59
1

Mokshadayini 17

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Mokshadayini 17

Citation preview

Page 1: Mokshadayini 17

1

Page 2: Mokshadayini 17

2

Å ªI prmwœmny nm:Å ªI prmwœmny nm:Å ªI prmwœmny nm:Å ªI prmwœmny nm:

svyé Bvñqu suiKn: svyé sñqu inrwmXw: [svyé Bvñqu suiKn: svyé sñqu inrwmXw: [svyé Bvñqu suiKn: svyé sñqu inrwmXw: [svyé Bvñqu suiKn: svyé sñqu inrwmXw: [ svyé BdRwix p¤Xñqu mw ki¤cd` du:KBwg` Bvyq` ]svyé BdRwix p¤Xñqu mw ki¤cd` du:KBwg` Bvyq` ]svyé BdRwix p¤Xñqu mw ki¤cd` du:KBwg` Bvyq` ]svyé BdRwix p¤Xñqu mw ki¤cd` du:KBwg` Bvyq` ]

ªI md`Bgvd gIqwªI md`Bgvd gIqwªI md`Bgvd gIqwªI md`Bgvd gIqw (mo(mo(mo(mo––––dwiXnI)dwiXnI)dwiXnI)dwiXnI)

sZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwX (ª(ª(ª(ª))))wZXivBwg Xog)wZXivBwg Xog)wZXivBwg Xog)wZXivBwg Xog)

tIkwkwrtIkwkwrtIkwkwrtIkwkwr pRmod kumwr ggépRmod kumwr ggépRmod kumwr ggépRmod kumwr ggé

Page 3: Mokshadayini 17

3

sZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwXsZhvW AÎXwX ((((ªªªª))))wZXivBwg XowZXivBwg XowZXivBwg XowZXivBwg Xogggg))))

Ajuén avwcAjuén avwcAjuén avwcAjuén avwc Xy SwÆZiviDmuœsƒ̂ X Xjñqy ªXy SwÆZiviDmuœsƒ̂ X Xjñqy ªXy SwÆZiviDmuœsƒ̂ X Xjñqy ªXy SwÆZiviDmuœsƒ̂ X Xjñqy ª))))Xwiñvqw: [Xwiñvqw: [Xwiñvqw: [Xwiñvqw: [ qyÀwN inàw qu kw ÏÃx sÈvmwho rjÆqm: ] 1 ]qyÀwN inàw qu kw ÏÃx sÈvmwho rjÆqm: ] 1 ]qyÀwN inàw qu kw ÏÃx sÈvmwho rjÆqm: ] 1 ]qyÀwN inàw qu kw ÏÃx sÈvmwho rjÆqm: ] 1 ] Ajuén boly--hy ÏÃx! jo mnuÃX SwÆZiviD ko œXwgkr ª))))w sy Xu#q huE dyvwid kw pUjn krqy hYN, ankI iÆQiq iPr kOn sI hY? swiÈvkI hY AQvw rwjsI ikMvw qwmsI ? ] 1 ] qwœpXé:-jo log SwÆZoN kI Avhylnw krqy hYN AOr anky ivprIq clqy hYN; jYsw anky mn myN Awqw hY vYsw hI Awcrx krqy hYN; an logoN kI dugéiq ky ivÀX myN qo Awpny bqlw idXw prñqu ijn logoN kw ââââdX ª))))w sy pirpUxé hY, Awpky pRiq Bi#q-Bwv BI hY prñqu AnpFæ hony ky kwrx SwÆZ pFæ nhIN skqy esilE SwÆZ iviD ko nhIN jwnqy[ Eysy log SwÆZoN kI Avhylnw nhIN krqy prñqu n jwnny ky kwrx hI SwÆZ iviD kw œXwg krqy hYN AQwéq` SwÆZ iviD ky Anuswr nhIN cl skqy[ AOr iPr sNqoN kw sNg BI pRw‚q nhIN hoqw[ Agr koeé apdySk iml BI jwXy qo vh kptI, lwlcI v pwK&VI ho AQwéq` qÈvdSIé mhwœmw kw sMg pRw‚q n ho sky[ mgr Eysw hoqy huE BI ââââdX myN pRBu ko pwny kI

Page 4: Mokshadayini 17

4

AiBlwÀw ho; pUxé ª))))w ky swQ pUjn v AçCy kmé krny vwly hoN; mo– pRwi‚q ky ilE pRXwsrq hoN; qo iPr an logoN kI inàw kYsI hogI? vy log kYsy ÆvBwv vwly hoNgy? AiBpRw:X Xh hY ik Eysy log dYvI sµpdw sy Xu#q hoqy hYN Xw iPr AwsurI sµpdw sy[ Eysy log #Xw swiœvk hYN, rwjsI hYN Xw qwmsI? hy pRBo! eskw Awpny ÆpêIkrx nhIN ikXw[ Awpny khw ik jIv ky ilE kÄé±X-AkÄé±X kw inxéX lyny ky ilE SwÆZ hI pRmwx hY AQwéq` mo– kw ùwr v nrk kw ùwr iks qrP jwqw hY, askw Agr n#Sw dyKnw ho qo SwÆZ myN hI dyK skqy ho[ Agr AwpkI eçCw hY mo– pRwi‚q kI, AÎXwœm mwgé pr clny kI qo askw n#Sw SwÆZ myN pFæo[ prñqu hy pRBo! SwÆZoN kw AÎXXn v mnn krny ky ilE phlI bwq qo bui)))) kw bl cwihE, apXu#q ÆQwn v apXu#q smX BI cwihE[ esilE hy jgñnwQ! hy jgq ky ÆvwmI ªI ÏÃx! jo log SwÆZ kw AÎXXn n kr skqy hoN prñqu an logoN ky mn myN Xh AiBlwÀw ho ik hm BI an logoN kI qrh prm Swiñq ko pRw‚q hoN jo log SwÆZivihq kÄé±X-kmé krqy hYN[ jo log SwÆZ rIiq sy pUjw-pwT, hvn-dwn Awid krqy hYN[ Ab muJy Xh bqlwXyM ik an logoN kI #Xw iÆQiq hY; qwmsI, rwjsI Xw iPr swiœvkI?

Page 5: Mokshadayini 17

5

ªI BgvwnuvwcªI BgvwnuvwcªI BgvwnuvwcªI Bgvwnuvwc iZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ª))))w dyihnwN sw ÆvBwvjww dyihnwN sw ÆvBwvjww dyihnwN sw ÆvBwvjww dyihnwN sw ÆvBwvjw [ [ [ [ swiÈvkI rwjsI cYv qwmsI cyiq qwM ǃxu ] 2 ]swiÈvkI rwjsI cYv qwmsI cyiq qwM ǃxu ] 2 ]swiÈvkI rwjsI cYv qwmsI cyiq qwM ǃxu ] 2 ]swiÈvkI rwjsI cYv qwmsI cyiq qwM ǃxu ] 2 ] ªI Bgvwn boly--mnuÃXoN kI vh SwÆZIX sMÆkwroN sy rihq kyvl ÆvBwv sy aœpñn ª))))w swiÈvkI AOr rwjsI qQw qwmsI--Eysy qInoN pRkwr kI hI hoqI hY[ asko qU muJ sy sun ] 2 ] sÈvwnu{pw svéÆX ªsÈvwnu{pw svéÆX ªsÈvwnu{pw svéÆX ªsÈvwnu{pw svéÆX ª))))w Bviq w Bviq w Bviq w Bviq Bwrq [ Bwrq [ Bwrq [ Bwrq [ ªªªª))))wmXowmXowmXowmXoSSSSXM pu{Ào Xo XçC‰XM pu{Ào Xo XçC‰XM pu{Ào Xo XçC‰XM pu{Ào Xo XçC‰)))): s Ev s: ] 3 ]: s Ev s: ] 3 ]: s Ev s: ] 3 ]: s Ev s: ] 3 ] hy Bwrq! sBI mnuÃXoN kI ª))))w anky Añq:krx ky Anu{p hoqI hY[ Xh pu{À ª))))wmX hY, esilE jo pu{À jYsI ª))))w vwlw hY vh ÆvXM BI vhI hY ] 3 ] qwœpXé:-Ajuén kI ijzwsw sunkr; asky ââââdX kI vƒiÄ EvM Bwvnw ko jwnkr pRBu ªI ÏÃx gd`gd` vwxI sy boly:-Ao myry ipRX Ajuén! jbik qU qo dYvI sµpdw sy Xu#q hY AOr SwÆZivihq kÄé±X-kmé krny Xo©X hY; prñqu iPr BI qU jo Eysw pUC rhw hY, vh swry jgq ky logoN ky k¬Xwx kI soc kr hI kh rhw hY[ pRBu Ajuén ky es pR¤n sy bhuq hI pRsñn hoqy hYN[ B#qoN kw ÆvBwv A#sr Eysw hI hoqw hY[

Page 6: Mokshadayini 17

6

Apny k¬Xwx ky ilE nhIN bi¬k swry jgq ky k¬Xwx kI hI socqy hYN[ B#q pRhlwd hoN, ivvykwnñd, prmhNs, bu)))), nwnk swihb v kbIr swihb Xw iPr koeé BI mhwpu{À ho sBI B#qoN v sNqoN kw aÌy¤X isPé Apnw hI mo– nhIN bi¬k swry jgq kw k¬Xwx hI hoqw hY[ pRBu ªI ÏÃx khqy hYN-hy Ajuén! isPé XhI khnw ik hmwrI ApnI ª))))w hY AOr esI pr Awiªq rhnw TIk nhIN[ cñdn ikqnw BI TNVw #XoN n ho prñqu jb Ai©n ky swQ askw sNXog ho jwqw hY qo vh jlygw hI[ as AvÆQw myN Agr hm asy hwQ myN aTwXyN qo #Xw vo TNVk pRdwn krygw? #XoNik Ajuén! ª))))w qo mnuÃX ky Añq:krx ky Anu{p hI hoqI hY[ jYsw mnuÃX kw Añq:krx hoqw hY vYsI hI askI ª))))w hoqI hY[ Anwidkwl sy hI jb sy jIv AOr pRÏiq kw sNXog hoqw hY qBI sy jIv kI vƒiÄ pRÏiq ky qInoN guxoN swiœvk, rwjs AOr qwms ky AnuroD sy clny lgqI hY[ iPr vƒiÄ ky Anuswr hI mn hoqw hY AOr esI pRkwr mn, bui)))) ky Anuswr hI jIv kmé krny lgqw hY[ qb mƒœXu aprwñq jIv Apny eñhIN kmoéM ky Anuswr nXw-nXw SrIr Dwrx krqw rhqw hY AOr mnuÃX jIvn myN kmoéMnuswr askw ÆvBwv bnqw hY[ Xh k®m Anwid kwl sy hI cl rhw hY[ prñqu jIvwœmw kw kBI

Page 7: Mokshadayini 17

7

nwS nhIN hoqw[ esI pRkwr lwKoN-kroVoN jñm hoqy rhqy hYN AOr pRwixXoN ky swQ Xh iZguxœv lgw rhqw hY[ jb pRwxI qInoN guxoN sy CUt jwqw hY; guxwqIq ho jwqw hY qb mo– ko pRw‚q hoqw hY[ es pRkwr hy Ajuén! es bwq kw sdYv ÎXwn rKo ik mnuÃX myN jo ª))))w hoqI hY vh asky ÆvBwv ky Anuswr hI hoqI hY; AOr ÆvBwv qInoN guxoN ky Anuswr ±Xi#q ky kmoéNnuswr hI bnqw hY[ esIilE qo pRBu ny khw:-iZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ªiZivDw Bviq ª))))wwww dyihnwN sw ÆvBwvjwdyihnwN sw ÆvBwvjwdyihnwN sw ÆvBwvjwdyihnwN sw ÆvBwvjw[ [ [ [ dyhDwirXoM myN jo ª))))w hoqI hY vh ÆvBwv ky Anu{p hI hoqI hY[ ÆvBwvjwÆvBwvjwÆvBwvjwÆvBwvjw----ÆvBwv sy aœpñn[ AOr Xh ª))))w iZivDw Bv iZivDw Bv iZivDw Bv iZivDw Bv eiqeiqeiqeiq----qIn pRkwr kI hoqI hY[ swiœvkI, rwjsI cYv qwmsI swiœvkI, rwjsI cYv qwmsI swiœvkI, rwjsI cYv qwmsI swiœvkI, rwjsI cYv qwmsI cccc-Xwin ª))))w swiœvk, rwjs AOr qwmsI qInoN guxoN pr AwDwirq hoqI hY[ eiq qwM ªƒxueiq qwM ªƒxueiq qwM ªƒxueiq qwM ªƒxu-asko qU muJ sy sun[ esilE hy pwQé! ªªªª))))wmXowmXowmXowmXoSXMXMXMXM pu{Ào Xopu{Ào Xopu{Ào Xopu{Ào Xo-AQwéq` jYsI ijs iksI pu{À kI ª))))w hoqI hY XçC‰XçC‰XçC‰XçC‰)))): s Ev s:: s Ev s:: s Ev s:: s Ev s:-AQwéq` vhI askw Æv{p hoqw hY AQwéq` vhI askI inàw hoqI hY[ pRœXyk ±Xi#q kw Awcrx askI ª))))w ky Anu{p hI hoqw hY[ Awpkw ±Xi#qœv AwpkI ª))))w ky Anu{p hI hoqw hY[ quµhwrI ª))))w hI qo qum ho[ Agr quµhwrI ª))))w, ÆvBwv AwlÆX kw hY qo Awpky jIvn myN, Awpky ±Xi#qœv myN AwlÆX kI Jlk Æpê idKweé dygI; AOr esy hI qwmsI

Page 8: Mokshadayini 17

8

ª))))w khw gXw hY[ Agr AwpkI ª))))w rwjs hY qo AwpmyN Dn kmwny, sNgRh krny kI lwlsw hogI[ mhœvwkwN–w kI llk Awpky ââââdX ko hr pl sqwEgI[ Awpkw jIvn dOV-DUp v k®oD sy, by-AwrwmI sy Brw hogw[ Agr ª))))w swiœvk hY qo Awp Swiñq ipRX hoNgy[ shnSIlqw, ââââdX myN srlqw, komlqw v pRym amVygw[ es pRkwr ª))))w sy hI mnuÃX kw ±Xi#qœv hY[ swiœvk ª))))w vwlw mnuÃX iksI miñdr, gu{duAwry myN v iksI gu{ Xw mhwœmw ky pws BI jwXygw qo vhW Bgvwn kI apwsnw, kIqén v syvwid myN hI Awnñd mwnygw AOr rwjsI AwdmI vhW BI Dn kI aµmId krygw[ AOr qwmsI AQwéq` AwlsI AwdmI qo XhI cwhygw ik sb kuC Bgvwn myry ilE Apny Awp hI kr dyM[ Bgvwn qo svéSi#qmwn hYN, muJy kuC krny kI #Xw Awv¤Xkqw hY[ es pRkwr Ajuén! phly qwms AOr rwjs pr ivjX pwnI hogI[ AOr iPr Xh kwm qo ÆvXM hI krnw hogw[ #XoNik koeé BI gu{ ª))))w aœpñn nhIN kr skqw[ AiBpRw:X Xh hY ik Agr AwpmyN rwjs Xw qwms ª))))w hY qo sd`gu{ Awpko mwgé idKw skqw hY swiœvkqw kw; mgr clnw quJ ko hI hogw[ es pRkwr phly qwms EvM rwjs kwXoéM ko CoVqy huE, DIry-DIry swiœvk kwXoéN ko krny ky ilE pRvƒÄ honw hogw[ DIry-DIry Awp qInoN guxoN sy åpr aT

Page 9: Mokshadayini 17

9

skqy ho[ guxwqIq ho skqy ho[ dyKo Bweé Ajuén! sIDI sI bwq hY; jb Awp bRãããã ko pwnw cwhqy ho jo qInoN guxoM sy rihq hY Xwin guxwqIq hY qo iPr Awpko BI qInoN guxoNM sy åpr aTnw hogw[ bRãããã ko pwny ky ilE bRãããã jYsw hI honw hogw[ Xjñqy swiÈvkw dyvwñX Xjñqy swiÈvkw dyvwñX Xjñqy swiÈvkw dyvwñX Xjñqy swiÈvkw dyvwñX––––rrrr––––wNis rwjsw: [wNis rwjsw: [wNis rwjsw: [wNis rwjsw: [ pRyqwñBUqgxwN>wñXy Xjñqy qwmsw jnw: ] 4 ] pRyqwñBUqgxwN>wñXy Xjñqy qwmsw jnw: ] 4 ] pRyqwñBUqgxwN>wñXy Xjñqy qwmsw jnw: ] 4 ] pRyqwñBUqgxwN>wñXy Xjñqy qwmsw jnw: ] 4 ] swiÈvk pu{À dyvoN ko pUjqy hYN, rwjs pu{À X– AOr rw–soN ko qQw AñX jo qwms mnuÃX hYN, vy pRyq AOr BUqgxoN ko pUjqy hYN ] 4 ] qwœpXé:-jo log swiœvk ª))))w vwly hoqy hYN vo log Ævgé suK ky AnurwgI hoqy hYN[ dyvqwAoN kw v id±Xqw kw pUjn krny vwly hoqy hYN[ Ævgé suK pwny ky ilE bVI-bVI ivÖwXyN v kmékw&f BI sIKqy hYN[ AOr enkI shwXqw sy Ævgé pRwi‚q v Ævgéwid ky suK-Bog pRw‚q BI kr lyqy hYN[ Eysy ÆvBwvjw:ÆvBwvjw:ÆvBwvjw:ÆvBwvjw: AQwéq` Apny ÆvBwv sy aœpñn swiœvk ª))))w ky rhqy jb Eysy mnuÃX Xzwid krqy hYN qo Ævgé qo pRw‚q ho jwqw hY prñqu mo– nhIN[ lyikn jb Eysy swiœvk ª))))w vwly log sNqoN-mhwœmwAoN kw sNg pRw‚q krky, anky ùwrw

Page 10: Mokshadayini 17

10

SwÆZivihq kÄé±X-kmoéM ky pRvcn sunkr, inÃkwm Bwv sy Xzwid kmé krqy hYN AQwéq` anky pRvcnoM ko sunkr Eysy kmé krny lgqy hYN ijnkw hr kmé inÃkwmqw ky kwrx Xz bn jwqw hY qBI mui#q ky ùwr Kulny lgqy hYN[ AñXQw swiœvk ª))))w sy Xu#q mnuÃX BI dyvqwAoN kI pUjw krky dyvlok qk hI pRvyS pwqy hYN[ swiœvk ª))))w vwly mnuÃX jb pRzwvwn mhwpu{ÀoN ky, mhwœmwAoN v sMqoN ky Awcrx kw Anusrx krqy hYN qo AnwXws hI SwÆZoN Awid ky AÎXXn sy pRw‚q hony vwlw Pl pRw‚q kr lyqy hYN[ dyKo Ajuén! Apny kmoéM myN kqwépn kw Bwv n rKo[ kmoéM myN inÃkwmqw ho; Pl myN Awsi#q nhIN honI cwihE Xw Apny kméPl Bgvd Apéx kr do[ Xh sb kuC Awpny SwÆZoN ko pFækr sIK ilXw ho Xw iPr qÈvdSIé mhwœmwAoN ky pRvcnoN ùwrw sIKw ho[ jo Awpko Eysw Awcrx krny ky ilE kh rhy hYN AOr Awp vYsw hI krny BI lg jwXyN qo iPr Pl qo Ek hI jYsw hogw nw[ ijs pRkwr iksI mhwpu{À ny phly zwn SwÆZoN sy ilXw AOr AnuBv v Awcrx myN aqwrw; asky aprwñq vYsw hI Awpko krny ky ilE khw AOr Awp BI vYsw hI krny lgo qo Pl myN Blw #Xw Añqr hogw? Xwin Awp BI as qÈvdSIé mhwœmw ùwrw khy huE zwn ko AnuBv myN aqwrkr mhwœmw

Page 11: Mokshadayini 17

11

hI ho skqy ho[ jYsy koeé AwdmI mwics kI qIlI sy dIpk ko jlwXy, qo dIpk pRkwS dyny lgygw[ prñqu dUsrw AwdmI as pR̂ vilq dIpk sy Apnw dIpk jlw ly; qo askw dIpk BI qo vYsy hI pRkwS dyny lgygw AQwéq` dIpk qo askw BI jlygw hI[ BwvwQé Xh hY Ajuén ik jo ª))))w ÆvBwv sy aœpñn hoqI hY AOr mnuÃX swiœvk ª))))w vwlw ho qo vh dyvqwAoN kw pUjn Awid krky Ævgé suK kI pRwi‚q kr jwqw hY[ prñqu mo– kI pRwi‚q ky ilE qo pRzwvwn mhwpu{ÀoN, SwÆZivihq kmoéM ko krny vwly sMqoN-mhwœmwAoN, XoigXoN kw sNg pRw‚q krnw hogw, anky Awcrx kw Anusrx krnw hogw[ esmyN koeé sNSX nhIN ik Ævq: åpj swiœvk ª))))w swNswirk bñDnoN sy, ivÀX-BogoN sy Cutkwrw pwny kI Aiñqm sIFæI hY prñqu mo– ky ùwr kI qrP jwny vwlI phlI sIFæI[ es Aiñqm sIFæI AOr mo– ky ùwr kI qrP jwny vwlI phlI sIFæI ky bIc Ek CotI sI Kweé hY[ Agr koeé mnuÃX SwÆZoN kw AÎXXn nhIN kr skqw prñqu askI ª))))w swiœvk hY qo sNq pu{À, pRzwvwn v kméXogI AQwéq` SwÆZivihq Awcrx vwly mhwpu{À asy vh Kweé pwr krw skqy hYN[ Eysy mhwœmwAoN ky Awcrx kw Anusrx krky v ankw sNg pRw‚q krky hI vh Kweé pwr kI jw skqI hY[

Page 12: Mokshadayini 17

12

#XoNik jb inÃkwmqw v smqw AwqI hY, ââââdX myN komlqw, pRym-Bi#q amVqI hY qo zwn Apny Awp hI pRkt ho jwqw hY[ iPr vh swiœvk mnuÃX pÄoN ko sINcnw bñd kr dyqw hY AOr jV ko hI jl Apéx krny lgqw hY AQwéq` dyvqwAoN kw sµmwn v pUjn krqy huE isPé Ek AoNkwr, sqnwm, siçcdwnñdGn prmwœmw prbRãããã prmy¤vr, pRBu ªI ÏÃx kI hI Bi#q krqw hY[ asI kI pRwi‚q prmwnñd kI pRwi‚q hY; prmSwiñq, prmpd v mo– kI pRwi‚q hY[ AOr iPr Ajuén qum jo pUC rhy Qy ik jo log SwÆZ iviD ky Anuswr nhIN cl skqy AOr ijñhyN sNqoN kw sNg BI pRw‚q nhIN hoqw; Agr koeé apdySk iml BI jwE qo vh lwlcI, pwK&VI v kptI ho qo an logoN kI inàw kYsI hoqI hY? phlI bwq qo Ajuén! jo log swiœvk ª))))w vwly hYN; Bgvd pRwi‚q ky ilE pRXwsrq rhqy hYN; an logoN ko pwK&VI, kptI v lwlcI apdySk nhIN imlw krqy[ Agr khIN Eysw ho BI jwE qo vh as apdySk sy bVI j¬dI hI pICy ht jwXyNgy[ jb Awpkw Añq:krx pUxé ª))))w ky swQ iksI qÈvdSIé mhwœmw kI Koj krny lgqw hY; sd`gu{ kI qlwS krny lgqw hY qo sd`gu{ Apny Awp AwpkI bWh pkV lyqw hY[ #XoNik ±Xi#q Tgqw hI qb hY jb vh iksI lwlc myN Awqw hY[ esilE mo– kI

Page 13: Mokshadayini 17

13

AiBlwÀw rKny vwloN ko, kméXoigXoN v Bgvwn ky B#qoN sy kYsy koeé pwK&V kr skqw hY[ Agr koeé Eysw krqw BI hY qo kuC hI smX ky ilE Eysw kr skqw hY[ #XoNik psNdgI, cwhq, Koj Xh sb ±Xi#q kI ª))))w ky Anu{p hI hoqI hY[ Apny ÆvBwv ky AnukUl jYsI BI koeé vÆqu eœXwid ko mnuÃX pRw‚q krnw cwhqw hY asky pRiq askI vYsI hI ª))))w ho jwqI hY[ AOr asI ky ilE pRXwsrq rhqw hY[ ÆvwmI ivvykwnñd Bgvd pRwi‚q ky ilE pRXwsrq Qy, Añqq: añhyN gu{ BI imly ÆvwmI rwmÏÃx prmhNs[ prñqu jo log rwjsI v qwmsI ª))))w vwly hYN; an logoN ky swQ Eysw ho skqw hY[ #XoNik vo Kud hI Dn ky lwlcI hoqy hYN AOr añhyN apdySk BI vYsy hI iml jwqy hYN AQwéq` Bgvd pRwi‚q kw mwgé idKwny vwly BI vYsy hI iml jwqy hYN[ #XoNik ÆvXM sy aœpñn rwjsI ª))))w vwly log X–oN AOr rw–soN ko pUjny vwly hoqy hYN[ X– kw AQé hY-Dn[ iksI BI FæNg sy Dn kmwny v sNgRh krny kI cyàw krqy rhnw[ idn-rwq asI ky ilE ±Xwkul huE dOV-DUp krqy rhnw[ rwjsI ±Xi#q kw ÎXwn aDr hI hogw; jhW sy Dn kI pRwi‚q ho[ Xz, dwnwid BI krygw qo Dn kI lwlsw sy[ miñdr, gu{duAwry BI jwEgw qo Dn eœXwid kI

Page 14: Mokshadayini 17

14

kwmnw sy[ sNq-mhwœmwAoN ky pws BI jwEgw qo vhI mWgygw, vhI bwqyN krygw ijsmyN swNswirk pdwQoéN kI apl‹DI ho[ sunw hY mYNny kuC log iksI PkIr bwbw ky pws jwXw krqy Qy AOr vh bwbw añhyN gwilXW dyqw Qw[ AOr vy log an gwilXoN sy ApnI lwtrI Awid kw nµbr bnw lyqy Qy[ Eysy logoM kI ª))))w añhIN myN hoqI hY[ mYNny keé bwr Eysy logoN sy pUCw ik Agr Awpky bwbw lwtrI kw nµbr hI bqwqy hYN qb qo Ab qk Awpky pws bhuq Dn ho jwnw cwihE Qw[ qo khqy hYN ik bwbw jI qo gwilXoN ky ùwrw nµbr TIk hI bqlwqy hYN; mgr hm log anky AQé smJny myN g¬qI kr jwqy hYN AOr nukswn ho jwqw hY[ AÆqu[ AOr BI bhuq swry logoN ko khqy sunw hY ik jb sy mYN as miñdr myN jwny lgw hU qb sy muJy Dn kI AœXwiDk pRwi‚q hony lgI hY[ Agr somvwr ko as miñdr myN jl n cFæwå qo muJy bhuq nukswn ho jwqw hY[ BwvwQé Xh hY ik Eysy rwjsI logoN kI miñdr myN bYTy dyvqw sy, sMq-mhwœmw v PkIroN sy koeé lynw-dynw nhIN hoqw; bi¬k es BX sy ik Agr Amuk kwXé n ikXw gXw qo khIN Dn kw dyvqw kubyr nwrwj n ho jwE[ bs esI sy mqlb hY[ AOr Ab Ajuén! qwmsI ª))))w vwly logoN ky ivÀX myN sun[ Xy log BUq-pRyqoN kI pUjw krny vwly hoqy

Page 15: Mokshadayini 17

15

hYN[ BUq-pRyqoN kI pUjw krny ky ilE SmSwn Gwt pr jwqy hYN AOr bhuq qrh kI isi))))XW pRw‚q krny kI cyàw krqy hYN[ iks pRkwr dUsroN kw burw ikXw jwE; dUsroN ko sqwXw jwE; iks pRkwr as du¤mn ko mwrw jwE? Eysy logoM ko jb BI mOkw imlqw hY iksI ky Gr myN Awg lgwny kw qo Xy log Eysy AvsroN pr kBI nhIN cUkqy[ en logoN ky bwry myN AOr ^Xwdw #Xw khUÂ Ajuén! Xy log pwp kI rwSI hoqy hYN[ AœXñq kTor EvM k®Ur kmé krny vwly, pwÀwx ââââdX hoqy hYN[ esilE mnuÃX ko cwihE ik rwjs AOr qwms ª))))wAoN kw Añq krky swiœvk ª))))w jwgƒq kry[ #XoNik swiœvk ª))))w vwly mnuÃX an pRzwvwn pu{ÀoN, sMqoN-mhwœmwAoN kw jo SwÆZoN kw mwgé jwnqy hYN; qÈvdSIé hYN ankw Anusrx krky hI qr jwqy hYN Xwin k¬Xwx ko pRw‚q hoqy hYN[ ASwÆZivihqM Gor q‚Xñqy Xy qpo jnw: [ASwÆZivihqM Gor q‚Xñqy Xy qpo jnw: [ASwÆZivihqM Gor q‚Xñqy Xy qpo jnw: [ASwÆZivihqM Gor q‚Xñqy Xy qpo jnw: [ dµBwhMkwrsNXuËw: kwmrwgblwiñvqw: ] 5 ]dµBwhMkwrsNXuËw: kwmrwgblwiñvqw: ] 5 ]dµBwhMkwrsNXuËw: kwmrwgblwiñvqw: ] 5 ]dµBwhMkwrsNXuËw: kwmrwgblwiñvqw: ] 5 ] jo mnuÃX SwÆZiviD sy rihq kyvl mn:ki¬pq Gor qp ko qpqy hYN qQw dµB AOr AhNkwr sy Xu#q EvM kwmnw, Awsi#q AOr bl ky AiBmwn sy BI Xu#q hYN ] 5 ]

Page 16: Mokshadayini 17

16

kSéXñq: SrIrÆQM BUqgRwmmcyqs: [kSéXñq: SrIrÆQM BUqgRwmmcyqs: [kSéXñq: SrIrÆQM BUqgRwmmcyqs: [kSéXñq: SrIrÆQM BUqgRwmmcyqs: [ mwM cYvwñq:SrIrÆQM qwiñv mwM cYvwñq:SrIrÆQM qwiñv mwM cYvwñq:SrIrÆQM qwiñv mwM cYvwñq:SrIrÆQM qwiñv))))Xwsurin>Xwn` ] 6 ]Xwsurin>Xwn` ] 6 ]Xwsurin>Xwn` ] 6 ]Xwsurin>Xwn` ] 6 ] jo SrIr{p sy iÆQq BUqsmudwX ko AOr Añq:krx myN iÆQq muJ prmwœmw ko BI ÏS krny vwly hYN, an AzwinXoN ko qU Awsur-ÆvBwv vwly jwn ] 6 ] qwœpXé:-qwmsI ±Xi#q Apny hI FæÂg sy socqw hY[ asky ilE koeé bVw nhIN, gu{ nhIN, pRzwvwn v ªyà nhIN[ #XoNik askI soc AOr asky krny ky pICy askw ÆZoq hoqw hY-AhNkwr[ kwmnwAoN sy iGrI hueé eiñdRXoN kI gulwmI AOr Apny hT kw Gm&V[ Eysw AwdmI hmySw EysI bwq krygw-‘mYN jo khqw hU Eysw krky rhUÂgw[ hogw vhI jo mYN cwhUÂgw[’ bs! Eysy hI...Apny hI bV‚pn ky AiBmwn myN Dn, pd, sµpiÄ ky nSy myN cUr Xy log Dmé-BRê Awcrx krqy hYN AOr bVy-bVy FæoNg krqy hYN[ mnoki¬pq Xz AQwéq` SwÆZoN myN ijskw koeé iviD-ivDwn n ho; Eysy Xzwid kryNgy[ mñnqyN pUrI krny ky ilE v dUsroN ko sqwny, pIVw phuÂcwny v mwrny ky pRXojn sy hI Xz v apvws Awid kmé ikXw krqy hYN[ Eysy qwmsI log a¬ty-sIDy kwm bhuq krqy hYN[ SwÆZ ky ivprIq mnmwny FæÂg sy BUKy mryNgy, bhuq ikÆm ky AwVµbr rckr SrIr v eiñdRXoN ko kê phuÂcwkr

Page 17: Mokshadayini 17

17

BXwnk qp kryNgy[ logoN ky swmny Eysw pwK&V krky an pr Apnw pRBwv fwlyNgy AOr Apny Awp ko bVy qpÆvI is)))) krky jnqw ko TgyNgy[ Eysy pwK&VI log dUsroN ko qo DoKw dyqy hI hYN prñqu Apny SrIr ko kê phuÂcwkr v Apny AwcrxoN sy Apny Añq:krx myN iÆQq muJ AñqéXwmI prmwœmw ko BI #lyS hI phuÂcwqy hYN[ sbky ââââdX myN Awœm-{p myN bYTy muJ AñqéXwmI prmwœmw ko BI sqwqy hYN[ es pRkwr hy Ajuén! Eysy qwmsI logoN ko qU AwsurI ÆvBwv vwly smJ AOr es bwq kw hmySw ÎXwn rKnw ik Eysy logoN kw kBI BI sNg nhIN krnw cwihE[ AwhwrÆœvip svéÆX iZivDo Bviq ipRX: [ AwhwrÆœvip svéÆX iZivDo Bviq ipRX: [ AwhwrÆœvip svéÆX iZivDo Bviq ipRX: [ AwhwrÆœvip svéÆX iZivDo Bviq ipRX: [ XzÆqpÆqQw dwnM qyÀwM BydimmM ǃxu ] 7]XzÆqpÆqQw dwnM qyÀwM BydimmM ǃxu ] 7]XzÆqpÆqQw dwnM qyÀwM BydimmM ǃxu ] 7]XzÆqpÆqQw dwnM qyÀwM BydimmM ǃxu ] 7] Bojn BI sbko ApnI-ApnI pRÏiq ky Anuswr qIn pRkwr kw ipRX hoqw hY[ AOr vYsy hI Xz, qp AOr dwn BI qIn-qIn pRkwr ky hoqy hYN[ anky es pƒQk`-pƒQk` Byd ko qU muJ sy sun ] 7 ] qwœpXé:-ijs pRkwr sNqoN-mhwœmwAoN kw sNg krny sy hmwry BIqr sqogux kI bFæOqrI hoqI hY AOr zwn ky pt Kulny lgqy hYN; TIk asI qrh sy hm ijs Awhwr kw syvn krqy

Page 18: Mokshadayini 17

18

hYN askw Asr BI hmwry mn AOr bui)))) pr pVqw hY[ swiœvk Awhwr krny sy swiœvk bui)))) hoqI hY AOr qwms Awhwr krny sy mn v bui)))) qmoguxI hony lgqI hY[ ApnI pRÏiq EvM ÆvBwv ky Anu{p hI mnuÃX ko Awhwr psNd hoqw hY[ ijs pRkwr kw BI mnuÃX Awhwr krqw hY askw SrIr asI qrh ky Dwqu-rs bnwkr Alg-Alg ANgoN myN phuÂcw dyqw hY AOr en Dwqu-rsoN kw Asr mn, bui)))) kI BwvnwAoN pr BI pVqw hY[ ijs pRkwr koeé AçCw-Blw, hoS-hvws vwlw AwdmI jb Srwb pI lyqw hY qo vh Srwb as ±Xi#q ky mn v bui)))) kI vƒiÄXoN ko AœXwiDk qwmsI kr dyqI hY AOr mnuÃX qwmsI kmé (AwsurI kmé) krny ko qYXwr ho jwqw hY[ Xh smwj myN AwmqOr pr dyKw jwqw hY[ AiBpRw:X Xh hY ik Dwqu-rs kw Xwin Awhwr kw mn v bui)))) kI vƒiÄXoN pr pUxé {p sy pRBwv pVqw hY esilE swiœvk Awhwr hI krnw cwihE[ Ab Awgy kOn sw Awhwr swiœvk, rwjsI v qmoguxI hY anky l—x bqlwqy hYN[ qInoN guxoN ky AwDwr pr hI jIv kI Apny-Apny ÆvBwv sy hI Awhwr krny myN {ic hoqI hY; esilE Awhwr BI qIn pRkwr kw hoqw hY[ TIk esI qrh sy Xz, qp AOr dwn BI qInoN guxoN ky AwDwr pr qIn ikÆm ky hoqy hYN[ Ab sbsy phly pRBu ªI ÏÃx Awhwr ky l—x bqlwqy hYN[

Page 19: Mokshadayini 17

19

AwXu:sÈvblwro©XsuKpRIiqivvDénw: [AwXu:sÈvblwro©XsuKpRIiqivvDénw: [AwXu:sÈvblwro©XsuKpRIiqivvDénw: [AwXu:sÈvblwro©XsuKpRIiqivvDénw: [ rÆXw: iÆZ©Dw: iÆQrw rÆXw: iÆZ©Dw: iÆQrw rÆXw: iÆZ©Dw: iÆQrw rÆXw: iÆZ©Dw: iÆQrw ââââÖw Awhwrw: swiÈvkipRXw: ] 8 ]Öw Awhwrw: swiÈvkipRXw: ] 8 ]Öw Awhwrw: swiÈvkipRXw: ] 8 ]Öw Awhwrw: swiÈvkipRXw: ] 8 ] AwXu, buiAwXu, buiAwXu, buiAwXu, bui)))), bl, Awro©X, suK AOr pRIiq ko bFæwny vwly, , bl, Awro©X, suK AOr pRIiq ko bFæwny vwly, , bl, Awro©X, suK AOr pRIiq ko bFæwny vwly, , bl, Awro©X, suK AOr pRIiq ko bFæwny vwly, rsXu#q, ickny AOr iÆQr rhny vwlyrsXu#q, ickny AOr iÆQr rhny vwlyrsXu#q, ickny AOr iÆQr rhny vwlyrsXu#q, ickny AOr iÆQr rhny vwly qQw ÆvBwv sy hI mn qQw ÆvBwv sy hI mn qQw ÆvBwv sy hI mn qQw ÆvBwv sy hI mn ko ipRXko ipRXko ipRXko ipRX--------Eysy Awhwr AQwéq` Bojn krny ky pdwQé swiÈvk Eysy Awhwr AQwéq` Bojn krny ky pdwQé swiÈvk Eysy Awhwr AQwéq` Bojn krny ky pdwQé swiÈvk Eysy Awhwr AQwéq` Bojn krny ky pdwQé swiÈvk pu{À ko ipRX hoqy hYN ] 8 ]pu{À ko ipRX hoqy hYN ] 8 ]pu{À ko ipRX hoqy hYN ] 8 ]pu{À ko ipRX hoqy hYN ] 8 ] kt`vµllvxwœXuÃxqIkt`vµllvxwœXuÃxqIkt`vµllvxwœXuÃxqIkt`vµllvxwœXuÃxqI————x{x{x{x{––––ivdwihn: [ivdwihn: [ivdwihn: [ivdwihn: [ Awhwrw rwjsÆXyêw du:KSokwmXpRdw: ] 9 ]Awhwrw rwjsÆXyêw du:KSokwmXpRdw: ] 9 ]Awhwrw rwjsÆXyêw du:KSokwmXpRdw: ] 9 ]Awhwrw rwjsÆXyêw du:KSokwmXpRdw: ] 9 ] kVvy, Kúy, lvxXu#q, bhuq grm, qIKy, {Ky, dwhkwrk AOr du:K, icñqw qQw rogoN ko aœpñn krny vwly Awhwr AQwéq` Bojn krny ky pdwQé rwjs pu{À ko ipRX hoqy hYN ] 9 ] XwqwXwmM gqrsM pUiq pXuéiÀqM c Xq` [ XwqwXwmM gqrsM pUiq pXuéiÀqM c Xq` [ XwqwXwmM gqrsM pUiq pXuéiÀqM c Xq` [ XwqwXwmM gqrsM pUiq pXuéiÀqM c Xq` [ aiçCêmip cwmyÎXM BojnM qwmsipRXm` ] 10 ]aiçCêmip cwmyÎXM BojnM qwmsipRXm` ] 10 ]aiçCêmip cwmyÎXM BojnM qwmsipRXm` ] 10 ]aiçCêmip cwmyÎXM BojnM qwmsipRXm` ] 10 ] jo Bojn ADpkw, rsrihq, dugéñDXu#q, bwsI AOr aiçCê hY qQw jo ApivZ BI hY vh Bojn qwms pu{À ko ipRX hoqw hY ] 10 ] qwœpXé:-qInoN guxoN ky AwDwr pr Bojn BI qIn pRkwr kw hoqw hY[ jYsw Awpkw ÆvBwv hY Bojn BI Awpko vYsw hI psNd hogw[ iks pRkwr ky Bojn myN AwpkI {ic hY? AwpkI psNd #Xw hY? Awpko #Xw ipRX hY Xh Awpky Apny

Page 20: Mokshadayini 17

20

sµbñD myN sUcnw dyqw hY[ AwpkI psNd Awpky ÆvBwv kI sUcnw XNZ hY[ AOr AwpkI psNd ky pICy pRÏiq ky qInoN gux kwXé krqy hYN[ Awpky Añq:krx ky Anu{p hI Awpko Bojn ipRX lgygw[ swiœvk ±Xi#q ko swiœvk Bojn ipRX lgygw[ jYsy pRÏiq ny hmyN syb, sNgqrw, cIkU, kylw, Am{d, lIcI ppIqw eœXwid Pl idE[ swiœvk AwdmI eñhyN ibnw kuC imlwvt ikE KwEgw Xw rs pIEgw[ ijqnI imTws, nmk Awid kI hmwry SrIr ko j{rq hY vh sb pRÏiq ny Pl-si‹jXoN myN BrI hueé hY[ iBñn-iBñn ikÆm ky slwd hYN[ swiœvk ±Xi#q AœXwiDk sNvydnSIl hoqw hY[ vh hr ikÆm ky Pl-si‹jXoN ky Ævwd kw Awnñd lyqw hY prñqu rwjsI AwdmI eñhIN PloM v si‹jXoN ko imcé-mswly Vwlkr, ctnI Awid Vwlkr KwEgw[ rwjsI AwdmI ko ctpty, mswly vwly, AœXwiDk lvx Xu#q Bojn psNd hogw[ qwmsI ±Xi#q ko BI vhI Bojn psNd hogw jo bwsw ho, dugéñDXu#q ho[ mWs-mClI eœXwid BI qwmsI logoN kw hI Bojn hY[ en qwmsI v rwjsI logoN kw Ævwd isPé Ek hI hoqw hY-ctpty mswly AOr qwmsI logoN kI {ic BI isPé Ek hI ikÆm ky Ævwd myN hoqI hY-ctpty v dugéñDXu#q bwsy Bojn[ vh as ctpty v dugéñDXu#q

Page 21: Mokshadayini 17

21

Bojn ko hI Eysw mwnqw hY ik mYN bhuq biFæXw ikÆm kw Bojn kr rhw hUÂ[ vh Bojn kI ikÆmyN ijqnI mjIé bnw ly prñqu an sbkw AwDwr isPé Ek hI hogw ctptw v dugéñDXu#q bwsw[ vh ds ikÆm kI s‹jI v Pl kw Awhwr kr ly prñqu sbky pICy Ævwd Ek hI hogw[ Eysw rwjsI v qwmsI ±Xi#q pRÏiq ùwrw pRdwn Alg-Alg Ævwd ly hI nhIN skqw ijqnw Awnñd swiœvk ±Xi#q Awhwr kw lyqw hY[ khqy hYN ‘swDu ko Ævwd sy #Xw’[ Xh TIk hY swDu ko Ævwd sy koeé mqlb nhIN[ jYsw Bojn iml gXw, vYsw hI pRBu pRswd mwn kr Kw ilXw[ askI koeé Kws psNd nhIN hoqI[ mgr swDu Xwin swiœvk ±Xi#q jo BI Awhwr krygw vh asky Ævwd kw Awnñd lygw[ syb Kw rhw hY qo syb kw, sNgqrw Kw rhw hY qo sNgqry kw Ævwd lygw[ AiBpRw:X Xh hY ik swiœvk ±Xi#q ijqnw Awnñd Awhwr kw lyqw hY, aqnw Awnñd rwjsI v qwmsI ±Xi#q nhIN ly skqw[ AOr iPr swiœvk ±Xi#q kw Awhwr SrIr v bui)))) ko bl pRdwn krny vwlw hY; suK AOr AwXu ko bFæwny vwlw hoqw hY[ SrIr ko Awro©X rKqw hY[ ÆvBwv sy hI ipRX swiœvk Bojn pRym ko bFæwny vwlw hoqw hY, jbik qwmsI v rwjsI Bojn ApivZ BI hoqw hY AOr

Page 22: Mokshadayini 17

22

bl-bui)))) ky ivkws myN bwDw BI fwlqw hY AOr swQ hI SrIr ko rogI BI bnwqw hY[ es pRkwr Bgvd pRwi‚q ky ilE, eé¤vr lwB ky ilE qo swiœvk Bojn hI krnw cwihE[ jIvn myN suK-smƒi)))), bl-bui)))) ky ivkws ky ilE, SrIr ko Awro©X rKny ky ilE swiœvk Awhwr lynw hI Xui#qsNg hY[ swiœvk Awhwr sy hmwry ââââdX kI vƒiÄXW BI swiœvk hoNgI[ jb ââââdX myN swiœvk Bwv aTyNgy qo hm swiœvk kmé krny ky ilE aœswihq hoNgy AOr eé¤vr lwB pRw‚q kr skyNgy[ es pRkwr ijs qrh Awhwr BI iZguxmX hoqw hY asI qrh sy Xz BI qInoN guxoN pr AwDwirq qIn pRkwr kw hI hoqw hY[ AiBpRw:X Xh hY ik Xz krny ky pICy BI qIn pRkwr kI ª))))w hI kwm krqI hY[ APlwkwi|APlwkwi|APlwkwi|APlwkwi|––––iBXézo iviDdƒêo X e^Xqy [iBXézo iviDdƒêo X e^Xqy [iBXézo iviDdƒêo X e^Xqy [iBXézo iviDdƒêo X e^Xqy [ Xê±Xmyvyiq mn: smwDwX s swiÈvk: ] 11 ]Xê±Xmyvyiq mn: smwDwX s swiÈvk: ] 11 ]Xê±Xmyvyiq mn: smwDwX s swiÈvk: ] 11 ]Xê±Xmyvyiq mn: smwDwX s swiÈvk: ] 11 ] jo SwÆZiviD sy inXq, Xz krnw hI kÄé±X hY--es pRkwr mn ko smwDwn krky, Pl n cwhny vwly pu{ÀoN ùwrw ikXw jwqw hY, vh swiÈvk hY ] 11 ]

Page 23: Mokshadayini 17

23

AiBsñDwX qu PlM dµBwQémip cYv Xq` [ AiBsñDwX qu PlM dµBwQémip cYv Xq` [ AiBsñDwX qu PlM dµBwQémip cYv Xq` [ AiBsñDwX qu PlM dµBwQémip cYv Xq` [ e^Xqy Brqªyà qM XzM ivi e^Xqy Brqªyà qM XzM ivi e^Xqy Brqªyà qM XzM ivi e^Xqy Brqªyà qM XzM ivi)))) rwjsm` ] 12 ] rwjsm` ] 12 ] rwjsm` ] 12 ] rwjsm` ] 12 ] prñqu hy Ajuén! kyvl dµBwcrx ky ilE AQvw Pl ko BI dƒiê myN rKkr jo Xz ikXw jwqw hY, as Xz ko qU rwjs jwn ] 12 ] iviDhInmsƒêwñnN iviDhInmsƒêwñnN iviDhInmsƒêwñnN iviDhInmsƒêwñnN mñZhInmdi mñZhInmdi mñZhInmdi mñZhInmdi––––xm` [xm` [xm` [xm` [ ªªªª))))wivrihqM XzM qwmsM pircwivrihqM XzM qwmsM pircwivrihqM XzM qwmsM pircwivrihqM XzM qwmsM pirc––––qy ] 13 ]qy ] 13 ]qy ] 13 ]qy ] 13 ] SwÆZiviD sy hIn, Añndwn sy rihq, ibnw mñZoN ky, ibnw di–xw ky AOr ibnw ª))))w ky ikE jwny vwly Xz ko qwms Xz khqy hYN ] 14 ] qwœpXé:-krnw hI kÄé±X hY[ Pl kI koeé AwkwN–w nhIN[ pRBu ªI ÏÃx khqy hYN ik SwÆZ iviD ùwrw ikXw gXw pUxé ª))))w ky swQ sb kI mNgl kwmnw, sb ky ihq ky ilE ikXw gXw Xz swiœvk Xz hY[ AOr hy Ajuén! jo Xz isPé idKwny ky ilE, Apnw mwn bFæwny ky ilE AOr iksI BI kwmnw kI pUiqé ky ilE ikXw jwqw hY vh rwjs Xz khlwqw hY[ kwmnw cwhy Ævgé suK pRw‚q krny kI ho Xw es lok myN Dn pRwi‚q, mwn, pd-pRiqàw eœXwid kI; prñqu kwmnw rKkr ikXw gXw Xz rwjs Xz hI hogw[ es

Page 24: Mokshadayini 17

24

AÎXwX myN pRBu ªI ÏÃx ny sdw pRsñnicÄ v Awniñdq rhny kw rhÆX Kolkr Æpê {p sy bqlwXw hY[ es lok myN (jIvn myN) jIvn aprwñq Awnñd sy jIvn ±XqIq kryN AOr SrIr CoVny ky bwd mo– kI pRwi‚q ho sky[ XhW pr asky ilE jIvn kI idncXwé bqlweé geé hY ijsky mwÎXm sy hm Awniñdq BI rh skqy hYN AOr mo– BI pRw‚q kr skqy hYN[ drAsl mnuÃX jb jñm lyqw hY qo asky jñm ky swQ-swQ asky dwiXœv BI jñm lyqy hYN[ phlw dwiXœv hY, mwqw-ipqw ky pRiq ijnsy Xh SrIr pRw‚q huAw[ mnuÃX kw dUsrw dwiXœv hY, asky edé-igdé PYlI hueé AsIimq, Apwr sƒiê ky pRiq[ qIsrw dwiXœv hY, ijs smwj myN hmwrw jñm huAw vh smwj, §iÀ-muin, gu{ ky pRiq, ijnsy hm zwn pRw‚q krqy hYN[ mnuÃX ko jñm dyny sy lykr pwln-poÀx qk; XhW qk ik jb qk mwqw-ipqw kw jIvn rhqw hY vh ApnI sñqwn ky ihq ky ilE #Xw kuC nhIN krqy[ sñqwn kw Xh dwiXœv hY ik vh Apny mwqw-ipqw kI syvw krky, añhyN pRsñn rKy[ mwqw-ipqw kI pRsñnqw v ankw AwSIévwd sñqwn ko jIvn aprwñq suKI v Awniñdq rKqw hY AOr jIvn ky Añq smX myN mo– pRdwn krny vwlw hoqw hY[

Page 25: Mokshadayini 17

25

ªI md`Bgvd`gIqw myN prmSwiñq ko pRw‚q krny kI svoéÄm Xui#q bqlweé geé hY-vh hY œXwg[ œXwg ky Aiqir#q iksI BI sUrq myN Swiñq pRw‚q nhIN ho skqI[ mnuÃX Apny jIvn kwl myN pRiqpl smwj v sƒiê sy kuC n kuC pRw‚q krqw hY[ qo iPr pRw‚q krny myN enkI hwin BI qo hoqI hogI[ qo iPr #Xw hmwrw Xh kÄé±X nhIN bn jwqw ik hm as nukswn ko jo hmwry kwrx huAw hY asy pUrw kryN? AOr Xh BI ÎXwn rhnw cwihE ik as nukswn kI pUiqé krqy smX hmwry ââââdX myN AhNkwr v Ahswn kI Bwvnw BI nhIN honI cwihE[ Ab en kÄé±XoN ko, as nukswn ko pUrw qo krnw hY mgr askI pUiqé ho kYsy? pRBu ªI ÏÃx khqy hYN-Xz, dwn AOr qp[ en qInoN ky ùwrw hI qum en qInoN kI pUiqé kr skqy ho[ Xz kw aÌy¤X hI XhI hY ik jo hwin smwj v sƒiê kI hueé asy inÃkwm Bwv sy pUrw krnw[ Awp ikqnI Aw#sIjn v Su)))) hvw kw apBog krqy hYN AOr kwbénfwX#sweéV EvM pRdUiÀq vwXu es vwXu m&Vl myN CoVqy hYN[ ikqnw eéNDn pRXog krqy hYN[ sƒiê Apny ck® ùwrw Xwin pyV-pODoN ùwrw es ASu)))) vwXu ko iPr sy Su)))) krqI hY[ esilE es Bwvnw sy ^Xwdw sy ^Xwdw vƒ– lgwXyN, ankI dyKBwl kryN; es Bwv sy ik Xh qo myrw

Page 26: Mokshadayini 17

26

dwiXœv hY[ es AhoBwv sy ik Xh jo mYNny sƒiê ko –iq phuÂcweé hY Xw iPr myry kwrx sƒiê ko jo hwin phuÂcI hY asy pUrw krnw myrw kÄé±X-kmé hY[ jhW pr rho, bYTo-aTo, as jgh ko ^Xwdw sy ^Xwdw suñdr v swP-suQrw rKnw; Pl-PUl v bgIcw lgwnw eœXwid sƒiê Xz hY[ vwqwvrx kI Sui)))) v dyvqwAoN kI pRsñnqw ky ilE, pRwxImwZ ky ihq ky ilE hI Xz ikE jwqy hYN[ ªI md`Bgvd`gIqw ky gUFæ qÈv ko smJny kI dƒiê sy gIqw pr pRvcn krwny ky ilE iksI mhwœmw v mhwpu{À ko bulwkr gIqw zwn mhwXz kw AwXojn krnw; es Bwvnw sy ik muJy es smwj sy, gIqw sy v SwÆZoN eœXwid sy ikqnw zwn pRw‚q huAw AOr mYN BI Eysy kwXék®m krky esy Awgy bWtny ky ilE kmé k{Â[ gIqw v Bgvd` nwm kI, Bgvwn ky gux-nwm v lIlwAoN kI ccwé krnw; gIqw v AñX Dmé gRñQoN v SwÆZoN ko logoN myN bWtnw jo pFænw cwhyN; AOr zwn Xz myN iksI pRkwr kI BI syvw krnw Xz hY[ dR±X Xz kryN, hvn Xz Xw iPr zwn Xz[ iksI BI pRkwr kw Xz kryN prñqu Apny pRBu ky Awgy AhoBwv pRkt kryN; eé¤vr ko DñXvwd dyN[ hy pRBo! Awpny muJy mnuÃX jIvn pRdwn kr bVw hI apkwr ikXw hY[ muJy eqnI swmŒéX dI hY ik myry hwQoM sy Xz krw rhy ho[ hvn

Page 27: Mokshadayini 17

27

Xz krqy huE BI XhI Bwv honw cwihE ik hy pRBo! myrw ââââdX qyrI vydI hY AOr myrI ª))))w hI esmyN pR̂ vilq ho rhI Ai©n hY AOr kÄé±X-kmoéM kI asmyN AwhuiqXW Vwlo[ ini¤cq hI pRBu Añq:krx ky AñDyroN ko dUr krky zwn-^Xoiq kw pRkwS kryNgy[ AOr es qrh sy ikXw gXw Xz hI swiœvk Xz hY[ prñqu Xh ÎXwn rhy, jb BI kBI Xz krqy smX ApnI kwmnwAoN kI pUiqé kI AiBlwÀw Awpky ââââdX myN Aw geé qo vh Xz rwjsI Xz ho jwEgw[ pRBu ªI ÏÃx khqy hYN ik Xz swiœvk AOr rwjs hI nhIN hoqw bi¬k bhuq swry qwmsI log qwmsI Xz BI krqy hYN[ ijs pRkwr rwjsI ±Xi#q ky Xz krny kw aÌy¤X kwmnwAoN kI pUiqé krnw hoqw hY; asy koeé mqlb nhIN sƒiê AOr smwj sy[ Dn pRwi‚q ky ilE, AiBlwiÀq vÆqu kI pRwi‚q v ivjX pRw‚q krny ky ilE hI Xz krqy hYN[ Apny lwB ky ilE dUsroN kw, smwj kw v sƒiê kw jo BI burw ho asky sµbñD myN nhIN socqy[ prñqu Xy jo qwmsI log hYN, eñhyN qo Apny Awp sy BI km hI mqlb hoqw hY[ enkw aÌy¤X hoqw hY dUsroN kw burw krnw AOr Apny Gm&V kI r–w krnw[ esIilE qo pRBu ªI ÏÃx qwmsI Xz ky l—x bqlwqy huE khqy hYN ik Xh Xz-iviDhInm`-AQwéq` ijn

Page 28: Mokshadayini 17

28

XzoN myN SwÆZ kI iviD-ivDwn kw koeé $Xwl nhIN rKw jwqw[ bi¬k Apny dµB/ AhNkwr kw hI $Xwl rKw jwqw hY[ Awj hmwry smwj v Dmé myN AwmqOr pr Eysy Xz Anuàwn bhuq dyKny ko imlqy hYN[ es pRkwr SwÆZiviD sy rihq, SwÆZ kI Avhylnw krky ikXy gE Xz ko khw gXw hY-iviDhInm`[iviDhInm`[iviDhInm`[iviDhInm`[ Asƒêwñnm`Asƒêwñnm`Asƒêwñnm`Asƒêwñnm`----ijs Xz myN bRwããããxoN ko Bojn n krwXw jwE Xw iPr bRwããããxoN ko sµmwnpUvék Bojn n krwXw jwE AQwéq` ankI Avhylnw kI jwE AOr Añn dwn n ikXw jwE[ mNZhInm`mNZhInm`mNZhInm`mNZhInm`----hmwry vydoN myN, SwÆZoN myN, jo mNZ idE hYN anmyN rhÆX Brw pVw hY swry ivzwn kw[ mNZoN sy jo-jo Îvin pYdw hoqI hY vh AQéhIn nhIN hoqI[ mNZoN ky açcwrx sy jo gUÂj, jo Îvin pYdw hoqI hY assy vwqwvrx myN Su))))qw v sœvqw qo PYlqI hI hY bi¬k jo ±Xi#q mNZ bolqw hY, sunqw hY asky Añq:krx myN BI sœv PYlqw hY[ AwmqOr pr hmwry pRœXyk mNZ ky Awgy Å kw açcwrx ikXw jwqw hY[ Awp Apnw ÎXwn Awzwck® (donoN BƒkuitXoN ky bIc mÆqk pr) iÆQr krky kuC smX qk isPé Å kw açcwrx kryN[ Awp pwXyNgy Awp myN bhuq h¬kwpn sw Aw gXw[ icÄ Swñq ho gXw[ jo Îvin Awpky kwnoN myN jwqI hY askw Awp pr bhuq pRBwv pVqw hY[ es pRkwr jo Xz vydoN EvM SwÆZoN myN khy

Page 29: Mokshadayini 17

29

gE mNZoN sy rihq hoqw hY Xw iPr mNZoN ko iviDvq` n khw gXw ho; açcwrx TIk n ho, gi¬qXoN kI Avhylnw kI geé ho as Xz ko mNZhInm` khw jwqw hY AQwéq` vh Xz qwmsI Xz khlwqw hY[ AdiAdiAdiAdi––––xmxmxmxm`-ijs Xz myN Xz krny vwly bRwããããxoN Awid ko di–xw n dI geé ho, asy khqy hYN Adi–xm`[ Xy qwmsI log iksI ko di–xw nhIN dy skqy[ Dn qo dy dyNgy, prñqu di–xw nhIN dy skqy[ #XoNik di–xw dyNgy qo AhNkwr ko smw‚q krnw hogw, jo ik qwmsI logoM kw AwBUÀx hoqw hY[ drAsl di–xw AOr dwn, en donoN ky AQoéM myN bhuq Pké hoqw hY[ di–xw kw AQé hI hY ik dyny vwlw Xjmwn lyny vwly bRwããããx Awid ko DñXvwd dy[ ankw sµmwn kry, Suik®Xw Adw kry ik Awpny muJ pr bVI Ïpw kI hY jo myry hwQoM sy ByNt ikXw huAw Awp ÆvIkwr kr rhy hYN[ Xh DñXvwd as lyny vwly ky pRiq Adw kryN[ #XoNik lyny vwly bRwããããx Awid ky Awgy Juknw hI qo di–xw hY[ muJy kuC dyny kw mOkw dy idXw, Eysw ivnmR Bwv hI qo di–xw hY jo ik qwmsI log nhIN dy skqy[ ªªªª))))wivrihqNwivrihqNwivrihqNwivrihqN-jo Xz ibnw ª))))w sy ikXw jwE[ isPé mwn-pRiqàw ko bFæwvw dyny ky aÌy¤X sy; moh, dµB, AhNkwr kI Bwvnw sy ikXw jwE vh Xz ª))))wrihq hoqw hY[

Page 30: Mokshadayini 17

30

es pRkwr ibnw SwÆZiviD EvM mNZoN ky, Xw iPr SwÆZ EvM mNZoN kI Avhylnw krky AOr g¬q açcwrx sy; ibnw Añn dwn ky; ibnw di–xw ky AOr ª))))wrihq ikXw gXw Xz qwms Xz khlwqw hY[ esI qrh sy hy Ajuén! qp BI swiœvk, rwjs AOr qwms qIn pRkwr ky hoqy hYN[ prñqu phly quJy qp ky Æv{p ky ivÀX myN bqlwqw hUÂ[ qp mUlq: qIn pRkwr kw hoqw hY-SwrIirk, mwnisk AOr vwick (vwxI kw qp)[ phly quJy SwrIirk qp ky Æv{p ky bwry myN bqlwqw hUÂ, QoVw ÎXwnpUvék suno[ dyviùjgu{pRwzpUjnM SOcmwjévm` [ dyviùjgu{pRwzpUjnM SOcmwjévm` [ dyviùjgu{pRwzpUjnM SOcmwjévm` [ dyviùjgu{pRwzpUjnM SOcmwjévm` [ bR bR bR bRããããcXémihNsw c SwrIrM qcXémihNsw c SwrIrM qcXémihNsw c SwrIrM qcXémihNsw c SwrIrM qp açXqy ] 14 ]p açXqy ] 14 ]p açXqy ] 14 ]p açXqy ] 14 ] dyvqw, bRwããããx, gu{ AOr zwnIjnoN kw pUjn, pivZqw, srlqw, bRããããcXé AOr AihNsw--Xh SrIr sµbñDI qp khw jwqw hY ] 14 ] qwœpXé:-sƒiê, smwj AQwéq` mwnvqw EvM pRwxImwZ ky ihq ky ilE, in:ÆvwQé inÃkwm Bwv sy jo kwXé krnw hY; jo hmny –iq phuÂcweé askI pUiqé krqy smX jo SwrIirk myhnq EvM kê shn krnw pVqw hY vh SwrIirk qp hY[ pRBu ªI ÏÃx SwrIirk qp kw Æv{p bqlwqy huE khqy hYN-

Page 31: Mokshadayini 17

31

dyviùjgu{pRwzpUjnMdyviùjgu{pRwzpUjnMdyviùjgu{pRwzpUjnMdyviùjgu{pRwzpUjnM-ibnw iksI kwmnw ky smÆq dyvqwAoN ky pRiq AhoBwv pRkt krnw, ankw pUjn krnw hmwrw kÄé±X-kmé hY[ pRBu ªI ÏÃx ny qIsry AÎXwX ky dsvyN sy bwhrvyN ¤lok myN BI khw hY ik mnuÃX Xz krky dyvqwAoN ko añnq kryN AOr dyvqw qum logoN ko añnq kryNgy[ es inÆvwQé Bwv sy Ek dUsry ko añnq krqy huE qum log prm k¬Xwx ko pRw‚q ho jwAogy AOr Xz ky ùwrw bFæwE huE dyvqw qum logoN ko ibnw mWgy hI pƒŒvI pr Bog-pdwQé EvM jIvn invwéh ky ilE j{rI vÆquXyN ini¤cq hI pRdwn krqy rhyNgy[ es pRkwr an dyvqwAoN kw pUjn krqy smX/ Xz krqy smX AQwéq` Apnw kÄé±X-kmé pUrw krqy smX jo BI SwrIirk kê hoqw hY vh SwrIirk qp hY[ AOr iùj AQwéq` bRwããããx[ ijsny bRãããã ky rhÆX ko jwn ilXw Xw iPr bRãããã ky rhÆX ko jwnny ky ilE pRXwsrq hY[ jo jwn gXw ik “mYN kOn hU” ankw pUjn[ AOr gu{ AQwéq` ijssy hm kuC sIKqy hYN[ XhW pr gu{ sy AiBpRw:X AÎXwiœmk gu{ sy hY[ ankI syvw krnw, ankw pUjn krnw hmwrw kÄé±X-kmé hY[

Page 32: Mokshadayini 17

32

Å gu{ bRÅ gu{ bRÅ gu{ bRÅ gu{ bRããããw gu{ ivÃxu gu{dyévomhy¤vr:[ w gu{ ivÃxu gu{dyévomhy¤vr:[ w gu{ ivÃxu gu{dyévomhy¤vr:[ w gu{ ivÃxu gu{dyévomhy¤vr:[ gu{: sw gu{: sw gu{: sw gu{: sw––––wq prbRwq prbRwq prbRwq prbRãããã, qÆmY ªI gu{vY nm:] , qÆmY ªI gu{vY nm:] , qÆmY ªI gu{vY nm:] , qÆmY ªI gu{vY nm:] gu{ bRgu{ bRgu{ bRgu{ bRããããwwww-gu{ ivÀX-BogoN myN Aws#q jIvn kw Añq kr dyny ky bwd hmyN Ek nXw AÎXwiœmk jIvn pRdwn krny vwlw hoqw hY; esIilE khw gXw hY gu{ bRããããw ky smwn hY[ gu{ igu{ igu{ igu{ ivÃxuvÃxuvÃxuvÃxu-iSÃX iPr sy khIN ivÀX-BogoN myN Aws#q n ho jwE[ askw icñqn, askw pRXws sdYv Bgvd pRwi‚q ky ilE ho[ askw hr kmé prmwœmw ky ilE ho jwE[ khIM swNswirk Gwq-pRiqGwqoN sy fr kr ivcilq n ho jwE AQwéq` asy AÎXwœm mwgé pr sdYv lgwE rKnw sdgu{ kw kwXé hY[ esIilE gu{ ko ªI hir ivÃxu jI ky smwn khw gXw hY[ gu{dyévo mhy¤vrgu{dyévo mhy¤vrgu{dyévo mhy¤vrgu{dyévo mhy¤vr:-gu{ hmwry sNswr myN alJy huE, ivÀX-BogoN myN Aws#q jIvn kw Añq kr dyny vwly hoqy hYM; esIilE khw gXw hY gu{ sw–wq mhy¤vr hYN[ Ab jb koeé en qInoN hI kwXoéM ko krny vwlw ho, mnuÃX jIvn ky vwÆqivk aÌy¤X ko pRw‚q krw dyny vwlw ho, qo #XoN nhIN asy prbRãããã prmy¤vr ky hI smwn smJw jwEgw[ Eysy gu{ ko, smÆq sdgu{AoM ko koit-koit pRxwm[ kbIr swihb qo XhW qk khqy hYN-

Page 33: Mokshadayini 17

33

gu{ goibñd donoN KVy, kwky lwgUÂ pwE[ gu{ goibñd donoN KVy, kwky lwgUÂ pwE[ gu{ goibñd donoN KVy, kwky lwgUÂ pwE[ gu{ goibñd donoN KVy, kwky lwgUÂ pwE[ bilhwrI gu{ Awpny, ijn goibñd idXbilhwrI gu{ Awpny, ijn goibñd idXbilhwrI gu{ Awpny, ijn goibñd idXbilhwrI gu{ Awpny, ijn goibñd idXo imlwE]o imlwE]o imlwE]o imlwE] pRzwvwn AQwéq` zwnI[ zwn ko apl‹D mhwpu{À[ bVy hI rhÆXwœmk S‹d hYN pRBu ªI ÏÃx ky[ isPé Apny hI gu{ kI pUjw nhIN krnI bi¬k hr vh pRzwvwn mhwpu{À jo duinXw myN zwn bWtqw hY, logoN ko Bgvd pRwi‚q kw mwgé bqlwqw hY; logoN ky kê-klySoN ko dUr krny ky ilE pRXwsrq rhqw hY; Eysy smÆq pRzwvwn mhwpu{ÀoN kw sµmwn krnw, pUjn krnw, syvw krnw hmwrw kÄé±X-kmé hY[ ankI syvw krny sy jo BI kê SrIr ko ho, asy shkr Apny kÄé±X-kmé ko pUrw krnw SwrIirk qp hY[ Awgy khw-SOcmwjévm` SOcmwjévm` SOcmwjévm` SOcmwjévm` bRbRbRbRããããcXémihNswcXémihNswcXémihNswcXémihNsw-pivZqw, srlqw, bRããããcXé AOr AihNsw BI SwrIirk qp hYN[ inXmwnuswr Ænwn krnw, syvw krqy-krqy iksI BI pRkwr kw AhNkwr aœpñn n ho AOr kBI akqwnw nhIN[ srlqw kw ghnw sdw phny rhnw[ jIvn myN piriÆQiqXW AnukUl rhyN Xw pRiqkUl; srlqw nhIN œXwgnI[ koeé cwlwkI nhIN, koeé DoKw nhIN[ eqnw hI nhIN ik iksI sy cwlwkI, DoKw v iv¤vwsGwq nhIN krnw bi¬k sqké rhnw ik iksI ky DoKy myN Awnw BI nhIN[ mgr hW[ Agr khIN koeéé AçCy

Page 34: Mokshadayini 17

34

eñswn kw muKOtw lgwkr, swDu kw Æv{p bnwkr DoKw dy BI jwE qo sNXm rKnw[ #XoNik prmwœmw Apny B#qoN ky hmySw swQ rhqw hY[ sNXm Apnwnw, iksI BI pRwxI ko mn, kmé ùwrw sqwnw nhIN[ Xwin Eysw koeé BI kmé nhIN krnw ijssy iksI BI pRwxI ko du:K phuÂcy[ Xh sb SwrIirk AihNsw hY[ BwvwQé Xh hY ik Apny ilE moh-mmqw myN PÂsy huE qo sBI mnuÃX kê aTwqy hYN prñqu sƒiê kI –iq ko pUrw krny ky ilE; mwqw-ipqw, gu{, pRzwvwn mhwpu{ÀoN kI syvw ky ilE; smwj v mwnvqw ky ilE; vwqwvrx v SrIr ko Su)))), pivZ v srl bnwXy rKny ky ilE, swDuAoN kI r–w AOr Dmé kI sMÆQwpnw ky ilE jo kê shn kry vhI qpÆvI hY[ SwrIirk kêoN sy bcny ky ilE v piriÆQiqXoN sy Gbrwkr Bwg jwny sy koeé qpÆvI, swDu v sñXwsI nhIN ho jwqw Ajuén! Eysw AwdmI ÆvXM ko BI DoKw dyqw hY AOr smwj ko BI[ esilE Dmé AOr smwj ky ilE kê shkr swmwijk v Dwimék kwXoéM myN lgw rhy; Apny kÄé±X-kmé kw pwln kry vhI sçcw Dwimék hY, syvk hY, AçCw eñswn AOr Bgvwn kw ipRX hY[ Xh sb quJy SwrIirk qp kw Æv{p bqlwXw hY AOr Ab qU muJsy vwxI sµbñDI qp ky l—x sun[

Page 35: Mokshadayini 17

35

AnuùygkrM vw#XM sœXM ipRXihqM c Xq` [ AnuùygkrM vw#XM sœXM ipRXihqM c Xq` [ AnuùygkrM vw#XM sœXM ipRXihqM c Xq` [ AnuùygkrM vw#XM sœXM ipRXihqM c Xq` [ ÆvwÎXwXw™XsnM cYv vw|`mXM qp açXqy ] 15 ]ÆvwÎXwXw™XsnM cYv vw|`mXM qp açXqy ] 15 ]ÆvwÎXwXw™XsnM cYv vw|`mXM qp açXqy ] 15 ]ÆvwÎXwXw™XsnM cYv vw|`mXM qp açXqy ] 15 ] jo aùyg n krny vwlw, ipRX AOr ihqkwrk EvM XQwQé BwÀx hY qQw jo vyd-SwÆZoN ky pTn kw EvM prmy¤vr ky nwm-jp kw A™Xws hY--vhI vwxI sµbñDI qp khw jwqw hY ] 15 ] qwœpXé:-AnuùygkrN vw#XM ipRX ihqM c Xq`[ AnuùygkrN vw#XM ipRX ihqM c Xq`[ AnuùygkrN vw#XM ipRX ihqM c Xq`[ AnuùygkrN vw#XM ipRX ihqM c Xq`[ pRBu khqy hYN:-AwpkI vwxI EysI honI cwihE ijssy dUsroN ko pIVw n phuÂcy[ AwpkI vwxI myN pRsñnqw, SIqlqw, mDurqw ho[ sœX ho vwxI myN AOr sb ky ihq kI bwq ho AOr iPr sb ko ipRX lgy[ qp kw mmé XhI hY[ es bwq myN koeé sNSX nhIN ik sœX Dmé kw mu$X ANg hYY[ sœX sy bFækr koeé Si#q nhIN[ eé¤vr sœX hY[ prñqu sœX kw, qp kw mmé bqlwqy huE pRBu ªI ÏÃx khqy hYN ik AwpkI vwxI myN sœXqw qo ho prñqu es bwq kw ÎXwn rKnw ik Awp jo bolny jw rhy hYN asmyN sb kw ihq BI hY Xw nhIN[ khIN Eysw qo nhIN ik sœX qo hY prñqu vh sœX sb kw, smwj kw Ainê hI kr dy[ Ek AOr bVy hI mmé kI bwq kh rhy hYN pRBu ªI ÏÃx ik jo qum kh rhy ho asmyN mDurqw BI honI cwihE[ es pRkwr sœX ko smJ lynw hI XQwQé sœX ko smJ lynw

Page 36: Mokshadayini 17

36

hY[ AwpkI vwxI myN sœXqw ho prñqu sœX bolny myN mDurqw ho AOr sb ky ilE ihqkwrI ho[ kVvI vwxI n bolnw ijssy dUsroN ky mn ko pIVw phuÂcy[ XhI vwxI kw qp hY[ vwxI sy inklw huAw S‹d kBI vwips nhIN Awqw[ koeé AwdmI iksI ko qlvwr sy mwr dy vh Gwv qo Br jwEgw AOr AwdmI BI kuC smX ky Añqrwl ky bwd BUl skqw hY[ prñqu vwxI ùwrw ââââdX myN ikXw huAw Gwv kBI nhIN Brqw[ esilE pRBu khqy hYN:-AwpkI vwxI myN mDurqw ho, pRsñnqw v sœXqw ho AOr sb ko ipRX lgny vwlI, sb ky ilE ihqkwrI ho[ cYv vw|mXM qp açXqycYv vw|mXM qp açXqycYv vw|mXM qp açXqycYv vw|mXM qp açXqy-Awp jo BI bolyN AwpkI vwxI sy pqw clnw cwihE ik Awpny SwÆZoN kw AÎXXn ikXw huAw hY; AwpkI vwxI sy SwÆZoN kw pRmwx Jlknw cwihE[ asky AwDwr pr Awpny ijñdgI myN jo AnuBv ikXw askI Jlk idKweé dy[ AwpkI vwxI sy hI EysI Jlk AwnI cwihE ik Awp Æv-AÎXXn krny vwly hYN[ Eysw sockr, ivcwrkr bolyN ik jo mYN Amuk AwdmI ky ilE bol rhw hUÂ; vhI S‹d Agr muJy koeé boly qo #Xw muJy AçCw lgygw? iksI ky BI ivÀX myN åt-ptWg bolqy rhnw Xh AwsurI logoN kw kwm hY[ mhwBwrq v purwxoM myN Eysy hm bhuq adwhrx dyKqy hYN[

Page 37: Mokshadayini 17

37

es vwxI kI kTorqw sy n jwny ikqny hI dyS, smwj v pirvwr ùyÀ kI Ai©n myN jlkr rwK ho cuky AOr ho rhy hYN[ ArÆqu ny khw hY ik eéÃXwélu logoN ky pws dUsroN ko pIVw phuÂcwny ky ilE bhuq ikÆm ky hiQXwr huAw krqy hYN[ jb koeé AOr hiQXwr nhIN clqw qo vh dUsry ±Xi#q pr Dn kw gbn Xw cirZ hnn kw doÀ lgw dyqy hYN[ ArÆqu khqy hYN ik hjwroN swloN sy dyKny myN AwXw hY ik jb koeé AOr hiQXwr kwm myN n AwE qo cirZ hnn kw hiQXwr kwm kr jwqw hY[ Xy eéÃXwélu log QoVI sI hvw aVwqy hYN AOr bVI qyjI sy log as hvw myN bhny lg jwqy hYN[ cirZhInqw Gor AprwD hY[ prñqu Dmé kI açcqm åÂcweéXoN ko CuE huE logoN ky åpr isPé eéÀwé ky kwrx åt-ptWg bolkr kIcV aCwlnw AwsurI logoN kw kwm hY[ jo sNswr ko nê krny ky ilE hI jñmqy hYN[ anky nqIjy swry smwj ko Bugqny pVqy hYN[ esilE sœX, mDur, sbko ipRX lgny vwly, sbky ihqkwrI BwÀx ko hI vwxI kw qp khw gXw hY[

Page 38: Mokshadayini 17

38

mn:pRswd: sOµXœvM mOnmmn:pRswd: sOµXœvM mOnmmn:pRswd: sOµXœvM mOnmmn:pRswd: sOµXœvM mOnmwœmivingRh: [wœmivingRh: [wœmivingRh: [wœmivingRh: [ BwvsNSuiBwvsNSuiBwvsNSuiBwvsNSui))))irœXyqÄpo mwnsmuçXqy ] 16 ]irœXyqÄpo mwnsmuçXqy ] 16 ]irœXyqÄpo mwnsmuçXqy ] 16 ]irœXyqÄpo mwnsmuçXqy ] 16 ] mn kI pRsñnqw, SwñqBwv, Bgviçcñqn krny kw ÆvBwv, mn kw ingRh AOr Añq:krx ky BwvoN kI BlIBWiq pivZqw--es pRkwr Xh mn sµbñDI qp khw jwqw hY ] 16 ] qwœpXé:-mn kI pRsñnqw AQwéq` sdw sñquê rhnw, AnukUl piriÆQiqXW AwXyN jIvn myN Xw pRiqkUl hr smX pRsñn rhnw AOr sb piriÆQiqXoN myN mn ko Swñq rKnw AOr Apny Bwv ko dUiÀq nhIN krnw, XhI mn kw ingRh hY; mn kw qp hY[ adws kBI nhIN honw[ Ary Bweé Ajuén! adwsInqw qo ivÀXI, kwmI, BogI logoN kI pUÂjI hoqI hY[ adwsInqw kw qwj qo añhIN ky mÆqkoN pr SoBw pwqw hY[ sdw vsñqmsdw vsñqmsdw vsñqmsdw vsñqm` hr smX pRsñn mudRw myN rhnw hI mn kw qp hY[ jIvn hY qo piriÆQiqXW AnukUl BI rhyNgI AOr pRiqkUl BI[ Awp AçCw kwXé kryNgy, smwj v Dmé kwXoéN myN inÃkwm Bwv sy kwXé kryNgy, qb BI eéÃXwélu logoN ny qo AwpkI inñdw hI krnI hY[ an logoN ùwrw AwpkI ivroDqw BI hogI mgr iPr BI mn ko aiù©n nhIN hony dynw Xwin mn ko Cotw nhIN krnw AOr Swñq Bwv bnwE rKnw hY[ Awp Blweé kryNgy, iPr BI ho skqw hY Awpko bdly myN burw Blw sunny ko imly[ mgr iPr BI

Page 39: Mokshadayini 17

39

Apnw aÌy¤X nhIN CoVnw, ApnI pRsñnqw, Apnw Swñq Bwv nhIN CoVnw[ pRBu khqy hYN XhI mn kw qp hY[ Awp pyV ko hI dyK lyN[ pyV Apnw svéÆv, Apnw swrw rs PUloN myN, PloM myN Br dyqw hY AOr sbsy ^Xwdw pœQroN ko Jylqw hY[ sb ky ihq ky ilE in:ÆvwQé kmé krqy rhyN AOr smwj ky Gwq-pRiqGwqoN ko BI shqy rhyN iPr BI mn ko adws nhIN krnw, sdw pRsñn rhnw hY XhI mn kw ingRh hY, mn kw qp hY[ ªªªª))))Xw prXw q‚qM qpÆqiœZivDM nrY: [Xw prXw q‚qM qpÆqiœZivDM nrY: [Xw prXw q‚qM qpÆqiœZivDM nrY: [Xw prXw q‚qM qpÆqiœZivDM nrY: [ APlwkwi|APlwkwi|APlwkwi|APlwkwi|––––iBXuéËY: swiÈvkM pirciBXuéËY: swiÈvkM pirciBXuéËY: swiÈvkM pirciBXuéËY: swiÈvkM pirc––––qy ] 17 ]qy ] 17 ]qy ] 17 ]qy ] 17 ] Pl ko n cwhny vwly XogI pu{ÀoN ùwrw prmª))))w sy ikE huE as pUvoéË qIn pRkwr ky qp ko swiÈvk khqy hYN ] 17 ] sœkwrmwnpUjwQéN qpo dµByn cYv Xq` [ sœkwrmwnpUjwQéN qpo dµByn cYv Xq` [ sœkwrmwnpUjwQéN qpo dµByn cYv Xq` [ sœkwrmwnpUjwQéN qpo dµByn cYv Xq` [ ik®Xqy qidh pRoËM rwjsM clmDRuvm` ] 18 ]ik®Xqy qidh pRoËM rwjsM clmDRuvm` ] 18 ]ik®Xqy qidh pRoËM rwjsM clmDRuvm` ] 18 ]ik®Xqy qidh pRoËM rwjsM clmDRuvm` ] 18 ] jo qp sœkwr, mwn AOr pUjw ky ilE qQw AñX iksI ÆvwQé ky ilE BI ÆvBwv sy Xw pwK&f sy ikXw jwqw hY, vh Aini¤cq EvM –ixk Pl vwlw qp XhW rwjs khw gXw hY ] 18 ]

Page 40: Mokshadayini 17

40

mUFgRwhyxwœmno XœpIfXw ik®Xqy qp: [mUFgRwhyxwœmno XœpIfXw ik®Xqy qp: [mUFgRwhyxwœmno XœpIfXw ik®Xqy qp: [mUFgRwhyxwœmno XœpIfXw ik®Xqy qp: [ prÆXoœswdnwQéM vw qÄwmsmudwprÆXoœswdnwQéM vw qÄwmsmudwprÆXoœswdnwQéM vw qÄwmsmudwprÆXoœswdnwQéM vw qÄwmsmudwââââqm` ] 19 ]qm` ] 19 ]qm` ] 19 ]qm` ] 19 ] jo qp mUFqwpUvék hT sy, mn, vwxI AOr SrIr kI pIVw ky sihq AQvw dUsry kw Ainê krny ky ilE ikXw jwqw hY--vh qp qwms khw gXw hY ] 19 ] qwœpXé:-hy Ajuén! Xy qInoN pRkwr ky qp jo quµhyN bqlwE gE hYN; jb iksI mnuÃX ùwrw enkw Awcrx pUxé ª))))w sy AOr Pl pRwi‚q kI swrI AwkwN–wAoN ko œXwg kr ikXw jwqw hY qb Xy qp swiœvk qp khw jwqw hY[ AOr jb Xh qp ApnI pUjw krvwny ky ilE, mwn-pRiqàw pwny ky aÌy¤X sy, kwmnwAoN kI pUiqé ky ilE ikXw jwqw hY qb Xh qp rwjs qp khw jwqw hY[ Eysw qp krny vwloN ko pRBu ªI ÏÃx pwK&fI khqy hYN AOr askw Pl BI –ixk khw gXw hY[ Xh pRBu kI ibVµbnw hY Xw kwl kw pRBwv; Awj smwj myN rwjsI v qwmsI qpiÆvXoN kw bolbwlw bFæqw jw rhw hY[ log bVI-bVI smwj syvI EvM Dwimék sNÆQwXyN bnwqy hYN[ miñdr, DméSwlwXyN, Xz Awid kw Anuàwn krvwqy hYN[ Anuàwn krwny myN SwrIirk, mwnisk AOr vwick qp BI krqy hYN[ prñqu hr smX XhI AwkwN–w bnI rhqI hY ik kYsy hmwrw sœkwr bFæy[ log hmwrI vwh-vwhI kryN[

Page 41: Mokshadayini 17

41

XhW qk ik bhuq swry swDu EvM Dwimék v#qw BI Eysy dyKny ko imlqy hYN[ Gr-bwr CoVw, AÎXwœm mwgé pr clny ky ilE inkl pVy, swDnw BI krny lgy mgr iGr gE pRiqàw, sµmwn v apwiDXoN ky c#kr myN[ kYsy AOr kb hmwrI koeé SoBw XwZw inkwly? kYsy hmwrI apwiD bVI ho[ bVI dXwmX hwlq hoqI hY Eysy ±Xi#qXoN kI[ mgr Eysy log Apny Awpko kuC ^Xwdw hI smJdwr EvM zwnI smJny lgqy hYN[ Apny BwÀxoN EvM pRvcnoN myN Xw iPr bwqcIq krqy smX es qrh sy bolyNgy jYsy ABI-ABI Bgvwn ko imlkr Aw rhy hoN[ AOr iPr jo ±Xi#q hmwry swmny bYTy hYN vh qo mhwnrkoN ky AiDkwrI hYN; mUKé hYN[ prñqu hoqy hYN Kud mhwmUKé[ ijs kwm ko krky prmpd, mo– v prmSwiñq ko pRw‚q kr skqy Qy[ Ab asI qp ko krky cNd logoN kI vwh-vwhI pRw‚q kr lI AOr vo BI –ixk[ esilE qo pRBu ªI ÏÃx ny es kwmnw Xu#q qp ko –ixk Pl vwlw khw hY; AOr iPr –ixk hI nhIN bi¬k Aini¤cq[ QoVI dyr ky ilE hI shI, vwh-vwhI hogI BI Xw nhIN; Xh BI ini¤cq nhIN pqw[ es pRkwr pwK&f sy ikXw gXw qp BI rwjs qp hY[ pwK&f sy AiBpRw:X hY ik AwpkI koeé ª))))w nhIN, Awp krnw kuC BI nhIN cwhqy[ idl qo khqw hY ik miñdr jwny myN koeé PwXdw nhIN,

Page 42: Mokshadayini 17

42

sœsNg myN jwny kw koeé lwB nhIN mgr iPr BI jwqy ho, qwik log khyM ik AwdmI qo bVw Dwimék hY[ es pRkwr jo qp sœkwr, mwn AOr pU^X hony kI Bwvnw sy AOr pwK&f sy ikXw jwqw hY vh rwjs qp hY AOr Ab qwms qp ky ivÀX myN sun[ Xh qp qwms pRvƒiq ky log ikXw krqy hYN, ijñhyN mUFæ khw gXw hY[ Xh log ÆvXM qo Apny SrIr, mn v vwxI ko kê dyqy hI hYN mgr dUsroN ko BI kê phuÂcwqy hYN[ #XoNik enkw aÌy¤X dUsroN kw Ainê krny kw hI hoqw hY[ dUsroN kw burw krny ky aÌy¤X sy AOr hTpUvék qp krnw qwms qp hY[ jYsy logoM ko AwkiÀéq krny ky aÌy¤X sy Ek tWg pr KVy rhnw, lµby smX ky ilE pwnI ky Añdr KVy hokr qp krnw Awid[ Eysw qp qwms qp hY[ ijskw kuC BI AçCw Pl nhIN imlqw[ jYsw ik pRBu ny phly BI esI AÎXwX ky CTy ¤lok myN khw ik Eysy log ÆvXM BI pIiVq hoqy hYN AOr muJ AñqéXwmI ko jo sbky ââââdX myN ivrwjmwn hY, ko BI kƒS krqy hYN[ es pRkwr qp ky ivÀX myN quJy ivÆqwrpUvék smJw idXw; Ab qU dwn ky ivÀX myN sun[

Page 43: Mokshadayini 17

43

dwq±Ximiq XÌwnM dwq±Ximiq XÌwnM dwq±Ximiq XÌwnM dwq±Ximiq XÌwnM dIXqy dIXqy dIXqy dIXqySSSSnupkwirxy [nupkwirxy [nupkwirxy [nupkwirxy [ dySy kwly c pwZy c qÌwnM swiÈvkM Æmƒqm` ] 20 ] dySy kwly c pwZy c qÌwnM swiÈvkM Æmƒqm` ] 20 ] dySy kwly c pwZy c qÌwnM swiÈvkM Æmƒqm` ] 20 ] dySy kwly c pwZy c qÌwnM swiÈvkM Æmƒqm` ] 20 ] dwn dynw hI kÄé±X hY--Eysy Bwv sy jo dwn dyS qQw kwl AOr pwZ ky pRw‚q hony pr apkwr n krny vwly ky pRiq idXw jwqw hY, vh dwn swiÈvk khw gXw hY ] 20 ] qwœpXé:-jo dwn Apnw kÄé±X smJkr idXw jwE vh dwn swiœvk dwn hY[ AOr es bwq kw ÎXwn rKw jwE ik ijs jgh pr, ijs ±Xi#q sNÆQw Awid ko dwn idXw jw rhw hY vh es dwn kw pwZ BI hY Xw nhIN[ ±Xi#q jb sy jñm lyqw hY asI smX sy mW, bwp, gu{ v smwj sy kuC n kuC lyqw hI rhqw hY[ ijs pRkwr sƒiê kI –iq pUiqé ky ilE qp EvM Xz krny kw kÄé±X pRBu ny bqlwXw[ Ab smwj kw §x aqwrny ky ilE dwn kw Æv{p bqlw rhy hYN[ dwn dyqy smX Xh Bwvnw nhIN honI cwihE ik mYN koeé propkwr kr rhw hUÂ[ #XoNik ijssy Awpny kuC nhIN ilXw AOr isPé kuC dykr shwXqw kr rhy hYN vh propkwr hY prñqu hmny qo smwj sy bhuq kuC ilXw hY[ es pRkwr dwn dyqy smX Xh Bwvnw rKnw ik mYN qo Apnw §x aqwr rhw hUÂ; XhI myrw kÄé±X hY[ Eysw dwn swiœvk dwn khlwqw hY[

Page 44: Mokshadayini 17

44

pwZqw kw ÎXwn rKnw Aiq AinvwXé hY[ jhW pr Awp dy rhy hYN #Xw askw apXog TIk FÂg sy ho BI rhw hY Xw nhIN[ Xh sqkéqw Aiq AinvwXé hY jbik hmwry dyS myN eskI bhuq bVI kmI pweé jwqI hY[ bhuq swry dwnI log dwn qo dy dyqy hYN prñqu as idE huE dwn kw #Xw ho rhw hY, eskI qrP ib¬kul BI ÎXwn nhIN dyqy[ Apnw koeé dwiXœv nhIN smJqy[ ^Xwdwqr log pUCqy BI nhIN ik ijqnw Dn phly ekûw ho cukw askw #Xw ikXw gXw hY? pwZqw ko dyKkr idE gE dwn sy smwj bhuq lwB aTwqw hY[ #XoNik dwn dyny vwlw BI nhIN rhqw AOr dwn lyny vwlw BI[ prñqu jo ÏœX hmny kr idXw vh Anñq kwl qk rhqw hY[ Awp BUmI dwn kryN, pyV lgvwXyN, DméSwlw v miñdr bnvwXyN qo dwn dyny vwly kw SrIr qo ds-bIs-pcws vÀé qk hI rhqw hY prñqu as dwn ky ÏœX sy Anñq kwl qk smwj lwB aTwqw hY[ Awp iksI Eysy AwdmI ko dwn dy dyN jo Srwb pIXy, hœXwXyN kry, jumé kry, smwj myN gñdgI v durwcwr PYlwXy qo Awp ùwrw idXw gXw dwn Dmé nhIN bi¬k ADmé ho jwqw hY[ esilE pRBu khqy hYN ik swiœvk ±Xi#q ÆQwn, smX AOr pwZqw dyKkr hI dwn dyqw hY AOr pRœXuÄr myN DñXvwd kI AwkwN–w BI nhIN krqw[ XhI swiœvk dwn hY[

Page 45: Mokshadayini 17

45

XÄu pRœXupkwrwQéM Plmui̤X vw pun: [ XÄu pRœXupkwrwQéM Plmui̤X vw pun: [ XÄu pRœXupkwrwQéM Plmui̤X vw pun: [ XÄu pRœXupkwrwQéM Plmui̤X vw pun: [ dIXqy c piri#lêdIXqy c piri#lêdIXqy c piri#lêdIXqy c piri#lêM qÌwnM rwjsM Æmƒqm` ] 21 ]M qÌwnM rwjsM Æmƒqm` ] 21 ]M qÌwnM rwjsM Æmƒqm` ] 21 ]M qÌwnM rwjsM Æmƒqm` ] 21 ] ikñqu jo dwn #lySpUvék qQw pRœXupkwr ky pRXojn sy AQvw Pl ko dƒiê myN rKkr iPr idXw jwqw hY, vh dwn rwjs khw gXw hY ] 21 ] AdySkwly XÌwnmpwZy™X> dIXqy [AdySkwly XÌwnmpwZy™X> dIXqy [AdySkwly XÌwnmpwZy™X> dIXqy [AdySkwly XÌwnmpwZy™X> dIXqy [ AsœÏqmvzwqM qÄwmsmudwXAsœÏqmvzwqM qÄwmsmudwXAsœÏqmvzwqM qÄwmsmudwXAsœÏqmvzwqM qÄwmsmudwXââââqm` ] 22 ]qm` ] 22 ]qm` ] 22 ]qm` ] 22 ] jo dwn ibnw sœkwr ky AQvw iqrÆkwrpUvék AXo©X dyS-kwl myN AOr kupwZ ky pRiq idXw jwqw hY, vh dwn qwms khw gXw hY ] 22 ] qwœpXé:-ijs dwn ko dyqy smX bdly myN mwn-sµmwn AQvw kuC BI pwny kI cwhq ho vh dwn rwjs dwn hY[ Awp ny Dn idXw iksI DméSwlw, miñdr Awid myN mgr bhuq bVw pœQr lgvwnw nhIN BUly[ kuC shXog idXw qo mweék pr Apnw nwm bulvwnw nhIN BUly qo vh rwjs dwn hY[ eskw Pl qo Awpny ly ilXw pœQr lgvwkr, sµmwn krvw kr[ ijs idE gE dwn sy bhuq k¬Xwx ho skqw Qw asy bVy sÆqy myN, kuC pl ky ilE Apnw mwn krvw kr Ko idXw[ Xh rwjsI ±Xi#q kw ÏœX hY[

Page 46: Mokshadayini 17

46

AOr jo dwn ibnw sœkwr ikE AQvw iqrÆkwrpUvék idXw jwqw hY AOr pwZqw BI nhIN dyKI jwqI vh dwn qwms dwn khlwqw hY[ drAsl qwmsI ±Xi#q inxéX BI nhIN ly skqw ik dwn iks jgh, iks kwl myN idXw jwE? dwn lyny kw pwZ kOn hY? Xh qwmsI ±Xi#q kI Koj sy bwhr hY; #XoNik qwmsI ±Xi#q dwn BI dygw qo Eysy ±Xi#q, sNÆQw Awid ko jo as ilE huE dwn ùwrw smwj kw nukswn hI krygw[ Agr qwmsI ±Xi#q iksI ko shXog/ dwn dy BI dygw qo isPé dUsroN kw Apmwn krny ky ilE; Apny AhNkwr ko bFæwvw dyny ky ilE qwik Amuk ±Xi#q myry swmny dbw rhy[ jb BI imlUÂ qo askI njryN nIcI hoN AOr muJy ijñdgI Br slwm krqw rhy[ Awj smwj myN Xh bwq bhuq logoN ko khqy sunqy dyKI hY ik hm dUsroN kw bhuq Blw krqy hYN prñqu hmwrw koeé XS nhIN gwqw[ hmyN koeé mwñXqw nhIN dyqw[ bVw hI Æpê ikXw gXw hY gIqw myN ik Awp ùwrw idXw gXw jo shXog iqrÆkwrpUvék hoqw hY, qwmsI hoqw hY[ lyny vwly pr Ahswn sw krky, asy Apmwinq sw krky shXog ikXw gXw hY[ qo iPr lyny vwlw mjbUrI myN ly qo lygw prñqu asky bwd Awpky pRiq asky ââââdX myN pRym nhIN amVygw, bi¬k Ek njr nPrq kI hogI[ #XoNik Awpny askI

Page 47: Mokshadayini 17

47

mjbUrI myN askw Apmwn ikXw[ mgr qwmsI AwdmI ko iqrÆkwr krny myN suK mhsUs hoqw hY, drAsl vh dyqw hI esilE hY[ es pRkwr jo dwn dyS, kwl AOr pwZqw ko dyKkr idXw jwqw hY; bdly myN kuC BI pRw‚q krny kI AwkwN–w nhIM rKqw bi¬k Apnw kÄé±X smJ kr dyqw hY vh dwn swiœvk dwn hY[ jo dwn Pl kI pRwi‚q ky aÌy¤X sy idXw jwqw hY vh rwjs hY AOr jo dwn iqrÆkwrpUvék AOr kupwZ ko idXw jwqw hY vh dwn qwms dwn khlwqw hY[ es pRkwr pRBu ªI ÏÃx ny qInoN (swiœvk, rwjs AOr qwms) pRkwr ky Xz, qp AOr dwn ky l—xoN ko bqlwXw[ sœv ko Apnwny AOr rjogux v qmogux ko œXwgny kI bwq khI geé hY, iPr BI sœv ky swQ-swQ rwjs v qwms Xz, qp AOr dwn kw Æv{p BI Æpê ikXw gXw hY[ jYsy rwiZ myN qmogux ^Xwdw hoqw hY AOr idn myN rjogux prñqu jb rwiZ smw‚q hoqI hY, idn Su{ hony vwlw hoqw hY asky mÎX jo smX hY as bIc ky smX myN Xwin pRBwq ky smX sœvgux kI bFæOqrI hoqI hY[ esI pRkwr jb idn smw‚q hoqw hY AOr rwiZ Su{ hony ko hoqI hY; as bIc ky smX myN ijsy sñÎXw khw jwqw hY sqogux kI bFæOqrI hoqI hY[ es pRkwr jYsy koeé vÆqu jo dUsrI do vÆquAoN ky bIc myN dbI hueé hoqI hY as dbI hueé vÆqu kw

Page 48: Mokshadayini 17

48

Æv{p Æpê krny ky ilE an do vÆquAoN kw Æv{p BI Æpê krnw pVqw hY ijnky bIc vh Ek dbI hueé vÆqu pVI hoqI hY[ TIk asI qrh sy sqogux kw Æv{p Æpê krny ky ilE qmogux v rwjsgux kw Æv{p BI Æpê ikXw gXw hY[ es bwq myN koeé sNSX nhIN ik swiœvk Xz, qp AOr dwn mo– ky ùwr hYN[ swiœvk kmé mo– ky ùwr pr ly jwkr KVw kr dyqy hYN AOr Ab as ùwr ko BI pwr krky, mo– kI pRwi‚q kYsy ho? Awgy pRBu ªI ÏÃx bVy hI Æpê {p sy bqlwqy hYN[ Å qœsidiq indyéSo bR Å qœsidiq indyéSo bR Å qœsidiq indyéSo bR Å qœsidiq indyéSo bRããããxiÆZivD: Æmƒq: [xiÆZivD: Æmƒq: [xiÆZivD: Æmƒq: [xiÆZivD: Æmƒq: [ bRwbRwbRwbRwããããxwÆqyn vydw> Xzw> ivihqw: purw ] 23 ]xwÆqyn vydw> Xzw> ivihqw: purw ] 23 ]xwÆqyn vydw> Xzw> ivihqw: purw ] 23 ]xwÆqyn vydw> Xzw> ivihqw: purw ] 23 ] Å, qq`, sq`--Eysy Xh qIn pRkwr kw siçcdwnñdGn bRãããã kw nwm khw hY; asI sy sƒiê ky Awidkwl myN bRwããããx AOr vyd qQw Xzwid rcy gE ] 23 ] qwœpXé:-vYsy qo prbRãããã prmy¤vr ky siçcdwnñdGn prmwœmw ky AnykoN nwm hYN[ Alg-Alg Æv{poM myN Alg-Alg nwm hYN[ vyd ±Xws jI mhwrwj ny qo ‘ivÃxu shÆZnwm’ BI bnw idXw[ Bgvwn ªI hir ivÃxu ky Ek hjwr nwmoM ko lXb)))) ikXw gXw hY[ AiBpRw:X Xh hY ik jo BI nwm hmwry mn ko AwkiÀéq kry, asI ky Anu{p hm Apny jIvn ko

Page 49: Mokshadayini 17

49

ApnwXyN[ Bgvwn kw jo BI nwm, Æv{p hmyN AwkiÀéq kry, mn ko Bw jwE asI AQé myN hm asy sƒiê myN dyKyN AOr as ky Anu{p hm Apnw jIvn bnwXyN[ adwhrxwQé-Bgvwn ko k{xwinDwn khw gXw hY[ Ab as k{xwinDwn Bgvwn ky ÏœX hm sƒiê myN dyKyN[ kYsy sb jIvoN pr Bgvwn kI k{xw brs rhI hY[ Bgvwn ky iSv Æv{p ko dyKyN[ pRwxImwZ kw k¬Xwx krny ky ilE iks pRkwr ÆvXM ivÀ gRhx kr gE[ sdw pRsñn rhny vwly Bgvwn ªI iSv sy vYrw©X {pI SÆZ gRhx kryN AOr prihq ky kwXoéN myN jIvn ko lgwXyN AOr sdw pRsñn rhyN[ BwvwQé Xh hY ik Bgvwn ky iksI BI nwm ko sñmuK rKky asy sƒiê myN dyKyN AOr Apny jIvn ko asky Anu{p bnwXyN[ AOr hy Ajuén! Aom qq` sq` Eysy Xh qIn pRkwr kw siçcdwnñdGn bRãããã kw nwm hY[ sNq ibnobw jI ny qo esy iZpdw gwXZI khw hY[ es iZpdw gwXZI Å qq` sq` ùwrw Awpkw hr ÏœX swiœvk ho jwqw hY[ prñqu Awpny jo BI ik®XwXyN kI, kmé ikXy, Xz, qp v dwn ikXw, vh sb eé¤vr ko Apéx ho jwE[ ankw Pl eé¤vr ko Apéx ho jwE qo mo– kw ùwr Kulny lgqw hY[ esilE vyd ny Bgvwn ky nwm kw Ek mNZ idXw hY ijsmyN Bgvwn ky

Page 50: Mokshadayini 17

50

qIn nwm idE gE hYN-Å qq` sq`[ es pRkwr pRBu ªI ÏÃx ny Xh Å qq` sq` vYidk nwm ùwrw sBI kmoéN ko prmwœmw ky Apéx krny kw Bwv idKwXw hY[ ÅÅÅÅ kw AQé hY-hW prmwœmw hY[ vh kl BI Qw, Awj BI hY AOr kl BI hogw[ vh inœX hY[ qqqqqqqq` kw AQé hY-vh[ vh prmy¤vr ijssy swry jgq kI aœpiÄ hueé hY, sb kuC asI kw hY[ asI kI vÆquAoN sy, asI kI mjIé sy, asI ky ilE Xz, qp, dwn Awid ik®XwXyN kI jwqI hYN; mYN qo inimÄmwZ hUÂ[ sqsqsqsq`-ijskw AiÆqœv sdw rhqw hY[ as AivnwSI qÈv kw vwck hY AOr vhI prmy¤vr Æv{p hY[ pRBu ªI ÏÃx ny khw Ajuén! as prbRãããã prmy¤vr kw hI nwm hY Å qq` sq`[ asI sy bRwããããxoN kI, vydoN kI AOr Xz kI rcnw kI geé hY[ (prmwœmw ùwrw bRããããw jI kI rcnw hueé AOr bRããããw jI ùwrw bRwããããx, vyd AOr Xz kI rcnw kI geé-gIqw-3/10) esI pRkwr XhW khw gXw hY ik enkI rcnw prbRãããã prmy¤vr ùwrw kI geé[ bwq Ek hI hY[ esilE Ajuén apinÀdoN ky AQé Xw swr {pI es Aiq suñdr EvM AwlOikk puÃp Å qq` sq` (iZpdw gwXZI) kI sugiñD kw qum apXog kro[ jb mnuÃX es nwm ky swQ Ek {p hokr swiœvk kmoéN kw Awcrx krqw hY qo mo–, prmSwiñq, prmwnñd ko Ævq: hI pRw‚q

Page 51: Mokshadayini 17

51

ho jwqw hY[ es pRkwr Ab Awgy en qInoN vxoéN sy bnw huAw prbRãããã prmy¤vr kw jo Ek nwm hY Å askw ivinXog iks pRkwr sy ho Xh bqlwqy huE pRBu ªI ÏÃx khqy hYN[ qÆmwdoimœXudwqÆmwdoimœXudwqÆmwdoimœXudwqÆmwdoimœXudwââââœX Xzdwnqp:ik®Xw: [œX Xzdwnqp:ik®Xw: [œX Xzdwnqp:ik®Xw: [œX Xzdwnqp:ik®Xw: [ pRvqéñqy ivDwnoËw: sqqM bRpRvqéñqy ivDwnoËw: sqqM bRpRvqéñqy ivDwnoËw: sqqM bRpRvqéñqy ivDwnoËw: sqqM bRããããvwidnwm` ] 24 ]vwidnwm` ] 24 ]vwidnwm` ] 24 ]vwidnwm` ] 24 ] esilE vydmñZoN kw açcwrx krny vwly ªyà pu{ÀoN kI SwÆZiviD sy inXq Xz, dwn AOr qp{p ik®XwXyN sdw ‘Å’ es prmwœmw ky nwm ko açcwrx krky hI AwrµB hoqI hYN ] 24 ] qwœpXé:-hy Ajuén! as prbRãããã prmy¤vr sy pRjwpiq bRããããw, swrI sƒiê, Xzwid kmoéN kI rcnw hueé hY; as prmwœmw kw nwm hI Å hony sy jo vyd-vwdI AQwéq` ªyà pu{À hYN vy pRœXyk mNZ ky açcwrx myN mNZ ky Awgy Å kw açcwrx krqy hYN AOr jo BI SwÆZivihq Xzwid kÄé±X-kmé krqy hYN, vy sb ik®XwXyN Å kw açcwrx krky hI AwrµB krqy hYN[ Eysy vyd-vwdI ªyà pu{À Å kw açcwrx ikE ibnw koeé BI SuB kmé Xz, qp, dwn Awid nhIN krqy[ AiBpRw:X Xh hY ik ªyà pu{À Apny smÆq kmoéN ko prmwœmw ky swQ joV dyqy hYN esilE quµhyN BI Eysw hI krnw cwihE[ #XoNik Å as siçcdwnñdGn prmwœmw kw hI nwm hY[ qo iPr askw nwm lykr jb BI koeé kwXé ikXw jwqw hY qo asmyN Agr koeé Zuit rh BI jwE qo jo doÀ kmé krny sy aœpñn hoqy

Page 52: Mokshadayini 17

52

hYN vh sb dUr ho jwqy hYN[ sb kmoéN kw ANg vYgu&X dUr ho jwqw hY AOr vy pivZ AOr k¬XwxpRd ho jwqy hYN[ XhI qo mihmw hY Bgvwn ky nwm kI[ “myrw nwm Aoamkwr, kOn pwE pwr [ gwE-gwE ÎXwE-ÎXwE, gE muin sb hwr [ sq` hI icÄ Awnñd Æv{p [ ibnw hI rNg ky myrw hI {p [ mYN AnUp jgq BUp mYN hUÂ inivékwr [ gwE-gwE ÎXwE-ÎXwE, gE muin sb hwr [ mYN hI AByd mYN hI AçCyd [ khq své SwÆZ vyd [ sb mumu–uAoN kI hY pukwr [ gIqw jI kw ho pRcwr [ gwE-gwE ÎXwE-ÎXwE, gE muin sb hwr [ “myrw nwm Aoamkwr, kOn pwE pwr [ es pRkwr Å ky pRXog kI bwq smJwkr Ab prbRãããã prmy¤vr ky ‘qq`’ nwm ky pRXog kw vxén ikXw gXw hY[ qidœXniBsñDwX PlM Xzqp:ik®Xw: [ qidœXniBsñDwX PlM Xzqp:ik®Xw: [ qidœXniBsñDwX PlM Xzqp:ik®Xw: [ qidœXniBsñDwX PlM Xzqp:ik®Xw: [ dwnik®Xw> ivivDw: ik®Xñqy mo dwnik®Xw> ivivDw: ik®Xñqy mo dwnik®Xw> ivivDw: ik®Xñqy mo dwnik®Xw> ivivDw: ik®Xñqy mo––––kwi|kwi|kwi|kwi|––––iB: ] 25 ]iB: ] 25 ]iB: ] 25 ]iB: ] 25 ] qq` AQwéq` ‘qq`’ nwm sy khy jwny vwly prmwœmw kw hI Xh sb hY--es Bwv sy Pl ko n cwhkr nwnw pRkwr kI Xz, qp{p ik®XwXyN qQw dwn{p ik®XwXyN k¬Xwx kI eçCw vwly pu{ÀoN ùwrw kI jwqI hYM ] 25 ]

Page 53: Mokshadayini 17

53

qwœpXé:-as prmy¤vr sy hI swry jgq kI aœpiÄ hueé hY, sb kuC asI kw hY[ n Xh rw^X quµhwrw hY AOr n Xh SrIr quµhwrw hY[ prñqu iPr BI bhuq swry log, ^Xwdwqr log; XhW qk ik jo log Apny smÆq kmé SwÆZ iviD sy krny vwly hYN vo BI Eysy SwÆZivihq kmé (Xz, qp, dwn Awid ik®XwXyN) kuC pwny ky ilE krqy rhqy hYN[ es lok Xw Ævgé ky suK kI kwmnw sy kmé krqy hYN AOr moh-mmqw kw œXwg nhIN krqy[ prñqu jo ±Xi#q Apnw k¬Xwx cwhqy hYN, mo– pRwi‚q hI ijnkw EkmwZ aÌy¤X hY vy es qq` nwm kw pRXog krqy hYN AQwéq` swry kmé as Bgvwn ky ilE hI krqy hYN; askI pRsñnqw ky ilE hI ikXw krqy hYN[ jb sb kuC asI kw hY qo esI Bwv sy Xz, qp, dwn Awid ik®XwXyN ‘asI kw hY, asI ko Apéx’ ikXw krqy hYN[ Pl kI kwmnw kdwicq` nhIN krqy[ AOr iPr Ajuén! qumny muJy Su{ myN hI (dUsry AÎXwX ky swqvyN ¤lok myN) Xh khw Qw ik Ab muJsy vhI kihE ijssy myrw es lok myN BI AOr prlok myN BI k¬Xwx ho[ esilE Ab mYN quJy prbRãããã prmy¤vr ky qq` nwm kw pRXog krny ky ilE khqw hUÂ AQwéq` qU Apny sBI kmé as prmwœmw ky ilE hI kr[ moh-mmqw, AhNqw, Pl kI kwmnw, jIq-hwr sbko smwn smJkr Apnw

Page 54: Mokshadayini 17

54

kÄé±X-kmé kr[ AOr es smX Xu)))) krnw qyrw kÄé±X-kmé hY[ esilE aT! gWfIv aTw AOr Xu)))) kr[ Pl-kwmnw ky œXwg kw mhœv bqlwkr Ab pRBu sq` nwm ky pRXog kI bwq Agly do ¤lokoN ùwrw bqlw rhy hYN[ sÛwvy swDuBwvy c sidœXyqœpRXu^Xqy [sÛwvy swDuBwvy c sidœXyqœpRXu^Xqy [sÛwvy swDuBwvy c sidœXyqœpRXu^Xqy [sÛwvy swDuBwvy c sidœXyqœpRXu^Xqy [ pRSÆqy kméix qQw sçC‹d: pwQé Xu^Xqy ] 26 ] pRSÆqy kméix qQw sçC‹d: pwQé Xu^Xqy ] 26 ] pRSÆqy kméix qQw sçC‹d: pwQé Xu^Xqy ] 26 ] pRSÆqy kméix qQw sçC‹d: pwQé Xu^Xqy ] 26 ] sq`--es pRkwr Xh prmwœmw kw nwm sœXBwv myN AOr ªyàBwv myN pRXog ikXw jwqw hY qQw hy pwQé! aÄm kmé myN BI ‘sq`’ S‹d kw pRXog ikXw jwqw hY ] 26 ] Xzy qpis dwny c iÆQiq: sidiq coçXqy [ Xzy qpis dwny c iÆQiq: sidiq coçXqy [ Xzy qpis dwny c iÆQiq: sidiq coçXqy [ Xzy qpis dwny c iÆQiq: sidiq coçXqy [ kmé cYv qdQIéXM sidœXyvwiBDIXqy ] 27 ] kmé cYv qdQIéXM sidœXyvwiBDIXqy ] 27 ] kmé cYv qdQIéXM sidœXyvwiBDIXqy ] 27 ] kmé cYv qdQIéXM sidœXyvwiBDIXqy ] 27 ] qQw Xz, qp AOr dwn myN jo iÆQiq hY, vh BI ‘sq`’ es pRkwr khI jwqI hY AOr as prmwœmw ky ilE ikXw huAw kmé in¤cXpUvék sq`--Eysy khw jwqw hY ] 27 ] qwœpXé:-sq`-jo hY, sdw sy hY, inœX hY[ prmwœmw sq` hY #XoNik ijskw AiÆqœv sdw rhqw hY vhI sœX hY[ ââââdX myN sd`Bwvnw AOr Añq:krx kw Su)))) EvM ªyà Bwv pRkt hoqw hY[ jo ik Bgvd pRwi‚q myN hyqu hY[ esilE sd`Bwv AOr

Page 55: Mokshadayini 17

55

swDuBwv sy prmwœmw ky sq` nwm kw pRXog ikXw jwqw hY[ esI pRkwr jo SwÆZivihq kÄé±X-kmé hYN vh jb inÃkwm Bwv sy ikE jwqy hYN qo Bgvd pRwi‚q myN hyqu hoqy hYN; esilE asmyN sq` nwm kw pRXog ikXw jwqw hY[ es pRkwr as AivnwSI qÈv prmwœmw kw AiÆqœv sdw hY, vh inœX hY[ hYN qo Awp BI, mYN BI, pyV-pODy, pSu-p–I, ndI, pvéq sb kuC hY[ prñqu es hony myN AOr prmwœmw ky hony myN bhuq Añqr hY[ hm sb jo Awj hYN vo kl nhIN hoNgy[ hmwrw honw –ixk hY[ hm Awj hYN, kl imt jwXyNgy[ prñqu hmwry BIqr jo hY prmwœmw vh kBI nhIN imtqw[ vh sdw sy hY, Ek sw hY[ vh sq` hY[ bs eqnI sI bwq hY ik jb Awpny Apnw sµbñD es imtny vwly Æv{p sy ÆQwipq kr ilXw qBI qk Awp Btkqy hYN, du:KI hoqy hYN[ qBI qk mOq kw BX hY[ mgr ijs idn AwpkI idSw bdl geé, dSw BI bdl jwEgI[ ijs idn Apny BIqr Apny Æv{p ko jwn ilXw, jo kBI imtqw nhIN; jo sq` hY; sb du:KoN sy asI –x dUrI ho jwEgI[ BX smw‚q ho jwEgw[ es pRkwr prmwœmw kw nwm hY-sq`[ es pRkwr pRBu ªI ÏÃx khqy hYN ik sq` kw pRXog AQwéq` prmwœmw ky nwm sq` kw pRXog sœXBwv myN, ªyà Bwv myN AOr aÄm kmoéN myN hoqw hY[ BwvwQé Xh hY

Page 56: Mokshadayini 17

56

ik jo BI kmé Awp sd`Bwvnw sy krogy, Su)))) Añq:krx sy krogy vhI sœkmé hYN[ Awp Xz, qp, dwn Awid kuC BI kmé SwÆZ iviD sy kro prñqu jb qk Xh Bwvnw rhygI ik Amuk kwXé mYN kr rhw hUÂ, myry ùwrw ho rhw hY qb qk Awpky kmé prmwœmw sy nhIN juV skqy AQwéq` ibnw sd`Bwvnw EvM Su)))) Añq:krx huE AOr kmoéM myN inÃkwmqw lwE ibnw Bgvd pRwi‚q nhIN ho skqI[ jb Xh sdBwvnw ho ik ijskw AiÆqœv sdw sy hY, svéSi#qmwn, své±Xw‚k, sdw Ekrs, Anwid, AsIimq, prbRãããã prmy¤vr, siçcdwnñdGn prmwœmw hI ky ùwrw Xh kwXé ho rhw hY; mYN qo inimÄmwZ hUÂ qBI as kmé ky swQ sq` kw pRXog hoqw hY[ Eysw kmé sq` kmé bn jwqw hY[ vnwé SwÆZivihq kÄé±X-kmé SuB kmé qo ho skqy hYN, prñqu sd` kmé nhIN[ SwÆZivihq kÄé±X-kmé sd` kmé qBI ho skqy hYN, sq` sy qBI juV skqy ho jb kmoéM {pI bw{d myN sd`Bwvnw, inÃkwmqw {pI Ai©n ByNt kr dI jwE[ esilE hy Ajuén! qU jo Xh kh rhw hY ik Xu)))) krnw burw hY; esky pirxwm bury hoNgy; Xh pwp hY; esilE mYN Xu)))) nhIN k{Âgw[ Xh mUKéqw hY, Azwnqw hY[ #XoNik Xu)))) n qo sq` hY AOr n Asq` hI[ piriÆQiq Xu)))) kI hY; –iZX hony ky nwqy Xu)))) krnw AinvwXé BI hY AOr

Page 57: Mokshadayini 17

57

qyrw kÄé±X-kmé BI[ Ab Xu)))) qU iks Bwvnw sy krqw hY; sq` AOr Asq` kw inxéX qo es bwq pr inBér krqw hY[ Agr qU Xu)))) krqw hY Apny kqwépn ky Bwv ko imtwkr; Bgvwn jo BI krvwXyNgy muJsy vhI k{Âgw AQwéq` qU prmwœmw ko Awgy kr dy AOr Kud pICy ht jw qo Xh Xu)))) sœkmé ho jwEgw, Dmé Xu)))) bn jwEgw qyry ilE[ mgr Xid ÆvXM ko Awgy lwEgw AOr prmwœmw ko pICy kr dygw qo XhI Xu)))) qyry ilE Asq` kmé ho jwEgw[ es pRkwr hy vIr Ajuén! qU Apnw AhNkwr CoVkr inimÄmwZ bn jw[ Xh Xu)))) BI qyry ilE sœkmé bn jwEgw[ es pRkwr ijs BI kÄé±X-kmé pr Bgvwn kI mohr lg jwqI hY vhI kmé sœkmé khlwqw hY #XoNik prmwœmw sq` hY[ es pRkwr Xh qIn nwm hYN siçcdwnñd Bgvwn ky[ Å qq` sq`[ es nwm myN smwXw hY swry jgq kw zwn, smÆq vyd-SwÆZoN kw swr[ esilE es nwm kw AœXwiDk mhœv hY[ pRBu khqy hYN ik mo– v k¬Xwx ko cwhny vwly es nwm kw pRXog bVI hI ª))))w sy ikXw krqy hYN; #XoNik jb pUxé ª))))w sy Xz, qp, dwn Awid SwÆZivihq kmé es nwm kw apXog krky ikE jwqy hYN qo jñm bñDn kw qo koeé nwmo-inSwn hI nhIN rhqw AOr Bv swgr sy pwr hokr mo–/ k¬Xwx ko pRw‚q hoqw hY[

Page 58: Mokshadayini 17

58

Aª Aª Aª Aª))))Xw huqN dÄM qpÆq‚qM ÏqM c Xq` [ Xw huqN dÄM qpÆq‚qM ÏqM c Xq` [ Xw huqN dÄM qpÆq‚qM ÏqM c Xq` [ Xw huqN dÄM qpÆq‚qM ÏqM c Xq` [ AsidœXuçXqy pwQé n c qœpRyœX no eh ] 28 ]AsidœXuçXqy pwQé n c qœpRyœX no eh ] 28 ]AsidœXuçXqy pwQé n c qœpRyœX no eh ] 28 ]AsidœXuçXqy pwQé n c qœpRyœX no eh ] 28 ] hy Ajuén! ibnw ª))))w ky ikXw huAw hvn, idXw huAw dwn EvM qpw huAw qp AOr jo kuC BI ikXw huAw SuB kmé hY--vh smÆq ‘Asq`’--es pRkwr khw jwqw hY; esilE vh n qo es lok myN lwBdwXk hY AOr n mrny ky bwd hI ]28] qwœpXé:-pRBu ªI ÏÃx ny khw-sBI ikÆm ky SuB kmé AQwéq` SwÆZivihq kÄé±X-kmé; vh kmé jo prihq ky ilE ikE jwXyN; krnw hI myrw kÄé±X hY es pRkwr inÃkwm Bwv sy ikE jwqy hYN AOr añhyN joV idXw jwqw hY-Å qq` sq` sy AQwéq` jb sb kmé asI ky ilE ikE jwqy hYN qo vh kmé mo– pRwi‚q myN hyqu hoqy hYN[ #XoNik anmyN ª))))w hoqI hY[ ªªªª))))wwww-Brosw EvM smpéx[ Ab ‘mYN’ qo bcw hI nhIN, isPé vhI hY[ hy pRBu! jo AOr jYsw Awp krvwEyNgy, vYsw hI k{Âgw[ ijs hwl myN rKogy, vhIN mYN rhUÂgw[ mYN qo isPé inimÄ mwZ hUÂ[ drAsl ibnw ª))))w Xwin smpéx EvM Brosy ky inÃkwmqw Aw nhIM skqI[ mgr jo kmé ibnw ª))))w ky ikE jwqy hYN anko Asq` khw gXw hY[ vh es lok myN BI lwBdwXk nhIN AOr mrny ky bwd BI lwB nhIN dyqy[ #XoNik ibnw ª))))w ky es iZpdw gwXZI (Å qq` sq`)

Page 59: Mokshadayini 17

59

kw pRXog ho hI nhIN skqw[ esilE Ao myry ipRX Ajuén! as prbRãããã prmy¤vr siçcdwnñdGn prmwœmw kw jo nwm hY ‘Å qq` sq`’ enky Alg-Alg pRXog quµhyN ivÆqwrpUvék bqlw cukw hUÂ[ #XoNik qU ª))))w sy Xu#q hY, esilE qU Å qq` sq` kw hI pRXog kr[ Ab qU pUxé {p sy smipéq ho jw as sy jo sdw sy hY, smÆq jgq v sƒiê kI aœpiÄ ijs sy hueé hY, swrw AiÆqœv ijskw hY[ jb sb kuC asI kw hY qo askw asI ko smipéq kr dy[ Agr k¬Xwx cwhqy ho qo Å qq` sq` kw pUxé {p sy pRXog kro, ª))))w ky swQ[ ÆvXM ko bIc sy htw do AOr Apnw jo kÄé±X-kmé bnqw hY vh kmé kro[ #XoNik ibnw ª))))w ky ikE huE kmé myN ÆvXM mOjUd rh jwqw hY; AhNkwr SUñXqw nhIN AwqI; kqwépn kw Bwv bnw hI rhqw hY[ moh-mmqw, AhNqw sy mnuÃX juV jwqw hY[ iPr Bly hI SuB kmé BI kry, vo k¬Xwx kI pRwi‚q nhIN krvw skqy[ mo– pRdwn krny vwly nhIN rh jwqy[ esilE aTo Ajuén! gWVIv aTwAo AOr Xu)))) kro Xwin Apny kÄé±X-kmé ko pUxé ª))))w sy inBwAo[ Å qq` sq` Å qœsidiq ªImdBgvdÅ qœsidiq ªImdBgvdÅ qœsidiq ªImdBgvdÅ qœsidiq ªImdBgvdgIqwsUpinÀœsu bRgIqwsUpinÀœsu bRgIqwsUpinÀœsu bRgIqwsUpinÀœsu bRããããivÖwXwM XogSwÆZy ivÖwXwM XogSwÆZy ivÖwXwM XogSwÆZy ivÖwXwM XogSwÆZy ªIÏÃxwjuénsNvwdy ªªIÏÃxwjuénsNvwdy ªªIÏÃxwjuénsNvwdy ªªIÏÃxwjuénsNvwdy ª))))wZXivBwgXogo nwm s‚qdSoSÎXwX:] 17 ]wZXivBwgXogo nwm s‚qdSoSÎXwX:] 17 ]wZXivBwgXogo nwm s‚qdSoSÎXwX:] 17 ]wZXivBwgXogo nwm s‚qdSoSÎXwX:] 17 ]