Embed Size (px)
Citation preview
9
Bi-quarterly scientific journal of Religion & Communication, Vol.26, No.2, (Serial 56),
Autumn & Winter 2019
God-Human Relationship According to the 111 Degree Golden
Angle
Mohsen Khaleghi Mogadam*
Received: 2019/11/24
SeyedAli Hashemi**
Accepted: 2020/02/20
Yaser Khalili***
Abstract This article refers to an introversive way of understanding God. The Golden Ratio (φ 1.618) is an affirmation mark of Allah on His creatures in the world, the golden stamp that catches the mind of any curious person. Here we want to unveil another new effect of this seal on human face and associate it with this golden ratio and try to understand God's purpose of creating humans. The position of Ka'aba (the Holy Sanctuary in Mecca) on earth is based on the golden angle that is π/φ 111 degree which equals (π 3.14). If there is such a connection in humans, what is the meaning of it? In this paper, by using an analytical method and a mathematical approach, the golden angle in the human eye and its iris is depicted. In view of the visual art, it is shown that the Earth and the two Globes of the eye coincide with the Earth's axis and the Earth's orbit, which presents a mathematical and physical model of prostrating before God and praying to him. One of the Names of God has also an interesting artistic adaptation on human face. Therefore, each person endowed with an artistic and divine vision of these two things - the Golden Angle and the Golden Image of God's Name in his face - can evoke the concept of his creation and the need to worship his Creator in his mind and look at worshipping God in a new perspective. Keywords: Ka'aba- Eye- Number Phi- Number Pi * Assistant professor of Department of Basic Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural
Resources University, Sari, Iran. Quran Research Center and Natural Sciences-Sari Agricultural
Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran. [email protected]
** Assistant professor of Department of Ialamic thoughts, Sari Agricultural Sciences and Natural
Resources University, Sari, Iran [email protected]
*** Assistant professor of Department of Basic Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural
Resources University, Sari, Iran [email protected]
111-915صص 9318 پاييز و زمستان(، 65 ياپي)پ دوم، شمارة ششمو يستو ارتباطات، سال ب يند علميدوفصلنامه
درجه 999 ييطال يهارتباط انسان با خدا از منظر زاو
52/59/9291تاريخ دريافت: *خالقي مقدم محسن 59/93/9291تاريخ پذيرش: ** يهاشم يدعليس
*** ياسر خليلي
چكيده
عندوا به ( )ییشناخت خداوند دارد. نسبت طال یبرا یراه انفس كیمقاله اشاره به نیاذهدن کنجکداو تواند میکه ینیجها ده است. مهر ر نیاست که خداوند بر موجودات ا یدیيمهر تأ
یرا در چهدره نید مهدر ر نید اا جدید دیگدری اثر مخواهيیم نجای. در اکندخود جلب هشیص را بکه هددف خداوندد ميابیدست یاجهيربط داده و به نت ني م کره ییطال یهیو ن را با اونشکار انسا یدی طال هید او در ارتباط با ن،ي م کره یکعبه رو تي. موقعاستا خلقت انسا متعال
مفهدوم ن ،باشدد تهدر انسدا وجدود داشد یارتبداط نياست. اگر چند ( ) درجه است کهچشدم انسدا و یبدر کدره یدی طال یهی او یاضیر کردیو با رو یليمقاله به روش تحل نیدر ا ست يچ دیگدری و نيمحور چرخب منجوم و دو شاخص مهم، یکی . به کمك شودیم ميدرو ن ترس هيعنب
دارندد. ارتباط معندایی هم اچشم انسا ب یهکر و ني م یکه کره شودینشا داده م ن،يمدار گردش ما یکد ی. دهدیدر خصوص سجده بر خداوند و مناجات با او را ارائه م یکی يو ف یاضیمدل ر كیکه
، قيد جالب و دق یانطباق هنر كی بااسم مقدس بر صورت انسا نیاست. ا «یاعل یعل»اسماء خداوند ایدن دو بده یالهد و یهندر دیهر شیص با د نیبا کعبه و پرستب خداوند دارد. بنابرا یارتباط معنادارمفهدوم خلقدت خدود و لد وم تواندد یم ،در چهره خود «یاعل یعل»و نقب ییطال هی او موضوع یعنی
.با نگاهی دیگر بنگرد خدا را مشتاقانهسيمای پرستب کند و یپرستب خالق خود را در ذهن تداع .یعدد پ ی،کعبه، چشم، عدد ف :يدیكل واژگان
* یهاپژوهب مرک ، یسار يعیو منابع طب یدانشگاه علوم کشاور ،يالتو ش یدانشکده علوم دام -یهگروه علوم پا یاراستاد
[email protected] .)نویسنده مسئول(دانشگاه يعیقرن و علوم طب
**دانشگاه علوم ی، راع یدانشکده مهندس ی،حو ه، گروه معارف اسالم 3و سطح یحقوق اسالم یفقه و مبان یاراستاد
[email protected] یسار يعیو منابع طب یکشاور
*** یسار يعیو منابع طب یدانشگاه علوم کشاور يالت،ش و یدانشکده علوم دام یه،گروه علوم پا یاضی،ر یاراستاد
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 918
مقدمه
. نفس های طبيعت است نشانهشناخت ا طریق های شناخت خداوند متعال، یکی ا راه
ترین موجودات خداوند است، به عنوا اشرف میلوقات شناخته انسا که یکی ا مهم
-شود. رسيد به شناخت خداوند ا طریق نفس انسا ، شناخت انفسی ناميده میمی
های فراوانی در خلقت انسا چه ا نظر في یکی و چه ا نظر شود. اسرار و پيچيدگی
وجود دارد که بشر ا پی برد به بسياری ا ننها عاج و ناتوا است و تنها متافي یکی
صورت ناقص برای بشر روشن شده ها، ن هم بهقسمت بسيار کوچکی ا این شگفتی
وص ای یادی در خصهشناسا و محققين علم پ شکی گرچه دستاورداست. یست
ها بسيار فراتر ا د ننها، نادانستهاند؛ ولی به اذعا خوشناخت و معالجه انسا داشته
شا است. ساختما في یکی بد انسا ني دربردارنده اسرار یادی است که هایدانسته
های انسا مانند بیب بسياری ا ننها هنو ناشناخته است. این مهم در سایر بیب
. بهر حال تر است تر و بغرنج روحی و روانی با هم برای پژوهشگرا این مقوله پررنگ
های ساختما في یکی بد انسا و یا ساختما شيمی بد انسا و ايره، ناشناخته
فراوانی دارد. ساختما مهندسی و ریاضی بد انسا ني ا این مقوله مستثنی نيست.
دید اج ای میتلف ساختما بد انسا ا منظر ریاضيات بر اساس کشفياتی که
های ریاضی است که تا کنو حل نشده است. یکی ا عماصورت گرفته، سراسر پر ا م
است 213/1انگي و مبهمی است که مقدار تقریبی ن این معماهای عجيب، عدد شگفت
(بیوانيد فی) که معروف به عدد طالیی است و ن را به سبب شهرتب با عالمت
ر جها ، بسياری ا موجودات ا جمله انسا دهند. خداوند به عنوا نفریدگانشا می
. (Akhtaruzzaman, 2011, pp. 12-13)( نفریده استرا بر مبنای عدد طالیی فی )
های میتلف بد انسا مانند دست، پا، صورت و ايره برابر عدد ی اندامنسبت اندا ه
ی ا باالی سر انسا بالغ تا ناف بر فاصلهعنوا مثال؛ نسبت فاصله طالیی فی است. به
ناف تا کف پای انسا برابر با عدد طالیی است. توجه داشته باشيد که این نسبت در
911 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
بد نو اد انسا )تا ه متولد شده( برابر با یك است؛ یعنی فاصله ا سر تا ناف کامال
د، این نسبت به ی ناف تا کف پا است که با رشد تدریجی بد نو امساوی با فاصله
شود تا سرانجام در سن بلوغ جسمانی این نسبت به نسبت نسبت طالیی ن دیك می
فاصله ی فاصله ا چانه تا باالی سر بر اندا هرسد. مثال دیگر؛ نسبت اندا هطالیی می
(. در 1)تصویر (Akhtaruzzaman, 2011, p. 12)دو گوش، برابر عدد طالیی است
طول و عرض میتلف است؛ بعضی کامال کشيده و باریك هستند و ها اندا همستطيل
های چهار ضلعی بعضی خيلی ن دیك به مربع هستند در بين این بينهایت مستطيل
منتظم، مستطيلی وجود دارد که ا نظر شکل و شمایل، یبایی خاصی دارد که به ن
ی طول به اندا هگویند. این مستطيل طالیی چنا است که نسبت مستطيل طالیی می
است. در اینجا مستطيل ترسيم 1 /213ی عرض ن برابر با عدد طالیی اندا ه
نمده است در واقع مستطيل طالیی است 1شده بر روی سر انسا بالغ که در تصویر
ی ا چانه تا باالی سر و فاصله دو یرا نسبت طول به عرض ن ؛ که هما دو فاصله
گوش است، برابر با نسبت طالیی است.
مستطيل طالیی ترسيم شده بر روی سر انسان . 1 تصویر
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 188
, ADباالی سر تا پایين چانه فاصله ا , DC فاصله دو گوش
مورد مهندسی و في یكنمار، ،ریاضياترشته در( ني عددی است که عدد پی )
ارد که شبيه نگوله است و گيرد. مثال در نمار، منحنی معروفی وجود داستفاده قرار می
مساحت یر این منحنی دقيقا برابر با عدد پی است و یا در رشته في یك تابع معروفی
دهد. با وجود دارد که به ن تابع سينك گویند؛ این تابع ني دقيقا عدد پی را نشا می
ی شود. طبق فرمول ریاضی براگيری می مين اندا ه استفاده ا این عدد محيط کره
مين را در عدد پی ضرب کنيم تا قطر کره ی محيط کره، کافی است که اندا همحاسبه
دست نید. محيط ن به اندا ه
پردا یم. تر به تعریف این دو عدد معروف میطور دقيق در اینجا به
های صورت)ا حرف یونانی( یا عدد طالیی به عدد فی عدد فی: تعریف
صورت یر است:ترین تعاریف ن بهشود دو تا ا معروفمیتلف تعریف می
وقتی یك خط راست را طوری تقسيم کنيم که یك قسمت ب رگتر و یك قسمت الف:
کوچکتر باشد و بعد قسمت ب رگتر را بر قسمت کوچکتر تقسيم کنيم و همچنين
دست هده کنيم که دو عدد بهی کل خط را بر قسمت ب رگتر تقسيم کنيم و مشااندا ه
نمده با هم برابر است، ننگاه ن عدد هما عدد طالیی است.
طول یك مستطيلی به مساحت یك واحد مربع است که اندا ه ، اندا ه«فی»عدد ب:
عرض ن یك واحد کمتر ا اندا ه طولب است.
دست نمده در دو بند باال را حل کنيم، مقدار دقيق جواب ن ی ریاضی بهاگر معادله
1 52
است. این و مقدار تقریبی ن تا چهار رقم اعشار برابر با
باشد و در واقع عددی گنگ و مبهم است؛ چرا که ارقام اعشار این عدد عدد گویا نمی
تواند شناسایی کند. برای مشاهده م ارقام ن را هرگ بشر نمیپذیر نبوده و تماپایا
رجوع کنيد. (Livio, 2008, p. 82) رقم اعشار ن به 2111
189 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
)ا حرف یونانی( عددی است که ا نسبت محيط هر : عدد پی عدد پی تعریف
)نید. مقدار تقریبی ن تا دو رقم اعشار برابر با دست می دایره بر قطرش به
های ن هرگ قابل رقم ناپذیر بوده و همهاست. ارقام اعشار این عدد ني پایا (
رجوع (Bailey, 1988, p. 293)رقم اعشار ن به 1111شناسایی نيست. برای مشاهده
کنيد.
مين بر مبنای یك ارتباط روی کرهی خدا بر موقعيت جغرافيایی قرار گرفتن خانه
است که بر مبنای مفهوم اویه استوار « پی»و «فی»ریاضی بين این دو عدد معروف
است. مفهوم اویه اساس کار مطالعه هندسه در ریاضيات است. در تعریف ریاضی
اویه باید گفت:
خط مستقيم نيم است و ا برخورد دو هندسهمهم یکی ا مفاهيم، گوشه یا اویه
مشترک این دو ضلع سر هر یك ا دو نيم خط را ضلع اویه گویند و ؛شود تشکيل می
.است درجه گيری اویهواحد اندا هرا رأس اویه گویند.
رأس Oدو ضلع ن و نقطه OK و OPدو ضلع دارد که KOPی اویه 2در تصویر
ترتيب به کعبه و قطب ی مين بهدر کره OPو OK ن است. در این تصویر اضالع
ی بين این دو ی مين اشاره دارد. جالب است که بدانيم اویهجنوب واقع بر روی کره
درجه است. 111 اویه است که برابر با یعنی « فی»بر « پی»ضلع برابر با نسبت
مورد مطالعه یدر ساختما في یکی انسا توسط محققين یاد« فی»قبال موضوع عدد
در « پی»ها در باال اشاره شد. نیا موضوع عدد قرار گرفته است که به میتصری ا ن
ترین موضوعی که عدد ساختما في یکی انسا مورد بحث قرار گرفته است معروف
توا رد ن را در انسا دایره و کره است. چگونه می شود دربارهحث میدر ن ب« پی»
تواند با عدد ، می«پی»که اشرف میلوقات خدا است پيدا کرد نیا این رد پای احتمالی
در انسا وجود «( پی»و « فی)»در ارتباط باشد نیا چنين ارتباطی بين این دو عدد « فی»
توا داشته باشد معنی و مفهوم ن چيست چگونه می دارد اگر چنين ارتباطی وجود
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 181
ن را با خانه خدا و فلسفه وجودی ن مرتبط کرد هميشه در جامعه افرادی هستند که
ور ند. تا به یك باور علمی و ذهنی در خصوص عبادت نرسند به ن مبادرت نمی
تواند چنين یپاسخ به سناالت فوق ا منظر یبای هنری با رویکرد علمی و ذهنی م
شا برساند. ضمن اینکه پاسخ به چنين سناالتی ممکن است افرادی را به باور مطلوب
تر سا د.های موحد و خداپرست را ني عميقبتواند اعتقاد قلبی انسا
. پيشينه پژوهش9
ی اله ییبای -یی نسبت طال» در کتاب خود تحت عنوا (2018) 1گری بی مایسنر
بر یبایی در خلقت موجودات جها را به تصویر تأیيد نسبت طالیی « ریاضيات
،«یف»: داستا یینسبت طال»در کتاب خود با عنوا (2008) 2ماریو ليویوکشانده است.
در ابعاد و اندا ه موجودات یادی ا عجایب این عدد «جها عدد نیتربيعج
ی به اندا ه (DNA)ی مارپيچ دی. ا . نی. ی طول رشتهصحبت کرده است. مثال، اندا ه
قطر مارپيچ ها هم نسبت اندا هاست. در مارپيچ کهکشا عرض ن برابر با عدد
است. نسبت تعداد نبورهای عددی قطر مارپيچ کوچکتر برابر با ب رگتر به اندا ه
های است. در تعداد کریستال ماده به تعداد نبورهای نر در هر کندو برابر با عدد
کار های برف و یا در نت موسيقی و یا در صدها موارد دیگر این عدد بهموجود در دانه
ی استیوا بند اول انگشت دست انسا به اندا ه ی استیوا هرفته است. نسبت اندا
استیوا است. همچنين نسبت اندا ه« فی»بند دوم انگشت دست انسا برابر با عدد
بند سوم انگشت دست انسا برابر با ی استیوا بند دوم انگشت دست انسا به اندا ه
ماه ني ا نسبت طالیی ن یعنی کرهاین عدد است. نسبت قطر سياره مين به قطر قمر
کند. در حل و نسبت قطر منحنی مارپيچ ب رگتر به قطر منحنی مارپيچ تبعيت می
توا صدها مورد ثابت شده در کوچکتر برابر با نسبت طالیی است. در واقع می
میلوقات خداوند یافت که این نسبت طالیی در ن وجود دارد. هم اکنو اثبات وجود
183 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
طالیی در سایر میلوقات خداوند همچنا موضوع پژوهب محققين در سراسر نسبت
دنيا است.
در قرآن و عدد . 9-9
صورت یر رد یابی کرد: ا سوره نل عمرا و ا را به توا عدددر قرن می
برد. « فی»توا پی به عدد معارج و ا کل قرن میسوره
سوره نل عمرا 02اشاره شده است. در نیه « بکه»تنها یك بار در قرن به کلمه
(02)نل عمرا / «ا اول بيت وضع للناس للذی ببکة مبارکا و هدی للعلمين»
مردم نهاده شده هما است که در مکه (عبادت)رای ای که ببه یقين نیستين خانه
هدایت برای جهانيا است ی)مکرمه( است که پر خير و برکت و وسيله
دارد که در ن شهر مقدس، خانه خدا قرار دارد. مکه مکرمهاشاره به « بدکده»کلمه
نشا داد که اگر تعداد کل (Akhtaruzzaman et al, 2011. p. 14)های اخير در بررسی
حرف است را بر عدد طالیی تقسيم کنيم، یعنی 31حروف این نیه که
47 ، با 29
-حرف است می 20نمده، که « ببدکده»تعجب به تعداد حروفی که ا ناا نیه تا کلمه
رسيم.
و 11ر با این دو عدد نیه دارد. اگ 33ی قرن است و سوره معارج هفتادمين سوره
های قرن یعنی را بسا یم و سپس تعداد کل سوره 33/11، عدد اعشاری جدید 33
را بر این عدد اعشاری جدید تقسيم کنيم، یعنی 113/
11470 44
، با تعجب به عدد
.(URL:1)رسيممی طالیی
تمام حروف کل 3نشا داد که اگر مجموع ابجد (2017) 3خالد محمود سليم الفقيه
-ی تمام نیهنید. و همچنين شمارهدست می به 23112133قرن را محاسبه کنيد عدد
نید. دست می به 333221و همه را با هم جمع کنيم عدد های قرن را در نظر گرفته
های قرن در نظر بگيرید. اینك اگر این سه عنوا تعداد کل سوره را ني به 113عدد
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 181
رسيم یعنیعدد را با هم تقسيم و ضرب کنيم با تعجب به عدد فی می
23506544 333667 باشد.درصد می 00/00که دقت این محاسبه 114
ني در دو جا با قرن کریم مرتبط است. در واقع یك ارتباط دو طرفه بين د عد
به قرن است و دیگری « پی»و قرن کریم وجود دارد که یکی ا خود عدد عدد
است. « پی»برعکس، ا قرن به عدد
حرف 23ه قرن به ن با نوشته شده است دانيم تعداد حروف با عربی کمی
به یك عدد 1است اگر عدد ابجد این حروف را وارونه کرده، سپس با هم جمع کنيم
نهایت در ن تا بی 312101رسيم که ارقام می اعشاری متناوب
یعنی رقم اول این عدد اعشاری 23شود. حال به تعداد حروف با عربی، بار تکرار می
گيریم. با کمال را در نظر می عدد
رقم اعشار 23% و تا 111کنيم که این عدد تا سه رقم اعشار تعجب مشاهده می
% هما عدد معروف پی است. شگفتی دیگر اینکه، اگر مجموع ارقام این عدد 00/00
یعنی تعداد 113کنيم که عدد ، با تعجب مشاهده می2رقمی را با هم جمع کنيم 23
.(Al-Faqih, 2017, p. 65)نیددست میهای قرن بهسوره
«الرحيمالرحمناهللبسم»با که سوره توحيد (URL:1) قبال نشا داده شده است
یعنی تقسيم کنيم، 21را بر 22حال اگر عدد کلمه است. 21حرف و 22شامل
.نید دست میبه «پی»عددی ن دیك به عدد
در قرن و محيط یست اشاره شد. « پی»و « فی»در باال به ارتباط این دو عدد
، مهندسی و ايره کامال مشهود های دیگر مانند ریاضیاهميت این دو عدد در رشته
است.
های یادی وجود دارد که بتوا در ن ارتباط مستقيم عدد فرمولریاضی یرشتهدر
نشا داد. « پی»را با عدد « فی»
186 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
cosعنوا مثال، به
5 2
، یك ارتباط دقيق بين این دو ثابت مهم در ریاضی
.(Sherbon, 2018, p. 90)است
سال پيب توسط مهندسين ما 3111هرم باستانی ب رگ جي ه در مصر حدود
خود بر مبنای عدد طالیی ساخته شده است. به این صورت که، اگر مجموع مساحت
چهار وجه مثلثی شکل هرم باستانی ب رگ جي ه را بر مساحت یر بنای مربعی شکل
(. 12، ص. 1301پور اقدم، )قلعهشود ن تقسيم کنيم با تعجب عدد طالیی ظاهر می
ها و مسجد شيخ عليیا نگنه در شهر اصفها که سه ونيم قر در مسجد خياط
که 313/1ها ا نسبت پيب در دوره صفویه ساخته شده ابعاد طول بر عرض حياط ن
، صص. 1303ن دیك به نسبت طالیی است استفاده شده است )عطاریا و دیگرا ،
13-12.)
اصفها و رواق جامع مسجد الملوکتاج گنبد ای درطور ماهرانه به طالیی نسبت
(.30-11، صص. 1301موحدی، است)موسوی شده گرفته کارن به شمالی ضلع
پژوهش. روش 1
پ شکی، شناسی، چشمای بوده و در ن ا علوم یسترشتهاین تحقيق ا نوع بين
و هنر استفاده شده است. در این تحقيق بر اساس ریاضيات، نجوم، جغرافيا، الهيات
انسا بالغ مشیص 3 و عنبيه 1چشم پ شکی، ابعاد واقعی کرههای چشماطالعات و داده
عنبيه شود که دقيقا بر دایرهچشم انسا رسم می شود و سپس یك مستطيل روی کرهمی
با کمك ابعاد واقعی درو ن محاط است. به روش تحليلی و با رویکرد ریاضی و
شود که عنبيه درو ن برای اولين بار نشا داده می ی چشم و شعاع دایرهشعاع کره
ای که رأس ن طالیی است. سپس اویه مستطيل ترسيم شده در ن ا نوع مستطيل
منطبق بر مرک چشم انسا یعنی مردمك است و درو این مستطيل طالیی قرار دارد را
-ی این اویه را محاسبه میهای ریاضی اندا ه. ننگاه با استفاده ا فرمولکنيمرسم می
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 185
های داده 0اف ار گوگل ارسکنيم. موقعيت جغرافيایی کعبه و تصاویر برگرفته شده با نرم
دور خودش و اوليه تحقيق است. با استفاده ا دانب نجوم و محور چرخب مين به
ور خورشيد ا منظر هنر تجسمی و تطبيقی نشا داده دن با مدار گردش مين به اویه
شوند. و در ی چشم در صورت انسا بر هم منطبق میی مين و دو کرهشود که کرهمی
ی یستی انسا و نگاه ا طالیی در چهره دو اویه نهایت با رسم کرد هنرمندانه
انسا که هما پرستب خداست، ی الهی الهی به ن ، به هدف مورد نظر در چهره اویه
رسيم.می
. نتايج اصلي 3
عنوا مهر تأیيدی است که خداوند متعال در جای جای این جها ، بر نسبت طالیی به
موجودات درو ن ده است. مهر درخشا و رینی که ذهن هر شیص کنجکاو را
طالیی ا منظر اویهخواهيم اثر این مهر رین را کند. در این بیب میخود جلب میبه
- مين ربط داده، به نتيجه طالیی کره در چهره و صورت انسا پيدا کرده، ن را با اویه
ای که هدف خداوند ا خلقت انسا بوده، دست یابيم.
. ارتباط زاويه طاليي با كعبه9-3
ادت خود همه مسلمانا جها است. هر مسلمانی در عب عنوا خانه خدا، قبلهکعبه، به
گذارد. شود نما برپا داشته و سر به سجده میدر جهت و راستایی که منتهی به کعبه می
یابی این بنای مقدس توسط حضرت ندم به دستور خداوند متعال بوده است. مکا
.Akhtaruzzaman, 2011, p)مرتبط است طالیی عدد مين با کره روی کعبه موقعيت
مين ی طالیی کرهطالیی دارد. ثابت شده است که نقطه یی مين یك نقطه. کره(13
ای است که مکا مقدس کعبه در ننجا واقع شده است. موقعيت جغرافيایی نقطه
(URL:2) مرتبط پی و فی اعداد نوری باتعجب طوربه مين کره روی مقدس مکا این
است.
185 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
دایره را به محيط و پيرامو ن هایی هستند که مرک خطهای دایره، پارهشعاع دانيممی
. دو(URL:3)است 11کيلومتر 2311ی مين حدود کره هایکنند. اندا ه شعاعوصل می
مرک که خطیپاره یعنی کعبه، شعاع یکی گيریم.می نظر در مين را کره مهم شعاع
و 2در تصویر OKخطپارهکند، یعنی می وصل ن محيط بر واقع نقطه کعبه به را دایره
جنوب قطب نقطه به را دایره مرک که خطیپاره یعنی جنوب، قطب شعاع دیگری
شود که اویه بين . با تعجب مشاهده می2در تصویر OPخطپارهکند، یعنی می وصل
شعاع مهم، اویه این دو
(. در اینجا این اویه 2)تصویر 12است 11درجه
مين ای است که در کرهی طالیی، اویه. در واقع اویه13ناميممی ی طالییزاویهرا
یك ضلع ن اشاره به کعبه و ضلع دیگر ن اشاره به قطب جنوب دارد. این اویه
تواند به قاعدهبه نوعی می 13عنوا واحدبه 1درجه و ظهور سه مرتبه عدد 111طالیی
م سجده بر خدا و پرستب او اشاره کند.سه بار تکرار اسماء اهلل در ذکر سجود به هنگا
زاويه طاليي با كره چشم انسان . ارتباط1-3
کره و دایره بوده است. نیا هميشه درباره« پی»ترین موضوع عدد ترین و مقدماتیاصلی
-چشم انسا می یافتن رد پای این عدد در ساختما في یکی انسا ممکن است کره
این کار باشد. ساختما چشم انسا بسيار پيچيده بوده و ا تواند سر نخ خوبی برای
کرانی و )نيست 11نظر في یکی چشم انسا با دقت تمام صددرصد یك کره کامل
ميليمتر 2/23های بالغ حدود چشم انسا (. ميانگين قطر کره03، ص.1303دیگرا ،
-چشم انسا کره عبارت دیگر ميانگين شعاع؛ به(Bekerman et al, 2014, p. 2)است
ی چشم انسا بالغ ميليمتر است. ميانگين قطر عنبيه 3/12های بالغ حدود
عبارت دیگر ميانگين ؛ به(Poonguzhali et al, 2015, p. 793)ميليمتر است11حدود
(.3ميليمتر است)تصویر 1/1بالغ، نصف قطر ن یعنی حدود چشم انسا شعاع عنبيه
چشم محاط است ی عنبيهکه هم بر دایره ABCDطيل مست 3اینك بر روی تصویر
هایی که ابعاد طول کنيم. چنين مستطيلچشم مماس است را رسم می کره و هم بر دایره
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 188
چشم انسا قابل شمار بر روی عنبيه و کرهها برابر است به تعداد بیی ن و عرض همه
یی هستند اندا ه طالهای هم(. نیا این مستطيل3ترسيم است)تصویر
15زمين در کره« پی»و « فی»ارتباط کعبه با اعداد . 2تصویر
= KOP
شعاع کعبه OK =شعاع قطب جنوب، OP = اویه طالیی،
گيریم. برای این منظور یکی ا برای پاسخ ابتدا طول و عرض ننها را اندا ه می
ی طول گيریم. اندا هرا در نظر می ABCDمانند مستطيل 3ی تصویرهامستطيل
ی چشم و شعاع عنبيه که مجموع طول شعاع کره ADیعنی ضلع ABCDمستطيل
که هما طول قطر ABعرض ن یعنی ضلع ميليمتر است و اندا ه 3/11است برابر با
ی ن مستطيل را بر اندا هطول ای ميليمتر است. سپس اندا ه 11عنبيه است برابر با
کنيم که این مستطيل طالیی کنيم و با کمال تعجب مشاهده میعرض ن تقسيم می
/است یرا /
17 8 1 61811
ها با مستطيل طالیی . درصد تطبيق این مستطيل
است. %00/00
181 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
(URL 4)16ميليمتر 11عنبيه آن قطر دایره ميليمتر و اندازه 6/24چشم انسان قطر کره اندازه .3تصویر
. های طالیی روی آن چشم انسان و مستطيل کره. 4تصویر
قطر عنبيه یا عرض مستطيل طالیی = AB = 11 ميليمتر
چشم و شعاع عنبيه یا طول مستطيل طالیی شعاع کره مجموعAD = = 3/11ميليمتر
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 198
را ABCD 11مستطيل طالیی، مستطيل طالیی ایستاده و قائمنهایت اینك در بين این بی
(.1گيریم )تصویر در نظر می
چشم انسان روی کره ABCD مستطيل طالیی قائم. 5تصویر
= BOC
اویه طالیی
-به OHCها در مثلث فيثااورث و قاعده سينوس به کمك ریاضی و استفاده ا رابطه
BOC اویه توا اندا هراحتی می
چه مشاهده را محاسبه کرد که با کمال تعجب ن
درجه است. 111شود، هما اویه طالیی می
زمين ی چشم انسان بر كره. داليل تطبيق كره3-3
های مين و کره داری بين کرها منظر هنری به دو دليل و نشانه یر، یك انطباق معنا
-طور معناشود و بهچشم انسا وجود دارد. این مطلب برای اولين بار است که مطرح می
سا د. سوی پرستب و سجده بر خداوند متعال و مناجات با او رهنمو میداری، انسا را به
اویه طالیی الف(
چشم در مستطيل طالیی قائم، هما درجه، روی دو کره 111
( 2تصویر ) مين وجود دارد. اویه طالیی است که روی کره
199 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
چشم راست ی طالیی در کره مين اویه ی طالیی در کره اویه
چشم راست در کره ی طالیی مين اویه ی طالیی در کره اویه
.2تصویر
1/23 ، اویه10مدار حرکت انتقالی مين با 13ی مين، محور چرخب ميندر کره ب(
را OCشعاعی چشم انسا ، اگر در مستطيل طالیی قائم درجه دارد. ا طرفی در کره
چپچشم ی طالیی در کره اویه مين ی طالیی در کره اویه 2تصویر
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 191
شود که شود. با کمال تعجب مشاهده میچشم ظاهر می ا کره OSامتداد دهيم، شعاع
در OH 11درجه را با شعاع قائم 1/23ی درصد هما اویه 00با دقت OSاین شعاع
(1تصویر )سا د.چشم می کره
سا د که بين این کرات یك ارتباط معناداری روشن میطور کامل ی فوق بهدو نشانه
فرماید:وجود دارد. خداوند در قرن کریم می
( 101عمرا / )نل« إ فی خلق السماوات والأرض واختلاف الليل والنهار لآیات لأولی الألباب»
های خداشناسی نظم شب و رو ، نشانهمحققا در نفرینب نسما و مين و گردش م»
«برای خردمندا پایدار است.
چشم راست ی طالیی در کره اویه مين ی طالیی و محور گردش در کره اویه
چپچشم ی طالیی در کره اویه مين طالیی و محور گردش در کرهی اویه 1تصویر
193 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
. تطبيق هنری زوايای طاليي بر چهره انسان1-3
انسا را با نگاه و ذوق هنری طالیی در چهره خواهيم تطبيق دو اویهدر اینجا می
شناختی ا نفرینب انسا حاصل نید. معرفی کرده، در نتيجه یك برداشت یبا
انسا را در نظر گرفته و دایره برای این منظور ابتدا یك تصویر مستند ا چهره
کنيم؛ سپس مستطيل چشم راست و چپ را بر روی ن تصویر رسم می فرضی دو کره
کنيم. بعد اویه طالیی را در روی هر دو دایره رسم می 1طالیی قائم را مطابق تصویر
ی طالیی کنيم. اینك اضالع این اویهرسم می 2ویر کره چشم چپ و راست مطابق تص
دهيم. قبال در باال بيا شد که اویهچشم انسا ا هر دو طرف امتداد می را در دو کره
کند و ی مين دو ضلع دارد که یکی ضلعی است که به کعبه اشاره میطالیی در کره
(. حال اگر ضلع کعبه را 1تصویر )کنددیگری ضلعی است که به قطب جنوب اشاره می
ی طالیی هر دو چشم انسا امتداد دهيم دقيقا این دو ضلع همدیگر را در در اویه
ببينيد(. همچنين اگر ضلع 3را در تصویر Aکنند )نقطه روی پيشانی انسا مالقات می
ی طالیی هر دو چشم انسا امتداد دهيم دقيقا این دو ضلع قطب جنوب را در اویه
ببينيد(. این 3را در تصویر Bکنند )نقطه گر را روی لب و دها انسا مالقات میهمدی
ی دو محل در صورت انسا چه ارتباطی با کعبه دارند مشاهده کردیم که دو اویه
شود؛ چرا که انسا ی انسا منتج به کعبه میطالیی که منشأ ن ا کعبه است در چهره
ی کند. در واقع اویهنهد و سجده میی کعبه بر خاک میپيشانی خود را در جهت اویه
طالیی ا یك طرف مفهوم قرار داد پيشانی بر خاک مين را ا سر بندگی و پرستب
ضلع پایينی این دو اویه طالیی در سا د. برخورد امتدادسمت کعبه روشن میخدا به
ی طالیی رد. این اویهگيدو کره چشم دقيقا در روی لب و دها انسا صورت می
سمت ن مکا مقدس دست به دعا بلند اشاره به کعبه دارد که همه مسلمانا جها به
ی ی طالیی در چهرهکنند و همين دو اویهکرده و با با خود با خداوند را و نيا می
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 191
ای انسا اشاره به محل لب و دها دارد که هر مسلمانی در را و نيا و مناجات با خد
کند. خود و یا در هنگام سجده ا ن استفاده می
فرماید:دیوا شمس می 111مولوی در ا لی شماره
چو دو دیده را ببستی جها جها نماند /ست تو مبين جها بيرو که جها درو دیده
Bو Aچشم در دو نقطه طالیی در دو کره . تالقی دو ضلع زاویه8تصویر
= B مين انسا نظير کعبه در کره چهره دها و لب در
= A مين ی انسا نظير قطب جنوب در کرهپيشانی در چهره
دهيم. که انطباق هنری یکی ا انسا ارائه می اینك تطبيق هنری دیگری بر چهره
دهد. انطباق هنری جالبی که ی انسا ، نشا میاسماء خداوند بلندمرتبه را بر چهره
مهم، لب و دها و پيشانی انسا دارد و ارتباط معنادار دوباره، اشاره به دو مشیصه
کند.ن را با کعبه بيا می
انسان . تطبيق هنری يكي از اسماء خداوند بر چهره6-3
تواند نقب منثری در های مذهبی میداشتن نگاه هنری به چهره انسا ا منظر انگاره
است. در 21«علی اعلی»باشد. یکی ا اسماء مقدس خداوند متعال ها داشته تعميق باور
196 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
انسا خواهيم نشا دهيم که این اسم مقدس تطبيق هنری یبایی بر چهرهاینجا می
ی انسا را طی سه مرحله بر چهره« علی اعلی»مراحل تطبيق هنری 0دارد. در تصویر
نویسيم. در تصویر در نینه میصورت دوم را به« علی»اول توضيح دادیم. در مرحله
« ا»و یك « ل»نخر دو کنيم. در مرحلهقبل را معکوس می ی دوم تصویر مرحلهمرحله
(. 0کنيم)تصویر را بر هم منطبق می
« علی اعلی»ی در نوشته« ا»و یک « ل»تطبيق دو گانه. مراحل سه9تصویر
(. هما طوری 11کنيم)تصویرانسا منطبق می اینك تصویر مرحله سوم را بر چهره
تطبيق جالبی صورت گرفته است که در ن ، ترسيم دو 11شود در تصویرکه مشاهده می
کشيده و معکوس « ی»صورت وارو با دو انسا به بر چهره« اعلی»و « علی»کلمه
11در تصویر تطبيق دقيقی بر بينی و دو چشم و باالی دو ابروی انسا دارد. نکته جالب
کشيده و معکوس بر روی پيشانی است که « ی»این است که ناحيه محصور بين دو
ا باال اشاره « اعلی»در « ا»گذارد. همچنين انسا در سجده بر خداوند روی خاک می
هر به پيشانی و ا پایين اشاره به لب و دها دارد. در واقع اشاره به دو عضوی ا چهره
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 195
گوید. اینك ارتباط می« سبحا ربی االعلی»که در سجده رو به قبله ذکر مسلمانی دارد
کنيم.دار این انطباق با کعبه را بيا میمعنا
کشيده و معکوس « ی»نشا داده شد دو 11که هما طوری که در تصویراول این
که دهد ای ا پيشانی را نشا میی انسا هما ناحيهبر چهره« علی»ی در دو نوشته
که فاطمه بنت اسد، فر ند خود، نهد. دوم اینانسا در سجده رو به کعبه بر خاک می
(. فاطمه بنت اسد 1، ص. 1332مجلسی،)دنيا نوردحضرت علی )ع( را درو کعبه به
بعد ا سه رو که با نو اد خود ا درو کعبه خارج شد، فرمودند که خداوند خواست
« علی اعلی»گذاری کنم چرا که فرمودند یکی ا اسماء من نام« علی»که این نو اد را
است و نام این نو اد اقتباسی ا این اسم باشد.
معروف خود، تطبيق 21سينا، حکيم و دانشمند نامدار در شعرابوعلیالرئيسشيخ
انسا را به تصویر معکوس بر چهره« ی»با « علی»ی معکوس دو هنری یبایی ا نوشته
« ل»بر روی دو چشم انسا و یك « ع»است. که در ن با یك ذوق هنری، دو کشانده
معکوس بر روی یا باالی دو ابروی انسا منطبق کشيده« ی»بر روی بينی انسا و دو
است.
ی انسان بر چهره« اعلی»و « علی» . ترسيم دو نوشته11تصویر
195 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
گيری نتيجه
ها یعنی ی طالیی مربوط به ن و اویه و پی اعداد فی 111 درجه، هم در
داری با هم ی مين و هم کرات چشم انسا ظاهر شده است که ارتباط کامال معناکره
کعبه دارد و برخورد امتداد ضلع ی مين اشاره به دارند. یك ضلع این اویه در کره
ی چشم دقيقا اشاره به پيشانی انسا دارد. این اویه باالیی همين اویه در دو کره
-سمت ن مکا مقدس سجده میمسلمانا جها به طالیی اشاره به کعبه دارد که همه
طالیی در چهره و صورت انسا اشاره به محلی دارد که هر کنند و همين اویه
دهد. مين و خاک قرار می سمت کعبه بر روی کرهمسلمانی در سجده ن محل را به
طالیی مفهوم قرار داد پيشانی بر خاک مين ا سر اینجاست که ا یك طرف اویه
سا د. برخورد امتداد ضلع پایينی تر میسمت کعبه را روشنبندگی و پرستب خدا به
گيرد. این دقيقا روی لب و دها انسا صورت می چشم طالیی در دو کره همين اویه
سمت ن مين اشاره به کعبه دارد که همه مسلمانا جها به ی طالیی در کره اویه
مکا مقدس دست به دعا بلند کرده و توسط لسا خود را و نيا کرده و با خدای
اشاره به محلی دارد که ی انسا ی طالیی در چهرهکنند و همين اویهخویب نيایب می
کند، یعنی هما هر مسلمانی در را و نيا و مناجات با خدای خود ا ن استفاده می
ی طالیی ا طرفی دیگر، مفهوم صحبت کرد با لب و دها خود. اینجاست که اویه
-تر بيا میسا ی روشنسمت کعبه را در قالب یك مدلخدا و را و نيا کرد با او به
.کند
ما نهد و همهر مسلمانی در سجده بر خداوند در جهت کعبه پيشانی بر خاک می
گوید. اینجاست که با هم اویه طالیی با نعمت خدادادی لب و دها ذکر سجود می
ما با دو ضلع خود یکی مفهوم پيشانی بر خاک نهاد ا یك طرف و دیگری هم
-سمت کعبه را در قالب یك مدلسجده بهمفهوم لب و دها گشود ا طرف دیگر در
کند.تر بيا میسا ی روشن
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 198
ی ن به اندا د. و اشارهیاد خدا میدر صورت، انسا را به« علی اعلی»تصور نقب
اندا د.یاد سجده و پرستب خدا میپيشانی و لب و دها ، ني انسا را با به
فرماید:می یاتذارکریم در سوره ال خداوند تبارک و تعالی در قرن
(12/ذاریات)ال« و ما خلقت الجن و الإنس إال ليعبدو »
«من جن و انس را خلق نکردم مگر برای پرستب»
را، عبودیت و پرستب خلقت انسا خود ا هدف جا در واقع خداوند متعال در این
توا باال توضيح داده شد، میخود اعالم فرمودند. بنابر این با این نگاه جدید که در
شد و چشم استنباط کرد که، خداوند متعال ا هما مانی، که انسا به اراده او متولد
شد، نشانه و عالمت این هدف مهم بنده بود و بندگی کرد او به این جها گشوده
در برابر خود را در هما چشما او تعبيه فرموده است.
ی دیدد ریدن، بده مقولده پرسدتب، بدرای تواند یك اویهمیگما اویه طالیی بی
ترین حالت تواند هر بنده را ا سر بندگی به ن دیكای که میبندگا خدا بگشاید. اویه
تواندد بدا داشدتن دو دیدد سوق دهد. بنابراین هر شیص می 22خود به خدا یعنی سجده
ی، مفهوم خلقدت خدود و لد وم ی طالیو اویه« علی اعلی»هنری و الهی به نقب رین
پرستب خالق خود را در هر بار نگاه کرد به چهره خود در ذهن تداعی کند و خددا را
های ا منظر نفریدگار هنر و یبایی ستوده و بپرستد. یافتن اسرار خلقت انسا و یبایی
ن هنری ن در سایر اندام انسا ا منظر ریاضيات و قوانين حداکم بدر ن ، ضدمن داشدت
-تواند ميدا جدید پژوهب باشد که پژوهشگرا به ن دعوت مدی خداجویی، می جنبه
شوند.
هايادداشت1. Gary B. Meisner
2. Mario Livio
3. Khaled Mahmoud Salim Al-Faqih
191 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
-کلمن -حطی -هو -د: ابجعبارتند ا جمل دارای هشت صورت است که ابجد یا حروف .3
به که نه تا حرف است «ط»تا «الف»ا ، ابجدضظغ؛ و در حساب -ثیذ -قرشدت -سعفص
به که نه تا حرف است «ص»تا «ی»ا و شود شماره داده می 0تا 1یکی یکی ا ترتيب،
به که ده حرف است «غ»تا «ق»ا و شود شماره داده می 01تا 11 ده تا ده تا ا ترتيب،
.شودشماره داده می 1111تا 111 صد تا صد تا ا ترتيب،
1.
2.
7. Globe
8. Iris
9. Google Earth Pro
کيلومتر است. ولی با این اختالف کوچك در طول 2313تا 2311ی مين بين های کرهشعاع .11
. است 00ی کامل در نظر گرفت که دقت ن باالی %توا مين را یك کرهها میشعاع
است. هيثان 12/33و قهيدق 21درجه، Google Earth ،21، طبق کعبه ییايعرض جغراف .11
ابط ریاضی در تناسب وبه کمك فاصله کعبه تا قطب جنوب و قطب شمال و استفاده ا رو .12 دست نورد.توا این اویه را بهفرمول طول قوس دایره می
حدود عدد ني در استواهای جغرافيایی ا هم در روی خط فاصله طولجالب است بدانيم که .13
.دباشمی متر کيلو 111
ابدی پابرجامن ه است خدای « سبحا الواحد االحد»یکی ا اسماء مقدس خداوند یکتا است. .13
و (posterior)و خلفی (anterior)انسا بالغ، قطر قدامی (eyeball)در گلوب چشم .11
پوشی ا این تغيير اندک ميليمتر در تغيير است. با چشم 23تا 22بين (transverse)نگ یال
ی کامل در نظر گرفت. توا ساختما چشم انسا را شبيه یك کرهمی
Poonguzhali) ميليمتر است. که به استناد مرجع 11تارنما قطر عنبيه در تصویر واقع در این .12
et al, 2015, p. 793) ميليمتر اصالح شد. 11به 3قطر عنبيه در تصویر
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 118
القائم سبحا » های ابدی و دائمی خداوند متعال است که در ادعيه نمده است.یکی ا اسم .11
جای ابدی. من ه است خدای قائم و پابر «الدائم
کند. مين محور چرخب مين، محوری است که دو قطب شمال و جنوب را به هم وصل می .13
چرخد. یك چرخب دور خود میهای ساعت بهدور این محور در جهت عکس حرکت عقربه
گردد. انجامد و باعث پيدایب شب و رو میطول میساعت به 23کامل
ت به دور های ساع بر روی ن در خالف جهت حرکت عقربه مينشکل است که مدار بيضی .10
انجامد و باعث پيدایب کند. یك گردش کامل ن یك سال به طول میگردش می خورشيد
گردد. چهار فصل سال می
د مرتبهمن ه است خداوند واالی بلن «سبحا العلی االعلی» .21 اندواندر پی عشق عاشق انگيیته اندتا باده عشق در قدح رییته .21
هابر صفحه چهره اندچو شير و شکر به هم برنميیته با جا و روا بوعلی، مهر علی
اند نام دو علیمعکوس نوشته ی لی خط لم
ا حاجب و عين و انف با خط جلی دویای معکوسیك الم و دو عين، با ن دیکترین حاالت بنده به : أقرب ما یکو العبد إلی اهلل و هو ساجد؛ (ع)امام صادق
.323، ص 3االسالميه( ج -منبع: کافی)ط .پروردگار حالت سجده است
كتابنامه
قرن کریم
، مساجد حياط تناسبات بررسی»(، 1303 هره )کورش و مسعودی، کورش؛ منمنی، عطاریا
.21-31(، 11) 1، هنر تطبيقی مطالعات، «صفویه اصفها دوره
(، 1301پور اقدم، عباس )قلعه«( فی( و پی ) ،و هرم ب رگ مصر ) مجله رشد برها» ،(01)22 ،13-12.
،فرهاد؛ نعلينی، ناصر؛ والیی، فاطمه؛ نبادی،فتح رضا؛ فدایی فراهانی، سميه؛ ماستری کرانی
با مرتبط عوامل و چشم کره ابعاد و حجم بررسی»(، 1303محسن ) فيضی، سپهر و نورو یا ،
. 01-03(، 2) 33 ،در پ شکی پژوهب، «1302سال ؛ کرمانشاهMRIا استفاده با ن
( 1332مجلسی، محمدتقی ،)چاپ چهارم، تهرا : اسالميه.31جلد ، بحاراالنوار ،
119 (مقدم و همكاران)محسن خالقي درجه 999 ييطال يهز منظر زاوارتباط انسان با خدا ا
طالیی عدد به اندا یچشم»(، 1301موحدی، فائ ه ) موسوی ( فی») ،1 ،علم نشاء نشریه
(1 ،)30-10. Akhtaruzzaman, M. & Shafie, A.A. (2011), “Geometrical Substantiation of
Phi, the Golden Ratio and the Baroque of Nature, Architecture, Design and
Engineering” , International Journal of Arts, 1 (1), 1-22.
Al-Faqih, K.M.S.A. (2017), “Mathematical Phenomenon in the Quran of
Earth-Shattering Proportions: A Quranic Theory Based on Gematria
Determining Quran Primary Statistics (words, verses, chapters) and
Revealing its Fascinating Connection with the Golden Ratio” , Journal of
Arts & Humanities, 6 (6), 52-73.
Bailey, D.H. (1988), “The computation of to 29,360,000 Decimal Digits
Using Borweins' Quartically Convergent Algorithm” , Mathematics of
Computation, 50 (181), 283-296.
Bekerman, I.; Gottlieb, P. & Vaiman, M. (2014), “Variations in Eyeball
Diameters of the Healthy Adults” , Journal of Ophthalmology, Volume
2014, Article ID 503645, 2014, 5 pages.
Livio, M. (2008), The golden ratio: The story of phi, the world's most
astonishing number, New York: Broadway Books.
Meisner, G.B. (2018), The Golden Ratio – The Divine Beauty of
Mathematics, New York: Race Point Publishing Group.
Poonguzhali, N. & Ezhilarasan, M. (2015), “Identification Based on Iris
Geometric Features” , Journal of Applied Sciences, 15 (5), 792-799.
Sherbon, M.A. (2018), “Fine-Structure Constant from Golden Ratio
Geometry” , International Journal of Mathematics and Physical Sciences
Research, 5(2), 89-100.
URL 1: http://quranvadadd.blogfa.com/post/115(access date: 2019/ 04/ 18).
URL 2: https://maps.google.com(access date: 2019/ 04/ 18).
URL 3: https://en.m.wikipedia.org/wiki/Earth_radius(access date: 2019/ 04/
18). URL 4: http://www.tracydeephotography.com/squid-eye/459-best-spheres-
images-on-pinterest-squid-eye/(access date: 2019/ 04/ 18).
9318پائيز و زمستان ،(65)پياپي دوم، شمارة ششم، سال بيست و 111
