3

EWI 160 / EWI 200 ARC/TIG INVERTER WELDERS

General safety rules

WARNING: Read and understand all instructions. Failure to follow all instructions

listed below may result in serious injury.

CAUTION: Do not allow persons to operate or assemble this EWI series unit until they have read this manual and have developed a thorought understanding of how the EWI series welder works.

WARNING: The warnings, cautions, and instructions discussed in this instruction manual cannot cover all possible conditions or situations that could occur. It must be understood by the operator that common sense and caution are factors which cannot be built into this product, but must be performed by the operator.

SAVE THESE INSTRUCTIONS

IMPORTANT SAFETY CONSIDERATIONS 1.1 Your Welding Environment - Keep the environment you will be welding in free from flammable materials. - Always keep a fire extinguisher accessible to your welding environment. - Always have a qualified person install and operate this equipment. - Make sure the area is clean, dry and ventilated. Do not operate the welder in humid, wet or poorly

ventilated areas. - Always have your welder maintained by a qualified technician in accordance with local, state and

national codes. - Always be aware of your work environment. Be sure to keep other people, especially children, away

from you while welding. - Keep harmful arc rays shielded from the view of others. - Mount the welder on a secure bench or cart that will keep the welder secure and prevent it from

tipping over or falling.

GB

4

1.2 Your Welder’s Condition - Check ground cable, power cord and welding cable to be sure the insulation is not damaged. Always

replace or repair damaged components before using the welder. - Check all components to ensure they are clean and in good operating condition before use. 1.3 Use of Your Welder

CAUTION Do not operate the welder if the output cable, electrode, torch, wire or wire feed system is wet. Do not immerse them in water. These components and the welder must be completely dry before attempting to use them. - Follow the instructions in this manual. - Keep welder in the off position when not in use. - Connect ground lead as close as possible to the area being welded to ensure a good ground. - Do not allow any of your body parts to come in contact with the welding wire if you are in contact

with the material being welded, ground or electrode from another welder. - Do not weld if you are in an awkward position. Always have a secure stance while welding to prevent

accidents. Wear a safety harness if working above ground. - Do not sling cables over, or wrap them around your body. - Wear a full coverage helmet with appropriate shade (see ANSI Z87.1 safety standard) and safety

glasses while welding. - Wear proper gloves and protective clothing to prevent your skin from being exposed to hot metals,

UV and IR rays. - Do not overuse or overheat your welder. Allow proper cooling time between duty cycles. - Keep hands and fingers away from moving parts and stay away from the drive rolls. - Do not point torch at any of your body parts or anyone else's. - Always use this welder in the rated duty cycle to prevent excessive heat and failure. 1.4 Specific Areas of Danger, Caution or Warning

Electrical Shock WARNING

Electric arc welders can produce a shock that can cause injury or death. Touching electrically live parts can cause fatal shocks and severe burns. While welding, all metal

components connected to the wire are electrically hot. Poor ground connections are a hazard, so secure the ground lead before welding.

- Wear dry protective apparel: coat, shirt, gloves and insulated footwear. - Insulate yourself from the work piece. Avoid contacting the work piece or ground. - Do not attempt to repair or maintain the welder while the power is on.

5

- Inspect all cables and cords for any exposed wire and replace immediately if found. - Use only recommended replacement cables and cords. - Always attach ground clamp to the work piece or work table as close to the weld area as possible. - Do not touch the welding wire and the ground or grounded work piece at the same time. - Do not use a welder to defrost frozen pipes. Fumes and Gases

WARNING - Fumes emitted from the welding process displace clean air and can result in injury or death. - Do not breathe in fumes emitted by the welding process. Make sure your breathing air is clean and

safe. - Work only in a well-ventilated area or use a ventilation device to remove welding fumes from the

environment where you will be working. - Do not weld on coated materials (galvanized, cadmium plated or metals containing zinc, mercury or

barium). They will emit harmful fumes that are dangerous to breathe. If necessary use a ventilator, respirator with air supply or remove the coating from the material in the weld area.

- The fumes emitted from some metals when heated are extremely toxic. Refer to the material safety data sheet for the manufacturer’s instructions.

- Do not weld near materials that will emit toxic fumes when heated. Vapors from cleaners, sprays and degreasers can be highly toxic when heated.

UV and IR Arc Rays DANGER . The welding arc produces ultraviolet (UV) and infrared (IR) rays that can cause injury to your eyes and skin. Do not look at the welding arc without proper eye protection.

- Always use a welding mask (helmet) that covers your full face from the neck to top of head and to the back of each ear.

- Ensure that mask is fitted with appropriate shade lens that meets ANSI standards as well as with safety plate. For Welders under 160 Amps output, use a shade 10 lens; for above 160 Amps, use a shade 12. For more information refer to the ANSI Z87.1 standard.

- Cover all bare skin areas exposed to the arc with protective clothing and footware. Flame-retardant cloth or leather shirts, coats, pants or coveralls are available for protection.

- Use welding protection curtains or other barriers to protect other people from the arc rays emitted when welding.

- Warn people in your welding area when you are going to strike an arc so they can protect themselves.

6

Fire Hazards WARNING

Do not weld containers or pipes that contain or have had flammable, gaseous or liquid combustibles in them. Welding creates sparks and heat that can ignite flammable and

explosive materials. - Do not operate any electric arc welder in areas where flammable or explosive materials are present. - Remove all flammable materials at least 10 m away from the welding arc. If removal is not possible,

tightly cover them with fireproof covers. - Take precautions to ensure that flying sparks do not cause fire or explosion in hidden areas, cracks

or areas you cannot see. - Keep a fire extinguisher readily accessible in case of fire. - Wear oil-free clothing with no pockets or cuffs that might collect sparks (sparking debries). - Do not carry in your pockets any combustible items such as lighters or matches. - Keep the earth lead connected as close as possible to the welding place to prevent any unknown,

unintended paths of electrical current that might cause electrical shock and fire hazard.

Hot Materials CAUTION

Welded materials are hot and can cause severe burns if handled improperly. - Do not touch welded materials with bare hands.

- Do not touch TIG gun nozzle after welding until it has had time to cool down properly.

Sparks/Flying Debris CAUTION

Welding creates hot sparks that can cause injury. Chipping slag creates flying debris. - Wear protective gear at all times: ANSI-approved safety glasses or shield, welder’s mask

(helmet) and ear plugs to prevent spark injuries of your eyes, face, ears and hair.

Electromagnetic Field CAUTION

- Electromagnetic fields can interfere with various electrical and electronic devices such as pacemakers.

- Consult your doctor before using any electric arc welder or cutting device. - Keep people with pacemakers away from your welding area when welding. - Do not wrap cable around your body while welding. - Wrap TIG gun cable and ground cable together whenever possible. - Keep TIG gun cable and ground cables on the same side of your body.

7

Shielding Gas Cylinders Can Explode WARNING

High pressure cylinders can explode if damaged, so treat them carefully. - Never expose cylinders to high heat, sparks, open flames, mechanical shocks or arcs.

- Do not touch the cylinder with TIG gun. - Do not weld on the cylinder. - Always secure cylinder upright to a cart or stationary object. - Keep cylinders away from welding or electrical circuits. - Use the proper regulators, gas hose and fittings for the specific application. - Do not look into the valve when opening it. - Use protective cylinder cap whenever possible. 1.5 Proper Care, Maintenance and Repair DANGER . - Always have power disconnected when working on internal components. - Do not touch or handle PC board without being properly grounded with a wrist strap. Put PC board

in static proof bag prior to moving or shipping it. - Do not put hands or fingers near moving parts such as fan.

8

Description The EWI series is a DC inverter ARC welder. This unit uses 1~Phase 220V/230V/240V, 50/60HZ AC power. A 16 amp time delay fuse or circuit breaker is recommended. Sticks (electrodes) can weld carbon steel and stainless steel. Unpacking 1.1 Open cardboard box, bags or styrofoam packaging containing the welder and

accessories 1.2 Check that contents is as in the list below

ITEM QTY. DC Inverter Arc Welder 1 unit Welding cable with electrode holder 1 pc Grounding cable with earth clamp 1 pc Operator’s Manual 1 set

1.3 After unpacking unit Inspect carefully for any damage that may have occurred during transit. Check for loose, missing, or damaged parts. In case of shipping damage contact carrier immediately.

9

Specifications and Dimension

Description Specification Model EWI 160

Input power V 220 230 240

Frequency Hz 50/60 50/60 50/60

Rated input current A 30 30 29

Rated input capaci ty KVA 6.9 6.9 6.9

No-load vol tage V 75 78 80

Rated working vol tage V 26.4 26.4 26.4

MMA welding current A 20～160 20～160 20～160

Rated duty cycle % 20 20 20

Welding current（10min） A 20%@160 20%@160 20%@160

10min/100% A 72 72 72

Eff ic iency η 85% 85% 85%

Power factor Cosφ 0.65 0.65 0.65

Insulat ion class H H H

Enclosure protect ion IP 21S 21S 21S

Cool ing method Fan cooled Fan cooled Fan cooled

Dimension L×W×H cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Weight kg 4.6 4.6 4.6

10

Description Specification Model EWI 200

Input power V 220 230 240

Frequency Hz 50/60 50/60 50/60

Rated input current A 40 40 38

Rated input capaci ty KVA 8.8 9.2 8.8

No-load vol tage V 70 72 75

Rated working vol tage V 28 28 28

MMA welding current A 20～200 20～200 20～200

Rated duty cycle % 20 20 20

Welding current（10min） A 20%@200 20%@200 20%@200

10min/100% A 89 89 89

Eff ic iency η 85% 85% 85%

Power factor Cosφ 0.70 0.70 0.70

Insulat ion class H H H

Enclosure protect ion IP 21S 21S 21S

Cool ing method Fan cooled Fan cooled Fan cooled

Dimension L×W×H cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Weight kg 4.75 4.75 4.75

11

Getting to Know your Welder

POWER INDICATOR When the machine is turned on, the power indicator will be lit. ALARM INDICATOR When the thermal indictor is lit, it shows that the machine is overloaded and that the internal temperature is too high. Welding output will turn off automatically, but the fan will still be working. When the internal temperature is decreased, the overload light will turn off and the machine will be ready to weld. WELDING CURRENT CONTROL Welding current (amperage) control is placed on the front panel of machine. WELDING CABLE The welding cable is attached to electrode to complete the circuit, allowing the flow of current needed to weld. GROUNDING CABLE The ground cable/clamp is attached to the workpiece to complete the circuit, allowing the flow of current needed to weld.

Power Cord

Power Switch

Welding cable

Power Indicator

Welding Current control

Alarm Indicator

Welding Mode Selector

Welding Mode Indicator

Grounding cable

12

POWER SWITCH In the “OFF” position no power is being supplied. In the “ON” position power is supplied to the mains transformer and control circuit. POWER CORD The power cord connects the welder to the 220/230/240 volt, 16 amp power supply mains socket to supply power to the welder.

13

Installation 1. Power requirement AC single phase 220V/230V/240V, 50/60HZ mains supply fused with a 16 amp time delayed fuse or circuit breaker is required.

WARNING • Your EWI series DC Inverter Arc Welder is a class A product. • EWI series DC Inverter Arc Welders adopt the drooping characteristic. • High voltage danger from power source! Consult a qualified electrician for proper installation of

needed socket. This welder must be grounded while in use to protect the operator from electric shock. • Do not remove grounding prong or alter the plug in any way. Do not use any adapters between the

welder’s power cord and the power source socket. Make sure the POWER switch is in OFF position when connecting your welder’s power cord to a properly grounded 220V/230V/240Vac, 50/60Hz, single phase mains supply.

2. Extension cord During normal use an extension cord should not be used. It is strongly recommended that an extension cord should not be applied because of the voltage drop they produce. This voltage drop can affect the performance of the welder. If you must use an extension cord it needs to be a #12 gauge cord at the smallest. - Do not use an extension cord over 7,5 m in length. 3. Setting up the work piece 3.1 Welding positions There are two basic positions, for welding: Flat and Horizontal. Flat welding is generally easier, faster, and allows better weld fusion. If possible, the work piece should be positioned so that the bead will run on a flat surface. 3.2 Preparing the Joint Before welding, ensure that the surface of work piece is free of dirt, rust, lime scale, oil or paint. Otherwise, it will create brittle and porous weld. If the base metal pieces to be joined are thick or heavy, it may be necessary to bevel the edges with an angle grinder. The correct groove angle should be around 60 degrees. Please see the following picture:

14

Based on different welding position, there are different welding joints. Please observe the following images for more explanation:

4. Ground clamp connection Clear any dirt, rust, lime scale, oil or paint residues on the ground clamp. Make certain you have a good solid ground connection. A poor connection of the ground clamp will waste power and heat. Make sure the ground clamp touches the metal.

15

5. Electrode The welding electrode is a rod coated with a layer of flux. When welding, electrical current flows between the electrode (rod) and the grounded metal (workpiece). The intense heat of the arc between the rod and the grounded metal melts the electrode and the flux. 6. Selecting the proper electrode There is no golden rule to determine the exact electrode or heat setting required for every particular situation. The type and thickness of metal and the position of the workpiece rule the electrode type and the amount of heat needed during welding process. Heavier and thicker metals require more amperage. It is best to practice your welds on scrap metal which matches the metal you intend to work with, in order to define correct heat setting as well as make appropriate electrode choice. Please observe some following helpful troubleshooting tips to determine if you are using a correct electrode.

1. When electrode of proper size is used a. The bead will lay smoothly over the workpiece without ragged edges b. The base metal puddle will be as deep as the bead that rises above it c. The welding operation will make a crackling sound similar to the sound of eggs frying 2. When too thin electrode is used a. The weld bead will be too high and irregular b. The arc will be difficult to maintain 3. When too thick electrode is used a. The arc will burn through thin metals b. Occurrence of the weld bead undercutting c. The bead will be flat and porous d. Rod might get freezed or sticked to the workpiece Note: Rate of travel over the workpiece also affects the weld. To ensure proper penetration and enough rod deposit, the arc must be moved slowly and evenly along the weld seam.

16

Operation 1. Setting the adequate amperage Your welder is capable of welding with 2.5mm, 3.2mm and 4mm electrodes. There is no golden rule that determines the exact amperage required for every particular situation. It is best to practice your welds on scrap metal which matches the metals you intend to work with in order to determine correct settings for your job. The electrode type and the thickness of the metal workpiece define the amount of heat needed in the welding process. Heavier and thicker metals require more current (amperage), whereas lighter and thinner metals require less current (amperage). 2. Welding techniques The best way to teach yourself how to weld is with short periods of practice at regular intervals. All practice welds should be done on scrap metal that can be discarded. Do not attempt to make any repairs on valuable equipment until you are satisfied with yourself and your practice welds are of good appearance and free of slag or gas inclusions. 2.1 Holding the electrode The best way to grip the electrode holder is the way that feels most comfortable to you. To position the electrode on a workpiece when striking the initial arc, it is necessary to hold the electrode perpendicular to the workpiece. Once the arc is started the angle of the electrode in relation to the workpiece should be between 10 and 30 degrees. This will allow good weld penetration, with minimal spatter. 2.2 Striking the arc

WARNING EXPOSURE TO A WELDING ARC IS EXTREMELY HARMFUL TO THE EYES AND SKIN. • Never strike an arc or begin welding until you have adequate protection. • Wear flameproof welding gloves, heavy long-sleeved shirt, cuffless trousers, high-topped shoes and

a welding helmet or shield. Scratch the work piece with the end of electrode to start arc and then raise it quickly to about 3 mm gap between the rod and the workpiece. Please observe the following picture:

It is important that the gap is maintained during the welding process and it should be neither too wide or too narrow. If it is too narrow, the rod will stick to the workpiece. If it is too wide, the arc will be

17

extinguished. It takes a a lot of practice to maintain the gap. Beginners may usually get sticking or arc extinguishing. When the rod sticks to the workpiece, gently rock it back and forth to separate it from the workpiece. If you don't, the short circuit occurs, which leads to welder overload. A good arc is accompanied by a crisp, cracking sound. The sound is similar to that made when frying eggs. To lay a weld bead, only 2 movements are required; downwards and in direction of the weld to be laid, as shown in the following picture:

2.3 Types of weld beads The following paragraphs discuss the most commonly used arc welding beads. The stringer bead is formed when electrode is traveling in a straight line while kept centered over the weld joint.

The weave bead is used when you want to deposit metal over a wider space which wouldn't be possible using a stringer bead (without transfer oscillation). It is made by weaving electrode from side to side with slight hesitation at the end of each oscillation while moving it longitudinally. That is the best way to improve weld penetration.

18

2.4 Welding position Flat position is the easiest of all welding positions and is most commonly used. It is best if you can weld in the flat position if at all possible since good results are easier to achieve.

The horizontal positions is performed very much the same way as the flat weld except that the angle is different such way that the electrode, and therefore the arc force, is directed more toward the metal above the weld joint. This more direct angle helps prevent the weld puddle from running downwards while still allowing slow enough travel speed to achieve good penetration. A good starting point for your electrode angle is about 30 degrees DOWN from being perpendicular to the workpiece.

2.5 Judging a good weld bead When the trick of establishing and holding an arc has been learned, the next step is to lear how to run a good bead. The first attempts in practice will probably fall short of acceptable results. Arc too long will be held or the travel speed will vary from slow to fast. (Please observe the following picture). A. Weld speed is too fast. B. Weld speed is too slow.

19

C. Arc is too long. D. Ideal weld. A solid weld bead requires the electrode to be moved slowly and steadily along the weld seam. Moving the electrode rapidly or erratically will prevent proper fusion or create a lumpy, uneven bead. To prevent ELECTRIC SHOCK, do not perform any welding while standing, kneeling, or lying directly on the grounded workpiece. 2.6 Finishing the bead As the coating on the outside of the electrode burns off, it forms an envelope of protective gasses around the weld. This prevents air from reaching the molten metal and creating an undesirable chemical reaction. However, coating burning forms slag. The slag formation appears as an accumulation of dirty metal scale on the finished weld. Slag should be removed by striking the weld with a chipping hammer. 2.7 Working with cellulose electrode When working with cellulose electrode it is necessary to set higher open circuit voltage. The EWI 200 welder has a special working mode for cellulose electrodes. Switch welding mode selector to CELL. The green LED, along with the symbol will be lit. Before you start working, check the polarity of the welding cable. Welding unit is now ready for cellulose electrode use. 3. LIFT TIG method 3.1 Accessory Switch off the welder. Remove mains plug from the wall socket. Switch welding mode selector to LIFT TIG. The green LED, along with the symbol will be lit. Connect the ground cable to the positive dinse socket and screw it tight. Connecct the end of the ground cable (earth clamp) to the workpiece. Connect the torch cable to the negative dinse socket and screw it in clockwise direction. Tighten the torch gas hose adaptor which connects the shielding gas cylinder. Insert the mains plug into the mains socket. 3.2 The torch pilot arc Warning! Turn on the welder. Welding torch's tungsten electrode is already charged. The tungsten electrode should not touch anything. This series TIG welding machine needs contact striking to produce the arc.

20

How to strike the arc method is explained in the following step:

A. Open the built-in TIG torch gas valve. Place the gas nozzle so that the tungsten electrode and the

workpiece are separated 2~3mm.

B. Slowly lift the welding torch to cause the tungsten electrode to get into contact with a workpiece.

C. Lift the welding torch to the normal position to initiate the arc and start welding.

21

Troubleshooting Chart

No. Symptom Possible Cause Solutions

1 The yellow Indicator is lit

Mains voltage too high (≥15%) Switch off the welder; Check the mains

supply; Turn on welder when power restores to normal state. Mains voltage too low

(≤15%) Bad unit ventilation leads to overheat protection

Improve ventilation conditions.

Current temperature too high

Welder automatically recovers when the temperature falls down.

Over rated duty-cycle used

Welder automatically recovers when the temperature falls down.

2

The cooling fan is not working or turning very slowly

Broken switch Replace the switch Broken fan Replace or repair the fan Wire broken or wire falling off Check the connection

3

Poor weld quality (refers to TIG welding only)

No, or insufficient gas flow

Check shielding gas flow and adjust as required

Incorrect ceramic nozzle used

Select correct ceramic nozzle to match tungsten electrode

Check condition of tungsten electrode

Re-grind to shape or replace tungsten electrode

22

Spare Part List

23

Repair Parts List

Reference number Description

1 Handle 2 Cover 3 IGBT 4 Insulating Paper 5 Main PCB 6 Small Control PCB 7 Plastic Panel 8 Metal Panel 9 Potentiometer Knob

10 Electrode Holder with Lead 11 Earth Lead with Clamp 12 Dinse Socket 13 Output bus-bar 14 Fast Recovery Diode 15 Fast Recovery Diode Heatsink 16 Medium Frequency Transformer 17 Bottom Panel 18 Bottom Insulating Plate 19 Fan I 20 IGBT Heatsink 21 Rear plastic panel 22 Switch 23 Power cord 24 Fan II

24

Service, Maintenance, Transportation and Storage The welder needs regular maintenance as following: Periodically clean dust, dirt, grease, etc. from your welder. Every six months, or when necessary, remove the welder cover panel and air-blow any dust and dirt that may have accumulated inside the welder. Replace power cord, ground cable, ground clamp, or electrode assembly when damaged or worn. MINOR AND ROUTINE MAINTENANCE Store in a clean dry facility, free from corrosive gas, excess dust and high humidity. Temperature range should be -12 oC to +50 oC and the relative humidity not more than 90%. When transporting or storing the welder after use, it is recommended to repack the product as it was received in order to protect it. (Cleaning is required before storage and you need to seal the plastic bag in the cardboard box before storage).

EC Declaration of Conformity We declare under our sole responsibility that this product is in conformity with the following standards and standardization documents: EN 60974- 1:2012, EN 60974-10:2007 in accordance with the directives: 2006/95/EC, 2004/108/EC. Technical documentation at: Würth Hellas SA 23rd Km Athens-Lamia National Road 145 68 Krioneri Attica Greece

D. Assimosis General Manager

25

ΜΗΧΑΝΗ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΟΥ/TIG

EWI 160 / EWI 200

Γενικοι κανονες ασφαλειας

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Διαβάστε και κατανοήστε πλήρως όλες τις οδηγίες. Η μη τήρηση όλων των οδηγιών που εκτίθενται παρακάτω μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρό τραυματισμό.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μην επιτρέπετε σε κανέναν να χειρίζεται ή να εκτελεί εργασίες συναρμολόγησης σε αυτήν τη μηχανή EWI 160/200, εάν προηγουμένως δεν έχει διαβάσει το παρόν εγχειρίδιο και κατανοήσει πλήρως το πώς λειτουργεί η μηχανή EWI 160/200.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Οι προειδοποιήσεις, οι επισημάνσεις κινδύνων και οι οδηγίες που αναφέρονται στο παρόν εγχειρίδιο οδηγιών δεν μπορούν να καλύψουν πλήρως όλες τις πιθανές συνθήκες ή καταστάσεις που μπορεί να εκδηλωθούν. Ο χειριστής πρέπει να κατανοήσει ότι η κοινή λογική και η επίδειξη προσοχής είναι παράγοντες που δεν μπορούν να ενσωματωθούν στο παρόν προϊόν, αλλά συνιστούν κανόνες που θα πρέπει να εφαρμόζονται από τον ίδιο το χειριστή.

ΦΥΛΑΞΤΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 1.1 Περιβάλλον συγκόλλησης - Φροντίζετε ώστε να μην υπάρχουν καθόλου εύφλεκτα υλικά στο περιβάλλον στο οποίο πρόκειται να εκτελέσετε εργασίες συγκόλλησης.

- Έχετε πάντα σε ετοιμότητα και σε θέση εύκολης πρόσβασης έναν πυροσβεστήρα στο περιβάλλον συγκόλλησης.

- Αναθέτετε πάντα την εγκατάσταση και τη λειτουργία αυτού του εξοπλισμού σε άτομα που διαθέτουν τα κατάλληλα προσόντα.

- Βεβαιωθείτε ότι η περιοχή εργασίας είναι καθαρή, στεγνή και με καλό αερισμό. Μην λειτουργείτε τη μηχανή συγκόλλησης σε περιοχές που είναι βρεγμένες, υγρές ή με ανεπαρκή αερισμό.

- Αναθέτετε πάντα τη συντήρηση της μηχανής συγκόλλησης σε εξειδικευμένο τεχνικό, σύμφωνα με τους τοπικούς, περιφερειακούς και εθνικούς κώδικες.

GR

26

- Προσέχετε πάντα το περιβάλλον εργασίας σας. Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν άλλα άτομα, και κυρίως παιδιά, στην περιοχή ενώ εκτελείτε εργασίες συγκόλλησης.

- Φροντίζετε ώστε το οπτικό πεδίο άλλων ατόμων να παραμένει προστατευμένο από τις επιβλαβείς ακτίνες του τόξου συγκόλλησης.

- Τοποθετείτε τη μηχανή συγκόλλησης σε έναν γερό πάγκο ή τροχήλατο φορείο, έτσι ώστε η μηχανή να μπορεί να στηρίζεται με ασφάλεια και να μην υπάρχει κίνδυνος να ανατραπεί ή να πέσει κάτω.

1.2 Κατάσταση της μηχανής συγκόλλησης - Ελέγχετε το καλώδιο γείωσης, το καλώδιο τροφοδοσίας και το καλώδιο συγκόλλησης, για να

βεβαιωθείτε ότι η μόνωση δεν έχει υποστεί ζημιά. Πάντα να αντικαθιστάτε ή να επισκευάζετε τα εξαρτήματα που έχουν υποστεί ζημιά, προτού χρησιμοποιήσετε τη μηχανή συγκόλλησης.

- Ελέγχετε όλα τα εξαρτήματα για να βεβαιωθείτε ότι είναι καθαρά και σε καλή λειτουργική κατάσταση πριν από τη χρήση.

1.3 Χρήση της μηχανής συγκόλλησης

ΠΡΟΣΟΧΗ Μην λειτουργείτε τη μηχανή συγκόλλησης εάν έχει βραχεί το καλώδιο εξόδου, το ηλεκτρόδιο, η τσιμπίδα, το σύρμα ή το σύστημα τροφοδοσίας σύρματος. Μην τα βυθίζετε σε νερό. Τα εξαρτήματα αυτά και η μηχανή συγκόλλησης θα πρέπει να είναι εντελώς στεγνά προτού επιχειρήσετε να τα χρησιμοποιήσετε. - Ακολουθήστε τις οδηγίες που παρέχονται στο παρόν εγχειρίδιο. - Διατηρείτε τη μηχανή συγκόλλησης στη θέση απενεργοποίησης (OFF) όταν δεν χρησιμοποιείται. - Συνδέστε τον αγωγό γείωσης όσο το δυνατό πιο κοντά στην επιφάνεια όπου θα εκτελεστεί συγκόλληση, για να εξασφαλίσετε καλή γείωση.

- Προσέχετε ώστε κανένα μέρος του σώματός σας να μην έρθει σε επαφή με το σύρμα συγκόλλησης, εάν είστε σε επαφή με το συγκολλούμενο υλικό, τη γείωση ή το ηλεκτρόδιο από άλλη μηχανή συγκόλλησης.

- Μην εκτελείτε συγκόλληση με άβολη στάση σώματος. Πάντα, κατά τη διάρκεια των εργασιών συγκόλλησης, να κρατάτε το σώμα σας σε σταθερή στάση, για την αποτροπή ατυχημάτων. Φοράτε εξάρτυση ασφαλείας, εάν εργάζεστε σε ύψος από το έδαφος.

- Μην κρεμάτε καλώδια από το σώμα σας και μην τα τυλίγετε γύρω από αυτό. - Φοράτε κράνος πλήρους κάλυψης με το κατάλληλο σκιάδιο (βλ. πρότυπο ασφαλείας ANSI Z87.1) και προστατευτικά γυαλιά κατά τη διάρκεια της συγκόλλησης.

- Φοράτε κατάλληλα γάντια και προστατευτικό ρουχισμό, για να εμποδίζεται η έκθεση του δέρματός σας σε καυτά μέταλλα, υπεριώδεις και υπέρυθρες ακτίνες.

- Μην παραχρησιμοποιείτε και μην υπερθερμαίνετε τη μηχανή συγκόλλησης. Αφήνετε να περάσει επαρκής χρόνος για να κρυώσει η μηχανή μεταξύ των κύκλων λειτουργίας της.

27

- Κρατάτε τα χέρια και τα δάχτυλά σας μακριά από κινούμενα μέρη και παραμείνετε σε απόσταση ασφαλείας από τους κινητήριους κυλίνδρους.

- Μην στρέφετε την τσιμπίδα προς οποιοδήποτε μέρος του σώματος, είτε του δικού σας είτε άλλου ατόμου.

- Χρησιμοποιείτε πάντα αυτήν τη μηχανή συγκόλλησης εντός των ορίων του ονομαστικού κύκλου λειτουργίας της, για την αποτροπή εκδήλωσης υπερθέρμανσης και βλάβης.

1.4 Ειδικές επισημάνσεις κινδύνου, προσοχής ή προειδοποίησης

Ηλεκτροπληξία ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

Οι μηχανές συγκόλλησης ηλεκτρικού τόξου ενέχουν τον κίνδυνο πρόκλησης ηλεκτροπληξίας που μπορεί να επιφέρει τραυματισμό ή θάνατο. Η επαφή με

ηλεκτροφόρα μέρη μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρα ηλεκτροπληξία και σοβαρά εγκαύματα. Κατά τη διάρκεια της συγκόλλησης, όλα τα μεταλλικά εξαρτήματα που είναι συνδεδεμένα στο σύρμα είναι καυτά λόγω ηλεκτρισμού. Οι κακές συνδέσεις γείωσης αποτελούν κίνδυνο, επομένως βεβαιωθείτε ότι ο αγωγός γείωσης είναι ασφαλισμένος καλά προτού ξεκινήσετε τις εργασίες συγκόλλησης. - Φοράτε στεγνό προστατευτικό ρουχισμό: τζάκετ, μπλούζα, γάντια και παπούτσια με ειδική μόνωση. - Μονωθείτε από το κατεργαζόμενο τεμάχιο. Αποφύγετε την επαφή με το κατεργαζόμενο τεμάχιο ή το έδαφος.

- Μην επιχειρήσετε να εκτελέσετε εργασίες επισκευής ή συντήρησης στη μηχανή συγκόλλησης ενώ η τροφοδοσία της είναι ενεργοποιημένη.

- Επιθεωρείτε όλους τους αγωγούς και όλα τα καλώδια για τυχόν ακάλυπτο σύρμα και, εάν διαπιστώσετε ότι υπάρχει, αντικαταστήστε τα αμέσως.

- Χρησιμοποιείτε μόνο τους αγωγούς και τα καλώδια αντικατάστασης που συνιστώνται. - Πάντα να στερεώνετε το σφιγκτήρα γείωσης στο κατεργαζόμενο τεμάχιο ή το τραπέζι εργασίας όσο το δυνατό πιο κοντά στην επιφάνεια συγκόλλησης.

- Μην αγγίζετε το σύρμα συγκόλλησης και τη γείωση ή το γειωμένο κατεργαζόμενο τεμάχιο ταυτόχρονα.

- Μην χρησιμοποιείτε τη μηχανή συγκόλλησης για απόψυξη παγωμένων σωλήνων. Αναθυμιάσεις και αέρια

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - Οι αναθυμιάσεις και τα αέρια που αναδίδονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συγκόλλησης εκτοπίζουν τον καθαρό αέρα και μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό ή θάνατο.

- Μην εισπνέετε τις αναθυμιάσεις που αναδίδονται από τη διαδικασία συγκόλλησης. Βεβαιωθείτε ότι ο αέρας που αναπνέετε είναι καθαρός και ασφαλής.

- Εργάζεστε μόνο σε χώρους που αερίζονται καλά ή χρησιμοποιείτε συσκευή εξαερισμού για την απομάκρυνση των αναθυμιάσεων της συγκόλλησης από το περιβάλλον στο οποίο εργάζεστε.

28

- Μην εκτελείτε συγκόλληση σε υλικά που φέρουν επίστρωση (γαλβανισμένα, επικαδμιωμένα ή που περιέχουν ψευδάργυρο, υδράργυρο ή βάριο). Τα υλικά αυτά εκλύουν επιβλαβείς αναθυμιάσεις που είναι επικίνδυνες όταν εισπνέονται. Εάν είναι απαραίτητο, χρησιμοποιήστε ανεμιστήρα, αναπνευστήρα με παροχή αέρα ή αφαιρέστε την επίστρωση από το υλικό στην περιοχή των εργασιών συγκόλλησης.

- Οι αναθυμιάσεις που αναδίδονται από ορισμένα μέταλλα όταν θερμαίνονται είναι εξαιρετικά τοξικές. Ανατρέξτε στο φύλλο δεδομένων ασφαλείας υλικού για τις οδηγίες του κατασκευαστή.

- Μην εκτελείτε εργασίες συγκόλλησης κοντά σε υλικά που εκλύουν τοξικές αναθυμιάσεις όταν θερμαίνονται. Οι ατμοί από καθαριστικά, σπρέι και απολιπαντικά μπορεί να είναι άκρως τοξικοί όταν θερμανθούν.

Υπεριώδεις και υπέρυθρες ακτίνες τόξου ΚΙΝΔΥΝΟΣ . Το τόξο συγκόλλησης παράγει υπεριώδεις (UV) και υπέρυθρες (IR) ακτίνες που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό στα μάτια και το δέρμα. Μην κοιτάζετε το τόξο

συγκόλλησης χωρίς να φοράτε κατάλληλα μέσα προστασίας των ματιών. - Χρησιμοποιείτε πάντα κράνος που να καλύπτει ολόκληρο το πρόσωπο, από το λαιμό μέχρι το επάνω μέρος του κεφαλιού και τις πίσω πλευρές των αυτιών.

- Χρησιμοποιείτε φακό που πληροί τις προδιαγραφές των προτύπων ANSI και προστατευτικά γυαλιά. Για μηχανές συγκόλλησης με ρεύμα εξόδου κάτω από 160 Amp, χρησιμοποιείτε φακό με βαθμό σκίασης 10, ενώ για ρεύμα εξόδου άνω των 160 Amp, χρησιμοποιείτε φακό με βαθμό σκίασης 12. Ανατρέξτε στο πρότυπο ANSI Z87.1 για περισσότερες πληροφορίες.

- Καλύψτε όλες τις γυμνές περιοχές του δέρματος που εκτίθενται στο τόξο με προστατευτικό ρουχισμό και παπούτσια. Για προστασία, διατίθενται ρούχα από φλογοεπιβραδυντικό υλικό ή δερμάτινες μπλούζες, τζάκετ, παντελόνια ή ολόσωμες φόρμες.

- Χρησιμοποιείτε πετάσματα ή άλλα μέσα παρεμπόδισης για την προστασία άλλων ατόμων από τις ακτίνες τόξου που εκπέμπονται κατά τη συγκόλληση.

- Προειδοποιείτε τα άτομα που παρευρίσκονται στην περιοχή εργασιών συγκόλλησης όταν πρόκειται να πραγματοποιήσετε έναυση τόξου, έτσι ώστε να μπορούν να προστατευτούν.

Κίνδυνοι πυρκαγιάς

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Μην εκτελείτε συγκόλληση σε δοχεία ή σωλήνες που περιέχουν ή περιείχαν μέχρι πρότινος εύφλεκτα υλικά ή αέρια ή υγρά καύσιμα. Κατά τη συγκόλληση δημιουργούνται

σπινθήρες και θερμότητα που μπορούν να προκαλέσουν ανάφλεξη εύφλεκτων και εκρηκτικών υλικών. - Μην λειτουργείτε μηχανές ηλεκτροσυγκόλλησης τόξου σε περιοχές όπου υπάρχουν εύφλεκτα ή

εκρηκτικά υλικά.

29

- Απομακρύνετε όλα τα εύφλεκτα υλικά που βρίσκονται σε ακτίνα περίπου 10 m από το τόξο συγκόλλησης. Εάν δεν είναι δυνατή η απομάκρυνσή τους, τυλίξτε τα σφιχτά με πυρίμαχα καλύμματα.

- Λάβετε τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης για να διασφαλίσετε ότι, σε περίπτωση εκτίναξης σπινθήρων, δεν υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς ή έκρηξης σε κρυφές περιοχές, ρωγμές ή περιοχές που δεν μπορείτε να δείτε.

- Φροντίστε να υπάρχει κοντά ένας πυροσβεστήρας για τυχόν ενδεχόμενο πυρκαγιάς. - Φοράτε ρούχα που είναι καθαρά από λάδια και που δεν έχουν τσέπες ή ρεβέρ, στα οποία υπάρχει

κίνδυνος να "μαζευτούν" σπινθήρες. - Μην έχετε επάνω σας αντικείμενα που είναι εύφλεκτα, όπως αναπτήρες ή σπίρτα. - Διατηρήστε το καλώδιο εργασίας συνδεδεμένο όσο το δυνατό πιο κοντά στην περιοχή συγκόλλησης,

προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος πρόκλησης ηλεκτροπληξίας και πυρκαγιάς εξαιτίας της διέλευσης ηλεκτρικού ρεύματος από τυχόν άγνωστες ή μη προβλεπόμενες διόδους.

Καυτά υλικά

ΠΡΟΣΟΧΗ Τα συγκολλημένα υλικά είναι καυτά και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά εγκαύματα εάν δεν τα χειριστείτε σωστά.

- Μην αγγίζετε τα συγκολλημένα υλικά με γυμνά χέρια. - Μην αγγίζετε το ακροφύσιο του πιστολιού TIG μετά τη συγκόλληση, παρά μόνο αφού το έχετε αφήσει

αρκετό χρόνο για να κρυώσει.

Σπινθήρες/Ιπτάμενα θραύσματα ΠΡΟΣΟΧΗ

Κατά τη συγκόλληση, δημιουργούνται καυτοί σπινθήρες που μπορούν να προκαλέσουν τραυματισμό. Επίσης, κατά την αποκοπή τεμαχιδίων σκουριάς στις συγκολλήσεις,

δημιουργούνται ιπτάμενα θραύσματα. - Φοράτε προστατευτικό ρουχισμό ανά πάσα στιγμή: προστατευτικά γυαλιά ή προσωπίδα με έγκριση

ANSI, καπέλο ηλεκτροσυγκολλητή και προστατευτικά βύσματα αυτιών για να προφυλάξετε τα αυτιά και τα μαλλιά σας από σπινθήρες.

Ηλεκτρομαγνητικά πεδία

ΠΡΟΣΟΧΗ - Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία μπορούν να δημιουργήσουν παρεμβολές σε διάφορες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, όπως βηματοδότες.

- Συμβουλευτείτε το γιατρό σας προτού χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε μηχανή ηλεκτροσυγκόλλησης ή συσκευή κοπής.

30

- Απομακρύνετε τα άτομα με βηματοδότη από την περιοχή συγκόλλησης κατά τη διάρκεια των εργασιών συγκόλλησης.

- Μην τυλίγετε καλώδια γύρω από το σώμα σας ενώ εκτελείτε εργασίες συγκόλλησης. - Τυλίγετε μεταξύ τους τα καλώδια του πιστολιού TIG και της γείωσης, όποτε είναι δυνατό. - Κρατάτε τα καλώδια του πιστολιού TIG και της γείωσης προς την ίδια πλευρά του σώματός σας.

Οι φιάλες αερίου θωράκισης μπορεί να εκραγούν ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

Οι φιάλες υψηλής πίεσης μπορεί να εκραγούν εάν υποστούν ζημιά, επομένως θα πρέπει να τις μεταχειρίζεστε με προσοχή.

- Μην εκθέτετε ποτέ τις φιάλες σε υπερβολική θερμότητα, σπινθήρες, ακάλυπτες φλόγες, μηχανικούς κραδασμούς ή τόξα.

- Μην ακουμπάτε στη φιάλη το πιστόλι TIG. - Μην εκτελείτε συγκόλληση στη φιάλη - Πάντα να στερεώνετε τη φιάλη σε όρθια θέση επάνω σε τροχήλατο φορείο ή σταθερό, ακίνητο αντικείμενο.

- Διατηρείτε τις φιάλες μακριά από συγκολλήσεις ή ηλεκτρικά κυκλώματα. - Χρησιμοποιείτε κατάλληλους ρυθμιστές, εύκαμπτο σωλήνα αερίου και συνδετικά προσαρτήματα που ενδείκνυνται για την εκάστοτε εφαρμογή.

- Μην κοιτάζετε μέσα στη βαλβίδα καθώς την ανοίγετε. - Χρησιμοποιείτε προστατευτικό πώμα φιάλης, όποτε είναι δυνατό. 1.5 Προβλεπόμενη φροντίδα, συντήρηση και επισκευή ΚΙΝΔΥΝΟΣ . - Πάντα να αποσυνδέετε τη μηχανή από την ηλεκτρική τροφοδοσία όταν πρόκειται να εκτελέσετε εργασίες σε εσωτερικά εξαρτήματα.

- Μην αγγίζετε και μην μεταχειρίζεστε την πλακέτα υπολογιστή χωρίς κατάλληλη γείωση με ιμάντα καρπού. Τοποθετείτε την πλακέτα υπολογιστή σε αντιστατική σακούλα για τη μετακίνηση ή τη μεταφορά της.

- Μην βάζετε τα χέρια ή τα δάχτυλά σας κοντά σε κινούμενα μέρη, όπως είναι οι κινητήριοι κύλινδροι του ανεμιστήρα.

31

Περιγραφή Η μονάδα EWI Σειράς E είναι μια μηχανή συγκόλλησης τόξου με αντιστροφέα συνεχούς ρεύματος. Η μονάδα αυτή χρησιμοποιεί μονοφασική εναλλασσόμενη τροφοδοσία 220 V/230 V/240 V, 50/60 Hz. Συνιστάται η χρήση ασφάλειας χρονοκαθυστέρησης ή ασφαλειοδιακόπτη 16 Amp. Η μηχανή EWI Σειράς E είναι ιδανική για ερασιτεχνικά μαστορέματα ή για ελαφρά συντήρηση. Συγκολλά ανθρακοχάλυβα και ανοξείδωτο χάλυβα. Αποσυσκευασία 1.1 Αφαιρέστε τα χαρτοκιβώτια, τις σακούλες ή τα ενθέματα από αφρό στυρολίου

που περιλαμβάνονται στη συσκευασία της μηχανής συγκόλλησης και των αξεσουάρ της.

1.2 Ελέγξτε τα περιεχόμενα σύμφωνα με τον παρακάτω κατάλογο συσκευασίας.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΣ. Συσκευή συγκόλλησης τόξου με μετατροπέα συνεχούς ρεύματος 1 μονάδα Καλώδιο συγκόλλησης με τσιμπίδα ηλεκτροδίου 1 τμχ. Καλώδιο γείωσης με σφιγκτήρα γείωσης 1 τμχ. Εγχειρίδιο χειριστή 1 σετ

1.3 Μετά από την αποσυσκευασία της μονάδας, επιθεωρήστε την προσεκτικά για τυχόν ζημιές

που μπορεί να έχουν προκληθεί κατά τη μεταφορά. Ελέγξτε για τυχόν εξαρτήματα που έχουν αποσυνδεθεί, λείπουν ή έχουν υποστεί ζημιά. Η αξίωση για ζημιές κατά τη μεταφορά πρέπει να υποβληθεί στη μεταφορική εταιρεία.

32

Τεχνικά χαρακτηριστικά και διαστάσεις

Περιγραφή Τεχνικά χαρακτηριστικά Μοντέλο EWI 160

Ισχύς εισόδου V 220 230 240

Συχνότητα Hz 50/60 50/60 50/60

Ονομαστικό ρεύμα εισόδου A 30 30 29

Ονομαστική χωρητικότητα εισόδου KVA 6.9 6.9 6.9

Τάση χωρίς φορτίο V 75 78 80

Ονομαστική τάση λειτουργίας V 26.4 26.4 26.4

Ρεύμα συγκόλλησης MMA A 20～160 20～160 20～160

Ονομαστικός κύκλος λειτουργίας % 20 20 20

Ρεύμα συγκόλλησης (10 λεπτά) A 20%@160 20%@160 20%@160

10 λεπτά/100% A 72 72 72

Βαθμός απόδοσης η 85% 85% 85%

Συντελεστής ισχύος Cosφ 0.65 0.65 0.65

Κατηγορία μόνωσης H H H

Προστασία περιβλήματος IP 21S 21S 21S

Τύπος ψύξης Ψύξη με ανεμιστήρα

Ψύξη με ανεμιστήρα

Ψύξη με ανεμιστήρα

Διαστάσεις Μ×Π×Υ cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Βάρος kg 4.6 4.6 4.6

33

Περιγραφή Τεχνικά χαρακτηριστικά Μοντέλο EWI 200

Ισχύς εισόδου V 220 230 240

Συχνότητα Hz 50/60 50/60 50/60

Ονομαστικό ρεύμα εισόδου A 40 40 38

Ονομαστική χωρητικότητα εισόδου KVA 8.8 9.2 8.8

Τάση χωρίς φορτίο V 70 72 75

Ονομαστική τάση λειτουργίας V 28 28 28

Ρεύμα συγκόλλησης MMA A 20～200 20～200 20～200

Ονομαστικός κύκλος λειτουργίας % 20 20 20

Ρεύμα συγκόλλησης (10 λεπτά) A 20%@200 20%@200 20%@200

10 λεπτά/100% A 89 89 89

Βαθμός απόδοσης η 85% 85% 85%

Συντελεστής ισχύος Cosφ 0.70 0.70 0.70

Κατηγορία μόνωσης H H H

Προστασία περιβλήματος IP 21S 21S 21S

Τύπος ψύξης Ψύξη με ανεμιστήρα

Ψύξη με ανεμιστήρα

Ψύξη με ανεμιστήρα

Διαστάσεις Μ×Π×Υ cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Βάρος kg 4.75 4.75 4.75

34

Γνωριμία με τη μηχανή συγκόλλησης

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΛΥΧΝΙΑ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ Όταν η μηχανή είναι ενεργοποιημένη, η ενδεικτική λυχνία τροφοδοσίας είναι αναμμένη.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΛΥΧΝΙΑ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ Όταν ανάβει η θερμική ενδεικτική λυχνία, υποδηλώνει ότι η μηχανή έχει υπερφορτωθεί και ότι η εσωτερική θερμοκρασία της είναι πολύ υψηλή. Η έξοδος συγκόλλησης απενεργοποιείται αυτόματα, αλλά ο ανεμιστήρας εξακολουθεί να λειτουργεί. Όταν η εσωτερική θερμοκρασία μειωθεί, η λυχνία υπερφόρτωσης σβήνει και η μηχανή είναι και πάλι έτοιμη για συγκόλληση.

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ Το ρυθμιστικό ρεύματος συγκόλλησης βρίσκεται στη μπροστινή όψη της μηχανής. Προσφέρει απείρως μεταβλητή ρύθμιση του ρεύματος εξόδου. ΚΑΛΩΔΙΟ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ Το καλώδιο συγκόλλησης είναι προσαρτημένο στο ηλεκτρόδιο για να ολοκληρωθεί το κύκλωμα, επιτρέποντας τη ροή του ρεύματος που απαιτείται για τη συγκόλληση.

Καλώδιο τροφοδοσίας

Διακόπτης τροφοδοσίας

Καλώδιο συγκόλλησης

Ενδεικτική λυχνία τροφοδοσίας

Ρυθμιστικό ρεύματος συγκόλλησης

Ενδεικτική λυχνία συναγερμού

Επιλογέας λειτουργίας συγκόλλησης

Ενδεικτική λυχνία λειτουργίας συγκόλλησης

Καλώδιο γείωσης

35

ΚΑΛΩΔΙΟ ΓΕΙΩΣΗΣ Το καλώδιο και ο σφιγκτήρας γείωσης προσαρτώνται στο κατεργαζόμενο τεμάχιο για να ολοκληρωθεί το κύκλωμα, επιτρέποντας τη ροή του ρεύματος που απαιτείται για τη συγκόλληση. ΔΙΑΚΟΠΤΗΣ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ Στη θέση "OFF", δεν παρέχεται ηλεκτρική τροφοδοσία. Στη θέση "ON", παρέχεται ηλεκτρική τροφοδοσία στον κύριο μετασχηματιστή και το κύκλωμα ελέγχου. ΚΑΛΩΔΙΟ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ Το καλώδιο τροφοδοσίας συνδέει τη μηχανή συγκόλλησης στην πηγή τροφοδοσίας 220/230/240 Volt. Απαιτείται μια πρίζα 16 Αmp για την παροχή ρεύματος στη μηχανή συγκόλλησης.

36

Εγκατάσταση 1. Απαιτήσεις τροφοδοσίας Απαιτείται μονοφασική εναλλασσόμενη τροφοδοσία 220 V/230 V/240 V, 50/60 Hz που να διαθέτει ασφάλεια χρονοκαθυστέρησης ή ασφαλειοδιακόπτη 16 Αmp.

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ • Η κατηγορία εξοπλισμού της μηχανής συγκόλλησης τόξου με αντιστροφέα συνεχούς ρεύματος EWI

Σειράς E είναι "Α". • Η μηχανή συγκόλλησης τόξου με αντιστροφέα συνεχούς ρεύματος EWI Σειράς E έχει

χαρακτηριστική καμπύλη με κλίση προς τα κάτω. • Κίνδυνος υψηλής τάσης από την πηγή τροφοδοσίας! Απευθυνθείτε σε επαγγελματία ηλεκτρολόγο

για τη σωστή εγκατάσταση της πρίζας. Αυτή η μηχανή συγκόλλησης πρέπει να είναι γειωμένη κατά τη διάρκεια της χρήσης της για την προστασία του χειριστή από ηλεκτροπληξία.

• Μην αφαιρείτε την περόνη γείωσης και μην τροποποιείτε το βύσμα με οποιονδήποτε τρόπο. Μην χρησιμοποιείτε προσαρμογείς μεταξύ του καλωδίου τροφοδοσίας της μηχανής συγκόλλησης και της πρίζας τροφοδοσίας. Βεβαιωθείτε ότι ο διακόπτης τροφοδοσίας βρίσκεται στη θέση "OFF" όταν συνδέετε το καλώδιο τροφοδοσίας σε μια κατάλληλα γειωμένη, μονοφασική πηγή τροφοδοσίας 220 V/230 V/240 V AC, 50/60 Hz.

2. Καλώδιο προέκτασης Κατά τη συνήθη χρήση, δεν απαιτείται καλώδιο προέκτασης. Συνιστάται ιδιαίτερα να μην χρησιμοποιείται καλώδιο προέκτασης λόγω της πτώσης τάσης που δημιουργούν αυτά τα καλώδια. Αυτή η πτώση τάσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την απόδοση της μηχανής συγκόλλησης. Εάν χρειαστεί να χρησιμοποιήσετε καλώδιο προέκτασης, θα πρέπει να είναι καλώδιο διαμετρήματος #12 το λιγότερο. - Μην χρησιμοποιείτε καλώδιο προέκτασης με μήκος πάνω από 7,5 m. 3. Τοποθέτηση του κατεργαζόμενου τεμαχίου 3.1 Θέσεις συγκόλλησης Υπάρχουν δύο βασικές θέσεις για τη συγκόλληση: επίπεδη και οριζόντια. Η επίπεδη συγκόλληση, σε γενικές γραμμές, είναι ευκολότερη, γρηγορότερη και επιτρέπει καλύτερη διείσδυση. Εάν είναι δυνατόν, το κατεργαζόμενο τεμάχιο πρέπει να τοποθετείται με τέτοιο τρόπο, ώστε το κορδόνι συγκόλλησης να δημιουργείται επάνω σε επίπεδη επιφάνεια. 3.2 Προετοιμασία του αρμού Πριν από τη συγκόλληση, η επιφάνεια του κατεργαζόμενου τεμαχίου πρέπει να καθαριστεί από βρομιά, σκουριά, άλατα, λάδια ή βαφή. Διαφορετικά, δημιουργείται εύθραυστη και πορώδης συγκόλληση. Εάν

37

τα τεμάχια βασικού μετάλλου που πρόκειται να ενωθούν είναι παχιά ή χοντρά, μπορεί να χρειαστεί λοξοτομή των ακμών τους με μηχανή λείανσης μετάλλων. Η σωστή κλίση της λοξοτομής θα πρέπει να είναι περίπου 60 μοίρες. Ανατρέξτε στην εικόνα που ακολουθεί:

Ανάλογα με τις διάφορες θέσεις συγκόλλησης, υπάρχουν και διαφορετικές μορφές αρμών συγκόλλησης, βλ. τις παρακάτω εικόνες για περισσότερες πληροφορίες.

38

4. Σύνδεση σφιγκτήρα γείωσης Καθαρίστε το σφιγκτήρα γείωσης από τυχόν βρομιά, σκουριά, άλατα, λάδια ή βαφή. Βεβαιωθείτε ότι έχετε μια καλή, γερή σύνδεση γείωσης. Η κακή σύνδεση του σφιγκτήρα γείωσης έχει ως αποτέλεσμα την άσκοπη σπατάλη ηλεκτρικής ισχύος και θερμότητας. Βεβαιωθείτε ότι ο σφιγκτήρας γείωσης είναι σε επαφή με το μέταλλο. 5. Ηλεκτρόδιο Το ηλεκτρόδιο συγκόλλησης είναι μια ράβδος επικαλυμμένη με ένα στρώμα ευτηκτικού. Κατά τη συγκόλληση, ρέει ηλεκτρικό ρεύμα μεταξύ του ηλεκτροδίου (ράβδου) και του γειωμένου μεταλλικού κατεργαζόμενου τεμαχίου. Η έντονη θερμότητα του τόξου ανάμεσα στη ράβδο και το γειωμένο μέταλλο λιώνει το ηλεκτρόδιο και το ευτηκτικό. 6. Επιλογή του κατάλληλου ηλεκτροδίου Δεν υπάρχει "χρυσός κανόνας" που να καθορίζει την ακριβή ρύθμιση της ράβδου ή της θερμότητας που απαιτείται σε κάθε περίπτωση. Ο τύπος και το πάχος του μετάλλου, καθώς και η θέση του κατεργαζόμενου τεμαχίου, καθορίζουν τον τύπο του ηλεκτροδίου και την ποσότητα θερμότητας που χρειάζονται στη διαδικασία συγκόλλησης. Τα βαρύτερα και παχύτερα μέταλλα απαιτούν μεγαλύτερη ένταση ρεύματος. Η καλύτερη πρακτική είναι να κάνετε δοκιμαστικές συγκολλήσεις σε μεταλλικό σκραπ αντίστοιχο με το μέταλλο στο οποίο πρόκειται να εργαστείτε, για να προσδιορίσετε τη σωστή ρύθμιση θερμότητας και τον τύπο ηλεκτροδίου που πρέπει να επιλέξετε. Δείτε παρακάτω μερικές χρήσιμες υποδείξεις αντιμετώπισης προβλημάτων, για να εξακριβώσετε εάν χρησιμοποιείτε το σωστό ηλεκτρόδιο.

1. Όταν χρησιμοποιείται η σωστή ράβδος: α. Το κορδόνι συγκόλλησης αποτίθεται ομαλά επάνω στο κατεργαζόμενο τεμάχιο, χωρίς ακμές

ακανόνιστου σχήματος β. Το κοίλωμα με το τηγμένο υλικό στο βασικό μέταλλο έχει το ίδιο βάθος με αυτό του κορδονιού που

υψώνεται πάνω από αυτό γ. Κατά τη διαδικασία συγκόλλησης, ακούγεται ένας ήχος "τριξίματος" παρόμοιος με τον ήχο αυγών

που τηγανίζονται

39

2. Όταν χρησιμοποιείται πολύ μικρή ράβδος α. Το κορδόνι συγκόλλησης είναι ψηλό και ακανόνιστης μορφής β. Το τόξο διατηρείται με δυσκολία 3. Όταν η ράβδος είναι πολύ μεγάλη α. Το τόξο καίει τα ελαφρά μέταλλα β. Το κορδόνι συγκόλλησης δημιουργεί υποκοπή στο κατεργαζόμενο τεμάχιο γ. Το κορδόνι συγκόλλησης είναι επίπεδο και πορώδες δ. Η ράβδος μπορεί να "παγώνει" ή να κολλάει στο κατεργαζόμενο τεμάχιο Σημείωση: Η ταχύτητα περάσματος από το κατεργαζόμενο τεμάχιο επηρεάζει και αυτή τη συγκόλληση. Για τη διασφάλιση της σωστής διείσδυσης και της επαρκούς εναπόθεσης της ράβδου, το τόξο θα πρέπει να μετακινείται αργά και ομοιόμορφα κατά μήκος της ραφής συγκόλλησης.

40

Λειτουργία 1. Ρύθμιση της έντασης ρεύματος Η μηχανή συγκόλλησης διαθέτει ένα απείρως μεταβλητό ρυθμιστικό έντασης ρεύματος εξόδου. Προσφέρει τη δυνατότητα συγκόλλησης με ηλεκτρόδια 2,5mm - 3,2mm - 4mm. Δεν υπάρχει "χρυσός κανόνας" που να καθορίζει την ακριβή ένταση ρεύματος που απαιτείται σε κάθε περίπτωση. Η καλύτερη πρακτική είναι να κάνετε δοκιμαστικές συγκολλήσεις σε μεταλλικό σκραπ αντίστοιχο με το μέταλλο στο οποίο πρόκειται να εργαστείτε, για να προσδιορίσετε τη σωστή ρύθμιση για την εργασία σας. Ο τύπος ηλεκτροδίου και το πάχος του κατεργαζόμενου τεμαχίου μετάλλου καθορίζουν την ποσότητα θερμότητας που χρειάζεται στη διαδικασία συγκόλλησης. Τα βαρύτερα και παχύτερα μέταλλα απαιτούν μεγαλύτερη τάση (ένταση ρεύματος), ενώ τα ελαφρύτερα και λεπτότερα μέταλλα απαιτούν μικρότερη τάση (ένταση ρεύματος). 2. Τεχνικές συγκόλλησης Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε πώς να εκτελείτε συγκόλληση είναι κάνοντας εξάσκηση για λίγο χρόνο ανά τακτά διαστήματα. Όλες οι δοκιμαστικές συγκολλήσεις θα πρέπει να γίνονται σε μεταλλικό σκραπ που μπορεί να απορριφθεί. Μην επιχειρήσετε να εκτελέσετε επισκευές σε πολύτιμο εξοπλισμό, πάρα μόνο εφόσον είστε ικανοποιημένοι ότι οι δοκιμαστικές συγκολλήσεις σας έχουν καλή εμφάνιση και δεν εμφανίζουν ίχνη σκουριάς ή θύλακες αερίου. 2.1 Κράτημα του ηλεκτροδίου Ο καλύτερος τρόπος να κρατάτε το στήριγμα ηλεκτροδίου είναι αυτός που σας φαίνεται πιο βολικός και άνετος. Για την τοποθέτηση του ηλεκτροδίου στο κατεργαζόμενο τεμάχιο κατά την έναυση του αρχικού τόξου, μπορεί να χρειαστεί να κρατάτε το ηλεκτρόδιο κάθετα προς το κατεργαζόμενο τεμάχιο. Αφού δημιουργηθεί το τόξο, η γωνία του ηλεκτροδίου ως προς το κατεργαζόμενο τεμάχιο θα πρέπει να είναι 10 έως 30 μοίρες. Έτσι, εξασφαλίζεται καλή διείσδυση με ελάχιστα πυρακτωμένα θραύσματα. 2.2 Έναυση του τόξου

ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Η ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΤΟΞΟ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΙΒΛΑΒΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ. • Ποτέ μην πραγματοποιείτε έναυση τόξου και μην ξεκινάτε τη συγκόλληση χωρίς επαρκή προστασία. • Φοράτε πυρίμαχα γάντια συγκόλλησης, χοντρή μακρυμάνικη μπλούζα, παντελόνι χωρίς ρεβέρ,

μποτάκια και κράνος συγκόλλησης ή προστατευτική προσωπίδα. Χαράξτε το κατεργαζόμενο τεμάχιο με το άκρο του ηλεκτροδίου για να γίνει η έναυση του τόξου και, στη συνέχεια, σηκώστε το ηλεκτρόδιο γρήγορα αφήνοντας ένα διάκενο 3 mm περίπου ανάμεσα στη ράβδο και το κατεργαζόμενο τεμάχιο. Ανατρέξτε στην εικόνα που ακολουθεί:

41

Είναι σημαντικό να διατηρείται το διάκενο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συγκόλλησης και να μην είναι ούτε πολύ πλατύ ούτε πολύ στενό. Εάν είναι πολύ στενό, η ράβδος θα κολλήσει στο κατεργαζόμενο τεμάχιο. Εάν είναι πολύ πλατύ, το τόξο θα σβήσει. Χρειάζεται πολλή εξάσκηση για να μάθετε να διατηρείτε το διάκενο. Οι αρχάριοι, συνήθως, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του κολλήματος της ράβδου ή του σβησίματος του τόξου. Όταν η ράβδος κολλήσει στο κατεργαζόμενο τεμάχιο, κουνήστε την απαλά εμπρός-πίσω για να την ξεκολλήσετε. Εάν δεν ξεκολλά, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει βραχυκύκλωμα, με επακόλουθο κίνδυνο υπερφόρτωσης της μηχανής συγκόλλησης. Ένα καλό τόξο συνοδεύεται από έναν ήχο τριξίματος/φρυγανίσματος, που είναι παρόμοιος με αυτόν που κάνουν τα αυγά όταν τηγανίζονται. Για την απόθεση ενός κορδονιού συγκόλλησης, απαιτούνται μόνο δύο κινήσεις: προς τα κάτω και προς την κατεύθυνση στην οποία πρόκειται να αποτεθεί η συγκόλληση, όπως φαίνεται στην εικόνα που ακολουθεί:

2.3 Τύποι κορδονιού συγκόλλησης Στις ακόλουθες παραγράφους περιγράφονται τα κορδόνια συγκόλλησης τόξου που χρησιμοποιούνται συχνότερα. Το τραβηχτό κορδόνι: Σχηματίζεται μετακινώντας το ηλεκτρόδιο σε ευθεία γραμμή και, παράλληλα, κρατώντας το κεντραρισμένο ως προς τον αρμό συγκόλλησης.

Το μπαλανσέ κορδόνι: Χρησιμοποιείται όταν θέλετε να εναποθέσετε μέταλλο σε μια περιοχή που να έχει πλάτος μεγαλύτερο από αυτό που θα ήταν δυνατό να επιτευχθεί με τραβηχτό κορδόνι. Δημιουργείται

42

με μια ταλαντωτική κίνηση από τη μία πλευρά στην άλλη καθώς προωθείται το ηλεκτρόδιο. Καλό είναι να σταματάτε το ηλεκτρόδιο για πολύ λίγο σε κάθε πλευρά, προτού συνεχίσετε την ταλαντωτική κίνηση προς την άλλη κατεύθυνση, προκειμένου να επιτύχετε βελτιωμένη διείσδυση.

2.4 Θέση συγκόλλησης Η επίπεδη θέση είναι η ευκολότερη και η συχνότερα χρησιμοποιούμενη από όλες τις θέσεις συγκόλλησης. Καλό είναι να εκτελείτε τις συγκολλήσεις σας στην επίπεδη θέση, εφόσον είναι δυνατό, καθώς σας επιτρέπει να επιτυγχάνετε καλά αποτελέσματα πιο εύκολα. Στην οριζόντια θέση, η συγκόλληση πραγματοποιείται σχεδόν με τον ίδιο τρόπο όπως και στην επίπεδη θέση, με μοναδική εξαίρεση το γεγονός ότι η γωνία είναι διαφορετική, έτσι ώστε το ηλεκτρόδιο και, κατά συνέπεια, η δύναμη του τόξου, να κατευθύνεται περισσότερο προς το μέταλλο πάνω από τον αρμό συγκόλλησης. Αυτή η πιο "άμεση" γωνία εμποδίζει το τηγμένο υλικό συγκόλλησης να κυλήσει προς τα κάτω ενώ, παράλληλα, επιτρέπει την κίνηση του ηλεκτροδίου με αργή ταχύτητα, επιτυγχάνοντας έτσι καλή διείσδυση. Μια ικανοποιητική αρχική τιμή για τη γωνία του ηλεκτροδίου είναι οι 30 περίπου μοίρες ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ από την κατακόρυφο ως προς το κατεργαζόμενο τεμάχιο.

43

2.5 Πώς να κρίνετε εάν το κορδόνι συγκόλλησης είναι καλό ή όχι Αφού μάθετε την τεχνική της έναυσης και διατήρησης του τόξου, το επόμενο βήμα είναι να μάθετε πώς να δημιουργήσετε ένα καλό κορδόνι. Πιθανότατα, στις πρώτες απόπειρες κατά την εξάσκησή σας, δεν θα επιτευχθούν αποδεκτά κορδόνια συγκόλλησης. Είτε το τόξο θα έχει υπερβολικά μεγάλο μήκος είτε η ταχύτητα κίνησης θα παρουσιάζει διακυμάνσεις από αργή σε γρήγορη (βλ. παρακάτω). A. Πολύ γρήγορη ταχύτητα συγκόλλησης. Β. Πολύ αργή ταχύτητα συγκόλλησης. Γ. Πολύ μεγάλο μήκος τόξου. Δ. Το ιδανικό τόξο. Για τη δημιουργία ενός γερού κορδονιού συγκόλλησης, το ηλεκτρόδιο πρέπει να μετακινείται αργά και σταθερά κατά μήκος της ραφής συγκόλλησης. Η γρήγορη ή ακανόνιστη κίνηση του ηλεκτροδίου εμποδίζει τη σωστή τήξη ή οδηγεί στη δημιουργία ενός "σβολιασμένου", ανομοιόμορφου κορδονιού. Για την αποτροπή πρόκλησης ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑΣ, μην εκτελείτε συγκόλληση ενώ στέκεστε, γονατίζετε ή ακουμπάτε απευθείας επάνω στο γειωμένο κατεργαζόμενο τεμάχιο. 2.6 Ολοκλήρωση του κορδονιού Καθώς καίγεται η επίστρωση στην εξωτερική πλευρά του ηλεκτροδίου, σχηματίζεται ένα "περίβλημα" προστατευτικών αερίων γύρω από τη συγκόλληση, το οποίο εμποδίζει τον αέρα να φτάσει στο λιωμένο μέταλλο και να προκαλέσει μια ανεπιθύμητη χημική αντίδραση. Ωστόσο, η καμένη επίστρωση δημιουργεί σκουριά. Ο σχηματισμός σκουριάς φαίνεται σαν συσσώρευση βρόμικων αλάτων μετάλλου επάνω στην τελειωμένη συγκόλληση. Η σκουριά θα πρέπει να αφαιρείται χτυπώντας τη συγκόλληση με σφυρί εκλέπισης. 2.7 Εργασία με ηλεκτρόδια κυτταρίνης Κατά τις εργασίες με ηλεκτρόδια κυτταρίνης θα πρέπει να εργάζεστε με υψηλότερη τάση ανοικτού κυκλώματος. Το μηχάνημα συγκόλλησης EWI 200 διαθέτει ειδική λειτουργία για ηλεκτρόδια κυτταρίνης. Φέρτε τον επιλογέα λειτουργίας συγκόλλησης στη θέση CELL. Θα ανάψει το πράσινο LED μαζί με το σύμβολο . Πριν ξεκινήσετε την εργασία, ελέγξτε την πολικότητα του καλωδίου συγκόλλησης. Η μονάδα συγκόλλησης είναι τώρα έτοιμη για χρήση με ηλεκτρόδια κυτταρίνης.

44

3. Μέθοδος LIFT TIG 3.1 Αξεσουάρ Θέστε το μηχάνημα συγκόλλησης εκτός λειτουργίας. Αποσυνδέστε το φις από την πρίζα. Φέρτε τον επιλογέα λειτουργίας συγκόλλησης στη θέση LIFT TIG. Θα ανάψει το πράσινο LED μαζί με το σύμβολο

. Συνδέστε το καλώδιο γείωσης στη θετική υποδοχή και βιδώστε το σφικτά. Συνδέστε το άκρο του καλωδίου γείωσης (σφιγκτήρας γείωσης) στο τεμάχιο συγκόλλησης. Συνδέστε το καλώδιο τσιμπίδας στην αρνητική υποδοχή και βιδώστε το δεξιόστροφα. Σφίξτε τον προσαρμογέα του λάστιχου αερίου τσιμπίδας που συνδέεται με τον κύλινδρο αερίου προστασίας. Συνδέστε το φις στην πρίζα. 3.2 Το τόξο-οδηγός αφής Προειδοποίηση! Ενεργοποιήστε την ηλεκτρική τροφοδοσία. Το ηλεκτρόδιο βολφραμίου της τσιμπίδας συγκόλλησης είναι ήδη υπό ηλεκτρική τάση. Το ηλεκτρόδιο βολφραμίου δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με τίποτα. Στη μηχανή συγκόλλησης TIG αυτής της σειράς χρησιμοποιείται η τεχνική έναυσης του τόξου με την αφή. Για την έναυση του τόξου, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:

A. Ενεργοποιήστε την ενσωματωμένη βαλβίδα αέρα της τσιμπίδας συγκόλλησης. Πλησιάστε το

ακροφύσιο ψεκασμού στο σημείο έναυσης του τόξου, έτσι ώστε ανάμεσα στο ηλεκτρόδιο βολφραμίου και το κατεργαζόμενο τεμάχιο να υπάρχει διάκενο 2 με 3 mm

B. Σηκώστε αργά την τσιμπίδα συγκόλλησης, έτσι ώστε το ηλεκτρόδιο βολφραμίου να έρθει σε επαφή

με το κατεργαζόμενο τεμάχιο

45

Γ. Σηκώστε την τσιμπίδα συγκόλλησης στην κανονική θέση και ξεκινήστε τη συγκόλληση

46

Πίνακας αντιμετώπισης προβλημάτων

Α/Α Πρόβλημα Ανάλυση Λύσεις

1

Η κίτρινη ενδεικτική λυχνία είναι αναμμένη

H τάση είναι πολύ υψηλή (≥15%)

Απενεργοποιήστε την τροφοδοσία. Ελέγξτε την παροχή ρεύματος από το ηλεκτρικό δίκτυο. Επανεκκινήστε τη μηχανή συγκόλλησης όταν αποκατασταθεί η τροφοδοσία.

H τάση είναι πολύ χαμηλή (≤15%) Ο ανεπαρκής αερισμός έχει οδηγήσει σε ενεργοποίηση της προστασίας από υπερθέρμανση

Βελτιώστε τις συνθήκες αερισμού.

Η θερμοκρασία λειτουργίας είναι πολύ υψηλή.

Το πρόβλημα αποκαθίσταται αυτόματα μόλις μειωθεί η θερμοκρασία.

Η μηχανή υπερβαίνει τον ονομαστικό κύκλο λειτουργίας της.

Το πρόβλημα αποκαθίσταται αυτόματα μόλις μειωθεί η θερμοκρασία.

2

Ο ανεμιστήρας ψύξης δεν λειτουργεί ή περιστρέφεται πολύ αργά

Χαλασμένος διακόπτης Αντικαταστήστε το διακόπτη Χαλασμένος ανεμιστήρας

Αντικαταστήστε ή επισκευάστε τον ανεμιστήρα

Το καλώδιο έχει κοπεί ή αποσυνδεθεί Ελέγξτε τη σύνδεση

3

Το τόξο δεν είναι σταθερό και δημιουργούνται μεγάλες πιτσιλιές

Πολύ μεγάλο άκρο επαφής, που κάνει το ρεύμα ασταθές

Αλλάξτε το με το σωστό άκρο επαφής ή κύλινδρο

Πολύ λεπτό καλώδιο τροφοδοσίας, που κάνει ασταθή την τροφοδοσία

Αλλάξτε το καλώδιο τροφοδοσίας

Πολύ χαμηλή τάση εισόδου Αυξήστε την τάση εισόδου

47

Κατάλογος ανταλλακτικών

48

Κατάλογος εξαρτημάτων επισκευής

Αριθμός αναφοράς Περιγραφή

1 Λαβή 2 Κάλυμμα 3 IGBT 4 Μονωτικό χαρτί 5 Κύρια πλακέτα (PCB) 6 Μικρή πλακέτα (PCB) ελέγχου 7 Πλαστικό πλαίσιο 8 Μεταλλικό πλαίσιο εγκατάστασης 9 Μπουτόν ποτενσιόμετρου

10 Καλώδιο συγκόλλησης και στήριγμα ηλεκτροδίου 11 Καλώδιο γείωσης και σφιγκτήρας γείωσης 12 Ταχυσύνδεσμος 13 Ζυγός εξόδου 14 Δίοδος ταχείας ανάκτησης 15 Ακτινοβολητής ταχείας ανάκτησης 16 Μετασχηματιστής μέσης συχνότητας 17 Πυθμένας 18 Πλάκα μόνωσης πυθμένα 19 Ανεμιστήρας I 20 Ακτινοβολητής IGBT 21 Πίσω πλαστικό πλαίσιο 22 Διακόπτης 23 Καλώδιο τροφοδοσίας 24 Ανεμιστήρας II

49

Σέρβις, συντήρηση, μεταφορά και αποθήκευση Η μηχανή συγκόλλησης χρειάζεται τακτική συντήρηση, ως εξής: Καθαρίζετε κατά διαστήματα τη μηχανή σας από σκόνη, βρομιά, γράσο κ.λπ. Κάθε 6 μήνες, ή ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις, αφαιρέστε το πλαίσιο κάλυψης της μηχανής συγκόλλησης και καθαρίστε φυσώντας με αέρα τη σκόνη και τη βρομιά που έχουν συγκεντρωθεί στο εσωτερικό της συσκευής. Αντικαταστήστε το καλώδιο τροφοδοσίας, το καλώδιο γείωσης, το σφιγκτήρα γείωσης ή το συγκρότημα ηλεκτροδίου όταν έχει υποστεί ζημιά ή φθαρεί. ΜΙΚΡΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΡΟΥΤΙΝΑΣ Αποθηκεύστε τη μηχανή συγκόλλησης σε καθαρό και στεγνό χώρο, όπου δεν υπάρχουν διαβρωτικά αέρια, υπερβολική σκόνη και υψηλά επίπεδα υγρασίας. Το εύρος θερμοκρασιών αποθήκευσης πρέπει να κυμαίνεται από περίπου -10 ºC έως 50 ºC και η σχετική υγρασία να μην υπερβαίνει το 90%. Κατά τη μεταφορά ή την αποθήκευση της μηχανής συγκόλλησης μετά τη χρήση της, συνιστάται η ανασυσκευασία του προϊόντος όπως ήταν κατά την παραλαβή του, για λόγους προστασίας. (Απαιτείται καθαρισμός πριν από την αποθήκευση και είναι απαραίτητο να σφραγίσετε την πλαστική σακούλα στη συσκευασία για την αποθήκευση).

CE Δήλωση Συμμόρφωσης Δηλώνουμε υπεύθυνα ότι το προϊόν αυτό συμμορφώνεται με τα ακόλουθα πρότυπα και κανονιστικά έγγραφα: EN 60974- 1:2012, EN 60974-10:2007 σύμφωνα με τους κανονισμούς των οδηγιών 2006/95/EC, 2004/108/EC. Τεχνικά έγγραϕα από: Würth Hellas SA 23rd Km Athens-Lamia National Road 145 68 Krioneri Attica Greece

D. Assimosis General Manager

50

APARATI ZA REL ZAVARIVANJE EWI 160 / EWI 200

Opšte mere bezbednosti

UPOZORENJE: Sa razumevanjem pročitati sva uputstva. U protivnom, može doći do ozbiljnih oštećenja na aparatu, kao i povreda lica koja rukuju sa njim.

OPREZ: Ne dozvoliti da lica, koja nisu upoznata sa sadržajem ovog uputstva, kao i lica bez iskustva, vrše montažu ili korišćenje aparata iz serije EWI.

UPOZORENJE: Sva upozorenja, mere opreza i uputstva koja su navedena u okviru ove brošure, ne mogu da pokriju sve uslove koji se mogu pojaviti u toku rada sa ovim aparatom. Rukovalac mora biti priseban i često reagovati samo na osnovu opštih tehničkih načela.

SAČUVATI OVO UPUTSTVO RADI KASNIJE UPOTREBE

VAŽNE SIGURNOSNE NAPOMENE 1.1 Okruženje u kome se vrši zavarivanje - Voditi računa da se u prostoru zavarivanja ne nalaze zapaljive materije. - Uvek pri ruci imati aparat za gašenje požara. - Montažu i rukovanje sa ovim aparatom poveravati isključivo stručnom osoblju. - Održavati čistoću dobro provetrenog radnog prostora, kao i uslove suvog vazduha. Ne raditi sa ovim aparatom u prostorijama gde postoji visoka vlažnost i loše provetravanje.

- Tehničku ispravnost aparata treba da održava jedino stručno osoblje u skladu sa važećim propisima. - Uvek voditi računa o svom radnom okruženju. Nestručna lica, a pogotovo decu treba držati podalje od zone zavarivanja.

- Voditi računa da štetni uticaj električnog luka ne ugrozi vid osoba koje se nalaze u blizini. - Aparat montirati na čvrsti radni sto ili radna kolica, tako da se on obezbedi od mogućeg prevrtanja ili pada.

1.2 Stanje samog aparata - Proveriti kabl za masu, strujni kabl kao i kablove za zavarivanje, od mogućih oštećenja izolacije ili prekida. U slučaju neispravnosti, uvek izvršiti odgovarajuću popravku ili zamenu delova na kojima je uočen kvar ili oštećenje.

- Sve delove aparata proveriti, kako bi se utvrdila njihova čistoća i ispravnost.

RS ME

51

1.3 Mere opreza pri radu OPREZ

Ne koristiti aparat u slučaju da je primećena vlaga na nekom od sledeći delova; kablovi za zavarivanje, elektroda, gorionik, žica ili sistem za dodavanje žice. Ne potapati ove delove u vodu. Svi delovi sistema za zavarivanje moraju biti u potpunosti osušeni pre upotrebe. - Slediti uputstva koja su navedena u ovoj brošuri. - Kada se aparat ne koristi isključiti ga iz strujne mreže. - Kabl za masu uvek priključivati za predmet koji se zavaruje što bliže samoj zoni zavarivanja, kako bi se postigla dobra provodnost.

- Ne dozvoliti da bilo koji deo tela dođe u kontakt sa kablom za zavarivanje, u slučaju istovremenog dodirivanja osnovnog materijala, kabla za masu, ili elektrode sa drugog aparata za zavarivanje.

- Ne vršiti zavarivanje u slučaju da je položaj tela nestabilan. Uvek obezbediti siguran i stabilan oslonac u toku rada, kako bi se izbegle moguće povrede. Obavezno koristiti sigurnosno remenje ako se rad sprovodi iznad zemlje.

- Ne obmotavati kablove oko sopstvenog tela. - Koristiti zaštitnu masku koja pokriva čitavu glavu i poseduje staklo sa odgovarajućim zatamnjenjem (videti standard zaštite ANSI Z87.1).

- Nositi zaštitne rukavice i zaštitnu odeću, kako bi se koža na telu zaštitila od toplih delova metala, UV i IC zračenja.

- Nikada ne vršiti preopterećivanje ili pregrevanje samog aparata. Između dve radne operacije primenjivati odgovarajuću pauzu za hlađenje.

- Šake i prste treba držati podalje od pokretnih delova, kao i dodavača za žicu. - Ne usmeravati gorionik u pravcu sopstvenog tela ili osoba koje se nalaze u blizini. - Aparat za zavarivanje koristiti isključivo sa propisanim radnim ciklusom, kako bi se sprečilo pregrevanje ili kvar.

1.4 Zone moguće opasnosti, opreza i upozorenja

Električni udar UPOZORENJE

Aparati za elektrolučno zavarivanje mogu da budu uzrok strujnog udara, što opet može dovesti do povreda ili smrtnog slučaja. Dodirivanje delova koji su pod naponom može

da ima za posledicu fatalni ishod ili opekotine na telu. U toku zavarivanja, svi metalni delovi su koji su u kontaktu sa elektrodom su pod električnim naponom. Slab kontakt kabla sa masom može biti rizičan, stoga izvršiti proveru kontakta mase pre svake operacije. - Nositi isključivo suva sredstva lične zaštite: mantil, košulju, rukavice i zaštitnu obuću. - Sopstveno telo izolovati od dodira sa radnim premetom. Izbegavati kontakt sa radnim predmetom ili kablom za masu.

- Ne vršiti bilo kakve popravke ili operacije održavanja, sve dok je aparat pod naponom. - Proveriti izolaciju na svim kablovima, i u slučaju potrebe zameniti ih. - Kod zamene žica i kablova koristiti isključivo one koji su propisani za odgovarajuću namenu.

52

- Pri zavarivanju, štipaljku sa masom uvek postaviti na radni predmet tako da bude što bliža zoni zavarivanja.

- Nikada ne dodirivati kabl za zavarivanje i kabl sa masom, ili radni predmet u isto vreme. - Ne koristiti ovaj aparat za odmrzavanje zamrznutih cevi. Dim i gasovi

UPOZORENJE - Dim koji se stvara u toku procesa zavarivanja zagađuje čist vazduh i time može da izazove oštećenja disajnih organa, ili čak može biti uzrok smrti.

- Nikada ne udisati dim koji se javlja u toku zavarivanja. Voditi računa da je vazduh koji se udiše uvek čist.

- Raditi isključivo u dobro provetrenim prostorima ili koristiti ventilatore kako bi se uklonio dim iz zone zavarivanja.

- Ne zavarivati metale koji imaju prevlake na svojoj površini (galvanizovane, kadmijumske, pocinkovane, ili presvučene sa živom ili barijumom). Takvi materijali za površinsku zaštitu će u procesu zavarivanja emitovati štetne gasove. Ako je to ipak neophodno, koristiti ventilatore, respiratorni uređaj, ili jednostavno prethodno ukloniti presvlaku sa osnovnog materijala u zoni gde se vrši zavarivanje.

- Gasovi koji se emituju sa pojedinih metala u procesu njihovog zagrevanja, mogu biti izuzetno toksični. Koristiti podatke o materijalima za zavarivanje koje isporučuje proizvođač.

- Ne sprovoditi zavarivanje blizu materijala koji formiraju toksične gasove u toku sopstvenog zagrevanja. Isparenja od sredstava za čišćenje, sprejeva i odmašćivača postaju jako otrovni kada se podvrgnu visokim temperaturama.

UV i IC zraci OPASNOST . Električni luk emituje ultravioletne (UV) i infracrvene (IR) zrake koji imaju štetan uticaj na oči i kožu na telu. Ne gledati u pravcu električnog luka bez zaštitnih naočara.

- Uvek koristiti zaštitnu masku za potpunu zaštitu lica od vrata, sve do vrha glave i sa strane do ušnih školji.

- Koristiti sočiva koja su u skladu sa standardom ANSI, kao i zaštitne naočare. Kod aparata sa izlaznom strujom do 160 ampera, koristiti sočiva za stepenom zatamnjenja 10; za struje iznad 160 ampera, koristiti stepen zatamnjenja 12. Za detaljnije informacije proučiti standard ANSI Z87.1.

- Sve otkrivene delove kože, koji su izloženi uticaju električnog luka, treba zaštiti sa odgovarajućom odećom ili obućom. Vatrostalna odeća ili kožne košulje, mantili, pantalone i kombinezoni mogu se koristiti u ovim slučajevima.

- U svrhu zaštite od negativnog zračenja osoba koje se nalaze u neposrednoj blizini, koristiti zaštitne panele.

- Osobe koje se nalaze u zoni zavarivanja treba upozoriti u trenutku početka zavarivanja i formiranja luka, kako bi se one blagovremeno zaštitili.

53

Opasnost od požara UPOZORENJE

Ne vršiti zavarivanje u rezervoarima ili cevima, u kojima postoje ili su bili prisutni zapaljivi gasovi ili tečnosti. U toku procesa zavarivanja formiraju se varnice, koje mogu da izvrše

upaljenje ovakvih zapaljivih i eksplozivnih materija. - Ne koristiti ove aparate u sredinama u kojima su prisutne zapaljive i eksplozivne materije. - Ukloniti sve materije ove vrste sa udaljenosti do 10 m od izvora električnog luka. Ako to nije moguće, dobro pokriti sve ove materijale sa vatrostalnom tkaninom.

- Preduzeti sve mere zaštite kako bi se sprečila mogućnost da varnice izazovu požar ili eksploziju na nepristupačnim mestima, pukotinama ili ostalim zonama koje su van vidnog polja.

- Uvek imati pri ruci aparat za gašenje požara. - Radna odeća mora biti odmašćena, bez džepova i manžetni u kojima se mogu nagomilavati varnice. - Ne treba pri sebi imati bilo kakve zapaljive naprave, kao što su upaljači ili šibice. - Kablove za zavarivanje treba držati što bliže zoni zavarivanja kako bi se izbegla mogućnost skretanja strujnog toka, a samim tim i mogućnost strujnog udara i požara.

Zagrejani materijali

OPREZ Materijal u procesu zavarivanja je vreo i može da uzrokuje opekotine ako se sa njim ne rukuje pravilno.

- Ne dodirivati zavareni materijal sa golim rukama. - Ne dodirivati mlaznicu TIG pištolja, sve dok se ona potpuno ne ohladi.

Varnice/Komadići materijala OPREZ

U toku zavarivanja formiraju se vrele varnice koje mogu da izazovu povrede. Otkinuti delići materijala izleću u svim pravcima.

- U toku čitavog perioda rada nositi zaštitnu opremu, koja je definisana u skladu sa ANSI standardom; zaštitne naočare ili masku, zaštitnu kapu i zaštitu za uši, kako bi se sprečilo padanje varnica na lice, u ušne školjke, oči i na kosu.

Elektromagnetno polje

OPREZ - Elektromagnetno polje može doći u interferenciju sa nekim od električnih ili elektronskih uređaja, kao što je npr. pejsmejker.

- Pre početka korišćenja aparata za zavarivanje konsultovati se sa lekarom. - Osobe koje imaju ugrađen pejsmejker treba da izbegavaju prilaz zoni zavarivanja. - Ne dozvoliti da se kabl obmota oko sopstvenog tela. - Zajedno umotati TIG pištolj i kabl za masu kada god je to moguće. - TIG pištolj i kabl za masu držati sa iste strane sopstvenog tela.

54

Boca sa zaštitnim gasom može da eksplodira UPOZORENJE

Boca pod visokim pritiskom može da eksplodira ako je oštećena, stoga je neophodno da se sa njom pažljivo rukuje.

- Nikada bocu po pritiskom ne izlagati visokim temperaturama, varnicama, otvorenom plamenu, mehaničkom udaru ili električnom luku.

- TIG pištolj nikada ne prislanjati uz bocu sa zaštitnim gasom. - Ne vršiti bilo kakvo zavarivanje na samoj boci pod pritiskom. - Bocu uvek držati uspravno u kolicima ili na nekom drugom čvrstom i nepokretnom objektu. - Bocu uvek držati podalje od zone zavarivanja i električnih kola. - Koristiti regulatore, gasna creva i priključke, za odgovarajuće namene. - Ne gledati u pravcu ventila u toku njegovog otvaranja. - Uvek kada je to moguće, staviti zaštitnu kapu na vrh boce pod pritiskom. 1.5 Pravilno rukovanje, održavanje i popravke OPASNOST . - Uvek isključiti dovod struje kada se vrše popravke u unutrašnjosti aparata. - Nikada ne dodirivati ploču strujnog napajanja bez prethodnog uzemljenja (vezivanje trake oko

zgloba na rukama). U toku transporta uvek ovu ploču strujnog napajanja staviti u anti-statičku kesu. - Ne dodirivati šakama ili prstima pokretne delove, kao što je ventilator.

55

Opis aparata Aparati za zavarivanje iz serije EWI su elektrolučni aparati na bazi DC invertera. Ovaj aparat ima monofazno napajanje naizmeničnom strujom od 220V/230V/240V sa frekvencijom od 50/60Hz. Neophodan je strujni osigurač od 16 ampera, sa vremenskim kašnjenjem ili strujni limitator. Elektroda može da zavaruje ugljenične čelike kao i nerđajuće čelike. Otpakivanje 1.1 Ukloniti sve kartone, kese i stiropor koji se nalazi na aparatu ili njegovoj

opremi 1.2 Proveriti da li sadržaj paketa odgovara donjoj listi

OPIS KOLIČINA Aparat za zavarivanje, DC inverterskog tipa iz serije EWI 1 kom. Kabl za zavarivanje sa držačem za elektrodu 1 kom. Kabl za masu sa štipaljkom 1 kom. Uputstvo za upotrebu 1 kom.

1.3 Posle otpakivanja, pažljivo proveriti da li postoji bilo kakvo oštećenje koje je

nastupilo u toku transporta Proveriti da li postoje oštećenja na aparatu ili opremi, da li je neki od delova loše pričvršćen/otpušten u toku transporta, ili nedostaje bilo koji deo naveden u listi sadržaja paketa. Šteta prilikom transporta mora da se prijavi u pismenom obliku uz prisustvo osobe koja je dostavila robu.

56

Karakteristike i dimenzije

Opis Karakteristike Model EWI 160

Ulazni napon V 220 230 240

Frekvenci ja Hz 50/60 50/60 50/60

Nominalna ulazna st ruja A 30 30 29

Nominalna ulazna snaga KVA 6.9 6.9 6.9

Napon bez opterećenja V 75 78 80

Nominalni radni napon V 26.4 26.4 26.4

MMA struja zavarivanja A 20～160 20～160 20～160

Nominalni radni c iklus % 20 20 20

Struja zavar ivanja（10min) A 20%@160 20%@160 20%@160

10min/100% A 72 72 72

Efikasnost η 85% 85% 85%

Faktor elektr ične snage Cosφ 0.65 0.65 0.65

Klasa izolaci je H H H

Stepen zašt i te I P 21S 21S 21S

Tip hlađenja vent i latorom vent i latorom vent i latorom

Dimenzi je D׊×V cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Masa kg 4.6 4.6 4.6

57

Opis Karakteristike Model EWI 200

Ulazni napon V 220 230 240

Frekvenci ja Hz 50/60 50/60 50/60

Nominalna ulazna st ruja A 40 40 38

Nominalna ulazna snaga KVA 8.8 9.2 8.8

Napon bez opterećenja V 70 72 75

Nominalni radni napon V 28 28 28

MMA struja zavarivanja A 20～200 20～200 20～200

Nominalni radni c iklus % 20 20 20

Struja zavar ivanja（10min) A 20%@200 20%@200 20%@200

10min/100% A 89 89 89

Efikasnost η 85% 85% 85%

Faktor elektr ične snage Cosφ 0.70 0.70 0.70

Klasa izolaci je H H H

Stepen zašt i te I P 21S 21S 21S

Tip hlađenja vent i latorom vent i latorom vent i latorom

Dimenzi je D׊×V cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Masa kg 4.75 4.75 4.75

58

Mogućnosti aparata

STRUJNI INDIKATOR Kada se aparat uključi, lampica strujnog indikatora treba da svetli. INDIKATOR ALARMA Ako je upaljena lampica indikatora alarma, to ukazuje na pojavu pregrevanja, što znači da je temperatura unutar aparata previsoka. Struja zavarivanja se u tom slučaju isključuje ali ventilator još uvek radi. Kada temperatura unutar aparata spadne ispod dozvoljene granice, lampica indikatora preopterećenja se isključuje i aparat je spreman za rad. STRUJA ZAVARIVANJA Podešavanje struje zavarivanja se vrši na prednjem panelu aparata. KABL ZA ZAVARIVANJE Kabl za zavarivanje se priključuje na elektrodu za zavarivanje, kako bi se uspostavio strujni krug. KABL ZA MASU Kabl za masu sa štipaljkom se priključuje za radni predmet, kako bi se formirao strujni krug.

Strujni kabl

Strujni prekidač

Kabl za zavarivanje

Strujni indikator

Struja zavarivanja

Indikator alarma Selektor režima zavarivanja

Indikator režima zavarivanja

Kabl za masu

59

STRUJNI PREKIDAČ U položaju “ISKLJUČENO” aparat nije pod naponom. U položaju “UKLJUČENO” struja se propušta do glavnog transformatora i kontrolnog kola. STRUJNI KABL Strujni kabl spaja aparat sa izvorom mrežnog napona 220/230/240 V naizmenične struje. Aparat se priključuje u utičnicu od 16 ampera na mrežnom naponu.

60

Montaža i priprema 1. Zahtevi strujnog napajanja Monofazna naizmenična struja 220V/230V/240V, 50/60Hz sa obaveznim osiguračem od 16 ampera, sa vremenskim kašnjenjem ili limitatorom.

UPOZORENJE • Ovaj aparat za zavarivanje iz serije EWI pripada klasi A, DC invertera. • Ovi aparati imaju opadajuću karakteristiku električnog luka. • Obratiti pažnju na visoki napon iz strujne mreže! Konsultovati se sa kvalifikovanim električarom u

pogledu montaže zidne utičnice. Ovaj aparat mora imati propisno uzemljenje šasije, kako bi se izbegla mogućnost strujnog udara.

• Ni u kom slučaju ne vršiti bilo kakve izmene na strujnom utikaču, uključujući i kontaktni deo za uzemljenje. Nikada ne koristiti bilo kakve adaptere za priključivanje utikača na šuko zidnu utičnicu. Proveriti da li je STRUJNI prekidač u ISKLJUČENOM položaju pre priključivanja samog aparata na uzemljeni strujni izvor monofaznog napona od 220V/230V/240Vac, 50/60Hz.

2. Produžni kabl U toku uobičajene upotrebe produžni kabl nije neophodan. Ne preporučuje se upotreba produžnog strujnog kabla, zbog pada napona. Ovaj pad napona direktno utiče na smanjenje karakteristika procesa zavarivanja. Ako je ipak neophodna upotreba produžnog kabla, njegova oznaka na najtanjem preseku ne sme da bude ispod broja #12. - Ne koristiti produžni kabl koji ima dužinu veću od 7,5 m. 3. Postavljanje radnog predmeta 3.1 Položaji za zavarivanje Kod zavarivanja postoje dva osnovna položaja: ravno i horizontalno. Ravno zavarivanje je lakše, brže i omogućava dobru penetraciju. Ako postoji mogućnost, radni predmet treba tako postaviti da rastopljeni materijal teče po ravnoj površini. 3.2 Priprema spojeva Pre samog zavarivanja, površina radnog predmeta treba da se očisti od prljavštine, rđe, ljuspica metala, ulja ili boje. U protivnom var će biti slab i porozan. Ako je materijal koji se zavaruje debeo ili težak, neophodno je uz pomoć brusilice izvršiti obaranje ivica. Ugao obaranja ivica treba da bude oko 60 stepeni.

Videti sledeću sliku:

61

U zavisnosti od vrste položaja pri zavarivanju, postoje različite vrste varova. Za detaljniji izgled videti sledeće slike:

4. Spoj štipaljke za masu Sa kontaktne površine štipaljke ukloniti prljavštinu, rđu, ljuspice metala, ulje ili boju. Proveriti da li je ostvaren dobar kontakt štipaljke sa osnovnim metalom. Loš spoj mase će biti uzrok većih gubitaka električne energije i toplote. 5. Elektroda Elektroda je metalna šipka presvučena slojem od praška. Pri zavarivanju, električna struja teče između vrha elektrode (šipke) i osnovnog metala koji spojen sa masom. Toplota koja se razvija u električnom luku između vrha elektrode i osnovnog metala topi elektrodu i prašak koji se nalazi na njoj.

62

6. Pravilan izbor elektrode Ne postoji opšte pravilo za izbor elektrode i temperature za pojedine namene. Tip i debljina metala koji se zavaruje, kao i njegov položaj u toku rada, presudan je za izbor tipa elektrode, kao i za izbor temperature potrebne za ostvarenje procesa zavarivanja. Teži i deblji metali zahtevaju veću vrednost jačine struje (amperažu). Pre početka samog zavarivanja, preporučuje se sprovođenje probnog zavarivanja na nekom odbačenom komadu metala, koji odgovara vrsti metala na kojem kasnije treba da se radi, radi određivanja pravilnog izbora elektroda. Pogledati sledeći prikaz varova koji bi trebao da posluži kao koristan primer za izbor odgovarajuće elektrode.

1. Kada se koristi pravilna elektroda a. Var bi trebao glatko da se formira oko krajeva materijala koji se vezuju, bez formiranja iskrzanih

ivica. b. Rastopljena zona u osnovnom metalu bi trebala da bude iste dubine kao i visina vara iznad površine

metala. c. Pri zavarivanju treba se formira „pucketajući“ zvuk, nešto slično zvuku koji se stvara kod prženja

jaja. 2. Kada se koristi pretanka elektroda a. Var će biti previsok i nepravilan b. Električni luk će teško da se održava 3. Kada se koristi predebela elektroda a. Električni luk će progoreti lakše metale b. Var će biti udubljen u metalu koji se zavaruje c. Var će biti ravan i porozan d. Elektroda će se zalepljivati za radni predmet Napomena: brzina kretanja elektrode duž metala koji se zavaruje, takođe utiče na kvalitet zavarenog spoja. Da bi se obezbedilo dovoljno prodiranje i dovoljno nagomilavanje materijala elektrode u varu, električni luk mora da se kreće sporo i ujednačeno duž vara.

63

Uputstva u toku rada 1. Podešavanje amperaže Sa ovim aparatom je moguće zavarivanje uz upotrebu elektroda debljine 2.5mm, 3.2mm, 4mm. Ne postoji opšte pravilo za izbor elektrode i temperature za pojedine namene. Pre početka samog zavarivanja, preporučuje se sprovođenje probnog zavarivanja na nekom odbačenom komadu metala, koji odgovara vrsti metala na kojem metala koji se zavaruje, kao i njegov kasnije treba da se radi, radi određivanja pravilnog izbora elektroda. Tip i debljina položaj u toku rada, presudan je za izbor tipa elektrode, kao i za izbor temperature potrebne za ostvarenje procesa zavarivanja. Teži i deblji metali zahtevaju veću vrednost jačine struje (amperažu). 2. Tehnike zavarivanja Najbolji način da se stekne rutina u dobrom zavarivanju, je vršenje probnih zavarivanja u kratkim i pravilnim intervalima. Sva probna zavarivanja treba da se sprovode na odbačenim komadima metala. Nikako ne vršiti zamenu čitavog aparata, sve dok se ne postigne praksa dobrog zavarivanja sa postojećim modelom, tako da varovi budu bez šljake i gasnih uključaka. 2.1 Držanje elektrode Najbolji način za hvatanje držača elektrode je onaj koji je najugodniji za ruku. Položaj elektrode u odnosu na radni predmet kod formiranja električnog luka, iziskuje da ona bude pod pravim uglom u odnosu na ravan materijala koji se zavaruje. Kada luk bude formiran, ugao elektrode treba da bude između 10 i 30 stepeni u odnosu na normalu. Ovakav položaj omogućava dobru penetraciju sa minimalnim rasprskavanjem. 2.2 Formiranje električnog luka

UPOZORENJE UTICAJ ELEKTRIČNOG LUKA NA KOŽU I OČI JE IZUZETNO ŠTETAN. •Nikada ne započinjati uspostavljanje električnog luka, pre primene svih neophodnih mera zaštite. •Nositi vatrostalne rukavice, otpornu košulju sa dugim rukavima, zaštitne pantalone bez manžetni,

odgovarajuće cipele kao i zaštitnu masku ili vizir. Zagrebati osnovni metal sa elektrodom kako bi započelo formiranje luka, a zatim podići elektrodu za oko 0,3 cm kako bi se napravio razmak u odnosu na površinu radnog predmeta. Videti sledeću sliku:

64

Vrlo je važno da se taj razmak održava u toku čitavog procesa zavarivanja, a on ne treba da bude ni previše uzak i previše širok. Ako je previše uzak, elektroda će da se lepi za radni materijal. Ako je preširok, luk će da se smanjuje, pa čak i da se u potpunosti ugasi. Potrebno je dosta prakse da bi se ovaj razmak pravilno održavao. Početnicima se često elektroda lepi, ili im se luk prekida. Kada se elektroda zalepi za materijal koji se zavaruje, lagano je povući unazad kako bi se odvojio od osnovnog materijala. Ako se to ne uradi, dolazi do kratkog spoja, a to može da preoptereti sam aparat. Ako se vrši pravilno zavarivanje, formira se pucketav zvuk. Ovaj zvuk je sličan onome koji se stvara kod prženja jaja. Za dobro nanošenje vara dozvoljena su dva pokreta; nadole i u pravcu žljeba koji se zavaruje, kako je to prikazano na sledećoj slici:

2.3 Tipovi varova U sledećim pasusima su obrađeni najčešće prisutni tipovi varova. Slojeviti var se formira na taj način što se elektroda kreće po pravoj liniji i po sredini žljeba koji se zavaruje.

Pleteni var se formira onda kada se želi da njegove naslage pokrivaju širu zonu, a koja se ne može postići slojevitim varom. Pleteni var se postiže klaćenjem elektrode sa jedne na drugu stranu uz istovremeno njeno pomeranje u pravcu žljeba. Najbolje prodiranje se postiže uz malu zadršku pri klaćenju u krajnjim položajima.

65

2.4 Položaji zavarivanja Ravan položaj je u stvari najlakši položaj i istovremeno i najčešći u praksi. Najbolji rezultati se postižu u ovom ravnom položaju, pa se stoga on preporučuje u primeni, ako je to ikako moguće. Horizontalni položaj je sličan ravnom položaju, osim što je u ovom slučaju elektroda u horizontalnom položaju, tako da je sila koja se stvara od električnog luka direktnije usmerena u pravcu spoja koji se zavaruje. Ovakav položaj pomaže u sprečavanju tečenja istopljenog metala, i pored toga je moguća mala brzina kretanja elektrode, sa dobrim efektom prodiranja. Početni položaj koji se smatra dobrim za ovu vrstu zavarivanja, je oko 30 stepeni nagnuta elektroda od normale, koja se računa u odnosu na ravan radnog predmeta.

2.5 Procena uspešnosti vara Prva veština kojom je potrebno ovladati je uspostavljanje i održavanje električnog luka, a potom se nameće pitanje kvaliteta vara. Prvi pokušaji će verovatno biti nešto lošiji od prihvatljivog kvaliteta vara. Uticaj oscilacija dužine električnog luka i varijacija brzine kretanja elektrode na kvalitet zavarenog spoja, prikazan je na donjim slikama.

66

A. Brzina kretanja elektrode je prevelika. B. Brzina kretanja elektrode je preniska. C. Dužina električnog luka je prevelika. D. Idealni kvalitet vara. Za postizanje kvalitetnog vara, neophodno je da se elektroda kreće malom i ustaljenom brzinom po čitavoj dužini spoja. Ako se elektroda pomera isuviše brzo ili uz podrhtavanje, nastaće grudvasti i neujednačeni var. U cilju sprečavanja ELEKTRIČNOG UDARA, ni u kom slučaju ne treba stajati, klečati ili ležati direktno na podu bez podloge. 2.6 Završetak vara Pri sagorevanju prevlake koja se nalazi na površini elektrode, u zoni vara se formiraju zaštitni gasovi. Ova gasna sredina sprečava prodor vazduha u zonu istopljenog metala, i stvaranje mogućih i neželjenih hemijskih reakcija. Sagorevanje ove prevalake ipak ima negativan efekat stvaranja šljake. Šljaka se manifestuje kao nagomilavanje nečistog metala na završenom varu. Šljaka se uklanja pomoću čekića, kuckanjem po samoj zoni vara. 2.7 Rad sa celuloznom elektrodom Za rad sa celuoznom elektrodom potrebne su veće vrednosti napona otvorenog kola. Aparat EWI 200 poseduje poseban režim za rad sa celuloznom elektrodom. Pritiskom na dugme za promenu režima zavarivanja promeniti režim na CELL. Zelena lampica treba da bude upaljena pored simbola . Proveriti polaritet klešta za elektrodu pre početka rada. Aparat je spreman za rad sa celuloznom elektrodom. 3. LIFT TIG postupak 3.1 Pribor Isključiti prekidač strujnog napajanja. Isključiti utikač iz strujne utičnice. Pritiskom na dugme za promenu režima zavarivanja promeniti režim na LIFT TIG. Zelena lampica treba da bude upaljena pored simbola . Kabl za masu priključiti na pozitivan pol izlaznog napona iz aparata. Slobodan kraj istog kabla za masu prikačiti za radni predmet. Kabl sa gorionikom priključiti, zavrtanjem u smeru kazaljke na satu, na negativan pol izlaznog napona iz aparata. Pričvrstiti gasno crevo, koje služi za dovod gasa iz boce po pritiskom. Uključiti prekidač strujnog napajanja. 3.2 Formiranje početnog luka Upozorenje! Uključiti strujno napajanje. Elektroda od volframa je već dopremljena u zonu gorionika. Ova elektroda ne treba da dodiruje bilo kakvu površinu. Serija EWI aparati za zavarivanje u TIG režimu koristi kontaktnu metodu uspostavljanja električnog luka.

67

Metode formiranja električnog luka:

A. Otvoriti ventil za dovod gasa u gorionik. Približiti vrh mlaznice samoj zoni zavarivanja, tako da

formirani razmak između volframske elektrode i radnog predmeta bude oko 2~3 mm.

B. Polako ispravljati nagib tela gorionika, tako da elektroda dodirne radni predmet.

C. Izdignuti telo gorionika u položaj približno normalan u odnosu na radni predmet, a potom započeti

proces zavarivanja.

68

Tabela kvarova i njihovog otklanjanja

Br. Kvar Opis Rešenje

1 Upaljena je žuta lampica indikatora

Previsok napon (≥15%) Isključiti aparat iz strujne mreže; proveriti deo strujnog napajanja u aparatu; kada se stanje mrežnog napona vrati u normalu, ponovo uključiti aparat.

Prenizak napon (≤15%)

Loša ventilacija napajanja, moguće aktiviranje zaštite od pregrevanja

Poboljšati stanje hlađenja ventilatorom.

Uslovi previsoke temperature

Automatski će kvar biti otklonjen kada se temperatura spusti ispod dozvoljene vrednosti.

Korišćenje prevelike vrednosti radnog ciklusa

Automatski će kvar biti otklonjen kada se temperatura spusti ispod dozvoljene vrednosti.

2

Ventilator za hlađenje ne radi ili se sporo okreće

Pokvaren prekidač Zameniti prekidač. Pokvaren ventilator Zameniti ili popraviti ventilator. Prekid žice ili loš kontakt Proveriti kontakte.

3

Loš kvalitet zavarenog spoja (odnosi se iskljućivo na TIG zavarivanje)

Nepostojeći ili nedovoljan protok gasa

Proveriti protok inertnog gasa i podesiti ga po potrebi

Upotreba neodgovarajuće gasne mlaznice

Upotrebiti odgovarajuću keramičku gasnu mlaznicu tako da odgovara elektrodi od volframa

Proveriti stanje elektrode od volframa

Prebrusiti na odgovarajuću napadni ugao ili zameniti elektrodu od volframa

69

Sklopni crtež rezervnih delova

70

Lista rezervnih delova

Redni broj Opis

1 Ručka 2 Poklopac 3 IGBT 4 Izolacioni papir 5 Glavna elektronska ploča 6 Mala kontrolna elektronska ploča 7 Plastični poklopac 8 Metalni montažni panel 9 Dugme potenciometra

10 Kabl za zavarivanje sa držačem elektrode 11 Kabl za masu sa štipaljkom 12 Konektor za brzo priključivanje 13 Nosač izlaznih konektora 14 Dioda za brzi oporavak 15 Hladnjak za brzi oporavak 16 Transformator za srednje frekvencije 17 Postolje 18 Donja izolaciona ploča 19 Ventilator I 20 IGBT hladnjak 21 Zadnji plastični panel 22 Prekidač 23 Strujni kabl 24 Ventilator II

71

Servisiranje, održavanje, transport i skladištenje Neophodno je sprovoditi redovno održavanje aparata i to u sledećim operacijama: periodično čišćenje prašine, prljavštine, masnoće, i sl. sa svih površina aparata. Svakih šest meseci, ili po potrebi češće, skinuti prednji poklopac i sa komprimovanim vazduhom izduvati prašinu i prljavštinu koja se nagomilala u unutrašnjosti aparata. U slučaju primećenog istrošenja ili oštećenja, zameniti strujni kabl, kabl sa masu, štipaljku za masu ili sklop nosača elektrode. MANJE I RUTINSKO ODRŽAVANJE Čuvati u čistom i suvom prostoru, u kome ne postoje korozivni gasovi, preveliko prisustvo prašine i visok procenat vlage. Temperaturski opseg se kreće od -12 ºC do +50 ºC, a relativna vlažnost ne bi trebalo da bude veća od 90%. U cilju zaštite, ako se aparat nakon upotrebe transportuje ili skladišti, preporučuje se njegovo pakovanje u originalnu ambalažu, na isti način kao što je bio upakovan prilikom kupovine. Pre skladištenja je neophodno sprovesti zaptivanje plastične ambalaže, a zatim u tom stanju aparat i pripadajuću opremu staviti u kartonsku kutiju.

EC Deklaracija o usklađenosti Izjavljujemo sa punom odgovornošću, da je ovaj proizvod u skladu sa sledećim standardima i dokumentima o standardizaciji: EN 60974-1:2012, EN 60974-10:2007 u saglasnosti sa direktivama: 2006/95/EC, 2004/108/EC. Tehnička dokumentacija kod: Würth Hellas SA 23rd Km Athens-Lamia National Road 145 68 Krioneri Attica Greece

D. Assimosis General Manager

72

APARATI ZA REL ZAVARIVANJE EWI 160 / EWI 200

Opšte mere bezbednosti

UPOZORENJE: Sa razumevanjem pročitati sva uputstva. U protivnom, može doći

do ozbiljnih oštećenja na aparatu, kao i povreda lica koja rukuju sa njim.

OPREZ: Ne dozvoliti da lica, koja nisu upoznata sa sadržajem ovog uputstva, kao i lica bez iskustva, vrše montažu ili korišćenje aparata iz serije EWI.

UPOZORENJE: Sva upozorenja, mere opreza i uputstva koja su navedena u okviru ove brošure, ne mogu da pokriju sve uslove koji se mogu pojaviti u toku rada sa ovim aparatom. Rukovalac mora biti priseban i često reagovati samo na osnovu opštih tehničkih načela.

SAČUVATI OVO UPUTSTVO RADI KASNIJE UPOTREBE

VAŽNE SIGURNOSNE NAPOMENE 1.1 Okruženje u kome se vrši zavarivanje - Voditi računa da se u prostoru zavarivanja ne nalaze zapaljive materije. - Uvek pri ruci imati aparat za gašenje požara. - Montažu i rukovanje sa ovim aparatom poveravati isključivo stručnom osoblju. - Održavati čistoću dobro provetrenog radnog prostora, kao i uslove suvog vazduha. Ne raditi sa ovim aparatom u prostorijama gde postoji visoka vlažnost i loše provetravanje.

- Tehničku ispravnost aparata treba da održava jedino stručno osoblje u skladu sa važećim propisima. - Uvek voditi računa o svom radnom okruženju. Nestručna lica, a pogotovo decu treba držati podalje od zone zavarivanja.

- Voditi računa da štetni uticaj električnog luka ne ugrozi vid osoba koje se nalaze u blizini. - Aparat montirati na čvrsti radni sto ili radna kolica, tako da se on obezbedi od mogućeg prevrtanja ili pada.

1.2 Stanje samog aparata - Proveriti kabl za masu, strujni kabl kao i kablove za zavarivanje, od mogućih oštećenja izolacije ili prekida. U slučaju neispravnosti, uvek izvršiti odgovarajuću popravku ili zamenu delova na kojima je uočen kvar ili oštećenje.

- Sve delove aparata proveriti, kako bi se utvrdila njihova čistoća i ispravnost.

BiH

73

1.3 Mere opreza pri radu OPREZ

Ne koristiti aparat u slučaju da je primećena vlaga na nekom od sledeći delova; kablovi za zavarivanje, elektroda, gorionik, žica ili sistem za dodavanje žice. Ne potapati ove delove u vodu. Svi delovi sistema za zavarivanje moraju biti u potpunosti osušeni pre upotrebe. - Slediti uputstva koja su navedena u ovoj brošuri. - Kada se aparat ne koristi isključiti ga iz strujne mreže. - Kabl za masu uvek priključivati za predmet koji se zavaruje što bliže samoj zoni zavarivanja, kako bi se postigla dobra provodnost.

- Ne dozvoliti da bilo koji deo tela dođe u kontakt sa kablom za zavarivanje, u slučaju istovremenog dodirivanja osnovnog materijala, kabla za masu, ili elektrode sa drugog aparata za zavarivanje.

- Ne vršiti zavarivanje u slučaju da je položaj tela nestabilan. Uvek obezbediti siguran i stabilan oslonac u toku rada, kako bi se izbegle moguće povrede. Obavezno koristiti sigurnosno remenje ako se rad sprovodi iznad zemlje.

- Ne obmotavati kablove oko sopstvenog tela. - Koristiti zaštitnu masku koja pokriva čitavu glavu i poseduje staklo sa odgovarajućim zatamnjenjem (videti standard zaštite ANSI Z87.1).

- Nositi zaštitne rukavice i zaštitnu odeću, kako bi se koža na telu zaštitila od toplih delova metala, UV i IC zračenja.

- Nikada ne vršiti preopterećivanje ili pregrevanje samog aparata. Između dve radne operacije primenjivati odgovarajuću pauzu za hlađenje.

- Šake i prste treba držati podalje od pokretnih delova, kao i dodavača za žicu. - Ne usmeravati gorionik u pravcu sopstvenog tela ili osoba koje se nalaze u blizini. - Aparat za zavarivanje koristiti isključivo sa propisanim radnim ciklusom, kako bi se sprečilo pregrevanje ili kvar.

1.4 Zone moguće opasnosti, opreza i upozorenja

Električni udar UPOZORENJE

Aparati za elektrolučno zavarivanje mogu da budu uzrok strujnog udara, što opet može dovesti do povreda ili smrtnog slučaja. Dodirivanje delova koji su pod naponom može

da ima za posledicu fatalni ishod ili opekotine na telu. U toku zavarivanja, svi metalni delovi su koji su u kontaktu sa elektrodom su pod električnim naponom. Slab kontakt kabla sa masom može biti rizičan, stoga izvršiti proveru kontakta mase pre svake operacije. - Nositi isključivo suva sredstva lične zaštite: mantil, košulju, rukavice i zaštitnu obuću. - Sopstveno telo izolovati od dodira sa radnim premetom. Izbegavati kontakt sa radnim predmetom ili kablom za masu.

- Ne vršiti bilo kakve popravke ili operacije održavanja, sve dok je aparat pod naponom. - Proveriti izolaciju na svim kablovima, i u slučaju potrebe zameniti ih. - Kod zamene žica i kablova koristiti isključivo one koji su propisani za odgovarajuću namenu.

74

- Pri zavarivanju, štipaljku sa masom uvek postaviti na radni predmet tako da bude što bliža zoni zavarivanja.

- Nikada ne dodirivati kabl za zavarivanje i kabl sa masom, ili radni predmet u isto vreme. - Ne koristiti ovaj aparat za odmrzavanje zamrznutih cevi. Dim i gasovi

UPOZORENJE - Dim koji se stvara u toku procesa zavarivanja zagađuje čist vazduh i time može da izazove oštećenja disajnih organa, ili čak može biti uzrok smrti.

- Nikada ne udisati dim koji se javlja u toku zavarivanja. Voditi računa da je vazduh koji se udiše uvek čist.

- Raditi isključivo u dobro provetrenim prostorima ili koristiti ventilatore kako bi se uklonio dim iz zone zavarivanja.

- Ne zavarivati metale koji imaju prevlake na svojoj površini (galvanizovane, kadmijumske, pocinkovane, ili presvučene sa živom ili barijumom). Takvi materijali za površinsku zaštitu će u procesu zavarivanja emitovati štetne gasove. Ako je to ipak neophodno, koristiti ventilatore, respiratorni uređaj, ili jednostavno prethodno ukloniti presvlaku sa osnovnog materijala u zoni gde se vrši zavarivanje.

- Gasovi koji se emituju sa pojedinih metala u procesu njihovog zagrevanja, mogu biti izuzetno toksični. Koristiti podatke o materijalima za zavarivanje koje isporučuje proizvođač.

- Ne sprovoditi zavarivanje blizu materijala koji formiraju toksične gasove u toku sopstvenog zagrevanja. Isparenja od sredstava za čišćenje, sprejeva i odmašćivača postaju jako otrovni kada se podvrgnu visokim temperaturama.

UV i IC zraci OPASNOST . Električni luk emituje ultravioletne (UV) i infracrvene (IR) zrake koji imaju štetan uticaj na oči i kožu na telu. Ne gledati u pravcu električnog luka bez zaštitnih naočara.

- Uvek koristiti zaštitnu masku za potpunu zaštitu lica od vrata, sve do vrha glave i sa strane do ušnih školji.

- Koristiti sočiva koja su u skladu sa standardom ANSI, kao i zaštitne naočare. Kod aparata sa izlaznom strujom do 160 ampera, koristiti sočiva za stepenom zatamnjenja 10; za struje iznad 160 ampera, koristiti stepen zatamnjenja 12. Za detaljnije informacije proučiti standard ANSI Z87.1.

- Sve otkrivene delove kože, koji su izloženi uticaju električnog luka, treba zaštiti sa odgovarajućom odećom ili obućom. Vatrostalna odeća ili kožne košulje, mantili, pantalone i kombinezoni mogu se koristiti u ovim slučajevima.

- U svrhu zaštite od negativnog zračenja osoba koje se nalaze u neposrednoj blizini, koristiti zaštitne panele.

- Osobe koje se nalaze u zoni zavarivanja treba upozoriti u trenutku početka zavarivanja i formiranja luka, kako bi se one blagovremeno zaštitili.

75

Opasnost od požara UPOZORENJE

Ne vršiti zavarivanje u rezervoarima ili cevima, u kojima postoje ili su bili prisutni zapaljivi gasovi ili tečnosti. U toku procesa zavarivanja formiraju se varnice, koje mogu da izvrše

upaljenje ovakvih zapaljivih i eksplozivnih materija. - Ne koristiti ove aparate u sredinama u kojima su prisutne zapaljive i eksplozivne materije. - Ukloniti sve materije ove vrste sa udaljenosti do 10 m od izvora električnog luka. Ako to nije moguće, dobro pokriti sve ove materijale sa vatrostalnom tkaninom.

- Preduzeti sve mere zaštite kako bi se sprečila mogućnost da varnice izazovu požar ili eksploziju na nepristupačnim mestima, pukotinama ili ostalim zonama koje su van vidnog polja.

- Uvek imati pri ruci aparat za gašenje požara. - Radna odeća mora biti odmašćena, bez džepova i manžetni u kojima se mogu nagomilavati varnice. - Ne treba pri sebi imati bilo kakve zapaljive naprave, kao što su upaljači ili šibice. - Kablove za zavarivanje treba držati što bliže zoni zavarivanja kako bi se izbegla mogućnost skretanja strujnog toka, a samim tim i mogućnost strujnog udara i požara.

Zagrejani materijali

OPREZ Materijal u procesu zavarivanja je vreo i može da uzrokuje opekotine ako se sa njim ne rukuje pravilno.

- Ne dodirivati zavareni materijal sa golim rukama. - Ne dodirivati mlaznicu TIG pištolja, sve dok se ona potpuno ne ohladi.

Varnice/Komadići materijala OPREZ

U toku zavarivanja formiraju se vrele varnice koje mogu da izazovu povrede. Otkinuti delići materijala izleću u svim pravcima.

- U toku čitavog perioda rada nositi zaštitnu opremu, koja je definisana u skladu sa ANSI standardom; zaštitne naočare ili masku, zaštitnu kapu i zaštitu za uši, kako bi se sprečilo padanje varnica na lice, u ušne školjke, oči i na kosu.

Elektromagnetno polje

OPREZ - Elektromagnetno polje može doći u interferenciju sa nekim od električnih ili elektronskih uređaja, kao što je npr. pejsmejker.

- Pre početka korišćenja aparata za zavarivanje konsultovati se sa lekarom. - Osobe koje imaju ugrađen pejsmejker treba da izbegavaju prilaz zoni zavarivanja. - Ne dozvoliti da se kabl obmota oko sopstvenog tela. - Zajedno umotati TIG pištolj i kabl za masu kada god je to moguće. - TIG pištolj i kabl za masu držati sa iste strane sopstvenog tela.

76

Boca sa zaštitnim gasom može da eksplodira UPOZORENJE

Boca pod visokim pritiskom može da eksplodira ako je oštećena, stoga je neophodno da se sa njom pažljivo rukuje.

- Nikada bocu po pritiskom ne izlagati visokim temperaturama, varnicama, otvorenom plamenu, mehaničkom udaru ili električnom luku.

- TIG pištolj nikada ne prislanjati uz bocu sa zaštitnim gasom. - Ne vršiti bilo kakvo zavarivanje na samoj boci pod pritiskom. - Bocu uvek držati uspravno u kolicima ili na nekom drugom čvrstom i nepokretnom objektu. - Bocu uvek držati podalje od zone zavarivanja i električnih kola. - Koristiti regulatore, gasna creva i priključke, za odgovarajuće namene. - Ne gledati u pravcu ventila u toku njegovog otvaranja. - Uvek kada je to moguće, staviti zaštitnu kapu na vrh boce pod pritiskom. 1.5 Pravilno rukovanje, održavanje i popravke OPASNOST . - Uvek isključiti dovod struje kada se vrše popravke u unutrašnjosti aparata. - Nikada ne dodirivati ploču strujnog napajanja bez prethodnog uzemljenja (vezivanje trake oko

zgloba na rukama). U toku transporta uvek ovu ploču strujnog napajanja staviti u anti-statičku kesu. - Ne dodirivati šakama ili prstima pokretne delove, kao što je ventilator.

77

Opis aparata Aparati za zavarivanje iz serije EWI su elektrolučni aparati na bazi DC invertera. Ovaj aparat ima monofazno napajanje naizmeničnom strujom od 220V/230V/240V sa frekvencijom od 50/60Hz. Neophodan je strujni osigurač od 16 ampera, sa vremenskim kašnjenjem ili strujni limitator. Elektroda može da zavaruje ugljenične čelike kao i nerđajuće čelike. Otpakivanje 1.1 Ukloniti sve kartone, kese i stiropor koji se nalazi na aparatu ili njegovoj

opremi 1.2 Proveriti da li sadržaj paketa odgovara donjoj listi

OPIS KOLIČINA Aparat za zavarivanje, DC inverterskog tipa iz serije EWI 1 kom. Kabl za zavarivanje sa držačem za elektrodu 1 kom. Kabl za masu sa štipaljkom 1 kom. Uputstvo za upotrebu 1 kom.

1.3 Posle otpakivanja, pažljivo proveriti da li postoji bilo kakvo oštećenje koje je

nastupilo u toku transporta Proveriti da li postoje oštećenja na aparatu ili opremi, da li je neki od delova loše pričvršćen/otpušten u toku transporta, ili nedostaje bilo koji deo naveden u listi sadržaja paketa. Šteta prilikom transporta mora da se prijavi u pismenom obliku uz prisustvo osobe koja je dostavila robu.

78

Karakteristike i dimenzije

Opis Karakteristike Model EWI 160

Ulazni napon V 220 230 240

Frekvenci ja Hz 50/60 50/60 50/60

Nominalna ulazna st ruja A 30 30 29

Nominalna ulazna snaga KVA 6.9 6.9 6.9

Napon bez opterećenja V 75 78 80

Nominalni radni napon V 26.4 26.4 26.4

MMA struja zavarivanja A 20～160 20～160 20～160

Nominalni radni c iklus % 20 20 20

Struja zavar ivanja（10min) A 20%@160 20%@160 20%@160

10min/100% A 72 72 72

Efikasnost η 85% 85% 85%

Faktor elektr ične snage Cosφ 0.65 0.65 0.65

Klasa izolaci je H H H

Stepen zašt i te I P 21S 21S 21S

Tip hlađenja vent i latorom vent i latorom vent i latorom

Dimenzi je D׊×V cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Masa kg 4.6 4.6 4.6

79

Opis Karakteristike Model EWI 200

Ulazni napon V 220 230 240

Frekvenci ja Hz 50/60 50/60 50/60

Nominalna ulazna st ruja A 40 40 38

Nominalna ulazna snaga KVA 8.8 9.2 8.8

Napon bez opterećenja V 70 72 75

Nominalni radni napon V 28 28 28

MMA struja zavarivanja A 20～200 20～200 20～200

Nominalni radni c iklus % 20 20 20

Struja zavar ivanja（10min) A 20%@200 20%@200 20%@200

10min/100% A 89 89 89

Efikasnost η 85% 85% 85%

Faktor elektr ične snage Cosφ 0.70 0.70 0.70

Klasa izolaci je H H H

Stepen zašt i te I P 21S 21S 21S

Tip hlađenja vent i latorom vent i latorom vent i latorom

Dimenzi je D׊×V cm 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Masa kg 4.75 4.75 4.75

80

Mogućnosti aparata

STRUJNI INDIKATOR Kada se aparat uključi, lampica strujnog indikatora treba da svetli. INDIKATOR ALARMA Ako je upaljena lampica indikatora alarma, to ukazuje na pojavu pregrevanja, što znači da je temperatura unutar aparata previsoka. Struja zavarivanja se u tom slučaju isključuje ali ventilator još uvek radi. Kada temperatura unutar aparata spadne ispod dozvoljene granice, lampica indikatora preopterećenja se isključuje i aparat je spreman za rad. STRUJA ZAVARIVANJA Podešavanje struje zavarivanja se vrši na prednjem panelu aparata. KABL ZA ZAVARIVANJE Kabl za zavarivanje se priključuje na elektrodu za zavarivanje, kako bi se uspostavio strujni krug. KABL ZA MASU Kabl za masu sa štipaljkom se priključuje za radni predmet, kako bi se formirao strujni krug.

Strujni kabl

Strujni prekidač

Kabl za zavarivanje

Strujni indikator

Struja zavarivanja

Indikator alarma Selektor režima zavarivanja

Indikator režima zavarivanja

Kabl za masu

81

STRUJNI PREKIDAČ U položaju “ISKLJUČENO” aparat nije pod naponom. U položaju “UKLJUČENO” struja se propušta do glavnog transformatora i kontrolnog kola. STRUJNI KABL Strujni kabl spaja aparat sa izvorom mrežnog napona 220/230/240 V naizmenične struje. Aparat se priključuje u utičnicu od 16 ampera na mrežnom naponu.

82

Montaža i priprema 1. Zahtevi strujnog napajanja Monofazna naizmenična struja 220V/230V/240V, 50/60Hz sa obaveznim osiguračem od 16 ampera, sa vremenskim kašnjenjem ili limitatorom.

UPOZORENJE • Ovaj aparat za zavarivanje iz serije EWI pripada klasi A, DC invertera. • Ovi aparati imaju opadajuću karakteristiku električnog luka. • Obratiti pažnju na visoki napon iz strujne mreže! Konsultovati se sa kvalifikovanim električarom u

pogledu montaže zidne utičnice. Ovaj aparat mora imati propisno uzemljenje šasije, kako bi se izbegla mogućnost strujnog udara.

• Ni u kom slučaju ne vršiti bilo kakve izmene na strujnom utikaču, uključujući i kontaktni deo za uzemljenje. Nikada ne koristiti bilo kakve adaptere za priključivanje utikača na šuko zidnu utičnicu. Proveriti da li je STRUJNI prekidač u ISKLJUČENOM položaju pre priključivanja samog aparata na uzemljeni strujni izvor monofaznog napona od 220V/230V/240Vac, 50/60Hz.

2. Produžni kabl U toku uobičajene upotrebe produžni kabl nije neophodan. Ne preporučuje se upotreba produžnog strujnog kabla, zbog pada napona. Ovaj pad napona direktno utiče na smanjenje karakteristika procesa zavarivanja. Ako je ipak neophodna upotreba produžnog kabla, njegova oznaka na najtanjem preseku ne sme da bude ispod broja #12. - Ne koristiti produžni kabl koji ima dužinu veću od 7,5 m. 3. Postavljanje radnog predmeta 3.1 Položaji za zavarivanje Kod zavarivanja postoje dva osnovna položaja: ravno i horizontalno. Ravno zavarivanje je lakše, brže i omogućava dobru penetraciju. Ako postoji mogućnost, radni predmet treba tako postaviti da rastopljeni materijal teče po ravnoj površini. 3.2 Priprema spojeva Pre samog zavarivanja, površina radnog predmeta treba da se očisti od prljavštine, rđe, ljuspica metala, ulja ili boje. U protivnom var će biti slab i porozan. Ako je materijal koji se zavaruje debeo ili težak, neophodno je uz pomoć brusilice izvršiti obaranje ivica. Ugao obaranja ivica treba da bude oko 60 stepeni.

Videti sledeću sliku:

83

U zavisnosti od vrste položaja pri zavarivanju, postoje različite vrste varova. Za detaljniji izgled videti sledeće slike:

4. Spoj štipaljke za masu Sa kontaktne površine štipaljke ukloniti prljavštinu, rđu, ljuspice metala, ulje ili boju. Proveriti da li je ostvaren dobar kontakt štipaljke sa osnovnim metalom. Loš spoj mase će biti uzrok većih gubitaka električne energije i toplote. 5. Elektroda Elektroda je metalna šipka presvučena slojem od praška. Pri zavarivanju, električna struja teče između vrha elektrode (šipke) i osnovnog metala koji spojen sa masom. Toplota koja se razvija u električnom luku između vrha elektrode i osnovnog metala topi elektrodu i prašak koji se nalazi na njoj.

84

6. Pravilan izbor elektrode Ne postoji opšte pravilo za izbor elektrode i temperature za pojedine namene. Tip i debljina metala koji se zavaruje, kao i njegov položaj u toku rada, presudan je za izbor tipa elektrode, kao i za izbor temperature potrebne za ostvarenje procesa zavarivanja. Teži i deblji metali zahtevaju veću vrednost jačine struje (amperažu). Pre početka samog zavarivanja, preporučuje se sprovođenje probnog zavarivanja na nekom odbačenom komadu metala, koji odgovara vrsti metala na kojem kasnije treba da se radi, radi određivanja pravilnog izbora elektroda. Pogledati sledeći prikaz varova koji bi trebao da posluži kao koristan primer za izbor odgovarajuće elektrode.

1. Kada se koristi pravilna elektroda a. Var bi trebao glatko da se formira oko krajeva materijala koji se vezuju, bez formiranja iskrzanih

ivica. b. Rastopljena zona u osnovnom metalu bi trebala da bude iste dubine kao i visina vara iznad površine

metala. c. Pri zavarivanju treba se formira „pucketajući“ zvuk, nešto slično zvuku koji se stvara kod prženja

jaja. 2. Kada se koristi pretanka elektroda a. Var će biti previsok i nepravilan b. Električni luk će teško da se održava 3. Kada se koristi predebela elektroda a. Električni luk će progoreti lakše metale b. Var će biti udubljen u metalu koji se zavaruje c. Var će biti ravan i porozan d. Elektroda će se zalepljivati za radni predmet Napomena: brzina kretanja elektrode duž metala koji se zavaruje, takođe utiče na kvalitet zavarenog spoja. Da bi se obezbedilo dovoljno prodiranje i dovoljno nagomilavanje materijala elektrode u varu, električni luk mora da se kreće sporo i ujednačeno duž vara.

85

Uputstva u toku rada 1. Podešavanje amperaže Sa ovim aparatom je moguće zavarivanje uz upotrebu elektroda debljine 2.5mm, 3.2mm, 4mm. Ne postoji opšte pravilo za izbor elektrode i temperature za pojedine namene. Pre početka samog zavarivanja, preporučuje se sprovođenje probnog zavarivanja na nekom odbačenom komadu metala, koji odgovara vrsti metala na kojem metala koji se zavaruje, kao i njegov kasnije treba da se radi, radi određivanja pravilnog izbora elektroda. Tip i debljina položaj u toku rada, presudan je za izbor tipa elektrode, kao i za izbor temperature potrebne za ostvarenje procesa zavarivanja. Teži i deblji metali zahtevaju veću vrednost jačine struje (amperažu). 2. Tehnike zavarivanja Najbolji način da se stekne rutina u dobrom zavarivanju, je vršenje probnih zavarivanja u kratkim i pravilnim intervalima. Sva probna zavarivanja treba da se sprovode na odbačenim komadima metala. Nikako ne vršiti zamenu čitavog aparata, sve dok se ne postigne praksa dobrog zavarivanja sa postojećim modelom, tako da varovi budu bez šljake i gasnih uključaka. 2.1 Držanje elektrode Najbolji način za hvatanje držača elektrode je onaj koji je najugodniji za ruku. Položaj elektrode u odnosu na radni predmet kod formiranja električnog luka, iziskuje da ona bude pod pravim uglom u odnosu na ravan materijala koji se zavaruje. Kada luk bude formiran, ugao elektrode treba da bude između 10 i 30 stepeni u odnosu na normalu. Ovakav položaj omogućava dobru penetraciju sa minimalnim rasprskavanjem. 2.2 Formiranje električnog luka

UPOZORENJE UTICAJ ELEKTRIČNOG LUKA NA KOŽU I OČI JE IZUZETNO ŠTETAN. •Nikada ne započinjati uspostavljanje električnog luka, pre primene svih neophodnih mera zaštite. •Nositi vatrostalne rukavice, otpornu košulju sa dugim rukavima, zaštitne pantalone bez manžetni,

odgovarajuće cipele kao i zaštitnu masku ili vizir. Zagrebati osnovni metal sa elektrodom kako bi započelo formiranje luka, a zatim podići elektrodu za oko 0,3 cm kako bi se napravio razmak u odnosu na površinu radnog predmeta. Videti sledeću sliku:

86

Vrlo je važno da se taj razmak održava u toku čitavog procesa zavarivanja, a on ne treba da bude ni previše uzak i previše širok. Ako je previše uzak, elektroda će da se lepi za radni materijal. Ako je preširok, luk će da se smanjuje, pa čak i da se u potpunosti ugasi. Potrebno je dosta prakse da bi se ovaj razmak pravilno održavao. Početnicima se često elektroda lepi, ili im se luk prekida. Kada se elektroda zalepi za materijal koji se zavaruje, lagano je povući unazad kako bi se odvojio od osnovnog materijala. Ako se to ne uradi, dolazi do kratkog spoja, a to može da preoptereti sam aparat. Ako se vrši pravilno zavarivanje, formira se pucketav zvuk. Ovaj zvuk je sličan onome koji se stvara kod prženja jaja. Za dobro nanošenje vara dozvoljena su dva pokreta; nadole i u pravcu žljeba koji se zavaruje, kako je to prikazano na sledećoj slici:

2.3 Tipovi varova U sledećim pasusima su obrađeni najčešće prisutni tipovi varova. Slojeviti var se formira na taj način što se elektroda kreće po pravoj liniji i po sredini žljeba koji se zavaruje.

Pleteni var se formira onda kada se želi da njegove naslage pokrivaju širu zonu, a koja se ne može postići slojevitim varom. Pleteni var se postiže klaćenjem elektrode sa jedne na drugu stranu uz istovremeno njeno pomeranje u pravcu žljeba. Najbolje prodiranje se postiže uz malu zadršku pri klaćenju u krajnjim položajima.

87

2.4 Položaji zavarivanja Ravan položaj je u stvari najlakši položaj i istovremeno i najčešći u praksi. Najbolji rezultati se postižu u ovom ravnom položaju, pa se stoga on preporučuje u primeni, ako je to ikako moguće. Horizontalni položaj je sličan ravnom položaju, osim što je u ovom slučaju elektroda u horizontalnom položaju, tako da je sila koja se stvara od električnog luka direktnije usmerena u pravcu spoja koji se zavaruje. Ovakav položaj pomaže u sprečavanju tečenja istopljenog metala, i pored toga je moguća mala brzina kretanja elektrode, sa dobrim efektom prodiranja. Početni položaj koji se smatra dobrim za ovu vrstu zavarivanja, je oko 30 stepeni nagnuta elektroda od normale, koja se računa u odnosu na ravan radnog predmeta.

2.6 Procena uspešnosti vara Prva veština kojom je potrebno ovladati je uspostavljanje i održavanje električnog luka, a potom se nameće pitanje kvaliteta vara. Prvi pokušaji će verovatno biti nešto lošiji od prihvatljivog kvaliteta vara. Uticaj oscilacija dužine električnog luka i varijacija brzine kretanja elektrode na kvalitet zavarenog spoja, prikazan je na donjim slikama.

88

A. Brzina kretanja elektrode je prevelika. B. Brzina kretanja elektrode je preniska. C. Dužina električnog luka je prevelika. D. Idealni kvalitet vara. Za postizanje kvalitetnog vara, neophodno je da se elektroda kreće malom i ustaljenom brzinom po čitavoj dužini spoja. Ako se elektroda pomera isuviše brzo ili uz podrhtavanje, nastaće grudvasti i neujednačeni var. U cilju sprečavanja ELEKTRIČNOG UDARA, ni u kom slučaju ne treba stajati, klečati ili ležati direktno na podu bez podloge. 2.6 Završetak vara Pri sagorevanju prevlake koja se nalazi na površini elektrode, u zoni vara se formiraju zaštitni gasovi. Ova gasna sredina sprečava prodor vazduha u zonu istopljenog metala, i stvaranje mogućih i neželjenih hemijskih reakcija. Sagorevanje ove prevalake ipak ima negativan efekat stvaranja šljake. Šljaka se manifestuje kao nagomilavanje nečistog metala na završenom varu. Šljaka se uklanja pomoću čekića, kuckanjem po samoj zoni vara. 2.7 Rad sa celuloznom elektrodom Za rad sa celuoznom elektrodom potrebne su veće vrednosti napona otvorenog kola. Aparat EWI 200 poseduje poseban režim za rad sa celuloznom elektrodom. Pritiskom na dugme za promenu režima zavarivanja promeniti režim na CELL. Zelena lampica treba da bude upaljena pored simbola . Proveriti polaritet klešta za elektrodu pre početka rada. Aparat je spreman za rad sa celuloznom elektrodom. 3. LIFT TIG postupak 3.1 Pribor Isključiti prekidač strujnog napajanja. Isključiti utikač iz strujne utičnice. Pritiskom na dugme za promenu režima zavarivanja promeniti režim na LIFT TIG. Zelena lampica treba da bude upaljena pored simbola . Kabl za masu priključiti na pozitivan pol izlaznog napona iz aparata. Slobodan kraj istog kabla za masu prikačiti za radni predmet. Kabl sa gorionikom priključiti, zavrtanjem u smeru kazaljke na satu, na negativan pol izlaznog napona iz aparata. Pričvrstiti gasno crevo, koje služi za dovod gasa iz boce po pritiskom. Uključiti prekidač strujnog napajanja. 3.2 Formiranje početnog luka Upozorenje! Uključiti strujno napajanje. Elektroda od volframa je već dopremljena u zonu gorionika. Ova elektroda ne treba da dodiruje bilo kakvu površinu. Serija EWI aparati za zavarivanje u TIG režimu koristi kontaktnu metodu uspostavljanja električnog luka.

89

Metode formiranja električnog luka:

A. Otvoriti ventil za dovod gasa u gorionik. Približiti vrh mlaznice samoj zoni zavarivanja, tako da

formirani razmak između volframske elektrode i radnog predmeta bude oko 2~3 mm.

B. Polako ispravljati nagib tela gorionika, tako da elektroda dodirne radni predmet.

C. Izdignuti telo gorionika u položaj približno normalan u odnosu na radni predmet, a potom započeti

proces zavarivanja.

90

Tabela kvarova i njihovog otklanjanja

Br. Kvar Opis Rešenje

1 Upaljena je žuta lampica indikatora

Previsok napon (≥15%) Isključiti aparat iz strujne mreže; proveriti deo strujnog napajanja u aparatu; kada se stanje mrežnog napona vrati u normalu, ponovo uključiti aparat.

Prenizak napon (≤15%)

Loša ventilacija napajanja, moguće aktiviranje zaštite od pregrevanja

Poboljšati stanje hlađenja ventilatorom.

Uslovi previsoke temperature

Automatski će kvar biti otklonjen kada se temperatura spusti ispod dozvoljene vrednosti.

Korišćenje prevelike vrednosti radnog ciklusa

Automatski će kvar biti otklonjen kada se temperatura spusti ispod dozvoljene vrednosti.

2

Ventilator za hlađenje ne radi ili se sporo okreće

Pokvaren prekidač Zameniti prekidač. Pokvaren ventilator Zameniti ili popraviti ventilator. Prekid žice ili loš kontakt Proveriti kontakte.

3

Loš kvalitet zavarenog spoja (odnosi se iskljućivo na TIG zavarivanje)

Nepostojeći ili nedovoljan protok gasa

Proveriti protok inertnog gasa i podesiti ga po potrebi

Upotreba neodgovarajuće gasne mlaznice

Upotrebiti odgovarajuću keramičku gasnu mlaznicu tako da odgovara elektrodi od volframa

Proveriti stanje elektrode od volframa

Prebrusiti na odgovarajuću napadni ugao ili zameniti elektrodu od volframa

91

Sklopni crtež rezervnih delova

92

Lista rezervnih delova

Redni broj Opis

1 Ručka 2 Poklopac 3 IGBT 4 Izolacioni papir 5 Glavna elektronska ploča 6 Mala kontrolna elektronska ploča 7 Plastični poklopac 8 Metalni montažni panel 9 Dugme potenciometra

10 Kabl za zavarivanje sa držačem elektrode 11 Kabl za masu sa štipaljkom 12 Konektor za brzo priključivanje 13 Nosač izlaznih konektora 14 Dioda za brzi oporavak 15 Hladnjak za brzi oporavak 16 Transformator za srednje frekvencije 17 Postolje 18 Donja izolaciona ploča 19 Ventilator I 20 IGBT hladnjak 21 Zadnji plastični panel 22 Prekidač 23 Strujni kabl 24 Ventilator II

93

Servisiranje, održavanje, transport i skladištenje Neophodno je sprovoditi redovno održavanje aparata i to u sledećim operacijama: periodično čišćenje prašine, prljavštine, masnoće, i sl. sa svih površina aparata. Svakih šest meseci, ili po potrebi češće, skinuti prednji poklopac i sa komprimovanim vazduhom izduvati prašinu i prljavštinu koja se nagomilala u unutrašnjosti aparata. U slučaju primećenog istrošenja ili oštećenja, zameniti strujni kabl, kabl sa masu, štipaljku za masu ili sklop nosača elektrode. MANJE I RUTINSKO ODRŽAVANJE Čuvati u čistom i suvom prostoru, u kome ne postoje korozivni gasovi, preveliko prisustvo prašine i visok procenat vlage. Temperaturski opseg se kreće od -12 ºC do +50 ºC, a relativna vlažnost ne bi trebalo da bude veća od 90%. U cilju zaštite, ako se aparat nakon upotrebe transportuje ili skladišti, preporučuje se njegovo pakovanje u originalnu ambalažu, na isti način kao što je bio upakovan prilikom kupovine. Pre skladištenja je neophodno sprovesti zaptivanje plastične ambalaže, a zatim u tom stanju aparat i pripadajuću opremu staviti u kartonsku kutiju.

EC Deklaracija o usklađenosti Izjavljujemo sa punom odgovornošću, da je ovaj proizvod u skladu sa sledećim standardima i dokumentima o standardizaciji: EN 60974-1:2012, EN 60974-10:2007 u saglasnosti sa direktivama: 2006/95/EC, 2004/108/EC. Tehnična dokumentacija pri: Würth Hellas SA 23rd Km Athens-Lamia National Road 145 68 Krioneri Attica Greece

D. Assimosis General Manager

94

MMA/TIG VARILNA NAPRAVA EWI 160 / EWI 200

Splošna varnostna opozorila

OPOZORILO: Preberite celotna navodila. Neupoštevanje navodil navedenih v

nadaljevanju, lahko povzroči resne poškodbe.

POZOR: Ne dovolite osebam sestavljanja ali upravljanja z napravo EWI 160(200), dokler se popolnoma ne seznanite z navodili naprave MMA/TIG VARILNE NAPRAVE.

OPOZORILO: opozorila, svarila in navodila, opisana teh navodilh, ne morejo zajeti vseh možnih pogojev in okoliščin, ki se lahko pojavijo. Operater naprave mora razumeti, da splošni razum in previdnost pri uporabi ne moreta biti v celoti zajeta v navodilih uporabe s strani proizvajalca in dobavitelja.

OPOMBA: SHRANITE TA NAVODILA

Vsebina navodil

1. Pomembni varnostni dejavniki ...............................................................................................................95 2. Varna uporaba ......................................................................................................................................98 3. Opis naprave ...................................................................................................................................... 100 4. Tehnični podatki .................................................................................................................................. 101 5. Seznam dobave .................................................................................................................................. 102 6. Namestitev naprave ........................................................................................................................... 104 7. Delovanje naprave ............................................................................................................................. 106

MIG VARJENJE ................................................................................................................................... 106 MMA VARJENJE................................................................................................................................. 110

8. Odpravljanje napak ........................................................................................................................... 112 9. Skica notranjosti naprave ................................................................................................................... 113 10. Seznam rezervnih delov................................................................................................................... 114 11. Vzdrževanje in servis naprave ......................................................................................................... 115 12. Dobava in shranjevanje ................................................................................................................... 115 13. CE izjava o skladnosti ...................................................................................................................... 116

SI

95

Pomembni varnostni dejavniki 1.1 Delovni pogoji - Na delovnem prostoru in okolici naj ne bo v bližini gorljivih predmetov ali snovi. - Vedno imejte v bližini na voljo gasilni aparat. - Z napravo naj vedno upravlja usposobljeno osebje. - Prepričajte se, da je prostor čist, suh in ustrezno prezračen. V nasprotnih pogojih ne upravljajte z

napravo. - Naprava naj bo ustrezno servisirana s strani kvalificiranega in usposobljenega osebja, po ustreznih

predpisih in zakonih. - Vedno se zavedajte dogajanja v svoji okolici. Zlasti bodite previdni, da se v bližini ne nahajajo otroci

in nepooblaščene osebe. - Ostalih oseb ne izpostavljajte nevarnim vplivom obloka. - Napravo ustrezno postavite ali pritrdite na podlago, da se med delom ta ne bo prevrnila in

poškodovala. 1.2 Varilni pogoji - Preverite vse kable, da ti niso poškodovani. Pred začetkom uporabe naprave vedno preverite, da

kateri deli niso poškodovani in jih v tem primeru ustrezno popravite ali zamenjajte. - Pred začetkom uporabe naprave preverite, da so vsi deli čisti in ustrezni za pričetek z delom. 1.3 Uporaba

POZOR Naprave ne uporabljajte v kolikor je naprava ali so kateri njeni sestavni deli mokri. Ne izpostavljajte naprave vodi. Vsi sestavni deli in naprava v celoti morajo biti pred uporabo popolnoma suhi. - Sledite navodilom v teh navodilih za uporabo. - Naprava naj bo izključen, ko se ne uporablja. - Klešče za maso imejte vedno čim bližje mestu obdelovanja. - Ne dovolite, da pridete v stik z varilno žico v kolikor ste v stiku z obdelovancem in maso ali elektrodo

druge varilne naprave. - Med delom imejte vedno čvrsto in varno postavitev telesa, da ne pride do nesreč, in nosite varnostni

pas v kolikor delate na višini. - Kablov ne ovijajte okoli svojega telesa. - Nosite ustrezno zaščitno čelado s primerno zaščitno zatemnitvijo (ANSI Z87.1 zaščitni pogoj) in

zaščitna očala med delom. - Nosite ustrezne rokavice in oblačila za preprečitev stika z vročimi predmeti ter UV in IR obloki. - Naprave ne preobremenjujte ali pregrejte tako, da med delom uvajate zadostne premore, ki dovolijo

napravi, da se ohladi. Upoštevajte obratovalne cikle za napravo. - Rok ne imejte v bližini premikajočih se delov. - Gorilnega elementa ne usmerjajte v dele teles sebe ali drugih oseb. - Napravo vedno uporabljajte v normiranem delovnem ciklu, da ga s tem ne preobremenite.

96

1.4 Območja nevarnosti in previdnosti ter opozorila Električni udar

OPOZORILO Električno-obločne varilne naprave lahko privedejo do električnega udara, ki lahko privede do poškodb ali smrti. Dotik električnih delov pod napetostjo lahko privede so

hudih opeklin ali usodnega udara. Med delovanjem so vsi kovinski deli, ki so priključeni na žico, zelo vroči. Slaba ozemljenost predstavlja nevarnost zato se prepričajte, da je vse pravilno priključeno. - Nosite ustrezna zaščitna oblačila, ki mrajo biti suha: jakno, majico, rokavice, obutev,... - Izolirajte se od obdelovanca. Izogibajte se dotikanju obdelovanca ali mase. - Ne poizkušajte popravljati ali vzdrževati naprave, ko je ta vklopljena. - Preverite vse kable za izpostavljenimi žicami in to nemudoma popravite. - Uporabljajte le ustrezne dele za zamenjavo. - Klešče za maso vedno pričvrstite na mizo ali obdelovanec čim bližje mestu obdelovanja. - Ne dotikajte se varilne žice in mase ali obdelovanca hkrati. - Ne uporabljajte naprave za odmrzovanje pip. Hlapi in plini

OPOZORILO - Hlapi, ki se sproščajo med delom izpodrivajo svež zrak, kar pa lahko privede do poškodb in smrti. - Ne vdihavajte hlapov, ki se sproščajo med delom. Prepričajte se, da imate vedno na voljo zadostno

količino svežega zraka. - Delovni prostor naj bo vedno ustrezno in zadostno prezračevan in/ali si pomagajte z ventilatorjem

za pretok zraka. - Obdelovanec naj ne vsebuje prevlečnih slojev ali snovi (cink, živo srebro ali barij), ki med delom

sproščajo nevarne hlape za vdihovanje. V kolikor je potrebno uporabljajte ventilator, dihalno masko z dovodom svežega zraka oziroma predhodno odstranite premaz na obdelovancu.

- Hlapi, ki se sproščajo pri nekaterih kovinah, ko so zelo razgrete, so zelo nevarni. Vedno se nanašajte na varnostne podatke materialov, ki jih navaja proizvajalec.

- V delovnem prostoru ne shranjujte predmetov, ki bodo ob segrevanju proizvajali strupene hlape (čistila, aerosoli in razmaščevalci).

UV in IR obločno sevanje NEVARNOST . Obločno varjenje proizvaja ultravijolične in infrardeče obloke, ki lahko povzorčijo poškodbe na koži in očeh. Nikoli ne glejte naravnost v obloke brez primerne zaščite oči.

- Vedno uporabljajte zaščitno čelado, ki pokriva vaš celoten obraz vse preko glave in do vratu. - Uporabljajte leče, ki so v skladu z ANSI predpisi in zaščitna očala. Za varjenje pod 160 amp

uporabljajte zatemnitev s stopnjo 10, nad 160 amp pa zatemnitev s stopnjo 12. Za več podatkov se nanašajte na ANSI standard Z87.1.

- Zaščitite vso izpostavljeno kožo z zaščitnimi oblačili pred nevarnimi obloki. Na voljo so tudi ognjevarna oblačila.

97

- Z varnostnimi pregradami zavarujte ostalo osebje pred nevarnimi obloki. - Pred pričetkom varjenja opozorite ostalo osebje v vaši bližini, da boste pričeli z delom, saj se tako

lahko zavarujejo tudi sami.

Požarna nevarnost OPOZORILO

Ne opravljajte dela na predmetih, ki vsebujejo oziroma so vsebovala vnetljive snovi. Varjenje povzroča iskrenje, ki lahko privede do vžig vnetljivih snovi.

- Nikoli ne upravljajte z napravo v prostoru z vnetljivimi snovmi. - Iz delovnega okolja odstranite vse vnetljive snovi. V kolikor to ni mogoče, zavarujte snovi s

protipožarnimi prevlekami. - Bodite pozorni, da iskre ne povzročijo vžiga v predelih, ki so skriti ali vam niso dobro vidni. - Gasilni aparat imejte vedno v bližini. - Nosite zaščitna oblačila, ki niso mastna ali imajo žepe oziroma prostore kamor se iskre lahko ujamejo. - Pri se bi ne imejte nobenih vnetljivih predmetov (v žigalice ali vžigalnika). - Delovno šobo imejte vedno blizu področja delovanja, da ne bi prišlo do nenadzorovanega uhajanja

električnega toka, ki lahko privede do požara ali električnega udara. - Po vsakem premoru ali končanju varjenja odrežite žico 6 mm od varilne šobe.

Vroči materiali POZOR

Obdelovanec je vedno vroč zaradi varjenja, ki lahko ob neprimernem ravnanju povzroči hude opekline.

- Ne dotikajte se obdelovanca z golimi rokami. - Ne dotikajte se TIG varilne šobe po končanem delu, da se ta v primernem času shladi.

Iskre/leteči delci POZOR

Varjenje proizvaja vroče iskre, ki lahko povzročijo poškodbe. Odkrušena žlindra med varjenjem proizvaja leteče delce.

- Vedno nosite zaščitna oblačila, ki ustrezajo ANSI predpisom (zaščitna očala, čelado, masko, naglavno pokrivali in ušesno zaščito).

Elektromagnetno polje

POZOR - Elektromagnetno polje lahko povzroči motnje pri drugih električnih in elektronskih

napravah kot so, srčni spodbujevalnik. - Posvetujte s svojim ležečim zdravnikom pred uporabo naprave. - Osebe s srčnim spodbujevalnikom naj se ne nahajajo v vašem delovnem prostoru. - Kabla ne ovijajte okoli svojega telesa med varjenjem. - TIG gorilnik in masa kabel, ko je to le mogoče, prepletite med seboj.

98

- TIG gorilnik in masa kabel imejte na isti strani vašega telesa.

Jeklenke zaščitnega plina lahko eksplodirajo OPOZORILO

Jeklenke s plinom so pod velikim pritiskom zato lahko pride do eksplozije. Z njimi ravnajte previdno.

- Jeklenk nikoli ne izpostavljajte visokim vročinam, iskram, odprtemu plamenu, mehanskim udarcem ali oblokom.

- Jeklenke se ne dotikajte s TIG gorilnikom. - Ne varite na jeklenki. - Jeklenke naj bodo vedno, na mestu kjer jih boste imeli, čvrsto pritrjene v pokončnem položaj. - Jeklenke ne izpostavljajte varilnemu ali električnemu toku. - Uporabljajte samo ustrezne ventile, regulatorje, objemke in ostale stvari, ki ustrezajo določilom. - Ne nagibajte se nad jeklenko in ventil, ko odpirate pipo na jeklenki. - Vedno, ko je to mogoče, uporabljajte zaščitni pokrov za jeklenko. 1.5 Ustrezna nega, vzdrževanje in popravila NEVARNOST . - Prepričajte se, da je med vsakim delom na napravi, le-ta izklopljena iz električnega omrežja. - Ne dotikajte se matične plošče brez ustrezne ozemljenosti z zapestnim trakom. V kolikor odstranite

matično ploščo jo vedno shranite v antistatično zaščitno vrečo. - Rok ne imejte v bližini premikajočih se delov.

Varna uporaba 2.1. Osebna zaščita - Za preprečevanje poškodb oči in kože delujte v skladu s predpisi in uporabljajte ustrezno zaščitno

opremo. - Vedno uporabljajte zaščitno čelado, ki pokriva vaš celoten obraz vse preko glave in do vratu. - Bodite pozorni, da se s telesom ne dotaknete obeh izhodnih polov in hkrati preden se ustrezno ne

izolirate. - Ne varite v mokrih ali vlažnih prostorih. 2.2. Opombe za operaterja - Naprava deluje pod električnim tokom. Rezervni deli so lomljivi, zato ne hitite med menjavo ali

popravilom le-teh. - Pred pričetkom preglejte ustreznost naprave in mase. - Gorljivi in eksplozivni materiali so prepovedani na delovnem okolju. - Zagotovite ustrezen pretok zraka, saj so hlapi, ki se sproščajo med varjenjem, škodljivi zdravju. - Zaščitite ostale osebe pred škodljivim oblokom.

99

- Nepooblaščene osebe se ne smejo gibati v vaši bližini med delom. Prepovedano je premikanje ali nastavljanje naprave med delom.

- Naprava proizvaja motnje z močnim elektromagnetnim poljem in električno frekvenco. Zato ne dovolite osebam s srčnim spodbujevalnikom v vašo bližino.

- Ne dotikajte se električnih izhodnih stikališč med delom. - Prepovedano uporabljati napravo za odtaljevanje. - Napravo s podstavkom premikajte na vozičku ali paletnemu viličarju. Prepovedano premikanje

naprave nad osebami. - Bodite nadvse pozorni na delovni cikel naprave, da ne pride do preobremenitve. 2.3. Varnostna navodila za delovno mesto - Na delovnem mestu ne sme priti do možnosti padca predmeta na operaterja ali napravo. - Vsebnost prašnih, kislih in jedkih snovi v zraku mora biti pod objektivno mejo, ki je dovoljena. - Vnetljivi, eksplozivni in nevarni materiali se ne smejo nahajati na delovnem mestu. - Naprava mora biti nameščena v suhem in zračnem prostoru (–10°C ~ +40°C), zaščitena pred

direktno sončno svetlobo, dežjem in vlago. - Okoli naprave mora biti 50 cm prostega prostora, za ustrezno hlajenje naprave. - Ni dovoljena uporaba kovinskih zaščitnih očal. - Močni tresljaji niso dovoljeni. - Pri namestitvi naprave nad 15° naklona jo je potrebno zaščititi pred zdrsom in padcem. - Z napravo upravljajte v primernem prostoru, da ne pride do elektromagnetnih motenj. - Med delovanjem zaščitite operaterja pred vetrom. 2.4. Varnostni pregled Pred vsako uporabo morate preveriti: - Da je naprava ustrezno ozemljena. - Da so vhodni in izhodni priključki ustrezni in niso izpostavljeni zunanjim vplivom. - Na vsakih 6 mesecev naredite ustrezen pregled s strani pooblaščenega osebja. - Da se v napravi ne nahajajo tujki in prah. - Rezervne dele na varilni plošči. - Ali je varilna žica s časoma še primerna za uporabo. - Ali so poškodbe na vhodnih priključkih in jih po potrebi zamenjajte. - Ali je električno omrežje zadosti močno na ustrezno delovanje. Zagotovite, da je na dovodnem

priključku na električno omrežje umeščena varovalka. OPOZORILO

Pred pregledom izklopite napravoiz električnega omrežja. - V kolikor ne boste prepričani v vaše znanje in sposobnosti, ko boste naleteli na težavo, se nemudoma

obrnite na nas za tehnično pomoč.

100

Opis naprave

POWER OPOZORILNA LUČKA – VKLOP Je prižgana, ko je naprava vklopljena. ALARM OPOZORILNA LUČKA - PREOBREMENITEV Ko se prižge opozorilna lučka za toploto pomeni, da je prišlo do preobremenitve in pregretja notranjosti naprave. Potopek vajrenja se bo prekinil, toda ventilator bo deloval še naprej. Ko se bo temperatura zmanjšala do ustrezne meje, se bo opozorila lučka izklopila in naprava bo ponovno pripravljena za delo. PREKLOPNO STIKALO ZA VARILNI TOK Nahaja se na sprednjem delu naprave. MASA KABEL S KLEŠČAMI ZA OZEMLJITEV S pritrditvijo klešč na obdelovanec ga ozemljimo preko masa kabla.. VARILNI KABEL Z NOSILCEM ZA ELEKTRODO Za ročno – obločno varjenje. PREKLOPNO STIKALO ZA VKLOP V položaju OFF, naprava ni vklopljena. V položaju ON, je naprava vklopljena in pripravljena za delo. NAPAJALNI KABEL Ta poveže napravo z 220/230 V električnim omrežjem preko 20 amp glavne vtičnice.

Napajalni kabel

Stikalo za vklop

Varilni kabel z nosilcem za elektrodo

Lučka za vklop

Brezstopenjsko stikalo za napetost

Lučka za alarmBrezstopenjsko stikalo za izbiro načina varjenja

Lučka za varjenje Kabel za maso s

kleščami

101

Seznam dobave • Odprite kartonasto škatlo in ostala zaščitna sredstva v katerih je bila naprava dobavljena. • Preverite ali je bilo dobavljeno vse kot je navedeno spodaj:

OPIS KOLIČINA DC invertna varilna naprava 1 Varilni kabel z nosilcem za elektrodo 1 Masa kabel s kleščami 1 Navodila za uporabo 1

Opomba: za opremo, ki se lahko poškoduje ni garancije. • Nato preglejte, da ni prišlo do poškodb naprave med prevozom. Preverite za razrahljanimi,

manjkajočimi ali poškodovanimi deli. V kolikor boste opazili, da naprava ni v brezhibnem stanju, se obrnite na dobavitelja naprave.

102

Tehnični podatki Tehnični podatki za EWI 160 Omrežna napetost V 220 230 240

Frekvenca omrežja Hz 50/60 50/60 50/60

Priporočljiva moč toka A 30 30 29

Priporočljiva moč kapacitete KVA 6.9 6.9 6.9 Izhodna napetost brez V obremenitve 75 78 80

Izhodna delovna napetost V 26.4 26.4 26.4

MMA Območje varilnega toka 20～160 20～160 20～160

Priporočljivo razmerje delovanja % 20 20 20

Varilni varilni tok（10min） A 20%@160 20%@160 20%@160

10min/100% A 72 72 72

Efektivnost η 85% 85% 85%

Faktor učinka Cosφ 0.65 0.65 0.65

Razred izolacijskega materiala H H H

Vrsta zašči te IP 21S 21S 21S

Tip hlajenja Zračno Zračno Zračno

Dimenzije cm (dolžina x širina x višina) 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Teža kg 4.6 4.6 4.6

103

Tehnični podatki za EWI 200 Omrežna napetost V 220 230 240

Frekvenca omrežja Hz 50/60 50/60 50/60

Priporočljiva moč toka A 40 40 38

Priporočljiva moč kapacitete KVA 8.8 9.2 8.8 Izhodna napetost brez V obremenitve 70 72 75

Izhodna delovna napetost V 28 28 28

MMA Območje varilnega toka 20～200 20～200 20～200

Priporočljivo razmerje delovanja % 20 20 20

Varilni varilni tok（10min） A 20%@200 20%@200 20%@200

10min/100% A 89 89 89

Efektivnost η 85% 85% 85%

Faktor učinka Cosφ 0.70 0.70 0.70

Razred izolacijskega materiala H H H

Vrsta zašči te IP 21S 21S 21S

Tip hlajenja Zračno Zračno Zračno

Dimenzije cm (dolžina x širina x višina) 38×12×25.5 38×12×25.5 38×12×25.5

Teža kg 4.75 4.75 4.75

Na zgornje parametre ni dodatnih specifikacij. Obvezno preverite ploščo s parametri na napravi!

104

Namestitev naprave 6.1. Postavitev naprave • Naprava mora biti postavljena na suh, brezprašen prostor, kjer ni kemičnih sredstev, izvora toplote

in eksplozivnih plinov. • Izogibajte se direktni sončni svetlobi ali dežju. • Temperatura delovanja je lahko med –10°C ~ +40°C

(pri vodno hlajenem modelu –5°C ~ +40°C) • Namestite napravo za odsesovanje plinov med varjenjem. 6.2. Priključitev na omrežno napajanje • Priključite omrežni kabel z zadnje strani naprave v enofazno vtičnico 220 V–230 V izmenične

napetosti s primerno ozemlitvijo. Priporočena je uporaba 20 Amp varovalke.

OPOZORILO • Spada pod naprave z oznako klasifikacije A. • Visoka napetost na viru napajanja! Posvetujte se z usposobljenim elektrikarjem za ustrezno

namestitev vtičnice. Naprava mora biti ozemljena, da med delom ne pride do električnega udara operaterja.

• Ne prirejajte masa kabla ali vtiča. Med napajalnim kablom in glavno vtičnico ne uporabljajte razdelilnikov. Prepričajte se, da je stikalo za vklop (POWER) izklopljen/OFF poziciji, ko boste napravo želeli priključiti na električno omrežje.

6.3. Podaljški Med normalnim procesom varjenja naj se podaljški ne uporabljajo. Prav tako se izogibajte uporabi le-teh, saj pride do upada električne napetosti, kar lahko vpliva na kakovost varjenja. V kolikor ga boste vseeno potrebovali naj bo presek najmanj 3 mm2 in ne daljši od 7,5 m. 6.4. Priprava obdelovanca • Lega varjenja

Poznamo dve osnovni legi varjenja ležeče, ki je običajno lažje, hitrejše in dovoljuje boljše spajanje ter horizontalno.

• Priprava robov Pred začetkom preverite, da je obdelovanec čist vsakršnih umazanij in nečistoč, da se ne bo ustvaril krhek in porozen var. V kolikor sta obdelovanca debelejša ali težka, je priporočljivo robove pobrusiti s kotno brusilko pod kotom 60°.

Prikazano na sliki:

105

Glede na različne lege varjenja obstajajo tudi različni robovi, ki so primerni za varjenje kot je to prikazano spodaj:

6.5. Priključitev klešč za maso Pritrdite masa klešče v neposredni bližini varilnega mesta. Bodite pozorni na trdno in dobro povezavo med kleščami za maso in obdelovancem. Ne polagajte klešč za maso na varilni aparat oz. na plinsko jeklenko; v tem primeru bi lahko varilni tok stekel skozi povezavo zaščitnega vodnika in uničil napravo.

NEPRAVILNO

PRAVILNO

Soležni spoji

Zaprti ravni spoj I Odprti ravni spoj I

2 mm – 3 mm

Enojni brušen spoj Y (polovični V) Dvojni brušen spoj K

Enojni V spoj Dvojni V spoj (X spoj)

Odprti spoji

Enojni prekrivni spoj Enojni spoj s trakom Enojni kotni spoj T

Dvojni prekrivni spoj Dvojni spoj s trakom Dvojni kotni spoj T

106

Delovanje naprave

OPOZORILO Visoka napetost na viru napajanja! Posvetujte se z usposobljenim elektrikarjem za ustrezno namestitev vtičnice. Naprava mora biti ozemljena, da med delom ne pride do električnega udara operaterja. Ne prirejajte masa kabla ali vtiča. Med napajalnim kablom in glavno vtičnico ne uporabljajte razdelilnikov. Prepričajte se, da je stikalo za vklop (POWER) izklopljen/OFF poziciji, ko boste napravo želeli priključiti na električno omrežje.

MMA varjenje (varjenje z elektrodo) Za električno varjenje uporabljamo oplaščene elektrode. Plašč sestavljajo različni minerali in dodatki, ki so lahko kisli, bazični ali nevtralni in so namenjeni za poboljšanje kakovosti zvara. Med varjenjem se plašč tali skupaj s kovinskim jedrom. Pri tem se sproščajo plini, ki preprečujejo oksidacijo zvara. 7.1. Izbira ustrezne elektrode Ne obstaja pravilo, ki bi vam določalo točno izbiro ustrezne elektrode in s tem povezane nastavitve moči. Tip in debelina obdelovanca narekujeta katero elektrodo je potrebno izbrati in nastaviti moč varjenja. Težji in debelejši kot je obdelovanec, večja moč je potrebna za varjenje. Za izbiro ustrezne moči in elektrode priporočamo, da na začetku to ugotovite na odvečnem delu materiala, ki ustreza obdelovancu na katerem boste varili. Spodaj so navedeni primeri, ki bi vam lahko pomagali pri določanju ali ste izbrali ustrezno elektrodo: • Ustrezna elektroda

Var se bo gladko ulegel na spoj in ne bodo se pojavili razčlenjeni in nagrbančeni robovi. Var bo v spoju enake debeline kot nad robom obdelovanca. Med varjenjem bo slišati prasketajoč zvok.

• Pretanka elektroda Vrh vara bo previsok in neenakomeren. Oblok bo težko vzdrževati.

• Predebela elektroda Oblok bo prešel skozi tanke obdelovance. Pojavi se spodkopavanje obdelovanca. Var bo prenizek in porozen. Elektroda se lahko prime na obdelovanec.

107

OPOMBA: hitrost gibanja po spoju prav tako vpliva na var. Za zagotovitev ustreznega prodiranja in nalaganja elektrode, mora oblok potovati počasi in enakomerno po spoju obdelovanca. 7.2. Nastavitev ustrezne jakosti toka Uporabljate lahko elektrode premera 2,5 mm, 3,2 mm in 4 mm. Ne obstaja pravilo, ki bi vam določalo točno izbiro ustrezne moči. Tip in debelina obdelovanca narekujeta katero elektrodo je potrebno izbrati in nastaviti moč varjenja. Težji in debelejši kot je obdelovanec, večja moč je potrebna za varjenje. Za izbiro ustrezne moči in elektrode priporočamo, da na začetku to ugotovite na odvečnem delu materiala, ki ustreza obdelovancu na katerem boste varili. 7.3. Tehnike varjenja Varjenje se učite na neuporabnih kovinskih kosih, ki jih boste po učenju lahko zavrgli. Najboljši način, da se naučiti varjenja je, da pričnete s kratkimi časovnimi intervali in zadostnimi premori. Dokler ne boste zadovoljni in suvereni v vaše znanje, ne prirejajte naprave, saj bi s tem lahko po nepotrebnem prišlo do napak in poškodb le-te. 7.3.1. Držanje elektrode Kako boste držali elektrodo je odvisno od vas. Držite jo tako, da bo najbolj ustrezalo vam in legi varjenja. Pred vžigom prvega obloka je potrebno elektrodo postaviti pravokotno na obdelovanec. Po tem, se lahko naklon gorilnika spreminja med 10° in 30° za globlje prodiranje in čim manjše pršenje. 7.3.2. Vžig obloka

OPOZORILO Iskrenje obloka lahko povzroči poškodbe oči! Za preprečevanje poškodb oči in kože, delujte v skladu s predpisi in uporabljajte ustrezno zaščitno opremo. Pred pričetkom dela vedno poskrbite, da nosite zaščitna oblačila za celotno telo, ki strezajo ANSI predpisom. Za vžig obloka naredite vprasko s konico elektrode in jo hitro dvignite za približno 3 mm nad obdelovanec. Glejte spodnjo sliko:

Pomembno je, da med delom ohranjate to razdaljo elektrode do obdelovanca. Saj se ob premajhni razdalji elektroda prime na obdelovanca in ob preveliki oblok ugasne. V kolikor se vam elektroda prime na obdelovanec jo počasi zibajte, da se ta loči. V kolikor tega ne boste storili bo prišlo do kratkega stika in s tem preobremenitve naprave. Za nastajanje vara sta pomembna dva giba: navzdol in v smeri poteka spoja vara:

108

7.4. Načini varjenja S časom, ko boste že suvereni v varjenju lahko poizkušate osvojiti tudi druge načine varjenja in oblike varov. Varjenje brez nihanja je, ko gorilnik potuje v ravni liniji medtem, ko sta šoba in žica nad spojem vara (glejte spodnjo sliko).

Varjenje z nihanjem je, ko z gorilnikom potujete nihajno iz ene strani v drugo (levo - desno). Primerno je takrat, ko je širina spoja prevelika za varjenje brez nihanja. Za čvrstejši var je priporočljivo, da na vsakem zavoju v nasprotno stran z gorilnikom prodrete globlje v var.

7.5. Pozicija varjenja Ravna pozicija varjenja je najbolj pogosta uporaba, kjer dobite najboljši rezultat spoja z najmanjšimi prilagoditvami.

109

Ležeča pozicija varjenja je podobna kot ravna pozicija, le da je kot B manjši od 60°. To preprečuje kopičenje vara in dober nadzor nad varom. Uporablja se pri T spojih, kjer je pomembno, da imate začetni kot B do 30° na obdelovanec.

7.6. Ocenjevanje dobrega vara Ko ste osvojili vžig obloka, je naslednji korak kako ustvariti popoln var. Prvi poizkusi bodo verjetno neprimerni. Naučiti se morate kako hitro in s kolikšno razdaljo ustvarjate najlepši var. Na spodnji sliki lahko vidite obliko varov in opis napak:

A. Hitrost varjenja je prehitra. B. Hitrost varjenja je prepočasna. C. Oblok je predolg. D. Idealen var.

Idealen var zahteva, da elektrodo pomikate zvezno po spoju, s primerno razdaljo od obdelovanca. Premikanje elektrode sunkovito ali nenadzorovano, lahko ustvari nepravilen, porozen var.

OPOZORILO Električni udar lahko povzroči smrt! Za preprečitev električnega udara ne stojte, klečite ali ležite na ozemljeni površini med varjenjem.

110

7.7. Končanje varjenja Ko oplaščenje elektrode izgoreva ustvarja zaščitne pline ob varu. To onemogoča zraku, da bi prodiralo v var in ustvarjalo neželjeno kemično reakcijo, pokanje vara in poroznost materiala. Končen produkt gorenja oplačenja je žlindra na vrhu vara. Žlindro odstranite z varilnim kladivo tako, da tolčete toliko časa, da se žlindra olušči.

OPOZORILO Med tem uporabljajte zaščitna očala ali zaščitno masko, saj žlindra lahko “eksplodira“ in koščki lahko poletijo v vse smeri.

Lift tig varjenje 7.8. Priklop TIG gorilnika • Ugasnite napravo. Izklopite napajalni kabel iz vtičnice. Pritisnite stikalo za LIFT TIG, začne goreti

zelena lučka pri simbolu za LIFT TIG. • Kabel za maso priključite v pozitiven pol (+) in ga zavrtite v smeri urinega kazalca. Konec kabla s

kleščami pritrdite na obdelovanec. • Kabel TIG gorilnika priključite v negativen pol (–) in ga zavrtite v smeri urinega kazalca. • V priklop za plin vključite cev inertnega plina gorilnika. 7.9. Vžig obloka na gorilniku

OPOZORILO • Vklopite napravo. • Wolframova elektroda je že pod napetostjo, zato pazite, da se ne dotakne kovinskih materialov. • Ta serija TIG varilne naprave potrebuje kontakten vžig obloka. Opis vžiga obloka v treh korakih:

A. Odprite ventil za inertni plin na napravi. Postavite keramično šobo ob obdelovanec tako, da je na

razdalji 2 – 3 mm.

111

B. Počasi dvignite gorilnik, da se wolframova elektroda dotakne obdelovanca.

C. Dvignite gorilnik od obdelovanca, da vzpostavite oblok in začnete z varjenjem.

112

Odpravljanje napak

Št. Napaka Vzrok odprvljanje napake Vzrok odprvljanje napake

1 Gori rumena opozorilna lučka.

Glavna napetost je previsoka.

Ugasnite napravo. Preverite glavno napeljavo. Ko je vse v normalnem stanju prižgite napravo. Glavna napetost je

prenizka. Slaba napetost ventilatorja ali nedelovanje.

Usposobite/zamenjajte ventilator.

Temperatura je previsoka.

Naprava začne normalno delovati, ko pade na delovno temperaturo.

Uporaba prekomernega delovnega cikla.

Naprava začne normalno delovati, ko pade na delovno temperaturo.

2 Ventilator ne deluje ali deluje počasi.

Okvara stikala. Zamenjajte stikalo. Okvara ventilatorja. Zamenjajte ventilator. Napeljava ventilatorja je okvarjena ali prekinjena.

Preverite/zamenjajte napeljavo ventilatorja.

3

Slaba varilna kakovost (nanaša se na dvignjeno TIG varjenje)

Ni pretoka plina ali je šibek.

Preverite pot pretoka zraka. Nastavite pretok zraka.

Uporaba napačne keramične šobe.

Zamenjajte keramično šobo, ki ustreza wolframovi elektrodi.

Preverite wolframovo elektrodo.

Elektrodo nabrusite ali zamenjajte.

4 Ostale napake Kontaktirajte servis ali prodajalca.

Zaščita: zaporedno vklapljanje/ugašanje naprave v kratkih intervalih bo privedlo do blokade dovoda elektrike.

113

Skica notranjosti naprave

114

Seznam rezervnih delov

Št. Opis 1 Ročaj 2 Pokrov naprave 3 IGBT 4 Izolacijska stena 5 Glavna matična plošča 6 Kontrolna matična plošča 7 Sprednja maska naprave 8 Nadzorna plošča 9 Brezstopenjsko stikalo s potenciometrom

10 Ročaj elektrode s kablom 11 Kabel za maso s kleščami 12 Priklop pola (+ in –) 13 Nosilec 14 Hitra dioda 15 Hladilnik hitre diode 16 Pretvornik srednje frekvence 17 Spodnja plošča 18 Spodnja izolacijska plošča 19 Ventilator I 20 Hladilnik IGBT 21 Zadnja maska 22 Stikalo za vklop naprave 23 Napajalni kabel 24 Ventilator II

Opomba: zgornji seznam rezervnih delov je zgolj za referenco.

115

Vzdrževanje in servis naprave Zaradi znanstveno napredne in dovršene tehnologije, lahko popravila izvaja le tehnično usposobljena in pooblaščena oseba. In ker se v napravi nahaja le malo delov, ki se hitro obrabijo in izrabijo, ne potrebuje veliko popravil razen čiščenja po končanem delu. V kolikor ne boste prepričani v vaše znanje in sposobnosti, ko boste naleteli na težavo, se nemudoma obrnite na nas za tehnično pomoč in podporo. Vzdrževanje: • Odstranjevanje prašnih delcev Usposobljeno osebje mora redno (vsaj štiri krat na leto) odstranjevati prašne delce iz naprave s

suhim zrakom pod tlakom (kompresor ali podobno napravo) in ob vsakem delu, ko se nakopičijo. Hkrati se lahko preveri, da se v napravi ne nahajajo tujki in razrahljani deli. Ob normalnih pogojih se čiščenje lahko izvaja le enkrat letno.

• Preverjanje kakovosti kablov in napeljav Vse kable in napeljave naprave je potrebno od časa do časa preveriti za poškodbami in obrabami,

da te ne vplivajo na kakovost dela. Zlasti, ko se napravo veliko premika in je pod velikimi obremenjenostimi. Preveriti jih je potrebno vsaj enkrat mesečno, da se zagotovi njihova ustreznost. OPOZORILO

• V kolikor se zgodi, da je glavna zanka napetosti malo višja kot bi morala biti, je potrebno uporabiti vse varnostne ukrepe, da ne pride do nenamernega udara. Nepooblaščenim osebam je zato prepovedano odpiranje škatle.

• Dovod električnega toka je potrebno ustaviti pred začetkom čiščenja. • Bodite pazljivi, da ne poškodujete napeljave ali ostalih delov naprave med čiščenjem.

Dobava in shranjevanje • Ta vrsta naprave nima ojačanega ohišja, zato je potrebna previdnost pri transportu. • Pred transportom morate napravo dobro zaščititi pred poškodbami. • Med transportom se izognite dežju in snegu, ki bi lahko vplivali na kakovost naprave. • Prostor za shranjevanje naj bo suh, prezračevan brez škodljivih plinov ali prahu. Temperatura

prostora naj bo med –20°C ~ +55°C, vlaga pa ne več kot 60%. • Če je naprava shranjena ali transportirana brez originalne embalaže, poskrbite, da jo dobro

zaščitite pred prahom in vlago s primerno plastično zaščito. • Priporočljivo je shraniti škatlo in zaščitne predmete, ki ste jih prijeli z napravo, shraniti za nadaljnji

prevoz. Pred prevozom je potrebno zaboj označiti z oznakami ≫ne sme priti v stik z vodo≪, ≫lomljivo≪ in ≫previdno ravnanje≪.

116

CE izjava o skladnosti Zagotavljamo, da se izdelki skladajo z naslednjimi standardi: EN 60974–1:2012, EN60974–10:2007 v skladu z direktivami 2006/95/EC, 2004/108/EC. Tehnična dokumentacija pri: Würth Hellas SA 23rd Km Athens-Lamia National Road 145 68 Krioneri Attica Greece

D. Assimosis General Manager

V skladu z Direktivo 2012/19/EU Evropskega Parlamenta in Sveta o odpadni električni in elektronski opremi (OEEO) in njeni uresničitvi v nacionalnem pravu se morajo električna orodja, ki niso več v uporabi, ločeno zbirati ter okolju prijazno reciklirati.