11//2222//20092009

11

Bacteria, Virus, Fungi ,ParasiteBacteria, Virus, Fungi ,Parasite

DehydrationDehydration

ทารกทเกดจากมารดาทเปน วณโรคทารกทเกดจากมารดาทเปน วณโรค• ทารกสามารถตดเชอจากมารดาไดโดย ผานทางเลอดทอยในครรภ ซงพบในผานทางเลอดทอยในครรภ ซงพบในมารดาทเปนในระยะลกลาม

• ตดระหวางการคลอด จากการสาลกนาคร า• หลงคลอด อาจไดรบเชอจากมารดาหรอคนอน

อาการและอาการแสดงอาการและอาการแสดง

• ดดนมไมด ซม มไข กระสบกระสาย

• ตบโต

โ• ตอมนาเหลองโต

• อาการหายใจลาบากรวมดวย

11//2222//20092009

22

การตรวจทางหองปฏบตการการตรวจทางหองปฏบตการ

• ถายรงสปอด

• ตรวจ Tuberculin test ในรายทมารดาเปน• หา AFB

การรกษาการรกษา• รกษาดวยยา TB เชน INH และยาอนๆ

การปองกนการปองกน• ใหวคซน BCG แกทารกหลงคลอดทกราย

• ไมจาเปนตองแยกมารดาและทารกในกรณทมารดารกษาครบแลว

• ตดตามดอาการในระยะ 3 เดอนหลงคลอด

• ควรแยกมารดาและทารกในกรณทมารดากาลงรกษาอย ถาแยกไมไดควรรกษาโดยใหยามารดาและทารกควบคกนไป

การพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรคตบอกเสบการพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรคตบอกเสบ

• ไวรสตบอกเสบ บ (Hepatitis B) ทารกท ป

22/01/52

ตรวจพบวาเกดจากมารดาทเปนพาหะพบ HBeAg +ve ทารกมโอกาสสงทจะไดรบเชอจากมารดา ตดตอไดทางเลอด สารคดหลง เพศสมพนธ ผลตอทารกคอ Jaundice ตบแขงและเปนมะเรงทตบไดสง

การรกษาการรกษา• แบบประคบประคองการพยาบาลการพยาบาล

• ปองกนการแพรกระจายเชอ

22/01/52

• งดนมแมหลงคลอด

• Hygine care

• สญญาชพ

การพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรค เอดสการพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรค เอดส

การตดตอจากมารดาไปสทารกคลายๆกบโรคตบอกเสบคอ มการตดตอไดทางกระแสเลอด จากสารคดหลง และทาง

โ ใ

22/01/52

เพศสมพนธ โดยเฉพาะมารดาอยในระยะแพรเชอ และมผลทาใหทารกมความพการไดสง ทารกทเกดจากแมตดเชอจะมโอกาสตดเชอไดถงรอยละ 20-50 และแสดงอาการเมออาย 4 เดอนขนไป

การวนจฉยการวนจฉย

• ตรวจหาแอนตเจนหรอยโนมของไวรสอยางรวดเรวในเวลาไมเกน 2 วน

• การเพาะเชอแยกเชอ

• ตรวจหาแอนตบอดดวยวธ ELISA

11//2222//20092009

33

การรกษาการรกษา

• มารดาใหยา AZT(100mg) วนละ 2 ครงเชา-เยน เมอมารดาตงครรภ

22/01/52

มารดาตงครรภ• เมอเจบครรภใหยา AZT(100mg) 3 เมดทนทกอนเดนทางจากบานไป รพ.และทานตอ 3 เมดทก 3 ชม.

• ลก ทานยา AZT(10mg/ml)ในขนาด 2 mg/kg ทก 6 ชม.เปนเวลา 6 สปดาห

การพยาบาลการพยาบาล• แยกมารดาและทารกในกรณทยงไมแนใจวาทารกไดรบเชอจากมารดาหรอไม

• งดใหนมมารดาใ ใ ไ

22/01/52

• ในกรณททารกตรวจพบเชอแลวใหทารกอยกบมารดาไดตามปกต

• Hygine care

• สงเกตสงผดปกตทวไป

สาเหต เกดขนเมอระบบภมคมกนของเดกลดนอยลง

จากอะไร? ไดบาง•ระบบ Auto immune เดกเอง

•เชอโรคทาลายระบบ Auto immune

สาไข หรอหดกหลาบ

Roseolar infantum หรอ Exanthem subitum

อาการ?•ไขสง 3-4 วน

•ผน ( Macule or Maculapaule) เมอไขเรมลด โดยขนทคอและกระจายไปทใบหนา แขนขา อาจขนไมนาน 1-2 ชวโมงหรอนานถง 1-2 วน

11//2222//20092009

44

หด ( Rubeola หรอ Measles) เกดจากไวรสกลม Paramyxovirus ระยะตดตอ 3-5 วนกอ

ผนขนถง 4 วนหลงผนขน ตดไดทางทางเดนหายใจอาการแสดง?

ไ •ระยะผนขน 3-5 วนแรก ไขสงมาก Koplik’s spot ทกระพงแกม

•ระยะออกผน นาน 2-3 วน ไขสง ตาแดง กลวแสง ผนจะเรมจาก โคนผม หลงห แลวจงกระจายมาทหนา ลาตว แขนขา คนได

•ระยะฟนตว ผนจะเปลยนเปนสคลา ลอก ไขลง

หดเยอรมน( Rubella)

เกดจาก Rubella ในกลม Paramyxovirus เชนเดยวกน ตดตอ 7 วนกอนและหลงผนขน

อาการ

หลงจากไดรบเชอ 14-21 วนจะมไขตาๆตอมนาเหลองโต ไขลดจะเขาระยะผนขน ผนจะเรมจากใบหนาแลวลามไปทตว ภายใน 24 ชม. และจะหายไปภายใน 3 วนภาวะแทรกซอน สมองอกเสบ หวใจอกเสบ จาเลอดเนองจาก Plt ตา

โรคไขสกใส ( Chicken Pox, Varicella)

เกดจาก Varicella virus

อาการ• หลงจากสมผสโรค 14-16 วน จะมผนขนเปนตมใสพรอมไข อาการไขจะลดลงเมอผนขนทงตวแลว

•ลกษณะของผนเรมจาก ตมแบนราบ ( Macule)

•ตอมานนเปน Papule

•Vesicle

• Pustule

•Crust สะเกด

ปญหาการพยาบาลโรคทมไขออกผน

• เสยงตอการแพรกระจายเชอไปสผอนเนองจากมการตดตอทางระบบทางเดนหายใจ

•อาจเกดการชกจากไขสง

•ไอ เจบคอเนองจากระคายเคองจากรอยโรคในชองปาก

•ระคายเคองตาเนองจากมการอกเสบของเยอบตา

• ไดรบสารนาและอาหารไมเพยงพอ เนองจากเบออาหาร เจบภายใจปาก

ไ •ความไมสขสบายเนองจากผนขนคนตามผวหนง

11//2222//20092009

55

คางทม

พบไดบอยในเดก 5-10 ป สาเหตเกดจาก Mumum virus

อาการแสดง

ตอมนาลายอกเสบโต 1-3 วน มไข 1-6 วน

MumpMump

โรคแทรกโรคแทรก

อณฑะอกเสบ อณฑะอกเสบ OrchitisOrchitis อณฑ อกเสบ อณฑ อกเสบ OrchitisOrchitis

เตานมอกเสบ เตานมอกเสบ MastitisMastitis

เยอหมสมองอกเสบ เยอหมสมองอกเสบ และตบอกเสบไดและตบอกเสบได

ปญหาทางการพยาบาล

•เสยงตอการแพรกระจายเชอ

ไ ไ •ไดรบสารนาสารอาหารไมเพยงพอ

•เสยงตอภาวะแทรกซอนของการเปนหมนเนองจากอณฑะอกเสบ

ไขไขสนหลงอกเสบ ( Poliomyelitis)

พบครงแรกในไทย ป พ.ศ.2495 เกดจากเชอ Polio virus type 1 2 และ 3 ตดตอทางทางเดนPolio virus type 1,2 และ 3 ตดตอทางทางเดนหายใจและทางเดนอาหาร

เชอเขาสรางกาย แบงตวมากในลาไส

ผานเขาทาง Axon ของ Peripheral Nurve

เชอเขาส Anterior Horn Cell มการทาลายของสมองสวน Reticular Information , Vesticular Nuclei และสมองสวน Cerebellum มผลตอเสนประสาททไปเลยงกลามเนอ ทาใหกลามเนอลบเลก

• Bulbar poliomyelitis มการทางายของเสนประสาทสมองเสนท 5,9,10,11 ฯลฯ ทาใหเกดอมพาตของกลามเนอบรเวณตางๆทเกยวของ การมองเหนเปนสองภาพ หายใจลาบาก อาการแทรกซอน

•อมพาตอยางถาวร

•หายใจเองไมได

•นวในไต ปสสาวะไมออก ทองผก

•ความดนสง

11//2222//20092009

66

การประเมนสภาพ

• มไข ปวดเมอยกลามเนอเวลาสมผส

• Lymphocyte สง

• Complement fixation test พบแอนตบอดสง

ปญหาทางการพยาบาล

• เกดการแพรกระจายเชอไปสผอนไดงาย

• เสยงตอการไดรบออกซเจนไมเพยงพอเพยงพอ

•ไดรบสารนาและสารอาหารไมเพยงพอ

•มการคงคางของปสสาวะในกระเพาะปสสาวะ

•ทองผก

• เสยงตอการเกดความพการทางรางกาย

•ผปวยและญาตหงดหงด หรอวตกกงวล

•ผปวยและญาตไมเขาใจเกยวกบการปองกนและควบคมโรค

Rabie Rabie พษสนขบาพษสนขบา

เชอจะเขาไปทาลายเซลประสาทเชอจะเขาไปทาลายเซลประสาท

อาการ ปวดเมอยตามตว คน กลนไมได คออาการ ปวดเมอยตามตว คน กลนไมได คออาการ ปวดเมอยตามตว คน กลนไมได คออาการ ปวดเมอยตามตว คน กลนไมได คอแขง กระสบกระสาย ชกแขง กระสบกระสาย ชก

Procnosis Procnosis ไมดจะตายหลงจกามอาการ ไมดจะตายหลงจกามอาการ 44--77วนวน

ไขเลอดออก ( Hemorrhagic Fever)

เกดจาก Dengue virus และ Chickunyaเกดจาก Dengue virus และ Chickunya virus ซงมยงลายเปนพาหะ ( Aedes aegypti)

อมมโนคอมเพลกซ จะไปเกาะทผวของเกรดเลอด ทาใหเกรดเลอดถกทาลาย

เกรดเลอดทถกทาลายจะปลอยสารอะมน ซงทาใหผนงหลอดเลอดฝอยรวมากขน ทาใหเลอดออกไดมากขน

11//2222//20092009

77

อาการและอาการแสดง

หลงจากไดรบเชอ 5-8 วน แบงเปน 3 ระยะ

•ระยะไขสง เบออาหาร หนาแดง อาเจยน ทนเกเทสต +ve

• ระยะเลอดออกหรอระยะชอค เกดประมาณวนท 3-6 ของโรค มการรวซมของนาและโปรตนในหลอดเลอดจานวนมาก ทาใหความเขมขนของเลอดสง เกรดเลอดตา เลอดหนด ทาใหชอคไดเลอดออกงายทวรางกาย

•ระยะพกฟน ตนสปดาหทสอง จะเขาสภาวะปกต

การประเมนสภาพ

• เกรดเลอดตากวา 100,000 เซลล/ลบ.มม.

•Hct มากวาหรอเทากบ 20 % ของของเดม

•Albumin ตา

•มไข ตบโต จดเลอดออก Pulse Pressure แคบ

โรคแทรกซอน

• มนาในชองเยอหมปอด

•อาการไตวาย

•นาเกน

•อาจเกดภาวะ DIC เนองจากชอคนานๆ

ปญหาการพยาบาล

• มการเผาผลาญสงกวาปกต

• ไดรบสารนาสารอาหารไมเพยงพอ

•เสยงตอระบบไหลเวยนลมเหลวในระยะชอค•เสยงตอระบบไหลเวยนลมเหลวในระยะชอค

•เสยงตอการเกดภาวะเลอดออกงายเนองจากเกรดเลอดตา

•ปวดทองเนองจากมเลอดออกในอวยวะภายใน

•เสยงตอภาวะนาเกนเนองจากการซมกลบของนาและ

พลาสมาเขาสหลอดเลอด

•ผปวยและญาตไมเขาใจกลไกของโรค และอาจเกดความ ญ

วตกกงวล

การพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรคตบอกเสบ

• ไวรสตบอกเสบ บ(Hepatitis B) ทารกทตรวจพบวาเกดจากมารดาทเปนพาหะพบ HBeAg +ve ทารกมโอกาสสงทจะไดรบเชอจากมารดา ตดตอได

22/01/52

ทารกมโอกาสสงทจะไดรบเชอจากมารดา ตดตอไดทางเลอด สารคดหลง เพศสมพนธ ผลตอทารกคอ Jaundice ตบแขงและเปนมะเรงทตบไดสง

11//2222//20092009

88

การรกษา• แบบประคบประคอง

22/01/52

การพยาบาล• ปองกนการแพรกระจายเชอ

• งดนมแมหลงคลอด

22/01/52

• Hygine care

• สญญาชพ

การพยาบาลทารกทมารดาปวยเปนโรค เอดส

การตดตอจากมารดาไปสทารกคลายๆกบโรคตบอกเสบคอ มการตดตอไดทางกระแสเลอด จากสารคดหลง และทาง

โ ใ

22/01/52

เพศสมพนธ โดยเฉพาะมารดาอยในระยะแพรเชอ และมผลทาใหทารกมความพการไดสง ทารกทเกดจากแมตดเชอจะมโอกาสตดเชอไดถงรอยละ 20-50 และแสดงอาการเมออาย 4 เดอนขนไป

การวนจฉย

• ตรวจหาแอนตเจนหรอยโนมของไวรสอยางรวดเรวในเวลาไมเกน 2 วน

• การเพาะเชอแยกเชอ

• ตรวจหาแอนตบอดดวยวธ ELISA

การรกษา• มารดาใหยา AZT(100mg) วนละ 2 ครงเชา-เยน เมอมารดาตงครรภ

22/01/52

• เมอเจบครรภใหยา AZT(100mg) 3 เมดทนทกอนเดนทางจากบานไป รพ.และทานตอ 3 เมดทก 3 ชม.

• ลก ทานยา AZT(10mg/ml)ในขนาด 2 mg/kg ทก 6 ชม.เปนเวลา 6 สปดาห

การพยาบาล• แยกมารดาและทารกในกรณทยงไมแนใจวาทารกไดรบเชอจากมารดาหรอไม

งดใหนมมารดา

22/01/52

• งดใหนมมารดา• ในกรณททารกตรวจพบเชอแลวใหทารกอยกบมารดาไดตามปกต

• Hygine care

• สงเกตผดปกตทวไป

11//2222//20092009

99

อาการอาการ

••ระยะนา ระยะนา Paralytic Paralytic มไข ปวดศรษะ คลนไส มมไข ปวดศรษะ คลนไส มอาการคลาน อาการคลาน MeaningitisMeaningitis

••ระยะอมพาต ระยะอมพาต Paralytic stage Paralytic stage กลามเนอออนกลามเนอออนปวกเปยกปวกเปยก

••ระยะฟนตว ระยะฟนตว Recovery stage Recovery stage ถาเซลไมถกถาเซลไมถกทาลายมาก จะกลบคนปกตภายใน ทาลายมาก จะกลบคนปกตภายใน 44--6 6 wkswks

ไขเลอดออกไขเลอดออก

เกดจาก เกดจาก Dengue virus serotype Dengue virus serotype 1 1 ,,22, , 33, , 44, ,

Arbovirus group A Arbovirus group A และ และ Chikunya aegyptiChikunya aegypti

ไป ไป ใ ใ เชอเขาไปทาลายเมดเลอดแดงเชอเขาไปทาลายเมดเลอดแดง ทาใหเมดเลอดทาใหเมดเลอดแดงแตกแดงแตก Platlet Platlet จะตา และนาและ จะตา และนาและ PlasmaPlasmaซมซมออกนอกเสนเลอด ทาให ออกนอกเสนเลอด ทาให Hct Hct สงสง

Tuniquest Test Positive(Tuniquest Test Positive( > > 15 15 จดจด))

อาการอาการ

••ระยะไขสง ระยะไขสง 33--7 7 วน เฉลย วน เฉลย 5 5 วนวน

••ระยะ ระยะ Shock Shock ไขลง แตเมดเลอดแดงแตก ไขลง แตเมดเลอดแดงแตก ระยะนนาน ระยะนนาน 2424--48 48 ชมชม. . ตบโตตบโต

••ระยะพกฟน อาจมอาการน าเกนได ระยะพกฟน อาจมอาการน าเกนได

คอตบ คอตบ ( ( Diptheriae)Diptheriae)

เกดจากเชอ เกดจากเชอ Conynebacterium DiptheriaeConynebacterium Diptheriae

อาการอาการ

จะพบอาการบวมของจะพบอาการบวมของเนอเยอรอบกลองเสยง เนอเยอรอบกลองเสยง

ไอกรนไอกรน

เกดจากเชอ เกดจากเชอ Bordertella PertussiveBordertella Pertussiveอาการอาการ

ไ ไไ ไ ระยะแรกมไข ตอมาไอระยะแรกมไข ตอมาไอมาก ไอเปนชด และชกไดมาก ไอเปนชด และชกไดTB TB วณโรควณโรค

เกดจากเชอ เกดจากเชอ Mycobacterium TuberculusisMycobacterium Tuberculusis

PharyngitisPharyngitis

มไข เจบคอ เบออาหาร ไอมไข เจบคอ เบออาหาร ไอ

TonsullitisTonsullitis

ไอ เจบคอ มไข กลนอาหารลาบากไอ เจบคอ มไข กลนอาหารลาบาก

Otitis Otitis มไข ปวดหมไข ปวดห

11//2222//20092009

1010

Croup SyndromeCroup Syndrome

BronchitisBronchitis

PneumoniaPneumonia

กระเพาะอาหารอกเสบ ลาไสอกเสบกระเพาะอาหารอกเสบ ลาไสอกเสบ

เกดไดทงจากไวรสและแบคทเรย เกดไดทงจากไวรสและแบคทเรย Shigellosis, Shigellosis, Samonella ,Amebic ,Entameba histolitikaSamonella ,Amebic ,Entameba histolitikaอาการ อาการ

มไข รวมกบถายมไข รวมกบถายเหลว ตอมาอาจมถายเปนมกเลอดเหลว ตอมาอาจมถายเปนมกเลอด

การกษาการกษา

•• Maintenance Therapy Maintenance Therapy ทดแทนหนาททวไปทดแทนหนาททวไป

BW BW 00--10 10 kgs kgs ให ให 100 100 cal/kg (cal/kg (100100ml/ml/100100cal)cal)

1010--20 20 kgs kgs ใช ใช 10001000++5050cal/kg cal/kg นนนน..ทเกน ทเกน 10 10 kgkg

>>20 150020 1500++20 20 cal/kg cal/kg นนนน..ทเกน ทเกน 20 20 kgkg

Deficit TherapyDeficit Therapy

•• Mild Dehydration Mild Dehydration นนนน..ลดลง ลดลง 33--55% % มการขาดมการขาดนา นา 3030--50 50 ml/kg ml/kg อาการปากแหง อาการปากแหง skin turkor skin turkor เลกนอยเลกนอย

•• Moderate Dehydration Moderate Dehydration นนนน..ลด ลด 55--77% % ขาดนา ขาดนา 5050--70 70 ml/kg ml/kg ซมปากแหง ซมปากแหง pulse pulse เบาเรว ปสสาวะเบาเรว ปสสาวะออกนอยออกนอย

•• Severe Dehydration Severe Dehydration นนนน..ลดลด>>77% % ขาดนา ขาดนา 7070--100100 l/k l/k ไมรสกตว ไมรสกตว

Replacement TherapyReplacement Therapy

การใหสารน าทดแทนอยางเรว ใน การใหสารน าทดแทนอยางเรว ใน 4 4 ชมชม..แรก เดกเลก แรก เดกเลก 6 6 ชมชม..

•• นนนน..ลดลด<<55%(Mild) %(Mild) ให ให 50 50 ml/kgml/kg

•• นนนน..ลด ลด 55--1010% % ให ให 5050--100 100 ml/kgml/kgนนนน..ลด ลด 55 1010% % ให ให 5050 100 100 ml/kgml/kg

•• นนนน..ลดลด1010% % ให ให 100100--200 200 ml/kgml/kg

•• นนนน..ลด ลด 1515% % ให ให 150 150 ml/kgml/kg

หลกการทดแทนหลกการทดแทน

•• ถาขาดนามาก ใน ถาขาดนามาก ใน 2424hrs hrs แรกแรกใหไดไมเกน ใหไดไมเกน 1010%%

ถาไมขาดนาถาไมขาดนาให ให 55%(%(5050ml/kg)ml/kg)

•• Maintenance Maintenance เทากบ เทากบ 100100ml/ml/100 100 calcal

•• ทดแทนสวนทเสยไปเรอยๆ เชนถายงถายอยทดแทนสวนทเสยไปเรอยๆ เชนถายงถายอย

11//2222//20092009

1111

หลกการให หลกการให ORSORS

•• mild mild ถาย ถาย 1 1 ครงทก ครงทก 2 2 ชมชม.(.(55ml/kg/hr)ml/kg/hr)

••Moderate Moderate ถาย ถาย > > 1 1 ครงใน ครงใน 2 2 ชมชม.( .( 1010ml/kg/hr)ml/kg/hr)

•• รนแรงมาก ถายตลอดเวลา รนแรงมาก ถายตลอดเวลา ((2020ml/kg/hr)ml/kg/hr)

ตองคด ตองคด Deficit + MaintenanceDeficit + Maintenance

การให การให ORS ORS ทดแทนครงทถายทดแทนครงทถาย

•• อายตากวา อายตากวา 2 2 ป ให ป ให 11//44--11//2 2 แกวแกว( ( 22--4 4 ออนซออนซ))4 4 ออนซออนซ))

••อาย อาย 22--10 10 ป ให ป ให 11//22--1 1 แกวแกว((44--8 8 ออนซออนซ))

•• อายมากกวา อายมากกวา 10 10 ป ให ป ให 11--2 2 แกว แกว ((88--16 16 ออนซออนซ))

Meaningitis Meaningitis เยอหมสมองอกเสบเยอหมสมองอกเสบ

เกดไดทงจาก เกดไดทงจาก Bacterial Bacterial และ และ Virus Virus จากทางเดนหายใจแลวเขาสระบบจากทางเดนหายใจแลวเขาสระบบและ และ Virus Virus จากทางเดนหายใจแลวเขาสระบบจากทางเดนหายใจแลวเขาสระบบไหลเวยนไหลเวยน

เกดจากเชอ เกดจากเชอ Herpes virus Herpes virus หด คางทม หด คางทม

แบคทเรยทพบบอยคอ แบคทเรยทพบบอยคอ Hemofhilus Hemofhilus Influenza Type ,Neisseria meningitidesInfluenza Type ,Neisseria meningitides

อาการอาการ มไขหนาวสน ซม ไมมไขหนาวสน ซม ไมคอยดดนม ชก คอแขง คอยดดนม ชก คอแขง Kernic and Brudzinski Kernic and Brudzinski sign sign ไดผล บวก อาจพบจดเลอดออกเลกๆ ไดผล บวก อาจพบจดเลอดออกเลกๆ Petechia Petechia ไวตอการตอบสนองไวตอการตอบสนอง ปวดกลามเนอ ปวดกลามเนอ กลวแสงกลวแสงกลวแสงกลวแสงLabLab Lumbar Puncture Lumbar Puncture พบม พบม Lymphocyte Lymphocyte และ และ Mononuclear Mononuclear มากขนมากขน

การรกษาการรกษา ยาลดไข ยาคลายยาลดไข ยาคลายกลามเนอ กลามเนอ Acetaminophen(Junifen) Acetaminophen(Junifen) และยาและยาปฏชวนะปฏชวนะ

EncephalitisEncephalitis ((สมองอกเสบสมองอกเสบ))

สาเหต สาเหต ตดเชอ ไวรส แบคทเรย โปรโตซว ตดเชอ ไวรส แบคทเรย โปรโตซว หลงจากฉดวคซนหด หดเยอรมนหลงจากฉดวคซนหด หดเยอรมน

อาการ อาการ มไข ซม คลนไส อาเจยนพง เคยวกลนมไข ซม คลนไส อาเจยนพง เคยวกลนลาบาก ชก คอแขง กลามเนอทางานไมประสานกนลาบาก ชก คอแขง กลามเนอทางานไมประสานกน

SepsisSepsis

เกดจากการตดเชอเขาสกระแสเลอด อาจเกดเกดจากการตดเชอเขาสกระแสเลอด อาจเกด ใ ใ จากการตดเชอในระบบตางๆนามากอน หรอตดจากจากการตดเชอในระบบตางๆนามากอน หรอตดจาก

มารดาเมออยในครรภมารดาเมออยในครรภ

11//2222//20092009

1212

ทารกทมภาวะตดเชอหลงคลอด

เปนปญหาทพบบอยและเปนสาเหตสาคญอนดบหนงททาใหทารกตายได

สาเหต เกดจากการตดเชอพวกกรมบวกและกรมลบ

เชอทพบไดบอยคอเชอพวก E.Coli,

Pseudomonas,Samonella

ภาวะsepsis แบงออกไดเปน 2 ระยะคอ

• Early sepsis เปนทารกทมอายตากวา 4 วน อาการรนแรงและมอตราการตายคอนขางสง เกดจาการตดเชอจากมารดาตงแตอยในครรภ หรอขณะคลอดคลอด

• Late Sepsis เปนอาย 4 วนขนไป สาเหตเกดจาการตดเชอจากการคลอดหรอชองคลอด และเชอจากภายนอก

ปจจยเสยงตอการเกด nepnatal sepsis

• ปจจยเกยวกบมารดา เชน ฐานะทางเศรษฐกจ,สขภาพ,การเจบปวยทสามารถตดไปสทารก,ปญหาระหวางการคลอดเชน PROM

•ปจจยเกยวกบตวทารก เชนกลไกการปองกน ทารกคลอดกอนกาหนด,เพศ,ทารกพการแตกาเนด

•ปจจยเกยวกบเชอโรค

อาการ

• งวงซม ตวรอนหรอตวเยน , ดดนมไดนอยลง

•ระบบทางเดนหายใจ หายใจผดปกต,ตวเขยว

•ระบบไหลเวยน หวใจเตนชาหรอเตนเรว ความดนตา ชอค

•ระบบทางเดนอาหาร ทองอด,ตบมามโต,อาเจยน,ทองเสย

•ระบบประสาท ซม, ชก,กระวนกระวาย รเฟลกซไวหรอชา

•ระบบโลหต ซด, เหลอง,จาเลอดตามตว,เลอดออกงาย

การวนจฉย

•ตรวจเลอด CBC,ESR เปนตน

•เพาะเชอโดยตรง

•เจาะหลง

•VDRL,HIV,Hepatitis ,IgM หลงคลอด

การรกษา

•ยาปฏชวนะ

•รกษาตามสาเหต

•รกษาแบบประคบประคอง เชนใหออกซเจนถาตวเขยว•รกษาแบบประคบประคอง เชนใหออกซเจนถาตวเขยว

•รกษาภาวะแทรกซอน

•ควบคมไมใหมการระบาดของโรค เชนแยกหอง

11//2222//20092009

1313

ภาวะตดเชอทพบไดบอย

Syphilis เกดจากเชอ Treponema pallidum Intra-Uterine-Infection

เปน Congenital Syphilis และมความพการแตกาเนดได

อาการแสดง ม2 ระยะคออาการแสดง ม2 ระยะคอ

•Early congenital syhpilis พบในสองขวบแรก พยาธสภาพคลายกบผใหญในระยะทสอง

•Late congenital syhpilis พบในเดอายมากกวา 2 ป พยาธสภาพตรงกบทพบในผใหญระยะท 3 ซงในบางครงอาจดาเนนไปตลอดชวต

การวนจฉยแยกจากโรค• Investigate จาก Congenital rubella ซงจะพบวามารดาประวตมไขมผนขนมากอน และทารกทเกดจากมารดาทเปนหดเยอรมนจะพบวามลกษณะเดนชดคอ มจดเลอดออกตามตว,ศรษะเลก,กระหมอมหนากวาง,ตาเปนตอกระจก,กระจกตาขนฝา,ตอหน,หวใจพการแตกาเนด,อาจมความพการทางปญญาและโครสราง

ไ ของกระดกได

•Congenital cytomeglovirus มกพบวาทารกมศรษะเลกกวาปกต มจาเลอดตามผดหนงเปนลกษณะเดน(echymosis) ตวเหลองจดภายใน 24 ชม. ซดและตายได

•Congenital Herpes simplex

อาการทพบในทารก ซม ไมดดนม สารอก อาจพบผวหนงมตมพอง

•Congenital toxoplasmosis

ป ป ป มารดามประวตกนเนอดบๆ หรอเปรอะเปอนมลแมว มไขตาๆ ปวดกลามเนอมากอน อาจมผนเปน maculepapular

อาการทพบในทารก ซด มจาเลอดตามผวหนง ดซาน มามโต ศรษะเลกคลาย CMV ทดสอบโดยหา IgM ไดผลบวกตอ toxoplasma gondii

•ตดเชอในทารกแรกเกดมารดามกมประวต มไขในระยะใกลคลอด เปนเบาหวาน ครรภเปนพษ มถงนาคราแตกกอนคลอดนานๆ ทาใหทารกทคลอดออกมาอาจมอาการซด ตวรอนหรอเยนผดปกต ซม ไมดดนม หายใจไมสมาเสมอ ทองเดน แขนขาออนเพลย จานวนเกรดเลอดตา

Congenital Leukemia พบไมบอย จะพบวาทารกจะเลยงไมคอยโต

ซด ตบมามโต พบจาเลอดและผนทวไปตามรางกาย ตรวจพบเซลลเมดเลอดขาว ออนจานวนมาก

Hydrops fetalis ทารกมอาการบวมทวตว ซด ตบมามโต

สาเหต เกดจากโรคเมดเลอดแดงแตกงายในทารกแรกเกด Rh

incompatibility มารดาม Rh type ลบ ในขณะทบดาม Rh type บวก

บตรม Rh type บวก ทาใหเลอดแมและลกไมเขากนเกดภาวะเมดเลอด

แดงแตกงาย

เกดจาก Abnormal Hemoglobonopathy พบบอยในเดกไทย

และชาวเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงเกดจากทารกสราง y chain ของ

hemoglobin อยางเดยวโดยไมสรางอลฟา chain ของ hemoglobin

การวนจฉย

• อาการและอาการแสดงในทารก

•การทดสอบ serum จาก cord blood คอตรวจ VDRL ถามารดาตดเชในระยะใกลคลอดอาจไมพบในทารก

ตรวจซาอกครงเมอทารกอาย 3 เดอนตรวจซาอกครงเมอทารกอาย 3 เดอน

•ประวตมารดา

•การถายภาพรงสพบวามการเปลยนแปลงของกระดกชนดยาว

มการเปลยนแปลงเปนแถบกวางมองเหนรงสเปนแนวขวาง

11//2222//20092009

1414

การรกษา

รกษาทนททพบวาเปน โดยใหยาปฏชวนะกลม เพนนซลลน

การรกษาแบบประคบประคอง

การปองกน

ตรวจ VDRL ในหญงมครรภทกราย

บาดทะยกในทารกแรกเกด

สาเหต

เกดจากทารกตดเชอตดเชอทางบาดแผล หรอทางสายสะดอทตดจากอปกรณทไมสะอาด ระยะฟกตวโดยเฉลย 3-21 วน

การวนจฉย

•จะพบวาทารกมลกษณะขากรรไกรแขง แสยะปาก

•ชกเกรง ทคอ ทอง แขนขาเกรงแมจะหยดชกแลวกตาม

•วนจฉยแยกออกจากภาวะ septicemia ซงทารกจะมาดวยวนจฉยแยกออกจากภาวะ septicemia ซงทารกจะมาดวย

ไมดดนมเหมอนกน แตทารกจะไมมอาการเกรง ไมมขา

กรรไกรแขง โรคเยอหมสมองอกเสบ ซงตองตรวจนาไขสน

หลงด ภาวะแคลเซยมตาในเลอด ซงมกจะชกทบรเวณปลาย

มอปลายเทา

การรกษา

ให Antitoxin ชนด TAT หรอ TIG

( tetanus immune globulin)( tetanus immune globulin)

ให Antibiotic

ใหยาคลายกลามเนอการรกษาแบบประคบประคอง

การปองกนและการพยาบาล

•ใหสขศกษาแกหญงมครรภ

•ใหวคซนปองกนบาดทะยกแกหญงมครรภ

•แนะนาเรองการคลอดทถกสขลกษณะ

ดแลเรองอบตเหต และภาวะขาดออกซเจนขณะชก

ทารกทมารดาเปนวณโรค

พบ Congenital tuberculosis ไดนอย เกดจากการททารกตด

มารดาตงแตอยในครรภ หรอขณะคลอดหรอในระยะหลงคลอดไดมารดาตงแตอยในครรภ หรอขณะคลอดหรอในระยะหลงคลอดได

ในกรณทมารดาอยในระยะตดตอ

11//2222//20092009

1515

การดแลปองกน

• ใหวคซน BCG แกทารกหลงคลอดทกราย

• ไมจาเปนตองแยกมารดาและทารกในกรณทมารดารกษาครบ

ตดตามดอาการอยางใกลชดในระยะ 3 เดอนหลงคลอด

•รกษาโดยใหยามารดาและทารกควบคกนไป

การตดเชอ ไวรสในทารกแรกเกด

สาเหต

เกดจากการตดเชอตงแตอยในครรภ หรอการตดเชอ เกดจากการตดเชอตงแตอยในครรภ หรอการตดเชอในระยะหลงคลอด เชอทพบไดบอยคอ HIV ,Hepatitis, CMV,เรม,อสกอใส,หดเยอรมน, โปลโอ เปนตน

อาการและอาการแสดง

หดเยอรมน พบวาทารกจะมอาการตาเปนตอกระจก ตอหน ตาขน หหนวก หวใจพการ ปญญาออน

Cytomegalo virus พบทารกมภาวะศรษะเลก (microcephaly) ห

หนวก มานจอตาอกเสบ หนปนเกาะในเนอสมอง พบปญญาออนได

เรม พบคลายกบการตดเชอแบคทเรย มกตดในระยะคลอดมากกวา

ครรภ พบเมดนาพองใสตามผวหนง ศรษะ เยอบปาก

อสกอใส(Chicken Pox) จะพบวาแขนขาทารกไมเจรญเตบโต

เหมอนเดกปกต มรอยแผลเปนทผวหนง บางรายอาจมชก ตาเปนตอ

กระจก ศรษะเลกรวมดวย

Toxoplasmosis พบทารกมศรษะเลก มานจอตาอกเสบ มหนปนหนปน

เกาะในเนอสมอง คางทม ทาใหทารกเปนโรคหวใจ ชนด endocardial fibroelastosis ไขหวดใหญ ถามารดาตดเชอในระยะสามเดอนแรกอาจมผลทา

ให

ทารกพการแตกาเนดได โปลโอ ทาใหทารกแขนขาลบได

การวนจฉยแยกโรค

ตองซกประวตมารดาใหชดเจนตงแตระยะตงครรภ หรอระยะคลอด

หดเยอรมน(Rubella)ถามารดาตดเชอตงแตอยในไตรมาสแรกของการตงครรภจะทาใหแทงบตร ได ถาไมแทงกจะมโอกาสเสยงทจะทาใหทารกมความพการแตกาเนดสง ความพการทพบไดบอยคอหหนวก

รองลงมาคอ ตาผดปกต ถาตดเชอภายใน 8 สปดาหแรกกจะทาใหพบ

ภาวะPDA รวมดวย นอกจากนนพบภาวะเกรดเลอดตาไดปอดและสมอง

อกเสบได

CMV พบไดบอยในอเมรกาและยโรป ทาใหทารกมภาวะปญญา ออนตงแตเกด อาการแสดงทารกจะมภาวะศรษะเลก ปญญาออน

ตบมามโต ตวเหลอง จดเลอดออกตามตว จอตาอกเสบ หนปนเกาะในเนอ

สมอง

Herpes simplex virus เชอทพบบอยคอ HSV type 2 ตดในระหวาง

การคลอด อาการจะพบคลายๆกบ CMV คอมไขหรอตวเยน ซม ไมดดนม

ตบมามโต หายใจลาบาก ซม อาจชกได ทพบเดนๆคอ ผวหนงม vesicle

11//2222//20092009

1616

อสกอใส เกดจาการตดเชอ vericella-zoster virus ถามารดาปวยเปน

อสกอใสภายใน 4 เดอนแรก อาจทาใหทารกพการแตกาเนดได เชนกลาม

เนอแขนขาลบ แผลเปนทผวหนง หวเลก สมองฝอ ตาอกเสบ และถา

มารดามการตดเชอในระยะ 5-10 วนใกลคลอดกจะอนตรายทาใหมอตรา

การตายไดสงเชนกน

Enterovirus พบไดในทางเดนอาหาร ไดแกพวก โปลโอ คอกแซคก

เอและบ ไวรสตบอกเสบ ซงจะทาใหมผลตอโรคตบ หวใจและระบบ

ประสาท

ไวรสตบอกเสบ บ(Hepatitis B) ทารกทตรวจพบวาเกดจากมารดาทเปน

พาหะพบ HBeAg +ve มโอกาสสงทจะไดรบเชอจากมารดา ตดตอไดทางเลอด

สารคดหลง เพศสมพนธ ผลตอทารกคอ Jaundice ตบแขงและเปนมะเรงท

ตบไดสง

ไวรสภมคมกนบกพรอง (HIV) การตดตอคลาย HBV ทารกทเกดจากแม

ทตดเชอ HIV จะแสดงอาการตงแต 4 เดอนขนไป ถาตดในไตรมาสแรก กม

ผลตอความพการแตกาเนดในทารกไดเชนเดยวกน อาการทพบคอ ทารกไม

เจรญเตบโต ปวยบอย ตบมามโต ทองเสยเรอรง เปนเชอราในปาก

การรกษา

•รกษาแบบประคบประคอง

การพยาบาล

•ปองกนการแพรกระจายเชอ

•งดนมแมหลงคลอด

•Hygine care

•สญญาชพ

ตดเชอทางเดนหายใจแตมอาการแสดงทางผวหนงตดเชอทางเดนหายใจแตมอาการแสดงทางผวหนง

Dermatitis Dermatitis

UTIUTI

อาการ ปสสาวะขด ปวดอาการ ปสสาวะขด ปวด

Acute PyelonephritisAcute Pyelonephritis

Neprotic SyndromeNeprotic Syndrome

AGN Acute Glomerulo NephritisAGN Acute Glomerulo Nephritis

11//2222//20092009

1717

บทบาทการพยาบาลเมอเดกมไขบทบาทการพยาบาลเมอเดกมไข

• ดแลใหใสเสอผาทอบอน

• เชดตวลดไขเมอไขมากกวา 37 5 องศาเซลเซยส37.5 องศาเซลเซยส

•ใหยาลดไขเมอไขสงกวา 38 องศาเซลเซยส

•ดแลใหไดรบน า

•ดแลใหทานอาหารทมประโยชน High Vit C

Hope you will get the good point Hope you will get the good point