18
Beth ydych chiʼn gallu ei weld ar y clawr? What can you see on the cover? Pwy ydy awduron y llyfr? Who are the authors of this book? Pwy sy wedi gwneud y lluniau? Who is the illustrator? Pwy sy wedi cyhoeddiʼr llyfr? Who has published the book? Ble cafodd y llyfr hwn ei gyhoeddi? Where was this book published? 1 Morwyn Llyn y Fan Bl./Yr 3&4

Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth ydych chiʼn gallu ei weld ar y clawr?What can you see on the cover?

Pwy ydy awduron y llyfr?Who are the authors of this book?

Pwy sy wedi gwneud y lluniau?Who is the illustrator?

Pwy sy wedi cyhoeddiʼr llyfr?Who has published the book?

Ble cafodd y llyfr hwn ei gyhoeddi?Where was this book published?

1

Morwyn Llyn y Fan

Bl./Yr3 & 4

Page 2: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Disgrifiwch gartref Gwyn.Describe Gwynʼs home.

Disgrifiwch eich cartref chi.Describe your home.

Ydych chiʼn byw yn y wlad neu mewn tref?Do you live in the country or in a town?

Hoffech chi fyw ym Mlaen Sawdde? Pam?Would you like to live at Blaen Sawdde? Why?

Beth mae Gwyn yn ei wneud yn y llun?What is Gwyn doing in the picture?

Hoffech chi fyw ar fferm? Pam?Would you like to live on a farm? Why?

Amser maith yn ôl, roedd bachgen ifanco’r enw Gwyn yn byw ar fferm BlaenSawdde.

A long time ago, a young boy named Gwynlived on a farm, Blaen Sawdde.

2

Amser maith yn ôl, roedd bachgen ifanc o’renw Gwyn yn byw ar fferm Blaen Sawdde.

2

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineamser maith yn ôl – a long time ago bachgen (g) – boy ifanc – youngo’r enw – named byw – to live fferm (b) – farm

Page 3: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Ble maeʼr llyn?Where is the lake?

Oes llyn ar bwys eich cartref chi? Disgrifiwch y llyn.Is there a lake near your home? Describe the lake.

Disgrifiwch yr adar aʼr anifeiliaid yn y llun.Describe the birds and the animals in the picture.

Beth yw eich hoff anifail chi? Pam?What is your favourite animal? Why?

Roedd llyn mawr ar bwys y fferm.

There was a big lake near the farm.

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininellyn (g) – lake mawr – big ar bwys – near

Roedd llyn mawr ar bwys y fferm.

3

3

Page 4: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Disgrifiwch y ferch yn y llyn.Describe the girl in the lake.

Beth oedd y ferch yn ei wneud?What was the girl doing?

Beth arall sy yn y llyn?What else is in the lake?

Un diwrnod, gwelodd Gwyn ferch bertiawn yn codi o’r dwr. Roedd hi’n cribo eigwallt melyn, hir.

One day, Gwyn saw a beautiful girl risingfrom the water. She was combing herlong, golden hair.

4

Un diwrnod, gwelodd Gwyn ferch bert iawnyn codi o’r dwr. Roedd hi’n cribo ei gwalltmelyn, hir.

4

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininediwrnod (g) – day gweld – to see merch (b) – girl pert – prettycodi – to raise dwr (g) – water cribo – to comb gwallt (g) – hairmelyn – yellow/golden hir – long

Page 5: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth wnaeth Gwyn pan welodd y ferch?What did Gwyn do when he saw the girl?Disgrifiwch beth ddigwyddodd.Describe what happened.Pam doedd y ferch ddim eisiauʼr bara?Why didnʼt the girl want the bread?Pa fath o fara ydych chiʼn ei hoffi?What kind of bread do you like?Sut ferch ydy hi yn y stori? Ydy hiʼn garedig?Ydy hiʼn anniolchgar? Ydy hiʼn ofnus? Ydy hiʼn ddigri?What kind of girl is she in the story? Is she kind?Is she ungrateful? Is she scared? Is she funny?Beth ddigwyddodd iʼr ferch ar ôl iddi wrthod y bara ?What happened to the girl after she refused the bread?Beth arall sy yn y llun hwn?What else is in this picture?

‘Wyt ti eisiau darn o fara?’ gofynnodd Gwyn.‘Na, dim diolch, mae’n rhy galed,’ ateboddy ferch a diflannu o dan y dwr.

‘Do you want a piece of bread?’ askedGwyn.‘No thank you, it’s too hard,’ answered thegirl, and disappeared under the water.

‘Wyt ti eisiau darn o fara?’ gofynnodd Gwyn.‘Na, dim diolch, mae’n rhy galed,’ ateboddy ferch a diflannu o dan y dwr.

5

5

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineeisiau – to want darn (g) – piece bara (g) – breadgofyn – to ask rhy – too caled – hardateb – to answer diflannu – to disappear o dan – under

Page 6: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth ydych chiʼn gallu ei weld ar lan y llyn?What can you see at the lakeside?

Beth ydych chiʼn gallu ei weld o dan y dŵr?What can you see under the water?

Pam roedd y ferch wedi gwrthod y bara yr ail dro?Why did the girl refuse the bread the second time?

Aeth Gwyn yn ôl at y llyn yr ail dro.‘Wyt ti eisiau darn o fara?’ gofynnoddGwyn.‘Na, dim diolch, mae’n rhy feddal,’atebodd y ferch a diflannu o dan y dwr.

Gwyn returned to the lake a second time.‘Do you want a piece of bread?’ askedGwyn.‘No thank you, it’s too soft,’ answered thegirl, and disappeared under the water.

6

Aeth Gwyn yn ôl at y llyn yr ail dro.‘Wyt ti eisiau darn o fara?’ gofynnodd Gwyn.‘Na, dim diolch, mae’n rhy feddal,’ ateboddy ferch a diflannu o dan y dwr.

6

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineyn ôl – back llyn (g) – lake ail dro – second time meddal – soft

Page 7: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth wnaeth y ferch y trydydd tro?What did the girl do the third time?

Pam ei bod hi wedi newid ei meddwl y tro hwn?Why did she change her mind this time?

Beth oedd cwestiwn pwysig Gwyn?What was Gwynʼs important question?

Beth oedd ateb y ferch ?What was the girlʼs reply?

Beth syʼn mynd i ddigwydd nesa yn y stori?What is going to happen next in the story?

Ydych chiʼn meddwl y bydd Gwyn yn taroʼr ferch?Do you think Gwyn will hit the girl?

Y trydydd tro, diolchodd y ferch am ybara.‘Ga i dy briodi?’ gofynnodd Gwyn.‘Cei,’ atebodd, ‘ond paid taro fi tairgwaith neu bydda i’n mynd yn ôl i’r llyn.’

The third time, the girl thanked him forthe bread.‘Can I marry you?’ asked Gwyn.‘Yes,’ she replied, ‘but don’t hit me threetimes otherwise I will return to the lake.’

Y trydydd tro, diolchodd y ferch am y bara.‘Ga i dy briodi?’ gofynnodd Gwyn.‘Cei,’ atebodd, ‘ond paid taro fi tair gwaithneu bydda i’n mynd yn ôl i’r llyn.’

7

7

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininetrydydd – third ga i – can I priodi – to marry paid – do nottaro – to strike/to hit tair (b) gwaith – three times mynd – to go

Page 8: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Disgrifiwch beth syʼn digwydd yn y llun.Describe whatʼs happening in the picture.

Disgrifiwch yr anifeiliaid yn y llun.Describe the animals in the picture.

I ble maen nhw i gyd yn mynd?Where are they all going?

Ydych chiʼn meddwl bod gwartheg, defaid a cheffylau yngallu byw o dan y dŵr? Pam?Do you think cattle, sheep and horses can live underwater?Why?

Daeth y ferch allan o’r dwr.Daeth llawer o anifeiliaid allan o’r dwrgyda hi.

The girl came out of the water.Many animals followed her.

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineallan – out llawer (g) – many

8

Daeth y ferch allan o’r dwr. Daeth llawero anifeiliaid allan o’r dwr gyda hi.

8

Page 9: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth syʼn digwydd yn y llun?What is happening in the picture?Beth maeʼr bechgyn yn ei wneud?What are the boys doing?Ydych chi wedi marchogaeth/reidio ceffyl erioed?Have you ever ridden a horse?Hoffech chi farchogaeth/reidio ceffyl? Pam?Would you like to ride a horse? Why?Pa anifeiliaid eraill sy yn y llun?What other animals are in the picture?Oes gennych chi anifail/anifeiliaid? Pa fath o anifeiliaid?Beth fyddech chiʼn hoffi ei gael? Pam?Do you have an animal/animals? What kind of animals?What would you like to have? Why?

Priododd Gwyn a’r ferch a chael tri mab.Roedden nhw’n byw yn hapus iawn.

Gwyn and the girl married and had threesons. They lived happily.

9

Priododd Gwyn a’r ferch a chael tri mab.Roedden nhw’n byw yn hapus iawn.

9

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininecael – to have tri (g) – three mab (g) – sonbyw – to live hapus – happy

Page 10: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

I ble maeʼr teuluʼn mynd yn y llun hwn?Where are the family going in this picture?

Disgrifiwch sut maen nhwʼn teithio.Describe how they are travelling.

A fyddaiʼn well gennych chi deithio fel hyn neu mewn car? Pam?Would you prefer to travel like this or in a car? Why?

Ydych chi wedi bod mewn bedydd? Disgrifiwch y profiad.Have you been to a christening? Describe the experience.

Un diwrnod, roedd y teulu yn myndi fedydd.Tarodd Gwyn y ferch yn ysgafn arei braich.

One day, the family was going to achristening. Gwyn hit the girl lightly onher arm.

10

Un diwrnod, roedd y teulu yn mynd i fedydd.Tarodd Gwyn y ferch yn ysgafn ar ei braich.

10

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineteulu (g) – family bedydd (g) – christening ysgafn – lightly braich (b) – arm

Page 11: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Sut ydych chiʼn meddwl oedd Gwyn yn teimlo ar ôl taroʼr ferch?How do you think Gwyn felt having struck the girl?

Sut ydych chiʼn teimlo ar ôl gwneud rhywbeth oʼi le?How do you feel after doing something wrong?

Disgrifiwch yr ychen.Describe the oxen.

‘O, Gwyn, bydd yn ofalus. Dyna’r trocyntaf,’ dywedodd y ferch yn drist.

‘Oh, Gwyn, be careful. That’s the firsttime,’ said the girl sadly.

11

‘O, Gwyn, bydd yn ofalus. Dyna’r tro cyntaf,’dywedodd y ferch yn drist.

11

Geirfa / Vocabularygofalus – careful cyntaf – first trist – sad

Page 12: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth ddigwyddodd yn y briodas?What happened at the wedding?

Oes rhaid i bobl briodi mewn capel/eglwys? Trafodwch.Do people have to marry in a chapel/ church? Discuss.

Sut mae pobl yn teimlo mewn priodas fel arfer?How do people usually feel in weddings?

Ydych chi wedi bod mewn priodas? Sut oeddech chiʼn teimlo?Have you been to a wedding? How did you feel?

Dro arall, roedd y ddau mewn priodas.Dechreuodd y ferch grio.

Another time, both were at a wedding.The girl started crying.

12

Dro arall, roedd y ddau mewn priodas.Dechreuodd y ferch grio.

12

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininepriodas (b) – wedding crio – to cry

Page 13: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Beth ddywedodd Gwyn wrth ei wraig?What did Gwyn say to his wife?

Ble tarodd Gwyn ei wraig?Where did Gwyn hit his wife?

Allwch chi enwi gwahanol rannau eich corff?Can you name different parts of your body?

Beth fydd yn digwydd nesa yn y stori?What will happen next in the story?

Ydyʼr briodas hon yn debyg i briodas rydych chi wedi ei gweldneu wedi bod ynddi? Sut maeʼn debyg neuʼn wahanol?Is this wedding similar to a wedding you have seen or attended?How is it similar or different?

‘Ssshhh, paid â chrio,’ dywedodd Gwyna’i tharo ar ei hysgwydd.‘O, Gwyn, bydd yn ofalus. Dyna’r ail dro,’dywedodd y ferch yn drist.

‘Ssshhh, don’t cry,’ said Gwyn tapping heron her shoulder.‘Oh, Gwyn, be careful. That’s the secondtime,’ said the girl sadly.

13

‘Ssshhh, paid â chrio,’ dywedodd Gwyn a’itharo ar ei hysgwydd.‘O, Gwyn, bydd yn ofalus. Dyna’r ail dro,’dywedodd y ferch yn drist.

13

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineysgwydd (b) – shoulder

Page 14: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Ble mae Gwyn aʼr ferch yn y llun?Where are Gwyn and the girl in this picture?

Disgrifiwch beth ddigwyddodd.Describe what happened.

Pwy sydd fel arfer yn cynnal gwasanaeth angladd?Who usually conducts a funeral service?

Ond un diwrnod, pan oedd y ddau mewnangladd, dechreuodd y ferch chwerthin.

But one day, when both were at afuneral, the girl started laughing.

14

Ond un diwrnod, pan oedd y ddau mewnangladd, dechreuodd y ferch chwerthin.

14

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / feminineangladd (b) – funeral dechrau – to start chwerthin – to laugh

Page 15: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Disgrifiwch beth sy wedi digwydd yn y llun.Describe what has happened in the picture.

Sawl tro mae Gwyn wedi ei tharo nawr?How many times has Gwyn hit her now?

Sut maeʼr ddau yn teimlo nawr?How are both feeling now?

Ydych chiʼn teimloʼn drist weithiau? Pam?Do you feel sad sometimes? Why?

Beth ydych chiʼn meddwl fydd yn digwydd nesaf?What do you think will happen next?

‘Ssshhh, paid â chwerthin,’ dywedoddGwyn, a’i tharo ar ei llaw.‘O, Gwyn, dyna’r trydydd tro,’ dywedoddy ferch yn drist.

‘Ssshhh, don’t laugh,’ said Gwyn, andtapped her on her hand.‘Oh, Gwyn, that’s the third time,’ saidthe girl sadly.

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininellaw (b) – hand

15

‘Ssshhh, paid â chwerthin,’ dywedodd Gwyn,a’i tharo ar ei llaw. ‘O, Gwyn, dyna’r trydyddtro,’ dywedodd y ferch yn drist.

15

Page 16: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

Disgrifiwch beth syʼn digwydd yn y llun.Describe whatʼs happening in the picture.

Beth ddigwyddodd i Gwyn?What happened to Gwyn?

Ydych chiʼn meddwl bod hon yn stori wir? Pam?Do you think this is a true story? Why?

Rhedodd y ferch nerth ei thraed at yllyn ac aeth yr anifeiliaid i gyd gyda hi.Gwyn druan! Torrodd ei galon.

The girl ran towards the lake as fast asshe could, and all the animals followedher. Poor Gwyn! He was heartbroken.

16

Rhedodd y ferch nerth ei thraed at y llyn acaeth yr anifeiliaid i gyd gyda hi. Gwyn druan!Torrodd ei galon.

16

Geirfa / Vocabulary – g = gwrywaidd / masculine b = benywaidd / femininenerth ei thraed – as fast as she could i gyd – alltruan – poor torri calon – heartbroken

Page 17: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

• Astudio llun yr artist Aneurin Jones – ʻChwedl Llyn y Fanʼ. (Aneurin, Y Lolfa, 2000, tud. 83).Gwahodd yr artist iʼr ysgol i siarad am ei waith ac am y llun. Efelychu arddull AneurinJones wrth greu llun/collage i ddehongli chwedl Llyn y Fan.Study the picture ʻThe Tale of Llyn y Fanʼ by the artist Aneurin Jones. (Aneurin, Y Lolfa,2000, p. 83). Invite the artist to the school to discuss the picture and his work. Create apicture/collage to depict the story of Llyn y Fan emulating the style of Aneurin Jones.

• Chwilio ar y we ac mewn llyfrau hanes am wahanol fersiynau oʼr chwedl. Y disgyblioni ail-greuʼr stori yn eu geiriau eu hunain. Rhoi cyfle iddynt i ddarllen eu storïau i weddilly dosbarth os mynnant.Look for different versions of the story on the Internet and in history books. The pupils tore-create the story in their own words. Give them an opportunity to read their stories tothe other pupils if they wish.

• Gweithgaredd ʻY Gadair Gochʼ. Un plentyn i chwarae rhan Gwyn/y ferch. Rhannugweddill y disgyblion i grwpiau o 3–4. Rhaid iddynt lunio rhestr o gwestiynau iʼw gofyn iʼrperson yn y gadair.ʻHot-seatingʼ activity. One pupil to play the role of Gwyn/the girl. Other pupils in groups of3–4, to prepare a list of questions to ask the person in the ʻhot seatʼ.

• Creu cerdd ddosbarth oʼr chwedl aʼi chynnwys mewn arddangosfa ddosbarth o waith celfyn seiliedig ar y stori.Compose a class poem based on the tale, and include it in a class display of artwork alsobased on the story.

• Gwaith grŵp bach – ysgrifennu golygfa oʼr stori aʼi pherfformio gan ddefnyddio propiau,dillad gwisgo lan a.y.b. o flaen gweddill y dosbarth. Defnyddio ffrâm ysgrifennu sgwrs ohttp://www.ngfl-cymru.org.uk/vtc/2008 09/wsl/fframiau_ysgrifennu/c_index.htmlSmall group work – write a scene from the story and perform it using props, dressing upclothes etc. in front of the other pupils in class. Use the conversation writing frame fromhttp://www.ngfl-cymru.org.uk/vtc/2008 09/wsl/fframiau_ysgrifennu/c_index.html

• Gweithgaredd ʻAmser Cylchʼ – ʻRydw iʼn drist pan . . .ʼ Neu ʻRydw iʼn hapus pan . . .ʼʻCircle Timeʼ activity – ʻIʼm sad when . . .ʼ Or ʻIʼm happy when . . .ʼ

• Defnyddio ffrâm ysgrifennu portread o http://www.ngfl-cymru.org.uk/vtc/200809/wsl/fframiau_ysgrifennu/c_index.html i ysgrifennu portread o ferch Llyn y Fan.Use the portrait writing frame from http://www.ngfl-cymru.org.uk/vtc/200809/wsl/fframiau_ysgrifennu/c_index.html to write a portrait of the Maiden of Llyn y Fan.

17

Gweithgareddau /Activities

Page 18: Morwyn Llyn y Fan - Gomer · YLLN(llyn)lake RMCHE(merch)girl RABA(bara)bread LDACE(caled)hard EALDDM(meddal)soft DIOIRP(priodi)marry RAOT(taro)strike INAIEFDIAIL(anifeiliaid)animals

18

• Defnyddio atlas a ʻGoogle Mapsʼ i greu prosiect yn seiliedig ar enwau llynnoedd yn eichardal chi neu yng Nghymru. Gellid gwneud ymchwil pellach mewn llyfrau ac ar y we igofnodi unrhyw chwedl/hanes syʼn gysylltiedig âʼr llyn.Use an atlas or Google Maps to create a project based on the names of lakes in yourarea or in Wales. Further research can be done in books or on the internet to note anytales/history associated with the lake.

• Trefnu ymweliad ag ardal Llanddeusant a Llyn y Fan.Arrange a visit to Llanddeusant and Llyn y Fan or surrounding district.

• Chwarae rôl – gwasanaeth priodas. Gellir trafod priodasau gwahanol a thraddodiadaugwahanol syʼn gysylltiedig â chredoau gwahanol. Defnyddio adnoddauʼr Llawlyfr Athro oʼrgyfres ʻMannau Cristnogol Arbennigʼ (Canolfan Genedlaethol Addysg Grefyddol).Role play – wedding ceremony. Different weddings could be discussed and differenttraditions relating to different beliefs. Use resources in the Teacherʼs Handbook from theseries ʻSpecial Christian Placesʼ (National Centre of Religious Studies).

• Datrys anagramau o eiriau oʼr stori (bydd angen atgoffa disgyblion bod llythrennau dwbly wyddor Gymraeg e.e. ʻchʼ ,ʻddʼ yn cyfrif fel un llythyren).Solve anagrams of words from the story (you will need to remind pupils that double lettersin the Welsh alphabet count as one letter e.g. ʻchʼ, ʻddʼ).

CHNABEG (bachgen) boy RMFFE (fferm) farmYLLN (llyn) lake RMCHE (merch) girlRABA (bara) bread LDACE (caled) hardEALDDM (meddal) soft DIOIRP (priodi) marryRAOT (taro) strike INAIEFDIAIL (anifeiliaid) animalsDBYDDE (bedydd) christening TYNCFA (cyntaf) firstOARPISD (priodas) wedding ILA (ail) secondROCI (crio) cry LGANDDA (angladd) funeralDRTYDDY(trydydd) third ERCHWNTHI (chwerthin) laughSPAHU (hapus) happy RTSTI (trist) sad

• Gwaith rhif – dysgu trefnolion hyd at 10 e.e. wrth sefyll mewn llinell i fynd adref, mewnras a.y.b.Numeracy work – learn ordinal numbers up to 10 e.g. when standing in a line, in arace etc.

1af Cyntaf 1st First2il Ail 2nd Second3ydd Trydydd 3rd Third4ydd Pedwerydd 4th Fourth5ed Pumed 5th Fifth6ed Chweched 6th Sixth7fed Seithfed 7th Seventh8fed Wythfed 8th Eighth9fed Nawfed 9th Ninth10fed Degfed 10th Tenth