1

ជំពូក៦

ធនាគារ និងការគ្រប់គ្រងធនាគារBanks and Bank Management

រ ៀបរ ៀងរោយរោកសាស្ា្សាg ចា យ យិន សរុេង អនបុណ្ឌ តិ ហ ិញ្ញវតថុ

E-mail: yin_sokheng@yahoo.comTel: (855) 16 88 98 72 / 17 98 99 72

គោលគៅគេគ ៀនៈ បន្ទា ប់ពីការសិក្សាជំពូក្ស៦ ននេះចប់អ្នក្សត្រូវមានសមរថភាពៈ ១. កំ្សណរ់ពីអ្រថន័យរបស់ធន្ទគារ និងត្បនេទធន្ទគារនីមួយៗ

២. បក្សស្រាយពីនសវាក្សមម និងរួន្ទទីរបស់ត្្ឹេះាថ នធន្ទគារ

៣. បង្ហា ញពីអ្ងគការនលខ ការវាយរម្មៃ ការត្្ប់ត្្ងហានិេ័យ និងអ្រថត្បនោជន៍របស់ត្្ឹេះាថ នធន្ទគារចំន េះនសដ្ឋកិ្សចច

2សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

និយមន័យធនាគា

ធនាគារជាអវី?• ជាររុមហ ុនដែលផតល់នូវសេវារមមហិរញ្ញវតថុែល់អនរសរបើរាេ់

(consumers) និងអាជីវរមម(business)• (សមើលច្បាប់េតីពីរ្ឹឹះសាថ នធនាគារ និងហិរញ្ញវតថុ)

• ជំពូរ១ “អនតរការយិរមមធនាគារ និងហិរញ្ញវតថុ”

៦.១ លកខណៈរបសធ់នាគារ

3សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

2

និយមន័យធនាគា ធនាគារជាសាថ ប័នហិរញ្ញវតថុដែលៈ

• ទទួល (receives) • របមូល(collects) • សផទរ(transfers) • ទូទាត់(pays)• បតូររារ់ (exchanges) • ផតល់រមចី(lends) • វនិិសោ្ (invests)• ឬការពារេុវតថិភាព(safeguards) របិូយវតថុជូនអតិថិជន។

4សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

ប្បរេទធនាគា

• ធនាគាររណ្តត ល(Central Banks)• ជាអនរសច្បញផាយរបិូយវតថុមូលដ្ឋា ន• ជានិយ័តរររបេ់សាថ ប័នហិរញ្ញវតថុ និងទីផារ• ជួយធានានូវសេថរភាពននរបព័នធហិរញ្ញវតថុ និងសេែារិច្បច

• ធនាគារពាណិ្ជជ(Commercial Banks)• ទទួលរារ់បសញ្ញើ និងមានឯរសទេរនុងការផតល់រមចីពាណិ្ជជរមម និងអាជីវរមមឧេាហរមម រពមទាំងរមចីសរបើរាេ់

• សគាលសៅដេវងររចំ្បសណ្ញ• ដ្ឋរ់សែើមទុនសដ្ឋយអនវនិិសោ្ឯជន(េមាជិរហ ុន) ឬ សដ្ឋយររុមហ ុន(សៅថាររុមហ ុនសមធនាគារ)

5សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

• ធនាគារឯរសទេ(Specialize Banks)ជាធនាគារដែលមានឯរសទេផតល់សេវារមមដតមួយរនុងចំ្បសណ្តមសេវារមមទាំងអេ់របេ់រ្ឹសាថ ន

• ធនាគារលរ់ែំុ(Wholesale Banks)ជាធនាគារពាណិ្ជជដែលមានទំហំធំ បសរមើសេវាែល់

សាជីវរមម និងរដ្ឋា ភិាល• ធនាគារលរ់រាយ(Retail Banks)

ជាធនាគារតូច្បៗដែលបសរមើសេវាជាេំខាន់ែល់រត្តតរ្ួសារ និងអាជីវរមមខាន តតូច្ប

• ធនាគារវនិិសោ្(Investment Banks)ជាធនាគារដែលធានានូវការទិញ លរ់មូលបរតដែល

សាឹះផាយថមី សដ្ឋយអតិថិជនជាសាជីវរមម ឬរដ្ឋា ភិាល

6សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

3

• ធនាគារពាណិ្ជជកា(Merchant Banks)ជាធនាគារដែលផគត់ផគង់ទំាងបំណុ្ល និងមូល

ធនចំ្បសពាឹះអាជីវរមម• ធនាគារឯរជន(Private Banks)

ជាធនាគារដែលទទួលបសញ្ញើរបេ់បណ្តត អនរមានសែើមបីសធវើការវនិិសោ្

• ធនាគារអនតរជាតិ(International Banks)ជាធនាគារពាណិ្ជជសម(commercial banks

parent) ដែលមានទីតំ្តងសរច្បើនជាងមួយរបសទេ

7សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

• ធនាគារេនសំ(Saving Banks)/mutual saving banks (MSBs)• មាច េ់បសញ្ញើជាមាច េ់ សដ្ឋយគាម នេមាជិរហ ុនសទ• សគាលសៅដេវងររចំ្បសណ្ញ ដបងដច្បរគាន• សេវារមមចំ្បសពាឹះរ្ួសារ និងបុ្គល និងអាច្បែូច្បធនាគារពាណិ្ជជ• អាច្បបំដលងខ្លួនសៅជាSLAs និង

• េមា្មេនសំ និងរមចី(saving and loan associations “SLAs”)• សគាលសៅដេវងររចំ្បសណ្ញ• ដ្ឋរ់សែើមទុនសដ្ឋយេមាជិរហ ុន និងអាច្បសដ្ឋយមាច េ់បសញ្ញើ

(សៅថាេងគហៈធន “mutual”)• សេវារមមសតត តសលើរមចីអច្បនរទពយ ្ណ្នីេនសំ និងបសញ្ញើមានកាលរំណ្ត់ចំ្បសពាឹះរ្សួារ និងបុ្គល

8សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

• េហព័នធឥណ្ទាន (credit union)• េហរបតិបតតិការ មិនដេវងររចំ្បសណ្ញ• ដ្ឋរ់សែើមទុនសដ្ឋយេមាជិរ(members)• ផតល់រមចីចំ្បសពាឹះដតេមាជិរខ្លួនប ុសណ្តណ ឹះ• និងអាច្បផតល់សេវាមួយចំ្បនួនែូច្បធនាគារពាណិ្ជជ

• សាថ ប័នមីររូហិរញ្ញវតថុ(Microfinance Institutions)• អាច្បទទួលបសញ្ញើាន និងផតល់រមចីចំ្បសពាឹះរត្តត រ្ួសារ និងអាជីវរមមខាន តតូច្ប

• ធនាគារេនសំត្តមនរបេណី្យ៍(Postal Saving Banks)• ទទួលការេនសំ និងទូទាត់ត្តមរបព័នធនរបេណី្យ៍ និងទូរ្មនា្មន៍

9សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

4

• ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍េហ្មន៍(Community Development Banks)• មានទំហំតូច្ប ដែលសតត តសលើធនាគារពាណិ្ជជ និងធនាគារេនសំសៅរនុងស្េុរ

• ធនាគារមជឈមណ្ឌ លរបិូយវតថុ(Money Central Banks)• ជាធនាគារពាណិ្ជជដែលមានទំហំធំ ដែលជាមជឍមណ្ឌ លហិរញ្ញវតថុនាំមុខ្ស្

• ធនាគារេំរាប់ការទូទាត់ជាអនតរជាតិ(Bank for International Settlements)

• ធនាគារសាខា(Affiliated banks) • សែើមទុនទាងំអេ់ ឬមួយដផនរ្ឺរតូវានដ្ឋរ់សដ្ឋយររុមហ ុនសម

10សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

The World Bank and the IMFWorld Bank (ធនាគារអនតរជាតិសែើមបីការសាថ បនា និងការអភិវឌ្ឍន៍) ផតល់រតឹមរពំដែនរំណ្ត់មួយែ៏របសេើររបេ់សេវាThe International Monetary Fund (IMF): ្ឺជាររមុមួយដែលមាន១៥០របសទេរមួបញ្ចូ លគាន នូវធនធានសែើមបី៖ មានភាពរបសេើរស ើងនូវលំនឹងននអរត្តបតូររារ់ ផតល់រមចីរយៈសពលខ្លីសៅកាន់របសទេជាេមាជិរ ជួយជរមញុេមាជិររនុងការេហរបតិបតតិការសលើការ

សាឹះផាយរបិូយវតថុជាអនតរជាតិ ជួយជរមញុនូវការអភិវឌ្ឍន៍របព័នធទូទាត់ជាអនតរជាតិ

(international payments)

11សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

• Virtual Banks• ផតល់សេវារមមជូនអតិថិជនត្តមរយៈដតរបព័នធ internet

• ធនាគារសារលUniversal Banks• មានផតល់សេវារមមហិរញ្ញវតថុទាំងអេ់ដែលេំខាន់ៗ ដែលមានសៅសលើទីផារបច្បចុបបនន

• Bankers’ Banks• ផគត់ផគង់សេវារមមនានា (ែូច្បជាការជំរៈមូលបបទានបរត និងការជួញែូរមូលបរតជាសែើម) ជូនធនាគារសផសងៗ

12សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

5

រសវាកមមធនាគា

Deposits1. demand deposits,

2. savings deposits,

3. hybrid checking/savings deposits/NOW, and

4. time deposits

13សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

រសវាកមមធនាគា

Credit1. commercial or merchantile credit

2. industrial credit

3. consumer or personal credit

4. real estate credit

5. bank credit

6. Public or government credit

7. International credit

14សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

រសវាកមមធនាគា

Cash Management and Other Services

o Other Services

o foreign currency exchange,

o safety deposit boxes/store valuables,

o certification of value,

o transfer money and securities,

o credit life insurance (pays off loans),

15សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

6

Cash Management and Other Services

o Other Services

o trust services,

o financial advisory services,

o equipment leasing services,

o start-up companies loans

o selling retirement plan

រសវាកមមធនាគា

16សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

រសវាកមមធនាគា

Cash Management and Other Services

Cash Management

o allow businesses to make efficient use of their cash,

o allow the business to earn interest on its money sooner,

o Credit enhancements.

17សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

The payments Investment Bankinng Securities Brokerages Financial Planning

Merchant Banking

រសវាកមមធនាគា

18សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

7

តួនាទីធនាគា

1. The Intermediation Role2. The Payment Role3. The Guarantor Role4. Safekeeping/Certification of Value Role5. Saving/Investment AdvisoryRole

6. Acgency Role

7. Risk Management Role

8. The Polcy Role

19សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

៦.២ការគ្រប់គ្រងធនាគារ

(សមើលឧបេមព័នធ ៨, ៩, ១០ និង ១១ page18-19 ) អងគកា រេេ

20សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

Balance Sheet A bank's balance sheet is simply a list of a bank's

assets and liabilities where

total assets = total liabilities + capital.

Bank’s Balance Sheet

Assets Liabilities & Capital

Cash & cash equivalent Deposit accounts

Investment Borrowing funds

Loans Total liabilities

Other assets Capital

Total 100% Total liabilities & Capital 100%

21សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

8

កា វាយតលំេ (Evaluation )

Managing the bank’s response

to changing interest rate

Bank’s interest cost

Bank’s interest

revenues

Market value of bank’s

assets

Market value of bank’s liabilities

Bank’s net interest margin

Bank’s net worth capital

Bank’s investment

value, profitability,

and risk

22សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

កា ប្រប់ប្រងហានិេ័យ (Risk Management)

1. Credit Risk

2. Market Risk

Interest rate risk

FX rate risk

3. Liquidity Risk

4. Earning Risk

5. Insolvency Risk

23សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ

អតថប្បរោជន៍ធនាគា ចំរ ោះរសដ្ឋកិចច

ងាយស្េួលរនុងការទិញទំនិញ និងសេវារមម រមចីអាច្បសអាយអនរសរបើរាេ់បសងកើនាននូវររមិតជីវភាព រមចីអាច្បសអាយអាជីវរមមពរងីរទំហំ និងផលិតផលថមី បសងកើននូវអាជីព និងរំសណ្ើ នសេែារិច្បច

24សាស្រ្សាត ចារយ យិន សុរេង អនុបណ្ឌិ តហិរញ្ញវតថុ