Journal of Health Promotion Management (Jhpm) Vol 4 No2 ...jhpm.ir/files/site1/user_files_5cd8d5/eng/atashzadeh-A-10-42-9-03d6992.pdf · Monjazebi F 1, *Dalvandi A 2, Ebadi A 3, Khankeh

Journal of Health Promotion Management (Jhpm)

Vol 4 No2 Spring 2015

Psychometric properties of instruments measuring activities of daily living in

Patients with COPD: A systematic review

Monjazebi F1, *Dalvandi A

2, Ebadi A

3, Khankeh HR

4, Rahgozar M

5, Richter J

6

Abstract

Introduction: Measuring Activity of Daily Living is one of the best ways to evaluate

conditions of patient, treatment and rehabilitation outcomes, quality of life, and progress of the

disease in patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). The aim of this

systematic review was to evaluate psychometric properties of instruments measuring activities of

daily living in patients with COPD.

Materials & Methods: In this systematic review study, all papers published during 1980 till

2014 in both Persian and English language related to activities of daily living in patients with

COPD were included. SID, Iran Medex, Irandoc, Magiran, CINAHL, Google Scholar, Web of

Science, PubMed databases were searched using the keywords: activity of daily living, chronic

obstructive pulmonary disease, questionnaire and instrument. “Consensus-based Standards for

the selection of health Measurement Instruments " were used to assess and select the studies. Data

Extraction Form which was developed by research team consists of 17 questions, was used to

collect data.

Findings: In this study 13 self-report instruments for assessing activities of daily living in

patients with COPD was found. Study results indicated that, 4 of 13 known instruments

measured the activities of daily living, while 9 instruments assess other criteria, like dyspnea and

disability as ADL indicator.

Conclusion: The instruments which measure ADL in patients with COPD have under studied

the psychometric properties. Lack of explanation of ADL in COPD patients before instruments

development as well as presenting a rigorous theoretical framework are other problems

associated with these instruments. Therefore, researchers should use these

instruments with cautious.

Keywords: Activity of daily living, Instrument, Chronic obstructive pulmonary disease,

Systematic review.

1 - PhD Candidate in Nursing, Department of Nursing, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran,

Iran.

2- Assistant Professor, Department of Nursing, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran,

Iran.(Corresponding author).

E-mail: [email protected]

3- Associate Professor, Behavioral Sciences Research Center and School of Nursing, Baghiatolah University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

4- Associate Professor, Department of Nursing, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.

5- Associate Professor, Department of Biostatistics, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran.

6- Professor, Department of Psychology, University of Hull, Hull, United Kingdom.

57- 76 1394 بهار 2 شماره 4 دورهمديريت ارتقاي سالمت

روزانه زندگي در بيماران مبتالبه هاي فعاليتابزارهاي ارزيابي سنجي روان هاي ويژگي

مند نظاممرور : مزمن انسدادي ريه هاي بيماري

6، يورك ريشتر5مهدي رهگذر ،4خانكه حميدرضا، 3عباس عبادي ،2اصغر دالوندي*، 1فاطمه منجذبي

چكيده

، كيفيت بخشي توانيابي شرايط بيمار، پيامد درمان و شجهت ارز ها روشگي يكي از بهترين هاي روزانه زند فعاليت گيري اندازه :مقدمه

ابزارهاي سنجي روان هاي ويژگيهدف از اين مطالعه تعيين . است مزمن انسدادي ريه هاي بيماري مبتالبهزندگي و پيشرفت بيماري در بيماران

.باشد مي مزمن انسدادي ريه هاي بيماري بهمبتالروزانه زندگي در بيماران هاي فعاليتارزيابي

به دو زبان فارسي و انگليسي 2014تا 1980 هاي سالدر بين شده چاپكليه مقاالت ،مند نظام يمرورمطالعه در اين : ها روشمواد و

ريق پايگاه اطالعات علمي جهاد اين مطالعات از ط. قرار گرفتند موردبررسي، COPD مبتالبهفعاليت هاي روزانه زندگي در بيماران درزمينه

و ) Irandoc(ن ، پژوهشگاه اطالعات و مدارك علمي ايرا)Iran Medex(، بانك اطالعات مقاالت علوم پزشكي ايران )SID(ي دانشگاه

تركيبات با ,Magiran( Web of Science, Google Scholar, CINAHL, PubMed(ر بانك اطالعات نشريات كشو

،مزمن انسدادي ريه هاي بيماري مبتالبههاي روزانه زندگي، ابزارسازي، اعتبار يابي، ابزار و بيماران ليدي فعاليتك از كلمات مختلفي

ADL،COPD ، Instrument وQuestioner گيري مبتني بر اجماع براي انتخاب ابزارهاي اندازه استانداردهايفرم از .انجام شد

گروهتوسط ها دادهفرم استخراج در مطالعه، واردشدهاز مقاالت ها دادهاستخراج منظور به .استفاده شدمطالعات و انتخاب جهت ارزيابي »سالمت

.بر اساس هدف پژوهش طراحي شد سؤال 17و با مطالعه حاضر

ابزار 13از . شد يافت COPD مبتالبههاي روزانه زندگي در بيماران جهت بررسي فعاليت خود گزارشيابزار 13مطالعه حاضر در: ها يافته

روزانه زندگي هاي فعاليتابزار ديگر ميزان تنگي نفس در انجام 9 كه درحالي. پرداخت ميهاي روزانه زندگي ابزار به بررسي فعاليت 4شده يافت

.نمودند ميروزانه زندگي ارزيابي هاي فعاليتشاخص ميزان عنوان بهروزانه زندگي را هاي فعاليتو ميزان ناتواني در انجام

كامل طور بهرا سنجي روانفرايند COPD به مبتالروزانه زندگي در بيماران هاي فعاليت گيرياز ابزارهاي اندازه كدام هيچ: گيري نتيجه

و فقدان يك قبل از اقدام به ابزارسازي COPD مبتالبههاي روزانه زندگي در بيماران عدم تبيين و تحليل مفهوم فعاليت بعالوه،. اند ندادهانجام

.صورت گيرد بااحتياطبايد در مطالعات ها آن بكار گيريلذا .باشد ميچارچوب نظري از ديگر نواقص اين ابزارها

.مند نظامهاي مزمن انسدادي ريه، مرور روزانه زندگي، ابزار، بيماريهاي فعاليت :ها واژه كليد

.ي، تهران، ايرانبخش توانعلوم بهزيستي و دانشجوي دكتري پرستاري، گروه پرستاري، دانشگاه -1

)لوؤمسنويسنده .(ي، تهران، ايرانبخش تواناستاديارگروه پرستاري، دانشگاه علوم بهزيستي و - 2

[email protected] :پست الكترونيكي

.، تهران، ايران)عج...(ي و دانشكده پرستاري، دانشگاه علوم پزشكي بقيه ادانشيار، مركز تحقيقات علوم رفتار - 3

.ي، تهران، ايرانبخش تواندانشيار، گروه پرستاري، دانشگاه علوم بهزيستي و - 4

.ي، تهران، ايرانبخش توان، گروه آمار، دانشگاه علوم بهزيستي و دانشيار - 5

.ل، انگلستاني، دانشگاه هال، هاشناس رواناستاد، گروه - 6

و همكاران فاطمه منجذبي ...سنجي ابزارهاي ارزيابي هاي روان ويژگي

1394 بهار 2شماره 4 دوره 58 مديريت ارتقاي سالمت

مقدمه

chronic obstructive بيماري مزمن انسدادي ريه

pulmonary disease )COPD ( ترين جدييكي از

مشكالت سالمتي و از علل عمده ناتواني و مرگ در دنيا محسوب

ميليون 64حدود 2030تا سال شود ميتخمين زده . )1( شود مي

عنوان بهاين بيماري مبتال شوند و COPDنفر از مردم دنيا به

يك COPDبيماري . )2(د سومين عامل مرگ در دنيا مطرح شو

عالئمعالج بوده و تنگي نفس از غيرقابلو رونده پيشبيماري

كاهش فعاليت روزانه درنتيجهاصلي آن است كه باعث خستگي و

78 دهد ميمطالعات نشان . )3( شود ميزندگي در اين بيماران

حتي هنگام راه رفتن در خانه نيز COPD البهمبتبيماران درصد

هاي روزانه زندگي خود با تنگي نفس داشته و براي انجام فعاليت

).4-5(د ان مشكل مواجهه بوده

اهش شديد ، كفعاليت فيزيكي ناكافي از علل اصلي معلوليت

و اضطراب و افسردگي در )6-7(عملكرد ريه، مرگ زودرس

عنوان بهفعاليت ازآنجاكه. )8(د اشب مي COPD مبتالبهبيماران

، لذا )9(د ترين نشانه سطح سالمت اهميت بسيار زيادي دار مهم

نيز COPD مبتالبههدف در مراقبت از بيماران ترين مهم

جلوگيري از پيشرفت بيماري متعاقباًو )10(ت افزايش سطح فعالي

ترين روزانه زندگي يكي از به هاي فعاليت گيري اندازه. )11(ت اس

پيشرفت )12(ت جهت شناسايي ميزان و ارزيابي سطح سالم ها راه

در بيماران ها درمانو ساير بخشي توان اثربخشيبيماري، ميزان

يهاي روزانه زندگفعاليت. )11(ت اس COPD مبتالبه

"Activity of Daily Living" )ADL (آن دربرگيرنده

روزمره و در صورت هبها و وظايفي است كه افراد دسته از فعاليت

هاي گيرند كه در حيطه مراقبت زندگي روزانه خود بر عهده مي

هاي روزانه مراقبت از خود در مكان سكونت بهداشتي، به فعاليت

De. )13- 15(د گرد فرد، محيط خارج از خانه يا هر دو اطالق مي

Vriendt و همكاران ADL هاي روزمره را به سه بخش فعاليت

"Basic Activity of Daily Living "پايه

)BADL(نظير اند مربوطهاي فردي ، رفتارهايي كه به مراقبت

هاي روزمره وابسته به لباس پوشيدن و حمام رفتن، فعاليت

"Instrumental Activity of Daily Living"وسايل

)IADL(هاي مانند پختن غذا، انجام كارهاي خانه ، نظير فعاليت

Advanced"ي روزمره پيشرفته هاو خريد و فعاليت

Activity of Daily Living" )AADL( شامل

رفتارهاي ارادي و متأثر از عوامل فرهنگي و انگيزشي كه بيانگر

مانند هاي رضايت بخشي فراتر از مستقل بودن فرد است فعاليت

بندي تقسيمهاي بشردوستانه اجتماعي و فعاليت هاي فعاليت

تمام آن درواقعفوق ADLع مجموع سه نو. اند نموده

.)16(د ده هايي است كه فرد در زندگي روزانه انجام مي فعاليت

تواند اطالعات الزم هاي روزانه زندگي مي فعاليت گيري اندازه

مناسب و منطبق با نيازهاي اين بيماران را در ريزي برنامهجهت

. )17(د اختيار كاركنان بهداشتي و درماني و پرستاران قرار ده

در بخشي توانهاي دارويي، غير دارويي و همچنين ادامه درمان

بستگي به اطالعاتي دارد كه بيمار به COPD مبتالبهافراد

تواند شامل كاهش دهد، اين اطالعات مي مراقبين و درمانگران مي

عالئم بيماري، تحمل بهتر شرايط، كاهش تنگي نفس، بهتر شدن

د و رضايت از زندگي باش عملكرد فيزيكي، احساس خوب بودن

)18(.

COPD مبتالبههاي زيادي كه بيماران محدوديت باوجود

شدت، نوع و سطح خوددارندهاي روزانه زندگي در فعاليت

هاي روزانه زندگي در اين بيماران مشخص نيست و بينش و فعاليت

همچنين . بر آن نيز وجود ندارد مؤثردرك روشني در مورد عوامل

هاي زندگي روزانه در فاوتي براي سنجش فعاليتهاي مت روش

د ها استاندارد نيستن اغلب آن كه درحاليرود كار مي مبتالبهبيماران

هاي روزانه زندگي بيماران با در اغلب مطالعات ميزان فعاليت. )19(

"لشاخص بارت"مانند ADL گيري اندازه هاي عمومي مقياس

)Barthel Index (د شو بررسي مي)اين در حالي است كه .)20

مبتالبههاي روزانه زندگي در بيمار ناتواني در انجام فعاليت

COPD اين تفاوت . باشد ها و شرايط ديگر متفاوت مي از بيماري



به دليل تنگي COPD مبتالبهگيرد كه بيمار مي منشأ ازآنجا

ظرفيت فيزيكي انجام كه درحالينفس قادر به ادامه فعاليت نيست

هاي در حقيقت اين نوع محدوديت در فعاليت. )21(د را دارفعاليت

بوده و با COPD مبتالبهروزانه زندگي خاص بيماران

درستي بههاي روزانه زندگي هاي عمومي بررسي فعاليت مقياس

هاي عمومي شامل همچنين مقياس. )22(د باشن قابل ارزيابي نمي

د باش نمي بطمرت COPD ها هستند كه با بيماري يكسري فعاليت

ت عدم استفاده از يك مقياس و يا ابزار صحيح جه. )11(

هاي روزانه زندگي و يا به عبارتي تعيين ميزان فعاليت گيري اندازه

شود تا برنامه درماني و مراقبتي درجه وابستگي مددجويان سبب مي

اصولي و منطقي تعيين نگردد زيرا طور بهمربوطه هاي هزينهو نيز

رجات متفاوتي از توانمندي و محدوديت در انجام هر بيمار د

خود گزارشيابزارهاي .)16(د هاي زندگي روزانه را دار فعاليت

باليني هاي پژوهشدر وفور بههستند كه هايي پرسشنامه همان

مستقيم از خود صورت بهاين ابزارها اطالعات را .شوند مياستفاده

هستند، نياز به تجهيزات سدسترو در قيمت ارزان. گيرند ميبيمار

و آموزش خاص ندارند و در هر مكان و زماني به سهولت قابل اجرا

كار روزانه بالينياين ابزارها هم در پژوهش ها و هم در .هستند

ابزاراختصاصي يا پرسشنامه يك طراحي. )23(د قابل اجرا هستن

سخت كار باشد، كامل سنجي روان خصوصيات داراي كه مناسبي

با كه هستند ابزارهايي ابزارها، بهترين واقع در. است گيري قتو و

مهم ترين .)24(د فرآيند روانسنجي را طي نموده باشن دقت، نهايت

اساس بر خود گزارشي ابزارهاي سنجي روان هاي ويژگي

گيري استانداردهاي مبتني بر اجماع براي انتخاب ابزارهاي اندازه"

"سالمت

"Consensus-based Standards for the

selection of health Measurement

Instruments" )COSMIN ( شامل روايي محتوا، روايي

پاسخگوييسازه، روايي مالكي، ثبات، همساني دروني،

"Responsiveness" تفسيرپذيريو Interpretability"

هدف اين مطالعه معرفي ابزارهاي اختصاصي رو اين از. )25(ت اس

و COPD مبتالبهدر بيماران ADL ت ارزيابيموجود جه

.هستاين ابزارها سنجي روان هاي ويژگيبررسي

مواد و روش ها

مركز مرورها و " باراهنمايمطابق مند نظام يمرورمطالعه اين

University of York’s"راهنماي انتشارات دانشگاه يورك

Center for Reviews and Dissemination

Guidance" در اين راهنما تدوين اولين گام .)26(د جام شان

از اي مجموعهپروتكل شامل هدف اصلي و . مطالعه است پروتكل

براي انجام مرور شده تعيينمعين و از پيش هاي روشمراحل و

پروتكل اين مطالعه شامل طراحي و تعيين . )27(ت اس مند نظام

جستجوي ي هشيو، معيارهاي ورود مطالعات، مند نظاممرور سؤال

، ارزيابي كيفيت ها دادهمطالعات، انتخاب مطالعات، استخراج

بود كه توسط پژوهشگران ها انتشاريافتهو ها داده مطالعات، تركيب

گذشته دهه طول سه در شده چاپ مقاالت كليه .مشخص گرديد

هاي فعاليت درزمينهبه انگليسي و فارسي ) 2013 تا 1980سال از(

به دو روش الكترونيكي COPD مبتالبهبيماران دري روزانه زندگ

.گرفتند قرار موردبررسيو دستي

ي اين مطالعات از طريق پايگاه اطالعات علمي جهاد دانشگاه

)SID( بانك اطالعات مقاالت علوم پزشكي ايران ،)Iran

Medex(ن ، پژوهشگاه اطالعات و مدارك علمي ايرا

)Irandoc (ر و بانك اطالعات نشريات كشو

)Magiran(Web of Science, Google Scholar,

CINAHL, PubMed, از كلمات مختلفي تركيبات با

و ، ابزارسنجي روانابزارسازي، هاي روزانه زندگي، كليدي فعاليت

COPD ،Activity of Daily Living مبتالبهبيماران

(ADL)،Chronic Obstructive Pulmonary

Disease (COPD)، Instrument وQuestioner به

.دست آمد

تصميم براي ورود مطالعات در مرحله اول بر اساس عنوان و

جداگانه اتخاذ صورت به پژوهشگردو وسيله بهخالصه مقاله و



ابتدا متن مقاله به ،وجود داشت نظر اختالفدر مواردي كه . شد مي

مجدداًو شد ميمطالعه پژوهشگرشكل كامل توسط دو

و در مواردي كه نمودند ميميم خود را اعالم تص پژوهشگران

سوم تصميم نهايي جهت پژوهشگر ،عدم توافق وجود داشت بازهم

عيار م. نمود ميورود يا عدم ورود مطالعه به مطالعه حاضر را اعالم

:ورود مقاالت شامل موارد زير بود

.باشند شده نوشتهمطالعاتي كه به زبان انگليسي و فارسي .1

روا و يا طراحيبه نحوه شناسي روش ازلحاظه مطالعاتي ك .2

روزانه هاي فعاليتقلم كاغذي جهت ارزيابي ابزارهايسنجي

.پرداخته باشند COPD مبتالبهدر بيماران زندگي

:معيار خروج مطالعات شامل موارد زير بود

هاي فعاليتن كه شامل ابزاري بود كه در آ اي مطالعههر .1

.شد مي گيري اندازهريوي هاي اريبيمدر ساير ي روزانه زندگ

آزمايشگاهي، نيمه ابزارهايكه شامل اي مطالعههر .2

.آزمايشگاهي يا ابزارهاي در عرصه بود

ارزيابي را جهت خود گزارشي ابزارهايمطالعاتي كه .3

كاربرده به COPD مبتالبهبيماران در روزانه زندگي هاي فعاليت

.باشند

معيار ها آنن و خالصه سپس متن كامل مقاالتي كه عنوا

كيفيت مرحله بعد .ورود به مطالعه را داشتند، جستجو گرديد

فرماز . مقاالتي كه داراي معيار ورود به مطالعه بودند ارزيابي شد


ن اي. مطالعات استفاده شد و انتخابجهت ارزيابي )28("سالمت

كه درصورتي ،جداگانه تكميل شد صورت به هشگرپژو توسط دو فرم

مطالعه آن ،مطالعات وجود داشت انتخابتوافق كاملي در مورد

توافق وجود نداشت كه درصورتيو شد ميوارد مطالعه حاضر

و تصميم نهايي گرديد ميسوم تكميل پژوهشگرتوسط ليست چك

ها آنكه متن كامل مقاالتي منابعسپس . گرديد مياتخاذ

از هركدامعنوان كه درصورتيو شدند بررسي بود، شده انتخاب

خالصه آن مقاله جستجو و مطالعه حاضر مرتبط بود بامطالعهمنابع

معيارهاي ورود به مطالعه را داشتدر مرحله آخر چنانچه مقاله . شد

.شد ميمتن كامل آن جستجو و مطالعه

وارد مرحله بعد يعني ،طالعه شدندمتن كامل مقاالتي كه وارد م

اصلي و مهم از هاي دادهاستخراج منظور به. شدند ها دادهاستخراج

مطالعهو بر اساس پژوهشگران وسيله بهمطالعات فرمي اوليه


عات چهار بعد از ورود اطال .)1جدول ( تهيه شد )25( "سالمت

مطالعات هاي دادهقرار گرفت و موردبازنگريفرم مجدداًمطالعه

نام : از مطالعات شامل شده استخراج هاي داده. وارد فرم نهايي شد

و گويه هاحوه نمره دهي، ابعاد، تعداد ، نگيري مورداندازهابزار، سازه

.بود سنجي روان هاي ويژگي

را ابزارهامكان را داد كه اين ا پژوهشگرانبه ابزارهاارزيابي

خوبي بهآن سنجي روان هاي ويژگيو روش طراحي ابزار ازلحاظ

دو وسيله بهجهت افزايش دقت مطالعه ابزارها . بررسي نمايند

جداگانه ارزيابي شدند و موارد عدم توافق دو صورت بهپژوهشگر و

ع پژوهشگر سوم رف وسيله بهبحث و گفتگو يا وسيله بهيا پژوهشگر

.شد مي



ها فرم استخراج داده: 1جدول

است؟ بناشدهآيا ابزار بر اساس يك چهارچوب نظري يا مطالعه كيفي .1

است؟ شده استفادهبيماران در ساخت گويه ها ه آيا از تجرب.2

است يا چند بعد دارد؟ بعدي تكآيا ابزار .3

است؟ شده تأمينآيا روايي محتوايي، سازه و مالكي ابزار .4

است؟ شده تعيينآيا پايايي ابزار .5

است؟ شده تعيينابزار پاسخگوييآيا .6

چه كساني هستند؟ موردنظرآيا طراح ابزار مشخص نموده جمعيت .7

است؟ COPD مبتالبهآيا ابزار براي گروه سني خاصي از بيماران .8

)، ناتوانسواد كم، سواد بي(؟ باشد مي استفاده قابل COPD مبتالبهآيا ابزار براي تمام بيماران .9

آيا استفاده از ابزار ساده و راحت است؟.10

است؟ بر زمانآيا استفاده از ابزار .11

آيا ابزار قابليت استفاده در كار بالين روزانه و با كمترين امكانات و تجهيزات را دارد؟.12

ترجمه شود؟ سادگي بهليت را دارد كه اگر نشده آيا اين قاب ؟شده ترجمهديگر هاي زبانآيا ابزار به .13

؟است شده استفادهآيا مدارك و شواهدي وجود دارد كه نشان دهد اين ابزار در بالين .14

دارد كه استفاده از اين ابزار را در بالين پيشنهاد داده باشد؟ وجود راهنماييآيا .15

؟آيا نحوه نمره دهي در ابزار ساده است.16

ابزار تعيين نموده است؟ي برشي را برا آيا سازنده ابزار نقطه.17

يافته ها

با PubMedاطالعاتي پس از جستجوي پايگاه

و پس از جستجوي ساير مطالعه 1463د تعدا ذكرشده هاي كليدواژه

پس از خارج .مطالعه ديگر يافت شد 376اطالعاتي هاي پايگاه

بررسي مطالعه 1424عنوان و خالصه ،كردن مطالعات تكراري

159و در اين مرحله خارج شد مقاله 1265از اين تعداد . دندش

مقاله نيز به يك .مقاله براي بررسي متن كامل وارد مطالعه شد

به دليل داشتن عنوان و خالصه انگليسي در زبان فرانسه

اما به دليل نداشتن امكانات ،جستجوي اوليه وارد مطالعه شد

مطالعات آغاز شد، سپس جستجوي دستي .)29( دترجمه حذف ش

دستي در صورت به ،مطالعه شد ها آنمنابع مقاالتي كه تمام متن

صورت بهمقاله 27تعداد .اطالعاتي مختلف جستجو شد هاي پايگاه

186 درنهايتدستي و پس از بررسي منابع به مطالعه افزوده شد و

پس از بررسي . مقاله براي بررسي متن كامل وارد مطالعه شدند

مطالعه وارد پژوهش 24 مقاله حذف شد و 162مل مقاالت متن كا

:زير بود موردشامل بيشترين داليل حذف اين مطالعات . شدند

ا عملكردي ابزار مذكور آزمايشگاهي، نيمه آزمايشگاهي، ي-

.بود

.فعاليت فيزيكي روزانه را تنها در يك اندام بررسي نموده بود -

فعاليت روزانه زندگي گيري اندازه براي عموميهاي ابزاراز -

.)30-35(استفاده نموده بود

مطالعه از نوع كمي بود و به بررسي اثرات فعاليت فيزيكي بر -

.پرداخت ميزندگي بيماران هاي جنبهكيفيت زندگي يا ساير

روزانه هاي فعاليتبر COPDبررسي اثر بيماري مقاله به -

.پرداخت ميبيماران زندگي

.گيري ميزان فعاليت فيزيكي پرداخته بود دازهان بهمقاله -

گيري اندازه هاي روشمروري بر فعاليت فيزيكي يا مروري بر -

.فعاليت فيزيكي در بيماران مبتال بود

پس از پيوند COPD مبتالبهفعاليت فيزيكي در بيماران -

.كرد ميريه را بررسي

شده ساخته COPD جز بهديگري هاي بيماريابزار براي -

.بود

قرار موردبررسي ها دادهمطالعه جهت استخراج 24 درنتيجه

و توسعه ابزارهاي سنجي روان، طراحياين مطالعات به . گرفتند

COPD مبتالبه هاي روزانه زندگي در بيماران بررسي فعاليت

خود ابزار 13بررسي اين مطالعات منجر به شناسايي . پرداخته بودند


1394 بهار 2شماره 4 ورهد 62 مديريت ارتقاي سالمت

مبتالبه هاي روزانه زندگي در بيماران ليتجهت بررسي فعا گزارشي

COPD مستقيم به طور بهابزار 4 شده شناختهابزار 13از . شد

كه درحالي. )2جدول (پرداخت ميهاي روزانه زندگي فعاليتبررسي

شده بود كه ميزان تنگي برده ناممطالعه ديگر از ابزارهايي 9در

ميزان ناتواني در انجام روزانه زندگي و هاي فعاليتنفس در انجام

هاي فعاليتشاخص ميزان عنوان بهروزانه زندگي را هاي فعاليت

).3جدول ).نمودن ميارزيابي روزانه زندگي

يك پايهاز ابزارهاي موجود بر يك هيچنتايج نشان داد

روزانه هاي فعاليتدر انجام مؤثرچارچوب نظري كه عوامل مهم و

را در نظر بگيرد بنا نشده COPD مبتالبهدر بيماران زندگي

هاي فعاليتجستجوي اوليه مقاالت نشان داد پژوهشگران . است

اما ،اند نموده بندي طبقهمختلف هاي شكلروزانه زندگي را به

ن و همكارا De Vriendt كه توسط بندي تقسيمتعريف و

).16( باشد ميو مطالعات ها ابزارسازياست پايه بيشتر گرفته انجام

پرسشنامه ظرفيت انجام فعاليت شده بررسياز بين ابزارهاي

وضعيت عملكرد ريوي و شده تعديلفرم "و روزانه در طول روز

"روزمره پايه هاي فعاليت"تنها به بررسي "پرسشنامه تنگي نفس

پرسشنامه فعاليت "و پرداخته بودند COPD مبتالبهدر بيماران

تنگي نفس به بررسي "ساكيروزانه زندگي تنفسي دانشگاه ناگا

روزمره پايه پرداخته هاي فعاليت گيري اندازهمعياري براي عنوان به

روزانه هاي فعاليتساير ابزارها حداقل دو بعد از كه درحالي. بود

مربوط به مسائل سؤاالت. گرفت ميقرار موردبررسيزندگي

معتقد روزانه زندگي در افراد هاي فعاليتمذهبي كه جنبه مهمي از

وجود ) 36( "دپرسشنامه ايفاي عملكر"به تمام اديان است تنها در

مربوط به مسائل جنسي تنها در دو ابزار سؤاالتهمچنين .داشت

و) COPD )37"ابزار بررسي ناتواني مرتبط با " بودپرسيده شده

سؤالو در بقيه ابزارها )38( "مقياس وضعيت عملكرد ريوي"

پرسشنامه فعاليت روزانه زندگي "زارها از ميان اب .استنشده

كه در كشور ژاپن و متناسب )39( "يتنفسي دانشگاه ناگاساك

خاصي دارد كه در سؤاالت ،است شده ساختهاين كشور بافرهنگ

از ميان ابزارهاي .از ابزارهاي ديگر وجود ندارد كدام هيچ

فرم كوتاه مقياس وضعيت عملكرد "تنها سه ابزار شده بررسي

شده تعديلفرم "و "مقياس وضعيت عملكرد ريوي"و "ويري

و بقيه دوبعدي " وضعيت عملكرد ريوي و پرسشنامه تنگي نفس

گويه طراحيبيماران در ه در تمام ابزارها از تجرب .بودند بعدي تك

.بود شده استفادهها

كننده ارزيابينتايج همچنين نشان داد شيوه ساخت ابزارهاي

هركدامدر COPD مبتالبهدر بيماران ه زندگيروزان هاي فعاليت

رويه يكاز مطالعاتي كه به اين امر پرداخته بودند متفاوت بود و از

وجود نداشت ها آنامكان مقايسه بين درنتيجهو كرد نميپيروي

كامل صورت بهابزارها يا در اغلب سنجي روانفرآيند در حقيقت

و "تفسيرپذيري"در مورد مثل .يا گزارش نشده است نشده انجام

عاليت فپرسشنامه "تنها ديد كه توان ميابزارها "پاسخگويي"

وضعيت عملكرد ريوي و " ،"روزانه زندگي تنفسي منچستر

پرسشنامه فعاليت روزانه زندگي قفسه " ،"پرسشنامه تنگي نفس

و COPD"بيماري فعاليت در بندي رتبهمقياس " ،"لندنصدري

به اين دو بعد "عيت عملكرد ريويفرم كوتاه مقياس وض"

در اغلب مطالعات به روايي سازه توجه . اند نمودهاشاره سنجي روان

ا تنه. بود قرارگرفته موردتوجهشده بود و روايي محتوايي كمتر

،"منچستر پرسشنامه فعاليت روزانه زندگي تنفسي": هايابزار

فرم خالصه پرسشنامه ايفاي "،"پرسشنامه ايفاي عملكرد"

پرسشنامه فعاليت روزانه زندگي تنفسي دانشگاه "، "عملكرد

وضعيت عملكرد "، "يمقياس وضعيت عملكرد ريو" ،"ناگاساكي

ابزار بررسي ناتواني مرتبط با " ،"ريوي و پرسشنامه تنگي نفس

COPD" در "فعاليت روزانه زندگي با تنگي نفسپرسشنامه "و

.توجه نموده بودند به روايي محتوايي ابزار سنجي روانفرآيند

متمركز و مرور هاي گروهابزارها از روش مصاحبه و اين

مطالعات جهت تأمين روايي محتواي ابزار خود استفاده نموده

ابزار به روايي سازه اشاره 13و ابزار به روايي مالكي 5. بودند

تمام ابزارها روشي را براي ارزيابي پايايي ابزار خود . نموده بودند

سنجي روانابزار اگرچه از ابعاد مهم "پاسخگويي". ده بودندبرگزي

تمامي . بود قرارگرفته موردبررسيابزار 5اما تنها در ،ابزارها است


1394 بهار 2شماره 4 ورهد 63 مديريت ارتقاي سالمت

و اند نمودهروزانه زندگي را مشخص هاي فعاليت از تعداديا ابزاره

كه خود نوع فعاليت دهد نميهيچ ابزاري به بيمار اين اجازه را

اگرچه تعداد ابزارهايي كه در آن نوع .نمايدروزانه را مشخص

بسيار كم است و هيچ ابزار نمايد ميفعاليت را بيمار مشخص

ابزارها گونه ايناما ،اختصاصي به اين شكل طراحي نشده است

ها آناز آمده دست بهو اطالعات دهند ميآزادي بيشتري به بيمار

از كدام هيچن همچني .)11(ت اس فردتر منحصربهو تر اختصاصي

. درباره استفاده از وسايل كمكي مثل عصا نداشتند سوا التيابزارها

است كه اين ابزار مختص به گروه نشده بياناز ابزارها كدام هيچدر

تمام . يا سالمند است سواد كم باسوادبيماران مثلخاصي از بيماران

ند راحت و روان استفاده نموده بود ،ساده سؤاالتابزارها از

پرسشنامه " جز به. باشد درك قابلبراي تمام بيماران كه نحوي به

گويه 164كه "وضعيت عملكرد ريوي و پرسشنامه تنگي نفس

مقياس داشت و سؤال 65كه "پرسشنامه ايفاي عملكرد"داشت

ها آنبه دهي پاسخداشت و سؤال 56كه وضعيت عملكرد ريوي

به .بود سؤال 50كمتر از ؤاالتسبود در ساير ابزارها تعداد بر زمان

شده تعديلفرم " ها آندليل طوالني بودن اين سه ابزار فرم كوتاه

، سؤال 40با "وضعيت عملكرد ريوي و پرسشنامه تنگي نفس

فرم كوتاه "و سؤال 32با "فرم خالصه پرسشنامه ايفاي عملكرد"

تمام . ساخته شد سؤال 11با "مقياس وضعيت عملكرد ريوي

قابليت استفاده در كار بالين روزانه و با شده معرفيهاي ابزار

البته اين از خصوصيات مهم و رادارند كمترين امكانات و تجهيزات

تمام ابزارها قابليت ترجمه به . است خود گزارشيابزارهاي

از كدام هيچهيچ راهنمايي استفاده از . ديگر را داشتند هاي زبان

از ابزارها نقطه كدام هيچ طراحان در، دان نكردهابزارها را پيشنهاد

.اند ننموده معينبرشي را براي ابزار خود

COPD مبتالبهدر بيماران روزانه زندگي هاي فعاليت ابزارهاي بررسي: 2جدول

ابزار

مفهوم

مورداندازه

گيري

كشور

سازنده طراح

سال

ساخت

ابزار

نحوه نمره

دهي ابعاد

تعداد

گويه

سيرتف پايايي روايي

پذيري

پاسخگويي

محتوا

مالكي

سازه

ثبات

همساني

دروني

"Capacity

of Daily

Living

during the

Morning"

پرسشنامه "

ظرفيت انجام

فعاليت

"صبحدر طول

)40(

هاي فعاليت

روزمره پايه اسپانيا

Partridge

و همكاران

2010

گذاري نمره

4و 3 ليكرتي

بسته قسمتي

سؤالبه نوع

بله من مثالً(

را اين كار

تنهايي به

انجام

، بله دهم مي

ولي براي

اين كارانجام

نياز به كمك

دارم، نه

كار توانم نمي

را انجام

بدهم، به

داليل ديگري

اين توانم نمي

را انجام كار

هاي فعاليتتمام

كه يك فرد اي پايه

در هنگام صبح

د مانن دهد ميانجام

شستن صورت و

كردن خشك ،بدن

بدن با حوله، لباس

پوشيدن، آماده

كردن صبحانه، راه

_ _ _ گويه 6 رفتن اطراف خانه



)بدهم

"Manchest

er

Respirator

y ADL

Questionna

ire"

پرسشنامه

فعاليت تنفسي

روزانه زندگي

منچستر

)MRADL(

)41(

هاي فعاليت

روزمره پايه

هاي فعاليت

روزمره

ه به وابست

وسايل

اوقات

فراغت

آمريكاYohanne

s و همكاران 2000

گذاري نمره

4ليكرتي

قسمتي

، با اصالً(

كمك، تنها

اما با مشكل

زياد، تنها

)راحتي به

اي پايه هاي فعاليت

طور بهكه يك فرد

روزانه انجام

و دهد مي

اوقات هاي فعاليت

_ _ گويه 21 فراغت

"Functiona

l

Performan

ce

Inventory"

پرسشنامه "

"ايفاي عملكرد

)FPI()50-47(

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

اوقات

فراغت

Leidy 1998 آمريكا

گذاري نمره

4ليكرتي

نمره (قسمتي

اين = يك

فعاليت را

تنهايي به

، دهد ميانجام

= نمره چهار

ديگر


فعاليت را

)ام بدهمانج


و ابزاري كه يك

روزانه طور بهفرد

و دهد ميانجام

هاي فعاليت

اجتماعي و مذهبي

_ _ _ گويه 65

"Functiona

l

Performan

ce

Inventory-

Short

Form"

فرم خالصه "

پرسشنامه ايفاي

"عملكرد

)FPI-Short

Form ()36(

هاي فعاليت


ايه فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

اوقات

فراغت

چينGuo

و همكاران2011

گذاري نمره

4ليكرتي

نمره (قسمتي

اين = يك

فعاليت را

تنهايي به

، دهد ميانجام

= نمره چهار

ديگر


فعاليت را

)انجام بدهم

اي پايههاي فعاليت

و ابزاري كه يك

روزانه طور بهفرد

و دهد ميانجام

هاي عاليتف

اجتماعي و مذهبي

_ _ گويه 32



معيار تنگي نفسبا روزانه زندگي هاي فعاليتميزان بررسي ابزارهاي :3جدول

ابزار

سازه

مورداندازه

گيري

كشور

سازنده طراح

سال

ساخت

ابزار

نحوه نمره

دهي ابعاد

تعداد

گويه

پايايي روايي تفسير

پذيري

پاسخگويي

محتوا

مالكي

سازه

ثبات

همساني

دروني

"The London

Chest ADL Scale "

پرسشنامه "

فعاليت روزانه

زندگي قفسه

"لندنصدري

)LCADL(

)54-51،44(

تنگي نفس

انگلستا

ن

Garrod و همكاران

گذاري نمره 2000

5ليكرتي

از (قسمتي

= نمره صفر

انجام كار

بدون كامالً

تنگي نفس

= 5تا نمره

عدم توانايي

در انجام كار

به دليل

تنگي نفس

)شديد


و ابزاري زندگي

روزانه و اوقات

فراغت

_ _ گويه 15

"COPD Activity Rating Scale

CARS" مقياس "

فعاليت بندي رتبه

در بيماري

COPD " )CARS()55(

تنگي نفس

و مقدار

كمكي را

كه فرد

براي انجام

دادن

هاي فعاليت

روزانه نياز

دارد

Morimot ژاپنo و همكاران

2003 گذاري نمره

3ليكرتي

واب(قسمتي

سته، تا

حدودي

وابسته و

كامالً

)وابسته



روزانه و

هاي فعاليت

اجتماعي

� _ � � _ _ گويه12

"The Nagasaki University Respiratory ADL Questionnaire"

پرسشنامه "

فعاليت روزانه

زندگي تنفسي

دانشگاه

"ناگاساكي

(ADL-D)

)39(

تنگي نفس

Yoza ژاپن و همكاران


5ليكرتي

از (قسمتي

= نمره چهار

انجام كار

بدون كامالً

تنگي نفس

تا نمره

عدم = صفر

توانايي در

انجام كار به

دليل تنگي

)دنفس شدي

_ _ � _ � � _ گويه 15 اي پايه هاي فعاليت

"Pulmonary

Functional Status Scale"

مقياس وضعيت "

"عملكرد ريوي

)PFSS(

)38(

تنگي نفس

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

Weaver آمريكا .و همكاران


4ليكرتي

از (قسمتي

=نمره يك

انجام كار با

مشكل زياد

تا نمره

انجام = چهار

كار بدون

و) مشكل



روزانه و

روحي هاي فعاليت

رواني، اجتماعي و –

جنسي

_ _ � � � � � گويه56



گذاري نمره

5ليكرتي

از (قسمتي

= نمره يك

عدم انجام

كار تا نمره

انجام = پنج

اي هفتهكار

سه بار يا

)بيشتر

"The Pulmonary Functional Status and Dyspnea

Questionnaire"

وضعيت "

عملكرد ريوي و

پرسشنامه تنگي

"نفس

)PFSDQ(

)57-56(

تنگي نفس

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

Lareau آمريكا و همكاران

1994

گذاري نمره

7ليكرتي

) 0-7(قسمتي

راي فعاليت ب

10و

-10(قسمتي

براي ) 0

تنگي نفس



روزانه و

هاي فعاليت

اجتماعي و اوقات

فراغت

_ _ � � � _ � گويه 164

"The modified version of

the Pulmonary Functional Status and Dyspnea

Questionnaire"

نسخه "

شده تعديل

پرسشنامه

ت عملكرد وضعي

ريوي و تنگي

"نفس

)PFSDQ-

M()46-42(

هاي فعاليت


و پرسشنامه

تنگي نفس

آمريكاLareau و همكاران

1998

ابزار دو

قسمت دارد

ابتدا ميزان

تنگي نفس

بيمار و سپس

هاي فعاليت

روزانه بيمار

را بررسي

. كند مي

گذاري نمره

11ليكرتي

از (قسمتي

= نمره صفر

فعال كامالً

= 10تا نمره

كامالً

) غيرفعال


طور بهكه يك فرد

روزانه انجام

مانند لباس دهد مي

پوشيدن، حمام

گرفتن، غذا درست

...كردن، راه رفتن و

� _ � � � _ _ گويه 40

"Short-Form

Pulmonary Functional

Status Scale"

فرم كوتاه "

مقياس وضعيت

"عملكرد ريوي

)PFSS-11(

)59-58(

تنگي نفس

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

Chen آمريكا و همكاران


4ليكرتي

از (قسمتي

= نمره يك

انجام كار با

مشكل زياد

تا نمره

انجام = چهار

كار بدون

و) مشكل

گذاري نمره

5ليكرتي



روزانه و عملكرد

هيجاني

� _ � � � _ _ گويه11



از (قسمتي

= نمره يك

انجام عدم

كار تا نمره

انجام = پنج

اي هفتهكار

سه بار يا

)بيشتر

"Disability Related to

COPD Tool"

ابزار بررسي "

ناتواني مرتبط با

COPD" )DIRECT (

)37(

ميزان

ناتواني در

انجام

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

هاي فعاليت

روزمره

پيشرفته

Aguilani فرانسهu

و همكاران

2011

گذاري نمره

ليكرتي براي

سؤالهر

صورت به

3متفاوت از

5يا 4،

قسمتي


و ابزاري و پيشرفته _ _ � � � � � گويه 10

"Shortness of Breath with Daily Activities"

با تنگي نفس "

هاي فعاليت

"روزانه

)SOBDA(

)64-60(

تنگي نفس

در انجام

هاي فعاليت


هاي فعاليت

روزمره

وابسته به

وسايل

Howard آمريكا و همكاران

2012

توضيح داده

نشده


و ابزاري _ _ � � _ _ � گويه 13

بحث شده در مورد نتيجه مطالعه حاضر نشان داد تعداد مقاالت چاپ

در COPDهاي روزانه زندگي در بيماران مبتالبه فعاليت

كه ابزارهاي محدودي درحالي. يافته است هاي اخير افزايش سال

هاي روزانه زندگي در اين بيماران طراحي گيري فعاليتبراي اندازه

ابزار خود 13نيز تنها حاضر در مطالعه. سنجي شده است و روان

باوجود اهميت .گزارشي يافت گرديد، كه خود نشانگر اين امر است

در بيماران مبتالبه هاي روزانه زندگي فعاليتگيري بسيار زياد اندازه

COPD المللي بين راهنماهاي علمي وو وجود تعداد زياد

كدام هيچاي درباره اين بيماري و نحوه مراقبت و درمان آن، حرفه

هاي فعاليتي را براي ارزيابي راهنماها ابزار يا پرسشنامهاز اين

. اند ها و چه در بالين پيشنهاد نكرده چه در پژوهش روزانه زندگي

دهد شده در اين زمينه نيز نشان مي بررسي مطالعات انجام

بسياري از پژوهشگران و متخصصين ابزارهاي عمومي را جهت

براي بيماران مبتالبه هاي روزانه زندگي تفعاليگيري اندازه

COPD دهد ارزيابي صحيح اما مطالعات نشان مي. اند كاربرده به

هاي روزانه زندگي در بيماران مبتالبه از ميزان اختالل در فعاليت

COPD 21(باشد پذير نمي با ابزارهاي عمومي امكان( .

م توجه نيز نشانگر عدو همكاران Janaudis نتيجه مطالعه

مبتالبه در بيماران هاي روزانه زندگي فعاليتاندازه گيري به

COPD بود وي علت اين امر را اول كمبود وقت افراد باليني

براي تهيه ابزار، يا روشي خارج از بررسي عملكرد ريه، ميزان نياز

وفور اي كه امروزه به دقيقه 6روي به اكسيژن و تست پياده


1394 بهار 2شماره 4 دوره 68 مت مديريت ارتقاي سال

ها و گيرند و دوم كمبود دانش درباره ويژگي مورداستفاده قرار مي

جهت COPDدر بيماران مبتالبه هاي روزانه زندگي فعاليتابعاد

ها براي ساخت يك پرسشنامه يا ابزار مناسب بررسي و انتخاب آن

).11(داند مي

اي كه شناسي آمريكا بيان كرده است كه سازه انجمن روان

بايد در غالب يك چارچوب نظري ابزار قرار است آن را اندازه بگيرد

نقص نباشد نظري كامل و بيشده باشد حتي اگر آن چارچوب بيان

يك يك از ابزارهاي موجود بر پايه نتايج نشان داد هيچ. )65(

روزانه هاي فعاليتچارچوب نظري كه عوامل مهم و مؤثر در انجام

.گيرد، نيست را در نظر مي COPDدر بيماران مبتالبه زندگي

وابسته هاي روزانه زندگي فعاليتانجام COPDبيماران مبتالبه

اندام، ميزان به يكسري متغيرها مثل عالئم بيماري، تناسب

استقالل فرد، ميزان نياز فرد به وسايل كمك حركتي يا كمك

. اند كه اغلب ابزارها به اين نكات توجه نكرده باشند، درحالي افراد مي

رك نادرست و ناكافي از معني فعاليت دهنده د اين مسئله نشان

كه هنگامي. است COPDفيزيكي روزانه در بيماران مبتالبه

بخشي جهت ارتقاء فعاليت فيزيكي در مداخالت درماني يا توان

شود چون ابزاري وجود ندارد انجام مي COPDبيماران مبتالبه

رنتيجه گيري نمايد د كه دقيقاً اين سازه را و تغييرات آن را اندازه

توان ميزان تغيير در فعاليت فيزيكي در اثر مداخله يا درمان نمي

گيري نمود زيرا ابزار در حقيقت تغييرات در سازه مذكور را اندازه

شود ابتدا چارچوب لذا پيشنهاد مي. دهد ديگري را نشان مي

پنداشتي صحيحي براي فعاليت فيزيكي روزانه در بيماران مبتالبه

COPD د و سپس ابزارهاي خود گزارشي جهت طراحي شو

.گيري فعاليت فيزيكي روزانه اين بيماران طراحي شود اندازه

طور كه نتايج اين مطالعه نيز نشان داد سازه مورد همان

هاي روزانه زندگي فعاليتگيري گيري در اغلب ابزارهاي اندازه اندازه

است يا هاي روزمره پايه يا فعاليت COPDدر بيماران مبتالبه

كه با توجه به تعريف هاي روزمره وابسته به وسايل درحالي فعاليت

بنابراين هاي روزمره زندگي سه بعد دارد و جديد آرينت فعاليت

هاي پيشرفته زندگي فعاليت"همان اغلب اين ابزارها بعد سوم كه

رفتارهاي ارادي و متأثر از عوامل "زندگي را كه شامل "روزانه

هاي رضايت بخشي فراتر از يزشي كه بيانگر فعاليتفرهنگي و انگ

چنانچه هدف . نمايند گيري نمي را اندازه "مستقل بودن فرد است

يا "هاي روزمره پايه فعاليت"گيري اي تنها اندازه مطالعه

استفاده از ابزارهاي است "هاي روزمره وابسته به وسايل فعاليت"

گيري پژوهشگر اندازه كه اگر نظر باشد، درحالي موجود صحيح مي

باشد، استفاده از اين ابزارها هاي روزانه زندگي فعاليتسه بعد

توان گفت از داليل نقص ابزارهاي در حقيقت مي. باشد صحيح نمي

در هاي روزانه زندگي فعاليتموجود عدم تبيين و تحليل مفهوم

هاي روزانه فعاليتزيرا مشخص نيست مفهوم . اين بيماران است

چيست و چگونه بايد فعاليت COPDدر بيمار مبتالبه يزندگ

بخشي در بيمار مبتالبه هاي دارويي يا توان عنوان پيامد درمان به

COPD گيري شود؟ اندازه

هاي فعاليتنقدي كه به برخي ابزارهاي خود گزارشي ارزيابي

جاي وارد است اين است كه بيشتر اين ابزارها به روزانه زندگي

گيري آن را كه براي اندازههاي روزانه زندگي فعاليتهوم اينكه مف

اندازه گيري عالئم گيري نمايند، به اند اندازه شده طراحي

كننده حين انجام فعاليت مانند تنگي نفس يا ناتواني بيمار ناراحت

9نتيجه مطالعه حاضر نيز نشان داد . پردازند در انجام فعاليت مي

هاي فعاليتگيري ديگري را براي اندازهابزار معيار 13ابزار از

اي كه در آن از نتيجه مطالعه. اند انتخاب نموده روزانه زندگي

عنوان شاخص ابزارهايي كه عالئمي همچون تنگي نفس را به

گيرند ميزان فعاليت و ظرفيت فعاليت در اين بيماران اندازه مي

ي گير نشان داد ميزان تنگي نفس شاخص خوبي براي اندازه

باشد، اگرچه نمي COPDظرفيت عملكرد در بيماران مبتالبه

عنوان برخي پژوهشگران استفاده از ابزارهايي كه تنگي نفس را به

نمايند اما اين ابزارها گيرند توصيه مي شاخص فعاليت در نظر مي

گيري ها اندازه گزين مناسبي براي ابزارهايي كه هدف اصلي آنجاي

).66(باشد ست نميفعاليت روزانه زندگي ا

شده حداقل دريكي از ها هركدام از ابزارهاي معرفي طبق يافته

در اين رابطه، عالوه . سنجي ابزار نقص داشتند موارد مربوط به روان



هاي مطالعات را با مشكل بر اينكه امكان تحليل و مقايسه يافته

عنوان يك معضل در تحليل كيفيت مطالعات نيز كند، به مواجه مي

اين در حالي است كه ابزارهاي خود گزارشي . رود ه شمار ميب

سنجي هاي روان كننده فعاليت فيزيكي روزانه بايد ويژگي ارزيابي

خصوص درزمينه روايي محتوا گويه ها بايد قوي داشته باشند به

)67(برگرفته از ابعاد فعاليت فيزيكي روزانه خود بيماران باشد،

تواند اين است كه چه ميزان ابزار مي كننده روايي محتوا توصيف

گيري شده است اندازه اي را كه براي آن طراحي و ساخته سازه

اي كه جهت مطالعه يك جمعيت خاص، شرايط خاص نمايد، سازه

هنگام ساخت گويه ها بهتر . گيري شود يا درمان خاص بايد اندازه

ر و درك است از مطالعات كيفي كه دقيقاً اطالعات را از خود بيما

كند استفاده نمود تا اطمينان وي از شرايط و عالئم استخراج مي

شده حاصل شود كه روايي محتوايي ابزار هنگام ساخت آن فراهم

شده به روايي كه در اغلب ابزارهاي معرفي درحالي. )68،69(است

سازه توجه شده بود و روايي محتوايي كمتر موردتوجه قرارگرفته

سنجي به روايي محتوايي ابزار ار در فرآيند روانابز 8تنها بود و

. توجه نموده بودند

همچنين ابزارهاي خود گزارشي بايد پايايي بااليي داشته باشند

كه اين ابزارها بايد بتوانند تغييرات كوچك را ؛ و ازآنجايي)67(

"پاسخگويي سنجي شناسايي بنمايند بايد درنتيجه فرآيند روان

Responsiveness" هاي يافته. )70(بااليي داشته باشند

تمام ابزارها روشي را براي ارزيابي مطالعه حاضر نيز نشان داد

پاسخگويي ابزار از ابعاد پايايي ابزار خود برگزيده بودند ولي اگرچه

ابزار موردبررسي 5سنجي ابزارها است اما تنها در مهم روان

الت مربوط به مسائل اينكه در اغلب ابزارها سؤا. قرارگرفته بود

مذهبي همچنين سؤاالت مربوط به مسائل جنسي وجود ندارد

دهد مسئله فعاليت روزانه زندگي ابعاد فرهنگي مهمي نشان مي

دارد و بايد در جوامع مختلف از ابزارهاي روا و پايا و بومي كه

هاي فرهنگي و سبك زندگي هر فرهنگي باشد متناسب با ويژگي

.استفاده شود

جه مطالعه حاضر نشان داد اغلب ابزارهاي خود گزارشي به نتي

- سواد، ناتوان و كم سواد، كم اند كه بيماران بي شده نحوي طراحي

ها پاسخ دهند و همچنين افرادي كه توانند به آن توان نمي

مشكالت حركتي و دركي دارند مانند بيماراني كه مشكل در

ها به اين پرسشنامه توانند خواندن و درك مطلب دارند نيز نمي

توان زماني كه در طراحي ابزار به اين افراد ناتوان و كم. پاسخ دهند

در نظر COPDتوجه نشود، در حقيقت بخشي از جمعيت مبتالبه

.)71(اند گرفته نشده

هاي هدف نهايي تمام مطالعاتي كه بر روي ابزارها و آزمون

يا ابزارها بر مديريت و شود، تعيين اثر انجام آزمون باليني انجام مي

هيچ مطالعه مروري ).72(باشد درمان بيماران و پيامد درمان مي

تواند برآورد قطعي از دقت و صحت يك آزمون يا مندي نمي نظام

گيري ي بين تصميم تواند فاصله ابزار فراهم نمايد بلكه تنها مي

عات اي براي انجام مطال باليني صحيح و شواهد را كم كرده و پايه

ابزاري براي هدف علت اين امر اين است كه هر . )26(بعدي باشد

لذا . شده است ي خاصي طراحي گيري سازه خاص و براي اندازه

بايد با توجه به هدف خود و مفهوم موردنظر خود به پژوهشگران

. انتخاب ابزار اقدام نمايند

نتيجه گيري نهايي

زي محدودي در رابطه مطالعات ابزارسابر اساس نتايج حاصله،

COPDهاي روزانه زندگي در بيماران مبتالبه با فعاليت

ترين مشكل در هنگام انتخاب صحيح ابزاري مهم. شده است انجام

در بيماران مبتالبه هاي روزانه زندگي فعاليتگيري جهت اندازه

COPD سنجي در حين ساخت انجام نشدن كامل فرآيند روان

در هاي روزانه زندگي فعاليتحليل مفهوم ابزار، عدم تبيين و ت

و فقدان يك چارچوب نظري دقيق COPDبيماران مبتالبه

مند با توجه به اينكه يكي از اهداف مطالعات مرور نظام. است

هاي بعدي درباره ابزار موردنظر است، شناسايي لزوم انجام پژوهش

هاي عاليتفاي كه در آن ابزاري برگرفته از مفهوم نياز به مطالعه

كه سه بعد اساسي COPDدر بيماران مبتالبه روزانه زندگي



به . گردد را ارزيابي نمايد مشخص مي هاي روزانه زندگي فعاليت

كدام از توانند هيچ همين دليل پژوهشگران مطالعه حاضر نمي

عنوان بهترين ابزار به پژوهشگراني كه قصد ابزارهاي ذكرشده را به

رادارند COPDهاي روزانه در بيماران مبتالبه گيري فعاليت اندازه

. پيشنهاد نمايند

و قدرداني تشكر

اين مقاله حاصل بخشي از رساله دكتراي پرستاري دانشجو

دالوندي و آقاي اصغر دكتر فاطمه منجذبي و به راهنمايي آقاي

ي كاركنان مركزي عبادي است از همكاري صميمانهعباس دكتر

.شود بخشي تشكر و قدرداني مي يستي و توانبهز دانشگاه علوم

منابع

1- Vestbo Jr, Hurd SS, Agust AG, Jones PW, Vogelmeier C, Anzueto A, et al. Global

strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary

disease: GOLD executive summary. American Journal of Respiratory and Critical Care

Medicine. 2013;187(4):347-65.

2- Beattie MP, Zheng H, Nugent CD, McCullagh P. Technical validation of COPD Activity

Support Monitor-Towards COPD self-management. Ambient Assisted Living and Daily

Activities. 2014; 39(3): 75-82.

3- Thomas MJ, Simpson J, Riley R, Grant E. The impact of home-based physiotherapy

interventions on breathlessness during activities of daily living in severe COPD: A systematic

review. Physiotherapy. 2010;96(2):108-19.

4- Álvarez-Gutiérrez FJ, Miravitlles M, Calle M, Gobartt E, López F, Martín A. Impact of

chronic obstructive pulmonary disease on activities of daily living: results of the multicenter

EIME study. Archivos de Bronconeumología ((English Edition)). 2007;43(2):64-72.

5- Restrick L, Paul E, Braid G, Cullinan P, Moore-Gillon J, Wedzicha J. Assessment and

follow up of patients prescribed long term oxygen treatment. Thorax. 1993;48(7):708-13.

6- Troosters T, Sciurba F, Battaglia S, Langer D, Valluri SR, Martino L, et al. Physical

inactivity in patients with COPD, a controlled multi-center pilot-study. Respiratory Medicine.

2010;104(7):1005-11.

7- Walker SN, Pullen CH, Hertzog M, Boeckner L, Hageman PA. Determinants of older

rural women’s activity and eating. Western Journal of Nursing Research. 2006;28(4):449-68.

8- Stuart T, Rogers C, Balanos G, Wood A. The relationship of home activity levels to

psychological co-morbidity in COPD. Thorax. 2011;66(Suppl 4):A85-A.

9- Frank-Stromborg M, Olsen SJ. Instruments for Clinical Health Care Research. 4th

Edition.Canada. Jones & Bartlett Publisher. 2004.

10- Sjoberg EL. Nursing diagnosis and the COPD patient. The American Journal of Nursing.

1983;83(2):245-8.



11- Janaudis-Ferreira T, Beauchamp MK, Robles PG, Goldstein RS, Brooks D. Measurement

of activities of daily living in COPD. A systematic review. Chest Journal. 2014;145(2): 253-271.

12- Yaghmaei F. [Activities of daily living: Evaluation of measurement tools and provide a

tool with new design]. Journal of Faculty of Nursing and Midwifery, Shahid Beheshti University

of Medical Sciences. 2006;15(50):3-12(Persian).

13- Barlow J. Self-efficacy in the context of rehabilitation. JH Stone, M Blouin, editors. 2012.

14- Fricke J, Unsworth C, Worrell D. Reliability of the Functional Independence Measure

with occupational therapists. Australian Occupational Therapy Journal. 1993;40(1):15-7.

15- Hutzler, Y. (2008). Adapted physical activity and sport in rehabilitation. International

Encyclopedia of Rehabilitation. Available online: http://cirrie. buffalo. edu/encyclopedia/article.

php.

16- De Vriendt P, Gorus E, Cornelis E, Velghe A, Petrovic M, Mets T. The process of

decline in advanced activities of daily living: A qualitative explorative study in mild cognitive

impairment. International Psychogeriatrics. 2012;24(06):974-86.

17- Pauwels RA, Buist AS, Calverley PM, Jenkins CR, Hurd SS. Global strategy for the

diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease. American

Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2014;163(5).

18- Engström CP, Persson LO, Larsson S, Ryden A, Sullivan M. Functional status and well

being in chronic obstructive pulmonary disease with regard to clinical parameters and smoking:

A descriptive and comparative study. Thorax. 1996;51(8):825-30.

19- Bossenbroek L, DeGreef MH, Wempe JB, Krijnen WP, Ten Hacken NH. Daily physical

activity in patients with chronic obstructive pulmonary disease: A systematic review. COPD:

Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. 2011;8(4):306-19.

20- Mahoney FI. Functional evaluation: The Barthel Index. Maryland State Medical Journal.

1965;14(1):61-5.

21- Yohannes AM, Baldwin RC, Connolly M. Mortality predictors in disabling chronic

obstructive pulmonary disease in old age. Age and Ageing. 2002;31(2):137-40.

22- Kinsman R, Yaroush R, Fernandez E, Dirks J, Schocket M, Fukuhara J. Symptoms and

experiences in chronic bronchitis and emphysema. Chest Journal. 1983;83(5):755-61.

23- Stull DE, Leidy NK, Jones PW, Ståhl E. Measuring functional performance in patients

with COPD: a discussion of patient-reported outcome measures. Current Medical Research and

Opinion. 2007;23(11):2655-65.

24- Plano clark V, Creswell J. Designing and Conducting Mixed Methods Research.

California. Sage Publications. 2011.



25- Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The

COSMIN study reached international consensus on taxonomy, terminology, and definitions of

measurement properties for health-related patient-reported outcomes. Journal of Clinical

Epidemiology. 2010;63(7):737-45.

26- Systematic Reviews. CRD guidance for undertaking reviews in health care: Centre for

reviews and disseminati on University of York; January 2009.

27- Liberati A, Altman DG, Tetzlaff J, Mulrow C, Gøtzsche PC, Ioannidis JPA, et al. The

PRISMA statement for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies that evaluate

health care interventions: explanation and elaboration. Journal of Clinical Epidemiology.

2009;62(10): 1-34.

28- Mokkink LB, Terwee CB, Patrick DL, Alonso J, Stratford PW, Knol DL, et al. The

COSMIN checklist for assessing the methodological quality of studies on measurement

properties of health status measurement instruments: An international delphi study. Quality of

Life Research. 2010;19(4):549-539.

29- Magnussen H, Waschki B, Watz H. Measurement of physical activity in patients with

chronic obstructive pulmonary disease. Medizinische Klinik. 2009;104(4):303-308.

30- Lahaije A, Van Helvoort H, Dekhuijzen P, Heijdra Y. Physiologic limitations during

daily life activities in COPD patients. Respiratory Medicine. 2010;104(8):1152-9.

31- Waschki B, Kirsten A, Holz O, Mazller KC, Meyer T, Watz H, et al. Physical activity is

the strongest predictor of all-cause mortality in patients with COPD A prospective cohort study.

Chest Journal. 2011;140(2):331-42.

32- Watz H, Waschki B, Boehme C, Claussen M, Meyer T, Magnussen H. Extrapulmonary

effects of chronic obstructive pulmonary disease on physical activity: a cross-sectional study.

American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine. 2008;177(7):743-51.

33- Weaver TE, Narsavage GL. Physiological and psychological variables related to

functional status in chronic obstructive pulmonary disease. Nursing research. 1992;41(5):286-91.

34- Woo K. Physical activity as a mediator between dyspnea and fatigue in patients with

chronic obstructive pulmonary disease. Canadian Journal of Nursing Research. 2000;32(3):85-

98.

35- Woo K. A pilot study to examine the relationships of dyspnoea, physical activity and

fatigue in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of Clinical Nursing.

2000;9(4):526-33.

36- Guo AM, Han JN, Leidy NK, Wu ZL, Wang P, Lin YX. Validation of the Chinese

version of the Functional Performance Inventory Short Form in patients with chronic obstructive

pulmonary disease. Journal of Clinical Nursing. 2011;20(11):1613-22.



37- Aguilaniu B, Gonzalez-Bermejo J, Regnault A, Barbosa CD, Arnould B, Mueser M, et al.

Disability related to COPD tool (DIRECT): Towards an assessment of COPD-related disability

in routine practice. International Journal of Chronic Obstructive Pulmonary Disease.

2011;(17)6:387-98.

38- Weaver TE, Narsavage GL, Guilfoyle MJ. The development and psychometric evaluation

of the Pulmonary Functional Status Scale: an instrument to assess functional status in pulmonary

disease. Journal of Cardiopulmonary Rehabilitation and Prevention. 1998;18(2):105-117.

39- Yoza Y, Ariyoshi K, Honda S, Taniguchi H, Senjyu H. Development of an activity of

daily living scale for patients with COPD: The Activity of Daily Living Dyspnoea Scale.

Respirology. 2009;14(3):429-35.

40- Partridge M, Miravitlles M, Ståhl E, Karlsson N, Svensson K, Welte T. Development and

validation of the Capacity of Daily Living during the Morning questionnaire and the Global

Chest Symptoms Questionnaire in COPD. European Respiratory Journal. 2010;36(1):96-104.

41- Yohannes AM, Roomi J, Winn S, Connolly MJ. The Manchester Respiratory Activities

of Daily Living Questionnaire: Development, reliability, validity, and responsiveness to

pulmonary rehabilitation. Journal of the American Geriatrics Society. 2000;48(11):1496.

42- Wingardh A, Engstrom CP, Claesson L. Test-retest of a Swedish version of the

Pulmonary Functional Status & Dyspnea Questionnaire-modified. Scandinavian Journal of

Occupatient Therapy. 2007;14(3):183-91.

43- Lareau SC, Meek PM, Roos PJ. Development and testing of the modified version of the

pulmonary functional status and dyspnea questionnaire (PFSDQ-M). Heart & Lung: The Journal

of Acute and Critical Care. 1998;27(3):159-68.

44- Kovelis D, Zabatiero J, Oldemberg N, Colange AL, Barzon D, Nascimento CH, et al.

Responsiveness of three instruments to assess self-reported functional status in patients with

COPD. COPD. 2011;8(5):334-9.

45- Kovelis D, Segretti NO, Probst VS, Lareau SC, Brunetto AF, Pitta F. Validation of the

Modified Pulmonary Functional Status and Dyspnea Questionnaire and the Medical Research

Council Scale for use in Brazilian patients with chronic obstructive pulmonary disease. Jornal

Brasileiro de Pneumologia. 2008;34(12):1008-18.

46- Guo AM, Han JN, Wang P, Lin YX, Wu ZL. [Reliability and validity of modified

pulmonary functional status and dyspnea questionnaire in Chinese patients with chronic

obstructive pulmonary disease]. Zhonghua Jie He He Hu Xi Za Zhi. 2010;33(4):251-5 (Chines).

47- Ozkan S, Gemicioglu B, Durna Z, Demir T. Turkish version of the functional

performance inventory used on patients with chronic obstructive pulmonary disease. Saudi

Medical Journal. 2009;30(8):1098-100.



48- Leidy NK. Psychometric properties of the functional performance inventory in patients

with chronic obstructive pulmonary disease. Nursing research. 1999;48(1):20-8.

49- Larson JL, Kapella MC, Wirtz S, Covey MK, Berry J. Reliability and validity of the

Functional Performance Inventory in patients with moderate to severe chronic obstructive

pulmonary disease. Journal of Nursing Measurement. 1998;6(1):55-73.

50- Knebel A. In search of parsimony: reliability and validity of the Functional Performance

Inventory-Short Form. International Journal of COPD. 2010;5(1):415-23.

51- Bisca GW, Proenca M, Salomao A, Hernandes NA, Pitta F. Minimal detectable change of

the London chest activity of daily living scale in patients with COPD. Journal of

Cardiopulmonary Rehabilitation Prevention. 2014;34(3):213-6.

52- Carpes MF, Mayer AF, Simon KM, Jardim JR, Garrod R. [The Brazilian Portuguese

version of the London Chest Activity of Daily Living scale for use in patients with chronic

obstructive pulmonary disease]. Jornal Brasileiro de Pneumologia. 2008;34(3):143-51.(

Portuguese)

53- Garrod R, Bestall J, Paul E, Wedzicha J, Jones P. Development and validation of a

standardized measure of activity of daily living in patients with severe COPD: the London Chest

Activity of Daily Living scale (LCADL). Respiratory Medicine. 2000;94(6):589-596.

54- Garrod R, Paul E, Wedzicha J. An evaluation of the reliability and sensitivity of the

London Chest Activity of Daily Living Scale (LCADL). Respiratory Medicine. 2002;96(9):725-30.

55- Morimoto M, Takai K, Nakajima K, Kagawa K. Development of the chronic obstructive

pulmonary disease activity rating scale: Reliability, validity and factorial structure. Nursing &

Health Sciences. 2003;5(1):23-30.

56- Lareau SC.et al. Development and testing of the Pulmonary Functional Status and

Dyspnea Questionnaire (PFSDQ). Heart & Lung: The Journal of Critical Care. 1994;23(3):242.

57- Lareau SC. Status and Dyspnea Questionnaire (PFSDQ)'. Heart & Lung: the Journal of

Critical Care. 1994;23(0):3.

58- Chen YJ, Narsavage GL, Culp SL, Weaver TE. The development and psychometric

analysis of the short‐form pulmonary functional status scale (PFSS‐11). Research in Nursing &

Health. 2010;33(6):477-85.

59- Narsavage G, Chen Y, Culp S, Weaver T, editors. Psychometric Analysis of a Short−

Form Pulmonary Functional Status Scale (PFSS− 11). American Journal of Respiratory and

Critical Care Medicine; 2009: American Thoracic Society.pp.A1037

60- Howard K, Berry P, Petrillo J, Wiklund I, Roberts L, Watkins M, et al. Development of

the Shortness of Breath with Daily Activities Questionnaire (SOBDA). Value Health.

2012;15(8):1042-50.



61- Chen W, Howard K, Cates C, Wiklund I, Watkins M, Crim C, et al. Reliability And

Validity Of The Shortness Of Breath With Daily Activity (SOBDA) Questionnaire: A new

outcome measure for evaluating dyspnea In COPD. American Journal of Respiratory Critical

Care Medicin. 2010;11(196):A5429.

62- Watkins ML, Wilcox TK, Tabberer M, Brooks JM, Donohue JF, Anzueto A, et al.

Shortness of Breath with Daily Activities questionnaire: Validation and responder thresholds in

patients with chronic obstructive pulmonary disease. British Medical Journal. 2013;3(10): 30-48.

63- Wilcox T, Chen W, Howard K, Cates C, Wiklund I, Watkins M, et al. Reliability and

validity of the Shortness of Breath with Daily Activity (SOBDA) questionnaire: A new outcome

measure for evaluating dyspnea in COPD. American Journal of Respiratory Critical Care

Medicin. 2010: American Thoracic Society.A1137.

64- Wilcox TK, Chen WH, Howard KA, Wiklund I, Brooks J, Watkins ML, et al. Item

selection, reliability and validity of the Shortness of Breath with Daily Activities (SOBDA)

questionnaire: A new outcome measure for evaluating dyspnea in chronic obstructive pulmonary

disease. Health Related Quality of Life Outcomes. 2013;11(6):190-196.

65- American Educational Research Association,American Psychological Association,

National Council on Measurement in Education: Joint Committee on Standards for Educational

Psychological Testing. Standards for Educational and Psychological Testing, 1999.

66- Boer LM, Asijee GM, van Schayck OC, Schermer TR. How do dyspnoea scales compare

with measurement of functional capacity in patients with COPD and at risk of COPD. Primary

Care Respiratory Journal. 2012;21(2):202-7.

67- Frei A, Williams K, Vetsch A, Dobbels F, Jacobs L, Rüdell K, et al. A comprehensive

systematic review of the development process of 104 patient-reported outcomes (PROs) for

physical activity in chronically ill and elderly people. Health related Quality of Life Outcomes.

2011;9(1):116.

68- Food and Drug Administration. Guidance for Industry: Patient-reported outcome

measures: Use in medical product development to support labeling claims. Federal Registration.

2009;74(235):65132-65133.

69- Bottomley A, Jones D, Claassens L. Patient-reported outcomes: Assessment and current

perspectives of the guidelines of the Food and Drug Administration and the reflection paper of

the European Medicines Agency. European Journal of Cancer. 2009;45(3):347-53.

70- Revicki D, Hays RD, Cella D, Sloan J. Recommended methods for determining

responsiveness and minimally important differences for patient-reported outcomes. Journal of

Clinical Epidemiology. 2008;61(2):102-9.



71- Jahagirdar D, Kroll T, Ritchie K, Wyke S. Patient-Reported Outcome Measures for

Chronic Obstructive Pulmonary Disease. The Patient-Patient-Centered Outcomes Research.

2013;6(1):11-21.

72- Craig P, Dieppe P, Macintyre S, Michie S, Nazareth I, Petticrew M. Developing and

evaluating complex interventions: New guidance. UK Medical Research Council. 2008.

Documents

Journal of Health Promotion Management (Jhpm) Vol 4 No2 ...jhpm.ir/files/site1/user_files_5cd8d5/eng/atashzadeh-A-10-42-9-03d6992.pdf · Monjazebi F 1, *Dalvandi A 2, Ebadi A 3, Khankeh