88
sakiTxebi saganSi-marketingis safuZvlebi 1 specialoba-ekonomika 2011-2012 sasw. wlis Semodgomis semestri 1. marketingis arsi da roli Tanamedrove biznesSi 2. marketinguli procesis modeli 3. marketingTan dakavSirebuli ZiriTadi cnebebis (saWiroeba, moTxovnileba, moTxovna, marketinguli SeTavazeba, faseuloba, kmayofileba, gacvla, garigeba, urTierTobebi, bazari) daxasiaTeba 4. myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna 5. urTierTobebis Camoyalibeba sawarmoSi da misi roli marketingSi 6. marketingis marTvis koncefciebi 7. uSualod marketingisa da gayidvaze orientirebuli (komerciuli Zalisxmevis intensifikaciis) koncefciebis SedarebiTi daxasiaTeba 8. marketingis gamoyenebis sferoebis gafarToeba da aratradiciuli marketingis Camoyalibeba 9. strategiuli dagegmvis arsi da procesi 10. kompaniis misiisa da miznebis Camoyalibeba 11. biznes-portfelis Sedgena (mimdinare biznes-portfelis analizi da zrdis/Semcirebis strategiis gansazRvra) 12. marketinguli kompleqsi 13. marketingis marTvis procesi 14. marketingis samsaxurebis organizacia sawarmoSi 15. marketinguli saqmianobis kontroli 16. marketingis gegma (ganyofilebebis Sinaarsis daxasiaTeba) 17. marketinguli garemos arsi da saxeebi 18. kompaniis mikrogaremo 19. marketinguli Suamavlebi 20. kompaniis makrogaremo 21. kompaniis demografiuli garemo 22. kompaniis ekonomikuri garemo 23. marketingis regulireba sazogadoebis mier (konsiumerizmi da invairomentalizmi) 24. marketingis gavlena calkeul momxmareblebsa da mTlianad sazogadoebaze da misi kritika sazogadoebis mier 25. marketinguli eTika 26. marketingis socialuri pasuxismgebloba 27. marketinguli informaciis arsi, saxeebi da saWiroebis Sefaseba 28. marketinguli informaciis sistema da misi elementebi 29. marketinguli kvlevis arsi, mizani da ZiriTadi obieqtebi 30. marketinguli kvlevis procesis etapebi 31. marketinguli kvlevis meTodebi 32. gamokiTxva-pirveladi informaciis Segrovebis meTodi

marketingis konspeqti.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

  • sakiTxebi saganSi-marketingis safuZvlebi 1

    specialoba-ekonomika

    2011-2012 sasw. wlis Semodgomis semestri

    1. marketingis arsi da roli Tanamedrove biznesSi 2. marketinguli procesis modeli 3. marketingTan dakavSirebuli ZiriTadi cnebebis (saWiroeba,

    moTxovnileba, moTxovna, marketinguli SeTavazeba, faseuloba,

    kmayofileba, gacvla, garigeba, urTierTobebi, bazari) daxasiaTeba

    4. myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna 5. urTierTobebis Camoyalibeba sawarmoSi da misi roli marketingSi 6. marketingis marTvis koncefciebi 7. uSualod marketingisa da gayidvaze orientirebuli (komerciuli

    Zalisxmevis intensifikaciis) koncefciebis SedarebiTi daxasiaTeba

    8. marketingis gamoyenebis sferoebis gafarToeba da aratradiciuli marketingis Camoyalibeba

    9. strategiuli dagegmvis arsi da procesi 10. kompaniis misiisa da miznebis Camoyalibeba 11. biznes-portfelis Sedgena (mimdinare biznes-portfelis analizi da

    zrdis/Semcirebis strategiis gansazRvra)

    12. marketinguli kompleqsi 13. marketingis marTvis procesi 14. marketingis samsaxurebis organizacia sawarmoSi 15. marketinguli saqmianobis kontroli 16. marketingis gegma (ganyofilebebis Sinaarsis daxasiaTeba) 17. marketinguli garemos arsi da saxeebi 18. kompaniis mikrogaremo 19. marketinguli Suamavlebi 20. kompaniis makrogaremo 21. kompaniis demografiuli garemo 22. kompaniis ekonomikuri garemo 23. marketingis regulireba sazogadoebis mier (konsiumerizmi da

    invairomentalizmi)

    24. marketingis gavlena calkeul momxmareblebsa da mTlianad sazogadoebaze da misi kritika sazogadoebis mier

    25. marketinguli eTika 26. marketingis socialuri pasuxismgebloba 27. marketinguli informaciis arsi, saxeebi da saWiroebis Sefaseba 28. marketinguli informaciis sistema da misi elementebi 29. marketinguli kvlevis arsi, mizani da ZiriTadi obieqtebi 30. marketinguli kvlevis procesis etapebi 31. marketinguli kvlevis meTodebi 32. gamokiTxva-pirveladi informaciis Segrovebis meTodi

  • 33. myidvelis qcevis modeli + 34. samomxmareblo produqtis myidvelis qcevaze moqmedi kulturuli

    da socialur-ekonomikuri faqtorebi +

    35. samomxmareblo produqtis myidvelis qcevaze moqmedi pirovnuli da fsiqologiuri faqtorebi +

    36. samomxmareblo produqtis yidvaze gadawyvetilebis miRebis procesis etapebis daxasiaTeba +

    37. samomxmareblo produqtze informaciis moZiebis ZiriTadi wyaroebi- 38. axali produqtis yidvaze gadawyvetilebis miRebis procesis

    daxasiaTeba +

    39. biznes bazris maxasiaTeblebi + 40. biznes produqtebis myidvelis qcevis modeli + 41. biznes Sesyidvebis ZiriTadi tipebi + 42. biznes produqtebis yidvis procesis etapebi + 43. biznes produqtebis myidvelis qcevaze moqmedi faqtorebi 44. bazris segmentaciis arsi da gamoyeneba marketingul strategiaSi + 45. samomxmareblo bazris segmentacia geografiuli da demografiuli

    principebis mixedviT +

    46. samomxmareblo bazris segmentacia fsiqografiuli da qceviTi principebis mixedviT +

    47. biznes produqtebis bazris segmentacia + 48. bazris miznobrivi segmenti da misi SerCeva 49. miznobrivi bazris momcvelobis strategiebis daxasiaTeba 50. produqtis pozicionireba da ZiriTadi midgomebi pozicionirebis

    procesSi

    51. produqtis pozicionirebis saerTo strategiis SerCeva 52. konkurentebis analizi 53. konkurenciis strategiebi 54. bazris lideris strategiebis daxasiaTeba 55. marketingis evolucia saerTaSoriso doneze da globaluri

    marketingis Camoyalibeba +

    56. globaluri marketingis garemo 57. globaluri politikur-samarTlebrivi garemo 58. sagareo bazarze gasvlis marketinguli strategiebi 59. standartuli da adaptirebuli marketinguli programebi 60. globaluri marketingis organizacia

  • 1.

    , . , , . : . .

    , , , . , , , , .

    , . - , , , , . , , , . , , , , .

    . , : , . , , . , , . , . : , , . , .

  • 2. marketinguli procesis modeli

    aq naCvenebia marketinguli procesi,romelic iwyeba momxmareblis

    moTxovnilebebis gagebiT da sruldeba maTTan momgebiani urTierTobis

    CamoyalibebiT. ganvixiloT TiToeuli etapi: 1) myidvelis moTxovnilebebSi garkveva. marketingi aris myidvelebTan

    momgebiani urTierTobis marTva.igi did dros uTmobs myidvelebTan

    urTierTobas da dafuZnebulia myidvelTa faseulobebze,maT

    dakmayofilebaze. marketingi ara marto produqciis reklamireba da misi

    gayidvaa, aramed aq mniSvnelovania momxmareblisTvis umaRlesi faseulobebis

    Seqmna.yoveli didi Tu patara kompania, romelsac warmatebis ambicia gaaCnia,

    kargad unda flobdes im xelovnebas, rasac momxmarebelTan warmatebuli

    urTierTobis damyareba ewodeba.

    adamianuri moTxovnileba (saWiroeba) adamianis instiqti,rac ubiZgebs mas raimes gasakeTeblad. moTxovnileba aris:fiziologiuri -

    sakvebi,Cacma,siTbo; soc.kavSirebis - siyvaruli, urTierToba. individualuri -

    miRweva, dafaseba, TviTgamoxatva. survili - adamianis saWiroebis forma,rac

    yalibdeba pirovnuli maxasiaTeblisa da kulturis gavleniT.igi

    akmayofilebs moTxovnilebas. mag: imis mixedviT, qarTvelia momxmarebeli Tu

    amerikeli, SeiZleba airCios gansxvavebuli sakvebi: xinkali an hamburgeri.

    moTxovna - fuliT uzrunvelyofili survili-gadaxdisunariani

    moTxovnileba.

    STabeWdilebis Seqmna Zalian mniSvnelovania.koka-kola gaxda gamagrilebel sasmelze bevrad meti, xolo naiki momxmareblisTvis

    fexsacmelze metia,igi ukve simbolodaa qceuli. Harley-Davidson erT-erTi pirvelia STabeWdilebebis Seqmnis mxriv. amiT igi sjobnis konkurentebs da

    izidavs momxmarebels.

    momxmarebeli produqtis arCevisas yuradRebas amaxvilebs im

    faseulobebsa da kmayofilebaze, rac gaaCnia am produqts.marketinguli

    SeTavazebebiT myidvels uyalibdeba faseuloba da Tu kmayofili

    aRmoCndeba,isev iyidis mas da sxvebsac gauziarebs Tavis azrs am produqtis

    Sesaxeb.

    2) myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna.marketinguli strategiis efeqtianobisTvis aucilebeli myidvelTa

    sworad SerCeva da Sesabamisi faseulobebis dadgena. rogor myidvels

    movemsaxuroT - amisTvis myidvelebs segmentebad yofen da arCeven iseTs,

    romelsac kargad da momgebianad moemsaxurebian. gadaWarbebuli moTxovnisas

    xdeba demarketingi,anu moTxovnis Semcireba marketinguli strategiis

    meSveobiT. rogor movemsaxuroT - unda SesTavazos faseulobebi,

    daakmayofilos moTxovnilebebi da hqondes upiratesobebi konkurentebTan

    SedarebiT.

    marketinguli strategiis Seqmna da ganxorcieleba xdeba 5 koncefciis

    meSveobiT:

    warmoebis koncefciis mixedviT momxmarebeli upiratesobas im produqts aniWebs,romelic misTvis fasiT xelmisawvdomia. am dros, menejmenti

  • warmoebis gaumjobesebazea koncentrirebuli. arsebobs ori situacia roca

    menejerma SeiZleba mimarTos aRniSnul koncefcias. pirvelia, roca

    produqtze moTxovna miwodebas aWarbebs, am dros unda moiZebnos warmoebis

    zrdis gzebi. meorea, roca produqtis Rirebuleba Zalian maRalia da mis

    Sesamcireblad saWiroa gaumjobesebuli warmadoba. warmoebis koncefciam

    SeiZleba marketingul sibecemde miiyvanos firma.

    produqtis srulyofis koncefcia gulisxmobs,rom momxmarebeli upiratesobas xarisxian, warmosaCen produqts aniWebs da rom kompaniam unda

    izrunos produqtis mudmiv srulyofaze. am koncefciamac SeiZleba

    migviyvanos marketingul sibecemde.

    gayidvis koncefciis Tanaxmad,momxmarebeli ar iyidis sakmarisi raodeobis produqts manam,sanam organizacia gayidvis xelSemwyob

    RonisZiebebs ar daiwyebs. mag: dazRveva an sisxlis donoroba. bevri kompania

    iyenebs am koncefcias, roca maT aqvT Warbi sawarmoo simZlavreebi, maTi

    mizania gayidon is, rasac amzadeben da ara is,rasac moiTxovs bazari, amitom

    marketingis aseTi strategia Zalze sariskoa. Tu kmayofili myidveli Tavis

    karg STabeWdilebas,saSualod 4-5 adamians gauziarebs, ukmayofilo myidveli

    informacias cudi STabeWdilebis Sesaxeb, saSualod, orjer met myidvels

    awvdis.

    marketinguli koncefcia - mTavaria myidvelze yuradRebis gamaxvileba da maTi saWiroeba-survilebis sworad gansazRvra,raTa konkurentebTan

    SedarebiT ufro efeqtianad daakmayofilon. mTavari ar aris zusti

    myidvelis povna sakuTari produqtisTvis,mTavaria zusti produqtis Seqmna

    myidvelisTvis.arsebobs momxmarebelze orientirebuli marketinguli koncefcia,roca kompaniebi myidvelebs ikvleven,raTa Seiswavlon maTi survilebi da SeTavazon produqtis gaumjobesebuli variantebi da

    momxmareblis maorientirebeli marketingi,roca kompaniebi cdiloben myidvelTa moTxovnilebebis maTze ukeT gagebasa da iseTi produqtisa Tu

    momsaxurebis Seqmnas,romelic maT arsebul moTxovnilebebs daakmayofilebs

    axlac da momavalSic.

    socioeTikuri marketinguli kocefcia gulisxmobs kompaniis marketinguli gadawyvetilebebis miRebas momxmareblis grZelvadiani

    interesebis gaTvaliswinebiT. aRniSnuli koncefciis mixedviT, myidvelebs

    faseuloba ise unda miawodo,rom momavalSic SeinarCuno sazogadoebis

    keTildReoba da keTilganwyoba.

    3. umaRlesi faseulobis momwodebeli marketinguli strategiebis Seqmna.

    am dros unda gansazRvron,romel myidvels moemsaxuron da rogor Seuqmnan

    faseuloba. faseulobis Seqmnisas iyeneben 4 p-s. (produqti, fasi, adgili da stimulireba).

    4. momgebiani urTierTobis Camoyalibeba momxmarebelTan.myidvelTan

    urTierTobis marTva - faseuloba-kmayofilebis miwodebiT momgebiani

    urTierTobis Camoyalibeba. es exeba myidvelTa SeZenas, SenarCunebas da maTi

    raodenobis zrdas. mniSvnelovania:

    myidvelis faseuloba - iyidi produqcias im kompaniisgan, romelic

    gTavazobs maRal myidvelis aRqmul faseulobas - sxvaoba miRebul

  • sargebelsa da gacemul Rirebulebas Soris, sxva SemoTavazebebTan

    SedarebiT. Tumca xSirad produqtis faseulobas sworad ver afaseben.

    myidvelis kmayofileba - molodinsa da aRqmas Soris Sesabamisoba. roca

    aRqmamolodinze, igi aRtacebulia. ise unda Seuqmna

    kmayofileba momxmarebels, rom izrdebodes Seni mogebac.

    -

    ,

    . , ,

    ,

    .( ), ,

    ( ).

    -

    ( )

    ,

    .

    -

    ,

    .

    .

    , .

    , ,

    ( ). ,

    . .

    -

    ,

    ,

    . -

    ,

    . ,

    ,

    . 5-10 ,

    .

    - .

    . :

  • . , -

    .

    5) myidvelisgan faseulobis miReba - rodesac momxmarebels faseulobebs

    sTavazob,isini rCebian kmayofilni da Sedegi aseTia: myidvelTa erTgulebis

    Camoyalibeba.erT-erTi supermarketebis qseli ambobs,rom myidvelis dakargva

    $ 50 000-is dakargvas niSnavs. wesi #1-myidveli mudam marTalia. wesi #2-Tu

    myidveli cdeba,gadaikiTxeT wesi #1. amaze zrunaven Lexus-is warmomadgenlebic.

    1. myidvelis danaxarjebis zrda-cdiloben,bevri daaxarjinon myidvelebs.

    ase iqceva amazon.com ,romelic Tavidan mxolod wignebs yidda internetiT, axla ki uamrav produqcias yidis.

    2. myidvelis kapitalis Seqmna-anu myidvelis mier sul SeZenili faseulobebis jami.Tumca es ar aris yvelaze kargi maCvenebeli,radgan

    SeiZleba axla bevri iyidos myidvelma,magram maTi asaki gaizardos da

    aRaraferi iyidos, amitom saWiroa momaval gayidvebzec izrunon, ase iqceva

    BMW-c. 3. swori urTierTobis Cemoyalibeba myidvelebTan-myidvelebi SegviZlia

    davyoT potenciuri momgebianobis da mosalodneli erTgulebis mixedviT.

    3. marketingTan dakavSirebuli ZiriTadi cnebebis daxasiaTeba

    marketingi - myidvelebTan momgebiani urTierTobis marTvaa. igi did dros

    uTmobs myidvelebTan urTierTobas da dafuZnebulia myidvelTa faseulobebze, maT

    dakmayofilebaze. SegviZlia vTqvaT,rom marketing ara marto produqciis

    reklamireba da misi gayidvaa,aramed aq mniSvnelovania momxmareblisTvis umaRlesi

    faseulobebis Seqmna. yiveli didi Tu patara kompania,romelsac warmatebis ambicia

    gaaCnia,kargad unda flobdes im xelovnebas,rasac momxmarebelTan warmatebuli

    urTierTobis damyareba ewodeba.

    modiT, mokled gavecnoT da davaxasiaToT is ZiriTadi cnebebi, rac

    marketingTan aris dakavSirebuli:

    adamianuri moTxovnileba (saWiroeba) adamianis instiqti,rac ubiZgebs mas ramis gasakeTeblad. aris moTxovnileba: fiziologiuri-sakvebi,Cacma,siTbo.

    socialuri kavSirebis-siyvaruli,urTierToba.individualuri- miRweva, dafaseba,

    TviTgamoxatva.

    survili- adamianis saWiroebis forma,rac yalibdeba pirovnuli maxasiaTeblisa

    da kulturis gavleniT. igi akmayofilebs moTxovnilebas. mag:imis

    mixedviT,qarTvelia momxmarebeli Tu amerikeli,SeiZleba airCios gansxvavebuli

    sakvebi: xinkali an hamburgeri.

    moTxovna-fuliT uzrunvelyofili survili,gadaxdisunariani moTxovnileba.

    marketologebi maT dasakmayofileblad atareben kvlevebsa da analizs.

    marketinguli SeTavazeba - momxmareblis saWiroeba da survilebis

    dasakmayofileblad SeTavazebuli produqti,momsaxureba,informacia da

  • STabeWdileba, aseve ideebi. momsaxureba- aramaterialuri qmedebaa, misi SeZenisas

    materialuri nivTi ar gvaqvs. mag: bankis momsaxureba.

    marketinguli sibece - rodesac yuradRebas amaxvileben ara myidvelis

    moTxovnilebebsa da STabeWdilebaze,aramed produqtis maxasiaTeblebze da

    aviwydebaT ZiriTadi ram: momxmarebels sWirdeba ara maincdamainc saTaguri (ris

    galamazebasac isini cdiloben,rom ufro advilad gaiyidos), aramed is,rac

    daexmareba maT Tagvebis moSorebaSi (Tundac raime qimiuri xsnari).

    STabeWdilebis Seqmna - es Zalian mniSvnelovania.koka-kola gaxda

    gamagrilebel sasmelze bevrad meti, xolo naiki momxmareblisTvis fexsacmelze

    metia,igi ukve simbolodaa qceuli. Harley-Davidson erT-erTi pirvelia STabeWdilebebis mxriv. amiT igi sjobnis konkurentebs da izidavs momxmarebels.

    momxmarebeli produqtis arCevisas yuradRebas amaxvilebs im faseulobebsa da

    kmayofilebaze, rac gaaCnia am produqts. marketinguli SeTavazebebiT myidvels

    uyalibdeba faseuloba da Tu kmayofili aRmoCndeba, isev iyidis mas da sxvebsac

    gauziarebs Tavis azrs am produqtis Sesaxeb. saWiroa,rom xalxs Seuqmnan iseTi

    molodini,rom bevrma iyidos maTi produqcia da molodinic gaumarTldeT. Tu

    nakleb molodins Seuqmni,SesaZloa yidva aRar moindomon,xolo Tu ded molodins

    Seuqmni da ver daukmayofileb,maSin isini aRar iyidian Sens produqcias da

    sxvebTanac isaubreben am yvelaferze.

    moTxovnilebebis dasakmayofileblad aris gacvla, anu iReb sasurvel nivTs da

    sTavazob misTvis sasurvels. misi sazomia - garigeba, anu faseulobaTa gacvla.

    saWiroa urTierTobebi, raTa SeinarCuno myidvelebi da moizido axlebi.

    bazari-produqt-momsaxurebis arsebul da potenciur myidvelTa erToblioba.

    marketings axorcielebs myidvelic, roca eZebs produqts misaReb fasSi.

    marketingul sistemaSi mniSvnelovania gareSe Zalebic, mag: ekonomikuri,

    politikuri, socialuri, kulturuli, teqnologiuri.

    4. myidvelze orientirebuli marketinguli strategiis Seqmna

    myidvelze orientirebuli momgebiani marketinguli strategiis

    SeqmnisaTvis TiToeulma kompaniam mTliani bazari segmentebad unda dayos,

    maTgan saukeTeso amoarCios da SerCeuli segmentis momgebiani

    momsaxurebisaTvis strategia SeimuSaos. es procesi sam safexurs moicavs:

    bazris segmentacia, miznobrivi bazris SerCeva da bazarze pozicionireba.

    bazris segmentacia. bazari Sedgeba bevri saxis myidvelis, produqtisa da

    saWiroebisagan. marketologma unda gadawyvitos, kompaniis miznebis

    misaRwevad yvelaze xelsayreli romeli segmentia. bazris segmentaciisas

    xdeba myidvelebis jgufebad dayofa sxvadasxva ganmasxvavebeli niSnis

    mixedviT. TiToeul segments SesaZloa dasWirdes gansxvavebuli

    marketinguli programa. TiToeuli bazris segmentis moTxovnilebebis

    dakmayofilebaze koncentrireba aris kompaniis yvelaze brZnuli

    gadawyvetileba.

  • miznobrivi bazris SerCeva. bazris segmentebis gansazRvris Semdeg

    kompanias SeuZlia erT an ramdenime segmentze Sesvla. miznobrivi bazris

    SerCeva gulisxmobs TiToeuli miznobrivi segmentis mimzidvelobis

    Sefasebasa da maTgan erTis an ramdenimes SerCevas. kompaniam is segmenti unda

    SearCios,sadac igi xelsayreli samomxmareblo faseulobis Camoyalibebas da

    droTa ganmavlobaSi mis SenarCunebas SeZlebs. SezRuduli resursebis mqone

    kompania mxolod erT an ramdenime gansakuTrebul segments, an `sabazro

    niSas~ unda moemsaxuros. aseT `niSebs~ msxvili konkurentebi an yuradRebas

    ar aqceven an raRac mizezebis gamo maTi interesis miRma rCebian. zogi

    kompania erTmaneTTan dakavSirebul ramdenime segments emsaxureba. amdros,

    SesaZlebelia kompania gadiodes sxvadasxva saxis, magram msgavsi survilebis

    mqone momxmarebelze. kompaniebis umetesoba axal bazarze erTi segmentis

    momsaxurebiT iwyebs da, warmatebis SemTxvevaSi, sxva segmentebzec gadadis.

    sabolood, didi kompaniebi bazris sruli dafarvisaken iltvian. maT surT,

    rom TavianTi industriis `General Motors-ebi iyvnen.GM-is TqmiT, isini `qmnian manqanebs yvela adamianis, safulisa Tu pirovnebisaTvis~. rogorc wesi, aseT wamyvan kompanias TiToeuli segmentisgansakuTrebuli saWiroebis Sesabamisi

    sxvadasxva produqti gaaCnia.

    bazarze pozicionireba. bazris segmentis SerCevis Semdeg kompaniam unda gadawyvitos, am segmentze ra pozicias daikavebs. bazarze pozicionireba gulisxmobs momxmareblis gonebaSi TiToeuli produqtisaTvis, konkurentul produqtebTan SedarebiT, gansazRvruli, gansxvavebuli da sasurveli

    adgilis miniWebas. Tu produqti bazarze arsebuli sxva produqtebisagan raime niSniT ar gamoirCeva, maSin myidvels misi SeZenis mizezi ar eqneba. bazarze pozicionireba moicavs qmedebebs, romlebic mimarTulia miznobriv momxmareblis gonebaSi produqtisaTvis, konkurentul produqtebTan SedarebiT, swori, gansxvavebuli da sasurveli poziciis Seqmnisaken.

    produqtis pozicionirebisaTvis kompania, pirvel rigSi, gansazRvravsSesaZlo

    konkurentul upiratesobebs, romelTa safuZvelze misi pozicia

    Camoyalibdeba. konkurentuli upiratesobis mopovebisaTvis kompaniam

    miznobriv momxmarebels meti faseuloba unda SesTavazos. arsebobs amis

    miRwevisori gza: pirveli, konkurentTan SedarebiT dabal fasSi momsaxureba,

    meore, maRali fasebi _ meti sargebeli. magram, Tu kompania myidvels met

    faseulobas hpirdeba, maSin man misi uzrunvelyofac unda SeZlos. ase rom,

    efeqturi pozicionireba kompaniis marketinguli SeTavazebis diferencirebiT

    iwyeba. sasurveli poziciis SerCevis Semdeg kompaniam swori nabijebi unda

    gadadgas am danapirebis SesrulebisaTvis.

  • 5. -

    , : .

    . , .

    :

    . , . , - , . ( )

    , . , , , - , - , . , ( , , ).

    ,

    . , , , .( ), , ( ).

    . . (, -). ,

  • . (, ), .

    (

    ) , .

    ,

    , . , . . , . , , ( ). , . .

    , , . - , . , , . 5-10 , .

    .

    . : . , - .

  • , .

    , ,

    , . , . . : , .

    ,

    . . (, ) ( )( , )

    6.

    : , , . . 2 , . 1. 2. . : , : .

    : , , , . . , , , . ,

  • , , , .

    : , , . ( , , ). . , , . , , . , , 4-5 , 2 .

    : , . , . , . , . , .

    7. :

    , . , . ( ) , , . , ( ) , .

    : ,

  • . , , , . ( ). : , .

    8.marketingis tradiciuli sferoebis gafarToeba

    dResdReisobiT xdeba uamravi cvlilebebi,aris teqnologiuri

    winsvla,globalizacia da amasTan erTad icvleba xalxi, vinc masSi

    monawileobs. aris 5 ZiriTadi cvlileba:axali cifruli epoqis dadgoma,

    globalizacia, soc.eTikuri pasuxismgeblobisken mowodeba, arakomerciuli

    marketingis zrda da marketinguli urTierTobis axali samyaro.

    1)axali cifruli epoqa: teqnologiebis ganviTarebam ganapiroba Sesabamisi

    produqtis Seqmnac. SesaZlebelia msoflios Semouaro ramdenime dReSi,

    swrafad daukavSirde sazRvargareT.interneti-erTmaneTTan akavSirebs

    akavSirebs sxvadasxva xalxs,bizness.

    2)globalizacia: man saSualeba misca kompaniebs,gaezardaT warmoeba.

    globaluri konkurenciaa, roca aSS-s meyvavile yvavils yidulobs meqsikeli

    mebaRisgan. globaluria Coca-Cola, Toyota, Siemens

    3)soc.eTikuri pasuxismgeblobisken mowodeba: gaZlierda garemos damcvelTa

    sazogadoeba. kompaniebic cdiloben, xalxis keTildReobaze izrunon.

    4)arakomerciuli marketingis zrda: mas mimarTaven kolejebi, saavadmyofoebi,

    eklesiebi. erTma eklesiam xalxs SesTavaza mravalferovani meniu-bavSvi,

    didi, ministri Tu mxatvari iyo misi mrevli. marketinguli gegma arsebobs

    axalwveulTa jarSi mosazidadac.

    5)marketinguli urTierTobebis axali samyaro: urTierTobebi Seicvala.

    Zvelad: surdaT gaeyidaT,grZelvadian urTierTobebze ar fiqrobdnen. axla

    ki aumjobeseben momxmareblebTan urTierTobas, daxvewilia teqnologiebi da

    iyeneben internets.

  • 9. ( 10-11-)

    . , . , , .

    -, . 10. kompaniis misiis gansazRvra TiToeul organizacias raRacis miRweva unda. Tavidan mas mkafio misia

    amoZravebs.magram droTa ganmavlobaSi organizaciis zrdam, produqtebis

    matebam,axal bazrebze gasvlam an axal garemo pirobebTan dapirispirebam

    SesaZloa misia CrdilSi moaqcios. rodesac xelmZRvaneloba amCnevs,rom organizacia TandaTan anelebs muSaobis temps, man unda ganaaxlos misiis

    Zieba.

    bevri organizacia adgens formalur misias misiis ganacxads. misiis ganacxadi aris organizaciis arsis ganacxadi _ anu risi ganxorcieleba

    surs mas globalur garemoSi. naTlad gamokveTili misia `uxilavi xelis~ rols asrulebs, romlis saSualebiT mimarTuleba eZleva organizaciis

    TanamSromelTa saqmianobas.

    misia bazarze orientirebuli da myidvelTa moTxovnilebis Sesabamisi

    unda iyos. SeiZleba produqti an teqnologia sabolood moZveldes, magram ZiriTadi sabazro moTxovnilebebi ucvleli rCeba. bazarze orientirebuli misiis ganacxadi gansazRvravs bizness imis mixedviT, Tu romel myidvelTa ZiriTad moTxovnilebebs akmayofilebs igi.

    magaliTad, Charles Schwab mxolod brokeruli firma ki ara, `momxmareblis finansuri fantaziebis damcvelic~ aris. At Hills Pet Nutrition _ `Cveni misiaa, xalxisa da maTi Sinauri cxovelebis gansakuTrebuli urTierTobis

    gamdidreba da gaRrmaveba~. aseve, eBay-s misia ubralod onlain auqcionebis warmoeba rodia. piriqiT, igi `msoflios onlain bazarze~ individualur myidvelsa da gamyidvels akavSirebs. misi misiis ganacxadSi weria, rom eBay qmnis unikalur vebsazogadoebas,sadac xalxs Sesyidvis, garTobisa da

    erTmaneTis gacnobis saSualeba eZlevaT.

    kompaniis menejmentma Tavi unda aaridos rogorc Zalian vrceli, aseve

    Zalian mokle misiis Sedgenas. misia unda iyos : realuri, konkretuli,

  • garemos Sesabamisi, kompetenturi da motivaciis Semqmneli.kompaniis misia vaWrobisa da mogebis gazrdas ar unda efuZnebodes,mogeba _ es aris jildo

    sasargeblo saqmianobisTvis. kompaniis TanamSromeli unda grZnobdes,rom misi saqme mniSvnelovania da is xalxis keTildReobas emsaxureba.

    kompaniis misiidan gamomdinare, detaluri miznebis dasaxva unda moxdes menejmentis TiToeuli rgolisaTvis. menejers unda hqondes mizani, romlis ganxorcielebisTvis unda iRwvodes. magaliTad, kompania Monsanto mraval biznesSia CarTuli, maT Soris soflis meurneobis,farmaciisa da sakvebi

    produqtebis. kompaniis misiaa `uxvi mosavalisa da jansaRi garemos Seqmna~. 11. - biznes-portfelSi igulisxmeba sawarmos profilis ganmsazRvreli

    saqmianobisa da produqtis saxeebi.

    kargia iseTi biznes-portfeli, romelic sawarmos Zlieri da susti

    mxareebi SesabamisobaSi moyavs bazris SesaZleblobebTan. gegmiuri biznes-

    portfelis SesaZenad aucilebelia mimdinare biznes-portfelis analizi

    romlis drosac sawarmos xelmZRvaneloba saqmianobis arsebul saxeebsa da

    produqtebs afasebs da miRebuli Sedegebis mixedviT ganaTavsebs Tavis

    resursebs.

    saqmianobis arsebuli saxeebisa da da produqtebis Sefaseba xorcieldeba

    biznes-erTeulebis mixedviT, Sedegad SeirCeva strategiuli biznes-erTeuli.

    strategiuli biznes-erTeuli (sbe) aris kompaniis danayofi, romelsac aqvs

    sakuTari misia da miznebi, romlis saqmianobac SeiZleba daigegmos

    saqmianobis sxva saxeebisgan damoukideblad. sbe SeiZleba iyos calke

    sawarmo, an kidev calke produqti.

    biznes-portfelis analizisa da dagegmvis procesSi iyeneben bostonis

    sakonsultacio jgufis mier SemuSavebul meTods, romlis mixedviTac

    sawarmoebi TavianT sbe-s yofen bazris zrdisa da wilis mixedviT.

    bazris zrdis koeficienti asaxavs bazris mimzidvelobas, xolo

    fardobiTi sabazro wili miuTiTebs sawarmos siZlieres mocemul bazarze.

    bazris zrdisa da wilis matrica gansazRvravs oTxi tipis sbe-s esenia:

    varskvlavebi, mewveli Zroxebi, kiTxvis niSnebi da ZaRlebi.

    varskvlavebi xasiaTdeba maRali zrdis tempebiTa da maRali sabazro

    wiliT. swrafi zrda, xSirad, saWiroebs did investicias. sabolood, zrda

    Cerdeba da varskvlavebi mewvel Zroxebad gadaiqceva.

    mewveli Zroxebi dabali zrdis tempisa da maRali sabazro wilis mqone

    biznes-erTeulebia. maTi bazris wilis SenarCuneba nakleb investicias

    saWiroebs. maT maRali Semosavlebi aqvT.

    kiTxvis niSnebi dabali sabazro wilis biznes-erTeulebia swrafad mzard

    bazarze. maTi bazris wilis SenarCuneba did saxsrebs moiTxovs. amitom

    saWiroa swori gadawyvetilebis miReba imis Sesaxeb, Tu romeli kiTxvis

    niSani daixuros da romeli gadaiqces varskvlavebad.

    ZaRlebi bazris dabali zrdis tempisa da dabali sabazro wilis mqone

    biznes-erTeulebia. SesaZlebelia am biznes-erTeulebidan Semovides sakmarisi

    Semosavali, romliTac daifareba xarjebi.

  • yovel biznes-erTeuls aqvs sasicocxlo cikli da droTa ganmavlobaSi

    isini bazarze pozicias icvlian. zogi sawarmo kiTxvis niSniT iwyebs da

    warmatebis SemTxvevaSi, varskvlavad gadaiqceva, xolo mogvianebiT, bazris

    zrdis tempis Semcirebis gamo, mewveli Zroxebis kategoriaSi gadadis. bolos

    saerTod wyveten arsebobas bazarze an ZaRlis kategoriaSi gadadian.

    analizis Sedegebi gamoiyeneba, rogorc ukve aRiniSna, strategiuli biznes-

    erTeulis gansazRvris dros. amasTan, gegmiuri biznes-portfelis Sesadgenad

    saWiroa zrdis SesaZleblobis gansazRvra. zrdis SesaZleblobebis dadgenis

    erT-erTi saSualebaa bazris eqspansiis matrica.

    bazris eqapansiis matrica oTxi tipis strategiis gamoyenebas emyareba. es

    strategiebia:

    _ bazarze SeRwevis strategia;

    _ bazris ganviTarebis strategia;

    _ produqtis ganviTarebis strategia;

    _ diversifikaciis strategia.

    bazarze SeRwevis strategia iTvaliswinebs arsebul myidvelze meti

    produqtis gayidvas sareklamo kampaniis gaumjobesebiT, fasebis politikiT

    da sxva marketinguli RonisZiebebiT.

    bazris ganviTarebis strategia iTvaliswinebs arsebuli produqtebiT

    axal bazarze gasvlas.

    produqtis ganviTarebis strategiis mizania arsebuli bazrisTvis

    modificirebuli an axali produqtebis miwodebas.

    diversifikaciis strategia iTvaliswinebs axali produqtebis axali

    bazrebisTvis SeTavazebas. axali produqti kompaniis arsebul bazarze

    gatanili produqtisagan mkveTrad gansxvavdeba.

  • 12. marketinguli kompleqsis daxasiaTeba

    marketinguli kompleqsi aris kontrolirebadi, taqtikuri marketinguli

    saSualebebis erToblioba, romelsac kompania miznobriv bazarze sasurveli

    reagirebis gamomuSavebisaTvis iyenebs.

    es saSualebebi erTiandeba oTx jgufad,e.w. `oTxi P~-Si: produqti, fasi, adgili da stimulireba.

    produqtis qveS igulisxmeba miznobrivi bazrisTvis kompaniis mier

    SeTavazebuli saqonlisa da momsaxurebis kombinacia.

    fasi warmoadgens fulis im raodenobas, romelsac myidveli produqtis

    mopovebisaTvis ixdis. saqonelze dawesebuli fasi aucileblad unda

    Seesabamebodes momxmareblis mier saqonlis faseulobis aRqmas. amis gareSe

    momxmarebeli konkurentis saqonelze gadainacvlebs.

    adgili moicavs kompaniis saqmianobas, romlis saSualebiT produqti

    miznobrivi momxmareblisaTvis xelmisawvdomi xdeba. Ees punqti moicavs

    ganawilebis arxebs, sawyobebs, transportirebis saSualebebs.

    stimulireba aris moqmedeba, romlis saSualebiT sazogadoebisaTvis

    produqtis xarisxis gacnoba da misi SeZenaSi miznobrivi myidvelis

    darwmuneba xdeba. bazarze saqonlis win wawevisTvis gamoiyeneba reklama,

    gasaRebis stimulireba, sazogadoebasTan urTierToba da personaluri

    gayidva.

    efeqturi marketinguli programa Seajerebs marketinguli kompleqsis yvela

    elements koordinirebul programaSi, romlis mizania,

    myidvelisaTvisfaseulobaTa miwodebis gziT, kompaniis marketinguli

    miznebis miRweva.

  • : kompania Fford-ma avtomanqanis model Taurus-ze

    marketingis kompleqsis elementebi ase aamoqmeda: momxmarebels SesTavaza

    aRniSnuli modelis ramdenime varianti da sxvadas-xva saxis damatebiTi

    mowyobiloba, romelsac SekveTiT ayenebs maT manqanaSi; avtomanqana iyideba

    gamosayeneblad mzadyofnaSi; momxmarebels xarisxiani saqonlis SeZenis

    sruli garantia aqvs. kompania dilerebs didi gulmodginebiT arCevs da

    exmareba, aZlevs maT, sacalo fasis dadagenis uflebas.. saqonelze

    informaciis gasavrceleblad is reklamaze xarjavs milion dolarze mets

    weliwadSi. savaWro agentebi aqtiurad muSaoben myidvelebTan, arwmuneben maT

    miwodebuli saqonlis xarisxSi. Dda a.S.

    zogierTi kritikosi Tvlis, rom garkveuli mniSvnelovani qmedebebi araris

    gaTvaliswinebuli `oTx P~-Si. magaliTad: `sad aris momsaxureba?~ _ kiTxuloben isini. igi P asoze ar iwyeba, magram es sulac ar aris misi ugulvebelyofis mizezi. pasuxi ki Semdegia: momsaxureba, rogoric aris

    sabanko, saaviacio da sacalo vaWroba, TviTon produqtis nawilia. SegviZlia

    amas momsaxurebis produqti vuwodoT. `sad aris SefuTva?~ SesaZloa esec

    ikiTxon kritikosebma. marketologebi ki upasuxeben, rom SefuTva produqtis

    ganuyofeli nawilia. arsebobs kidev erTi mniSvnelovani sakiTxic.

    aRmoCnda,rom `oTxi P~-s koncefcia aris gamyidvelis da ara myidvelis TvaliT danaxuli bazari. myidvelis mier danaxuli bazris ukeT

    Camoyalibeba SesaZlebelia `oTxi C- s s:

    1.myidvelis (sakiTxis) gadaWra - Customer solution

    2.myidvelis danaxarji - Customer cost

    3.xelsayreloba Convenience

    4.komunikacia Communication.

    marketologebma, pirvel rigSi, kargad unda ganixilon `oTxi C, raTa Semdeg mis fonze Camoayalibon `oTxi P .

  • 12. partnioruli urTierTobebis formireba kompaniaSi

    marketinguli saqmianobis efeqtianobis uzrunvelyofaSi didi mniSvneloba

    aqvs partnioruli urTierTobis Camoyalibebasa da marTvas kompaniaSi.

    mxolod marketingis qvedanayofs ar SeuZlia myidvelis uzrunvelyofa

    faseulebiT da misi kmayofilebis miRweva. amisaTvis aucilebelia

    marketinguli qvedanayofis kavSiri kompaniis danarCen qvedanayofebTan,

    amasTan partnioruli urTierTobebis Camoyalibeba da marTva.

    nebismieri kompaniis warmateba damokidebulia ara mxolod imaze, Tu

    ramdenad kargad muSaobs TiToeuli qvedanayofi, aramed imazec, Tu ramdenad

    SeTanxmebulad muSaobs sxvadasxva qvedanayofi (departamenti). mxolod

    marketingis qvedanayofis muSaobiT SeuZlebelia myidvelebisaTvis saukeTeso

    faseulobis miwodeba. kompaniis warmateba damokidebulia imaze, Tu ramdenad

    kargad axerxebs TiToeuli departamenti myidvelisTvis faseulobebis

    Sematebas da ramdenad koordinirebulia sxvadasxva departamentis saqmianoba.

    Tu Sesyidvis departamenti ver SeZlebs maqs. dabal fasSi resursis SeZenas,

    dabali fasebis uzrunvelyofa SeuZlebeli iqneba. myidvelis uzrunvelyofa

    saukeTeso faseulobiT SesaZlebelia sxvadasxva qvedanayofis funqciebis

    harmoniuli Serwymis gziT. Tumca praqtika uCvenebs, rom qvedanayofebs Soris

    urTierToba savsea konfliqtebiTa da dapirispirebebiT, romelTa Tavidan

    acileba SesaZlebelia mxolod sworad ganxorcielebuli marTviT.

    marketingis qvedanayofis valia danarCeni qvedanayofebis saqmianobis

    ,,myidvelis moTxovnilebebis dakmayofilebisaken warmarTva. Tu marketingis

    menejmenti saTanadod gaiTavisebs danarCen qvedanayofebTan STanxmebuli

    muSaobis aucileblobas da realurad SeZlebs amis miRwevas, Seiqmneba

    momxmareblis moTxovnis Sesabamisi faseuloba da myidvelic kmayofili

    darCeba.

    myidvelisaTvis faseulobis Seqmnis garda mniSvnelovania, agreTve, misi

    momxmareblisaTvis miwodebis qselis Seqmna. faseulobaTa miwodebis qselis

    Camoyalibeba iTvaliswinebs partnioruli urTierTobebis damyarebas

    sawarmos, distributorebsa da momxmareblebs Soris. rogori saukeTeso

    faseulobac ar unda Seiqmnas sawarmoSi, Tu ar moxerxda misi droulad da

    xarisxis SenarCunebiT miwodeba momxmareblisaTvis, myidveli ver

    dakmayofildeba da sawarmos saqmianobac ar iqneba efeqtiani. (hondas

    magaliTi)

  • 13. marketingis marTvis procesi

    marketingis marTvas ganixilaven rogorc oTxi etapisgan

    Semdgar process (ix. nax. 2.1.).

    marketingis marTvis procesis etapebia:

    1) sabazro SesaZleblobebis analizi;

    2) miznobrivi bazrebis SerCeva;

    3) marketingis kompleqsis damuSaveba;

    4) marketinguli RonisZiebebis ganxorcieleba.

    nebismierma sawarmom sistematurad unda srulyos Tavisi

    saqmianoba, rac SesaZlebelia bazris yovelmxrivi Ses-wavlisa da

    sabazro SesaZleblobebis gamovlenis gziT.

    nax. 2.1. marketingis marTvis procesis etapebi

    bazris Seswavla da momavali ganviTarebis SesaZleblobebis

    gamovlena, Tavis mxriv, moiTxovs marketinguli kvlevis da

    marketingis sainformacio sistemebis Seqmnas, marketingis

    garemos, individualuri momxmareblebis da sawarmoTa bazrebis

    gamokvlevas. gamovlenili SesaZleblobebidan unda airCes is,

    romelic mocemul momentSi yvelaze metad Seesabameba sawarmos

    miznebsa da resursebs.

    sawarmos marketingul SesaZleblobad iTvleba

    marketinguli Zalisxmevis is mimarTuleba, romelic mas

    upiratesobas moutans konkurenciul brZolaSi.

    marketingis marTvis procesis etapebi

    sabazro SesaZleblobebis analizi

    marketinguli kvlevis da marketingis sainformacio sistemebis

    Seqmna

  • marketinguli garemo

    individualuri momxmareblebis bazrebi

    sawarmoTa bazrebi

    miznobrivi bazris SerCeva

    bazris segmentacia

    bazris miznobrivi segmentis SerCeva

    saqonlis pozicionireba bazarze

    marketingis kompleqsis damuSaveba

    saqonlis Seqmna

    fasis daweseba

    saqonlis gavrcelebis meTodebi

    saqonlis bazarze winwawevis meTodebi

    marketinguli RonisZiebebis ganxorcieleba

    informaciuli sistemis Seqmna

    dagegmvis sistema

    kontrolis sistema

    marketingis samsaxuris organizacia

    Semdeg etapze xorcieldeba moTxovnis mimdinare sididis

    gansazRvra da prognozireba, bazris segmentacia, bazris

    miznobrivi segmentis SerCeva da saqonlis pozicionireba

    bazarze.

    ama Tu im sawarmos saqonelze moTxovnis mimdinare sididis

    gansazRvris dros mxedvelobaSi miiReba sawarmos mier bazarze

  • gamotanili yvela saxis saqonlis realizaciis faqtobrivi

    maCveneblebi. maTze dayrdnobiT da bazris ganviTarebaze moqmedi

    faqtorebis, agreTve, misi ganviTarebis tendenciebis

    gaTvaliswinebiT xdeba moTxovnis prognozireba.

    Semdeg xorcieldeba bazris segmentacia. segmentaciis

    aucileblobas ganapirobebs momxmareblebis, produqciis da

    momxmarebelTa saWiroebebisa da moTxovnilebebis

    mravalferovneba.

    segmentaciaSi igulisxmeba momxmarebelTa jgufebad dayofa

    erTgvarovani niSnebis mixedviT.

    segmentacia SeiZleba ganxorcieldes geografiuli,

    demografiuli, sociologiuri da qceviTi niSnebis mixedviT.

    cxadia, sxvadasxva saxis saqonelze segmentacia sxvadasxva

    niSanis mixedviT erTnair Sedegs ar iZleva. segmentaciis

    safuZvelze gamoyofil momxmarebelTa jgufebs segmentebs

    uwodeben.

    bazris segmentSi igulisxmeba momxmarebelTa jgufi,

    romlis wevrebic erTnairad reagireben marketinguli

    stimulebis erTi da igive nakrebze.

    gamoyofili segmentebis Sefasebis Semdeg samoqmedod airCeva

    erTi an ramdenime segmenti. SerCeul segments miznobrivs

    uwodeben. miznobrivi segmenti mocemul periodSi yvelaze metad

    Seesabameba sawarmos miznebsa da resursebs. Tu miznobrivi

    segmenti sawarmos gaumarTlebs, mas SeuZlia TandaTanobiT

    SeaRwios danarCen segmentebzec. ase daipyres iaponurma firmebma

    avtomobilebis, sayofacxovrebo eleqtronikis, saaTebis da sxva

    saqonlis msoflio bazrebis mniSvnelovani nawili.

    marketingis marTvis am etapze xorcieldeba saqonlis

    pozicionireba bazarze.

    saqonlis pozicionirebaSi igulisxmeba sxvebisgan mkveTrad

    gansxvavebuli saqonlisTvis bazarze da miznobrivi

    momxmareblis cnobierebaSi sasurveli adgilis dakaveba.

    saqonlis pozicionirebisTvis sawarmoebi arCeven iseT

    lozungebs, romlebic xazs usvamen mis upiratesobas konkurent

    saqonelTan SedarebiT. ase, magaliTad, kompania FFordma Tavisi

  • avtomobilebis pozicionireba ganaxorciela lozungiT

    saukeTeso xarisxi. Mazdam lozungiT gzebiT ga-taceba, Mercedes-ma ki lozungiT msoflioSi yvela avtomobilisTvis

    saWiroa teqnologiuri upiratesoba. aseTi macdunebeli da

    Tanac ubralo lozungebi bazarze saqonlis win wawevis

    SesaZleblobas mkveTrad afarToebs.

    saqonlis pozicionirebas bazarze, rogorc wesi, win unda

    uswrebdes saqonlis konkurentuli upiratesobebis gamovlena,

    radgan swored maT safuZvelze xdeba SemdgomSi bazarze

    momxmareblis informireba.

    12 sakiTxi. amis Semdeg sawarmoSi muSavdeba marketingis

    kompleqsi, romelic Tanamedrove marketingis erT-erT ZiriTadi

    cnebaa.

    marketingis kompleqsi marketingis im instrumentebis

    nakrebia, romelic gamoiyeneba sawarmos mier miznobriv bazarze

    zemoqmedebis mosaxdenad da sasurveli reaqciis misaRebad.

    marketingis kompleqsSi Sedis yvelaferi, rac SeiZleba

    moimoqmedos sawarmom Tavis saqonelze moTxovnis formirebisa

    da Semdgomi gafarToebaganmtkicebisTvis.

    marketingis kompleqsSi Semavali mravalricxovani

    saSualebebi SeiZleba gavaerTianoT oTx jgufSi, romelTac oTx

    P-s uwodeben. marketingis kompleqsis elementebia:

    1) saqoneli (product);

    2) fasi (price);

    3) gavrcelebis meTodebi (place);

    4) bazarze saqonlis win wawevis meTodebi (promotion).

    saqoneli aris sawarmos mier miznobrivi bazrisTvis

    SeTavazebuli sakuTriv saqonelis da misi Tanmxlebi

    momsaxurebis nakrebi. saqoneli, rogorc marketingis kompleqsis

    elementi, garantias iZleva, rom misi maxasiaTebelebi

    daakmayofileben momxmarebelTa moTxovnilebebs. am SemTxvevaSi

    mxedvelobaSia asortimenti, xarisxi, gaformeba, SefuTva, savaWro

    marka, damatebiTi momsaxureba, garantia.

  • fasi is Tanxaa, romelic unda gadaixadon momxmareblebma

    saqonlis sanacvlod.

    saqonelze dawesebuli fasi aucileblad unda

    Seesabamebodes momxmareblis mier saqonlis faseulobis aRqmas.

    amis gareSe momxmarebeli konkurentis saqonelze gadainacvlebs.

    saqonlis gavrcelebis meTodebSi igulisxmeba is SesaZlo

    qmedebebi, romlebic uzrunvelyofen saqonlis mitanas

    momxmareblisTvis xelmisawvdom adgilze.

    am mizniT gamoiyeneba ganawilebis arxebi, sawyobebi,

    transportirebis saSualebebi.

    bazarze saqonlis win wawevis meTodebis mizania infor-

    maciis gavrceleba saqonlis Rirsebebze, agreTve, mom-xmareblis

    darwmuneba iyidos mocemuli sawarmos saqoneli.

    bazarze saqonlis win wawevisTvis gamoiyeneba reklama,

    gasaRebis stimulireba, sazogadoebasTan urTierToba da

    personaluri gayidva.

    kompania borjomis marketingis kompleqss aqvs Semdegi saxe:

    am kompaniam hidrokarbonatuli natriumiani samkurnalo sufris

    wyali borjomis xeobidan saqonlad aqcia plastmasis da minis

    sxvadasxva zomis boTlebSi Camosxmis, gazis da-matebis da

    saTanado saxuravis dafarebis gziT. ganisazRvra Senaxvis

    gansxvavebuli vadebi boTlis masalisgan damokidebulebiT.

    samarko saxelwodebad SerCeul iqna borjomi. kompania

    sarealizaciod iyenebs sabiTumo da sacalo fasebs. sacalo fasi

    sakmaod maRalia, magram aRniSnuli mineraluri wylis

    samkurnalo Tvisebebis gamo konkurentunarianoba bazarze

    uzrunvelyofilia. borjomi iyideba rogorc biTumad, ise

    sacalod. kompania Tvalyurs adevnebs mis marags sacalo qselSi

    momxmareblis momaragebaSi wyvetilobis Tavidan asacileblad.

    bazarze saqonlis win wawevis mizniT boTlebze ganTavsebul

    etiketze mocemulia misi Semadgenloba, daavadebebis

    CamonaTvali, romelTa samkurnalodac gamoiyene-ba is, Camosxmis

    TariRi da Senaxvis vada. dadebiTi sazogadoebrivi azris

    Sesaqmnelad specialuri RonisZiebebi tardeba.

  • kompania Ford-ma avtomanqanis model Taurus-ze marktingis

    kompleqsis elementebi ase aamoqmeda: momxmarebels SesTavaza

    aRniSnuli modelis ramdenime varianti da sxvadasxva saxis

    damatebiTi mowyobiloba, romelsac SekveTiT ayenebs maT

    manqanaSi; avtomanqana iyideba gamosayeneblad mzadyofnaSi;

    momxmarebels xarisxiani saqonlis SeZenis sruli garantia aqvs.

    kompania Tavis dilerebs sacalo fasis dadagenis uflebas

    aZlevs. dilerebi iSviaTad sTxoven kompanias preiskurantSi

    fasis srulad Cvenebas. amis nacvlad isini fasze myidvelebTan

    msjeloben, aZleven myidvelebs daTmobebs, sTavazoben Semxvedr

    vaWrobas, saqonels yidian kredi-tiT. kompania dilerebs didi

    gulmodginebiT arCevs da exmareba maT. saqonelze informaciis

    gasavrceleblad Ford reklamaze xarjavs milion dolarze mets

    weliwadSi. savaWro agentebi aqtiurad muSaoben myidvelebTan,

    arwmuneben maT miwodebuli saqonlis xarisxSi.

    marketingis kompleqsis bolo etapze marketingul

    RonisZiebebs atareben praqtikaSi, risTvisac saWiroa

    informaciuli, dagegmvis, kontrolis sistemebis arseboba da

    marketingis samasaxurebis organizacia.

    dagegmvis sistema moicavs rogorc strategiul, ise

    taqtikur dagegmvas. strategiuli dagegmvis mizania ganviTarebis

    swori mimarTulebis gamoZebna da Zlieri sawarmos Seqmna.

    stratgiuli dagegmvis maCveneblebis dakonkreteba xdeba

    taqtikur gegmebSi. gansaxorcielebeli konktretuli qmedebebi

    swored taqtikur gegmebSi fiqsirdeba.

    marketinguli saqmianoba sawarmoebSi uSualod marketingis

    samsaxuris mier xorcieldeba. marketingis samsaxure-bis

    struqtura damokidebulia sawarmos sididesa da mis fi-nansur

    SesaZleblobaze.

    marketinguli RonisZiebebis praqtikaSi gatarebis procesis

    efeqtianobisTvis aucilebelia kontrolis sistemis saTanadod

    organizacia.

  • 14. marketingis samsaxurebis organizacia sawarmoebSi

    marketinguli strategiebisa da gegmebis gansaxorcieleblad kompaniam

    marketinguli organizacia unda Seqmnas. patara kompaniebSi yovelive amas kvlevebs, gayidvas, reklamirebas, myidvelis momsaxurebasa da sxva

    marketingul RonisZiebebs erTi adamiani ganagebs. kompaniis zrdasTan erTad

    marketingis departamentic izrdeba. did kompaniebSi is bevr specialists

    iTvlis.

    marketinguli departamentis Camoyalibebis ramdenime gza arsebobs.

    marketingis departamentis yvelaze miRebuli formaa funqciebis mixedviT

    organizeba. aseT struqturaSi sxvadasxva marketingul saqmianobas

    xelmzRvanelobs funqciuri specialisti gayidvis, reklamis, marketinguli kvlevis, myidvelTa momsaxurebis Tu axali produqtis ganviTarebis menejeri.

    geografiuli organizebas yvelaze xSirad saerTaSoriso bazarze

    moaspareze kompaniebi iyeneben. kompania marketologebs qveynebis regionebisa

    Tu ubnebis mixedviT yofs.

    produqtis da brendis mravali saxeobis mflobeli kompania xSirad

    marketingis departamentis produqtis marTvis mixedviT organizebas irCevs.

    am struqturis mixedviT produqtis menejeri pasuxismgebelia Tavis

    produqtze. mas evaleba am produqtisaTvis strategiisa da marketinguli

    programis Seqmna da ganxorcieleba. (qemeis magaliTi)

    bazris an momxmareblis marTvis mixedviT marketingis departamentis

    organizeba saukeTesoa kompaniebisTvis romlebic yidian erTi saxis

    produqcias sxvadasxva tipis bazarsa da myidvelze, romelTac gansxvavebuli

    saWiroebebi da survilebi gaaCniaT. am sistemis mTavari upiratesobaa is, rom

    kompania organizebulia konkretuli myidvelTa segmentebis saWiroebebis

    garSemo.

    didi kompaniebi romlebic sxvadasxva saxis produqts awarmoeben da

    sxvadasxva geografiul da samomxmareblo bazrebs moicaven, ZiriTadad

    iyeneben marketingis departamentis funqciur, geografiul, produqtis

    marTvisa da bazris marTvis organizebis kombinacias. esaa garanti, rom

    TiToeuli funqcia produqti da bazari sakmaris yuradRebas miiRebs, magram

    amis Sedegad SesaZloa gaizardos maRali anazRaurebis menejerTa Sre, xolo

    organizaciis moqniloba Semcirdes. bolo wlebSi kompaniebis umravlesoba

    brendis menejmentis nacvlad yuradRebas amaxvilebs myidvelebTan

    urTierTobis marTvaze anu nelnela myidvelis kapitalis marTvaze gadadian.

    bevri kompania ki marketingul operaciebs mniSvnelovani myidvelis garSemo

    axorcielebs.

  • 15. marketinguli saqmianobis kontroli

    marketinguli gegmis ganxorcielebisas bevri moulodneloba xdeba,

    marketingis departamentma praqtikaSi marketinguli

    saqmianobis kontroli danergos.

    marketinguli saqmianobis kontroli aris marketinguli strategiebisa da

    gegmebis SesrulebiT miRebuli Sedegebis gazomvis, Sefasebisa

    makoreqtirebeli nabijebis gadadgmis procesi. marketinguli saqmianobis

    kontroli oTx safexurs moicavs: pirvelad, xdeba miznebis Camoyalibeba.

    amis Semdeg, sabazro sivrceSi Sesrulebuli samuSaos gazomva da Sefaseba

    xdeba, xdeba dagegmili da realurad miRebuli maCveneblebis Sedareba.

    dabolos, menejmenti makoreqtirebel nabijebs dgams, raTa miznebsa da

    miRebul maCveneblebs Soris arsebuli garRveva gamoasworos. aman SesaZloa

    samoqmedo programis cvlilebebic gamoiwvios.

    saeqspluatacio kontroli (operatiuli) gulisxmobs mimdinare

    maCveneblebis Sedarebas wliur gegmasTan da, saWiroebis SemTxvevaSi,

    koreqtuli nabijebis gadadgmas.am kontrolis mizania, rom uzrunvelyos

    gayidvebis, mogebisa da sxva maCveneblebis Sesabamoba wliuri gegmis

    maCveneblebTan. agreTve, gamoiyeneba sxvadasxva produqtis, teritoriis,

    bazrisa da ganawilebis arxis momgebianobis gansazRvrisTvis. am dros

    ikvleven saqonlis realizaciis SesaZleblobebs, bazris wils, marketingze

    danaxarjebsa da gasaRebis moculobas Soris Tanafardobas, momxmareblebTan

    urTierTobis mdgomareobas. gamokvlevis Sedegebis mixedviT xorcieldeba

    gegmebis koreqtireba.

    strategiuli kontroli gviCvenebs, ramdenad Seesabameba kompaniis

    ZiriTadi strategiebi garemoSi arsebul SesaZleblobebs. arketinguli strategiebi da programebi SesaZloa male moZveldes, amitom TiToeuli

    kompania midgomis periodul gadaxalisebas saWiroebs. msgavsi strategiuli

    kontrolis mTavar instruments marketinguli auditi warmoadgens.

    marketinguli auditi aris kompaniis garemos, miznebis, strategiebisa da

    saqmianobebis sruli,sistemuri, damoukidebeli da perioduli Semowmeba

    problemuri sakiTxebisa da SesaZleblobebis gansazRvrisaTvis. am dros

    xdeba samoqmedo gegmis SemuSaveba, romelic daexmareba kompanias

    marketinguli maCveneblis gaumjobesebaSi.

    marketinguli auditi moicavs marketingis yvela funqciur sferos. Misi

    saSualebiT fasdeba marketinguli garemo, marketinguli strategia,

    marketinguli kompleqsi, marketingis produqtiuloba da momgebianoba.

    rogorc wesi, audits axorcielebs gareSe specialisti.

    xelmZRvanelobisaTvis

    ki Sedegebi moicavs moulodnelobebs, rogorc dadebiTs, aseve uaryofiTs.

    amis Semdeg xelmZRvaneloba wyvets, Tu ra moqmedebebia saWiro.

    kontrolis sistemis efeqtianobis da dasaxuli mizne-bis miRwevis

    uzrunvelsayofad saWiroa, rom is akmayofilebdes Semdeg ZiriTad

    moTxovnebs: hqondes strategiuli mimarTuleba, Catardes droulad, iyos

    martivi da ekonomiuri.

  • 16. marketingis gegma

    TiToeul saqmianobas, produqtsa Tu brends detaluri marketinguli gegma

    esaWiroeba. Mmarketiguli gegma biznes-gegmis erT-erTi umniSvnelovanesi

    nawilia. marketinguli gegma aris detaluri gegma produqtis an

    brendisaTvis, romelic afasebs mimdinare marketingul mdgomareobas da

    gansazRvravs marketingul miznebs, marketingul strategiebs, samoqmedo

    programas, biujetsa da kontrolis meqanizmebs.

    :

    warmoadgens gegmis mTavari miznebisa da rekomendaciebis mokle Sejamebas.

    .

    , aRwers miznobriv bazars da

    bazarze kompaniis pozicias. 1. ,

    . 2. , , .

    3. . 4. .

    safrTxeebisa da SesaZleblobebis analizi ( SWOT analizi) es exmareba xelmZRvanelobas, gaiTvaliswinos mniSvnelovani dadebiTi da uaryofiTi

    faqtorebi, romlebmac SesaZloa kompaniasa da mis strategiaze gavlena

    iqonios.

    miznebi da amocanebi gegmis Tanaxmad, kompaniis miznebis Camoyalibeba da maTi miRwevisaTvis saWiro ZiriTadi sakiTxebis ganxilva . jer unda

    dadgindes mizaniSemdeg amocanebi, romelTa Sesrulebac saWiroa dasaxuli

    mizanis misaRwevad, bolos ki is problemebi, romelTac SeuZliaT Seaferxon

    dasaxuli miznis miRwevis procesi.

    marketinguli strategia farTo marketinguli midgomis gansazRvra, romlis saSualebiT biznes-erTeuli imedovnebs miznebis miRwevas.

    mocemuli unda iyos miznis misaRwevad saWiro marketinguli

    RonisZiebebis CamonaTvali. aqve naCvenebi unda iyos, Tu rogor gamoi-yenebs

    kompania Tavis upiratesobebs miznobriv bazarze saqonlis gasayidad.

    samoqmedo programa monacemebi imis Sesaxeb Tu rogori nabijebi

    unda gadaidgas, vis mier, rodis da rogori iqneba maTi Rirebuleba.

  • Semosavlebis da gasavlebis analizi, romlis safuZvelzec ganisazRvreba finansuri maCveneblebi.

    . igi gviCvenebs savaraudo wliur Semosavals da savaraudo xarjebs. maTi sxvaoba aris dagegmili mogeba.

    sakontrolo sistemis SemuSaveba, romlis saSualebiT miRweuli Sedegebis monitoringi warimarTeba. marketingis kontrolis

    mizania krizisuli situaciebis Tavidan acileba. kontrolis sistemis

    efeqtianobis uzrunvelsayofad saWiroa, rom is akmayofilebdes Semdeg

    ZiriTad moTxovnebs: hqondes strategiuli mimarTuleba, Catardes droulad,

    iyos martivi da ekonomiuri.

    Marketinguli gegmis ganxorcieleba aris procesi, romelic strategiuli

    marketinguli miznebis misaRwevad marketingul strategiebsa da gegmebs

    marketingul qmedebebad aqcevs.

    bevri marketologi Tvlis, rom `saqmeebis sworad gakeTeba~ ufro

    mniSvnelovani,vidre `swori saqmeebis gakeTeba~. faqtia, rom warmatebisaTvis

    orives kritikuli mniSvneloba aqvsda orives efeqturi danergvis

    saSualebiT kompanias Sansi eZleva, moipovos konkurentunariani upiratesoba.

    marketinguli strategiebisa da gegmebis danergva marketinguli sistemis

    yvela donis SeTanxmebul saqmianobas moiTxovs. magaliTad, kompania Black & Decker-is marketinguli gegmis ganxorcielebis yoveldRiur saqmianobas aTasobiT adamiani inawilebs rogorc organizaciis SigniT, aseve mis

    farglebs gareT. marketingis menejerebi iReben gadawyvetilebebs miznobriv

    segmentebis, brendis, SefuTvis,Sefasebis, gayidvis stimulirebisa da

    distribuciis Sesaxeb. isini kompaniis farglebs SigniT arsebul sxvadasxva

    departamentebTan amyareben urTierTobas, produqtis dizains inJinrebTan

    ganixilaven, produqtis maragis sakiTxebs _ warmoebis departamentTan, xolo

    fondebsa da dafinansebis sakiTxebs _ finansistebTan. isini ukavSirdebian

    agreTve `gareSe xalxs~, magaliTad, sareklamo saagentoebs, medias, romlebic

    ugegmaven axal sareklamo kampaniebs.

    warmatebuli marketinguli gegmis ganxorcieleba damokidebulia kompaniis

    unarze sakuTari personali, organizaciuli struqtura, gadawyvetilebebi,

    waxalisebis sistema da kompaniis kultura erTian samoqmedo programaSi

    warmatebiT gaaerTianos. personalis saWiro kvalifikacia, motivacia da

    pirovnuli maxasiaTeblebi nebismier safexurze aucilebeli pirobaa.

    marketinguli saqmianobis (gegmis) kontrolis amsaxveli suraTi:

  • 17. marketinguli garemos arsi da saxeebi

    (moicavs 18-19-20-21 sakiTxebs. 17-e am naweris Zaan mokle Sinaarsia)

    marketingi moiTxovs kargi urTierTobis damyarebas rogorc

    myidvelebTan,aseve kompaniis wevrebTan da gare partniorebTan.am

    yvelafrisTvis saWiroa marketinguli garemos Seswavla. Mmarketinguli

    garemo - es aris is gare Zalebi, romlebic gavlenas axdenen marketingis

    marTvis unarze, aagos da SeinarCunos warmatebuli urTierTobebi miznobriv

    momxmareblebTan. marketinguli garemo gvTavazobs rogorc SesaZleblobebs,

    aseve safrTxeebsac.

    myidvelebTan urTierTobis dasamyareblad saWiroa maT Seuqmnan

    faseulobebi da kmayofileba,rac damoukideblad ver moxerxdeba da amitom

    mniSvnelovania marketinguli garemo. igi Sedgeba mikrogaremosa da makro-

    garemosgan. (17-e Tavi warmoadgens mokle mimoxilvas 18-19-20-21e Tavebisa.)

    18. kompaniis mikrogaremo

    esaa kompaniasTan arsebuli erTeulebi, romlebic gavlenas axdenen unarze

    - moemsaxuron myidvelebs. aq Sedis: kompania, momwodeblebi, marketinguli

    Suamavlebi, samomxmareblo bazrebi (myidvelebi), konkurentebi da

    sazogadoeba. ganvixiloT TiToeuli:

    kompania: saWiroa marketingis menejerma kompaniaSi imuSaos iseT

    jgufebTan,rogoricaa finansebis (moizidos fondebi), kvlevis(usafrTxo da

    mimzidveli produqti), Sesyidvebisa(saWiro nedleuli) da

    buRalteriis(Semosavali-xarjebis aRricxva) samsaxurebi. maTi yvelas

    muSaoba imisTvisaa saWiro, rom uzrunvelyon momxmarebelTa faseulobebi da

    kmayofileba.

    momwodeblebi: esec erT-erTi mniSvnelovani rgolia momxmareblisTvis

    faseulobaTa Seqmnis dros.saWiroa maTTan TanamSromlobac,vinaidan maTi

    problemebi marketingze uaryofiTad aisaxeba. magaliTad : muSaTa gamosv-

    lebi,Semcirebuli resursebis miwodeba an gazrdili xarjebi. swored amitom,

    marketologTa umetesoba Tavis momwodeblebs epyroba rogorc partniorebs.

    swored amitom Wal-Mart saSualebas aZlevs Tavis momwodeblebs, rom axali produqcia gamoscadon maT maRaziebSi, rac, Tavis mxriv, win gadadgmuli

    nabijia momwodeblebTan da myidvelebTan warmatebuli urTierTobisTvis.

    19. marketinguli Suamavlebi

    marketinguli Suamavlebi: isini kompaniebs exmarebian saboloo

    momxmarebelTan produqciis warmoCenaSi, gayidvasa da distribuciaSi. aq Sedis: gadamyidvelebi, fizikuri distribuciis firmebi, marketinguli momsaxurebis saagentoebi da finansuri Suamavlebi.

    gadamyidvelebi warmoadgenen distribuciis arxis erTerT rgols,

    romlebic kompanias exmareba produqtis gayidvasa da momxmareblis moZiebaSi,

    aqaa biTumad da sacalod movaWreebi, romlebic yiduloben da xelaxla

  • yidian saqonels, Tumca gadamyidvelTa rigebSi arian iseTi didi

    organizaciebi, rogoricaa Wal-Mart, Target. am organizaciebs sakmarisi Zala aqvT, raTa marTon urTierTobebi an sulac gaaZevon didi bazrebidan

    esaTuis mwarmoebeli.

    fizikuri distribuciis firmebi: isini kompaniebs exmarebian saqonlis

    Tavis moyrasa da daniSnulebis adgilamde mitanaSi, Tumca am dros saWiroa

    saukeTeso gzebis monaxva, raTa gaTvaliswinebuli iyos iseTi faqtorebi,

    rogoricaa xarjebi, usafrTxoeba da miwodebis siCqare.

    marketinguli momsaxurebis saagentoebi: isini arian sareklamo

    saagentoebi,marketinguli kvlevis kompaniebi, da sakonsultacio firmebi,

    romlebic kompanias exmarebian miznobrivi auditoriis sworad gansazRvraSi.

    mniSvnelovania am saagentoebis sworad SerCeva, vinaidan isini erTmaneTisgan

    gansxvavdebian SemoqmedebiTi unariT, xarisxiT, fasebiTa da momsaxurebiT.

    finansuri Suamavlebi: maT miekuTvnebian bankebi,sadazRvevo kompaniebi,

    romlebic azRveven garkveul riskebs an xels uwyoben finansur

    tranzaqciebs. imisTvis, rom myidvelTa moTxovnilebebi maqsimalurad

    daakmayofilon,firmebma da kompaniebma aqtiurad unda iTanamSromlon

    finansur SuamavlebTan. amis magaliTad SegviZlia moviyvanoT Coca-Cola-sa da Wendys TanamSromloba,rac Wendys-Tvis aris didi marketinguli mxardaWera da imaze metis gakeTeba, vidre ubralod gamagrilebeli sasmelebiT

    uzrunvelyofa. maT mier Catarebuli kvlevebi saSualebas aZlevs

    frenCaizingis mflobelebs, rom kargad Seiswavlon miznobrivi auditoria,

    rogoria gamagrilebeli sasmelebis momxmarebeli, ras aniWebs upiratesobas

    da rogori Sriftis, feris, zomisa da vizualuri gaformebis Sedegad

    yidulobs momxmarebeli ufro met produqcias. am yvelaferma moitana kidec

    Tavisi Sedegi da Coca-Cola gaxda gamagrilebeli sasmelebis bazris didi wilis mflobeli. (aq morCa 19-e)

    myidvelebi: saWiroa,rom kompaniam Seiswavlos yvela tipis myidvelTa

    bazari da kargad gaaanalizos TiToeuli maTgani. sul aris 5

    tipi. 1.samomxmareblo bazari: individualuri piri an ojaxi,romelic

    produqcias yidulobs piradi moxmarebisTvis. 2.biznesbazari: daamuSaon an

    sxva produqtis sawarmoeblad gamoiyenon nayidi produqti. 3.gadamyidvelTa

    bazari: xelaxla gayidos produqcia, raTa miiRos mogeba. 4.samTavrobo

    bazari: samTavrobo saagentoebi, yiduloben produqts,raTa awarmoon

    sazogadoebrivi momsaxureba, mag: sazogadoebrivi transporti an komunaluri

    samsaxuri. 5.saerTaSoriso bazrebi: aq Sedian sxva qveyanaSi arsebuli

    myidvelebi, sadac SeiZleba Sediodes zemoT CamoTvlili oTxive tipis

    bazari (samomxmareblo, biznes, gadamyidvelTa da samTavrobo bazari).

    konkurentebi: konkurentebi erT-erTi mniSvnelovani rgolia

    mikrogaremoSi, vinaidan TiToeulma kompaniam momxmarebels unda Seuqmnas

    imaze meti faseuloba da kmayofileba, vidre amas misi konkurentebi akeTeben.

    maT unda gaaCndeT sakuTari pozicia da imis miuxedavad, Tavis

    konkurentebTan SedarebiT didia es firma Tu patara, unda airCion

    momgebiani strategia da moipovon upiratesoba.

    sazogadoeba: esaa nebismieri jgufi,romelsac aqvs interesi an gavlena

    organizaciis SesaZleblobaze,miaRwios sakuTar miznebs. aq gamoiyofa

  • sazogadoebis 7 tipi. ganvixiloT: 1.finansuri sazogadoeba: bankebi,

    sainvesticio kompaniebi. isini gavlenas axdenen kompaniis SesaZleblobaze,

    moipovon finansuri resursebi. 2.media-sazogadoeba: gazeTebi, Jurnalebi,

    televizia. 3.samTavrobo sazogadoeba: mniSvnelovania mTavrobis gadawyveti-

    lebebis codna, saWiroa konsultaciebi reklamis sandoobasada produqtis

    usafrTxoebasTan dakavSirebiT. 4. aqtiur moqalaqeTa sazogadoeba: isini

    daexmarebian kompaniebs im SemTxvevaSi, roca garkveuli kiTxvebi gauCndebaT

    kompaniis saqmianobasTan dakavSirebiT garemos dacvis warmomadgenlebs,

    momxmarebelTa organizaciebs an sxva jgufebs. 5.adgilobrivi sazogadoeba aq

    Sedian mezoblad mcxovrebi momxmareblebi. mas aqtiurad iyeneben iseTi didi

    organizaciebi, rogoricaa Wal-Mart. kompaniebi niSnaven meTaurebs,romlebic eswrebian Sexvedrebs da pasuxoben SekiTxvebs. 6.sazogadoebis farTo

    fenebi: mniSvnelovania, Tu ras fiqrobs sazogadoebis farTo fena Sens

    produqciaze, amitom amaze unda gamaxvildes didi yuradRebavinaidan amazea

    damokidebuli gayidvebis moculobac. 7.kompaniis Sida sazogadoeba: aq Sedian

    TanamSromlebi, menejerebi, moxaliseebi.iyeneben sainformacio werilebs,

    raTa informacia gavrceldes Sida sazogadoebaSic. aq yvelaze

    mniSvnelovania TanamSromlebi dadebiTad ganawyo sakuTari kompaniisadmi.

    rogorc vnaxeT, mikrogaremo Zalian mniSvnelovania TiToeuli

    kompaniisTvis,Tu mas surs momxmarebels SesTavazos faseuloba da

    daukmayofilos moTxovnilebebi, Camoayalibos masTan warmatebuli

    urTierToba. agreTve unda gvaxsovdes isic,rom mikrogaremoSi Semavali 6

    rgolidan TiToeuli Zalian mniSvnelovania da did yuradRebas moiTxovs

    yoveli organizaciisgan.

    20.

    ,

    . : ,

    , , , .

    .

    21. kompaniis demografiuli garemo

    1) , , .

    , , , ,

    .

    ,

    , ,

    ,

  • . :

    ) 7

    .

    : , X Y. 2 . , 78

    . 28 %

    . 3050 , 2025 64 6179 . , , ,

    .

    , , ,

    . X 45 , (1965-1976), ,

    .

    , ,

    . ,

    .

    , , - , . ,

    .

    .

    Y ( , 1976-1994)72 , . 20 ,

    , .

    ,

    . ,

    ,

    . ) ,

    , , . , ,

    .

    , .

    ,

    .

    ) . . 16% , .

    , .

  • ) , ,

    , , .

    .

    ) - . , .

    . Generall mills ,

    .

    .

    , ,

    ford jaguar , . (aq morCa 21)

    2) , .

    .

    ,

    ,

    .

    . . , ,

    , ,

    . , . World disney company- , .

    ,

    , , . .

    3) ,

    .

    :

    1)

    ,

    . , , , .

    2)

  • 3) . .

    ,

    .

    ,

    ,

    . .Mc donalds ,

    .

    4) , , .

    ,

    30 . , ,

    , .

    , .

    ,

    ,

    ,

    .

    5) , , .

    3 ,

    :

    1) ,

    , , , ..

    :1)

    3_

    ( ,

    ) 3)

    2)

    . .

    ,

    , ,

    .

    3)

    .

    .

    , . purina

    , ,

    ,

  • .

    .

    6) , , .

    . ,

    , ,

    .

    :

    1) , ,

    ,

    .

    2) ,

    ,

    . .

    3) , .

    .

    ,

    , ,

    .

    4) . . 11

    4 .

    5) , , .. ,

    .

    6) ,

    . ,

    : , , ,

    , , .

    22. kompaniis ekonomikuri garemo

  • 23. marketingis regulireba sazogadoebis mxridan

    rogorc viciT, marketingi ar aris mxolod reklamireba da produqciis

    gayidva, igi moiTxovs kargi urTierTobis damyarebas rogorc myidvelebTan,

    aseve kompaniis wevrebTan da gare partniorebTan. am yvelafrisTvis saWiroa

    marketinguli garemos Seswavla. Mmarketinguli garemo - es aris is gare

    Zalebi, romlebic gavlenas axdenen miznobriv momxmareblebTan warmatebuli

    urTierTobis ageba-Camoyalibebaze.

    myidvelebTan urTierTobis dasamyareblad saWiroa maT Seuqmnan

    faseulobebi da kmayofileba, rac damoukideblad ver moxerxdeba da amitom

    mniSvnelovania marketinguli garemo. igi Sedgeba mikrogaremosa da makro-

    garemosgan. mikrogaremo esaa kompaniasTan arsebuli erTeulebi,romlebic gavlenas axdenen unarze-moemsaxuron myidvelebs. aq Sedis: kompania,

    momwodeblebi, marketinguli Suamavlebi,samomxmareblo bazrebi(myidvelebi),

    konkurentebi da sazogadoeba. makrogaremo ki moicavs iseT Zlier

    socioeTikur Zalebs, romlebic gavlenas axdenen mikrogaremoze, mag:

    demografiuli, ekonomikuri, bunebrivi, teqnologiuri, politikuri da

    kulturuli.

    marketingze did gavlenas axdens sazogadoeba, radgan sazogadoeba-- esaa

    nebismieri jgufi, romelsac aqvs interesi an gavlena organizaciis

    SesaZleblobaze, miaRwios sakuTar miznebs. aq gamoiyofa sazogadoebis 7

    tipi. ganvixiloT:

    1.finansuri sazogadoeba: bankebi,sainvesticio kompaniebi. isini gavlenas

    axdenen kompaniis SesaZleblobaze,moipovon finansuri resursebi.

    2.media-sazogadoeba: gazeTebi,Jurnalebi,televizia.

    3.samTavrobo sazogadoeba:mniSvnelovania mTavrobis gadawyvetilebebis

    codna,saWiroa konsultaciebi reklamis sandoobasa da produqtis

    usafrTxoebasTan dakavSirebiT.

    4. aqtiur moqalaqeTa sazogadoeba: isini daexmarebian kompaniebs im

    SemTxvevaSi,roca garkveuli kiTxvebi gauCndebaT kompaniis saqmianobasTan

    dakavSirebiT garemos dacvis warmomadgenlebs,momxmarebelTa organizaciebs

    an sxva jgufebs.

    5.adgilobrivi sazogadoeba: aq Sedian mezoblad mcxovrebi

    momxmareblebi.mas aqtiurad iyeneben iseTi didi organizaciebi, rogoricaa

    Wal-Mart. kompaniebi niSnaven meTaurebs,romlebic eswrebian Sexvedrebs da pasuxoben SekiTxvebs.

    6.sazogadoebis farTo fenebi: mniSvnelovania, Tu ras fiqrobs

    sazogadoebis farTo fena Sens produqciaze, amitom amaze unda gamaxvildes

    didi yuradRebavinaidan amazea damokidebuli gayidvebis moculobac.

    7.kompaniis Sida sazogadoeba: aq Sedian TanamSromlebi,menejerebi,

    moxaliseebi. iyeneben sainformacio werilebs,raca informacia gavrceldes

    Sida sazogadoebaSic. aq yvelaze mniSvnelovania TanamSromlebi dadebiTad

    ganawyo sakuTari kompaniisadmi. sazogadoebis TiToeuli tipis

    gaTvaliswineba aucilebelia warmatebuli marketinguli saqmianobisTvis.

    marketingis regulireba sazogadoebis mxridan gamoixateba agreTve

    makrogaremos erT-erTi Semadgenelikulturuli garemos zemoqmedebiTac.

  • vinaidan kulturuli garemo Sedgeba im Zalebisgan,romelic gavlenas axdenen

    sazogadoebis faseulobebze,aRqmasa da Sexedulebebze. aq SegviZlia gamovyoT

    Semdegi:

    kulturul faseulobaTa mdgradoba: xalxs gaaCnia sakuTari rwmena da

    faseulobebi,Tumca meoradi faseulobebi advilad cvalebadia,mag is,rom

    adamiani adreul asakSi unda daqorwindes.marketologebs SeuZliaT

    Secvalon meoredi faseulobebi.

    cvlilebebi meorad kulturul faseulobebSi: maT miekuTvneba

    cvlilebebi varcxnilobasa da Cacmulobaze,rac kinovarskvlavebisa da

    momRerlebisgan aqvT gadmoRebuli. xalxis mTavari kulturuli faseulobebi

    gamoxatulia sakuTar Tavze,sxvebze da zogadad sazogadoebaze maTi

    SexedulebebiT.

    sakuTar Tavze SexedulebasurT siamovneba,mxiaruleba. warmatebebi

    Semoqmedebasa da karieraSi. Sesabamisad yiduloben produqtebsac. xalxi

    yidulobs produqts, brendebsa da momsaxurebebs, rogorc TviTgamoxaTvis

    formebs, im produqts, romlebic Seesabameba maT Sexedulebebs sakuTar

    Tavze.

    sxvebze Sexedulebebiswrafva me sazogadoebidan Cven sazogadoebisken

    surT dro gaataron sxvebTan erTad, amitom erT-erTma maRaziam gaakeTa didi

    misaRebi, sadac momxmarebels SeeZlo yofiliyo sxvebTan erTad da esaubra.

    organizaciebze Sexedulebebiyvelas gansxvavebuli Sexeduleba aqvs

    sxvadasxva organizaciaze. Tu xalxi fiqrobs, rom Sen mxolod fulis

    gamomuSavebisTvis arsebob, saWiroa ise imoqmedo, rom maTi ndoba daibruno.

    sazogadoebaze Sexedulebaes mniSvnelovania marketologebisTvis,

    radgan, roca patriotuli Tema aqtualuria, maTi produqciac unda iyos

    patriotul Temaze Seqmnili. mag: misaloci baraTi warweriT: RmerTo,

    daloce amerika. Tumca zogierTma CaTvala, rom es iyo tragediis xarjze

    fuli gakeTebis mcdeloba.

    bunebaze Sexedulebebixalxi mixvda,rom bunebaSi yvelaferi ulevi ar

    aris,swored amitom kompaniebma gadawyvites,rom maTTvis SeeTavazebinaT

    naturaluri produqtebi,rasac warmatebiT axorcielebs McDonalds-ic. samyaroze Sexedulebebisxvadasxva Sexedulebebi aqvs xalxs samyaros

    warmoSobasTan dakavSirebiT, es yvelaferi ki moqmedebs imaze,rasac isini

    akeTeben-yiduloben wignebs, kiTxuloben Jurnal-gazeTebsa da uyureben

    satelevizio gadacemebs.

    marketingis kritikosTa erTi nawili Tvlis, rom marketings ziani moaqvs

    rogorc individualuri momxmareblebisaTvis, ise mTeli

    sazogadoebisTvis,amitom Seqmnilia momxmarebelTa moZraoba da garemos

    damcvelTa moZraoba. momxmarebelTa moZraobis mizania maTi uflebebis dacva

    da gaumjobeseba,xolo garemos damcvelTa moZraoba moqalaqeebis, biznesis

    da mTavrobis warmomadgenlebis organizaciuli gamosvlaa xalxis

    sacxovrebeli garemos dasacavad da gasaumjobeseblad.

    ase rom,marketingis regulireba sazogadoebis mxridan marTlac

    mniSvnelovani procesia da sazogadoebis moTxovnilebebis kargad gageba

    TiToeuli kompaniis warmatebis sawindaria.

  • 24. marketingis gavlena sazogadoebaze marketings xSirad akritikeben imis gamo, rom marketinguli RonisZiebebi

    zians ayenebs individualur momxmareblebs, mTlianad sazogadoebas da sxva komerciul sawarmoebs.

    sazogadoebaze marketingis uaryofiTi gavlena SemdegSi gamoixateba: kritikosebi amtkiceben, rom marketingis sistema adamianebs nivTebis

    siyvarulisaken ubiZgebs. gamomdinare aRniSnulidan, isini adamianebs afaseben mis mixedviT, Tu ras floben isini da ara imis mixedviT, Tu vin arian da ras warmoadgenen isini. simdidrisa da sakuTrebisaken aseTma swrafvam piks 1980-ian wlebSi miaRwia. mozardebis umetesoba aSS-Si amtkicebda, rom ,,mxolod saukeTeso dizaineris tansacmlis tareba zrdis adamianis statuss.

    kritikosebis azriT, materialuris mimarT adamianis interesi gonebis bunebrivi mdgomareoba ar aris. am survils marketingi warmoSobs Tavisi saqonlis bazarze pozicionirebiT.

    amgvari kritika, biznesis mxridan moTxovnis SeqmnasTan dakavSirebiT, gazviadebulia. adamianebs reklamisa da sxva marketinguli zrmoqmedebisagan Tavdacvis didi unari gaaCniaT. marketingis zemoqmedeba momxmarebelze ufro Zlieria moTxovnis dakmayofilebis dros axali moTxovnis Camoyalibebis procesTan SedarebiT. amasTan, axali produqtis kraxis maRali maCvenebeli uCvenebs, rom kompaniebs moTxovnis kontrolireba ar SeuZliaT.

    bizness adanaSauleben individualuri miTxovnis saqonlis gadametebul stimulirebaSi sazogadoebis keTildReobis sazianod. magaliTad, avtomanqanebis yidvisken biZgis micema saboloo angariSiT dakavSirebulia haeris dabinZurebasa da avtoavariebTan.

    kulturis erozia, an kulturis dabinZureba, marketingis mimarT wayenebuli kidev erTi braldebaa. reklama gamudmebiT zemoqmedebs adamianTa grZnobebze. televiziaSi sxvadasxva programebs reklama wyvets, bilbordebi faravs lamaz xedebs da a.S.

    marketingis specialistebi wayenebul braldebebs ase pasuxoben: erT-erTi braldeba marketingis mimarT misi zedmeti politikuri

    gavlenaa. sxvadasxva biznesis ganviTarebas mxars uWeren mTavrobis warmomadgenlebi sazogadoebrivi interesebis winaaRmdeg. aSS-Si arseboben egreTwodebuli ,,navTobis, ,,Tambaqos, ,,saavtomobilo senatorebi, romlebic mxars uWeren kongresSi konkretuli dargebis interesebs sazigadoebis interesebis sawinaaRmdegod.

    kritikosebi aRniSnaven, agreTve, rom kompaniaTa marketingul saqmianobas SeuZlia ziani moutanos sxva kompaniebs da Seamciros komunikacia. am SemTxvevaSi sami problema aRiniSneba: sawarmoebis Serwyma, axali kompaniebisTvis bazarze SeRwevis barieris Seqmna da mtacebluri (arajansaRi) konkurenciis praqtika.

    kompaniebis gafarToeba konkurenti sawarmoebis SeZenis gziT amcirebs konkurencias, rac azaralebs momxmareblebs. sawarmoebis Serwyma dasaSvebi da sazogadoebisTvis momgebiania maSin, roca myidveli kompania ufro ekonomiurad awarmoebs produqcias, rac amcirebs xarjebs da Sesabamisad fasebs. Serwyma SesaZlebelia maSinac, roca myidveli sawarmo zrdis SeZenili sawarmos saqmianobis efeqtianobas, an kidev izrdeba dargis konkurentunarianoba.

    kritikosebi amtkiceben, rom marketinguli saqmianoba win swevs damatebiT barierebs axali firmebis bazarze SeRwevis winaaRmdeg. Tumca zogierTi barieri dakavSirebulia msxvili sawarmoebis ekonomikuri upiratesobebTan.

  • zogierTi sawarmo iyenebs arjansaRi konkurenciis marketingul praqtikas sxva sawarmoebis winaaRmdeg (xarjze dabali fasebis daweseba, damuqreba, rom gaaZeveben biznesidan, konkurenti sawarmoebis myidvelebze zemoqmedeba). Tumca, Znelia imis damtkiceba, rom ama Tu im sawarmos qmedeba an ganzraxva aris arajansaRi, ufro sworad mtacebluri. konkurentebma da kanonmedblobam giganti kompania _Microsoft-i mtaceblur qmedebaSi daadanaSaula. kompania gamudmebiT amatebs axal niSan-Tvisebebs Windows-is operaciul sistemas, romelic amerikaSi 90%-ze met desktop-kompiuterzea dayenebuli. imis gamo, rom myidvelebi, ZiriTadad, Windows-ze arian mijaWvulni kompaniebisTvis advilia maTTvis axali kompiuteruli programis SeTavazeba maSinac ki, roca konkurentebi ukeTes produqts qmnian. amiT izRudeba konkurencia, momxmarebels umcirdeba arCevani, ferxdeba inovacia.

    25-26. marketigis eTikuri da socialuri pasuxismgebloba

    marketingis socialur aspeqtebSi Sedis marketinguli eTika da

    marketingis socialuri pasuxismgebloba. marketingul eTikaSi igulisxmeba,

    viwro gagebiT, mar-ketologebis, farTo gagebiT ki biznesSi dasaqmebuli

    yvela adamianis, qcevis standartebi da moraluri faseulobebi. mainc

    rogori qceva unda CaiTvalos eTikurad da rogori araeTikurad biznesSi?

    am kiTxvaze pasuxis gacema Zalian Znelia. problemis mogvareba SesaZlebelia

    sawarmoebis mier eTikuri qcevis principis SerCeviT. saerTod ganasxvaveben

    eTikuri qcevis or ZiriTad princips. pirveli principis mixedviT biznesSi

    qcevis normebi unda daefuZnos Tavisufal bazars da samarTlebriv sistemas.

    meore principis Sesabamisad yovelma sawarmom da misma marketingis

    menejerebma TviTon unda daamuSavon socialuri pasuxismgeblobisa da

    moraluri qcevis koncefcia, romelic Sinagan wesierebas, korporaciul

    sindiss da grZelvadian perspeqtivaSi momxmarebelTa keTildReobis

    uzrunvelyofas daemyareba. pirveli principis Sesabamisad sawarmoebs da iq

    dasaqmebul muSakebs SeuZliaT imoqmedon dadgenili kanonebis mixedviT da

    sindisi sufTa hqondeT, Tundac amiT dazaraldnen momxmareblebi da mTeli

    sazogadoebac ki. meore principis mixedviT sawarmoebma TavianTi saqmianoba

    unda ganaxorcielon da gadawyvetilebebi miiRon moralur da eTikur

    normebze da ara samarTlebriv sistemaze dayrdnobiT.

    eTikurisakiTxebi: produqti-dagegmili moZveleba produqtis xarisxi da

    usafrTxoeba, garantiebi, saimedo SefuTva da markireba, dabinZureba, distri-

    bucia, eqskluziuri teritoriebi, dempingi, dilerebis uflebebi, mtacebluri

    faswarmoqmna, win waweva reklama satyuara. yalbi da Semcdeneli reklama.

    mastimulirebeli daTmobebi, mosyidva da qrTami.

    fasi - fiqsirebuli fasebi. safaso diskriminacia, fasebis amaRleba.

    Semcdeneli faswarmoqmna. produqtTan mimarTebaSi araeTikurad iTvleba misi

    dagegmili dabereba, arasaTanado xarisxis da momxmareblisTvis saSiSi

  • saqonlis gayidva, saqonlis momxmareblisTvis Tavsmoxveva lamazi SefuTviT,

    dabinZurebuli produqtis sarealizaciod gamotana.

    sawarmoebs eTikuri problemebis gadaWra uwevT saqonelmoZraobis

    procesSic. saqonelmoZraobis arxebis gakontrolebisa maT, pirvel rigSi,

    ar unda daarRvion dilerebis uflebebi, zedmetad ar unda Caerion

    dilerebis saqmianobaSi. amasTan, ar unda aaridon Tavi im regionebis momsa-

    xurebas, sadac dabalSemosavliani momxmareblebi cxovroben. araeTikuria,

    agreTve, calkeul regionebSi produqtebis Zalian maRal, SeiZleba iTqvas,

    mtaceblur fasSi gayidva. araeTikuria dempingis gamoyenebac. dempinguri

    fasis mizani yovelTvis ama Tu im bazarze SeRwevaa, ris Semdegac sawarmoe-

    bi produqcias realur fasSi yidian. yvelaze meti odenobiT eTikuri

    sakiTxebis gadawyveta sawarmoebs bazarze saqonlis win wawevis dros uwevT.

    rek-lamis meSveobiT momxmarebelze zewola, reklamiT araswori informaciis

    miwodeba momxmareblebisTvis da maTi dabneva an SecdomaSi Seyvana

    araeTikuria da unda aRmoifxvras. mniSvnelovani eTikuri sakiTxebis

    mogvareba uxdebaT sawarmoTa xelmZRvanelebs fasebis dawesebis dros,

    faswarmoqmnis procesis mimarT araeTikuri damokidebuleba, xSirad,

    imavdroulad ukanonocaa. araeTikuria, magaliTad, produqtis Rirebulebaze

    dabal fasSi gayidva, fasebis metismetad gazrda, dabali fasebis

    SeTavazebiT momxmareblis motyueba da a.S. marketingis socialuri

    pasuxismgeblobis arsi vlindeba momxmarebelTa moTxovnilebebze

    orientaciasa da socialuri keTildReobis uzrunvelyofaSi. ufro zustad,

    socialuri pasuxismgebloba gulisxmobs marketingis sazRvrebSi

    ganxorcielebuli qmedebebis procesSi sazogadoebis keTildReobis

    uzrunvelyofis wina planze wamowevas. specialistebi ganasxvaveben

    socialuri pasuximgeblobis oTx dones. maT miekuTvneba ekonomikuri,

    samarTlebrivi, eTikuri da filantropiuli socialuri pasuxismgeblobebi.

    socialuri pasuxismgeblobis ekonomikuri mxare vlindeba momgebianobis

    uzrunvelyofaSi. amiT biznesSi iqmneba is fundamenti, romelsac eTikuri

    pasuxismgeblobis danarCeni sami done efuZneba. samarTlebrivi

    pasuxismgeblobis mizania kanonis dacva. samarTlebrivi pasuxismgeblobis

    safuZvelia kanoni, romelSic kodirebulia sazogadoebisTvis misaRebi da

    miuRebeli qmedebebi. eTikuri pasuxismgebloba iTvaliswinebs eTikis normebis

    Sesabamisad moqmedebas, e.i saWiroa biznesSi yvelaferi gakeTdes ise, rogorc

    swori da samarTliania. ar SeiZleba sxvisTvis zianis miyeneba sakuTari

    interesebis dasakmayofileblad. filantropiuli socialuri pasu-

    xismgebloba gulisxmobs karg korporaciul moqalaqeobas, rac vlindeba

    mTeli koleqtivis da misi calkeuli wevris cxovrebis donis amaRlebaSi

    sakuTari wvlilis SetaniT.

    tradiciulad biznesis socialuri pasuxismgebloba Semoifargleboda

    momxmareblebTan, TanamSromlebTan da aqcionerebTan urTierTobebiT.

    sawarmoTa menejerebi pasuxismgeblobas grZnobdnen momxmareblebisTvis

    maRalxarisxiani produqtis miwodebis da masze dasabuTebuli fasebis

    dawesebis, TanamSromlebisTvis normaluri anazR aurebis micemis da

    normaluri Sromis pirobebis Seqmnis, aqcionerebisTvis mogebis

    uzrunvelyofis procesSi. dReisTvis mdgomareoba Seicvala. Tanamedrove

  • pirobebSi biznesis socialuri pasuxismgeblobis areali gafarTovda da

    moicva urTierTobebi xelisuflebis organoebTan da mTlianad

    sazogadoebasTan. rogorc ukve aRiniSna pirvel TavSi, aseTi midgomis

    safuZvelze Camoyalibda socialureTikuri marketingis koncefcia, romelmac

    erTmaneTs daukavSira momxmareblebis, sawarmoebis da mTeli sazogadoebis

    interesebi. dRes, sul ufro xSirad, sazogadoebis kritikis obieqti xdeba is

    sawarmoebi, romlebic TavianTi saqmianobiT garemos abinZureben, an bunebriv

    resursebs mtaceblurad iyeneben.

    27. ,

    , .

    .

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    () ,

    , ,

    .

    , ,

    .

    , , -

    , - .

    ( )

    . ,

    ,

    . , , , .

  • .

    ,

    ,

    , . , .

    .

    . , . , , , .

    .

    .

    - , : , .

    , - . : .

    , , .

    , ..

    .

    28. () ,

    , , .

  • 3 : , .. .

    : , ,, , .

    4 : 1) ; 2) ; 3) ; 4) . 1- ,

    . . : , ; . , ; , ; .

    - .

    2- , , , . , , , , , , .

    3- , , .

    , .

    : ; ; , ..

    4 : ---> ---> - ---> . 4- .

    ( )

    (

  • ,

    , ,

    ..

    29.marketinguli kvlevis arsi, mizani da ZiriTadi obieqtebi

    (es naweri moicavs 29 30 31 32-e sakiTxebsac)

    rogorc viciT, marketologebi saWiro informacias moipoveben Sida

    monacemTa bazebis, marketinguli dazvervisa da marketinguli kvlevis

    meSveobiT. ganvixiloT marketinguli kvlevis meTodebi. is gamoiyeneba

    myidvelTa kmayofilebisa sa Sesyidvis qcevis gagebisaTvis, bazris

    potencialisa da sabazro wili SefasebisaTvis, faswarmoqmnis, distribuciis,

    efeqturobis gazomvisTvis.

    marketinguli kvleva aris specifikuri situaciisas monacemebis

    Segroveba, analizi da moxsenebis momzadeba. zogjer xdeba monacemebis

    Sesyidva marketinguli kvlevebis Camtarebeli kompaniebisgan. aris

    marketinguli kvlevis procesis 4 etapi:

    1.problemebisa da kvlevis miznebis gansazRvra. es aris menejerisa da

    mkvlevaris TanamSromlobis Sedegi. menejerma icis,ra informacia unda,xolo

    mkvlevarma icis-rogor moipovos es informacia. kvlevis es etapi sakmaod

    rTulia, radgan SeiZleba icode, ra aris problema da ar icode misi

    gamomwvevi mizezi. problemis Semdeg xdeba miznebis gansazRvra,aris 3 saxis

    mizani: aRmoCeniTi kvlevis mizani- monacemebis Segroveba,raTa gansazRvron

    problema da SesTavazon axali hipoTezebi. aRweriTi kvlevis mizani- aRweron

    bazris potenciali da momxmareblis damokidebuleba produqtisadmi.

    mizezSedegobrivi kvlevis mizani- esaa mizezsa da Sedegs Soris

    urTierTobis Semowmeba. mag: gamoiwvevs Tu ara safasuris Semcireba

    studentebis gazrdas.

    2.kvlevis gegmis Camoyalibeba. am dros unda Camoyalibdes informaciis

    mopovebisTvis saWiro gegma. igi yalibdeba werilobiT. axali monacemebis

    SegrovebisTvis ganisazRvreba SerCevis gegmebi,meTodebi da midgomebi.

    kvlevis miznis Sesabamisad unda moipovon saWiro informacia. misi

    SegrovebisTvis iyeneben meoreul (ukve arsebul) monacemebs da pirvelad

  • (mocemuli miznisTvis Segrovebuli) monacemebs. meoreuli ukve arsebobs da

    Segrovebulia sxva miznisTvis.xdeba misi Sesyidvac. mag: aSS-s 55000 ojaxis

    Sesyidvebis sixSire, brendis erTguleba, cxovrebis stili. onlainmonacemTa

    bazaSic aTavseben informacias, mag Dialog-ma marketologebs ganuTavsa momxmareblebis Sesaxeb monacemebi. meoreuli monacemebis Segroveba moiTxovs

    ufro nakleb xarjs da ufro swrafia, Tumca SeiZleba xSirad ver

    uzrunvelyon marketologebi informaciiT, amitom unda Seamowmon, aris Tu

    ara es monacemebi zusti, ganaxlebuli da miukerZoebeli. pirveladi: am dros

    unda miiRon gadawyvetileba kvlevis saxeobis, dakavSirebis meTodis,SerCevis

    gegmisa da kvlevis saSualebebis Sesaxeb.

    pirveladi monacemebis Segrovebis dagegmva

    kvlevis

    saxeoba

    dakavSirebi

    s meTodebi

    SerCevis

    gegma

    kvlevis

    saSualebebi

    dakvirveba fostiT amonakrebis

    erTeuli kiTxvari

    gamokiTxva telefoniT amonakrebis

    zoma

    meqanikuri

    instrumentebi

    eqsperimenti pirispir SerCevis

    procedura

    internetiT

    kvlevis saxeoba: dakvirvebaxalxsa da situaciaze dakvirvebiT xdeba monacemebis Segroveba. mag:moxetiale myidvelebi rogor eZeben produqts da

    aTvaliereben SefuTvas. aris saTamaSoebis gamosacdeli laboratoria, sadac

    aTvaliereben bavSvebis qcevas ama Tu im produqtTan mimarTebaSi. aseve

    dakvirvebam miaxvedra marketologebi, ratom uyvars xalxs mayalze Semwvari

    xorci. amis mizezi ki aRmoCnda is, rom isini Tavs ise grZnobdnen,rogorc

    ojaxSi da es iyo maTTvis gantvirTvis rituali. informaciis Segroveba

    xdeba aseve meqanikuri dakvirvebiTac, roca magaliTad televizorTan

    ayeneben mayureblis sazoms, rom Caiweros romel programas uyureben ufro

    xSirad. roca dakvirveba ar iZleva sasurvel Sedegs,iyeneben monacemTa

    Segrovebis sxva meTodebs,erT-erTi aseTia gamokiTxva- igi yvelaze

    gavrcelebulia da gamoiyeneba xalxis codnis, damokidebulebisa da

    upiratesobis gasagebad. zogjer marketologebs aqvT informacia

    erTwyaroiani monacemTa sistemis saSuelebiT Sesyidvaze. igi erTmaneTTan

    akavSirebs momxmareblis reaqcias reklamis Semdeg da mis mier

    ganxorcielebul Sesyidvebs. gamokiTxvis upiratesoba misi moqnilobaa, Tumca

    misi problema imaSia,rom SeiZleba respondents ar axsovdes an ar surds

    ucnobTan saubari garkveul Temaze. maT SeiZleba iseT kiTxvebzec ki

    upasuxon, raze pasuxic ar ician, magram gascen interviusTvis saWiro pasuxi

    im mizniT, rom datovon Wkviani adamianis STabeWdileba. eqsperimenti - igi

  • moicavs saeqsperimento jgufebis SerCevas, maTze zemoqmedebasa da sapasuxo

    reaqciebis Sefasebas. eqsperimenti iqneba,Tu McDonalds axal sendviCs sxvadasxva fasad gayidis 2 erTnairi mosaxleobis qalaqSi. aRmoCenili

    gansxvaveba fasebs Soris gansxvavebiT iqneba gamowveuli.

    dakvirveba xdeba aRmoCeniTi kvlevis dros, gamokiTxva - aRweriTi kvlevis,

    xolo eqsperimenti - mizezSedegobrivi kvlevisas.

    dakavSirebis meTodebi: fostiT- SesaZlebelia meti informaciis miReba naklebi xarjiT da Sansic metia, rom es iqneba gulaxdili interviu. aseve

    interviuers ar SeuZlia pasuxebze gavlena moaxdinos. Tumca misi uaryofiTi

    mxare isaa, rom araa moqnili, radgan araa SesaZlebeli gaugebari kiTxvis

    ganmartva. didi droa saWiro da dabalia albaToba, rom mas srulad

    Seavseben. aseve ver gaakontroleb imas, Tu vin Seavso es kiTxvari.

    telefoniT - aq xarji ufro metia da gulaxdilobis Sansi dabalia, radgan

    SeiZleba respodentma piradulze ar isaubros. pasuxebze gavlenis moxdena

    SesaZlebelia imiT, Tu rogor dasvam SekiTxvas. dadebiTi mxarea, rom igi

    moqnilia,swrafad agroveb informacias da gamoxmaurebis albaTobac maRalia.

    pirispir- aris individualuri da jgufuri. individualuri aris saxlSi,

    quCaSi, maRaziebSi. igi moqnilia. SegiZlia kiTxvebis ganmartvac, magram igi

    sakmaod xarjiania. jgufurSi aris 6-10 adamiani da saubroben organizaciisa

    Tu produqtis Sesaxeb. daswrebisTvis gasamrjelosac ki iReben. xdeba

    diskusiis fokusireba mniSvnelovan sakiTxebze, amitom am meTods uwodeben

    fokus-jgufis intervius. am dros xdeba droisa da xarjebis dazogva, Tumca

    xSiradaa Sedegebis damaxinjeba. am meTods mimarTa Target-ma umaRles skolaSi gasarTob saRamoebze azris gagebis dros. interneti- esaa onlain

    marketinguli kvleva, romelic moiTxovs dabal xarjebs, aris swrafi da

    damaimedebeli.

    SerCevis gegma: amonakrebi- rodesac didi raodenobis monacemebidan iReben garkveul segments da amiT axasiaTeben mTlian erTobliobas. am dros

    gadawyvetilebas iReben 3 kiTxvis mixedviT. 1-vin unda gamoikiTxos. am dros

    unda aarCion iseTi,visi azric kompetenturi iqneba. 2-ramdeni unda

    gamoikiTxos.rac meti iqneba,miT ufro utyuar Sedegs mogvcems. 3-rogor unda

    SeirCes xalxi.albaTobiT SerCevisas meti xarjia saWiro da cdomilebis

    Sansi Tanabaria,xolo miznobrivad SerCevis dros naklebi xarjia,magram

    cdomilebis Sanss ver gamoTvliT.

    kvlevis saSualebebi: kiTxvari - yvelaze ufro miRebuli saSualebaa.igi moqnilia.arsebobs daxuruli kiTxvrebi (savaraudo pasuxebiT) da Ria

    kiTxvebi,sadac SeuZliaT daafiqsiron sakuTari