Upload
anna-franke
View
234
Download
5
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Kilka przepisów na tradycyjne dania kuchni śląskiej. Publikacja powstała jako produkt w projekcie Comenius "Me - a small livingpart of the incredible world" realizowanego w SP im. Jana Pawła II w Koszęcinie.
Citation preview
Me – a small living part of the incredible world
Książka Kucharska
Tradycyjne dania regionalne
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Koszęcinie
Żur śląski – przepis nr 1
Co je w tym żurze... My tu na tym Ślonsku żur we zocy momy
i niy yno w Piontek s smakiym go jodomy, a mamulka uczy łod małego cera jak żuru nawarzić by było za tela.
By stykło do swojich ale i somsiada
karlusa kierymu dziołszka je fest rada chce sie wartko wydać toż żurym go kusi
jak żuru skosztuje łożynić sie musi.
Ślonski baby na żur przepis w gowach majom i insze darymne tukej nic niy dajom widać to po chopie co jy wiela żuru,
że recht we przisłowiu „ z żuru chop jak z muru.”
Toż tera se trocha ło tym pogodomy jak to na talyrzu konsek nieba momy
jajca, boczek, woszt, krzon, prziprawy, cebula, zakwas, majeranek, czosku prawie fora.
Padajom dochtory, że czosnek to zdrowie toż niech kożdy cudzy na to se łodpowiy
co je we tym żurze że mu wszyjscy pszajom, że te insze zupy na noc przi nim majom.
Zarozki Wom powiym yno w tajymnicy
zalet tego żuru żodyn niy policzy toż weźcie se przepis baby Wom go dajom, bo jak żodyn grajfka do warzynio majom!
TRADYCYJNY ŻUREK ŚLĄSKI - składniki: 1 litr zakwasu "Żur Śląski"
wywar (może być z kostek rosołowych) 5 jaj, 500g boczku, 500g białej kiełbasy
3 średnie cebule, 6 dużych ziemniaków 1 mała śmietana 30 %, mały słoiczek chrzanu sól, pieprz, czosnek, majeranek
Sposób przygotowania (dla 3 osób): Boczek i kiełbasę kroimy w kostkę i smażymy w garnczku. Pokrojoną cebulę dodajemy do mięsa. Dodajemy trochę majeranku, soli, pieprzu i gdy będziemy mieli już wszystko usmażone dodajemy drobno posiekany czosnek (dosłownie rozdrobniony). Zalewamy wywarem (bądź wodą, jeśli wybieramy wersję z kostkami). Dodajemy kostki rosołowe, majeranek i wlewamy zakwas. W międzyczasie gotujemy ziemniaki, gniecione podajemy z boczkiem. W osobnym garnku możemy wcześniej ugotować w osolonej wodzie jajka na twardo. Chwilę
gotujemy i zabielamy W między czasie kroimy jaja i dodajemy je do żurku. Doprawiamy wg uznania. Podajemy z ziemniakami. Smacznego!!!
Wartość energetyczna w 100 g: 251 kcal
Białko w 100 g: 21,60 g
Węglowodany w 100 g: 34,80 g
Tłuszcz w 100 g: 32 g
Przepis na żurek śląski:
1. Gotujemy wywar warzywny.
2. Do wywaru dodajemy: surowe ziemniaki pokrojone w kostkę; białą kiełbasę; podsmażone
pieczarki z cebulką; zakwas na żurek; przyprawy: majeranek, sól, czosnek, pieprz. Zakwas
został zrobiony z ekologicznej żytniej mąki.
3. Wszystko razem gotujemy około 20 minut.
4. Do ugotowanego żurku możemy dodać ugotowane na twardo jajka.
Przepis na swojski chleb:
Do naczynia wlewamy 150 g maślanki; 350 g wody; 30 g drożdży – podgrzewamy i mieszamy
w 37 stopniach około 3 minut.
Następnie wsypujemy 300 g mąki żytniej; 450 g mąki pszennej; 1 łyżkę octu balsamicznego;
3 płaskie łyżeczki soli. Wszystko razem wyrabiamy.
Chleb przekładamy do formy. Czekamy, aż wyrośnie. Następnie chleb wkładamy do
piekarnika nagrzanego do 220 st na 30 minut. Później zmniejszamy temperaturę do 190 st
i pieczemy kolejne 30 minut. Ciepły chleb wyciągamy z formy do ostygnięcia.
Składniki odżywcze:
Wapń; fosfor; witaminy z grupy B1, B2 i B3, żelazo, potas; białko, tłuszcze; karoten; błonnik
pokarmowy; sód; węglowodany;
Żurek śląski w bochenku chleba – przepis nr 2
Żur Śląski – przepis nr 3
Składniki:
Zakwas
-czosnek - 1 ząbek
-mąka żytnia - 8 łyżek
-letnia woda - ½ litra
-piętka czerstwego chleba
Żur
-woda - 2 litry
- wędzona kość
-czosnek - 1 ząbek
-zakwas
Przygotowanie:
2 dni wcześniej - Zakwas:
Do szklanego naczynia włożyć czosnek, mąkę i zalać wodą , a na wierzch położyć chleb.
2 dni później - Żur:
W 2 litrach wody gotować kość i rozdrobniony czosnek. Gdy wywar się ugotuje wlać zakwas i zagotować. Doprawić solą i pieprzem.
Dodatki:
Dodać ugotowane ziemniaki, parówkę i jajko na twardo.
Wartości odżywcze : W 100 g - Wartość energetyczna:122,00 kcal ,Białko :2,60 g, Węglowodany:20,30 g , Tłuszcz :3,30 g
Żur śląski – przepis nr 4
Składniki: 1\2 litra zakwasu, 4 litry wody 1 kostka rosołowa 40 dag kiełbasy drobiowej 2 jajka 1 cebula 50 dag ziemniaków 3-4 ząbki czosnku 2-3 liścia laurowego 2-3 ziela angielskiego majeranek, sól, pieprz, magi do smaku
Przygotowanie: Do garnka wlać wodę, wrzucić kostkę rosołową, liść laurowy, ziele angielskie. Gotować wywar. Ziemniaki obrać opłukać i pokroić w kostkę, wrzucić do wywaru i gotować do miękkości. Kiełbasę, cebulę pokroić w kostkę, podsmażyć na patelni, dodać do wywaru. Zagotować. Wlać zakwas i ponownie zagotować. Czosnek drobno posiekać wrzucić do zupy, doprawić do smaku solą, pieprzem, majerankiem. Pozostawić jeszcze przez 10 minut na małym ogniu. Podawać z pieczywem i jajkiem. Wartości odżywcze: Potrawa ma działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Żur z mąki razowej z czosnkiem i warzywami jest polecany osobom narażonym na stres, udowodniono bowiem korzystne działanie składników potrawy na układ nerwowy. Dodatek ziemniaków to potężny zastrzyk witaminy C i potasu.
Żurek Śląski – przepis nr 5
Żurek Śląski na białej kiełbasie z jajkami
Składniki:
-3 kawałki białej kiełbasy -4 jajka ugotowane na twardo
-8 ziemniaków -butelka żurku
-kilka suszonych grzybów -sól, pieprz, natka pietruszki
-śmietanka 18%, kostka rosołowa
Sposób wykonania:
Wywar z kiełbasy i grzybów zalać żurkiem s butelki, zagotować dodać
sól, pieprz i kostkę rosołową. Osobno ugotować jaka i ziemniaki
potem połączyć wszystko na talerzu i przyozdobić natką i śmietaną.
Tradycyjny żurek śląski – przepis nr 6
Produkty:
1 litr zakwasu "Żur Śląski" 5 jaj
500g boczku 500g kiełbasy np. (śląskiej lub wiejskiej)
3 średnie cebule 6 dużych obranych ziemniaków
1 mała śmietana 20 lub 30 % mały słoiczek chrzanu
Sól, pieprz, czosnek, majeranek wywar (może być z kostek rosołowych)
Sposób przygotowania:
Boczek i kiełbasę kroimy w kostkę i smażymy w garnczku. Pokrojoną cebulę dodajemy do mięsa. Dodajemy trochę majeranku, soli, pieprzu i gdy będziemy mieli już wszystko usmażone dodajemy drobno posiekany czosnek (dosłownie rozdrobniony). Zalewamy wywarem (bądź wodą, jeśli wybieramy wersję z kostkami). Dodajemy kostki rosołowe, majeranek. Gdy kostki się rozpuszczą dodajemy pokrojone ziemniaki i je gotujemy. Gdy będą one już prawie miękkie wlewamy zakwas. W osobnym garnku możemy wcześniej ugotować w osolonej wodzie jajka na twardo. Chwilę gotujemy i zabielamy śmietaną 20 lub 30%. W między czasie kroimy jaja i dodajemy je do żurku. Doprawiamy wg uznania. Podajemy z pieczywem i masełkiem (masełko dobrze jest przyprawić dodając czosnek, sól i pieprz).
Porady: Butelki z żurem warto odstawić do góry nogami nim rozpoczniemy przyrządzanie żurku, ponieważ lubią one wybuchać po otwarciu.
Smacznego!!!!!
Składniki odżywcze:
Wartość energetyczna w 100 ml: 71,00 kcal Białko w 100 ml: 1,80 g
Węglowodany w 100 ml: 14,20 g Tłuszcz w 100 ml: 0,20 g
Żurek – przepis nr 7
Żurek z jajkiem - składniki:
- Zakwas 0.5 litra - Pietruszka , marchew i cebula 1 sztuka
- Mąka 1 łyżka - Kiełbasa 20 dag
- Olej 1 łyżka - Jaja 6 sztuk
- Sól 1 łyżeczka - Majeranek szczypta
- Pieprz czarny szczypta
Sposób przygotowania:
Marchewkę i pietruszkę obrać i umyć, zalać wodą i gotować 10 min. Dalej dodać zakwas,
majeranek i pół opieczonej cebuli. Gotować 15 min. przyprawić i zaprawić zaprawą z mąki i
wody. 1/2 cebuli przesiekać i przesmażyć razem z pokrojoną kiełbasą. Dodać do żurku pod
koniec gotowania. Jajka ugotować na twardo i obrać oraz pokroić. Żurek podać w talerzu.
Smacznego
Wartości odżywcze w 100 g:
Wartość energetyczna w 100 g: 122,00 kcal
Białko w 100 g: 2,60 g
Węglowodany w 100 g: 20,30 g
Tłuszcz w 100 g: 3,30 g
CZERNINA – CZARNY ŻUR
SKŁADNIKI:
- cała kaczka z podrobami -włoszczyzna jak na rosół - ziela angielskie, liście laurowe - około 6-10 suszonych grzybków - około 6 - 10 suszonych śliwek - około 6-10 suszonych ćwiartek jabłek -około 6-10 połówek gruszek - 400 ml krwi z octem, wodą i solą - sól, pieprz - śmietana do zabielenia zupy - 2-3 łyżki mąki
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA:
1. Jak przygotować krew? Do słoika nalewamy około 70 ml przegotowanej, zimnej wody, oraz łyżkę stołową octu (by krew nie skrzepła) i pół łyżeczki soli. Do takiego roztworu bezpośrednio spuszczamy krew ciągle mieszając. Roztwór z krwi wstawiamy na 1 dobę do lodówki. Po tym czasie możemy gotować zupę. Ale kto się brzydzi lepiej poprosić gospodarza albo rzeźnika:)
2. Najpierw gotujemy tradycyjny rosół na kaczce, z włoszczyzną ziołami i podrobami. Gdy mięso jest już prawie miękkie po około 1 h do 1,5 h to dodajemy suszone grzybki oraz suszone owoce. Gotujemy tak przez około 1 h aż grzybki będą miękkie. Po tym czasie do roztworu z krwi dodajemy około 2- 3 łyżek mąki i energicznie mieszamy. Krew z mąką wlewamy do zupy i tak gotujemy około 10 minut.
3. Następnie zupę zdejmujemy z ognia i wlewamy zahartowaną zupą śmietanę. Zupa powinna mieć smak słodko - kwaśny. Doprawiamy wg siebie solą, cukrem, pieprzem. Zupa świetnie smakuję z domowym, jajecznym makaronem.
Rosół z kury z makaronem
Składniki na rosół: Masa netto 288g (2 porcje)
Składniki na makaron domowy: Masa netto460g (15 porcji)
- 5g pietruszka korzeń - 10g marchewki - 5g pory - 5g selera korzeniowego - 30g ćwiartka z kurczaka - sól, pieprz mielony i ziarnisty - natka pietruszki - 200g wody - cebula
- 60g jaja kurze - 11g olej rzepakowy - 125g woda - 20g żółtko jaja kurzego - 200g mąka tortowa
Sposób przygotowania rosołu:
Sposób przygotowania makaronu:
Mięso opłukać, włożyć do garnka, zalać 1,5 l wody, zagotować, dodać sól, kilka ziaren pieprzu, gotować 20 minut. Włoszczyznę opłukać, marchew, pietruszkę i selera oskrobać, ponownie opłukać, warzywa wrzucić do garnka z mięsem, dodać opaloną cebulę, gotować ok. 30 minut, aż mięso i warzywa będą miękkie, przyprawić. Oddzielnie ugotować makaron, odcedzić, rozłożyć po 30g makaronu na talerze, zalać rosołem, posypać natką.
Wszystkie produkty zagnieść na ciasto. Rozwałkować na cienkie płaty. Delikatnie posypać mąka i zawinąć na kilka części. Zawiniętą "roladę" pocić na cienkie paski. Gotować w osolonej wodzie aż do wypłynięcia makaronu.
Wartości odżywcze rosołu w 100 g Wartości odżywcze makaronu w 100 g
- wartość energetyczna 56,93 kcal - białko 3,03 - węglowodany 8,38 - tłuszcz 1,24
- wartość energetyczna 228 kcal - białko 7,49 - węglowodany 35,6 - tłuszcz 5,89
Zupa fasolowa z pieczarkami
Składniki:
30 dag fasoli
25 dag suszonych owoców
(śliwki, gruszki, jabłka)
Sól, cukier, kwasek cytrynowy,
Szczypta sproszkowanego rozmarynu
Szczypta gałki muszkatołowej
Przygotowanie:
Fasole namoczyć na noc ugotować. Do miękkości następnego dnia w tej samej wodzie.
Podobnie namoczyć pieczarki i suszone owoce. Z namoczonych śliwek wyjąć pestki. Owoce
gotować do miękkości, przetrzeć przez sito, dodać do ugotowanej fasoli i jeszcze razem
trochę pogotować. Doprawić odrobiną soli, cukru, kwasku cytrynowego. Na końcu dodać
jeszcze odrobinę rozmarynu i gałki muszkatołowej.
ZUPA SZCZAWIOWA
Składniki:
duży pęczek szczawiu (po usmażeniu powinno być ok. szklanki)
3 średnie marchewki
1 pietruszka
5 średnich ziemniaków
150 ml śmietany (może być pół na pół z jogurtem)
1 żółtko
3 jajka na twardo
2 łyżeczki mąki
1 łyżka masła
1 łyżeczka posiekanego koperku
listek laurowy
ok. 2 litrów bulionu lub kostka rosołowa instant
Sposób wykonania:
Do gorącego bulionu wrzucić liść laurowy, pietruszkę i marchew pokrojoną w kostkę. Gotować na małym ogniu około 20 minut, dorzucić ziemniaków. Szczaw umyć, pozbawić twardych szypułek, pokroić (podczas smażenia mocno się skurczy). Gdy ziemniaki będą prawie miękkie, wlać zahartowaną śmietanę dokładnie wymieszaną z mąką, a po kilku minutach szczaw i koperek. Gotować na małym ogniu około 10 minut. Gdy zupa nieco przestygnie, szybko wymieszać z rozkłóconym żółtkiem. Dodać pokrojone jajka na twardo. Podawać z pieczywem.
Wartość odżywcza w 100 g:
Wartość energetyczna 40 kcal
Białko 1g Tłuszcze nasycone 2g
Węglowodany strawne 2g
WODZIONKA – przepis nr 1
Przygotowałem dla Was przepis na moją ulubioną śląską potrawę -
– wodzionkę. Chcecie wiedzieć jak zawsze ją przyrządzam?
Oto bardzo prosty sposób
Składniki:
4 kromki kilkudniowego suchego chleba 3-4 ząbki czosnku 2 łyżki masła lub smalcu sól przyprawa maggi
Sposób przygotowania:
Zagotuj litr wody. Czosnek przeciśnij przez praskę lub drobniutko posiekaj i wymieszaj z solą.
Następnie chleb pokrój w dużą kostkę. Składniki rozdziel równo do czterech głębokich talerzy, zalej
wrzątkiem, później dodaj tłuszcz oraz przypraw do smaku (maggi). Zupę podawaj samą lub z
ziemniakami ugotowanymi i odsmażonymi z cebulką.
Mam nadzieje, że uda się Wam ją zrobić. Smacznego!
Wodzionka – przepis nr 2
Składniki:
4 kromki chleba
3-4 ząbki czosnku
2 łyżeczki masła lub smalcu
Vegeta
Sposób wykonania:
Zagotuj litr wody. Czosnek przeciśnij przez praskę lub drobniutko posiekaj.
Chleb pokrój w dużą kostkę. Składniki rozdziel do równo 4 głębokich talerzy.
Zalej wrzątkiem, dodaj tłuszcz przyprawić Vegetą. Zupę podaj samą lub z ziemniakami
ugotowanymi i usmażonymi z cebulką.
Składniki odżywcze:
Wartość energetyczna-57,50 kcal
Białko-1,15g
Węglowodany-7,56g
Tłuszcz-2,46g
Rolada wołowa – przepis nr 1
Składniki:
5 plastrów wołowiny o grubości ok 1 cm
ostra musztarda (sarepska)
po 1 plastrze boczku wędzonego na każdy plaster wołowiny
ogórki kiszone ( po połowie ogórka pokrojonego w plastry na każdy płat mięsa)
Cebula
sól, pieprz
smalec do smażenia
1 l bulionu wołowo- drobiowego
Sposób przygotowania: Plastry mięsa rozbić jak najcieniej, umieszczając wołowinę między dwoma kawałkami folii spożywczej. Kiedy mięso będzie trochę rozbite, oprószyć je z dwóch stron solą i pieprzem. Następnie na każdym płacie ułożyć plastry boczku wędzonego. Posmarować płaty musztardą (z jednej strony). Na musztardzie ułożyć plastry ogórka kiszonego oraz posiekaną w pióra cebulę (kilka piór). Rolady śląskie zwinąć, następnie obwiązać je białą nicią bawełnianą. Smażyć na smalcu. Następnie zalać bulionem. Dusić pod przykryciem na wolnym ogniu do miękkości. Rolada śląska powinna być podawana z powstałym sosem oraz modrą kapustą. Przed podaniem usunąć nici.
Wartości odżywcze w 100 g rolady wołowej:
Wartość energetyczna w 100 g:
234,06 kcal
Białko w 100 g: 11,10 g
Węglowodany w 100 g: 1,44 g
Tłuszcz w 100 g: 20,57 g
Rolada wołowa – przepis nr 2
Składniki:
0,5 kg mięsa wołowego
30 dag mięsa mielonego z łopatki
20 dag boczku surowego – wędzonego
1 cebula
1 ogórek kiszony
Przyprawy (sól, czarny pieprz)
Musztarda
Biała nić
¼ kostki margaryny
Sposób wykonania :
Mięso wołowe pokroić na równe plastry, rozbić delikatnie tłuczkiem. Mięso mielone wraz z
boczkiem i cebulą zmielić na drobną masę. Plastry mięsa wołowego posypać pieprzem i solą i
posmarować musztardą. Następnie nałożyć wcześniej zmieloną masę. Dodać pokrojony w
słupki ogórek kiszony. Założyć dłuższe brzegi mięsa wołowego ponad zmieloną masę, a
potem zwinąć w roladę i obwinąć białą nicią. W brytfannie rozgrzać margarynę i smażyć, aż
do miękkości, w międzyczasie polewając przegotowaną wodą.
Wartości odżywcze:
Wartość energetyczna w 100 g: 71,02 kcal
Białko w 100 g: 10,80 g
Węglowodany w 100 g: 3,29 g
Tłuszcz w 100 g: 1,60 g
Schab po Sztygarsku
Składniki:
kawałek schaba(około 1kg) 30 dag. kiełbasy o smaku czoskowym (lub 3-4 kabanosy)
1-3 ząbki czosnku 2 łyż. mąki pszennej
2 cebule sól, pieprz, słodka papryka, kminek, olej,
250 ml. wywaru z warzyw (lub bulionu warzywnego)
Sposób przygotowania:
Schab ułóż na desce i natnij wzdłuż nie przecinając go do końca. Potem rozłóż, formując szeroki płat. Natrzyj solą, pieprzem, słodką papryką, oraz roztartym czosnkiem, pośród ułóż kiełbasę lub kabanosy. Teraz zwiń schab mocno obwiąż nicią, otocz w mące w brytfannie rozgrzej olej włóż schab na rozgrzany olej i mocno go zarumień z obu stron(obracaj go staraj się go nie nakłuć, bo wypłynie sok z mięsa i będzie suche).Wlej bulion do brytfanny i przykryj, mięso duś około 30 minut(na średnim ogniu ,potem odkryj mięso obłóż go cebulą ) wstaw na pół. do piekarnika na 180 stopni. Po 20 minutach posyp schab kminkiem. Gotowy schab wyjmij i pokrój w plastry.
Składniki odżywcze:
wartość energetyczna w 100g; 162,03kcal białko w 100g; 17,82g
węglowodany w 100g; 1,00g tłuszcze w 100g; 9,14g
Pierogi z mięsem
Składniki: 400g mąki pszennej (np. mąki żytniej) 1 szklanka bardzo ciepłej wody
2-3 łyżki oleju 1 łyżeczka soli
700g mięsa wołowego 700g mięsa drobiowego (np. udka z kurczaka)
3 marchewki 2 pietruszki
0.4 selera 0.5 pora
2 cebule 1 łyżka masła
1 łyżka vegety 4 ząbki czosnku
sól pieprz, papryka, majeranek do smaku
Sposób wykonania: Mięso zalać wodą, dodać wszystkie warzywa (jedną cebulę zostawić na później), doprawić vegetą i ugotować do miękkości. Ugotowane, wystudzone mięso zmielić. Wraz z mięsem zmielić ugotowane 2 marchewki, pietruszkę, pora, kawałek selera i czosnek. Pozostawioną surową cebulę, posiekać, zeszklić na łyżce masła, zmielić i dodać do mięsa. Masę mięsną doprawić sporą ilością przypraw: solą, pieprzem, papryką i majerankiem. Mięso by nie było za suche, można podlać odrobiną rosołu pozostałego po gotowaniu. Składniki na ciasto szybko zagnieść. Ciasto cienko rozwałkować. Przy pomocy np. szklanki wycinać koła. Nakładać farsz i zlepiać brzegi pierogów. Gotowe pierogi wrzucać na gotującą się, osoloną wodę. Pierogi gotować, na małym ogniu ok. 2-3 minuty od wypłynięcia. Podawać prosto z wody polane masłem i cebulką, lub podsmażone na patelni.
Wartości odżywcze:
Wartość energetyczna w 100 g: 221,00 kcal Białko w 100 g: 7,60 g
Węglowodany w 100 g: 31,70 g Tłuszcz w 100 g: 7,10 g
BIGOS ŚLĄSKI – przepis nr 1
Składniki:
1,5 kg kiszonej kapusty 2 cebule, drobno posiekane 2 łyżki oleju 1 pętko kiełbasy zwyczajnej, pokrojone w plasterki 250 g wołowiny bez kości, pokrojonej w kostkę 250 g cielęciny (lub łopatki wieprzowej), pokrojonej w kostkę 100 g boczku, pokrojonego w kostkę 150 ml czerwonego wina 3 łyżki koncentratu pomidorowego 1/2 garści suszonych grzybów, 1/2 garści suszonych śliwek 2 liście laurowe , 3 ziarnka ziela angielskiego , 1 łyżka kminku, 1 łyżeczka majeranku sól i pieprz do smaku
Sposób Przygotowania:
Kapustę przepłukać pod bieżącą wodą jeśli jest bardzo kwaśna. Odcisnąć z nadmiaru soku, a następnie poszatkować. Włożyć do dużego garnka i zalać wrzątkiem, dodać śliwki, liście laurowe i ziele angielskie. Dusić, aż zmięknie (ok. 50 minut). W międzyczasie zalać suszone grzyby wrzątkiem w małym garnuszku. Odstawić. Cebulę podsmażyć aby się zeszkliła. Do podsmażonej cebuli dodać kiełbasę i podsmażyć na rumiano. W oddzielnym garnku zagotować ok. litr wody. Do wrzątku dodać wołowinę, cielęcinę (lub łopatkę) i boczek. Gotować około 20 minut, a następnie mięso odcedzić. Gdy kapusta będzie już miękka, dodać grzyby (odcedzone i pokrojone na małe kawałki), mięso oraz cebulę z kiełbasą. Gotować na małym ogniu bez przykrycia przez 20 minut. Jeśli jest za dużo wody, należy ją odlać. Dodać czerwone wino i gotować jeszcze 15 minut. Doprawić majerankiem, kminkiem, solą i pieprzem. Dodać przecier pomidorowy i podgrzać jeszcze dobrze całość, mieszając. Jeśli bigos jest zbyt suchy, podlać wodą po grzybach. Jeśli chcemy, by bigos był smaczniejszy, można go jeszcze dusić na małym ogniu pod przykryciem przez godzinę. Należy jednak pilnować, żeby nie przywarł i od czasu do czasu mieszać, a jeśli jest za suchy - podlać wodą z grzybów.
BIGOS – przepis nr 2
Składniki:
pół kilograma białej kapusty kiszonej
pół kilograma posiekanej kapusty białej
400 g mięsa wieprzowego lub wołowego
dwa kawałki (200 – 300 g) kiełbasy wieprzowej lub drobiowej
200 g cebuli
200 g koncentratu pomidorowego
sól, pieprz, majeranek, olej.
Mięso umyć i pokroić w drobną kostkę. Przyprawić solą, pieprzem i majerankiem. Podsmażyć
na dwóch łyżkach oleju na złoty kolor. Następnie zalać pół szklanki wody i dusić pod
przykryciem do miękkości (ok. 1 – 1,5 godziny). Kapusty ugotować do miękkości ( w
osobnych garnkach). Białą kapustę posolić 1 łyżeczką soli. Cebulę pokroić w kostkę i
usmażyć na dwóch łyżkach oleju, aż do uzyskania złotego koloru. Kiełbasę pokroić w kostkę
i usmażyć na patelni. Wszystkie przygotowane składniki wrzucić do jednego dużego
garnka. Przyprawić do smaku pieprzem i majerankiem, w razie potrzeby również solą.
Dodać koncentrat pomidorowy. Wszystko razem dokładnie wymieszać. Podawać ze
świeżym pieczywem. Smacznego
Podsumowanie Wartości Odżywczych
( w 100 g potrawy): 133 Kcal;
tłuszcz - 11 g;
węglowodany – 4,4 g
białko – 4,7 g
Kluski Śląskie – przepis nr 1
Składniki
1kg. ziemniaków
łyżeczka soli
1 jajko
mąka ziemniaczana
pół szklanki mleka
Sposób wykonania:
Ziemniaki ugotować i przecisnąć przez praskę. Ziemniaki równo rozłóż i podziel na cztery
części. Jedną część odłóż i wypełnij mąką ziemniaczaną, dodaj sól, jajko i mleko oraz
odłożoną część ziemniaków. Ciasto starannie wyrób i formuj okrągłe kluseczki. Gotuj w
osolonej wodzie 5 minut. Można podać z roladą śląską sosem i czerwoną kapustą.
Wartości odżywcze :
białko
węglowodany
KLUSKI ŚLĄSKIE – przepis nr 2
Składniki
1-1,5 kg ziemniaków 1 jajo
mąka ziemniaczana sól
Przygotowanie
Ziemniaki obieramy i gotujemy w lekko osolonej wodzie do miękkości. Studzimy. Przeciskamy przez praskę, aby nie było grudek. Ziemniaki ugniatamy w misce i dzielimy na 4 równe części. 1/4 wyjmujemy i rozkładamy równomiernie na pozostałych, a lukę wypełniamy mąką ziemniaczaną. Dodajemy jajo, sól do smaku i wyrabiamy na gładkie ciasto.
Z ciasta formujemy kulki (wielkości piłeczki pingpongowej),na środku robimy palcem dziurkę. Wkładamy do lekko osolonego wrzątku. Gotujemy do wypłynięcia.
Na Śląsku kluski podaje się z roladą i modrą kapustą, polane gęstym sosem.
Kluski śląskie – przepis nr 3
Składniki
1 kg mącznych ziemniaków, 1 szklanka mąki ziemniaczanej, sól
Przygotowanie
Kluski śląskie - sposób przygotowania: Ziemniaki ugotuj w osolonej wodzie, odcedź, odparuj i przeciśnij przez praskę. Gdy będą jeszcze ciepłe, dodaj mąkę i wyrób gładkie ciasto.Następnie formuj kuleczki o wielkości orzecha włoskiego, lekko je spłaszczaj i z jednej strony rób palcem lekkie zagłębienie. W dużym garnku zagotuj osoloną wodę i partiami wrzucaj kluski do wrzątku. Po wypłynięciu gotuj jeszcze około 1/2 minuty , a następnie wyjmuj łyżką cedzakową i rozkładaj pojedynczą warstwą na półmisku.Podawaj polane roztopionym masłem lub z cebulką przesmażoną z boczkiem.
Wartości odżywcze
Wartość energetyczna w 100 g: 140,00 kcal
Białko w 100 g: 2,00 g
Węglowodany w 100 g: 33,00 g
Tłuszcz w 100 g: 0,00 g
PLACKI ZIEMNIACZANE
PRODUKTY:
ZIEMNIAKI
JAJKO
MĄKA
SÓL I PIEPRZ
SPOSÓB WYKONANIA:
Ziemniaki umyć i obrać. Zetrzeć na tarce. Wymieszać z mąką , jajkiem , solą i pieprzem. Rozgrzać olej na patelni. Placki smażyć z obu stron , aby pozbyć się tłuszczu odkładać na papierowy ręcznik.
SKŁADNIKI ODŻYWCZE:
Zawierają 2,71 g białka w 100 g oraz 3,2 g błonnika.
Sałatka Jarzynowa
(Śląski Szałot)
Składniki: marchewki x5 pietruszki x4 ziemniaki x7 jajka x5 ogórki kiszone x4 puszka groszku x1 cebula majonez
Sposób wykonania:
Ugotuj wszystkie produkty podane powyżej z wyjątkiem ogórków kiszonych, cebuli oraz groszku ,aż zmiękną. Gdy ugotują się pokrój je w drobną kostkę. Jak skończysz wszystko kroić wrzuć pokrojone warzywa do miski i dodaj trochę majonezu dla smaku. Następnie wymieszaj je razem i przypraw je solą i pieprzem.
Składniki odżywcze: Białka Tłuszcze Węglowodany Witaminy Mikroelementy
Szałot Śląski
Składniki:
4 płaty solonych śledzi, 8 średnich ziemniaków, 3 kiszone ogórki, cebula, ok. 20 dag wędzonego boczku, pieprz.
Przygotowanie:
Pokroić w kostkę śledzie (jeśli są słone najpierw wymoczyć), boczek, ogórki, cebulę i wystudzone, obrane ziemniaki, które wcześniej należy ugotować w łupinach. Boczek wytopić i gorący połączyć z pozostałymi składnikami, które należy przyprawić do smaku i wymieszać.
Wartości odżywcze:
Wartość energetyczna w 100 g to: 65,90 kcal Białko w 100 g to: 3,07 g Węglowodany w 100 g to: 10,26 g Tłuszcz w 100 g to: 1,09 g
Ciap-kapusta – przepis nr 1
Składniki
1 kg ziemniaków
50 dkg kapusty kiszonej(jeśli jest bardzo kwaśna trzeba ją wypłukać) 1 cebula plaster boczku sól, pieprz
Sposób wykonania:
Kapustę zalać wodą i ugotować do miękkości. Odlać kapustę. Ziemniaki ugotować do miękkości, odlać i utłuc tłuczkiem do ziemniaków. Pokroić boczek w kostkę i przesmażyć, dodać poszatkowaną cebulkę i przeszklić ją. Do utłuczonych ziemniaków dodać kapustę, cebulę z boczkiem, oraz doprawić solą i pieprzem. Dokładnie wymieszać. Podawać z żeberkami albo z pieczenią. Smacznego
Wartości odżywcze:
-Białko
-Węglowodany
-Skrobia
-tłuszcze
Ciap Kapusta – przepis nr 2
Składniki
-6-8 średnich ziemniaków,
-500g. kapusty kiszonej
-duża cebula
-15 dag. boczku
-masło do smażenia
-sól, pieprz, czosnek w proszku,
Sposób przygotowania
Ziemniaki obieramy, gotujemy w osolonej wodzie do miękkości. W między czasie odsączamy
i siekamy kapustę. Wrzucamy ją do garnka z odrobiną wody, dusimy przez 20-25 minut.
Cebulę podsmażamy na maśle, dodajemy boczek. Ziemniaki odcedzamy, ugniatamy. Kapustę
odsączamy, dodajemy do ziemniaków. Mieszamy. Do ziemniaków i kapusty dodajemy
cebulkę z boczkiem. Doprawiamy do smaku solą, pieprzem, czosnkiem i odrobiną przyprawy
uniwersalnej. Wszystko łączymy.
Wartości odżywcze w 100 g produktu
Kalorie : 123.5 Białko : 2.6 Węglowodany : 12.8 Tłuszcz : 6.5
Ciapkapusta – przepis nr 3
Składniki:
Pół kilo kartofli
Pół kilo kiszonej kapusty
20 dkg boczku
Mała cebula
Sól, pieprz
Przygotowanie:
Kartofle obrać a następnie ugotować w osolonej wodzie. W osobnym garnku ugotować
kapustę. Odcedzić kartofle i kapustę. Boczek drobno pokroić i przesmażyć na skwarki.
Przesmażyć cebulę i całość połączyć doprawiając solą i pieprzem.
Wartości odżywcze:
Wartość energetyczna w 100 g: 73,33 kcal
Białko w 100 g: 1,72 g
Węglowodany w 100 g: 14,43 g
Tłuszcz w 100 g: 0,62 g
Buchty z Powidłami
Składniki
50 dag mąki pszennej 2 szklanki mleka
2 jajka 15 dag masła
3 dag drożdży 2 łyżki cukru
sól do smaku
Na sos z powideł:
1 słoik powideł 3 łyżki cukru
1 łyżeczka cynamonu 1 łyżeczka masła
Starta skórka z 1 cytryny 1 łyżka mąki ziemniaczanej
Sposób przyrządzenia :
Z mąki,1 szklanki mleka, jajek, 10 dag masła, drożdży, cukru i odrobiny soli przygotować ciasto drożdżowe. Ustawić w ciepłym miejsc.
Podzielić na części i formować płaskie bułki i posypać mąką I pozwolić im podrosnąć. W szerokim rondlu zagotować szklanki mleka z łyżką masła. Na gotujące się mleko kłaść buchty i przy najmniejszym ogniu podgrzewać 10-15 min
Przełożyć na talerz polać gorącym sosem.
CHLEB
Produkty:
-1 kg mąki krupczatki
-5 dkg drożdży
-ziarna: 6 łyżek słonecznika,
len, dynia, sezam itp.
-150 gram otrębów przennych lub
żytnich
-1,5 tyżki soli
-2,5 łyżki cukru
-1 litr letniej wody
Sposób wykonania:
Wszystko wymieszać, odstawić na 20 min. przemieszać i dać do formy na 10 min.
Piec ok. 1h, 230 stopni.
Wartości odżywcze:
Jest bogaty w błonnik, ma wartości energetyczne, obniża cholesterol, zmniejsza ryzyko zachorowania np. na raka jelit.
Babka drożdżowa
Składniki:
- 50 dag mąki - 4 żółtka
- 5 dkg drożdży - 3/4 szklanki cukru
- cukier waniliowy - 0,25 słodkiej śmietany
- 1/2 kostki masła - 5 dkg rodzynek
- 5 dkg skorki pomarańczowej - lukier
Przygotowanie:
Śmietankę podgrzać, wymieszać z drożdżami, łyżką cukru i mąki, pozostawić do wyrośnięcia.
Masło, cukier i cukier waniliowy rozpuścić, ostudzić. W mące zrobić wgłębienie, dodać żółtka
i rozczyn, wyrobić ciasto, stopniowo dodając masło, wymieszać z rodzynkami. Ciasto
przełożyć do formy i pozostawić do wyrośnięcia. Piec 50 min w 180oC. Polukrować i posypać
skórką pomarańczową.
Smacznego!
Wartości odżywcze (75g):
-285kcal
-12g tł.
Kołocz z posypką
Składniki
Na ciasto: -40 dkg mąki -12 dkg cukru -0,5kostki masła -5 dkg drożdży -2 jajka -sól -cukier waniliowy Składniki na posypkę: -25 dkg masła -20 dkg cukru -proszek do pieczenia -cukier waniliowy -45 dkg mąki
Przygotowanie: Wyrobić ciasto drożdżowe, na górę położyć posypkę, którą przygotowuje się następująco: Połączyć masło z cukrem, proszkiem do pieczenia, cukrem waniliowym i mąką. Wyrobić ciasto rękami, następnie, gdy wszystkie składniki będą dokładnie połączone, z ciasta wyskubywać kawałeczki i nakładać na ciasto drożdżowe, piec w piekarniku przez 45 minut.
Wartości odżywcze:
Wartość energetyczna w 100g = 178 kcal
Białko: 4g węglowodany: 15g tłuszcz: 15gr
Pączki
Składniki na 8 sztuk
25 g świeżych drożdży • 1/2 szklanki ciepłego mleka • 1 łyżeczka cukru • 2 żółtka • 1 jajko • 4 łyżki cukru wanilinowego • 275 g mąki • 1 łyżeczka soli • 35 g masła • olej do smażenia
SPOSÓB WYKONANIA
Przygotowuję rozczyn: drożdże skruszam do dużego kubka, dodaję 2 łyżki mąki, 1 łyżeczkę cukru i 1/4 szklanki ciepłego mleka. Mieszam i zostawiam do wyrośnięcia na 15 - 20 minut.
Jajko i żółtka ucieram z cukrem waniliowym. Mąkę przesiewam do dużej miski i mieszam z solą. Do mąki dodaję wyrośnięty
rozczyn oraz resztę ciepłego mleka. Mieszam, na koniec dodając ubite jajka. Wyrabiam przez 15 minut, dodaję stopione masło i wyrabiam jeszcze przez kolejne 5 minut. Przykryte ściereczką ciasto odstawiam do wyrośnięcia w ciepłe miejsce.
Gdy ciasto podwoi swoją objętość (po około 2 godzinach) wałkuję go na gruby placek (można podsypać lekko mąką). Z ciasta wycinam krążki szklanką i odkładam do wyrośnięcia na około 1 godzinę.
Podrośnięte pączki odwracam wierzchem na spód, a gdy wyrosną, (po około 1/2 godzinie) smażę w rozgrzanym oleju. Przez pierwszą minutę smażę pączki pod przykryciem później pączki przewracam na drugą stronę i smażę kolejną minutę bez przykrycia. Wyjmuję na ręcznik papierowy.
WARTOŚCI ODŻYWCZE Zawiera białko , potas oraz błonnik
Jabłka w cieście
SKŁADNIKI:
-3 dosyć twarde jabłka -1 jajko -1/2 szklanki mleka -3 łyżki mąki pszennej -sól -tłuszcz do smażenia
SPOSÓB WYKONANIA:
Z mąki, mleka i jajka sporządź ciasto o konsystencji gęstej śmietany i posól je. Jabłka umyj i obierz je cienko ze skórki. Usuń gniazdka nasienne i pokrój jabłka w plastry które będą miały kształt krążka. Grubość powinna wynosić około 1 cm. Każdy krążek maczaj w przygotowanym cieście i smaż na złoty kolor. Następnie można posypać cukrem pudrem.
SMACZNEGO!!!
Podsumowanie Wartości Odżywczych:
Kcal: 61 Tłuszcz: 3,91g Węglowodany: 5,54g Białko: 1,03g
Szpajza wiśniowo - cytrynowa
SKŁADNIKI:
- 2 galaretki wiśniowe
- 1 szkl. cukru
- 1 szkl. kompotu wiśniowego lub soku z wiśni
- 4 białka
- sok z połowy cytryny
POSÓB WYKONANIA:
Dwie galaretki rozpuścić w 1 litrze wody. Białka ubijamy mikserem na sztywną pianę i później
stopniowo dosypując cukier cały czas ubijamy. Tężejącą galaretkę dodajemy do ubitych
białek, sok z cytryny, dolewamy kompotu (soku) z wiśni i wszystko ubijamy mikserem na
małych obrotach, aż do połączenia się wszystkich składników. Do deseru można dodać
bakalie i owoce według uznania. Gotowy deser wstawiamy do lodówki, do stężenia na około
2 godziny. Jest to średniokaloryczny deser o bogatym, wyrazistym smaku, nie tuczący,
zawiera małą ilość tłuszczu. Owoce dodane do tego deseru są bardzo zdrowe, zawierają dużo
witaminy C, E, A, B1, potasu i wapnia.
AUTOR: UCZNIOWIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA
PAWŁA II W KOSZĘCINIE
PUBLIKACJA POWSTAŁA W RAMACH REALIZACJI PROJEKU
„ME – A SMALL LIVING PART OF THE INCREDIBLE WORLD”
PROGRAM COMENIUS. UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE
"Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich
autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną."