JUNE 2011 PAPER 2.pdf

8/9/2019 JUNE 2011 PAPER 2.pdf

1/16

1. Write your roll number in the space provided on the top of

this page.2. This paper consists of fifty multiple-choice type of questions.

3. At the commencement of examination, the question booklet

will be given to you. In the first 5 minutes, you are requested

to open the booklet and compulsorily examine it as below :

(i) To have access to the Question Booklet, tear off the paper

seal on the edge of this cover page. Do not accept a booklet

without sticker-seal and do not accept an open booklet.

(ii) Tally the number of pages and number of questions in

the booklet with the information printed on the cover

page. Faulty booklets due to pages/questions missing

or duplicate or not in serial order or any other

discrepancy should be got replaced immediately by a

correct booklet from the invigilator within the period

of 5 minutes. Afterwards, neither the Question Booklet

will be replaced nor any extra time will be given.

(iii) After this verification is over, the OMR Sheet Number

should be entered on this Test Booklet.

4. Each item has four alternative responses marked (A), (B), (C)

and (D). You have to darken the oval as indicated below on the

correct response against each item.

Example :

where (C) is the correct response.

5. Your responses to the items are to be indicated in the Answer

Sheet given inside the Paper I Booklet only. If you mark at

any place other than in the ovals in the Answer Sheet, it will

not be evaluated.

6. Read instructions given inside carefully.7. Rough Work is to be done in the end of this booklet.

8. If you write your Name, Roll Number, Phone Number or put

any mark on any part of the Answer Sheet, except for the

space allotted for the relevant entries, which may disclose

your identity, or use abusive language or employ any other

unfair means, you will render yourself liable to disqualification.

9. You have to return the test question booklet and OMR Answer

sheet to the invigilators at the end of the examination

compulsorily and must not carry it with you outside the

Examination Hall.

10. Use only Blue/Black Ball point pen.

11. Use of any calculator or log table etc., is prohibited.

12. There is no negative marks for incorrect answers.

Number of Pages in this Booklet : 16 Number of Questions in this Booklet : 50

Instructions for the Candidates ¯Ö¸üßõÖÖÙ£ÖµÖÖë Ûê ×»Ö‹ ×®Ö¤ì¿Ö

A B C D A B C D

J-09-11 1 P.T.O.

1. ¯ÖÆ»Öê ¯Öé Âš Ûê ‰ ̄ Ö¸ ×®ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ †¯Ö®ÖÖ ¸Öê»Ö ®Ö´²Ö¸ ×»Ö×ÜÖ‹ …

2. ‡ÃÖ ̄ ÖÏ ¿®Ö-¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ ²ÖÆã×¾ÖÛ »¯ÖßµÖ ¯ÖÏ ¿®Ö Æï …3. ¯Ö̧ ßõÖÖ ¯ÖÏ Ö̧ ´³Ö ÆÖê ®Öê ¯Ö¸, ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö †Ö¯ÖÛ Öê ¤ê ¤ß •ÖÖµÖêÝÖß … ¯ÖÆ»Öê ¯ÖÖÑ“Ö ×´Ö®Ö™ü †Ö¯ÖÛ Öê ¯ÖÏ¿®Ö-¯Öã×ÃŸÖÛ Ö ÜÖÖê»Ö®Öê ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖÛ ß ×®Ö´®Ö×»Ö×ÜÖŸÖ •ÖÖÑ “Ö Ûê ×»Ö‹ ×¤µÖê •ÖÖµÖë ÝÖê, ×•ÖÃÖÛ ß •ÖÖÑ“Ö †Ö¯ÖÛ Öê †¾Ö¿µÖ Û ¸®Öß Æî :(i) ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö ÜÖÖê »Ö®Öê Ûê ×»Ö‹ ˆÃÖÛê Û ¾Ö¸ü ¯Öê •Ö ¯Ö¸ü »ÖÝÖß Û ÖÝÖ•Ö

Û ß ÃÖß»Ö Û Öê ± Ö›Ì »Öë … ÜÖã»Öß Æã‡Ô µÖÖ ×²Ö®ÖÖ Ã™üßÛ ¸ü-ÃÖß»Ö Û ß ¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö Ã¾ÖßÛ Ö¸ü ®Ö Û ¸ë …

(ii) Û ¾Ö¸ ¯Öé Âš ¯Ö¸ ”¯Öê ×®Ö¤ì¿ÖÖ®Öã ÃÖÖ¸ ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö Ûê ¯Öé Âš ŸÖ£ÖÖ ¯ÖÏ¿®ÖÖë Û ß ÃÖÓÜµÖÖ Û Öê †“”ûß ŸÖ¸üÆü “ÖîÛ Û ̧ ü »Öë ×Û µÖê ¯Öæ ȩ̂ Æï … ¤Öê ÂÖ¯Öæ ÞÖÔ ¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö ×•Ö®Ö´Öë ¯Öé Âš/¯ÖÏ ¿®Ö Û Ö́ ÆÖë µÖÖ ¤ã²ÖÖ¸Ö †Ö ÝÖµÖê ÆüÖë µÖÖ ÃÖß×¸üµÖ»Ö ´Öë ®Ö ÆüÖë †£ÖÖÔ ŸÖË ×Û ÃÖß ³Öß ¯ÖÏ Û Ö¸ü Û ß ¡Öã×™ü ¯ÖæÞÖÔ ¯Öã×ÃŸÖÛ Ö Ã¾ÖßÛ Ö¸ü ®Ö Û ȩ̈ü ŸÖ£ÖÖ ˆÃÖß ÃÖ´ÖµÖ ˆÃÖê »ÖÖî ™ÖÛ ¸ ˆÃÖÛê Ã£ÖÖ®Ö ¯Ö¸ ¤æÃÖ¸ß ÃÖÆß ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö »Öê »Öë … ‡ÃÖÛê ×»Ö‹ †Ö¯ÖÛ Öê ¯ÖÖÑ “Ö ×´Ö®Ö™ ×¤µÖê •ÖÖµÖë ÝÖê … ˆÃÖÛê ²ÖÖ¤ ®Ö ŸÖÖê †Ö¯ÖÛ ß ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö ¾ÖȪ ÖÃÖ »Öß •ÖÖµÖê ÝÖß †Öî ¸ ®Ö Æß †Ö ȪÛ Öê†×ŸÖ×¸ŒŸÖ ÃÖ´ÖµÖ ×¤µÖÖ •ÖÖµÖê ÝÖÖ …

(iii) ‡ÃÖ •ÖÖÑ “Ö Ûê ²ÖÖ¤ OMR ¯Ö¡ÖÛ Û ß ÛÎ ́ Ö ÃÖÓ ÜµÖÖ ‡ÃÖ ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö ¯Ö¸ü †Ó ×Û ŸÖ Û ̧ ü ¤ë …

4. ¯ÖÏ ŸµÖê Û ¯ÖÏ¿®Ö Ûê ×»Ö‹ “ÖÖ¸ü ˆ¢Ö¸ü ×¾ÖÛ »¯Ö (A), (B), (C) ŸÖ£ÖÖ (D) ×¤µÖê ÝÖµÖê Æï … †Ö¯ÖÛ Öê ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Ûê ¤üß‘ÖÔ¾Öé¢Ö Û Öê ¯Öê®Ö ÃÖê ³Ö¸üÛ ̧ ü Û Ö»ÖÖ Û ̧ ü®ÖÖ Æî •ÖîÃÖÖ ×Û ®Öß“Öê ×¤ÜÖÖµÖÖ ÝÖµÖÖ Æî … ˆ¤ÖÆ¸ÞÖ : •Ö²Ö×Û (C) ÃÖÆüß ˆ¢Ö¸ü Æî …

5. ¯ÖÏ ¿®ÖÖë Ûê ˆ¢Ö¸ Ûê ¾Ö»Ö ̄ ÖÏ ¿®Ö ¯Ö¡Ö I Ûê †®¤ü¸ü ×¤üµÖê ÝÖµÖê ̂ ¢Ö¸ü-¯Ö¡ÖÛ ¯Ö¸ü Æüß†Ó ×Û ŸÖ Û ̧ ü®Öê Æï … µÖ×¤ü †Ö¯Ö ˆ¢Ö¸ü ̄ Ö¡ÖÛ ¯Ö¸ü ×¤üµÖê ÝÖµÖê ¤üß‘ÖÔ ¾Öé ¢Ö Ûê †»ÖÖ¾ÖÖ ×Û ÃÖß †®µÖ Ã£ÖÖ®Ö ¯ Ö¸ü ˆ¢Ö¸ü ×“ÖÅ®ÖÖÓ×Û ŸÖ Û ̧ üŸÖê Æï , ŸÖÖê ˆÃÖÛ Ö ´Öæ»µÖÖÓÛ ®Ö ®ÖÆüà Æü ÖêÝÖÖ …

6. †®¤ü¸ü ×¤ üµÖê ÝÖµÖê ×®Ö¤ì¿ÖÖë Û Öê ¬µÖÖ®Ö¯Öæ¾ÖÔÛ ¯ÖœÌ ë …7. Û ““ÖÖ Û Ö Ö́ (Rough Work) ‡ÃÖ ¯Ö ã ×ÃŸÖÛ Ö Ûê †×®ŸÖ´Ö ¯Öé Âš ¯Ö¸ü Û ̧ ë …8. µÖ×¤ †Ö¯Ö ̂ ¢Ö¸ü-¯Öã×ÃŸÖÛ Ö ¯Ö¸ü ×®ÖµÖŸÖ Ã£ÖÖ®Ö Ûê †»ÖÖ¾ÖÖ †¯Ö®ÖÖ ®ÖÖ´Ö, ü̧Öê »Ö

®Ö´²Ö¸, ± Öê ®Ö ®Ö´²Ö¸ µÖÖ Û Öê ‡Ô ³Öß ‹êÃÖÖ ×“ÖÅ®Ö ×•ÖÃÖÃÖê †Ö¯ÖÛ ß ¯ÖÆ“ÖÖ®Ö ÆÖê ÃÖÛê , †Ó ×Û ŸÖ Û ü̧ŸÖê Æï †£Ö¾ÖÖ †³Ö¦ü ³ÖÖÂÖÖ Û Ö ¯ÖÏ µÖÖêÝÖ Û ̧ üŸÖê Æï, µÖÖ Û Öê‡Ô†®µÖ †®Öã ×“ÖŸÖ ÃÖÖ¬Ö®Ö Û Ö ¯ÖÏ µÖÖê ÝÖ Û ̧ ŸÖê Æï, ŸÖÖê ¯Ö¸ßõÖÖ Ûê ×»ÖµÖê †µÖÖê ÝµÖ ‘ÖÖê ×ÂÖŸÖ ×Û µÖê •ÖÖ ÃÖÛ ŸÖê Æï …

9. †Ȫ ÖÛ Ö ê ¯Ö̧ üßõÖÖ ÃÖ́ ÖÖ¯ŸÖ ÆÖ ê ®Öê ¯Ö¸ü ¯ÖÏ ¿®Ö-¯Öã ×ÃŸÖÛ Ö ‹¾ÖÓ OMR ˆ¢Ö¸ü-¯Ö¡ÖÛ ×®Ö¸ßõÖÛ ´ÖÆÖê¤µÖ Û Öê »ÖÖî ™Ö®ÖÖ †Ö¾Ö¿µÖÛ Æî †Öî ¸ ¯Ö¸ ßõÖÖ ÃÖ´ÖÖ×¯ŸÖ Ûê ²ÖÖ¤ ˆÃÖê †¯Ö®Öê ÃÖÖ£Ö ¯Ö¸üßõÖÖ ³Ö¾Ö®Ö ÃÖê ²ÖÖÆ¸ü ®Ö »ÖêÛ ¸ü •ÖÖµÖë …

10. Ûê ¾Ö»Ö ®Öß»Öê/Û Ö»Öê ²ÖÖ»Ö ¯¾ÖÖ‡Õ ™ ¯Öê ®Ö Û Ö Æß ‡ÃŸÖê ´ÖÖ»Ö Û ȩ̈ …11. ×Û ÃÖß ³Öß ¯ÖÏÛ Ö¸ü Û Ö ÃÖÓ ÝÖÞÖÛ (Ûî »ÖÛã »Öê ™ü¸ü) µÖÖ »ÖÖÝÖ ™ê²Ö»Ö †Ö×¤ü Û Ö

¯ÖÏµÖÖê ÝÖ ¾ÖÙ•ÖŸÖ Æî …

12. ÝÖ»ÖŸÖ ˆ¢Ö¸üÖë Ûê ×»Ö‹ Û Öê ‡Ô †Ó Û Û Ö™ê ®ÖÆüà •ÖÖ‹ÑÝÖê …

[Maximum Marks : 100Time : 1 1 / 4 hours]

PAPER-II

EDUCATION

(To be filled by the Candidate)

Signature and Name of Invigilator

OMR Sheet No. : ...............................................

Roll No.

(In words)

1. (Signature) __________________________

(Name) ____________________________

2. (Signature) __________________________

(Name) ____________________________Roll No.________________________________

0 9

(In figures as per admission card)

J 1 1


2/16

Paper-II 2 J-09-11

1. Fine arts and aesthetics are given top

priority in the curriculum by

(A) Naturalism

(B) Existentialism

(C) Idealism

(D) Pragmatism

2. Identify the functions of educationalphilosophy :

(i) To integrate divinity intoeducation of man.

(ii) To provide theoretical basesfor teacher’s behaviour.

(iii) To generate the principles ofcurriculum framework.

(iv) To answer all ultimate ‘why’questions regarding educationalpractices.

(A) ii and iii

(B) i and iv

(C) i, ii and iv(D) ii, iii and iv

3. Pragmatism is instrumentalist bynature, because

(A) It considers education as aninstrument to social change.

(B) It insists on using lot ofteaching aids for enhancingstudents’ learning.

(C) Education is used by

democracy as its instrument.(D) It considers knowledge and

values as means and not asends.

4. Socialism as a constitutional valueimplies education for

(A) Social equity

(B) Social equality

(C) Social reconstruction

(D) Social mobility

5. What will a teacher who believes innaturalism not do ?

(A) Allow her students to venturefreely.

(B) Give instruction fordeveloping higher values.

(C) Expose her students toexperiences leading to sense-development.

(D) Wait for students to get maturebefore teaching the prescribedcontent.

6. What is the content of logicalanalysis ?

(A) Empirical truths

(B) Scientific truths

(C) Cognitive knowledge

(D) All of above

7. Which Indian School of Philosophysays that : “I am not a semblance ofbody, mind and intellect” ?

(A) Jainism

(B) Buddhism

(C) Sankhya

(D) Islam

8. Which of the following is not an aimof education according toVivekanand ?

(A) To bring about the innateperfection

(B) To integrate spirituality andscience

(C) To develop national character

(D) To prepare the young studentsas social beings

EDUCATION

Paper – II

Note : This paper contains fifty (50) objective type questions, each question carrying two

(2) marks. Attempt all the questions.


3/16

J-09-11 3 Paper-II

1. »Ö×»ÖŸÖ ú»ÖÖ†Öë ŸÖ£ÖÖ ÃÖÖï¤üµÖÔ ¿ÖÖÃ¡Ö úÖê ¯ÖÖšËüµÖÎú´Ö ´Öë ˆ““Ö ¾Ö¸üßµÖŸÖÖ ¤ê ü−Öê úß ²ÖÖŸÖ úÖî−Ö úÆüŸÖÖ Æîü ? (A) ¯ÖÏéú×ŸÖ¾ÖÖ¤ü(B) †ÛÃŸÖ¢¾Ö¾ÖÖ¤ü (C) †Ö¤ü¿ÖÔ ¾ÖÖ¤ü(D) ¯ÖÏµÖÖê•Ö−Ö¾ÖÖ¤ü

2. ¿Öî×Öú ¤ü¿ÖÔ−Ö êú úÖµÖÖí úß ¯ÖÆü“ÖÖ−Ö ú¸ëü … (i) ´Ö−ÖãÂµÖ úß ×¿ÖÖÖ ´Öë ¤êü¾ÖŸ¾Ö úÖ

‹úßú¸üÖ …(ii) ×¿ÖÖúÖë êú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú ×»Ö‹ ÃÖî ¨üÖÛ−ŸÖú

†Ö¬ÖÖ¸ü ˆ¯Ö»Ö²¬Ö ú¸üÖ−ÖÖ … (iii) ¯ÖÖšËüµÖÎ ú´Ö úß º ¯Ö¸ê üÖÖ êú ×»Ö‹ ×ÃÖ¨üÖ−ŸÖÖë

úß ¸ü“Ö−ÖÖ ú¸ü−ÖÖ … (iv) ¿Öî×Öú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸üÖë ÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ ×¬ÖŸÖ ÃÖ³Öß †Ó×ŸÖ´Ö

‘ ŒµÖÖë’ ¯ÖÏúÖ¸ü êú ¯ÖÏ¿−ÖÖë úÖ ˆ¢Ö¸ü ¤êü−ÖÖ …(A) ii ŸÖ£ÖÖ iii(B) i ŸÖ£ÖÖ iv

(C) i, ii ŸÖ£ÖÖ iv(D) ii, iii ŸÖ£ÖÖ iv

3. ¯ÖÏµÖÖê•Ö−Ö¾ÖÖ¤ü úß ¯ÖÏé ú×ŸÖ ú¸üÖ¾ÖÖ¤üß Æîü, ŒµÖÖë×ú (A) µÖÆü ×¿ÖÖÖ úÖê ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ¯Ö×¸ü¾ÖŸÖÔ−Ö úÖ

ˆ¯Öú¸üÖ ´ÖÖ−ÖŸÖÖ Æîü …(B) ”ûÖ¡ÖÖë êú †×¬ÖÖ´Ö êú ÃÖÓ ¾Ö¬ÖÔ −Ö êú ×»Ö‹ µÖÆü

¯ÖÏ“Öã̧ ü ´ÖÖ¡ÖÖ ´Öë ×¿ÖÖÖ-ÃÖÆüÖµÖú ÃÖÖ´Ö×ÖÏµÖÖë êú ˆ¯ÖµÖÖêÖ ¯Ö¸ü ²Ö»Ö ¤êüŸÖÖ Æîü …

(C) »ÖÖêúŸÖÓ ¡Ö «üÖ¸üÖ ×¿ÖÖÖ úÖ ¯ÖÏµÖÖê Ö †¯Ö−Öê

ˆ¯Öú¸üÖ êú º ¯Ö ´Öë ×úµÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æî ü … (D) µÖÆü –ÖÖ−Ö ŸÖ£ÖÖ ´Öæ»µÖÖë úÖê ÃÖÖ¬Ö−Ö ´ÖÖ−ÖŸÖÖ Æîü,

ÃÖÖ¬µÖ −ÖÆüà …

4. ÃÖÓ¾Öî¬ÖÖ×−Öú ´Öæ»µÖ êú º ¯Ö ´Öë ÃÖ´ÖÖ•Ö¾ÖÖ¤ü úÖ ×−Ö×ÆüŸÖÖ£ÖÔ ________ êú ×»Ö‹ ×¿ÖÖÖ Æî ü … (A) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖÖ´µÖÖ(B) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ (C) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ¯Öã−ÖÙ−Ö´ÖÖÔÖ(D) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú Ö×ŸÖ¿Öß»ÖŸÖÖ

5. ¯ÖÏéú×ŸÖ¾ÖÖ¤ü ´Öë ×¾Ö¿¾ÖÖÃÖ ¸üÖ−Öê ¾ÖÖ»ÖÖ ×¿ÖÖú ŒµÖÖ −ÖÆüà ú¸ê üÖÖ ?

(A) †¯Ö−Öê ”ûÖ¡ÖÖë úÖê ˆ−´ÖãŒŸÖ ×ÎúµÖÖú»ÖÖ¯ÖÖë úß†−Öã́ Ö×ŸÖ ¤êü−ÖÖ …

(B) ˆ““ÖŸÖ¸ü ´Öæ»µÖÖë úÖê ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸ü−Öê úß ×Æü¤üÖµÖŸÖ ¤ê ü−ÖÖ …

(C) –ÖÖ−ÖêÛ−¦üµÖÖë úÖê ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸ü−Öê ¾ÖÖ»Öê†−Öã³Ö¾ÖÖë êú ¯ÖÏ ×ŸÖ ˆ¤Ë ü³ÖÖ×ÃÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(D) ×−Ö¬ÖÖÔ ×¸üŸÖ ¯ÖÖšü úÖê ¯ÖœÌüÖ−Öê ÃÖê ¯ÖÆü»Öê ”ûÖ¡ÖÖë êú ¯Ö×¸ü¯ÖŒ¾Ö ÆüÖê−Öê úß ¯ÖÏŸÖßÖÖ ú¸ü−ÖÖ …

6. ŸÖÖÙúú ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖ úß †ÓŸÖ¾ÖÔÃŸÖã ŒµÖÖ Æî ü ?

(A) †Ö−Öã³Ö×¾Öú ÃÖŸµÖ

(B) ¾Öî–ÖÖ×−Öú ÃÖŸµÖ

(C) ÃÖÓ –ÖÖ−ÖÖŸ´Öú –ÖÖ−Ö

(D) ˆ¯ÖµÖã ÔŒŸÖ ÃÖ³Öß

7. “ ´Öï ¿Ö¸üß¸ü, ´Ö−Ö ŸÖ£ÖÖ ²Öã ×¨ü úÖ ¯ÖÏ×ŸÖºþ¯Ö −ÖÆüà Ææ Ñü” – ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¤ü¿ÖÔ−Ö úß ×úÃÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü¬ÖÖ¸üÖ ´Öë µÖÆü úÆüÖ ÖµÖÖ Æîü ?

(A) •Öî−Ö ¤ü¿ÖÔ−Ö

(B) ²ÖÖî̈ ü ¤ü¿ÖÔ−Ö

(C) ÃÖÖÓµÖ ¤ü¿ÖÔ−Ö

(D) ‡Ã»ÖÖ´Ö

8. ×¾Ö¾ÖêúÖ−Ö−¤ü êú †−ÖãÃÖÖ¸ü ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ×¿ÖÖÖ úÖ »ÖµÖ −ÖÆüà Æî ü ?

(A) †Ó ŸÖ•ÖÖÔŸÖ ¯ÖæÖÔ üŸÖÖ úÖê ˆ¤Ëü³ÖÖ×ÃÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(B) †Ö¬µÖÖÛŸ´ÖúŸÖÖ ‹¾ÖÓ ×¾Ö–ÖÖ−Ö úÖ ‹úßú¸Ö …

(C) ¸üÖÂ™ÒüßµÖ “Ö×¸ü¡Ö ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(D) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ¯ÖÏÖÖß êú º ¯Ö ´Öë µÖã ¾ÖÖ ”ûÖ¡ÖÖë úÖê ×¾Öú×ÃÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

×¿ÖÖÖ¿ÖÖÃ¡Ö ¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö – II

−ÖÖê ™ü : ‡ÃÖ ¯ÖÏ¿−Ö¯Ö¡Ö ´Öë ¯Ö“ÖÖÃÖ (50) ²ÖÆã ü-×¾Öú»¯ÖßµÖ ¯ÖÏ¿−Ö Æï ü … ¯ÖÏ ŸµÖêú ¯ÖÏ¿−Ö êú ¤üÖê (2) †Óú Æï ü … ÃÖ³Öß ¯ÖÏ¿−ÖÖë ê ú ˆ¢Ö¸ü ¤ë ü …


4/16

Paper-II 4 J-09-11

9. “Freedom of choice is the highestvalue for a person.” What does thisidea mean ?(A) If you are not free, you cannot

have your choice.(B) A good life is impossible

without independence ofthought.

(C) Only free choice is a realchoice.

(D) In human life nothing isgreater than man’s freedomfrom all ignorance.

10. Marxism does not believe in

(A) Education for productivity(B) Religious education(C) Education for equality and

equity(D) Mass education

11. What is the ultimate reality forrealism ?(A) Thoughts(B) Feelings(C) Social relations(D) Objective world

12. Match items in List – I with those inList – II :

List – I List – II

I. Jainism1. Indeterminacy

of knowledge

II. Buddhism2. Inferential

knowledge

III. Islam3. Law of

causation

IV. Sankhya

4. Inadequacy of

individual

interpretation

Codes :

I II III IV

(A) 1 4 2 3

(B) 4 2 1 3

(C) 1 3 4 2

(D) 2 3 4 1

13. Which of the following disciplines isconcerned with depravity of humanaction ?

(A) Anthropology(B) Ethics

(C) Philosophy

(D) Sociology

14. Which of the following representsappropriately the current stage of themodern society in social evolution ?

(A) The Theological-Military Stage

(B) The Metaphysical-Legalisticstage

(C) The Positive Industrial-Materialistic stage

(D) The Positive Industrial stage

15. What kind of empowerment ofwomen will be more sustaining ?

(A) Empowering women throughEducation

(B) Empowering women throughPersonality Development

(C) Empowering women throughthe provision of some kind of

job

(D) Empowering women byappointing women as heads inGovernment and Private

Bodies

16. Which of the following customs arepowerful in regulating socialbehaviour of people ?

(A) Simple, Rural societies

(B) Complex, Urban societies

(C) Industrialized societies

(D) Ultra-modern societies


5/16

J-09-11 5 Paper-II

9. “ ¾Ö¸Ö-Ã¾ÖÖŸÖÓ¡µÖ ¾µÖÛŒŸÖ êú ×»Ö‹ ÃÖ¾ÖÖì““Ö ´Öæ»µÖ Æîü …” ‡ÃÖ ×¾Ö“ÖÖ¸ü ÃÖê ŸÖÖŸ¯ÖµÖÔ ŒµÖÖ Æî ü ?

(A) µÖ×¤ü †Ö¯Ö Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö −ÖÆüà Æïü, †Ö¯Ö ¾Ö¸Ö −ÖÆüà

ú¸ü ÃÖúŸÖê …(B) ×¾Ö“ÖÖ¸ü úß Ã¾ÖŸÖÓ¡ÖŸÖÖ êú ×²Ö−ÖÖ ˆ¢Ö´Ö •Öß¾Ö−Ö

†ÃÖ´³Ö¾Ö Æîü …

(C) Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö ¾Ö¸Ö ¾ÖÖÃŸÖ×¾Öú ¾Ö¸Ö Æîü …

(D) ´Ö−ÖãÂµÖ êú •Öß¾Ö−Ö ´Öë ÃÖ³Öß ¯ÖÏúÖ¸ü ê ú †–ÖÖ−Ö ÃÖê ´ÖãÛŒŸÖ ÃÖê ´ÖÆü¢Ö¸ü †Öî ¸ü ã ú”û −ÖÆüà Æîü …

10. ´ÖÖŒÃÖÔ¾ÖÖ¤ü ‡−Ö´Öë ÃÖê ×úÃÖ´Öë ×¾Ö¿¾ÖÖÃÖ −ÖÆüà ¸üÖŸÖÖ ?

(A) ˆŸ¯ÖÖ¤üúŸÖÖ ê ú ×»Ö‹ ×¿ÖÖÖ

(B) ¬ÖÖÙ´Öú ×¿ÖÖÖ

(C) ÃÖ´ÖÖ−ÖŸÖÖ ŸÖ£ÖÖ ÃÖÖ µ́ÖÖ êú ×»Ö‹ ×¿ÖÖÖ

(D) •Ö−Ö-×¿ÖÖÖ

11. µÖ£ÖÖ£ÖÔ ¾ÖÖ¤ü êú ×»Ö‹ †Ó ×ŸÖ´Ö ÃÖ¢ÖÖ ŒµÖÖ Æîü ?

(A) ×¾Ö“ÖÖ¸ü

(B) †−Öã³Öæ ×ŸÖ

(C) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö

(D) ¾ÖÃŸÖã ×−ÖÂšü •ÖÖŸÖË

12. ÃÖæ“Öß-I úß ´Ö¤üÖë úÖê ÃÖæ“Öß-II úß ´Ö¤üÖë ÃÖê ÃÖã ´Öê ×»ÖŸÖ úß×•Ö‹ :

ÃÖæ “Öß-I ÃÖæ “Öß-II

I. •Öî−Ö ¤ü¿ÖÔ−Ö 1. –ÖÖ−Ö úß †×−Ö¬ÖÖÔµÖÔ ŸÖÖ

II. ²ÖÖî̈ ü ¤ü¿ÖÔ−Ö 2. †Ö−Öã́ ÖÖ×−Öú –ÖÖ−Ö

III. ‡Ã»ÖÖ´Ö3. úÖµÖÔ-úÖ¸Ö úÖ

×ÃÖ¨üÖÓ ŸÖ

IV. ÃÖÖÓµÖ ¤ü¿ÖÔ−Ö4. ¾µÖÛŒŸÖÖŸÖ ¾µÖÖµÖÖ

úß †¯ÖµÖÖÔ̄ ŸÖŸÖÖ

úÖê ›ü :

I II III IV

(A) 1 4 2 3

(B) 4 2 1 3

(C) 1 3 4 2

(D) 2 3 4 1

13. ×−Ö´−Ö ×¾ÖªÖ¿ÖÖÖÖ†Öë ´Öë ÃÖê úÖî −Ö ÃÖÖ ´ÖÖ−Ö¾ÖßµÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú −Öî ×ŸÖú ¯ÖŸÖ−Ö ÃÖê ÃÖ´²ÖÛ−¬ÖŸÖ Æîü ?

(A) ´ÖÖ−Ö¾Ö ×¾ÖªÖ

(B) −Öß×ŸÖ ¿ÖÖÃ¡Ö

(C) ¤ü¿ÖÔ−Ö ¿ÖÖÃ¡Ö

(D) ÃÖ´ÖÖ•Ö ¿ÖÖÃ¡Ö

14. ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ˆŸÎúÖÛ−ŸÖ ´Öë †Ö¬Öã ×−Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö êú ÃÖ´ÖúÖ»Öß−Ö ÃÖÖê̄ ÖÖ−Ö úÖê ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ˆ¯ÖµÖã ŒŸÖ º ¯Ö ÃÖê ×−Öº ×¯ÖŸÖ ú¸üŸÖÖ Æî ü ?

(A) ¬Ö´ÖÔ¿ÖÖÃ¡ÖßµÖ-ÃÖê−ÖÖ ÃÖÖê ¯ÖÖ−Ö(B) ŸÖ¢¾Ö´Öß´ÖÖÓ ÃÖÖ-×¾Ö×¬Ö¿ÖÖÃ¡ÖßµÖ ÃÖÖê̄ ÖÖ−Ö

(C) ¯ÖÏŸµÖÖ¾ÖÖ¤üß-†ÖîªÖê ×Öú-¯Ö¤üÖ£ÖÔ ¾ÖÖ¤üß ÃÖÖê ¯ÖÖ−Ö

(D) ¯ÖÏŸµÖÖ¾ÖÖ¤üß-†ÖîªÖê ×Öú ÃÖÖê̄ ÖÖ−Ö

15. ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë úÖ ×úÃÖ ŸÖ¸üÆü úÖ ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸üÖ •µÖÖ¤üÖ ×™üúÖ‰ú ÆüÖê ÖÖ ?

(A) ×¿ÖÖÖ «üÖ¸üÖ ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë úÖ

ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸üÖ …

(B) ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö ×¾ÖúÖÃÖ êú «üÖ¸üÖ ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë úÖ ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸Ö …

(C) úÖê‡Ô ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ êú ¯ÖÏ Ö¾Ö¬ÖÖ−Ö «üÖ¸üÖ ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë úÖ ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸Ö …

(D) ÃÖ¸üúÖ¸üß ¾Ö ×−Ö•Öß Öê¡ÖÖë ´Öë †¬µÖÖßµÖ Ã£ÖÖ−Ö ¯Ö¸ü ×−ÖµÖãŒŸÖ ú¸üêú ´Ö×Æü»ÖÖ†Öë úÖ ÃÖ¿ÖÛŒŸÖú¸üÖ …

16. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖê ¸üß×ŸÖ-×¸ü¾ÖÖ•Ö »ÖÖêÖÖë êú ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸üÖë êú ×−ÖµÖ´Ö−Ö ú¸ü−Öê ´Öë ÃÖ²ÖÃÖê ¯ÖÏ²Ö»Ö Æî ü ?

(A) ÃÖ¸ü»Ö, ÖÏ Ö´ÖßÖ ÃÖ´ÖÖ•Ö

(B) ÃÖÓãú»Ö, ¿ÖÆü¸üß ÃÖ´ÖÖ•Ö

(C) †Öî ªÖê×Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö

(D) †×ŸÖ-†Ö¬Öã×−Öú ÃÖ´ÖÖ•Ö


6/16

Paper-II 6 J-09-11

17. How is education related to culture ?Choose the best.

(A) Education preserves oldculture.

(B) Education creates new culture.

(C) Education sustains old cultureand ushers in new ones.

(D) Education and culture aremutually supporting eachother.

18. Which of the following does notrepresent an institution ?

(A) A political party which is not

recognized as a national partyby the Election Commission

(B) Students Union of an ArtsCollege

(C) An Angelican Church

(D) Family

19. Why is Sharda Act important in theIndian context ?

(A) Because it prevents childlabour.

(B) Because it bans child marriagein girls.

(C) Because it recommends supplyof free study materials to girls.

(D) Because it recommends freeeducation for girls upto theschool stage.

20. Which of the following do notrepresent organisations ?

I. Drivers of the Delhi TransportCorporation

II. Spectators of a Match ofFootball

III. Foreigners in Delhi

IV. Prison

Codes :

(A) I and II

(B) III and IV

(C) II and IV

(D) II and III

21. What are the two vital functions, a

national system of education has to

perform ?

(A) Tradition preserving andgrowth facilitating.

(B) Termination for some students

and preparation for others at

the end of secondary stage of

Education.

(C) Amassing information and

knowledge and passing on to

future generation.

(D) Helping the learners to get a

livelihood and helping him to

gain scholarship.

22. Which of the following is a powerful

barrier against vertical mobility in

India ?

(A) Occupations

(B) Salary and other income

resources(C) Caste distinction

(D) Not knowing the nationallanguage

23. What is meant by the term

socialization ?

(A) Participation in social service.

(B) Teaching rural masses how tokeep their homes and streets

clean.

(C) Process of interaction among

members of the society and

imbibing social values.

(D) Influence exerted on the

illiterate, rural masses, by

social organizations to send

their children to schools.


7/16

J-09-11 7 Paper-II

17. ×¿ÖÖÖ ÃÖÓÃéú×ŸÖ ÃÖê ×úÃÖ ¯ÖÏúÖ¸ü •Öã ›Ìüß Æîü ? ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´Ö ˆ¢Ö¸ü úÖ “ÖµÖ−Ö ú¸ë ü … (A) ×¿ÖÖÖ ¯Öã ¸üÖ−Öß ÃÖÓÃéú×ŸÖ úß ÃÖã ¸üÖÖ ²Ö−ÖÖµÖê

¸üÖŸÖß Æîü …(B) ×¿ÖÖÖ −Ö‡Ô ÃÖÓÃéú×ŸÖ úÖ ÃÖé•Ö−Ö ú¸üŸÖß Æîü … (C) ×¿ÖÖÖ ¯Öã ¸üÖ−Öß ÃÖÓÃéú×ŸÖ úÖê ×™üúÖµÖê ¸üÖŸÖß Æî ü

ŸÖ£ÖÖ −Ö‡Ô ÃÖÓ Ãéú×ŸÖ úÖ ÃÖé•Ö−Ö ú ü̧ŸÖß Æî ü …(D) ×¿ÖÖÖ ¾Ö ÃÖÓÃé ú×ŸÖ ¯ÖÖ¸üÃ¯Ö×¸üú º ¯Ö ÃÖê ‹ú

¤æüÃÖ¸êü úÖê ÃÖ´ÖÙ¯ÖŸÖ ú ü̧ŸÖê Æïü …

18. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ×úÃÖß ÃÖÓÃ£ÖÖ úÖ ×−Öº ¯ÖÖ −ÖÆüà ú¸üŸÖÖ ?

(A) “Öã−ÖÖ¾Ö †ÖµÖÖê Ö «üÖ¸üÖ ¸üÖÂ™Ò üßµÖ ¤ü»Ö ê ú º ¯Ö ´Öë†´ÖÖ−µÖ ¸üÖ•Ö−Öî×ŸÖú ¤ü»Ö

(B) ú»ÖÖ ´ÖÆüÖ×¾ÖªÖ»ÖµÖ úÖ ×¾ÖªÖ£Öá ÃÖÓ‘Ö (C) ‹−•Öê»Ößú ×Ö¸ü•ÖÖ‘Ö¸ü(D) ¯Ö×¸ü¾ÖÖ¸ü

19. ³ÖÖ¸üŸÖßµÖ ¯Ö×¸ü¯ÖÏ êµÖ ´Öë ¿ÖÖ¸ü¤üÖ †×¬Ö×−ÖµÖ´Ö ŒµÖÖë ´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÖÔ ü Æîü ? (A) ŒµÖÖë ×ú µÖÆü ²ÖÖ»Ö ´Ö•Ö¤æ ü¸üß úÖê ¸üÖêúŸÖÖ Æî ü …

(B) ŒµÖÖë ×ú µÖÆü »Ö›Ì ü×úµÖÖë ´Öë ²ÖÖ»Ö ×¾Ö¾ÖÖÆü úÖê ¸üÖêúŸÖÖ Æî ü …

(C) ŒµÖÖë ×ú µÖÆü »Ö›Ìü×úµÖÖë úÖê ´ÖãŒŸÖ †¬µÖµÖ−Ö ÃÖÖ´ÖÖÏ ß ¤ê ü−Öê úß †−Öã¿ÖÓÃÖÖ ú¸üŸÖÖ Æî ü …

(D) ŒµÖÖë ×ú µÖÆü ²ÖÖ×»ÖúÖ†Öë úß ×¾ÖªÖ»ÖµÖ ŸÖú úß ´Öã°ŸÖ ×¿ÖÖÖ úß †−Öã¿ÖÓÃÖÖ ú¸üŸÖÖ Æî ü …

20. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ‹ú ÃÖÓÖšü−Ö úÖ ×−Öº ¯ÖÖ −ÖÆüà ú¸üŸÖÖ Æî ü ?

I. ×¤ü»»Öß ¯Ö×¸ü¾ÖÆü−Ö ×−ÖÖ Ö́ ê ú “ÖÖ»Öú II. ±ãú™ü²ÖÖ»Ö ´Öî“Ö ê ú ¤ü¿ÖÔú III. ×¤ü»»Öß ´Öë †ÖµÖê ×¾Ö¤ê ü¿Öß IV. •Öê»Ö

úÖê ›ü :

(A) I ¾Ö II(B) III ¾Ö IV(C) II ¾Ö IV(D) II ¾Ö III

21. ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ×¿ÖÖÖ ¯ÖÏÖÖ»Öß ê ú ¾ÖÆü ¤üÖê úÖî−Ö ÃÖê úÖµÖÔ†×ŸÖ †Ö¾Ö¿µÖú Æïü ?

(A) ¯Ö¸Ó ü¯Ö¸üÖ úÖ ÃÖÓ ¸üÖÖ ¾Ö ¾Öé×¨ü úÖê ²ÖœÌüÖ¾ÖÖ

¤êü−ÖÖ …

(B) ´ÖÖ¬µÖ×´Öú ×¿ÖÖÖ êú ÃÖÖê̄ ÖÖ−Ö úß ÃÖ´ÖÖÛ¯ŸÖ

¯Ö¸ü †Ó ŸÖ ú¸ü−ÖÖ ¾Ö ŸÖîµÖÖ¸üß ú¸ü−ÖÖ …

(C) ÃÖæ“Ö−ÖÖ ¾Ö –ÖÖ−Ö úÖ ÃÖ´Öã““ÖµÖ ú¸ü−ÖÖ ¾Ö

³ÖÖ¾Öß ¯ÖßœÌüß úÖê ÃÖÓ Îú×´ÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(D) †Ö•Öß×¾ÖúÖ ¯ÖÏÖÛ¯ŸÖ ÆêüŸÖã ¾Ö –ÖÖ−Ö ¯ÖÏ ÖÛ¯ŸÖ ÆêüŸÖã

†¬µÖŸÖÖ†Öë úß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ú¸ü−ÖÖ …

22. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ³ÖÖ¸üŸÖ ´Öë ‰ú¬¾ÖÖÔ¬Ö¸ü

Ö×ŸÖ¿Öß»ÖŸÖÖ úÖ ¯ÖÏ²Ö»Ö †¾Ö¸üÖê¬Öú Æîü ?

(A) ¾µÖ¾ÖÃÖÖµÖ

(B) ¾ÖêŸÖ−Ö †Öî̧ ü †ÖµÖ êú †−µÖ ÄÖÖê ŸÖ

(C) •ÖÖ×ŸÖ ×¾Ö³Öê¤üßú¸üÖ

(D) ¸üÖÂ™ÒüßµÖ ³ÖÖÂÖÖ†Öë úÖ †–ÖÖ−Ö

23. ÃÖ´ÖÖ•Ößú¸üÖ ÃÖê ŒµÖÖ †×³Ö¯ÖÏ ÖµÖ Æîü ?

(A) ÃÖ´ÖÖ•Ö ÃÖê ¾ÖÖ ´Öë ÃÖÆü³ÖÖ×ÖŸÖÖ

(B) ÖÏ Ö´ÖßÖ ÃÖ´ÖÖ•Ö úÖê µÖê ×ÃÖÖÖ−ÖÖ ×ú ˆ−Öêú

‘Ö¸ü ¾Ö ÃÖ›Ìüëú îúÃÖê ÃÖÖ±ú ÃÖã£Ö¸üß ¸üÖë …

(C) ÃÖ´ÖÖ•Ö êú ÃÖ¤üÃµÖÖë êú ²Öß“Ö “Ö»ÖŸÖß

†−ŸÖ:×ÎúµÖÖ úß ¯ÖÏ×ÎúµÖÖ ‹¾ÖÓ ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú

´Öæ»µÖÖë úÖ †×¬ÖÖÏÆüÖ

(D) ²Ö““ÖÖë úÖê ×¾ÖªÖ»ÖµÖ ´Öë ³Öê•Ö−Öê êú ×»Ö‹

ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖÓÖšü−ÖÖë êú «üÖ¸üÖ †×¿Ö×ÖŸÖÖë,

ÖÏ Ö´ÖßÖ ÃÖ´Öã¤üÖµÖÖë Ȫ¸ü ¯Ö›ÌüŸÖÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö


8/16

Paper-II 8 J-09-11

24. Which of the following is not a

primary function of secondary

schools ?

(A) Reorganization and

Reconstruction of human

experiences.

(B) Making children self-reliant.

(C) Development of personality.

(D) Advancement of culture.

25. You are being given a list of

psychologists (Col. – A) and some

terms (Col. – B) associated with

them. You have to match them.Col. – A Col. – B

i. Allport1. Fictional

Finalism

ii. Jung2. Analytic

Psychology

iii. Eysenk 3. Sex

iv. Adler4. Functional

Autonomy

5. Dimensions

of PersonalityCodes :

i ii iii iv

(A) 1 2 3 5

(B) 4 5 2 1

(C) 4 2 5 1

(D) 2 3 4 5

26. Which of the following best

describes a motive ?

(A) A desire for social approval.

(B) An object or condition which

can be used to induce desirable

behaviour.

(C) The object towards which an

organisation is drawn to satisfy

a need.

(D) Some form of inner impulsion

to certain behaviour.

27. Which of the following best

accounts for the development of self

concept ?

(A) Individual’s need for approval.(B) An apparently inborn drive

towards self-concept.

(C) An apparently inborn sense of

right and wrong.

(D) An apparently inborn drive

towards avoidance of conflict

in one’s personality.

28. The best way to motivate a child to

learn is

(A) to appeal to his/her sense of

pride and self-respect.

(B) to rechannel the motives

he/she already has.

(C) to threaten him/her with failureand punishment.

(D) to tempt him/her with praise.

29. For maximum reinforcement effect,

a given reward should

(A) be applied immediately upon

the response.

(B) be applied immediately

preceeding the response.

(C) be applied simultaneously withthe response.

(D) follow the response only after

a substantial delay.

30. Transfer of learning occurs most

rapidly when there are _______

between two situations.

(A) associative cues

(B) identical elements

(C) logical relationships

(D) invariant relationships


9/16

J-09-11 9 Paper-II

24. ×−Ö´−Ö ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ´ÖÖ¬µÖ×´Öú Ãæú»Ö úÖ ¯ÖÏÖ£Ö×´Öú úÖµÖÔ −ÖÆüà Æîü ?

(A) ´ÖÖ−Ö¾ÖßµÖ †−Öã³Ö¾ÖÖë úÖ ¯Öã−Ö:ÃÖÓ Öšü−Ö ¾Ö

¯Öã−Ö¸Ô ü“Ö−ÖÖ(B) ²Ö““ÖÖë úÖê Ã¾ÖÖ¾Ö»Ö ²́Öß ²Ö−ÖÖ−ÖÖ

(C) ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö úÖ ×¾ÖúÖÃÖ

(D) ÃÖÓÃéú×ŸÖ úß ¯ÖÏ Ö×ŸÖ

25. −Öß“Öê ¤üÖê ÃÖæ×“ÖµÖÖÑ ¤üß Ö‡Ô Æïü … ÃÖæ“Öß – A ´Öë ´Ö−ÖÖê ¾Öî–ÖÖ×−ÖúÖë êú −ÖÖ´Ö Æïü ŸÖ£ÖÖ ÃÖæ“Öß – B ´Öë ˆ−ÖÃÖê ÃÖÓ²ÖÓ ×¬ÖŸÖ ¯Ö¤ü Æï ü … ˆ−Æë ü ÃÖã́ Öê ×»ÖŸÖ úß×•Ö‹ …

ÃÖæ “Öß – A ÃÖæ “Öß – B

i. †Ö»Ö¯ÖÖê™Ôü 1. úÛ»¯ÖŸÖ Æê üŸÖã ¾ÖÖ¤ü

ii. µÖæ Ó Ö 2. ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖÖŸ´Öú

´Ö−ÖÖê ×¾Ö–ÖÖ−Ö

iii. †Ö‡•Öïú 3. Ø»ÖÖ

iv. †î›ü»Ö¸ü 4. úÖµÖÖÔ Ÿ´Öú

Ã¾ÖÖµÖ¢ÖŸÖÖ

5. ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö êú†ÖµÖÖ´Ö

úÖê ›ü : i ii iii iv

(A) 1 2 3 5

(B) 4 5 2 1

(C) 4 2 5 1

(D) 2 3 4 5

26. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ×úÃÖß ¯ÖÏ ê ¸üú úÖ ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´Ö ¾ÖÖÔ −Ö ú¸üŸÖÖ Æî ü ?

(A) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö úß ‡“”ûÖ(B) ‹ú ¾ÖÃŸÖã µÖÖ †¾ÖÛÃ£Ö×ŸÖ ×•ÖÃÖ úÖ ¯ÖÏµÖÖêÖ

¾ÖÖÓ ”û−ÖßµÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü ˆŸ¯Ö−−Ö ú¸ü−Öê êú ×»Ö‹ ×úµÖÖ •ÖÖ ÃÖúŸÖÖ Æî ü …

(C) ¾ÖÆü ¯Ö¤üÖ£ÖÔ ×•ÖÃÖ úß †Öê ¸ü úÖê ‡Ô •Öß¾Ö†¯Ö−Öß †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ úß ¯ÖæÙŸÖ ÆêüŸÖã ØÖ“ÖÖ “Ö»ÖÖ •ÖÖŸÖÖ Æî ü …

(D) ×úÃÖß ×¾Ö¿ÖêÂÖ ¾µÖ¾ÖÆüÖ¸ü êú ¯ÖÏ×ŸÖ †ÖÓŸÖ×¸üú ¯ÖÏ ȩ̂ üÖ

27. †ÖŸ´Ö ÃÖÓ̄ ÖÏŸµÖµÖ ê ú ×¾ÖúÖÃÖ êú ×»Ö‹ ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë úÖî−Ö ÃÖÖ ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´Ö ºþ¯Ö ´Öë ˆ¢Ö¸ü¤üÖµÖß Æî ü ?

(A) ¾µÖÛŒŸÖ úß ÃÖ´Ö£ÖÔ−Ö êú ×»Ö‹ †Ö¾Ö¿µÖúŸÖÖ

(B) †ÖŸ´Ö-ÃÖÓ̄ ÖÏŸµÖµÖ úß †Öȩ̂ ü •Ö−´Ö•ÖÖŸÖ†Ö³ÖÖÃÖß ¯ÖÏê ¸üÖÖ

(C) ‘†“”ûÖ ’ †Öî ¸ü ‘ ²Öã ¸üÖ ’ êú ¯ÖÏ×ŸÖ ‹ú •Ö−´Ö•ÖÖŸÖ †Ö³ÖÖÃÖß ³ÖÖ¾Ö

(D) †¯Ö−Öê ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö ´Öë «Ó ü«ü ê ú ¯Ö×¸üÆüÖ¸ü êú ×»Ö‹ ‹ú •Ö−´Ö•ÖÖŸÖ †Ö³ÖÖÃÖß ¯ÖÏ ȩ̂ üÖÖ

28. ×úÃÖß ²Ö““Öê úÖê †×¬ÖÖ´Ö (ÃÖßÖ−ÖÖ) êú ×»Ö‹

†×³Ö¯ÖÏ ê×¸üŸÖ ú¸ü−Öê úß ÃÖ¾ÖÖì¢Ö´Ö ×¾Ö×¬Ö Æîü :

(A) ˆÃÖêú †ÖŸ´Ö ÖÖî ¸ü¾Ö ¾Ö †ÖŸ´Ö ÃÖ´´ÖÖ−Ö êú³ÖÖ¾Ö úÖê †ÖúÙÂÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(B) ˆ−Ö ¯ÖÏê ¸üúÖë, •ÖÖê ˆÃÖêú ¯ÖÖÃÖ ¯ÖÆü»Öê ÃÖê ×¾Öª´ÖÖ−Ö Æïü, úÖê ¯Öã−Ö: ¯ÖÏÖÖ×»ÖŸÖ ú¸ü−ÖÖ …

(C) †ÃÖ±ú»ÖŸÖÖ ŸÖ£ÖÖ ¤Ó ü›ü úÖ ›ü¸ü ×¤üÖÖ−ÖÖ

(D) ˆÃÖê ¯ÖÏ ¿ÖÓÃÖÖ ê ú ×»Ö‹ »Ö»Ö“ÖÖ−ÖÖ

29. †×¬ÖúŸÖ´Ö ¯ÖÏ²Ö»Ö−Ö ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö êú ×»Ö‹ ¯Öã ¸üÃúÖ¸ü

(A) †−Öã×ÎúµÖÖ êú ŸÖã̧ ÓüŸÖ ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ×¤üµÖÖ •ÖÖ‹

(B) †−Öã×ÎúµÖÖ êú ŸÖã̧ ÓüŸÖ ¯ÖÆü»Öê ×¤üµÖÖ •ÖÖ‹

(C) †−Öã×ÎúµÖÖ êú ÃÖÖ£Ö ÃÖÖ£Ö ×¤üµÖÖ •ÖÖ‹

(D) †−Öã×ÎúµÖÖ ê ú ¯ÖµÖÖÔ̄ ŸÖ ×¾Ö»Ö´²Ö êú ¯Ö¿“ÖÖŸÖË ×¤üµÖÖ •ÖÖ‹

30. †×¬ÖÖ´ÖÖ−ŸÖ¸üÖ êú ‘Ö×™üŸÖ ÆüÖê−Öê úß Ö×ŸÖ †ŸµÖ×¬Öú ŸÖß¾ÖÎ ÆüÖê Öß µÖ×¤ü ¤üÖê−ÖÖë †¾ÖÛÃ£Ö×ŸÖµÖÖë ê ú ´Ö¬µÖ ________ Æï ü …

(A) ÃÖÆü“ÖÖ¸üß ÃÖÓêúŸÖ

(B) ÃÖ´Öºþ¯Ö ŸÖ¢¾Ö

(C) ŸÖÖÙúú ÃÖÓ ²ÖÓ¬Ö

(D) ×−Ö¿“Ö¸ü ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö


10/16

Paper-II 10 J-09-11

31. The one essential element in

situations involving fear reaction is

(A) a potential danger

(B) personal inadequacy(C) insecurity

(D) prevailing conditions to fearstimuli

32. Boasting is a form of

(A) Compensation

(B) Projection

(C) Rationalization

(D) Sublimation

33. A dominated overprotective child is

likely to be

(A) aggressive

(B) delinquent

(C) quarrelsome

(D) withdrawn

34. Counselling is a process of

(A) allocation of round peg in

round holes and square pegs in

square holes

(B) Orientation of pupils towardssocial expectation

(C) helping students towards self-

direction

(D) diagnosis and prescription

35. Rationalization is a concept in which

the individual

(A) tends to give real reasons in

place of true reasons.

(B) tends to give true reasons in

place of real reason.

(C) gives true and real reason both.

(D) None of the above.

36. One of the most important ways of

fostering problem solving on the part

of students is

(A) to stimulate the formation ofcritical attitude

(B) to emphasize problems that are

real to them

(C) to provide them with formal

reasoning techniques

(D) to refuse to give or to accept

pat answers

37. The limitation of ANOVA would be

its inability to indicate

(A) interaction among variables

under study.

(B) effects of different variables

under study.

(C) interrelation among the

variables.

(D) all the above.

38. You are given two statements :

(a) Research should always be

focussed on discovering new

facts.

(b) Research should always

validate results in a new

setting.Which of the following is most

suitable in case of educational

research ?

(A) Only statement (a) is true.

(B) Only statement (b) is true.

(C) Both the statements (a) and (b)

are true.

(D) None of the statement is true.


11/16

J-09-11 11 Paper-II

31. ›ü¸ü úß ¯ÖÏ×ŸÖ×Î úµÖÖ ´Öë ÃÖÛ´´Ö×»ÖŸÖ ‹ú †×−Ö¾ÖÖµÖÔ ŸÖ¢¾Ö Æî ü :

(A) ÃÖÓ³ÖÖ×¾ÖŸÖ ÖŸÖ¸üÖ

(B) ¾Öî µÖÛŒŸÖú †¯ÖµÖÖÔ̄ ŸÖŸÖÖ (C) †ÃÖã̧ üÖÖ

(D) ›ü¸ü-ˆ§üß¯Ö−ÖÖë úß ¯ÖÏ³ÖÖ¾ÖÖêŸ¯ÖÖ¤üú ÛÃ£Ö×ŸÖµÖÖÑ

32. ¿ÖêÖß ²Ö‘ÖÖ¸ü−ÖÖ ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê ×úÃÖúÖ ºþ¯Ö Æîü ?

(A) Ö×ŸÖ¯ÖæÙŸÖ

(B) ¯ÖÏÖê̄ ÖÖ

(C) µÖÖîÛŒŸÖúßú¸üÖ

(D) ‰ú¬¾Öáú¸üÖ

33. ‹ú ¤ü×´ÖŸÖ ŸÖ£ÖÖ †×ŸÖÃÖÓ̧ üÖß ²ÖÖ»Öú úß ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë îúÃÖÖ ÆüÖê−Öê úß ÃÖÓ³ÖÖ¾Ö−ÖÖ Æîü ?

(A) †ÖÎ úÖ´Öú

(B) †¯Ö¸üÖ¬Öß

(C) —ÖÖ›ÌüÖ»Öæ

(D) ×¾Ö»ÖÖ

34. ¯Ö¸üÖ´Ö¿ÖÔ ×úÃÖ ¯ÖÏ úÖ¸ü úß ¯ÖÏ ×ÎúµÖÖ Æîü ?

(A) ¾µÖÛŒŸÖ êú ÖãÖ †−Öã ÃÖÖ¸ü ˆÃÖê ´ÖÖÖÔ ×¤üÖÖ−ÖÖ

(B) ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú †¯ÖêÖÖ†Öë êú ¯ÖÏ×ŸÖ ²Ö““ÖÖë úÖ†×³Ö´Öã Ößú¸üÖ

(C) Ã¾Ö: ×−Ö¤êü¿Ö−Ö úß †Öȩ̂ ü ²Ö““ÖÖë úß ÃÖÆüÖµÖŸÖÖ ú¸ü−ÖÖ

(D) ×−Ö¤üÖ−Ö †Öî̧ ü ˆ¯Ö“ÖÖ¸ü

35. µÖÖîÛŒŸÖúßú¸üÖ ‹ú ‹êÃÖß †¾Ö¬ÖÖ¸üÖÖ Æî ü ×•ÖÃÖ ´Öë ¾µÖÛŒŸÖ

(A) ÃÖŸµÖ úÖ¸üÖÖë úß ²Ö•ÖÖ‹ ¾ÖÖÃŸÖ×¾Öú úÖ¸üÖÖë úÖê ¤ê ü−Öê úÖ ¯ÖÏµÖÖÃÖ ú¸üŸÖÖ Æîü …

(B) ¾ÖÖÃŸÖ×¾Öú úÖ¸üÖÖë úß ²Ö•ÖÖ‹ ÃÖŸµÖ úÖ¸üÖ ¤êü−Öê úÖ ¯ÖÏµÖÖÃÖ ú¸üŸÖÖ Æîü …

(C) ¾ÖÖÃŸÖ×¾Öú ŸÖ£ÖÖ ÃÖŸµÖ ¤üÖê−ÖÖë úÖ¸üÖ ¤êüŸÖÖ Æîü …

(D) ˆ¯ÖµÖã ÔŒŸÖ ´Öë ÃÖê úÖê ‡Ô −ÖÆüà

36. ×¾ÖªÖÙ£ÖµÖÖë ´Öë ÃÖ´ÖÃµÖÖ ÃÖ´ÖÖ¬ÖÖ−Ö µÖÖêµÖŸÖÖ êú ¯ÖÖêÂÖÖ úÖ ‹ú ´ÖÆü¢¾Ö¯ÖæÖÔ ŸÖ¸üßúÖ Æîü :

(A) ×¾Ö´Ö¿ÖÔ ú †×³Ö¾Öé ×¢Ö ×−Ö´ÖÖÔ Ö úÖê ˆŸ¯ÖÏ ê×¸üŸÖ

ú¸ü−ÖÖ …

(B) ˆ−Ö ÃÖ´ÖÃµÖÖ†Öë ¯Ö¸ü ²Ö»Ö ¤êü−ÖÖ •ÖÖê ˆ−Öêú ×»Ö‹ ¾ÖÖÃŸÖ×¾Öú Æïü …

(C) †Öî ¯Ö“ÖÖ×¸üú ŸÖÔ úÖÖ ŸÖú−Ößú úÖ ¯ÖÏ×¿ÖÖÖ ¤êü−ÖÖ …

(D) ÃÖ¾ÖỐ ÖÖ−µÖ ˆ¢Ö¸ü ¤êü−Öê µÖÖ Ã¾ÖßúÖ¸ü ú¸ü−Öê ÃÖê ‡−úÖ¸ü ú¸ü−ÖÖ …

37. ANOVA úß ÃÖß´ÖÖ²Ö¨üŸÖÖ ‡ÃÖ ²ÖÖŸÖ ´Öë Æîü ×ú µÖÆü ________ ²ÖŸÖÖ−Öê ´Öë †Ö´Ö Æîü …

(A) †¬µÖµÖ−Ö ×ú‹ •ÖÖ ¸üÆêü “Ö¸üÖë ´Öë ¯Ö¸üÃ¯Ö¸ü ×ÎúµÖÖ

(B) †¬µÖµÖ−Ö ×ú‹ •ÖÖ ¸üÆêü “Ö¸üÖë úÖ ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö

(C) “Ö¸üÖë ´Öë ¯Ö¸üÃ¯Ö¸ü ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö

(D) ˆ¯ÖµÖã ÔŒŸÖ ÃÖ³Öß

38. †Ö¯ÖúÖê ¤üÖê ú£Ö−Ö ×¤ü‹ Ö‹ Æïü :

(a) †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ´Öë ÃÖ¾ÖÔ¤üÖ −Ö‹ ŸÖ£µÖÖë úß ÖÖê •Ö ú¸ü−Öß “ÖÖ×Æü‹ …

(b) †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ÃÖ¾ÖÔ¤üÖ −Ö‡Ô †¾ÖÛÃ£Ö×ŸÖ ´Öë

¯Ö×¸üÖÖ´ÖÖë úß ¾Öî¬ÖŸÖÖ •ÖÖÑ“Öê … ¿Öî×Öú †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ´Öë ÃÖê ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖÖ ˆ¢Ö¸ü ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ÃÖÆüß Æî ü ?

(A) êú¾Ö»Ö (a) ÃÖÆüß Æîü …

(B) êú¾Ö»Ö (b) ÃÖÆüß Æîü …

(C) (a) ŸÖ£ÖÖ (b) ¤üÖê−ÖÖë ÃÖÆüß Æï ü …

(D) ¤üÖê−ÖÖë ´Öë ÃÖê úÖê‡Ô ³Öß ÃÖÆüß −ÖÆüà Æîü …


12/16

Paper-II 12 J-09-11

39. Which of the following approaches

to sampling seems to be most

appropriate when a researcher

wishes to obtain a sample that will

sustain accurate generalization aboutgender and ethnic differences in

scores on a standardised test ?

(A) Systematic sampling

(B) Proportionate stratified

sampling

(C) Incidental sampling

(D) Extreme case sampling

40. Why causal comparative research isnot considered a kind of

experimental research ?

(A) It studies cause-effectrelationship between the

variables.

(B) It is just a correlational type ofstudy.

(C) Its method is comparative and

analytical.

(D) It neither controls extraneousvariables, nor does it

manipulate independent

variables.

41. A curve is platykurtic when

(A) KU = 0.263

(B) KU > 0.263

(C) KU

< 0.263

(D) KU = 0.236

42. If null hypothesis is rejected when it

is true, it indicates

(A) Sampling error

(B) Type II error

(C) Standard error

(D) Type I error

43. Find correct match for the term in

List – I with that in List – II :

List – I List – II

i. Predictive

validity

1. Measure of

theoretical

processes

ii. Concurrent

validity

2. Measure of fair

representation

of content

iii. Construct

validity

3. Measure of

Performance/

Product

4. Measure of

Agreement

with known

results

Codes :

i ii iii

(A) 2 3 1

(B) 4 2 1

(C) 3 4 2

(D) 3 4 1

44. A researcher wishes to study

achievement in a school subject with

respect to the intelligence. In this

case, he has to select

(A) one variable in nominal scale

and other in interval scale.

(B) one variable in ratio scale and

other in nominal scale.

(C) both the variables in interval

scale.

(D) both the variables in ratio

scale.


13/16

J-09-11 13 Paper-II

39. µÖ×¤ü úÖê‡Ô †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−ÖúŸÖÖÔ ×úÃÖß ´ÖÖ−ÖúßéúŸÖ ¯Ö¸üßÖÖ êú ¯ÖÏÖ¯ŸÖÖÓúÖë ´Öë Ø»ÖÖ ³Öê¤ü ¾Ö −Öé•ÖÖ×ŸÖ³Öê¤ü êú ÃÖÆüß ÃÖÖ´ÖÖ−µÖßú¸üÖ êú ¯Ö×¸üÖÖ´Ö •ÖÖ−Ö−ÖÖ “ÖÖÆüŸÖÖ Æî ü

ŸÖÖê ˆÃÖêú ×»Ö‹ ×úÃÖ ¯ÖÏ úÖ¸ü úÖ ¯ÖÏ ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ ÃÖ²ÖÃÖê †×¬Öú ˆ¯ÖµÖã ŒŸÖ ¯ÖÏ ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ ÆüÖê ÖÖ ?

(A) ÃŸÖ×¸üŸÖ ¯ÖÏ ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ

(B) ÃÖ´ÖÖ−Öã ¯ÖÖ×ŸÖú ¯ÖÏ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ

(C) ÃÖÖÓµÖÖê×Öú ¯ÖÏ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ

(D) †ŸµÖÓ ×ŸÖú ¾µÖÛŒŸÖ ¯ÖÏ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ

40. úÖ¸üÖ-ŸÖã»Ö−ÖÖŸ´Öú †−Öã ÃÖÓ¬ÖÖ−Ö úÖê ŒµÖÖë ¯ÖÏ ÖµÖÖê ×Öú

†−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö −ÖÆüà úÆüŸÖê ?(A) µÖÆü “Ö¸üÖë êú ´Ö¬µÖ ÃÖÓ ²ÖÓ¬ÖÖë úÖ †¬µÖµÖ−Ö

ú¸üŸÖê Æï ü …

(B) µÖÆü ´ÖÖ¡Ö ‹ú ÃÖÆü-ÃÖÓ²ÖÓ¬Ö ŸÖ¸üÆü úÖ†¬µÖµÖ−Ö Æî ü …

(C) ‡ÃÖúß ×¾Ö×¬Ö ŸÖã »Ö−ÖÖŸ´Öú ¾Ö ×¾Ö¿»ÖêÂÖÖÖŸ´Öú Æîü …

(D) µÖÆü −Ö ŸÖÖê ²ÖÖÊ “Ö¸üÖë ¯Ö¸ü ×−ÖµÖÓ¡ÖÖ ú¸üŸÖÖ Æî ü†Öî̧ ü −Ö Æüß Ã¾ÖŸÖÓ¡Ö “Ö¸üÖë úÖê ¯ÖÏ“ÖÖ×»ÖŸÖ ú¸üŸÖÖ Æî ü …

41. úÖê ‡Ô ¾ÖÎ ú ¯»ÖÖ™üßúÙ™üú ÆüÖê Öß µÖ×¤ü

(A) KU = 0.263

(B) KU > 0.263

(C) KU < 0.263

(D) KU = 0.236

42. µÖ×¤ü ¿Öæ−µÖ ¯Ö×¸üú»¯Ö−ÖÖ †Ã¾Ößé úŸÖ úß •ÖÖŸÖß Æî ü •Ö²Ö×ú µÖÆü ÃÖÆüß Æîü ŸÖÖê µÖÆü ________ ¤ü¿ÖÖÔŸÖß Æîü …

(A) ¯Ö×¸ü¤ü¿ÖÔ ¡Öã×™ü

(B) Type-II ¡Öã ×™ü

(C) ´ÖÖ−Öú ¡Öã ×™ü

(D) Type-I ¡Öã ×™ü

43. ÃÖæ“Öß – I ´Öë ×¤ü‹ Ö‹ ¯Ö¤üÖë úÖê ÃÖæ “Öß – II ´Öë ×¤ü‹ ¯Ö¤üÖë ÃÖê •ÖÖê›Ìü ×´Ö»ÖÖ‹Ñ :

ÃÖæ “Öß – I ÃÖæ “Öß – IIi. ¯Öæ¾ÖÖÔ−Öã́ ÖÖ×−Öú

¾Öî¬ÖŸÖÖ 1. ÃÖî̈ üÖÓ ×ŸÖú

¯ÖÏ×ÎúµÖÖ†Öë úÖ ´ÖÖ¯Ö−Ö

ii. ÃÖÓ ÖÖ´Öß ¾Öî¬ÖŸÖÖ 2. ˆ×“ÖŸÖ ×¾ÖÂÖµÖ

¾ÖÃŸÖã úÖ ´ÖÖ¯Ö−Ö

iii. ú−Ã™Òê üŒ™ü ¾Öî¬ÖŸÖÖ(ÃÖÓ̄ ÖÏŸµÖµÖ ¾Öî¬ÖŸÖÖ)

3. ˆŸ¯ÖÖ¤ü/×−ÖÂ¯ÖÖ¤ü−Ö úÖ ´ÖÖ¯Ö−Ö

4. –ÖÖŸÖ ¯Ö×¸üÖÖ´ÖÖë ÃÖê ÃÖÆü´Ö×ŸÖ úÖ

´ÖÖ¯Ö−Ö

úÖê ›ü :

i ii iii

(A) 2 3 1

(B) 4 2 1

(C) 3 4 2

(D) 3 4 1

44. ‹ú ¿ÖÖê¬ÖúŸÖÖÔ ²Öã ×¨ü êú ÃÖÓ¤ü³ÖÔ ´Öë ˆ¯Ö»ÖÛ²¬Ö úÖ

†¬µÖµÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ “ÖÖÆüŸÖÖ Æî ü … ‡ÃÖêú ×»Ö‹ ˆÃÖê

“Öã−Ö−ÖÖ Æîü : (A) ‹ú “Ö¸ü −ÖÖ×´Öú ´ÖÖ¯Ö−Öß ´Öë ÃÖê ¾Ö ¤æ üÃÖ¸üÖ

†Ó ŸÖ¸üÖ»Ö ´ÖÖ¯Ö−Öß ´Öë ÃÖê …

(B) ‹ú “Ö¸ü †−Öã ¯ÖÖŸÖ ´ÖÖ¯Ö−Öß ´Öë ÃÖê ¾Ö ¤æüÃÖ¸üÖ −ÖÖ×´Öú ´ÖÖ¯Ö−Öß Ö́ë ÃÖê …

(C) ¤üÖê−ÖÖë “Ö¸ü †Ó ŸÖ¸üÖ»Ö ´ÖÖ¯Ö−Öß Ö́ë ÃÖê …

(D) ¤üÖê−ÖÖë “Ö¸ü †−Öã̄ ÖÖŸÖ ´ÖÖ¯Ö−Öß ´Öë ÃÖê …


14/16

Paper-II 14 J-09-11

45. Which of the following tests will

you use to find out whether

children’s motivation to succeed at

school is related to size, ethnicityand socio-economic status of their

families ?

(A) Chi-square

(B) Kruskel-Wallis test

(C) Multiple regression

(D) Two-way ANOVA

46. In a correlational study between twovariables, a researcher obtained ‘r’

from 17 subjects. Which one of the

following minimum values he

should take for the ‘r’ to be

significant at 0.01 level ?

[Given, at df = 17, r0.01 = 0.575;

df = 16, r0.01 = 0.590;

df = 15, r0.01 = 0.606 and df = 14,

r0.01 = 0.623]

(A) 0.606 and above

(B) 0.590 and above

(C) 0.575 and above

(D) 0.623 and above

47. A researcher has evaluated responses

of the students and committed a

constant error of 3 by overmarking.

How will the mean of the group be

affected ?

(A) It would increase by 3.

(B) It would decrease by 3.

(C) It would increase by 3 divided

by number in the group.

(D) It will remain unaffected.

48. Which one of the following

assumptions cannot be tested

through a research hypothesis ?

(A) Growth of intellect does notdepend on age and training of

any child.

(B) Prejudiced people develop

negative attitude towards an

object they dislike.

(C) Academic aptitude is

contributory function of

academic achievement.

(D) Learning is facilitated byadvance organizers.

49. A researcher has developed a

personality inventory. He has got

data from normal and abnormal

persons on items in the form of

‘Agree’ and ‘Disagree’ with the

statement. Which of the following

would be the best technique todetermine item discrimination ?

(A) Tetrachoric

(B) Phi-coefficient

(C) Point-biserial

(D) Biserial

50. Which of the following is the

definitive characteristic of

qualitative research ?

(A) Researcher’s subjective

reflectivity.

(B) Use of Interview as the major

technique.

(C) Ambiguity in generalizations.

(D) Convenient sampling.


15/16

J-09-11 15 Paper-II

45. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ŸÖú−ÖßúÖë ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖß ŸÖú−Ößú ‹ú ¿ÖÖê¬ÖúŸÖÖÔ ˆ¯ÖµÖÖêÖ ú¸ê üÖÖ, µÖ×¤ü ¾ÖÆü †ÖúÖ¸ü, −Öé•ÖÖŸÖßµÖ ¾Ö ÃÖÖ´ÖÖ×•Öú-†ÖÙ£Öú ÛÃ£Ö×ŸÖ ê ú ÃÖÓ ¤ü³ÖÔ

´Öë ×¿Ö¿Öã†Öë úß †×³Ö¯ÖÏ ê ¸üÖÖ úÖ †¬µÖµÖ−Ö ú¸ü−ÖÖ “ÖÖÆê ü …

(A) úÖ‡Ô-ÃŒ¾Öȩ̂ ü

(B) ÎúÃÖú»Ö-¾ÖÖ×»ÖÃÖ ¯Ö ü̧ßÖÖ

(C) ²ÖÆãü†ÖµÖÖ´Öß ÃÖ´ÖÖÁÖµÖÖ

(D) ×«ü-“Ö¸ü ANOVA

46. ×úÃÖß †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö úŸÖÖÔ úÖê ÃÖÆüÃÖÓ ²ÖÓ¬Ö †¬µÖµÖ−Ö ´Öë 17 ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë ÃÖê r úÖ ´ÖÖ−Ö ¯ÖÏÖ¯ŸÖ Æã ü†Ö … ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ×¤ü‹ Ö‹ ´ÖÖ−ÖÖë ´Öë ÃÖê r úÖ −µÖæ−ÖŸÖ´Ö ´ÖÖ−Ö ×úŸÖ−ÖÖ ÆüÖê ×ú ¯ÖÏÖ¯ŸÖ r 0.01 ÃŸÖ¸ü ¯Ö¸ü ÃÖÖ£ÖÔú ÆüÖê ?

[ ×¤üµÖÖ ÖµÖÖ : df = 17, r0.01 = 0.575;df = 16, r0.01 = 0.590;

df = 15, r0.01 = 0.606 †Öî̧ ü df = 14,

r0.01 = 0.623]

(A) 0.606 ¾Ö †×¬Öú

(B) 0.590 ¾Ö †×¬Öú

(C) 0.575 ¾Ö †×¬Öú

(D) 0.623 ¾Ö †×¬Öú

47. †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−ÖúŸÖÖÔ −Öê ˆ¢Ö¸üÖë úÖê †Ó ú ¤êüŸÖê ÃÖ´ÖµÖ 3

†Óú ÃÖ³Öß úÖê †×¬Öú ¤êü−Öê úß Ö»ÖŸÖß úß … ‹êÃÖê ´Öë ÃÖ´ÖæÆü ´Ö¬µÖ´ÖÖ−Ö îúÃÖê ¯ÖÏ³ÖÖ¾Öß ÆüÖê ÖÖ ?

(A) ´ÖÖ−Ö 3 ²ÖœÌü •ÖÖ‹ÖÖ …

(B) ´ÖÖ−Ö 3 ‘Ö™ü •ÖÖ‹ÖÖ …

(C) ŸÖß−Ö úß ¾Öé×¨ü úÖê ÃÖ´ÖæÆü úß ÃÖÓµÖÖ ÃÖê³ÖÖÖ ¤êü−Öê ¯Ö¸ü †ÖµÖÖ ³ÖÖÖ±ú»Ö …

(D) ‡ÃÖ ¯Ö¸ü úÖê‡Ô ¯ÖÏ³ÖÖ¾Ö −ÖÆüà ¯Ö›Ìê üÖÖ …

48. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ¯Öæ¾ÖÔ¬ÖÖ¸üÖÖ ´Öë ÃÖê úÖî −Ö ÃÖß ¯Öæ¾ÖÔ¬ÖÖ¸üÖÖ úÖ †−ÖãÃÖÓ¬ÖÖ−Ö ¯Ö×¸üú»¯Ö−ÖÖ «üÖ¸üÖ ¯Ö¸üßÖÖ ÃÖÓ³Ö¾Ö −ÖÆüà Æîü ?

(A) ²Öã ×¨ü úß ¾Öé ×¨ü †ÖµÖã ¾Ö ¯ÖÏ ×¿ÖÖ

Ö ¯Ö¸ü†Ö×ÁÖŸÖ −ÖÆüà Æî ü …

(B) ¯Öæ¾ÖÖÔÖÏÆü ÃÖê ÖÏ×ÃÖŸÖ ¾µÖÛŒŸÖ ´Öë ×úÃÖß†ºþ×“Ö¯ÖæÖÔ ×¾ÖÂÖµÖ êú ¯ÖÏ×ŸÖ ŠúÖÖŸ´Öú†×³Ö¾Öé×¢Ö ×¾Öú×ÃÖŸÖ ÆüÖêŸÖß Æî ü …

(C) ¿ÖîÖ×Öú ˆ¯Ö»ÖÛ²¬Ö ´Öë ¿Öî ×Öú †×³ÖÖ´ÖŸÖÖ ‹ú ÃÖÆüÖµÖú úÖ¸üú Æîü …

(D) †×ÖḮ Ö ÃÖÓ Öšüú †×¬ÖÖ´Ö úÖê ÃÖãÃÖÖ¬µÖ ²Ö−ÖÖŸÖÖ Æîü …

49. ‹ú ¿ÖÖê¬ÖúŸÖÖÔ −Öê ‹ú ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö ŸÖÖ×»ÖúÖ úÖ ×¾ÖúÖÃÖ ×úµÖÖ … ˆÃÖ−Öê ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ¾Ö †ÃÖÖ´ÖÖ−µÖ ¾µÖÛŒŸÖµÖÖë ÃÖê ¾µÖÛŒŸÖŸ¾Ö ŸÖÖ×»ÖúÖ êú ¯Ö¤üÖë ÃÖê ÃÖÆü´ÖŸÖ µÖÖ †ÃÖÆü´ÖŸÖ êú ºþ¯Ö ´Öë †ÖÑú›Ìê ü ‹ú¡Ö ×ú‹ … ¯Ö¤ü ×¾Ö³Öê¤üßú¸üÖ ê ú ×»Ö‹ ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ŸÖú−Ößú ´Öë ÃÖê úÖî−Ö ÃÖß ŸÖú−Ößú ÃÖ¾ÖÖÔ ×¬Öú ˆ¯ÖµÖã ŒŸÖ Æî ü ?

(A) ™êü™Ò üÖúÖê ×¸üú

(B) ¯ÖÖ‡Ô-Öã ÖÖÓú

(C) ¯¾ÖÖÓ™ü-²ÖÖ‡ ×ÃÖ×¸üµÖ»Ö (×²Ö−¤ã ü ×«üÁÖê Öß)

(D) ²ÖÖ‡Ô ×ÃÖ×¸üµÖ»Ö (×«ü ÁÖêÖß)

50. ×−Ö´−Ö×»Ö×ÖŸÖ ´Öë ÃÖê Öã ÖÖŸ´Öú ¿ÖÖê¬Ö úÖ ×−Ö¿“ÖµÖÖŸ´Öú ÖãÖ úÖî −Ö ÃÖÖ Æîü ?

(A) ¿ÖÖê¬ÖúŸÖÖÔ úÖ †ÖŸ´Ö»ÖÖß ×¾Ö´Ö¿ÖÔ−Ö

(B) ÃÖÖÖÖŸúÖ¸ü úÖ ˆ¯ÖµÖÖê Ö ‹ú ´ÖãµÖ ŸÖú−Ößú êú ºþ¯Ö ´Öë

(C) ÃÖÖ´ÖÖ−µÖßú¸üÖ ´Öë †Ã ȪÂ™üŸÖÖ

(D) ÃÖã×¾Ö¬ÖÖ•Ö−Öú ¯ÖÏ ×ŸÖ¤ü¿ÖÔ


16/16

D-0109 P.T.O.Paper-II 16 J-09-11

Space For Rough Work

Documents

JUNE 2011 PAPER 2.pdf