Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Less Stress More SuccessIrish Leaving Cert OrdinaryLevelby Noelle Ryan
Sraith Pictiúr for Examination in 2013Here you have the set of twenty picture sequences that will be used in the Oral IrishExamination 2013 (Higher and Ordinary Level), sample answers for Ordinary Leveland translations of the more difficult vocabulary items. To prepare for the sraith pictiúr I recommend that you study each picture and text below.Use the title at the top of each sraith to help you and be sure to know what the wordsaccompanying the pictures mean.In the exam the examiner will choose one picture sequence for you to describe. Aim for four sentences per picture – mention weather, time, clothes, facial expressions etc.At the end of your description of a sraith, you will be expected to ask the examinerthree questions, e.g. Cén t-am é i bpictiúr a cúig? The examiner will then ask you threequestions based on the sraith. Use the words in the questions to help you. There arethree sample questions that follow each sraith below.Note: The questions can be answered in the past or present tense. The samples below are all in the present tense.
Sraith Pictiúr 1: Teip sa Scrúdú Tiomána (Failing the Driving Test)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS2
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá buachaill/déagóir san ionad tástála. 2. Tá scrúdú tiomána ar siúl an lá sin.3. Tá carr taobh thiar de agus tá sé néirbhíseach.4. Guíonn a Dhaid ádh mór air!
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, buaileann sé leis an scrúdaitheoir. Tá
spéaclaí air.2. Tá seicliosta aige agus cuireann sé cúpla ceist air. 3. Ansin, tá siad sa charr agus tá crios sábhála air. 4. Is dócha go bhfuil sé ag crith le néaróga!
Pictiúr a trí1. Sa triú pictiúr, tá an buachaill ag tiomáint.2. Go tobann, feiceann sé a chairde ar an tsráid.3. Beannaíonn sé a chairde. 4. Gan dabht, níl an scrúdaitheoir sásta.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, buaileann a charr an carr eile mar
níl sé ag féachaint ar an mbóthar.2. Tá daoine ar an tsráid ag féachaint.3. Tá an buachaill i dtrioblóid.4. Gan dabht, tá an scrúdaitheoir ar buile.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, stopann an carr; tá damáiste
déanta.2. Tagann na Gardaí agus fiosraíonn siad an scéal.3. Deir an scrúdaitheoir nach bhfuil ceadúnas ag an
mbuachaill. 4. Tá an buachaill bocht ag crith le heagla.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an scrúdú thart agus tá siad san oifig.2. Tá díomá ar an mbuachaill. 3. Teipeann air sa scrúdú.4. Tá seans eile aige ach caithfidh sé cleachtadh a
dhéanamh.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 3
ionad tástála: test centretaobh thiar de: behind himguíonn: wishádh: luck
scrúdaitheoir: examinerspéaclaí: glassesseicliosta: checklistcrios sábhála: safety beltis dócha: it’s likelynéaróga: nerves
ag tiomáint: drivingbeannaíonn: greetgan dabht: without doubt
i dtrioblóid: in troublear buile: mad
damáiste: damagefiosraíonn: investigateceadúnas: licencebocht: poor
thart: overteipeann air: he failscaithfidh sé: he will have tocleachtadh: practice
Gluais
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil an buachaill buartha sa chéad phictiúr? (Is the boy worried in the first
picture?)2. Cá bhfuil an locht – ar na cairde nó ar an mbuachaill? (Who is at fault – the friends
or the boy?)3. An raibh sé dírithe ar an mbóthar? (Was he focused on the road?)
LESS STRESS MORE SUCCESS4
Sraith Pictiúr 2: Ná hÚsáid an Cárta CreidmheasaGan Chead (Don’t Use the Credit Card WithoutPermission)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 5
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá beirt ag féachaint ar an idirlíon;
feiceann siad fógra don cheolchoirm san Aviva imBaile Atha Cliath.
2. Ba mhaith leo dul ann; cosnaíonn na ticéid caogaeuro an ceann.
3. Tógann an buachaill cárta creidmheasa Dhaid ónmatal.
4. Níl cead acu ó Dhaid.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, úsáideann siad an cárta.2. Tá uimhir ag teastáil chun na ticéid a fháil.3. Cuireann siad an uimhir isteach.4. Tá sceitimíní orthu.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá an cheolchoirm ar siúl.2. Tá an t-atmaisféar leictreach san Aviva agus tá an áit
dubh le daoine.3. Baineann siad an-taitneamh as an gceolchoirm.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá Daid sa bhaile; tá bille ina
lámh. 2. Feiceann sé costas na ceolchoirme ar an mbille. 3. Níl sé sásta mar tá céad euro ar an mbille!4. Ní raibh a fhios aige gur úsáid siad a chárta.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, taispeánann na tuismitheoirí an
bille dóibh.2. Tá fearg orthu.3. Ní raibh cead acu an cárta a úsáid.4. Deir an bheirt go bhfuil brón orthu.
LESS STRESS MORE SUCCESS6
idirlíon: internetfógra: noticecosnaíonn: costcárta creidmheasa: credit
cardmatal: mantelpiececead: permission
úsáideann: useag teastáil: wantedsceitimíní: excited
leictreach: electricdubh le daoine: packed
with people
bille: billcostas: costgur úsáid: that they used
taispeánann: showgo bhfuil brón orthu: that
they are sorry
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an bheirt ag glanadh an tí.2. Tá an cailín ag folúsghlanadh agus tá an buachaill ag
glanadh na fuinneoga.3. Tá na tuismitheoirí fós crosta.4. D’fhoghlaim siad ceacht an lá sin.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An raibh leadrán ar na déagóirí? (Were the teenagers bored?)2. Ar bhain siad taitneamh as an gceolchoirm? (Did they enjoy the concert?)3. An dtógfaidh siad cárta Dhaid arís? (Will they take Dad’s card again?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 7
an bheirt: the twoan tí: the houseag folúsghlanadh:
hooveringfós: stilld’fhoglaim siad ceacht: they
learned a lesson
Gluais
Sraith Pictiúr 3: Obair Dhian: Torthaí Maithe sanArdteistiméireacht (Hard Work: Good Results inthe Leaving Cert)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS8
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá cailín ag caint leis an múinteoir
gairmthreorach ar scoil. 2. Ba mhaith léi Ceimic a dhéanamh i nGaillimh.3. Tá a lán staidéir ag teastáil.4. Tugann an múinteoir comhairle di.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá an cailín ar scoil agus tá a cara léi.2. Tá na buachaillí ag imirt spóirt taobh thiar di. 3. Ba mhaith leis an gcailín dul amach an oíche sin.4. Diúltaíonn an cailín mar tá sí ag staidéar.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, cuireann a cara glao uirthi.2. Ba mhaith leis dul go dtí an cheolchoirm anocht ar a
hocht sa Savoy.3. Arís, diúltaíonn an cailín mar tá uirthi staidéar a dhéanamh.4. Gan dabht, tá sí dírithe ar an staidéar.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá an cailín sa seomra leapa ag
staidéar go dian. 2. Oibríonn sí ó dhubh go dubh!3. Sa phictiúr beag eile, tá a tuismitheoirí ag caint.4. Tá a Daid buartha ach tuigeann a Mam go bhfuil sí
dírithe ar an gcúrsa i nGaillimh.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá na scrúduithe thart.2. Faigheann an cailín na torthaí; faigheann sí ceithre
chéad is caoga pointí. 3. Tá áthas an domhain ar a clann go léir.4. Tá na pointí tuillte aici mar d’oibrigh sí go dian.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 9
gairmthreorach: counsellorCeimic: Chemistryag teastáil: wantedcomhairle: advice
taobh thiar: behinddiúltaíonn: refuse
glao: calldírithe: focused
go dian: hardó dhubh go dubh: non-stopbuartha: worriedtuigeann: understand
thart: overna torthaí: resultstuillte: earnedd’oibrigh sí: she worked
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an cailín i nGaillimh, ar Ollscoil na
Gaillimhe.2. Tá clárú ar siúl an lá sin.3. Tá mála ar a droim; tá sí ag tosú a cúrsa eolaíochta.4. Tá an deireadh tagtha, ta sí an-sásta leis an rogha a
rinne sí.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil an cailín faoi bhrú? (Is the girl under pressure?)2. An bhfuil a cairde faoi bhrú i do thuairim? (Are her friends under pressure in your
opinion?)3. An bhfuair sí an cúrsa a bhí ag teastáil uaithi? (Did she get the course she wanted?)
LESS STRESS MORE SUCCESS10
clárú: registrationcúrsa eolaíochta: science
coursetá an deireadh tagtha: the
end has comean rogha: the choice
Gluais
Sraith Pictiúr 4: An Fhoireann ag Cruthú gohIontach (The Team Playing Brilliantly) Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 11
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá beirt dhaltaí ag caint le chéile i
gclós na scoile i gColáiste Eoin. 2. Feiceann siad fógra faoin sraith iomána ar siúl go
luath.3. Tá suim ag buachaill amháin ann. 4. Labhróidh siad leis an múinteoir spóirt.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, aontaíonn an bheirt chun glacadh
páirt.2. Bainfidh siad triail as. 3. Labhraíonn siad leis an traenálaí.4. Tá traenáil ar siúl dhá lá tar éis scoile.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá traenáil ar siúl. 2. Lá breá brothallach atá ann.3. Tá éide spóirt orthu agus tá camáin agus clogaid acu.4. Ansin, tá an craobh ag teacht; tá siad ag glacadh páirte
i mí Aibreáin.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá fógra don bhus le feiceáil.2. Tá an bus ag fágáil ar a dó a chlog.3. Tá tacaíocht ag teastáil.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá an cluiche thart.2. Tá an bua ag Coláiste Eoin. Tá na buachaillí ar bís!3. Tá corn ina lámha. 4. Tá sceitimíní ar an bhfoireann.
LESS STRESS MORE SUCCESS12
fógra: noticesraith iomána: hurling blitzsuim: interestlabhróidh siad: they’ll speak
aontaíonn: agreeglacadh páirt: take parttraenálaí: trainertraenáil: training
breá brothallach: lovelyéide: gearcamáin agus clogaid:
hurleys and helmetscraobh: championship
tacaíocht: support
bua: victoryar bís: excitedcorn: cup
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an fhoireann ar ais ar scoil leis an
bpríomhoide.2. Tá sé an-bhródúil astu. 3. Molann sé iad agus beidh cóisir sa scoil chun an bua a
chéiliúradh. 4. Comhghairdeas leo!
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Conas atá an aimsir le linn an chluiche? (How is the weather during the game?)2. Conas atá an t-atmaisféar ar ais sa scoil? (How is the atmosphere back at school?)3. An bhfuil an traenáil dian orthu? (Is training hard on them?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 13
an-bhródúil: very proudmolann: praisean bua a chéiliúradh: to
celebrate the wincomhghairdeas leo:
congratulations to them
Gluais
Sraith Pictiúr 5: Post Samhraidh (Summer Job)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS14
Pictiúr a haon1. Mí an Mheithimh atá ann, tá beirt dhéagóirí os
comhair an ríomhaire.2. Tá leadrán orthu mar níl aon scoil acu don samhradh.3. Cuireann siad ‘postanna samhraidh’ isteach sa
Ghoogle agus tagann eolas ar ais.4. Tá airgead ag teastáil uathu don choláiste.
Pictiúr a dó1. Faigheann siad eolas ar an idirlíon faoi phost le pá
maith i mBaile Átha Cliath.2. Tá postanna ar fáil in óstáin sa lár ach níl aon lóistín
acu.3. Tá plean ag buachaill amháin; tá deartháir aige ina
chónaí ann agus beidh sé imithe don samhradh.4. Beidh spás ann don bheirt.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá agallamh acu leis an mbainisteoir;
Óstán Úi Néill is ainm don óstán.2. Caithfidh siad a bheith béasach agus tá éide oibre acu
san óstán.3. Luann sé na huaireanta oibre.4. Glacann na buachaillí le sin agus tá siad sásta chun
tosú.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá buachaill amháin ag obair sa
bheár ag tabhairt dí agus tá an buachaill eile ag freastalar na custaiméirí.
2. Tá cúpla duine ag ithe agus tá biachlár i lámha anbuachalla.
3. Insíonn sé dóibh faoin mbéile speisialta atá ar fáil anoíche sin.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 15
os comhair: in frontleadrán: boredeolas: informationag teastáil: wanted
idirlíon: internetpá: paylóistín: accommodationplean: planspás: space
agallamh: interviewbéasach: mannerlyéide oibre: work uniformna huaireanta oibre: work
hoursglacann: accept
sa bheár ag tabhairt dí: inthe bar giving drink
ag freastal ar nacustaiméirí: servingcustomers
biachlár: menubéile speisialta: special meal
Gluais
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá na buachaillí ar ais ag caint leis
an mbainisteoir.2. Tá siad críochnaithe agus ar ais ar scoil; tá sé an-sásta
leo.3. Ba mhaith leis an post a thairiscint dóibh arís an Nollaig ag teacht nó an samhradh
seo chugainn.4. Tá suim ag na buachaillí obair ann arís.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá na buachaillí ag caint lena
dtuismitheoirí faoin bpost a bhí acu.2. Tá a dtuismitheoirí an-bhródúil astu. 3. Gan dabht, tá a lán airgid acu anois, tá siad ábalta
gach rud a cheannach.4. Tá siad neamhspléach anois.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An raibh aon phlean eile ag na buachaillí an samhradh sin? (Had the boys any other
plan that summer?)2. An raibh siad sásta aon rud a dhéanamh? (Were they happy to do anything?)3. An raibh an t-airgead tuillte acu? (Had they earned the money?)
LESS STRESS MORE SUCCESS16
tairiscint: offersuim: interest
an-bhródúil: very proudneamhspléach:
independent
Gluais
Sraith Pictiúr 6: Fadhbanna ar Saoire (Problems onHolidays)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 17
Pictiúr a haon1. An samhradh atá ann, tá an chlann timpeall an boird
ag caint faoi phleananna don samhradh.2. Ta plean ag na tuismitheoirí, bhí siad ag sábháil agus
ba mhaith leo dul ar saoire.3. Beidh an Ardteist an bhliain seo chugainn agus ba
mhaith leo dul i mbliana.4. Rachaidh siad go dtí an gníomhaire taistil ag an
deireadh seachtaine.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá siad ag caint leis an ngníomhaire
taistil sa lár.2. Tugann sí roghanna dóibh.3. Piocann siad Malaga mar tá na háiseanna go hiontach
agus beidh an t-óstán go deas.4. Beidh ionadaí acu ann.
Pictiúr a trí1. Sroicheann siad Malaga.2. Tá an ghrian ag scoilteadh na gcloch agus tá éide
gréine orthu.3. Buaileann siad leis an ionadaí ann agus tá eolas aige
dóibh.4. Tugann sé a uimhir fóin dóibh agus tá siad ábalta glao a chur air.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, feiceann siad a seomraí don
seachtain san óstán ‘Hotel Sol’.2. Níl siad sásta in aon chor mar tá sé ina phraiseach.3. Tá an leaba míshlachtmhar agus tá sé salach.4. Cuireann siad glao fóin ar an ionadaí.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tagann an t-ionadaí go dtí an t-
óstán.2. Deir sé go bhfuil stailc ar siúl san óstán agus níl na
hoibritheoirí ag obair.3. Tá sé sásta uasghrádú a dhéanamh dóibh.4. Tá brón air faoin bhfadhbanna san óstán.
LESS STRESS MORE SUCCESS18
ag caint faoi phleanannadon samhradh: discussingplans for summer
ag sábháil: savingan Ardteist: the Leaving
Certgníomhaire taistil: travel
agent
roghanna: choicespiocann: pickionadaí: travel rep
sroicheann: reachéide gréine: sun clothesglao: call
in aon chor: at allpraiseach: messmíshlachtmhar: untidy
stailc: strikena hoibritheoirí: workersuasghrádú: upgrade
Gluais
Pictiúr a sé1. Faoi dheireadh, tá siad san óstán nua; tá siad sa linn
snámha.2. Níl díomá orthu anois! Tá siad ar mhuin na muice!3. Níl cíos, cás ná cathú orthu!4. Tá sé suite sa lár agus tá sé an-ghalánta i gcomparáid
leis an sean-óstán.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An raibh an chlann ar bís sa siopa taistil? (Were the family excited in the travel shop?)2. An bhfuil an t-ionadaí cabhrach? (Is the rep helpful?)3. An bhfuil an t-óstán eile níos fearr? (Is the other hotel nicer?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 19
faoi dheireadh: finallyníl cíos, cás ná cathú orthu:
they don’t have a care inthe world
suite: situatedgalánta: fancyi gcomparáid: in comparison
Gluais
Sraith Pictiúr 7: Obair Dheonach (Voluntary Work)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS20
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá na déagóirí ag féachaint ar an
bhfógra ar an mballa.2. Tá obair dheonach ar fáil le Clann Síomóin. 3. Caithfidh siad labhairt leis an bpríomhoide.4. Tá suim acu ann.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, labhraíonn siad leis an bpríomhoide
faoin obair dheonach.2. Beidh siad ag pacáil málaí gach Aoine óna ceathair a
chlog go dtí a hocht san ollmhargadh áitiúil.3. Ba mhaith leo an obair sin a dhéanamh.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, buaileann siad leis an mbainisteoir; tá
cúpla treoir aige dóibh.2. Beidh bosca bailiúcháin in aice leo agus caithfidh siad
a bheith néata, béasach agus deas leis na custaiméirí.3. Sa phictiúr beag eile, tá fógra le cloisteáil ar an
idirchum; fógraíonn an bainisteoir go bhfuil obairdheonach ar siúl.
4. Ta an ollmhargadh ciúin.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá beirt bhuachaillí ag pacáil
málaí san ollmhargadh.2. Tá seanbhean ann agus tá sí an-bhuíoch astu.3. Is breá leo ag cabhrú leis na custaiméirí.4. Tuilleann siad a lán airgid.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá siad ag caint leis an mbainisteoir. 2. Tá sé an-sásta leo; tuilleann siad dhá chéad caoga
euro.3. Tá t-léinte orthu le Clann Síomóin scríofa orthu.4. Tugann sé an t-airgead dóibh.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 21
obair dheonach: voluntarywork
Clann Síomóin: SimonCommunity
caithfidh siad labhairt:they’ll have to speak
ag pacáil: packingollmhargadh áitiúil: local
supermarket
cúpla treoir: couple ofdirections
bosca bailiúcháin: collectionbox
néata: neatbéasach: mannerlyidirchum: intercomfógraíonn: announce
ag pacáil málaí: packingbags
an-bhuíoch astu: grateful tothem
ag cabhrú: helpingtuilleann: earn
t-léinte: t-shirtsscríofa: writtentugann: give
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá bronnadh airgid ar siúl; tá a lán
daoine ann.2. Tugann an príomhoide an seic don bhainisteoir ó
Chlann Síomóin.3. Tá sí an-bhuíoch; beidh an t-airgead an-úsáideach do
sheirbhísí, do fhothain agus do bhia.4. Tá na buachaillí an-bhródúil as an obair.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil an siopa gnóthach? (Is the shop busy?)2. An bhfuil na custaiméirí fial? (Are the customers generous?)3. Cé mhéad uaire a chaith siad ag obair gach Aoine? (How many hours did they work
every Friday?)
LESS STRESS MORE SUCCESS22
bronnadh airgid:presentation of money
an seic: the chequean-úsáideach: very usefulfothain: shelteran-bhródúil: very proud
Gluais
Sraith Pictiúr 8: Timpiste sa Choláiste Samhraidh(Accident in the Gaeltacht)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 23
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá triúr buachaillí le feiceáil; tá siad
ar scoil ag fágáil slán lena dtuismitheoirí.2. Tá siad ag dul go dtí an coláiste samhraidh ar feadh
tamaill.3. Tá a dtuismitheoirí le feiceáil ag dul abhaile, guíonn
siad ádh mór orthu!4. Tá an ghrian ag taitneamh agus tá málaí acu.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá póstaer le feiceáil ar an mballa.2. Tá na himeachtaí atá ar siúl le feiceáil ann; gach lá tá
ranganna acu.3. Tá lón ar leathuair tar éis a dó dhéag, tá cluichí trá
agus istigh san iarnóin.4. Gach tráthnóna, tá dinnéar sna tithe; ansin, tá seó
tallainne nó céilí agus tá an glaoch rolla ar leathuair tar éis a deich.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, imríonn siad rugbaí sa pháirc peile.2. Tá an aimsir go hálainn; tá bád le feiceáil; tá triúr
imreoirí ag imirt.3. Go tobann, titeann an t-imreoir ar an talamh.4. Tá sé gortaithe go dona.
Pictiúr a ceathair1. Cuireann siad glao fóin ar an ospidéal.2. Tagann fear agus cuireann siad an buachaill bocht
isteach sa charr.3. Tá sé i bpian agus caoga míle ón ospidéal.4. Tá trua ag an traenálaí dó mar tá dúil aige sa spórt.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá an dochtúir ag caint leis an
traenálaí.2. Tá an cos gortaithe ach níl sé briste. Beidh maidí
croise aige ar feadh seachtaine.3. Tá an buachaill ar an sínteán.4. Tá an t-ádh air.
LESS STRESS MORE SUCCESS24
ag fágáil slán: sayinggoodbye
ar feadh tamaill: for a whileguíonn siad ádh mór orthu:
they wish them well
imeachtaí: eventscluichí trá: beach gamesiarnóin: afternoonseó tallainne: talent showglaoch rolla: roll call
titeann: fallgortaithe: injured
i bpian: in painmíle: milesan traenálaí: the trainerdúil: desire
maidí croise: crutchessinteán: stretcheran t-ádh: lucky
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an buachaill ar ais sa choláiste.2. Tá gach duine ag damhsa agus tá maidí croise aige.3. Tá sé ábalta glacadh páirt sa choláiste.4. Gan dabht, níl sé ábalta damhsa nó spórt a dhéanamh
ach tá áthas air.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil na buachaillí ar bís ag dul go dtí an Ghaeltacht? (Are the boys excited going
to the Gaeltacht?)2. An bhfuil siad gnóthach gach lá? (Are they busy every day?)3. An bhfuil siad ag baint taitnimh as an nGaeltacht? (Are they enjoying the Gaeltacht?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 25
ar ais: backglacadh páirt: take partábalta: able
Gluais
Sraith Pictiúr 9: Tine sa Seomra EacnamaíochtBhaile (A Fire in the Home Economics Room)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS26
Pictiúr a haon1. Lá amháin, tá na daltaí ag cócaireacht sa rang
eacnamaíocht bhaile.2. Tá an múinteoir ag féachaint orthu.3. Tá a lán ola sa fhriochtán.4. Tá naprún orthu.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá an múinteoir scanraithe!2. Tá a lán ola sa fhriochtán ach tá an friochtán dóite!3. Tosaíonn tine; tá lasracha le feiceáil ón bhfriochtán.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, briseann an múinteoir an gloine chun
aláram a chur ar siúl.2. Brostaíonn sí na daltaí go dtí clós na scoile.3. Tá sí faoi bhrú.4. Tá an t-aláram an-torannach.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá an príomhoide ag caint ar an
idirchum.2. Deir sé ‘téigh amach go mall’. 3. Tá na daltaí go léir i gclós na scoile, san ionad tionóil.4. Sa chlós, tá an tríú bliain ann agus tógann an
múinteoir an rolla.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá beirt fhear ag múchadh na tine.2. Tá a lán deatach ann. 3. Tá múchtóir dóiteáin acu.4. Stopann siad an tine.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá na daltaí ar ais leis an múinteoir; tá
siad i dtrioblóid.2. Tugann sí amach dóibh agus tá brón orthu.3. Caithfidh siad a bheith aireach.4. D’fhoghlaim siad ceacht an lá sin.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 27
ag cócaireacht: cookingeacnamaíocht bhaile: home
economicsola: oilfriochtán: frying pannaprún: apron
scanraithe: scareddóite: burntlasracha: flames
aláram: alarmbrostaíonn: hurryclós na scoile: school yardan-torannach: very loud
idirchum: intercomgo mall: slowlyionad tionóil: assembly
point
ag múchadh: extinguishingmúchtóir dóiteáin:
extinguisher
tugann sí amach: she givesout
aireach: carefulceacht: lesson
Gluais
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Cad a tharla sa chistin nuair a bhí siad ag cócaireacht? (What happened in the kitchen
when they were cooking?)2. Cá raibh an rolla i bpictiúr a ceathair? (Where was the roll in picture four?)3. An raibh siad i dtrioblóid leis an múinteoir? (Were they in trouble with the teacher?)
LESS STRESS MORE SUCCESS28
Sraith Pictiúr 10: Gadaíocht ar an Traein (Robbery on the Train)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 29
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá beirt chailíní sa stáisiún traenach. 2. Tá siad ag dul ar an traein go dtí stáisiún na
Gaillimhe.3. Fágann a dtuismitheoiri slán leo.4. Tá málaí acu.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá na cailíní ar an traein agus suíonn
siad in aice le fear.2. Tá cailín amháin ar a ríomhaire glúine agus tá an
cailín eile ag léamh leabhair.3. Tá siad sásta agus compordach agus tá a málaí ar an
mbord.4. Tá sparán ar an mbord.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, titeann na cailíní ina gcodladh.2. Tógann an fear an sparán ón mbord.3. Ní fheiceann siad an fear.4. Is gadaí é.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, dúisíonn an cailín.2. Tá an fear imithe.3. Féachann siad timpeall na háite.4. Tuigeann siad gur thóg an fear an sparán.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, téann na cailíní go dtí an cigire ar
an traein.2. Miníonn siad an scéal dó.3. Glaonn sé ar na Gardaí sa chéad stáisiún eile.4. Beidh siad ag fanacht dó.
LESS STRESS MORE SUCCESS30
stáisiún traenach: trainstation
suíonn: sitríomhaire glúine: laptopcompordach: comfortablesparán: purse
an sparán: pursegadaí: robber
imithe: gonetimpeall na háite: around
the place
cigire: inspectorminíonn: explaincéad stáisiún eile: next
stationag fanacht: waiting
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, sroicheann siad stáisiún na Gaillimhe.2. Tá na Gardaí ag fanacht dó ann.3. Gabhann siad é agus tugadh go dtí stáisiún na nGardaí é.4. Faigheann siad an sparán; tá áthas ar na cailíní.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil na cailíní amaideach ar an traein? (Are the girls foolish on the train?)2. An bhfuil an fear dainséarach? (Is the man dangerous?)3. Ar fhoghlaim siad ceacht an lá sin? (Did they learn a lesson that day?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 31
gabhann: arrest
Gluais
Sraith Pictiúr 11: Bua sa Seó Tallainne (Victory atthe Talent Show)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS32
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá ceathrar daltaí scoile ag féachaint
ar fhógraí na scoile agus feiceann siad póstaer faoichomórtas tallainne.
2. Tá sé ar siúl i gcúpla mí.3. Tá míle euro le buachtaint ón seó.4. Tá suim acu ann agus ba mhaith leo glacadh páirt.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá na daltaí ag seinm ceoil le chéile.2. Cleachtann siad ar feadh trí mhí: Feabhra, Márta agus
Aibreán.3. ‘An Criú Craiceáilte’ is ainm dóibh.4. Seinneann siad na drumaí, an giotár agus an fhidil.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, éisteann an múinteoir lena gceol agus
ceapann sé go bhfuil siad ar fheabhas ach go bhfuilcúpla rud beag le déanamh.
2. Tugann sé comhairle dóibh.3. Déanann siad a lán cleachtadh.4. An oíche sin, tá an seó tallainne ar siúl i halla an
phobail.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá an príomhoide ar an stáitse; tá
micreafón aige.2. Fógraíonn sé an banna deiridh: ‘An Criú Craiceáilte’.3. Tugann an slua bualadh bos dóibh.4. Seinneann siad an t-amhrán. Tá an t-atmaisféar
leictreach.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tugann an príomhoide an duais
don bhuaiteoir.2. Tá an caighdeán an-ard ach buann ‘An Criú
Craiceáilte’.3. Buann siad míle euro; faigheann siad seic.4. Tá siad an-sásta agus buíoch!
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 33
comórtas tallainne: talentcontest
le buachtaint: to be wonglacadh páirt: take part
le chéile: togethercleachtann: practiseAn Criú Craiceáilte: The
Crazy Crewseinneann: play music
cúpla rud le déanamh:couple of things to do
comhairle: advicecleachtadh: practiceseó tallainne: talent show
stáitse: stagemicreafón: microphonefógraíonn: announcebanna deiridh: last bandslua: crowdan t-amhrán: the songleictreach: electric
duais: prizebuaiteoir: winnercaighdeán: standardbuann: winseic: chequebuíoch: grateful
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá an banna sa siopa ceoil ‘An Fonn
Mall’.2. Tá siad ag caint leis an siopadóir; deir sé gur chuala sé
an dea-nuacht.3. Tá cúpla sladmhargadh sa siopa; ceannaíonn siad
dlúthdhiosca.4. Cuireann siad an t-airgead sa bhanc.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil siad faoi bhrú ag cleachtadh? (Are they under pressure practising?)2. An bhfuil aon duine ag canadh? (Is anyone singing?)3. An bhfuil siad sásta leis an airgead? (Are they happy with the money?)
LESS STRESS MORE SUCCESS34
An Fonn Mall: Slow Desiresiopadóir: shopkeeperdeir sé: he saysdea-nuacht: good newssladmhargadh: saledlúthdhiosca: CD
Gluais
Sraith Pictiúr 12: Ag Téacsáil sa Rang (Texting in Class)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 35
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá na daltaí sa seomra ranga. 2. Ta an múinteoir ag múineadh Mata.3. Tá na daltaí ag éisteacht léi.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá buachaill amháin ag cur téacs chuig
a chara Liam.2. Gan dabht, níl sé ag tabhairt aire di. 3. Tá sé ag téacsáil faoi chóisir atá ar siúl Dé hAoine mar
beidh a thuismitheoirí imithe.4. Níl sé dírithe.
Pictiúr a trí1. Go tobann, stopann an múinteoir an rang Mata.2. Feiceann an múinteoir an buachaill ag téacsáil sa rang.3. Tá sé i dtrioblóid gan dabht.4. Tógann sí an fón póca.
Pictiúr a ceathair1. Tá an buachaill san oifig an phríomhoide; tá sí ar
buile.2. Tá a fhios aige gur amadán é agus go bhfuil sé i
dtrioblóid anois.3. Tugann sí amach dó; tá rialacha na scoile aici.4. Sna rialacha, níl cead agat an fón póca a úsáid; níl
meas aige ar an múinteoir.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá an príomhoide ar an bhfón.2. Glaonn sí ar a Mham.3. Níl a Mham sásta; tá fearg uirthi.4. Tá coinne aici leis an bpríomhoide.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tagann an Mam isteach.2. Insíonn an príomhoide an scéal di.3. Tá sí ar buile agus tugann sí íde béil dó.4. Tá sé curtha ar fionraí agus tá brón air.
LESS STRESS MORE SUCCESS36
ag múineadh: teaching
ag cur téacs: sending a textag tabhairt aire: paying
attentioncóisir: partyimithe: gonedírithe: focused
go tobann: suddenlyi dtrioblóid: in trouble
ar buile: madamadán: fooltugann sí amach dó: she
gives out to himrialacha na scoile: school
rulescead: permissionmeas: respect
glaonn: callfearg: angrycoinne: appointment
insíonn: tellíde béil: giving outcurtha ar fionraí: detention
Gluais
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil an buachaill ag staidéar sa dara pictiúr? (Is the boy studying in the second
picture?)2. Cé a chuir téacs air? (Who texted him?)3. Conas atá an t-atmaisféar san oifig an phríomhoide? (How is the atmosphere in the
principal’s office?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 37
Sraith Pictiúr 13: Taithí Oibre san Idirbhliain (Work Experience in Transition Year)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS38
Pictiúr a haon1. Lá amháin, tá daltaí sa rang san Idirbhliain.2. Tá an múinteoir ag caint leo faoin taithí oibre.3. Tá liosta aici ar an mballa le hionaid oibre atá ar fáil.4. Tá na daltaí ag éisteacht léi.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá na daltaí ag cur ceisteanna uirthi
faoi na hionaid oibre.2. Tá obair ar fáil sa bhunscoil; piocann buachaill an
bhunscoil.3. Tá obair ar fáil sa gharáiste; piocann duine eile an
garáiste.4. Tá an-spéis acu sa taithí oibre.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá na daltaí ag tosú an taithí oibre.2. Tá siad ar bís.3. Téann buachaill amháin go dtí an bhunscoil; téann
buachaill eile go dtí an garáiste.4. Buaileann buachaill amháin leis an bpríomhoide.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá an dalta ag múineadh Béarla do
na páistí.2. Tá a lán páistí ag éisteacht leis.3. Ansin, déanann cailín beag agus buachaill beag ealaín
le chéile.4. Baineann siad taitneamh as.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá an dalta eile sa gharáiste.2. Cabhraíonn sé leis an meicneoir; tugann sé seirbhísí
do na carranna.3. Tá sé an-ghnóthach gach lá.4. Scuabann sé an t-úrlar freisin.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 39
Idirbhliain: Transition Yeartaithí oibre: work
experienceionaid oibre: work
placements
bunscoil: primary schoolpiocann: pickgaráiste: garagespéis: interest
ag tosú: startingar bís: excitedbuaileann: meet
ag múineadh: teachingealaín: artbaineann siad taitneamh as:
they enjoy it
cabhraíonn: helpmeicneoir: mechanicseirbhísí: servicesgnóthach: busyúrlar: floor
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá na daltaí ar ais sa rang taithí oibre.2. Tá an múinteoir ag caint leo faoin taithí oibre.3. Ba mhaith léi aiseolas.4. Tugann siad a smaointe di.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil siad cainteach sa rang taithí oibre sa dara pictiúr? (Are they talkative in the
work experience class in the second picture?)2. An bhfuil an múinteoir cabhrach? (Is the teacher helpful?) 3. An mbaineann siad taitneamh as an taithí? (Do they enjoy the experience?)
LESS STRESS MORE SUCCESS40
aiseolas: feedbacksmaointe: thoughts
Gluais
Sraith Pictiúr 14: Baile Slachtmhar (Tidy Town)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 41
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, feicimid an baile beag ‘An Charraig
Óir’.2. Tá sé míshlachtmhar agus salach.3. Tá duilleoga agus bruscar ar an mbóthar; níl sé glan.4. Feicimid an scoil ‘Coláiste na Carraige Óire’ i lár an bhaile.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá said sa rang Gaeilge agus tá siad ag
léamh nuachtáin.2. Caint na Carraige is ainm don nuachtán.3. Tá an baile luaite sa nuachtán.4. Tá píosa faoi ‘fhadhb an bhruscair níos measa’ ann.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá póstaer ar an mballa. 2. Tá coiste glantacháin le bunú agus tá cruinniú ar an lá
sin ar leathuair tar éis a trí.3. Tagann cúpla dalta go dtí an cruinniú. Tá beirt
mhúinteoirí ann.4. Tá plean acu; glanfaidh siad na sráideanna in aice na
scoile.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá na daltaí go léir ag obair le
chéile.2. Piocann siad bruscar suas agus eagraíonn siad é.3. Ta bosca amháin do ghloiní, bosca eile do pháipéir
agus bosca eile d’earraí crua.4. Tá na daltaí an-ghnóthach ag athchúrsáil.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá na daoine áitiúla ag glanadh suas
le chéile; De Sathairn atá ann.2. Tá an aimsir go deas.3. Cabhraíonn gach duine le chéile; tá ‘Glanadh Suas
Áitiúil’ scríofa ar an bhfógra.4. Tá cúpla duine ag péintéireacht agus duine eile ag
glanadh na sráideanna.
LESS STRESS MORE SUCCESS42
míshlachtmhar: untidysalach: dirtyduilleoga: leaves
nuachtán: paperCaint na Carraige: The Talk
of Carrickluaite: mentionedpíosa: piecefadhb an bhruscair níos
measa: the problem ofrubbish is worse
póstaer: postercoiste glantacháin: cleaning
committeele bunú: to foundcruinniú: meetingplean: plan
piocann: pickeagraíonn: organisegloiní: glassearraí crua:
hardware/general wastegnóthach: busyag athchúrsáil: recycling
daoine áitiúla: localscabhraíonn: helpGlanadh Suas Áitiúil: Local
Clean Upfógra: noticeag péintéireacht: painting
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tá na daltaí ar ais sa rang Gaeilge.2. Tá siad ag léamh na nuachtán áitiúla; tá scéal ann
faoin nglanadh suas.3. Molann nuachtán amháin an ‘Óige’ agus tá na
múinteoirí an-sásta.4. Faigheann an scoil ‘Brat Glas’; tá an múinteoir sásta leis
an gcomhoibriú idir na daltaí.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil an scoil salach i bpictiúr a ceathair? (Is the school dirty in picture four?)2. An bhfuil a lán daoine ag cabhrú sa bhaile? (Are there a lot of people helping out in the
town?)3. An bhfuil na daltaí sásta i bpictiúr a sé? (Are the pupils happy in picture six?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 43
glanadh suas: clean upmolann: praiseAn Óige: The YouthBrat Glas: Green Flagcomhoibriú idir na daltaí:
co-operation betweenpupils
Gluais
Sraith Pictiúr 15: Ag Toghadh Scoláire na Bliana(Electing Pupil of the Year)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS44
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá an múinteoir ag caint sa rang
faoin toghchán ‘scoláire na bliana’.2. Tá na daltaí ag éisteacht léi. 3. Tá tréithe agus dualgais tábhachtach.4. Tá na daltaí ag toghadh scoláire óna rang.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá an múinteoir sa halla mór.2. Tá toghchán ar siúl.3. Tá na daltaí ag cur a roghanna isteach sa bhosca
speisialta.4. Beidh scoláire na bliana tofa ón gceann is fearr.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá na múinteoirí san oifig ghinearálta. 2. Tá a lán vótaí ann.3. Tá siad ag comhaireamh na vótaí anois.4. Gan dabht, tá a lán le déanamh acu!
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá gach dalta i halla na scoile.2. Tá tionól ar siúl.3. Tá na torthaí acu.4. Tá na múinteoirí agus an corn ar an stáitse; tá gach
duine ag fanacht.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, fógraíonn an múinteoir an buaiteoir.2. Tá ciúnas sa halla.3. Sandra Ni Cheallaigh is ainm di.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tagann Sandra suas.2. Tá ionadh uirthi.3. Tá sé tuillte aici; déanann sí a lán obair agus is cailín
maith í.4. Déanann na múinteoirí comhghairdeas léi agus
faigheann sí bualadh bos agus corn speisialta.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 45
toghchán scoláire na bliana:election – student of theyear
tréithe: traitsdualgais: dutiestábhachtach: importantag toghadh: electing
toghchán: electionroghanna: choicestofa: electedceann is fearr: the best one
oifig ghinearálta: generaloffice
vótaí: votesag comhaireamh na vótaí:
counting the votes
tionól: assemblytorthaí: resultscorn: cupstáitse: stageag fanacht: waiting
fógraíonn: announcebuaiteoir: winner
tagann: comeionadh: amazedtuillte: earnedcomhghairdeas:
congratulationsfaigheann: getcorn speisialta: special cup
Gluais
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Ar ghlac a lán daltaí páirt? (Did a lot of pupils take part?)2. Conas atá an t-atmaisféar sa halla an lá sin? (How is the atmosphere in the hall that
day?)3. An bhfuil áthas ar an gcailín? (Is the girl happy?)
LESS STRESS MORE SUCCESS46
Sraith Pictiúr 16: Seó Faisin sa Scoil (Fashion Showin School)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 47
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá an múinteoir ag caint leis na
daltaí ón séú bliain sa seomra caidrimh.2. Tá sí ag caint faoin nganntanas airgid sa scoil agus
ganntanas ríomhairí ar scoil.3. Tá na daltaí ag smaoineamh ar siúlóid, crannchur, seó
faisin agus ceolchoirm.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, éisteann sí le gach duine agus piocann
sí an seó faisin.2. Scríobhann sí pleananna síos.3. Tá siad ag smaoineamh ar an áit, siopaí agus an t-am
don seó faisin.4. Tá siad go léir sásta leis an seó faisin.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá an póstaer ar an mballa.2. Tá an t-am, an áit agus an cead isteach scríofa ar an
bpóstaer.3. Tá na daltaí ar bís.4. Tá an seó faisin ar siúl i halla na scoile.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá na daltaí ag siopadóireacht don
seó.2. Téann siad go dtí ‘Scoth na bhFaisean’ agus go dtí
‘Teach Faisin’.3. Insíonn siad dóibh faoin seó faisin ar scoil.4. Cabhraíonn na daoine sna siopaí leo.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá an seó ar siúl.2. Tá mainicíní ar an stáitse.3. Caitheann siad éadaí galánta.4. Tá fógra ar an mballa mar tá crannchur ag an sos.
LESS STRESS MORE SUCCESS48
seomra caidrimh: commonroom
ganntanas: lacksiúlóid: walkcrannchur: raffleseó faisin: fashion showceolchoirm: concert
éisteann: listenpleananna: plansag smaoineamh ar: thinking
of
cead isteach: admissionscríofa: writtenar bís: excited
seó: showScoth na bhFaisean: Top
FashionTeach Faisin: Fashion Houseinsíonn: tellcabhraíonn: help
mainicíní: modelsstáitse: stagecaitheann: wearéadaí galánta: fancy clothesfógra: notice
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tagann an príomhoide amach ar an
stáitse.2. Gabhann sí buíochas leis an séú bliain don obair.3. Tá a lán airgid déanta do ríomhairí agus don scoil.4. Tá sí an-sásta leis an mbailiúchán airgid.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil a lán daoine sa seomra caidrimh? (Are there a lot of people in the common
room?)2. An bhfuil a lán smaointe acu? (Do they have many ideas?)3. Ar bhain na daltaí taitneamh as an oíche? (Did the pupils enjoy the night?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 49
gabhann sí: she givesbailiúchán airgid: money
collection
Gluais
Sraith Pictiúr 17: Madra ar Strae: (Dog GoneMissing)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS50
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, faigheann buachaill téacs óna chara
Síle.2. Tá a madra imithe ar strae.3. Tá sí buartha agus tá cabhair á lorg.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, téann an buachaill chuig teach Shíle. 2. Beireann sé barróg uirthi; tá a croí briste.3. Suíonn siad síos agus insíonn sí an scéal dó.4. Cabhraíonn sé léi.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá plean ag Síle.2. Glaonn sí ar an raidió agus cuireann sí fógra ar an
raidió pobail.3. Cuireann sí an t-eolas ar Facebook.4. Seolann sí téacsanna chuig a cairde go léir.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, téann Síle agus a cara amach ar na
sráideanna.2. Glaonn siad ar an madra. JOJO is ainm dó.3. Ní fheiceann siad aon rud.4. Go tobann, faigheann Síle glao fóin!
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá Síle ar an bhfón.2. Tá an madra ag an duine atá ar an bhfón.3. Chuala siad an fógra faoi Jojo.4. Tá áthas an domhain uirthi; insíonn sí an dea-nuacht dá cara.
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, téann Síle go dtí an t-ionad
siopadóireachta.2. Buaileann sí leis an duine agus tá an madra aige.3. Tá gliondar uirthi; téann sí abhaile leis an madra.4. Sa bhaile, tá Mam agus Daid an-sásta ach tá gá le níos
mó aire.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 51
faigheann: gettéacs: textimithe ar strae: gone
missingcabhair: helpá lorg: needed
beireann sé barróg uirthi:he hugs her
suíonn: sitinsíonn: tellcabhraíonn: help
glaonn: callfógra: announcementan t-eolas: the informationseolann: sendtéacsanna: texts
glao fóin: phone call
insíonn: telldea-nuacht: good news
buaileann: meetgliondar: joytéann: gogá le níos mó aire: need for
more attention/care
Gluais
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. An bhfuil a cara cabhrach? (Is her friend helpful?)2. An bhfuil an raidió agus Facebook éifeachtach? (Are the radio and Facebook
effective?)3. An bhfuil áthas ar a tuismitheoirí? (Are her parents happy?)
LESS STRESS MORE SUCCESS52
Sraith Pictiúr 18: Comórtas Cócaireachta ar TG4(Cooking Competition on TG4)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 53
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá na buachaillí sa seomra suí ag
féachaint ar an teilifís.2. Tá TG4 ar an teilifís.3. Tá comórtas cócaireachta ar an gclár do dhaltaí scoile.4. Tá suim acu ann.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá na buachaillí ag caint leis an
bpríomhoide ó Choláiste Eoin.2. Tá sé fiche chun a naoi.3. Ba mhaith leo eolas mar ba mhaith leo glacadh páirt
sa chomórtas.4. Caithfidh siad caint leis an múinteoir eacnamaíocht
bhaile.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá na buachaillí leis an múinteoir
eacnamaíocht bhaile.2. Téann siad ar an ríomhaire.3. Tá na rialacha ar líne ag TG4; tá an comórtas ar siúl i
mBaile na hAbhann.4. Tá ullmhúcháin agus biachlár le déanamh.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, tá na daltaí sa chomórtas
cócaireachta.2. Tá bord ag gach grúpa agus tá bia ar an mbord.3. Tá an moltóir ag féachaint orthu.4. Tá cúpla scoil ann.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, tá na moltóirí ag caint le Coláiste
Eoin.2. Tá siad an-sásta leo mar rinne siad an-iarracht.3. Tá an bia go deas agus tá siad ag caint as Gaeilge!4. Buann Coláiste Eoin; tá áthas an domhain orthu.
LESS STRESS MORE SUCCESS54
comórtas cócaireachta:cooking competition
clár: programmesuim: interest
ba mhaith leo: they wouldlike
eolas: informationglacadh páirt: take partcaithfidh siad: they have toeacnamaíocht bhaile: home
economics
na rialacha: the rulesar líne: onlineullmhúcháin: preparationsbiachlár: menu
moltóir: judge
rinne siad an-iarracht: theymade a great effort
bia: foodbuann: win
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, faigheann na daltaí ó Choláiste Eoin
seic mór!2. Faigheann siad míle euro ón moltóir.3. Téann siad ar ais ar scoil agus féachann siad ar an gclár
leis an bpríomhoide.4. Tá an scoil agus an príomhoide an-bhródúil astu!
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Cén stáisiún teilifíse atá i bpictiúr a haon? (What telelvision station is on in picture
one?)2. Cá bhfuil TG4? (Where is TG4?)3. Cé mhéad scoláire atá ag féachaint ar TG4? (How many students are watching TG4?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 55
seic: chequemíle: thousandbródúil: proud
Gluais
Sraith Pictiúr 19: Timpiste san Ionad Eachtraíochta(An Accident in the Activity Centre)Inis dom cad atá ar siúl.
LESS STRESS MORE SUCCESS56
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, lá álainn atá ann; tá an ghrian ag
taitneamh.2. Tá cailín agus buachaill san Ionad Eachtraíochta na
Carraige.3. Ba mhaith leo spórt is spraoi.4. Tá siad faoin tuath.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá siad san ionad eachtraíochta.2. Tá póstaer ar an mballa.3. Tá dreapadóireacht, seoltóireacht agus
sléibhteoireacht ar siúl.4. Tá dreapadóireacht ar siúl inniu.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tosaíonn siad ag siúl le chéile.2. Tá an ghrian ag taitneamh sa spéir.3. Tá cúigear sa phictiúr.4. Tá turas fada acu!
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, go tobann, titeann an buachaill
isteach i bpoll.2. Tá a chos gortaithe go dona.3. Cabhraíonn an fear leis ach níl an buachaill ábalta é a
thógail amach.4. Tá mála ar a dhroim.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, glaonn an fear ar na seirbhísí
éigeandála.2. Tá otharcharr á lorg ar luas lasrach.3. Tá an cailín ag caint leis; cuireann sí bindealán air.4. Beidh cabhair ón ospidéal go luath.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 57
Ionad Eachtraíochta naCarraige: Carrick ActivityCentre
spraoi: funfaoin tuath: countryside
dreapadóireacht:climbing/hiking
seoltóireacht: sailingsléibhteoireacht:
mountaineering
le chéile: togetherturas fada: long trip
go tobann: suddenlytiteann: falli bpoll: in a holegortaithe: hurtcabhraíonn: helpábalta: abledroim: back
glaonn: callseirbhísí éigeandála:
emergency servicesá lorg: neededar luas lasrach: at lightning
speedbindealán: bandagecabhair: helpgo luath: soon
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, tagann na seirbhísí éigeandála.2. Níl an buachaill ábalta siúl.3. Tagann na fir le sínteán.4. Téann siad go dtí an t-ospidéal ar luas lasrach.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Cad is ainm don ionad? (What is the name of the centre?)2. An bhfuil an buachaill ag caoineadh? (Is the boy crying?)3. An bhfuil áthas air na seirbhísí éigeandála a fheiceáil? (Is he happy to see the
emergency services?)
LESS STRESS MORE SUCCESS58
tagann na fir le sínteán: themen come with astretcher
Gluais
Sraith Pictiúr 20: Ag Campáil Cois Farraige(Camping Beside the Sea)Inis dom cad atá ar siúl.
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 59
Pictiúr a haon1. Sa chéad phictiúr, tá an dara lá is fiche de
Mheitheamh ar an bhféilire.2. Tá an Ardteist críochnaithe!3. Tá Mam agus Daid ag caint leis na buachaillí. 4. Ba mhaith leo dul ag campáil cois trá i Loch Garman
ag an deireadh seachtaine.
Pictiúr a dó1. Sa dara pictiúr, tá na buachaillí san ionad campála.2. Tá puball acu; tá sé an-chompordach.3. Tá an ghrian ag taitneamh sa spéir.4. Tá bád le feiceáil; gan dabht, tá siad cois trá.
Pictiúr a trí1. Sa tríú pictiúr, tá na buachaillí ar an trá ag sú na
gréine.2. Tá an ghrian fós ag taitneamh; tá bád san fharraige.3. Go tobann, tosaíonn sé ag cur báistí.4. Creid nó ná creid, ritheann siad go dtí an puball.
Pictiúr a ceathair1. Sa cheathrú pictiúr, nuair a shroicheann siad an
puball, tá díomá orthu.2. Tá an puball ar an talamh mar tá sé gaofar.3. Tá sé ag stealladh báistí anois agus tá sé fuar.
Pictiúr a cúig1. Sa chúigiú pictiúr, glaonn an buachaill ar a Dhaid.2. Tá óstán in aice láimhe agus tá aithne aige ar an
mbainisteoir.3. Tá an buachaill fliuch go craiceann.4. Ba mhaith leo dul go dtí an t-óstán.
LESS STRESS MORE SUCCESS60
féilire: calendarArdteist críochnaithe:
Leaving Cert finishedag campáil: campingcois trá i Loch Garman:
beside the sea in Wexford
ionad campála: campsitepuball: tentcompordach: comfortablebád: boatcois trá: beside the sea
ag sú na gréine: sunbathingfós: stillcur báistí: raining
sroicheann: reachdíomá: disappointmentgaofar: windyag stealladh: pouringfuar: cold
glaonn: callin aice láimhe: nearbyaithne: knowbainisteoir: managerfliuch go craiceann: soaked
to the skin
Gluais
Pictiúr a sé1. Sa séú pictiúr, itheann siad sa bhialann agus tá siad an-
chompordach ann.2. Óstán na Faille is ainm don óstán.3. Tá áthas an domhain orthu anois.4. Cuimhníonn buachaill amháin ar seanfhocal.
Ceisteanna samplacha don scrúdaitheoir nó don dalta1. Cén fáth a bhfuil na buachaillí an-sásta sa chéad phictiúr? (Why are the boys very
happy in the first picture?)2. Conas atá na buachaillí sa cheathrú pictiúr? (How are the boys in the fourth picture?)3. An bhfuil an t-óstán go deas? (Is the hotel nice?)
SRAITH PICTIÚR FOR EXAMINATION IN 2013 61
cuimhníonn:remember/think
seanfhocal: old sayingseanfhocal sa phictiúr: Is
olc an ghaoth nachséideann maith do dhuineéigin (It is a bad windthat does not blow somegood)
Gluais