)ः/सहमवि)ः भ�वि) । वि�क्षिभन्नानां अनुसन्धानप्रकल्पानां प्रकाशनकाय7क्रमाणां कृ)े सहयोगः कल्पनीयः ।

Criterion IV - Infrastructure and Learning Resources: The adequacy and optimal use of the facilities available in an institution are essential to maintain the quality of academic and other programmes on the campus. It also requires information on how every constituent of the institution - students, teachers and staff - benefit from these facilities. Expansion of facilities to meet future development is included among other concerns.

The focus of Criterion IV is captured in the following Key Indicators:

विनकषः च)ुथ7ः - मूलसंरचना अष्ट्रि,गमस्रो)ांलिस च :लिश4णपरिरसरे शै4क्षिणकानां )टिद)रकाया7णां गुण�त्तायाः परिरर4णाय संस्थायाः सवि�,े पया7प्)सुवि�,ा वि�द्यन्)े �ा )ाश्च पया7प्))या उपयुक्ता �ेवि) �ृत्तसंचयः अस्य विनकषस्य वि�षयः । ए)ाभ्यः सुवि�,ाभ्यः संस्थायाः प्रत्येकमङं्ग यथा छात्राः, लिश4काः कम7कराश्च कथं लाभान्त्रिन्�)ा भ�न्)ीवि) �ृत्तमप्यत्र अपेक्ष्य)े । )टिद)रस�बद्धवि�षयेषु भावि�वि�स्)ारस्य कृ)े सुवि�,ानां वि�स्)ार इत्यविप अत्रै� अन्)भ7�वि) । अस्य विनकषस्य प्रमुखविबन्द�ः विन�नदर्शिशं)रीत्या भ�न्त्रिन्) –

4. 1 Physical FacilitiesAdequate infrastructure facilities are key for effective and efficient conduct of the educational

programmes. The growth of the infrastructure thus has to keep pace with the academic developments in the institution. The other supportive facilities on the campus are developed to contribute to the effective ambience for curricular, extra- curricular and administrative activities. The SUs can develop their own unique infra-structural systems by the way of establishing Heritage Museums, MRCs, MCCs, Yajnashalas, Yoga-centres, Vedhashalas, Language laboratories etc. A provision of expenditure in the

46

4.1 Physical Facilities भौवि)कसौवि�ध्याविन ।4.2 Library as a Learning Resource लिश4णसंसा,नरूपेण पुस्)कालयः4.3 IT Infrastructure सूचनाप्रौद्यौविगकीमूलसंरचना4.4 Maintenance of Campus Facilities परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुर4णम्



budget is made annually for maintenance and replenishment of physical facilities which will ensure their availability on a continual basis.

भौवितकसौवि�ध्याविनसंस्थायाः शै4क्षिणकवि�कासे शै4क्षिणककाया7क्षिण सुचारुरीत्या प्रभावि�रीत्या च विन�¤ढंु पया7प्)भौवि)कसुवि�,ानां मुख्यभूष्ट्रिमका �)7)े । संस्थायाः शै4क्षिणकवि�कासेन सह भौवि)कसा,नसामग्र्या अविप �ृन्दिद्धरा�श्यकी । पाठ्यचया7नुषक्ताविन, पाठ्यचया7वि)रिरक्ताविन प्रशासनपराक्षिण च काया7क्षिण संसा,ष्ट्रिय)ुमा�श्यक�ा)ा�रणं परिरसरे सहकारिरसुवि�,ानां वि�कासेन जन्य)े । सङ्ग्रहालयाः, पाण्Nुलिलविपसंसा,नकेन्द्रम्, पाण्Nुलिलविपसंर4णकेन्द्रम्, यज्ञशालाः, योगकेन्द्राक्षिण, �े,शालाः, भाषाप्रयोगशालाः इत्यादीनां स्थापनया संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयाः स्�ीय-वि�ल4ण-सा,नसामग्रीस�बद्धव्य�स्थाः �,7ष्ट्रिय)ुं शक्नु�न्त्रिन्)।

4.2 Library as a Learning Resource

The library holdings in terms of books, journals and other learning materials and technology-aided learning mechanisms which enable students to acquire information, knowledge and skills required for their study programmes. A recent development in the field due to availability of digital means, the functioning of the library has undergone a drastic change. Automation of library using the ILMS, use of e-journals and books, providing remote access to e-resources in the library have become a matter of necessity. Providing for these and such other developments as well as utilizing them well are important indicators of the quality of an academic institution.

श्वि�क्षणसंसाधनरूपेण पुस्तकालयःस्�ीयाध्ययनक्रमाणां कृ)े आ�श्यकष्ट्रिमवि)�ृतं्त, ज्ञानं कौशलाविन च सम्पादष्ट्रिय)ुं छात्रान् समथा7न् क)ुu ग्रन्थालये ग्रन्थाः, शो,पवित्रकाः, )टिद)रलेखनसामग्री, प्रावि�ष्ट्रि,कज्ञानवि�लिशष्टासु अध्ययनपद्धवि)षु समावि�ष्टा भ�न्त्रिन्) । अध्ययनप्रविक्रयां स्�य ं लिश4ण�ा)ा�रणं चागे्रसारष्ट्रिय)ुम् आ�श्यकयोग्यसे)ुरूपेण ग्रन्थालयस्य सविक्रया भूष्ट्रिमका स्या)् ।

4.3 IT Infrastructure

The institution adopts policies and strategies for adequate technology deployment and maintenance. The ICT facilities and other learning resources are adequately available in the institution for academic and administrative purposes. The staff and students have access to technology and information retrieval on current and relevant issues. The institution deploys and employs ICTs for a range of activities. The faculty and students should be given a motivation to develop software and gadgets for advancement of Shastric learning and understanding of ancient texts.

सूचनाप्रौद्यौविर्गकीमूलसंरचना

47


पया7प्))न्त्रसा,नानां संर4णं च क)ुu संस्थया प्रावि�ष्ट्रि,कपरिरविनयोजनं रणनी)यश्च अ�ल�ब्यन्)े । शै4क्षिणक-प्राशासविनक-प्रयोजनानां कृ)े संस्थायां सूचनासमे्प्रषणप्रौद्योविगकी – )टिद)रसा,नानां पया7प्)ा उपलस्मिब्धभ7�)ु । साम्प्रवि)कानां योग्यानां च वि�षयाणां कृ)े लिश4काः छात्राश्च )ान्त्रिन्त्रकसा,नाविन लभन्)ां ज्ञानाष्ट्रि,गमरीवि)मष्ट्रि,गच्छन्)ु । वि�क्षिभन्नकाया7णां कृ)े संस्थया सूचनासमे्प्रषणप्रौद्योविगकीव्य�स्था कल्पनीया संर4णीया च। शास्त्रीयलिश4णस्य प्राचीनग्रन्थानाम�गमनस्य च प्रगत्यै साफ्��ेयर- गाजे�् विनमा7णाथu लिश4काः छात्राश्च प्रोत्साहनीयाः।

4.4 Maintenance of Campus Infrastructure

Having adequate infrastructure is not enough for effective institutional functioning, but regular maintenance and periodic replenishment of infrastructure is essential. It is necessary that the institution has sufficient resources allocated for regular upkeep of the infrastructure and there are effective mechanisms for the upkeep of the infrastructure facilities; and promote the optimum use of the same.

परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुक्षणम् भौवि)कसा,नसामग्रीं विनरन्)र)या संरक्षि4)ुं संस्थया पया7प्)ाविन आर्शिथंकस्रो)ांलिस कल्पनीयाविन। भौवि)कसा,नसामग्रीसंर4णेन सह पया7प्)वि�विनयोगं क)ुu प्रभावि�व्य�स्थाश्च कल्पनीयाः ।

Criterion V - Student Support and Progression: The highlights of criterion V are the efforts of an institution to provide necessary assistance to students, to acquire meaningful experiences for learning at the campus and to facilitate their holistic development and progression. It also looks into student performance and alumni profiles and the progression of students to higher education and gainful employment.

The focus of criterion V is captured in the following Key Aspects:

विनकषः पञ्चमः - छा*ाणां समथ�नं प्रर्गवितश्च छात्राणां कृ)े आ�श्यकसाहाय्यप्रदानाय संस्थाप्रयासाः, परिरसरे लिश4णसंबद्धानाम् अनुभ�ानां संग्रहणम्, छात्राणां समग्रवि�कासः प्रगवि)श्च – इत्य)े)् विनकषस्यास्य वि�षयः । अत्रै� छात्राणां गुण�त्ताप्रदश7नं, पू�7छात्रेवि)�ृतं्त, उच्च)राध्ययनस्य कृ)े छात्राणां पःर्गवि)ः, आजीवि�काप्रान्त्रिप्)ः इत्ये)े वि�षया अविप विनकषेणानेन परीक्ष्यन्)े। अस्य विनकषस्य मुख्यवि�न्द�ः इत्थं प्रदश्य7न्)े ।

48


5.1 Student SupportFacilitating mechanisms like guidance cell, placement cell, grievance redressal cell and welfare

measures to support students. Specially designed inputs are provided to the needy students with learning difficulties. Provision is made for bridge and value added courses in relevant areas. Institution has a well structured, organized guidance and counseling system in place. The students all sections of the society including the female students should be given equal opportunity for learning the Scriptures including the Vedic lore. The students should be given opportunities to develop their skills through professional training in programmers like DTP, translation and creative writing, copy-editing etc. Students benefited through scholarships, freeships and other means should be identified by SUs and IHSS

छा*ाणां समथ�नम् छात्राणां समथ7नाथ7म् परामश7केन्दं्र, आजीवि�कासूचनाकेन्दं्र, परिरदे�नाविन�ारणकेन्दं्र योग4ेमव्य�स्थाः इत्यादयः कल्पनीयाः । अष्ट्रि,गमे काटिठन्यमनुभ�)ां छात्राणां कृ)े वि�लिशष्�ाः आन्)रांशाः कल्पनीयाः । संबद्ध4ेत्रेषु से)ु-मूल्या,ारिर)-अभ्यासक्रमाणां कृ)े व्य�स्था कल्पनीया । संस्थायां सुविनर्मिमं)ा , सुव्य�स्थिस्थ)ा च समुपदेशनव्य�स्था स्थाने भ�)ु । शास्त्राक्षिण �ैटिदक�ाङ्मयं च अध्ये)ंु समाजस्य स�7वि�भागीयाः छात्राः वि�द्यार्शिथंन्यश्च समाना�सरं लभेरन् । Nेस्क�ापमुद्रणम्, अनु�ादः, सज7नात्मकलेखनं, प्रवि)कृवि)संशो,नष्ट्रिमत्याटिदकाय7क्रमेषु व्या�साष्ट्रियकप्रलिश4णद्वारा कौशलाविन अक्षिभ�,7ष्ट्रिय)ुं छात्राणां कृ)े अ�सराः कल्पनीयाः । छात्र�ृत्त्या शुल्कमुक्त्या अन्यैश्च उपायैः समुपकृ)ा वि�द्यार्शिथंनः वि�श्ववि�द्यालयैः उच्च)रसंस्कृ)लिश4णसंस्थाक्षिभश्च अक्षिभजे्ञयाः।

5.2 Student ProgressionThe Institutions’ concern for students’ progression to higher studies and/or to employment is a

pertinent issue. Identify the reasons for poor attainment and plan and implement remedial measures. Sustainable good practices which effectively support the students facilitate optimal progression. The institutional provisions facilitate vertical movement of students from one level of education to the next higher level or towards gainful employment. The students should be encouraged to join talent search, Yoga- training programmes. Student qualifying for state/national/international level exam or competition should be identified by SUs and IHSS.

49

5.1 Student Support छात्राणां समथ7नम् ।5.2 Student Progression

छात्रप्रगवि)ः। 5.3 Student Participation and Activities छात्रप्रवि)भाविग)ा गवि)वि�,यश्च ।

KEY INDICATORप्रमुखां�ाः


छा*प्रर्गवितः उच्च)राध्ययनस्य कृ)े आजीवि�कायाः कृ)े �ा छात्रस्य प्रगवि)वि�षये संस्थया अ�,ानीयष्ट्रिमवि) मुख्यविबन्दोरस्य वि�षयः । अपया7प्)ाष्ट्रि,गमस्य कारणाविन प्रत्यक्षिभज्ञाय )ेषां विन�ारणाथuम् आ�श्यकयोजनानां कल्पनं )खित्क्रयान्�यनञ्च वि�,ेयम्। विनरन्)रसाध्�भ्यासैः छात्रणामुपकारेण )ेषां समुलिच)ा प्रगवि)भ7�वि) । संस्थाग)सुवि�,ाक्षिभः छात्राणाम् एकस्मा)् लिश4णस्)रा)् अव्य�विह)ोत्तर-उच्च)र-स्)रं प्रवि) आजीवि�कां प्रवि) �ा ऊध्�7गाष्ट्रिमरूपेण प्रगवि)भ7�वि)। प्रवि)भाशो,नं, योगप्रलिश4णकाय7क्रमाः इत्याटिदषु सहभागेन छात्राः प्रोत्साहनीयाः। वि�श्ववि�द्यालयैः उच्च)रसंस्कृ)संस्थानैश्च )ादृशाः छात्राः परिरचे)व्याः ये राज्यस्)रीय-रा"स्)रीय- अन्)ाराष्ट्रि"यस्)रीयाः प्रवि)योविगपरी4ाः उत्तरन्त्रिन्)।

5.3 Student Participation and Activities

The institution promotes inclusive practices for social justice and better stakeholder relationships. The institution promotes value-based education for inculcating social responsibility and good citizenry amongst its student community.

The institution has the required infrastructure and promotes active participation of the students in social, cultural and leisure activities. Encouraging students’ participation in activities facilitates developing various skills and competencies and foster holistic development.

5.3. छा*प्रवितभाविर्गता र्गवितवि�धयश्चसंस्था सामान्दिजकन्यायाय विह),ारकैः सह स�बन्धानां वि�कासाय स�7समा�ेलिशव्य�हारान् प्र�)7ये)्। )थै� सा सामान्दिजकदाष्ट्रियत्�भा�स्य आ,ानाय उत्तमनागरिरक)ाविनमा7णाय च मूल्या,ारिर)लिश4णं प्रोन्नये)्।संस्थायां समुलिच)संस,ाविन उपलभ्यन्)े, छात्राश्च सामान्दिजक-सांस्कृवि)क-आ�काशगवि)वि�ष्ट्रि,षु भागग्रहणाय प्रोत्साह्यन्)े, )ेन )ेषां समग्रो वि�कासः सम्भाव्य) इवि) अ�,ेयम्। 5.4 Alumni Engagement

The Alumni are a strong support to the institution. An active Alumni Association can contribute in academic matters, student support as well as mobilization of resources – both financial and non financial. The institution nurtures the alumni association/chapters to facilitate them to contribute significantly to the development of the institution through financial and non-financial means.

पू��छा*ाणां सम्]न्धानु�त�न् संस्थायाः कृ)े पू�7छात्राः अवि))रां सहायकाः। सविक्रयपू�7च्छात्रपरिरषद ् लिश4ावि�षये, छात्रसहाय)ावि�षये, मूलस्रो)सां -- आर्शिथंकानां

)टिद)राणाञ्च -- गवि)शील)ावि�षये च योगदानं क)ुu शक्नोवि)। संस्था पू�7छात्रपरिरषदं सम्पोषयवि) येन सा आर्शिथंकसा,नैः )टिद)रसा,नैञ्च संस्थायाः प्रग)ौ योगदान कुया7)्।

Criterion VI - Governance, Leadership and Management:

50


Effective functioning of an institution can be gauged by the policies and practices it has evolved in the matter of planning human resources, recruitment, training, performance appraisal, financial management and the overall role of leadership.

षणविनकषस्य ध्ययं �स्)ु विन�नलिलखिख)ैः प्रमुखसूचकै बोन्दिद्ध)े The focus of Criterion VI is captured in the following Key Indicators:

विनकषः षष्ठः - प्र�ासनं नेतृत्�ं प्र]न्धनं च

संस्थायाः प्रारम्भाः फलन्त्रिन्), )ेच अस्याः नीवि)क्षिभः अनुमीयन्)े। )ाश्च नी)यः संस्थायां मान�संसा,नव्य�स्था- विनयुलिक्त प्रलिश4ण- काय7बो,न )ार्षिकंकव्य�स्थापनाटिदक्षिभः परिरलक्षि4)ाः भ�न्त्रिन्)। संस्थायाः प्रशासने प्रजा)ान्त्रिन्त्रकमूल्याविन संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः उच्च)रसंस्कृ)ाध्ययनसंस्थाक्षिभः च स�यग�गाविह)ाविन इवि) अपेक्ष्य)े। अस्य विनकषस्य मुख्यविबन्द� ए�ं सन्त्रिन्) –

6.1 Institutional Vision and Leadership

Effective leadership by setting values and participative decision-making process is key not only to achieve the vision, mission and goals of the institution but also in building the organizational culture. The formal and informal arrangements in the institution to co-ordinate the academic and administrative planning and implementation reflects the institutions efforts in achieving its vision. It is expected that the authorities of the SUs and IHSS have imbibed Sanskrit culture through various measures, e.g., publishing Sanskrit versions of statutory documents like the Acts, Statutes, Rules and

51

6.1 Institutional Vision and Leadership संस्थाग)ं लक्ष्यं ने)ृत्�ञ्च ।

6.2 Strategy Development and Deployment रणनीवि)वि�कासः परिरविनयोजनं च ।6.3 Faculty Empowerment Strategies

अध्यापकसशक्तीकरणव्यूहाः।6.4 Financial Management and Resource Mobilization वि�त्तीयप्रबन्धनं संसा,नसङ्ग्रहश्च ।6.5 Internal Quality Assurance System (IQAS) आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायन-व्य�स्था ।

KEY INDICATORSप्रमुखसूचकाः


Regulations. Suitable measures are also adopted for healthy interaction with the stake holders of Sanskrit fraternity and allied organizations.

सं�ार्गतं लक्ष्यं नेतृत्�ञ्च :

मूल्यव्यस्थयाष्ट्रि,ग)ं फलोत्पादकं ने)ृत्�ं, सं�ादात्मकविनण7यप्रविक्रया च न के�लं संस्थायाः भवि�ष्यदृष्टेः, लक्ष्यस्य प्राप्)व्यवि�षयस्च चाष्ट्रि,गमनाथu कुस्थिञ्जकाये)े, अविप)ु संस्थागसंस्कृवि)प्रोन्न)ये अविप कल्पे)े। अते्रदम् अपेक्ष्य)े- संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्कृ)-उच्च)राध्ययनसंस्थानां च प्रशासकाः सांस्कृ)ं �ा)ा�रणम् आपादष्ट्रिय)ुं वि�वि�,ोपक्रमान् अङ्गीकुयु7ः, )े च उपक्रमाः ए�ं स्युः – �ै,ाविनकाक्षिभलेखाः यथा अष्ट्रि,विनयमाः परिरविनयमाः अध्यादेशा �ा च संस्कृ)भाषया प्रकाशनीयाः, समानकाय7�)ां संस्कृ)बान्ध�ानां सदृशसंस्थानां च विह),ारकैः सह स्�स्थसं�ादं स्थापष्ट्रिय)ंु योग्यकाय7प्रणाल्यः स्�ीक)7व्याः ।

6.2 Strategy Development and Deployment

The leadership provides clear vision and mission to the institution. The functions of the institution and its academic and administrative units are governed by the principles of participation and transparency. Formulation of development objectives, directives and guidelines with specific plans for implementation by aligning the academic and administrative aspects improves the overall quality of the Institutional provisions. रणनीवितवि�कासः परिरविनयोजनं च संस्थाया विनयामकैः संस्थायाः कृ)े सुस्पष्टदृष्ट्रिष्टः ध्येययोजना च वि�विनर्मिमं)ा । सहभाविग)ायाः पारदश7)ायाश्च )त्त्�ैः संस्थायाः शै4क्षिणकाः प्रशासविनकाश्च वि�भागा विनयन्त्र्यन्)े । संस्थायाः काय7कलापाश्च विनय�यन्)े । शै4क्षिणकाः प्रशासविनकेश्च अंशैः साकं वि�लिशष्टयोजनाक्षिभः वि�कासलक्ष्यानां, विनद0श)त्त्�ानां, माग7दश7कानां च विनमा7णं संस्थाग)प्रा�,ानानां, विनद0श)त्त्�ानां, माग7दश7कानां च विनमा7णं गुण�त्तायाः समग्रस्�रूपं परिरष्करोवि) ।

6.3 Faculty Empowerment StrategiesThe process of planning human resources including recruitment, performance appraisal and planning professional development programmes and seeking appropriate feedback, analysis of responses and ensure that they form the basis for planning. Efforts are made to upgrade the professional competence of the staff. There are mechanisms evolved for regular performance appraisal of staff.

अध्यापकस�क्तीकरणरणनीतयः आजीवि�काप्रदानेन सह मान�संसा,नानां परिरयोजनाप्रविक्रया, मूल्याङ्कनसविह)विनयोजनं �ृक्षित्तवि�षयकवि�कासकाय7क्रमाः, योग्यप्रवि)पुष्ट्रिष्टसंसा,नं, प्रवि)विक्रयाणां वि�¡ेषणम् इत्य)े)् योजनायाः आ,ारो भ�वि) । लिश4काणां �ृक्षित्तग)4म)ायाः उन्नयनस्य कृ)े प्रयासा वि�,ेयाः। )ेषां विनय)रूपेण प्रदश7नमूल्याङ्कनस्य कृ)े प्रविक्रयाश्च वि�कलिस)ाः स्युः । मान�संसा,नवि�कासकेन्द्राणां प्रभा�स्य सगुणात्मकप्रवि)विब�बनम् आ�श्यकम्।

52


6.4 Financial Management and Resource Mobilization

Budgeting and optimum utilization of finance, as well as mobilization of resources are the issues considered under this key Indicators. There are established procedures and processes for planning and allocation of financial resources. The institution has developed strategies for mobilizing resources and ensures transparency in financial management of the institution. The income and expenditure of the institution are subjected to regular internal and external audit. The SUs and IHSS must make efforts to create corpus funds and financial resources.

वि�त्तीयप्र]न्धनं संसाधनसङ्ग्रहश्चवि�त्तलेखाविनमा7णं वि�त्तस्य अष्ट्रि,काष्ट्रि,कसदुपयोगः अथ7स्रो)सां सङ्ग्रहः इत्य)ेे अस्य प्रमुखविबन्दोः वि�षयाः । आर्शिथंकस्रो)सां योजनाविनमा7णस्य योग्यवि�)रणस्य च प्रवि)ष्ठाविप)प्रविक्रयाः पद्ध)यश्च सन्त्रिन्) । अथ7स्रो)सां संग्रहणाय संस्थया रणनी)यः �,7नीयाः। संस्थायाः अथ7प्रबन्धने पारदर्शिशं)ायाः आश्वासनं च आ�श्यकम् । संस्थायाः आयव्ययपत्रकस्य विनय)रूपेण आन्)रिरकं बाह्यं च अङ्के4णं भ�े)् । मूलविन,ीनां आर्शिथंकस्रो)सां च विनमा7णाथu संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृ)संस्थाक्षिभश्च प्रयासा वि�,ेयाः ।

6.5 Internal Quality Assurance System (IQAS)

The internal quality assurance systems of SUs and IHSS are Self-regulated responsibilities of the higher education institutions, aimed at continuous improvement of quality and achieving academic excellence. The institution has mechanisms for academic and administrative auditing. The institution adopts quality management strategies in all academic and administrative aspects. The institution has an IQAC and adopts a participatory approach in managing its provisions.

आन्तरिरकरु्गण�त्ताप्रत्यायन-व्य��ा (IQAS)संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चलिश4णसंस्थानाम् आन्)रिरक-गुण�त्ता-प्रत्यायन-व्य�स्था भ�े)्। स्�विनयन्त्रिन्त्र)म् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं स))ा अक्षिभ�ृन्दिद्धः शैक्षि4क्षिणकोत्कृष्ट)ाष्ट्रि,गमश्च )स्या उदे्दश्याविन। । शै4क्षिणकाङ्के4णकृ)े संस्थायां व्य�स्थाः भ�)ु । शै4क्षिणक-प्रशासविनक-अंशेषु संस्थया गुण�त्ता-प्रबन्धन-प्रणाल्यो रणनी)यश्च स्�ीक)7व्याः । संस्थायां आन्)रिरकगुण�त्ता-आश्वासनप्रकोषं्ठ भ�)ु )था संस्था च )स्य प्रा�,ानानां प्रबन्धने सहभाविग)ां विन�7ह)ु।

Criterion VII: - Institutional Values and Best PracticesAn educational institution operates in the context of the larger education system in the country. In

order to be relevant in changing national and global contexts an educational institution has to be responsive to the emerging challenges and pressing issues. It has a social responsibility to be proactive in the efforts towards development in the larger contexts. This role of the institution is reflected in terms of the kinds of programmes, activities and preferences (values) that it incorporates within its regular functioning. The extent to which an institution is impactful in this is a sure reflection of its quality.

53


Every institution has a mandate to be responsive to at least a few pressing issues such as gender equity, environmental consciousness and sustainability, inclusiveness and professional ethics, but the way it addresses these and evolves practices will always be unique. Every institution faces and resolves various kinds of internal pressures and situations while doing this. Some meaningful practices pertinent to such situations are evolved within the institution and these help smooth functioning and also lead to enhanced impact. Such practices which are evolved internally by the institution leading to improvements in any one aspect of its functioning – academic, administrative or organizational, - are recognized as a “best practices”. Over a period of time, due to such unique ways of functioning each institution develops distinct characteristic which becomes its recognizable attribute.The focus of Criterion VII is captured in the following Key Indicators:

KEY INDICATORS

7.1 Institutional Values and Social Responsibilities7.2 Best Practices7.3 Institutional Distinctiveness

विनकषः सप्तमः- सांस्थि�कमूल्याविन अत्युत्तमाः व्य�हाराश्च शैक्षि4कसंस्थाः व्यापकशैक्षि4कव्य�स्थाप्रसङे्ग कायu कु�7न्त्रिन्)। शैक्षि4कसंस्थाः परिर�र्षि)ं)-राष्ट्रि"य-�ैक्षिश्वक प्रसङे्ग सङ्ग)ाः भ�न्)ु। साम्प्रवि)कवि�षयाणां प्रमुखसमस्यानां च समाह्वयान् स्�ीकुयु7ः। बृहत्तरप्रसङे्ग विक्रयाशील)ाविनष्पादनाय सामान्दिजकम् उत्तरदाष्ट्रियत्�म् आ�श्यकम्। संस्थाया इयं भूष्ट्रिमका प्रवि)वि��ब)ा भ�वि) वि�वि�,काय7क्रम-गवि)वि�ष्ट्रि,-मूल्येषु यत्र विनयष्ट्रिम)काय7क्षिण समावि�ष्टाविन भ�न्त्रिन्)। ये अत्युत्तमा व्य�हाराः विनत्यमाश्रीयन्)े, येषाञ्च बलेन शैक्षि4क- प्रशासविनक- समायोजनस�बम्बिन्धकाय0षु समुन्नवि)भ7�वि), यैश्च प्रत्येकं संस्था एकं वि�ल4णं चरिरत्रम् आवि�ष्कुरु)े, )े व्य�हाराः संस्थायाश्चरिरतं्र परिरचायन्त्रिन्)। शै4क्षिणकोत्कृष्ट)ासंपादनाय न�ाचारसमायोजनेन संस्थया सा,ु यवि))ष्ट्रिमवि) वि�¡ेषणमस्य विनकषस्य लक्ष्यम् । आन्)रिरकगुण�त्ताया-समाश्वस्त्यै, समा�ेलिशव्य�हाराविनष्पादनाय इत्य)े)्-सा,नाथu छात्रस्य फलस्�ा�य,ारकैः समुलिच)स�बन्धानां वि�कासाय न�ाचार ए� परमो माग7ः ।सप्)मविनकषस्य ध्येयं �स्)ु विन�नलिलखिख)ैः, प्रमुखसूचकै बेस्मिध्य)े।7.1 सांस्थिस्थकमूल्याविन सामान्दिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन च 7.2 अत्युत्तमाः व्य�हाराः7.3 सांस्थिस्थकं �ैल4ण्यम् 7.1 Institutional Values and Social Responsibilities

The institution organizes gender equity promotion programmes. The institution displays sensitivity to issues like climate change and environmental issues. It adopts environment friendly practices and takes necessary actions such as – energy conservation, rain water harvesting, waste recycling (solid/liquid waste management, e-waste management), carbon neutral, green practices etc. The institution facilitates the differently abled (Divyangjan friendliness), effective dealing of location advantages and disadvantages (situatedness), explicit concern for human values and professional ethics etc. In other words, the concerns for social responsibilities as well as the values held by the institution are explicit in its regular activities.7.1 सांस्थि�कमूल्याविन सामाजिजकोत्तरदामियत्�ाविन च

54


संस्था लैङ्गकसम)ाप्रोन्न)ये काय7क्रमान् आयोजयवि)। संस्था पया7�रणसमस्या-जल�ायुपरिर�)7नसदृशेषु वि�षयेषु जागरूक)ां प्रदश7यवि)। इयं पया7�रणसन्)ुलनानुकूलान् अभ्यासान् अङ्गीकरोवि) )था समुलिच)वि�,ानाविन प्र�)7यवि)। )द्यथा-वि�दु्यत्संर4णाभ्यासः। संस्था टिदव्याङ्जनान् समुपकरोवि)।। करोवि) च अ�स्करक्षि4प्)ानां घन)रल�स्)ूनां फलोत्पादकप्रयोगम्। संस्थाया विनयष्ट्रिम)गवि)वि�ष्ट्रि,षु सामान्दिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ं मूल्याविन च स्पष्टाविन प्रवि)विब�बन्)े।

7.2 Best PracticesAny practice or practices that the institution has internally evolved and used during the last few

years leading to positive impact on the regular functioning of the institution can be identified as “best practice/s”. These are not any activity prescribed by some authority. At some point in time the institution evolves some innovation or a change in some aspect of functioning. This practice is relevant mainly within the institution at a given point in time. It could be in respect of teaching learning, office practices, maintenance and up keep of things or dealing with human beings or money matters. But adopting that practice has resolved the difficulty or has brought in greater ease in working in that aspect. In brief, these ‘best practices’ are relevant within the institutional context and may pertain to either academic or administrative or organizational aspects of institutional functioning.7.2 स�mत्तमाः व्य�हाराः

ये अभ्यासा केषुलिच)् उपक्रमेषु संस्थया विनत्यं वि�,ीयन्)े येषां कारणा)् संस्थायाः विनयष्ट्रिम)काय0षु उत्तमः प्रभा�ः

प्रवि)फलवि), )े )ा�)् स�¤त्तमाभ्यासरूपेण परिरगण्यन्)े। ए)ेषु प्रशासकवि�विह)ो यः कोऽविप गवि)वि�ष्ट्रि,रन्)भ7�वि)। क्�लिच)् संस्था स्�काय7पद्ध)ौ परिर�)7नं करोवि) न�ाचारांश्च स्�ीकरोवि)। ए)े स�¤त्तमा व्य�हाराः अध्यापनाष्ट्रि,गम- काया7लयकाय7- प्रबन्धन- मान�संसा,नाटिदक्षिभः स�बद्धाः स्युः।

7.3 Institutional Distinctiveness

Every institution would like to be recognized for certain of its attributes which make it ‘distinct’, or, one of its kinds. Such attributes characterize the institution and are reflected in all its activities in focus and practice.

7.3 सांस्थि�कं �ैलक्षण्यम् प्रत्येकं संस्था वि�ल4णा भ�वि), )स्याश्च �ैल4ण्यं कैक्षिश्च)् वि�लिशषै्टल74णैः ज्ञाय)े। )ाविन ल4णाविन संस्थायाः अक्षिभज्ञानं प्रक�ीकु�7न्त्रिन्)।

संस्थायाः �ैलिशष्ट्याविन अस्याः काय7पद्ध)ौ परिरलक्ष्यन्)े।

IV. ELIGIBILITY FOR ASSESSMENT AND ACCREDITATION BY NAAC

Higher Education Institutions (HEIs), if they have a record of at least two batches of students graduated or been in existence for six years, whichever is earlier, are eligible to apply for the process of Assessment and Accreditation (A&A) of NAAC, and fulfil the other conditions or are covered by the other provisions, if any, mentioned below:रा.प्र.परिरषदा मूल्याङ्कनप्रत्यायनाय अह7)ायेषु संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयेषु द्वयोः �ष7योः छात्राः स्ना)कीभूय वि�विनग7)ाः, यद्वा ये स्थापनानन्)रं षN् �षा7क्षिण पूरिर)�न्)ः, )े वि�श्ववि�द्यालयाः मूल्याङ्कनप्रत्यायनाय आ�ेदनं क)ु7मह7न्त्रिन्)। )ैः अ,ोलिलखिख)ाः अह7)ा अविप पूरणीयाः

1. Universities (Central/State/Private/Deemed-to-be) and Institutions of National Importance a. Provided the Institutions /Deemed –to-be Universities and their off-campuses if any are

approved by MHRD/UGC. NAAC will not consider the unapproved off-campuses for A&A.

55


b. Provided that these institutions have regular students enrolled in to the full time teaching and Research programmes offered on campus.

c. Provided further that the duly established campuses within the country, if any, shall be treated as part of the Universities / Institutions of National Importance for the A&A process.

d. NAAC will not undertake the accreditation of off-shore campusesवि�श्ववि�द्यालयाः माविन)वि�श्ववि�द्यालयाः स्युः, केन्दिन्द्रयशासनेन राज्याशासनेन �ा स्थाविप)ाः स्युः।

वि�श्ववि�द्यालयेषु विनयष्ट्रिम)ाः छात्राः, पूण7कालिलकाः अध्यापकाश्च स्युः. पूण7कालिलकपाठ्यक्रमाणां च व्य�स्था स्या)्। वि�श्ववि�द्यालयेन सवि�,ानं स्थाविप)ाः परिरसराः )दङ्गभू)ा इवि) स्�ीकृत्य )ेषां परिरसराणां मूल्याङ्कनं प्रत्यायनं च वि�,ीये)। )ेषां बाह्यपरिरसराः मूल्याङ्कनाय अहा7 न भ�ेयुः।

V. THE ASSESSMENT PROCESS

मूल्याङ्कनप्रविक्रयाThe assessment process will be carried out in three stages. As stated earlier, it will comprise three

main components, viz., Self Study Report (SSR), Student Satisfaction Survey and the Peer Team Report. The SSR has a total of 154 Metrics for Universities covering the seven Criteria described earlier. The SSR has two kinds of Metrics: one, those requiring quantifiable facts and figures as data which have been indicated as ‘quantitative metrics’ (QnM); and two, those metrics requiring descriptive responses and are accordingly named ‘qualitative metrics’ (QlM). Table 1 depicts the distribution of Key Indicators (KIs) and Metrics across them.

मूल्याङ्कनप्रविक्रया वित्रषु चरणेषु सम्पन्ना स्या)् – स्�ाध्यायप्रवि)�ेदनम्, छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टस�04णम्, प्र�रदलप्रवि)�ेदनं च। स्�ाध्यायप्रवि)�ेदने .154 प्रश्नाः सप्)सु विनकषेसु वि�विन�ेलिश)ाः। प्रश्नाश्च सङ्ख्याष्ट्रिम)-गुणष्ट्रिमत्या,ारेण विद्व,ा वि�भक्ताः। )थाविह –

Table 1: Distribution of Metrics and KIs across Criteriaविनकषानुसारेण प्रश्नानां प्रधानसूचकानां च संवि�भार्गः

Type of HEIs Sanskrit Universities

Criteria 7

Key Indicators (KIs) 34

Qualitative Metrics (QlM 64

Quantitative Metrics (QnM) 90

56


Total Metrics (QlM + QnM) 154

Table 2 gives the details of weightage given to the various Key Indicators and Criteria. In view of the variations in the institutional emphasis on the KIs among the three categories of HEIs, weightages have been appropriately demarcated. Each metric is designated a weightage which is indicated elsewhere in this Manual.

Table 2 Distribution of weightages across Key Indicators (KIs)

Criteria Key Indicators (KIs) Universities

1. CurricularAspects

1.1 *(U)Curriculum Design and Development

50

1.2 Academic Flexibility 50

1.3 Curriculum Enrichment 30

1.4 Feedback System 20

Total 150

2. Teaching- Learning and Evaluation

2.1 Student Enrolment andProfile

10

2.2 Catering to StudentDiversity

20

2.3 Teaching-LearningProcess

20

2.4 Teacher Profile and Quality 50

2.5 Evaluation Process andReforms

40

2.6 Student Performance and Learning Outcomes

30

2.7 Student satisfaction Survey 30Total 200

3. Research, Innovations and Extension

3.1 Promotion of Research and Facilities 32


20

3.3 Innovation Ecosystem 22

57


3.4 Research Publications and Awards

100

3.5 Consultancy 08

3.6 Extension Activities 50

3.7 Collaboration 18

Total 250

4. Infrastructure and LearningResources

4.1 Physical Facilities 40

4.2 Library as a LearningResource

20

4.3 IT Infrastructure 20

4.4 Maintenance of CampusInfrastructure

20

Total 100

5. Student Support andProgression

5.1 Student Support 30

5.2 Student Progression 40

5.3 Student Participation and Activities

20

5.4 Alumni Engagement 10

Total 100

6. Governance, Leadership andManagement

6.1 Institutional Vision andLeadership 10

6.2 Strategy Development and Deployment

10

6.3 Faculty EmpowermentStrategies

30

6.4 Financial Management and Resource Mobilization

20

6.5 Internal QualityAssurance System

30

Total 100

7. Institutional Values and Best Practices

7.1 Institutional Values and Social Responsibilities 50

7.2 Best Practices 30

7.3 Institutional Distinctiveness 20

58


Total 100

TOTAL SCORE 1000

*(U) - applicable only for Universities and Autonomous Colleges

(A) - applicable only for the Affiliated / Constituent Colleges NA - Not Applicable

59


विनकषः मुख्यवि]न्द�ः वि�श्ववि�द्यालयाःः

संलग्न-महावि�द्याल

याः1. पाठ्यक्रमसंबद्धविबन्द�ः 1.1. पाठ्यक्रमप्रारूपं वि�कासश्च

1.1. पाठ्यक्रमयोजनाकाया7न्�यनं च1.2. शै4क्षिणक-नमनीय)ा1.3. पाठ्यक्रमसं�,7नम्1.4. प्रवि)विक्रयाप्रणाली

संपूणा7ः2. अध्ययन- अष्ट्रि,गम- मूल्याङ्कनम् ।

2.1. छात्रनामाङ्कनं रूपरेखा च2.2. छात्राणां वि�वि�,)ापूर्षि)ंः2.3. अध्ययनाष्ट्रि,गमप्रविक्रया2.4. लिश4कगुण�त्ता2.5. मूल्याङ्कनप्रविक्रया परिरष्काराश्च2.6. छात्राणामुपलस्मिब्धः अष्ट्रि,गमस्य परिरणामाश्च ।2.7 छात्रसन्)ुष्टःेः स�04णम्

संपूणा7ः3. संशो,नं परामश7ः वि�स्)ारश्च

3.1. संशो,नस्य पुरःसरणम्3.2. संशो,नस्य कृ)े आर्शिथकंस्रो)सां सङ्ग्रहः ।3.3. संशो,नस्य कृ)े सुवि�,ाः ।3.4. संशो,नस्य प्रकाशनाविन पुरस्काराश्च

3.5. परामश7ः

3.6. वि�स्)ारस्य काय7कलापाः संस्थाग)ं सामान्दिजकदाष्ट्रियत्�म्

3.7. सहयोगः

संपूणा7ः

60


विनकषः मुख्यवि]न्द�ः वि�श्ववि�द्यालयाःः

संलग्न-महावि�द्याल

याः4. सा,नसामग्री अष्ट्रि,गमसा,नाविन च ।

4.1. भौवि)कसुवि�,ाः4.2. लिश4णस्रो)ोरूपेण ग्रन्थालयः4.3. IT सा,नसामग्री4.4. परिरसरसुवि�,ानां संर4णम्

संपूणा7ः5. छात्रसमथ7नं पः्रगवि)श्च 5.1. छात्रसमथ7नं

5.2. छात्रप्रगवि)ः ।5.3. छात्रसहभागः विक्रयाकलापाश्च5.4. पू�7च्छात्राणां स�बन्धानु�)7नम्

संपूणा7ः6. प्रशासनम् ने)ृत्�म् व्य�स्थापनञ्च

6.1. संस्थाग)ध्येयं ने)ृत्�ञ्च6.2. रणनीवि)वि�कासः विनयोजनं च6.3. लिश4कस4मीकरणरणनी)यः6.4. आर्शिथंकव्य�स्थापनं स्रो)ःसङ्ग्रहः6.5. आन्)रिरक-गुण�त्ता- समाश्वासनव्य�स्था

संपूणा7ः7. न�ःाचाराः उत्तमाव्य�हाराश्च

7.1. पया7�रणचे)ना7.2. न�ाचाराः7.3. उत्कृष्ट)मा व्य�हाराः

संपूणा7ःआहत्यगुणसंग्रहः

61


VI. PROCEDURAL DETAILS

HEIs are expected to read the below given details carefully and note the specifications of the revised process of A&A.

1. Eligible HEIs seeking A&A are required to submit Institutional Information for Quality Assessment (IIQA) online any time during the year starting from June-2018. Duly filled in IIQAs of eligible HEIs will be accepted by NAAC for further processing and others will be rejected.

2. In case of rejection of IIQA applications specific suggestions would be given to HEIs to facilitate them to resubmit IIQA. An institution can reapply twice after the first attempt resulted in rejection. That is, each HEI is permitted three attempts in a year, with a single fee. After this, it will be considered a fresh application with required fees.

3. After the acceptance of IIQA, the institution will be asked to fill the SSR with the required document to be uploaded in the portal of NAAC website within 30 days. The SSR of the HEI will then be subjected to further process. As preparation of SSR is a systematic process, so it is suggested that the HEIs should be ready with soft copy of SSR and related documents well in advance of submitting IIQA. Those institutions who fail to submit SSR within 30 days will have to apply afresh starting from IIQA & its fees. In any case fees for IIQA will not be refundable.

4. The SSR has to be uploaded as per the format in portal of NAAC. After submission of SSR on NAAC portal HEI would receive an auto generated link/ID of SSR in their registered email id. The same SSR in .pdf format should be then uploaded on institutional website.

5. The SSR has to be submitted only online. HEIs should make necessary preparations with the required data, documents and/or responses before logging on to the NAAC website for submission of SSR online. Careful study of the Manual will be of great help in this regard.

6. As indicated earlier, the SSR comprises both Qualitative and Quantitative metrics. The Quantitative Metrics (QnM) add up to about 51.4% and the remaining about 48.6% are Qualitative Metrics (QlM).

62


7. The data submitted on Quantitative Metrics (QnM) will be subjected to validation exercise with the help of Data Validation and Verification (DVV) process done by NAAC. The responses to Qualitative Metrics (QlM) will be reviewed by the Peer Team on site only after the institution clears the Pre-qualifier stage.

8. Any Institution found to be providing wrong information/data during validation and verification stage will be asked for clarifications. On the basis of clarifications submitted by the HEIs the data will be again sent for DVV process. The process of Data Validation and Verification (DVV) by NAAC will be done in not more than 30 days.

9. Pre-qualifier: The Quantitative Metrics (QnM) of SSR will be sent for Data Validation and Verification (DVV) Process. After DVV process, a DVV Deviation report will be generated. On the basis of the Deviation report, the A&A process will proceed further as per the following conditions:

a) HEI whose Metrics are found to be deviated will be liable for the penalty or legal action. Their first installment of accreditation fees will also be forfeited, and the name of such HEI will be sent to statutory authorities for further actions.

b) HEI that clears the DVV process will proceed for Peer Team Visit with a condition of a Pre-qualifier, that the HEI should score at least 30% in Quantitative Metrics (QnM) as per the final score after the DVV Process. If the HEI does not clear the Pre-qualifier stage then they will have to apply afresh by submitting the IIQA and its fees. Such HEIs are eligible to apply again only after six months. 10.After the DVV process, NAAC will intimate the HEI, within 10 days stating that they have

successfully cleared the Pre-qualifier. This indicates that the institution has entered the next round of assessment to be done by the Peer Team during their on-site visit. The focus of Peer Team visit will be on the 48.6% Qualitative Metrics (QlM).

11.Student Satisfaction Survey (SSS): It will be conducted as per the following conditions:a) SSS will be conducted simultaneously with DVV process. b) Institutions will have to submit the entire database of students with e-mail/mobile numbers, at

the time of filling of online SSR itself. c) The SSS questionnaire (20 objective & 01 subjective) will be e-mailed to all students and the

following rule will be applied for processing the responses. i. For colleges – (UG/PG and Autonomous) responses should be received from at least 10%

of the student population or 100, whichever is lesser. ii. For Universities – 10% of the student population or 500, whichever is lesser.

d) If the response rate is lower than the limits mentioned by NAAC, the metric will not be taken up for evaluation.

e) SSS will be completed within one month after its initiation.12.Peer Team visit of the institution should not exceed three months after clearance of Pre-

qualifier stage.

63


13.Based on the size and scope of academic offerings at the HEIs, the number of days and experts for onsite visit may vary from 2-3 days with 2-5 expert reviewers visiting the institutions. The visiting teams’ role would be very specific in the revised model limited to Qualitative Metrics (QlM). The teams would play an important role in reviewing the intangible aspects.

14.Unlike in the past NAAC will not pre-disclose the details of the visiting teams and HEIs will not be responsible for Logistics for the Visiting Teams. Hence forth NAAC will directly take care of all the logistics regarding the Peer Teams visiting the institutions. All payment towards TA, DA, Honorarium, etc., will be directly paid by NAAC to the nominated members. There would be no financial transactions between the Institution and the visiting NAAC team.

15.The institutions need to add a link in home page of their institutional website for NAAC records/files viz., SSR, Peer Team Report, AQAR, Certificate of NAAC and Accreditation documents etc., for easy access by its stakeholders. The said link should be clearly visible/ highlighted.

16.Guidelines for filling up Self-Study Report (SSR): Extended profile contains all the questions which are basically the figures of denominators of the formulas used for calculation of various Metrics values. There are Tool Tips at various places in portal, such as Metrics, sub-metrics, upload, etc. which are given as guidance regarding the sort of data required to be submitted by the institution. The Tool Tip is denoted in the form of . Institutions are required to go through the respective Tool Tip thoroughly before filling the data. The data filled should contextualise with the related metrics. There is an upload limits for the documents to be uploaded for various Metrics, if the size of the document exceeds that limit, Institution may upload the same in their own website with password protection, if required. The link of the said uploaded document should be given in the portal. There is a fixed timeline for the entire DVV process. Institutions are supposed to respond within stipulated time given by DVV partner, during DVV clarification stage. If not responded within the given time frame, DVV partner recommended input value will be taken as the final value. The data of the students for Student Satisfaction Survey (SSS) has to be submitted concurrently during online submission of SSR. Where-so-ever ‘Asterisk Red mark’ is indicated in the portal it should be understood as mandatory requirement.

17.Regarding withdraw of SSR submitted : The HEIs which have submitted their SSRs will not be allowed to withdraw from the process at

any stage. If a HEI which has submitted its SSR, for any reason, does not complete the A&A process, the

information that it has withdrawn / not completed the process should be hosted both on the HEI and NAAC website.

Such HEI will be allowed to apply for A&A only after a period of three years.

64

vi मूल्यांकन प्रत्यायन क्रमवि��रणाविन I. �ा)ायनद्वयव्य�स्था प्रवि)�षu विनर्दिदंष्टे अ�ष्ट्रि,द्वये उच्चालिश4ासंस्थाभ्यः आ�ेदनाविन

स्�ीविक्रयन्)े- 1. मे प्रथमटिदनांक)ः- जून अन्त्रिन्)मटिदनं या�)्2. न�े�बर प्रथमटिदन)ः- टिदस�बरान्)ं या�)् ए�ं आ�ेदनाय अ�ष्ट्रि,द्वयं विनर्दिदंष्टमस्मिस्)। कालेन

यखित्कमविप परिर�)7नं, ))् रा.मू.प्र.परिरषदः जालपु�े प्रक�ीविक्रय)े। II. प्रत्यायनाकांक्षि4ण्यः उच्चसंस्थाः अन्)जा7ल द्वारा (IIQA) गुण�त्तामूल्यांकनाय

संस्थाविनकसूचनाः समप7येयुः। समुलिच)रीत्या समर्षिपं)ाविन आ�ेदनाविन अग्रे प्रविक्रयाथu स्�ीविक्रयन्)ेः इ)रथा वि)रम्बिस्क्रयन्)े। दशटिदनाभ्यन्)रं ए)त्स�बद्धसूचना प्रदीय)े। अस्�ीकृवि)प4े, )ादृशीनां संस्थानां कृ)े पुनरा�ेदनाथu विनर्दिदंष्टं माग7दश7नं परिरषद्वारा प्रदीय)े, येन संस्था )च्चके्र �ा चक्रान्)रे �ा पुरना�ेदनं क)ु7मह7वि)। परन्)ु, समाने चके्र अथ�ा आगाष्ट्रिमचके्र �ा वित्र�ारम् आ�ेदनाय अ�सरः प्रदीय)े; )दनु वित्र�ारमविप आ�ेदनं प्रस्)ूये)।

3. गुण�त्तामूल्याङ्कनाय सूचनाक्षिभः सह आ�ेदनकाले स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनमविप समप7णीयम्।4. )दे� समर्षिपं)ानां आ�ेदनाक्षिभलेखानां परामश¤ भवि�ष्यवि)। समये काय7पूरणाथu संस्थाक्षिभः

अपेक्षि4)ः काला�काशः कल्पनीयः। अविन�ाय7प4ेषु आगाष्ट्रिमचके्र आ�ेदनपूरणाय अ�सरः प्रदीय)े।

5. स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनं जालपु�ेन समप7णीयम्। )स्मा)्, संस्थाक्षिभः आ�ेदना)् पू�7मे� अ�श्यकलिसद्ध)ा करणीया। )त्स�बम्बिन्धदत्तांशानां, अक्षिभलेखानां, संग्रहः पू�7मे� वि�,ेयः, येन अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र आ�ेदनं सुगमं स्या)्। )स्मा)्, माग7दर्शिशंकायाः स�यक् सा�,ानम् अध्ययनम् अपेक्षि4)म्।

6. स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदने 51.4% प्रवि)श)ं साङ्स्थिख्यक परिरमाणमापकाविन 48.6% प्रवि)श)ं गुण�त्तामूल्याङ्कनमापाकाविन समावि�ष्टाविन।

7. सांस्थिख्यकपरिरमाणमापकानां प्रदत्तानां मूल्याङ्कनं यान्त्रिन्त्रकव्य�स्थया भ�वि)। ए�ं गुण�त्तास�बम्बिन्धमापकाविन प्र�रपरी4गणेन संदश7नकाले वि�मृश्यन्)े।

8. दत्तांशानां परी4णप्रमाणीकरणयोः कम7क्षिण विनयुक्ताः जनाः तित्रंशद-्टिदनाभ्यन्)रे कायu समापयन्त्रिन्)। यटिद च कदालिच)् संस्थया ष्ट्रिमर्थ्ययासूचना/दत्तांशः प्रदीय)े, )र्षिहं स्पष्ट)ायै प्रवि)विक्रयां स्�ीकृत्य पुनर्षि�ंमश7ः विक्रय)े। प्रत्युत्तरेऽविप असन्)ोषः चे)् आ�ेदनं वि)रस्कारमह7वि)।

9. प्रत्युत्तरं प्राप्य, पुनर्षि�ंमश7नाय आ�ेदनस्य, पुनः 30 टिदनाविन स्�ीविक्रयन्)े। 10. दत्तांशपरी4णानन्)रं , दशटिदनेषु रा.मू.प्र.प. ))् फलिल)ं उद्घोषयवि)। )दनुसारेण या संस्था पू�7-

अह7)ा-परी4ायामुत्तीणा7 सै� अग्रमचरणे प्र�रपरी4कगणस्य सन्दश7नपरी4ायै योग्य)ां सम्पादयवि)। प्र�रगणेन )ु 48.6% प्रवि)श)ं गुण�त्तामापकेषु ए� अ�,ानं प्रदीय)े।

11. समकालमे� छात्र सन्)ुष्ट्रिष्टस�04णमविप अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र अन्)जा7लमाध्यमेन विक्रय)े। परन्)ु, ए)न्)ु, पू�7- अह7)ा-परी4याः नाङ्गम्।

12. पू�7-अह7)ा- परी4ायां उत्तीणा7याः संस्थायाः सन्दश7नं प्र�रगणद्वारा तित्रंशटिद्दनाभ्यन्)रे काय7)े। 13. प्र�गणस्य सन्दश7नव्य�स्थां रा.मू.प्र. परिरषदा माविन)दाः बाह्यसंस्थाः विन�7हन्त्रिन्)।

Manual for Self Study Report – Sanskrit Universities Page 68

VII. ASSESSMENT OUTCOME

The final result of the Assessment and Accreditation exercise will be an ICT based score, which is a combination of evaluation of qualitative and quantitative metrics. This will be compiled as a document comprising three parts.

PART I - Peer Team Report

Section 1: Gives the General Information of the institution and its context. Section 2: Gives Criterion wise analysis based on peer evaluation of qualitative

indicators. Instead of reporting with bullet points, this will be a qualitative, descriptive assessment report based on the Peer Team’s critical analysis presenting strengths and weaknesses of HEI under each Criterion

Section 3: Presents an Overall Analysis which includes Institutional Strengths, Weaknesses, Opportunities and Challenges.

Section 4: Records Recommendations for Quality Enhancement of the Institution (not more than 10 major ones).

PART II - Graphical representation based on Quantitative Metrics (QnM)

This part will be a System Generated Quality Profile of the HEI based on statistical analysis of quantitative indicators in the NAAC’s QIF (quality indicator framework). Graphical presentation of institutional features would be reflected through synthesis of quantifiable indicators.

PART III - Institutional Grade Sheet

Contains the Institutional Grade Sheet which is based on qualitative indicators, quantitative indicators and student satisfaction survey using existing calculation methods but it will be generated by a software.

The above three parts will together form “NAAC Accreditation Outcome” document. It is mandatory for the HEIs to display it on their institutional website apart from NAAC hosting it on its website.

Calculation of Institutional CGPA

The CGPA will be calculated based on the scores obtained from the three sources, viz., The System Generated Scores (SGS) of the quantitative metrics which comprise about 51.4% of the total, the scores from the qualitative metrics includes critical appraisal by the Peer Team through on site visit and the scores obtained on the Student Satisfaction Survey. These will be collated through an automated procedure based on ‘benchmarks’ and assessed on a five point scale, viz., (0, 1, 2, 3 & 4).

The Final Grade


On the basis of the CGPA obtained by the institution in maximum possible score of 4.00, the final grade is assigned on a seven point scale as shown in Table 3. The seven point refers to the seven letter grades each aligned to the seven specific score range. Table 3 Institutional Grades and Accreditation Status

Range of Institutional LetterStatusCumulative Grade Grade

Point Average (CGPA)

3.51-4.00 A++ Accredited

3.26-3.50 A+ Accredited

3.01-3.25 A Accredited

2.76-3.00 B++ Accredited

2.51-2.75 B+ Accredited

2.01-2.50 B Accredited1.51-2.00 C Accredited≤ 1.50 D Not Accredited

Institutions which secure a CGPA equal to or less than 1.50 are notionally categorized under the letter grade “D”. Such unqualified institutions will also be intimated and notified by NAAC as “Assessed and Found not qualified for Accreditation”.सांस्थि�क संलिचत शे्रणीवि]न्दुसमां�स्य र्गणनाMमः

अ,ोविनर्दिदंष्टानां त्रयाणां वि�भागानां आ,ारेण प्राप्)ान् अंकान् अ�ल�ब्य सांस्थिस्थकसंलिच)शे्रणी- विबन्दु -समांशस्य गणना विक्रय)े।

1. यन्त्रमुखजविन)ांकाः 60%2. गुणा,ारेण प्रदत्ताः अंकाः 3. छात्रसन्)ःषु्ट्रिष्टस�04णे प्राप्)ाः अंकाः स�7मे))् आहत्य पंचविबन्दुमापन्याः )था इ)र मानदण्ण्Nानामा,ारेण यान्त्रिन्त्रकप्रविक्रयाया सम्पद्य)े। अन्तिन्तम शे्रणी

संस्थया सम्पाटिद)स्य संलिच) शे्रणीविबन्दुसमांशस्य आ,ारेण सप्)विबन्दुमानकेषु अ,ोविनर्दिदंष्टक्रमेण अन्त्रिन्)म शे्रणी प्रदीय)े।

संलिचत शे्रणी वि]न्दु मध्यमानम् अक्षरशे्रणीस्तरः

3.51-4.00 A++ प्रत्याष्ट्रिय)म्

3.26-3.50 A+ प्रत्याष्ट्रिय)म्

3.01-3.25 Aप्रत्याष्ट्रिय)म्


2.76-3.00 B++ प्रत्याष्ट्रिय)म्प्रत्याष्ट्रिय)म्

2.51-2.75 B+ प्रत्याष्ट्रिय)म्प्रत्याष्ट्रिय)म्

2.01-2.50 B प्रत्याष्ट्रिय)म्प्रत्याष्ट्रिय)म्

1.51-2.00 प्रत्याष्ट्रिय)म्C

प्रत्याष्ट्रिय)म्≤ 1.50 न प्रत्याष्ट्रिय)म्

D

संलिच) श्रेणी विबन्दुमध्यमाने 1.50 )ः न्यूनांकं प्राप्)�त्याः संस्थायाः ‘D’श्रेणी प्रदीय)े। ए)ादृश्यी संस्था NAAC द्वारा प्रत्यायन प्रमाण पतं्र न प्राप्नोवि)।

VIII. MECHANISM FOR INSTITUTIONAL APPEALS

The process of assessment and accreditation is viewed as an exercise in partnership done jointly by the NAAC and the institution being assessed. Every stage of the process is marked by transparency. The institution is consulted at various stages of the process – eliminating conflict of interest with the peers, planning the visit schedule, sharing the draft peer team report before the team leaves the campus etc. In spite of this participatory approach, there may be institutions that might have grievances to be addressed. Therefore, to provide a review mechanism for institutions who are aggrieved about the process or its outcome or any other issues related thereof, the NAAC has evolved Mechanism for Institutional Appeals.

On announcement of the A & A outcome, the institution not satisfied with the accreditation status may submit:

1. The letter of intent for appeal along with a request to provide the Criterion wise scores so as to reach NAAC within 30 days from the receipt of the letter intimating the accreditation status from NAAC.

2. The application for Appeal in the format prescribed by NAAC (refer Grievance Redressal Guidelines) should reach NAAC within 30 days from the date of receipt of the criterion wise scores from NAAC. The application for appeal should be submitted along with the requisite non-refundable fee of Rs. 1,00,000/- + applicable taxes.An Appeals Committee constituted for the purpose will consider the appeal and make recommendations to the Executive Committee (EC). The decision of the EC shall be binding on the institution. For details, refer to the NAAC website: www.naac.gov.inVIII सं�ानां अश्विभयाच्ञायै व्य��ा

मूल्यांकनप्रत्यायनप्रविक्रया )ा�)् रा.मू. प्र. परिरषदः )था संस्थानां च सहभाविग)ायां सम्भ�वि)। प्रवि)स्)रं प्रविक्रया पारदर्शिशकंा भ�वि)। प्रविक्रयायाः नानासम्बिन्धषु संस्थया सह परस्परसम्पक7 ः संस्थाप्य)े। )द्यथा-प्र�रगणेन सह वि�सं�ादे सन्दश7न समयाविन,ा7रणे, प्र�रगणस्य प्रवि)�ेदनस्य प्रक�ने च क्लेशाः काले काले �ाय7न्)े। )थाविप संस्थानां केषुलिचदविप वि�षयेषु वि�प्रवि)पत्तौ परिरदे�नानां विन�ारणाथu प्रयासाः वि�,ीयन्)े। )दथu रा.मू.प्र.परिरषदा परिरदे�न- परिरहारमाग7दर्शिशंका विनर्मिमं)ा।


http://www.naac.gov.in/

मूल्यांकनप्रत्यायनफलिल)ांशस्य उद्घोषणायाः परं यटिद संस्थायाः सन्)ुष्ट्रिष्टः न स्या)् )र्षिहं सा )दथu पते्रण स्�ाक्षिभप्रायं प्रक�ष्ट्रिय)ंु प्रभ�वि)।

IX. RE-ASSESSMENT

Institutions, which would like to make an improvement in the accredited status, may volunteer for re-assessment, after completing at least one year, but not after the completion of three years. The option can be exercised only once in a cycle. Re-assessed institution cannot come for another re-assessment in the same cycle. The current procedures and methodology including the manual for the Assessment and Accreditation is applicable for all institutions applying for re-assessment. However, the institution shall make specific responses based on the recommendations made by the peer team in the previous assessment and accreditation report, as well as the specific quality improvements made by the institution in the intervening period. The fee structure and other process would be as per the current procedures of Assessment and Accreditation (more details can be obtained from NAAC website). Institutions that volunteer for re-assessment will not be eligible for fee waiver and reimbursement of accreditation expenses.

X. SUBSEQUENT CYCLES OF ACCREDITATION

The methodology for subsequent cycles of accreditation remains the same. However, due consideration would be given to the post-accreditation activities resulting in quality improvement, quality sustenance and quality enhancement. In the SSRs institutions opting for subsequent cycles of accreditation need to highlight the significant quality sustenance and enhancement measures undertaken during the last four years (narrative not exceeding 10 pages). A functional Internal Quality Assurance Cell (IQAC) and timely submission of Annual Quality Assurance Reports (AQARs) are the Minimum Institutional Requirements (MIR) to volunteer for second, third or fourth cycle accreditation.

Institutions intending to be assessed to continue their accreditation need to apply afresh by submission of A&A application during the last six months of their validity period.

It may be noted that institutions under the third cycle of A&A which have obtained the highest grade for two consecutive cycles and have retained their grade in the third cycle also, will have their accreditation valid for 7 years instead of 5 years. Highest grade would refer to A++ and A+ , that is, CGPA of 3.51 and above out of 4 in the currently enforced seven point scale or on the earlier used nine point scale a grade of A and above (institutional score of 85-100). (Pending decision by EC).

XI. THE FEE STRUCTURE AND OTHER FINANCIAL IMPLICATIONS

(w.e.f. March 21, 2018)

1. IIQA FeeFor Registration – applicable to all institutions i.e., recognized 12B of UGC Act, 1956 / not recognized


Process Total amount of Assessment and Accreditation (A&A) FeeAmount to be paid by the Institution

Institutional Information for Quality Assessment (IIQA)

Rs. 25,000/- + G S T 18% (Non-refundable) *

* In case of rejection of IIQA application, HEIs may resubmit IIQA applications for maximum of three attempts without IIQA fees, including the rejection attempt, within the period of a year.

2. Assessment and Accreditation (A&A) FeeFor Universities and Professional Institutions

Type Total amount of A&A Fee

Amount to be Paid by the Institution

1 to 10 departments Rs. 3,75,000/-**+ GST18%

Rs.1,87,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR)(Non-refundable)

More than 10 departments

Rs. 7,50,000/-** + GST18%

Rs.3,75,000/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR) (Non-refundable)

The accreditation fee will be limited to a maximum amount of Rs. 7,50, 000/-+ GST18%, per institution. ** Balance 50% of total fees along with 18% GST before 15 days from the date of on site visit.

Note: 1. Professional Institutions - Higher Education Institutions (HEIs) in which all the

programs offered are recognised by Statutory Regulatory Authority(s) (SRA) or HEIs in which 50 % or more of the programmes offered are recognised by the Statutory Regulatory Authority (s). Similar to Universities the A&A fee for Professional Institutions will be calculated depending on the number of the departments.

2. NAAC classified the programs offered leading to specific Degrees awarded as Arts Faculty, Commerce Faculty and Science Faculty. In case of General Colleges, HEIs are broadly categorised by NAAC for the purposes of deciding on the applicable Fee as Mono Faculty and Multi Faculty colleges.Colleges offering programs leading to Degrees such as BA, MA, BSW, MSW, BRS, MRS are considered as Arts Faculty, those colleges offering programs leading to Degrees such as B.Com, M.Com, BBA, BMS, MMS and other degrees relating to programs (not recognised by any SRA) in business administration/commerce/management are considered as Commerce Faculty.


1. For Colleges (Government, Grant-in-Aid and Private)

Type Total amount of A&A Fee

Amount to be paid by the Institution

a. General College with multi faculties

Rs. 1,85,000/-**+ GST18%

Rs.92,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online

submission of SSR)(Non-refundable)

b. General College with mono faculty

Rs. 1,25,000/-**+ GST18%

Rs.62,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR) (Non-refundable)

Science Faculty are those offering programs leading to Degrees such as B.Sc., M.Sc., B.F.Sc., M.F.Sc., BCA, B. Stat. M. Stat. and other degrees relating to programs (not recognised by any SRA) in applied and pure sciences.

a. Mono Faculty - The Mono faculty institutions are those Higher education Institutions (HEIs) offering programs in only one discipline i.e. either in Arts, Commerce or Science. b. Multi Faculty - The Multi faculty institutions are those Higher education Institutions (HEIs) offering programs in more than one discipline i.e. either in a combination of Arts and Commerce, Science and Commerce, Science and Arts or Arts, Commerce and Science.

3. Balance amount 50%i. 50% of the stipulated fee+ applicable taxes along with online submission of Self-

study Report (SSR) (Non-refundable).ii. The pre-qualified HEIs will be asked to pay balance 50% of the stipulated fees+

applicable taxes as shown in column 2 and 3 above before 15 days from the visit date. If the institution does not pay the fee within 15 days, the SSR will not be processed. They have to apply again / afresh with IIQA and its fees.

Mandatory Taxes/GST will not be refunded.iii. If the Institution does not take up the accreditation process, the fees will not be

returned to the institution. However, the same will be adjusted when accreditation process is taken up. (The Maximum time limit up to which it can be carried forward shall be one year from the date of submission of SSR).

4. Logistics Fee : Institution has to pay an advance, towards logistic expenses for the arrangement of Peer Team Visit, after clearing Pre-qualifier, which is as follows:-

i. All General colleges and Professional colleges will have 2 day visit for which the fee structure will be 1,50,000 + GST 18%.

ii. In case of exceptional case of Professional colleges with proper justifications and approval from the competent authority the Peer Team Visit can be extended to 3 days & the fee structure will be 3,00,000 + GST 18%.

iii. For University the Fee structure of logistics will be 3,00,000 + GST 18% for 3 or more days of visit.

5. Appeals Mechanism and Fee: Review of Accreditation (grievance) Rs. 1,00,000/- + GST 18% as applicable from time to time. Institution shall pay TA and Honorarium to Peer Team Members through NAAC. In case of decision by the Appeals committee, the logistic fee applicable as mention in point 5.

6. For subsequent cycles of Accreditation:The fee structure proposed for Assessment and Accreditation and towards logistics as above applies for all the cycles of Accreditation and Re-assessment for all Institutions.

7. Provision for Reimbursement of A&A fees and PTV logistics fees for UGC recognized institutions under 2f & 12B.


http://m.f.sc/

http://b.f.sc/

Institutions which are recognized under section 2(f) and 12B of UGC Act, 1956 and receiving the General Developmental Grants from UGC should also pay the assessment and accreditation fees. The A&A fees and expenses on TA and logistics expenses of peer team would be reimbursed as per NAAC guidelines on submission of the latest General Developmental Grants sanction letter of UGC with an attestation by the Head of the Institution and other necessary documents, as and when NAAC receives grants from UGC.

8. Mode of Payment: Online: The fee can be paid online through the online payment option available in the HEI portal.

XII. GETTING READY FOR SUBMISSION OF SELF - STUDY REPORT (SSR)

HEIs applying for A&A process should take note of the changes in the assessment process. It must be noted that the SSR has to be submitted online only through portal. The portal will be made available to the Institution on the NAAC website in ‘Apply Online Tab’. It would be helpful if the institution read the Manual carefully and get ready with all kinds of details required to be filled up in online format. Use this Manual for understanding the revised process of A&A and preparing for the submission of SSR in the new online format. Some significant tips are reiterated below.

While submitting the IIQA, ensure that there is adequate number of days for processing the SSR within the stipulated period, after the date of its acceptance by NAAC.

The SSR has to be filled online; for this NAAC will provide access to the respective portal on the website for institutions, according to pre-declared timeline.

Read instruction about where to upload the documents and data, in what format data have to be presented for the various metrics and required verbal explication for the qualitative metrics.

Kinds of information to be filled in the SSR are given in the QIF, presented in Section B.

The Profile of the Institution given in Section B is self-evident in seeking information about the institution.

The QIF given in Section B indicates the kinds of data and documents required for each of the Metrics while filling up the SSR and also kinds of responses to be given.

In an initial exercise, the institution can prepare details as sought in the QIF (Section B) about the various aspects of its functioning and upload them in a protected space on the institutional website. This will make it easy to upload and/or make them available through hyperlinks whenever required.

Some of the documents indicated such as minutes of various committees/bodies, financial details and similar items for which the institution may not like to provide in open access could be kept ready and made available through hyperlinks whenever required.


Keep all the relevant documents and data indicated in the QIF for each Metric under all KIs as a template so that when access to online SSR is available, it’s easy to provide pertinent data.

Wherever verbal descriptions are required write briefly as indicated (eg. . . in not more than 500 words…. or…. in not more than 200 words…, etc). Contemplate well and prepare the write ups explicating the highlights of the sought details about the institution without wasting space/words on ‘frill’ details.

The online formats (templates) for submitting data with respect to Quantitative Metrics (QnM) is given in Sub Section 7 of Section B. The same template in excel format can be downloaded from NAAC website available in an ‘Apply Online Tab’.

Ensure authentic, correct data are provided through out. Incorrect data or false details could lead to disqualification or penalty.

Strictly adhere to the time specifications given by NAAC. Some details may have to be worked out if they are not ready; eg. COs, PSOs,

compiled reports from various minutes and analyses of feedback, etc... Keep a brief executive summary for upload as per details given in Section B. Do not send any information as hard copy to NAAC unless specified. Read the Manual completely including the Glossary and Notes. This will help in

clear understanding of the terms used in the Quality Indicator Framework (QIF). For Metric related to finance the preceding financial year (1st April to 31st March)

may be used to consolidate data, for publication related data preceding calendar year (1st January to 31st December) data to be entered and for the other metrics the preceding academic year may be taken for data to be entered in ‘data capturing format’ of portal. Wherever the requirement of current year data is mentioned, use the data of last completed academic year.

XIII. MANDATORY DISCLOSURE ON HEI’s WEBSITE

To ensure the transparency in the process of Assessment and Accreditation, it is necessary for the Higher Educational Institution’s (HEI’s) to upload the SSR along with other relevant documents on Institutional website. Thus it is suggested to create a separate NAAC tab/link on Higher Educational Institution’s (HEI’s) website and upload following documents till the validity period of Accreditation is over:

1) SSR submitted online, to be uploaded after DVV process only (.pdf format).2) Data templates which are uploaded along with SSR (in password protected mode, if

needed).3) Annual Quality Assurance Report (AQAR – Year wise)4) Accreditation outcome document viz., Certificate, Grade sheet, etc.

The Higher Educational Institution’s (HEI’s) may suitably design their NAAC tab/link to accommodate all relevant documents.

Section B: Data Requirements for Self-study Report


स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य कृते अपेश्विक्षताः दत्तां�ाःअस्मिस्मन् खंडे स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनपूरणाय अपेश्विक्षतानां दत्तां�ानां वि��रणम्

उपन्यस्तम्, तद्यथाकाय��ाविहसारां�ः

सं�ाया वि��रश्विणकारु्गणमिमवितसूचकानां सप्तविनकषान्तिन्�तं दत्तां�योजनम्

�ैक्षश्विणकवि�भार्गानां प्रवित�ेदनम्दत्तां�प्रप*ाश्विण


This section given details of various data required for filling up the online format of the Self - Study Report. These viz.,

1. Executive Summary2. Profile of the University3. QIF with details of data in respect of each of the 7 A&A

Criteria4. Evaluative report of the Departments5. Data Templates / Documents (Quantitative &

Qualitative Metrics)

1. Executive Summary

Every HEI applying for the A&A process shall prepare an Executive Summary highlighting the main features of the Institution including

Introductory Note on the Institution: location, vision mission, type of the institution etc.

Criterion-wise Summary on the Institution’s functioning in not more than 250 words for each criterion.

Brief note on Strength Weaknesses Opportunities and Challenges (SWOC) in respect of the Institution.

Any additional information about the Institution other than ones already stated.

Over all conclusive explication about the institution’s functioning.

The Executive summary shall not be more than 5000 words.

1. काय7�ाविहसारांशःमूल्याङ्कनप्रत्यायनाथu प्रत्येकं वि�श्ववि�द्यालयः काय7�ाविहसारांशं समप7ये)्। )त्र इमे

वि�न्द� �ैलिशषं्ट्य भजेरन् – उपोद्घा)ः – संस्थाया 4ेत्रम्, भवि�ष्यदृष्ट्रिष्टः, ध्येयं चेत्यादीविन।विनकषानुसारिर सारम् – अष्ट्रि,क)मं 250 शब्देषु संस्थाया दुब7लप4ं, अ�सरान् समाह्वयांश्च आक्षिश्रत्य संक्षि4प्)टि�प्पणी। अवि)रिरक्ताः

सूचनाः उपसंहारः – संस्थायाः काय7विन�7हनवि�षये वि�हगा�लोकम्।

काय7�ाविहसारांशः 5000-शब्दान् नावि)रिरच्ये)।


Profile of the University/वि�श्ववि�द्यालयपरिरचामियका

Basic Information/मूलसूचनाName and Address of the University/वि�श्ववि�द्यालयस्य नाम सङ्केतश्च

Name/नाम

Address/सङ्केत:

City/नर्गरम् PIN/विपन् सङ्ख्या

State/राज्यम् Website/अन्तजा�लसङ्केत:

Contacts for Communication/प*ाचाराथ�म् सं�हनाथ�म् सङ्केत:Designation/पदम् Name/नाम Telephone with

STD Code/कूटसंख्यासविहतःा दूर�ाणी संख्या

Mobile/चलदूरभाषासंख्या Fax/फेक्स

Email/�ैद्युतकसं�हनसङ्केत:

Nature of University/वि�श्ववि�द्यालयस्य प्रकृवितः

Institution Status/वि�श्ववि�द्यालयस्तर:

Type of University/वि�श्ववि�द्यालयप्रकार:

1. Type of University/वि�श्ववि�द्यालयप्रकार:

Establishment Details/वि�श्ववि�द्यालयस्य सं�ापनवि��रणम्

Establishment Date of the University/वि�श्ववि�द्यालयस्य प्रवि)ष्ठापनटिदनाङ्कः Status Prior to Establishment, If applicable/वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन सं�ापनात्पू�y पू��तनः स्तर::

(Autonomous, Constituent, PG Centre, any other/स्�ायत्तम्, अङ्गीभूतम्, स्नातकोत्तरकेन्द्रम्, अन्यखित्कमविप)

Establishment date/ प्रवितष्ठापनदिदनाङ्क:

Recognition Details/मान्यतावि��रणम्Date of Recognition as a University by UGC or Any Other National Agency / वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोर्गHारा कयाविप रा�स्तरीयाश्विभकरणेन �ा वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यतादिदनाङ्कः Under Section/अनुAेदान्तर्ग�तम् Date/दिदनाङ्कः2f of UGC/वि�.अ.आ 2f अनुAेदान्तर्ग�तम्12B of UGC/वि�.अ.आ 12B अनुAेदान्तर्ग�तम्


University with Potential for Excellence/अवितवि�श्वि�Lवि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यताIs the University Recognised as a 'University with Potential for Excellence (UPE)' by the UGC? / वि�.वि�.अ.आ Hारा समुत्कषा�ह�-वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यता प्राप्ता विकम् ?

Yes/आम्

No/न

Location, Area and Activity of Campus/वि�श्ववि�द्यालय-परिरसरस्य �ानं , के्ष*म्, काय�व्यान्तिप्तश्चCampus Type/परिरसरप्रकारः

Address/सङ्केतः

Location/�ानम् Campus Area in Acres /परिरसरस्य के्ष*म् एकड्परिरमिमतौ

Built up Area in sq.mts. /विनमा�णके्ष*मिमवित:

Programmes Offered/प्रस्तावि�ता: काय�Mमाः

Date of Establishment/सं�ापनदिदनाङ्कः

Date of Recognition by UGC/MHRD/मान�संसाधनवि�कासमन्*ालयHारा /वि�.वि�.अ.आ मान्यताप्राप्तेः दिदनाङ्क:

Urban/नर्गरम्Semi Urban/उपनर्गरम्Rural/ग्रामीणम्Tribal/आदिद�ालिसप्रदे�:Hill/ प��तीयम्

Academic Information/ �ैश्विक्षकसूचना

Affiliated Institutions to the University (Not applicable for private and deemed to be Universities) /वि�श्ववि�द्यालयेन सम्]द्धाः सं�ाः (अस��कारीयवि�श्ववि�द्यालयानां माविनतवि�श्ववि�द्यालयानां च कृते न सम्]द्धम्)

College Type/महावि�द्यालयप्रकार

ःः

Number of colleges with permanent

affiliation/�ामियसम्]द्धता�न्तः महावि�द्यालयाः

Number of colleges with temporary

affiliation/अ�ामियसम्]द्धता�न्तः महावि�द्यालयाः

Type of Colleges/महावि�द्यालयप्रकारः

Permanent/�ायी

Temporary/अ�ायी

Total/योर्गः

Education/Teachers Training/श्वि�क्षा, श्वि�क्षकप्रश्वि�क्षणम्Sanskrit Literature and Shastra-s/संस्कृतसाविहत्यम्, �ास्*ाश्विण चUniversal/Common to all Disciplines /


स��सामान्याः/स��सामान्यवि�षयःाः

Furnish the Details of Colleges under University/ वि�श्ववि�द्यालयाधीनानां महावि�द्यालयानां वि�षये वि��रणम्

Top of Form

Constituent Colleges/अङ्गीभूतमहावि�द्यालयाः

Affiliated Colleges/सम्]द्धाः महावि�द्यालयाः

Colleges Under 2(f) / 2(f)अनुAेदान्तर्ग�ताः महावि�द्यालयाः

Colleges Under 2(f) and 12B / 2(f) 12B इत्यनुAेदान्तर्ग�ताः महावि�द्यालयाः

NAAC Accredited Colleges/रा.मू.प्र.पा-Hारा प्रत्यामियताः महावि�द्यालयाः

Colleges with Potential for Excellence(UGC) /समुत्कषा�ह� महावि�द्यालयत्�ेन मान्यता�न्तः महावि�द्यालयाः

Autonomous Colleges/स्�ायत्तमहावि�द्यालयाः

Colleges with Postgraduate Departments/ स्नतकोत्तरवि�भार्ग�न्तः महावि�द्यालयाः

Colleges with Research Departments/अनुसन्धानवि�भार्ग�न्तः महावि�द्यालयाः

University Recognized Research Institutes/Centers /वि�श्ववि�द्यलयेन मान्यता�न्तिन्त सं�ानाविन केन्द्राश्विण च

Is the University Offering any Programmes Recognised by any Statutory Regulatory authority (SRA)? /किक� वि�श्ववि�द्यालयः �ैधाविनक-विनयन्*क-प्रालिधकरणेन माविनतं काय�Mमं चालयवित?

Yes/आम् No/न

Details of Teaching & Non-Teaching Staff of University /वि�श्ववि�द्यालयस्य अध्यापकानाम् अध्यापकेतरकम�चारिरणां वि��रणम्Teaching Faculty/ वि�श्ववि�द्यालयस्य अध्यापकाः

Professor/आचाय�: Associate Professor/सहाचाय�: Assistant Professor/सहायकाचाय�:Male/पुरुषः Female/

स्*ीःOthers/अन्ये


Male/पुरुषः

Female/स्*ीः

Others/अन्ये






Sanctioned/स्�ीकृताः


Recruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/परं विनयोजनीयाः

On Contract/अ]न्धेन

Non- Teaching Staff/अध्यापकेतरकम�चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्*ीः Others/अन्ये Total/

योर्गःSanctioned/स्�ीकृ)ाः

Recruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/परं विनयोजनीयाःOn Contract/अनु]ने्धन

Non-Vacation Academic Staff / अवि�रामशैक्षि4ककम7चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्*ीः Others/अन्ये Total/

योर्गःSanctioned/स्�ीकृताः

Recruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/परं विनयोजनीयाःOn Contract/अनु]ने्धन

Technical Staff /प्रावि�ष्ट्रि,ककम�चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्*ीः Others/अन्ये Total/योर्गः

Sanctioned/स्�ीकृताःRecruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/सांप्रतं विनयोजनीयाःOn Contract/अनु]ने्धन

Qualification Details of the Teaching Staff / अध्यापकानां स�mच्चाह�तानां वि��रणम्


Permanent Teachers / �ामियनः अध्यापकाःHighest Qualification/ स�mच्चाह�ताःः

Professor/आचाय�: Associate Professor/सहाचाय�:

Assistant Professor/सहायकाचाय�:

Total/ योर्गःः










D.sc/D.Litt/

VidyavachaspatiPh.D. /Vidyavaridhi

M.Phil. /वि�श्वि�Lाचाय�ःःPG/आचाय�ः

Temporary Teachers / अ�ामियनः अध्यापकाःHighest Qualification/ स�mच्चाह�तःाः













D.sc/D.Litt/

VidyavachaspatiPh.D. /VidyavaridhiM.Phil. /वि�श्वि�Lाचाय�ःPG/आचाय�ः

Part Time Teachers / अं�कालिलकाः अध्यापकाःHighest Qualification/ स�mच्चाह�ताःः













D.sc/D.Litt/ VidyavachaspatiPh.D. /Vidyavaridhi


M.Phil. /वि�श्वि�Lाचाय�ःःPG/आचाय�ः


Distinguished Academicians Appointed /वि�श्वि�Lाः वि�Hांसः विनयुक्ताःMale/पुरुषः Female/स्*ीः Others/अन्ये Total /योर्गः

Emeritus Professor/सुप्रवितविष्ठताचाय�ःAdjunct Professor/संयुक्ताचाया�ःVisiting Professor/अवितलिथ-आचाय�ःShastra-Chudamani Scholars /�ास्*चूडामश्विणवि�Hांसः

Chairs Instituted by the University/वि�श्ववि�द्यालयेन �ाविपताविन अध्ययनपीठाविनName of the Department/वि�भार्गस्य नाम

Name of the Chair/अध्ययनपीठस्य नाम

Name of the Sponsor Organisation/Agency/प्रायोजकसं�ायाः/करणस्य �ा नाम

Sl.No/Mमांकः

Name of the Department/वि�भःार्गस्य नाम

Name of the Chair//अध्ययनपःीठस्य नाम

Name of the Sponsor Organisation/Agency//प्रायोजकसं�ायाः/करणस्य �ा नाम


Provide the Following Details of Students Enrolled in the University during the Current Academic Year/ �त�मान�ैश्विक्षक�षc वि�श्ववि�द्यालये नामाङ्विकतानां छा*ाणां वि��रणं देयम्Programme/काय�Mमः From the

State WhereUniversity is Located/वि�श्ववि�द्यालयः यस्मिस्मन् राज्ये अस्मिस्त तस्मात् राज्यात्

From Other States of India/अन्यस्मात् राज्यात्

NRI Students/अविन�ालिसनः भारतीयाः छा*ाः

Foreign Students/�ैदेश्वि�काः छा*ाः


PG/स्नातकोत्त्तरस्तरः

Male/पुरुषःFemale/स्*ीःOthers/अन्ये

UG/स्नातकस्तरः Male/पुरुषःFemale/स्*ीःOthers/अन्ये

PG Diploma recognized by statutory authority including university/�ैधाविनकविनकायेन वि�श्ववि�द्यालयेन च माविनतः विडप्लोमा-पाठ्यMमः स्नातकोत्त्तरस्तरः

Male/पुरुषःFemale/स्*ीःOthers/अन्ये

Does the university offer any integrated programmes? Yes/Noतिकं वि�श्ववि�द्यालयः समेकीकृ)ं पाठ्यक्रमम् उपस्थापयवि) ? आम् /न

Total number of integrated programme समेकीकृ)ःानां पाठ्यक्रमःाणां योगः

Integrated Pr

From the state whe

From

NRI Students/अविन�ालिसनः

Foreign Students/�ैदे

Total/योगः


ogramme /समेकःीकृ)-पाठ्यक्रमःः

re university is located /वि�श्ववि�द्यालयः यस्मिस्मन् राज्ये अस्मिस्) )स्मा)् राज्यःा)्

other states of India / अन्यस्मःा)् राज्यःा)्

भार)ीयाः छात्राः

लिशकाः छात्राः

Male/पुरुषःFemale/स्*ीःःOthers/अन्ये


Details of UGC Human Resource Development Centre, If applicable/ सवित वि�द्यमाने वि�.वि�.अ.आ. मान�संसाधनवि�कासकेन्द्रस्य वि��रणम्Year of Establishment/�ापना�ष�म्Number of UGC Orientation Programmes/वि�.वि�.अ.आ. अश्विभवि�न्यासकाय�Mमाणां संख्याNumber of UGC Refresher Course/वि�.वि�.अ.आ. पुनश्चया�पाठ्यMमाणां संख्याNumber of University's own Programmes/वि�श्ववि�द्यालयप्र�र्तित�तकाय�Mमाणां संख्याTotal Number of Programmes Conducted(last five years) /वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु विन��र्तित�तानां काय�Mमाणां संख्या Details of Programmes conducted on Indian Knowledge Systems /भारतीयज्ञानधाराधारिरतानां काय�Mमाणां वि��रणम्Programmes/काय�Mमाः संख्याNumber of Shastra Adhyapana Prashikshana Programmes conducted in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां �ास्*ाध्यापनप्रश्वि�क्षणकाय�Mमाणां संख्याNumber of Shastra Vakyartha Prashikshana Programmes conducted in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां �ास्*�ाक्याथ�प्रश्वि�क्षणकाय�Mमाणां संख्याNumber of Sanskrit Drama Training conducted in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां संस्कृत-नाटकप्रश्वि�क्षणकाय�Mमाणां संख्याNumber of Manuscriptology Training conducted in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां पाण्डुलिलविपप्रश्वि�क्षणकाय�Mमाणां संख्याNumber of Sanskrit Drama Festivals held in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां संस्कृत-नाटककाय�Mमाणां संख्याNumber of Sanskrit Poetry Writing Training held in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां संस्कृत-काव्यरचनाप्रश्वि�क्षणकाय�Mमाणां संख्याNumber of Sanskrit Sambhashana Shibirams held in last five years/वि�र्गतेषु पञ्चसु �षcषु समायोजिजतानां संस्कृत-सम्भाषणश्वि�वि]रकाय�Mमाणां संख्याNumber of Teachers Training Programs/ लिश4कप्रलिश4क�गा7णां संख्याNumber of Translations Training Programs/अनु�ादप्रलिश4क�गा7णां संख्या

EVALUATIVE REPORT OF THE DEPARTMENTSवि�भार्गानां मूल्याङ्कनात्मकं प्रवित�ेदनम्

Department Name /वि�भार्गनाम Upload Report /प्रवित�ेदनम् उद्योजयतु


1. Quality Indicator Framework (QIF)Essential Note:

The revised format of the SSR has to be filled up only online and the IT format will be made available on the NAAC website.The QIF given below presents the Metrics under each Key Indicator (KI) for all the seven Criteria for Sanskrit Universities (SUs) and Institutions of Higher Studies in Sanskrit (IHSS).

While going through the QIF, details are given below each Metric in the form of:

▪ data required ▪ formula for calculating the information, wherever required, and▪ documents needed to be uploaded, from which data could be

compiled.These will help Sanskrit Universities and Institutions of Higher Studies in Sanskrit in the preparation of their SSR, viz., what kind of information has to be given and how much, kinds of documents to be made available and the mode of response.

For some Qualitative Metrics (QlM) which seek descriptive data it is specified as to what kind of information has to be given and how much. It is advisable to keep data accordingly compiled beforehand as per the prescribed data sheet given there.

For the Quantitative Metrics (QnM) wherever formula is given (around 21), it must be noted that these are given merely to inform the HEIs about the manner in which data submitted will be used. That is the actual online format seeks only data in specified manner which will be processed digitally.


Metric wise weightage is also given.

The actual online format may change slightly from the QIF given in this Manual which is because of rendering it to the IT format. Observe this carefully while filling up.


1- गुण�त्तासंसूलिचका रूपरेखाअत्या�श्यकटि�प्पणी- स्�ाध्यायप्रवि)�ेदनस्य संशोष्ट्रि,)ं प्रारूपं के�लं अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र-(आनलाइन)माध्यमेन पूरणीयम्। सूचनाप्रौद्योविगकीप्रपतं्र रामूप्रपरिरषदः अन्)जा7लपु�े उपलभ्य)े । गुण�त्तासंसूलिचका रूपरेखा, या खलु अत्र अ,स्)ाद ् दीय)े )त्र प्रवि)प्र,ानसूचकान्)ग7)ं स�0षां सप्)ानां मानदण्Nानां गुणष्ट्रिमवि)ः च दत्ता �)7)े । सा स�0षां संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्कृ)ोच्चाध्ययनकेन्द्राणां च कृ)े वि�द्य)े ।

गुण�त्तासंसूलिचकायाः रूपरेखायाः परिरशीलनकाले प्रत्येकं गुणष्ट्रिम)ेः वि��रणम,ोलिलखिख)रूपेण दतं्त �)7)े-

• अपेक्षि4)ो दत्तांशः• सूचनागणनायाः कृ)े सूत्रम् (आ�श्यक)ानुसारेण)• अपेक्षि4)ाविन प्रपत्राक्षिण (येभ्यः दत्तांशः प्रपूरणीयः) उद्योजनीयाविन।

ए)ाविन )त्त्�ाविन संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानां संस्कृ)ोच्चाध्ययनकेन्द्राणां च स्�ाध्यायप्रवि)�ेदनपूरणे साहाय्यं करिरष्यन्त्रिन्)। ए)ाविन यथा – कीदृशी विकय)ी च सूचना प्रदेया, कीदृशाः केन प्रकारेण च दत्तांशाः योजनीयाः, कीदृशाः प्रलेखाः समप7णीयाः, )त्र च कीदृशः प्रवि)विक्रयामाध्यमः स्याटिदवि) । कासाञ्चन वि��रणात्मकदत्तांश,ारिरकाणां गुणष्ट्रिम)ीनां कृ)े कीदृश्यः सूचनाः दा)व्या:, विकय)ी च दा)व्या इवि) वि�शेषेण सूलिच)मस्मिस्)। इदमविप ध्या)वं्य य)् पू�7लिसद्धा दत्तांशाः क्रमेण विन,ा7रिर)दत्तांशप्रपते्रण पूरणीया इवि)।

यत्र सूत्रं प्रदतं्त �)7)े, )ादृशगुणष्ट्रिम)ीनां कृ)े इदम�श्यम�,ेयं य)् ए)ाः के�लं संस्कृ)ोच्चाध्ययनकेन्द्राणां कृ)े ए))् सूचष्ट्रिय)ंु दत्ताः सन्त्रिन्) य)् केन प्रकारेण समर्षिपं)ो दत्तांशः प्रयोक्तव्य इवि)। )दे� �ास्)वि�कं अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र प्रारूपं वि�द्य)े । इदं अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र प्रारूपं के�लं दत्तांशं वि�लिशष्टप्रकारेण ,ारयवि) । अथ च अयं दत्तांशः यान्त्रिन्त्रकप्रविक्रयया प्रक्रामणीयः । संख्यामानानुसारेण अष्ट्रि,मानमविप यथास्थानं प्रदत्तमस्मिस्) ।

सूचनाप्रौद्योविगकीप्रारूपानुसारेण अत्र प्रदत्ता गुण�त्तासंसूलिचका रूपरेखा अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्रप्रारूपानुसारेण विकस्थिञ्चद ् वि�क्षिभद्य)े । प्रारूपपूरणा�सरे परिर�)7नष्ट्रिमदं यत्नेन अ�,ेयम्।


Criterion I – Curricular Aspects (150)प्रथमः विनकषः - पाठ्यचया7प4ाः (150)

Key Indicator – 1.1 Curriculum Design and Development (50)प्र,ानसूचक: - 1.1 - पाठ्यचया7ः संरचना वि�कासश् च(50)

Metric No.

संख ्या

Weightageअष्ट्रि,मानम्

1.1.1

QlM

Curricula developed /rare shastric texts adopted have relevance to the local/ national / regional/global developmental needs with learning objectives including program outcomes, program specific outcomes and course outcomes of all the programmes offered by the University

Write description in maximum of 500 wordsFile Description

• Upload Additional information• Link for Additional Information

20

1.1.1गुणष्ट्रिमवि)ः

वि�कलिस)ा पाठ्यचया7 / स्�ीकृ)ा दुल7भाः शास्त्रग्रन्थाः, स्थानीय-राष्ट्रि"य-प्रादेलिशक-�ैक्षिश्वक-वि�कासस्य आ�श्यक)या अष्ट्रि,गमोदे्दश्यैः काय7क्रमस्य परिरणामैः, विनर्दिदंष्टकाय7क्रमस्य परिरणामैः, वि�श्ववि�द्यालयेन प्र�र्षि)ं)ानां स�0षां पाठ्यक्रमाणां च परिरणामैः सङ्गति)ं भजन्)े।पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम् पंन्दिजकावि��रणम्

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः • अवि)रिरक्तसूचनानां कृ)े सन्धानम्


1.1.2

QnM

Percentage of programs where syllabus revision was carried out during the last five years

1.1.2.1: How many Programmes were revised out of total number of Programmes offered during the last five years

1.1.2.2 : Number of all Programmes offered by the institution during the last five yearsData Requirement for last five years (As per Data Template in Section B):

• Programmes Code• Names of the programme revised

Year Number

Formula:

File Description (Upload)• Minutes of relevant Academic Council/BOS meeting • Any additional information• Details of Programme syllabus revision in last 5 years (Data

Template)

10

1.1.2संख्याष्ट्रिमवि)

ःः

वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु वि�विह)स्य पाठ्यक्रमसंशो,नस्य प्रवि)श)म् ।

१.१.२.१ वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु वि�द्यमानेषु कवि) काय7क्रमाः संशोष्ट्रि,)ाः?१.२.२.२. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु संस्थायां कवि) काय7क्रमाः आयोन्दिज)ाः?वि�ग)पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• काय7क्रमस्य कू�सङ्ख्या• संशोष्ट्रि,)काय7क्रमाणां नामाविन

सूत्रम् -वि�ग)पञ्च�ष0षु संशोष्ट्रि,)पाठ्यक्रम�)ां काय7क्रमाणां सङ्ख्या

--------------------------------------------------------------- x 100वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्रस्)ु)ानां काय7क्रमाणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अध्ययनमण्Nलस्य/वि�द्वत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)पञ्चसु �ष0षु कृ)स्य पाठ्यक्रमसंशो,नस्य वि��रणम् (दत्तांशप्रारूपम्)


1.1.3

QnM

Average percentage of courses having focus on indepth-shastric learning/creative writing/ employability/ entrepreneurship/ skill development/Interdisciplinary/Indigenous Knowledge base with modern application

1.1.3.1: Number of courses having focus on employability/ entrepreneurship/ skill development year wise during the last five years

Data Requirement for last five years: Name of the Course with Code Activities with direct bearing on indepth-shastric

learning/creative writing/ Employability/ Entrepreneurship/ Skill development/ Interdisciplinary/ Indigenous knowledge base with modern application

Name of the program Year Number

Formula:

Average percentage =

File Description (Upload) Any additional information Programme/ Curriculum/ Syllabus of the courses Minutes of the Boards of Studies/ Academic Council meetings

with approvals for these courses MoU's with relevant organizations for these courses, if any Average percentage of courses having focus on employability/

entrepreneurship (Data Template)Documents: Upload Program; Curriculum; Syllabus of the courses; Minutes of the Boards of Studies/ Academic Council with course approvals. MoUs with relevant organizations for these courses, if any.

10



ःः

आमूलशास्त्राध्ययनं/सज7नात्मकलेखनं/कौशलवि�कासम्/उद्यष्ट्रिम)ाम्/उद्योगप्रान्त्रिप्)-सामर्थ्ययu च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षि)ं)ानां पाठ्यक्रमाणां प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् ।१.१.३.१. उद्यष्ट्रिम)ाम्/उद्योगप्रान्त्रिप्)-सामर्थ्ययu च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षि)ं)ानां पाठ्यक्रमाणां संख्या।

वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः• कू�सङ्ख्यासविह)ं पाठ्यक्रमनाम• आमूलशास्त्राध्ययनं/सज7नात्मकलेखनं/कौशलवि�कासम्/

उद्यष्ट्रिम)ाम्/उद्योगप्रान्त्रिप्)-सामर्थ्ययu च सा4ा)् प्रभा�यन्त्रिन्) काया7क्षिण , काय7क्रमस्य नाम

सूत्रम् -आमूलशास्त्राध्ययनं/सज7नात्मकलेखनं/कौशलवि�कासं/उद्यष्ट्रिम)ाम्/उद्योगप्रान्त्रिप्)-सामर्थ्ययu च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षि)ं)ानां पाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या प्रवि)�षu प्रवि)श)म् ---------------------------------------------------------- x १००

स�0षु काय7क्रमेषु सम्बि�मलिल)पाठ्यक्रमसङ्ख्याप्रवि)श)ं सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म् ------------------------- ५पस्थि�कावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• काय7क्रमः/पाठ्यचया7/पाठ्यक्रमः• अध्ययनमण्Nलस्य इवि)�ृत्ताविन, वि�द्वत्परिरषदा पाठ्यक्रमस्य अङ्गीकृवि)ः• ए)ेषां पाठ्यचया7णां सङ्घ�नैः स�म)ाविन सहमवि)ज्ञापनपत्राक्षिण।• उद्यष्ट्रिम)ाम्/उद्योगप्रान्त्रिप्)-सामर्थ्ययu च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षि)ं)ानां पाठ्यक्रमाणां प्रवि)श)ं

सा,ारणमानम् । (दत्तांशप्रारूपम्)

अश्विभलेखाः -काय7क्रमं, पाठ्यचयाu, काय7क्रमाणां पाठ्यांशान्, अध्ययनमण्Nलस्य

इवि)�ृत्ताविन, वि�द्वत्परिरषदा पाठ्यक्रमस्य अङ्गीकृ)ीः, )ैः सङ्घ�नैः स�म)ाविन सहमवि)ज्ञापनपत्राक्षिण, यटिद सन्त्रिन्), )र्षिहं उद्योजयन्)ु ।

1.1.4

QlM

All Syllabi related to Sanskrit/Shasta subjects are available through Sanskrit medium. Give Details of the UG and PG Syllabus prepared in Sanskrit.Provide total no of Courses, course wise details with total number of available versions in Sanskrit.

10


स�0 संस्कृ)स�बद्धाः शास्त्रस�बद्धाः च पाठ्यक्रमाः संस्कृ)माध्यमेन उपलभ्यन्)े। स्ना)क-स्ना)कोत्तरपाठ्यक्रमानुसारेण वि��रणं देयम् ।आहत्य पाठ्यक्रमसंख्या, पाठ्यक्रमानुसारेण, पत्रानुसारेण संस्कृ)रूपान्)रेण समुपलभ्यमानः पाठ्यक्रमः ।


Key Indicator – 1.2 Academic Flexibility (50)प्र,ानसूचक: - 1.2 - शैक्षि4क-नमनीय)ा

Metric No.

संख् यामानम्


1.2.1

QlM

Whether the University has designed and offered any Innovative Courses/ Courses in emerging area / Sanskrit based courses including scientific and technical literature leading to both traditional and modern degrees (e.g. Sastri, B.Sc. etc) with combination in yoga, Ancient and Modern Mathematics, Economics, Management, Law, Computer Science, Theoretical Ayurveda, Krishi-parashara, Vrikshayurveda etc. If yes give details

Upload description in the prescribed pro-forma in 300 words.(Sanskrit/English)

File Description (Upload) Minutes of relevant Academic Council/BOS meeting Any additional information Institutional data in prescribed format (Data Template)

20


वि�ग)ेभ्यः पञ्चभ्यः �ष0भ्यः प्र�र्षि)ं)ेषु स�0षु वि�वि�,ायाम�त्सु काय7क्रमेषु (�ैज्ञाविनक-प्रौद्योविगक-साविहत्यसमाश्रयेण शास्त्री/बीएस्.सी-प्रभृवि) पारम्परिरका,ुविनकोपाष्ट्रि,ना�ना योगशास्त्रस्य प्राचीन-आ,ुविनकगक्षिण)योः, अथ7शास्त्रस्य, प्रबन्धनशास्त्रस्य, वि�ष्ट्रि,शास्त्रस्य, सङ्गणकवि�ज्ञानस्य, आयु�0दलिसद्धान्)स्य (दश7नस्य), कृविषपाराशरस्य �ृ4ायु�0दस्य च सङ्घ�नेन समारब्धाः न�ीनपाठ्यक्रमाः )था उदयमानवि�षयककाय7क्रमाः/संस्कृ)ाक्षिश्र)काय7क्रमाः) अक्षिभन�पाठ्यक्रमाः ।(वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अध्ययनमण्Nलस्य/वि�द्वत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• विनर्दिदंष्टप्रपत्रे सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्)


1.2.2

QnM

Percentage of programs in which Choice Based Credit System (CBCS)/elective course system has been implemented (current year data)

1.2.2.1: Number of Programmes in which CBCS/ Elective course system implemented.Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

• Names of all programs adopting CBCS• Names of all programs adopting elective course system

Formula:

X 100

File Description (Upload)• Any additional information • Minutes of relevant Academic Council/BOS meetings • Institutional data in prescribed format (Data Template)

20

1.2.2संख्याष्ट्रिमवि)ः

वि�कल्पाक्षिश्र)श्रेयोऽङ्कप्रणाल्या/ऐस्थिच्छकपाठ्यक्रमप्रणाल्या प्र�र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां प्रवि)श)म्।१.२.२.१. वि�कल्पाक्षिश्र)श्रेयोऽङ्कप्रणाल्या/ऐस्थिच्छकपाठ्यक्रमप्रणाल्या प्र�र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां संख्या।

आ�श्यको दत्तांशः -• वि�कल्पाक्षिश्र)श्रेयोऽङ्कप्रणाल्याक्षिश्र)काय7क्रमाणां नामाविन ।• ऐस्थिच्छकपाठ्यक्रमाक्षिश्र)काय7क्रमाणां नामाविन ।

सूत्रम् -वि�कल्पाक्षिश्र)श्रेयोऽङ्कप्रणाल्याम्/ऐस्थिच्छकपाठ्यक्रमप्रणाल्यां प्रचलिल)ानां

काय7क्रमाणां सङ्ख्या -------------------------------------------------------------------------- x 100 प्र�र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अध्ययनमण्Nलस्य/वि�द्वत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• विनर्दिदंष्टप्रपत्रे सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्)

1.2.3

QlM

Does the University provide the flexibility of bringing together the conventional face-to-face mode, mooc, online education and allow students to choose and combine the courses they are interested in? If ‘yes,’ give operational details.

10


गुणष्ट्रिमवि)ः अविप वि�श्ववि�द्यालयेन समसामष्ट्रियकयो: प्रत्य4-

दूरस्थलिश4णपद्धत्यो: स्�यम्-अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्रमाध्यमेन च परस्परसङ्गमनाय यथाशलिक्त पाठ्यचया7चयनाय,

नैकपाठ्यचय7यो: सङ्गमनाय नमनीय)ा काविप प्रकस्थिल्प)ा ? यदे्य�ं काया7त्मकवि��रणं प्रदत्त ।


Key Indicator – 1.3 Curriculum Enrichment (30)प्र,ानसूचकः-१.३ पाठ्यचया7गुणसं�,7नम् (30)

Metric No.

संख् या

Weightagesअष्ट्रि,मानम्

1.3.1

QlM

Institution integrates cross cutting issues as reflected in Sanskrit literature relevant to Gender, Environment and Sustainability, Human Values and Professional Ethics and traditional system of shastric learning into the CurriculumUpload: A description of courses which address Gender, Environment and

Sustainability, Human Values and Professional Ethics The list of courses where the above topics are included

13


संस्था संस्कृ)साविहत्ये शास्त्रपरम्परायां च प्रवि)फलिल)ं स्त्रीपुरुष-पया7�रण-स्थिस्थर)ा-मान�ीयमूल्य-�ृक्षित्तनीवि) पारम्परिरकशास्त्राष्ट्रि,गमप्रणालीवि�षयकान् परस्परवि�रुद्धांशान् पाठ्यचया7यां समन्�यवि)।• स्त्रीपुस्मिम्भदासं�ेदने, पया7�रणसं,ृ)वि�कासस्य मान�ीयमूल्य�ृक्षित्त -

नीवि)वि�षययोश्च प्रचालिल)ानां पाठ्यक्रमाणां वि�षये वि�स्)रेण विनद0शः• प्र,ानानाम् आ,ारपाठ्यक्रमाणां सूची । where the above topics are

included

1.3.2

QnM

Number of value-added courses imparting transferable and life skills offered during the last five years

1.3.2.1: How many new value-added courses are added within the last 5 years

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Names of the value added courses with 30 or more contact hours No. of times offered during the same year Total no. of students completing the course in the year

File Description (Upload) Any additional information Brochure or any other document relating to value added courses List of value added courses (Data Template) combined with 1.3.3

02



ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्रचालिल)ानां स्थानान्)राहा7णां जी�नकौशल-प्रदानां मूल्यसं�,7क-पाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या ।१.३.२.१. ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु कवि) मूल्यसं�,7क-पाठ्यक्रमाः योन्दिज)ाः?वि�ग)पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• तितं्रशद्धोरायाः ))ोऽष्ट्रि,कं �ा प्रचालिल)ानां मूल्यसं�,7कपाठ्यक्रमाणां नामाविन ।• )स्मिस्मन्ने� �ष0 )ेषामे� काय7क्रमाणाम् आ�ृक्षित्तसङ्ख्या ।• )स्मिस्मन् �ष0 )स्मिस्मन् पाठ्यक्रमे साफल्यं प्राप्)�)ां छात्राणां सङ्ख्या ।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• मूल्यसं�,7कपाठ्यक्रममष्ट्रि,कृत्य परिरपवित्रकाः अथ�ा अन्यप्रलेखाः।• मूल्यसं�,7कपाठ्यक्रमाणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)

1.3.3

QnM

Average Percentage of students enrolled in the courses under 1.3.2 above

1.3.3.1: Number of students enrolled in value-added courses imparting transferable and life skills offered year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)

• Names of the value added courses with 30 or more contact hours• No. of times offered during the same year• Total no. of students completing the course in the year

Formula:


File Description (Upload)• Any additional information• List of students enrolled (Data Template) combined with 1.3.2

02



1.3.2 विबन्दोः अनुरूपं जी�नकौशलप्रदे मूल्यसं�,7के च पाठ्यक्रमे प्रवि�ष्टानां छात्राणां प्रवि)श)म्१.३.३.१. ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्रचालिल)ानां स्थानान्)राहा7णां जी�नकौशल-प्रदानां मूल्यसं�,7क-पाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या ।

वि�ग)पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• तितं्रशद्धोरायाः ))ोऽष्ट्रि,कं �ा प्रचालिल)ानां मूल्यसं�,7कपाठ्यक्रमाणां नामाविन ।• )स्मिस्मन्ने� �ष0 )ेषामे� काय7क्रमाणाम् आ�ृक्षित्तसङ्ख्या ।• )स्मिस्मन् �ष0 )स्मिस्मन् पाठ्यक्रमे साफल्यं प्राप्)�)ां छात्राणां सङ्ख्या ।

सूत्रम् -ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु पाठ्यक्रमे प्रवि�ष्टानां छात्राणां सङ्ख्या

---------------------------------------------------------------- x 100 छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म् ------------------------- ५

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• प्रवि�ष्टानां छात्राणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)

1.3.4

QnM

Percentage of students undertaking field projects / internships / training programme / summer assignment etc. (current year)

1.3.4.1:Number of students undertaking field project or internshipsData Requirements: (As per Data Template in Section B)

• Names of the Programme• No. of students undertaking field projects / internships (current

year)

Formula:

File Description (Upload)• Any additional information• List of Programmes and number of students undertaking field

projects / internships (Data Template)

05



4ेत्रकाय7परिरयोजनासु ग्रीष्मा�काशाटिदषु काया7क्षिण कु�7)ां/ अन्)ःप्रलिश4णं प्रापु्न�)ां छात्राणां प्रवि)श)म्

१..३.४.१. 4ेत्रकाय7परिरयोजनास ु ग्रीष्मा�काशाटिदषु काया7क्षिण कु�7)ां/ अन्)ःप्रलिश4णं प्रापु्न�)ां छात्राणां संख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• काय7क्रमाणां नामाविन• ग)ेषु पञ्चसु �ष7षु 4ेत्रकाय7परिरयोजनाः कु�7)ां/ अन्)ःप्रलिश4णं प्रापु्न�)ां

छात्राणां सङ्ख्या सूत्रम् - 4ेत्रकाय7परिरयोजनाः कु�7)ाम्/ अन्)ःप्रलिश4णं प्रापु्न�)ां च छात्राणां सङ्ख्या --------------------------------------------------------------------- x 100 छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• काया7क्रमाणां )था 4ेत्रकाय7परिरयोजनाः वि�रामकालीनकाया7क्षिण कु�7)ां/

अन्)ःप्रलिश4णं प्रापु्न�)ां छात्राणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)

1.3.5

QlM

Whether the units and sub-units of the modern subjects like History, Political Science, Economics etc have contents from Sanskrit based knowledge system?Whether the units and sub-units of the modern subjects like History, Political Science, Economics etc are also being taught in Sanskrit medium?

Is the Modern Sanskrit Literature included in the curriculum? If yes give detailsUpload description in the prescribed pro-forma in 300 words.(Sanskrit/English)

File Description (upload)

08


गुणष्ट्रिमवि)ः अविप इवि)हास-अथ7शास्त्र-समाजशास्त्र-राज्यशास्त्रेत्याद्या,ुविनक-वि�षयभागोपभागा: संस्कृ)ाक्षिश्र)ज्ञानसम्प्रदायॊपजीव्यांशयुक्ता: ?अविप इवि)हास-अथ7शास्त्र-समाजशास्त्र-राज्यशास्त्रेत्याद्या,ुविनक-वि�षयभागोपभागा: अविप संस्कृ)माध्यमेन पाठ्यमाना: सन्त्रिन्) ?अविप आ,ुविनकसंस्कृ)साविहत्यं पाठ्यचया7यामन्)भा7वि�)म् ?यदे्य�ं वि��रणं देयम्(वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)


Key Indicator – 1.4 Feedback System (20)प्र,ानसूचकः -१.४, प्रवि)पुष्ट्रिष्टप्रणाली (२०)

Metric No.संख् यामानम्


1.4.1

QnM

Structured feedback received from 1) Students, 2) Teachers, 3) Employers, 4) Alumni 5) Parents for design and review of syllabusSemester wise /year wiseOptions:A. Any 4 of the aboveB. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt one D. Any 1 of the aboveE. None of the aboveOpt oneData Requirements:Report of analysis of feedback received from different stakeholders year wise

File Description URL for stakeholder feedback report Action taken report of the University on feedback report as

stated in the minutes of the Governing Council, Syndicate, Board of Management (Upload)

Any additional information (Upload)

05



प्रवि) षण्मासं /प्रवि) �षu पाठ्यांश-संरचना-पुनरी4णाथu संरलिच)ा प्रवि)पुष्ट्रिष्टः स्�ीविक्रय)े -

१. छाते्रभ्यः २. अध्यापकेभ्यः३. �ृक्षित्तदा)ृभ्यः ४. पू�7च्छाते्रभ्यः५. अक्षिभभा�केभ्यः

वि�कल्पाः -अ. उपरिर विनर्दिदंषे्टषु काविनलिच)् चत्�ारिरआ. उपरिर विनर्दिदंषे्टषु काविनलिच)् त्रीक्षिणइ. उपरिर विनर्दिदंषे्टषु केलिच)् दे्व ई. उपरिर विनर्दिदंषे्टषु विकमविप एकम्उ. उपरिर विनर्दिदंषे्टषु न विकमविप

अन्य)मं लिचनु) - दत्तांशः आ�श्यकः• प्रवि)�षu नानाविह),ारकेभ्यः प्राप्)ानां प्रवि)पुष्टीनां वि�¡ेषणस्य

प्रवि)�ेदनम्/ अक्षिभलेखाः• विह),ारकाणां प्रवि)पुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवि)�ेदनं शालिसपरिरषदः काय7�ृत्तानुरूपं

वि�श्ववि�द्यालयेन कृ)काय7स्य प्रवि)�ेदनम् उद्योजनीयम् ।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• URL विह),ारकाणां प्रवि)पुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवि)�ेदनम्• शालिसपरिरषदः काय7�ृत्तानुरूपं वि�श्ववि�द्यालयेन कृ)काय7स्य प्रवि)�ेदनम्

(उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः (उद्योजनीयम्)

1.4.2

QnM

Feedback processes of the institution may be classified as follows:A. Feedback collected, analysed and action taken and

feedback available on websiteB. Feedback collected, analysed and action

has been taken Opt OneC. Feedback collected and analysedD. Feedback collectedE. Feedback not collected Documents:Upload Stakeholder feedback report, Action taken report of the university on it as minuted by the Governing Council, Syndicate, Board of Management.

File Description Upload any additional information URL for feedback report

05



संस्थायाः प्रवि)पुष्ट्रिष्टप्रविक्रया अ,ोलिलखिख)क्रमेण वि�भज्य दश्य7)े -1. प्रवि)पुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रही)ा, वि�¡ेविष)ा, सम्पाटिद)काया7, अन्)जा7ले प्रवि)पुष्ट्रिष्टः

उपलभ्य)े च ।2. प्रवि)पुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रही)ा, वि�¡ेविष)ा, सम्पाटिद)काया7 च ।3. प्रवि)पुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रही)ा, वि�¡ेविष)ा च ।4. प्रवि)पुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रही)ा ।5. न विकमविप ।

अन्य)मं लिचनु) -अक्षिभलेखाः -

विह),ारकाणां प्रवि)पुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवि)�ेदनं, शालिसपरिरषदः काय7�ृत्तानुरूपं वि�श्ववि�द्यालयेन कृ)काय7स्य प्रवि)�ेदनम् उद्योजनीयम् ।

पस्थिञ्जकावि��रणम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः• URL विह),ारकाणां प्रवि)पुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवि)�ेदनम्

1.4.3QlM

The feedback thus obtained is Discussed in the (Authorities), (Statutory Bodies) of the

University like Academic Council /Executive Council/Court, etc.

Is used for restructuring the curriculum Is discussed with Traditional scholars /National and

International Faculty

10

गुणष्ट्रिमवि)ः इत्थं सङ्ग्रही)ा प्रवि)पुष्ट्रिष्टः -• वि�श्ववि�द्यालयस्य वि�द्वत्परिरषटिद / शालिसपरिरषटिद /न्यायसभायां/अन्येषु

प्राष्ट्रि,कारेषु चच्य7)े।• पाठ्यचया7याः पुनः विनमा7णाय उपयुज्य)े।• पारम्परिरकैः वि�द्वन्दिद्भः /राष्ट्रि"यैः/अन्)ाराष्ट्रि"यैः अध्यापकैः सह चच्य7)े।


Criterion II – Teaching-Learning and Evaluation (200)विद्व)ीयः विनकषः - 2 अध्यापनम्, अष्ट्रि,गमः मूल्याङ्कनं च (200)

Key Indicator - 2.1 Student Enrolment and Profile (10)प्र,ानसूचकः- 2.1 छात्रनामाङ्कनं छात्रवि��रक्षिणका च (10)

Metric No.



2.1.1

QnM

Average percentage of students from other States and Countries during the last five years

2.1.1.1: Number of students from other states and countries year wise during the last five years

Year Number


• Number of students enrolled from other states and countries

• Total number of students enrolled

Formula:


File Description (Upload)• Any additional information• List of students (other states and countries)

Institutional data in prescribed format (Data Template)

03



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा"ेभ्यश्च प्रवि�ष्टानां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् ।२.१.१.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा"ेभ्यश्च प्रवि�ष्टानां छात्राणां संख्या।ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा"ेभ्यश्च प्राप्)प्र�ेशानां छात्राणां सङ्ख्या • प्राप्)प्र�ेशानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम् – अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा"ेभ्यश्च छात्राः

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = --------------------------------------- × १०० छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्याप्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् = ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म् -------------------------- ५पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• छात्रसूची (अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा"ेभ्यश्च)

2.1.2

QnM

Demand Ratio (Average of last five years)2.1.2.1: Number of seats available year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of seats available in all the Programmes Total number of eligible applications received

Formula:

File Description (Upload) Any additional information Demand Ratio (Average of Last five years) based on Data

Template upload the document

04



अक्षिभयाचनायाः अनुपा)ः (वि�ग)ानाम् पञ्चानां �षा7णां सा,ारणमानम्)२.१.२.१. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु प्रवि)�ष7म् उपलब्धानां स्थानानां संख्या

ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• स�0षु काय7क्रमेषु उपलब्धानां स्थानानां सङ्ख्या • अहा7णाम् आ�ेदनपत्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम् -उपलब्धानां स्थानानां सङ्ख्या

----------------------------------------प्राप्)ाह7)ानाम् आ�ेदनपत्रसमप7काणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् = ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म् -------------------------- ५

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• दत्तांशप्रारूपानुगुणम् अक्षिभयाचनायाः अनुपा)ः (वि�ग)ानाम् पञ्चानां

�षा7णां सा,ारणमानम्)। प्रलेखः उद्योजनीयः।

2.1.3QnM

Average percentage of seats filled against seats reserved for various categories as per applicable reservation policy during the last five years2.1.3.1: Number of actual students admitted from the reserved categories year wise during the last five years

Year Number


Number of students admitted from the reserved category Total number of seats earmarked for reserved category as per

GOI or State Government ruleFormula:


File Description (Upload) Any additional information Average percentage of seats filled against seats reserved (Data

Template)

03



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, आर4णनीत्यनुसारेण, नानाप्र�ग0भ्यः विनर्दिदंषे्टषु आरक्षि4)स्थानेषु, सम्पूरिर)ानाम् आरक्षि4)स्थानानां प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् ।२.१.३.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्रवि)�ष7म् आरक्षि4)प्र�ग0भ्यः प्राप्)प्र�ेशानां छात्राणां सङ्ख्या। ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• आरक्षि4)प्र�ग0भ्यः प्राप्)प्र�ेशानां छात्राणां सङ्ख्या• भार)स�7कारस्य अथ�ा राज्यस�7कारस्य विनयमानुसारेण

आरक्षि4)प्र�ग0भ्यः विनर्दिदंष्टानां स्थानानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्यासूत्रम् -

आरक्षि4)प्र�ग0भ्यः प्राप्)प्र�ेशानांछात्राणां यथा�)् सङ्ख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = --------------------------------------------× १००भार)शासनस्य अथ�ा राज्यशासनस्य

विनयमानुरूपम् आरक्षि4)प्र�ग0भ्यःविनर्दिदंष्टानां स्थानानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् = ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म् -------------------------- ५

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• आर4णनीत्यनुसारेण, नानाप्र�ग0भ्यः विनर्दिदंषे्टषु आरक्षि4)स्थानेषु,

सम्पूरिर)ानाम् आरक्षि4)स्थानानां प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् । (दत्तांशप्रारूपम्)


Key Indicator - 2.2 Catering to Student Diversity (20)प्र,ानसूचकः - 2.2 छात्र�ैवि�ध्यस्य आ�श्यक)ानां सम्पूर्षि)ंः (२०)



2.2.1

QlM

The institution assesses the learning levels of the students, after admission and organises special programmes (including spoken Sanskrit shibirams/camps/workshops/summer schools etc.) for advanced learners and slow learners

Upload a description of the initiatives in not more than 500 words

File Description Paste link for additional information Upload Any additional information

10


छात्राणां प्र�ेशानन्)रं संस्था )ेषाम् अष्ट्रि,गमस्)रान् परी4)े, अग्रसराष्ट्रि,गन्)ॄणां मन्दाष्ट्रि,गन्)ॄणां च कृ)े वि�लिशष्टान् शैक्षि4ककाय7क्रमान् (संस्कृ)सम्भाषणलिशविबराक्षिण /आ�ासीयलिशविबराक्षिण/काय7शालाः/ग्रीष्मकालिलकलिशविबराक्षिण इत्याटिद)आयोजयवि) पञ्चश)शब्दैः वि�श्ववि�द्यालयेन प्रक्रान्)ान् उपक्रमान् वि��ृत्य उद्योजय)ु ।

पस्थिञ्जकावि��रणम्• अवि)रिरक्तसूचनानां कृ)े सन्धानम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः

2.2.2

QnM

Student - Full time (Regular, Adhoc, Contractual) teacher ratio Data Requirement for last five years (year wise): Total number of students enrolled in the institution Total number of full time teachers in the institution

Formula: Students : Teachers(Adhoc, Contractual means the appointment for one full academic year)

File Description (Upload) Institutional data in prescribed format Any additional information

08



छात्राणां पूण7कालिलकाध्यापकानां च अनुपा)ः ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशस्य आ�श्यक)ा

• संस्थायां प्राप्)प्र�ेशानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसख्या• संस्थायां पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम् - छात्राः : अध्यापकाः(Adhoc, Contractual means the appointment for one full academic year)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• विनर्दिदंष्टप्रपत्रे सांस्थाविनकदत्तांशः देयः

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः

2.2.3

QnM

Percentage of differently abled students (Divyangajana) on rolls Data Requirement: Total number of differently abled students on roll in the

institution Total number of students on roll in the institution

Formula:

X 100

File Description (Upload) List of students(differently abled) Any other document submitted by the Institution to a

Government agency giving this information Any additional information Institutional data in prescribed format (Data Template)

02



उपस्थिस्थवि)पञ्ज िःकोस्थिल्लखिख)ानाम् अन्यथा-शक्तच् छात्राणां (टिदव्याङ्गजनानां) प्रवि)श)म् दत्तांशस्य आ�श्यक)ा

• उपस्थिस्थवि)पञ्ज िःकोस्थिल्लखिख)ानाम् अन्यथा-शक्तच् छात्राणां (टिदव्याङ्गजनानां) समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

• संस्थायाम् उपस्थिस्थवि)पञ्ज िःकोस्थिल्लखिख)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम्- नामाङ्कनं प्राप्)�)ाम् अन्यथा-शक्तच् छात्राणां संङ्ख्या -------------------------------------------------------- x 100 नामाङ्कनं प्राप्)�)ां छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्यापस्थिञ्जकावि��रणम्

• अन्यथा-शक्तच् छात्राणां (टिदव्याङ्गजनानां) सूची• संस्थाक्षिभः शासकीयसंस्थां प्रवि) समर्षिपं)ः ए)त्स�बद्धः प्रलेखः• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः


Key Indicator - 2.3 Teaching - Learning Process (20)प्र,ानसूचक: - 2.3 लिश4ण-अष्ट्रि,गमप्रविक्रया (20)

Metric No.



2.3.1

QlM

Student centric methods, such as experiential learning, participative learning and learning through dialogue mode and use of hermeneutics in the teaching of knowledge texts and Kavyas, problem solving methodologies are used for enhancing learning experiences

Upload description of student centric methods in not more than 500 words.

File Description Upload any additional information Link for Additional Information

05


अनुभ�ात्मकः अष्ट्रि,गमः, सहभागी अष्ट्रि,गमः, सं�ादपद्धत्या अष्ट्रि,गमः इत्यादयः छात्रकेन्दिन्द्र)वि�,यः, �ादपद्धत्या लिश4णं, शास्त्राणां काव्याना ंच पाठने टीकाभाष्यादिदपद्धतयः समस्यापरिरष्कारवि�ष्ट्रि,वि�ज्ञानाविन च अष्ट्रि,गमानुभ�समक्षिभ�,7नाय उपयुज्यन्)े पञ्चश)शब्दैः छात्रकेन्दिन्द्र)वि�,ीनां वि��रणम् उद्योजनीयम्

(संस्कृ)म्/आंग्लम्)पस्थिञ्जकावि��रणम्

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः

• अवि)रिरक्तसूचनानां कृ)े सन्धानम्


2.3.2

QnM

Average percentage of teachers using ICT for effective teaching with Learning Management Systems (LMS), E-learning resources etc. Data Requirements: Number of teachers using ICT (LMS, e-resources) Number of teachers on roll ICT tools and resources availableFormula:

X 100

File Description Upload any additional information Provide link for webpage describing the " LMS/ Academic

management system" Upload List of teachers (using ICT for teaching) based on Data

Template

05


ःः

अष्ट्रि,गम-प्रबन्धन-प्रणाली (अ.प्र.प्र) �ैद्यु)-अष्ट्रि,गम-संसा,न (�ै.अ.स) प्रभृवि)क्षिभः सह सूचना-संप्रेषण प्रौद्योविगकीं प्रभावि�लिश4णाथ7म् उपयुञ्ज)ाम् अध्यापकानां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् सूचना-संप्रेषण-प्रौद्योविगकीम् (सू.सं.प्रौ) (अ.प्र.प्र., �ै.अ.सं) उपयुञ्ज)ाम्

अध्यापकानां संख्या संस्थायाम् अध्यापकानां संख्या उपलब्धाविन सू.सं.प्रौ उपकरणाविन संसा,नाविन च-सूत्रम्- सू.सं.प्रौ उपयुञ्ज)ाम् अध्यापकानाम् संख्या ---------------------------------------------- x 100 अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः अन्)जा7लपु�स्य सन्धानं दीय)ां यत्र अष्ट्रि,गम-प्रबन्धन-प्रणाली (अ.प्र.प्र) �ैद्यु)-

अष्ट्रि,गम-संसा,नानां (�ै.अ.स) वि��रणं लभ्य)े।

दत्तांशप्रारूपा,ारेण सूचना-संप्रेषण-प्रौद्योविगकीम् (सू.सं.प्रौ) (अ.प्र.प्र., �ै.अ.सं) उपयुञ्ज)ाम् अध्यापकानां सूची उद्योजनीया।


2.3.3

QnM

Ratio of mentor to students for academic and stress related issues (current year data)

2.3.3.1: Number of mentorsData Requirement: Number of students assigned to each Mentor Formula: Mentor : MenteeFile Description Upload year wise list of number of students, full time teachers and

mentor/mentee ratio

5


शैक्षि4कसमस्यावि�षये, उदे्वगवि�षये च छात्राणां कृ)े उपलब्धानाम् उपदेशकानाम् अनुपा)ः२.३.३.१. उपदेशकानां संख्यादत्तांशस्य आ�श्यक)ा

• प्रत्युपदेशकं विन,ा7रिर)ानां छात्राणां संख्यासूत्रम्- उपदेष्टा : उपदेश् या: पस्थिञ्जकावि��रणम्• छात्राणां )था पूण7कालिलकाध्यापकानां �ार्षिषंकी सूची )था उपदेषृ्ट-

उपदेश्यानामनुपा)श्च उद्योजनीयः।2.3.4

QlM

Whether the university encourages the Grurukula method of teaching / Pathashalas / Traditional Orinetal Learning System (TOLS) / Gurukula / Shastrapeethas ?

Give Details in five hundred (500) words.File Description Upload any additional information Link for additional Information

05

2.3.4

गुणष्ट्रिमवि)ःवि�श्ववि�द्यालयः गुरुकुलपद्धत्या अध्यापनं / पाठशालाः / च)ुष्पाटिठनः / गुरुकुलाविन / शास्त्राथ7पीठाविन च पोषयवि) विकम् ?पञ्चश)शब्दैः वि��रणं दीय)ाम्।



Key Indicator - 2.4 Teacher Profile and Quality (50)प्र,ानसूचकः 2.4 अध्यापकवि��रणं गुण�त्ता च (50)

Metric No.संख् या

Weightage अष्ट्रि,मानम्

2.4.1

QnM

Average percentage of full time teachers against sanctioned posts during the last five yearsData Requirement for last five years:

Number of full time teachers Number of sanctioned posts

Year Number

Formula:

Percentage per year =

Average percentage = File Description (Upload)

• Year wise full time teachers and sanctioned posts for 5 years (Data Template)

• Any additional information• List of the faculty members authenticated by the Head of HEI

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः अनुमोटिद)ाविन पदाविन लक्ष्यीकृत्य ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु विनयुक्तानाम् अध्यापकानां सा,ारणं प्रवि)श))ा-

• पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या• प्रदत्तानां पदानां संख्या

सूत्रम्- पूण7कालिलकाध्यापकसंख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = -------------------------------- X 100 प्रदत्तानां पदानां समष्ट्रिष्टसंख्यापस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• पूण7कालिलकाध्यापकानां प्रदत्तानां पदानां च �ार्षिषंकी सूची। (दत्तांशप्रारूपम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• HEI द्वारा अङ्गीकृ)-अध्यापकसूची


2.4.2

QnM

Average percentage of full time teachers with Ph.D. during the last five years2.4.2.1: Number of full time teachers with Ph.D. year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of full time teachers with PhD Total number of full time teachersFormula:



File Description (Upload) Any additional information List of number of full time teachers with PhD and number of full time

teachers for 5 years (Data Template)

05


ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, वि�द्या�ारिरष्ट्रि,ः (पीएच.Nी) इत्युपाष्ट्रि,म)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां सा,ारणं प्रवि)श)म्

२.४.२.१. ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, वि�द्या�ारिरष्ट्रि,ः (पीएच.Nी) इत्युपाष्ट्रि,म)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या।

ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशस्या�श्यक)ा• वि�द्या�ारिरष्ट्रि,: पीएच.Nी. इवि) उपाष्ट्रि,म)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या• पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या

सूत्रम्- वि�द्या�ारिरष्ट्रि,म)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------- X 100 पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु वि�द्या�ारिरष्ट्रि,म)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां )था

पूण7कालिलकाध्यापकानाञ्च सूची।


2.4.3

QnM

Average teaching experience of full time teachers in number of years

2.4.3.1: Total experience of full-time teachersData Requirements: (As per Data Template in Section B) Name and Number of full time teachers with years of teaching

experiences Formula:

File Description (Upload) Any additional information List of Teachers including their PAN, designation, dept and

experience details (Data Template)

05


पूण7कालिलकाध्यापकानाम् अध्यापनानुभ�स्य �ष7प्रमाणेन सा,ारणमानम्२.४.३.१. पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्यादत्तांशस्या�श्यक)ा (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• पूण7कालिलकाध्यापकानां नामाविन, संख्या, अध्यापनानुभ��षा7क्षिणसूत्रम्- पूण7कालिलकाध्यापकानाम् अनुभ��षा7णां समष्ट्रिष्टः ------------------------------------------------------ X 100 पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्यापस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• आयकरसंख्या-पद�ी-वि�भाग-अनुभ�ानां वि��रणविह)ा अध्यापकसूची।


2.4.4

QnM

Average percentage of full time teachers who received awards, recognition, fellowships at State, National, International level from Government recognised bodies during the last five years

2.4.4.1: Number of full time teachers receiving awards from state /national /international level from Government recognised bodies year wise during the last five years

Year Number


Number of full time teachers receiving awards from State, National, International level

Number of full time teachersFormula



Institutional data in prescribed format (Data Template) Any additional information e-copies of award letters (scanned or soft copy)

05



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य-रा"-अन्)ारा"स्)रेषु, स�7कार-स�7काराक्षिभ- ज्ञा)विनकायैः पुरस् कारं प्राप्)�)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यक:

२.४.४. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य-रा"-अन्)ारा"स्)रेषु, स�7कार-स�7काराक्षिभ- ज्ञा)विनकायैः पुरस् कारं प्राप्)�)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या

दत्तांशस्य आ�श्यक)ा (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• राज्य-रा"-अन्)ारा"स्)रे पुरस्कारं प्रापु्न�)ां पूण7कालिलकाध्यापकानां

संख्या• अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या

सूत्रम्- राज्य-रा"-अन्)ारा"स्)रे पुरस्कारं प्रापु्न�)ां- पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------- X 100 अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

प्रवि)श)ं सा,ारणमानम्= ---------------------- 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• विनर्दिदंष्टप्रपत्रे सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• पुरस्कारस�बद्धानां पत्राणां �ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।


2.4.5

QnM

Average percentage of full time teachers from other States against sanctioned posts during the last five years2.4.5.1: Number of full time teachers from other states year wise during the last five years

Year Number


• Number of full time teachers from other states• Total number of sanctioned posts

Formula:



• List of full time teachers from other state and state from which qualifying degree was obtained (Data Template)

• Any additional information

05


वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, अनुमोटिद)ेषु पदेषु अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण7कालिलकाध्यापकानां प्रवि)श)ं सा,ारणमानम्

२.४.५.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या

दत्तांशस्य आ�श्यक)ा (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• अन्यराज्येभ्यः पूण7कालिलकाध्यापकानां संख्या• अनुमोटिद)ानां पदानां समष्ट्रिष्टसंख्या

सूत्रम्- अन्यराज्येभ्यः पूण7कालिलकाध्यापकसंख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------ X 100प्रदत्तानां पदानां समष्ट्रिष्टसंख्या ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

प्रवि)श)ं सा,ारणमानम्= ---------------------- 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण7कालिलकाध्यापकानां सूची। राज्यस्य नामसविह)ा

य)ः )ैः प्रमाणपतं्र प्राप्)म्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः


2.4.6QlM

What kind of mechanism the University has devised to enable the young faculty to learn shastras under learned Gurus. Specify the names of Gurus from whom the teachers/ faculties members have studied Shastras/Veda Shakhas. Upload description in the prescribed pro-forma in 100 words.

(Sanskrit/English)File Description Upload any additional information Link for additional Information

05


वि�श्ववि�द्यालयः केन वि�ष्ट्रि,ना य�ुाध्यापकानां गूरूणां सष्ट्रिन्न,ौ शास्त्राध्ययनाय प्रोत्साहनं ददावि) ? गुरूणां नामाविन सूचयन्)ु येभ्यः अध्यापकाः शास्त्राणां �ेदशाखानां �ा पारम्परिरकम् अध्ययनमकु�7न्

(श)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)


2.4.7QlM

Qualified faculty are available for new programmes / emerging areas of study (computational linguistics, Computational Sanskrit, Translation Studies, Comparative Philosophy, Comparative Aesthetics, Yogic Science, Yoga Darshan, Samskrit Journalism, Sanskrit manuscriptology, Management, Jurisprudence, Cultural tourism , Temple Culture and Administration, Vastushastra, Medicinal Astrology etc.)Upload description in the prescribed pro-forma in 500 words.

(Sanskrit/English)File Description

Upload any additional information Link for additional Information

05


गुणष्ट्रिमवि)ः नू)नपाठ्यक्रमाणाम् उदयमान-4ेत्राणां च अध्यापनाय (सङ्गणकीय-भाषाशास्त्रं, सङ्गणकीय-संस्कृ)म्, अनु�ादाध्ययनं, )ुलनात्मकदश7नं, )ुलनात्मकं सौन्दय7शास्तं्र, योगवि�ज्ञानम्, योगदश7नं, संस्कृ)पत्रकारिर)ा, संस्कृ)मा)ृकाशास्त्रम् , प्रबन्धनशास्त्रं, वि�ष्ट्रि,शास्त्रं, सांस्कृवि)कयावित्रकं, दे�ालयसंस्कृवि)ः प्रशासनं च, भैषज्यज्योवि)षं, �ास्)ुशास्त्रम् इत्यादीनां) योग्य)ा�न्)ः अध्यापकाः उपलभ्यन्)े (वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)


2.4.8QlM

Specify the names of Shastra-Chudamani/ Emeritus / Adjunct Faculty / Fellows / Visiting Professors/ Post Doctoral Fellows on the rolls of the universityUpload description in 500 words.

(Sanskrit/English)

File Description Upload any additional information Link for additional Information

05

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयेन सह स�बद्धानां शास्त्रचूNामक्षिणवि�दुषां, रा"स्)रीयाचाया7णाम्, अवि)र्थ्ययाचाया7णां, संयोन्दिज)ाचाया7णां, प्रवि)ष्ट्रिष्ठ)ाचाया7णां, वि�द्या�ारिरध्युत्तरशो,र)ानां वि�दुषां च नामाविन सूचयन्)ु

(श)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)



2.4.9QlM

Specify the systems adopted to recharge academically and

rejuvenate teachers (e.g. learning with traditional Gurus, providing research grants, study leave, nomination to national/international conferences/seminars, in-service training, organizing national/international conferences, vakyartha-Sadhas, Shastrtha-Sabha, Shastra-Pareeksha, Shastra-spardha/Sanskrita-Kavi-Samavaya (Sanskrit Poets’ Meet) etc.)

Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

File Description Upload any additional information Link for additional Information

05

गुणष्ट्रिमवि)ः अध्यापकान् शैक्षि4करूपेण पुनन7�ीक)ु7म् अक्षिभग्रही)ाः व्य�स्थाः सूचय)ु- यथा – पारम्परिरकगुरूणां सवि�,े अध्ययनम्, अनुसन्धानानुदानप्रदानम्, अध्ययना�काशप्रदानम्, राष्ट्रि"य/अन्)ाराष्ट्रि"यस�मेलने नामविनद0शनम्/ से�ार)प्रलिश4णम्, �ाक्याथ7सदः, शास्त्राथ7सभा, शास्त्रपरी4ाः, शास्त्रस्प,ा7ः, संस्कृ)कवि�-सम�ायः इत्यादयः ।(वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)



2.4.10

QlM

Specify the names of faculty imparting indepth shastra knowledge/ Avadhana/ shastrartha to the students and encouraging them to take various shastra exams conducted by different organisations in addition to regular teaching.

Provide the details in five hundred (500) wordsFile Description Upload any additional informationLink for additional Information

05

2.4.10

गुणष्ट्रिमवि)ःविनत्याध्यापनमन्)रा छात्राणां कृ)े वि�वि�,संस्थाक्षिभः संचालिल)ास ुशास्त्राथ7परी4ासु स्प,ा7सु च भागं ग्रही)ुं शास्त्राथ0षु अ�,ानकलाया ंवि�शेषप्रलिश4णं प्रदद)ां अध्यापकानां वि�षये वि��रणं प्रयच्छ) वित्रश)शब्दैः



Key Indicator - 2.5 Evaluation Process and Reforms (40)प्र,ानसूचकः 2.5 मूल्याङ्कनप्रविक्रया, परिरष्करणोपायाः च (40)

Metric No.

संख ्यामानम्


2.5.1

QnM

Average number of days from the date of last semester-end/ year- end examination till the declaration of results during the last five years

2.5.1.1: Number of days from the date of last semester-end/ year- end examination till the declaration of results year wise during the last five years

Year Number of days

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Semester wise/ year wise Last date of the last semester-end/ year- end examination Date of declaration of results of semester-end/ year- end examination Number of days taken for declaration of the results Average number of days for declaration of results during the last five

yearsFile Description (Upload) Any additional information List of Programmes and date of last semester and date of declaration

of results (Data Template)

05



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, षाण्मालिसक्याः �ार्षिषंक्याः च परी4ायाः अन्त्रिन्)मटिदनाङ्का)् परी4ापरिरणामघोषणाटिदनाङ्कं या�)् टिदनानां संख्यायाः सा,ारणं मानम् -२.५.१.१.वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, षाण्मालिसक्याः �ार्षिषंक्याः च परी4ायाः अन्त्रिन्)मटिदनाङ्का)् परी4ापरिरणामघोषणाटिदनाङ्कं या�)् टिदनानां संख्या।दत्तांशस्य आ�श्यक)ा- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• षाण्मालिसक्यनुसारेण / �ार्षिषंक्यनुसारेण • वि�ग)षाण्मालिसक्याः / �ार्षिषंक्याः परी4ायाः अन्त्रिन्)मटिदनाङ्कः• षाण्मालिसक् या: / �ार्षिषंक्याः परी4ायाः परी4ापरिरणामघोषणाया: -

टिदनाङ्कः• परी4ापरिरणामघोषणाणाथu स्�ीकृ)ानां टिदनानां संख्या• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु परी4ापरिरणामघोषणाथu स्�ीकृ)ानां टिदनानां

सङ्ख्याया: सा,ारणमानम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• काय7क्रमसूची, अन्त्रिन्)मषाण्मालिसक्याः टिदनाङ्कः,

परी4ापरिरणामघोषणटिदनाङ्कश्च


2.5.2

QnM

Average percentage of student complaints/grievances about evaluation against total number appeared in the examinations during the last five years2.5.2.1: Number of complaints/grievances about evaluation year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: Number of complaints/grievances about evaluation Total number of students appeared in the examinations

Formula:



File Description (Upload) Any additional information Number of complaints and total number of students appeared

year wise

05



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, परी4ासु सम्बि�मलिल)ेषु छाते्रषु मूल् याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञां /परिरदे�नां �ा कृ)�)ां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्२.५.२.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, परी4ासु सम्बि�मलिल)ेषु छाते्रषु मूल् याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञां /परिरदे�नां �ा कृ)�)ां छात्राणां �ार्षिषंकी संख्या।वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• मूल् याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञानां /परिरदे�नानां संख्या• परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या

सूत्रम् - मूल्यमापनवि�षये अक्षिभयाच्ञानां / परिरदे�नानां संख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = --------------------------------------------- X 100 परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्= ---------------------- 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• मूल्याङ्कनवि�षये अक्षिभयाञ्चां/परिरदे�नं कृ)�)ां, परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां

छात्राणां च �ार्षिषंकी संख्या।


2.5.3

QnM

Average percentage of applications for revaluation leading to change in marks 2.5.3.1: Number of applications for revaluation leading to change in marks year wise during the last five years

Year Number of Applications

Data Requirements for last five years: Year wise/ Semester wise Total number of revaluation applications Number of students appearing in the final exam Number of revaluation cases where marks changed

Formula:



File Description (Upload)• Any additional information• Year wise number of applications, students and revaluation cases

05



पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्)ानाम् आ�ेदनानां प्रवि)श)ं सा,ारणमानं, यत्र अङ्कानां परिर�)7नं जा)म् -२.५.३.१. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्)ानाम् आ�ेदनानां �ार्षिषंकी संख्या, यत्र अङ्कानां परिर�)7नं जा)म्।दत्तांशानाम् आ�श्यक)ा-

• �ार्षिषंक्यनुसारेण /षाण्मालिसक्यनुसारेण• पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्)ानाम् आ�ेदनानां समष्ट्रिष्टसंख्या• अन्त्रिन्)म�ष7स्य परी4ासु सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां संख्या• पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनं यत्र अङ्कपरिर�)7नं लक्षि4)म्

सूत्रम्- पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनं यत्र अङ्कपरिर�)7नं जा)म्

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------- X 100 पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनस्य समष्ट्रिष्टसंख्या ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्= ---------------------- 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• आ�ेदनानां छात्राणां पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनानाञ्च �ार्षिषंकी संख्या

2.5.4

QlM

Positive impact of reforms on the examination procedures and processes including IT integration and continuous internal assessment on the examination management system Upload a description of the examination reforms in not more than 1000 words with reference to:

Examination procedures Processes integrating IT, Continuous internal assessment system Onscreen Evaluation System

File Description Upload any additional information Provide link for Additional Information

10


गुणष्ट्रिमवि)ः परी4ाप्रबन्धनप्रणाल्याः परी4ापद्ध)ेः सूचनाप्रौद्योविगक्याश्च विनरन्)रम् आन्)रिरकपरी4णस्य अनुकूलः प्रभा�ः अनुभूय)े ।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अ,ोलिलखिख)ान् वि�षयाना,ारीकृत्य अष्ट्रि,काष्ट्रि,कम् एकसहसे्रण शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्

• परी4ाप्रविक्रया ।• सूचनाप्रौद्योविगक्याः साहाय्यम् ।• विनरन्)रम् आन्)रिरकपरी4णप्रणाली ।• सङ्गणकज�विनकोपरिर पत्रमौल्यमापनव्य�स्था ।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्

2.5.5QnM

Status of automation of Examination division along with approved Examination ManualA. 100% automation of entire division & implementation of Examination

Management System (EMS)B. Only student registration, Hall ticket issue & Result ProcessingC. Only student registration and result processingD. Only result processingE. Only manual methodology Opt One

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)File Description (Upload)

Current Manual of examination automation system Annual reports of examination including the present status of

automation (Data Template) Any additional information

05



परी4ावि�भागस्य यान्त्रिन्त्रकीकरणेन सह अङ्गीकृ)ायाः परी4ामाग7दर्शिशंकायाः स्थिस्थवि)ःअ. सम् पूण7वि�भागस्य 100% यान्त्रिन्त्रकीकरणम्, परी4ा-प्रबन्धन-प्रणाल्याः काया7न्�यनं च ।2. के�लं छात्राणां पञ्जीकरण-परी4ा-प्र�ेशपत्रं फलिल)ांशप्रविक्रया च।1. के�लं छात्राणां पञ्जीकरण-फलिल)ांश-प्रविक्रया च ।2. के�लं फलिल)ांशप्रविक्रया ।3. के�लं परी4ाप्रवि�ष्ट्रि,दर्शिशंका ।

एकं लिचनु)-दत्तांशस्या�श्यक)ा (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अक्षिभलेखाः - परी4ा-यान्त्रिन्त्रकीकरण-प्रणाल्याः अ,ुना)नी दर्शिशंका• अ,ुना)न्याः यान्त्रिन्त्रकीकरणस्थिस्थत्या सविह)ं परी4ायाः �ार्षिषंकं �ृत्तम्

(दत्तांशप्रारूपम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः

2.5.6QlM

Use of Sanskrit as a medium for Question Paper setting and Answering in Examination.Give details (Upload description in the prescribed pro-forma in 500 words.

(Sanskrit/English)File Description (upload)

Upload any additional information Provide link for Additional Information

10

गुणष्ट्रिमवि)ः यटिद वि�श्ववि�द्यालयः परी4ाप्रश्नपत्राणां विनमा7णे उत्तरलेखने च संस्कृ)माध्यममनुसरवि) )र्षिहं प्रत्येकं स्)रे / पाठ्यक्रमे वित्रश)शब्दैः संस्कृ)माध्यमेन विनम¦यमाणानां प्रश्नपत्राणां वि��रणम् उस्थिल्लख)ु ।

(वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)


Key Indicator - 2.6 Student Performance and Learning Outcomes (30)प्र,ानसूचकः - 2.6 छात्रस्य काय7विनष्पादनम् अष्ट्रि,गमपरिरणामाश्च (30)

Metric No.संख् या


2.6.1QlM

Program outcomes, program specific outcomes and course outcomes for all programs offered by the institution are stated and displayed on website and communicated to teachers and students

Does the university articulate its Graduate Attributes? If so, how does it facilitate and monitor its implementation and outcome?

Documents Requirement Upload COs for all courses Upload a description of Mechanism of Communication

05

2.6.1गुणष्ट्रिमवि)ः.

संस्थाद्वारा परिरचालिल)ानां स�0षां काय7क्रमाणां परिरणामाः, काय7क्रमाणां वि�लिशष्टपरिरणामाः,पाठ्यक्रमाणां परिरणामाः च संस्थाजालपु�े विनर्दिदंश्यन्)े, प्रदश्य7न्)े च, छात्राणां लिश4काणां च समीपं पे्रष्यन्)े ।

अविप वि�श्ववि�द्यालयेन स्�ीयस्ना)कोपाष्ट्रि,,ारिरणां शैक्षि4कगुणोपलब्धयः स्पष्ट)या विनर्दिदंष्टाः? यदे्य�ं, )र्षिहं )ाः उपलब्धेः विक्रयान्�यने विन�ा7हे च कथमुपकु�7न्त्रिन्) ?

• स�0षां पाठ्यक्रमाणां परिरणामाः उपारोपणीयाः(आदश7रूपाक्षिण शब्दकोशटि�प्पणे योन्दिज)ाः)

• सम्प्रेषणकाय7)न्त्रस्य वि��रणम् उद्योजनीयम्

2.6.2

QlM

Attainment of program outcomes, program specific outcomes and course outcomes are evaluated by the institution

Upload a description of the method of measuring attainment of POs , PSOs and COs in not more than 500 words and the level of attaiment of POs , PSOs and COs.File Description (upload)

Upload any additional information Provide link for Additional Information

05


2.6.2गुणष्ट्रिमवि)ः.

ए)ेषां स�0षां काय7क्रमाणां परिरणामानां, काय7क्रमाणां वि�लिशष्टपरिरणामानां,पाठ्यक्रमाणां परिरणामानां च विनष्पत्तीनां च मूल्याङ्कनं संस्था करोवि) ।ए)विद्वषयकं वि��रणम् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चश)ेन (500) शब्दैः वि�लिलख्य उद्योजनीयम्

अवि)रिरक्ताः सूचनाः (उद्योजनीयम्)2.6.3

QnM

Average pass percentage of students 2.6.3.1: Total number of final year students who passed the university examination2.6.3.2: Total number of final year students who appeared for the examinationData Requirement: (As per Data Template in Section B)

• Programme Code• Name of the Programme• Number of students appeared• Number of students passed• Pass percentage

Formula:

File Description • Upload list of Programmes and number of students passed and

appeared in the final year examination (Data Template)• Upload any additional information• Provide link for the annual report

10



छात्राणाम् उत्तीण7)ायाः प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्

२.६.३.१. वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्त्रिन्)म�ष7स्य परी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां संख्या२.६.३.२. आन्त्रिन्)म�ष7परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्यावि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• काय7क्रमस्य कू�संख्या• काय7क्रमस्य नाम• परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां संख्या• उत्तीणा7नां छात्राणां संख्या• उत्तीण7)ायाः प्रवि)श)म्

सूत्रम्- वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्त्रिन्)म�ष7स्य परी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां संख्या ----------------------------------------------------------- X 100 आन्त्रिन्)म�ष7परी4ायां सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम्• काय7क्रमसूची, परी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां संख्या, आन्त्रिन्)म�ष7परी4ायां

सम्बि�मलिल)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या च उद्योजनीयाः। • अवि)रिरक्ताः सूचनाः उद्योजनीयाः।• �ार्षिषंकप्रवि)�ेदनस्य सन्धानं विक्रय)ाम्।

2.6.4QlM

The Institution has mechanism to evaluate the performance of students through the vakyartha/shastrartha-Sabhas,Salaka-Pareeksha, Shastra-Pareeksha (Oral), Shastra-spardha, Writing Sanskrit-Slokas/Padya/Poetry etc.Upload description in the prescribed pro-forma in 300 words.(Sanskrit/English)

File Description (upload) Upload any additional information Provide link for Additional Information

10


गुणष्ट्रिमवि)ः संस्था �ाक्याथ7/शास्त्राथ7सभा, शलाकापरी4ा, शास्त्रपरी4ा(मौखिखकं), शास्त्रस्प,ा7, संस्कृ)¡ोक-पद्य-काव्यादीनां द्वारा छात्राणां विनष्पादनस्य मूल्याङ्कनाथu विकमविप काय7)न्त्रमनुसरवि) ।(वित्रश)ेन शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)


Key Indicator - 2.7 Student Satisfaction Survey (30)प्र,ानसूचकः 2.7 छात्रसन्)ुष्टःेः स�04णम् (30)

Metric No.

संख ्याWeightage

अष्ट्रि,मानम्

2.7.1

QnM

Online student satisfaction survey regarding teaching learning process.

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Name/ Class/ Gender Student Id number/ Adhar Id number Mobile number Email id Degree Programme

(Database of all currently enrolled students need to be prepared and shared with NAAC along with the online submission of QIF)File Description

Upload any additional information Upload database of all currently enrolled students (Data

Template)

30



अध्यापन- अष्ट्रि,गमयोः प्रविक्रयावि�षये अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र छात्रसन्)ुषे्टः स�04णम्

दत्तांशस्य आ�श्यक)ा (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• नाम/क4ा/लिलङ्गम्• छात्रस्य/छात्राया �ैदु्य)-पत्रसङ्के)ः/आ,ार-सङ्ख्या• चलदूरभाषसङ्ख्या• �ैदु्य)पत्रसङ्के)ः• उपाष्ट्रि,पाठ्यक्रमः

सम्प्रवि) पञ्जीकरणं प्राप्)�)ां/ स�0षां छात्राणां दत्तांशविनष्ट्रि,ः विनमा7)व्यः, स गुण�त्ता-सूचक-रूपरेखा समप7णा�सरे अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र रामूप्रपरिरषदे समप7णीयः च ।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• सम्प्रवि) पञ्जीकरणं प्राप्)�)ां/ स�0षां छात्राणां दत्तांशविनष्ट्रि,ः (दत्तांशप्रारूपम्)


Criterion III – Research, Innovations and Extension (250))ृ)ीयः विनकषः –अनुसन्धानं, न�ाचाराः वि�स्)ारश्च (250)

Key Indicator - 3.1 Promotion of Research and Facilities (30) प्र,ानसूचकः 3.1- अनुसन्धानप्रोन्नयनं सौवि�ध्याविन च (30)

Metric No.संख ्यामानम्


3.1.1QnM

The institution has a well defined policy for promotion of research and Research Committee to monitor and address issues related to research and the same is uploaded on the institutional website

(Yes /No)

Documents : Minutes of the Research Committee/ Academic Council/Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to research promotion policy and its adoption

File Description (Upload) Any additional information Minutes of the Governing Council/ Syndicate/Board of

Management related to research promotion policy adoption

URL of Policy document on promotion of research uploaded on website

02


संस्थायाम् अनुसन्धानस्य प्रोन्नत्यै सुचारुविनर्दिदंष्टा योजना अस्मिस्) । अनुसन्धानस्य समस्यानां विनराकरणाय, अनुसन्धानस्य प्रग)ेः सं�ी4णाय अनुसन्धानसष्ट्रिमवि)ः अस्मिस्)। )त्स�u संस्थानस्य अन्)जा7लपु�े स्पष्ट)या उद्योन्दिज)म् । (आम् /न)प्रपत्रम् - अनुसन्धानस्य प्रोन्नवि)योजनावि�षयकं शो,सष्ट्रिम)ेः/शैक्षि4कपरिरषदः/शालिसपरिरषदः/प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृतं्त )त्स्�ीकृवि)पतं्र च।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अनुसन्धानस्य प्रोन्नवि)योजनावि�षयकं

शो,सष्ट्रिम)ेः/शैक्षि4कपरिरषदः/शालिसपरिरषदः/प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृतं्त )त्स्�ीकृवि)पतं्र च।

• प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृत्तस्य )त्स्�ीकृवि)पत्रस्य च संस्थानस्य अन्)जा7लपु�े स्पष्ट)या उद्योन्दिज)स्य सन्धानम्।


3.1.2QnM

The institution provides in-depth Shastric training/inter-disciplinary training to its teachers for research (during the last five years)

3.1.2.1: The amount of seed money provided by institution to its faculty year wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in Lakhs

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the teacher getting seed money The amount of seed money Year of receiving grant Duration of the grantFormula:

File Description (Upload) Minutes of the relevant bodies of the University Budget and expenditure statements signed by the Finance Officer

indicating seed money provided and utilized List of teachers receiving grant and details of grant received (Data

Template) Any additional information

06



संस्थानं प्राध्यापकेभ्यः छाते्रभ्यः च अनुसन्धानाय )लस्पर्शिशं शास्त्रीयं प्रलिश4णम् अन् )रनुशालिस प्रलिश4णं च ददावि) ()स्य प्रवि)�षu सा,ारणं प्रवि)श)म्)

३.१.२.१. संस्थानेन वि�ग)पञ्च�ष0षु प्राध्यापकेभ्यः प्रदत्तो मूलविनष्ट्रि,ः (ल4शः)

पू�0षां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशा अपे4् यन् )े - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)• ए)ादृशप्रलिश4णप्राप्)�)ां प्राध्यापकानां छात्राणां नामाविन संख्या च।• प्रलिश4णस्य काला�ष्ट्रि,ः• प्रलिश4णस्य �ष7म्• प्रलिश4णे व्ययीकृ): समग्ररालिशःसूत्रम्- संस्थानेन वि�ग)पञ्च�ष0षु प्राध्यापकेभ्यः प्रदत्तो मूलविनष्ट्रि,ः ------------------------------------------------- 5प्रपत्राक्षिण- वि�श्ववि�द्यालयस्य समुलिच)विनकायस्य काय7�ृतं्त वि�श्ववि�द्यालयस्य वि�त्ताष्ट्रि,कारिरणा हस्)ा4रिर)ं मूलविन,ेः प्राप्)राशेः व्ययीकृ)राशेश्च सूचकम् आयव्ययपत्रकं व्ययपत्रकं च वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्)जा7लपु�े उपलब्धमस्मिस्)।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�श्ववि�द्यालयस्य समुलिच)विनकायस्य काय7�ृत्तम्• वि�श्ववि�द्यालयस्य वि�त्ताष्ट्रि,कारिरणा हस्)ा4रिर)ं मूलविन,ेः प्राप्)राशेः

व्ययीकृ)राशेश्च सूचकम् आयव्ययपत्रकं व्ययपत्रकं च वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्)जा7लपु�े उपलब्धमस्मिस्)।

• प्राप्)म् आर्शिथकंं साहाय्यम् अनुदानं �ा भागग्राविहणां संख्या (दत्तांशप्रारूपम्)



3.1.3

QnM

Number of JRFs, SRFs, Post Doctoral Fellows, Research Associates and any other research fellowships in the university enrolled during the last five years3.1.3.1: The Number of JRFs, SRFs, Post Doctoral Fellows, Research Associates and other research fellows in the university enrolled year wise during the last five years

Year Number

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B)

Name of Research fellow Year of enrolment Duration of fellowship Type of the fellowship Granting agency

File Description (Upload) List of research fellows and their fellowship details (Data

Template) Any additional information

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालये वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु पञ्जीकृ)ानां कविनष्ठाध्ये)ॄणां �रिरष्ठा,् ये)ॄणाम् अनुसन्धानसहायकानाम् अन्येषां च अनुसन्धा)ॄणां संख्या-अपेक्षि4)ो दत्तांशः-

• अनुसन्धा)ुः नाम• पञ्जीकरण�ष7म्• छात्र�ृत्तेः अ�ष्ट्रि,ः• छात्र�ृत्तेः प्रकारः• स्�ीकृवि)दात्री संस्था।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अनुसन्धा)ॄणां सूची, छात्र�ृक्षित्तवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्)



3.1.4QnM

University has the following facilities1. Central Instrumentation Centre / Language Laboratory

ComputerLab/ICT Lab2. Museum3. Studios/ Recording Studio for Audio-Video/e-P.G.Pathashala

Facilities4. Research/Statistical Databases5. Manuscript Resource Centre (MRC)6. Manuscript Conservation Centre(MCC)7. Yoga Training Centre 8. Yoga Therapy Centre with modern equipmens9. Observatory/Yajna Shala10. Psychology Laboratory

Options:A. Any four facilities existB. Three of the facilities existC. Two of the facilities exist Opt oneD. One of the facilities exists E. None of the facilities exist

Data Requirements: • Name of the facility• Year of establishment• Videos/pictures

File Description • Paste link of videos and geotagged photographs • Upload the list of facilities provided by the university and their

year of establishment (Data Template)• Upload any additional information

06


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालये अ,ोलिलखिख)ाविन सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्)- 1. केन्द्रीयम् उपकरणकेन्द्रम्/भाषाप्रयोगशाला/संगणकप्रयोगशाला/सूचना-

सम्प्रेषण-प्रवि�ष्ट्रि,-प्रयोगशाला. 2. पुरा)त्त्�संग्रहालयः/ सांस्कृवि)कप्रलिश4णकेन्द्रम्3. दृश्य-श्रव्य-सामग्रीविनमा7णाय लिचत्रांकनशालायाः/ध्�न्यंकनशालाया

ई.पी.जी.पाठशालायाः �ा सौवि�ध्याविन4. अनुसन्धानम्/सांख्यकीयो दत्तांशविनष्ट्रि,ः5. पाण्Nुलिलविपसंसा,नकेन्द्रम्6. पाण्Nुलिलविपसंर4णकेन्द्रम्7. योगलिश4णकेन्द्रम्8. आ,ुविनकयन्त्रसविह)ं योग-उपचारकेन्द्रम्9. �े,शाला / यज्ञशाला10. मनोवि�ज्ञानप्रयोगशाला

वि�कल्पाः-1. उपयु7के्तषु काविनलिच)् चत्�ारिर सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्)ब. उपयु7के्तषु काविनलिच)् त्रीक्षिण सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्)स. उपयु7के्तषु केलिचद ्दे्व सौवि�,् ये स्)ःद. उपयु7के्तषु विकस्थिञ्चद ्एकं सौवि�ध्यम् अस्मिस्) ई. न विकमविप सौवि�ध्यं वि�द्य)े विकस्थिञ्चदेकं स्�ीकरणीयम् अपेक्षि4)ा दत्तांशाः-

• सौवि�ध्यस्य नाम• स्थापनाया �ष7म्• दृश्यसामग्री/लिचत्राक्षिणप्रपत्राक्षिण- भूलिचत्रसं�लिल)ा दृश्यसामग्री लिचत्राक्षिण

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• भूलिचत्रसं�लिल)ा दृश्यसामग्री लिचत्राक्षिण• वि�श्ववि�द्यालयेन दत्तानां सौवि�ध्यानां सूची, स्थापनायाः �ष7ञ्च।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः



3.1.5QnM

Percentage of departments with UGC-SAP, CAS, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency 3.1.5.1: Number of departments with UGC-SAP, CAS, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

• Name of the Department• Name of the Scheme• Name of the funding agency• Year of Award• Funds provided• Duration of award

Formula: Number of departments with UGC-SAP, CAS, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency ____________________________________ X 100

Total number of departments offering academic programmes

File Description (Upload)• Any additional information• e-version of departmental recognition letters or other award

letters• List of departments and award details (Data Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य वि�लिशष्टसहाय)ायोजनायां प्रग)ाध्ययनकेन्द्र)् �ेन शास्त्रचूNामक्षिण-योजनायां प्रकष7केन्द्रत्�ेन न�ाचारकेन्द्रत्�ेन अष्टादशीयोजनायाम् अन्यस्यां �ा सदृशयोजनायाम् अक्षिभज्ञा)ानां संस्थाया: वि�भागानां प्रवि)श)म्।

३.१.5.१. वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य वि�लिशष्टसहाय)ायोजनायां प्रग)ाध्ययनकेन्द्र)्�ेन शास्त्रचूNामक्षिण-योजनायां प्रकष7केन्द्रत्�ेन न�ाचारकेन्द्रत्�ेन अष्टादशीयोजनायाम् अन्यस्यां �ा सदृशयोजनायाम् अक्षिभज्ञा)ानां संस्थाया: संख्या।

अपेक्षि4)ो दृत्तांशः • वि�भागस्य नाम • योजनाया नाम• ,नदात्री संस्था• प्रान्त्रिप्)�ष7म्• प्रदत्तं ,नम्सूत्रम्- वि�.वि�.अ. आयोगस्य वि�लिशष्टसहाय)ाटिदयोजनान्)ग7)ं )त्सदृशयोजनायां �ा परिरचाष्ट्रिय)ा वि�भागाः ------------------------------------------------x100 समग्रवि�भागानां संख्या अपेक्षि4)-प्रपत्राक्षिण- वि�भागस्य मान्य)ाप्रदानपत्रकाक्षिण उद्योजय)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�भागीय-अनुदान-अनुमवि)पत्राणां �ैदु्य)भागः



3.1.6QlM

Does the university has the following – 1. Scheme for preparation of critical edition of

unpublished manuscripts for research projects and research degrees

2. Sanskrit as the compulsory medium of writing thesis/dissertation/ Project Report etc.

3. Provision for the translation of Sanskrit/Shastric texts as part of formal research degree?

4. Incentive to write Sanskrit-Teeka-s/commentaries on Sanskrit texts

5. Scheme for production of Study material in Sanskrit

Upload description in 500 words.(Sanskrit/English)File Description

Upload any additional information

14


गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालये अधोलिलखिखतेषु कवित सन्तिन्त? अनुसन्धानपरिरयोजनानां शो,ोपा,ीनां च कृ)े

अप्रकालिश)पाण्Nुलिलपीनां समी4ात्मकदृष्ट्या ग्रन्थसम्पादनयोजना

शो,प्रबन्ध/लघुशो,प्रबन्ध/परिरयोजनाप्रवि)�ेदनेषु अविन�ाय7माध्यमत्�ेन संस्कृ)म्

औपचारिरक-अनुसन्धान-उपाध्यङ्ग)या संस्कृ)ग्रन्थानां शास्त्रीयग्रन्थानां �ाऽनु�ादाय प्रोत्साहनम्

औपचारिरक-अनुसन्धान-उपाध्यङ्ग)या गृही)स्य संस्कृ)ग्रन्थस्य �ीका/व्याख्यालेखनाथu प्रोत्साहनम्

संस्कृ)माध्यमेन अध्ययनाध्यापनसामग्रीविनमा7णाय योजना

(वित्रश)ेन शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)



Key Indicator - 3.2 Resource Mobilization for Research (20)प्र,ानसूचकः 3.2 अनुसन्धानाय आर्शिथंकस्रो)सां सङ्घ�नम् (20)

Metric No.



3.2.1QnM

Grants for research projects sponsored by the non-government sources such as industry, corporate houses, other allied organizations, nationa/international bodies, endowments, Chairs in the institution during the last five years (INR in Lakhs)

3.2.1.1: Total Grants for research projects sponsored by the non-government sources such as industry, corporate houses, other allied organizations, nationa/international bodies, endowments, Chairs in the institution year wise during the last five years (INR in Lakhs)


Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name of the Project/ Endowments, Chairs• Name of the Principal Investigator• Department of Principal Investigator• Year of Award• Funds provided• Duration of the project• Name of the Project/ Endowments, Chairs

File Description (Upload)• Any additional information• e-copies of the grant award letters for research projects sponsored

by non-government• List of project and grant details (Data Template)

03


संख्याष्ट्रिमवि)ःः

संस्थाने ग)ेषु पञ्च�ष0षु उद्योग-औद्योविगकाष्ट्रि,ष्ठान-दत्तविनष्ट्रि,- अन्)ाराष्ट्रि"यविनकायैः अन्याक्षिभश्च अशासकीयसंस्थाक्षिभः ए)ादृशीक्षिभः अन्याक्षिभश्च संस्थाक्षिभ�ा7 प्रायोन्दिज)ानां शो,योजनानां कृ)े प्राप्)मनुदानं पीठाविन च (प्राप्)ो रालिशः)

३.२.१.१. संस्थाने ग)ेषु पञ्च�ष0षु उद्योग-औद्योविगकाष्ट्रि,ष्ठान-दत्तविनष्ट्रि,- अन्)ाराष्ट्रि"यविनकायैः अन्याक्षिभश्च अशासकीयसंस्थाक्षिभः ए)ादृशीक्षिभः अन्याक्षिभश्च संस्थाक्षिभ�ा7 प्रायोन्दिज)ानां शो,योजनानां कृ)े प्राप्)ानां अनुदानानां समष्ट्रिष्टसंख्या।

ग)�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-• शो,योजनायाः/दत्तविन,ेः/पीठानां नामाविन • प्रमुखान्�ेषकस्य नाम• प्रमुखान्�ेषकस्य वि�भागः• परिरयोजनाया अनुमवि)�ष7म्• प्रदत्तो रालिशः• शो,योजनाया अ�ष्ट्रि,ः• वि��रणम्प्रपत्राक्षिण - अशासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ायाः शो,योजनायाः कृ)े अनुदानप्रान्त्रिप्)पत्रम् उद्योजय)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अशासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ायाः शो,योजनायाः कृ)े अनुदानप्रान्त्रिप्)पत्रस्य

�ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।• परिरयोजनासूची, अनुदानवि��रणञ्च।



3.2.2

QnM

Grants for research projects sponsored by the government sources like UGC, Rashtriya Sanskrit Sansthan, IGNCA, NMM, Sanskrit Academies, ICPR, ICHR etc. during the last five years (INR in Lakhs)

3.2.2.1: Total Grants for research projects sponsored by the government sources year wise during the last five years (INR in Lakhs)

YearINR in Lakhs

Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name of the Project• Name of the Principal Investigator• Department of Principal Investigator• Year of Award• Funds provided• Duration of the project• Funding Agency • Total amount of funds received

File Description (Upload)• Any additional information• e-copies of the grant award letters for research projects sponsored

by government• List of project and grant details (Data Template)

07



वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोग- राष्ट्रि"यसंस्कृ)संस्थान- इन्दिन्दरागाँ,ीराष्ट्रि"यकलाकेन्द्र-राष्ट्रि"यपाण्Nुलिलविपष्ट्रिमशन्-संस्कृ)–अकादमी- भार)ीयदश7विनकानुसन्धानपरिरषद-्भार)ीय-ऐवि)हालिसकानुसन्धानपरिरषदाटिदक्षिभ: शासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ानां शो,परिरयोजनां कृ)े प्राप्)मनुदानम् ।

३.२.२.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु शासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ानां शो,परिरयोजनां कृ)े प्राप्)मनुदानःानां समष्ट्रिष्टसंख्या।

ग)�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः -• शो,योजनायाः/दत्तविन,ेः/पीठानां नामाविन• प्रमुखान्�ेषकस्य नाम• प्रमुखान्�ेषकस्य वि�भागः• परिरयोजनाया अनुमवि)�ष7म्• प्रदत्तो रालिशः• शो,योजनाया अ�ष्ट्रि,ः• अनुदानसंस्था• प्रदत्तः अनुदानरालिशः

प्रपत्राक्षिण - अशासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ायाः शो,योजनायाः कृ)े अनुदानप्रान्त्रिप्)पत्रम् उद्योजय)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• शासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोन्दिज)ायाः शो,योजनायाः कृ)े अनुदानप्रान्त्रिप्)पत्रस्य

�ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।• परिरयोजनासूची, अनुदानवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्)



3.2.3

QnM

Number of research projects per teacher funded by government and non-government agencies during the last five years

3.2.3.1: Number of research projects funded by government and non-government agencies during the last five years 3.2.3.2 : Number of full time teachers worked in the institution during the last 5 years

YearNumber

Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name of Principal Investigator• Duration of project• Name of the research project• Amount / Fund received• Name of funding agency• Year of sanction• Department of recipient

Formula:

File Description (Upload) • List of research projects and funding details (Data Template)• Any additional information• Supporting document from Funding Agency• Provide Link for the funding agency website

05



वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु शासकीयाक्षिभः अशासकीयाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकं प्राध्यापकाय आर्शिथकंासाहाय्येन प्रदत्तशो,योजनानां सा,ारणमानम्।

३.२.३.१. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु शासकीयाक्षिभः अशासकीयाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकं प्राध्यापकाय आर्शिथंकासाहाय्येन प्रदत्तशो,योजनानां संख्या।३.२.३.२. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन कायu कृ)�)ामध्यापकानां संख्या।अपेक्षि4)ो दत्तांशः-

• प्रमुखान्�ेषकस्य नाम • परिरयोजनाया अ�ष्ट्रि,ः• शो,परिरयोजनाया नाम • प्राप्)ो रालिशः/अनुदानम्• आर्शिथंकसाहाय्यप्रदात्री संस्था• परिरयोजनास्�ीकृवि)�ष7म्• प्रान्त्रिप्)क)ा7 वि�भागः।

सूत्रम् - सूत्रम्- वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु शासकीयाक्षिभः अशासकीयाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकं प्राध्यापकाय आर्शिथंकासाहाय्येन प्रदत्तशो,योजनानां संख्या------------------------------------------------x100

वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन कायu कृ)�)ामध्यापकानां सा,ारणमानम्


• परिरयोजनासूची, अनुदानप्रदा)ृसंस्थावि��रणञ्च।• अनुदानप्रदा)ृसंस्थाक्षिभः प्राप्)ाः सहायकाक्षिभलेखाश्च।• अनुदानप्रदा)ृसंस्थानां सन्धानम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः

3.2.4QlM

Does the University provide funds out of its internal resources for the promotion of research? if yes give detailsUpload description in the prescribed pro-forma in 300 words.

(Sanskrit/English)


05

गुणष्ट्रिमवि)ः आन्)रिरकस्रो)ोभ्यः प्राप्)ं ,नरासिशं तिकं वि�श्ववि�द्यालयः अनुसन्धानस्य प्रोन्नयनाय प्रददावि) ?(वित्रश)ेन शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)



Key Indicator - 3.3 Innovation Ecosystem (22)प्र,ानसूचकः- 3.3 न�ाचारसं�लिल)ं पारिरस्थिस्थवि)की प्रणाली (22)

Metric No.



3.3.1

QlM

Institution has created an eco system for innovations including Incubation centre/ Research Labs/Manuscript repositories/subject based networks/teaching learning centers (TLC)/MOOCS studio/NRC and other initiatives for creation and transfer of knowledgeUpload a description of the available incubation centre/ Research Labs/Manuscript repositories for innovation and evidance of its usage with their activity in not more than 500 words

14

गुणष्ट्रिमवि)ः स�बद्ध संस्थाद्वारा एका पारिरस्थिस्थवि)की वि�रलिच)ा यत्र अक्षिभन�स्य ज्ञानस्य सज7नाथu सम्प्रेषणाथu च अक्षिभन�ज्ञानविनष् पक्षित्तकेन् द्राक्षिण/अनुसन्धानप्रयोगशालाः/पाण्Nुलिलविपसंर4णकेन्द्राक्षिण )था अन्ये उपायाः उपलभ्यन्)े ।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं 500 शब्दैः सप्रमाणं वि��रणं उद्योजनीयम् (संस्थायां वि�द्यमानाविन अक्षिभन�ज्ञानविनष् पक्षित्तकेन् द्राक्षिण/अनुसन्धानप्रयोगशालाः/पाण्Nुलिलविपसंर4णकेन्द्राक्षिण )था अन्यान् अष्ट्रि,कृत्य, )ेषां समुपयोगं काय7प्रणालीं चाष्ट्रि,कृत्य पञ्चश)ेन शब्दैः (500) वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)


3.3.2

QnM

Number of awards for innovation won by institution/teachers/research scholars/students during the last five years3.3.2.1: Total number of awards for innovation won by institution/teachers/research scholars/students year wise during the last five years

Year Number


• Title of the Innovation• Name of the Awardee • Name of the Awarding Agency with contact details• Year of Award• Category- institution/teacher/research scholar/student

File Description (Upload)• e- copies of award letters• Any additional information• List of innovation and award details (Data Template)

03

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु न�ाचारवि�षये संस्थानस्य प्राध्यापकैः शो,च्छातै्रः छातै्र�ा7 प्राप्)ानां पुरस्काराणां/स�मानानां संख्या।

३.३.2.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु न�ाचारवि�षये संस्थानस्य प्राध्यापकैः शो,च्छातै्रः छातै्र�ा7 प्राप्)ानां पुरस्काराणां/स�मानानां समष्ट्रिष्टसंख्या।

अपेक्षि4)ो दत्ताशः-• पुरस्कारं प्राप्)�)ः नाम • सम्पक7 सङ्के)ेन सह पुरस्कारप्रदात्र्याः संस्थाया नाम • पुरस्कार-प्रान्त्रिप्)�ष7म्प्रपत्राक्षिण- पुरस्कारप्रान्त्रिप्)वि�षयकाक्षिण पत्राक्षिण उद्योजय)ु

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• पुरस्कारपत्राणां �ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• न�ाचारवि�षयसूची, पुरस्कारवि��रणञ्च।



3.3.3

QnM

Number of mentoring provided to other newly established Institutes during the last five yearsData requirements:

Name of the Institute Nature of mentoring Month and Year (from ---to) Contact information of the mentee Documents: Upload letter from the University (mentor) /Mentee for the academic /infrastructure etc.

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु अन्येषाम् अक्षिभन�ानां सद्यः स्थाविप)ानां संस्थानां समारम्भाय प्रदत्तं माग7दश7नम् - अपेक्षि4)ो दत्तांशः-

• माग7दश7नं प्राप्)स्य संस्थानस्य नाम• संस्थानस्य स्�रूपं काय74ेत्रं च • प्रारम्भ�ष7म्• संस्थानप्रोन्नायकानां सम्पक7 सङ्के)ःप्रलेखाः- परिरसरे प्रारब्धुं वि�श्ववि�द्यालया)् प्राप्)मनुमवि)पत्रम् उपारोपय)ु।


Key Indicators - 3.4 Research Publications and Awards (100)प्र,ानसूचकाङ्कः- 3.4 शो,प्रकाशनाविन पुरस्काराश्च (100)



3.4.1

QnM

The institution has a stated Code of Ethics to check malpractices and plagiarism in Research

(Yes /No)Data Requirements : Code of Ethics to check malpractices and plagiarism in Research to be made available on institutional websiteFile Description (Upload)

• Institutional data in prescribed format • Any additional information

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः अनुसन्धानवि�षये कृवि)चौयu कदाचारं विनरोद्धुं कालिच)् विनण¦)ा नीवि)संविह)ा संस्थायाम् अस्मिस्)

(अस्मिस्)/नास्मिस्))अपेक्षि4)ो दत्तांशः- संस्थानस्य अन्)जा7लपु�े अनुसन्धाने कृवि)चौयu कदाचारं च विनरोद्धुं विनण¦)ा नीवि)संविह)ा उपलब्धा भ�े)्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• सांस्थाविनकदत्तांशः।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।

3.4.2QnM

The number of research awards, state, national and international recognitions received by the faculty and students for their academic excellence from govt and recognised organisations, incentives given by the institution in this connection

(Yes /No)Data Requirements: (As per Data Template in 2.4.4 of Section B)

• Name of the Awardee with contact details• Name of the Awarding Agency• Year of Award• Incentive details

File Description (Upload)• e- copies of the letters of awards• Any additional information• List of Awardees and Award details (Data Template)

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः शैक्षि4क�ैशारदीम् अक्षिभलक्ष्य प्राध्यापकैः छातै्रः च स�7कारेभ्यः माविन)ेभ्यः संस्थानेभ्यः च प्राप्)ानां राज्य-रा"-अन्)ारा"स्)रीयाणां मान्य)ानां/पुरस्काराणां संख्या।ये प्राध्यापकाः राज्यस्)रीयां/राष्ट्रि"याम्/अन्)ाराष्ट्रि"यां मान्य)ां/पुरस्कृति)ं प्रापु्न�न्त्रिन्) संस्थानं )ेभ्यः प्रोत्साहनं यच्छवि)।

(यच्छवि)/न यच्छवि))अपेक्षि4)ो दत्तांशः-

• सम्पक7 सङ्के)ेन सह पुरस्कारं प्राप्)�)ः नाम• पुरस्कारप्रदात्र्याः संस्थाया नाम • पुरस्कारस्य �ष7म्• प्रोत्साहनराशेः वि��रणम्प्रलेखाः- पुरस्कारस�बन्धीविन पत्राक्षिण उपारोपय)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• पुरस्कारपत्राणां �ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• पुरस्कृ)ानां सूची पुरस्कारवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्)


3.4.3

QnM

Number of Patents acquired/notified/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right generated / hitherto unknown manuscripts brought to light through publication/participation in Manuscript collection /Innovative Work in Shastra, Recognised through award process during the last five years

3.4.3.1: Total number of the above awards - year wise during the last five years

Year Number


Name of the Patents acquired/notified/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right generated / hitherto unknown manuscripts published/awarded

Year of Publication in reputed press / Awarded

File Description (Upload) Any additional information.

10

संख्याष्ट्रिमवि)ः ग)ेषु पंचसु �ष0षु कृ)ानां प्रकाशनानां द्वारा स्�त्�ःाष्ट्रि,काराणां संख्या/ सज7नात्मकलेखनम् / वि�मशा7त्मकं शास्त्रीयं लेखनम्/प्राप्)ाः पुरस्काराः/ प्राप्)ः प्रवि)कृत्यष्ट्रि,कारः /प्रकाशनद्वारा अप्रकालिश)मा)ृकायाः/णां प्रकाशनपथे आनयनम्/मा)ृकासंग्रहणे भागग्रहणम्/ शास्त्रवि�षये अक्षिभन�प्रयत्नस्य पुरस्कारद्वारा मान्य)ा

३.४.३.१. ग)ेषु पंचसु �ष0षु कृ)ानां प्रकाशनानां द्वारा स्�त्�-अष्ट्रि,काराणां �ार्षिषंकीसंख्या।अपेक्षि4)ो दत्तांशः -

• स्�त्�-अष्ट्रि,काराणां संख्या • पुरस्कारसंख्या• पुरस्कार�ष7म्

)त्स�बम्बिन्धदत्तांशः (पञ्च�षा7णाम्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• पुरस्कार�ष7सविह)ा स्�त्�-अष्ट्रि,काराणां सूची।


3.4.4

QnM

Number of Ph.D.s awarded per teacher during the last five years

3.4.4.1: How many Ph.D’s are awarded within last 5 years3.4.4.2 : Number of teachers recognized as guides during the last five yearsData Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B)

• Name of the PhD scholar• Name of the Department• Name of the guide/s• Year of registration of the scholar• Year of award of PhD

Formula:

Documents:Sources-Shodh GangaFile Description (Upload)

• URL to the research page on HEI web site• List of PhD scholars and their details like name of the guide ,

title of thesis, year of award etc (Data Template)• Any additional information

16


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्रत्येकं प्राध्यापकस् य विनद0शने प्राप् )वि�द्या�ारिरध्युपा,ीनां शो,च् छात्राणां संख्या-अपेक्षि4)ो दत्तांशः

३.४.४.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु कवि) छातै्रः वि�द्या�ारिरध्युपा,यः प्राप्)ाः?३.४.४.२. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु माग7दश7कत्�ेन माविन)ानां प्राध्यापकानां संख्या।

)त्स�बम्बिन्धदत्तांशः (पञ्च�षा7णाम्)• शो,च्छात्रस्य नाम • वि�भागस्य नाम• माग7दश7कस्य नाम • शो,च्छात्रस्य पञ्जीकरण�ष7म्• उपाष्ट्रि,प्रान्त्रिप्)�ष7म्

सूत्रम्-वि�ग)पञ्च�ष0षु प्रदत्तवि�द्या�ारिरध्युपा,ीनां शो,च् छात्राणां संख्या ---------------------------------------------------------------- माग7दश7क)् �ेन माविन)ानां प्राध्यापकानां समग्रसंख्याप्रलेखाः – स्रो)ांलिस-शो,गङ्गा/संस्थाया अन्)जा7लपु�म्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अन्)जा7ले शो,पु�स्य सन्धानम्।• शो,च्छात्राणां वि��रणाम्बित्मका सूची। (दत्तांशप्रारूपम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः



3.4.5

QnM

Number of research papers/Conference Proceedings per teacher in the Journals notified on UGC website/recognised peer reviewed journals / reputed journals published by Sanskrit / General Universities / Departments / Research Institutes and notified journals by the Rashtriya Samskrit Sansthan in its website 3.4.5.1: Number of research papers in the Journals notified on UGC website during the last five years

Year Number

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

• Title of paper• Name of the author/s• Department of the teacher• Name of journal• Year of publication• ISBN/ISSN number

Formula:

File Description (Upload)• List of research papers by title, author, department, name and

year of publication (Data Template) • Any additional information

25


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अन्)जा7लपु�े अष्ट्रि,सूलिच)ासु शो,पवित्रकासु / राष्ट्रि"संस्कृ)संस्थानस्य जालपु�े सूलिच)ासु संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयैः )विद्वभागैः प्रकालिश)ासु �ा शो,पवित्रकासु / स�मेलनकाय7�ृत्तेषु �ा प्रत्येकं प्राध्यापकस्य प्रकालिश)शो,पत्राणां संख्या

३.४.५.१. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अन्)जा7लपु�े अष्ट्रि,सूलिच)ासु शो,पवित्रकासु प्रकालिश)शो,पत्राणां संख्या।

अपेक्षि4)ो दत्तांशः-• शो,पत्रस्य शीष7कम्• लेखकस्य नाम• प्राध्यापकस्य वि�भागः• प्रकाशन�ष7म्• आई. एस. बी. एन./आई. एस. एस. एन. संख्या

सूत्रम्- वि�ग)पञ्च�ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगेन परिरलिचष्ट्रिÊ)ासु शो,पवित्रकासु प्रकालिश)शो,लेखानां संख्या -------------------------------------------- प्राध्यापकानां समग्रसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• शीष7काटिदवि��रणसविह)ा शो,पत्रसूची (दत्तांशप्रारूपम्)



3.4.6

QnM

Number of books edited and chapters in edited volumes / books published, monographs in Sanskrit and other languages, original creative writing in Sanskrit, Sanskrit Shastras etc., per teacher during the last five years

3.4.6.1: Total number of books and chapters in edited volumes / books published, and papers in national/international conference-proceedings year wise during the last five years

Year Number


• Name of the teacher: Title of the paper• Title of the book published: Name of the author/s: Title of the

proceedings of the conference• Year of publication:• National / International• National / international : ISBN/ISSN number of the

proceeding• Name of the publisher

Formula:

File Description (Upload) List books and chapters in edited volumes / books

published (Data Template) Any additional information

25


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�षा7�,ौ प्रवि)प्राध्यापकं ग्रन्थसंख्या सम्पाटिद)ग्रन्थेषु लिलखिख)ाध्यायानां संख्या/प्रकालिश)-पुस्)कानां संख्या/ प्रकालिश)शो,पत्राणां संख्या।

३.४.६.१. वि�ग)पञ्च�षा7�,ौ प्रवि)प्राध्यापकं ग्रन्थसंख्या सम्पाटिद)ग्रन्थेषु लिलखिख)ाध्यायानां संख्या/प्रकालिश)-पुस्)कानां संख्या/ प्रकालिश)शो,पत्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या।

अपेक्षि4)ो दत्तांशः-• प्राध्यापकस्य नाम शीष7कं च • प्रकालिश)स्य पुस्)कस्य शीष7कम्, लेखकस्य नाम, संगोष्ठीकाय7�ृत्तस्य

शीष7कम्. • प्रकाशकस्य नाम राष्ट्रि"यम्/अन्)ाराष्ट्रि"यम्• राष्ट्रि"यम्, अन्)ाराष्ट्रि"यम् - आई. एस. बी. एन./आई एस. एस. एन.संख्या

प्रकाशन�ष7म्सूत्रम्-

पुस्)कानां सम्पाटिद)भागेषु प्रकालिश)ाध्यायानां संख्या,प्रकालिश)पुस्)कानां /राष्ट्रि"य-अन्)ाराष्ट्रि"य-

संगोष्ठीकाय7�ृत्तेषु प्रकालिश) शो,पत्राणां संख्या-----------------------------------------X 100

प्राध्यापकानां समग्रसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• पुस्)कानां सम्पाटिद)भागेषु प्रकालिश)ाध्यायानां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)

3.4.7

QlM

Does the university publish any research journal(s)? If yes, indicate the year of starting the research journal, composition of the editorial board, editorial policies and state whether it is listed in any international database.

(Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

20


गुणष्ट्रिमवि)ः तिकं वि�श्ववि�द्यालयः शो,पवित्रकाः प्रकाशयवि) ? यटिद ए�म्, )र्षिहं शो,पवित्रकाणां प्रारम्भ�ष7ः, सङ्घटि�)ा सम्पादकसष्ट्रिमवि)ः, सम्पादनविनयमाः, )था यत्र ए)ाः कुत्रलिच)् अन्)ाराष्ट्रि"यदत्तांशेषु सूचीकृ)ा इवि) संसूच्य)ाम्(वित्रश)ेन शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)


Key Indicators - 3.5 Consultancy (08)प्र,ानसूत्रकः – 3.5 परामश7ः (08)

Metric No.



3.5.1

QnM

Institution has a policy on consultancy including revenue sharing between the institution and the individual

(Yes /No)File Description

• Upload minutes of the Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to consultancy policy

• Upload soft copy of the Consultancy Policy• Upload any additional information• Paste URL of the consultancy policy document

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः संस्थया व्यलिक्तसंस्थयोः म,् ये परामशा7द ्आयस्य संवि�भागाथu कालिचद ्योजना कस्थिल्प)ा(कस्थिल्प)ा/न कस्थिल्प)ा)

प्रलेखाः - स�बद्धाष्ट्रि,कारिरणो विनकायस्य �ा उप�ेशनकाय7�ृत्तं संस्थाया अन्)जा7लपु�े प्रदश7नीयम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अनुसन्धानस्य प्रोन्नवि)योजनावि�षयकं

शो,सष्ट्रिम)ेः/शैक्षि4कपरिरषदः/शालिसपरिरषदः/प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृतं्त )त्स्�ीकृवि)पतं्र च।

• परामश7क-आयोजनस्य �ैदु्य)प्रवि)लिलविपः• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• परामश7काक्षिभलेखस्य सन्धानम्।


3.5.2QnM

Revenue generated from consultancy during the last five years (INR in Lakhs)3.5.2.1: Total amount generated from consultancy year wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Names of the consultants• Name of consultancy project• Consulting/Sponsoring agency with contact details• Revenue generated (amount in rupees)• Total revenue generated in rupees

File Description (Upload)• Audited statements of accounts indicating the revenue generated

through consultancy• Any additional information

List of consultants and revenue generated by them (Data Template)

03

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�षा7�,ौ परामश7कसंस्थया अ�ाप्)ो रालिशः

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-• परामश7काणां नामाविन• परामश7कपरिरयोजनाया नाम• सम्पक7 वि��रणसविह)ं प्रायोजकं/परामश7कं संस्थानम्• आहृ)ं ,नम् (रूप्यकेषु)• समग्रम् आहृ)ं ,नम् (रुप्यकेषु)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• परामश7दमाध्यमेन आहृ),नरालिशसूचकम् अङ्के4ण-वि��रणम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः


Key Indicators - 3.6 Extension Activities (50)प्र,ान सूचनकाङ्क: - 3.6 वि�स्)ारगवि)वि�,यः (50)

Metric No.



3.6.1

QlM

Extension activities in the neighborhood community in terms of impact and sensitising students to social issues and holistic development during the last five yearsUpload a description in not more than 500 words mentioning the impact of the activities in sensitising students to social issues and holistic development

File description • Provide link for additional information• Upload any additional information

03

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु छात्राणां प्रभा�ोत्पादनाय सं�ेदनशील)ावि�कासाय च सामान्दिजक-सन्दभ7-वि�षये समग्रवि�कासाय प्रावि)�ेलिशकसमुदाये कृ)ाः वि�स्)ारविक्रयाकलापाः-प्रलेखाः - संस्कृ)े आङ्ग्लभाषायां �ा 500 शब्देषु वि��रणं उद्योजय)ु, यत्र सामान्दिजकसन्दभ7वि�षये समग्रवि�कासाय च छात्राणां सं�ेदनशील)ायां वि�स्)ारगवि)वि�,ीनां प्रभा�स्य कथनं भ�े)्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्तासूचनानां सन्धानम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः


3.6.2QnM

Number of awards and recognition received for extension activities from Government /recognised bodies during the last five years3.6.2.1: Total number of awards and recognition received for extension activities from Government /recognised bodies year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name of the activity• Name of the Award/ recognition • Name of the Awarding government/ recognised bodies • Year of the Award

File Description (Upload)• Any additional information• Number of awards for extension activities in last 5 year (Data

Template)• e-copy of the award letters

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�स्)ारगवि)वि�,ीनां कृ)े स�7कारा)्/मान्य)ाप्राप्)विनकायेभ्यः वि�ग)पञ्च�ष0षु प्राप्)ाः पुरस्काराः/ स�माना:

३.६.२.१. वि�स्)ारगवि)वि�,ीनां कृ)े स�7कारा)्/मान्य)ाप्राप्)विनकायेभ्यः वि�ग)पञ्च�ष0षु प्राप्)ानां पुरस्काराणां/स�मानानां समष्ट्रिष्टसंख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः• चया7याः नाम• पुरस्कारस्य/वि�लिशष्ट)ायाः नाम• पुरस्कारप्रदायकः स�7कारीयः/मान्य)ाप्राप्)ः विनकायः• पुरस्कारप्राप्)ेः �ष7म्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु पुरस्कारप्राप्)�)ां वि�स्)ारकाय7क्रमाणां संख्या।

(दत्तांशप्रारूपम्)• पुरस्कारपत्राणां प्रवि)लिलविपः।


3.6.3

QnM

Number of extension and outreach programs conducted in collaboration with industry, communityand Non- Government Organisat ions through NSS/Swaccha Bharata Abhiyana/NCC/Red cross/YRC etc., during the last five years

3.6.3.1: Number of extension and outreach Programmes conducted in collaboration with industry, community and Non-Government Organisations through NSS/NCC/Red cross/YRC etc., year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name and number of the extension and outreach Programmes • Name of the collaborating agency: Non- government, industry,

community with contact detailsFile description (Upload)

• Reports of the event organized• Any additional information• Number of extension and outreach Programmes conducted with

industry, community etc for the last five years (Data Template)

15


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�ष0षु उद्योगस्य, समुदायस्य )था च अशासकीयसंस्थानानां सहयोगेन राष्ट्रि"यसे�ायोजना/स्�च्छभार)ाक्षिभयान-/राष्ट्रि"यबालचरसंघ-रेNक्रास-�ाई-आर-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोन्दिज)ाः वि�स्)ारकाय7क्रमाः बविहमु7खकाय7क्रमाश्च।

३.६.३.१ वि�ग)पञ्च�ष0षु उद्योगस्य, समुदायस्य )था च अशासकीयसंस्थानानां सहयोगेन राष्ट्रि"यसे�ायोजना/स्�च्छभार)ाक्षिभयान-/राष्ट्रि"यबालचरसंघ-रेNक्रास-�ाई-आर-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोन्दिज)ानां वि�स्)ारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणाञ्च �ार्षिषंकी संख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-• वि�स्)ारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणां च नामाविन।• सहयोविगसंस्थानानां नामाविन - अशासकीयसंस्थाः, उद्योगः, विनकायः,

(सम्पक7 वि��रणसविह)म्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• आयोन्दिज)काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)पञ्च�ष0षु उद्योगस्य, समुदायस्य )था च अशासकीयसंस्थानानां सहयोगेन

राष्ट्रि"यसे�ायोजना/स्�च्छभार)ाक्षिभयान-/राष्ट्रि"यबालचरसंघ-रेNक्रास-�ाई-आर-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोन्दिज)ानां वि�स्)ारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणाञ्च संख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)


3.6.4

QnM

Average percentage of students participating in extension activities with Government Organisations, Non-Government Organisations and programs such as Spoken Sanskrit Camps/Shibira-s /Yoga camps/ etc. during the last five years.

3.6.4.1: Total number of students participating in extension activities with Government Organisations, Non-Government Organisations and Programmes such as Spoken Sanskrit Camps/Shibira-s /Yoga camps/ etc. during the last five years.

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)• Name of the activity• Name of the scheme• Year of the activity• Number of teachers participating in such activities• Number of students participating in such activities

Formula:


Average percentage = File description (Upload)

• Report of the event• Any additional information• Average percentage of students participating in extension activities

with Govt. or NGO etc (Data Template)

15


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�ष0षु स�7कारीयसंस्थानैःअस�7कारीयसंस्थानैः सह समायोन्दिज)ेषु संस्कृ)सम्भाषणलिशवि�र-योगलिशविबराटिदवि�स्)ारकाय7क्रमेषु छात्राणां भागग्राविह)ायाः सा,ारणं प्रवि)श)म्।

३.६.४.१. वि�ग)पञ्च�ष0षु स�7कारीयसंस्थानैःअस�7कारीयसंस्थानैः सह समायोन्दिज)ेषु संस्कृ)सम्भाषणलिशवि�र-योगलिशविबराटिदवि�स्)ारकाय7क्रमेषु छात्राणां भागग्राविह)ायाः समष्ट्रिष्टसंख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-• चया7याः नाम• योजनायाः नाम• चया7याः �ष7म्• )ादृशगवि)वि�,ौ भागग्राविहणां प्राध्यापकानां सङ्ख्या• )ादृशगवि)वि�,ौ भागग्राविहणां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्-)ादृशगवि)वि�,ौ भागग्राविहणां छात्राणां सङ्ख्याप्रवि)�षu प्रवि)शम् - ------------------------------------------------ x 100 छात्राणां समग्रसङ्ख्यासा,ारणं प्रवि)श)म् - प्रवि)�षu प्रवि)श)म् ------------------------ 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• स�7कारीयसंस्थानैःअस�7कारीयसंस्थानैः सह समायोन्दिज)ेषु

संस्कृ)सम्भाषणलिशविबर-योगलिशविबराटिदवि�स्)ारकाय7क्रमेषु छात्राणां भागग्राविह)ायाः सा,ारणमानम्।

3.6.5

QlM

3.6.5.1 Does the University support any Institute for learning Sanskrit? If yes, kindly give details. 3.6.5.2 Does the University give attention to make Sanskrit and Shastra learning popular in the surrounding areas by offering evening courses? If yes, kindly give details

Upload description in 500 words.(Sanskrit/English)

05


गुणष्ट्रिमवि)ः अविप वि�श्ववि�द्यालयः संस्कृ)ाध्ययनाय संस्थायाः कृ)े साह्यं करोवि) ? यदे्य�म्, )र्षिहं कृपया वि��रणाविन देयाविन।अविप वि�श्ववि�द्यालयः प्रवि)�ेलिश4ेत्रेषु संस्कृ)स्य शास्त्राणाञ्च वि�षये जनविप्रय)ासम्पादनाथu सान्ध्यकालिलकपाठ्यक्रमान् विन�)7यवि) ? यदे्य�म्, )र्षिहं कृपया वि��रणाविन देयाविन।(वित्रश)ेन शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम ्

(संस्कृ)म्/आंग्लम्)


3.6.6

QlM

Do the teachers participate in the live commentaries / lectures / Discussion Programs/on the print and electronic media? If yes give details.


While writng the following items are tobe considered:• Title of the Programme/activity• Name of the agency invited with contact details• Financial support provided• Year /Number of progrmme

Year Number• Duration

10

गुणष्ट्रिमवि)ः तिकं �ात्ता7पत्रेषु �ैद्युवि)कगणमाध्यमेषु च प्रत्य4वि��रणप्रदानाय / ,ारावि��रणप्रसारणाय /परिरसं�ादकाय7क्रमाय लिश4का भागग्राविहणो भ�न्त्रिन्) ? यदे्य�म्, )र्षिहं कृपया वि��रणाविन देयाविन।(वित्रश)ेन शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)




Key Indicator - 3.7 Collaboration (18)प्र,ानसूचकाङ्क: - 3-7 सहयोगः (18)

Metric No.

संख् या


3.7.1QlM

University’s collaboration with other agencies impacted the visibility, identity and diversity of activities on campus? To what extent has the university benefitted academically and financially because of collaborations? The nature of the skill development programs introduced for students initiated by the University in collaboration with professional bodies.(500 words)

While writng the following items are tobe considered:• Title of the collaborative activity• Name of the collaborating agency with contact details• Source of financial support• Year of collaboration• Duration• Nature of the activity


08

वि�श्ववि�द्यालयस्य इ)रसंस्थाक्षिभः सह संयुक्तोपक्रमः परिरसरे परिरदृश्य,ं परिरचयं )था वि�वि�,विक्रयाकलापांश्च प्रभा�यवि) ? संयुक्तोपक्रमद्वारा वि�श्ववि�द्यालयः विकय)ा परिरमाणेन शैक्षि4कटिदशा आर्शिथंकटिदशा च लाभान्त्रिन्�)ो भ�वि) ।अन्यासां �ृक्षित्तप्र,ानसंस्थानां सहयोगेन छात्राणां कौशलवि�कासाय वि�श्ववि�द्यालयेन उपक्रान्)ानां काय7क्रमाणां परिरलिचवि)ः ।

गुणष्ट्रिमवि)ः अपेक्षि4)ो दत्तांशः -• सहयोविगचया7याः शीष7कम्• सहयोविगसंस्थायाः नाम (सम्पक7 वि��रणसविह)म्)• आर्शिथंकसाहाय्यस्य स्रो)ांलिस• सहयोगप्राप्)ेः �ष7म्• अ�ष्ट्रि,ः• चया7याः प्रकृवि)ः



3.7.2

QnM

Number of functional MoUs with institutions of national, international importance, other universities, industries, corporate houses etc. during the last five years (only functional MoUs with ongoing activities to be considered)3.7.3.1: Number of functional MoUs with institutions of national, international importance, other universities, industries, corporate houses etc. year wise during the last five years

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Organisation with which MoU is signed Name of the institution/ industry/ corporate house Year of signing MoU Duration List the actual activities under each MoU Number of students/teachers participated under MoUsFile Description (Upload) e-copies of the MoUs with institution/ industry/ corporate house Any additional information Details of functional MoUs with institutions of national, international

importance, other universities etc. during the last five years (Data Template)

05



राष्ट्रि"य-अन्)ाराष्ट्रि"यमहत्त्�शालिलक्षिभः संस्थानैः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च सह आर्शिथकंानाम् अनुबन् ,पत्राणां सङ्ख्या (के�लं प्र�)7मान-गवि)वि�,ीनां कृ)े आर्शिथकं-अनुबन् ,सहयोगपत्राक्षिण ए� स्�ीकरणीयाविन)

३.७.३.१. वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु राष्ट्रि"य-अन्)ाराष्ट्रि"यमहत्त्�शालिलक्षिभः संस्थानैः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च सह कृ)ानाम् अ,ुना प्र�)7मानानाम् आर्शिथकंानाम् अनुबन् ,पत्राणां संख्या।

अपेक्षि4)ो दत्तांशः -• संस्थानं, येन आर्शिथंकानुबन् ,सहयोगपतं्र हस्)ा4रिर)म्• संस्थानस्य/उद्योगस्य/औद्योविगकपरिर�ारस्य नाम• आर्शिथंकानुबन् ,पत्रहस्)ा4र�ष7म्• आर्शिथंकानुबन् ,पत्रान्)ग7))या भागग्राविहणां संख्या• छात्राणां/प्राध्यापकानां परस्परानुबन्धपत्रान्)ग7))या भागग्राविहणां सङ्ख्या।

प्रपत्राक्षिण- संस्थानैः/उद्योगैः औद्योविगकपरिर�ारेण सह हस्)ा4रिर)ाविन अनुबन्धपत्राक्षिण उद्योजय)ु

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• संस्थानैः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च सह आर्शिथंकानाम् अनुबन्

,पत्राणां �ैदु्य)प्रवि)लिलपयः।• वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु राष्ट्रि"य-अन्)ाराष्ट्रि"यमहत्त्�शालिलक्षिभः संस्थानैः, वि�श्ववि�द्यालयैः,

औद्योविगकपरिर�ारैः च सह कृ)ानाम् अ,ुना प्र�)7मानानाम् आर्शिथकंानाम् अनुबन् ,पत्राणां वि��रणम्।

3.7.3QlM

Provide details of the Joint publication program of the University in collaboration with other Universities/institutes and well established publishing firms

While writng, the following items are tobe considered:• Title of the Joinit Programme• Name of the University/ publishing agency with contact details• Source of financial support/ Joint venture• Year of collaboration• Duration


05


गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयस्य इ)रवि�श्ववि�द्यालयैः/लब्धप्रवि)ष्ठप्रकाशनसंस्थाक्षिभः सह संयुक्तप्रकाशनकाय7क्रमस्य वि��रणं प्रदीय)ाम्



Criterion IV – Infrastructure and Learning Resources (100)च)ुथ7ः विनकषः- मूलसंरचना अष्ट्रि,गमसंसा,नाविन च (100)

Key Indicator - 4.1 Physical Facilities (40)प्र,ानसूचकः 4.1 भौवि)कसौवि�ध्याविन (40)

Metric Noसंख् यामानम्


4.1.1

QlM

The institution has adequate facilities for teaching - learning. viz., classrooms, laboratories, computing equipment, etc

Describe the adequacy of facilities for teaching –learning as per the minimum specified requirement by statutory bodies within a maximum of 500 words File Description

• Upload any additional information• Provide link for additional information

08


पठनकक्ष्या- प्रयोगशालासN्गणकयन्त्रादीविन लिश4णाष्ट्रि,गम- स�बन्धीविन भौवि)कसौवि�ध्याविन संस्थायामुपलभ्यन्)े ।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग लिश4णाष्ट्रि,गम- स�बद्धसौवि�ध्यवि�षये वित्रश)शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणम् उद्योजनीयम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्


4.1.2

QlM

The institution has adequate facilities for

Seminar/Conference Hall with infrastructural facilities Auditorium for cultural activities Laboratory for Functional Sanskrit Yajna Shala Observatory Language Laboratory Psychology Laboratory Meditation Centre Sports, games (indoor, outdoor, gymnasium, etc) Artifacts Museum Ancient Arts/Objects’ Museum Heritage Museum Manuscript Resource Centre (MRC) Manuscript Conservation Centre(MCC) Recording Studio/e-

P.G.Pathshala Facilities Yoga Training and or Therapy Centre with modern equipments Liasion with Bharat Vani Portal Sanskrit-Science/Agama Exhibition Facilities

Upload a description of adequate facilities for sports, games and cultural activities which include specification about area/size, year of establishment and user rate. File Description (upload)

15


उपलब्धानां वि�लिशष्ट-सा,नसामग्री-सुवि�,ानां वि�षये अ,ोविनर्दिदंष्टदत्तांशं यच्छन्)ु ।

▪ क्रीNासौवि�ध्याविन (अन्)द्वा7र-बविहद्वा7र-देहदार्ढ्या7टिदकम्)▪ सांस्कृवि)काटिदकाय7क्रमाणां कृ)े सभागृहम् ▪ मूलसौवि�ध्ययु)ं संगोष्ठीभ�नम्▪ कलाकृवि)संग्रहालयः ।▪ प्राचीनकलानां / �स्)ूनां संग्रहालयः ।▪ प्राचीनलिशल्पकलासंग्रहालयः▪ �स्)ुसंग्रहालयः• पाण्Nुलिलविप-संसा,न-केन्द्रम् (एम्.आर्.लिस.)

o पाण्Nुलिलविप -संर4ण-केन्द्रम् (एम्.लिस.लिस.)

o मुद्रण-मन्दिन्दरं/इ-पी.जी-पाठशालासुवि�,ाः।• योगलिश4णम् आ,ुविनकोपकरणयुकं्त लिचविकत्साकेन्द्रम्

• भार)�ाणी-पो�7ल इत्यनेन सहयोगः ।• संस्कृ)वि�ज्ञान-आगम-प्रदश7न-सुवि�,ाः ।• प्रायोविगकसंस्कृ)प्रकोष्ठम् ।• यज्ञशाला ।• नाट्यशाला।• �े,शाला ।• भाषाप्रयोगशाला ।• मनोवि�ज्ञान-प्रयोगशाला ।• आरोग्यकेन्द्रम्।• ध्यानकेन्द्रम्।

(वित्रश)शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे क्रीNा-सांस्कृवि)काटिदकाय7क्रमसौवि�ध्यवि�षये वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम ्(संस्कृ)म्/आंग्लम्)



4.1.3QlM

The institution has adequate facilities like health centre, bank, ATM, post office, Theatre, women centre, counseling centre and cultural activities centre etc.


10

4.1.3

गुणष्ट्रिमवि)ःसंस्थायाम् पया7प्)रूपेण क्रीNासौवि�ध्याविन, योगकेन्दं्र च उपलभ्यन्)े आरोग्यकेन्द्रम्, स्�यंचलिल),नदकेन्द्रम्, पत्रालयः, मविहलासाहाय्यसौवि�ध्यकेन्द्रम्, परामश7केन्द्रम् इत्यादीविन च सन्त्रिन्), सांस्कृवि)ककाय7क्रमाणाम् आयोजनं च विक्रय)े।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् वि�वि�,सौवि�ध्यानां वि�षये वित्रश)शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणम् उद्योजनीयम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)4.1.4

QnM

Percentage of classrooms and seminar halls with ICT - enabled facilities such as smart class, LMS (Learning Management System), etc. (current year data)

4.1.3.1: Number of classrooms and seminar halls with ICT facilitiesData Requirements: (As per Data Template in Section B)

Number of classrooms with LCD facilities Number of classrooms with Wi-Fi/LAN facilities Number of seminar halls with ICT facilities

Formula:

File Description Upload any additional information Provide link for additional information, (Hyper linked video) Upload Number of classrooms and seminar halls with ICT

enabled facilities (Data Template)

04


संख्याष्ट्रिमवि)ः सूचनासंपे्रषणप्रौद्योविगक्या च)ुर)रकक्ष्या-अष्ट्रि,गम-प्रबन्ध-प्रणाली-प्रभृवि)क्षिभः उपोद्वलिल)कक्ष्याणां, सN्गोष्ठीक4ाणां च प्रवि)श)म्।

४.१.३.१. उपोद्वलिल)कक्ष्याणां, सN्गोष्ठीक4ाणां च संख्या।

दत्तांशस्या�श्यक)ा-• एल्-सी-Nी-प्रदश7कसौवि�ध्ययु)ानां क4ाणां संख्या • �ैफे-स्थाविनक-प्रदेश-सन्धान-युक्तानां कक्ष्याणां संख्या• सूचना-संपे्रषणप्रौद्योविगकी-सौवि�ध्ययु)ानां संगोष्ठीकक्ष्याणां संख्या

सूत्रम्- सूचनासंपे्रषणप्रौद्योविगकी-सौवि�ध्ययु)ानां कक्ष्याणां, संगोष्ठीकक्ष्याणां संख्या

----------------------------------------------------------------- x 100संस्थायां वि�द्यमानानां कक्ष्याणां संगोष्ठीकक्ष्याणां समष्ट्रिष्टसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्• सूचनासंपे्रषणप्रौद्योविगक्या च)ुर)रकक्ष्या-अष्ट्रि,गम-प्रबन्ध-प्रणाली-प्रभृवि)क्षिभः

उपोद्वलिल)कक्ष्याणां, सN्गोष्ठीक4ाणां च (दत्तांशप्रारूपम्)


4.1.5

QnM

Average percentage of budget allocation, excluding salary for infrastructure augmentation during the last five years (INR in Lakhs)

4.1.5.1: Budget allocation for infrastructure augmentation, excluding salary year wise during the last five years (INR in lakhs)


Data Requirement for last five years:

Budget allocated for infrastructure augmentation Total expenditure excluding salary

Formula:



File Description Upload any additional information Upload audited utilization statements Upload Details of budget allocation, excluding salary during

the last five years

03


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नादृ ऋ)े आय�् ययपते्र प्रदत्तस्य ,नानुदानस्य प्रवि)श))ायाः सा,रणमानम् (ल4शः)

४.१.५.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नादृ ऋ)े आय�् ययपते्र प्रदत्तं ,नानुदानम्। (ल4शः)

पञ्च�षा7णाम् अपेक्षि4)ाः दत्तांशाः1 आ,ारसंरचनासौवि�ध्यसं�,7नाय प्रदत्तो ,नरालिशः2 �े)नाद ्ऋ)े, �् ययस्य समष्ट्रिष्टःसूत्रम्- �े)नाद ्ऋ)े मूलभू)सौवि�ध्यसं�,7नाय प्रदत्तो ,नरालिशःप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------------- x 100

�े)नाद ्ऋ)े �् ययस्य समष्ट्रिष्टःप्रवि)श)ं सा,ारणम् = ∑ प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

-----------------------------5

अक्षिभलेखः - आय�् ययपत्रस्य पू�ा7नुमानम्, आय�् ययलेख-,नोपयोगपत्राक्षिण च

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• आय�् ययलेख-,नोपयोगपत्राक्षिण• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नादृ ऋ)े आय�् ययपते्र प्रदत्तस्य ,नानुदानस्य

वि��रणम्।


Key Indicator - 4.2 Library as a Learning Resource (20)प्र,ानसूचक: - 4.2 लिश4णसंसा,नरूपेण पुस् )कालय: (20)

Metric No.संख ्या


4.2.1

QlM

Library is automated using Integrated Library Management System (ILMS)

Data Requirement for last five years: Provide a description of library with

Name of the ILMS software Nature of automation (fully or partially) Version Year of automation


04

4.2.1

गुणष्ट्रिमवि)ःग्रन्थागारः पूण7रूपेण स्�यंचलिल)ः )था )त्र समन्त्रिन्�)ग्रन्थागार-प्रबन्धनप्रणाली व्य�विह्रय)े।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अ,ोलिलखिख)विबन्दून् आक्षिश्रत्य वि��रणम् उद्योजनीयम्।

• समन्त्रिन्�)ग्रन्थागारप्रबन्धनाथu व्य�हृ)स्य )न्त्राशंस्य नाम• स्�यं चालिल)प्रविक्रयायाः स्�रूपम् (पूण7रूपेण आंलिशकरूपेण) • प्रकारः• स्�यंचालिल)प्रविक्रयाप्रारम्भस्य �ष7म्


•


4.2.2

QlM

Collection of rare books, manuscripts, special reports or any other knowledge resource for library enrichment

Data Requirement for last five years: Upload the description of library enrichment which includes

Name of the book/ manuscript/Palm Leaf/paper/Birch Bark/other manuscripts;

Rare books particularly of various series of books like Nirnaya Sagara etc.,

Name of the publisher Name of the author Number of copies Year of publishing


03

4.2.2

गुणष्ट्रिमवि)ःग्रन्थागारसं�,7नाथu वि�रलपुस्)कानां पाण्Nुलिलपीनां च वि�लिशष्टप्रवि)�ेदनानां वि��रणानाम् अन्यान्यशै4क्षिणकसंसा,नानां च संग्रहः। ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग वि��रणम् अ,ोलिलखिख)विबन्दून् आक्षिश्रत्य उद्योजनीयम्

• संगृही)ानां वि�रलपुस्)कानां/दुल7भपाण्Nुलिलपीनां नामाविन• प्रकाशकस्य/ पाण्Nुलिलविपप्रदा)ुः नाम• ग्रन्थक)ु7ः नाम• प्रवि)लिलपीनां संख्या• प्रकाशन�ष7ः/ पाण्Nुलिलविपसंग्रह�ष7ः


4.2.3

QnM

Does the Institution / Library have the following: 1. Back Volumes of Rare Sanskrit Journals/Indological

Journals/Journals Related to Sanskrit Studies like IHQ/ABORI/Brahmavidya/Sarasvati-sushama etc

2. Sanskrit magazines and Sanskrit Periodicals3. e – journals4. e-ShodhSindhu5. Shodhganga membership6. e-books7. e-dictionaries of Sanskrit8. Databases9. Electronic Display Board10. Internet/Wifi Facility11. Search Facility12. Xerox and Print facility

Options: A. Any 4 of the above B. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt One D. Any 1 of the aboveE. None of the above

Data Requirement for last five years:• Details of memberships:• Details of subscriptions:

File Description • Upload any additional information• Details of subscriptions like e-journals, e-ShodhSindhu,

Shodhganga Membership etc (Data Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः ग्रन्थालये अ,ोदर्शिश)ंाविन विकयन्त्रिन्) सन्त्रिन्) ? • संस्कृ)पवित्रकाणां/भार)ीयवि�द्यापवित्रकाणां प्राचीनसम्पु�ाविन/

संस्कृ)वि�द्यासंबद्धपवित्रकाः यथा – भार)ीयेवि)हासच)ुमा7लिसकी/भण्Nारकरप्राच्यवि�द्यापवित्रका /ब्रह्मवि�द्या/सारस्�)ीसुषमा प्रभृ)यः

• संस्कृ)पवित्रकाः विनय)कालिलक्यः• �ैदु्य)पवित्रकाः• �ैदु्य)शो,लिसनु्धः• शो,गङ्गासदस्य)ा• �ैदु्य)ग्रन्थाः• �ैदु्य)ाः संस्कृ)भाषाकोषाः • �ैदु्य)दत्तांशविनष्ट्रि,ः• भार)�ाणीसंसा,नाविन• �ेदशास्त्रग्रन्थानां पाठनस्य ध्�विनमुटिद्रकाः सान्द्रमुटिद्रकाः �ा• �ैदु्य)ं प्रदश7नफलकम्• अन्)जा7ल/विनस्)न्त्रिन्त्रजालसौवि�ध्यम्• सङ्गणकीयग�ेषणसौवि�ध्यम्• प्रवि)कृ)ेः मुद्रणस्य च सौवि�ध्यम्

वि�कल्पाः

• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु याविन काविनलिच)् चत्�ारिर• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु याविन काविनलिच)् त्रीक्षिण• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु ये केलिचद ्दे्व• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु यखित्कमविप एकम्• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु न विकमविप

विकमविप एकं लिचनु)।वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• सदस्य)ावि��रणम्• ,नांशदानस्य वि��रणम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• �ैदु्य)पवित्रकाः, �ैदु्य)शो,लिसनु्धः, शो,गङ्गासदस्य)ा, �ैदु्य)ग्रन्थाः इत्यादीनां

,नांशदानस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)


4.2.4QnM

Average annual expenditure for purchase of books and journals during the last five years (INR in Lakhs)4.2.4.1: Annual expenditure for purchase of books and journals year wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in lakhs


Expenditure on the purchase of books Expenditure on the purchase of journals in ith year Year of expenditure:

Formula:

Where: = Expenditure in rupees on purchase of books and journals in ith year

File Description (Upload) Audited statements of accounts Details of annual expenditure for purchase of books and

journals during the last five years (Data Template) Any additional information

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः पुस्)कानां पवित्रकाणां च क्रयणाय वि�ग)ेषु पंचसु �ष0षु �् यष्ट्रिय)स्य ,नस्य सा,ारणमानम्-

४.२.४.१. पुस्)कानां पवित्रकाणां च क्रयणाय वि�ग)ेषु पंचसु �ष0षु �् यष्ट्रिय)स्य ,नस्य �ार्षिषंकव्ययः (ल4शः)वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• पुस्)कानां क्रयाय �् ययः• पवित्रकाणां क्रयाय विनर्दिदंष्ट�ष0षु �् ययः• �् यय�ष7म्

सूत्रम्- =

यत्र - �् यय i = विनर्दिदंष्ट�ष0षु पुस्)कानां पवित्रकाणां च क्रयाय �् ययःप्रलेखाः - आङ्के4णवि��रणम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अङ्के4णवि��रणम्• पुस्)कानां पवित्रकाणां च क्रयणाय वि�ग)ेषु पंचसु �ष0षु �् यष्ट्रिय)स्य ,नस्य


4.2.5

QnM

Availability of remote access to e-resources of the library (Yes /No)

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) E-resource Contact person details Connectivity Bandwidth available

File Description (Upload) Any additional information Details of remote access to e-resources of the library (Data

Template) Provide a link of the data uploaded in the institutions

website

01


संख्याष्ट्रिमवि)ः ग्रन्थालयस्य �ैदु्य)संसा,नानां दूर)ः सन्धानम् अस्मिस्) �ा ?दत्तांशः आ�श्यकः -

• �ैदु्य)संसा,नाविन• सम्पका7ष्ट्रि,कारिरनाम• स�बन्धस्य �ेगसामर्थ्यय¤पलस्मिब्धः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• ग्रन्थालयस्य �ैदु्य)संसा,नानां दूर)ः सन्धानस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)

4.2.6

QnM

Percentage per day usage of library by teachers and students (current year data)

4.2.6.1: Number of teachers and students using library per day over last one yearData Requirements:

Upload last page of accession register details Method of computing per day usage of library Number of users using library through e-access Number of physical users accessing library

Formula:

File Description (Upload) Any additional information Details of library usage by teachers and students Provide a link of the data uploaded in the institutions

website

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः अध्यापकैः छातै्रश्च प्रवि)टिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य प्रवि)श)म्

४.२.६.१. ग)�ष0 प्रवि)टिदनं ग्रन्थालयोपयोगं कृ)�)ां अध्यापकानां छात्राणाञ्च संख्या।

दत्तांशस्या�श्यक)ा• पुस्)कसंग्रहणप स्थिञ्च कायाः अन्त्रिन्)मपत्रम् उद्योजय)ु।• प्रवि)टिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य गणनापद्धवि)ः• �ैदु्य)-सन्धानेन उपयोगं कु�7)ां संख्या-• ग्रन्थालयं स्�यम् आगत्य सा4ा)् उपयुञ्ज)ां संख्या

सूत्रम्- प्रवि)टिदनं ग्रन्थालयम् उपयुञ्ज)ाम् अध्यापकानां छात्राणां च संख्या x 100 --------------------------------------------------------------- अध्यापकानां छात्राणां च समष्ट्रिष्टसंख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अध्यापकैः छातै्रश्च प्रवि)टिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य वि��रणम्।


4.2.7

QnM

E-content is developed by teachers :1. For e-PG-Pathshala2. For CEC (Under Graduate) 3. For SWAYAM4. For other MOOCs platform5. For NPTEL/NMEICT/any other Government initiative6. For institutional LMS

Options:A. Any 5 of the aboveB. Any 4 of the above C. Any 3 of the above Opt one D. Any 2 of the aboveE. None of the above

Data Requirements: Name of the teacher Name of the module Platform on which module is developed Date of launching e-content Number of platforms on which e-content has been

developed by teachersFile Description (Upload)

Give links or upload document of e-content developed Details of e-content developed by teachers for e-PG-

Pathshala, CEC (UG) (Data Template)

03


संख्याष्ट्रिमवि)ः अध्यापकैः वि�कालिस)ाः �ैदु्य)ीय-पाठ्यांशाः-• ई-पीजी-पाठशालायाः कृ)े• शै4क्षिणक-सम्प्रेषण-सङ्घ�नस्य कृ)े (स्ना)कस्)रे)• ‘स्�यम्’ - कृ)े• ‘मूक्स’ - कृ)े• एन्-पी-टि�-ई एम्/एन् एम्-ई-ऐ-सी-�ी/अन्येषां स�7कारीयोपक्रमाणां कृ)े• सांस्थाविनक्याः ग्रन्थालय-प्रबन्धन-प्रणाल्याः कृ)े• संख्याद्वारा प्र�र्मि,ं)ानां वि�वि�,परिरयोजनानां कृ)े (नामोल्लेखः करणीयः)

वि�कल्पाः• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु याविन काविनलिच)् पञ्च• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु याविन काविनलिच)् चत्�ारिर• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु याविन काविनलिच)् त्रीक्षिण• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु ये केलिचद ्दे्व• उपरिर विनर्दिदंषे्टषु न विकमविप

एकं लिचनु)दत्तांश आ�श्यकः-

• अध्यापकस्य नाम• पाठ्यांशस्य नाम• कमुपजीव्य पाठ्यांशो वि�कालिस):• �ैदु्य)पाठ्यांशस्य प्र�)7नटिदनाङ्क:• अध्यापकैः वि�कालिस)ानां �ैदु्य)पाठ्यांशानाम् उपजीव्यपाठ्यांशानां संख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�कालिस)ानां �ैदु्य)पाठ्यांशानां सन्धानम्• एन्-पी-टि�-ई एम्/एन् एम्-ई-ऐ-सी-�ी-इत्यादीनां कृ)े अध्यापकैः

वि�कालिस)ानां �ैदु्य)ीय-पाठ्यांशानां वि��रणम्।


Key Indicator – 4.3 IT Infrastructure (20)प्र,ानसूचकः 4.3 सूचनाप्रौद्योविगकीमूलसंरचना (20)

Metric No.



4.3.1

QlM

Institution frequently updates its IT facilities including Wi-Fi,Email and Internet Facilities are given to Faculty and Students with Institutional ID’sUpload a description of IT facilities including Wi-Fi with date of updation and nature of updation


05

संख्याष्ट्रिमवि)ः संस्था विनस्)न्त्रिन्त्र-अणुसङ्के)-अन्)जा7लसमे)ानां सूचनाप्रौद्योविगकीसौवि�ध्यानां पौनःपुन्येन सं�,7नं करोवि) सांस्थिस्थकीः परिरचाष्ट्रियकीः प्राप्)�दभ््यः छाते्रभ्यः अध्यापकेभ्यश्च �ैदु्य)पत्राङ्कान्, अन्)जा7लसौवि�ध्याविन च संस्था ददावि)।(वित्रश)शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)

4.3.2

QnM

Student - Computer ratio (Current year data) Number of students : Number of Computers Data Requirements:

Number of computers in working condition Total Number of students

File Description Upload any additional information Student – computer ratio

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः छात्र-गणकयन् त्रानुपा)ःछात्रसंख्या गणकयन्त्रसंख्यादत्तांशस्या�श्यक)ा

• काय7करणस्थिस्थ)ौ �)7मानानां गणकयन् त्राणां संख्या• छात्राणां संख्यायाः समष्ट्रिष्टः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• छात्र-गणकयन् त्रानुपा)ः


4.3.3

QnM

Available bandwidth of internet connection in the Institution (Leased line)Options:

A. ≥1 GBPSB. 500 MBPS - 1 GBPS C. 250 MBPS - 500 MBPS Opt one D. 50 MBPS - 250 MBPSE. <50 MBPS

Data Requirements: Available internet bandwidth

File Description Upload any additional information Details of available bandwidth of internet connection

in the Institution

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः संस्थायां प्राप्)स्य अन्)जा7लस्य (सा4ाद्दीघ7कालिलकस्य) �ेगसामर्थ्यय¤पलस्मिब्धः-वि�कल्पाः

• 1 जीबीपीएस्• 500 ए��ीपीएस्- 1 जीबीपीएस• 250 ए�बीपीएस्- 500 ए�बीपीएस• 50 ए�बीपीएस् 250 ए�बीपीएस्• 50 ए�बीपीएस्

एकं लिचनु)-दत्तांशः आ�श्यकः1 �ेगसामर्थ्यय7�)ः अन्)जा7लस्य उपलस्मिब्धः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• संस्थायां प्राप्)स्य अन्)जा7लस्य (सा4ाद्दीघ7कालिलकस्य)

�ेगसामर्थ्यय¤पलस्मिब्धवि��रणम्4.3.4

QlM

Media centre, Recording facility, Lecture Capturing System (LCS), Facilities for e-content development, and uploading the corpus (database) of sanskrit texts on the website

Upload the names of the e-content development facilities Upload description in the prescribed pro-forma in 500

words.(Sanskrit/English)

File Description Upload any additional information Links of photographs Facilities for e-content development such as Media

Centre, Recording facility, LCS (Data Templates)

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः जनसम्प्रेषणकेन्द्रम्, अक्षिभलेखनसौवि�ध्यम्, �् याख् यान-लेखाङ्कन-प्रणाली (व्य-ले-प्र) �ैदु्य)-पाठ्यांशवि�कासनसौवि�ध्याविनदत्तांशः आ�श्यकः-

• �ैदु्य)पाठ्यांशवि�कासनसौवि�ध्यस्य नामाविन उद्योजनीयाविन(वित्रश)शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• भा�लिचत्राणां सन्धानम्• जनसम्प्रेषणकेन्द्रम्, अक्षिभलेखनसौवि�ध्यम्, �् याख् यान-लेखाङ्कन-

प्रणाली (व्य-ले-प्र) �ैदु्य)-पाठ्यांशवि�कासनसौवि�ध्याविन (दत्तांशप्रारूपम्)


Key Indicator - 4.4 Maintenance of Campus Infrastructure (20)प्र,ानसूचक: 4.4 - परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुर4णम्(20)



4.4.1

QnM

Average expenditure incurred on maintenance of physical facilities and academic support facilities excluding salary component, as a percentage during the last five years

4.4.1.1: Expenditure incurred on maintenance of physical facilities and academic support facilities excluding salary component year wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in lakhs

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B)

Non salary expenditure incurred Expenditure incurred on maintenance of campus

infrastructure



File Description Upload any additional information Audited statements of accounts. Details about assigned budget and expenditure on physical

facilities and academic facilities (Data Templates)

10


संख्याष्ट्रिमवि)ः �े)नाद ्ऋ)े भौवि)कसौवि�ध्यानां शैक्षि4कसमथ7नसौवि�ध्यानां च अनुर4णाय कृ)�् ययस्य पञ्चसु �ष0षु प्रवि)श)म्-

४.४.१.१. ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नाद ्ऋ)े भौवि)कसौवि�ध्यानां शैक्षि4कसमथ7नसौवि�ध्यानां च अनुर4णाय कृ)ः �् ययः

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः • �े)नाद ्ऋ)े कृ)ाः अन्ये �् ययाः• परिरसर-मूलसंरचनायाः अनुर4णाय कृ)ः �् ययः

सूत्रम्-�े)नाद ्ऋ)े भौवि)क-शैक्षि4कसौवि�ध्यानाम् अनुर4णाय कृ)ः �् ययः

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------------ x 100�े)नाद ्ऋ)े �् ययस्य समष्ट्रिष्टः

प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म् --------------------------

5अक्षिभलेखः- अङ्के4णस्य लेखापत्रम् उद्योजनीयम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अङ्के4णवि��रणम्• भौवि)क-शैक्षि4कसौवि�ध्यानाम् अनुर4णाय च प्रदत्तः ,नरालिशः, कृ)ः �् ययः

च।

4.4.2

QlM

Established systems and procedures for maintaining and utilizing physical, academic and support facilities - laboratory, library, sports complex, computers, classrooms etc., exists.

Upload policy details of systems and procedures for maintaining and utilizing physical, academic and support facilities on the website


File Description Upload any additional information Provide link for additional information

10


गुणष्ट्रिमवि)ः प्रयोगशाला-ग्रन्थागार-क्रीNाङ्गण-संगणकयन्त्रपठनकक्ष्या-प्रभृ)ीनां भौवि)क-शै4विकणकसहायक-सौवि�ध्ययु)ानां परिरर4णाथu समुपयोगाथu च संस्थायां सुविनक्षिश्च)ा प्रणाली काय7पद्धवि)श्च वि�द्य)े।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् वि��रणम् उद्योजनीयम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्) अवि)रिरक्ताः सूचनाः अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्


Criterion V - Student Support and Progression (100)पञ्चमः विनकषः - छात्राणां समथ7नं प्रगवि)श्च (100)

Key Indicator - 5.1 Student Support (30)प्र,ानसूचकः 5.1 छात्राणां समथ7नम् (30)



5.1.1

QnM

Average percentage of students benefited by scholarships/freeships provided by the Government/UGC/Rashtriya Samskrit Sansthan/any other body during the last five years

5.1.1.1: Number of students benefited by scholarships and freeships provided by the Government year wise during the last five years

Year Number


Name of the scheme Number of students benefiting

Formula:



File Description upload self attested letter with the list of students

sanctioned scholarship Average percentage of students benefited by scholarships

and freeships provided by the Government during the last five years (Data Template)


05


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारद्वारा प्रदत्ताभ्यः छात्र�ृक्षित्तभ्यः वि�त्त�् ययरविह)ाध्ये)ृ-�ृक्षित्तभ्यः प्राप्)लाभानां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् ।

५.१.१.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारद्वारा प्रदत्ताभ्यः छात्र�ृक्षित्तभ्यः वि�त्त�् ययरविह)ाध्ये)ृ-�ृक्षित्तभ्यः प्राप्)लाभानां छात्राणां संख्या।

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः योजनाया नाम लाभार्शिथनंां नामाविन

सूत्रम्- स�7कारस्य छात्र�ृक्षित्तभ्यः वि�त्त�् ययरविह)ाध्ये)ृ-�ृक्षित्तभ्यः प्राप्)लाभानां छात्राणां संख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ----------------------------------------------- x 100

छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्याप्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

---------------------5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्) छात्र�ृत्त्यनुमोटिद)ानां छात्राणां सूचीसविह)ं स्�यं हस्)ा4रिर)ं पत्रम्। अवि)रिरक्ताः सूचनाः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारद्वारा प्रदत्ताभ्यः छात्र�ृक्षित्तभ्यः वि�त्त�्

ययरविह)ाध्ये)ृ-�ृक्षित्तभ्यः प्राप्)लाभानां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् । (दत्तांशप्रारूपम्)


5.1.2

QnM

Average percentage of students benefited by scholarships, freeships,etc. provided by the institution besides government schemes during the last five years5.1.2.1: Total number of students benefited by scholarships, freeships, etc provided by the institution besides government schemes year wise during the last five years

Year Number


Name of the scheme with contact information Number of students benefiting

Formula:



File Description Number of students benefited by scholarships and freeships

besides government schemes in last 5 years (Data Template)


05


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारीययोजनावि)रिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः छात्र�ृक्षित्त-वि�त्त�् यय-रविह)ाध्ये)ृ�ृक्षित्त-प्रभृवि)क्षिभश्च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम् ।

५.१.२.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारीययोजनावि)रिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः छात्र�ृक्षित्त-वि�त्त�् यय-रविह)ाध्ये)ृ�ृक्षित्त-प्रभृवि)क्षिभश्च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या।

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः• सम्पक7 सूचनासविह)ं योजनायाः नाम• लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्या

सूत्रम्-स�7कारावि)रिरकं्त छात्र�ृक्षित्त-वि�त्तव्ययरविह)�ृक्षित्तक्षिभश्च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ---------------------------------------------- x 100

छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या

प्रवि)�षu सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्--------------------------

5अक्षिभलेखः - अनुमवि)पत्रम् उद्योजनीयम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारीययोजनावि)रिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः

छात्र�ृक्षित्त-वि�त्त�् यय-रविह)ाध्ये)ृ�ृक्षित्त-प्रभृवि)क्षिभश्च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्या।


5.1.3

QnM

Number of capability enhancement and development schemes

1. Guidance for competitive examinations 2. Career Counselling3. Soft skill development4. Remedial coaching 5. Language lab6. Bridge courses7. Yoga and Meditation8. Personal Counselling9. Training for deciphering ancient manuscriprs10.Training on Composing Sanskrit Creative poetry and Dramaturgy11.Shastra Vakyartha Training12.Proof Reading for Devanagari Texts 13.Spoken Sanskrit Training14.Foreign Language Study and Training 15.Training on Vedic Recitation with correct Intonation16.Training on Karma-Kanda17.Fine Arts, Performing Arts and Theatre

Options:A. 7 or more of the aboveB. Any 6 of the aboveC. Any 5 of the above Opt one D. Any 4 of the aboveE. Any 3 of the above

Data Requirements: Name of the capability enhancement scheme Year of implementation Number of students enrolled Name of the agencies involved with contact details

agencies involved with contact details

File Description (Upload) Link to Institutional website Any additional information Details of capability enhancement and development schemes

(Data Template)

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः सामर्थ्यय7सं�,7नाय )विद्वकासाय च संचालिल)ानां योजनानां संख्या स्प,ा7त्मकपरी4ाणां कृ)े माग7दश7नम् �ृक्षित्तपरामश7ः सूक्ष्मकौशलवि�कासः उपचारात्मकम् अनुलिश4णम् भाषाप्रयोगशाला से)ुपाठ्यक्रमाः योगः ध्यानं च �ैयलिक्तकपरामश7ः प्राचीन-पाण्Nुलिलविप-पठनप्रलिश4णम् काव्यलेखन-नाट्यप्रलिश4णम् शास् त्राथ7प्रलिश4णम् दे�नागरी-मुद्रा4रशो,नप्रलिश4णम् संस्कृ)सम्भाषणप्रलिश4णम् �ैदेलिशकभाषाध्ययनम् �ेदानां सस्�रपाठप्रलिश4णम् कम7काण्Nप्रलिश4णम् ललिल)कला प्रदश7नकला अक्षिभनयकला �ा

वि�कल्पाः - उपयु7क् )ेषु याविन काविनलिचद ्च)ुद7श अथ�ा ))ोऽप्यष्ट्रि,कम् उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्द्वादश उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्दश उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्अष्टौ उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्ष�्

अन्य)मं लिचनु)दत्तांशस्या�श्यक)ा-

सामर्थ्यय7सं�,7नयोजनायाः नाम काया7न्�यन�ष7म् पञ्जीकृ)च्छात्रसंख्या सम्पक7 वि��रणसविह)ाविन अक्षिभकरणानां नामाविन

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्) संस्थायाः अन्)जा7लपु�स्य सन्धानाम्। अवि)रिरक्ताः सूचनाः सामर्थ्यय7सं�,7नाय )विद्वकासाय च संचालिल)ानां योजनानां वि��रणम्।


5.1.4

QnM

Average percentage of students benefited by guidance for competitive examinations and career counselling offered by the institution during the last five years

5.1.4.1: Number of students benefited by guidance for competitive examinations and career counselling offered by the institution year wise during the last five years

Year Number


Name of the scheme Number of students who have passed in the competitive

exam Number of students placed

Formula:



File Description (Upload) Any additional information Number of students benefited by guidance for competitive

examinations and career counselling during the last five years (Data Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, संस्थया प्रदत्तेन स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन, �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्-

५.१.४.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, संस्थया प्रदत्तेन स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन, �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्या।

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः• योजनायाः नाम• स्प,ा7त्मकपरी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां संख्या• उद्योगं प्राप्)�)ां छात्राणां नामाविन

सूत्रम्- स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------------- x 100

छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्याप्रवि)�षu सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

------------------------- 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, संस्थया प्रदत्तेन स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन,

�ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�)ानां छात्राणां संख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)

5.1.5

QlM

The institution has an active international students cell to cater to the requirements of foreign students

(Yes /No)Upload a description of the international students cell activities in not more than 500 words. Give the connecting link on the instituional website .(Sanskrit /English)

File Description Provide link for additional information Upload any additional information

02


गुणष्ट्रिमवि)ः �ैदेलिशकच्छात्राणाम् आ�श्यक)ापरिरपूरणाथu संस्थायां काय74ममन्)ाराष्ट्रि"यकेन्दं्र वि�द्य)े।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं वित्रश)शब्दैः वि��रणम् उपारोपणीम् ।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः

5.1.6

QnM

The institution has a transparent mechanism for timely redressal of student grievances including sexual harassment and ragging cases

(Yes /No)Data Requirement: (As per Data Template in Section B)Upload the minutes of the meetings of student redressal committee, prevention of sexual harassment committee and anti ragging committee

File Description (Upload) Minutes of the meetings of student redressal committee,

prevention of sexual harassment committee and Anti Ragging committee

Upload any additional informationDetails of student grievances including sexual harassment and ragging cases (Data Template)

01

संख्याष्ट्रिमवि)ः मविहलासं�ेदनवि�रोष्ट्रि,व्य�हारस्य आ ,ष7णस्य च झटि�वि) दूरीकरणाय संस्थायां पारदश7क)न् त्राक्षिण सन्त्रिन्)।

(सन्त्रिन्), न सन्त्रिन्))अक्षिभलेखः-छात्र-परिरदे�नाक्लेशदूरीकरणसष्ट्रिम)ेः, मविहलासं�ेदनवि�रोष्ट्रि,व्य�हारदूरीकरणसष्ट्रिम)ेः, आ,ष7णवि�रोष्ट्रि,सष्ट्रिम)ेश्च काय7�ृत्ताविन उद्योजय)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• छात्र-परिरदे�नाक्लेशदूरीकरणसष्ट्रिम)ेः,

मविहलासं�ेदनवि�रोष्ट्रि,व्य�हारदूरीकरणसष्ट्रिम)ेः, आ,ष7णवि�रोष्ट्रि,सष्ट्रिम)ेश्च काय7�ृत्ताविन।

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।


5.1.7

QlM

The University organises Inter-University Talent Festival, Vakyartha, Shastrartha, Salakapareeksha, Sanskrit elocution contest, Inter-Sanskrit-university Youth festival, Inter College Youth festival, Sanskrit Poets’ Meet, special coaching or training in creative writing, Sanskrit- Poetry Writing/DTP,Copy editing, Proof Reading, Cultural Tourism, Hospitality, Purana Pravachana, lalita-kala etc.


10

गुणष्ट्रिमवि)ः अन्)र्षि�ंश्ववि�द्यालयप्रावि)भसमारोहं, �ाक्याथ7सभां, शास्त्राथ7सभां, शलाकापरी4ां, संस्कृ)भाषणस्प,ाu, शास्त्रसभां, अन्)स्संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालय-य�ुसमारोहम्, अन्)म7हावि�द्यालययु�समारोहं, संस्कृ)कवि�सम�ायाटिद-काय7क्रमान् आयोजयवि)।वि�श्ववि�द्यालयः सज7नात्मकलेखने संस्कृ)काव्यलेखने सङ्गणकाक्षिश्र)पुस्)कप्रकाशने, ग्रन्थप्रकाशने मुद्रणत्रुटि�परिरष्कारे, सांस्कृवि)कपय7�ने, आवि)र्थ्ययविन�7हणे, पुराणप्र�चने, ललिल)कलायाम् ए�ं अन्येषु च वि�लिशषं्ट अनुलिश4णम्/प्रलिश4णं च प्रददावि) ।

(वित्रश)शब्दैः (300) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम् (संस्कृ)म्/आंग्लम्)



Key Indicator - 5.2 Student Progression (40)प्र,ानसूचकः 5.2 छात्रप्रगवि)ः (40)

Metric No.संख ्या


5.2.1

QnM

Average percentage of placement of outgoing students during the last five years5.2.1.1: Number of outgoing students placed year wise during the last five years

Year Number


Name of the employer with contact details Number of students placed

Formula:Percentage per year =


File Description (Upload) Self attested list of students placed Upload any additional information Details of student placement during the last five years

(Data Template)

06


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्राप्)ोद्योगानाम् अन्त्रिन्)म�ष7च्छात्राणां प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• सम्पक7 वि��रणसविह)म् उद्योगप्रदा)ुः नाम • प्राप्)ोद्योगानां छात्राणां संख्या

सूत्रम्-प्राप्)ोद्योगानाम् अन्त्रिन्)म�ष7च् छात्राणां संख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = --------------------------------------------- x 100अन्त्रिन्)म�ष7छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्या

प्रवि)�षu सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्----------------------------

5अक्षिभलेखः- �ृक्षित्तपरामश7केन्द्रस्य काय7�ृत्ताविन

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• प्राप्)ोद्यागानां छात्राणां स्�यं हस्)ा4रिर)ा सूची• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु प्राप्)ोद्योगानाम् छात्राणां संख्या।

(दत्तांशप्रारूपम्)


5.2.2

QnM

Percentage of student progression to higher education (previous graduating batch) (current year data)

5.2.2.1: Number of outgoing students progressing to higher education

Data Requirement : (As per Data Template in Section B)Number of students proceeding from

UG to PG: PG to MPhil: PG to PhD: M.Phil to PhD: PhD to Post doctoral:

Formula:

File Description (Upload) Upload supporting data for student/alumni Any additional information Details of student progression to higher education

(Data Template)

10


संख्याष्ट्रिमवि)ः उच्च)रकक्ष्यासु (पू�7)नं स्ना)क�ग7म् आक्षिश्रत्य) प्रगति)ं प्राप्)�)ां छात्राणां प्रवि)श)म्

५.२.२.१. उच्च)रकक्ष्यासु प्रगति)ं प्रापु्न�)ां छात्राणां संख्या

दत्तांशस्य आ�श्यक)ा-प्रगति)ं प्राप्)�न्)ः छात्राः- स्ना)कस्)रा)् स्ना)कोत्तरस्)रं प्रवि)- स्ना)कोत्तरस्)र)ः वि�लिशष्टाचाय7स् )रं प्रवि)- स्ना)कोत्तरस्)र)ः वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्)रं प्रवि)- वि�लिशष्टाचाय7स्)र)ः वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्)रं प्रवि)- वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्)र)ः शो,ोत्तरस्)रं प्रवि) सूत्रम्-

उच्च)रकक्ष्यासु प्रगति)ं प्रापु्न�)ां छात्राणां संख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ----------------------------------------------------- x 100

अन्त्रिन्)म�ष7च् छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्याअक्षिभलेखः छात्राणां/पू�7च्छात्रसङ्घस्य दत्तांशविनष्ट्रि,ः उद्योजनीयः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• छात्राणां/पू�7च्छात्रसङ्घस्य सहायकदत्तांशः।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• उच्च)रकक्ष्यासु प्रगति)ं प्राप्)�)ां छात्राणां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)


5.2.3

QnM

Average percentage of students qualifying in state/ national/ international level examinations during the last five years(eg: NET/SLET/ TOEFL/Civil Services/State government examinations)5.2.3.1: Number of students qualifying in state/ national/ international level examinations (eg: NET/SLET/TOEFL/ Civil services/State government examinations) year wise during the last five years

Year Number

5.2.3.2: Number of students appearing in state/ national/ international level examinations (eg: NET/SLET/GRE/TOEFL/ Civil Services/State government examinations) year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of students selected to

NET SLET GRE TOEFL Civil Services State government examinations

Formula: Percentage per year =


File Description (Upload) Upload supporting data for the same Any additional information Number of students qualifying in state/ national/

international level examinations during the last five years (Data Template)

12


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य/रा"/अन्)ारा"-स्)रीयासु परी4ासु समुत्तीणा7नां छात्राणां प्रवि)श)ं (उदा-ने�्-स्ले�्- गे्र-�ोफेल्-नागरिरकसे�ा-राज्यस�7कारपरी4ाः) वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः ।लिच)ानां छात्राणां संख्या-

• शालाकापरी4ा• काव्यकण्ठपाठः• सूत्रकण्ठपाठः• ग्रन्थपङ्लिक्तपाठः• ने�्• स्ले�्• जी.आर्.ई• �ोफेल्• नागरिरकसे�ा• राज्यस�7कारपरी4ाः• के-वि�-एस्• )ेनालिलसदृशपरी4ाः• अन्त्या4री• संस्कृ)चलस्थिच्चत्रविनमा7णम्• �ाक्याथ7ः/शास्त्राथ7ः

सूत्रम्- राज्य-रा"-अन्)ारा"-स्)रीयासु उत्तीण7च्छात्राणां संख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म् = ------------------------------------------------------ x 100

आसु परी4ासु भागं गृही)�)ां छात्राणां समष्ट्रिष्टसंख्याप्रवि)�षu सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्

-------------------------5

अक्षिभलेखः - छात्राणां-पू�7च्छात्रसङ्घस्य दत्तांशविनष्ट्रि,ः उद्योजनीयः।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• )ेषां सहायकदत्तांशाः।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य/रा"/अन्)ारा"-स्)रीयासु परी4ासु

समुत्तीणा7नां छात्राणां संख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)


5.2.4

QlM

Details of the programme for the exchange/participation of students at national/international level for academic and cultural activities with other institutions (Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

12

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयेन राष्ट्रि"य-अन्)ाराष्ट्रि"यस्)रेषु शैक्षि4क-सांस्कृवि)कगवि)वि�,ीनां कृ)े छात्राणां वि�विनमयाय सञ्चालिल)स्य काय7क्रमस्य वि��रणम्

(वित्रश)शब्दैः (500) विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम ्(संस्कृ)म्/आंग्लम्)



Key Indicator - 5.3 Student Participation and Activities (20)प्र,ानसूचक: - 5.3 छात्रस् य प्रवि)भाविग)ा गवि)वि�,यश् च (20)

Metric No.


Weightage


5.3.1

QnM

Number of awards/medals for outstanding performance in sports/cultural activities at national/international level (award for a team event should be counted as one) during the last five years

5.3.1.1: Number of awards/medals for outstanding performance in sports/cultural activities at national/international level (award for a team event should be counted as one) year wise during the last five years

Year Number


Name of the award/ medal National/ International Sports/ Cultural

File Description (Upload) e-copies of award letters and certificates Any additional information Number of awards/medals for outstanding

performance in sports/cultural activities at national/international level during the last five year (Data Template)

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य-रा"-अन्)ारा"-स्)रीयासु क्रीNा-सांस्कृवि)क-चया7सु अत्युत्कृष्ट-काय7विनष्पादनम् अक्षिभल4् य पुरस्कारान् पदकाविन (गणस्य पुरस्कारः एकपुरस्कारत्�ेन गण्य)े) च प्राप्)�)ां छात्राणां संख्या- वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• पुरस्कारस्य/पदकस्य नाम• राष्ट्रि"यः/अन्)ाराष्ट्रि"यः• स्प,ा7)् मक:/सांस्कृवि)क:

अक्षिभलेखः - अनुमवि)पत्रं प्रमाणपत्राक्षिण च उद्योजयन्)ु।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अनुमवि)पत्राणां प्रमाणपत्राणां च �ैदु्य)प्रवि)लिलविपः। • अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु राज्य-रा"-अन्)ारा"-स्)रीयासु क्रीNा-

सांस्कृवि)क-चया7सु अत्युत्कृष्ट-योग्य)ाम् अक्षिभल4् य प्राप्)ानां पुरस्काराणां/पदकानां संख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)

5.3.2

Q1M

Presence of an active Student Council /Chatra-Parishat / Chatra-Mandal & representation of students on academic & administrative bodies/committees of the institution

Upload a description in not more than 500 words on Student Council activity and students’ role in academic & administrative bodies.


05

संस्थायाः प्राशासविनकशैक्षि4कसष्ट्रिमवि)षु छात्राणां प्रवि)विनष्ट्रि,त्�ं )था काय74मायाः छात्रपरिरषदः वि�द्यमान)ा।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।


5.3.3

QnM

Average number of sports and cultural activities / competitions organised at the institution level per year

5.3.3.1: Number of sports and cultural activities / competitions organised at the institution level year wise during the last five years

Year Number


Name of the activityFormula:

File Description Report of the event Upload any additional information Number of sports and cultural activities / competitions

organised per year (Data Template)

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः प्रवि)�षu संस्थायां विन�7र्षि)ं)ानां क्रीNा-सांस्कृवि)कगवि)वि�,ीनां/स्प,ा7नां संख्यायाः सा,ारणमानम्

५.३.३.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु विन�7र्षि)ं)ानां क्रीNा-सांस्कृवि)कगवि)वि�,ीनां/स्प,ा7नां �ार्षिषंकसंख्या

वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः-गवि)वि�,ीनां नामाविन।सूत्रम्-वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु विन�7र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां संख्या ----------------------------------------------------------

5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• प्रवि)�षu संस्थायां विन�7र्षि)ं)ानां क्रीNा-सांस्कृवि)कगवि)वि�,ीनां/स्प,ा7नां

संख्या (दत्तांशप्रारूपम्)


5.3.4

QlM

Does the university involve and encourage its students to publish materials like catalogues, wall magazines, university magazine, and other material? List the major publications/ materials brought out by the students during the last four academic sessions.


05

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयेन संग्रहसूचीनां, क्षिभक्षित्तपवित्रकाणां, वि�श्ववि�द्यालयपवित्रकाणां )टिद)रसामग्रीणां च प्रकाशनाय छात्राः समा�ेश्यन्)े प्रोत्साह्यन्)े? वि�ग) शैक्षि4क�ष7च)ुष्टये छातै्रः प्रकालिश)ानां प्रमुखप्रकाशनानां/सामग्रीणां च सूची दीय)ाम् ।(वित्रश)शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उद्योजनीयम्)(संस्कृ)म्/आंग्लम्)


Key Indicator - 5.4 Alumni Engagement (10)प्र,ानसूचकः 5.4 पू�7च्छात्राणां स�बन्धानु�)7नम्(10)

Metric No.



5.4.1

QlM

The Alumni Association/Chapters (registered and functional) contributes significantly to the development of the institution through financial and non financial means during the last five years

Upload a description of alumni association contributes to the institution in not more than 500 words File Description

Provide link for additional information Upload any additional information

04


गुणष्ट्रिमवि)ः पू�7च्छात्रसङ्घः (पञ्जीकृ)ः कायu कु�7न् च) वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु आर्शिथंकयोगदानेन अन्यैः उपायैश्च संस्थायाः उन्नत्यथu साथ7क)या प्रय)मानः वि�द्य)े।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।

5.4.2

QnM

Alumni contribution during the last five years (Amount in Rupees)Options:

A. ≥ 1.00 LakhsB. Rs. 75,000/- to 1.00 LakhsC. Rs. 50,000/- to Rs. 75,000/-D. Rs. 25,000/- to Rs. 50,000/-E. Less than Rs. 25,000/- Opt one

Data Requirement for last five years (year wise): (As per Data Template in Section B)

Name of the alumnus/ alumni association Quantum of contribution

File Description Upload any additional information Alumni association audited statements (Data

Template)

04


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु पू�7छात्रसङ्घेन प्रदत्तम् अंशदानम्-वि�कल्पः-

• 10 ल4म्• 5-10 ल4म्• 2-5 ल4म्• 50 सहस्र)ः 2 ल4पय7न्)म्• 50 सहस्र)ः न्यूनम्

अन्य)मं लिचनु)-वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां (प्रवि)�षu) दत्तांशः आ�श्यकः

• पू�7च् छात्रस्य/पू�7छात्रसङ्घस्य नाम• अंशदानस्य परिरमाणम्

अक्षिभलेखः- अंङ्केक्षि4)स्य �ार्षिषंकलेखापत्रस्य प्रवि)कृवि): - पू�7छात्रसंङ्घस्य अंङ्केक्षि4)लेखापत्रम्

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• पू�7छात्रसंङ्घस्य अंङ्केक्षि4)लेखापत्रम्

5.4.3

QnM

Number of Alumni Association /Chapters meetings held during the last five years

5.4.3.1: Number of Alumni Association /Chapters meetings held year wise during last the five years

Year Number


Number of alumni association meetings Dates of meetings

File Description (upload) Report of the event Upload any additional information Number of Alumni Association / Chapters meetings

conducted during the last five years (Data Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः पू�7छात्रसङ्घस्य वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु उप�ेशनानां संख्या-वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• पू�7छात्रसंघस्य उप�ेशनानां संख्या• उप�ेशनानां टिदनाङ्काः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।• पू�7छात्रसङ्घस्य वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु उप�ेशनानां संख्या



Criterion VI – Governance, Leadership and Management (100)षष्ठः विनकषः –प्रशासनम्, ने)ृत्�म्, प्रबन्धनं च

Key Indicator - 6.1 Institutional Visionand Leadership (10)प्र,ानः सूचकः-6.1 संस्थायाः भवि�ष्यदृष्ट्रिष्टः ने)ृत्�ञ्च । (10)

Metric No.



6.1.1

QlM

The governance of the institution is reflective of an effective leadership in tune with the vision and mission of the University

Upload the vision and mission statement of the institution in Sanskrit, and details on the nature of governance, perspective plans and participation of the teachers in the decision making bodies of the University

Provide information within a maximum of 500 words.


03

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालयस्य दृष्ट्रिष्टलक्ष्यानुसारेण प्र�)7मानस्य काय7द4स्य ने)ृत्�स्य प्रवि)फलनं संस्थायाः प्रशासने भ�वि)।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग संस्कृ)भाषायां विनबदं्ध भवि�ष्यदृष्ट्रिष्टपत्रं लक्ष्यपत्रञ्च उद्योजनीयम्। )था प्रशासनप्रणाली भवि�ष्ययोजनाः विनण0)ृविनकायेषु अध्यापकानां भागग्राविह)ावि�षये अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः।


6.1.2

QlM

The institution practices decentralization and participative management

Describe a case study showing decentralisation and participative management in the institution in practice within a maximum of 500 words


03

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्था सहभाविगप्रबन्धनव्य�स्थां वि�केन्द्रीकरणप्रविक्रयां च अनुसरवि)।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग वि�केन्द्रीकरण-भागग्राविह)ाप्रबन्धनवि�षये �ृत्ताध्ययनं पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवि)रिरक्ताः सूचनाः।

6.1.3QlM

Sanskrit-Version of vision, mission statement of the university, the Act, Statute, MoA and Rules, Regulations are available in institutional website

Sanskrit is adopted as medium in the process of administration/ management/ writing of notes on files/ official notification on notice board/ faculty information etc., in the University

Measures were taken to impart training to Non-teaching Staff in Spoken Sanskrit or/ Writing Sanskrit to develop process of administration/ writing of notes etc through Sanskrit. File Description

Sanskrit-Version of vision, mission statement documents on the website

Measures were taken to impart training documents on the website

Provide the weblink of the all documents Sanskrit version Provide link for additional information

04


गुणष्ट्रिमवि)ः वि�श्ववि�द्यालये लक्ष्यपत्रस्य भवि�ष्यदृष्ट्रिष्टपत्रस्य शासनस्य अध्यादेशानां अ�गाहनस्मृवि)पत्राणां विनयमानां विनद0शानाञ्च संस्कृ)रूपान्)रणम् उपलभ्य)े विकम् ?प्रशासने / प्रबन्धने/ सस्थिञ्चकानामुपरिर टि�प्पणीलेखने/ सूचनाफलकस्योपरिर काया7लयीयसूचनासु / लिश4कवि�षयकसूचनाप्रदाने अन्येषु काय0षु �ा माध्यमरूपेण संस्कृ)भाषा विकय)ा प्रमाणेन स्�ीकृ)ा ?

संस्कृ)े प्रशासनव्य�स्थावि�कासाय टि�पणीलेखनाय च भाविष)संस्कृ)े लेखनसंस्कृ)े च लिश4के)रकम7चारिरणां कृ)े लिश4णं दा)ुं के प्रयासाः स्�ीकृ)ाः ?

Key Indicator - 6.2 Strategy Development and Deployment (10)प्र,ानसूचकः 6.2 वि�कासाय रणनीवि)ः, काया7न्�यनं च(10)



6.2.1

QlM

Perspective/Strategic plan and deployment documents are available in the institution

Describe one activity successfully implemented based on the strategic plan within a maximum of 500 words

File Description Strategic Plan and deployment documents on the website Provide link for additional information Upload any additional information

02

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्थायां भवि�ष्यत्काय7सा,नप्रणाली-रणनीवि)योजना, विक्रयान्�यनस�बद्धाविन प्रमाणाविन �ा उपलभ्यन्)े

• काय7सा,नप्रणालीसंरचना•�यस्स�बम्बिन्धप्रलेखाः उपारोपणीयाः

अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चश)शब्दैः काय7सा,नप्रणाली विनद0ष्टव्या, पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

सफलकाया7न्�यवि�षयकं च वि��रणम्। अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवि)रिरक्ताः सूचनाः।


6.2.2

QlM

Organizational structure of the University including governing body, administrative setup, and functions of various bodies, service rules, procedures, recruitment, promotional policies as well as grievance redressal mechanism

Upload the organogram of the University.

02

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्थायाः स�7वि�,ाः प्रबन्धनव्य�स्थासंरचना यथा प्रबन्धनसष्ट्रिमवि)ः प्रशासनव्य�स्था, वि�वि�,सष्ट्रिम)ीनां काया7क्षिण, से�ाविनयमाः विनयुलिक्तपद्ध)यः पदोन्नवि)विनयमाः अक्षिभयोसमा,ानकाय7प्रणाल्यः च उपलभ्यन्)े।

ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग व्य�स्थासंरचनाविनदर्शिशंका उपारोपणीया।

6.2.3

QnM

Implementation of e-governance in areas of operation1. Planning and Development2. Administration3. Finance and Accounts4. Student Admission and Support5. Examination

Options:A. All 5 of the aboveB. Any 4 of the aboveC. Any 3 of the above Opt one D. Any 2 of the aboveE. ≤ 1 of the above

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)• Areas of e-governance

o Planning and Developmento Administrationo Finance and Accountso Student Admission and Supporto Examination

• Name of the Vendor with contact details• Year of implementation

File Description (Upload) ERP (Enterprise Resource Planning) Document Screen shots of user interfaces Any additional information Details of implementation of e-governance in areas of

operation Planning and Development, Administration etc (Data Template)

04


संख्याष्ट्रिमवि)ः विक्रयान्�यन4ेते्रषु �ैदु्य)प्रशासनस्य विनयोजनम्• योजनावि�कासश्च• प्रशासनम्• वि�तं्त लेखाश्च• छात्राणां प्र�ेशसाहाय्यं च • परी4ा

वि�कल्पाः -(क) उपयु7क्ताः स�0 पञ्च(ख) उपयु7के्तषु केचन चत्�ारः(ग) उपयु7के्तषु केचन त्रयः(घ) उपयु7के्तषु कौचन द्वौ(घ) उपयु7के्तषु कश्चन एकःए)ेषु कश्चन एकः वि�कल्पः देयः-अपेक्षि4)दत्तांशाः

• �ैदु्य)प्रशासनस्य 4ेत्राक्षिण योजनावि�कास: प्रशासनं च• वि�तं्त लेखाश्च छात्राणां प्र�ेशः साहाय्यं परी4ा च• वि�)रकस्य नाम (सम्पक7 वि��रणसविह)म्)• विनयोजनस्य �ष7म्

प्रपत्राक्षिण-उद्योजय)ु-

• उपक्रमसंसा,नयोजनाप्रपत्राक्षिण• प्रयोकु्तः अन्)ःपृष्ठाणां फलकलिचत्राक्षिण• शासीपरिरषदा/प्रबन्धसष्ट्रिमत्या/काय7परिरषदा अनुमोटिद)ं �ार्षिषंकं �ैदु्य)प्रशासन-

प्रवि)�ेदनम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• उपक्रमसंसा,नयोजनाप्रपत्राक्षिण• प्रयोकु्तः अन्)ःपृष्ठाणां फलकलिचत्राक्षिण• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• विक्रयान्�यन4ेते्रषु �ैदु्य)प्रशासनस्य विनयोजनस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)

6.2.4

QlM

Effectiveness of various bodies/cells/committees is evident through minutes of meetings and implementation of their resolutions

Describe one activity successfully implemented based on the Minutes of the meetings of various Bodies/ Cells and Committees within a maximum of 500 words File Description


02


गुणष्ट्रिमवि)ः वि�वि�,सष्ट्रिम)ीनां काय7वि��रणेभ्यः, विनण7यानां काया7न्�यनेन ज्ञाय)े य)् संस्थायाः वि�वि�,विनकायाः/ वि�भागाः / सष्ट्रिम)यः च परिरणाष्ट्रिम)या काय7)त्पराः सन्त्रिन्) इवि) ।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग वि�वि�,सष्ट्रिम)ीनां सङ्कल्पवि��रणाविन )ेषां काया7न्�यनं च आ,ारीकृत्य पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।


Key Indicator - 6.3 Faculty Empowerment Strategies (30) प्र,ानसूचकः 6.3 अध्यापकःानां सशक्तीकरणःाय रणनी)यः (30)

Metric No.



6.3.1

QlM

The institution has effective welfare measures for teaching and non-teaching staff

Upload list of the existing welfare measures for teaching and non-teaching staff within a maximum of 500 words File Description


06

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्था अध्यापकेभ्यः अध्यापके)रकम7चारिरभ्यः च प्रभावि�सं4ेमोपायानां च काय7क्रमाणां विन�7)7नं करोवि)। अध्यापकेभ्यः अध्यापके)रकम7चारिरभ्यः प्र�र्षि)ं)ानां कल्याणकारिरकाय7क्रमाणां वि�षये अष्ट्रि,काष्ट्रि,कम् वित्रश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्।


6.3.2

QnM

Average percentage of teachers provided with financial support to attend conferences / workshops and towards membership fee of professional bodies during the last five years

6.3.2.1: Number of teachers provided with financial support to attend conferences / workshops and towards membership fee of professional bodies year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of teacher Name of conference/ workshop attended for which financial support

provided Name of the professional body for which membership fee is provided

Formula:



File Description Upload any additional information Details of teachers provided with financial support to attend conferences,

workshops etc. during the last five years (Data Template)

06


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�ष0षु सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु सदस्य)ाशुल्कविनष्ट्रिमत्तञ्च आर्शिथंकसहाय)ाप्राप्)प्राध्यापकानां सामान्यं प्रवि)श)म्।६.३.२.१ वि�ग)पञ्च�ष0षु सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु सदस्य)ाशुल्कविनष्ट्रिमत्तञ्च आर्शिथंकसहाय)ाप्राप्)प्राध्यापकानां संख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-• प्राध्यापकस्य नाम • संगोष्ठ्याः काय7शालायाः नाम यत्र भागग्रहणाय आर्शिथकंं साहाय्यं प्रदत्तम्• व्या�साष्ट्रियकसंस्थानस्य नाम (यत्कृ)े सदस्य)ाशुल्कं प्रदत्तम्)

सूत्रम्-सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय, व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु सदस्य)ाशुल्कविनष्ट्रिमतं्त च आर्शिथकंसहाय)ाप्राप्)ानां प्राध्यापकानां सङ्ख्याप्रवि)�षu प्रवि)शम् - ----------------------------------- x 100 प्राध्यापकानां समग्रसंख्या

प्रवि)�षu प्रवि)श)म्सा,ारणं प्रवि)श)म् ------------------------ 5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)पञ्च�ष0षु सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु

सदस्य)ाशुल्कविनष्ट्रिमत्तञ्च आर्शिथंकसहाय)ाप्राप्)प्राध्यापकानां वि��रणम्।


6.3.3

QnM

Average number of professional development / administrative training programs organized by the university for teaching and non teaching staff during the last five years

6.3.3.1: Total number of professional development / administrative training Programmes organized by the Institution for teaching and non teaching staff year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Title of the professional development Programme organised for teaching

staff Title of the administrative training Programme organised for non-

teaching staff Dates (From-to)

Formula:

File Description (Upload) Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or

other relevant centres). Reports of Academic Staff College or similar centers Upload any additional information Details of professional development / administrative training

Programmes organized by the University for teaching and non teaching staff (Data Template)

06


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�ष0षु शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां व्या�साष्ट्रियक-वि�कासाथu प्राशासविनक-प्रलिश4णाथu वि�श्ववि�द्यालयेन समायोन्दिज)ाः काय7क्रमाः।

६.३.३.१. वि�ग)पञ्च�ष0षु शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां व्या�साष्ट्रियक-वि�कासाथu प्राशासविनक-प्रलिश4णाथu वि�श्ववि�द्यालयेन समायोन्दिज)ानां काय7क्रमाणां समष्ट्रिष्टसंख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णाम् अपेक्षि4)ो दत्तांशः-• शै4क्षिणककम7चारिरणां व्या�साष्ट्रियकवि�कासाथ7म् आयोन्दिज)काय7क्रमस्य शीष7कम्।• अशै4क्षिणककम7चारिरणां प्राशासविनकप्रलिश4णकाय7क्रमस्य शीष7कम्।

वि)लिथः (--------------)ः---------पय7न्)म्)सूत्रम्- शै4क्षिणक-अशै4क्षिणककम7चारिरणां कृ)े आयोन्दिज)स्य व्या�साष्ट्रियकवि�कासकाय7क्रमस्य प्राशासविनकप्रलिश4णकाय7क्रमस्य सङ्ख्या -------------------------------------------------------------------------- 5प्रपत्राक्षिण- संस्कृ)भाषायाम्/ आङ्ग्लभाषायां शैक्षि4काशै4क्षिणक-कम7चारिरणां कृ)े प्रदत्तप्रलिश4ण-प्रवि)�ेदनाविन।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• मान�संसा,नवि�कासकेन्दे्रभ्यः (वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अकादष्ट्रिमक स्�ाफ-

महावि�द्यालयेभ्यः अथ�ा )दन्यसदृशकेन्दे्रभ्यः) प्राप्)प्रमाणपत्राक्षिण/प्रवि)�ेदनाविन।• शै4क्षिणकमहावि�द्यालयानां प्रवि)�ेदनम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां व्या�साष्ट्रियक-वि�कासाथu प्राशासविनक-प्रलिश4णाथu

वि�श्ववि�द्यालयेन समायोन्दिज)ानां काय7क्रमाणां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)


6.3.4

QnM

Average percentage of teachers attending professional development programs, viz., Orientation Program, Refresher Course, Short Term Course, Faculty Development Programs during the last five years

6.3.4.1: Total number of teachers attending professional development Programmes, viz., Orientation Programme, Refresher Course, Short Term Course, Faculty Development Programmes year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Number of teachers Title of the Programme Duration (From -to)

Formula:


Average percentage = File Description

IQAC report summary Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or

other relevant centers). Upload any additional information Details of teachers attending professional development Programmes

during the last five years (Data Template)

06


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)पञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-प्राध्यापक-वि�कासकाय7क्रमाटिद-व्या�साष्ट्रियक-वि�कासकाय7क्रमेषु भागग्राविहणां प्राध्यापकानां सामान्यं प्रवि)श)म् ।वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः-

६.३.४.१. वि�ग)पञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-प्राध्यापक-वि�कासकाय7क्रमाटिद-व्या�साष्ट्रियक-वि�कासकाय7क्रमेषु भागग्राविहणां प्राध्यापकानां समष्ट्रिष्टसंख्या।• प्राध्यापकानां संख्या• काय7क्रमस्य शीष7कम्• अ�ष्ट्रि,ः (---------------)ः---------पय7न्)म्)

सूत्रम्- उपयु7क्तकाय7क्रमेषु भागग्राविहणां प्राध्यापकानां सङ्ख्याप्रवि)�षu प्रवि)श)म् - -------------------------------------------------------- x 100प्राध्यापकानां समग्रसङ्ख्यासामान्यं प्रवि)श)म् - प्रवि)�षu प्रवि)श)म् ------------------------ 5प्रपत्राक्षिण -

• मान�संसा,नवि�कासकेन्दे्रभ्यः (वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अकादष्ट्रिमक स्�ाफ-महावि�द्यालयेभ्यः अथ�ा )दन्यसदृशकेन्दे्रभ्यः) प्राप्)प्रमाणपत्राणां/प्रवि)�ेदनानां प्रवि)लिलपयः

• आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रकोष्ठस्य, वि�श्ववि�द्यालयस्य च �ार्षिषंकप्रवि)�ेदनाविन।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रकोष्ठस्य, वि�श्ववि�द्यालयस्य च �ार्षिषंकप्रवि)�ेदनाविन।• मान�संसा,नवि�कासकेन्दे्रभ्यः (वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अकादष्ट्रिमक स्�ाफ-

महावि�द्यालयेभ्यः अथ�ा )दन्यसदृशकेन्दे्रभ्यः) प्राप्)प्रमाणपत्राक्षिण/प्रवि)�ेदनाविन।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)पञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-

प्राध्यापक-वि�कासकाय7क्रमाटिद-व्या�साष्ट्रियक-वि�कासकाय7क्रमेषु भागग्राविहणां प्राध्यापकानां वि��रणम्।

6.3.5

QlM

Institution has Performance Appraisal System for teaching and non-teaching staff Describe the functioning status of the Performance Appraisal System for teaching and non-teaching staff within maximum of 500 words


06


गुणष्ट्रिमवि)ः संस्थायां शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां काय7विनष्पादनज्ञापनप्रणाली �)7)े। शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां काय7विनष्पादनज्ञापनप्रणालीवि�षये वित्रश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।


Key Indicator – 6.4 Financial Management and Resource Mobilization (20)प्र,ानसूचकः 6.4 वि�त्तीयप्रबन्धनं संसा,नसंग्रहश्च (20)

Metric No.



6.4.1

QlM

Institution conducts internal and external financial audits regularlyUpload an enumeration on the various internal and external financial audits carried out during last five years with the mechanism for settling audit objections within a maximum of 500 words File Description


10

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्था विनयष्ट्रिम)म् आन्)रं बाहं्य च वि�त्तलेखाङ्के4णं करोवि)।वि�ग)पञ्चसु �ष0षु वि�त्तलेखाङ्के4णवि�षये, वि�त्तलेखाङ्के4णापक्षित्तसमा,ानाय कृ)ानां )न्त्राणां च वि�षये वि��रणम् उद्योजनीयम्

6.4.2

QnM

Funds / Grants received from non-government bodies, individuals, philanthropers during the last five years (not covered in Criterion III) (INR in Lakhs)

6.4.2.1: Total Grants received from non-government bodies, individuals, philanthropers year wise during the last five years (INR in Lakhs)

Year INR in Lakhs

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of the non government funding agencies/ individuals Funds/ Grants received

File Description (Upload) Annual statements of accounts Any additional information Details of Funds / Grants received from non-government bodies


05


संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारीये)रविनकायेभ्यः व्यलिक्तभ्यः दा)ृभ्यः प्राप्)म् आर्शिथंकं साहाय्यम् अनुदानं �ा (यन्दिद्ध )ृ)ीयविनकषे न विनर्दिदंष्टम्) (रूप्यकेषु)-वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः

• स�7कारीये)राक्षिभकरणानां व्यक्तीनां �ा नामाविन• प्राप्)म् आर्शिथकंं साहाय्यम् अनुदानं �ा भागग्राविहणां संख्या

अक्षिभलेखः�ार्षिषंकं लेखापत्रम्पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अंङ्केक्षि4)स्य �ार्षिषंकलेखापत्रस्य प्रवि)कृवि): • अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु स�7कारीये)रविनकायेभ्यः व्यलिक्तभ्यः दा)ृभ्यः प्राप्)स्य

आर्शिथंकसाहाय्यस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)

6.4.3

QlM

Institutional strategies for mobilisation of funds and the optimal utilisation of resourcesUpload the resource mobilisation policy and procedures of the University

05

गुणष्ट्रिमवि)ः वि�वि�,संसा,नानां स�ा7ष्ट्रि,कसमुपयोगाथu वि�त्तरालिशसङ्ग्रहणाथu च संस्थायाः काय7सा,नप्रणाली।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग वि��रणम् उद्योजनीयम्

Key Indicator - 6.5 Internal Quality Assurance System (30)प्र,ानसूचकः-6.5 आन्)रिरक-गुण�त्ता-प्रत्यायनव्य�स्था ।(30)

Metric No.

Weightage

6.5.1

QlM

Internal Quality Assurance Cell (IQAC) has contributed significantly for institutionalizing the quality assurance strategies and processes

Describe two practices institutionalized as a result of IQAC initiatives within a maximum of 500 words


08


गुणष्ट्रिमवि)ः गुण�त्तायाः संस्थापनाथu सं�,7नाथu च संस्थायाः आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनकेन्दं्र वि�शेष)ः योगदानं करोवि) ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग गुण�त्तासं�7,नस�बम्बिन्ध स�¤त्तमम् उदाहरणद्वयम् उद्योजनीयम्।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)


6.5.2

QlM

The institution reviews its teaching learning process, structures & methodologies of operations and learning outcomes at periodic intervals through IQAC set up as per norms

Describe any two examples of institutional reviews and implementation of teaching learning reforms facilitated by the IQAC within a maximum of 500 words


08

गुणष्ट्रिमवि)ः आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनकेन्द्रःेण विन,ा7रिर)विनयमानुरूपं संस्था मध्ये मध्ये अध्यापनाष्ट्रि,गमप्रविक्रयायाः )त्र उपयुज्यमानायाः पद्ध)ेः संघ�नस्य प्रलिश4णपरिरमाणस्य च समी4ां करोवि)।प्रसङे्गऽस्मिस्मन् आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनकेन्द्रद्वारा अध्यापनाष्ट्रि,गमप्रविक्रयायाः समी4णं काया7न्�यनं चाष्ट्रि,कृत्य स�¤त्तमम् उदाहरणद्वयम् उद्योजनीयम्।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)



6.5.3

QnM

Average number of quality initiatives by IQAC for promoting quality culture per year 6.5.3.1: Number of quality initiatives by IQAC for promoting quality year-wise for the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of quality initiative by IQAC Duration (From _to_) Number of participants

File Description Upload any additional information IQAC link Number of quality initiatives by IQAC per year for promoting

quality culture (Data Template)

03


प्रवि)�ष7म् आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रकोष्ठःेन गुण�त्तासंस्कृवि)वि�कासाथ7मायोन्दिज)ानां गुण�त्तोपक्रमाणां सा,ारणं प्रवि)श)म्।

६.५.३.१. प्रवि)�ष7म् आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रकोष्ठःेन गुण�त्तासंस्कृवि)वि�कासाथ7मायोन्दिज)ानां गुण�त्तोपक्रमाणां संख्या।

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः• आ-गु-प्र-प्र-द्वारा आयोन्दिज)गुण�त्तोपक्रमस्य नाम• अ�ष्ट्रि,ः ( --------------------) ----------पय7न्)म्)• भागग्राविहणां सङ्ख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• आ-गु-प्र-प्र-द्वारा आयोन्दिज)गुण�त्तोपक्रमस्य सन्धानम्।• आन्)रिरकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रकोष्ठःेन गुण�त्तासंस्कृवि)वि�कासाथ7मायोन्दिज)ानां

गुण�त्तोपक्रमाणां संख्या।


6.5.4

QnM

Quality assurance initiatives of the institution include:

1. Regular meeting of Internal Quality Assurance Cell (IQAC); 2. Timely submission of Annual Quality Assurance Report (AQAR) to NAAC;

Feedback collected, analysed and used for improvements3. Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up action4. Participation in NIRF5. UGC Recognition for any other Academic Excellence Options:A. Any 4 of the above B. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt one D. Any 1 of the aboveE. None of the above

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B)Quality initiatives

AQARs prepared/ submitted Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up

action Participation in NIRF

File Description Paste web link of Annual reports of University Upload e-copies of the accreditations and certifications Upload any additional information Upload details of Quality assurance initiatives of the institution

(Data Template)

06



संस्थानस्य गुण�त्ताप्रत्यायनोपक्रमेषु अन्)भा7वि�)ाः सन्त्रिन्) -

क. आ-गु-प्र- प्रकोष्ठस्य विनयष्ट्रिम)मुप�ेशनम्, रामूप्रपरिरषदे समयेन आ-गु-प्र- प्रकोष्ठस्य प्रवि)�ेदनसमप7णम्, प्रगत्यथu प्रवि)पुषे्टः सङ्ग्रहणं वि�¡ेषणं प्रयोगश्च।

• शैक्षि4कं प्राशासविनकं लेखापत्रम्, अनुग)विक्रयाणामुपक्रमणम्।• राष्ट्रि"यसांस्थाविनकश्रेक्षिणकरूपरेखायां भागग्रहणम्।• राष्ट्रि"यमानकसङ्घ�नस्य प्रमाणपत्रम्/कस्याविप शैक्षि4कोत्कषा7थu वि�-अ-

आयोगस्य मान्य)ा।• विकमप्यन्यद ्गुण�त्तालेखापत्रम्।

वि�कल्पाः-(अ) उपयु7के्तषु केचन चत्�ारः(आ) उपयु7के्तषु केचन त्रयः(इ) उपयु7के्तषु कौचन द्वौ(ई) उपयु7के्तषु कश्चन एकः(उ) उपयु7के्तषु न कोऽविप

वि�ग)पञ्च�षा7णामपेक्षि4)ो दत्तांशः -गुण�त्तोपक्रमाः

• �ार्षिषंकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रवि)�ेदनं सज्जीकृ)म्/समर्षिपं)म्।• शैक्षि4कं प्राशासविनकं च लेखापत्रम् अनुग)विक्रयाणामुपक्रमणं च।• राष्ट्रि"यसांस्थाविनकश्रेक्षिणकरूपरेखायां भागग्रहणम्।• राष्ट्रि"यमानकसङ्घ�नस्य प्रमाणपत्रम्। कस्याविप शैक्षि4कोत्कषा7थu वि�-अ-

आयोगस्य मान्य)ा।• प्राप्)मन्य)् प्रमाणपत्रम्।

प्रपत्रम्-• वि�श्ववि�द्यालयस्य �ार्षिषंकं प्रवि)�ेदनम्।• आ-गु-प्रकोष्ठस्य �ार्षिषंकगुण�त्ताप्रत्यायनप्रवि)�ेदनम्।• प्रत्यायनानां, प्रमाणपत्राणां च उद्योजनम्।

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• वि�श्ववि�द्यालयस्य �ार्षिषंकं प्रवि)�ेदनम्।• प्रत्यायनानां, प्रमाणपत्राणां च उद्योजनम्।• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• संस्थायाः गुण�त्तोपक्रमाणां वि��रणम्।

6.5.5

QlM

Incremental improvements made during the preceding five years (in case of first cycle)Post accreditation quality initiatives (second and subsequent cycles)

Description of quality enhancement initiatives in the academic and administrative domains successfully implemented during the last five years

05


गुणष्ट्रिमवि)ः ग)ेषु पञ्च�ष0षु सम्पाटिद)ाः क्रमवि�कासाः (प्रथमचके्र) प्रत्यायनोत्तरं कृ)ाः गुणोपक्रमाः (विद्व)ीयाटिदचके्रषु)

शै4क्षिणक-प्राशासविनक4ेत्रस्य गुणाक्षिभ�,7ने वि�ग)पञ्च�ष0षु कृ)ाः सफलप्रयत्नाः।


CriterionVII–Institutional Values and Best Practices (100)विनकषः 7 सांस्थाविनकमूल्याविन स�¤त्तमाः व्य�हाराश्च Key Indicator - 7.1 Institutional Values and

Social Responsibilities (50)प्र,ानसूचकः 7.1 सांस्थाविनकमूल्याविन सामान्दिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन च (50)



7.1.1 Gender Equity (10)

स्त्रीपंु-सम)ा (10)

QnM Number of gender equity promotion programs organized by the institution during the last five years

7.1.1.1: Number of gender equity promotion Programmes organized by the institution year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Title of the Programme Duration (From-to) Number of participants

File Description (Upload) Report of the event Upload any additional information List of gender equity promotion Programmes organized by the

institution (Data Template)

05

संख्याष्ट्रिमवि)ः वि�ग)ेषु पञ्च�ष0षु संस्थया स्त्रीपंु-सम)ायाः प्रोन्नयनाय विन�7र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां संख्या।वि�ग)ानां पञ्च�षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः।

• काय7क्रमस्य शीष7कम्।• अ�ष्ट्रि,ः (टिदनाङ्क)ः ------------- पय7न्)म्)• प्रवि)भाविगनां संख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• संस्थया स्त्रीपंु-सम)ायाः प्रोन्नयनाय विन�7र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां सूची। (दत्तांशप्रारूपम्)


7.1.2QlM

Institution shows gender sensitivity in providing facilities such as: a) Safety and Security b) Counsellingc) Common Room

Upload a description of gender equity initiatives undertaken by the University on the specified areas in not more than 500 words

05

गुणष्ट्रिमवि)ः संस्था अ,ोलिलखिख)सौवि�ध्याविन प्रदाय स्त्रीपंु-सं�ेदनशील)ां व्य�स्थापयवि)।• विनरुपद्र�)ा सुर4ा च।• परामश7ःः।• सा,ारणी कक्ष्याप्रसङे्गऽस्मिस्मन् वि�श्ववि�द्यालयेन स्त्रीपंुसम)ाप्रोन्नयनोपक्रमप्रयत्नान् आक्षिश्रत्य पञ्चश)शब्दैः विक्रयमाणस्य प्रयत्नस्य वि��रणम् उपारोपणीयम्।


Environmental Consciousness and Sustainability (10)

पया7�रणवि�षष्ट्रियणी चे)ना स्थिस्थर)ा च (10)

7.1.3QnM

Alternate Energy initiatives such as:1. Percentage of power requirement of the university met by the renewable

energy sources (current year data)7.1.3.1: Annual power requirement met by renewable energy sources (in KWH)7.1.3.2 : Annual power requirement of the institution (in KWH)

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Power requirement met by renewable energy sources Total power requirement

Formula:

File Description Upload any additional information Upload details of power requirement of the university met by

renewable energy sources (Data Template)

01


संख्याष्ट्रिमवि)ः �ैकस्थिल्पकस्य ऊज7सः उपक्रमाः यथा- • पुनन�¦करणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रो)ोभ्यः उपकस्थिल्प)ानाम् ऊज7स आ�श्यक)ानां

प्रवि)श)म्-

७.१.३.१. पुनन�¦करणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रो)ोभ्यः उपकस्थिल्प)ानाम् ऊज7सः �ार्षिषंकी आ�श्यक)ा।७.१.३.२.संस्थायाः ऊज7सः �ार्षिषंकी अपे4ा।दत्तांशः आ�श्यकः

• पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रो)ोभ्यः उपकस्थिल्प)ाः ऊज7सः आ�श्यक)ाः• ऊज7स आ�श्यक)ानां समष्ट्रिष्टः

सूत्रम्-पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः स्रो)ोभ्यः उपकस्थिल्प)ाः ऊज7सः आ�श्यक)ाः-------------------------------------------------------------------- x100

ऊज7स आ�श्यक)ानां समष्ट्रिष्टः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• पुनन�¦करणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रो)ोभ्यः उपकस्थिल्प)ानाम् ऊज7स आ�श्यक)ानां


7.1.4QnM

Percentage of lighting power requirements met through LED bulbs (current year data)

7.1.4.1: Annual lighting power requirement met through LED bulbs (in KWH)7.1.4.2 : Annual lighting power requirement (in KWH)

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

Lighting power requirement met through LED bulbs Total lighting power requirements

Formula:

File Description Upload any additional information Upload details of lighting power requirements met through LED

bulbs (Data Template)

01


संख्याष्ट्रिमवि)ः 2- एल्-ई-Nी- प्रकाशकेन उपकस्थिल्प)स्य प्रकाशकृ)ः आ�श्यक)ायाः प्रवि)श)म्दत्तांशस्य आ�श्यक)ा

• एल्-ई-Nी- प्रकाशकेन उपकस्थिल्प)स् य प्रकाशकृ)ः आ�श्यक)ा• प्रकाशाय ऊज7स आ�श्यक)ायाः समष्ट्रिष्टः

सूत्रम्-एल्-ई-Nी- प्रकाशकानाम् उपकस्थिल्प)स्य प्रकाशकृ)ः आ�श्यक)ा--------------------------------------------------------------- x

100 प्रकाशाय ऊज7स आ�श्यक)ायाः समष्ट्रिष्टः

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• एल्-ई-Nी- प्रकाशकेन उपकस्थिल्प)स्य प्रकाशकृ)ः आ�श्यक)ायाः वि��रणम्।


7.1.5QlM

Waste Management steps including: Solid waste management Liquid waste management E-waste management

Describe efforts towards waste management on campus within a maximum of 500 words each


02

गुणष्ट्रिमवि)ः त्याज्य�स्)ुप्रबन्धनप्रविक्रया यथा घनत्याज्य�स्)ुप्रबन्धनम् )रलत्याज्य�स्)ुप्रबन्धनम् �ैदु्य)त्याज्य�स्)ुप्रबन्धनम्

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् परिरसरे �ज्य7�स्)ुप्रबन्धनप्रविक्रयाम् आक्षिश्रत्य विद्वश)शब्दैः विक्रयमाणस्य प्रयत्नस्य वि��रणम् उद्योजनीयम् ।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

अवि)रिरक्ताः सूचनाः अवि)रिरक्तसूचनानां सन्धानम्।

7.1.6

QlM

Rain water harvesting structures and utilization in the campus

Describe efforts towards rain water harvesting on the campus within a maximum of 500 words


02


गुणष्ट्रिमवि)ः �षा7जलसङ्ग्रहणं, परिरसरे �षा7जलोपयोगः चए)स्मिस्मन् प्रसंगे परिरसरे �षा7जलसङ्ग्रहणप्रविक्रयाम् आक्षिश्रत्य विक्रयमाणः प्रयत्नः विद्वश)शब्दैः वि��ृत्य वि�लिलख्य उद्योजनीयः ।


7.1.7

QlM

Green Practices Students, staff using

a) Bicyclesb) Public Transportc) Pedestrian Friendly Roads

Plastic free campus Paperless office Green landscaping with trees and plants

Describe efforts towards green practices on the campus within a maximum of 500 words File Description

Upload any additional information Provide link for additional information

02

गुणष्ट्रिमवि)ः हरिरत्क्रान्त्रिन्)ः• छात्रः कम7चारिरणः च प्रयुञ्जन्त्रिन्)।

A. विद्वचक्रयानम्B. सा�7जविनकपरिर�हनम्C. पादयात्र्यनुकूलमागा7न्

• प्लान्त्रिस्�क्मुक्तपरिरसरः• कग7जपत्ररविह)-काया7लयः• �ृ4ैः सस्यैश्च हरिर)ः परिरसरः

ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग परिरसरे हरिर)ीकरणप्रयोगम् आक्षिश्रत्य विक्रयमाणः प्रयत्नः विद्वश)शब्दैः वि�लिलख्य उपारोपणीयः।पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)



7.1.8

QnM

Average percentage expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component during the last five years7.1.8.1: Total expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component year wise during the last five years (INR in lakhs)

Year INR in lakhs

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Expenditure on green initiatives and waste management excluding

salary component Annual expenditure excluding salary component of the institution

Formula:



Any additional information Green audit report Details of expenditure on green initiatives and waste management


02


संख्याष्ट्रिमवि)ः 6- वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नं वि�हाय हरिर)परिर�ेशोपक्रमे, अ�स्करप्रबन्धने च कृ)स्य व्ययस्य प्रवि)श))ायाः सा,ारणमानम्-

७.१.८.१. वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु �े)नं वि�हाय हरिर)परिर�ेशोपक्रमे, अ�स्करप्रबन्धने च आहत्य कृ)ः व्ययः (ल4शः)

दत्तांशस्य आ�श्यक)ाः• �े)नाद ्ऋ)े हरिर)ोपक्रमे अ�स्करप्रबन्धने च व्ययः• �े)नस�बम्बिन्ध�् ययाद ्ऋ)े, संस्थाया �ार्षिषंकः �् ययः

सूत्रम्-�े)नाद ्ऋ)े, हरिर)ोपक्रमे अ�करप्रबन्धने च व्ययः

प्रवि)�षu प्रवि)श)म्= ---------------------------------------------------- x 100�े)नस�बम्बिन्ध�् ययाद ्ऋ)े, संस्थाया �ार्षिषंकः �् ययः

प्रवि)श)ं सा,ारणमानम् = प्रवि)�षu प्रवि)श)म्-------------------------

5

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• हरिर)ोपक्रमस्य अङ्के4णप्रवि)�ेदनम्।• वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु हरिर)परिर�ेशोपक्रमे, अ�स्करप्रबन्धने च कृ)स्य व्ययस्य



7.1.9

QnM

Differently abled (Divyangjan) Friendliness Resources available in the institution 1) Physical facilities2) Provision for lift3) Ramp / Rails4) Braille Software/facilities5) Rest Rooms6) Scribes for examination7) Special skill development for differently abled students8) Any other similar facility (Specify)

Options:A. 7 and more of the aboveB. At least 6 of the aboveC. At least 4 of the above Opt one D. At least 2 of the aboveE. None of the above

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Physical facilities Provision for lift Ramp/ Rails Braille Software/ Facilities Rest Rooms Scribes for examination Special skill development for differently abled students Any other similar facility

File Description Upload any additional information Link to photos and videos of facilities for divyangjan Upload resources available in the institution for Divyangjan (Data

Template)

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः संस्थायाम् अन्यथाशक्तजने (टिदव्याङ्गजने) साहाय्यकारिर-सा,नसम्पदाम् उपलस्मिब्धः-• भौवि)कसौवि�ध्याविन• उत्तोलनफलकस्य व्य�स्था• सम)लगमनी/ हस्)ाल�बदण्Nाः • अन्धसहकृवि)यन्तं्र/सुवि�,ाः• वि�श्रमप्रकोष्ठः• परी4ायां पया7येण लेखकः• अन्यथाशक्तच् छात्राणां वि�लिशष्टस्य कौशलस्य वि�कासः• अन्याविन समरूपाः सुवि�,ाः (नामसविह)ो विनद0श:)

वि�कल्पाः• उपयु7के्तषु सप्), ))ोऽष्ट्रि,काविन �ा• उपयु7के्तषु ष�्• उपयु7के्तषु चत्�ारिर• उपयु7के्तषु द्वयम्• उपयु7के्तषु न विकमविप

अक्षिभलेखः- लिचत्राक्षिण दृश्याविन च

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• संस्थायाम् अन्यथाशक्तजने (टिदव्याङ्गजने) साहाय्यकारिर-सा,नसम्पदाम्

उपलस्मिब्धसूचकं सन्धानम्। (दत्तांशप्रारूपम्)

Inclusion and Situatedness (10)

समायोगः संस्थिस्थवि)मत्त्�म् (10)

7.1.10 QnM

Number of specific initiatives to address locational advantages and disadvantages during the last five years

7.1.10.1: Number of specific initiatives to address locational advantages and disadvantages year wise during the last five years

YearNumber

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)➢ Number of initiatives to address locational advantages and disadvantages

File Description Upload any additional information Number of Specific initiatives to address locational advantages and

disadvantages (Data Template)

05


संख्याष्ट्रिमवि)ः • वि�ग)ेषु पञ्चषु �ष0षु, स्थानीयाविन आनुकूल्याविन प्रावि)कूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षि)ं)ानाम् उपक्रमाणां संख्या

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः ➢ स्थाविनकाविन आनुकूल्याविन प्रावि)कूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षि)ं)ानाम् उपक्रमाणां

संख्यापस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)

• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• स्थानीयाविन आनुकूल्याविन प्रावि)कूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षि)ं)ानाम् उपक्रमाणां

संख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)

7.1.11 QnM

Number of initiatives taken to engage with and contribute to local community during the last five years(Not addressed elsewhere)

7.1.11.1: Number of initiatives taken to engage with and contribute to local community during year wise during the last five years

YearNumber

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)➢ Number of initiatives taken to engage with and contribute to local

communityFile Description

Upload any additional information Upload the report of the event Details of initiatives taken to engage with local community during

the last five years (Data Template)

05

वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�)7ष्ट्रिय)ंु, योगदानं क)ुu च उपक्रान्)ानाम् उपक्रमाणां संख्या

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकः➢ स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�)7ष्ट्रिय)ंु योगदानाय च कृ)ानाम् उपक्रमाणां संख्या

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• काय7क्रमस्य प्रवि)�ेदनम्।• ग)ेषु पञ्च�ष0षु स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�)7ष्ट्रिय)ंु योगदानाय च कृ)ानाम्

उपक्रमाणां वि��रणम्।

Human Values and Professional Ethics (10)

मानवि�कमूल्याविन �ृक्षित्तनीवि)श्च (10)


7.1.12 QnM

Code of Conduct Handbook exists for students, teachers, governing body, administration including Vice Chancellor / Director / Principal /Officials and support staff

(Yes/No)File Description

Upload any additional information URL to Handbook on code of conduct for students and teachers ,

manuals and brochures on human values and professional ethics

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः • कुलपवि)-विनदेशक-प्राचाय7-अष्ट्रि,कारिरप्रभृ)ीनां प्रशासनाष्ट्रि,कारिरणां सह-काय7क)ृ7गणानां, छात्राणाम् अध्यापकानां, शालिसपरिरषष्ट्रिन्नकायानां च माग7दश7नाय नीवि)विनयमा�लीयु)ा करदीविपका �)7)े।

अस्मिस्)/नास्मिस्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• छात्राणाम् अध्यापकानां, शालिसपरिरषष्ट्रिन्नकायानां च माग7दश7नाय नीवि)विनयमा�लीयु)ायाः

करदीविपकायाः सन्धानम्।

7.1.13 QnM

Display of core values in the institution and on its website (Yes/No)

File Description Upload any additional information Provide URL of website that displays core values

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः • संस्थायां, संस्थायाः जालपु�े प्र,ानमूल्यानां प्रकाशनम् अस्मिस्)/नःास्मिस्)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• जालपु�स्य सन्धानं यत्र प्र,ानमूल्यानां प्रकाशनं वि�द्य)े।

7.1.14 QnM

The institution plans and organizes appropriate activities to increase consciousness about national identities and symbols; Fundamental Duties and Rights of Indian citizens and other constitutional obligations


Upload any additional information Details of activities organized to increase consciousness about national

identities and symbols (Data Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः • राष्ट्रि"यैकात्मक)ायाः/नागरिरकाणां राष्ट्रि"यप्र)ीकानां, मूलक)7व्याष्ट्रि,कारयोः, अन्येषां सं�ै,ाविनकोत्तर-दाष्ट्रियत्�ानां वि�षये सं�ेदनां जागरष्ट्रिय)ुं संस्था योजनाम् आरचयवि), काय7क्रमान् च विन�7)7यवि)।

विन�7)7यवि)/न विन�7)7यवि)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• राष्ट्रि"यैकात्मक)ायाः/नागरिरकाणां राष्ट्रि"यप्र)ीकानां, मूलक)7व्याष्ट्रि,कारयोः, अन्येषां

सं�ै,ाविनकोत्तर-दाष्ट्रियत्�ानां वि�षये सं�ेदनां जागरष्ट्रिय)ुं विक्रयमाणानां योजनानां वि��रणम् (दत्तांशप्रारूपम्)

7.1.15 QnM

The institution offers a course on Human Values and professional ethics on the basis of Vedic and Sanskrit literature.


Upload any additional information Provide link to Courses on Human Values and professional ethics on

Institutional website

02

संख्याष्ट्रिमवि)ः संस्था मानवि�कमूल्याविन �ृक्षित्तनीति)ं चाष्ट्रि,कृत्य पाठ्यक्रमं प्र�)7यवि)।

प्र�)7यवि)/न प्र�)7यवि)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• मानवि�कमूल्याविन �ृक्षित्तनीति)ं चाष्ट्रि,कृत्य प्र�)7मानानां पाठ्यक्रमाणां सन्धानम्।

7.1.16 QnM

The institutional functioning is as per professional code of prescribed / suggested by statutory bodies / regulatory authorities for different professions. (Yes/No)

File Description Upload any additional information Provide URL of supporting documents to prove institution functions as

per professional code

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः • वि�ष्ट्रि,�ृक्षित्तप्राष्ट्रि,काराणां परिरविनयमानुसारेण / �ै,ाविनकविनकायसंस्)ुवि)/विनद0शानुसारेण संस्था कायu विन�7)7यवि)। (आम्/न)

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• वि�ष्ट्रि,�ृक्षित्तप्राष्ट्रि,काराणां परिरविनयमानुसारेण / �ै,ाविनकविनकायसंस्)ुवि)/विनद0शानुसारेण

संस्था कायu विन�7)7य)ीत्युपस्थापष्ट्रिय)ंु सहायकाक्षिभलेखानां सन्धानम्।

7.1.17 QnM

Number of activities conducted for promotion of universal values (Truth, Righteous conduct, Love, Non-Violence and peace); national values, human values, national integration, communal harmony and social cohesion on the basis of Vedic and Sanskrit literature as well as for observance of fundamental duties during the last five years 7.1.17.1: Number of activities conducted for promotion of universal values (Truth, Righteous conduct, Love, Non-Violence and peace); national values, human values, national integration, communal harmony and social cohesion as well as for observance of fundamental duties year wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Title of the Programme/Activity Duration (From-to) Number of participants

Documents: Upload the following documents University code of conduct for students University code of conduct for teachers Handbooks, manuals and brochures on human values and

professional ethics. Report on the student attributes facilitated by the University

File Description Upload any additional information List of activities conducted for promotion of universal value (Data

Template)

02


संख्याष्ट्रिमवि)ः • वि�ग)ेषु पञ्चसु �ष0षु, सा�7देलिशकमूल्यानां (सत्यं, चारिरत्र्यम्, आज7�म्, अतिहंसा, शान्त्रिन्)श्च) राष्ट्रि"यमूल्यानां, मानवि�कमूल्यानां, राष्ट्रि"यैक)ायाः, नानासमुदायसहभा�स्य, सामान्दिजक-समरस)ायाः, मूलक)7व्यानामनुपालनस्य च प्रोत्साहनाय प्र�र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां संख्या

वि�ग)ानां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशः आ�श्यकःo काय7क्रमस्य/गवि)वि�,ेः शीष7कम्o अ�ष्ट्रि,ः (टिदनांकः --)ः--------- पय7न्)म्)o सहभाविगनां संख्या

अक्षिभलेखः- अ,ोलिलखिख)ान् अक्षिभलेखान् उद्योजय)ु o छात्राणां कृ)े वि�श् �वि�द्यालयस्य नीवि)विनद0शक)त्त्�ाविन o अध्यापकानां कृ)े वि�श् �वि�द्यालयस्य नीवि)विनद0शक)त्त्�ाविनo मानवि�कमूल्याविन, �ृक्षित्तनीति)ं च अष्ट्रि,कृत्य प्रकालिश)ाः करदीविपका, टिदग्दर्शिशंका,

परिरपवित्रका चo वि�श्ववि�द्यालयेन अङ्गीकृ)ं प्रवि)�ेदनम् छात्राणां शैक्षि4कगुणाज7नस्य वि�षये

स�¤त्तमाभ्यासानां प्रस्)ु)ये प्रारूपम्-

पस्थिञ्जकावि��रणम् (उद्योजनीयम्)• अवि)रिरक्ताः सूचनाः• मूलक)7व्यानामनुपालनस्य च प्रोत्साहनाय प्र�र्षि)ं)ानां काय7क्रमाणां सूची।

7.1.18 QlM

• Institution conducts Value based Moral Education programs based upon Ancient Indian Texts like Bhagavadgeeta, Ramayana etc, and organizes national festivals and birth / death anniversaries of the great Indian personalities.

Documents:Upload a description of efforts of the Institution organizing national festivals and birth / death anniversaries of the great Indian personalities

02


• संस्था, रामायण-भग�द्गी)ाप्रभृ)ीन् प्राचीनभार)ीयग्रन्थान् आक्षिश्रत्य नैवि)कलिश4ापाठ्यक्रमान् चालयवि), राष्ट्रि"यमहोत्स�ान्, वि�लिशष्टानां गण्यानां भार)ीयव्यक्तीनां �ार्षिषंकं जन्मटिद�सं/ श्रद्धाटिद�सं च समायोजयवि)।

राष्ट्रि"यमहोत्स�स्य, वि�लिशष्टानां गण्यानां भार)ीयव्यक्तीनां च �ार्षिषंकानुषे्ठयानां जन्मटिदनानां श्रद्धाटिद�सानां च समारोहप्रसंगे वि��रणम् उद्योजनीयम्

7.1.19 QlM

The institution maintains complete transparency in its financial, academic, administrative and auxiliary functions

(Yes/No)Documents:Upload a description of efforts of the Institution towards maintains of complete transparency in its financial, academic, administrative and auxiliary functions in not more than 100 words.


01

• संस्था स्�कीयेषु आर्शिथंक- शै4क्षिणक-प्राशासविनकेषु इ)रेषु च काय7क्रमेषु सम्पूण7रूपेण पारदर्शिशं)ाम् अ�ल�ब)े।

अ�ल�ब)े/ न अ�ल�ब)े।



Key Indicator - 7.2 Best Practices (30)प्र,ानः सूचकः 7.2- स�¤त्तमाः व्य�हाराः (30)



7.2.1QlM

State at least two institutional best practices (as per NAAC format)Upload details of two best practices successfully implemented by the institution as per NAAC format

30

रामूप्रप-प्रपत्रनुसारेण संस्थाया अन्यूनं स�¤त्तमं व्य�हारद्वयम् उस्थिल्लख्य)ाम्।ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग स�¤त्कृष्टम् व्य�हारद्वयम् अष्ट्रि,कृत्य उद्योजनीयम्।

Key Indicator - 7.3 Institutional Distinctiveness (20)प्र,ानसूचकः 7.3 सांस्थिस्थकं �ैलिशष्ट्यम् ((20)

Metric No.

Weightage

7.3.1

QlM

Describe/Explain the performance of the institution in one area distinctive to its vision, priority and thrustDescribe the institutional performance in one area distinctive to its vision, priority and thrust within a maximum of 1000 words File Description

• Link for additional information• Upload any additional information

20

संस्था�ैलिशष्ट्य-दृष्टिष्टं, ध्येयं, काय0षु प्राथ�यम् आक्षिभमुख्यं च मनलिस विन,ाय संस्थायाः मौलिलकदृष्ट्रिष्टकोणानुरूपं काय7विनष्पादनप्रसंगे वि��रणं दीय)ाम्ए)स्मिस्मन् प्रसङे्ग पञ्चश)शब्दैः वि��रणम् उद्योजनीयम्



2. Extended Profile of the University

1 Programme:

1.1 Number of Programmes offered year wise for last five years

YearNumber


1.2 Number of departments offering academic programmes

2 Student:

2.1 Number of students year wise during the last five years

YearNumber

2.2 Number of outgoing / final year students year wise during the last five yearsYearNumber

2.3 Number of students appeared in the University examination year wise during the last five yearsYearNumber

2.4 Number of revaluation applications year wise during the last 5 yearsYearNumber

3 Academic:

3.1 Number of courses in all Programmes year wise during the last five yearsYearNumber

3.2 Number of full time teachers year wise during the last five yearsYearNumber

3.3 Number of sanctioned posts year wise during the last five yearsYearNumber

4 Institution:

4.1 Number of eligible applications received for admissions to all the Programmes year wise during the last five yearsYearNumber


4.2 Number of seats earmarked for reserved category as per GOI/State Govt rule year wise during the last five yearsYearNumber

4.3 Total number of classrooms and seminar halls: ________

4.4 Total number of computers in the campus for academic purpose: _________

4.5 Total Expenditure excluding salary year wise during the last five years (INR in Lakhs)YearExpenditure


Format for Presentation of Best Practices / स�¤त्तमव्य�हाराणां प्रस्)ु)ये प्रारूपम्-

1. Title of the Best Practice/ स�¤त्तमव्य�हारस्य शीष7कम्This title should capture the keywords that describe the practice.

शीष7कष्ट्रिमदम् स�¤त्तमव्य�हारस्य प्र,ानल4णाविन विनद0 षंु्ट समथºः पदैः युकं्त भ�े)्।

2. Objectives of the Practice/ स�¤त्तमव्य�हारस्य उदे्दश्याविन

What are the objectives / intended outcomes of this “best practice” and what are the

underlying principles or concepts of this practice (in about 100 words)?काविन �ा फलिल)ाविन? स�¤त्तमव्य�हारस्य ल4णाविन, संकल्पनाविन �ा काविन इवि) च �ण7नीयम् ((श)ेन (100) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।)

3. The Context/ सन्दभ7ः

What were the contextual features or challenging issues that needed to be addressed in designing and implementing this practice (in about 150 words)?

अस्य स�¤त्तमव्य�हारस्य रूपरेखाविनमा7णे, काया7न्�यने च कीदृशाविन सान्दर्णिभंकाविन वि�लिशष्टल4णाविन, समाह्वाश्च मनलिस विन,ेयाविन इवि) च स्पष्टीकरणमा�श्यकम्।

(सा,ºकश)ेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।)

4. The Practice/व्य�हारःDescribe the practice and its uniqueness in the context of India higher education. What were the constraints / limitations, if any, faced (in about 400 words)?

भार)स्य उच्च)रलिश4ासन्दभ0 तिकं �ा )स्य स�¤त्तमव्य�हारस्य �ैलिशष्ट्यं के �ा अ�रो,ाः सीमानः �ा अक्षिभमुखीविक्रयन्)े इवि) च स्पष्टीकरणम् आ�श्यकम्। च)ुश्श)ेन (400) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।5. Evidence of Success/ स�¤त्तमव्य�हारस्य साफल्यप्राप्)ौ प्रमाणम्

Provide evidence of success such as performance against targets and benchmarks, review results. What do these results indicate? Describe in about 200 words.

गुणमानदण्Nानां विन,ा7रिर)लक्ष्याणां च प्राप्)यो काय7विनष्पादनं, समर्जिजं)ं साफल्यं पुनरी4ापरिरमाणाश्च प्रमाणपू�7कं विनद0ष्टव्याविन- )े परिरणामाः तिकं सूचयन्त्रिन्) इत्यविप स्पष्टीकरणम् आ�श्यकम् । विद्वश)ेन (200) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।6. Problems Encountered and Resources Required/ अक्षिभमुखीकृ)ाः समस्याः आ�श्यकाविन संसा,नाविन च

Please identify the problems encountered and resources required to implement the practice (in about 150 words).


स�¤त्तमव्य�हारस्य काया7न्�यना�सरे अक्षिभमुखीकृ)ानां समस्यानाम् अक्षिभज्ञानम्, )स्य काया7न्�यने आ�श्यकानां संसा,नानां विनद0शः अविप आ�श्यकः। सा,ºकश)ेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।

7. Notes (Optional) / टि�प्पणी (�ैकस्थिल्पकी)

Please add any other information that may be relevant for adopting/

implementing the Best Practice in other institutions (in about150 words).अन्यासु अविप संस्थासु अस्य स�¤त्तमप्रयोगस्य स्�ीकारे काया7न्�यने �ा आ�श्यक्यः सूचना अविप योजनीयाः। (सा,ºकश)ेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।)

Any other information regarding Institutional Values and Best Practices which the university would like to include.

यटिद वि�श्ववि�द्यालयः न�ाचाराणाम् अत्युत्तमप्रयोगाणां च वि�षये अन्याः सूचनाः प्रटिदत्सवि), )र्षिहं )ा अविप अत्र योजनीयाः।


स�¤त्तमव्य�हाराणां प्रस्)ु)ये प्रारूपम्-1. स�¤त्तमव्य�हारस्यशीष7कम् - शीष7कष्ट्रिमदम् स�¤त्तमव्य�हारस्य प्र,ानल4णाविन विनद0 षंु्ट समथº: पदैः युकं्त

भ�े)्।

2. स�¤त्तमव्यहारस्य उदे्दश् याविन? काविन �ा फलिल)ाविन? स�¤त्तमव्य�हारस्यस्य ल4णाविन, संकल्पनाविन �ा काविन इवि) च �ण7नीयम्

(श)ेन शब्दैः)3. सन्दभ7ः - अस्य अत्युत्तमाभ्यासस्य रूपरेखाविनमा7णे, कायान्�यने च कीदृशाविन सान्दर्णिभंकाविन

वि�लिशष्टल4णाविन, समाह्वयाश् च मनलिस ,ारणीया इवि) च स्पष्टीकरणमा�श्यकम्।(सा,ºकश)ं (150) शब्दैः)

4. अभ्यासः- भार)स्य उच्च)रलिश4ासन्दभ0 तिकं �ा )स्य अत्युत्तमाभ्यासस्य �ैलिशष्ट्यं के �ा अ�रो,ाः सीमानः अक्षिभमुखीविक्रयन्)े इवि) च स्पष्टीकरणम् आ�श्यकम्।

(च)ुश् श)ं शब्दैः)

5. अत्युत्तमाभ्यासस्य सफल)ायां प्रमाणम् गुणमानदण्Nानां विन,ा7रिर)लक्ष्याणां च प्राप्)ौ समर्जिजं)ं साफल्यं पुनरी4ापरिरमाणाश्च प्रमाणपू�7कं विनद0ष्टव्याविन तिकं )े फलिल)-परिरणामाः विनर्दिदंशन्त्रिन्) इत्यविपटिदश)ेन शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।

6. अक्षिभमुखीकृ)ाः समस्याः आ�श्यकाविन संसा,नाविन च स�¤त्तमव्य�हारस्यस्य काया7न्�यना�सरे अक्षिभमुखीकृ)ानां समस्यानाम् अक्षिभज्ञानम्, )स्य काया7न्�यने आ�श्यकानां संसा,नानां विनद0श अविप आ�श्यक:।

(सा,ºकश)ं शब्दैः)

7. टि�प्पणी (�ैकस्थिल्पकी) - अन्यासु अविप संस्थासु अस्य स�¤त्तमव्य�हारस्य स्�ीकारे/काया7न्�यने आ�श्यकसूचना अविप योजनीयाः।

(सा,ºकश)ेन शब्दैः)

यटिद वि�श्ववि�द्यालयः न�ाचाराणाम् स�¤त्तमव्य�हाराणां च वि�षये अन्याः सूचनाः प्रटिदत्सवि), )र्षिहं )ा अविप प्रदेयाः।


Evaluative Report of the Department

वि�भार्गस्य/मूल्याङ्कनात्मकं प्रवित�ेदनम्(वि�ग)पञ्च�षा7णां वि��रणं प्रदेयम्)

Name of the University……………………………… वि�श्ववि�द्यालयस्य नाम -- Dist.…………………………. (Rural/Urban) State………………………………..जनपदम्/ राज्यम्Total Number of Departments in the institution…............................... संस्थायां वि�द्यमानवि�भागानां संख्या(Report from the year…… to the year……..)

Sl. No.

Data of the Departmentवि�भागस्य नाम

Dept 1 /वि�भागः-

1उदा-�ेदः

Dept 2/वि�भागः-2 �ेदान्)ः

Dept 3/वि�भा

गः-3 न्यायः

Year of Establishment /स्थापनायाः सं�त्सरः

Is the Department part of a School / Faculty of the University /वि�भागः तिकं कस्याक्षिश्च)् अध्ययनशालायाः / कस्यलिच)् सङ्कायस्य भागः

Programmes offered प्रचाल्यमानानां पाठ्यकाय7क्रमाणां नामाविन

a. Regular (UG/PG/Research Programs)/विनयष्ट्रिम)ः(स्ना)क-स्ना)कोत्तर-संशो,नकाय7क्रमाः)

b. Interdisciplinary/अन्)रनुशासीc. others/अन्ये

Number of teaching posts स्�ीकृ)ानां/पूरिर)ानां शैक्षि4कपदानां संख्या

a. Sanctioned / स्�ीकृ)ाविन b. Filled /पूरिर)ाविनc. Total Faculty including guest

faculties/आहत्यप्राध्यापकाः(अवि)लिथप्राध्यापकसविह)म्)

Number of Research Projects:/


परिरयोजनानां संख्याTotal grants received/प्राप्)मनुदानम्Inter–institutional collaborative projects and Associated grants received/अन्)ःसंस्थासहयोविगपरिरयोजनाः प्राप्)म् अनुदानं चNational collaboration/रा"स्)रीय-सहयोगः

International collaboration/अन्)ारा"स्)रीय-सहयोगः

Departmental projects funded by UGC-SAP/CAS,DPE, DBT, ICSSR, ICPR etc., : Total grants received/वि�.वि�.अ.आयोगप्रभृवि)संस्थाक्षिभः अथ7रालिशप्राप् )ा: वि�भागीय- परिरयोजनाः लब्धः अनुदानरालिशश् च

Special research laboratories/language labs /observatory/gallery/museum/yajnashala, yogashala sponsoredby / created by industry or corporate bodies/government/trust and other institutions./उद्यमैःऔद्योविगकविनकायैःस�7कारेणवि�श्वस्)मण्Nल्या अन्याक्षिभःसंस्थाक्षिभःव्य�स्थाविप)ाःवि�लिशष्टसंशो,नप्रयोगशाला/भाषाप्रयोगशाला/�े,शाला/दीर्मिघंका/पुरा)त्त्�सङ्ग्रहालयः/यज्ञशाला/योगशालाच

Publications:/प्रकाशनाविनNumber of Papers published/प्रकालिश)शो,पत्राणां संख्याNumber of Books with ISBN/ISBN -लिचष्ट्रिÊ)ानां ग्रन्थानां संख्याNumber of Journals with ISSNISSN -लिचष्ट्रिÊ)ानां शो,पवित्रकाणां संख्याNumber of Creative writingsसज7नात्मकग्रन्थानां / लेखानां संख्याNumber of Text Booksपाठ्यपुस्)कसंख्या

Details of Patents acquired/notified/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right generated / hitherto unknown manuscripts brought to light through publication/participation in Manuscript collection /Innovative Work in Shastra, Recognised through award process

अर्जिजं)-स्�त्त्�वि��रणम्

Areas of consultancy and income generated from various sources/परामश7स्य 4ेत्राक्षिण )था अर्जिजं)-आयः


Number of seminars/workshops/summer schools etc./सङ्गोष्ठीनांकाय7शालानांग्रीष्मकालिलकाध्ययनशालानां च संख्या

Awards/Recognitions /fellowships/invitations as visiting professors received at the National and International level by :राष्ट्रि"यस्)रे )था अन्)ाराष्ट्रि"यस्)रे लब्धानां सह�ृत्तीनां/ पुरस्काराणां सूची/ अवि)लिथ-आचाय7रूपेण आह्वानम्Faculty (including guest faculties)प्रा,् यापकै: (अवि)लिथ-प्रा,् यापकश् चे)् )स् याविप नाम विनद0श: करणीय:)

Doctoral/Post doctoral fellows/research assistants and associates/ लिश4कःैः/ग�ेषकःैः

Students/छातै्र:

How many students have cleared Civil Services and Defense Services examinations, NET, SET (SLET), GATE and other competitive examinations including traditional exams conducted byRecognized Institutions /Trusts/NGO’sलिसवि�ल सर्षि�ंस-विNफेन्स सर्षि�ंस्, ने�्, से�् (स्ले�्) गे�्, परी4ासु )था अन्यान्य- प्रवि)योविग)ामूलपरी4ासु कवि)च्छात्राः उत्तीणा7ः

List of doctoral, post-doctoral students and research associates ग�ेषण-सहयोविगनां )था वि�द्या�ारिरष्ट्रि,-वि�द्या�ाचस् पवि)-छात्राणां सूचीFrom the host institution/universityस्�कीयवि�श्ववि�द्यालय)ःसंस्था)ःFrom other institutions/universitiesअन्यान्य- वि�श्ववि�द्यालय)ःसंस्था)ःNumber of Research Scholars/ Post Graduate students getting financial assistance from the University/State/ Central Governments and NGO’sवि�श् �वि�द्यालया)् राज् यस�7कारा)् केन् द्रस�7काराद्वा प्राप् )ार्शिथंकसाहाय्यानां शो,च् छात्राणां/स् ना)कोत्तरच् छात्राणां संख् या

Note: Compile data for the last five years


Glossary

English word Sanskrit WordAbbreviations संक्षि4प्)ा4राक्षिणAbility द4)ाAbroad वि�देशेAcademic शैक्षि4कम्

Academic and Administrative Audit शैक्षि4की प्राशासविनकी च लेखापरी4ा

Academic auditing शैक्षि4कलेखापत्रम्Academic calendar, शैक्षि4कपञ्चाङ्गम्Academic environment शैक्षि4कपरिर�ेशःAcademic flexibility, शैक्षि4कनमनीय)ाAcademic programme शैक्षि4ककाय7क्रमः

Academic staff development programmes शैक्षि4ककम7चारिरणां वि�कासकाय7क्रमाः

Academically recharge शैक्षि4कदृष्ट्या उपोद्बलनम्Academician शैक्षि4कवि�शेषज्ञः Educationist लिश4ावि�)्Acceptance स्�ीकृवि)ःAccess अक्षिभगमःAccountability उत्तरदाष्ट्रियत्�म्Accreditation प्रत्यायनम्Accreditation outcome प्रत्यायनपरिरणामः


English word Sanskrit WordAchieving academic excellence. शैक्षि4कोत्कष¤पलस्मिब्धः Achieving learning outcomes अष्ट्रि,गमपरिरणामोपलस्मिब्धः Acquired अष्ट्रि,ग)म्Across the country समग्रदेशेAction विक्रयाActivity गवि)वि�ष्ट्रि,ःAdditional course अवि)रिरक्तपाठ्यक्रमःSkill-oriented कौशलोन्मुखम्Add-on course अनु-योजकपाठ्यक्रमःAdequacy पया7प्))ाAdjunct अनुस�बद्धःAdministered mechanism प्रयुक्तकाय7)न्त्रम्Administration प्रशासनम्Administrative प्राशासविनकम्Administrative staff प्रशासविनककम7चारीAdmission प्र�ेशःAdopted अङ्गीकृ)म्Adapted अनुकूलिल)म्Advanced diploma level प्रग)पदवि�कास्)रःAdvanced learner प्रग)ाष्ट्रि,गन्)ा


English word Sanskrit WordAdvisor परामश7कःAffiliated स�बद्धः Affiliating स�बद्धकःAgency अक्षिभकरणम्Agriculture कृविषःAided programme अनुदाविन)काय7क्रमःAim लक्ष्यम् Objective उदे्दश्यम्Aligned अनुबम्बिन्धAllied organisation अनुबम्बिन्धसंस्था Allocated आ�म्बिण्�)म्Alternate life style �ैकल्पकी जी�नशैलीAlumni पू�7च्छात्रःAlumni profiles पू�7च्छात्रवि��रक्षिणकाAmbience परिर�ेशःAmbience of creativity सज7नात्मकपरिर�ेशःAmbulance रुग्ण�ाविहकाKnowledge system ज्ञानप्रणालीAncient scripture प्राचीनग्रन्थःAnimal husbandry पशुसं�,7नम्


English word Sanskrit WordAnnual quality assurance report �ार्षिषंकगुण�त्ताश्वासनप्रवि)�ेदनम्Annual system �ार्षिषंक- प्रणालीAppeal पुनर्षि�ंचारयालिचकाApplication आ�ेदनम्/वि�विनयोगःFramework रूपरेखाApproach उपागमःFeedback प्रवि)पुष्ट्रिष्टःValues मूल्याविनArt कलाAspects of life and behavior. जी�नस्य व्य�हारस्य च प4ाःAssessment मूल्याङ्कनम् Assessment process मूल्याङ्कनप्रविक्रया Assistant professor सहायकाचाय7ःAssociate professor सहाचाय7ः Associated सहयोन्दिज)Attendance capture उपस्थिस्थवि)ग्रहणम् Attendance sheet उपस्थिस्थवि)पत्रम्Auditorium सभागारःAuthority प्राष्ट्रि,कारीAuthoritative body प्राष्ट्रि,कारिरविनकायः


English word Sanskrit WordAutonomous स्�ायत्तम्Autonomy स्�ायत्त)ाAvenue अ�सरःBanking system वि�त्तकोशव्य�स्था

Batches of students having graduated प्राप्)ोपा,ीनां छात्राणां गणः

Benchmark उत्कृष्टगुणमानम् Best practice स�¤त्तमपरिरपा�ीBlended learning समन्त्रिन्�)ाष्ट्रि,गमःBridge course से)ुपाठ्यक्रमःBroadly focus वि�शद्यकेन्द्रीकरणम्

CGPA

Cumulative Grade Point Average-

सस्थिञ्च)शे्रण्यङ्कसा,ारणमानम् (सश्रेसा)

Cafeteria Approach चयनस्�ा)न्त्र्योपागमःCapability सामर्थ्यय7म्Carbon neutrality ऐकान्त्रिन्)क)ा�स्थ्यम्Category कोटि�ःCentral Board of Secondary

Education(CBSE)केन्द्रीयमाध्यष्ट्रिमकलिश4ामण्Nलम् (के.मा.लिश.म)

Central university केन्द्रीयवि�श्ववि�द्यालयःExcellence उत्कष7ः


English word Sanskrit Word

Choice Based Credit System (CBCS) वि�कल्पा,ारिर)श्रेयोऽङ्कप्रणाली

Civic sense नागरिरकप्रज्ञाCivil society नागरिरकसमाजःClimate change जल�ायुपरिर�)7नम्Co-chairman उपाध्य4ःCollaborate सहयोविगकरणम्Collaboration सहयोगःCollaborative research सहकारिर अनुसन्धानम्Combination संयोगःCombined सम्बि�मलिल)म्Commensurate अनुरूपम्Comment टि�प्पणीCommission आयोगःCommittee सष्ट्रिमवि)ःCommon Entrance Test सामान्यप्र�ेशपरी4ाCommunication skill सम्प्रेषणकौशलम्Comparative aesthetics )ुलनात्मकं सौन्दय7शास्त्रम् Comparative philosophy )ुलनात्मकं दश7नम्Comparative Literature )ुलनात्मकं साविहत्यम्Comparative Linguistics )ुलनात्मकं भाषाशास्त्रम्


English word Sanskrit WordCompiling संचयनम्Component घ�कःUnit एकांशःComposite culture सम्बि�मश्रसंस्कृवि)ःComputation संख्यायनम्Computational linguistics सङ्गणकीयभाषाशास्त्रम् Computational Sanskrit सङ्गणकीयं संस्कृ)म्Computer science सङ्गणकवि�ज्ञानम्

Computer-aided teaching learning material सङ्गणकसहकृ)लिश4णाष्ट्रि,गमसामग्री

Concern लिचन्)ा Concrete referent मू)7विनद0श्यःConsolidated समाकलिल)म्Consonance आनुरूप्यम्Consultancy परामश7ः Consultative Committee परामश7दा)ृसष्ट्रिमवि)ःConsulted परामृष्टम्Contemporary समकालिलकम्Context सन्दभ7ःContextual framework सान्दर्णिभंकरूपरेखाImprovement of quality गुण�त्तायाः वि�कासः


English word Sanskrit WordProfessional development �ृक्षित्तपरकसामर्थ्यय7वि�कासःContinuously स))म्Continuously evaluate the performance of

teachersअध्यपकानां काय7विनष्पादनस्य मूल्याङ्कनं स))ं कुया7)्

Contract basis संवि�दाऽऽ,ारेण

Contribute योगदानं करो)ुContribution योगदानम्Conventional face-to-face mode पारम्परिरकी प्रत्य4प्रणाली Cooperation सहकारःCo-ordination संयोजनम्

Coordinator of the steering committee संचालनसष्ट्रिम)ेः संयोजकः / समायोजकः

Copyright कृवि)स्�ा�यम्Core competencies प्र,ानसामर्थ्यया7विनCore universal values प्र,ानाविन सा�7भौममूल्याविनCore values प्र,ानमूल्याविनCouncil परिरषद्Counselling मन्त्रणम्Course पाठ्यक्रमःCourse outlines पाठ्यक्रमरूपरेखाCourse in Emerging Area उदयमान4ेते्र पाठ्यक्रमः


English word Sanskrit WordCreation of harmony सा�मनस्यकरणम्Creative and entrepreneurial सज7नात्मकम् उद्यमशीलं Creative way सज7नात्मकमाग7ःCreative writing सज7नात्मकलेखनम् Criteria विनकषःCriteria-wise Inputs विनकषानुसारिरविनवि�ष्ट्रिष्टःCultivation सं�,7नम्

Cultivation of traditional knowledge पारम्परिरकज्ञानप्रणाल्याः सं�,7नम्

Cultural and educational backgrounds. सांस्कृवि)की शैक्षि4की च पृष्ठभूष्ट्रिमः

Cultural consciousness सांस्कृवि)की चे)नाCultural heritage सांस्कृवि)करिरक्थम्Curricular Aspects पाठ्यचया7प4ाःCurricular reform पाठ्यचया7परिरष्काराःCurricular transaction पाठ्यचया7विक्रयान्�यनम्

Curriculum पाठ्यचया7Curriculum update पाठ्यचया7द्य)नीकरणम्Curriculum design पाठ्यचया7संरचना

Curriculum Design and Development पाठ्यचया7याः संरचना वि�कासश्च

Curriculum enrichment पाठ्यचया7सं�,7नम्


English word Sanskrit WordCurriculum-extension interface पाठ्यक्रमस्य वि�स्)ारक-माध्यमःDean सङ्कायप्रमुखःDebate �ादःDecade दशकम्Declaration उद्घोषणाDeemed university माविन)वि�श्ववि�द्यालयःDefinition ल4णकरणम्Demand ratio अक्षिभयाचनाऽनुपा)ःDemonstrate प्रदश7नम्Deputy adviser उप-परामश7कःDescriptor �ण7ष्ट्रिय)ाDesideratum अपरिरहाय7म्Design संरचनाDesignated group विनयोन्दिज)गणःDesigned संरलिच)म्Desirable अपेक्षि4)म्/ऐस्थिच्छकम्Desirable steps अपेक्षि4)सोपानाविन /ऐस्थिच्छकसोपानाविन

Deterioration of moral values नैवि)कमूल्यानां ह्रासःDeveloping वि�कासशीलःDevelopment वि�कासः


English word Sanskrit WordDevelopment of Indian culture भार)ीयसंस्कृ)ेः वि�कासःDevices उपकरणाविनDifferential weightages वि�भाजकाष्ट्रि,मानम्Differently abled Persons अन्यथाशक्तजनाःDiploma पदवि�काDiploma programs पदवि�का-काय7क्रमाः Director विनदेशकःDisability अशक्त)ाDisadvantaged �स्थिञ्च)

Discipline शास्त्रम्Disintegration वि�भेदः Disseminating knowledge. ज्ञानस्य प्रसारःDissertation शो,प्रबन्धःDistance education दूरलिश4ाDistance education council दूरलिश4ापरिरषद्Distance Education Bureau (DEB) दूरलिश4ाब्यूरो

Distance education programmes (dep) दूरलिश4ाकाय7क्रमाः

Distance mode दूरमाध्यमःDiversity �ैवि�ध्यम् / वि�वि�,)ाDivided वि�भक्तम्


English word Sanskrit WordDivision वि�भागः / वि�भाजनम् Document प्रलेखःDomain 4ेत्रम्Draft लेखप्राग्रूपम्Drawn स्�ीकृ)म्Dual degree उपाष्ट्रि,युगलम्Duly approved constituent unit यथाविनयमम् अनुमोटिद)म् अङ्गीभू)घ�कम्Duration अ�ष्ट्रि,ःDynamic विक्रयाशीलःE- texts �ैदु्य)ग्रन्थाःE-books �ैदु्य)पुस्)काविनEconomically weaker sections आर्शिथंकदृष्ट्या दुब7ल�गा7ःEconomics अथ7शास्त्रम्E-contents �ैदु्य)-वि�षयाःEducational delivery शैक्षि4कं वि�)रणम्Educational technology शैक्षि4कप्रवि�ष्ट्रि,ःEffective ambience प्रभावि�परिर�ेशःEffective leadership प्रभावि�नायकत्�म्Effectiveness प्रभा�ःEfforts प्रयत्नाः


English word Sanskrit WordElaboration वि�स्)रःE-learning �ैदु्य)ाष्ट्रि,गमःElectronic �ैदु्य)म्Electronic data management �ैदु्य)दत्तांशप्रबन्धनम्Electronic medium. �ैदु्य)माध्यमःElement )त्त्�म्Emergency care facility आकस्मिस्मकयोग4ेमसौवि�ध्यम्Emerging areas उदयमान4ेत्राक्षिणEmerging global scenario उदयमानः �ैक्षिश्वकसन्दभ7ःEminent वि�शारदःEmpanel सूचीEmphasis बलप्रदानम्Emphasizes community services सामुदाष्ट्रियकसे�ाया बलप्रदानम्Employer विनयोक्ताEmployee विनयोन्दिज)ःEnabling सामर्थ्यय¤त्पादकम् Encounter स�मुखीकृ)म्Encouragement प्रोत्साहनम्Energy conservation ऊज7स्संर4णम्

Engagement with the Allied Agencies स�बद्धाक्षिभकरणैः सह स�बन्धः



Enhancing the competency of students छात्राणां सामर्थ्यय7स्य वि�कासः

Enlisted by the UGC वि�.अ.आ द्वारा सूचीकृ)म्Enriched सं�र्मि,ं)म्Enrichment courses सं�,7नपाठ्यक्रमाः Ensure विनक्षिश्च)ीकरणम्Entire सम्पूण7म् / समग्रम्Entrance test प्र�ेशपरी4ाEnvironment consciousness पया7�रणजागरणम्Environment friendly पया7�रणानुकूलम्Equipment उपकरणाविनEstablishment प्रवि)ष्ठापनम्Ethos अन्)ःसत्त्�म्Evaluation मूल्याङ्कनम्Evaluation blue print मूल्याङ्कनपूण7प्रारूपम्Evaluation process मूल्याङ्कनप्रविक्रया

Evaluation protocol of the programme. काय7क्रमस्य मूल्याङ्कनक्रमवि��ृवि)ः

Evolved आवि�भू7)म्Downloaded अ�ाहृ)म्Uploaded समायोन्दिज)ाEvolving उद्भ)ूम्/ उद्ध)ृम्/ वि�कलिस)म्/उदयमानम्


English word Sanskrit WordExamination Board परी4ामण्Nलम्Examination material परी4ासामग्रीExamination process परी4ाप्रविक्रयाExcellence उत्कष7ःExchange वि�विनमयःExecutive Committee काय7विन�ा7हकसष्ट्रिमवि)ःExecutive summary काय7विन�ा7विहसारांशःExercise अभ्यासःExpansion वि�स्)रःExperts in specialized areas वि�लिशष्ट4ेते्रषु वि�शेषज्ञाःExplored गवि�ष्टम्Expression अक्षिभव्यलिक्तःExtension activities वि�स्)ारगवि)वि�,यः

Institutional Social Responsibility (ISR) संस्थायाः सामान्दिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ं च

External बाह्यम्External audit बाह्यलेखापरी4ाExternal peer evaluation बाहं्य प्र�रमूल्याङ्कनम्External registration of students छात्राणां बाह्यपंजीकरणम्Extra- curricular पाठे्य)रचया7Facilities सौवि�ध्याविन


English word Sanskrit WordFacilities of Yoga Training Centre योगप्रलिश4णकेन्द्रसौवि�ध्याविनFaculty अध्यापकाः Faculty and non-teaching अध्यापकाः अध्यापके)रे चFaculty empowerment strategy अध्यापकसशक्तीकरणवू्यहनम्

Faculty exchange programmes अध्यापकवि�विनमयकाय7क्रमाःFaculty members अध्यापक�ग7ःFarming land कृविषभूष्ट्रिमःFee structure शुल्कसंरचना Fee structure and other financial

implications शुल्कसंरचना अन्याः वि�त्तीयविनविह)ाथा7ः

Feedback प्रवि)पुष्ट्रिष्टः Feedback system प्रवि)पुष्ट्रिष्ट-प्रणालीFeeding institutions पोषकसंस्थाःFinalized अन्त्रिन्)मं प्रारूपम्Finance वि�त्तम् /अथ7ःFinancial implications वि�त्तीयविनविह)ाथा7ःFinancial management वि�त्तीयप्रबन्धनम्/विन�7हणम्Financial resources. वि�त्तीयसंसा,नाविनFocus केन्द्रम्Focus of Assessment मूल्याङ्कनस्य केन्द्रम्


English word Sanskrit WordFocuses दृष्ट्रिष्टः/ अ�,ानम् / केन्द्रीकरणम्Formal agreement औपचारिरकसहमवि)ःFormal mechanism औपचारिरकं काय7)न्त्रम्Former Vice chancellor, पू�7कुलपवि)ःForms प्रकाराः Formulating संवि�न्यसनम्Fostered सं�र्मि,ं)म्Fostering Global Competencies �ैक्षिश्वकद4)ायाः सं�,7नम्Framework रूपरेखाFraternity भ्रा)ृभा�ः From time to time काले कालेFunctioning काय7विनर)ःGather data दत्तांशसङ्ग्रहणम्Gauge the knowledge and skills ज्ञानकौशलयोः मानम्Gender disparities स्त्रीपंुसक्षिभदाGender equity स्त्रीपंुससमान)ा General Council प्र,ानपरिरषद्Generic result processing सामान्यफलिल)ांशप्रविक्रयाGenuine idea of globalization प्रामाक्षिणकः �ैश्वीकरणवि�चारःGlobal �ैक्षिश्वकम्


English word Sanskrit WordGlobal competencies �ैक्षिश्वकसामर्थ्यया7विनGlobal trend �ैक्षिश्वकप्र�ृक्षित्तःGoals लक्ष्याविन

Goals and mission of the institution संस्थायाः लक्ष्याविन अन्)दृ7ष्ट्रिष्टश्च

Good practices उत्तमाभ्यासाः / उत्तमा आचाराः / उत्तमाः परिरपाट्यः

Good Governance उत्तमं शासनम्

Governance, Leadership and Management शासनं, नायकत्�ं, प्रबन्धनं च

Governing the programme काय7क्रमस्य शासनम्Governmental agency स�7कारीयाक्षिभकरणम्Grade श्रेणीGrade points श्रेण्यङ्काःGrade sheet श्रेणीपत्रम्Graduate attributes स्ना)कगुणल4णाविनGrievance Redressal Cell परिरदे�नविन�ारणप्रकोष्ठःGuidance माग7दश7नम्Guidance cell माग7दश7नकेन्द्रम्Guidelines माग7विनद0शकसूत्राक्षिण

Guidelines of the regulatory bodies विनयन्त्रणमण्Nलीनां माग7दश7कसूत्राक्षिण


English word Sanskrit WordGymnasium व्यायामशालाHealth centre स्�ास्थ्यकेन्द्रम्Heritage museum पारम्परिरक�स्)ूनां सङ्ग्रहालयःHigher education उच्च)रलिश4ा

Higher order skill development programmes उच्चस्)रीयकौशलवि�कासकाय7क्रमाः

Institutions of Higher Studies in Sanskrit

(IHSS)संस्कृ)स्य उच्च)राध्ययनसंस्थाः

Highest qualification अत्युच्च)मशैक्षि4कयोग्य)ा Hilly area विगरिरप्रदेशःHolistic development समग्रवि�कासःHopefully आशादायकम्Horizontal mobility/Movement सम-प्रसरणम्

Human resources development centre मान�संसा,नवि�कासकेन्द्रम्

Human resources मान�संसा,नाविनIdeals of human life. मान�जी�नस्य आदशा7ःIdentified अक्षिभज्ञा)म्Imbibe आत्मसात्करणम्Impact of globalization �ैश्वीकरणस्य प्रभा�ःImplementation विक्रयान्�यनम्Implemented विक्रयान्त्रिन्�)म्



Implicit goal of Sanskrit Universities संस्कृ)वि�श्ववि�द्यालयानाम् अन्)र्णिणंविह)ं लक्ष्यम्

Improvement वि�कासः, अक्षिभ�ृन्दिद्धःIncentives for preparation संलिसद्ध)ाहे)ोः प्रोत्साहकाविन

Inculcating a Value System मूल्यप्रणाल्याः आचरणम् हृदयङ्गमीकरणम्/आत्मसात्करणम्

Independent स्�)न्त्रम्Indian knowledge systems भार)ीयज्ञानप्रणालीIndic studies भार)ीयाध्ययनाविनIndicators सूचकाःIndigenous knowledge System देशजज्ञानप्रणालीInduction programme परिरचयात्मककाय7क्रमाःIndustry औद्योविगकीInformal arrangements अनौपचारिरकव्य�स्थाInformation सूचना / ज्ञानम्

Information and communication technology सूचनासमे्प्रषणप्रद्यौविगकी

Infrastructural facilities अ�संरचना-सौवि�ध्याविनInfrastructure अ�संरचना

Infrastructure and Learning Resources अ�संरचना अष्ट्रि,गमसंसा,नाविन च

Initiatives उपक्रमाःInmates विन�ालिसनः, अन्)े�ालिसनः


English word Sanskrit WordInnovation न�ाचाराःInnovations and Best Practices न�ाचाराः स�¤त्तमपरिरपाट्यः चInnovative courses न�ाचारपाठ्यक्रमाःInnovative evaluation process न�ाचारमूलक-मूल्याङ्कन-प्रविक्रयाInput विनवि�ष्ट्रिष्टःInstitutional Eligibility for Quality

Assessment (IEQA)गुणात्मकमूल्याङ्कनाय सांस्थायाः अह7)ा

Institutional functioning संस्थाविनकं काय7करणम्Institutional measures संस्थाविनकोपायाःResource mobilization संसा,नसङ्ग्रहः

Institutional social responsibility (ISR) संस्थयाः सामान्दिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�म्

Institutional vision संस्थायाः अन्)दृ7ष्ट्रिष्टःInstitutional website संस्थायाः जालस्थानम्Institutional webpage संस्थायाः जालपु�म्Institutionalization of quality गुण�त्तायाः सांस्थाविनकीकरणम्Instrumental सा,नीभू)म्Examination Reforms परी4ापरिरष्करणाविनIntegrated masters समेकीकृ)-आचाय7ःIntegrated Ph.D. समेकीकृ)-वि�द्या�ारिरष्ट्रि,ःInteraction अन्)ःविक्रया


English word Sanskrit WordInteractive अन्)ःविक्रयात्मकम्Inter-departmental research अन्)र्षि�ंभागीयानुसन्धानम्Inter-disciplinary अन्)श्शास्त्रीयInternal stakeholders अन्)रिरकाः विह),ारकाःExternal stakeholders बाह्याः विह)ग्राविहणः

Internal Quality Assurance Cell (IQAC) आन्)रिरकगुण�त्ताश्वासनप्रकोष्ठम्

Internal Quality Assurance System (IQAS) आन्)रिरकगुण�त्ताश्वासनव्य�स्था

Internalisation आभ्यन्)रीकरणम्International professional body अन्)ाराष्ट्रि"य�ृक्षित्तपरकमण्Nलम्International standards. अन्)ाराष्ट्रि"यमानदण्NःInternship प्रलिश4ु)ाIntervening period मध्य�र्षि)ंकालःInterview सा4ात्कारःIntroduction प्रस्)ा�ना

Introduction and use of quality materials गुणात्मकोपकरणानां प्रस्)ा�ना उपयोगः च

Introspection अन्)�¦4णम्Involving भागग्राविह)ा

Information Technology infrastructure सूचना-प्रवि�ध्य�संरचना

Job oriented उद्योगोन्मुखम्


English word Sanskrit WordJudgement न्यायविनण7यःJurisdiction अष्ट्रि,कारव्यान्त्रिप्)ःJustice न्याय्यम्Key aspects प्र,ानप4ाःKnowledge ज्ञानम्Language laboratory भाषाप्रयोगशालाLaw वि�ष्ट्रि,ःLeadership नायकत्�म्Leading to both traditional and modern

degreesपरम्पराग)ानाम् आ,ुविनकानां चोपाष्ट्रि,प्रदानाय उन्मुखम्

Leading to national integration राष्ट्रि"यैक)ाक्षिभमुखम्Learning activities अष्ट्रि,गमगवि)वि�,यःLearning difficulties अष्ट्रि,गमकाटिठन्याविनLearning outcomes अष्ट्रि,गमपरिरणामाःLearning Paleography लिलविपशास्त्राष्ट्रि,गमःLearning-system अष्ट्रि,गमप्रणालीLed to the cultivation of a unique

educational systemवि�लिशष्टशैक्षि4कप्रणाल्याः सं�,7ने पय7�लिस)म्

Letter of Intent (LoI) आशयप्रकालिशपत्रम् (आ.प्र.प.)

Liaison स�बन्धः / सम्पक7 ःLiaison with Bharat Vani Portal भार)�ाणी-प्रकल्पेन सह सम्पक7 ः


English word Sanskrit WordLibrary as a Learning Resource अष्ट्रि,गमसंसा,नत्�ेन ग्रन्थालयःLimitation सीमाङ्कनम्Literary traditions साविहत्यकी परम्पराMaintenance of Campus Facilities परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुर4णम्Major contributions प्रमुखयोगदानम्Management strategies प्रबन्धवू्यहनम्Management प्रबन्धः Mandate विन,ा7रिर)काय7म्Mandatory अविन�ाय7म्Manual माग7दर्शिशंकाManuscripts )ालपत्राक्षिण/पाण्Nुलिलपयः

Manuscript conservation centre (MCC) मा)ृका/पाण्Nुलिलविपपरिरर4णकेन्द्रम्

Manuscript resource centre (MRC) मा)ृका/पाण्Nुलिलविपसंसा,नकेन्द्रम्Manuscripts hitherto unknown अज्ञा)पू�ा7ः मा)ृकाः /पाण्Nुलिलपयः Mathematics गक्षिण)म्Mechanism काय7)न्त्रम् Meeting the emerging needs आवि�भू7)ा�श्यक)ानाम् आपूर्षि)ंःMember सदस्यःMember-secretary सदस्य-सलिच�ःMentors माग7दश7काः


English word Sanskrit WordMerit based गुणा,ारिर)म् Methodology पद्धवि)ःMethods पद्ध)यःMeticulous efforts अ�विह)प्रयत्नाःMission ध्येयम् Mobile education संचरिरष्णुलिश4ा Mobility of faculty अध्यापकानां संचरणम्Modern discipline आ,ुविनकशास्त्राक्षिणModern stream आ,ुविनक,ाराModern streams आ,ुविनक,ाराःMonitor विनयन्त्रकः Monitoring विनयन्त्रणम्Motivation अक्षिभप्रेरणाMotivation to develop software )न्त्रांशवि�कासाथ7म् अक्षिभप्रेरणाMulti -campus University बहुपरिरसरीयवि�श्ववि�द्यालयः

Multi campus postgraduate department बहुपरिरसरीयः स्ना)कोत्तरवि�भागः

Multi-disciplinary बहुशास्त्रीयःMulti-disciplinary approach बहुशास्रीयोपागमःMultiple streams of Indian culture and

civilizationभार)ीयसंस्कृ)ेः सभ्य)ायाः च बहु,ाराः


English word Sanskrit WordMutual understanding परस्परा�गमःNAAC रामूप्रपNational agency राष्ट्रि"याक्षिभकरणम्National and international faculty राष्ट्रि"यान्)ाराष्ट्रि"याध्यापक�ग7ःNational development राष्ट्रि"यवि�कासःNational impact राष्ट्रि"यप्रभा�ःNational perspective राष्ट्रि"यपरिरप्रे4म्

New Policy on Education (NPE, 1986) न�लिश4ानीवि)ः

National requirement राष्ट्रि"या�श्यक)ा

National Skill Development Corporation राष्ट्रि"यकौशलवि�कासविनगमः

Nature of facilities available उपलब्धसौवि�ध्यानां स्�रूपम्New technology नू)नप्रौद्योगकीNomenclatures नामाविनNominated मनोनी)ःNomination मनोनयनम्Non-teaching staff अध्यापके)रकम7चारीNorms मानकाःNRI students प्र�ालिस-भार)ीयच्छात्राःNumber of positions पदानां संख्याNurturing संपोषणम्


English word Sanskrit WordOther Backward Castes अन्या अप्रग)जा)यःObjective उदे्दश्यम्Observatory �े,शालाOnline admission process अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्रप्र�ेशप्रविक्रयाOnline discussions अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्रचचा7ःOnline payment gateway, अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र,नदानद्वारम्On roll प्रलेखाङ्विक)ःOpen Educational resources मुक्तशैक्षि4कसंसा,नाविनOpen source Community मुक्तस्रो)स्समुदायःOpenness मुक्त)ा Operational details विक्रयान्�यनवि��रणाविनOpportunities अ�सराःOptimal use of the facilities सौवि�ध्यानां भूष्ट्रियष्ठ उपयोगःOptimum utilization of finance वि�त्तस्य भूष्ट्रियष्ठ उपयोगःOrganisational culture सांस्थिस्थकी संस्कृवि)ःOrganization संस्थाOrganized संघटि�)म्Orientation अक्षिभवि�न्यासःOutcome परिरणामःOutpatient बाह्यरोगी


English word Sanskrit WordOutput विनष्पादनम्

Overall quality assurance framework समग्रगुण�त्ताश्वासनरूपरेखा

Overlapping अवि)शष्ट्रिय)म्Ownership स्�ाष्ट्रिमत्�म्Post Box No. पत्रपेटि�कासंख्याParallelly or sequentially क्रमेण/क्रमशः/ समान्)रेणParameters मानदण्NःParents मा)ाविप)रौParticipation भागग्रहणम्

Participative प्रवि)भागीParticipatory approach प्रवि)भागी उपागमःParticularly वि�शेषरूपेणParticulars वि��रणाविनPatent एकस्�म्Pathway माग7ःPathway for Success सफल)ायाः माग7ः Pave the way माग7प्रदानम्Peer प्र�रा Peer assessment प्र�रमूल्याङ्कनम्Peer Team Report (PTR) प्र�रसष्ट्रिमवि)प्रवि)�ेदनम्


English word Sanskrit WordPercentage प्रवि)श)म्Performance काय7विनष्पादनम् Performing arts प्रदश7नात्मककलाःPeriodic assessment विनय)कालिलकमूल्याङ्कनम्Periodically oriented विनय)कालोन्मुखीकृ)Permanent स्थायीPermission अनुमवि)ःPersonal attributes व्यलिक्तग)गुणाः Photocopying छायाप्रवि)करणम्Physical education शारीरकलिश4ाPlacement cell विनयुलिक्तप्रकोष्ठम्Plans for the policies, नी)ीनां कृ)े योजनाःPolicies नी)यःPolicy maker नीवि)विनमा7)ारःPositively सगुणात्मक/रचनात्मकPost Graduate degree स्ना)कोत्तरोपाष्ट्रि,ःPost office पत्रालयःPost-accreditation activities प्रत्यायनोत्तरगवि)वि�,यःPost-examination process परी4ोत्तरप्रविक्रयाPotential for Excellence उत्कष7सामर्थ्यय7युक्तम् / उत्कष7शलिक्तम)्


English word Sanskrit WordPotential source सामर्थ्यय7यु)ं स्रो)ः Potential vehicle सामर्थ्यय7यु)ं माध्यमम् Potentials सामर्थ्यया7विन/ शलिक्तःPower house वि�द्युत्केन्द्रम्PPT विप.विप.टि�.-प्रस्)ुवि)ः Practice adopted अङ्गीकृ)परिरपाटि�ः Pragmatic प्रयोजनात्मकम्Pre-determined पू�7विनक्षिश्च)म्Pre-examination processes परी4ापू�7प्रविक्रयाPreface पीटिठकाPre-independence period स्�ा)न्त्र्यपू�7कालःPreparation सन्नाहः Preservation परिरर4णम् President अध्य4ः/ सभापवि)ःPrimarily प्राथष्ट्रिमक)याPrior पू�7म्Private विनजीPrivatization विनजीकरणम्Procedure प्रविक्रयाProcess प्रविक्रयाः


English word Sanskrit WordProduced उत्पाटिद)म्Professional competence �ृक्षित्तग)द4)ाProfessional programme �ृक्षित्तपरककाय7क्रमःProfessional training �ृक्षित्तपरकप्रलिश4णम् Professionalism �ृक्षित्तपरक)ाProfessor आचाय7ःProfile वि��रक्षिणकाProforma प्रारूपम्Programme of Action (PoA, 1992) काय7योजनाProgramme काय7क्रमा Progression पुरोगमनम् Projects परिरयोजनाःPromotion प्रोन्नयनम्Promotion of innovation न�चारप्रोन्नयनम्judgment based on values मूल्या,ारिर)विनण7याः

Promoting the use of technology for

Teaching, preservation of oral tradition अध्यापनाय, मौखिखकज्ञानपरंपरायाः संर4णाय प्रौद्योविगकीप्रयोगस्य सं�,7नम्

Proper documentation समुलिच)ः प्रलेखःProviding research grants अनुसन्धानानुदानप्रदानम्Psychology laboratory मनोवि�ज्ञानप्रयोगशाला


English word Sanskrit WordPsycho-social guidance मनो�ैज्ञाविनक-सामान्दिजकमाग7दश7नम्Publication प्रकाशनम्Publicity प्रचारःPublished प्रकालिश)म्Quality गुण�त्ताQuality assurance (QA) गुण�त्ताश्वासनम् Quality enhancement गुण�त्तासं�,7नम्

Quality initiative गुण�त्तोपक्रमःQuality sustenance गुण�त्ताक्षिभर4णम्Quality-related studies गुण�त्तास�बद्धाध्यनाविनQuantitative component परिरमाणात्मकघ�कः Quest for Excellence v उत्कष7स्य ग�ेषणम्Rain water harvesting �ृष्ट्रिष्टजलसंचयःRaise उन्नयनम्Reality �ास्)वि�क)ाRealizing �ास्)�ानुभ�ःRe-assessment पुनमू7ल्याङ्कनम्Recently सद्यः (अद्य)नकाले)Recognition मान्य)ाRecognized मान्य)ाप्राप्)म्


English word Sanskrit WordRecommendation संस्)ुवि)ःRe-contextualized पुनःसन्दर्णिभं)ाRecording ध्�न्यङ्कनम्Recruitment चयनम्Recruitment and training चयनं प्रलिश4णं चRecurring आ�)¦Re-drafted पुनःप्रारूविप)म्Re-emphasized पुनरुपोद्बलिल)म्Reflect the characteristics ल4णानां प्रवि)विब�बनम्Reflected प्रवि)फलिल)म्Reflects the institutions efforts संस्थायाः प्रयत्नानां प्रवि)विब�बनं करोवि)Reform परिरष्काराRegional प्रादेलिशकम् Regulatory authority विनयन्त्रकप्राष्ट्रि,करणम्Reiterated पुन�7चनम्Relevance प्रासविङ्गक)ाRelocate the idea of globalization �ैश्वीकरणवि�चारस्य न�प्रवि)ष्ठापनम्Remade न�र्षिनंर्मिमं)म्Remarkable उल्लेखाह7ःRemedial उपचारात्मकम्


English word Sanskrit WordRemedial measures. उपचारात्मकोपायाःRemedial teaching उपचारात्मकं लिश4णम्Rendered अर्षिपं)म्Re-organized न�संघटि�)म्Report प्रवि)�ेदनम्Re-positioned न�वि�न्यस्)म्

Repositories of knowledge systems शास्त्रपरम्परायाः शे�ष्ट्रि,ः

Repository शे�ष्ट्रि,ःRepresented प्रावि)विनध्यम् विनवू्य7ढम्Research bodies अनुसन्धानविनकायाःResearch centres अनुसन्धानकेन्द्राक्षिणResearch culture अनुसन्धानसंस्कृवि)ः

Research, Consultancy and Extension अनुसन्धानम्, परामश7ः वि�स्)रश्च

Reserved आरक्षि4)म्Residential facilities आ�ासीयसौवि�ध्याविनResource mobilization संसा,नसङ्ग्रहःResource persons वि�शेषज्ञाः Responsibilities of the higher education

institutionsउच्चलिश4ासंस्थानानाम् उत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन

Responsive प्रवि)विक्रया�ान् / प्रवि)विक्रया�)ी


English word Sanskrit WordRestructuree पुनारचनाResult परिरणामःRetrieval पुनरुद्धारः Retrieval system पुनरुद्धरणप्रणालीRevamped परिरष्कृ)म्Revamping परिरष्करणम्Reviewed पुनस्समीक्षि4)म्Revised पुनरीक्षि4)म् Revised format पुनरीक्षि4)प्रारूपम्

Revising पुनरी4णम्

Revision of the existing programmes वि�द्यमानकाय7क्रमाणां पुनरी4णम्

Richest collection of rare and ancient

Manuscripts वि�रलानां प्राचीनानां च मा)ृकाणां समृद्ध)मः संग्रहः

Righteous न्याय-परायणःRights अष्ट्रि,काराःRigorous कटिठनम् Rural ग्रामीणम्Salary �े)नम्Sanctity शुलिच)ाSanskrit culture reveals संस्कृ)ाक्षिश्र)ा संस्कृवि)ः प्रक�यवि)


English word Sanskrit WordSanskrit Manuscriptology संस्कृ)पाण्Nुलिलविपशास्त्रम्Sanskrit sounding degrees संस्कृ)स�म)ोपा,यःSanskrit version of the Syllabi पाठ्यांशानां संस्कृ)ानु�ादःSC अनुसूलिच)जावि)ःScenario सन्दभ7ःSchedules अनुसूच्यःSchool-wise वि�द्यालयशःScientific �ैज्ञाविनकम्Section अनुभागःSector 4ेत्रम्Seeds of values मूल्यानां बीजाविन / मूलम्Self evaluation स्�मूल्याङ्कनम्Self learning material (SLM) स्�ाध्ययनसामग्रीSelf study reports (SSR) स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनाविनSelf-evaluation स्�मूल्याङ्कनम्Self-financing स्�वि�त्तपोविष)ाविनSelf-improvement, स्�वि�कासः Self-learning environment स्�ाष्ट्रि,गमपरिर�ेशःSelf-regulated आत्मविनयन्त्रिन्त्र)म्Self-reliance आत्मवि�श्वासः, आत्मप्रत्ययः


English word Sanskrit WordSelf-study स्�ाध्ययनम्Self-study report स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनम्Semester system अ,7सत्रप्रणालीSub-urban उपनगरम्Senior educationist �रिरष्ठलिश4ावि�)्Sensitive सं�ेदनशीलःSensitivity सं�ेदनशील)ाSensitizing moral issues नैवि)कवि�षयेषु सं�ेदनाSeparate पृथक्Serene ambience प्रशान्)�ा)ा�रणम्Set of key aspects प्र,ानप4ाणां गणःSignificant महत्�पूण7म् Significant trend महत्त्�पूणा7प्र�ृक्षित्तःSizable of number बहुसंख्याकाःSkill कौशलम्Skill development कौशलवि�कासःSkilled Human Resource कौशलयुक्तमान�संसा,नम्

Skills are of less value in the absence of

appropriate value systemsसमुलिच)मूल्यव्य�स्थाभा�े कौशलानां महत्त्�ं न्यूनं भ�वि)

Slow learner मन्दाष्ट्रि,गन्)ार


English word Sanskrit WordSmart classroom सू्फ)7-क4ाSocial inequity सामान्दिजकी असमान)ाSocial equity सामान्दिजकी समान)ाSocially relevant सामान्दिजक)या प्रासविङ्गक)ाSoftware )न्त्रांशःSolutions to global challenges �ैक्षिश्वकसमाह्वानानां समा,ानाविन

Source of funding वि�त्तस्रो)ःSpecial Centre of Learning अध्ययनस्य वि�लिशष्टकेन्द्रम्Specific वि�लिशष्टम्Specific responses वि�लिशष्टप्रवि)विक्रयाःSpecification of Degrees उपाष्ट्रि,नां वि�शदीकरणम्Spirit आत्मबलम्Squads परी4णदलम्SSR स्�ाध्ययनप्रवि)�ेदनम्S.T. अनुसूलिच)जनजावि)ःStake holders विह)ग्राहीState Board राज्यमण्Nलम्State private university राज्यस्�ीकृ)नैजवि�श्ववि�द्यालयःState university राज्यवि�श्ववि�द्यालयःStatus of the University वि�श्ववि�द्यालयस्य स्थिस्थवि)ः


English word Sanskrit WordStatutory Authority सं�ै,ाविनकप्राष्ट्रि,करणम्Statutory bodies सं�ै,ाविनकविनकायाःStatutory documents सं�ै,ाविनकप्रलेखाः Steer संचालनम्Steering assessment संचालनमूल्याङ्कनम्Steering committee co-ordinator संचालनसष्ट्रिमवि)समायोजकःStimulate उत्प्रेरणम्Stipulated time विनक्षिश्च)समयःStorage भाण्NारःStrategic वू्यहात्मकम्

Strategic quality management system वू्यहात्मकगुण�त्ताप्रबन्धनप्रणाली

Strategy रणनीवि)ः

Strategy Development and Deployment रणनीवि)वि�कासः परिरविनयोजनं च

Strengthen the urge to excel. उत्कृष्ट)ाप्राप्)ये अभीप्साStrength शलिक्तःStrive hard कटिठनपरिरश्रमःStudent centric छात्रकेन्दिन्द्र)म्Student enrolment छात्रनामाङ्कनम्Student Enrolment and Profile छात्रनामाङ्कनं वि��रक्षिणका चStudent exchange छात्रवि�विनमयः


English word Sanskrit WordGeneration of Students’ list छात्रसूचीविनमा7णम्

Student Participation and Activities छात्रभागग्रहणं गवि)वि�,यश्च

Student performance छात्राणां काय7विनष्पादनम्

Student Performance and Learning

Outcomesछात्राणां काय7विनष्पादनम्, अष्ट्रि,गमपरिरणामश्च

Student progression छात्राणां पः्रगवि)ः Student Support and Progression छात्रसाहाय्यं पुरोगमनं चStudent-centric participation छात्रकेन्दिन्द्र)ा सहभाविग)ाStudent enrolled नामाङ्विक)ः छात्रःStudents facility centre छात्रसौवि�ध्यकेन्द्रम्Students’ mobility छात्रसंचरिरष्णु)ाStudy leave अध्ययना�काशाःStudy material अध्ययनसामग्रीSubsequent cycles अनु�र्षि)ंचक्राक्षिणSubsequent cycles of accreditation प्रत्यायनस्य अनु�र्षि)ंचक्राक्षिणSubsequent preparation अनु�)¦ सन्नाहःSub-units उपैककाः Suggestions सूचनाःSuitable to the mission and goals ध्येयलक्ष्ययोरनुरूपम्Suited समुलिच)म्


English word Sanskrit WordSummer schools ग्रीष्मकालिलकवि�द्यालयाःSupplementary enrichment

Programmesअनुपूरकगुणसं�,7नकाय7क्रमाः

Supplemented अनुपूरकःSupportive facilities सहायकसौवि�ध्याविनSustainable development अक्षिभरक्षि4)वि�कासःSustained values of life अक्षिभरक्षि4)ाविन जी�न मूल्याविनSustenance अक्षिभर4णम्Swimming pool पुष्करःSystematic process व्य�स्थिस्थ)प्रविक्रयाSystem व्य�स्था/प्रणालीTable उत्पीटिठकाTeacher education अध्यापकलिश4ाTeacher qualification अध्यापक-शैक्षि4कयोग्य)ा Teacher quality अध्यापकगुण�त्ताTeaching faculty अध्यापक�ग7ःTeaching plan लिश4णयोजनाTeaching-Learning and Evaluation लिश4णम् अष्ट्रि,गमः मूल्याङ्कनं चTeaching-learning process लिश4णाष्ट्रि,गमप्रविक्रयाTechnical प्रावि�ष्ट्रि,कम्


English word Sanskrit WordTechnical staff प्रावि�ष्ट्रि,ककम7चारीTechnology aided learning प्रौद्योविगकी-सहकृ)ाष्ट्रि,गमःTemporary अस्थायीText reading Session Workshops ग्रन्थपठनसत्र-काय7शालाःMedium of Instruction लिश4णमाध्यमः

SWOC[;Strength; Weakness; Opportunity;

Challenges] analysis of the institutionसंस्थायाःशलिक्त(श)-दौब7ल्य(दौ)-अ�सर(अ)-समाह्वय(स)वि�¡ेषणम्

Time table generation समयसारणीविनमा7णम् Timelines समयसीमानुपालनम्To Supplement advanced Studies प्रग)ाध्ययनसंपू)7येTo building up विनमा7णायTo overcome अवि)क्रष्ट्रिम)ुम्Total योगः Traditional background पारम्परिरकपृष्ठभूष्ट्रिमःTraditional knowledge पारम्परिरकज्ञानम्

Traditions परम्परा

Training programs प्रलिश4णकाय7क्रमाःTransfer स्थानान्)रणम्Transformational change रूपान्)रणम्


English word Sanskrit WordTranslated अनूटिद)म्Translation अनु�ादःTranslation studies अनु�ादाध्ययनाविनTransparency पारदर्शिशं)ाTransparent पारदर्शिशं

Transport facilities परिर�हनसौवि�ध्याविन

Treasure-trove of literary traditions साविहत्यकपरम्पराशे�ष्ट्रि,ः

Trends प्र�ृत्तयःTribe जनजावि)ःType of University वि�श्ववि�द्यालयप्रकारःUG onwards अनुस्ना)कस्)रं

UGC’c orientation Programme वि�.अ.आ उन्मुखीकरणकाय7क्रमःUGC refresher Course वि�.अ.आ पुनश्चया7-पाठ्यक्रमःUndergraduate Programme स्ना)क-काय7क्रमःUnderstanding of ancient texts प्राचीनग्रन्थानाम् अ�बो,ःUnique foundation courses अविद्व)ीय आ,ारभू)पाठ्यक्रमाःUnit cost एकांशव्ययःUnitary एकाकीUnit एकांशः

University Act वि�श्ववि�द्यालयाष्ट्रि,विनयमः


English word Sanskrit WordUniversity recognized Research

Institutes/Centresवि�श्ववि�द्यालयेन मान्य)ाप्राप्)ाविन अनुसन्धानसंस्थानाविन केन्द्राक्षिण

University under Section 3 of UGC

(Deemed University)वि�.अ.आ )ृ)ीयानुभागान्)ग7)ः वि�श्ववि�द्यालयः(माविन)वि�श्ववि�द्यालयः)

Urban नागरम्Using e-learning resources �ैदु्य)ाष्ट्रि,गमसंसा,नानाम् उपयोगःValidity Period of Accreditation प्रत्यायनस्य �ै,)ा�ष्ट्रि,ः Value system मूल्यव्य�स्थाVarious measures वि�वि�,ोपायाःVast store वि�शालभाण्Nागारम्Vedic lore �ेदवि�द्याVersion संस्करणम्Vertical movement of students छात्राणाम् ऊध्�7प्रगमनम्Virtual laboratories व्यापकप्रयोगशालाःVisible element दृग्गोचरांशःVisible impact दृग्गोचरप्रभा�ःVisiting professors. अवि)लिथ आचाय7ःVision अन्)दृ7ष्ट्रिष्टःVocational courses व्या�साष्ट्रियकपाठ्यक्रमाः Volunteer स्�यंसे�कःWaste management अ�करप्रबन्धनम्


English word Sanskrit WordWaste management facility अ�करप्रबन्धनसौवि�ध्यम्Waste recycling अ�करपुनश्चक्रणम्Weakness दोब7ल्यम्Webpage जालपु�म्Website जालस्थानम्Weightage अष्ट्रि,मानम्Working days काय7टिदनाविन

Yoga Therapy Centre with modern

equipmentsआ,ुविनकोपकरणयुकं्त योगलिचविकत्साकेन्द्रम्


छा*सन्तुविLस�cक्षणम्मुख्यसूचकम् - २.७.१

विHतीयविनकषान्तर्ग�ततया श्वि�क्षण-श्वि�क्षा-मूल्याङ्कनाविन

छा*सन्तुविLस�cक्षणमलिधकृत्य विकस्थिञ्चत् -सन्दभ�ः२०१६ �ष7)ः राष्ट्रि"यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद-्द्वारा प्रत्यायनप्रविक्रयायां छात्रानुभ�स�04णमविप संयोन्दिज)ं वि�द्य)े। उच्चलिश4ासंस्थाप4)ः प्रदत्तसूचीमाक्षिश्रत्य छात्राणां प्रवि)विक्रयाः स्�ीविक्रयन्)े।। प्रविक्रयादशायां छात्राणां नामाविन गोप्यन्)े। वि�श्ववि�द्यालयेन/उच्चलिश4ासंस्थया स�0षां छात्राणां सूची पे्रषणीया। )त्र छात्राणां प्र�ेशसंख्या, आ,ारसंख्या, कक्ष्या, काय7क्रमः, �षu, ई-मेल्, चलदूरभाषासंख्या इत्याटिदकं योजनीयम्। विनर्दिदंष्टछात्राणां कृ)े अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्रमाध्यमेन प्रवि)विक्रयापत्रं पूरष्ट्रिय)ुं स�बन्धसूत्रं पे्रष्य)े, यत्र )ैः स्�ानुभ�वि��रणं पूरणीयम्।।

प्रश्ना�लीमलिधकृत्य विकस्थिञ्चत् - लिलक�7मानमाक्षिश्रत्य प्रश्ना�ली विनर्मिम)ंा यत्र प्रवि)विक्रया ०-४ अङ्कमानकेन योन्दिज)ा - ० = नकाराम्बित्मका प्रवि)विक्रया; ४ = पूण7सन्)ुष्ट्रिष्टः प्रवि)विक्रयारूपेण मूल्याङ्कनमानदण्Nेषु स�04णद्वारा प्राप्)ाः अङ्काः विद्व)ीये मानदण्Nे अन्)ग7च्छन्त्रिन्)। अस्यां प्रश्ना�ल्यां लिश4ण-लिश4ाप्रविक्रयायाः नाना आयामान् आक्षिश्रत्य प्रश्नाः भ�न्त्रिन्)। शै4क्षिणकप्रविक्रयायां लिश4काणां समग्रदृष्ट्रिष्टकोणापे4या लिश4णकौशलवि�षये पृथक् प्रश्नाः भ�न्त्रिन्)। प्रश्ना�ल्यां लिश4काणां वि�षयज्ञानं ,


समे्प्रषणकौशलं, पू�7लिसद्ध)ा, सूचना)न्त्रज्ञानोपकरणानामुपयोगः च इत्याटिदकम् अन्)ग7)मस्मिस्)। लिश4ानुकूलं �ा)ा�रणं, पे्ररणा, पारस्परिरकस�बन्धः, प्रवि)विक्रया - स�7मे))् विद्व)ीयं मुख्यं घ�कम्। प्रश्नाः प्रायः �स्)ुविनष्ठाः वि�द्यन्)े। एक ए� )ादृशः प्रश्नः अस्मिस्) यत्र छात्राः वि�स्)रेण स्�ाक्षिभप्रायं प्रक�ीक)ुu शक्नु�न्त्रिन्), संस्थायाः वि�कासाय सूचनाः अविप प्रदा)ंु प्रभ�न्त्रिन्)। स�04णवि�¡ेषणाय )न्त्रांशस्य उपयोगः विक्रय)े। अन्)े च )ासु प्रवि)विक्रयासु प्राप्)ान् सामान्याक्षिभप्रायान् परामशा7न् वि�मशाuश्च एकीकृत्य विनण7ये समायोजनं करिरष्य)े।प्रविMया -स�04णवि�¡ेषणं प्रत्यायनप्रविक्रयायाः प्र,ानमङं्ग वि�द्य)े, प्रत्यायनप्रारूपे स�04णमविप एकं सूचकं यस्य प्रा,ान्यं वि�लिशष्य प्रदत्तम्। स�04णाय छात्राणाम् अक्षिभम)ाविन यदृच्छया चीयन्)े। १०% )ः न्यूनः प्रवि)स्पन्दः स�04णाय न स्�ीविक्रय)े। संस्था �ा अध्यापकाः �ा स�04णवि�षये छात्रेषु प्रभा�ं न जनयेयुः।

प्रश्ना�लीवि�श्लेषणपद्धवितः -प्रश्ना�ल्यामाहत्य ति�ंशवि)ः �स्)ुविनष्ठाः प्रश्नाः सन्त्रिन्), )ेष्�ेकः मुक्तः प्रश्नः। )त्र �स्)ुविनष्ठप्रश्नानां समा,ानरूपेण छात्रैः ०-४ अङ्काः प्रदेयाः। प्रत्येकं प्रश्नस्य समा,ानेषु मध्यमानाङ्काः परिरगण्यन्)े। एष परिरणामः ० )ः ४ पय7न्)ं परिरदृश्य)े। यच्च छात्राणां सन्)ुष्ट्रिष्टस्)रं द्यो)यवि)। ए)च्च प्र,ानसूचकस्य “छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टस�04णस्य (२.७.१)” मूल्याङ्कनं भ�वि)।

अन्त्रिन्)मप्रश्नस्य उत्तररूपेण छात्राणाम् अक्षिभम)ाविन, सूचनाश्च सङ्ग्रहरूपेण विनरी4ादलं प्रवि) प्रवि)�ेदनलेखने संयोजनाय प्रदीयन्)े।

Student Satisfaction Survey (SSS) छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टस�04णम् उच्चलिश4ासंस्थानानां माग7सूलिचकाः

१. उच्चलिश4ासंस्थाः विनय)दत्तांशव्य�स्थया छात्राणां सूचीं जालपु�े उद्योजयेयुः। २. रामूप्रपरिरषदः विनर्दिदंष्टप्रारूपानुसारेण दत्तांशः आरोपणीयः।३. दत्तांशे स्)म्भनामाविन नै� परिर�)7नीयाविन। विकमविप स्थानं रिरकं्त न भ�े)्।४. छात्राणां नामाविन ई-मैल् इत्याटिद पुनःपटिठ)ाविन न भ�ेयुः।५. छात्रसंख्या, प्र�ेशसंख्या इवि) स्)म्भद्वयं दृश्य)े। क्�लिचद ् द्वयमविप एकमे� स्या)्। एकै� संख्या उभयत्र योजनीया।६. आहत्य छात्रसंख्या ११ QA मध्ये सूलिच)संख्यापे4या अष्ट्रि,का न स्या)्।७.SSS छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टस�04णं संस्थायाः दत्तांशपरी4णप्रमाणीकरणप्रविक्रयायाः समकालमे� विक्रय)े।


८. स�04णप्रश्ना�ली )ा�)् (20+1) छात्राणां कृ)े ई-मेल् द्वारा पे्रषणीया।-> विद्व�ारं स�04णाय प्रयासः अनुमन्य)े।-> महावि�द्यालयानां न्यून)मं १०% प्रवि)श)ं यद्वा श)च्छात्राणां प्रवि)स्पन्दः अपेक्षि4)ः। वि�श्ववि�द्यालयानां कृ)े न्यून)मं दशप्रवि)श)ं यद्वा

पञ्चश)च्छात्राणां प्रवि)स्पन्दः अपेक्षि4)ः।-> यटिद च प्रवि)स्पन्दः अपेक्षि4)संख्यया न्यूनः, )र्षिहं ))् मौल्याङ्कने न

परिरगण्य)े।-> स�04णमे))् तितं्रश)् टिदनेषु समापनीयम्।-> रामूप्रपरिरषदः संयोजकेन स�04णप्रविक्रयायाः आरम्भाद ्अनन्)रं दशसु

टिदनेषु वि�द्यालयेन प्रविक्रया पूरणीया।-> संस्था च स�04णे भागग्रहणाय दशटिदनेषु पूरणाय च छात्रान् पे्ररय)े्।-> प्रश्ना�ली आङ्ग्ले/विहन्द्यां/संस्कृ)े च अपे4ायां सत्यां

स्थानीयभाषायाञ्च उपलभ्ये)।***

रावि�यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्]ेङ्गलूर ्


छा*सन्तुविLस�cक्षणम् प्रधानसूचकः - २.७.१

विHतीयविनकषान्तन्तर्ग�तं श्वि�क्षाश्वि�क्षणयोः मूल्याङ्कनम्

छा*ाणां कृते दिद�ाविनदc�ःराष्ट्रि"यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ् लिश4या लिश4णपद्धत्या मूल्याङ्कनप्रविक्रयया च छात्राणां सन्)ुष्ट्रिष्टवि�षये स�04णं करोवि)। इदं स�04णम् उच्चलिश4ायां गुण�त्ताक्षिभ�,7ने साहाय्यम् आचरिरष्यवि)। छात्रेभ्यः अ,ोलिलखिख)प्रारूपमाध्यमेन केचन प्रश्नाः प्रदीयन्)े। स�ºः छात्रैः स�ा7क्षिभः छात्राक्षिभश्च ए)ेषु प्रश्नेषु स्�ीया प्रवि)विक्रया अ�श्य ं देया। प्रवि)विक्रयाप्रदा)ॄणां छात्राणां परिरचयः स�7था गोपनीय)या संरक्ष्य)े। छा*ाणां कृते प्रश्नाः -अ. भ�)ा/भ�त्या अस्याः स�04णप्रविक्रयायाः उत्तरं प्रथम�ारमे� दीय)े इवि) विनक्षिश्चनो)ु।

(आ) आम् (आ) नविहआ. आयुः ………………………………………………इ. महावि�द्यालयस्य नाम ………………………………….ई. अध्ये)ुः लिलङ्गम् -

(अ) स्त्री (आ) पुरुषः (इ) नपंु.उ. भ�ान्/भ�)ी कस्यां कक्ष्यायां पठवि)/कस्मै उपा,ये प्रय)मानः/प्रय)माना अस्मिस्)

(अ) स्ना)कोपा,ये (आ) स्ना)कोत्तरोपा,ये (इ) संयुक्ताचाय¤पा,ये (ई) �ाचस्पत्युपा,ये (उ) अन्योपा,ये

ए. सम्प्रवि) भ�ान्/भ�)ी कं वि�षयं पठवि) -(अ) व्याकरणम् (आ) साविहत्यम् (इ) दश7नम् (ई) लिश4ाशास्त्रम् (उ) ज्योवि)षम्

(ऊ) �ेदम् (ऋ) अन्यम्

प्रश्नोत्तरदानाय विनद0शाः -• समेषां प्रश्नानामुत्तराक्षिण अ�श्य ंदेयाविन• इह प्रश्नानामुत्तररूपेण पञ्च वि�कल्पाः दत्ताः सन्त्रिन्)। )ेषु उपयुक्त)मं लिचनो)ु।• गुणात्मकस्य एकति�ंशवि))मस्य प्रश्नस्य प्रवि)विक्रया भ�)ः/भ�त्याः कृ)े मन्त्रणायाः

अ�सरं प्रयच्छवि)। अत्र भ�)ा/भ�त्या संस्थायाः/महावि�द्यालयस्य विनब7ल)ा अविप सूचष्ट्रिय)ुं शक्य)े। सेयं भ�)ः/भ�त्याः प्रवि)विक्रया लिश4णप्रविक्रयास�बम्बिन्धनी ए� भ�े)्।

विHतीयविनकषान्तर्ग�तं श्वि�क्षणस्य श्वि�क्षायाश्च मूल्याङ्कनम् ।


लिश4ाप्रविक्रयावि�षये अष्ट्रि,)न्त्रिन्त्र छात्रसन्)ुष्ट्रिष्टस�04णाय प्रश्नाः अ,स्)ाद ्दीयन्)े।

१. क4ायां पाठ्यक्रमः विकयत्प्रवि)श)ं पाटिठ)ः?४ - ८५% )ः १००%३ -७०% )ः ८४%२ - ५५% )ः ६९%१ - ३०% )ः ५४%० - ३०% )ः न्यूनः

२. क4ायां पाठष्ट्रिय)ुं लिश4कः विकयान् लिसद्ध आसी)्?४ - स�7था३ - सन्)ोषजनकरूपेण२ - असन्)ोषजनकरूपेण१ - उदासीन)या० - अपटिठत्�ै� समाग)ः

३. सं�ादे लिश4कः विकयान् स4मोऽस्मिस्)?४ - प्रभा�ोत्पादक)या३ - यदा कदा प्रभा�ोत्पादक)या२ - के�लं सन्)ोषजनक)या१ - �स्)ु)ः प्रभा�हीन)या० – अस4मः

४. अध्यापनदृष्ट्या लिश4काः सन्त्रिन्) - ४ - अत्युत्कृष्टाः३ -उत्कृष्टाः२ - उत्तमाः१ - विनष्प4ाः० – असमथा7ः

५. आन्)रिरकमूल्याङ्कनप्रविक्रयायां लिश4काः भ�न्त्रिन्) -४ - स�7था विनष्प4ाः३ - प्रायशः विनष्प4ाः२ - यदा कदा अनौलिचत्य ंभजमानाः१ - प्रायशः अनौलिचत्यं भजमानाः० - अनौलिचत्य ंभजमानाः


६. काय0 स्�प्रदश7नवि�षये चचा7 भ�वि) -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - दुल7भ)या० - न कदाविप

७. भ�)ः/भ�त्याः प्रलिश4णे वि�विनमये 4ेत्रकाय0 च लिश4का रुलिचमन्)ो भ�न्त्रिन्) -४ - विनयष्ट्रिम)रूपेण३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - दुल7भ)या० - न कदाविप

८. संस्थानस्य लिश4ाप्रविक्रया मन्त्रणाप्रविक्रया च भ�)ः/भ�त्याः संज्ञानात्मकवि�कासाय सामान्दिजकवि�कासाय च कीदृशं सौवि�ध्यं प्रददावि) -

४ - अवि)महत्त्�पूण7म्३ - महत्त्�पूण7म्२ - मध्यमम्१ - न्यूनम्० – न स्�ल्पमविप

९. संस्थानं लिश4णाय अग्रेस)ुu च बहून् अ�सरान् प्रयच्छवि) - ४ - दृढ)या सहम)ः३ - सहम)ः२ - )�स्थः१ - असहम)ः० - दृढ)या असहम)ः

१०. भ�ान्/भ�)ी संस्थानेन अपेक्षि4)द4)ाणां वि�षये पाठ्यक्रमपरिरमाणवि�षये काय7क्रमपरिरणामवि�षये च सूलिच)ः/सूलिच)ा -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�


० - न कदाविप११. भ�)ः/भ�त्याः अध्यापकः विनय)काय0ण सह आ�श्यकीम् अनु�र्षि)नंीं प्रविक्रयां करोवि) -

४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

१२. लिश4का उदाहरणानाम् अनुप्रयोगाणाञ्च माध्यमेन अ�,ारणाः सु्फ�ीकु�7न्त्रिन्) -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

१३. लिश4काः भ�)ः/भ�त्याः शसिकं्त परिरलिचन्�न्त्रिन्)। भ�)ः/भ�त्याः समाह्वयान् उलिच)स्)रं

प्रवि) ने)ुं प्रोत्साहयन्त्रिन्) -४ - पूण7रूपेण३ - यथोलिच)रूपेण२ - आंलिशकरूपेण१ - स्�ल्पमे�० - )था क)ु7म् असमथा7ः

१४. भ�)ः/भ�त्याः लिश4काः छात्राणां विनब7लप4ाणां परिरज्ञाने समथा7ः सन्त्रिन्) )था )ान्

दूरीक)ुu साहाय्यमाचरन्त्रिन्) -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप


१५. संस्थानं लिश4ण-लिश4ा-प्रविक्रयाया विनरू4णसमी4णे गुण�त्ताया अक्षिभ�ृद्धौ छात्रान्

योजष्ट्रिय)ंु प्रय))े -४ - दृढ)या सहम)ः३ - सहम)ः२ - )�स्थः१ - असहम)ः० - दृढ)या असहम)ः

१६. संस्थानं/लिश4काः छात्रकेन्दिन्द्र)पद्ध)ीनां प्रयोगं कु�7न्त्रिन्)। यथा - अनुभ�ात्मकलिश4ायाः

सहभाविगलिश4ायाः अध्ययनानुभ�स्य च �ृद्धौ समस्यानां समा,ानोपायाः -४ - प्रायशः कु�7न्त्रिन्)३ - यदा कदा कु�7न्त्रिन्)२ - कदालिच)् कु�7न्त्रिन्)१ - स्�ल्प)या कु�7न्त्रिन्)० - न कु�7न्त्रिन्)

१७. लिश4काः भ�)ः/भ�)ीः अवि)रिरक्तचया7सु भागग्रहणाय प्रोत्साहयन्त्रिन्) -४ - दृढ)या सहम)ः३ - सहम)ः२ - )�स्थः१ - असहम)ः० - दृढ)या असहम)ः

१८. संस्थानेन/लिश4कैः �ृक्षित्तप्राप्त्यथ7म् अपेक्षि4)ा व्य�हारकुशल)ा जी�नकौशलं �ृक्षित्तयोग्य)ाकौशलञ्च आकलष्ट्रिय)ुं बो,ष्ट्रिय)ुं �ा प्रयासो वि�विह)ः - ४ - प्रायशः३ - यदा कदा२ - कदालिच)्१ - प्रसङ्ग)ः० - न कदाविप

१९. लिश4णसमये कवि) प्रवि)श)ं लिश4काः एल्.सी.विN. प्र4ेपकयन्त्रम् अन्यं �ा सूचनासमे्प्रषणमाध्यमं प्रयुञ्जन्त्रिन्)।


४ - ९०% )ः अष्ट्रि,कम्३ -७०% )ः ८९%२ - ५०% )ः ६९%१ - ३०% )ः ४९%० - २९% )ः न्यूनम्

२०. भ�)ः/भ�त्याः संस्थाने लिश4ा-लिश4ण-प्रविक्रयायाः गुण�त्ता अत्युत्तमा वि�द्य)े -४ - दृढ)या सहम)ः३ - सहम)ः२ - )�स्थः१ - असहम)ः० - दृढ)या असहम)ः

२१. भ�)ः/भ�त्याः संस्थाने समग्र-लिश4ायाः लिश4णस्य च वि�कासाय त्रयो वि�चाराः देयाः –

(अ)-----------------------------------------

(आ)---------------------------------------

(इ)------------------------------------ ***

IGNCA, NMM, Sanskrit Academies, ICPR, ICHR etc.


Data Templates / Documents - Quantitative Metrics (QnM)

Sl. NO. Criterion I – Curricular Aspects (150)

Key Indicator - 1.1 Curriculum Design and Development (50)1. 1.1.2 Percentage of Programmes where syllabus revision was carried out during the last five years (10)

Programme Code

Programme name

Name of the Department

Year of Introduction

If revision has been carried out in the syllabus during last 5 years

Year of revision

Percentage of Syllabus content added or replaced

Link of the relevant document

Document: Minutes of relevant Academic Council/BOS meeting Syllabus prior and post revision of the courses, Comparative statement must be uploded.

2. 1.1.3 Average percentage of courses having focus on indepth-shastric learning/creative writing/ employability/ entrepreneurship/ skill development/Interdisciplinary/Indigenous Knowledge base with modern application (10)Name of the Course Course Code

Name of the Programme

Activities with direct bearing on Employability/ Entrepreneurship/ Skill development

Year of introduction

Documents: Programme/ Curriculum/ Syllabus of the courses Minutes of the Boards of Studies/ Academic Council meetings with approvals for these courses. MoU’s with relevant organizations for these courses, if any.


Key Indicator - 1.2 Academic Flexibility (50)3. 1.2.2 Percentage of Programmes in which Choice Based Credit System (CBCS)/elective course system has been implemented (current year

data) (20)

Name of all Programmes adopting CBCS course system

Name of all Programmes adopting elective course system

Programme Code

Year of implementation of CBCS / elective course system


Documents: Minutes of relevant Academic Council/BOS meetings.

Key Indicator - 1.3 Curriculum Enrichment (30)4.

1.3.2 Number of value-added courses imparting transferable and life skills offered during the last five years (02)5. 1.3.3 Average percentage of students enrolled in the courses under 1.3.2 above (02)

Name of the value added courses (with 30 or more contact hours) offered during last five years Course Code

Year of offering

No. of times offered during the same year

Year of discontinuation

Number of students enrolled in the year

Number of students completing the course in the year

Year 1


Year 2

Year 3

Year 4

Year 5

Documents 1.3.2: Brochure or any other document relating to value added courses. Institutional data in prescribed format.

Documents 1.3.3: Institutional data in prescribed format. List of students enrolled. Brochure

*DVV may verify random attendance sheet for at least 5% of the courses

6. 1.3.4 Percentage of students undertaking field projects / internships / training program / summer assignment etc. (05) (current year)

Programme name Programme CodeNo. of students undertaking field projects / internships



Documents: Institutional data in prescribed format. List of students enrolled.*DVV may verify random attendance sheet for at least 5% of the courses.

Key Indicator - 1.4 Feedback System (10)7. 1.4.1 Structured feedback received from 1) Students, 2) Teachers, 3) Employers, 4) Alumni 5) Parents for design and review of syllabus

Semester wise /year wise (05) and for1.4.2 Feedback processes of the institution may be classified as follows: (05)

URL for feedback collection and analysis reports

Documents: Stakeholder feedback report.Action taken report of the University on feedback report as minuted by the Governing Council, Syndicate, Board of Management.

8.

Criterion II -Teaching-Learning and Evaluation (200)Key Indicator - 2.1 Student Enrolment and Profile (10)

9. 2.1.1 Average percentage of students from other States and Countries during the last five years (03)Year of enrolment

Number of students enrolled from other states

Number of students enrolled from other countries


Documents: List of students from other states and countries in prescribed format. Institutional data in prescribed format(May be verified from DCF of AISHE)*Random check of the application on form of foreign students (5%)


10. 2.1.2 Demand Ratio (Average of last five years) (4)

Programme name Programme CodeNumber of seats available / sanctioned

Number of eligible applications received Number of students admitted

Documents: Institutional data in prescribed format.

11. 2.1.3 Average percentage of seats filled against seats reserved for various categories as per applicable reservation policy during the last five years (3)

YearNumber of seats earmarked for reserved category as per GOI or

State Government ruleNumber of students admitted from the reserved category

SC ST OBC Gen Others SC ST OBC Gen Others

Documents: Institutional data in prescribed format.(May be verified by DCF of AISHE.)*Random check for at least 5% of the students.

Key Indicator - 2.2 Catering to Student Diversity (20)12. 2.2.3 Percentage of differently abled students (Divyangjan) on rolls (02) (current year data)

Name of the student enrolled under Differently abled Category Gender

UDID Card Number

Type of Disability

Percentage of Disability

Program enrolled Year of Enrolment

Documents: Institutional data in prescribed format. List of differently abled students. Any other document submitted by the Institution to a Government agency giving this information.


(May be verified from DCF of AISHE)Key Indicator - 2.3 Teaching- learning Process (20)

13. 2.3.2 Percentage of teachers using ICT for effective teaching with Learning Management Systems (LMS), E-learning resources etc. (5)

Number of teachers using ICT (LMS, e-Resources)

ICT tools and resources available

Number of ICT enabled classrooms with class room number

Number of smart classrooms with class room number

E-resources and techniques used

Link of the relevant documents

Documents: List of teachers using ICT. LMS website/ Academic management system. Institutional data in prescribed format.

Key Indicator - 2.4 Teacher Profile and Quality (50)14.15.

2.4.1 Average percentage of full time teachers against sanctioned posts during the last five years (05) & for 2.4.3 Average Teaching experience of full time teachers in number of years (10)

Name of the Full-time teacher

PAN Designation

No. of sanctioned posts

Year of appointment

Name of the Department

Total years of Experience

Is the teacher still serving the institution/If not last year of the service of Faculty to the Institution

Documents: Positions sanction letters by competent authority. Upload appointment letters of faculty during last five years. Institutional data in prescribed format.(May be verified from DCF of AISHE)


16. 2.4.2 Average percentage of full time teachers with Ph.D. during the last five years (05)

Name of full time teachers with PhD Year of obtaining PhD Whether recognised as research Guide for Ph.D

Year of Recognition as Research Guide

Documents:Institutional data in prescribed format.

17.

18.

2.4.4 Average percentage of full time teachers who received awards, recognition, fellowships at State, National, International level from Government, recognised bodies during the last five years (05) & for 3.4.2 The number of research awards, state, national and international recognitions received by the faculty and students for their academic excellence from govt and recognised organisations, incentives given by the institution in this connection (02)Name of full time teachers receiving awards from state level, national level, international level

Year of Award

PAN Designation Name of the award, fellowship, received from Government or recognized bodies

Incentives given by the HEI in recognition of the award

Link for the relevant documents

Documents: e-copies of award letters (scanned or soft copy). Institutional data in prescribed format.

19. 2.4.5 Average percentage of full time teachers from other States against sanctioned posts during the last five years (05)Year of Appointment Name of full time teacher from other state State from which qualifying degree was obtained

Documents: Institutional data in prescribed format. Upload the relevant supporting document.


Key Indicator - 2.5 Evaluation Process and Reforms (40)20. 2.5.1 Average number of days from the date of last semester-end/ year- end examination till the declaration of results during the last five years

(05)

Programme Name

Programme Code

Semester/ year

Last date of the last semester-end/ year- end examination

Date of declaration of results of semester-end/ year- end examination


(May be verified from DCF of AISHE.)*Check 5% sample from the Controller of Exam (COE) office.

21. 2.5.5 Status of automation of Examination division along with approved Examination Manual: (5) A. 100% automation of entire division & implementation of Examination Management System (EMS) B. Only student registration, Hall ticket issue & Result ProcessingC. Only student registration and result processing Opt oneD. Only result processingE. Only manual methodology100% automation of entire division & implementation of Examination Management System (EMS) (Yes/No)

Student registration, Hall ticket issue & Result Processing are automated (Yes/No)

Student registration and result processing are automated (Yes/No)

Result processing is only automated (Yes/No)

Follow manual methods (Yes/No)

Documents: Current Manual of examination automation system. Annual reports of examination including the present status of automation. Institutional data in prescribed format.

Key Indicator - 2.6 Student Performance and Learning Outcomes (30)


22. 2.6.3 Average pass percentage of students (Current year data) (10)

Programme code Programme nameNumber of students appeared in the final year examination

Number of students passed in final year examination

Documents: Institutional data in prescribed format. Annual Reports.(May be verified from DCF of AISHE)

Key Indicator - 2.7 Student Satisfaction Survey (30)23. 2.7.1 Online student satisfaction survey regarding teaching learning process (all currently enrolled students). (30)

(Online survey to be conducted and details of the students in the format mentioned below should be uploaded)

Name of the student Gender

Category State of Domicile

Nationality (if other than Indian)

Email ID

Programme name

Student Unique Enrolment ID

Mobile Number Year of joining

Criterion III – Research, Innovations and Extension (250)Key Indicator - 3.1 Promotion of Research and Facilities (20)

24. 3.1.1 The institution has a well defined policy for promotion of research and Research Committee to monitor and address issues related to research and the same is uploaded on the institutional website (02)Provide URL of Policy document on promotion of research uploaded on websiteDocuments: Minutes of the Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to research promotion policy adoption. Research promotion policy.

25. 3.1.2 The institution provides in-depth Shastric training/inter-disciplinary training to its teachers for research (during the last five years)


(6)Name of the teacher getting seed money The amount of seed money Year of receiving grant

Duration of the grant

Documents: Minutes of the relevant bodies of the University. Budget and expenditure statements signed by the Finance Officer indicating seed money provided and utilized. Institutional data in prescribed format.

26. 3.1.3 Number of JRFs, SRFs, Post Doctoral Fellows, Research Associates and any other research fellowships in the university enrolled during the last five years (02)Sl.No Name of Research

fellowYear of enrolment

Duration of fellowship

Type of the fellowship Granting Agency


27. 3.1.4 University has the following facilities (06)1. Central Instrumentation Centre / Language Laboratory ComputerLab/ICT Lab2. Museum3. Studios/ Recording Studio for Audio-Video/e-P.G.Pathashala Facilities4. Research/Statistical Databases5. Manuscript Resource Centre (MRC)6. Manuscript Conservation Centre(MCC)7. Yoga Training Centre 8. Yoga Therapy Centre with modern equipmens9. Observatory/Yajna Shala10. Psychology Laboratory

Options:


A. Any four facilities existB. Three of the facilities existC. Two of the facilities existD. One of the facilities existE. None of the facilities exist Name of the facility Year of establishment Provide link of videos/pictures

Documents: Videos and geotagged photographs.

(May be verified from DCF of AISHE)

28. 3.1.5 Percentage of departments with UGC-SAP, CAS, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency (02)Name of the Department

Name of the Scheme

Name of the funding agency Year of Award Funds provided Duration of award

Documents: e-version of departmental recognition letters or other award letters

Key Indicator - 3.2 Resource Mobilization for Research (20)29. 3.2.1 Grants for research projects sponsored by the non-government sources such as industry, corporate houses, international bodies, endowments,

Chairs in the institution during the last five years (INR in Lakhs) (3) & for 30.

31.

3.2.2 Grants for research projects sponsored by the government sources like UGC, Rashtriya Sanskrit Sansthan, IGNCA, NMM, Sanskrit Academies, ICPR, ICHR etc. during the last five years (INR in Lakhs) (07)

3.2.3 Average number of research projects per teacher funded by government and non-government agencies during the last five years (05)Name of the Project/ Endowments,

Name of the Principal Investigator/Co

Name of the Funding agency

Type (Government/Non-Government)

Department of Principal Investigator/ Co Investigator

Year of Award

Funds provided (INR in

Duration of the project


Chairs Investigator Lakhs)

Documents 3.2.1: e-copies of the grant award letters for research projects sponsored by non-government. Institutional data in prescribed format.


Documents 3.2.2: e-copies of the grant award letters for research projects sponsored by government. Institutional data in prescribed format.


Key Indicator - 3.3 Innovation Ecosystem (30)32. 3.3.2 Number of awards for innovation won by institution/teachers/research scholars/students during the last five years (03)

Title of the innovation Name of the Awardee

Name of the Awarding Agency with contact details

Year of Award

Category- institution/teacher/research scholar/student

Documents: e- copies of award letters. Institutional data in prescribed format.

33. 3.3.3 Number of mentoring provided to the newly established Institutes during the last five years (05)

Name of the Institute Nature of MentoringFrom (Month and Year)

To (Month and Year) Contact information of the Mentee

Documents: e- copy of the letter from mentee or mentor . Upload letter from the University (mentor) /Mentee for the academic /infrastructure etc.


Key Indicator - 3.4 Research Publications and Awards (100)34. 3.4.3 Number of Patents acquired/notified/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right

generated / hitherto unknown manuscripts brought to light through publication/participation in Manuscript collection /Innovative Work in Shastra Recognised through Award Process during the last five years (10)Name of the Patents acquired/notified/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right generated / hitherto unknown manuscripts published/awarded

Year of Publication in reputed press

Year of Award

Documents: e- copies of the letters of awards Name of the reputed press

35. 3.4.4 Number of Ph.D’s awarded per teacher during the last five years (16)Name of the PhD scholar Name of the Department Name of the guide/s Title of the thesis

Year of registration of the scholar

Year of award of PhD

Documents: Institutional website. Verify from Shodh-ganga. Institutional data in prescribed format.

36. 3.4.5 Number of research papers/Conference Proceedings per teacher in the Journals notified on UGC website/recognised peer reviewed journals / reputed journals published by Sanskrit / General Universities / Departments / Research Institutes and notified journals by the Rashtriya Samskrit Sansthan in its website (25)Title of paper Name of the

author/sDepartment of the teacher

Name of journal Year of publication

ISSN number

Link of the recognition in UGC enlistment of the


Journal


37. 3.4.6 Number of books edited and chapters in edited volumes / books published, monographs in Sanskrit and other languages, original creative writing in Sanskrit, Sanskrit Shastras etc., per teacher during the last five years (25)

Sl. No.

Name of the teacher

Title of the book/chapters published

Title of the paper

Title of the proceedings of the conference

Name of the conference

National / international

Year of publication

ISBN/ISSN number of the proceeding

Affiliating Institute at the time of publication

Name of the publisher


Key Indicator - 3.5 Consultancy (20)38. 3.5.1 Institution has a policy on consultancy including revenue sharing between the institution and the individual (Yes/No) (05)

Provide URL of the consultancy policy document.

Documents: Minutes of the Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to Consultancy policy. Soft copy/- upload the Consultancy Policy. Institutional data in prescribed format.

39. 3.5.2 Revenue generated from consultancy during the last five years (INR in Lakhs) (03)Name of the consultant

Name of consultancy project

Consulting/Sponsoring agency with contact details Year

Revenue generated (INR in Lakhs)


Documents: Audited statements of accounts indicating the revenue generated through consultancy. Institutional data in prescribed format.

Key Indicator - 3.6 Extension Activities (40)40. 3.6.2 Number of awards and recognition received for extension activities from Government /recognised bodies during the last five years (02)

Name of the activity Name of the Award/ recognition Name of the Awarding government/ recognised bodies Year of award

Documents: e-copy of the award letters. Institutional data in prescribed format.

41. 3.6.3 Number of extension and outreach Programmes conducted in collaboration with industry, community and Non- Government Organisations through NSS/NCC/Red cross/YRC etc., during the last five years (15)Name of the activity

Organising unit/ agency/ collaborating agency Year of the activity

Number of students participated in such activities

Documents: Reports of the event organized. Institutional data in prescribed format.

42. 3.6.4 Average percentage of students participating in extension activities with Government Organisations, Non-Government Organisations and programs such as Spoken Sanskrit Camps/Shibira-s /Yoga camps/ etc. during the last five years. (15)

Name of the activity

Organising unit/ agency/ collaborating agency Name of the scheme Year of the activity

Number of students participated in such activities



Report of the event.

Key Indicator - 3.7 Collaboration (20)43. 3.7.2 Number of functional MoUs with institutions of national, international importance, other universities, industries, corporate houses etc.

during the last five years (only functional MoUs with ongoing activities to be considered) (05)

Organisation with which MoU is signed

Name of the institution/ industry/ corporate house

Year of signing MoU Duration

List the actual activities under each MoU year wise

Number of students/teachers participated under MoUs

Documents: e-copies of the MoUs with institution/ industry/ corporate house. Institutional data in prescribed format.

Criterion IV – Infrastructure and Learning Resources (100)Key Indicator - 4.1 Physical Facilities (30)

44. 4.1.4 Percentage of classrooms and seminar halls with ICT - enabled facilities such as smart class, LMS, etc. (current year data) (04)Room number or Name of classrooms/Seminar Hall with LCD / wifi/LAN facilities with room numbers

Type of ICT facility

Documents: Hyper linked video.

Key Indicator - 4.2 Library as a Learning Resource (20)


45.46.

4.2.3 Does the Library have the following (02) &For 4.2.5 Availability of remote access to e-resources of the library (01)

13. Back Volumes of Rare Sanskrit Journals/Indological Journals/Journals Related to Sanskrit Studies like IHQ/ABORI/Brahmavidya/Sarasvati-sushama etc

14. Sanskrit magazines and Sanskrit Periodicals15. e – journals16. e-ShodhSindhu17. Shodhganga membership18. e-books19. e-dictionaries of Sanskrit20. Databases21. Electronic Display Board22. Internet/Wifi Facility23. Search Facility24. Xerox and Print facility

Options: A. Any 4 of the aboveB. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the aboveD. Any 1 of the aboveE. None of the above

Details of memberships/Subscription

Name of service subscribed to

No of e-resources with full text access Validity period

Usage report from the service provider if applicable

Whether remote access provided? (Yes / No)

web link of remote access

Documents:


Institutional data in prescribed format.

47. 4.2.4 Average annual expenditure for purchase of books and journals during the last five years (INR in Lakhs) (5)Expenditure on the purchase of books in (INR in lakhs).

Expenditure on the purchase of journals in (INR in lakhs).

Year of expenditure

Expenditure on subscription to e-journals and other e-resources (INR in Lakhs).

Documents: Audited statements of accounts. Institutional data in prescribed format.

48. 4.2.7 E-content is developed by teachers: (3)1. For e-PG-Pathshala2. For CEC (Under Graduate) 3. For SWAYAM4. For other MOOCs platform5. For NPTEL/NMEICT/any other Government initiatives6. For institutional LMSOptions: A. Any 5 of the aboveB. Any 4 of the aboveC. Any 3 of the aboveD. Any 2 of the aboveE. None of the above

Name of the teacher Name of the module Platform on which module is developed

Date of launching e content


Documents: Institutional data in prescribed format. Give links or upload document of e-content developed.


Key Indicator - 4.3 IT Infrastructure (30)No data Template

Key Indicator - 4.4 Maintenance of Campus Infrastructure (20)49. 4.4.1 Average expenditure incurred on maintenance of physical facilities and academic support facilities excluding salary component, as a

percentage during the last five years (INR in Lakhs) (10)

Year

Expenditure on maintenance of academic facilities (excluding salary for human resources) (INR in lakhs)

Expenditure on maintenance of physical facilities (excluding salary for human resources) (INR in lakhs)

Documents: Audited statements of accounts. Institutional data in prescribed format.

Criterion V - Student Support and Progression (100)Key Indicator - 5.1 Student Support (30)

50. 5.1.1 Average percentage of students benefited by scholarships/freeships provided by the Government/UGC/Rashtriya Samskrit Sansthan/any other body during the last five years (05) & for

51. 5.1.2 Average percentage of students benefited by scholarships, freeships, etc. provided by the institution besides government schemes during the last five years (5)

YearName of the scheme

Number of students benefited by government scheme

Number of students benefited by the institution’s schemes

Documents: Upload sanction letter. Institutional data in prescribed format.


52. 5.1.3 Number of capability enhancement and development schemes (05)

18.Guidance for competitive examinations 19.Career Counselling20.Soft skill development21.Remedial coaching 22.Language lab23.Bridge courses24.Yoga and Meditation25.Personal Counselling26.Training for deciphering ancient manuscriprs27.Training on Composing Sanskrit Creative poetry and Dramaturgy28.Shastra Vakyartha Training29.Proof Reading for Devanagari Texts 30.Spoken Sanskrit Training31.Foreign Language Study and Training 32.Training on Vedic Recitation with correct Intonation33.Training on Karma-Kanda34.Fine Arts, Performing Arts and Theatre

Options: A. 7 or more of the aboveB. Any 6 of the aboveC. Any 5 of the aboveD. Any 4 of the aboveE. Any 3 of the above Name of the capability enhancement scheme

Year of implementation

Number of students enrolled

Name of the agencies involved with contact details

Documents:


Institutional website. Institutional data in prescribed format.

53. 5.1.4 Average percentage of students benefited by guidance for competitive examinations and career counseling offered by the institution during the last five years (02)

Year Name of the schemeNumber of students benefited/attended / participated by Career Counselling / competitive exams activities


54. 5.1.6 The institution has a transparent mechanism for timely redressal of student grievances including sexual harassment and ragging cases (1) (Yes/No)

YearNo. of grievances appealed No. of grievances redressed Average time for grievance redressal in number of days

Documents: Minutes of the meetings of student redressal committee, prevention of sexual harassment committee and Anti Ragging committee.

Key Indicator - 5.2 Student Progression (40)55. 5.2.1 Average percentage of placement of outgoing students during the last five years (06)

Year Number of students placed

Name of the employer with contact details Package received

Programme graduated from

Documents: Annual reports of Placement Cell. Institutional data in prescribed format.


56. 5.2.2 Percentage of student progression to higher education (previous graduating batch) (current year data) (10)Name of students enrolling into higher education

Programme graduated from

Department graduated from

Name of institution joined

Name of Programme admitted to

Documents: Upload supporting data for student/alumni in prescribed format. Institutional data in prescribed format.

57. 5.2.3 Average percentage of students qualifying in state/ national/ international level examinations during the last five years (eg: NET/SLET/TOEFL/Civil Services/State government examinations) (12)

Year

Registration number/roll number for the exam

Name of students selected/ qualifying

NET SLET TOEFLOther equivalent examination Civil Services

State government examinations

TotalGrand Total

Instruction: Please do not include individual university's entrance examination. Documents: Upload supporting data for the same.

Institutional data in prescribed format.

Key Indicator - 5.3 Student Participation and Activities (20)58. 5.3.1 Number of awards/medals for outstanding performance in sports/cultural activities at national/international level (award for a team event


should be counted as one) during the last five years (05)

Year Name of the award/ medal National/ International Sports/ CulturalAADHAR / Student ID number Name of the student

Documents: e-copies of award letters and certificates. Institutional data in prescribed format.

59. 5.3.3 Average number of sports and cultural activities / competitions organised at the institution level per year (5) Year Name of the activity

Documents: Institutional data in prescribed format. Report of the event.

Key Indicator - 5.4 Alumni Engagement (10)60. 5.4.2 Alumni contribution during the last five years (Amount in Rupees) (4)

Options:A. ≥ 1.00 LakhsB. Rs. 75,000/- to 1.00 LakhsC. Rs. 50,000/- to Rs. 75,000/-D. Rs. 25,000/- to Rs. 50,000/-E. Less than Rs. 25,000/- Opt one

Name of the alumnus/ alumni association AADHAR / PAN Year of graduation Year of contribution

Quantum of contribution (INR in lakhs)


Documents: Annual audited statements of accounts. Audited statements of Alumni Association.

61. 5.4.3 Number of Alumni Association /Chapters meetings held during the last five years (2)

YearNumber of alumni association meetings Dates of meetings

No of members attended Total no of alumni enrolled

Documents: Institutional data in prescribed format. Report of the event.*Random verification of Minutes of the meeting)

Criterion VI – Governance, Leadership and Management (100)Key Indicator - 6.2 Strategy Development and Deployment (10)

62. 6.2.3 Implementation of e-governance in areas of operation (4)1. Planning and Development2. Administration3. Finance and Accounts4. Student Admission and Support5. ExaminationOptions: A. All 5 of the aboveB. Any 4 of the aboveC. Any 3 of the aboveD. Any 2 of the aboveE. Any 1 of the above Areas of e governance Year of implementation Link of relevant website/ documentPlanning and Development


Administration Finance and Accounts Student Admission and Support Examination Documents: Institutional budget statements. ERP (Enterprise Resource Planning) Document. Screen shots of user interfaces. Annual e-governance report approved by Governing Council/ Board of Management/Syndicate.

Key Indicator - 6.3 Faculty Empowerment Strategies (30)63. 6.3.2 Average percentage of teachers provided with financial support to attend conferences / workshops and towards membership fee of

professional bodies during the last five years (6)

YearName of teacher PAN

Name of conference/ workshop attended for which financial support provided

Name of the professional body for which membership fee is provided

Amount of support


64. 6.3.3 Average number of professional development / administrative training Programmes organized by the University for teaching and non teaching staff during the last five years (06)

Year

Title of the professional development Programme organised for teaching staff

Title of the administrative training Programme organised for non-teaching staff Dates (from-to) No. of participants

Documents: Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or other relevant centres). Reports of Academic Staff College or similar centers.


Verification of schedules of training Programmes.

65. 6.3.4 Average percentage of teachers attending professional development Programmes, viz., Orientation Programme, Refresher Course, Short Term Course, Faculty Development Programmes during the last five years (06)

Year Name of teachers who attended Title of the professional development ProgrammeDate and Duration (from – to)

Documents: Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or other relevant centers). Annual reports of the IQAC and the University.

Key Indicator - 6.4 Financial Management and Resource Mobilization (20)66. 6.4.2 Funds / Grants received from non-government bodies, individuals, philanthropers during the last five years (not covered in Criterion III)

(05) (INR in Lakhs)

YearName of the non government funding agencies/ individuals

Funds/ Grants received in (INR in lakhs). Initiative

Documents: Annual statements of accounts. Institutional data in prescribed format.


Key Indicator - 6.5 Internal Quality Assurance System (30)67. 6.5.3 Average number of quality initiatives by IQAC per year for promoting quality culture (3)

Year Name of quality initiative by IQACDate of conducting activity (from-to) Number of participants



IQAC link verification.

68. 6.5.4 Quality assurance initiatives of the institution include: (6) 1. Regular meeting of Internal Quality Assurance Cell (IQAC); 2. Timely submission of Annual Quality Assurance Report (AQAR) to NAAC; Feedback collected, analysed and used for improvements3. Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up action4. Participation in NIRF5. UGC Recognition for any other Academic Excellence

Options:A. Any 4 of the above B. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the aboveD. Any 1 of the aboveE. None of the above

Year – wise

Regular meeting of Internal Quality Assurance Cell (IQAC);

AQARs prepared/ submitted. (Yes /No)

Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up action

Participation in NIRF. (Yes /No)

UGC Recognition for any other Academic Excellence

Documents: Annual reports of University. AQARs of IQAC. e-copies of the accreditations and certifications. Institutional data in prescribed format.

Criterion VII – Institutional Values and Best Practices (100)Key Indicator 7.1 - Institutional Values and Social Responsibilities (50)


69. Gender Equity (10)7.1.1 Number of gender equity promotion programs organized by the institution during the last five years (5)

Year Title of the program Date and Duration (from-to) Number of participants

Documents: Institutional data in prescribed format. Report of the event.

70. Environmental Consciousness and Sustainability (10)7.1.3 Alternate Energy initiatives such as: Percentage of annual power requirement of the Institution met by the renewable energy sources (Current year data) (1)

Power requirement met by renewable energy sources Total power requirement

Renewable energy source

Renewable energy generated and used

Energy supplied to the grid


71. Environmental Consciousness and Sustainability (10)7.1.4 Percentage of annual lighting power requirements met through LED bulbs (Current year data) (1) Total Lighting requirements Percentage of Lighting through LED bulbs Percentage Lighting through other sources


72. Environmental Consciousness and Sustainability (10)7.1.8 Average percentage expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component during the last five years (INR in Lakhs) (2)


Year Expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component (INR in Lakhs)


73. 7.1.9 Differently abled (Divyangjan) Friendliness (05) Resources available in the institution 1) Physical facilities2) Provision for lift 3) Ramp / Rails4) Braille Software/facilities5) Rest Rooms designated6) Scribes for examination7) Special skill development for differently abled students8) Any other similar facility (Specify) Options:A. 7 and more of the aboveB. At least 6 of the aboveC. At least 4 of the aboveD. At least 2 of the aboveE. None of the above

Physical facilities (Yes/ No)

Provision for lift (Yes/ No)

Ramp/ Rails (Yes/ No)

Braille Software/facilities (Yes/ No)

Rest Rooms (Yes/ No)

Scribes for examination (Yes/ No)

Special skill development for differently abled students (Yes/ No)

Any other similar facility

Documents: Institutional data in prescribed format. Photos and videos.


Inclusion and Situatedness (10)74. 7.1.10 Number of specific initiatives to address locational advantages and disadvantages during the last five years (5) & for75. 7.1.11 Number of initiatives taken to engage with and contribute to local community during the last five years (Not addressed elsewhere) (5)

Year

Name of initiatives to address locational advantages and disadvantages

Name of initiatives taken to engage with and contribute to local community

Date and duration of the initiative

Issues addressed

Number of participating students


Human Values and Professional Ethics (10)76. 7.1.12 Code of conduct handbook exists for students, teachers, governing body, administration including Vice Chancellor / Director /

Principal /Officials and support staff (Yes/No) (02)Provide/ upload URL stating code of conduct

77. 7.1.13 Display of core values in the institution and on its website (Yes/No) (1)Provide/ upload URL

78. 7.1.14 The institution plans and organizes appropriate activities to increase consciousness about national identities and symbols; Fundamental Duties and Rights of Indian citizens and other constitutional obligations (Yes/No) (1)Year Title of the program/Activity Duration (from-to) Provide/upload supporting documents

79. 7.1.15 The institution offers a course on Human Values and professional ethics on the basis of Vedic and Sanskrit literature. (Yes/No) (02)

Provide/upload supporting documents

80. 7.1.16 The institutional functioning is as per professional code of prescribed / suggested by statutory bodies / regulatory authorities for different


professions (Yes/No) (02) Provide/upload supporting documents

81. 7.1.17 Number of activities conducted for promotion of universal values (Truth, Righteous conduct, Love, Non-Violence and peace); national values, human values, national integration, communal harmony and social cohesion on the basis of Vedic and Sanskrit literature as well as for observance of fundamental duties during the last five years (2)Provide year-wise list of activities and upload videos/photographsYear Title of the program/Activity Duration (from-to) No. of participants

Documents required for Human Values and Professional Ethics (7.1.12-7.1.17): University Code of Conduct for students. University Code of Conduct for teachers. Handbooks, manuals and brochures on human values and professional ethics. Report on the student attributes facilitated by the University.
