การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

นวตกรรมของปายโฆษณากรองอากาศและการเลอกทตง : กรณศกษากรงเทพฯ Innovation of Air Purifying Billboard and its Site Selection a case study in Bangkok

Metropolitan

กตตพนธ ปานเจรญ, ณฐณชา วฒวรญญา, *ปรานต ศรองคาวธ, *รตนาภรณ สทธแกว, องคณา เพชรขาว, จระนนท พงฤทธ, *อรอษา รตนจนดา

Kittipan Pancharoen, Natnicha Wuttiwaranya, Pran Siriangkhawut, Rattanapon Sitthikeaw, Jeeranan Phuengrit, Angkana Petkouw and Onusa Rattanajinda1

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอหาวสดทสามารถกรองอากาศได และมตนทนตามาทดแทนเทคโนโลยการกรองอากาศสาหรบปายโฆษณา และหาพนททเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมการกรองอากาศบนปายโฆษณา โดยเลอกจากตาแหนงปายโฆษณาทมอยเดม ภายในกรงเทพมหานคร เรมจากทาการศกษาหาวสดจากการพจารณาใหคะแนนดงน กรองฝนไดด ลมพดผานไดสะดวก นาหนกเบา ราคาประหยด ออกแบบใหเขากบสวนอนไดงาย หาซอไดงาย และอายการใชงานนาน จากนนหาทตงเดมของปายโฆษณาและนามาวเคราะหกบทศทางการตงของปายโฆษณา พนททมปรมาณมลพษสง ความหนาแนนของประชากร และความหนาแนนของการจราจรบนทองถนน โดยการวเคราะหหาพนทจะใชเทคโนโลยสารสนเทศภมศาสตร และหาทตงของปายโฆษณาเดมโดยวธการ Open Street Map ในโปรแกรม Quantum GIS

ผลการวจยพบวา ใยแกวมความเหมาะสมมากทสดในการสรางแผนกรอง เนองจากมคณสมบตในการกรองใกลเคยงกบหนากากอนามย และใยสงเคราะห แตมตนทนทตากวา และไดตาแหนงทตงทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมการกรองอากาศบนปายโฆษณา ทงหมด 52 ปาย ตามการวเคราะหตาแหนงทตงของปายโฆษณากบปจจยทเกยวของ

ค าส าคญ : นวตกรรมของปายโฆษณากรองอากาศ, ทตง, กรงเทพฯ

1 ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ Department of Geography, Faculty of Social Science,Srinakharinwirot University (ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร 10110 อเมล yoyodragon5@gmail.com โทร 02-649-5000 ตอ 5540)

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

1.บทน า กรงเทพมหานครเปนเมองหลวงของประเทศไทยทเปนศนยกลางของการปกครอง เศรษฐกจ

การทองเทยว อตสาหกรรม ฯลฯ ดวยความเปนเมองทเปนศนยกลางของทกๆ อยางนเองจงเปนศนยรวมของมลพษและฝนทเกดจากกจกรรมตางๆ ไมวาจะเปนมลพษทเกดจากการประกอบกจกรรมการคาขาย จากการทาอตสาหกรรมตางๆ การกอสรางทอยอาศย รวมถงมลพษทเกดจากการสญจรบนทองถนนซงในปจจบนนนเปนปญหาทสาคญอยางยง ดวยมลพษทเกดขนน เองจงเปนเหตทสงผลกระทบตอสขภาพของผคนในเมอง เปนปญหาทสาคญเนองจากมลพษทเกดขนมผลกระทบตอสขภาพของผคน ในเมอง ในกรงเทพมหานครกวา 10 ลานคน ตองไดรบมลพษเขาสรางกาย มลพษในอากาศมผลเสยตอรางกาย ทาใหเกดโรคทางระบบการหายใจ ทางระบบหวใจ และหลอดเลอด ขณะนอตราการปวยดวยโรคทางเดนอากาศหายใจสงเปนอนดบหนง ซงสาเหตสวนหนงนาจะมาจากการโดยการหายใจทาใหเกดโรคเกยวกบ ระบบทางเดนหายใจ หวใจ และหลอดเลอด ซงอตราการปวยดวยโรคระบบทางเดนหายใจสงเปนอนดบหนงในบรรดาโรคทเปนผลมาจากมลพษในอากาศ ถงแมจะมการรณรงคตางๆเพอลดผลกระทบดงกลาว เชน การเดนทางโดยรถสาธารณะ กยงไมสามารถแกปญหาในเรองของมลพษทเกดขนจากทองถนนได ซงปญญามลพษทงหลายเหลานไมไดเกดเพยงแคในเมองหลวงของประเทศไทยเทานน แตเปนปญหาทเกดขนทวโลก ดวยเหตนประเทศตางๆไดหามวธการในการแกปญญาในเรองของมลพษ มนวตกรรมหนงทนาสนใจไดแก นวตกรรมปายโฆษณาฟอกอากาศซงถกคดคนโดยมหาวทยาลยวศวกรรมศาสตรและเทคโนโลย (UTEC) เมองลมา ประเทศเปร รวมกบบรษท เอเจนซ โฆษณา FCB Mayo ในการพฒนานวตกรรม ปายโฆษณาฟอกอากาศทสามารถผลตนาดมจากอากาศทอยรอบๆ ขาง โดยโครงการนสามารถสรางอากาศบรสทธไดมากถง 100,000 ลกบาศกเมตรตอวน ซงมากกวาการสรางอากาศบรสทธจากตนไม 1,200 ตน (UTEC. 2557: ออนไลน) โดยทาการตดตงเทคโนโลยทดดซบมลพษบนปายโฆษณา โดยมหลกการงายๆ คอใชนาในการกรองสงปนเปอนในอากาศ และปลอยอากาศบรสทธออกมา ซงการพฒนานวตกรรมปายโฆษณาฟอกอากาศดงกลาวนยงคงมราคาสง ดงนนการศกษาวจยครงนจงจะทาการศกษาทตงในการตดตงนวตกรรมฟอกอากาศดดซบมลพษ และคดคนนวตกรรมใหมทมราคาตนทนตาลงเพอประหยดคาใชจายในการผลตเครองกรองอากาศสาหรบปายโฆษณา

2.วตถประสงคในการศกษา

2.1 เพอหาวสดทสามารถกรองอากาศได และมตนทนตามาทดแทนเทคโนโลยการกรองอากาศสาหรบปายโฆษณา

2.2 เพอหาพนททเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมการกรองอากาศบนปายโฆษณา โดยเลอกจากตาแหนงปายโฆษณาทมอยเดม ภายในกรงเทพมหานคร

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

3. กรอบแนวคดและสมมตฐาน 1. วสดการกรองอากาศทแตกตางกนสงผลใหคณภาพการกรองอากาศแตกตางกน 2. ทศทางการตงปายโฆษณา พนททมปรมาณมลพษสง ความหนาแนนของประชากร และ

ความหนาแนนของการจราจรบนทองถนน มผลตอการเลอกตาแหนงทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรม การกรองอากาศ 4. เทคนควธการวจย

4.1 นวตกรรมการกรองอากาศ 1) สารวจและรวบรวมขอมลจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2) กาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม ของการทดลอง 3) ออกแบบเครองมอการทดลอง 4) การใหคะแนนการวางตาแหนงของแผนกรองอากาศ 5) ดาเนนการทดลอง 6) สรปผลการทดลอง

4.2 การหาพนทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมกรองอากาศบนปายโฆษณา 1) สารวจและรวบรวมขอมลจากเอกสารและงานวจยทเกยวของ 2) รวบรวมสถตปรมาณมลพษทางอากาศของกรงเทพมหานคร ตงแตป 2548 – 2557

เปนระยะเวลา 10 ปจากกรมควบคมมลพษ 3) รวบรวมสถตทศทางลมเฉลยของกรงเทพมหานคร ตงแตป 2548 – 2557 เปน

ระยะเวลา 10 ป จากกรมอตนยมวทยา 4) ขอมลความหนาแนนของประชากร จากสานกงานสถตแหงชาต 5) ขอมลการจราจร จากเวบ Longdo.com 6) ทาการจดภาพบรเวณทตงของปายโฆษณาในโปรแกรม Quantum GIS

5. ผลการศกษา 5.1 ตาแหนงทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมกรองอากาศบนปายโฆษณา ภายใน

กรงเทพมหานครดงน จากจานวนปายโฆษณาทงหมด 564 ปาย (ดงภาพท 1) โดยมปจจยทเกยวของในการหาปาย

โฆษณาทเหมาะสมไดแก ทศทางในการตงปายโฆษณา (ดงภาพท 2) เขตทมปรมาณมลพษในอากาศสง (ดงภาพท 3) เขตทมประชากรหนาแนน (ดงภาพท 4) ปายโฆษณาทหางจากถนนทมการจราจรหนาแนน 500 เมตร (ดงภาพท 5) สรปไดวา ตาแหนงปายโฆษณาทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรม

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

กรองอากาศ มทงสน 52 ปาย ตาแหนงปายโฆษณาทเหมาะสมทสดมจานวน 2 ปาย อยในเขตราชเทว ปายโฆษณาทเหมาะสมเปนอนดบท 2 มจานวน 10 ปาย อยในเขตธนบร 3 ปาย เขตปอมปราบศตรพาย 1 ปาย เขตดนแดง 5 ปาย และเขตหวยขวาง 1 ปาย และปายโฆษณาทเหมาะสมเปนอนดบท 3 มจานวน 40 ปาย อยในเขตบางนา 12 ปาย เขตธนบร 7 ปาย เขตราษฎรบรณะ 6 ปาย เขตจตจกร 5 ปาย เขตดนแดง 4 ปาย เขตหวยขวาง 4 ปาย เขตคลองสาน 1 ปาย และเขตบางกอกใหญ 1 ปาย (ดงภาพท 6)

ภาพท 1 แผนทตาแหนงปายโฆษณาภายในกรงเทพมหานคร

สญลกษณ

ทตงปายโฆษณา

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

ภาพท 2 แผนททศทางการตงปายโฆษณาในจงหวดกรงเทพมหานคร

ภาพท 3 แผนทตาแหนงทตงปายโฆษณาภายในเขตทมมลพษมากทสด 9 อนดบ

ของกรงเทพมหานคร

ทศทางการตงปายโฆษณา

ปายโฆษณา

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

ภาพท 4 แผนทตาแหนงทตงของปายโฆษณาภายในเขตทมความหนาแนนของประชากร

มากทสด 10 อนดบ ของกรงเทพมหานคร

ภาพท 5 แผนทปายโฆษณาทมรศม 500 เมตร จากถนนทมกาจราจรหนาแนนของกรงเทพมหานคร

ปายโฆษณา

ปายโฆษณา

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

ภาพท 6 แผนททตงปายโฆษณาทเหมาะสมในการตดตงนวตกรรมการกรองอากาศบนปายโฆษณา

ในกรงเทพมหานคร

5.2 นวตกรรมเครองกรองอากาศ 5.2.1 การทดลองเลอกวสดเพอสรางเครองกรองอากาศ

ตารางท 1 การใหคะแนในการเลอกใชแผนกรอง Main Filter จากผลการทดลอง

ขอพจารณา

ความสาคญ วสดทาแผนละเอยด

ใยสงเคราะห ใยแกว หนากากกรอง 3M 1.กรองฝนไดด 3 3 2 3 2.ลมพดผานไดสะดวก 3 2 3 1 3.นาหนกเบา 2 3 3 3 4.ราคาถก 2 2 3 1 5.ออกแบบใหเขากบสวนอนไดงาย 2 3 3 2 6.หาซอไดงาย 2 2 2 3 7.อายการใชงานนาน 2 2 3 1

รวม 32 39 43

เกณฑการใหคะแนน 1 = ไมด , 2 = พอใช , 3 = ด

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

จากผลการทดลองจะไดใยแกวเปนวสดในการทาแผนกรองอากาศ ใยแกวไดคะแนนมากทสด ในการพจารณาและใหคะแนนคณสมบตตางๆ ของแผนกรองทง 3 ประเภททนามาทดลอง และแผนกรองอากาศทตดบนปายโฆษณาจะมขนาด สง 15 เมตร กวาง 2 เมตร หนา 0.002 เมตร 5.2.2 การวางตาแหนงของแผนกรองอากาศ ตารางท 2 การใหคะแนนการวางตาแหนงของแผนกรองอากาศในรปแบบตางๆ จากผลการทดลอง

ขอพจารณา ความส าคญ แบบท 1 แบบท 2 แบบท 3 แบบท 4 1.พนทในการรบลม 3 3 3 3 3 2.จานวนชดฟลเตอรทใช 3 2 2 2 2 3.การประยกตใชกบรปแบบเครอง 2 3 3 3 3 4.การถอดเปลยนไดงาย 2 3 3 3 3 5.เหมาะสมกบระบบการทางาน 3 3 2 1 1 6.สามารถออกแบบใหตวเครองมความหนานอยทสด

1 2 2 2 2

รวม 16 15 14 14 เกณฑการใหคะแนน 1 = ไมด , 2 = พอใช , 3 = ด

จากผลการทดลองการวางตาแหนงของแผนกรองอากาศ แบบท 1 มคณสมบตในการกรองอากาศดทสด โดยมรปแบบการจดเรยงแผนกรองตางชนดกนเรยงตดกน 3 แผน โดยเวนชองวางแตละชด 4 เซนตเมตร (ดงภาพท 7)

ภาพท 7 รปแบบการจดเรยงแผนกรองแบบท 1

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

เมอนาราคาแผนกรองแตละแบบมาคานวณจะได ราคาดงน โพลเอสเตอร 1 แผน ราคา 7,375 บาท + ใยแกว 1 แผน ราคา 6,750 บาท + แผนกรองคารบอน 1 แผน ราคา 6,300 บาท รวม 20,425 บาท

ดงนน โพลเอสเตอร 3 แผน ใยแกว 3 แผน แผนกรองคารบอน 3 แผน รวมราคานวตกรรมการกรองอากาศทงสน 61,275 บาทตอหนงเครอง (ไมรวมราคาโครงสราง) 6. การอภปรายผล จากการวจยพบวาวสดทเหมาะสมในการนามาใชสรางนวตกรรมการกรองอากาศมากทสด ไดแก ใยแกว เนองจากมคณสมบตในการกรองฝนใกลเคยงกบหนากากอนามยและใยสงเคราะหแตมราคาทถกกวา และหาตาแหนงทตงทเหมาะสมในการตงปายโฆษณา ไดจากปจจย 4 ดาน ไดแก ทศทางการตงของปายโฆษณา พนททมปรมาณมลพษสง ความหนาแนนของประชากร และความหนาแนนของการจราจรบนทองถนน โดยตาแหนงทมความเหมาะสมเปนอนดบท 1 คอ ปายโฆษณาทมคณสมบตครบทง 4 ปจจย อนดบท 2 คอ ปายโฆษณาทมคณสมบต 3 ปจจย และ อนดบท 3 คอ ปายโฆษณาทมคณสมบต 2 ปจจย 7. การสรปผลการวจย

จากการทดลองใชควนธปทมขนาดฝนไมเกน 2.5 ไมครอนเปนตวมลพษ ผลการทดลองพบวานวตกรรมกรองอากาศขนาดจาลองทมแผนกรอง main filter ทาจากใยแกว มราคาตนทนตา และสามารถกรองฝนไดจรง การวจยนจงสามารถชวยลดปรมาณมลพษทเกดขนจากกจกรรมของมนษยได โดยมตาแหนงทตงทเหมาะสมอยในเขตบางนา 12 ปาย เขตธนบร 10 ปาย เขตดนแดง 9 ปาย เขตราษฎรบรณะ 6 ปาย เขตจตจกร 5 ปาย เขตหวยขวาง 5 ปาย เขตราชเทว 2 ปาย เขตปอมปราบศตรพาย 1 ปาย เขตคลองสาน 1 ปาย และเขตบางกอกใหญ 1 ปาย ขอเสนอแนะในการวจยพบวาควรนาผลงานวจยทไดไปทดลองใชในพนทจรงเพอหาอายการใชงานทชดเจน และจากการศกษาพนทมมปจจยในการตงเครองกรองอากาศนนบางพนทไมมปายโฆษณาตงอย ดงนนสงททดแทนปายโฆษณาขนาดใหญไดนนคอปายโฆษณาทตดบรเวณอาคารพาณชย หรอ ปายรถประจาทางทมทนกพกสาหรบผโดยสาร กตตกรรมประกาศ

งานวจยครงนสาเรจไดดวยความอนเคราะหของบคคลหลายทาน ซ งไมอาจจะนามากลาวไดทงหมด ขอขอบพระคณอาจารย ดร. สธาทพย ชวนะเวสสกล อาจารย และ อาจารย ดร.สรยพร นพฐวทยา และคณาจารยภาควชาภมศาสตรผทใหความร คาแนะนาตรวจทาน และแกไขขอบกพรองตาง ๆ

การประชมวชาการนสตนกศกษาภมศาสตรและภมสารสนเทศศาสตร แหงประเทศไทย ครงท 8 วนท 25-26 ธนวาคม 2558

TSG 2015

ดวยความเอาใจใสทกขนตอน เพอใหงานวจย นวตกรรมของปายโฆษณากรอง-อากาศและการเลอกทตง : กรณศกษากรงเทพฯ นสมบรณทสด ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบพระคณคณพอคณแมของผวจย ทอยเบองหลงในความสาเรจทไดใหความชวยเหลอสนบสนนและใหกาลงใจตลอดมา

ขอขอบคณเพอน ๆ ในภาควชาภมศาสตรรนท 38 มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ ทคอยอยเคยงขาง คอยใหการสนบสนนและใหกาลงใจกนเสมอมา

เอกสารอางอง Matt Peckham. (2557). This Billboard Sucks Pollution from the Sky and Returns Purified Air.เขาถงไดจาก:http://time.com/84013/this-billboard-sucks-pollution- from-the-sky-and-returns-purified-air/ (วนทคนขอมล: 27 กนยายน 2558) รศ. ชชาต อารจตรานสรณ. (2544). ระบบกรองอากาศ. เขาถงไดจาก: http://home.kku.ac.th/chuare/12/airfilter.pdf (วนทคนขอมล: 25 กนยายน 2558). ศวพนธ ชอนทร. (2556). มลพษทางอากาศ. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สถตย ลวะรมย. (2530). โครงการออกแบบปรบปรงเครองฟอกอากาศเบทเทอรไลฟ BL.701. ระดบวทยานพนธปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง. ระพพล สงขพงศ. (2536). โครงการออกแบบปรบปรงเครองฟอกอากาศ สาหรบใชในรถโดยสารปรบ อากาศ. ระดบวทยานพนธปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระ จอมเกลา เจาคณทหารลาดกระบง. __________2554. “มลพษจากฝนในพนทการทาเหมองและโรงโมหน.” วศวกรรมสาร 54, 1 (1 มกราคม): 33-36 พานช อนตะ. 2548. “หลกการกาจดฝนอนภาคฝนดวยวธการตกตะกอนเชงไฟฟาสถต.” Industrial Technology Review 10,136 ( เมษายน ): 96-100 วชย เอกพลากร. (2558). ผลกระทบตอสขภาพจากภาวะมลพษทางอากาศ. เขาถงไดจาก: http://www.healthcarethai.com (วนทคนขอมล: 15 ตลาคม 2558). สานกยทธศาสตรและประเมนผล.(2557).สถตกรงเทพมหานคร เขาถงไดจาก: http://www.bangkok.go.th/upload/user/00000130/Logo/statistic/stat2557(thai) (วนทคนขอมล: 20 ตลาคม 2558).