ఎమ్బీ�యస్‌‌-‌గ్రే�ట్‌‌ఆంధ్ర‌ఆర్కయివ్స్�‌‌ప్రా� జెక్టు�

2009 Q3 జులై - సెప్టె�ంబరు ఆర్టి�కల్స్� (పిడిఎఫ్ రూపంలో)విషయసూచిక

గీతా‌దత్‌వేంకటేశ్వర్టుడి‌భార్యలెవర్టు?‌వైయస్‌‌-‌1-20‌అరాచకాంధ్ర‌1-8

ఎమ్బీ�యస్‌:‌గీతా‌దత్‌

ఈ‌గాయని‌గ్టురించి‌చెప్పబోయే‌మ్టుంద్టు‌ఆవిడ‌ప్రాటల్టు‌కొని;‌గ్టుర్టు< ‌చేస్తా? న్టు. ‌కొని; క్లబ్‌‌ప్రాటల్టు,‌కొని;‌విరహగీతాల్టు,‌కొని;‌విషాద‌గీతాల్టు,‌మరి‌కొని;‌ప్రే�మగీతాల్టు..‌

హౌరా‌బ్రిIడిJ‌లో‌ప్రాటమేరాM నామ్‌‌చిన్‌చిన్‌‌చూ‌-‌చిన్‌‌చిన్‌‌చూ‌బబ‌చిన్‌‌చిన్‌‌చూరాత్‌‌చాంద్‌నీ‌మై‌ఔర్‌‌తూ‌-‌హలో్ల ‌మిస�ర్‌‌హౌ‌డ్టుయ్టుడూ ||మేరాM ||బాబూజీ‌మై‌చీన్‌సే‌ఆయీ‌-‌చీనీ‌జైస్తా‌దిల్‌‌లాయీసింగాపుర్‌‌కా‌జోగన్‌‌మేరా‌-‌శంఘాఈ‌కీ‌అంగ్‌డాయీ‌ ||బాబూజీ||దిల్‌పర్‌‌రఖ్‌లే‌హాత్‌‌జరా‌-‌హోజ్జాJ యే‌న‌ప్రాగల్‌‌తూ ‌‌‌‌‌‌‌ ||మేరాM నామ్‌||

షర్<‌‌లో‌ప్రాటన‌యే‌చాంద్‌‌హోగా‌-‌న‌తారే‌రహేంగ్రే‌మగర్‌‌హమ్‌‌హమేషా‌-‌త్టుమ్హాv రే‌రహేంగ్రే ||నయే||నజర్‌‌ఢూండ్‌తీ‌థీ‌జిసే‌ప్రాలియా‌హై‌-‌ఉమ్బీ�దొకె‌ఫూలోఁ‌సె‌దామన్‌‌భరాహైయే‌దిన్‌‌హమ్‌కొ‌సబ్‌‌దిన్‌సె‌ప్రా్యరీ‌రహేంగెఁ ||న‌యే|||

స్తాహిబ్‌‌బీబీ‌ఔర్‌‌గ్టులామ్‌‌లో‌ప్రాటనజ్జాఓ‌సైయా్యఁ‌ఛ్టుడాకే‌బయా్య‌-‌కసమ్‌‌త్టుమ్హాv రీ‌మై‌రో‌పడూంగీ....‌మచల్‌‌రహా‌హై‌స్టుహాగ్‌‌మేరా‌‌-‌జో‌త్టుమ్‌‌న‌హోంగ్రే,‌తో‌కా్య‌కరూంగీ...‌ ||నజ్జా‌ఓ||

1

యే‌బ్రిఖరీ‌‌జులే్ప,‌‌� ఏ‌ఖిల్‌తా‌కజరా‌-‌యే‌మెహ్‌కీ‌చ్టున్‌రీ‌యే‌మన్‌కీ‌మదిరా‌‌‌ ‌ ‌యే సబ్‌‌త్టుమ్హాv రే‌లియే‌హై‌ప్రీ�తమ్‌‌-‌మై‌‌ఆజ్‌‌త్టుమ్‌కో‌‌నజ్జానే‌దూంగీ,‌

జ్జానేన‌దూంగీ ||నజ్జా‌ఓ‌||‌మైత్టుమ్హాv ‌రీ‌దాసీ,‌జనమ్‌కీ‌ప్రా్యసీ‌-‌త్టుమ్బీv ‌హో‌‌మేరా‌సింగార్‌‌ప్రీ�తమ్‌‌త్టుమ్హాv ‌రే‌రాసే?‌కీ‌ధూల్‌‌లేకర్‌‌‌-‌మై‌మ్హాంగ్‌‌అప్‌నీ‌సదా‌భరూంగీ...‌సదా‌భరూంగీ‌‌‌ ||నజ్జాఓ||

ఆర్‌‌ప్రార్‌‌‌లో‌ప్రాట‌బాబ్టుజీ‌ధీరే‌చల్‌నా‌ప్రా్యర్‌‌మే‌జరా‌సంభల్‌నా‌-‌ఆ...‌బడే‌ధోఖేహై,‌బడే‌ధోఖే‌హై‌ఇక్‌‌రాహ్‌‌మే‌ ||బాబూజీ||

కో్యం‌హో‌ఖోయే‌హువే‌సర్‌‌ఝ్టుకాయే‌-‌జైసే‌జ్జాతే‌హో‌‌‌సబ్‌‌క్టుఛ్‌‌‌ల్టుటాయేయేతో‌బాబూజీ‌పెహలా‌కదమ్‌‌హై‌-‌నజర్‌‌ఆతే‌హై‌అప్‌నే‌పరాయేహా...‌బడే‌ధోఖే‌హై‌బడే‌ధోఖేహై‌ఇక్‌‌రాహ్‌మే ||బాబూజీ||

భాయిభాయి‌లో‌ప్రాటఏ‌దిల్‌‌మ్టుఝే‌బతాదే‌యూ‌కిస్‌‌ప్రే‌ఆగయా‌హై‌-‌వో‌కౌన్‌‌హై‌జో‌ఆకర్‌‌ఖ్వా్వబోంప్రే‌ఛాగయా‌హై‌‌ ||ఏ‌దిల్‌||మసీ?భరా‌చర్‌నా‌కో్యం‌రాత్‌‌గా‌రహీహై‌?ఆంఖోఁ‌మే‌నీంద్‌‌ఆకర్‌‌కో్యం‌దూర్‌‌జ్జా‌రహీహై‌దిల్‌‌మే‌కోయీ‌సితమ్‌గల్‌‌అర్‌‌మ్హా‌జగా‌గయాహైవో‌కౌన్‌‌హై‌జువాకర్‌‌ఖ్వా్వబోంప్రే‌ఛాగా‌యా‌హై ||ఏ‌దిల్‌||

లతా, ‌ఆశాల‌గొంత్టులక్టు‌భిన;ంగా‌తనకంటూ‌ప�తే్యకమైన‌హసీ్క‌వాయిస్‌తో‌ప్రాడి లక్షలాది‌ అభిమ్హాన్టులన్టు‌ సంప్రాదించ్టుక్టున;‌ గాయని‌ గీతాదత్‌. ‌ఆమె‌ ఎక్టు్కవ‌ సంఖ్యలో ప్రాటల్టు‌ ప్రాడకపోయినా, ‌ప్రాడిన‌ ప్రాటల్టు‌ మ్హాత్రం‌ ఆమె‌ అభిమ్హాన్టుల్టు‌ ఎన;టికీ మర్టువలేనివే! ‌ ‌అంత‌ గొప్ప‌ గాయని‌ అయితే‌ అని;‌ తక్టు్కవ‌ ప్రాటల్టు‌ మ్హాత్రమే ప్రాడడమేం? ‌అని‌ మ్బీరడగవచ్టు». ‌నిజ్జానికి‌ ఆమె‌ జీవితగాథ‌ ఆమె‌ ప్రాడిన‌ ఏ‌ గొప్ప విషాదగీతానికి‌ తీసిపోద్టు. ‌ఆమె‌ జీవించినది‌ 41 ‌సంవత�రాల్టు‌ మ్హాత్రమే! ‌ 1930‌

2

నవంబర్టులో‌పుటి�న‌ఆమె‌1972‌జులైలో‌మరణించింది.‌మితిమ్బీరిన‌తాగ్టుడ్టు‌వల్ల‌ఆమె లివర్‌కి‌సిరోసిస్‌‌వచి»ంది.‌

ఆమె‌ భర<‌ అంతక్టుమ్టుందే‌ వ్యకి<గత‌ కారణాల‌ వల్ల‌ 1964లో‌ ఆత�హత్య చేస్టుక్టునా;డ్టు. ‌వారి‌ వైవాహిక‌ జీవితమంతా‌ ఒడిద్టుడ్టుక్టులమయం. ‌భారా్యభర<లిద్దరూ సినీరంగానికి‌ చెందినవారే‌ కాబటి� ‌ ఇద్దరిలో‌ ఈరాÃ ్యసూయల్టు‌ కలిగివుంటాయని ''అభిమ్హాన్‌'' ‌సినిమ్హాలోలా‌అతన్టు‌యీమె‌ కంటె‌బాగా‌ప్రాడలేక‌హింసించి‌వుంటాడని అన్టుక్టుంటే‌పొరబాట్టు. ‌అతన్టు‌గాయక్టుడ్టు‌కాద్టు. ‌దర్శకనిరా�త. ‌నట్టుడ్టు‌ కూడా. ‌మరి యిద్దరి‌ మధ్య‌ సంఘరÃణ‌ ఎంద్టుక్టు? ‌ఇది‌ ఈమెక్టు‌ యిష�ంలేని‌ పెళ్లా్ల ? ‌అబ్బే�,‌ప్రే�మవివాహమే!

గీతా‌ దత్‌‌కషా� లని;టికీ‌ మూలకారణం‌ పెళ్లి్ల‌ కాబటి� ‌ అక్కడే‌ కథ‌ మొదల్టుపెడదాం.‌వివాహానికి‌ పూర్వం‌ గీతా‌ దత్‌‌ఇంటిప్రేర్టు‌ రాయ్‌. ‌గీతా‌ రాయ్‌‌అనే‌ ప్రేర్టుతోనే‌ అనేక సినిమ్హాలలో‌ ప్రాటల్టు‌ ప్రాడింది. ‌ప�ఖ్వా్యత‌ దర్శక‌ నిరా�త‌ గ్టుర్టు‌ దత్‌తో‌ 1953లో‌ పెళ్లి్ల అయిన‌తరా్వత‌ఆమె‌గీతా‌దత్‌‌అయింది. ‌సీÑలక్టు‌పెళ్లి్ల‌అయిన‌తరా్వత‌పుటి�ంటి‌ప్రేర్టు బద్టుల్టు‌భర<‌ఇంటిప్రేర్టు‌వస్టు? ందనే‌స్తాంప�దాయం‌ప�కారమయితే‌ఆమె‌ 'గీతా‌పడ్టుకొనే'‌కావాలి.‌కానీ‌ఆమె‌భర<‌అసల్టు‌ప్రేర్టులో‌కొంతభాగం‌సీ్వకరించి‌గీతాదత్‌‌అయింది.

దత్‌ ‌అనే‌ ఇంటిప్రేర్టు‌ బెంగాలీలలో, ‌పంజ్జాబీలలో‌ ఉంది. ‌ (స్టునీల్‌దత్‌ ‌పంజ్జాబీ,‌ఉత్పల్‌దత్‌‌బెంగాలీ).‌అంద్టువల్ల‌గ్టుర్టుదత్‌‌బెంగాలీ‌అని‌చాలామంది‌పొరబడతార్టు.‌కానీ అతన్టు‌కరాÔ టకక్టు‌చెందిన‌స్తారస్వత‌బాI హ�ణ‌క్టులానికి‌చెందినవాడ్టు. ‌శా్యమ్‌‌బెనగల్‌క్టు కజిన్‌. ‌గీతా‌రాయ్‌‌తలి్లదండ్టుÕ ల్టు‌గ్టుర్టు‌దత్‌క్టు‌వివాహానికి‌అడ్టుÖ ‌చెప్పడానికి‌కారణాలలో ఒకటి‌-‌అతన్టు‌బెంగాలీ‌కాకపోవడం.

‌ గ్టుర్టుదత్‌‌దర్శకత్వం‌ వహించిన‌ ''బాజీ'' ‌ (1951) ‌మ్టుహూర<ం‌ నాడ్టు‌ గ్టుర్టుదత్‌‌క్టుట్టుంబాని;‌కలిసేనాటికే‌గీతారాయ్‌‌అనేకమంది‌కంపోజర్�‌‌వద్ద‌పనిచేసి‌ప్రేర్టు‌తెచ్టు»క్టుని ఉంది.‌ఆ‌రోజు‌మ్టుహూర<ం‌షాట్టుగా‌ ''తబ్‌దీర్‌‌సే‌బ్రిగ్‌డీ‌హుయీ'' ‌ప్రాటన్టు‌గీతాబాలి‌పై చితీ్రకరిస్టు? నా;ర్టు. ‌ఆ‌ప్రాట‌ గీతారాయ్‌‌ప్రాడినదే. ‌ఆ‌ప్రాట‌ రికారిÖంగ్టు‌టైమ్టులో‌ఆమెన్టు చూసిన‌గ్టుర్టుదత్‌‌మనస్టు‌ప్రారేస్టుక్టునా;డ్టు.‌

తన్టు‌ప�సిద్ధ‌గాయక్టురాలయినా, ‌అప్పటికి‌ గ్టుర్టుదత్‌‌ప్రేర్టులేని‌దర్శక్టుడయినా‌ఆమె గ్టుర్టుదత్‌న్టు‌అభిమ్హానించింది. ‌వాళ్ల‌ఇంటికి‌తరచ్టుగా‌వసూ? ‌పోతూ‌ఉండేది. ‌కానీ‌ఆమె సంప్రాదనపై‌ఆధారపడిన‌తలి్లదండ్టుÕ ల్టు‌ఆమె‌వివాహానికి‌సమ�తించలేద్టు. ‌దాంతో‌వారి వివాహానికి‌మూడేళ్లు్ల ‌ఆలస్యమయింది. ‌ఈ‌లోపుల‌ గ్టుర్టుదత్‌‌తీసిన‌ ''బాజీ'', ‌ ''జ్జాల్‌''‌హిట్‌‌అయా్యయి.‌''బాజ్‌'' ‌ఫెయిలయింది. ‌చివరికి‌గ్టుర్టుదత్‌‌గీతాన్టు‌కలా్యణ్‌లోని‌హాజీ మలాంగ్‌‌బాబా‌సమ్హాధి‌వద్దక్టు‌తీస్టుకెళ్లి్ల‌ ''నన్టు;‌పెళ్లి్ల‌చేస్టుక్టుంటావో, ‌మ్బీ‌అమ్హా�నానా;

3

చెప్పి్పన‌ఆ‌బెంగాలీ‌క్టురాM ణి;‌చేస్టుక్టుంటావో‌తేలి»‌చెపు్ప''‌అనా;డ్టు.‌గీతా‌తలి్లదండ్టుÕ లన్టు ఎదిరించింది.‌వాళ్లు్ల ‌దిగిరాక‌తప్పలేద్టు.

1953‌మే‌26న‌వాళ్ల‌వివాహం‌స్తాంప�దాయ‌బెంగాలీ‌పద్ధతిలో‌జరిగింది.‌పెళ్లి్లకి‌దేవ్స్‌‌ఆనంద్‌, ‌వైజయంతిమ్హాల, ‌నూతన్‌, ‌మోతీలాల్‌‌ఇతా్యద్టుల్టు‌వచా»ర్టు. ‌ఈ‌ప్రే�మవివాహం పట్టు� మని‌పదేళ్లు్ల ‌కూడా‌సవ్యంగా‌స్తాగలేద్టు.

గీతా‌దత్‌‌జీవితం‌ఏ‌ సినిమ్హాకథకూ‌తీసిపోద్టు. ‌1930లో‌ నవంబర్టు‌ 23న‌ఆమె ఫరీద్‌పూర్‌లో‌పుటి�ంది. ‌ఆ‌వూర్టు‌ప�స్టు? తం‌బంగా్ల దేశ్‌లో‌వుంది. ‌ఆమె‌తండిÕ‌దేవేంద్రనాథ్‌‌రాయ్‌‌చౌధ్టురి‌బాగా‌డబ్టు�న;‌జమ్బీందార్టు.‌ఆమె‌తలి్ల‌అమియాక్టు‌కవిత్వం‌అంటే‌ప్రా� ణం.‌చిన;పు్పడ్టు‌ ఆమె‌ ప్రాటలపై‌ ఆసకి<‌ కనబడరచడం‌ చూసి‌ తలిదండ్టుÕ ల్టు‌ ఆమెక్టు‌ పండిట్‌‌హీరేంద్రనాథ్‌‌చౌధ్టురి‌ వద్ద‌ సంగీతం‌ నేరి్పంచార్టు. ‌పదేళ్ల‌ ప్పిల్లగా‌ వుండగానే‌ ఆమె‌ శ్రద్ధగా సంగీతం‌అభ్యసించడం‌చూసి‌తలిదండ్టుÕ ల్టు‌మ్టురిసిపోయేవార్టు.‌‌

ఇంతలో‌ 1942 ‌కి్వట్‌ ‌యిండియా‌ ఉద్యమం‌ వచి»ంది. ‌బెంగాల్‌లో‌ సమస్యల్టు వచి»పడాÖ యి. ‌చేతికి‌ అందినంత‌ మేర‌ తీస్టుక్టుని‌ తటా� బ్టుటా� ‌ నెతి?ని‌ పెట్టు� క్టుని బయటపడవలసి‌వచి»ంది.‌రాయచౌధ్టురిల‌క్టుట్టుంబం‌కూడా‌భూమ్టుల్టు‌యిక్కడ‌వదిలేసి బొంబాయికి‌ తరలి‌ వెళ్లవలసి‌ వచి»ంది. ‌హఠాత్టు? గా‌ ఓడల్టు‌ బళ్లయా్యయి. ‌ఆ‌ వర్టుసలో ఆమె‌ సంగీతప్రాఠాలపై‌ బ్బేIక్టు‌ పడింది. ‌అయితే‌ అప్పటికే‌ గీతా‌ సంగీతంపై‌ పట్టు� సంప్రాదించ్టుక్టుంది, ‌హారో�నియం‌ వాయించగలిగ్రే‌ స్తాñ యికి‌ చేర్టుక్టుంది. ‌అంద్టువల్ల‌ తమ యింటి‌సెకండ్‌‌ఫ్లోó ర్‌లో‌హారో�నీ‌వేస్టుక్టుని‌కూచ్టుని‌సంగీతస్తాధన‌చేసేది.‌

ఒకరోజు‌ ఆమె‌ వాయిస్‌ ‌ఆ‌ సెకండ్‌ ‌ఫ్లోó ర్‌న్టుండి‌ గాలిలో‌ తేల్టుతూ‌ పోయి‌ కింది అంతస్టు? లో‌హన్టుమ్హాన్‌‌ప�స్తాద్‌‌ఆయన‌చెవిలో‌పడింది. ‌ఆయన‌సినిమ్హాలక్టు‌సంగీతం సమకూర్టుస్తా? డ్టు. ‌ఈమె‌ప్రాటక్టు‌మ్టుగ్టు్ధ డైన‌ఆయన‌యీవిడక్టు‌ఛాన్టు�‌యివ్వడం‌సైతం జరిగింది. ‌ఆ‌విధంగా‌ ''భక<‌ప�హా్ల ద''‌(1946) ‌నాటి‌సినిమ్హాలో‌ఓ‌ప్రాటలో‌రెండ్టు‌లైన్టు్ల ప్రాడడం‌ దా్వరా‌ గీతా‌ చిత్రరంగ‌ ప�వేశం‌ జరిగింది. ‌మ్హామూల్టు‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ ఆమె తలిదండ్టుÕ ల్టు‌సమ�తించేవారో‌లేదో‌కానీ‌ఆరిñక‌ద్టుసిñతి‌వారిని‌సరేననిప్పించింది.‌ ‌అప్పట్లో్ల ఆమె‌ప్రేర్టు‌గీతా‌రాయ్‌.‌

ఒక్కస్తారి‌ ఆమె‌ గొంత్టు‌ విన;వారెవరూ‌ మరి»పోలేర్టు. ‌అంద్టుక్టు‌ మొదటి‌ సినిమ్హా తరా్వత‌ఆమెక్టు‌ఆర్టునెలలో్ల ‌ఆర్టు‌సినిమ్హాల్టు‌వచా»యి. ‌అయితే‌ఆ‌సినిమ్హాల్టు‌గానీ,‌సినిమ్హా‌ప్రాటల్టు‌గానీ‌యిపు్పడెక్కడా‌దొరకటం‌లేద్టు.‌సినిమ్హారంగంలో‌నిలదొక్టు్కక్టుంట్టున; మరొక‌ బెంగాలీ‌ - ‌సచిన్‌దేవ్స్‌‌బర�న్‌‌ఈమెలో‌ స్తానబటి�న‌ వజ్జాú ని;‌ చూశాడ్టు. ‌తన్టు చేయవలసినదలా్ల ‌పట్టు� కెళ్లి్ల‌షోకేస్‌లో‌పెట�డమే‌అన్టుక్టునా;డ్టు.‌''దో‌భాయ్‌''‌(1947)‌అనే సినిమ్హాలో‌ప్రాడించాడ్టు. ‌దీనిలోనే‌ఆమె‌తొలి‌హిట్‌‌స్తాంగ్‌‌'మేరా‌స్టుందర్‌‌సప్‌నా‌టూట్‌‌గయా'‌రూపు‌దిద్టు్ద క్టున;ది.‌అప్పటికి‌ఆమె‌వయస్టు�‌17‌సంవత�రాలే.‌ఇంత‌చిన;‌ప్పిలే్లం

4

ప్రాడ్టుత్టుంది?‌అంట్టున;‌పొ� డూ్యసర్‌‌మ్హాటన్టు‌లక్ష్యపెట�క‌బర�న్‌‌ప్రాడించాడ్టు;‌గీతా‌రాయ్‌‌కెరియర్‌క్టు‌పునాది‌వేశాడ్టు. ‌దీనిలోనే‌యింకో‌మంచి‌ప్రాట‌ 'యాద్‌‌కరోగ్రే‌యాద్‌‌కరోగ్రే,‌యిక్‌‌దిన్‌‌హమ్‌కో‌యాద్‌‌కరోగ్రే'!

ఇక‌ దాంతో‌ ప్రేర్టున;‌ సంగీతదర్శక్టులంతా‌ ఆమెన్టు‌ ప్పిలవస్తాగార్టు. ‌సి. ‌రామచంద్ర,‌ఘ్టులామ్‌‌హైదర్‌,‌గా్యన్‌‌దత్‌,‌హన్�‌రాజ్‌‌బెహల్‌..‌యిలా.‌1947‌న్టుండి‌1950లోపున ఆమె‌ ప్రాడిన‌ ప్రాటలో్ల ‌ చెపు్పకోదగ్గవి‌ - ‌ 'కంకర్‌ ‌కంకర్‌ ‌సే‌ మై‌ పూఛూ' ‌ (''హరహర మహాదేవ్స్‌''), ‌ 'సప్రేరా‌ బీన్‌‌బజ్జాయేరే' ‌ (''పది�ని''లో‌ అశోక్‌క్టుమ్హార్‌తో‌ కలిసి‌ ప్రాడినది),‌'కిస�త్‌‌మే‌బ్రిఛడ్‌నా‌థా'‌(''షబ;మ్‌''లో‌మ్టుకేశ్‌తో)‌'ఖయాలోం‌మే‌ కిసీకీ‌యిస్‌‌తరహ్‌‌ఆయా‌ నహీ‌ కర్‌తే' ‌ (''బావ్స్‌రే‌ నైన్‌'' ‌లో‌ మ్టుకేశ్‌తో) ‌ .. ‌వీటితో‌ బాట్టు‌ బ్టులో‌ సి.రాణి సంగీతదర్శకత్వంలో‌''జోగన్‌''లో‌మ్బీరా‌భజనల్టు‌-‌'మత్‌‌జ్జా‌మత్‌‌జ్జా',‌'మై‌తో‌గిర్‌ధర్‌‌కే ఘర్‌‌జ్జావూ',‌'ఘూంఘట్‌‌కే‌పట్‌‌ఖోల్‌‌రే‌తోహే‌ప్పియా‌మిలేంగ్రే'‌‌యివనీ;‌చెపు్పకోదగ్గవే.‌

వీటితో‌బాట్టు‌మరిచిపోదగ్గ‌ప్రాటలూ‌వునా;యి. ‌పంకజ్‌‌మలి్లక్‌‌సంగీతదర్శకత్వంలో ''జల్‌జలా''కై‌ప్రాడిన‌అయిద్టు‌ప్రాటలూ,‌సరూ్ద ల్‌‌ఖ్వా్వతా్ర ‌సంగీతదర్శకత్వంలోని‌''సన్‌‌ఆఫ్‌‌ఆలీబాబా'' ‌సినిమ్హాలో‌ ఏడ్టు‌ ప్రాటలూ‌ (సినిమ్హాలో‌ వున;వే‌ 8) ‌హన్టుమ్హాన్‌ ‌ప�స్తాద్‌‌సంగీతం‌ యిచి»న‌ ''ఉషా‌ కిరణ్‌'' ‌లో‌ ప్రాటలూ‌ - ‌యివనీ;‌ ఆ‌ బాపతే! ‌అయితే‌ అతి త్వరలోనే‌ఈ‌ఫేజ్‌‌మ్హారిపోయి, ‌గీతా‌ప్రాడిన‌ప�తీప్రాటా‌హిట్‌‌అయే్య‌య్టుగం‌వచి»ంది.‌ఆమె‌'తక్‌దీర్‌'‌మ్హారే‌రోజు‌వచి»ంది.

1950లో‌ ఎస్‌.డి.బర�న్‌ ‌గ్టుర్టుదత్‌ ‌సినిమ్హా‌ ''బాజీ''కి‌ సంగీతదర్శకత్వం వహిస్టు? నా;డ్టు. ‌గీతా‌చేత‌ ''తద్‌బీర్‌‌సే‌బ్రిగడీ‌హుయీ‌తక్‌దీర్‌‌బనాలే'' ‌అని‌ఓ‌స్తాంగ్‌‌ప్రాడిస్టు? నా;డ్టు. ‌ఆ‌ రికారిÖంగ్టు‌ సమయంలోనే‌ గ్టుర్టుదత్‌‌గీతాన్టు‌ చూసి‌ మనసిచా»డ్టు.‌గ్టుర్టుదత్‌‌తొలిప్రే�మ‌ 19వ‌ యేటనే‌ మోస్టుల్టు‌ వేసింది. ‌పూనాలో‌ ప�భాత్‌‌సూ� డియోలో పనిచేసే‌రోజులో్ల ‌విజయ‌అనే‌డాన�ర్‌న్టు‌ప్రే�మించాడ్టు.‌(గ్టుర్టుదత్‌‌కూడా‌మంచి‌డాన�ర్‌).‌ఆమెక్టు‌ఒక‌వివాహిత్టుడితో‌కూడా‌ఎఫయిర్‌‌ఉంది.ఈ‌విజయ‌తన‌భర<జోలికి‌రాక్టుండా చూడాలని‌ఆ‌పెద్దమనిషి‌భార్య‌ప�యతి;ంచేది. ‌దానిలో‌భాగంగానే‌ఆ‌అమ్హా�యిని‌పెళ్లి చేసేస్టుకోమని‌ గ్టుర్టుదత్‌న్టు‌పో� ద�లం‌చేసేది. ‌మొతా? నికి‌పెళ్లి్ల‌జరక్టు్కండానే‌ఆ‌ఎఫయిర్మ్టుగిసి‌పోయింది.

ఇది‌విన;‌గ్టుర్టుదత్‌‌తలి్ల‌వాసంతి‌పడ్టుకొనే‌హైదరాబాద్‌లో‌ఉన;‌తన‌కజిన్‌‌కూత్టుర్టు స్టువరÔ‌అనే‌అమ్హా�యితో‌గ్టుర్టుదత్‌‌వివాహం‌నిశ»యించింది. ‌గ్టుర్టుదత్‌‌సరేననా;డ్టు. ‌ఆ అమ్హా�యితో‌ ఉత?ర‌ ప�త్టు్యత?రాల్టు‌ జరిప్రేడ్టు. ‌పెళ్లి్ల‌ దగ్గరపడ్టుతోందనగా‌ ఈ‌ విజయ వ్యవహారం‌ స్టువరÔక్టు‌ చెప్పడం‌ భావ్యమన్టుక్టునా;డ్టు‌ గ్టుర్టుదత్‌. ‌ఆ‌ విషయం‌ వివరంగా రాశాడ్టు. ‌దెబ�కి‌ఆమె‌తలి్లదండ్టుÕ ల్టు‌పెళ్లి్ల‌కాని�ల్‌‌చేసేశార్టు. ‌గ్టుర్టుదత్‌‌ఫీలయా్యడో‌లేదో ఎవరికీ‌తెలియద్టు‌కానీ‌మళ్లీ్ల‌అతన్టు‌ప్రే�మ‌జోలికి‌పోలేద్టు‌ -‌1950లో‌గీతా‌రాయ్‌న్టు

5

కలిసేదాకా! ‌చూడగానే, ‌వినగానే‌ గ్టుమ�యిపోయాడ్టు. ‌గీతా‌ కూడా‌ అతని‌ ప్రే�మక్టు స్పందించింది.

ఇది‌గీతా‌జీవితంలో‌అత్యంత‌ఆనందదాయకమైన‌సమయం. ‌డబ్టు�, ‌కీరి<‌ఎలాగూ గడిస్తో? ంది. ‌వీటితో‌బాట్టు‌ప్రే�మించే‌హృదయాని;‌కూడా‌గెల్టుచ్టుక్టుంది. ‌నిజ్జానికి‌అప్పటికి గ్టుర్టుదత్‌ ‌యింకా‌ సిñరపడలేద్టు. ‌విజయాని;‌ చవి‌ చూడలేద్టు. ‌అయినా‌ ఆమె పటి�ంచ్టుకోలేద్టు. ‌అతని;‌వలచింది. ‌అతన్టు‌ఆమె‌డబ్టు�‌కోసమే‌వెంట‌పడాÖ డని, ‌తనక్టు డబ్టు�‌రాగానే‌ఆమెన్టు‌నిర్లక్ష్యం‌చేశాడని‌కొందర్టు‌అనా;ర్టు.‌ ‌''డబ్టు�కోసమే‌గీతాన్టు‌మ్హా అబా�యి‌వరించాడని‌అన్టుక్టునా;ర్టు‌కానీ‌ఆమె‌డబ్టు�ని‌మ్హావాడ్టు‌ఎన;డూ‌తాకనైనా తాకలేద్టు.‌ఆమె‌డబ్టు�‌ఎలా‌ఖర్టు»‌పెటి�ందో‌అడగలేద్టు.''‌అని‌అంది‌అతని‌తలి్ల‌వాసంతి పడ్టుకొనే.

గ్టుర్టుదత్‌, ‌గీతా‌రాయ్‌ల‌ప�ణయం‌మూడేళ్లు్ల ‌స్తాగింది.‌''బాజీ''లో‌యిందాకా‌చెప్పి్పన ప్రాటతో‌బాట్టు‌ 'స్టునో‌గజరియా‌గాయ్‌',‌'యే‌కౌన్‌‌ఆయా‌కి‌మేరే‌ద్టునియా‌మే‌బహార్‌‌ఆయీ' ‌ప్రాటల్టు‌ కూడా‌ఓ‌పూవు‌వూప్రాయి. ‌సినిమ్హా‌ కూడా‌హిట్‌‌అయింది. ‌గ్టుర్టుదత్‌‌తన‌తరా్వతి‌ సినిమ్హా‌ 'బాజ్‌' ‌ప్రా్ల న్‌‌చేశాడ్టు. ‌ఈ‌లోపున‌ఓప్పి‌ నయ్యర్‌‌ఆమెక్టు‌మంచి హిట్�‌ ‌యిచా»డ్టు. ‌నిజ్జానికి‌ అతన్టు‌ సంగీతం‌ యిచి»న‌ ''ఆస్తా�న్‌'' ‌ (1952)‌ఫెయిలయిపోయినా, ‌దానిలో‌గీతా‌ప్రాడిన‌ 'దిల్‌‌హై‌దీవానా' ‌ప్రాట‌మ్హాత్రం‌చాలా‌బాగా వచి»ంది.‌ 'దేఖో‌జ్జాదే‌భరే‌మోరె‌నైన్‌' ‌కూడా‌బాగ్టుంట్టుంది. ‌అయినా‌నయ్యర్‌‌సినిమ్హా ఫ్లాó ప్‌‌అయింది‌ కాబటి� ‌ తన‌ తర్టువాతి‌ చిత్రం‌ ''ఛమ్‌‌ఛమ్హా‌ ఛమ్‌'' ‌లో‌ గీతా‌ బద్టుల్టు ఆశాన్టు‌ తీస్టుక్టునా;డ్టు. ‌అదీ‌ దెబ�తింది. ‌నయ్యర్‌ ‌తనన్టు‌ రిప్రీట్‌ ‌చేయలేదని‌ గీతా మనస్టులో‌ఏమ్బీ‌పెట్టు� కోక్టుండా‌'బాజ్‌'క్టు‌నయ్యర్‌న్టు‌గ్టుర్టుదత్‌క్టు‌రికమెండ్‌‌చేసింది.

'బాజ్‌' ‌సినిమ్హాలో‌ 'ఐ‌దిల్‌‌ఐ‌దీవానే'‌ 'జరా‌స్తామ్‌నే‌ఆ, ‌జరా‌ఆంఖ్‌‌మిలా' ‌వంటి మంచి‌ ప్రాటల్టునా;యి. ‌అయినా‌ నయ్యర్‌‌ద్టురదృష�మో‌ ఏమో‌ యీ‌ సినిమ్హా‌ కూడా ఫెయిలయి్యంది.‌

గీతా‌దత్‌కి‌హిందీ‌సంగీతరంగంలో‌ఒక‌ప�తే్యక‌స్తాñ నం‌వుండడానికి‌కారణం‌ - ‌ఆమె గొంత్టులో‌ వున;‌ ప�తే్యకత. ‌ఆమె‌ మ్టుంద్టు‌ హిందీ‌ రంగాని;‌ ఏలినవారిలో‌ చాలామంది పంజ్జాబ్‌, ‌సింధ్టు‌ ప్రా� ంతాలన్టుండి‌ వచి»నవార్టు. ‌వాళ్ల‌ గొంత్టులో్ల ‌ ఓ‌ మగటిమి‌ (గటి�గా మ్హాటా్ల డితే‌ ఓ‌ బండతనం) ‌వుండేది. ‌ ‌ 'న్టువ్వంటే‌ పడిఛస్టు? నా;న్టు. ‌విరహంతో వేగిపోత్టునా;న్టు‌ మొరోM ' ‌అని‌ ప్పి�య్టుణి;‌ ఉదే్దశించి‌ గటి�గా‌ గొంతెతి?‌ ప్పిలిచినట్టు్ల ‌ వుండేవి.‌గీతా‌ దత్‌‌గొంత్టు‌ దీనికి‌ పూరి<గా‌ వ్యతిరేకం. ‌ఆమెది‌ బెంగాలీ‌ స�యిల్‌. ‌ 'నీ‌ విరహంలో రగిలిపోత్టునా;న్టు'‌అని‌ఆవేదనతో‌విలప్పించినట్టు� ‌వుండేది.‌

''ప్రా్యస్తా'' ‌సినిమ్హాలో‌ ప్రాట‌ చూసే?‌ నా‌ ప్రాయింట్టు‌ మ్బీకరñమవుత్టుంది. ‌గ్టుర్టుదత్‌,‌వహీదా‌ ఓ‌ మిదె్దమ్బీద‌ నిలబడి‌ వుంటార్టు. ‌కింద‌ ఓ‌ బ్రిచ»గతె?‌ ‌మ్బీరాబాయి‌ కృష్టుÔ డిపై

6

విరహంతో‌ ప్రాడిన‌ భజన‌ వంటిది‌ 'ఆజ్‌‌సజన్‌‌మోహె‌ అంగ్‌‌లగాలే, ‌జనమ్‌‌సఫల్‌‌హోజ్జాయే' ‌ఆలప్పిస్తో? ంది. ‌ఇట్టు‌ వహీదా‌ గ్టుర్టుదత్‌కేసి‌ ఆరి<తో, ‌మూగప్రే�మతో‌ చూస్తో? ంది.‌రొమ్హాంటిసిజం‌అంటే‌యిదిరా‌అనిప్పిస్టు? ంది.‌

''స్తాహెబ్‌‌బీబీ‌ఔర్‌‌గ్టులామ్‌''తో‌ 'ప్పియా‌ఐసే‌జియా‌మే‌సమ్హాయే‌ గయోరే' ‌వంటి హుషార్టుప్రాటలోనూ,‌'చలే‌ఆవో‌చలే‌ఆవో, ‌కహీ‌దూర్‌సే' ‌వంటి‌విరహ‌గీతంలోనూ,‌'న జ్జావో‌సయా్య,‌చ్టుడాకే‌బయా్య,‌కసమ్‌‌త్టుమ్హాv రీ‌మై‌రో‌పడూంగీ'‌వంటి‌విషాదగీతంలోనూ - ‌ఏ‌ ప్రాట‌ చూసినా‌ ‌సరే‌ గీతాలో‌ పరిపూరÔ‌ సీÑ‌ కనబడ్టుత్టుంది. ‌ఇట్టువంటిది‌ ఆమె మ్టుంద్టుతరం‌గాయనీమణ్టులో్ల ‌కనబడద్టు.‌ఇలాటి‌భావగీతాల్టు‌ప్రాడడంలోనే‌కాద్టు,‌సిలీ్క వాయిస్‌తో‌క్లబ్‌‌స్తాంగ్�‌‌ప్రాడడంలోనూ‌గీతాది‌అందె‌వేసిన‌చేయి.‌ఆమెది‌పూరి<‌ఫెమినైన్‌‌వాయిస్‌.‌

ఓ‌ప్పి‌నయ్యర్‌‌పంజ్జాబీయే‌ఐనా‌ఆమెతో‌ 'ప్రీ�తమ్‌‌ఆన్‌‌మిలో' ‌ప్రాడించి‌యిట్టువంటి విరహ‌భావగీతాలక్టు‌ఓ‌స్తా� ంపు‌కొటే�శాడ్టు.‌గీతా,‌ఓప్పి‌కాంబ్రినేషన్‌లో‌ఎని;‌మంచి‌ప్రాటల్టు వచా»వో‌ తెలియద్టు‌ కానీ‌ ఓప్పి‌ జీవితంలో‌ ఆశా‌ భోన్�‌లే‌ ప�వేశించింది. ‌ఆమెన్టు‌ గీతా మూసలో‌ తీరి»దిదే్దసి‌ అని;‌ ప్రాటలూ‌ ఆమె‌ చేతనే‌ ప్రాడించాడ్టు‌ ఓప్పి. ‌గీతాన్టు‌ పూరి<గా వదిలిపెటే�శాడ్టు.‌

ఇంకో‌పక్క‌లతా‌మంగ్రేష్కర్‌‌దూస్టుక్టుంటూ‌వచే»సింది.‌ఆవిడదీ‌యీవిడ‌లాగ్రే‌పూరి< ఫెమినైన్‌‌వాయిస్‌. ‌పైగా‌గీతా‌గొంత్టు‌అందరూ‌హీరోయిన్లక్టు‌నప్పద్టు‌కానీ, ‌లతా‌గొంత్టు అందరికీ‌నప్రే్పది.‌అంద్టువల్ల‌గీతాక్టు‌రావలసిన‌అవకాశాల్టు‌లతాక్టు‌వెళ్లి్లపోయాయి.‌పైగా లతాక్టు‌లేనిది,‌గీతాక్టు‌భారంగా‌మ్హారినది‌ఒకట్టుంది‌-‌అది‌వైవాహిక‌బంధ(న)ంం!‌

గీతాన్టు‌పెళ్లా్ల డినపు్పడ్టు‌గ్టుర్టుదత్‌‌వద్ద‌ఏమ్బీ‌లేద్టు.‌అంద్టువల్ల‌డబ్టు�‌కోసమే‌గీతాన్టు పెళ్లా్ల డాడని‌ ఎవడో‌ ప్రాతి్రకేయ్టుడ్టు‌ (రాతల‌ దా్వరానే) ‌కూశాడ్టు. ‌గ్టుర్టుదత్‌ ‌అహం దెబ�తింది. ‌అంద్టువల్ల‌తనక్టు‌కాస?‌డబ్టు�‌రాగానే‌ గీతాన్టు‌బయటి‌సినిమ్హాలో్ల ‌ప్రాడడం మ్హానేయమని‌ఒతి?డి‌తెచా»డ్టు. ‌గీతాక్టు‌తన‌వృతి?‌వద్టుల్టుకోవడం‌యిష�ం‌లేద్టు. ‌పైగా ఆమె‌చ్టుటూ� ‌సే;హిత్టురాళ్లు్ల ‌చేరి‌ఆమెన్టు‌ఎగదోసేవార్టు.‌ 'మొగ్టుడికి‌తెలియక్టుండా‌వెళ్లి్ల ప్రాడి‌ వచే»యి' ‌అని. ‌అది‌ స్తాధ్యపడే‌ విషయమ్హా? ‌అవాళ్లి�కి‌ ఎక్కడికి‌ వెళ్లి్లందో తెలియకపోయినా,‌ఆ‌సినిమ్హా‌రిలీజైన‌తరా్వతైనా‌తెలియకపోత్టుందా?‌

గీతా‌ అదేమ్బీ‌ ఆలోచించలేద్టు. ‌వెళ్లి్ల‌ ప్రాడేసి, ‌మొగ్టుడ్టు‌ తిరిగి‌ వచే»లోగా‌ యింటికి వచే»సేది. ‌ప్రాట‌బయటక్టు‌వచి»నపుడ్టు‌ 'నేన్టు‌వద్దనా;‌వెళ్లి్ల‌ప్రాడేవ'ని‌ ‌గ్టుర్టుదత్‌‌కోపం తెచ్టు»క్టునేవాడ్టు. ‌దానివల్ల‌ యింట్లో్ల ‌ గొడవల్టు‌ పెరిగ్రేవి. ‌మొగ్టుడికి‌ తెలియక్టుండా‌ ప్రాడి వచే»యాలన;‌తాపత్రయం‌వలన‌ఆమె‌కెరియర్‌‌కూడా‌దెబ�‌తింది.‌ఎస్‌.డి.బర�న్‌‌వంటి పెర్‌ఫెక్షనిస్టు� కి‌ఈమె‌గడియారం‌చూస్టుక్టుంటూ‌ప్రాడడం‌నచే»ది‌కాద్టు. ‌ఆమె‌కివా్వలి�న

7

ప్రాటల్టు‌ఆశా‌వంటి‌వారికి‌యిచే»సేవాడ్టు.‌ఈ‌విధంగా‌ఆమెన్టు‌ఆదరించిన‌బర�న్‌‌వంటి వార్టు‌దూరమయా్యర్టు.

ఇవనీ;‌ చాలనట్టు� ‌ వహీదా‌ రెహమ్హాన్‌‌గొడవ‌ ఒకటి. ‌వహీదా‌ రెహమ్హాన్‌‌''రోజుల్టు మ్హారాయి'' ‌సినిమ్హాలో‌ 'ఏర్టువాక‌ స్తాగారోయ్‌' ‌ప్రాటలో‌ నరి<ంచింది. ‌ఎనీ�యార్‌‌ఆమెక్టు ''జయసింహ''లో‌సెకండ్‌‌హీరోయిన్‌‌ప్రాత్ర‌యిచి»‌నటింపజేశార్టు.‌''మిస�మ�''‌సినిమ్హాన్టు హిందీలో‌ తీయడానికి‌ వీల్టుపడ్టుత్టుందేమో‌ చూదా్ద మని‌ హైదరాబాద్‌‌వచి»న‌ గ్టుర్టుదత్‌‌సినిమ్హా‌ హాలో్ల ‌ ''జయసింహ'' ‌చూసి‌ వహీదాన్టు‌ మెచా»ర్టు. ‌ ''రోజుల్టు‌ మ్హారాయి''‌శతదినోత�వ‌ సభలో‌ ప�త్యక్షంగా‌ కలిసి‌ తన‌ సినిమ్హా‌ ''సి‌ ఐ‌ డి''లో‌ హీరోయిన్‌గా వేయడానికి‌హిందీ‌రంగానికి‌ఆహా్వనించార్టు.‌ఇది‌1955లో‌జరిగింది.

ఆ‌విధంగా‌ఆయన‌దా్వరా‌హిందీ‌రంగానికి‌వచి»న‌వహీదా‌రెహమ్హాన్‌‌గ్టుర్టుదత్‌కక్టు సని;హిత్టురాలైంది.‌ఇది‌సహజంగా‌గీతాక్టు‌కోపం‌తెప్పి్పంచింది.‌గీతా,‌గ్టుర్టుదత్‌‌యిద్దరూ స్వతహాగా‌ మంచివారే‌ కానీ‌ యిద్దరికీ‌ 'యిగో' ‌ఎక్టు్కవే! ‌కళ్లాకార్టుల్టు‌ కదా, ‌మ్హామూల్టు మన్టుష్టు్యల‌ కంటె‌అహంభావం‌ఎక్టు్కవ‌మోతాద్టులో‌వుంట్టుంది. ‌పైగా‌ గ్టుర్టుదత్‌‌ఎవరో లోకానికి‌తెలియని‌రోజులో్ల నే‌గీతా‌గాయనిగా‌ప్రేర్టు‌తెచ్టు»క్టుంది.‌అట్టువంటిది‌యిపు్పడ్టు అనామక్టురాలిగా‌పడి‌వుండడం‌బాధగా‌వుందన్టుక్టుంటే‌పైగా‌సవతి‌పోరొకటా?‌

ఇంట్లో్ల ‌ఘరÃణ‌కొని‌తెచ్టు»క్టున;‌గ్టుర్టుదత్‌‌యిట్టు‌వహాదాన్టు, ‌అట్టు‌గీతాన్టు‌ఎవరినీ వద్టుల్టుకోవడానికి‌యిష�పడలేద్టు.‌ ‌గీతాకానీ, ‌వహీదా‌కానీ‌స్వంత‌వ్యకి<త్వం, ‌ప�తిభ‌గల మహిళల్టు. ‌ఎవరికి‌ వారే‌ గ్టుర్టుదత్‌ ‌తమకే‌ స్వంతం‌ కావాలని‌ ఆశించార్టు. ‌ఇలాటి పరిసిñత్టులో్ల ‌‌రెండ్టు‌పడవల‌ప�యాణం‌స్తాగించడం‌స్తాధ్యపడే‌విషయమ్హా?

ఇంతలో‌ ''ప్రా్యస్తా'' ‌సినిమ్హా‌1957లో‌రిలీజైంది. ‌వహీదా‌అభినయం, ‌గీతా‌ప్రాటల్టు బIహా�ండంగా‌క్టుదిరాయి. ‌సినిమ్హా‌సూపర్‌‌హిట్‌‌కావడంతో‌గ్టుర్టుదత్‌కి‌విపరీతంగా‌ప్రేర్టు,‌డబ్టు�‌వచి»పడింది.‌

అపు్పడ్టు‌ ''కాగజ్‌‌కే‌ ఫూల్‌'' ‌సినిమ్హా‌ తీశాడ్టు. ‌ 1959లో‌ రిలీజైన‌ యీ‌ సినిమ్హా గ్టుర్టుదత్‌‌ఆత�కథ‌ లాటిది. ‌ఓ‌ డైరక�ర్‌, ‌అతనికి‌ దూరంగా‌ వుండే‌ భార్య, ‌అతనిచేత సినిమ్హాలక్టు‌పరిచయం‌కాబడి‌ప్పి�య్టురాలిగా‌మ్హారిన‌ఓ‌తార. ‌కూత్టుర్టు‌ఒతి?డి‌వల్ల‌ఆ ప్పి�య్టురాల్టు‌ దూరమవుత్టుంది. ‌ఈ‌ డైరక�ర్‌ ‌వృతి?లో‌ కూడా‌ పతనమవుతాడ్టు. ‌ఈ విషాదాంత‌సినిమ్హా‌ఘోరంగా‌ఫెయిలయింది.‌

అపజయాని;‌నిభాయించ్టుకోలేని‌గ్టుర్టుదత్‌‌ఆత�నూ్యనతక్టు,‌డిపె�షన్‌క్టు‌గ్టురయా్యడ్టు.‌ఇట్టు‌ గీతా‌ తనన్టు‌ హీరోయిన్‌గా‌ పెటి� ‌ సినిమ్హా‌ తీయమని‌ ఒతి?డి‌ తెచి»ంది. ‌ఆమెన్టు హీరోయిన్‌గా‌పెటి� ‌ ''గౌరీ'' ‌అని‌రంగ్టుల‌సినిమ్హాస్తో్కప్‌‌సినిమ్హా‌హిందీ, ‌బెంగాలీ‌ది్వభాషా చిత్రం‌ ఎనౌన్టు�‌ చేశాడ్టు. ‌కొది్దగా‌ తీసి‌ ఆప్రేశాడ్టు. ‌నిజ్జానికి‌ గ్టుర్టుదత్‌‌అనేక‌ సినిమ్హాల్టు అలాగ్రే‌చేశాడ్టు‌-‌కాస?‌తీయడం,‌కాని�డెన్�‌‌లేక‌‌మధ్యలో‌మ్హానేయడం.‌

8

కానీ‌యీ‌ సినిమ్హా‌వహీదా‌చెప్పి్పన‌మ్బీదట‌ఆప్రేశాడని‌ గీతాక్టు‌ఆమె‌ సే;హిత్టురాళ్లు్ల చెప్పి్పపెటా� ర్టు. ‌దాంతో‌ఆమె‌తోక‌తొకి్కన‌తాచయింది. ‌అల్లరి‌పెటి�ంది. ‌బాధతో‌తాగడం మొదలెటి�ంది. ‌మొగ్టుడితో‌ప్రేచీ‌పడి‌ ఇంట్లో్ల ంచి‌బయటక్టు‌వెళ్లి్లపోవడం, ‌మళ్లీ్ల‌రాజీ‌పడి వెనకి్క‌రావడం‌ - ‌యిలా‌కొనా;ళ్లు్ల ‌స్తాగింది.‌ ‌గ్టుర్టుదత్‌‌కూడా‌తాగ్టుబోతయిపోయాడ్టు.‌డిపె�షన్‌లోకి‌వెళ్లి్ల‌ఆత�హతా్య‌ప�యతా;ల్టు‌చేసేవాడ్టు. ‌ఇంటి‌పరిసిñత్టుల్టు‌యిలా‌వునా; గ్టుర్టుదత్‌‌కెరియర్‌‌మ్టుంద్టుక్టు‌ స్తాగింది. ‌ ‌ ''కాగజ్‌‌కే‌ ఫూల్‌'' ‌తరా్వత‌ డైరక�ర్‌గా‌ ప్రేర్టు వేస్టుకోకపోయినా‌ గ్టుర్టుదత్‌‌సినిమ్హాల్టు‌ తీయడం‌మ్హానలేద్టు. ‌తరా్వతి‌ సినిమ్హాల్టు‌హిట్‌‌అయా్యయి.‌వాటిలో‌వహీదా‌నటించింది,‌గీతా‌ప్రాడింది.‌

నిజ్జానికి‌గీతా, ‌గ్టుర్టుదత్‌‌విడాక్టుల్టు‌పుచే»స్టుక్టునా;‌కథ‌మరోలా‌వుండేది. ‌అపు్పడ్టు గ్టుర్టుదత్‌ ‌వహీదాన్టు‌ చేస్టుక్టునేవాడేమో! ‌కానీ‌ అలాగ‌ జరగలేద్టు. ‌గీతాక్టు విడాక్టులిచే»స్తా? నని‌ వహీదాక్టు‌ గ్టుర్టుదత్‌‌నచ»చెపుత్టున;‌ సమయంలోనే‌ గీతా‌ గర్భవతి కావడం‌ వహీదాన్టు‌ మండించింది. ‌అతనికి‌ గ్టుడ్‌బై‌ చెప్రే్పసింది. ‌అది‌ గ్టుర్టుదత్‌న్టు బాధించింది.‌ఆమె‌నటిస్టు? న;‌సినిమ్హా‌సెట్�‌కి‌వెళ్లి్ల‌అల్లరి‌పడాÖ డ్టు.‌ఇట్టుచూసే?‌గీతా‌అతని; విడిచి‌వెళ్లి్లపోయింది.‌

ఇలా‌చేత్టులారా‌జీవితాని;‌అల్లకలో్ల లం‌చేస్టుక్టుని, ‌అయోమయ‌పరిసిñత్టులో్ల ‌ ''బహారే ఫిర్‌ ‌భీ‌ ఆయేంగ్రే'' ‌సినిమ్హా‌ తీస్టు? ండగా‌ గ్టుర్టుదత్‌ ‌ఆత�హత్య‌ చేస్టుక్టునా;డ్టు. ‌గీతా నిరా" ంతపోయింది. ‌ఆమె‌ వైవాహిక‌ జీవితం‌ అలా‌ విషాదభరితం‌ అయిపోయింది.‌గృహకలహాల‌ వల్ల, ‌తా్ర గ్టుడ్టు‌ వల్ల‌ ఆమె‌ ఆరోగ్యం‌ దెబ�తింది. ‌భర<‌ పోయాక‌ అడ్టుÖ చెప్రే్పవార్టు‌ లేర్టు‌ కదాని‌ మళ్లీ్ల‌ ప్రాడడానికి‌ ప�యతా;ల్టు‌ చేసింది. ‌కానీ‌ అప్పటికే‌ ప్రే్లబా్యక్రంగంలో‌లతా, ‌ఆశా‌ప్రాత్టుక్టుపోయార్టు.‌''అన్టుభవ్స్‌'' ‌సినిమ్హాలో‌కానూ‌రాయ్‌‌ప్రాడించి ఆమె‌గొంత్టు‌యింకా‌బాగానే‌వుందని‌లోకానికి‌నిరూప్పించాడ్టు. ‌కానీ‌ఒకస్తారి‌శో్ర తలక్టు దూరమయా్యక‌ మళ్లీ్ల‌ మ్హారె్కట్‌‌తెచ్టు»కోవడం‌ కష�ం. ‌అంద్టునా‌ లతావంటి‌ లౌక్టు్యరాల్టు రాజ్యం‌చేసూ? ండగా‌దాదాపు‌అస్తాధ్యమనే‌చెప్రా్పలి.

నిరాశా,‌నిస్పృహలతో‌గీతా‌తాగ్టుడ్టుకి‌మరింత‌బానిసై,‌కాలేయం‌వాపు‌(సిరోసిస్‌)తో మరణించింది. ‌ఇది‌ దాదాపు‌ ఆత�హత్య‌ వంటిదే. ‌అత్యంత‌ విషాదకరమేమిటంటే గ్టుర్టుదత్‌, ‌గీతాదత్‌‌క్టుమ్హార్టులో్ల ‌ ఒకడ్టు‌ దరిమిలా‌ యవ్వనంలో‌ వుండగానే‌ ఆత�హత్య చేస్టుక్టునా;డ్టు.‌ఈ‌విధంగా‌ఆ‌క్టుట్టుంబం‌శాపగ�స?మైన‌క్టుట్టుంబంగా‌మిగిలిపోయింది.‌

ఈ‌విషాదం‌మ్హాట‌ఎలా‌వునా;‌గీతా‌దత్‌‌ప్రాట‌విన;వారెవరూ‌ఆమెన్టు‌మరి»పోలేర్టు.‌హృదయానికి‌హత్టు? క్టుపోయేట్టు్ల ‌ప్రాడడంలో‌ఆమె‌నేరి»న‌కళ.‌ప్రాటలో‌పూరి<గా‌నిమగ;మై ప్రాడ్టుత్టుందామె!‌వచే»వారం‌ఆమె‌ప్రాడిన‌ఒక‌ప్రాటన్టు‌పరిచయం‌చేస్తా? న్టు.

ఇపు్పడ్టు‌ గీతాదత్‌‌ప్రాడిన‌ ఒక‌ ప్రాటన్టు‌ గ్టుర్టు< ‌ చేస్టుక్టుందాం. ‌దాని‌ ప్రేర్టు‌ 'వక్<‌‌నే కియా'‌.‌''కాగజ్‌‌కే‌ఫూల్‌''‌సినిమ్హాలోని‌ప్రాట.‌ఆమె‌ప్రాడిన‌ఎనో;‌గొప్ప‌ప్రాటల్టుండగా‌ఈ

9

ఫ్లాó ప్‌‌సినిమ్హాలో‌ప్రాట‌ఎంద్టుక్టు‌ఎంచ్టుక్టునా;నన;‌సందేహం‌మ్బీక్టు‌రావచ్టు». ‌ఈ‌ప్రాటక్టు,‌ఆమె‌జీవితానికి‌సంబంధం‌వున;ట్టు� ‌తోచడమే‌దానికి‌కారణం.‌

మ్టుంద్టుగా‌ సినిమ్హా‌ కథ‌ గ్టురించి‌ కాస?‌ చెబ్టుతాన్టు. ‌సినాv ‌ అనే‌ ఓ‌ సినిమ్హా‌ డైరక�ర్‌‌వునా;డ్టు. ‌చద్టువుక్టున;వాడ్టు. ‌సినిమ్హాలపై‌ఆసకి<తో‌సినిమ్హారంగానికి‌వచా»డ్టు. ‌ఇతన్టు సినిమ్హారంగంలో‌రారాజు.‌అతని‌మ్హాట‌వేదవాక్యంగా‌చెల్టు్ల బాటవుతోంది.‌అయినా‌అతని భార్యక్టు, ‌అత?మ్హామలక్టు‌ ‌యీ‌ సినిమ్హారంగం‌ ర్టుచించద్టు. ‌వాళ్లు్ల ‌ ధనిక్టుల్టు. ‌పెద్ద క్టుట్టుంబం‌వాళ్లు్ల . ‌ఇతని‌సినిమ్హాల‌వ్యవహారం‌నచ»క‌భార్య‌పుటి�ంటికి‌వెళ్లి్ల‌ కూచ్టుంది.‌వాళ్లకో‌ కూత్టుర్టు‌ కూడా‌వుంది. ‌బోరిÖంగ్టు‌సూ్కలో్ల ‌చద్టువుతోంది. ‌ఆమె‌అంటే‌యితనికి ప్రా� ణం.‌‌

ఈ‌పరిసిñత్టులో్ల ‌అతన్టు‌అన్టుకోక్టుండా‌ఓ‌వరÃం‌రోజున‌ఓ‌కాలేజీ‌విదా్యరిñనిని‌కలిశాడ్టు.‌ఓ‌ చెట్టు� కింద‌ తారసపడిందామె. ‌తడిసిపోతోందని‌ గొడ్టుగ్టు‌ యిచా»డ్టు. ‌మళ్లీ్ల‌ ఎలా తిరిగివా్వలి‌అంటే‌ 'ఫలానా‌సూ� డియోలో‌వుంటాన్టు' ‌అనా;డ్టు. ‌ఆమె‌మరా;డ్టు‌గొడ్టుగ్టు పట్టు� క్టుని‌ సూ� డియోకి‌ వచి»ంది. ‌అక్కడ‌ కెమెరాల్టు‌ అవీ‌ చూసి‌ బెదిరిపోయింది.‌తెలియక్టుండానే‌కెమెరా‌వూ్యలోకి‌వచే»సింది. ‌కెమెరా‌లెన్�‌లోంచి‌చూస్టు? న;‌సినాv క్టు‌యీ భీతహరిణేక్ష‌బాగా‌నచి»ంది.‌

అపు్పడతన్టు‌''దేవదాస్టు''‌సినిమ్హా‌డైరక్షన్‌‌చేసూ? నా;డ్టు.‌హీరోయిన్‌తో‌ప్రేచీ‌వచి»ంది.‌తీసి‌ ప్రారేస్తా? ననా;డ్టు. ‌స్టు� డియోవాళ్లు్ల ‌ అతని‌ మ్హాట‌ కాదనలేద్టు. ‌కానీ‌ హీరోయిన్‌‌ఎవరనా;ర్టు.‌ఆ‌జంఝాటనలో‌వుండగానే‌ఈ‌హరిణేక్ష‌రావడం,‌ప్రార్వతి‌ప్రాత్రక్టు‌యిలాటి అమ్హా�యే‌తగినదని‌సినాv ‌అనడం‌జరిగింది. ‌ఆమెక్టు‌భయమేసినా‌నచ»చెప్పి్ప‌యితన్టు వేయించాడ్టు.‌ఆమె‌హీరోయిన్‌గా‌సకె�సయింది.‌‌సినిమ్హా‌తరా్వత‌సినిమ్హా‌వచి»ంది.‌పెద్ద తార‌ అయిపోయింది. ‌వీళ్లి్లద్దరి‌ మధా్య‌ స్తాని;హిత్యం‌ పెరిగింది. ‌కానీ‌ ఇద్దరూ‌ కలవలేని పరిసిñతి.‌ఎంద్టుకంటే‌అతన్టు‌అప్పటికే‌వివాహిత్టుడ్టు.‌

డైరక�ర్‌-హీరోయిన్‌‌రొమ్హాన్టు�‌ గ్టురించి‌ ప్రేపర్లలో‌ చెత?చెత?గా‌ రాసేశార్టు. ‌అవి‌ సినాv కూత్టుర్టు‌చద్టువుత్టున;‌సూ్కలో్ల ‌కూడా‌చర»నీయాంశాలయా్యయి. ‌అతని‌కూత్టురి;‌స్తాటి విదా్యరిñన్టుల్టు‌ఏడిప్పించార్టు. ‌ఆమె‌తండిÕ‌దగ్గరక్టు‌వచి»‌మొత్టు? క్టుంది.‌ ''న్టువ్వయినా‌నా వద్ద‌ వుండ్టు.'' ‌అనా;డ్టు‌ తండిÕ. ‌తన్టు‌ చేర్టువై, ‌యీ‌ హీరోయిన్‌‌దూరమైతే‌ తలి్లతండీÕ ఒక్కటవుతారని‌ అన్టుక్టుంది‌ కూత్టుర్టు. ‌వెళ్లి్ల‌ హీరోయిన్‌న్టు‌ తండిÕ‌ జీవితంలోంచి తపు్పకోమని‌ కోరింది. ‌సినాv ‌ వైవాహిక‌ జీవితం‌ బాగ్టుపడడం‌ కంటె‌ నాక్టు కావలసినదేమ్టుంది? ‌అంటూ‌ ఆమె‌ యీ‌ వైభోగాలనీ;‌ వద్టుల్టుక్టుని‌ అడవులో్ల ‌ ఓ మ్హార్టుమూల‌పలె్లలో‌ప్రాఠాల్టు‌చెపు్పకోవడానికి‌వెళ్లి్లపోయింది.‌

అయితే‌ కూత్టుర్టు‌ పథకం‌ ఫలించలేద్టు. ‌ఆమె‌ తలి్ల‌ భర<‌ వద్దక్టు‌ రాలేద్టు‌ సరి‌ కదా,‌కూత్టుర్టు‌కస�డీగ్టురించి‌కేస్టు‌పెటి�ంది.‌కోర్టు� ‌వార్టు‌ఆ‌ప్పిల్ల‌తలి్ల‌దగ్గరే‌వుండాలనా;ర్టు.‌ఇక

10

సినాv క్టు‌ తోడంటూ‌ లేక్టుండా‌ పోయింది. ‌భార్య, ‌ప్పి�య్టురాల్టు, ‌కూత్టుర్టు‌ - ‌ఎవ్వరూ‌ లేని జీవితం. ‌అతన్టు‌ తాగ్టుబోతై‌ పోయాడ్టు. ‌వృతి?పట్ల ‌ నిబద్ధత‌ తగి్గంది. ‌డైరక్షన్‌ ‌సరిగా్గ చేయలేకపోయాడ్టు. ‌సినిమ్హాల్టు‌ ఫెయిలయా్యయి. ‌ఒకపు్పడ్టు‌ అతనికి‌ జోహారన;‌ సినీ నిరా�తల్టు‌ అతని;‌ నిరా్ద క్షిణ్యంగా‌ చూశార్టు. ‌హీరోయిన్‌ ‌తిరిగి‌ వచి»‌ అతని; ఆద్టుకోబోయింది. ‌కానీ‌ ఆమె‌ దాక్షిణ్యం‌ సీ్వకరించడానికి‌ యితని‌ ఆతా�భిమ్హానం అడ్టుÖ వచి»ంది.‌

అతన్టు‌ చరిత్రపుటలో్ల ‌ నలిగిపోయాడ్టు. ‌తన‌ డై(వర్‌‌యింట్లో్ల ‌ తలదాచ్టుక్టునా;డ్టు.‌జూనియర్‌ ‌ఆరి�స్టు� గానైనా‌ పొట� ‌ పోస్టుక్టుందామని‌ సూ� డియోకి‌ వెళ్లా్ల డ్టు. ‌గతమంతా కళ్లమ్టుంద్టు‌తిరిగింది.‌అవి‌తలచ్టుక్టుంటూ,‌తలచ్టుక్టుంటూ‌ఒక‌క్టురీ»లో‌-‌యాదృచి*కంగా అది‌ డైరక�ర్�‌‌క్టురీ»‌ - ‌ ‌కూచ్టుని‌ ప్రా� ణాల్టు‌ విడిచాడ్టు. ‌మరా;డ్టు‌ ఉదయం‌ స్టు� డియో తల్టుపుల్టు‌బారా్ల ‌తెరిచార్టు. ‌వర్కర్లంతా‌బ్రిలబ్రిలా‌లోపలక్టు‌వచా»ర్టు. ‌వారిలో‌ఒకతన్టు ఈయని;‌ గ్టుర్టు< ‌ పటా� డ్టు‌ కూడా. ‌అందరూ‌ భకి<‌ పురప�రంగా‌ దూరంగా‌ నిలబడి చూస్టు? నా;ర్టు.‌

అంతలోనే‌ నిరా�త‌ వచా»డ్టు. ‌కాగితపు‌ పూల‌ సినిమ్హా‌ ప�పంచంలో‌ యిలాటి సెంటిమెంట్లక్టు‌ అరñం‌ లేదని‌ బాగా‌ ఎరిగ్టున;వాడ్టు. ‌ ''ఆ‌ శవాని;‌ విసిరిప్రారేసి‌ పని మొదలెట�ండి''‌అని‌ఒక్క‌అర్టుపు‌అరిచాడ్టు.‌మళ్లీ్ల‌ఎప్పటిలాగానే‌ఆర్్క‌‌లైట్టు్ల ,‌కెమెరాల్టు,‌గిర్టుM న‌ తిరిగ్రే‌ రీళ్లు్ల , ‌తెరపై‌ కనబడదామనే‌ ఆశతో‌ మూగ్రే‌ శలభాల్టు.. ‌ - ‌ 'ది‌ షో కంటినూ్యస్‌'..

ఇదీ‌తొలి‌భారతీయ‌సినిమ్హా‌స్తో్కప్‌‌చిత్రం‌ ''కాగజ్‌‌కే‌ఫూల్‌'' ‌కథ. ‌తెరవెన్టుక‌నడిచే సినిమ్హా‌వ్యక్టు< ల‌జీవితాలన్టు‌తెరకెకి్కంచి‌గ్టుండెలి;‌ప్పిండిన‌యీ‌సినిమ్హా‌ కమ�రిÃయల్‌గా ఫెయిలయింది.‌కానీ‌తరా్వతి‌రిలీజులో్ల ‌కా్ల సిక్‌గా‌ప్రేర్టు‌తెచ్టు»క్టుంది.‌గీతా,‌గ్టుర్టు‌దత్‌ల‌కథ తెలిసిన‌ మనకి‌ వాళ్ల‌ జీవితమే‌ దీనిలో‌ ప�తిఫలించిందని‌ అరñమవుత్టుంది. ‌డైరక�ర్‌‌గ్టుర్టుదత్‌, ‌ఆయన‌వెల్టుగ్టులోకి‌తీస్టుక్టు‌వచి»న‌హీరోయిన్‌‌వహీదా‌ రెహమ్హాన్‌. ‌అతనికి దూరమైన‌భార్య‌గీతా.‌

నేన్టు‌యిపు్పడ్టు‌చెప్పబోయే‌ప్రాట‌సినిమ్హా‌మధ్యలో‌వస్టు? ంది. ‌డైరక�ర్‌, ‌హీరోయిన్‌‌ఓ ఉదయం‌ పూట‌ సూ� డియోలో‌ యిద్దరే‌ కూచ్టుని‌ వుండగా‌ ప్రాట‌ నేపథ్యంలో‌ వస్టు? ంది.‌వాళ్లి్లద్దరికీ‌ తెల్టుస్టు‌ - ‌తమ‌ దార్టుల్టు‌ వేరని, ‌తామ్టు‌ ఏకమవడం‌ కష�మని. ‌ప్రే�మలో పడాÖ మని, ‌దానికి‌ గమ్యం‌ ఏమిట్లో‌ తమకే‌ తెలియదని‌ తెల్టుస్టు. ‌ఈ‌ ప్రాట‌ ప్పిక»రైజేషన్గ్టురించి‌ విశేషంగా‌ చెపు్పక్టుంటార్టు. ‌గ్టుర్టుదత్‌, ‌వహీదా‌ వున;‌ చోట‌ పైన్టుండి‌ కాంతి పుంజ్జాల్టు‌పడాలని‌ గ్టుర్టుదత్‌‌కోరాడ్టు. ‌ఫ్లోట్లోగా� ఫర్‌‌వి.కె.మూరి<కి‌అలా‌ఎలా‌తీయాలో అరñం‌కాలేద్టు. ‌ఓ‌స్తారి‌ఓ‌సూ� డియో‌ క్టురాM డ్టు‌అదా్ద ల్టు‌పట్టు� కెళ్లుతూంటే‌కాంతి‌దానిలో

11

ప�తిఫలించి‌ఒక‌వెల్టుగ్టు‌స?ంభం‌ఏర్పడిందని‌గ�హించాడ్టు.‌పైన‌అదా్ద ల్టు‌ఏర్పరచి‌ఈ‌షాట్టు తీశాడ్టు.‌

''ప్రా్యస్తా'' ‌సినిమ్హాలో‌ స్తాహిర్‌‌ల్టుధియాని్వ, ‌సచిన్‌‌దేవ్స్‌‌బర�న్‌‌కలిసి‌ పనిచేశార్టు.‌స్తాహిర్‌ ‌గొప్ప‌ కవి. ‌సంగీతదర్శక్టుడితో‌ సమ్హానంగా‌ తనక్టు‌ ప్రారితోషికం‌ వుండాలని పట్టు� బటే�వాడ్టు. ‌ ''ప్రా్యస్తా'' ‌తరా్వత‌ బర�న్‌ ‌రేట్టు‌ అనూహ్యంగా‌ పెరిగిపోవడంతో‌ ఈ సినిమ్హాకి‌ అంత‌ రేట్టు‌ స్తాహిర్‌కి‌ యివ్వడానికి‌ గ్టుర్టుదత్‌‌సిద్ధపడలేద్టు. ‌అంద్టువల్ల‌ కైఫీ ఆజీ�ని‌గ్రేయరచయితగా‌తెచ్టు»క్టునా;డ్టు. ‌కైఫీ‌కూడా‌మంచి‌కవి. ‌ప్రాట‌అరñం‌గ�హిసే?‌ఆ విషయం‌మ్బీరూ‌ఒపు్పక్టుంటార్టు.

ప్రాట‌-‌వక్<‌‌నే‌కియా‌కా్య‌హసీఁ‌‌సితమ్‌త్టుమ్‌‌రహే‌న‌త్టుమ్‌‌హమ్‌‌రహే‌న‌హమ్‌బ్బేకరార్‌‌దిల్‌‌యిస్‌‌తరహ్‌‌మిలేజిస్‌‌తరహ్‌‌కభీ‌హమ్‌‌జుదా‌న‌థేత్టుమ్‌‌భీ‌ఖోగయే,‌హమ్‌‌భీ‌ఖోగయేఏక్‌‌రాహ్‌‌పర్‌‌చల్‌కే‌దో‌కదమ్‌‌‌‌‌‌‌ ||వక్<‌||

జ్జాయేంగ్రే‌కహాఁ‌పూఛ్‌తా‌నహీఁచల్‌‌పడే‌మగర్‌‌రాస్తా? ‌నహీకా్య‌తలాశ్‌‌హై‌క్టుఛ్‌‌పతా‌నహీబ్టున్‌‌రహే‌హై‌దిల్‌‌ఖ్వా్వబ్‌‌దమ్‌-బ-దమ్‌‌‌ ||వక్<‌||

ప్రే�మలో‌పడిన‌వారి‌అవసñ‌చెపుత్టునా;డ్టు‌కవి. ‌సితమ్‌‌అనడంలోనే‌ఓ‌చమతా్కరం వుంది. ‌సితమ్‌‌అంటే‌అనరñం, ‌అతా్యచారం. ‌అంటే‌యిది‌ 'గృహిణిపై‌అతా్యచారం' ‌వంటి అతా్యచారం‌వంటిది‌కాద్టు.‌'వలపు‌దోచ్టుక్టునా;డ్టు' ‌లో‌దోప్పిడి‌వంటిది. ‌హసీ‌సితమ్‌..‌అందమైన‌అనరñం.‌'కాలం‌మనపై‌ఓ‌అందమైన‌అతా్యచారం‌చేసింది.‌ఈ‌ప్రే�మలో‌పడాÖ క న్టువు్వ‌న్టువు్వగా‌లేవు,‌నేన్టు‌నేన్టుగా‌లేన్టు.'‌అంట్టుంది‌పల్లవి.

కరార్‌‌అంటే‌మనశా్శంతి. ‌బ్బే‌అనే‌ఉపసర్గ‌చేరిసే?‌ 'లేద్టు' ‌అని‌అరñం. ‌బ్బేకరార్‌‌అంటే శాంతి‌కర్టువైన.. ‌అని‌అరñం. ‌శాంతిలేని‌రెండ్టు‌హృదయాల్టు‌కలిస్తాయట. ‌ఎంత‌యిదిగా కలిస్తాయంటే‌ ‌అవి‌ అసలెపు్పడైనా‌ విడిగా‌ వునా;యాని‌ అనిప్పించేటంత! ‌జుదా‌ అంటే విడిగా‌ వుండడం. ‌ 'వలపుబాటపై‌ రెండ్టు‌ అడ్టుగ్టుల్టు‌ (కదమ్‌) ‌వేసేటప్పటికి‌ న్టువూ్వ వలపులో‌ కొట్టు� క్టుపోయావు, ‌నేనూ‌ కొట్టు� క్టుపోయాన్టు.' ‌ఖోజ్జానా‌ అంటే‌ 'లూజింగ్‌‌వన్‌‌

12

సెల్�‌'..‌లాస్�‌‌యిన్‌‌లవ్స్‌‌అంటార్టు‌చూశారూ‌అది.‌తెల్టుగ్టులో‌మనం‌అలా‌ప�యోగించం.‌అంద్టుకనే‌కొట్టు� క్టుపోయామందాం.‌ఇది‌మొదటి‌చరణం.

ఇక‌ రెండో‌ చరణంలో‌ - ‌ప్రే�మలో‌ పడాÖ క‌ జరిగ్రేది‌ చెపుత్టునా;డ్టు. ‌ 'ఈ‌ పయనంలో ఎక్కడికి‌ వెళ్లుత్టునా;మో‌ అడగం. ‌నడక‌ స్తాగిస్టు? నా;ం‌ కానీ‌ కాలిబాటే‌ కానరాద్టు. ‌ఏం వెత్టుక్టుత్టునా;మో‌ (తలాశ్‌) ‌మనకే‌ తెలియద్టు. ‌క్షణక్షణం‌ (దమ్‌-బ-దమ్‌) ‌హృదయాల్టు మ్హాత్రం‌కలల్టు‌(ఖ్వా్వబ్‌)‌అల్టు్ల త్టునా;యి‌(బ్టున్‌‌రహే‌హై).'

తెర‌మ్బీదా,‌తెర‌వెన్టుకా‌ఈ‌ప్రే�మ‌సఫలం‌కాలేద్టు.‌గీతాదత్‌,‌గ్టుర్టుదత్‌ల‌జీవితాలన్టు బలిగొంది.-‌ఎమ్బీ�యస్‌‌ప�స్తాద్‌‌

ఎమ్బీ�యస్‌:‌వేంకటేశ్వర్టుడి‌భార్యలెవర్టు?‌

మొన;‌తిర్టుపతిలో‌బIహో�త�వాల్టు‌జరిగాయి‌ కదా. ‌వెళ్లి్ల‌చూదా్ద మనిప్పించి‌ రైలెకా్క!‌రైలో్ల ‌ నా‌ ఎద్టుర్టుగ్టుండా‌ సీట్లో్ల ‌ ఓ‌ భారా్య, ‌భరా< ‌ ఉనా;ర్టు. ‌వాళ్లక్టు‌ ఓ‌ పదేళ్ల‌ కొడ్టుక్టు.‌పనె;ండేళ్ల‌కూత్టుర్టు. ‌రైలెకి్క‌దగ్గర్టు;ంచీ‌ఆవిడ‌స్తా్వతి‌వీకీ్ల‌తెగ‌చదివేస్తో? ంది. ‌వాళ్లా్ల యన రైలో్ల ‌ఆడ‌ప�యాణీక్టులందరినీ‌తెగ‌చదివేస్టు? నా;డ్టు.‌వాళ్ల‌అమ్హా�యి‌మిల్�‌‌అండ్‌‌బూన్�‌‌బట్టీ� ‌పటే�స్తో? ంది.‌ఏ‌పనీ‌లేనివాడ్టు‌ఆ‌పదేళ్ల‌క్టురాM డొకడే!

వాడికి‌వాళ్ల‌నాన;లాగ్రే‌పుస?కాల‌మ్బీద‌మోజు‌ లేనట్టు� ంది. ‌రైల్టు‌ కిటికీలోంచి‌ ఏవేవో చూడÖం,‌అవేమిటని‌వాళ్ల‌నాన;న్టు‌చంపడం.‌ఈయన‌తన్టు‌చూస్టు? న;వాళ్లపైన్టుండి‌చూపు మళ్లి్లంచక్టుండానే‌ 'అవంతేలేరా' ‌అంటూండడం. ‌వాడ్టు‌ బలవంతంగా‌ ఆయన‌ గడÖం పట్టు� క్టుని‌కిటికీ‌వైపు‌తిప్పి్ప‌'ఆ‌చెట్టు� ‌ప్రేరేమిటి?‌ఈ‌సే�షన్‌‌ఊరికి‌దూరంగా‌కటా� రేం?'‌లాటి ప�శ;ల్టు‌గ్టుప్పి్పంచడం.‌

చివరక్టు‌ ఆయనక్టు‌ కోపం‌ వచే»సి‌ 'చొప్పదంట్టు‌ ప�శ;ల్టు‌ వేసే?‌ ఛంప్రేస్తా? న్టు. ‌ఇక్కడే క్టుద్టుర్టుగా‌ కూచో' ‌అని‌ కేకలేసి‌ బెర్టు< ‌ మ్బీదకి‌ ఎకి్కంచేశాడ్టు. ‌వాడ్టు‌ అక్కణ్టు;ంచి గోలపెటా� డ్టు.‌ఆవిడ‌పుస?కం‌లోంచి‌తలెతి?‌'ప్పిలా్ల డ్టు‌ఏవో‌అడ్టుగ్టుతూంటే‌విస్టుక్టు్కంటారేం?‌మ్బీకనీ;‌తెల్టుసంటార్టుగా, ‌చెప్పి్ప‌వూర్టుకోబెట�చ్టు»గా, ‌అయినా‌మ్బీర్టు‌చేసే‌రాచకారా్యల్టు,‌రాణీకారా్యల్టు‌ఏమ్టునా;‌యిక్కడ?'‌అని‌భర<క్టు‌వాతల్టు‌పెటి�ంది.

క్టురాM ణి;‌ కిందక్టు‌ దింపుతూ‌ తండిÕ‌ కండిషన్‌‌పెటే�డ్టు. ‌నోరూ�స్టుక్టుంటేనే‌ కిటికీ‌ దగ్గర కూచోనిస్తా? నని.‌వాడ్టు‌సరేననా;డ్టు.‌'నీక్టు‌ఏదైనా‌డౌటొసే?‌అమ�నడ్టుగ్టు,‌అమ�‌పుస?కాల్టు అవీ‌ బోల్టుÖ ‌ చద్టువుత్టుంది' ‌అనా;డ్టు. ‌క్టురాM డ్టు‌ పరిసిñతి‌ గమనించి‌నోరూ�స్టుక్టుని‌ కిటికీ దగ్గర‌ కూచ్టునా;డ్టు. ‌క్రమంగా‌చీకటి‌పడింది. ‌బయట‌ఏమ్బీ‌ కనబట�ంలేద్టు. ‌ఆ‌ క్టురాM డికి బోర్టు‌కొటి�ంది.‌

తలి్ల‌దగ్గరకి‌చేరాడ్టు.‌'అమ్హా�, ‌మనం‌తిర్టుపతి‌వెళ్లుత్టునా;ం‌కదూ, ‌అక్కడ‌దేవుడ్టు వెంకటేశ్పర్టుడ్టు‌కదూ!'‌అనా;డ్టు.‌

13

తలి్ల‌'ఊ'‌అంది.'ఆయనక్టు‌ఎంతమంది‌భార్యలమ్హా�?'‌అని‌అడిగాడ్టు.అదిగో,‌అదండీ‌రైలో్ల ‌అవాళ్లి�‌చర»క్టు‌నాంది!ప్పిల్లవాడి‌ ప�శ;‌ వినగానే‌ ఆవిడ‌ పుస?కంలోంచి‌ తలెతి?‌ భర<కేసి‌ కోరగా‌ చూసింది.‌

ర్టుసర్టుస‌లాడ్టుతూ‌'ఇలాటి‌ప�శ;లనీ;‌మ్బీ‌నాన;‌నడ్టుగ్టు.‌‌ఎవరి‌కెందర్టు‌పెళ్లా్ల లో‌ఆయనకే బాగా‌తెల్టుస్తా? యి'‌అంది.

ఆ‌క్టురాM డికి‌వ్యంగా్యలతో‌పని‌లేద్టు.‌తండిÕ‌దగ్గరక్టు‌వెళ్లి్ల,‌'నానా;,‌వెంకటేశ్పరస్తా్వమికి ఎందర్టు‌భార్యల్టు‌నానా;?'‌అని‌అడిగాడ్టు.

తండిÕ‌మొహంలో‌మందహాసం‌వెలిసింది. ‌ 'లీగల్‌‌నంబర్‌‌చెప్రా్పలో, ‌ఇలీ్లగల్‌‌వాళ్లని కూడా‌కలిప్పి‌చెప్రా్పలో‌మ్బీ‌అమ�నడిగిరా'‌అనా;డ్టు,‌చత్టుర్టు్ల ‌విసరడంలో‌తానూ‌తక్టు్కవ తినలేదని‌చాట్టుక్టుంటూ.‌

క్టురాM డికి‌ ఇవనీ;‌ పట�లేద్టు. ‌ 'చెపు్ప‌ నానా;' ‌అనా;డ్టు‌ గడÖం‌ పట్టు� క్టుని. ‌ 'ఇద్దరాM '‌అనా;డ్టు‌తండిÕ.

ఈ‌లోపునే‌మిల్�‌‌అండ్‌‌బూన్�‌‌అక్క‌కలగజేస్టుక్టుంది.‌'నీక్టు‌తెలీద్టురా‌బ్టుజీJ,‌మొన; వచి»న‌ సినిమ్హాలో‌ బాలకృషÔ‌ సిమ్హా8 న్‌న్టు‌ పెళ్లి్ల‌ చేస్టుకోనా‌ వదా్ద ‌ అని‌ ఆలోచిసూ? ంటే వెంకటేశ్వర్టుడికే‌ ఇద్దర్టు‌ భార్యల్టునా;ర్టు‌ కదా, ‌న్టువు్వ‌ మ్హాత్రం‌ ననూ;‌ మ్హా‌ చెలె్లలీ; చేస్టుకోవచ్టు»గా'‌అంట్టుందిగా...'‌అని‌తమ్టు�డికి‌గ్టుర్టు< ‌చేయబోయింది.

తలి్లకి‌ చిరెMత్టు? కొచి»ంది. ‌ 'వెధవ‌ సినిమ్హాలూ, ‌వెధవ‌ డైలాగ్టులూ, ‌చెపొ్పచా»వు‌ పెద్ద ఆరిందాలా,‌నోరూ�స్టుకో'‌అని‌కూత్టురి;‌వీపు‌మ్బీద‌చిన;‌దెబ�‌వేసింది.

క్టురాM డి‌గోల‌క్టురాM డిదే!‌'ఇద్దరా?‌ఎవర్టు‌నానా;‌వాళ్లు్ల ?'‌అనా;డ్టు‌మళ్లీ్ల.అజ్జా9 నిని‌చూసి‌జ్జాలిపడే‌జ్జా9 నిలా‌తండిÕ‌కాస?‌మందహసించి, ‌ 'ఒకరేమో‌అలివేల్టు,‌

ఇంకోర్టు‌మంగతాయార్టు'‌అనా;డ్టు.వాళ్లా్ల విడ‌ఫక్టు్కన‌నవి్వంది.‌నవి్వ,‌'ఏడి»నటే� ‌వుంది‌తెలివి'‌అంది.'అయితే‌న్టువే్వ‌చెపు్ప'‌అనా;డాయన‌ఉకో్ర షంగా.'అలివేల్టు‌ మంగతాయార్టు‌ అన;ది‌ ఆవిడ‌ పూరి<‌ ప్రేర్టు. ‌అలివేల్టు‌ మంగాపురం‌ అని

కింద‌తిర్టుపతిలో‌ఉండదూ,‌అదే‌ఆవిడ‌గ్టుడి.'‌'సరే,‌అయితే‌ఇంకో‌ఆవిడ‌ప్రేర్టు‌చెపు్ప‌చూదాం''పదా�వతి'‌'మరి‌ఆవిడ‌గ్టుడి‌ఎక్కడ‌వుంది?'భార్య‌ ఆలోచనలో‌ పడింది. ‌ 'తిర్టుచానూర్టు' ‌అంటార్టు, ‌అక్కడ్టుందా? ‌ ' ‌అంది

జనాంతికంగా.

14

'ఏడిసినట్టు� ంది,‌అంద్టుకేనేమిటి‌నవా్వవ్స్‌!‌తిర్టుచానూర్టు‌అనా;‌అలివేల్టు‌మంగాపురం అనా;‌రెండూ‌ఒకటే!'‌

'మరి‌పదా�వతి‌గ్టుడి‌ఎక్కడ?''అది‌చెప్రా్పలి�ంది‌న్టువు్వ' ‌భర<‌గొంత్టులో‌వెటకారం.‌'ప్పిల్లలక్టు‌పురాణగాథల్టు‌చెప్పి్ప

తీరి»దిద్దవలసిన‌బాధ్యత‌తలి్లది'!‌ఈలోగా‌ నా‌ పక్కన్టునా;యన‌ చద్టువుత్టున;‌ ప్రేపర్టు‌ పక్కన‌ పడేసి‌ 'అయా్య, ‌మ్బీర్టు

కాస?‌ తమ్హాయించాలి. ‌అలివేల్టు‌ మంగాపురంలో‌ ఉన;‌ అమ�వారి‌ ప్రేర్టు‌ పదా�వతి.‌కావాలంటే‌అక్కడ‌యిచే»‌టికె్కట్టు� ‌మ్బీద‌కూడా‌పదా�వతి‌టెంపుల్‌‌అనే‌రాసి‌వుంట్టుంది.‌చూడండి.'‌అనా;డ్టు.

'టికె్కటె�క్కడ‌చూస్తా? ం‌లెండి. ‌టికె్కట్టు� ‌కొనేదాకా‌హడావుడి. ‌కొనా;క‌కూ్యలో‌తోప్పిడి.‌టికె్కట్టు� ‌జేబ్టులోంచి‌మ్హాటిమ్హాటికీ‌తీసే?‌పర్టు�‌పోత్టుందేమోనన;‌భయం.‌వాడి‌చేతిలో‌పెటి� చింప్పించేస్టుక్టునేదాకా‌చింతే‌తప్ప‌అదిచూసి‌చచి»ందెక్కడ?‌ఎని;స్తార్టు్ల ‌వెళ్లి్లనా‌-‌ఇప్పటికి నాల్టుగ్టుస్తార్టు్ల ‌వెళ్లా్ల ం-‌ఇదే‌తంత్టు'‌అని‌వాపోయాడ్టు‌భర<.

ఈలోగా‌ మ్హాక్టు‌ సైడ్‌ ‌బెర్<‌లో‌ కూచ్టునా;యనక్టు‌ సడన్‌గా‌ గ్టుర్టు< క్టు‌ వచి»ంది.‌'వెంకటేశ్వర్టుడి‌భార్యల్టు‌ఇద్దరండి‌-‌శ్రీ్రదేవీ,‌భూదేవీనీ.‌ఆయన‌ఉత�వ‌విగ�హానికి‌ఇటూ,‌అటూ‌ నించ్టుంటార్టు‌ కదా! ‌అక్కడ‌ శ్రీ్రదేవీ, ‌భూదేవీ‌ సహిత‌ వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌ అని రాస్తా? ర్టు.'‌అనా;డ్టు

'అవునండోయ్‌, ‌కరకే�, ‌నాకూ‌ ఇందాకట్టు;ంచి‌ నోట్లో్ల ‌ ఆడ్టుతోంది. ‌మ్బీరే‌ చెప్రే్పశార్టు'‌అనా;డ్టు‌ఆయన‌పక్కన‌కూచ్టునా;యన.

'మరయితే‌బీబీ‌నాంచారమ�..?'‌అని‌అడిగాడ్టు‌నాక్టు‌ఎద్టుర్టుగా‌కూచ్టున;‌భర<గార్టు.'అబ్బే�, ‌ఆవిడ‌ గ్టురించి‌ జనాల్టు‌ చెపు్పకోవడమే‌ తప్ప‌ టిటిడి‌ వాళ్లు్ల ‌ అధికారికంగా

ఆవిణి;‌గ్టురి<ంచినట్టు� ‌కనబడదండీ'‌అనా;డ్టు‌సైడ్‌‌బెరా< యన.‌స్తా్వతి‌ చద్టువుత్టునా;విడ‌ సన;గా‌ భర<తో‌ 'మ్బీక్టు‌ ఇలీ్లగల్‌‌వ్యవహారాలమ్బీదే‌ మోజు.‌

అంద్టుకే‌బీబీ‌నాంచారమ�గ్టురించి‌అడిగార్టు'‌అంది.‌'చాలే్ల, ‌జనాల్టు‌అంటూంటార్టు‌కాబటి� ‌అడిగాన్టు. ‌తిర్టుపతి‌దగ్గరో్ల ‌ఆవిడక్టు‌ఓ‌గ్టుడి

కూడా‌వుందని‌ఎవరో‌అంటేనూ..''ఏవో‌చెబ్టుతార్టు. ‌అయినా‌హిందూ‌దేవుడికి‌మ్టుసి్లం‌భారే్యమిటి?‌ ‌ఇస్తా్ల ం‌అంటే‌ఈ

మధ్య‌వచి»ంది. ‌వెంకటేశ్వర్టుడంటే‌ కలియ్టుగం‌ప్రా� రంభమైన‌దగ్గర్టు;ంచీ‌వునా;డ్టు.' ‌అని ఝాడించి‌పడేసింది‌భారా్యమణి.

'బావుంది‌ఏదో‌తెలిస్టునా;యన‌కనబడాÖ ర్టు‌కదాని‌సందేహాల్టు‌తీర్టు»క్టుంటూంటే‌అదీ తప్రే్పనా‌ఏమిటి?'‌అని‌కస్టుర్టుక్టునా;డ్టు‌భర<.

15

ఆ‌సదర్టు‌తెలిస్టునా;యన‌కాలరెగరేయబోతూండగానే‌ఆ‌పక్క‌కాబ్రిన్‌లోంచి‌ఓ‌ప�శ; వినబడింది.‌

'శ్రీ ్రదేవి,‌భూదేవి‌అంట్టునా;ర్టు.‌మరి‌పదా�వతి‌ఏమయిందండి?'‌అని.వేంకటేశ్వర్టుడి‌ ఇద్దర్టు‌ భార్యలూ‌ శ్రీ్రదేవీ, ‌భూదేవీ‌ అని‌ విజయవంతంగా‌ ఒప్పి్పంచిన

పెద్దమనిషి‌పదా�వతి‌ఎక్కడ‌ఫిట్‌‌ఇన్‌‌అవుత్టుందన;‌ప�శ;‌రాగానే‌కంగార్టు‌పడాÖ డ్టు.కానీ‌తమ్హాయించ్టుక్టుని‌'అదేనండి,‌పదా�వతి‌అంటే‌వీళ్లి్లద్దరిలో‌ఎవరో‌ఒకరి‌అవతారం

అయివుంట్టుందండి'‌అనా;డ్టు.'ఎవరి‌అవతారం‌అని?'ఈలోపున‌ ఇంకో‌ఆయన‌ కలగజేస్టుక్టునా;డ్టు. ‌ 'ఈయన‌కోస్టు? నా;డ్టు‌స్తార్‌. ‌భూదేవి

అంటే‌విష్టుÔ మూరి<‌వరాహావతారం‌ఎతి?నప్పటి‌భార్య!‌ఈ‌అవతారంలో‌భార్య‌కాద్టు.''అవునవున్టు, ‌హిరణా్యక్ష్టుడ్టు‌ భూమిని‌ ఎత్టు? క్టుపోయి‌ దాచేసే?‌ విష్టుÔ మూరి<

వరాహరూపంలో‌భూదేవిని‌కాప్రాడి‌పెళ్లి్ల‌చేస్టుక్టుంటాడ్టు.'ఇంకో‌ఆయన‌గొంత్టు‌సవరించ్టుక్టునా;డ్టు.‌'ఈ‌కథ‌నేన్టు‌వినలేద్టు‌కానీ‌భూదేవి‌అంటే

విష్టుÔ మూరి<‌ దగ్గరక్టు‌ ఎపు్పడూ‌ ఏడ్టుసూ? ‌ వసూ? ంట్టుందండి. ‌భలానా‌ రాక్షస్టుడ్టు‌ ప్రాప్రాల్టు చేసి‌భూభారం‌పెంచేస్తాడ్టు.‌న్టువు్వ‌అవతారం‌ఎతి?‌వాణి;‌చంపు‌అని‌రికె్వస్టు� ‌చేయడానికి వస్టు? ంది‌ తప్ప‌ 'వాణి;‌ చంపవేం?' ‌అని‌ భార్యగా‌ దబాయించినట్టు� ‌ కనబడద్టు. ‌పైగా అపు్పడ్టు‌కూడా‌లక్ష్మీ<దేవి‌విష్టుÔ వు‌కాళ్లొ్ల త్టు? తూ‌కనబడ్టుత్టుంది‌తప్ప‌అకా్క, ‌లోపలికి‌రా అనద్టు.'‌అనా;డ్టు.

'అది‌ నిజమే‌ కానీ, ‌విష్టుÔ మూరి<కి‌ ఇద్దర్టు‌ భార్యలన;మ్హాట‌ వాస?వమండి. ‌పెదా్ద విడ జే్యషా� దేవి, ‌చినా;విడ‌ లక్ష్మీ<దేవి. ‌జే్యషా� దేవి‌ అంటే‌ దరిద్రదేవత‌ అన;మ్హాట, ‌చినా;విడ లక్ష్మీ<దేవి‌అంటే‌ఐశ్వర్యదేవత‌అన;మ్హాట. ‌బహుశా‌ఆ‌జే్యషా� దేవే‌ఈ‌భూదేవేమో!' ‌అని ఇంకో‌ఆయన‌సంభాషణలో‌జొరబడాÖ డ్టు.

'గ్టురూ‌ గారూ, ‌మ్బీర్టు‌ పపు్పలో‌ కాలేశార్టు. ‌జే్యషా� దేవి‌ లక్ష్మీ<దేవి‌ అక్కగారే‌ గానీ విష్టుÔ మూరి<‌భార్య‌కాదండి.‌ఆవిడ‌భర<‌వర్టుణ్టుడో,‌ఎవడోనండి.'

'భలేవార్టు‌స్తార్‌,‌చిన;పు్పడ్టు‌పెద్దబాలశిక్షలో‌ఆవిడ‌విష్టుÔ మూరి<‌భార్య‌అనే‌వుందండి.‌పెద్దయా్యక‌ చదివినవి‌ గ్టుర్టు< ండవు‌ కానీ, ‌చిన;పు్పడ్టు‌ యింట్లో్ల ‌ పెద్దబాలశిక్ష‌ బట్టీ� వేయిస్తా? ర్టుగా, ‌బాగా‌ గ్టుర్టు< ండిపోయింది. ‌సీÑ‌ రూఢివాచక‌ శబ్దమ్టుల్టు‌ అని‌ ఓ‌ చాప�ర్‌లో వుంట్టుంది.‌'నంగనాచి, ‌అతి‌చాత్టుర్యమ్టు‌కల‌సీÑ' ‌అని, ‌అలాగ్రే‌ 'జే్యషా� దేవి, ‌విష్టుÔ దేవుని పెద్దభార్య,‌అదృష�హీన్టురాల్టు'‌అని‌వుంట్టుంది.'

'పెద్దబాలశిక్ష‌ సంగతి‌ తెలియద్టు‌ కానీ, ‌భూదేవి, ‌జే్యషా� దేవీ‌ ఒక్కర్టు‌ కాదని‌ మ్హాత్రం నాక్టు‌గటి�గా‌నమ�కమండీ'‌అనా;డ్టు‌మొదటాయన.

16

ఇంతలో‌ఎవరో‌కేక‌పెటా� ర్టు.‌'నాక్టు‌గ్టుర్టు< ‌వచి»దండోయ్‌!‌భూదేవి‌విష్టుÔ మూరి<‌భారే్య.‌అంటే‌ డైరక్టు� గా‌ కాద్టు, ‌వరాహావతారంలో‌ పెళ్లి్ల‌ చేస్టుక్టుంటాడ్టు. ‌వాళ్లి్లద్దరకూ‌ పుటి�నవాడే నరకాస్టుర్టుడ్టు.‌కృష్టుÔ డూ,‌సత్యభామ్హా‌కలిసి‌వాణి;‌చంప్రేస్తా? ర్టు‌చూశారూ,‌వాడే!'

'అవునండోయ్‌, ‌ఇది‌ కరకే�. ‌ఇంకోటేమిటంటే‌ సత్యభామ‌ భూదేవి‌ అవతారమేనట.‌ద్టురా�రా్గ ల్టు‌చేస్తాడని‌కన;కొడ్టుక్టు‌అనయినా‌చూడక్టుండా‌చంప్పి‌ప్రారేస్టు? ంది.'

'భలేవారే, ‌ఈ‌ కథ‌ మన‌ సినిమ్హా‌ వాళ్లె్లవరో‌ కలి్పంచి‌ వుంటార్టు‌ కానీ‌ భూదేవి అవతారమూ‌కాద్టు,‌మరోట్టీ‌కాద్టు.'‌అని‌తేలే»శాడ్టు‌మరో‌ఆయన.

'పోనె్లండి, ‌మధ్యలో‌ సత్యభామ‌ గొడవ‌ ఎంద్టుక్టు‌ గానీ, ‌భూదేవి‌ వరాహమూరి< అవతారంలో‌భార్య‌అనేదాంట్లో్ల ‌అందరం‌ఒపు్పక్టునా;ం‌కదా,‌మరి‌వేంకటేశ్వర్టుడికి‌భార్య ఎలా‌అయింది?'

'డైరక్టు� గా‌కాదేమో,‌ఆవిడ‌అవతారం‌ఒక‌భారే్యమో!'ఇందాకా‌పదా�వతి‌ గ్టురించి‌ప�శ;‌లేవనెతి?నాయన‌ 'అలా‌అయితే‌పదా�వతి‌ శ్రీ్రదేవి,‌

భూదేవులో్ల ‌ఒకరి‌అవతారం‌అయివుంట్టుంది'‌అని‌సంభాషణన్టు‌ఒక‌కొలికి్క‌తెచా»డ్టు.'ఎవరి‌అవతారం?'‌అని‌అడిగాడ్టు‌ప�శ;న్టు‌తొలిస్తారిగా‌లేవనెతి?న‌పదేళ్ల‌క్టురాM డ్టు.ఇంతలో‌ రైలో్ల ‌ మ్టుషా� డ్టు‌ ఎవరో‌ ప్పిలిచినట్టు� గా‌ వచి»‌ 'శేషశైలా‌ వాస్తా' ‌ప్రాట

అంద్టుక్టునా;డ్టు.‌'శ్రీ్రదేవి‌వంకక్టు‌చిలిప్పిగా‌చూడక్టు,‌అలిమేల్టు‌మంగక్టు‌అల్టుక‌రానీయక్టు'‌అని‌ వాడ్టు‌ ప్రాడగానే‌ నా‌ పక్కన‌ ఇప్పటిదాకా‌ మౌనంగా‌ వింట్టున;‌ కాలేజీ‌ క్టురాM డ్టు 'య్టురేకా'‌అన;ట్టు� ‌అరిచాడ్టు.

'వినా;రా‌ స్తార్‌, ‌శ్రీ్రదేవి‌ ఒకర్టు. ‌రెండోది‌ అలిమేల్టు‌ మంగ‌ అంటే‌ భూదేవి. ‌దట్�‌‌సింపుల్‌.'

ఆ‌ అబా�యి‌ బామ�గారిలా‌ వుంది. ‌పక్కనే‌ కూచ్టుంది. ‌ 'ఏడిసినట్టు� ంది. ‌సినిమ్హా ప్రాటల్టు‌పట్టు� క్టుని‌తీరా�నాల్టు‌చేయక్టు. ‌ఇదిగో‌నా‌దగ్గర‌దేవస్తాñ నం‌వార్టు‌వేసిన‌పుస?కం వుంది. ‌పదా�వతి‌ కథంతా‌ వేశార్టు. ‌అంద్టులో‌ ఎక్కడా‌ ఆవిడ‌ భూదేవి‌ అవతారమని వేయలేద్టు.'

ఇంకో‌ ఆయన‌ ఆవిడక్టు‌ వతా? స్టు‌ పలికాడ్టు.'బామ�గార్టు‌ కరక్�‌గా‌ చెపుత్టునా;ర్టు.‌పదా�వతి‌ ఆకాశరాజు‌ కూత్టురండి. ‌కూత్టురంటే‌ పుటి�నది‌ కాద్టు. ‌సీతలాగ్రే‌ భూమిలో దొర్టుక్టుత్టుంది.‌వెంకటేశ్వర్టుడ్టు‌ఈవిణి;‌చూస్తా? డ్టు.‌లైక్‌‌చేస్తా? డ్టు.‌తలి్ల‌వక్టుళ్లాదేవితో‌చెప్పి్ప చూసి‌ రమ�ంటాడ్టు. ‌తరా్వత‌ ఎర్టుకలదానిలా‌ వేషం‌ వేస్టుకెళ్లి్ల‌ ఆవిడ‌ మనస్టు తెల్టుస్టుక్టుంటాడ్టు. ‌చివరక్టు‌ పెళ్లి్ల‌ చేస్టుక్టుంటాడ్టు. ‌అంతే‌ తప్ప‌ ఎవరిదో‌ అవతారమనీ ఎక్కడా‌రాయలేద్టు.'

17

'కథంతా‌ బాగానే‌ చెప్రా్పర్టుకానీ‌ మేషా� రూ, ‌అవతారం‌ కాదని‌ ఎవరూ రాయకపోవడమేమిటి? ‌దేవస్తాñ నం‌వాళ్లు్ల ‌వేసిన‌ఓ‌పుస?కంలోనే‌నేనూ‌చదివాన్టు. ‌ఆవిడ వేదవతి‌అవతారమని.'‌అనా;డ్టు‌ఇంకో‌ఆయన.

'వేదవతి‌అంటే‌రావణాస్టుర్టుడికి‌శాపం‌యిచే»సి‌బూడిద‌అయిపోత్టుంది‌ఆవిడా?'‌అని‌అడిగాడ్టు‌ఒకాయన.

'యా, ‌అసల్టు‌ ఆవిడ‌ ఒక‌ ఋషి‌ వేదాల్టు‌ చద్టువుతూంటే‌ ఉద్భవిస్టు? ందన;మ్హాట.‌అంద్టుకే‌ వేదవతి‌ అని‌ ప్రేర్టు‌ పెడతార్టు. ‌అపు్పడొక‌ రాక్షస్టుడ్టు, ‌వాడి‌ ప్రేర్టు‌ దంభ్టుడ్టు అన్టుక్టుంటా, ‌వాడొచి»‌ ఈవిణి;చి»‌ మేరేజ్‌‌చేయమంటాడ్టు. ‌ఈయన‌ ఒపు్పకోడ్టు. ‌ఆ రాక్షస్టుడ్టు‌ఋషిని‌చంప్రేస్తా? డ్టు. ‌ఋషి‌భార్య‌ కూడా‌చచి»పోత్టుంది. ‌అపు్పడీ‌అమ్హా�యి అడవుల‌కెళ్లి్ల‌తపస్టు�‌చేస్టుకోవడానికి‌వెళ్లుత్టుంది...'‌

'ఐనో,‌ఐనో‌అపు్పడే‌రావణాస్టుర్టుడ్టు‌వచి»‌పట్టు� కోబోతే‌శాపం‌యిచే»స్టు? ంది‌కదూ'‌'శాపం‌ యిచే»సి‌ అగి;దేవుడిలో‌ కలిసిపోత్టుందన;మ్హాట. ‌అగి;దేవుడ్టు‌ ఆవిణి;‌ తన

భార్య‌ దగి్గర‌ అప్పగించి‌ కన;కూత్టుర్టులా‌ చూస్టుకో‌ అంటాడ్టు. ‌రావణాస్టుర్టుడ్టు‌ సీత నెత్టు? క్టుపోదామని‌ వచి»నపుడ్టు‌ అగి;దేవుడ్టు‌ అసల్టు‌ సీతన్టు‌ బద్టుల్టు‌ వేదవతిని‌ ఆవిడ స్తాñ నంలో‌ పంప్పి, ‌మళ్లీ్ల‌ రామ్టులార్టు‌ అగి;పరీక్ష‌ చేయిస్తా? డ్టు‌ చూడండి‌ అపు్పడ్టు‌ మళ్లీ్ల ఫిరాయించేస్తా? డన;మ్హాట'

అది‌విని‌కాలేజీ‌క్టురాM డ్టు‌నవు్వతూ‌ 'సీతా‌ఔర్‌‌గీతాలా,‌సీతా‌ఔర్‌‌వేదా‌అన;మ్హాట!‌ఛేంజింగ్‌‌ప్రే్లసెస్‌! ‌ఫనీ;‌ ! ‌అయినా‌ ఈ‌ కథలో‌ పదా�వతి‌ ఎక్కణ్టు;ంచి‌ వచి»ంది?' ‌అని అడిగాడ్టు.

'డోంట్‌‌మ్హాక్‌‌ఎట్‌‌ఇట్‌! ‌పురాణాలో్ల ‌వున;ది‌చెబ్టుత్టునా;న్టు. ‌అగి;దేవుడ్టు‌వేదవతిని తీస్టుక్టుని‌రామ్టుడి‌దగి్గరక్టు‌వెళ్లి్ల‌ఇదిగో‌ఈవిడ‌ఫలానా,‌న్టువ్వంటే‌యిష�ం.‌నీ‌గ్టురించి‌ఇలా శాకి్రఫైస్‌‌చేసి‌ రిస్టు్కతీస్టుక్టుని‌ లంకలో‌ వుంది. ‌పెళ్లి్ల‌ చేస్టుకో‌ అంటాడ్టు. ‌రామ్టుడ్టు‌ 'అలా క్టుదరద్టు, ‌ఈ‌జన�క్టు‌ఒక్కరే‌భార్య. ‌వెంకటేశ్వర్టుడిగా‌అవతారం‌ఎతి?నపుడ్టు‌అపు్పడ్టు పదా�వతిగా‌పుడితే‌పెళ్లి్ల‌చేస్టుక్టుంటాన్టు'‌అంటాడ్టు.‌అని‌కథ‌మ్టుగించాడ్టు.

వేదవతి‌కథంటూ‌ఈయన‌చెప్పి్పనది‌కంప్రార్టు� మెంట్టులో‌చాలామందికి‌నచ»లేద్టు.'మేషా� రూ, ‌మ్బీరిలాగ‌ పురాణాల్టు‌ మ్హారే»సే?‌ క్టుదరద్టు. ‌సీత‌ బద్టుల్టు‌ వేదవతి

వెళ్లడమేమిటండీ? ‌ఆవిడే‌ అచ»గా‌ సీతయితేనూ... ‌రావణాస్టుర్టుడ్టు‌ పట్టు� కోబోతే భస�మయిపోత్టుంది‌ కదా... ‌అపు్పడ్టు‌ లంకలో‌ ఓ‌ పద�ంలో‌ పసిప్రాపలా‌ పుడ్టుత్టుంది.‌పండిత్టుల్టు‌ వచి»‌ ఆ‌ ప్రాప‌ లంకక్టు‌ అరిష�ం‌ అని‌ చెబ్రితే‌ అపు్పడ్టు‌ రాక్షస్టుల్టు‌ పట్టు� కెళ్లి్ల సమ్టుద్రంలో‌పడేసే?‌అది‌మిథిలా‌నగరానికి‌కొట్టు� కెళ్లుత్టుంది. ‌అక్కడే‌భూమిలో‌జనక్టుడికి దొర్టుక్టుత్టుంది.'‌అని‌ఒకాయన‌పోటా్ల టక్టు‌వచా»డ్టు.‌

18

‌ 'భేష్‌గా‌ వుంది. ‌మిథిలా‌ నగరంలో‌ సమ్టుద్రం‌ ఎక్కడ్టుందండి? ‌అసల్టు‌ యూప్రీలో సమ్టుద్రం‌వుందని‌జ్జాగ�ఫీ‌తెలిస్టున;వాడెవడూ‌అనడ్టు.‌సమ్టుద్రంలో‌పడేయర్టు.‌రాక్షస్టుల్టు పెటె� ‌తీస్టుకెళ్లి్ల‌మిథిలలో‌భూమిలో‌ప్రాతి‌పెటే�స్తా? ర్టు.'‌అనా;డ్టు‌కాలేజీ‌క్టురాM డ్టు.

'మ్బీర్టు‌ ''సీతారామకళ్లా్యణం'' ‌సినిమ్హా‌చూసి‌మ్హాటా్ల డ్టుత్టునా;ర్టు. ‌నేన్టు‌బIహ�‌వైవర< పురాణం‌చదివి‌మ్హాటా్ల డ్టుత్టునా;న్టు.'‌అని‌ఇవతలాయన‌కోపం‌తెచే»స్టుక్టునా;డ్టు.

'పోనె్లండి, ‌ఎలా‌వెళ్లి్లనా‌వేదవతి‌ సీత‌అంటార్టు‌ కదా, ‌సీత‌అంటే‌లక్షి<‌అవతారం.‌ఆవిడ‌పదా�వతిగా‌అవతరించడానికి‌స్తో్కపు‌లేద్టు‌కదా!?'‌

'అంటే‌ పదా�వతి‌ భూదేవి‌ అవతారం‌ కాద్టు, ‌వేదవతి‌ అవతారం‌ కాద్టు. ‌మరి!?‌లక్ష్మీ<దేవి‌అవతారమ్హా?'‌అనా;డ్టు‌ఒకతన్టు‌విస్టుగా్గ .

ఇంతలో‌బామ�గార్టు‌కలగజేస్టుక్టుంది.‌'మ్బీరెవరూ‌సరిగా‌పుస?కాల్టు‌చదవర్టులాగ్టుంది.‌దేవస్తాñ నం‌ వాళ్లు్ల ‌ వేసిన‌ పుస?కంలోంచే‌ చెబ్టుత్టునా;న్టు‌ వినండి. ‌భృగ్టుమహరిÃ‌ పరీక్ష పెటా� లని,‌విష్టుÔ మూరి<ని‌గ్టుండెల‌మ్బీద‌తంతాడ్టు‌కదా.‌విష్టుÔ మూరి<‌తెలివిగా‌వ్యవహరించి ఆయని;‌పంప్రేస్తా? డ్టు‌కానీ‌లక్ష్మీ<దేవికి‌కోపం‌వస్టు? ంది.‌దాంతో‌వైక్టుంఠం‌వదిలేసి‌కొలా్ల పూర్‌‌వెళ్లి్లపోత్టుంది.‌అపు్పడ్టు‌విష్టుÔ వు‌కూడా‌వైక్టుంఠం‌వదిలేసి‌తిర్టుగ్టుతూ‌చివరికి‌పదా�వతిని పెళ్లి్ల‌చేస్టుక్టుంటాడ్టు.'

'అదేమిటి?‌లక్ష్మీJ<దేవిని‌వెతికే‌పనిలేదా?'‌అని‌కోపం‌తెచ్టు»క్టుంది‌స్తా్వతివీకీ్ల‌ఆవిడ.'అదేలే,‌పదా�వతిని‌పెళ్లి్ల‌చేస్టుక్టునేమ్టుంద్టు‌లక్ష్మీ<దేవిని‌పరి�షన్టు‌అడ్టుగ్టుతాడ్టు.‌ఆవిడ

కొలా్ల పూర్‌‌న్టుండి‌వచి»‌పెళ్లి్లకి‌హాజరవుత్టుంది.'‌'మరి‌ఆవిడక్టు‌కోపం‌ఇంకా‌పెరగలేదా?'‌అడిగింది‌మిల్�‌‌అండ్‌‌బూన్�‌‌ప్రాప.'లేద్టులే, ‌తరా్వత‌ గ్టుడి‌ కటి�ంచినపుడ్టు‌ వచి»‌ వుండమంటే‌ లక్ష్మీ<దేవిని‌ గ్టుండెలమ్బీద

ఒకపకా్క,‌పదా�వతిని‌మరో‌పకా్క‌పెట్టు� క్టుంటాడ్టు‌వెంకటేశ్వర్టుడ్టు.''అయితే‌వెంకటేశ్వర్టుడి‌గ్టుండెల‌మ్బీద‌వున;‌ఇద్దరూ‌లక్ష్మీ<,‌పదా�వతీ‌అన;మ్హాట!‌ఆ

మ్టుక్క‌ఇందాకటిన్టుండీ‌చెప్పవేం?'‌అనా;డ్టు‌‌ఆ‌కాలేజీ‌క్టురాM డ్టు‌బామ�తో.‌ఈ‌చర»‌జర్టుగ్టుతూండగా‌టెKయిన్‌‌రెండ్టు, ‌మూడ్టు‌సే�షన్‌లలో‌ఆగడం, ‌కొంతమంది

కొత?వాళ్లు్ల ‌రైలో్ల ‌ఎక్కడం‌జరిగింది. ‌అంద్టులో‌అరవం‌తెలిస్టునా;యన‌ఒకడూ, ‌సంగీతం తెలిస్టునా;యన‌ఒకడూ‌ఉనా;ర్టు.

ఆ‌ సంగీతం‌ తెలిస్టునా;యన‌ 'వెంకటేశ్వర్టుడి‌ గ్టుండెల‌ మ్బీద‌ పదా�వతి‌ వుంటే అన;మయ్య‌తన‌కీర<నలో్ల ‌దేనో్ల నూ‌పదా�వతి‌గ్టురించి‌రాయలేదేం?'‌అని‌అడిగాడ్టు.

ఆయన‌ ప�శ;‌ విని‌ అందరం‌ ఆయన‌ వైపు‌ తిరిగాం. ‌ 'నిజమ్హాండీ, ‌ ‌అన;మయ్య రాసినవి‌ మ్టుప�యివేలో, ‌నలభైవేలో‌ కీర<నల్టు‌ కీర<నల్టు‌ వునా;యంటార్టు. ‌దేనో్ల నూ పదా�వతి‌ప్రేర్టు‌లేదంటారా?'‌అని‌ఒకాయన‌ఆశ»ర్యంగా‌అడిగాడ్టు.

19

'అంటే‌నేన్టు‌అనీ;‌చదివానని‌అనన్టు‌కానీ, ‌చాలాభాగం‌చదివేన్టు. ‌ఎంతసేపూ‌లక్ష్మీ< దేవంటాడ్టు, ‌అలివేల్టు‌ మంగ‌ అంటాడ్టు‌ కానీ‌ పదా�వతి‌ అనలేదండి.' ‌అనా;డాయన వినయంగానే!

ఈ‌అరవం‌వచి»నాయన‌దగా్గ డ్టు.‌'స్తామ్బీ‌అలిమేల్టు‌మంగ‌అంటే‌ఏమిటన్టుక్టునా;ర్టు?‌అలర్‌‌మేల్‌‌మంగై‌అంటే‌అలర్‌‌- ‌పువు్వ‌మేలై‌ - ‌మ్బీద‌ఉన;‌మంగై‌ - ‌సీÑ, ‌మహిళ‌అని అరñం.‌అదే‌తెల్టుగ్టులో‌అలిమేల్‌‌మంగ‌అయింది.‌అంటే‌పదా�వతే‌కదా'‌‌

ఇంకో‌ఆయన‌లాజిక్‌‌లాగాడ్టు.‌'పద�ం‌మ్బీద‌కూచ్టున;ది‌లక్షి<‌కావచ్టు»గా!‌పదా�వతే అవా్వలని‌ఏమ్టుంది?'‌అని.

ఈ‌అన;మయ్య‌భక్టు< డ్టుకి‌కాస?‌ధైర్యం‌వచి»నట్టు� ంది.‌ 'ఆ‌మ్హాటకొసే?‌అన;మ్హాచార్య కీర<నలో్ల ‌ఆయన‌తిర్టుచానూర్టుక్టు‌వెళ్లి్లనట్టు� ‌ఎక్కడా‌లేదండి.'‌అనా;డ్టు.

'సే�(ంజ్‌, ‌ఆయన‌ అని;‌ వూళ్లు్ల ‌ తిరిగాడ్టు. ‌కంచీ, ‌శ్రీ్రరంగం‌ అని;‌ తిరిగినాయన తిర్టుచానూర్టుక్టు‌ వెళ్లక్టుండా‌ ఉంటాడా? ‌అంటే‌ అప్పటికి‌ ఆ‌ గ్టుడి‌ లేదన;మ్హాట.‌అన;మ్హాచార్య‌అంటే‌ఎప్పటివాడండి?'

'14‌వందల..అదే,‌15‌వ‌శతాబ్దం‌అన్టుకోండి''అంటే‌ఆ‌గ్టుడి‌సబీ�కె్వంట్‌గా‌వచి»వుంట్టుందేమో!'సంగీతం‌వచి»నాయన‌గొంత్టు‌సవరించ్టుక్టునా;డ్టు. ‌డా|| ‌ప్పి.టి. ‌జగనా;థరావు‌గారని

తాళ్లప్రాక‌వాజ�య‌పరిష్కర<ండి.‌ఆయన‌రాసిన‌పుస?కం‌యిదిగో‌నా‌చేతిలో‌వుంది.‌దీని అన్టుబంధంలో‌వున;ది‌చద్టువుతాన్టు,‌అందరూ‌వినండి‌-‌'ఉదయగిరి‌శ్రీ్రనివాస్తాచార్టు్యల్టు గార్టు‌ అనే‌ ఆయన‌ వెంకటేశ్వరా‌ యూనివరి్శట్టీలో‌ ప్రా� చ్య‌ పరిశోధనాలయ‌ పుస?కశాలలో పండిత్టుల్టు. ‌ఆయన‌ అన;మయ్య‌ గ్రేయాలన్టు‌ పరిష్కరించి‌ సంపుటాల్టుగా వెల్టువరించార్టు..‌17 ‌వ‌సంపుటం‌ప్రీఠికలో‌వార్టు‌స్పష�ంగా‌రాశార్టు.‌'అన;మయ్యగానీ,‌ఆయన‌ పెద‌ క్టుమ్హార్టుడ్టు‌ గానీ, ‌మన్టుమడ్టు‌ గానీ‌ అలమేల్టు‌ మంగక్టు‌ ప�తే్యక దేవాలయమ్టున;ట్టు� ‌ ప్రేరొ్కనలేద్టు. ‌అన;మయ్య‌ క్టుమ్హార్టుడ్టు‌ ఒక‌ కీర<నలో‌ 'అదె వంటశాలలోని‌అలిమేల్టు‌మంగ' ‌అని‌అనా;డ్టు. ‌అంటే‌నేడ్టు‌అక్కడ‌వక్టుళ్లాదేవి‌ప్రేర్టుతో పూజలంద్టుక్టుంట్టున;‌విగ�హం‌అలమేల్టు‌మంగయే!

15 ‌వ‌ శతాబ్దంలో‌ వేంకటత్టు? ‌ రైవర్‌‌అనే‌ భక్టు< డ్టు‌ఊహించి‌ వాP సిన‌ శ్రీ్ర‌ వేంకటాచల మహాత�్యంలోనే‌వక్టుళ, ‌తిర్టుచానూర్టు‌మంగ‌ కలి్పంచబడాÖ ర్టు. ‌ఇపు్పడ్టు‌పదా�వతి‌ గ్టుడి వున;చోట‌ ఇదివరక్టు‌ బాలకృష్టుÔ ని‌ గ్టుడి‌ వుండేది. ‌ '..ఇంకా‌ ఏదో‌ వుందన్టుకోండి.‌అంద్టువలన..''‌‌‌‌‌

''ఇహ‌ చెప్పకండి‌ మహాప�భో, ‌మరింత‌ కన్‌ఫూ్యజన్‌ ‌తెచి»పెటా� ర్టు. ‌బాలకృష్టుÔ ణి; పదా�వతి‌ఎలా‌చేసేస్తా? రండీ,‌మరీ‌అనా్యయంగా..''‌అనా;ర్టు‌ఇంకోర్టు.‌

20

ఇంతలో‌ ఇంకో‌ ఆయన‌ కెవు్వమని‌ కేక‌ పెటా� డ్టు. ‌ 'శ్రీ్రరంగం‌ అంటే‌ గ్టుర్టు< క్టు‌ వచి»ంది.‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌ ఇంకో‌ భార్య‌ ప్రేర్టు‌ ఆండాళ్లండి' ‌అనా;డ్టు. ‌అంతేకాద్టు‌ మంచి ఉతా�హంగా‌చెపు్పక్టుపోయాడ్టు.‌''మ్హా‌యింటి‌దగి్గర‌ఆండాళ్‌‌నిలయమని‌వుంది.‌అక్కడ ఆండాళ్‌క్టు, ‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమికి‌ కళ్లా్యణం‌ చేస్తా? ర్టు‌ కూడాన్టు. ‌అదే‌ కాద్టు, ‌ఇంకా‌ చాలా గ్టుళ్లలో్ల ‌ చూశాన్టు‌ కూడాన్టు. ‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌ విగ�హం‌ పక్కన్టున;‌ గ్టుడిలో‌ ఆండాళ్‌‌విగ�హం‌వుంట్టుంది.‌ఆయనక్టు‌ఓ‌భార్య‌పదా�వతి‌అయితే‌ఇంకో‌భార్య‌ఆండాళ్‌!''‌అని డికే్లర్‌‌చేశాడ్టు.

''స్తా్వమ్బీ, ‌మ్బీర్టు‌ ఏ‌ లోకంలో‌ వునా;రో! ‌ఆండాళ్‌‌అంటే‌ గోదాదేవి. ‌రంగనాయక్టుల్టు భార్య. ‌ఆవిణి;‌హీరోయిన్‌గా‌పెటే� ‌కృషÔదేవరాయల్టు‌ 'ఆమ్టుక<‌మ్హాల్యద' ‌కావ్యం‌రాశాడ్టు.‌మ్బీర్టు‌రంగనాయక్టులి‌పెళ్లా్ల ని;‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమికి‌కట�బెటే�యడం‌అనా్యయం.' ‌అనా;డ్టు నా‌ఎద్టుర్టుగా‌కూచ్టున;‌భర<.

'ఆయనకూ‌మ్బీలా‌ఇలీ్లగల్‌‌పన్టుల్టు‌చేయడం‌సరదానేమో!'‌అని‌గొణిగింది,‌స్తా్వతి‌వీకీ్ల ప్రాఠక్టురాలైన‌ఆయన‌భార్య.‌

'రంగనాయక్టుల్టు‌ఎవర్టు?'‌అడిగాడ్టు‌ఓ‌అర్భక్టుడ్టు.'శ్రీ ్రరంగంలో‌వుంటాడ్టు‌ కదండీ. ‌మన‌ఆంధా్ర లో‌నెలూ్ల ర్టులో‌ కూడా‌పెద్ద‌గ్టుడి‌వుందీ,‌

ఆయనే.‌విష్టుÔ వు‌అవతారం‌కదా'‌అనా;డ్టు.‌ఆండాళ్‌‌భక్టు< డికి‌ కాస?‌ వూప్పిరి‌ వచి»ంది. ‌ 'మ్బీరంటూంటే‌ నాకూ‌ గ్టుర్టు< క్టు‌ వచి»ంది.‌

రంగనాథస్తా్వమి‌ పెళ్లి్ల‌ చేస్టుక్టున;ది‌ ఆండాళ్‌నే! ‌చిన;పు్పడ్టు‌ ప్రాఠం‌ కూడా‌ ఉండేది.‌విష్టుÔ చిత్టు? డ్టు‌కూత్టుర్టు‌గోదాదేవి. ‌తలలో‌పూల్టు‌మ్టుడ్టుచ్టుక్టుని‌దేవుడికి‌పంప్రేది‌ఆవిడే!‌తిర్టుప్రా్పవై‌ కూడా‌ రాసింది‌ కూడాన్టు. ‌మరి‌ ఆవిడకి‌ వెంకటేశ్వర్టుడితో‌ కళ్లా్యణం చేస్తా? రెంద్టుక్టు?'‌

'ఆండాళ్‌, ‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌ కనక్షన్‌ ‌నేన్టు‌ చెబ్టుతాన్టుండండి' ‌అని‌ గొంత్టు సవరించ్టుక్టునా;డ్టు‌ అరవం‌ తెలిసినాయన. ‌ '''దక్షిణభారతదేశం‌ మ్బీద‌ మ్టుసి్లమ్�దండయాత్రల్టు‌ చేశార్టు‌ కదా, ‌ఎపు్పడంటే‌ 1320 ‌ఆ‌ ప్రా� ంతంలో‌ నన;మ్హాట. ‌అపు్పడ్టు హిందూ‌ టెంపుల్�‌ ‌పగలకొటే�స్తా? రేమోనని‌ భయం‌ వేసిందన;మ్హాట. ‌శ్రీ్రరంగం‌ గ్టుడిమ్బీద పడతారేమోనని‌ పూజ్జార్టుల్టు‌ ఏం‌ చేశారంటే‌ గ్టుడి‌ మూసేసి‌ మూలవిరాట్‌‌న్టు‌ అక్కడే అటే�పెటి� ‌ఉత�వ‌విగ�హాలన్టు‌తిర్టుపతి‌గ్టుళ్లో్ల కి‌తరలించార్టు.''‌

''ఐనో, ‌ఐనో‌ తిర్టుపతి‌ గ్టుళ్లో్ల ‌ రంగనాయక‌ మండపం‌ అని‌ కూడా‌ వుంది. ‌అసల్టు అప్పణ్టు;ంచే‌ తిర్టుపతిలో‌ ధన్టురా�సంలో‌ తిర్టుప్రా్పవై‌ చదవడం‌ ప్రా� రంభమైందిట.'' ‌అని యింకో‌ఆయన‌సరి�ఫై‌చేశాడ్టు.

చెప్రే్ప‌ఆయనకి‌ఉతా�హం‌వచి»ంది.''..ఇలా‌ఫ్లారీ�‌యియర్�‌‌ప్రాట్టు‌రంగనాయక్టుల్టు తిర్టుపతి‌ గ్టుళ్లో్ల నే‌ తలదాచ్టుక్టునా;డ్టు. ‌మ్టుసి్లమ్‌ ‌భయం‌ పోయాక‌ మళ్లీ్ల‌ శ్రీ్రరంగం

21

వెళ్లి్లపోయాడ్టు. ‌ఆయనతో‌ బాట్టు‌ ఆయన‌ దేవేరి‌ ఆండాళ్‌‌కూడా‌ తిర్టుపతికి‌ రావడం,‌వెళ్లడం‌జరిగింది. ‌అదీ‌వెంకటేశ్వర్టుడికి, ‌ఆండాళ్‌క్టు‌ఉన;‌ కనక్షన్‌. ‌అంతే‌తప్ప‌ఆండాళ్‌‌వెంకటేశ్వర్టుడి‌భార్య‌కాద్టు.‌ఆండాళ్‌న్టు‌రంగనాయకి‌అంటార్టు‌కానీ‌వెంకటేశ్వరి‌అనర్టు..''‌అని‌తేలి»ప్రారేశాడ్టు.

''..అంటే‌ వెంకటేశ్వర్టుడ్టు‌ ఆండాళ్‌‌ఇల్టు్ల గలాయన‌ కానీ, ‌ఇంటాయన‌ కాద్టు. ‌మరి వాళ్లి్లద్దరికీ‌ కలిప్పి‌ కళ్లా్యణం‌ ఎలా‌ చేసేస్టు? నా;రండీ‌ మ్బీ‌ వాళ్లు్ల ?' ‌అని‌ గది్దంచాడ్టు‌ ఇంకో ఆయన.

ఇందాకటి‌ సైడ్టు‌ బెరా< యన‌ ‌కలగజేస్టుక్టునా;డ్టు. ‌ ''వెంకటేశ్వర్టుణి;‌ ఇల్టు్ల గలాయన అనడం‌ తప్పన్టుక్టుంటా. ‌అసల్టు‌ తిర్టుపతి‌ క్షేత్రమంతా‌ వరాహస్తా్వమిది. ‌ఆయన‌ దగి్గర ఈయన‌లీజుకి‌తీస్టుక్టునా;డ్టు.‌ప�థమ‌దర్శనం,‌ప�థమ‌నైవేద్యం‌అంటూ‌లీజు‌కండిషన్టు్ల ఏవో‌ పెటా� డ్టు‌ వరాహస్తా్వమి. ‌ఆయన్టు;‌ చూశాకనే‌ మనం‌ వెంకటేశ్వర్టుణి;‌ చూడాలి.''‌అంటూ‌చెపు్పకొచా»డ్టు.‌

''వరాహస్తా్వమి‌ అంటే‌ ఇందాకా‌ మనం‌ అన్టుక్టున;‌ భూదేవి‌ మొగ్టుడేగా! ‌ఆ సñలానికంతా‌వరాహస్తా్వమి‌లా్యండ్‌‌లార్Ö‌‌కాబటి� ‌భూదేవి‌వేంకటేశ్వర్టుడికి‌లా్యండ్‌‌లేడీ అన;మ్హాట.''

''దట్‌‌మ్బీన్�‌,‌వేంకటేశ్వర్టుడికి‌లా్యండ్‌‌లేడీతో‌ఓ‌పక్క,‌టెనెంట్‌‌భార్యతో‌ఓ‌పక్క‌పెళ్లి్ల చేసిపడేశారన;మ్హాట''‌అంటూ‌ఆశ»ర్యపోయాడ్టు‌నా‌ఎద్టుటి‌బెరా< యన.‌

''ఈ‌భక్టు< ల్టు‌టూమచ»ండి. ‌వావీ, ‌వరస్తా‌చూడర్టు. ‌దేవుణి;‌ఎలా‌కావాలంటే‌అలా మ్హారి»ప్రారేస్తా? ర్టు. ‌ప్రాపం‌ నోర్టులేని‌ దేవుడ్టు‌ ఏమ్బీఅనడ్టు.'' ‌అంటూ‌ ఆవేశపడాÖ డ్టు‌ ఓ పెదా్ద యన.

అరవం‌ తెలిసినాయనక్టు‌ ధైర్యం‌ వచి»నట్టు� ంది. ‌ ''అంతేనండీ, ‌నిజ్జానికి‌ బీబీ నాంచారమ�‌ కేస్టుకూడా‌అలాటిదేనటండి. ‌ఇందాకా‌మ్టుసి్లం‌ఇనే్వజన్�‌‌గ్టురించి‌చెప్రా్పన్టు కదండీ. ‌వాళ్లు్ల ‌ తిరపతిమ్బీదకూడా‌ పడతారేమోనని‌ బీబీ‌ నాంచారమ�‌ కథ‌ కలి్పంచారని అంటారండి.‌'ఇదిగో‌ఈయన‌మ్బీ‌మ్టుసి్లమ్టుల‌అల్టు్ల డేన్టు, ‌ఏం‌చెయ్యకండి' ‌అని‌వాళ్లన్టు బ్టులిప్పించడం‌అన;మ్హాట.''‌అనా;డాయన.

క్రమంగా‌ వేంకటేశ్వరస్తా్వమి‌ భార్యల‌ చర»‌ కంప్రార్టు� మెంటంతా‌ వేడెకి్కంచింది. ‌పక్క కాబ్రిన్‌‌వాళ్లు్ల ‌కూడా‌వచి»‌మ్హా‌దగి్గర‌నిలబడాÖ ర్టు.‌ఎవళ్లకి‌తోచింది‌వాళ్లు్ల ‌చెబ్టుత్టునా;ర్టు.‌ఇంతలో‌కాలేజీ‌క్టురాM డి‌బామ�గార్టు‌కలగజేస్టుక్టుంది.

''ఆండాళ్‌‌గ్టురించి‌ ఇంత‌ గొడవెంద్టుక్టు‌ నాయనా, ‌ఎవళ్ల‌ యిష�ం‌ వాళ్లది. ‌అందరూ లక్ష్మీ<దేవి‌అవతారమే‌కదా!''‌అని‌ఏదో‌చెప్పబోయింది.

వాళ్ల‌ మన్టుమడే‌ రయి్యమని‌ లేచాడ్టు. ‌ ''చాలే్ల, ‌గొప్పగా‌ చెప్రా్పవ్స్‌. ‌సీతాదేవి‌ లక్షి< అవతారం. ‌కృష్టుÔ డ్టు‌ విష్టుÔ వు‌ అవతారం. ‌కృష్టుÔ డి‌ భార్య‌ సీత‌ అంటే‌ న్టువు్వ

22

ఒపు్పక్టుంటావా?‌ఆ‌మ్హాటకొసే?‌లక్షి<ని‌వెంకటేశ్వర్టుడి‌భార్య‌అనడం‌కూడా‌తపు్ప.‌ఆవిడ విష్టుÔ వు‌భార్య‌అంతే!‌రామ్టుడి‌భారా్యకాద్టు,‌కృష్టుÔ డి‌భారా్య‌కాద్టు,‌అలాగ్రే‌వెంకటేశ్వర్టుడి భారా్య‌కాద్టు''‌అని‌విర్టుచ్టుక్టు‌పడాÖ డ్టు.

బామ�గార్టు‌ నోరెత?లేకపోయింది. ‌ ''ఇలాటి‌ వితండవాదనల్టు‌ చేయడం‌ బటే� ‌ పరీక్ష మూడ్టుస్తార్టు్ల ‌పోయింది.''‌అంది‌మనవడిి‌నోర్టు‌‌మూయించాలని.

స్తా్వతి‌ ఆవిడ‌ భర<‌ నచ»చెప్పబోయాడ్టు. ‌ ''అలా‌ అనకండి‌ బామ�గారూ, ‌అతన్టు చెప్పి్పనదాంట్లో్ల ‌లాజిక్‌‌వుంది.‌నా‌కి్రతంజన�లో‌భార్య‌అదిగో‌ఆ‌పూలమి�,‌అంద్టుకని‌మేం కాపురం‌ పెడతాం‌ అంటే‌ ఈ‌ జన�లోవున;‌ మ్హా‌ ఆవిడ‌ ఒపు్పక్టుంట్టుందా?'' ‌అని‌ ఏదో చెప్పబోతూండగానే‌భార్య‌వాక్యం‌పూరి<‌చేసింది‌''..కాలి»‌వాతల్టు‌పెడ్టుత్టుంది'‌అని.

''అదే,‌మ్హాట‌వరసకి‌చెబ్టుత్టునా;!‌రామ్టుడి‌భార్య‌చెంచ్టులక్షి<‌అనా;,‌పరశ్టురామ్టుడి భార్య‌సీత‌అనా;‌అలాగ్రే‌వాతల్టు‌పెడతారండి.''‌అనా;డ్టు.

సంభాషణ‌ఈ‌లెవెల్‌కి‌చేరేసరికి‌మిల్�‌‌అండ్‌‌బూన్�‌‌అమ్హా�యి‌ఇప్పటిదాకా‌జరిగింది సమప్‌‌చేయబోయింది‌-‌

'''అంటే‌ బీబీ‌ నాంచారమ�న్టు‌ పక్కన‌ పెటే�సే?‌ వేంకటేశ్వర‌ స్తా్వమికి‌ ఇద్దర్టు భార్యలన;మ్హాట. ‌ఒకర్టు‌లక్ష్మీ<దేవి. ‌ఇంకోర్టు‌పదా�వతి..కాద్టు‌ శ్రీ్రదేవి, ‌భూదేవి.. ‌అంతేనా అమ్హా�?'‌అంటూ‌తలి్ల‌కేసి‌చూసింది.

''ఏడిసినట్టు� ంది.‌శ్రీ ్రదేవి‌అంటే‌లక్ష్మీ<దేవి...''‌అని‌తలి్ల‌చెప్పి్పంది.''అంటే‌భూదేవి‌అంటే‌పదా�వతి‌కదా!?''ఢిలీ్లన్టుండి‌ వచి»నాయన‌ ఒకాయన‌ ఈ‌ మధ్యలో‌ చర»లో‌ జేరివునా;డ్టు. ‌ ''నో, ‌నో.‌

నేన్టు‌టిటిడీ‌వెబ్‌సైట్‌లో‌చూశాన్టు.‌పదా�వతి‌అంటే‌లక్ష్మీ<దేవే!''‌అని‌అరిచాడ్టు.''వెబ్‌సైట్‌లో‌ఏం‌రాశారండీ?'' ‌అని‌క్టుతూహలంగా‌ఓ‌మూడ్టు, ‌నాల్టుగ్టు‌గొంత్టుకల్టు

ప�శి;ంచాయి.ఇక‌ఆయన‌తల‌కాస?‌అటూ, ‌ఇటూ‌తిప్పి్ప‌కాస?‌పోజు‌కొడ్టుతూ‌ ''యూనో, ‌అసల్టు

నేన్టు‌కాటేజీ‌బ్టుక్‌‌చేదా్ద మని‌టిటిడి‌వెబ్‌సైట్‌‌విజిట్‌‌చేశానన;మ్హాట..'' ‌అంటూ‌పురాణం యిప్పబోయాడ్టు.

కాలేజీ‌ క్టురాM డ్టు‌ అడ్టుÖ కొటా� డ్టు. ‌ ''ఇపు్పడ్టు‌ యూఆర్‌ఎల్‌ ‌దగ్గర్టు;ంచీ‌ అంతా చెప్పనక్కరలేద్టు‌కానీ,‌టిటిడీ‌వెబ్‌సైట్‌లో‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌భార్యల‌గ్టురించి‌ఏం‌రాశారో చెప్పండి‌చాల్టు.''‌అంటూ‌విస్టుక్టు్కనా;డ్టు.

''అలా‌ ఏమ్బీ‌ లేదండి. ‌ప్రే్లసెస్‌ ‌ట్టు‌ విజిట్‌ ‌ఎరౌండ్‌ ‌తిర్టుపతి' ‌అన;‌ హెడ్‌ ‌కింద తిర్టుచానూర్టు‌ అని‌ వుంటే‌ కి్లక్‌‌చేశాన్టు. ‌అక్కడ‌ రాశార్టు. ‌ 'భృగ్టు‌ మహరిÃ‌ విష్టుÔ వున్టు తంతాడ్టు. ‌అది‌విష్టుÔ వు‌ట్లోలరేట్‌‌చేయడం, ‌లక్ష్మీ<దేవి‌ట్లోలరేట్‌‌చేయలేకపోత్టుంది. ‌కోపం వచి»‌ప్రాతాళలోకం‌వెళ్లి్లపోత్టుంది. ‌అక్కడ‌ఆకాశవాణి‌వినబడ్టుత్టుంది‌ - ‌స్వరÔమ్టుఖి‌నది

23

ఒడ్టుÖ న,‌పుష్కరిణి‌సరస్టు�లో‌ ‌తపస్టు�‌చేస్టుకో‌అని.‌అక్కడ‌విష్టుÔ వు‌పనె;ండేళ్లు్ల ‌తపస్టు� చేశాక, ‌పదమూడో‌ సంవత�రంలో‌ కారీ<క‌ పంచమినాడ్టు‌ ఓ‌ బంగార్టు‌ పద�ంలో ఆవిర్భవిస్టు? ందన;మ్హాట.‌ప�తి‌కారీ<క‌పంచమినాడ్టు‌ఓ‌ఫెసి�వల్‌‌కూడా‌చేస్తా? ర్టుట.‌పద�ంలో పుటి�ంది‌కాబటి� ‌పదా�వతి‌అనా;రేమో‌మరి!''

'వెబ్‌సైట్‌‌మ్హాట‌ తెలియద్టు‌ కానీ, ‌యిదిగో‌ నా‌ చేతిలో‌ టిటిడి‌ వార్టు‌ ప�చ్టురించిన తిర్టుపతి‌చరిత్రమ్టు‌పుస?కంలోంచి‌పదా�వతీ‌దేవి‌ఆలయం‌గ్టురించి‌ఉన;‌అధా్యయంలో ఏం‌ ఉందంటే‌ - ‌ 'లక్ష్మీ<దేవి‌ వైక్టుంఠం‌ వదలివచే»శాక‌ కొలా్ల పూర్‌‌వెళ్లి్ల‌ వుంట్టుంది‌ కదా,‌విష్టుÔ వు‌ కూడా‌ అక్కడక్టు‌ వచి»‌ పదేళ్ల‌ ప్రాట్టు‌ లక్ష్మీ<దేవిని‌ అరి»స్తా? డ్టు. ‌అయినా‌ ఆవిడ ప�సన;ం‌ కాద్టు. ‌అపు్పడ్టు‌ అశరీరవాణి‌ 'న్టువు్వ‌ స్టువరÔమ్టుఖీ‌ తీరానికి‌ వెళ్లు్ల , ‌ఓ‌ సరస్టు� తవి్వంచి, ‌దేవలోకం‌న్టుండి‌బంగార్టు‌పదా�ని;‌తెప్పి్పంచి‌తపస్టు�‌చేయి, ‌అపు్పడ్టు‌లక్షి< ప�సన్టు;రాలవుత్టుంది' ‌అని‌చెపుW ంది. ‌విష్టుÔ వు‌అలాగ‌పనె;ండేళ్లు్ల ‌తపస్టు�‌చేశాక‌లక్ష్మీ<దేవి ప�సన్టు;రాలవుత్టుంది. ‌అపు్పడ్టు‌ఆ‌సరస్టు�క్టు‌పద�సరోవరమనీ, ‌ఆ‌దేవికి‌పదా�వతి‌అని ప్రేర్టు‌వస్టు? ంది.‌అదే‌అలర్‌మేల్‌‌మంగ.‌పువు్వపైన‌ఉన;‌మహిళ!'‌అనా;డ్టు‌ఇంకో‌ఆయన.

ఇదంతా‌ వినా;క‌ ''అయితే‌ లక్ష్మీ<దేవే‌ పదా�వతి‌ అని‌ తేలా»ర్టు.'' ‌అనా;డ్టు‌ కాలేజీ క్టురాM డ్టు‌నిటూ� రి».

వాళ్ల‌బామ�గార్టు‌చప్పరించింది. ‌ ''ఈయనకేం‌తెలీద్టురా‌అబా�య్‌, ‌ ‌వెంకటేశ్వర్టుడి హృదయంలోనే‌లక్షి<‌వుంట్టుంది.‌ఆవిడే‌అలిమేల్టు‌మంగ.‌ఆయన‌చెప్రా్పడ్టుగా‌అరవంలో అలిమేల్టు‌మంగ‌అంటే‌పువు్వమ్బీద‌కూచ్టున;‌సీÑ‌అని.‌అంటే‌లక్షే<గా!''‌అనేసింది.

''వెంకటేశ్వర్టుడి‌గ్టుండెల‌మ్బీద‌అటూ,‌ఇటూ‌కూడా‌దేవేర్టుల్టు‌ఉంటార్టు‌బామ�గారూ.‌ఒకళ్లు్ల ‌లక్షి<‌అయితే‌మరొకర్టు‌ఎవరని‌ప�శ;?''‌

''నన్టు;‌ చెప్పమంటారా?'' ‌అని‌ ఓ‌ కొత?‌ గొంత్టు‌ వినబడింది. ‌ఈయన‌ ఇపు్పడే రైలెకి్కనట్టు� నా;డ్టు. ‌కానీ‌ మంచి‌ నాలెజబ్టుల్‌గా‌ మ్హాటా్ల డేడ్టు. ‌ ''మ్టుంద్టులో‌ స్తా్వమివారి విగ�హం‌మ్బీద‌ఒకరే‌దేవేరి‌వుండేదండి.‌అన;మయ్యకూడా‌గ్టుండెల‌మ్బీద‌వున;‌అలిమేల్టు మంగమ్బీదనే‌ కీర<నల్టు‌ రాశాడ్టు. ‌తరా్వత?రా్వత‌ అవతలివైపు‌ ఇంకో‌ అమ�వారిని చేరా»ర్టు...''

''..ఆ‌ మ్హాటకొసే?‌ శంఖ‌ చకా్ర ద్టుల్టు‌ కూడా‌తరా్వతి‌కాలంలోనే‌ చేరా»రట‌ తెల్టుస్తా?''‌ఈయన‌ ఇంకో‌ కొతా? యన. ‌మ్టుందాయన‌ మ్హాటలి;‌ అందరూ‌ శ్రద్ధగా‌ వినడంతో అసూయపడి‌ఈయన‌గొంత్టుపెంచి‌సంభాషణలో‌చొరబడాÖ డ్టు

''రియలీ్ల..''‌అంటూ‌కాలేజీ‌క్టురాM డ్టు‌ఇంగీ్లష్టులో‌ఆశ»ర్యపడాÖ డ్టు.‌‌‌''అఫ్‌కోర్టు�, ‌యూనో‌ దిసీజ్‌‌ఆల్‌‌డన్‌‌బై‌ రామ్హాన్టుజ్జాచార్య. ‌హీ‌ .. ‌ఆయన.. ‌ఏం

చేశారంటే‌మూల‌విరాట్‌‌శివుడా?‌విష్టుÔ వా?‌అన;‌కాంటKవరీ�‌వచి»నపుడ్టు‌శంఖ్టుచకా్ర ల్టు గ్టుళ్లో్ల ‌పెటే�సి‌గ్టుడి‌తల్టుపుల్టు‌మూయించేశాడట.‌మరా;టికలా్ల ‌అవి‌విగ�హానికి‌అత్టుక్టు్కని

24

వునా;యట.‌కొందరనేదేమిటంటే‌రామ్హాన్టుజులే‌రాతి్ర‌ప్రామ్టు‌రూపంలో‌జలమ్హార్గం,‌అంటే అభిషేకం‌ నీళ్లు్ల ‌ పోయే‌ రాతి‌ కాల్టువ‌ ఉంట్టుంది‌ చూశారా, ‌దాని‌ దా్వరా‌ లోపలికి‌ వెళ్లి్ల శంఖ్టుచకా్ర ల్టు‌ఏరా్పట్టు‌చేసి‌ఇది‌విష్టుÔ వు‌అవతారం‌అని‌డికే్లర్‌‌చేశార్టుట.''

ఈ‌రామ్హాన్టుజ్జాచార్టు్యల‌ కథ‌వినా;క‌ రైలో్ల ‌కాసే�పు‌నిశ్శబ్దం‌ప�వరి<లి్లంది. ‌ఆ‌కాలేజీ క్టురాM డే‌నోర్టు‌పెగల్టు»క్టుని‌''అలా‌అయిందంటారా?‌అన్‌బ్రిలీవబ్టుల్‌!''‌అనా;డ్టు.

అందరూ‌ ఆలోచనలో‌ పడాÖ ర్టు. ‌మొదటాయన‌ స్తా్పట్‌లైట్‌ ‌తనమ్బీదన్టుండి తప్పి్పపోతోందని‌ చింతించడం‌ మొదలెటి� ‌ ఇంకో‌ బాంబ్టు‌ పడేశాడ్టు. ‌ ''ఆ‌ మ్హాటకొసే? ఈశ్వర్టుడ్టు‌అని‌ప్రేర్టులో‌వున;‌విష్టుÔ వు‌అవతారం‌మరోటి‌చూప్పించండి‌చూదా్ద ం.'' ‌అని మరో‌ఛాలెంజ్‌‌విసిరాడ్టు.

స్తా్వతి‌వీకీ్ల‌ఆవిడ‌వీకీ్ల‌పక్కన‌పడేసి‌నోర్టు‌తెర్టుచ్టుక్టుని‌వింట్లోంది.‌''తమ్హాషాగా‌వుందే!‌రామ్హాన్టుజ్జాచార్టు్యల‌వార్టు‌భలేగా‌చేశారే!‌ఎప్పటి‌ఆయన‌ఆయన?‌అదే‌ఏ‌శతాబ్దం?''

''11‌వ‌శతాబ్దం‌మొదట్లో్ల నేనండి.‌ఎరీ్ల‌లెవెన్?‌‌సెంచరీన్టుండి‌ఎరీ్ల‌టె్వల్?‌‌సెంచరీ‌వరక్టు వునా;డ్టు. ‌యాజ్‌ ‌ఫ్లార్‌ ‌యాజ్‌ ‌మై‌ మెమరీ‌ గోస్‌.. ‌హీ‌ లివ్స్Ö‌ ‌మోర్‌ ‌దాన్‌ ‌హండెÕడ్‌‌ఇయర్�‌...'' ‌అందమైన‌ఆడాళ్లతో‌ఇంగీ్లష్టులోనే‌మ్హాటా్ల డాలన;‌నియమం‌మధ్యలో‌గ్టుర్టు< వచి»నట్టు� ంది‌ఆయనక్టు!

ఆయన‌ కొటే�స్టు? న;‌ పోజు‌ ఆవిడ‌ భర<క్టు‌ నచ»లేద్టులా‌ వుంది. ‌ ''మ్బీర్టు‌ చెప్రే్పదానికి ఆధారాల్టునా;యాండి?''‌అనా;డ్టు.

అవతలి‌ ఆయన‌ ''అఫ్‌కోర్�‌, ‌వేంకటేశ్వరస్తా్వమికి‌ బాలాజీ‌ అన;ప్రేర్టు‌ ఎంద్టుక్టు వచి»ందన్టుక్టుంట్టునా;ర్టు?''‌అని‌అడిగాడ్టు.

ఆయన‌అడిగిన‌ప�శ;క్టు‌ఎవరికీ‌జవాబ్టు‌తోచలేద్టు. ‌ఆయనే‌కాస?‌చిర్టునవు్వ‌పడేసి చెప్రా్పడ్టు.‌''బాలాజీ‌అంటే‌బాలాతి్రపుర‌స్టుందరి‌అన;మ్హాట.‌అది‌ఒరిజినల్‌గా‌అమ�వారి విగ�హం.‌ఆదిశంకరాచార్టు్యలవార్టు‌ప�తిషా� ప్పించి‌దానిమ్టుంద్టు‌జనాకరÃణ‌యంత్రం‌పెటా� ర్టు.‌అంద్టుకే‌వెంకటేశ్వర్టుడికి‌అంత‌ప్రాపు్యలారిట్టీ.''‌అనా;డ్టు.

స్తా్వతి‌ వీకీ్ల‌ ఆవిడ‌ భర<‌ లా‌ ప్రాయింట్టు‌ లాగాడ్టు. ‌ ''ఈ‌ విషయం‌ ఆదిశంకర్టులవారి జీవిత‌చరిత్ర,‌శంకర‌విజయమో‌ఏదో‌దాంట్లో్ల ‌వుందా?''‌అని‌అడిగాడ్టు.

ఈయన‌పోజుల‌రాయ్టుడే‌కానీ‌ఆనెస్టు� ‌ఫెలోలా‌వునా;డ్టు.‌''లేనట్టు� ంది.‌అదే‌ఉన;ట్టు� లేద్టు.''‌అనా;డ్టు.

పోజుల్టు‌ కొటే� ‌ ఆయనక్టు‌ పోట్టీదార్టు‌ పుంజుక్టునా;డ్టు. ‌ ''స్తా్వమ్బీ, ‌బాలాజీ‌ అంటే బాలామ�వార్టు‌కాద్టు. ‌బాలన్‌. ‌క్టుమ్హారస్తా్వమి. ‌ఆయనక్టు‌పక్కనే‌తిర్టుత?ణిలో‌కొండమ్బీద ఆలయం. ‌అలాగ్రే‌ తిర్టుపతిమ్బీదా‌ ఉండింది. ‌పళని‌ కూడా‌ చూడండి. ‌కొండే. ‌అక్కడా ఆయన‌కోయిలేే!''

''బాగ్టుందండోయ్‌,‌కొండలనీ;‌క్టుమ్హారస్తా్వమివేనా?‌శ్రీ్రశైలం‌మ్బీద‌ఈశ్వర్టుడ్టు‌లేడా?''

25

''ఉనా;డ్టు‌ స్తామ్బీ, ‌ఉనా;డ్టు. ‌శివాలయమే‌ కొండమ్బీద‌ వుంట్టుంది. ‌ఈ‌ వెంకటేశ్వర విగ�హానికి‌ కూడా‌నాగాభరణాల్టు‌వునా;యి. ‌ధన్టురా�సంలో‌బ్రిలా్వలతో‌అర»న‌చేస్తా? ర్టు.‌జటామక్టుటం‌ వుంది. ‌గరా్భలయంలో‌ క్టుక్టు్కట‌ విగ�హం‌ వుంది. ‌అభిషేకమపు్పడ్టు ఉపయోగిస్తా? ర్టు.‌క్టుక్టు్కటం‌స్కంద్టుడి‌చిహ;ం...''

బాలాతి్రపురస్టుందరి‌భక్టు< డ్టు‌ఊర్టుకోలేద్టు.‌''ఆ‌మ్హాటకొసే?‌ ‌ప�తి‌శ్టుక్రవారం‌పస్టుపు,‌క్టుంక్టుమలతో‌అరి»స్తా? ర్టు. ‌ఆనంద‌నిలయ‌విమ్హానం‌చ్టుటూ� రా‌నాల్టుగ్టుమూలలో్ల ‌సింహం వాహనాల్టు‌వునా;యి.‌అంటే‌మూలవిరాట్‌‌శకి<రూపమైన‌విగ�హమే!''‌అనా;డ్టు.

బామ�గార్టు‌ గొంత్టు‌ సవరించ్టుక్టుంది. ‌ ''పస్టుపు, ‌క్టుంక్టుమలతో‌ పూజ‌ అంటే..‌స్తా్వమివారి‌గ్టుండెలమ్బీద‌లక్ష్మీ<దేవిని‌పూజించడానికి‌అన;మ్హాట.‌అలాగ్రే‌బ్రిలా్వర»న‌అంటే లక్ష్మీ<దేవి‌బ్రిల్వపత్రంలో‌వుంట్టుంది‌కదా.‌అంద్టుకని‌బ్రిల్వం‌పెటి� ‌పూజిస్తా? ర్టు.‌అంతమ్హాత్రం చేత‌ శకి<‌ అవతారం‌ అనవచా»?'' ‌అంది.

''బామ్హా�,‌వేరే‌లక్ష్మీ<‌దేవాలయాలో్ల ‌బ్రిల్వం‌పెటి� ‌పూజ‌చేస్తా? రా?‌పోనీ‌దీప్రావళ్లికి‌న్టువు్వ పూజ‌చేస్తా? వు‌కదా,‌అపు్పడ్టు‌బ్రిల్వం‌ఉపయోగిస్తా? వా?''‌అని‌అడిగాడ్టు‌మన్టుమడ్టు.

''చొప్పదంట్టు‌ప�శ;ల్టు‌వేయక్టు.‌దేవుణి;‌ఏమైనా‌అంటే‌పరీక్ష‌మళ్లీ్ల‌పోత్టుంది.''‌అంటూ విస్టుక్టు్కంది‌ఆవిడ.‌

''అబ�, ‌దేవుణి;‌ ఎవ్వరూ‌ ఏమ్బీ‌ అనటం‌ లేద్టు‌ లేవమ్హా�! ‌మహిమ‌ గల‌ దేవుడే వెంకటేశ్వర్టుడ్టు. ‌ఊరికే‌ విషయం‌ ఏమిట్లో‌ తెల్టుస్టుక్టుందామని‌ .. ‌అంతే! ‌ఆయన శివుడయితేనేం,‌విష్టుÔ వైతేనేం‌మన‌కోరికల్టు‌తీరి»నంతకాలం‌మనక్టు‌యిష�దైవం‌అంతే!''

క్టురాM డ్టు‌ఆధ్టునిక‌య్టుగానికి‌సరిగా్గ ‌సరిపోయేవాడనిప్పించింది.అరవం‌ తెలిస్టునా;యన‌ చిన;గా‌ దగి్గ, ‌ ''సంభాషణ‌ ఇంతదాకా‌ వచి»ంది‌ కాబటి�

చెబ్టుత్టునా;న్టు.‌మ్హా‌పక్కల‌ఏమన్టుక్టుంటారంటే,‌అది‌మ్టుంద్టులో‌పూ్యర్‌‌శివాలయమేట.‌అమ�వారి‌విగ�హమో,‌లేకపోతే‌అరñనారీశ్వర్టుడి‌విగ�హమోట!‌కొంతమంది‌మ్హాత్రం‌శివుడ్టు,‌విష్టుÔ వు‌కలిసిన‌విగ�హం...''‌

''..‌అంటే‌అయ్యప్ప‌టైప్రా?''‌మధ్యలో‌ఇంటరపÃన్‌.''అబ్బే�, ‌అలాకా్కద్టు. ‌సీÑమూరి<‌ మ్హాత్రం‌ వుందిటండి. ‌శివుడ్టు‌ ప్లస్‌ ‌మోహిని

అవతారంలో‌ విష్టుÔ వు! ‌తరా్వత‌ రామ్హాన్టుజ్జాచార్టు్యలవార్టు‌ దాని;‌ వైషÔవైట్‌ ‌టెంపుల్చేసినపు్పడ్టు‌ఆ‌సీÑమూరి<లో‌వున;‌బెIస్�‌న్టు‌కవర్‌‌చేయడానికి‌బొమ�‌పెటే�సి‌వక్షసñల‌లక్షి<గా ప�కటించివుంటార్టు.''

''మ్టుంద్టులో‌ చెస్�‌మ్బీద‌ ఒకరే‌ అమ�వార్టుండేది‌ అని, ‌ఆ‌ తరా్వత‌ రెండో‌ బెIస్�‌‌కూడా కవర్‌‌చేయడానికి‌ఇంకో‌భార్యన్టు‌కలి్పంచారని‌నేన్టు‌వినా;నండి.''‌అంది‌మరో‌కొత?గొంత్టు.‌

మిల్�‌‌అండ్‌‌బూన్�‌‌అమ్హా�యి‌మళ్లీ్ల‌సమప్‌‌చేయబోయింది.‌'దిస్‌‌సీమ్�‌‌ప్రా్ల జిబ్టుల్‌.‌అంద్టుకే‌ రెండో‌ భార్యమ్బీద‌ అంత‌ కన్‌ఫూ్యజన్‌. ‌ ‌ఒక‌ భార్య‌ అన్‌డౌటెడీ్ల‌ లక్షి<. ‌రెండో

26

భార్యన్టు‌ కలి్పంచినపుడ్టు‌కొందర్టు‌భూదేవి‌అనా;ర్టు. ‌మరి‌కొందర్టు‌పదా�వతి‌అనా;ర్టు.‌యా‌మై‌రైట్‌?''‌అంది‌అందరీ;‌కలియజూసూ? .

బామ�గార్టు‌ ఆ‌ ప్పిల్లకేసి‌ మెచ్టు»కోల్టుగా‌ చూసూ? ‌ భ్టుజం‌ తటి�ంది. ‌ఆ‌ ప్పిల్ల‌ మరింత ఉతా�హం‌పుంజుక్టుని‌ ''కానీ‌భూదేవి‌అంటే‌వరాహమూరి<‌భార్య.‌పదా�వతి‌అంటే‌కితం జన�లో‌ వేదవతి‌ అని‌ కొందరంట్టునా;ర్టు. ‌కాద్టు‌ లక్ష్మీ<దేవే‌ అని‌ కొందర్టు‌ అంట్టునా;ర్టు.‌వేదవతే‌లక్ష్మీ<దేవి‌అని‌కొందరంట్టునా;ర్టు.''

''అంటే‌పదా�వతి‌కథ‌అంతా‌కలి్పంచిందేనంటారా?‌ఐ‌డోంట్‌‌బ్రిలీవిట్‌!‌తిర్టుచానూర్టు గ్టుడి‌చూడకపోతే‌తిర్టుమల‌గ్టుడి‌చూసినా‌ఫలితం‌లేదంటార్టు!'' ‌అంటూ‌వాపోయాడ్టు ఒకాయన.

''కొత?గా‌దేనైZనా‌ప్రాపు్యలర్‌‌చేసేటపు్పడే‌ఇట్టువంటి‌రూల్�‌‌పెడతార్టు‌స్తార్‌.‌వెయి్యకి పైగా‌శాసనాల్టు‌దొరికితే‌దాంట్లో్ల ‌దేంట్లో్ల నూ‌పదా�వతి‌ప్రేర్టు‌ కనబడలేదట‌తెల్టుస్తా? ‌మ్హా మ్హావయ్య‌ఆరి్కయాలజీలో‌పనిచేస్తా? డ్టు,‌ఆయన‌చెప్రా్పడ్టు.''‌అనా;డ్టు‌ఒకాయన.

ఓ‌పెదా్ద యన‌గొంత్టు‌సవరించ్టుక్టునా;డ్టు.‌''మ్హాది‌బెంగ్టుళూరండి.‌ఇందాకటిన్టుండి‌మ్బీ ఆర్టు్గ ్యమెంట్�‌‌వింట్టునా;న్టు.‌వెంకటేశ్వరస్తా్వమి‌గ్టురించి‌ఆ‌మధ్య‌అంటే‌ఆగస్టు� ‌2005లో ఆంధ్రజో్యతి‌ఆదివారం‌అన్టుబంధంలో‌వచి»న‌ఆరి�కల్‌‌'మలయప్పస్తా్వమి‌కథ'‌అని‌ప్రేపర్టు కటింగ్‌‌నా‌సూట్‌కేస్టులో‌వుంది.‌చూప్పించమంటారా?''‌అనా;ర్టు.

''ఇపు్పడ్టు‌ చదివే‌ వోప్పిక‌ లేద్టు. ‌విషయం‌ ఏమిట్లో‌ చెప్రే్పయండి, ‌చాల్టు'' ‌అనా;డ్టు బామ�గారి‌మన్టుమడ్టు.‌‌

ఆయన‌ చెపు్పకొచా»డ్టు. ‌ ''అంద్టులో‌ ఏం‌ రాశారంటే‌ 1309లో‌ మ్హాలిక్‌ ‌కాఫర్‌‌సౌత్‌మ్బీద‌ పడÖపు్పడ్టు, ‌తిర్టుమల‌ గ్టుడిమ్బీదక్టు‌ వస్తా? డేమోనని‌ భయపడి‌ ఇద్దర్టు పురోహిత్టుల్టు‌ ఉత�వ‌ విగ�హాలన్టు‌ తీస్టుక్టుని‌ కొండలో్ల కి‌ ప్రారిపోయారటండి. ‌తరా్వత చాలాకాలానికి‌ అంటే‌ 46 ‌యేళ్ల‌ తరా్వత‌ ఆ‌ పూజ్జార్టుల‌ అసిñపంజరాల్టు, ‌ఆ‌ ఉత�వ విగ�హాల్టు‌బయటపడాÖ యి. ‌అప్పట్లో్ల ‌రాజుగారైన‌ శ్రీ్రరంగనాథ‌యాదవ‌రాయలక్టు‌ కబ్టుర్టు వెళ్లి్లంది.‌ఆయన‌ఆ‌విగ�హాలన్టు‌శ్టుది్ధ‌చేయించి,‌గ్టుళ్లో్ల ‌పెటి�ంచాడట.

అలా‌పెటే�టపు్పడ్టు‌ఆ‌స్తా్వమికి‌మలయప్పస్తా్వమి‌అని‌ప్రేర్టు‌పెటా� డ్టు. ‌మలై‌అంటే కొండ.‌కొండలో‌దొరికాడ్టు‌కాబటి� ‌మలయప్ప.‌అంతవరకూ‌బాగానే‌వుంది.‌ఆయన‌పక్కన ఇద్దర్టు‌ సీÑమూర్టు< ల్టు‌ ఉనా;ర్టు. ‌వాళ్లె్లవర్టు? ‌ఏమో! ‌ఈయనే‌ శ్రీ్రదేవి, ‌భూదేవి‌ అని‌ ప్రేర్టు్ల పెటా� డట.‌ఆ‌విధంగా‌శ్రీ్రదేవి,‌భూదేవి‌ప్రేర్టు్ల ‌ప్రా� చ్టుర్యంలో‌వచి»వుంటాయి‌అని‌వా్యసంలో భావం.''

''ఇదేదో‌నమే�ట్టు� గానే‌వుంది. ‌మ్టుంద్టున్టుండీ‌లేక్టుండా‌మధ్యలో‌యిలా‌అడÖదిడÖంగా ప్రేర్టు్ల ‌పెట�డం‌వలననే‌యింత‌కన్‌ఫూ్యజన్‌.''‌అనా;డ్టు‌ఆ‌క్టురాM డ్టు.

27

ఇంతలో‌ రైలే్వ‌ పోలీస్టువాళ్లు్ల ‌ వచా»ర్టు. ‌అంతా‌ ఒకచోట‌ గ్టుమిగూడడంతో‌ కంగార్టు పడాÖ ర్టు.‌

''ఏటండీ,‌ఇదంతా?''‌అని‌అరిచార్టు.''అబ్బే�, ‌వెంకటేశ్వర్టుడికి‌ భార్యలెందరాని‌ చర»‌ జర్టుగ్టుతోందండి''ంి‌ అనా;డ్టు‌ సైడ్‌‌

బెరా< యన.''ఆయనకి‌ ఎంతమంది‌ వుంటే‌ మ్బీకూ, ‌నాకూ‌ ఎంద్టుండి? ‌పదహార్టువేల‌ మందిని

మేన్‌టేన్‌‌చేయగల‌ కెప్రాసిట్టీ‌వుందాయనక్టు. ‌నిరంతరం‌డబొ�చి»‌ పడ్టుతోంది. ‌మహిమ గల‌దేవుడ్టు. ‌దణÔం‌పెట్టు� క్టుని‌ఊర్టుకోండి, ‌చాల్టు.'' ‌అని‌పోలీస్టులో్ల ‌పెదా్ద యన‌హితవు చెప్పబోయాడ్టు.

''ఎంత‌మహిమ‌లేకపోతే‌మేమంతా‌కదిలి‌వస్తా? మండీ?‌ఊరికే‌ఎకడమిక్‌‌డిస్కషన్‌.''‌అంటూ‌ఆయన‌నానా»డ్టు.

''టిటిడి‌ వాళ్లక్టు‌ ఉత?రం‌ రాయండి. ‌ 'మ్హాక్టు‌ ఇవీ‌ డౌట్టు్ల ! ‌అనీ;‌ కా్ల రిఫై‌ చేసూ? అథారిటేటివ్స్‌గా‌ఓ‌బ్టుక్‌‌వేయండి.‌స్తా్వమివారి‌గ్టుండెలమ్బీద‌ఆచా*దన‌లేక్టుండా‌ఓ‌ఫ్లోట్లో అంద్టులో‌వేయండి.‌అర»క్టులక్టు‌మ్హాత్రమే‌తెలిసిన‌రహస్తా్యలన్టు‌అందరికీ‌చెప్పండి.'‌అని అడగండి.‌ 'తిర్టుమల‌కొండమ్బీద‌వున;ది‌ఆడైనా, ‌మగైనా, ‌శివుడైనా, ‌విష్టుÔ వైనా, ‌ఇద్దర్టు భార్యల్టునా;, ‌పదిమంది‌ వునా;‌ మ్హాక్టు‌ పటి�ంపులేద్టు. ‌ఏ‌ రూపంలో‌ వునా;‌ కొల్టుస్తా? ం,‌అంద్టుచేత‌అసల్టు‌విషయం‌చెప్పి్ప‌పుణ్యం‌కట్టు� కోండి' ‌అని‌ఉత?రం‌రాసి‌సంతకాల్టు‌పెటి� పంప్పించండి. ‌ప�స్టు? తానికి‌ మ్హాత్రం‌ కిటికీ‌ తల్టుపుల్టు‌ మూసి‌ పడ్టుకో్కండి. ‌పది‌ దాటింది.‌కావాలంటే‌ తెలా్ల రఝామ్టున‌ లేచి‌ డిస్కషన్‌‌పెట్టు� కోండి.'' ‌అంటూ‌ అక్షింతల్టు‌ వేశాడ్టు పోలీస్టు‌పెదా్ద యన.

అంతేకాద్టు,‌దగ్గర్టుండి‌లైట్టు్ల ‌ఆరి్పంచి‌మరీ‌వెళ్లా్ల డ్టు.‌పొద్టు్ద న;‌ రైల్టు‌ దిగాక‌ డిస్కషన్‌‌సంగతి‌ ఎవరికీ‌ గ్టుర్టు< న;ట్టు� ‌ లేద్టు. ‌దర్శనం‌ కూ్యల

గ్టురించి‌పర్టుగ్టుల్టు‌తీసేవార్టు‌కొందరైతే,‌కాట్టీజీలకై‌పర్టుగ్టుల్టు‌తీసేవాళ్లు్ల ‌కొందర్టు!‌ -‌ఎమ్బీ�యస్‌‌ప�స్తాద్‌

ఎమ్బీ�యస్‌‌కబ్టుర్టు్ల ‌‌‌‌‌02-09-09 ‌వైయస్‌‌-‌1

ప్రేపర్లలో, ‌ట్టీవీలో్ల ‌ ఎట్టు‌ చూసినా‌ వైయస్‌‌గ్టురించిన‌ కబ్టురే్ల. ‌ఆయన‌ హెలికాప�ర్‌‌మిస�యిన‌దగ్గర్టు;ంచీ‌ం]ప�జలంతా‌ఉత్కంఠతో‌ట్టీవీలక్టు‌అత్టుక్టు్కపోయార్టు. ‌తీరా‌చూసే? 24 ‌గంటల‌ తరా్వత‌ పోయాడని‌ తేలా»ర్టు. ‌మన‌ ప�భ్టుత్వం‌ అధికారిక‌ ప�కటన వెల్టువరించేదాకా‌తెల్టుగ్టు‌ఛానెల్�‌‌మరణవార<న్టు‌ధృవీకరించలేద్టు.‌బతికే‌అవకాశం‌లేదని రాసే?‌ వైయస్‌‌అభిమ్హాన్టుల్టు‌ సూ� డియోలపై‌ దాడి‌ చేస్తా? రేమోనని. ‌ఉదయం‌ 9 ‌గంటల ప్రా� ంతంలో‌హెలికాప�ర్‌‌కన్టుగొనా;ర్టు‌అని‌చెప్పి్ప‌వూర్టుక్టునా;ర్టు‌కానీ‌అట్టు‌ఇంగీ్లష్టు‌ఛానెల్�‌‌

28

'హెలికాప�ర్‌‌కాలిపోయింది, ‌ఎవరూ‌ బతికే‌ ఛాన్టు�‌ లేద్టు' ‌అని‌ చెప్రే్పస్టు? నా;యి. ‌తెల్టుగ్టు ఛానెల్�‌‌ఆ‌మ్హాట‌అనక్టుండా‌ఆగాయి.

ప�ధాని, ‌స్తోనియా‌ అత్యవసర‌ సమ్హావేశం‌ అన;పుడే‌ అరñమై‌ పోయింది, ‌వారస్టుణి; వెత్టుక్టుత్టునా;రని. ‌ఇంగీ్లష్టులో‌ఓ‌స్తామెత‌ -‌'కింగ్‌‌ఈజ్‌‌డెడ్‌. ‌లాంగ్‌‌లివ్స్‌‌ద‌కింగ్‌' ‌అని.‌రెండో‌వాక్యంలో‌ 'కింగ్‌' ‌కొత?రాజు‌అన;మ్హాట. ‌ప్రాతరాజు‌పోగానే‌ దేశం‌అరాచకంప్రాల్టు కాక్టుండా‌ వారస్టుణి;‌ వెతికేసి, ‌ఆమోదింపజేసేస్టుక్టుని‌ అపు్పడ్టు‌ ప్రాతరాజు‌ పోయినట్టు� ప�కటించడం‌ ఆనవాయితీ. ‌ప్రాతరాజుకి‌ జోహార్‌, ‌కొత?రాజుకి‌ జిందాబాద్‌‌రెండూ‌ కలిప్రే చెప్రా? ర్టు. ‌ఇపు్పడూ‌అదే‌ జరిగింది. ‌వైయస్‌‌పోయార్టు, ‌రోశయ్య‌ ఆపద్ధర�‌మ్టుఖ్యమంతి్ర అని‌ఒకేస్తారి‌ప�కటించార్టు.‌

ఆ‌తరా్వత‌వైయస్‌‌అంత్యకి్రయల్టు. ‌ఎప్పటిలాగానే‌సంతాపసందేశాల్టు. ‌గంభీరమైన సంస్కృత‌ పదాలో్ల ‌ సంప్రాదకీయాల్టు. ‌నన్టు;‌ కూడా‌ వైయస్‌ ‌గ్టురించి‌ రాయమని చాలామంది‌ మెయిల్�‌‌రాశార్టు. ‌నాక్టు‌ వచి»న‌ యిబ�ంది‌ ఏమిటంటే‌ 'పోయినందరూ మంచోళ్లు్ల ' ‌అనే‌సిదా్ధ ంతం‌కాద్టు‌నాది. ‌బతిక్టున;పుడ్టు‌ద్టురా�ర్టు్గ డైన‌మనిషి‌చనిపోగానే మహనీయ్టుడయిపోతాడంటే‌ నేన్టు‌ నమ�న్టు. ‌ ‌చనిపోయిన‌ వాళ్ల‌ గ్టురించి‌ చెడ్టు పలకకూడదనే‌పద్ధతికి‌నేన్టు‌మద్దతివ్వన్టు.‌

మనిషి‌ పోయినపుడైనా‌ నిజ్జానిజ్జాల్టు‌ మ్హాటా్ల డ్టుకోవాలంటాన్టు. ‌అపు్పడ్టు బతిక్టున;వాళ్లక్టు‌ తెలిసివస్టు? ంది‌ - ‌ఈ‌ రోజు‌ మన‌ అధికారం‌ చూసి‌ ఎవరూ నోరెత?కపోయినా, ‌రేపు‌ పోయిన‌ తరా్వత‌ మన‌ గ్టురించి‌ యిలా‌ మ్హాటా్ల డ్టుక్టుంటార్టు అన్టుక్టుని,‌బెదిరి‌కాస?‌జ్జాగ�త?గా‌వుంటార్టు.‌పోయినవాడ్టు‌మ్హారేదీ‌ఎలానూ‌స్తాధ్యం‌కాద్టు,‌బతిక్టున;వాళ్లయినా‌బాగ్టుపడితే‌అదే‌చాల్టు.‌

ఎలిజీలనీ;‌ చూడండి‌ - ‌పోయినవాడ్టు‌ ఇంద్టు్ర డ్టు, ‌చంద్టు్ర డ్టు‌ అన;ట్టు� ంటాయి.‌స్వభావతహ‌ కూడా‌ నాక్టు‌ ఇంద్టు్ర ళ్లు్ల , ‌చంద్టు్ర ళ్లు్ల ‌ కనబడర్టు. ‌గాంధీ‌ గార్టు‌ కానీయండి,‌ప�కాశం‌ గార్టు‌ కానీయండి‌ - ‌నాక్టు‌ వాళ్ల‌ గొప్పతనం‌ కనబడ్టుతూనే‌ లోప్రాల్టు‌ కూడా కనబడతాయి.‌లోప్రాల్టున;ంత‌మ్హాతా్ర న‌మహాన్టుభావుడ్టు‌కాక్టుండా‌పోడన;‌యింగితమూ వుంది. ‌అంతమ్హాత్రం‌చేత‌లోప్రాల‌మ్బీద‌స్టున;ం‌పూసేసి, ‌అదీ‌ఓ‌గొప్పలక్షణం‌అన;ట్టు� భ్రమపడన్టు,‌భ్రమపెట�న్టు.

‌'భాన్టుమతి‌అహంభావే‌కానీ‌కొందరి‌విషయంలో‌అది‌అలంకారం‌కూడా.‌అహంకారం ఆమెక్టు‌వనె;‌తెచి»ంది' ‌అంటూ‌రాస్తా? ర్టు‌కొందర్టు. ‌అహంభావం‌ఎవరిక్టునా;‌చెడÖదే. ‌అది అలంకారం‌కాద్టు, ‌వనె;‌తేద్టు‌అన;ది‌నా‌అభిప్రా� యం. ‌అహంభావం‌ఆమెక్టుందని, ‌అది చెడÖదని‌ న్టువు్వ‌ గ�హించినపు్పడ్టు‌ ఆమె‌ లక్షణాలో్ల ‌ దాని;‌ నెగటివ్స్‌‌సైడ్‌‌వేయవలసినదే!‌దాని;‌మసిపూసి‌మ్హారేడ్టుకాయ‌చేయనక్కరలేద్టు.‌

29

ఎలిజీల‌ విషయంలో‌ క్టుశ్వంత్‌‌సింగ్‌ది‌ ఒక‌ ప�తే్యక‌ ధోరణి. ‌ఎవరైనా‌ పోగానే‌ వాళ్ల చెడÖలక్షణాలని‌ఆయన‌ఏకర్టువు‌పెడతాడ్టు, ‌అప్పటిదాకా‌ఆపుక్టుని‌కూచ్టున;ట్టు� . ‌రెండూ రాసి‌ బాలన్�‌డ్‌గా‌ రాసే?‌ వివాదం‌ కాకపోన్టు. ‌కానీ‌ ఆయన‌ చెడేÖ‌ రాస్తా? డ్టు. ‌దానిమ్బీద ఆయని;‌అనేకమంది‌విమరి్శస్తా? ర్టు. ‌ధీరేన్‌‌భగత్‌‌అనే‌ఓ‌జర;లిస్టు� ‌క్టుశ్వంత్‌‌సింగ్‌‌పోతే ఆయన‌ఎలిజీ‌ - ‌క్టుశ్వంత్‌‌సింగ్‌‌అయితే‌ఎలా‌రాస్తా? డో‌ - ‌రాసి‌ప�చ్టురించాడ్టు. ‌దానిలో అనీ;‌క్టుశ్వంత్‌‌సింగ్‌‌అవలక్షణాలే!‌

ధీరేన్‌‌క్టుశ్వంత‌ సింగ్‌కి‌ క్టుట్టుంబసే;హిత్టుడ్టు. ‌క్టుశ్వంత్‌‌దాని;‌ స్తో్పరి�వ్స్‌గా‌ తీస్టుక్టుని నవి్వ‌వూర్టుక్టునా;డ్టు. ‌టాK జిడీ‌ఏమిటంటే‌యిది‌రాసిన‌కొని;‌ నెలలకే‌ధీరేన్‌‌పోయేడ్టు.‌క్టుశ్వత్‌‌సింగ్‌‌ఎలిజీ‌ రాశాడ్టు. ‌ 'నా‌ కొడ్టుక్టు‌ వయస్టువాడ్టు, ‌ప�తిభావంత్టుడ్టు. ‌నాకంటే ఎంతో‌మ్టుందే‌పోయాడ్టు' ‌అంటూ‌వాపోయాడ్టు. ‌ఆ‌ఎలిజీలో‌ధీరేన్‌ని‌మెచ్టు»క్టునా;డ్టు తప్ప‌తిట�లేద్టు.‌తనపై‌అతన్టు‌రాసిన‌ఎలిజీని‌గ్టుర్టు< ‌చేస్టుక్టునా;డ్టు.

ఇదంతా‌ ఎంద్టుక్టు‌ రాస్టు? నా;నంటే‌ వైయస్‌పై‌ నా‌ ఎలిజీ‌ మూసధోరణికి‌ వ్యతిరేకంగా వుంటే‌నన్టు;‌తిట్టు� కోవద్టు్ద .‌వైయస్‌పై‌యిదివరక్టు‌నేన్టు‌వెలిబ్టుచి»న‌అభిప్రా� యాలనే‌మళ్లీ్ల ఏకర్టువు‌పెడతాన్టు, ‌అప్‌ట్టుడేట్‌‌చేస్తా? న్టు‌తప్ప‌ఆయన‌ద్టుర�రణం‌ప్రాలయా్యడ్టు‌కదాని అరJంట్టుగా‌అభిప్రా� యాల్టు‌మ్హారే»స్టుకోన్టు.‌

2009‌ఎని;కలో్ల ‌కాంగె�స్‌క్టు‌గెలిచే‌అవకాశాల్టునా;యని‌రాసినంద్టుక్టు‌నన్టు;‌కొందర్టు ప్రాఠక్టుల్టు‌కాంగె�స్‌‌ఏజంట్టు‌అనా;ర్టు. ‌తనక్టు‌అన్టుకూలంగా‌రాయమని‌ ‌వైయస్‌‌నాక్టు డైరక్టు� గా‌ లంచాల్టు‌ యిస్టు? నా;డని‌ ఆరోప్పించార్టు. ‌ఇద్దర్టు, ‌మ్టుగ్టు్గ రయితే‌ నాక్టు‌ ఎపు్పడ్టు మెయిల్‌‌రాసినా‌ 'హాయ్‌‌వైయస్‌‌ఫ్లా్యన్‌' ‌అంటూ‌ సంబోధిస్తా? ర్టు. ‌ఈ‌ ప్పిల్లచేష�ల్టు‌ చూసి నేన్టు‌నవు్వక్టుంటాన్టు. ‌నా‌రాతల్టు‌వైయస్‌‌దృషి�దాకా‌పోనే‌పోవని‌నాక్టు‌తెల్టుస్టు. ‌ఇక నాక్టు‌ లంచాల్టు‌ పెటే� ‌ సందర్భం‌ ఎంద్టుక్టు‌ వస్టు? ంది? ‌ఒకవేళ‌ పెడదామన్టుక్టునా;, ‌నాది లంచాల్టు‌తినే‌స్వభావం‌కాదే!

అంద్టువలన‌ పదాడంబరాలక్టు‌ పోక, ‌తేలిక‌ పదాలలోనే‌ వైయస్‌ ‌గ్టురించి నిష్పక్షప్రాతంగా‌బ్బేరీజు‌వేస్టుక్టుని‌చూదాం.

2వైయస్‌క్టున;‌ప�జ్జాదరణ‌ గ్టురించి‌ఆయన‌బతిక్టున;ంతకాలం‌ఎవరికీ‌పూరి<‌అంచనా

చిక్కలేద్టు. ‌ఆయన‌జనంలోకి‌వెళ్లితే‌ప�జల్టు‌వస్టు? నా;ర్టు.‌(చికే్కమిటంటే‌ప�జల్టు‌అందరికీ వచా»ర్టు) ‌ఇంకో‌ పక్క‌ ప్రేపర్టు్ల ‌ చూసే?‌ ఆయన‌ మూరీ<భవించిన‌ అవినీతి‌ అని‌ వా్యస్తాల్టు వార<ల్టు‌వస్టు? నా;యి. ‌ప�జల్టు‌చెపు్పలతో‌కొట�డానికి‌వస్టు? నా;రని‌కారూ� న్టు్ల ‌వస్టు? నా;యి.‌వైయస్‌ ‌గ్టురించి‌ ఏ‌ మంచిమ్హాట‌ అనా;‌ మేధావుల్టు‌ నొసల్టు‌ చిటి్లంచి‌ అవినీతిని పో� త�హించేవాణి;‌ చూసినట్టు� గా‌ తిరస్తా్కరభావంతో‌ చూశార్టు. ‌పట�ణాలో్ల నే‌ యీ‌ సిñతి తప్ప, ‌పలె్లలో్ల ‌అతని;‌నెతి?మ్బీద‌పెట్టు� క్టుంట్టునా;రనీ, ‌ప�తీ‌క్టుట్టుంబం‌ఏదో‌పథకం‌దా్వరా

30

లబ్రి్ధ ‌ పొందిందని‌ కొందర్టు‌ చెపూW ‌ వచా»ర్టు. ‌వైయస్‌ ‌పదవిలో‌ వుండకపోతే‌ వరాÃ ల్టు క్టురవవనే‌ మూఢనమ�కంతో‌ కొట్టు� మిట్టు� లాడ్టుత్టునా;రని‌ పలె్లప�జలపై‌ కొందర్టు‌ జ్జాలి పడాÖ ర్టు‌కూడా.‌

కానీ‌ ఎలక్షన్‌‌ఫలితాల్టు‌ వెల్టువడాÖ క‌ అందరూ‌ అవాక్కయా్యర్టు. ‌వైయస్‌‌పట్ల ‌ అంత ప�తికూలత‌ లేదని‌ తేలిపోయింది, ‌కాంగె�స్‌ని‌ మళ్లీ్ల‌ గెలిప్పించడంతో. ‌అలా‌ అని‌ మరీ స్తాన్టుకూలతా‌లేదని‌తెలిసింది‌ - ‌బొటాబొట్టీగా‌ గటె�కి్కంచడంతో. ‌అంటే‌అరñమేమిటి? ‌నీ మ్హార్గం‌కరెకే�‌గానీ,‌చాలా‌పొరబాట్టు్ల ‌జరిగాయి,‌జ్జాగ�త?గా‌వుండ్టు,‌అహంభావం‌తగి్గంచ్టుకో అని‌హితవు‌చెప్పి్పనట�యింది‌ - ‌అని‌ నేనన్టుక్టుంట్టునా;న్టు. ‌టిడిప్పి‌అండ్టు‌కోల‌ నడిగితే యిదంతా‌యివిఎంల‌మ్హాయాజ్జాలం‌తప్ప‌వైయస్‌క్టు‌ప�జ్జాదరణ‌లేద్టు‌అని‌వాదిస్తా? ర్టు.

మరి‌ వైయస్‌ ‌పోయిన‌ తరా్వత‌ దృశ్యం‌ ఏమిటి? ‌ఇంతమంది‌ అతనికోసం ఆత�హత్యల్టు‌ చేస్టుకోవడమ్హా? ‌అతని‌ అంత్యకి్రయల్టు‌ చూసి‌ గ్టుండెపోట్టుతో మరణించడమ్హా? ‌నిజంగానే‌ వైయస్‌ ‌అంటే‌ ప�జల్టు‌ యింత‌ పడి'ఛస్తా? రా'? ‌కొని; సహజమరణాలన్టు‌ కూడా‌ యీ‌ ఎక్కవుంట్టులో‌ కలిప్రేశారనీ, ‌సగానికి‌ సగం అతిశయోక్టు< లనీ‌కొటి�ప్రారేసినా‌కనీసం‌50,‌60‌మంది‌అతనికోసం‌ప్రా� ణాల్టు‌విడిచినవారే వునా;రే! ‌ఇది‌ప�పంచ‌రికారేÖమో! ‌అనా;ద్టురై‌పోయినపు్పడ్టు, ‌ఎనీ�యార్‌‌పోయినపు్పడ్టు కూడా‌యీ‌స్తాñ యిలో‌శోకతపుW ల్టు‌కాలేదే!‌ఇంతమంది‌అస్టువుల్టు‌బాయలేదే!‌వారి‌కంటె గొప్పవాడా‌వైయస్‌?‌

అనా;ద్టురై‌ ఎక్కడో‌ తమిళనాడ్టు‌ వాడన్టుకోండి. ‌తెల్టుగ్టుజ్జాతికి‌ గౌరవం‌ తెచి»న ఎనీ�యార్‌‌సంగతేమిటి? ‌వెండితెరన్టు‌శాసించాడ్టు, ‌రాజకీయరంగంలో‌తనదంటూ‌మ్టుద్ర వేశాడ్టు. ‌అంత్యకి్రయలక్టు‌ అశేషజనం‌ వచా»ర్టు. ‌బహుశా‌ వైయస్‌ ‌కంటె‌ ఎక్టు్కవ వచా»రేమో! ‌కానీ‌ యీ‌ స్తాñ యిలో‌ శోకం‌ వ్యక<ం‌ కాలేద్టు. ‌ఎంద్టుచేత? ‌ఒకటి‌ - ‌ఆయన అప్పటికే‌వృద్టు్ధ డయా్యడ్టు,‌అనారోగ్యప్రీడిత్టుడయా్యడ్టు.‌వైయస్‌‌విషయంలో‌అయితే‌60‌పూర<వగానే‌పోయాడ్టు. ‌అంటే‌ఎనీ�యార్‌‌ఆయ్టురా్ద యం‌ కంటె‌దాదాపు‌ 15 ‌ఏళ్లు్ల ‌తక్టు్క ఆయ్టురా్ద యం. ‌పైగా‌ అనారోగ్యం‌ లేద్టు. ‌నవు్వతూ‌ నవు్వతూ‌ వున;‌ వ్యకి<‌ ఒక్కస్తారి మ్హాయమయే్యసరికి‌‌పరాయివాడికి‌కూడా‌అయో్య‌అనిప్పించింది.

రెండ్టు‌ - ‌పోయేనాటికి‌ఎనీ�యార్‌‌పదవీచ్టు్యత్టుడై‌వునా;డ్టు. ‌ప�జలక్టు‌ఏమ్బీ‌చేయలేని సిñతిలో‌ వునా;డ్టు. ‌చంద్రబాబ్టున్టు‌ దూషించే‌ మూడ్‌లో‌ తప్ప‌ ప్రాజిటివ్స్‌‌మూడ్‌లో‌ లేడ్టు.‌వైయస్‌‌విషయంలో‌నైతే‌అతన్టు‌ఉతా�హంతో‌వురకల్టు‌వేస్టు? నా;డ్టు.‌రెండో‌స్తారి‌ఎని;కైన హుషార్టుగా‌కొత?‌పథకాల్టు‌వేస్టు? నా;డ్టు.‌అపో్పజిషన్‌తో‌ఆడ్టుక్టుంటూ,‌వూగిసలాడేవారిలో ఆశల్టు‌ రేకెతి?సూ? , ‌తనవారిని‌ ఉతా�హపర్టుసూ? ‌ ఇప్పట్లో్ల ‌ తనక్టు‌ ఎద్టురే‌ లేదన;ంత హుషార్టులో‌వునా;డ్టు.‌పైగా‌ప�జలక్టు‌మరింత‌చేర్టువ‌కావడానికి‌రచ»బండ‌కార్యక్రమ్హాని; రూపొందించి, ‌తన‌ ప్రాలనలో‌ లోట్టుప్రాట్టు్ల ‌ కన్టుగొనడానికి‌ సర్‌పై(జ్‌‌విజిట్‌‌ప్రా్ల న్‌‌చేసి

31

దానికోసం‌ వెళ్లుతూ‌ మధ్యలో‌ ప్రా� ణం‌ పోగొట్టు� క్టునా;డ్టు. ‌అంటే‌ డైడ్‌ ‌ఆన్‌ ‌డూ్యట్టీ అన;మ్హాట. ‌ఇదే‌క్టుట్టుంబంతో‌విలాసయాత్ర‌గడపడానికి‌వెళ్లుతూ‌పోయి‌వుంటే‌యింత బాధ‌వుండేది‌కాదేమో!

మూడ్టు‌ - ‌ఎనీ�యార్‌ ‌పోయిన‌ తరా్వత‌ ఎవర్టు‌ ఎంత‌ ఆకాశానికి‌ ఎతి?వేసినా పోయేనాటికి‌ ఆయనక్టు‌ పెద్దగా‌ ప�జ్జాభిమ్హానం‌ లేద్టు. ‌కొత?పెళ్లా్ల ం‌ మోజులో‌ బాధ్యతల్టు విస�రించిన‌ మతిమ్హాలిన‌ మహారాజు‌ ప్రాత్రలోనే‌ ఆయని;‌ జనం‌ చూశార్టు. ‌అంద్టుచేత చంద్రబాబ్టు‌ వెన్టు;పోట్టు‌ తరా్వత‌ బహిరంగ‌ సభలక్టు‌ వెళ్లి్ల‌ తన‌ గోడ్టు‌ వినిప్పించినా‌ ఆ సభల్టు‌ విజయవంతం‌ కాలేద్టు. ‌ప�జల్టు‌ పెద్దగా‌ పటి�ంచ్టుకోలేద్టు. ‌నాదెండ్ల‌ వెన్టు;పోట్టు సమయానికి, ‌చంద్రబాబ్టు‌ వెన్టు;పోట్టు‌ సమయానికి‌ హసి?మశకాంతరం‌ వున;‌ సంగతి గ�హించే‌ఎనీ�యార్‌‌ఖిన్టు;డయా్యర్టు.‌ఆయన‌అహం‌దెబ�తింది.‌అదే‌ఆయన‌మృత్టు్యవుకి హేత్టువు‌ కావచ్టు». ‌ఆయన‌ పోయిన‌ తరా్వత‌ ఆ‌ సింపతీని‌ ఎన్‌కా్యష్‌‌చేస్టుకోబోయిన లక్ష్మీ<ప్రార్వతి‌ ప్రారీ�ని‌ ప�జల్టు‌ ఆదరించలేదని‌ యిక్కడ‌ మనం‌ గ్టురి<ంచాలి. ‌వైయస్‌‌విషయంలోనైతే‌ఆయన‌రైజింగ్‌‌స్తా� ర్‌లా‌వునా;డ్టు.‌

నాల్టుగ్టు‌ - ‌ఎనీ�యార్‌‌అంత్యదశలో‌ ఆయనక్టు‌ మ్బీడియా‌ సపోర్టు� ‌ లేద్టు. ‌అప్పట్లో్ల మ్బీడియా‌ అంటే‌ ఈనాడ్టు, ‌ఈట్టీవీ, ‌ఆంధ్రజో్యతి, ‌వార<. ‌వీటిలో‌ ఏవీ‌ ఆయనక్టు‌ సపోర్టు� కాద్టు.‌అప్పట్లో్ల ‌యింత‌మ్బీడియా‌ఎక్�‌పో్ల జన్‌‌లేద్టు.‌పైగా‌ఆయన‌మరణం‌సహజమరణం.‌చంద్రబాబ్టు‌వెన్టు;పోట్టు‌పొడవగానే‌ఆయనక్టు‌గ్టుండెపోట్టు‌వచి»వుంటే‌అపు్పడ్టు‌పరిసిñతి వేరేలా‌ వుండేదేమో. ‌కానీ‌ వెన్టు;పోట్టున్టు‌ జనాల్టు‌ హరాయించ్టుక్టునా;క‌ యీయన పోయాడ్టు.‌దాంతో‌చావు‌యింప్రాక్�‌‌అంతగా‌పడలేద్టు.‌

ఇక‌వైయస్‌‌సంగతికి‌వసే?‌-‌మంచికో,‌చెడ్టుకో‌మ్బీడియా‌ఫ్లోకస్‌‌అంతా‌ఆయనమ్బీదనే వుంది. ‌ఆయన‌హెలికాప�ర్‌‌మిస్‌‌కావడంతో‌ఉత్కంఠ‌పెరిగింది. ‌ఇంత‌వెత్టుక్టుత్టునా;ర్టు ప్రాపం‌ క్షేమంగా‌ తిరిగి‌ వసే?‌ బాగ్టుండ్టున్టు‌ అనిప్పించింది. ‌లేద్టు, ‌పోయాడ్టు‌ అనగానే ఉసూర్టుమనిప్పించింది. ‌అమితాబ్‌‌బచ»న్‌‌సినిమ్హాల్టు‌ చూడనివార్టు‌ సైతం, ‌ఆయనక్టు ఏకి�డెంట్టు‌ అయినపు్పడ్టు‌ అయో్య‌ ఏమ్బీ‌ కాక్టుండా‌ వుంటే‌ బాగ్టుండ్టున్టు‌ అన్టుక్టునా;ర్టు,‌మ్హానవసహజంగా. ‌వైయస్‌‌విషయంలో‌ అదే‌ జరిగింది. ‌ట్టీవీలో‌ వైయస్‌‌అంతరాñ నం గ్టురించి, ‌అంత్యకి్రయల‌గ్టురించి‌తెగ‌చూప్పించడంలో‌సహజంగా‌ఆయనంటే‌అభిమ్హానం వున;వార్టు‌తట్టు� కోలేని‌పరిసిñతి‌వచి»ంది.‌

దానీదీనా‌వైయస్‌‌మరణంతో‌పోయినవారి‌సంఖ్య‌యింతక్టు‌చేరిందని‌అన్టుకోవచ్టు».‌

3

ఇలా‌ వైయస్‌పై‌ ఆరి�కల్�‌‌రాయడం‌ మొదలెటే�నో‌ లేదో‌ అలా‌ ఉత?రాల్టు‌ క్టురవడం మొదలెటా� యి. ‌ఇదే‌ ధోరణిలో‌ రాయండి‌ అన;వార్టు‌ చాలామంది‌ వునా;, ‌కొంతమందికి

32

నేన్టు‌ఎనీ�యార్‌న్టు,‌వైయస్తా�ర్‌న్టు‌పోల»డం‌నచ»లేద్టు.‌మహాన్టుభావుడ్టు‌ఎనీ�యార్‌న్టు‌ఓ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� తో‌ పోల్టుస్తా? వా‌ అని‌ కొందర్టు‌ కోప్పడితే, ‌వైయస్తా�ర్‌న్టు‌ మ్హానవమ్హాత్టు్ర లతో పోల్టుస్తా? వా‌అని‌మరికొందర్టు‌చివాటే్లశార్టు. ‌ఇద్దరూ‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర లే, ‌ఇద్దరీ;‌పోల»డంలో తప్రే్పమ్టుందో‌నా‌కరñం‌కాలేద్టు.‌మధ్యలో‌అనా;ద్టురై‌ఎంద్టుక్టు‌వచా»డ్టు?‌అని‌మరి‌కొందరి సందేహం. ‌మ్టుగ్టు్గ రిలోనూ‌ నేన్టు‌ తీస్టుక్టున;‌ స్తామ్హాన్య‌ అంశం‌ (కామన్‌ ‌ఫ్లా్యక�ర్‌) ‌ -‌అంత్యకి్రయలక్టు‌హాజరైన‌జనం, ‌వారి‌మరణం‌ప�జలో్ల ‌ కలిగించిన‌ఉదే్వగం. ‌పరిప్రాలన విషయానికి‌వచే»సరికి‌వైయస్‌న్టు‌చంద్రబాబ్టుతో‌ఎలాగూ‌పోల»కతప్పద్టు.‌

ఇక‌వైయస్‌‌వ్యకి<త్వం‌గ్టురించి‌చెపు్పకోవడం‌ఆయనపై‌వున;‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌మ్టుద్రతోనే మొదలెడదాం. ‌ఆయన‌ ప�త్యర్టుñ ల్టు‌ మ్హాటిమ్హాటికీ‌ అనేది‌ ఆయన‌ఫ్లా్యక్షనిస�నే! ‌ఆయన ఫ్లా్యక్షనిస్తా� ? ‌అయితే‌ ఎంతమందిని‌ చంప్పించాడ్టు? ‌ఎని;‌ కేస్టుల్టునా;యి? ‌ ‌నాక్టు తెలిసినంతవరక్టు‌ ఆయన‌ క్టుట్టుంబానికి‌ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌ నేపథ్యం‌ వుంది‌ కానీ‌ వైయస్‌‌స్వయంగా‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌కాద్టు.‌ప�త్యరిñని‌రాజకీయంగా‌ఎలిమినేట్‌‌చేయిదా్ద మని‌చూడడమే కనబడ్టుత్టుంది‌కానీ‌ఫిజికల్‌గా‌ఎలిమినేట్‌‌చేసే‌ప�యత;ం‌కానరాద్టు. ‌ఆయనే‌స్వయంగా చెపు్పక్టునా;డ్టు‌ - ‌ 'ఓ‌ స్తారి‌ ఎని;కలలో‌ నా‌ ప�త్యర్టుñ లన్టు‌ ఓడించడానికి‌ వారి నియోజకవరా్గ లలో‌వారికి‌వ్యతిరేకంగా‌పనిచేశాన్టు,‌దానికి‌అన్టుభవించాన్టు,‌నా‌మెజ్జారిట్టీ బాగా‌ తగి్గపోయింది. ‌నా‌ ప్రారీ�కి‌ అతి‌ తక్టు్కవ‌ సీట్టు్ల ‌ వచా»యి' ‌అని. ‌ఫ్లా్యక్షనిస�యితే యిలాటి‌ చాట్టుమ్హాట్టు‌ వ్యవహారాల్టు‌ చేయడ్టు. ‌ 'నాక్టు‌ వ్యతిరేకంగా‌ నిలో»క్టు, ‌నిల్టు»ంటే ఔట్‌'‌అని‌హెచ»రికల్టు‌పంపుతాడ్టు.‌

ఫ్లా్యక్షనిజం‌ వలన‌ వుండే‌ చేట్టు‌ స్వయంగా‌ చూసినవాణి;‌ కాబటి� ‌ దానికి‌ దూరంగా జరిగానని‌వైయస్‌‌ఎనో;స్తార్టు్ల ‌చెపు్పక్టునా;ర్టు. ‌వాళ్ల‌తండిÕ‌రాజ్జారెడిÖ‌ కక్షలతో, ‌కత్టు? లతో వ్యవహరించాడ్టు. ‌కత్టు? లవల్లనే‌ పోయాడ్టు. ‌క్టుట్టుంబనేపథ్యం‌ బటి� ‌ చూసే?‌ వైయస్‌‌పగతీర్టు»కోవాలి‌లేకపోతే‌వాళ్ల‌పరిభాషలో‌ 'మగాడే‌కాద్టు'. ‌అయినా‌వైయస్‌‌ఆ‌జోలికి పోలేద్టు. ‌ఇపు్పడ్టు‌ 'ఆపరేషన్‌‌ఆకర్Ã‌'లో‌ గానీ, ‌అంతక్టుమ్టుంద్టు‌ టికె్కట్ల‌ పంప్పిణీలో‌ గానీ రాజకీయ‌ చత్టురతే‌ కనబడ్టుత్టుంది‌ తప్ప, ‌బెదిరించి‌ తనవైపు‌ లాక్టు్కన;‌ సందరా్భల్టు కనబడవు.

నిజ్జానికి‌ రాయలసీమ‌ రాజకీయాల్టు‌ గమనిస్టు? న;వార్టు‌ ఫ్లా్యక్షనిజం‌ క్రమంగా తగ్టు్గ తోందనే‌ చెపుత్టునా;ర్టు. ‌ఎపు్పడో‌ తాతలనాడ్టు‌ మొదలైన‌ వైరం‌ యింకా కొనస్తాగించడంలో‌అరñం‌లేదని‌వార్టు‌గ�హిస్టు? నా;రట.‌తనన్టు‌నమ్టు�క్టున;‌వచి»న‌భార్యన్టు వితంత్టువున్టు‌చేయక్టుండా‌చూడాలని, ‌పెర్టుగ్టుత్టున;‌అవకాశాలతో‌ప్పిల్లల్టు‌చద్టువుక్టుని వృది్ధలోకి‌ వచే»దాకా‌ ఆగాలని‌ అన్టుక్టుంట్టునా;రట. ‌పైగా‌ఫ్లా్యక్షనిజం‌ చాలా‌ ఖర్టు»దారీ వ్యవహారం. ‌అన్టుచరగణాని;‌ పోషించాలి. ‌ఇదివరకటా్ల ‌ కాద్టు, ‌అన్టుచర్టుల్టు‌ కూడా‌ తెల్ల ఏన్టుగ్టులా్ల ‌తయారవుత్టునా;ర్టు.‌వైయస్‌‌ప్రాలనక్టు‌మ్టుంద్టు‌తొమి�దేళ్లు్ల ‌నడిచిన‌కర్టువులో

33

వ్యవస్తాయంపై‌ఆధారపడిన‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ల్టు‌చాలామంది‌ క్టుదేలై‌వునా;ర్టు. ‌అన్టుచర్టులన్టు పోషించడం‌ వారికి‌ స్తాధ్యమ్హా? ‌దానాదీనా‌ వైయస్‌ ‌పరిప్రాలన‌ ప్రా� రంభమయే్యసరికి ఫ్లా్యక్షనిజం‌చల్లబడ్టుతోంది.‌

అయితే‌2004‌తొలినాళ్లలో‌అనంతపురంలో‌చాలా‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌హత్యల్టు‌జరిగాయి.‌అవనీ;‌ తమ‌ నాయక్టులవే‌ అనా;ర్టు, ‌టిడిప్పివార్టు. ‌ ‌అంటే‌ టిడిప్పివారిలోనూ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ల్టున;టే�గా! ‌టిడిప్పి‌నాయక్టుడ్టు‌పరిటాల‌రవి‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌కాదా? ‌ఆయన‌పోతే రాష�(మంతటా‌టిడిప్పివార్టు‌ఆరీ�సి‌బస్టు�ల్టు‌తగలబెట�లేదా? ‌అంటే‌టిడిప్పి‌ఫ్లా్యక్షనిజ్జానికి జోహార్టు‌పలికినటే� ‌కదా!‌ఎటొచీ»‌టిడిప్పి‌అధినాయక్టుడి‌క్టుట్టుంబానికి‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌నేపథ్యం లేద్టు‌ కాబటి� ‌ వాళ్లు్ల ‌ ఓ‌ మెట్టు� ‌ పైన‌ వున;ట్టు� గా‌ భావించ్టుక్టుని‌ వైయస్‌న్టు, ‌కాంగె�స్‌న్టు ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌ ప�భ్టుత్వమని‌ మ్హాటిమ్హాటికీ‌ యీసడించార్టు. ‌నిజ్జానికి‌ నాన్‌-ఫ్లా్యక్షనిస్టు� క్టుట్టుంబం‌ న్టుండి‌ వచి»న‌ బాలకృషÔ‌ తొడల్టు‌ కొటి� ‌ (అక్కగారి‌ యింటిమ్టుంద్టు‌ కూడా)‌వయొలెంట్‌ ‌స్వభావం‌ చూప్పితే‌ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ‌ నేపథ్యంన్టుండి‌ వచి»న‌ వైయస్‌ ‌గాలిలో మ్టుద్టు్ద ల్టు‌విసిరి‌నాన్‌-వయొలెంట్‌‌స్వభావాని;‌కనబరచార్టు.‌అదీ‌తమ్హాషా!

అయితే‌ వైయస్‌ ‌ఫ్లా్యక్షనిజ్జానికి‌ పూరి<గా‌ దూరమ్హా? ‌కాదనే‌ చెప్రా్పలి. ‌ఆయనక్టు ఫ్లా్యక్షనిస్టు� లతో‌సని;హిత‌బాంధవా్యల్టునా;యి. ‌వాళ్లపై‌సింపతీ‌వుంది. ‌వాళ్లక్టు‌మద్దత్టు అందించార్టు. ‌ఎవరైనా‌ ఏమైనా‌ అన్టుక్టుంటారన;‌ జంక్టు‌ లేక్టుండా‌ జైల్టుకి‌ వెళ్లి్ల పరామరి్శంచార్టు‌ కూడా. ‌వారిని‌ జైళ్లలోంచి‌ విడిప్పించాలని‌ అహరహం‌ శ్రమించార్టు.‌ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ల‌క్టుట్టుంబాల‌మధ్య‌సయోధ్య‌క్టుదిరి»‌ఫ్లా్యక్షనిజం‌చలా్ల రా»లని‌చూశార్టు.‌

ఆయన‌హతా్యరాజకీయాలక్టు‌దూరం‌అని‌చెప్పవచ్టు»‌గానీ‌దౌరJనా్యనికి‌దూరం‌అని చెప్పలేమ్టు. ‌వైయస్‌ ‌హయాంలో‌ బోల్టుÖ ‌ కబాJ ల్టు‌ జరిగాయి. ‌కడపమ్టుఠాల‌ ప్రేర్టు రాష�(మంతా‌మ్హార్టుమో8 గింది.‌ఆ‌ప్రేర్టు‌త్టుడిప్రేయాలని‌ఆయన‌ఏమ్హాత్రం‌ప�యతి;ంచలేద్టు.‌తెల్టుగ్టుసినిమ్హాల్టు‌ రాయలసీమ‌ బాI ండ్‌‌ఒకటి‌ తయార్టుచేశాయి. ‌రోజూ‌ రక<ంతోనే‌ పళ్లు్ల తోమ్టుక్టుంటారన;ట్టు� ‌చూప్పించార్టు.‌దాంతో‌ప�జల్టు‌'కడప'‌అనగానే‌వణక‌నారంభించార్టు.‌ఎవరైనా‌వచి»‌'మ్హాది‌క్టుంభకోణమండి.‌(తంజ్జావూర్టుజిలా్ల లో‌ఓ‌వూర్టు)‌టైమెంత?'‌అని మనని‌ అడిగితే‌ మనం‌ టైమ్టు‌ కూడా‌ చెప్పం, ‌యింద్టులో‌ ఏ‌ క్టుంభకోణం‌ వుందోనని భయపడి.‌బాI ండ్‌‌యిమేజ్‌‌అలాటిది!

అలాగ‌కడపక్టు‌ఓ‌హింస్తాత�క‌బాI ండ్‌‌పడాÖ క‌తెల్లల్టుంగీ‌కట్టు� క్టున;‌ప�తీవాడ్టు‌ 'మ్హాతో పెట్టు� కోక్టు, ‌మ్హాది‌ కడప. ‌మేం‌ సిఎంక్టు‌ కావలసినవాళ్లం' ‌అంటూ‌ కబాJ ల్టు‌ చేసేశార్టు.‌అంతక్టుమ్టుంద్టు‌కబాJ ల్టు‌లేవని‌కావు.‌వీళ్లయితే‌ప్రా� ణాలతో‌చెలగాటం‌ఆడతారని‌భయం.‌కెసియార్‌‌వంటివార్టు‌ వీటి‌ గ్టురించి‌ ఎంత‌ గగో్గ ల్టు‌ పెటి�నా‌ వైయస్‌‌ఆ‌ కడపబాI ండ్‌న్టు త్టుడిచేయలేద్టు. ‌తన‌ ప్రేర్టు‌ (మిస్‌?)యూజ్‌‌చేస్టుక్టుంట్టున;వారిని‌ అరికటి�నట్టు� ‌ లేద్టు.‌

34

దాంతో‌వైయస్‌‌వచా»క‌రాష�(రాజధానిలో‌రాయలసీమవారి‌దౌరJన్యం‌పెరిగింది‌అన;‌ప్రేర్టు వచి»పడింది.‌‌

4

సిఎంగా‌ వైయస్‌‌ఎని;‌ చిర్టునవు్వల్టు‌ చిందించినా‌ వైయస్‌‌శాంతస్వభావి‌ అనడానికి లేద్టు. ‌ప్రాదయాత్ర‌ మ్టుంద్టు‌ దాకా‌ కోపం‌ నరం‌ యాకి�వ్స్‌గా‌ పనిచేసిందని‌ ఆయనే చెపు్పక్టునా;డ్టు‌ కదా. ‌ప్రారీ�లో‌ తనక్టు‌ తగ్గ‌ స్తాñ నం‌ లభించలేదని‌ ఆయనలో‌ అశాంతి,‌అలజడి‌ తీవ Pస్తాñ యిలో‌ వుండేవి. ‌అంద్టువలన‌ నిత్య‌ అసమ�తివాదిగా‌ ఆయన‌ గ్టురి<ంపు తెచ్టు»క్టునా;డ్టు.‌దానికి‌యీయన‌ఒక్కడిదే‌తపు్ప‌కాద్టు,‌ఆనాటి‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర ల్టు‌కూడా వైయస్‌‌పొటెనిÃయల్‌‌గమనించి‌అతన్టు‌పైకి‌రాక్టుండా‌తొకే్కయాలని‌తెగ‌చూశార్టు.‌దానికి యీయన‌అంతే‌ఘాట్టుగా‌తిరగబడాÖ డ్టు.‌

ప్పివి‌నరసింహారావుగారికి‌అత్యంత‌సని;హిత్టుడైన‌ప్పివిఆర్‌కె‌ ం]ప�స్తాద్‌‌స్తా్వతి‌వీకీ్లలో విజయభాస్కరరెడిÖపై‌వైయస్‌‌చెపు్పల్టు‌వేయించిన‌సంఘటన‌తాలూక్టు‌నేపథ్యం‌అంతా రాశార్టు. ‌అది‌చదివితే‌ఆ‌చెపు్పల్టు‌వేయడం‌సహజపరిణామమనే‌అనిప్పిస్టు? ంది. ‌దానికి ప్పివి‌ టాసిట్‌‌సపోర్టు� ‌ (మౌనసమ�తి) ‌వుంది‌ కాబటే� ‌ వైయస్‌పై‌ చర్య‌ తీస్టుకోలేద్టు. ‌ప�తీ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌వైయస్‌తో‌వేగవలసి‌వచే»ది.‌కాంగె�స్‌లో‌వైయస్‌న్టు‌కడప‌జిలా్ల కే‌పరిమితం చేశార్టు.‌వైయస్‌‌జిలా్ల ‌ప్రాలిటిక్�‌లో‌కొట్టు� క్టుంటూ‌వుండవలసినదే‌తప్ప‌ఒక‌రాష�(స్తాñ యికి ఎద్టుగ్టుతాడని‌ఎవరూ‌అన్టుకోలేద్టు.

వైయస్‌‌చంద్రబాబ్టుతో‌పోలిక‌పెట్టు� క్టునా;ర్టు. ‌ఇద్దరూ‌ఒకేస్తారి‌కాంగె�స్‌లోకి‌వచా»ర్టు.‌కలిసిమెలిసి‌తిరిగార్టు. ‌చూసూ? ండగా‌చంద్రబాబ్టు‌ప్రారీ�‌మ్హారాడ్టు. ‌ఎనీ�యార్‌‌హయాంలో చక్రం‌ తిప్రా్పడ్టు. ‌కొనా;ళ్లకి‌ తనే‌ గదె్ద‌ నెకా్కడ్టు. ‌ఒక‌ రాజకీయజీవి‌ యిమేజిన్టుండి పరిప్రాలనాదక్ష్టుడి‌ యిమేజికి‌ ఎదిగాడ్టు. ‌ఆ‌ తరా్వత‌ జ్జాతీయస్తాñ యిలో‌ కూడా‌ తనే చక్రధారియై‌ పోయాడ్టు. ‌అంచెలంచెల్టుగా‌ ఎదిగి‌ ఆధ్టునికయ్టుగానికి‌ కావలసిన మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ అని‌ తెల్టుగ్టువారందరూ‌ గొప్పగా‌ డపు్ప‌ కొట్టు� క్టునేటంత‌ యిదిగా‌ బాబ్టు ప�తిష�‌ పెరిగిపోయింది. ‌జో్యతి‌ బస్టులాగ‌ ప్రాతికేళ్లు్ల ‌ ప్రాలించేసినా‌ ఆశ»ర్యం‌ లేదన;ట్టు� అందరూ‌అన్టుకోస్తాగార్టు.‌

ఇట్టు‌వైయస్‌‌ఒక‌మొరట్టు‌మనిషిగానే‌మిగిలాడ్టు. ‌అసెంబీ్లలో‌ప�తిపక్ష‌నాయక్టుడిగా అయినదానికీ,‌కాని‌దానికీ‌అడ్టుÖ పడ్టుతూ‌మధ్యతరగతివారి‌దృషి�లో‌నెగటివ్స్‌‌యిమేజ్‌న్టు మూటగట్టు� క్టునా;డ్టు. ‌కళ్లు్ల ‌ మూస్టుక్టుని‌ ఆయన‌ 'అధ్యక్షా' ‌అంటూండడం‌ మిమికీ్రవారికి పంటపండించింది.‌వైయస్‌‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌అవుతాడని‌అప్పట్లో్ల ‌ఎవ్వరూ‌అన్టుకోలేద్టు.‌కానీ అవాలని, ‌అయి‌ చంద్రబాబ్టు‌ దాదాపు‌ పదేళ్ల‌ రికార్టుÖ న్టు‌ అధిగమించాలని‌ వైయస్‌‌

35

అన్టుక్టునా;డ్టు, ‌కలల్టు‌ కనా;డ్టు. ‌ప�ణాళ్లికల్టు‌ వేశాడ్టు. ‌ఆ‌ కలల్టు‌ కల్లల్టు‌ కాక్టుండా చంద్రబాబ్టు‌దోహదపడాÖ ర్టు.

అప్పట్లో్ల ‌మేధావుల్టు‌చంద్రబాబ్టు‌గ్టురించి‌ఎంత‌డపు్ప‌కొటే�సినా, ‌రాష�(‌స్తాñ యిన్టుండి అంతరాJ తీయ‌ స్తాñ యివరక్టు‌ మ్బీడియాన్టు‌ బాబ్టు‌ ఎంత‌ బాగా‌ మేనేజ్‌ ‌చేసేసినా,‌ఫóయివోవర్టు్ల , ‌హైవేల్టు‌ చూప్పించి‌ చంద్రబాబ్టు‌ అంతరాJ తీయ‌ అతిథ్టులన్టు‌ ఎంత మ్టురిప్పించేసినా‌ గౌ� ండ్‌ ‌రియాలిట్టీ‌ వేరేలా‌ వుంది. ‌తరా్వత?రా్వత‌ బయటకి‌ వచి»న గణాంకాల్టు‌ బాబ్టు‌ హయాం‌ ఎంతటి‌ మేడిపండో‌ చూప్పించాయి. ‌వ్యవస్తాయంపై ఆధారపడిన‌రాష�(ంలో‌వ్యవస్తాయం‌నెగటివ్స్‌‌గో� త్‌లో‌వుంటే‌యింకెక్కడి‌గో� త్‌? ‌విద్టు్యత్‌‌విషయంలో‌ కూడా‌ బాబ్టు‌ ఎని;స్తార్టు్ల ‌ విద్టు్యత్‌‌చారీJల్టు‌ పెంచారో‌ గ్టుర్టు< ందా? ‌అయినా కరంట్టు‌కోతల్టు‌ఎంత‌ఘోరంగా‌వుండేవో‌గ్టుర్టు< ందా? ‌అంతకంటె‌ఎక్టు్కవ‌ఆశిసే?‌కరంట్టు తీగలపై‌బట�ల్టు‌ఆరేస్టుకోవాలి�ందే‌అని‌బాబ్టు‌అంటే‌కాబోస్టు‌అన్టుక్టునా;ం‌తప్ప‌వేరేలా భావించలేద్టు. ‌బషీర్‌బాగ్‌‌సంఘటనలో‌ప�తిపక్షాల్టు‌అనవసరంగా‌అల్లరి‌చేసి‌కొంతమంది ప్రా� ణాల్టు‌తీశార్టు‌అన్టుక్టునా;న్టు‌నేన్టు.

కానీ‌వైయస్‌‌వచా»క‌విద్టు్యద్టుతా్పదన‌ఎంత‌పెరిగిందో‌చూశారా, ‌వరాÃ ప్రాతం‌ఒక్కటే దీనికి‌కారణం‌అంటే‌నేనొపు్పకోన్టు.‌బెటర్‌‌మేనేజ్‌మెంట్‌‌వల్లనే‌యిది‌స్తాధ్యపడి‌వుండాలి.‌లాలూ‌రైలే్వలన్టు‌బాగ్టుచేసినట్టు� , ‌వైయస్‌‌విద్టు్యత్‌‌రంగాని;‌బాగ్టు‌చేశార్టు. ‌ఆ‌సంసñలన్టు అపు్పలో్ల ంచి‌ బయటపడేశార్టు. ‌ 'మేం‌ వేసిన‌ పునాద్టుల‌ వల్లనే‌ యివనీ;‌ జరిగాయి' ‌అని బాబ్టు‌బోర‌విర్టుచ్టుకోవచ్టు».‌అంటే‌తొమి�దేళూ్ల ‌పునాద్టుల్టు‌తవు్వతూనే‌వునా;రా?‌పోనీ ఏడేళ్లు్ల ‌ తవి్వ, ‌చివరి‌ రెండేళూ్ల ‌ మ్హాక్టు‌ ఫలాల్టు‌ ర్టుచి‌ చూప్పించవచ్టు»గా! ‌ 2004లో అధికారంలోకి‌వచి»‌వుంటే‌పునాద్టుల్టు‌యింకా‌లోత్టుగా‌తవు్వతూ‌వుండేవారేమో!

అలాగ్రే‌ శాంతిభద్రతల‌ విషయం. ‌మ్హావోయిస్టు� ల్టు‌ సమ్హాంతర‌ ప�భ్టుత్వం‌ నడిప్రార్టు.‌స్తాక్షాతూ? ‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ మ్బీదనే‌ దాడి‌ చేశారంటే‌ పరిసిñతి‌ ఎంత‌ ఘోరంగా‌ వుందో ఆలోచించండి. ‌అలిప్పిరి‌ దాడి‌ జరిగాక‌ బాబ్టు‌ సిగ్టు్గ పడి‌ రాజీనామ్హా‌ చేసి‌ యింకోరి; కూచోబెట�వలసినది. ‌కనీసం‌ హోంమంతి్రని‌ మ్హార»వలసినది. ‌అదేమ్బీ‌ చేయకపోగా‌ దాని; పొలిటికల్‌గా‌ ఎన్‌కా్యష్‌ ‌చేస్టుక్టుందామని‌ నక�లిజ్జాని;‌ అణచడానికి‌ నాక్టు‌ యింకా మెజ్జారిట్టీ‌ యివ్వండి‌ అనే‌ నినాదంపై‌ ఎని;కలలోకి‌ దూకార్టు. ‌ఏ‌ పోస�ర్టు‌ చూసినా రక<సిక<మైన‌బట�లతో‌దీనావసñలో‌బాబ్టు. ‌ 'ఆయనకే‌భద్రత‌లేద్టు, ‌మనకేం‌ కలి్పస్తా? డ్టు?'‌అన;‌భావన‌‌ఓటర్లక్టు‌కలగదూ?‌

ఎంద్టుకిలా‌జరిగింది?‌బాబ్టు‌ఎంత‌పరిప్రాలనాదక్ష్టుడని, ‌విషయగ�హణాశకి<‌కలవాడని మనం‌అన్టుక్టునా;‌అధికార్టులచేత,‌స్తాటి‌నాయక్టుల‌చేత‌పనిచేయించ్టుకోవడం‌ఆయనక్టు రాలేదనే‌అన్టుకోవాలి. ‌ఓడిపోయాక‌బాబ్టు‌ఎనో;స్తార్టు్ల ‌అనా;ర్టు‌ -‌'అధికారంలోకి‌వెళ్లా్ల క కార్యకర<లక్టు‌ దూరమయా్యన్టు' ‌అని. ‌అంటే‌ ఏమిటన;మ్హాట? ‌ఈయనకూ‌ కార్యకర<లక్టు

36

మధ్య‌ వారధి‌ ఎవరూ‌ లేక్టుండా‌ పోయార్టు. ‌ఆ‌ జిలా్ల ‌ మంతి్రకి‌ కూడా‌ యీయన‌ విల్టువ యివ్వలేద్టు. ‌నిజ్జానికి‌ బాబ్టు‌ కాబ్రినెట్‌లో‌ ఏ‌ మంతీ్ర‌ స్వంతంగా‌ నిరÔయం తీస్టుకోలేకపోయేవార్టు.‌బాబ్బే‌సర్వస్వం.‌ఆయనక్టు‌తెలియక్టుండా‌ఆక్టు‌కదలడానికి‌లేద్టు.‌డెలిగ్రేషన్‌ ‌చేయలేకపోవడం‌ బాబ్టు‌ బలహీనతలో్ల ‌ ఒకటి. ‌సత్వర‌ నిరÔయం తీస్టుకోలేకపోవడం‌మరో‌బలహీనత.‌తనక్టు‌తోచినదే‌చేసేవార్టు‌తప్ప‌వేరొకర్టు‌ఆయన్టు; కని్వన్�‌‌చేయలేకపోయేవార్టు.‌‌

5

ఇక‌అవినీతి‌సంగతంటారా? ‌బాబ్టు‌హయాంలో‌అవినీతి‌జరగలేదని‌ఎవరైనా‌అంటే నేన్టు‌ఫక్టు్కన‌నవు్వతాన్టు.‌ఆయన‌పట్ల ‌స్తాన్టుభూతి‌కారణంగా‌ప్రేపర్టు్ల ‌హోరెతి?ంచకపోయి వుండవచ్టు»‌కానీ‌ఎలక్షన్లలో‌అభ్యర్టుñ ల్టు‌పెటే� ‌ఖర్టు»‌చూసే?‌చాల్టు‌మనక్టు‌తెలిసిపోత్టుంది‌-‌అవినీతి‌జర్టుగ్టుతోందని.‌దేశం‌మొత?ం‌మ్బీద‌ఆంధ్రలోనే‌ఎలక్షన్ల‌ఖర్టు»‌ఎక్టు్కవని‌జ్జాతీయ ట్టీవీ‌ఛానెల్�‌లో‌కూడా‌అంటూంటార్టు.‌బాబ్టు‌వచా»కనే‌ఎని;కల‌ఖర్టు»‌పెరిగిందని‌ఆయన ఒకప్పటి‌కొలీగ్‌‌కెసియార్‌‌స్తోదాహరణంగా‌చెప్రా్పర్టు.‌ఎలకా� (నిక్‌‌మ్బీడియా‌దా్వరా‌ప్రారీ�ల్టు యింతింత‌ఖఱ్టు»‌పెట�డం‌ఆంధ్రలోనే‌చూస్టు? నా;ం. ‌విస?రించిన‌అవినీతి‌ కూడా‌బాబ్టుపై ప�జలక్టు‌విమ్టుఖతక్టు‌దోహదపడివుండవచ్టు».

బాబ్టు‌ పరిప్రాలన‌ పట్ల ‌ ప�జలో్ల ‌ యింత‌ విమ్టుఖత‌ వుందని‌ ప్రేపర్టు్ల ‌ పసిగట�లేద్టు.‌ప�భ్టుత్వం‌ యిస్టు? న;‌ యాడ్�‌‌మత్టు? లో‌ పడివునా;యి‌ అవి‌ కూడా. ‌ 2004లో‌ జరిగిన ఎని;కలలో‌టిడిప్పికి‌వ్యతిరేకంగా‌నిలబడిన‌ప్రారీ�లని;టికీ‌బోల్టుÖ ‌సీట్టు్ల ‌వచా»యి. ‌తెరాస అది‌చూసి‌ప�జల్టు‌ప�తే్యక‌తెలంగాణాక్టు‌మద్దత్టు‌యిస్టు? నా;రన్టుక్టుని‌మ్టురిసిపోయింది.‌వామపక్షాల్టు‌తమ‌పోరాటాల‌ఫలితమే‌యిది‌అన్టుక్టుని‌చంకల్టు‌గ్టుద్టు్ద క్టునా;యి.‌2009‌నాటికి‌ వాటి‌ అసల్టు‌ సిñతి‌ ఏమిట్లో‌ తెలిసివచి»ంది. ‌ఇవనీ;‌ 2004లో‌ అంత‌ వెల్టుగ్టు వెలగడానికి‌కారణం‌బాబ్టు‌హయాంలో‌అల్టుమ్టుక్టున;‌చీకటే!‌

ఈ‌ చీకటిని‌ పసిగట�గలిగినవాడ్టు‌ వైయస్‌. ‌1982లో‌ కాంగె�స్‌‌ద్టుష్పరిప్రాలన‌ వలన ఏర్పడిన‌ప�జలో్ల ‌ఏర్పడిన‌ఏవగింపున్టు‌ ‌గ్టురి<ంచి‌రంగంలోకి‌దిగార్టు‌ఎనీ�యార్‌.‌తన్టు‌ఒక సమరñవంతమైన‌ ప�తా్యమ్హా;యం‌ అని‌ జనాలి;‌ నమి�ంచగలిగార్టు. ‌వైయస్‌‌అదే‌ పని 2004 ‌ఎని;కలో్ల ‌చేయగలిగార్టు. ‌సంస్తాñ గత‌బలం‌ఎంత‌వునా;‌సరైన‌నాయక్టుడ్టు‌లేక అలా్ల డ్టుత్టున;‌ కాంగె�స్‌క్టు‌ నేనే‌ నాయక్టుణి;, ‌చంద్రబాబ్టుకి‌ స్తాటి‌ వచే»వాణి;‌ అని చెపు్పక్టుంటూ‌వైయస్‌‌మ్టుంద్టుక్టు‌వచా»ర్టు.‌కాంగె�స్‌‌పక్షాన‌ఫ్లోకస్‌‌తనపై‌ ‌వుండేటంద్టుక్టు ప్రాదయాత్ర‌తలపెటా� ర్టు.‌

ప్రాదయాత్రల్టు‌ చేసిన‌ ప�తీవారూ‌ జనప్పి�య్టుల్టు‌ కాలేద్టు. ‌చంద్రశేఖర్‌ ‌దేశమంతా ప్రాదయాత్ర‌ చేశార్టు. ‌ప్రాదాల్టు‌ వాచాయి‌ కానీ‌ పర్టువు‌ దక్కలేద్టు. ‌వైయస్‌‌ప్రాదయాత్ర

37

విజయవంతం‌కావడానికి‌కారణం‌-‌బాబ్టు‌ప్రాలనపై‌ప�జలలో‌కలిగిన‌నిస్పృహ,‌వైయస్‌క్టు మొదటిన్టుండీ‌వున;‌అన్టుచరగణం. ‌విశ్వశాంతికై‌ప�పంచమంతా‌సైకిల్టు‌తొక్టు్కత్టునా;న్టు,‌లేకపోతే‌ దేశమంతా‌ వెనకి్క‌ తిరిగి‌ నడ్టుస్టు? నా;న్టు‌ అనేవాళ్లు్ల ‌ స్తాధారణంగా‌ ఒంటరిగానే కనబడతార్టు‌ - ‌మధ్యమధ్యలో‌ పతి్రకల‌ వాళ్లక్టు, ‌ట్టీవీ‌ వాళ్లక్టు‌ ఇంటరూ్వ్యల్టు యిచి»నపు్పడ్టు‌ తప్ప! ‌మరి‌ వైయస్‌ ‌ప�తి‌ జిలా్ల క్టు‌ వెళ్లుతూంటే‌ అక్కడ‌ స్తా్వగతం చెప్పడానికి‌ ఆయన‌ అన్టుయాయ్టుల్టు‌ వునా;ర్టు. ‌గూ� పుల్టు‌ గూ� పుల్టుగా‌ విడిపోయిన కాంగె�స్‌వార్టు‌యిలా‌స్తా్వగతం‌చెప్పడమేమిటి?‌అని‌ఆశ»ర్యవేసింది.‌‌ఇలా‌ఒకణి;‌పైకెతే?సే? రేపు‌మనక్టు‌మ్టుపు్ప‌కదా‌అని‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌పదవిపై‌ఆశపెట్టు� క్టున;‌ఆ‌జిలా్ల ‌నాయక్టుడ్టు అడ్టుÖ పడడూ?

వీటని;టినీ‌ అధిగమింపజేసినది‌ - ‌వైయస్‌క్టు‌ అని;‌ జిలా్ల ల‌ నాయక్టులతోనూ‌ వున; సంబంధ‌బాంధవా్యల్టు. ‌అవి‌ఎలా‌ఏర్పడాÖ యి? ‌మంతి్రపదవిలో‌వుండగా‌వాళ్లక్టు‌ఫేవర్‌‌చేశాడేమో‌ అన్టుకోవడానికి‌ వైయస్‌ ‌మంతి్రగా‌ వున;ది‌ ఎంతకాలం‌ కన్టుక? ‌ ‌ప�తి మ్టుఖ్యమంతి్రకి‌వ్యతిరేకంగా‌ శిబ్రిరాల్టు‌నడిప్రేవాడికి‌పరపతి‌ఎంత‌వుంట్టుంది? ‌ఈయన చేసినది‌ఎమె�లే్యగా,‌కొంతకాలం‌ఎంప్రీగా,‌అంతే‌కదా!‌అయినా‌ప�తీ‌జిలా్ల లోనూ‌కాంగె�స్‌‌నాయక్టులతో‌ గ్టుడ్‌విల్‌‌పెంచ్టుకోవడానికి‌ఎంత‌ కృషి‌చేసి‌వుండాలి? ‌వ్యకి<గతంగా‌ఎంత ఆదరాభిమ్హానాల్టు‌చూరగొని‌వుండాలి? ‌తనంటే‌పడి'చచే»' ‌నాయక్టులన్టు, ‌కార్యకర<లన్టు తయార్టుచేస్టుకోవడం‌ మ్హాటల్టు‌ కాద్టు. ‌వాళ్లన్టు‌ ప్రేర్టుప్రేర్టునా‌ గ్టుర్టు< పెట్టు� కోవడమే‌ కాద్టు,‌అవసరాలో్ల ‌ ఆద్టుకోవడమే‌ కాద్టు, ‌కొని;‌ సందరా్భలో్ల ‌ మని;ంచి‌ అక్టు్కన‌ చేర్టు»కోవాలి కూడా.‌ఇక్కడే‌ఆయన‌వ్యకి<త్వంలో‌వున;‌విశేషలక్షణం‌అరñం‌చేస్టుకోవాలి.‌

వైయస్‌ ‌వారస్టుడిగా‌ జగన్‌క్టు‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ పదవి‌ కట�బెటా� లని‌ ఆందోళన చేస్టు? న;వార్టు‌ యీ‌ సంగతి‌ గమనించాలి. ‌వైయస్‌లో‌ వున;‌ యీ‌ విశిష�గ్టుణం‌ జగన్‌లో వుందా‌అన;ది‌తేలితేనే‌యీ‌విషయంలో‌ఎవరైనా‌గటి� ‌నిరÔయం‌తీస్టుకోగలర్టు. ‌కొడ్టుక్టు ఐనంత‌మ్హాతా్ర న‌తండిÕ‌గ్టుణాల్టు‌ఆట్లోమెటిక్‌గా‌వచే»స్తా? యా?‌విశ్వకవి‌రవీంద్టు్ర డి‌కొడ్టుక్టు ఆ‌ స్తాñ యి‌ కవిత్వం‌ రాశాడా? ‌మహాకవి‌ శ్రీ్రశ్రీ్ర‌ కొడ్టుక్టు‌ కవా? ‌గాంధీ‌ గారి‌ కొడ్టుక్టు‌ కూడా మహాత్టు�డా? ‌ఒక‌ కడ్టుపున‌పుటి�న‌నారా‌చంద్రబాబ్టు‌నాయ్టుడ్టు, ‌రామూ�రి<‌నాయ్టుడ్టు స్వభావాల్టు‌ఒకటేనా? ‌వైయస్‌‌రాజ్జారెడిÖ‌విధానాల్టు, ‌వైయస్‌‌రాజశేఖరరెడిÖ‌స్వభావాల్టు ఒకటేనా?‌జగన్‌క్టు‌ఓ‌స్తోదర్టుడ్టు‌వుండి‌వుంటే‌అతనూ‌జగన్‌లాగానే‌ఆలోచిస్తా? డా?‌ఎవరి వ్యకి<త్వం‌వారిదే.‌ఎవరి‌ఆలోచనల్టు‌వాళ్లవే.‌ఎవరి‌ర్టుచ్టుల్టు,‌అభిర్టుచ్టుల్టు‌వాళ్లవే.‌పెరిగిన వాతావరణం‌ఒకేలా‌వుంటే‌కొంత‌పోలిక‌వుండవచ్టు». ‌అపు్పడ్టు‌కూడా‌ఎంతో‌వైర్టుధ్యం,‌వైవిధ్యం‌వుంట్టుంది.‌లేకపోతే‌లోకమంతా‌ఒక్కలాగానే‌వుండేది.‌‌

గంపెడంత‌క్టుట్టుంబంలో‌పెరిగి, ‌ఆరిñకంగా‌క్రమంగా‌ఎదిగిన‌ ‌వైయస్‌క్టు‌ప్రేదల‌కషా� ల పట్ల ‌వున;‌అవగాహన,‌స్తామ్హాన్టు్యల‌పట్ల ‌ఆదరం‌జగన్‌కి‌వుండాలని‌లేద్టు.‌జగన్‌‌చూసిన

38

లోకం‌ వేరేలా‌ వుంట్టుంది. ‌అతన్టు‌ పుటి� ‌ పెరిగినది‌ ఐశ్వర్యం‌ లోనే. ‌ఫ్లా్యక్షన్‌‌గొడవలో్ల పడక్టుండా‌ చద్టువు‌ పట్ల ‌ మోజు‌ పెంచ్టుక్టుని‌ యింటికి‌ దూరంగా‌ వెళ్లి్ల‌ ఎంబ్రిబ్రియస్‌‌చద్టువుక్టునా;ర్టు‌ వైయస్‌. ‌అని;‌ సౌకరా్యల్టు‌ వుండి‌ కూడా‌ చద్టువుపట్ల‌ అంత‌ శ్రద్ధ వహించలేద్టు‌జగన్‌. ‌ఆస్టుపతి్ర‌నడిప్పి, ‌తరా్వత‌రాజకీయాలో్ల కి‌వచి»‌ఢకా్కమొకీ్కల్టు‌తిని రాట్టు‌ దేలార్టు‌ వైయస్‌. ‌వడిÖంచిన‌ విస?రి‌ జగన్‌‌జీవితం. ‌తండిÕ‌ సంప్రాదించిన‌ ఆసి?,‌పల్టుక్టుబడి‌ అతన్టు‌ పరిశ్రమల్టు‌ పెట�డానికి‌ మ్హార్గం‌ స్టుగమం‌ చేశాయి. ‌దానికి‌ స్వంత వా్యప్రారదక్షత‌తోడైంది‌కాబటి� ‌చకచకా‌పైకి‌వచా»ర్టు. ‌ఎంతైనా‌కానీ‌తండిÕ‌ఛత్రచా*య అతనికి‌ వుపయోగపడిందనేది‌ నిరి్వవాదాంశం. ‌మ్బీరూ‌ నేనూ‌ దినపతి్రక‌ పెడతానంటే ''స్తాక్షి'' ‌లెవెలో్ల ‌ ఎవరూ‌ పెట్టు� బడి‌ పెట�ర్టు. ‌జగన్‌‌వైయస్‌‌క్టుమ్హార్టుడ్టు‌ కాబటే� ‌ ''స్తాక్షి''కి స్టులభంగా‌ పెట్టు� బడ్టుల్టు‌ సమకూరాయి. ‌అఫ్‌కోర్�‌, ‌తరా్వత‌ దాని;‌ విజయవంతంగా నడపడంలో‌జగన్‌‌స్తామరñ్యం‌కనబడ్టుత్టుంది.‌(

6

ఎంతైనా‌పోరాడి‌గెలిచినది‌వేర్టు.‌అవకాశాని;‌అందిపుచ్టు»క్టుని‌ఎదగడం‌వేర్టు.‌జగన్‌‌రెండోదానిలో‌నిషాÔ త్టుల్టు. ‌రాజకీయంగా‌మొదటిది‌ కూడా‌చాలా‌అవసరం. ‌అది‌రాజీవ్స్‌‌గాంధీ‌విషయంలో‌నిరూప్పితమైంది. ‌ఇపు్పడ్టు‌జగన్‌న్టు‌రాజీవ్స్‌తో‌పోలే»వార్టు‌విస�రిస్టు? న; విషయం‌ ఒకట్టుంది. ‌ప�ధాని‌ కావడానికి‌ పూర్వం‌ రాజీవ్స్‌ ‌ఎఐసిసి‌ సెక్రటరీగా‌ వుండి,‌రాజకీయం‌ నడిప్రార్టు. ‌అర్టుణ్‌‌నెహూf , ‌అర్టుణ్‌‌సింగ్‌లన్టు‌ అండగా‌ పెట్టు� క్టుని‌ కశ్రీ�ర్‌లో ఫరూక్‌‌అబ్టు్ద లా్ల ‌ ప�భ్టుతా్వని;‌ విజయవంతంగా‌ కూలదోశార్టు. ‌ఆ‌ విజయం‌ తరా్వత‌ ఆ ప�యోగాని;‌ నాదెండ్ల‌ దా్వరా‌ ఆంధ్రలో‌ చేయబోయి‌ చేత్టుల్టు‌ కాల్టు»క్టునా;ర్టు. ‌ఇలా రాజకీయ‌జయాపజయాల్టు‌రెండూ‌చవిచూసిన‌తరా్వతనేే‌ప�ధాని‌అయా్యర్టు. ‌జగన్‌లా వా్యప్రారాలలో‌ బ్రిజీగా‌ లేర్టు, ‌రాజకీయాలో్ల ‌ ‌ఫుల్‌టైమర్‌గా‌ వుంటూ‌ అనేకమంది నాయక్టులతో‌ నిత్యం‌ యింటరాక్�‌‌అయి‌ కాస?‌ అన్టుభవం‌ గడించిన‌ తరా్వతనే‌ ప�ధాని అయా్యర్టు.‌

అయినా‌అది‌సరిపోలేద్టు. ‌అంద్టుకే‌ఐదేళ్లలో‌పదవి‌పోగొట్టు� క్టునా;ర్టు. ‌ఇందిరా‌గాంధీ హత్య‌ తరా్వత‌స్తాన్టుభూతి‌ పవనాల్టు‌ స్టుడిగాలిగా‌మ్హారి‌ ఆయనక్టు‌ కనీ‌ వినీ‌ ఎర్టుగని మెజ్జారిట్టీ‌ (తరా్వత‌ కూడా‌ ఎవరూ‌ బీట్‌‌చేయలేని‌ రికార్టుÖ ) ‌కట�బెటా� యి. ‌అయితే‌ ఏం లాభం,‌పరిప్రాలనా‌అన్టుభవం‌చాలలేద్టు.‌బోఫ్లోర్�‌‌గొడవ‌చ్టుట్టు� మ్టుటి�నపుడ్టు‌ఎద్టురొ్కనే రాజకీయ‌ అన్టుభవం‌ చాలలేద్టు. ‌ఐదేళ్లలో‌ ఆ‌ సింపతీ‌ అంతా‌ హారతికరూ్పరమై పరాజిత్టుడిగా‌మిగిలాడ్టు.‌

ఈ‌చరిత్ర‌జగన్‌‌సమరñక్టులక్టు‌తెలియనిది‌కాద్టు.‌కానీ‌వారి‌ఆత్టు్ర త‌వారిది.‌వైయస్‌తో క్టుద్టుర్టు»క్టున;‌ లావాదేవీల్టు‌ గాలికి‌ ఎగిరిపోతాయన;‌ బెర్టుక్టు‌ కాబోల్టు. ‌కానీ‌ కాంగె�స్‌‌

39

అధిషా� నవర్గం‌అంత‌తెలివితక్టు్కవది‌కాద్టు. ‌ఎవరి;‌కూచోబెటి�నా‌ఒప్పందాల్టు‌సజ్జావుగా అమల్టు‌అయే్యట్టు్ల ‌చూస్టు? ంది. ‌లేకపోతే‌కె్రడిబ్రిలిట్టీ‌దెబ�‌తింట్టుంది. ‌సిఎం‌ఎవరైనా‌సరే,‌వైయస్‌‌ ‌క్టుట్టుంబం‌ మద్దత్టు‌ లేనిదే‌ ప�స్టు? త‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ మనజ్జాలద్టు. ‌కానీ‌ జగన్వీరాభిమ్హాన్టుల్టు‌దానితో‌తృప్పి?‌పడక‌వితండ‌వాదనల్టు‌మ్టుంద్టుక్టు‌తెస్టు? నా;ర్టు. ‌వైయస్‌‌విధానాల్టు‌కొనస్తాగించాలంటే‌జగనే‌సిఎం‌కావాలట.‌అక్కడికి‌వైయస్‌‌విధానాల్టు,‌కాంగె�స్‌‌విధానాల్టు‌ వేరైనట్టు� . ‌వైయస్‌క్టు‌ వేరే‌ ప్రారీ�‌ అంటూ‌ వుందా? ‌తన‌ విధానాలతోనే నడప్రాలన్టుక్టుంటే‌ తన‌ ప్రేర్టుతోనో, ‌తండిÕ‌ ప్రేర్టుతోనో‌ ప్రారీ�‌ పెట�లేకపోయారా? ‌కాంగె�స్‌నే పట్టు� క్టుని‌ వేళ్లా్ల డడం‌ దేనికి. ‌కాంగె�స్‌‌ప్రారీ�‌ విధానాల్టు‌ అని;‌ రాషా� (లకూ‌ సమ్హానంగానే వుంటాయి‌ కానీ‌ ఒక‌ పర్శనల్‌ ‌స్తా� ంప్‌ ‌వేసేది, ‌ఓరియంటేషన్‌ ‌(దృక్పథం) ‌యిచే»ది వైయస్‌వంటి‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర లే.‌ప్రారీ�,‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌యిద్దరూ‌మ్టుఖ్టు్యలే.‌

వైయస్‌, ‌జగన్‌‌ఒకలా‌ వుండరని‌ యిపు్పడే‌ తెల్టుస్తో? ంది. ‌ఇప్పటి‌ జగన్‌‌స్తాñ నంలో వైయస్‌‌వుండివుంటే‌అధిషా� నంపై‌యిలా‌ఒతి?డి‌తెచే»వారిని‌వారించి‌వుండేవార్టు.‌ఆయన అధిషా� నాని;‌ ఎపు్పడూ‌ ఎదిరించలేద్టు. ‌తన‌ వ్యకి<గత‌ అభిప్రా� యం‌ తెలియబర్టుసూ? నే,‌అక్కడి‌నాయక్టులతో‌లాబీయింగ్‌‌చేసూ? నే‌అంతా‌అధిషా� నంపై‌వదిలేసేవార్టు.‌అని;‌వేళలా ఆయన‌ మ్హాట‌ చెల్లలేదన;‌ విషయం‌ మనందరికీ‌ తెల్టుస్టు. ‌అపు్పడ్టు‌ కూడా బా్ల క్‌మెయిలింగ్‌క్టు‌దిగలేద్టు.‌

ఇపు్పడ్టు‌ మంత్టు్ర ల్టు‌ చూడండి. ‌జగన్‌‌సిఎం‌ కాకపోతే‌ ప�మ్హాణసీ్వకారం‌ చేయరా?‌మనం‌ వాళ్లన్టు‌ ఎన్టు;క్టున;ది‌ ప�జ్జాసేవ‌ చేయమనే‌ కదా! ‌షరత్టుల్టు‌ పెటి� ‌ బాధ్యత తప్పి్పంచ్టుకోవడం‌ సబబా? ‌ఇపు్పడ్టు‌ ప�మ్హాణ‌ సీ్వకారం‌ చేయకపోతే‌ యింకెపు్పడూ చేయాలి�న‌పని‌వుండద్టు‌అని‌అధిషా� నం‌అనగానే‌పర్టుగ్టుల్టు‌పెడ్టుతూ‌వెళ్లా్ల ర్టు.‌‌వైయస్‌‌మ్బీద‌ అంత‌ గౌరవం‌ వుంటే‌ ఆయన‌ ఎంతో‌ మని;ంచిన‌ రోశయ్యన్టు‌ యింత‌ చ్టులకన చేస్తా? రా?‌ఇలా‌చేస్టు? నా;‌చూసూ? ‌వూర్టుక్టునా;రన;‌అప�తిష�‌హైకమ్హాండ్‌కి‌తెస్తా? రా?‌ఇలాటి సే;హిత్టుల్టుండగా‌వేరే‌శత్టు్ర వుల్టు‌అక్కరలేద్టు‌జగన్‌కి.‌

స్తోనియా‌ గాంధీ‌ ఎట్టువంటి‌ వ్యకో< ‌ మనం‌ చూసూ? నే‌ వునా;ం. ‌నీవు‌ తప్ప‌ మ్హాక్టు దిక్టు్కలేదని‌ కాంగె�స్‌‌నాయక్టులంతా‌ ఒకళ్ల‌ తరా్వత‌ ఒకళ్లు్ల ‌ రోదించినా‌ ఆవిడ‌ ఏడిశార్టు లెండి‌అంటూ‌మన్‌మోహన్‌కి‌పదవి‌ కట�బెటి�ంది. ‌న్టువు్వ‌అడి�నిసే�(షన్‌‌చూస్టుకో, ‌నేన్టు రాజకీయాల్టు‌ చూస్టుక్టుంటా‌ అని. ‌అలా‌ చేసింది‌ కాబటే� ‌ ఆరిñకమ్హాంద్యంలో‌ కూడా‌ దేశం బతికి‌సగమో,‌ప్రావో‌బట�కడ్టుతోంది.‌ఆవిడ‌జగన్‌క్టు‌కూడా‌అదే‌సలహా‌చెప్పవచ్టు»‌-

- ‌రోశయ్య‌ ప్రాలనలో‌ సమర్టుñ డ్టు‌ కదా, ‌ఆయని;‌ ప�భ్టుత్వం‌ నడపనీ, ‌న్టువు్వ‌ మ్బీ నాన;లాగ‌ ప్రాదయాత్రల్టు‌ చేసి‌ తిరిగ్రే‌ ఓప్పిక‌ వున;వాడివి. ‌ప్పిసిసి‌ అధ్యక్ష్టుడిగా‌ వుండ్టు అనవచ్టు».‌

40

- ‌రోశయ్యక్టు‌ కరిషా�‌ లేద్టు, ‌న్టువు్వ‌ మ్బీ‌ నాన;‌ టైపులో‌ అందరితోనూ‌ కలిసిమెలిసి,‌కార్యకర<లలో‌ఉతే?జం‌కలిగించ్టు‌అనవచ్టు».‌

-‌మన‌ప్రారీ�కి‌కావలసిన‌నిధ్టుల‌సేకరణలో‌రోశయ్య‌వుతా�హం‌చూప్పించకపోవచ్టు»,‌చరమదశలో‌యివనీ;‌నాకెంద్టుకని. ‌న్టువు్వ‌ప్రారిశా్ర మికవేత?వి, ‌ ‌మంచి‌డీల్�‌‌వర్కవుట్‌‌చేయి‌అనవచ్టు».‌

-‌నేన్టు‌రాహుల్‌‌గాంధీని‌అన్టుభవం‌తెచ్టు»క్టునే‌దాకా‌ఆగమనలేదా?‌న్టువూ్వ‌రాహుల్‌‌బాటలో‌నడవలేవా?‌అనవచ్టు».‌

- ‌న్టువు్వ‌క్టురాM డివి, ‌యిపు్పడే‌నిన్టు;‌సిఎంన్టు‌చేశానన్టుకో, ‌బాగా‌ప్రాలిసే?‌యింకో‌30‌యేళ్లదాకా‌ న్టువే్వ‌ సిఎంగా‌ఏలతావు‌అనే‌భయం‌ కలిగి‌వాళ్లు్ల ‌బతిక్టుండగా‌యీ‌ప్రారీ� దా్వరా‌సిఎం‌అయే్య‌ఛాన్టు�‌వుండదనే‌నిస్పృహతో‌తకి్కన‌నాయక్టుల్టు‌‌గోడ‌దూకవచ్టు»,‌కొత?‌ప్రారీ�‌పెట�వచ్టు».‌అనవచ్టు».

ఏదైనా‌అనవచ్టు», ‌కాస?‌టైమిసే?. ‌కానీ‌జగన్‌‌వీరాభిమ్హాన్టుల్టు‌టైమెక్కడ‌యిచా»ర్టు?‌శవాని;‌ హైదరాబాద్టుకి‌ తీస్టుకొచే»‌ లోపునే‌ రంకెల్టు‌ మొదలెటా� ర్టు. ‌జగన్‌న్టు‌ సిఎం చేయకపోతే‌రాజీనామ్హాల్టు‌చేస్తా? ం,‌ప్రీకల్టు‌కోస్టుక్టుంటాం‌అంటూ.‌ఎంత‌ఎబె�ట్టు� గా‌వుందో చూడండి. ‌అట్టు‌ వైయస్‌‌చావు‌ తట్టు� కోలేక‌ మ్హామూల్టు‌ జనాల్టు‌ గ్టుండాగి‌ చస్టు? నా;ర్టు.‌ఇట్టు‌ వీళ్లు్ల ‌ గతంలో‌ ప్పిఎం‌ పదవిలో‌ ప్పివి‌ ప్రాత్టుక్టుపోయినట్టు� ‌ సిఎం‌ పదవిలో‌ రోశయ్య ఎక్కడ‌ప్రాత్టుక్టుపోతాడోనని‌హడిలి‌ఛస్టు? నా;ర్టు. ‌తామన్టుక్టున;‌వారికి‌పదవి‌దక్కకపోతే రాష�(ం‌అగి;గ్టుండం‌చేస్తా? మని‌బెదిరిస్టు? నా;ర్టు.‌

‌వైయస్‌‌బతిక్టుంటే‌వీళ్లి్లలా‌ కూతల్టు‌ కూసేవారా? ‌ఆ‌మధ్య‌ఒకతన్టు‌వైయస్‌‌సిఎం కావాలని‌నాల్టుక‌కోస్టుక్టునా;డ్టు.‌'నేన్టు‌అతని;‌పరామరి్శంచడానికి‌వెళ్లలేద్టు.‌వెళ్లితే‌మరో పదిమంది‌ఆ‌పని‌చేస్తా? ర్టు.' ‌అని‌చెప్రా్పర్టు‌వైయస్‌. ‌తన‌పట్ల‌ప�జలక్టున;‌ కే్రజ్‌న్టు‌ఎలా కంట్లోK ల్టు‌ చేయాలో‌ తెలిస్టున;‌ ప�జ్జానాయక్టుడ్టు‌ వైయస్‌. ‌జగన్‌కి‌ అది‌ యింకా చేతకానట్టు� ంది.‌వైయస్‌‌వ్యకి<త్వం‌మరికొంత‌వచే»‌వా్యసంలో‌

7నేన్టు‌ యీ‌ సీరీస్‌‌మొదలెటి�నపుడ్టు‌ నివాళ్లి‌ కదాని‌ అతిశయోక్టు< లక్టు‌ పోన్టు, ‌మంచీ

చెడూ‌రెండూ‌రాస్తా? న్టు‌అనా;న్టు.‌నాల్టుగ్టు‌రాశానో‌లేదో,‌కొంతమంది‌ప్రాఠక్టుల్టు‌నా‌వెంట పడాÖ ర్టు. ‌చెడ్టు‌ రాస్తా? ననా;ర్టు, ‌రాయలేదేం? ‌అంటూ. ‌చెడ్టు‌ వినడానికి‌ అంత తొందరెంద్టుక్టు?‌ఇనా;ళూ్ల ‌వింట్టున;ది‌అదే‌కదా.‌ప్రాపం‌ఏదో‌పోయాడ్టుకదాని‌ప్రేపర్టు్ల ‌జోర్టు తగి్గంచాయి‌ కానీ‌ ఆయన‌ మిస�యా్యడన;‌ రోజుదాకా‌ తిడ్టుతూనే‌ వునా;యిగా. ‌చెడ్టు కూడా‌రాస్తా? ననా;న్టు‌కానీ,‌చెడే‌రాస్తా? ననలేద్టు.‌అయినా‌సీరీస్‌‌పూరి<‌కాక్టుండానే‌రియాక్�‌‌కావడం‌దేనికి? ‌నేనేమ్బీ‌సంప్రాదకీయం‌రాయటం‌లేద్టు. ‌బెతె?డ్టు‌చోట్టులోనే‌రాయాలన; నిబంధన‌ లేద్టు. ‌తోచినవి, ‌గ్టుర్టు< ‌ కొచి»నవి‌ రాస్టుక్టుంటూ‌ పోతాన్టు. ‌సీరీస్‌లో‌ ఎని;

41

వా్యస్తాల్టు‌ రాస్తా? నో‌ నాకే‌ తెలియద్టు. ‌ఈ‌ లోపునే‌ న్టువూ్వ, ‌నీ‌ వెబ్‌సైటూ‌ కాంగె�స్‌‌పక్షప్రాత్టుల్టు‌ అంటూ.. ‌లేఖల్టు. ‌వెబ్‌సైట్టులోని‌ తకి్కన‌ ఆరి�కల్�‌క్టు, ‌నాకూ‌ ఏ‌ సంబంధం లేదని‌ఎని;స్తార్టు్ల ‌రాసినా‌యీ‌మూర్టుh ల్టు‌వినర్టు.‌నా‌ప్రేర్టుమ్బీద‌వెల్టువడిన‌ఆరి�కల్�‌కే‌నా జవాబ్టుదారీ.‌ఏ‌పతి్రకలోనూ,‌ఒక‌రచయిత‌పక్క‌ప్రేజీలో‌రాసినవాటికి‌బాధ్టు్యడ్టు‌కాడ్టు.‌ఏ‌ట్టీవీ‌ఛానెల్‌లోనూ‌యాంకర్‌‌అరగంట‌తరా్వత‌వచే»‌పో� గా� ంలోని‌కాంటెంట్‌క్టు‌బాధ్టు్యడ్టు కాడ్టు. ‌ఇంతమ్హాత్రం‌యింగితం‌లేక్టుండా‌మ్బీ‌వెబ్‌సైట్‌‌యిలాటి‌వార<ల్టు‌వేసింది, ‌యిలాటి ఫ్లోట్లోల్టు‌వేసింది‌అంటూ‌నన్టు;‌తపు్పపటే�వాళ్లని‌ఏమనాలో‌నాక్టు‌తెలియడం‌లేద్టు.

వైయస్‌ ‌అంత్యకి్రయలీ;, ‌ఎనీ�యార్‌ ‌అంత్యకి్రయలీ;‌ పోలిసే?‌ ఎనీ�యార్‌తో‌ ఓ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� న్టు‌పోల్టుస్తా? వా‌అంటూ‌రాశార్టు‌కొందర్టు. ‌ఫ్రంట్‌లైన్‌‌తాజ్జా‌సంచిక‌చూడండి.‌వాళూ్ల ‌పోలా»ర్టు.‌జర;లిజంలో‌కాకల్టు‌తీరిన‌యోధ్టుల్టు‌వార్టు.‌ఇక‌వైయస్‌‌అధికారంలోకి వచే»‌కారణాల్టు‌గ్టురించి‌రాసూ? ‌చంద్రబాబ్టు‌ప్రాలన‌గ్టురించి‌రాసే?‌'వైయస్‌‌గ్టురించి‌రాయక బాబ్టు‌ గ్టురించి‌ రాస్తా? వేం?' ‌అంటూ‌ అదలింపుల్టు. ‌ ‌ 'కాంగె�స్‌‌ద్టుష్పరిప్రాలన‌ కారణంగా ఎనీ�యార్‌‌అధికారంలోకి‌రాగలిగార్టు' ‌అనే‌వాకా్యనికి‌వీళ్లు్ల ‌అభ్యంతర‌పెట�లేద్టు.‌'బాబ్టు పరిప్రాలన‌ బాగోలేకపోవడం‌ వల్లనే‌ వైయస్‌ ‌అధికారంలోకి‌ రాగలిగార్టు' ‌అని‌ రాసే? తపు్పపటా� ర్టు. ‌బాబ్టు‌ప్రాలన‌అమోఘంగా‌వుండి‌వుంటే‌కాంగె�స్‌‌అధికారంలోకి‌వచే»ది కాదన;‌విషయం‌కూడా‌వీళ్లక్టు‌తట�ద్టు.‌

బాబ్టు‌తరా్వత‌వెంటనే‌వైయస్‌‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌అయా్యర్టు‌కాబటి� ‌యిద్దరీ;‌పోల్టుస్తా? ం.‌రేపు‌వైయస్‌న్టు, ‌రోశయ్యన్టు‌పోల్టుస్తా? ం. ‌ఎల్టు్ల ండి‌జగన్‌‌సిఎం‌ఐతే‌అతని;‌రోశయ్యన్టు,‌వైయస్‌లతో‌ పోల్టుస్తా? ం. ‌సహజమే‌ కదా. ‌బాబ్టు‌ అధికారంలోకి‌ వచి»నపుడ్టు‌ తనన్టు మ్హాటిమ్హాటికి‌కాంగె�స్‌‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర లతో‌పోల్టు»కోలేదా? ‌ఇదో‌పెద్ద‌సెని�టివ్స్‌‌యిసూ్యగా ఫీలవడం‌ దేనికి? ‌ఇక‌ వైయస్‌‌హయాంలో‌ విద్టు్యత్‌‌రంగం‌ మెర్టుగ్టుపడిందని‌ రాసే?‌ అది కూడా‌ఒపు్పకోవడానికి‌కొందర్టు‌సిద్ధపడటం‌లేద్టు. ‌స్తా� టిసి�క్�‌‌చూస్టుకోండి‌అని‌రాసే?‌అవి న్టువే్వ‌పంప్పించ్టు‌అంటూ‌తిర్టుగ్టు‌మెయిల్‌‌రాస్తా? ర్టు. ‌నేన్టు‌యిక్కడ‌ఎకడమిక్‌‌వా్యస్తాల్టు రాయడానికి‌కూచోలేద్టు. ‌అలాటివి‌వి.హన్టుమంతరావు‌గారి‌లాటి‌పెద్దల్టు‌ఎందరో‌అనేక పతి్రకలలో‌ ఎడిట్‌‌ప్రేజీలో్ల ‌ వా్యస్తాల్టుగా‌ రాసూ? నే‌ వునా;ర్టు. ‌జ్జాతీయ‌ పతి్రకలలో‌ పూరి< గణాంకాలతో‌యిస్తా? ర్టు. ‌నమ�బ్టుది్ధ‌కాని‌వార్టు‌అవి‌చదివి‌నిజ్జానిజ్జాల్టు‌తెల్టుస్టుకోవడం మంచిది.‌

నేన్టు‌ రాసేవి‌ 'కబ్టుర్టు్ల '. ‌ఇక్కడ‌ సి్పరిట్‌ ‌ఆఫ్‌ ‌ది‌ సే�ట్టుమెంటే‌ మ్టుఖ్యం. ‌శివాజీ ఔరంగజేబ్టున్టు‌ ఓ‌ య్టుద్ధంలో‌ ఓడించాడ్టు‌ అనే‌ రాస్తా? న్టు‌ తప్ప, ‌శివాజీ‌ వైపు‌ యింత కాల�లం, ‌యింత‌ ఆశి్వకదళం, ‌అవతలివైపు‌ యింత‌ గజబలం, ‌యింత‌ మంద్టుగ్టుండ్టు స్తామగి�.. ‌ఇని;‌రోజుల‌మ్టుట�డి... ‌ఫలానా‌తారీక్టున‌కోటలో‌జనాల్టు‌లొంగిపోయార్టు...‌యిలాటివి‌రాయడం‌నా‌స�యిల్‌‌కాద్టు. ‌బాబ్టు‌హయాంలో‌విద్టు్యత్‌‌చారీJల్టు‌విపరీతంగా

42

పెరిగాయి. ‌వైయస్‌‌హయాంలో‌పెరగలేద్టు. ‌విద్టు్యత్‌‌సంసñల‌ఆరిñకసిñతి‌బాగ్టుపడింది. ‌ఇవి కంటికి‌ కనబడే‌ నిజ్జాల్టు. ‌కా్వలిట్టీ‌ ఆఫ్‌ ‌పవర్‌, ‌ఎని;‌ మోటార్టు్ల ‌ కాలిపోయాయి,‌ఎంతమందికి‌రైత్టులక్టు‌షాక్‌‌కొటి�ంది.. ‌యివనీ;‌టెకి;కల్‌‌విషయాల్టు.‌ ‌వైయస్‌‌హయాం అంతా‌ చీకటి‌ రాజ్యం‌ అని‌ నమే�వాళ్లు్ల ‌ వాళ్ల‌ నమ�కాని;‌ నా‌ మ్బీద‌ ర్టుద్టు్ద దామని చూస్టు? నా;ర్టు‌కాబటే� ‌యింత‌విస్తా? రంగా‌రాయవలసి‌వస్తో? ంది.‌ఎవరేమనా;‌నాక్టు‌తోచినది నేన్టు‌రాయబోత్టునా;న్టు. ‌తపు్పల్టు‌దొరి్లతే‌చెప్పండి. ‌ఇక‌అభిప్రా� యం‌అంటారా? ‌ఎవరి అభిప్రా� యం‌వారిది.‌

స్వపక్షంలోనే‌ విపక్షంగా‌ వుంటూ‌ వైయస్‌ ‌చాలామంది‌ సే;హిత్టులన్టు కూడగట్టు� క్టునా;రని‌ రాస్టు? నా;న్టు‌ కదా. ‌ఆయనక్టు‌ రాగదే్వషాల్టు‌ ఎక్టు్కవే. ‌ 'శరణన; వారిపట్ల ‌ కర్టుణామయ్టుడ్టు, ‌కతి?కటి�న‌ వారిపట్ల‌ కాలయమ్టుడ్టు' ‌అని‌ యిండియా‌ ట్టుడే రాసింది. ‌ఆయన‌పోయినపు్పడ్టు‌అంజలి‌ఘటించినవారందరూ‌యిదే‌విషయాని;‌నొకి్క వకా్కణించార్టు‌ - ‌అంతక్టుమ్టుంద్టు‌ ఎంత‌ దూషించినా, ‌వచి»‌ శరణంటే‌ అక్టు్కన చేర్టు»క్టుంటారని.‌(రోజ్జా‌తాజ్జా‌వుదాహరణ)‌అది‌గొప్ప‌వరూ»్య‌కింద‌అందరూ‌చెప్పడం బాగానే‌వుంది‌గానీ‌అదే‌ఆయన‌కొంప‌మ్టుంచిందనిప్పించింది‌సెపె�ంబర్టు‌3న.‌

సరైన‌ పొ� ఫెషనలిజం‌ వుండి‌ వుంటే‌ వైయస్‌ ‌ద్టుర�రణం‌ నివారించబడేది. ‌కొత? హెలికాప�ర్‌‌కొనా;ర్టు‌ కానీ, ‌దాని;‌ రెడీగా‌ పెట�లేద్టు. ‌ప్రాత‌ దాంట్లో్ల ‌ పరికరాల్టు‌ సరిగా్గ పనిచేయడం‌ లేద్టు, ‌పైలట్‌పై‌ అనేక‌ అభియోగాల్టు, ‌వాతావరణం‌ బాగా‌ లేద్టు‌ కాబటి� వెళ్లడానికి‌వీలే్లద్టు,‌హెలికాప�ర్‌‌దూరప�యాణాలక్టు‌కాద్టు,‌తిర్టుపతి‌దాకా‌విమ్హానంలో‌వెళ్లి్ల అక్కణ్టు;ంచి‌హెలికాప�ర్‌లో‌ వెళదాం‌ ‌అని‌ గటి�గా‌ చెప్పలేని‌ చీఫ్‌‌సెకూ్యరిట్టీ‌ ఆఫీసర్టు,‌మిస�యిన‌చాలా‌సేపటికిదాకా‌చర్యల్టు‌చేపట�ని‌యంతా్ర ంగం,‌హోం‌మంతి్రని‌లెక్కచేయని డిజిప్పి, ‌పోలీస్టు‌ మ్హాన్టు్యవల్‌లో‌ గాలిలో‌ ప�మ్హాదాల్టు‌ లేవని‌ తెలియని‌ హోం‌ మంతి్ర, ‌ -‌అడ్టుగడ్టుగ్టునా‌ ప్రాలనాయంతా్ర ంగం‌ వైఫల్యమే. ‌ఎక్కడ‌ చూసినా‌ వైయస్‌ ‌స్వయంగా ఎంప్పిక‌చేసిన‌వ్యక్టు< లే.‌ఏం‌ఉద్ధరించార్టు‌వాళ్లు్ల ?‌స్తాక్షాతూ? ‌సిఎం‌మిస�యితే‌మ్బీరూ‌నేనూ వెళ్లి్ల‌వెతకాలట.‌నేలమ్బీద‌పడాÖ కైనా‌పోలీస్టుల‌డూ్యట్టీ‌ప్రా� రంభమవదా?‌‌

8

వైయస్‌‌పుణా్యత్టు�డే‌అనాలి.‌హెలికాప�ర్‌‌కూలీకూలగానే‌పోయి‌అనాయాస‌మరణం పొందాడ్టు. ‌ఒకవేళ‌పైలట్‌‌ఏదో‌ఒకరకంగా‌దింప్రాడన్టుకోండి. ‌ఈ‌పోలీస్టుల్టు‌కనిపెటే�దాకా (అంటే‌ 24 ‌గంటల్టు) ‌గాయాలతో, ‌ఆకలిదపు్పలతో, ‌అడవి‌ జంత్టువుల‌ మధ్య,‌(మిగిల్టుంటే) ‌మ్హావోయిస్టు� ల‌ మధ్య‌ కొట్టు� మిట్టు� లాడ‌ వలసి‌ వచే»ది. ‌వీళ్లు్ల ‌ వచే»లోగానే పుణ్యకాలం‌ దాటిపోయేది‌ కూడా. ‌ఆయన‌ పెటి�న‌ ఆరోగ్యశ్రీ్ర‌ ఫలితం‌ కూడా‌ ఆయనక్టు అందేది‌కాద్టు.

43

పోనీ‌ అంత్యకి్రయలైనా‌ సవ్యంగా‌ జరిగాయా? ‌సైనిక‌ వందన‌ వంటి ప�భ్టుత్వలాంఛనాలతో‌జరిగాయా?‌లేదే!‌దహనం‌చేసి‌వుంటే‌ఎత?యిన‌ప్రా్ల ట్‌ఫ్లారం‌మ్బీద ఏరా్పట్టు‌చేసి‌చ్టుటూ� ‌బారికేడ్టు్ల ‌కటే�వార్టు.‌దూరం‌న్టుంచి‌చూడగలిగ్రేవాళ్లం.‌ఖననం‌కాబటి� ప్రా్ల ట్‌ఫ్లారం‌కట�లేర్టు‌సరే... ‌కానీ‌జనాలి;‌కాస?‌దూరంగా‌నెట�లేరా? ‌ఎవర్టు‌పడితే‌వాళ్లు్ల నెట్టు� క్టుని‌ వచే»యడమేనా? ‌ప�తిపక్ష‌ నాయక్టుల్టు, ‌మంతి్రవర్గ‌ సహచర్టుల్టు‌ ఎవరూ చేరలేనట్టు� గా‌ చేసిందెవర్టు? ‌ఆ‌ జిలా్ల ‌ పోలీస్టుల‌ వైఫల్యం‌ కాదా‌ యిది? ‌కడప‌ జిలా్ల ,‌అంద్టునా‌ఆ‌ప్రా� ంతం‌అంటే‌పైన్టుండి‌కిందదాకా‌వైయస్‌‌మన్టుష్టు్యలే.‌వాళ్లు్ల ‌జెడ్‌‌కాటగిరీ నాయక్టులక్టు‌కూడా‌సెకూ్యరిట్టీ‌కలి్పంచలేని‌అసమర్టుñ లన;మ్హాట.‌

‌ఈ‌నిరా్వకానికి‌ఎవర్టు‌బాధ్టు్యల్టు?‌ఫలానా‌ఎ,‌బ్రి,‌సి.. ‌మ్హాత్రమే‌కాద్టు,‌వాళ్లన్టు‌ఆ స్తాñ నాలో్ల ‌నియమించినవార్టు‌కూడా. ‌విశా్వసప్రాత్టు్ర లైన‌వారినే‌కీలకస్తాñ నాలో్ల ‌వేస్టుకోవడం ఎవరైనా‌చేసే‌పనే. ‌అయితే‌యోగ్యత‌కూడా‌చూస్తా? ర్టు. ‌ఒకొ్కక్కపు్పడ్టు‌యోగ్యత‌వుండీ మ్హాటవినని‌ వాళ్లు్ల ంటే‌ వాళ్లన్టు‌ సహించడం‌ కూడా‌ నేర్టు»క్టుంటార్టు. ‌కానీ‌ వైయస్‌క్టు‌ ఆ అలవాట్టు‌ లేద్టు. ‌అందరూ‌ తన‌ మ్హాట‌ వినవలసినదే. ‌మ్హాట‌ విన;వాడే‌ యోగ్యత కలవాడన;‌ఫిలాసఫీ‌కాబోల్టు.‌దానికి‌భారీమూల్యం‌చెలి్లంచార్టు‌ప్రాపం.‌

వీళ్లక్టు‌యోగ్యత‌ లేదండి‌ అని‌ ఎవరో‌ ఒకర్టు‌ చెప్రే్పవుంటార్టు. ‌కానీ‌ ఆయన‌ వినర్టు.‌తనక్టు‌తోచినది‌ జంక్టు, ‌గొంక్టు‌ లేక్టుండా‌చేయడం‌ తప్ప‌ విమర్శల్టు‌ లెక్కచేయకపోవడం ఆయన‌ సహజగ్టుణం. ‌జైలో్ల ‌ వున;‌ ఫ్లా్యక్షనిస్టు� ని‌ పలకరించాలంటే‌ మరో‌ నాయక్టుడైతే జంక్టుతాడ్టు. ‌ 'కాలేజీ‌రోజులన్టుండి‌యిన్‌కమ్‌‌టాక్�‌‌రిటర్;‌స్‌‌ఫైల్‌‌చేశా'నని‌చెపుతూనే 'ఇడ్టుపులప్రాయలో‌వందల‌ఎకరాల్టు‌అసైన్‌డ్‌‌అని‌నాక్టు‌తెలియద్టు, ‌మ్హా‌నాన;గారే‌ఆ వ్యవహారాల్టు‌చూస్టుక్టునేవార్టు. ‌ఆయన‌పోయిన‌పదేళ్లక్టు‌ గ్టురి<ంచి‌ఎవరూ‌అడక్టు్కండా నేనే‌ ప�భ్టుతా్వనికి‌ అప్పగించేశా' ‌అని‌ అనడానికి‌ సిగ్టు్గ పడేవాడ్టు. ‌ 'గాలి‌ జనార్దనరెడిÖ ఎయిర్‌పోర్టు� క్టు‌ యిని;‌ ఎకరాలా?' ‌అని‌ ప�తిపక్షం‌ విమరి్శసే?‌ 'ఆటే� ‌ మ్హాటా� డితే‌ అంతక్టు రెటి�ంపు‌ యిస్తా? ' ‌అని‌ అనగలిగ్రే‌ ఫూ్యడల్‌ ‌స్వభావం‌ బయటపెట్టు� కోవడానికి భయపడతాడ్టు.‌

'రాజువయా్య, ‌మ్హారాజు‌ వయా్య' ‌అని‌ తనగ్టురించి‌ ప్రాడే‌ ప్రాట‌ ఆయనన్టు యిన్‌స్పయిర్‌‌చేసి‌వుంట్టుంది. ‌నిజంగా‌రాజులాగానే‌ప్రాలిదా్ద మని‌చూశార్టు. ‌రాచరికపు పోకడల్టు‌పోయార్టు. ‌ప్రాతకాలపు‌రాజుల్టు‌ కవులక్టు‌అగ�హారాల్టు‌యిచే»సే‌ లెవెలో్ల ‌ఐట్టీ కంపెనీలక్టు‌ఎకరాలక్టు‌ఎకరాల్టు‌ధారాదత?ం‌చేసేశార్టు.‌అదేమంటే‌చంద్రబాబ్టు‌యివ్వలేదా అని‌లాజిక్‌‌లాగడం! ‌ఆయన‌పది‌యిసే?‌నా‌లెవెల్‌క్టు‌వందిస్తా? ‌అనే‌పంతం! ‌వాళ్లకంత అవసరమ్హా?‌దాని;‌వాళ్లు్ల ‌ఏం‌చేస్టు? నా;ర్టు?‌అన;‌ఆలోచనే‌లేద్టు. ‌సెజ్‌లలో‌కూడా‌యిదే తంత్టు. ‌ ‌ఎంత‌ భూమి‌ యిచా»ం, ‌వాళ్లు్ల ‌ దాని;‌ సది్వనియోగం‌ చేస్తా? రా, ‌లేదా‌ అన; ఆలోచనే‌లేద్టు.‌ఇచే»సూ? ‌పోవడమే.‌ఇపు్పడ్టు‌సెకండ్‌‌టర్�‌‌సిఎం‌అయా్యక‌కాస?‌నిదానించి

44

సెమ్‌‌యిండియా‌ లాటి‌ కంపెనీల‌ న్టుంచి‌ వెనకి్క‌ తీస్టుకోవడం‌ మొదలెటా� ర్టు. ‌కానీ‌ యీ లోపులే‌ఆయ్టువు‌తీరిపోయింది.‌

మడమ‌తిప్పని,‌మ్హాట‌తప్పని‌వంశం‌అని‌చెపు్పకోవడం‌కూడా‌ఫూ్యడల్‌‌స్వభావమే.‌ఇప్పటికాలంలో‌యిదేదో‌మ్హాఫియా‌లీడర్‌‌భాష‌అనిప్పిస్టు? ంది‌తప్ప‌ప�జ్జాస్తా్వమిక‌పంథా అనిప్పించ్టుకోద్టు. ‌ఎనీ�యార్‌ది‌ కూడా‌ యిదే‌ తరహా. ‌ఆయనక్టు‌ తోచినది‌ వెంటనే చేసేయడమే.‌స్తాధా్యస్తాధా్యల‌మ్హాట‌ఆలోచించడం‌లేద్టు.‌వైయస్‌‌ఎనీ�యార్‌‌సినిమ్హాలన్టు అభిమ్హానించేవారట.‌రాజకీయ‌నాయక్టుడిగా‌కూడా‌ఆయన‌పద్ధతి‌నచి»నట్టు� ంది.‌ఆయన లాగానే‌ప�జల‌మధ్య‌ప�మ్హాణసీ్వకారం,‌తొలి‌ఫైల్‌పై‌జనాల‌హరÃధా్వనాల‌మధ్య‌సంతకం పెట�డం‌ - ‌యివనీ;‌ చేశార్టు. ‌ఆయన‌ లాగానే‌ రెండ్టు‌ రూప్రాయలక్టు‌ కిలో‌ బ్రియ్యం యిదా్ద మన్టుక్టుని‌ జనాల‌ జీవితాలి;‌ అస?వ్యస?ం‌ చేశార్టు. ‌ 20 ‌యేళ్ల‌ కి్రతం‌ రెండ్టు రూప్రాయలక్టు‌ యిచి»నదాని;‌ పై(స్‌ ‌ఇండెక్�‌ ‌ప�కారం‌ ఎంతక్టు‌ యివా్వలన;‌ సింపుల్కాలిక్టు్యలేషన్‌‌కూడా‌చేయలేద్టు.‌

సినిమ్హా‌ టికె్కట్టు� కి, ‌ఆఖరికి‌ బస్టు�‌ టికె్కట్టు� కి‌ వెచి»ంచినంత‌ డబ్టు�‌ బ్రియా్యనికై వెచి»ంచలేరా‌జనం?‌అయితే‌వాళ్లని‌ఆ‌సిñతిలో‌వుంచిన‌ప్రాపం‌ఎవరిది?‌వాళ్ల‌కొన్టుగోల్టు శకి<‌ పెంచడానికి‌ ఏం‌ చేసినట్టు� ? ‌ఎల్లకాలమూ‌ ఆ‌ రెండ్టు‌ రూప్రాయలకే‌ యిస్తా? రా? ‌అదీ ఎంతమందికి?‌రేషన్‌‌కార్టుÖ ల్టు‌చిత?మొచి»నట్టు� ‌పంచిపెటా� ర్టు.‌రెండోస్తారి‌ఎని;కలయా్యకనే బోగస్‌‌కార్టుÖ ల్టు‌ బయటపడాÖ యా? ‌ఈ‌ పని‌ మ్టుందే‌ చేసి‌ వుంటే‌ యీ‌ రోజు‌ బయట మ్హారె్కట్‌లో‌బ్రియ్యం‌35‌రూ.లక్టు‌చేరేది‌కాద్టు‌కదా! ‌ఇతర‌రాషా� (లక్టు‌బ్రియ్యం‌అక్రమ రవాణా‌ అవుతోందని‌ వారి‌ ''స్తాక్షి'' ‌పతి్రకే‌ రాస్టు? ంది. ‌రెండ్టు‌ రూప్రాయలక్టు‌ బ్రియ్యం యివా్వలన;‌ సద్టుదే్దశంతో‌ బాట్టు‌ యీ‌ అక్రమ‌ రవాణా‌ అరికటా� లన;‌ సంకల్పం‌ వైయస్‌‌సరా్కర్టుకి‌లేదా?

తన‌ సంక్షేమ‌ పథకాలే‌ తనన్టు‌ గటె�కి్కస్తా? యన;‌ నమ�కంతో‌ వున;‌ వైయస్‌‌ఎని;కల ఫలితాల్టు‌చూసి‌కంగ్టు‌తినా;ర్టు. ‌కేంద్రంలో‌మన్‌మోహన్‌‌పరిప్రాలనన్టు‌ఆమోదించినంత లెవెలో్ల ‌ఆంధ్రప�జల్టు‌తన‌ప్రాలనన్టు‌ఆమోదించలేదని‌తెల్టుస్టుక్టునా;ర్టు.‌పథకాల‌ఫలితాల్టు స్తామ్హాన్టు్యలక్టు‌ చేరడంలో‌ (డెలివరీ‌ సిస�మ్‌లో) ‌లోప్రాల్టునా;యని‌ గ�హించి‌ వాటిని,‌సరిదిద్దడానికే‌ 'రచ»బండ' ‌కార్యక్రమం‌ పెట్టు� క్టునా;ర్టు. ‌ఆ‌ కార్యక్రమం‌ అవేళ‌ ఎలాగైనా ప్రా� రంభం‌చేయాలన;‌పట్టు� దలే‌ఆయన్టు;‌ప�మ్హాదంలోకి‌నెటి�ంది.‌అదీ‌ఐరనీ‌ఆఫ్‌‌ఫేట్‌!‌

9

కిలో‌రెండ్టు‌రూప్రాయల‌బ్రియ్యం‌లాగానే‌ ‌చాలా‌ప�జ్జాకరÃణ‌పథకాల్టు‌కనబడతాయి.‌ఆరోగ్యశ్రీ్ర‌వలన‌వైయస్‌కి‌ఎంతో‌ప్రేర్టు‌వచి»ంది. ‌నిజంగా‌దానివలన‌మేల్టు‌జరిగినవాళ్లు్ల ఎంతోమంది‌ కనబడతార్టు.‌ 'ఏదైనా‌మ్టుంచ్టుకొసే?‌ 108 కి‌ఒక్క‌కాల్‌‌చేసే?‌చాల్టు, ‌ప్రా� ణం

45

నిల్టుస్టు? ంది' ‌అన;‌ ధీమ్హా‌ నగరాలో్ల నే‌ కాద్టు, ‌గా� మ్హాలో్ల ‌ కూడా‌ కలగడానికి‌ కారణం‌ యీ ఆరోగ్యశ్రీ్రయే. ‌దాని;‌ విమరి్శంచినవారిని‌ పట్టు� క్టు‌ తనే;ంత‌ యిదిగా‌ ప్రేర్టు‌ వచి»ంది‌ ఆ పథకానికి.

నా‌బాధ‌ఏమిటంటే‌ఆరోగ్యశ్రీ ్రపై‌పెటి�న‌శ్రద్ధలో‌పదోవంత్టు‌ప్రా� థమిక‌ఆరోగ్య‌కేందా్ర లపై పెట�లేదేమని. ‌పై(మరీ‌హెల్?‌‌సెంటర్టు్ల ‌ (ప్పిఎచ్‌సి) ‌అనీ;‌ మంచమెకా్కయి. ‌డాక�ర్టు్ల ‌ లేర్టు.‌హెల్?‌కేర్‌‌స్తా� ఫ్‌‌లేర్టు.‌మంద్టుల్టు‌లేవు.‌కోతిపుండ్టు‌బIహ�రాక్షసి‌అయా్యక‌మ్హాత్రం‌ఆస్టుపతి్రకి తీస్టుకెళ్లడానికి‌108‌వుంది. ‌ప్రేదప�జలక్టు‌సైతం‌కారో్పరేట్‌‌వైద్యం‌అన;‌స్తో్ల గన్‌‌వినడానికి బాగానే‌వుంది.‌అసల్టు‌ప్రేదవాడ్టు‌కానీ,‌పెద్దవాడ్టు‌కానీ‌కారో్పరేట్‌‌హాస్పటల్‌కి‌వెళ్లవలసిన అవసరం‌ఎంద్టుక్టు‌పడ్టుత్టుంది,‌ఆరోగ్యకేందా్ర ల్టు‌సవ్యంగా‌పనిచేసే??‌

ప�జల‌ వద్దక్టు‌ ప్రాలన‌ అంటూ‌ ప�భ్టుత్వమే‌ మన‌ మ్టుంగిట్లో్ల కి‌ వస్తో? ంది‌ కదా. ‌మరి అలాటపు్పడ్టు‌ఉత?మవైద్యం‌మన‌మ్టుంగిట్లో్ల నే‌అందిసే?‌మంచిది‌కదా.‌ఆరోగ్యశ్రీ్రపై‌యింత ఖర్టు»‌చేసినా‌మరణాల‌సంఖ్య‌తగ్గలేదని‌గణాంకాల్టు‌తెల్టుపుత్టునా;యట.‌అంతే‌కాద్టు,‌హృదో్ర గాలతో‌పోయేవాళ్ల‌కంటె‌డయేరియా, ‌ఫూó ‌వుంటి‌స్తాధారణ‌రోగాలతో‌పోయేవాళ్లు్ల ఎక్టు్కవట.‌ప్పిఎచ్‌సిలన్టు‌బలోప్రేతం‌చేయవలసిన‌అవసరం‌ఎంతో‌వుంది.‌అది‌విస�రించి కారో్పరేట్లకే‌ మనం‌ ప్రా� ధాన్యత‌ యివ్వడంతో‌ డాక�ర్లందరూ‌ ఆ‌ హాస్పటలో్ల ‌ వుదో్యగాలకే ఎగబడ్టుత్టునా;ర్టు. ‌మెడికల్‌ ‌కాలేజీలో్ల ‌ ప్రాఠాల్టు‌ చెప్రే్ప‌ డాక�ర్టు్ల ‌ కర్టువవుత్టునా;ర్టు.‌పోన్టుపోన్టు‌మనక్టు‌డాక�ర్టు్ల ‌తయారవడం‌కష�ం.‌

తయారైనవాళ్లయినా‌ గా� మ్హాలక్టు‌ వెళ్లర్టు. ‌గా� మ్బీణాభివృది్ధ‌ జరిగి, ‌అక్కడ‌ రాజకీయ కాల్టుష్యం‌తగి్గ, ‌డాక�ర్ల‌ప్పిల్లలక్టు‌విదా్యసౌకరా్యల్టు‌వుంటాయన;‌భరోస్తా‌యిచి»న‌రోజునే ప్పిఎచ్‌సిల్టు‌ పుంజుక్టుంటాయి. ‌ఇది‌ చాలా‌ పెద్ద‌ ప్రా� సెస్‌. ‌కానీ‌ ఏదో‌ ఒక‌ స్తాñ యిలో జర్టుగ్టుతూనే‌వుండాలి.‌ఆరోగ్యశ్రీ్ర‌మ్బీదనే‌ఫ్లోకస్‌‌పెడితే‌దీనిపై‌చిన;చూపు‌పడ్టుత్టుంది.‌ఈ లోపున‌ఆరోగ్యశ్రీ్ర‌ఆప్రేయాలని‌నేననన్టు. ‌ఆరోగ్యశ్రీ్రన్టు, ‌ప్పిఎచ్‌సిల‌న్టు‌రెండింటినీ‌బాలన్�‌‌చేసూ? ‌ రావాలి‌ కానీ, ‌ఆరోగ్యశ్రీ్రలో‌ రోగాల‌ లిస్టు� ‌ పెంచ్టుతూ‌ పోతేనో, ‌లేక‌ ఖర్టు»‌ లిమిట్‌‌పెంచ్టుతూ‌ పోతేనో‌ పొరబాటే. ‌స్వయంగా‌ డాక�రై, ‌పలె్లటూళ్లో్ల ‌ రూప్రాయికే‌ వైద్యం‌ చేసిన వైయస్‌‌గార్టు‌ప్పిఎచ్‌సిల‌ప్రా� ధాన్యం‌గ్టురి<ంచకపోవడం‌నిజంగా‌విషాదకరం.

కేంద్రం‌ పథకాలనండి, ‌వైయస్‌‌పథకాలనండి‌ వాటిలో‌ కొని;‌ జనం‌ స్తాñ యి‌ పెంచే ే పథకాల్టు‌ వునా;యి. ‌మ్టుఖ్యంగా‌ మహిళలన్టు‌ వుదే్దశించిన‌ పథకాలలో‌ చాలా‌ మంచివి కూడా‌వునా;యి.‌అయితే‌యివి‌ఎలా‌అమలయా్యయి‌అన;‌విషయమే‌తరచి‌చూడాలి.‌అది‌ అంత‌ స్టులభమైన‌ పని‌ కాద్టు. ‌వైయస్‌‌వ్యతిరేక్టుల్టు‌ పథకాలని;టిలోనూ‌ అవినీతే అంటార్టు. ‌వైయస్‌ ‌భక్టు< ల్టు‌ అనీ;‌ అద్టు్భతంగా‌ నడ్టుస్టు? నా;యంటార్టు. ‌ఏదైనా‌ ఒక యిండిపెండెంట్టు‌ ఏజనీ�‌ పరిశ్రీలించి‌ నిజ్జానిజ్జాల్టు‌ తెలిప్పితే‌ బాగ్టుండ్టునని‌ అనిప్పిస్టు? ంది.‌

46

జ్జాతీయ‌వుప్రాధి‌ పథకం‌అద్టు�తంగా‌అమల్టు‌చేస్టు? నా;ర్టు, ‌మ్బీ‌ వద్దన్టుండి‌మేం‌చాలా నేర్టు»కోవాలి‌అనా;రట‌రాజస్తాñ న్‌‌సీ్పకర్‌‌మొన;‌వచి».‌నిజమేనా?‌అని‌ఆశ»ర్యమేస్టు? ంది.

గౌ� ండ్‌‌రియాలిట్టీ‌ఏమిట్లో‌అక్కడ‌వున;వాళ్లే్ల‌చెప్రా్పలి. ‌అదీ‌ఆ‌వూరి‌వరకే‌చెప్రా? ర్టు.‌ఎంద్టుకంటే‌ ప�తీ‌ వూళ్లో్ల నూ‌ ఒకో్క‌ పరిసిñతి‌ వుంట్టుంది‌ - ‌అక్కడి‌ అధికార్టుల‌ బటి� ,‌నాయక్టుల‌బటి� . ‌మొత?ం‌మ్బీద‌జనరలైజ్‌‌చేయలేం. ‌ఈ‌స్తా� టిసి�క్�‌‌అనేవి‌ఏ‌ఐద్టు, ‌పదేళ్ల తరా్వతనో‌వస్తా? యి. ‌టారె్గట్‌‌ ‌ఇంత, ‌కానీ‌జరిగినది‌యింతే‌అని. ‌ఈ‌లోగా‌ప�భ్టుత్వం ప�కటనల్టు‌ గ్టుప్పి్పసూ? నే‌ వుంట్టుంది. ‌ఇని;‌ యిళ్లలో్ల ‌ దీప్రాల్టు, ‌యిని;‌ కోట్లమంది‌ కళ్లలో్ల వెల్టుగ్టుల్టు‌ అని. ‌అబ్బే�‌ అంతా‌ చీకటే! ‌అంటాయి‌ పతి్రకలూ, ‌ప�తిపక్షాలూ. ‌మనం సరా్వంతరా్యమ్టుల్టు‌కామ్టు‌కాబటి� ‌ఏదైనా‌లాజిక్‌‌వుపయోగించి‌నిజం‌వూహించగలగాలి.‌ఏదైనా‌ పథకం‌ విజయవంతం‌ కావాలంటే‌ పూన్టుకోవలసినది‌ నాయక్టుల్టు, ‌అధికార్టుల యంతా్ర ంగం.‌అవి‌ఎలా‌వునా;యో‌చూదా్ద ం.‌

వైయస్‌‌మంతి్రవర్గ‌ సహచర్టుల్టు‌ఎట్టువంటి‌వారో‌చూసే?‌ఆ‌ పథకాల్టు‌ ఎలా‌అమలై వుంటాయో‌ కాస?‌ వూహించవచ్టు». ‌వైయస్‌‌వున;ంత‌ కాలం‌ ఆయన‌ కరిషా�తో‌ అనీ; కప్పడిపోయాయి. ‌సర్వస్వం‌ తానెయే‌ యై‌ ఆయన‌ భాసించాడ్టు. ‌ఎవరైనా‌ గటి�గా మ్హాటా్ల డబోతే‌ తన‌ వాకా»త్టుర్యంతో, ‌వ్యకి<త్వంతో‌ ధాట్టీగా‌ జవాబ్టు‌ చెప్పి్ప‌ నోర్టు మూయించాడ్టు. ‌ఇపు్పడ్టు‌ ఆయన‌ లేర్టు. ‌సహచర్టుల‌ నిజరూప్రాల్టు బయటపడ్టుత్టునా;యి.‌గత‌పదిహేన్టు‌రోజుల్టుగా‌యీ‌మంతి్రవర్టు్యల‌ప�వర<న‌చూడండి.‌రాష�(ంలో‌ సైmన్‌ఫూó ‌ సైmరవిహారం‌ చేస్తో? ంది. ‌ 85% ‌మండలాల్టు‌ కర్టువులో విలవిలా్ల డ్టుత్టునా;యి. ‌వరÃం‌ వసే?‌ నగరం‌ మ్టునిగిపోతోంది. ‌చేసిన‌ పన్టులక్టు‌ బ్రిల్టు్ల ల్టు చెలి్లంచే‌ నాథ్టుడ్టు‌ లేడ్టు. ‌ఖజ్జానా‌ నిండ్టుక్టుంది. ‌కేందా్ర ని;‌ అడ్టుగ్టుదామంటే‌ అక్కడా డబ్టు�లే్లవు.‌వాళ్లే్ల‌ఫైవ్స్‌స్తా� ర్‌‌హోటళ్లలోంచి‌మకాం‌ఎతే?స్టు? నా;ర్టు.

ఇలాటి‌ సమయంలో‌ యీ‌ మంతి్రపుంగవుల్టు‌ సెక్రటేరియట్‌క్టు‌ రార్టు. ‌సమ్బీక్షా సమ్హావేశాలో్ల ‌ప్రాలొ్గ నర్టు.‌ఏం‌జర్టుగ్టుతోందో,‌ఏం‌చెయా్యలో‌పటి�ంచ్టుకోర్టు.‌ఏమైనా‌అంటే జిలా్ల లలో‌ సంతాపసభలక్టు‌ వెళ్లా్ల రని‌ రోశయ్యగార్టు‌ వెనకేస్టుక్టుని‌ వస్తా? ర్టు. ‌నిజంగా సంతాపమ్హా? ‌ 'సన్‌'తాపమ్హా? ‌ ('పన్‌' ‌స్టుధామది). ‌శవం‌ వెళ్లి్లన‌ యిల్టు్ల ‌ చూడండి.‌మరా;టికి‌ ఏరా్పట్ల‌ సంగతేమిటి? ‌పదిమందీ‌ వస్తా? ర్టు, ‌కూరా‌ నారా‌ వునా;యా?‌తెప్పి్పంచాలా?‌అని‌భర<న్టు‌పోగొట్టు� క్టున;‌భార్య‌సైతం‌ఆలోచిస్టు? ంది.‌ఇల్టు్ల ‌గడవాలి‌కదా!‌కానీ‌వీళ్లు్ల ‌రాష�(ం‌ గడవడం‌ గ్టురించి‌ఆలోచించర్టు. ‌ప�జల‌గోడ్టు‌పట�ద్టు. ‌ఇలాటి‌వీళ్లు్ల యినా;ళూ్ల ‌ప�జ్జా‌సంక్షేమ‌పథకాల్టు‌యించకా్క‌అమల్టు‌చేశారంటే‌నమ�గలమ్హా?‌

10

47

ఏ‌ పథకమైనా‌ సరిగా్గ ‌ అమల్టు‌ కావాలంటే‌ అధికారగణం‌ సహకారం‌ అతి‌ మ్టుఖ్యం.‌అయితే‌యీ‌గణం‌పొగర్టుబటి�న‌గ్టుఱ్ఱం‌లాటిది.‌అద్టుపు‌చేయగలిగితే‌అద్టు్భతంగా‌ఎంతో ఎత్టు? క్టు‌తీస్టుకెళ్లుత్టుంది. ‌ఆ‌విద్య‌చేతకాకపోతే‌ కిందక్టు‌పడదోసి‌అదే‌మనమ్బీద‌సవారీ చేస్టు? ంది. ‌ ‌ ''ఎస్‌ ‌మినిస�ర్‌'' ‌బ్రిబ్రిసి‌ సీరియల్‌లో‌ మంత్టు్ర ల్టు-అధికార్టుల‌ మధ్య సమ్బీకరణాల్టు‌ ఎలా‌ వుంటాయో‌ చాలా‌ బాగా‌ చూప్పించార్టు. ‌రాజకీయ‌ నాయక్టులపై అధికార్టులందరకూ‌చిన;చూప్రే. ‌వీళ్లక్టు‌మనంత‌చద్టువూ‌లేద్టు, ‌భాషా‌రాద్టు, ‌రూలూ� తెలియవు.‌వీళ్లు్ల ‌చెప్పడం,‌మనం‌వినడం‌ఏమిటని‌వారి‌అభిప్రా� యం.‌

ఆ‌సీరియల్‌లో‌ఓ‌అధికారి‌మరో‌అధికారితో‌అంటాడ్టు‌ -‌''ఒక‌మంతి్ర‌సరాసరిన‌ఓ శాఖలో‌వుండే‌కాలం‌తొమి�ది‌నెలల్టు.‌బాగా‌పనిచేసే?‌మరో‌మంచి‌శాఖలోకి‌వెళ్లి్లపోతాడ్టు,‌పని‌చేయకపోతే‌యింకో‌తక్టు్కవ‌స్తాñ యి‌శాఖక్టు‌తోసేస్తా? ర్టు. ‌ఎట్టు‌తిరిగి‌వుండబోయేది తొమి�ది‌ నెలలే. ‌ఈ‌ లోపున‌ నియోజకవర్గ‌ పర్యటనల్టు, ‌స్వంత‌ పన్టుల్టు, ‌వచి»న కార్యకర<లక్టు‌దర్శనాల్టు‌యివ్వడాల్టు, ‌పదవి‌నిల్టుపుకోవడానికి‌పై‌వాళ్ల‌దగ్గర‌పైరవీల్టు‌ -‌వీటని;టికీ‌ టైమ్టు‌ పోగా‌ పని‌ నేర్టు»క్టునే‌ దెపు్పడ్టు? ‌యిక‌ మన‌ జోలికి‌ వచే»దెపుడ్టు?‌మనమంటావా,‌దశాబా్ద ల‌తరబడి‌యిక్కడే‌పడివుండేవాళ్లం.‌కొత?ప్రారీ�‌కానీ‌అదే‌ప్రారీ�లో కొత?‌మంతి్రగానీ‌రాగానే‌'ప్రాతాయన‌నన్టు;‌సరిగా్గ ‌పనిచేయనీయలేద్టు‌స్తార్‌,‌నా‌దగ్గర‌ఓ అద్టు్భతమైన‌పథకం‌వుంది.‌దాని;‌ఆయన‌పటి�ంచ్టుకోనే‌లేద్టు.‌అది‌మ్బీర్టు‌క్ష్టుణÔంగా‌చదివి గీ�న్‌‌సిగ;ల్‌‌యిసే?‌ అమల్టు‌ చేదా్ద ం' ‌అనండి. ‌ఓ‌ ప్రాతపథకానికే‌ ప్రేర్టు‌ మ్హారి»‌ ఓ‌ దసÑం ఆయన‌ మొహాన;‌కొట�ండి. ‌చద్టువుతూ‌ కూచ్టుంటాడ్టు. ‌ఈ‌ లోపున‌కొత?‌ మంతో్ర , ‌కొత? ప్రారీ�యో‌వచే»స్టు? ంది-‌యిలా‌స్తాగ్టుత్టుంది‌అతని‌వుపనా్యసం.

అయితే‌ రాజకీయనాయక్టుల్టు‌ తెలివితక్టు్కవ‌ వార్టు‌ కార్టు. ‌వాళ్లక్టున;‌ బలం కామన్‌సెన్�‌. ‌గా� స్‌రూట్‌‌లెవెలో్ల ‌ ఏం‌ జర్టుగ్టుతోందో‌ నిమిషాలో్ల ‌ తెలిసిపోయే‌ సౌకర్యం.‌అధికార్టులైతే‌వారిలాటి‌కింది‌అధికార్టుల‌రిపోర్టు� ల‌పైననే‌ఆధారపడాలి. ‌నాయక్టుడికి‌ఆ బాధ‌ లేద్టు. ‌ఎంత‌ బIహా�ండమైన‌ పథకమైనా‌ ఆచరణలో‌ ఎలా‌ విఫలమౌతోందో‌ చక్కగా తెల్టుస్టుకోగలడ్టు. ‌అంద్టువల్లనే‌ మంచి‌ నాయక్టులన;వాళ్లు్ల ‌ విషయపరిజ్జా9 నంతో అధికార్టులన్టు‌ మని;సూ? , ‌అద్టుపు‌ చేసూ? , ‌స్తామరాñ ్యని;‌ రాబడ్టుతూ‌ పరిప్రాలన‌ చక్కగా నడ్టుపుతార్టు.‌లేనివాళ్ల‌సంగతి‌-‌చెప్రే్పదేమ్టుంది?

వైయస్‌ ‌జమ్హానాలో‌ బూ్యరాక ్రసీ‌ నడిచిన‌ తీర్టు‌ ఎలా‌ వుందో‌ చూదా్ద ం. ‌బాబ్టు హయాంలో‌బూ్యరాక ్రసీ‌ఆయనపై‌కతి?‌కటి�ంది. ‌ఆ‌ఎతి?న‌కతి?‌యిప్పటిదాకా‌దించలేదని బాబ్టుకి‌అన్టుమ్హానం. ‌అంద్టుకే‌ఈవియంల్టు‌ ద్టుర్టుపయోగమవుతాయని‌భయపడి‌వాటి వినియోగం‌ వద్దని‌ పోరాడ్టుత్టునా;ర్టు. ‌జన�భూమి‌ అనీ, ‌ప�జల‌ వద్దక్టు‌ ప్రాలన‌ అనీ,‌వీడియో‌ కాన�రెని�ంగ్‌ ‌అనీ, ‌మరోటనీ‌ బాబ్టు‌ బూ్యరాక ్రసీని‌ అదలిసూ? , ‌బెదిరిసూ? ,‌కొండొకచో‌పబ్రి్లగా్గ ‌అవమ్హానిసూ? ‌పరిప్రాలన‌స్తాగించార్టు.‌బాబ్టుకి‌ప�జ్జాదరణ‌వున;ంతకాలం

48

వుదో్యగిగణం‌ ఏమ్బీ‌ చేయలేకపోయార్టు‌ కానీ‌ ఎపు్పడైతే‌ అది‌ తగి్గందో‌ వాళూ్ల ‌ ఓ‌ చూపు చూశార్టు. ‌గా� మ్బీణప్రా� ంతాలో్ల ‌ ఓటర్ల‌ బద్టుల్టు‌ వీళ్లే్ల‌ ఈవియం‌ మ్బీటల్టు‌ కాంగె�స్‌‌పక్షాన నొకే్కశారన;‌ మ్హాట‌ ఎంతవరక్టు‌ నిజమో‌ తెలియద్టు‌ కానీ‌ బాబ్టు‌ ఓడిపోయినపు్పడ్టు సెక్రటేరియట్‌లో‌ ఒకటే‌ కోలాహలం. ‌కాంగె�స్‌‌ప్రారీ�‌ మ్హాదే‌ అన్టుక్టుని‌ మేమే‌ అధికారంలోకి తెచా»మని‌ఉదో్యగి‌సంసñల‌నాయక్టుల్టు‌కొందర్టు‌ప�కటించార్టు‌కూడా.‌

మనది‌అన్టుకోగానే‌ఒక‌విధమైన‌వుదాసీనత్వం‌కూడా‌వచే»స్టు? ంది. ‌సెక్రటేరియట్‌లో 11.30 ‌క్టు‌ కూడా‌ ఎవరూ‌ రాక‌ సీట్టు్ల ‌ ఖ్వాళ్లీగా‌ వున;‌ ఫ్లోట్లోల్టు‌ ప్రేపర్లలో‌ వచా»యి.‌క్రమశిక్షణ‌తప్పి్పందని‌ఎనో;‌ఫిరా్యద్టుల్టు. ‌అయినా‌వైయస్‌‌యీ‌దిశగా‌చేసినదేమ్బీ‌లేద్టు.‌ఎవరీ;‌గటి�గా‌తిటి�నది‌లేద్టు. ‌వైయస్‌‌పోయినపు్పడ్టు‌ట్టీవీ‌ఛానెల్‌లో‌మ్హాటా్ల డ్టుతూ‌ట్టీవీ పెర్శనాలిట్టీ,‌ఎమె�లీ�‌పొ� ఫెసర్‌‌కె.‌నాగ్రేశ్వర్‌‌వైయస్‌‌ఔదార్యం‌గ్టురించి,‌సిఎం‌ప్రేషీ‌పనితీర్టు గ్టురించి‌ఎంతో‌మెచ్టు»క్టునా;ర్టు. ‌ఏదైనా‌అడిగితే‌వెంటనే‌రెస్తా్పన్టు�‌వస్టు? ందని, ‌చకచకా పన్టుల్టు‌జర్టుగ్టుతాయనీ‌చెప్రా్పర్టు.‌అదే‌గ్టుక్కలో‌యితర‌మంత్టు్ర ల‌ప్రేషీల్టు‌యిలా‌పనిచేసి వుంటే‌అసల్టు‌సమస్యలే‌వచే»వి‌కావు‌అనా;ర్టు.‌

ప�భ్టుతో్వదో్యగ్టులలో‌ స్తాధారణంగా‌ భయం‌ వుండద్టు, ‌జవాబ్టుదారీతనం‌ వుండద్టు.‌తిప్పి్పంచ్టుక్టుంటార్టు. ‌ఫిరా్యద్టు‌చేసే?‌వినే‌నాథ్టుడ్టుండడ్టు. ‌ఇది‌ఎపు్పడూ‌వుండే‌లక్షణాలే అయినా‌ వైయస్‌ ‌హయాంలో‌ ఓ‌ డిగీ�‌ ఎక్టు్కవగా‌ వుందనే‌ చెప్రా్పలి. ‌ఏం‌ చేసినా,‌చేయక్టునా;‌ ఏమ్బీ‌ కాద్టులే‌ అన;‌ ధీమ్హా‌ కనబడింది. ‌నగరంలో‌ రోడ్ల‌ పరిసిñతి‌ చూసినా,‌పంజగ్టుట� ‌ఫóయివోవర్‌‌కూలిన‌ఘటన‌చూసినా, ‌గ్రే�టర్‌‌హైదరాబాద్టు‌వారి‌యింటిపన్టు; బ్రిల్టు్ల ల్టు‌చూసినా‌-‌ఏది‌చూసినా‌ఎవరికీ‌బాధ్యత‌లేనట్టు� ,‌వారిపై‌అజమ్హాయిషీ‌లేనటూ� తోచింది.‌వైయస్‌కి‌కూడా‌పరిప్రాలనపై‌పట్టు� ‌లేదనిప్పించింది.‌చూడక్టుండా‌ఫైళ్లపై‌సంతకం పెటా� నని‌చెప్పడాల్టు‌ఒకటే‌కాద్టు.‌2004లో‌ఆయన‌అధికారానికి‌వచా»ర్టు‌కదా,‌కనీసం మూడేళ్లప్రాట్టు‌ఆయనక్టు‌ఎడి�నిసే�(షన్‌‌తెలియదనే‌అనిప్పించింది.‌

దానికి‌తోడ్టు‌మ్హాటిమ్హాటికీ‌బదిలీల్టు‌ఒకటి.‌మజి్లస్‌వాళ్లు్ల ‌కోరితే‌ఎంతటివాడినైనా‌సరే,‌తీసి‌పక్కన‌పడేయడమే. ‌జిలా్ల లో్ల ‌కూడా‌నాయక్టుల్టు‌పట్టు� బటి� ‌కొందరి;‌మ్హారి్పంచ్టుక్టున; సంఘటనల్టునా;యి.‌ఇవి‌ఎవరిప్రాలనలో‌నైనా‌జర్టుగ్టుతాయి.‌వైయస్‌‌ప్రాలనలో‌మరింత ఎక్టు్కవగా‌ జరిగాయి. ‌అయితే‌ ఎవరూ‌ బాధ్యత‌ వహించక్టుండా‌ వుంటే, ‌ఎవరూ పటి�ంచ్టుకోక్టుండా‌వుంటే‌పన్టుల్టు‌ఎలా‌జరిగాయి?‌అంద్టువలన‌జరిగాయి.‌కొత?‌పథకాల్టు రూపొందించడం, ‌కొని;టిని‌ అమల్టు‌ చేయడం, ‌డైలీ‌ ఆపరేషన్�‌‌- ‌యివనీ;‌ జరగడానికి ఎందరో‌ కొందర్టు‌ మహాన్టుభావుల్టు‌ పనిచేసి‌ వుంటార్టు‌ కదా. ‌వారందరికీ‌ నమస్తా్కరం.‌ప�జోపయోగ‌ పథకాల‌ అమల్టు‌ గ్టురించి‌ మ్హాటా్ల డ్టుతూ‌ యివనీ;‌ చెపు్పక్టుని‌ వచా»ం.‌పథకాల‌అమల్టులో‌నాయక్టుల‌చిత?శ్టుది్ధ‌‌అంతంత‌మ్హాత్రమే‌అని‌అన్టుక్టుంటే,‌అధికార్టుల చిత?శ్టుది్ధ‌కూడా‌మరీ‌అంత‌గొప్పగా‌లేదనే‌అనిప్పిస్టు? ంది. ‌అంద్టువలన‌ఏదో‌కొంత‌మేరకే

49

అమల్టు‌అయి‌వుంటాయి. ‌అంద్టుకే‌ఆశించినని;‌ ఫలితాల్టు‌ ప�జలకూ, ‌ఓట్టు్ల ‌ వైయస్‌క్టు దక్కలేద్టు. ‌రెండోస్తారి‌పదవిలోకి‌వచా»క‌గటి�గా‌నడ్టుం‌బ్రిగిదా్ద మని‌అన్టుక్టునే‌రచ»బండ పెట్టు� క్టునా;ర్టు.‌కానీ‌అది‌జరగలేద్టు.‌

11

వైయస్‌ ‌మంతి్రగా‌ చేసిన‌ అన్టుభవం‌ గడించినది‌ అతి‌ కొది్ద‌ కాలమే. ‌రెండ్టు దశాబా్ద లప్రాట్టు‌మళ్లీ్ల‌దాని‌జోలికి‌పోలేద్టు.‌అంతా‌రాజకీయ‌కార్యకలాపమే.‌అంద్టువలన పరిప్రాలనలో‌ అన్టుభవరాహిత్యం‌ వుండడం‌ సహజమే. ‌అయితే‌ ప�జలక్టు‌ మేల్టు‌ చేసే వుదే్దశంతోనే‌యీయన‌గదె్ద‌నెకా్కడ్టు‌అని‌ప�జల్టు‌నమ్హా�ర్టు.‌అంటే‌డొక్కశ్టుది్ధ‌లేకపోయినా,‌చిత?శ్టుది్ధ‌ వుందన్టుక్టునా;రన;మ్హాట. ‌అంద్టుకే‌ ఆయన‌ ప్రాలనలో‌ లోప్రాలన్టు‌ పెద్దగా పటి�ంచ్టుకోలేద్టు. ‌ప్రేపర్టు్ల ‌ ఎంత‌ ద్టుమె�తి?‌ పోసినా‌ అంద్టుకే‌ ఆయన‌ ప�జ్జాభిమ్హానం కొనస్తాగింది. ‌20 ‌ఏళ్లప్రాట్టు‌ మంతి్ర‌ సీట్లో్ల ‌ కూచోలేద్టు‌ కానీ‌ స్వంతపన్టులకో, ‌యితర్టుల పన్టులకో‌ ఆయన‌ అధికార్టులతో‌ వ్యవహరిసూ? నే‌ వునా;డ్టు‌ కదా. ‌అంద్టుకని‌ ఎవర్టు ఎట్టువంటివారో‌తెల్టుస్టు. ‌వాళ్లన్టు‌ఎలా‌వుపయోగించ్టుకోవాలో‌తెల్టుస్టు. ‌ఇంతక్టుమ్టుందే చెపు్పక్టున;ట్టు� ‌ఆయనక్టు‌ఆర్�‌‌ఆఫ్‌‌డెలిగ్రేషన్‌‌తెల్టుస్టు.‌మంత్టు్ర లక్టు,‌అధికార్టులక్టు‌పన్టుల్టు అప్పగించి‌పైపైన‌చూస్టుక్టుంటే‌చాల్టు‌అన్టుక్టునా;డ్టు. ‌పని‌అప్పగించిన‌తరా్వత‌ఏదైనా తేడా‌ ప్రాడా‌ వసే?‌ నేన్టు‌ చూస్టుక్టుంటానన;‌ హామ్బీ‌ యిచి»‌ ఆ‌ మ్హాటక్టు‌ కట్టు� బడాÖ డ్టు.‌అంద్టుకనే‌ఆయనక్టు‌అని;చోటా్ల ‌నమ�కమైన‌వర్గం‌ఏర్పడింది.

వైయస్‌క్టు‌ విషయపరిజ్జా9 నం‌ చాలా‌ హెచ్టు». ‌ప�తిపక్షంలో‌ వుండడం‌ చేత,‌ప్రాలకపక్షంలోనే‌ అసమ�తినేతగా‌ వుండడం‌ చేత‌ ఏ‌ రంగంలో‌ ఏ‌ మేరక్టు‌ అభివృది్ధ జరిగిందో, ‌ఏ‌మేరక్టు‌జరగలేదో‌ఆయన‌ గమనిసూ? నే‌వునా;ర్టు. ‌దాని;‌వెంటనే‌ గ్టుర్టు< క్టు తెచ్టు»క్టునే‌ప�జ9‌కూడా‌వుంది.‌అసెంబీ్లలో‌కానీయండి,‌బయట‌మ్బీటింగ్టులో్ల ‌కానీయండి‌-‌మంత్టు్ర ల్టు‌పొరబాట్టు‌చేసే?‌సవరించే‌స్తామరñ్యం‌అనేకస్తార్టు్ల ‌కనబరచార్టు.‌ప�తిపక్షాలన్టు‌ఢీ కొనడంలో‌ ఆయన‌ విషయపరిజ్జా9 నం‌ ఎంతో‌ వుపకరించింది. ‌తడ్టుమ్టుకోక్టుండా‌ అంకెల్టు గడగడా‌వలి్లంచేవార్టు.‌ప�తిపక్షాల్టు‌తపు్పగా‌చెప్పితే‌వెంటనే‌పట్టు� కోగలిగ్రేవార్టు.

నాలెజ్‌తో‌బాట్టు‌ఆయన‌ కమూ్యనికేషన్‌‌సి్కల్�‌‌కూడా‌అద్టు్భతం. ‌చక్కటి‌తెల్టుగ్టు.‌స్తామెతలతో, ‌జ్జాతీయాలతో‌ అవసరమైన‌ వొత్టు? తూ, ‌హేళన‌ చేసేచోట్ల‌ తేలే»సూ? ,‌నవు్వమొహంతో‌చెప్పడం‌వలన‌శో్ర తపై‌పూరి<‌ఎఫెక్టు� ‌పడేది.‌చంద్రబాబ్టు‌యీ‌విషయంలో ఆయన‌ వద్ద‌ నేర్టు»కోవలసినది‌ చాలా‌ వుంది. ‌ఆయన‌ బ్రిగ్టుస్టుక్టుని‌ పోయి‌ వుంటాడ్టు.‌ఆయన‌ వైఖరి‌ ఏదో‌ యాంతి్రకంగా‌ వుంట్టుంది. ‌హూ్యమన్‌ ‌ఎమోషన్�‌ ‌తక్టు్కవ అనిప్పిస్తా? యి. ‌తన‌ క్టుట్టుంబంతో‌ ‌వైయస్‌‌వ్యవహరించే‌తీర్టు, ‌ఎవరైనా‌తెలిస్టున;వార్టు

50

కనబడితే‌ఆప్రా్యయంగా‌దగ్గరక్టు‌తీస్టుకోవడం,‌భ్టుజం‌తట�డం,‌ఒక‌మ్హామూల్టు‌వ్యకి<‌ఎలా స్పందిస్తా? డో‌అలా‌స్పందించడం‌యివనీ;‌ఆయని;‌జనాలక్టు‌మ్హానసికంగా‌దగ్గర‌చేశాయి.‌

అన్టుభూత్టుల్టు‌ బహిరంగంగా‌ కనబరిసే?‌ తన్టు‌ మ్హామూల్టు‌ మనిషి‌ అని అన్టుక్టుంటారేమో‌ అనే‌ కాంపె్లక్టు�తో‌ భయపడ్టుత్టున;ట్టు� ‌ వుంట్టుంది‌ బాబ్టు‌ తరహా.‌ఆనందం, ‌విషాదం‌ - ‌ఏదీ‌పలకద్టు‌ఆయన‌మొహంలో. ‌ఒక‌ఐరన్‌‌మ్హాస్్క‌‌తొడ్టుక్టు్కని 'రోజూ‌18‌గంటల్టు‌పని‌చేసి‌నేనూ‌రోబోని‌అయిపోయా'‌అని‌చాట్టుత్టున;ట్టు� ‌వుంట్టుంది.‌వైయస్‌‌యిలా‌ఒక‌ఎమోషనల్‌‌బీయింగ్‌గా‌వుండటం‌చేతనే‌ఆయన‌మరణం‌అందరీ; కలచివేసింది. ‌పైగా‌ అకాల‌ మరణం, ‌ద్టుర�రణం. ‌నవు్వతూ‌ నవు్వతూ‌ వున;‌ మనిషి నిమిషాలో్ల ‌ఎగిరిపోయాడ్టు‌ప్రాపం‌అని‌శత్టు్ర వుల్టు‌సైతం‌కంటతడి‌పెటే�టా్ల ‌చేసింది.‌ఆయన గ్టురించి‌చిన;‌విమర్శ‌చేసినా‌'అవనీ;‌యిపు్పడ్టు‌రాయాలా?'‌అని‌విస్టుకొ్కనేటా్ల ‌చేసింది.‌

వైయస్‌లో‌ అందరీ;‌ ఆకట్టు� క్టునే‌ మరో‌ అంశం‌ ఆత�విశా్వసం. ‌ధీర్టుడంటే‌ యిలా వుండాలి‌అన;ట్టు� ‌వుంట్టుంది‌ఆయన‌పద్ధతి.‌2009‌ఎలక్షన్లలో‌'గెల్టుపైనా‌ఓటమైనా‌నాదే బాధ్యత' ‌అని‌ చెప్పి్ప‌ మ్టుంద్టుక్టు‌ స్తాగడం‌ మేనేజ్‌మెంట్‌ ‌ప్రాఠాలో్ల ‌ చెపుత్టునా;రని‌ ఓ కాలమిస్టు� ‌రాశార్టు. ‌నాయక్టుడ్టు‌అలా‌వుంటే‌కార్యకర<క్టు‌హుషార్టుగా‌వుంట్టుంది. ‌గెలిసే? నాదీ‌ గొప్ప, ‌ఓడిపోతే‌ కార్యకర<ల‌ అనైక్యత, ‌ఎద్టుటి‌ ప్రారీ�ల‌ క్టుటK, ‌ఎలక్షన్‌‌కమ్బీషనర్‌‌పక్షప్రాతం,‌శ్టుష్కవాగా్ద నాలక్టు‌ప�జల్టు‌ఏమ్హారిపోవడం‌-‌యిలా‌మ్హాటల్టు‌వినడానికి‌చికాగా్గ వుంటాయి.‌

ఓ‌ పక్క‌ మహాకూటమి‌ అమల్టు‌ చేయలేని‌ హామ్బీల్టు‌ గ్టుప్పి్పసూ? ంటే‌ 'నేన్టు‌ యింకేమ్బీ చేయన్టు. ‌చేయగలిగిదంతా‌ చేశాన్టు. ‌గెలిసే?‌ యిదిగో‌ యీ‌ రెండూ‌ - ‌చిన;వే‌ -‌చేయగల్టుగ్టుతాన్టు'‌అని‌చెప్పడానికి‌ఎంత‌ధైర్యం‌కావాలి!‌అదే‌విధంగా‌తెరాసన్టు‌దూరం చేయడానికి‌ఎంత‌స్తాహసం‌చేయాలి! ‌వాళ్లు్ల ‌రెచి»పోయి‌మేం‌వెళ్లి్లపోతాం‌జ్జాగ�త?‌అంటే 'అయితే‌ ఏంటంట?' ‌అనడానికి‌ ఎంత‌ దమ్టు�‌ వుండాలి! ‌ఓ‌ పక్క‌స్తోకాల్Ö‌‌తెలంగాణా సీనియర్టు్ల ‌ఒతి?డి‌చేస్టు? నా;‌తెరాసతో‌పొత్టు? ‌వద్టు్ద '‌అని‌చెప్పడానికి‌ఎంత‌ధైర్యం‌వుండాలి!‌ఖర�కాలి‌ఫలితం‌అటూ‌యిటూ‌అయి‌అధికారంలోకి‌రాలేకపోతే‌వీళ్లంతా‌ఆయని;‌ప్రాతేసి వుండేవార్టు‌కదా.

సమైక్యవాదమే‌పునాదిగా‌వెలసిన‌తెల్టుగ్టుదేశం‌సైతం‌ప�తే్యకవాదం‌ప్రాట‌ఎత్టు? క్టునా;,‌విశాలాంధ్ర‌నినాదం‌చచే»దాకా‌వదలమన;‌కమూ్యనిస్టు� ల్టు‌వాళ్లతో‌స్వరం‌కలిప్పినా‌ 'ఏది ఏమైనా‌నేన్టు‌సమైక్యవాదినే'‌అని‌చాటి‌చెప్పడం‌మొనగాడి‌లక్షణం.‌'ఎవర్టు‌గెల్టుస్తా? ర్టు?'‌సీరీస్‌లో‌నేన్టు‌రాశాన్టు‌ -‌'ప�స్టు? త‌పరిసిñత్టులో్ల ‌రాష�(ం‌విడిపోతే‌నష�ం. ‌వైయస్‌‌ప్రాలనలో ఎని;‌ లోప్రాల్టునా;‌ ఆయన‌ సమైక్యవాదానికి‌ కట్టు� బడాÖ డన;‌ ఒక్క‌ కారణంగా‌ నేన్టు కాంగె�స్‌క్టు‌ ఓటేస్టు? నా;న్టు. ‌వేరే‌ ఎవర్టునా;‌ కాంగె�స్‌క్టు‌ ఓటేసేవాణి;‌ కాన్టు. ‌నాలాగ్రే చాలామంది‌ఫీలైతే‌కాంగె�సే‌గెల్టుస్టు? ంది' ‌అని‌రాశాన్టు. ‌నాలాగ్రే‌చాలామంది‌ఫీలయా్యర్టు.‌

51

అంద్టుకే‌గ్రే�టర్‌‌హైదరాబాద్టు‌ఏరియాలో‌ప�తే్యకవాదానికి‌నిల్టువనీడ‌లేక్టుండా‌పోయింది.‌తకి్కనచోట‌ కూడా‌తెలంగాణావాదానికి‌ఓట్టు్ల ‌పెద్దగా‌రాలలేద్టు. ‌దీని;‌మ్టుందే‌పసిగటి� ,‌దాని‌ కోసం‌ గటి�గా‌ నిలబడిన‌ రాజకీయవాది‌ వైయస్‌. ‌ఆ‌ చాకచక్యం‌ తకి్కనవారికి లేకపోయింది.‌

12

వైయస్‌‌మరణానికి‌కారణం‌ఆయన‌స్వయంగా‌ఎంచ్టుక్టున;‌సహచర్టుల‌అసమరñత అని‌నేన్టు‌రాసినది‌కొందర్టు‌కాదనా;ర్టు.‌దానికి‌దైవికమైన‌కారణం‌ఒకటి‌వుందట.‌వైయస్‌‌హిందూ‌దేవాలయాలన్టు‌ధ్వంసం‌చేసి,‌తిర్టుపతిని‌ఆక ్రమించాలని‌చూడడం‌చేత‌తిర్టుపతి దేవుడ్టు‌ యిలా‌ బ్టుది్ధ‌ చెప్రా్పడట. ‌2007లో‌ వైయస్‌క్టు‌ వ్యతిరేకంగా‌ ఓ‌ హిందూ‌ సంసñ ప�చారంలో‌పెటి�న‌ఓ‌కరపతా్ర ని;‌నాక్టు‌ఫ్లారా్వర్Ö‌‌చేశార్టు‌కొందర్టు.‌అది‌బాగా‌చలామణీలో వుంది‌ కాబటి� ‌ దానిలో‌ నిజ్జానిజ్జాల్టు‌ చరి»ంచ్టుక్టుంటే‌ యిలాటి‌ ప�చారానికి‌ ఎంత‌ విల్టువ యివ్వచో»‌తేల్టుత్టుంది.‌

దానిలో‌ వైయస్‌న్టు‌ వై. ‌శామూ్యల్‌‌రెడిÖగా‌ వ్యవహరించార్టు. ‌ (ఆయన‌ అసల్టు‌ ప్రేర్టు శామూ్యల్‌‌అని‌సూచించడానికేమో)‌ఆయన‌ప్రేర్టులో‌యస్‌‌క్టు‌ఎక్�‌ప్రానÃన్‌‌'సందింటి'‌అని అందరికీ‌ తెల్టుస్టు. ‌వాళ్ల‌ క్టుట్టుంబసభ్టు్యలందరికీ‌ ఆ‌ యస్‌‌వుంది. ‌అందరూ‌ శామూ్యల్‌‌లేనా? ‌ఆంధ్రప�దేశ్‌లోని‌ దేవాలయాల‌ ఆస్టు? ల్టు‌అనేకం‌కొల్లగొట�బడ్టుత్టునా;యని, ‌దానికి యీయన‌బాధ్టు్యడనీ‌రాశార్టు.‌

నేన్టు‌పుట�కపూర్వం‌న్టుంచీ‌దేవాలయాల‌ఆస్టు? ల్టు‌దోచ్టుక్టుంటూనే‌వునా;ర్టు.‌ఇదివరక్టు కాలంలో‌ రాజుల్టు, ‌జమ్బీందార్టులే‌ కాద్టు, ‌స్తామ్హాన్య‌ గృహస్టు? ల్టు‌ కూడా‌ మొక్టు్కకనో,‌మరోదానికో‌దేవాలయాలక్టు‌పొలాల్టు‌రాసి‌యిచే»సేవార్టు.‌అప్పట్లో్ల ‌భూమి‌విల్టువ‌పెద్దగా వుండేది‌ కాద్టు. ‌స్తాధారణంగా‌ కనబడే‌ దేవాలయాలక్టు‌ సైతం‌ వందలాది‌ ఎకరాల‌ ఆసి? వుండేది. ‌కానీ‌ఏం‌లాభం? ‌ఆ‌భూమి‌పరాధీనమై‌వుండేది. ‌ఏ‌ద్టురా�ర్గపు‌జమ్బీందారో,‌రాజకీయ‌నాయక్టుడో‌దాని;‌స్తాగ్టు‌చేస్టుక్టుంటూ‌దేవాలయానికి‌పదో,‌పరకో‌పడేసేవాడ్టు.‌చాలా‌ చోట్ల‌ చిన;‌ చిన;‌ రైత్టుల్టు‌ కూడా‌ ఆక ్రమించి‌ స్వంత‌ భూమ్టుల‌ లాగానే వాడ్టుక్టుంట్టునా;ర్టు. ‌దేవుడి‌ గ్టుళ్లో్ల ‌ పూజ్జారికి‌ పూట‌ గడవడం‌ కష�ంగా‌ వుంట్టుంది.‌స్తా్వమివారి‌ఆభరణాల్టు‌పెటే�ంద్టుక్టు‌సరైన‌బీర్టువా‌కూడా‌వుండద్టు.‌బక్కచికి్కన‌పూజ్జారి వాటినేం‌కాప్రాడగలడ్టు?‌

పరిసిñతి‌ యిలా‌ వునా;‌ అడిగ్రేవాడ్టు‌ ఎవడూ‌ లేడ్టు. ‌ఊళ్లో్ల ‌ వాళ్లే్ల‌ పటి�ంచ్టుకోర్టు. ‌ఈ పరిసిñతి‌తరతరాల్టుగా‌వస్తో? ంది. ‌గత‌ఐదేళ్లగా‌వైయస్‌‌కొత?గా‌మొదల్టు‌పెటి�నది‌కాద్టు.‌నిషా� గరిష్టు� లైన‌హిందూ‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర ల్టు‌ కూడా‌యీ‌విషయంలో‌చేసినది‌ఏమ్బీ‌లేద్టు.‌ఇని;‌తరాల‌ప్రాప్రాని;‌వైయస్‌‌నెతి?న‌చ్టుట�బోవడం‌తపు్ప. ‌నిజ్జానికి‌ఆలయాల‌ఆస్టు? ల్టు

52

అకో� బర్టు‌2‌న్టుండి‌వెబ్‌సైట్‌లో‌అందరికీ‌తెలిసేటా్ల ‌పెటా� లన;‌నిరÔయం‌తీస్టుక్టున;ది‌వైయస్‌‌ప�భ్టుత్వమే. ‌దాని‌ వలననే‌ ఆభరణాల్టు‌ తాకట్టు� ‌ పెటే�సిన‌ పూజ్జార్ల‌ కథల్టు‌ బయటక్టు వచా»యి.‌

తిర్టుపతిలో‌వెయి్యకాళ్ల‌మండపం‌కూలే»సినవాడ్టు‌వైయస్‌, ‌అంద్టుకే‌యీ‌ద్టుర�రణం అని‌కూడా‌ప�చారం‌స్తాగ్టుతోంది.‌ ‌వెయి్యకాళ్ల‌మండపం‌కూలే»సినది‌బాబ్టు‌హయాంలో అని‌ఏ‌ప్రేపర్టు‌తిరగ్రేసినా‌కనబడ్టుత్టుంది. ‌అయినా‌అది‌పవిత్ర‌పూజ్జాసñలం‌ఏమ్బీ‌కాద్టు.‌గ్టుడికి‌ వెల్టుపల‌ వున;‌ ఓ‌ కట�డం. ‌షాప్పింగ్‌‌కాంపె్లక్�‌గా‌ వాడబడ్టుత్టున;‌ సñలం. ‌అది తీసేశాకనే‌ గ్టుడికి‌ ఓ‌ వూ్య‌ వచి»ంది. ‌ఊరేగింపుల్టు‌ జర్టుగ్టుత్టున;పుడ్టు‌ చూడడానికి,‌సెకూ్యరిట్టీ‌కాప్రాడడానికి‌వీల్టు‌చికి్కంది.‌ఎవరి‌హయాంలో‌కూలి»నా‌మంచిపనే‌జరిగింది.‌అదేదో‌ప్రాపకార్యం‌అన;ట్టు� ,‌దానికి‌వైయస్‌‌బాధ్టు్యడన;ట్టు్ల ‌రాయడం‌అనా్యయం.‌అలాగ్రే తిర్టుపతి‌ఏడ్టుకొండలో్ల ‌ఐద్టు‌కొండల్టు‌తాకట్టు� ‌పెటే�సినట్టు� ‌ కూడా. ‌మూడేళ్ల‌ కి్రతం‌అలా చేస్టు? న;ట్టు్ల ‌ నూ్యస్‌ ‌రావడం, ‌దానిమ్బీద‌ కారూ� న్టు్ల ‌ రావడం, ‌సెటైర్టు్ల ‌ ప్రేల»డం‌ (నేనూ 'ఈనాడ్టు'లో‌ఓ‌సెటైర్‌‌రాశాన్టు) ‌జరిగింది. ‌తరా్వత‌చూసే?‌అదంతా‌వటి� ‌హంబగ్‌‌అని తేలింది.‌తాకట్టు� ‌పెటి�న‌దాఖలా‌ఎవరైనా‌చూప్పించగలరా?

వైయస్‌‌కై(స?వుడ్టు‌కాబటి� ‌తిర్టుపతిని‌కై(స?వ‌క్షేత్రంగా‌మ్హారే»దా్ద మని‌చూశాడనీ,‌అతని హయాంలో‌ అక్కడ‌ కై(స?వ‌ ప�చారం‌ పెచ్టు»మ్బీరిందనీ‌ మరో‌ ఆరోపణ. ‌కై(స?వ‌ సంసñల ప�చారం‌ గ్టురించి‌ఓ‌మ్హాట‌చెప్రా్పలి. ‌వాళ్ల‌పనే‌మ్హారె్కటింగ్‌! ‌కొండల్టు‌కాద్టు, ‌అడవుల్టు కాద్టు, ‌ఎడార్టు్ల ‌కాద్టు‌ - ‌ఎక్కడికైనా‌చొచ్టు»క్టుపోతార్టు. ‌పొద్టు్ద న;‌ఏ‌ట్టీవీ‌ఛానెల్‌‌చూసినా వాళ్లే్ల. ‌ఏమర్టుప్రాట్టుగా‌ వుంటే‌ పడకగదిలోకి‌ కూడా‌ వచి»‌ వుపనా్యస్తాల్టు‌ యిచే»యగల ప�బ్టుద్టు్ధ ల్టు. ‌అసల్టు‌ కై(స?వం‌ వరి్ధలి్లందే‌ అలాగ. ‌లేకపోతే‌ ప�పంచంలో‌ యింతమంది కై(స?వుల్టు‌ తయారయే్యవారా? ‌తిర్టుపతి‌ కొండమ్బీదే‌ కాద్టు, ‌స్తాక్షాతూ? ‌ వేంకటేశ్వర్టుడి మెడలో‌శిల్టువ‌వేసేయగల‌సమర్టుñ ల్టు. ‌రాష�(ంలో‌కై(స?వ‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌వుండడం‌వారికి వ్యకి<గతంగా‌ మరింత‌ వూపు‌ నిచి»ందేమో‌ కానీ‌ యిపు్పడాయన‌ పోయాడ్టు‌ కదా, ‌ఓ హిందూ‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌వునా;డ్టు‌కదాని‌వాళ్లు్ల ‌జోర్టు‌తగి్గస్తా? రన్టుక్టుంట్టునా;రా?‌అబ్బే�!

వైయస్‌‌దగ్గర్టుండి‌తిర్టుపతిని‌వాటికన్‌‌చేసేయబోయాడన;ది‌అసంబద్ధం. ‌ఆల్‌‌సెడ్‌‌అండ్‌‌డన్‌, ‌అతనికి‌ రాజకీయం‌ మ్టుఖ్యం, ‌మతం‌ కాద్టు. ‌రాష�(ంలో‌ మెజ్జారిట్టీ‌ ఓట్టు్ల హింద్టువులవైనపుడ్టు‌ అంత‌ స్తాహస్తానికి‌ ఏ‌ రాజకీయ‌ నాయక్టుడూ‌ ఒడి‌ కట�డ్టు.‌హింద్టువులన్టు‌ మరీ‌ నొప్పి్పంచక్టుండా‌ మైనారిట్టీ‌ ఓట్టు్ల ‌ కూడగడదామనే‌ ప�తీ‌ ప్రారీ� ప�యతి;స్టు? ంది. ‌లేకపోతే‌ కై(స?వ‌దళ్లిత్టులన్టు‌ఎసీ�లతో‌సమ్హానంగా‌చూడాలన;‌వైయస్‌‌అసెంబీ్ల‌ తీరా�నాని;‌ జెప్పి‌ (ఆయనక్టు‌ పెద్దగా‌ ఓట్టు్ల ‌ లేవు‌ కాబటి� ‌ స్తాహసం‌ చేయగలర్టు)‌తప్ప‌తకి్కనవారెవరూ‌కాదనలేదేం?‌

53

హజ్‌ ‌యాత్రక్టు‌ డబ్టు�లివ్వడం‌ చాలనట్టు� , ‌జెరూసలెం‌ యాత్రక్టు‌ ప�భ్టుత్వం డబ్టు�లివా్వలా?‌ఏం‌అనా్యయం! ‌ఇవ్వకూడద్టు, ‌అని‌గటి�గా‌నిలబడిన‌ప్రారీ�‌ఏది?‌వాళ్ల కిచా»ర్టు‌ కాబటి� ‌ తిర్టుపతి‌ యాత్రక్టు‌ కూడా‌ డబ్టు�లివ్వండి‌ అని‌ దతా? తే్రయగారనా;ర్టు.‌'వాళ్లన్టు‌విదేశాలక్టు‌పంప్పి‌మ్హాక్టు‌మ్హాత్రం‌చీప్‌గా‌లోకల్‌‌టిKప్రా�?‌కీ్రస్టు? ‌పుటి�నది‌జెరూసలెం అయితే‌మ్హా‌ఆర్టు్యల్టు‌పుటి�నది‌జర�నీ, ‌అక్కడక్టు‌పంపండి' ‌అని‌హింద్టువులం‌ గటి�గా అడిగామ్హా?‌మనం‌అడగం‌అని‌తెల్టుస్టు‌కాబటే� ‌రాజకీయ‌నాయక్టుల్టు‌మనలి;‌తేలికగా చూస్టు? నా;ర్టు. ‌బ్రిజెప్పి‌ ప�భ్టుత్వంలో‌ వున;పుడైనా‌ హజ్‌‌యాత్రక్టు‌ గవర;మెంట్‌‌ఫండింగ్‌‌ఆప్పిందా? ‌లేదే! ‌ప�తీ‌రాజకీయనాయక్టుడూ‌చేస్టు? న;దిదే. ‌వైయస్‌న్టు‌ఒక్కణే;‌తపు్పపటి� లాభం‌లేద్టు.‌

13

అసల్టు‌ వైయస్‌ ‌హిందూదే్వషి‌ అనడానికి‌ ఆధారాల్టునా;యా? ‌నాక్టు‌ తెలిసి మనమందరం‌ ఒకే‌ మతాని;‌ నమ్టు�క్టుని, ‌పరమతాలన్టు‌ దే్వషించేవాళ్లం‌ కాద్టు. ‌మనక్టు పన్టుల్టు‌జరగాలి, ‌అది‌ఏ‌దేవుడ్టు‌చేసే?నేం?‌దరా్గ లక్టు‌వెళ్లి్ల‌ప్పిల్లల్టు‌పుటా� లని‌మొక్టు్కక్టుని పుటి�న‌ ప్పిల్లలక్టు‌ మస్తా? నయ్య‌ అని‌ ప్రేర్టు‌ పెట్టు� క్టుంటాం. ‌చంటిప్పిల్లవాడ్టు‌ అర్ధరాతి్ర‌ లేచి ఏడ్టుసూ? ‌ వుంటే‌ గాలో, ‌ధూళ్లో‌ అన్టుక్టుని‌ దూదేక్టుల‌ స్తాయిబ్టు‌ వద్దక్టు‌ వెళ్లి్ల‌ తావీజు కటి�ంచ్టుక్టు‌వస్తా? ం. ‌స్తాయిబాబా‌మ్టుసి్లంగా‌పుటా� డని‌తెలిసినా‌షిరీ్దకి‌టిKపు్పల్టు‌కొడతాం.‌మ్టుకో్కటి‌దేవతల్టునా;‌వాళ్లన్టు‌పక్కన‌పడేసి‌ఏ‌పురాణంలోనూ‌కనబడని‌స్తాయిబాబాకే అగ�స్తాñ నం‌ యిచే»స్టు? నా;ం. ‌ఎంద్టుక్టు? ‌ఆయనక్టు‌ మొక్టు్కక్టుంటే‌ మన‌ పన్టుల్టు జర్టుగ్టుత్టునా;యి‌ కాబటి� . ‌తమిళనాడ్టులోని‌ వేలాంకణి;‌ మేరీమ్హాత‌ ఆలయానికి వచే»వారిలో‌ ఎందరో‌ హింద్టువులన్టు‌ చూశాన్టు. ‌మ్టుసి్లమ్టుల్టు‌ కూడా‌ వాస్టు? ‌ బాగ్టుందాని చూస్టు? నా;ర్టు. ‌ఇంట్లో్ల ‌ ఫెంగ్‌‌షూ‌ బొమ�ల్టు‌ పెట్టు� క్టుంట్టునా;ర్టు. ‌విదేశాలో్ల ని‌ కై(స?వుల్టు కొందర్టు‌యిస్తా్కన్‌‌టైపు‌హిందూమతం‌వైపు‌ఆకరిÃంపబడ్టుత్టునా;ర్టు.‌మనం‌ఏ‌మతానీ;,‌ఏ‌దేవుణీ;‌వదలం.‌ఏ‌పుట�లో‌ఏ‌ప్రామ్టుందో!

వైయస్‌ ‌దీనికి‌ అతీత్టుడని‌ అన్టుకోన్టు. ‌కై(స?వంలో‌ ఆయనక్టు‌ నమ�కం‌ వుంది,‌అంతమ్హాతా్ర న‌ హిందూమతంపై‌ నిరాదరణ‌ వుందని‌ చెప్పడానికి‌ లేద్టు. ‌ఆయన‌ పెళ్లి్లకి మ్హావగార్టు‌వేయించిన‌శ్టుభలేఖ‌''స్తాక్షి''‌వాళ్లు్ల ‌యీ‌మధ్య‌వేశార్టు‌-‌

'విరోధికృత్టు‌నామ‌సం||ర‌మ్హాఘ‌బహుళ‌దశమి‌బ్టుధవారం‌ 9-2-1972 ‌వ‌తేదీ ఉదయం‌8‌గంటల‌10‌ని||లక్టు‌క్టుంభలగ;‌పుష్కరాంశయంద్టు‌మ్హా‌ప�థమ‌పుతి్రక‌చి||సౌ||క్టుం|| ‌రాజేశ్వరి‌అన్టు‌ కనా్యరత;మ్టున్టు.. ‌పులివెంద్టుల‌వాస?వు్యల్టు, ‌శ్రీ్ర‌యెడ్టుగూర్టు సందింటి‌రాజ్జారెడిÖగారి‌ది్వతీయ‌పుత్టు్ర డ్టు‌చిరంజీవి‌రాజశేఖరరెడిÖ‌యం.బ్రి.బ్రి.యస్‌‌అన్టు

54

వరరత;మ్టునక్టు...' ‌అని‌స్తాగింది‌ప్పి.రామ్హాంజుల‌ రెడిÖగార్టు‌రాసిన‌ శ్టుభలేఖ. ‌(పెళ్లయిన తరా్వత‌అమ్హా�యి‌ప్రేర్టు‌విజయలక్షి<గా‌ప్రేర్టు‌మ్హారా»రేమో)..‌

ఇది‌ హిందూ‌ శ్టుభలేఖలా‌ వుందా? ‌కై(స?వ‌ శ్టుభలేఖలా‌ వుందా? ‌కై(స?వులక్టు నిమిషాలతో‌సహా‌మ్టుహూరా< ల్టుంటాయా?‌‌పోనీ‌మొన;మొన;టిదాకా‌ఆయన‌భార్య‌చేత హారత్టుల్టు‌ యిప్పి్పంచ్టుక్టుంటూనే‌ వునా;డ్టు‌ కదా! ‌అవేమైనా‌ కై(స?వాచారాలా? ‌ఇవనీ; చూసే?‌ ఏమనిప్పిస్టు? ంది? ‌మనందరిలాగానే‌ ఆయనా‌ ఏ‌ మతానీ;‌ వదిలిపెట�డ్టు. ‌దేనీ; దే్వషించడ్టు.‌అత?తో‌అమి�,‌కోడలితో‌కొనే‌రకం.‌ఏ‌దేవుడితో‌ఎపు్పడ్టు‌పని‌పడ్టుత్టుందో!‌అంద్టువలన‌ కై(స?వానికి‌ ఫేవర్‌ల్టు‌ చేశాడంటే‌ ఒపు్పక్టుంటాన్టు‌ కానీ, ‌హిందూమతాని; నాశనం‌చేయడానికి‌చూశాడంటే‌నమ�న్టు.‌

ఇక‌ అల్టు్ల డి‌ ప�చారం‌ సంగతా? ‌అనేకమంది‌ కై(స?వప�చారక్టులా్ల గానే‌ అతన్టు‌ కూడా.‌కొత?‌వైషÔవం‌పుచ్టు»క్టున;వాడికి‌పంగనామ్హాల్టు‌ఎక్టు్కవ‌అన;ట్టు� ‌కొత?గా‌కై(స?వుడయా్యడ్టు కాబటి� ‌ జోర్టుగా‌ చేస్టు? నా;డ్టు. ‌అంద్టునా‌ మ్హావగార్టు‌ రాజకీయనాయక్టుడ్టు‌ కాబటి� ‌ డబ్టు� సరఫరాక్టు‌ అన్టువుగా‌ వునా;డ్టు. ‌డబ్టు�తో‌ పట్టు� బడితే‌ అది‌ ఎని;కలక్టు‌ కాదనీ,‌మతప�చారానికనీ‌స్టులభంగా‌దబాయించవచ్టు».

ఇవనీ;‌కాదని‌తిర్టుపతి‌దేవుడ్టు‌వైయస్‌మ్బీద‌పగ‌తీర్టు»క్టునా;డనే‌అన్టుక్టునా;, ‌మరి కై(స?వ‌దేవుడ్టు‌తనకోసం‌యింత‌చేస్టు? న;‌వైయస్‌న్టు‌కాప్రాడాలిగా!‌

అంద్టువలన‌వైయస్‌‌చావుకి, ‌హిందూమతానికి‌జర్టుగ్టుత్టున;‌అనా్యయాలక్టు‌లింక్టు పెట�డం‌అనవసరం.‌

ఇక‌ వైయస్‌‌యిమేజిలో‌ రెండ్టు‌ మ్టుఖ్యమైన‌ విషయాల‌ గ్టురించి‌ చరి»దా్ద ం. ‌ఒకటి జలయజ9ం, ‌రెండ్టు‌అవినీతి‌ఆరోపణల్టు.‌ ‌ఒకటి‌ప్లస్‌, ‌మరొకటి‌మైనస్‌. ‌అసల్టు‌వైయస్‌‌గ్టురించి‌ రాస్తా? ననగానే‌ అవినీతి‌ గ్టురించి‌ రాయి, ‌రాయి‌ అని‌ ఒకటే‌ పోర్టు‌ కొందర్టు ప్రాఠక్టులన్టుండి.‌ఇప్పటివరక్టు‌దేశచరిత్రలో‌యింతటి‌అవినీతిస్వరూపం‌లేదన;ంత‌ప�చారం జరిగింది. ‌చెనా;రెడిÖ‌ తరా్వత‌ యింతటి‌ ఆరోపణల్టు‌ ఎద్టురొ్కన;‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ లేడ్టు.‌తమ్హాషా‌ఏమిటంటే‌ఏదీ‌ర్టుజువు‌కాలేద్టు.‌ప�తీరోజూ‌వైయస్‌‌అవినీతి‌గ్టురించి‌హెడ్‌లైన్టు� రాసిన‌పతి్రకల్టు‌కూడా‌తమ‌దగ్గర‌స్తాక్షా్యధారాల్టుంటే‌కోర్టు� కి‌ఎంద్టుక్టు‌వెళ్లలేదో‌తెలియద్టు.‌అదే‌ప్రాయింట్టుపై‌అతని;‌ఓడిదా్ద మని‌చూసిన‌టిడిప్పి‌వంటి‌ప�తిపక్షాల్టు‌కూడా‌కనీసం‌ఒక ప�జ్జాప�యోజనవా్యజ్యం‌ ఎంద్టుక్టు‌ వేయలేదో‌ తెలియద్టు. ‌రచ»‌ చేయడానికే‌ యీ ప్రాయింట్టున్టు‌వుపయోగించ్టుక్టునా;ర్టు‌కానీ‌ఆ‌అవినీతిని‌బయటపెటి� , ‌ఆస్టు? లన్టు‌జపుW చేయించి,‌ప�భ్టుతా్వనికి‌జమ‌చేయించి,‌మనన్టు‌ఉద్ధరించే‌ప�యత;ం‌చేయలేద్టు.‌

'నేన్టు‌ అవినీతి‌ గ్టురించి‌ ఎంద్టుక్టు‌ రాయన్టు?' ‌అని‌ నేన్టు‌ రాసిన‌ వా్యసపరంపరలో రాశాన్టు‌-‌యీ‌సబJక్�‌పై‌రాయడం‌మహా‌బోర్టు‌అని.‌అని;‌ప్రారీ�ల్టు‌కాస?‌ఎక్టు్కవతక్టు్కవగా ఒక్కలాటివే‌ అని. ‌లేకపోతే‌ ఎలక్షన్లలో‌ యింతింత‌ ఖర్టు»‌ ఎలా‌ పెట�గల్టుగ్టుత్టునా;యి?‌

55

అవినీతి‌ గ్టురించి‌ఆధారాల్టు‌దొరకవు. ‌అవి‌లేక్టుండా‌ఫైట్‌‌చేయడమంటే‌డాన్‌‌కి్వకో�ట్‌‌గాలిమరలతో‌య్టుద్ధం‌చేసినట్టు� ‌వుంట్టుంది.‌ఓ‌ఈ‌మెయిల్‌‌చాలాకాలం‌న్టుండీ‌ప�చారంలో వుంది. ‌టాటాల్టు‌ యినే;ళ్లలో‌ యింత‌ ఆసి?‌ సంప్రాదించార్టు, ‌బ్రిరా్ల లక్టు‌ యింత సంప్రాదించడానికి‌యినే;ళ్లు్ల ‌పటి�ంది,‌కానీ‌వైయస్‌‌ఐదేళ్లలోనే‌బోల్టుÖ ‌సంప్రాదించాడ్టు‌అని.‌పదవిని‌అడ్టుÖ పెట్టు� క్టుని‌ప�జ్జాధనం‌దోచ్టుక్టునా;డ్టు‌అని.‌

నేన్టు‌కామన్‌సెన్�‌తోనే‌మ్హాటా్ల డతాన్టు‌-‌ప�జ్జాధనం‌దోచ్టుకోవడానికి‌వైయస్‌క్టు‌ఛాన్టు� వచి»నదెపు్పడ్టు? ‌2004లో‌ ! ‌అప్పటిదాకా‌ ప�తిపక్షంలోనే‌ వునా;డ్టుగా! ‌అంటే‌ 2004‌నాటికి‌ వైయస్‌ ‌ఆస్టు? లెంత? ‌ 2009 ‌నాటికి‌ ఎంత? ‌ఈ‌ మధ్యలో‌ పెరిగినదెంత?‌పెరిగినదానిలో‌నేచ్టురల్‌‌యింకి్రమెంటల్‌‌గో� త్‌‌(కాప్పిటల్‌‌బీIడ్�‌‌కాప్పిటల్‌‌అనా;ర్టుగా)‌ఎంత?‌బయటన్టుండి‌పంప్‌-యిన్‌‌చేసినదెంత?‌ఇవి‌పరిగణించాలి.‌అందరూ‌ఎతి?‌చూప్పించే‌యీ ఇడ్టుపులప్రాయ‌ఎసే�ట్‌‌2004‌నాటికే‌వుంది‌కదా... ‌గత‌ఐదేళ్లలో‌అపసవ్యంగా‌పెరిగిన విల్టువనే‌లెక్కలోకి‌తీస్టుకోవాలి.‌అలాగ్రే‌మిగతావీనూ.‌

14

ఇంకో‌ మ్హాట‌ - ‌వైయస్‌ ‌అవినీతి‌ పద్ధత్టులదా్వరా‌ సంప్రాదించినది‌ తన‌ వద్దనే వుంచ్టుక్టుంటే‌హై‌కమ్హాండ్‌‌వూర్టుక్టుంట్టుందా?‌‌దేశం‌మొత?ంలో‌కాస?‌పచ»గా‌వున;‌కాంగె�స్‌‌ప�భ్టుత్వం‌మనది‌ఒక్కటే‌ కదా. ‌మహారాష�(లో‌ కూడా‌ఎనీ�ప్రీతో‌పంచ్టుకోవాలి. ‌దేశంలో ఎక్కడ‌ ఎని;కలైనా‌ కాంగె�స్‌‌ప్రారీ�‌ కయే్య‌ ఖర్టు»‌ మన‌ రాష�(ం‌ న్టుండి‌ భరించవలసినదే.‌అలాటపు్పడ్టు‌ హై‌ కమ్హాండ్‌‌'న్టువు్వ‌ సంప్రాదించ్టుక్టున;ది‌ నీ‌ వద్దనే‌ వుంచ్టుకో‌ నాయనా'‌అంట్టుందా? ‌అబ్బే�, ‌వైయస్‌ ‌అడÖమ్హారా్గ లో్ల ‌ ఏం‌ సంప్రాదించినా‌ సింహభాగం‌ ఢిలీ్లకి పోవలసినదే.‌ఇక‌సంబంధిత‌శాఖ‌మంతి్ర‌కూడా‌నోట్లో్ల ‌వేల్టు‌వేస్టుక్టుని‌చూసూ? ‌వుంటాడా?‌మరి‌ అధికార్టుల్టు? ‌ఇవనీ;‌ పోయాక‌ మిగిలినదే‌ వైయస్‌క్టు‌ వస్టు? ందన్టుకోవాలి. ‌ఐదేళ్లలో ప�భ్టుత్వం‌తరఫున‌ఖర»యినదెంత?‌దానిలో‌కమ్బీషన్ల‌కింద‌పోయినదెంత?‌ఆ‌కమ్బీషన్లలో వైయస్‌‌వాటాక్టు‌వచి»నదెంత?‌ఇవనీ;‌లెక్కవేస్టుక్టుని‌చూసే?‌టాటా‌ ‌బ్రిరా్ల ల్టు‌శతాబా్ద లలో సంప్రాదించిన‌ దాని‌ కంటె‌ ఎక్టు్కవగా‌ వుందో, ‌తక్టు్కవగా‌ వుందో‌ తేలిపోత్టుంది. ‌అవనీ; వేయక్టుండా‌గాలిలో‌మ్హాటా్ల డడం‌సబబ్టు‌కాద్టు.‌

అయినా‌ గాలిలో‌ మ్హాటా్ల డడం‌ జరిగింది. ‌వైయస్‌ ‌అవినీతిపర్టుడ్టు‌ అనే‌ ప�చారం హోరెతి?పోయింది. ‌దీనివలన‌చాలా‌చెడ్టు‌జరిగింది. ‌సమ్హాజంలో‌అవినీతికి‌ఆమోదమ్టుద్ర లభించినట�యింది. ‌ప�భ్టుతా్వఫీస్టులో్ల కి‌వెళ్లి్లనా‌ 'స్తాక్షాతూ? ‌సిఎం‌గారే‌తీస్టుక్టుంట్టున;పుడ్టు మమ�లి;‌అంటారేమిటండీ?'‌అని‌వినబడస్తాగింది.‌చెనా;రెడిÖ‌కాలంలో‌యిలాగ్రే‌జరిగింది.‌మ్హా‌ బంధ్టువు‌ ఒకాయనక్టు‌ 'ఇంత‌ లంచం‌ యిచి»‌ మ్బీ‌ కాగితం‌ పట్టు� కెళ్లండి' ‌అని‌ ఓ ప�భ్టుతో్వదో్యగి‌పోస్టు� ‌కార్టుÖ ‌రాసి‌పడేశాడ్టు. ‌వెళ్లి్ల‌ 'బొతి?గా‌యింత‌ధైర్యం‌ఏమిటయా్య?'‌

56

అని‌అడిగితే‌ 'ఏం‌చేస్తా? రండి?‌పై‌న్టుంచి‌కిందదాకా‌యిలాగ్రే‌వునా;ం. ‌ఫిరా్యద్టు‌చేస్తా? రా?‌చేసి‌ చూడండి.' ‌అనా;డతన్టు‌ నిర్లజJగా. ‌ ‌వైయస్‌‌జమ్హానాలో‌ అలాటి‌ వాతావరణమే.‌బాబ్టు‌ హయాంలో‌ కూడా‌ ప�భ్టుతా్వఫీస్టులో్ల ‌ అవినీతి‌ వుండేది‌ కానీ‌ వైయస్‌‌హయాంలో రేట్టు్ల ‌పెరిగాయిట.‌

బాబ్టు‌ హయాంలో‌ ఎగెJంపÃన్�‌‌వంటి‌ పన్టుల్టు‌ ఓ‌ పటా� న‌ అయే్యవి‌ కావు. ‌ఎవర్టు నిరÔయం‌ తీస్టుక్టుంటారో, ‌ఎపు్పడ్టు‌ తీస్టుక్టుంటారో‌ తెలియద్టు. ‌అని;‌ ఫైళ్లమ్బీదా‌ బాబ్టు బైఠాయించినట్టు� ‌కనబడేది.‌వైయస్‌‌హయాం‌వచా»క‌ఆ‌మెషినరీ‌కదిలింది.‌డబ్టు�‌పడేసే? ఫైళ్లు్ల ‌పర్టుగ్టుల్టు‌పెటా� యి. ‌అర�న్‌‌సీలింగ్‌‌న్టుండి‌ఎనో;‌భూమ్టులక్టు‌మ్టుకి<‌లభించింది.‌ప్రేపర్టు్ల ‌ఏమైనా‌ఘోష‌పెట్టు� కోనీ,‌సంబంధిత‌వ్యక్టు< లందరూ‌హే్యప్రీ.‌డబ్టు�‌కావలసినవారికి డబ్టు�.‌పన్టుల్టు‌కావలసినవారికి‌పన్టుల్టు.‌

వైయస్‌‌యీ‌ యిమేజిని‌ చెరిప్రేస్టుకోవడానికి‌ ఏ‌ ప�యత;మూ‌ చేయలేద్టు. ‌గమనిసే? యింకో‌విషయం‌కూడా‌తడ్టుత్టుంది.‌అపో్పజిషన్‌‌వాళ్లు్ల ‌కూడా‌ఆయని;‌యీ‌విషయంపై నిలదీయడానికి‌ గటి� ‌ ప�యత;ం‌ చేయలేద్టు. ‌అసెంబీ్లలో‌ ఎనో;‌ యిబ�ందికరమైన‌ ప�శ;ల్టు అడగవచ్టు».‌అడిగారా?‌ఎపు్పడ్టు‌చూసినా‌'నాక్టు‌సమయం‌యివ్వలేద్టు'‌'నన్టు;‌మ్టుంద్టు అడగనివ్వలేద్టు'‌'ఆయన‌నవా్వడ్టు'‌'ఈయన‌యికిలించాడ్టు'‌-‌వీటిమ్బీదనే‌చర».‌

కోర్టు� లో‌ చూడండి. ‌వాదనల్టు‌ ఎలా‌ స్తాగ్టుతాయో? ‌జడిJగార్టు‌ ఓ‌ ప�శ;క్టు‌ 'అబJక్షన్‌‌ససె�యిన్‌డ్‌'‌అనా;డన్టుకోండి‌లాయర్టు‌అదే‌ప�శ;న్టు‌తిప్పి్ప‌అడ్టుగ్టుతాడ్టు.‌అసెంబీ్లలో‌కూడా అలాగ‌ ఎంద్టుక్టు‌ చేయరో‌ నాక్టు‌ అరñంకాద్టు. ‌ఉదాహరణకి‌ 'ఎల్లంపలి్ల‌ ప్రా� జెక్టు� లో కాంటాK క�ర్టుకి‌యివ్వవలసిన‌దాని‌ కంటె‌ఎక్టు్కవ‌బ్రిల్టు్ల ‌ప్రే‌చేశారా?' ‌అన;‌ప�శ;న్టు‌సీ్పకర్‌‌అన్టుమతించలేదన్టుకోండి, ‌మరా;డ్టు‌ '.. ‌పోనీ‌ తక్టు్కవ‌ ప్రే‌ చేశారా?' ‌అని‌ అడగవచ్టు».‌'అబ్బే�‌లేద్టు,‌ఆ‌మ్హాటకొసే?‌ఎక్టు్కవే‌యిచా»ం'‌అనా;రంటే‌ప్పిలక‌పట్టు� కోవచ్టు».‌

ఇలాటి‌ ప�యతా;ల్టు‌ చేయాలంటే‌ అపో్పజిషన్‌ ‌వాళ్లు్ల ‌ హోం‌ వర్్క‌ ‌చేయాలి. ‌ఆ ప�యత;మే‌చేయర్టు.‌గన్టుల‌తణిఖీకి‌అఖిలపక్షం‌వెళ్లి్లనపుడ్టు‌నాగం‌జనార్దనరెడిÖ‌ప�వర<న చూడండి. ‌ 'వాళ్లంతా‌ వెళ్లి్లన‌ కార్టులో‌ వెళ్లన్టు', ‌ 'వాళ్లు్ల ‌ బయల్టుదేరిన‌ అరగంట‌ తరా్వత బయల్టుదేరతాన్టు' ‌ఇలాటి‌మడతప్రేచీల్టు. ‌ప�జ్జా‌ప�తినిథిగా‌నిజ్జాల్టు‌నిరా్ధ రించ్టుకోవాలన; ఆతృత‌ఏమైనా‌కనబడిందా?

ఇవనీ;‌ చూసే?‌ అసెంబీ్లలో‌ మనక్టు‌ వినోదం‌ కలిగించడానికి‌ తప్ప‌ వీళ్లు్ల ‌ చేస్టు? న;దేమ్బీ లేదనిప్పిస్టు? ంది‌ నాక్టు. ‌మైక్టుల్టు‌ విరగకొట�డం, ‌వాకౌట్టు్ల ‌ చేయడం, ‌మ్హారÃల్�‌ ‌చేత మోయించ్టుకోవడం, ‌వాళ్లన్టు‌ ప్పిడిగ్టుద్టు్ద ల్టు‌ గ్టుద్దడం, ‌బయటక్టు‌ వచి»‌ మ్హాక్‌ ‌ఎసెంబీ్ల నిర్వహించి‌ మిమికీ్రల్టు‌ చేయడం‌ - ‌యిదా‌ వారి‌ బాధ్యత? ‌ఎవర్టు‌ ఎట్టువైపునైనా వుండనివ్వండి, ‌తెరవెన్టుక‌ రూలింగ్‌ ‌ప్రారీ�, ‌అపో్పజిషన్‌ ‌ప్రారీ�‌ ‌పరస్పరసహకారం అందించ్టుక్టుంటారనే‌తోస్టు? ంది‌నాక్టు.‌

57

తమిళనాడ్టులో‌కర్టుణానిధి‌అవినీతిపర్టుడన;‌ప�చారం‌చేసి‌ఎంజీయార్‌‌అధికారంలోకి వచా»డ్టు. ‌తరా్వత‌అతని‌ప్రాలనలోనూ‌అవినీతే. ‌తన‌వంత్టు‌తాన్టు‌పుచ్టు»క్టుని‌చివరో్ల 'ఓ‌స్తారి‌గోప్రాలపురం‌వెళ్లి్ల‌చూడండి' ‌అనేవాట� . ‌గోప్రాలపురం‌అంటే‌ కర్టుణానిధి‌వుండే ప్రేట. ‌అక్కడకి‌ వెళ్లి్ల‌ అక్కడా‌ సమరి్పంచ్టుక్టునా;కనే‌ పన్టుల్టు‌ జరిగ్రేవట. ‌అలా‌ ఫండ్�‌‌అందాయి‌ కన్టుకనే‌ అపో్పజిషన్‌లో‌ దశాబా్ద లప్రాట్టు‌ వునా;‌ డిఎంకె‌ మనగలిగింది.‌ఎంజీయార్‌‌ప్రాలించినంత‌ కాలం‌ కర్టుణానిధి‌ లాంఛనప్రా� యంగా‌ అవినీతి‌ ఆరోపణల్టు చేసూ? నే‌వునా;డ్టు.‌

ఇక్కడా‌అలాటి‌అరేంజ్‌మెంట్‌‌జరిగ్రే‌వుంట్టుంది. ‌బాబ్టు‌ పై‌అవినీతి‌ కేస్టుల్టు‌ పెటి�న వైయస్‌‌ ‌వాటిని‌ఎంద్టుక్టు‌విత్‌డాÕ ‌చేస్టుక్టునా;రో‌యిప్పటిదాకా‌తెలియద్టు. ‌మళ్లీ్ల‌బాబ్టు వైయస్‌పై‌అలాటి‌కేస్టుల్టు‌ఎంద్టుక్టు‌పెట�లేదో‌తెలియద్టు. ‌తన‌ప్రారీ�వాళ్లు్ల ‌కానీ, ‌వేరే‌ప్రారీ� వాళ్లు్ల ‌కానీ‌తనవద్దక్టు‌వచి»‌అడిగితే‌వైయస్‌‌పన్టుల్టు‌చేసిపెటే�వారని, ‌ఆయన‌పోయిన తరా్వత‌ నివాళ్లి‌ అరి్పంచిన‌ ప�తీవారూ‌ - ‌ప�తిపక్షం‌ వారితో‌ సహా‌ - ‌అనా;ర్టు. ‌అంటే యిదంతా‌రోజూ‌నూ్యస్‌‌ప్రేపర్‌‌నింపడానికి‌తప్ప‌మరెంద్టుకూ‌పనికి‌రాలేదన;మ్హాట. ‌ఏ ప్రారీ�కి‌ చెందిన‌ వారైనా‌ సరే, ‌రాజకీయ‌ నాయక్టులో్ల ‌ 5 ‌శాతం‌ కంటె‌ నిజ్జాయితీ పర్టుల్టుంటారంటే‌నేన్టు‌నమ�లేన్టు. ‌వైయస్‌‌ఒక్కడి‌ఆసే?‌కాద్టు, ‌ఏ‌నాయక్టుడిదైనా‌సరే,‌రాజకీయాలో్ల కి‌వచే»మ్టుంద్టు,‌తరా్వత‌ఆస్టు? ల‌వివరాల్టు‌లాగండి.‌అదే‌సమయంలో‌మ్బీదీ నాదీ‌ఎలా‌పెరిగిందో‌పోలి»‌చూడండి.‌మ్బీకే‌తెల్టుస్టు? ంది.‌

15

దీనివలన‌ రాజకీయనాయక్టుల‌ మ్హాట‌ ఎలా‌ వునా;‌ ఎడి�నిసే�(షన్‌ ‌ఘోరంగా దెబ�తింది. ‌రోడ్టు్ల ‌ వేసే?‌ నాణ్యత‌ వుండద్టు. ‌ఫóయివోవర్టు్ల ‌ కూలిపోతాయి. ‌పన్టుల్టు సమయానికి‌జరగవు. ‌ఎయిర్‌పోర్టు� ‌ఎపు్పడో‌పూర<యింది. ‌దానితోబాట్టు‌రెడీ‌కావలసిన ఎక్�‌పె�స్‌‌హై‌వే‌యిప్పటిదాకా‌అవలేద్టు. ‌డబ్టు�లివ్వకపోతే‌పన్టుల్టు‌జరగవు‌అన;మ్హాట బాగా‌ ప�బలింది. ‌నిజ్జానికి‌ ప�భ్టుతో్వదో్యగ్టులో్ల ‌ అందరూ‌ లంచగొండ్టుల్టు‌ కార్టు. ‌కొందరే వుంటార్టు.‌కానీ‌జనరల్‌‌యిమేజి‌బాగా‌చెడిపోయింది.‌ ‌జలయజ9ం‌వంటి‌మహతా్కర్యం కూడా‌యీ‌అవినీతి‌వాతావరణం‌కారణంగానే‌అప�తిష�‌ప్రాలయింది. ‌సహకార‌సేద్యం,‌వాన్‌ప్పిక్‌‌-‌యివనీ;‌సూత్రప్రా� యంగా‌చాలా‌మంచివి.‌కానీ‌వైయస్‌‌సరా్కర్టు‌ప�వేశపెటి�ంది కాబటి� ‌యివి‌చిత?శ్టుది్ధతో‌అమల్టు‌కావు‌అన;‌సందేహం‌చేతనే‌అందరూ‌వ్యతిరేకించార్టు.‌ఇంతకంటె‌విషాదం‌యింకేమ్టుంట్టుంది?‌

మెట్లోK ‌ ప్రా� జెక్టు� ‌ గ్టురించి‌ నాక్టు‌ మొదటిన్టుండీ‌ సదభిప్రా� యం‌ లేద్టు. ‌హైదరాబాద్టులో వున;‌లోకల్‌‌టెKయిన్లన్టు‌కానీ, ‌ఎంఎంటియస్‌లన్టు‌కానీ‌పటి�ంచ్టుకోక్టుండా‌మెట్లోK ‌ఒక్కటే ఏకైక‌పరిషా్కరం‌అన;ట్టు� ‌చేసిన‌హడావుడి‌కాంటాK క్టు� ల‌కోసమే‌అని‌నా‌వూహ. ‌మెట్లోK పై

58

అంత‌ఖర్టు»‌పెటా� లా?‌దాని‌బద్టుల్టు‌ఎపు్పడో‌ఖరీద్టు‌చెలి్లంచి‌వేసిన‌ఎంఎంటియస్‌‌బోగీల్టు తెప్పి్పంచ్టుకోవచ్టు»గా! ‌కొత?‌ రైల్టు‌ లైన్టు్ల ‌ వేయవచ్టు»గా! ‌శాటిలైట్‌‌టౌన్టు�‌ పెట�వచ్టు»గా!‌కాంగ�స్‌‌వాళ్లు్ల ‌వసూ? నే‌(మ్టుఖ్యంగా‌ప్పిజెయార్‌)‌మెట్లోK ‌జపం‌వలి్లంచార్టు.‌చివరక్టు‌మేటాస్‌‌వాళ్లు్ల ‌ఫేంటాసి�క్‌‌ఆఫర్‌‌యిచి»‌ఫైనల్‌గా‌చేత్టులెతే?శార్టు.‌గొహోవింద!

ఇక‌సెజ్‌ల‌గ్టురించైతే‌చెప్పనే‌అక్కరలేద్టు. ‌గతంలో‌యిండసి�(యల్‌‌ఎసే�ట్టుల‌కెవరూ అభ్యంతర‌ పెట�లేద్టు‌ కానీ‌ వీటికి‌ ఎనో;‌ అభ్యంతరాల్టు‌ వచా»యి. ‌వందలాది‌ ఎకరాల్టు ధారాదత?ం‌చేసేయడమే‌పనిగా‌పెట్టు� క్టునా;ర్టు. ‌అవసరమ్హా? ‌అని‌ఆలోచించడమే‌లేద్టు.‌అక్కడ‌వచి»న‌పరిశ్రమలెని;‌వునా;యి?‌అవి‌వస్టు? నా;యి, ‌యివి‌వస్టు? నా;యి‌అనడమే తప్ప‌పట్టు� మని‌పదిశాతం‌కూడా‌వచి»నట్టు� ‌లేవు. ‌ప్రాతవి‌రాలేద్టు‌కదా, ‌కొత?వెంద్టుక్టు?‌అని‌అడిగితే‌బాబ్టు‌యివ్వలేదా? ‌టిడిప్పి‌హయాంలోనే‌ కదా‌యిది‌మొదలెటా� ర్టు? ‌అని జవాబ్టు. ‌ ‌ప�తీదానికీ‌ బాబ్టుశకంతో‌ పోల»డం‌ చాలా‌ విస్టుగ్టు‌ తెప్పి్పంచింది. ‌అదేదో బెంచ్‌మ్హార్్క‌‌అన;ట్టు� ! ‌ఓకే,‌ ‌వీటికి‌గాని, ‌భూమ్టులమ�డానికి‌గాని‌ - ‌వీటని;టికీ‌బాబ్టు ఆద్టు్యడయితే‌కావచ్టు». ‌కానీ‌యీయన‌హయాంలోనే‌కదా‌తారాస్తాñ యికి‌వెళ్లి్లపోయింది!‌కానీ‌ ఏమి‌ అడిగినా‌ దీనికి‌ మూలం‌ టిడిప్పి‌ శకంలోనే‌ అనడం‌ రివాజు‌ అయిపోయింది.‌స్తా్కమ్టుల‌ విషయంలోనూ‌ అంతే. ‌నిజమే‌ బయటపడిన‌ ప�తీ‌ స్తా్కమ్టుకీ‌ పదేళ్ల‌ చరిత్ర వుంది.‌అంద్టుకే‌కదా,‌బాబ్టుని‌గదె్ద‌దింప్పినది.‌‌మ్బీ‌హయాంలోనూ‌అలా‌చేసే?‌ఎలా?

నిజం‌ చెప్రా్పలంటే‌ ఎనీ�యార్‌ ‌హయాంలో‌ దీర "కాలిక‌ పథకాల‌ కంటె‌ ప�జ్జాకరÃక పథకాలక్టు‌పెద్దప్రీట‌వేశార్టు. ‌బాబ్టు‌హయాంలో‌ఆలోచనలనీ;‌ప�పంచబా్యంక్టు‌చ్టుటూ� నే తిరిగాయి. ‌కారో్పరేట్‌‌స�యిల్‌‌అంటూ‌పలె్లప�జలని‌విస�రించడం‌జరిగింది. ‌వ్యవస్తాయం గిట్టు� బాట్టు‌కాద్టు‌అంటూ‌మ్టుఖ్యమంతే్ర‌అంటే‌ఎలా?‌అంద్టునా‌వ్యవస్తాయమే‌ఆధారంగా బతికే‌ రాష�(ంలో! ‌వైయస్‌ ‌పథకాలలో‌ కొని;‌ ప�జ్జాకరÃకమైనవి, ‌కొని;‌ దీర "కాలిక ప�యోజనాల్టున;వి. ‌రెండోరకం‌ వాటిలో్ల ‌ ప�ధానంగా‌ చెపు్పకోదగినది‌ జలయజ9ం. ‌కనీసం ఇంకో‌ఇరవైయేళ్లప్రాట్టు‌వైయస్‌న్టు‌ప�జల్టు‌ గ్టుర్టు< పెట్టు� క్టునేలా‌చేయబోత్టున;వి‌జలయజ9ం ప్రా� జెక్టు� లే.‌

తాగ్టునీర్టు,‌స్తాగ్టునీర్టు‌యీ‌రెండే‌మనక్టు‌ప�ధాన‌సమస్యల్టు.‌వీటి‌గ్టురించే‌పొలంగట్ల వద్ద‌ తగాదాల్టు, ‌తలకాయల్టు‌ బద్దల్టు‌ కొట్టు� కోవడాల్టు, ‌ఆడాళ్లయితే‌ కొళ్లాయివద్ద కీచ్టులాటల్టు.‌దేశం‌బాగ్టుపడాలంటే‌వ్యవస్తాయం,‌పరిశ్రమలూ‌రెండూ‌కావాలి.‌అయితే‌ఆ పరిశ్రమల్టు‌ నగరాలలో‌ రాకూడద్టు. ‌పలె్లలక్టు‌ ఆసరాగా‌ వుండాలి. ‌వ్యవస్తాయ వుత్పత్టు? లన్టు‌ ప్రా� సెస్‌‌చేసి‌ మ్హారె్కటింగ్‌‌చేసి‌ పెట�గల‌ పరిశ్రమలే‌ మనన్టు‌ బతికిస్తా? యి.‌అపు్పడ్టు‌గా� మ్హాల‌న్టుండి‌నగరాలక్టు‌వలసల్టుండవు. ‌నగరాలలో‌కాల్టుష్యమూ‌వుండద్టు.‌నగరాలన్టు‌నిలబెట�డానికి‌ఫóయిఓవర్లక్టు,‌షోక్టులక్టు‌కోటా్ల ది‌రూప్రాయల్టు‌ఖర్టు»‌పెట�డమూ వుండద్టు.‌పంజ్జాబ్‌,‌హరా్యనాల్టు‌బాగ్టుపడాÖ యంటే‌యిట్టువంటి‌వాటి‌వల్లనే.‌

59

పలె్లల్టు‌బాగ్టుపడాలంటే‌నీటివసతి‌వుండాలి.‌వ్యవస్తాయం‌పచ»గా‌వుండాలి.‌వరాÃ లపై పూరి<గా‌ఆధారపడక్టుండా‌కొంత‌మేరకైనా‌నిశి»తమైన‌నీటి‌సరఫరా‌వుండేటా్ల ‌చేయాలి.‌దాని‌ గ్టురించి‌ఆలోచించినవాడ్టు‌వైయస్‌. ‌అంద్టుకే‌భగీరథ్టుడ్టు‌అనా;ర్టు. ‌దాని‌ గ్టురించి వచే»వా్యసంలో‌రాసేంద్టుక్టు‌మ్టుంద్టు‌నాక్టు‌వచి»న‌ఫీడ్‌బా్యక్‌‌గ్టురించి‌కాస?‌-‌

నా‌ వా్యస్తాలో్ల ‌ నేన్టు‌ కై(స?వానికి‌ వ్యతిరేకంగా‌ రాసినట్టు� ‌ కొందర్టు‌ హింద్టువుల్టు పొరబడాÖ ర్టు. ‌నేన్టు‌ కై(స?వమతం‌ గ్టురించి‌ గాని, ‌కై(స?వుల‌ గ్టురించి‌ గాని‌ ఏ‌ వా్యఖ్యలూ చేయలేద్టు. ‌కై(స?వమత‌ ప�చారక్టుల‌ మ్హారె్కటింగ్‌‌ధోరణ్టులనే‌ నిరసించాన్టు. ‌వాళ్లే్లకాద్టు,‌ఇస్తా్కన్‌‌వాళ్ల‌హిందూ‌మ్హారె్కటింగ్‌‌శైలి,‌వా్యప్రారశైలి‌కూడా‌నాక్టు‌నచ»ద్టు.‌

'వేంకటేశ్వర్టుడి‌మెడలో‌ శిల్టువ‌వేసేయగలర్టు‌జ్జాగ�త?‌అని‌రాశావు, ‌ఇంతక్టుమ్టుంద్టు వెంకటేశ్వర్టుడి‌ భార్యలెందర్టు? ‌అని‌ రాశావు. ‌ఆ‌ దేవుడ్టు‌ నిన్టు;‌ నాశనం‌ చేసేయగలడ్టు జ్జాగర<'‌అని‌ఒకాయన‌హెచ»రించాడ్టు.‌ఒకవేళ‌యిది‌రాసూ? ,‌రాసూ? ‌నేన్టు‌రాలిపోయినా,‌దాని;‌ వెంకటేశ్వర్టుడి‌ ఖ్వాతాలో‌ వేయకండి. ‌ఏ‌ హార్�‌ ‌ఎటాకో‌ అని‌ ఆలోచించండి ి.‌వెంకటేశ్వర్టుడ్టు‌ ద్టుష్టు� లన్టు‌ శిక్షించే‌ కార్యక్రమం‌ మొదలెడితే‌ అది‌ తన‌ గ్టుడిలోని పూజ్జార్టులతో‌మొదలెటా� లి,‌మిరాశ్రీదార్టులతో‌మ్టుంద్టుక్టు‌స్తాగాలి.‌ఊరూరా‌దేవాలయాల భూమ్టుల్టు‌ కైంకర్యం‌చేసినవారితో‌విస?రించాలి. ‌కలియ్టుగంలో‌దేవుళ్లు్ల ‌ కూడా‌వాళ్ల‌పని చేసూ? న;ట్టు� ‌ లేద్టు. ‌శైవాలయాల్టు‌ వైషÔవుల్టు‌ నాశనం‌ చేసినపుడ్టు, ‌వైషÔవులన్టు‌ శైవుల్టు హింసించినపుడ్టు, ‌బౌద్ధ, ‌జైనాలయాలన్టు‌హింద్టువుల్టు‌ధ్వంసం‌చేసినపుడ్టు, ‌హింద్టువుల గ్టుళ్లన్టు‌మ్టుసి్లమ్టుల్టు‌నేలప్రాల్టు‌చేసినపుడ్టు‌-‌ఆ‌యా‌సంబంధిత‌దేవుళ్లు్ల ‌ఏమ్బీ‌చేసినట్టు� దాఖలాల్టు‌లేవు.‌

16

ఫీడ్‌బా్యక్‌ ‌గ్టురించే‌ మరి‌ కాస?‌ - ‌రాష�(‌ ఆరిñకాంశాలపై‌ రాసే‌ జర;లిస్టు� ‌ వి.‌హన్టుమంతరావుగారి‌ గ్టురించి‌ నేన్టు‌ రాసే?‌ 'గూగ్టుల్‌లో‌ చూసే?‌ కాంగె�స్‌‌నాయక్టుడ్టు‌ వి.‌హన్టుమంతరావు‌ ఒక్కరే‌ కనబడ్టుత్టునా;ర్టు. ‌ఆయన‌ గ్టురించే‌ రాశారా?' ‌అని అడ్టుగ్టుత్టునా;ర్టు. ‌కాంగె�స్‌‌నాయక్టుడ్టు‌ వి.హన్టుమంతరావుకి‌ బ్రిసిల్టు, ‌రాజీవ్స్‌‌గాంధీ,‌తెలంగాణా‌ తప్ప‌ వేరే‌ విషయాలపై‌ ఎంత‌ తెల్టుస్తో‌ నాక్టు‌ తెలియద్టు. ‌నేన్టు ప�స్తా? వించినాయన‌ సీనియర్‌‌జర;లిస్టు� . ‌50 ‌ఏళ్ల‌ ఆంధ్రప�దేశ్‌‌రాజకీయ‌ చరిత్ర‌ గ్టురించి స్తాధికారికంగా‌పుస?కం‌రాసినాయన.‌

గూగ్టుల్‌‌ఒక్కటే‌ సర్వస్వం‌ అన్టుకోవద్దని‌ యిదే‌ సందర్భంలో‌ మనవి‌ చేస్టు? నా;న్టు.‌తెల్టుగ్టువాళ్ల‌గ్టురించి‌దానిలో‌దొరికేది‌బహు‌తక్టు్కవ. ‌దానికి‌స్తాంకేతిక‌పరమైన‌కారణం (యూనికోడో‌మరోట్లో) ‌వుందని‌కొడవటిగంటి‌రోహిణీ‌ప�స్తాద్‌‌గార్టు‌ ‌చెపూW ‌వుంటార్టు.‌ఇంకో‌ప్రాయింట్టు‌ -‌'ఆర్టు్యల‌జన�భూమి‌జర�నీ' ‌అని‌రాసినదాని‌గ్టురించి‌కొందర్టు‌చర»

60

మొదల్టు‌పెటా� ర్టు. ‌ఆర్టు్యల్టు‌యిక్కడి‌వారేనని‌వారి‌వాదం. ‌వైయస్‌‌సీరీస్‌‌అయిపోయిన తరా్వత‌ఓ‌వా్యసంలో‌వారికి‌నా‌వివరణ‌యిస్తా? న్టు.‌

ఇక‌ వైయస్‌‌చర»‌ కొనస్తాగిదా్ద ం. ‌జలయజÖం‌ కారణంగానే‌ వైయస్‌‌రాష�(‌ చరిత్రలో కనీసం‌ రెండ్టు‌ దశాబా్ద లప్రాట్టు‌ నిల్టుస్తా? డని‌ రాశాన్టు‌ కదా. ‌దాని;‌ ధనయజ9ం‌ అని‌ కొటి� ప్రారేసేవార్టు‌ వుంటే‌వుండవచ్టు». ‌ఆ‌మ్హాట‌ కొసే?‌ దేన;యినా‌ ఎన్‌కా్యష్‌‌చేస్టుకోగల‌ ప�జ9 మన‌నాయక్టులది. ‌కర్టువు, ‌వరదల్టు, ‌అగి;ప�మ్హాదాల్టు, ‌ఆత�హత్యల్టు‌ - ‌దేనిలోన్టుండైనా డబ్టు�ల్టు‌ప్పిండగల‌ఘన్టుల్టు‌వార్టు.‌ ‌ఎంత‌భారీగా‌పెడితే‌అంత‌దండ్టుకోవచ్టు». ‌రెండూ భారీ‌ ప్రా� జెక్టు� లే‌ అయినా‌ మెట్లోK ‌ ప్రా� జెక్టు� న్టు‌ నిరసించే‌ నేన్టు‌ జలయజ్జా9 ని;‌ మ్హాత్రం అభిమ్హానిస్తా? న్టు.‌నీటి‌సమస్య‌కన్టుక‌తీరితే‌మ్టుప్రా్పతిక‌మ్టువీ్వసం‌సమస్యల్టు‌తీరినటే్ల.‌

నేన్టు‌ కలల్టు‌ కనే‌దేశంలో‌ఊరూరా‌చెర్టువుల్టు‌వుండాలి, ‌కాల్టువల్టు‌వుండాలి. ‌అవి కబాJ ‌ అయిపోక్టుండా‌ వాటిని‌ సంరంక్షించే‌ పంచాయితీల్టుండాలి. ‌దేశంలో‌ నద్టుల్టు అన్టుసంధానం‌ చేసి‌ నీర్టు‌ వృథా‌ కాక్టుండా‌ చేయాలి. ‌ఇంధనం‌ ఆదా‌ చేయడానికి‌ రోడ్టుÖ రవాణాని‌ తగి్గంచి‌ జలమ్హారా్గ లపై‌ రవాణాన్టు‌ పో� త�హించాలి. ‌ (బకింగ్‌హామ్‌‌కెనాల్‌న్టు పునర్టుద్ధరిస్టు? నా;రని‌వార<‌వచి»ంది. ‌ఎంతో‌సంతోషం. ‌ఇలాటివి‌ఎనో;‌కొత?వి‌తవా్వలి.‌ప్రాతవాటిని‌ పునర్టుద్ధరించాలి. ‌చెర్టువుల్టు‌ పూడిక‌ తీయించాలి. ‌వాటికి‌ నీర్టు‌ వచే» మ్హార్గంలో‌ అడ్టుÖ గా‌ కటి�న‌ కట�డాలన్టు‌ తొలగించాలి) ‌ ‌మేఘమథనం‌ అంటూ‌ కోట్టు్ల ఖర్టు»పెటి� ‌ వరÃం‌ క్టురిప్పించగానే‌ సరికాద్టు, ‌కిందపడిన‌ ప�తీ‌ చ్టుక్కనూ‌ మనం వాడ్టుకోగలగాలి.

'ఉపొ్పంగ్రే‌జీవజలాల్టు‌ఉపు్పసమ్టుద్రం‌ప్రాల్టు' ‌అన;ట్టు� గానే‌చేస్తా? ం‌మనం. ‌వరదల్టు రాగానే‌గట్టు్ల ‌కొటే�సి‌ఆ‌నీరంతా‌సమ్టుద్రంలోకి‌వెళ్లి్లపోయేట్టు్ల ‌చేస్తా? ం‌తప్ప‌వూళ్లో్ల కి‌రప్పి్పంచి దాని;‌స్తో� ర్‌‌చేస్టుక్టుని‌ అవసరం‌ వచి»నపుడ్టు‌ వాడ్టుక్టునే‌ పద్ధతి‌ లేద్టు‌ మనక్టు. ‌ఆరె;ల్టు్ల కర్టువు‌ సహాయం, ‌మరో‌ ఆరె;ల్టు్ల ‌ వరద‌ సహాయం‌ అంటూ‌ నిధ్టుల్టు‌ తెప్పి్పంచ్టుక్టుని నాయక్టుల్టు‌ తినేయడమే‌ తప్ప‌ దశాబా్ద ల్టుగా‌ యీ‌ పరిసిñతిలో‌ మ్హార్టు్ప‌ లేద్టు. ‌ఎపు్పడో వందేళ్ల‌కి్రతం‌ఆనకట�ల్టు‌కటి�న‌కాటన్‌‌దొర‌ (ఆయన‌ఉదో్యగి‌మ్హాత్రమే)న్టు‌యిప్పటిదాకా తలచ్టుక్టుంట్టునా;మంటే‌కారణం‌-‌ఆ‌తరా్వత‌అంతటి‌మొనగాడ్టు‌ఎవడూ‌రాకపోవడమే.‌

వైయస్‌‌వసూ? నే‌ బోల్టుÖ ‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు‌ చకచకా‌ ప్రా� రంభించేశాడ్టు. ‌అన్టుమత్టుల్టు‌ లేవు.‌నిధ్టుల్టు‌లేవు. ‌అయినా‌దిగిపోయాడ్టు. ‌అని;‌అన్టుమత్టులూ‌తెచ్టు»క్టునా;క‌ప్రా� రంభించి వుంటే‌ బాగ్టుండేదని‌ మనలాటి‌ భద్రలోక్‌ ‌(పడక్టు్కరీ»‌ మేధావుల్టు) ‌సనా;యినొక్టు్కల్టు నొక్కవచ్టు». ‌ ‌కానీ‌ కేంద్రంలో‌ ఫైళ్లు్ల ‌ ఎంత‌ అధా్వన;ంగా‌ కద్టుల్టుతాయో‌ తెల్టుస్టుక్టుంటే వైయస్‌‌చేసినది‌మంచిదే‌అనిప్పిస్టు? ంది.‌స్తా్వతి‌వీకీ్లలో‌ప్పివిఆర్‌కె‌ప�స్తాద్‌‌గార్టు‌వైజ్జాగ్‌‌సీ�ల్ప్రా్ల ంట్‌‌విషయంలో‌కేందా్ర ని;‌బై‌ప్రాస్‌‌చేసి‌ఎలాటి‌నిరÔయాల్టు‌తీస్టుక్టునా;రో,‌తీస్టుకోవలసి వచి»న‌పరిసిñత్టులేమిట్లో‌చదివాక‌వైయస్‌‌చేసిందే‌రైట్టు‌అనిప్పించింది‌నాక్టు.‌

61

కరా;టక‌ చూడండి, ‌మహారాష�(‌ చూడండి, ‌అన్టుమత్టుల్టు‌ తీస్టుక్టునే‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు మొదలెడ్టుత్టునా;యా? ‌టిKబ్టు్యనల్‌‌ఆగ్టు‌ఆగ్టు‌అంట్టునా;‌ఆగ్టుత్టునా;యా? ‌కటి� ‌ప్రాడేసి తరా్వత‌ 'ఫెయిట్‌ ‌ఎకాంప్పి్ల' ‌ (జరిగిపోయినదాని;‌ జరిగిపోయిందని‌ ఆమోదించండి)‌అంట్టునా;యి. ‌మన‌రాష�(ంలో‌బ్రిలÖర్టు్ల ‌ఏం‌చేశార్టు? ‌అడÖదిడÖంగా‌యిళ్లు్ల ‌ కటి�ప్రాడేశార్టు.‌ప�భ్టుత్వం‌ మేల్టుక్టుని‌ అడిగితే‌ 'కూల»లేం‌ కదా, ‌మధ్యలో‌ యిళ్లు్ల ‌ కొన్టుక్టు్కన;వార్టు నష�పోతార్టు' ‌అని‌ మనని‌ అడÖం‌ వేస్టుక్టునా;ర్టు. ‌ప�భ్టుత్వం‌ ఏం‌ చేసింది? ‌ 'సరే, ‌మ్హాక్టు యింత‌డబ్టు�‌కటే�యండి, ‌రెగ్టు్యలరైజ్‌‌చేసి‌పడేస్తా? ం' ‌అనా;ర్టు. ‌ఇవనీ;‌ఆదర్శప్రా� యమైన పరిసిñత్టుల్టు‌అని‌నేన్టు‌అనటం‌లేద్టు. ‌ఇలా‌వుండకూడద్టు.‌ ‌కేంద్రం‌కానీ, ‌రాష�(ం‌కానీ గటి�గా‌ నిలబడి‌ 'న్టువు్వ‌ చేసినది‌ తప్రే్ప, ‌రూల్టుకి‌ విర్టుద్ధంగా‌ కటా� వు‌ కాబటి� ‌ కూలే»య్‌'‌అనగలగాలి.‌

మిలటరీ‌ ప�భ్టుత్వం‌ అలా‌ అనగల్టుగ్టుత్టుందేమో‌ కానీ‌ ఓట్లమ్బీద‌ ఆధారపడిన‌ ఏ ప�భ్టుత్వమూ‌అలా‌అనలేద్టు. ‌బాబీ్ల‌విషయంలో‌అనా్యయం‌జరిగింది‌అని‌ఆంధ్ర‌కాంగె�స్‌‌వాళ్ల‌చేత‌అల్లరి‌చేయిస్టు? ంది‌ - ‌ఆంధ్రలో‌ఎని;కల్టున;పుడ్టు. ‌ఆ‌తరా్వత‌మహారాష�(లో ఎని;కల్టు‌ వచి»నపుడ్టు‌ 'అబా�యిలూ, ‌మ్బీర్టు‌ కాస?‌ ఆందోళన‌ వాయిదా‌ వేయండాÕ '‌అంట్టుంది.‌లేకపోతే‌మహారాష�(లో‌యిదో‌పెద్ద‌సెని�టివ్స్‌‌యిసూ్య‌అయిపోయి‌రాజ్‌‌థాకే్ర ఓట్టు్ల ‌దండ్టుక్టుపోవచ్టు». ‌ఇలా‌కరM‌విరగక్టుండా, ‌ప్రామ్టు‌చావక్టుండా, ‌ఎటూ‌తేల»క్టుండా,‌వేటక్టుక్కతో‌ ప్రాట్టు‌ వేటాడ్టుతూ, ‌క్టుందేల్టుతో‌ బాట్టు‌ తప్పి్పంచ్టుక్టుని‌ ప్రారిపోతూ ది్వప్రాతా్ర భినయాల్టు‌చేసే‌ప�భ్టుతా్వల్టు‌వున;ంత‌కాలం‌యిలా‌దబాయింపు‌సెక్షన్‌గాళ్లదే‌పై చేయి.‌'తికో్కడి‌పెళ్లి్లలో‌తినో;డిదే‌మజ్జా'‌అన;ట్టు� గా‌ధైర్యం‌చేయాలి.‌‌

17

ఆ‌ ధైర్యంతోనే‌ వైయస్‌‌అడÖగోల్టుగా‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు‌ మొదలెటే�శార్టు. ‌సగం‌ సగం‌ అయిన పన్టుల్టు‌ జరిగాక‌ యిపు్పడ్టు‌ కేంద్రం‌ ఆప్రేయగల్టుగ్టుత్టుందా? ‌కటి�నదాని;‌ కూలే»స్టు? ందా?‌తవి్వన‌ కాల్టువలన్టు‌ పూడే»స్టు? ందా? ‌అలా‌ చేసే?‌ ఆంధ్రలో‌ ప్రారీ�కి‌ పుట�గత్టుల్టుంటాయా?‌అంద్టువలన‌ యీ‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు‌ ఐదేళ్లకో, ‌పదేళ్లకో, ‌కాకపోతే‌ యిరవై‌ ఏళ్లకో‌ పూరి<‌ కాక మ్హానవు. ‌ఈ‌ లోగా‌ జన�భూమి‌ వంటి‌ కార్యక్రమ్హాల్టు‌ చేపటి� ‌ ప�జలే‌ శ్రమదానం‌ చేసి సహకరిసే?‌ఖర్టు»ల్టు‌తగి్గ,‌త్వరగా‌పూరి<‌కావచ్టు»‌కూడా.‌

ఎంతో‌ విషయపరిజ్జా9 నం, ‌ప్రాలనాన్టుభవం‌ వుండి‌ స్వయంగా‌ రైత్టుబ్రిడÖ‌ అయిన చంద్రబాబ్టుగార్టు‌ తలపెట�ని‌ యీ‌ స్తాహస్తాని;‌ వైయస్‌ ‌చేశార్టు‌ కాబటే� ‌ కాంగె�స్‌ ‌మళ్లీ్ల అధికారంలోకి‌ రాగలిగింది. ‌చంద్రబాబ్టు‌ ఇన్‌ఫ్లా్ర స�(క»ర్‌పైననే‌ ఎక్టు్కవ‌ శ్రద్ధ‌ పెటా� ర్టు. ‌అదీ అవసరమే. ‌ఆ‌ పటా� ల్టుంటూ‌ వునా;యి‌ కాబటే� ‌ వైయస్‌‌బండి‌ నడిచింది. ‌చంద్రబాబ్టు ప�పంచబా్యంక్టు‌సంస్కరణల్టు‌ఖచి»తంగా‌అమల్టు‌చేసి‌వాళ్ల‌మెపు్ప‌పొందార్టు. ‌వైయస్‌‌

62

కాస?‌మ్టుంద్టుక్టు‌వెళ్లి్ల‌ఆ‌సంస్కరణలన్టు‌కొనస్తాగిసూ? నే‌వాటితో‌బాట్టు‌తనవంటూ‌కొని; మ్హార్టు్పల్టు‌చేశార్టు.‌

చంద్రబాబ్టు‌కాలానికి‌వైయస్‌‌కాలానికి‌ప్రేరడైమ్‌‌షిఫ్u‌‌(దృక్పథంలో‌మ్హార్టు్ప)‌స్పష�ంగా కనబడ్టుత్టుంది. ‌చంద్రబాబ్టు‌ శకంలో‌ ఐట్టీ, ‌ఐట్టీ‌ అంటూ‌ విపరీతమైన‌ హడావుడి కనబడింది.‌నిజ్జానికి‌అదే‌కాలంలో‌తమిళనాడ్టులో,‌కరాÔ టకలో,‌మహారాష�(లో‌కూడా‌ఐట్టీ ప�గతి‌స్తాధించింది.‌(ఇంత‌హంగామ్హా‌తరా్వత‌కూడా‌మన‌స్తాñ నం‌వాటని;టి‌తరా్వతనే).‌అక్కడ‌ఏ‌బాబూ‌లేడ్టు.‌అయినా‌ఐట్టీ‌మ్టుంద్టుక్టు‌స్తాగింది.‌‌ఎంత‌హంగామ్హా‌చేసినా‌ఐట్టీ సరీ్వస్‌ ‌ఓరియెంటెడ్‌ ‌ఇండసీ�(యే. ‌ ‌మరొక‌ దేశసిñతిగత్టులపై‌ పూరి<గా‌ ఆధారపడి,‌నీటిబ్టుడగపై‌ హరివిల్టు్ల లా‌ మెరిసి‌ మ్హాయమై‌ పోయేదే! ‌ఐట్టీ‌ ఉదో్యగ్టుల్టు‌ రాతి్రకి‌ రాతి్ర జేబ్టుల్టు‌ నింప్రేస్టుక్టుని‌తెలా్ల రేసరికి‌జేబ్టుల్టు‌ఖ్వాళ్లీ‌చేసేస్టుక్టుని‌గొల్టు్ల మనా;ర్టు. ‌వారివలన హోటళ్లక్టు,‌పబ్‌లక్టు,‌విదేశ్రీ‌విలాసవస్టు? వుల‌మ్హారె్కట్లక్టు‌తప్ప‌సమ్హాజ్జానికి‌జరిగిన‌మేల్టు ఏమ్బీ‌ లేద్టు. ‌ఇంటలెక్టు»వల్‌‌ప్రా� పరీ�‌ పెద్దగా‌ ఏమ్బీ‌ సృషి� ంచలేద్టు‌ కాబటి� ‌ దేశానికీ‌ మేల్టు కలగలేద్టు. ‌నడమంత్రపు‌ సిరితో‌ వాళ్లు్ల ‌ అదె్దల్టు‌ పెంచేయడంతో‌ మధ్యతరగతి‌ జీవుల వుస్టుర్టు‌పోస్టుకోవడం‌తప్ప!

ఐట్టీతో‌ బాట్టు‌ ఆట్లోమొబైల్‌ ‌వంటి‌ స్తాలిడ్‌ ‌యిండసీ�(ల్టు‌ ఏమైనా‌ వచి»‌ వుంటే బాగ్టుండేది. ‌తమిళనాడ్టు, ‌కరాÔ టక, ‌మహారాష�(లలో‌ ‌అట్టువంటివి‌ చాలా‌ వచా»యి.‌మనక్టు‌ ఫ్లారా�‌ యిండసీ�(‌ తప్ప‌ గటి�గా‌ ఏమ్బీ‌ లేద్టు. ‌బయటన్టుండి‌ వచి»‌ యిండసీ�( పెడతానని‌హంగామ్హా‌చేసి‌భూమి‌ఎలాట్‌‌చేయించ్టుకోవడం‌తప్ప‌మరేమ్బీ‌జరగటం‌లేద్టు.‌అలాటపు్పడ్టు‌మన‌వనర్టులనే‌మనం‌బాగా‌వాడ్టుకోవాలి.‌

మనక్టున;‌ భౌతికమైన‌ వనర్టు‌ - ‌స్తారవంతమైన‌ భూమి. ‌మ్హానవవనర్టుల్టు-‌వ్యవస్తాయంలో‌చేయి‌తిరిగిన‌రైత్టుల్టు. ‌వాళ్ల‌శకి<య్టుక్టు< లన్టు‌ఎక్�‌ప్రా్ల యిట్‌‌చేస్టుకోక్టుండా 'వ్యవస్తాయం‌ దండగమ్హారి‌ పని' ‌అని‌ అన్టుకోవడమే‌ బాబ్టు‌ చేసిన‌ పెద్ద‌ పొరబాట్టు.‌వ్యవస్తాయాని;‌ కిట్టు� బాట్టు‌ వా్యప్రారంగా‌ ఎలా‌ చేయాలి‌ అని‌ ఆలోచించక్టుండా‌ దాని; వదిలిపెటి� ‌ ఆయన‌ ఐట్టీ‌ ఆకాశానికి‌ నిచె»నల్టు‌ వేశార్టు. ‌ఐట్టీ‌ ఆకాశంలాగానే‌ శూన్యంగా తేలింది.‌ఉత?రోతా్ర ‌వ్యవస్తాయం‌స్తాలిడ్‌గా,‌నిలబెట�గల‌హార్Ö‌గౌ� ండ్‌గా‌తేలింది.‌

వ్యవస్తాయం‌ ఆకరÃణీయంగా‌ తయార్టుచేయడమే‌ వైయస్‌‌ఎఛీవ్స్‌మెంట్‌. ‌భూమ్టుల రేట్టు్ల ‌పెరిగి,‌అరెకరం‌అమ్టు�క్టుంటే‌చాల్టు,‌బాబ్టు‌హయాంలో‌చేసిన‌అపు్పల్టు‌తీరే‌పరిసిñతి కలిగింది. ‌ఉన;వూళ్లో్ల ‌వుదో్యగం‌చేస్టుక్టుంటూ‌వ్యవస్తాయం‌మళ్లీ్ల‌చేపటి�న‌ కేస్టుల్టు‌ఎనో; వునా;యి. ‌రైత్టు‌ సగర్వంగా‌ తల‌ ఎత్టు? క్టునేటా్ల ‌ చేసింది‌ వైయసే�. ‌నగరప�జల్టు‌ ఎని; తిట్లయినా‌తిట�వచ్టు»గాక,‌పలె్లప�జల్టు‌మ్హాత్రం‌ఆదరం‌చూప్రార్టు.‌వైయస్‌న్టు‌తమవాడిగా భావించార్టు.‌

63

ఒకో్కళ్లకి‌ ఒకో్క‌ యిమేజ్‌‌వుంట్టుంది. ‌కమూ్యనిస్టు� ల్టు‌ అధికారంలో‌ వునా;రన్టుకోండి,‌వర్కర్టు్ల ‌ కాలరెగరేస్తా? ర్టు, ‌బ్రిజెప్పివాళ్లు్ల ంటే‌ వా్యప్రార్టుల్టు‌ ప�భ్టుతా్వధికార్టుల‌ కేసి‌ జ్జాగ�త? అన;ట్టు� ‌ చూస్తా? ర్టు. ‌అంతమ్హాత్రం‌ చేత‌ ఆ‌ యా‌ ప్రారీ�లవాళ్లు్ల ‌ తకి్కన‌ వరా్గ లన్టు పటి�ంచ్టుకోరని‌ అరñం‌ కాద్టు. ‌బాబ్టు‌ వైట్‌కాలర్‌ ‌వాళ్ల‌ ఫేవరేట్‌గా‌ భాసిసే?, ‌వైయస్‌‌రైత్టుజనబాంధవుడిగా‌వెలిగాడ్టు. ‌వరాÃ ల్టు‌క్టురిశాయి‌కాబటే� ‌యిదంతా‌అన్టుకోవద్టు్ద . ‌ఇది వెదర్‌‌కై(సిస్‌‌కాద్టు, ‌యిమేజ్‌‌కై(సిస్‌. ‌ఎట్టువంటి‌ యిమేజ్‌‌మేన్‌టేన్‌‌చేయాలి‌ అన;ది నాయక్టుడి‌యిషా� యిషా� లపై‌ఆధారపడి‌వుంట్టుంది.‌

మనం‌ప�స్టు? తం‌ఏ‌వృతి?లో‌వునా;‌వస్టు? తహ‌రైత్టుక్టుట్టుంబాల‌వాళ్లం.‌నేన్టు‌ఉదో్యగిని,‌మ్హా‌నాన;‌వా్యప్రారి‌కానీ‌మ్హా‌తాతల‌వరకూ‌ఫక్టు< ‌రైత్టులే.‌మ్హా‌నాన;‌వా్యప్రారం‌ప్లస్‌‌కౌల్టు కిచి»న‌ వ్యవస్తాయం. ‌నా‌ వద్దక్టు‌ వచే»సరికే‌ దూరప్రా� ంతాలలో‌ వుంటూ‌ శిస్టు? ‌ వసూల్టు చేస్టుకోవడం‌చేతకాక‌భూమ్టుల్టు‌అమే�శాన్టు.‌కానీ‌ఎప్పటికైనా‌పూరి<గా‌రిటైరయిపోయి‌ఓ కొబ�రితోట‌ కొన్టుక్టు్కని‌ మధ్యలో‌ మడతమంచం‌ వేస్టుక్టుని‌ పడ్టుక్టు్కని‌ శేషజీవితం గడిప్రేదా్ద మన;‌కోరిక‌పోలేద్టు. ‌ఆ‌సబJక్�‌పై‌రాసిన‌ 'అధికారాంతమ్టున..' ‌అన;‌కథ‌విడిగా అప్‌లోడ్‌‌చేయిస్టు? నా;న్టు‌చూడండి.

నగరజీవితంతో, ‌యీ‌కాల్టుష్యంతో‌బోర్టు‌కొటే�సింది. ‌రియల్‌‌ఎసే�ట్టు‌బూమ్‌‌అంటూ నగర‌ పరిసరాలో్ల ‌ రైత్టుల్టు‌ కూరగాయల్టు‌ పండించడం‌ మ్హానేశార్టు. ‌ఎంత‌ సంప్రాదించినా సరైన‌ తిండి‌ లేకపోతే‌ బతకడ‌ మెంద్టుక్టు? ‌అన;‌ ఫీలింగ్‌తో‌ కొబ�రితోటవైపు‌ మనస్టు లాగ్టుతూనే‌ వుంట్టుంది. ‌పలె్లటూరిలో‌ పట్టు� మని‌ ఒక‌ నెలైనా‌ వరసగా‌ నివసించని‌ నాకే యిలా‌వుంటే‌ఎంతో‌కొంత‌ఎటాచ్‌�మెంట్‌‌వున;‌వారి‌సంగతేమిటి? ‌అని;‌ క్టులాలవారికీ మటి�వాసన‌ అంటే‌ యిష�ం. ‌గా� మ్హాలన్టు‌ బాగ్టు‌ చేస్టు? నా;ళ్లంటే‌ అభిమ్హానిస్తా? ం. ‌బాబ్టు రైత్టుబజ్జార్‌ ‌పెటా� రంటే‌ ఎంతో‌ సంతోషించామ్హా? ‌లేదా? ‌వైయస్‌ ‌వాళ్లక్టు‌ వైభోగం పటి�ంచాడంటే‌ మరీ‌ ఆనందించాం‌ - ‌ ‌రైత్టు‌ బాగ్టుంటేనే‌ మనక్టు‌నోట్లో్ల కి‌ మ్టుద్ద‌ వస్టు? ంది కాబటి�! ‌అంద్టువలన‌ బ్రిసి‌ పక్షప్రాతి‌ అనిప్పించ్టుకోవడం‌ కంటె‌ రైత్టుపక్షప్రాతి అనిప్పించ్టుకోవడం‌రాజకీయాల‌రీతా్య‌మేల్టు.‌బాబ్టుపై‌వైయస్‌‌‌సొడ్టుÖ ‌వేసినది‌యిక్కడే!‌

18ఇమేజి‌ గ్టురించి‌ మ్హాటా్ల డినపు్పడే‌ ఆహార్యం‌ గ్టురించి‌ కూడా‌ మ్హాటా్ల డాలి, ‌మ్హాటతీర్టు

గ్టురించి‌మ్హాటా్ల డాలి. ‌శశి‌థరూర్‌‌చూడండి, ‌ఏదో‌చమతా్కరంగా‌మ్హాటా్ల డబోయి‌మ్టుపు్ప తెచ్టు»క్టునా;డ్టు. ‌ఎకానమ్బీ‌కా్ల స్టున్టు‌ 'కాటిల్‌‌కా్ల స్‌' ‌అంటాడా‌అని‌మనబోటి‌వాళ్లందరం వుడ్టుక్టు్కనా;ం. ‌ఫైవ్స్‌ ‌స్తా� ర్‌ ‌హోటలో్ల ‌ నెలల‌ తరబడి‌ మకాం‌ పెటా� డని‌ విని కోపగించ్టుక్టునా;ం. ‌ఆయన‌ఎంత‌మేధావైనా‌కావచ్టు», ‌మన‌మనిషి‌కాద్టు‌అనిప్పిస్టు? ంది.‌అధికారిగా‌ ఎలా‌ వునా;‌ చెల్టు్ల త్టుంది, ‌ప�జ్జాజీవితంలోకి‌ వచా»క‌ యివనీ; మ్హార్టు»కోవలసినదే. ‌స్తోనియా‌గాంధీ‌ఆవిడ‌జన�దేశాచార‌ప�కారం‌స్కర్�‌‌జ్జాకెట్‌‌వేస్టుక్టుని

64

తిరిగితే‌తపు్ప‌పట�ం.‌కానీ‌చీర‌కట్టు� క్టుని‌తిరిగితే‌హరిÃస్తా? ం.‌‌పటి� ‌పటి� ‌హిందీ‌మ్హాటా్ల డినా క్షమిస్తా? ం. ‌ఒడిస్తా�‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌నవీన్‌‌పటా;యక్‌‌చాలా‌హై‌ఫై‌జీవితం‌ గడిప్పినవాడే.‌కానీ‌ ప�జ్జా‌ జీవితంలోకి‌ వచా»క‌ ద్టుస్టు? ల్టు‌ మ్హారే»శాడ్టు. ‌తన‌ అలవాట్లన్టు‌ ప�చారం చేస్టుకోలేద్టు.‌కష�పడి‌ఒడియాభాష‌నేర్టు»క్టుని‌మ్హాటా్ల డ్టుత్టునా;డ్టు.‌

అంతెంద్టుక్టు‌జో్యతి‌ బస్టు‌ లండన్‌న్టుండి‌ తిరిగి‌ వచి»న‌ కొత?లో్ల ‌బెంగాలీ‌ధారాళంగా మ్హాటా్ల డగలిగ్రేవాడ్టు‌ కాద్టు. ‌కమూ్యనిస్టు� ‌ ప్రారీ�లో‌ చేరగానే‌ 'మొదట‌ బాగా‌ బెంగాలీ నేర్టు»క్టుని‌రా. ‌ఈ‌సూటూ, ‌బూటూ‌తీసేసి‌పంచె, ‌లాలీ»‌ కట్టు� కో' ‌అని‌చెప్రా్పర్టు. ‌కొని; నెలలప్రాట్టు‌అజ్జా9 తంలోకి‌వెళ్లి్లపోయి‌బెంగాలీ‌క్ష్టుణÔంగా‌నేర్టు»క్టుని‌మంచి‌వక<‌అయా్యడ్టు.‌పూరి<‌ బెంగాలీ‌ ధోరణిలోనే‌ వసÑధారణ. ‌ ‌అతని‌ కారణంగానే‌ కమూ్యనిస్టు� ల్టు గా� మ్బీణప్రా� ంతాలో్ల కి‌ చొచ్టు»క్టుపోయి‌ దరిమిలా‌ అధికారంలోకి‌ రాగలిగార్టు. ‌అంతెంద్టుక్టు,‌మన‌ఎయనా;ర్‌,‌ఎనీ�యార్‌‌సినిమ్హాలో‌రంగ్టురంగ్టు‌ద్టుస్టు? ల్టు‌వేసినా‌బయట‌పంచెకట్టు� తో ఎంత‌మ్టుచ»టగా‌కనబడతార్టు!‌వారి‌కంటె‌కృషÔ,‌శోభన్‌బాబ్టులలో‌తెల్టుగ్టుతనం‌తక్టు్కవ వుందని‌ అనలేం. ‌కానీ‌ ఎయనా;ర్‌, ‌ఎనీ�యార్‌లన్టు‌ చూడగానే‌ మూరీ<భవించిన తెల్టుగ్టుతనం‌అనబ్టుదే్ధస్టు? ంది,‌వాళ్ల‌బట�ల‌వలన.‌

వైయస్‌న్టు‌ మెచ్టు»క్టున;‌ వారంతా‌ ఆయన‌ బాబ్టు‌ సంస్కరణలక్టు‌ మ్హానవీయకోణం చేరా»డని‌(రిఫ్లార్�‌స్‌‌విత్‌‌హూ్యమన్‌‌ఫేస్‌)‌మెచ్టు»క్టునా;ర్టు.‌అంద్టువలననే‌ప�జల్టు‌ఆయన సంస్కరణలన్టు‌ ఆమోదించారని‌ విశే ్లషించార్టు. ‌అలా‌ అనిప్పించడానికి‌ కారణం‌ వైయస్‌‌తనన్టు‌ తాన్టు‌ 'పె�జెంట్‌' ‌చేస్టుక్టున;‌ తీర్టు. ‌వైయస్‌‌చూడగానే‌ ఓ‌ పలె్లటూరి‌ మోత్టుబరి గ్టుర్టు< క్టు‌ వస్తా? డ్టు. ‌అచ»‌ తెల్టుగ్టు‌ పంచెకట్టు� , ‌ప్రేర్టు్ల ‌ గ్టుర్టు< ‌ పెట్టు� క్టుని‌ 'న్టువు్వ ఎలాగ్టునా;వయా్య?' ‌అంటూ‌చిర్టునవు్వతో‌పలకరింపు, ‌ఎద్టుటివాడి‌ క్టుట్టుంబం‌ గ్టురించి క్షేమసమ్హాచారాల‌ వాకబ్టు, ‌స్తామెతలతో, ‌జ్జాతీయాలతో‌ మ్హాటా్ల డే‌ పద్ధతి, ‌పక్కన‌ ఓ ఆప?మిత్టు్ర డ్టు, ‌వెనకా్కల‌ఓ‌నమి�నబంట్టు, ‌తన‌ప్రా� ంతం‌మ్బీద‌విపరీతమైన‌అభిమ్హానం,‌కి్రస్‌మస్‌‌నాడ్టు‌ప్రేదజంటలక్టు‌మంగళసూతా్ర ల్టు‌వుచితంగా‌పంచడం, ‌సూ్కళ్లు్ల , ‌కాలేజీల్టు కటి� ‌ యాజమ్హాన్యం‌ వేరే‌ కాలేజీకి‌ బదలాయించడం, ‌ ‌ 'జొన;‌ సంకటి‌ తింటాం, ‌మొన; పండగ‌ న్టుండి‌ మ్హా‌ యింట్లో్ల ‌ కూడా‌ ద్టుడ్టుÖ బ్రియ్యం‌ వండమని‌ చెప్రా్ప' ‌లాటి‌ ప�కటనల్టు,‌ఏదైనా‌ ఫంక్షన్‌‌జరిగితే‌ భారా్యసమేతంగా‌ రావడం, ‌వేదికమ్బీదనైనా‌ సరే‌ మన్టుమళ్లన్టు మ్టుద్టు్ద ‌చేయడం,‌'నేన్టు‌వునా;గా, ‌విజయమైనా, ‌అపజయమైనా‌నాదీ‌బాధ్యత, ‌మ్బీర్టు నా‌ వెంట‌ రండి‌ చాల్టు' ‌అని‌ ధీమ్హా‌ కలిగించే‌ నాయకత్వం, ‌తనవాళ్లనన్టుక్టున;‌ వాళ్లని కాప్రాడడానికి‌ ఎంతదూరమైనా‌ వెళ్లడం, ‌ 'చాలే్లవయా్య‌ చెపొ్పచా»వ్స్‌, ‌కూచో, ‌నీ‌ సంగతి నాక్టు‌తెలియదా' ‌అని‌నిండ్టుసభలో‌ప�త్యరిñని‌అదలించడం, ‌ 'అయితే‌ఏంటంట?' ‌అని తీసిప్రారేయడం,‌'మ్హాట‌తప్రే్ప, ‌మడమ‌తిప్రే్ప‌వంశం‌కాద్టు‌మ్హాది' ‌అని‌హుంకరించడం‌ -‌

65

యివనీ;‌ భూస్తా్వమి‌ లక్షణాలే‌ అయినా‌ మనస్టున;‌ (బెనొవెలెంట్‌) ‌పెత?ందార్టులా కనబడాÖ యి.

వీటిలో్ల నే‌ పెద్దవాళ్లన్టు‌ మని;ంచడం‌ కూడా‌ చేరా»లి. ‌ఎని;కల్టు‌ గెలిచివచి»‌ ఆయన రోశయ్యన్టు‌కౌగలించ్టుక్టున;‌తీర్టు‌చూడండి.‌(వైయస్‌‌స్తాñ నంలో‌బాబ్టుని‌వూహించ్టుక్టుని చూసే?‌ ఆ‌ ఫ్లోట్లో‌ అతకదనిప్పిస్టు? ంది) ‌అదేవిధంగా‌ హై‌ కమ్హాండ్‌‌తో‌ ఆయన‌ సమ్బీకరణం చూడండి. ‌ప్రాత‌కాంగె�స్‌‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర లా్ల ‌ఆయన‌చీటికీ, ‌మ్హాటికీ‌ఢిలీ్ల‌పర్టుగ్టుల్టు‌పెటి� మన‌పర్టువు‌తీయలేద్టు.‌అలా‌అని‌వాళ్లన్టు‌ధిక్కరించలేద్టు.‌నామ్బీద‌వదిలేయండి,‌నేన్టు చూస్టుక్టుంటాగా‌అంటూ‌వాళ్లక్టు‌నచ»చెప్పడానికే‌చూశార్టు. ‌క్టుదరనిచోట‌తల‌వంచార్టు.‌అవకాశం‌యిచి»నచోట‌కష�పడి‌పనిచేసి‌ఫలితాల్టు‌స్తాధించి‌చూప్పించి‌వాళ్ల‌చేత‌వహా్వ అనిప్పించ్టుక్టునా;ర్టు. ‌ఈ‌ రోజు‌ య్టుప్పిఏ‌ ప�భ్టుత్వం‌ కమూ్యనిస్టు� ల‌ దయాదాక్షిణా్యలపై ఆధారపడి‌లేదంటే‌ఆ‌కె్రడిట్‌‌వైయస్‌కే‌యివా్వలి.‌

అంతేకాద్టు, ‌ ''స్తాక్షి'' ‌ప్రేపర్టు, ‌ట్టీవీ‌ ఛానెల్‌‌పెటి�ంచిన‌ ఘనత‌ కూడా‌ వైయస్‌దే. ‌ఆ ప్రేపరూ,‌ఛానెల్‌‌కాంగె�స్‌‌విజయానికి‌ఎంతో‌దోహదపడాÖ యి.‌ఈనాడ్టు,‌ఆంధ్రజో్యతి‌కటి�న కళ్లగంతల్టు‌ విప్పడానికి‌ స్తాక్షి‌ ఎంతో‌ శ్రమించింది. ‌వాటిలో‌ రాసిన‌ వా్యస్తాలలో‌ వున; స్వవచోఘాతాలన్టు, ‌అతిశయోక్టు< లన్టు‌ స?నశల్యపరీక్ష‌ చేసి‌ ఎండగటి�ంది. ‌ ‌నాణానికి మరోవైపు‌కూడా‌చూసే‌అవకాశాని;‌తెల్టుగ్టువారికి‌కలగజేసింది.‌నిజ్జానికి‌పతి్రకావా్యప్రారం లాభస్తాటి‌ వా్యప్రారం‌ కాద్టు. ‌వ్యకి<గతంగా‌ డబ్టు�న;‌ కాంగె�స్‌వార్టు‌ ఎంతో‌ మంది‌ వునా; ఈనాడ్టు‌కాంగె�స్‌‌వ్యతిరేక‌ప�చారాని;‌తట్టు� కోవడానికి‌ఏ‌కాంగె�స్‌వాదీ‌పెట్టు� బడి‌పెట�లేద్టు.‌ఇనా;ళ్లక్టు‌ వైయస్‌‌ఒక్కరే‌ ఆ‌ ధైర్యం‌ చేసి, ‌తనకూ‌ తనతో‌ బాట్టు‌ కాంగె�స్‌క్టు‌ మేల్టు చేస్టుక్టునా;ర్టు.

‌వైయస్‌‌మ్హాట‌ నిర్భయంగా, ‌నిరొ�గమ్హాటంగా‌వుంట్టుంది. ‌చేసే?‌చేస్తా? నని, ‌లేకపోతే క్టుదరదని‌ స్పష�ంగా‌ చెప్రే్పసేవారట. ‌ఆయన‌ ప�సంగాల్టు‌ క్టు్ల ప?ంగా‌ వుంటాయి. ‌మ్హాట చివరిలో‌ స్తాగదీయడం‌ తప్ప‌ కృతి్రమత‌ కనబడద్టు. ‌అధికార్టుల్టు‌ రాసిన‌ ప�సంగం చద్టువుత్టున;ట్టు� ‌ వుండద్టు. ‌నేటివిట్టీ‌ వుంట్టుంది. ‌ (ఆయన‌ ఇంగీ్లష్టు‌ కూడా‌ పట్టు� బటి� మ్హాటా్ల డినట్టు్ల ‌ వుండద్టు, ‌నేచ్టురల్‌‌ఫ్లోó ‌ వుంట్టుంది). ‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ సహాయనిధి‌ బజెట్‌‌ఏడాదికి‌100‌కోట్ల‌రూ.లక్టు‌పెంచి‌పెంచి‌ఎందరినో‌ఆద్టుక్టునా;ర్టు. ‌దరఖ్వాస్టు? ‌చేస్టుక్టున; 24 ‌గంటలో్ల ‌ నిధి‌ మంజూర్టు‌ చేసే‌ ఏరా్పట్టు్ల ‌ చేశార్టు. ‌ (అంజయ్యమ్బీద‌ మేధావుల్టు ఎన;యినా‌జోక్టుల్టు‌వేస్టుకోవచ్టు».‌‌కానీ‌సిఎం‌సహాయనిధి‌దా్వరా‌ఆయన‌అనేకమందిని ఆద్టుక్టుని‌ప్రేదలో్ల ‌ప్రాపు్యలర్‌‌అయా్యర్టు)‌‌

19

66

వీటని;టి‌ వలనా‌ నగరవాస్టులక్టు‌ వైయస్‌ ‌గిట�కపోయినా, ‌తకి్కనవాళ్లక్టు‌ బాగా నచా»డ్టు. ‌నచ»ని‌వాళ్లు్ల ‌ కూడా‌ఆయనతో‌యింటరాక్�‌‌అయా్యక‌తెల్లబోయార్టు. ‌విరసం సభ్టు్యడైన‌జర;లిస్టు� ‌ఎన్‌.వేణ్టుగోప్రాల్‌‌ఆంధ్రజో్యతిలో‌ఓ‌వా్యసం‌రాశార్టు.‌తనన్టు‌ఢిలీ్లలోని ఎ.ప్పి.భవన్‌క్టు‌ కూడా‌ రానీయక్టుండా‌ అవమ్హానించిన‌ రాజకీయప�త్యరిñ‌ చెనా;రెడిÖని దింపడానికి‌ ‌1990లో‌వైయస్‌‌ప్రాతబసీ?లో‌రేకెతి?ంచిన‌అల్లర్ల‌దృషా� ్య‌(వైయస్‌‌చరిత్రలో అది‌ఒక‌మ్హాయని‌మచ».‌దానిలో‌రక<ం‌ప్రారిన‌సంఘటనల‌కంటె‌కేకలతో,‌అర్టుపులతో,‌కతి?‌ ఝళ్లిప్పింపులతో‌ భయోతా్పతాని;‌ ఎక్టు్కవగా‌ సృషి� ంచారని‌ వినా;న్టు) ‌వైయస్‌పై వేణ్టుగోప్రాల్‌క్టు‌ఓ‌రకమైన‌దృక్పథం‌ఏర్పడి‌వుంది.‌

అలాటిది‌ ఆయన‌ 1996 ‌ఎని;కల్టు‌ కవర్‌‌చేసూ? ‌ వాళ్లి్లంటికి‌ వెళ్లితే‌ ఆప్రా్యయంగా,‌ఉలా్ల సంగా‌మ్హాటా్ల డ్టుతూ‌మరా్యద‌ క్టురిప్పిసూ? ‌స్వయంగా‌అలా్పహారం‌వడిÖంచే‌పలె్లటూరి పెద్దమనిషిగా‌ చూసి‌ జీరిÔంచ్టుకోలేకపోయాట� . ‌అదే‌ విధంగా‌ 1999లో‌ ప�తిపక్ష నాయక్టుడిగా‌ అసెంబీ్లలో‌ బజెట్‌పై‌ ఉపన్యసించడానికి‌ నోట్�‌‌తయార్టుచేసూ? న;‌ వైయస్‌‌బజెట్‌గ్టురించి‌ వేణ్టుగోప్రాల్‌ ‌అభిప్రా� యాల్టు‌ తెల్టుస్టుకోవడానికి‌ యింటికి‌ రప్పి్పంచి బ్టుది్ధమంత్టుడైన‌విదా్యరిñలా‌కి్లప్‌ప్రా్యడ్‌క్టు‌తెల్లకాగితాల్టు‌పెట్టు� క్టుని‌తన్టు‌చెప్పి్పనదలా్ల ‌నోట్�‌‌రాస్టుక్టునా;ట� . ‌వర్గశత్టు్ర వుగా‌గ్టురి<సూ? నే‌వైయస్‌లో‌తనక్టు‌కనబడిన‌స్టుగ్టుణాల్టు‌రాశాడ్టు వేణ్టుగోప్రాల్‌. ‌ (ఆ‌ మ్హాత్రం‌ రాసినంద్టుకే‌ కోపం‌ వచి»‌ విరసం‌ తమ‌ సంసñన్టుండి వేణ్టుగోప్రాల్‌న్టు‌బహిష్కరించింది)‌

వైయస్‌‌ఆవేశంతో‌ స్తా్పంటేనియస్‌గా‌ రియాక్�‌‌అవుత్టున;ట్టు� గా‌ కనబడినా, ‌ఆయన ఎత్టు? గడల్టు‌ మ్టుందే‌ ఆలోచించి‌ ‌పెట్టు� క్టున;వి. ‌ఎనీ�యార్‌‌అధికారంలోకి‌ వచి»నపుడ్టు రాయలసీమ‌గ్టురించి‌ఉద్యమం‌చేయడం,‌మ్టుఖ్యమంతి్రని‌సచివాలయంలో‌అడ్టుÖ కోవడం,‌ఏబ్రిడ్�‌లో‌ ఎనీ�యార్‌‌యింటికి‌ వెళ్లి్ల‌ ఆయనక్టు‌ వచే»వరక్టు‌ తిరిగి‌ వెళ్లనని‌ భీషి �ంచడం,‌యిలాటివి‌ చేసి‌ ప�జల‌ దృషి�ని‌ ఆకరిÃంచార్టు. ‌తన్టు‌ అధికారంలోకి‌ వచా»క‌ యిలాటివి చేయడం‌అనవసరం‌అన;ట్టు� ‌ప�వరి<ంచార్టు.‌

1989 ‌లో‌ రంగా‌ హత్య‌ తరా్వత‌ చేపటి�న‌ పోరాటం‌ దా్వరా‌ కొని;‌ జిలా్ల లలో తనకంటూ‌ఓ‌వరా్గ ని;‌తయార్టుచేస్టుక్టునా;ర్టు. ‌ఆయన‌ఓ‌టర్�‌‌ప్రార్లమెంట్టు‌సభ్టు్యడిగా ఎని;కైనా‌ జ్జాతీయ‌ రాజకీయాలపై‌ దృషి�పెట�లేద్టు. ‌ప్రార్లమెంట్టు‌ ప�తిభావంతంగా వుపన్యసించనూ‌లేద్టు.‌ఆయన‌చూపంతా‌అసెంబీ్ల‌పైననే.‌అఫెన్�‌‌యీజ్‌‌బెస్�‌‌ఫ్లామ్‌‌ఆఫ్‌‌డిఫెన్�‌‌అన;‌ తీర్టులో‌ ప�త్యర్టుñ లన్టు‌ వుకి్కరిబ్రికి్కరి‌ చేసి‌ మెంటల్‌గా‌ ఆక్టు్యపై‌ చేసేట్టు� గా దూక్టుడ్టుగా‌ వెళ్లే్లవార్టు. ‌హేళన‌ చేసేవార్టు. ‌ఆయన‌ తప్పి్పపోయిన‌ రోజునే‌ ఆంధ్రజో్యతి వైయస్‌‌మెంటల్‌గ్రేమ్‌‌అని‌ఓ‌కథనం‌వేసింది.‌ఈ‌గ్రేమ్‌లో‌యినీషియేటివ్స్‌‌వైయస్‌‌చేతిలోనే వుంట్టుంది.‌దానికి‌స్పందించడమే‌ప�త్యర్టుñ ల్టు‌చేయవలసినది.

67

రెండోస్తారి‌ ఎని;కైనపుడ్టు‌ 'ప్రాస్‌మ్హార్టు్కలే‌ వచా»యి, ‌డిసి�ంక్షన్‌‌యివ్వలేద్టు‌ ప�జల్టు'‌అంటూ‌ గ్రే�‌ ఏరియాస్‌న్టు‌ సరిదిదే్ద‌ కార్యక్రమం‌ వెంటనే‌ మొదల్టుపెటా� ర్టు. ‌ 30 ‌యేళ్ల కఠోరశ్రమతో‌ వచి»న‌ అలవాట్టు‌ అది. ‌ఎప్పటికీ‌ అసమ�తినేతగా‌ వుండిపోవలసిన వైయస్‌క్టు‌ప్పివి‌నరసింహారావు‌హయాంలో‌ఓ‌అవకాశం‌వచి»పడింది.‌‌ప్పివి‌తనన్టు‌పక్కక్టు నెటే�శార్టు‌కాబటి� ,‌గత్యంతరం‌లేక‌ప్పివి‌పటి�ంచ్టుకోని‌స్తోనియా‌చెంత‌చేరార్టు.‌ఆమె‌సెక్రటరీ ప్పి.సి.జ్జారిJతో‌ ఫె ్రండ్‌షిప్‌‌చేశార్టు. ‌మతం‌ కూడా‌ ఆయనక్టు‌ ఉపకరించిందంటార్టు. ‌ఏది ఏమైతేనేం‌ కొనా;ళ్లక్టు‌ ప్పివి‌ శకం‌ అంతరించింది. ‌స్తోనియా‌ శకం‌ అవతరించింది. ‌దాంతో వైయస్‌‌గ�హాల్టు‌అన్టుగ�హించాయి.‌అంద్టుకే‌ఏ‌పథకం‌పెటి�నా‌సరే‌'రాజీవ్స్‌'‌ప్రేర్టు‌చేరా»ర్టు వైయస్‌.‌తప్పి్పతే‌ఇందిరా‌గాంధీ‌ప్రేర్టు.‌

సెజ్‌ల‌కారణంగా‌సమ్హాజంలో‌చాలా‌విధ్వంసం‌జరిగింది‌ కదా. ‌సరిగా్గ ‌నిర్వహించిన సెజ్‌‌ఒక్కట్టీ‌కానరాద్టు.‌ ‌మరి‌103‌సెజ్‌ల్టు‌పెటి�న‌రాష�(ంలో‌వైయస్‌‌గ్టురించి‌వందలాది మంది‌మరణించారంటే‌అరñం‌చేస్టుకోవడం‌చాలా‌కష�ం.‌అంద్టుకే‌వైయస్‌‌ఫినామినా‌అరñం చేస్టుకోవాలంటే‌యింత‌విపులంగా‌చరి»ంచాలి.‌కనబడినదంతా‌జేబ్టులో‌పెటే�స్టుక్టుని‌ఢిలీ్లకి సూట్‌కేస్టుల్టు‌మోసినంద్టుకే‌అతన్టు‌సిఎం‌అయిపోయి, ‌నిలదొక్టు్కక్టునా;డ్టు‌అని‌సింప్పి్లఫై చేసేసే?‌ దెబ�‌ తినేస్తా? ం. ‌అమెరికా‌ అధ్యక్ష్టుణి;‌ బాబ్టు‌ హైటెక్‌‌సిట్టీకి‌ తీస్టుకెళ్లితే‌ వైయస్‌‌అగి�కల»రల్‌‌యూనివరి్శట్టీకి‌తీస్టుకెళ్లా్ల ర్టు.‌

అదీ‌ప్రా� ధాన్యతలలో‌వున;‌వ్యతా్యసం.‌మెజ్జారిట్టీ‌ప�జల్టు‌మెచి»నది‌రైత్టులంటే‌అక్కర బాహాటంగా‌కనబరచిన‌ప�భ్టుతా్వనికే.‌'వైయస్‌‌గో్యబాక్‌.‌వి‌వాంట్‌‌బాబ్టు‌బాక్‌'‌అని‌తానా సభలో‌ కేకల్టు‌ వేసిన‌ మేధావులక్టు‌ అరñం‌ కానిది‌ యిదే! ‌నిజ్జానికి‌ వైయస్‌‌ఎనీ�యార్‌న్టు చాలావాటిలో్ల ‌అన్టుకరించార్టు.‌ఆయనక్టు‌వెన్టు;దన్టు;గా‌నిలబడి‌తదనంతరం‌వారస్టుడైన బాబ్బే‌ఎనీ�యార్‌‌పద్ధత్టులన్టు‌నిర్లక్ష్యం‌చేసి‌వేరేమ్హార్గం‌పటా� ర్టు.‌

జలయజ9ం‌ ఏమేరక్టు‌ సఫలం‌ అన;దానిపై‌ ఎంతో‌ తరJనభరJన. ‌ఒక్క‌ ఎకరా‌ కూడా తడవలేదని‌ కొందరి‌ ఆరోపణ. ‌వేలాది‌ ఎకరాల్టు‌ స్టుభిక్షమై‌ పోయాయని‌ ప�భ్టుత్వ ప�కటనల్టు. ‌ఎవరిది‌నమ్హా�లి? ‌ప�భ్టుతే్వతర‌సంసñ‌ఏదైనా‌శే్వతపత్రం‌యిసే?‌తప్ప‌మనక్టు నిజ్జానిజ్జాల్టు‌ తేలవు. ‌ఐదేళ్లలో‌ జలయజ9ంపై‌ ఖర్టు»‌ పెటి�నది‌ 43 ‌వేల‌ కోట్టు్ల . ‌దానిలో సగానికి‌ సగం‌ వృథా‌ అయిపోయిందన్టుక్టునా;, ‌కనీసం‌ 20 ‌వేల‌ కోట్లయినా‌ యిలాటి దీర "కాలిక‌ప�యోజనాల్టు‌స్తాధించే‌వ్యవసñపై‌ఖర్టు»‌అయినటే్ల‌కదా.‌81 ‌ప్రా� జెక్టు� లలో‌13‌పూర<యాయట. ‌దీనివలన, ‌ఇందిరమ�‌ యిళ్ల‌ పథకం‌ వలన‌ సిమెంట్టు‌ యిండసీ�( బాగ్టుపడింది.‌

జలయజ9ం‌ అంటూ‌ మొదల్టుపెటా� క‌ దానికి‌ నిధ్టుల్టు‌ కావలసి‌ వచా»యి.‌హైదరాబాద్టులో‌భూమ్టుల్టు‌తేరగా‌కనబడాÖ యి. ‌అమి�‌ప్రారేశార్టు. ‌వేలందా్వరా‌అమ్హా�ర్టు కాబటి� ‌ప్రారదర్శకత‌వుంది,‌కానీ‌అమ�డం‌అన;‌ఆలోచనే‌అభ్యంతరకరం.‌అమి�నా‌కొంత

68

కొంత‌ అమ్టు�క్టుంటూ‌ రావాలి‌ కానీ, ‌యిలా‌ ఐదేళ్లలో‌ అనీ;‌ అమి�‌ ప్రారేసే?‌ తరా్వతివాళ్లు్ల అవసరమైతే‌అమ్టు�కోవడానికి‌ఏం‌మిగ్టుల్టుత్టుంది?‌అసల్టు‌వైయస్‌‌రెండో‌టెర్�‌‌నెగి్గతే‌ఏం అమ్టు�తాడా?‌అని‌చూస్టు? నా;న్టు.‌రెండో‌టెర్�‌లో‌క్టుద్టుర్టుకోక్టుండానే‌వెళ్లి్లపోయాడ్టు.‌

20

ఇపు్పడ్టు‌ వైయస్‌‌ ‌వీరాభిమ్హాన్టుల్టు‌ 2 ‌రూ.ల‌ కిలో‌ బ్రియ్యం, ‌ఉచిత‌ విద్టు్యత్‌‌పథకాలన్టు‌ విస?రిస్తా? నన;‌ వైయస్‌ ‌హామ్బీని‌ అమల్టుచేయాలని‌ రోశయ్యపై‌ ఒతి?డి తెస్టు? నా;ర్టు. ‌వైయస్‌‌బతికివునా;‌ యీ‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ అమల్టు‌ చేసివుండేవార్టు‌ కాదన; సంగతి‌అందరికీ‌తెల్టుస్టు.‌దీర "కాలిక‌ప�ణాళ్లికల్టు,‌స్వల్పకాలిక‌ప�జ్జాకరÃక‌పథకాల్టు‌రెండూ ఒకేస్తారి‌ అమల్టు‌ చేయడానికి‌ చూడడంతో‌ యీ‌ సంకటం‌ ఏర్పడింది. ‌ ‌దీని; పరిష్కరించక్టుండానే‌ ‌వైయస్‌‌పోయాడ్టు. ‌వైయస్‌‌వారస్టుడికి‌ పరిషా్కరం‌ చేసే‌ భారం నెతి?నపడడంతో‌ బాట్టు, ‌ఎంత‌ చేసినా‌ 'వైయస్‌లా‌ చేయడం‌ లేదెహె' ‌అనిప్పించ్టుకోక తప్పద్టు.‌చచి»నవాళ్ల‌కళ్లు్ల ‌చారెడ్టు‌అంటాం.‌ఈ‌కారణంగా‌ ‌వైయస్‌‌విషయంలో‌బారెడ్టు అనిప్పించినా‌ఆశ»ర్యం‌లేద్టు.‌

ఎంజీయార్‌‌విషయంలో‌యిలాగ్రే‌జరిగింది.‌ఆయన‌స్వతహాగానే‌దాత.‌ప�భ్టుత్వంలోకి వచా»క‌కేంద్ర‌ప�భ్టుత్వంతో‌మంచిగా‌వుంటూ‌మధా్యహ;‌భోజన‌పథకం,‌పళ్లపొడి‌పథకం,‌చెపు్పల‌పథకం‌అంటూ‌యిలా‌అనేక‌సంక్షేమ‌పథకాల్టు‌పెటి� ‌స్తామ్హాన్య‌ప�జలో్ల ‌మంచిప్రేర్టు తెచ్టు»క్టునా;డ్టు.‌‌ప్రా� జెక్టు� ల‌జోలికిపోలేద్టు.‌మదా్ర స్టు‌నగర‌తాగ్టునీటి‌సమస్యతో‌సహా‌దేనీ; పరిష్కరించలేద్టు. ‌ఆయన‌ పోయిన‌ తరా్వత‌ యివనీ;‌ తీవ Pమైన‌ ద్టుష్ప(భావాని; చూప్రాయి. ‌ప�భ్టుత్వ‌ నిధ్టుల్టు‌ వాటికి‌ ఖర»యి‌ సంక్షేమపథకాల్టు‌ ఆప్రార్టు. ‌అపు్పడ్టు అందరూ‌'ఎంజీయార్‌‌వుండగా‌యిచా»ర్టు.‌ఇపు్పడ్టు‌ఆప్రేశార్టు.‌ఆయన‌మహాన్టుభావుడ్టు.‌వీళ్లంతా‌దండగమ్హారి‌మన్టుష్టుల్టు' ‌అనా;ర్టు. ‌ఇపు్పడ్టు‌జగన్‌‌సమరñక్టులైన‌మంత్టు్ర లే‌ఆ మ్హాట‌అనేసి‌రోశయ్య‌పనికి‌రాడని‌తేలే»దా్ద మని‌తొందరపడ్టుత్టునా;ర్టు.‌

ఏ‌ మ్హాట‌ కా‌ మ్హాట‌ చెపు్పకోవాలంటే‌ వైయస్‌‌ఆరిñకపరమైన‌ విజయాలక్టు‌ వెన్టుక వున;ది‌ రోశయే్య. ‌ఓవర్‌డాÕ ఫ్u‌కి‌ పోక్టుండా, ‌కేంద్రం‌ వద్ద‌ పరపతి‌ నిల్టుపుక్టుంటూ ఆరిñకవ్యవహారాల్టు‌చక్కబెటి�నది‌రోశయే్య. ‌ఆ‌విషయం‌హై‌ కమ్హాండ్‌కూ‌తెల్టుస్టు‌కాబటే� రోశయ్యన్టు‌ కూచోబెటా� ర్టు. ‌వేరే‌ ఆవేశపర్టులన్టు‌ ఎవరినైనా‌ కూచోబెడితే‌ 'వైయస్‌‌కన; కలల్టు‌నిజం‌చేయడానికి..'‌అంటూ‌యింకో‌రెండ్టు‌సీ్కమ్టుల్టు‌ఎనౌన్టు�‌చేసేవార్టు,‌ఓ‌పక్క 85%‌మండలాల్టు‌కర్టువులో‌విలవిలలాడ్టుత్టునా;....‌

అదే‌విధంగా‌మ్హావోయిస్టు� ల‌విషయంలో‌వైయస్‌‌విజయంలో‌భాగం‌యివ్వవలసినది జ్జానారెడిÖకి. ‌బాబ్టుపై‌ కోపంతో‌ మ్హావోయిస్టు� ల్టు‌ కాంగె�స్‌న్టు‌ సమరిñంచార్టు. ‌దానికి‌ ప�తిగా వైయస్‌‌అధికారంలోకి‌ వసూ? నే‌ మ్హావోయిస్టు� లన్టు‌ చర»లక్టు‌ ప్పిలిచి‌ పోలీస్టుల‌ చేత‌ కాఫీ

69

కపు్పలిప్పి్పంచడం‌ఘోరం‌అనిప్పించింది. ‌కానీ‌ క్రమంగా‌అది‌ఒక‌ఎత్టు? గడ‌మ్హాత్రమే‌అని అరñం‌ అయింది. ‌స్వరణ్‌జిత్‌ ‌సేన్‌ ‌పుణ్యమ్హాని‌ రాష�(ంలో‌ మ్హావోయిస్టు� ‌ బెడద వదిలిపోయింది. ‌గా� మ్హాలో్ల ‌ సమ్హాంతర‌ ప�భ్టుత్వం‌ అంతరించి, ‌అధికార్టుల్టు, ‌పోలీస్టుల్టు,‌స్తామ్హాన్యప�జల్టు‌అట్టువైపు‌వెళ్లగల్టుగ్టుత్టునా;ర్టు.‌ ‌మ్హావోయిస్టు� ల‌భయం‌వున;ంతకాలం పలె్లసీమలో్ల ‌ ప�తీ‌ య్టువక్టుడూ‌ అన్టుమ్హానిత్టుడే, ‌అట్టు‌ పోలీస్టుల‌ చేతా, ‌యిట్టు మ్హావోయిస్టు� ల‌చేతా‌హింసించబడేవాడే!‌

ఆంధ్రలో‌జరిగిన‌ ప�యోగం‌ దేశం‌ మొతా? నికి‌అన్టుకరణీయం‌అంట్టునా;ర్టు. ‌గతంలో మ్హావోయిస్టు� ‌వ్యతిరేక‌కార్యకలాప్రాలకి‌ఎనో;‌నిధ్టుల్టు‌ఖర»యేవి. ‌అవి‌నిరా�ణాత�కమైన పన్టులక్టు‌ మళ్లి్లంచబడాÖ యి. ‌నిజ్జానికి‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు‌ పూర<యి, ‌గా� మ్హాల్టు‌ స్టుభిక్షమైనపుడ్టు,‌సంపద‌ భూస్తా్వమ్టుల్టు‌ చేతిలో‌ యిర్టుక్టు్కపోక్టుండా‌ ప�గతి‌ ఫలాల్టు‌ పదిమందికి అందినపుడ్టు‌మ్హావోయిస్టు� ‌సమస్య‌దానంతట‌అదే‌పరిష్కృతమౌత్టుంది.‌ ‌మ్హావోయిస్టు� సమస్య‌ పరిష్కరించిన‌ కె్రడిట్‌ ‌తీస్టుకోవడానికి‌ జ్జానారెడిÖ‌ సంకోచించార్టు. ‌ఆయన లెక్కలేమిట్లో‌ తెలియద్టు‌ కానీ‌ హోం‌ శాఖలో‌ ఏం‌ జరిగినా‌ తనక్టు‌ తెలియక్టుండానే జర్టుగ్టుత్టున;ట్టు� ‌ ప�దరి్శంచ్టుక్టునా;ర్టు. ‌చివరక్టు‌ ఏం‌ జరిగిందంటే, ‌ ‌2009లో‌ ఆయనక్టు కాబ్రినెట్‌లో‌ పదవి‌ దక్కకపోతే‌ యిదేమిటని‌ అడ్టుగ్టుతూ‌ ఒక్క‌ వా్యసం‌ కూడా‌ రాలేద్టు.‌మితిమ్బీరిన‌లౌక్యం‌కూడదని‌చెపో? ంది‌యీ‌వుదంతం.‌

ఏది‌ఏమైనా‌వైయస్‌‌అతితక్టు్కవ‌కాలంలో‌ఓ‌రఫ్‌‌అండ్‌‌టఫ్‌‌పొలిట్టీషియన్‌న్టుండి సీజన్‌డ్‌‌సే�ట్�‌మన్‌గా‌ మ్హారబోయార్టు. ‌అందరికీ‌ కావలసినవాడిగా‌ మ్హారేక్రమంలో‌ ఓసి సూ� డెంట్�‌క్టు‌కూడా‌ఫీజ్‌‌రీఎంబర్�‌మెంట్‌‌పెటా� ర్టు.‌జ్జాతీయ‌ఉప్రాధి‌పథకం‌బాగా‌అమల్టు చేశార్టు. ‌తెలంగాణా, ‌రాయలసీమలపై‌ప�తే్యకదృషి�‌పెటా� ర్టు.‌ ‌తొలిరోజులో్ల ‌వోక్�‌వా్యగన్‌‌వంటి‌ పొరబాట్లన్టుండి‌ నేర్టు»క్టుని‌ మౌలికరంగంలో‌ రాష�(ంలో‌ ఓ‌ భారీ‌ కరా�గారం‌ -‌ఎన్‌టిప్పిసి‌-‌భెల్‌‌ప్రా� జెక్టు� ‌తెచా»ర్టు.‌త్వరలోనే‌శంక్టుస్తాñ పన‌జర్టుగ్టుత్టుంది.‌

సమైక్యవాదంతో‌ ఎని;కల్టు‌ గెలిచి‌ ప�తే్యకతెలంగాణా‌ వాదానికి‌ ప�జ్జాబలం‌ లేదని స్పష�ంగా‌చాటి‌మరీ‌ వెళ్లి్లపోయార్టు. ‌వైయస్‌‌హయాంలోనే‌రాష�(ంలో‌నాల్టుగ్టుమూలలా అభివృది్ధ‌జరగనారంభించింది. ‌గతంలోలా‌ప�తీదీ‌హైదరాబాద్టుకి‌ కట�బెట� ‌లేద్టు. ‌అసల్టు వైయస్‌‌సీ్పడ్‌‌మనిషి. ‌ఎపు్పడూ‌వాచీ‌చూస్టుక్టుంటూ‌వుండేవార్టు. ‌సమస్యలపై‌నాన»డం యిష�ం‌లేద్టు.‌చేసేయడమే,‌తరా్వత‌ఏమైనా‌వసే?‌చూస్టుకోవచ్టు»‌అని‌ఆయన‌ఫిలాసఫీ.‌అభయహస?ం‌ వంటి‌ సీ్కమ్టుల‌ దా్వరా‌ మహిళల్టు, ‌పెనÃన్‌‌సీ్కమ్టుల‌ దా్వరా‌ వృద్టు్ధ ల్టు ఆయన్టు;‌చాలాకాలం‌గ్టుర్టు< ‌పెట్టు� క్టుంటార్టు.

వైయస్‌న్టు‌ మ్బీర్టు‌ మెచ్టు»కోవచ్టు», ‌లేదా‌ తిట్టు� కోవచ్టు»‌ కానీ‌ పటి�ంచ్టుకోక్టుండా వుండలేర్టు. ‌ఆయనది‌ ఓ‌ పవర్‌ఫుల్‌ ‌పె�జెన్�‌. ‌ఆయన‌ స్తాñ నం‌ భరీ<‌ చేయడం‌ అంత

70

స్టులభమైన‌ పనేమ్బీ‌ కాద్టు. ‌అంద్టుకే‌ యింత‌ పెద్ద‌ నివాళ్లి. ‌ఈ‌ మ్హాటలతో‌ ఈ వా్యసపరంపరక్టు‌స్వసి?‌పల్టుక్టుత్టునా;న్టు.‌‌-‌ఎమ్బీ�యస్‌‌ప�స్తాద్‌‌(సెపె�ంబర్టు‌2009)

ఎమ్బీ�యస్‌‌కబ్టుర్టు్ల ‌‌‌‌‌22-09-09అరాచకాంధ్ర‌-‌1

వైయస్‌‌బతిక్టుండగా‌ రాష�(ంలో‌ 'మ్హా‌ వంశం, ‌మ్హాటతప్పడం‌ మ్హా‌ యింటావంటా లేద్టు..'‌అంటూ‌రాచరికపు‌పోకడల్టు‌వరి్ధలా్ల యన్టుక్టునా;ం.‌దానికి‌యాంట్టీడోట్‌గా‌కాబోల్టు యిపు్పడ్టు‌ఎలె్లడలా‌అరాచకం‌తాండవిస్తో? ంది.‌రాష�(ంలో‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌గార్టునా;ర్టు.‌వార్టు గదె్దనెక్కర్టు. ‌సూ� ల్‌‌మ్బీద‌ కూచ్టున;ట్టు� ‌ కూచ్టునా;ర్టు. ‌కాబ్రినెట్‌‌మ్బీటింగ్టు‌ పెడితే‌ వారి మంత్టు్ర లే‌రార్టు.‌వచి»న‌మంత్టు్ర ల్టు‌నిలదీస్తా? ర్టు,‌కోప్పిగించ్టుక్టుంటార్టు.‌మరి‌కొందర్టు‌నిన్టు; సిఎంగా‌గ్టురి<ంచమంటార్టు. ‌న్టువు్వ‌తాతా్కలికమే, ‌శాశ్వత‌సిఎం‌కోసం‌ఎద్టుర్టుచూపుల్టు చూస్టు? నా;మంటార్టు.‌న్టువే్వ‌పర�నెంట్టు‌అంటే‌పదవి‌వద్టుల్టుక్టుపోతామంటార్టు.‌

ధికారంలో‌ వున;‌ ప్రారీ�కి‌ లెజిసే్లచర్�‌‌మ్బీటింగ్‌‌పెట�డానికి‌ దమ్టు�‌ లేద్టు. ‌సంతాపసభ తీరా�నం‌ ఒక్కట్టీ‌ చేసి‌ మ్టుగిదా్ద మంటే‌ రస్తాభాస‌ చేసేస్తా? రేమోనని‌ భయం. ‌ప్పిసిసి పె�సిడెంట్టుకి‌ప్రారీ�‌ఆఫీస్టు‌గాంధీభవన్‌లో‌మ్బీటింగ్టు‌పెటా� లంటే‌భయం.‌మ్హాటా్ల డనివ్వక్టుండా తరిమేస్తా? రని.‌వీడియో‌కాన�రెన్టు�‌పెటి� ‌ప్రారీ�‌సభ్యత్వం‌ఎంతమందికి‌యిచా»వయా్య‌అని అడగాలంటే‌ భయం‌ - ‌గోలచేసి‌ ఆప్రేస్తా? రని. ‌ఆ‌ కాన�రెన్టు�కి‌ హాజరవా్వలంటే‌ జిలా్ల నాయక్టులక్టు‌భయం-‌ప్రారీ�‌ఆఫీస్టుకి‌తాళం‌వేసి‌నిపు్ప‌పెటే�స్తా? రని.‌

జీవితమంతా‌ప్రారీ�సేవలో‌గడిప్రేసిన‌నాయక్టులక్టు‌కూడా‌'హై‌కమ్హాండ్‌‌ఏం‌చెబ్రితే‌అదే వింటాం' ‌అని‌ అనడానికి‌ భయం‌ - ‌బెదిరింపు‌ ఫ్లోన్‌కాల్�‌ ‌వస్తా? యని, ‌దిషి�బొమ�ల్టు తగలేస్తా? రని, ‌వాళ్ల‌బొమ�ల్టున;‌ఫెóకీ�ల్టు‌చింప్రేస్తా? రని. ‌వైయస్‌‌పెద్దన;గారిలా‌గౌరవించిన రోశయ్య‌ గ్టురించి‌ ‌యిపు్పడ్టు‌ ఒక్క‌ మంచిమ్హాట‌ అనా;, ‌శివాలెతి?పోయే‌ సేనల్టు తయారయా్యయి. ‌తాతా్కలిక‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ అనే‌ పదం‌ రాజ్జా్యంగంలో‌ లేద్టు, ‌రోశయ్య కొనస్తాగ్టుతార్టు‌అని‌అంటే‌చాల్టు,‌'నీ‌సే�ట్టుమెంట్టు‌విని‌నా‌గ్టుండె‌ఆగిపోయింది, ‌న్టువే్వ బాధ్టు్యడివి'‌అని‌కేస్టుల్టు‌పెటే�సే‌రోజుల్టు‌వచా»యి.‌

ఎవర్టు‌సిఎం‌అవుతారో,‌ ‌ఎవర్టు‌ప్పిఎం‌అవుతారో‌తెలియద్టు‌కానీ‌మనం‌వెళ్లే్ల‌బస్టు� అడంగ్టు‌చేర్టుత్టుందా, ‌అగి;కి‌ఆహుతవుత్టుందా, ‌రైల్టు‌ఆగ్టుత్టుందా, ‌స్తాగ్టుత్టుందా, ‌దారి ధరా;ల‌బారిపడ్టుత్టుందా, ‌మనం‌వెళ్లే్ల‌ఆఫీస్టుక్టు‌గ్రేట్టు‌వేసేస్తా? రా? ‌లోపల‌మనలి;‌పెటే�సి మూసేస్తా? రా? ‌తెలియక‌ మ్హామూల్టు‌ జనం‌ బ్రిక్టు్కబ్రిక్టు్కమంట్టునా;ర్టు. ‌వైయస్‌‌పోయినంద్టుక్టు‌ ఏడవని‌ వాళ్లు్ల ంటే‌ యిపు్పడ్టు‌ ఏడ్టుస్టు? నా;ర్టు‌ - ‌ఆయన‌ చచి»‌ మనని చంపుత్టునా;డ్టు, ‌ఆయనే‌ బతిక్టుంటే‌ యీ‌ పరిసిñతి‌ వచే»ది‌ కాద్టు‌ కదా, ‌ఏదో‌ ఒకటి ఐదేళ్లప్రాట్టు‌బండి‌నడిచేది‌కదాని.‌

71

నిజంగా‌ వైయస్‌‌ఆత�‌ యివనీ;‌ చూసి‌ వుంటే‌ఘోషిసూ? ‌ వుంట్టుంది. ‌రాజీవ్స్‌‌ప్రేర్టు రాష�(ంలో‌సంద్టుసంద్టుకీ‌పెటి� ,‌స్తోనియా‌సేవలో‌తరించిన‌వైయస్‌,‌తన‌తనయ్టుడి‌ప్రేర్టుతో హై‌కమ్హాండ్‌నే‌ధిక్కరించే‌తన‌అన్టుయాయ్టులన్టు‌చూసి‌రోదించేవార్టు. ‌నిజ్జానికి‌వైయస్‌‌తన‌తనయ్టుణి;‌యింత‌త్వరగా‌రాష�(రాజకీయాలన్టు‌తీస్టుక్టురావాలని‌తప్పించారా?‌

తన్టు‌వున;‌వృతి?లోకి‌తన‌ప్పిల్లల్టు‌రాకూడదని‌చాలామంది‌అన్టుక్టుంటార్టు. ‌డాక�ర్టు్ల ,‌లాయర్టు్ల ,‌ఆడిటర్టు్ల ,‌వా్యప్రారస్టు? ల్టు‌అయితే‌తమ‌ప్రా� కీ�స్టు/వా్యప్రారం‌వేరేవారికి‌పోక్టుండా ప్పిల్లలక్టు‌ యిదా్ద మని‌ చూస్తా? ర్టు. ‌కానీ‌ ఒడిద్టుడ్టుక్టుల‌ జీవితం‌ గడిప్రే‌ సినిమ్హావాళ్లు్ల ,‌రాజకీయ‌ నాయక్టుల్టు‌ తమ‌ ప్పిల్లల్టు‌ వేరేవృతి?లోకి‌ వెళ్లా్ల లని‌ కోర్టుక్టుంటార్టు. ‌ప్పిల్లల్టు చిన;వాళ్లు్ల గా‌ వుండగా‌ ఆ‌ మేరక్టు‌ సే�ట్టుమెంట్టు్ల ‌ కూడా‌ యిస్తా? ర్టు. ‌కానీ‌ ప్పిల్లల్టు‌ ఎదిగాక తకి్కనవాటిలో్ల ‌ అన్టుక్టున;ంత‌ పైకి‌ రాకపోతే‌ 'సరేలే‌ ఏం‌ చేస్తా? ం, ‌యిక్కడికే‌ రా' ‌అని ఆహా్వనిస్తా? ర్టు. ‌వైయస్‌‌తన‌ క్టుమ్హార్టుణి;‌ బ్రికాం‌ తో‌ ఆపనీయక్టుండా‌ ‌పెద్ద‌ చద్టువుల్టు చదివిదా్ద మని‌ అమెరికా‌ పంప్రార్టు. ‌కానీ‌ అతన్టు‌ చద్టువులో‌ శ్రద్ధ‌ చూపలేద్టు. ‌ఇంటిమ్బీద బెంగ‌అంటూ‌తిరిగి‌వచే»శాడ్టు‌ (వైయస్‌‌అసెంబీ్లలో‌చెప్పి్పనదే) ‌సరే, ‌వా్యప్రారం‌పెటే�య్‌‌అనా;డీయన.‌

'వా్యప్రారవేత?గా‌జగన్‌‌రాణిస్టు? నా;డ్టు. ‌తండిÕ‌పదవిలోకి‌రావడం‌వలన‌గత‌ఐదేళ్లగా మరింతగా‌వృది్ధ‌చెంది‌వుండవచ్టు»‌కానీ‌అంతక్టుమ్టుంద్టు‌న్టుండీ‌కూడా‌వా్యప్రారం‌బాగానే నడ్టుస్తో? ంది‌కదా. ‌అంటే‌వా్యప్రారంలో‌నిలదొక్టు్కక్టున;టే�! ‌ఇంకా‌ఎంతో‌భవిష్యత్టు? ‌వుంది.‌ప్రాలిటిక్�‌‌అంటారా,‌ఎంతకాలం‌వుంట్టుందో‌తెలియద్టు.‌ఇపు్పడ్టు‌స్తోనియా‌రాజ్యం‌కాబటి� మన‌హవా‌నడ్టుస్తో? ంది.‌రేపు‌బ్రిజెప్పి‌వచి»నా‌లేక‌కాంగె�స్‌లో‌స్తోనియాక్టు‌బద్టుల్టు‌వేరెవర్టు వచి»నా‌ఏమౌత్టుందో‌తెలియద్టు. ‌పోనీ‌కేంద్రంలో‌పట్టు� నా;‌రాష�(ంలో‌వుండాలనేమ్టుంది?‌ఓ‌ 2% ‌ఓట్టు్ల ‌ అట్టుదిట్టు‌ అయివుంటే‌ మొన;‌ 2009లోనే‌ బాబ్టు‌ వచే»సేవాడ్టు. ‌తన చిటా{ లనీ;‌బయటక్టు‌లాగవచ్టు». ‌పోనీ‌ఏదో‌ఒప్పందానికి‌వచి»‌లాగకపోయినా‌మ్టుంద్టు మ్టుంద్టు‌సంప్రాదనలనీ;‌కట్‌యే‌కదా!‌

'ఇట్టువంటి‌ ఎగ్టుడ్టుదిగ్టుడ్టు‌ ప�పంచంలోకి‌ లాగడం‌ దేనికి? ‌హాయిగా‌ వా్యప్రారం చేస్టుకోనీ. ‌ ‌అది‌ బోర్టు‌ కొటా� క‌ మన‌ రాజకీయ‌ వారసత్వం‌ కాప్రాడడానికి‌ మెల్లగా రాజకీయాలో్ల కి‌ రానీ. ‌మొదట‌ ప్రార్లమెంట్టులోకి‌ వెళ్లి్ల, ‌ఢిలీ్లలో‌ మన‌ తరఫున‌ పన్టుల్టు చూసిపెడ్టుతూ,‌పురంధరేశ్వరిలాగ‌అక్కడ‌మంచిప్రేర్టు‌తెచ్టు»క్టుంటే‌మన‌తరా్వత‌యిక్కడ సిఎం‌కావడానికి‌అందరూ‌తలలూపుతార్టు. ‌మనం‌ఆరోగ్యం‌కాప్రాడ్టుక్టుంట్టునా;ం‌కాబటి� ఎలాగూ‌యింకో‌పది,‌పదిహేనేళ్లు్ల ‌చ్టులాగా్గ ‌లాగించేస్తా? ం.‌ఆ‌ప్రాటికి‌అతనికి‌ఓ‌50‌ఏళ్లు్ల వస్తా? యి.‌సంప్రాదించాలి�నదంతా‌సంప్రాదించేస్తా? డ్టు.‌కొడ్టుకి్క‌వా్యప్రారబాధ్యత‌అప్పగించి అపు్పడ్టు‌మన‌వారస్టుడిగా‌యిక్కడక్టు‌పూరి<గా‌వస్తా? డ్టు. ‌ఆ‌ప్రాటికి‌ఢకా్కమొకీ్కల్టు‌తిని

72

వుంటాడ్టు‌ కాబటి� ‌ రాట్టు‌ తేలతాడ్టు. ‌ప్రాలిటిక్�‌లో‌ రాణిస్తా? డ్టు.' ‌యిలా‌ స్తాగి‌ వుంటాయి వైయస్‌‌ఆలోచనల్టు.‌

2

కానీ‌పైవాడ్టు‌ కథ‌మ్హారే»శాడ్టు. ‌అనూహ్యమైన‌నల్లమల‌మల్టుపు‌పెటా� డ్టు. ‌వైయస్‌‌కన్టుమర్టుగ్టు‌ అయిపోయాడ్టు. ‌ ‌గాయాలతో‌ ఆస్టుపతి్రకి‌ తీస్టుక్టురాబడి‌ ఒకటి‌ రెండ్టు రోజులప్రాట్టు‌ మ్హాటా్ల డే‌ అవకాశమ్టునా;‌ జగన్‌క్టు‌ మంచీ‌ చెడాÖ ‌ బోధించివుండేవాడ్టు. ‌ఆ అవకాశం‌లేక్టుండా‌పోయింది. ‌ఇక‌యిపు్పడ్టు‌జగన్‌‌చ్టుటూ� ‌వూదరగొటే�వాళ్లే్ల‌మిగిలార్టు.‌ఈ‌ఊదరగొటే�వాళ్లే్ల‌ పెద్ద‌ చిక్టు్క. ‌ఇపు్పడో‌ సినిమ్హా‌ డైరక�ర్టునా;డన్టుకోండి. ‌ప్రాతికేళ్లప్రాట్టు ఫీల్టుÖ లో‌ వుండడం‌ చేత‌ ఎవడిలో‌ స్తా� ర్‌‌మెట్టీరియల్‌‌వుందో, ‌ఎవరిలో‌ లేదో‌ ఖచి»తంగా తెల్టుస్టు? ంది. ‌అతని‌ కొడ్టుకి్క‌ య్టుక<వయస్టు‌ వచా»క‌ సినిమ్హాలో్ల ‌ చేరదామనే‌ ద్టురద పుటి�ందన్టుకోండి.‌ఆయన‌చెప్రా? డ్టు‌-‌'అబా�యి,‌నీది‌స్తా� ర్‌‌ఫేస్‌‌కాద్టురా.‌ఈ‌పని‌బద్టుల్టు వేరే‌పని‌చూస్టుకో'‌అని.‌

కానీ‌అతన్టు‌వింటాడా?‌అతని‌చ్టుటూ� ‌ఫె ్రండ్�‌‌విననిస్తా? రా?‌'అదేమిటి‌బాస్‌,‌మ్బీ‌నాన; తలచ్టుక్టుంటే‌ నిన్టు;‌ స్తా� ర్‌‌చేయలేడా? ‌ఫలానావాడిలో‌ ఏం‌ స�ఫ్‌‌వుందని, ‌మొహం‌ ఏం బావుందని? ‌అయినా‌మ్బీ‌నాన;‌వాణి;‌పెద్ద‌హీరోని‌చేశాడ్టు. ‌నీ‌మ్బీద‌ఏదో‌ కసి‌వుంది ఆయన‌చెప్పి్పనట్టు� గా‌బాగా‌చద్టువుమ్బీద‌ శ్రద్ధపెటి� ‌డాక�రో, ‌యింజనీరో‌కాలేదని. ‌అంద్టుకే యిలా‌ చెపుW నా;డ్టు' ‌అని‌ వూదరగొడతార్టు. ‌డైరక�ర్‌గారికి‌ వాళ్ల‌ ఆవిడ‌ కూడా‌ కోటింగ్‌‌యిచే»స్టు? ంది‌ 'మ్బీరెపు్పడూ‌ యింతే, ‌వాణి;‌ ఏనాడూ‌ పటి�ంచ్టుకోలేద్టు. ‌సరిగా్గ ‌ కూచోబెటి� చెప్రే?‌వాడంత‌బంగార్టుతండిÕ‌లేడ్టు.‌కానీ‌మ్బీర్టు‌బ్రిజీబ్రిజీ‌అంటూ‌నిర్లక్ష్యం‌చేయడం‌చేతనే చద్టువులో‌పైకి‌రాలేద్టు. ‌ఇపు్పడైనా‌మ్బీర్టు‌సినిమ్హాఫీల్టుÖ లో‌దగ్గర్టుండి‌తరీ�ద్టు‌యివ్వండి.‌ఎంద్టుక్టు‌పైకి‌రాడో‌చూదా్ద ం'‌అని.‌

ఈ‌నస‌భరించలేక‌డైరక�ర్టుగార్టు‌వాణి;‌హీరో‌చేసి‌ఒకటి‌రెండ్టు‌సినిమ్హాల్టు‌తీస్తా? డ్టు.‌త్టుస్టు�మంటాయి. ‌ ‌డైరక�ర్టు‌ అనే‌ కాద్టు, ‌పెద్ద‌ హీరోలక్టు‌ కూడా‌ యీ‌ బాధ‌ తప్పద్టు.‌చాలాకాలం‌ ఫీల్టుÖ లో‌ వునా;ర్టు‌ కాబటి� ‌ ఎవర్టు‌ నట్టుల్టుగా‌ రాణిస్తా? రో, ‌ఎవర్టు‌ రాణించరో తెల్టుస్టు? ంది, ‌అయినా‌ ఒతి?ళ్లక్టు‌ తట్టు� కోలేక‌ 'సరే‌ రా, ‌హీరోగా‌ వుద్ధరించ్టు' ‌అంటార్టు.‌ప�జలక్టు‌ మొహమ్హాటాల్టు‌ లేవు. ‌ 'మ్బీ‌ నాన;న్టు‌ ఆదరించినంత‌ మ్హాతా్ర న‌ నిన్టు; ఆదరించాలని‌లేద్టురా‌అబా�య్‌'‌అంటార్టు.

ఇలా‌ తొలి‌ సినిమ్హాల్టు‌ ఫెయిలయినా‌ మరోటి, ‌మరోటి‌ వేసూ? నే‌ వుంటార్టు‌ కొందర్టు వారస్టుల్టు. ‌ఆ‌ తరా్వత‌ తెల్టుస్టు? ంది‌ - ‌తనదంటూ‌ ఓ‌ బాణీ‌ ఏర్పర్టుచ్టుకోవాలి, ‌తండిÕ మ్హాటన్టు, ‌ఆంగికాని;‌అన్టుకరిసూ? ‌పోయినంత‌మ్హాతా్ర న‌ప�జల్టు‌ఆమోదించేయర్టు‌అని.‌

73

ఇలా‌నాల్టుగ్టుస్తార్టు్ల ‌పడి‌లేచాక‌ - ‌లేచే‌ఓప్పికా, ‌వుతా�హం‌వుంటే‌ - ‌తనకంటూ‌ఓ‌దారి ఏర్పరచ్టుక్టుని‌అపు్పడ్టు‌ఆ‌దారిలో‌రాణిస్తా? ర్టు.‌

నెహూf గారి‌బాట‌వేర్టు.‌ఆయన‌తరా్వత‌ఇందిరా‌గాంధీని‌ప�ధానమంతి్రని‌చేయలేద్టు.‌లాల్‌‌బహదూర్‌‌హయాం‌ నడిచింది. ‌ఆయన‌ హఠాన�రణం‌ తరా్వత‌ ఇందిరా‌ గాంధీకి అన్టుకోక్టుండా‌ ఛాన్టు�‌ వచి»ంది. ‌ప్రారీ�పై‌ గాని, ‌ప�భ్టుత్వప్రాలనపై‌ గాని‌ నెహూf గారి‌ క్టున; పట్టు� ‌ ఆమెక్టు‌ లేద్టు. ‌ఆవిణి;‌ కొంతకాలం‌ బొమ�లా‌ ఆడించార్టు‌ వాళ్ల‌ నాన;గారి అన్టుయాయ్టుల్టు. ‌తరా్వత‌ ఆవిడ‌ తనకంటూ‌ కొందర్టు‌ సని;హిత్టులన్టు‌ ఏర్పరచ్టుక్టుంది.‌తనకంటూ‌ ఓ‌ పంథా‌ ఏర్పరచ్టుక్టుంది. ‌క్రమక్రమంగా‌ పట్టు� ‌ బ్రిగించ్టుక్టుంటూ‌ ప్రాతవాళ్లక్టు ఉదా్వసన‌చెబ్టుతూ‌బలపడింది.‌

ఇందిరా‌ గాంధీ‌ పోయాక‌ రాజీవ్స్‌ ‌గాంధీ‌ వచా»డ్టు. ‌ఇందిరా‌ విధానాలక్టు‌ పూరి< వ్యతిరేకమైన‌ విధానాల్టు‌ రాజీవ్స్‌వి. ‌ఇందిర‌ ఆదరించిన‌ పబ్రి్లక్‌ ‌సెకా� ర్‌న్టు‌ పూరి<గా మట్టు� పెటే�శాడ్టు.‌గో్ల బలైజేషన్‌‌బాట‌పటా� డ్టు.‌ఇక్కడ‌ఏది‌మంచిది,‌ఏది‌కాద్టు‌అన;‌చర» చేయడం‌ లేద్టు. ‌విధానాలలో, ‌పద్ధత్టులలో‌ మ్హార్టు్ప‌ గ్టురించి‌ చెబ్టుత్టునా;న్టు. ‌రాజీవ్స్‌‌సలహాదార్టు్ల ‌ఇందిర‌సలహాదార్ల‌వంటి‌వార్టు‌కార్టు.‌వాళ్ల‌ఆలోచనల్టు‌వాళ్లవి.‌వారసత్వం భౌతిక‌వారసత్వమే‌తప్ప,‌సిదా్ధ ంతవారసత్వం‌కాద్టు.‌

ఇపు్పడ్టు‌జగన్‌క్టు‌వైయస్‌‌ఆలోచనలే‌వస్తా? యన్టుకోవడం‌శ్టుద్ధ‌పొరబాట్టు.‌ఒక‌మనిషి అచ్టు»‌మరొక‌మనిషిలాగానే‌ఆలోచిస్తా? డన్టుకోవడం‌సృషి�ని,‌సృషి� కర<న్టు‌అవమ్హానించినటే� .‌అలా‌ అయితే‌ మరో‌ అతని;‌ సృజించడం‌ ఎంద్టుక్టు‌ దండగ! ‌వైయస్‌క్టు‌ సని;హితంగా మెలిగిన‌వారే‌యిపు్పడ్టు‌జగన్‌న్టు‌వూదరగొటి� ‌పదవిలోకి‌రప్పి్పస్టు? నా;‌రన్టుక్టుంటే‌వారంతా వుసూర్టుమనే‌రోజు‌వస్టు? ంది.‌జగన్‌క్టు‌ఫె ్రండ్�‌‌సరి్కల్‌‌వేరే‌వుంట్టుంది.‌అతని‌వయస్టుబటి� ,‌అతన్టు‌ పెరిగిన‌ పరిసరాలన్టు‌ బటి� , ‌అతని‌ ఆలోచనల్టు, ‌ప్రా� ధాన్యతల్టు‌ వుంటాయి.‌అతన్టు‌పదవిలోకి‌రాగానే‌యీ‌ప్రాత‌సరి్కల్‌‌వాళ్లంతా‌దూరమౌతార్టు. ‌కొత?వాళ్లందరూ దగ్గరవుతార్టు.

రాజీవ్స్‌‌గాంధీ‌పదవిలోకి‌వసూ? నే‌డూన్‌‌సూ్కల్‌‌కా్ల స్‌మేట్‌‌అర్టుణ్‌‌నెహూf ని, ‌అర్టుణ్‌‌సింగ్‌న్టు‌తెచ్టు»క్టునా;డ్టు. ‌ఫ్లారిన్‌‌గూడ్�‌‌వేస్టుకోవడం‌ఫ్లా్యషన్‌‌చేశాడ్టు. ‌విదేశ్రీవస్టు? వులక్టు తల్టుపుల్టు‌ బారా్ల ‌ తెరిచాడ్టు. ‌ఇందిరా‌ గాంధీ‌ బతిక్టుంటే‌ నెతీ?‌ నోరూ‌ కొట్టు� క్టునేది.‌బీదలప్రాటి‌దైవంగా‌తన్టు‌తెచ్టు»క్టున;‌యిమేజ్‌న్టు‌తగలేస్టు? న;ంద్టుక్టు.‌

రేపు‌ జగన్‌ ‌కూడా‌ వైయస్‌లాగ‌ రైత్టు‌ బాంధవుడ్టు‌ అయి‌ తీరాలని‌ ఏమ్బీ‌ లేద్టు.‌చంద్రబాబ్టులాగ‌హైటెక్‌,‌హైటెక్‌‌అనవచ్టు».అతన్టు‌చద్టువుక్టున;‌హైదరాబాద్‌‌పబ్రి్లక్‌‌సూ్కల్‌‌ఫె ్రండ్�‌ని‌తోడ్టుగా‌పెట్టు� కోవచ్టు». ‌ ‌స్తాక్షి‌ప్రేపర్‌లాగ‌ రంగ్టుల్టు, ‌హంగ్టుల‌వెంట‌పడవచ్టు».‌అంద్టువలన‌మనం‌గ�హించవలసినది‌జగన్‌‌సిఎం‌కావడం‌యిష�ం‌లేనివారందరూ‌వైయస్‌‌వ్యతిరేక్టులని‌స్తా� ంప్‌‌వేయడం‌తపు్ప. ‌ప�జలక్టు‌కానీ, ‌నాయక్టులక్టు‌కానీ‌కావలసినది‌ఓ

74

లీడర్‌.‌తమ‌కషా� ల్టు‌గ�హించి,‌కష�కాలంలో‌తమన్టు‌గట్టు� న‌పడవేయగలిగిన‌నాయక్టుడ్టు.‌జగన్‌క్టు‌ఆ‌శకి<,‌ఆసకి<‌వునా;యా‌లేదా‌అన;‌విషయం‌తేలేదాకా‌ఎటూ‌చెప్పలేని‌పరిసిñతి.‌

3

బ్రిజినెస్‌మన్‌గా‌జగన్‌‌ఎట్టువంటి‌వార్టు? ‌స్తాక్షి‌ప్రేపర్టున్టు‌బాగా‌తెచి»‌విజయవంతం చేశార్టు. ‌ఈనాడ్టుకి‌దీట్టుగా‌నిలబెటి� ‌పతి్రకా‌రంగంలో‌పెన్టుమ్హార్టు్పల్టు‌తెచా»ర్టు. ‌హాకర్�‌,‌ఏజంట్�‌, ‌ప్రాతి్రకేయ్టుల్టు, ‌ప్రాఠక్టులక్టు‌ అందరికీ‌ నా్యయం‌ చేసి‌ తనకంటూ‌ ప�తే్యకస్తాñ నం తెచ్టు»క్టునా;ర్టు. ‌ఆయన‌ వచా»కనే‌ జర;లిస్టు� ల‌ జీవితాలో్ల ‌ పెన్టుమ్హార్టు్ప‌ వచి»ంది.‌ఇట్టువంటి‌ఔదార్యం‌ఆయన‌నడిప్రే‌యితర‌సంసñలో్ల ‌చూప్పించారో‌లేదో‌నాక్టు‌తెలియద్టు.‌ఈనాడ్టుపై‌పైచేయి‌స్తాధించడానికే‌యిలా‌చేశారా,‌లేక‌విద్టు్యత్‌‌ప్రా� జెక్టు� ,‌మైనింగ్‌‌రంగాలో్ల కూడా‌యిలాగ్రే‌చేశారా?‌అన;ది‌ఆయన‌వుదో్యగ్టులే‌చెప్రా్పలి.‌

స్తాక్షి‌పతి్రక‌విషయంలో‌స్తాధించిన‌విజయం‌స్తాక్షి‌ట్టీవీ‌విషయంలో‌కనబడలేద్టు.‌దాని; ప్రా� రంభించడానికే‌ ఏళూ్ల , ‌పూళూ్ల ‌ పటి�ంది. ‌సరిగా్గ ‌ ఎలక్షన్‌‌మ్టుంద్టు‌ ప్రా� రంభించడంతో తకి్కన‌ ట్టీవీల‌ వ్యతిరేక‌ ప�చారాని;‌ తట్టు� కోవడానికి‌ మరీ‌ కాంగె�స్‌‌బాకాలా‌ తయారైంది.‌దాంతో‌ టెకి;కల్‌గా‌ బాగ్టునా;, ‌కాంటెంట్‌వైజ్‌ ‌ఆకట్టు� కోలేకపోయింది. ‌ఇపు్పడిపు్పడే ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్‌పై‌దృషి�‌స్తారిస్తో? ంది‌అన్టుక్టుంటే‌వైయస్‌‌చావు‌వచి»పడింది.‌స్తాక్షి‌ప్రేపర్టు,‌స్తాక్షి‌ట్టీవీ‌మ్టుట�డానికీ, ‌పెట�డానికీ‌భయం‌వేస్తో? ంది. ‌ఎంతసేపూ‌ఒకే‌గోల. ‌స్వంత‌తండిÕ పోతేనే‌తది్దనం‌నాడ్టు‌ ‌తప్ప‌ఫ్లోట్లోఫే్రమ్‌‌అద్దంపై‌ద్టుమ్టు�‌ద్టులిప్పి‌దండ‌వేయం.‌అలాటిది దినాల్టు‌దాటినా‌ట్టీవీ‌ఫే్రమ్‌పై‌వైయస్‌పై‌పుష్పవృషి�‌బొమ�‌తీయకపోతే‌ఎలా? ‌రేటింగ్�‌‌తప్పక్టుండా‌తగ్రే్గవుంటాయి.

ఇక‌ వ్యకి<గా‌ ఆయన‌ ఎట్టువంటివాడ్టు? ‌నాక్టు‌ తెలియద్టు. ‌కషి� ంచే‌ స్వభావం వున;వాడైతే‌ రాహుల్‌‌గాంధీ‌ తరహాలో‌ కాంగె�స్‌‌ప్రారీ�ని‌ వుద్ధరించే‌ ప�యత;ం‌ చేయాలి.‌ప్పిసిసి‌అధ్యక్ష్టుడై‌రాష�(‌రాజకీయాలన్టు‌శాసించవచ్టు». ‌కేంద్రంలో‌స్తోనియా-మన్‌మోహన్‌‌సమ్బీకరణమే‌యిక్కడ‌జగన్‌-రోశయ్య‌విషయంలోనూ‌పనిచేయవచ్టు».‌

ఇప్పటికిపు్పడ్టు‌గదె్దపై‌కూచ్టుంటే‌జగన్‌క్టు‌కలిసివచే»ది‌ఏమ్టుంది?‌మ్టుళ్లకిరీటం‌ధఱించి సీనారేక్టు‌ సింహాసనం‌ మ్బీద‌ కూచ్టున;టే� . ‌ఖజ్జానా‌ ఖ్వాళ్లీ. ‌పెనÃన్లకే‌ తడ్టుమ్టుక్టుంట్టునా;ర్టు.‌వైయస్‌‌తనయ్టుడిగా‌జగన్‌పై‌ప�జల‌ఆశల్టు‌ఎక్టు్కవగా‌వుంటాయి.‌అవి‌తీర»డం‌ఆయన తరం‌ కాద్టు‌ కదా, ‌బతిక్టునా;‌ వైయస్‌‌తరం‌ కూడా‌ కాద్టు. ‌దేశంలో‌ చూసే?‌ 37 ‌ఏళ్లలో ఎన;డూ‌చూడనంత‌ కర్టువు. ‌రాష�(ంలో‌చూసే?‌ 85% ‌జిలా్ల లో్ల ‌ కర్టువు. ‌పంప్పిణీ‌వ్యవసñ చూడబోతే‌ ఎక్కడికక్కడ‌ బోగస్‌‌రేషన్‌‌కార్టుÖ ల్టు. ‌ఇట్టువంటి‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ రాజ్యం‌ చేసే? మంచిప్రేర్టు‌రావడం‌స్తాధ్యమ్హా?‌జగన్‌కి‌ప్రాలించడం‌రాద్టు‌అని‌స్తా� ంపు‌కొటే�స్తా? ర్టు.‌‌

75

తెలివైనవాడ్టు‌ యిలాటి‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ యింకోణి;‌ కూచోబెటి� , ‌తాన్టు‌ కరMపెత?నం చలాయిస్తా? డ్టు. ‌స్తోనియాన్టు‌ చూసైనా‌ కాస?‌ నేర్టు»కోవాలి. ‌కేంద్రంలో‌ ఏం‌ జరిగింది?‌చంద్రశేఖర్‌ ‌వున;‌ బంగారాని;‌ క్టుద్టువబెటి� ‌ చేత్టులెతే?సి‌ దిగిపోయిన‌ తరా్వత‌ ప్పి‌ వి నరసింహారావు‌ వచా»ర్టు. ‌నానా‌ తంటాల్టు‌ పడి‌ ఆరిñకవ్యవసñన్టు‌ క్టుద్టుటబరచార్టు. ‌ఆ తరా్వత‌ వచి»నవాళ్లు్ల ‌ రైత్టులక్టు‌ ర్టుణమ్హాఫీలని, ‌మరోటని‌ డబ్టు�ల్టు‌ పంచేసి‌ కె్రడిట్‌‌కొటే�శార్టు.‌ఇపు్పడ్టు‌రోశయ్యని‌అలాగ్రే‌మేనేజ్‌‌చేయనీయండి.‌

రోశయ్య‌ఆ‌పదవిలో‌సిñరపడిపోతాడన;‌భయమ్హా?‌అదేం‌అక్కరలేద్టు.‌అక్కడ‌ప్పివిని ఏం‌చేశార్టు? ‌అవసరం‌తీరగానే‌లాగిప్రారేశార్టు. ‌ఆయనమ్బీద‌అని;‌అవినీతి‌ఆరోపణల్టు వసే?‌ప్రారీ�‌ వెంట‌ నిలిచిందా? ‌చచీ»‌చెడీ‌ఆయనే‌అనీ;‌ స్వయంగా‌ ఫైట్‌‌చేస్టుక్టుని‌తన నిరో్ద షితా్వని;‌నిరూప్పించ్టుక్టుని‌పోయాడ్టు. ‌బాబీI‌గొడవ‌ఆయన‌నెతి?కి‌చ్టుటే�సి‌స్తోనియా ఆయని;‌చరిత్రహీన్టుణి;‌చేసి‌ప్రారేసింది.‌ఢిలీ్లలో‌ఓ‌స్తా�రకచిహ;ం‌కూడా‌లేక్టుండా‌చేసింది.‌ఇంత‌చేసినా‌ఆయన‌క్టులంవాళ్లె్లవరూ‌కాంగె�స్‌పై‌దండెత?లేద్టు.‌తన‌భవిష్యతూ? ‌అంతే‌నని క్టులబలం‌లేని‌రోశయ్యకూ‌తెల్టుస్టు.‌అయినా‌తన‌ఒడిలో‌వచి»పడిన‌యీ‌ ‌అవకాశాని; బాధ్యతగా‌భావించి‌ఆయన‌తలకెత్టు? క్టునా;డ్టు.

ఆయన‌సంగతి‌తెల్టుస్టు‌కాబటే� ‌హై‌కమ్హాండ్‌‌ఆ‌పని‌అప్పగించింది. ‌ఈలోగా‌జగన్‌‌ప్రాటవం‌ ఏ‌ ప్రాటిదో‌ తెల్టుస్టుక్టునేంద్టుక్టు‌ కొని;‌ బాధ్యతల్టు‌ అప్పగించి‌ కొని;‌ పరీక్షల్టు పెడ్టుత్టుంది. ‌కొడ్టుకైనంత‌ మ్హాతా్ర న‌ సర్వలక్షణాలూ‌ అలాగ్రే‌ రావాలని‌ లేద్టు. ‌గాంధీగారి తండిÕ‌మహాత్టు�డ్టు‌కాడ్టు,‌కొడ్టుకూ‌కాడ్టు.‌గాంధీగార్టు‌ఒక్కడే‌మహాత్టు�డ్టు!‌రాజశేఖరరెడిÖ మరో‌రాజ్జారెడిÖలా‌లేనపు్పడ్టు,‌రాజశేఖరరెడిÖలా‌జగన్‌‌వుండాలనేమ్టుంది?‌ఒకవేళ‌జగన్‌కి ఓ‌స్తోదర్టుడ్టు‌ వుండి‌ వుంటే, ‌ఆ‌ యిద్దరిలో‌ ఎవరికి‌ వైయస్‌‌లక్షణాల్టు‌ ఎక్టు్కవునా;యో తేల్టు»క్టుని‌అపు్పడ్టు‌యిచే»వార్టు‌కదా!‌ఇక్కడ‌కర్టుణానిధి‌కథ‌గ్టుర్టు< ‌చేస్టుకోవాలి.‌

అరాచకాంధ్ర‌అని‌హెడింగ్‌‌పెటి� ‌తకి్కన‌రాషా� (ల‌కథల్టు‌చెప్రే?‌ఎలా‌అనకండి.‌హెడింగ్‌‌ఏం‌పెటి�నా‌విజ్జా9 నం‌పంచ్టుకోవడమే‌యీ‌కబ్టుర్ల‌(ఇవి‌సంప్రాదకీయాల్టు‌కావు,‌వా్యస్తాల్టు కావు) ‌లక్ష్యం. ‌వీటని;టికి‌ అంతసూ�త్రంగా‌ ఒక‌ స్తామ్హాన్య‌ అంశం‌ వుంట్టుంది. ‌అది గమనించండి. ‌తర్కశాసÑంలో‌కూడా‌స్తాప్రేక్షతతోనే‌వాదాని;‌మ్టుంద్టుక్టు‌తెస్తా? ర్టు. ‌పోలికల్టు చెప్రే?నే‌ అంశం‌ బాగా‌ వంటపడ్టుత్టుంది. ‌నా‌ ప్రాఠక్టులలో‌ అధికశాతం‌ మంది‌ ఏదైనా తెల్టుస్టుకోవాలన;‌వుతా�హం‌వున;వాళ్లు్ల ,‌తెలియచెప్రే్ప‌మన్టుష్టు్యల్టు‌కానీ,‌గ�ంథాల్టు‌కానీ,‌పతి్రకల్టు‌ కానీ‌ దొరక్క‌ అలా్ల డ్టుత్టున;వాళ్లు్ల . ‌నేన్టు‌ చెప్పి్పన‌ సమ్హాచారం‌ దీనికి‌ కాకపోతే మరోదానికైనా‌వుపయోగపడ్టుత్టుందనే‌నమ�కంతో‌'ఇంకా‌చెప్పండి,‌యింకా‌చెప్పండి'‌అని నన్టు;‌వుతే?జపరిచేవార్టు.‌వారి‌కోసమే‌యీ‌'అధికప�సంగం'!‌(సశేషం)

4

76

కర్టుణానిధి‌ రాజకీయ‌ చత్టుర్టుడ్టు. ‌కళ్లాభిజు9 డ్టు. ‌రచయిత. ‌వక<‌ ఎటె�టాK . ‌మ్టుగ్టు్గ ర్టు భార్యల్టు. ‌వారికి‌ పుటి�న‌ మ్టుగ్టు్గ ర్టు‌ కొడ్టుక్టుల‌ గ్టురించి‌ చెపు్పక్టుందాం. ‌మొదటివాడ్టు మ్టు.క.మ్టుత్టు? ‌ అని‌ ఓ‌ అభాగ్టు్యడ్టు. ‌తన్టు‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ అయిన‌ కొత?రోజులో్ల ‌ అతని; ఎంజీయార్‌క్టు‌పోట్టీగా‌నిలబెటి� ‌ఎంజీయార్‌‌ప్రా� ధాన్యత‌తగి్గంచాలని‌(అప్పట్లో్ల ‌ఎంజీయార్‌‌డిఎంకెలోనే‌వుండేవాడ్టు) ‌ప�యతి;ంచాడ్టు‌కర్టుణానిధి.‌''ప్పిళ్లయో‌ప్పిళ్లయ్‌'' ‌అనే‌సినిమ్హా తనే‌రాసి, ‌తీయించి, ‌సినిమ్హా‌వెల్టువడిన‌మరా;డే‌ఆ‌మ్టుత్టు? కి‌రాష�(మంతా‌అభిమ్హాన సంఘాల్టు‌ వెలిసేటా్ల ‌ చూశాడ్టు. ‌వాళ్లంతా‌ డిఎంకెలో‌ కర్టుణానిధి‌ సపోర�రే్ల. ‌ఎంజీయార్అభిమ్హానసంఘం‌వాళ్లు్ల},‌వీళ్లు్ల ‌కొటే�స్టుక్టునా;ర్టు.‌పోస�ర్టు్ల ‌చించేస్టుక్టునా;ర్టు.‌

దాంతో‌ 'రాష�(ంలో‌అభిమ్హాన‌సంఘాలతో‌పెద్ద‌గొడవగా‌వుంది,‌అనీ;‌రద్టు్ద ‌చేసేదా్ద ం'‌అని‌కర్టుణానిధి‌ప�తిప్రాదించాడ్టు. ‌ఈ‌విధంగా‌ఎంజీయార్‌క్టు‌అభిమ్హాన‌సంఘాల‌దన్టు; లేక్టుండా‌చేసి‌ప్రారీ�లోంచి‌తరిమేదా్ద మన్టుక్టునా;డ్టు. ‌ఇంతా‌చేసి‌ఆ‌సినిమ్హా‌త్టుస్టు�మంది.‌ఎంజీయార్‌‌సినిమ్హాల్టు‌చెక్టు్క‌చెదరలేద్టు.‌అభిమ్హాన‌సంఘాల్టు‌యింకా‌వరి్ధలా్ల యి.‌చివరకి అతని;‌ప్రారీ�లోంచి‌తీసేసినపుడ్టు‌అవే‌అతని;‌ఆద్టుక్టునా;యి. ‌ఇక‌మ్టుత్టు? ‌సంగతికి‌వసే? అతన్టు‌హీరోగా‌ఫ్లాó పయా్యడ్టు.‌ఒకట్లో,‌అరో‌సినిమ్హాల్టు‌వేసి‌మ్హాన్టుక్టునా;డ్టు.‌ఆ‌తరా్వత తండిÕ‌మ్బీద‌కోపంతో‌వెళ్లి్ల‌ఎంజీయార్‌‌ప్రారీ�లో‌చేరాడ్టు. ‌మళ్లీ్ల‌కొనే;ళ్లక్టు‌ ‌ఆరోగ్యం‌చెడి తండిÕ‌పంచన‌చేరాడ్టు.‌ఇపు్పడ్టు‌వునా;డో‌లేడో‌తెలియని‌జీవచ*వంలా‌వునా;డ్టు.‌

కర్టుణానిధి‌యింకో‌కొడ్టుక్టు‌అళగిరి.‌గూండాగిరీలో‌ఆరితేరినవాడ్టు.‌జనాలి;‌పోగ్టుచేసి అల్లర్టు్ల ‌చేయించడంలో‌సిద్ధహస్టు? డ్టు.‌చద్టువుక్టున;వాళ్లన్టు‌అస�ల్టు‌మెప్పి్పంచలేడ్టు.‌తనతో పోట్టీ‌ పడే‌ సవతిస్తోదర్టుడ్టు‌ స్తా� లిన్‌‌అంటే‌ మండిపడతాడ్టు. ‌ ‌స్తా� లిన్‌, ‌అళగిరి‌ మధ్య తగాదాల్టు‌ తీర»లేక‌ చివరక్టు‌ కర్టుణానిధి‌ అళగిరిని‌ దక్షిణ‌ తమిళనాడ్టులో‌ డిఎంకెన్టు విస?రింపజేయి‌అంటూ‌మధ్టురై‌పంప్రేశాడ్టు. ‌ఢిలీ్ల‌చక్రవర్టు< ల్టు‌అదే‌చేసేవార్టు. ‌సింహాసనం ఆశించే‌య్టువరాజుల్టు‌గొడవల్టు‌పడ్టుతూ‌వుంటే‌ఒకణి;‌దక్కన్‌కి, ‌మరోణి;‌బెంగాల్‌క్టు,‌యింకోణి;‌ పంజ్జాబ్‌క్టు‌ తరిమేసేవార్టు. ‌చక్రవరి<‌ చచా»డని‌ తెలియగానే‌ వీళ్లు్ల వుర్టుక్టుల్టుపర్టుగ్టుల‌ మ్బీద‌ ఢిలీ్ల‌ చేరేవార్టు. ‌ఎవర్టు‌ మ్టుంద్టు‌ చేరి‌ కోటపట్టు� క్టుంటే‌ వారిదే సింహాసనం.‌

ఇక‌ స్తా� లిన్‌‌మదా్ర స్టులోనే‌ తండిÕకి‌ దగ్గరగా‌ వునా;డ్టు. ‌వక<. ‌మదా్ర స్టు‌ మేయర్‌గా ఎడి�నిసే�(షన్‌ ‌నేర్టు»క్టునా;డ్టు. ‌కర్టుణానిధి‌ పోయిన‌ తరా్వత‌ వారసత్వం‌ స్తా� లిన్‌దా,‌అళగిరిదా‌ అన;‌ వివాదం‌ తమిళనాడ్టు‌ ప�జలందరికీ‌ మెదడ్టుకి‌ మేత. ‌ఈ‌ పరిసిñత్టులో్ల కర్టుణానిధి‌ మేనల్టు్ల డి‌ క్టుమ్హార్టులైన‌ మ్హారన్‌‌వాళ్ల‌ పతి్రక‌ 'మేం‌ సరే్వ‌ చేశాం. ‌అళగిరిని ప�జలందరూ‌తిరస్కరించార్టు' ‌అని‌వార<‌వేసింది. ‌అంతే‌అళగిరి‌మన్టుష్టు్యల్టు‌ఆ‌పతి్రక ప�త్టులతో‌బాట్టు‌స్తా� ఫ్‌‌మెంబర్లన్టు‌కూడా‌నిపు్పపెటి� ‌తగలేశార్టు. ‌స్తాక్షాతూ? ‌మ్టుఖ్యమంతి్ర కొడ్టుక్టు‌అలా‌చేయించాడంటే‌చూడండి‌ - ‌అతన్టు‌ఎలాటి‌ రకమో! ‌ఆ‌సరే్వ‌ఫలితాలకే

77

యింత‌ రియాక్షనైతే, ‌తన్టు‌ పోయిన‌ తరా్వత‌ అళగిరి‌ మన్టుష్టు్యల్టు‌ స్తా� లిన్‌కే నిపు్పమ్టుటి�స్తా? రేమోనని‌భయం‌పట్టు� క్టుంది‌కర్టుణానిధికి.‌

2009 ‌ఎలక్షన్లయా్యక‌ యిద్దరీ;‌ కూచోబెటి� ‌ పంచాయితీ‌ పెటా� డ్టు. ‌ 'రాష�(ం‌ స్తా� లిన్‌కి అప్పగించేయ్‌,‌న్టువు్వ‌కేందా్ర నికి‌తగలడ్టు'‌అని‌అళగిరికి‌చెప్రా్పడ్టు.‌'నాక్టు‌తమిళం‌తప్ప వేరే‌భాష‌రాద్టు‌కదా,‌అక్కడ‌నేనేం‌వెలగబెడతాన్టు'‌అనా;డ్టు‌అళగిరి.‌'మన‌మద్దత్టుతో సరా్కర్టు‌ నడిప్రే‌ కాంగె�స్‌కి‌ మనన్టు‌ కాదనే‌ ధైర్యం‌ ఎక్కడ? ‌న్టువె్వళ్లు్ల ‌ చెప్రా? , ‌అవతల చూస్టుక్టుందాం' ‌అనా;డ్టు‌ప్పితృప్రాద్టుల్టు. ‌ప్రార్లమెంట్టులో‌ప�శ;లడిగితే‌కేంద్రమంతి్ర‌అళగిరి తమిళంలోనే‌ సమ్హాధానం‌ చెపుత్టునా;డ్టు. ‌అరñమైనవాళ్లక్టు‌ అవుతోంది, ‌కానివాళ్ల సంగతా!?‌వాళ్ల‌ప్రాప్రాన‌వాళ్లే్ల‌పోతార్టు.‌అసల్టు‌ప�శ;లెవడడగమనా;డ్టు?

వీళ్లందరూ‌చాలనట్టు� ‌కనిమొళ్లి‌అనే‌కూత్టుర్టుంది. ‌ఆవిడ‌పోస్�‌‌గా� జువేట్‌. ‌తండిÕలాగ కవిత్వం‌ రాస్టు? ంది. ‌రాజ్యసభ‌ మెంబర్టు‌ చేసే?‌ చాలదట. ‌మంతి్రని‌ చేయమంట్లోంది.‌ప�స్టు? తానికి‌ వూర్టుకోబెటా� ర్టు. ‌కర్టుణానిధికి‌ భూమితో‌ ర్టుణం‌ తీరగానే‌ ‌తలైవర్‌‌(నాయక్టుడ్టు) ‌పదవికి‌ వీళ్లంతా‌ తలపడడం‌ ఖ్వాయం. ‌తలల్టు‌ తెగిపడాక‌ మిగిలినవాళ్లు్ల జనాలి;‌ ఏలతార్టు. ‌ఇదంతా‌ ఎంద్టుక్టు‌ చెప్రా్పనంటే‌ వీళ్లంతా‌ కర్టుణానిధికి‌ పుటి�నవాళ్లే్ల.‌అయినా‌ఒకో్కరిది‌ఒకో్క‌స�యిల్‌.‌వీళ్లలో‌జగన్‌‌ఏ‌కేటగిరికి‌చెంద్టుతాడో‌‌చెప్పగలమ్హా?‌

మరీ‌అంత‌పెద్ద‌క్టుట్టుంబంతో‌పోలిక‌ఎంద్టుక్టు?‌సింపుల్‌గా‌చెప్పరాదా‌అంటారా?‌సరే,‌చరణ్‌ ‌సింగ్‌ ‌కొడ్టుక్టు‌ సంగతి‌ చూదా్ద ం. ‌చరణ్‌ ‌సింగ్‌ ‌య్టుప్పిలో‌ పెద్ద‌ లీడర్‌.‌నిజ్జాయితీపర్టుడ్టు. ‌అవినీతిని‌సహించడ్టు. ‌మంచి‌ప్రాలక్టుడ్టు. ‌రైత్టులక్టు‌మేల్టు‌చేయాలని అహరి;శలూ‌ శ్రమించినవాడ్టు. ‌జట్‌‌(వ్యవస్తాయ‌ క్టులం) ‌క్టులస్టు? ల్టు‌ అతని;‌ దేవుడిలా చూస్తా? ర్టు. ‌పశి»మ‌ ఉత?రప�దేశ్‌న్టు‌ అతని‌ స్తామ్హా8 జ్యంగా‌ వరిÔంచవచ్టు». ‌అతనిలో‌ ఒకటే లోపం.‌ఎలాగైనా‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌కావాలన;‌తొందర.‌(మన‌ఎన్‌.జి.రంగా‌గారిలాగానే)‌దాని గ్టురించి‌కొత?‌ప్రారీ�‌పెట�డానికి‌గాని, ‌ఉన;‌ప్రారీ�‌చీల»డానికి‌గానీ, ‌శతృపక్షంతో‌చేత్టుల్టు కలపడానికి‌గాని‌ఒక్క‌క్షణం‌కూడా‌ఆలోచించడ్టు.‌

ఉత?రప�దేశ్‌‌చాలా‌ పెద్ద‌ రాష�(ం. ‌పశి»మభాగంలో‌ ఒకరికి‌ ఎక్టు్కవ‌ బలం‌ వుంటే,‌తూర్టు్పభాగం‌ మరో‌ ప్రారీ�కి‌ పెట�నికోట. ‌అలాగ్రే‌ పర్వతప్రా� ంతంలో‌ యింకొకర్టు.‌మధ్యప్రా� ంతంలో‌మరొకర్టు. ‌వీళ్లందరూ‌కలిసే?‌తప్ప‌స్టుసిñరప�భ్టుత్వం‌ఏర్పడద్టు. ‌కలవర్టు.‌ఒకవేళ‌ కలిసినా‌ ఎవళ్ల‌ ఎజెండా, ‌ఎవళ్ల‌ వోట్‌బా్యంక్‌‌వాళ్లదే‌ కాబటి� ‌ కొట్టు� క్టు‌ ఛస్తా? ర్టు.‌1967లో‌ కాంగె�స్‌‌దేశమంతా‌ బలహీనపడాÖ క‌ యిలాటి‌ మిశ్రమ‌ ప�భ్టుతా్వల్టు‌ ఉత?రాది రాషా� (లలో‌ ఏర్పడాÖ యి. ‌ఉత?రప�దేశ్‌లో‌ చరణ్‌ ‌సింగ్‌ ‌కూరి»నని;, ‌కూలదోసినని; ప�భ్టుతా్వల్టు‌మరెవరూ‌చేసి‌వుండర్టు. ‌ఈ‌ప�యోగాల్టు‌జనాలక్టు‌మొహం‌మొతి?ంచాయి.‌దాంతోనే‌ కాంగె�స్‌‌మళ్లీ్ల‌ పుంజుక్టుని‌ ఇందిరా‌ గాంధీ‌ దేశం‌ మొతా? నికి‌ తిర్టుగ్టులేని‌ నేత అయిపోయింది.‌1975లో‌ఎమరJనీ�‌విధించి‌చరణ్‌‌సింగ్‌‌వంటి‌ప�తిపక్ష‌నాయక్టులన్టు

78

జైల్టుకి‌పంప్పించింది‌ఇందిరా. ‌అంద్టువల్ల‌అప�తిష�‌మూటగట్టు� క్టుంది. ‌జైలో్ల ‌యీ‌ప�తిపక్ష నాయక్టులందరూ‌కూడబల్టుక్టు్కని‌1977లో‌ఎని;కల్టు‌ప�కటించగానే‌జనతాప్రారీ�‌ఏరా్పట్టు చేశార్టు.‌ఇందిర‌పై‌కోపంతో‌జనాల్టు‌జనతాప్రారీ�ని‌గెలిప్పించార్టు.‌

5

ఇక‌ అప్పణ్టు;ంచి‌ ప�ధాని‌ మొరారీJ‌ దేశాయ్‌, ‌ఉపప�ధాన్టుల్టు‌ చరణ్‌ ‌సింగ్‌,‌జగ్‌జీవన్‌రామ్‌ల‌ మధ్య‌ నిరంతరం‌ కొటా్ల టలే. ‌మధ్యలో‌ ప్రాత‌ జనసంఘం‌ (ఉత?రోతా్ర బ్రిజెప్పి) ‌నాయక్టుల్టు‌వాజప్రేయి, ‌అడా్వనీ‌కాసే�పు‌వీళ్లన్టు‌ఇంకాసే�పు‌వాళ్లన్టు‌సమరిñసూ? ఆటలాడార్టు. ‌అంతర్గత‌ కలహాల‌ వలన‌ జనతా‌ ప�భ్టుత్వం‌ బలహీనపడింది. ‌ఎలాగైనా ప�ధాని‌కావాలన్టుక్టుని‌ ‌కలల్టు‌కన;‌చరణ్‌‌సింగ్‌‌బద్ధశత్టు్ర వైన‌సంజయ్‌‌గాంధీతో‌చేత్టుల్టు కలిప్పి‌మొరారీJ‌ ప�భ్టుతా్వని;‌ కూలదోశాడ్టు. ‌ఆ‌ పని‌అతని‌చేత‌చేయనిచి»‌ఆ‌తరా్వత అతని‌ చాపకింద‌ నీళ్లు్ల ‌ తెచే»శాడ్టు‌ సంజయ్‌ ‌గాంధీ. ‌అంతే‌ చరణ్‌సింగ్‌ ‌క్టురీ»లోంచి కిందపడాÖ డ్టు.‌వPతం‌చెడినా‌ఫలం‌దక్కలేద్టు.‌

అతని‌ అవస్తానదశలో‌ అతని‌ రాజకీయ‌ వారసత్వం‌ వూరికే‌ పోతోందన;‌ ద్టుగ్ధ పట్టు� క్టుంది‌ అతని‌ అన్టుచర్టులక్టు. ‌చరణ్‌ ‌సింగ్‌క్టు‌ ఒకడే‌ కొడ్టుక్టు‌ అజిత్‌ ‌అని.‌రాజకీయాలో్ల కి‌ రావద్దని‌ చెప్పి్ప‌ అతని;‌ బాగా‌ చదివించి, ‌ఇంజనీర్‌ని‌ చేసి‌ విదేశాలక్టు పంప్రేశాడ్టు‌ తండిÕ. ‌ఇపు్పడ్టు‌ మధ్యవయస్టులో‌ అతని;‌ లాక్టు్కని‌ వచా»ర్టు. ‌నా‌ తరా్వత ప్రారీ�ని‌న్టువే్వ‌నిర్వహించి‌యీ‌వోట్‌బా్యంక్‌న్టు‌కాప్రాడి,‌నేన్టు‌చేసిన‌తపు్పల్టు‌చేయక్టుండా పైకి‌రా‌అని‌ఆశ్రీర్వదించి‌ఆయన‌పరలోకానికి‌వెళ్లి్లపోయాడ్టు. ‌ఆయనే‌ప�స్టు? తం‌ఉత?ర ప�దేశ్‌లో‌రాజకీయాల్టు‌స్తాగిస్టు? న;‌అజిత్‌‌సింగ్‌.‌

ఆయన‌తండిÕ‌పొరబాట్ల‌న్టుండి‌ఏమ్బీ‌నేర్టు»కోలేద్టు.‌తండిÕన్టుండి‌వారసత్వంగా‌వచి»న లోక్‌దళ్‌‌అనే‌ప్రారీ�‌ప్రేర్టు‌చివర;‌వుంచి‌మ్టుంద్టు‌ఏవేవో‌ప్పి�ఫిక్�‌ల్టు‌చేరి»‌కొత?‌కొత?‌ప్రేర్లతో ప్రారీ�‌ పెడ్టుతూంటాడ్టు. ‌నాల్టుగో, ‌ఐదో‌ ఎంప్రీ‌ సీట్టు్ల ‌తప్ప‌ అంతకంటె‌ఆయనక్టు‌ ఎక్టు్కవ రావు. ‌ఓ‌స్తారి‌బ్రిజెప్పికి‌మద్దతంటాడ్టు, ‌మరోస్తారి‌కాంగె�స్‌క్టు‌అంటాడ్టు. ‌అటూ‌యిటూ చూసి‌మూడో‌ఫ్రంట్‌‌అంటాడ్టు. ‌ఎలాగోలా‌తనక్టు‌ఓ‌మంతి్రపదవి‌సంప్రాదిస్తా? డ్టు. ‌ప్రారీ�కి ఎద్టుగ్టుదల‌లేద్టు,‌ఉన;ది‌కరిగిపోతోంది.‌మళ్లీ్ల‌వెళ్లి్ల‌వుదో్యగంలో‌చేరలేడ్టు.‌ప్రారీ�‌పట్టు� క్టుని వేళ్లా్ల డ్టుతూంటాడ్టు. ‌య్టువతరమైనా‌ ఆయన‌ ప్రారీ�లో‌ చేరలేద్టు. ‌ఆయన‌ క్టులంవాళ్లు్ల వేరేవేరే‌ ప్రారీ�లక్టు‌ ఓటే్లసేస్టు? నా;ర్టు. ‌ ‌చరణ్‌ ‌సింగ్‌ ‌వారసత్వం‌ యిలా‌ నిర్టుపయోగం అయిపోయింది.‌

దీనికి‌విపర్యంగా‌ఒడిస్తా�‌ప�స్టు? త‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌నవీన్‌‌పటా;యక్‌న్టు‌చూప్పించవచ్టు».‌అతని‌ తండిÕ‌ బ్రిజూ‌ పటా;యక్‌‌ఒడిస్తా�లో‌ పెద్ద‌ లీడర్‌. ‌ఒడిస్తా�న్టు‌ గ్టుతా? ధిపత్యంతో ప్రాలించిన‌ మహానేత. ‌తొల్టుత‌ కాంగె�స్‌లో, ‌తరా్వత‌ విపక్షాలలో‌ వునా;డ్టు. ‌ప్రాలనలో

79

మంచీ, ‌చెడూ‌రెండూ‌వునా;యి. ‌అనేకస్తార్టు్ల ‌అధికారం‌పోగొట్టు� క్టునా;డ్టు. ‌మొత?ం‌మ్బీద ఒడిస్తా�‌ వెనకబడÖ‌ రాష�(ంగానే‌ మిగిలింది. ‌ఆయనా‌ తన‌ కొడ్టుక్టుని‌ రాజకీయాలక్టు దూరంగానే‌ వుంచాడ్టు. ‌అతన్టు‌ ఢిలీ్లలో, ‌ఫ్లారిన్‌లోనూ‌ చద్టువుక్టునా;డ్టు. ‌ఒడియాభాష సరిగా్గ ‌మ్హాటా్ల డలేడ్టు‌కూడా.‌ఇంగీ్లష్టులో‌గొప్పగొప్ప‌గ�ంథాల్టు‌రాశాడ్టు.‌‌

అలాటివాణి;‌ బ్రిజూ‌ పోయాక‌ అతని‌ అన్టుచర్టుల్టు‌ పట్టు� క్టుని‌ వచి»‌ రాజకీయాలో్ల ప�వేశపెటా� ర్టు. ‌బ్రిజూ‌జనతాదళ్‌‌ప్రేర‌ప్రారీ�‌పెటి� ‌ప�జ్జాజీవితంలోకి‌వచా»డ్టు. ‌కటూ� బొటూ� మ్హారే»శాడ్టు. ‌ఒడియా‌ నేర్టు»క్టునా;డ్టు. ‌ప్రాలనపై‌ పట్టు� ‌ సంప్రాదించాడ్టు. ‌ ‌ఒడిస్తా�లో పన్టుల్టు‌ చకచకా‌ స్తాగ్టుతాయన;‌ ప్రేర్టు‌ వచి»ంది. ‌అతని‌ హయాంలో‌ ఒడిస్తా�‌ ప�గతి స్తాధిస్తో? ంది.‌స్తాధారణ‌ప�జలే‌కాద్టు,‌మ్బీడియా‌కూడా‌అతని;‌మని;స్టు? ంది.‌

2009‌ఎని;కలో్ల ‌అతనితో‌తెగతెంపుల్టు‌చేస్టుక్టుని‌బ్రిజెప్పి‌నాలిక‌కర్టుచ్టుక్టుంది.‌ఏంట్టీ ఎస్తా� బ్రి్లష్‌మెంట్‌‌ఒడిస్తా�లో‌పనిచేయలేద్టు.‌21‌ఎంప్రీ‌సీట్టు్ల న;‌ఒడిస్తా�లో‌అతని‌ప్రారీ�కి‌3‌సీట్టు్ల ‌పెరిగి‌14‌తెచ్టు»క్టుంది. ‌ఓట్ల‌శాతం‌ప్రార్లమెంట్టు‌ఎని;కలలో‌అయితే‌7%,‌అసెంబీ్ల ఎని;కలలో‌అయితే‌11.5%‌పెరిగింది. ‌దేశంలో‌ఏ‌మ్టుఖ్యమంతి్రకీ‌లేనంత‌ప్రాపు్యలారిట్టీ నవీన్‌‌పటా;యక్‌క్టు‌ వుందని‌ తేలింది. ‌అతని‌ కీ్లన్‌‌యిమేజికి‌ తోడ్టు‌ మహిళలకై‌ పెటి�న మిషన్‌‌శకి<,‌స్వయం‌సహాయక‌సంఘాల్టు‌మంచి‌ఫలితాల్టు‌చూప్రాయి,‌2‌రూ.లక్టు‌కిలో బ్రియ్యం‌పథకం‌కూడా.‌మళ్లీ్ల‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌అయా్యడ్టు.‌

ఇపు్పడ్టు‌జగన్‌‌మరో‌అజిత్‌‌సింగ్‌‌అవుతాడా? ‌లేక‌నవీన్‌‌పటా;యక్‌‌అవుతాడా?‌అన;దే‌ పరిశ్రీలక్టులన్టు‌ వేధిస్టు? న;‌ ప�శ;. ‌మనకైతే‌ యీ‌ సమ్హాచారం‌ వా్యస్తాల్టు రాస్టుకోవడానికి‌పనికి‌వస్టు? ంది.‌కానీ‌కాంగె�స్‌‌హై‌కమ్హాండ్‌కి‌మచ్‌‌మోర్‌‌యీజ్‌‌ఎట్‌‌సే�క్‌.‌పొరబాట్టు్ల ‌ చేసి‌ కామధేన్టువు‌ లాటి‌ ఆంధ్రప�దేశ్‌ని‌ జ్జారవిడ్టుచ్టుక్టుంటే.. ‌ఎలా? ‌అంద్టునా అపో్పజిషన్‌లో‌చంద్రబాబ్టు‌వంటి‌చాణక్టు్యడ్టు‌వుండగా! ‌య్టుప్పిలో‌పల్టు‌ప్రారీ�ల్టునా;యి,‌ఒడిస్తా�లో‌ కాంగె�స్‌, ‌బ్రిజెప్పి‌ ప�తిపక్షంలో‌ వునా;యి. ‌ప�స్టు? త‌ పరిసిñతిలో‌ ఆంధ్రలో‌ పోట్టీ కాంగె�స్‌, ‌టిడిప్పిల‌మధే్య‌వుంది. ‌తాస్టు‌అట్టు‌మొగి్గతే‌బాబ్టు‌మళ్లీ్ల‌అధికారంలోకి‌వచే»సి మరో‌పదేళ్లప్రాట్టు‌కాంగె�స్‌న్టు‌తొకే్కయవచ్టు». ‌అంద్టుకే‌హై‌ కమ్హాండ్‌క్టు‌ గ్టుంజ్జాటన. ‌ఆచి తూచి‌అడ్టుగ్టులేయడం.‌

జగన్‌‌అన్టుయాయ్టుల్టు‌యీ‌డెలికేట్‌‌సిచ్టు్యవేషన్‌న్టు‌అరñం‌చేస్టుకోవడం‌లేద్టు.‌వైయస్‌‌ప్రేర్టున్టు‌ ఎన్‌కా్యష్‌ ‌చేస్టుకోక్టుండా‌ కూచ్టునేటంత‌ వెరిMది‌ కాద్టు‌ స్తోనియా. ‌వైయస్‌‌క్టుట్టుంబాని;‌అరా్ధ ంతరంగా‌వదిలేసే?‌నష�పోయేది‌వాళ్లే్ల. ‌రాష�(ంలో‌కాంగె�స్‌‌తరఫున‌మరో నాయక్టుడ్టు‌లేక్టుండా‌చేసి‌పోయాడ్టు‌మహాన్టుభావుడ్టు.‌ప�భ్టుత్వం‌నడపడమంటే‌రోశయ్య చూస్టుక్టుంటార్టు. ‌కానీ‌ జనాలో్ల ‌ తిరిగి, ‌రాజకీయం‌ చేసి, ‌అవతలివాళ్లతో‌ బ్బేరస్తారాలాడి తమవైపు‌లాక్టు్కనే‌పని‌ఎవర్టు‌చేస్తా? ర్టు?‌ఎవరో‌ఒకర్టు‌కావాలి.‌

80

ఆ‌ పని‌ జగన్‌కో, ‌అతన్టు‌ సూచించిన‌ మరొకరికో‌ అప్పగించడానికి‌ హై‌ కమ్హాండ్‌‌సమ�తించడంలో‌ఆశ»ర్యం‌ఏమ్బీ‌లేద్టు. ‌మ్టుఖ్యమంతి్ర‌పోస్టు� లో‌ కూచోబెడితే‌ఏమ్టుంది?‌తెలా్ల రిలేసే?‌వరాÃ ల్టు, ‌వరదల్టు, ‌అధికార్టులతో‌చర»ల్టు, ‌ఫైళ్లమ్బీద‌సంతకాల్టు., ‌అధికార్టుల్టు దడి‌కటే�సి‌అంతా‌అద్టు్భతంగా‌వుందని‌రిపోర్టు� ల్టు‌రాసి‌చూప్పించేయడాల్టు.‌

ఇపు్పడ్టున;ది‌అడి�నిసే�(టివ్స్‌‌వా్యకూ్యమ్‌‌కాద్టు,‌కాంగె�స్‌‌ప్రాలిటి‌పొలిటికల్‌‌వాకూ్యమ్‌.‌అది‌ ఎలా‌పూరించాలి? ‌అన;దే‌హై‌ కమ్హాండ్‌‌ఆలోచన. ‌జగన్‌న్టు‌డిపూ్యట్టీ‌ సిఎం‌చేసే? కాబ్రినెట్‌‌అంతా‌ ఆయన‌ వద్దనే‌ కూచ్టుంట్టుంది. ‌ఫైళ్లనీ;‌ అక్కడికే‌ వెళతాయి. ‌రోశయ్య లాఫింగ్‌‌స్తా� క్‌‌అయిపోయి‌ఎంద్టుకొచి»న‌అప�తిష�‌అన్టుక్టుని‌తపు్పకోవచ్టు». ‌జగన్‌కి‌ఏదో పోస్టు� ‌ యివా్వలన్టుక్టుంటే‌ సెంటరో్ల ‌ ఇండసీ�(స్‌ ‌మినిసీ�(‌ యిచి»‌ ప్రా� మ్టుఖ్యత‌ తేవచ్టు».‌మ్హారన్‌ ‌ఐట్టీ‌ మినిస�ర్‌గా‌ వుండి‌ తమిళనాడ్టుకి‌ ప్రా� జెక్టు� ల్టు‌ తెప్పి్పంచి‌ అక్కడ‌ ప్రేర్టు తెచ్టు»క్టున;ట్టు� గా, ‌జగన్‌‌కూడా‌ కడపకీ, ‌అక్కడ‌ యివ్వగా‌ మిగిలితే‌ తకి్కన‌ జిలా్ల లక్టు పరిశ్రమల్టు‌తెచి»‌వాటి‌ శంక్టుస్తాñ పనలూ, ‌సమ్బీక్షా‌ సమ్హావేశాలూ‌అంటూ‌ నెలక్టు‌ యిరవై రోజుల్టు‌గడ్టుపుతూ‌రాష�(ంలో‌తన‌స్తాñ నం‌బలపర్టుచ్టుకోవచ్టు».‌

6

ఇలాటి‌ ఐడియాల్టు‌ మ్బీకూ, ‌నాకూ‌ వచి»నపుడ్టు‌ అధిషా� నానికి‌ రావా? ‌వచే» వుంటాయి.‌మరి‌ఆ‌విషయం‌ ‌జగన్‌క్టు‌చెప్రే్పసి‌యీ‌సందిగ్ధం‌కొనస్తాగక్టుండా‌చూడవచ్టు» కదా. ‌జగన్‌క్టు‌ అప్రాయింట్‌మెంట్‌‌యివ్వక్టుండా‌ నాన»డం‌ దేనికి? ‌ప్పిలిచి‌ ఇదీ‌ సంగతి,‌యిష�ం‌వుంటే‌తీస్టుకో,‌లేకపోతే‌చెకే్కయ్‌‌అనవచ్టు»‌-‌అని‌అనిప్పిస్టు? ంది‌కదూ!‌

ఇవనీ;‌ అంత‌ స్టులభమైన‌ పన్టుల్టు‌ కాద్టు. ‌స్తోనియా, ‌జగన్‌ల‌ మధ్య‌ భేట్టీ‌ అంటూ జరిగితే‌యిద్దరికీ‌ఆమోదయోగ్యమైన‌దానిపై‌ఒప్పందం‌క్టుద్టుర్టు»క్టునే‌బయటక్టు‌రావాలి.‌పరాయిదేశం‌ వాళ్లతో‌ సరిహద్టు్ద ‌ వివాదంలా‌ 'ఈ‌ తడవ‌ చర»ల్టు‌ విఫలమైనా‌ మళ్లీ్ల యింకోస్తారి‌ కూచ్టుని‌చరి»దా్ద మని‌అంగీకరించాయి‌యిర్టు‌పక్షాలూ. ‌ఆ‌మేరక్టు‌చర»ల్టు సఫలమైనటే్ల '‌అని‌పె�స్‌‌రిలీజ్‌‌యివ్వడానికి‌వీల్టులేద్టు.‌అలా‌అయితే‌స్తోనియా‌సర్వంసహా అధికారాని;‌ఓ‌రాష�(‌నాయక్టుడ్టు‌ఛాలెంజ్‌‌చేసినటే�!‌

అంద్టుచేత‌ హై‌ కమ్హాండ్‌‌మధ్యవర్టు< లదా్వరా‌ తమ‌ ఆలోచనలన్టు‌ తెలియబర్టుసూ? వుంది. ‌అవి‌జగన్‌క్టు‌ఆమోదయోగ్యంగా‌వుండి‌వుండవు. ‌అంద్టుకే‌యింత‌కాలయాపన.‌ఎప్పటికో‌అప్పటికి‌యిద్దరిలో‌ఒకర్టు‌పట్టు� ‌వీడేదాకా‌యిది‌కొనస్తాగ్టుత్టుంది. ‌ఈ‌లోపున బలాబలాల‌ ప�దర్శన‌ స్తాగ్టుతూ‌ వుంట్టుంది. ‌జగన్‌‌తరఫున్టుండి‌ యాక్షన్‌, ‌హై‌ కమ్హాండ్‌‌తరఫున్టుండి‌రియాక్షన్‌.‌అయితే‌యాక్షన్‌‌వేగంగా‌జర్టుగ్టుత్టునా;‌రియాక్షన్‌‌అంత‌త్వరగా రాకపోవడానికి‌కారణం‌-‌హై‌కమ్హాండ్‌కి‌వున;‌యితర‌పన్టుల్టు.‌

81

మూడ్టు‌ రాషా� (లలో‌ ఎని;కల్టు‌ వచి»పడాÖ యి. ‌సే;హపక్షాలతో‌ పొత్టు? ల్టు, ‌ఎని;కల ప�చారాల్టు, ‌ఖర్టు»ల్టు.. ‌ఎంత‌ తతంగం‌ వుంది! ‌అంద్టునా‌ మహారాష�(‌ అంటే‌ దేశానికి ఆరిñకపరంగా‌ గ్టుండెకాయ. ‌హరా్యణా‌ చిన;‌ రాష�(మే‌ అయినా‌ ఢిలీ్లకి‌ దగ్గరలో‌ వున;ది,‌సంపద‌ సృషి� ంచే‌ రాష�(ం. ‌బ్రిజెప్పి‌ యిపు్పడ్టు‌ చాలా‌ యిబ�ంద్టులో్ల ‌ వుంది. ‌ఇపు్పడే మహారాష�(లో‌ గటి� ‌దెబ�‌కొటే�సే?‌ కిందపడి, ‌లేవడానికి‌చాలా‌సమయం‌తీస్టుక్టుంట్టుంది.‌బొంబాయిలోని‌ ప్రారిశా్ర మికవేత?ల‌ మద్దత్టు‌ కోలో్పత్టుంది. ‌బ్రిజెప్పి-శివసేనలన్టు‌ ఎలాగైనా కొటా� లన;‌పట్టు� దల‌కాంగె�స్‌ది.‌

అసల్టు‌ యిలాటి‌ టైమ్టులో‌ వైయస్‌‌లాటివాడ్టు‌ జీవించి‌ వుంటే‌ కాంగె�స్‌క్టు‌ కొండంత అండగా‌ వుండేది. ‌ఎలక్షన్‌‌ఖఱ్టు»‌ విషయంలో‌ కూడా‌ ఎంతో‌ స్తాయం‌ అందేది. ‌ఆయన పోయాడ్టు. ‌ఇప్పటి‌పరిసిñత్టులో్ల ‌రోశయ్యన్టు‌ఒతి?డి‌పెట�డం‌ఎలా? ‌వచే»వారం‌వుంటాడో లేడో‌తెలియని‌సిఎంన్టు‌చూసి‌ఎవరైనా‌ఒప్పందాల్టు‌క్టుద్టుర్టు»క్టుంటారా?‌ఇలా‌రావలసిన స్తాయం‌రాక్టుండా‌పోయి‌గిజగిజ‌లాడ్టుతూంటే‌పైగా‌యీ‌తిర్టుగ్టుబాట్టు‌ధోరణి‌ఒకటా?‌ఇపు్పడ్టు‌పోనీ‌కదాని‌సరేనంటే‌రేపు‌మరో‌రాష�(ంలో‌యింకోడ్టు‌తల‌ఎగరేసే?..?‌

ఇప్పటికే‌ ప�జ్జాజీవితంలో‌ సింపతీ‌ఫ్లా్యక�ర్‌‌ఎక్టు్కవై‌ పోయింది. ‌ఎవరైనా‌ నాయక్టుడ్టు పోతే‌ ఆయన‌ వితంత్టువున్టు‌ తీస్టుక్టుని‌ వచి»‌ సీట్టులో‌ కూచోబెటే�స్టు? నా;ర్టు. ‌ఆవిడక్టు రాజకీయాలో్ల ‌ తిరిగ్రే‌ ఓప్పికా, ‌ఆసకీ<‌ వునా;యో‌ లేదో‌ పటి�ంచ్టుకోర్టు. ‌అప్పటిదాకా‌ ఆ నాయక్టుడి‌ వెంట‌ అత్యంత‌ విశా్వసప్రాత్రంగా‌ తిరిగిన‌ కార్యకర<ల‌ నోట్లో్ల ‌ కరకా్కయే!‌అసెంబీ్లలో‌యిలాటి‌వితంత్టువుల్టు‌ఎంతమందో!‌ప్రార్లమెంట్టులోనూ‌కనబడతార్టు.‌అసల్టు స్తాక్షాతూ? ‌స్తోనియా‌కూడా‌అలాటి‌కాండిడేటే‌కదా!

ఉదో్యగకాలంలో‌వుండగా‌ఉదో్యగి‌పోతే‌అతని‌వితంత్టువుక్టు‌వుదో్యగం‌యిస్తా? ర్టు.‌అదే వుదో్యగం‌కాద్టు‌కానీ, ‌ఆవిడ‌చద్టువు‌బటి� ‌యిస్తా? ర్టు. ‌స్తాధారణంగా‌గృహిణిగా‌వున;వాళ్లే్ల ఎక్టు్కవ‌ మంది‌ వుంటార్టు‌ కాబటి� , ‌ఎసె�లీ�‌ కూడా‌ పూరి<‌ చేయనివార్టుంటార్టు‌ కాబటి� ,‌పూ్యన్‌‌వుదో్యగమే‌యివా్వలి. ‌అలా‌అంటే‌బాగ్టుండదని‌రికార్టుÖ ‌కీపర్‌‌అని‌ఓ‌వుదో్యగం యిస్తా? ర్టు. ‌వాళ్లక్టు‌మొదటిన్టుండీ‌ఆఫీస్టు‌వ్యవహారాలపై‌శ్రద్ధ‌వుండద్టు. ‌మధ్యవయస్టులో చేరతార్టు‌ కాబటి� ‌ నేర్టు»క్టునే‌ ఆసకీ<‌ వుండద్టు. ‌మ్హాజీ‌ కొలీగ్‌‌భార్య‌ కదాన;‌ గౌరవంతో ఉదో్యగ్టుల్టు‌ఆవిడక్టు‌పని‌చెప్పర్టు.‌

ఇక‌ఆఫీస్టుక్టు‌రావడం, ‌ఓ‌మూల‌ కూచోడం, ‌గంటా‌రెండ్టు‌ గంటల్టు‌పని‌చేయడం,‌స్తాయంత్రం‌కాగానే‌బయల్టుదేరడం,‌పని‌వునా;‌ఆగమని‌ఎవరూ‌చెప్పర్టు.‌అయో్య‌ప్రాపం అన;‌జ్జాలి‌కదా! ‌ఆఫీస్టు‌పని‌ఆ‌మేరక్టు‌క్టుంట్టుపడినటే�! ‌రాన్టురాన్టు‌దీని‌ద్టుష�లితాల్టు చూసి‌హు్యమ్హానిటేరియన్‌‌గౌ� ండ్�‌పై‌అప్రాయింట్‌‌చేసే‌ పద్ధతి‌మ్హానేస్టు? నా;ర్టు. ‌యోగ్యత వున;వాళ్లకే‌ వుదో్యగాల్టు‌ అనా;ర్టు.. ‌మొగ్టుడ్టు‌ పోవడం, ‌తండిÕ‌ పోవడం‌ అరvతల్టు కావనా;ర్టు.

82

ఆఫీస్టులో‌క్లర్్క‌, ‌పూ్యన్‌‌వంటి‌చిన;‌పదవుల‌విషయాలో్ల ‌మేల్టుకొని‌దీని;‌తగి్గంచార్టు కానీ‌ రాజకీయాలో్ల ‌ పెంచ్టుక్టుంటూ‌ పోత్టునా;ర్టు. ‌గతంలో‌ యీ‌ పద్ధతి‌ యింతగా‌ లేద్టు.‌ఉండివుంటే‌ప్రాతతరం‌నాయక్టుల‌వారస్టులే‌తప్ప‌వేరెవరూ‌అసెంబీ్లలోకి‌అడ్టుగ్టుపెటే�వార్టు కార్టు. ‌వాళ్లు్ల , ‌వాళ్ల‌ప్పిల్లల్టు, ‌వాళ్ల‌మన్టుమల్టు, ‌మ్టునిమన్టుమల్టు... ‌యిలాగ్రే‌స్తాగిపోతూ వుండేది. ‌ప�తీ‌ ఎమె�లే్య‌ ప్రేర్టు‌ చివర‌ ఓ‌ టా్యగ్‌లైన్‌‌వుండేది‌ .. ‌ 'మొగ్టుడి‌ (కాల)ధర�ం',‌'తండిÕ‌(కాల)ధర�ం'‌అని.‌కొత?గా‌పుట్టు� క్టు‌వచే»‌నాయకతా్వనికి‌ఛానే�‌వుండేది‌కాద్టు.‌

ప్రాతకాలం‌ రాజరికపు‌ రోజులా్ల ‌ రాజుగార్టు, ‌య్టువరాజుగార్టు, ‌తరా్వత‌ వారి య్టువరాజుగార్టు.. ‌వాడికి‌ పరిప్రాలన‌ అంటే‌ రోత‌ ఐనా‌ - ‌యిదే‌ నడిచి‌ వుండేది.‌ప�జ్జాస్తా్వమ్యంలోకి‌వచా»ం‌కాబటి� ‌కొత?‌క్టులాల‌న్టుండి,‌కొత?‌ప్రా� ంతాల‌న్టుండి‌నాయక్టుల్టు ఉద్భవించార్టు. ‌రాజరికపు‌ ధోరణే‌ నడిచివుంటే‌ వైయస్‌‌రాజశేఖర‌ రెడిÖ‌ ఎప్పటికీ‌ సిఎం అయే్యవారే‌కాద్టు.‌కానీ‌యిపు్పడ్టు‌మళ్లీ్ల‌రాజరికం‌వైపు‌మళ్లు్ల దాం‌అంట్టునా;ర్టు‌కొందర్టు.‌వైయస్‌క్టు‌యిద్దర్టు‌కొడ్టుక్టుల్టుంటే‌ఏం‌చేసేవారో‌వీరంతా?‌సగం‌మంది‌అటూ,‌సగం‌మంది యిటూ‌మోహరించేవారా? ‌తమిళనాడ్టులో‌అళగిరి, ‌స్తా� లిన్‌‌అన్టుయాయ్టులా్ల ‌నిరంతరం కలహించేవారా? ‌ఇంతకీ‌ జగన్‌‌అళగిరి‌ టైప్రా? ‌స్తా� లిన్‌‌టైప్రా? ‌అది‌ తేలనిదే‌ అధిషా� నం మ్హాత్రం‌ఏం‌తేల్టుస్టు? ంది‌ప్రాపం!‌

7

అధిషా� నం‌ కషా� ల్టు‌ అధిషా� నానివి. ‌రాష�(ంలో‌ బలమైన‌ నాయక్టుడ్టు‌ వుండాలి, ‌కానీ అతడ్టు‌తమక్టు‌లోబడి‌వుండాలి.‌జగన్‌క్టు‌వున;‌బలమెంత?‌మ్టుఖ్యంగా‌అతన్టు‌తమక్టు లోబడతాడా?‌అన;‌విషయం‌తేలేదాకా‌వాళ్లు్ల ‌నిరÔయం‌తీస్టుకోర్టు. ‌జగన్‌‌రాజకీయబలం యిప్పటిదాకా‌తెలియద్టు. ‌ఇప్పటివరకూ‌అతన్టు‌సూర్టు్యడి‌కాంతిలో‌మెరిసిన‌చంద్టు్ర డ్టు.‌అతనికి‌స్వయంప�కాశం‌వుందా‌లేదా‌అన;ది‌గోదాలోకి‌దిగితే‌తప్ప‌తేలద్టు. ‌గోదాలోకి దింపక్టుండా‌గదె్దపైన‌కూచోబెటే�దా్ద మని‌తాపత్రయ‌పడిన‌అన్టుయాయ్టుల‌వల్లనే‌రాష�(ంలో యింత‌గందరగోళం.‌‌‌‌

వాళ్లు్ల ‌ ఎంద్టుకింత‌ తొందర‌ పడ్టుత్టునా;ర్టు‌ అని‌ విస్టుక్టు్కంట్టునా;ం‌ కదూ. ‌ఈ నిరసనలేమిటి?‌ఈ‌రాజీనామ్హా‌బెదిరింపులేమిటి?‌ఇలా‌మ్టునిసిపల్‌‌కౌని�ల్‌‌సమ్హావేశాల కెళ్లి్ల‌తమ‌ప్రారీ�‌వాళ్లనే‌కొట�డమేమిటి?‌ప్రారీ�‌సభ్యత్వ‌నమోద్టులన్టు‌అడ్టుÖ కోవడమేమిటి?‌ఇలా‌చేసే?‌ఏ‌ప్రారీ�యైనా‌వూర్టుక్టుంట్టుందా?‌అన;‌ఆలోచన‌లేక్టుండా‌చేస్టు? నా;రని‌చికాక్టు వస్తో? ంది‌ కదా. ‌వీళ్లవలన‌ జగన్‌కి‌ నష�ం‌ వాటిల్టు్ల తోందని‌ కాంగె�స్‌‌అభిమ్హాన్టుల్టు‌ సైతం ఫీలవుత్టునా;ర్టు‌కదూ.‌ప్రాపం‌జగన్‌‌అన్టుయాయ్టులకూ‌కషా� ల్టునా;యి.

జగన్‌క్టు‌స్వయంప�కాశం‌ఏ‌మేరక్టు‌వుంది‌అన;ది‌అన్టుయాయ్టులక్టు‌కూడా‌తెలియద్టు కదా.‌రాష�(ంలో‌మ్హాజీ‌మ్టుఖ్యమంత్టు్ర ల‌తనయ్టుల్టు‌చాలామంది‌కనబడ్టుత్టునా;ర్టు.‌ప్పి.వి.‌

83

నరసింహారావుగారి‌ అబా�యి‌ ప్పి.వి.రంగారావు, ‌జలగం‌ వెంగళరావు‌ గారబా�యి ప�స్తాదరావు, ‌మరిM‌ చెనా;రెడిÖగారి‌ అబా�యి‌ శశిధర్‌ ‌రెడిÖ, ‌కోట్ల‌ విజయభాస్కర రెడిÖగారబా�యి‌ సూర్యప�కాశరెడిÖ, ‌కాస్టు‌ బIహా�నంద‌ రెడిÖ‌ గారి‌ పెంపుడ్టు‌ కొడ్టుక్టు వెంగళరెడిÖ...‌వీళ్లందరూ‌తమ‌తమ‌తండ్టుÕ ల‌ప�తిభాప్రాటవాలన్టు,‌రాజకీయ‌చత్టురతన్టు పుణికి‌ పుచ్టు»క్టునా;రా? ‌పుచ్టు»క్టుని‌ వుంటే‌ యిలా‌ ఎంద్టుక్టు‌ వుంటార్టు? ‌తమ‌ తమ నియోజకవరా్గ లకే‌ఎంద్టుక్టు‌పరిమితమవుతార్టు?‌

జగన్‌‌కూడా‌ వీళ్ల‌ కేటగిరీలో‌ చేరితే...? ‌అన;‌ భయం‌ వీళ్లన్టు‌ ప్రీడిస్తో? ంది. ‌వేడిలో వుండగానే‌మోదాలన;‌సిదా్ధ ంతం‌ప�కారం‌వైయస్‌‌మృతితో‌వువె్వత్టు? న‌లేచిపడిన‌గ్టుడ్‌విల్‌‌ఆధారంగా‌ యిదే‌ వూపులో‌ మ్టుఖ్యమంతి్ర‌ చేసేయాలని‌ వాళ్ల‌ ఆరాటం. ‌ఆ‌ ఆరాటంలో చాలా‌తపు్పలే‌చేశార్టు.‌ఇపు్పడ్టు‌ఎమె�లే్య‌శంకరరావు‌వెల్లడించార్టు‌-‌వైయస్‌‌మృతదేహం వుండగానే‌‌పక్కగదిలో‌జగన్‌కై‌సంతకాల‌సేకరణ‌మొదలెటా� రని.‌

వినగానే‌ వెగట్టు‌ పుటి�ంచే‌ సమ్హాచారం, ‌వైయస్‌తో‌ ప�త్యక్ష‌ పరిచయం‌ లేని‌ ఎందరో స్తామ్హాన్టు్యల్టు‌ గ్టుండె‌ పగిలి‌ ఓ‌ పక్క‌ ఛసూ? ‌ వుంటే‌ ఆయనతో‌ సని;హితంగా‌ మెలగిన అన్టుయాయ్టుల్టు‌హృదయం‌లేక్టుండా‌దరా�ర్టు‌క్టుటKల్టు,‌కూహకాలూ‌ ‌యింత‌అరJంట్టుగా జరపడమ్హా? ‌అని. ‌ (వైయస్‌ ‌మరణానంతరం‌ ప�జల్టు‌ పోయారనడం‌ బోగస్‌ ‌అని హన్టుమంతరావు‌అంటే‌అనవచ్టు»‌కాక,‌నేన్టు‌ఒప్పన్టు.‌అలా‌అని‌600‌సంఖ్వా్య‌నమ�న్టు.‌ఆయన‌పోయిన‌మొదటి‌రెండ్టు‌రోజులో్ల ‌పోయినవారినే‌లెక్కలోకి‌తీస్టుక్టుని,‌దానిలో‌60-70% ‌మందిని‌తీస్టుక్టుంటే‌ఏ‌వందకో‌తేల్టుత్టుందన్టుక్టుంటా. ‌అది‌నమ�వచ్టు». ‌వైయస్‌‌పట్ల ‌వెల్టు్ల వెతి?న‌ప�జ్జాభిమ్హానం‌ఫ్లోర్�‌‌చూశాం‌కదా).‌

జగన్‌న్టు‌ సిఎం‌ చేయకపోతే‌ రాషా� (ని;‌ అగి;గ్టుండం‌ చేస్తా? ం‌ లాటి‌ సే�ట్టుమెంట్టు్ల యిచే»వార్టు‌స్తామ్హాన్యప�జలన్టు‌ఎంత‌మండించారో‌వాళ్లక్టు‌తెల్టుస్తా? ‌కాంగె�స్‌క్టు‌వచి»న వోటే్ల‌ 36%, ‌దానిలో‌ ఎని;‌ మన్‌మోహన్‌న్టు‌ చూసి‌ వేశారో, ‌ఎని;‌ స్తోనియాన్టు‌ చూసి వేశారో,‌ఎని;‌స్తాñ నిక‌అభ్యరిñని‌చూసి‌వేశారో!‌అచ»గా‌వైయస్‌‌పథకాలే‌చూసి‌వేసినవార్టు ఎందర్టుంటార్టు? ‌ఓ‌ 25% ‌అన్టుక్టుందామ్హా? ‌వైయస్‌క్టు‌ వేసిన‌ 25% ‌మంది‌ అతని సంతానానికి‌వేసేస్తా? రా?‌ఎంద్టుక్టు‌వేయాలి?‌

నేన్టు‌రాసిన‌ఆరి�కల్�‌‌చద్టువుత్టునా;ర్టు‌కదాని‌రేపు‌మ్హా‌ప్పిల్లల్టు‌ఆరి�కల్�‌‌రాసే?‌అవీ యింతమందీ‌చద్టువుతారా?‌వైయస్‌క్టున;‌యిద్దర్టు‌ప్పిల్లలో్ల ‌ఆయన‌రాజకీయ‌వారసత్వం ఆయన‌ కొడ్టుకే్క‌ వచి»ందని‌ ఎంద్టుకన్టుకోవాలి? ‌కూత్టురికి‌ రాకూడదా? ‌అల్టు్ల డికి రాకూడదా? ‌ఎనీ�యార్‌క్టు‌ ఫుట్‌బాల్‌ ‌ట్టీమంత‌ కొడ్టుక్టులూ, ‌కూత్టుళూ్ల . ‌కానీ రాజకీయవారసత్వం‌అల్టు్ల డికి‌దఖల్టు‌పడింది.‌అదీ‌పూరి<గా‌దఖల్టు‌పడలేద్టు.‌

ఇలాటి‌పరిసిñతిలో‌వైయస్‌క్టు‌ 25% ‌మద్దత్టుంటే‌జగన్‌క్టు‌ప�జలో్ల ‌ఏ‌ 20% ‌మద్దతో వుందన్టుక్టుందాం‌ - ‌మ్హాట‌వరసకి. ‌ఈ‌మద్దత్టుతో‌సిఎం‌చేయకపోతే‌రాష�(ం‌అగి;గ్టుండం

84

చేసేస్తా? రా? ‌వీలైతే‌యిపు్పడ్టు‌వరదల్టు‌వచి»న‌సమయంలో‌చేసేయమనండి. ‌అంత‌ శకే< వుంటే‌ వరదల్టు‌ ఆప్రేయకూడదూ, ‌బతికిపోతాం. ‌జగన్‌ ‌కూడా‌ ఎంద్టుక్టు, ‌అలా కావాలన్టుక్టున;పు్పడలా్ల ‌అగి;‌పుటి�ంచేవారిని, ‌వరాÃ ల్టు‌ క్టురిప్పించేవారినీ‌డైరక్టు� గానే‌సిఎం చేసేదా్ద ం.‌

ఎంద్టుకీ‌అధికప�సంగం?‌'టిడిప్పిని, ‌బాబ్టున్టు‌ఫినిష్‌‌ఐపోతారన;‌ ‌వైయస్‌‌మరా;డ్టు తనే‌'ఫినిష్‌'‌అయిపోయార్టు.‌జిందాబాద్‌క్టు‌వ్యతిరేకంగా‌'మ్టురా్ద బాద్‌'‌అని‌స్తో్ల గన్�‌‌యిసే? మొరారీJ‌దేశాయ్‌‌వారించేవార్టు,‌ 'ఎవరి‌చావూ‌కోరకండి, ‌మంచిది‌కాద్టు' ‌అని. ‌ఆయన ఆలో�స్టు� ‌ నూరేళ్లు్ల ‌ బతికాడ్టు, ‌అదీ‌ చివరివరకూ‌ పరిపూరÔ‌ జ్జా9 పకశకి<తో. ‌రాజకీయాలో్ల యిదివరక్టు‌యింత‌బహిరంగ‌పరదూషణ‌వుండేది‌కాద్టు,‌ఇపు్పడ్టు‌మోతాద్టు‌ఎక్టు్కవైంది.‌పరిణామ్హాల్టు‌చూస్టు? నా;ం.‌

జగన్‌‌య్టువనేత. ‌ఆయన‌ శకి<య్టుక్టు< ల్టు‌ తండిÕని‌ మించి‌ కూడా‌ వుండవచ్టు». ‌అవి బయటపడేంద్టుక్టు‌సమయం‌యివా్వలి,‌సందర్భం‌కలి్పంచాలి.‌రాజీవ్స్‌‌గాంధీ‌రాజకీయాలో్ల వచి»న‌కొత?లో్ల ‌ఆయనక్టు‌ఆసియాడ్‌‌ఆటల‌పోట్టీల‌ నిర్వహణ‌అప్పగించార్టు. ‌ఆయన నాయకత్వస్తామరñ్యం‌బయటపడింది.‌ఇప్పటివరక్టు‌జగన్‌‌కథ‌పరిశ్రమలకే‌పరిమితమైంది.‌

8

ఆ‌పరిశ్రమల్టు‌కూడా‌జగన్‌‌స్వహస్తా? లతో‌కష�పడి‌యిటిక‌యిటిక‌ప్రేరి»‌కటి�నవి‌కావు.‌ఆయన‌పుట�డమే‌నోట్ల‌వెండి‌చెంచాతో‌పుటా� డ్టు.‌తండిÕ‌ఆసి?‌వుంది,‌పల్టుక్టుబడి‌వుంది.‌దాని;‌ జ్జాగ�త?గా‌ అందిపుచ్టు»క్టుని‌ అవకాశాల్టు‌ వినియోగించ్టుక్టుంటూ‌ పైకి‌ వచా»డ్టు.‌అంతవరకూ‌ శభాష్‌. ‌కానీ‌ వా్యప్రారవేత?లందరూ‌ రాజకీయనాయక్టుల్టు‌ కాలేర్టు. ‌అలా అయితే‌ రాజకీయాలో్ల కి‌ వచి»న‌ వా్యప్రారవేత?‌ టి.టి.కృషÔమ్హాచారి‌ ప�ధానమంతి్ర కావలసినవాడ్టు. ‌వా్యప్రారంలో‌ అందె‌ వేసిన‌ చేయి‌ ఐన‌ చంద్రబాబ్టు‌ 2004లోనూ,‌2009లోనూ‌గెలిచి‌వుండేవార్టు.

రాజకీయాలనేది‌ వేరే‌ తరహా‌ కీ్రడ. ‌ఎంత‌ కష�పడినా‌ ప�యోజనం‌ వుండకపోవచ్టు».‌ప�జలక్టు‌ఎంత‌మంచి‌చేసినా‌వార్టు‌ఆమోదించకపోవచ్టు». ‌దానికి‌చాలా‌ఓప్పిక‌కావాలి.‌ఓర్టు్ప‌ వుండాలి. ‌అట్టు‌ పై‌ వారికి‌ ఒదగాలి, ‌యిట్టు‌ కిందవారిని‌ అదమ్హాయించాలి.‌య్టువరాజులందరూ‌మహరాజుల్టు‌కాలేర్టు. ‌అయినా‌రాణించలేర్టు. ‌అంద్టుకే‌ప్రాతరోజులో్ల య్టువరాజుల‌ మధ్య‌ రకరకాల‌ పోట్టీల్టు‌ పెటే�వార్టు. ‌ఇంత‌ చేసి‌ ఎవరో;‌ ఎంప్పిక‌ చేసినా సింహాసనం‌దక్కనివారిలో‌గటి�వాడ్టుంటే‌వాడ్టు‌యీ‌రాజుగారి‌తల‌యెగరేసి‌వాడే‌రాజై పోయేవాడ్టు.‌

ఈ‌రాజకీయప్రాటవం‌అనేది‌నిదానం‌మ్బీద‌తేలవలసిన‌విషయం.‌దీని;‌అధిషా� నాని; బా్ల క్‌మెయిల్‌‌చేస్తో, ‌ప�జలి;‌ అడలగొట్లో� ‌ స్తాధించాలన్టుక్టునే‌ వూ్యహం‌ పొరబాట్టు. ‌రేపు

85

సిఎం‌చేశాక,‌'మ్హా‌నాయక్టుడ్టు‌చెప్పి్పన‌కాండిడేట్‌క్టు‌ఓటేయక‌పోయారో‌మ్బీ‌నియోజకవర్గం అగి;గ్టుండమే' ‌అంటే..?‌ఈ‌జ్జాడ్యం‌జిలా్ల ల‌వరకూ‌ప్రాకి‌ 'మేం‌చెప్పి్పన‌నాయక్టుణి;‌జిలా్ల ప�తినిథిగా‌చేయకపోతే‌జిలా్ల ‌అగి;గ్టుండమే' ‌అని‌జిలా్ల ‌నాయక్టుల్టు‌జగన్‌న్టు‌బెదిరిసే?...?‌దీనికి‌అంతం‌ఎక్కడ?

మంత్టు్ర ల‌ దగ్గర్టు;ంచీ‌ ప్రాల్పడ్టుత్టున;‌ యీ‌ బా్ల క్‌మెయిలింగ్‌క్టు‌ ఏ‌ మేరక్టు‌ లొంగాలి అన;ది‌ అధిషా� నం‌ మ్టుంద్టున;‌ సమస్య. ‌సిఎం‌ చేయకపోతే‌ జగన్‌‌ప్రారీ�‌ చీల్టుస్తా? రా?‌ఎంతమంది‌అట్టు? ‌ఎంతమంది‌యిట్టు? ‌ఏ‌ 60 ‌మందినో‌జగన్‌‌పట్టు� క్టుపోతే‌ఆ‌గా్యప్పూరించడం‌ఎలా?‌మజి్లస్‌‌ఎటూ‌వుంది,‌ఇండిపెండెంట్లన్టు‌ఏరా్పట్టు‌చేస్టుకోవచ్టు».‌ప్రీఆరీ్ప మద్దత్టు‌ కోరవచ్టు». ‌తెలంగాణా‌ ప్రేర్టు‌ చెప్పి్ప‌ తెరాసన్టు‌ ఆకట్టు� కోవచ్టు». ‌టిడిప్పిలో‌ చీలిక తెచి»‌బయటన్టుండి‌మద్దత్టు‌యిమ�నమని‌కోరవచ్టు».

‌ క్రమేప్రీ‌ జగన్‌‌వర్గం‌ బలహీనపడితే‌ వారిలోంచే‌ లాకో్కవచ్టు». ‌ఇవేమ్బీ‌ నడవకపోతే టిడిప్పియే‌ తన్టు;క్టుపోవచ్టు». ‌అలాటి‌ పరిసిñత్టులో్ల ‌ రాష�(పతి‌ ప్రాలన‌ విధించి‌ అసెంబీ్లని స్టుష్టుప?సిñతి‌ (ససె్పండెడ్‌‌యానిమేషన్‌)లో‌ వుంచి‌ యీ‌ బ్బేరస్తారాల్టు‌ మ్టుగిస్తాక‌ అపు్పడే అసెంబీ్లని‌ సమ్హావేశ‌ పరచవచ్టు». ‌ఇంత‌ తతంగం‌ లేక్టుండా‌ జగన్‌‌బలవంత్టుడిగానూ,‌విధేయ్టుడిగానూ‌తేలితే‌అతనికే‌అప్పగించవచ్టు».‌దేనికైనా‌టైమ్టు‌కావాలి,‌తీరిక‌కావాలి.‌

అలా‌టైమిసే?‌అధిషా� నం‌తన‌మ్హాట‌నెగి్గంచ్టుక్టుంట్టుందేమోనని‌జగన్‌‌కా్యంప్‌‌భయం.‌అంద్టుకనే‌ వూదరగొట�డానికి‌ పూన్టుక్టునా;ర్టు. ‌రోశయ్య‌ ఎంద్టుకూ‌ పనికిరానివాడని ప�కటనల్టు‌ యిప్పి్పంచార్టు. ‌నిధ్టుల్టు‌ లేక‌ వైయస్‌‌బ్రియ్యం‌ కోటా‌ పెంపు‌ హామ్బీని‌ అమల్టు చేయలేమంటే‌ స్తాక్షి‌ ప్రేపర్టు‌హెడ్‌లైన్�‌లో‌ రోశయ్య‌ ప�భ్టుతా్వని;‌ కడిగిప్రారేసింది. ‌బోగస్‌‌కార్టుÖ ల‌ఏరివేతకూ,‌దీనికి‌లింకేమ్టుందని‌ప�శి;ంచింది.

రోశయ్య‌ చేతకానివాడని‌ నిరూప్పిసే?‌ ప�జలంతా‌ బాబ్టువైపు‌ దృషి�‌ స్తారిస్తా? ర్టు‌ తప్ప యిప్పటిదాకా‌ నిగ్టు్గ ‌ తేలని‌ జగన్‌‌వైపు‌ స్తారించరని‌ తట�లేద్టు‌ 'స్తాక్షి'కి. ‌జగన్‌‌కా్యంపు ధర�మ్హాని‌ కాకా, ‌కేకే, ‌కిచకిచ.. ‌అందరూ‌ మహానాయక్టులై‌ పోయారిపు్పడ్టు. ‌వైయస్‌‌వీళ్లందరికీ‌పళూ్ల డదీసి‌ ‌మూల‌కూచోబెడితే‌జగన్‌‌కా్యంపుని‌ఎద్టురో్కవడానికి‌అధిషా� నం వూళ్లని‌వుసికొలి్పంది.‌వీళ్లు్ల ‌క్టుచి»ళ్లు్ల ‌సవరిస్టు? నా;ర్టు.‌ఈ‌వానప్రామ్టులక్టు‌బ్టుసకొటే� ‌ఛాన్టు� కలిగించిన‌ఘనత‌మ్హాత్రం‌జగన్‌‌కా్యంపుదే.‌

ఎంద్టుకిలా‌ జరిగింది? ‌ఎవర్టు‌ దీనికి‌ కారక్టుల్టు? ‌జగన్‌‌చ్టుటూ� ‌ చేరిన‌ మన్టుష్టు్యల్టు!‌కెవిప్పికి‌ తెలియదా? ‌రాజకీయాలో్ల ‌ ఓర్టు్ప‌ ఎంత‌ మ్టుఖ్యమో! ‌ప్రార్లమెంట్టు‌ సభ్టు్యల్టు కావడానికి‌ ఆయన‌ ఎనే;ళ్లు్ల ‌ నిరీక్షించార్టు? ‌ఢిలీ్లతో‌ నిరంతరం‌ వ్యవహారాల్టు‌ నడిప్రే ఆయనక్టు‌వారి‌మనస?త్వం‌ఎలాటిదో‌తెలియదా? ‌ఇలా‌స్తామంతరాజుల్టు‌తిర్టుగ్టుబాట్టు చేసే?‌ఎలా‌అణిచివేస్తా? రో‌తెలియదా?‌సంతకాల‌సేకరణ,‌రాజీనామ్హా‌బెదిరింపుల్టు‌యివనీ; జగన్‌‌పట్ల‌ప�జలక్టు‌సహజంగా‌పుటే� ‌స్తాన్టుభూతిని‌హరించివేస్తా? యని‌తెలియదా?‌

86

వైయస్‌ ‌రాజకీయ‌ ఉతాñ నపతñనాల్టు‌ జగన్‌ ‌కంటె‌ కెవిప్పికే‌ బాగా‌ తెల్టుస్టు‌ -‌మ్టుఫ్పయేళ్లగా‌ అంటిపెట్టు� క్టుని‌ వునా;ర్టు‌ కాబటి� . ‌కడప‌ జిలా్ల ‌ వాస్టుల్టు‌ వైయస్‌‌వద్దక్టు వచి»‌'ఇంత‌మహానాయక్టుడివి,‌న్టువి్వంకా‌సిఎం‌కాకపోవడమేమిటి?'‌అని‌వూదరగొట�డం వలననే‌వైయస్‌‌పోరాటం‌చేసి‌అసమ�తి‌నాయక్టుడిగా‌మ్టుద్రవేయించ్టుక్టునా;రని‌తెల్టుస్టు.‌ఆ‌మ్టుదే్ర‌ఆయన్టు;‌అనే;ళ్లు్ల ‌అధికారానికి‌దూరంగా‌వుంచిందని‌తెల్టుస్టు. ‌తీరా‌అధికారం చేతికి‌అందేసరికి‌విధి‌వకి్రంచిందని‌తెల్టుస్టు.‌ఈ‌రోజు‌జగన్‌‌చ్టుటూ� ‌అట్టువంటి‌శక్టు< లే‌చేరి వూదరగొడ్టుతూంటే‌ ఆయన‌ వారించలేడా? ‌గతం‌ చెప్పి్ప‌ శాంతింపజేయలేడా?‌రాజీనామ్హాల్టు‌ చేస్తా? మని‌ రోశయ్యన్టు‌ బెదిరించకండి‌ అని‌ జగన్‌ ‌యివాళ‌ యిచి»న సే�ట్టుమెంట్‌ ‌లాటిది‌ వైయస్‌ ‌సంతాపసభలో‌ మ్హాటా్ల డనీయక్టుండా‌ డియస్‌న్టు అల్లరిపెటి�నపుడ్టు‌ యిప్పి్పంచలేదేం? ‌హైకమ్హాండ్‌ ‌దృషి�లో‌ జగన్‌న్టు‌ బద్‌నామ్‌‌చేయించడానికా?

కెవిప్పి‌ మనోగతం‌ ఏమిట్లో‌ ఎవరికి‌ తెల్టుస్టు? ‌ 'రాజమక్టుటం' ‌సినిమ్హాలో‌ సేనాపతి య్టువరాజున్టు‌ మిస్‌లీడ్‌‌చేసి‌ తన‌ తండిÕని‌ చంప్పినవారిని‌ వురి‌ తీయించమని‌ ఆరÖర్‌‌తీస్టుక్టుంటాడ్టు.‌ఆ‌ఆదేశం‌పట్టు� క్టుని‌ప్రాతరాజు‌భక్టు< లందరినీ‌వురి‌తీయించి‌ప�జలందరికీ య్టువరాజుపై‌ఏహ్యత‌కలిగ్రేట్టు్ల ‌చేస్తా? డ్టు.‌దాంతో‌య్టువరాజుకి‌యింటా,‌బయటా‌అంతటా శత్టు్ర వులే! ‌రాజకీయం‌అంటే‌యిలా‌వుంట్టుంది. ‌దాని;‌అరñం‌చేస్టుకోవడం‌మహా‌ కష�ం.‌(ఎనీ�యార్‌‌తరా్వత‌ టిడిప్పి‌ వుంట్టుందని, ‌కొడ్టుక్టులక్టు‌ కాక్టుండా‌ అల్టు్ల డికి‌ వారసత్వం దక్టు్కత్టుందని‌ ఎవరైనా‌ వూహించారా?) ‌రాన్టున;‌ కథన్టు‌ తెరపై‌ చూసినతరా్వత‌ మళ్లీ్ల మ్హాటా్ల డ్టుక్టుందాం.‌ప�స్టు? తానికి‌యీ‌సీరీస్‌‌సమ్హాప?ం.‌-‌ఎమ్బీ�యస్‌‌ప�స్తాద

…

87