MWENA BÙLOKÒ

…cyakabidi mwaba ewu, mu Dînà dya Mukalenge Yesu,ne bwa kuteeleja byenzedi binene ne bya bukole byûkaadì

Wêwè mwenze, kumpala. Nenku mpindyewu tudi biimane nemyoyi kuulukuulu, aci cidi cibandisha ditabuuja dyetu necitulaaba, bwa kwitabuuja ne bidi bilombiibwe diloolo edinebifidiibwe. Wêwè udi mumanye kantu ne kantu kaa kudibi,byônsò bidibo balombe. Nenku tudi tubalombela, nangananga,Mukalenge, aba badi pabwîpì menemene ne lufu. Fila ditalalamu misuuka yabo piikaladi kadiyi dyanji kwikalamu. Filadyondopa kumibidi yabo. Enza nanku,Mukalenge.2 Benesha didisangisha dyetu. Tudi tulomba, Mukalenge, mudisangisha dya milombo dya mu diisâtù diloolo edi, ne, bumutudi badisangishe, bamanye ne mwaba wônsò udi babidianyi bapite apu badisangishe, Wêwè newikale neetu. Nenkutudi tuKulomba, Mukalenge, bwa utupe Dîyì Dyebe dilooloedi. Akula neetu, Mukalenge, ne fila luuya mu myoyi yetu,mu mushindu wa pabwawu, bwa tumanye mwa kudikazamunatwêtù biine bwa cikondo cinene cicidi kumpala, bu mutuditwitabuuja ne tudi baseemene pabwîpì neDilwa dyaMukalenge.3 Tudi tuKusakidila mpindyewu bwa bantu bakaadi babangekusangana ne diitabuuja didi ne mushinga kudibo, ne biikalebamanya cidi diitabuuja dyumvwija. Ne biikale bamanye, nebaKusakidila mene bwa masangisha acidi kumpala, biikalebiitabuuja ne Wêwè newěnzè cintu kampanda. Mukalenge, tudibindile ne myoyi kuulukuulu, bu mu matuku a kale, twitabuujane cikondo cikaadi pabwîpì ciwikala mwa Wêwè kubandishamadidiishi a mu Dyulu ne kupongolola milayi idi Nzambimulaye mu dituku edi dya ndekeelu.4 Mpindyewu tudi tuKulomba, Mukalenge, bwa—bwa wikalene bônsò, mu matunga ônsò, bu mutǔmvù leelu ewu bààbûngìbaa mu nyungulukilu, myaba yônsò, biikale ne majinga. Ubapemalomba abo, Mukalenge. Ne tudi tulomba bwa kumona cyanzacinene cya Nzambi ciikale cyenza mudimu pa buloba bujimamunkaci mwa aba badi bindile cintu cinene eci.5 Utufwe luse ku mpekaatu wetu. Utunyooke, Mukalenge, neNyuma Webe ne Dîyì Dyebe, bwa twamona mwa kudikazamunatwêtù biine, basadidi baa butumike, basadidi baa butumikemu diswa dya Nzambi. Swaku bwa twavuluka, ne twaditacishabwa kwela meeji mu myoyi yetu, byakenzabo kudi beenaKilisto baa ku cibangidilu. Mbantu baa mushindu kaayi batudibafwanyine kutuutakeena naabo bu twêtùmwakutuutakeena neaba baakadi bôbò biine bapetangane Neebe. Mushindu mwineuvwa mpala yabo ne cya kwikala mikenkesha ne diitabuuja

2 DÎYÌ DYAKULA

ne disanka’s we. Mushindu mwine uvwa nsòmbelu yabo ne cyakwikala Dîyì dya Nzambi didi ne mwoyi, biikale anu “mikandamifundilangana ya babala kudi bantu bônsò,” pavwabo babwelane basanganyiibwa munkaci mwa bantu. Nzambi, enzaku cyôcìaci musangu ewu kabidi.6 Swaku bwa nsòmbelu yetu itambe kwikala miKukookele,mu mushindu wa Nyuma Mwîmpè mwikale Yêyè mwine nemwoyi kutudi, ne wakwila kutudi, Mukalenge. Swaku bwatwavuluka, mu meeji etu ne, patudi twendela mu mùsèèsùbiikale tukuuyakana maboko ne baa pa buloba, katwena necya kufwanangana ne bôbò abu to. Kadi twikale tuseesukatuya ku luseke bwa kubashiila bôbò kaaba, Mukalenge, mumwaba udi mubakumbanyine bôbò panu pa buloba. Netwikaletwêtù tukasòmba mu nkwasa wa paanyima, biikale bamanye netudi baaminyampala baa ku buloba bukwabo. Twêtù tudi neBukalenge bwikala mwa kwangata bukookeshi, Mukalenge. NewetuMfumumunene neafike kataataka ne neakwate makalengeônsò adi mu bukookeshi Bwende. Nenku Yêyè nealombole neneakookeshe; netwikale Nende pa buloba apa, munda mwabidimu cinunu, ne netwikale Nende kashidi.7 Biikale ne cyôcì eci mu meeji, Mukalenge, mpindyewu tudibindile dyandamuna ku disambila dyetu. Tudi twelangana meejipa ditonda dyetu. Patwikala benze nî ncintu kaayi cyônsò,bambe nî ncintu kaayi cyônsò, anyi beele nî mmeeji kaayi ônsò,ciikale cibengangana ne diswa Dyebe dinene, swaku bwa Mashia Yesu Kilisto atukezule.8 Tulomboleku, Mukalenge, mwǎmbì mwaneetu wa bakajidiloolo edi, pa bidi bitangila yêyè ne bayende mu njila wa kuyaku Chicago. Ubalombole, Mukalenge Nzambi, ku mwaba ûdìWêwè mwa kukwata naabo mudimu, bwa kwikalabo bimunyibya bukênkè kudi bakwabo badi babaabata mu mîdimà, badikabayi bamanye Mukalenge wetu Yesu to. Mpindyewu nyewutuKulambula disangisha edi, ne diteeleja dya Dîyì Dyebe dyadilongolola, bwa twêtù kumanya mwa kudilongolola bwa dîbàdinene edi, muDînà dyaYesummutudi tulomba nunku. Amen.

[Katupa kaa mukaba wa mêyì munda mutupu. MwaneetuNeville udi uumvwija—Muf.]

Mukalenge akubeneshe. Twasakidila, mwaneetu.9 Mvwa ndambu nciyi mutekemene cyôcì eci to. Mêmè, bumûndì apa kwanyi kumbelu, mvwa mudyǔmvwè anu bu nebyôbì bushuwa kabiyi bikengela mêmè kuya mwaba kampanda,mu bwalu bwa lukasalukasa, mvwa mufwanyine kudyumvwabibi be, bu mêmè mwa kwikala mushaale musòmbe kumbelunciyi ndwa mu disangisha dya milombo to. Kadi mu mushindukampanda ndi mubwele cintùluntùlu, mu mushindu uvwakawuyi mwindila to, bwanyi mêmè mwine, nansha bwa famiyewanyi. Ndi mubwele paanyi anu nanku, kadi kubundula anu

MWENA BÙLOKÒ 3

bwalu. Ke pa nanku mêmè kwamba ne: “Nêmpwekè nye mudisangisha dya milombo.” Nenku mukajaanyi kavwa nansha nedîbà dya kudilongolola bwa kulwa to, nenku kavwamumanye nemvwa ndwa to.10 Pa nanku ndi ne disanka dya kuumvwa bujaadiki bwamwaneetu wa bakaji wawa, mwaneetu wa balume, pa bidibitangila Bukênkè buvwa mu Caroline du Sud anyi Carolinedu Nord mwamwa, mwaba kampanda. Greenville, mmwômòamu anyi? [Mwaneetu wa bakaji mukwabo udi wamba ne: “To.Southern Pines.”—Muf.] Southern Pines. Eyo.11 Mwaneetu Lee Vayle uvwa mwab’ewu leelu ewu. Ndimumubatiize, leelu ewu, mu mudimu wa dibatiiza wa leelu ewumwab’ewu. Mwaneetu Lee Vayle unudi bamanye awu, ne bambibaba naka, Mwaneetu Parker Thomas. Kuvwa…12 Ndi mvuluka cikondo kampanda, mwaneetu wa bakajikampanda mwikale mubwikila kudi mundidimbi. Civwancishindiki cinene,mwaneetuwa bakaji, cya…NyumaMwîmpèutu mîngà misangu utulekela tuya kumpala bwa kuteetadiitabuuja dyetu, bwa kumona ne bwalu budi cinyi, ne uteetadiitabuuja dya bakwabo. Paudi utangila buludi cintu kampanda,ne umona cintu kampanda, ne ucyamba; bakwabo batangilakabayi bacimona to, badi bamba ne kacyenapu to. Nwamonuanyi? Kadi’s cidipu.13 Mpindyewu, kakuvwaku muntu uvwa mwa kumonaBukênkè buvwa bulembelele kumutu kwa Pôlò abu to, kadi’sBuvwaku. Muntu nansha umwe kaakamona nyuunyi wa nkuciwâkatùùluka ufuma mu Dyulu awu to, mu Bukênkè abu, mummwenekelu kampanda, kulembelelaye kumutu kwa Yesu, pakuumusha anu Yone nkaayende. Kadi’s uvwaku. Nwamonuanyi?14 Nenku, pashiishe, paanyima pâmvwà ndondela bantu bwalubwa Bukênkè ebu buvwa bufwanangane ne Dikunji dya Kapya,muntu nansha umwe kavwa muswe kuciitabuuja to. Kadimpindyewu dîsù dya cyamu cya fòtô dyajaadiki Cyôcì aci,mushindu wakafikaCi.

Kadi nyumamubi yêyè utu mufiike.15 Mbyenze menemene anu mudi nsòmbelu yetu, twêtù tudimindidimbi. Ne tudi…Twêtù biikale bukênkè kampanda,piikala nsòmbelu yetu ikumbanangana ne Bukênkè bwa dituku,tudi twendela mu Bukênkè.16 Mbyenze menemene anu mûdì utangila pambelu wambane: “Ndi mmona dîbà,” mundaamuunya. Udi—udi umonamundidimbi wa dîbà. Ndidileeja dya dîbà mu cimfwanyi. Kîndîbà, dyôdì diine to, kadi cidi cijaadika ne dîbà didiku. Cidicijaadika ne dîbà didiku.

4 DÎYÌ DYAKULA

17 Nenku mpindyewu pândì mmona apa, bu munudi basòmbemwaba awu, nudyela kapeepa ne makapakapa, nuyiikilangana,aci cidi cileeja ne nudi ne mwoyi, kadi cidi anu mundidimbiwa mwoyi.18 Bwalu, cintu cyônsò eci cidi ne cya kwikala ne mwîdimàmunda mwaci, bwa kwenzaci mundidimbi. Nwamonu anyi?Bwalu, bikengela mundidimbi wikale ne mwîdimà bûngìkampanda ne bukênkè bûngì kampanda, bwa kwenzacimundidimbi. Nenku kacyena mwa kwikala anu cyônsò mîdimà,ne kacyena mwa kwikala anu cyônsò bukênkè to. Piikalacimîdimà, mmîdimà anu ya menemene eyi. Piikalaci bukênkè,kakwena mundidimbi to, kakwena cintu cidi mwa kwenzamundidimbi to. Kadi padibi bisambakane mîdimà ne bukênkè,bidi byenza mundidimbi.19 Pa nanku twêtù tudi bulelela mindidimbi ya bukênkè.Mpindyewu wêwè udi uleeja mu cimfwanyi mwoyi mufuminemu mwaba kampanda. Pawikala, mwena Kilisto, eci ciikalemundidimbi, cidi anu cijaadika ne kudi Mwoyi kampanda mûdìkuyi mwa kufwa to, bwalu ewu mwoyi udi ne lufu mundamwawu. Nwamonu anyi? Kadi mmundidimbi, bwalu wêwè udinemwoyi, cifukiibwa cìdì cìnyungà ciikale ne dikumbanyina dyakumona, kwela meeji, kutentemuka, ne kuyiikila, ne byumvwilubitaanu bya mubidi. Kadi nansha nanku udi mumanye ne, byôbìabi, bifwafwa. Nenku kudi lutatu lukole. Nudi bamanye, cidimwa kwikala anu…Ndidileeja dya mu cimfwanyi, nwamonu’s,dya ne kudi mwoyi ne lufu bisambakane.20 Cya mubidi cidi ne cya kufwa. Kadi pawikala uleeja mucimfwanyi, ku mwoyi webe wa cifwaka awu, Bukênkè bwamu Dyulu, pa dîbà adi udi uleeja mu cimfwanyi Mwoyi waCyendeleele, Nzambi. Nenku paudi ufwa, kwêna ne kukwabokûyaayà to anu ku bwine Bukênkè abu, bwalu Bwôbò abu kebûdì muleeje mu cimfwanyi.21 Piikalabi ne wêwè udi wa mu buloba bwa mîdimà, ke cyûdìuleeja mu cimfwanyi, nenku udi mwa kwenza, kwêna uyamûngànjila to anu ku mîdimà. Nwamonu anyi? Pa nanku twêtù tudimu dileejiibwa dya mu cimfwanyi. Nenku, tudi tumona aci.Nenku anu mudibi bushuwa ne Nyuma Mwîmpè udi uleeja mucimfwanyi Bukênkè ne Mwoyi, ke mudibi ne lufu ludi luleejamîdimà mu cimfwanyi.22 Nenku byônsò bibidi mbyôbì ebi. Maalab-…Pambalumingu kujika, pàmwǎpa patwamba kufika mu dyalumingu,netudyundishishe kaafòtô kakese aku kalwe wa munene, bwabaamonamwa kumuteeka kumboodì wamamanyisha.23 Kwôkò aku, fòtô wenu mmukudika pambelu pààpa kumboodì wa mamanyisha awu. Ncyêna mumanye ne nuvwabamumone, anyi to. Nenku pashiishe…

MWENA BÙLOKÒ 5

Nenku kukaadi bu lumingu lujima, mu—mu Jamaïque,mûmvwà muye mu mudimu wa bwambi. Tutu tutuma mikabaya mêyì pa buloba bujima. Nenku Bitampì Mwandamutekètèmbikabwele too ne mwamwa mu…mwamwa munkacimenemene mwa Jamaïque, lwa munda mwa ditunga. Nemuntwamu bantu bacidi anu bashaadile menemene, paanyimapaa Blue Mountain pààpa. Ne bantu baa mwine amu, misangumikwabo, badi ne—cisanji cidi cikwata mêyì pa mikaba cituditubapetela, kadi cikengela bwa—bwa nwênù, bu mudi Victrolawa kale ewu, kucyela manuvele, ne pashiishe kucilekela—kucilekela cimba mushindu awu. Pashiishe, paanyima paandambu yônsòwa tusunsa, bikengelamuntu ucyelamanuvele.24 Kasumbu aka kavwa ne—ne batterie mukese, batterie wavolts isambombo, anyi cintu bu nanku, wimbisha cisanji aci.Nenku bavwa—bavwa basòmbe bônsò kaaba kamwe, biipacilabûngì butudi mwab’ewu diloolo edi ebu, biikale bateelejaBitampì abi, ngela meeji bivwa mbyôbì. Nenku pâmvwàngakula apu, kumonabo, mu cibambalu amu, Dikunji dyaKapya dimwedimwe edi dibwela, kuyadi too ne pavwa cisanjicisanganyiibwa apu e kusòmbadì lwa kumutu kwaci aku. Kekuya kakebabo cyamu cya fòtô ne kuDikwatabo fòtô. AnuDyôdì dimwedimwe adi, ke Dyôdì adi, dilembelele anu mwabaawu kumutu kwa cisanji aci aku. Mpindyewu tudi baswe bwakumudyundishisha, bwa twamona mwa kumulamika ku—kumboodì wa mamanyisha kwaka, bwa nupete mushindu wakumumona.25 Tudi ne kusakidila kwàbûngì bwa ngâsà wa Nzambi udimutwadiibwe mu beetu…mutubweje mu Bwikadi Bwende mudituku edi.Mpindyewu tudi ne kusakidila bwa bintu byàbûngì.26 Mpindyewu ndi ngela meeji ne nêntapè dîsù muntwemubwa kumona ne ndi mwa kusanganamu ndambu, ndambu watubeji tûndì mufundile maalu anyi ndambu, cintu cikwabo cîndìmwakulepu. Anyi, kutupetelaku cikampanda cya mushinduwa—wa…Ndi ne mifundu kampanda yîndì mufunde, nanshananku, paanyima apa mu mukanda kampanda. Mêmè mwakupetaku nansha umwepele, pàmwǎpa Mukalenge neampeeshecintu kampanda cya kwamba pa cintu kampanda, patuditusambila apa.

Mpindyewu tudi nemyoyi kuulukuulu bwa dyalumingu.27 Mu Mayiisha ke mûndì ngakwila. Nenku, mu dyalumingu,ndi munulame mukùngùlù mule mwab’ewu, pa: “Bwa cinyi udiwelambilaKûndì? Akulawambile bantu nuye kumpala.”28 Mpindyewu, mu dyalumingu nekwikale disangisha dyadyondopa mutwikala mwa kusambidila babeedi. Mpindyewu,udi useemena pabwîpì ne babeedi, nenku kudi ne cyakwikala kabingila kampanda kadi kenza ne babeedi, patuditubasambidila, kabayi mwa kwondopiibwa. Nenku ndi muswe,

6 DÎYÌ DYAKULA

bu Mukalenge mwa kwanyisha, kuyiisha anu kaadiyiishakîpì cyanaana mu dyalumingu kabidi, mu dinda. Pa nanku,nêngěnzè disangisha dya dyondopa, bwa kusambidila bantubônsò. Nenku Billy Paul anyi umwe wabo neikale mwab’ewumu dyalumingu mu dinda, lwa pa dîbà mwandamukulu, padiekeleeziya ukanguka, bwa kupa bantu twarta padibo bendababwela ku ciibi apu, anyi dîbà dyônsò dyabwelabo adi.29 Nenku mpindyewu, pa dîbà adi, ndi muswe kuteeta,ndi ngitabuuja ne nansha nanku Mukalenge mmumpeeshekaacyumvwilu kakese pa bidi bitangila tubingila tudi twenzane bamwe bantu kabayi bondopiibwa. Nenku ndi—ndi ngelameeji ne ndipanga dya dyumvwa. Nenku ndi—ndi ngela meejine, pàmwǎpa, netwakule pa ciine aci, mu dyalumingu mu dinda,bu Mukalenge mwa kwanyisha.30 Mpindyewu, disangisha dya milombo dya mu diisâtù diloolodidi anu disangisha dya citupa cîpì mutudi tudisangisha netusambila,mututu twenzenza amu, tuswikakanangana pamwe.31 Misangu mikwabo, ndi—ndi ngela meeji ne cimwe cya kubintu binene cîndì nsangana mu dituku edi, ndipanga dyameeji matooke pa bitudi twitabuuja. Nwamonu anyi? Nwamonuanyi? Bu Nzambi, mu matuku a John Wesley, wikala mwenzemu dituku adi bidiYe mwenze leelu ewu ebi, bivwa mwakwikala byenze cinyi; mu matuku a Martin Luther, anyibakwabo? Bu bitudi tuMumonawenza ebi, bijaadikiibwe ne kudiEkeleeziya, kudi Nyuma; ne kudi maalu a mamanya, ne kudinkwaka yônsò, bikengela cì—cìnsangànsàngà cyaci cijingulule.Ne Dîyì dya Nzambi mwab’ewu dileeja Cyôcì aci ne diCyambakumpala kwa Cyôcì kwenzeka. Ne pashiishe citentemuka, necyamba ciprofeta, ne cileeja cintu ciine cyakambaYe. Cidi cilwakwenzeka anu menemene, anu civwaYe mwambe pyòpyopyò.Kadi twêtù basòmbe anu byenze bu beena lulèngù nanku awu,bu badi badyela nkonko. “Ee, ndi ndikonka ne aci cidi mwakwikala cingamba mêmè anyi? Ndi ndikonka ne cidi mwakwikala cyamba anu—anu ekeleeziya, mu kaabujima. Anyi—anyi, ndi ndikonka ne ncya bushuwa ndi paanyi mubadiibwemu Cyôcì eci anyi?” Ngela meeji ne, mu dyalumingu mudinda, nênteetè kwakula pa amwe a ku mêyì makulu awu adimafwanyine kutukenkeshilaku ndambu.32 Mpindyewu, diloolo edi, ndi musangane cintu kampanda,ndi mfuma ku dibuululapu mwab’ewu, kumpala kwa mêmèkupweka. Mvwa ndyambidila ne: “Ambabi tǔng bu MwaneetuNeville, bu mêmè mwa kupweka kuntwaku, kwenzekabi neǎmbè ne: ‘Juuka uyiishe,’ kadi yêyè kushaala kacya anuwàsòmba”? Nwamonu anyi? Mêmè kudyambidila ne: “Mbîmpèmfunde ndambu wa Mifundu.” Bwalu, ndi mumanye ne,yêyè awu, mmwaneetu wa dinanga dyàbûngì, ne tutu—tututumwanyisha.

MWENA BÙLOKÒ 7

33 Kumpala kwa twêtù kusambila bwa Dîyì, ndi muswe bwatwêtù kwanji kusakidila mwa—mwaneetu kampanda. Ncyênanansha mwa kuvuluka dînà dyende bwa mutanci ewu to, badibabidi. Badi mwab’ewu, mbalunda baanyi. Ba…Mbambi nebatangadiki, mu budimi bwa bwambi, batu bapatuka. Batubumvwe Mayiisha aa pa mikaba ya mêyì. Ne mbafumine muekeleeziya mishiilangane ya cyena mangumba, nsongaalume yacitende ibidi. Nenku nsongaalume ewu udi, umwe wa kudibo’s,mbimusankishe bikole, mu mushindu wa ne mmwangate ndekemulwe, ku Tucson,matuku abidi aa, kundekeelu kwadisangisha.Ngela meeji ne mvwa nsanganyiibwa mu Didya dya dindadya Beena Kantu-ku-byanza. Ke nsongaalume wa citende ewu,nsongaalume wa maalu mîmpè ewu, kupwekaye kûmvwà aku.Kabidi udi…34 Mbaa ku Kansas. Kadi mbalwe mwaba ewu benze lwendulwônsò alu bwa mêmè ndwe kuswika mabaka abo. Mêmèndi nganyisha cyôcì aci. Pa kwela meeji ne bantu badibiitabuujamasambila ebe, mushindumukumbane, biitabuuja neNzambimmufwanyine kuumvwa ne kwandamuna; nsongaalumemicĭkàle ibangilaku maalu a panu, mushindu ewu. Nenkupadibo bafike mwaba ewu bwa mêmè kuswika mabakaabo, makeelela awu, kadi kulwabo kujandula ne mukenjiwa ditunga dya Indiana udi ulomba ne, nansha mukaadibobamane kwenzeja mateeta abo a mashi amu, badi ne cyakwindila muneemumu ditunga edi, matuku asatu, kumpala kwakumonabo mwa kubaswika mu dibaka. Pa nanku, mabaka aboadi mwa kuswikiibwa anu ku ditânùmu dinda.35 Nenku nêndombè mwaneetu udi lwa kundekeelu kwakawawa, ne udiku mwa kujuukila kuulu ne kutwambila dînàdyende, ne mukajende mutekete mwîmpè kumona wawa, nemwaneetu wa balume udi ulonda wawa.36 [Mwaneetu awu udi wamba ne: “Twasakidila, MwaneetuBranham. Ndi ne dyêsè dya kwikala mwab’ewu. Nenku mêmèndi Mwaneenu Roger O’Neil, ntu musòmbèle mu Kansas, ntungenza ngendu mu budimi bwa bwambi, bu mutangadiki,ngambilangana ne: ‘Yesu udi usungila, wondopa, ku diitabuujamu Yesu…?…’ Ntu ngenda anu ne…?…Ewu mmubangilawanyi, Patricia Brown. Tudi tujinga kubwela mu dibaka, muditânù. Ewu mmutangadiki naanyi ne mukwaci wa mudimupamwe naanyi,Mwaneetu RonnieHunt, kundekeelu eku. Ne ewuke wende mubangila, Carol…?…Nenku tudi ne disanka dyakwikala mwaba ewu diloolo edi.”—Muf.]37 Twasakidilaayi, wa manza tente. Ncya bushuwa ne tuditujingila mìlòpò ya twânàtwânà eyi, bwamudimuwaMukalengeYesu, mabenesha a Nzambi, bwa kubendesha lukasa munjila. Nenku mêmè bu mûndì ndikonka, mwindile Dilwa dyaMukalenge, ne mmona nsongaalume ne nsongaakaji ya bitendemiikale ne kiipacila mu mwoyi, bwa kusadila Kilisto, aci’s

8 DÎYÌ DYAKULA

cidi cintupisha ne disanka, nwamonu’s, pa kubamona bajuukamushindu ewu. Mukalenge anubeneshe, ne mabanji ônsò,mwaneetu wa balume, mwaneetu wa bakaji.38 Mpindyewu tubuululaayi mu Kakanda kakese kântùnciyiku mwanji kwakulapu kacya kwônsò eku, kacya bandela.Nenku kadi…Anu nshapita umwepele cyanaana, Mukanda waFilemona. Nenku udi…39 Mêmè ntu ndambu Irlandais, nenku ndi—ndi ne kakanukajingile mênù aanyi a kwinshi, bwa kwikalaku kalame abidi akundekeelu pa kaaba kaawu. Mêmè, mêmè, misangu mikwaboncitu nshindumuna mênà aa mu ôwò to, pândì mumanyecya bushuwa cidiwu. Nenku misangu mikwabo ncitu mwakuàshìndumuna mu ôwò to, bwa dipanga kulonga dya kalaasa.Pa nanku, “Filemona,”mwǎmbìmuntu kampanda lwa paanyimapààpa, cîndì ngela meeji ne ke dishindumuna dya cya bushuwadya dînà adi.40 Mpindyewu, mvensa wa kumpala, ndi njinga kwangatamumwaku umwe anyi ibidi cyanaana.

Pôlò, mwena buloko wa Yesu Kilisto,…41 Nenku ke cîndì njinga kukwata naaci mudimu diloolo edi, bucyena bwalu,Mukalengemwanyishe, ne:MwenaBùlokò.42 Mpindyewu, nudi bafwanyine kudifwanyikijila ne lutatuPôlò mwikale udyangata bu mwena buloko. Muntu mulelamudishikamine, mûle tente ne Nyuma Mwîmpè, kadi nanshanankumwikale udibiikila “mwena buloko.”43 Nenku mpindyewu tudi tujandula, padiye wambilabeena Kolinto ne: “Pôlò, mupostolo wa Yesu Kilisto.”Musangu mukwabo ne: “Pôlò, musadidi wa Yesu Kilisto kudiswa dya Nzambi,” padiye wambila Timote, ne bakwabobashiileshiilangane. Mpindyewu padiye ufundila Filemonamwaba ewu, mmwambe ne: “Pôlò, mwena buloko wa YesuKilisto.” “Pôlò, mupostolo,” ndi njinga kuyiisha diloolokampanda pa cyôcì aci. “Pôlò, mu—musadidi,” kuyiisha pa cyôcìaci. Ne pashiishe ne: “Pôlò, mwena buloko.”44 Kadi, diloolo edi, bumudibi nembifwanyine kwangatamêbàbwa kwangata cimwepele cya ku byena bwalu abi mu mushindumujaalame, ndi njinga kwangata, diloolo edi: “Pôlò, mwenabuloko,” ne kwangata cyena bwalu ne:MwenaBùlokò.

Mpindyewu twinyikaayimitu yetu bwa katanci kakese.45 Mukalenge Yesu, muntu kana yônsò ewu, udi ne mubiditumatuma ewu, udi mwa kubuulula mabeji a Bible ewu,kadi anu Nyuma Mwîmpè ke udi mwa kuMuumvwija mubukênkè budibi bilongolwela. Tudi tuMulomba Yêyè alwempindyewu bwa kutukwacisha bwa kuumvwa ne ciine eci civwancinyi, cyakamba, muprofeta munene, wa bukole ewu, Pôlò,kadi mwikale udibiikila “mwena buloko.” Swaku bwa Nyuma

MWENA BÙLOKÒ 9

Mwîmpè atubuulwile cyôcì eci patudi baMwindile apa, mu Dînàdya Yesu Kilisto. Amen.46 Mpindyewu ndi mwa kudifwanyikijila, Pôlò, paakafundilayeFilemona mwine mukanda ewu, mushindu uvwaye musòmbemu buloko, mwamwa naka mu kàshô kaa cimenga eci,mwena buloko. Ne yêyè uvwa mwa kumanya bilondeshilekaaba kavwaye ne, mwaku awu uvwa uumvwija cinyi. Uvwamunyungulukila kudi—kudi—kudi milonda ya byamu. Bavwa—bavwa anu bafwanyine kumulekela mudishikamine anupavwa muntu kampanda mufwanyine kumulekela kuyayemudishikamine. Ne yêyè uvwa mumanye ne kwikala mwenabuloko ncinyi. Ne pashiishe, kabidi, ndi ngela meeji nemupostolo ewu uvwa uswa kwamba anu kakese cyanaana…kayi ucyamba menemene bwa ngiikadilu wende uvwayeusanganyiibwa diine dîbà adi awu to, bu mwena buloko wadiikala dyende dya musòmbe mu mubidi ewu mwaba ewu mubuloko ebu to. Kadi ndi ngela meeji ne yêyè uvwa mutangile kudiikala dyende, ku nyuma wende—wende—wende, diswa dyende,mwikale mwena buloko wa Yesu Kilisto.47 Mpindyewu, twêtù bônsò aba tudi balediibwe, biikale nebudishikaminyi bwa kusungula, bwa kwangata dipangadikadyônsò ditudi baswe kwangata adi. Nzambi ngudi wenza acine bujaalame bwônsò. Bwalu, bikengela Yêyè ateeke muntune muntu pa bishimikidi bya mwomumwe, cyanaana Yêyèmmuteeke muntu udi kayi ukengediibwa pa…Yêyè wakateekamuntu wa kumpala pa bishimikidi bivwa kabiyi bikumbaneto, bu mwakamuteekaYe mwikale ne budishikaminyi bwakusungula. Nwamonu anyi? Mushindu awu ke utudi menemene,diloolo edi, bu Adama ne Eva. Kakwenaku dishiilangana to.Maalu mîmpè ne maalu mabi adi asanganyiibwa kumpalakwa yônsò wa kutudi. Mwoyi ne lufu, twêtù mbadi mwakwenza disungula dyetu; bwalu budi kûdì, bwa kwenza nanku.Nwamonu anyi?48 Mushindu awu ke wakenza Adama ne Eva, ne, nwamonu’s,nenku—nenku kwenzabo disungula dibi adi. Nenku mpindyewu,ku cyôcì aci, kwelabo bukwabantu bwônsò, bukwabantu bwônsònkòòng, mwinshi mwa lufu, cibawu cya lufu.49 Ke pashiishe Nzambi kutuuluka panshi mu mmwenekeluwa muntu ne kwangata lufu alu, ne kufuta cibawu cya lufu,bwa ne…Bantu Bende bavwa bajinga kwikala badishikaminebavwa mwa kuya badishikamine.50 Mpindyewu, bu Yêyè mutwǎngàte twêtù, kabiyi mumushindu wakenzaYe ne Adama ne Eva awu to, mutukokeleanu mu cintu kampanda cikwabo, wamba ne: “Nênkusùngìlènansha wêwè muswe kusungidiibwa anyi kuyi muswe,” apu’sYêyè wakateeka Adama ne Eva pa—pa bishimikidi bivwa kabiyibikumbane to, nwamonu’s. Kadi bikengela muntu ne muntu wa

10 DÎYÌ DYAKULA

kutudi asungule, mu dituku edi, pankaci paa lufu ne mwoyi.Tudi mwa kucyenza.51 Bu mûngǎfùmu ku dicyamba, piikala bukênkè bwebe mwakujaadika, nsòmbelu webe neajaadike anu menemene ne udiluseke kaayi. Bwanyi mêmè nansha wêwè wamba ne udi lusekekampanda. Byûtù wenza, dituku dyônsò, bidi bijaadika cyûdì.Nukaadi bumvumvwe kasumwinu kaa kale kaa ne: “Nsòmbeluwebe udi wakula ne dîyì dikole be, mu mushindu wa nciyi mwakuumvwa bujaadiki bwebe to.” Nwamonu anyi? Byenzedi byebebidi byakula ne dîyì dikole be.52 Mêmè ntu misangu yônsò ngitabuuja dyela dya mbila neditupika. Kadi ntu anu ngambamba ne: “Kwikadi utupika uyamuulu kupita nsòmbelu wûdì nende, bwalu baa pa buloba bôbònebatangile aci.” Nudi numona anyi? Udi ne cya kutupika anupa bule budi nsòmbelu webe, nenku, bwalu muntu kampandaudimunkacimwa kukutangila. Nenkumpindyewu padi…53 Bantu kabaakulwa mu ekeleeziya to. Badi—badi, bààbûngìbaa kudibo, kabaakulwaku to. Ne bamwe baabo, padibo kabayibalwa to, mbantu baa meeji matooke. Bakaadi bamonemonedinyanguka bûngì cyanaana mu ekeleeziya, mu mushindu wakabaciyi kabidi bwalu bwa kuyamu to. Nenku misangu yàbûngì,tudi twakula anu pa meeji a ciipanshi a byôbì abi, udimufwanyine kupanga ne paa kubadyudila, nwamonu’s, bwamushindu udi—udi bantu benza maalu. Badibiikila mudibobeena Kilisto. Bôbò kadi ke cilendwishi cidi citambe bunenecikaadiku baa pa buloba bapete, mbalume ne bakaji badibadyamba mudibo beena Kilisto, kadi biikale ne nsòmbelumushiilangane ne bidibo balaka mukana abi. Cya bushuwamenemene.54 Mpindyewu, bwalu diteketa dya mu maboko nediikalekudyàbûngì ku Cilumbulwidi. Mpindyewu, ngènzàmpèkààtù yêyè,musumbishi wa mu musokoko wa maala a kapya, munayiwa twarta twa mfranga, ngèndààmàsàndì, yêyè—yêyè awukaakutekeshiibwa mu maboko to pa kuumvwa dikosa dyacilumbu cyende ne: “Nda mu kapya kaa kashidi.” Yêyè awukaakutekeshiibwa mu maboko nansha. Kadi mulumyana udiukeba kusokomena paanyima paa mushindu kampanda wadijikula dya mu ekeleeziya awu, ke mulumyana wâtekeshiibwamu maboko mu Dituku dya Cilumbulwidi nyawu. Nwamonuanyi? Ewu udi udyamba mudiye mwena Kilisto, kadi mwikalene nsòmbelu wa mushindu mukwabo. Mbipiciibwe ne kayikumulake nanshà mwine mukana amu to, kayiku nanshàmubange to, pamutu paa kubanga kadi kwikala ne nsòmbelumushiilangane. Bwalu, yêyè awu ke dibwe dya cilendwishididi ditambe bunene ditudi bapete, mbwa mulaki wa mukanaawu udi wamba mudiye—mudiye—mudiye mwena Kilisto, kadimwikale ne nsòmbelu mushiilangane.

MWENA BÙLOKÒ 11

55 Misangu yônsò, kwikadi ucinkila nsòmbelu webebilondeshile bûngì bwa bukole bûdì naabu bwa kwenza kwabishima to. Kabidi katwena tudicinkila twêtù biine ku bûngìbwa dimanya dya Dîyì dyûdì naadi to. Kadi misamgu yônsòikala udicinkila, utangila paanyima ne ubalulula mushindu wamamuma adi nsòmbelu mwine wûdì nende mpindyewu awuukwama. Nwamonu anyi?

56 Bu mûmvwà muyiishe kukaadi cikondo kampanda, mudisangisha dya beena kantu-ku-byanza mu Phoenix, Arizona,pa kuleeja kwa Yesu mu cimfwanyi, kuleeja kwa Mwoyi wabwena Kilisto mu cimfwanyi. Mêmè kwamba ne batu bandelelemu Kentucky emu, mudi maalu macĭkàle mashaadile bikole,nangananga kale pâncìvwà mwânà. Nenku mwânà kampandamukese wa balume ewu kavwaku kacya ne nzubu bu itudinaayi muneemu emu eyi to, mutukaadi ne nsongaakaji yàbûngìbe milenga kwîsù ìdì anu yôyì miditangile mu mmwenu, nemu nzubu mujima, bwa kulama nsuki yabo kacya yàlàla,ne bikwabo. Kadi yêyè awu uvwa ne kaalumwenu kakesekamwepele, kapese kakese kalamika mu muci pambelu, mwabauvwa cibasa cya disukwila bilàmbà cisanganyiibwa, mwabauvwa tatwěndè ne mamwěndè boowela mâyì, basaamwinapunsuki, ne bikwabo, baditangidila mu kiine kapese kaa lumwenukakese kaa kale kavwa kalamika kumuci aku.

57 Bwa kwamba menemene, ke nzubu wa mushindu awuutudi nende. Muntu yônsò uvwa muswe kumona lumwenu,twêtù bânà, bivwa bikengela kwangata kasheete ne kubanda pacibasa cya disukwila bilàmbà apu, bwa kuditangila mu kapesekaa—kaa lumwenu kâmvwà mwangule aku, mêmè mwine, kudiyaala kampanda. Aci kacivwammwamwamuKentucky to. Acimmuneemumu Indiana, muUtica Pike emu.

58 Mpindyewu, mwânà mukese ewu kavwaku mwanjikudimona yêyè mwine menemene mushindu awu to. Nenku,kulwaye mu cimenga, bwa kukumbula kakwěndè mukaji.Nenku ku…Mpavwaye wenda wendakana mu cibambaluamu, kaaku awu uvwa ne nzubu mwikale ne lumwenu lujimalulamika ku ciibi. Nenku, mwânà wa balume mukese ewu,wenda unyeemakana mu ci—cibambalu amu, kumonaye mwânàmukwabo wa balume mukese kumpala kwende. Ne mwinemwânà wa balume mukese ewu uvwa wenda unyeemakana,yêyè pende. Ke yêyè kudyambidila ne bikengela ǎnjì kwimanandambu wa tusunsa bwa kumona civwa mwânà wa balumemukese awu mwa kwenza. Nenku paakiimanaye, mwânà wabalume mukese awu kwimanaye. Pavwaye utuma mutu kuluseke, mwânà wa balume mukese awu uvwa utuma mutuku luseke. Udikoonya ku mutu, mwânà wa balume mukeseawu udikoonya pende. Ndekeelu wa byônsò, kuseemenayepabwîpì, bwa kudijaadikila. Ke kukenzakanaye. Mamwěndè

12 DÎYÌ DYAKULA

pende nkacya wamutangila, ne kakwěndè mukaji awu, bakema.Yêyè ne: “Mona’s, mààmù, s’mmêmè.”59 Pa nanku mêmè kwamba, ne: “Twêtù peetu, kabidi, tudituleeja cintu kampanda mu cimfwanyi.” Nwamonu anyi? Mwoyiwetu utu muleejiibwe mu cimfwanyi.60 Nenku mpindyewu, bu twêtù ne mwoyi mu cikondo cya Noa,tuvwa mwa kwikala bangate luseke kaayi? Tuvwa mwa kwikalabangate luseke kaayimu dituku adi dinene divwaNoa nemwoyi?Tuvwa mwa kwikala bangate luseke kaayi mu matuku a Môsà?Luseke kaayi mu matuku a Eliya, muprofeta, pavwa bulobabujima butukine mu mushiki munene wa—wa nsòmbelu wacyena leelu, bu Izabela wa cyena leelu ewu, mwikale mubwejebasadidi bônsò baa Mukalenge mu njila wa maalu a pa buloba?Ne ekeleeziya ne baakwidi bônsò bamwinamina yêyè. Uvwamwa kwikala mwangate luseke lwa dimanyika, anyi uvwa mwakwikala mwimane ne Eliya?61 Mpindyewu, ne mu matuku a Mukalenge Yesu, mutudibafwanyine kwela meeji bwa Muntu uvwa kayi mumanyikeewu, kayi mulongesha tulaasa kudi baa pa buloba, kakuyikubilongelu bivwabo bafwanyine kwikala bapete ne nkwakayaYeto, kayiku ne—ne dilabula nansha dimwe dya ku seminere to.Ke—ke pashiishe kujuuka ne dînà dya “mwânà mulela mumasandi.” Kadi pashiishe kupatuka, wenda uyiisha Evanjeliyomubengangane ne cyônsò cikaavwabo bôbò balongeshiibwe.Mutambe…Mwine awu upiisha bambi ne malongolodi abo, nebikwabo.62 Nenku malongolodi avwa meele dîyì dya ne: “Muntu yônsòwadidinga wâya kateeleja udibo bamba ne mmuprofeta ewuawu, neipaciibwe mu nsunàngòngà,” civwa ciikale mpekaatuwa—wa lufu. Bivwa bikengela bamushipe. Mushindu umwepeleuvwabo mwa kukuukwila uvwa anu mwinshi mwa mashi amwânà wa mukooko. Bivwa bikengela kulwabo ku mulambuewu. Nenku—nenku pa dîbà adi bavwa bamwipata, kadi acicivwa ncintu bunene kaayipu’s we.63 Kadi Muntu ewu kavwa muteyeku ntema ku biinebya nanku awu abi to. Kadi nansha nanku Yêyè uvwaanu mukumbanangane ne Mifundu menemene, kadi kabiyimushindu uvwabo bôbò baYimanye to. Nduseke kaayilûvwà wêwè ewu mwa kwikala mwangate? Nwamonu anyi?Mpindyewu, kwêna…Nsòmbelu webe wûdì nende mpindyewu,udi mpindyewu anu uleeja mu cimfwanyi cyûvwà mwa kwikalamwenze ciine cikondo aci, bwalu ucidi mukwaciibwe anu kudinyuma umweumwe awu. Wamonu anyi? Wêwè mwangate lusekealu mpindyewu, lwabo bôbò abu, cyôcì aci ke cyûvwà mwakwikala mwenze ciine cikondo aci. Bwalu, nyuma umweumweudi munda mwebe mpindyewu awu ke uvwa munda mwa bantubaa ciine cikondo aci. Nwamonu anyi?

MWENA BÙLOKÒ 13

64 Dyabulu katuku wangata nyuma wende to; udi yêyè anuuumuka kudi muntu e kuya kudi mukwabo.65 Nzambi katuku wangata Nyuma Wende to, nansha; Udiuumuka kudimuntu e kuya kudimukwabo. Nwamonu anyi?66 Pa nanku, Nyuma mwine uvwa pambidi paa Eliya awungwâkalwa pambidi paa Elisha, Yêyè umweumwe awu pambidipaa Yone Mubatiiji, anu nanku.67 Nyuma Mwîmpè, uvwa pambidi paa Kilisto awu, wakalwapambidi paa bayiidi, anu nanku anu nanku, ke ucidi pambidipaa bantu ewu. Nudi numona anyi? Nzambi katuku wangataNyuma Wende to.

Nenku ke patudi bashaadile apu, bwa kwenza disungula.68 Nenku ncyêna—ncyêna mwa kumona apa mwaba uvwa Pôlòunyingalala bwa cintu kampanda to, mwikale wamba muvwabibimutonda muvwaye mwena buloko. Kadi uvwa yêyè mwinewambila…Ndi ngitabuuja ne Pôlò, pavwaye ufunda mukandaewu ne kasala aku apu, Nyuma Mwîmpè nguvwa mumusakebwa kufundaye aci. Cyôcì aci, pàmwǎpa, nansha too ne dilooloedi, bwa twamona mwa kupatula dyumvwija dya cyena bwalucyetu, bwa kuleeja ne mbwa cinyi Pôlò wakenza cyôcì eci.Bwalu, ncya mu Mifundu, ne cya mu Mifundu ncya Cyendeleele.Ndi ngitabuuja, ne, bu muvwaye musòmbe mu buloko bwamîdimà ne manyaanu ebu, Pôlò wakafundila nyaanende mwabaewu, ne, mwanaabo ewu, ne uvwa “mwena buloko wa YesuKilisto.” Pa nanku, uvwa mwa kucyamba pa kumona bivwabimunyungulukile. Mpindyewu, yêyè uvwa mu buloko, kadi kîng’aci civwaye wambila, musadidi wa Kilisto ewu, mwambinende ewu to. Uvwawamba ne yêyè uvwamwena bulokowaDîyìdya Yesu Kilisto, bwalu Kilisto n’Dîyì.69 Ne Pôlò uvwa mumanyi munene wa dibàla mu ditukudyende. Uvwa ne kiipacila kanene. Uvwa—uvwa muntuuvwa mulongeshiibwe, kudi bantu, kudi muntu dînà dyendeGamaliele, uvwa mulongeshi munene wa dituku dyende, mucimwe cya ku bilongelu bitambe bunene kuvwaye mwa kwikalamuye. Cileejilu, bu mututu twamba, Wheaton, anyi Bob Jones,anyi cilongelu kampanda cishindame. Uvwa mulongeshiibwebu mwambi wa Dîyì. Ne yêyè uvwa mulongeshiibwe bikole, nemeeji matwe, mwikale kabidi nsongaalume wa luumvu mwikalene kiipacila kaa ne pàmwǎpa dîngà dituku neashaale mwakwidianyi mwakwidi munene bwa cisamba cyende.70 Uvwa ne kiipacila. Nenku pashiishe bwa kujandula,ne, kiine kiipacila kanene kavwabo bamulongeshile aka,kavwaye mupicishile matuku ende ônsò a mwoyi aku, pàmwǎpakubangila pacivwaye ne bidimu mwandamukulu anyi dikumi,too ne kumakumi bitwe ku asatu anyi makumi asatu ne bitaanu,paakajikijaye tulaasa tutumbuke ne kupetaye dipolome; newakapeta mapoloma ende ônsò ne bikwabo, ne mwikale mu

14 DÎYÌ DYAKULA

dipetangana dîmpè ne ba—balombodi bônsò baa ekeleeziya abu,too ne mwakwidi munene wa mu Yelusalema. Kupetaye mêyìmamutumina a kudiye, mêyì a kudiye yêyè mwine, mafunda,bu muvwaye weyemena mwine Shawula munene ewu ne:“Kupweka ku Damaseke ne kuya kapeta aba bônsò bavwabakuukwila Nzambi bibengangane ne muvwaye yêyè wambaabu, kubaswika kubeela mu buloko. Byôbì bikengediibwa, uvwane mêyì mamutumina bwa kubashipa, piikalaye yêyè muswe.”Uvwa…Uvwa ne kiipacila kanene.

71 Kadi mpindyewu, byônsò bivwabo bamulongeshile abi,Nzambi ukaavwa mumuumushebi byônsò. Nwamonu anyi? Necivwa ciikale kiipacila kende, ne civwa tatwěndè mutuudilemfranga aci, ne civwa twipacila twa tatwěndè nemamwěndè aci,bikaavwa byumushiibwe byônsò kudiye bwalu—bwalu Nzambiuvwa ne cintu cya cyanaana. Ke bwa cinyi, uvwa mwena bulokowa mukaavwaye muumuke ku kiipacila kende kavwaye naakumu maalu a panu, mukashaale mwena buloko wa Yesu Kilisto,Yêyè uvwa Dîyì awu.

72 Njila wa ku Damaseke awu kushintululaye Pôlò. Pavwayewenda upweka, pa kwipacila dîbà dikumi ne dimwe, pàmwǎpa,mundaamuunya, kwedibwaye cibula. Ke kuumvwaye Dîyì,dyamba ne: “Shawula, udi uNkengesha bwa cinyi?” Keyêyè kubanduluka. Mmwenze anu ubanduluka, bu muvwayemwena Yuda, uvwa mumanye ne Dikunji dya Kapya adidivwa m’Mukalenge wâkalombola bânà baa Izaleela, bwaluwakamanya ne n’Dyôdì adi.

73 Vulukaayi ne, mwena Ebelu ewu kavwaku mwa kwikalamubiikile nî ncinyi nî ncinyi “Mukalenge” to, ne dileeta dineneM-u-k-a-l-e-n-g-e, Elohim, anu yêyè mutwishiibwe ne n’Dyôdìadi, bwalu uvwa mulongeshiibwe mushaale mumanyi wa dibàla.Nenku mmwenze anu ubanduluka, ne umona Eci, Bukênkè,Dikunji dya Kapya dyakalombola cisamba cyende mu cipeelaadi, ke kwambaye ne: “Mukalenge,” Elohim, ne dileeta dineneM-u-k-a-l-e-n-g-…“Mukalenge,Wêwè udi Nganyi?”

74 Kadi ndipapuka kaayipu divwa mumanyinyi wa Nzambimu tulaasa ewu mwa kwikala mupete, paakambaye ne: “Mêmèndi Yesu,” Mwine uvwaye ulwisha bikole awu. Dikuvumukakaayi—kaayipu’s we! Kaa! Kaa! S’civwa ne cya kwikala cintucya cikwacisha bwôwà bwa muntu ewu, bwa twipacila twendetwônsò tuvwaye naatu, bwa kujandula dyakamwe, ne, ukaavwayêyè ukengeshangana. Twipacila twende tukaavwa tumutumekule menemene ne cintu cya mushinga civwaye mwelele meejibwa kwenza. Kadi ncikuma bunene kaayi civwa ne cya kwikalacyenzeke, bwa mupostolo ewu, paakambaYe ne: “Mêmè ndiYesu,” Mwine uvwaye ukengesha awu’s. “Udi uNkengeshabwa cinyi?”

MWENA BÙLOKÒ 15

75 Kaadîyì kakwabu kakese kamba katudi bafwanyine kwelamwab’ewu. Nudi numona’s, padibo baseka Ekeleeziya, mubushuwa bwa bwalu kî ng’Ekeleeziya udibo baseka to, badibaseka Yesu. “Udi uNkengesha bwa cinyi?” Mmunyi muvwaPôlò pa dîbà adi, ne mamanya ende ônsò a mu mutu awu,mwa kwitabuuja ne Eci civwa…ne Cisumbu civwaye wendaukengesha eci ke Nzambimwine uvwayewamba ne udi ukwacilamudimu? Ndi ngela meeji ne aci cidi, nciyi nya mu disunsululadya bwalu to, ngela meeji ne twêtù bônsò tudi balongeshiibwebikumbane bwa kumanya cîndì njinga kwamba mwab’ewu.Cintu cimwecimwe aci ncidi ncyenzeka leeluwaNdaaya ewu.76 Pôlò, ku dipanga, nansha nanku uvwa ne luumvu nemeeji matwe, ne meeji matwe kupita beena Ngalela bavwakabayi balonge tulaasa bavwaye ukengesha abu, bàkaavwàmu didipwekesha dyabo bamane kwakidila Muntu ewu buMukalenge. Kadi, Pôlò, mu dilongeshiibwa dyende dinene nemamanya ende a mu mutu awu, kavwa mwa kwitabuuja Aci to.Kadi ndikuvumuka kaayi divwa ne cya kwikala dimwenzekele,mu njila ewu. Ne yêyè wakavwijiibwa mpofo, mu mushindu wakaciyi kabidi mwa kufikisha mudimu mumutuma naawu awukundekeelu to, kadi baakaya nende benda bamulombola too neku kaaba kampanda mu mùsèèsù uvwa dînà ne Mululame, kunzubu wa muntu kampanda.77 Ke pashiishe muprofeta kulwaye, dînà dyende Ananiya,wâkamòna mu cikeena-kumona, yêyè wenda upweka awu,kumonaye kuvwaye usanganyiibwa, kupweka kuyaye kuvwayeusanganyiibwa aku, ne kubwelaye. Kwambaye ne: “MwaneetuShawula, Mukalenge mmukumwenekele pauvwawenda upwekane njila; mmuntume mêmè, bwa nkutentekele byanza, bwaupetulule lumono lwebe ne uujiibwe neNyumaMwîmpè.”78 Monaayi kukaavwaye. Ebu’s mbwalu bwa—bwa dikemabudi ne cya kwikala bwenzekele Pôlò! Nwamonu anyi? Biinebyônsò byakalongeshiibwaye bwa kwenza abi byakalwabikudimukangane. Pa nanku mpindyewu, ne—ne tulaasa twônsòtwakalongaye atu, bya—byakalwa anu cijengu cyetu eci kudiye.79 Mpindyewu, wakamanya ne civwa ndilabula yêyè mwenze.Pa nanku dileesona dikwabo dîmpè ndyedi bwetu twêtù, dya ne,dilabula nkaayaadi kî ndikumbane to. Bikengela ciikale dilabulabilondeshile Dîyì dya Mukalenge. Pa nanku, yêyè paakamonayecyôcì eci, ne paakamanyaye ne Civwa n’Cintu kampandacya cinene, pa dîbà adi, ne kampanda mukwabo ukaavwakumudyanjile kuCipeta kumpala kwende yêyè, kwangataye bidimubisatu ne ngondo isambombo mwamwa mu cipeela cya Arabie;kwangataye anu—anu Bible, mu mushindu uvwaYe musanguawu, Dipungila Dikulukulu, nenku kupwekaye muntwamu,bwa—bwa kufwanyikijaye dilabula dyakapetaye edi, bwakumona ne Divwa dya muMifundu anyi.

16 DÎYÌ DYAKULA

80 Mpindyewu ambǎyi tǔng bu yêyè mwambe ne: “Ee, ngelameeji ne civwa anu nkaadikubakuba kakese cyanaana,” kadikutungunukaye anu lwendu? “Mêmè nêndondè bya mu mutuwanyi”?81 Mpindyewu, byakakengela abwele mu buloko bwa cintukampanda, mwena buloko. Nenku paanyima paa mumanekucifwanyikija, ne kumona, kabyena bikemesha to paakafikayeku difunda dya Mukanda wa Ebelu, mu cifwanyikijilu.Nwamonu anyi? Bidimu bisatu ne citupa kuntwaku, mudyǎdìjeanu mu Dîyì, ne ujandula ne Nzambi mwine uvwa mumubiikileawu uvwa munkaci mwa kumwaluja, ne ushintulula byônsòbyende byamumutu abi, ushintulula byônsò bivwayekumwelelemeeji abi, byônsò bivwaye mulongeshiibwe bwa kwikala abi.Kiipacila kende kônsò aku, kubikupula mu mutu wende, nenkukushaalaye mwena buloko. Dinanga dya Nzambi dikaavwadinene diye ne mwa naka, ne dibuulula dya—dya mushindu awu,mumushinduwa kayikumwa kushiyangana naaDi to.82 Ke dilabula dilelela dya mwena Kilisto yônsò wa cyabushuwa ewu udi usambakeena ne Nzambi ndyadi. Udi—udi utwilangana ne Cintu kampanda cya cinenaanenaale, mumushindu wa wêwè…wa—wa ushaala mwena buloko, kubikwabo byônsò. Nwamonu anyi? U—ushiyangana ne byônsò,bwawêwè kudyela mu buloko bwa Cyôcì eci.83 Cyakambiibwa musangu kampanda uvwa Yesu mwambe ne:“Bukalenge bwa mu Dyulu budi cintu kampanda cifwananganene muntu udi usumba masanga. Kadi padiye usangana Disangadya dinene adi, usumbisha byônsò bidiye naabi, bwa kupetaDyôdì adi.”84 Nenku mushindu awu ngudibi mwaba ewu. Udi—udi nemmwenenu wa mu mutu, upeta dilabula dya maalu a Nzambia mu tulaasa; kadi pakaadibi bikafika pa dîbà kampanda dyûdìukapeta Cintu cya bushuwa, udi—udi usumbisha anu bikwabobyônsò, ne udikangila nkaayeebe bwa Cyôcì eci.85 Pôlò wakamanya ne civwa ncinyi. Wa—wakajandula neukaavwa muswikila ku Cintu kampanda. Mushindu ututu twelakabalu mu nkanu ya bukontononyi, bidi mbwa—mbwa kôkòkukoka cintu kampanda.NenkuPôlòwakamanya, paanyima paadilabula edi, ne bidimu bisatu ne citupa bya difwanyikija dyadilabula dyakenzaye adi, ne Bible, wakafika ku dyumvwa neNzambi wakamusungula ne wakamuswika ne nkanu ya NyumaMwîmpè, dilabula dyakenzaye adi, bwa kukokaye Evanjeeliyokumpala kwa baa Bisamba bya bende. Nyuma, Yêyè mwine,ngwâmuswìka.86 Nenku, leelu ewu, bu basadidi baa Kilisto, tudi tushaalabaswikiibwe, bakalamija. Katuyi mushindu wa kuya to.Batutuma eku ne eku anu ne Cyôcì aci, baswikila ku Dîyì.Nansha nî nganyi mukwabo mwambe cinyi, udi anu muswikila

MWENA BÙLOKÒ 17

ku Dyôdì adi. Kudi cintu kampanda ku Dyôdì adi, cya ne kuyikumwa kuDishiya to. Ukaadi mwediibwe mu cikokedi cimwenaaDi, kudi Nyuma Mwîmpè, mukuswikile mu cikokedi kuDîyì. Nansha nî nganyi mukwabo mwambe cinyi, anu Dîyì. Acicitu misangu yônsò anu ciswika pamwe ne Dyôdì adi, cyela mucikokedi ne Dyôdì adi. Ku Dîyì, ku Nyuma, ke kukaavwayemuswikiibwe.87 Ukaavwa muyiile lwa ku—ku luseke lukwabo lwa cipeelacya Arabie aku. Pa dîbà adi, bintu byende byônsò bya kumpalaabi, ne malabula awu, ne twipacila, ne, bakaavwa bamuvuulebintu abi.88 Mpindyewu, ke mwaba awu utudi tusangana, leelu ewune, bikengela bǎnjì kutuvuula, dyambedi. Kadi bantu kabatubaswe kuvuudiibwa to. Mwaneetu wa ba-Méthodistes mmuswekushaala kacya walamata ndambu ku dilongesha dyende dyaba-Méthodistes. Uh-huh. Mwaneetu wa ba-Baptistes mmuswekushaala kacya walamata ndambu ku dilongesha dyende dyaba-Baptistes. Nwamonu anyi? Kadi kakuyi mpatà to bikengelabakuvuule bintu byônsò, wikale anu mulediibwe cyakabidi,cyakabidi. Nenku kwashila lwendu mwaba awu, ushiila NyumaMwîmpè bulombodi. Kuyi mwa kwamba ne: “Ee, mpindyewu,papa wanyi—wanyi wakamba ne, paakabwelaye, paakabwelayemu ekeleeziya, wakalabula mpaasata ku cyanza. Yêyè, yêyè utucidimba cîmpè cya lulamatu.” Aci civwa cifwanyine kwikalacikumbane bwa cisa cyabo bôbò, kadi twêtù tudi beena cisacikwabo. Nudi numona anyi? Mpindyewu butudi naabu mbwakwalukila ku bikondo bya Bible bwa dituku edi.89 Baakwidi bavwa baswikiibwe, bôbò paabo. Kadi, nudinumona’s, bakaavwa babwele mu cipungu cikwabo, kadi ba—bapange mwa kuvuula nkanu yabo ya kale ne kuvwala nkanumipyamipya.90 Nenku cintu cimwecimwe aci ncitudi tusangana leelu ewu.Tudi cya bushuwa bapicile mu cikondo cya cyena mangumba,bu mutwajaadiki mu kulonga kwa bikondo bya ekeleeziya,Bible, ne bikwabo, kadi tudi bafike mpindyewu mu cikondocidishikamine, mudi Nyuma Mwîmpè Yêyè mwine mwikaleupweka ne udishindikila Yêyè mwine, ne udimanyisha Yêyèmwine, wenza bwa ne mulayi wônsò wakalayaYe, ukumbane.Kaa, ekelekele! Ncikondo kaayipu cya butumbi eci’s we!91 Nenku yêyè wakamanya ne, cîngà cintu, wakamanya nekavwa ne mushindu wa kuya ku myaba kampanda to. Ne, bumuvwaye muswikiibwe ku Cyôcì eci, yêyè kaakwikala mwa…civwaye wenzenza, kadi pende’s uvwa—uvwa ujinga kukuya.Wakamanya ne kiipacila kende kavwa kamukoka munkaci mwabânà baabo muvwaye mubiikidiibwe bwa kulwa, kadi mwikalemusakiibwe mu Nyuma bwa kwenza cîngà cintu. Kacivwamuntu wa yêyè mwine to.

18 DÎYÌ DYAKULA

92 Pàmwǎpamuntu uvwamufwanyine kwamba ne: “MwaneetuShawula, Mwaneetu Pôlò, tudi baswe ulwe kuneeku, bwalutwêtù mbadi ne ekeleeziya udi mutambe bunene. Twêtù mbadine disangisha ditambe bunene. Milambu yakwelelabo neyiikalemivumvuke, ne bikwabo.”93 Kadi bu muvwaye usakiibwa mu Nyuma, uvwa udyambidilane: “Ndi ne mwaneetu kuntu kwaka. Ndi njinga nkuye bwakasungila mwaneetu ewu, mmufikishe kudi Mukalenge.” Kadi,nansha nanku, Nyuma uvwa anu umusaka bwa kuyaye kwacyanaana. Uvwamwena buloko. Menemene.94 Éyì Nzambi, tuvwijeku beena buloko baa mushindu awu,utuumusha ku twipacila twetu twêtù twa budisu atu, ne ku yetumishindu ya dicinkilangana ne wetu mushindu wa mutambebwîmpè wa didyelela meeji awu, bwa kwikala mwena buloko waYesuKilisto. Ndi ngela meeji ne aci civwa ncishimbi-dîyì, cya ne:“Ndi mwena buloko wa Yesu Kilisto.”95 Nenku vulukaayi ne, Yêyè udi Dîyì. Nwamonu anyi? Nanshamuntu kampanda mukwabo mwele meeji kaayi, Dîyì ke didine bwalu. Nwamonu anyi? Wêwè mwikale mwena buloko waDîyì, dingumba nansha dimwe kadyenaku mwa kukutankakajakukuumushaKu to. Dîyì ke didi—ke didi ne bwalu. Udi anu…Udi mwena buloko wa Dyôdì adi, kwajiki. Bûdì naabu mbwakwenza maalu mudi Dyôdì adi dyenza.96 Mpindyewu, kavwa mwa kuya ku mîngà myaba ivwayemuswe kuya ayi to, bwalu (bwa cinyi?) Nyuma uvwaumukandika. Nudi bavuluke ne, misangu yàbûngì, Pôlò uvwauteeta kuya mwaba kampanda, udyambidila ne: “Ke kûndìmufwanyine kwenza disangisha dinene,” kadi Nyuma uvwamwa kumukandika. Mpindyewu, aci cidi cyamba ne cijaadikapatooke ne Pôlò uvwa mwena buloko anyi? [Disangisha dididyamba ne: “Amen.”—Muf.] Mwena buloko wa Yesu Kilisto,muswikila ku Dîyì Dyende, kudi Nyuma! Kaa! Ndi muswe aci.Uh-huh.97 Uvwa muswikiibwe. Uvwa muswikiibwe ne munyoololo, nenkanu ya dinanga, bwa kwenza diswa dya Nzambi, ne anudyôdì nkaayaadi. Uvwa mwena buloko. Uvwa mu nkanu yadinanga. Uvwa mu cikokedi cimwe ne Kilisto. Kavwa mwakwenda mu cikokedi cimwe ne cintu cikwabo nansha cimweto. Uvwa mwediibwe mu cikokedi cimwe Nende. Nenku kuvwaBulombodi buya aku, ke kuvwa kumukengela kuyaye. Nanshamuvwa maalu matambe kulengela, eku anyi eku amu, bivwabimukengela kulondaye njila muvwa Mulombodi ne cikokedibyenda biya amu.98 Kaa, diloolo edi, twêtù, bu Branham Tabernacle, twîkalapùmwa kulwa beena buloko; ku ngiikadilu wetu twêtù wa budisu,ku kiipacila keetu twêtù, bwa twamona mwa kudilekelela mukaabujima ne kwediibwa mu cikokedi baswikiibwe kudiYe,

MWENA BÙLOKÒ 19

nansha bakwabo baa pa buloba mwa kwela meeji a bishi,nansha bakwabo baa pa buloba mwa kwenza cinyi. Twêtùtudi beediibwe mu cikokedi cya nkanu ya dinanga. Tudi beenabuloko. “Makàsà aanyi mmatambe kweediibwa mu cikokedi cyaKilisto, mumushindu wa kaàyi mwa kujakumaja to. Mêsù aanyimmatambe kweediibwa mu cikokedi cya Kilisto, mu mushinduwa ne mêmè, pândì anu mmona baji baa maja badi bavuula nebilàmbà baa cyena leelu aba mu mùsèèsù, Cyôcì aci cidi citumamutu wanyi ku luseke. Mwoyi wanyi mmutambe kweediibwamucikokedi mu dinanga ne muswikiibwe kudiYe, mu mushindu wanciyiku mwa kwikala ne dinanga bwa maalu a pa buloba ebuto, cyakabidi. Diswa dyanyi nditambe kweediibwa mu cikokediCyende, mu mushindu wa nciyiku mene mmanya mpindyewu netwipacila twanyi tudi cinyi to. Anu ne: ‘Kwônsò kuwalombolaWêwè aku, nêndondè, Mukalenge.’ Nêngìkalè mwena buloko.”Nwamonu anyi?99 Pôlò uvwa mwena buloko anu wetu wa menemene ewu.Kavwaku yêyè upatula byakulaakula bya cyanaana to. Uvwamulongeshiibwe kudi Nyuma Mwîmpè, kabidi, bwa kwikalakwindila Dîyì. Mpindyewu, ukaavwa mumana kulongesha mumushindu kampanda, kadi—kadi Nzambi uvwa mumulongeshemushindu mukwabo mpindyewu. Uvwa mulongeshiibwe kudiNyuma Mwîmpè bwa kwikala kwindila Mukalenge, nanshatwipacila twende twikale cinyi.100 Mpindyewu nêngìkalè, ku dikwacisha dya kudi NyumaMwîmpè, mwa kunuleeja cintu kampanda. Nwamonu anyi?Mpindyewu twǎnjì twangataayi cileejilu kampanda.101 Dîngà dituku, Pôlò ne Siila, benda bapweka ne mùsèèsùmu cimenga kampanda muvwabo benzela ditabuluja. Ke kânàkaa bakaji kakwabo, kakwata kudi badémons ke kwenza kendaanu kamulonda, kenda keela mbila paanyima pende. Nenkukakuyi mpatà to bwa ne Pôlò uvwa mumanye ne uvwa nebukookeshi, yêyè bu mupostolo, bwa kutandisha nyuma mubiawu kumwipatamundamwamukaji awu. Kadi nukaadi bamoneanyi? Kwindilaye, ku dituku ne ku dituku, too ne, dyakamwe,mwavu Nyuma Mwîmpè kwakula nende, wamba ne: “Ke dîbàndyôdì edi.”102 Ke yêyè ne: “Wêwè nyuma, patuka munda mwende.” Nudinumona anyi? Uvwamumanyemwa kwindilaMukalenge.103 Nenku ke mwaba awu udi bantu bààbûngì leelu waNdaaya ewu bafwisha Dîyì bundu. Badi bapatuka baya biikalene kiipacila kampanda. Mmatabuluja bûngì kaayi akaadimashiyashiya ciipanshi cyetu eci bwa bwalu bu nanku, bwalumutangadiki kêna windilaku bwa kumona cidi Mukalenge necya kwamba to! Bamwe baa kudibo badi bamba ne: “Vwilakuneeku,” paabo—paabo bamba baya anu dyakamwe bwalunsangilu wǎmbì ne: “Ndaaku.” Pende Nyuma Mwîmpè’s uvwa

20 DÎYÌ DYAKULA

mufwanyine kwamba cintu kampanda cishiilangane. Kadi,kiipacila kaa muntu awu bwa kulwaye mukulu wa ditunga,anyi—anyi cintu kampanda cikwabo, anyi mukulu wa mushindukampanda, anyi mwepiskopo kampanda, anyi cintu kampandacifwanyine kumukoka ne: “Udi ne cya kuya.” Nenku, nanshananku, yêyè’s mmumanye cidi citambe bwîmpè. NyumaMwîmpèmwikale wamba ne: “Nda eku.” Nwamonu anyi? Mmwediibwemu cikokedi cya bulongolodi bwende. Mmwena buloko wabulongolodi abu.104 Kadi yêyè mwediibwe mu cikokedi muswikiibwe kudiKilisto, udi ulombodiibwa kudi Nyuma Mwîmpè. Yêyè…?…Nudi numona anyi? Yêyè, mmuswikibwe ku cikokedi, mwenabuloko. Cidi muntu kampanda mukwabo wamba kacyena necidici cishintulula to; cidi—cidi anu—cidi anu—anu bu mwadiwa cyamu cya kabanda ne byamu bidibo bakumakaja. Yêyè udiuteeleja anu Dîyì dya Nzambi, ne udi wakula anu padi Dyôdì adidipatuka. Kênawamba bwalu nansha bumwe to.105 Muntu kampanda wamba ne: “Kaa, kaa, Mwaneetu Jones!”Mwaneetu Roberts, anyi kampanda, bantu banene aba muditunga dyetu edi leelu wa Ndaaya ewu, bu mudi Tommy Hicks,anyi—anyi—anyi Oral Roberts, anyi—anyi Mwaneetu TommyOsborn, bamwe baa ku batangadiki banene abu. Muntu yêyèmwa kwamba ne: “Amba tǔng, lwâ kuneeku’s, Tommy. Wêwèewu’s udi muntu munene wa Nzambi.” (Anyi Oral.) “Nenkumêmè—mêmè nyewu ndi ne—ne taatù mukwabo mulaadikamwab’ewu, mu—muswikiibwe bikole. Nyawu udi—udi usaama.Ndi muswe bwa wêwè kulwa. Ndi ngitabuuja ne wêwè udi nedikanda dya kumwondopa.” Nwamonu anyi?

Pàmwǎpa Nyuma Mwîmpè mmufwanyine kumwambila ne:“Mpindyewu to.”106 Kadi, nansha nanku, anu bwa bulunda budiye naabu nemuntu awu, yêyè’s mmuswikiibwe bwa kuyaye nende. Yêyèkayi muye to, udi ushaala mwena lukuna kudi muntu awu.Muntu awu mmufwanyine kwamba ne: “Ee, yêyè wakaya kudikampanda, e kwondopaye mwânà awu anyi mwânà wa balumeawu. Mêmè’s ndi mumanye ne wakaya. Kadi mêmè ewu utumulunda wende, wa bidimu, nwamonu’s, kayi uswa kulwakwanyi kumbelu mêmè to.”107 Kadi piikalaye mwenzeja ku bukole kudi Nyuma Mwîmpèbwa kayi to, mbîmpè kayi to, piikalaye muswika ku cikokedi cyaNzambi. Mulunda wende, udi anu mumunange. Kadi bikengelaikale mulombodiibwe kudi Nyuma Mwîmpè bwa kukuya, bwalukabyakwenza cintu cîmpè to, twamb’eku twamb’eku. Mêmè ntumulabulelabule bya nankumisangu bûngì cyanaana.108 Kadi Pôlò yêyè uvwa anu windila bwa Nyuma amwambilecya dyenza. “Mwindile Nyuma,” muvwaye wamba. Wakashaalakacya wimana bufuku kampanda, uyiisha. Ke kupatukaye

MWENA BÙLOKÒ 21

muntwamu. Kumonaye muntu mulume mukwabo mwikalecikalaba. Ke dyakamwe, Nyuma kwakula nende, ke yêyèkwamba ne: “Ndi njingulula.” Mushindu kaayi? Mushinduumweumwe wakajingululaye ne bavwa mwa kupeta njiwu yamazuwa awu, mu cisanga kampanda. Nwamonu anyi? “Ndinjingulula ne wêwè udi ne diitabuuja dya kwondopiibwa. Juukawimane kuulu. Yesu Kilisto wamanyi kukwondopa.” Nwamonuanyi? Ke bwalu abu’s. Yêyè—yêyè uvwa…Uvwa muswikiibweku cikokedi. Uvwa mufwanyine kwikala mwenze ditabulujadya lumingu lujima muntwamu kadi cintu nansha cimwekaciyi cyenzeke to, kadi wakindila bwa Nyuma Mwîmpè ǎmbèdîyì. Nwamonu anyi? Yêyè uvwa muswikila ku cikokedi cyadibiikila adi.109 Mpindyewu wêwè udi wamba ne: “Mwaneetu Branham,wêwè’s ukaadi upiisha cyûvwà wamba mu dyalumingu aci, cyane udi wêwè anu kacyawîndila cikondo cyônsò eci.”110 Nenku, kadi, wavuluka ne, uvwa n’Nyuma Mwîmpè uvwamwakule naanyi mu njila mwamwa, wamba ne: “Ndi nkutumankupingaja munkaci mwa babeedi ne beena ntatu.” Nwamonuanyi? Nkwikala ne butumike kudi Nyuma Mwîmpè. Cyabushuwa. Ncivwa nya pavwaYe kayi mungambile ne nye to.Mvwa mwindile EMU MMUDI MUKALENGE WAMBA, toone pângààvu kupeta EMU MMUDI MUKALENGE WAMBA.Mpindyewu, aci’s ncishiilangane. Nwamonu anyi? Mpindyewu,Cyôcì aci, Aci cidi cyenza dishiilangana. Eyo.111 Yêyè uvwawindila Dîyì dyaMukalenge. Uvwa usakiibwamuNyuma, bwa kwenzaye anu dîyì dituma dya kudi Nzambi, padîbà adi ke kushaalaye mwena buloko wa Yesu Kilisto. Balundabaanyi, twîkalapùmwa kushaala beena buloko’s we!112 Ndi mumanye ne kudi luuya lukole. Kadi ndi—ndi muswekuteelaku bantu bakwabo babidi, bu nwênù mwa kuswa. Ndinaabo batwe ku basambombo anyi mwandamukulu bafundamwab’ewu. Kadi ndi—ndi muswe kuteela mukwabo muntuumwe anyi babidi cyanaana.113 Twangataayi muntu bu Môsà. Wakalediibwa bu musungidi.Ne yêyè mwine uvwa mumanye ciine aci ne, wakalediibwa bumusungidi.114 Kadi kumpala kwa mêmè kwamba bwa Môsà, ndi njingakwamba dîyì edi, ne, bitu bikengela misangu yônsò bwaNzambi kwangata muntu kana yônsò ewu, wîkala mwakuMukwacila mudimu bulelela, bwa kwikalaye mwena bulokoWende. Bikengelamuntu alekelele kiipacila kônsò kadiye naaku,cyônsò cidiye, kantu ne kantu kônsò—kônsò, nsòmbelu wende,musuuka, mubidi, diswa, twipacila, ne bikwabo byônsò, nekushaala mu kaabujima, mwena buloko wa Kilisto, Yêyè udiDîyì, bwa kukwacila Nzambi mudimu.

22 DÎYÌ DYAKULA

115 Mbifwanyine kwikala bikengela wêwè kwenda mushinduubengangana ne dyebe didicinkila dya ditambe bwîmpè adi.Pàmwǎpa, mu bulongolodi kampanda, wêwè udi mufwanyinekwikala udyambidila ne mbafwanyine kukubandisha mwânzùne kukupa cintu kampanda cya cinene, cyûdì mufwanyinekudileeja naaci. Kadi ncinyi cyûdì udisangana? Udi udisanganaukaadi mucimunyiibwe, paanyima paa matuku, anu too ne padiNzambi ufika ne ku dipeta muntu udi muswe kushaala mwenabuloko Wende.116 Nzambi udi munkaci mwa kukeba beena buloko. Ke cituYemwenzenze misangu yônsò. Nudi bafwanyine kucikenketa muMifundu. Bikengela muntu ikale mwena buloko wa Kilisto,bibengangana ne cintu kana cyônsò. Ke bwa cinyi, kwêna mwakwikala muswikakaja ku cintu kana cyônsò to pa kuumushaKilisto; nansha tatwěbè, mamwěbè, mwaneenu wa balume,mwaneenu wa bakaji, bayeebe, mukajeebe, anyi nganyi. Wêwèudi muswikakaja anu kudi Kilisto, ne anu Yêyè nkaayende, padîbà adi Nzambi udi mwa kukwata neebe mudimu. Kumpalakwa dîbà adi, kwênamwa kwangula mpasu to.117 Pântù mpatuka, misangu mikwabo ntu ngamba bantu mêyìmashile. Nwamonu anyi? Ndi—ndi nkeba bwa kunufikisha kudikosoloka. Bikengela wikale ne mwaba ûdì ubangila, bu mudimisangu mikwabo ditandishatandisha dya bakaji badi babebulansuki yabo ne bavwala bilàmbà ebi, kadi biikale anu kacyabaakwata ne baalama ditonda dyabo mudibo beena Kilisto.Bamba ne: “Aku’s nkantu kakese.” Ee, bikengela ubangilemwaba kampanda’s. Pa nanku bangila piine apu, ne ABC yebe’s.Nwamonu anyi? Nenku kosoloka ne mmwenekelu ya pa bulobaayi, twamb’eku twamb’eku, nenku ushaale mwena buloko waKilisto. Nenku tungunuka anu kutungunuka, ukosoloka ne bintubyônsò, too ne ndekeelu wa byônsò piikala nshinga wa ndekeelune cya kwikala mukosa. Pa dîbà adi udi—udi…Udi mwenabuloko pa dîbà adi. Udi ushaala Yêyè mwikale anu kacyawakupya. Yêyè, Yêyèwamanyi kushaala kacya anuwakupya.118 Mpindyewu, Môsà uvwa mumanye ne wakalediibwa bumusungidi awu. Uvwa mucimanye. Kadi nukaavwaku bamone,ne kiipacila kavwa Môsà naaku; mumanye ne mamwěndèukaavwa mumwambile kwaka naka, bu muvwabi ne yêyè keuvwa mamwěndè mudiishi.119 Kakuyi mpatà to, paakalediibwa Môsà mwânà mukesewa mu diboko awu, ke paakamwambila mamwěndè ne: “Udimumanye, wêwè Môsà, pavwa…Tatwěbè Amram, ne mêmè,tuvwa tusambila ku musangu ne ku musangu. Tuvwa bamanye,ne twâkamòna mu Dîyì ne, dîbà dya dilwa dya musungidi awudyakakumbana. Ke twêtù kusambila ne: ‘Mukalenge Nzambi,tudi baswe kumona musungidi awu.’ Bufuku kampanda, keMukalenge kutwambila, mu cikeena-kumona ne, wêwè uvwane cya kulediibwa, ne newikale musungidi awu. Katwakapeta

MWENA BÙLOKÒ 23

bwôwà bwa mukenji wa mfumu nansha. Katwakacyuka civwamfumu mwambe to. Pa dîbà adi, twêtù kumanya ne wêwè uvwamulediibwe bu musungidi. Mpindyewu, Môsà, tuvwa bamanyene katuvwamwakukukoleshamumushindumujaalame to.”120 Mpindyewu vulukaayi ne, bakaavwa muntwamu, bidimunkama inaayi mu Ejipitu amu. Nwamonu anyi?121 “Nenku twêtù—twêtù tuvwa ne dijinga dya kukupa cintucijaalame, nkoleshilu mujaalame, dilongesha dijaalame. Pananku, mêmè kukwangata e kukwela mu kaabwâtù kakese, nekuya kakuteeka pa musulu wa Nil. Kadi bwalu bwa dikema, kenkwaka kwangata kaabwâtù aku kukapwekeshila mu malengene nkodi, ne kukapwekesha too ne kwinshi, ntanta wa ma-kilomeeta, kadi kukanyungulula e kukabweja ne mu nzubuwa bukalenge wa Pâlò, muvwa wende…muvwa mwânà wabakaji wa Pâlò, pavwa dijiba dyende dya dyowela mâyì. Nemuvwabi ne—ne mvwa mumanye ne neikale dijinga ne mukajiwa kukukolesha.”122 Nenku mu miine matuku awu, mu bushuwa bwa bwalu,kabavwa ne tundundu twa kwamushila bânà etu to, pa nankubivwa bikengela kwangataye ndeji mwamushi. Nenku…123 “Nenku, Miriam, mêmè kumutuma kwinshi aku. Kekushaalaye mwimane mwaba awu, kwambaye ne: ‘Mêmè ndimumanye kûndì mwa kupeta ndeji mwamushi,’ ke kulwayekungangata mêmè. Nenku, Môsà, biibi byônsò mbikanga.Munanga wanyi, ukaadi ne bidimu dikumi ne bisambombompindyewu, kadi wêwè ke wîkala mwânà wa balume wa Pâlò.Nenku kumpala eku wêwè ke wîkala musungidi wapatulacisamba eci kucyumusha muneemu emu.”124 Twipacila twa Môsà kubangatu kubanda. “Nêndongèkalaasa, mààmù. Nêndongè byônsò bîngìkalà ne mushindu wakulonga abi. Udi mumanye cîngènzà? Nêndongè mwa kushaalamusalaayi, nenku nêmmanyè mwa kupatuka ne bantu abamuneemu. Nêngìkalè kalààlà kaa basalaayi, mwepiskopo, nenkunêmmanyè mushindu wikalabi mwa kwenzeka. Nenku nêm—nêmpàtùkè ne cisamba aci. Nêmpetè mapolome aanyi a Ph.D.anyi LL. Ke cîngènzà.”125 Byenze bu “Mùmpeelè Chiniquy,” piikalabi ne nukaadikubabale mikanda yende. Eyo. Yêyè ke “wasungila beenaMishòònyì bônsò,” nudi bamanye, kadi kulwa kushaalayeumwe wabo, yêyè mwine. Pa nanku, nsaserdose munene ewu,kukaadi bidimu, “Mùmpeelè Chiniquy,” bivwa bikengela nwênùkupetaku mukanda wende bwa kuwubala. Bamubiikila ne,“mùmpeelè.” Yêyè udi m’Mwaneetu Chiniquy, muvwabi. Twêtùkatutu tubiikila muntu ne “mùmpeelè” to, mushindu awu. Pananku tudi tusangana ne—ne twêtù…Uvwa ne cya kubalaBible, mumushindu awu uvwa upatuka kwaka bwa kuleeja bubibwa ntendeleelu wa cyena Mishòònyì kadi kubavwija bônsò

24 DÎYÌ DYAKULA

beena Katolike. Kadi mmwenze anu uya kabala Bible anyi,Nyuma Mwîmpè kumutuulukila, ke kupetaye Nyuma Mwîmpè,ke pa dîbà adi—pa dîbà adi kulwaye umwewabo.126 Pa nanku monaayi bwalu ebu ne, Môsà kupeta dilongeshadyônsò adi. Bwalu, yêyè—yêyè uvwa mumanye. Uvwa ne meejimatwe be, mulonge tulaasa dikema, ne mamanya a mu mutubûngì cyanaana! Mu mushindu wa ne, kakuyi muntu nanshaumwe…Uvwa mukumbane nansha kulongesha beena Ejipitu.Mu mushindu wa ne, uvwa mwa kulongesha ne bamanyi baabobapiluluke baa maalu a nsòmbelu. Uvwa mwa kulongeshatulààlà twabo twa basalaayi ne civwa bukole bwa busalaayincinyi. Uvwa muntu munene. Ne bantu bavwa baciina Môsàawu, bwa bunene bwende. Kaa, tulaasa tulonga twa mushinduawu! Ekelekele! Uvwa mwepiskopo munene, anyi pàmwǎpa anubu paapà mwine. Uvwa kabambaayi munene. Ne uvwa muntuwa bukole. Ne uvwa mumanye ne uvwa mulediibwe bwa kwenzacyôcì eci, ne ukaavwamulongeshiibwe, ne kiipacila kanene, bwakucyenza.127 Byenze anu mudi leelu ewu. Ncyêna ngamba ne, bantubadi balongehiibwe mu tulaasa etu aba, ncyêna ngamba ne…Byenze mudibo basanganyiibwa mu Wesete emu mpindyewu,badi baswa kwibaka cilongelu cya maalu a Nzambi cya ciyiilandola mìlìyô lukama ne makumi ataanu, nwamonu’s, cya beenaMpenta, ci—cilongelu cya ciyiila ndolamìlìyô lukama nemakumiataanu. Bwanyi mêmè, ayi’s ivwa ya batuudila ba-missionnairesmu budimi bwa bwambi’s. Nwamonu anyi? Nwamonu anyi?Nwamonu anyi? Kadi, byôbì biine, cidibo benza ncinyi padibobapatuka mwine amu? Badi cinyi? Musumba wa ba-Rickys.Cya bushuwa menemene. Ne pa dîbà adi mushindu awu keudibo bamupatuka. Ke mutubi misangu yônsò, bakwabo baakudibo, kabidi cidi anu ndelanganyi yôyì imweyimwe ayi.Nwamonu anyi?128 Mpindyewu tudi tujandula, ne, piine apu, Môsà, mu kulongakwende kwônsò eku, ne leelu ewu, ne kulonga kwônsò eku,nuvwijangana bepiskopo banene ne bikwabo, kiipacila kanene,katumbuke, citwenza ncinyi? Twipacila twetu twamba kulwamenemene anumuvwa twaMôsà atu. Nwamonu anyi?129 Nzambi, kumpala kwa Yêyè kupeta muntu awu mu cyanzaCyende, bivwa bikengela kwanjiYe kumuvuula kiipacila kendeaku. Bivwa bikengela kwanjiYe kumuvuula malonga endeônsò awu.130 Kupatukaye cya bushuwa, ne kusungilanganaye; kushipayemwena Ejipitu umwepele. Nenku yêyè, nenku paakenzaye aci,kujandulaye ne uvwa mu ntupakanyi. Kavwa mwa kwenza acito. Kî mmushindu awu uvwabi to. Ke kukengelabi bwa Nzambikumupatula kuya nende mu cipeela, mu cipeela, mu mwaba wacipeela.

MWENA BÙLOKÒ 25

131 Nudi numona, byenze bu bidi bikemesha’s, mushindu udibalumyana aba, badi Nzambi naabo ne mukenji kampanda. Udiuya naabo mu cipeela.132 Wakaya ne Pôlò mu cipeela, bwa kumulongesha, bwakumwambila ne cikeena-kumona cinene cyônsò aci civwa ncinyi,pambelu mu cipeela. “Patuka uye mu cipeela kampanda.” Kekushaalaye muntwamu too ne paakamupa Nzambi dimanya mukaabujima dya cya dyenza.133 Nenku cikondo cya Môsà, Yêyè kumupatula kuya nendemu cipeela. Kumulama kuntwaku munda mwa bidimu makumianaayi, ne kumuvuula dimanyina dyende dyônsò dya Nzambidya mu tulaasa adi ne kiipacila kende kônsò aku. Kaa,cikondo kaayi’s we, civwaye mwa kupingaja mêsù paanyimakumona dipangila dyende. Ne twêtù, diloolo edi, muvwabibikengela twêtù kwenza cintu cimwecimwe aci, patudi tumonakiipacila keetu.134 Tangilaayi kampanye kaa dyondopa, numone ne Mukalengemmwenze bushuwa cintu kampanda mu ndambu wa bidimubishaale ebi, bwa kubanga kwalujulwila babeedi dyondopa, nebikwabo.135 Bantu bônsò, bulongolodi ne bulongodi bwônsò, anubwalu Cyôcì aci kî ncibwele mu bulongolodi bwabo to,byakakengela badipetele mwondopi kampanda. Kadi citwalukwenza ncinyi? Twǎnjààyi kutangila bwalu abu katanci. Twâlukwenza cintu cimwecimwe cyakenza Môsà aci. Tudi bapatukekadi kwenza ne mwetu mwônsò bwa kukwatakaja cishimacya mushindu kampanda. “Ndi mununkile muumvwe mupuuyawa disaama. Ndi—ndi—ndi ne mashi mu cyanza cyanyi emu,”kadi kukwatakaja cishima. Nwamonu anyi? Kadi citwapecincinyi? Bamwe baa ku bantu biikale mu dilubakana dikole,mbaabulukangane kadi kulwa bakwaciki baamaala baamatukuônsò, banyunguluke mitu, ne bakudimune meeji abo. Nenkumbakudimuke baalukile cyanyima, buumuke ku kiipacila kaacyena mpenta, baalukile cyakabidi ku dyenza dya malongolodine bikwabo bintu. Nwamonu anyi?136 Citudi benze ncinyi? Bashipe mwena Ejipitu bu umwepelenanku. Ncya bushuwa. Ke twêtù kuteeta. Twêtù kulubakana.Twêtù kufuta. Twêtù kuyooba, kuya mu masangisha a milomboa bufuku bujima, too ne mutwalu kushaala ne mêyì mapate.Nenku—nenku kuteeta bwa kukwatakaja cintu kampanda, nekutuntumika cintu kampanda, ne mishindu yônsò ya bintu eyi,kadi balwe kusangana ne cidi anu dipangila dya menemeneedi. Bidi bitukengela dyalukila mu cipeela. Cya bushuwa.Eyowa’s, mukalenge. Dyaba ne didisuba. Mbwa cinyi kubengaanu kubilekela mwine? Ke civwa cikengela nwênù kwenza,nwamonu’s, kwalukila cyanyima kadi kubilekela. Mona’s, tudibenze cintu cimwecimwe cyakenzabo bôbò, cintu cimwecimwe

26 DÎYÌ DYAKULA

cyakenza Môsà. Kabyena ne dikwacisha diine to. Paanyima paabidimu makumi anaayi, kudisanganaye mwena buloko wa Dîyìdya Nzambi. Citudi tuteeta kwenza ncinyi?137 Piine apu, Dibenesha dinene dipatuka, ne dimweneshiibwadya bintu binene ebi bivwa Nzambi mutwǎmbìlè: mutudi necya kulediibwa cyakabidi; ne mutudi ne cya kupeta NyumaMwîmpè; dibatiiza mu Dînà dya Yesu Kilisto; ne bintu byônsòebi mwaba ewu.138 Nudi numona, bantu, pamutu paa kushaala balamate kuDîyì adi, baswikiibwe ku Dyôdì, badi benza cinyi? Mbabangene dilongesha dikwatakaja dyabo bôbò dya cyena mangumba,diine dikaadi dipangile adi, biikale bateeta kukwatakaja cintukampanda bwa cyôcì kufwanangana ne Bulelela.139 S’mbipiciibwe ne mêmè mwimanyikile anu mwine mwabaawu. Nwamonu anyi? Ndi mutwishiibwe ne nudi ne lungenyilukumbane bwa kumanya cîndì muswe kwamba. Nwamonuanyi? Kadi, mona’s, tangilaayi numone cidi bwalu ebu bwenze.Elanganaayi meeji pa bwalu abu.140 Citudi bapete ncinyi, diloolo edi, piikalaci kaciyi ditungadyûle tente ne bantu badyěnzè bulongolodi biikale bavilaMifundu ya Nzambi; bafwanyine kubiikila kudi—kudi—kudiMwoyi wa Nyuma Mwîmpè, ne: “Civwa ndubuku,” bafwanyinekubenga cya nanku awu bwa kubwelaci mu wabo ekeleeziya. Nebôbò kî mbafwanyineku kukwitabila bwa wêwè kuteeja nanshaDîyì dimwepele pa bidi bitangila dimiinu dya nyoka, dikubiibwadya Cyendeleele, ne bintu bidi Nyuma Mwîmpè mubuulule nemujaadike ne n’Dîyì to. Ndi mweleele kadyombo pa kadyombo,bwa kulwa kundeeja ne mbya mafi.141 Cidibo bapete ncinyi? Cintu cimwecimwe civwa naaci Lutheraci, ne bakwabo baabo, nwamonu’s, bashipe mwena Ejipituumwepele. Ncinyi cidi cikengela…Civwa ncinyi? Pàmwǎpawakafikisha muntu kampanda ku dibanga…ku dilekela bwîvi,anyi pàmwǎpa ku diikala ne nsòmbelu wa lulamatu kudimukajende. Kadi cyûkaadì mumuvwije ncinyi pa kuumushaciine aci? Cidimba cya ekeleeziya. “Lwâ ushaalemwena cisumbucyetu.” Nwamonu anyi?142 Muntu mufwe ukààvwa ununka awu ke cyende cintucimwepele civwaye mwa kwikala ufunkwinangana minu, bu neke dyende dyakalenga dyakatuutaye, dya bidimumakumi anaayibya dilongeshiibwa; mwena Ejipitu wa ununka mulaale mwabaawu, mubole ne mufwe.143 Cidi anu bu mushindu awu udibi diloolo edi. Cintucimwepele citudi mwa kufunkwinangana, bwa ditabuluja edidìkaadì dishintulukeshintuluke edi (mudibo mwa kudibiikila),mmusumba wa bidimba bya ekeleeziya bidi binunka ebi bidikabiyi bimanye Nzambi to anu mudi Hottentot mufwanyinekumanyamwanuwabeenaEjipituwamafuku cinunu ne bumwe.

MWENA BÙLOKÒ 27

Cya bushuwa. Bôbò biine abu, udi mufwanyine kubambilabwa Dîyì dya Nzambi, bamba ne: “Mêmè ncitu ngitabuuja Acito.” Bamba ne: “Cyûdì wamba nansha ciikale cinyi, ncyênanCiitabuuja to.” Nwamonu anyi? Nwamonu anyi? Aci’s ncintucibyǎcìbyàlè cya kufunkwinangana ciwakenza, bwa dilubakanadyônsò ne didisuba ne byônsò bitudi naabi ebi.144 Pàmwǎpa tudi bafwanyine kufunkwinangana cilongelucinene, kadi’s ncifwe. Tudi bafwanyine kufunkwinanganabulongolodi kampanda, kadi’s mbufwe. S’bukaadi bununkabibi. Budi anu mudi cintu cya kumpala citwakatapuluka naaci.“Anu mudi ngulube uya mu bitoci byende, ne mbwa uya kubilushi byende,” patudi tukudimuka paanyima. Mwena Ejipituumwepele mufwe.145 Kakuyi mpatà to paakamba muntu ne: “Môsà, ee, kucyenakabidi uumvwa lutatu lwa cisamba anyi? Wêwè ewu’s uvwamubiikidiibwe mbwa kwenza eci.” Muntu kampanda uvwamumanye Môsà, ne mumanye ne civwabo bamubiikidile ncyôcìaci. “Kadi kwêna…Ukaadi mujimije dyumvwa dya lutatu lwacisamba anyi?”

“To, mukalenge.”146 “Ee, bwa cinyi kwêna mupatuke, kwaka, munkacimwa kwenza cikampanda? Ne bwa cinyi kwêna mupatukepambelu apa, uteeta kwenza cikansanga? Ne bwa cinyi kwênautungunuka ne bakwabo baabo?”147 Môsà uvwa usanganyiibwa pambelu pààpa uvuudiibwa,too ne paakapetaye dilabula dya kaacipuka kavwa kateemakapya, kaakamba Dîyì. “NDI Nzambi wa Abraham, Izaka, neYakobo. Ne Ngǎvùluku mulayi Wanyi. Nenku Ndi mutuulukebwa kubasungila. Ndi nkutuma wêwè bwa kucyenza.” Civwancyôcì aci.148 Yêyè wakamona Dîyì, kî nkiipacila kaa cisamba anyimajinga a cisamba to. Pashiishe yêyè wakalwa cinyi? Kàcìvwakabidi muswe kukungamangana ne beena Ejipitu to. Kàcìvwakabidi muswe kukungamangana ne cintu eci to. Kadiwakalwa mwena buloko. Amen. Bidimu makumi anaayi byadinyeemakana, bya divuudiibwa, kadi pashiishe kulwayemwenabuloko, ku kaacipuka kavwa kateema kapya, Môsà wa bukolene mamanya ende ônsò a mu mutu awu. Bible mwikale wambane Môsà uvwa muntu wa bukole mu dyakula ne mu byenzedi,mu Ejipitu mwamwa.149 Kadi tangilaayi numone cyakenza mumanyinyi wa maalu aNzambi mu tulaasa awu mu Bwikadi bwa kaacipuka kavwakateema kapya. Yêyè wakatonda anu dipanga kukumbanadyende. Paakamonaye kiipacila kalelela kaa Nzambi,wakatonda wamba ne kavwa mukumbane mwa kucyenza to.Kadi paabi, yêyè’s uvwa mulongeshiibwe mu maalu ônsò aNzambi a mu tulaasa akapetabo mushindu wa kumupa awu,

28 DÎYÌ DYAKULA

mulongeshiibwe mu cilongelu cyabo cya citambe bwîmpè. Kadi,nansha nanku, civwaye mwa kwenza ncinyi pavwaye…Dikunjidya Kapya adi dilembelele mu kaacipuka aku? Yêyè kwamba ne:“Ncyêna nansha nkumbanamwa kwakula Nende to. Mukalenge,mêmè ndi nganyi, bwa kukengelabi anu bwa mêmè kuya?”Nwamonu anyi?150 “Kopola bisabaata byebe, Môsà. Ndi muswe kwakula neebe.Anji divuula, nansha bisabaata byebe abi. Udi—udi mwalukilepanshi cyakabidi. Ndi muswe kwakula neebe.”151 Kayi nansha ne mushindu wa kwakula to. Ndekeelu wabyônsò, mwena buloko musungula, muprofeta musungula, anumuvwa Pôlò mwikale musungula amu. Môsà uvwa musungula,musungidi. Ke pashiishe, ndekeelu wa byônsò, Nzambi kuvwijamuntu Wende musungula awu mwena buloko Wende. Kaa,aleluuyah! Yêyè uvwa mwa kutentemuka anu pavwa Dîyì dyaNzambi mwa kumutentemuna. “Nêngǎmbè ne Udi muntumenganyi?”

“NDI.”“Nêngěnzè munyi?”“Nêngìkalè neebe.”

152 “Eyo, Mukalenge, anu mûdì Wêwè wamba amu. Ke mêmèewu.” Kaa, ekelekele! Aci, mmwena buloko awu.153 Udi uya bibengangane ne ngeelelu wende wa meejiwa mutambe bwîmpè awu. Mpindyewu, yêyè ukaavwamulongeshiibwe bwa kutumina cilwilu dîyì. “Myele ya mvita,muulu! Kudimukaayi!” Mulongeshiibwe bwa kuya: “Makalua mvita, ônsò mu mulongo! Mafuma, atangijaayi kumpala!Asaayi!” Awu ke mushindu udiye uya kakwatangana. Ke civwadilongeshiibwa dyende ncyaci.

Kadi kwambaye ne: “Nênkwatemudimu ne cinyi?”Yêyè ne: “Cyûdì naaci mu cyanza aci ncinyi?”

154 “Dikombo.” Nzambi utu misangu mikwabo wenza maalumakutakane be, bwa meeji a buntu. Nwamonu anyi? Uvwa nedikombo mu cyanza. Ne mwedi cipambà. Ne bidimu makumimwandamukulu. Mukajende pa kampundu; mwânà musòmbeku lubese. Tuboko tukese tukulakaji tufwatalale, tulembelejapanshi; ne dikombo. Anu kacya wela mutu muulu, bwalu uvwane EMUMMUDIMUKALENGEWAMBA. Bwa cinyi? Ndekeeluwa byônsò ukaavwamwele ne lwongo.155 Uvwa mwena buloko. “Nêntentemukè anu pantentemunaDîyì. Nêngàkulè anumwaba wakula Dîyì.”

“Kûyaayà nkwěpì?”156 “Ndi ne mudimu umwepele muntuma naawu: kwimanakumpala kwa Pâlò ne kumuleeja, ne dikombo edi ne, Nzambingudi muntume.” Amen.

MWENA BÙLOKÒ 29

“Ciwenza ncinyi paanyima paa ciine aci?”

“Yêyè ngwâlongolola cintu cyalonda, paanyima paa mêmèmumane kwenza eci.”157 Ke bwalu mbwabu. Udi wêwè ne cintu anu cimwepele cyadyenza, cidya cya kumpala, diloolo edi: kudilekelela, kulwamwena buloko. Kwedi meeji bwebe wêwè mwine anyi bwa cintucikwabo to. Shaala mwena buloko.158 Môsà kulwaye mwena buloko, kutondaye ne muvwaye kayinansha mwa kwakula to. Ndekeelu wa byônsò, paakamupetaNzambi mu cyanza Cyende, muvwaye mwa kutentemuka anumwaba uvwa Nzambi mwa kumutentemuna amu. Mwaba awu,Yêyè kumwambila Dîyì. Kumanyaye ne civwa Dîyì, ke yêyèkudishiya mukookele ku Dîyì. Nenku Nyuma Mwîmpè mwabaawu, Nzambi, kuswikilayeMôsà ku diswa dyaNzambi.159 Ke cintu cimwecimwe aci cyakenzelaYe Pôlò. Ncyabushuwa anyi? [Disangisha didi dyamba ne: “Amen.”—Muf.]Wakaswika Pôlò; keena Yuda kakese, kaa dyûlù dikonyangale,keelulwidyanganyi, kaa, kiikale ne mapolome a Ph.D. neLL.D. mamufunda pambidi pajima. Kadi Yêyè wakamba ne:“Mêmè nêmmuleejè dikenga dyakengaye bwa bwalu bwa Dîyì.”Nwamonu anyi? Ke yêyè…160 Nenku pashiishe Pôlò musòmbe mwaba awu umona Dîyì,ne mwikale umona ne civwa n’Yesu, ke kwelaye byanza byendemuulu ne kulwaye muswikiibwe kudiYe. Dinanga dya Nzambike dyakamuswikila ku Dîyì. “Yêyè ke watwala Dînà Dyanyikumpala kwa baaBisamba bya bende.”Ke yêyè uyaayawawa.161 “Môsà, NDI Nzambi wa baataatù beebe. NDI Nzambi waAbraham, Izaka, ne Yakobo. Ngǎvùluku ne Ngâkabàlaya, necikondo cya mulayi cikaadi pabwîpì. Ne Ndi mmona ntatuya cisamba Cyanyi. Ngǎvùluku mulayi Wanyi. Nenku nyewuNdi mutuuluke bwa kukuswika nkanu. Udi mumanye cidi Dîyìdyambe. Ngakuswiki nkanu bwa wêwè upweke uye kwôkòaku, mukuswike ne bukole, bwa upweke uye kwôkò aku bwakusungila cisamba Cyanyi. Nenku angata dikombo didi mucyanza cyebe adi, bu cijaadiki, bwaluwamonu cishima cidi dyôdìadi dyenze.” Anu bu Davidi menemene, ne ndundu wa nyuunyi.Nwamonu anyi?162 Muswikiibwe mu nkanu, yêyè mwine, ke kupwekakuyaye. Ndekeelu wa byônsò, Nzambi wakapeta muntu uvwamuMukookele, muswikiibwe kudiYe, ne uvwaku kayi mwakutentemuka to anu pavwa Dîyì dya Nzambi dimutentemuna.Bantu biikalapu mwa kwenza nanku, leelu wa Ndaaya ewu’swe! Pa dîbà adi, ukaavwa mwena buloko Wende, mwena bulokowa dinanga, muswikila ku cikokedi mu mwonji wa dinanga,ne Nzambi, muvwa Pôlò muswikila ku cikokedi mu mwonji wadinanga kudi Nzambi.

30 DÎYÌ DYAKULA

163 Anu muvwa Pôlò, bônsò babidi bavwa balongeshiibwemu mushindu wa mwomumwe. Môsà mulongeshiibwe, nudibamanye, bwa kusungila bânà baa Izaleela ku bukole bwabusalaayi. Pôlò mulongeshiibwe bwa kubapatula mu byanzabya beena Loomo ne kubavwija badishikamine, ku bukolebwende bunene bwa cyena ntendeleelu pa buloba mu ditukuadi. Bilongelu binene mwakalongeshiibwaye, mukoleshila kumakàsà a Gamaliele.164 Nenku bônsò babidi baakaya mu cipeela; kumufumabobantu bashiilangane. Bônsò babidi baakamona Dikunji dyaKapya. Ne bônsò babidi bavwa baprofeta. Ncya bushuwa anyi?[Disangisha didi dyamba ne: “Amen.”—Muf.] Bônsò babidi,baprofeta. Ne bônsò babidi baakaakula naabo kudi Dikunji dyaKapya, cya bushuwa menemene, dilwe bwa kukeba musungidi.Ke bôbò abu mwaba awu; kuyabo mu cipeela. Kushiyabombanza yabo e kuyabo mu cipeela, bwa kujandula. Kushiyabobaa kwabo ne bikwabo, bwa kupeta diswa dya Nzambi.Nwamonu anyi?165 Bavwa balongeshiibwe mu mushindu kampanda; Nzambiwakabashintulula kubavwija mushindu mukwabo. Ne bivwabikengela balwe bapikamu kaabujima, bwa kabayimwa kwenzamaalu mu mushindu uvwabo mwa kujinga kwenza to, kadikwenza mumushindu uvwa Nzambi ujinga bwa kwenzabo. Yêyèudi umweumwe awumakeelela, leelu, too ne kashidi.166 Tudiku ne tusunsa tukwabo dikumi kuntwaku anyi, bwakwamba ebi? [MwaneetuNeville udiwamba ne: “Amen.”—Muf.]167 Nênye lukasa lwa menemene bwa kufika ku muntumukwabo. Ndi mmona umwepele kumpala kwanyi mpindyewu.Dînà dyende n’Yozefu. Uvwa mwânà musungula. Uvwacimfwanyi cipwangane cya Yesu Kilisto. Uvwa mulelamuprofeta. Uvwa muprofeta, yêyè pende. Nwamonu anyi?Nenku mpindyewu yêyè uvwa mwa kumona bikeena-kumona.Nenku pacivwaye mwânà mutekete, kumonaye mu cikeena-kumona yêyè musòmbe pa nkwasa wa butumbi, ne bânàbaabo baa balume biikale bamwinamina. Nwamonu anyi?Kadi tangilaayi. Kulwaye…Kudyumvwaye bu ne uvwa muntumunene. Nwamonu anyi? Bôbò bônsò…168 Kadi civwa cikengela Nzambi kwenzaye ncinyi? Wakenzacintu cimwecimwe cyakenzelaYe bakwabo baabo aci. Bwalu,Môsà uvwa musungidi, Pôlò uvwa musungidi, ne mpindyewuYozefu uvwamusungidi.Wakasungila cisamba cyende ku ciyoolecya nzala.169 Byakakengela ne Nzambi amwenzele cinyi? Kumwela mubuloko, kumwela buludi mu buloko. Eyowa’s, mukalenge.Vulukaayi ne, wakasumbishiibwa kudi bânà baabo, kudimwena Ejipitu. Nenku baakamusumbisha kudi Potifa. KePotifa kumupa ndambu wa budishikaminyi, kadi, katanci

MWENA BÙLOKÒ 31

aka, baakamunyengabu. Nenku ke yêyè ukaadi musòmbe mubuloko wawa, udila, udila. Bivwa bikengela Nzambi amuvuulecyôcì aci.170 Mpindyewu monaayi. Kadi, dîbà dyônsò, ngela meeji, yêyè,mu bwine buloko abu, uvwa mwa kuvuluka ne cikeena-kumonacivwa cyambe ne yêyè neàsòmbè mu nkwasa wa butumbi, nebânà baabo nebamwinamine, bu muvwaye mumanye ne dipàdyende divwa difumine kudi Nzambi. Nenku uvwa mumanye necivwa ne cya kukumbana.171 Twîkalapù nanshà mwa kulama aci mu meeji, nebilondeshile Dîyì dya Nzambi, bwa ne mu matuku a ndekeeluaa Yêyè neikale ne Ekeleeziya, Neikale ne cisamba. Ne maaluakalayaYe aa, Neàěnzè. Yêyè ngwâkamba ne Neàěnzè, nenku ketwêtù bakaadi ne mwoyi mu ciine cikondo aci aba. Tukaadimu.Yêyè udi anu uteeta bwa kutufikisha ku diikala beena bulokobaamenemenempindyewu, bakangila Nendemunda.172 Nutu bumvwe musambu wa kale unutu nwimbimba awune: “Ne pa dîbà adi ndi mukangila munda ne Nzambi”? Mêmèndi muswe kwikala mukangila munda ne Nzambi. Mpindyewu,mwômò amu ke mûmvwà mwelele meeji pa cyôcì eci. Mwikalemukangila munda ne Nzambi, kakuyi cîngà cintu nanshacimwe to, nenku utentemuka anu padi Nzambi wamba bwakutentemuka. Wenza anu mudi Nzambi wamba bwa kwenza,nwamonu’s, pa dîbà adi udimukangilamunda neNzambi.173 Mpindyewu vulukaayi ne, yêyè uvwa wela meeji. Wakalwakabidi mupangile anu bya menemene ebi, mu yêyè mwine.Byônsò bivwaye mumanye abi, byônsò bivwaye muumvwe abi,ne bikwabo byônsò, kulwaye mupangile anu bya menemeneebi. Kabiyiku mwa kukumbana to. Baakamubwinka mubwalu kampanda buvwa muntu nansha umwe kayi mwakumuteelejaku to. Kwikalaye mwena buloko. Nwamonu anyi?Baakamubwinka mu bwalu kampanda, buvwa beena bupidyakabayi bafwanyine kwitabuujaku to. Nudi numona cîndì muswekwamba anyi? [Disangisha didi dyamba ne: “Amen.”—Muf.]Mudimu wende wa bwambi wakashaala kawuyi ne bwenzejinansha. Bantu bavwa batuma mutu ku luseke. Kabayiku mwakutuma ntema yabo kudiye mu buloko amu to. Mudimu wendewa bwambi uvwa mufwanyine kwikala ne dikwacisha kaayimwaba awu? Uvwa mwa kwikala wimanyina ku milondaya buloko ayi kadi kubanga kubayiisha; bôbò bavwa mwakutungunuka anu benda bapweka ne mùsèèsù. Nwamonu anyi?Kadi wakalwa mwena buloko. Ke Nzambi kumulama, mwenabuloko, too ne paakalwa lukata kubanga kwenda bîmpè. Wambane: “Muntu Wanyi nyêyè ewu!” Butumbi’s we! Mupangile anubya menemene ebi!174 Ndekeelu wa byônsò, Nzambi kulwaye kudiye mu bulokomuvwaye amu. Anu bu Pôlò, anu bu bakwabo baabo, kulwaYe

32 DÎYÌ DYAKULA

kudiye. Ke kukwataYe mudimu ne dipà divwaYe mumupe, bwakumupatula muntwamu. Ncya bushuwa. Yêyè kumuumushamu buloko muvwaye amu. Wakenza cinyi? Mmwenze anuUmupatula mu buloko muvwaye amu, kumupabo bukookeshikudi mfumu, mfumu wende, mwena ku luseke kwàkasòmbàye,mwena mwinshi mwakateekiibwaye. Wakuumushiibwa munzubu wa buloko awu e kupeebwaye bukookeshi; mu mushinduwa ne, cyônsò civwaye yêyè wamba, civwa ne cya kwenzeka.Amen.175 Mu buloko muvwaye amu, uvwa anu wenza kuvuluka ne,wakalediibwa mu kiipacila kampanda. Uvwa ne cya kwikalamusòmbe ku luseke lwa mfumu kampanda. Bakwabo bônsò abubavwa ne cya kumutwila yêyè cinù. Ke muvwa cikeena-kumonacyende cimwambila. Amen. Kadi kumpala kwa cikeena-kumonacyende kuulaci patapata, bivwa bikengela kwanjiye kulwamwena buloko. Amen. Nenku pashiishe kulwaye mukookeshi.Nenku paakapatukaye mu nzubu wa buloko uvwaye awu,ne paakashaalaye mwena buloko wa Dîyì dya Nzambi, bwawamona mwa kwamba anu civwa Nzambi uteeka mukanamwende bwa kwambaye aci, pa dîbà adi Nzambi wakakwatamudimu munda mwende.176 Monaayi, Môsà awu uvwa ne bukole bwa kuswika bânàbaa bukalenge baa Pâlò abu, ku diswa dyende yêyè. “Wêwèmwambile mukuna ewu ne: ‘Tentemuka.’” Uvwa ne bukolebwa kuswika bânà baa bukalenge baa Pâlò abu. Nanshabiikale balami, anyi bakulu, anyi biikale baa—baamìnyàmpalàbaa ditunga anyi ne bavwa banganyi. Uvwa wamba ne: “Ndinnuswika,” paabo kuswikiibwa. Ke muvwa bwalu nanku. Uvwamwa kucyenza ku dîyì dyende yêyè, muvwabi bimusankishaamu. Amen. Butumbi kudi Nzambi’s we!

Kaa, ncidi ne tusunsa tukwabo bu tusatu nanku awu, bwamêmè kushaala mukwate ku dîyì dyanyi.177 Mpindyewu tudi tujandula ne, yêyè—yêyè wakalwa mwenabuloko wa Nzambi, muumuke ku bwena buloko bwa maalu apa buloba. Kuumuka ku…Pôlò, bya mwomumwe. Ne Môsà,bya mwomumwe, kuumuka ku bwena buloko bwa ngeeleluwende yêyè wa meeji, kuya ku bwena buloko bwa Nzambi.Nenku paakapatukaye, uvwa ne bukole bwa Nzambi. Nenkupaakalwaye Pôlò…Ngeelelu wa meeji wa kale, wa Môsà awu,wakamulekelela ne wakavuudiibwayi, kulwaye mwena bulokowa Dîyì dya Kilisto. Uvwa mwa kutentemuka anu kwônsòkuvwa…

“Udi wamba ne: ‘Kilisto?’”178 “Wakabala bundu bwa Kilisto bu mabanji matambe a muEjipitu bunene.” Nenku uvwa mwena buloko wa Kilisto, anumuvwa Pôlò amu.

MWENA BÙLOKÒ 33

179 Vulukaayi ne, bônsò basatu bavwa baprofeta. Nwamonuanyi? Ne byakakengela kuvuudiibwabo ngeelelu wabo bôbò wameeji awu, bwa kumonabo mwa kulwa mwena buloko wa diswane njila bya Nzambi.180 Pashiishe tudi tuvuluka ne,mpindyewu, yêyè uvwa ne bukolebwa kuswika, ku dîyì dyende yêyè. Uvwa ne bukole bwakusuulula, ku dîyì dyende yêyè. Uvwa mwa kwamba ne: “Ndinkusuulula, mu dînà dya mfumu wanyi.” Amen. Pâlò wakavwijaYozefu mwanende wa balume.181 Kilisto udi uvwija Bende beena buloko, baa dinanga abu,balwa bânàBende.NeYêyè udi ubapa bukole, cintu cimwecimwecivwaYe naaci aci. Yone Munsantu 14.12: “Ewu udi ungitabuujaMêmè, nwamonu’s, byenzedi bîndì Mêmè ngenza yêyè neàbyěnzèpende. Neěnzè nansha byàbûngì bipite ebi.” Mpindyewu mwenabuloko wa dinanga dya Kilisto udi ulwa muvwadika bukolekudi Mfumu wende, Udi Kilisto. Amen. “Nenku bulelela Ndinnwambila ne, wêwè mwambile mukuna ewu ne: ‘Tentemuka,’kuyi wela mpatà mu mwoyi webe to, kadi mwikale witabuujane ciwǎmbì aci necyenzeke, neupete cyûdì mwambe aci. Nwênùbasòmbèle munda Mwanyi, ne Dîyì Dyanyi munda mwenu;wêwè muswikiibwe ku cikokedi Cyanyi,” bwalu Yêyè ne DîyìDyende badi cintu cimwe. “Ku cibangidilu kwakadiDîyì, neDîyìdyakadi ne Nzambi. Dîyì dyakandamukamubidi ne dyàkasòmbamunkaci mwetu. Umweumwe awu makeelela, leelu, too nekashidi! Nwênù basòmbèle munda Mwanyi,” kî mmunda emune mwamwa to. “Basòmbèle munda Mwanyi, ne Dîyì Dyanyimunda mwenu; nulombe cinudi baswe, anyi nwǎmbè cinudibaswe, nebànwěnzèlèci.” Uvwa ne bukole.182 Monaayi, kumpala kwa yêyè kupatuka, byakakengelakupatukabo nende ne kumukungula nsuki. Bivwa bikengela bwandambu wa bintu bikungudiibwe kumpala kwa kumonaye mwakutuutakeena nemfumuwende. Nwamonu anyi?183 Kaa, misangu mikwabo Nzambi utu wapatuka ne bantuBende mushindu awu, ubakungula ndambu wa diswa dyabobôbò, ubaleeja ne kabeenaku mwa kwenza civwabo bôbò mwakujinga kwenza to. Nudi bamanye cîndì muswe kwamba aci.Kabeena—kabeena mu budishikaminyi bwa kwenzabo cidibobôbò baswe kwenza to. Kumpala kwa kubwelabo mu bukolemu kaabujima ne kulwabo bapika baa dinanga dya Kilisto,bikengela babakungule ne pashiishe babaleeje ku bantu. Mîngàmisangu Yêyè udi ubangata uya naabo mu cipeela, bwa kwenzacyôcì aci, bwa kubakungula. Nenku pashiishe kubapatula,mulaaba maanyi, bwa kuuja kiipacila kadiYe mubalongolwelebwa kwikalabo. Nwamonu cîndìmuswe kwamba aci anyi?

Bânà beetu, tukaadi ku cikondo cya nshiikidilu.184 Vulukaayi ne, bikondo bikwabo byônsò, cituYe mwenze.Bitu misangu yônsò bimukengele anu bwa kwangata muntu

34 DÎYÌ DYAKULA

ne kumuvwija mwena buloko Wende, awu ushiya baa kwabo.Bivwa bikengela yêyè kushiya byônsò bikaavwayemumanye abi,kupwa mwoyi mishindu ya malonga ende ônsò awu, byônsò abi,bwa kumanyaye diswa dyaNzambi, ne kulondaNzambi.185 Yêyè kêna mwa kulonda nî ncinyi nî ncinyi cidi cikengelamuntu kwenzaye, ne Nzambi, musangu umweumwe awu to.Mbibengangane bikole, eci ne eci. Kwêna mwa kwikala uyaku esete ne ku wesete musangu umweumwe awu to. Kwênamwa kwikala uya ku dyabalume ne ku dyabakaji musanguumweumwe awu to. Kwêna mwa kwikala wenza bwalu bwîmpène bwalu bubi musangu umweumwe awu to. Kwêna mwakwikala wenda ulonda muntu ne Nzambi musangu umweumweawu to. To, mukalenge. Anyi udi ulonda Nzambi anyi udiulonda muntu.186 Mpindyewu, pa dîbà adi, pawikala wenda ulonda Nzambimwikale mushaale ukookela Nzambi, pa dîbà adi udi ulwamwena buloko wa Nzambi, wa Dîyì adi, wa diswa adi. Nanshacidi nî ncinyi nî ncinyi cikwabo cyamba, wêwè udi ulwamwena—mwena buloko wa Dyôdì adi.187 Teelejaayi. Tudi ku cikondo cya nshiikidilu. Nenku ndinjinga kwamba bwalu ebu ne kaneemu kààbûngì ne dyangatadya ne mushinga, bu mudi tusunsa tubidi twa ndekeelu etumunkaci mwa kupita. Tangilaayi. Nzambi, ku dyanyi dimona,cyenzave ne cidive ne cya kwenza, ne cyenzave mu ditukudya ndekeelu edi, nkupeta cyamu cya mudimu cya kunowanaaci. Bikengela apete cyamu cya mudimu, bwa kushiipula mucishiipwilu. Cidima yônsò ewu, pakaadiye uya bwa kwenzadinowa dyende, bikengela ikale ne cyamu cya mudimu cyakwenzaye naaci; cya bushuwa, bikengela ikale ne mwele mutweanyi cintu kampanda, cyamu kampanda cya mudimu, bwakushiipula ntete. Ne bya pamadimi paabi bikaadi bibobe.188 Nzambi, twǎngàtǎku mu cyanza Cyebe. Utuvwije basadidibaswika ku mwonji wa dinanga Dyebe. Ukwate neetu mudimubu cyamu cya mudimu, bwa kufikisha buloba ebu bwa bubi,bwela mulawu butudi basòmbèle leelu ewu ebu, ku dyumvwane Yesu Kilisto udi umweumwe awu makeelela, leelu, too nekashidi.189 Bwanyi mêmè mwine, Nzambi, enzaku bwa ngikale mwenabuloko. Piikala bânà beetu bônsò bambenge, piikala balundabaanyi bônsò bambenge, ndi muswe kwikala mwena buloko waYesu Kilisto ne wa Dîyì Dyende, bwa ngamona mwa kwikalamuswikiibwe ku Dîyì Dyende, kudi Nyuma Mwîmpè, bwakumona Nyuma Mwîmpè uvwija Dîyì dya Nzambi dishindikakudi bintu bimwebimwe byakambaYe ne nebyenjiibwe abi. Ndimuswe kwikala mwena buloko wa Yesu Kilisto.

Tusambilaayi.

MWENA BÙLOKÒ 35

190 Ndi ndikonka, diloolo edi, ne mitu yetu miinyika, kiipacilakatutu naaku aku, kaa kwikala cintu kampanda cya cyanaanaaku, anyi pàmwǎpa cintu kampanda citudi bafwanyinekudyelela meeji aci, kwikala cintu cya budisu, ndi ndikonkane katwenaku bafwanyine mu mushindu kampanda kuciteekaku luseke.

191 Ndi ndikonka ní kudiku nsongaalume kampandamwab’ewu, diloolo edi, ukenzakana, wamba ne: “Mêmè ewu,pângààkolà, nêngìkale cintu kampanda.” Ndi ndikonka níudiku mwa kuumvwa diswa dya Nzambi dikwata mudimumu nsòmbelu webe, wamba ne: “To, to. Uh-huh. Ndi—ndi…twipacila twanyi twǎjìminyi mpindyewu. Kacya anu kubangilamatuku makese mashaale aa, Nyuma Mwîmpè mmwakulenaanyi. Ndi—ndi—ndi—ndi muswe kudilekelela kudi Nzambi,bwa kwikala cyamu cya mudimu cya kushiipula naaci bwadituku dya ndekeelu edi.”

192 Nsongaakaji kampanda mufwanyine kwikala ne twipacilatwa ngiikadilu wa inǎbànzà wa maalu mîmpè, anyi—anyipàmwǎpa twa kwikala kaamandemwanzele kaa kwîsù kulenga,anyi pàmwǎpa twa kwenza kumpala kutuyaaya eku neHollywood ikale kwende kukaadiye udiila, ndi—ndi ndikonkane kwênàku mwa kuswa mpindyewu kwenza bwa ne kiipacilakiine keebe aku kakookele mu Bwikadi bwa Nzambi ne DîyìDyende, kuumvwaku dibiikila dya Nzambi mu nsòmbelu webewêwè. Nzambi ngudi mumanye ne wêwè udi nganyi.

193 Ndi ndikonka ne nkufwanyineku kwikala mwambi pabwîpìapa, anyi musadidi, mwena mudimu wa mu ekeleeziya mwabakampanda. Mêmè ntu mbwela mwab’ewu paanyi naka, kumusangu ne ku musangu. Ncyêna—ncyêna mumanye cyabisatucimwe cya bantu badi basòmbe mwab’ewu aba to, dilooloedi, kadi ndi…dyanza dikese dya bantu batu mwab’ewu aba.Ndi ndikonka ne nkufwanyineku kwikala muntu wa mushinduawu, mufwanyine kwikala ne diswa dya kwamba ne: “Ncyênabwalu ne cidi nî nganyi nî nganyi wamba nansha. Ndi mupikawa Nzambi mpindyewu. Mêmè—mêmê—mêmè nênyiishè DîyìDyende, nciyi mbitangilaku to. Nansha byôbì ne, bulongolodibwanyi budi bungipata, mêmè nênshaalè anu ne Dîyì adi. Kecîngènzà. Diswa dyanyi ndiswa dya Nzambi. Diswa dya Nzambike dyanyi diswa. Nêngìkalè mwena buloko wa Yesu Kilisto. Kungâsà ne dikwacisha Dyende, nêncyěnzè.”

194 Elangana meeji pa bwalu abu, patudi ne mitu yetu miinyikaapa. Mbanganyi badi ne kiipacila aku, diloolo edi? Swakuwělè cyanza muulu. Kaanyi paanyi kiipacila, nkôkò aku.Ndi ndekelela byônsò. Ne mitu yetu miinyika mpindyewu,biteketebitekete mpindyewu, paudi welangana meeji pa cyôcìapu, patudi tusambila apa.

36 DÎYÌ DYAKULA

Ndi ndekelela byônsò,Ndi ndekelela byônsò,Byônsò kûdì Wêwè, Musungidi wanyimubeneshiibwe,

Ndi ndekeleela byônsò.Ndi ndekelel-…

195 Udi wambilamu cya bushuwa anyi? “Ndi muswe kwikalamwena buloko. Ndi…Ngangàtè, Mukalenge. Ngangàtè upwekenaanyi kwa Mufwimbi, diloolo edi. Umpandulule tupese tupesemêmè yônsò, umfwimbulule, ku binù eku.”

Kûdî Wêwè, Musungidi wanyi mubeneshiibwe,Ndi ndekelela byônsò.

196 Taatù wa mu Dyulu, bu mudi musambu mutungunuke nekwimba, mvwa ngela meeji ne bidi ne mushinga dîbà ditudiedi, bwa mêmè—mêmè kubwelela pa mwine musambu awu bwangakule Neebe katanci kakese. Bu mudi bantu munkaci mwakwelangana meeji pa ne: “Ndi ndekelela byônsò,” Taatù, swakubwa twěnzè cyôcì eci, byenze bu ne ewu ke wetu mpunga wandekeelu wa kucyenza. Swaku bwa tulwe ne meeji matooke,tulwe ku meesa a Mukalenge, bu mwakadibi, ne bilàmbàbisukula, misuuka misukula, diswa ne diswa bisukula, twipacilatusukula, bwa kudilekelela twêtù biine.197 Nenku Nzambi angate Dîyì Dyende, mwikale utuswikakajaku cikokedi cimwe naaDi, Dîyì dya Nzambi adi. Nenku swakubwa Nyuma Mwîmpè àtwǎngàtè mpindyewu, patudi tuumvwacikokedi cituutakana ku nyungulukilu wa myoyi yetu ne:“Kubangila anu diloolo edi, Ndi nkukwata ku dîyì dyebe.Mpindyewu kwikadi wela meeji ebe wêwè to. Wikale wela meejiAanyi. Wikale wela meeji a diswaDyanyi. Mêmè nênkulombòlè.”Nzambi, kumbajaku bwalu abu bwa kwikalabu dilabula kudimuntu ne mutu wa kutudi.198 Bansonga baa bitende badi basòmbe mwab’ewu aba;mulume ne mukajende; ne bakwabo badi bajinga kushaalamulume ne mukajende. Kudi bantu bakulumpe basòmbemwab’ewu, biikale bambi, bakaadi mu mwine njila ewu. Nenku,Mukalenge, ke Mwaneetu Neville nyêyè ewu, mêmè, nyewutukaadi tukafika kuulu kwa cibandilu. Matuku etu ngôwò aaakaadi mabala mpindyewu. Byetu bidya tukaadi tubyela nembàbì yàbûngì kupita mutuvwa tubyela. Tudi twanji kutangilabîmpè mwaba mwine utudi tudyata. Katucyena kabidi tudyatamakàsà panshi ne ditwishiibwa to, bwa ngakwilu wa mumubidiewu, bu mutuvwa kale wawa. Kadi, Mukalenge, patudi tumonamwoyi wa cifwaka awu wenda ubwicidila, nenku kakwenanansha dimwe dya ku makàsà etu didi mwa kutwibwa panshi neditwishiibwa kuyiWêwèmutukwate ku cyanza to.199 Mpindyewu, Nzambi, twǎngàtǎku, Udiku muswe anyi?Angata myoyi yetu ne diswa dyetu mu cyanza Cyebe Wêwè

MWENA BÙLOKÒ 37

mwine, nenku utuvwije beena buloko, diloolo edi, baa Dîyì,baa Kilisto. Swaku bwa twikale ne nsòmbelu wa difwana dyaNzambi mwab’ewu. Swaku bwa bakaji aba, bansongaakaji aba,bansongaalume aba, bânà baa balume ne baa bakaji, balekelelensòmbelu wabo, Mukalenge. Ne kiipacila kaabo kalwe kiipacilakaa kusadila Yesu Kilisto. Ne twêtù tulwe mwena bulokowa ngâsà ne diswa bya Bunzambi Bwende. Enzaku nanku,Mukalenge.200 Ke cyônsò cîndì mumanye mwa kwenza aci, Mukalenge.Tuumêyì tukese tukosoloke etu, ne ndi—ndi ngeyemena neWêwè neututwangaje, mu mushindu udi ukumbana. Bwalu,mudi luuya lukole munda emu, ne bantu mbaswe kuteeleja,kadi luuya ndupite. Ne bikengela bààbûngì baalukile mu mààbòbwa kuyabo ku midimu kumpala kwa dîbà. Kadi swaku bwamamiinu awu ashaalemumyoyi yabo ne, “mwena buloko.”201 Muntu alukile mwende akambile mukajende, padibo…kumpala kwa bôbò kudilongolola bwa kuyabo ku binù bwakusambila, mu mapingaja emu, anyi mu diloolo emu, ku lusekelwa bulaalu, batangilangane ewu ne ewu, bamba ne: “Munangawanyi, wamonu bishi bwa cyôcì aci, diloolo edi? Tukaadi balwecya bushuwa beena buloko baa Kilisto ne baa diswa Dyendeanyi, anyi—anyi tudi tukwatamudimu ku diswa dyetu twêtù?”202 Swaku bwa bansongaalume ne bansongaakaji, myaba yônsò,nangananga aba badi bateelejeMukenji ewu, diloolo edi, bàdyělèlukonko lumwelumwe alu ne: “Ndi ne diswa dya kulwa mwenabuloko, mwikale ndekela nsòmbeluwanyimêmè anyi?”203 “Ewu udi ulaminyina mwoyi wende neawujimije, kadi ewuwajimija mwoyi wende bwa bwalu Bwanyi neawupete.” Taatù,tudi bamanye ne, mbwena kwamba ne: kulwa mwena bulokoWebe Wêwè, kujimija twipacila twetu twêtù ne majinga etutwêtù, bwa kupeta Ebe Wêwè, pa dîbà adi mpatudi ne Mwoyi waCyendeleele. Enzaku nanku, Mukalenge.204 Cintu cimwepele cîndì mumanye, ncya kufila bwalu ebumpindyewu mu cyanza Cyebe. Nenku swaku bwa bufile bipetabîmpè byàbûngì ne bupatule byamu bya mudimu binene bwadinowa dya ku dituku dya ndekeelu, balume ne bakaji, bânàbaa balume ne baa bakaji, badilekelele mu kaabujima ku diswadya Nzambi, biikale balwe beena buloko baa Yesu Kilisto, baadinanga Dyende, beela byamu ne nkanu ku makàsà bya dinangadyaNzambi kudiKilisto. Tudi tulomba nunkumuDînàDyende.

Ndi ndekelela byônsò,Tujuukilaayi kuulu.

Ndi ndekelela byônsò,Byônsò kûdì Wêwè, wanyi…?…

205 Twambululaayi cyôcì aci, babwite kwîsù ne byanza byelamuulu.

38 DÎYÌ DYAKULA

Ndi ndekelela byônsò,Ndi ndekelela byônsò,Byônsò kûdì Wêwè, Musungidi wanyimubeneshiibwe,

Ndi ndekelela byônsò.206 Mpindyewu, bu twêtù mwa kwinyika mitu, ne kumpalakwa musambu wa ditangalajangana naawu kwimbiibwawu,wa ne Angàtà Dînà Dyà Yesù Wěndè Naadì, nêndombè ne—ne mwaneetu wa balume udi apa ewu…Ndi mupwe dînàdyende mwoyi. Mwaneetu wa bakaji wafidi bujaadiki bwacikeena-kumona cya mîdimà miikale imupwekela awu, uvwamwondopiibwe awu. Nenku vulukaayi ne, mmwenze anuutangila paanyima anyi, cibwikilu aci ciye. Diitabuuja dyendendidi dyenze bwalu abu adi. Wêwè ututangalaje ne disambila,nnanku’s, mwaneetu wa balume? Nenku ulombe mabenesha aNzambi pambidi peetu.

MWENA BÙLOKÒ LUA63-0717(A Prisoner)

Diyiisha edi dya Mwaneetu William Marrion Branham dyakayiishiibwa bwamusangu wa kumpala mu Anglais mu diisâtù diloolo, dya 17 ngondo wamwandamutekete, 1963, mu Branham Tabernacle mu Jeffersonville, Indiana,U.S.A. Ndyumusha pa mukaba wa mêyì ne dituuta ku cyamu mu kaabujimakaadi mu Anglais. Nkudimwinu wa mu Ciluba ewu mmutuuta ku cyamu nemwabanya kudi Voice Of God Recordings.

CILUBA

©2017 VGR, ALL RIGHTS RESERVED

VOICE OF GOD RECORDINGS

P.O. BOX 950, JEFFERSONVILLE, INDIANA 47131 U.S.A.www.branham.org

Dîyì dya bwena-cintu

Makenji ônsò tudi badilaminyine. Mukanda ewu udi mwa kutuuciibwa pa mabeji ne cyamu cya kwebe kumbelu bwa mudimu webe wêwè anyi bwa kupeeshangana, kabiyi bya mfranga to, bu cintu cya kutangalaja naaci Evanjeeliyo wa Yesu Kilisto. Mukanda ewu kawenaku mwa kusumbishiibwa, kuvudijiibwa bya bipitepite, kwediibwa mu cibànzà cya lùntàndalà, kulamiibwa mu cikàlwîlà, kukudimunyiibwa mu myakulu mikwabo, anyi kulombesha naawu mpetu kakuyi mukanda wa cishimbi-dîyì wa dikwanyishila mukufundila kudi Voice Of God Recordings® nansha.

Bwa kumanya maalu makwabo anyi kupeta bîngà bintu bitudi naabi, anyisha webeje:

Voice of God RecoRdinGsP.o. Box 950, JeffeRsonVille, indiana 47131 U.s.a.

www.branham.org