Libellus conuentus Sucroni habitus

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty

uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd

fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx

cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui

opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg

hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc

vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq



hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc

vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq



hjklzxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbn

mqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopas

dfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklz

Conuentus Sucronensis

Kalendis Iuniis

Anno bis milessimo duodecimo

Circulus Latinus Valentinus

Circulus Latinus Valentinus Conuentus Sucronensis Anno bis milessimo duodecimo

2

Ordo rerum agendarum

Veneris die Saturni die Solis die

Ante prandium

1. De Græcis et

Romanis

2. Erasmus

(Ambulacrum)

5. De Humanisitis

6. Ouidius

Post prandium

Exploratores

pabulatum ibunt

Sodales recipientur

3. De pædantismo

4. Sallustius

7. Lucretius

Sodales proficiscentur

Sodales

Aloisia Aguilar

Michael Angelus Ávila

Antonius Barcinonensis

Stephanus Bérchez

Xauerius Pica

Georgius Tárrega

Paulus Villaoslada


3

Prolegomena: De Sucrone

Opportunum non uidebatur in his esse lautitiis, quas terra Sucronensis nobis præbet, quin

incideremus in mentionem quorum textuum apud scriptores probatos de hoc amœnissimo loco

inueniri potest. Ne moræ uobis diutius sit: en habetis undeuiginti fragmenta ex litteris Latinis a

Cicerone porro exspiscata. Salui sitis omnes quo non modo discendum sed imprimis amicitias

exercendum est.

1. Cicero, Pro Balbo (5, 16)

Cetera accusator fatetur, hunc in Hispania durissimo bello cum Q. Metello, cum C. Memmio et

in classe et in exercitu fuisse; ut Pompeius in Hispaniam uenerit Memmiumque habere

quaestorem coeperit, numquam a Memmio discessisse, Carthagine esse obsessum, acerrimis illis

proeliis et maximis, Sucronensi et Turiensi, interfuisse, cum Pompeio ad extremum belli

tempus fuisse.

2. Sallustius Fragmenta (a KURFESS editis)

castra hostium apud Sucronem capta et proelium apud flumen Durium et dux hostium C.

Herennius cum urbe Valentia et exercitu deleti satis clara uobis sunt.

3. Vergilius, Æneis (12, 505)

Æneas Rutulum Sucronem (ea prima ruentis pugna loco statuit Teucros) haud multa

morantem excipit in latus et, qua fata celerrima, crudum transadigit costas et cratis pectoris

ensem.

4. Livius, Ab urbe condita (28, 24,1)

Ciuilis alius furor in castris ad Sucronem ortus; octo ibi milia militum erant, praesidium

gentibus quae cis Hiberum incolunt impositum.

Ab urbe condita (28, 26,1)

tribunis septem qui et antea Sucronem ad leniendam seditionem ierant obuiam exercitui missis

quina nomina principum seditionis edita sunt, ut eos per idóneos homines benigno uoltu ac

sermone in hospitium inuitatos sopitosque uino uincirent.

Ab urbe condita (28,28,1)

Illi, sicut Campani Capuam Tuscis ueteribus cultoribus ademptam, Mamertini in Sicilia

Messanam, sic Regium habituri perpetuam sedem erant, nec populum Romanum nec socios

populi Romani ultro lacessituri bello: Sucronemne uos domicilium habituri eratis?


4

Ab urbe condita (28, 29, 5)

hunc finem exitumque seditio militum coepta apud Sucronem habuit.

Ab urbe condita (29, 19, 3)

præter Plemini facinus Locrensiumque cladem ipsius etiam imperatoris non

Romanus modo sed ne militaris quidem cultus iactabatur: cum pallio crepidisque inambulare in

gymnasio; libellis eum palaestraeque operam dare; aeque [segniter] molliter cohortem totam

Syracusarum amoenitate frui; Carthaginem atque Hannibalem excidisse de memoria; exercitum

omnem licentia corruptum, qualis Sucrone in Hispania fuerit, qualis nunc Locris, sociis magis

quam hosti metuendum.

5. Pomponius Mela, De Chorographia (2,92,2)

Inde se in terras pelagus insinuat, et primum magno impetu admissum mox in duos sinus

promunturio quod Ferrariam vocant finditur. Prior Sucronensis dicitur, maiorque ac magno

satis ore pelagus accipiens, et quo

magis penetratur angustior, Sorobin et Turiam et Sucronem non magna excipit flumina, urbes

conplexus et alias quidem, sed notissimas Valentiam, et Saguntum illam fide atque aerumnis

inclutam.

De Chorographia (2,125,1)

Ebusos e regione promunturii quod in Sucronensi sinu Ferrariam uocant eodem nomine urbem

habet, frumentis tantum non fecunda ad alia largior, et omnium animalium quae nocent adeo

expers, ut ne ea quidem quae de agrestibus mitia sunt aut generet aut si invecta sunt sustineat.

6. Plinius Maior, Naturalis Historia (3,20, 2)

mox Latinorum Lucentum, Dianium stipendiarium, Sucro fluuius et quondam oppidum,

Contestaniæ finis.

Naturalis Historia (3,77,1)

patent <XLVI>, absunt ab Dianio DCC stadia, totidem Dianium per continentem a Carthagine

Noua, tantundem a Pit<y>ussis in altum Baliares duae et Sucronem uersus Colubraria.

7. Quintilianus, Institutio Oratoria (5, 12,2)

Inde enim illa nobilis Scauri defensio: 'Q. Varius Sucronensis ait Aemilium Scaurum rem

publicam populi Romani prodidisse: Aemilius Scaurus negat'.

8. Seneca, De Beneficiis (5,24,4)

Meministi” inquit, “imperator, in Hispania talum extorsisse te circa Sucronem?


5

9. Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia (3,7, 8)

qui cum pro rostris accusaretur, quod ab rege Mitridate ob rem publicam prodendam pecuniam

accepisset, causam suam ita egit: 'est enim inicum, Quirites, cum inter alios uixerim, apud alios

me rationem uitae reddere, sed tamen audebo uos, quorum maior pars honoribus et actis meis

interesse non potuit, interrogare: Varius Seuerus Sucronensis Aemilium Scaurum regia

mercede corruptum imperium populi Romani prodidisse ait, Aemilius Scaurus huic se adfinem

esse culpae negat: utri creditis'?

10. Florus, Epitome (2, 10, 22)

Prima per legatos habita certamina, cum hinc Domitius et Thorius, inde Hirtuleius

proluderent; mox hoc apud Segouiam, illis apud Anam flumen oppressis, ipsi duces comminus

inuicem experti apud Lauronem atque Sucronem aequauere clades.

11. Silius Italicus, Punica (3,372)

hos inter clara thoracis luce nitebat

Sedetana cohors, quam Sucro rigentibus undis

atque altrix celsa mittebat Sætabis arce,

Sætabis et telas Arabum spreuisse superba

et Pelusiaco filum componere lino.

12. Maurus Servius Honoratus, In Vergilii Æneidos (12, 505)

ÆNEAS RVTVLVM SVCRONEM descriptio per alterna diuisa, ut solent historici.

RVENTES TEVCROS modo fugientes, quos insequebatur Sucro.


6

1. GRÆCIA ROMAE (Regit Stephanus Bérchez)

QVÆSTIONES

Cur Cicero Disputationes Tusculanas scribere constituit?

Quis philosophiam ante Cicerum Latine scripsit?

Cur Cicero existimabat res Romanas meliores Graecis esse?

Quid Cicero opinabatur de philosophia?

Potestisne, videntes tabulam, exempla dicere?

GRÆCIA ROMA

+ +

MORES

INSTITVTA VITAE

RES DOMESTICAS FAMILIARESQVE

LEGES

RES MILITARIS

LITTERAE

DOCTRINA

MVSICA

MATHEMATHICAE

ORATORIA ¿ORATORIA?

PHILOSOPHIA ¿PHILOSOPHIA?

TEXTVS

CICERO, Disputationes Tusculanae I 1-6:

1. Cum defensionum laboribus senatoriisque muneribus aut omnino aut magna ex parte essem

aliquando liberatus, rettuli me, Brute, te hortante maxime ad ea studia, quae retenta animo,

remissa temporibus, longo interuallo intermissa reuocaui, et cum omnium artium, quae ad

rectam uiuendi uiam pertinerent, ratio et disciplina studio sapientiae, quae philosophia dicitur,

contineretur, hoc mihi Latinis litteris inlustrandum putaui, non quia philosophia

Graecis et litteris et doctoribus percipi non posset, sed meum semper iudicium fuit

omnia nostros aut inuenisse per se sapientius quam Graecos aut accepta ab illis

fecisse meliora, quae quidem digna statuissent, in quibus elaborarent.


7

2. Nam mores et instituta uitae resque domesticas ac familiaris nos profecto et melius

tuemur et lautius, rem uero publicam nostri maiores certe melioribus temperauerunt et

institutis et legibus. Quid loquar de re militari? In qua cum uirtute nostri multum

ualuerunt, tum plus etiam disciplina. Iam illa, quae natura, non litteris adsecuti sunt,

neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conferenda. Quae enim tanta grauitas, quae

tanta constantia, magnitudo animi, probitas, fides, quae tam excellens in omni genere uirtus in

ullis fuit, ut sit cum maioribus nostris comparanda?

3. Doctrina Graecia nos et omni litterarum genere superabat; in quo erat facile uincere

non repugnantes [...] 4. Honos alit artes, omnesque incenduntur ad studia gloria, iacentque ea

semper, quae apud quosque improbantur. Summam eruditionem Graeci sitam censebant in

neruorum uocumque cantibus [...] Ergo in Graecia musici floruerunt, discebantque id omnes,

nec qui nesciebat satis excultus doctrina putabatur.

5. In summo apud illos honore geometria fuit, itaque nihil mathematicis inlustrius; at nos

metiendi ratiocinandique utilitate huius artis terminauimus modum.

At contra oratorem celeriter complexi sumus, nec eum primo eruditum, aptum tamen ad

dicendum, post autem eruditum. Nam Galbam Africanum Laelium doctos fuisse traditum est,

studiosum autem eum, qui is aetate anteibat, Catonem, post uero Lepidum Carbonem Gracchos,

inde ita magnos nostram ad aetatem, ut non multum aut nihil omnino Graecis

cederetur. Philosophia iacuit usque ad hanc aetatem nec ullum habuit lumen litterarum

Latinarum; quae inlustranda et excitanda nobis est, ut, si occupati profuimus aliquid

ciuibus nostris, prosimus etiam, si possumus, otiosi.

IMAGINES


8

[Adnotatiunculæ]


9

2. LAVS STVLTIÆ (Regit Aloisia Aguilar)

Stultitia loquitur

1.Vtcumque de me uulgo mortales loquuntur, neque enim sum nescia, quam male

audiat STVLTITIA etiam apud stultissimos, tamen hanc esse, hanc, inquam, esse

unam, quae meo numine Deos atque homines exhilaro, uel illud abunde magnum

est argumentum, quod simulatque in hunc cœtum frequentissimum dictura prodii,

sic repente omnium uultus noua quadam atque insolita hilaritate enituerunt, sic

subito frontem exporrexistis, sic laeto quodam et amabili applausistis risu, ut mihi

profecto quotquot undique praesentes intueor, pariter deorum Homericorum

nectare non sine nepenthe temulenti esse uideamini, cum antehac tristes ac solliciti

sederitis […]

2. Quamobrem autem hoc insolito cultu prodierim hodie, iam audietis, si modo

non grauabimini dicenti præbere aures […] Lubitum est enim paulisper apud uos

Sophistam agere, non quidem huius generis quod hodie nugas quasdam anxias

inculcat pueris ac plusquam muliebrem rixandi pertinaciam tradit […] Horum

studium erat, Deorum ac fortium uirorum laudes encomiis celebrare. Encomium

igitur audietis, non Herculis, neque Solonis, sed meum ipsius, hoc est, STVLTITIÆ.

3. Iam uero non huius facio sapientes istos qui stultissimum et insolentissimum

esse prædicant, si quis ipse laudibus se ferat. Sit sane quam uolent stultum, modo

decorum esse fateantur. Quid enim magis quadrat, quam ut ipsa Moria suarum

laudum sit buccinatrix, et αὐτή ἑαυτὴν αὐλῇ. Quis enim me melius exprimat quam

ipsa me? Nisi si eius forte notior sim, quam egomet sum mihi. […] Quamquam hic

interim demiror mortalium, ingratitudinem dicam, an segnitiem, quorum cum

omnes me studiose colant, meamque libenter sentiant beneficentiam, nemo tamen

tot iam saeculis exstitit, qui grata oratione STVLTITIÆ laudes celebrarit […]

4. […] Tametsi quorsum tandem attinet mei uelut umbram atque imaginem

finitione repræsentare, cum ipsam me coram præsentes præsentem oculis

intueamini? Sum etenim uti uidetis, uera illa largitrix ἐάων, quam Latini

STVLTITIAM, Græci Mωρίαν appellant.

5. […] Ingratum mehercle et hoc hominum genus, qui cum maxime sint nostræ

factionis, tamen apud uulgum cognominis nostri sic pudet, ut id passim aliis magni

probri uice obiiciant […]

6. Visum est enim hac quoque parte nostri temporis Rhetores imitari, qui plane

Deos esse sese credunt, si hirudinum ritu bilingues appareant, ac præclarum

facinus esse ducunt, Latinis orationibus subinde Graeculas aliquot uoculas, uelut

emblemata intertexere, etiam si nunc non erat his locus. Porro si desunt exotica, e

putribus chartis quattuor aut quinque prisca uerba eruunt, quibus tenebras


10

offundant lectori, uidelicet, ut qui intelligunt, magis ac magis sibi placeant: qui non

intelligunt, hoc ipso magis admirentur quo minus intelligunt […]

7. Nomen igitur habetis: Viri, quid addam epitheti? Quid nisi stultissimi? Nam quo

alio honestiore cognomine Mystas suos compellet Dea STVLTITIA? Sed quoniam

non perinde multis notum est, quo genere prognata sim, id iam Musis bene

iuuantibus exponere conabor. Mihi uero neque Chaos, neque Saturnus, neque

Iapetus, aut alius id genus obsoletorum, ac putrium Deorum quispiam pater fuit.

Sed Πλοῦτος ipse unus, uel inuitis Hesiodo et Homero, atque ipso adeo Ioue,

πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε. Cuius unius nutu, ut olim ita nunc quoque sacra

profanaque omnia sursum ac deorsum miscentur. Cuius arbitrio bella, paces,

imperia, consilia, iudicia, comitia, connubia, pacta, foedera, leges, artes, ludicra,

seria, iam spiritus me deficit, breuiter, publica priuataque omnia mortalium negotia

administrantur […] Toύτο πατρὸς εὔχομαι εἶναι. Atque hic quidem me progenuit

non e cerebro suo, quemadmodum tetricam illam ac toruam Palladem Iupiter,

uerum ex Neotete nympha multo omnium uenustissima pariter ac festiuissima

[…].

8. Quod si locum quoque natalem requiritis, quandoquidem id hodie uel inprimis

ad nobilitatem interesse putant, quo loco primos edideris uagitus, ego nec in

erratica Delo, nec in undoso mari, nec ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι sum edita, sed in ipsis

insulis fortunatis […] Me duæ lepidissimæ Nymphæ suis aluerint mammis, Methe

Baccho progenita, et Apædia Panos filia. Quas hic quoque in caeterarum comitum

ac pedissequarum mearum consortio uidetis. Quarum mehercle nomina, si uoletis

cognoscere, ex me quidem non nisi Graece audietis.

9. Hæc nimirum quam sublatis superciliis conspicamini, Φιλαυτία est. Huic quam

uelut arridentibus oculis, ac plaudentem manibus uidetis, Κολακία nomen. Hæc

semisomnis ac dormitanti similis Λήθη vocatur. Haec cubito utroque innitens,

confertisque manibus, Μισοπονία dicitur. Hæc roseo reuincta serto, et undique

delibuta unguentis, Ἡδονή. Hæc lubricis et huc atque illuc errantibus luminibus,

Ἄνοια dicitur. Hæc nitida cute, probeque saginato corpore Τρυφή nomen habet.

Videtis et Deos, puellis admixtos, quorum alterum Κῶμον uocant, alterum

Nήγρετον Ὕπνον. Inquam, famulitii fidelibus auxiliis genus omne rerum meæ

subiicio ditioni, ipsis etiam imperans imperatoribus.


11

QVÆSTIONES

De sermone Latino intelligendo

A. Fortasse ad scopulos deuertimini in...: Nepenthe, finitione, hirudinum, Neotete,

saginato, famulitium

B. Sunt quædam in oratione Erasmi quæ apud classicos aliis uerbiis saepius

inuenire possumus...: Buccinatrix, quadrat, repræsentare, eruunt

C. Quid significat...(explicate uel præbete synonima): Enituerunt, frontem

exporrexistis, temulentus, segnities, nutu, porro, sublatis superciliis, reuincta,

ditioni

De titulo

A. Quomodo uerteritis in Hispanicum titulum libri?

De re complexenda

A. Quo cultu prodiit dictura Stultitia?

B. Cuius generis scribendi est opus Erasmi?

C. Quæ sunt partes encomii uel laudationis in operibus rhetoricis?

D. Quibus in rebus imitatur classicos Erasmus –uel Stultitia?

E. Quo in loco Stultitia se ipsam habet?

- locus Quintiliani (Inst. 3,7,7-8) -

Sed proprium laudis est res amplificare et ornare. Quæ materia præcipue quidem in deos et homines

cadit […] Verum in deis generaliter primum maiestatem ipsius eorum naturæ uenerabimur, deinde

proprie uim cuiusque et inuenta quæ utile aliquid hominibus attulerint. Vis ostendetur ut in Ioue

regendorum omnium, in Marte belli, in Neptuno maris: inventa, ut artium in Minerva, Mercurio

litterarum, medicinæ Apolline, Cerere frugum, Libero uino. Tum si qua ab iis acta uetustas tradidit,

commemoranda. Addunt etiam dis honorem parentes, ut si quis sit filius Iouis, addit antiquitas, ut iis

qui sunt ex Chao, progenies quoque, ut Apollo ac Diana Latonæ. Laudandum in quibusdam quod geniti

inmortales, quibusdam quod inmortalitatem uirtute sint consecuti: quod pietas principis nostri

praesentium quoque temporum decus fecit.

F. Secundum eius genealogiam, quæ est uis Stultitiæ et quid utilis, ut

Quintilianus dicit, affert hominibus?

G. Quid sunt mystæ?

H. Quæ sun uitia –Latine enumerata- sub comitibus et pedissequis deæ

Stultitiæ occulta?

I. Stultitia de hominibus vehementer questa est. Cur?

J. Qui sunt illi stulti, quos Erasmus uituperat? Quem ad finem?


12

IMAGINES


13


14

[Adnotatiunculæ]


15

3. De pædantismo (Regit Antonius Barcinonensis)


16


17


18


19


20


21


22

[Adnotatiunculæ]


23

4. DE PRÆFATIONE

SALLVSTIANA APVD

CONIVRATIONEM

CATILINÆ HABITA

(Regit Georgius Tárrega)

Ne a more nostro abhorreamus,

primum describenda imago, dein

explananda. Quo facto recitabimus praefationem ad Coniurationem Catilinae et

respondebimus ad quaestiones. Postremo praebebitur exercitium de lexico et de

rationibus Sallustianis. Nunc tantum, si uacat, fruimini textu.

1) Quae est magna oppositio rerum in textu? Quae uocabula dixeris

praestare quāque in parte?

2) Quam partem sibi sumpsit Sallustius? Quare? Caue responsum! Qua de

causa litteris historicis se ille dedit?

3) Quid sibi uult “ita imperium semper ad optumum quemque a minus

bono transfertur”? Recten an secus monet?

DE CONIVRATIONE CATILINAE

[1] Omnis homines, qui sese student praestare ceteris animalibus, summa ope niti decet,

ne uitam silentio transeant ueluti pecora, quae natura prona atque uentri oboedientia

finxit. Sed nostra omnis uis in animo et corpore sita est: animi imperio, corporis seruitio

magis utimur; alterum nobis cum dis, alterum cum beluis commune est. Quo mihi

rectius uidetur ingeni quam uirium opibus gloriam quaerere et, quoniam uita ipsa, qua

fruimur, breuis est, memoriam nostri quam maxume longam efficere. Nam diuitiarum

et formae gloria fluxa atque fragilis est, uirtus clara aeternaque habetur.

Sed diu magnum inter mortalis certamen fuit, uine corporis an uirtute animi res

militaris magis procederet. Nam et, prius quam incipias, consulto et, ubi consulueris,

mature facto opus est. Ita utrumque per se indĭgens alterum alterius auxilio eget.

[2] Igitur initio reges —nam in terris nomen imperi id primum fuit— diuorsi pars

ingenium, alii corpus exercebant: etiam tum uita hominum sine cupiditate agitabatur;

sua cuique satis placebant. Postea uero quam in Asia Cyrus, in Graecia Lacedaemonii et

Athenienses coepēre urbis atque nationes subigere, lubidinem dominandi causam belli

habēre, maxumam gloriam in maxumo imperio putare, tum demum periculo atque

negotiis compertum est in bello plurumum ingenium posse. Quod si regum atque

imperatorum animi uirtus in pace ita ut in bello ualeret, aequabilius atque constantius


24

sese res humanae haberent neque aliud alio ferri neque mutari ac misceri omnia

cerneres. Nam imperium facile iis artibus retinetur, quibus initio partum est. Verum

ubi pro labore desidia, pro continentiā et aequitate lubīdo atque superbia inuasēre,

fortuna simul cum moribus inmutatur. Ita imperium semper ad optumum quemque a

minus bono transfertur.

Quae homines arant, nauĭgant, aedifĭcant, uirtuti omnia parent. Sed multi mortales,

dediti uentri atque somno, indocti incultique uitam sicuti peregrinantes transiēre;

quibus profecto contra naturam corpus uoluptati, anima oneri fuit. Eorum ego uitam

mortemque iuxta aestumo, quoniam de utraque siletur. Verum enimuero is demum mihi

uiuere atque frui anima uidetur, qui aliquo negotio intentus praeclari facinoris aut artis

bonae famam quaerit.

[3] Sed in magna copia rerum aliud alii natura iter ostendit. Pulchrum est bene facere

rei publicae, etiam bene dicere haud absurdum est; uel pace uel bello clarum fieri licet; et

qui fecēre et qui facta aliorum scripsēre, multi laudantur. Ac mihi quidem, tametsi

haudquaquam par gloria sequitur scriptorem et actorem rerum, tamen in primis

arduum uidetur res gestas scribere: primum, quod facta dictis exaequanda sunt; dehinc,

quia plerique, quae delicta reprehenderis, maleuolentiā et inuidiā dicta putant, ubi de

magna uirtute atque gloriā bonorum memores, quae sibi quisque facilia factu putat,

aequo animo accipit, supra ea ueluti ficta pro falsis ducit.

Sed ego adulescentulus initio, sicuti plerique, studio ad rem publicam latus sum ibique

mihi multa aduorsa fuēre. Nam pro pudore, pro abstinentia, pro uirtute audacia,

largitio, auaritia uigebant. Quae tametsi animus aspernabatur insolens malarum

artium, tamen inter tanta uitia imbecilla aetas ambitione corrupta tenebatur; ac me,

cum ab reliquorum malis moribus dissentirem, nihilominus honoris cupido eadem, qua

ceteros, famā atque inuidiā uexabat.

[4] Igitur ubi animus ex multis miseriis atque periculis requieuit et mihi reliquam

aetatem a re publica procul habendam decreui, non fuit consilium socordiā atque desidiā

bonum otium conterere neque uero agrum colundo aut uenando, seruilibus officiis

intentum, aetatem agere; sed, a quo incepto studioque me ambitio mala detinuerat,

eodem regressus statui res gestas populi Romani carptim, ut quaeque memoriā digna

uidebantur, perscribere, eo magis, quod mihi a spe, metu, partibus rei publicae animus

liber erat.


25

[Adnotatiunculæ]


26

5. De Humanistis (Regit Paulus Villaoslada)


27


28


29

6. DE FABVLA POLYPHEMI ET GALATEÆ (Regit Xauerius Pica)

IMAGO

TEXTVS

POLYPHEMVS AD GALATEAM

(Ou. met. XIII 789-807)

Candidior folio niuei Galatea l igust ri,

floridior pratis, longa procerior alno,

splendidior uitro, tenero lasciuior hædo,

leuior adsiduo detritis æquore conchis,

sol ibus hibernis, æst iua gratior umbra,

mobil ior damma, platano conspectior alta,

lucidior glacie, matura dulcior uua,

moll ior et cycni plumis et lacte coacto,

et , si non fugias, riguo formosior horto.

Sæuior indomit is eadem Galatea iuuencis,

durior annosa quercu, fallacior undis,

lent ior et salicis uirgis et uit ibus albis,

his inmobil ior scopulis, uiolent ior amne,

laudato pauone superbior, acrior igni,

asperior tribul is, feta truculent ior ursa,

surdior æquoribus, calcato inmit ior hydro,

et , quod præcipue uellem tibi demere possem,

non tantum ceruo claris latrat ibus acto,

uerum et iam uent is uolucrique fugacior aura.


30

POLYPHEMUS TO GALATEA

(Ex opera Acis and Galatea, a Händel (1685-1759) composita)

O ruddier than the cherry,

o sweeter than the berry,

o nymph more bright than moonshine night,

like kiddlings blithe and merry!

Ripe as the melting cluster,

no lily has such lustre;

yet hard to tame as raging flame,

and fierce as storms that bluster!


31

[Adnotatiunculæ]


32

3. TITI LVCRETII CARI DE RERVM NATVRA FRAGMENTA IN QUIBVS RES

POLITICÆ TRACTANTVR (Regit Michael Angelus Ávila)

IMAGO

TEXTVS

DRN, II, 251-262

Denique si semper motu conectitur omnis

et vetere exoritur <motus> novus ordine certo

nec declinando faciunt primordia motus

principium quoddam, quod fati foedera rumpat,

ex infinito ne causam causa sequatur,

libera per terras unde haec animantibus exstat,

unde est haec, inquam, fatis avolsa voluntas,

per quam progredimur quo ducit quemque voluptas,

declinamus item motus nec tempore certo

nec regione loci certa, sed ubi ipsa tulit mens?

nam dubio procul his rebus sua cuique voluntas

principium dat et hinc motus per membra rigantur.

DRN, V, 1011-1027

inde casas postquam ac pellis ignemque pararunt

et mulier coniuncta viro concessit in unum

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


33

cognita sunt, prolemque ex se videre creatam,

tum genus humanum primum mollescere coepit.

ignis enim curavit, ut alsia corpora frigus

non ita iam possent caeli sub tegmine ferre,

et Venus inminuit viris puerique parentum

blanditiis facile ingenium fregere superbum.

tunc et amicitiem coeperunt iungere aventes

finitimi inter se nec laedere nec violari,

et pueros commendarunt muliebreque saeclum,

vocibus et gestu cum balbe significarent

imbecillorum esse aequum misererier omnis.

nec tamen omnimodis poterat concordia gigni,

sed bona magnaque pars servabat foedera caste;

aut genus humanum iam tum foret omne peremptum

nec potuisset adhuc perducere saecla propago.

DRN,V, 1143-1155

inde magistratum partim docuere creare

iuraque constituere, ut vellent legibus uti.

nam genus humanum, defessum vi colere aevom,

ex inimicitiis languebat; quo magis ipsum

sponte sua cecidit sub leges artaque iura.

acrius ex ira quod enim se quisque parabat

ulcisci quam nunc concessumst legibus aequis,

hanc ob rem est homines pertaesum vi colere aevom.

inde metus maculat poenarum praemia vitae.

circumretit enim vis atque iniuria quemque

atque unde exortast, ad eum plerumque revertit,

nec facilest placidam ac pacatam degere vitam

qui violat factis communia foedera pacis.


34

[Adnotatiunculæ]

Documents

Libellus conuentus Sucroni habitus