3 december 2020

Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

Beleidsteam, even voorstellen….

Jeanne HaketBeleidsmedewerkers sport- en onderwijshuisvesting. Gestart bij gemeente Edam-Volendam per 1 september jl.

Evelien de BunjeInterim adviseur onderwijshuisvesting voor gemeente Edam-Volendam sinds begin 2020.

Doelstelling themaraad

In de raadsinformatiebrief van 6 november is dit onderwerp aangekondigd voor de themaraad met de volgende doelstelling:• Informeren over de stand van zaken van het integrale

huisvestingsplan onderwijs• Van gedachten wisselen over de uitgangspunten die nog vastgesteld

moeten worden

• Besluitvorming volgt in Q2-2021

Agenda themaraad

• Grondwettelijk kader• Totstandkoming Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP)• Overzicht scholen• Speerpunten onderwijsvisie en relatie tot het IHP• Vastgestelde kaders• Nog vast te stellen kaders• Vervolgstappen

Grondwettelijk kader

OPENBAAR ONDERWIJS BIJZONDER ONDERWIJS

Wet primair onderwijs

Wet Voortgezet Onderwijs

Wet Expertise Centra

(4 clusters)

1. Dove- en slechthorendeleerlingen

2. Blinde en slechtziende leerlingen

3. Zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK)

4. Zeer moeilijk opvoedbare kinderen (ZMOK)

Voorbereiding middelbaar beroepsonderwijs (VMBO)Hoger algemeen vormend onderwijs (Havo)Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (VWO)Praktijkonderwijs

BasisonderwijsSpeciaal basisonderwijs

GRONDWET art. 23

Ontwikkelingen in de wet

2005 2015 2021 2022

• 1997: decentralisatieOverheid bracht de zorgplicht over naar gemeenten. Gemeenten kenden immers beter de lokale situatie en behoeften. Gemeenten ontvingen geld van het rijk.

• 2005 en 2015: verdere decentralisatieVoortgezet (in 2005) en Primair onderwijs (in 2015) werden zelf verantwoordelijk voor onderhoud van de schoolgebouwen.

1997

Wetgeving 2015 nu van kracht

Territoriale decentralisatie

Rijk Rijk

Functionele decentralisatieSchoolbestuur

Gemeente

‘Vanaf 1 januari 2015 zijn scholen in het primair onderwijs verantwoordelijk voor het onderhoud en de aanpassingen van het gebouw. Door de wetswijziging worden de schoolbesturen in staat gesteld zelf maatregelen te treffen, zodat een veilig en gezond leef- en lesklimaat ontstaat’.

Wetgeving: gemeente heeft zorgplicht voor onderwijshuisvesting

• Geregeld in onderwijshuisvestingverordening: schoolbesturen dienen aanvragen in voor 1 feb van ieder jaar;

• Zorgplicht voor o.a. uitbreiding, nieuwbouw, en 1e inrichting onderwijsleermiddelen en meubilair;

• Verordening “star”: biedt geen mogelijkheid voor andere ambities zoals meer duurzaam bouwen, IKC-vorming en vernieuwbouw;

• Ieder jaar een verrassing welke aanvragen binnenkomen: geen financiële duidelijkheid voor gemeente;

• Geen gezamenlijke verantwoordelijkheid voor wat betreft huisvesting en financiën.

Ontwikkelingen in de wet

1997 2005 2015 2021 2022

• 2021: meer ruimte voor scholenHet wordt makkelijker om een school te stichten op basis van ouderverklaringen waar de behoefte wordt aangetoond (en niet op basis van leerlingenprognoses)

• 2022: meerjaren scholenplanHet IHP wordt een verplicht onderdeel van de wet. VNG is met ministerie in overleg om extra financiële middelen te regelen voor gemeenten en schoolbesturen om verduurzaming en renovatie mogelijk te maken.

Wat is een integraal huisvestingsplan

In een Integraal Huisvestingsplan (IHP) leggen gemeente en scholen hun gedeelde visie op het scholenlandschap van de toekomst vast.

Deze gedeelde langetermijnvisie helpt gemeenten en schoolbesturen om strategische keuzes te maken en te bepalen hoe ze met het gebouw en investeringen omgaan.

Gemeenteraad geeft hiervoor kaders mee

Voordelen beleidsrijk IHP• Geen jaarlijkse aanvragen conform verordening

(geen eventuele financiële verrassingen)• Goed overzicht van uitgaven op (middel)lange termijn van 8 jaar

met doorkijk naar 40 jaar• Hoger ambitieniveau

• IKC-vorming (integraal kindcentra)• Verduurzaming ( van bijna-energieneutraal naar energieneutraal – van BENG naar ENG)• Vernieuwbouw (langer benutten van een gebouw door levensverlengende renovaties)

• Gezamenlijke verantwoordelijkheid onderwijshuisvesting• Gemeente• Schoolbesturen• Partners

• Gezamenlijke financiering

Processtappen opstellen IHPWat willen we bereiken:Een gezamenlijk plan van gemeente en schoolbesturen, waarin huisvesting afgestemd wordt op de inhoudelijke onderwijsvisie en ambities. Onze ambities zijn:

• Gezond gedrag (gezonde leefomgeving, Frisse Scholen klasse B, aandacht voor duurzaamheid)• Veiligheid (veilige omgeving/sociaalveilige omgeving, goede zorgstructuur)• Persoonsvorming (ontwikkelen en ontdekken van talenten)

Hoe gaan we dit bereiken en betalen:We doorlopen de volgende stappen

• Onderwijsvisie formuleren• Scenario’s per wijk definiëren (met input van de schouwen van de scholen en

leerlingenprognoses)• Financiële vertaalslag maken en businesscase opstellen

Overzicht scholen

Scholenoverzicht

Naam school Type Kern Schoolbestuur Bouwjaar BVO

Vincentius SBO Volendam SKOV 2020 1.200

Blokwhere PO Volendam SKOV 2013 1.877

Jozef PO Volendam SKOV 1913 1.162

Kofschip PO Volendam SKOV 2004 1.377

Kennedy PO Volendam SKOV 2002 1.488

Nicolaas PO Volendam SKOV 2002 1.488

Petrus PO Volendam SKOV 1968 2.713

Spinmolen PO Volendam SKOV 1989 1.301

Springplank PO Volendam SKOV 1983 1.170

Don Bosco VO Volendam SKOV 1986/vanaf 2001 7.301/3.791

Scholenoverzicht

Naam school Type Kern Schoolbestuur Bouwjaar BVO

Beatrix PO Kwadijk Op Spoor 1877/2004/2006 632

Meester Haye PO Beets Op Spoor 18../1975 531

Koningsspil PO Oosthuizen Op Spoor 2016 1.603

Middelie PO Middelie Op Spoor 1866/1983 558

‘t Tilletje PO Warder Op Spoor 2003 1.277

Piramide PO Edam Op Spoor 1973 1.141

De Nieuwe School PO Edam DNS 1955 1.231

Trimaran PO Edam CPOW 1979 1.141

Triade VO Edam Atlas 1930/2005 10.727

N.b. Deze plattegrond wordt nog geactualiseerd

Rode stippen zijn de scholen

Speerpunten

Speerpunten onderwijsvisie• Gezond gedrag: gezonde leefomgeving

• Verantwoord en duurzaam omgaan met omgeving• Voldoende mogelijkheden bewegingsonderwijs• Voorlichting over gezondheid en voeding

• Veiligheid: sociaal veilig klimaat• Veilige leefomgeving met aandacht voor normen en waarden• Goede zorgstructuur door samenwerking met partners (brede scholen)• Spreiding en aanbod onderwijs

• Persoonsvorming: ontdekken en ontwikkelen van talenten• IKC-vorming: integraal aanbod tbv brede ontwikkeling• Samenwerking scholen, voorschoolse voorzieningen en andere partners• Economische ambitie (regionale visie VO)

Ambities vertaald naar IHP• IKC-vorming

• Brede ontwikkeling van het kind• Efficiënt gebruik van schoolgebouwen

• Duurzaamheid• Een schoolgebouw langer gebruiken (levensduurverlenging met nog eens 40 jaar)• Van Beng naar Eng

• Economische ambitie• Schoolgebouwen ingericht om aan te sluiten bij de arbeidsmarkt• Meegroeien naar vaardigheden die worden gevraagd (zowel voor jongeren als

volwassenen)• Spreiding en aanbod

• Functionaliteit schoolgebouw afgestemd op de wijk/locatie• VO-scholen profileren in de regio

Kaders

Kaders – vastgesteld in 2018• Spreiding

• Diversiteit in onderwijstypen waarborgen. • Flexibilisering schoolgebouw(en) bij nieuwbouw en renovatie. • Eventueel met meerdere scholen onder één dak. • Samenwerking tussen schoolbesturen t.a.v. aanpak leegstand; • Behouden basisscholen in de kernen van Zeevang. • Gemeente en schoolbesturen blijven gezamenlijk in overleg bij

nieuwbouw en sluiting

• Functionaliteit• Brede school en ruimte voor meerdere instanties (IKC-vorming)• Samenwerking bevorderen tussen maatschappelijke instanties• Passend bij de onderwijsvisie en multifunctionaliteit• De functionaliteiten van het schoolgebouw worden afgestemd op de wijk c.q. locatie

Kaders – vastgesteld in 2018

• Kwaliteit• Bij nieuwbouw inzetten op flexibiliteit en multifunctionaliteit• Duurzaamheidsmaatregelen zijn afgestemd op gemeentelijke agenda• Gezonde school met gebundelde geldstromen voor alle scholen

• Financieel• Loslaten systematiek normvergoeding• Cofinanciering gemeente en schoolbesturen• Levensduurverlenging gebouw door vernieuwbouw (gelijk aan nieuwbouw)

Totaal overzicht kaders

• Speerpunten onderwijsvisie• Gezond gedrag

• Extra duurzaamheidsmaatregelen, van Beng naar Eng ?• Streven naar Frisse Scholen, klasse B voor luchtkwaliteit ?• Voldoende mogelijkheden bewegingsonderwijs ?

• Veiligheid• Samenwerken met partners (brede scholen:

bijvoorbeeld kinderdagverblijven, zorg voor het kind) ✓ • Spreiding en aanbod onderwijs ✓

• Persoonsvorming• IKC vorming (integraal kind-centra) ✓• Economische ambitie (regionale visie Voortgezet Onderwijs) ?

Totaal overzicht kaders

• Gebouw• Kwaliteitsniveau gebouw vaststellen met schoolbestuur ✓• Verduurzaming in lijn met gemeentelijke agenda ✓• Een gebouw van 60 jaar oud: nieuwbouw of vernieuwbouw

met een levensduurverlenging van 40 jaar ?• Efficiënt gebruik van gebouwen,

toegroeien naar multifunctioneel gebruik ✓• Gemeente en schoolbesturen blijven gezamenlijk in overleg bij

nieuwbouw en sluiting ✓

Totaal overzicht kaders

• Financiële kaders• Verdeling kosten gemeente, schoolbestuur en andere partners ✓• Loslaten systematiek normvergoeding ✓• Passend binnen meerjarenbegroting gemeente ?• Partners dragen bij aan betaalbaarheid huisvesting door

afdracht kostendekkende of commerciële huur (kinderdagverblijf, naschoolse opvang, logopedie of andere zorgaanbieders) ?• Alternatieve financieringsmogelijkheden onderzoeken ?

Vervolgstappen

Vervolgstappen

• Mandaat om met deze kaders verder te gaan. • Scholenoverleg januari en mogelijk vervolgafspraken in februari• Q2 concept IHP naar de raad inclusief meerjarenbegroting en andere

financiële consequenties