8
PPI Community Press Awards •Best Edited Weekly 2003 and 2007 •Best in Photojournalism 1998 and 2005 a a a rt rt rt a a angel ngel ngel printshop Printing is our profession Service is our passion 67 P . Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines (0632) 912-4852 (0632) 912-5706 Mabuhay LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 ISSN–1655-3853 • OKTUBRE 17 – 23, 2008 • VOL. 29, NO. 42 • 8 PAHINA • P10.00 Abono’t enerhiya bunga ng pagsisinop ng basura TOTOHANAN na ang pagapapatupad ng zero waste management ng Malolos, ayon kay Marilyn Depositar, ang solid waste consultant at administrador ng Mate- rial Recovery Facility (MRF) ng Lungsod ng Malolos. Ipinakikita ni Depositar ang ilang produktong mula sa mga papael na kanilang niresiklo ng MRF. — DB TAGAPAGHIWALAY — Mabilisan ang pagkilos ng mga sorter o tagapili ng basurang dumadaan sa conveyor ng Material Recovery Facility (MRF) ng Lungsod ng Malolos kung saan ay pinaghihiwalay nila ang mga nabubulok at hindi nabubulok na basura. Ang mga basurang nabubulok ay kanilang ginigiling at ginagawang abono at ibinibigay sa mga magsasaka, samantalang ang mga di nabubulok ay kinukuha ng Holcim Cement Corporation at ginagawang alternatibong panggatong sa paggawa ng semento. DINO BALABO HINDI magagawa ang programa sa basura sa loob ng maikling panahon, ayon kay Malolos Mayor Danilo Domingo, ngunit iginiit niya na kung ang programa ay tututukan iyon ay maisasagawa at maipatutupad. — DB Aktibo ang proyektong zero waste ng Malolos NI DINO BALABO LUNGSOD NG MALOLOS — Hindi nanga- ngamba ang mga opisyal ng lungsod sa kasong isinampa laban sa kanila sa Ombuds- man hinggil sa diumano’y patuloy na ope- rasyon ng kanilang open dumpsite dahil aktibo ang kanilang programa para sa “zero waste management”. LUNGSOD NG MALOLOS — Anim na alkalde sa Bula- can at maging ang goberna- dor ng lalawigan ng Rizal ang sinampahan ng kaso sa Ombudsman noong Set- yembre 26 ng isang buklu- ran ng mga environmental- ist dahil sa patuloy na ope- rasyon ng open dumpsite sa kanilang nasasakupan. Ang mga kinasuhan ay ang mga alkaldeng sina Danilo Domingo ng Lung- sod ng Malolos, Eduardo Roquero ng Lungsod ng San Jose Del Monte, Anastacia Vistan ng Plaridel, Edgardo Galvez ng San Ildefonso, Ricardo Silverio ng San Rafael, at Roderick Tiong- son ng San Miguel. Maging ang gobernador ng lalawigan ng Rizal na si Casimiro Ynares III ay kina- suhan din. Tinangka namang ku- sundan sa pahina 4 “Ibabasura din iyan ng Ombudsman,” ani Mayor Danilo Domingo patungkol sa kasong isinampa laban sa kanila ng Bangon Kali- kasan Movement noong Setyembre 26. Nang maka- panayam ng Mabuhay si Mayor Domingo noong Ok- tubre 16, sinabi niya na hindi pa nila natatanggap ang kopya ng kaso. Ayon kay Domingo, ma- gugulat ang Bangon Ka- likasan maging ang Om- budsman sa programa ng Malolos sa pagsisinop sa basura at binigyang diin na wala silang open dumpsite operation. Ipinaliwanag ng Alkalde na ang pagsasagawa ng programa sa pagsisinop ng basura ay hindi magagawa sa loob ng maikling taon. Ayon kay Domingo, sini- mulan nila ang kanilang programa sa basura may anim na taon na ang na- karaan at itinayo nila ang material recovery facility (MRF) noong 2005 sa Ba- rangay Mambog. Ngunit hindi ito nanga- ngahulugan, aniya, na tapos na ang kanilang problema sa pagsisinop ng basura. sundan sa pahina 5 Open dumpsite: 6 na mayor hinabla

Mabuhay Issue No. 42

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Vol. 29, No. 40 Oct. 17 - 23, 2008

Citation preview

PPICommunityPress Awards

•Best EditedWeekly2003 and 2007

•Best in Photojournalism1998 and 2005

aaartrtrtaaangelngelngelprintshop

Printing is our professionService is our passion

67 P. Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines

(0632) 912-4852 (0632) 912-5706

MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

ISSN–1655-3853 • OKTUBRE 17 – 23, 2008 • VOL. 29, NO. 42 • 8 PAHINA • P10.00

Abono’t enerhiya bungang pagsisinop ng basura

TOTOHANAN na ang pagapapatupad ng zero wastemanagement ng Malolos, ayon kay Marilyn Depositar,ang solid waste consultant at administrador ng Mate-

rial Recovery Facility (MRF) ng Lungsod ng Malolos.Ipinakikita ni Depositar ang ilang produktong mula samga papael na kanilang niresiklo ng MRF. — DB

TAGAPAGHIWALAY — Mabilisan ang pagkilos ng mgasorter o tagapili ng basurang dumadaan sa conveyorng Material Recovery Facility (MRF) ng Lungsod ngMalolos kung saan ay pinaghihiwalay nila ang mganabubulok at hindi nabubulok na basura. Ang mga

basurang nabubulok ay kanilang ginigiling at ginagawangabono at ibinibigay sa mga magsasaka, samantalangang mga di nabubulok ay kinukuha ng Holcim CementCorporation at ginagawang alternatibong panggatongsa paggawa ng semento. — DINO BALABO

HINDI magagawa ang programa sa basura sa loob ngmaikling panahon, ayon kay Malolos Mayor DaniloDomingo, ngunit iginiit niya na kung ang programa aytututukan iyon ay maisasagawa at maipatutupad. — DB

Aktibo ang proyektongzero waste ng Malolos

NI DINO BALABO

LUNGSOD NG MALOLOS — Hindi nanga-ngamba ang mga opisyal ng lungsod sakasong isinampa laban sa kanila sa Ombuds-man hinggil sa diumano’y patuloy na ope-rasyon ng kanilang open dumpsite dahilaktibo ang kanilang programa para sa “zerowaste management”.

LUNGSOD NG MALOLOS— Anim na alkalde sa Bula-can at maging ang goberna-dor ng lalawigan ng Rizalang sinampahan ng kaso saOmbudsman noong Set-yembre 26 ng isang buklu-ran ng mga environmental-ist dahil sa patuloy na ope-rasyon ng open dumpsite sakanilang nasasakupan.

Ang mga kinasuhan ayang mga alkaldeng sinaDanilo Domingo ng Lung-

sod ng Malolos, EduardoRoquero ng Lungsod ng SanJose Del Monte, AnastaciaVistan ng Plaridel, EdgardoGalvez ng San Ildefonso,Ricardo Silverio ng SanRafael, at Roderick Tiong-son ng San Miguel.

Maging ang gobernadorng lalawigan ng Rizal na siCasimiro Ynares III ay kina-suhan din.

Tinangka namang ku- sundan sa pahina 4

“Ibabasura din iyan ngOmbudsman,” ani MayorDanilo Domingo patungkolsa kasong isinampa laban sakanila ng Bangon Kali-kasan Movement noongSetyembre 26. Nang maka-panayam ng Mabuhay siMayor Domingo noong Ok-tubre 16, sinabi niya nahindi pa nila natatanggapang kopya ng kaso.

Ayon kay Domingo, ma-gugulat ang Bangon Ka-likasan maging ang Om-budsman sa programa ngMalolos sa pagsisinop sabasura at binigyang diin nawala silang open dumpsite

operation.Ipinaliwanag ng Alkalde

na ang pagsasagawa ngprograma sa pagsisinop ngbasura ay hindi magagawasa loob ng maikling taon.

Ayon kay Domingo, sini-mulan nila ang kanilangprograma sa basura mayanim na taon na ang na-karaan at itinayo nila angmaterial recovery facility(MRF) noong 2005 sa Ba-rangay Mambog.

Ngunit hindi ito nanga-ngahulugan, aniya, na taposna ang kanilang problema sapagsisinop ng basura.

sundan sa pahina 5

Open dumpsite: 6na mayor hinabla

2 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 OKTUBRE 17 – 23, 2008

EDITORIALAlfredo M. Roxas, Jose Romulo Q. Pavia, JoseGerardo Q. Pavia, Joey N. Pavia , Jose Visitacion Q.Pavia, Carminia L. Pavia, Perfecto Raymundo Jr.,Dino Balabo

PRODUCTIONJose Antonio Q. Pavia, Jose Ricardo Q. Pavia,Mark F. Mata, Maricel P. Dayag

PHOTOGRAPHY / ARTEden Uy, Allan Peñaredondo, Joseph Ryan S.Pavia

BUSINESS / ADMINISTRATIONLoreto Q. Pavia, Marilyn L. Ramirez, Peñaflor Crystal,J. Victorina P. Vergara, Cecile S. Pavia, LuisFrancisco, Domingo Ungria, Harold T. Raymundo,Jennifer T. Raymundo, Rhoderick T. Raymundo

CIRCULATIONRobert T. Raymundo, Armando M. Arellano,Jess Camaro, Fred Lopez

The Mabuhay is published weekly by theMABUHAY COMMUNICATIONS SERVICES —DTI Permit No. 00075266, March 6, 2006 to March6, 2011, Malolos, Bulacan.

The Mabuhay is entered as Second Class MailMatter at the San Fernando, Pampanga Post Officeon April 30, 1987 under Permit No. 490; and asThird Class Mail Matter at the Manila Central PostOffice under permit No. 1281-99-NCR dated Nov.15, 1999. ISSN 1655-3853

Principal Office: 626 San Pascual, Obando,Bulacan 294-8122

PPI-KAFCommunity Press

Awards

BestEdited Weekly2003 + 2008

Bestin Photojournalism1998 + 2005

A proud member ofPHILIPPINE PRESS INSTITUTE

WEBSITE

http://mabuhaynews.com

Subscription Rates (postage included): P520 for one year or 52issues in Metro Manila; P750 outside Metro Manila. Advertising baserate is P100 per column centimeter for legal notices.

MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Jose L. PaviaPublisher/Editor

Perfecto V. RaymundoAssociate Editor

Anthony L. PaviaManaging Editor

[email protected]

Buntot Pagé PERFECTO V. RAYMUNDO

Mga tatakbong gobernadorKALAT na kalat ang balita namuling palalaot sa pagka-gober-nador sina dating Gob. ObetPagdanganan, dating Gob. JosieM. Dela Cruz, at dating Bise Gob.Rely Plamenco at kasalukuyangBise Gob. Willie Sy-Alvarado.

Dati silang magkakasama saiisang partido. Si Josie ay nagingBise Gob. ni Obet, si Plamenco aynaging Bise Gob. ni Josie, saman-talang si Alvarado ay kasalu-kuyang Bise Gob. ni Joselito “Jon-jon” Mendoza.

Tama ang kasabihan sa puliti-ka na walang pirmihang kakampi,puro pansamantala lamang.

Si Pagdanganan ay nanung-kulang punong lalawigan ng1986-1998, samantalang si DelaCruz ay naging gobernador ng1998 hanggang 2007.

Si dating Bise Gob. Plamencoay tumakbong gobernador noongnakaraang halalan, ngunit hindipinalad na magwagi.

Kung sakaling matutuloy anghalalan sa 2010, ngayon lamangtatakbo para gobernador si Sy-Al-vardo. Maglaban-laban kaya sinaPagdanganan, Dela Cruz, at Al-varado na iisang partido ang kina-aaniban? Si Plamenco ay nasaoposisyon na noon pang nagdaang

Kastigo BIENVENIDO A. RAMOS

Krisis: Dalawang maling desisyonKUNG mapagsuri lamang tayo,ang krisis pang-ekonomya atpampulitika na may isang dekadanang hindi malutas-lutas atnagpapahirap sa bansa ay likhang dalawang maling desisyon ngAdministrasyong Ramos at ngAdministrasyong Arroyo.

Ang dalawang mahalaga perominadaling desisyon ay 1) angpagpapatibay at maagang pagpa-patupad ng Oil Deregulation Law(sa panahong Ramos), at 2) angpagkakaloob ng lubos na pagpa-patawad ni PGMA kay datingPangulong Estrada.

Kapwa ibinase sa ispekulasyonAng Oil Deregulation Law ay

ibinase sa gasgas nang teoriya nglaizzes faire o malayang kalakalanna upang masira ang monopolyoat maging mura ang isang pro-dukto o serbisyo ay kailangangalisin ang kontrol ng gobyerno saindustriya ng langis upang magingmalaya ang kumpetisyon.

Ang malungkot, inalis na nggobyerno ang kontrol sa indus-triya ng langis, ibinenta pa ang

60% ng sapi sa Petron (at balakpa yatang ibenta ang natitirang40% sapi ng gobyerno.)

Isang simpleng analohiyalamang ang ilalahad ko: angtatlong dambuhalang kompanyang langis — Shell, Caltex atPetron na ari ng mga dayuhan —ay naging tatlong halimaw na da-ting natatanikalaan, kaya nangpawalan (deregulation) ay tilamga gutom na mga buwayangsagpang dito, sagpang doon angginawa.

Kahit ngayong mabilis angpagbulusok ng presyo ng langis sapamilihang pandaigdig, at kahitmakiusap na si GMA (na isa saumano’y makapangyarihang ba-bae sa daigdig), ang tatlong ma-sisibang buwaya ng ekonomya ayhindi maawat sa kanilang kasi-baan!

Base rin sa espekulasyon anglubos na pagpapatawad kay Erap,kahit kahahatol lamang dito ngSandiganbayan sa salang panda-rambong.

Akala kasi ni GMA at ng mgaGoebbels at Rasputin ng Mala-

Promdi DINO BALABO

Ang taga-ilog at ang taga-pampang

kanyang, kung karakang lubos napatatawarin si Erap tatahimik naang marami ring panatikongtagahanga ng dating aktor.

Kung pinagdusa pa sa Muntin-lupa si G. Estrada hanggang 2011man lamang, wala sanang Erapna magyayabang, umaastang liderng watak-watak na oposisyongpampulitika at nagbabanta pangkakandidato sa pagka-Pangulo sa2010 elections!

Bunga ng maling desisyonSa pagpapatibay ng Oil De-

regulation Law, maliwanag naitinapon o isinuko ng pamahalaanang kapangyarihan nitong ma-protektahan ang mamamayan sapanahon ng krisis laban sa garapalna pagsasamantala ng nagsasab-watang tatlong halimaw (kartel)na kompanya ng langis sa bansa.

Kung bakit ayaw iparebuka ngAdministrasyong Arroyo angpesteng batas na ito ay hindi naisang palaisipan.

Bilyong lobby money ang sigu-radong ipapamahagi ng mga hali-

sundan sa pahina 7

PANAHON pa ng Martial Lawnang mabanggit ng noo’y LaborMinister na si Blas F. Ople angmga katagang “dapat magkaisaang mga taga-ilog at mga taga-pampang” kung saan ang kanyangtinutukoy ay ang mga dakilangliping Tagalog ng Bulacan atCapampangan ng Pampanga.

Ang pahayag na ito ay naitalang beteranong mamamahayag nasi Bong Zapata Lacson ng Pam-panga sa ika-145 pahina ng kan-yang librong “Off the Press” naang isang sipi ay ipinagkaloob saPromdi ng Bulakenyong mama-mahayag na si Emil Gamos, anganak ni Benjamin “Tatang Ben”Gamos, ang isa sa itinuturing naalamat na pamamahayag sa Git-nang Luzon.

* * *Para kay Ka Blas, ang rebolus-

yon sa panglalawigang pamama-hayag ay makakamit sa pagka-kaisa ng mga “taga-ilog at taga-

ng nasabing grupo at ng Promdiay tinalakay ang maraming kaug-nayan ng mga dakilang lalawiganng Pampanga at Bulacan, namagiging paksa sa pinaplanongkumperensya.

Ilan sa mga paksa ay ang mgaimpluwensya ng kapwa lalawigansa isa’t isa sa kanilang kalinanganat sining sa nagdaang panahon.

Bukod dito, papaksain din angmagkaugnay na kasaysayan ngdalawang lalawigan dahil sa maybahagi pala ng Bulacan na datingbahagi ng Pampanga.

* * *Inaasahang magiging makahu-

lugan hindi lamang sa mga mag-aaral ng kasaysayan ang planongkumperensya kungdi maging sabawat residente ng dalawanglalawigan, partikular na sa mgananinirahan sa mga barangay atbayang matatagpuan sa pagitanng dalawang lalawigan.

sundan sa pahina 7

pampang.” Ito ay may kaugnayandin sa kaunlaran ng Gitnang Lu-zon na dapat pangunahan ng pag-kakaisa ng dalawang liping sumi-bol sa mga pampangin ng mga ilogng Angat at Pampanga.

Ngunit matapos ang halostatlong dekada, ngayon lamangnagkakaroon ng hubog ang payoni Ka Blas. Ito ay dahil sa planongpambansang kumperensya nagaganapin sa Pebrero ng susunodna taon ng Center for Capampa-ngan Studies na nakabase sa HolyAngels University (HAU) sa An-geles City, Bahay Saliksikan ngBulacan na nakabase sa BulacanState University (BulSU) saMalolos, at Arte Bulakenya Foun-dation Inc., (ABFI) na nakabasesa Paombong, Bulacan.

* * *Sa unang pulong ng tatlong

grupo na isinagawa kamakailansa Center for Capampangan Stud-ies na dinaluhan ng mga opisyal

EDITORYAL

Tinimbang ngunit kulangSALAT sa kahulugan ang ipinalabas na opisyal na pahayag ni Gob. Joselito“Jon-jon” Mendoza noong Martes, Oktubre 14 hinggil sa napabalitang fishkill sa Kabayunan River sa hilagang bahagi ng Angat Dam watershed sabulubunduking bayan ng Donya Remedios Trinidad.

Ang unang dalawang taludtod ng pahayag ay patungkol sa aksyongginawa ng tanggapan ng gobernador matapos matanggap ang balita hinggilsa fish kill noong Setyembre 27, na ayon sa kanya ay agad niyang inatasanang Panglalawigang Tangggapan ng Pagsasaka upang makipag-ugnayansa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) sa rehiyon, naumaksyon naman at nagsagawa ng imbestigasyon noong Setyembre 29.

Ang dalawang kasunod na taludtod ng pahayag ay tumutukoy naman saresulta ng pagsusuri ng BFAR hinggil sa posibleng sanhi ng fish kill,samantalang ang ikalimang taludtod ay patungkol sa isinasagawa pangpagsusuri kung may heavy metal content ang mga tissue sample ng mgaisdang namatay.

Ang huling bahagi ng opisyal na pahayag ay patungkol sa pag-apela niMendoza sa bawat isa hinggil sa maingat na pag-iipon ng impormasyon atpagbibigay ng konklusyon na posibleng maka-alarma sa mga taong bayanat makaapekto sa hanapbuhay ng mga mangigisda sa lalawigan.

Sa unang tingin ay sapat na ang pahayag upang kumalma ang mga taohinggil sa napabalitang fish kill, ngunit hindi lamang ang pagpapakalma samga tao ang dapat sana ay tinutukan ng pamahalaang panglalawigan upangang hanap buhay ng mga mangingisda ay di maapektuhan ng posibleng“fish scare.”

Sa halip ay dapat binigyang pansin ang kalagayan ng mga katutubongDumagat na mga nakatira sa iba’t ibang maliliit na pamayanan sa loob ng63,000-ektaryang Angat Dam watershed dahil sila ang unang apektado, atayon sa unang lumabas na balita ay nagugutom na, sapagkat ang fish kill aynoon pang Setyembre 27 nagsimula.

Ang mga Dumagat ang mga sinaunang residente ng kabundukan saloob ng Angat watershed, bago pa man itayo ang higanteng Angat Dam nanagpalubog sa kanilang mga pamayanan sa loob ng kabundukan kaya’t silaang pangunahing binibigyan ng karapatan ng National Power Corporationna mangisda sa kailugan sa loob ng watershed sa pamamagitan ng paninisidng malalapad na tilapia, karpa at iba pang isdang nabubuhay doon.

Ang mga isdang kanilang nahuhuli ay halos napupunta lamang sakanilang hapag, at madalang ang ibinebenta sa labas ng Napocor com-pound sa Hilltop, Norzagaray. Ngunit sa opisyal na pahayag ni Mendoza,lumalabas na ang kanyang binigyang proteksyon ay mga mangingisda saibang bahagi ng Bulacan.

Isa pang nakapagtataka ay kung bakit si Mendoza ang nagpalabas ngpahayag, samantalang ang ulat ng BFAR ay tuwirang ipinadala sa Napocorna siyang namamahala sa Angat Watershed. Bukod dito, ang dapat dinsanang nagpalabas ng pahayag ay ang Metropolitan Waterworks and Sew-erage System (MWSS) na siyang patuloy na gumagamit at nagpapadaloyng tubig sa Kalakhang Maynila mula sa Angat Dam.

Sa panig ng pahayagang Mabuhay, nais naming linawin na anghangarin namin ay hindi pagbatikos, sa halip ay tawagin ang pansin ngpamahalaang panglalawigan sa kakulangan ng kanilang aksyon.

Totoo na ang pahayagan at pamahalaan ay “natural adversaries”. Ngunitdapat ding malinawan na katulad ng pamahalaan na naglilikod sapamamagitan ng paghubog at pagpapatupad ng mga polisya, ang hangarinng pahayagan ay paglilingkod bayan, sa pamamagitan ng pagpapaliwanagat paghahatid ng impormasyon na maaaring humubog sa pananaw ng tao.

Kami ay nagmamasid lamang. Pumupuri sa makatuwirang simulain,polisiya at pagkilos ng pamahalaan, at pumupuna sa mali upang matawagang pansin ng kinauukulan upang sa susunod na pagkakataon ay magingmatuwid ang mga desisyon.,

Sa madaling salita, ang aming pagpapahayag ay aming inakong tungkulinlamang, walang personalan at di namumulitika.

halalan at malamang kaysa hindina siya ang ipangsasagupa ngoposisyon.

Sa palagay ko, hindi papayagsi Gob. Jon-jon Mendoza na hindisiya ang ikakandidato ng kanilangpartido sapagkat siya ang na-kaupong gobernador ng lalawiganni Gat. Marcelo H. Del Pilar.

Kayo, ano sa palagay niyo?

P/Insp. Epafrodito AlilingBINABATI ko si P/Insp. Epaf-rodito Aliling sa pagkakatalaga sakanya bilang pansamantalanghepe ng Malolos PNP. Pinalitanniya si P/Supt. Arthur Felix Asisna inilipat sa Bataan ProvincialPolice Office.

Masuwerte ang Malolos sa pag-kakatalaga kay Aliling. Sarhentopa lamang ay kilala ko na siya.Sobra ang sipag ng taong ito, kayatiyak na magkakaroon ng mala-king pagbabago sa pulisya ngMalolos.

Abangan na lamang po natin.

Meralco magtataas ng singilNAKATAKDANG magtaas ngsingil sa kuryente ang ManilaElectric Company (MERALCO)sa susunod na buwan ng Nob-yembre, dahil sa pag-apruba ng

Energy Regulatory Commission(ERC) sa petisyon ng Meralco namagdagdag ng 20 sentimos sasingil kada kilowatt hour.

Bukod dito, inatasan din ngERC ang Meralco na ibalik sa mgaconsumer ang sobrang nasingilnito mula sa Currency ExchangeRate Adjustment (CERA).

Lumitaw na sobra ng P3 bil-yon ang nasingil ng Meralco parasa CERA at idadagdag pa angP900 milyon na multa.

Maibalik naman kaya kaagadang sobrang nasingil ng Meralcosa mga consumer?

Nagtatanong po lamang kami.

Kahirapan ng BuhayKAPANSIN-PANSIN na mara-ming namamalimos sa kasalu-kuyan at dala-dala pa ang ka-nilang maliliit na anak.

Sa bayan lamang ng Malolos,partikular na sa Capitol Com-pound, ay maraming mga ina nakilik-kilik pa ang kanilang mgamaliliit na anak ang makikitamong nanghihingi ng limos sakanilang mga makakasalubong.

Maging sa mga opisina ay pu-mapasok sa panghihingi ng limos.Marahil ay dala ito ng kahirapanng buhay.

OKTUBRE 17 – 23, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 3

Depthnews JUAN L. MERCADO

Just in case team

Forward to Basics FR. FRANCIS B. ONGKINGCO

‘Memorare’

Regarding Henry

HENRYLITO D. TACIO

Cebu Calling FR. ROY CIMAGALA

Battle for normalityTHIS is an unavoidable aspect orfront in the fast-spreading culturewar taking place in many coun-tries today, including ours. Theclash of values, beliefs and life-styles has led to conflicting ideasabout what is normal and naturalin us.

Just recently, for example,someone asked me what exactlyis being obscene, since there’sapparently a bill in the Senate onanti-obscenity, and he thought hedid not quite agree with the defi-nition placed in the bill.

Of course, right now we are fa-miliar with questions likewhether homosexuality is normalor nor, whether one has the rightto contraception and abortion ornot, whether masturbation isnatural or not, etc. All these areexpressions of what’s known nowas the battle for normality.

This is our world today! If youare not aware of it yet, then wel-come to it, and be prepared,equipped and armed to take partin it, since you can’t avoid it any-

“THE angel of death has manyeyes.” This Hebrew proverb cameto mind on reading the news re-port: Cebu City mayor TomasOsmeña flew abruptly to NewYork Wednesday. He’ll seek a sec-ond medical opinion on an “egg-size” growth in his bladder.

He ignored speculation of pros-tate cancer. With admirable can-dor, he told a pre-departure pressconference. “Yeah, it’s serious …It’s like a grenade in me.” Hethreatened his foes against derail-ing a possible first sale in the 296-hectare South Properties that’dease the crippling debt burden onhis city.

“They won’t miss me,” Os-meña said of his political foes.They multiplied under his no-dis-sent governance. “I’ve no plans ofdying … But , the final decision isup to Santo Niño”— Cebu ’s an-cient patron.

In March 2002, Osmeña firststared into the Angel of Death’s“many eyes”. He collapsed from ahypertensivc bout. As he wastrundled into the emergencyroom, a team of doctors stood by

MAN is a being of remembrances.One look in our homes will im-mediately recall to our mindsmany things of the past that areclose to our hearts. The walls aredecorated with wedding photo-graphs, trophies and framed lami-nated graduation diplomas of ourchildren, souvenirs we have keptof our travels or those given us byfriends from abroad.

From home we can also enterinto our digital worlds of cellphones, PDAs, laptops and per-sonal web sites. There we surfthrough waves of “remem-brances” of digital photos, e-mails, music and videos. This con-stant habit of man of “keepingnotes and pieces of the past” re-veals his spiritual nature and heri-tage that is gradually unfoldingtowards the future. These are partand parcel of his “personal his-tory”, without which he cannotstep into a meaningful and fruit-ful tomorrow.

Our memories of the past helpus to live the present according tothe truth we have learned about

more.This battle for normality is, of

course, a distinctively humanphenomenon. The plants and theanimals do not have to worryabout this problem, because theydon’t think and shape their ownlives. Theirs are already prettymuch defined.

Other than what the slow pro-cess of natural evolution can al-ter, the plants and animals arepretty much the same from thebeginning of time till the end.They don’t have to worry aboutlifestyle and fashion. Culture isunknown to them, simply becausethey’re incapable of developing it.It’s just not for them.

Not so with man. To definewhat’s normal and natural for usis a very dynamic affair. It doesnot come to us in an automaticand static way. It has to be stud-ied and learned, lived and devel-oped, promoted and defended byus.

It’s true that there’s someimmutable law governing our na-

ture. But it’s a law that not onlyallows but also requires our con-sciously and freely living it. Whatis normal and natural in us is alsoa matter of what we make out ofit.

Besides, this effort is not sim-ply a personal and individual one.It necessarily involves a social andcultural exertion, a kind of com-munal and even global task.

More importantly, it involvesnot just earthly elements and val-ues. It entails things spiritual andeven supernatural, since we, if wego by an objective assessment ofour nature validated by Christianfaith, are not merely material. Weare also spiritual with a super-natural destination.

Of course, before and even upto now, this battle for normalityhas not bothered us. We are noteven quite aware of it, and muchless, of our responsibility towardsit. It largely has been taken forgranted. That’s because our cul-ture then has been for the most

continued on page 4

— for another patient. “Happen-stance,” said some. “Providence,”others insisted. Whatever, he sur-vived that episode.

“The mayor looked into thoseeyes, as we all must one day, andwalked away,” we wrote on hisreturn to City Hall. “We welcomehis renewed lease on life ... Hasthe long look into those eyes …endowed the mayor with a newsense of reality? Albert Camusafter all stressed: “The threat ofmortality, which hangs over all ofus, sterilizes everything.”

It should. Street cleaner, mayoror President return to dust: “Aman is here today. And tomorrow,he is gone,” Thomas a’ Kempiswrote. “And when he is taken outof sight, he is also quickly out ofmind.”

Governance, however, is a7/24 job. It’s demands don’t haltwhen illness strikes. Mortalityand responsibility clamp a spe-cial burden, specially on officials:to “think the unthinkable”. Theymust prepare the just-in-caseteam.

Historical Footnotes: In March

1957, acting foreign secretaryRaul Manglapus cabled Vice-President Carlos P. Garcia, thenin Canberra. President RamonMagsaysay’s plane had smashedinto Mount Mannungal in Cebu,He should return to Manila im-mediately.

“The vice-presidency is as use-ful as the fifth teat in a cow,”Harry Truman once said. AndLyndon Johnson concurred thatthe vice presidency was just a“pitcher of warm spit.” BothTruman and Johnson becamepresidents.

Historical Lesson: In life,Numero Dos can suddenly bethrust in the number one job So,they must be selected with equalcare.

In “thinking the unthinkable”chief executives, whether nationalor local, must train those whocould come after them, not justbrush them off.

Is Vice-President Noli DeCastro’s main job limited to justasking after morning coffee: “Howis the President’s health today?”

continued on page 7

RECENTLY, Chief Justice Rey-nato S. Puno went to Palawan fora private visit. According to anews account, he was asked if hewould consider himself to becomethe next president of the Philip-pines.

Puno, with a smile, respondedmeaningfully: “That’s destiny. Tobe president is destiny.” Thewords of William Jennings Bryancame to mind: “Destiny is not amatter of chance, it is a matter ofchoice; it is not a thing to bewaited for, it is a thing to beachieved.”

Leo F. Buscaglia notes, “I be-lieve that you control your des-tiny, that you can be what you wantto be. You can also stop and say,No, I won’t do it, I won’t behavethis way anymore. I’m lonely andI need people around me, maybeI have to change my methods ofbehaving and then you do it.”

To become a president, if wehave to believe the thought ofPuno, is destined. And if you arethe president, everything you doand say is bound to be news.Damned if you do and damned ifyou don’t. You have people to rallyfor you because of what is at stakefor them (like businesses, fame,and power). There are also thosewho are against you and they arecalled critics.

Of course, a president is notonly honored but he or she is alsoridiculed. Funny caricatures ofPresident George W. Bush arewidespread. Who hasn’t heard offormer president Bill Clinton andthe oral office? Ex-president Jo-seph Estrada is often the butt inErap jokes.

Even the current resident ofMalacañang is not spared frommockery. One of the most for-warded text messages was this: AFilipino died and on his way toheaven Saint Peter asked him:“Where are you from?” When theman answered that he was fromthe Philippines, Peter replied,“Welcome to heaven. You havesuffered much from your presi-dent.”

If that is what the presidency

is all about, better opt to becomefamous and successful in your ownway. But the road to success is notoffered on a silver platter. Youhave to do something to achieveit.

There are people who becomea star overnight. But not every-one can have that kind of luck.More often than not, fame is swiftand fleeting. The following dayanother star may come into thepicture. But success that is basedon hard work is not too easy totake away from you.

Thomas Alva Edison knew thisfact. “Genius is 1 percent inspira-tion and 99 percent perspiration,”he said. “Accordingly a genius isoften merely a talented personwho has done all of his or herhomework.”

Do your own homework. Don’trest on your laurels. Never settlefor anything less. But whateveryou do, do your very best.

Martin Luther King, Jr. re-minds: “All labor that uplifts hu-manity has dignity and impor-tance and should be undertakenwith painstaking excellence. If aman is called to be a streetsweeper, he should sweep even asMichelangelo painted, or Bee-thoven composed music, or Shake-speare wrote poetry. He shouldsweep streets so well that all thehost of heavens and earth willpause to say, ‘Here lived a greatstreet sweeper who did his jobwell.’”

Successful people are peoplewho learned what failure is allabout. Don’t give up and don’t givein. Failures or rejections ran intothe hundreds before a personachieve success. Conrad Hiltononce said, “Success seems to beconnected with action. Successfulpeople keep moving. They makemistakes, but they don’t quit.”

Ever heard of one of America’smost outstanding failures? In18931, he failed in business. In1832, he was defeated for legisla-ture. In 1833, he again failed inbusiness. In 1834, he was electedto the Legislature but was de-

continued on page 7

Destined to become successful

Ka Iking Reports

IKE SEÑERES

WHILE it is a logical presump-tion that municipal engineers andenvironmental officers from thelocal jurisdictions around a water-shed should really be meeting andcoordinating with each other, thisis not happening now for all in-tents and purposes. Sadly, thereseems to be no appreciation of thefact that all of them are respon-sible for one and the same water-shed, assuming that they have aclear understanding of what awatershed is, in the first place.

For all intents and purposes,the bodies of water composed ofthe Pagsanjan Falls, the PagsanjanRiver , the Cavinti River and itstributaries form one watershed,based on the technical definitionthat all the water that falls in thegeneral area is collected into thesame ground, further seepingdown into the same aquifers un-der these grounds.

As we see it now, the surfacewaters in these areas are alreadyvisually polluted, but that is justone side of the story, because thewaters that we do not visually seeunder these grounds, down belowin the aquifers are also presum-ably polluted. As proof of that,the waters around the Pagsanjan

Falls are already known to stink,even if it still attracts the tour-ists who go there to shoot the rap-ids.

Without an active forum thatwould serve as a venue for the lo-cal communities to reach agree-ments as to how to clean up thiswatershed, we could not expectthese waters to become clean inour lifetime. Thanks to the forth-coming economic cooperation fo-rum in Laguna, we see hope thatthis clean up will happen.

The first step is to convince thelocal mayors to send their munici-pal engineers and environmentalofficers to attend the TechnicalWorking Groups (TWGs) of thesaid forum. Once the rounds ofTWG meetings are started, itwould be easy to move on to thenext two levels.

* * *Email [email protected] or

text me at +639293605140.Watch my TV show Ka IkingLive every Friday from 9:30 to10:30 PM on Destiny Cable Chan-nel 3. Form your own Inter Char-ity Circle and build our nation.

Tune in to Kapit-Bahayan onDWIZ 882 KHZ 5:00 to 6:00 PMMondays through Fridays.

The APEC Cooperation model in a local setting

ourselves in the things andpeople that have come to pass.Likewise, the remembrances ofthe past serve to strengthen uswith the hope of storing for thefuture of those we love and livefor: our children and families.

In some way we all live withthe intention of leaving behindsome sort of remembrance of our-selves. It is something borne outof our sincere desire that othersbenefit from the good that weleave behind through some work,idea or spirit. And this is true ofthe men who have left an unfor-gettable mark in history: philoso-phers, doctors, architects, engi-neers, lawyers, businessmen, andmany more.

In the spiritual life, however,the truth that stands before usand God is bluntly simple: thatwe are sinners. And it is difficultto imagine what our Lord can evenconsider worth remembering inus. Everything we have done andcan do originates only from God’sgoodness and mercy. There is noth-ing in our transitory existence

that can last against God’s Eter-nity. And yet, He remembers.

“Lord, remember me whenyou enter into your kingdom!”These were the words of the goodthief in Calvary. Despite the abys-mal difference between ourLord’s innocence and the thief’ssins, God chooses to remember:“This day, you shall be with me inParadise.” What is it that Godvalues in our nothingness to re-member?

Materially there is nothing inour finite condition that couldever fill in what is infinitely dueto God’s nature. But spiritually,God looks forward to our disposi-tion to empty ourselves of ourpride and sin so that in our noth-ingness — our humble conversion— He can now fill us with Him-self. This is what we witness inthe lives of many holy men andwomen: the saints.

They were not persons wholived in order to leave us behindsome material remembrancesfrom them. It is true that we natu-

continued on page 7

4 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 OKTUBRE 17 – 23, 2008

Buhay Pinoy

MANDY CENTENO

Ang muling pagbisitasa Tanglaw Pag-asaNaligaw ng landas, mga kabataanNagdurusa ngayon doon sa piitanSa Tanglaw Pag-asa dito sa BulacanSa nakatatanda, sila ay hiwalay.

Upang mabatid ko, kalagayan nilaBuwan ng Oktubre, dinalaw ko silaAng pinaka-chairman kinausap ko paSi Regie o si Red, ang pangalan niya.

Edad disi-otso, kanyang taong gulangNang siya’y mapasok doon sa kulunganSan Jose Del Monte kanilang tahananAt 2nd year high school kanyang pag-aaral.

Ang bintang sa kanya nasangkot daw siyaSa isang patayan nung 2004 paNob. 27, 2005 simula ang dusaDo’n sa Provincial Jail, malungkot talaga.

Taglay pa daw niya rosaryong bigay koGinagamit niya pamumuno ritoUmaga’t sa gabi ang pagrorosaryoIto ay “Angelus” dalangin kay Kristo.

Marso trenta’y uno, 2006 taonSa Tanglaw Pag-asa ay nalipat doonMaluwag ang kwarto, maginhawa ngayonMay silid-aklatan pagdagdag sa dunong.

“Nagdaang Enero bente anyos na ’koKung hindi nakulong nasa kolehiyoSa aking paglaya sisikapin ditoKahit vocational, magkakatrabaho.”

“Naaawa ako sa mahal kong inaApat ang kapatid ako’y pangalawaDalawang lalaki, babae’y dalawaAt sa ibang bahay lumipat si Ama.”

“Daming nakakulong walang kasalananAng sabi ng iba ay napagbintanganPalagi ang “reset” sa ating hukumanMahirap ang buhay dito sa kulungan.”

Nagsisikap kami dito ay kumitaPaggawa ng sabon na maibebentaHiling maturuan ng tanggapang TESDAUpang sa paglaya, tulong sa pamilya.”

“Malapit na naman pagsapit ng PaskoKung ’di pa lalaya pang-apat ko na ’toWalang kasalanan pagdurusa’y hustoSana’y mahuli na suspek na totoo.”

“Sa mga samahan kami ay tulunganPaggawa ng sabon na ginagampananIbabalik namin ang inyong puhunanBasta’t tangkilikin ang pinaghirapan.”

Nang kumustahin ko itong kaso niyaAng nagsasakdal daw walang ebidensiyaMaging mga saksing humarap ayaw naPagkat ’di totoo ang bintang sa kanya.

Marami pang kwento ang kasunod nitoSa Tanglaw Pag-asa na binisita koMga kabataan na hangad magbagoPatnubay ni Kristo dito’y sigurado.

Kakampi mo ang Batas ATTY. BATAS MAURICIO

Sahod ng mga manggagawa ng gobyernoTANONG: Atty., good noon po. Maykaparusahan po ba ang isang disburs-ing officer na nagwi-withdraw ng perana pansahod na hindi niya agadbinibigay, kinabukasan pa siya nagpa-pasuweldo ng mga guro o empleyado.Tama po ba ang ginagawa niya?(09069206357)

SAGOT: Salamat po sa text ques-tion na ito. Sa ilalim ng Section 3 (e)ng Republic Act 3019, o ang batas nakilala bilang Anti-Graft and CorruptPractices Act, ang sinumang opisyalng gobyerno na makakagawa ng hindimakatuwirang pinsala sa kanyangkapwa opisyal o kawani o sa sinumangibang tao dahil sa pagganap niya sakanyang mga tungkulin, ay ituturingna nakagawa ng graft and corruption.

Sa sitwasyong ang disbursing of-ficer ay nag-withdraw ng pera bilangpansahod pero hindi niya kaagadibinigay sa mga kasama niyang dapatpasahurin, bagkus kinabukasan paniya ito ibinigay, ay ituturing nanakagawa ng pinsala dahil sa kanyangposisyon.

May alituntunin sa mga mangga-gawa sa gobyerno at maging sa mgamanggagawa ng pribadong tanggapan,na sila ay dapat sumahod tuwing a-kinse at katapusan ng bawat buwan.

Batay sa kautusang ito, ang mgamanggagawa ng gobyerno ay nagpa-plano kung papaano sila makaka-bayad ng pagkakautang o haharapinang kanilang pagkakagastusan pag-katapos tanggapin ang kani-kanilangmga sahod sa araw na itinatakda ngbatas.

Kung hindi nila matatanggap angkanilang sahod sa itinakdang araw,maaaring nadadagdagan ang interesna kanilang babayaran sa kanilangpagkakautang, o di kaya ay hindi nilamatutugunan ang gastusin na kani-lang pinaghahandaan.

Sa ganitong sitwasyon, ituturingna nagkaroon ng pinsala ang mgamanggagawang hindi nakatanggap ngkanilang mga sahod sa itinakdangpanahon at maaaring papanagutindito ang disbursing officer na hindinagpasahod kaagad.

Magkaganunman, kung may mabi-gat na dahilan ang disbursing officersa hindi niya pagpapasahod ng tamasa araw, maaari siyang makalaya sapananagutan na itinatakda ng Repub-

lic Act 3019.Pagbubuhat ng kamay sa bata

ay ituturing na child abuseTANONG: Good morning, Atty.Mauricio. Ask ko lang kung may kapa-rusahan ba sa isang ama na halospatayin na sa palo ang kanyang anak.Tama ba ang ganyang pagdisiplina saanak? Maraming salamat. Morepower to your program. God bless.(09286864815)

SAGOT: Maraming salamat satext question na ito. Sa ilalim ng Re-public Act 7610 o ang batas na kilalabilang Anti-Child Abuse Law, pinag-babawalan ang sinuman na gumawang anumang pang-aabuso sa isangbatang ang edad ay 17 anyos pababa.

Kasama sa pang-aabusong ito samenor-de-edad na bata ay ang pagbi-bigay ng parusang pagbubugbog sabata. Hindi pinapayagan ang sinumanna magbuhat ng kamay, o mambugbogng bata, bilang paraan ng pagdidi-siplina.

Ang ganitong uri ng pagkilos labansa mga bata ay itinuturing na nakaka-pagdulot ng pagkatakot at matindingkaguluhan sa pag-iisip na makakagulolamang sa bata sa kanyang paglaki.

Sa katunayan, mayroong parusangpagkakabilanggo ang sinuman namang-aabuso sa bata, kasama na angpagbubuhat ng kamay o pambubug-bog sa kanya, at ang parusang ito ayhindi bababa ng walong taong pagka-kabilanggo.

Sa ngayon, sinuman ang taongnakakaalam ng ganitong klase ngpambubugbog o pang-aabuso sa mgabata ay maaaring magdemanda kahithindi nila kamag-anak ang bata ohindi nila ito kakilala.

Pagpapakasal ng pangalawang besesng taong buhay pa ang unang kasal

TANONG: Good morning, Atty. Maytanong lang po. Puwede po ba mag-pakasal kaming dalawa kahit po kasalsiya sa una. Hihintayin ko po ang payoninyo. Salamat po. (09183828807)

SAGOT: Maraming salamat dinsa text message na ito. Sa ilalim ngFamily Code of the Philippines, angisang taong buhay pa ang unang kasalay hindi pupuwedeng magpakasal ngpangalawa o higit pa kahit kani-numan, dito sa Pilipinas o sa ibang

bansa.Nananatili ang bisa ng isang kasal

kahit na hiwalay na ng matagal napanahon ang ikinasal na mag-asawa.

Ang tanging paraan upang maka-pagpakasal na muli ang isang taongmay nauna nang kasal ay ang kanyangpagsasampa ng kaso sa mga hukumanupang mapawalang-bisa ang kanyangunang kasal.

Kung kakatigan ng hukuman angkasong ito, at mababalewala ang kasalsa una ng isang tao, doon pa lamangsiya o ang kanyang dating asawa nag-kakaroon ng karapatang magpakasalna muli.

Ang sinuman na magpapakasal ngpangalawa o higit pang beses gayongbuhay pa ang unang kasal at hindi paito napapawalang-bisa ay ituturing nanakagawa ng bigamya, isang krimenna may parusang pagkakabilanggo.

Ang masakit sa kasong bigamya,pati na ang taong pinakasalan ng pa-ngalawang beses, bagamat ito aybinata o dalaga pa, ay masasama sakasong bigamya at nagkakaroon dinng pananagutang kriminal.

Dahil diyan, aking ipapayo angpuspusang pagpapabalewala ngunang kasal sa pamamagitan ng kasosa husgado upang mapayagan angisang taong may unang kasal namakapagpakasal na muli.

* * *BATAS NG DIYOS: “Ang hindipumapansin sa daing ng mahirap,daraing din balang araw ngunitwalang lilingap.” (Kawikaan 21:13)

* * *PAALALA: Maaari po kayong tuma-wag sa aming mga landline, (02) 994-68-05, (02) 433-75-49 at (02) 433-75-53, o di kaya ay sa aming mga cell-phone, 0917-984-24-68 at 0919-609-64-89. O sumulat sa aming address:18 D Mahiyain cor Mapagkawang-gawa, Teachers Village, Diliman, Que-zon City. O mag-email sa website naito: www.batasnews.com, o sa [email protected].

* * *PARTY LIST: Maaari na po kayongmaging kasapi ng BATAS Party List,o ang Bagong Alyansang Tagapag-taguyod ng Adhikaing Sambayanan.Ipadala po ang inyong mga pangalanat kumpletong address sa parehongmga address at telepono sa itaas.

part simple and homogeneous.Not so now. With the advent in our society of multiple

cultures bought about among other things by the Tower-of-Babel effect, we cannot escape this battle for normality.Our intelligence and freedom can spout not only numer-ous but also conflicting views about what is normal andnatural in us.

Of course, in an attempt to appease this phenomenon,some people have resorted to a kind of détente, whereeveryone, no matter how diametrically opposed to eachother their views are, is respected. This, of course, is a veryChristian attitude.

But that attitude should not be allowed to deteriorateinto a tyranny of relativism, where everything is relative,nothing is absolute.

What it lacks is the effort to really find out what isnormal and natural. For unless we believe that there is nouniversal human nature, common to all, then we cannotrest in identifying those necessary, as opposed to contin-gent, elements that go into our nature.

The battle for normality now has to be keyed properlyto a clear point of reference. Is it just our personal opin-ions and beliefs that should be the ultimate arbiter, is itsomething just cultural, popular, convenient, practical?

I think we have to tackle first a most basic question.And that is if whether we believe or not in a God who iseternal and who has eternal laws that govern all the uni-verse. Do we realize that everything has to be conformedto him and his laws? Is he someone who can be known byus? Can his will be known by us?

In the end, this battle for normality is a matter of faith— in God or in oneself.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Cebu Calling from page 3

Open dumpsite: 6 na mayor hinabla mula sa pahina 1

nan ng Mabuhay ng pahayag angmga alkalde sa Bulacan na kinasuhanngunit nanatiling tikom ang kanilangbibig, maliban kay Domingo nanagsabing hindi pa nila natatanggapang kopya ng demanda at iginiit nanagkamali ang nagsampa ng kaso sakanila dahil aktibo ang kanilangprograma sa pagsisinop ng basura.

(Basahin ang kaugnay na balitahinggil sa Material Recovery Facil-ity ng Malolos).

Ayon kay Joey Papa, pangulo ngBangon Kalikasan Movement nananguna sa pagsasampa ng kaso labansa mga nabanggit na opisyal, pina-dalhan muna nila noong Disyembreng ecological notice ang mga nasabingopisyal upang tawagin ang pansin ngmga ito na dapat nang itigil ang ope-rasyon ng kanilang mga open dump-site.

Pagkatapos nito, nagpadala anggrupo ni Papa ng “notice to sue” samga opisyal bilang isa sa itinakdangtuntunin sa batas.

“We sent notice to sue as requiredby the law, but still they did not doanything about the open dumpsitesoperating in their localities,” ani Papanang makapanayam ng Mabuhay satelepono nong Oktubre 1.

Bukod kay Papa, ang iba panglumagda sa demandang isinampa saOmbudsman na nagsilbing com-plainant ay sina Elpidio V. Peria ngBangon Kalikasan Movement; Dr.Angelina P. Galang ng Miriam Col-lege; Victoria M. Segovia, ang nationalcoordinator ng Civil Society Councilon Sustainable Development; RenatoD. Pineda, Jr., pangulo ng ConcernedCitizens Against Pollution (COCAP);Ofelia Panganiban, ang ingat-yamanng Zero Waste Recycling Movement

at taga-suri ng COCAP; JenniferCorpuz, ng TEBTEBBA; TheresaConcepcion, ang regional director ngEarth Island Institute; at LaudemerP. Mejia ng Agham Youth na naka-base sa University of the Philippines-Diliman campus.

Batay sa kanilang magkakasa-mang affidavit na isinumite sa Om-budsman, tinukoy ng grupo angnakasaad sa Article II, Section 16 ng1987 Constitution, “The state shallprotect and advance the right of thepeople to a balanced and healthfulecology in a accord with the rhythmand harmony of nature.”

Sinabi nila na bilang mga ki-natawan ng Estado at pamahalaangnasyunal, tungkulin ng mga pama-halaang lokal ang pagpapanatili ngkalinisan, pagpapaganda ng kapa-ligiran, pagkolekta at pagsisinop ngbasura, at pagpapatupad ng sistemaat pamamahala sa mga pasilidad namay kaugnayan sa pagpapanatili ngsanitasyon ng kanilang nasasakupanpara sa kapakanan ng taong bayan.

Binanggit ng grupo ni Papa sakanilang reklamo ang Chapter III,Article 6, Section 37 ng RA 9003 nanagsasaad ng, “No open dumps shallbe established and operated, nor anypractice or disposal of solid waste byany person, including LGUs, whichconstitutes the use of open dumps forsolid waste, be allowed after the effec-tivity of this Act: Provided, Thatwithin three (3) years after the effec-tivity of this Act, every LGU shall con-vert its open dumps into controlleddumps, in accordance with the guide-lines set in Section 41 of this Act. Pro-vided, further, That no controlleddumps shall be allowed five (5) yearsfollowing the effectivity of this Act.”

Ayon kay Papa, di sana nila in-

tensyon na kasuhan ang mga alkaldesa Bulacan at gobernador ng Rizal,ngunit napilitan sila dahil sa patuloyna napapabayaan ng mga ito angtungkulin sa pagsisinop ng basura.“We are forced to file charges becausethey are becoming incorrigible and ourenvironment is deteriorating,” aniya.

Kaugnay nito, tinangka ng Ma-buhay na kunan ng pahayag ang mgaalkalde sa Bulacan ngunit nanatilingtikom ang bibig ng mga ito sa kabilang pagtawag ng Mabuhay at pagpa-padala ng katanungan sa cellularphone nina Mayor Roquero at Galvez.

Tumugon naman si Mayor Do-mingo ng lungsod na ito noong Hu-webes, Oktubre 15 at sinabing hindipa nila natatanggap ang kopya ngreklamo.

Sinabi na ni Domingo na nag-kamali ang Bangon Kalikasan sapagdedemanda sa kanila dahil may-roon silang aktibong programa sapagsisinop ng basura.

Ayon pa kay Domingo, umaasa silana ibabasura ng Ombudsman angkaso laban sa kanila kapag nakita atnasuri ang ipinatutupad nilang zerowaste management sa Malolos kungsaan ay kaakibat nila ang mga mag-sasaka at ang Holcim Cement Corpo-ration na kumukuha ng mga dinabubulok na basura tulad ng plasticat ginagamit na alternatibong pang-gatong sa paggawa ng semento. —Dino Balabo

There is but one road whichreaches God and that is Prayer.

If anyone shows you another,you are being deceived.

– ST. THERESA OF AVILAPangalagaan ang kalikasan!

OKTUBRE 17 – 23, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 5

PINAGMAMASDAN ni Don Pedro Cojuangco ang panandang pangkasaysayan nainilagay sa matandang bahay ng kanyang yumaong ama na si Don Jose Cojuangcosa Barangay San Agustin, Lungsod ng Malolos habang nakatingin si dating KinatawanPeping Cojuangco ng Tarlac. — DINO BALABO

Mayroong pag-asa sa likod ng krisisNI DINO BALABO

LUNGSOD NG MALOLOS — May pag-asasa likod ng krisis.

Ito ang buod ng mensahe ni Don PedroCojuangco sa mga dumalo sa paglilipat ngpanandang pangkasaysayan sa bahay ngkanyang amang si Jose Cojuangco Sr., saBarangay San Agustin sa lungsod na itonoong Sabado, Oktubre 11.

Sa kanyang maikling talumpati, sinabini Don Pedro na matapos bumagsak ang mgabangko sa Amerika noong 1929 na nagingsanhi ng pandaigdigang “Great Depression”na umabot sa Pilipinas noong 1933, mi-nabuti ng kanyang ama kasama ang ilangkaibigan na itayo ang Philippine Bank ofCommerce (PBC) noong 1934.

Ang PBC ang kauna-unahang pribadongbangko sa bansa na pag-aari ng mga Pilipino,aniya, at ito ay naging sanayan ng iba’t ibangmataas na opisyal ng Bangko Sentral ngPilipinas (BSP) sa nagdaang panahon tuladni Jobo Fernandez, dating BSP Governor.

Ang PBC rin ang naging ama ng iba pangmga bangkong itinayo sa bansa tulad ng Secu-rity Bank ng pamilya Jacinto, ani Don Pedro.

“Nag-boom ang stock market ng Pi-lipinas noong 1930 dahil sa pagpasok ng mgamining company, pero bumagsak din dahilsa nag-crash ang stock market ng Amerikanoong 1929 na naging simula ng Great De-pression,” aniya.

Dahil sa pagbasak ng stock market, sinabini Don Pedro na halos naubos din ang salapiat ari-ariang naipon ng kanyang ama.

Si Don Jose Cojuangco Sr. ay isinilang saMalolos noong Hulyo 3, 1896. Siya ay unangsupling nina Melencio Cojuangco at TeclaChichioco na anak nina Juan Chichioco atTimotea Valenzuela.

Noong 1896 ang mag-asawang Melecioat Tecla ay lumipat sa Paniqui, Tarlac kungsaan isinilang ang kanilang tatlo pangsupling na sina Juan, Antonio at EduardoSr.

Bukod sa pagiging isang mangangalakal,si Don Jose Cojuangco Sr., ay nagingKonsehal ng bayan ng Paniqui noong 1922-25, naging kinatawan ng Tarlac sa le-hislatura noong 1934-1947, at pinangasi-waan ang Hacienda Luisita mula 1958 hang-ggang 1976.

Siya ay yumao noong Agosto 21, 1976.

mula sa pahina 1

“Zero waste managementis a working process. Mata-gal bago maipatupad lahatpero, kung tututukan tuladng ginawa namin, maga-gawa,” ani Domingo.

Inayunan ito ni MarilynDepositar, ang solid wasteconsultant ng lungsod atsiyang administrador ngMRF. Siya ay kasama ninaDomingo at Kapitan LauroAtienza ng Barangay Mam-bog na kinasuhan sa Om-budsman ng Bangon Kali-kasan Movement.

Sinabi ni Depositar saMabuhay na naipatupadnila ng kabuoan ng zerowaste management ng lung-sod noong nakaraang Mayo.

Ayon kay Depositar, bagosumapit ang nasabing bu-wan umaabot sa mahigit100 metriko tonelada ngbasura ang naiipon mula sa51 barangay ng Malolosbawat araw, ngunit ngayon,aniya, iyon ay bumaba sa 60hanggang 70 metriko tone-lada bawat araw.

Ipinaliwanag at ipina-kita niya sa Mabuhay angproseso na kanilang gina-gawa sa bawat uri ng basurasa Malolos. Una, aniya, angnabubulok na basura nakinukulekta ay nagagawanilang compost fertilizer atipinagkakalooob sa mgamagsasaka sa lungsod nanagsasagawa ng organicfarming.

Sinabi niya na noongnakaraang taon, sila ang nag-sasagawa ng paggiling sabasura at composting nito saMRF, at kapag “luto” na angcompost o umabot na sasapat na panahon ang pag-ka-luto nito ay ipinamama-hagi na nila iyon sa mgamagsasaka.

Ngunit binago ni MayorDomingo ang pamamaraangito sa pamamagitan ng pag-bibigay ng aktibong parti-sipasyon sa mga magsasakaat iba pang mamamayan ngMalolos.

Ngayon, sa halip na saMRF “lutuin” ang compost,mga magsasaka na ang “nag-

luluto” nito dahil mataposgilingin sa MRF ang mganabubulok na basura ayipinamamahagi na iyon samga magsasaka upang silamismo ang magsagawa ngkabuoan ng pagko-compostsa kanilang bakuran o bu-kirin.

Ikalawa, ang mga non-biodegradable o hindi nabu-bulok na basura namantulad ng mga plastic ayinihihiwalay sa mga nabu-bulok na basura sa MRF,hinuhugasan at pinatutuyo,pagkatapos ay kinukulektang Holcim Cement Corpora-tion sa Norzagaray, Bulacan.Lumagda ng isang kasun-duan ang Holcim sa pama-halaang lungsod ng Malolosupang makuha ang nasabingtipo ng basura.

Ang mga hindi nabu-bulok na basura ay gina-gamit namang alternati-bong panggatong ng Holcimsa paggawa ng semento.

Ayon kay Depositar, mulanoong Mayo ay umabot nasa mahigit 40 metriko to-nelada ng basura ang na-kuha ng Holcim mula saMRF ng Malolos at ginamitna alternatibong pangga-tong.

“We can say that we aretruly implementing zerowaste management dahilwalang natitira sa basurangpino-process namin saMRF,” ani Depositar.

Hinggil naman sa mgabiomedical waste o basurang mga ospital sa Malolos,sinabi ni Depositar na ina-tasan na ng City Health Of-fice ang mga administradorng mga ospital, pribado mano pampubliko, na magtayong sariling pasilidad para sakanilang basura.

Ang mga industrial wastenaman ng mga pabrika saMalolos, ayon kay Depositar,ay kinukulekta ng mga ac-credited hauler at dinadalasa mga accredited treatmentfacility sa Bulacan at Pam-panga.

Kaugnay nito, sinabi niRey Garcia, hepe ng GeneralServices Office ng Lungsodng Malolos, na isa sa prob-

lemang kanilang nakikitangayon ay ang mga pozonegro excavator.

Ito ay dahil na rin sanakadakip sila kamakailanng isang pozo negro excava-tor na nagtatapon ng mgaduming kinuha sa pozonegro sa isang sapa sa lung-sod na ito.

Nagpahayag din si Gar-cia na malaki ang posibilidadna ibasura ang kasong isi-nampa laban sa kanila ngBangon Kalikasan Move-ment dahil na rin sa patuloyna nagiging epektibo angprograma sa basura ng Ma-lolos mula noong Mayo.

Matatandan na noongSetyembre 26 ay nagsampang kaso ang Bangon Kali-kasan laban sa mga pama-halaang lokal ng Malolos,San Jose Del Monte, Pla-ridel, San Rafael, San Ilde-fonso at San Miguel sa Bula-can, at maging sa pamaha-laang panglalawigan ng Ri-zal, dahil sa diumano’y pa-tuloy na operasyon ng opendumpsite sa kani-kanilanglugar.

Ayon kay Joey Papa, pa-ngulo ng Bangon Kalika-san, bago nila kinasuhanang mga nasabing pamaha-laang lokal ay pinadalhannila ang mga ito ng “eco-logical notice” noong Dis-yembre kung saan ay ti-nukoy nila ang mga pag-labag ng mga ito sa Repub-lic Act 9003 o EcologicalSolid Waste Act of 2000.

Noong Enero at Pebrero,sinabi ni Papa na pinadalhannila ng “notice to sue” angmga nasabing pamahalaanglokal bilang bahagi ng pag-sunod sa tinatakda ng LocalGovernment Code of 1991na hindi maaaring kasuhanang pamahalaan kung hindimuna napadalhan ng noticeto sue.

Ayon kay Papa, sa kabilang kanilang mga ipinadalasa mga alkalde ay nagpatuloypa rin ang mga ito sa ope-rasyon ng kanilang dump-site na ipinagbabawal na sabatas.

Samantala, sinabi namanni Bise Gob. Wilhelmino“Willy” Sy-Alvarado na kai-langan pa rin ang sanitarylandfill sa lalawigan dahilhindi magtatagal ay maaa-ring mapuno rin ang mgaMRF na itinayo sa lalawigantulad ng MRF sa Malolos.

Ayon kay Bise Gob. Al-varado, matutugunan ngmga MRF ang mga pang-karaniwang basura ngunithindi magtatagal ay mapu-puno din nito ang mga MRF.

Binigyang diin niya nakailangan ang isang mo-dernong sanitary landfill salalawigan para sa iba pangklase ng basura.

Ayon sa batas, tangingang mga sanitary land filllamang ang maaaring tu-manggap at magproseso ngmga industrial waste atmaging ng mga biomedicalwaste.

Pagbabago ng panahonang sanhi ng Angat fish killLUNGSOD NG MALOLOS— Humupa na ang “fishkill” sa kailugan ng AngatDam at, ayon sa Bureau ofFisheries and Aquatic Re-sources (BFAR), ang pag-kamatay ng isda ay sanhi ngbiglang pagbabago ng pa-nahon.

Patuloy pa rin ang pag-susuri ng BFAR sa mganamatay na isda upang ma-tukoy kung kontaminadong heavy metals o naka-kalasong kemikal ang mgaisda, samantalang inoor-ganisa ng pamahalaangpanglalawigan ng Bulacanang mga residente sa ka-bundukan upang magingmapagmatyag.

Ayon kay Gloria Carillo,hepe ng Provincial Agricul-ture Office (PAO), ang pag-kamatay ng isda sa Ka-bayunan River sa hilagangbahagi ng Angat Dam water-shed ay nagsimula noongSeptembre 27.

Sinabi ni Carillo na ba-tay sa ulat ng BFAR, tumaasang lebel ng “un-ionizedammonia” o ang nakaka-lasong ammonia sa tubig.

“Umabot sa 0.022 mi-ligram per liter ang un-ion-ized ammonia, pero ang al-lowable ay 0.02 mg/l la-mang,” ani Carillo.

Ang nakakalasong am-monia sa tubig batay satatlong pahinang ulat ngBFAR ay maaaring sanhi ngmga nabubulok na kahoy namatagal nang nakababad satubig.

Matatandaan na mata-pos hagupitin ng malalakasna bagyo ang Sierra Madrenoong Disyembre 2004 aynaanod ang mga troso salagusan ng Umiray AngatTransbasin Project (UATP)at bumulwak sa Sitio Macuana nasa loob ng 63,000-ektaryang Angat watershed.Ang haba ng lagusan ay 13

kilometro.Ang mga trosong inanod

kasama ang libo-libongpiraso ng kahoy at mganaputol na sanga ng kahoyay nagsilutang sa kailuganng Sitio Macua, Sitio Basyoat Sitio Makina na bahagi ngkailugan ng Barangay Kaba-yunan sa bulubundukingbayan ng Donya RemediosTrinidad DRT na nakaka-sakop sa watershed.

Ang mga kahoy na nag-silutang kasama ang mgaitim na sisidlan na sina-sabing pinaglagyan ng mgakemikal ng mga Italyanongkontraktor na bumutas satunnel ng UATP. Nakunanng larawan ng Mabuhayang mga nasabing sisidlannoong Enero 2005, kungkailan nagtungo sa SitioBasyo ang mga mag-aaral ngBulacan State UniversityGraduate School at angpamunuan ng NationalCommission on IndigenousPeoples (NCIP) upang mag-sagawa ng pag-aaral at medi-cal mission.

Bukod naman sa naka-kalasong ammonia sa tubig,sinabi pa ni provincial agri-culture officer Carillo na,ayon pa sa pagsusuri ngBFAR, maaaring namatayang mga isda sanhi ng “ther-mal stratification” o pagba-bago sa temperatura ngtubig na hatid ng malakasna ulan matapos ang mainitna panahon.

Hinggil naman sa mgatissue sample na kinuha ngBFAR sa mga isdang na-ngamatay, sinabi ni Carillona iyon ay isinumite sa CRLlaboratory sa Clark Field,Pampanga upang suriinkung kontaminado ng heavymetals tulad ng mercury,cadmium, lead, arsenic atchromium.

Nanawagan naman siGob. Joselito “Jon-jon” Men-

doza sa publiko na magingmaingat sa pag-iipon ngimpormasyon upang hindimakapagdulot ng pagkaba-hala na magiging sanhi ngpagkalugi ng mga mangi-ngisda.

Sa pakikipanayam ngMabuhay kay Gob. Men-doza noong Oktubre 15,sinabi niya na inoorganisanila ang mga katutubo u-pang maging mapagmatyagsa mga nangyayari sa ka-bundukan.

Una rito, nagpahayag angmga katutubong Dumagatkay Bise Gob. Wilhelmino“Willy” Sy-Alvarado, nabumisita sa higanteng ting-galan ng tubig noong Biyer-nes, Oktubre 10. Sinabi nilakay Bise Gob. Sy-Alvaradona nagugutom na sila dahilsa natatakot silang kumainng isda mula sa Angat Dam.

Kinumpirma naman niBro. Martin Francisco ngSagip Sierra Madre Multi-sectoral Council (SSMMSC)ang pahayag ng mga Du-magat.

“Takot pa rin silang ku-main ng mga isdang galingsa ilog lalo na ’yung nakatiramalapit sa Sitio Makina atSitio Macua dahil baka dawmay kemikal (ang isda),” aniFrancisco.

Sinabi rin niya na anginsidente ng fish kill ay angkauna-unahan sa karanasanng mga Dumagat na nakatirasa loob ng Angat watershed.

Batay naman sa tala ngPanglalawigang Tanggapanng Agrikultura, ang fish killsa dam ay ikaapat na saBulacan ngayong taong ito.

Ang una ay naitala saBarangay Saluysoy, Lungsodng Meycauayan noongunang linggo ng Abril, ka-sunod ay ang magkasunodna insidente sa bayan ngBalagtas noong Mayo atHunyo. — Dino Balabo

Aktibo ang proyektongzero waste ng Malolos

IBINUBUHOS ng isa sa mga trak ng Lungsod ng Malolosang mga basurang nakulekta mula sa iba’t ibang baran-gay habang nakaabang ang mga tagapili na ihihiwalayang mga nabubulok sa di nabubulok na basura. — DB

Ngunit hindi ito naging sagabal upangitayo ni Don Jose Cojuangco, Sr. at mgakaibigan ang PBC. “Sometimes, your trag-edy is only setting you up for your finest mo-ment,” sabi ni Don Pedro.

Sa kabila ng pagbagsak ng ekonomya ngbansa noong panahong iyon, aniya, na-natiling buhay ang negosyo ng kanyang amadahil sa mahigpit na paninindigan nito sasariling “code of ethics” na minana din nilasa kanya.

Binanggit din niya na noong panahon nidating Pangulong Manuel L. Quezon ayinalok nito ang kanyang ama na bilhin angisang plantasyon ng tubo sa Baler, ngunitpinayuhan ang kanyang ama ng kaibigangsi Jose Sumulong ng Antipolo na huwagpapatol sa mga negosyong alok ng pulitiko.

6 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 OKTUBRE 17 – 23, 2008

Ang pitak na ito ay isang paglilingkod pampamayanan ng pahayagangMabuhay. Maaari kayong magpadala ng inyong mga pahayag at pagbatina may kalakip na larawan sa [email protected]. Mangyari polamang na ilagay ang inyong tunay na pangalan, tirahan, numero ngtelepono, at maging e-mail address. — PATNUGOT

Responsibility (CMFR), kabilang ang Cen-tral Luzon Press Council (CLPC).

Ito ay isasagawa sa Oktubre 25-27 saAIM Conference Center na matatagpuansa kanto ng Benavidez at Trasierra Streetssa Legaspi Village sa Lungsod ng Makati.

Ayon kay Propesor Luis Teodoro, angdeputy director ng CMFR, ang reunion aymagsisilbi ring isang konsultasyon ng mgacitizens press council kung saan ang bawatisa ay inaasahang magbabahagi ng kanilangmga karanasan.

Ang mga inasahang dadalo ay ang mgabumubuo sa mga citizens press council saLungsod ng Cebu, Lungsod ng Baguio,Palawan at Gitnang Luzon na sinimulangitatag noong Setyembre at itinuturing na“bunso.” Ang Cebu Citizens Press Councilay ang itinuturing na pinakamatatag ataktibo sa lahat.

Ang citizens’ press council ay isang me-kanismo upang maging sumbungan ng mgamga mamamayang inabuso ng mga mama-mahayag. Ito ay karaniwang binubuo ngmga mamamayan mula sa iba’t ibang sek-tor at mga mamamahayag at naglalayongitaas ang antas ng pamamahayag sa bansa.

Joyce Ann De Leon,pambato ng Hagonoy

HAGONOY, Bulacan — Nagbunga angdalawang taong pagtitiyaga ng isang 11-anyos na mag-aaral ng Iba Poblacion El-ementary School sa bayang ito dahil siyaang magiging kinatawan ng lalawigan saRegional Press Conference na gaganapinsa Disyembre sa Lungsod ng Olongapo.

Ayon kay Fe Faundo, ang gurong taga-pagsanay ni Joyce Ann De Leon, ikinagulatnila nang mapili ang kanyang estudyantena maging isa sa kinatawan ng lalawigansa regional press conference sa larangan ngphoto journalism.

“Pumangatlo lang siya sa cluster levelna isinagawa sa Calumpit ElementarySchool, kaya nagulat kami nang pumasoksiya sa top three sa division level na ginanapsa Sabang Elementary School sa Baliuag,”ani Faundo.

Ang pagwawagi ni Joyce Ann sa naka-raang kumpetisyon ay maghahatid sa kanyasa mas malaking kumpetisyon sa Dis-yembre.

Ayon kay Faundo, si Joyce Ann angkauna-unahang mag-aaral ng Iba PoblacionElementary School na may 220 mag-aaralsa bayang ito na nakarating sa regionalcompetition.

Noong nakaraang taon, nanguna si JoyceAnn sa photojournalism category sa clus-ter level ngunit hindi pinalad na maka-pasok sa unang tatlong puwesto sa divi-sion level.

Libreng pagkumpuni ng sirangcellular phone sa Q.C.

LUNGSOD NG QUEZON — Magsasagawaang Barangay Escopa III ng libreng pag-kumpuni ng mga sirang cellular phone sapakikipagtulungan ng Asian College of Sci-ence and Technology (ACSAT) sa Martes,Oktubre 28.

Ang nasabing proyekto ay inisyatibanina Barangay Chairwoman Delia Bong-bonga, Kagawad Ronald “Jon-jon” Flores,chairman on livelihood programs ngBarangay Escopa III, at ng ACSAT.

Ayon kay Flores, ang proyektong ito aybahagi ng kanyang livelihood program naang layunin ay ang ipakita sa mga kabataanna out school ng barangay kung paanokumita sa pamamagitan ng pagkukumpuning sirang cellular phone at mahikayat angmga ito na mag-aral ng short course kagayang Cellular Phone Technician.

Ayon pa kay Flores, ang mga magku-kumpuni ng mga sirang cellular phone aypawang mga estudyante ng ACSAT nakasalukuyang sumasailalim sa on-the-jobtraining. — Charlett Añasco

Happy BirthdayMaligayang kaarawan kina Patrick HenryCalub, Okt. 14; Valdemar Anthony Mata,Okt. 23; Eduardo Salaysay, Okt. 25. Pagbatimula sa pamunuan ng Mabuhay at ArtAngel Printshop.

PROYEKTONG BULACAN BULK

Ang pagbaliktad sa resolusyonni Bokal Christian Natividad

NI DINO BALABO

(Narito ang huling bahagi ng pagbabalik-tanaw ni Dino Balabo sa kanyang mga na-saksihan sa pag-uulat niya hinggil sa pro-yektong Bulacan Bulk. — Patnugot)

LUNGSOD NG MALOLOS — Matapos angmainitang pagtatalo sa committee hear-ing na isinagawa sa Max’s Restaurant salungsod na ito ng dalawang kasapi ng Sang-guniang Panglalawigan, nagsimula namanang mahahabang sesyon sa Sanggunianhinggil sa proyektong Bulacan Bulk.

Ang mga sumunod na araw ng debate sahapag ng Sangguniang Panglalawigan aynakahikayat sa mga kasapi ng iba’t ibangsektor kabilang ang mga magsasaka nadumalo at makinig.

Mahahaba ang mga naging debate nanamarkahan ng mga sunod-sunod na “twominutes recess” na tumatagal kung minsanng 30 minuto, kaya’t ang mga naging sesyonay umabot ng hating gabi, at noong huli ayhanggang madaling araw.

Nabulgar din sa mga nasabing sesyonkung sino sa mga kasapi ng SangguniangPanglalawigan ang may ibubuga sa debate,kung sino ang may paninindigan sa katu-wiran, at kung sino ang mga parang hiponna natatangay ng agos.

Maging ang isyu ng panunuhol aylumutang nang may magpadala ng textmessage kay Bokal Ernesto Sulit ng Ika-3Distrito.

Hindi na sana mabubulgar ang textmessage ngunit nainis si Sulit at hinarapang mga tao sa gallery. Tinanong niya kungsino ang nagpadala sa kanya ng text mes-sage at binasa ang buong mensahe namagkano daw ang ibinayad sa kanya ngAyala.

Ngunit bago ang pangyayaring ito aymainitan ang pagtatalo sa hapag hinggil saBulacan Bulk.

Ang totoo, isang probisyon lamang saMemorandum of Agreement (MOA) angpinagtalunan ng mga bokal: itutuloy ba ohindi ang kasong inapela ng MetropolitanWatewrworks and Sewerage System(MWSS) sa Court of Appeals (CA).

Ayon sa mga oposisyon sa Sanggunianna pinamumunuan ni Bise Gob. Wilhel-mino “Willy” Sy-Alvarado, pabor din silasa proyektong Bulacan Bulk pero ang tinu-tutulan lamang nila aniya ay ang pag-uurong sa kaso na isa sa mga probisyon ngMOA. “We are all for the Bulacan Bulkproject, maliban sa pag-uurong ng kaso,”ang sabi ni Sy-Alvarado noon dahil sapaniniwalang ang pag-uurong sa kaso ayilegal at hindi intensyon ng batas.

Binigyang diin naman ng mga opo-sisyong sina Bokal Vicente Cruz (Ika-1Distrito), Bokal Eulogio Sarmiento III (Ika-4 Distrito), at Bokal Ariel Arceo (Ika-2Distrito) na isinasaad ng Saligang Batas nadapat ay makatanggap ng kabahaging kitaang Bulacan sa paggamit ng MWSS saAngat Dam na nasa Bulacan.

Parang walang katapusan ang pagta-talong halos ay paikot-ikot lamang, ngunitsa bandang huli nagulat ang marami sainihaing resolusyon ni Bokal ChristianNatividad, ang nagpanukala o proponentng resolusyon sa Sanggunian.

Simple lamang ang nilalaman ng reso-lusyon ni Natividad. Tuloy ang BulacanBulk, at tuloy din ang kaso ng Bulacan labansa MWSS na noo’y naghihintay made-sisyunan sa Court of Appeals.

Ang nasabing resolusyon ay buongpagkakaisang pinagtibay ng lahat ngkasapi ng Sangguniang Panglalawigan.Ngunit, hindi doon natapos ang istorya.

Kinabukasan, ipinatawag ni Gob. Jose-lito “Jon-jon” Mendoza ang mga kaalyadongbokal, dahil mali daw ang resolusyongpinagtibay. Dapat daw ay iurong ang kasolaban sa MWSS.

Nasundan pa ang pulong ng sumunodna araw, ayon sa mga Bokal na nakapa-nayam ng Mabuhay.

Sa ikatlong araw, maging mga Bokal nanasa hanay ng oposisyon ay kinausap narin ni Mendoza, at noon ding araw na iyonay naghain ng panibagong resolusyon siBokal Ernesto Sulit sa Sangguniang Pang-lalawigan na binabaligtad ang resolusyongkanilang pinagtibay dalawang araw palamang ang nakalilipas.

Halos pareho ang resolusyon nina Sulitat Natividad maliban sa isang probisyon:dapat iurong ang kaso laban sa MWSS.

Muli, nagsimula ang mahahabang ses-yon na namarkahan ng mapait na debateat mga “two minute recess” na umabot ngmahigit 30 minuto kaya’t inabot ng ha-ting gabi ang sesyon.

Sa kanyang pangangatwiran sa hapag

ng Sangguniang Panglalawigan, sinabi niSulit na kailangang pagtibayin ang bagongresolusyon upang matiyak na matutuloyang proyektong Bulacan Bulk.

Ngunit binigyang pansin ng mga opo-sisyon na ang pag-uurong ng kaso laban saMWSS ay nangangahulugan ng pagsusukong karapatan ng mga Bulakenyo na naka-saad sa Saligang Batas na nagsasabingdapat makatanggap ang Bulakenyo ngkabahaging kita ng MWSS sa paggamit ngtubig sa Angat Dam.

Bukod dito, sinabi ng oposisyon sapamumuno ni Alvarado na ang pagpa-patibay ng resolusyong inihain ni Sulit aynangangahulugan din na isusuko ng Bula-can ang water right nito sa 230 millionliters per day na tubig na ipinagkaloob ngMWSS sa lalawigan nang pagtibayin ngMWSS Board of Directors ang isangresolusyon para doon.

Sa huli, namayani ang mayorya nakakampi ni Sulit at kaalyado ni Mendozanang magbotohan sila para sa pagpapatibayng Sulit resolution na nagnanais iurong angkaso laban sa MWSS.

Apat lamang ang tumutol sa Sulit Reso-lution. Sila ay ang mga bokal na sinaVicente Cruz, Eulogio Sarmiento III, ArielArceo, at Christian Natividad.

Si Natividad ang nagsulong ng reso-lusyong binaligtad ni Sulit, ngunit sa de-bate para sa resolusyon ng kapartidoniyang si Sulit ay hindi na siya masyadongnakialam.

Tutol man si Sy-Alvarado sa nasabingresolusyon ni Sulit ay hindi siya nakaboto,dahil bilang tagapangulo ng SangguniangPanglalawigan ang kanyang boto ay kai-langan lamang bilang tie breaker o kapagmagkasing dami ang bumoto sa dalawangmagkaibang pananaw.

Marami ang nagkomento na ang pag-baligtad ng mayorya sa naunang resolusyonng kanilang kaalyadong si Natividad ayisang palatandaan ng pabago-bagongdesisyon ni Gob. Mendoza na sinasabingnagbigay ng go signal sa resolusyon niNatividad.

Ngunit sa isang banda, ito ay nagpakitarin ng kanyang liderato sa mga kaalyado saSangguniang Panglalawigan. Napasunodng gobernador ang mga ito kahit baligtarinang mga sariling desisyong ipinahayagnang magsiboto ng pabor sa naunangresolusyon ni Natividad ilang araw lamangang nakalipas.

Ang sumunod na pangyayari ay angpaglagda ni Mendoza at Lorenzo Jamora,ang noo’y administrador ng MWSS, saMOA na isinagawa sa Hiyas ng BulacanConvention Center noong Disyembre 12.

Sa kanyang pambungad na pananalita,inilarawan ng noo’y Provincial Adminis-trator na si Gladys Sta. Rita ang paglagdasa MOA para sa P11-B proyektong BulacanBulk na, “this is justice to the Bulakenyos.”

Maging si dating Gob. Josie Dela Cruzay dumating upang sumaksi sa paglagdaat nagsabing, “Kapag natuloy ang proyek-tong ito, wala nang tatalo sa amin dito saBulacan.”

Ang nasabing MOA ay dapat sanangniratipika naman ng Board of Directors ngMWSS noong Disyembre 16, ngunit ayonkina Bokal Natividad at Ramoncito Posa-das, hindi iyon nangyari.

Bukod dito, inilabas noong Mayo 30 ngCourt of Appeals ang kanilang desisyonhinggil sa kasong inapela ng MWSS.

Batay sa desisyon ng Court of Appeals,kinatigan nila ang naunang desisyon ngRegional Trial Court sa Malolos na pag-bayarin sa Bulacan ang MWSS sa paggamitnito ng tubig sa Angat Dam.

Dahil sa hindi pagkaratipika ng MWSSBoard of Directors sa MOA at hindipagkakaurong nina Mendoza at ng MWSSsa kasong dinesisyunan ng Court of Ap-peals, sinabi nina Natividad at Posadas naang MOA na nilagdaan ni Mendoza at ngMWSS ay “technically dead.”

Bise Gob. Willy Alvarado at Bokal Chris-tian Natividad

SM City Baliwag magbubukasna sa Disyembre

BALIUAG, Bulacan — Magiging masayaang Pasko ng mga residente ng bayang itosa pagbubukas ng SM City Baliuag.

Ang SM City Baliuag ay ang ika-33 mallng SM Prime Holdings sa buong bansa atikalawa naman sa lalawigan. Ang unangmall nila sa Bulacan ay matatagpuan sabayan ng Marilao.

Ayon kay Sheryl Dela Rama Baltazar,ang public relations officer ng SM CityMarilao, ang SM City Baliuag ay opisyal namagbubukas sa Disyembre 12.

Ito ay unang pinlanong buksan sa Nob-yembre 14, ngunit kinapos sa panahon.

Ayon kay Baltazar, nais nilang matiyakna handa ang lahat ng pasilidad ng SM CityBaliuag bago buksan sa publiko.

Ang nasabing mall ay matatagpuan sakahabaan ng DRT Highway sa BarangayPagala, sa bayang ito.

Katulad ng ibang mall ng SM PrimeHoldings, ang dalawang palapag na SMCity Baliuag ay mayroon ding dining at en-tertainment area at Hypermart.

Ang mga karaniwang tindahan o stallna matatagpuan sa ibang SM City mall aymatatagpuan din sa SM City Baliuag.

Sinabi pa ni Baltazar na ang SM CityBaliuag ay mayroong apat na sinehan atfood court kung saan maaaring makabiling mga paboritong pagkain.

8th Atspar III RegionalPress Congress

STA. MARIA, Bulacan — Ang nagtatangolna pangkalahatang kampeon na BulacanState University (BulSU) ang mulingmagsisilbing host sa ika-8 Association ofTertiary School Paper Advisers Region III(Atspar III) Press Congress na gaganapinsa Sitio Lucia Resort sa Barangay PulongBuhangin sa bayang ito.

Ang Atspar III Press Congress ay gaga-napin sa Nobyembre 12-14. Ito angikalawang sunod na taon ng pagiging hostng BulSU sa taunang kumpetisyon ng mgakabataang mamamahayag mula sa iba’tibang pamantasan sa Gitnang Luzon.

Noong nakaraang taon, ang BulSU angtinanghal na pangkalahatang kampeon saika-7 Atspar III Press Congress na isi-nagawa sa Paradise Resort sa lungsod ngMalolos.

Ayon kay Romulo Mercado, ang pangulong Atspar III na siya ring director ng stu-dent publications sa BulSU, inaasahangmagiging mahigpit ang kumpetisyon sapagitan ng mga kabataang mamamahayagsa taong ito dahil sa pagnanais na maagawsa BulSU ang korona.

Ito ay dahil na rin sa mas agresibongpaghahanda na ginawa ng bawat paaralangkalahok sa pamamagitan ng pagsasagawao pagdalo sa iba’t ibang pagsasanay.

“Dapat ay sa Zambales gaganapin angkumpetisyon sa taong ito, ngunit hinilingng bumubuo ng Atspar III na BulSu angmuling magsilbing host,” ani Mercado.

Ayon kay Mercado, ang mga pangu-nahing kategorya na pagtutunggalian ngmga kalahok ay ang feature writing, newswriting, copy reading and headline writ-ing, editorial cartooning, opinion writing,comic strip drawing, sports writing, edito-rial writing, poetry writing, at literarygraphic illustration.

Bukod dito, sinabi ni Mercado na bagomatapos ang Press Congress ay mag-kakaroon din ng lecture hinggil sa mediaethics at press freedom.

Ang mga napiling hurado sa iba’t ibangkategorya ng kumpetisyon ay sina Nene-Bundoc Ocampo ng pahayagang Punla,Propesor Ben Domingo ng Central LuzonState University, Reggie Gaboy at DinoBalabo ng pahayagang Mabuhay at Phil-ippine Star.

CMFR Citizens PressCouncils reunion

MAGSASAMA-SAMA sa kauna-unahangpagkakataon ang mga bumubuo ng citizenpress council sa bansa na tinulungangmaitatag ng Center for Media Freedom and

OKTUBRE 17 – 23, 2008 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 7

SHOWING ONOCTOBER 8, 2008

ONWARDSsubject to change without prior notice

EAGLE EYE

MIRRORS

MAX PAYNE

KULAM

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Promdi mula sa pahina 2

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Depthnews from page 3

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Regarding Henry from page 3

This lesson explains thedeep unease roiling Ameri-can voters today over a vice-presidential candidate: thepatently unqualified Alas-ka governor Sarah Palin.Sure, she’s good at shoot-ing moose. But would youentrust to her the “football”— the presidential brief-case containing nuclear warcodes?.

Someone please put Sa-rah Palin out of heragony,”asked Newsweek’sFareed Zakaria, adding: “Isit too much ask that shecome to realize what shewants …‘to spend moretime with my family.’”

Mayor Osmeña and wifehandled his latest illnesswith relative candor. He isa public official. And thesettled rule is people have

a right to information aboutthose entrusted with offi-cial duties.

Corazon Aquino hasstepped down from office.But she remains a respectedpublic figure. She broke thenews about her colon can-cer. Her family requestedthat privacy be respected inher illness. The press re-spected that request scru-pulously.

Ordinary citizens can bedragged willy-nilly intoheadlines by tragedy, crimeor some other event. Jour-nalists must balance com-peting demands: for criti-cal information on one handand personal privacy on theother. Reporting must befull yet sensitive. This sepa-rates the men from theboys.

Inquirer’s “Manual ofEditorial Policies” devotesa whole section (1.6) to pri-vacy. Sun•Star’s Code ofStandards & Ethics bansmasquerading to gain ac-cess to private information.But media here hasn’t de-veloped seminal guidelinesmore fully than, say Austra-lia or the UK.

Supreme Court ChiefJustice Louis Brandeiz firstraised the privacy issue inHarvard Law Review (De-cember 1890). This is now2008. Internet meanwhilehas evolved “citizen jour-nalism” and Kapisanan NgMga Brodkasters struggleswith mayhem inflicted bynon-journalists: block-timecommentators who neverread KBP’s code of ethics.

Media ought to revisit

the rule book — beforemortality or tragedy stokeinvasion of privacy contro-versies. Practical checklistsmust cover: need to know,vulnerability of persons re-ported on like children,means of intrusion, publicrecords, etc. “News organi-zations should be encour-aged to explain their ethi-cal decision-making totheir (audiences), PoynterInstitute recommends.

“The cemetery is full ofindispensable men,”Charles de Gaulle once said.Sadly the more powerfulthe official, the less they seethis truth. And journalistsare often saddled with theunsought and thankless jobof stripping away thoseblinders.—[email protected]

feated for Speaker in 1838. In 1843, he was defeated forCongress but was elected to Congress in 1846. He wasdefeated for Senate in 1855, for Vice-President in 1856,and for Senate again in 1858. But in 1860, he was electedPresident of the United States. His name: Abraham Lin-coln.

Donald Phillips commented, “Everything — failuresas well as successes — became stepping stones to the presi-dency. In this sense, Lincoln’s entire life prepared him forhis future executive leadership role.”

Being handicapped is not a hindrance to become suc-cessful in life. Winston Churchill, famous for his eloquence,had a speech impediment as a boy. Theodore Rooseveltspoke with difficulty. Mahatma Gandhi was so fearful ofpublic speaking that in his first attempt to represent aclient as her lawyer he became tongue-tied when it wastime for him to speak in court.

Clarence Chamberlain, the aviator who flew the Atlan-tic, could never pass the standard test for depth percep-tion, but they closed an eye and gave him a license anyway,and he became one of the safest of fliers.

Glenn Cunningham, who hung up new records for themile in running, had both legs so badly burned that hewas expected never to be able to walk again.

Now, you’re rich and famous. You can have everythingyou want in life. But I hope the story of a genie in thebottle will remind you of something.

A little boy found a corked bottle at the foot of a tree.There was a curious buzzing sound inside and so he pulledout the cork to see what it was. Out came a cloud whichformed into genie and then expanded as big as a house.The genie then threatened to kill the boy.

With great presence of mind, the boy wondered outloud how such a big object could fit into such a smallbottle. So he asked the big genie to show how. Foolishly, itdid. Then he capped down the cork again.

The genie kept cursing and threatening and shouting.But the corked stayed on.

Then the captive took a new tack and promised not tohurt the boy if he left him out again. The boy thoughtabout this for a long time and was skeptical and did notwant to get tricked.

Finally, he agreed that he would let the genie out onlyif he became his servant. He agreed.

Success is like a genie. It will become bigger and biggerand before you know it, it will rule over your life — andeven destroy you. But like the little boy, you have to makeyour success your servant instead of your master.

Charles Reade reminds: “Sow a thought, and you reapan act; sow an act, and you reap a habit; sow a habit, andyou reap a character; sow a character, and you reap a des-tiny.”

— For comments, write me at [email protected]

Eh, sa mga pulitiko,magkarooon kaya ito ngkahulugan?

* * *Hindi rin maiwasan ng

Promdi na bigyan pansinang kaugnayan sa isa’t isa ngmga Gobernador na sina Ed-die “Among Ed” Panlilio ngPampanga at Joselito “Jon-jon” Mendoza ng Bulacan.

Isang dating pari ngparokya at isang datingkapitan ng barangay angdalawa. Kapwa baguhan sapulitika batay na rin sakanilang pahayag.

* * *Itinuturing na “giant

killer” ang dating sa puli-tika ng dalawa nang taluninnila ang mga katunggaling“bigtime” noong 2007 elec-tions.

Pero kapwa sila nasabitsa “bigtime” na iskandalona may kinalaman saP500,000 “regalo” na ti-nanggap nila sa Malakan-yang noong Oktubre 11,

2007.* * *

Sabi ni Among Ed, ma-raming humanga sa ka-nilang dalawa ni Jon-jonnang aminin nilang tu-manggap sila ng kalahatingmilyong pisong regalo, atang sabi raw ng pumuri sakanila ay hindi pala lahatng pulitiko at nababayaran.

Sinabi pa ng dalawa nakapwa sila lalong tumibaymatapos ang nasabing is-kandalo. Pero hindi pa ta-pos ang nasabing iskandalo,dahil hanggang ngayon ayhindi pa rin nila matukoykung saan galing ang na-sabing pera.

* * *Kapwa baguhan sa pu-

litika ang dalawang gober-nador, kapwa rin sila na-haharap sa election protestna isinampa laban sa kanilang kanilang mga katunggalimatapos ang 2007 elec-tions.

Bukod dito, nahaharap si

Among Ed sa isang recallpetition na isinampa nanoong Miyerkoles, Oktubre15. Sabi ni Jon-jon, “Susu-portahan ko si Among … sapanalangin.”

* * *Mayroon pang pagka-

katulad ang mga gober-nador ng Bulacan at Pam-panga. Pareho sila na hindimakasundo ang kanilangBise Gobernador.

Ang bentahe ni Jon-jon,kakampi niya ang mayoryasa Sanggguniang Panglala-wigan ng Bulacan, na angtatlong minorya ay kakam-pi ni dating kinatawan nangayon ay Bise Gob. WillySy-Alvarado; samantalangsi Among Ed ay kalaban ang“basketball team” ni CoachVice Governor Yeng Guiao.

* * *Hindi naman magka-

sundo ang mga nasabinggobernador at kanilang mgabise-gobernador, mayroondin silang pagkakatulad.

Sa Bulacan, pakiram-dam daw ni Sy-Alvarado aynasa Kongreso pa rin siyadahil sa panay ang deliverng privileged speech.

Si Jon-jon naman na da-ting kapitan ay madalasmagpalabas ng “officialstatement” at parang mayphobia sa media.

* * *Ang privileged speech ay

alam nating protektado ngtinatawag na parliamen-tary immunity. Ang kopyang privileged speech ni Sy-Alvarado ay nakakahalin-tulad ng “official state-ment” ni Jon-jon na ipina-mimigay sa media. Pero angkopya ng speech ni Alvaradoay ipinamamahagi sa mgabarangay tulad noong siyaay Kongresista pa.

Kung umiiwas si Jonjonsa media, umiiwas ba siAlvarado sa kasong libelokaya ang gusto niya ay privi-leged speech?

Hmmmm.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Forward to Basics from page 3

rally desire, out of venera-tion, to have sacred objectsand items associated witha particular saint.

This is only to foster inus a constant piety and de-votion to God through His“chosen ones”.

But what the saints havegenuinely left are nothouses, things or books buta life identified with Christthat becomes a path formany towards Heaven.

In other words, theyhave allowed themselves —their entire life and ambi-tions — to become God’s“remembrances” for menhere on earth. They areGod’s tokens, witnessesthat remind us constantlynot only about heaven, but

that we too are called tobecome saints, we too arecalled to become God’s re-membrances here on earth.

It is in this light, confess-ing our nothingness, that Iwish to recall to the readera wonderful prayer thatprecisely asks God, throughour Lady’s intercession, to“remember” us.

It is called the Memo-rare, Latin for Remember,a brief prayer that seems tohave been part of a longer15th century prayer, “Adsanctitatis tuae pedes, dul-cissima Virgo Maria”.

The extracted part waspopularized by FatherClaude Bernard in the 17thcentury, which is the appar-ent reason for misattribut-

ing it to Saint Bernard ofClairvaux who lived the12th century.

Whatever the true ori-gins are, the prayer containsa valuable message thatcould help us not only askour Lord through our Ladyto “remember us”, but thatthey may constantly “re-mind us” that in our noth-ingness. It is our sincereawareness of being nothingthat we tell God throughour Mother, “I fly unto Thee,O Virgin of Virgins, myMother; to Thee do I come,before thee I kneel, sinfuland sorrowful.” God hasdeigned to call us to be holyin His presence, so we canbe His “remembrances” formen here on earth.

This wonderful Marianprayer is as follows:

Remember, O MostGracious Virgin Mary,that never was it knownthat anyone who fled toThy protection, im-plored Thy help orsought Thy intercession,was left unaided.

Inspired by this con-fidence, I fly unto Thee,O Virgin of Virgins, myMother; to Thee do Icome, before thee Ikneel, sinful and sor-rowful.

O Mother of the WordIncarnate, despise notmy petitions, but in Thyclemency, hear and an-swer me.

Amen.

EXTRAJUDICIAL SETTLEMENT OF ESTATEWITH WAIVER OF RIGHTS

NOTICE is hereby given that the estate of the late Salvadora RamosMercado who died on January 11, 2008 in Guagua, Pampanga leav-ing personal property consisting of a sum of money deposited atDevelopment Bank of the Philippines (San Fernando, PampangaBranch) under Savings Account Number 5-04002-580-5 in the sumof P404,000.00 was extrajudicially settled by her heirs before NotaryPublic Nepomuceno Z. Caylao as per Doc. No. 380; Page No. 77;Book No. II; Series of 2008.Mabuhay: Oktubre 3, 10 and 17, 2008

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Kastigo mula pahina 2

maw na kompanyang ito sa mga nagpatibay ng pestengbatas na hangga ngayong mababa na ang presyo ng langissa pamilihang pandaigdig ay ayaw pa rin ibaba ng tatlongkompanyang ganid.

Sa kabilang dako, ang lubos na pagpapatawad naipinagkaloob ni GMA kay dating Pangulong Estrada ayhindi lamang lalong nagsadlak sa bansa sa marumingpulitika, iwinala pa ni Gng. Arroyo ang isang magandangpagkakataon at karangalang mag-uukit sana sa kasaysayansa kanyang pangalan—bilang unang Pangulo na nakapag-pabilanggo o nakapagpabitay (kung di pinatay ng Kongresoang parusang bitay) ng isang Pangulong napatunayan nghukuman na nagkasala sa pandarambong.

Magsisilbi sana itong malakas na babala sa lahat ngmga tiwaling public servant na “crime does not pay.”

http://mabuhaynews.com

NI DINO BALABO

NORZAGARAY, Bulacan — Naha-harap sa krisis sa tubig angKalakhang Maynila na umaasa satubig mula sa Angat Dam sabayang ito dahil sa patuloy napagkakalbo ng mga watershed ngAngat Dam at Ipo Dam.

Itinanggi naman ni Gob. Jose-lito “Jon-jon” Mendoza ang patu-loy na pagkasira ng kabundukansa Bulacan nang sabihin niyangang nakakalbong bahagi ng SierraMadre ay nasa panig ng NuevaEcija. Ngunit binigyang diin niBro. Martin Francisco ng SagipSierra Madre Multisectoral Coun-cil (SSMMSC) na noon pang 2004ay kabilang na ang Angat at Ipowatershed sa Bulacan sa “17highly critical priority conserva-tion areas” sa bansa.

Ayon kay Brother Martin, angpatuloy na pagkakalbo ng SierraMadre sa bahagi ng Bulacan, par-tikular na sa nasasakop ng Angatat Ipo watershed, ay sanhi nghindi mapigil na “timber poach-ing” o pamumutol ng kahoy, pag-gawa ng uling at pagkakaingin.

Ito ay bunsod na rin ng patuloyna pagtaas ng presyo ng bilihin

Krisis sa tubig ang bunga ng kalbong watershedsanhi ng pagtaas ng presyo nglangis, sabi ni Martin. Idinagdagniya na umaabot na sa 70 porsi-yento ng 6,600-ektaryang Ipo Wa-tershed ang nakakalbo at 20porsiyento ng 63,000-ektaryangAngat watershed ang nasira.

“Tubig ng Metro Manila angpangunahing apektado dito dahilang dalawang watershed angsumusuporta sa Angat at IpoDam,” ani ng lider ng SSMMSC .

Ipinaliwanag niya na dahil sapagkakalbo ng Sierra Madre,hihina ang kakayahan ng kabun-dundukan na hawakan ang tubigulan na iniipon doon .

“Kapag tag-ulan, tiyak naaapaw ang tubig, at kapag tag-araw ay tiyak na matutuyuan ngtubig ang dam at iyan ay narana-san na natin sa mga nagdaangtaon,” ani Brother Martin. Ihina-halimbawa niya ang pagkatuyo ngAngat Dam noong 2007 na nagingsanhi upang tipirin ang alokasyonng tubig sa Kalakhang Maynila atmga magsasaka ng Bulacan.

Nasundan naman ang nasa-bing pagkatuyo ng biglang pag-baha sa lalawigan nang umulanilang araw matapos pangunahanng mga pari ang pagdarasal para

umulan.Ayon kay Martin, malaki rin

ang pagkukulang ng mga ahensyang gobyerno sa pangangalaga sakabundukan.

“Hindi ganoon kalaki ang sirang mga watershed na iyan 10years ago,” aniya at binigyangdiin na dapat bigyang pansin iyonng Department of Environmentand Natural Resources (DENR),National Power Corporation(Napocor) at ng Metropolitan Wa-terworks and Sewerage System(MWSS).

Sinabi niya na sa kabila ng mgatree planting program ng pamaha-laan tulad ng isinagawang pagta-tanim ng punong kahoy sa IpoDam noong Agosto 2007, na pina-ngunahan ni Environment Secre-tary Lito Atienza, dapat dingpaigtingin ang pagpapatupad ngbatas.

“Magkaiba ang tree plantingsa law enforcement,” aniya at idi-nagdag na walang halaga ang pag-tatanim ng punong kahoy kunghindi pipigilan ang nagpuputol ngmga ito.

Itinanggi naman ni Gob. Men-doza na ang bahagi ng SierraMadre sa Bulacan ang nakakalbo.

“Batay sa report ng RegionalPeace and Order Council, angnakalbong bahagi ay nasa panigng Nueva Ecija,”ani Mendoza.

Ayon kay Brother Martin,nagpalabas ng magkasanib na ulatng United Nations Educational,Scientific, Cultural Organization(UNESCO) Commission on Sci-ence and Technology at DENRnoong 2004 hinggil sa kalagayanng kapaligiran sa bansa.

Ayon sa nasabing ulat na naka-batay sa isinagawang pag-aaral ngUNESCO at DENR noong 2003,mayroong 2006 na “hotspots con-servation priority areas sa bansa.”

Ngunit ang nangangailanganng higit na pansin ay ang 17 ex-tremely critical priority conser-vation areas kung saan ang nangu-na ay ang Sierra Madre sa bahaging Angat at Ipo Watershed saBulacan.

Nanguna sa nasabing listahanang Angat at Ipo watershed dahilang dalawang watershed angsumusuporta sa Angat at Ipo Damna pinagkukunan ng tubig ng Ka-lakhang Maynila. Batay sa nasa-bing ulat, hindi mapigil ang ma-lawakang timber poaching saAngat at Ipo watershed.

Treated unfairlyby newspapers thatrefuse to publishyour response?

Write us.Philippine Press Councilc/o PHILIPPINE PRESS INSTITUTERm. 312 B.F. Condominium Bldg.A. Soriano Ave., Intramuros, Manila

PROSESO NG KALINISAN — Unti-unting itinataasng driver ng dumptruck (itaas) ang likod na bahagi ngkanyang sasakyan upang ang mga kargadang basurana kinulekta sa mga barangay ng Lungsod ng Malolosay dahan-dahang mahulog sa malaking trash bin salikod ng trak habang ang driver ay sinisenyasan ngkanyang pahinante na nakatayo sa gilid ng trak.Binubugahan naman ng deodorizer ng isang mang-gagawa (kaliwa) sa Material Recovery Facility (MRF) ngMalolos ang mga basurang nasa thrash bin upang hindiiyon mangamoy, samantalang nakahilera sa conveyorang iba pang manggagawa na naghihiwalay sa mga mgabasurang nabubulok at di nabubulok. — DINO BALABO

Binanggit din sa nasabing ulatna “increasing population, over-consumption and dubious technol-ogy, and greed for money are driv-ing human impact on environ-ment.”

Ang iba pang extremely criti-cal conservation priority areas sabansa ay ang Taal Lake sa Batan-gas at kalapit na Pansipit River;Mt. Isarog sa Camarines Sur; SanVicente-Taytay-Roxas forest saPalawan; ang hilagang-silangangpeninsula ng Panay sa Aklan atAntique; ang Central Panaymountains ng Madjaas-Baloi com-plex.

Ang hilagang-kanluran ngPanay o Gigantes; ang OlanguiRiver sa Lanao del Norte; ang Mt.Apo Range sa Lanao del Sur,North Cotabato; ang Davao delSur; Mt. Busa sa Kiamba, Saran-gani at South Cotabato;

Mt. Kitanglad sa Bukidnon;Mt. Matutum sa North Cotabato,Davao del Sur, Sarangani, SouthCotabato, at Sultan Kudarat;Lake Duminagat sa Misamis Oc-cidental; Mt. Malindang sa Misa-mis Occiental at Zamboanga DelNorte; at Basilan sa Mindanao. —Dino Balabo

8 MabuhayLINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980 OKTUBRE 17 – 23, 2008