49
Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra [email protected] Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra [email protected] Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Introducció a la BioinformàticaRoderic Guigó i [email protected]

Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Page 2: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 3: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Van Leeuwenhoek and the microscopy

In 1676 his credibility was questioned when he sent the Royal Society a copy of his first observations of microscopic single celled organisms. Heretofore, the existence of single celled organisms was entirely unknown … The Royal Society arranged to send an English vicar, as well as a team of respected jurists and doctors to Delft, Holland to determine whether it was in fact Van Leeuwenhoek's ability to observe and reason clearly (wikipedia)

Page 4: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

El impacte de la tecnologia en la practica

de la biologia

Page 5: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 6: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

gagttttatcgcttccatgacgcagaagttaacactttcggatatttctgatgagtcgaaaaattatcttgataaagcaggaattactactgcttgtttacgaattaaatcgaagtggactgctggcggaaaatgagaaaattcgacctatccttgcgcagctcgagaagctcttactttgcgacctttcgccatcaactaacgattctgtcaaaaactgacgcgttggatgaggagaagtggcttaatatgcttggcacgttcgtcaaggactggtttagatatgagtcacattttgttcatggtagagattctcttgttgacattttaaaagagcgtggattactatctgagtccgatgctgttcaaccactaataggtaagaaatcatgagtcaagttactgaacaatccgtacgtttccagaccgctttggcctctattaagctcattcaggcttctgccgttttggatttaaccgaagatgatttcgattttctgacgagtaacaaagtttggattgctactgaccgctctcgtgctcgtcgctgcgttgaggcttgcgtttatggtacgctggactttgtgggataccctcgctttcctgctcctgttgagtttattgctgccgtcattgcttattatgttcatcccgtcaacattcaaacggcctgtctcatcatggaaggcgctgaatttacggaaaacattattaatggcgtcgagcgtccggttaaagccgctgaattgttcgcgtttaccttgcgtgtacgcgcaggaaacactgacgttcttactgacgcagaagaaaacgtgcgtcaaaaattacgtgcggaaggagtgatgtaatgtctaaaggtaaaaaacgttctggcgctcgccctggtcgtccgcagccgttgcgaggtactaaaggcaagcgtaaaggcgctcgtctttggtatgtaggtggtcaacaattttaattgcaggggcttcggccccttacttgaggataaattatgtctaatattcaaactggcgccgagcgtatgccgcatgacctttcccatcttggcttccttgctggtcagattggtcgtcttattaccatttcaactactccggttatcgctggcgactccttcgagatggacgccgttggcgctctccgtctttctccattgcgtcgtggccttgctattgactctactgtagacatttttactttttatgtccctcatcgtcacgtttatggtgaacagtggattaagttcatgaaggatggtgttaatgccactcctctcccgactgttaacactactggttatattgaccatgccgcttttcttggcacgattaaccctgataccaataaaatccctaagcatttgtttcagggttatttgaatatctataacaactattttaaagcgccgtggatgcctgaccgtaccgaggctaaccctaatgagcttaatcaagatgatgctcgttatggtttccgttgctgccatctcaaaaacatttggactgctccgcttcctcctgagactgagctttctcgccaaatgacgacttctaccacatctattgacattatgggtctgcaagctgcttatgctaatttgcatactgaccaagaacgtgattacttcatgcagcgttaccatgatgttatttcttcatttggaggtaaaacctcttatgacgctgacaaccgtcctttacttgtcatgcgctctaatctctgggcatctggctatgatgttgatggaactgaccaaacgtcgttaggccagttttctggtcgtgttcaacagacctataaacattctgtgccgcgtttctttgttcctgagcatggcactatgtttactcttgcgcttgttcgttttccgcctactgcgactaaagagattcagtaccttaacgctaaaggtgctttgacttataccgatattgctggcgaccctgttttgtatggcaacttgccgccgcgtgaaatttctatgaaggatgttttccgttctggtgattcgtctaagaagtttaagattgctgagggtcagtggtatcgttatgcgccttcgtatgtttctcctgcttatcaccttcttgaaggcttcccattcattcaggaaccgccttctggtgatttgcaagaacgcgtacttattcgccaccatgattatgaccagtgtttccagtccgttcagttgttgcagtggaatagtcaggttaaatttaatgtgaccgtttatcgcaatctgccgaccactcgcgattcaatcatgacttcgtgataaaagattgagtgtgaggttataacgccgaagcggtaaaaattttaatttttgccgctgaggggttgaccaagcgaagcgcggtaggttttctgcttaggagtttaatcatgtttcagacttttatttctcgccataattcaaactttttttctgataagctggttctcacttctgttactccagcttcttcggcacctgttttacagacacctaaagctacatcgtcaacgttatattttgatagtttgacggttaatgctggtaatggtggttttcttcattgcattcagatggatacatctgtcaacgccgctaatcaggttgtttctgttggtgctgatattgcttttgatgccgaccctaaattttttgcctgtttggttcgctttgagtcttcttcggttccgactaccctcccgactgcctatgatgtttatcctttgaatggtcgccatgatggtggttattataccgtcaaggactgtgtgactattgacgtccttccccgtacgccgggcaataacgtttatgttggtttcatggtttggtctaactttaccgctactaaatgccgcggattggtttcgctgaatcaggttattaaagagattatttgtctccagccacttaagtgaggtgatttatgtttggtgctattgctggcggtattgcttctgctcttgctggtggcgccatgtctaaattgtttggaggcggtcaaaaagccgcctccggtggcattcaaggtgatgtgcttgctaccgataacaatactgtaggcatgggtgatgctggtattaaatctgccattcaaggctctaatgttcctaaccctgatgaggccgcccctagttttgtttctggtgctatggctaaagctggtaaaggacttcttgaaggtacgttgcaggctggcacttctgccgtttctgataagttgcttgatttggttggacttggtggcaagtctgccgctgataaaggaaaggatactcgtgattatcttgctgctgcatttcctgagcttaatgcttgggagcgtgctggtgctgatgcttcctctgctggtatggttgacgccggatttgagaatcaaaaagagcttactaaaatgcaactggacaatcagaaagagattgccgagatgcaaaatgagactcaaaaagagattgctggcattcagtcggcgacttcacgccagaatacgaaagaccaggtatatgcacaaaatgagatgcttgcttatcaacagaaggagtctactgctcgcgttgcgtctattatggaaaacaccaatcttcccaagcaacagcaggtttccgagattatgcgccaaatgcttactcaagctcaaacggctggtcagtattttaccaatgaccaaatcaaagaaatgactcgcaaggttagtgctgaggttgacttagttcatcagcaaacgcagaatcagcggtatggctcttctcatattggcgctactgcaaaggatatttctaatgtcgtcactgatgctgcttctggtgtggttgatatttttcatggtattgataaagctgttgccgatacttggaacaatttctggaaagacggtaaagctgatggtattggctctaatttgtctaggaaataaccgtcaggattgacaccctcccaattgtatgttttcatgcctccaaatcttggaggcttttttatggttcgttcttattacccttctgaatgtcacgctgattattttgactttgag

1975: DNA Sequencing.Sanger. Maxam and Gilbert

Page 7: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Human Genome Project Milestones

Page 8: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

2001: la culminación del proyecto

Page 9: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 10: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

What’s past is prologue

• Shakespeare, The Tempest

Page 11: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

• 2008: Major genome centers can sequence the same number of base pairs every 4 days

• 1000 Genome project launched

• World-wide capacity dramatically increasing

Further Evolution of Large-scale Genome Sequencing

• 2000: Human genome working drafts

• Data unit of approximately 10x coverage of human– 10 years and cost about $3 billion

• 2009: Every 4 hours ($25,000)

• 2010: Every 14 minutes ($5,000)

• Illumina HiSeq2000 machine produces 200 gigabases per 8 day run (BGI have ordered have 128)

Slide from Paul Flicek. EBI Bioinformatics Advisory Council

Page 12: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 13: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 14: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Moore’s Law

Page 15: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Fig. 1 A doubling of sequencing output every 9 months has outpaced and overtaken performance improvements within the disk storage and high-performance computation

fields.

S D Kahn Science 2011;331:728-729Published by AAAS

Page 16: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Within individual ecosystems

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 17: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Within individual ecosystems

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 18: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Within individual ecosystems

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 19: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 20: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 21: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq and nucleosome positioning• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 22: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• Sequencing as the read-out of experiments

– Chip-Seq, nucleosome positioning, …• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 23: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype

Page 24: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Sequencing challenges

• Sequencing to survey dynamics of ecosystems• Metagenomes

– Ecosystems (enviromental, individual)

• Other species genomes• Reference Human Genome• Individual genomes• Individual meta-genomes• Within individual genomic diversity• RNA sequencing as a proxy to the cell’s

phenotype• Sequencing to interrogate the activity of

the genome, the epigenome

Page 25: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

The ENCODE Project

Page 26: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 27: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

transcripts

Page 28: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Epigenetic modifications

Page 29: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Transcription Factor

Binding sites

Page 30: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Experimental assays used by the ENCODE consortium

Page 31: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 32: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

in summary

Page 33: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Biology is transitioning (at least partially)

from an “analytic” science: the real world

is disected in its elemental components in order to be comprehended

to “syntetic” science: the challenge is

the integration of globlal information on the living cell/individual/population/(eco)sytem.

From analytic to syntetic

Page 34: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Biology, a science in which the effort has traditionally been directed towards data aquisition has become in a very short time a discipline in which the data is obtained with almost no human intervention, and the effort is turning towards data analysis.

From data acquisition to data analysis

Page 35: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

DNA microarrays

Page 36: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics

Medline articles

year # articlesTo 1990 0

Page 37: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics

Medline articles

year # articlesTo 1990 0

1990-1994 15

Page 38: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics

Medline articles

year # articlesTo 1990 0

1990-1994 151995-1999 823

Page 39: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics

Medline articles

year # articlesTo 1990 0

1990-1994 151995-1999 8232000-2004 7827

Page 40: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics

Medline articles

year # articlesTo 1990 0

1990-1994 151995-1999 8232000-2004 78272005-2008 18822

Page 41: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Bioinformatics, Genomics, Systems Biology in Medline

Page 42: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Engineering and Biology increasingly connected

Page 43: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Engineering and biology: increasingly interconnected• Improved technologies to survey

Biological Systems– NGS and the like

• Engineering of Biological Systems– Medicine– New and modified biological systems

• Using Biology to build non-biological systems– DNA computing

Page 44: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Biology has changed and it is changing

•Quantitative thinking•Ability to attack unanticipated problems

Page 45: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

Biology requires quantitative thinking

• Statistics • Mathematics• Computer Science• …

and programming skills (unix)

• The ability to interrogate data, and to models systems

Page 46: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012
Page 47: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

bioinformatics 14,100,000

chemoinformatics 226,000

astroinformatics 195

neuroinformatics 364,000

socioinformatics 610

geoinformatics 506,000

meteoinformatics 48

econoinformatics 441

ecoinformatics 160,000

Bioinformatics

Google search: X-informatics (11 juny, 2007)

Page 48: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

ACTCAGCCCCAGCGGAGGTGAAGGACGTCCTTCCCCAGGAGCCGGTGAGAAGCGCAGTCGGGGGCACGGGGATGAGCTCAGGGGCCTCTAGAAAGATGTAGCTGGGACCTCGGGAAGCCCTGGCCTCCAGGTAGTCTCAGGAGAGCTACTCAGGGTCGGGCTTGGGGAGAGGAGGAGCGGGGGTGAGGCCAGCAGCAGGGGACTGGACCTGGGAAGGGCTGGGCAGCAGAGACGACCCGACCCGCTAGAAGGTGGGGTGGGGAGAGCATGTGGACTAGGAGCTAAGCCACAGCAGGACCCCCACGAGTTGTCACTGTCATTTATCGAGCACCTACTGGGTGTCCCCAGTGTCCTCAGATCTCCATAACTGGGAAGCCAGGGGCAGCGACACGGTAGCTAGCCGTCGATTGGAGAACTTTAAAATGAGGACTGAATTAGCTCATAAATGGAAAACGGCGCTTAAATGTGAGGTTAGAGCTTAGAATGTGAAGGGAGAATGAGGAATGCGAGACTGGGACTGAGATGGAACCGGCGGTGGGGAGGGGGAGGGGGTGTGGAATTTGAACCCCGGGAGAGAAAGATGGAATTTTGGCTATGGAGGCCGACCTGGGGATGGGGAAATAAGAGAAGACCAGGAGGGAGTTAAATAGGGAATGGGTTGGGGGCGGCTTGGTAACTGTTTGTGCTGGGATTAGGCTGTTGCAGATAATGGAGCAAGGCTTGGAAGGCTAACCTGGGGTGGGGCCGGGTTGGGGTCGGGCTGGGGGCGGGAGGAGTCCTCACTGGCGGTTGATTGACAGTTTCTCCTTCCCCAGACTGGCCAATCACAGGCAGGAAGATGAAGGTTCTGTGGGCTGCGTTGCTGGTCACATTCCTGGCAGGTATGGGGCGGGGCTTGCTCGGTTTTCCCCGCTTCTCCCCCTCTCATCCTCACCTCAACCTCCTGGCCCCATTCAAGCACACCCTGGGCCCCCTCTTCTTCTGCTGGTCTGTCCCCTGAGGGGAAAGCCCAGGTCTGAGGCTTCTATGCTGCTTTCTGGCTCAGAACAGCGATTTGACGCTCTGTGAGCCTCGGTTCCTCCCCCGCTTTTTTTTTTTCAGCCAGAGTCTCACTCTGTCGCCCAGGCTGGAGTGCAGTGGCGCAATCTCAGCTCACTGCAAGCTCCGCCTCCCGGGTTCACGCTATTCTCCCGCCTCAGCCTCCCGAGTAGCTGGGACTACAGGCGCCCGCCACCATGCCCGGCTAATTTTTTGTACTTTGAGTAGGGAAGGGGTTTCACTGTATTATCCAGGATGGTCTCTATCTCCTGACCTCGTGATCTGCCCGCCTGGCCTCCCAAAGTGCTGGAATTACAGGCGTGAGCCTCCGCGCCCGGCCTCCCCATCCTTAATATAGGAGTTAGAAGTTTTTGTTTGTTTGTTTTGTTTTGTTTTTGTTTTGTTTTGAGATGAAGTCCCTCTGTCGCCCAGGCTGGAGTGCAGTGGCTCCCAGGCTGGAGTTCAGTGGCTGGATCTCGGCTCACTGCAAGCTCCGCCTCCCAGGTTCACGCCATTCTCCTGCCTCAGCCTCCGGAGTAGCTGGGACTACAGGAACATGCCACCACACCCGACTAACTTTTTTTGTATTTTTAGTAGAGACGGGGTTTCACCATGTTGGCCAGGCTGGTCTGGAACTCCTGACCTCAGGTGATCTGCCTGCTTCAACCTCCCAAAGTGCTGGGATTACAGACGTGGGCCACCGCGCCCGGCTGGGAGTTAAGAGGTTTCTAATGCATTGCATTAGAATACCAGACACGGGACAGCTGTGATCTTTATTCTCCATCACCCCACACAGCCCTGCCTGGGGCACACAAGGACACTCAATACACGCTTTTCGGGCGCGGTGGCTCAAGCTGTAATCCCAGCACTTTGGGAGGCTGAGGCGGGTGGTACATGAGGTCAGGAGATCGAGACCATCCTGGCTAACATGGTGAAACCCCGTCTCTACTAAAAATACAAAAAACTAGCCCGGGCGTGGTGGCGGGCGCCTGTAGTCCCAGCTACTCGGAGGCTGAGGCAGGAGAATGGCGTGAACCTGGGAGGCGGAGCTTGCAGTGAGCCGAGATCGCGCCACTGCACTCCAGCCTGGGTGACACAGCGCGAGACTCCGTCTCAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAATACACGCTTTTCCGCTAGGCACGGTGGCTCACCCCTGTAATCCCAGCATTTTGGGAGGCCAAGGTGGGAGGATCACTTGAGCCCAGGAGTTCAACACCAGACTCAGCAACATAGTGAGACTCTCTCTACTAAAAATACAAAAATTAGCCAGGCCTGGTGCCACACACCTGTGGTCCCAGCTACTCAGAAGGCTAAGGCAGGAGGATCGCTTAAGCCCAGAAGGTCAAGGTTGCAGTGAACCACGTTCAGGCCACTGCAGTCCAGCCTGGGTGACAGAGCAAGACCCTGTCTGTAAATAAATAACGCTTTTCAAGTGATTAAACAGACTCCCCCCTCACCCTGCCCACCATGGCTCCAAAGCAGCATTTGTGGAGCACCTTCTGTGTGCCCCTAGGTACTAGCTGCCTGGACGGGGTCAGAAGGAACCTGAACCACCTTCAACTTGTTCCACACAGGATGCCAGGCCAAGGTGGAGCAACCGGTGGAGCCAGAGACAGAACCCGACGTTCGCCAGCAGGCTGAGTGGCAGAGCGGCCAGCCCTGGGAGCTGGCACTGGGTCGCTTTTGGGATTACCTGCGCTGGGTGCAGACACTGTCTGAGCAGGTGCAGGAGGAGCTGCTCAGCCCCCAGGTCACCCAGGAACTGACGTGAGTGTCCCCATCCCGGCCCTTGACCCTCCTGGTGGGCGGCTATACCTCCCCAGGTCCAGGTTTCATTCTGCCCCTGCCACTAAGTCTTGGGGGCCTGGGTCTCTGCTGGTTCTAGCTTCCTCTTCCCATTTCTGACTCCTGGCTTTAGCTCTCTGGAATTCTCTCTCTCAGTTCTGTTTCTCCCTCTTCCCTTCTGACTCAGCCTGTCACACTCGTCCTGGCGCTGTCTCTGTCCTTCACTAGCTCTTTTATATAGAGACAGAGAGATGGGGTCTCACTGTGTTGCCCAGGCTGGTCTTGAACTTCTGGGCTCAAGCGATCCTCCCACCTCGCCTCCCAAAGTGCTGGGAATAGAGACATGAGCCACCTTGCTCGGCCTCCTAGCTCTTTCTTCGTCTCTGCCTCTGCTCTCTGCGTCTGTCTTTGTCTCCTCTCTGCCTCTGTCCCGTTCCTTCTCTCTTGGTTCACTGCCCTTCTGTCTCTCCCTGTTCTCCTTAGGAGACTCTCCTCTCTTCCTTCTCGAGTCTCTCTGGCTGATCCCCATCTCACCCACACCTATCC

Page 49: Introducció a la Bioinformàtica Roderic Guigó i Serra roderic.guigo@crg.cat Bioinformàtica, UPF Curs 2011-2012

La matèria cromosòmica és “un cristall aperiòdic”, constituït per la successió d'un nombre petit d'elements isomèrics*, la seqüència concreta dels quals és la responsable de la seva funcionalitat.

(*) “the number of atoms in such a structure need not to be very large to produce an almost unlimited number of possible arrangements. For illustration, think of the Morse code…”

La matèria cromosòmica és “un cristall aperiòdic”, constituït per la successió d'un nombre petit d'elements isomèrics*, la seqüència concreta dels quals és la responsable de la seva funcionalitat.

(*) “the number of atoms in such a structure need not to be very large to produce an almost unlimited number of possible arrangements. For illustration, think of the Morse code…”

1943: Schroëdinger, “What is life?”