FOREIGN RELATIONS TERMINOLOGY - mfa.gov.tr · Afrika boynuzu Horn of Africa Horn von Afrika agreman agrément Agrément ağırlaşmış koşullar aggravated circumstances erschwerte

ULUSLARARASI İLİŞKİLER TERMİNOLOJİSİ FOREIGN RELATIONS TERMINOLOGY TERMINOLOGIE DER AUßENBEZIEHUNGEN

TÜRKÇE ENGLISH DEUTSCH

AB barışı koruma gücü EU peace keeping force EU-Friedenstruppen

AB dış ilişkiler ve güvenlik politikası EU foreign and security policy Außen- und Sicherheitspolitik der EU

AB dönem başkanlığı presidency of the Council of the European Union Vorsitz im Rat der Europäischen Union

AB Komisyonu EU Commission EU-Kommission

AB müktesebatı acquis communautaire Besitzstand der EU

AB savunma politikası EU defense policy EU-Verteidigungspolitik

AB üye devletleri EU member states EU-Mitgliedstaaten

abluka ade Blockade

acil durum state of emergency Notzustand

acil eylem planı emergency action plan Notfall-Aktionsplan

açık deniz high seas Hohe See

açık kapı politikası open door policy Politik der offenen Tür

açık toplum open society offene Gesellschaft

ada ve adacıklar islands and islets Inseln und Inselchen

aday gösterme nomination Nominierung

aday ülke candidate country Beitrittskandidat

adaylık süreci candidacy Kandidatur

ademi merkeziyet decentralization Dezentralisierung

afrasya afrasia Afro-Asien

Afrika boynuzu Horn of Africa Horn von Afrika

agreman agrément Agrément

ağırlaşmış koşullar aggravated circumstances erschwerte Umstände

akılcılık rationality Rationalität

akıllı güç smart power intelligente Macht

akil adamlar wise men Die Weisen

âkit taraflar contracting parties Vertragsparteien

algı(lama) perception Wahrnehmung

alt bölgesel örgütler sub-regional organizations subregionale Organisationen

alt komite sub-committee Unterausschuss

alt meclis lower house Unterhaus

ambargo embargo Embargo



ana dilde eğitim mother tongue education muttersprachliche Bildung

ana muhalefet partisi main opposition party wichtigste Oppositionspartei

anahtar ülke key country Schlüsselland

angajman kuralları rules of engagement Einsatzregeln

anklav enclave Enklave

anlaşmadan çekilme withdrawal from an agreement Rücktritt vom Vertrag

anlaşmanın akdedilmesi conclusion of an agreement Vertragsabschluss

anlaşmanın feshedilmesi denouncement of an agreement Vertragskündigung

anlaşmanın gözden geçirilmesi revision of an agreement Überprüfung eines Vertrags

anlaşmanın imzalanması signature of an agreement Unterzeichnung eines Vertrags

anlaşmanın müzakeresi negotiation of an agreement Aushandlung eines Vertrags

anlaşmanın onaylanması ratification of an agreement Ratifizierung eines Vertrags

anlaşmanın sona erdirilmesi termination of an agreement Kündigung eines Vertrags

anlaşmanın tadil edilmesi amendment of an agreement Änderung eines Vertrags

anlaşmanın yenilenmesi renewal of an agreement Erneuerung eines Vertrags

anlaşmaya ek protokol protocol to an agreement Zusatzprotokoll zu einem Vertrag

anlaşmaya taraf olma accession to an agreement Beitritt zu einem Vertrag

anlaşmazlık dispute Streitfall

anlaşmazlıkların barışçıl çözümü peaceful settlement of disputes friedliche Regelung von Streitfällen

anti balistik füze sistemi anti ballistic missile system System zur Abwehr ballistischer Flugkörper

antlaşmaların yorumu interpretation of treaties Auslegung von Verträgen

ara seçim by-election Nachwahl

arabulucu mediator Vermittler

arabuluculuk mediation Mediation

arama ve kurtarma search and rescue Suche und Rettung

Arap Baharı Arab Spring Arabischer Frühling

ardıl devlet successor State Nachfolgestaat

ardındaki sebep underlying causes zugrundliegende Ursachen

arka kanal diplomasisi back-channel diplomacy Rückkanaldiplomatie

asimetrik tehdit asymmetric threat asymmetrische Bedrohung

asimilasyon assimilation Assimilation



askerden arındırılmış bölge demilitarized zone entmilitarisierte Zone

askeri bölge military zone Militärgebiet

askeri harcamalar military expenditures Militärausgaben

askeri işbirliği military cooperation militärische Zusammenarbeit

askeri müdahale military intervention Militärintervention

askeri tatbikat military exercise Manöver

askeri üs military base Militärstützpunkt

askeri yaptırım military sanction militärische Sanktion

aşamalı yaklaşım phase-in approach stufenweiser Ansatz

aşırı güç excessive force übermäßige Gewalt

ateşkes cease-fire Waffenstillstand

ateşkes anlaşması cease-fire agreement Waffenstillstandsabkommen

ateşkes hattı cease-fire line Waffenstillstandslinie

ateşli silahlar fire arms Schusswaffen

atom silahları atomic weapons Atomwaffen

Avrupa Birliği European Union Europäische Union

Avrupa Birliği gücü EU force EU-Truppe

Avrupa Ekonomik Topluluğu European Economic Community Europäische Wirtschaftsgemeinschaft (EWG)

Avrupa Topluluğu European Community Europäische Gemeinschaft

ayaklanmaya teşvik sedition einen Aufruhr anzetteln

ayrıcalık privilege Privileg

ayrılıkçı hareket separatist movement separatistische Bewegung

ayrılma secession Abspaltung

ayrım politikası discrimination policy Diskriminierungspolitik

ayrımcılık discrimination Diskriminierung

ayrımcılık yapmama ilkesi nondiscrimination principle Grundsatz der Nichtdiskriminierung

ayrıntılı gündem annotated agenda ausführliche Tagesordnung

azınlık minority Minderheit

azınlık hükümeti minority government Minderheitsregierung

bağımlı devlet client state Satellitenstaat

bağımlılık dependency Abhängigkeit



bağlantısız ülkeler non-aligned countries blockfreie Staaten

bağlı özerk toprak unincorporated territory autonomes Gebiet

bağlı toprak dependency Abhängiger Staat / Zwergstaat

bakanlar kurulu cabinet of ministers, cabinet Kabinett

balıkçılık bölgesi fishing zone Fischereizone

balistik füze ballistic missile ballistischer Flugkörper

barış içinde bir arada yaşama peaceful coexistence friedliches Zusammenleben

barış inşası peace-building Friedenskonsolidierung

barış süreci peace process Friedensprozess

barış yapım süreci peace-making process friedensschaffender Prozess

barışa karşı suç crimes against peace Verbrechen gegen den Frieden

barışçıl çözüm peaceful solution friedliche Lösung

barışçıl müdahale peaceful intervention friedliche Intervention

barışçıl yaklaşım peaceful approach friedlicher Ansatz

barışı koruma peace-keeping Friedenssicherung

barışı koruma güçleri peacekeeping forces Friedenstruppe

barışın denetimi peace monitoring Friedensüberwachung

barışın ihlali breach of peace Friedensbruch

barışma reconciliation Versöhnung

barışsever toplumlar peace loving peoples friedliebende Völker

basın açıklaması press release Pressemitteilung

baskı grubu pressure group Interessengruppe

baskıcı rejim oppressive regime repressives Regime

baş başa toplantı tête-à-tête meeting Vier-Augen-Gespräch

başarısız devlet, batık devlet failed state gescheiterter Staat

başkan president Präsident/in

başkanlık makamı chair Vorsitz

bedeli ağır galibiyet Pyrrhic victory Pyrrhussieg

bekle gör politikası wait and see policy Politik des Abwartens

beşeri çevre human environment menschliche Umwelt

beşeri yerleşim human habitat menschlicher Lebensraum



beyanname declaration Erklärung

bilgi toplumu information society Informationsgesellschaft

bilgi ve beceri aktarımı transfer of knowledge and skills Vermittlung von Wissen und Fähigkeiten

birbiriyle uyumlu çabalar concerted efforts konzertierte Bemühungen

Birleşmiş Milletler Sistemi United Nations System System der Vereinten Nationen

bitişik bölge contiguous zone zusammenhängende Zone

biyolojik silahlar biological weapons biologische Waffen

BM Antlaşması Charter of the United Nations Charta der Vereinten Nationen

BM barış gücü UN peacekeeping force UN-Friedenstruppe

BM Genel Sekreteri Secretary General of the UN UN-Generalsekretär

BM Güvenlik Konseyi kararı UN Security Council resolution Resolution des UN-Sicherheitsrates

BM ihtisas kuruluşları UN specialized agencies UN-Sonderorganisationen

BM kararı UN resolution UN-Resolution

BM sözleşmeleri UN conventions UN-Konventionen

BM Teşkilatı UN Organization UN-Organisation

BM yaptırımları UN sanctions UN-Sanktionen

boş koltuk politikası empty chair policy Politik des leeren Stuhls

boş oy kağıdı blank ballot paper leerer Stimmzettel

boykot boycott Boykott

bölge-altı örgütler sub-regional organizations subregionale Organisationen

bölgecilik regionalism Regionalismus

bölgesel barış regional peace regionaler Frieden

bölgesel çatışma regional conflict Regionalkonflikt

bölgesel ekonomik bütünleşme regional economic integration regionale Wirtschaftsintegration

bölgesel güç regional power Regionalmacht

bölgesel işbirliği regional cooperation regionale Zusammenarbeit

bölgesel örgütler regional organizations regionale Organisationen

bölgesel sahiplenme regional ownership regionale Eigenverantwortung

bölgesel sözleşme regional convention regionales Abkommen

bölünme separation Spaltung

buyrultu exequatur Exequatur



bütünleşme integration Integration

bütünleyici müzakere integrative negotiation ergänzende Verhandlung

bütünüyle geri çekilme total withdrawal vollständiger Rückzug

büyükelçi ambassador Botschafter/in

büyükelçilik embassy Botschaft

caydırıcı güç deterrent force Abschreckungsmacht

caydırıcılık deterrence Abschreckung

Cebelitarık Gibraltar Gibraltar

cenapları his/her highness Seine/Ihre Hoheit

coğrafi konum geographical location geografische Lage

Cumhurbaşkanı President of the Republic Staatspräsident/n

çalışma kuralları modalities Arbeitsmodalitäten

çalışma ziyareti working visit Arbeitsbesuch

çatışan taraflar conflicting parties Konfliktparteien

çatışma conflict Konflikt

çatışma alanları conflict zones Konfliktzonen

çatışma bölgeleri conflict regions Konfliktregionen

çatışma dinamikleri dynamics of conflict Konfliktdynamiken

çatışma sonrası yeniden yapılanma post-conflict reconstruction Wiederaufbau nach Konflikten

çatışma tırmanışı escalation of conflict Konflikteskalation

çatışma yönetimi (political) conflict management Konfliktmanagement

çatışmaların çözümlenmesi/çatışmaların çözümü conflict resolution Konfliktlösung

çatışmanın önlenmesi conflict prevention Konfliktprävention

çekince reservation Vorbehalt

çerçeve anlaşma framework agreement Rahmenvereinbarung

çevreleme containment Eindämmung

çıkar çatışması conflict of interest Interessenskonflikt

çıkar grupları interest groups Interessengruppen

çoğulculuk pluralism Pluralismus

çoğunluğun sağlanamaması lack of majority fehlende Mehrheit

çok boyutlu dış politika multi-dimensional foreign policy multidimensionale Außenpolitik



çok boyutlu diplomasi multi-dimensional diplomacy multidimensionale Diplomatie

çok kulvarlı diplomasi multi-track diplomacy mehrgleisige Diplomatie

çok kutuplu sistem multi-polar system multipolares System

çok kutupluluk multipolarity Multipolarität

çok kültürlü eğitim multicultural education multikulturelle Erziehung

çok taraflı anlaşma multilateral agreement multilaterales Abkommen

çok taraflı diplomasi multilateral diplomacy multilaterale Diplomatie

çok taraflı ilişkiler multilateral relations multilaterale Beziehungen

çok taraflı sözleşme multilateral convention multilaterales Abkommen

çok uluslu barış gücü multinational peace force multinationale Friedenstruppe

çok uluslu örgütler multinational organizations multinationale Organisationen

çözüm süreci resolution process Lösungsprozess

daimi delegasyon permanent delegation ständige Delegation

daimi sekreterya permanent secretariat ständiges Sekretariat

daimi temsilcilik permanent representation ständige Vertretung

daimi üyelik permanent membership/ seat ständige Mitgliedschaft

danışman consultant /advisor Berater/in

davet edilen ülke invited country eingeladenes Land

davranış kuralları code of conduct Verhaltenskodex

dayanışma solidarity Solidarität

değerlendirme raporu evaluation report Bewertungsbericht

delege delegate Delegierte/r

demeç statement Erklärung

demokratik değerler democratic values demokratische Werte

demokratik dönüşüm süreci democratic transition process demokratischer Übergangsprozess

demokratikleşme democratization Demokratisierung

denetim ve denge checks and balances Checks and Balances

denge equilibrium Gleichgewicht

deniz aşırı ülkeler ve topraklar overseas countries and territories überseeische Länder und Gebiete

deniz üssü naval base Marinestützpunkt

denizyatağı seabed Meeresboden



Devlet Başkanı Head of State Staatsoberhaupt

devlet başkanları konferansı conference of heads of state Konferenz der Staatschefs

devlet benzeri quasi-state quasi-staatlich

devlet içi çatışma intrastate conflict innerstaatlicher Konflikt

devlet makamları state authorities Staatsbehörden

devlet memuriyeti civil service öffentlicher Dienst

devlet merkezcilik state-centrism Staatszentrismus

devlet ziyareti state visit Staatsbesuch

devletin ülkesi state territory Staatsgebiet

devletlerarası çatışma interstate conflict zwischenstaatlicher Konflikt

devredilemez haklar inalienable rights unveräußerliche Rechte

dış baskı foreign pressure ausländischer Druck

dış destek foreign support ausländische Unterstützung

dış etki external influence externer Einfluss

dış ilişkiler external relations Außenbeziehungen

dış müdahale foreign intervention ausländische Intervention

dış politika foreign policy Außenpolitik

dış yardım foreign aid ausländische Hilfe

dış yardıma bağımlılık dependence on foreign aid Abhängigkeit von ausländischer Hilfe

dışişleri foreign affairs auswärtige Angelegenheiten

Dışişleri Bakanı Minister of Foreign Affairs, Secretary of State (USA) Außenminister/in

Dışişleri Bakanları Konseyi Olağan Toplantısı Regular Meeting of the Council of Ministers of Foreign Affairs regelmäßiges Treffen des Rates der Außenminister

Dışişleri Bakanlığı Ministry of Foreign Affairs, Department of State (USA) Ministerium für Auswärtige Angelegenheiten/Außenministerium

dilekçe petition Antrag

din özgürlüğü freedom of religion Religionsfreiheit

din ve inanç özgürlüğü freedom of religion and belief Religions- und Glaubensfreiheit

dini hoşgörüsüzlük religious intolerance religiöse Intoleranz

diyalog süreci dialogue process Dialogprozess

doğal afet natural disaster Naturkatastrophe

doğrulama önlemleri verification measures Überprüfungsmaßnahmen



dost ülke friendly nation befreundetes Land

dostane çözüm friendly settlement gütliche Einigung

dostane girişim good offices gute Dienste

dostane ilişkiler amicable relations freundschaftliche Beziehungen

dostça olmayan hareket unfriendly act unfreundlicher Akt

dönem başkanlığı chairmanship-in-office amtierender Vorsitz

dönüşüm süreci transition process, process of transition Umwandlungssprozess

dünya barışı world peace Weltfrieden

dünya toplumu world society Weltgesellschaft

düşük yoğunluklu çatışma low-intensity conflict Konflikt niedriger Intensität

düşünce özgürlüğü freedom of thought Meinungsfreiheit

düzenli izleme regular follow-up regelmäßiges Follow-up

egemenlik sovereignty Souveränität

ekonomik buhran economic depression wirtschaftliche Depression

ekonomik ilişkiler economic relations Wirtschaftsbeziehungen

ekonomik işbirliği economic cooperation wirtschaftliche Zusammenarbeit

ekonomik kalkınma economic development wirtschaftliche Entwicklung

ekonomik kriz economic crisis Wirtschaftskrise

eksklav exclave Exklave

emperyalizm imperialism Imperialismus

en az gelişmiş ülkeler least developed countries Die am wenigsten entwickelten Länder

enerji kaynakları energy resources Energieressourcen

erteleme (toplantı) adjournment Vertagung

esnek karşılık doktrini flexible response doctrine Doktrin der flexiblen Reaktion

eş-başkanlık co-presidency gemeinsamer Vorsitz

eşit temel equal basis gleiche Grundlage

etnik çatışma ethnic conflict ethnischer Konflikt

etnik milliyetçilik ethnic nationalism Ethnonationalismus

etnik sorunlar ethnic problems ethnische Probleme

etnik temizlik ethnic cleansing ethnische Säuberung

evrensel değerler universal values universelle Werte



eylem planı action plan Aktionsplan

federal devlet federal state Bundesstaat

federalizm federalism Föderalismus

FIR (uçuş bilgi bölgesi) FIR (flight information region) Fluginformationsgebiet

fikri mülkiyet hakları intellectual property rights Rechte des geistigen Eigentums

füze savunma sistemi missile defense system Raketenabwehrsystem

garantör ülke guarantor state Garantenstaat

gayri resmi diplomasi informal diplomacy ,unofficial diplomacy/track-two diplomacy informelle Diplomatie

geçici hükümet caretaker government, interim government Übergangsregierung

geçici koruma temporary protection vorübergehender Schutz

geçici sığınmacılar temporary refugees temporäre Flüchtlinge

geçici sınır çizgisi demarcation line Demarkationslinie

geçici üyelik (BMGK) non-permanent membership (UNSC) nichtständige Mitgliedschaft

geçiş süreci transition process Übergangsprozess

gelişmekte olan ülkeler developing countries Entwicklungsländer

genel kurul general assembly Generalversammlung

genel oturum plenary session Plenarsitzung

genişleme stratejisi enlargement strategy Erweiterungsstrategie

genişleme süreci enlargement process Erweiterungsprozess

geri çekilme disengagement Rückzug

gerileme recession Rückgang

gıda yardımı food aid Nahrungsmittelhilfe

gizli diplomasi secret diplomacy Geheimdiplomatie

göçmen işçiler migrant workers Gastarbeiter

göçmen kaçakçılığı migrant smuggling Schleusung von Migranten

gölge kabine shadow cabinet Schattenkabinett

gönüllü kuruluşlar voluntary agencies/organizations Freiwilligenorganisationen

göreceli yoksunluk relative deprivation relative Deprivation

görev gücü task force Arbeitsgruppe / Einsatztruppe (askeri)

görev süresi term of office Amtszeit

görüş birliği identity of views Konsens



gözden geçirme konferansı review conference Überprüfungskonferenz

gözlemci observer Beobachter/in

gözlemci statüsü observer status Beobachterstatus

güç dengesi balance of power Mächtegleichgewicht

güç teorisi power theory Machttheorie

güç yaklaşımı power approach Machtansatz

güçler ayrılığı separation of powers Gewaltenteilung

gündem agenda Tagesordnung

gündem dışı konuşma one minute speech einminütige Rede

gündem maddeleri agenda items Tagesordnungspunkte

güven arttırcı önlemler (GAÖ) confidence building measures vertrauensbildende Maßnahmen

güven eksikliği lack of confidence Misstrauen

güven oyu vote of confidence Vertrauensvotum

güven oyu önergesi motion of confidence Vertrauensfrage

güven ve güvenlik arttırıcı önlemler (GGAÖ) confidence and security building measures vertrauens- und sicherheitsbildende Maßnahmen

güvenilir kaynaklar reliable sources zuverlässige Quellen

güvenlik riski security risk Sicherheitsrisiko

güvenlik tedbirleri security measures Sicherheitsmaßnahmen

güvenlik ve özgürlük hakkı right to freedom and security Recht auf Freiheit und Sicherheit

hakemlik, tahkim arbitration Schiedsgericht

hakkaniyet equity Gerechtigkeit

harekat bölgesi zone of operation Operationszone

hasım güçler hostile forces feindliche Kräfte

hasmane ilişkiler hostile relations feindliche Beziehungen

hava koridoru air corridor Luftkorridor

hava sahası airspace Luftraum

hava sahasının ihlali violation of air space Verletzung des Luftraums

hava trafik hizmetleri air traffic services Flugverkehrsdienste

hayati çıkar vital interest vitales Interesse

hegemonya hegemony Hegemonie

himaye edilen devlet, protektora protectorate Protektorat



hinterland hinterland Hinterland

hiyerarşi hierarchy Hierarchie

hudut border Grenze

hudut ihtilafı border conflict/dispute Grenzkonflikt

hudut kapısı border gate Grenzübergang

hudut olayı border incident Grenzzwischenfall

hukuk devleti rule of law Rechtsstaat

hukukun üstünlüğü supremacy of law Rechtsstaatlichkeit

hükümdar sovereign Herrscher

hükümet dışı örgüt non-governmental organization (NGO) Nichtregierungsorganisation

hükümet partisi governing/ruling party Regierungspartei

hükümetlerarası anlaşma intergovernmental agreement zwischenstaatliche Vereinbarung

ırk ayrımcılığı racial discrimination Rassendiskriminierung

ırkçılık racism Rassismus

iç barış domestic/internal peace innerer Frieden

iç karışıklık internal disturbance innere Unruhen

iç karmaşa domestic turbulence innere Turbulenzen

iç savaş civil war Bürgerkrieg

iç yargı yetkisi domestic jurisdiction inländische Gerichtsbarkeit

içişlerine karışmama non-interference in domestic affairs Nichteinmischung in innere Angelegenheiten

içişlerine müdahale interference in domestic affairs Einmischung in innere Angelegenheiten

ifade özgürlüğü freedom of expression Meinungsfreiheit

ihtilaf dispute Streitfall

ihtilafların çözümü settlement of disputes Streitbeilegung

ihtimal planı contingency planning Ausweichplan

ikili anlaşma bilateral agreement bilaterales Abkommen

ikili ilişkiler bilateral relations bilaterale Beziehungen

iklim değişikliği climate change Klimawandel

iktidar partisi ruling party Regierungspartei

ilerleme raporu progress report Fortschrittsbericht

iletişim kanalları communication channels Kommunikationskanäle



ilgili taraflar concerned parties Beteiligte

ilhak annexation Annexion

ilişkili devlet associated state assoziierter Staat

ilke kararı resolution Resolution

ilke mutabakatı agreement in principle Grundsatzvereinbarung

imkan/yetenek capability Fähigkeit

inceleme misyonu fact-finding mission, inquiry mission Untersuchungsmission

infiratçılık/izolasyonizm isolationism Isolationismus

insan hakları human rights Menschenrechte

insan hakları ihlalleri human rights abuse/violation Menschenrechtsverletzungen

insan kaçakçılığı human trafficking Menschenhandel

insani müdahale humanitarian intervention humanitäre Intervention

insani yardım humanitarian aid humanitäre Hilfe

insanlığa karşı işlenen suçlar crimes against humanity Verbrechen gegen die Menschlichkeit

insansız bölge no man's land Niemandsland

irredantizm irredentism Irredentismus

islam düşmanlığı islamofobi Islamfeindlichkeit

istihbarat servisi intelligence service Geheimdienst

istikrar stability Stabilität

istikrarlı barış stable peace dauerhafter Frieden

istikrarlı demokrasi stable democracy stabile Demokratie

istikrarlı kriz stable crisis andauernde Krise

istikşafi görüşmeler exploratory talks Sondierungsgespräche

istila invasion Invasion

istişare consultation Konsultation

istişari görüş advisory opinion Gutachten / beratende Stellungnahme

istişari komisyon advisory commission beratende Kommission

isyan rebellion Aufstand

it dalaşı dogfight Luftkampf

ittifak alliance Allianz

iyi niyet goodwill guter Wille



iyi niyet elçisi goodwill ambassador Goodwill-Botschafter/in

iyi niyet misyonu goodwill mission Goodwill-Mission

iyi yönetişim good governance gute Regierungsführung

kabul eden devlet receiving state Empfangsstaat

kadın hakları women's rights Frauenrechte

kalıcı barış lasting peace dauerhafter Frieden

kalıcı uzlaşma lasting reconciliation dauerhafte Aussöhnung

kalkınmakta olan ülkeler developing countries Entwicklungsländer

kalkışma insurgency Aufstand

kamu diplomasisi public diplomacy öffentliche Diplomatie

kamu düzeni public order öffentliche Ordnung

kamu hizmeti public service öffentlicher Dienst

kamuoyu public opinion öffentliche Meinung

kançılarya chancery Kanzlei

kapsamlı çözüm comprehensive settlement umfassende Lösung

kara mayınları land mines Landminen

kara para aklanması money laundering Geldwäsche

karar alma organları decision-making bodies Entscheidungsorgane

karar vericiler policymakers Entscheidungsträger

karar verme mekanizmaları decision-making mechanisms Entscheidungsmechanismen

karargah/genel merkez headquarters Hauptsitz

karasuları territorial waters Hoheitsgewässer

karşılıklı anlayış mutual understanding gegenseitiges Verständnis

karşılıklı bağımlılığın simetrisi symmetrical interdependence symmetrische Interdependenz

karşılıklı bağımlılık interdependence Interdependenz

karşılıklı destek anlaşması mutual support agreement gegenseitiger Unterstützungsvertrag

karşılıklı güven mutual trust gegenseitiges Vertrauen

karşılıklı menfaat mutual interest beiderseitige Interesse

karşılıklılık/mütekabiliyet reciprocity Gegenseitigkeit

karşıt parti ile hareket etmek crossing the floor zu der Oppositionspartei wechseln

katılım anlaşması accession agreement Beitrittsabkommen



katılım kriterleri accession criteria Beitrittskriterien

katılım müzakereleri accession negotiations Beitrittsverhandlungen

katılım ortaklığı accession partnership Beitrittspartnerschaft

katılım öncesi süreç pre-accession process Heranführungsprozess

katılımcı demokrasi participatory democracy partizipatorische Demokratie

katma protokol, ek protokol additional protocol Zusatzprotokoll

kavimmerkezcilik/etnosentrizm ethnocentrism Ethnozentrismus

kazananı olmayan oyun zero-sum game Nullsummenspiel

kazan-kazan stratejisi win-win situation Win-win-Situation

kendi kaderini tayin self-determination Selbstbestimmung

kendine kendine yeterlilik self-sufficiency Selbstversorgung

kendini savunma self defense Selbstverteidigung

keyfi idare arbitrary regime willkürliches Regime

Kıbrıs sorunu Cyprus issue Zypern-Frage

kılavuz ilkeler guidelines Leitlinien

kırmızı çizgi red line rote Linie

kışkırtma provocation Provokation

kıta sahanlığı continental shelf Festlandsockel

kıta sahanlığının sınırlandırılması delimitation of continental shelf Begrenzung des Festlandsockels

kıtalararası balistik füze inter-continental ballistic missile Interkontinentalrakete

kıyıdaş devletler riparian states Anrainerstaaten

kilit aktörler key actors Hauptakteure

kimyasal silahlar chemical weapons Chemiewaffen

kişisel hak ve özgürlükler individual rights and freedoms individuelle Rechte und Freiheiten

kitle iletişim araçları mass media Massenmedien

kitle imha silahları weapons of mass destruction Massenvernichtungswaffen

koalisyon hükümeti coalition government Koalitionsregierung

kolaylaştırıcılık facilitation Erleichterung

komplo conspiracy Verschwörung

komşularla sıfır sorun zero problem with neighbors Null Probleme mit den Nachbarn

konstrüktivizm constructivism Konstruktivismus



konvansiyonel silahlar conventional weapons konventionelle Waffen

Korsanlık piracy Piraterie

korumacılık protectionism Protektionismus

kriz masası crisis desk Krisentisch

kriz yönetimi crisis management Krisenmanagement

kurtuluş hareketleri liberation movements Befreiungsbewegungen

kurucu meclis constituent assembly verfassungsgebende Versammlung

kurucu üyeler founding members Gründungsmitglieder

kurumsal düzenleme institutional arrangement institutionelle Regelung

kutuplaşma polarization Polarisierung

kuvvet konuşlandırılması force deployment Stationierung der Truppen

kuvvetler ayrılığı separation of powers Gewaltenteilung

kuzey-güney diyaloğu north-south dialogue Nord-Süd-Dialog

kültür başkenti cultural capital Kulturhauptstadt

kültür emperyalizmi cultural imperialism Kulturimperialismus

kültürel çeşitlilik cultural diversity kulturelle Vielfalt

kültürel duyarlılık cultural awareness Kulturbewusstsein

kültürel farklılıklar cultural differences kulturelle Unterschiede

kültürel ilişkiler cultural relations kulturelle Beziehungen

kültürlerarası diyalog intercultural dialogue interkultureller Dialog

küresel güvenlik global security globale Sicherheit

küresel tehdit global threat globale Bedrohung

küresel yönetişim global governance Weltordnungspolitik

küreselleşme globalization Globalisierung

liberalizm Liberalism Liberalismus

lobi lobby Lobby

Maastricht Kriterleri Maastricht Criteria Maastricht-Kriterien

Maiyet entourage Entourage

medeniyetler çatışması clash of civilizations Kampf der Kulturen

medeniyetler ittifakı alliance of civilizations Allianz der Zivilisationen

mekik diplomasisi shuttle diplomacy Pendeldiplomatie



meşru savunma legitimate defense legitime Verteidigung

meşru talep legitimate demands berechtigte Forderungen

meşru temsilci legitimate representative legitime/r Vertreter/in

Meşruiyet legitimacy Legitimität

mevkidaş counterpart Amtskollege/Amtskollegin

mezhep çatışması sectarian conflict konfessioneller Konflikt

mezheplerarası çatışma sectarian clashes konfessionelle Auseinandersetzungen

milli birlik national unity nationale Einheit

milli çıkar national interest nationales Interesse

milli güç national power nationale Macht

milli sınırlar national boundaries nationale Grenzen

milliyetçilik nationalism Nationalismus

misilleme reprisal Vergeltungsmaßnahme

model ortaklık model partnership Partnerschaftsmodell

muhalefet şerhi dissenting opinion abweichende Meinung

muharip belligerent Kriegsteilnehmer/in

muharip harekât combat operation Kampfeinsatz

mutabakat accord Abkommen

müdahale intervention Intervention

müdahale etmeme non-intervention Nichteinmischung

müdahil taraf intervening party intervenierende Partei

mülteci refugee Flüchtling

münhasır ekonomik bölge exclusive economic zone ausschließliche Wirtschaftszone

mütareke armistice Waffenstillstand

mütecaviz fiil belligerent act kriegerischer Akt

müttefik ally Verbündeter

müzakere negotiation Verhandlung

müzakere çabaları negotiation efforts Verhandlungsbemühungen

müzakere eden taraflar negotiating parties Verhandlungsparteien

müzakere süreci negotiation process Verhandlungsprozess

müzakere taslağı draft for negotiation Verhandlungsentwurf



müzakere usulü negotiation procedure Verhandlungsverfahren

müzakere yoluyla çözüm negotiated settlement Verhandlungslösung

namus cinayetleri honor killings Ehrenmorde

neoliberalism neoliberalism Neoliberalismus

neorealizm neorealism Neorealismus

nihai gündem final agenda endgültige Tagesordnung

nihai senet final act Schlussakte

niyet mektubu letter of intent Absichtserklärung

NOTAM NOTAM ( Notice to Airmen) NOTAM

nüfus mübadelesi population exchange Bevölkerungsaustausch

nüfus patlaması population explosion Bevölkerungsexplosion

nükleer kış nuclear winter nuklearer Winter

nükleer silahlar nuclear weapons Kernwaffen

nükleer silahlardan arındırılmış bölge nuclear-free zone kernwaffenfreie Zone

nükleer silahların yayılmasının önlenmesi non-proliferation of nuclear weapons Unterbindung der Verbreitung von Kernwaffen

nükleer takatli gemiler nuclear powered ships atomgetriebene Schiffe

nükleer terörizm nuclear terrorism Nuklearterrorismus

olağan oturum ordinary session ordentliche Tagung

olası ihtilaf bölgeleri potential zones of conflict potentielle Konfliktzonen

onay approval, ratification Zustimmung, Genehmigung

onay usulü ratification procedure Ratifizierungsverfahren

orta yoğunlukta çatışma mid-intensity conflict Konflikt mittlerer Intensität

Ortadoğu Barış Süreci Middle East Peace Process Nahost-Friedensprozess

ortak anlayış common understanding gemeinsames Verständnis

ortak beyan joint declaration gemeinsame Erklärung

ortak bildiri joint communiqué gemeinsames Kommuniqué

ortak çıkarlar common interests gemeinsame Interessen

ortak girişim joint initiative gemeinsame Initiative

ortak güvenlik common security gemeinsame Sicherheit

ortak rıza common consent allgemeine Zustimmung

ortak tutum common position gemeinsamer Standpunkt



ortak yaklaşım joint approach gemeinsames Vorgehen

ortak zemin common ground gemeinsame Basis

ortaklık association Partnerschaft, Assoziation

ortaklık anlaşması association agreement Assoziierungsabkommen

otorite authority Autorität

oturum session Sitzung

oybirliği unanimity Einstimmigkeit

oybirliği kararı unanimous decision einstimmige Entscheidung

oydaşma consensus Konsens

oyun kuramı game theory Spieltheorie

ön alıcı saldırı pre-emptive strike Präventivschlag

ön seçim primary election Vorwahl

öncelik sırası order of priority Prioritätenfolge

öndegelim precedence Vorrang

önleyici diplomasi preventive diplomacy präventive Diplomatie

önleyici müdahale preventive intervention präventive Intervention

örgütlü suç organized crime organisiertes Verbrechen

özel temsilci special envoy Sondergesandte/r

özerk yönetim home rule autonome Selbstverwaltung

özerklik autonomy Autonomie

paradigma paradigm Paradigma

paralel diplomasi parallel diplomacy Paralleldiplomatie

paramiliter kuvvet paramilitary force paramilitärische Kräfte

parlamenter diplomasi parliamentary diplomacy parlamentarische Diplomatie

profesyonel ordu professional army Berufsarmee

realizm realism Realismus

realpolitik realpolitik Realpolitik

reform süreci reform process Reformprozess

resmi diplomasi formal diplomacy formelle Diplomatie

rıza consent Zustimmung

riayet adherence Einhaltung



Roma ve Sinti toplulukları Roma and Sinti communities Roma- und Sinti-Gemeinschaften

saldırgan faaliyetler aggressive actions aggressive Handlungen

saldırı aggression Aggression

savaş suçları war crimes Kriegsverbrechen

savunma politikası defense policy Verteidigungspolitik

seçim bölgesi electorate Wahlkreis

seçim gözlem misyonu election observation mission Wahlbeobachtungsmission

seferberlik mobilization Mobilisierung

sert güç hard power harte Macht

sıcak çatışma hot conflict heißer Konflikt

sıcak takip hot pursuit Nacheile

sığınma asylum Asyl

sığınma hakkı asylum right Asylrecht

sığınmacı asylum seeker Asylbewerber

sınır aşan sular transboundary waters grenzüberschreitende Gewässer

sınır hattının belirlenmesi demarcation of the boundary Festlegung des Grenzverlaufs

sınırların yeniden düzenlenmesi adjustment of borders Anpassung der Grenzen

sınırlı savaş limited war begrenzter Krieg

silah ambargosu arms embargo Waffenembargo

silahlanma armament Rüstung

silahların kontrolü (silahlanma kontrolü) arms control Rüstungskontrolle

silahlı çatışma armed conflict bewaffneter Konflikt

silahlı insansız hava aracı armed unmanned aerial vehicle, drone bewaffneter unbemannter Flugkörper

silahlı isyan armed rebellion bewaffneter Aufstand

silahlı saldırı armed attack bewaffneter Angriff

silahsız uçuş unarmed flight unbewaffneter Flug

silahsızlanma disarmament Abrüstung

sivil toplum civil society Zivilgesellschaft

sivil toplum kuruluşları non-governmental organizations Nichtregierungsorganisation

siyasal çözüm political solution politische Lösung

siyasal rejim political regime politisches Regime



siyasi geçiş süreci political transition process politischer Übergangsprozess

siyasi haklar political rights politische Rechte

siyasi iltica (sığınma) political asylum politisches Asyl

siyasi irade political will politischer Wille

siyasi istikrar political stability politische Stabilität

siyasi istişare political consultations politische Konsultationen

siyasi sistem political system politisches System

siyasi taahhüt political commitment politische Verpflichtung

siyasi uzlaşma political settlement politische Beilegung

soğuk barış cold peace kalter Frieden

soğuk savaş cold war kalter Krieg

soğuk savaş sonrası dönem post-cold war era Ära nach dem Kalten Krieg

sorun çözme diplomasisi problem-solving diplomacy Problemlösungsdiplomatie

soydaş cognate, of Turkish descent türkischer Herkunft

soykırım genocide Völkermord

sömürgecilik colonialism Kolonialismus

sömürgecilik sonrası post-colonialism Postkolonialismus

statüko politikası status quo policy Status quo-Politik

stratejik derinlik strategic depth strategische Tiefe

stratejik diyalog mekanizması strategic dialogue mechanism strategischer Dialogmechanismus

stratejik eylem planı strategic action plan strategischer Aktionsplan

stratejik işbirliği strategic cooperation strategische Zusammenarbeit

stratejik nükleer silahlar strategic nuclear weapons strategische Kernwaffen

stratejik ortaklık strategic partnership strategische Partnerschaft

suçun önlenmesi crime prevention Verbrechensprävention

sürdürülebilir barış sustainable peace nachhaltiger Frieden

süreç process Prozess

sürekli tarafsızlık permanent neutrality ständige Neutralität

sürgünde hükümet government in exile Exilregierung

sürüncemede kalmış ihtilaflar protracted conflicts langwierige Konflikte

şartsız teslim unconditional surrender bedingungslose Kapitulation



tahakküm domination Vorherrschaft

tahkim arbitration Schiedsgericht

tahrik provocation Provokation

takımada archipelago Inselgruppe

taktik nükleer silahlar tactical nuclear weapons taktische Kernwaffen

taktik silahlar tactical weapons taktische Waffen

tam üyelik full membership Vollmitgliedschaft

tamamlayıcı protokol complementary protocol Zusatzprotokoll

tampon bölge buffer zone Pufferzone

tampon devlet buffer State Pufferstaat

tanıma recognition Anerkennung

tarafsız devlet neutral state neutraler Staat

tarafsız yaklaşım impartial attitude, even-handed approach, neutrale Einstellung

tarafsızlık neutrality Neutralität

tarafsızlık impartiality Unparteilichkeit

tarafsızlık siyaseti neutrality policy Neutralitätspolitik

taviz concession Konzession

tavsiye görüşü advisory opinion Gutachten / Ratschlag

tavsiye kararı recommendation Empfehlung

tehdit algılaması threat perception Bedrohungswahrnehmung

tek kutupluluk unipolarity Unipolarität

teknolojik afetler technological disasters technologische Katastrophen

temas grubu contact group Kontaktgruppe

temel haklar ve özgürlükler fundamental rights and freedoms Grundrechte und -freiheiten

temel ihtilaflar key disputes Schlüsselkonflikte / Hauptkonflikte

temel özgürlükler fundamental freedoms Grundfreiheiten

temsilci envoy Gesandte/r

temsilciler meclisi house of representatives Repräsentantenhaus

temsili demokrasi representative democracy repräsentative Demokratie

terör eylemleri terrorist actions Terroraktionen

terör örgütü terrorist organization Terrororganisation



terör saldırısı terrorist attack Terroranschlag

terörizme karşı mücadele combating against terrorism, fight against terrorism Terrorismusbekämpfung

tırmanma escalation Eskalation

toplantı tutanağı minutes of the meeting Sitzungsprotokoll

toplumlararası çatışma inter-communal conflict interkommunaler Konflikt

toprak bütünlüğü territorial integrity territoriale Integrität

Türk Boğazları Turkish Straits türkische Meerengen

uçuş izni flight clearance Flugfreigabe

ufuk turu tour d'horizon Tour d'Horizon

ulus devlet nation-state Nationalstaat

ulus/millet nation Nation

ulusal aidiyet national identity nationale Identität

ulusal savunma national defense nationale Verteidigung

uluslararası anlaşma/antlaşma international agreement/treaty internationales Abkommen

uluslararası barış ve güvenlik international peace and security internationale/r Sicherheit und Frieden

uluslararası camia international community internationale Gemeinschaft

uluslararası çatışmaların çözümü resolution of international conflicts Lösung der internationalen Konflikte

uluslararası girişim international initiative internationale Initiative

uluslararası güvenlik international security internationale Sicherheit

uluslararası hukuk international law Völkerrecht

uluslararası ilişkiler international relations internationale Beziehungen

uluslararası ilişkiler kuramı international relations theory Theorie der internationalen Beziehungen

uluslararası insani hukuk international humanitarian law humanitäres Völkerrecht

uluslararası konferans international conference internationale Konferenz

uluslararası meşruiyet international legitimacy internationale Legitimität

uluslararası örgütler international organizations internationale Organisationen

uluslararası politika international politics internationale Politik

uluslararası sistem international system internationales System

uluslararası siyaset international politics internationale Politik

uluslararası sözleşme international convention internationales Abkommen

uluslararası suçlar international crimes internationale Verbrechen



uluslararası sular international waters internationale Gewässer

uluslararası tanıma international recognition internationale Anerkennung

uluslararası temas grubu international contact group internationale Kontaktgruppe

uluslararası toplum international community internationale Gemeinschaft

uluslararası yaptırımlar international sanctions internationale Sanktionen

uluslararası yardım international aid internationale Hilfe

uluslarötesi aktörler transnational actors transnationale Akteure

uluslarüstü supranational supranational

uluslarüstücülük supranationalism Supranationalität

uydu devlet satellite state Satellitenstaat

uyumlaştırma harmonization Harmonisierung

uyuşmazlık dispute Streitigkeit

uyuşmazlık yönetimi dispute management Beilegung von Streitigkeiten

uyuşturucu kaçakçılığı drug trafficking Drogenhandel

uyuşturucuyla mücadele fight against drugs Drogenbekämpfung

uzay tabanlı silahlar space based weapons weltraumgestützte Waffen

uzlaşma compromise Kompromiss

üçüncü taraf third party Dritter/Drittpartei

ülke içi çatışma internal conflict Bürgerkrieg

ülke içinde yerinden edilen insanlar internally displaced people İnlandsvertriebene

ültimatom ultimatum Ultimatum

üniter devlet unitary state Einheitsstaat

üye devlet member state Mitgliedstaat

üye olmayan ülke non-member state Nicht-Mitgliedstaat

vakıf waqf, foundation Stiftung

vatansız stateless, heimatlos heimatlos

vesayet konseyi trusteeship council Treuhandrat

vicdani red consciencious objection Kriegsdienstverweigerung

vizyoner diplomasi visionary diplomacy visionäre Diplomatie

yabancı düşmanlığı xenophobia Fremdenfeindlichkeit

Yahudi düşmanlığı anti-semitism Antisemitismus



Yahudi soykırımı, Holokost Holocaust Holocaust

yakın çevre near abroad nahes Ausland

yakınlaşma rapprochement Annäherung

yalnızcılık isolationism Isolationismus

yaptırım sanction Sanktion

yararlanıcı ülke beneficiary country begünstigtes Land

yargı yetkisi jurisdiction Gerichtsbarkeit

yarı-resmi diplomasi track one and a half diplomacy Diplomatie über halboffizielle Kanäle

yasadışı göç illegal migration illegale Migration

yasaklı bölge forbidden zone verbotene Zone

yasama erki legislative power Gesetzgebungskompetenz

yasama meclisi legislative assembly gesetzgebende Versammlung

yatıştırma appeasement Beschwichtigung

yatıştırma politikası appeasement policy Beschwichtigungspolitik

yayılmanın önlenmesi non-proliferation Unterbindung der Verbreitung

yeni dünya düzeni new world order neue Weltordnung

yeni ekonomik düzen new economic order neue Wirtschaftsordnung

yeni muhafazakarlık neo-conservatism Neokonservatismus

yeni sömürgecilik neo-colonialism Neokolonialismus

yeniden yapılanma süreci restructuring process Restrukturierungsprozess

yerel yönetim local administration lokale Verwaltung

yerli nüfus indigenous population einheimische Bevölkerung

yetki authority/power/capacity Autorität/Befugnis

yetki devri devolution Machtübergabe

yıldız savaşları star wars Sternenkrieg

yönlendirme komitesi steering committee Lenkungsausschuss

yumuşak güç soft power weiche Macht

yumuşama détente Entspannung

yurtdışında yaşayan Türkler Turks living abroad im Ausland lebende Türken

yüksek akit taraflar high contracting parties Hohe Vertragsparteien

yüksek komiser high commissioner Hohe/r Kommissar/in



yüksek yoğunlukta çatışma high-intensity conflict Konflikt hoher Intensität

yükümlülük obligation Verpflichtung

yürürlüğe giriş entry into force Inkrafttreten

yürütme erki executive power exekutive Gewalt

zımni rıza tacit consent stillschweigende Zustimmung

zirve diplomasisi summit diplomacy Gipfeldiplomatie

zirve toplantısı summit meeting Gipfeltreffen

zorlayıcı tedbirler coercive measures Zwangsmaßnahmen

Documents

FOREIGN RELATIONS TERMINOLOGY - mfa.gov.tr · Afrika boynuzu Horn of Africa Horn von Afrika agreman agrément Agrément ağırlaşmış koşullar aggravated circumstances erschwerte