MARKETING- Vjebe -

Definicije marketingaMarketing je proces kojim se planira i provodi stvaranje ideja, robe i usluga, odreivanje njihovih cijena, promocija i distribucija da bi se ostvarila razmjena koja e zadovoljiti ciljeve pojedinaca i organizacija, American Marketing AssociationMarketing je drutveni proces kojim putem stvaranja i razmjene proizvoda i vrijednosti s drugima pojedinci i grupe dobijaju ono to im je potrebno ili ele, KotlerMarketing se sastoji od aktivnosti pojedinaca i organizacija koje omoguavaju i ubrzavaju razmjenu u dinaminom okruenju pomou stvaranja, distribucije, promocije i odreivanja cijene robe usluga i ideja.

Definisanje i znaenja marketingaMarketing - staviti na trite(anglosaksonskog porijekla market je na engleskom trite, a sufiks ing ima vie znaenja),Posmatra se kao proces razmjene,Funkcija trita uspostaviti kontakt izmeu prodavaca i kupaca,Zadatak marketinga doprinijeti efikasnosti procesa razmjene

Definicija marketinga ostvarenje zadovoljstva kupaca, ostvarenje profitaDobavljaiPosredniciKonkurencijaPotroaiokruenje

Razvoj marketing misli50.-ih godina XX v. marketing koncept postaje poslovna orijentacija preduzea,Razvoj marketing misli prati se od 1900. godine,6 decenija razvoja marketinga (od 1900. do 1960.) Robert Bartels,1960. publikuje se mnogo radova iz oblasti marketinga, marketing postaje kompleksno podruje,1980. koncepcija tritem voenog preduzea,Od sredine 80.-ih model vrijednosti.

Pristupi izuavanju marketingaPredmetni pristup,Institucionalni pristup,Funkcionalni pristup,Menaderski pristup,Sistemski pristup,Drutveni pristup,Komparativni pristup,Metamarketing.

Kako doi do proizvoda ili usluge?Proizvodnjom,Prinudom, Prosjaenjem,Razmjenom.

Uslovi razmjeneRazmjena predstavlja in nabave eljenog proizvoda ili usluge od nekog, nuenjem neega za uzvrat.

Mora da postoje najmanje 2 strane,Svaka strana mora imati neto to je vrijedno drugoj strani,Svaka strana je sposobna komunicirati i dostavljati,Svaka od strana je slobodna da prihvati ili odbije ponuenu razmjenu,Svaka strana vjeruje da je prihvatljivo ili poeljno poslovati s drugom stranom.

Proces razmjenePotrebaUslovi razmjeneDogovaranjeTransakcijaVrijednostZadovoljenje potrebeElementi razmjene

Uloga marketinga u procesu razmjeneMarketing je aktivnost koja povezuje uesnike u procesu razmjene.Oblici razdvajanja na koja marketing utie:Prostorno razdvajanje,Vremensko razdvajanje,Informaciono razdvajanje,Vlasniko razdvajanje,Vrijednosno razdvajanje.

TriteTrite predstavlja ukupnost odnosa izmeu ponude i tranje koji se ostvaruju u odreenom vremenu i na odreenom prostoru u cilju obavljanja procesa razmjene.

Trite je institucionalni i tehniki oblikovan prostor koji omoguava kontakt interesa kupaca i prodavaca u svrhu razmjene, gdje se cijena pojavljuje kao ravnotena kategorija koja ima tendenciju da bude stabilna u dugom roku.

etiri kamena temeljca trine ekonomije:

Privatno vlasnitvo,Profit,Sloboda izbora,Konkurencija.

Karakter trita

INSTITUCIONLANE DIMENZIJE (ELEMENTI)NEINSTITUCIONALNI ELEMENTIEkonomskaPravnaPolitikaDrutvenaKontakt kupaca i prodavacaProstorno i vremensko odreenje tritaOdreene robe i usluge koje se nude i trae na trituSloboda izbora potencijalnog partnera u procesu razmjeneOblik razmjeneDogovaranje cijena

Vrste trita i tokovi

Nivoi definisanosti tritaPotencijalno trite je skup potroaa zainteresovanih za kupovinu odreenog proizvoda. Dostupno (raspoloivo) trite je skup potroaa koji su zainteresovani za kupovinu odreenog proizvoda, imaju odreeni nivo prihoda i proizvod im mora biti dostupan.

100%40%Kvalifikovano dostupno trite ine podobni potencijalni potroa. To je skup potroaa koji imaju interesovanje, prihod, dostupnost i kvalifikacije za kupovinu odreenog proizvoda. Organizacija se moe orijentisati na celokupno dostupno ili na odreeni segment trita.20%10%Ciljno (ili pokriveno ili opsluivano) trite je deo kvalifikovanog potencijalnog trita koje je organizacije odluila da osvoji.

60%

Penetrisano (osvojeno) trite je grupa potroaa koji kupuju proizvode organizacije. (5%)

Segmentacija tritaNije jednostavno opsluiti sve kupce na tritu,Proces prepoznavanja preferencija kupaca u pogledu odreenog proizvoda i povezivanje tako ustanovljenih preferencija sa obiljejima kupaca je korak u procesu segmentcije,Masovni i segmentirani marketing.

Faze segmentacije trita

Osnove za segmentaciju trita krajnjih potroaa- geografske narodi, drave, regije, pokrajine, gradovi, susjedstva, gustoa naseljenosti, klima,- demografske ivotna dob, pol, veliina porodice, ivotni ciklusi porodice, dohodak, zanimanje, obrazovanje, vjera,- psihografske drutveni sloj, nain ivota, line karakteristike,- bihevioristike znanje, stav, upotreba ili reakcija potroaa prema odreenom proizvodu, - odreene prednosti koje se trae kod proizvoda.

Osnove za segmentaciju industrijskih tritaStatistika podjela na grane i djelatnosti, Upotrebna vrijednost proizvoda (primjena proizvoda)Veliine i status kupaca, Geografske lokacije,Motivi kupovine, uslovi kupovine, nain plaanja, usluge u vezi sa proizvodom, itd.

Segmentacija tritaNesegmentirano tritePotpuna segmentacija111233Segmentacija trita prema dohodovnim grupama 1, 2 i 3AAABBBSegmentacija trita prema kategorijama ivotne dobi A i B1B1A1A2B3A3BSegmentacija trita prema dohodovnoj kategoriji i kategoriji ivotne dobi

Izbor ciljnih segmenata - Karakteristike koje segment ine privlanim:Mjerljivost veliina i kupovna mo segmenta,Veliina segmenti treba da budu dovoljno veliki i profitabilni,Dostupnost stepen do kojeg je segmente mogue dokuiti i opsluiti,Razliitost segmenti razliito odgovaraju na marketing programe,Operativnost stepen do kojeg je mogue formulisati djelotvorne programe.

Nivoi segmentacije tritaTrini segment,Trina nia,Lokalno podruje,Pojedinac.

Poslovne koncepcijeetiri evolutivne faze razvoja poslovne orijentacije preduzea, SAD:- proizvodna orijentacija (do 1930. godine),- prodajna orijentacija (1930-1950. godine),- marketing orijentacija (1950-1960. godine),- drutveni marketing i kontrola (od 1980.)

Poslovne koncepcije

F O K U SS R E D S T V AC I L JILUSTROVANI KOMENTARIKoncept proizvodnjeProizvodnjaEkonomija obimaProizvesti to je mogue vieMoete imati bilo koju boju sve dok je crnKoncept proizvodaProizvodIzrada visoko kvalitetnih proizvodaViskoka cijenaPoznajem ljude koji ele moj proizvodDobrom proizvodu ne treba reklamaKoncept prodajeProdaja postojeih proizvodaAgresivna prodaja i propagandni naporiMaksimiranje obima prodajeNe volite crnu boju? U redu, onda u staviti providnu ambalau.Koga ga briga ta oni ele? Prodajte ono to imamoKoncept marketingaIspunjavanje stvarnih i potencijalnih potreba i elja potroaaOrijentacija na potroae i profit i integrisani marketingProfit kroz satisfakciju potroaaSaznati ta potroai ele prije nego to se napravi proizvodSaznati ta ljudi ele

Naini posmatranja marketingaekonomski proces efikasnost i efektivnost procesa razmjene,poslovna koncepcija stav menadmenta, poslovna funkcija obavlja marketing aktivnosti u preduzeu, nauna disciplina razvoj marketing misli.

Marketinki sistemPovezuje preduzee sa tritem,Odrava interakciju izmeu preduzea i sredine,Predstavlja dio trinog sistema,Nalazi se u svojstvu podsistema preduzea.

Struktura marketing sistemamakromakromakromakroFaktori iz okruenjaFaktori iz okruenja

Osobine marketing sistemaOtvoren sistem,Sloen sistem,Dinamian sistem,Stohastiki sistem.

Integrisani marketingkoordinacija marketing aktivnosti u okviru marketing poslovne funkcije, koordinacija na nivou preduzea (sa ostalim poslovnim funkcijama), koordinacija sa organizacijama i institucijama iz okruenja.

Ponaanje potroaadinamika interakcija afekta, kognicije, ponaanja i situacija (dogaaja) iz okruenja, pomou kojih ljudska bia upravljaju aspektima razmjene u njihovim ivotima, AMANaune discipline koje se bave izuavanjem ponaanja potroaa sociologija, psihologija i sl..

Vrste ponaanja potroaaKrajnji potroa i industrijski potroa;Kupac i potroa (korisnik).

Trite PP naspram trita KPManji broj veih kupaca,Geografski koncentrisani kupci, Izvedena tranja,Neelastina tranja,Fluktuirajua tranja,Profesionalna nabavka.

Ponaanje potroaa Model ponaanja potroaa

Ponaanje potroaaPotrebe (uroene i steene),

elje.

Ponaanje potroaaetiri glavna psiholoka procesa:

Motivacija,Percepcija,Stavovi,Uenje i Pamenje.

Motivacija potroaa

P O T R E B AM O T I VP O N A A N J E(A K C I J A)Potreba motivie na akciju.

Motivacija potroaaFIZIOLOKISAMOPOTVRIVANJESTATUSNIPRIPADNOSTIBEZBJEDNOSTIM O T I V IMaslowljeva hijerarhija ljudskih motivaSekundarni motiviPrimarni motivi

Percepcija potroaaprevoenje spoljnjeg (fizikog) svijeta u interni (mentalni) svijet osobe tj. potroaa,Postoje 3 perceptivna procesa:IZLOENOST STIMULANSIMA,PANJA,RAZUMJEVANJE I PAMENJE.

Stavovi potroaaSutinska komponenta misaone strukture osobe miljenje.ABC model stavovi se sastoje iz 3 komponente:- Affect = osjeanje,- Behavior = ponaanje,- Cognition = Razumijevanje.

Proces uenja potroaa

MOTIVACIJASTIMULANSIODGOVORIPOJAAVANJEBihejvioristika teorije uenje kao funkcija ponaanja,Teorije razumijevanja znanje kao najbolja mjera uenja.

Faktori ponaanja potroaaEkonomsko objanje ponaanja potroaa,Socioloko objanje ponaanja potroaa,Psiholoko objanje ponaanja potroaa.

Proces odluivanja u kupoviniP O N A A NJ E N A K O N K U P O V I N ES V J E S N O S TP O T R E B ET R A E N J EI N F O R M A C I J AP R O C J E N AA L T E R N A T I V AK U P O V I N AFaze procesa odluivanja u kupovini

Tipovi kupovineProdueniOgranieniRutinski

Isporuena vrijednost za potroaaVrijednost proizvodaVrijednost uslugeLini konceptVrijednost imidaNovani izdatakUtroeno vrijemeUloeni naporPsiholoki naporUkupna vrijednost za potroaeUkupna troak za potroaeIsporuena (dobijena) vrijednost za potroae

Satisfakcija potroaaLat. satis (dovoljno), facere (da se napravi),Potroa je zadovoljan kada proizvod ili usluga ispunjava ili nadmauje njegova oekivanja.

S = f(O,P)

O oekivanjaP uoene performanse proizvoda

O = P proizvod ispunjava oekivanjaO < P pozitivno nepotvrivanje predpostavljenogO > P negativno nepotvrivanje predpostavljenog

Satisfakcija potroaaZADOVOLJSTVO POTROAAPoveanje lojalnostipotroaaPozitivna usmenapropagandaVie ponovljenihkupovinaVie novih potroaa

Lojalnost potroaaUstaljena obaveza ponovne kupovine proizvoda ili usluge, nezavisno od uticaja situacionih faktora i marketinkih napora koji imaju potencijal da dovedu do ponaanja naputanjem marke.Odnos sastisfakcije i lojalnosti,Totalna satisfakcija potroaa korespondira sa TQM,Proces lojalnosti.

Prepreke lojalnosti potroaaTendencija potroaa da trai varijetete,Pojava lojalnosti veem broju marki istovremeno,Sklonost da se mijenja marka.

KonzumerizamNastao 60.-ih godina, XX v.,Zatita potroakih interesa.

Osnovna prava potroaaPravo na bezbjednost,Pravo na informisanost,Pravo na izbor,Pravo da se uje glas potroaa,Pravo na zadovoljenje osnovnih potreba,Pravo na obrazovanje,Pravo na obeteenje,Pravo na zdravu ivotnu sredinu.

Drutveni marketingDrutvenoblagostanjeKonceptdrutvenogmarketingaProfitpreduzeaSatisfakcijapotroaaTri komponente koncepta drutvenog marketingaDrutveni marketing u sebi sadri:non-profit,social marketing.Pokreti u okviru primjene koncepta drutvenog marketinga: konzumerizam, environmentalizam.

Podruja drutvenog marketingaPolitiki marketing,Socijalni marketing,Marketing vjerskih institucija,Marketing ideja,Lini marketing.

Razlike izmeu poslovnog i drutvenog marketingaCilj drutvenog marketinga nije uvijek usmjeren u pravcu stimulisanja tranje,Subjekti su u znatno manjoj mjeri autonomni u donoenju odluka,Obavljaju poslove od opteg drutvenog ineteresa,Proizvodi subjekata su nematerijalni (ideje i usluge),Proizvodi su besplatni ili se za njih plaa simbolina cijena,Kanali distribucije ne postoje u klasinom smislu.

Marketing okruenjeSkup velikog broja nekontrolisanih, djelimino kontrolisanih i potpuno kontrolisanih faktora koji utiu na poslovne rezultate preduzea.Preduzee mora da razumije i istrai okruenje prije preduzimanja marketinkih aktivnosti.Preduzee moee imati pasivan i aktivan pristup prema okruenju.

Vrste marketing okruenjaInterno okruenjeEksterno okruenje

Makromarketing okruenje Posredno utie na poslovne rezultate preduzea, Izvan kontrole preduzea, Ima dugorone implikacije na proizvodnju i prodaju preduzea

Prirodno okruenjerepromaterijal, poveani trokovi energije, ekoloki zahtjevi,obnovljivi, neobnovljivi izvori,zatita ivotne sredine.

Ekonomsko okruenjePotronja i investicije ne bi trebalo da prelaze visinu domaeg proizvoda, a uvoz ne smije biti vei od izvoza,BDP: razvijene, zemlje u razvoju, nerazvijene,Kupovna mo potroaa dohodak:- realni- diskrecioniFaza u kojoj se privreda nalazi: prosperitet, recesija, depresija, oivljavanje,Konkurentska struktura utie na cijenovnu stragiju prduzea.

Socio-kulturno okruenjeDrutveni faktori oblikuju sistem vrijednosti i vjerovanja ljudi,Kulturni faktori i stavovi stiu se tokom socijalizacije pojedinaca i utiu na njihove navike i ponaanja u procesu kupovine proizvoda i usluga,Kulturni simboli.

Demografsko okruenjeMarketeri su zainteresovani za broj stanovnika, geografsku rasprostranjenost i gustou, trendove kretanja, starosnu i polnu podjelu, stopu nataliteta, enidbe i mortaliteta, nivo dohotka, te za rasnu, etniku i vjersku strukturu jer navedeno utie na vrstu potranje (npr. tranja za kuama, stanovima, tranja za malim stanovim, kreiranje novih grupa potroaa - Johnson & Johnson, Ferrero i sl.)

Tehniko-tehnoloko okruenjeNova tehnoloka dostignua i njihova primjena utiu na ubrzanje procesa proizvodnje, veu produktivnost, kvalitet i promociju.Nauka akumulirano znanje o ljudima i okruenju,Tehnologija primjena tog znanja u praktinoj primjeni,Uticaj tehnologije moe se analizirati kroz kreiranje novih trita, unapreivanje marketing miksa, razvoj i uvoenje novih proizvoda na trite i izvore tehnolokih inovacija.

Politiko-pravno okruenjeZakonodavna aktivnost,Regulativna aktivnost.Zakonodavstvo utie na poslovanje u 3 pravca:Regulisanje samog poslovanja preduzea,Zatita kupaca,Zatita optih drutvenih interesa.

Mikromarketing okruenje neposredno utie na poslovne rezultate preduzea, organizacije i institucije sa kojima je preduzee u neposrednom kontaktu, odnosno koje utiu i koje su zainteresovane za poslovanje preduzea.

KonkurencijaDirektan i indirektan konkurent,Dominantan i subordinativni.

KonkurencijaIzvori informacija o konkurenciji:Potroai,Vlastiti radnici i radnici konkurencije,Kupci konkurencije,Dobavljai konkurencije,Prodajna sila i posrednici,Publikovani materijal i dokumenti o konkurenciji,Internet,Benchmarking,Mystery shop.

KonkurencijaFaze analize konkurencije:Identifikacija postojeih i potencijalnih konkurenata,Analiza ciljeva konkurenata,Analiza postojeih i buduih marketing strategija,Analiza snaga i slabosti,Analiza finansijskih pokazatelja,Analiza veliine i rasta,Analiza pozicioniranosti i linosti konkurenta,Analiza organizacione kulture.

DobavljaiKriteriji za izbor vrste i boroja dobavljaa:Najbolji mix kvaliteta, pouzdanosti, isporuke, kredita, garancije i niska cijena,Poeljno je nabavljati iz vie izvora radi izbjegavanja prevelike ovisnosti o jednom dobavljau.

Marketinki posredniciTrgovaki posrednici,Preduzea za pruanje marketinkih usluga,Fizika distribucija,Banke i osiguravajue kompanije

JavnostFinansijska javnost,Medijska javnost,Dravna javnost,Javne akcije graana,Lokalna javnost,ira javnost,Politika javnost,Sindikalna javnost,Konfesionalna javnost,Nauna javnost,Interna javnost.Eksterna javnost

Interno okruenjeSposobnost preduzea da svoje prednosti (snage) iskoristi, a nedostatke (slabosti) eliminie ili prevede u prednosti u zadobijanju povjerenja i lojalnosti potroaa u trinoj utakmici.

Interno okruenjeMarketing program predstavlja formiranje optimalne kombinacije elemenata marketing miksa (Product - Proizvod, Price - Cijena, Place - Distribucija, Promotion - Promocija),Nemarketinki izvori: proizvodni kapaciteti, finansijske performanse, obuenost i kvalifikacija zaposlenih.

Marketinki informacioni sistem (MIS)Marketinki informacioni sistem je skup postupaka i metoda za redovnu, plansku analizu i prezentaciju informacija koje se koriste u donotenju marketinkih odluka, Koks i Gud

Marketinki informacioni sistem je stukturisan, interaktivan, kompleks osoba, maina i postupaka oformljena radi prikupljanja, razvrstavanja, analize, procijene i distribucije prikladnih, pravovremenih i tanih informacija za koritenje donosiocima odluka u marektingu radi poboljanja marketinkog planiranja, izvrenja i kontrole, Koteler

Marketinki informacioni sistem (MIS)Spoljanji iunutranjiizvori podatakaKlasifikovanjeuvanjeOznaavanjeInformacijepotrebne zaodluivanje umarketinguPovratna informacija: prilagoavanje ulaznih podatakaU l a zO b r a d aI z l a z

Struktura i funkcionisanje MIS-aPodsistemi MIS-a

Komponente MIS-aLjudi,Oprema (hardware),Programi (software),Postupci,Podaci,Informacije - saznanja

Istraivanje marketingaIstraivanje marketinga je sistemsko definisanje, prikupljanje, sumiranje, analiziranje i interpretacija informacija koje pomau menaderima u rjeavanju specifinih problema marketinga ili iskoritavanju povoljnih trinih prilika.

sposobnost kontinuiranih predvianja, integrisani napor u preduzeu u cilju isporuke optimalnog marketing programa.

Marketing odluke zasnovane na istraivanjima marketingaOdluke o segmentaciji,Odluke o proizvodu,Odluke po distribuciji,Odluke o promociji,Odluke o linoj prodaji,Odluke o cijenama,Odluke o marki proizvoda,Odluke o satisfakciji potroaa.

Da li obaviti istraivanje marketinga?

Faze (postupak) istraivanja marketingaAnaliza i interpretacija podatakaDefinisanje problemai ciljeva istraivanjaPriprema izvjetajaRazvijanje plana istraivanjaOdreivanje metoda i tehnika prikupljanja podatakaOdreivanje uzorka i pribavljanje podataka

Metode marketing istraivanjaKabinetsko(sekundarni podaci)Terensko(primarni podaci) Interni izvori, Eksterni izvori (publikovani, komercijalni, internet).Posmatranje,Ispitivanje,Eksperiment.

Metoda posmatranjaKoga posmatramo?Personalno,Mehaniko,analiza tragova.

Metoda ispitivanjaKoga ispitujemo?Lini intervju,Dubinski intervju,Fokusne grupe,Panel.

Eksperimentalna metodaEksperiment je postupak kojim namjerno izazivamo neku pojavu u kontrolisanim uslovima kako bismo je bolje opaali i/ili mjerili.

Moe se odvijati na dva naina:Na terenu (u prirodnom okruenju),U laboratoriji (u vjetakom okruenju).

Izvori podataka

PRIMARNI SEKUNDARNIPrednosti: Uska povezanost sa problemom i ciljem, svjei i aktuleni, poznata metodologija, uporeivanjePrednosti: Brzina prikupljanja, dostupnost, pouzdanost, niska cijena.Nedostaci:Sporost, visoki trokovi, smanjena pouzdanost.Nedostaci:Netanost, neraspoloivost, neuporedivost, zastarjelost, mjerne jedinice, nepoznavanje metodologije, provjera objektivnosti

Potencijal trita i potencijal prodaje1) Potencijal trita maksimalno mogua prodaja svih kompanija u grani, uz date marketinke napore, u odreenom vremnskom periodu i na odreenom geografskom prostoru. broj kupaca x koliina koju kupuju x cijena prosijene jedinice2) Potencijal prodaje uee u potencijalu trita koje moe da ostvari jedno preduzee.

Predvianje prodaje preduzea i graneOekivanja, procijena budueg nivoa prodaje.Zato je bitno predviati prodaju?Metode predvianja: kvalitativne i kvantitativne.

Kvalitativne metodeIspitivanje namjera kupaca,Metoda prodajne operative,Menaderska metoda,Predvianje eksperata.

Kvantitativne metodeAnaliza vremenskih serija,Statistika analiza tranje,Ekonometrijske metode,Metode konjunkturnih istraivanja.

Metode predvianja prodaje novih proizvodaMetoda evolucije,Metoda supstitucije,Metoda krive rasta,Metoda ispitivanja korisnika,Metoda iskustva,Zastupnika metoda.

Pojam upravljanjaApreduzeeBCProces upravljanja kontrola organizovanje planiranje analizapravac kretanja

Pojam upravljanja marketingomVRIJEDNOSTstvaramokomuniciramoisporuujemoODABRANACILJNATRITAprivlaiti, zadrati, poveati broj potroaa cilj

Stanja tranjeNegativna,Nema,Latentna,Opadajua,Neregularna,Puna,Prekomjerna,Nezdrava.

Planiranje marketingaSistemski proces koji ukljuuje ocjenu povoljnih trinih prilika i resursa, odreuje ciljeve marketinga i razvija plan provoenja i nadzora.

NA NIVOU PREDUZEANA NIVOU MARKETING ORGANIZACIONE JEDINICEVizija - eljena slika budueg stanja poslovnog sistemaMisija - su sadanji i budui poslovi kojima se neko preduzee eli baviti:ta? (koji su to poslovi),kako? (koji su to poslovni procesi kojima se proizvodi / usluge ostvaruju),zato? (ta se dobija njihovom proizvodnjom i prodajom),ko? (ko su kupci odnosno njihovi korisnici).CiljeviCiljeviStrategijeStrategijeMarketing program

Ciljevi marketingausko povezani sa vizijom i misijom preduzea,ciljevi predstavljaju stanja ili situacije u koje organizacije ele da dou, odnonso rezultate koje ele da postignu,Vremenska, kvalitativna, kvantitativna dimenzija, dimenzija relanosti i hijerarhije,najoptiji marketing cilj preduzea zadovoljiti potrebe potroaa uz ostavarenje dobiti,preduzee kao ciljeve moe postaviti: eljenu poziciju na tritu, odreenu strukturu zaposlenih, odreen nivo raspoloivosti finansijskih i materijalnih resursa, irenje trita, odreen nivo kvaliteta proizvoda, reputacije dobrog graanina i sl.,Kratkoroni, srednjoroni, dugoroni.

Marketinka strategijaKAKO? nain realizovanja ciljeva,planski okvir za iznalaenje optimalne kombinacije instrumenata marketing miksa (proizvod, cijena, promocija, distribucija),U irem smislu ona je dio strategije preduzea, a u uem nain ostvarenja trinih ciljeva,Pretpostavka njene racionalnosti.

Faktori opredijeljenja marketing strategijeraspoloiva sredstva (kapital),homogenost proizvoda,faza ivotnog ciklusa proizvoda, homogenost trita, marketing strategije konkurenata, veliina i finansijska snaga preduzea, raspoloivosti strunim kadrovima.

Marketing programTaktika razrada i impementacija marketing strategije,Alokacija sredstava na pojedine instrumente marketing miksa.

Marketing planMarketing plan je pisani dokument ili nacrt koji upravlja svim aktivnostima preduzea, ukljuujui provoenje i nadzor tih aktivnosti. Strateki i taktiki.

Svrha marketing planaDaje putokaz provoenju strategije preduzea i ostvarivanju ciljeva,Pomae pri upravljakom nadzoru i praenju provoenja strategije,Obavjetava nove uesnike u planu o njihovim ulogama i zaduenjima,Specificira nain alokacije resursa,Stimulie razmiljanje i poboljava upotrebu resursa,Dodjeljuje odgovornost, zadatke i vremenski raspored,Omoguava uesnicima da budu svjesni problema, povoljnih prilika i prijetnji.

Elementi marketing plana

ANALIZA SITUACIJEPOVOLJNE PRILIKE I PRIJETNJE

OKRUENJE

RESURSI PREDUZEA

CILJEVI MARKETINGAMARKETING STRATEGIJEFINANSIJSKE PROJEKCIJE I BUDETINADZOR I VRIJEDNOVANJEKRATAK REZIME ZA MENADERE

ImplementacijaSprovoenje programa,Oblikovanje marketing organizacije.

Evolucija organizacione strukture marketingaProsto prodajno odjeljenje,Prodajno odjeljenje sa dopunskim funkcijama,Odvojeno odjeljenje za marketing,Savremeno odjeljenje za marketing,Savremena marketinka firma.

Pristup organizovanja marketinke jediniceOrganizacija po funkcijama istraivanje trita, razvoj proizvoda, distribucija, prodaja, propaganda i odnosi sa potroaima,Organizovanje prema proizvodima Procter&Gamble,Organizacija po regijama homogen proizvodni asortiman na vie trita,Organizovanje prema tipu potroaa grupe potroaa koje se razlikuju (npr. fizika i pravna lica).

KontrolaSkup postupaka, metoda, tehnika koje se koriste radi praenja i usklaivanja aktivnosti marketinga i preduzimanje korektivne akcije.Kontrola godinjeg plana,Kontrola rentabiliteta,Kontrola efikasnosti,Strategijska kontrola.