Legal issues voor startupsSjoerd Mol, 17 november 2014

Introductie Sjoerd Mol - Benvalor

>10 jaar ervaring als advocaat ondernemingsrecht / M&A Veel ervaring met startups en investeerders Capital Waters – DCFA – internationaal – universiteit Partner Benvalor Benvalor -> niche-kantoor (10 advocaten) op het gebied van

ondernemingsrecht, arbeidsrecht en fiscaal recht, gevestigd in Utrecht

Juridische partner van UtrechtInc

Oprichting vennootschap

Don’t incorporate a hobby. Altijd een vennootschap oprichten bij: 2 of meer

oprichters/aandeelhouders, IP, risico’s, investeerders, werknemers

Ondernemingsvormen:- Eenmanszaak- Vennootschap onder firma (Vof)- Commanditaire vennootschap (CV)- Besloten Vennootschap (Flex BV)- Naamloze Vennootschap

Vennootschap onder firma vs. Besloten Vennootschap

Vof Voordelen -> fiscale faciliteiten Nadelen -> persoonlijke aansprakelijkheid, IP, uitstraling BV Voordelen -> beperkte aansprakelijkheid, IP, investeerders,

uitstraling Nadelen -> fiscaal minder gunstig tot bepaald winstniveau,

formaliteiten (wel veel minder als gevolg van flex bv)

Oprichting BV – must do’s

Oprichtingsakte -> standaard document Naast oprichtingsakte is aandeelhoudersovereenkomst

noodzakelijk -> naar advocaat Een conflict met een aandeelhouder is de doodsteek voor

een startup: voorkom dat door due diligence en een goede overeenkomst (penny wise, pound foolish)

Het gaat niet (alleen) om de juridische afspraken maar om het bespreken van de onderliggende waarden

Ook als je beoogt geld op te halen bij friends, family, fools is een goede structuur (oprichtingsakte + aandeelhoudersovereenkomst) noodzakelijk

Aandeelhoudersovereenkomst

Belangrijke bepalingen:- Besluitvorming AVA- Deadlock- Lockup – Drag along – Tag along- Bestuur – Goedkeuringsrechten- Good leaver – Bad leaver- Vervolgfinancieringen- Non-concurrentie / geheimhouding

Modelaandeelhoudersovereenkomst beschikbaar via UtrechtInc-portal

Intellectual Property

Octrooien – auteursrechten – merkrechten – licenties Zorg ervoor dat alle IP rights in de vennootschap zitten! Volgende fase -> oprichten werkmaatschappij, IP rights in

holding Gebruik Non-Disclosure Agreements! Model in UtrechtInc-

portal; ook bij gesprekken met investeerders Bescherming IP rights: (i) registratie, (ii) NDA’s, (iii) need to

know – basis Investeerders houden niet van NDA’s

Intellectual Property

Waar gaat het fout?- een (toen nog) bevriende ondernemer heeft je geholpen met programmeren - een van de oprichters zou zijn eerdere onderneming / IP rights inbrengen, maar dit is niet goed vastgelegd- iemand werkt al een paar maanden voor je bedrijf, maar er is nog geen arbeidscontract of overeenkomst van opdracht getekend (en hij vertrekt met ruzie)- je hebt een licentie gekregen of verstrekt, maar het product wordt doorontwikkeld

Werknemers

Laat iemand altijd een arbeidsovereenkomst tekenen voordat hij/zij in dienst treedt! -> model beschikbaar via UtrechtInc

Er is geen contractsvrijheid in het arbeidsrecht, dus laat overeenkomsten altijd checken (recent: omvangrijke wijzigingen in het arbeidsrecht)

Let op bij nul uren contracten en overeenkomsten van opdracht –> arbeidsrechtelijke consequenties

Werknemersparticipatie: SAR’s, certificaten, winstbewijzen, opties, aandelen zonder stemrecht, gewone aandelen -> juridische en fiscale verschillen zijn groot

Contracten algemeen

Probeer zoveel mogelijk te standaardiseren Probeer altijd de partij te zijn die het eerste concept

aanlevert, als je dat niet doet, begin je op achterstand Let op dat de juiste wederpartij vermeld staat en deze door

de juiste persoon wordt vertegenwoordigd -> check handelsregister

Vergeet niet de bijlagen te checken en zorg ervoor dat je een door beide partijen getekende versie hebt

Gebruik heldere definities en keep it simple Teken een overeenkomst voordat er gewerkt wordt, dat geldt

ook voor je adviseurs!

Algemene voorwaarden / privacy policy

Zorg dat deze tijdig opgesteld zijn en laat ze checken (of opstellen) door een advocaat

Prima om naar voorbeelden van concurrenten te kijken bij het opstellen van algemene voorwaarden, maar a.u.b. geen copy-paste

Stuur algemene voorwaarden bij iedere rechtshandeling toe als pdf voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst en verklaar de voorwaarden van toepassing

Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing als er sprake is van het verwerken van persoonsgegevens -> privacy policy of privacy statement noodzakelijk (meer info Renee Schipper, Ventoux Advocaten)

Investeerder

Zorg dat je onderneming op orde is als je met een investeerder in contact treedt

Investeerders hebben een hekel aan verrassingen, dus wacht niet te lang met het melden van eventuele problemen/risico’s

Potentiele hickups: o.a. change of control clauses, onbeperkte aansprakelijkheden, exclusieve distributie/licenties, ruziënde aandeelhouders -> denk daaraan bij je bedrijfsvoering

De Termsheet bepaalt alles voor 90%. Onderhandelingen beginnen dus daarvoor, pas op voor dure breakup clausules

Vergeet niet: de advocaat van de investeerder denkt niet aan jouw belang, dus schakel tijdig een eigen advocaat in!

Sjoerd Molmol@benvalor.com

Leonoor Wijnbergenwijnbergen@benvalor.com

Tel. 088-3030020Benvalor B.V.Burg. Reigerstraat 86, Utrechtwww.benvalor.com