22
BENDICIÓN FINAL DE LA HAGGADÁH DE PASCUA 102 LA HAGGADÁH ACORDE A LA COSTUMBRE DE LOS JUDÍOS HISPANO-PORTUGUESES Editado y traducido del hebreo al inglés por DAVID DE SOLA POOL Ministro de la Congregación Shearith Israel en la ciudad de Nueva York © 1947 * * Publicado por el Union of Sephardic Congregations, “Prayers for the Festivals,” New York, 5723 - 1963. Traducción al español por David Ramírez; Monterrey, 5771 - 2011. This copy is not intended for mass distribution or sale.

La Haggadáh

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Este es la traducción al castellano de la Hagaddah para la celebración de la Pascua de Cenceñas, acorde a la traducción del hebreo por el Rev. David de Sola Pool, de bendicha memoria, quien fuera el rabino de la Congregación Hispano-Portuguesa Sheartih Israel, en la ciudad de Nueva York.El documento se puede imprimir y insertarle grapas en medio para hacer el librito, y así hacer partícipes a los comensales de habla hispana.

Citation preview

Page 1: La Haggadáh

BEN

DIC

IÓN

FIN

AL

DE

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

102

LAH

AG

GA

H

AC

OR

DE

A L

A C

OST

UM

BR

E D

E LO

S JU

DÍO

S H

ISPA

NO

-PO

RTU

GU

ESES

Edita

do y

trad

ucid

o de

l heb

reo

al in

glés

por

DA

VID

DE

SOLA

PO

OL

Min

istro

de

la C

ongr

egac

ión

Shea

rith

Isra

el

en la

ciu

dad

de N

ueva

Yor

k

© 1

947*

* Pub

licad

o po

r el U

nion

of S

epha

rdic

Con

greg

atio

ns, “

Pray

ers f

or th

e Fe

stiv

als,”

New

Yor

k, 5

723

- 196

3.

Trad

ucci

ón a

l esp

añol

por

Dav

id R

amíre

z; M

onte

rrey

, 577

1 - 2

011.

Thi

s cop

y is

not

inte

nded

for m

ass

dist

ribut

ion

or sa

le.

Page 2: La Haggadáh

BEN

DIC

IÓN

FIN

AL

DE

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

101

Part

icip

en d

e la

cua

rta,

y ú

ltim

a, c

opa

de v

ino

mie

ntra

s se

recl

ina,

y re

cite

lo si

guie

nte

BEN

DIC

IÓN

DES

PUÉS

DE

TOM

AR

VIN

O

B

endi

cho

sois

Vos

, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

Gob

erna

dor

del

univ

erso

, por

la v

id, p

or la

fru

ta d

e és

ta, y

todo

pro

duct

o de

l ca

mpo

, por

la

buen

a y

ampl

ia t

ierr

a de

nue

stro

des

eo l

a cu

al

Vos

esc

ogis

teis

y d

iste

is c

omo

here

ncia

par

a V

uest

ro p

uebl

o Is

rael

par

a qu

e co

ma

de su

frut

o y

disf

rute

su a

bund

anci

a.

T

en p

ieda

d, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

con

todo

s no

sotro

s Is

rael

V

uest

ro p

uebl

o, c

on J

erus

alén

Vue

stra

ciu

dad

y Si

ón la

mor

ada

de

Vue

stra

gl

oria

, en

V

uest

ro

alta

r y

Vue

stro

Te

mpl

o.

Rec

onst

ruye

a J

erus

alén

la

Ciu

dad

Sant

a rá

pido

en

nues

tros

días

. Tr

áeno

s pr

onto

allá

, y

dano

s fe

licid

ad a

hí,

para

que

po

dam

os d

isfr

utar

lo

buen

o de

ella

y B

ende

cir

a V

os e

n es

e lu

gar c

on sa

ntid

ad y

pur

eza.

D

adno

s fe

licid

ad,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, en

est

e dí

a (d

elde

scan

so d

e Sh

abbá

t y)

del

Fes

tival

de

Pasc

ua d

e C

ence

ñas,

este

día

de

fest

ival

de

sant

a co

nvoc

ació

n. P

or q

ue V

os s

ois

buen

o y

Vos

hac

éis

bond

ad a

todo

mun

do. B

endi

cho

sois

Vos

, A

don-

ai, p

or e

sa ti

erra

y p

or e

l fru

to d

e la

vid

. __

____

____

____

__

La H

agga

dáh,

la c

omid

a, la

s ben

dici

ones

y lo

s him

nos h

an si

do

com

plet

ados

ya.

Per

o m

ucho

s tie

nen

la tr

adic

ión

de p

erm

anec

er e

n la

m

esa

para

can

tar l

os si

guie

ntes

him

nos y

vill

anci

cos p

ara

los n

iños

.

Page 3: La Haggadáh

HIM

NO

S D

E A

LAB

AN

ZA

100

I rra

dian

do e

n la

boc

a de

l S

onan

tes l

abio

s del

A

rdie

ntes

pal

abra

s de

A la

banz

a en

volv

ente

C

oro

s de

Isra

el

R e

cto

Vos

sois

exa

ltado

. I n

ocen

te p

or si

empr

e O

s ben

deci

rá.

B e

llísi

mos

can

tos d

e V

uest

ra sa

ntid

adC

ons

agra

da d

e V

uest

ra e

xulta

ción

. A

tien

den

para

a V

os b

ende

cir.

Ya

que

toda

Vue

stra

obr

a de

be d

e ca

ntar

os a

laba

nzas

, A

don-

ai

nues

tro D

io’,

Dio

s de

nue

stro

s pa

dres

, ex

ulta

ndo

Vue

stra

glo

ria,

preg

onán

dole

a V

os e

n al

aban

za y

ado

ránd

ole

triun

fant

emen

te e

n la

s pa

labr

as d

e lo

s sa

lmos

de

alab

anza

de

Dav

id h

ijo d

Jes

é, V

uest

ro

sier

vo u

ngid

o.

A

sí q

ue, a

laba

do s

eáis

Vos

nue

stro

Gob

erna

dor

para

sie

mpr

e, D

io’

nues

tro R

ey, g

rand

e y

sant

o en

el c

ielo

y e

n la

tier

ra. Y

a qu

e a

Vos

, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

Dio

’ de

nues

tros p

adre

s, pa

ra si

empr

e co

ncie

rne

el c

anto

y a

laba

nza,

ado

raci

ón y

sal

mo.

A V

os, D

ios

de g

rand

ezas

y

pode

r. A

Vos

, sa

nto

Dio

s, co

ncie

rne

sant

idad

, al

aban

za y

glo

ria,

bend

ició

n y

acci

ón d

e gr

acia

s. D

e et

erni

dad

a et

erni

dad

Vos

sois

Dio

s.

BEN

DIC

IÓN

QU

E C

IER

RA

LO

S H

IMN

OS

Q

ue t

odas

Vue

stra

s ob

ras,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, y

que

Vue

stro

s si

ervo

s pi

ados

os y

dev

otos

que

cum

plen

Vue

stra

vo

lunt

ad y

Vue

stro

pue

blo

la c

asa

de I

srae

l, to

dos

junt

os O

s al

aben

en

ntic

o al

egre

, da

ndo

grac

ias,

bend

icio

nes

y al

aban

zas

de a

dora

ción

a V

uest

ra g

loria

. Ya

que

es b

ueno

dar

gr

acia

s al

Vos

y a

grad

able

can

tar a

laba

nzas

a V

uest

ro n

ombr

e;

por

que

Vos

soi

s D

ios

de e

tern

idad

a e

tern

idad

. Ben

dich

o so

is

Vos

, G

ober

nado

r di

vino

ado

rado

en

him

nos

de a

laba

nza.

A

mén

.

KID

DU

SH D

E PA

SCU

A

T H

E

H A

G A

D Á

H

La c

omid

a ce

rem

onia

l de

Pasc

ua c

omie

nza

con

el c

anta

r de

1. E

L K

IDD

USH

DU

RA

NT

E L

A S

EM

AN

A

(PR

OC

LAM

AN

DO

LA

SA

NTI

DA

DD

EL F

ESTI

VA

L)

Para

el K

iddu

sh d

e la

vís

pera

de

Shab

bát o

r en

la n

oche

del

Sha

bbát

ve

a pá

gina

s 62

y 6

3. D

uran

te l

a se

man

a se

can

ta c

omo

sigu

e po

r un

der,

de p

ie, c

on la

pri

mer

a co

pa d

e vi

no e

n su

man

o de

rech

a.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

Uni

vers

o, C

read

or

de la

frut

a de

la v

id.

Ben

dich

o so

is V

os,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r de

l un

iver

so,

quie

n no

s ha

béis

esc

ogid

o de

ent

re to

dos

los

pueb

los

y no

s ap

artó

de

entre

to

das l

as n

acio

nes a

l san

tific

arno

s con

Vue

stro

s man

dam

ient

os. V

os h

abéi

s da

do c

on a

mor

, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

los

fest

ival

es d

e re

goci

je y

los

pe

riodo

s fe

stiv

os p

ara

nues

tra f

elic

idad

. En

tre e

llos

esta

ést

e fe

stiv

al d

e ce

nceñ

as,

un d

ía f

estiv

o de

san

ta c

onvo

caci

ón,

la t

empo

rada

de

nues

tra

liber

ació

n. E

s un

a re

unió

n sa

nta

conc

edid

a co

n am

or, r

ecor

dand

o nu

estra

sa

lida

de E

gipt

o.

D

e en

tre

todo

s lo

s pu

eblo

s V

os

habé

is

esco

gido

no

s pa

ra

sant

ifica

rnos

, y V

os h

abéi

s da

do n

os l

a he

renc

ia d

e V

uest

ros

sant

os

fest

ival

es e

n al

egría

y f

elic

idad

. B

endi

cho

sois

Vos

, A

don-

ai q

uien

sa

ntifi

ca Is

rael

y lo

s fes

tival

es.

En la

s pri

mer

as d

os n

oche

s de

la P

ascu

a se

aña

de

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o, q

ue

Vos

hab

éis d

ado

nos v

ida

y su

sten

to, y

nos

traj

o a

está

tem

pora

da fe

liz.

Con

tinúe

la H

agga

dá e

n la

pág

ina

64.

61

Page 4: La Haggadáh

KID

DU

SH D

E PA

SCU

A

62

1. E

L K

IDD

USH

EN

LA

VÍS

PER

A D

EL

SH

AB

T

(PR

OC

LAM

AN

DO

LA

SA

NTI

DA

DD

EL S

HA

BB

ÁT

Y E

L FE

STIV

AL)

Se c

anta

com

o si

gue

por e

l Líd

er, d

e pi

e, c

on la

pri

mer

a co

pade

vin

o es

su m

ano

dere

cha.

«

Fue

en l

e se

xto

día

cuan

do l

os c

ielo

s y

la t

ierr

a y

todo

en

ello

s fu

eron

com

plet

ados

. Y D

ios

habí

a te

rmin

ado

para

el s

éptim

o dí

a Su

ob

ra e

l cua

l Él h

abía

hec

ho, y

Él d

esca

nsó

en e

l sép

timo

día

de to

da S

u ob

ra la

cua

l Él h

abía

hec

ho. E

nton

ces

Dio

s be

ndijo

el s

éptim

o dí

a y

lo

sant

ificó

, por

que

desd

e en

tonc

es É

l des

cans

ó de

toda

Su

obra

la c

ual

Él h

abía

cre

ado

para

que

func

iona

ra d

e ah

í en

adel

ante

B

endi

cho

sois

V

os,

Ado

n-ai

nu

estro

D

io’,

Gob

erna

dor

del

Uni

vers

o, C

read

or d

e la

frut

a de

la v

id.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

quie

n ha

béis

esc

ogid

o no

s de

ent

re to

dos

los

pueb

los

y no

s ap

artó

de

entre

toda

s la

s na

cion

es a

l san

tific

arno

s co

n V

uest

ros

man

dam

ient

os.

Vos

hab

éis

dado

con

am

or, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

los

Sába

dos

para

de

scan

so, l

os fe

stiv

ales

de

rego

cije

y lo

s per

iodo

s fes

tivos

par

a nu

estra

fe

licid

ad. E

ntre

ello

s es

ta é

ste

fest

ival

de

cenc

eñas

, un

día

fest

ivo

de

sant

a co

nvoc

ació

n, la

tem

pora

da d

e nu

estra

libe

raci

ón. E

s un

a re

unió

n sa

nta

conc

edid

a co

n am

or, r

ecor

dand

o nu

estra

salid

a de

Egi

pto.

De

entre

to

dos

los

pueb

los

Vos

ha

béis

es

cogi

do

nos

para

sa

ntifi

carn

os, y

Vos

hab

éis

dado

nos

la

here

ncia

de

Vue

stro

s sa

ntos

fe

stiv

ales

en

aleg

ría y

fel

icid

ad.

Ben

dich

o so

is V

os,

Ado

n-ai

qui

en

sant

ifica

Isra

el y

los f

estiv

ales

.

En la

pri

mer

a no

che

de P

ascu

a, a

ñada

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

que

Vos

hab

éis

dado

nos

vid

a y

sust

ento

, y n

os tr

ajo

a es

tá te

mpo

rada

fe

liz.

Con

tinue

la H

agga

dáh

en la

pág

ina

64.

HIM

NO

S D

E A

LAB

AN

ZA

99

ÉL N

OS

RED

IMIÓ

DE

EGIP

TO

Y

aún

así

, nue

stra

boc

a lle

na c

on c

ántic

os c

omo

el m

ar n

unca

sile

ncio

so,

nues

tra l

engu

a se

ani

ma

en c

anto

com

o ol

as t

umul

tuos

as,

nues

tros

labi

os

vibr

ante

s co

n al

aban

za t

al y

com

o el

exp

ansi

vo f

irmam

ento

, nu

estro

s oj

os

brill

ando

com

o el

sol

y la

luna

, nue

stra

s m

anos

ext

endi

das

com

o pa

rvad

as d

e ág

uila

s en

el

ciel

o, y

nue

stro

s pi

es t

an á

gile

s co

mo

cier

vos,

no p

odría

mos

of

rece

rle u

na b

endi

ción

y a

laba

nza

prop

ia,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’ y

Rey

, ni

co

mo

sólo

una

de

las

mar

avill

osas

y p

rovi

denc

iale

s m

unifi

cenc

ias

sinn

úmer

o e

infin

itas

que

Vos

nos

hab

éis

otor

gado

, com

o a

nues

tros

padr

es d

e an

taño

. De

Egip

to V

os n

os re

dim

iste

is, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

y no

s sal

vast

eis d

e la

cas

a de

es

clav

os.

En

ham

bre

Vos

no

s ha

béis

al

imen

tado

, en

ab

unda

ncia

no

s su

sten

tast

e. V

os n

os h

abéi

s sa

lvad

o de

la e

spad

a, li

brán

dono

s de

la p

estil

enci

a y

de e

nfer

med

ades

dol

oros

as s

in p

rece

dent

e. H

asta

aho

ra V

uest

ro a

mor

m

iser

icor

dios

o ha

sid

o nu

estra

ayu

da y

Vue

stro

tie

rno

amor

nun

ca n

os h

a fa

llado

.

ASÍ

QU

E C

AN

TAM

OS

ALA

BA

NZA

S A

DIO

S

A

sí q

ue la

leng

ua q

ue V

os h

abéi

s pu

esto

en

nues

tras

boca

s, si

, el c

uerp

o qu

e V

os h

abéi

s do

tado

, y e

l alm

a es

pirit

ual q

ue V

os h

abéi

s so

plad

o de

ntro

de

nos,

todo

s ju

ntos

Os

bend

icen

y a

laba

n, n

uest

ro G

ober

nado

r di

vino

, y

cant

a al

aban

zas

Vue

stra

s et

erna

men

te. S

i, to

da b

oca

Os

dará

ala

banz

a, to

da le

ngua

O

s gl

orifi

cará

, tod

o oj

o O

s m

irará

, tod

a ro

dilla

se

post

rará

a V

os, y

todo

lo q

ue

se y

ergu

e O

s har

á re

vere

ncia

. Tod

o co

razó

n O

s rev

eren

ciar

á y

lo m

ás p

rofu

ndo

de n

uest

ro se

r can

tará

a V

os a

laba

nzas

, inc

luso

cua

ndo

el sa

lmis

ta c

ante

,

«Tod

os m

is h

ueso

s dirá

n, S

eñor

, qui

én e

s com

o V

os

Que

libe

ra e

l afli

gido

de

uno

más

fuer

te q

ue é

l, El

afli

gido

y e

l nec

esita

do d

e un

o qu

e le

roba

El ll

anto

del

afli

gido

Vos

oís

,

Vos

esc

uchá

is e

l lla

nto

del p

obre

, y lo

salv

áis.

«Can

te p

ara

aleg

ría e

n el

Ado

n-ai

, O v

osot

ros l

os ju

stos

, Su

ala

banz

a es

pro

pia

para

el r

ecto

Page 5: La Haggadáh

HIM

NO

S D

E A

LAB

AN

ZA

98 Qui

en n

os re

cord

ó en

nue

stra

sole

dad,

Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,

Y n

os re

scat

ó de

aqu

ello

s que

nos

opr

imie

ron;

Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,Q

uien

da

alim

ento

a to

da c

arne

, Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,D

ad g

raci

as a

l Dio

s de

los c

ielo

s;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre.

NIS

HM

ATH

EL C

UID

AD

O A

MO

RO

SO Y

VIG

ILA

NTE

DE

DIO

S

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, el

alm

a de

toda

cos

a vi

vien

te o

s ben

deci

rá,

El

esp

íritu

de

toda

car

ne si

empr

e O

s ala

be y

exa

lte, n

uest

ro

Rey

. D

e et

erni

dad

a et

erni

dad

Vos

sois

Dio

s. A

parte

de

Vos

no

tene

mos

a o

tro R

ey y

Lib

erad

or,

Sa

lvad

or, R

eden

tor,

Res

cata

dor,

quie

n no

s res

pond

e co

n am

oros

o

so

corr

o

En c

ada

mom

ento

de

trist

eza

y tri

bula

ción

,

Nin

gún

otro

rey

para

soco

rro

y pe

rman

enci

a te

nem

os e

xcep

to a

Vos

. D

ios d

el p

rinci

pio,

Dio

s del

fina

l,

Dio

s de

todo

lo q

ue e

xist

e, S

eñor

de

todo

lo q

ue n

ace,

Vos

sois

exa

ltado

en

todo

him

no d

e al

aban

za.

Con

am

or V

os g

uias

teis

Vue

stro

mun

do,

C

on a

mor

sens

ible

a e

llos q

ue V

os h

abéi

s cre

ado.

O

Ado

n-ai

, en

Vue

stro

cui

dado

sigi

loso

Vos

no

os d

a su

eño

ni d

orm

ís;

Vos

leva

ntái

s a lo

s que

due

rmen

,

Sacu

dién

dolo

s de

su su

eño

prof

undo

. V

os c

urái

s al e

nfer

mo,

Vos

ace

lerá

is a

l mue

rto.

V

os a

brís

ojo

s cie

gos,

V

os h

acéi

s al e

ncor

vado

cam

inar

rect

o.

Vos

cau

sáis

al m

udo

habl

ar,

D

ando

pal

abra

s a lo

s que

tien

en lo

s lab

ios s

ella

dos.

Así

que

a V

os, y

sólo

a V

os, d

amos

gra

cias

y a

laba

nzas

.

KID

DU

SH D

E PA

SCU

A

63

1. E

L K

IDD

USH

EN

LA

VÍS

PER

A D

UR

AN

TE

EL

CIE

RR

E D

EL

SH

AB

T(P

RO

CLA

MA

ND

O L

A S

AN

TID

AD

DEL

FES

TIV

AL)

Se c

anta

com

o si

gue

por e

l Líd

er, d

e pi

e, c

on la

pri

mer

a co

pade

vin

o es

su m

ano

dere

cha.

Ben

dich

o so

is V

os, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

Gob

erna

dor

del U

nive

rso,

C

read

or d

e la

frut

a de

la v

id.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

quie

n ha

béis

esc

ogid

o no

s de

ent

re to

dos

los

pueb

los

y no

s ap

artó

de

entre

toda

s la

s na

cion

es a

l san

tific

arno

s co

n V

uest

ros

man

dam

ient

os.

Vos

hab

éis

dado

con

am

or,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, lo

s fe

stiv

ales

de

rego

cije

y lo

s pe

riodo

s fe

stiv

os p

ara

nues

tra fe

licid

ad. E

ntre

ello

s es

ta

éste

fes

tival

de

cenc

eñas

, un

día

fes

tivo

de s

anta

con

voca

ción

, la

te

mpo

rada

de

nues

tra li

bera

ción

. Es

una

reun

ión

sant

a co

nced

ida

con

amor

, rec

orda

ndo

nues

tra sa

lida

de E

gipt

o.

D

e en

tre

todo

s lo

s pu

eblo

s V

os

habé

is

esco

gido

no

s pa

ra

sant

ifica

rnos

, y V

os h

abéi

s da

do n

os l

a he

renc

ia d

e V

uest

ros

sant

os

fest

ival

es e

n al

egría

y f

elic

idad

. B

endi

cho

sois

Vos

, A

don-

ai q

uien

sa

ntifi

ca Is

rael

y lo

s fes

tival

es.

La c

opa

se p

one

en la

mes

a y

los d

edos

se p

onen

ant

ela

luz d

e un

a ve

la tr

enza

da p

ara

darl

e so

mbr

a y

sent

ir e

l cal

or d

ela

llam

a, m

ient

ras u

no d

ice

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

Cre

ador

de

la lu

z de

fueg

o.

La c

opa

es re

tom

ada

de n

uevo

.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o.

Vos

hac

éis

dist

inci

ón e

ntre

los

sag

rado

y l

o la

ico,

luz

y o

scur

idad

, Is

rael

y o

tros

pueb

los,

el s

éptim

o dí

a y

los

seis

día

s de

des

cans

o. V

os

habé

is

he

cho

d

istin

ción

e

ntre

l

a

sant

idad

d

e

Sha

bbat

Page 6: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

64 y la

san

tidad

del

fest

ival

, inc

luso

si V

os h

abéi

s sa

ntifi

cado

el s

éptim

o dí

a so

bre

enci

ma

de lo

s se

is d

ías

de tr

abaj

o, y

hab

éis

pues

to a

parte

y

sant

ifica

do a

Vue

stro

pue

blo

Isra

el p

or m

edio

de

Vue

stra

san

tidad

. B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

qui

en h

ace

una

dist

inci

ón e

ntre

los g

rado

s de

sant

idad

. En

la p

rim

eras

dos

noc

hes d

e la

Pas

cua,

aña

da

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

que

Vos

hab

éis

dado

nos

vid

a y

sust

ento

, y n

os tr

ajo

a es

ta te

mpo

rada

fe

líz.

____

____

____

____

____

____

____

____

____

_

C

ada

uno

de lo

s pre

sent

es, h

ombr

e, m

ujer

, o m

enor

es d

e ed

ad, t

oma

su p

rim

era

copa

de

vino

(o

vino

de

pasa

s),

mie

ntra

s se

rec

lina

haci

a la

izq

uier

da e

n un

a re

pres

enta

ción

an

tigua

de

liber

tad.

2. L

AV

AD

O D

E M

AN

OS

D

espu

és d

e el

lo, e

n pr

epar

ació

n pa

ra s

umer

gir

el a

pio,

lave

las

man

os, p

ero

sin

reci

tar

la b

endi

ción

aco

stum

brad

a. 3. E

L A

PRE

RIT

IVO

DE

API

O

E

l Líd

er s

umer

ge e

l api

o (o

lech

uga,

ber

ro, e

ndib

ia, p

erifo

llo o

cua

lqui

er o

tra

hier

ba

amar

ga d

e sa

bor)

en

agua

sala

da o

vin

agre

, y d

a a

cada

uno

de

los p

rese

ntes

una

peq

ueña

pi

eza

(men

or a

la c

antid

ad d

e un

a ac

eitu

na) p

ara

com

er c

omo

aper

itivo

, des

pués

de

deci

r la

sigu

ient

e be

ndic

ión.

Ben

dich

o so

is V

os,

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r de

l un

iver

so, C

read

or d

e la

frut

a de

la ti

erra

.

4. R

OM

PIE

ND

O L

A M

ASS

ÁH

DE

EN

ME

DIO

El L

íder

de

la H

agga

dáh

ento

nces

rom

pe e

n do

s la

mita

d de

una

de

las

tres

Mas

sot,

pone

la

mita

d m

ás p

eque

ña e

ntre

la

mas

sáh

supe

rior

e i

nfer

ior,

envu

elve

la

mita

d m

ás

gran

de y

con

tra

nqui

lidad

la

pone

por

un

lado

par

a el

uso

del

Afik

omen

o p

ostr

e. L

os

niño

s jó

vene

s so

n al

enta

dos

para

bus

car

y en

cont

rar

la p

ieza

que

ha

sido

esc

ondi

da d

e vi

sta.

EL G

RA

N H

ALÉ

L 97 A

Él q

ue e

n en

tend

imie

nto

hizo

los c

ielo

s;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

A

Él q

ue e

spar

ció

la ti

erra

sobr

e la

s agu

as;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

A É

l que

hiz

o la

s gra

ndes

lum

inar

ias;

Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,La

luna

y la

s est

rella

s par

a el

dom

inio

de

la n

oche

; Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,A

Él q

ue fl

agel

ó a

Egip

to c

on su

s prim

ogén

itos,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Y É

l sac

ó a

Isra

el d

e en

tre e

llos,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Con

man

o fu

erte

y b

razo

ext

endi

do;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

A

Él q

ue p

artió

el M

ar R

ojo

por l

a m

itad,

Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,Y

traj

o a

Isra

el p

or e

n m

edio

de

él,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Pero

der

rocó

al F

araó

n y

sus h

uest

es e

n el

Mar

Roj

o;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

A É

l que

gui

ó a

Su p

uebl

o po

r med

io d

el d

esie

rto;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

A É

l que

flag

eló

gran

des r

eyes

, Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,Y

dio

mue

rte a

reye

s pod

eros

os,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Sihó

n re

y de

los A

mor

itas,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Y O

g re

y de

Bas

hán,

Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,

Y d

io su

s tie

rras

com

o he

renc

ia,

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre,

Y h

eren

cia

para

Isra

el S

u si

ervo

; Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,

Page 7: La Haggadáh

EL G

RA

N H

ALÉ

L 96

POR

ESO

DÉM

OSL

E G

RA

CIA

S A

ÉL

Yo

daré

gra

cias

ant

e V

os y

a qu

e V

os m

e ha

béis

resp

ondi

do,

Y

lleg

ado

a se

r mi s

alva

ción

. La

pie

dra

que

los c

onst

ruct

ores

rech

azar

on

Ll

egó

a se

r pie

dra

angu

lar.

Del

Ado

n-ai

est

o ha

lleg

ado

a pa

sar;

Es

mar

avill

oso

ante

nue

stro

s ojo

s. És

te e

s el d

ía q

ue e

l Ado

n-ai

ha

desi

gnad

o;

A

legr

émon

os y

seam

os fe

lices

en

ello

. A

don-

ai, t

e ro

gam

os, s

álva

nos.

A

don-

ai, O

s rog

amos

, pro

spér

anos

. B

endi

cho

eres

tu q

uien

vie

ne e

n el

nom

bre

del A

don-

ai;

N

osot

ros t

e be

ndec

imos

des

de la

s Cas

a de

l Ado

n-ai

. El

Ado

n-ai

es D

ios y

nos

ha

dado

luz.

H

asta

los m

ism

os c

uern

os d

el a

ltar

A

dorn

ad la

pro

cesi

ón fe

stiv

a co

n ra

mos

de

mirt

o, (c

anta

ndo)

«V

os so

is m

i Dio

s y d

aré

grac

ias a

nte

Vos

, M

i Dio

s, Y

o O

s exu

ltaré

. D

ad g

raci

as a

l Ado

n-ai

por

que

Él e

s bue

no,

Ya

que

su m

iser

icor

dia

dura

par

a si

empr

e.»

EL G

RA

N H

ALÉ

L EN

ALA

BA

NZA

A D

IOS

(KI L

EOLÁ

M H

ASD

Ó)

Salm

o 13

6 D

ad g

raci

as a

l Ado

n-ai

por

que

Él e

s bue

no;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre.

Dad

gra

cias

al D

ios d

e di

oses

; Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e.D

ad g

raci

as a

l Señ

or d

e se

ñore

s;

Ya q

ue S

u m

iser

icor

dia

perd

ura

para

siem

pre.

A

Él q

uien

sólo

real

iza

gran

des m

arav

illas

; Ya

que

Su

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra si

empr

e,

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

65

5. L

A N

AR

RA

CIÓ

N (H

AG

GA

H) C

OM

IEN

ZA

R

emue

va d

el p

lato

del

Sed

er e

l hue

vo y

el h

ueso

de

cord

ero,

y le

vant

e el

pla

to c

on la

s m

assó

th p

ara

que

todo

mun

do p

ueda

ver

lo y

la a

tenc

ión

de lo

s ni

ños

en p

artic

ular

pue

da

ser p

rocu

rada

, mie

ntra

s la

sigu

ient

e de

clar

ació

n se

hac

e

Con

tem

plen

y m

irad

el p

an d

e af

licci

ón

Q

ue n

uest

ros p

adre

s en

tierr

a de

Egi

pto

com

iese

n.

Perm

itid

a to

dos e

n ha

mbr

una

veni

r Pe

rmiti

d a

todo

s en

cele

brac

ión

recu

rrir

La

nue

stra

Pas

cua

de C

ence

ñas l

iber

ta.

Que

todo

Isra

el e

ste

año

aún

erra

nte

Pued

a lle

gar a

tier

ra d

e Is

rael

en

año

entra

nte

Y

al m

onte

y a

ltar d

e Si

ón a

scie

nda.

Que

aqu

ello

s en

este

año

los a

ún p

reso

s Es

te a

ño v

enid

ero

rom

pan

sus g

rille

tes p

rest

os

Y li

berta

d so

bre

el m

undo

des

cien

da.

MA

H N

ISH

TAN

H

(LA

S C

UA

TRO

PR

EGU

NTA

S)

¡QU

É TA

N IN

USU

ALE

S SO

N L

OS

PRO

CED

IMIE

NTO

S EN

LA

CO

MID

A!

¡Qué

tan

dife

rent

e es

est

a no

che

de la

s otra

s noc

hes!

En

las

otra

s no

ches

no

sum

ergi

mos

nue

stra

hie

rbas

ni

una

sola

vez

; ¿po

rqué

en

esta

noc

he la

s sum

ergi

mos

dos

vec

es?

E

n la

s ot

ras

noch

es c

omem

os p

an l

euda

do y

cen

ceño

; ¿p

orqu

é en

est

a no

che

sólo

com

emos

pan

cen

ceño

?

Page 8: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

66 E

n to

das

las

otra

s no

ches

com

emos

hie

rbas

de

cual

quie

r es

peci

e;

en

esta

no

che,

¿p

orqu

é co

mem

os

solo

hi

erba

s am

arga

s?

E

n to

das

las

otra

s no

ches

com

emos

y b

ebem

os y

a se

a se

ntad

os o

rec

linad

os;

¿por

qué

en e

sta

noch

e no

s re

clin

amos

to

dos?

El p

lato

pas

cual

se p

one

en la

pes

a ju

nto

con

las m

assó

th a

l des

cubi

erto

.

LA R

ESPU

ESTA

ES

DA

DA

EN L

A H

ISTO

RIA

«

Escl

avos

fui

mos

al

Fara

ón e

n Eg

ipto

»; p

ero

el A

don-

ai

nues

tro

Dio

’nos

sa

co

de

ahí

«con

m

ano

fuer

te

y br

azo

exte

ndid

o».

Si e

l Sa

nto

Uno

, be

ndic

ho s

ea É

l, no

hub

iera

sa

cado

a n

uest

ros

padr

es f

uera

de

Egip

to,

ento

nces

nos

otro

s, nu

estro

s hi

jos

y lo

s hi

jos

de n

uest

ros

hijo

s es

tuvi

éram

os

toda

vía

escl

aviz

ados

al

Fara

ón e

n Eg

ipto

. A

sí q

ue,

fuim

os

todo

s sa

bios

, to

dos

con

prof

undo

en

tend

imie

nto,

to

dos

vers

ados

en

la T

oráh

, est

aría

mos

toda

vía

oblig

ados

el c

onta

r la

hist

oria

del

éxo

do d

esde

Egi

pto;

y m

ient

ras

más

uno

pie

nsa

en

la h

isto

ria d

e és

te é

xodo

más

gra

nde

es su

mer

ito.

HA

LÉL

95

DIO

S N

OS

LIB

ERA

DE

NU

ESTR

OS

ENEM

IGO

S

En m

edio

de

mis

apu

ros l

lam

é al

Señ

or;

Él

me

resp

ondi

ó co

n lib

erac

ión.

El

Ado

n-ai

est

á co

nmig

o, y

o no

tem

eré;

¿Qué

es l

o qu

e pu

ede

hace

rme

el h

ombr

e?

El A

don-

ai e

stá

conm

igo

com

o m

i ayu

dant

e,

A

sí v

eré

vict

oria

sobr

e aq

uello

s que

me

odia

n.

Es m

ejor

con

fiar e

n el

Ado

n-ai

Que

fiar

se d

el h

ombr

e.

Es m

ejor

con

fiar e

n el

Ado

n-ai

Que

fiar

se d

e pr

ínci

pe.

Las n

acio

nes t

odas

junt

as m

e ac

osan

por

todo

s lad

os;

En

el n

ombr

e de

l Ado

n-ai

cie

rtam

ente

las c

erce

né.

Ella

s me

tení

an si

tiado

, si,

ello

s me

rode

aban

;

En e

l nom

bre

del A

don-

ai c

ierta

men

te la

s cer

cené

. M

e di

eron

gol

pe d

olor

oso

para

que

pue

da c

aer,

Pe

ro e

l Ado

n-ai

me

apoy

ó.

El A

don-

ai fu

e m

i fue

rza

y cá

ntic

o,

Él fu

e m

i sal

vaci

ón.

Escu

chad

, cán

tico

aleg

re d

e vi

ctor

ia e

n la

s tie

ndas

de

los j

usto

s –

«La

man

o di

estra

del

Ado

n-ai

hac

e co

n va

lent

ía.

La m

ano

dies

tra d

el A

don-

ai e

s exa

ltada

, La

man

o di

estra

del

Ado

n-ai

hac

e co

n va

lent

ía.»

N

o m

oriré

, per

o vi

viré

Y d

ecla

raré

las o

bras

del

Ado

n-ai

. A

unqu

e el

Ado

n-ai

me

haya

cas

tigad

o,

Él

no

me

ha e

ntre

gado

a la

mue

rte.

Ábr

eme

las p

uerta

s de

la ju

stic

ia,

Y

o en

traré

por

ella

s par

a al

abar

al A

don-

ai.

Ésta

es l

a pu

erta

del

Ado

n-ai

,

Los j

usto

s ent

rará

n po

r ella

.

Page 9: La Haggadáh

HA

LÉL

94

ASÍ

QU

E U

NA

AC

CIÓ

N D

E G

RA

CIA

S SE

DEB

E R

EALI

ZAR

¿Q

ué p

uedo

yo

dar a

l Ado

n-ai

Po

r tod

os S

us b

enef

icio

s hac

ia m

i?

Yo

leva

ntar

é la

cop

a de

la sa

lvac

ión,

Y p

rocl

amar

é el

nom

bre

del A

don-

ai.

Cum

pliré

mis

pro

mes

as a

Ado

n-ai

;

¡Ser

ía e

n pr

esen

cia

de to

do S

u pu

eblo

! D

olor

oso

es a

nte

los o

jos d

el A

don-

ai

La

mue

rte d

e su

s pia

doso

s sie

rvos

. Te

pid

o, O

Ado

n-ai

, ya

que

soy

Vue

stro

sier

vo,

Y

o, V

uest

ro si

ervo

, hijo

de

la h

echu

ra d

e V

uest

ra m

ano;

Vos

hab

éis s

olta

do m

is a

tadu

ras.

A V

os o

frec

eré

sacr

ifici

o de

acc

ión

de g

raci

as,

Y

llam

aré

el n

ombr

e de

l Ado

n-ai

. M

is p

rom

esas

al A

don-

ai c

umpl

iré,

¡S

ería

en

pres

enci

a de

todo

s Su

pueb

lo,

En la

s cor

tes d

e la

Cas

a de

l Ado

n-ai

,

En m

edio

de

vos,

O Je

rusa

lén!

A

lelu

ya –

Ala

ben

al S

eñor

. Sa

lmo

117

ALA

BEN

A D

IOS

Ala

ben

al A

don-

ai, t

odas

las n

acio

nes,

Ex

álte

nlo,

todo

pue

blo.

Po

r que

gra

n en

Su

mis

eric

ordi

a ha

cia

nos,

Y

la fi

delid

ad d

el A

don-

ai e

s par

a si

empr

e.

A

lelu

ya –

Ala

ben

al S

eñor

. Sa

lmo

118

Den

gra

cias

al A

don-

ai p

or q

ue É

l es b

ueno

, Ya

que

su m

iser

icor

dia

dura

par

a si

empr

e.

Perm

ita a

Isra

el d

ecir

–Ya

que

su m

iser

icor

dia

dura

par

a si

empr

e.Pe

rmita

la c

asa

de A

arón

dec

ir –

Ya q

ue su

mis

eric

ordi

a du

ra p

ara

siem

pre.

Pe

rmita

n a

los q

ue re

vere

ncia

n al

Ado

n-ai

dec

ir –

Ya q

ue su

mis

eric

ordi

a du

ra p

ara

siem

pre.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

67

MO

LA

RES

PUES

TA P

UED

E SE

R E

LAB

OR

AD

A

Suce

de q

ue u

na v

ez e

n la

Tie

rra

de I

srae

l, m

as d

e m

il oc

hoci

ento

s añ

os a

trás,

que

mie

ntra

s R

ibbí

Elié

zer,

Rib

bí J

oshu

ah, R

ibbí

Ele

azar

be

n A

zary

áh, R

ibbí

Aqi

bá y

Rib

bí T

arfó

n se

recl

inab

an e

n de

rred

or d

e su

mes

a de

Pas

cua

en B

ené

Bar

aq, d

iscu

tían

el é

xodo

des

de E

gipt

o to

da l

a no

che,

has

ta q

ue s

us d

iscí

pulo

s vi

nier

on a

ello

s y

dije

ron,

«M

aest

ros,

el t

iem

po h

a lle

gado

par

a re

cita

r la

She

má’

de

los

rezo

s m

atut

inos

».

BEN

ZOM

Á S

UG

IER

E PO

R Q

LA H

AG

GA

HES

REC

ITA

DA

DU

RA

NTE

LA

NO

CH

E

D

ijo R

ibbí

Ele

azar

ben

Aza

ryáh

, «A

quí e

stoy

com

o un

hom

bre

de

sent

enta

año

s, y

sólo

hoy

por

med

io d

e la

inte

rpre

taci

ón d

e B

en Z

omá

he a

dqui

rido

un e

nten

dim

ient

o de

por

qué

el é

xodo

des

de E

gipt

o de

be

ser r

econ

tado

en

la n

oche

. El L

ibro

de

Deu

tero

nom

io d

ice,

‘Sie

te d

ías

com

eréi

s pa

n ce

nceñ

o, e

l pa

n de

la

aflic

ción

... p

ara

que

podá

is

reco

rdar

el d

ía d

e tu

par

tida

de la

tier

ra d

e Eg

ipto

todo

s lo

s dí

as d

e tu

vi

da’.

‘Los

día

s de

vue

stra

vid

a’ p

uede

que

sig

nifiq

ue s

olo

los

días

; ‘to

dos

los

días

de

vues

tra v

ida’

seg

uro

incl

uye

la n

oche

y e

l día

’. Lo

s sa

bios

aña

dier

on;

ello

s di

jero

n, «

los

días

de

vues

tra v

ida»

sig

nific

a to

dos

los

día

de v

uest

ra v

ida

en e

sta

tierr

a; «

todo

s lo

s dí

as d

e vu

estra

vi

da»

tam

bién

incl

uye

los d

ías d

el M

esía

s.

LA D

ISC

USI

ÓN

DE

LA T

OR

ÁH

QU

E SI

GU

E SE

INTR

OD

UC

E C

ON

UN

A B

END

ICIÓ

N

B

endi

cho

sea

el D

ios

infin

ito q

ue h

a da

do l

a To

ráh

a su

pue

blo

Isra

el. ¡

Ben

dich

o se

a Él

!

PAR

ALE

LOS

VER

SOS

BÍB

LIC

OS

SUG

IER

EN C

UA

TRO

D

IFER

ENTE

S A

CTI

TUD

ES E

NTR

E LO

S N

IÑO

S

D

e c

uatro

hi

jos

la

Torá

h h

abla

el

sabi

o,

el

esc

éptic

o,el

s

impl

e,

y

aqu

el

que

n

o

sabe

q

ue p

uede

pr

egun

tar.

Page 10: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

68

I. El

SA

BIO

«

Cua

ndo

vues

tro h

ijo f

uera

a p

regu

ntar

en

el t

iem

po v

enid

ero,

dic

iend

o,

‘¿Q

ué e

s lo

que

sig

nific

a lo

s te

stim

onio

s y

los

esta

tuto

s y

las

orde

nanz

as q

ue

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’ te

ha m

anda

do?’

», im

parte

a e

ste

preg

unta

dor s

abio

toda

s la

s le

yes

de la

Pas

cua

hast

a el

últi

mo

deta

lle d

el A

fikom

an fi

nal,

que

a au

nque

és

te c

oncl

uye

la c

omid

a no

hac

e te

rmin

ar la

cel

ebra

ción

.

II. E

L ES

CÉP

TIC

O

«

Y l

lega

rá e

l dí

a cu

ando

tu

hijo

te

diga

, ‘¿Q

ué e

s és

te s

ervi

ció

tuyo

?’. .

. «T

uyo»

, ¡y

no s

uyo!

Él s

e ha

exc

luid

o, y

a p

esar

de

no m

enci

onar

a D

ios

el

pare

ce h

aber

le n

egad

o. P

uede

s m

ofar

te d

e él

de

la m

ism

a m

aner

a y

así

resp

onde

r, ci

tand

o, «

Y v

os d

iréis

a v

uest

ro h

ijo e

n es

e dí

a, d

icie

ndo,

es p

or q

ue

por a

quel

lo q

ue e

l Ado

n-ai

me

hizo

cua

ndo

salí

de E

gipt

o». «

Me

hizo

», y

no

a él

, por

que

si h

ubie

se e

stad

o al

lí él

no

hubi

era

sido

redi

mid

o.

III.

EL S

IMPL

E

«

Y s

erá

que

en e

l tie

mpo

ven

ider

o vu

estro

hijo

os

preg

unta

rá,

dici

endo

, ‘¿

Qué

es e

sto?

’, vo

s res

pond

eréi

s a é

l, ‘C

on m

ano

fuer

te e

l Ado

n-ai

nos

sacó

de

Egip

to d

e la

cas

a de

esc

lavo

s’.»

– U

na r

espu

esta

sim

ple

para

un

preg

unta

dor

sim

ple.

IV. E

L N

IÑO

QU

E N

O P

UED

E PR

EGU

NTA

R

«

Vos

diré

is a

vue

stro

hijo

en

ese

día,

dic

iend

o, e

s po

r lo

que

el A

don-

ai h

izo

por m

i cua

ndo

salí

de E

gipt

o. .

.,» –

incl

uso

si v

uest

ro h

ijo n

o pr

egun

te.

CU

AN

DO

LA

HIS

TOR

IA D

E PA

SCU

A D

EBE

SER

CO

NTA

DA

«

Y v

os d

iréis

a v

uest

ro h

ijo».

¿A

caso

nos

apr

esur

arem

os e

n el

mis

mís

imo

prim

er m

es p

ara

reco

ntar

la h

isto

ria d

el é

xodo

? N

o, p

or q

ue la

Esc

ritur

a di

ce,

«Vos

diré

is a

vue

stro

hijo

en

ese

día»

. ¿En

tonc

es n

os a

pres

urar

emos

en

deci

r la

hist

oria

mie

ntra

s es

toda

vía

día?

No,

ya

que

la E

scrit

ura

cont

inua

, «di

cien

do,

por

esto

» i.e

. en

la n

oche

cua

ndo

esto

, es

deci

r, cu

ando

el

pan

cenc

eño

con

hier

bas a

mar

gas e

stén

ant

e ti.

HA

LÉL

93

Que

el A

don-

ai te

aum

ente

,

A ti

y a

tus h

ijos.

Ben

dich

o er

es tú

del

Ado

n-ai

,

El C

read

or d

e lo

s cie

los y

la ti

erra

. Lo

s cie

los s

on c

ielo

s del

Ado

n-ai

,

Pero

la ti

erra

Él h

a da

do a

los h

ijos d

el h

ombr

e.

Los m

uerto

s no

alab

an a

l Ado

n-ai

,

Ni t

ampo

co lo

s que

se c

alla

n.

Pero

nos

otro

s ben

deci

rem

os a

l Señ

or

D

e ah

ora

en a

dela

nte

y po

r sie

mpr

e.

Ale

luya

– A

labe

n al

Señ

or. Sa

lmo

116

DIO

S R

EDIM

E D

E LA

AFL

ICC

IÓN

Y

o am

o al

Ado

n-ai

por

que

Él e

scuc

ha

M

i voz

en

mis

supl

icas

. Po

r que

Él h

a in

clin

ado

Su o

ído

a m

í,

Yo

Le in

voca

ré to

dos m

is d

ías.

Las p

enas

de

la m

uerte

me

envu

elve

n,

La

ago

nía

del s

epul

cro

me

ha a

trapa

do,

Tr

ibul

ació

n y

trist

eza

vini

eron

a m

í, Pe

ro y

o in

voqu

é el

nom

bre

del A

don-

ai

«A

don-

ai, O

s sup

lico,

libe

ra m

i vid

a.»

Llen

o de

gra

cia

es e

l Ado

n-ai

y tr

ata

con

just

icia

;

Nue

stro

Dio

s es m

iser

icor

dios

o.

El A

don-

ai p

rote

ge a

l sim

ple;

Me

han

sum

ido

pero

Él m

e sa

lvó.

R

egre

sa, O

alm

a m

ía, a

vue

stra

tran

quili

dad,

Ya

que

el S

eñor

os h

a tra

tado

con

mun

ifice

ncia

. Y

a qu

e Él

ha

salv

ado

mi v

ida

de la

mue

rte,

M

is o

jos d

e la

s lág

rimas

,

Y m

i pie

de

tropi

ezo.

A

ún a

sí c

amin

aré

ante

el A

don-

ai

En

la ti

erra

de

los v

ivos

. Tu

ve fe

aún

cua

ndo

dije

,

«Ten

go g

ran

aflic

ción

Sólo

en

mi i

nqui

etud

dije

,

«El h

ombr

e to

do e

s déb

il.»

Page 11: La Haggadáh

HA

LÉL

92

El se

rvic

io d

el re

zo c

ontin

ua c

on e

l

13. L

A F

INA

LIZ

AC

IÓN

DE

L H

AL

ÉL

Sa

lmo

115

CO

NFI

AN

ZA E

N D

IOS

No

ha n

osot

ros,

O A

don-

ai, n

o a

noso

tro

Pe

ro p

ara

Vos

dar

os g

loria

Por V

uest

ra m

iser

icor

dia

y V

uest

ra v

erda

d.

Por q

ué la

s nac

ione

s tie

nen

que

deci

r

«¿D

ónde

, aho

ra, e

stá

su D

ios?

»,

Cua

ndo

nues

tro D

ios e

stá

en e

l cie

lo;

Él

ha

hech

o to

do lo

que

Él d

esea

. Su

s ído

los s

on d

e pl

ata

y or

o,

La

obr

a de

man

os h

uman

as.

Tien

en b

oca

pero

no

habl

an;

Ti

enen

ojo

s per

o no

ven

; Ti

enen

oíd

os p

ero

no o

yen;

Tien

en p

ies p

ero

no c

amin

an;

N

o ha

cen

soni

do c

on su

gar

gant

a.

Com

o el

los s

on lo

s que

los h

acen

,

Y to

do m

undo

con

fía e

n el

los.

Isra

el, c

onfía

vos

en

el A

don-

ai

--

Él e

s su

ayud

a y

escu

do.

Cas

a de

Aar

ón, c

onfía

en

el A

don-

ai,

--

Él e

s su

ayud

a y

escu

do.

Vos

que

reve

renc

iáis

el A

don-

ai, c

onfíe

n en

el A

don-

ai,

--

Él e

s su

ayud

a y

escu

do.

LA B

END

ICIÓ

N D

E D

IOS

Y L

OS

BEN

DEC

IDO

S

El A

don-

ai n

os h

a m

ante

nido

en

men

te, É

l ben

deci

rá,

Él

ben

deci

rá la

cas

a de

Isra

el,

Él

ben

deci

rá la

cas

a de

Aar

ón.

Él b

ende

cirá

aqu

ello

s que

reve

renc

ian

al A

don-

ai,

Ta

nto

el h

umild

e co

mo

el g

rand

e.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

69

ASÍ

LA

HIS

TOR

IA C

OM

IEN

ZA

E

n el

prin

cipi

o nu

estro

s an

cest

ros

eran

idól

atra

s; p

ero

ahor

a el

Dio

s in

finito

nos

ha

traid

o pa

ra S

u se

rvic

io. P

or q

ue a

sí e

stá

rela

tado

en

el

Libr

o de

Jos

hua;

«Y

Jos

hua

dijo

a to

do e

l pue

blo,

así

dijo

el A

don-

ai,

el D

ios d

e Is

rael

, ‘En

el o

tro la

do d

el R

ío É

ufra

tes t

us p

adre

s hab

itaro

n an

tigua

men

te, T

eráh

el p

adre

de

Abr

aham

y e

l pad

re d

e N

ahor

, y e

llos

sirv

iero

n a

otro

s dio

ses.

Pero

Yo

tom

é a

tu p

adre

Abr

ahám

de

más

allá

de

l Río

, y lo

gui

é ha

cia

la ti

erra

de

Can

aan,

y m

ultip

liqué

si s

imie

nte

a tra

vés

de h

aber

le o

torg

ado

a Is

aac.

A I

saac

Le

di a

Jac

ob y

Esa

ú. A

Es

aú L

e di

por

her

enci

a el

Mon

te S

eir,

pero

Jac

ob y

sus

hijo

s ba

jaro

n a

Egip

to.’»

DIO

S C

UM

PLE

SU P

RO

MES

A

B

endi

cho

sea

Dio

’, be

ndic

ho se

a Él

, qui

en c

umpl

e Su

pro

mes

a a

Isra

el.

E

l San

to U

no, b

endi

cho

sea

Él, t

enía

en

men

te e

l día

des

tinad

o pa

ra c

umpl

ir Su

pal

abra

que

le h

abía

pro

met

ido

a A

brah

ám n

uest

ro p

adre

en

el c

onve

nio

del

sacr

ifici

o cu

ando

«Él

le d

ijo a

Abr

aham

, ten

por

seg

uro

que

vues

tra s

imie

nte

será

n ex

tranj

eros

en

una

tierr

a qu

e no

es

de e

llos,

y qu

e el

los

serv

irán

allí

y se

rán

aflig

idos

por

cua

troci

ento

s añ

os.

Pero

tam

bién

ten

en

men

te

que

la

naci

ón a

la

que

serv

irán

Yo

la j

uzga

ré,

y de

spué

s de

est

o sa

ldrá

n co

n gr

an

rique

za».

LA H

ISTO

RIA

SE

REP

ITE

A S

Í MIS

MA

Cub

re la

s mas

sóth

, lev

anta

la c

opa

de v

ino,

pe

ro n

o to

mes

de

ella

, y d

í

É

sta

prom

esa

hech

a a

nues

tros

padr

es s

e m

antie

ne c

ierta

par

a no

sotro

s ta

mbi

én p

or t

odas

las

gen

erac

ione

s. N

o só

lo u

no s

e ha

le

vant

ado

en c

ontra

nue

stra

, per

o en

cad

a ge

nera

ción

hay

los

que

se

leva

ntan

en

nues

tra c

ontra

par

a de

stru

irnos

; pe

ro e

l Sa

nto

Uno

, be

ndic

ho se

a Él

, nos

resc

ata

de su

man

o.

Page 12: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

70

Pon

la c

opa

en la

mes

a y

desc

ubre

las m

assó

th

¿FU

EEG

IPTO

EL

PELI

GR

O M

ÁS

GR

AN

DE

QU

E IS

RA

EL H

AY

A V

IVID

O?

Ense

ña y

difu

nde

que

Labá

n el

ara

meo

pud

o ha

ber h

echo

una

des

trucc

ión

más

gr

ande

que

el F

araó

n hu

bies

e pl

anea

do. C

ompa

ra lo

que

bus

caba

hac

er a

Jac

ob

nues

tro p

adre

. Mie

ntra

s que

el d

ecre

to d

el F

araó

n am

enaz

aba

a lo

s niñ

os re

cién

na

cido

s, La

bán

pudo

hab

er d

estru

ido

a nu

estro

pad

re, y

así

a to

dos n

osot

ros s

us

desc

endi

ente

s ha

sta

este

día

. Y

a qu

e el

ver

so B

íblic

o pu

ede

ser

leíd

o, «

El

aram

eo e

stab

a em

peña

do e

n de

stru

ir a

Jaco

b m

i pad

re».

LOS

RA

BIN

OS

ELA

BO

RA

N C

UA

TRO

VER

SOS

BÍB

LIC

OS

(DEU

TER

ON

OM

IO 2

6, 5

-8) R

ECO

RD

AN

DO

EG

IPTO

I. U

N V

ERSO

DEL

CU

AL

SA

CA

MO

S C

ON

SUEL

O

«EL

AR

AM

EO E

STA

BA

EM

PEÑ

AD

O E

N D

ESTR

UIR

A J

AC

OB

MI

PAD

RE,

Q

UIE

N,

SIN

EM

BA

RG

O,

BA

JÓ A

EG

IPTO

, Y

VIA

JAR

ON

ALL

Í EN

NU

MER

OS

POC

OS,

Y A

LLÍ

LLEG

AR

ON

A S

ER U

NA

NA

CIÓ

N, G

RA

ND

ES Y

PO

DER

OSO

S, Y

N

UM

ERO

SOS»

.

«ÉL

BA

JÓ A

EG

IPTO

» –

bajo

coa

cció

n di

vina

.

«Y V

IAJA

RO

N A

LLÍ»

– p

alab

ras q

ue e

nseñ

an q

ue Ja

cob

bajó

a E

gipt

o no

par

a as

enta

rse,

per

o só

lo ll

egar

de

paso

por

un

tiem

po. P

or q

ue s

e en

cuen

tra d

icho

de

los

hijo

s de

Jac

ob,

«Y l

e di

jero

n al

Far

aón,

a v

iaja

r en

la

tierr

a he

mos

ve

nido

, ya

que

no h

ay p

asto

s pa

ra l

os r

ebañ

os d

e vu

estro

s si

ervo

s po

rque

la

ham

brun

a en

dur

a en

la ti

erra

de

Can

aan.

Así

que

aho

ra p

erm

ite a

tus

sier

vos

mor

ar e

n la

tier

ra d

e G

oshe

n».

«PO

CO

S EN

MER

– co

mo

fue

dich

o po

r Moi

sés

a Is

rael

, «Pe

ro c

on s

ólo

sete

nta

alm

as v

uest

ro p

adre

baj

ó a

Egip

to, p

ero

ahor

a el

Ado

n-ai

vue

stro

Dio

’ lo

s ha

torn

ado

com

o la

s est

rella

s de

los c

ielo

en

mul

titud

».

«Y A

LLÍ L

LEG

AR

ON

A S

ER U

NA

NA

CIÓ

– en

seña

ndo

que

Isra

el ll

egó

a se

r un

pue

blo

dist

intiv

o.

«GR

AN

DES

Y F

UER

TES»

– c

omo

está

rela

tado

en

el L

ibro

del

Éxo

do, «

Y lo

s hi

jos

de

Isra

el

fuer

on

fecu

ndos

y

aum

enta

ron

abun

dant

emen

te,

y se

m

ultip

licar

on y

lleg

aron

a se

r gra

ndes

y fu

erte

s, y

la ti

erra

fue

llena

con

ello

s».

HA

LÉL

91 E

l Ado

n-ai

dar

á fu

erza

a S

u pu

eblo

,

El

Ado

n-ai

ben

deci

rá a

Su

pueb

lo c

on p

az.

Y

a qu

e Él

ha

satis

fech

o el

alm

a de

seos

a,

Y h

a lle

nado

al a

lma

ham

brie

nta

con

bien

.

Da

grac

ias a

l Ado

n-ai

ya

que

Él e

s bue

no,

Y

a qu

e Su

bon

dad

perd

ura

para

siem

pre.

» D

espu

és d

e la

sigu

ient

e be

ndic

ión,

la te

rcer

a co

pa d

e vi

no

se b

ebe

mie

ntra

s se

recl

ina.

«Lev

anta

ré m

i cop

a de

salv

ació

n Y

pro

clam

aré

el n

ombr

e de

el A

don-

ai.»

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

Cre

ador

del

frut

o de

la v

id.

La c

uart

a co

pa se

llen

a.

La H

agga

dáh

se a

brió

con

una

invi

taci

ón p

ara

todo

s aqu

ello

s que

tien

en h

ambr

e o

sed

o tie

nen

nece

sida

des.

Entr

e lo

s in

vita

dos

espe

rado

s si

empr

e se

cue

nta

el p

rofe

ta E

lías

que

nunc

a m

urió

. Com

o un

sím

bolo

de

la h

ospi

talid

ad tr

adic

iona

l en

esta

Pas

cua

«noc

he d

e pr

otec

ción

», u

na p

uert

a se

man

tuvo

abi

erta

dur

ante

tod

a la

cer

emon

ia.

Ahor

a qu

e la

no

che

ha tr

ansc

urri

do, l

a co

mid

a ha

term

inad

o, y

ya

no s

e es

pera

n in

vita

dos;

la p

uert

a qu

e se

ha

man

teni

do a

bier

ta s

e ci

erra

, per

o no

ant

es d

e qu

e Is

rael

cru

elm

ente

per

segu

ido

– co

mo

en c

ada

époc

a de

lib

erta

d en

tre

los

hom

bres

– i

nvoq

ue e

l ca

stig

o de

Dio

s en

aq

uello

s que

sust

ituye

ron

la li

bert

ad c

on e

scla

vitu

d, a

mor

con

odi

o, ju

stic

ia c

on v

iole

ncia

. Re

cord

ando

el

llant

o de

l sa

lmis

ta c

uand

o lo

s pa

gano

s «d

esac

raliz

aron

Vue

stro

san

to

Tem

plo,

torn

ó a

Jeru

salé

n en

des

troz

o, d

io lo

s cu

erpo

s in

erte

s de

Vue

stro

s si

ervo

s pa

ra

serv

ir c

omo

com

ida

para

los

páj

aros

de

los

ciel

os.

. .

y de

rram

aron

su

sang

re c

omo

agua

», e

llos h

acen

eco

a la

s pal

abra

s ant

igua

s de

EL R

EPR

OC

HE

DEL

SA

LMIS

TA E

N C

ON

TRA

DE

TAN

ATR

OZ

DES

PIED

AD

«Der

ram

a V

uest

ra ir

a ha

cia

las n

acio

nes

que

nos O

s con

ocen

, Y

a lo

s rei

nos q

ue n

o lla

man

V

uest

ro n

ombr

e,

Ya

que

han

cons

umid

o a

Jaco

b Y

des

echo

su m

orad

a.»

Page 13: La Haggadáh

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

90

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

bend

iga

el a

nfitr

ión

de e

sta

mes

a (c

on

su e

spos

a e

hijo

s y

todo

su

hoga

r.) Q

ue é

l se

a da

do h

onor

en

este

m

undo

y e

l mun

do v

enid

ero.

__

____

____

____

___

Que

el

Todo

Mis

eric

ordi

oso

nos

pres

erve

en

vida

y n

os

juzg

ue m

erec

edor

es d

e ve

r el T

empl

o re

cons

truir,

la v

enid

a de

l M

esía

s, y

la v

ida

en e

l mun

do v

enid

ero.

«

Él q

ue e

s un

a to

rre

de fu

erza

da

liber

tad

a Su

rey

y m

uest

ra

bond

ad a

Su

ungi

do, a

Dav

id y

su

sim

ient

e pa

ra s

iem

pre.

Aún

lo

s le

onci

llos

pued

an e

star

falto

s y

tene

r ham

bre,

per

o aq

uello

s qu

e bu

scan

al

Ado

n-ai

no

care

cerá

n de

bie

n al

guno

. He

sido

jo

ven,

y a

hora

soy

vie

jo;

pero

nun

ca h

e vi

sto

al j

usto

tan

de

sam

para

do q

ue s

u si

mie

nte

teng

a qu

e m

endi

gar

por

pan.

To

do e

l tie

mpo

él p

rest

a ay

uda

y m

uest

ra b

onda

d, y

su si

mie

nte

es u

na b

endi

ción

C

on

lo

que

hem

os

com

ido

sea

sufic

ient

e pa

ra

esta

r co

nten

tos.

Con

lo q

ue h

emos

beb

ido,

que

sea

para

salu

d. C

on lo

qu

e ha

sob

rado

, que

pue

da b

ende

cir

a ot

ros,

incl

uso

si d

e di

jo

de E

lisha

que

«el

dis

puso

com

ida

ente

ello

s y

ello

s co

mie

ron

y so

bró

acor

de a

la p

alab

ra d

el S

eñor

«

Ben

dich

o so

is v

os d

el S

eñor

, El

Cre

ador

del

cie

lo y

la ti

erra

.

B

endi

cho

sea

el h

ombr

e qu

ien

conf

ía e

n el

Ado

n-ai

,

Y

el A

don-

ai e

s su

conf

ianz

a.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

71

«Y N

UM

ERO

SOS»

– t

al y

com

o el

pro

feta

Eze

quie

l de

clar

a, «

Abu

ndan

te

com

o el

cre

cim

ient

o de

l cam

po Y

o os

he

hech

o, y

vos

otro

s hab

éis l

lega

do a

ser

num

eros

os y

gra

ndes

. . .»

II. U

N V

ERSO

ILU

STR

AN

DO

LA

OPR

ESIÓ

N D

E IS

RA

EL

«

Y L

OS

EGIP

CIO

S N

OS

TRA

TAR

ON

MA

L, Y

NO

S O

PRIM

IER

ON

, Y

PUES

IER

ON

SO

BR

E N

OS

DU

RA

SER

VID

UM

BR

E.»

«Y

LO

S EG

IPC

IOS

NO

S TR

ATA

RO

N M

AL»

–ta

l y

com

o el

Far

aón

dice

en

el te

xto

Bíb

lico,

«V

enid

, vam

os a

trat

arle

s con

ast

ucia

, a n

o se

r qu

e el

los

aum

ente

s aú

n m

ás, y

pue

da s

er q

ue c

uand

o su

ceda

la g

uerr

a el

los

se a

ñada

s a

nues

tros

enem

igos

, pel

een

en c

ontra

nue

stra

y s

alga

n de

la ti

erra

«Y N

OS

OPR

IMIE

RO

– ta

l y

com

o el

sig

uien

te v

erso

Bíb

lico

rela

ta,

«Así

los

egi

pcio

s pu

sier

on m

ayor

dom

os s

obre

ello

s pa

ra q

ue

los

oprim

iera

n co

n su

s ca

rgas

; y

cons

truye

ron

Pith

om y

Raa

mse

s co

mo

ciud

ades

alm

acén

par

a el

Far

aón.

» «Y

PU

SIER

ON

SO

BR

E N

OS

DU

RA

SER

VID

UM

BR

E» –

un

vers

o B

íblic

o de

spué

s de

clar

a, «

Y E

gipt

o hi

zo q

ue l

os h

ijos

de I

srae

l si

rvie

sen

con

muc

has p

enas

III.

UN

VER

SO

R

ECO

RD

AN

DO

L

OS

P

ESA

RES

Q

UE

S

UPE

RA

RO

N

«

ASI

QU

E LL

OR

AM

OS

AN

TE E

L A

DO

N-A

I, EL

DIO

’ D

E N

UES

TRO

S PA

DR

ES, Y

EL

AD

ON

-AI E

SCU

CH

Ó N

UES

TRA

VO

Z, Y

VIO

NU

ESTR

A

AFL

ICC

IÓN

, Y N

UES

TRA

PEN

A Y

NU

ESTR

A O

PRES

IÓN

«

ASI

QU

E LL

OR

AM

OS

AN

TE E

L A

DO

N-A

I, EL

DIO

’ D

E N

UES

TRO

S PA

DR

ES»

– El

ver

so e

n Éx

odo

recu

enta

, «Y

lleg

ó a

suce

der e

n el

cur

so

de m

ucho

s dí

as q

ue e

l re

y de

Egi

pto

mur

ió, y

los

hijo

s de

Isr

ael

se

quej

aron

deb

ido

a su

ser

vidu

mbr

e y

llora

ron,

y s

u lla

nto

de s

u se

rvid

umbr

e lle

gó a

Dio

s.»

Page 14: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

72

«Y E

L A

DO

N-A

I ES

CU

CH

Ó N

UES

TRA

VO

Z» –

com

o el

sig

uien

te

vers

o no

s di

ce,

«Y D

ios

escu

chó

nues

tros

gem

idos

, ya

que

Dio

s re

cord

ó Su

con

veni

o co

n A

brah

ám, c

on Is

aac

y co

n Ja

cob.

»

«Y

ÉL

VIO

N

UES

TRA

A

FFLI

CC

IÓN

» –

Ésta

fr

ase

sugi

ere

la

sepa

raci

ón f

orza

da e

ntre

mar

ido

y m

ujer

baj

o la

per

secu

ción

del

Fa

raón

. «Y

Dio

s vi

o lo

s hi

jos

de Is

rael

y D

ios

asin

tió c

onoc

imie

nto

de

ello

s.» «Y N

UES

TRA

CA

RG

– Es

to re

cuer

da e

l aho

gam

ient

o de

los

niño

s va

rone

s, co

mo

dice

, «y

el F

araó

n en

carg

o a

toda

su

gent

e di

cien

do,

‘Cad

a hi

jo q

ue n

azca

tu lo

s tir

arás

en

el N

ilo, a

unqu

e to

da h

ija p

odrá

s m

ante

ner c

on v

ida.

’»

«Y N

UES

TRA

OPR

ESIÓ

– co

mo

la B

iblia

dic

e, «

Y a

hora

, mira

d,

la p

rote

sta

de lo

s hi

jos

de Is

rael

Me

ha ll

egad

o, y

tam

bién

he

vist

o la

op

resi

ón c

on la

cua

l los

egi

pcio

s los

est

án o

prim

iend

o.»

IV. U

N V

ERSO

DE

TRIU

NFO

«Y

EL

AD

ON

-AI

NO

S SA

DE

EGIP

TO,

CO

N M

AN

O F

UER

TE Y

B

RA

ZO E

XTE

ND

IDO

, Y

CO

N G

RA

N R

EVEL

AC

IÓN

, Y

SEÑ

ALE

S, Y

PO

RTE

NTO

S.»

«Y E

L A

DO

N-A

I NO

S SA

DE

EGIP

TO»

– no

con

áng

el, n

o co

n se

raf,

con

con

men

saje

ro,

pero

Él

mis

mo,

en

Su g

loria

, el

San

to U

no,

bend

icho

sea

Él.

Por

que

de é

sta

man

era

la E

scrit

ura

regi

stra

las

pa

labr

as d

e D

ios,

«Y p

asar

é po

r la

tierr

a de

Egi

pto

en e

sa n

oche

, y Y

o in

fling

iré a

todo

s los

prim

ogén

itos d

e la

tier

ra d

e Eg

ipto

des

de h

ombr

e ha

sta

best

ia, y

en

cont

ra d

e to

dos

los

dios

es d

e Eg

ipto

Yo

ejec

utar

é m

is ju

icio

s. Y

o so

y, e

l Ado

n-ai

»

«

Y Yo

pas

aré

por

la t

ierr

a de

Egi

pto

en e

sa n

oche

» –

Yo

y no

án

gel;

«

y

Yo

inf

ligir

é

a

todo

s l

os

pri

mog

énito

s d

e

latie

rra

de

Egi

pto»

Y

o

y

no

Ser

af;

«en

c

ontr

a d

e to

dos

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

89

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

nos g

uíe

rect

os a

nue

stra

tier

ra.

Q

ue e

l Tod

o M

iser

icor

dios

o no

s ot

orgu

e un

a cu

ra p

erfe

cta,

la

cur

a de

l cue

rpo

y la

cur

a de

l esp

íritu

.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

nos a

bra

Su m

ano

abun

dant

e.

Q

ue e

l Tod

o M

iser

icor

dios

o be

ndig

a a

cada

uno

de

noso

tros

con

Su g

ran

nom

bre.

Que

él n

os b

endi

ga ju

ntos

con

ben

dici

ón

perf

ecta

, así

com

o nu

estro

s an

cest

ros

Abr

ahám

, Isa

ac y

Jac

ob

fuer

on b

ende

cido

s co

n to

da m

aner

a de

ben

dici

ón. Q

ue e

ste

sea

Su v

olun

tad

divi

na, y

per

míta

nos d

ecir,

Am

én.

Q

ue e

l Tod

o M

iser

icor

dios

o im

plan

te e

n nu

estro

cor

azón

Su

Torá

h y

el a

mor

de

Él p

ara

que

no p

eque

mos

.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

cum

pla

de u

na v

ez p

or to

das l

os

dese

os d

e nu

estro

cor

azón

.__

____

____

____

_

En e

l Sha

bbát

aña

da

Q

ue e

l To

do M

iser

icor

dios

o en

Su

tiem

po p

ropi

cio

nos

caus

e he

reda

r el

mun

do q

ue s

erá

del t

odo

sí b

ueno

, y e

l rep

oso

de la

vid

a et

erna

.__

____

____

____

_

Bend

icio

nes p

ara

un in

vita

do.

Q

ue e

l To

do M

iser

icor

dios

o be

ndig

a es

ta m

esa

en l

a cu

al h

emos

co

mid

o y

la a

dere

ce c

on lo

s m

anja

res

más

sel

ecto

s de

la ti

erra

. Que

és

ta s

ea u

na m

esa

tan

hosp

itala

ria c

omo

la d

e nu

estro

pad

re A

brah

ám

en d

onde

tod

o m

undo

que

ten

ía h

ambr

e po

día

com

er y

tod

o m

undo

qu

e te

nía

sed

podí

a be

ber.

Page 15: La Haggadáh

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

88

ALA

BA

NZA

A L

A M

UN

IFIC

ENC

IA D

E D

IOS

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

Dio

s po

r si

empr

e nu

estro

Pad

re,

nues

tro R

ey,

nues

tro S

ober

ano,

nu

estro

Cre

ador

, nu

estro

Red

ento

r. Sa

nto

uno

de J

acob

, V

os s

ois

nues

tro S

anto

uno

. Pas

tor d

e Is

rael

, Vos

soi

s nu

estro

Pas

tor.

Vos

soi

s nu

estro

Rey

, bue

no y

hac

iend

o bi

en a

todo

s. A

ún s

i día

con

día

Vos

ha

béis

hec

ho b

ien

y ha

ced

bien

a n

os, p

ara

que

Vos

pod

áis

cont

inua

r ha

cien

do e

l bie

n a

nos

para

sie

mpr

e. A

ún s

i hab

éis

trata

do n

os y

nos

tra

táis

con

mun

ifice

ncia

, que

Vos

pod

áis

cont

inua

r ot

orgá

ndon

os lo

s be

nefic

ios

de V

uest

ra m

unifi

cenc

ia, V

uest

ro f

avor

sal

vado

r, am

ado

y se

nsib

le y

todo

lo b

ueno

, y n

unca

nos

dej

es s

aber

que

es

esta

r fal

to d

e al

go b

ueno

.

REZ

OS

DE

TOD

O C

OR

AZÓ

N

A

laba

do se

a el

Tod

o M

iser

icor

dios

o en

trona

do e

n gl

oria

.

Ala

bado

sea

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

en lo

s cie

los y

en

la ti

erra

.

Ala

bado

sea

el

Todo

M

iser

icor

dios

o en

tre

nos

por

toda

s la

s ge

nera

cion

es.

G

lorif

icad

o se

a el

Tod

o M

iser

icor

dios

o en

tre n

os p

or t

oda

la

eter

nida

d.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

leva

nte

la fu

erza

de

Su p

uebl

o.

Q

ue e

l Tod

o M

iser

icor

dios

o ot

orgu

e qu

e to

das

nues

tras

nece

sida

des

sean

sup

lidas

con

hon

or y

no

con

ofen

sa, l

egal

men

te y

no

en v

iola

ción

de

la

ley,

con

hol

gura

y n

o co

n pe

nuria

, en

abu

ndan

cia

y no

con

es

case

z.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

nos o

torg

ue p

az e

ntre

nos

otro

s.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

nos

enví

e be

ndic

ione

s y

éxito

a to

das

las o

bras

de

nues

tras m

anos

.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

pros

pere

nue

stro

s cam

inos

.

Que

el T

odo

Mis

eric

ordi

oso

rom

pa rá

pida

men

te e

l yug

o de

nue

stro

s op

reso

res s

obre

nue

stro

s cue

llos.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

73 los d

iose

s de

Egip

to Y

o ej

ecut

aré

mis

juic

ios»

– Y

o y

no m

ensa

jero

; «So

y Yo

el

Adon

-ai»

– Y

o y

no o

tro.

«CO

N M

AN

O F

UER

TE»

– És

ta f

rase

se

cons

ider

a qu

e al

ude

a la

pla

ga d

el

gana

do,

com

o fu

e di

cho

al F

araó

n, «

Mira

d, l

a m

ano

de A

don-

ai e

star

á en

co

ntra

de

vues

tro g

anad

o qu

e se

enc

uent

ra e

n el

cam

po,

en c

ontra

de

los

caba

llos,

los

asno

s, lo

s ca

mel

los,

las

man

adas

, y

los

reba

ños,

una

plag

a de

ga

nado

muy

dol

oros

a.»

«Y C

ON

BR

AZO

EX

TEN

DID

– pa

labr

as q

ue a

lude

n a

la e

spad

a, ta

l y c

omo

el

vers

o de

Cró

nica

s, «S

u es

pada

se

dese

nvai

nó e

n su

man

o, e

xten

dido

en

cont

ra

Jeru

salé

n.»

«Y C

ON

GR

AN

REV

ELA

CIÓ

– És

ta e

s la

rev

elac

ión

de la

Pre

senc

ia D

ivin

a pa

ra I

srae

l, co

mo

está

dic

ho e

n D

eute

rono

mio

, «¿

O a

caso

Dio

s se

ha

aven

tura

do v

enir

a sa

car u

na n

ació

n pa

ra S

í de

otra

nac

ión,

con

per

ipec

ias,

con

seña

les

y po

rtent

os, c

on b

atal

la, y

con

man

o fu

erte

y b

razo

ext

endi

do, y

con

gr

an re

vela

ción

, com

o to

do lo

que

el A

don-

ai tu

Dio

s hiz

o po

r ti e

n Eg

ipto

ant

e tu

s ojo

s?»

«Y S

EÑA

LES»

– E

sto

sugi

ere

que

la v

ara

de M

oisé

s de

l cua

l se

dice

, «Y

vos

, M

oisé

s, to

mar

éis v

uest

ra m

ano

en e

sta

vara

con

la c

ual v

os h

aréi

s las

seña

les.»

«Y P

OR

TEN

TOS»

– É

sta

fras

e al

ude

a la

pla

ga d

e sa

ngre

, com

o su

gerid

o po

r el

ver

so d

el p

rofe

ta J

oel,

«Yo

pond

ré m

is p

orte

ntos

en

el c

ielo

, san

gre

y fu

ego

y pi

lare

s de

hum

o.»

I NTR

OD

UC

CIÓ

N A

LA

REC

ITA

CIÓ

N D

E LA

S PL

AG

AS

LEY

END

O U

N S

IGN

IFIC

AD

O N

UM

ÉRIC

O E

N C

AD

A P

ALA

BR

A

Una

num

erac

ión

suge

rida

a pa

rtir d

e la

s pal

abra

s del

text

o: –

«Y

el S

eñor

nos

sacó

de

Egip

to c

on»

«M

ano.

» «F

uerte

.» –

dos

pal

abra

s,

«B

razo

.» «

Exte

ndid

o.»

– do

s pal

abra

s,

«G

ran.

» «R

evel

ació

n.»

– do

s pal

abra

s,

«S

eñal

es.»

– u

n pl

ural

, i.e

. dos

,

«P

orte

ntos

.» –

un

plur

al, i

.e. d

os; c

on to

dos,

diez

.

Page 16: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

74 É

stas

fuer

on la

s die

z pl

agas

que

el S

anto

Uno

, ben

dich

o se

a Él

, tra

jo

a lo

s egi

pcio

s en

Egip

to: –

Con

form

e ca

da p

laga

y p

alab

ra d

el si

guie

nte

mne

mot

écni

co e

s men

cion

ado,

un

a go

ta d

e vi

no d

e re

goci

jo e

s reb

ajad

a de

la

copa

en

seña

l de

pena

por

el s

ufri

mie

nto

de lo

s egi

pcio

s.

S

angr

e, r

anas

, mos

quito

s, en

jam

bres

de

mos

cas,

plag

a de

gan

ado,

fu

rúnc

ulos

, gr

aniz

o,

lang

osta

s, os

curid

ad,

y la

fla

gela

ción

de

l pr

imog

énito

.

R

ibbí

Ieu

dáh

hizo

su

s in

icia

les

hebr

eas

en

un

mne

mot

écni

co

acró

stic

o, D

etsa

‘h H

adas

B’a

hab,

par

a as

í im

prim

ir su

ord

en y

evi

tar

men

cion

arla

s por

nom

bre.

UN

AC

ERTI

JO C

ON

CER

NIE

NTE

A L

AS

PLA

GA

S

R

ibbí

Jos

é el

Gal

ileo

preg

untó

cóm

o pu

ede

uno

trata

r de

dem

ostra

r qu

e la

s si

guie

ntes

die

z pl

agas

en

Egip

to m

ism

o fu

eron

cin

cuen

ta e

n el

M

ar R

ojo.

De

una

de la

s pl

agas

en

Egip

to s

e di

ce, «

Los

adiv

inos

le

dije

ron

al F

araó

n es

el d

edo

de D

ios,»

mie

ntra

s qu

e en

el M

ar R

ojo

se

dice

, «E

Isra

el v

io la

man

o fu

erte

la c

ual e

l Ado

n-ai

mos

tró e

n co

ntra

de

Egi

pto,

y e

l pue

blo

reve

renc

ió a

l Ado

n-ai

y c

reye

ron

en e

l Ado

n-ai

y

Su s

irvie

nte

Moi

sés.»

Si u

n de

do d

e D

ios

en E

gipt

o ca

usó

las

diez

pl

agas

, ent

once

s pu

edes

asu

mir

que

toda

la m

ano

de D

ios

en e

l Mar

R

ojo

pudo

hab

er c

ausa

do c

incu

enta

pla

gas.

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

87

Dur

ante

el S

habb

át a

ñade

BEN

DIC

IÓN

DEL

SH

AB

T

A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

por m

edio

de

Vue

stra

gra

cia

dano

s vi

gor c

on

Vue

stro

s m

anda

mie

ntos

, y

entre

ello

s és

te g

ran

y sa

nto

sépt

imo

día

Shab

bát.

Ya

que

es g

rand

e y

sant

o dí

a da

do p

or V

os.

Perm

íteno

s de

scan

sar

en é

l se

rena

men

te a

cord

e a

las

inst

anci

as o

rden

adas

por

V

uest

ra v

olun

tad.

Que

en

él n

o ha

ya tr

iste

za n

i trib

ulac

ión

en n

uest

ro

día

de d

esca

nso.

Que

nos

otro

s en

nue

stro

tie

mpo

vea

mos

a S

ión

reco

nfor

tado

, ya

que

Vos

sois

el D

ios d

e co

nsue

lo.

____

____

____

___

REZ

O D

EL F

ESTI

VA

L

N

uest

ro D

io’,

Dio

’ de

nues

tros p

adre

s, en

est

e dí

a de

l fe

stiv

al d

e pa

n ce

nceñ

o,fe

stiv

al d

e la

s se

man

as,

fest

ival

de

las

caba

ñas,

octa

vo d

ía d

el

cier

re d

el fe

stiv

al,

este

día

fes

tivo1 d

e sa

nta

conv

ocac

ión,

que

ven

ga a

nte

Vos

nue

stro

re

cuer

do y

de

nues

tros

padr

es,

la m

emor

ia d

e Je

rusa

lén

Vue

stra

ci

udad

, de

l M

esía

s hi

jo d

e D

avid

Vue

stro

sie

rvo,

y t

odo

vues

tro

pueb

lo d

e la

cas

a de

Isr

ael.

Que

ést

e re

cuer

do v

enga

ant

e V

os y

en

tern

ura,

gra

cia

y m

iser

icor

dia

pued

a se

r es

cuch

ada

y ac

epta

da c

on

favo

r de

Vos

, tra

yénd

onos

libe

rtad

y fe

licid

ad. M

uést

rano

s en

ést

e dí

a V

uest

ra m

iser

icor

dia

y ot

órga

nos

rede

nció

n. A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

recu

érda

nos

en e

ste

día

para

bie

n. A

cord

aros

de

noso

tros

este

día

par

a be

ndic

ión

y pr

esér

vano

s par

a un

a vi

da d

e fe

licid

ad. C

on la

pro

mes

a de

la

re

denc

ión

y m

iser

icor

dia

mué

stra

nos

grac

ia

com

pasi

va

y te

n se

nsib

le p

ieda

d co

n no

s y

sálv

anos

. N

uest

ros

ojos

est

án l

evan

tado

s ha

cia

Vos

, y V

os so

is u

n D

ios y

Rey

gen

til y

mis

eric

ordi

oso.

Ben

dich

o so

is V

os, A

don-

ai q

uien

en

Vue

stra

mer

ced

reco

nstru

iréis

a

Jeru

salé

n. A

mén

.

1En

los d

ías i

nter

med

ios l

a pa

labr

a «f

estiv

o» se

om

ite.

Page 17: La Haggadáh

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

86 y

la T

oráh

, por

Vue

stro

con

veni

o se

llado

en

nues

tra c

arne

, y

por h

acer

nos s

aber

los p

rece

ptos

de

Vue

stra

vol

unta

d. N

osot

ros

Os

agra

dece

mos

tam

bién

por

la

vida

y l

a co

mid

a, s

í, po

r la

s vi

anda

s da

dora

s de

vid

a co

n la

s cu

ales

Vos

nos

man

tené

is e

n V

uest

ro c

uida

do p

rovi

denc

ial.

P

or to

das

esta

s be

ndic

ione

s, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

noso

tros

Os

dam

os g

raci

as a

cord

e a

Vue

stra

s pa

labr

as, «

Vos

com

eréi

s y

esta

réis

sat

isfe

chos

, y b

endi

ce a

l A

don-

ai v

uest

ro D

io’

por

la

buen

a tie

rra

que

Él o

s ha

dad

o.»

Ben

dich

o so

is V

os, A

don-

ai,

por e

sa ti

erra

y p

or n

uest

ro su

sten

to.

REZ

OS

POR

ISR

AEL

Y S

IÓN

A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

ten

com

pasi

ón d

e no

sotro

s y

todo

Is

rael

Vue

stro

pue

blo,

de

Jeru

salé

n V

uest

ra c

iuda

d y

del M

onte

Si

ón la

mor

ada

de V

uest

ra g

loria

, y e

n el

gra

n y

sant

o Te

mpl

o lla

mad

o po

r V

uest

ro n

ombr

e. N

uest

ro P

adre

, sé

Vos

nue

stro

Pa

stor

. Su

stén

tano

s, ap

óyan

os

y pr

ovee

po

r nu

estra

s ne

cesi

dade

s, y

dano

s un

ces

e rá

pido

a to

das

nues

tras

trist

ezas

. A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

que

no t

enga

mos

que

nec

esita

r de

re

galo

s o

pres

tam

os d

e m

anos

de

carn

e y

sang

re (

ya q

ue s

u re

galo

usu

alm

ente

es

mez

quin

o y

lleno

de

hum

illac

ión)

, per

o só

lo d

e V

uest

ra m

ano

tan

gene

rosa

y li

bera

l, ta

n m

unifi

cent

e y

abie

rta. A

si p

ara

que

no n

os p

onga

n en

ver

güen

za y

a se

aho

ra o

de

spué

s.

P

ront

o en

nue

stro

s día

s res

taur

a en

su m

orad

a la

sobe

raní

a de

la

cas

a de

Dav

id V

uest

ro u

ngid

o.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

75

RIB

BÍE

LEA

ZAR

CU

ENTA

EX

TRA

VA

GA

NTE

200

R

ibbí

Ele

azar

dijo

, de

la m

ism

a m

aner

a un

o pu

ede

dem

ostra

r que

cad

a pl

aga

la c

ual e

l San

to U

no, b

endi

cho

sea

Él, t

rajo

a E

gipt

o pa

ra lo

s eg

ipci

os f

uero

n cu

atro

vec

es m

ás e

n ca

ráct

er. P

or q

ue s

e en

cuen

tra d

icho

en

los

Salm

os, «

Él

envi

ó en

con

tra d

e lo

s eg

ipci

os e

n Su

enc

endi

dos

enoj

o, i

ra,

indi

gnac

ión,

m

oles

tia y

env

ío d

e m

ensa

jero

s de

l m

al.»

Aco

rde

a es

ta i

nter

pret

ació

n ca

da

plag

a de

scen

dió

con

ira (

1),

indi

gnac

ión

(2),

mol

estia

(3)

, y

enví

o de

los

m

ensa

jero

s de

l mal

(4).

Si lo

s eg

ipci

os e

n Eg

ipto

fues

en a

fligi

dos

por e

l ded

o de

Dio

s, en

tonc

es d

iez

plag

as c

uádr

uple

s la

s ha

ce c

uare

nta,

de

toda

la m

ano

de

Dio

s en

el M

ar R

ojo

hubi

eran

sido

dos

cien

tos l

as q

ue h

ubie

ran

sufr

ido.

RIB

BÍA

QIB

Á D

E SI

MIL

AR

MA

NER

A C

UEN

TA 2

50

D

ijo e

l Rib

bí A

qibá

, sie

mpr

e y

cuan

do m

uest

res

de m

aner

a si

mila

r que

cad

a pl

aga

que

el S

anto

Uno

, ben

dich

o se

a Él

, tra

jo e

n Eg

ipto

a lo

s eg

ipci

os, f

uese

ci

nco

vece

s m

ás e

n ca

ráct

er.

Inte

rpre

ta e

l m

ism

o ve

rso

de S

alm

os p

ara

que

diga

, «É

l en

vió

en c

ontra

de

los

egip

cios

Su

ence

ndid

os e

nojo

(1)

, ira

(2)

, in

dign

ació

n (3

), m

oles

tia (

4) y

el

enví

o de

los

men

saje

ros

del

mal

Si l

os

egip

cios

en

Egip

to f

uera

n af

ligid

os p

or e

l de

do d

e D

ios

con

diez

pla

gas

quin

tupl

icad

as h

acié

ndol

as c

incu

enta

, ent

once

s co

n to

da la

man

o de

Dio

s en

el

Mar

Roj

o el

los h

ubie

ran

sufr

ido

dos c

ient

os y

cin

cuen

ta p

laga

s.

UN

A L

ETA

NÍA

DE

GR

AC

IAS

EN C

RES

CEN

DO

DA

YY

E’N

U(L

o hu

biér

amos

con

side

rado

sufic

ient

e)

¡C

uánt

as la

s señ

ales

de

grac

ias,

una

tras o

tra,

el S

eñor

nos

ha

conf

erid

o!

Si D

ios d

e Eg

ipto

saca

do n

os h

ubie

ra

Y

sin

juic

io a

sus h

orda

s no

traje

ra,

D

AY

YE’

NU

Si É

l con

juic

io a

sus h

orda

s tra

jera

Y su

s mís

eros

dio

ses n

o de

shic

iera

,

DA

YY

E’U

N

Page 18: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

76 Si É

l a su

s mís

eros

dio

ses d

eshi

cier

a

Y si

n m

atar

al h

ijo m

ayor

no

hubi

era,

D

AY

YE’

NU

Si só

lo É

l mat

ar a

l hijo

may

or h

ubie

ra

Y

Egi

pto

sin

dar r

egal

os p

erm

anec

iera

,

DA

YY

E’N

U

Si só

lo É

l a E

gipt

o da

ndo

rega

los d

ejar

a

Y e

l mar

anc

ho si

n pa

rtir h

olga

ra,

D

AY

YE’

NU

Si só

lo É

l la

mar

cua

l par

ed d

ejar

a

Y p

or e

n m

edio

seco

no

nos g

uiar

a,

DA

YY

E’N

U

Si só

lo É

l por

en

med

io se

co n

os g

uiar

a

Y a

Egi

pto

en m

edio

del

mar

no

ahog

ara,

DA

YY

E’N

U

Si só

lo É

l a E

gipt

o en

med

io d

el m

ar a

hoga

ra

Y

nue

stra

s nec

esid

ades

en

el d

esie

rto n

o lle

nara

, D

AY

YE’

NU

Si só

lo É

l en

el d

esie

rto la

s nec

esid

ades

llen

ara

Y

el m

aná

baja

ndo

del c

ielo

no

llovi

era,

DA

YY

E’N

U

Si só

lo m

aná

llovi

endo

del

cie

lo d

iera

Y e

l Sha

bbát

de

desc

anso

no

cono

cier

a,

D

AY

YE’

NU

Si só

lo E

l Sha

bbát

de

desc

anso

nos

die

ra

Y

al S

inái

sin

su g

uía

no n

os ll

evar

a,

DA

YY

E’N

U

Si É

l sól

o al

Sin

ái c

on su

guí

a no

s tra

jera

Y S

u Le

y de

sde

lo m

ás a

lto n

o re

vela

ra,

D

AY

YE’

NU

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

85

El L

íder

repi

te

Ben

dich

o se

a Él

de

cuya

m

unifi

cenc

ia h

emos

com

ido

y po

r m

edio

de

su b

onda

d ab

unda

nte

vivi

mos

.

Ben

dich

o se

a Él

, ben

dich

o se

a Su

no

mbr

e, y

ben

dich

o el

pen

sam

ient

o de

Él

por

siem

pre

así.

El L

íder

repi

te

Ben

dich

o se

a nu

estro

Dio

’ de

cuya

m

unifi

cenc

ia h

emos

com

ido

y po

r m

edio

de

su b

onda

d ab

unda

nte

vivi

mos

.

Ben

dich

o se

a Él

, ben

dich

o se

a Su

no

mbr

e, y

ben

dich

o el

pen

sam

ient

o de

Él

por

siem

pre

así.

Si m

enos

de

tres

var

ones

han

com

ido

junt

os, l

as

Gra

cias

com

ienz

an a

quí

DIO

S N

OS

SOST

IEN

E

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o.

Vos

nos

dai

s com

ida

mas

allá

de

nues

tros e

sfue

rzos

. Vos

pro

veéi

s par

a no

s m

as a

llá d

e nu

estro

s m

érito

s. V

os o

s de

sbor

das

con

Vue

stra

m

unifi

cenc

ia s

obre

nos

otro

s. V

os n

os s

oste

néis

y a

l mun

do e

nter

o co

n vu

estra

bon

dad

mun

ifice

nte.

«V

os d

ais

com

ida

a to

da c

arne

, ya

que

Vue

stra

mis

eric

ordi

a pe

rdur

a pa

ra s

iem

pre.

» V

uest

ra g

ran

bond

ad

nunc

a no

s ha

fal

lado

. Q

ue n

uest

ro s

uste

nto

nunc

a no

s fa

lle,

ya q

ue

Vue

stra

mes

a es

tá p

uest

a pa

ra to

dos.

En V

uest

ro g

ran

y tie

rno

amor

V

os p

rove

íste

is c

omid

a y

sust

ento

sus

tanc

ioso

s pa

ra t

odas

Vue

stra

s cr

iatu

ras

que

Vos

hab

éis

crea

do. V

erda

dera

men

te s

e en

cuen

tra d

icho

, «V

os a

bris

teis

Vue

stra

man

o y

satis

ficis

teis

todo

ser

viv

o co

n V

uest

ro

favo

r.» B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

qui

en p

rove

e co

mid

a pa

ra t

odo

mun

do.

NO

SOTR

OS

DA

MO

S G

RA

CIA

S

N

osot

ros

Os

agra

dece

mos

, A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

por

la b

uena

y

ampl

ia t

ierr

a de

nue

stro

des

eo l

a cu

al V

os d

iste

is a

nue

stro

s pa

dres

pa

ra h

ered

ar. N

osot

ros O

s agr

adec

emos

que

Vos

sa

cast

eis

nos

d

ela

t

ierr

a

de

E

gipt

o

y

nos

r

edim

o

de

la

c

asa

d

ees

clav

os.

N

osot

ros

O

s

agr

adec

emos

por

la

alia

nza

Page 19: La Haggadáh

GR

AC

IAS

DES

PUÉS

DE

LA C

OM

IDA

84

12. B

IRK

AT

H H

AM

AZ

ÓN

L

AS

GR

AC

IAS

DE

SPU

ÉS

DE

LA

CO

MID

ALa

s Gra

cias

pue

den

ser p

rece

dida

s por

el c

anto

En

Kel

ohei

’nu

(pág

ina

295)

o e

l sig

uien

te S

alm

o.

Salm

o 12

6 SA

LMO

DE

LA R

EDEN

CIÓ

N D

E SI

ÓN

UN

CA

NTO

DEL

PER

EGR

INO

Cua

ndo

el A

don-

ai tr

ajo

de v

uelta

aqu

ello

s que

regr

esar

on a

Sió

n,

Es

tába

mos

com

o en

un

sueñ

o.

Ento

nces

nue

stra

boc

a se

llen

ó de

risa

,

Y n

uest

ra le

ngua

de

canc

ión

de a

legr

ía.

En

tonc

es d

ijero

n el

los e

ntre

las n

acio

nes,

«E

l Ado

n-ai

ha

forja

do g

rand

es c

osas

par

a el

los»

. Sí

, el A

don-

ai h

a fo

rjado

gra

ndes

cos

as p

ara

nos;

Ale

gres

fuim

os.

Seño

r, re

torn

a nu

estro

cau

tiver

io

co

mo

arro

yos a

tier

ra á

rida.

A

quel

los q

ue si

embr

an e

n lla

nto

Se

gará

n en

ale

gría

. A

unqu

e él

siga

ade

lant

e llo

rand

o a

quie

n ca

rga

la se

mill

a de

l rec

uerd

o,

C

on c

ántic

o de

ale

gría

regr

esar

á, tr

ayen

do c

onsi

go su

cos

echa

.

Cua

ndo

de tr

es a

nue

ve v

aron

es h

an

com

ido

junt

os, e

l Líd

er d

e G

raci

as

com

ienz

a

Le b

ende

cire

mos

nos

los q

ue h

emos

co

mid

o de

su m

unifi

cenc

ia.

Los c

omen

sale

s pre

sent

es re

spon

den

B

endi

cho

sea

Él d

e cu

ya

mun

ifice

ncia

hem

os c

omid

o y

a tra

vés

de su

bon

dad

vivi

mos

.

Don

de h

ayan

com

ido

junt

os d

iez o

más

va

rone

s, el

Líd

er d

e G

raci

asC

omie

nza

Le b

ende

cim

os a

nue

stro

Dio

s de

cuya

m

unifi

cenc

ia h

emos

com

ido.

Lo

s com

ensa

les p

rese

ntes

resp

onde

n

B

endi

cho

sea

nues

tro D

ios d

e cu

ya

mun

ifice

ncia

hem

os c

omid

o y

a tra

vés

de su

bon

dad

gene

rosa

viv

imos

.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

77 Si É

l sól

o la

Tor

áh n

os d

iera

Y a

Isra

el la

tier

ra n

o no

s gui

ara,

DA

YY

E’N

U

Si É

l sól

o a

Isra

el la

tier

ra n

os g

uiar

a

Y a

hí S

u sa

ntua

rio n

o co

nstru

yera

,

D

AY

YE’

NU

– Lo

hub

iéra

mos

con

side

rado

sufic

ient

e.

¡Q

ué t

an m

últip

le, q

ue t

an d

esm

edid

a, e

nton

ces,

es l

a bo

ndad

del

in

finito

Dio

s ha

cia

noso

tros!

Él

nos

sacó

de

Egip

to,

y so

bre

los

egip

cios

y su

s dio

ses É

l tra

jo ju

icio

s. Él

tom

ó de

sus r

ique

zas y

flag

eló

al p

rimog

énito

. Él p

artió

el M

ar R

ojo,

nos

gui

ó a

travé

s de

él e

n le

cho

seco

, ah

ogó

nues

tros

enem

igos

, sa

tisfiz

o nu

estra

s ne

cesi

dade

s po

r cu

aren

ta a

ños

en e

l des

ierto

, dio

nos

man

ná p

or c

omid

a y

el S

habb

át

de d

esca

nso,

traj

o no

s al M

onte

Sin

ái, d

io n

os la

Tor

áh, g

uió

nos h

acia

la

Tie

rra

de Is

rael

, y c

onst

ruyó

nos

el T

empl

o es

cogi

do p

ara

expi

ació

n de

todo

s nue

stro

s pec

ados

.

TRES

CO

SAS

ESC

ENC

IALE

S PA

RA

LA

CO

MID

A P

ASC

UA

L

R

abbá

n G

amlie

l el v

iejo

sol

ía d

ecir,

aqu

él q

ue n

o ha

exp

licad

o lo

s si

guie

ntes

tres

ele

men

tos d

e la

com

ida

no h

a cu

mpl

ido

con

su d

eber

de

la H

agga

dáh

PESÁ

H–

EL C

OR

DER

O P

ASC

UA

L.M

ASS

ÁH

–EL

PA

N C

ENC

EÑO

.M

AR

OR

–H

IER

BA

S A

MA

RG

AS.

Page 20: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

78

I. PE

SÁH

– E

L C

OR

DE

RO

PA

SCU

AL

Apun

te a

l hue

so d

el c

orde

ro (d

e pe

sah)

y d

iga

E

l co

rder

o de

Pas

cua

el c

ual

nues

tros

padr

es c

omie

ron

siem

pre

y cu

ando

el

Tem

plo

esta

ba e

n pi

e --

¿qu

é es

lo

que

sign

ifica

? Fu

e po

r que

el S

anto

Uno

, ben

dich

o se

a Él

, pas

ó po

r en

cim

a de

las

cas

as d

e nu

estro

s pa

dres

en

Egip

to c

uand

o lo

s eg

ipci

os fu

eron

flag

elad

os, c

omo

se e

ncue

ntra

dic

ho e

n el

ver

so

Bíb

lico,

«Y

tú d

irás,

‘Es

el s

acrif

icio

de

Pasc

ua p

ara

el A

don-

ai, q

uien

pas

ó so

bre

las

casa

s de

los

hijo

s de

Isr

ael e

n Eg

ipto

cu

ando

Él c

astig

ó a

Egip

to y

libr

ó nu

estra

s ca

sas’

. Y e

l pue

blo

incl

inó

la c

abez

a y

alab

aron

II. M

ASS

ÁH

– P

AN

CE

NC

O

Leva

nte

y m

uest

ra la

mas

sáh

supe

rior

É

ste

pan

cenc

eño

el c

ual n

osot

ros c

omem

os --

¿qu

é es

lo q

ue

sign

ifica

? Po

r que

no

hubo

tiem

po p

ara

que

ferm

enta

ra la

mas

a de

nue

stro

s an

cest

ros

en E

gipt

o an

te e

l sup

rem

o R

ey d

e re

yes,

el S

anto

Uno

, be

ndic

ho s

ea É

l, se

rev

eló

a Sí

mis

mo

y lo

s re

dim

o a

todo

s. A

sí q

ue s

e en

cuen

tra d

icho

en

la B

iblia

, «Y

la

mas

a qu

e tra

jero

n co

n el

los

de E

gipt

o la

coc

iero

n en

torta

s de

pa

n ce

nceñ

o, y

a qu

e no

hab

ía f

erm

enta

do,

debi

do a

que

sa

liero

n ap

resu

rado

s de

Egi

pto

y no

pod

ían

dem

orar

se,

ni s

e ha

bían

pre

para

do p

ara

ello

s nin

guna

via

nda.

»

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

83

8. L

AS

HIE

RB

AS

AM

AR

GA

S U

n pe

queñ

o ap

eriti

vo d

e rá

bano

pic

ante

, ap

io o

lec

huga

, un

tada

de

haro

tset

h, s

e le

s da

a c

ada

uno

de lo

s co

men

sale

s y

se c

ome

desp

ués

de d

ecir

la

sigu

ient

e be

ndic

ión.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

quie

n no

s ha

béis

san

tific

ado

con

Vue

stro

s m

anda

mie

ntos

y n

os h

abéi

s or

dena

do e

l com

er h

ierb

as a

mar

gas.

9. E

L E

MPA

RE

DA

DO

DE

HIL

ÉL

La

mas

sáh

infe

rior

se d

ivid

e, y

en

cada

por

ción

se le

pon

e hi

erba

s am

arga

s, a

vece

s su

mer

gido

s en

har

otse

th,

toda

la

cual

se

com

e en

una

pos

ició

n re

clin

ada

desp

ués d

e de

cir l

a si

guie

nte

decl

arac

ión.

R

ecue

rden

est

a pr

actic

a de

Hilé

l el

vie

jo q

uien

pon

ía j

unta

s un

a pi

eza

del

cord

ero

pasc

ual,

pan

cenc

eño

y hi

erba

s am

arga

s pa

ra

com

erla

s jun

tas c

omo

una,

par

a cu

mpl

ir ex

acta

men

te la

s pal

abra

s de

la

orde

n B

íblic

a, «

Ello

s co

mer

án d

e la

ofr

enda

pas

cual

junt

o co

n el

pan

ce

nceñ

o y

las h

ierb

as a

mar

gas.»

10. L

A C

OM

IDA

La

com

ida

sigu

e de

spué

s de

lo

ante

rior

. N

ada

asad

o a

las

bras

as e

s in

clui

do.

11. E

L A

FIK

OM

AN

D

espu

és d

e la

com

ida,

el

Líde

r de

la

Hag

gadá

h to

ma

el A

fikom

an,

(una

po

rció

n de

la

mas

sáh

de e

n m

edio

que

ha

sido

cui

dado

sam

ente

gua

rdad

a ap

arte

), y

les

da c

ada

uno

una

piez

a pa

ra c

omer

en

posi

ción

rec

linad

a. E

sto,

co

nsum

ido

en m

emor

ia d

el c

orde

ro p

ascu

al, e

s la

com

ida

final

de

la n

oche

.

L

a te

rcer

a co

pa d

e vi

no s

e lle

na,

las

man

os s

on l

avad

as d

espu

és d

e la

co

mid

a y

todo

s se

cong

rega

n pa

ra d

ecir

Gra

cias

des

pués

de

la c

omid

a.

Page 21: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

82

Ent

once

s du

rant

e la

Pas

cua

mie

ntra

s pa

rtici

pand

o de

las

ofre

ndas

tra

ídas

hac

ia V

uest

ro a

ltar

en S

ión

y cu

mpl

iend

o V

uest

ra s

olic

itud

cant

arem

os a

Vos

cán

tico

de a

laba

nza

nuev

o to

cant

e a

nues

tra

rede

nció

n y

liber

ació

n de

nue

stra

s alm

as. B

endi

cho

sois

Vos

, O A

don-

ai, R

eden

tor d

e Is

rael

.

Tom

e la

segu

nda

copa

de

vino

mie

ntra

s est

é re

clin

ándo

se e

n su

lado

izqu

ierd

o.

6. L

AV

AD

O D

E M

AN

OS

En p

repa

raci

ón p

ara

la c

omid

a to

do m

undo

lave

sus m

anos

y

reci

te la

sigu

ient

e be

ndic

ión.

B

endi

cho

sois

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o,

quie

n ha

béis

sant

ifica

do n

os c

on V

uest

ros m

anda

mie

ntos

y n

os o

rden

ó co

ncer

nien

te a

lim

piar

se la

s man

os.

7. H

AM

OSS

Í L

A B

EN

DIC

IÓN

DE

LA

MA

SSÁ

H

U

na p

ieza

de

la m

assá

h su

peri

or s

e la

da

ahor

a a

cada

uno

de

los

com

ensa

les,

y en

tonc

es u

na p

ieza

de

la m

assá

h de

en

med

io. S

alte

e am

bas,

recl

ínes

e, y

cóm

ase

amba

s pie

zas d

espu

és d

e la

s dos

sigu

ient

es b

endi

cion

es.

B

endi

cho

seái

s Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r del

uni

vers

o qu

ien

trae

pan

de la

tier

ra.

Ben

dich

o se

áis

Vos

, Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r de

l uni

vers

o,

quie

n no

s ha

béis

san

tific

ado

con

vues

tros

man

dam

ient

os y

nos

hab

éis

orde

nado

el c

omer

el p

an c

ence

ño.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

79

III.

MA

RO

R –

HIE

RB

AS

AM

AR

GA

S

Leva

nte

y m

uest

re la

s hie

rbas

am

arga

s (m

aror

) y d

iga

É

stas

hie

rbas

am

arga

s la

s cu

ales

com

emos

-- ¿

qué

es lo

que

si

gnifi

can?

Es

por

que

los

egip

cios

am

arga

ron

la v

ida

de

nues

tros

padr

es e

n Eg

ipto

, tal

y c

ómo

dich

o en

la

Bib

lia, «

Y

ello

s am

arga

ron

sus

vida

s co

n du

ra s

ervi

dum

bre

de a

rgam

asa

y la

drill

o, c

on t

odo

tipo

de t

raba

jo d

e ca

mpo

, y

con

toda

la

serv

idum

bre

la c

ual l

os h

icie

ron

serv

ir co

n rig

or.»

EL M

ENSA

JE IM

PER

ECED

ERO

DE

ESTA

NO

CH

E

E

n ca

da g

ener

ació

n un

o de

be d

e ve

rse

a sí

mis

mo

com

o si

hu

bies

e sa

lido

de E

gipt

o, a

cord

e al

man

dam

ient

o B

íblic

o, «

Y

vos d

iréis

a v

uest

ro h

ijo e

n es

e dí

a, d

icie

ndo,

es p

or a

quel

lo q

ue

el A

don-

ai m

e hi

zo c

uand

o sa

lí de

Egi

pto.

» Po

r que

no

fuer

on

sólo

nue

stro

s pa

dres

a q

uien

el

Sant

o U

no,

bend

icho

sea

Él,

redi

mió

, pe

ro t

ambi

én t

odos

nos

otro

s qu

ien

Él r

edim

ió c

on

ello

s, co

mo

se e

ncue

ntra

dic

ho, «

Y a

nos

otro

s Él

nos

sac

ó de

ah

í par

a qu

e Él

pud

iera

gui

arno

s y

darn

os la

tier

ra la

cua

l Él

juró

a n

uest

ros p

adre

s.»

LA C

AU

SA D

E N

UES

TRO

AG

RA

DEC

IMIE

NTO

Cub

re la

mas

sáh

y le

vant

e la

cop

a y

proc

lam

a

A

que

e

s

nues

tro

ale

gre

de

ber

el

a

laba

r e

nca

nto

y a

grad

ecer

co

n a

laba

nza,

g

lorif

icar

y

e

nsal

zarle

Page 22: La Haggadáh

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

80 quie

n fo

rjó

toda

s es

tas

mar

avill

as

para

nu

estro

s pa

dres

y

para

no

sotro

s. Él

nos

sac

ó de

la e

scla

vitu

d a

la li

berta

d, d

el s

omet

imie

nto

a la

rede

nció

n, d

e la

tris

teza

a la

ale

gría

, del

luto

a la

fest

ivid

ad, y

de

la

oscu

ridad

a la

gra

n lu

z. P

erm

ítano

s en

tonc

es c

anta

r ant

e Él

, Hal

eluy

áh

– A

laba

do se

áis S

eñor

. Po

nga

la c

opa

en la

mes

a y

ento

ne lo

s dos

pri

mer

os S

alm

os d

el H

alél

, los

cu

ales

era

n ca

ntad

os a

ntig

uam

ente

en

el T

empl

o du

rant

e el

sacr

ifici

opa

scua

l.

HA

LÉL-

- SA

LMO

S D

E A

LAB

AN

ZA

Salm

o 11

3 D

IOS

RED

IME

AL

HU

MIL

DE

Hal

eluy

áh –

Ala

bad

vos a

l Señ

or.

Ala

ben,

vos

sirv

ient

es d

el A

don-

ai,

A

labe

n el

nom

bre

del A

don-

ai.

Que

el n

ombr

e de

l Ado

n-ai

sea

bend

icho

Des

de a

hora

y si

empr

e.

Des

de q

ue e

l sol

se le

vant

e ha

sta

que

se m

eta,

Ala

bado

sea

el n

ombr

e de

l Ado

n-ai

Su

prem

o po

r enc

ima

de to

das l

as n

acio

nes e

s el A

don-

ai

Su

glo

ria e

stá

arrib

a de

los c

ielo

s. Q

uién

es c

omo

el A

don-

ai n

uest

ro D

io’,

En

trona

do e

n ex

alta

ción

, Q

uien

mira

tant

o al

cie

lo c

omo

la ti

erra

, Q

uien

leva

nta

al p

obre

del

pol

vo,

Y

ergu

e al

nec

esita

do d

esde

la p

ila d

e ce

niza

s, Pa

ra p

oner

lo c

on p

rínci

pes,

C

on p

rínci

pes d

e su

pue

blo,

Q

uien

hac

e qu

e la

s est

érile

s hab

iten

en su

cas

a

Com

o un

a m

adre

glo

riosa

en

cria

tura

s. H

alel

uyáh

– A

laba

d vo

s al S

eñor

.

LA H

AG

GA

H D

E PA

SCU

A

81

Salm

o 11

4 ÉL

NO

S R

EDIM

IÓ D

E EG

IPTO

Cua

ndo

Isra

el sa

lió d

e Eg

ipto

,

La c

asa

de Ja

cob

de u

n pu

eblo

de

leng

ua e

xtra

ña,

Judá

h vi

no a

ser S

u sa

ntua

rio,

Is

rael

Su

dom

inio

. El

mar

se m

antu

vo y

se fu

e,

El

Jord

án se

regr

esó.

La

s mon

taña

s sal

taro

n co

mo

carn

eros

,

Los m

onte

s com

o co

rder

os.

¿Qué

es l

o qu

e te

aqu

eja,

O m

ar, q

ue v

os h

uís,

Jo

rdan

, que

vos

regr

esái

s, V

osot

ras l

as m

onta

ñas q

ue sa

ltan

com

o ca

rner

os,

U

sted

es m

onte

s com

o co

rder

os?

Tiem

blen

, vos

tier

ra, a

nte

la p

rese

ncia

del

Señ

or,

A

nte

la p

rese

ncia

del

Dio

s de

Jaco

b,

Qui

en to

rna

la ro

ca e

n un

a pi

scin

a de

agu

a,

El

ped

erna

l en

una

fuen

te d

e ag

ua.

(El S

alm

o de

Hal

él se

com

plet

an a

l ter

min

ar la

s Gra

cias

des

pués

de

la c

omid

a.)

LA N

AR

RA

TIV

A D

E LA

PA

SCU

A C

ON

CLU

YE

CO

NU

N R

EZO

PA

RA

LA

RED

ENC

IÓN

DE

ISR

AEL

Leva

nte

la c

opa

de v

ino

y di

ga

B

endi

cho

sois

Vos

, el

Ado

n-ai

nue

stro

Dio

’, G

ober

nado

r de

l un

iver

so, q

uien

hab

éis

redi

mid

o no

s y

redi

mid

o a

nues

tros

padr

es d

e Eg

ipto

, y

nos

trajo

a e

sta

noch

e pa

ra c

omer

el

pan

cenc

eño

y la

s hi

erba

s am

arga

s. ¡A

ún a

sí, A

don-

ai n

uest

ro D

io’

y D

io’

de n

uest

ros

padr

es,

guía

nos,

rego

cijá

ndon

os c

onst

ruye

ndo

Sión

ciu

dad

Vue

stra

pa

ra

Vue

stro

se

rvic

io,

para

ot

ros

días

fe

stiv

os

y fe

stiv

ales

de

pe

regr

inar

– q

ue e

stos

nos

lleg

uen

en p

az!