Qeco,

KOAnosTOU ABRAAM(Luc. XVI. v. XXII. XXIII.)

LEVITER ADUMBRATUSDISSERTATIONE PHILOLOGICA ;

QUAM,PERMISS AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH-

IN REGIA ACADEMIA UPSALIENSI,PR.ESIDE

MAG. JOHANNEFLODER O,

Grasc. Litter. PROF. Reg. et Ord.PRO GRADU,

PUBL1CO EXAMINI MODESTE SUBMITT1T,stipf.ndiarius reg1us

ANDR. HALLSTRÖM, ANDR. FIL.UPLANDUS.

IN AUDITOR. CAROL. MIN. DIE JUNIIANNI MDCCLXIV.

//. &M. S.

,U P S A L I JE.;

-v

B. CD.

?. I-um eo tcndtint tumulruaria? no-flrae medirationes, ut aliquantumexplanatius tradarmis , quid in¬te l!e&um veiit facer (criptor perv.cKtco\ t8 Aßfud/Uy quo exceptus,polt fata, dicitnr Lazarus,id no-bis negotii primum dari dchcre

exiflimamus, ut diverfum (ignincatum koått8 ex-planem us , quo plenius intelligantur, quum aliorumgycrevs hujus expofitiones, tum vero etjam, quse no-bis quidem maxima fe tueri videtur probabilirate. Pro-prie, exponente MARTI NO a), quidquid fuerit fpa-tii inter pe&oris & brachiorum complexum Graecisdicitur Latine finus: inde vcro transferri oc-

cepica) Lex voc. ßnus.

# ) 3 ( 9

CepitadalE defienanda, quse fimiliuidincm quamdamy(iivus téteidiic. Ec quidem,quas excurrentium utrim-que in aquor promontoriorom objeflu includunturrtduclx mans partes, quo cutus (it navium receptivs,finns nomine notantur non raro: nec minus frequen-tcr hunc (ibi ticijlum vindicant Etebrac qosecunque &fcreciora reccptacula, iis, quae occulta volumus, te¬gendis adeommodaca. Quo loco monuiffe verbo fuf-fecerit, non efle, cur diu immoremur illorum excu-tiendae fentenciae, qui tralautium huncce fignificatumhoc incrudere nicuntur; quaft koXtsos rS 'Afyuccfx fö¬ret locus feeretior, uhi defunftorum in Vr. T. Patriar¬ch ar um aliorumque fan&oruni animas coramoraren-tur, fufpenfa5: exfpe&atione venturi in mundum Mes-fix: fint enim illcC ineptiae merx 8c inania deliran-tiurn fomnia b). Qui vero in hifce Chrifti verbis tro.puna die agnofcunr, eorum alii alio refpiciendum es.fe putant. Euere ex patribus, qui quietam bcato-rum fedem dich in velin/ -koXhov rS 'A > *nc^cpetita metaphora, quod (ictit in fecretiori marisre-ceflu tura a venrorum Eaevitie eft navium flatio, itapiorum animabus jucunda conceditur quies a vitae x-rumnis faevisquc fortunas proeellis. Alii non tamxquoreos finus, quam maternum gremium, itidem

A 2 finum

b) Pfl hoc Pontißcioriim deliramentum, quos finum A-hrahx exp licare novimus • per Limbum Patrum, Le fein d>Abraham, inqnit CaLMETUS in Comment, ad Luc, XVI.,cfl le lien ou\les a??ies des faints & des Patriarches demeu-roient, attendant la vemie du Liberateur. Cefl lä 5 ou JEjfus Cbrifl defcendit apres fa mört.

7

• ) 4 C 9finum di&um, locum dedifte putant facro fcriptoricceleifem felicitatem hoc nomine uocandi. Ut eniminatres confvevere infantulos fuos, vel diurna difcur-fatione feflos , vel aliquo ex cafu ejulantes, in finumfuum recipere, ut illic , abfierfis lacrimis, requie-fcant & foveancur, ita pii, elu&ati hujus vitse mole-ftias & dubios cafus, in ccelefles inferuntur fedcs, pu-riffimre beaticatis deliciis a'ternum refocillandi. Ne-que ab ifthac explicatiohe multum differt illa , quafiguratam hane locutionem revocane nonnulli admorem veterum, infantes recentes a matris utero nu-da in terra collocantium & tollentium deinde gre-mioque fovenrium: quafi comparationis tertium ineo quasrendnm efiet, quod poft egreflum e corporehumo tollitur anima, in tranquillüm felicitatis finuminferenda,haut aliter ac infans,adhuc dematre rubens,humo fublatus patentis gremio fufeipitur. Nequenos negamus & redu&os maris finns, queis rupiumobjeöus bacchantium furorem ventorum defendit, &maternum gremium fecurum kcrimarum perfugium& foktium praebens infantibus, apram fubminiftrarefiguram um qua tranquiliitas, etjam cceleftis & aeter-na, adumbretur, an vero noftra hxc ffiag ad iftumfontem aeque commode revocari poffit, dubitandi lo¬cus nafcitur. Si enim comparationis, ut dici folet,tertio fua conftabit integritas, dieamus oportet in coe.leftes xdes receptis piorum animabus quiddam im-pertire Abrahamum , il Iis non abfimile commodis ,

quorum fruendorum copia datur infantibus in mater-no grernio, & tranquilium maris finum ingreffis navi-

bus

S ) 5 ( &bus sc nautis: st vero finu exceptorum infantium la-»crimas abftcrgere folent matresblandaque confolatio-ne lenire dolores, & litorei recefius tegunt näves aferventis pelagi minis. Si vero dixeris eundem ferein modum fidelium Parentem Abrahamum cecerasfovere felices umbras, & quietem concedere a dolo-re & ftevientis fortuntE turbine, vereor utfatis adeu-rate loquaris. Beatos quosquc confortes fore ejusdemcum Abrahamo felicitatis in ecelo fide divina credi-mus, hunc vero fore gaudii piorum & felicitatis au-ftorem, quo modo matres conciliant fuis infantibusblanda in finn fuo otia, nemo forte dixerit, quumquidqnid felicitatis ipfis contigerit, id ex eodem e-rnanct fonre , Deo. Ut adeo, fi i 11um fasas hujusuKXviycfas fofitem fequi velis, re&e dicas beatorumanimas in Dei & Salvatoris finn requiefcere, non ve¬ro aeque in Abrahas finu. Itaque fi, quod dicere o-mnino convenit, ea in confingenda hac metaphoricaloctitione adhibita eff adcuratio, quam hujuscemodiformte loquendi exigunt, ad alium explicationis fon-tcm confugere nos decet: & quidem , unde pleniushac phrafis explicetur nihil nos quidem novimus,hifi vetüftum menfis adcumbendi ritura, qui ergo cu*jusmodi fuerit fequitur ut nunc explicatius tradamus.

$• ILAntiquiffirrsis temporibus moris quidem fuiffc

confiat, ut, quomodo hodiequc apod nos ufu venit,cibum fumturi ereöo corpore menfae adfiderent: 8cfi quidem iliaci morem feculi fatis fideliter exprefiifleputabitur HOMERUS, iftum tunc morem invalu-

A 3 iffe

*2 ) 6 C •iffe argomcnto fuerit > quod frequenter ab hoc Va5te dicuntur.

,

AoiiTVfxcvss oivd ooifxccr U'Aüd^svTes ciaoét'H {.'.evqt - - - - c)

Inde vero, quum, inye&a luxuria, vicaj commodi«tatcs magis quam antea ledhår i occcpiflent* niutaba-tur illc ecjam mos in alium delicariorem, ita q ti idem,ut reclinato corpore in dratis mollirer ledtis discüm-berenr. N"ec ferme alios ni(i fervos, qiiive duriteryivebant Cynicamque adamabant förditiem, alio cor¬poris habicu cihum fumdfle exidimat LIPSIUS r/),huc trahens Srichsi Verba apud PLAUTUA1 e):

- - - potius in fubfeüioCynice accipiemur quam in leciis

quo etjam ifthaec Gelafimi PLAUTINI retuleris /):Haut poflulo equidem med in leölo accumbereSc is tu med ejje imi fubfelhi virum:

nid forte redhius dixcris indicare voluifte Paradrum,fibi non comperere medium ledH locum, fed ad i-mam potius minusque honorificam fe conjici debereparcem. Sed utcunque haec exidimata fuerinr, cer-tum tamen ed, frequentatum maxime apud Graecosaeque ac Romanos fuifTe idum menfis adcumbendi ri-tum, quem ex brevi diverticulo regreffi paucis ex-pediemus. Menfas, rudiori feculo ex dmplici fadhsligno g), dein vero ex cicro fabrefadfos vel accre,

aut

c ) Vid, Odyjy. 6. v. q. d) Äntiq. LeSi. L. III.e) Stieb, All. V. Sc. IV. v. 21. f) Stich. Ali. Ill Sc II. v. 32.g) Huc refpiciens jfLJVENsiLIS Sat. XI> v. uq. canit:

Illa donii natas noftraque ex arbore menjas

/

/• -

@ ) 7 ( •an t lamfna argenrea obdufhs, fukasque nonnunquan*pede eburneo, ad (imiiitudincm cffiäo Pardi, Leonisaliusye hujusmodi animaiis b), tres ut piurimum cin-gebant leéh: qui contiguorum ordo le&orum cricli-nium dici fvevit. Neque recicendum quod MAR¬TIN IUS obfervavit /), ifthoc nomen ufurpari non-nunquarn etjam de conclavi tribus inftrufto discubi-toriis leöds, five, per Synecdochen pro quovis cce-naculo; immo etjam pro tribus menfis, quas ternicingunt contigui lefti A). Fuiflc vero videtur ha-rum menfarum forma vel quadrata, vel aliquatenusrotunda fiveoblonga, quam figuram transiiffe deinin aliam hemicyclum exprimentem dicit SALMÅ-S1US IJ i atque ideo etjam Icctulos putamus formaminduiffe fuis adcommodatiorem menfis, h. e. femi-qircularem: cujusmodi rjprAxhiot le&i non totam cin-xifle videntur menfam, fed qua parte circulus defi-ciebat, ea rclinquebatur fpatium ad inferenda fercula.Et quum lc£ti hi , ßibadia alioquin difti, finaflitudi-

nem—

. iTempora viderunt: Hos lignum ftåbat in ufus,Aimofam fi forte nuctm dejecerat Eurus.

b) Adlufit huc etjam JUVENALIS delicatius feculumfatirico fale perfricans Sat. XI: 121.

Putere videntur,bngventa atque rofa, latos nifi fußinet erbesGrande ebur & magno fublimis pardus hiatu.i) Lex. voc. triclinium. k) Dixerit, forte äliquis, huc

relpexiße ATHEN2EUM dam apad majores dicit fuißectKüs t^ikKIvüs , f tstpcckAivus £7troty,hiv8s v&j msunXi-Ms. vid. Deipn. L. II p. m. 4.7. /) Obf ad MAR TIALISEpig. 87. L. XIK

« ; 8 c ®• Hem referrent litterae <£, quod- o!im formabatur utLatffforum C, fa&unv-eft ,.ut Sigmata vocarentur.Undc explicandi funt vcrfus MARTIALIS toj:

Äccipe lunata fcriptum teßudine StgmaOclo capit - •. - Et rurfus ti):.Septem Sigma capit, fex fumus , addc lupum.

Undc etjam difcimus, pro diverfa amplitudine, fe-ptcnos vel oftonos * plures vel panciores convivasftibadia hsecce cepifle i quum in difcubitoriis lentisnon nifiterni, ant fummum quaterni adcumberent,quod HORATIUS indicare videtur o)

Scepe tribus leäis videas ccenare qnaternos.Quod fi vero plures eumdem in Je&um conftiparen-tur, fordidnm id .parumque lautum pucabatur: quodtangit CICERO p): nihil, inquit; apad hunc lautum,nihil elegans - Grazci quini flipati in lectulis, f<epe plures.Adcumbebant vcro, utLIPSIUS illorum morem ex-

plicat q)> reclinata fupera corporis parte in cubitumfitiiftrum, capite leniter erefro, dorfoque a pulvillisfuffulco, ita quidem, ut, qui in fummo letto enbä¬ret, ejus pedes porrigerentur pone dorfum ejus, quiipfi proximus erat, quique adeo occiput obvertit adumbilicum primi, pulvillo interje&o: eodem modo,qui medium occupaverat le&um, ejus pedes jacebancad tergum tertii, ut hunc in finu quafi fuo fovifie vi¬deretur. Quisquis enirn iftius imaginein discumben-di ritus animo effingere valuerit, is cernet facile eumfuifle ciusdem le&i fociorum habitum, ut alter alte-

. r i usm) L. XIV. Ep. gq. n) L. X. Ep. 48. o) Sat. IV, L*

I, v. §6. p) In Pifonem. q) Ant, Lefl. Lib. IIL

rins finum prefTcrit: unde recumbere in finu alicujusis die itur, qui fupra fe cubanti in eodem leöo proxi-mus jaCet. Neque aliud , quam quidem hnnc epu.lantiunr habitum fpe&avifte videtur OVIDIUS r) ,dura fuam dicit infeiicem effe forfem, quod femina,quam deperibat, alteri in. convivio proxima efletdis*cubicura:

Alteriusrjue, inquit, ftnus apte fubjecba fovebis.Et PLIN1US s) , ccenabat, inquit, NcrvaVeientoproximus, atcpue etjam in finu recumbebat.

§. III.Quin ifie * quem breviter ftriftimque §. 2. ex-

plicuimus, discumbendi ritus ufu apud Grsecos ScRomanos inValuerit, ambigendi locus non eft: quodfi vero qusratur, an illum frequentaverint etjam Ja-daei, in fpccie tempore Ghrifti, variari deprehende-rnus fentenciis. Juvabit ergo, quantum temporis an-guflise fioerinc, etjam in illam rem inquifivifle, quoplanlos confter, an hinc explicari debeat ffiais noflra.Et quidem hoc eodem modo epulis adcubuiße Judse¬os nobis utique ambiguum non efi. Nequc tarnenhuie adfertioni fidem fa&uri, in fubfidium, quod non-nulli faciunt, accerfenda putamus verba uvc&xii&cci 8cnxrmÄive.Boci, quae de iilis frequcnter in N. T. ufur-pantur, qui cibum fümendi cauffa menfis adfidcntvel adcumbunt. Nam licet verum foret, ex illo >

quem expofuimus,ritu formata illa primum efTe huic«que ufui adcommodata, inde tarnen nemo facilé con-cluferit non de aliis ifta ufurpari nifi, quj ifio, quem

B expri-r) Am, L> 1, El W, v, 5, s) L\IF, Ep, 22.

@ ) IO ( @

txprsronnt, corporis habku menfis adeurnbunt. Q lise't , qui ignoree, ex vetuöo rku aliquo fprijnacas|*jWr3. etjam poftquam vecufrate ob'ol^kille, frennen«tari: Sic, öt ex materia, quam traclarmis, exemplurnCumamus, Lat ine etjam nunc dicimus menßs ndum be¬te , quam tarnen non recfinati fed ere£li corporis ha«bitu cibom förnamns., Atque adeo quum ilnnc fitnihil prarfidii fperandum, aliud circtmiibicienduro e(tcercius & braun s. Et quidem, (i quod JOHANNES$) de ultima mernorac cocna , quam cum difcipuiisChribus eelebravit, fub disquificionem revocare veli-inus, baut mutcas per ambagcs difcendi locus dabi-tur, quis corporis fuerit habitus cibum fumcuris. Itavero JOHANNE^ u\?(]v ccvocyJtfx&voa fis ruv fjici&r]-rwv ccvrtt iv tu Y.ohiroo t8 lri?8 , cv yyocztcc q lt}<T8S. EtHlOX v): immsauv- dl syUvos im to ^rjäce T8 'ltja8 KsyetdvTu' Kuqte ris; htv \ ubi iion multum urgebimus, qurein polier iori loco ocetirritlocurioqem, immas7v bi)to w&osy, quafi ca indicarctur discubuifle Johannemcaputque adievavifie ad Chrifli petlus , quam fefead faivatarembdclinare potuißet, licet ere£lo corporemenfe adlediffct: ut fic bulla efle ratio videatur cura VULGATO INTTERPRETE verba illa reddan-tur :: quum reeubuifiet fttpra ftfius. Non enim r quodie£le obfervat BEZA* hie ipfe decubitus Johannis:ignificatur, fed geftus deferibkur proplus fe Chrifli©ri; admoventis,. ut quidquam i'pff in aurem infu/ur^laret: id quod aeque a fedente ac adeumbente fierigotiierat. Quod vera Johannes; dicitur &>

k)} CüfcXHlL vi v,. 23.. v), vi. 2$+

@F ) II c @reo yJxvrco rS id quidem ne fek> an commodeex-plicari queat, fi eldem cum Chrido menfae ad' ed idedicatur : faeilis autem rem cxplicandi via patebit, Iidiscumbendi morem eos fecutos dixenmus. Vidi-mus enim §. a. ita ejusdem le&i focios fefe compofu-ide, ut, qui fupra cubanti proximus jacebat, adcll-naverit capm ad umbilicum fuperloris, & fic quadin finu ejus, priori corporis parte, recubiierit, pofie-riori parte pone tergum ejus porre&a. Quod d er¬go dicamus, in Pa chacis hac folemnitate epuli, Jo.hanni cetfide locum infra Chridum in eodem le&o,quam federn iili concedere fvevere ve teres, quemmaxime amabant, non ambiguum effe potent, quofpe£tet illud ezvoOcslSoci iv reo tivKtico t& Irjax. blequetarnen multurn in eo momenti fitum ede puta-mus, ut feiamus quem communis Ic£bi locum occu-pavidet Chridus, fummutn ne an medium. LIGHT-FOOTUS x) haut immerito fe fufpicari ait, in eo¬dem le&o discubuifle Chridum, Petrum & Johan-nem, eo ordine, ut ad capur leeli diseubuerit Petrus,in media parte Chridus, atque in infima Johannes, utadeo Chridus Petrum fibi vicinum habuerit a tergo& Johannern in hnu. Quam convivarum ordinatio¬nen! fuo adprobac Calculo PHEiFERUS v): nequede ilia re muleum cum illis ambigemus, monuideconcenn , id ut'ique , quod fuae adne£lit fententiaeLIGHTFOOTUS, parum,ut nobis quidem videttir,ipfum juvare. Videlicec, quum Petrus, inquit, fu-

B 2 prax) Hores Hebr. ad JOHANNISXIII. y) Ant. Hebr.

C. XXL

3 ) 12 ( -3

pra caput falvatoris cubaret, non fatis prornte potuitChrilfus colloquium cum eo in aure habere , atqueadeo, ubi audierat Chrifhim de fui prodicione verbafacicntem , adnuit Johanni, ur fcicaretur quis efietquem oblique tetigiffet. Nihil utique impediiffe vi¬detur, quo minns aeque commode tacirum cum Chri-fto colloquium mifcere potuiffec Petrus, ac Johan¬nes , ifto fi cubuiffent ordine. Quid ni enim inflexopaululum capite Chridi, quem in finu habebat, in au-rem quidquam infufurrurare potuiflet Petrus, quumcum Johanne, qui fuum premebat finum,Chriftus col-loqui potuerit ? Uc adeo, It hoc ordine in eodemJeÖ:o idi cubuiirenc, non fuiffe videatur, cur Petrusnatu excitarct Johannem ad pieniorem rei explana-tionero falvatori tacico colloquio eliciendam, quum i-dem ipfe seque commode faftitare potuifTet. Hinccerte nafcitur mihi locus fufpicandi, non in eodemcum Johanne & Chrido Petrum cubuifle lefto, Tedin alio, forte ipfis e regione pofito , ut de , auditofermone Chridi de prodicore, qvum ipfe non pofTetfubmifla cum Chrido voce agere, interje<äa ipfbs in-ter quadam loci intercapedine, adnuerit Johanni, eregione forte cubanti in finu JEfu, ut de Prodicorefeitaretur. Sed haec utcunque fuerint, cermm ta¬rnen ed, ex his Evangelifiae verbis concludi pofte dis*cumbendi morem etjarn in ufu tempore Chridi fuis-fe apud Judaeos : cujus rei uberiorem confirrnatio-nem d quis dedderabie, confulat, inter alios, ftipralandatum LIGHTFOOTUM,qui ex Judsorum feri-ptis ritum iflum illüßrgt»

§. IV.

«f ) 13 ( m

. §■ iv.Supered, ut co jam devolvamur, quo tetende-

runt, qusehaflenus obfervavirnus de adcumbendi ra-tione apud veteres, h. e. ut diCpiciamus, an probabi-3e dt Evangelidam ad idum refpexifie peryeciiduraritum, dum de felicitace piis pod fata impeniendafermo ipd ed. Futurum efie, ut anima: fuis exfolutsevinenl i s in datum adducantur pr^fenti vel tridioremvei beatioretrgnon divina (olum fide nos credimus ,

Ted diviniori quoque luce caffi quodammodo perfpe»xere. Quuni vero neque ülius delicias neque hujusrniferiam verbis exprimere quisquam valeat ita , utinde al-iqua illaru.m idea infinuetur animis aliorumaccidit, ut, quod ad venturi feculi experientiam alioquin ed re Tervandum, ut in aliquam tarnen ejus co?gnitionemadduceremur,revocaverint qvum facritumprofani feriptores ad reritro nobis notarumimagines.Et quidem, quod ad profanes ateinet, qvum per ne-bulam quafi fpc&averint impiorum fupplicia tam fo*-re horrenda, quam quae rnaxime effe folent, exftru-xerunt imaginationis vi Socum tenebricofum,flumini-bus praecinftum, magnos volventibus flammarum glo-bös: "celeratas umbras vel praeeipitayerunt in dag naardentia igne & fulphure, vel eatenis condrinxerunr,rapacium volucrium laniafibus ohjeQrarunt, & nihil •non tride proeudernnt, ad cujus vel folam cogitatio«nem mens merito horrefeat, IIcAA'* iAesivcc, inquic LU-CIANUS de inferorum tormentis, nv d-wsui re v&fÉeiv, fjictqiyoov* re yoiq c/u8 \pc<po£ qK&ero- ii ctfAvyrj roov I-5T* r§ 7IVP0S o7rToo[j,hooy, ju v^e/3Ao; nvCßooves v&j r^oypL ^

B 3 Gon-

0 ) 14 C $Contra ea vero, de Elyfiis campis, beatarum dornici-liis animarum, ita locuti iunr, ut, qridquid la*tum Scad reficiendos ar.imos compofitum fuerit, id imagi»nem ipfis prasbuifie videacur, in qua cogicandas quo.dammudo exhiberent coelcftis dcticias feücitatis. Etquidem, ficut incer illa tormencorurn genera, qnihuscffingerc imaginem conati fi nt tartareorum cruciatu-urn, etjam famem & litim ardentifiimam numcrarunt,ita viciflim amceniffimum conviviorum adparatumqualecunque efTe voluerunt fimulacrum bcaciratis ii-lius, quaccelitum adfcriptae coetibus anim« perfruun-tur. Ec quidvin, ut rette judicat HEINSIUS zf to.tam rnv d&uvuaix» Graeci non nunquam voce SaKlotsdefignant: id ntique fecifle videtur THEOCRITUSa) , qui de Alexandro canens ita ejus ccelo illaci bea-ticatem exprimit:

Ev9cc avv uKKomv SraXlus z%ei éqccvl^matDeos enim laetis adeumbere epulis, neftare pa fe i &ambroda , ex Pöetarum figmentis, quis eld qui ne-fciat? ad hunc certe arcanum (enfhm revocat PIN-DARUS b) vzKTCi? cty.ßqcalcw re, c/<r/v, dicens yc&ctmroicltpSiTcv Shcrctv. Neque inepte, ut CLERiCUS ex«plicac, dixeris beatibimos fuifle Tantal im & Ixionaindicare voluifie Pöstas fuis figmentis iilis, quibushunc convivam fuiffe Deorum & illum fuperis a po-culis ftctifie dicunt: quemadmodum etjam huc trä¬bit HEINSIUS d) in homines aurei feculi ob HE-

SIODO

z) Obf ad HESIODI E(->. v. 72 f. a) F.J. i£. v. 22'b)'Olymp. Od /. Obf. ad. MÄTH/EI FIII. dj Obfad HSIODI ffy. v. ///.

® ) i5 ( @SIODO (?) con aeila elogia , qnihiis inter aHa aft?

'Sls os Geo) e^oocv -

Te^7Tovt kv BaÅlme zcckmv ezroSev ccTtctvrawEt qned EPICTETUS f) die it iHos, qui moderateferre norun? fibi conceffa dona, fore afiqirmdorm> Gern cv^ttotccsy rd, fr ad veriratem revoeaveris d-gurkam di&ionem T manentern ilk>s figniftcat ceele-ftem felickaterru Jim v ero por ro-, fr facras N", TI-rab ilas infpexerfrrmsetjam i 1E i c videbimns rrrira ii*;du!g ntia fe fpirkuen f. ad nodri imbecill i ra tern in«telk&us adeomm()davif!ef St-rem iftam abflrufam taimagrne propofuiffe re ronr , quas extern is fendbuscontre£lare valemos, Sz in fpecre qukiem in frmu«lacro eonvivii. Qaod en im Chrfftu» fide percnlfus«XXoij&ur dicic apud' MATHißUM g}: ticKXoI«7ro ctvciTcÅojv ncfy ovrTfxw viirsvi j KGtf clvocK?itBr,crovrcr /astccÄßqocctfx y{c{J Icc&cck. H&f Ic&vjooß ev rf? jScuTihétct roov 'éfctvoor Teo Egnifieat, fu tu rom kiifle, ut ondique e Gerctiliiunxecetu accerfendi in ecekfiam Nr T. cooptarentur fpkritual! bus primom, i(Iis V. T. pacrisrchis prorniffis T

dapibus faturandi, & dein ad cceleflriarra numerumadgregandi. Nam non alio conElio 8t Ene exiflrima«Tero in fpecie nomrnari Abrahamum y Ifacom 8: Jaco--bum , nffi nt EgoifTcetur, peculiariter Ulis contigiflepromidiones bonorum quum fpiritualtam tum re ter¬rorumr queis tamcr® hott ipfis magis fruendi cdpi»dåre tur,, quam ilfe omnibos, qui fideii illornmi vedi-gris, ihtfffentes yyvjcrfcc- eflent t&vcv t» ÄT§adpy ttccvtoov

r) va- us uß. £) Ey%< C XXI* g) MåTUaWWU&. ä

) i« ( 55T&w Tr&evcvTMv Kurios b). Quod vero etjam Chriftus,brevi jam valediÄurus yifibili Difcipulorurri; focletati,iflis concedic JUS t8 e<Bletv x&j nlv-etv s7r) rris t^cnrefys uv*78 iv rjj ßoco-iÄeioi UVT8 /), id, five itaexplicueris, ut perry}v ßaciaüuv 78 x^ts intelligi dicas ecclefiam in hacterra militantem, & conviftum Chrifii refpicerc fa-cultatem Difcipulis competentem ecclefiam coiiigen*di & regendi, five regni nomine notari dixeris ec¬clefiam triumphantern,& tco ecq'.slv kj tfll'siv 17Ti trfs tgoc"négrjs x%t78 ccekfiis glorias fruätjpiintelligi, id tamencertum ed, allegorica locutione,!« röSv dtétirZv forma-ta, decus fummum & feiiciratem adumbrari, Quodfi ergo, ex more loquendi facris pariter &: profaniscelebrato, honor & gloria, Felicitas & gaudium,infpecie ccelefte, exprimitur imagine convivii & epula-rum, certumquc elf tSkoKttw tSAß^i* coelefte gau-diom fignificarf admodum probahilis videtur illa fen-tentia , qua Ilatu itur LUCAM diFbis verbis adeon-viviorum adlufifie delicias , quarum qui confortesfunt, ita menfas adcubuifle fupra vidimus, ut åkerin alterius quafi finn recubuerit. Neque fine racio-ne fa&um putamus, ut in Abrahas potius finu La-zarum collocet,quam in alius cujusquam 700v /ucc'ku^tcov'quod enim fupra obfervavirnus ad illa Matthaei ver-ba, quibus Gentilibus promittitur adcumbendi focie-tas cum Abrahamo, id etjam heic valet; fcilicet, utAbrahamus, cui peculiariter faffcas erant promiffio-nes , pater celebratur eredentium, ita dum de pro-

mifiio-

b) Rom. IV, n„ i) Lim XXII. 30.

e ) 17 ( •rniHionis bonis ngitur, revocatur fermo ad Patriar-fcham illum , ut fignificetur fdeles omnes, qua: ipfipromiffa erant, bonorum focios fore. Porro vero ,

quod in fmu Abrahas collocatur Lazarus, eo forte (i-,gniftcatur, qui pietate alios anteceflerunt, eis primasadtribui in futura vita : confvevere enim antiquio-res iftum in conviviis locum concedere illis, qoospra? ceteris caros habuerunt: Quomodo SVETO-NIUS k) auftor e(t, Caiigulam confvevife plenoiConvivio forores fuas, quas pra? uxcre (ba amavic,infra fe, i. e. in finn, iuo, collocare , uxore jupra cu~haute \ & alio quin conftat, uxores Sr amicas in gre-mio maritorum recumbente/ induci non raro. Sicenirn de Graccho quodarn nuptias celebrante cumCornicine canit JUVENALIS /):

Signat# tabula: diflum feliciier: ingensCoena jedet: gremio jåcutt nova nupr a mariti,

Unie forte Kicis non nihil accedere podic fan ,

qua utitur JOHANNES de Chrifto m) : ©eov sfeécogocKe 7Too7rcrs; o/uovoysvrjs1 vios y o mv hs tov kcKttov tS ttcc-

rfs heivcs eZyynjocTc. Indicare fcilicec exiftimo Evan-g lirbirn voluifle, filium, ejusdem cum patre eden tia?,confortem effe ejusdem felicicatis omniumque, quaenemo mortalium effari poffe dicitur, arcanorum con-Liura : quae privilegia allegorice proponi videntur,petita imag i ne ex menfae ejusdem confortibus, Quo¬rum qui ad intima: admittitur familiaritatis ulum, infinu akerius re cum be re fvevit. Ccterum fub finem

C monu-

k) Vit. Caligitla C. XXfV. l) Sat. II. v. 121. 122.m) C. I. v. 18.

) 18 (monuifle juvabit, detéftari nos craffam Judsorumopinionem, qui finum'Abrahae , aeterno imaginemgloria, in fenfu proprio accipiunt, fingentes ccele-iies delicias repoficas efie in opipare exftru&o con-vivio, ubi Abrahamus pri.murn occupatqrus ^fit io-eum , ceteris , pro gradu familiaritatis, propius velremotius , feffitaturis. Sic enim CALMETUS n)illoriim explanat errorem: Les Hebreux, dicit, con-cevqient le Paradis conime un lieu de delices,011 les bienheurcux etoienc das lin feilin continuel.•Abraham comme Chef de la nation, etoit au hautdu lic de table , & chacun de fes enfans couchéavec lui & dans fon fein. Les un plus , & lesaucres moins prés. Lazare, comme un fils bien aimé,eft place tout aupres du Pere des Croyans:

il eft couché a table dans fonfein.

n) Comment. ad LUCJE XV.1.