8
jif{ !^ c+s @ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} % ut] laxLaf/ (August 21, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).– ;Tofu|x SATYAGRAHA WEEKLY ;fKtflxs ;Tofu|x 8]:s÷ @^ hgfsf] dgf]gog ;/sf/n] dfq} ug] { sfd xf] . To;sf/0f o;sf] hjfkmb]xL ;/sf/sf] g]t[Tjn] lng'k5{ . of] @^ ;+Vofn] ;+ljwfg lgdf{0fnfO{ afwf k'¥ofPsf] g7flgPnf t/ ;/sf/ slt ;':t;Fu rln/x]sf] 5 eGg] ;j{;fwf/0fn] klg ;w+ } o;}nfO{ pbfx/0f lbg] u/]sf 5g\ . ;+ljwfgsf] k|fjwfgcg';f/ ;efdf k|ltlgwTj gePsf ju{ tyf lj1af6 c;n ;+ljwfgsf nflu o:tf] cj:yf ePsf] xf] . ls ;/sf/n] clxn]sf] ;efdf To:tf lj1tfn] kl/k"0f{ /x]sf] eGb} ;+ljwfgsf] Tof] k|fjwfg nfu" gx'g] v'nf;f ug'{k¥of] ls ;+ljwfgn] eg]cg';f/ To:tf] k|ltlglwTj gePsf] ju{ ;d'bfoaf6 cfk"lt{ ug{'k¥of], clxn] ;a}lt/af6 cfpg] u/]sf] ;/sf/nfO{ ;'emfjsf] Pp6} :j/ o:tf] /x]sf] 5 . ;/sf/n] sfd yfn]sf] 5 dlxgf lat]sf] 5 . o;sf] n]vfhf]vf x'g] xf] eg] nfdf] ;"rL v8f x'G5 . ;/sf/df /x]sfx¿ ;/sf/;“u sf+u| ]; ;lt hfg'kg] { cj:yf ;ldltx¿ ag], ltgn] wdfwd sfd ul//x]sf 5g\, ;+ljwfg;efsf] lgodfjnL ;j{;Ddt aGof], sfo{tflnsf klg To;/L g} cfof], ;+;b\sf ;ldltx¿ klg k"0f{ x'g] cj:yfdf 5g\, cl3Nnf] ;efn] u/]sf sfds'/fnfO{ :jfldTjdf lng] s'/f klg eO;s]sf] 5 . !& jif{kl5 l5d]sL b]zsf k|wfgdGqLsf] e|d0f / Tof] e|d0fn] b'O{ b]zaLr ;DaGwnfO{ gofF cfofd lbg] sfd klg oxL a]nf ePsf] xf] . pklgjf{rgdf g]kfnL sf+u|];n] &% k|ltzt lhTof], of] ;/sf/sf] 7f]; d"Nof+sg xf] . olb cf/f]k nufOPh:tf] ;/sf/ jf:tjd} ;':t ePsf] eP Tof] pklgjf{rgdf ljkIfLn] lhTg' kb{Yof] . To;f] ePg . ;/sf/sf] ;kmntfnfO{ o;/L d"Nof+sg ug] {x¿ ;/sf/ kIfsf dGqL dfq b]lvPtf klg ToxL bnsf afFsL JolQm, kbflwsf/L eg] of] hjfkmaf6 ;Gti6 x'g ;s]gg\ . h;/L cfd eG5g\, w]/} P]ltxfl;s sfd ePsf 5g\ . x'g afFsL /x]sf Psb'O{ j6fnfO{ x]/]/ dfq d"Nof+sg ug'{ x'Gg . s] s] eP t < pgLx¿sf] hjfkm x'G5, ;+ljwfg;efdf ;/sf/ ultlxg eof] eGg] u'gf;f] cfpg yfNof] lg < o:tf] u'gf;f] t cfO/xG5 . h'g;'s} ;/sf/sf] lvnfkm klg cfpF5 . lsgsL s'g} klg ;/sf/ cfkm} +df …kkm] {S6Ú x'Fb}g . s'g} klg ;/sf/n] u/]sf] sfd k"0f{?kdf ;Gtf]ifhgs x'Fb}g . t/ lg/fzfhgs klg 5}g . clxn]sf] ;/sf/n] u/]sf] sfd lg/fzfhgs 5}g . t/ cf–cfkm\g} x]g]{ b[li6sf]0fx¿ x'G5g\ . s;}n] pT;fxhgs eGnfg\, s;}n] sfd ug{ ;s]gg eGnfg\ . ;Gt'i6L t d klg 5}g . km8\sf] h;/L dfg{ ;Sg' kb{Yof], h;df ;s]gf+} . ;+o'Qm ;/sf/ ePsf]n] x6nfOg M Clif wdnf sf+u| ];af6} cfnf]rgf gePsf] slxn] kf] 5 / < – cy{dGqL 8f= /fdz/0f dxt afFsL k[i7 ^ df lxhf] ebf} $ ut] bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;DkGg ePsf] !) dlxgfdf k|j]z eof] . t/ of] ;ef k"0f{ x'gsf nflu rflxg] Pp6f c+u @^ hgfsf] dgf]gog cem} x'g ;s]sf] 5}g . ;ef k|ToIf, ;dfg'kflts lgjf{rg / dgf]gog u/L tLg j6f c+u k"/f ePkl5 v8f x'g] lgsfo xf] . Pp6f c+u k'/f gx' Fbf o;n] cfkm\gf] lgod agfof] / ca Tof] c+un] csf{n] agfOlbPsf] lgodcg';f/ rNg'kg] { 5 . elgPh:tf] Ps jif{leq ;+ljwfg 3f]if0ff x'g ca kfFr dlxgf dfq afFsL 5 . olt sd ;do /xFbf klg ;efsf] of] c+u k"/f gx'g' ;/sf/ s;/L rln/x]sf] 5 eGg] Pp6f gd"gf xf] . Tof] c+u dgf]gog gx' Fbf klg ;+ljwfg lgdf{0fsf sfd rln/x]sf] atfOPnf t/ ;+j}wflgs k|fjwfg cGtu{tsf] of] c+ulagf g} gofF ;+ljwfgsf k|fjwfgx¿dfly lg0f{o eof] eg] To;n] v8f ug]{ sfg'gL ;jfnnfO{ ;w+}sf nflu :yfoL aGg] cj:yftkm{ jftfj/0f cu|;/ x' Fb}5 . afFsL k[i7 ^ df sf7 s'xfpg]nfO{ 7]ufg nufOg] clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]un] lhNnf jg sfof{nodf sf7 s'xfpg] lhNnf jg clws[tnfO{ sf/jfxL ug{ jg tyf e"–;+/If0f dGqfnonfO{ lgb]{zg lbPsf] 5 . clVtof/df jg dGqfno, jg ljefu / sfi7 Joj;foLaLr ePsf] 5nkmnkl5 To:tf] lgb]{zg lbPsf] xf] . clxn] s~rgk'/, afFs], alb{of, ;'v] {t, 8f]6L, b}n]v, bfª, slknj:t', ?kGb]xL, kfNkf, lrtjg, af/f, l;Gw'nL, pbok'/, /fd]5fk nufot lhNnfdf xhf/f}+ So'las lkm6 sf7 h+undf s'lx/x]sf 5g\ . sfd gu/L j:g] jg clws[t / gu/]sf] sfdsf] ljj/0f klg cfof]un] jf dGqfno;Fu dfu u/]sf] 5 . h'g sfd lhNnf jg sfof{non] ug'{kg]{ xf] Tof] ePg eg] sfof{nosf] cf}lrTo k|i6fpg klg cfof]un] dfu u/]sf] 5 . lhNnf lhNnfdf sf7 ylGsg] sf7 aflx/af6 NofpFbf cjf{+} g]kfnL ?k}ofF ljb]lzPsfn] cfof]usf] Wofgfsif{0f ePsf] klg >f]tn] hfgsf/L lbPsf] 5 . lhNnfsf /fli6«o jgleq ;dod} ;+sng gu/]/ lalu|Psf sf7 bfp/f To;} v]/ uPsf] 5 . sltko lhNnfdf jg sfof{no kl/;/ leq} sf7 ;l8/x]sf hf] ;'s}n] ;lhn} b]Vg] cj:yfdf 5 . lhNnf lhNnfdf o;/L v]/ hfg] sf7sf] dfqf a9\bf] 5 . lhNnf jg sfof{non] jg P]g tyf lgodfjnL / jg lgod / sfo{of]hgf cg';f/ sfd gubf{ o:tf] ePsf] xf] . sfo{of]hgf sfof{Gjog ug]{nfO{ k'/:sf/ / gug] {nfO{ b08 ;hfo lbg] kl/kf6L ga;fNbf sf7 s'lxPsf x'g\ . pgsf cg';f/ k|To]s lhNnf jg sfof{non] kfFr jif] { sfo{of]hgf agfPsf x'G5g\ . h;df x/]s jif{ slt sf7 ;+sng ug] { eGg] of]hgf x'G5 . sfo{of]hgfdf pd]/ k'u]sf / vf]qmf ?v sf6\g ;lsg] Joj:yf eP klg jg clws[tn] cfF6 ub} {gg\ . sfo{of]hgfeGbf a9L ?v sf6\g'k¥of] jf ;+sng ug' {k¥of] eg] jg ljefusf] l:js[lt lnP/ ug{ kfOG5 . jg clws[tx¿ o;nfO{ klg …´G´l6nf]Ú Joj:yf eg]/ kG5fpF5g\ . afFsL k[i7 ^ df cf]nL ;+s6df ;+;b\af6 /fi6«klt / pk/fi6«kltsf] cg'df]bg u/fpg] ljifonfO{ lnP/ g]skf Pdfn]n] cgfjZos lgx' F vf]Hbf ;Qf ;dLs/0f kl/jt{gsf] tx;Dd k'Ug] ;+s]t b]lvPsf] 5 . ;Qfsf] d'Vo ;fem]bf/ Pdfn]n] /fi6«klt cg'df]bg u/fpg] cfkm\gf] k|:tfj sf+u| ];n] gdfg] ;/sf/af6 aflxl/g] r]tfjgL lbO;s]sf] 5 . ;Qf ;dLs/0fsf a]nf sf+u|]; / Pdfn]aLr ePsf] ;fta' Fb] ;Demf}tfdf /fi6«klt / pk/fi6«kltsf] cg'df]bg ug{ ] s'/f pNn]v ePsf] bfaL Pdfn]sf] 5 . t/, ;fta' Fb] ;Demf}tfdf /fi6«klt cg'df]bgsf] s'/f gePsf] sf+u| ];sf] bfaL 5 . gofF ;+ljwfg lgdf{0f eO{ ;f] ;+ljwfgcGtu{t r'gfj eP/ gofF /fi6«klt tyf pk/fi6«klt gcfP;Dd jt{dfg /fi6«klt tyf pk/fi6«kltsf] kbfjlw sfod} /xg] ;fta' Fb] ;Demf}tfdf pNn]v ul/Psf] egfO sf+u|;sf] 5 . d'No, dfGotf, kl/kf6L tyf ljlwsf] zf;gsf] jsfnt ug{] sf+u|]; ;efklt ;'zLn sf]O/fnfn] cfkm" k|wfgdGqL aGgs} nflu Pdfn];Fu ;+ljwfgljk/Ltsf] uf]Ko ;Demf}tf u/] xf]nfg\ eg]/ kTofpg sf+u|]; kf6L{ k+lQm tof/ 5}g . k|;'lt u[xdf cd/ cdfTosf] dgk/L ;j{;fwf/0f dlxnfnfO{ ;/n / ;'ne tl/sfn] k|;'lt;DaGwL ;]jf ug{] p2]Zon] :yfkgf ePsf] yfkfynLl:yt k|;'lt u[x lbgk|ltlbg ;]jfdf v:sFb} uPsf] ;]jfu|fxLx¿n] atfPsf 5g\ . k|;'lt u[xdf df}nfPsf] e|i6frf/sf] hfnf]n] ubf{ c:ktfnsf] ;]jfdf ;d]t c;/ k/]sf] ;Da4 sd{rf/Lx¿ g} atfpF5g\ . c:ktfnsf k|zf;s cd/ cdfTosf sf/0f c:ktfnsf] ;]jf / sfdsf/jfxLdf ;':ttf cfPsf] c:ktfn ;|f]tn] atfPsf] 5 . ljutsf jif{x¿df klg k|zf;s cdfTos} sf/0f c:ktfnsf] dd{t ;Def/ / ;fdfg cfk"l{t{df Jofks e|i6frf/ ePsf] ;|f]tn] atfPsf] 5 . afFsL k[i7 ^ df afFsL k[i7 ^ df /fhgLlts?kdf lrQ a'emfpg' kg] { ePsf]n] klg ug{ g;s]sf] xf] .

Issue 2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

सत्याग्रह साप्ताहिकको आजको नयाँ अंक ।

Citation preview

jif{ !^ c+s @ ;Tofu|x ;fKtflxs @)&! ;fn ebf} % ut] laxLaf/ (August 21, 2014) k[i7 * d"No ¿= !).–

;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x 8]:s÷ @^ hgfsf] dgf]gog;/sf/n] dfq} ug]{ sfd xf] . To;sf/0fo;sf] hjfkmb]xL ;/sf/sf] g]t[Tjn]lng'k5{ . of] @^ ;+Vofn] ;+ljwfg lgdf{0fnfO{afwf k'¥ofPsf] g7flgPnf t/ ;/sf/ slt;':t;Fu rln/x]sf] 5 eGg] ;j{;fwf/0fn]klg ;w+} o;}nfO{ pbfx/0f lbg] u/]sf 5g\ .;+ljwfgsf] k|fjwfgcg';f/ ;efdf k|ltlgwTjgePsf ju{ tyf lj1af6 c;n ;+ljwfgsfnflu o:tf] cj:yf ePsf] xf] . ls ;/sf/n]clxn]sf] ;efdf To:tf lj1tfn] kl/k"0f{/x]sf] eGb} ;+ljwfgsf] Tof] k|fjwfg nfu"gx'g] v'nf;f ug'{k¥of] ls ;+ljwfgn]eg]cg';f/ To:tf] k|ltlglwTj gePsf] ju{;d'bfoaf6 cfk"lt{ ug{ 'k¥of ] , clxn];a}lt/af6 cfpg] u/]sf] ;/sf/nfO{;'emfjsf] Pp6} :j/ o:tf] /x]sf] 5 .

;/sf/n] sfd yfn]sf] 5 dlxgflat]sf] 5 . o;sf] n]vfhf]vf x'g] xf] eg]nfdf] ;"rL v8f x'G5 . ;/sf/df /x]sfx¿

;/sf/;“u sf+u|]; ;lt hfg'kg]{ cj:yf;ldltx¿ ag], ltgn] wdfwd sfdul//x]sf 5g\, ;+ljwfg;efsf] lgodfjnL;j{;Ddt aGof], sfo{tflnsf klg To;/Lg} cfof], ;+;b\sf ;ldltx¿ klg k"0f{ x'g]cj:yfdf 5g\, cl3Nnf] ;efn] u/]sfsfds'/fnfO{ :jfldTjdf lng] s'/f klgeO;s]sf] 5 . !& jif{kl5 l5d]sL b]zsfk|wfgdGqLsf] e|d0f / Tof] e|d0fn] b'O{b]zaLr ;DaGwnfO{ gofF cfofd lbg] sfdklg oxL a]nf ePsf] xf] . pklgjf{rgdfg]kfnL sf+u|];n] &% k|ltzt lhTof], of];/sf/sf] 7f]; d"Nof+sg xf] . olb cf/f]knufOPh:tf] ;/sf/ jf:tjd} ;':t ePsf]eP Tof] pklgjf{rgdf ljkIfLn] lhTg'kb { Yo f ] . To;f ] ePg . ;/sf/sf ];kmntfnfO{ o;/L d"Nof+sg ug]{x¿ ;/sf/kIfsf dGqL dfq b]lvPtf klg ToxL bnsfafFsL JolQm, kbflwsf/L eg] of] hjfkmaf6;Gti6 x 'g ;s ]gg \ . h;/L cfdeG5g\, w]/} P]ltxfl;s sfd ePsf 5g\ .

x'g afFsL /x]sf Psb'O{ j6fnfO{ x]/]/ dfqd"Nof+sg ug'{ x'Gg . s] s] eP t <pgLx¿sf] hjfkm x'G5, ;+ljwfg;efdf

;/sf/ ultlxg eof] eGg] u'gf;f] cfpgyfNof] lg <

o:tf ] u 'gf;f ] t cfO/xG5 .h'g;'s} ;/sf/sf] lvnfkm klg cfpF5 .lsgsL s'g} klg ;/sf/ cfkm}+df …kkm]{S6Úx'Fb}g . s'g} klg ;/sf/n] u/]sf] sfdk"0f {?kdf ;Gtf ]ifhgs x' Fb }g . t/lg/fzfhgs klg 5}g . clxn]sf ];/sf/n] u/]sf] sfd lg/fzfhgs 5}g .t/ cf–cfkm\g} x]g]{ b[li6sf]0fx¿ x'G5g\ .s;}n] pT;fxhgs eGnfg\, s;}n] sfd

ug{ ;s]gg eGnfg\ . ;Gt'i6L t d klg5}g . km8\sf] h;/L dfg{ ;Sg' kb{Yof],h;df ;s]gf+} . ;+o'Qm ;/sf/ ePsf]n]

x6nfOg M Clif wdnf

sf+u|];af6} cfnf]rgfgePsf] slxn] kf] 5 / <

– cy{dGqL 8f= /fdz/0f dxt

afFsL k[i7 ^ df

lxhf] ebf} $ ut] bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rg ;DkGg ePsf] !) dlxgfdf k|j]z eof] . t/ of] ;ef k"0f{ x'gsf nflu rflxg] Pp6f c+u @^ hgfsf] dgf]gogcem} x'g ;s]sf] 5}g . ;ef k|ToIf, ;dfg'kflts lgjf{rg / dgf]gog u/L tLg j6f c+u k"/f ePkl5 v8f x'g] lgsfo xf] . Pp6f c+u k'/f gx'Fbf o;n] cfkm\gf]lgod agfof] / ca Tof] c+un] csf{n] agfOlbPsf] lgodcg';f/ rNg'kg]{ 5 . elgPh:tf] Ps jif{leq ;+ljwfg 3f]if0ff x'g ca kfFr dlxgf dfq afFsL 5 . oltsd ;do /xFbf klg ;efsf] of] c+u k"/f gx'g' ;/sf/ s;/L rln/x]sf] 5 eGg] Pp6f gd"gf xf] . Tof] c+u dgf]gog gx'Fbf klg ;+ljwfg lgdf{0fsf sfd rln/x]sf]atfOPnf t/ ;+j}wflgs k|fjwfg cGtu{tsf] of] c+ulagf g} gofF ;+ljwfgsf k|fjwfgx¿dfly lg0f{o eof] eg] To;n] v8f ug]{ sfg'gL ;jfnnfO{ ;w+}sf nflu :yfoLaGg] cj:yftkm{ jftfj/0f cu|;/ x'Fb}5 .

afFsL k[i7 ^ df

sf7 s'xfpg]nfO{ 7]ufg nufOg]clVtof/ b'?kof]u cg';Gwfg cfof]un] lhNnf

jg sfof{nodf sf7 s'xfpg] lhNnf jg clws[tnfO{sf/jfxL ug{ jg tyf e"–;+/If0f dGqfnonfO{lgb]{zg lbPsf] 5 . clVtof/df jg dGqfno, jgljefu / sfi7 Joj;foLaLr ePsf] 5nkmnkl5To:tf] lgb]{zg lbPsf] xf] . clxn] s~rgk'/, afFs],alb{of, ;'v]{t, 8f]6L, b}n]v, bfª, slknj:t', ?kGb]xL,kfNkf, lrtjg, af/f, l;Gw'nL, pbok'/, /fd]5fknufot lhNnfdf xhf/f} + So'las lkm6 sf7h+undf s'lx/x]sf 5g\ . sfd gu/L j:g] jgclws[t / gu/]sf] sfdsf] ljj/0f klg cfof]un]jf dGqfno;Fu dfu u/]sf] 5 .

h'g sfd lhNnf jg sfof{non] ug'{kg]{ xf]Tof] ePg eg] sfof{nosf] cf}lrTo k|i6fpg klgcfof]un] dfu u/]sf] 5 . lhNnf lhNnfdf sf7ylGsg] sf7 aflx/af6 NofpFbf cjf{+} g]kfnL ?k}ofFljb]lzPsfn] cfof]usf] Wofgfsif{0f ePsf] klg>f]tn] hfgsf/L lbPsf] 5 . lhNnfsf /fli6«ojgleq ;dod} ;+sng gu/]/ lalu|Psf sf7 bfp/fTo;} v]/ uPsf] 5 . sltko lhNnfdf jg sfof{nokl/;/ leq} sf7 ;l8/x]sf hf] ;'s}n] ;lhn} b]Vg]cj:yfdf 5 . lhNnf lhNnfdf o;/L v]/ hfg]sf7sf] dfqf a9\bf] 5 . lhNnf jg sfof{non] jgP]g tyf lgodfjnL / jg lgod / sfo{of]hgf

cg';f/ sfd gubf{ o:tf] ePsf] xf] .sfo{of]hgf sfof{Gjog ug]{nfO{ k'/:sf/ /

gug]{nfO{ b08 ;hfo lbg] kl/kf6L ga;fNbf sf7s'lxPsf x'g\ . pgsf cg';f/ k|To]s lhNnf jgsfof{non] kfFr jif]{ sfo{of]hgf agfPsf x'G5g\ .h;df x/]s jif{ slt sf7 ;+sng ug]{ eGg] of]hgfx'G5 . sfo{of]hgfdf pd]/ k'u]sf / vf]qmf ?vsf6\g ;lsg] Joj:yf eP klg jg clws[tn] cfF6ub}{gg\ . sfo{of]hgfeGbf a9L ?v sf6\g'k¥of] jf;+sng ug'{k¥of] eg] jg ljefusf] l:js[lt lnP/ug{ kfOG5 . jg clws[tx¿ o;nfO{ klg …´G´l6nf]ÚJoj:yf eg]/ kG5fpF5g\ . afFsL k[i7 ^ df

cf]nL ;+s6df;+;b \af6 /fi6 «klt /

pk/fi6 «k ltsf ] cg 'df ]bgu/fpg] ljifonfO{ lnP/ g]skfPdfn]n] cgfjZos lgx'F vf]Hbf;Qf ;dLs/0f kl/jt{gsf]tx;Dd k'Ug] ;+s]t b]lvPsf]5 . ;Qfsf] d'Vo ;fem]bf/Pdfn]n] /fi6«klt cg'df]bgu/fpg] cfkm\gf] k|:tfj sf+u|];n]gdfg] ;/sf/af6 aflxl/g]r]tfjgL lbO;s]sf] 5 . ;Qf;dLs/0fsf a]nf sf+u|]; /Pdfn]aLr ePsf] ;fta'Fb] ;Demf}tfdf /fi6«klt / pk/fi6«kltsf] cg'df]bgug{] s'/f pNn]v ePsf] bfaL Pdfn]sf] 5 . t/, ;fta'Fb] ;Demf}tfdf/fi6«klt cg'df]bgsf] s'/f gePsf] sf+u|];sf] bfaL 5 . gofF ;+ljwfglgdf{0f eO{ ;f] ;+ljwfgcGtu{t r'gfj eP/ gofF /fi6«klt tyfpk/fi6«klt gcfP;Dd jt{dfg /fi6«klt tyf pk/fi6«kltsf] kbfjlwsfod} /xg] ;fta'Fb] ;Demf}tfdf pNn]v ul/Psf] egfO sf+u|;sf] 5 .

d'No, dfGotf, kl/kf6L tyf ljlwsf] zf;gsf] jsfnt ug{]sf+u|]; ;efklt ;'zLn sf]O/fnfn] cfkm" k|wfgdGqL aGgs} nfluPdfn];Fu ;+ljwfgljk/Ltsf] uf]Ko ;Demf}tf u/] xf]nfg\ eg]/ kTofpgsf+u|]; kf6L{ k+lQm tof/ 5}g .

k|;'lt u[xdf cd/cdfTosf] dgk/L

;j{;fwf/0f dlxnfnfO{ ;/n / ;'ne tl/sfn] k|;'lt;DaGwL;]jf ug{] p2]Zon] :yfkgf ePsf] yfkfynLl:yt k|;'lt u[x lbgk|ltlbg;]jfdf v:sFb} uPsf] ;]jfu|fxLx¿n] atfPsf 5g\ . k|;'lt u[xdfdf}nfPsf] e|i6frf/sf] hfnf]n] ubf{ c:ktfnsf] ;]jfdf ;d]t c;/k/]sf] ;Da4 sd{rf/Lx¿ g} atfpF5g\ . c:ktfnsf k|zf;s cd/cdfTosf sf/0f c:ktfnsf] ;]jf / sfdsf/jfxLdf ;':ttf cfPsf]c:ktfn ;|f]tn] atfPsf] 5 . ljutsf jif{x¿df klg k|zf;scdfTos} sf/0f c:ktfnsf] dd{t ;Def/ / ;fdfg cfk"l{t{df Jofkse|i6frf/ ePsf] ;|f]tn] atfPsf] 5 .

afFsL k[i7 ^ df

afFsL k[i7 ^ df

/fhgLlts?kdf lrQ a'emfpg' kg]{ ePsf]n]klg ug{ g;s]sf] xf] .

sf=lh=b=g+= !$@÷)%%÷%^, uf]=x'=sf=b=g+= !$@÷)^#÷^$ *laxLaf/, ebf} %, @)&!

k|sfzs÷k|wfg;Dkfbs M ;Ltf/fd 9'+u]n, lgb]{zsM g/f]h cof{n Joj:yfks M O{Zj/ a:g]t, sfof{no M gof“afg]Zj/, sf7df8f}+, kmf]g M $$*%$*@,)!–@@(^@)# kf]=j=g+= @!%!), E-mail : [email protected], d'b|0f M PS;k|]; sn/ k|]; k|fln a'4gu/, ;Dkfbs M /fh]z ;fksf]6f

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

O{Zj/ a:g]tskf]{/]6 O{Zj/ a:g]t

lxdfno Po/nfOG;n]cGt/f{li6«o p8fg eg]{

lrlgofF / g]kfnL Joj;foLsf] ;+o'Qm nufgLdf lxdfno Po/nfOG;n]sflt{s !! ut]b]lv cGt/f{li6«o p8fg eg]{ ePsf] 5 . ltAat Po/nfOG;,PrcfOPkm PleP;g OGe]i6d]G6 sDkgL / olt jN8{ OGe]i6d]G6 k|flnaLrd+unaf/ sf7df8f}+df xjfO{ ;]jf ;~rfng ug{] ;Demf}tf ePsf] 5 .

sl/j Ps ca{ $) s/f]8hg;+Vof /x]sf] rLgaf6 jflif{s!) s/f]8 a9L ko{6s ljb]ze|d0fdf hfG5g\ . ljb]z e|d0fdfhfg] lrlgofF ko{6ssf] s]xLlx:;fdfq g]kfn leqfpg ;s]dfg]kfnsf] ko{6g Joj;fon] km8\sf]dfg{] cg'dfg ul/Psf] 5 . clxn]g]kfndf hDdf Ps nfvsf]xf/fxf/Ldf dfq lrlgofF ko{6s cfpg] u/]sf 5g\ . ;g\ @)!% ;Dd k|ltjif{ b'O{nfv lrlgofF ko{6s g]kfn leqfpg] nIo kf6f g]kfn RofK6/n] lnPsf] 5 .

lxdfno Po/nfOG;n] rLgsf] Nxf;f, r]ª\b', a]Olhª, xªsª / ;+3fO{dfp8fg eg{] hfgsf/L lbOPsf] 5 . lxdfno Po/nfOG;n] ef/tsf] lbNnL, d›f;,d'DaO{, a}+ªnf]/, dn]l;of, b'aO{, bf]xf, a}+ss, l;+ufk'/ nufotsf uGtJox?dfklg p8fg eg{]5 . lxdfno Po/nfOG;n] g]kfnsf ko{6g Joj;foL / ko{6gaf]8{;Fu ldn]/ sfd ug{] atfOPsf] 5 . ;f9] b'O{ ca{ ¿k}ofF nufgLdf lxdfnoPo/nfOG;n] xjfO{ ;]jf ;'? ug{ nfu]sf] xf] . sDkgLn] kfFr jif{leqdf s'n k"FhLPs b]lv 8]9 ca{ 8n/ k'¥ofpg] nIo /fv]sf] PrcfOPkm PleP;gsf cWoIfk[YjLaxfb'/ kf08]n] atfP . Po/nfOG;df ltAat Po/nfOG;sf] $( k|ltzt /g]kfnL sDkgLx?sf] %! k|ltzt lx:;f /xg] 5 . o;n] ljZjsf !$ d'n'sdfxjfO{ ;]jf ;~rfngsf] cg'dlt k|fKt ul/;s]sf] 5 .

Unf]an / hgtf a}+s;Fu ;Demf}tfUnf]an cfO{PdO{ a}+s, hgtf a}+s / l;l8P; P08 lSnol/ª xfp;aLr

;Demf}tf ePsf] 5 . tLg ;+:yfsf k|d'vx¿aLr z]o/ cef}ltsLs/0f ug]{ ljifodf;Demf}tf ePsf] xf] . Unf]ansf] Ps s/f]8 @) nfv lsQf ;fwf/0f z]o/ tyf b'O{s/f]8 *( nfv (@ xhf/ lsQf ;+:yfks z]o/ cef}ltsLs/0f ug]{ ljifodf;Demf}tf ePsf] xf] . ;Demf}tfdf a}7ssf tkm{af6 sDkgL ;lrj lji0f'k|;fb

afF:sf]6f / lSnol/ª xfp;sf tkm{af6 ;'af]w zdf{ l;Ub]nn] x:tfIf/ u/]sf 5g\ .hgtf a}+ssf] klg ^! nfv *) xhf/ lsQf ;fwf/0f z]o/ cef}lts/0f ug]{ljifodf ;Demf}tf ePsf] 5 . hgtfsf tkm{af6 k|d'v sfo{sf/L clws[t 8f=/d]zs'df/ e§/fO{ / xfp;sf tkm{af6 l;Ub]nn] x:tfIf/ u/]sf x'g\ . of] ;d]tu/]/ z]o/ cef}ltsLs/0fsf nflu ^( j6f sDkgL btf{sf] / ;f]dWo]df @)sDkgLx¿n] cef}ltsLs/0fsf] ;Demf}tf u/]sf] l;l8P;n] hgfPsf] 5 .

k|e' u|'ksf] ;xof]ul;Gw'kfNrf]ssf] h'/]df uPsf] klx/f]af6 la:yflkt x'g afWo af9Llk8LtnfO{ k|e'

u|kn] /fxt ;fdfu|L ljt/0f u/]sf] 5 .l;Gw'kfNrf]ssf] nfdf];fF3'df cfof]lhtsfo{qmddf k|e' u|ksf lgb{]zs lagf]b ysfnLn]p4f/df vl6Psf] k|x/L j]zSofDksf 8LP;kLnfO{;f] /fxt ;fdfu|L x:tfGt/0f u/]sf x'g\ .k|e'n] tLg;o ̂ % 3/w'/Lsf nflu cTofjZosvfB ;fdfu|L pknAw u/fPsf] 5 . h;df bfn, rfnd, g'g nufotsf cTofjZosb}lgs pkef]Uo j:t'x¿ /x]sf] lgb{]zs ysfnLn] hfgsf/L lbP .

g]kfnL ahf/df x'G8fO{ PS;]G6k|Voft sf]l/og sf/ lgdf{tf sDkgL x'G8fO{n] nSh/L

;'ljwfx¿ ePsf] sf/ PS;]G6 g]kfnL ahf/df leqfPsf]5 . x'G8fO{sf] g]kfnsf nflu cflwsfl/s laqm]tf nIdLOG6/slG6g]G6nn] ;f]daf/ /fhwfgLdf eJo ;df/f]xsf]cfof ]hgf ul/ …PS;]G6Ú ;fj{hlgs u¥of ] . sf/kf/vLx¿nfO{ x'G8fO{ PS;]G6n] leGg vfnsf] nShl/o;cg'e'lt lbnfpg] sDkgLsf] bfaL 5 . ;]8fg ;]ud]G6sf]x'G8fO{ PS;]G6 g]kfnL ahf/df tLg e]/fO6Ldf pknAw/x]sf] 5 . g]kfndf PS;]G6sf] …a];Ú ;]ud]G6nfO{ @$nfv (^ xhf/, …P;Ú ;]ud]G6nfO{ @& nfv (^ xhf/ /…P;PS; lh/f]Ú nfO{ #! nfv (^ xhf/ ¿k}ofF kg{]atfOPsf] 5 . PS;]G6 sf/ x/]s sf]0fdf c?eGbf cAan/x]sf] bfaL ub{ } nIdL OG6/slG6g]G6nsf cWoIfu0f]zaxfb'/ >]i7n] o;n] g]kfnLsf] dg lhTg] ljZjf;JoQm u/] . PS;]G6 rnfpFbf rfns tyf ofq'nfO{jf:tljs ljnf;L cg'e'lt x'g] pgsf] egfO{ 5 .

dWodjuL{o sf/ eP klg PS;]G6df nShl/o;;'ljwfx¿ /flvPsf 5g\ . ofq'sf] ;]jf, ;'ljwf / ;'/IffnfO{of] sf/df ljz]if Wofg k'¥ofOPsf] 5 . o;df c6f]

kmf]lN8ª ;fO8 ld// /flvPsf] 5 . sf/ kfls{ª ubf{ld//nfO{ l/df]6af6} kmf]N8 ug{ ;lsG5 . aflx/ lgl:sP/kmf]N8 ug{'kg{] afWotfaf6 o;n] d'lQm lbnfpg] 5 .uf8Ldf c6f] ;]G;/ k|ljlw h8fg ul/Psf] 5 . h;sf]sf/0f sf/sf] glhs hfFbf vlNtdf /x]sf] …:df6{ sLÚn] c6f] ;]G;/ u/L uf8LnfO{ cfkm} PlS6e agfpF5 . of]sf/nfO{ PlS6e agfpg …:df6{ sLÚ xftdf lnP/ a6gbafO/fVg' kb{ }g \ . sf/ :6f6{ ug{ klg rfaLsf]cfjZostf gkg{] sDkgLn] hgfPsf] 5 . sf/df /x]sf]k'; a6d lyr]/ sf/ :6f6{ tyf aGb ug{ ;lsG5 .

sf/df dN6L kmª\;g :6]l/ª /x]sf] 5 . h;n]sf/ rnfpFbf rnfpFb} An'6'ydf cl8of]nfO{ sg]S6u/fO{ Do'lhssf] PS;k]l/oG; lbg] 5 . :6]l/ªaf6xft gp7fO{ cGo ljleGg ;'ljwfx¿ pkef]u ug{;lsg] atfOPsf] 5 . :6l]/ªd} l6«k ld6/ h8fgul/Psf] 5 . h;n] ubf{ cfkm' slt af6f] u'l8of]eg]/ yfxf kfpg ;lsG5 .

gS;fndf l;hLsf] l8lh6n :6f]/rf}w/L ;d'xsf] l;hL On]S6«f]lgS;n]

gS;fndf gofF l8lh6n tyf sGh'd/On]S6«f]lgS; :6f]/ :yfkgf u/]sf] 5 . of]g]kfns} 7'nf] l8lh6n :6f]/ /x]sf] sDkgLn]bfaL u/]sf] 5 . rf}w/L ;d'xsf cWoIfljgf]b rf}w/Ln] :6f]/ pb\3f6g u/] . of]l;hL On]S6«f]lgS;sf] kfFrf} cfp6n]6 xf] .:6f]/df cl8of] leh'cn, ;fgf–7'nf xf]dcKnfOG;]; nufot ;a}vfn] sGh'd/On]S6«f]lgS; a|fG8 pknAw 5g\ . PnhL,l;hL, tf]l;af, uf]b|]h, l6l;Pn, s]lNeg]6/,s]G6 tyf l/sf] nufot rf}w/L ;d'xn]laqmL ;a} On]S6«f]lgS; pks/0f :6f]/dflaqmLsf nflu /fv]sf] sDkgLn] hgfPsf]5 . To; afx]s PnhL, ;fd;'ª, nfef,

hf]nf], OG6]S;, dfOqmf]DofS;, gf]lsof,sfa{g, sn;{ nufotsf df]jfOn kmf]gklg ToxfF pknAw 5g\ .

:6f]/ ;ft} lbg ljxfg !) b]lv /ftL

;f9] cf7 ah] ;Dd v'Ng] tyf l;hL l8hL6n86 sd dfkm{t\ :6f]/af/] @$ ;} 306fhfgsf/L lng ;lsg] sDkgLn] hgfPsf]5 . pkef]QmfnfO{ ljz]if ;lkª KNof6kmd{lbg :6f]/ ;~rfng u/]sf] hgfOPsf] 5 .@) eGbf al9 a|fG8sf ljB'tLo pks/0fkfOg] :6f]/ cf7 xhf/ ju{lkm6 If]qkmndfkm}lnPsf] 5 . :6f]/ pb\3f6gsf] cj;/kf/]/ sDkgLn] lglZrt ;dosf nflu !)k|ltzt km\Nof6 l8:sfpG6 of]hgf NofPsf]5 . ;fy} kfFr k|ltzt gub lkmtf{ ;d]tlbg] hgfPsf] 5 . :6f]/df ;fdfg vl/bug{]nfO{ lgz'Ns xf]d 8]lne/L, cfjZospks/0f lgz'Ns OGi6n];g tyf ;/nls:tfaGbLdf ;d]t lbg] hgfOPsf] 5 .

klx/f] kLl8tnfO{l;6Lsf] ;xof]u

l;6L PS;k|]; dgL 6«fG;km/k|flnn] l;Gw'kfNrf]sf] h'/]dfuPsf] klx/f]df k/]sf kLl8tkl/jf/nfO{ cfly{s Pj+ ef}lts;xof]u u/]sf] 5 . l;6LPS;k|];n] ;fdflhs pQ/bfloTjsfo{qmd cGtu{t ;'gsf];L klx/f]kLl8t c:yfoL k'g{jf; s]Gb|nfdf];fF3' k'u]/ klx/f] kLl8tnfO{

;f]djf/ /fxt ljt/0f u/]sf] xf] .l;6L PS;k|];sf pkk|jGws dfwjkGyLn] l;Gw'kfNrf]ssf k|d'vlhNnf clwsf/L uf]kfnk|;fbk/fh'nL dfkm{t\ kLl8t kl/jf/nfO{gub %% xhf/ kfFr ;o %%¿k}ofF / Ps nfv a/fj/sf] Ps;o yfg Hofs]6 k|bfg u/]sf]lyP . klx/f] kLl8tx¿sf] nflu;xof]u ug{ eGb} l;6L PS;k|];sfsd{rf/Ln] Ps lbgsf] tnj;+sng u/]sf lyP . kLl8tkl/jf/nfO{ /fxt pknAw u/fpgsd{rf/Ln] Ps lbgsf] tnj;+sng u/]sf] / sfo{no cfkm+ }n]Ps ;o yfg Hofs]6 lbPsf]pkk|jGws kGyLn] atfP . l;6LPS;k|]; ljleGg ;dodf b}ljk|sf]k kLl8t cfly{s Pj lhG;L;xof]u ub]{ cfPsf] 5 .

ef6e6]gL cgfdgu/dfef6e6]gL ;'k/dfs{]6 PG8 l8kf6{d]G6

:6f]/n] /fhwfgLsf] cgfdgu/df ;ftf}+zfvf ;~rfngdf NofPsf] 5 . ut

zlgaf/b]lv ljlwjt¿kdf ;~rfngdfcfPsf] :6f]/df u|fxsx¿sf] le8 nfu]sf]5 . ;~rfngdf cfPs} lbg zlgaf/:6f]/df u|fxsx¿sf] le8 lyof] . aflx/;8sb]lv rf+}yf] tnf;Dd u|fxssf] a]n'sfca]/;Dd le8 /x]sf] :6f]/n] hgfPsf] 5 .

afg]Zj/, cgfdgu/, a'4gu/, aax/dxn,3§]s'nf] If]qsf afl;Gbfx¿ ;'ljwf;DkGg;lkª sDkn]S;sf] vf]hLdf /x]sf a]nf

;~rfngdf cfPsf] ef6e6]gL:6f]/df u|fxs tflgPsf x'g\ .

ef6e6]gLsf cGo :6f]/x¿dfh:t} cgfdgu/df klg b}lgscfjZos j:t 'x¿sf ;fy }n 'ufsk8f, >+uf/ ;fdfu |L ,On]S6«f]lgS;sf ;dfg, kmlg{r/,vfBj:t' nufotsf ;Dk"0f {;dfg pknAw x'g] atfOPsf]

5 . ;~rfngdf cfPsf] cj;/ kf/Lef6e6 ]g Ln ] cgfdgu/ :6f ] /dfu|fxsx¿nfO{ ;a} k|sf/sf ;dfgsf]vl/bdf !) k|ltzt 5'6 lbPsf] 5 . o;If]qdf clxn];Dd ;'ljwf;DdGg ;lkª :6f]/v'n]sf] lyPg .

l;l6hG;sf] zfvfalb{ofsf] ;fgf]>Ldf

l;l6hG; a}+s OG6/g]znn] alb{ofsf];fgf]>Ldf $% cf}+ zfvf ;~rfngdf NofPsf]5 . a}+7ssf gfoa k|d'v sfo{sf/L clws[tu0f]z/fh kf]v/]nn] k'hfkf7 u/L zfvfsf] z'ef/Deu/] . ;fgf]>Ldf zfvf vf]n]/ l;l6hG; a+}sn]yf]/} eP klg hgtfdf pT;fxsf] ;~rf/ k|jfxu/]sf] gfoa k|d'v sfo{sf/L clws[t kf]v/]nn]

atfP . zfvf z'ef/Desf] cj;/df ;+:yfut;fdflhs pQ/bfloTjcGtu{t alb{ofsf]a]r}k'/l:yt efgf]bo lgDg dfWolds ljBfnonfO{Ps yfg sDKo'6/ k|bfg ul/Psf] lyof] . ;fgf]>Ldfzfvf ;~rfngdf Nofpg] l;l6hG; a}+s klxnf]lghL If]qsf] jfl0fHo a}+s ePsf] 5 .

of] ;ftf

;DkfbsLo

jif{ !^, c+s @, @)&! ;fn ebf} % ut] laxLaf/

@laxLaf/, ebf} %, @)&!

df]xgljqmd l;+x

@))& ;fnsf] /fhg}lts kl/jt{gkl55 bzseGbf a9Lsf ] nfdf ] ;dolalt;s]sf] 5 . @))& ;fnsf] cGtl/d;+ljwfgdf g} ;+ljwfg;efsf] r'gfjsf]Joj:yf ul/Psf] lyof] / b'O{ jif{df g};+ljwfg;efsf] r'gfj ug{] elgPsf] lyof] .t/ Tof] r'gfj %& jif{kl5 @)^$ dfdfq x'g ;Sof] . To;n] b'O{ jif{df ;+ljwfgagfpg] s'/f ePsf] lyof] . t/ rf/jif{;Dd ;+ljwfg aGg ;s]g / cGtdf;+ljwfg gagfOsg To;sf] lj36g eof] .@))& ;fndf b]zdf ;+;bLo Joj:yfsfod ePsf] ePklg clxn];Dd To;nfO{;+:yfut ug{] sfd x'g ;s]sf] 5}g . @)!&,@)^! df b'O{ kN6 b]zdf lg/+s''z /fhtGqsfod ePsf lyP . @))& ;fnkl5 #)jif{;Dd b]zdf lg/+s''z /fhtGq sfodeof] eg] @)^! kl5 yf]/} cjlwsf nfluk'gM lg/+s''z /fhtGq sfod eof] /To;nfO{ cGt u/]/ k'gM ax'bnLo Joj:yfsfod eof ] . t/ )^@÷^# sf ]hgcfGbf]ngsf pknlAwx¿ clxn];Dd;+:yfut x'g ;s]sf 5}gg\ . ljZjsf]Oltxf;df sd} x'g] g]kfndf bf];|f]kN6;+ljwfg;efsf] r'gfj eof] . t/ bf];|f];+ljwfg;ef klg ;+ljwfgsf] lgdf{0f ug{;kmn x'g]5 < To;af/] uDeL/ cfz+sfpTkGg ePsf] 5 .

of] k|Zg klg sd uDeL/ 5}g . bf];|f];+ljwfg;ef klg ;+ljwfg agfpg ;kmnePg eg] To;sf] kl/0ffd s] x'g]5 <; +;f/df sxL F k lg t ]; | f ] k N6;+ljwfg;efsf] r'gfj ePsf] pbfx/0f5 }g . g ]k fndf k lg clxn ]sf ];+ljwfg;ef ;+ljwfg agfpg ;kmnePg eg] k'gM t];|f]kN6 ;+ljwfg;efsf]r'gfj x'g] s'g} ;Defjgf 5}g / To;/Laf/Daf/ ;+ljwfg;efsf] r'gfj x'g] /;+ljwfg gaGg], To;k|sf/sf] v]n af/Daf/bf]xf]/fP/ klg s] kmfObf 5 < of] ;du|l:yltsf] lgisif{ of] lg:sG5 of tjt{dfg ;+ljwfg;ef ;+ljwfgsf] lgdf{0fug{ ;kmn x'g'kb{5 of b]zdf uDeL/k|sf/sf] cGof}n, clgZrotf jf ;Í6sf]cj:yfsf] l;h{gf x'g]5, h;nfO{ ;dfwfgug{ gofF lk9Ln] nfdf] ;+3if{ ug{'kg{]5 .clxn]sf /fhg}lts zlQmx¿n] of ]k|Zgsf] hafkm lbg'kb{5 . s] pgLx¿n]efjL ;Gtltx¿nfO{ To;k|sf/sf] cGof}n,

/fhgLlts zlQmx¿ s;/L lhDd]jf/ 5g\ <;Tofu|xSATYAGRAHA WEEKLY

;fKtflxs

;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

ljkIfL ;+;b\df hlt s'ln{P klg / ;/sf/ hlt ;ts{ ePsf] atfOP klgaf9L klx/f]af6 hf]luPsfx¿ ufF; af;sf] cefjdf dg]{ cj:yfdf k'u]sf 5g\ .b]zel/ kLl8tx¿sf] Pp6} k'sf/f 5, /fHo xflh/ xf] t/ To;f] ePsf] 5}g .k|To]s lbg hlt ;dfrf/x¿ cfO/x]sf 5g\, ltgn] a'emfpg] s'/f Pp6} /xg]u/]sf] 5– hLljtx¿ dg]{ cj:yfdf .

k|fs[lts ljklQ ;/sf/n] NofPsf] ljifo xf]Og t/ p;n] ljkltJoj:yfkgrflxF ug'{k5{ . Tof] kof{Kt ePsf] b]lvPg . ;/sf/sf] dg} o;k|lt;Dj]bgzLn 5}g ls eGg] k|s6 x'Fb}5 . of] k6ssf] af9Lklx/f]af6 ;a}eGbfa9L hgwgsf] Iflt ePsf] If]q xf], dWo klZrdf~rn . af9L / klx/f]n] Toqf]ljWj+z u/]sf] t];|f] lbg ;/sf/sf] cfkt Joj:yfkg ug]{ s]Gb|Lo lgsfo u[xdGqfnoaf6 u[xdGqL jfdb]j uf}td lg/LIf0f ug{ egL Tof] If]q k'u] . bfªsf]k|d'v lhNnf clwsf/Lsf] sfof{no 5]pdf x]lnsf]K6/ ptf/]/ pgL cfwf 306fToxfF ;':tfP, lr;f]–tftf] vfP / plrt¿kn] /fxt ljt/0f ug'{ eGg] lgb]{zglbP/ ToxfFaf6 /fhwfgL kmls{P . olt ;Gb]z lbgsf nflu u[xdGqL ToxfFk'lu/fVg'kg]{ lyPg . lhNnf k|zf;gdf h]–hlt /fxtsf] Joj:yf 5, ToxLFaf6Tof] ljt/0f x'GYof] . vfFrf] lyof], u[xdGqLn] /fxt ljt/0f :ynut cjnf]sg/ kLl8tx¿;Fu k|ToIf e]63f6, ;Dks{ / pgsf ef]ufOx¿;Fu tfbfDo /fVg' .u[xdGqLsf] ;do cefjn] ubf{ Tof] sfd x'g kfPg . pgn] ToxL eg]– of]k6s kLl8t;Fu e]6\g kfOgF . To;cl3 pgL Tof] If]qdf xjfO{ lg/LIf0fsf nfluklg uPgg\ . To:tf ;dfrf/x¿ sDtLdf lxhf];Dd cfPsf lyPgg\ . lxhf]a'waf/ o:tf] k|s[lt tf08jsf] xKtf k'u]sf] lbg xf] .

ptf Tof] cj:yf lyof] eg] otf pgn] ;+;b\nfO{ hfgsf/L lbP– d xfn}lg/LIf0fdf uP/ kmls{Psf] 5' . /fxt / p2f/ Ifdtfcg';f/ o'4:t/df g}eO/x]sf] 5 . :ki6 5, pgn] h'g e|d0f u/]sf] egL atfPsf lyP, Tof] e|d0fPp6f lhNnfsf] ;b/d'sfd / lhNnf k|zf;gsf] sfof{no;Dd lyof] . lhNnfk|zf;g af9Lu|:t If]q xf]Og . o;n] a'emfpF5, u[xdGqLn] ;f]em} em'6 af]n] .Tof] klg hgtfsf] lgjf{lrt ;+:yf ;+;b\df . o;/L b]vfb]vL em'6 af]lnG5 eg]:jefljs 5, hxfF cfjZostf xf], ToxfF /fxt klg k'u]sf] 5}g / p4f/ klgePsf] 5}g . of] xb};Ddsf] pbfl;g / emf/f 6fg]{ sfd xf], h;n] af9Laf6afFr]sfx¿nfO{ ufF; / af;sf] cefjn] dfg]{ sfd ul//x]sf] a'em\g'k5{ .

ljkIfL klg To:t} b]lvof] . l;Gw'kfNrf]ssf] klx/f]b]lv cl3Nnf] xKtfb]zJofkL af9Laf6 k'u]sf] wghgsf] Ifltk|lt ;+;b\df o;n] s'g} s'/f g}p7fPg . kqklqsfdf Jofks cfnf]rgf ePkl5 wd{ lgjf{x ug]{ gfddfd+unaf/ ;+;b\ rNg glbg] 3f]if0ff u¥of] . ;/sf/n] k|wfgdGqLsf] g]t[TjdfPp6f ;ldlt agfOg] cfZjf;g lbPkl5 Tof] :yug k|:tfj klg /f]lsof] .;/sf/af6 af9Lklx/f]df k/]sfx¿sf] p2f/sf nflu Pp6f ;ldlt agfpg klgljkIfLn] ;+;b\ alxisf/ ug'{kg]{ / ljkIfL klg Jofks cfnf]rgf ePkl5 dfqJo'Femg] sfd eof] . oL b[Zox¿ a9L klx/f]eGbf klg b'Mvb\ kIf x'g\ . cfdhgtfdf ljklQ cfOkbf{ 38Lkfnsf] lx;fadf sfd ug'{kg]{df oxfF t xKtf /!# lbg To;} laTg] u/]sf] cj:yf aGof] . To;sf/0f o;nfO{ k|fs[ltsljklQeGbf b'Mvsf] ljifo dflgPsf] xf] .

;/sf/sf] o:tf] pbfl;gtfn] csf]{ 8/nfUbf] kIf phfu/ ub}{5 . sf]zLy'lgP/ hd]sf] kfgL lbgk|ltlbg ljiffQm aGb}5 . ToxfF slt dfG5] / slthgfj/ k'l/Psf 5g\ eGg] lglZrt 5}g . To;af6 pAhg] ljs/fn k|b'if0fn]afFr]sfx¿nfO{ s'g xfntdf k'¥ofpnf eGg] sNkgf;Dd ug{ ;lsg] 7fpF 5}g .dWoklZrdsf] af9Lsf] cj:yf ToxL xf] . jiff{t\ /f]lsof] . t/ To;af6lj:yflktx¿ v'nf cfsfzdf ;8sx'FbL ToxL af9Lsf] kfgLaf6 u'hf/f ug{afWo 5g\ . pgLx¿ lrRofO/x]sf 5g\, sDtLdf Pp6f kfn, Pp6f cf]8\g] /5fgf ePsf] 7fpF b]pm . To;kl5 vfB kbfy{sf] s'/f cfpF5 . ;fpg @(ut]sf of] af9Laf6 lj:yflkt ePsfx¿n] o;/L s/fpFb} s/fpFb} ;8sd} a:gafWo 5g\ . l:yltsf] of] eofjxtfnfO{ j0f{g ug{ ;lsGg s]jn dx;'; dfqx'G5 . l;Gw'kfNrf]s 36gfn] k|fs[lts ljklQk|lt a]n}df ;ts{ /xg ;/sf/nfO{;Gb]z lbPsf] lyof] t/ To:tf] s]xL ul//x]sf] /x]g5 . kl5Nnf] 36gfn] ToxLb]vfof] . x'g] h] eof], Tof] eO;Sof] Hofg u'Dbfu'Db} afFr]sfx¿nfO{ km]l/Hofg eg] vfFrf] 5, ;/sf/ k|ltkIfL ;a} ldn'g\ / p4f/ / /fxtdf h'6"g\ .

af“r]sfx¿nfO{ arfcf}+

;fpg #) ut] z'qmaf/– u0fk'/s ;+Vof gk'Ubf ;+;b\ a}7s :ylut, ;+;bLo ;ldltsf ;efkltx¿sf]

lgjf{rg k|efljt .ebf} ! ut] cfOtaf/– ;ft dlxgfb]lv l/Qm ;+;bLo ;ldltsf] g]t[Tjsf nflu k|d'v /fhgLlts

bnx¿aLr efua08fdf ;xdlt .– lj/f6gu/af6 …aLkL ljrf/ ofqfÚ z'? .– g]skf Pdfn]åf/f af9Lklx/f] kLl8tsf] ;xof]u :j¿k …s]Gb|Lo k|fs[lts

ljklQ sf]ifÚ :yfkgf .ebf} @ ut] ;f]daf/– af9LkLl8tsf gfddf zf]s jQmJo hf/L ub}{ k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfsf]

;Daf]wg .– af]S;f–af]S;L cf/f]kdf oftgf lbg]dfly !) jif{sf] s}b k|fjwfg;lxtsf]

ljw]os ;+;bdf btf{ .ebf} # ut] d+unaf/–lqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:ynl:yt Oaf]nf 8]:sdf clk|msfaf6 cfPsf

@@ ofq'sf] :jf:Yo k/LIf0f .ebf} $ ut] a'waf/– zflGt ;]gfdf vl6Psf g]kfnL ;]gf Oaf]nf efO/;af6 ;'/lIft /x]sf]

g]kfnL ;]gfåf/f lj1lKt hf/L ub}{ hfgsf/L .

cfGbf]ngk|lt xfd|f] P]Soa4tflrlnd] hnljB't sDkgL lnld6]8n] /;'jf lhNnfdf lgdf{0f u/]sf] @@=! d]ufjf6

Ifdtfsf] lrlnd] hnljB't cfof]hgf b]zs} gd'gf ePsf] ;j{ljlbt} 5 . sDkgL / :yfgLolhNnfaf;L Pj+ lhNnfsf /fhgLlts bnx¿;Fu ePsf] ljutsf] ;dembf/L, ;xdlt / ;xsfo{n]g} :yfgLoaf;L / sDkgLaLrsf] åGå Joj:yfkg x'g uO{ sDkgLn] lgwf{l/t ;doleq cfof]hgflgdf{0f sfo{ ;DkGg ug{ ;kmn ePsf] xf] . o;k|sf/ b]zsf] phf{ ;+s6nfO{ Go'gLs/0f ug]{sfo{df ljut !) jif{b]lv lrlnd] hnljB't sDkgLn] dxTjk"0f{ of]ubfg lbFb} cfPsf] s'/fla;{g ldNb}g . o;}u/L :yfgLo lhNnfaf;Ln] :yfgLo hn;|f]tsf] pkof]u u/L lgdf{0f ePsf]cfof]hgfx¿df ;fwf/0f z]o/df nufgL ug{ kfpmF egL ljutdf u/]sf] dfu, ;+3if{ /cfGbf]ngsf sf/0f !) k|ltzt ;fwf/0f z]o/ lbg] Joj:yf klg lrlnd] hnljB't cfof]hgfaf6z'?jft eO{ l;+uf] d'n'sdf g} ghL/ :yflkt x'g uPsf] 5 . cGttM :yfgLoaf;L klgz]o/wgL eO{ sDkgLsf] !) k|ltzt k"FhLsf] dflns x'g'sf] ;fy} o;n] åGå Go'gLs/0f Pj+Joj:yfkg dfq x}g :yfgLoaf;Lsf] cfly{s pGglt / sDkgL gfkmfdf uO{ b'j} kIf k|ultkydf nlDs/x]sf] s'/f 3fd hlts} 5n{+u 5 . o;f] x'g'df sDkgLsf] s'zn g]t[Tj /:yfgLoaf;Lsf] ;sf/fTds ;xof]unfO{ g} 7f]s'jfsf ;fy eGg' kg]{ x'G5 . oxL sfo{z}nLdflrlnd] hnljB't sDkgLsf k|aGw ;+rfns s'ndfg l3l;ªn] ljut rf/ jif{b]lv sDkgLsf]s'zn g]t[Tj ub}{ cfpg' ePsf] / lrlnd] hnljB't sDkgLn] k|jw{g u/]sf ;fGh]g hnljB'tcfof]hgf, dflyNnf] ;fGh]g hnljB't cfof]hgf, /;'jfu9L xfO8«f]kfj/ cfof]hgf / l;Gw'kfNrf]slhNnfdf lgdf{0f eO/x]sf] dWoef]6]sf]zL hnljB't cfof]hgfx¿ :yfgLojf;Lsf] ljgf cj/f]wb|"t ultdf lgdf{0f sfo{x¿ eO/x]sf] l:yltdf xfn} g]kfn ljB't k|flws/0f ;+rfns ;ldltsfcWoIf Pj+ dfggLo phf{dGqL /fwf 1jfnLn] k|aGw ;+rfns s'ndfg l3l;ªnfO{ lrlnd]hnljB't sDkgLaf6 g]kfn ljB't k|flws/0fdf lkmtf{ af]nfpg] u/L ePsf] lg0f{on] xfdL/;'jf lhNnfaf;L tyf lhNnfdf lqmofzLn /fhgLlts bnx¿ :tJw ePsf 5f}+ . g]kfnljB't k|flws/0f ;+rfns ;ldltsf] cWoIf Pj+ dfggLo phf{dGqLsf] pQm lg0f{on] sDkgL/ :yfgLoaf;LaLr k'gM åGå x'g;Sg] kl/l:yltx¿ cfpg ;Sg] b]lvPsf] / ;/f]sf/jfnfx¿n]cfof]hgf:ynsf sfof{nox¿df tfnfaGbL ul/;s]sf] cj:yf l;lh{t e};s]sf] kl/k|]Iodflgdf{0ffwLg cfof]hgfx¿ tf]lsPsf] cjlwleq lgdf{0f sfo{ ;DkGg x'g g;Sg] / o;n] ubf{cfof]hgfsf] nfut a9\g'sf ;fy} phf{ ;+s6 c? a9\g] x'Fbf dfggLo dGqLn] pQm lg0f{ooyflz3|;RofO{ k|aGw ;+rfns s'ndfg l3l;ªnfO{ k"j{jt¿kdf lrlnd] hnljB't sDkgLdfg} sfo{ ug]{ u/L k7fpg] Joj:yf ug'{ x'g hf]8bf/ dfu ub}{ ;/f]sf/jfnfx¿n] z'? u/]sf]cfGbf]ngk|lt P]Soa4tf hgfpFb5f}+ .

– nfdf sfk'{ tfdfª, ;efklt, g]kfnL sf+u|];, /;'jf– OGb| uf]tfd], ;+of]hs, PsLs[t g]=s=kf= -dfcf]jfbL_, /;'jf

– t]Da|]n tfdfª, OGrfh{, ;+3Lo u0ftflGqs ;dfhjfbL kf6L{ g]kfn, /;'jf

d'n'sdf x/ If]qdf n'l6Psf] / 7luPsf] 5 . d'n'sdf slt sf08 eP,s;}nfO{ sf/jfxL ePg . vl/bf/, d'lvof / pk;lrjh:tfnfO{ sf/jfxL u/]/emf/f 6fg]{ sfd ul/Psf] 5 . k|hftGqsf] n8fOF ;'v, ;on, 3/–a+unfsf nfluxf]Og, b]z / hgtfsf] sNof0f ug{ ;lsPnf eg]/ xf] .

– ebf} # ut] sf7df8f}+df af]Nb}k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnf

af9L–klx/f]af6 ePsf] wghgsf] Ifltk|lt d b'Mlvt 5' . o:tf] cj:yfdf/fxt, p2f/ / Jojl:yt aGbf]a:t h'6fpg ;/sf/L / u}/;/sf/L ;a} kIfaf6;dGjogsf/L 9+udf dfgjLo ;]jf / ;xof]u eOlbP Tof] a9L k|efjsf/L x'G5 .

– ebf} @ ut] lj1lKt hf/L ub}{k"j{/fhf 1fg]Gb| zfx

?sdf+ut s6'jfn dfd'nL Ps cj;/jfbL dflg; x'g\ . pgsf] cfTdsyfn]oxL k'li6 u5{ . k':tsdf bfjL u/]sf w]/} s'/f em'6 x'g\ . pgsf sf/0f d]/f] /f}+klg xlNnPsf] lyPg .

– ebf} # ut] sf7df8f}+df af]Nb}Pdfcf]jfbL cWoIf k'iksdn bfxfn

/fHo k'g;+{/rgf ubf{ w]/} k|b]z b]zn] y]Ug ;Sb}g eGg] x]Ssf x'g'k5{ .To;}n] a9Ldf tLgb]lv kfFr k|b]z dfq x'G5 . zf;sLo :j¿ksf klg k|ToIflgjf{lrt /fi6«klt / k|wfgdGqL b'j} pko'Qm x'g ;Sb}gg\ .

– ebf} tLg ut] kf6L{ d'Vofnodf af]Nb}g]skf Pdfn]sf cWoIf s]kLzdf{ cf]nL

/fi6«klt / pk/fi6«kltsf] ;+;b\af6 cg'df]bg ug]{ ljifonfO{ lnP/ Pdfn]n]clt/l~ht v]n v]Nb}g . lsgls ;+ljwfg;efaf6 ;+ljwfg hf/L geP;Dd;/sf/ kl/jt{g x'g} ;Sb}g .

– ebf} @ ut] sf7df8f}+df af]Nb}g]skf Pdfn]sf pkfWoIf eLd /fjn

;+ljwfg;efdf nfxf5fk nufP/ kf6L{n] k7fPsf dfG5] hfg ePg, xfd|fPh]08fnfO{ :yflkt ug{ ;Sg] dfG5] ToxfF x'g'k¥of] . @^ hgfdf sDtLdf klgtLg hgf snfsf/ x'g'k5{, To;sf nflu d klg of]Uo 5' .

– ebf} ! ut] sf7df8f}+df af]Nb};~rf/sdL{ tyf nf]suflosf sf]dn cf]nL

kq d~h'iff kf]=a=g+= M @!%!)

O{d]n M [email protected]

clgZrotf / ;+s6sf] cj:yf tyfTo;af6 pDsgsf nflu nfdf] / sl7g;+3if{ ug{'kg{] af]em af]sfpFb}5g\ <

@))& ;fnkl5 g} b ]z h;/Lk|ltudglt/ hfg] u/]sf] 5, af/Daf/ePsf cfGbf ]ng tyf /fhg } ltskl/jt {gx¿kl5 klg cfGbf ]ngsfpknlAwx¿ ;+:yfut x'g;Sg] u/]sf5}gg, b ]zdf nuftf/ cGof }n jfclglZrttfsf] cj:yf pTkGg x'g] u/]sf]5 eg ] To;sf nf lu k | ltufdLzlQmx¿nfO{ dfq bf]if lbP/ k'Ub}g .hgtf / b]zsf /fhg}lts zlQmx¿n]b]zdf @)!& ;fn jf @)^! df sfodePsf k|ltufdL Joj:yfx¿sf lj?4af/Daf/ ;kmn ;+3if{x¿ ug{] u/]sf 5g\ .t/ cfGbf]ngsf] ;kmntfkl5 pgLx¿n]pQ/bfoL e"ldsf v]Ng ;Sg] u/]sf 5}gg\ .@))& ;fn, @)$^ ;fn jf )^@;fnkl5 pgLx¿sf] e"ldsfdf uDeL/sdhf]/Lx¿ /x]sf 5g\ . To;n] @))&;fndf ;+ljwfg;efsf] r'gfjsf] Joj:yful/P klg %& jif{;Dd To;sf] r'gfjx 'g ;s ]g . @)^$ ;fndf; + ljwfg;efsf ] r 'g fj ePklg;+ljwfgsf] lgdf{0f x'g ;s]g . @)^$;fn b]zdf u0ftGqsf] :yfkgf ePklgTof] ;+:yfut x'g ;s]sf] 5}g / clxn]klg k|ltufdLx¿ /fhtGqsf] k'g:yfkgfug{ ;lqmo 5g\ / pgLx¿ 7"nf] k}dfgfdf/fhtGqk|lt hgtfdf e|d lbg ;kmnx' Fb }5g\ . ;+ljwfg;efsf ] r'gfjdfpgLx¿n] 7"nf] ;+V\ofdf ef]6 kfPsf] s'/fn]Tof] vt/fsf] ;+s]]t lbG5 . b]zdf af/Daf/o;k|sf/sf] l:ylt lsg pTkGg x'G5 <To;sf nflu b]zsf k|d'v /fhg}ltszlQmx¿ sfkmL xb;Dd lhDd]jf/ 5g\ .

b]zdf @))& ;fnb]lv g} h'gk|sf/sf] /fhgLlts l:ylt pTkGg x'g]u/]sf] 5, To;sf nflu d'Vo¿kdfljleGg /fhgLlts bn jf ;+u7gx¿dfePsf] /fhgLlts ;+:sf/sf] lgDg:t/n]klg k |z:q / sltko cj:yfdflg0f{ofTds¿kn] sfd u/]sf] 5 . s'g}/fhgLlts zlQmn] cfkm\gf] l;4fGt,sfo{qmd jf gLltcg';f/ sfd ug{',;Qfdf k'Ug] k|oTg ug{' jf ljkIfdfePsf] cj:yfdf ;/sf/sf unt gLlt/ sfo{x¿sf] lj/f]w ug{'nfO{ unt eGg;lsGg . t/ tL sfo{x¿ klg Pp6flgw{fl/t k4ltcg';f/ ul/g' kb{5 . of]k|hftGqsf] ;fdfGo l;4fGt xf] lsr'gfjdf kf/:kfl/s k|ltikwf{cg';f/ h'gkIfn] ax'dt k|fKt ub{5, To;n] ;/sf/agfpF5 . t/ ;/sf/df gk'Ub}df of;/sf/sf] g]t[Tj ug{] cj;/ k|fKt gxFb}df:jo+ cfkm\gf ;}4flGts dfGotf jf b]z/ hgtfsf lxtdf cf3ft k'Ug] u/]/Wj+;fTds k|sf/sf] gLlt ckgfpg'nfO{

t'h's

s'g} klg cj:yfdf ;xL eGg ;lsGg .cflv/ @))& ;fnb]lv g} dfly

pNn]v ul/P h:tf] l:yltsf] l;h{gf lsgx'g] u/]sf] 5 < lsgeg] )& ;fnb]lv g};Qfdf cfPsf /fhg}lts zlQmx¿n]cfkm \gf ] 3f ] l i ft l;4fGt, gLlt /sfo{qmdcg';f/ b]z tyf hgtfk|ltpQ/bfoL eP/ jf cf Gb f ]ngsfpknlAwx¿sf ] /Iff ug{ ] lt/ WofglbP/eGbf ;Qfsf ] k | f l Ktsf nflubnLo¿kdf dfq xf]Og, Pp6} bnleqklg JolQmut¿kdf cfk;df k|lt:kwf{ug{]lt/ g} a9L Wofg lbg] u/]sf 5g\ .h:tf] ls dfly elgof], s'g} /fhg}ltsbn jf ;+u7gn] ;Qf k|fKt ug{sf nfluk|oTg ug{' jf To;sf nflu ;Qf¿9 jfs'g} lj/f]wL zlQml;t k|lt:kwf{ ug{'nfO{unt eGg ;lsGg . t/ To;sf] klgs]xL ljlw x'G5 . lgwf{l/t k|0ffnL x'G5 .t/ To;k|sf/sf] ljlw jf k|0ffnLnfO{a]jf:tf u/]/ ;Qf k|fKt ug{] k|oTg ug{]ul/Psf] 5 . oxfF;Dd ls JolQmutdxfTjfsf+Iff k"/f ug{sf nflu cfkm\gf3f]lift l;4fGt, p2]Zo, sfo{qmd jfgLltx¿ jf b]z / hgtfsf] lxtx¿nfO{klg pk]Iff ug{] ul/Psf] 5 . %& jif{;Dd;+ljwfg;efsf] r'gfj x'g g;Sg' )^$;fndf ;+ljwfg;efsf] r'gfj eP/ klg;+ljwfgsf] lgdf{0f x'g g;Sg' jf clxn]u0ftGq jf nf]stGqsf] g} eljio;+s6df x 'g 'sf k5fl8 /fhg} ltszlQmx¿sf ] To;k |sf/sf ] e " ldsfsfkmLxb;Dd hafkmb ]xL 5 . of ]…sfkmLxb;DdÚ zAb o;sf/0fn] k|of]uul/Psf] 5 ls b]zsf] ut 5 bzseGbfa9L ;dob]lv h'g k|sf/sf] /fhg}ltsl:ylt pTkGg x'g] u/]sf] 5, To;sf nflu/fhtGqsf] klg k|d'v e"ldsf /xg] u/]sf]5 . t/ h;/L af/Daf/ k|hftGqdflys'7/f3ft u/L ;kmn x'g] u/]sf 5g\,To;sf nflu klg /fhg}lts zlQmx¿lhDd]jf/ x'G5 h;sf] unt u}/lhDd]jf/gLltx¿sf sf/0fn] /fhfx¿nfO{ af/Daf/lg/+s''z /fhtGqsf] :yfkgf ug{ d2tk'Ug] u/]sf] 5 . clxn] klg /fhg}ltszlQmx¿sf] To;k|sf/sf] sfo{k|0ffnLdf;'wf/ ePsf] 5}g / oxL l:ylt /Xof]eg] ax'bnLo Joj:yf ;dfKt x'g] /b ]zdf Ps jf csf { ] k |s f/n ]clwgfosjfbL Joj:yf sfod x'g];DefjgfnfO{ k"/} c:jLsf/ ug{ ;lsGg .

jfdkGyLx¿df k|fozM of] ;f]rfO klg/xg] u/]sf] 5 ls clxn]sf] Joj:yfk"FhLjfbL k|hftflGqs Joj:yf xf] / Tof]vtd x'g' g} qmflGtsf] lxtdf x'g]5 .t/ Tof] ;xL dfS;{jfbL–n]lggjfbL xf]Og,…jfdkGyLÚ ;+sL0f{jfbL ;f]rfO xf] . b]zdfljBdfg ax 'bnLo Joj:yfnfO {qmflGtsf/L lbzf / ¿kdf cufl8 a9fpg'

;a} qmflGtsf/Lx¿sf] st{Jo x'G5 /x'g'kb{5 . t/ olb xfdL s'g} klgo;k|sf/sf] gLlt jf k|oTgx¿af6 aRg'kb{5 . clxn] b]zdf sfod ePsf]Joj:yfnfO{ k'gM k|ltudglt/ n}hfcf];\ .To;n] qmflGtnfO{ d2t k'/fpg] 5}g t/qmflGtnfO{ emg\ Iflt k'/fpg] 5 . To;}n]xfdLn] efj / pRr qmflGtsf nflucfkm\gf k|oTg / cfGbf]ngx¿nfO{ sfod/fVb} b]zdf ljBdfg Joj:yfnfO{ ;'b[9ug{]lt/ g} xfd|f] k|oTg x'g'kb{5 . t/ of]k|Zgdf jfdkGyLx¿df klg s}of}+ untwf/0fffx¿ kfOG5 . ltgLx¿sf sf/0fn]klg b]zsf] k|hftflGqs cfGbf]ngdfuDeL/ k|sf/n] gf]S;fg k'Ug] u/]sf] 5 .

@))& ;fnkl5 g} b]zsf s}of} +/fhg}lts zlQmx¿n] uDeL/ k|sf/sf/fhg}lts ulNtx¿ ub{} cfPsf 5g\ . /fhflqe'jgn] Tof] j]nfsf k|d'v bn jfg]tfx¿nfO{ klg ;+ljwfg;efsf lj?4cfkm\gf kIfdf ldnfpg] k|oTg ug{ yfn] .;j{k|yd /fhfsf] Tof] gLltsf] lzsf/ 6+sk|;fb/ s]cfO l;+x ag] . k|wfgdGqL kbsf] nf]edfpgLx¿ ;+ljwfg;efsf] lj/f]w ug{ tof/ePkl5 ;'j0f{ zDz]/nfO{ dlGqkl/ifb\sf]cWoIf agfpg] s'/fdf /fhf ;xdt ePkl5jLkL sf]O/fnf klg ;+ljwfg;efsf]ljrf/nfO{ kl/Tofu ug{ tof/ eP . xfd|f]kf6L{sf tTsfnLg dxfdGqL / kf6L{sf] s]lG›o;ldlt klg ;+ljwfg;efsf lj?4 /fhfsf]i f8 \oGqdf ;fd ]n eof ] . cGtdf;+ljwfg;efsf] 7fpFdf ;+;b\sf] r'gfjeof] . r'gfjkl5 k|wfgdGqL jf dGqL kbsf]nf]edf 8f= t'n;L lu/L / ljZjjGw' yfkfn]cfkm\gf] kf6L{l;t g} u2f/L u/]/ k~rfotLJoj:yfdf ;fd]n eP . k~rfotLsfndfdGqL kb jf cGo kbx¿sf] k|nf]egdfsDo'lgi6 kf6L{ jf sf+u|] | ];sf g]tf /sfo{stf{x¿ 7"nf] ;+V\ofdf k~rfotLJoj:yfdf ;fd]n eP . To;n] ;du|¿kdfsDo'lgi6 / sf+u|]|];sf b'j} kIfx¿sf g]tfjf sfo{stf{x¿sf] /fhgLlts ;+:sf/ cToGtlgDg ePsf] s'/fnfO{ g} atfpF5 . To;kl5b]zdf /fhgLlts¿kdf w]/} kl/jt{gx¿ePsf 5g\ . t/ k~rfotLsfndf lgDgk|sf/sf] /fhgLlts ;+:sf/sf] h'g e2fk|bz{g eof], Tof] clxn] ljBdfg 5}g eGgd'lZsn kb{5 . ljleGg /fhgLlts bnsfg]tf jf sfo{stf{x¿df cfkm\gf l;4fGt /gLltx¿nfO{ ltnfGhnL lbP/ JolQmutkmfObfsf nflu bn abn ug{] k|j[lQx¿k~rfotL sfndf gf+uf]¿kdf b]vfk/]sf]/fhgLlt ;+:sf/sf] g} cjz]if xf] . t/ k|ZgTo;/L bn abn ug{] JolQmx¿df dfqxf]Og, ljleGg bnsf pRr:t/Lo g]t[Tjk+lQmdf klg k|z:t b]vfkg{] ub{5 . To;sf]kl/0fd:j¿k g} b]zsf] /fhgLltn] ;xLlbzf lng ;ls/x]sf] 5}g .

afFsL # k]hdf

#laxLaf/, ebf} %, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

ktgf]Gd'v sDo'lgi6 k|]/0ffx¿k|;+u

s]bf/ ;'j]bL

Pp6f xfjf h:tf] eP/ ljZjdf ;fDojfb cfof] / sl/a &) jif{;Dd;+;f/e/L sDtLdf @# b]zdf 7"nf] ljt08f dRrfP/ xf¥of] . ?;df !(!& /afFsL b]zdf !(%) sf] x/fxf/Ldf of] Joj:yf lj:tf/ ePsf] xf] . !(() sf]bzsdf oL ;a} Pp6f pQ/ sf]l/of afx]s cg]sg ;'wf/ u/L gfd dfqsf]sDo'lgi6 /fv]/ rn] . clxn] oxL gfd dfqsf] sDo'lgi6 klg kfFr j6f b]zdfdfq 5g\ . afFsL ;a}lt/ nf]stflGqs kl4t z'? eO;s]sf] 5 . ltgLx¿ s;/LcfP / s;/L lanfP, nf]stflGqs Joj:yf / sDo'lgi6 l;4fGt cyf{t\;fDojfbdf s] cGt/ 5 eGg] of] k6sM

!= dfS;{jfbsfn{dfS; / k|]ml8«s PGh]N:n] ;g\

!*$* df tof/ kf/ ]sf ] k ' l:tsfsDo'lgi6 3f]if0fkqdf pNn]v ePsf];Dk"0f{ lgrf]8 g} dfS;{jfb xf] . cfw'lgs;fDojfbsf] uLtf dflgg] of] k'l:tsfnfO{;fDojfbL bz{gsf] d"n ;|f]t dflgG5 .PGh]N;sf] klg Tolt g} kl;gf /ljrf/sf] k|ltlaDa /x]sf] ;fDojfbLbz{gnfO { dfS;{–PGh]N:jfb gegLdfS;{jfb dfq elgG5, h;nfO{ PGh]N;:jo+n] :jLsf/ u/]sf 5g\ .

sDo ' lgi6 kf6L {s f ] 3f ] i f 0 fkqjf:tjdf cGt/f{li6«o¿kdf 5l/Psf;Dk"0f{ ;fDojfbLx¿nfO{ Ps} ;"qdfcfj4 ug{ tof/ kfl/Psf] lyof] . of]k'l:tsfsf] klxnf] c+zaf6 g} dfS;{jfbsf]Oltxf;;DaGwL cfly{s l;4fGtsf] af/]dfk|efjsf/L JofVof ul/Psf] 5 . h;dfk" FhLjfbleq ljBdfg /xg] pTkfbgk|0ffnLsf] j0f{g u/L s;/L ju{x¿sf]pTklQ x'g]5 / o;sf] ljgfz x'g]5 eGg]dfS;{jfbsf] cjwf/0ffx¿nfO{ ;/nefiffdf JoQm ul/Psf] of] k':ts g};Dk"0f{ dfS;{jfb xf] . dfS;{jfbleqju{;+3if{nfO{ ;dfh kl/jt{gsf nfluckl/xfo{ tTj :jLsf/]sf] o; 3f]if0fkqn];j{xf/f ju{nfO{ ju{o'4sf nflu clknu/]sf] b]lvG5 .

;fDojfbL bz{gleq /x]sf /fhg}ltsl;4fGtx¿ h:t} åGåfTds ef}ltsjfb,Oltxf;sf] cfly{s JofVof, ju{;+3if{,;Dk " 0 f { Jo lQ mut ;Dk lQx¿sf ];/sf/Ls/0f, ;j{xf/f ju{sf] clwgfsTj,ju{ tyf /fHosf] ljno cflbh:tf;fDojfbL ljrf/sf c s:fwf/lznfnfO{g} dfS;{jfb elgG5 . dfS;{ / PGh]N;n]k|ltkfbg u/]sf] cfw'lgs ;fDojfbLl;4fGt g } ;du|¿kdf dfS; {jfbePsfn] o;nfO{ o; k':tssf] ;Dk"0f{x/kmx¿n] b]vfPsf] 5 .@= n]lggjfb

sfn{dfS;{sf] b]xfj;g x'Fbf !# jif{sf]dfq pd]/ k'u]sf n]lgg Ps dxfg\ ?;LqmflGtsf/L g]tf dfq geP/ dfS;{jfbdfw]/} dxTjk"0f{ of]ubfg lbg] ;fDojfbLljåfg\sf] ¿kdf klg k|Voft 5g\ . ?;LqmflGtsf] ;dodf ?;L ;fDojfbL bnjf]N;]les kf6L{sf] k|v/ g]tfsf] ¿kdfqmflGtk"j{ / kZrft\ n]lggn] lgjf{x u/]sfe"ldsf g} n]lggjfbsf] :j¿k xf] .n]lggnfO{ cfw'lgs ;fDojfbL bz{gsf]lzNksf/ klg elgG5 . n ] lggn ]dfS;{jfbL wf/0fdf s]xL df]8x¿ lbP .pgL cfkm\gf] sfo{nfO{ dfS;{ / PGh]N;sfljrf/wf/fx¿eGbf km/s Ps /lt klgdfGg tof/ lyPgg\ . n]lgg cf]h:jLJolQmTj, cfkm\gf] sfo{k|lt b[9tf tyfg]t[Tjdf cfjZos kg{] ct'ngLo u'0fsfwgL ePsf sf/0f g} ;g\ !(!& sf] ?;L;fDojfbL qmflGtdf ;kmntf k|fKt u/]sflyP eGg] w]/} ljåfgx¿sf] /fo b]lvG5 .

n]lggn] dfS;{jfbsf] Jojxfl/skIfdf 7"nf] of]ubfg lbPsf 5g\ . n]lggn]dfS;{jfbsf] ;}4flGts kIfx¿df klg w]/}o:tf hf]836fpx¿ u/]sf lyP, kmntMdfS;{jfb cem kl/dflh{t x'g k'Uof] .pgn] lbPsf dxTjk"0f { of]ubfgx¿lgDglnlvt 5g\M qmflGtsf/L g}ltstfdf hf]8 /Ifsbnsf] l;4fGt s]Gb|Ls[t k|hftGqsf] wf/f ;fd|fHojfb k"FhLjfbsf] clGtd r/0f ;f+:s[lts qmflGtsf] l;4fGt /fHo lj:tf/} nf]k x'Fb} hfg] l;4fGt k'g{pTyfgjfbLx¿sf] cfqmd0f

n]lgg Pp6f qmflGtsf/L lg/+s'z;fDojfbL zf;s dfq geO{ ;fDojfbsf]bfz{lgssf ¿kdf klg kl/lrt 5g\ .n]lggn] lbPsf ljrf/wf/fx¿ / qmflGtug]{ tl/sfx¿sf] ;d'Rro :j¿k g}

n]lggjfb xf] . pgn] sDo'lgi6 kf6L{nfO{s;/L ;+ul7t ug]{ jf bnsf] :j¿k -9f Frf_ sf] lj:t[t JofVof cfkm \gf ]dxTjk"0f{ k':ts b kf6L{ ckm Go' 6fOkdflbPsf 5g\ . ToxL 9fFrfcg';f/ ug{ cGob]zsf ;fDojfbL g]tfx¿nfO{ ;d]t;lhnf] eof] .

n]lggjfbsf] csf]{ dxTjk"0f{ sfo{s]Gb|Ls[t k|hftGqsf] l;4fGt klg xf] .o; l;4fGtn] ;fDojfbL bnleqsf]k|hftflGqs :j¿knfO{ c+lst ub{5 . t/,n]lgg :jo+n] klg cfk\mgf] ;}4flGtsljrf/wf/fcg'¿k kf6L{leqsf] k|hftflGqskl/kf6LnfO{ slxNo} Jojxf/df NofPgg\ .sDo'lgi6 kf6L{leqsf] agf}6df tNnf]txsf sfostf{x¿df dflyNnf] txsfsfo{stf{x¿k|lt x'g'kg]{ nf}x cg'zf;gsf]cfjZos x'G5 . kf6L{sf gLlt lgodx¿dflyNnf] tyf s]Gb|Lo :t/af6 tNnf]txx¿df hah{:tL nfu" u/fOG5 . rfx]Tof] gLlt :s'n;DaGwL xf];\ jf sf/vfgf,kl/jf/sf] xf];\ jf k|x/Lsf] xf]6nsf] xf];\jf c:ktfnsf] xf];\ .

dfS;{jfbL bz{gnfO{ ;du|tf lbg]n]lggsf] hGd ;g\ !*&) df ePsf]lyof], d[To' ;g\ !(@$ df n]lggn] ;g\!(!& b]lv !(@$ ;Dd & jif{ ;f]leot;+3df zf;g u/] . n]lggn] dfS;{jfbLbz{gdf lbPsf] dxTjk"0f { of ]ubfgcem;Dd klg w 'sw 'sL :kGbgdfafFlr/x]sf] 5 .

#= dfS;{jfb–n]lggjfbof] zAbfjnL ;f]let ?;df n]lggsf]

d[To'kZrft\ tTsfnLg zf;s :6flngn]cfkm"n] ?;L qmflGtsf] cfbz{ ;dfPsf]bfjLsf ;fy lg:s]sf] lyof] . 5f]6s/LdfeGg] xf] eg] dfS;{u{:–PGh]N; / n]lggn]lbPsf ;fDojfbk | ltsf ] ;du |ljrf/x¿nfO{ dfS;{jfb–n]lggjfb -dfn]_elgPsf] xf] . ju{ ;+3if{sf] cleofgdfk"FhLjfbsf] ljgfz clgjfo{, s]Gb|Ls[tcy{tGqh:tf dfS; {sf cfbz{x¿,sDo'lgi6 kf6L{ Ps /Ifs bn wf/0ff /kf6L{ ;+/rgfdf s]Gb|Ls[t k|hftGqh:tfJojxf/jfbL n]lggsf egfOx¿ g}d fS; {j fb–n ] lggjfbsf d ' Vocfwf/zLnfx¿ x'g\ . w]/} b]zsf ;fDojfbLbnx¿n] cfkm"nfO{ dfS;{jfbL–n]lggjfbLeGg ?rfpF5g\\ . cfw'lgs ;fDojfbLcjwf/0ffx¿df dfS;{jfb–n]lggjfbsfcfbz{x¿nfO{ jf:tljs ;fDojfbLljrf/wf/ 7flgG5 .$= 6«f6:sLjfb

;fDojfbL Oltxf;df Pp6f ;zQmqmflGtsf/L, ;kmn n]vs tyf s'znjSt[Tjafhsf] gfd xf]– lnjg a|f]G:6fOg,h;nfO { 6 « f6:sL eGg ] u l/ G5 .dfS;{jfbsf] ckl/ldt lzIff ;+sngstf{tyf ?;L hgtfx¿nfO{ klxnf]kN6 ;g\!()% df g} ;+ul7t ug]{ Ps of]4f6«f6:sLsf] eg] ;Qf ;+3if{ af]s]sf]

;fDojfbL Oltxf;n] slxNo} d"Nof+sgu/]g . sDo'lgi6 Oltxf;sf] nflu6 « f6:sLsf ] af } l4s JolQmTj ;fy }

g]t[Tjsnf g} pgsf] nflu cle;fk aGgk'Uof] . z'?df n]lgg;Fu klg lj/f]w ePsf6«f6:sLsf kl5Nnf lbgx¿df eg] pgn];dy{g hgfPsf ] b ] lvG5 . s' l6n6«f6:sLsf] ljk'n k|ltefsf] 8/n] ;QfdfcfPkl5 :6flngn] ;g\ !(@( df pgnfO{b]z lgsfnf u/] . s'g} klg clwgfosjfbLcfkm\gf lj/f]wLx¿sf] k"0f{ lgd"{n rfxG5 .of] clwgfosjfbLx¿sf] cGtlg{lxt u'0fxf] . cfkm\gf] s's[Tosf] 8/n] :6flngn]cfk\mgf] c;'/Iff dx;'; ug'{ :jefljslyof] . kmntM ;g\ !($) df PsqmflGtsf/L lj/f]wL g]tfsf] xTof /lrof] .of] ;kmn xTofsf08sf] /rgfsf/ :6flngePsf] k|ToIf ;fgf ;fgf sd/]8x¿nfO{yfxf ePtf klg s;}af6 lj/f]w ePglsgeg] :6flng Pp6f 7"nf] ;fDojfbL/fi6«sf ;Qf?9 zf;s lyP . :6flngsf]lj/f]wdf zAb pRrf/0f ug'{ eg]sf] l;w}sfnnfO{ lgDTofpg' lyof] .

zf;s :6flng;Fusf] 6«f6:sLsf]lj/f]w k"0f{tM ;}4flGts lyof] / pgLcfkm\gf] l;4fGtdf lg/Gt/ cl8u /x] .pgn] :6flngsf w]/} lqmofsnfkx¿dfcfkm\gf] dtleGGtf JoQm u/] . :6flngsf]clwgfosjfbL k|j[lQafx]s :6flngsf]Ps b]zdf ;dfhjfbsf] l;4fGtk|lt klg6«f6:sL k|v/ lj/f]wLsf ¿kdf lrlgG5g\ .6«f6:sLsf egfOx¿ oxfF lbOPsf 5g\M :yfoL qmflGtsf] cfjZostf cGt/f { l i6 «o¿kdf ;fDojfb L

cfGbf]ngsf] tof/L ug'{df hf]8 :6flngsf] Ps b]zdf ;dfhjfb

gLltsf] lj/f]w u/LaL tyf t ]; | f ] ljZjdf

;fDojfbsf] :yfkgfdf hf]8 :6f lngsf ] ;dodf lg:s ]sf ]

sd{rf/LtGqsf] lj/f]w dfgj clwsf/ tyf

k|hftflGqs/0fsf] cfjZostfdfhf]8sd/ ]8 6 « f6:sL Ps s 'zn

;+u7gstf { klg lyP . ;fDojfbLaf]N;]les bnnfO{ Jofks ;'b[9Ls/0f u/LqmflGtsf nflu tof/ ug{;Sg' klg6«f6:sLsf] b]g lyof] . nfn;]gfsf] u7gdfpgsf] s'zn xft /x]sf] lyof] eGg]ljåfgx¿sf] ljZn]if0f 5 . dfly k|:t't6«f6:sLsf egfO tyf ljz]iftfx¿nfO{g} 6«f6:sLjfb elgG5 .%= :6flngjfb

;f]leot e"ldsf ;g\ !(@$ b]lv!(%# ;Dd lg/Gt/ @& jif{sf] nfdflg/+s'z clwgfosjfbL ;fDojfbL zf;gug] { :6flng ;fDojfbL l;4fGtsfjf:tljs zf;s x'g\ . pgn] cfkm\gf]@& jif{sf] pGdQ zf;ssfndf s] s]dfq u/]gg\ eGg] s'/f cft+sjfbsf]zAbsf]ifdf kfpg uf¥xf] 5 . ;fDojfbLljZj O ltx f;df ;a }e Gb f a9 Lg/xTofsf] pkflw kfpg] :6flng x]bf{dfPsbd 8/nfUbf] b]lvGy] . /ftf] tyf

rf}8f cg'xf/ ePsf :6flngsf cfFvfx¿k|foM qmf]wn] hln/x]sf] dfq b]lvGy] .pgsf] cfb]z g} ;fDojfbL sfg'g lyof] .

lj/f]wLx¿nfO{ If0fe/ d} eid kfg{ ;Sg]:6flngnfO{ ;}lgs kf]zfs v'a} Kof/f]lyof] . :6flngsf] Pp6f dxTjk"0f{ sfo{lyof]– u/La / ;fdGtzfxL cj:yfdf/x]sf] ;f]leot ;+3nfO{ Ps ;d[4zfnL/ zlQmzfnL ;}lgs /fi6«sf] ¿kdfk|:t't ug' { . oBlk of] zlQmzfnL;f]leot ;+3sf] jf:tljs hu hgtfsfxf8vf]/x¿ / /ut kl;gfsf] andfag]sf] lsg gxf];\ .

pgsf sfo{x¿ / ljrf/x¿nfO{ g}:6flngjfb elgG5 . :6flngjfbnfO{s]xL a'Fbfdf o;/L k|:t't ug{ ;lsG5M ;+rf/sf dWodx¿ k"0f{ ;xsf/L

lgoGq0fdf lnO{ ;fDojfbL dtk|rf/df k|of]u .

lj/f ]wLx¿sf] Jojl:yt ¿kdfpGd"ng .

g}ltstf / sfg'gnfO{ kjf{x gu/Ldgf]dfgL ¿kdf k|of]u .

cfkm\gf] g]t[Tjsf] jl/kl/ nf]slk|o;dy{g h'6fpg ;kmn .

k~rjifL{o cfly{s of]hgf nfu" u/Lb]zsf] cfly{s ljsf;df j[l4 .

…Ps b]zdf ;dfhjfbÚ gLltsf

k|ltjfbs ./fhgLlts ljåfg\x¿sf] dtcg';f/

:6flngjfb g} n]lggjfbsf] lj:tf/ xf] .n]lggkl5 :6flng klxnf] ;fDojfbL g]tfx'g\ . h;n] dfS;{jfbL l;4fGtnfO{d"t{¿k lbg] k|of; u/]sf lyP . o:tf]eo+s/ g]tf :6flngsf] d[To' x'G5 eGg]lal;{g afWo ePsf ;f]leotjf;Lx¿sfaLr ;g\ !(%# df pgsf] b]xfj;fgeof ] . ?;sf sdhf ]/ dg ePsfzflGtlk|o hgtfx¿n] nfdf] ;f; km]/] .

^= dfcf]jfb;fDojfbL ljZjdf Pp6f clt

qmf lGtsf/L / ; +3if {zLn lrlgof F;fDojfbL g]tfsf] klg gfd cu|k+lQmdfcfpF5, h;n] rLgdf dfS;{jfbnfO{

; } 4 f l Gts tyf Jojx f l /s¿kdfk|lt:yfkg u/] . rLgsf n]lgg elgg]o L ; f Doj fb L g ]t fs f ] g fd x f ]dfcf]T;]t'ª\u, h;nfO{ 5f]6s/Ldf dfcf]elgG5 . oL qmflGtsf/L g]tfsf] hGd;g\ !*(# df ePsf] lyof] eg] d[To';g\ !(&% df . rLgdf ;fDojfbsf]]:yfkgfkZrft\ ;g\ !($( b]lv @^ jif{-;g\ !(&%_ ;Dd cgj/t¿kdf Psdfq g]tf ag]sf dfcf]–T;]t'ª\unfO{ Pss'zn ;}lgs g]tf klg dflgG5 . klxn]cfkm" ;}lgs k[i7e"ldaf6 cfPsf] x'gfn]lrlgofF ;}lgs ;'b[9Ls/0fdf pgsf] b]g;f¥x} 7"nf] /Xof] . lrlgofF ;}lgsnfO{cfw'lgsLs/0f u/L Pl;ofsf] dfq geO{ljZjsf] Ps ;}lgs /fi6« aGg k'u]sf]r Lgsf ] c fk m \ g } :jhg xTo fs f ]x[boljbf/s Oltxf; 5 . t];|f] ljZjtyf Pl;ofsf ] ;fDojfbL ;6Lspbfx/0fsf ] ¿kdf /x ]sf ] lrlgof Fdfcf]jfbL ca qmdzM ljnLg x'Fb} uPtfklg Oltxf;df o;sf] cfkm\g} ljz]iftf/x]sf] 5 .

dfcf]T;]t'ª\un] ;fDojfbL ;flxTotyf cGo ljlzi6 ljrf/wf/x¿ lbPsf5g\, h;sf] :yfg ;fDojfbL bz{gdfdxTjk"0f{ dflgG5 . dfS;{jfbnfO{ pgn]lbPsf of]ubfgx¿ lgDgfg';f/ 5g\M sfn{dfS;{sf] ljk/Lt ;fDojfb

:yfkgfdf dhb '/x¿sf ] eGbfls;fgx¿sf] dxTjk"0f{ e"ldsfnfO{:jLsfg'{ .

hgtfsf tyf sfo {stf {x¿df/fhg}lts k|ltj4tf x'g'kg]{df hf]8lbg' .

l;4fGteGbf k|of]udf hf]8 . sfo{df s]cxL uNtL x'g;S5 eGg]

wf/0ff . åGåjfbsf] k'gJof{Vof . /fhgLltdf k|fyldstf . ;d'bfodf hf]8 . ?;L 3/]n' tyf s[lif of]hgfx¿sf]

Jofks cfnf]rgf . ;f+:s[lts qmflGtsf kIfw/ .

/fhgLlts zlQmx¿======h'g /fhg}lts zlQmx¿n] @)$^ ;fn jf )^@÷^# sf

cfGbf]ngx¿nfO{ ;kmn kfg{ dxTjk"0f{ e"ldsf v]n]sf lyP,pgLx¿ cfGbf]ngsf pknlAwx¿sf] /Iff ug{'eGbf ;Qfsf]k|lt:kwf{df g} a9L ;+nUg ePsf] kfOG5 . /fhg}lts zlQmx¿sfTo;k|sf/sf sdhf]/Lx¿af6 kmfObf p7fP/ /fhf 1fg]G› cfkm\gf]lg/+s''z ;Qf sfod ug{ ;kmn eP . To;kl5 @)^@÷)^#sf] dxfg hgcfGbf]ng ;DkGg eof] . u0ftGqsf] :yfkgf eof]/ ;+ljwfg;efsf] r'gfj klg eof] . t/ d'Vo /fhg}ltszlQmx¿sf g]tfx¿n] klxn] em+} cfGbf]ngsf pknlAwx¿sf]/Iff ug{] eGbf cfkm\gf bnLo jf JolQmut dxTjfsf+Iffx¿nfO{k"/f ug{]lt/ g} a9L nfu]sf] b]lvG5 . ToxL sf/0fn] klxnf];+ljwfg;ef ;+ljwfg agfpg c;kmn eof] / clxn] klg Tof]cj:yfdf ;'wf/ ePsf] 5}g . dfcf]jfbLx¿sf] ;}4flGtsb[li6sf]0f / e"ldsfn] klg ;+ljwfgsf] lgdf{0fdf a]Unfa]Un}k|sf/n] afwf k'/fpg] u/]sf] 5 .

sDo'lgi6 / sf+u|]|];sf b'O{ a]Unfa]Un} k|sf/sf ;}4flGtsk[i7e"ld 5g\ . sDo'lgi6x¿n] k"FhLjfbL k|hftflGqs k|0ffnLnfO{l;4fGttM c:jLsf/ ub{5g\ . t/ To;f] ug{] j]nfdf pgLx¿n]s'g} vf; j]nfsf] 7f]; l:yltcg';f/ cfkm\gf sfo{gLlt lglZrtug{'kb{5 / s'g} vf; b]zsf] P]ltxfl;s cj:yfdf ax'bnLoJoj:yfnfO{ klg ;dy{g ug{'kb{5 . dfS;{jfbL–n]lggjfbLl;4fGtn] ToxL s'/f l;sfpF5 . g]kfnsf] ;Gbe{df klg Tof]s'/f ;To xf] . To;sf] cy{ of] x'G5, pRr qmflGtsf/Lp2]Zox¿sf nflu gLlt / sfo{qmdx¿nfO{ cufl8 a9fpFb}tfTsflns¿kdf nf]stflGqs ;+ljwfgsf] lgdf{0f / u0ftGqnfO{;+:yfut ug{ hf]8 lbg' . k"FhLjfbL k|hftGqnfO{ ;'b[9 ug{]qmddf Tof] k|0ffnLsf lgodx¿nfO{ g} ckgfpg' kb{5 . t/dfcf]jfbLx¿n] To;k|sf/sf] k|hftflGqs k|0ffnLnfO{ 7Lsl;tcEof; u/]sf] b]lvGg . sDo'lgi6x¿sf] ;}4flGts dfGotfh] ePklg ax'bnLo Joj:yfnfO{ ;dy{g ug{] / ;'b[9 ug{]gLlt ckgfPkl5 k"FhLjfbL k|hftflGqs sfo{ k|0ffnL cg';f/g} cfkm\gf sfo{qmdx¿nfO{ cufl8 a9fpg] k|oTg ug{' kb{5 .t/ pgLx¿n] h'g k|sf/sf] sfo{k|0ffnL ckgfpg] u/]sf 5g\,Tof] dfS;{jfbL–n]lggjfbL l;4fGtcg';f/ t 5}g g}, Tof]k"FhLjfbL k|hftflGqs cg';f/ klg 5}g . cem :ki6 zAbdfeGg] xf] eg] pgLx¿sf] ;Dk"0f{ sfo{k|0ffnL k|r08x¿sf]JolQmut / dxTjfsf+Iffåf/f g} k|efljt ePsf] kfOG5 .To;sf] kl/0ffd:j¿k pgLx¿n] ckgfPsf] gLlt / sfo{k|0ffnLTo;af6 klg ;+ljwfgsf] lgdf{0fdf w]/} g} gf]S;fg k'Uof] /clxn] klg k'Ug] ;Defjgf 5 .

klxn] k|hftflGqs k|0ffnLsf l;4fGtnfO{ 7Lsl;tckgfpg g;Sbf k|r08 k|wfgdGqL kbaf6 l56} x6\g' k/]sf]

lyof] . k|wfgdGqLaf6 x6]kl5 pgLx¿sf] g]t[Tjdf ;/sf/gaGbf;Dd ;+ljwfg aGg glbg] s'/f u/]/ cfGbf]ng ;~rfngu/] / kl5 pgsf] g]t[Tjdf ;/sf/ gaGbf;Dd ;xdltsf];/sf/ aGg glbg] s'/fdf g} hf]8 u/]/ ;xdltsf] ;/sf/sf]lgdf{0fdf jfwf k'¥ofP . kl5 Psn hftLo cfwf/dfk|b]zx¿sf] k'gu{7g x'g g;Sg] ePkl5 ;+ljwfgsf] lgdf{0fgul/sg g} ; + ljwfg;efsf ] lj36g u/fP . bf ]; | f ];+ljwfg;efsf] r'gfjdf pgLx¿ g/fd|/L k/flht ePkl5r'gfjdf k/flht pgsf] hfltjfbL jf If]qLotfjfbL ;+ljwfggag];Dd ;+ljwfgsf] lgdf{0fdf afwf xfNg] k|oTg ub{}5g\ .To;sf nflu pgLx¿n] a]Unfa]Un} k|sf/n] df]rf{aGbLx¿klg ug{ yfn]sf 5g\ . pgLx¿sf] of] k4lt g dfS;{jfbL–n]lggjfbL xf], g k"FhLjfbL k|hftflGqs .

Pdfn] / g]sf+ u7aGwg ;/sf/ ag]sf] 5 . t/ pgLx¿n];+ljwfg;efsf] r'gfjdf k|fKt hgfb]zcg';f/ lhDd]jf/L k"/fug{]eGbf Psflt/ ;Qf¿9 b'O{ bnx¿sf aLrdf / csf{lt/:jo+ ;DalGwt ;+u7gx¿sf aLrdf g} ;Qfsf nfluu'6aGbLlt/ g} pgLx¿sf] a9L Wofg hfg] u/]sf] 5 . To;n]b]znfO{ sxfF n}hfg] 5 < Tof] k|Zgk|lt pgLx¿sf] WofguPsf] kfOGg . To;/L g]kfnsf ;Qf jf ljkIfsf k|d'v/fhg}lts zlQmx¿df z'?b]lv /xFb} cfPsf] cfkm\gf] u}/lhDd]jf/k|j[lQ clxn] klg k|an¿kdf sfod /x]sf] b]lvG5 .

pk/f]Qm k|sf/sf] k[i7e"lddf xfd|f] kf6L{n] ut 5 bzsb]lvg} ckgfpFb} cfPsf] gLlt / sfo{k|0ffnLsf] lgikIf / P]ltxfl;sk|sf/n] d"Nof+sg ug{] xf] eg] g]kfnsf cGo ;a} /fhg}ltszlQmx¿n] eGbf xfdLn] ckgfPsf] gLlt a9L ;xL / pRrk|sf/sf] ePsf] s'/f k|i6 x'g]5 . ToxL k|sf/n] xfd|f] kf6L{n]nuftf/ Psflt/ l;4fGt / csf{lt/ b]zsf] 7f]; /fhgLltsl:ylt tyf b]z / hgtfsf lxtx¿cg';f/ g} sfd ub{}cfPsf] s'/f klg k|i6 x'g]5 . ;+;b\leq / aflx/ xfd|f] kf6L{n]v]Ng] u/]sf] /fhgLlts e"ldsfsf] ;;{/L k|sf/n] d"Nof+sgug{] xf] eg] klg b]zsf ;Qf jf ljkIfdf /x]sf /fhgLltszlQmx¿sf t'ngfdf xfd|f] kf6L{sf] /fhgLlts ;+:sf/ w]/} g}dfly /x]sf] s'/fdf s'g} z+sf 5}g . xfd|f] kf6L{n] ut 5bzsb]lv h'g k|sf/sf] e"ldsf v]Nb} cfPsf] 5, cGo /fhgLltsbn jf ;+u7gx¿n] klg ToxL k|sf/sf] e"ldsf v]Nb} cfPsf]eP cfh b]z h'g k|sf/sf] cGof}n, clgZrotf jf ;+s6sf]d'vdf plePsf] 5, To;k|sf/sf] l:ylt cjZo klg pTkGgx'g] lyPg . To;k|sf/sf] P]ltxfl;s k[i7e"lddf xfd|f] kf6L{sf]gLlt / sfo{k|0ffnLn] g} b]znfO{ ;xL dfu{bz{g lbg ;S5eGg] s'/f k|i6 5 . cGoyf b]z k'gM gofF–gofF k|sf/sf3grSs/x¿df k'Ub} hfg] s'/f cjZoDefjL 5 .

$laxLaf/, ebf} %, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

;Tofu|x 8]:s

cWofTd÷bz{g;'bz{g clwsf/L

cr]nsf dfgj Joj:tk"0f{ hLjgofkg ug'{kg]{ sf/0fn] x'g;S5, cToGt}:jfy{, PsfTds ;f]r / Ifl0fs cfgGbdf e'Ng rfxG5g\ . cg]s k|sf/sfclgoldttf, cdfgjLo / cg}lts sfo{ ug{ klg kl5 kb}{gg\ . t/ lgisfdsd{ cyf{t\ cfkm\gf] st{Jo ;xL 9+un] kfngf ug]{ xf] eg] kmn t cjZo g}k|fKt eOxfN5 lg eGg] xfd|f] rlr{t wfld{s u|Gy uLtfdf pNn]v 5 . of]dggLo s'/fnfO{ cfTd;ft ug]{ xf] eg] dfgjdf nf]e, df]x, sfd, qmf]w, db,dfT;o{ h:tf b'u'{0fsf] cGTo eP/ ;Rrf dfgj dfgj aGg ;lsG5 . dfgjaGgsf nflu dfgjLo Jojxf/sf] k|bz{g klg ug{ ;Sg'k5{ . Psk]6 vfg] /Ps;/f] nufpFb}df Tof] dfgj aGb}g . vfg] sfd t uNnLdf /xg] e':ofxfs's'/n] klg ul//x]s} 5 lg .

cfkm" o; wtL{df /x'~h]n dfgjLo wd{ lgjf{x u/L d[To'kZrft\ klg ;dfh,/fi6« / cfkm\gf efjL k':tfn] ;sf/fTds / pbfx/0fLo JolQmsf] ¿kdf :d/0fug]{ u/L sfo{ ug{ ;Sg'kb{5 . o;/L cfkm\gf] gfd cd/ agfpg ;Sg] dfgjwtL{df sd} dfq x'G5g\ . xfd|f jL/ jL/+ugf tyf /fli6«o lje"lt zxLb cflbn]h;/L ;bf :d/0f ug]{ sfo{ u/]/ uP, To;sf] cg'z/0f ;a}n] ug{ ;s]df ;j{qzflGt, ;b\efj, Pstf clg pGglt–k|ult ;d]t ;xh} x'g;S5 . o;k|ltcfw'lgs, ;Eo, lzlIft eGg ?rfpg]x¿n] Wofg k'¥ofpg' ;s]sf 5}gg\ . dfgjhLjg Psk6s dfq, Tof] klg w]/} nfdf] ;dosf] cg]sf}+ hLjhLjfTdfdf /xFb}d'lZsnn] k|fKt x'g] s'/f ljleGg u|Gyx¿df xfdLn] ;'g]sf–k9]sf 5f}+ .

xfdLn] 3/df kfNg] hLjhGt', hgfj/sf] cefjdf csf]{ NofPkl5 klxn]sf]/fd|f cfgLafgLsf] rrf{ ul/G5, t'ngf x'G5 . u'0fL lyof], o:tf] lyof] eg]/JofVof ul/G5, p;sf] cfr/0fsf] af/]df . ;j{>]i7 k|f0fL dfgjn] t s'g} g s'g}:d/0fof]Uo sfo{ u// csf]{ hGddf klg b]gsf] sb/of]Uo gful/s aGg ;Sg'k5{ .xfd|f] ;+:sf/df k|rngdf /x]sf s'/fx¿nfO{ g} x]/f+} g . afr'~h]n ldnLh'nLa:g], cfk;L ;xof]u ug]{, dL7f] af]Ng] dfgjnfO{ p;sf] b]xjf;gkZrft\af/Daf/ :d/0f ub{5g\ . To:tf JolQmsf] d[To'df cfkmGt, gftfuf]tf, aGw'jfGwj,d;fg3f6;Dd dfq} k'U5g\, hxfF lrtf x'G5, ToxfF p;sf] ;tut ul/G5 . To;:yfgdf;Dd h]gt]g k'U5g\, ha hn]/ v/fgL aG5, To;kl5sf] ;dodf eg]JolQmn] cfkm\gf] sd{cg';f/ g} kmn ef]Ub} /xG5 .

hlt;'s} wgf9\o, pRr cf]xf]bfsf] lsg gxf];\, p;n] klg PSn} cfkm\gf]sd{ cg'¿ksf] kmn ef]Ug'k5{ . g t p;n] cfkm'n] sdfPsf] wg g} n}hfG5, gt ;xof]uL g} . hfG5 cflv/ sd{sf] kmn dfq} . t;y{ xfdLn] klg hLjgsfndfg} ;'ud dfu{ lgdf{0fsf nflu ;f]xL cg'¿ksf] sfo{ ug{ ;Sg'k5{ . ds} /f]k]/;'Gtnf kmNb}g . h:tf] aLh /f]K5f} +, To:t} kmn nfUg] ePsfn] /fd|f] / ;xLaLhf/f]k0fsf nflu dfgj :jo+n] Vofn ug{ ;Sg' g} 7"nf] s'/f xf] . ;od x'Fbf;xL / ;sf/fTds sfo{ ug]{lt/ gnfUg]n] kl5 pd]/ 9Ns]kl5 s]xL ug{;lsPg eg]/ lrlGtt eP/ klg s]xL x'Fb}g . lrGtfn] g} dfgjnfO{ lrtf;Ddk'¥ofpF5 elgG5 . t;y{ cgfjZos lrGtf axg ug'{ x' Fb}g .

x/]s s'/fx¿ ug{sf nflu w}o{zLntf, nugzLntf, ;xgzLntf, cg'zLntfh:tf s'/fx¿sf] h?/t kb{5 . t/ To:tf ;a} dxTjk"0f{ s'/fn] o'Qm dfgjkfpg ca sl7g g} ePsf] 5 . lsgeg] cToGt} Ifl0fstfdf /Dg] :jfyL{dgf]efjdf dfq Wofg lbg], pksf/sf s'/f ;'Gg;Dd grfxg] -ug]{ s'/f t k/g} /fvf} +_ h:tf unt dgf]j[lQn] u|l;t Jo:t hLjg eGg] cgfjZos s'/fu/L rf]s, rf}t/ffdf w'd|kfg, dWokfg u/L ;do vr{g] hdft klg gePsf]xf]Og . h;af6 ;dfhn] s] cfzf ug]{ < clg s;/L ;Eo ;dfh lgdf{0f ug{;lsG5 < ;fdfGo ¿kn] x]bf{ klg lzi6tf sfod /fVg cfb/ ;Tsf/sf;+:s[ltsf] ljsf; ug{ klg ;dfhdf ;r]t gful/ssf] vfFrf] /xG5 .

cfbz{sf / 7"nf 7"nf s'/f ug{ t h;n] klg ;S5 lg . cfkm"n] ug]{s'/fdWo]sf s'g} s'g} dfq eP klg Jojxf/df sfof{Gjog ul/g] / To;lsl;dsf] jftfj/0f aGg] xf] eg] aNn ;'wf/sf] lbzftkm{ cufl8 a9\5 xfd|f];dfh clg ToxfF /x]sf gsf/fTds s'/fx¿nfO{ ;d]t qmlds¿kdf x6fpFb}n}hfg ;lsG5 . dfgjLo ;+j]bgf, dgf]efjgf / ljj]s a]Unfa]Un} ePklgcfk;df ;DalGwt eg] kSs} klg 5g\ . csf{sf b'Mvdf ;d]t ;xefuL eP/;fGTjgf lbg], v'zLdf klg ;fd]n eP/ ;fy lbg] dfgjsf] ;+Vof 36\b} uPsf]5 . kmfObf / a]kmfObfx¿sf s'/fx¿ dfq Vofn ul/G5 eg] dfgjnfO{ dfgjeGg ;d]t cK7\of/f] nfUb}g / Û

;Eotf / ;+:s[ltsf] ;DaGw

ljwfg Pp6f, Jojxf/ cs}{

…;a} txsf lgjf{lrt kf6L{ sld6L:yfgLo ljz]iftfcg'¿k ;dfj]zL rl/qsfx'g]5g\ / ltgdf Go"gtd ## k|ltztdlxnf ;b:o /x ]g5g \ . dlxnfk|ltlglwTjsf] :j¿k klg ;dfj]zL rl/qsf]x'g'kg]{5 . Go"gtd of]Uotf / dfkb08gk'u]sf] cj:yfdf eg] dlxnf ;b:ox¿sf]:yfg vfnL /xg]5 .Ú

g]skf Pdfn]sf] cf7f}+ dxflwj]zg )^%kmfu'g %–!% af6 ;+zf]lwt ljwfgsf] bkmf^^ sf] pkbkmf $ df pNn]v k|lta4tfsf]c+z xf] of] . Pdfn]sf] gjf}+ dxflwj]zg)&! c;f/ !(–@& n] klg oxL j}wflgsJoj:yfnfO{ lg/Gt/tf lbPsf] 5 . To;}n]dxflwj]zgsf] ;/udL{ glhlsFb} hfFbfPdfn]sf] ;+ul7t ;b:otf lnPsf dlxnfpT;flxt aGb} lyP . h;}, lhNnf–lhNnfaf6k|ltlglw 5gf]6b]lv s]Gb|Lo lgsfodfpDd]bjf/L / To;sf] kl/0ffd ;fj{hlgs;DdcfOk'Ubf eg] ljwfgdf pNn]v ul/Psf]Joj:yfsf] ;'vb\ sfof{Gjog ePg .

dxflwj]zgaf6 ljwfg kfl/t x'Fb} lyof],@% c;f/ ck/f Gx . ToxL a ]n fdxflwj]zgdf ;xefuL dlxnf k|ltlglwn]ljwfgdf pNn]lvt Joj:yfnfO{ sfof{Gjogug{ s]xL If0f g} ;xL, cfkm\gf] cfjfhd'vl/t u/] . t/, g]t[Tjn] n6/k6/cfZjf;g lbP/ pgLx¿nfO{ yfdy'dkf¥of] . dlxnf klg g]t[Tjsf] cfZjf;g:jLsf/ ug { af Wo eP . lsglspgLx¿aLrd} dha't Pstf lyPg . ##k|ltzt dlxnf ;'lglZrttfsf] cfjfhlg/Gt/ p7fP …u'6Ú sf] ;"rLdf gkl/PnfeGg] lrGtf JofKt lyof] .

Pdfn]n] cfkm \gf ] dxflwj]zgaf6ljwfgd} Joj:yf u/]sf] ## k|ltzt dlxnf;xeflutfnfO{ ;'lglZrt unf{ ls gunf{< ;~rf/dfWod, k|lt:kwL{ /fhgLlts bn,gful/s ;dfh, ;j{;fwf/0f ;a}n] rf;f]sf;fy gh/ nufO/x]sf lyP . pgLx¿n]Pdfn ] lt/ gh/ nufpg ' lsg klg:jefljs lyof] eg] To; kf6L{n] cfkm"nfO{d'n'ssf] klxnf] nf]stflGqs kf6L{ bfaLul//x]sf] lyof] . t/, dxflwj]zgsf]cGTo;Dd cfOk'Ubf Pdfn]n] rf;f]sf tL

;xeflutf klg sl/a !* k|ltzt dfqlyof] . Pdfn] dxflwj]zg k|ltlglw tyfg]t[ piffls/0f ltdlN;gf k'?ifjfbL lrGtgxfjL ePsf sf/0f x/]s bnleq ## k|ltztdlxnf ;xeflutf sfof{Gjog x'g g;s]sf]7flG5g\ . …dlxnfsf nflu 5'6\ofOPsf] h'gsf]6f xf], pgLx¿n] ToxfF dfq k|lt:kwf{ug'{k5{ eGg] k'?if dfgl;stf 5,Ú pgLelG5g\, …To;}n] dlxnfn] rfx]/ klg v'nfsf]6fdf k|lt:kwf{ ug{ lbOGg . oxLdfgl;stfsf sf/0f s'g} klg bnleq ##k|ltzt dlxnf ;xeflutf sfof{GjoggePsf] xf] .Ú

ltdlN;gfs} 7DofO;Fu d]n vfG5 csL{g]t[ ljGbf kf08]sf] cfFsng klg . Pdfn]leqkf08] dfq Ps o:tL dlxnf g]t[ x'g\ hf]cf7f} + / gjf} + b'j} dxflwj]zgdf v'nfk|lt:kwf{af6 ef/L dt NofP/ s]Gb|Lo ;b:olgjf { lrt ePsL l5g \ . en } , b 'j }dxflwj]zgdf pgnfO{ dlxnf sf]6faf6}pDd]bjf/L lbg bafa gk/]sf] xf]Og . ltg}kf08]sf zAbdf dlxnf / k'?if b'j}df /x]sf]k'?ifjfbL lrGtg ¿kfGt/0f geP;Dd x/]sbnleq ## k|ltzt dlxnf ;xeflutf gf/fdfq aGg] b]lvG5 . …af]Ng] / n]Vg] a]nfdf## k|ltzt dlxnf ;xeflutfsf] s'/ful/G5,Ú pgL elG5g\, …;+ljwfg, kf6L{ljwfgdf PsltxfO dlxnf ;xeflutf n]VgafWosf/L eP klg dlxnfnfO{ cfkm";/xsf];Ifd sfo{stf{sf ¿kdf b]Vg] dfgl;stfalg;s]sf] 5}g . To;}n] bnx¿n] ## k|ltztdlxnf ;xeflutf ;'lglZrt gu/]sf x'g\ .Ú

g]kfnL sf+u|];sf] *# ;b:oLo s]Gb|Lo;ldltdf dlxnf !& hgf dfq 5g\ . of]PsltxfO cyf{t\ ## k|ltzt ;+Vof xf]Og .PsltxfOnfO{ p;n] Jojxf/df sfof{Gjogu/fpFYof] eg] sDtLdf @* hgf dlxnfnfO{s]Gb|Lo ;ldltdf k'¥ofpFYof] . sl/a @!k|ltztd} dlxnf lrQ a'emfpg afWo 5g\ .sf+u|];sf !* j6f e|ft[ lgsfo 5g\ . To;dfdlxnfn] g]t[Tj ug]{ e|ft[ ;+u7g g]kfndlxnf ;+3 dfq xf] . g]kfnL sf+u|];sLs]Gb|Lo ;b:o tyf k"j{dGqL dLgf kf08];+ljwfg, ljwfg ;dfj]zL agfPsfn]klxn]sf] eGbf dlxnf ;xeflutf a9]sf],t/ ;dfh, ;+:sf/ cflbn] ubf{ tf]lsPhltcfpg g;s]sf] atfpFl5g\ . elG5g\,…g]tfx¿n] dlxnfnfO{ sd dgf]gog u5{g\ .To;}n] ## k|ltzt k'Ug g;s]sf] xf] .Ú

Pdfcf]jfbL lgot klg o;af6 c5'tf]

5}g . åGåsfndf ;a}eGbf a9L oftgf kfpg],…axfb'/Lk"j{sÚ n8\g], …b'ZdgÚ n] kqmfp u/]/r/d oftgf lbPklg uf]kgLotf sfod/fVg]df dlxnf g} cu|0fL lyP . dfcf]jfbLn]pgLx¿sf] d'Qms07n] k|z+;f dfq ub}{gYof],$) k|ltzt dlxnf …hg;]gfÚ df ;+nUgePsf eGb} k|rf/nfO{ cGt/f{li6«os/0f u/]sf]lyof] . t/, åGåsfnb]lv g} p;n] dlxnfnfO{b]vfpg] xltof/ dfq agfof] . Tof] s;/Leg] hg;]gfdf Ps sdfG8/, rf/ 8]k'6LsdfG8/, ;fthgf l8lehg sdfG8/, !^hgf l8lehg ;xfos sdfG8/dfPshgf klg dlxnf lyPgg\ . @$ j6fla|u ]8dWo] Pp6fdf dfq dlxnfnfO{sdfG8/ agfOPsf] lyof] .

kf6L{ ;+u7gsf] xfnt klg hg;]gfsf]tl:j/eGbf leGg 5}g . gf} ;b:oLokbflwsf/L, !^ ;b:oLo :yfoL ;ldltdfPshgf dlxnf klg c6fpg ;s]sf5}gg\ . %) ;b:oLo kf ] ln6Ao'/f ]dfdlxnfsf] ;+Vof cf7 5 . Ps ;o %!;b:oLo s]Gb|Lo ;ldltdf dlxnf b'O{ bh{gxf/fxf/L 5g\ . Pdfcf]jfbL s]Gb|Lo ;b:otyf k "j { / fHodGqL b ]j L v8 \sfPdfcf ]jfbLleq k | ltqmflGt ePsfn]dlxnfnfO{ ## k|ltzt ;xeflutfaf6v'DRofOPsf] cfqmf]z kf]lV5g\ . elG5g\,…g]tfx¿n] ;+ljwfgsf] kfngf xf ]Og,To;dfly zf;g ul//x]sf 5g\ .Ú

w]/}n] cfkm\g} >LdtL, gft]bf/nfO{;ef;b\ agfPsf dw];jfbL bnx¿n] klg## k|ltzt ;xeflutfnfO{ k"/} a]jf:tf u/]sf5g\ . Pp6f o:tf] dw];jfbL bn 5}g, h;df## k|ltzt dlxnf ;xeflutf k"/f u/]sfxf]pmg\ . g]skf–dfcf]jfbLn] klg kbflwsf/L,:yfoL ;ldltdf Pshgf dlxnf klg;d]6\g cfjZos 7fg]sf] 5}g . dfcf]jfbLsf]$# ;b:oLo k"0f{ s]Gb|Lo ;ldltdf dlxnfsf];+Vof bh{g gf£b}g . dfcf]jfbL kf]ln6Ao'/f];b:o tyf k|jQmf kDkmf e';fn lkt[;QfjfbL;f]r xfjL ePsfn] dlxnf g]t[Tjdf k'Ugg;s]sf] 7DofpFl5g\ . e';fn elG5g\, …klxnf],k'?ifsf] t'ngfdf dlxnf ;lqmo /fhgLltdfl9nf] ;xefuL eP . bf];|f], ;xefuLdWo]klg g]tfx¿n] gft]bf/, cf;]kf;]afx]sc¿nfO{ kfvf g} nufpg] k|oTg u5{g\ .To;}n] g]t[Tjdf dlxnfsf] ;xeflutf sdePsf] xf] .Ú

-n]vs g]kfn ;fKtflxssf ;xfosjl/i7 ;+jfbbftf x'g\ ._

gh/nfO{ …xfQL cfof], xfQL cfof], km':;fÚagfOlbof] . Pdfn]n] o; dxflwj]zgaf6kf6L{leqsf lgsfodf ## k|ltzt dlxnf;xeflutf ;'lglZrt u/]sf] x'GYof] eg]cGo /fhgLlts kf6L{sf nflu klg Tof]la:tf/} afWosf/L Joj:yf aGg ;SYof] .

Pdfn]sf] dxflwj]zg ev{/} ;dfkgePsf] x'gfn] klxn] p;sf] k|;+u cfpg':jfefljs xf] . t/, Pdfn]n] dfq xf]Og,cfkm "nfO { d 'n 'ss} Ps dfq cu|0fLk|hftflGqs kf6L{ bfaL ug]{ g]kfnL sf+u|];,dlxnf d'lQm, pTkLl8t ;d'bfosf nflug} aGb's p7fPsf] bfaL ug]{ PsLs[tdfcf]jfbL, Pdfcf]jfbLn] hgtfsf clwsf/;'lglZrt gu/]sf] eGb} ljeflht g]skf–dfcf]jfbL, dw];jfbL bn s;}n] klg cfkm\gf]kf6L{leq ## k|ltzt dlxnf ;xeflutfnfO{sfof{Gjog u/]sf 5}gg\ . cfGbf]ngsf];Dd''vdf sf+u|];, Pdfn], Pdfcf]jfbLnufot;a} /fhgLlts bn / ltgsf g]tfx¿x/]s lgsfodf dlxnfsf] ## k|ltzt;xeflutf k'¥ofpg] k|Llts/ cleJolQm;fj{hlgs u5{g\ . t/, pgLx¿sf] Jojxf/cleJolQm cg';f/sf] xF'b}g .

km ] l/ Psk6s Pdfn] lt/ } kmsf } { + ,dxflwj]zgaf6 Pdfn]n] s'n Ps ;o %(;b:oLo s]Gb|Lo ;ldlt r'Gof] . h;df@( hgf dlxnf ljhoL ePsf 5g\ . of]s'n ;+Vofsf] !* k|ltzt dfq xf] .dxflwj]zgdf %# hgf dlxnf ljleGg #!j6f kbdf pDd]bjf/ ag]sf lyP . %#dWo] $$ hgf dlxnfsf nflu 5'6\ofOPsf]@@ cf/If0f sf]6fsf k|lt:kwL{ lyP .dlxnfsf nflu cf/lIftafx]s !$ hgfkbflwsf/Ldf ljBfb]jL e08f/L / ci6nIdLzfSo, v'nf k|lt:kwf{af6 lgjf{lrt x'g]#% hgf s]Gb|Lo ;b:odf ljGbf kf08],hghflt j}slNks ljgf >]i7, dw];LeujtL rf}w/L, sdnfb]jL dxtf], dw];Lblnt /fd/tL /fd, blnt 6]s' g]kfnL /e"uf]ntkm{ c~rn v'nf j}slNks lgd{nfb ]jsf ]6 f u/L gf }hgf dlxnf dfqk | lt:kwf {df pq ]sf lyP . h;dWo ];fthgfn] ljhosf] vftf vf]n] .

Pdfn]n] ## k|ltzt dlxnf ;xeflutf;'lglZrt ug{ Go"gtd %# hgf dlxnfnfO{s]Gb|Lo ;ldltdf lgjf{lrt ug'{kb{Yof] .t/, pDd]bjf/L g} %# hgfnfO{ dfq lbgnufP/ !( k|ltztdf ;Lldt /fVof] .dxf lwj ]zgdf dlxnf k | lt lg lwsf ]

v]n ;+;f/ ;Tofu|x 8]:s

sflt{sdf /fli6«o alS;ª x'g];j{dfGo g]tf jL/ u0f]zdfg l;+xsf] hGd–ztflAbsf] pknIodf k|yd jL/

u0f]zdfg l;+x /fli6«o:tl/o v'nf dlxnf tyf k'?if alS;ª k|ltof]lutf x'g]ePsf] 5 . g]kfn alS;ª ;+3sf] tTjfjwfg tyf of]+u :6f/ :kf]6\;{ Snasf]cfof]hgfdf sflt{s @) b]lv @$ ut] ;Dd sf7df8f}+sf] a;Gtk'/ b/jf/ :Sjfo/dfk|ltof]lutf x'g] d+unaf/ /fhwfgLdf cfof]lht kqsf/ ;Dd]ngdf cfof]hssfcWoIf dy'/fbf; g]jfn] hfgsf/L lbP . k|ltof]lutfdf k'?iftkm{ !) tf}n ;d"xtyf dlxnftkm{ & tf}n ;d"x ;dfj]z u/]sf] g]jfn] atfP . k|ltof]lutfsf kbswf/Lv]nf8LnfO{ gub k'/:sf/sf] klg Joj:yf ul/Psf] cfof]hssf cWoIf dy'/fbf;g]jfn] hgfPsf 5g\ . cf]nlDkog pd]z df:s]sf cg';f/ k|ltof]lutfdf pTs[i6x'g] dlxnf tyf k'?if v]nf8Ln] n'F–g]jf ;xsf/Lsf pkfWoIf /fd]Zj/nfn >]i7af6hgxL %) xhf/ ?k}ofF kfpg] 5g\ .

lqms]6 l6dsf] 3f]if0ffkf/; v8\sfsf] sKtfgLdf blIf0f sf]l/ofsf] Orf]gdf x'g] !& cf} + PlzofnL

k|ltof]lutfsf nflu g]kfn lqms]6 ;+3n] !% ;b:oLo 6f]nLsf] 3f]if0ff u/]sf]5 . g]kfn lqms]6 ;+3 Sofgn] aGb k|lzIf0fdf /x]sf !( v]nf8Laf6 !%;b:oLo 6f]nLsf] 3f]if0ff u/]sf] Sofgn] hf/L u/]sf] k| ]; lj1lKtdf hgfPsf]5 . 6f]nLdf kf/; v8\sf -sKtfg_, 1fg]G› dNn -pk–sKtfg_, e'jg sfsL{,z/b e];jfs/, ;'jf; vs'/]n, zlQm uf}rg, ;fu/ k'g, ljgf]b e08f/L,;f ]dkfn sfdL, d]xa'a cfnd, a;Gt /]UdL, lht]G› d'lvof, k|lbk P]/L,/fdg/]z lu/L, g/]z a'9fP/ /x]sf 5g\ . j}slNksdf /fhs'df/ k|wfg, /fx'nljs, k'ik yfkf, dl~ht >]i7 5g\ eg] k|lzIfsdf c?0f cof{n /x]sf 5g\ .To;}u/L dlxnf lqms]6 6f]nLdf ?ljgf If]qL -sKtfg_, ddtf yfkf -pk–sKtfg_, ;l/tf yfkf, ;Ltf /fgfdu/, s?0ff e08f/L, zf]ef cfn], /]vf /fjn,OGb' adf{, sfhn >]i7, g]/L yfkf du/, ;f]g' v8\sf, ;/:jtL rf}w/L, ddtfs'df/Lrf}w/L, c~hnL rGb / t[i0ff l;+x /x]sf 5g\ . j}slNksdf sljtf uf}td, lag'a'9fdu/, Hof]lt kfG8] / /f]zgL af]xf]/f /x]sf 5g\ eg] k|lzIfsdf gjLgs'df/l;+x /x]sf 5g\ .

dfwj a:g]t

;}lgs >LdtL ;+3åf/f/fxt ;fdu|L x:tfGt/0f

l;Gw'kfNrf]s lhNnfsf] /fDr] uflj;–%sf] h'/] O{nfsfdf uPsf] klx/f] k|efljtx¿nfO{g]kfnL ;]gf ;}lgs >LdtL ;+3åf/f lhNnfb}jL k|sf]k p4f/ ;ldltnfO{ efb| @ ut] /fxt;fdu|Lx¿ x:tfGt/0f u/]sf] 5 . pQm;ldltnfO{ x:tfGt/0f ul/Psf ] /fxt;fdu|Lx¿df lqkfn uf]6f (@, la:s'6 %#sf6'{g, rfprfp Ps ;o gf} sf6'{g, lrp/fb'O{ ;o s]hL, rfdn tLg ;o s]hL, g'g &%s]hL, lrgL !( s]hL, ;fa'g Ps ;o uf]6f,6'yk]i6 / 6'ya|z Ps sf6'{g, e'lhof rfprfp/ bfndf]7 Ps sf6{'g /x]sf] 5 .

yfxf dxf]T;jsf]tof/L clGtd r/0fdf

dsjfgk'/ pBf]u jfl0fHo ;+3 pQ/L If]q;ldltn] cfof]hgf ug{ nfu]sf] s[lif, ko{6gJofkf/ d]nf yfxf dxf]T;jsf] tof/L clGtdr/0fdf k'u]sf] 5 . ebf} @^ b]lv c;f]h $;Dd OGb|fo0fL rf}/df x'g] dxf]T;jsf nfluclxn] :6n a'lsª / yfxf cfO8nsf] btf{rln/x]sf] 5 . s'n Ps ;o @% j6f :6n/xg] dxf]T;jdf ^) eGbf a9L :6n a'lsªeO;s]sf] / s]xLn] kmf/d eg]{ sfd ul/;s]sf]dxf]T;jsf] ;lrjfnon] hgfPsf] 5 .

cfO8nsf nflu clxn];Dd @% hgfn]gfd btf{ ul/;s]sf 5g\ . dxf]T;jdf cNkfOg

8 ]enkd ] G6 a } +sclkml;on a}+s x'g] kSsfePsf ] dxf;lrj;'/]Gb|dfgf : k|wfgn]atfP . k|wfgsfcg';f/dxf]T;jdf sl/a rf/s/f]8 ¿k}ofFsf] cfly{s

sf/f]af/sf] nIo lnOPsf] 5 . klxnf] k6scfof]hgf ul/Psf] dxf]T;jn] pQ/L dsjfgk'/sf]cfly{s If]qnfO{ ;sf/fTds k|efj kfg]{cfof]hsn] ck]Iff u/]sf] 5 . dxf]T;jdfb}lgs¿kdf s[lif ;fdu|Lx¿sf] ljqmL tyfk|bz{gL ul/g]5 eg] kz'kfngtkm{ afv|fsf]cfw'lgs vf]/ k|bz{g / k/fdz{ ;d]t lbOg] 5 .dxf]T;jdf pQ/L dsjfgk'/sf ljleGgko{6sLo uGtJox¿sf] k|rf/k|;f/ ;d]tul/g]5 . sl/a b'O{ nfv dflg;n] cjnf]sgug]{ ck]Iff ul/Psf] dxf]T;jdf cfn' tyfdf5fsf kl/sf/x¿sf :6nx¿n] cfsif{0f ug]{ck]Iff lnOPsf] 5 . b}lgs /fli6«o snfsf/x¿sf];f+uLlts sfo{qmd ug{sf nflu snfsf/x¿sf]5gf}6 eO/x]sf] ;d]t ;lrjfnon] hgfPsf]5 . !) lbg ;Dd rNg] dxf]T;jsf nflucfjZos :6nx¿sf] lgdf{0f sfo{ eg] ebf} !)–!! ut]af6 x'g] hgfOPsf] 5 .

;]gfåf/f ljleGg :yfgdf p4f/ sfo{ hf/Lb]zsf ljleGg :yfgdf uPsf] af9L

tyf klx/f]sf] sf/0f g]kfnL ;]gfsf] p4f/6f]nL kl/rfng eO{ p4f/ sfo{ ul//x]sf]5 . g]kfnL ;]gfn] ;'v] {t lhNnfsf ]s'O{g]kfgLdf uPsf] klx/f] x6fpg] sfo{tyf h/a'6f –%, vf]l/ofdf vf]h tyf p4f/sfo{ hf/L /fv]sf] 5 . afFs] lhNnf k|zf;gsfof{nodf /fxt ;fdu|L ljt/0f sfo{df;d]t kl/rfng eO{/x]sf] 5 . alb{ofsf]lzjk'/ / hKbL3f6 O{nfsf, bf+usf] uf]n6fs'/L/ 88'jf O{nfsfdf vf]h tyf p4f/ sfo{dfvl§/x]sf] 5 eg] afh'/f lhNnfsf] lqj]0fLhnljB't cfof]hgfsf] Ifltu|:t gx/ dd{tsfo{ tyf s}nfnL–l6sfk'/ /fhs'nf] dd{tsfo{df ;d]t g]kfnL ;]gfsf] kmf}h kl/rfng

eO{/x]sf] ;]gfn] hgfPsf] 5 .o;}u/L, g]kfnL ;]gfsf] ;'k/k'df

x]lnsK6/åf/f g]kfnu~haf6 afFs] kmQ]k'/dfb'O{ xhf/ kfFr ;o s]hL, g]kfnL ;]gfsf] PdcfO{ !& x]lnsK6/åf/f g]kfnu~haf6 ;'v]{tdfcf7 ;o %) s]hL / hfh/sf]6 lhNnf;b/d'sfdaf6 ;snf / /fdL8fF8f uflj;dfPs xhf/ 5 ;o s]hL, g]kfnL ;]gfsf]Pn'j]6 x]lnsK6/n] ;'v]{tsf] l;:g]/L, e¥ofË,;fem3f6 tyf e]/L 5fn O{nfsfdf /fxt;fdu|L 9'jfgL ug'{sf ;fy} g]kfnL ;]gfsf]Pn'j]6 x]lnsK6/n] ;'v]{tsf] l;:g]/Laf68'jfgdf k/]sf !# hgf ljBfyL{nfO{ ;'/lIft:yfgdf nu]sf] / ;'v]{t lhNnfs} xl/x/k'/af6!& hgf / ;ftfvfgLaf6 cf7 hgf lj/fdLsf]

p4f/ u/L ;'v]{t nluPsf] 5 . ;fy} g]kfn/]8qm;sf b'O{ hgf / g]kfn ;/sf/sf:jf:YosdL{ ;ft hgfnfO{ ;'v{]tsf] tftf]kfgL,;z:q k|x/L ansf Ps ;o @!, g]kfn/]8qm;sf tLg hgf, g]kfn ;/sf/sf:jf:YosdL{ Ps hgfnfO{ ;'v{]tsf] xl/x/k'// ;z:q k|x/L ansf Ps ;o @) hgfnfO{;'v{]ts} 3f6ufpFdf g]kfnL ;]gfsf] x]lnsK6/4f/fnluPsf] lyof] . o;}u/L, b]zsf !$ j6flhNnfsf af9L klx/f]af6 k|efljt O{nfsfx¿dfg]kfnL ;]gfsf kmf}h kl/rflnt eO{ kfFr ;o*) hgf ;j{;fwf/0fnfO{ p4f/ u/L ;'/lIft:yfgdf k'¥ofO{Psf] 5 eg] xfn;Dd #% xhf/kfFr ;o gf} s]hL /fxt ;fdu|L 9'jfgLul/;lsPsf] ;]gfn] hgfPsf] 5 .

Pl;;L o'–!^ lk|ldo/ lqms]6sf] pkflw g]kfnnfO{Pl;;L o'–!^ lk|ldo/ lqms]6sf] pkflw

g]kfnn] lht]sf] 5 . dn]l;ofnfO{ #@ /gn]x/fpFb} g]kfnn] pkflw xft kf/]sf] xf] .6; xf/]/ klxn] Aofl6ª u/]sf] g]kfnn]lgwf{l/t $) cf]e/sf] v]ndf gf} ljs]6u'dfpFb} lbPsf] Ps ^@ /gsf] nIo lbPsf]lyof] . cfof]hs dn]l;of #^ cf]e/df;a} ljs]6 u'dfpFb} Ps ;o @( /gdfcncfp6 ePsf] lyof] .

g]kfnsf nflu kjg ;/f{kmn] ;jf{lws$$ /g agfP . @^ an v]n]sf kjgn] b'O{5Ssf / rf/ rf}sf k|xf/ u/]sf lyP .k|ltof]lutfdf ;xefuL ^ 6f]nLn] /fpG8/f]lagdf Pscsf{;Fu v]n]kl5 ljh]tf 5flgg]lgod 5 . g]kfnn] klxnf] v]ndf :ki6 glthfNofPsf] tyf dn]l;of / ax/fOgaLrsf]klxnf] v]n jiff{sf] sf/0f /2 ePkl5 dn]l;ofn]ax/fOg;Fu Ps÷Ps c+s afF8]sf] lyof] .

cl3Nnf] ;+:s/0f ;g\ @)!@ df ePsf]Pl;;L o'–!^ lk|ldo/ lnu lqms]6dfdn]l;ofn] g]kfnnfO{ k/flht ub{} pkflwdflysAhf hdfPsf] lyof] . To:t} g]kfn ;g\@)!) df ePsf] ;f] k|ltof]lutfdf klgg]kfn pkljh]tf aGb} 3/ kmls{Psf] lyof] .pQm pd]/ ;d"xdf g]kfnn] clxn];Dd pkflwlhTg ;s]sf] lyPg .

Pl;ofnL lqms]6 kl/ifb\n] 6]:6 gv]Ng]/fi6«dWo] pd]/ ;d"xdf pTs[i6 5 6f]nLaLrklxnf] k6s /fpG8 /f]lag lnusf cfwf/dfpQm k|ltof]lutf cfof]hgf u/]sf] xf] .6f]nLdf g]kfn;lxt dn]l;of, cf]dg, l;+ufk'/,ax/fOg / yfONofG8n] efu lnPsf lyP .

ljh]tfnfO{ hgxL @) xhf/ lbg]g]kfn lqms]6 ;+3 -Sofg_ n] P;L;L o"–!^ lk|ldo/ lqms]6sf] RoflDkog ag]sf]

g]kfnL 6f]nLsf ;b:ox?nfO{ hgxL @) xhf/ lbg] 3f]if0ff u/]sf] 5 . v]nf8Lsf]k|f]T;fxgsf nflu gub k'/:sf/ lbg nfluPsf] Sofgn] hgfPsf] 5 . g]kfnL 6f]nL cfhsf7df8f}+ cfpg] sfo{qmd 5 .

%laxLaf/, ebf} %, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

-k|:t't cfn]v k|l;4 x:t/]vfljb\ sL/f]sf] ;g\ !(!^ df k|sflzt k':ts …;a}sf nflu x:t/]vf lj1fgÚ -kfld:6«L km/cn_ sf] wf/fjflxs cg'jfb xf] . cfkm\gf] eljio hfGg] sf}t'xntf ;+;f/sf ;a} cfl:ts jf gfl:ts dflg;df b]lvPsf]5 . …of] cGwljZjf;df ljZjf; ulb{gFÚ eg]/ kmnfSb} cufl8sf] dflg;n] eljio atfOb]nf eGg] cfzfdf xft km}nfpg]k|j[lQ cToGt} Jofks b]lvG5 . cg'jfbssf] cg'ejdf x:t/]vf Pp6f k|fdfl0fs ljBf xf] . t;y{ cfd kf7sn] cfkm\gf]eljio cfkm}+n] s]nfpg ;s'g\ eGg] p2]Zon] cg'jfb >[+vnf k|:t't ug{ nfluPsf] xf] .

– cg'jfbs_

x:t/]vfn] s] eG5 <

zlg kj{t / o;sf] cy{

qmdz ===

:jf:Yo ;/f]sf/

afnf /fO{cf:yfk|lt cGwljZjf;L aGg k'Ub5g\ .

hfb'6f]gf / /x:ojfbn] logLx¿nfO{cfslif{t ub{5 . oxfF klg logLx¿n]xb gf£g ;Sb5g\ .

rnfs, af}l4s / hg;'s} If]qsfuxg lr Gtsx¿n ] log Lx¿nfO {cfslif{t ub{5 / To:tf JolQmx¿sf]k'hs g} aGb5g\ . t/ c?sf] ljrf/n]8f]l/g dg k/fpFb}gg\ .

logLx¿n] 7"nf] kb jf lhDd]jf/Laxg u/]sf] e]l6G5 . t/ efUon] logsf]hLjgdf dxTjk"0f{ e"ldsf v]n]sf] x'G5 .logLx¿ lgoltsf] bf; jf xltof/ g}x'G5g\ . o; qmddf cfkm"n] st{Jo 7fg]sf]ljifosf nflu xhf/f}+ ljgfzsf nfluklg tTk/ /xG5g\ . alnbfg dfluof]eg] cfkm\gf] lgs6td JolQmsf] 5fltdf5'/f rnfpg klg kl5 kb}{gg\ .

o; cjlwdf hlGdg] ;a}h;f ]JolQm cgf }7f ] / b [9 x ' G5g \ eg ]logLx¿nfO{ ;d:t ¿kdf dfof, 3[0ff/ qf; k|fKt x'G5 .

zlg kj{t dWo cf}+nfsf] cfwf/ If]qdfcjl:yt x'G5 . o;sf] d'Vo u'0f eg]sf]Psf+sL k|]d, :jfledfg, b[9tf, uDeL/ljifok|lt nufj / efUo Pj+ lgoltk|ltljZjf; xf] .

olb of] kj{t k6Ss} ljsl;t 5}geg] To;sf ] cy{ x 'G5– hLjgk|ltlg/fzfhgs efj t/ of] kj{t cToGt}ljsl;t 5 eg] rflxF dfly pNn]lvtu'0fx¿ cToflws dfqfdf b]lvg' xf] .olb JolQm l8;]Da/ @! b]lv hgj/L@) jf To;sf] ;ft lbg k5fl8;DdhGd]sf] 5 eg] pmFrf] dfGg ;lsG5 .To;kl5sf lbgx¿df rflxF k|efj sdx'Fb} hfG5 .

o; cjlwdf hGd]sf JolQmx¿df;an OR5f zlQm / dfgl;s anb]lvG5 . t/ oL JolQmx¿ k|foM c;dfGo9+un] PSnf] / Psf+sL cg'ej ub{5g\ .

logLx¿ Ps k|sf/n] kl/l:ylt /efUosf] bf; x'G5g\ . o; ljifodflogLx¿df cfkm"nfO{ lgoGq0f ug{ c;dy{

x'G5g\ . o;}sf/0f logLx¿ cfkm\gf]OR5f a]u/ k]zf Joj;fo c+ufNg jf5f]8\g k'Ub5g\ .

:jtGq lrGtgsf ] df ldnfdflogLx¿ :jefj}n] clåtLo x'G5g\ .logLx¿nfO{ c?sf] lgoGq0fdf /xgk6Ss} dg kb}{g .

bof / ;xfg'e"lt b]vfpg logLx¿kl5 kb}{gg\ . t/ PSnf] cg'ej ug]{afgLsf sf/0f logLx¿k|lt bzf{OPsf]dfof efjnfO{ d'lZsnn] ljZjf; ub{5g\ .dfof / st{Jok|lt logLx¿sf] cgf}7f]ljrf/ x'G5 . To;sf/0f logLx¿sf]Psf + lskgdf lrxfpg vf ]Hg ]x¿n]logLx¿nfO{ cgf}7f] b]Vb5g\ .

w f ld {s gePsf ] b ] lv Fb f k lglogLx¿df ulx/f] >4f efj e]l6G5 .cfd JolQmsf] enfOsf] nflu logLx¿b[9 sf]lzz ub{5g\ . To:tf] sfo{sf nflu;Ddfg jf k'/:sf/ gkfpg] l:yltdfklg logLx¿ nflu kl//xG5g\ . :jefj}n]logLx¿df hLjgdf st{Joaf]wsf] efjgf

Oaf]nf efO/;lxhf]cfh …Oaf]nf efO/;Ú sf] af/]df g;'Gg] JolQm

sd} xf]nfg\ . clxn] Oaf]nf efO/; klZrdL clk|msLb]zx?df -u'lgof, nfOa]l/of, gfOh]l/of / ;fO/flnof]g_ b]lvPsf] 5 . t/ of] efO/;sf] ;+qmd0f cGob]zx?df klg dxfdf/Lsf] ?kdf km}lng] hf]lvd 5 .ljZj :jf:Yo ;+u7gsf] l/kf]6{ cg';f/ clxn];Dd of];+qmd0fn] !@@( hgfsf] d[To' eO;s]sf] 5 . ;g\!(&^ df klxnf]k6s ;'8fgsf] gh/f / s+uf]sf] ofDa's'dfdflg;df dxfdf/Ls} ?kdf b]vf k/]]sf] of] efO/;sf]gfd Oaf]nf /xg'sf] sf/0f s+uf]sf] ofDa's' ufpF Oaf]nfgbLsf] lsgf/df /x]sfn] xf] .

Oaf]nf lgs} k|f0f3fts /f]u xf] / efO/;sf] ;+qmd0f e};s]kl5 %) b]lv ()k|ltzt ;Ddsf] /f]uLsf] d[To' x'g] u/]sf] 5 .Oaf]nf efO/; ;g]{ dfWod

Oaf]nf efO/; lrDkfGhL, afFb/, rd]/f] h:tf hgfj/sf] z/L/df jf /uttyf z/L/sf] t/n kbfy{df x'G5, t/ tL efO/;n] tL hgfj/nfO{ ;+qmldt gug{klg ;Sb5 . Oaf]nf efO/; hgfj/sf] z/L/df cfl>t eP/ a;]sf x'G5g\ /dflg;sf] z/L/df k|j]z u/]kl5 nIf0f b]vf kb{5 . hgfj/sf] /ut, t/n kbfy{h:tf dfWodaf6 Oaf]nf efO/; dflg;df ;g{ ;S5 . a9Lh;f] d[t hgfj/sf];Dks{df cfpg] JolQmx?nfO{ Oaf]nf efO/;sf] ;+qmd0f x'G5 . To:t} ;+qmldtJolQmaf6 klg :j:y JolQmdf ;g{ ;S5 / ;g]{ dfWod eg]sf] ;+qmldtJolQmsf] t/n kbfy{ -¥ofn, /ut, jLo{_ sf] k|ToIf ;Dks{df cfPdf x'G5 .;+qmd0fkl5 lgsf] x'g] cjlwdf klg tL JolQmn] csf]{ JolQmnfO{ ;fg{] hf]lvdplQs} x'G5 . ToxL eP/ of] efO/;sf] ;+qmd0fkl5 klg ;ft xKtfsf] cjlw;Dd;ts{tf ckgfpg h?/L x'G5 .

:jf:YosdL{x? hf] ;+qmldt JolQmx?sf] pkrf/ / ;]jfdf ;+nUg x'G5,pgLx?nfO{ of] efO/;sf] ;+qmd0f x'g] hf]lvd a9L x'G5 . tYox? cg';f/gfOh]l/ofdf Ps g;{nfO{ Oaf]nf ;+qmd0f eO d[To' ePsf] 5 / s]xL :jfYosdL{x?dfhfFr ubf{ ;+qmd0f e]l6Pkl5 pgLx?nfO{ cnUu} /flvPsf] 5 . To;}u/L nfOa]l/of/ ;fO/f lnof]gdf klg dg]{x?dWo] !)–!% k|ltztx? :jf:YosdL{x? lyP .Oaf]nf efO/;sf] ;+qmd0f dxfdf/Lsf] ?kdf km}lng ;S5 / To:tf] cj:yfdf:jf:YosdL{x?nfO{ Ps k|sf/sf] tgfj /lx/xG5 / s;}af6 s]xL e"nr's ePdf:jf:YosdL{x? klg ;+qmldt x'g ;S5g\ . /, Oaf]nf efO/;sf] pkrf/df ;+nUg:jf:YosdL{x?nfO{ of] cj:yf r'gf}ltk"0f{ x'g ;S5 .

Oaf]nf efO/; :j:y JolQmsf] z/L/df k|j]z u/]kl5 b'O{ lbgb]lv tLgxKtfsf] ;dokl5 of] ;+qmd0fsf nIf0fx? b]vf kb{5g\ . efO/n ;+qmd0fePsf sf/0f crfgs Hj/f] cfpg], df+zk]zLx? b'Vg], ylst dx;'; x'g],6fpsf] b'Vg], 3fF6L b'Vg] cflb ;d:ofx? b]lvG5 . To:t} 8fOl/of -kvfnf_ /pN6L klg x'G5 . l;ls:t cj:yfdf of] efO/;n] /ut hDg] k|lqmofnfO{ c;/kfb{5 . h;sf sf/0f cfGtl/s / afXo /Qm>fj x'G5 / oxL /Qm>fjn]la/fdLsf] d[To' x'G5 . la/fdLsf] d[To'' x'g] sf/0f /Qm>fj / hnljlgof]hgxf] . Oaf]nf efO/;sf nflu 7f]; oxL pkrf/ ljlw xf] egL kQf nflu;sf]5}g . ljZje/sf j}1flgs / o;sf] pkrf/ ljlw vf]h ul//x]sf 5g\ .;+qmldt la/fdLnfO{ :ofxf/ ubf{ cfkm\gf] z/L/nfO{ arfpg] pks/0f h:t}kf6s, Pk|f]g, k~hf cflb k|of]u ug{ h?/L 5 . hnljlgof]hg x'gfn] la/fdLnfO{k|z:t dfqfdf kfgL v'jfpg'k5{ . jf g;fsf] dfWodaf6 klg lbg ;lsG5 .To:t} la/fdLnfO{ k"0f{ cf/fdsf] klg h?/L x'G5 .

g]kfndf klg of] efO/;sf] ;+qmd0f km}lng] ;Defjgf a9L 5 . /, o;sf]k|d'v sf/0fdf Ps t g]kfnL ;]gfnfO{ zflGt ;]gfsf] ?kdf clk|msL /fi6«x? h:t}M;'8fg, s+uf]df k7fOG5 / ToxLF k7fOPsf g]kfnL ;]gfaf6 klg of] ;+qmd0fleqg ;S5 . To:t} ljb]zL ko{6saf6 klg of] ;+qmd0f g]kfn leqg ;S5 . o;}s'/fnfO{ dWohg/ /fv]/ g]kfn ;/sf/n] tflnd k|fKt :jf:YosdL{sf] 6f]nLlqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:yndf v6fPsf] 5 . ToxfF pkl:yt :jf:YosdL{n]ljb]zaf6 kms{g] x/]s JolQmx?sf] :jf:Yo hfFr u/L z+sf nfu]sfx?nfO{ cnu}/fVg] Joj:yf ldnfOPsf] 5 . olb Oaf]nf efO/; dxfdf/Lsf] ?kdf km}lnPdf:jf:YosdL{sf] nflu r'gf}ltk"0f{ x'G5 / g]kfndf klg Oaf]nf ;+qmd0f pkrf/df;+nUg x'g] ljz]if tflnd k|fKt :jf:YosdL{ tof/ ug'{ h?/L 5 .

-n]vs lqljljaf6 kLPr8L ub}{5g\_

cToflws kfOG5 . / To;}n] ubf{ k|foMcndndf klg kb{5g\ cyjf PSnf] hLjglatfpg k'Ub5g\ .

logLx¿ wfld{s eP eg] logLx¿xb};Dd hfG5g\ / cfkm"n] c+ufn]sf]

cf/fdbfoL ofqfsf] nflu dsfn'oftfoftnfO{ ;Demg'xf];\ .

kmf]g g+= M $@&&%%@, $@*!(&@

g]kfn ;/sf/;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

x/]s rf8kj{ Pj+ ;f+:s[lts k/Dk/fx?

b]zsf /fli6«o klxrfg x'g\. o:tf

s'/fx?sf] cGTo x'g' eg]sf] /fli6«o

klxrfg u'Dg' xf]. /fli6«o klxrfgsf]

hu]gf{sf nflu klg rf8kj{ Pj+

;f+:s[lts k/Dk/fsf] k|j4{g / ;Dj4{g

ug'{ xfd|f] g}lts bfloTj xf].

;flxTo l;h{gf

lzj w'gLlzj w'gL v'a tfkL kl;gf cfpg] u/L .;Q/Lsf] ;bL{ x6fpg gfrufg u/L u/L .. afg]Zj/df k5{, dxfb]j:yfg ToxfF k'u]+ .bfp/fsf] 7"n} Joj:yf w'gL tfKg cfOk'u]+ ..ukmufkm k|;fb u|x0f s'/f rNof] d/L d/Llzj w'gL v'a tfkL kl;gf cfpg] u/L .. w'gLleq cfuf]sf nKsf nfu] cfsfzdf .z'Gotfdf lanfpFb} nKsfx¿ p7] cfsfzdf .3]l/P/ a;]sf eQmx¿ Gofgf] lnFb} tge/L .lzj w'gL v'a tfkL dl;gf ufpg] u/L .. sf]xL bfp/f xfNb} 5g\, sf]xL uf]n emfb}{ 5g\ .sf]xL uf]ndf xfn]sf] cfn' lemsL vfFb} 5g\ ..xNsf lr;f] xNsf Gofgf] dBdf xft km]l/ .lzj w'gL v'a tfkL kl;gf cfpg] u/L .. cfpFb} clg hfFb} bz{gfyL{sf tftL x] .afns o'jf a'9f :qL k'?if hDdf ePsf x] ..cfuf]sf] /fkn] cgf}7f] b]lvg] d'xf/ h/L .lzj w'gL v'a tfkL kl;gf cfpg] u/L ..

lgd]if g]jfM

ebf} !* b]lv gf8f c6f] zf]g]kfn c6f] df]jfOn l8n;{ Pzf]l;P;g-gf8f_ n] oxL ebf} !* ut]b]lv /fhwfgLdfgf8f c6f] zf] cfof]hgf ug{] ePsf] 5 .gf8f / Unf ]an PS;kf ] lh;g P08Dofg]hd]G6 ;le{;]h k|flnsf] ;+o'Qmcfof]hgfdf c6f] zf] ug{ nfluPsf] xf] .uf8Lsf] af/]df hfgsf/L lbg] p2]Zon]gf8fn] x/]s jif{ c6f] zf] ub{} cfPsf] 5 .;jf/L ;fwgsf If]qdf ePsf] ljsf;sfaf/]df g]kfnsf pkef]QmfnfO{ hfgsf/Llbg] of] c6f] zf] cfof]hgf ul/Psf] gf8fc6f] zf] @)&! sf ;+of]hs Pj+ l;k|bL6«]l8ªsf k|d'v sfo{sf/L clws[t zDe'bfxfnn] atfP . kqsf/ ;Dd]ngdflbOPsf] hfgsf/L cg';f/ e[s'6L d08kdf*% xhf/ ju{ lkm6 If]qkmndf c6f] zf]cfof]hgf ul/g]5 . ;jf/L ;fwg ljqmLug{] sDkgLx¿n] sl/a Ps ;o j6f

/fVg]5g\ .kfFr lbg;Dd rNg] c6f] zf]df !@

j6f a|f08sf rf/ kf+u|] ;jf/L ;fwg / !!j6f a|f08sf b'O{ kf+u| ] ;jf/L ;fwg/xg]5g\ . 8fOxfT;', lkmof6, kmf]8{, xf]08f,

x'08fO{, lsof, :sf]8f, ;'h'sL, 6f6f, 6f]of]6f,eS;jfug a|f08sf rf/ kf+u|] uf8L c6f]zf]df /xg] 5g\ . To:t} ahfh, lx/f],s]l6Pd, dlxGb|f, /f]on OlGKsN8, 6]/f df]6;{,l6leP;, ofdfxf, o'Pd afOs nufotsfa|f08sf df]6/ ;fOsn k|bz{gLdf x'g]5g\ .c6f] zf]df ljQLo ;+:yfsf ;]jf ;'ljwf /gofF k|fljlws ljsf;sf af/]df klghfgsf/L lbOg] 5 . To:t} :k]o;{ kf6{;\,n'la|s]G6;\, 6fo/, h]g]/]6/, Uof/]h pks/0f,Jofl6«nufotsf :6n klg /xg] 5g\ .g]kfnd} pTkflbt ;fdu|L klg c6f] zf]df/flvg] hfgsf/L cfof]hsn] lbPsf 5g\ .sl/a %) xhf/ pkef]Qmfn] c6f] zf]cjnf]sg ug{] cg'dfg ul/Psf] 5 .

Pg;L;L a}+s gfkmfdfg]kfn qm]l86 P08 sd;{ a}+sn] #^

s/f]8 *% nfv &* xhf/ ¿k}ofF v'bd'gfkmf cfh{g u/]sf] 5 . cl3Nnf] cfjsf];f]xL cjlwdf eg] a}+ssf] o:tf] d'gfkmf#% s/f]8 $* nfv @* xhf/ ¿k}ofF/x]sf] lyof] . r'Qmf k"FhL Ps ca{ $&s/ f ]8 ¿k }o f F /x ]s f ] a } +sn ] c fj@)&)÷)&! df @@ ca{ @% s/f]8 ^*nfv &! xhf/ ¿k}ofF lgIf]k ;+sngu/L !& ca{ *& s/f]8 #! nfv &#xhf/ ¿k}ofF shf{ k|jfx u/]sf] 5 . pQmcjlwdf a}+sn] &* s/f]8 #% nfv $#xhf/ ¿k}}ofF v'b Aofh cfDbfgL k|fKtu/]sf] 5 . cl3Nnf] cfjsf] ;f]xL cjlwdf

eg] a}+sn] @! ca{ ^% s/f]8 !@ nfv^& xhf/ ¿k}ofF lgIf]k ;+sng u/L !^ca{ Ps s/f]8 #* nfv #^ xhf/ ¿k}ofF

shf{ k|jfx u/]sf] lyof] . pQm cjlwdfa}+sn] *! s/f]8 @* nfv &) xhf/¿k}ofF v'b Aofh cfDbfgL k|fKt u/]sf]lyof] . kl5Nnf] cfjdf a}+sn] ;Defljthf]lvd Joj:yfkg zLif{sdf eg] !^

s/f ]8 $( nfv $# xhf/ ¿k }of F5'6\ofPsf] 5 . cl3Nnf] cfjsf] ;f]xLcjlwdf o:tf] /sd @@ s/f]8 %$ nfv@! xhf/ ¿k}ofF /x]sf] lyof] . a}+sn]kl5Nnf] cfjdf cl3Nnf] cfjdf 5'6\ofPsf];Defljt hf]lvd Joj:yfkg zLif{ssf]/sd dWo]af6 !* s/f]8 ^% nfv %!xhf/ ¿k}ofF lkmtf{afkt k|fKt u/]sf]5 . kl5Nnf] cfjsf] s'n lgliqmo shf{sf]cg'kft b'O{ bzdnj &) k|ltzt /x]sf]a} +ssf] k|ltz]o/ cfDbfgL @% ¿k}ofF;ft k};f tyf k|ltz]o/ g]6jy{ Ps;o &* ¿k}ofF (% k};f /x]sf] 5 . rfn"cfjsf] kl5Nnf] cjlwdf 5 ;o () ¿k}ofFclGtd d"Nodf k|ltlsQf z]o/ sf/f]af/ePsf] a}+ssf] ahf/ k"FhLs/0f !) ca{!$ s/f]8 #) nfv ¿k}ofF k'u]sf] 5 .

df5fk'R5]« a}+s gfkmfdfcl3Nnf] cfjdf !$ s/f]8 *% nfv

¿k}ofF gfkmf sdfPsf] df5fk'R5]« a}+ssf]gfkmf ut cfjdf b'O{ ;o tLg k|ltztn]a9]/ ut cfjdf eg] $% s/f]8 ;ft nfv¿k}ofF k'u]sf] 5 . a}+ssf] Jofh cfDbfgLklg !*=@( k|ltztn] a9]/ Ps ca{ !!s/f]8 ¿k}ofF 5 . a}+ssf] ;~rfng gfkmfrf/ u'0ffn] a9]/ %& s/f]8 @( nfv ePsf]5 . a}+ssf] ljb]zL d'b|fsf] ljlgdoaf6ePsf] cfDbfgL rf/ s/f]8 5 . a}+sn]o;cl3 ;Defljt hf]lvd Joj:yf cGtu{t/fv]sf] !* s/f]8 ;ft nfv ¿k}ofF lkmtf{NofPsf] xf] . a}+ssf] ;Defljt hf]lvdjfktsf] Joj:yf /sd eg] ^@ k|ltztn]

36]sf] 5 . a}+sn] ;Defljt hf]lvd jfktsf]Joj:yfdf !& s/f]8 ;ft nfv ¿k}ofF5'6\ofPsf] 5 . a}+ssf] s'n shf{df v/fashf{sf] cg'kft !=&* 5 eg] v/fa shf{jfkt (@ k|ltzt /sd 5'6\ofPsf] 5 .

a}+ssf] lgIf]ksf] j[l4 / shf{ j[l4b/;dfg 5 . a}+ssf] lgIf]k #^ k|ltztn]a9]/ #& ca{ !# s/f]8 / shf{ a9]/ @(ca{ %$ s/f]8 ¿k}ofF ePsf] 5 . a}+ssf]shf{ lgIf]k cg'kft &@ k|ltztaf6a9]/ &# k|ltzt ePsf] 5 . a}+ssf]shf{ / lgIf]ksf] Jofhb/ aLrsf] cGt/:k|]8 b/ %=$! k|ltzt 5 . a}+ssf]l/on:6]6df s'n shf{sf] cf7 k|ltztnufgL /x]sf] 5 .

gf/fo0fL g]zgn kmfOgfG; gfkmfdfgf/ fo0 f L g ]zgn

kmfOgfG;sf] v'b d'gfkmf %!k|ltztn] a9]sf] 5 . a}+sn]cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf]c;f/ d;fGt;Dddf !* s/f]8%@ nfv ¿k}ofF v'b d'gfkmfcfh{g u/]sf] 5 . cl3Nnf]cfly{s jif{sf] ;f]xL cjlwdfa}+sn] !@ s/f]8 @^ nfv¿k}ofF v'b d'gfkmf cfh{g u/]sf] lyof] .cfj @)&)÷)&! df kmfOgfG;n] cl3Nnf]cfjdf ;Defljt hf]lvd Joj:yfkg

zLif{ssf] nflu 5'6\ofPsf]/sd dWo]af6 !@ s/f]8 #&nfv ¿k }o f F hf ] lvdlkmtf{afkt k|fKt u/]kl5 v'bd'gfkmf a9]sf] xf ] . cfj@)&)÷)&! sf ] c;f/d;fGt;Dddf kmfOgfG;n] @&s/f]8 %& nfv ¿k}ofF v'bAofh cfDbfgL k|fKt u/]sf]

5 . cl3Nnf] cfjsf] ;f]xL cjlwdf eg]kmfOgfG;n] @$ s/f]8 @) nfv ¿k}ofFv'b Aofh cfDbfgL k|fKt u/]sf] lyof] .

w/fgdf ;g/fOhsf]PS;6]G;g sfpG6/

;g/fOh a}+s lnld6]8n] jLkL sf]O/fnf:jf:Yo lj1fg k|lti7fg w/fgdf cfkm \gf ]PS;6]G;g sfp06/ ;~rfngdf NofPsf] 5 .PS;6]G;g sfp06/sf] k|lti7fgsf pk–s'nklt 8f= aneb|k|;fb bf;n] pb\3f6gu/]sf 5g\ . PS;6]G;g sfp06/af6 a}+sn] lgIf]k ;+sng tyf em'QmfgL] ;]jfx¿ k|bfgug{] 5 . ;g/fOh a}+ssf] of] klxnf] PS;6]G;g sfp06/ xf] .

o'gfO6]8 kmfOgfG;n] nfef+z lbg]o'gfO6]8 kmfOgfG; lnld8]6n] !% bzdnj &( k|ltzt nfef+z ljt/0f

ug]{ 3f]if0ff u/]sf] 5 . kmfOgfG;sf] utxKtf ;DkGg ePsf] ;~rfns ;ldltsf]Ps ;o ^^ cf}+ a}7sn] cfly{s jif{ @)&)÷)&! sf] v'b d'gfkmfaf6 !)k|ltzt af]g; z]o/ / kfFr bzdnj &( k|ltzt gub nfef+z ljt/0f ug]{

3f]if0ff u/]sf] xf] . nfef+z ljt/0f;DaGwL ;~rfns ;ldltsf] lg0f{o kmfOgfG;sf] cfufdL jflif{s;wf0f;ef tyf /fi6« a}+ssf] :jLs[ltkZrft\ dfq sfof{Gjogdf cfpg] kmfOgfG;n] hgfPsf] 5 .

^laxLaf/, ebf} %, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

k|ljlw

cf]nL ===

;/sf/;“u ===

km];a's Rof6 ug{ d];]Gh/km];a'sn] cfkm\gf] df]afOn kmf]g

k|of]ustf{sf nflu km];a's Rof6sfnflu Dof;]Gh/ Pk 8fpgnf]8 clgjfo{ug{] ePsf] 5 . uPsf] clk|ndf o'/f]kaf6o:tf ] k|of ]u ;'? u/]/ xf } l;Psf]k m ];a 'sn ] casf s ]x L lbgdfljZjJofkL¿kd} Dof;]Gh/ PknfO{c lgjfo { agfpg nfu ]sf ] x f ] .km];a'sdf clxn] ul/g] Rof6 eGbfd];]Gh/ Pkdfkm{t\ x'g] Rof6df l56f]l56f] ;Gb]z k|jfx x'g] bfaL ul/Psf]5, h;af6 k|of]ustf{n] 5f]6f] ;dod}k |z:t ;Gb]z cfbfg k|bfg ug{kfpg]5g\ . t/ df]afOn j]a, cfOKof8,lkmr/ kmf ]g, ljG8f]h kmf ]g, tyf8]S;6k sDKo'6/ k|of]ustf{n] eg]km];a'ssf] ljBdfg Pkaf6} Rof6 ug{;Sg]5g\ . :df6{kmf]gsf] km];a's Pkdf/x]sf] Dof;]h 6\ofaaf6} clxn];Dd clwsf+z cfOkmf]g / PG8«f]O8 kmf]g k|of]ustf{n]Rof6 ug{] u/]sf 5g\ . o;df 8fpgnf]8 Dof;]Gh/ eGg] cK;g ;d]t x'G5 h;n]Dof;]h 6\ofanfO{ gf]l6lkms];g s]G› tyf ;6{s6sf] ¿kdf abNg]5 / To;nfO{6\ofk u/]/ Dof;]Gh/df hfg ;lsG5 . ca cfOkmf]g tyf PG8«f]O8 k|of]ustf{n]cfkm\gf] :df6{kmf]g Pkdf d];]Gh/ 8fpgnf]8 ug{] ;DalGw Ps gofF ;"rgf k|fKt ug{;S5g\, d'Vo Pkdf Rof6 aGb x'g] lalQs} . km];a'sn] o:tf] kl/jt{gn] k|efj kfg{]cfkm\gf k|of]ustf{nfO{ ;"lrt ul/ Od]n ;d]t k7fpg]5 .

dfp;sf] ljsNk l8efO; aGg];g\ !(^) df cfljisf/ ePb]lv

…dfp;Ú sDKo'6/sf] cleGg c+u ePsf]5 . Nofk6kdf 6rKof8 klgdfp;sf] ljsNkdf b]lvPkl5 w]/}dflg;x¿ Nofk6kdf klg dfp; g}k|of]u ug{ ?rfpF5g\ . t/, sDKo'6/dfclxn] y|L8L z'?jft;Fu} lj:tf/} dfp;k5fl8 kb{}5 / o;sf] ljsNkdf gofFoGq cfpFb}5 . dfp; 6'8Ldf l;ldtePkl5 clxn ] o:tf ] oGqsf ]cfljisf/ ePsf] 5 h;n] y|L8L -tLg 8fOd]G;g_ df sfd ug{ ;S5 . cd]l/sfsf] of]ldª ljZjljBfnosf b'O{ljBfyL{n] o; oGqsf] cfljisf/ u/]sf x'g\ . dflg;sf] cf}+nfdf h8fg ul/g] o;oGqn] y|L8L OG6/km];df sfd ug{ ;S5 . PdO6L 6]Sgf]nf]hLsf cg';f/ of] lgs6eljiodf dfp;sf] ljsNkdf ljZjJofkL l8efO; aGg ;S5 .

s;/L sDKo'6/ of]uf ug{] <tkfOF lbge/L sDKo'6/df sfd ubf{ub{} yfSg' ePsf] 5 < lbge/L sDKo'6/ rnfpFbf

rnfpFb} cfFvf b'Vg], 6fpsf] b'Vg], 9f8 b'Vg] h:tf ;d:of klg b]lvg yflnPsf xf]nfg\ .t/ lrGtf lng' kb{}g, tkfOFn] sDKo'6/df sfd ;Fu} of]uf / Wofg klg ug{ ;Sg'x'G5o;n] tkfOFnfO{ :km"lt{ k|bfg ug{] / :jf:Yo ;d:of klg k/ kfl/lbG5 . sDKo'6/sf]sfdaf6 s]xL l5g a|]s lnP/ tkfOFn] sDKo'6/ of]uf ug{ ;Sg'x'G5 . kfFr ldg]6sf]sDKo'6/ of]ufn] tkfOFnfO{ :j:y /fVg kof{Kt ;xof]u ug{]5 .

s;/L ug{] sDKo'6/ of]uf Wofg <klxnf ls af]8{af6 xft x6fpg'xf];\ . cfFvf lrlDng'xf];\ / cfkm\gf ;]jfu|fxLsf]

enf]sf] sfdgf ug{'xf];\ . tkfOFnfO{ cg's'n x'g] jf ;w+} ;lDem/xg] s'g} dGq jfjfSo pRrf/0f ug{'xf];\ . cfTdzflGtsf] nflu eujfg;Fu k|fy{gf ug{'xf];\ . olbtkfOFnfO{ OZj/df ljZjf; 5}g eg] z'4 Åbon] cfTdzflGtsf] sfdgf ug{'xf];\ .cfk m \g f ] hLjgnfO { ;sf/fTds af6f]tkm{ nUg] k|0f ug{'xf];\ . dgnfO{zfGt agfpg'xf];\ / Ps ldg]6;Dd cf]d zflGt dGq hk ug{'xf];\ . s]xL;dosf ] nf lu z/L/nfO{ lj>fdsf] cj:yfdf 5f8\g'xf];\ .To;kl5 cf Fvf vf]Ng'xf];\ . tkfOFn] cfkm"df gofF phf{ ;+rf/ePsf] kfpg'x'g]5 . To;kl5 tkfO F gof F phf {sf ;fysDKo'6/df sfd ug{ yfNg'x'g]5 . of] sDKo'6/ Wofg of]ufn]tkfOF cfkm\gf] sfo{:ynsf] s';L{d} oyfl:yltd} a;]/u g { ;Sg'x'G5 . lbgdf b'O{ tLg k6s o:tf]

sDKo'6/ of]uf ubf{ sDKo'6/n] k'/fpg]xfgL sd x'g]dfq xf]Og tgfj tyfc? :jf:Yo ;d:of klg sd x'g]of]u lj1x¿sf] bfaL /x]sf] 5 .

gful/sdf plAhPsf] 5, ToxL ?ksf]c;Gt'li6 pgLx¿df JofKt 5 .

cl3Nnf ] xKtf ;/sf/sf ] g ]t [Tjul//x]sf] bn g]kfnL sf+u| ]; s]lGb|o;ldltsf @@ hgf ;b:on] s]lGb|o ;ldlt/ ;+;bLo bn af]nfOof];\ egL lnvtlgj]bg g} xfn] . o;sf] cy{ xf], ;/sf/u7g ePkl5 / To;n] cfkm\gf] j}wflgslgsfo s]lGb|o tx;Fu s'g} ;DaGw /;Dks{ g} gu/L sfd u/]sf] egL To;af/]5nkmn ug{ of] a}7s a]nfOPsf] xf] .;/sf/ u7g ePkl5 Ps k6s sfo{jfxs;efkltsf ] cWoIfdf afx ]s s]lGb |o;ldltsf] a}7s a;]sf] 5}g . 5 dlxgfsf]of] ;docGt/df ;+;bLo bnsf] a}7sklg Ps k6s dfq a:of] . o;cl3sfpbfx/0f x]g]{ xf] eg] em08} dlxgfdf b'O{k6s x'g] u/L To:tf a}7s x'g] ub{y] .af¥xf+ } dxflwj]zgsf] sfo{sfn ;lsgnfUof] . dlxgfsf] lx;fan] ebf} clGtdxf], t/ of] aLrdf s]lGb|o ;ldlt ;d]tk"0f{ x'g kfPg . ;+ljwfg;ef h:t} dgf]lgtx'g] s]lGb|o ;b:ox¿sf] 5 j6f ;+VofafFsL 5 . ca Dofb ylkP/ To;nfO{ k"0f{tflbOPnf t/ casf] cjlw eg]sf] sfdrnfpdfq xf] eGg] :ki6 5 . ;/sf/sf] d"Nof+sgug]{ / To;nfO{ e/y]u ug]{ ;+;bLo bnklg To:t} 5 . o;sf] af]8{ u7g x'g;s]sf] 5}g . g]tfn] dgf]lgt ug]{ pkg]tfsf] kb klg vfnL g} 5 . bndf sfo{;ldlt, ;lrj, sf]iffWoIf, k|jQmf /xg]Joj:yf 5 . oL kbx¿ vfnL /xFbf ;+;bLobnn] ug]{ b}lgs sfo{ ;~rfngdf ;d]tafwf k'u]sf] cj:yf 5 . bnsf] vftf;~rfngdf sf]iffWoIf clgjfo{ rflxG5 .5 dlxgfb]lvsf] kbk"lt{ gx'Fbfsf] cj:yfs:tf] xf]nf eGg] cg'dfg ug{ ;lsG5 .

clxn]sf] ;/sf/ ;+o'Qm ;/sf/sf]Oltxf;s} ;a}eGbf alnof] cj:yfsf] xf] .em08} b'O{ltxfOsf] ;+Vofdf /x]sf] klxnf]/ bf];|f] 7"nf] bnsf] ;+o'Qm :j?k 5 .Pp6f 7"nf] em~emjft v8f u/]sf] klxn]sf]7"nf] bn Pdfcf]jfbLnfO{ w'nf] r6fP/ of];/sf/nfO{ hgtfn] cj;/ lbPsf x'g\ .of] ;/sf/sf] k[i7e"lddf hgtfsf] To:tf]dt sfod 5, h'g Oltxf;d} klxnf] k6sePsf] xf] . *) k|ltztsf] x/fxf/Ldfdtbfg x'g', Tof] klg Pp6f bnn] xltof/b]vfO/x]sf] a]nf, ;fdfGo s'/f xf]Og .To;sf/0f klg of] ;/sf/sf k|To]sultljlwnfO{ hgtfn] glhsaf6 lgxfnL/x]sf] cj:yf 5 . To:tf] a]nf s]xL b}lgssfdafx]s ;/sf/af6 x/]s s'/f yftLdf/fVb} hfg' ultlxgtfsf] gd"gf dflgPsf]xf] . k|zf;lgs If]qdf b]z ToxL 7fpFdf5, hf] klxn] r'gfjsf nflu sfdrnfp;/sf/ lyof] . ;+j}wflgs lgsfox¿dfTof] ;/sf/n] hlt lgo'lQm u¥of] / hltkb vfnL /fVof], tL ;a} clxn];Dd vfnLg} 5 . lgo'lQm ePsf kbx¿ ljjfbd'Qm/x]gg\ . cbfntdf GofofwLzsf] lgo'lQmTo;sf] pbfx/0f xf] . cem eGg] xf] eg]t dlGqkl/ifb\ ;d]t k"0f{ ePsf] 5}g . w]/}bnsf] k|ltlglwTj x'g] xF 'bf s'g} PshgfnfO{ b'O{ j6f dGqfno lbOFb}g . t/clxn] k|wfgdGqL cfkm}+b]lv dGqLx¿ ;d]tb'O{ j6f dGqfno rnfO/x]sf] cj:yfdf5g \ . o;f ] e lgP klg ;/sf/sfsfdsfhdf c;/ kb} {g eGg] xf] eg]PcfOhL lgo'lQmb]lv of] xKtfsf] ljkbJoj:yfkgdf sltko pbfx/0f sfodeO;s ]sf 5g \ , h;n ] ;/sf/sf ]pkl:yltnfO{ Go"g kfb{5 .

b]zdf olt alnof] ;/sf/ 5 t/cGt/f{li6«o If]qdf g]kfnsf] k|ltlglwTjx'g ;s]sf] 5}g . g]kfn–ef/t ;DaGwdfOltxf;d} klxnf] k6s Pp6f gofF cj;/;[hgf ePsf] 5 . ef/tsf k|wfgdGqLsf]g]kfn e|d0fnfO{{ ;/sf/ cfkm}+n] ;a}eGbfa9L b]vfpg nfos sfd elg/x]sf] 5 .t/ Tof] e|d0f x'Fbf ef/tdf g]kfnsf]k | lt lg lwTj lyPg . sfdrnfpsd{rf/Laf6 Tof] e|d0f ;Gbe{df ef/tdfa'lsª ePsf] huhfx]/ 5 . oltv]/ !^j6f b]zdf /fhb"t 5}gg\ . o:tf] vfnLcj:yf 8]9 b'O{ jif{b]lvsf] xf] . To;a]nflgjf{lrt ;/sf/ gePsf] egL lrQa'emfOPsf] lyof] t/ lgjf{lrt ;/sf/ag]sf] 5 dlxgfkl5 klg oyfjt /xg'n];/sf/sf] sfo{z}nLnfO{ g} gf+uf] agfpF5 ./fhb"t gx'Fbfsf] b'Mvb\ cj:yf ef/taf6}b]lvO;s]sf] 5 . ef/tLo /fli6«o lbj;dfToxfFsf] ;jf]{Rr sfo{sf/Laf6 klxnf] k6sg]kfnsf] k|z+;f eof] Tof] klg bf]xf]¥ofO–bf]xf]¥ofO ub}{ . ToxfF To;a]nf ;oeGbfa9L b]zsf s'6gLlt1x¿ lyP . pgn]ef/tLo k|wfgdGqLaf6 g]kfnn] o:tf]k|z+;f kfpFbfsf] If0fsf] v'zL g]kfn;Fu

;f6\g vf]h] . ef/tLo k|wfgdGqLsf] Tof]efif0f ;lsgf;fy ef/tl:yt ljb]zLlgof]usf k|d'vx¿ g]kfnL k|ltlglw;Fuxft ldnfpg cfP . sltko 6]lnlehgRofgnx¿n] k|ToIf k|;f/0fdfkm{t\ b]lvPsf]b[Zo xf] of] . t/ To;a]nf g]kfnsftkm{af6 s'g} k|ltlglw lyPgg\, sfdrnfpafx]s . ef/tLo k|wfgdGqLn] g]kfn e|d0fdf/xFbf ul/Psf sltko k|ltj4tfx¿nfO{sfof{Gjog ug]{ ;Gbe{df b"tfjf;sf] e"ldsfdxTjk"0f{ x'G5 . ef/tsf gofF k|wfgdGqLg/]Gb| df]bL sfo{tTk/tfo'Qm ljz]if kfqsf?kdf lrlgG5g\ . To:tf JolQm;Fu n]gb]gug]{ s'/fdf Tof] b]zdf cfkm\gf] Pp6fb"t;Dd 5}g eGg] ;Gb]z hfFbf ;DaGws:tf] xf ]nf, cg'dfg ug{ ;lsG5 <;/sf/n] oL s'/fnfO{ tTsfn ;'wfg{cfjZos 5 . To;f] ePg eg] ;/sf/;Fu}sf+u|]; klg 8'Ag] l:ylt cfpg ;Sb5 .

sf7 ===jg lgodfjnL @)%! n] x/]s jif{

sflt{sb]lv h]7 d;fGtleq jgleqsf] Kn6sfod ug]{, ;fj{hlgs ;'g'jfO ug]{, ?vu0fgf ug]{, s6fg / ;+sng ;"rgf hf/Lug]{, s6fg / 9'jfgL ul/;Sg'kg]{ Joj:yfu/]sf] 5 . t/, clwsf+z k|d'v jg clws[tn]tf]lsPsf] ;dodf sfd ub}{gg\ . o;n]jif]{gL jgdf sf7 ylk|b} hfG5 . pQm sf7af9L klx/f], 89]nf] / rf]/Laf6 gf]S;fgx'G5 . To;dfly lgodfjnLn] tf]s]s}cjlwleq df3df jg clws[tx¿sf] ;?jfx'g yfN5 . ;?jf eP/ hfg' g} 5, lsgsfd ug]{ eGg] dfgl;stfn] klg ;+sng,laqmL / lnnfd x'g g;Sg] clwsf/Lx¿atfpF5g\ . >f]tsf cg';f/ s]xL lhNnfsfclws[tn] ;8s lgdf{0f / hnljB'txfO6]G;g nfOgsf] l:js[lt h:tf sfdaf6vr{ p7fpg yfn]sf 5g\ . …?v sf6]/sf7 ;+sng ug]{ sfddf xft xfn]/ lsghf]lvd df]Ng] eGg] dfgl;stf klg s]xLclws[tdf b]vfk/]sf] 5Ú, >f]tn] eGof] .$( k|ltzt e"–efu jgn] 9fs]sf] d'n'sdfsf7sf 7'N7"nf uf]lnof g} cfoft x'gyfn]sf] 5 . :yfgLo jgh+undf xhf/f}+So'las km'6 s'lxP/ v]/ uO/x]sf a]nfjflif{s #) s/f]8 ?k}ofF a/fa/sf sf7;d'b|L af6f] kf/ u/]/ 6«saf6 sf7df8f}+lelq/x]sf 5g\ . /, /fhwfgLsf :yfgLo;Mldnx¿df lr/fg eO/x]sf 5g\ . jgdGqfnon] b]zJofkL?kdf km8fgL ePsf]sf/0f b]vfpb} @)^^ h]7 & b]lv @)^*c;f]h;Dd sf7 ;+sngdf k|ltaGwnufPkl5 ahf/df cfk"lt 7Kk ePsf]lyof] . To;kl5 klg ;dod} ;j{;'ne9+un] cfk"lt ug{ g;Sbf lagfl;lQ ljb]zLd'b|f v]/ hfg] l:ylt cfPsf] 5 . ;/sf/n]@)^* c;f/df sf7sf] u|]l8ª -P, aL /;L_ cg';f/ k|ltSo'las lkm6 tLg ;o,kfFr ;o / * ;o ?k}ofF d"No lgwf/0fu/]kl5 cfk"lt{ 36]sf] lyof] . k|ltSo'laskm'6 b'O{ ;o %) ?k}ofFsf] Joj:yf vf/]hub} { of] u| ]l8ª nfu" ul/Psf] lyof] .u|]l8ªcg';f/ ;+sng gx'g] / s:tf]nfO{slt d"No /fVg] eGg] ljjfb a9]kl5 jgclws[tx¿n] lnnfd ug{ ;s]gg\ .clwsf+z lhNnfdf k'/fgf sf7 ylGsP .To;otf ljb]zL sf7 cfpg] qmd a9]sf];DalGwt Joj;foL atfpF5g\ . ljb]zLsf7sf] Joj;fo ub}{ cfPsf afns[i0fl;jfsf]6Ln] ;/sf/sf] cJojxfl/s gLlt/ sfo{;Dkfbgsf sf/0f cfoft ug'{k/]sf]atfP . pgsf cg';f/ jflif{s sl/a #)s/f]8 ?k}ofF a/fa/sf Ps nfv So'laslkm6 sf7 cfoft eO/x]sf 5g\ .

vf;u/L cd ] l /sf , Dofgdf/ ,gfOh]l/of, ci6]«lnof, hd{g, blIf0f cd]l/sfnufot d'n'saf6 cfoft eO/x]sf] 5 .oL dWo] Dofgdf/ / cd]l/ssfaf6 ;Nnf]k|hfltsf sf7 cfO/x]sf 5g\ . j}1flgsJoj:yfkg nfu" ug]{ xf] eg] ;+/lIft If]qafx]ssf %) k|ltzt jgaf6 dfq} jflif{sgf} s/f]8 So'las lkm6 sf7 pTkfbg x'g]/ !) nfvn] /f]huf/ kfpg] Ps cWoogn]b]vfPsf] 5 . clxn] sl/a kf}g] b'O{ nfvSo'las lkm6 dfq pTkfbg eO/x]sf] 5 .To;dWo] PsltxfO To;} v]/ uO/x]sf]5 . g]kfn jg k}bfjf/ pb\of]u Joj;foLdxf;+3sf cWoIf slkn clwsf/Ln] jflif{ssl/a %) xhf/ So'las lkm6 sf7 s'lxP/v]/ uO/x]sf] hfgsf/L lbP .

jg ljefun] @)&)÷&! df @#lhNnfaf6 !^ nfv ^% xhf/ So'las lkm6sf7 ;+sng ug{ kfFr s/f]8 &* nfv ?k}ofFah]6 dfu u/]sf] lyof] . dGqfnon] sl/aPs s/f]8 ?k}ofF dfq lbPsf] 5 . sf/afxLsf]8/ gLlt lgod k|:6 gePsf] cj:yfdfk6sk6s cfO/xg] km/s–km/s lg0f{on] klgsfd ug{ cK7]/f] k/]sf] lhNnf jg clwsf/Lx¿atfpF5g\ . sf7sf] sfd jg lgod / sfo{

Pdfn];Fu ;Qf ;Demf}tfsf nfluTolta]nf jftf{sf nflu v6fOPsfdWo] 8f=/fdz/0f dxt / ldg]G› l/hfn clxn];/sf/df 5g\ . ;/sf/sf k|jQmf ;d]t/x]sf ;"rgf tyf ;~rf/dGqL l/hfn;d]tPdfn]n] p7fPsf] of] dfuk|lt df}g b]lvPsfsf/0f /fi6«klt cg'df]bgsf] ;Demf}tf ePs}xf] ls eGg] w]/}n] cg'dfg u/]sf 5g\ .

Pdfn] cWoIf s]kL cf]nLn] /fi6«kltcg'df]bgsf] ljifo kf6L{sf] dfq} xf]Og,cfkm\gf] JolQmut k|lti7f ;d]t agfPsf5g\ . sf+u|];nfO{ 3'F8f 6]sfpg] d'2f cl3;f/]/ ef/L ax'dtn] ;+;bLo bnsf] g]tfdfr 'gfj lht]sf cf ]nLn ] /fi6 «kltsf ]cg'df]bgdf sf+u|];nfO{ ;xdt u/fpg'cfkm\gf] klxnf] /fhgLlts ljho 7fg]sflyP . cfkm" ;+;bLo bnsf] g]tf ePkl5sf]klxnf] pknlAwsf ¿kdf cf]nLn] of];Demf}tfnfO{ lnPsf lyP . oxL ;Demf}tfsf]hudf pgL kf6L{ cWoIf kbdf ;d]tlgjf{lrt ePsf x'g\ .

;Qf ;dLs/0fsf a]nf Pdfn];Fu jftf{ug{ hfg]x¿n] /fi6«klt kbnfO{ eGbf u[xdGqfnonfO { dxTj lbPsf lyP .Tolta]nf dxfdGqL s[i0fk|;fb l;6f}nfn]eg]sf lyP– …/fi6«klt cg'df]bgsf] ;xdltePsf] xf], t/ Pdfn]nfO{ u[x dGqfnolbg] ;xdlt ePsf] 5}g, ;/sf/sf] g]t[Tjh;n] u5{ u[x dGqfno klg p;}n]lnG5 . Ú ; | f ]tsf cg ';f/ /fi6 «k ltcg'df]bgsf] a' Fbfdf df}g /xg] zt{dfPdfn]nfO{ u[x dGqfno lbg sf+u| ];;xdt ePsf] lyof] . ;fta'Fb] ;Demf}tfsf]ljifonfO{ lnP/ /fi6«klt 8f= /fdj/0fofbjn] sf+u|];sf jftf{sf/nfO{ dfq} xf]Og,;efklt sf]O/fnfnfO{ ;d]t cfkm\gf ]lgjf; af]nfP/ cfqmf]z kf]v]sf lyP ./fi6«klt ofbjsf] of] cfqmf]zkl5 u[xdGqfno Pdfn]nfO{ lbg] / /fi6«kltcg'df]bgsf] ljifodf Pdfn] df}g /xg]e› ;xdlt ePsf] lyof] . gjf}+ dxflwj]zg;DkGg gx'Fbf;Dd of] e› ;xdltdf Pdfn]OdfGbf/ g} /Xof] . jfdb]j uf}tdnfO{k|of ]u u/]/ cfkm" kf6L { cWoIf aGg]/0fgLltcGtu{t ;+;bLo bnsf g]tf cf]nLdf}g /x]sf lyP . t/ kf6L{ cWoIf kblhTgf;fy cf]nLsf] k|fyldstf km]l/Psf]5 . ca pgL cfkm} + k|wfgdGqL aGg]cleofgdf 5g\ . cf]nL k|wfgdGqL aGgsfnflu ;j{k|yd sf]O/fnf ;/sf/ 9Ng'k5{,t/ sf]O/fnf ;/sf/ 9fNg /fi6«kltcg'df]bgsf] d'2f p7fpg' afx]s Pdfn];Fucsf] pkfo 5}g . t/ clxn] pkk|wfgdGqL/ u[xdGqL /x]/ ;Qfsf] xfnLd'xfnLul//x]sf jfdb]j uf}td cf]nL k|wfgdGqLaGg] ljlQs} a]/f]huf/ x'g] l:ylt 5 .jl/i7 g]tf emngfy vgfn / dfwjs'df/g]kfn klg cf]nL tTsfn} k|wfgdGqLalgxfn'g\ eGg] kIfdf 5}gg\ . csf{]lt/sf+u|];nfO{ lr9\ofP/ cf]nL k|wfgdGqL aGg;Sg] cj:yf 5}g . sf+u|]; afx]ssf] ;+Vofax'dt k'¥ofpg vf]Hg' eg]sf] Eofu'tfsf]wfgL{ h:t} xf] . To;sf/0f cf]nL olta]nf;+s6df km;]sf 5g\ .

k|;'lt ===ut cfj df k |zf;s cdfTon]

;'lrs[t ePsf ;f]xL ;+:yfnfO{ dfq sfdlbPsf] / sltko dd{t ;Def/sf] sfdg} gu/L kmhL{ lan agfP/ e'QmfgL ug{nufPsf] ;|f]t atfpF5 .

k|zf;s cdfTosf] x:tIf]ksf sf/0faQL, KnlDaª, 9nnufotsf sfddf kmhL{sDkgL v8f u/L sfd u/fOPsf] ;|f]tsf]bfaL 5 . k|zf;s cdfTon] ;f] c:ktfndfljleGg SofDk;af6 g;{sf] k|flS6; sf];{ug{ cfpg];Fu ;d]t kl5 ToxL hflu/ldnfOlbg] eGb} cfly{s n]gb]g ug{] u/]sf5g\ . o; ;DaGwdf k|;'lt u[xsf Pssd{rf/Ln] gfd pNn]v gul/lbg' eGb}k|zf;s cdfTosf sf/0f c:ktfn cfkm}+la/fdL kg{ nflu;Sof], o; ljifodfs;}nfO{ lrGtf 5}g, ;a} sdfp cleofgdfs]lG›t ePsf 5g\ eGb} pgn] c:ktfnnfO{arfpg ca cfkm" k|zf;s cdfTosf] st{'t;fj{hlgs ug{] / ;DalGwt kIfn] ;'g'jfO{gu/ ] clVtof/ cg';Gwfg b'?kof ]ucfof]usf] 9f]sf 9s9sfpg k'Ug] atfP .

ultxLg ;/sf/sf] dGqL t tkfOFnfO{ klgeG5g\ lg <

Tof] cf–cfkm\gf] ;f]r / b[li6sf]0fxf] .k|wfgdGqL ;'zLn sf]O/fnfsf] sfo{z}nLnfO{lnP/ l6sf l6Kk0fL t eof] lg <

l 6s f l 6 K k 0 f L t s ' g r f l x Fk|wfgdGqLsf] ePsf] 5}g / < k|To]sk |wfgdGqLsf ] l6Kk0fL x 'g ] u5 { .;sf/fTds / gsf/fTds b'a} l6Kk0fLx'g] u5{g\ .s[i0fk|;fb e6\6/fO{, lul/hfk|;fb e6\6/fO{/ ;'zLn sf]O/fnfsf] ;/sf/sf] sfo{z}nLdfkm/s 5 /] lg <

cf–cfkm\gf] sfo{z}nL km/s km/sx'G5 . z}nL km/s x'G5 .sf+u|];leqaf6} cfnf]rg ;'? eof] lg <

sf+u|];sf] ;/sf/ lj?4 sf+u|];af6}cfnf]rgf gePsf] slxn] kf] 5 / <k|ltkIfLn] cfnf]rgf ug'{ t :jefljsg} xf] . t/ xfd|f] t cfkm\g} kf6L{ leqaf6klg cfnf]rgf x'G5 . ah]6 efif0fs}a]nf klg d}n] of] s'/f u/]sf] 5' . s'grflxF sf+u|];sf] k|wfgdGqLsf] cfnf]rgfePsf] lyPg / < clxn] klg ePsf]5 . Tof] sf+u|];sf] Ps lsl;dsf] k/Dk/fxf] t/ clxn] c? kf6L{df klg 5 . of]g]kfnsf] /fhgLltsf] rl/q alg;s]sf]5 . of] /fd|f] xf]O{g .sf+u|];leqsf] of] /f]u cGTo ug{ ;lsFb}g <

;lsFb}g . Tof] cf–cfkm\gf] ;f]r /b[li6sf]0f xf] . cfkm\gf] dfgl;stf / wd{sf]s'/f xf] . d}n] cfkm\gf] kf6L{nfO{ cK7\of/f]kfg]{ ul/ slxNo} klg cleJolQm lbO{g .To;f ] eP clxn] k| ltkIf klg sf +u | ];g} xf ] <

tkfOFx¿n] ;+;b\df ;'Gg' ePg k|r08n]eg]sf] . pxfFn] ;+;b\df /dfO{nf] s'/f ug'{ePsf] 5 . ;Qfwf/L bnaf6} k|ltkIfsf]e"ldsf lgjf{x x'g yfn]sf] 5 eg]/ .Pdfn]sf] e"ldsfaf6 ;Gt'i6 x'g'x'G5 <

xfdL Pp6} ;/sf/df ;xefuLkf6{g/x¿ xf+} . d}n] kf6{g/sf] x}l;otn]klg pxfFx¿sf] cfnf]rgf ug{ rfxGg .t/ d pxfFx¿sf] sltko Jojxf/af6;Gt'i6 eg] 5}g ./fi6«klt cg'df]bg u/fpg t x:tfIf/tkfOFx¿n] ug'{ ePsf] xf] lg <

ePsf] xf] . /fi6«kltn] c;Gt'i6LJoQm u/] klg b'O{ bnsf]aLr cg'df]bgu/fpg] ljifodf ;xdlt ePs} xf] .cg'df]bg u/fpg' k5{ ls kb}{g b'O{ bnsf]5nkmnsf] ljifo xf] . s'g} klg ;xdltePkl5 To;sf] ;Ddfg rflxF ug'{ k5{ .t/ sltko ;xdltsf] ;fGb{lestf 5ls 5}g eGg] rflxF x]g'{ k5{ .cg'df]bg u/fpg] s'/f t c;+j}wflgslyof] lg <

of] clxn]sf] ;fj{hlgs jx;sf]ljifo xf]O{g . cfGtl/s ax;sf] ljifoxf] . cfGtl/s 5nkmn u/]/ 6'+UofpF5f} .;xdlt x'G5 .cg'df]bg gu/fP t Pdfn]n] u7aGwgtf]8\5f+} eg]sf] 5 lg <

s;}n] tf]8\g rfx], s;}n] klg al;/xeg]/ t eGb}g . ;xdlt x'Gh]n;Dd 6'6\b}gt/ clxn] g} 6'6\g] ;Defjgf d b]lVbgF .df3 * ut]leq ;+ljwfg lbg ;Sg' x'G5 <

lbG5f+} eg]/ xfdLn] sfd ul//x]sf5f} . lbg ;lsPg eg] c? Ps b'O{ dlxgfylkPnf . ;+ljwfg h:tf] dxTjk"0f{b:tfj]h agfpg Ps b'O{ dlxgf a9LnfUg' 7"nf] s'/f xf]O{g . b'O{ rf/ dlxgfl9nf] rfF8f] 7"nf] s'/f xf]O{g . lrQa'em\bf]sf/0fn] s]xL l9nf eP cfsf;} v:b}g .sltko sf/0fn] s]xL l9nf x'g ;S5 .

sf+u|];af6} ===of]hgfdf n]v]h:tf] 7\ofSs} ug{ g;lsg]x'Fbf s'g} klg sfddf xft xfNbf hf]lvdx'g] pgLx¿sf] egfO 5 . slxn]sfxLF xl/of]?v sf6\g'kg]{ x'G5, slxn] w]/} sf7 ;+sngug'{kg]{ x'G5, o;f] ubf{ ;a}sf] cfFvfsf] tf/f]eOG5Ú, Ps lhNnf jg clws[tn] eg],…ljjfbdf cfpg'eGbf sfd gug'{ g} a]; eGg]dfgl;stf clwsf+z jg clws[tx¿df 5 .Úsf7 u|]l8ª ug]{ Joj:yfn] t ´g} cK7]/f]dfkf/]sf] pgn] atfP .

&laxLaf/, ebf} %, @)&! ;Tofu|x;fKtflxs

SATYAGRAHA WEEKLY

/f]rs ;+;f/

—Ph]G;Lsf] ;xof]udf

ld; O–sn]hdf #) ;'Gb/Lsf] k|ltikwf{

x6 kmf]6f];'6 u/fpFbf===

pQ]hs kf]h lbP/ kmf]6f] ;'6 u/fPkl5 #@ jifL{of df]8n df]lgsf cf]N;]gsf]Hofg g} uPsf] 5 . kmf]6f]z'6sf sf/0f pgnfO{ cfkm\g} >Ldfg lalnlgo/ l8gf]uun]Ond]nLn] pgsf] Hofg lnPsf] k|x/Ln] hgfPsf] 5 . pgnfO{ xTof ug{sfnflu Ps JolQmnfO{ *) xhf/ 8n/ lbPsf] s'/fsf] v'nf;f ePsf] 5 . b'O{ 5f]/LsLcfdf ljjfxkl5 klg df]8ln+udf kmls{g rfx]klg pgsf kltn] lbPsf lyPgg\ .pgsf] cf1f gdfgLsg pgL k'gM df]8ln+udf kmls{PsL lyOg\ . To; nut}df]lgsfn] lasgL dfq} nufP/ kmf]6f];'6 ul/g\ . pgsf] of] kmf]6f]z'6 g} pgsf]d[To'sf] sf/0f aGof] .

tLg jif{df ^^ k6s ljjfx;'Ggf;fy crDd nfU5, Pp6} hf]8Ln]

tLg jif{df ^^ k6s ljjfx u/] eGbf .Psk6s ljjfx ePkl5 plx hf]8LaLr k'gMljjfx < t/ a]nfotsf Pn]S; k]lnª /ln;f u|fG6n] ^^ k6s ljjfx u/]/ ;a}nfO{rlst agfPsf 5g\ . tLg jif{cl3 ;+;f/3'Dg lg:s]sf] of] hf]8Ln] #) eGbf al9b]zsf] k/Dk/fcg';f/ ljjfx ul/;s]sf] 5 .#@ jifL{o ln;f / #$ jifL{o Pn]S; tLgjif{cl3 DofGr]:6/af6 ;+;f/ 3'Dg lg:s]sflyP . pgLx¿ hxf F k 'U5g\, Toxf Fsf ];+:s[ltcg';f/ ljjfx ul/xfN5g\ . t/, of]hf]8Ln] sfg'gL¿kdf eg] ljjfx ug{ afFsLg} 5 . rf/ jif{ ;Fu} a;]kl5 ;g\ @)!! dpgLx¿n] ;+;f/ 3'Dg] of]hgf agfPsf x'g\ .To;sf nflu pgLx¿n] cfkm\gf ;a} ;fdfga]r]/ 3/;d]t ef8fdf nufPsf lyP .ln;fn] cfkm\gf] hflu/ 5f]l8g\ eg] Pn]S;n] sf/ dd{t k;n a]lrlbP . pgLx¿ljjfx ug{sf nflu ;a}eGbf cgf}7f / ckjfbo'Qm :yfgx¿sf] vf]hL ub{5g\ .pgLx¿ eG5g\, …xfdL c? ;+:s[ltdf s;/L ljjfx x'G5 eGg] cg'ej ug{ rfxG5f}+ .Pp6f ;+:sf/ eg] ;+;f/e/Lsf] Pp6} 5, Tof] xf] Pstf . pgLx¿n] cd]l/sLb]lvlny'jflgof, kfgfdfb]lv kfls:tfg;Ddsf cfw'lgsb]lv c;fWo} cflbd tyf cflbjf;Lk/Dk/fcg';f/ ljjfx u/]sf 5g\ . pgLx¿ x/]s ljjfxsf kmf]6f] lvrfpF5g\ /cfkm\gf] Anudf kf]i6 u5{g\ .

v'nf ;8sdf gf+uf] snfk ]06 u/ ]/ df ]8nx¿nfO {

cb[Zoh:tf] agfOof] . df]8nx¿sf]z/ L/ Go 'o f ]s {sf ] l I f lthdfk"0f{¿kdf 3'nldn ePsf] lyof] .Go'8 df]8ndf ul/Psf] of] ljz]ifk]l06ªsf] rrf{ clxn] ljZje/eO/x]sf] 5 . Go'of]s{sf] sfg'gn]o;f] ug{ cg'dlt lbPsf] lyof] .lsgeg] Toxf F snf cleJoQmug{sf nflu gf+lug' u}/sfg'gL xf]Og . oltdfq xf]Og o:tf] cj:yfdf k|x/Ln]/f]Sg klg ;Sb}g . 6«LgfsL df]8n h]l;gf d]nf] elG5g\, tkfOF of] kl/jt{gsf]k|lqmof dxz'; ug{ ;Sg'x'G5 . a|; lgs} sf]dn 5 / k]l06ªsf qmddf of] z/L/dfrnfpFbf d;fh u/]sf] cg'e"lt x'G5 . gf+u} plePsf df]8nx¿nfO{ o;/L k]06ul/Psf] 5 ls pgLx¿ ToxLFsf] b[io;Fu d]n vfPsf 5g\ . Ps k|sf/n] Go'8 df]8ncb[io¿kdf zx/sf] ejg, gbL, af]6lj?jfsf] lx:;f b]lvPsf 5g\ eg] df]8nx¿nfO{a'slng / d}gx}6g la|h, ;]G6«n kfs{, u'3]d Do'lhd / cfOsflgs 6fj/aflx/ k]06ul/Psf] 5 . of] sfdsf nflu sof}+ 306f nfu]sf] lyof] . dflg;x¿sf] cg]syl/sf k|ltlqmof cfPsf] lyof] . snfsf/ 6«Lgf;Fu} kmf]6f]u|fkm/ klg lxFl8/x]sflyP . of] sfd ug{'cl3 lgs} tof/L klg ul/Psf] lyof] . ;a}nfO{ df};dcg';f//flvPsf] lyof] . ljz]ifu/L kfgL kg{] l:ylt x]/]/ of] sfd ul/Psf] lyof] .

cfufdL %) jif{df ;a} k'?if gk'+;s Ûa9\bf] tgfj, df]6f]kgf, k|b'if0f

OToflbsf] sf/0fn] k'?ifx¿sf] :kd{sfpG6df lgs} sdL cfO/x]sf] 5 .Ps cWoogcg';f/ ljut %) jif{dfk'?ifx¿sf] :kd{ sfpG6df nueu%) k|ltzt g} sdL cfPsf] 5 /oxL l:ylt /lx/xg] xf] eg] cfufdL$)÷%) jif{df ljZjsf clwsf+zk'?if gk'+;s x'g;Sg] cfz+sf a9]/uPsf] 5 . ef/tdf l/8flS6jufO8nfOG;dfly sfd ug{] 8f=kLPdefu{jsf cg';f/ :kd{df cfOx]sf]of] sdLaf/] klZrdf d'n'sx¿df () bzssf] dWodf g} gf]l6z ul/Psf] lyof] /ca ef/tsf cg]s 8fS6/x¿n] ef/tdf klg :kd{ sfpG6df sdL cfO/x]sf]atfPsf 5g\ . klZrdf d'n'sx¿df ul/Psf] cWoogcg';f/ :kd{ sfpG6df k|To]sjif{ b'O{ k|ltztsf] b/n] sdL cfO/x]sf] 5 / oxL cj:yf /x] cfufdL $)÷%)jif{df ljZje/sf k'?ifx¿ gk'+;s x'g ;Sg]5g\ . 8f= efu{jsf cg';f/ s]xLjif{klxn] :s6Nof08df ;f9] ;ft xhf/ dflg;x¿df ul/Psf] Ps cWoogdf!(*( / @))@ df ;fnfvfnf :kd{ sfpG6df #) k|ltzt sdL cfPsf] kfOPsf]lyof] . sf]k]gx]ugdf ul/Psf] cWoogdf o;sf] sf/0f cNsf]xn, :df]ls+u / a9bf]df]6f]kgfnfO{ dflgPsf] 5 .

nfdf] pd]/sf] nflu /fd|f] ;]S;xfdL ;a} nfdf] pd]/ rfxG5f+} / nfdf] pd]/ k|fKt ug{ b]jL b]jtfsf] k"hfkf7b]lv

lnP/ 8fS6/;Dd u'xfg{] u5f{+} . nfdf] pd]/ k|fKt ug{ s] vfg] s] gvfg] < s] ug{]s] gug{] < cg]s s'/fx¿df Wofg k'¥ofpg] k|of; klg u5f+} . t/ xfdLdWo]sltnfO{ yfxf gx'g ;S5, nfdf] pd]/ k|fKt ug{ /fd|f] ;]S; klg Ps dfWod xf] .Pp6f zf]wcg';f/ ;'vb\,;kmn / lgoldt ;]S;n]tkfOFsf] pd]/df * b]lv !)jif{Ddsf] a9f]Q/L x'G5 .zf ]wsf ] lgisif {cg ';f/;]S;df hlt a9L k6sr/d;'v k | f Kt ul/G5,pd]/df Tolts} a9f]Q/LeP/ hfG5 . zf]wstf{x¿sfcg';f/ lgoldt ;]S;sf]bf}/fg xfdf{]gsf] :t/ a9\5/ o;n] /f]ux¿af6 n8\g] Ifdtf a9fpF5 . o:t} r/d;'vn] z/L/df x'g] OGkm]S;gaf6n8\g] Ifdtfdf a9f]Q/L u5{ . of] Ifdtf a9f]Q/L klg @÷$ k|ltzt xf]Og @)k|ltzt;Dd a9\5 . zf]wstf{x¿sf cg';f/ j[4fj:yfdf klg r/d;'v k|fKt ug{]x¿To:tf JolQmx¿ eGbf w]/} nfdf] cfo' afFRg ;S5g\ hf] ;]S; ub{}gg\ . o;}u/L…Åbof3ftÚ sf] ;fdgf ul/;s]sf JolQmx¿n] ;]S; ug{' x'G5 jf x'Fb}g eGg]ljifodf 7"nf] ljjfb rNb} cfPsf] 5 . ;]S; ubf{ Åbof3ftsf] cfz+sfsf sf/0fn]sltkon] k'g ;]S; ug{] lxDdt ub{}gg\ t/ cd]l/sg xf6{ P;f]l;P;gn] xfn} gofFlbzf lgb{]z hf/L ub{} …Åbof3ftÚ sf] ;fdgf ul/;s]sf JolQmn] klg k'g of}g;DaGwsfod ug{ ;Sg] atfPsf] 5 . lxF8\bf, e¥ofª r9\bf 5ftL b'Vb}g, bd km'Nb}g eg];]S; ug{ ;lsG5 t/ ;]S;df hfg' eGbf k"j{ cfkm\gf] 8fS6/;Fu ;Dks{ u/]/ dfqhfg klg ;Nnfx lbOPsf] 5 .

l;hg ldl8ofn] sn]hdf cWoog/t5fqfx¿nfO{ s]lG›t ub{} cfof]hgf ug{nfu]sf] …l6leP; h'kL6/ ld; Osn]h@)!$Ú kmfOgndf #) ;'Gb/Ln] k|ltikwf{ug { ] ePsf 5g \ . ld l8ofsf ]k 'tnL;8sl:yt sfof {nodf ePsf ]cl8;gdf pgLx¿ 5gf}6 ePsf x'g\ .

ljut kfFr jif{b]lv /fhwfgLdf /x]/ljleGg ;fdflhs, ;f +:s [ lts tyfdgf]/~hgfTds sfo{qmdx¿ ub{} cfPsf]ldl8ofn] u/]sf] kfFrf} ;+:s/0fsf nflupkTosfdf /x]sf %) eGbf a9L sn]hsf&) a9L 5fqfx¿n] cfj]bg lbPsf ]ldl8ofsf k|aGw lgb{ ]zs k|lbk/fh

jGtn] atfP . …gf/L JolQmTj, lzIff /;'Gb/tfÚ eGg] gf/fsf ;fy g]kfne//x ]sf sn ]hdf cWoog/t ;Dk " 0 f {5fqfx¿nfO{ dWogh/ /fvL pgLx¿sf]JolQmTj ljsf; ;fy} pRr lzIffsf]cWoogdf ;xof]u k'Ug ;sf];\ eGg]clek|fon] k|ltof]lutf ug{ nfluPsf]jGtn] hgfP .

cl8;gdf lkmNd …:6'kL8 dgÚ sflgb{ ]zs lbjfs/ e§/fO{, ld; O{–sn]h@)!@ sL ljh]tf u[idf a:g]t, cGgk"0f{k f ] i6sf kqsf/ dgf ]h > ] i7 tyfsf]l/of]u|fkm/ /f ]hLg zfSo lg0ff {os/x]sf lyP .

>'lt ;+uLt ljBfnosf] ;Ddfg>'lt ;+uLt ljBfnon] cfkm\gf] !! cf}+

jflif{s pT;jsf] pknIodf cl3Nnf] jif{x¿dfh:t} g]kfnL ;f+uLlts If]qsf ljlzi6 If]qdfof ]ubfg k'¥ofpFb } cfPsfJolQmTjx¿nfO{ ;Ddfg u/]sf]5 . jl/i7 ;+uLt ;fws>LbLks h+udnfO { :jfdLgf/fo0ffrfo { > ' ltclegGbgåf/f ljlzi6 ;Ddfgtyf ;'/]z clwsf/L, sf]dn jnL/ x]dGt zdf{nfO{ >[lto'jf;Ddfg k|bfg u/]sf ] 5 .;~rf/dGqL ldg]Gb| l/hfnk|d'v cltly /x]sf ] pQmsfo{qmddf bLks h+udnfO{ @%xhf/ kfFr ;o %% ¿k}ofF /tfd|kq;lxt ;Ddfg ul/Psf] lyof] eg] ;'/]zclwsf/L, sf]dn jnL / x]dGt zdf{nfO{kfFr xhf/ kfFr ;o %% gub / tfd|kqn];Ddfg ul/Psf] 5 . o;}jif{ b]lv ug{nfluPsf] >'ltpHhjgIf]q ;Ddfgaf6 o;jif{;+uLtsf/ bLks zdf{nfO{ ul/Psf] 5 .;Ddflgt JolQmx¿nfO{ k|d'v cltly;~rf/dGqLn] ;Ddfg u/]sf lyP . pQmsfo{qmddf >'lt ;+uLt ljBfnosf ;+/IfsuLtsf/ 8f= ef]nf l/hfnn] jt{dfg uLt

;+uLtsf af/]df af]n]sf lyP eg] ;DdfgLtJolQmx¿sf] tkm{af6 bLks h+ud, ;'/]zclwsf/L, sf]dnjnL / x]dGt zdf{n] af]n]sf

lyP . pgLx¿n] of] ;Ddfgaf6 cfkm"x¿dfcem lhDd]jf/L ylkPsf] atfPsf lyP . >'lt;+uLtsf cWoIf ufos tyf ;+uLtsf/ g/xl/k|]dLsf] cWoIftfdf ePsf] pQm sfo{qmddfuLt ;+uLtsf If]qdf sfo{/t /fh' l;+x, cfGgbsfsL{ nufotsf] afSnf] pkl:ylt /x]sf]lyof] eg] sfo{qmddf ;+uLtsf/ bLksh+udsf 5f]/f ch/ h+udn] olt w]/} dfoflbO{ tyf uflosf h'gf k|;fO{n] of}6f dfG5]sf]dfofn] uLt k|:t't u/]sf lyP .

sfnf] kf]yLnfO{#) xhf/ o'/f]

dLgaxfb '/ efdsf ] n ]vg tyflgb{]zgdf aGg nfu]sf] lkmNd …sfnf] kf]yLÚn ] hd {g Lsf ] a ln {g lk mNdkm]l:6endf …jN8{ l;g]df kmG8ÚcGtu{t #) xhf/ o'/f] kfPsf] 5 .$# b ]zsf Ps ;o @^cfj]bsx¿dWo]af6 g]kfnsf] …sfnf]kf]yLÚ ;lxt yfONofG8, 3fgf /sf]nlDaofsf u/L rf/ lkmNdnfO{lgdf{0f k|lqmofd} ;3fpg k};flbOPsf] xf] . yfO{ / g]kfnL lkmNdn]#)÷#) xhf/ tyf 3fgf /sf]nlDaofnL lkmNdn] $)÷$)xhf/ o'/f] kfPsf 5g\ . To:t}kmG8n] d]lS;sg lkmNdnfO{ ljt/0fk|lqmofdf ;3fpg kfFr xhf/ o'/f] lbPsf]5 . …;+;f/sf dxTjk"0f{ k|f]h]S6x¿dWo]af65flgP/ of] kmG8 kfpg ;s]sf]df xfdLlgs} v';L 5f}+, of] k'/:sf/n] xfd|f] lkmNdsf]dxTjnfO{ cem a9fOlbPsf] 5Ú, lgb{]zsefdn] eg] . pgn] o;cl3 lgb{]zg u/]sf]5f]6f] lkmNd …afF;'NnLÚ ;g\ @)!@ dfO6fnLsf] k|l;4 e]lg; lkmNd km]l:6endf5flgPsf] lyof] . …sfnf] kf]yLÚ n] ljb]zLk'/:sf/ lht]sf] of] klxnf] xf]Og . o;n]s]xL dlxgfcl3 :jL6\h/NofG8sf] …lehg;'bÚ gfds %) xhf/ km\o|fGs klglhlt;s]sf] 5 . :jL6\h/NofG8sf] k'/:sf/

klg …sfnf] kf]yLÚ sf] k6syf x]/]/ k|bfgul/Psf] xf] . …g]kfnL lkmNdsf] nflu of]

7"nf] km8\sf] xf], aln{g lkmNd km]l:6ensf]k|ltli7t k'/:sf/ lhTg' eg]sf] 7"nf]pknlAw xf]Ú, lgdf{tf l5l/ªl/tf/ z]kf{n]eg], …xfdL ;g\ @)!% sf] aln{g lkmNdkm]l:6endf lk|ldo/ ug{]u/L sfd yfNg]5f}+ .Ú

g ] k fnsf ] b 'u {d u fp Fs f b ' O {afnsx¿sf] nIo / pgLx¿n] ug{ ]ofqfdf cfwfl/t lkmNdsf] syfn] !) jif{]åGåsfnsf] kl/j]znfO{ ;dft]sf] 5 .b]jsL /fO{ klg lgdf{tf /xg] …sfnf] kf]yLÚdLgsf] klxnf] lkmr/ lkmNd x'g]5 .lkmNdsf] ;'l6ª bz}+ cufl8 ;'? ug{ ]of]hgf lgdf{0f ;d"xsf] 5 .

yfkf / of]uLnfO{r]tgf/fo0f–a;'Gw/f k'/:sf/r]tgf/fo0f–a;'Gw/f e';fn ;Ddfg

k'/:sf/ u'7Lsf] xfn} a;]sf] a}7sn] @)&);fnsf] …r]tgf/fo0f–a;'Gw/f ;Ddfg k'/:sf/Újl/i7 ;+uLt1 uf]kfngfy of]uL / jl/i7snfsf/ eLdaxfb'/ yfkfnfO{ k|bfg ug{]lg0f{o u/]sf] 5 . pgLx¿nfO{ tfd|kq;lxthgxL @% xhf/ kfFr ;o Ps ¿k}ofF k|bfgul/g]5 . u'7LsL cWoIf a;'Gw/f e'iffnåf/fhf/L lj1lKtcg';f/ @)%* ;fnb]lv g} u'7Ln]x/]s jif{ jl/i7 snfsf/x¿nfO{ ;Ddflgttyf k'/:s[t ub{} cfPsf] 5 . o:t} u'7Lsf];+of]hgdf k|bfg x'Fb} cfPsf] …Go"of]s{ snfd~r ;Ddfg–k'/:sf/Ú af6 jl/i7 g[Tolgb{ ]zs a;Gth+u /fodfemL / jl/i7nf]suflosf tyf ;+sns rG›snf zfxnfO{ k|bfg ul/g]5 .

Go'of]s{ snf d~rn] ;g\ @))@ b]lv of] ;Ddfg k|bfg ub{} cfPsf] 5 .b'j}nfO{ tfd|kq;lxt hgxL @% xhf/ kfFr ;o !) ¿k}ofF k|bfg ul/g]5 . u'7Ln]g]kfn k|1f k|lti7fgdf ef› @) ut] sfo{qmd ub{} pgLx¿nfO{ k'/:sf/ tyf;Ddfg k|bfg ug{ nfu]sf] xf] .

dLgf s'df/Ldf dlgiffnf]slk|o cleg]qL dLgf s'df/Lsf]

hLjgLdf cfwfl/t /x ]/ agfOgnf luPsf ] Ps lkmNddf dlgi f fsf]O/fnfn] k|d'v e"ldsfdf clego ug{]ePsL 5g\ . dLgfsL ;f}t]nf 5f]/ftfhbf/ cd/f]xLn] agfpg nfu]sf]lkmNddf dlgiffn] k|d'v e"ldsf lgefpg;Sg] ;Defjgf /x]sf] hgfOPsf] 5 .;dfrf/cg';f/ lgb{ ]zs zlznfngfo/sf sf/0f eg] dlgiff lkmNddfcfpg g;Sg] klg z+sf ul/Psf] 5 .gfo/sf] lgb{]zgdf ag]sf] lkmNd …u|x0fÚdf clego u/]sL dlgiff / lgb{]zsgfo/sf] ;DaGw lkmNd …Ps 5f]6L ;L ne :6f]/LÚ b]lv lalu|Psf] lyof] . gfo/n] g}dLgf s'df/Lsf] syfnfO{ lgb{]zg ug{]5g\ . …of] lkmNdsf nflu h]kL bQf / zlznfngfo/ g} lgb{]zssf nflu pko{'Qm 5g\, tfhbf/n] eg]sf 5g\ .

rnlrq kqsf/sf] x]6f}+8fdf sfo{zfnfrnlrq kqsf/x¿sf] Ifdtf clej[l4 ug{] p2]Zon] rnlrq kqsf/ ;+3n]

sfo{zfnfsf] cfof]hgf ug{] ePsf] 5 . ;+3n] ;f]daf/ k|]; lj1lKt hf/L ub{} sfo{zfnfug{] ;DaGwdf hfgsf/L u/fPsf xf] . ;+3n] ebf} @^ b]lv @( ;Dd x]6f}+8fdfsfo{zfnfsf] cfof]hgf ug{]5 . pQm sfo{zfnf rnlrq kqsf/ ;+3 dsjfgk'/zfvfn] Joj:yfkg ug{] klg lj1lKtdf pNn]v ul/Psf] 5 . sfo{zfnfdf snfsf/ /kqsf/aLrsf] ;DaGw, kl5Nnf] ;dodf cfPsf ljjfb tyf ;DaGw ;'b[9Ls/0fsf;Gbe{df 5nkmn ug{] atfOPsf] 5 .

nHhf ;fj{hlgslkmNd …nHhfÚ sf] 6«]n/ ;fj{hlgs ePsf] 5 . gjn g]kfn lgb{]lzt o; lkmNddf cfo{g

l;Ub]n / lzNkf kf]v/]nn] d'Voe"ldsfdf clego u/]sf 5g\ .kfl/jfl/s k|]d syfdf ag]sf]…nHhfÚ nfO { 5lj/fhk|f]8S;gn] lgdf{0f u/]sf] xf] .gjn g ]kfnn] o;cl3…>LdfgÚ / …dx;';Ú lgb{]zgu/]sf lyP . lkmNd sflt{s &b]lv k|bz{g x'g]5 .

UNofd/dgf]h yfkf