Kyn og hnattvæðing

Karnival mótmælannaEinar Ólafsson

Háskóli Íslands 1. nóvember 2005

Andófshreyfing gegn hnattvæðingu (Anti-Globalisation Movement)?eða:

• Civil Society Movement

• Global Justice Movement

• Anti-Capitalist Movement

• Citizens Movement for World Democracy

• Alternative Movement

• The Movement of Movements

Elstu hlutar andófshreyfingarinnar

• Umhverfisverndar-samtök

• Friðarsamtök• Samtök til stuðnings

“þriðja heiminum”• Alþýðusamtök í

þróunarlöndunum

Vestræn samtök þróast

• frá “Save the whales” (einstökum baráttumálum) gegnum regnskóga-, loftslagsumræðuna o.s.frv. yfir í gagnrýni á stórfyrirtækin og fjármálastofnanirnar

• eða frá stuðningi við “þriðja heiminn” yfir í sameiginlega baráttu

Rætur frá ’68 ?• 68: uppgjör við gömlu

sósíalísku hreyfinguna

• Menningarleg uppreisn

• Gegn borgaralegri hugmyndafræði

• “Óopinber” stjórnmálahreyfing

• Víetnamhreyfingin → friðarhreyfingin

• Kvenfrelsisbarátta

• Mannréttindabarátta (Bandaríkin)

• “Direct Actions”

Enn eldra: sitúasjónistarnir?

• detournement • spectacle• unitary urbanism → culture jamming→ Adbusters→ Reclaim the Streets→ Naomi Klein / No Logo

Andófshreyfingin á vesturlöndum og í „þriðja heiminum“

Í “þriðja heiminum”: Skuldir þróunarríkjannaStructural Adjustment ProgramsAlþýðan flosnar upp o.s.frv.

síðar (á 9. áratugnum) →

Þróuðu löndin:einkavæðing, niðurskurður velferðarkerfis, brask, óöryggi á vinnumarkaði, genabreytt matvæli, ofurvald stórfyrirtækjanna o.s.frv.Corporate Culture........

Samstaða um allan heim – alþjóðleg hreyfing:

• þróunarlöndin• almenningur á

vesturlöndum• verkalýðshreyfingin• æskufólk• umhverfisverndar-

sinnar • og loks friðarsinnar

Sami óvinur, sömu (kapítalísku) lögmálin við að glíma:

• “sweatshops” – stórmarkaðir, merkjavörurnar• genabreytt matvæli: indverskir smábændur –

vestrænir neytendur• stríð – vopnaframleiðsla• vatnssala í Bólivíu – einkavæðing ferjuflutninga

til Korsíku

o.s.frv.

Upphafið – stiklað á stóruÁ níunda áratugnum• Barátta umhverfisverndarsinna og kjarnorku(vopna)andstæðinga• Greenpeace setur upp fyrsta hnattræna rafræna samskiptakerfið

fyrir félaga sína1990• APC, Association of Progressive Communications, sett á laggirnar

og kemur upp hnattrænu rafrænu samskiptaneti1991• Samstarfsnefnd frumbyggja í Ameríku (CONIC) mynduð• Andóf gegn áætlunum um NAFTA• Mótmæli vegna lagningar M3-hraðbrautarinnar utan við London1993• Meira en hálf milljón manna mótmæla Uruguay-viðræðum GATT,

forvera WTO, í Bangalore á Indlandi

Upphafið – stiklað á stóru1994• 1. jan.: Zapatista-uppreisnin í Chiapas í Mexíkó – Ya basta!• 50 Years is Enough stofnað til andófs gegn “Bretton Woods”-

stofnununum1995• WTO stofnuð• Verkföll í Frakklandi• September: Tugir þúsunda mótmæla ársfundi Alþjóðabankans í

Madrid 1995-1998• Barátta hafnarverkamanna í Liverpool1996• Júlí-ágúst: Zapatistar skipuleggja fyrsta “Encuentro” (ráðstefnu) gegn

nýfrjálshyggju• Nóvember: 130.000 mótmæla á Filippseyjum vegna fundar APEC• CorpWatch setur upp upplýsingaveitu á internetinu

Upphafið – stiklað á stóru

1997• Ráðstefna fjölmargra samtaka um alla Ameríku haldin í Brasilíu

að frumkvæði brasilíska alþýðusambandsins, CUT• Janúar: 20.000 manns koma úr sveitunum til mótmælaafundar í

Bangkok í Tælandi• Júní: Leiðtogafundur ESB í Amsterdam, 40-50.000 manns.

Evrópugöngur gegn atvinnuleysi – Towards a Different Europe!• Júlí-ágúst: Annað “Encuentro” haldið á Spáni• September: Aðgerðir til stuðnings hafnarverkamönnum í

Liverpool í 21 landi. Öllum höfnum á vesturströnd N-Ameríku lokað

• 20. nóvember: Leiðtogafundur ESB í Lúxemborg, 30.000 manns• Nóvember: Mótmæli í Vancouver í Kanda gegn APEC• Efnahagskreppan í SA-Asíu

Upphafið – stiklað á stóru1998 • Febrúar: People’s Global Action stofnað á fundi í Genf• 15.-18. apríl: Peoples' Summit of the Americas haldin í Santiago í Chile.

Hemispheric Social Alliance, samband fjölmargra samtaka um alla Ameríku, stofnað

• Maí: 70.000 manns umkringja G8 fundinn í Birmingham. “Global Street Party” í 30 löndum

• Fyrstu mótmælaaðgerðir vegna WTO-fundar í Genf, 10.000 manns• Brasilía: 40.000 jarðnæðislausir og heimilislausir ganga til höfuðborgarinnar• Filippseyjar: Fiskimenn ganga til Manila• Indland: Hundruð þúsunda koma til Hyderabad: Indland gangi úr WTO!• Kórea: Allsherjarverkfall m.a. gegn “heimsyfirráðum auðmagnsins” og IMF

og MAI• Aotearoa/Nýja Sjáland: Hikoi-maóríar ganga hundruð kílómetra gegn MAI• Nóvember: Áætlanir um MAI lagðar af, m.a. vegna mótmæla víða um heim• Desember: ATTAC stofnað

Upphafið – stiklað á stóru1999 • 18. júní: Alþjóðleg mótmæli vegna G8-fundarins í Köln• London: 10.000 manns taka þátt í “Carnival against Capital”• Nígería: Ijaw, Ogoni og fleiri ættbálkar halda “Carnival of the

Oppressed” og hertaka höfuðstöðvar Shell í landinu.• 450 indverksir bændur ganga um Evrópu (Inter-Continental

Caravan)• Nóvember: Mótmæli vegna ráðherrafundar WTO í Seattle. 1500

samtök í 90 löndum undirrita áskorun þess efnis• Mótmæli víða um heim, m.a. Narmada-dalnum á Indlandi og 75.000

manns í 80 borgum í Frakklandi• Þúsundir mótmælenda brjótast inn á öryggissvæði vegna ASEAN-

fundar í Manila1999-2000• Independent Media Center, Indymedia, þróast í tengslum við

aðgerðir þessa missera frá Seattle til Prag

Seattle ‘99

• Ráðherrafundurinn fer út um þúfur. Nýrri samningalotu (Millennium Round) er frestað.

• “Teamsters and Turtles”• Valdamenn og fjölmiðlar

uppgötvuðu – og hræddust – hreyfinguna

• Hreyfingin uppgötvaði sjálfa sig• Birtist sem “hreyfing

hreyfinganna”

Hreyfing hreyfinganna:

• Frumbyggjar• Smábændur (Via

Campesina, MST...)• Umhverfissinnar• Kvenfrelsi (t.d.

Wome’n Global March)

• Students Against Sweatshops

• Verkalýðsfélög (CUT Brasilíu, KCTU S-Kóreu)

• ICFTU:

2000: Globalising Social Justice

2004: Globalising Solidarity

• Menntamenn, NGO’s

Fjögur tímabil?

• 1960-1980: tímabil umræðna og tilrauna og einstakra báttumála (Nestlé-barnamatur, þáttur IT&T í valdaráninu í Chile, Coca-Cola í Guatemala)

• 1980-1997: Hinn myrki tími – nýfrjálshyggjan nær fótfestu

• 1997-11.sept. 2001: Gullöldin!• eftir 11. sept. 2001 ?

John Cavanagh - Institute for Policy Studies (febr. 2002)

Eftir 11.9.01: Hreyfingin gegn stríði(Anti-war movement)

• Strax um miðjan september hófust aðgerðir gegn stríði í Norður-Ameríku og Evrópu

• 21. sept.: Stop the War Coalition, Bretlandi• Í lok sept.: International A.N.S.W.E.R., BNA • 20. apríl 2002: Fjölmennar aðgerðir í BNA• 28. sept.: Fjölmennar aðgerðir í Evrópu• 25. okt.: United for Peace and Justice, BNA• 10. nóv.: ESF Flórens, nær milljón manns

o.s.frv.

World Social Forum

• Porto Alegre, Brasilíu. Attac, CUT, MST o.fl. – Verkamannaflokkurinn

• Jan. 2001: 10-20 þúsund

• 2002: 55 þúsund

• 2003: 100 þúsund

• 2004 (Mumbai): 100 þúsund, 2660 samtök

• 2005 (Porto Alegre): 155 þúsund

Foro Social Mundial 2005

Forum Social Mundial 2006

Um 140 samtök í undirbúningsnefnd, m.a.:

• Verkalýðssambönd í mörgum löndum,

• All Arab Peasants & Agricultural Co-operatives Union

• Caritas Internacionalis

• Congresso Nacional Indígena do México

• Corpwatch• Greenpeace• Instituto Paulo Freire• OXFAM Internacional• Via Campesina • World March of Women

• o.s.frv...

Fórum Social Mundial 2006

Verður á þremur stöðum:

• Bamako, Malí

• Caracas, Venesúela, og

• Karachi, Pakistan

Svæðisbundin samfélagsþing

Átta lykilþættir hinnar efnahagslegu hnattvæðingar

Alternatives to Economic Globalization. A Better World is Possible. 2002 (ný útg. 2004)

• Áhersla á ofurvöxt og óhefta nýtingu auðlinda til að kynda undir þann vöxt.

• Einkavæðing og vörugerving almannaþjónustu og þess sem eftir er af sameiginlegum gæðum (commons) á jafnt hnattræna sem staðbundna vísu.

• Hnattræn menningarleg og efnahagsleg einsleitni og gríðarleg áhersla á neysluhyggju.

• Innlimun og umbreyting þjóðlegra hagkerfa, þar á meðal sumra sem hafa verið sjálfum sér næg í miklum mæli, í hagkerfi sem byggjast á umhverfislega og félagslega skaðlegri útflutningsframleiðslu.

• Afnám reglna og hafta á starfsemi stórfyrirtækja og óheft streymi fjármagns þvert á landamæri.

• Gífurleg samþjöppun fyrirtækja. • Sundurlimun almannaþjónustu á sviði heilbrigðismála, félagsmála

og umhverfismála. • Yfirtaka alþjóðlegs fyrirtækjaskrifræðis á hefðbundnu valdi

lýðræðislegra þjóðríkja og byggðarlaga.

Við eigum völ á öðruvísi veröld -

• Another world is possible

• Un autre monde est possible

• Un otro mundo es posible

• Um outro mundo é possível

• En anden verden er mulig

• Eine andere welt ist möglich

– en hvernig veröld?

Flóra hreyfingarinnar Simon Tormey : Anti-capitalism, 2000

Flóra hreyfingarinnar

• Hugmyndafræði? • Ekki hugmyndafræði?• Gegn hugmyndafræði?• Þurfum við aðra

hugmyndafræði en þá borgaralegu / kapítalísku?

• eða þurfum við fyrst og fremst að losna undan klafa hugmyndafræðinnar?

• Póst-stjórnmál?

• Zapatismo• Adbusters• Reclaim the Streets• Átónómistar• Anarkistar (sumir)• Umhverfissinnar (sumir,

t.d. “primitífistar)• “Frjálslynd

íhlutunarstefna”

Flóra hreyfingarinnar

• Bylting eða umbætur?

• And-kapítalísk hreyfing eða hreyfing gegn hnattvæðingu og nýfrjálshyggju?

• Sósíalísk bylting “upp á gamla móðinn”?

• Afnám stofnananna eða endurbætur á þeim?

• Eru jafnvel endurbæturnar byltingarsinnaðar?

Nokkur ágreiningsmál (World Social Forum 2002)

Fisher og Ponniah, Another World is Possible, 2003, s. 8-10 • Bylting eða umbætur? • Umhverfismál eða efnahagsmál?

– kröfur umhverfisverndarsinna um að draga úr vexti og neyslu– kröfur verkalýðshreyfingarinnar um vöxt og aukna atvinnu

• Mannréttindi eða verndarstefna – Krafa verkalýðsfélaga í norðri um að mannréttindaákvæði verði innifalin

í alþjóðlegum viðskipta- og fjárfestingasamningum eru oft túlkuð af félögum þeirra í suðri sem verndarstefna

• Algildi gilda? – vestræn gildi séu algild – er það til marks um menningarlega afstæðishyggju að álíta önnur gildi

jafngild? – er hægt að koma sér saman um að mismunandi gildi séu jafngild?

• Staðbundið (local), þjóðlegt eða hnattrænt?

And-kapítalismi – hvað er það?

• Áður fyrr: and-kapítalismi = sósíalismi / kommúnismi

• Nú: öðruvísi veröld – en hvernig?

• Afnám kapítalismans eða róttæk umsköpun?

• Sósíalismi eða póst-kapítalismi

Sósíalismi, marxismi, bylting?

• Mörg sósíalísk / marxísk samtök virk

• Samt lítið talað beinlínis um sósíalisma

• Hugmyndir um sósíalískt skipulag alltaf óljósar– Stéttlaust samfélag, framleiðslutækin í sameign, ekki

vöruframleiðsla....• Blætiseðli vörunnar / firring (Marx); Adbusters, culture jam,

kaupa-ekki-dagurinn, Reclaim the streets, lókalísering....

• Marxisminn: módernísk stefna, tæknileg rökhyggja

• Hins vegar spurning um stjórnlist, sögulegt hlutverk verkalýðsstéttarinnar

Aðrir byltingarsinnar

• Átónómistar (Ítalía, Bandaríkin / Autonomen Þýskaland, Holland)– Með rætur í marxisma: áhersla á stéttabaráttuna – og

“sjálfstæða og vítt skilgreinda verkalýðsstétt”– Lenín: nei takk!

• Anarkistar – var alþýðuhreyfing– Bakúnín – Krópotkín – Tolstoj – Chomsky...– Margir straumar: Black bloc, “spikies” og “fluffies”, Tuti

Bianchi, grænir anarkistar, WOMBLES (anarkistar/átónómistar?) og svo bara anarkistar...

Þrennskonar umbótastefna I (Simon Tormey, Anticapitalism)

1. Frjálslynd íhlutunarstefna (ekki hugmyndafræði)– lagfæra ýmislegt sem miður fer – setja reglur til að tryggja ýmis réttindi, vernda umhverfið, koma

í veg fyrir stríð, stöðva arðrán

2. Frjálslynd alþjóðahyggja– meiri heildarhyggja– kerfi alþjóðlegra stofnana– hið pólitíska í fyrsta sæti, hið efnahagslega í annað sæti– önnur samsetning stofnana – meiri áhrif þróunarríkja– annað hlutverk stofnana – fullnægi mismunandi þörfum allra

landa og heimshluta

Þrennskonar umbótastefna II (Simon Tormey, Anti-capitalism)

3. Endurkoma sósíaldemókratíunnar– Afturhvarf til hefðbundinnar sósíaldemókratíu– John Maynard Keynes– Gamla Bretton Woods kerfið– Þjóðleg alþjóðahyggja

• þjóðríkið aðalgerandinn í alþjóðlegum málefnum • þjóðríkið vettvangur fyrir félagslegt réttlæti og dreifingu

lífsgæðanna • alheimsríki ræður ekki við ástandið meðan munurinn milli

landa og heimshluta er eins og hann er– Alþjóðleg sósíaldemókratía

• einhvers konar „alþjóðastjórn“ eða „alþjóðaþing“ (t.d. George Monbiot, The Age of Consent)

Öðruvísi alþjóðleg stjórnum

“There is a crying need for an alternative system of global governance”Walden Bello, Deglobalization, 2002, s. 112

• Gagnrýni á WTO, Alþjóðabankann og Alþjóðagjaldeyrisjóðinn

• ekki bara frá “and-kapítalísku” hreyfingunni heldur líka úr röðum hinna “útvöldu”

• svo sem Joseph Stiglitz, George Soros, ýmsar alþjóðlegar nefndir (Commission on Global Governance, World Commission on the Social Dimension of Globalization)

• byggist venjulega á lagfæringum, lýðræðislegri stjórnun o.s.frv.

Öðruvísi alþjóðleg stjórnumýmsar hugmyndir

• Leggja WTO niður – eða draga verulega úr umsvifum hennar, tryggja lýræðislegt ákvarðanaferli

• Breyta Alþjóðagjaldeyrissjóðnum í valdalaust ráðgjafarfyrirtæki (Bello)

• Fair trade organization (Monbiot)• Alheimsþing (Monbiot)• International Clearing Union (Monbiot/Keynes)• Styrkja svæðisbundið samstarf og

viðskiptabandalög

„Afhnattvæðing“ (deglobalization) I Walden Bellow – Focus on Global South, Bangkok

• innlent fjármagn til þróunar í stað þess að verða háð erlendri fjárfestingu og erlendum fjármálamörkuðum;

• tekjudreifing og uppskipting lands til að styrkja heimamarkað sem geti orðið hornsteinn efnhagslífsins;

• draga úr áherslu á hagvexti og auka jafnræði til að draga úr umhverfislegu ójafnvægi;

• mikilvægar efnahagslegar ákvarðanir fari gegnum lýðræðislegt ákvörðunarferli í stað þess að láta þær ráðast af markaðnum;

„Afhnattvæðing“ (deglobalization) II Walden Bellow

• einkarekstur og ríkið undir stöðugt samfélagslegt eftirlit;

• nýtt kerfi framleiðslu og viðskipta sem samanstendur af samvinnufélögum, einkafyrirtækjum og ríkisfyrirtækjum en útiloki yfirþjóðleg fyrirtæki;

• tryggja sjálfbært efnahagslíf með því að ýta undir vöruframleiðslu í heimabyggð eða innanlands ef hægt er án óeðlilegs kostnaðar til að vernda samfélagið.

Fair trade vs. LocalizationGreg Buckman, Globalizatin, Tame it or Scrab it?, 2004:

Hinir hófsömu:

Fair Trade school• Öðruvísi hnattvæðingu

– Greenpeace– Bandarískir og

meginlandsgræningjar– Verkalýðsfélög (ICFTU)– Mannúðarsamtök (t.d.

Oxfam) o.s.frvHin gamla fyrirmynd: John Maynard Keynes

Hinir róttæku:

Localization school• Gegn hnattvæðingu

– Friends of the Earth– Breskir græningjar– IFG, Focus on Global

South....

Colin Hines, Localization, A Global Manifesto, 2000

Hin gamla fyrirmynd: Frtiz Schumacher, Small is Beutiful

Fair Trade / aftur til Bretton Woods I

• Í grundvallaratriðum er hinn alþjóðlegi markaður í lagi en það þarf að setja honum reglur

• Bretton Woods kerfið virkaði ágætlega• Pólitísk breyting á efnahagslegri hnattvæðingu

frekar en “strúktúrel”• Aukin hlutdeild þróunarlanda í heimsútflutningi

gæti bjargað tugmilljónum úr fátækt• Með réttum reglum og siðferðisgrundvelli um

viðskipti má auka réttlæti

Fair Trade / aftur til Bretton Woods II

• Gegn innflutningshöftum og framleiðslustyrkjum í ríku löndunum

• Fátæk ríki eiga að fá sérmeðferð• Fátæk ríki fái að hamla gegn innflutningi

landbúnaðarvara• Ákvæði varðandi umhverfisvernd og réttindi

verkafólks fylgi viðskiptasamningum• Núverandi þróun viðskiptafrelsis verði þegar

stöðvuð• TRIPS-samningarnir tryggi fátækum löndum

yfirráð yfir eigin þekkingu og aðgang að lyfjum

Fair Trade / aftur til Bretton Woods III

• Umbætur á WTO, Alþjóðabankanum og –sjóðnum

• Lán án skilmála um aðlögunaráætlanir (structural adjustment)

• Skuldirnar verði felldar niður• Tobin-skattur verði tekinn upp• Reglur og eftirlit með erlendum fjárfestingum• Reglur um yfirþjóðleg fyrirtæki, strangari

alþjóðleg samkeppnislög• Kerfi til að takast á við kreppur og hrun í

einstökum löndum

“Lókalísering” (Localization) I

• Ekki einangrunarstefna: alþjóðlegt samstarf, alþjóðahyggja mikilvæg

• Snýst ekki um að vera sjálfum sér nægur (self-sufficiency) heldur að treysta á sjálfan sig (self-reliance)

• Hnattvæðing skaðar nærsamfélagið• Framleiðsla fyrir heimamarkað og verslun

og fjárfestingar heima fyrir styrkja nærsamfélagið

“Lókalísering” (Localization) II

• Ýtir undir þátttökulýðræði• Vöruflutningar langar leiðir auka mengun• WTO, Alþjóðabankinn og –sjóðurinn verði

lögð niður• Í staðinn t.d. ITO undir SÞ og/eða

svæðisbundin samtök/stofnanir• Meira fjölræði (pluralism) ríki í alþjóðlegri

efnahagsstjórn• Reglur og eftirlit með yfirþjóðlegum

fyrirtækjum

Tíu grundvallaratriði fyrir sjálfbær samfélög Alternatives to Economic Globalization. A Better World is Possible. 2002 (ný útg. 2004)The International Forum on Globalization (IFG)

• Nýtt lýðræði • Grenndarlýðræði (subsidarity) • Umhverfisleg sjálfbærni • Sameiginleg arfleifð (common heritage) • Fjölbreytni (diversity) • Mannréttindi • Atvinna og lífsviðurværi (livelihood) • Öryggi og trygging nægrar fæðu • Réttlæti (equity) • Varúðarreglan (the precautaionary principle)

Grenndarlýðræði (subsidarity)

Ákvarðanir teknar eins nálægt þeim sem þær varða og hægt er

Forsendur grenndarlýðræðis eru:• staðbundið eða þjóðlegt eignarhald og yfirráð

yfir auðlindum og framleiðslutækjum• staðbundið eða þjóðlegt vald til að setja reglur í

kerfi þar sem miðlægt vald styður hið staðbundna í því að ná markmiðum sem skilgreind eru heima fyrir

• að reiða sig á staðbundnar eða þjóðlegar auðlindir og leiðir til að mæta grunnþörfum

Sameiginleg arfleifð

Til er sameiginleg arfleifð sem varðar sameiginlegan tilverurétt allra tegunda:

• Vatn, land, loft, skógar og fiskimið sem líf allra er háð. • Menning og þekking sem er sameiginleg sköpun allra. • Nýrri sameiginleg arfleifð: almannaþjónusta sem

stjórnvöld bera ábyrgð á í þágu alls almennings til að mæta þörfum, svo sem: heilbrigðismál, menntun, öryggi almennings, félagslegt öryggi o.s.frv.

Allri þessari sameiginlegu arfleifð er ógnað af stórfyrirtækjum sem sækjast eftir einkavæðingu hennar í því skyni að geta verslað með hana og hagnast á henni.

Fjölbreytni

Fjölbreytni er lykill að lífsþrótti, þanþoli og endurnýjun allra lifandi kerfa. Það á líka við um mannlegt samfélag.

Margbreytileiki mannlegrar reynslu kemur fram í menningarlegri fjölbreytni sem gerir okkur kleyft að þróast áfram félagslega, menningarlega og andlega.

• Efnahagsleg fjölbreytni er grundvöllur sveigjanlegra, stöðugra, orkunýtinna og sjálfbærra (self-reliant) staðbundinna efnahagskerfa sem þjóna þörfum fólksins og samfélagins og eru í sátt við umhverfið.

• Lífræðileg fjölbreytni er nauðsynleg fyrir flókna, sjálfstýrða og endurnýjandi þróun vistkerfisins sem er grundvöllur alls lífs og auðs.

Varúðarreglan

Þegar einhver athöfn eða afurð er hugsanlega hættuleg heilsu manna eða umhverfi ætti að grípa til fyrirbyggjandi aðgerða með takmörkun eða banni.

Það á sem sagt ekki að nægja að skaðsemin sé ósönnuð heldur verður að sanna að hún sé ekki fyrir hendi.

The World Is Not For Sale: Valdið aftur til fólksins

Ef eitthvað er sem bæði umbótasinnaðir og róttækir andkapítalistar eiga sameiginlegt, þá er það

• að hið pólitíska hafi forgang fyrir hinu efnahagslega

• að endurheimta völdin úr höndum þeirra sem hafa náð þeim gegnum „af-pólitíseraðan“ (depoliticised) „frjálsan markað“(Simon Tormey, Anti-capitalism)

• „Eitt er víst: leiðin liggur aftur til stjórnmálanna“ (David Held, „Endalok stjórnmála, þriðja leiðin og lýðræðiskosturinn“ Framtíð lýðræðis á tímum hnattvæðingar, bls. 40)

Jafngildiskeðja hinna mörgu skoðana

Lífvænlegur valkostur við nýfrjálshyggjuna getur því aðeins orðið til að valkostir mismunandi félagslegra hreyfinga renni saman. Til að slíkur samruni geti orðið þurfa hin ýmsu heimspekilegu/pólitíksu rök fyrir þessum valkostum (sósíalismi, anarkismi, umhverfisstefna, femínismi, gildi frumbyggja, fjölmenningarstefna) að mynda jafngildiskeðju.

Laclau og Mouffe, Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics. 2001. Vitnað eftir Fischer og Ponniah, 2003)

Þátttökulýðræðið - grundvallaratriði

• Samleitni hinna mismunandi sjónarmiða grundvallast á samstöðunni um endurnýjun lýðræðisins. Það þýðir:

• endurnýjun samfélagsins þannig að efnahagslegir framleiðsluhættir, pólitískt stjórnkerfi, útbreiðsla vísindalegra nýjunga, skipulag fjölmiðla, félagsleg tengsl og samband samfélags og náttúru séu komin undir róttæku og lifandi þátttökulýðræði.

• Þátttökulýðræði er grundvöllur að þessu öllu. Hugmyndir um framleiðsluhætti handan kapítalismans eru óljósar, en þátttökulýðræði er grundvöllur þeirra.

Fischer og Ponniah, Another World is Possible, s. 13-14

Ya basta! Un otro munde es posible!

Stonehenge 88: http://www.wfloe.fsnet.co.uk/Wbanner.htm

Ban illegal timber: http://www.greenpeace.org/international

Poor Peoples' March, Mississippi to Washington DC, 1968: http://www.crmvet.org/images/imgstrug.htm

Escape from Calvin Klein: http://adbusters.org/spoofads/fashion/

Mótmæli í Bólivíu: http://www.nickbuxton.info/photos/campaigning/nick_083.html

Reclaim the Streets: http://www.reclaimthestreets.net/

Seattle ’99: http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/543290.stm og http://www.ilwu19.com/history/wto/wtorally.htm

Myndir frá Alþjóðlega samfélagsþinginu, Porto Alegre, 2005: PAULINO MENEZES & CRISTIANO SANT'ANNA http://www.ipsterraviva.net

Myndir frá Evrópska samfélagsþinginu í London 2005: Einar Ólafsson

http://notendur.centrum.is/~einarol/