41
Modül 4 – Finansal Durum Tablosu IFRS Vakfı: IFRS ® for SMEs Eğitim Materyali

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IFRS Vakfı: IFRS® for SMEs Eğitim Materyali

Page 2: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

IFRS Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs

including the full text ofSection 4 Statement of Financial Position

of the International Financial Reporting Standard (IFRS)for Small and Medium-sized Entities (SMEs)

issued by the International Accounting Standards Board on 9 July 2009

with extensive explanations, self-assessment questions and case studies

IFRS Foundation®

30 Cannon StreetLondon EC4M 6XH

United Kingdom

Telephone: +44 (0)20 7246 6410Fax: +44 (0)20 7246 6411

Email:[email protected]

Publications Telephone: +44 (0)20 7332 2730Publications Fax: +44 (0)20 7332 2749

Publications Email: [email protected]: www.ifrs.org

Page 3: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

This training material has been prepared by IFRS Foundation education staff. It has not been approved by the International Accounting Standards Board (IASB). The training material is designed to assist those training others to implement and consistently apply the IFRS for SMEs. For more information about the IFRS education initiative visithttp://www.ifrs.org/Use+around+the+world/Education/Education.htm.

IFRS Foundation®

30 Cannon Street | London EC4M 6XH | United KingdomTelephone: +44 (0)20 7246 6410 | Fax: +44 (0)20 7246 6411Email: [email protected] Web: ww.ifrs.org

Copyright © 2010 IFRS Foundation®

Right of use

Although the IFRS Foundation encourages you to use this training material, as a whole or in part, for educational purposes, you must do so in accordance with the copyright terms below.

Please note that the use of this module of training material is not subject to the payment of a fee.

Copyright notice

All rights, including copyright, in the content of this module of training material are owned or controlled by the IFRS Foundation.

Unless you are reproducing the training module in whole or in part to be used in a stand-alone document, you must not use or reproduce, or allow anyone else to use or reproduce, any trade marks that appear on or in the training material. For the avoidance of any doubt, you must not use or reproduce any trade mark that appears on or in the training material if you are using all or part of the training materials to incorporate into your own documentation. These trade marks include, but are not limited to, the IFRS Foundation and IASB names and logos.

When you copy any extract, in whole or in part, from a module of the IFRS Foundation training material, you must ensure that your documentation includes a copyright acknowledgement that the IFRS Foundation is the source of your training material. You must ensure that any extract you are copying from the IFRS Foundation training material is reproduced accurately and is not used in a misleading context. Any other proposed use of the IFRS Foundation training materials will require a licence in writing.

Please address publication and copyright matters to:IFRS Foundation Publications Department30 Cannon Street London EC4M 6XH United KingdomTelephone: +44 (0)20 7332 2730 Fax: +44 (0)20 7332 2749Email: [email protected] Web: www.ifrs.org

The IFRS Foundation, the authors and the publishers do not accept responsibility for loss caused to any person who acts or refrains from acting in reliance on the material in this publication, whether such loss is caused by negligence or otherwise.

The Turkish translation of the Training Material for the IFRS® for SMEs contained in this publication has not been approved by a review committee appointed by the IFRS Foundation. The Turkish translation is copyright of the IFRS Foundation.

The IFRS Foundation logo, the IASB logo, the IFRS for SMEs logo, the ‘Hexagon Device’, ‘IFRS Foundation’, ‘eIFRS’,‘IAS’, ‘IASB’, ‘IASC Foundation’, ‘IASCF’, ‘IFRS for SMEs’, ‘IASs’, ‘IFRS’, ‘IFRSs’, ‘International Accounting Standards’and ‘International Financial Reporting Standards’ are Trade Marks of the IFRS Foundation.

Page 4: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

IFRS Vakfı: IFRS® for SME Eğitim Materyali

Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’nun 9 Temmuz 2009 tarihinde yayımlamış olduğu

Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (SMEs) için Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (IFRS)’nın

Bölüm 4 Finansal Durum Tablosu’nun tam metni ile

genişletilmiş açıklamalar, değerlendirme soruları ve vaka çalışmaları içermektedir.

IFRS Foundation®

30 Cannon StreetLondon EC4M 6XH

İngiltere

Telefon: +44 (0)20 7246 6410Fax: +44 (0)20 7246 6411

E-posta:[email protected]

Yayınlar Dept. Telefon: +44 (0)20 7332 2730Yayınlar Dept. Fax: +44 (0)20 7332 2749

Yayınlar Dept. E-posta: [email protected]: www.ifrs.org

Page 5: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

Bu eğitim materyali IFRS Vakfı eğitim personeli tarafından hazırlanmıştır. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından onaylanmamıştır. Eğitim materyali, IFRS for SMEs’i devamlı olarak uygulayacak kullanıcılara eğitim verelere yardımcı olmak için tasarlanmıştır. IFRS eğitim girişimi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki web sayfasını ziyaret ediniz:http://www.ifrs.org/Use+around+the+world/Education/Education.htm.

IFRS Foundation®

30 Cannon Street | London EC4M 6XH | İngiltereTelefon: +44 (0)20 7246 6410 | Faks: +44 (0)20 7246 6411E-posta: [email protected] Web: ww.ifrs.org

Telif Hakkı © IFRS Foundation®

Kullanım Hakkı

IFRS Vakfı bu eğitim materyalinin kısmen ya da tamamen kullanımını teşvik etse de, aşağıda verilen telif hakkı koşulları uyarınca kullanılması gerekmektedir.

Bu eğitim materyali modülünün kullanılması herhangi bir ücret ödemesine tabi değildir.

Telif hakkı bildirimi

Telif hakkı da dahil bu eğitim materyali modülü kapsamındaki tüm haklar IFRS Vakfına ait olup, yine IFRS Vakfı tarafından kontrol edilmektedir.

Eğitim modülü bağımsız bir belgede kullanılacak şekilde tamamen veya kısmen çoğaltılmadıkça, kullanılamaz veya çoğaltılamaz, üçüncü kişilerin kullanmasına veya çoğaltmasına, üzerindeki ve eğitim materyalindeki ticari markaların gösterilmesine izin verilemez. Şüpheye mahal vermemek için, eğitim materyallerinin tamamını veya bir kısmını kendi belgelerinizin bir parçası olarak kullanacaksanız üzerinde veya eğitim materyalinde yer alan herhangi bir ticari markayı kullanamaz ve çoğaltamazsınız. Bu ticari markalar IFRS Vakfı ve IASB adları ve logolarını kapsamakta olup bunlarla kısıtlı değildir.

IFRS Vakfı eğitim materyali modülünün tamamı ve bir kısmından alıntı yapmanız durumunda, belgelerinizin eğitim materyali modülünüzün kaynağının IFRS Vakfı olduğuna ilişkin bir telif hakkı onayı içermesini temin etmeniz gerekecektir. IFRS Vakfı eğitim materyalinden kopyalayacağınız herhangi bir alıntının doğru bir şekilde çoğaltıldığından ve yanıltıcı bir bağlamda kullanılmadığından emin olmanız gerekmektedir. IFRS Vakfı eğitim materyalleri için önerilecek herhangi bir diğer kullanım yazılı lisans gerektirmektedir.

Lütfen yayınlar ve telif hakkı ile ilgili konuları aşağıdaki adrese bildiriniz:IFRS Vakfı Yayın Departmanı 30 Cannon Street, Londra, EC4M 6XH, İngiltere Telefon: +44 (0)20 7332 2730 Faks: +44 (0)20 7332 7249E-posta: [email protected] Web: www.ifrs.org

Bu zarar ihmalden veya diğer nedenlerden kaynaklansın veya kaynaklanmasın, IFRS Vakfı, yazarlar ve yayıncılar bu yayında yer alan materyale dayalı olarak hareket eden veya hareket etmekten kaçınan herhangi bir şahsa yönelik zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmez.

Bu yayında yer alan KOBİ’ler için IFRS® Eğitim Materyalinin Türkçe tercümesi IFRS Vakfı tarafından atanmış bir inceleme komitesi tarafından onaylanmıştır. Türkçe tercümesinin telif hakları IFRS Vakfına aittir.

IASB logosu/ IFRS Vakfı logosu/’Altıgen Aygıt’, IFRS Vakfı Eğitim logosu, IFRS vakfı, eIFRS, IAS, IASB, IFRS Vakfı Eğitimi, IASs, IFRIC, IFRS, IFRSs, International Accounting Standards- UIuslararası Muhasebe Standartları, International Financial Reporting Standards-UIuslararası Finansal Raporlama Standartları ve SIC IFRS Vakfının ticari markalarıdır.

Page 6: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1) iv

İçindekiler

GİRİŞ Öğrenim çıktıları IFRS for SMEs Hükümlere giriş HÜKÜMLER VE ÖRNEKLER Kapsam Finansal durum tablosunda sunulacak bilgiler Kısa vade/uzun vade ayrımı Dönen varlıklar Kısa vadeli borçlar Finansal durum tablosunda ögelerin sıralanması ve biçimi ÖNEMLİ TAHMİNLER VE DİĞER DEĞERLENDİRMELER TAM SET IFRS’LER İLE KARŞILAŞTIRMA BİLGİNİZİ TEST EDİN BİLGİNİZİ UYGULAYIN Vaka çalışması 1 Vaka çalışması 1’in cevabı Vaka çalışması 2 Vaka çalışması 2’nin cevabı

11223347811132223242828293133

Page 7: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

1

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Bu eğitim materyali, IASC Vakfının eğitim personeli tarafından hazırlanmış olup, Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (IASB) tarafından onaylanmamıştır. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) uygulanacak muhasebe hükümleri, IASB tarafından Temmuz 2009’da yayımlanan IFRS for SMEs’de düzenlenmiştir.

GİRİŞBu modül, IFRS for SMEs’in 4 üncü bölümü olan Finansal Durum Tablosu uyarınca finansal durum tablosunun sunuluşu konusunu ele almaktadır. Bölüm 3 Finansal Tabloların Sunuluşu genel sunum hükümlerini düzenlemekte; Bölüm 4-8 ise finansal tabloların sunumuna ilişkin hükümlere odaklanmaktadır. Bu modül, öğrencilere konuyu tanıtmakta, yayımlanan resmi metin konusunda rehberlik sağlamakta, örneklerin kullanılması aracılığıyla hükümlerin anlaşılmasını kolaylaştırmakta ve finansal durum tablosunun sunumunda gerekli olan önemli değerlendirmeleri göstermektedir. Ayrıca bu modülde, öğrencinin hükümlere yönelik bilgisini test etmek için hazırlanan sorular ile IFRS for SMEs uyarınca finansal durum tablosunun sunuluşuna yönelik yeteneğini geliştirmek için tasarlanan örnek olaylar yer almaktadır.

Öğrenim çıktılarıBu modülün başarılı bir şekilde tamamlanması üzerine, finansal durum tablosunun sunuluşuna ilişkin olarak IFRS for SMEs’de yer alan finansal raporlama hükümleri öğrenilmiş olacaktır. Ayrıca söz konusu hükümlerin uygulamada kullanılışını gösteren örnek olayların tamamlanmasıyla, IFRS for SMEs uyarınca finansal durum tablosunun sunuluşu konusundaki yeterliliğiniz artacaktır. Bu modül, IFRS for SMEs kapsamında kullanıcılara, özellikle aşağıda yer alan hususlar açısından faydalı olmayı amaçlamaktadır:

Finansal durum tablosunun amacının öğrenilmesi,••

Finansal durum tablosu sunumuna ilişkin hükümlerin anlaşılması,••

Varlık ve borçların dönen/duran ve kısa/uzun vadeli olarak sınıflandırılabilmesi.••

Page 8: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

2

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

IFRS for SMEsIFRS for SMEs’in, kamuya hesap verme yükümlülüğü bulunmayan işletmelerin genel amaçlı finansal tablolarına uygulanması amaçlanmaktadır (bakınız: Bölüm 1 Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler).

IFRS for SMEs, zorunlu hükümler ve söz konusu hükümlerle birlikte yayımlanan (zorunlu olmayan) diğer materyallerden oluşur.

Zorunlu olmayan materyaller aşağıdakilerden oluşmaktadır:

•• IFRS for SMEs’e genel bir giriş yapan ve Standardın amacını, yapısını ve uygulama alanını açıklayan önsöz.

Örnek finansal tablolar ile dipnot kontrol listesini içeren uygulama rehberi.••

IASB’nin •• IFRS for SMEs’e ilişkin sonuçlara ulaşırken sergilediği temel yaklaşımı özetleyen Karar Gerekçeleri.

IFRS for SMEs•• ’in yayımlanması konusunda muhalif görüş bildiren bir IASB üyesinin muhalif görüşü.

IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu hükümlerin bir parçasıdır.

IFRS for SMEs’de Bölüm 21 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, Bölüm 22 Borçlar ve Özkaynak ile Bölüm 23 Hasılat’ta ekler yer almaktadır. Söz konusu ekler zorunlu olmayan rehberlerdir.

Hükümlere girişKüçük ve orta büyüklükteki işletmelerin genel amaçlı finansal tablolarının amacı, kendi özel bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak hazırlanmış raporlar talep edebilme imkânı bulunmayan geniş bir kullanıcı kitlesine, genel olarak bir işletmenin finansal durumu, faaliyet sonuçları ve nakit akışları hakkında ekonomik kararlar almalarında faydalı olacak bilgiler sağlamaktır.

Bölüm 3 Finansal Tabloların Sunuluşu finansal tabloların sunuluşuna ilişkin genel hükümleri belirlemektedir.

Bölüm 4 finansal durum tablosunda sunulan ilgili kalemleri belirtmekte ve kalemlerin sıralaması ile toplulaştırma düzeyi konusunda zorunlu rehberlik sağlamaktadır. Söz konusu bölüm ayrıca, finansal durum tablosunda veya dipnotlarda sunulacak diğer bilgileri belirtmekte; dönen varlıklar ve kısa vadeli borçlarla, duran varlıklar ve uzun vadeli borçların birbirlerinden nasıl ayrılacaklarını ve dönen, duran/kısa, uzun vade ayrımının ne zaman yapılması gerektiğini belirlemektedir.

Page 9: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

3

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Bu bölümün kapsamı

4.1 Bu bölüm, finansal durum tablosunda sunulacak bilgilerin niteliğini ve sunum yöntemlerini içermektedir. Finansal durum tablosu (bazen bilânço olarak da ifade edilir), işletmelerin belirli bir tarihteki – raporlama döneminin sonu – varlık, borç ve özkaynaklarını gösterir.

Notlar Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin genel amaçlı finansal tablolarının amacı, kendi özel

bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak hazırlanmış raporlar talep edebilme imkânı bulunmayan geniş bir kullanıcı kitlesine, genel olarak bir işletmenin finansal durumu, faaliyet sonuçları ve nakit akışları hakkında ekonomik kararlar almalarında faydalı olacak bilgileri sağlamaktır. Finansal tablolar söz konusu amacı yerine getirirken aynı zamanda yöneticilerin kendilerine emanet edilen kaynaklara ilişkin sorumluluklarının sonuçlarını da gösterir (bakınız: paragraf 2.2 ve 2.3).

Finansal durumun ölçülmesiyle doğrudan ilgili finansal tablo unsurları varlıklar, borçlar ve özkaynaklardır. Bu unsurlar şöyle tanımlanmaktadır:

Varlık, geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda işletme tarafından kontrol edilen ••ve gelecekte işletmeye ekonomik fayda sağlaması beklenen kaynaklardır (bakınız: paragraflar 2.15(a) ve 2.17 - 2.19).

Borç, geçmişte meydana gelen olaylardan kaynaklanan ve ödenmesi/ifası, ekonomik fayda ••içeren değerlerin işletmeden çıkışına neden olacak mevcut yükümlülüklerdir (bakınız: paragraflar 2.15(b), 2.20 ve 2.21).

Özkaynak, işletmeye ait tüm borçların işletme varlıklarından indirilmesi durumunda ••geriye kalan varlıklar üzerindeki paylardır (bakınız: paragraflar 2.15 (c) ve 2.22).

Varlık veya borç tanımını karşılayan bazı kalemler, muhasebeleştirme kriterini karşılamadıkları için finansal durum tablosunda varlık veya borç olarak muhasebeleştirilemezler. Varlık, borç ve özkaynak kalemlerinin muhasebeleştirilmesi ve ölçümü konuları bu IFRS’in diğer bölümleri tarafından belirlenir. Bölüm 4, IFRS for SMEs’in diğer bölümleri uyarınca muhasebeleştirilen ve ölçülen işlem ve olayların finansal durum tablosunda nasıl sunulacağını gösterir.

HÜKÜMLER VE ÖRNEKLER

IFRS for SMEs Bölüm 4 Finansal Durum Tablosu’nun içeriği aşağıda belirtilmiş olup, gri renkle gölgelendirilmiştir. IFRS for SMEs’in Terimler Sözlüğünde tanımlanan terimler de söz konusu hükümlerin parçasıdır. Anılan terimler 4 üncü bölüm metninde ilk defa geçtikleri yerde koyu olarak gösterilmiştir. IASC Vakfının eğitim personeli tarafından eklenen notlar ve örnekler gölgelendirilmemiştir. Personel tarafından yapılan eklemeler, IFRS for SMEs’in bir parçasını oluşturmamakta olup, IASB tarafından onaylanmamıştır.

Page 10: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

4

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Finansal durum tablosunda sunulacak bilgiler

4.2 Finansal durum tablosunda, asgari olarak, aşağıdakileri temsil eden kalemler yer alır: (a) Nakit ve nakit benzerleri. [Bakınız: Bölüm 11] (b) Ticari ve diğer alacaklar. [Bakınız: Bölüm 11] (c) Finansal varlıklar ((a), (b), (j) ve (k) bentlerinde gösterilen tutarlar hariç).

[Bakınız: Bölüm 11 ve 12] (d) Stoklar. [Bakınız: Bölüm 13] (e) Maddi duran varlıklar. [Bakınız: Bölüm 17] (f) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak izlenen yatırım amaçlı

gayrimenkuller. [Bakınız: Bölüm 16] (g) Maddi olmayan duran varlıklar. [Bakınız: Bölüm 18] (h) Birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü tutarları düşülmüş maliyetiyle izlenen

canlı varlıklar. [Bakınız: Bölüm 34] (i) Gerçeğe uygun değer farkı kâr veya zarara yansıtılarak izlenen canlı varlıklar.

[Bakınız: Bölüm 34] (j) İştiraklerdeki yatırımlar. [Bakınız: Bölüm 14] (k) Müştereken kontrol edilen işletmelerdeki yatırımlar. [Bakınız: Bölüm 15] (l) Ticari ve diğer borçlar. [Bakınız: Bölüm 11 ve 12] (m) Finansal borçlar ((l) ve (p) bentlerinde gösterilen tutarlar hariç). [Bakınız: Bölüm 11 ve 12] (n) Dönem vergisi ile ilgili borçlar ve varlıklar. [Bakınız: Bölüm 29] (o) Ertelenmiş vergi borçları ve ertelenmiş vergi varlıkları (bunlar her zaman

uzun vadeli borç ve duran varlık olarak sınıflandırılır). [Bakınız: Bölüm 29] (p) Karşılıklar. [Bakınız: Bölüm 21] (q) Kontrol gücü olmayan paylar (özkaynaklar içerisinde yer alır ve ana

ortaklığın pay sahiplerine isabet eden özkaynak tutarından ayrı olarak sunulur). [Bakınız: Bölüm 9]

(r) Ana ortaklığın pay sahiplerine isabet eden özkaynak tutarı. [Bakınız: Bölüm 9]

Notlar

Mümkün olması halinde işletmeler, özel hesap bakiyeleri ve işlemler için IFRS for SMEs’in diğer bölümlerinde yer alan sunum ve açıklama hükümlerine de başvurur.

Page 11: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

5

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnek - finansal durum tablosunun sunumu

Ör 1 Bir grup IFRS for SMEs uyarınca konsolide finansal tablolarını hazırlamaktadır. Grubun konsolide finansal durum tablosu aşağıdaki gibidir.

Bir Grubun 31 Aralık 20X7 tarihindeki konsolide finansal durum tablosu

(para birimi olarak)(1)

31 Aralık 20X7

31 Aralık 20X6

VARLIKLARDönen varlıklar Nakit ve nakit benzerleri 312.400 322.900

Ticari alacaklar 91.600 110.800Diğer finansal varlıklar - türev nitelikli finansal riskten korunma araçları

2.000 1.100

Stoklar 135.230 132.500Diğer dönen varlıklar 23.650 11.350Toplam dönen varlıklar 564.880 578.650

Duran varlıklarFinansal varlıklar – paylardaki yatırımlar 100.150 110.770İştiraklerdeki yatırımlar 100.500 121.000- gerçeğe uygun değeri üzerinden gösterilenler

60.000 71.000

- maliyet bedelinden değer düşüklüğü düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilenler

40.500 50.000

Müştereken kontrol edilen işletmelerdeki yatırımlar

42.000

35.000

- gerçeğe uygun değeri üzerinden gösterilenler

20.000 13.000

- maliyet bedelinden değer düşüklüğü düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilenler

22.000 22.000

(1) Bu örnekte ve bu modüldeki diğer tüm örneklerde parasal miktarlar para birimi (PB) olarak ifade edilmektedir.

4.3 Finansal durumun anlaşılması açısından gerekli olduğunda, finansal durum tablosunda yer alan kalemler farklı detayda sunulur ve başlıklar ile ara toplamlara yer verilir.

Page 12: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

6

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Yatırım amaçlı gayrimenkuller - gerçeğe uygun değer üzerinden gösterilenler

150.000 120.000

Maddi duran varlıklar - maliyet bedelinden birikmiş amortisman düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilenler

200.700 240.020

Canlı varlıklar 70.000

75.000

- gerçeğe uygun değeri üzerinden gösterilenler- maliyet bedelinden değer düşüklüğü

düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilenler

30.000

40.000

25.000

50.000

Şerefiye 80.800 91.200Diğer maddi olmayan duran varlıklar 107.070 127.560Ertelenmiş vergi varlıkları 50.400 25.000Toplam duran varlıklar 901.620 945.550

Toplam varlıklar 1.466.500 1.524.200

31 Aralık

20X7

31 Aralık

20X6BORÇLAR VE ÖZKAYNAKLAR

Kısa vadeli borçlarBanka cari hesabı 10.000 17.000Ticari ve diğer alacaklar 90.100 160.620Kısa vadeli borçlar 150.000 200.000Banka kredilerinin cari dönemde ödenmesi gereken tutarı

20.000 20.000

Finansal kiralama işlemlerinden doğan yükümlülüklerin cari dönemde ödenmesi gereken tutarı

1.500 1.200

Çalışanlara sağlanan fayda yükümlülüklerinin cari dönemde ödenmesi gereken tutarı

15.000 10.000

Cari dönem vergi borcu 23.500 40.800Kısa vadeli karşılıklar 5.000 4.800Toplam kısa vadeli borçlar 315.100 454.420

Uzun vadeli borçlarBanka kredileri 65.000 85.000Finansal kiralama işlemlerinden doğan borçlar 2.300 3.800

Page 13: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

7

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Çevre restorasyon karşılıkları 26.550 48.440Çalışanlara sağlanacak uzun vadeli faydalara ilişkin borçlar

78.000 75.000

Ertelenen vergi borçları 5.800 26.040 Toplam uzun vadeli borçlar 177.650 238.280Toplam borçlar 492.750 692.700

ÖzkaynaklarSermaye 650.000 600.000Geçmiş yıl kârları 243.500 161.700Tanımlanmış emeklilik fayda planına ilişkin aktüeryal kazançlar

8.200 20.100

Firma taahhütlerinin kur riskinden korunmasına ilişkin kazançlar

2.000 1.100

Ana ortaklık sahiplerinin paylarına düşen özkaynak

903.700 782.900

Kontrol gücü olmayan paylar 70.050 48.600Toplam özkaynak 973.750 831.500Toplam özkaynak ve borçlar 1.466.500 1.524.200

Kısa vade/uzun vade ayrımı

4.4 Likidite esasına göre sunumun güvenilir ve ihtiyaca daha uygun bilgi sağladığı durumlar haricinde, dönen ve duran varlıklar ile kısa ve uzun vadeli borçların 4.5 – 4.8 inci paragrafları uyarınca finansal durum tablosunda ayrı sınıflar şeklinde sunulmaları gerekir. Likidite esasına göre sunuma imkân veren istisnanın uygulanması durumunda, tüm varlık ve borçlar yaklaşık likidite düzeylerine göre sıralanarak (en az likitten en çok likide veya en çok likitten en az likide) sunulur.

Örnek – kısa/uzun vade ayrımıÖr 2 Örnek 1’deki işletme, dönen ve duran varlıklarını ve kısa ve uzun vadeli borçlarını ayrı

ayrı sunmaktadır. Bu örnekteki işletme ise varlıklarını ve borçlarını yaklaşık likidite sırasında sunmaktadır.

Page 14: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

8

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Bir işletmenin 31 Aralık 20X8 tarihindeki finansal durum tablosu

(bin para birimi)

20X8 20X7Varlıklar

Nakit ve nakit benzerleri 230 160Ticari alacaklar 1.900 1.200Stoklar 1.000 1.950Portföy yatırımı bedeli 2.500 2.500Maddi duran varlıklar 2.280 850- maliyet 3.730 1.910- birikmiş amortismanlar (1.450) (1.060)Toplam varlıklar 7.910 6.660

BorçlarTicari borçlar 250 1.890Faiz borçları 230 100Gelir vergisi borçları 400 1.000Uzun vadeli borç 2.300 1.040Toplam borçlar 3.180 4.030

ÖzkaynaklarSermaye 1.500 1.250Dağıtılmamış kârlar 3.230 1.380Toplam özkaynaklar 4.730 2.630

Toplam özkaynak ve borçlar 7.910 6.660

Dönen varlıklar

4.5 Bir varlık aşağıdaki durumlarda dönen varlık olarak sınıflandırılır:İşletmenin normal faaliyet döngüsü içerisinde paraya çevrilmesinin, satılmasının (a) veya tüketilmesinin beklenmesi;Alım satım amacıyla(b) elde tutulması;Raporlama tarihini takip eden on iki ay içerisinde paraya çevrileceğinin beklenmesi (c) veya

Nakit veya nakit benzeri bir varlık olması (raporlama tarihini takip eden en az on iki (d) aylık süre içerisinde takas edilmesi veya borç ödemesinde kullanılması kısıtlanmış olanlar hariç).

Page 15: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

9

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Notlar Dönen varlıklar (stoklar (örneğin sarf malzemeleri, hammadde, yarı mamul veya mamul)

ve ticari alacaklar gibi), raporlama döneminden sonra on iki ay içinde paraya çevrilmesi beklenmese bile normal faaliyet döngüsünün bir parçası olarak satılan, tüketilen veya paraya çevrilen varlıklardır.

IFRS for SMEs faaliyet döngüsünü tanımlamamaktadır. Konuya ilişkin olarak açıklayıcı hükümlerin bulunmadığı durumlarda işletmeler tam set IFRS’lerde yer alan açıklayıcı hükümleri dikkate alabilirler (ancak bu hususta zorunlu tuttulmazlar) (bakınız: IFRS for SMEs paragraf 10.6). Tam set IFRS’de yer alan IAS 1’in (9 Temmuz 2009’da yayımlanan) 68 inci paragrafında faaliyet döngüsü, işleme tabi tutulmak üzere tedarik edilen varlıkların nakit veya nakit benzeri bir unsura çevrilmesi arasında geçen süre olarak tanımlanmıştır. Bir işletmenin,

Stoklarında 1 aylık hammadde bulundurduğunu;••

14 aylık üretim sürecinde bu hammaddeyi mamule dönüştürdüğünü;••

Mamulleri 1 ay boyunca stoklarında beklettiğini;••

Satış tarihinden 3 ay sonra sattığı mallarının tutarını tahsil ettiğini ••

düşünelim. Bu durumda söz konusu işletmenin faaliyet döngüsü 19 aydır (yani 1 ay hammadde stoklarında + 14 ay üretimde + 1 ay mamul stoklarında + 3 ay ticari alacaklarda).

İşletmenin normal faaliyet döngüsünün bir parçası olmayan ve üretim sürecine dahil edilmeyen diğer nakit dışı varlıklar ise, yalnızca raporlama dönemi sonundan itibaren on iki ay içinde nakde dönüşmesinin beklenmesi halinde dönen varlık niteliğindedir. Faaliyet döngüsünün uzunluğu söz konusu varlıkların dönen varlık niteliğinde olup olmadığını belirlemek açısından uygun değildir.

Örnekler - dönen varlıklarÖr 3 İşletme arpa, su ve mayadan 24 aylık damıtma işlemiyle viski üretmektedir.

Raporlama dönemi sonunda işletmenin hammade olarak bir aylık arpa ve maya stoğu, 600 varil kısmen damıtılmış ve 100 varil damıtılmış viskisi vardır.

Tüm hammaddeler (arpa ve maya), yarı mamuller (kısmen damıtılmış viski) ve mamuller (damıtılmış viski) stokları oluşturur. Hammaddenin, işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde nakde dönüşmesi (viski üretildikten sonra nakde dönüşmesi) beklenmektedir. Bu nedenle nakde dönüşmenin, raporlama dönemi sonundan itibaren on iki aydan daha sonra gerçekleşmesi beklense dahi, hammadde, yarı mamul ve mamuller dönen varlık niteliğindedir.

Ör 4 Raporlama dönemi sonunda bir domates yetiştiricisinin bahçesinde kısmen yetişmiş domatesler bulunmaktadır. Bir domates bitkisinin ömrü yaklaşık altı aydır.

Page 16: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

10

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Bölüm 34 Özellikli Faaliyetler’e göre, bitkiler ve üzerlerindeki meyve, hasat zamanına kadar tek bir canlı varlık olarak muhasebeleştirilir. Hasat zamanına kadar bitkiler ve üzerlerindeki meyve dönen bir varlıktır.

4.6 Diğer tüm varlıklar duran varlık olarak sınıflandırılır. Normal faaliyet döngüsünün açık olarak belirlenemediği durumlarda, sözü edilen sürenin on iki ay olduğu kabul edilir.

Örnekler - duran varlıklarÖr 5 İşletme, satış için üretim yaptığı bir makineye sahiptir. Aynı zamanda söz konusu

işletmenin, içinde ticari faaliyetlerini yürüttüğü binası bulunmaktadır.

Makine ve bina duran varlıktır - nakit veya nakit benzeri varlık değildir; bunların işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde nakde dönüşmesi veya tüketilmesi beklenmemektedir; satış amacıyla elde tutulmamaktadır ve raporlama dönemi sonundan itibaren on iki ay içinde nakde dönüşmeleri beklenmemektedir.

Ör 6 31 Aralık 20X0 tarihinde işletme üretim hattındaki bir makineyi yenisiyle değiştirmiştir. Değiştirilen makine 200.000 PB karşılığında rakip bir işletmeye satılmıştır. Ödeme raporlama dönemi sonundan 14 ay sonra yapılacaktır.

Alacak bir duran varlıktır - nakit veya nakit benzeri varlık değildir; işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde nakde dönüşmesi veya tüketilmesi beklenmemektedir; satış amacıyla elde tutulmamaktadır ve raporlama dönemi sonundan itibaren on iki ay içinde nakde dönüşmesi beklenmemektedir.

Not: Ödeme raporlama dönemi sonundan itibaren on iki aydan daha kısa bir zamanda olsaydı, söz konusu alacak bir dönen varlık olurdu.

Ör 7 1 Ocak 20X7 tarihinde işletme 900.000 PB fon fazlasını yıllık yüzde 5 (sabit oran) faizle şirket tahvillerine yatırmıştır. Şirket tahvillerinin faizi her yıl 1 Ocak’ta ödenmektedir. Anapara 31 Aralık 20X8’den başlayarak 300.000 PB’lik taksitlerle üç yılda geri ödenecektir.

İşletme, 31 Aralık 20X7 tarihli finansal durum tablosunda 45.000 PB tutarında tahakkuk eden faizi ve uzun vadeli borcun döneme isabet eden 300.000 PB’lik bölümünü (yani 31 Aralık 20X8’de geri ödenebilir bölümünü) dönen varlık olarak sunar - söz konusu faiz ve anaparanın raporlama dönemi sonundan itibaren on iki ay içinde nakde dönüşmesi beklenmektedir.

Raporlama dönemi sonundan itibaren on iki aylık süreden daha sonra vadesi gelecek olan 600.000 PB, duran varlık olarak sunulur - söz konusu tutar nakit ya da nakit benzeri varlık değildir; işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde nakde dönüşmesi beklenmemektedir; satış amaçlı elde tutulmamaktadır ve raporlama dönemi sonundan itibaren on iki ay içinde nakde dönüşmesi beklenmemektedir.

Page 17: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

11

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Ör 8 Raporlama dönemi sonunda bir narenciye üreticisinin bahçesindeki meyve ağaçlarının üzerinde kısmen yetişmiş portakallar bulunmaktadır. Narenciye ağaçları uzun yıllar meyve vermektedir.

Bölüm 34 Özellikli Faaliyetler’e göre, narenciye ağaçları ve üzerlerindeki meyve, hasat zamanına kadar tek bir canlı varlık olarak muhasebeleştirilir. Ağaçlar ve üzerlerindeki meyveler duran varlık olarak sınıflandırılır.

Hasat gerçekleşince meyveler dönen varlık olarak sınıflandırılır.

Kısa vadeli borçlar

4.7 Aşağıdaki özelliklerden birini taşıyan borçlar kısa vadeli borç olarak sınıflandırılır:

(a) İşletmenin normal faaliyet döngüsü içerisinde ödeneceğinin öngörülmesi;

(b) Alım satım amacıyla elde tutulması;

(c) Raporlama tarihini takip eden on iki ay içerisinde ödeneceğinin öngörülmesi veya

(d) İşletmenin ödemeyi raporlama tarihinden en az on iki ay sonrasına kadar koşulsuz olarak erteleyebilme hakkının bulunmaması.

Notlar

Ticari borçlar ile çalışanlara ve diğer işletme giderlerine ilişkin bazı tahakkuklar gibi kısa vadeli borçlar, işletmenin normal faaliyet döngüsünde kullanılan işletme sermayesinin bir parçasıdır. Bir işletme raporlama döneminden sonraki on iki aydan daha sonra ödenecek olsa bile, bu gibi kalemleri kısa vadeli borç olarak sınıflandırır. Aynı normal faaliyet döngüsü, bir işletmenin varlık ve borçlarının sınıflandırılması için de geçerlidir. İşletmenin normal faaliyet döngüsünün açıkça tanımlanamadığı durumlarda, bu sürenin on iki ay olduğu varsayılır.

Normal faaliyet döngüsünün bir parçası olarak elde tutulmayan ancak, raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde ödenecek olan veya esas olarak ticari amaçlarla elde tutulan diğer kısa vadeli borçlar, kısa vadeli olarak sınıflandırılır. Belirli finansal borçlar, banka cari hesapları ve uzun vadeli finansal borçların cari kısmı, ödenecek temettüler, gelir vergileri ve diğer ticari olmayan borçlar bu duruma örnek olarak verilebilir. Uzun vadeli finansman sağlayan (örneğin işletmenin normal faaliyet döngüsünde kullanılan işletme sermayesinin bir parçası olmayan) ve raporlama döneminden sonraki on iki ay içinde ödenmesi gerekmeyen finansal borçlar, uzun vadeli borçlardır.

Page 18: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

12

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnekler - kısa vadeli borçlarÖr 9 Bir üreticinin raporlama dönemi sonunda tedarikçilerinden hammadde satın alma

yükümlülüğü bulunmaktadır.

Ticari borçlar kısa vadeli borçlardır - bunlar işletmenin normal faaliyet döngüsünde kullanılan işletme sermayesinin bir parçasıdır.

Ör 10 Raporlama dönemi sonunda bir işletme, normalde raporlama döneminden sonraki üç yılda bankaya ödenmiş olması gereken uzun vadeli bir kredi sözleşmesinin gereğini yerine getirmemiştir. Sözleşmenin ihlali nedeniyle banka, kredinin derhal geri ödenmesini isteme hakkına sahiptir (fakat zorunlu değildir).

Kredi kısa vadeli bir yükümlülüktür - raporlama dönemi sonunda işletmenin, raporlama dönemi sonundan itibaren en az on iki ay boyunca borcun koşulsuz olarak ödemesini erteleme hakkı yoktur.

Ör 11 Koşullar örnek 10’dakilerle aynıdır. Ancak bu örnekte banka, raporlama dönemi sonunda ve finansal tabloların yayım için onaylandığı tarihten önce, kredinin erken ödenmesini talep etmeme konusunu resmen kabul etmiştir.

Kredi kısa vadeli bir yükümlülüktür - raporlama dönemi sonunda işletmenin, raporlama dönemi sonundan itibaren en az on iki ay boyunca borcun koşulsuz olarak ödemesini erteleme hakkı yoktur - sonradan yapılan anlaşma düzeltme gerektirmeyen bir olaydır (bakınız: Bölüm 32 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar).

4.8 Diğer tüm borçlar uzun vadeli borç olarak sınıflandırılır.

Örnekler - uzun vadeli borçlarÖr 12 1 Ocak 20X1’de bir işletme özel bir işlemle 1.000.000 PB karşılığında, 10 PB üzerinden

100.000 adet tahvil çıkarmıştır. Her yıl 1 Ocak’ta tahvillerin ödenmemiş anapara tutarı üzerinden yıllık yüzde 5’lik sabit faiz ödenecektir (yani ilk ödeme 1 Ocak 20X2 tarihinde yapılacaktır).

İşletmenin her yıl 31 Aralık günü (31 Aralık 20X2’den itibaren), tahvil başına 10 PB üzerinden 10.000 tahvilin itfa edilmesine ilişkin sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü vardır.

İşletme 31 Aralık 20X1 tarihi itibarıyla finansal durum tablosuda, 50.000 PB tahakkuk eden faizi ve uzun vadeli tahvilin 100.000 PB’lik kısa vadeli bölümünü (yani 31 Aralık 20X2 tarihinde geri ödenebilir bölümü) kısa vadeli borç olarak sunmalıdır. Raporlama dönemi bitiminden sonraki on iki aydan daha sonra vadesi dolan 900.000 PB ise uzun vadeli borç olarak sunulur.

Page 19: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

13

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Ör 13 Raporlama döneminin sonunda, işletmenin çalışanlarına uzun süreli kıdemleri için yapacağı ödemelere ilişkin değişken yükümlülüğü 100.000 PB’dir. Çalışanlar bunun 40.000 PB’lik kısmını, raporlama dönemini izleyen on iki ay içinde ayrılınca alma hakkına sahiptir. Kalan 60.000 PB’lik kısım ise, çalışanların sadece bir sonraki yıllık raporlama döneminden sonra almaya hak kazanacakları kıdem ücreti ilgilidir.

İşletme çalışanlarının sadece yüzde 75’inin gelecek yıllık raporlama dönemi süresince vadesi dolacak olan kıdem ücretini (yani (40.000 PB’lik bölümden) yaklaşık 10.000 PB’nin daha sonraya aktarılacağını) alacağını tahmin ediyor.

Kıdem ücretine ilişkin karşılıkların 40.000 PB’lik kısmı kısa vadeli borçtur – söz konusu tutarı sonraki yıllık raporlama döneminde alıp almamaya çalışanlar karar verir (yani işletmenin ödemeyi raporlama tarihinden en az on iki ay sonrasına kadar koşulsuz olarak erteleyebilme hakkı bulunmamaktadır).

Kıdem ücretine ilişkin karşılıkların kalan 60.000 PB’lik kısmı uzun vadeli borçtur – çalışan bir sonraki yıllık raporlama dönemi sonuna kadar söz konusu tutarı alma hakkına sahip değildir (yani işletmenin ödemeyi raporlama tarihinden en az on iki ay sonrasına kadar koşulsuz olarak erteleyebilme hakkı bulunmaktadır).

Finansal durum tablosunda öğelerin sıralanması ve öğelerin biçimi 4.9 Bu Standart, finansal durum tablosunda yer alan kalemlerin hangi sıra ve düzende

sunulacağını göstermemektedir. Sadece paragraf 4.2’de, nitelik ve işlevleri finansal durum tablosunda ayrı olarak sunulmalarını gerektiren düzeyde farklı olan kalemlerin bir listesi yer almaktadır. Ayrıca:

(a) Kalemlerin boyutunun, niteliğinin veya işlevlerinin ya da benzer kalemlerin birlikte sunulma biçimlerinin finansal durumun anlaşılması açısından gerekli kıldığı durumlarda, finansal durum tablosuna yeni kalemler eklenebilir ve

(b) Finansal durumunun anlaşılmasını sağlamak amacıyla, kullanılan tanımlar ve kalemlerinsıralama yöntemleri ya da benzer kalemlerin toplu olarak sunulma biçimleri, işletmelerin türü ve faaliyetlerinin niteliğine göre gerektiğinde değiştirilebilir.

4.10 Ek kalemlere yer verilip verilmeyeceğinin değerlendirilmesinde aşağıdaki hususların tümü göz önünde bulundurulur:

(a) Varlıkların tutarı, niteliği ve likiditesi.

(b) Varlıkların işletmedeki işlevleri (fonksiyonları).

(c) Borçların tutarı, niteliği ve ödeme zamanı.

Page 20: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

14

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Notlar IFRS for SMEs uyarınca varlıklar ve borçlar genellikle yapılarına ve fonksiyonlarına göre

sınıflandırılır ve her önemli sınıf ayrı olarak sunulur. Örneğin, bir işletmenin sahibi olduğu iki binası vardır - birisinde işletmenin üretim faaliyetleri gerçekleştirilmekte, diğeri ise kira kazancı vasıtasıyla defter değerini geri kazanmak düşüncesiyle elde tutulmaktadır. Binaların gerçeğe uygun değerleri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir olarak sürekli şekilde belirlenebilmektedir. IFRS for SMEs uyarınca fabrika binası maddi duran varlık olarak (bakınız: Bölüm 17 Maddi Duran Varlıklar); diğer bina ise yatırım amaçlı gayrimenkul olarak (bakınız: Bölüm 16 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller) sınıflandırılır. İşletme maddi duran varlıklarını yatırım amaçlı gayrimenkullerinden ayrı olarak sunar.

Farklı varlık sınıfları için farklı ölçüm esaslarının kullanılması, söz konusu varlıkların likidite, yapı ve fonksiyon olarak farklı olduklarını ve bu nedenle işletmenin bunları ayrı kalemler olarak sunduğunu gösterir. Örneğin, bir işletme iştiraklerdeki yatırımlarını maliyet modeli kullanarak muhasebeleştirdiğinde, işletmenin borsaya kote edilmiş iştiraklerdeki yatırımları gerçeğe uygun değeriyle gösterilir (bakınız: Bölüm 14 İştiraklerdeki Yatırımlar) – borsada işlem gören iştiraklerdeki yatırımlar için farklı bir ölçüm esası uygulandığından, söz konusu yatırımlar maliyet bedeliyle gösterilenlerden ayrı olarak sunulurlar.

Finansal durum tablosunda veya dipnotlarda açıklanması gereken bilgiler

4.11 Finansal durum tablosunda yer alan kalemlerin aşağıdaki alt sınıflarının da finansal durum tablosunda veya dipnotlarda açıklanması gerekir:

(a) Maddi duran varlıkların işletmenin durumuna uygun olarak sınıflanan alt kalemleri.

Notlar Bir maddi duran varlık sınıfı, işletmenin faaliyetlerinde benzer yapı ve kullanıma sahip varlık

grubudur (bakınız: Terimler Sözlüğü). Belirli bir işletmeye uygun alt sınıflamaları belirlemek için değerlendirmede bulunmak gerekir. Aşağıda ayrı sınıflara ilişkin örnekler verilmiştir:(a) işletmenin üzerine merkez ofisini inşa etmeyi planladığı boş arsa;(b) arsa ve binalar;(c) makineler;(d) tekneler;(e) uçak;(f) motorlu taşıtlar;(g) mobilya ve demirbaşlar;(h) büro teçhizatı.

Page 21: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

15

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnek – maddi duran varlıkların alt sınıflarıÖr 14 Bir işletme aşağıdaki gibi ayrı maddi duran varlık sınıfları sunabilir:

Bir işletmenin 31 Aralık 20X2 tarihli finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20X2

PB

20X1

PBVARLIKLAR

…Duran varlıklarBoş arsa 900 1.100Arsa ve binalar 8.470 5.600Makineler 12.300 9.800Motorlu taşıtlar 2.550 2.100Büro teçhizatı 1.850 2.000Maddi duran varlıklar 9 26.070 20.600

Alternatif olarak, işletme finansal durum tablosunda maddi duran varlıkların toplam miktarını sunabilir. Bu durumda, maddi duran varlıkların her bir alt sınıfına ilişkin bilgi dipnotlarda sunulur.

(b) Ticari ve diğer alacakların ilişkili taraflardan kaynaklanan tutarları, diğer taraflardan kaynaklanan tutarları ve tahakkuk etmekle birlikte henüz faturası düzenlenmemiş gelirlere (gelir tahakkuklarına) ilişkin tutarları.

Örnek – ticari ve diğer alacakların sunumuÖr 15 Bir grup işletmesi grubun ticari ve diğer alacaklarını aşağıdaki gibi sunabilir:

Bir grubun 31 Aralık 20X2 tarihli konsolide finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20X2

PB

20X1

PBVARLIKLARDönen varlıklar…

Ticari ve diğer alacaklar

10 19.100 16.900

Page 22: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

16

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Bir grubun 31 Aralık 20X2 tarihli konsolide dipnotlarından alınmıştır.

Dipnot 10 Ticari ve diğer alacaklar

20X2

PB

20X1

PBTicari alacaklar 9.000 8.100İlişkili taraflardan alacaklar 7.000 3.500Henüz faturalanmamış tahakkuk etmiş gelir 1.000 1.500Peşin ödenmiş giderler 2.100 3.800Ticari ve diğer alacaklar 19.100 16.900

Alternatif olarak, grup dipnot 10’da sunduğu her bir ilgili kalemi konsolide finansal durum tablosunda sunabilir.

(c) Aşağıdakileri gösteren tutarlar ayrı olarak sunulur:

(i) İşletmenin normal faaliyet döngüsü içerisinde satılmak üzere elde tutulan stoklar.

(ii) Bu şekilde satılmak üzere üretim sürecinde bulunan stoklar.

Üretim sürecinde veya hizmetlerin sağlanması sırasında tüketilecek olan (iii) hammadde ve malzemeler.

Örnek – stokların sunumuÖr 16 Bir işletme stoklarını aşağıdaki gibi sunabilir:

Bir işletmenin 31 Aralık 20X2 tarihli finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20X2

PB

20X1

PBVARLIKLARDönen varlıklar...Hammadde 5.900 8.700Yarımamuller 28.400 25.500Mamuller 232.500 220.100Stoklar 11 266.800 254.300

Alternatif olarak, işletme finansal durum tablosunda stoklarının toplam tutarını tek kalemde gösterebilir. Bu durumda, stokların her bir alt sınıfıyla ilgili bilgi dipnotlarda sunulur.

Page 23: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

17

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

(d) Satıcılara borçlar, ilişkili taraflara borçlar, ertelenmiş gelirler ve borç/gider tahakkukları.

Örnek – ticari ve diğer borçların sunumuÖr 17 Bir grup ticari ve diğer borçlarını aşağıdaki gibi sunabilir:

Bir grubun 31 Aralık 20X4 tarihli konsolide finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20X4

PB

20X3

PBBORÇLAR…

Kısa vadeli borçlar Banka cari hesapları 10 5.600 4.800 Ticari borçlar 11 135.200 112.500 Faiz borcu 12 3.500 3.250 Cari vergi borcu

13 3.500 3.000

Bir grubun 31 Aralık 20X4 tarihli konsolide dipnotlarından alınmıştır.

Dipnot 11 Ticari borçlar

20X4

PB

20X3

PBTicari satıcılar 85.000 79.800İştirak 47.300 30.500Hizmet satıcıları 2.900 2.200TOPLAM 135.200 112.500

Alternatif olarak, grup dipnot 10’da sunduğu her bir ilgili kalemi konsolide finansal durum tablosunda sunabilir.

(e) Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar ile diğer karşılıklar.

Page 24: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

18

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnek – karşılıkların sunumuÖr 18 Bir işletme karşılıkları aşağıdaki gibi sunabilir:

Bir işletmenin 31 Aralık 20X2 tarihli finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20X2

PB

20X1

PBBORÇLAR…

Uzun vadeli borçlarKarşılıklar 12 6.000 3.000

Kısa vadeli borçlarKarşılıklar 12 31.500 33.000

Bir işletmenin 31 Aralık 20X2 tarihli dipnotlarından alınmıştır.

Dipnot 12 Karşılıklar

20X2

PB

20X1

PBÇalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar 9.500 9.000Çalışanlara sağlanan diğer uzun vadeli faydalar 8.000 5.000Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin toplam karşılık 17.500 14.000Ürün garantileri 20.000 22.000Toplam 37.500 36.000Eksi: Çalışanlara sağlanan diğer uzun vadeli faydalara ilişkin karşılıkların cari olmayan kısmı

(6.000) (3.000)

Karşılıkların cari kısmı 31.500 33.000

Alternatif olarak, işletme dipnot 12’de sunduğu her bir ilgili kalemi finansal durum tablosunda sunabilir.

(f) Ödenmiş sermaye, hisse senedi ihraç primleri, dağıtılmamış kârlar ve bu Standarda göre diğer kapsamlı gelirde muhasebeleştirilip özkaynakta ayrı olarak sunulan gelir ve gider kalemleri gibi özkaynak sınıfları.

Page 25: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

19

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnek – özkaynakların sunumuÖr 19 Bir grup özkaynaklarını aşağıdaki gibi sunmaktadır:

Bir grubun 31 Aralık 20X2 tarihli konsolide finansal durum tablosundan alınmıştır.

ÖZKAYNAKLAR

Dipnotlar 20X2

PB

20X1

PB

Paylara bölünmüş sermaye 20 22.000 20.000Nakit akış riskinden korunma aracı 3.000 2.000Dağıtılmamış kârlar 12.100 10.900Ana ortaklık payına düşen özkaynak tutarı

37.100 32.900

Kontrol gücü olmayan paylar 7.900 6.100Toplam özkaynak 45.000 39.000

Alternatif olarak, işletme toplam özkaynak tutarını finansal durum tablosunda sunabilir. Bu durumda, her bir özkaynak sınıfıyla ilgili bilgi dipnotlarda sunulur.

4.12 Sermayesi paylara (hisselere) bölünmüş işletmeler aşağıdaki hususları finansal durum tablosunda veya dipnotlarda açıklar:

(a) Her bir pay sınıfı için ayrı ayrı olmak üzere:

(i) Toplam pay adedi,

Ödenmiş ve ödenmemiş pay adedi, (ii)

Payların nominal tutarı veya nominal değerlerinin olmadığı,(iii)

Dönem başında ve dönem sonunda tedavülde bulunan pay adedi ile dönem (iv) içerisinde pay adedinde meydana gelen değişmeler,

Temettü dağıtımına ve sermayenin geri ödenmesine yönelik sınırlamalar (v) da dâhil olmak üzere, pay sınıfına sağlanan haklar, imtiyazlar ve getirilen kısıtlamalar.

İşletmenin kendisi, bağlı ortaklıkları veya iştirakleri tarafından elde bulundurulan (vi) kendi hisseleri.

(vii) Opsiyonlu olarak satılmak ve hisselerin satışına yönelik sözleşmeler çerçevesinde yapılacak hisse senedi satışlarında kullanılmak üzere ayrılan hisse senetleri ve bunların koşul ve tutarları.

(b) Özkaynaklarda yer alan yedeklerin ve fonların niteliği.

Page 26: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

20

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Örnek – Sermayesi paylara bölünmüş olan bir işletme için sunumÖr 20 Bir işletmenin paylara bölünmüş sermayesi aşağıdaki gibi sunulabilir:

Bir işletmenin 31 Aralık 20X2’deki konsolide finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 20 Paylara bölünmüş sermaye

Paylara bölünmüş sermayenin 3.000 adedi (20X1:2.800 pay) tamamı ödenmiş, nominal değeri olmayan adi paylardan oluşmaktadır.

Diğer 1.000 adet (20X1:1.200 pay) kayıt altına alınmış ancak ihraç edilmemiştir.

Tedavüldeki adi payların sayısında mutabakat sağlanması:

20X2 20X11 Ocakta 2.800 2.800 Yıl içinde ihraç edilen 200 -

31 Aralıkta 3.000 2.800

Banka A’dan alınan uzun vadeli bir krediden doğan bir taahhüt, grubun cari oranı (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) 3:1’den daha az olduğunda temettü dağıtımını engeller.

4.13 Paragraf 4.12 (a)’da yer verilenlere benzer nitelikteki bilgilerin adi ortaklıklar ve vakıflar gibi paylara bölünmüş bir sermayesi bulunmayan işletmeler tarafından da sunulması gerekir. Raporlama döneminde her bir özkaynak sınıfında meydana gelen değişikliklerin ve özkaynak sınıflarına tanınan haklar ve imtiyazlar ile getirilen kısıtlamaların açıklanması suretiyle bu gereklilik yerine getirilir.

Örnek – Paylara bölünmüş sermayesi olmayan bir işletme için sunum

Ör 21 Paylara bölünmüş sermayesi olmayan bir işletmenin “sermaye”si aşağıdaki gibi sunulabilir:

Bir ana ortaklığın 31 Aralık 20X2’deki konsolide finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 5 Özkaynaklar

A ülkesindeki yasal mevzuat uyarınca bir ortaklık kazancının yüzde 10’unu “yasal yedek” olarak ayırmak zorundadır. Ortaklık, ortaklık anlaşması uyarınca kazancının yüzde 15’ini de “statü yedeği” olarak ayırır. Tasfiye durumu haricinde, ortaklık yasal yedekleri ve statü yedeklerini ortaklarına dağıtamaz.

Page 27: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

21

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Yasal yedekler ve statü yedeklerinin mutabakatı:

(para birimi olarak)

Yasal yedekler20X2 20X1

1 Ocakta 1.290 1.200Kazancın yüzde 10’u 120 9031 Ocakta 1.410 1.290

Statü yedekleri20X2 20X1

1 Ocakta 1.935 1.800Kazancın yüzde 15’i 180 13531 Ocakta 2.115 1.935

4.14 Raporlama tarihi itibarıyla önemli düzeyde bir varlığın veya varlık ve borç grubunun elden çıkarılmasına yönelik bağlayıcı bir satış anlaşmasının bulunduğu durumlarda, aşağıdaki hususlarda açıklama yapılır:

(a) İlgili varlığın (varlıkların) niteliği veya varlık ve borç grubunun içeriği.

(b) Yapılacak olan satışın veya buna ilişkin planın koşul ve özellikleri.

(c) İlgili varlıkların defter değerleri (varlık ve borç grubunun elden çıkarılacağı durumlarda ilgili varlık ve borçların defter değerleri).

Ör 22 Gelecekte varlıklarını elden çıkarmaya yönelik bağlayıcı bir satış anlaşması yapan bir grup aşağıdaki açıklamaları yapar:

Bir grubun 31 Aralık 20X2 tarihli finansal durum tablosundan alınmıştır.

Dipnot 25 Varlıkların elden çıkarılmasına ilişkin taahhüt

Grup Aralık 20X2’de kutu üretim fabrikasını bağımsız bir üçüncü tarafa 13.000 PB karşılığında satmak üzere bağlayıcı bir satış anlaşması yapmıştır. Satıcı işletme, 31 Mart 20X3’te alıcıya devredinceye kadar fabrikadaki faaliyetini sürdürecektir.

31 Aralık 20X2’de elden çıkarılacak varlıkların defter değeri:

PBFabrika binası 10.000Makineler 3.000Toplam 13.000

Page 28: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

22

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

ÖNEMLİ TAHMİNLER VE DİĞER DEĞERLENDİRMELER

IFRS for SMEs hükümlerini işlem ve olaylara uygularken çoğu kez değerlendirmede bulunmak gerekir. Yapılan önemli değerlendirmeler ve tahminin belirsizliğinin ana kaynakları hakkındaki bilgi, işletmenin finansal durumu, faaliyet sonuçları ve nakit akışlarının değerlendirilmesinde fayda sağlar. Sonuç olarak paragraf 8.6 uyarınca işletmenin muhasebe politikalarının uygulanma sürecinde yönetim tarafından yapılan ve finansal tablolarda muhasebeleştirilen tutarlar üzerinde en önemli etkiye sahip olan değerlendirmeler açıklanmalıdır. Ayrıca, paragraf 8.7 uyarınca, geleceği ilgilendiren temel varsayımlar ve gelecek finansal yıl içinde varlık ve borçların defter değerlerinde önemli değişikliklere neden olma açısından büyük riske sahip olan, raporlama dönemindeki tahminlerin belirsizliklerinin diğer ana kaynakları açıklanmalıdır. IFRS for SMEs’in diğer bölümleri belirli değerlendirmeler ve tahminlerdeki belirsizlikler hakkında bilginin açıklanmasını gerektirir.

Sunum Çoğu durumda IFRS for SMEs uyarınca finansal durum tablosunun sunumunda çok az güçlükle karşılaşılmaktadır. Ancak, bazı durumlarda önemli değerlendirmelerin yapılması gerekmektedir. Önemli değerlendirmelerin yapılmasını gerektiren durumların örnekleri arasında şunlar vardır:

Dönen/duran ve kısa/uzun vade ayrımının yapılması;• İşletmenin finansal tablolarının anlaşılması için hangi ek kalemlerin, başlıkların ve alt toplamların • uygun olacağının değerlendirilmesi ve

Varlık ve borçların yaklaşık likidite sırasında sunulmasının, dönen/duran ve kısa/uzun vade • sınıflandırmasından daha uygun, eksiksiz ve güvenilir olup olmadığı.

Page 29: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

23

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

TAM SET IFRS’LER İLE KARŞILAŞTIRMAFinansal durum tablosunun sunuluşu açısından, 9 Temmuz 2009’da yayımlanan IFRS for SMEs (bakınız: Bölüm 4 Finansal Durum Tablosu) ile tam set IFRS’ler (bakınız: IAS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu) arasındaki farklılıklar genel olarak aşağıdaki gibidir:

IFRS for SMEs•• ’in dili daha sade olarak tasarlanmıştır ve ilkelerin nasıl uygulanacağı konusunda oldukça az sayıda açıklayıcı hüküm içermektedir.

Finansal tablolar geriye dönük yeniden düzenlendiğinde tam set IFRS üç finansal durum ••tablosunun sunumunu gerektirirken, IFRS for SMEs sadece iki adet gerektirmektedir

Page 30: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

24

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

BİLGİNİZİ TEST EDİN

Aşağıda yer alan soruları cevaplayarak, IFRS for SMEs uyarınca finansal durum tablosunun sunuluşuna yönelik hükümlere ilişkin bilginizi test edin.

Testi tamamlayınca cevaplarınızı testin sonunda yer alan cevaplarla kontol edin.

Tüm tutarların önemli olduğunu varsayın.

Aşağıda yer alan ifadelerden en doğru olanını işaretleyiniz.

Soru 1IFRS for SMEs Bölüm 4 Finansal Durum Tablosu:

finansal durum tablosunda sunulacak bilgiyi belirler.(a)

finansal durum tablosunda sunulacak kalemlerin sıra veya biçimini belirler.(b)

finansal durum tablosunda paragraf 4.2’de yer alanlara ek olarak ilave kalemler, başlıklar (c) ve alt toplamların sunulmasına izin vermez.

Soru 2IFRS for SMEs uyarınca bir işletme finansal durum tablosunda ne zaman ilave kalemler sunmalıdır?

böyle bir sunumun işletmenin finansal durumunun anlaşılması açısından faydalı olduğu (a) durumlarda.

böyle bir sunumun işletmenin faaliyet gösterdiği sektörde genel kabul gören bir uygulama (b) olduğu durumlarda.

böyle bir sunumun işletmenin faaliyet gösterdiği çevrenin vergi otoritelerince zorunlu (c) kılındığı durumlarda.

Soru 3IFRS for SMEs uyarınca bir işletme finansal durum tablosunu sunarken;

dönen/duran ve kısa/uzun vade ayrımını yapmalıdır.(a)

varlık ve borçları likidite sırasına göre sunmalıdır.(b)

ya dönen/duran ve kısa/uzun vade ya da likidite sunum formatını (yani sunum formatının (c) ‘özgür’ seçimi) seçmelidir.

likiditeye dayalı bir sunumun daha uygun ve güvenilir bir bilgi sunduğu durumlar dışında (d) dönen/duran ve kısa/uzun vade ayrımını yapmalıdır.

Page 31: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

25

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Soru 4Bir işletmenin normal faaliyet döngüsünün bir parçası olarak satılacak, tüketilecek veya paraya dönüştürülecek varlıklar;

dönen varlıktır.(a)

duran varlıktır.(b)

diğer kriterlere göre dönen/duran olarak sınıflandırılırlar.(c)

Soru 5İşletmenin normal faaliyet döngüsü süresinin çok değişkenlik göstermesi durumunda, faaliyet döngüsü;

ortalama değeri ile ölçülür.(a)

medyan değeri ile ölçülür.(b)

on iki ay olarak ölçülür.(c)

üç yıl olarak ölçülür.(d)

Soru 6Bir işletmenin normal faaliyet döngüsü içinde ödemeyi beklediği borçlar;

uzun vadeli borç olarak sınıflandırılırlar.(a)

diğer kriterlere göre kısa veya uzun vadeli borç olarak sınıflandırılırlar.(b)

kısa vadeli borç olarak sınıflandırılırlar.(c)

Soru 7İşletmenin yıl sonundan önce ilan ettiği ve raporlama döneminin sonundan üç ay sonra hissedarlara ödenecek olan temettü;

uzun vadeli bir borç olarak sınıflandırılır.(a)

kısa vadeli bir borç olarak sınıflandırılır.(b)

özkaynak olarak sınıflandırılır.(c)

bir dönen varlık olarak sınıflandırılır.(d)

Page 32: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

26

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Soru 8Bir işletme paragraf 4.2’de sıralanan kalemlerin her birini;

söz konusu kalem için muhasebeleştirilen tutar sıfır olsa bile sunar.(a)

söz konusu kalem için muhasebeleştirilen tutar sıfır olmadıkça sunar.(b)

söz konusu kalem önemsiz veya alakasız olmadıkça sunar.(c)

Soru 9IFRS for SMEs uyarınca, bir işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını, borçlarını ve özkaynaklarını sunan finansal tablo:

finansal durum tablosu olarak adlandırılmalıdır.(a)

bilanço olarak adlandırılmalıdır.(b)

finansal durum tablosu veya bilanço olarak adlandırılabilir.(c)

finansal durum tablosu, bilanço veya yanıltıcı olmayan herhangi bir başlıkla adlandırılabilir.(d)

Soru 10Finansal tablolarını IFRS for SMEs uyarınca hazırlayan bir ana ortaklığın:

İlgili dönem boyunca her bir özkaynak sınıfındaki değişiklikleri ve her bir özkaynak (a) sınıfıyla bağlantılı hakları, imtiyazları ve kısıtlamaları gösteren ve paragraf 4.12 (a) tarafından zorunlu kılınan bilgiye eşdeğer bilgiyi açıklaması gerekir.

Ortakların hisselerinin özkaynak olarak sınıflandırılması durumunda, paragraf 4.12(a) (b) tarafından zorunlu kılınan bilgiye eşdeğer bilgiyi açıklaması gerekir.

Özkaynağı hakkında bilgi vermesi gerekli değildir. (c)

Page 33: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

27

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

CevaplarS1 (a) bakınız paragraf 4.1S2 (a) bakınız paragraf 4.3S3 (d) bakınız paragraf 4.4S4 (a) bakınız paragraf 4.5S5 (c) bakınızparagraf 4.6S6 (c) bakınız paragraf 4.7S7 (b) bakınız paragraf 4.7S8 (c) bakınız paragraf 3.15, 3.16 ve 10.3S9 (d) bakınız paragraf 3.22 ve 4.1S10 (a) bakınız paragraf 4.13

Page 34: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

28

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

BİLGİNİZİ UYGULAYINAşağıda yer alan örnek olayları çözerek IFRS for SMEs uyarınca finansal durum tablosunun sunuluşuna yönelik hükümlere ilişkin bilginizi uygulayın.Örnek olayları tamamlayınca, bu testin sonrasında yer alan listeyle cevaplarınızı karşılaştırın.

Vaka çalışması 1 KOBİ A Grubunun 31 Aralık 20X1’de sona eren yıl için taslak finansal durum tablosu (bin para birimi): VARLIKLAR 20X1 20X0

Nakit 200 140Nakit benzerleri 30 20Kontrol gücü olmayan payların dönem kârındakii payı 120 150KOBİ A tarafından ilan edilen temettü 100 190Alacak hesapları 1.900 1.200Stoklar, maliyet 1.000 1.950Stoklar, gerçeğe uygun değer eksi tamamlama ve satış maliyetleri 180 150Yatırım amaçlı gayrimenkuller, gerçeğe uygun değer 2.500 2.500Maddi duran varlıklar, maliyet 4.324 4.818

Toplam varlıklar 10.354 11.118

VARLIKLARA YÖNELİK HAKLARUzun vadeli borç (500 PB’lik anaparanın vadesi her yıl 1 Ocakta doluyor) 2.300 2.800Uzun vadeli borca tahakkuk ettirilen faiz (vadesi 12 aydan daha az) 230 280Paylara bölünmüş sermaye 1.500 1.250Dönem başı dağıtılmamış kârlar 1.910 1.000Dönem kârı 1.000 1.250Kontrol gücü olmayan paylar 730 630Maddi duran varlıkların birikmiş amortismanı 1.450 1.060Şüpheli alacaklar karşılığı 200 115Ticari borçlar 250 1.890Tahakkuk eden giderler 3 2Garanti karşılığı (satış tarihinden sonraki 12 ay sonunda sona erer) 400 390Çevre restorasyon karşılığı (restorasyonun 20X9’da gerçekleşmesi bekleniyor)

280 260

Tatil izni karşılığı (kullanılmayan izinler tahakkuk ettiği yıldan itibaren 12 ay sonra geçersiz olur)

1 1Dağıtılacak temettüler 100 190

Varlıklara yönelik toplam haklar 10.354 11.118

Dönen/duran varlıkları ve kısa/uzun vadeli borçları birbirinden ayırarak IFRS for SMEs’e göre 31 Aralık 20X1 tarihli konsolide finansal durum tablosu hazırlayın.

Page 35: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

29

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Vaka çalışması 1’in cevabı

KOBİ A Grubu – 31 Aralık 20X1 tarihli finansal durum tablosu

(bin para birimi)

VARLIKLAR 20X1 20X0 Duran varlıklar

Maddi duran varlıklar(a) 2.874 3.758 Yatırım amaçlı gayrimenkuller 2.500 2.500 Toplam duran varlıklar 5.374 6.258

Dönen varlıklarStoklar(b) 1.180 2.100Ticari ve diğer alacaklar(c) 1.700 1.085Nakit ve nakit benzerleri(d) 230 160Toplam dönen varlıklar 3.110 3.345

Toplam varlıklar 8.484 9.603

ÖZKAYNAKLAR VE BORÇLARAna ortaklık sahiplerinin payına düşen özkaynakPaylara bölünmüş sermaye 1.500 1.250Dağıtılmamış kârlar(e) 2.690 1.910Kontrol gücü olmayan paylar 730 630

Toplam özkaynak 4.920 3.790

Uzun vadeli borçlarUzun vadeli borç(f) 1.800 2.300Uzun vadeli karşılıklar (çevre restorasyonu) 280 260

Toplam uzun vadeli borçlar 2.080 2.560

Kısa vadeli borçlarTicari ve diğer borçlar (g) 253 1.892Uzun vadeli borcun cari döneme düşen kısmı(f) 500 500Uzun vadeli borcun tahakkuk eden faizi 230 280Garanti karşılığı 400 390Diğer kısa vadeli karşılıklar 1 1İlan edilen temettüler 100 190Toplam kısa vadeli borçlar 1.484 3.253

Toplam borçlar 3.564 5.813Toplam özkaynak ve borçlar 8.484 9.603

Page 36: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

30

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Aşağıdaki hesaplamalar ve açıklayıcı notlar bu örnek olayın cevabının bir parçası değildir.

(a) MDV 20X1: 4.324 PB eksi 1.450 PB = 2.874 PB; MDV 20X0: 4.818 PB eksi 1.060 PB = 3.758 PB.(b) Stoklar 20X1: 1.000 PB + 180 PB = 1.180 PB; Stoklar 20X0: 1.950 PB + 150 PB = 2.100 PB.(c) Ticari alacaklar 20X1: 1.900 PB - 200 PB = 1.700 PB; Ticari alacaklar 20X0: 1.200 PB - 115 PB = 1.085 PB;(d) Nakit ve nakit benzerleri 20X1: 200 PB + 30 PB = 230 PB; Nakit ve nakit benzerleri 20X0: 140

PB + 20 PB = 160 PB.(e) Dağıtılmamış kârlar 20X1: 1.910 PB + 1.000 PB - 120 PB - 100 PB = 2.690 PB; Dağıtılmamış

kârlar 20X0: 1.000 PB + 1.250 PB - 150 PB - 190 PB = 1.910 PB Yıl sonunda dağıtılmamış kârlar = Yıl başında dağıtılmamış kârlar + dönem kârı - dönem kârından kontrol gücü olmayan paylara düşen kısım - ilan edilen temettü

(f) Uzun vadeli borç 20X1: 2.300 PB eksi 500 PB = 1.800 PB; Uzun vadeli borç 20X0: 2.800 PB eksi 500 PB = 2.300 PB. Kısa vadeli borç 20X1: 500 PB; Kısa vadeli borç 20X0: 500 PB;(g) Ticari ve diğer borçlar 20X1: 250 PB + 3 PB = 253 PB; Ticari ve diğer borçlar 20X0: 1.890 PB + 2 PB = 1.892 PB.

Page 37: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

31

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Vaka çalışması 2

KOBİ B Grubunun 31 Aralık 20X8 tarihinde sona eren yıl için taslak finansal durum tablosu:

20X8 20X7VARLIKLARMaddi duran varlıklar 37.200 33.450Boş arsa 3.200 3.200Arsa ve binalar 9.600 9.850Fabrika 4.500 4.720Teçhizat 8.300 6.520İştiraklerdeki yatırımlar – gerçeğe uygun değer ile

gösterilen

5.100 5.345

Yatırım amaçlı gayrimenkuller – gerçeğe uygun değer ile gösterilen

6.500 3.815

Maddi olmayan duran varlıklar 15.200 15.200İştirakler – maliyet bedeli ile gösterilen 560 560

Ertelenmiş vergi varlıkları 320 260Stoklar 15.800 10.500Ticari ve diğer alacaklar (c) 1.200 1.300Peşin ödemeler 500 450Nakit ve nakit benzerleri 1.298 6.858Toplam varlıklar 72.078 68.578

ÖZKAYNAKLAR VE BORÇLARİhraç edilen sermaye 22.500 22.500İşletmenin geri satın alınan kendi hisseleri (340) (340)Dağıtılmamış kârlar 10.360 9.520Diğer yedekler 4.250 4.250Kontrol gücü olmayan paylar 2.380 2.260Toplam özkaynak 39.150 38.190

Duran varlıklarFaiz yüklenen krediler ve borçlar 9.544 8.834Devlet teşvikleri 925 960Ertelenmiş gelir 65 56Diğer borçlar 2.130 1.980Uzun vadeli karşılıklar 1.780 1.560Toplam uzun vadeli borçlar 14.444 13.390

Page 38: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

32

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Kısa vadeli borçlarTicari ve diğer borçlar 9.630 8.292Faiz yüklenen krediler ve borçlar 5.000 5.260Devlet teşvikleri 1.260 978Ertelenmiş gelir 589 365Gelir vergisi borcu 225 215Kısa vadeli karşılıklar 1.235 1.398Ertelenmiş vergi borcu 545 490

Toplam kısa vadeli borçlar 18.484 16.998Toplam borçlar 32.928 30.388Toplam özkaynak ve borçlar 72.078 68.578

KOBİ B’nin 31 Aralık 20X8 tarihinde sona eren yıl için konsolide finansal durum tablosu IFRS for SMEs’in 4 üncü bölümüne uygun olarak hazırlanmış mıdır?

Page 39: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

33

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Vaka çalışması 2’nin cevabı

KOBİ B’nin konsolide finansal durum tablosu taslağında çeşitli hatalar bulunmaktadır.

Gerçeğe uygun değeri ile gösterilen yatırım amaçlı gayrimenkuller maddi duran varlık değildir. • Bölüm 16 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller uyarınca maddi duran varlıklardan ayrı olarak yatırım amaçlı gayrimenkul olarak sunulmaları gerekmektedir.

Gerçeğe uygun değeri ile gösterilen iştiraklerdeki yatırımlar maddi duran varlık değildir. Bölüm • 14 İştiraklerdeki Yatırımlar uyarınca iştiraklerdeki yatırım olarak sunulmaları gerekmektedir.

Paragraf 4.4 uyarınca KOBİ B’nin dönen ve duran varlıkları ayrı ayrı sunması gerekmektedir.•

Paragraf 4.2(o) uyarınca ertelenmiş vergi borcunun uzun vadeli bir borç olarak sınıflandırılması • gerekmektedir.

Finansal tablolarda kullanılan para biriminin açıklanması gerekmektedir.•

Finansal durum tablosu 31 Aralık 20X8’de sunulmaktadır (yani ‘sona eren yıl için’ değildir).•

Ana ortaklık sahiplerinin payına düşen özkaynakla ilgili kalemin açıklanması gerekir.•

Konsolide finansal durum tablosunun doğru sunumu aşağıdaki gibidir.

Page 40: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

34

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

KOBİ B Grubu – 31 Aralık 20X8 itibarıyla finansal durum tablosu(a)

(bin para birimi)

20X8 20X7VARLIKLARDuran varlıklar Maddi duran varlıklar 25.600 24.290 Boş arsa 3.200 3.200 Arsa ve binalar 9.600 9.850 Fabrika 4.500 4.720 Teçhizat 8.300 6.520

Yatırım amaçlı gayrimenkuller - gerçeğe uygun değer ile gösterilen

6.500 3.815

Maddi olmayan duran varlıklar 15.200 15.200İştiraklerdeki yatırımlar 5.660 5.905 Gerçeğe uygun değer üzerinden gösterilen 5.100 5.345 Maliyet bedeli ile gösterilen 560 560 Ertelenmiş vergi varlıkları 320 260Toplam duran varlıklar 53.280 49.470

Dönen varlıklar Stoklar 15.800 10.500 Ticari ve diğer alacaklar 1.200 1.300 Peşin ödemeler 500 450 Nakit ve nakit benzerleri 1.298 6.858Toplam dönen varlıklar 18.798 19.108Toplam varlıklar 72.078 68.578

ÖZKAYNAKLAR VE BORÇLAR Ana ortaklık sahiplerinin payına düşen özkaynak 36.770 35.930 İhraç edilen sermaye 22.500 22.500 İşletmenin geri satın alınan kendi hisseleri (340) (340) Dağıtılmamış kârlar 10.360 9.520 Diğer yedekler 4.250 4.250Kontrol gücü olmayan paylar 2.380 2.260Toplam özkaynak 39.150 38.190

Page 41: Modül 4 – Finansal Durum Tablosu - · PDF fileModül 4 – Finansal Durum Tablosu ... IFRS for SMEs’de Terimler Sözlüğü zorunlu ... geçmişte meydana gelen olaylar sonucunda

35

Modül 4 – Finansal Durum Tablosu

IASC Foundation: Training Material for the IFRS® for SMEs (version 2010-1)

Uzun vadeli borçlar Faiz yüklenen krediler ve borçlar 9.544 8.834 Devlet teşvikleri 925 960 Ertelenmiş gelir 65 56 Diğer borçlar 2.130 1.980 Ertelenmiş vergi borcu 545 490 Uzun vadeli karşılıklar 1.780 1.560Toplam uzun vadeli borçlar 14.989 13.880

Kısa vadeli borçlar Ticari ve diğer borçlar 9.630 8.292 Faiz yüklenen krediler ve borçlar 5.000 5.260 Devlet teşvikleri 1.260 978 Ertelenmiş gelir 589 365 Gelir vergisi borcu 225 215 Kısa vadeli karşılıklar 1.235 1.398Toplam kısa vadeli borçlar 17.939 16.508Toplam borçlar 32.928 30.388Toplam özkaynak ve borçlar 72.078 68.578

Aşağıdaki hesaplamalar ve açıklayıcı not bu örnek olayın cevabının bir parçası değildir.

(a) Bu finansal durum tablosu ‘bilanço’ olarak adlandırılabilir.