Ge Mothoyoo moRatago aE-hwa

GeGeMotho yo oMotho yo omo Ratagomo Ratagoa E-hwa...a E-hwa...

WATCHTOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF SOUTH AFRICA NPC1 Robert Broom Drive East, Rangeview, Krugersdorp, 1739, R.S.A.

Made in the Republic of South AfricaE dirilwe Repabliking ya Afrika Borwa

Kgatiso ye ga e rekiswe. E newa batho e le karolo ya modiro wa go ruta ka Beibelewo o dirwago lefaseng ka bophara wo o thekgwago ka meneelo ya boithatelo.

Ge o nyaka go ntsha moneelo, hle eya go www.jw.org/nso.Ka ntle le ge go bontshitswe, ditsopolo tsa Mangwalodi tswa go Phetolelo ya Lefase le Lefsa ya Mangwalo

a Makgethwa ya leleme la mehleng yeno.Ge Motho yo o mo Ratago a E-hwa

When SomeoneYou Love DiesKgatiso ya August 2017

Sepedi (we-SE)� 1994, 2000, 2005

Watch Tower Bible and Tract Society of PennsylvaniaBagatisi

“Seo e ka se be Thereso!”LETLAKALA 3

Na ke ga Tlhagogo Ikwa ka Tsela ye?

LETLAKALA 7Nka Lebelet sana

Bjang le go Nyama Ga-ka?LETLAKALA 14

Ba Bangwe ba ka Thusa Bjang?LETLAKALA 20

Kholofelo e KgonthiseditswegoBakeng sa Bahu

LETLAKALA 26

Na motho yo o mo ratagoo robetse lehung?Na o sa nyamile?

Na o nyaka go thuswa golebeletsana le go nyama ga gago?

Na go na le kholofelobakeng sa bahu?

Ge e ba go le bjalo, ke efe?Re ka kgonthisega bjang?

Ka poroutsheng ye, dipotsiso tse bjalodi tla newa dikarabo tse di homotsago tsedi tswago Beibeleng. Re go kgothaletsa

gore o e bale ka kelohloko.

“Seo e ka se be Thereso!”MONNA wa New York (U. S.A.) o anega gore:“Morwa wa-ka Jonathan o be a e-ya go etelabagwera bokgoleng bja [dikhilomithara] tse segokae. Mosadi wa-ka Valentina, o be a sa rate ge a e-ya moo. O be a

dula a boifiswa ke leema-ema la dikoloi. Eupja Jonathan o be a rata

thuto ya electronics gomme bagwera ba gagwe ba be ba e-na le lefe-

lo leo ba somelago go lona moo a bego a ka ithuta ka go dira modi-

ro ka go lebanya. Ke be ke le ka gae kua Man-

hattan bodikela, New York. Mosadi wa-ka o

be a ile go etela metswalo ya gagwe kua Pu-

erto Rico. Ke be ke nagana gore, ‘Jonathan o

tla tloga a boa.’ Ka morago tshipi ya moja-

kong e ile ya lla. ‘Ruri e swanetse go ba e le

yena.’ E be e se yena. E be e le maphodisa le

basomi ba tsa kalafo ya tshoganetso. Lepho-

disa le ile la botsisa gore, ‘Na o tseba lengwa-

lo le la go otlela?’ ‘Ee, ke la morwa wa-ka, Jonathan.’ ‘Re go sware-

tse ditaba tse mpe. Go diregile kotsi, gomme . . . morwa wa gago, . . .

morwa wa gago o hwile.’ Tsela yeo ke ilego ka arabela ka yona ma-

thomong e bile gore, ‘Seo e ka se be thereso!’ Tiragalo yeo e nyami-

sago o soro e ile ya bula ntho yeo e sa dutsego e fola dipelong tsa

rena gaesita le nywageng e mentsi ka morago.”

Tate wa kua Barcelona (Sepania) o ngwala gore:“Morago kua nakong ya Sepania sa nywageng yabo-1960, re be re le lapa le le thabilego. E be e leMarıa mosadi wa-ka le bana ba rena ba bararo, Da-vid, Paquito le Isabel, ba e-na le nywaga e 13, 11le 9 ka go latelana.

“Ka letsatsi le lengwe ka March 1963, Paquito oile a boa gae a e-tswa sekolong a lla ka dihlabi tsesoro hlogong. Re be re tlabegile mabapi le seo se kabago se di bakile—eupja e sego ka nako e telele. Oile a hwa diiring tse tharo ka morago. Go palega ga

megalatshika ya bjoko go ile gwa fedisa bophelo bjagagwe gatee-tee.

“Paquito o hwile nywageng e fetago e 30 e fe-tilego. Lega go le bjalo, bohloko bjo bo tseneletse-go bja go lahlegelwa moo re sa dutse re bo kwa gofihla le lehono. Ga go kgonege gore batswadi baka lahlegelwa ke ngwana gomme ba se kwe goreba lahlegetswe ke selo seo e lego sa bona—go sasetswe tekanyo ya nako yeo e fetago goba palo yabana ba bangwe ba ba ka bago le bona.”

‘Re go swaretse ditaba tse mpe. Go diregile kotsi,gomme . . . morwa wa gago, . . . morwa wa gago o hwile.’

4 Ge Motho yo o mo Ratago a E-hwa

Diphihlelo tse tse pedi tseo go tsona batswadi bailego ba lahlegelwa ke bana, di bontsha kamoontho e bago e tseneletsego le e tseago nako e tele-le ka gona ge ngwana a e-hwa. Mantsu a ngaka kea thereso gakaakang e ngwadilego gore: “Lehu langwana gantsi ke le le nyamisago kudu le le lekwesago bohloko kudu go feta lehu la motho yomogolo, ka gobane ngwana ke motho yo a sa le-telwago gore a ka hwa ka lapeng. . . . Lehu langwana lege e le ofe le bolela go lahlega ga dito-ro tsa bokamoso, ditswalano [morwa, ngwetsi leditlogolo], diphihlelo . . . tseo di sa hlwago di tha-belwa.” Maikwelo a a go lahlegelwa mo gogolo aka kgoma le mosadi yo mongwe le yo mongwe yoa lahlegelwago ke ngwana ka go senyegelwa kempa.

Mosadi yo a hwetswego o hlalosa gore: “Monnawa-ka Russell o be a kile a soma e le motlatsa-mo-hlankedi wa tsa kalafo lefelong la tsa bohlabanilefelong la ntwa la Pacific nakong ya Ntwa ya IIya Lefase. O be a kile a bona gotee le go phonyo-kga dintweng tse siisago. O ile a boa United Statesgomme a phela bophelo bjo bo neago khutso e kgo-lo ya monagano. Ka morago o ile a hlankela e lemodiredi wa Lentsu la Modimo. Ge a le nywagengya gagwe ya mathomo ya bo-60 o ile a thoma goba le dika tsa bothata bja pelo. O ile a leka go phe-la bophelo bja matsato. Ka gona ka letsatsi le le-ngwe ka July 1988, o ile a tlhaselwa o soro ke pelogomme a hwa. Lehu la gagwe e be e le le le nolagomoko. Ga se ka ka ka kgona le go laelana le yena.E be e se feela monna wa-ka. E be e le mogwerawa-ka wa pelo-bohloko. Re be re phetse nywaga e40 re le gotee. Bjale go be go bonala eka ke be keswanelwa ke go lebeletsana le bodutu bjo bo kge-thegilego.”

Tse e fo ba tse sego kae tsa ditiragalo tsa ma-nyami tse dikete tse di welago malapa lefaseng kamoka letsatsi le lengwe le le lengwe. Go etsa ge ba-

tho ba bantsi ba ba nyamilego ba tla go botsa, gelehu le tsea ngwana wa gago, monna wa gago, mo-sadi wa gago, motswadi wa gago, mogwera wagago, ruri ke seo mongwadi wa Mokriste Paulo ase biditsego ‘lenaba la mafelelo.’ Gantsi karabeloya mathomo ya tlhago ditabeng tse di nyamisagokudu e ka ba go ganetsa, “Seo e ka se be thereso!Ga ke dumele.” Gantsi go latela dikarabelo tse di-ngwe, bjalo ka ge re tla bona.—1 Ba-Korinthe 15:25, 26, PK.

Lega go le bjalo, pele ga ge re ahla-ahla maikwe-lo a go nyama, anke re arabeng dipotsiso tse di-ngwe tse bohlokwa. Na lehu le bolela bofelo bjamotho yoo? Na go na le kholofelo lege e le efe yagore re ka bona baratiwa ba rena gape?

Go na le Kholofelo ya Kgonthe

Mongwadi wa Beibele Paulo o neile kholofelo yakimollo go ‘lenaba [leo] la mafelelo,’ e lego lehu.O ngwadile gore: “Lehu le tlo fediswa.” “Lenabala mafelelo le le swanetsego go fediswa ke lehu.”(1 Ba-Korinthe 15:26, The New English Bible) Keka baka la’ng Paulo a be a ka kgodisega gakaakaaka seo? Ka gobane o be a rutilwe ke motho yo abego a tsositswe bahung, e lego Jesu Kriste. (Ditiro9:3-19) Ke ka lona lebaka leo Paulo a bego a kangwala gore: “Byale ka xe lehu le tlile ka motho[Adama], le tsoxo ya bahu e tlile ka motho [JesuKriste]. Byale ka xe bohle ba e-hwa ka Adama, batlo phediswa bohle ka Kriste.”—1 Ba-Korinthe 15:21, 22.

Jesu o be a nyamile kudu ge a be a gahlana lemohlologadi wa Naini gomme a bona morwa wagagwe yo a hwilego. Pego ya Beibele e re botsa gore:“Xe a [Jesu] batamela kxoro ya motse [Naini], ahwetsa ba e-tswa ba rwele mohu, ngwana a nnosiwa mm’axwe e bexo e le mohloloxadi, a na le le-saba le lentsi la ba motse woo. Morena, xe a mmo-na, a mo kwela bohloko, a bolela nae’ a re: Se lle!

Ge Motho yo o mo Ratago a E-hwa 5

A batamela a kxwatha leako, barwadi ba lona baema. Jesu a re: Lesoxana, ke ra wene xe ke re: Tso-xa! Mohu a tsoxa a dula, a thoma xo bolela. Yenaa mo isa xo mm’axwe. Bohle ba swarwa ke poifo,ba reta Modimo ba re: Xo tsositswe moporofeta emoxolo mo xo rena; Modimo o etetse sethsaba saxaxwe.” Ela hloko kamoo Jesu a ilego a tutuetswake kwelobohloko ka gona moo a ilego a tsosa mo-rwa wa mohlologadi! Akanya ka se se bolelwago keseo bakeng sa bokamoso!—Luka 7:12-16.

Moo pele ga dihlatse tse di bonego ka mahlo,Jesu o ile a dira tsogo e sa le-balegego. E be e le pontshoya tsogo yeo a bego a setse ae porofetile nakong e nngwepejana ga tiragalo ye, e legogo busetswa bophelong lefa-seng ka tlase ga “lexodimole lefsa.” Nakong yeo Jesuo be a itse: “Di se ke tsa Letlaba; xobane xo tla lebakaleo bohle ba lexo mabitlengba tl’o xo kwa Lentsu la Mo-rwa-Modimo ka l ona, xo-mme ba tlo tswa.”—Kutollo21:1, 3, 4; Johane 5:28, 29;2 Petro 3:13.

Dihlatse tse dingwe tse di bonego tsogo ka ma-hlo di be di akaretsa Petro gotee le ba bangwe baba 12 ba ba bego ba sepela le Jesu maetong a ga-gwe. Ba be ba kwele e le ka kgonthe Jesu yo a tso-sitswego a bolela Lewatleng la Galilea. Pego e re bo-tsa gore: “Jesu a re: Tlang re fihloleng. Xwa se bele o tee wa barutiwa ba xaxwe e a lekilexo le xo re:O mang? Xobane ba tsebile xe e le Yena Morena.Jesu a tla, a tsea senkxwa a ba nea, le hlapi a e diraka mokxwa woo. E be e setse e le la boraro xe Jesu aiponatsa xo barutiwa ba xaxwe a tsoxile bahung.”—Johane 21:12-14.

Ka gona, Petro o be a ka ngwala ka kgodisego efeletsego gore: “A xo retwe Modimo Tata xo Mongwa rena Jesu Kriste, wa xo re tswala xape ka kxa-uxelo e kxolo ya xaxwe, ra tla ra ba ba kholofeloye e phelaxo ka xe Jesu Kriste a tsoxile bahung.”—1 Petro 1:3.

Moapostola Paulo o hlalositse kholofelo ya ga-gwe ya kgodisego ge a be a re: “Ke dumela tsedi ngwadilwexo Molaong le mo xo Baporofeta, kho-lofelo ye ke holofetsexo Modimo ka yona e le yonaye le bona ba naxo nayo’, ya xo re: Bahu ba tlo tso-

xa, bohle, baloki le ba s’a lo-kaxo.”—Ditiro 24:14, 15.

Ka gona ba dimilione baka ba le kholofelo e tiile-go ya go bona baratiwa babona ba phela gape lefa-seng, eupja ka tlase ga ma-emo a fapanego kudu .Maemo ao e tla ba afe? Dita-ba tse dingwe tse di nabile-go tsa kholofelo e theilwegoBeibeleng bakeng sa barati-wa ba rena ba ba hwilego ditla ahla-ahlwa karolong yamafelelo ya poroutsha ye, e

nago le sehlogo se se rego “Kholofelo e Kgonthi-seditswego Bakeng sa Bahu.”

Eupja a re thome ka go ahla-ahla dipotsiso tseo ka bago le tsona ge e ba o nyamisitswe ke go la-hlegelwa ke moratiwa: Na ke ga tlhago go hloko-fala ka tsela ye? Nka lebeletsana bjang le manya-mi a-ka? Ba bangwe ba ka dira’ng go nthusa golebeletsana le boemo ka katlego? Nka thusa bjangba bangwe ba ba nyamilego? Sa bohlokwa kudu,Beibele e re’ng ka kholofelo e kgonthiseditswegobakeng sa bahu? Na ke tla ka ka bona baratiwaba-ka gape? Gona kae?

Dipotsiso tse ka Naganisiswago

Karabelo ya tlhagolehung la moratiwa ke efe?

Jesu o ile a direlamohlologadi wa Naini eng?

Jesu o neile kholofetsoefe mabapi le bahu?

Ke ka baka la’ng Petro le Pauloba be ba ka kgodisega gore go be

go tla ba le tsogo?

Ke dipotsiso difetse di swanetsego go arabja?


selo se sengwe se be se nkwesitse bohloko. Ga ke go-pole ge e ba mma a kile a atla goba a gokarela legee le mang wa rena bana (re be re le ba bane). Ke beke e-na le nywaga e 56 ge ke be ke bona tate ae-hwa. Ke ile ka ikwa ke lahlegetswe o soro. Legago le bjalo, mathomong ke be ke sa kgone go lla.”

Ditlogong tse dingwe, batho ba bontsha maikwe-lo a bona phatlalatsa. Go sa setswe ge e ba ba tha-bile goba ba nyamile, ba bangwe ba tseba kamoo baikwago ka gona. Ka lehlakoreng le lengwe, dikaro-long tse dingwe tsa lefase kudu-kudu ka leboa laYuropa le Brithania, batho, banna ka mo go kgethe-gilego ba tlwaeditswe go fihla maikwelo a bona, gogatelela maikwelo a bona, go meletsa le go llela kateng. Eupja ge o lahlegetswe ke moratiwa wa gago,na go bontsha go nyama ga gago go fosagetse katsela e itsego? Beibele e re’ng?

Ba ba Kilego ba Lla ka BeibelengBeibele e ngwadilwe ke ba-Hebere ba tikologong

ya ka bohlabela bja Mediterranean, bao e bego e lebatho ba ba bontshago maikwelo kudu. E na le me-hlala e mentsi ya batho ba ba ilego ba bontsha gonyama ga bona phatlalatsa. Kgosi Dafida o ile a hlo-kofala ka baka la lehu la morwa wa gagwe yo a

bego a bolailwe, Aminone. Ge e le gabotse, o ile a“lla; ya ba sello se sexolo.” (2 Samuele 13:28-39) Oile a ba a nyama ka baka la lehu la morwa wa ga-gwe wa sehwirihwiri Abesalomo, yo a bego a lekilego tsea bogosi ka kgang. Pego ya Beibele e re botsagore: “Ke mo kxosi [Dafida] e thsoxilexo ka kudu,ya rotoxela ngwakong wa ka xodimo xa kxoro, yalla, ya tsama e re: Abesalomo ngwan’a-ke! Abesalo-mo ngwan’a-ke! A xo ka be xo hwile nna, ’bakengsa xaxo! Joo Abesalomo ngwan’a-ke! Ngwan’a-kejoo!” (2 Samuele 18:33) Dafida o ile a hlokofala goswana le tate yo mongwe le yo mongwe yo a tlwa-elegilego. Le gona ke ka makga a mantsi gakaakangmo batswadi ba ilego ba kganyoga ge nkabe ba hwi-le go e na le gore go hwe bana ba bona! Go bonalae le mo e sego ga tlhago kudu gore ngwana a hwe-le motswadi pele.

Jesu o ile a arabela bjang lehung la mogwera wagagwe Latsaro? O ile a lla ge a batamela lebitleng lagagwe. (Johane 11:30-38) Ka morago, Maria Ma-gdalena o ile a lla ge a batamela lebitleng la Jesu.(Johane 20:11-16) Ke thereso gore Mokriste yo anago le kwesiso ya kholofelo ya Beibele ya tsogoga a hlokofale wa go se homotsege, bjalo ka ge go

Na ke ga Tlhago goIkwa ka Tsela ye?

MOTHO yo a hwetswego o ngwala gore: “Ke ile ka rutwa ke sa le ngwana kua

Engelane gore ke se ke ka bontsha maikwelo a-ka phatlalatsa. Ke sa gopola

tate yo e bego e le mohlabani a mpotsa a lomantshitse meno gore, ‘O se ke wa lla!’ ge


dira ba bangwe ba ba se nago motheo o kwalagowa Beibele wa ditumelo tsa bona mabapi le boemobja bahu. Eupja gaesita le Mokriste wa thereso yo anago le kholofelo ya tsogo o a nyama le go hloko-fala ka baka la go lahlegelwa ke moratiwa wa ga-gwe lege e le ofe, bjalo ka motho yo a nago le ma-ikwelo a tlhago.—1 Ba-Thesalonika 4:13, 14.

Go Lla Goba go se LleGo thwe’ng ka ditsela tseo re arabelago ka tsona

lehono? Na o hwetsa go le thata goba e le mo go le-sago dihlong go bontsha maikwelo a gago? Baeletsi

ba kgothaletsa eng? Dikgopolo tsa bona tsa mehlengyeno gantsi di kwatsa bohlale bja kgale bjo bo bu-duletswego bja Beibele. Ba bolela gore re swanetsego bontsha go nyama ga rena, re se ke ra go gatele-la. Se se re gopotsa ka banna ba ba botegago bakgale ba bjalo ka Jobo, Dafida le Jeremia, bao gobontsha ga bona go nyama go hwetswago ka Beibe-leng. Ruri ga se ba ka ba gatelela maikwelo a bona.Ka gona, ga se bohlale go ipea lekatana go batho.(Diema 18:1) Ee, go hlokofala go bontshwa ka di-tsela tse di fapanego ditlogong tse di fapanego, gape

Ke ga tlhago go nyama le go lla ge moratiwa a e-hwa


Lentsu “mosepelo” ga le bolele gore go nyama go na lethulaganyo e theilwego goba lenaneo. Dikarabelo

tsa go nyama di ka aparela gomme tsa tsea nako yabotelele bjo bo fapa-fapanego, go ithekgile ka motho.Lelokelelo le ga se la felela. Dikarabelo tse dingwe di kaba tsa bonagatswa. Tse di latelago ke tse dingwe tsadika tsa go nyama tseo motho a ka bago le tsona.Dikarabelo tsa pele: Go tshoga mathomong; go sedumele, go ganetsa; go retela maikwelong; maikwelo ago ipona molato; kgalefo.Go nyama mo go tseneletsego go ka akaretsa:Go lebala le go hlobaela; go lapa mo go feteletsego;diphetogo tsa kapejana tsa maikwelo; kahlolo efosagetsego le tsela ya go nagana; makga a go lla;diphetogo tsa kganyogo ya dijo tse di feleletsago ka gotheoga ga boima bja mmele goba go bo oketsa; dika tsedi fapa-fapanego tsa go se phele gabotse mmeleng; gorobala kudu; matla a fokotsegilego a go soma; gofefeana—go kgoma, go kwa, go bona mohu; ge olahlegetswe ke ngwana, go kgopiswa ka mo go senago tlhaologanyo ke molekane wa gago.Lebaka la go tsepama: Manyami le tlhologelo;dikgopotso tse dintsi tse di thabisago ka mohu, e bile ditswakane le metlae.

Mosepelo wa go Nyamago ithekgile ka ditumelo tse di apareditsego tsa bo-dumedi.�

Go thwe’ng ge e ba o ikwa o nyaka go lla? Go llake karolo ya tlhago ya motho. Le gona gopola tira-galo ya lehu la Latsaro, ge Jesu a be a “huduexa mo-yeng . . . xomme . . . a tswa mexokxo.” (Johane 11:33, 35) Ka go dira bjalo o bontshitse gore go lla kekarabelo ya tlhago lehung la moratiwa.

Se se thekgwa ke taba ya yo e lego mma, Anne yoa kilego a lahlegelwa ke ngwana wa gagwe Rachelka SIDS (Sudden Infant Death Syndrome [Bolwetsibja Lehu le le sa Letelwago bja Masea]). Monna wagagwe o hlalositse gore: “Selo se se makatsago kegore nna le Anne ga se ra ka ra lla polokong. Mothoyo mongwe le yo mongwe o be a lla.” Anne o ara-betse go se ka gore: “Ee, eupja ke llile kudu bakengsa rena ka bobedi. Ke nagana gore seo se tloga se ilesa nkgoma kudu dibekeng tse sego kae ka moragoga tiragalo yeo e nyamisago, ge ka letsatsi le lengweke be ke nnosi ka ntlong. Ke ile ka lla letsatsi kamoka. Eupja ke dumela gore go nthusitse. Ke ile kaikwa ke le kaone ka baka la gona. Ke ile ka swane-lwa ke go hlokofalela go lahlegelwa ke ngwan’aka.Ke dumela e le ka kgonthe gore le swanetse go tlo-gela batho ba ba nyamilego gore ba lle. Gaesita legee le ga tlhago gore ba bangwe ba arabele ka gore, ‘Ose ke wa lla,’ seo ga se thuse le gatee.”

Kamoo ba Bangwe ba Arabelago ka GonaBa bangwe ba ile ba arabela bjang ge ba be ba

nyamisitswe ke go lahlegelwa ke moratiwa? Ka mo-hlala, nagana ka Juanita. O tseba kamoo go lego bo-

� Ka mohlala, batho ba ma-Yoruba ba Nigeria ba na le tumelo etlwaetswego ya go tswalwa gape ga moya ka mmele o mongwe. Kagona ge mma a lahlegelwa ke ngwana, go ba le go nyama go go tse-neletsego feela ka nakwana, ka gobane go bjalo ka ge mogobelo wakosa ya se-Yoruba o re: “Meetse ke ona a tshologilego. Motsega ga sewa thubega.” Go ya ka se-Yoruba, se se bolela gore motsega wo o rwe-lego meetse, e lego mma, a ka belega ngwana yo mongwe—mohlomo-ngwe ke go tswalwa gape ga mohu ka mmele o mongwe. Dihlatse tsaJehofa ga di latele meetlo lege e le efe e theilwego ditumela-khwe-leng tse di tswago dikgopolong tsa maaka tsa moya o sa hwego le gotswalwa gape ka mmele o mongwe, tseo di sa thewago ka Beibeleng.—Mmoledi 9:5, 10; Hesekiele 18:4, 20, PK.

hloko ka gona go lahlegelwa ke ngwana. O senye-getswe ke dimpa ka makga a mahlano. Bjale o be aimile gape. Ka gona ge kotsi ya koloi e be e mo ga-peletsa go robatswa sepetlele, o be a tshwenyegileka mo go kwesisegago. Dibekeng tse pedi ka mora-go ga moo o ile a swarwa ke lesoko—pele ga nako.Go se go ye kae ka morago Vanessa yo monyenyaneo ile a belegwa—a imela ka godimo ga dikhilogra-ma tse 0,9 feela. Juanita o gopola gore, “Ke be kethabile kudu. Mafelelong ke be ke le mma!”

Eupja lethabo la gagwe e bile la nakwana. Matsa-tsing a mane ka morago Vanessa o ile a hwa. Juanitao gopola gore: “Ke ile ka ikwa ke lahlegetswe kudu.Ke be ke amogilwe go ba ga-ka mma. Ke be ke ikwa


Gaesita lege a be a setse a kile a ba le bana ba bangwe,(mosadi yo a bitswago) Monna o be a lebeletse pele

ka go fagahla go belegweng ga ngwana wa gagwe yo alatelago. Gaesita le pele ga go belegwa, e be e le “lesea le[a] bego [a] bapala le lona, [a] bolela le lona e bile [a]lora ka lona.”

Mosepelo o kgokaganyago magareng ga mma le ngwa-na yo a sesogo belegwa e be e le o matla. O tswela pele kagore: “Rachel Anne e be e le lesea le le bego le raga dipukumpeng ya-ka, le ntsosa bosego. Ke sa dutse ke gopola goraga ga mathomo go se nene, mo ekego ke go kgoma kaboleta le ka lerato. Nako le nako ge a be a sisinyega ke beke tlala ka lerato le legolo. Ke be ke mo tseba gabotsekudu mo e lego gore ke be ke tseba ge a be a e-kwa bohlo-ko, ge a be a babja.”

Monna o tswetsa pego ya gagwe pele ka gore: “Ngaka ebe e sa nkgolwe go fihlela ge selemo e le ngwagola. O ile ampotsa gore ke tlogele go tshwenyega. Ke dumela gore kemo kwele ge a e-hwa. O ile a fetlologa gatee-tee ka matla.Letsatsing le le latelago o be a hwile.”

Phihlelo ya Monna ga se tiragalo e sa tlwaelegago. Goya ka bangwadi Friedman le Gradstein ka pukungya bona ya Surviving Pregnancy Loss, basadiba ka bago milione kua United States e nnosi basenyegelwa ke dimpa ka ngwaga. Ee, palo ke ekgolo kudu lefaseng ka bophara.

Batho gantsi ba palelwa ke go lemo-ga gore go senyegelwa ke mpa gobago belega lesea le le hwilego ketiragalo e nyamisago go mosadile yeo a e gopolago—mohlomo-ngwe bophelong bja gagwe kamoka. Ka mohlala, Veronica yoobjale a setsego a gotse ka nywa-ga o gopola ka dimpa tseo di mosenyegetsego gomme o gopolakudu-kudu ka lesea le le bele-gwego le hwile le le bego lephetse go fihla kgweding yasenyane gomme la bele-

gwa le imela dikhilograma tse tshelelago. O be a le rwelele hwile dibekeng tse pedi tsa mafelelo. O itse: “Go belegalesea le le hwilego ke selo se se tshosago go mma.”

Dikarabelo tsa bo-mma ba ba ba ferekanego ga se kamehla di kwesiswago, gaesita le ke basadi ba bangwe.Mosadi yo a lahlegetswego ke ngwana wa gagwe ka go se-nyegelwa ke mpa o ngwadile gore: “Seo ke ithutilego sonaka tsela e bohloko kudu e bile gore pele se se ntiragalela,ke be ke tloga ke sa kwesise seo bagwera ba-ka ba ilegoba swanelwa ke go se kgotlelela. Ke ile ka ba yo a sa kgo-megego le yo a sa tsebego selo go bona go etsa kamoo bja-le ke naganago gore batho ba dira ka gona go nna.”

Bothata bjo bongwe bja mma yo a nyamilego ke bjamaikwelo a gore monna wa gagwe a ka ba a sa ikwe a la-hlegetswe go swana le kamoo yena a ikwago ka gona.Mosadi yo mongwe o boletse se ka tsela ye: “Ke be ke nya-misitswe ke monna wa-ka ka mo go feletsego ka nakoyeo. Go ya ka yena, go be go se na mpa e le ka kgonthe. Obe a sa kgone go kwa manyami ao ke bego ke le go ona. Obe a nkwela bohloko ka baka la dipoifo tsa-ka eupja e

sego ka baka la go nyama ga-ka.”Mohlomongwe karabelo ye ke ya tlhago go mo-

nna—ga a tsene kgokaganong ya nama le ya ma-ikwelo yeo mosadi wa gagwe yo a imilego a

tsenago go yona. Lega go le bjalo, o a lahlege-lwa. Le gona go bohlokwa gore monna le

mosadi ba lemoge gore ba kwabohloko gotee, gaesita lege e le kaditsela tse di fapanego. Ba swane-tse go abelana manyami a bona.Ge e ba monna a a uta, mosa-di wa gagwe a ka nagana gorega a kgomege. Ka gona llanggotee le abelane dikgopolo go-mme le gokarelane. Bontshanggore le nyaka thekgo ya yo mo-

ngwe le yo mongwe wa lena gofeta lege e le neng pele. Ee, lenabanna, bontshang kwelobohlokoya lena.

Go Senyegelwa ke Mpa le go BelegaLesea le le Hwilego—Manyami a Bo-mma


ke sa felela. E be e le mo go kwesago bohloko ge kee-tla gae ke tsena ka phaposing yeo re bego re e lo-kiseditse Vanessa gomme ke lebelela dibesethe tsedinyenyane tse ke bego ke mo reketse tsona. Di-kgweding tse mmalwa tse di latetsego ke ile ka aka-nya ka letsatsi la go belegwa ga gagwe. Ke be ke sanyake go kwa selo go ba le motho lege e le ofe.”

Na e be e le go arabela ka tsela e feteletsego? Goka ba go le thata gore ba bangwe ba kwesise, eupjabao ka go swana le Juanita ba diragaletswego ke seoba hlalosa gore ba ile ba hlokofalela ngwana wabona go fo swana le ge ba be ba tla dira ka mothoyo mongwe yo a phetsego nako e teletsana. Go thwenako e telele pele ga ge ngwana a ka belegwa, o ra-twa ke batswadi ba gagwe. Go ba le kgokagano ekgethegilego le mma. Ge ngwana yoo a e-hwa, mmao a kwa gore go hwile motho wa kgonthe. Ka gonake sona seo ba bangwe ba swanetsego go se kwesisa.

Kamoo Kgalefo le Maikwelo a goIpona Molato di ka go Kgomago ka Gona

Mma yo mongwe o hlalositse maikwelo a gagwea ge a be a botswa gore morwa wa gagwe wa nywa-ga e tshelelago o hwile gatee-tee ka baka la bolwe-tsi bja pelo bja leabela. “Ke bile le lelokelelo la di-karabelo—go hwa bokidi, go se dumele, go iponamolato le go galefela monna wa-ka le ngaka kabaka la go se lemoge kamoo boemo bja gagwe bobego bo le kotsi ka gona.”

Kgalefo e ka ba seka se sengwe sa go nyama. E kaba go galefela dingaka le baoki, o nagana gore ba beba swanetse go ba ba dirile mo gogolo go hlokome-leng mohu. Goba e ka ba go galefela bagwera le me-tswalo bao go bonalago ba bolela goba ba dira selose se fosagetsego. Ba bangwe ba galefela motho yoa hwilego ka baka la ge a ile a hlokomologa boemobja gagwe bja tsa maphelo. Stella o gopola gore: “Keikgopola ke galefela monna wa-ka ka ge ke be ketseba gore go ka be go diregile se se fapanego. O bea babja o soro, eupja a hlokomologile ditemoso tsadingaka.” Ka dinako tse dingwe go galefelwa motho

yo a hwilego ka baka la merwalo yeo lehu la gagwele e bakelago yo a setsego.

Ba bangwe ba ikwa ba e-na le molato ka baka lakgalefo—ke gore, ba ka ipona phoso ka baka la geba ikwa ba galefile. Ba bangwe ba ipea molato walehu la moratiwa wa bona. Ba ipea pelo ka gore,“Nkabe a se a hwa ge feela nkabe ke ile ka mo diragore a ye ngakeng ka pela,” goba “ke ile ka mo diragore a ye ngakeng e nngwe” goba “ke ile ka modira gore a hlokomele kudu boemo bja gagwe bja tsamaphelo.”

Go ba bangwe go ipona molato e-ba mo gogolokudu, kudu-kudu ge e ba moratiwa wa bona a hwi-le gatee-tee ka mo go sa letelwago. Ba thoma go

Go lahlegelwa ke ngwana ke masetlapeloa

ˇsii

ˇsago—kwelobohloko ya kgonthe

e ka thuˇ

sa batswadi


gopola dinako tseo ka tsona ba ilego ba galefelamohu goba ba ilego ba ngangisana le yena. Goba baka ikwa gore ba be ba sa ikgafela ka mo go feletse-go kamoo ba bego ba swanetse go ba ba dirile kagona go mohu.

Mosepelo o tseago nako e telele wa go nyama wabo-mma ba bantsi o thekga seo ditsebi tse dintsi dise bolelago, e lego gore go lahlegelwa ke ngwana gotlogela moedi o sa thibegego bophelong bja batswa-di, kudu-kudu mma.

Ge o Lahlegelwa ke MolekaneGo lahlegelwa ke molekane wa lenyalo ke mohu-

ta o mongwe wa masetlapelo, kudu-kudu ge e ba ka

bobedi ba be ba phela gotee bophelo bjo mafolofolo.Go ka bolela bofelo bja mokgwa ka moka wa go phe-la wo ba bego ba phela ka wona ba le gotee wa gosepela, go soma, boithabiso le go ithekga ga bona kayo mongwe go yo mongwe.

Eunice o hlalosa se se diregilego ge monna wa ga-gwe a be a e-hwa gatee-tee ka baka la tlhaselo yapelo. “Bekeng ya pele, maikwelo a-ka a be a retetsebjalo ka ge eka ke be ke se sa phela. Ke be ke bile kesa kgone go kwa tatso goba go dupa. Lega go le bja-lo, tlhaologanyo ya-ka e ile ya tswela pele go somae nnosi. Ka ge ke be ke bile le monna wa-ka ge babe ba leka go mo tsepamisa ba dirisa CPR le dihlare,ga se ka ba le dika tse di tlwaelegilego tsa go gane-

Lehu le le sa letelwago la lesea ke tiragalo e nyamisago esenyago. Ka letsatsi le lengwe lesea le le bonalago le

phetse gabotse le palelwa ke go tsoga. Se ke seo se sa lete-lwago le gatee, ka gobane ke mang yo a akanyagogore lesea lege e le lefe goba ngwana o tla hwa pele ga ba-tswadi ba gagwe? Lesea le e lego motheo wa lerato lammagwe le le se nago mellwane le fetoga gatee-tee mo-theo wa manyami a gagwe a se nago mellwane.

Maikwelo a go ipona molato a thoma go aparela. Ba-tswadi ba ka ikwa ba ikarabelela ka lehu, bjalo ka ge ekae bile ka baka la go se hlokomele go itsego. Ba ipotsisagore, ‘Ke eng se re ka bego re ile ra se dira go le thibela?’�Mabakeng a mangwe monna a ka ba a phara mosadi wagagwe molato ka ntle le mabaka ka go se lemoge. Ge a bea e-ya mosomong, lesea le be le phela e bile le phetse ga-botse mmeleng. Ge a boa gae, o hwetsa le hwile le le ma-

� Sudden Infant Death Syndrome (SIDS [Bolwetsi bja Lehu le le saLetelwago la Masea]), yeo gantsi e diragalelago masea a bogolo bjakgwedi e tee go ya go tse tshelelago ke leina le le diriswago ge maseaao a phetsego gabotse a e-hwa kapejana ka ntle le lebaka le le hlalo-segago. Mabakeng a mangwe go dumelwa gore kgonagalo e ka phe-ngwa ge e ba lesea le kanamisitswe goba le robaditswe ka lehlakore,eupja e sego le patlami

ˇsit

ˇswe. Lega go le bjalo, ga go na mokgwa wa

go robala wo o tlago go thibela tiragalo e nngwe le e nngwe ya SIDS.

laong a lona! Mosadi wa gagwe o be a dira’ng? O be a lekae ka nako yeo? Dipotsiso tse tse di tlaisago di swanetsego ahla-ahlwa e le gore di se ke tsa baka bothata lenya-long.

Maemo a sa letelwago le ao a sa lemogegego a bakilemanyami. Beibele e re: “Ka boela ka bona, xe fa tlase xaletsatsi thsii e se mokitimi, mofenyi e se moxale, boxobe ese bya yo bohlale, lehumo e se la wa thlaloxanyo, xo ra-twa e se xa wa tsebo. [Ka gobane nako le ditiragalo t

ˇse

di sa letelwago di ba wela ka moka ga bona, NW].”—Mmoledi 9:11.

Ba bangwe ba ka thusa bjang ge lapa le lahlegelwa kelesea? Mma yo mongwe yo a hwetswego o arabetse kagore: “Mogwera wa-ka yo mongwe o ile a tla gomme ahlwekisa ntlo ya-ka ke se ke bolele. Ba bangwe ba ile ba relokisetsa dijo. Ba bangwe ba ile ba fo thusa ka go nkgoka-rela—go se na mantsu, e le go gokarela feela. Ke be ke sanyake go bolela ka yona. Ke be ke sa nyake gore ke swane-lwe ke go hlalosa leboelela se se diregilego. Ke be ke sanyake dipotsiso tse di fatollago, bjalo ka ge eka ke be kepaletswe ke go dira se sengwe. Ke be ke le mma; ke be ketla be ke dirile selo lege e le sefe go pholosa lesea la-ka.”

Bolwetˇsi bja Lehu le le sa Letelwago la Masea

—Go Lebeletˇsana le go Nyama


tsa. Lega go le bjalo, go be go e-na le maikwelo a tse-neletsego a pherekano, bjalo ka ge eka ke be ke le-beletse koloi e kodumela legageng gomme go se naseo ke bego nka se dira.”

Na o ile a lla? “Ee ke llile, kudu-kudu ge ke beke bala dikarata tse makgo-lo tsa khomotso tse ke begoke di amogetse. Ke be ke llale yo mongwe le yo mongwe.Go ile gwa nthusa gore kelebeletsane le boemo letsatsika moka. Eupja go be go sena se se ka thusago ge ke beke botsiswa leboelela kamooke bego ke ikwa ka gona. Gomolaleng gore ke be ke nya-mile.”

Ke eng se se thusitsego Eu-nice go lebeletsana ka katle-go le go nyama ga gagwe?O re, “Ka ntle le go lemogaseo, ke ile ka dira phetho kesa lemoge ya go tswela peleka bophelo bja-ka. Lega gole bjalo, se se sa dutsego senkwesa bohloko ke ge ke go-pola gore monna wa-ka yo abego a rata bophelo gakaalo,ga a gona gore a bo thabele.”

“O se ke wa Dumelela baBangwe ba go Laele . . .”Bangwadi ba Leaveta -

king—When and How to Say Goodbye ba eletsagore: “O se ke wa dumelela ba bangwe ba go laelakamoo o swanetsego go itshwara ka gona goba goikwa ka gona. Mosepelo wa go nyama o direga kamo go fapanego mothong yo mongwe le yo mo-ngwe. Ba bangwe ba ka nagana—gomme ba go bo-tsa seo ba se naganago—gore o nyama ka mo go

feteletsego goba ga o a nyama ka mo go lekane-go. Ba swarele gomme o lebale seo. Ka go leka goikgapeletsa go ba se se nyakwago ke ba bangwegoba ke setshaba ka kakaretso, o thibela go golelaga gago bophelong bjo bobotse bjo bo tsosolositswe-

go bja maikwelo.”Ee, batho ba ba fapanego

ba lebeletsana le go nyamaga bona ka ditsela tse di fa-panego. Ga re leke go bolelagore tsela e nngwe ke e ka-one go feta e nngwe bakengsa motho yo mongwe le yomongwe. Lega go le bjalo, ko-tsi e a rotoga ge kgakanego eaparela, ge motho yo a we-tswego ke manyami a sa kgo-ne go amogela go ba ga kgo-nthe ga boemo. Ka gona goka nyakega thuso ya bagwe-ra ba ba nago le kwelobohlo-ko. Beibele e re: “Moxwerake moratwa wa ka mehla; kengwan’eso e a ntswaletswe-xo wa mohla wa tlalelo.” Kagona o se ke wa tshaba gotsoma thuso , go bolela , legona go lla.—Diema 17:17.

Go nyama ke karabelo etlwaelegilego ya go lahlege-lwa, le gona ga se phoso gorego nyama ga gago go bo-nwe ke ba bangwe. Eupja di-

potsiso tse di oketsegilego di nyaka dikarabo: ‘Nkalebeletsana bjang le go nyama ga-ka? Na ke ga tlha-go go ba le maikwelo a go ipona molato le a kgale-fo? Ke swanetse go swaragana bjang le dikarabelotse? Ke eng se se ka nthusago go kgotlelela tahlege-lo le go nyama?’ Karolo e latelago e tla araba dipo-tsiso tseo le tse dingwe.


Go nyama ga batho ba bangwe gokgongwa bjang ke setlogo sa bona?

Re na le mehlala efe ka Beibeleng yaba ba ilego ba nyama phatlalatsa?

Ba bangwe ba arabetse bjang geba lahlegetswe ke moratiwa?

Wena o arabetse bjangmaemong a swanago?

Ke eng se se dirago gorego lahlegelwa ke molekane e be

phihlelo e ikgethilego?

Mosepelo wa go nyama o diregabjang? Na go nyama go fosagetse?

Dikarolo tse dingwe tsa mosepelowa go nyama ke dife?

(Bona lepokisi go letlakala 9.)

Ke maemo afe a kgethegilegoao a kgomago batswadi lehung

le le sa letelwago la lesea?(Bona lepokisi go letlakala 12.)

Bo-mma ba bantsi ba kgongwabjang ke go senyegelwa ke mpa goba

go belega lesea le le hwilego?(Bona lepokisi go letlakala 10.)


fositse. Ka gona ge mogwera wa Mike a be a lahle-getswe ke rakgolo wa gagwe, Mike o be a tseba se aswanetsego go se dira. O re: “Nywageng e mmalwae fetilego, nkabe ke ile ka mo phaphatha legetlenggomme ka re, ‘Itshware senna.’ Bjale ke ile ka swa-ra letsogo la gagwe gomme ka re, ‘Ikwe ka tsela legee le efe ye o swanelwago ke go ikwa ka yona. Go tlago thusa go lebeletsana le boemo. Ge e ba o nyakagore ke tloge, ke tla tloga. Ge e ba o nyaka gore kedule, ke tla dula. Eupja o se ke wa tshaba go bo-ntsha maikwelo a gago.’ ”

MaryAnne le yena o ile a ikwa a gateletsega gogatelela maikwelo a gagwe ge monna wa gagwe ahwile. O gopola gore: “Ke be ke tshwenyegile kuduka go ba mohlala o mobotse go ba bangwe mo elego gore ke be ke sa itumelele go bontsha maikwe-lo a tlhago. Eupja mafelelong ke ile ka ithuta gorego leka go ba kokwane ya go tia bakeng sa ba ba-ngwe go be go sa nthuse. Ke ile ka thoma go seka-seka boemo bja-ka e bile ke re, ‘Lla ge e ba o swa-nelwa ke go lla. O se ke wa leka go itiisa kudu.Bontsha maikwelo a gago.’ ”

Ka gona bobedi Mike le MaryAnne ba eletsa gore:Itumelele go nyama! Ba nepile. Ka baka la’ng? Ka

gobane go nyama ke kimollo e nyakegago ya ma-ikwelo. Go imolla maikwelo a gago go ka imollakgateletso yeo o lego go yona. Go bontshwa ga ma-ikwelo ka tsela ya tlhago ge go dirwa ka kwesiso letsebo e nepagetsego, go dira gore o be le pono eswanetsego ka maikwelo a gago.

Ee, ga se batho ka moka ba ba bontshago go nya-ma ka tsela e swanago. Le gona mabaka a bjalo kage e ba moratiwa a hwile ka mo go sa letelwagogoba lehu le tlile ka morago ga bolwetsi bjo bo tse-rego nako e telele a ka tutuetsa karabelo ya ma-ikwelo a ba ba setsego. Eupja selo se tee se se bona-lago se sa fetoge se se: Go gatelela maikwelo a gagoe ka ba mo go gobatsago bobedi mmeleng le ma-ikwelong. Ke mo go lokilego kudu gore o imolle gonyama ga gago. Bjang? Mangwalo a hupere keletsoe somago.

Go Imolla go Nyama—Bjang?Go bolela e ka ba kimollo e thusago. Ka morago

ga lehu la bana ba gagwe ka moka ba lesome goteele masetla-pelo a mangwe a gagwe, mopatriarekawa bogologolo Jobo o itse: “Pelo ya-ka e tennwe kebophelo bya-ka; ke tlo ikxafela [Sehebere, “itlogele-la”] sello sa-ka; ke tlo bola se se mpabisaxo pelo.”

Nka Lebeletsana Bjangle go NyamaGa-ka?

MIKE ge a gopola ka lehu la tatagwe o hlalosa gore: “Ke ile ka ikwa ke gateletsega

kudu gore ke gatelele maikwelo a-ka.” Go ya ka Mike, go gatelela go nyama ga

gagwe e be e le selo sa senna. Lega go le bjalo, o ile a lemoga ka morago gore o be a


(Jobo 1:2, 18, 19; 10:1) Jobo o be a se sa kgona gogateletsa go tshwenyega ga gagwe. O be a nyaka gogo imolla; o be a swanelwa ke go “bola.” Ka mo goswanago, mongwadi wa ditiragatso tsa SeisemaneShakespeare o ngwadile ka go Macbeth gore: “Bo-lela mantsu a manyami; go nyama mo go sa bole-lwego go bobolela pelo e imetswego kudu gommego a e robaganya.”

Ka gona go bolela maikwelo a gago go “mogwe-ra wa kgonthe” yo a tlago go go theetsa ka gose fele pelo le ka kwelobohloko go ka tlisa teka-nyo e itsego ya kimologo. (Diema 17:17, NW) Gohlalosa diphihlelo le maikwelo ka mantsu gantsigo dira gore go di kwesisa le golebeletsana le tsona go be bo-nolo. Ge e ba motheetsi ke mo-tho yo mongwe yo a hwetswe-go yo a ilego a lebeletsana kakatlego le go lahlegelwa ga ga-gwe, mo gongwe o ka kgona gohwetsa ditshisinyo tse di soma-go mabapi le kamoo o ka lebe-letsanago le boemo ka gona kakatlego. Ge ngwana wa gagwea be a hwile, mma yo mongweo hlalositse lebaka leo ka lonago ilego gwa mo thusa ka gonago boledisana le mosadi yo mo-ngwe yo a bego a kile a lahle-gelwa ka mo go swanago: “Gotseba gore motho yo mongwe okile a diragalelwa ke selo se se swanago, gore otswile go sona a feletse le gore o be a sa dutse a phe-la gomme a e-na le thulaganyo e itsego gape bophe-long bja gagwe, e bile mo go matlafatsago kudu gonna.”

Go thwe’ng ge e ba o sa lokologe go bolela ka ma-ikwelo a gago? Ka morago ga lehu la Saulo le Jona-thane, Dafida o ile a ngwala sefela sa dillo se se hu-

duago maikwelo kudu seo go sona a ilego a tshollago nyama ga gagwe. Sefela se sa tlhokofalo mafele-long se ile sa ba karolo ya pego e ngwadilwego yapuku ya Beibele ya Samuele wa Bobedi. (2 Samuele1:17-27; 2 Koronika 35:25) Ka mo go swanago, babangwe ba hwetsa go le bonolo go hlalosa maikwe-lo a bona ka go ngwala. Mohlologadi yo mongwe obegile gore o be a ngwala maikwelo a gagwe go-mme ka morago ga matsatsi a bala seo a bego a sengwadile. O hweditse se e le kimollo e holago.

E ka ba ka go bolela goba ka go ngwala, go bolelamaikwelo a gago go ka go thusa go imolla go nya-ma ga gago. Gape go ka thusa go fedisa go se kwe-

sisane. Mma yo a hwetswego oa hlalosa: “Nna le monna wa-ka re ile ra kwa ka banyalaniba bangwe ba ba ilego ba hlala-na ka morago ga go lahlegelwake ngwana, gomme re be re sanyake gore seo se re diragale-le. Ka gona nako e nngwe le enngwe ge re be re ikwa re gale-file re nyaka go pharana mola-to, re be re boledisana gwa fela.Ke nagana gore re ile ra bata-melana kudu ka go dira bjalo.”Ka gona, go dira gore maikwe-lo a gago a tsebje go ka go thu-sa go kwesisa gore gaesita legeo ka ba o lahlegetswe ka mogo swanago, ba bangwe ba ka

nyama ka mo go fapanego—ka lebelo la bona le katsela ya bona.

Selo se sengwe gape se se ka thusago go nolofa-tsa go nyama ke go lla. Beibele e re “xo lla xo nale mohla wa xona.” (Mmoledi 3:1, 4) Ruri lehu lamotho yo re mo ratago le tlisa mohla o bjalo. Gotsholla megokgo ya go nyama go bonala e le karo-lo e nyakegago ya mosepelo wa go fola.

Mehlala ya Beibele e bontˇ

shagore go ngwala maikwelo a gago

go ka go thuˇ

sa go hlalosa gonyama ga gago


Mothepa yo mongwe o hlalosa kamoo mogwerawa pelo-bohloko a mo thusitsego ka gona go lebe-letsana le boemo ge mmagwe a be a hwile. O gopo-la gore: “Mogwera wa-ka o be a hwetsagala ka me-hla ge ke mo nyaka. O be a lla le nna. O be a bolelale nna. Ke be ke kgona go bontsha maikwelo a-kaka bolokologi kudu gomme seo e be e le sa bohlo-kwa go nna. Ke be ke sa swanelwe ke go lewa ke di-hlong ka go lla.” (Bona Ba-Roma 12:15.) Ga se waswanela go leswa ke megokgo ya gago dihlong. Bja-lo ka ge re bone, Beibele e tletse ka mehlala ya ba-nna le basadi ba tumelo—go akaretsa le Jesu Kri-ste—ba ba ilego ba tsholla megokgo ya go nyamaphatlalatsa ka ntle le go lewa ke dihlong lege e legofe mo go lego molaleng.—Genesi 50:3; 2 Samuele1:11, 12; Johane 11:33, 35.

O ka hwetsa gore maikwelo a gago e tla ba a satsepamego ka nako e telele. Megokgo e ka falala kantle le go go lemosa e sa le pele kudu. Mohlologadiyo mongwe o ile a lemoga gore go ya go reka lebe-nkeleng le legolo (e lego selo seo a bego a se diragantsi le monna wa gagwe) go be go ka mo llisa,kudu-kudu ge ka baka la tlwaelo a be a topa dilotseo e bego e le tse di ratwago ke monna wa gagwe.

O se ke wa iphelela pelo. Le gona o se ke wa naga-na gore o swanelwa ke go thibela megokgo ya gago.Gopola gore ke karolo ya tlhago le e nyakegago yago nyama.

Go Lebeletsana le Maikwelo a go Ipona MolatoBjalo ka ge go hlalositswe pele, ba bangwe ba ba

le maikwelo a molato ka morago ga go lahlegelwake moratiwa lehung. Se se ka thusa go hlalosa gonyama mo go tseneletsego ga monna yo a botegagoJakobo ge a be a dirwa gore a dumele gore morwawa gagwe Josefa o be a bolailwe ke “sebata [se sesoro, NW].” Jakobo ka boyena o be a ile a romelaJosefa gore a ye go hlola ge e ba bana babo ba phe-la gabotse. Ka gona go bonala Jakobo a be a tlaiswake maikwelo a molato, bjalo ka gore ‘Ke ka bakala’ng ke ile ka roma Josefa a nnosi? Ke ka bakala’ng ke mo romile lefelong le le tletsego dibata?’—Genesi 37:33-35.

Mohlomongwe o nagana gore go se setse ga gagoka tsela e itsego go tlaleleditse lehung la moratiwawa gago. Go lemoga go ipona molato moo—e ka baga kgonthe goba ga go inaganelwa—ke karabeloya tlhago ya go nyama gomme e ka ba e thusago kaboyona. Mo le gona ga go nyakege gore o ikwe o

Setlogong se sengwe le se sengwe, batho ba ba nyamilego ba leboga go amogela khomotˇ

so


swanelwa ke go ipolokela maikwelo a bjalo. Go bo-lela mabapi le kamoo o ikwago o le molato ka gonago ka nea kimollo e nyakegago kudu.

Lega go le bjalo, lemoga gore go sa setswe kamoore ratago motho yo mongwe ka gona, re ka se kgo-ne go laola bophelo bja gagwe goba ra thibela “nakole ditiragalo tse di sa letelwago” gore di se welebao re ba ratago. (Mmoledi 9:11, NW) Ka ntle lemoo, ga go pelaelo gore maikemisetso a gago e be ese a mabe. Ka mohlala, na o be o rerile gore mora-tiwa wa gago a babje gomme a hwe ka go se direthulaganyo ya go bona ngaka ka pela? Ruri ga gobjalo! Ka gona na o tloga o na le molato wa go bakalehu la motho yoo? Aowa.

Mma yo mongwe o ile a ithuta go lebeletsana lemaikwelo a go ipona molato ka morago ga ge mo-rwedi wa gagwe a hwile kotsing ya koloi. O hlalo-sa gore: “Ke be ke ikwa ke na le molato wa ge ke beke mo romile. Eupja ke ile ka thoma go lemoga goree be e le bosilo go nagana ka tsela yeo. Go be go sena phoso ka go mo roma le tatagwe go isa molaetsa.E be e le fela kotsi e soro kudu.”

Mo gongwe o ka re, ‘Eupja go na le dilo tse dintsikudu tse ke kganyogago eka nkabe ke di boletsegoba ke di dirile.’ Ke thereso, eupja ke bomang garega rena ba ba ka bolelago gore re bile tate, mmagoba ngwana yo a phethagetsego? Beibele e re go-potsa gore: “Re ba xo fosa xa-ntsi ka moka xa rena.Xe xo ka ba le e a sa fosexo ka leleme, yena-eo kemonna yo bolo-ka-tlalo.” (Jakobo 3:2; Ba-Roma 5:12) Ka gona amogela thereso ya gore ga se wa phe-thagala. Go nagana kudu ka mehuta ka moka ya“ge nkabe” go ka se ke gwa fetosa selo, eupja go kadiegisa go boela ga gago sekeng.

Ge e ba o e-na le mabaka a kwalago a go dume-la gore go ipona molato ga gago ke ga kgonthe, esego mo go inaganelwago, gona naganisisa ka le-baka le bohlokwa kudu go feta ohle la go imollago ipona molato—tebalelo ya Modimo. Beibele e rekgonthisetsa gore: “Xe Wene Morena

Ò latisa mola-

to, xona xo ka ema mang? Xobane tebalelo e xoWena.” (Psalme 130:3, 4) O ka se ke wa boela se-long se se fetilego gomme wa fetosa selo lege e lesefe. Lega go le bjalo, o ka kgopela tebalelo ya Mo-dimo bakeng sa diphoso tsa nakong e fetilego. Kamorago go latela’ng? Ee, ge e ba Modimo a holofe-tsa go go lebalela sa ruri, na le wena ga se wa swa-nela go itebalela?—Diema 28:13; 1 Johane 1:9.

Go Lebeletsana le KgalefoNa o bile o ikwa o galefile, mohlomongwe o ga-

lefetse dingaka, baoki, bagwera goba gaesita le yoa hwilego? Lemoga gore se le sona ke karabelo etlwaelegilego tahlegelong. Mohlomongwe kgalefoya gago ke selo sa tlhago se se sepedisanago le bo-hloko bjo o bo kwago. Mongwadi yo mongwe o itse:“Ke feela ka go lemoga kgalefo—go se dire dilo kayona, eupja go tseba gore o na le yona—moo o kase welwego ke mafelelo a yona a senyago.”

Gape go bontsha goba go hlalosa kgalefo go kathusa. Bjang? Ruri e sego ka go hlaba lesata mo gosa laolegego. Beibele e lemosa gore kgalefo e tseagonako e telele e kotsi. (Diema 14:29, 30) Eupja o kahwetsa khomotso ka go bolela ka yona le mogwerayo a kwesisago. Ba bangwe ba hwetsa gore go itho-bolla ka matla ge ba galefile ke kimollo e thusago.—Bona gape le Ba-Efeso 4:25, 26.

Lege e le gabohlokwa go lokologa le go botega kamaikwelo a gago, go nyakega lentsu la temoso. Gona le phapano e kgolo magareng ga go hlalosa ma-ikwelo a gago le go a kgotholela go ba bangwe. Gago nyakege gore o bee ba bangwe molato wa kga-lefo le pherekano tsa gago. Ka gona ela hloko goreo hlalose maikwelo a gago, eupja e sego ka tsela yantwa. (Diema 18:21) Go na le thuso e tee e bohlo-kwa-hlokwa go lebeletsaneng le go nyama gommere tla e ahla-ahla gona bjale.

Thuso e Tswago go ModimoBeibele e re kgonthisetsa gore: “Jehofa o kgaufsi

le ba dipelo tse di robegilego, gomme o pholosa ba


Ithekge ka bagwera: O se ke wa dika-dika go dumelelaba bangwe go thusa ge e ba ba ithapela go dira bjalo,

gomme o ka holwa ke go dirisa thuso e le ka kgonthe.Kwesisa gore e ka ba e le tsela ya bona ya go bontshakamoo ba ikwago ka gona; mohlomongwe ga ba kgone gohwetsa mantsu a nepagetsego.—Diema 18:24.

Hlokomela boemo bja gago bja tsa maphelo: Go nyamago ka go fokodisa mmeleng, kudu-kudu mathomong.Mmele wa gago o nyaka go khutsa ka mo go lekanego, goithobolla mo go agago le dijo tse di swanetsego go feta legee le neng. Go ka nyakega go hlahlobja nako le nako kengaka ya lapa la gago.ˇSuthisetsa diphetho tse dikgolo pele: Ge e ba gokgonega, leta ka nako e itsego bonyenyane go fihlela ge okgona go nagana gabotse pele o dira diphetho tse diswanago le ge e ba o tla rekisa ntlo ya gago goba o tlafetosa mosomo wa gago. (Diema 21:5) Mohlologadi yomongwe o gopola gore matsatsi a mmalwa ka morago gage monna wa gagwe a hwile, o ile a aba dithoto tsa gagwetse dintsi. O ile a lemoga ka morago gore o be a abile dilotse e lego digopotso tse e bego e le tsa bohlokwa kudu goyena.

O se ke wa iphelela pelo: Go nyama gantsi go tsea nakoe te le le go fe ta kamoo batho ka kakare t s o balemogago ka gona. Dikgopotso tsa ngwaga le ngwaga tse digopotsago ka moratiwa yo a hwilego di ka tsosolosabohloko. Diswantsho tse di kgethegilego, dikosa gobagaesita le menkgo di ka tlisa megokgo. Nyakisiso e nngweya tsa thutamahlale ka ga go hwelwa e hlalositse mosepelowa go nyama ka tsela e latelago: “Motho yo a hwetswego aka akga-akgwa kudu le ka bjako maikwelong go tlogaboemong bjo itsego bja maikwelo go ya go bjo bongwe,gomme go phema dikgopotso tsa mohu go ka tseelwalegato ke go fehlwa ga ka boomo ga megopolo ka lebaka leitsego la nako.” Dula o gopola ka dikholofetso tsa Jehofatse bohlokwa.—Ba-Filipi 4:8, 9.

O se felele ba bangwe pelo: Leka go se felele ba bangwepelo. Lemoga gore ba a thatafalelwa. Ka ge ba sa tsebe seoba ka se bolelago, mo gongwe ba ka bolela selo se sefosagetsego ba sa hlokomele.—Ba-Kolose 3:12, 13.

Hlokomela go dirisa dihlare tsa kalafo goba bjalagore o lebeletsane le go nyama ga gago: Kimollolege e le efe e newago ke dihlare-tagi goba bjala keya nakwana ka tlase ga maemo a kaone. Dihlare tsakalafo di swanetse go nwewa feela ka tlase gatlhokomelo ya ngaka. Eupja ela hloko; dilo tse dintsidi a lemalelwa. Go oketsa moo, di ka diegisa mosepelowa go nyama. Setsebi sa tsa diphetogo tse di bakwagoke malwetsi ditlhalenameng le dieleng tsa mmele selemosa gore: “Manyami a swanetse go kgotlelelwa, akwewe, mafelelong a dumelelanywe le kgopolo gomme gothibela se ka mo go sa nyakegego ka go retetsa [motho]ka dihlare-tagi go ka telefatsa goba gwa kgopamisamosepelo.” Kimollo ya ka mo go sa felego e tla tliswa kego naganisisa ka merero ya Jehofa e megolo.—Psalme1:2; 119:97.

Boela mokgweng wa ka mehla wa bophelo:Mathomong o ka swanelwa ke go ikgapeletsa gore o yemosomong, o ye mabenkeleng goba o phethe boikarabelobjo bongwe. Eupja o ka hwetsa gore thulaganyo yamokgwa wa gago wa ka mehla wa bophelo e tla go holakudu. Dula o swaregile medirong ya Bokriste.—Bapisa le1 Ba-Korinthe 15:58.

O se ke wa tshaba go dumelela go nyama mo gotseneletsego go fela: Lege go ka bonala e le mo go satlwaelegago, batho ba bangwe ba ba hwetswego batshaba go dumelela go nyama mo go tseneletsego gofela ka ge ba dumela gore go ka bontsha gore leratola bona go mohu le a fela. Ruri seo ga se bjalo. Godumelela bohloko bo fela go bulela dikgopolo tsa gago tsebohlokwa tsela, tseo go sego pelaelo ya gore di tla dula dile go wena.—Mmoledi 3:1, 4.

O se ke wa belaela ka mo go sa nyakegego: O kaikhwetsa o tshwenyegile ka gore ‘Bjale go tla direga’ng kanna?’ Beibele e eletsa gore go setswe tsa letsatsi le tee kanako e tee. Mohlologadi yo mongwe o hlalosa gore, “Gotshwenyega feela ka tsa letsatsi le letsatsi go nthusakudu.” Jesu o boditse barutiwa ba gagwe gore: “Le se ke labelaelela tsa ka moswana, xobane la ka moswana le tloipelaelela tsa lona.”—Mateo 6:25-34.

Ditˇshi

ˇsinyo t

ˇse Dingwe t

ˇse di

ˇSomago


moya o setlegilego.” (Psalme 34:19, PK) Ee, tswala-no le Modimo e ka go thusa go feta selo lege e lesefe, go lebeletsana le lehu la motho yo o mo rata-go. Bjang? Ditshisinyo ka moka tse di somago tse dineilwego go fihla ga bjale di be di theilwe goba didumelelana le Lentsu la Modimo, Beibele. Go di di-risa go ka go thusa gore o lebeletsane le boemo.

Go oketsa moo, o se ke wa nyatsa mohola wathapelo. Beibele e re kgothalet sa gore: “Lahl e-la Morena morwalo wa xaxo; Yena o tlo Xo ba-balela.” (Psalme 55:22) Ge eba go boledisana le mogwe-ra yo a nago le kwelobo-hloko ka maikwelo a gagogo thusa, go tshollela peloya gago go “Modimo wa kho-motso yohle” go tla go thusakudu gakaakang!—2 Ba-Ko-rinthe 1:3.

Ga se gore thapelo e redira gore re ikwe re le ka-one. “Mokwi wa dithapelo”o holofetsa go nea moya omokgethwa go bahlanka bagagwe ba ba o kgopelago kapotego. (Psalme 65:2; Luka11:13) Le gona moya wa Mo-dimo o mokgethwa goba ma-tla a somago a ka go hlama ka “matla a fetisago atlhago” go tswela pele letsatsi le letsatsi. (2 Ba-Ko-rinthe 4:7, NW) Gopola: Modimo a ka thusa bahla-nka ba gagwe ba ba botegago go kgotlelela bothatalege e le bofe le bjo bongwe le bjo bongwe bjo ba le-beletsanago le bjona.

Mosadi yo mongwe yo a hwetswego ke ngwanao gopola kamoo matla a thapelo a thusitsego yenale monna wa gagwe ka gona go lebeletsana le ta-hlegelo ya bona. O hlalosa gore: “Ge e ba re be re legae bosego gomme go nyama e e-ba mo go sa fenye-

gego, re be re rapela gotee ka go hlabosa. Lekgengla mathomo leo re bego re swanelwa ke go dira selolege e le sefe a se gona—seboka sa mathomo seo reilego go sona, kopano ya mathomo yeo re ilego goyona—re be re rapelela matla. Ge re be re tsoga me-song gomme thereso ya boemo e bonala e sa kgotle-lelege, re be re rapela Jehofa gore a re thuse. Kalebaka le lengwe, go be go e-ba bohloko kudu gonna go tsena ka ntlong ke nnosi. Ka gona nako lenako ge ke be ke e-tla gae ke nnosi ke be ke tla fo

rapela Jehofa ke mo kgopelagore a nthuse gore pelo ya-ka e kokobele ka tsela e itse-go.” Mosadi yoo yo a bote-gago o dumela ka go tia leka tshwanelo gore dithape-lo tseo di somile. Le wena oka hwetsa gore ka go arabeladithapelong tsa gago tse diphegelelago, ‘khutso ya Mo-dimo e feti sago tlhaologa-nyo yohle e tla disa pelo yagago le matla a gago a mo-nagano. ’—Ba-Fil ip i 4:6, 7 ,NW; Ba-Roma 12:12.

Thuso yeo Modimo a e ne-ago e a soma. Moapostola Pa-ulo wa Mokriste o bolet se

gore Modimo ke yo a re “homotsaxo mahlokong arena ohle, xore ba ba lexo mahlokong bohle re kere kxone xo ba homotsa.” Ee, thuso ya Modimo gae tlose bohloko, eupja e ka dira gore go be bonologo bo kgotlelela. Seo ga se bolele gore o ka se sa llagoba o tla lebala moratiwa wa gago. Eupja o ka ka-onefala. Ge o dutse o kaonefala, seo se go diragale-tsego se ka go dira gore o be yo a kwesisago kudule yo a nago le kwelobohloko ge o thusa ba bangwego lebeletsana le tahlegelo e swanago.—2 Ba-Kori-nthe 1:4.


Ke ka baka la’ng go lebohlokwa go itumelela go nyama?

O ka imolla gonyama ga gago bjang?

Mangwalo a ka go thusa bjang golebeletsana le maikwelo a

molato le a kgalefo?

Tswalano le Modimo e ka gothusa ka tsela efe go lebeletsana le

lehu la moratiwa?

Ditshisinyo tse dingwe tse disomago bakeng sa go lebeletsana

le go nyama ke dife?


Eupja na motho yo a hwetswego o a re bitsa gommea re: “Ke naganne selo seo o ka se dirago go nthu-sa”? Ga se ka mehla. Go molaleng gore re tla swa-nelwa ke go gata mogato pele ge e ba re tla thusae le ka kgonthe le go homotsa motho yo a nyami-lego.

Seema sa Beibele se re: “Lentsu le bolelwaxo le-bakeng la xona, le byalo ka matsaka a thsipi ekhwibidu moxopyaneng wa thsipi-thsehla.” (Di-ema 15:23; 25:11) Ke ga bohlale go tseba seo o swa-netsego go se bolela le seo o sa swanelago go sebolela, seo o swanetsego go se dira le seo o sa swa-nelago go se dira. Ditshisinyo tse sego kae tsa Ma-ngwalo tseo batho ba bangwe ba ba hwetswego bahweditsego di thusa sidi.

Se o Swanetsego go se Dira . . .Theet

ˇsa: Jakobo 1:19 e re, o “akxofise xo kwa.”

Se sengwe sa dilo tse di thusago kudu seo o ka se di-rago ke go abelana le motho yo a hwetswego bohlo-ko bja gagwe ka go theetsa. Batho ba bangwe ba bahwetswego ba ka nyaka go bolela ka moratiwa wabona yo a hwilego, ka kotsi goba bolwetsi bjo bobakilego lehu goba ka maikwelo ao ba bilego go onaga e sa le go tloga ge lehu le direga. Ka gona botsi-sa: “Na o tla rata go bolela ka gona?” Ba tlogele badire phetho. Ge le be le gopola nako ya ge tatago

lona a be a e-hwa, lesogana le lengwe le itse: “Gonthusitse e le ka kgonthe ge ba bangwe ba be babotsisa ka seo se diregilego ke moka ba theet

ˇsa e

le ka kgonthe.” Theetsa ka go se fele pelo le kakwelobohloko ka ntle le go ikwa o gapeletsega gonea dikarabo goba ditharollo. Ba dumelele go bole-la selo lege e le sefe se ba nyakago go se bolela.

Nea kgonthiˇset

ˇso: Ba kgonthisetse gore ba diri-

le sohle se se bego se kgonega (goba selo lege e lesefe se sengwe se o tsebago gore ke sa there

ˇso le

se se nepagetˇsego). Ba kgonthisetse gore seo ba

se kwago—manyami, kgalefo, maikwelo a molatogoba maikwelo a mangwe—e ka fo se be seo se satlwaelegago. Ba botse ka ba bangwe ba o ba tseba-go bao ba ilego ba atlega go kaonefala tahlegelong eswanago. Diema 16:24, (PK) e re, “dipolelo [tse bja-lo] tse di rategago” ke “phodiso masapong.”—1 Ba-Thesalonika 5:11, 14.

E-ba yo a hwetˇsagalago: Itire yo a hwetsagala-

go, e sego feela matsatsing a sego kae a mathomomola bagwera ba bantsi le metswalo ba le gona,eupja gaesita le dikgwedi ka morago mola ba ba-ngwe ba boetse mokgweng wa bona wa ka mehlawa bophelo. Ka tsela ye o ipontsha o le “mogwerawa kgonthe,” wa mohuta wo o emago le mogwe-ra nakong ya “tlalelo.” (Diema 17:17, NW) Teresea

Ba Bangwe ba ka Thusa Bjang?

“GE E ba go e-na le selo lege e le sefe se nka se dirago, e-fo ntsebisa.” Se ke seo ba

bantsi ba rena re se bolelago go mogwera goba motswalo yo a sa tswago go

hwelwa. Ruri, re se bolela ka go tswa pelong. Re tla dira selo lege e le sefe gore re thuse.


yoo ngwana wa gagwe a hwilego kotsing ya koloio hlalosa gore: “Bagwera ba rena ba be ba kgonthi-setsa gore mantsiboa a rena a be a rulaganyetswamediro e le gore re se ke ra swanelwa ke go fetsanako e ntsi kudu ka gae re nnosi. Seo se re thusitsego lebeletsana le maikwelo a go lahlegelwa ao rebego re e-na le ona.” Nywaga e mentsi ka mora-go, matsatsi-kgwedi ao tiragalo e diregilego ka onangwageng a bjalo ka letsatsi la lenyalo goba letsa-tsi la lehu, e ka ba nako e nyamisago kudu bakengsa ba ba setsego. Ke ka baka la’ng o sa swaye ma-tsatsi-kgwedi a bjalo almanakeng ya gago e le gorege a fihla o kgone go itira yo a hwetsagalago ge e bago nyakega, bakeng sa thekgo ya kwelobohloko?

Gata mogato o swanetˇsego pele: Na go na le

melaetsa e nyakago go fetiswa? Na go nyakega mo-tho yo a ka hlokomelago bana? Na bagwera le me-tswalo ba ba etetsego ba nyaka lefelo la bodulo?Morago bjale batho ba ba hwetswego gantsi ba ga-kanega kudu moo ba bilego ba sa tsebe se ba swa-netsego go se dira, go sa bolelwe ka go botsa ba ba-ngwe kamoo ba ka thusago ka gona. Ka gona ge eba o lemoga go nyakega ga kgonthe ga thuso, o seke wa letela gore o kgopelwe; gata mogato pele.(1 Ba-Korinthe 10:24; bapisa le 1 Johane 3:17, 18.)Mosadi yo mongwe yoo monna wa gagwe a hwile-go o ile a gopola gore: “Ba bantsi ba itse, ‘Ge e ba

go e-na le selo lege e le sefe se nkase dirago, o ntsebise.’ Eupja mogwerayo mongwe ga se a ka a botsisa. Oile a leba ka phaposing ya go robala,a alola malao gomme a hlatswa ma-lakane ao a bego a silafetse go tlo-ga ka lehu la monna. Yo mongwe oile a tsea kgamelo, meetse le didiri-swa tsa go hlwekisa ke moka a gohlalegogo moo monna wa-ka a bego ahlatseditse gona. Dibeke tse sego kaeka morago, yo mongwe wa bagolo baphuthego o ile a tla a apere diaparotsa gagwe tsa mosomo a swere le di-tlabakelo gomme a re, ‘Ke a tseba gorego swanetse go ba go e-na le selo se senyakago go lokiswa. Ke eng?’ Monnayoo ke yo a rategago gakaakang pe-long ya-ka ka ge a lokisitse lebati le lebego le lekeletse segonong le ka ge alokisitse sediriswa se se sa suthego samohlagase!”—Bapisa le Jakobo 1:27.

E-ba yo a amogelago baeng: Be-ibele e re gopotsa gore: “Le se lebalexo amoxela baeng.” (Ba-Hebere 13:2)Re swanetse go gopola go amogela ka

Ge e ba o lemoga go nyakega ga kgonthe ga thuˇ

so, o se kewa letela go kgopelwa—gata mogato o swanet

ˇsego pele


mo go kgethegilego ba ba nyamilego. Go e na le ta-letso ya “e-tlang ka nako lege e le efe,” bea letsatsile nako. Ge e ba ba gana, o se ke wa hwa matwa ga-bonolo. Go ka nyakega kgothatso e bonolo. Mohlo-mongwe ba ganne taletso ya gago ka gobane batshaba go palelwa ke go laola maikwelo a bona kapele ga ba bangwe. Goba ba ka ikwa ba na le mola-to ka go thabela dijo le bogwera ka nako yeo. Gopo-la mosadi yo a bego a amogela baeng Lidia, yo aboletswego ka Beibeleng. Ka morago ga ge a lalele-ditswe legaeng la gagwe, Luka o re, “A ba a re ote-lela.”—Ditiro 16:15.

E-ba yo a sa felego pelo le yo a kweˇsi

ˇsago: O se

ke wa makatswa kudu ke seo batho ba ba hwe-tswego ba ka se bolelago mathomong. Gopola goreba ka ba ba ikwa ba galefile goba ba ipona molato.Ge e ba go phumelwa kgaba go wena, go tla nya-kega gore o be le temogo gomme o se fele pelo goreo se ke wa arabela ka go selekega. Beibele e ele-tsa ka gore: “Aparang kxauxelo le botho le boiko-kobetso le boleta le xo se fele pelo.”—Ba-Kolose 3:12, 13.

Ngwala lengwalo: Selo seo gantsi se tshediswa-go mahlo ke mohola wa lengwalo la khomotso gobakarata ya kwelobohloko. Mohola wa lona ke eng?Cindy yo a lahlegetswego ke mmagwe ka baka lakankere o araba ka gore: “Mogwera yo mongwe oile a nngwalela lengwalo le le botse. Seo se tloga sethusitse ka gobane ke be ke kgona go le bala lebo-elela.” Lengwalo le bjalo goba karata ya kgothatsoe ka ngwalwa “ka boripana,” eupja le swanetse gobontsha maikwelo a gago. (Ba-Hebere 13:22) Le kahlalosa gore o a kgomega le gore o gopola ka mo gokgethegilego ka mohu goba le ka bontsha kamoobophelo bja gago bo ilego bja kgongwa ka gona kemotho yo a hwilego.

Rapela le bona: O se ke wa nyatsa mohola wadithapelo tsa gago le batho ba ba hwetswego le goba rapelela. Beibele e re: “Thapelo . . . ya moloki ekxona xo dira tse kxolo.” (Jakobo 5:16) Ka mohla-la, go go kwa o ba rapelela go ka ba thusa go ka fo-

kotsa maikwelo a bona a sa thabisego a bjalo ka goipona molato.—Bapisa le Jakobo 5:13-15.

Se o sa Swanelago go se Dira . . .O se ke wa dulela kgole ka gobane o sa tsebe

seo o ka se bolelago goba o ka se dirago: Re kaipotsa gore, ‘Ke kgodisegile gore ba nyaka go ba no-si mo nakong ye.’ Eupja mohlomongwe thereso kegore re dulela kgole ka gobane re tshaba go bolelagoba go dira selo se se fosagetsego. Lega go le bjalo,go sikologwa ke bagwera, metswalo goba badume-di-gotee le wena go ka fo dira motho yo a hwetswe-go gore a ikwe a lewa ke bodutu kudu, gwa oke-tsa bohloko. Gopola gore mantsu le ditiro tse bothokudu gantsi ke tsona tse bonolo kudu. (Ba-Efeso 4:32) Go ba gona ga gago go nnosi e ka ba mothopowa kgothatso. (Bapisa le Ditiro 28:15.) Ge a gopolaletsatsi leo morwedi wa gagwe a hwilego ka lona,Teresea o re: “Lebakeng la iri feela ke ge lefelo labogorogelo la sepetlele le tletse bagwera ba rena;bagolo ka moka le basadi ba bona ba be ba le gona.Ba bangwe ba basadi ba be ba sa na le ditatetsa-meriri dihlogong, ba bangwe ba apere diaparo tsabona tsa mosomo. Ba ile ba tlogela se sengwe le sesengwe gomme ba tla. Ba bantsi ba bona ba ile bare botsa gore ga ba tsebe seo ba ka se bolelago, eu-pja go be go se na molato ka gobane ba be ba legona moo.”

O se ke wa ba gapeletˇsa gore ba kgaot

ˇse go

nyama: Re ka nyaka go re, ‘Ao hle, o se ke wa lla.’Eupja go ka ba kaone go dumelela megokgo e fala-le. Katherine ge a nagana ka lehu la monna wa ga-gwe o re: “Ke nagana gore go bohlokwa go tloge-la ba ba hwetswego gore ba bontshe maikwelo abona gomme ba a ntshe e le ka kgonthe.” Ganetsatshekamelo ya go botsa ba bangwe kamoo ba swa-netsego go ikwa ka gona. Le gona o se ke wa naga-na gore o swanelwa ke go uta maikwelo a gago goreo sireletse a bona. Go e na le moo, Beibele e eletsaka gore, “le lle le ba ba llaxo.”—Ba-Roma 12:15.


O se ke wa akgofela go ba eletˇsa gore ba lahle

diaparo goba dithoto tˇse dingwe t

ˇsa mohu pele

ba itokiˇsa: Re ka nagana gore go tla ba kaone ge

ba ka lahla dilo tse di ba gopotsago yena ka ge di te-lefatsa go nyama ka tsela e itsego. Eupja polelwanae rego, “Se se sa bonwego se lebetswe” e ka se somemo. Motho yo a hwetswego a ka nyaka go itebatsamohu ka go nanya. Gopola tlhaloso ya Beibele yakarabelo ya mopatriareka Jakobo ge a be a dirilwegore a dumele gore morwa wa gagwe yo monye-

nyane Josefa o bolailwe ke sebata. Ka morago gage kobo e telele ya Josefa e kgamathetsego madi etlisitswe go Jakobo, o ile a “fetsa matsatsi a ma-ntsi a llela morwa wa xaxwe. Barwa ba xaxwe kamoka le barwedi ba xaxwe ka moka ba leka xo mohomotsa; yena a xana xo homotswa.”—Genesi 37:31-35.

O se ke wa re, ‘O tla ba le ngwana yo mo-

ngwe’: Mma yo a lahlegetswego ke ngwana lehungo gopola gore: “Ke be ke hloile ge batho ba mpotsa

Go ba gona ga gago sepetlele go ka kgothatˇ

sa motho yo a hwetˇ

swego


gore nka ba le ngwana yo mongwe.” Ba ka ba ba nale maikemisetso a mabotse, eupja go motswadi yo anyamilego mantsu a a bontshago gore ngwana yo ahwilego a ka tseelwa legato a ka ‘hlaba wa lerumo.’(Diema 12:18) Ngwana yo mongwe a ka se ke atsea legato la yo mongwe. Ka baka la’ng? Ka goba-ne yo mongwe le yo mongwe o fapane.

Ga go nyakege gore o pheme go bolela ka

mohu: Mma yo mongwe o gopola gore: “Bathoba bantsi ba be ba sa nyake le ka go bitsa leinala morwa wa-ka Jimmy goba go bolela ka yena.Ke swanetse go dumela goreke ile ka ikwa ke kgopisegilego se nene ge ba bangwe babe ba dira seo.” Ka gona gago nyakege gore o fetose po-ledisano ge go bitswa leinala mohu. Botsisa motho ge eba a nyaka go bolela ka mo-ratiwa wa gagwe. (Bapisa leJobo 1:18, 19 le 10:1.) Bathoba bangwe ba ba hwetswe-go ba thabela go kwa bagwe-ra ba ba botsa ka dika tse dikgethegilego tse di dirilego gore mohu e be yo a ra-tegago go bona.—Bapisa le Ditiro 9:36-39.

O se ke wa akgofela gore, ‘E bile mo go hola-

go’: Go leka go hwetsa selo se se thabisago ka lehuga se ka mehla go ‘homotsago ba dipelo tse di tapi-lego’ ba ba nyamilego. (1 Ba-Thesalonika 5:14) Gea gopola nako ya ge mmagwe a e-hwa, mothepa yomongwe o itse: “Ba bangwe ba be ba re, ‘Ga a tla-isege’ goba, ‘Bonyenyane o ikhuditse.’ Eupja ke beke sa nyake go kwa seo.” Dipolelo tse bjalo di ka neaba ba setsego kgopolo ya gore ga se ba swanela gonyama goba gore tahlegelo e be e sa bolele mo go-golo. Lega go le bjalo, ba ka ba ba nyamile kudu kagobane ba hlologetswe moratiwa wa bona go tswapelong.

Go ka ba kaone gore o se ke wa bolela gore,

‘Ke tseba kamoo o ikwago ka gona’: Na ruri o atseba? Ka mohlala, na o ka kgona go tseba seo mo-tswadi a se kwago ge ngwana a e-hwa ge e ba wenao se wa ka wa lahlegelwa ka mo go swanago? Gaesi-ta lege e ba o kile wa lahlegelwa, lemoga gore ba ba-ngwe ba ka ba ba sa ikwe ka mo go swanago tlwaale kamoo o ilego wa ikwa ka gona. (Bapisa le Dillotsa Jeremia 1:12.) Ka lehlakoreng le lengwe, ge eba go bonala e le mo go swanetsego mo gongwe eka ba mo go holago go hlalosa kamoo o ilego wa

thusega ka gona ge o be olahlegetswe ke moratiwa wagago. Mosadi yo mongwe yoomorwedi wa gagwe a bola-ilwego o ile a hwetsa e le mogo kgothat sago ge mmagongwanenyana yo mongweyo a hwilego a be a anega kago boela ga gagwe bophelongbjo bo tlwaelegilego. O itse:“Mmago ngwanenyana yo ahwilego ga se a ka a thomataba ya gagwe ka gore, ‘Ke

tseba kamoo o ikwago ka gona.’ O ile a fo mpotsakamoo dilo di bego di le ka gona go yena gomme annea sebaka sa gore ke itswalanye le tsona.”

Go thusa motho yo a hwetswego go nyaka goreo be le kwelobohloko, temogo le lerato le legolo. Ose ke wa letela gore motho yo a hwetswego a tle gowena. O se ke wa fo re, “Ge e ba go e-na le selo legee le sefe se nka se dirago . . .” Ikhweletse “selo” seoka bowena ke moka o gate mogato o swanetsegopele.

Go sa setse dipotsiso tse mmalwa: Go thwe’ng kakholofelo ya Beibele ya tsogo? E ka bolela’ng gowena le moratiwa wa gago yo a hwilego? Re kakgodisega bjang gore ke kholofelo e ka botwago?


Ke ka baka la’ng e le mogo thusago go abelana le motho yo a

hwetswego bohloko bja gagweka go theetsa?

Ke dilo dife tse dingwe tse reka di dirago bakeng sa go homotsa

motho yo a nyamilego?

Ke eng se re swanetsego gophema go se bolela goba go se dira

go motho yo a hlokofetsego?


Ge lehu le tswelela ka lapeng, batswadi gotee lemetswalo e mengwe le bagwera gantsi ba gakanega

mabapi le seo ba ka se bolelago goba ba ka se diragogo thusa bana go lebeletsana le seo se diregilego. Lega gole bjalo, bana ba nyaka batho ba bagolo gore ba ba thusego lebeletsana le lehu. Ela hloko dipotsiso tseo ditlwaetswego go botsiswa mabapi le go thusa bana gokwesisa lehu.O hlalosa lehu bjang go bana? Go bohlokwa go hlalosaditaba ka mantsu a bonolo. Le gona nea tlhaloso yathereso. O se ke wa dika-dika go dirisa mantsu a kgonthe,a bjalo ka “mohu” le “lehu.” Ka mohlala, mo gongwe o kadula fase le ngwana wa mo gokarela gomme wa re: “Godiregile selo se se nyamisago kudu. Tate o ile a babjakudu a swerwe ke bolwetsi bjo bo sa swarego batho babantsi [goba selo lege e le sefe seo o tsebago gore kethereso] gomme a hwa. Ga se phoso ya motho ge a hwile.Re tla mo hlologelwa kudu ka gobane re be re mo rata, leyena o be a re rata.” Lega go le bjalo, mo gongwe e tla bamo go holago go hlalosa gore ngwana goba motswadi wagagwe yo a setsego ga go bonale a tla hwa feela kagobane a babja ka dinako tse dingwe.

Tutuetsa dipotsiso tsa bona. Ba ka botsisa gore, ‘Mohuke eng?’ Mo gongwe o ka araba ka tsela ye: “ ‘Mohu’ ebolela gore mmele o kgaoditse go soma gomme ga okgone go dira selo lege e le sefe sa tseo o bego o tlwaetsego di dira—o ka se kgone go bolela, go bona goba gokwa gomme o ka se kgone go kwa selo.” Motswadi yoa dumelago kholofetsong ya Beibele ya tsogo a kadirisa sebaka se go hlalosa gore Jehofa Modimo o gopolamotho yo a hwilego, gomme a ka mmusetsa bophelongParadeiseng ya lefaseng ya nakong e tlago. (Luka 23:43;Johane 5:28, 29)—Bona karolo e rego “Kholofelo eKgonthiseditswego Bakeng sa Bahu.”Na go na le selo lege e le sefe seo o sa swanelagogo se bolela? Ga go thuse go bolela gore mohu o tsereleeto le letelele. Go boifa go tlogelwa ke selo se segolose ngwana a tshwenyegilego ka sona, kudu-kudu ge

motswadi a hwile. Go botswa gore mohu o tsere leeto leletelele go ka fo thekga maikwelo a ngwana a gotlogelwa gomme a ka nagana gore: ‘Makgolo o tlogilegomme ga se a ka a laela!’ Gape, ela hloko go botsa banaba banyenyane gore mohu o robetse. Bana ba na letshekamelo ya go tsea dilo ka tsela yeo di lego ka yona.Ge e ba ngwana a swantsha boroko le lehu, go kafeleletsa ka gore a boife go ya go robala bosego.Na bana ba swanetse go ya ditirelong tsa poloko?Batswadi ba swanetse go naganela maikwelo a bana. Ge eba ba sa nyake go ya, o se ke wa ba gapeletsa goba wadira ka tsela e itsego gore ba ikwe ba na le molato wa gose ye. Ge e ba ba nyaka go ya, ba hlalosetse ka botlalo seose tlago go dirwa, go akaretsa ge e ba go tla ba go na lelekase le ge e ba le tla ba le butswe goba le tswaletswe.Hlalosa le gore go ka direga gore ba bone batho ba bantsiba lla ka gobane ba nyamile. Gape, ba dumelele gobotsisa dipotsiso. Le gona ba kgonthisetse gore ba katloga moo ge e ba ba nyaka.

Bana ba arabela bjang lehung? Bana gantsi ba ikwaba ikarabelela bakeng sa lehu la moratiwa. Ka gengwana a ka ba a ile a galefela motho yo a hwilegoka nako e nngwe, ngwana a ka thoma go dumelagore dikgopolo goba mantsu a bogale ke ona a bakilegolehu. Mo gongwe o ka swanelwa ke go nea khomotso:‘Dikgopolo le mantsu a gago ga se tsona di dirago gorebatho ba babje, e bile ga di dire gore batho ba hwe.’Ngwana yo monyenyane a ka nyaka dikgonthisetso tsebjalo leboelela.Na o swanetse go utela bana go nyama ga gago? Golla ka pele ga bana ke ga tlhago le mo go lokilego. Ka ntlele moo, e nyakile e le mo go sa kgonegego go utela banamaikwelo a gago ka mo go feletsego; ba na le tshekameloya go ba ba ba lemogago kudu gomme gantsi ba kgona gokwa gore go na le se se senyegilego. Go ba yo a botegagoka go nyama ga gago, go ba dira gore ba tsebe gore ke gatlhago go nyama le go bontsha maikwelo a gago kadinako tse dingwe.

Go Thuˇsa Bana go Lebelet

ˇsana le Lehu


kgaetsedi ya-ka a e-na le e 11. Ke be ke hlologelwamma kudu. Ka ge ke be ke rutilwe gore o ile lego-dimong, ke be ke nyaka go ipolaya gore ke ye goyena. E be e le mogwera wa-ka wa pelo-bohloko.”

Go bonala e le mo go se nago toka gore lehu lebe le matla a go tsea motho yo o mo ratago. Ka gonage go direga, go ka ba thata go kgotlelela kgopoloya gore o ka se sa hlwa o sa kgona go bolela le mo-ratiwa wa gago, go sega le yena goba go mo swa-ra. Bohloko bjoo ga se gore bo phumolwa ke go bo-tswa gore moratiwa wa gago o legodimong.

Lega go le bjalo, Beibele e nea kholofelo e fapa-nego kudu. Bjalo ka ge re hlalositse pele, Mangwa-lo a bontsha gore go boelanywa le moratiwa wa

gago yo a hwilego nakong e tlago e lego kgaufsi goa kgonega, e sego legodimong le le sa tsebjego eupjagona mo lefaseng ka tlase ga maemo a khutso a go

loka. Ka nako yeo batho ba tla ba le tebelelo yago thabela bophelo bjo bo phethagetsego bja mme-le gomme le ka mohla ba ka se sa swanelwa ke gohwa. Ba bangwe ba ka re, ‘Eupja ruri se ke kganyo-go feela!’

Go tla nyakega’ng go go kgodisa gore ye ke kho-lofelo ya kgonthe? Gore o dumele kholofetsong, otla swanelwa ke go kgonthisega gore motho yo a eholofetsago o ikemiseditse e bile o rata go e phe-thagatsa. Ka gona, ke mang yo a holofetsago gorebahu ba tla phela gape?

Seruthwaneng sa 31 C.E., Jesu Kriste o ile a ho-lofetsa ka sebete gore: “Byalo ka xe Tate a tsosabahu a ba phedisa, le Yena Morwa ba a rataxo xoba phedisa o ba phedisa ka mokxwa woo. Di se ketsa Le tlaba; xobane xo tla lebaka leo bohle ba lexomabitleng ba tl’o xo kwa Lentsu la Morwa-Modimoka lona, xomme ba tlo tswa.” (Johane 5:21, 28, 29)Ee, Jesu Kriste o holofeditse gore ba dimilione ba bahwilego mo nakong ye ba tla phela gape lefasenglona le, gomme ba lebelele go dula go lona ka mogo sa felego ka tlase ga maemo a khutso a parade-ise. (Luka 23:43; Johane 3:16; 17:3; bapisa le Psa-lme 37:29 le Mateo 5:5.) Ka ge Jesu a holofeditse,

Kholofelo e KgonthiseditswegoBakeng sa Bahu

MOSADI wa nywaga e 25 o ngwadile gore: “Ka 1981 mma wa-ka wa mogodi-

si o ile a bolawa ke kankere. Lehu la gagwe le be le nkgomile kudu gotee le

kgaetsedi ya-ka yo re godisitswego gotee. Ke be ke e-na le nywaga e 17 gomme

Maikwelo a Jesu a go kgomega ge a be a tsoˇ

saLatsaro a bont

ˇshit

ˇse kganyogo ya gagwe e

tseneletˇ

sego ya go tloˇ

sa tshenyo ya lehu


Nako le nako ge ba hlalosa kamoo ba ilegoba lebeletsana le manyami a bona ka

gona, Bakriste ba ba botegago ba itse: “Anke kego botse temana yeo ke e ratago kudu yaBeibele.” Ge e ba o nyamile, mohlomongwe amangwe a mangwalo a le wena a tla go thusa.

“A xo retwe . . . Yena Radikxauxelo,Modimo wa khomotso yohle, e a rehomotsaxo mahlokong a rena ohle.”—2 Ba-Korinthe 1:3, 4.

“O khupurol la ’a t la sa xaxo, ’meka moka tse di phelaxo O di horisa lethabo.”—Psalme 145:16.

“Ó [Modimo] beile ’tsatsi a tl’o xo ahlola

lefase ka lona ka toko. Moahlodi ke Monnayo a mmeilexo, a bul

êla batho bohle

tsela ya tumêl

ô xe a Mo tsosa bahung.”

—Ditiro 17:31.

“Ke Nna ke Le homotsaxo, ke Nna.”—Jesaya 51:12.

“Ke tlo Le homotsa byalo ka xe motho ahomotswa ke mm’axwe.”—Jesaya 66:13.

“Ke lona le le nkhomotsaxo xe ke hlaka,xobane tse O di boletsexo di a mphedisa.Morena, ke elelwa kahlolo tsa xaxo tsa kxale,ya ba xo ikhomotsa. A nke ke bewe pelo kebotho bya xaxo, ka mo O nthutilexo, nnamolata w’axo.”—Psalme 119:50, 52, 76.

“Xo tla lebaka leo bohle ba lexo mabitlengba tl’o xo kwa Lentsu la Morwa-Modimo kalona, xomme ba tlo tswa; ba ba dirilexo tsebotse ba tlo tsoxa ba phela.”—Johane 5:28, 29.

Ditemana tˇse di Homot

ˇsago

ke mo go holago go nagana gore o ikemiseditse goe phetha. Eupja na o kgona go dira bjalo?

Nywaga ya ka tlase ga e mebedi ka morago ga godira kholofetso yeo, Jesu o ile a bontsha ka tsela ematla gore o ikemiseditse e bile o kgona go phethatsogo.

“Latsaro! Tswaa O tle mo!”E be e le boemo bjo bo kgomago pelo. Latsaro o

be a babja wa go hwa. Dikgaetsedi tsa gagwe tsepedi, e lego Maria le Mareta ba ile ba romela mola-etsa go Jesu yo a bego a le ka mosola wa Noka yaJorodane, ba re: “Morena, tseba xore yola O mo ra-taxo o a babya.” (Johane 11:3) Ba be ba tseba goreJesu o be a rata Latsaro. Na Jesu o be a ka se ratego bona mogwera wa gagwe yo a babjago? Ka mogo makatsago, go e na le go ya Bethania gatee-teeJesu o ile a dula mo a bego a le gona ka matsatsi amabedi a latetsego.—Johane 11:5, 6.

Latsaro o ile a hwa nakwana ka morago ga gemolaetsa o lego mabapi le bolwetsi bja gagwe o ro-metswe. Jesu o ile a tseba ge Latsaro a e-hwa go-mme a ikemisetsa go dira se sengwe ka seo. Nakongya ge mafelelong Jesu a fihla Bethania, mogwerawa gagwe yo a rategago o be a e-na le matsatsi amane a hwile. (Johane 11:17, 39) Na Jesu o be aka kgona go busetsa bophelong motho yo a begoa na le nako e telele gakaalo a hwile?

Ge a e-kwa gore Jesu o a tla, Mareta mosadi wamatsato o ile a kitimela go mo gahlanetsa. (Bapisale Luka 10:38-42.) A kgomilwe ke manyami a ga-gwe, Jesu o ile a mo kgonthisetsa gore: “Kxaetsediya xaxo e tlo tsoxa.” Ge Mareta a be a bontsha tu-melo ya gagwe tsogong ya nakong e tlago, Jesu oile a mmotsa ka go lebanya gore: “Ke Nna tsoxo lebophelo. E a ntumetsexo o tlo phela le xe a ka hwa.”—Johane 11:20-25.

Ge a fihla lebitleng, Jesu o ile a laela gore go tlo-swe lefsika le le bego le tswaletse mojako. Ke gonaka morago ga go rapela ka go hlabosa, o ile a laela


ka gore: “Latsaro! Tswaa O tle mo!”—Johane 11:38-43.

Mahlo ka moka a be a tsepeletse lebitleng. Kamorago, motho o ile a rotoga lefsifsing. Maoto a ga-gwe le diatla di be di tateditswe ka masela gommesefahlego sa gagwe se tateditswe ka lesela. Jesu oile a laela gore, “Mo tlemolleng Le mo lese a ikele.”La mafelelo la masela ao a bego a sa tatollwa le ilela wela fase. Ee, e be e le Latsaro, monna yo a begoa na le matsatsi a mane a hwile!—Johane 11:44.

Na e Diregile e le ka Kgonthe?Pego ya go tsoswa ga Latsaro e tsweleditswe Eba-

ngeding ya Johane e le thereso ya histori. Ditaba kabotlalo ke tse di kwalago kudu gore e ka ba feelanonwane. Go belaela go ba ga yona ya histori ke gobelaela mehlolo ka moka e lego ka Beibeleng, goakaretsa le tsogo ya Jesu Kriste ka boyena. Le gonago latola tsogo ya Jesu ke go latola tumelo ka mokaya Bokriste.—1 Ba-Korinthe 15:13-15.

Ge e le gabotse, ge e ba o dumela gore Modimo ogona, ga se wa swanela go ba le bothata bja go du-mela tsogo. Ka mohlala: Motho a ka gatisa lengwa-lo la molao la kabo ya bohwa bja gagwe theipingya bidio gomme ka morago ga ge a hwile, metswa-lo ya gagwe le bagwera ba ka mmona le go mo kwage a dutse a hlalosa kamoo bohwa bja gagwe boswanetsego go abja ka gona. Nywageng e lekgolo efetilego, selo se se bjalo e be e le se se sa kgonege-go. Gape, go batho ba bangwe ba ba dulago dikaro-long tse di lego kgole kudu tsa lefase mo nakongye, thekinolotsi ya go gatisa ka bidio ke yeo e sakwesisegego moo e ka bonalago e le mohlolo. Ge eba melao ya motheo ya tsa thutamahlale yeo e hlo-milwego ke Mmopi e ka diriswa ke batho go boele-tsa tiragalo e bjalo e bonagalago le e kwalago, naMmopi ga se a swanela go dira se se fetisago? Kagona, na ga se ga tlhaologanyo gore Yo a tsweledi-tsego bophelo o kgona go bo t

ˇswelet

ˇsa ka lefsa?

Mohlolo wa go busetswa ga Latsaro bophelong oile wa oketsa tumelo go Jesu le tsogong. (Johane 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Ka tsela e kgomago pelo, obile o utolla boikemisetso le kganyogo tsa Jehofa leMorwa wa gagwe tsa go phetha tsogo.

‘Modimo o tla ba le Tlhologelo’Go arabela ga Jesu lehung la Latsaro go utolla

kwelobohloko e kgolo ya Morwa wa Modimo. Ma-ikwelo a gagwe a tseneletsego lebakeng le a bo-ntsha gabotse kganyogo ya gagwe e tseneletsego yago tsosa bahu. Re bala gore: “Maria xe a fihla mooJesu a bexo a le nthse, a mmona, a wela fase ma-otong a Jesu, a re: Morena, xe O ka be O be O le fa,kxaetsedi ya-ka a ka be a sa ka a hwa. Jesu xe ammona a lla, xo lla le Ba-Juda ba ba tlilexo le ye-na, a huduexa moyeng, a hlokofala. A re: Le mme-ile kae? Bona ba re: Morena, tlaa O bone. XommeJesu a tswa mexokxo. Ba-Juda ba re: Bonang, xale obe a mo rata!”—Johane 11:32-36.

Kwelobohloko ya Jesu e tswago pelong e bo-ntshwa mo ke mebolelwana e meraro: “a hudu-exa,” “a hlokofala” le “a tswa mexokxo.” Mantsu aleleme la mathomo ao a dirisitswego go bega tira-galo ye e kgomago a bontsha gore Jesu o be a kgo-milwe kudu ke lehu la mogwera wa gagwe yo a ra-tegago Latsaro le go bona kgaetsedi ya Latsaro alla, mo e lego gore mahlo a Gagwe a ile a falala me-gokgo.�

Seo se lemogegago kudu ke gore nakong e fetile-go Jesu o be a ile a busetsa ba bangwe ba babedi bo-phelong. Le gona o be a ikemiseditse ka mo go fele-tsego go dira se se swanago ka Latsaro. (Johane 11:

� Lentsu la Segerika le le fetoletswego e le “a huduexa” le tswa le-diring (em·bri·ma�o·mai) leo le bolelago go kgomega ga bohlokogoba ka mo go tseneletsego. Seithuti se sengwe sa Beibele se bolelagore: “Mo le ka bolela feela gore maikwelo a bjalo a tseneletsego a ilea wela Jesu mo e lego gore khuduego e sa laolegego e ile ya aparela pe-long ya Gagwe.” Polelwana e fetoletswego e le “hlokofala” e tswa le-ntsung la Segerika (ta·ras�so) le le bontshago go ferekana. Go ya kamongwadi wa pukuntsu, e bolela “go bakela motho khuduego ya kagare, . . . go kgongwa ke bohloko bjo bogolo goba manyami.” Polelwa-na “a tswa mexokxo” e tswa lediring la Segerika (da·kry�o) leo le bo-lelago “go tsholla megokgo, go lla ka go se hlabose.”


11, 23, 25) Lega go le bjalo, o ile “a tswa mexokxo.”Ka gona, go busetsa batho bophelong ga e fo ba mo-kgwa feela o tlwaelegilego go Jesu. Maikwelo a ga-gwe a kgomegago le a tseneletsego bjalo ka ge abontshitswe tiragalong ye, a bontsha gabotse kga-nyogo ya gagwe e tseneletsego ya go tlosa tshenyoya lehu.

Ka ge Jesu e le ‘seswantsho sa kgonthe sa JehofaModimo,’ ke mo go swanetsego gore re letele se seswanago go Tatago rena wa legodimong. (Ba-Hebe-re 1:3) Mabapi le go ikemisetsa ga Jehofa go phe-tha tsogo, monna yo a botegago Jobo o itse: “A mo-tho e kabe e re xe a hwile, a buse a phele. . . .Wa tlo mpitsa ka Xo arabela,

Ò hloloxet

ˇswe ’bo-

pya tsa diatla ts’axo.” (Jobo14:14, 15) Lentsu la lelemela mathomo le le fetoletswe-go mo e le “

Ò hloloxetswe”

le supa tlhologelo e kgolo yaModimo le kganyogo. (Ge-nesi 31:30; Psalme 84:2) Gomolaleng gore Jehofa o swa-netse go ba a fagahletse tso-go ka phisego.

Na ruri re ka dumela kho-lofetso ya tsogo? Ee, ga go napelaelo ya gore Jehofa le Mo-rwa wa gagwe ka bobedi baikemiseditse e bile ba kgonago e phethagatsa. Se se bole-la’ng go wena? O na le tebelelo ya go kopanywagape le baratiwa ba ba hwilego gona mo lefaseng,eupja ka tlase ga maemo a fapanego kudu!

Jehofa Modimo yo a thomilego ka go bea bathotshemong e botse, o holofeditse go tsosolosa Para-deise lefaseng lona le ka tlase ga puso ya Mmuso waGagwe wa legodimong diatleng tsa Jesu Kriste yo

bjale a tagafaditswego mo nakong ye. (Genesi 2:7-9; Mateo 6:10; Luka 23:42, 43) Paradeiseng yeo etsosolositswego, lapa la motho le tla ba le tebeleloya go thabela bophelo bjo bo sa felego bjo bo senago mefokolo ka moka le malwetsi. (Kutollo 21:1-4; bapisa le Jobo 33:25; Jesaya 35:5-7.) Le gonalehloyo, kgethollo ya merafo, bosoro bja setshaba lekgatelelo ya tsa boiphediso di tla be di ile. E tla balefaseng leo le le hlwekisitswego moo Jehofa Modi-

mo ka Jesu Kriste a tlago gotsosa bahu.

Bjale yeo ke kholofelo yamosadi wa Mokriste yo a bo-letswego mathomong a ka-rolo ye. Nywageng e mma-lwa ka morago ga gemmagwe a hwile, Dihlatsetsa Jehofa di ile tsa mo thu-sa go ithuta Beibele ka ke-lohloko. O gopola gore: “Kamorago ga go ithuta ka kho-lofelo ya tsogo, ke ile ka lla.E be e le mo go kgahlisago gotseba gore ke tla bona mmagape.”

Ge e ba pelo ya gago e hlologetswe ka mo go swa-nago go bona moratiwa wa gago gape, Dihlatse tsaJehofa di tla thabela go go thusa go ithuta kamooo ka dirago kholofelo ye e kgonthiseditswego goree be ya gago. Ke ka baka la’ng o sa ikopanye le tso-na Holong ya Mmuso ya kgaufsi le wena, goba ongwalele atereseng ya kgaufsi e lokeleditswego goletlakala 32.

Tsogo e theilwego sehlabelong saKriste Jesu sa topollo, e tla tli

ˇsa lethabo

ditˇ

shabeng ka moka


Ge mogwera wa gagwe Latsaro a be ahwile, Jesu o ile a bontsha bjang gore

O ikemiseditse e bile o kgona gophetha tsogo?

Ke ka baka la’ng re ka amogela pegoya Beibele ya tsogo ya Latsaro

e le thereso ya histori?

Pego e lego go Johane kgaolo 11 e utollabjang kganyogo ya Jesu e tseneletsego

ya go tlosa tshenyo ya lehu?

Ke eng se se bontshago gore JehofaModimo o fagahlela tsogo ka phisego?


we

-SE

17

08

16s

Eya go www.jw.org/nso, goba o ikgokaganye leDihlatse tsa Jehofa bakeng sa tsebiso e oketsegilego.

http://www.jw.org/finder?wtlocale=SE&srcid=pdf

Documents

Ge Mothoyoo moRatago aE-hwa