የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ፌፌዴዴራራላላዊዊ ዴዴሞሞክክራራሲሲያያዊዊ ሪሪፐፐብብሊሊክክ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት

የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውው የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር

((22000055--22000099))

ሚሚያያዚዚያያ 22000044 አአዲዲስስ አአበበባባ ኢኢትትዮዮጵጵያያ

አአዘዘጋጋጅጅ፡፡ -- በበኢኢፌፌዴዴሪሪ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየጥጥናናትት፣፣ ውውሳሳኔኔናና አአፈፈፃፃፀፀምም ክክትትትትልል ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬትት

የየጥጥናናትት ቡቡድድኑኑ አአባባላላትት፡፡ -- ጣጣሰሰውው ወወልልደደ ሃሃናና ((ዶዶ//ርር)) ተተገገኝኝ ገገብብረረ እእግግዚዚሐሐብብሄሄርር ((ፕፕ//ርር)) ምምህህረረትት አአየየነነውው ((ዶዶ//ርር)) ዘዘውውዱዱ ከከበበደደ ((ዶዶ//ርር)) በበረረከከትት ፍፍስስሃሃ ጽጽዮዮንን ሜሜላላትት ሲሲማማ ያያዕዕቆቆብብ በበቀቀለለ

የየስስራራ ሂሂደደትት ባባለለቤቤትት:: -- አአቶቶ ደደበበበበ ባባሩሩድድ

ተተርርጓጓሚሚ:: -- ዶዶ//ርር ዘዘውውዱዱ ከከበበደደ አአቶቶ በበረረከከትት ፍፍስስሃሃ ጽጽዮዮንን አአቶቶ ያያዕዕቆቆብብ በበቀቀለለ

ፀፀሃሃፊፊ:: -- ወወ//ሮሮ እእመመቤቤትት ተተሰሰማማ

2

ማውጫ የሰንጠዦች ዝርዝር ........................................................................................................................... I የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈ ጉባኤ መልእክት ........................................................................................... III የጥናት፣ ውሳኔና አፈፃፀም ክትትል ዳይሬክቶሬት ምስጋና ............................................................................ V ምዕራፍ አንድ፡ የጥናቱ ዘዴ፣ መርሆዎችና ማዕቀፍ ..................................................................................... 1

1.1 መግቢያ ............................................................................................................................... 1 1.2. የጥናቱ ዘዴና ስልት፣ ............................................................................................................... 1 1.3. የውሳኔ አሰጣጥ ሂደት፣ ............................................................................................................ 3 1.4. የመረጃ አሰባሰብና ትንተና፣ ...................................................................................................... 3 1.5. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር ስርዓት አጠቃላይ መርሆዎች፣ .............................................................. 5 1.6. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር ስርዓት አስፈላጊነት ............................................................................ 6 1.7. የፌዴራል ድጎማ በጀት ለክልሎች የሚከፋፈልማቸው ዘዴዎች፣ .......................................................... 7 1.8. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር (ድጎማ) ዓይነቶች፣ ............................................................................ 9 1.9 የድጎማ በጀት ማከፋፈያ ቀመር ዝግጅቱ ማዕቀፍ፣ .......................................................................... 10

ምዕራፍ ሁለት: የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፑብሊክ ሕገ-መንግስዊ ማዕቀፍ ..................................... 12 2.1 በኢትዮጵያ የፌዴራል ድጎማ በጀት ክፍፍል ህገመንግስታዊ ስልጣንና ሃላፊነቶች፣ ................................... 12 2.2 ህገ-መንግስታዊ ማዕቀፍ ......................................................................................................... 12 2.3. የፌዴራል ድጎማ በጀት ለክልሎች የሚከፋፈልበት ህገ-መንግስታዊ መርሆዎች ...................................... 13

ምዕራፍ ሶስት: የገቢ አቅም ዳሰሳ ......................................................................................................... 14 3.1 መግቢያ ............................................................................................................................. 14 3.2 ከተቀጣሪዎች የሚሰበሰብ የገቢ ግብር (Pay roll tax) ................................................................... 15 3.3. የግብርና ገቢ ግበር............................................................................................................... 17 3.4. የገጠር መሬት መጠቀሚያ ክፍያ ............................................................................................... 18 3.5. የጋማና የቀንድ ከብት የገቢ አቅም (ታክስ)፣ ................................................................................ 21 3.6. የንግድ ስራ ትርፍ ግብር ......................................................................................................... 23 3.7. ተርን ኦቨር ታክስ ................................................................................................................ 27 3.8. ተጨማሪ ዕሴት ታክስ (ተዕታ) ................................................................................................ 30 3.9 የክልሎች አጠቃላይ የገቢ አቅም ............................................................................................... 34

ምዕራፍ አራት: የክልል መንግስታት የወጪ ፍላጐት ግምት/ ዳሰሳ ................................................................ 36 4.1. የመንግስት ወጪ በሴክተር ..................................................................................................... 36 4.2. አስተዳደርና ጠቅላላ አገልግሎት ............................................................................................... 39 4.3 አንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት .............................................................................................. 49 4.3. የገጠር መንገድ፡ ................................................................................................................... 55 4.4 የመጠጥ ውሃ ....................................................................................................................... 58 4.5 የጤና አገልግሎት ................................................................................................................ 59 4.6. ግብርና እና የገጠር ልማት ...................................................................................................... 62 4.7. የአካባቢ ጥበቃ .................................................................................................................... 64 4.8. የጥቃቅንና አነስተኛ ድርጅቶች ልማት ........................................................................................ 67 4.9. የከተማ ልማት .................................................................................................................... 69 4.10. የክልሎች የዋጋ ልዩነት ኢንዴክስ ........................................................................................... 71 4.12. የወጪ ፍላጐት ዳሰሳ ማጠቃለያ ......................................................................................... 71

ምዕራፍ አምስት: የፊሲካል ክፍተትና አማራጭ የድጎማ ማከፋፈያ ቀመሮች ..................................................... 74 ምዕራፍ 6: ማጠቃለያ፣ምክረ ሀሳብ፣ የተገኙ ተሞክሮዎች እና በቀጣይ ትኩረት ተሰጥቶ ሊሰራ የሚችሉ ጉዳዮች፣ ...... 77 ምዕራፍ ሰባት: የፌዴሬሽን ምክር ቤት ውሳኔ .......................................................................................... 79

የሰንጠዦች ዝርዝር ሰሰንንጠጠረረዥዥ 11 የየገገቢቢ አአቅቅምም የየተተገገመመተተባባቸቸውው ዋዋናና ዋዋናና የየክክልልልል የየገገቢቢ ዓዓይይነነቶቶችች፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 22 ከከተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየገገቢቢ ግግብብርር ((PPaayy rroollll ttaaxx))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 33 የየአአርርሶሶ አአደደሮሮችች ቁቁጥጥርር በበተተለለያያየየ የየታታረረሰሰ መመሬሬትት ይይዞዞታታ መመጠጠንን ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 44 የየግግብብርርናና ገገቢቢ ማማስስከከፈፈያያ አአማማካካኝኝ ምምጣጣኔኔ በበየየመመሬሬትት ይይዞዞታታ ስስፋፋትት ምምድድብብ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 55 የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር የየገገቢቢ አአቅቅምም ((በበብብርር))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 66 የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ብብዛዛትት በበመመሬሬትት መመጠጠኑኑ የየ55 ዓዓመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 77 አአማማካካይይ የየመመሬሬትት መመመመቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ በበየየመመሬሬትት ስስፋፋትት ምምድድብብ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 88 ከከመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየገገቢቢ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 99 የየከከብብትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበከከብብትት ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1100 የየበበግግ ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበበበግግ ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1111 የየፍፍየየልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበፍፍየየልል ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1122 የየግግመመልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበግግመመልል ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1133 የየከከብብትት ብብዛዛትትንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1144 ከከእእንንስስሳሳትት ሃሃብብትት ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየታታክክስስ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1155 የየአአከከፋፋፋፋይይ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1166 የየአአገገልልግግሎሎትት ሰሰጪጪ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1177 የየአአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1188 የየትትላላልልቅቅ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1199 በበየየክክልልሉሉ ያያሉሉ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት ትትርርፍፍናና ከከንንግግድድ ስስራራ ገገቢቢ የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2200 አአዲዲስስ አአበበባባንን ጨጨምምሮሮ በበየየክክልልሉሉ የየሚሚገገኙኙ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየትትርርፍፍ መመጠጠንን ((22000022 ዓዓ..ምም))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2211 በበየየክክልልሉሉ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየትትርርፍፍ ግግብብርር መመጠጠንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2222 አአጠጠቃቃላላይይ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት ሽሽያያጭጭ በበየየተተቋቋማማቱቱ ዓዓይይነነትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2233 :: ከከሽሽያያጭጭ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2244 ተተዕዕታታ የየማማይይከከፈፈልልባባቸቸውው ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች ድድርርሻሻ ((22000044//0055))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2255 ከከከከተተማማ ህህዝዝብብ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው ተተዕዕታታ ስስሌሌትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2266 ከከገገጠጠርር ህህዝዝብብ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው ተተዕዕታታ ስስሌሌትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2277 ከከገገጠጠርርናና ከከከከተተማማ ነነዋዋሪሪዎዎችች መመሰሰብብሰሰብብ ያያለለበበትት ተተዕዕታታ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2288 የየክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ የየገገቢቢ አአቅቅምም፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3300 አአጠጠቃቃላላይይ የየክክልልሎሎችች ወወጪጪ ከከ11999988--22ዐዐዐዐ22 በበጀጀትት ዓዓመመትት //በበሚሚሊሊዮዮንን ብብርር//፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3311 የየዋዋናና ዋዋናና ሴሴክክተተሮሮችች ወወጪጪ ድድርርሻሻ ከከ11999988--22ዐዐዐዐ22 በበጀጀትት ዓዓመመትት //በበመመቶቶኛኛ//፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3322 በበወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ በበተተመመረረጡጡ የየወወጪጪሴሴክክተተሮሮችች የየተተሰሰጠጠውው ክክብብደደትት //በበመመቶቶኛኛ//፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3333 የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅለለላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጮጮ ፍፍላላጎጎትት መመገገመመቻቻ ማማባባዥዥያያዎዎችች ((ኮኮፊፊሸሸንንቶቶችች))፡፡-- ጥጥገገኛኛውው

አአመመልልካካችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት ወወጪጪ በበሽሽህህ ብብርር፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3344 የየክክልልሎሎችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ግግምምትት //በበዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ፣፣ የየአአየየርር ሙሙቀቀትት

ተተጽጽእእኖኖዎዎችችናና በበዓዓለለምም አአቀቀፍፍ የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ከከመመስስተተካካከከሉሉ በበፊፊትት//፣፣

II

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3355 የየቆቆላላ አአበበልል ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3366 ሞሞቃቃታታማማነነትትንን ለለመመቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3377 ብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችችንን ለለመመደደገገፍፍ እእናና ለለብብሔሔረረሰሰብብ ምምክክርር ቤቤትት የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3388 ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር ጋጋርር ለለተተያያያያዘዘ ወወጪጪ የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3399 ጠጠቅቅላላላላ የየክክልልሎሎችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበክክልልሎሎችች የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ከከመመስስተተካካከከሉሉ

በበፊፊትት ((በበብብርር))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4400 ክክልልሎሎችች በበአአፍፍ መመፍፍቻቻ ቋቋንንቋቋ ለለማማስስተተማማርር ለለመመፅፅሐሐፍፍትት ማማዘዘጋጋጃጃ የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው የየወወጪጪ ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4411 የየአአንንደደኛኛ እእናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ግግምምትት ((በበመመማማርር ላላይይ ለለሚሚገገኙኙ ተተማማሪሪዎዎችች))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4422 የየትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ((ገገናና ወወደደ ትትምምህህርርትት ገገበበታታ ያያልልተተቀቀላላቀቀሉሉትትንን ልልጆጆችች ለለማማስስተተማማርር የየሚሚያያስስፈፈልልግግ

በበጀጀትት))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4433 የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት //የየካካፒፒታታልል በበጀጀትት ፍፍላላጐጐታታቸቸውውንን ለለማማስስላላትት//፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4444 አአጠጠቃቃላላይይ የየትትምምህህረረትት ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግመመትት //የየአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ተተጽጽዕዕኖኖንን ያያካካተተተተ// በበብብርር፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4455 የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት አአመመልልካካቾቾችች፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4466 የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግመመታታ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4477 የየክክልልሎሎችች የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ሽሽፋፋንን፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4488 የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃየየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4499 የየክክልልሎሎችች የየጤጤናና ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ማማጠጠቃቃለለያያ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5500 የየግግብብርርናናንን ወወጪጪ የየሚሚያያመመለለክክተተ የየሪሪግግሬሬሽሽንን ውውጤጤትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5511 የየክክልልሎሎችች የየግግብብርርናና የየገገጠጠርር ልልማማትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግምምትት ዘዘርርዘዘርር ባባለለ መመልልኩኩ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5522 በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና ፕፕሮሮግግራራምም የየታታቀቀፉፉትት ወወረረዳዳዎዎችችናና ህህዝዝብብ ብብዛዛትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5533 በበሪሪግግሬሬሽሽንን መመሰሰረረትት ከከምምግግብብ ዋዋስስትትናና ጋጋርር ለለተተያያዙዙ ስስራራዎዎችች የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ((ለለአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5544 የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ መመልልሶሶ ለለማማቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5555 የየክክልልሎሎችች የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5566 የየሥሥራራ ዕዕድድልል ለለመመፍፍጠጠርር የየወወጣጣ ወወጪጪ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5577 ለለጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግመመታታ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5588 የየከከተተማማ ልልማማትት የየወወጪጪ ግግምምትት፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5599 የየክክልልሎሎችች አአንንጻጻራራዊዊ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6600 የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ማማጠጠቃቃለለያያ በበብብርር፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6611 የየገገቢቢ አአቅቅምም፣፣ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትትናና የየቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6622 የየቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች ከከቀቀድድሞሞውው ቀቀመመርርናና ከከህህዝዝብብ ብብዛዛትት ድድርርሻሻ ንንፅፅፅፅርር፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6633 የየክክልልሎሎችች መመቶቶኛኛ ድድርርሻሻ ከከአአጠጠቃቃላላይይ ለለክክልልሎሎችች ከከሚሚከከፋፋፈፈልል የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ፣፣

III

የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈ ጉባኤ መልእክት የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ፌፌደደራራላላዊዊ ዲዲሞሞክክራራሲሲያያዊዊ ሪሪፖፖብብሊሊክክ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት በበኢኢፌፌዲዲሪሪ ህህገገመመንንግግስስትት ከከተተቋቋቋቋመመበበትት ጀጀምምሮሮ

ላላለለፉፉትት አአስስራራ ሰሰባባትት አአመመታታትት በበርርካካታታ ተተግግባባራራትትንን አአከከናናውውኗኗልል፡፡፡፡ ምምክክርር ቤቤታታችችንን ህህገገ መመንንግግስስታታዊዊ ተተልልዕዕኮኮውውንን በበመመወወጣጣትት

ረረገገድድ ውውጤጤታታማማ በበሆሆነነባባቸቸውው ጉጉዳዳዮዮችች ህህገገመመንንግግስስቱቱንንናና ህህገገመመንንግግስስታታዊዊ ስስርርዓዓቱቱንን በበማማክክበበርር፣፣በበማማስስከከበበርር ተተጠጠቃቃሽሽ ስስራራዎዎችችንን

መመስስራራትት ችችሏሏልል፡፡፡፡ በበዚዚህህ ረረገገድድ በበብብሔሔሮሮችች ብብሔሔርርረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች እእኩኩልልነነትትናና አአንንድድነነትት የየበበለለፀፀገገችች ኢኢትትዮዮጵጵያያንን እእውውንን

ለለማማድድረረግግ ጥጥረረትት ከከመመደደረረጉጉምም በበላላይይ ዘዘላላቂቂ ሰሰላላምምንን በበማማስስፈፈንን ህህዝዝቦቦችች የየዴዴሞሞክክራራሲሲ፣፣የየፍፍትትህህ እእናና የየእእኩኩልልነነትት ተተጠጠቃቃሚሚ

እእንንዲዲሆሆኑኑ አአገገራራቱቱንን ከከድድህህነነትት ለለማማላላቀቀቅቅ የየተተደደረረጉጉ እእንንቅቅስስቃቃሴሴዎዎችች ውውጤጤትት በበማማስስገገኘኘትት ላላይይ እእንንደደሆሆኑኑ እእሙሙንን ነነውው፡፡፡፡

የየኢኢፌፌዲዲሬሬ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት በበህህገገመመንንግግስስቱቱ እእናና በበአአዋዋጅጅ ቁቁጥጥርር 225511//9933 አአንንቀቀፅፅ 3355//11--55// መመሰሰረረትት የየፌፌደደራራሉሉ

መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ውውጤጤታታማማ፣፣ፍፍትትሀሀዊዊ እእናና ከከጊጊዜዜ ወወደደ ጊጊዜዜ እእየየተተሻሻሻሻለለ በበሚሚሄሄድድ የየድድጎጎማማ

ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር በበማማዘዘጋጋጀጀትት እእናና በበመመወወሠሠንን የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል እእንንደደሚሚያያደደርርግግ ተተደደንንግግጓጓልል፡፡፡፡ ባባለለፉፉትት አአስስራራ ሰሰባባትት አአመመታታትት

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምከከርር ቤቤትት የየተተለለያያዩዩ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመሮሮችችንን በበስስራራ ላላይይ አአውውሏሏልል፡፡፡፡ በበተተጠጠቀቀሰሰውው ጊጊዜዜ የየተተዘዘጋጋጁጁትት

የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሮሮችች በበጀጀትትንን ፍፍትትሀሀዊዊ እእናና ውውጤጤታታማማ በበሆሆነነ መመንንገገድድ ለለማማከከፋፋፈፈልል በበሚሚያያስስችችልል መመልልክክ

እእንንዲዲዘዘጋጋጁጁ ጥጥረረትት ተተድድርርጔጔልል፡፡፡፡ የየፊፊደደራራሉሉ መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚያያከከፋፋፍፍለለውው የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ዋዋናና ዓዓላላማማ በበህህገገመመንንግግስስቱቱ

መመግግቢቢያያ ላላይይ የየተተቀቀመመጠጠውውንን የየብብሄሄርር ብብሔሔረረሰሰብብ ህህዝዝቦቦችችንን እእኩኩልልነነትት እእናና አአንንድድነነትት በበፍፍትትሀሀዊዊ የየሀሀብብትት ክክፍፍፍፍልል መመስስክክ

በበማማረረጋጋገገጥጥ እእንንድድ የየሆሆነነ ፖፖለለቲቲካካዊዊ እእናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ ማማህህበበረረሰሰብብ መመፍፍጠጠርር ነነውው፡፡፡፡

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየፌፌደደራራልል መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውው ድድጎጎማማ ክክልልሎሎችች ለለሚሚያያከከናናውውኑኑትት የየልልማማትት ስስራራዎዎችች

ብብቸቸኛኛውው የየሀሀብብትት ምምንንጭጭ ነነውው ብብሎሎ አአያያምምንንምም፡፡፡፡ ለለክክልልሎሎችች ከከፌፌደደራራሉሉ መመንንግግስስትት የየሚሚሰሰጠጠውው ድድጎጎማማ ክክልልሎሎችች ሀሀብብትትንን

ከከተተለለያያዩዩ ምምንንጮጮችች በበማማሰሰባባሰሰብብ ልልማማትትንን በበክክልልልል እእናና በበአአካካባባቢቢ ደደረረጃጃ ለለማማከከናናወወንን እእንንደደ እእርርሾሾ የየሚሚጠጠቀቀሙሙበበትት መመሳሳሪሪያያ

ነነውው ብብሎሎ ያያምምናናልል፡፡፡፡ ይይህህንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ምምክክርር ቤቤታታችችንን ለለወወደደፊፊትት ክክልልሎሎችች ከከተተለለያያዩዩ የየሀሀብብትት ምምንንጮጮችች ሀሀብብትትንን

እእንንዴዴትት መመጠጠቀቀምም እእንንዳዳለለባባቸቸውው እእናና ከከዚዚህህ አአኳኳያያ ክክልልሎሎችች እእርርእእስስ በበርርሳሳቸቸውው ሊሊማማማማሩሩ የየሚሚችችሉሉበበትትንን የየተተለለያያዩዩ የየአአቅቅምም

ግግንንባባታታ እእናና የየምምክክከከርር መመድድረረኮኮችችንን ያያዘዘጋጋጃጃልል፡፡፡፡

ባባለለፉፉትት አአስስራራ ሰሰባባትት አአመመታታትት የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት የየተተለለያያዩዩ የየፌፌደደራራልል እእናና ፌፌደደራራልል ያያልልሆሆኑኑ አአገገራራትትንን

ውውጤጤታታማማ ተተሞሞክክሮሮ እእንንዲዲሁሁምም ያያገገራራችችንንንን ተተጨጨባባጭጭ ማማህህበበራራዊዊ፣፣ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ እእናና ፖፖለለቲቲካካዊዊ ሁሁኔኔታታዎዎችችንን መመሰሰረረትት ባባደደረረገገ

መመልልክክ እእየየተተሻሻሻሻለለ ሲሲዘዘጋጋጅጅ ቆቆይይቷቷልል፡፡፡፡ ሁሁላላችችንንምም እእንንደደምምናናውውቀቀምም በበመመጀጀመመሪሪዎዎቹቹ የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት አአመመታታትት ወወቅቅትት በበስስራራ

ላላይይ ተተግግባባራራዊዊ ሆሆኖኖ የየነነበበረረውው ቀቀመመርር ግግምምታታዊዊ የየሆሆኑኑ አአመመልልካካቾቾችችንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ ከከመመሆሆኑኑ ጋጋርር ተተያያይይዞዞ ውውሳሳኔኔ ለለመመስስጠጠትት

በበወወቅቅቱቱ አአከከራራካካሪሪ ነነበበርር፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን ከከ 11999999 ዓዓ..ምም ጀጀምምሮሮ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል በበክክልልሎሎችች የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት እእናና የየገገቢቢ

አአቅቅምምንን መመሰሰረረትት ባባድድረረገገ መመልልኩኩ በበመመከከፋፋፈፈልል ላላይይ ነነውው፡፡፡፡ ከከዚዚህህ ወወቅቅትት ጀጀምምሮሮ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርር በበየየጊጊዜዜውው

በበመመረረጃጃ አአጠጠቃቃቀቀምም እእናና በበጥጥናናትት ዘዘዴዴ እእየየተተሻሻሻሻለለ ተተዘዘጋጋጅጅቷቷልል፡፡፡፡ በበተተጨጨማማሪሪምም የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍሉሉ ከከብብሄሄራራዊዊ የየልልማማትት

ፖፖሊሊሲሲዎዎችች፣፣ስስትትራራቴቴጆጆዎዎችችናና ፕፕሮሮግግራራሞሞችች ጋጋርር በበማማያያያያዝዝ እእየየተተከከናናወወነነ ይይገገኛኛልል፡፡፡፡

ኢኢዲዲሱሱ የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርር ((22000055--22000099)) ግግንንቦቦትት 77 22000044 ዓዓ..ምም ለለፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት አአጠጠቃቃላላይይ ጉጉባባኤኤ

ቀቀርርቦቦ በበሙሙሉሉ ድድምምፅፅ ፀፀድድቋቋልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህ በበፊፊትት ምምክክርር ቤቤቱቱ የየድድጎጎማማ ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርርንን በበሚሚወወሰሰንንበበትት ወወቅቅትት በበአአብብዛዛኛኛውው

ለለአአንንድድ የየበበጀጀትት አአመመትት የየነነበበረረ ሲሲሆሆንን አአዲዲሱሱ ቀቀመመርር ግግንን ለለቀቀጣጣይይ አአምምስስትት የየበበጀጀትት አአመመታታትት ስስራራ ላላይይ እእንንዲዲውውልል ውውሳሳኔኔውውንን

አአሳሳልልፏፏልል፡፡፡፡

IV

አአዲዲሱሱ የየድድጎጎማማ ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርር ከከ22000022--22000044 በበጀጀትት አአመመትት በበስስራራ ላላይይ የየዋዋለለውውንን ቀቀመመርር በበማማሻሻሻሻልል የየተተዘዘጋጋጀጀ ነነውው፡፡፡፡

በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት በበቀቀመመሩሩ ስስሌሌትት ውውስስጥጥ የየክክልልሎሎችች የየገገቢቢ አአቅቅምምናና የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎቶቶችች ማማሻሻሻሻያያ ተተደደርርጎጎባባቸቸዋዋልል፡፡፡፡ ከከክክልልሎሎችች

ገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳ አአኳኳያያ በበፌፌደደራራልል መመንንግግስስትት የየመመረረጃጃ ተተቋቋማማትት በበተተሰሰበበሰሰቡቡ መመረረጃጃዎዎችች አአማማካካኝኝነነትት ዋዋናና ዋዋናና የየክክልልሎሎችች

ገገቢቢዎዎችች ተተካካትትተተዋዋልል፡፡፡፡ ይይህህ የየገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳ የየተተለለያያየየ የየገገቢቢ አአቅቅምም ያያላላቸቸውውንን ክክልልሎሎችች በበተተለለያያየየ መመልልኩኩ በበማማየየትት ፍፍትትሀሀዊዊ

የየሆሆነነ የየሀሀብብትት ክክፍፍፍፍልል እእንንዲዲኖኖርር ያያስስችችላላልል፡፡፡፡

ከከክክልልሎሎችች ወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ አአንንፃፃርር የየድድጎጎማማ በበበበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ከከአአገገሪሪቱቱ የየእእድድገገትትናና ትትራራንንስስፎፎርርሜሜሽሽንን እእቅቅድድ ጋጋርር

በበቀቀጥጥታታ የየተተገገነነኛኛ ነነውው፡፡፡፡የየሴሴክክተተሮሮችች የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት የየተተሰሰላላውው ዕዕቅቅዱዱ ሊሊያያሳሳካካ ባባስስቀቀመመጠጠውው መመድድረረሻሻ እእናና አአላላማማ መመሰሰረረትት

ሲሲሆሆንን ይይህህ አአካካሄሄድድ ፍፍትትሀሀዊዊ የየሆሆነነ መመሰሰረረታታዊዊ የየመመንንግግስስትት አአገገልልግግሎሎትት በበሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች መመስስጠጠትት የየሚሚያያስስችችልል አአቅቅምም

እእነነዲዲኖኖርር ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ በበተተጨጨማማሪሪምም በበወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት ላላይይ የየአአገገሪሪቱቱንን ተተለለዋዋዋዋጭጭ ማማሕሕበበራራዊዊ እእናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ ሁሁኔኔታታዎዎችችንን

ያያገገናናዘዘቡቡ አአዳዳዲዲስስ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎቶቶችች እእንንዲዲካካተተቱቱ ተተድድርርጓጓልል፡፡፡፡

በበመመጨጨረረሻሻምም እእራራሴሴንን እእናና የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት በበመመወወከከልል፣፣ በበቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ወወቅቅትት በበፋፋይይናናንንስስ፣፣በበክክህህሎሎትትእእናና መመረረጃጃንን

በበማማቅቅረረብብ የየተተባባበበሩሩንንንን አአካካላላትት እእያያመመሰሰገገንንኩኩ በበቀቀጣጣይይነነትት የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍሉሉ ይይበበልልጥጥ ፍፍትትሀሀዊዊናና ውውጤጤታታማማ እእንንዲዲሆሆንን ሁሁሉሉምም

ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት ትትብብብብራራቸቸሁሁንን አአጠጠናናክክራራችችሁሁ እእንንደደትትቀቀጥጥሉሉ አአሳሳስስባባለለሁሁ፡፡፡፡

V

የጥናት፣ ውሳኔና አፈፃፀም ክትትል ዳይሬክቶሬት ምስጋና እእ..ኤኤ..አአ ከከ 11999900 ጀጀምምሮሮ በበአአብብዛዛኛኛውው በበማማደደግግ ላላይይ ባባሉሉ ሀሀገገራራትት ያያልልተተማማከከለለ አአስስተተዳዳደደርር ስስርርዓዓትት በበመመተተግግበበርር ላላይይ ሲሲሆሆኑኑ

ሂሂደደቱቱ የየፖፖለለቲቲካካ፣፣ የየአአስስተተዳዳደደርር እእናና የየፋፋይይናናንንስስ ስስልልጣጣንን ሽሽግግግግርርንን ያያካካትትታታልል፡፡፡፡ በበሃሃገገራራችችንን ኢኢትትዮዮጵጵያያምም ከከ11998833 ዓዓ..ምም ጀጀምምሮሮ

ያያልልተተማማከከለለ አአስስተተዳዳደደርር እእየየተተተተገገበበረረ የየሚሚገገኝኝ ሲሲሆሆንን ከከዚዚህህ ውውስስጥጥ የየፊፊሲሲካካልል ወወይይምም የየፋፋይይናናንንስስ ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓትት ዋዋነነኛኛውው

ነነውው፡፡፡፡

በበኢኢትትዮዮጵጵያያ የየፋፋይይናናንንስስ ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓትት ውውስስጥጥ ቀቀዳዳሚሚ ሚሚናና ከከሚሚጫጫወወቱቱ ተተቋቋማማትት መመካካከከልል የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት

ዋዋነነኛኛውው ሲሲሆሆንን ምምክክርር ቤቤቱቱ በበህህገገመመንንግግስስቱቱ በበተተሰሰጠጠውው ስስልልጣጣንን መመሰሰረረትት የየፌፌደደራራሉሉ መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን

የየበበጀጀትት ድድጋጋፍፍ ተተጨጨባባጭጭነነትት እእናና ውውጤጤታታማማ በበሆሆነነ ቀቀመመርር የየማማከከፋፋፈፈልል ስስልልጣጣንን አአለለውው፡፡፡፡ ምምክክርር ቤቤቱቱ ይይህህንንንን ስስልልጣጣኑኑንን

በበአአግግባባቡቡ ለለመመወወጣጣትት እእንንዲዲችችልልምም ለለምምክክርር ቤቤትት አአባባላላትት ሙሙያያዊዊ ድድጋጋፍፍ የየሚሚሰሰጥጥ ጽጽ//ቤቤትት አአቋቋቁቁሟሟልል፡፡፡፡ የየጥጥናናትት፣፣ ውውሳሳኔኔናና

አአፈፈፃፃፀፀምም ክክትትትትልል ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬትት በበምምክክርር ቤቤቱቱ ጽጽ//ቤቤትት ውውስስጥጥ ከከሚሚገገኙኙ ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቶቶችች መመሀሀከከልል አአንንዱዱ ሲሲሆሆንን ዋዋናና

ተተግግባባሩሩምም በበፌፌዴዴራራልል በበጀጀትት ድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ሂሂደደትት ምምክክርር ቤቤቱቱ በበሚሚያያቀቀርርብብለለትት የየስስራራ መመመመሪሪያያ መመሰሰረረትት

የየተተለለያያዩዩ ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትትንን ባባሳሳተተፈፈ መመልልኩኩ ሙሙያያዊዊ ድድጋጋፍፍ መመስስጠጠትት ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ ከከ22000055--

22000099 በበጀጀትት ዓዓመመትት ተተግግባባራራዊዊ የየሚሚደደረረገገውውንንምም የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ከከምምክክርር ቤቤቱቱ የየፖፖለለቲቲካካ አአመመራራርር እእናና

ከከተተለለያያዩዩ የየፌፌደደራራልል እእናና የየክክልልልል ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት ጋጋርር የየተተጠጠናናከከረረ ግግንንኙኙነነትት በበመመፍፍጠጠርር አአዘዘጋጋጅጅቶቶ አአቅቅርርቧቧልል፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተገገለለጠጠውው መመሰሰረረትት የየጥጥናናትት፣፣ ውውሳሳኔኔናና አአፈፈፃፃፀፀምም ክክትትትትልል ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬትት ለለ22000055--22000099 በበጀጀትት አአመመትት የየድድጎጎማማ በበጀጀትት

ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት መመረረጃጃዎዎችችንን በበማማቅቅረረብብናና ሙሙያያዊዊ ድድጋጋፍፍ በበመመስስጠጠትት የየተተባባበበሩሩ ግግለለሰሰቦቦችችንን እእናና ተተቋቋማማትትንን

ማማመመስስገገንን ይይወወዳዳልል፡፡፡፡

በበመመጀጀመመሪሪያያ ደደረረጃጃ፣፣ በበድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ወወቅቅትት ለለስስራራውው በበቂቂ ጊጊዜዜናና ትትልልቅቅ ትትኩኩረረትት ሰሰጥጥተተውው አአጠጠቃቃላላይይ

ስስራራውውንን በበመመምምራራትትናና ከከተተለለያያዩዩ አአካካላላትት ጋጋርር ያያለለውውንን ግግንንኙኙነነትት እእንንዲዲቃቃናና በበማማድድረረግግ ብብቃቃትት ባባለለውው አአመመራራርር የየረረዱዱንንንን

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት አአፈፈ ጉጉባባኤኤ የየተተከከበበሩሩ አአቶቶ ካካሳሳ ተተክክለለ ብብርርሀሀንን እእናና የየድድጎጎማማ በበጀጀትት እእናና የየጋጋራራ ገገቢቢዎዎችች ጉጉዳዳይይ ቋቋሚሚ

ኮኮሚሚቴቴ አአባባላላትትንን እእያያመመሰሰገገንንንን፣፣ የየምምክክርር ቤቤቱቱ አአፈፈ ጉጉባባኤኤ እእናና የየቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴውው ጥጥብብቅቅ ክክትትትትልል ባባይይታታከከልልበበትት ኖኖሮሮ ይይህህንን ስስራራ

በበወወቅቅቱቱናና በበሚሚፈፈለለገገውው የየጥጥራራትት ደደረረጃጃ ማማከከናናወወንን አአዳዳጋጋችች ይይሆሆንን ነነበበርር፡፡፡፡ የየበበላላይይ አአመመራራሩሩ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት

ሂሂደደትትንን ከከምምክክርር ቤቤቱቱ ባባለለሞሞያያዎዎችችናና ከከአአማማካካሪሪዎዎችች ጋጋርር በበመመሆሆንን በበተተለለያያየየ ወወቅቅትት በበመመገገምምገገምም፣፣ እእንንዲዲሁሁምም ስስራራውውንን ከከአአገገሪሪቱቱ

አአጠጠቃቃላላይይ የየልልማማትት ፖፖሊሊሲሲናና ፖፖለለቲቲካካዊዊ ማማዕዕቀቀፍፍ ጋጋርር እእንንዲዲተተሳሳሰሰርር በበማማድድረረግግ የየዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱንን ስስራራ ውውጤጤታታማማ እእንንዲዲሆሆንን

አአድድርርገገዋዋልል፡፡፡፡

የየጥጥናናትት እእናና ውውሳሳኔኔ ዳዳይይሬሬከከቶቶሬሬትት በበስስራራውው ሂሂደደትት የየተተለለያያዩዩ ግግብብዓዓቶቶችችንን ስስራራ ላላይይ ያያዋዋለለ ሲሲሆሆንን እእነነዚዚህህንን የየፋፋይይናናንንስስናና ሌሌሎሎችች

አአቅቅርርቦቦቶቶችችንን በበጊጊዜዜ እእናና በበሚሚያያስስፈፈልልገገውው መመጠጠንን እእንንዲዲቀቀርርብብለለትት አአመመራራርር በበመመስስጠጠትት ድድጋጋፍፍ ላላደደረረጉጉልልንን ለለፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር

ቤቤትት ፅፅ//ቤቤትት ኃኃላላፊፊ አአቶቶ ሀሀብብታታሙሙ ኒኒኒኒ በበተተጨጨማማሪሪ ምምስስጋጋናናውውንን ያያቀቀርርባባልል፡፡፡፡

የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር በበሚሚዘዘጋጋጅጅበበትት ወወቅቅትት ፕፕሮሮፌፌሰሰርር ተተገገኝኝ ገገ//እእግግዚዚሀሀብብሄሄርር፣፣ ዶዶ//ርር ጣጣሰሰውው ወወ//ሀሀናና እእናና ዶዶ//ርር ምምህህረረትት

አአየየነነውው በበአአማማካካሪሪነነትት በበስስራራውው ውውስስጥጥ በበቀቀጥጥታታ የየተተሳሳተተፉፉ ሲሲሆሆንን እእነነዚዚህህ አአማማካካሪሪዎዎችች በበስስራራውው ሂሂደደትት ውውስስጥጥ በበክክልልልል

ልልማማትትናና በበፊፊሲሲካካልል ፌፌደደራራሊሊዝዝምም ዘዘርርፍፍ ያያላላቸቸውውንን እእውውቀቀትት በበመመጠጠቀቀምም ከከፍፍተተኛኛ የየሆሆነነ አአስስተተዋዋፅፅኦኦ አአደደርርገገዋዋልል፡፡፡፡

በበተተጨጨማማሪሪምም ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ ያያለለበበትትንን የየአአቅቅምም ውውስስንንነነትት ከከመመሸሸፈፈንን እእናና የየእእውውቀቀትት ሽሽግግግግርር በበማማድድረረግግ የየዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ

አአቅቅምም እእንንዲዲጠጠናናከከርር በበማማድድረረጋጋቸቸውው ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ ምምስስጋጋናናውውንን ያያቀቀርርባባልል፡፡፡፡

VI

ከከላላይይ ከከተተጠጠቀቀሱሱትት የየፖፖለለቲቲካካ አአመመራራሮሮችች እእናና ባባለለሞሞያያዎዎችች በበተተጨጨማማሪሪ የየፌፌደደራራልል ትትምምህህርርትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየፋፋይይናናንንስስናና

ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየጤጤናና ጥጥበበቃቃ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየውውሀሀናና ኢኢነነርርጂጂ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየግግብብርር ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየኮኮንንስስትትራራክክሽሽንንናና

ከከተተማማ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ የየፌፌደደራራልል ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ፣፣ የየገገቢቢዎዎችችናና ጉጉምምሩሩክክ ባባለለስስልልጣጣንን፣፣ እእንንዲዲሁሁምም የየክክልልልል

ፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ቢቢሮሮዎዎችች እእናና የየገገቢቢ ቢቢሮሮዎዎችች ለለድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ወወቅቅትት የየሚሚያያስስፈፈልልጉጉ የየተተለለያያዩዩ

መመረረጃጃዎዎችችንን ስስላላቀቀረረቡቡልልንን ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ የየከከበበረረ ምምስስጋጋናናውውንን ያያቀቀርርባባልል፡፡፡፡

በበመመጨጨረረሻሻምም በበድድጎጎማማ ማማከከፈፈፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ወወቅቅትት የየተተለለያያዩዩ ገገንንቢቢ አአስስተተያያየየቶቶችችንን ለለሰሰጡጡንን እእንንዲዲሁሁምም የየቁቁሳሳቁቁስስናና

የየፋፋይይናናንንስስ ድድጋጋፍፍ ላላደደረረጉጉልልንን ግግለለሰሰቦቦችችናና ተተቋቋማማትት ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ ምምስስጋጋናናውውንን የየሚሚያያቀቀርርብብ ሲሲሆሆንን በበቀቀጣጣይይ ስስራራዎዎችችምም ላላይይ

የየተተጠጠናናከከረረ ድድጋጋፍፍ እእናና ተተሳሳትትፎፎ እእንንደደምምታታደደርርጉጉ ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬቱቱ በበፅፅኑኑ ያያምምናናልል፡፡፡፡

ምዕራፍ አንድ፡ የጥናቱ ዘዴ፣ መርሆዎችና ማዕቀፍ

1.1 መግቢያ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት ቤቤትት የየምምክክርር ቤቤቱቱንን ውውሳሳኔኔ መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ከከ22000055 በበጀጀትት ዓዓመመትት ጀጀምምሮሮ ለለአአምምስስትት

ዓዓመመታታትት የየሚሚያያገገለለግግልል የየፌፌዴዴራራልል በበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር አአዘዘጋጋጅጅቶቶ አአቅቅርርቧቧልል፡፡፡፡ የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ስስራራውው

የየተተጀጀመመረረውው በበመመስስከከረረምም ወወርር 22000044 ዓዓ..ምም.. ሲሲሆሆንን በበሚሚያያዚዚያያ ወወርር 22000044 ዓዓ..ምም.. ተተጠጠናናቋቋልል፡፡፡፡ የየጽጽህህፈፈትት ቤቤቱቱ ዋዋናና ሃሃላላፊፊነነትት

በበፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየድድጎጎማማ በበጀጀትትናና የየጋጋራራ ገገቢቢ ጉጉዳዳዮዮችች ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ በበሰሰጠጠውው የየስስራራ ዝዝርርዝዝርር ማማጣጣቀቀሻሻ ((TTooRR))

መመሰሰረረትት እእኩኩልልነነትትንን፣፣ ፍፍትትሃሃዊዊነነትትንንናና ግግልልጽጽነነትትንን የየሚሚያያረረጋጋግግጥጥ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ማማዘዘጋጋጀጀትት ነነበበርር፡፡፡፡ ጽጽህህፈፈትት

ቤቤቱቱ ቀቀመመሩሩንን በበማማዘዘጋጋጀጀትት ሂሂደደትትምም የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ፌፌዴዴራራላላዊዊ ዴዴሞሞክክራራሲሲያያዊዊ ሪሪፑፑብብሊሊክክ ((ኢኢፌፌዴዴሪሪ)) ህህገገ--መመንንግግስስትት መመሰሰረረታታዊዊ

መመርርሆሆዎዎችችንንናና ድድንንጋጋጌጌዎዎችችንን እእንንደደ መመሰሰረረታታዊዊ መመነነሻሻ ተተጠጠቅቅሞሞባባቸቸዋዋልል፡፡፡፡

የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ዋዋናና ግግብብ የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን የየበበጀጀትት ድድጋጋፍፍ የየኢኢፌፌዴዴሪሪ ህህገገ--

መመንንግግስስትትንን ቁቁልልፍፍ መመርርሆሆዎዎችች መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ማማከከፋፋፈፈልል ነነውው፡፡፡፡ የየህህገገመመንንግግስስቱቱ መመግግቢቢያያ የየሃሃገገሪሪቷቷ ሁሁሉሉምም ብብሄሄሮሮችች፣፣

ብብሄሄረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች ከከታታሪሪክክ የየወወረረሱሱትትንን የየተተዛዛባባ ግግንንኙኙነነትት በበማማረረምምናና የየጋጋራራ ጥጥቅቅማማቸቸውውንን በበማማሳሳደደግግ አአንንድድ የየጋጋራራ

ማማህህበበራራዊዊ፣፣ ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊናና ፖፖለለቲቲካካዊዊ ማማህህበበረረሰሰብብንን ለለመመፍፍጠጠርር ቃቃልል መመግግባባታታቸቸውውንን በበግግልልጽጽ አአስስቀቀምምጧጧልል፡፡፡፡ በበዚዚህህ ረረገገድድ

የየህህገገመመንንግግስስቱቱ መመግግቢቢያያ እእንንደደሚሚከከተተለለውው ይይነነበበባባልል፡፡ --

እእኛኛ የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ብብሔሔሮሮችች፣፣ ብብሔሔረረሰሰቦቦችች፣፣ ሕሕዝዝቦቦችች፡፡ -- በበሀሀገገራራችችንን ኢኢትትዮዮጵጵያያ ውውስስጥጥ ዘዘላላቂቂ ሰሰላላምም፣፣ ዋዋስስትትናና ያያለለውው ዴዴሞሞክክራራሲሲ እእንንዲዲሰሰፍፍንን፣፣ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊናና ማማኅኅበበራራዊዊ እእድድገገታታችችንን እእንንዲዲፋፋጠጠንን፣፣ የየራራሳሳችችንንንን ዕዕድድልል በበራራሳሳችችንን የየመመወወሰሰንን መመብብታታችችንንንን ተተጠጠቅቅመመንን፣፣ በበነነጻጻ ፍፍላላጐጐታታችችንን፣፣ በበሕሕግግ የየበበላላይይነነትት እእናና በበራራሳሳችችንን ፈፈቃቃድድ ላላይይ የየተተመመሰሰረረተተ አአንንድድ የየፖፖለለቲቲካካ ማማኅኅበበረረሰሰብብ በበጋጋራራ ለለመመገገንንባባትት ቆቆርርጠጠንን በበመመነነሳሳትት፤፤ …… …… ይይህህ ሕሕገገ መመንንግግሥሥትት ከከዚዚህህ በበላላይይ ለለገገለለጽጽናናቸቸውው ዓዓላላማማዎዎችችናና እእምምነነቶቶችች ማማሰሰሪሪያያ እእንንዲዲሆሆነነንንእእንንዲዲወወክክሉሉንን መመርርጠጠንን በበላላክክናናቸቸውው ተተወወካካዮዮቻቻቸቸንን አአማማካካይይነነትት በበሕሕገገ መመንንግግሥሥትት ጉጉባባኤኤ ዛዛሬሬ ኅኅዳዳርር 2299 ቀቀንን 11998877 አአጽጽድድቀቀነነዋዋልል፡፡፡፡

ይይህህ ትትልልቅቅ ዓዓላላማማ ዕዕውውንን ከከሚሚሆሆንንባባቸቸውው መመንንገገዶዶችች መመካካከከልል አአንንዱዱ በበህህገገ--መመንንግግስስቱቱ አአገገላላለለጽጽ ሃሃይይማማኖኖትትንን፣፣ ጾጾታታንን ወወይይምም

ቋቋንንቋቋንን መመሰሰረረትት ካካደደረረገገ አአድድልልዎዎ ነነፃፃ በበሆሆነነናና የየሁሁሉሉንንምም ብብሄሄሮሮችች፣፣ ብብሄሄረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች ማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ መመብብቶቶችችንን

ሊሊያያስስከከብብርር በበሚሚያያስስችችልል የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር የየታታገገዘዘ ተተመመጣጣጣጣኝኝናና ፍፍትትሃሃዊዊ የየሃሃገገርር ሃሃብብትት ክክፍፍፍፍልል

መመኖኖሩሩ ነነውው፡፡፡፡ አአዲዲሱሱ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር የየተተዘዘጋጋጀጀውውምም ከከላላይይ የየተተገገለለጸጸውውንን መመሰሰረረተተ--ሃሃሳሳብብ ታታሳሳቢቢ ባባደደረረገገ

ማማዕዕቀቀፍፍ ሲሲሆሆንን ለለቀቀጣጣዮዮቹቹ ዓዓምምስስትት ዓዓመመታታትትምም ተተግግባባራራዊዊ ይይደደረረጋጋልል፡፡፡፡

1.2. የጥናቱ ዘዴና ስልት፣ የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩንን የየማማሻሻሻሻልል ስስራራ የየተተከከናናወወነነውው ግግልልጽጽናና አአሳሳታታፊፊ አአሰሰራራሮሮችችንን በበመመጠጠቀቀምም ነነውው፡፡፡፡

በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት ከከዚዚህህ በበታታችች የየተተዘዘረረዘዘሩሩትት ተተዋዋናናዮዮችችናና ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት በበቀቀመመሩሩ ዝዝግግጅጅትት ሂሂደደትት ተተሳሳትትፈፈዋዋልል፡፡ --

የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት ------ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት ቤቤትት፣፣

2

የየክክልልልል መመንንግግስስታታትት ማማለለትትምም የየርርዕዕሰሰ መመስስተተዳዳድድርር ጽጽህህፈፈትት ቤቤቶቶችች፣፣ የየገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ቢቢሮሮ፣፣ የየትትምምህህርርትት

ቢቢሮሮ፣፣ የየጤጤናና ቢቢሮሮናና ሌሌሎሎችች ቁቁልልፍፍ ሴሴክክተተርር መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችች፣፣

በበፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየድድጎጎማማ በበጀጀትትናና የየጋጋራራ ገገቢቢ ጉጉዳዳዮዮችች ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ፣፣

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት ቤቤትት አአመመራራሮሮችችናና ባባለለሙሙያያዎዎችች፣፣

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት ቤቤትት ለለስስራራውው ስስኬኬታታማማነነትት አአጠጠቃቃላላይይ አአመመራራርርናና አአቅቅጣጣጫጫ በበመመስስጠጠትት የየላላቀቀ ሚሚናናውውንን

ተተወወጥጥቷቷልል፡፡፡፡ የየምምክክርር ቤቤቱቱ ጽጽህህፈፈትት ቤቤትት ይይህህንንንን ወወሳሳኝኝ የየማማስስተተባባበበርር ሚሚናናውውንን የየተተጫጫወወተተውው ጽጽህህፈፈትት ቤቤቱቱንን ለለማማቋቋቋቋምም

በበወወጣጣውው አአዋዋጅጅ ቁቁጥጥርር 555566//22000000 ዓዓ..ምም የየተተሰሰጡጡትትንን ዝዝርርዝዝርር ተተግግባባራራትትናና ሃሃላላፊፊነነቶቶችችንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጥጥናናቱቱንን ሲሲያያስስተተባባብብርርናና ሲሲመመራራ የየነነበበረረ ወወሳሳኝኝ ተተቋቋምም ሲሲሆሆንን፣፣ ዋዋናናውው ሃሃላላፊፊነነቱቱምም የየስስራራውውንን ርርምምደደትት

መመከከታታተተልልናና መመገገምምገገምም እእንንዲዲሁሁምም የየክክልልልል መመንንግግስስታታትት እእናና የየፌፌዴዴራራልል ሚሚኒኒስስቴቴርር መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችችናና ሌሌሎሎችች ተተቋቋማማትትንን

ጨጨምምሮሮ የየተተለለያያዩዩ ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት መመረረጃጃ በበመመስስጠጠትት የየሚሚያያደደርርጉጉትትንን ንንቁቁ ተተሳሳትትፎፎ ማማረረጋጋገገጥጥ ነነበበርር፡፡፡፡ የየምምክክርር ቤቤቱቱ ጽጽህህፈፈትት

ቤቤትት ባባለለሙሙያያዎዎችች መመረረጃጃ የየማማሰሰባባሰሰብብ፣፣ የየማማደደራራጀጀትትናና የየመመተተንንተተንን፣፣ የየመመስስክክ ጉጉብብኝኝትት የየማማካካሄሄድድ፣፣ የየባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትትንን

ግግብብዓዓትት የየማማሰሰባባሰሰብብናና የየቀቀመመርር ሰሰነነዱዱንን የየማማዘዘጋጋጀጀትት ስስራራዎዎችችንን ለለቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ከከተተቀቀጠጠሩሩትት አአማማካካሪሪዎዎችች ጋጋርር በበመመሆሆንን

በበቅቅርርበበትት በበመመስስራራትት አአጠጠቃቃላላይይ የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ስስራራ ላላይይ ሙሙሉሉ በበሙሙሉሉ ተተሳሳትትፈፈዋዋልል፡፡፡፡ ይይህህ አአካካሄሄድድ ጽጽህህፈፈትት ቤቤቱቱ የየጥጥናናትትናና

ምምርርምምርር ስስራራዎዎችችንን በበማማካካሄሄድድናና የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር በበማማዘዘጋጋጀጀትት ረረገገድድ የየራራሱሱንን የየውውስስጥጥ አአቅቅምም እእንንዲዲገገነነባባ

ድድጋጋፍፍ አአድድርርጎጎለለታታልል፡፡፡፡

የየክክልልልል መመንንግግስስታታትትምም ቁቁልልፍፍ ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት እእንንደደመመሆሆናናቸቸውው በበቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት በበንንቃቃትት ተተሳሳትትፈፈዋዋልል፡፡፡፡ ክክልልሎሎቹቹ

ከከፌፌዴዴራራልል መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችች የየማማይይገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችችንን በበማማቅቅረረብብ ረረገገድድ ጉጉልልህህ ሚሚናና ነነበበራራቸቸውው፤፤ በበተተደደረረጉጉ የየመመስስክክ ጉጉብብኝኝቶቶችችናና

ውውይይይይቶቶችችምም አአስስተተያያየየታታቸቸውውንን፣፣ ፍፍላላጎጎታታቸቸውውንንናና ሃሃሳሳባባቸቸውውንን በበማማቅቅረረብብ ለለጥጥናናቱቱ አአስስፈፈላላጊጊ የየሆሆኑኑ ግግብብዓዓቶቶችችንን ሰሰጥጥተተዋዋልል፡፡፡፡

ለለምምሳሳሌሌ፣፣ በበውውይይይይቶቶቹቹ ወወቅቅትት እእንንደደ ህህዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር፣፣ ተተጨጨማማሪሪ የየጸጸጥጥታታ ወወጪጪዎዎችች፣፣ መመልልከከዓዓ--ምምድድራራዊዊ አአቀቀማማመመጥጥናና የየአአየየርር

ሁሁኔኔታታ፣፣ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ያያሉሉ በበወወጪጪ ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ ሊሊካካተተቱቱ የየሚሚገገባባቸቸውውናና የየክክልልሎሎችችንን ልልዩዩ ገገጽጽታታዎዎችችናና ባባህህሪሪያያትት የየሚሚያያሳሳዩዩ

ጠጠቃቃሚሚ ጉጉዳዳዮዮችችንን አአንንስስተተዋዋልል፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምም ለለመመገገመመትትምም ጥጥቅቅምም ላላይይ መመዋዋልል ባባለለበበትት የየገገቢቢ ((ታታክክስስ)) መመሰሰረረትትናና

የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ዙዙሪሪያያ የየተተደደረረጉጉትት ውውይይይይቶቶችች ጠጠቃቃሚሚ ግግብብዓዓቶቶችችንን አአስስገገኝኝተተዋዋልል፡፡፡፡

የየመመስስክክ ጉጉብብኝኝቱቱ ርርዕዕሰሰ--መመስስተተዳዳደደሮሮችችንንናና ቢቢሮሮ ሃሃላላፊፊዎዎችችንን ጨጨምምሮሮ ከከከከፍፍተተኛኛ የየክክልልልል አአመመራራሮሮችች ጋጋርር ውውይይይይቶቶችች

ለለማማካካሄሄድድናና በበቀቀመመሩሩ ላላይይ ያያላላቸቸውውንን ሃሃሳሳብብናና አአስስተተያያየየትት ለለማማሰሰባባሰሰብብ አአስስችችሏሏልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህምም በበተተጨጨማማሪሪ እእንንደደ ማማዕዕከከላላዊዊ

ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲናና የየገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር ካካሉሉ የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት ተተቋቋማማትት ሊሊገገኙኙ ያያልልቻቻሉሉ

መመረረጃጃዎዎችችንን በበመመስስክክ ጉጉብብኝኝቱቱ ወወቅቅትት ከከክክልልሎሎችች ለለማማሰሰባባሰሰብብምም ተተችችሏሏልል፡፡፡፡

ሌሌላላውው መመጠጠቀቀስስ ያያለለበበትት የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ዝዝግግጅጅትት ሂሂደደትት ጠጠንንካካራራ ጎጎንን በበከከፍፍተተኛኛ ደደረረጃጃ አአሳሳታታፊፊ በበሆሆነነ መመልልኩኩ

የየተተዘዘጋጋጀጀ መመሆሆኑኑ ነነውው፡፡፡፡ የየዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት የየደደረረሰሰበበትትንን ደደረረጃጃናና የየታታቀቀዱዱ አአማማራራጭጭ አአቅቅጣጣጫጫዎዎችች ላላይይ ለለተተለለያያዩዩ ባባለለድድርርሻሻ

አአካካላላትት በበየየወወቅቅቱቱ በበርርካካታታ ማማብብራራሪሪያያዎዎችች ተተሰሰጥጥተተዋዋልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት በበፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ለለድድጎጎማማ በበጀጀትትናና የየጋጋራራ

ገገቢቢ ጉጉዳዳዮዮችች ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ አአባባላላትት፣፣ ለለክክልልልል ምምክክርር ቤቤትት አአፈፈጉጉባባኤኤዎዎችች፣፣ ለለክክልልልል የየሴሴክክተተርር ቢቢሮሮ ሃሃላላፊፊዎዎችች፣፣ እእንንዲዲሁሁምም

ከከተተለለያያዩዩ የየትትምምህህርርትትናና የየምምርርምምርር ተተቋቋማማትት ለለመመጡጡ ሰሰዎዎችች ቀቀመመሩሩንን አአስስመመልልክክቶቶ ጽጽሁሁፎፎችች ቀቀርርበበዋዋልል፣፣ ማማብብራራሪሪያያዎዎችችምም

3

ተተሰሰጥጥተተዋዋልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም የየጥጥናናቱቱንን ጥጥራራትት ከከፍፍ ሊሊያያደደርርጉጉ የየሚሚችችሉሉ ግግብብዓዓቶቶችችንን ለለማማግግኘኘትት ከከመመቻቻሉሉምም በበላላይይ በበቀቀመመሩሩ ላላይይ

የየባባለለቤቤትትነነትት ስስሜሜትት ለለመመፍፍጠጠርር ተተችችሏሏልል፡፡፡፡

1.3. የውሳኔ አሰጣጥ ሂደት፣ የየተተዘዘጋጋጀጀውው የየድድጐጐማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር አአጸጸዳዳደደቅቅ ሂሂደደትት ሶሶስስትት ደደረረጃጃዎዎችችንን አአልልፏፏልል፡፡፡፡ የየመመጀጀመመሪሪያያ ደደረረጃጃ የየቴቴክክኒኒካካልል

ስስራራዎዎችችንን የየያያዘዘ ሲሲሆሆንን በበዋዋናናነነትት በበተተለለያያዩዩ የየድድጐጐማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች አአዋዋጭጭነነትት፣፣ ጥጥንንካካሬሬናና ድድክክመመቶቶችች፣፣ የየዝዝግግጅጅትት

አአቀቀራራረረብብናና የየአአሰሰራራርር ዘዘዴዴዎዎችች፣፣ በበገገቢቢ አአቅቅምምናና በበውውጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ ሊሊካካተተቱቱ በበሚሚገገባባቸቸውው የየገገቢቢናና ወወጪጪ ዘዘርርፎፎችች፣፣

እእንንዲዲሁሁምም የየወወጪጪናና ገገቢቢ ዘዘርርፎፎቹቹንን በበሚሚወወክክሉሉ አአመመልልካካቾቾችች መመረረጣጣ ላላይይ በበአአማማካካሪሪዎዎችች የየሚሚቀቀርርቡቡ የየባባለለሙሙያያ ምምክክረረ--ሃሃሳሳቦቦችች

ዝዝግግጅጅትትንን ይይመመለለከከታታልል፡፡፡፡ ይይህህ ደደረረጃጃ አአማማካካሪሪዎዎችች ከከተተመመረረጡጡ የየፌፌዴዴራራልል ሥሥርርዓዓትት ከከሚሚከከተተሉሉ ሃሃገገራራትት የየቀቀመመርር አአሰሰራራሮሮችችንንናና

አአተተገገባባበበርርንን በበዝዝርርዝዝርር በበመመዳዳሰሰስስናና ወወደደ ኢኢትትዮዮጵጵያያ ተተጨጨባባጭጭ ሁሁኔኔታታ በበመመቀቀየየርር በበግግብብዓዓትትነነትት ስስራራ ላላይይ እእንንዲዲውውልል ሃሃሳሳብብ

የየሚሚያያቀቀርርቡቡበበትትንን ሂሂደደትት የየሚሚያያካካትትትት ነነውው፡፡፡፡

በበደደረረጃጃ ሁሁለለትት የየምምናናገገኘኘውው ደደግግሞሞ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየድድጎጎማማናና የየጋጋራራ ገገቢቢ ጉጉዳዳዮዮችች ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ ከከአአማማካካሪሪዎዎቹቹናና

ከከጽጽህህፈፈትት ቤቤቱቱ የየሚሚቀቀርርቡቡለለትትንን የየባባለለሙሙያያ ምምክክርር ከከህህገገ--መመንንግግስስቱቱናና ከከሃሃገገሪሪቷቷ ተተጨጨባባጭጭ ሁሁኔኔታታ አአንንጻጻርር በበጥጥልልቀቀትት በበመመገገምምገገምም

የየማማስስተተካካከከያያ ሃሃሳሳብብናና የየወወደደፊፊትት አአቅቅጣጣጫጫ የየሚሚሰሰጥጥበበትት ሂሂደደትት ነነውው፡፡፡፡ ከከዚዚህህምም ባባሻሻገገርር ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴውው የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱንን

ሂሂደደትትናና የየደደረረሰሰበበትትንን ደደረረጃጃ፣፣ እእንንዲዲሁሁምም የየመመጨጨረረሻሻውው የየቀቀመመርር ሰሰነነድድ የየሁሁሉሉንንምም ክክልልሎሎችች ፍፍላላጎጎትት ያያካካተተተተ መመሆሆኑኑንን በበማማረረጋጋገገጥጥ

ለለውውሳሳኔኔ በበሚሚያያመመችች መመልልኩኩ ለለምምክክርር ቤቤቱቱ የየሚሚያያቀቀርርበበውው በበሁሁለለተተኛኛውው ደደረረጃጃ ላላይይ ነነውው፡፡፡፡

የየመመጨጨረረሻሻውው ሂሂደደትት በበተተዘዘጋጋጀጀውው የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ሰሰነነድድ ላላይይ በበምምክክርር ቤቤቱቱ አአማማካካይይነነትት ፖፖለለቲቲካካዊዊ ውውሳሳኔኔ የየሚሚሰሰጥጥበበትት ደደረረጃጃ

ሲሲሆሆንን፣፣ ቀቀመመሩሩ በበኢኢፌፌዴዴሪሪ ሕሕገገ--መመንንግግስስትት የየተተመመለለከከቱቱትትንን መመሠሠረረታታዊዊ መመርርሆሆዎዎችችንን መመሠሠረረትት ያያደደረረገገ መመሆሆኑኑንን በበማማረረጋጋገገጥጥ

ማማጽጽደደቅቅንን የየሚሚያያጠጠቃቃልልልል ሂሂደደትት ነነውው፡፡፡፡

1.4. የመረጃ አሰባሰብና ትንተና፣ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ስስኬኬታታማማ እእንንዲዲሆሆንንናና ተተቀቀባባይይነነትት እእንንዲዲያያገገኝኝ ተተዓዓማማኒኒነነትት ያያለለውውናና ወወቅቅታታዊዊ የየሆሆነነ

መመረረጃጃ መመኖኖርር ወወሳሳኝኝ ጉጉዳዳይይ ነነውው፡፡፡፡ ይይህህንን ከከግግምምትት በበማማስስገገባባትት ለለድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ዝዝግግጅጅትት የየሚሚረረዱዱ የየተተለለያያዩዩ

መመረረጃጃዎዎችች ተተሰሰባባስስበበዋዋልል፡፡፡፡ በበጥጥናናቱቱ ወወቅቅትት አአሃሃዛዛዊዊናና አአሃሃዛዛዊዊ ያያልልሆሆኑኑ ((ከከተተካካሄሄዱዱ ውውይይይይቶቶችችናና ምምክክክክሮሮችች የየተተገገኙኙ ግግብብዓዓቶቶችች))

መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡ ለለጥጥናናቱቱ በበግግብብኣኣትትነነትት የየዋዋሉሉትት መመረረጃጃዎዎችች እእንንደደሚሚከከተተለለውው ተተዘዘርርዝዝረረዋዋልል፡፡ --

ሀሀ.. አአሃሃዛዛዊዊ መመረረጃጃ፡፡ -- እእነነዚዚህህ መመረረጃጃዎዎችች በበአአብብዛዛኛኛውው የየተተሰሰባባሰሰቡቡትት በበአአማማካካሪሪዎዎቹቹናና በበፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት

ቤቤትት ባባለለሙሙያያዎዎችች በበጋጋራራ በበተተዘዘጋጋጁጁ ቅቅጾጾችች ነነውው፡፡፡፡

ለለ.. አአሃሃዛዛዊዊ ያያልልሆሆኑኑ መመረረጃጃዎዎችች፡፡ -- አአሃሃዛዛዊዊ ያያልልሆሆኑኑትት መመረረጃጃዎዎችች የየተተሰሰባባሰሰቡቡትት የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትናና የየገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳንን

ለለማማካካሄሄድድ ቁቁልልፍፍ ግግብብዓዓትት የየሆሆኑኑትትንን የየክክልልሎሎችች ልልዩዩ ፍፍላላጎጎቶቶችችናና አአስስተተያያየየቶቶችች ለለማማሰሰባባሰሰብብ ከከተተካካሄሄዱዱትት አአሳሳታታፊፊ

ውውይይይይቶቶችች እእናና ቃቃለለ--መመጠጠይይቆቆችች ነነውው፡፡፡፡

ሐሐ.. የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱንን አአስስመመልልክክቶቶ በበየየደደረረጃጃውው በበቀቀረረቡቡ ረረቂቂቅቅ ሰሰነነዶዶችች ላላይይ የየድድጎጎማማ በበጀጀትትናና

የየጋጋራራ ገገቢቢ ጉጉዳዳዮዮችች ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ፣፣ የየክክልልልል ሴሴክክተተርር መመስስሪሪያያ ቤቤትት ሃሃላላፊፊዎዎችች፣፣ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ጽጽህህፈፈትት

ቤቤትት፣፣ እእንንዲዲሁሁምም ከከተተለለያያዩዩ ተተቋቋማማትት የየመመጡጡ ባባለለሙሙያያዎዎችች የየሰሰጧጧቸቸውው አአስስተተያያየየቶቶችችናና የየማማስስተተካካከከያያ ሃሃሳሳቦቦችች፣፣

መመ.. ከከገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርርናና ከከማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየተተገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችችናና የየተተካካሄሄዱዱ

ውውይይይይቶቶችች ለለስስራራውው ጠጠቃቃሚሚ መመመመሪሪያያ ሆሆነነውው አአገገልልግግለለዋዋልል፡፡፡፡

4

ሠሠ.. በበተተጨጨማማሪሪምም ከከፌፌዴዴራራልል ጤጤናና ጥጥበበቃቃ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ ትትምምህህርርትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ ውውሃሃናና ኢኢነነርርጂጂ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣ መመንንገገዶዶችች

ባባለለስስልልጣጣንንናና ከከመመሳሳሰሰሉሉትት ተተቋቋማማትት የየተተገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችችምም በበጥጥናናቱቱ ሂሂደደትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

ስስለለሆሆነነምም ከከላላይይ ከከተተገገለለፁፁ ምምንንጮጮችች የየተተገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች ለለቀቀመመሩሩ ተተዓዓማማኒኒነነትትናና ተተቀቀባባይይነነትት ጠጠንንካካራራ መመሠሠረረትት መመሆሆናናቸቸውውንን

ማማመመልልከከትት ተተገገቢቢ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡ ቁቁልልፍፍ የየሆሆኑኑ ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት በበተተለለይይምም የየክክልልልልናና የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስታታትት በበቀቀመመርር ሥሥራራውው

መመሳሳተተፋፋቸቸውው የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት ከከበበፊፊቱቱ በበላላቀቀ ደደረረጃጃ በበመመግግባባባባትት ላላይይ የየተተመመሠሠረረተተ እእንንዲዲሆሆንን አአስስችችሏሏልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህምም

ባባሻሻገገርር በበባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትትናና በበተተለለይይ ቁቁልልፍፍ ሚሚናና በበሚሚጫጫወወቱቱ አአካካላላትት ደደረረጃጃ ቀቀመመሩሩ ተተቀቀባባይይነነትትናና ተተዓዓማማኒኒነነትት ያያለለውው

መመረረጃጃናና የየተተሻሻለለ የየአአሰሰራራርር ዘዘዴዴንን በበመመጠጠቀቀምም መመዘዘጋጋጁጁትትንን ያያረረጋጋገገጠጠ ነነውው፡፡፡፡

ከከመመነነሻሻውው፣፣ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ተተዓዓማማኒኒነነትት ባባለለውውናና ተተጨጨባባጭጭ መመረረጃጃ ላላይይ ተተመመስስርርቶቶ መመዘዘጋጋጀጀትት እእንንዳዳለለበበትትናና ይይህህምም

በበሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች የየወወጪጪናና ገገቢቢ ዳዳሰሰሳሳ ሂሂደደትት ወወጥጥ በበሆሆነነ መመልልኩኩ ተተግግባባራራዊዊ መመደደረረግግ እእንንደደሚሚገገባባውው እእንንደደ ስስራራ መመመመሪሪያያ ሆሆኖኖ

ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ በበመመረረጃጃውው አአጠጠቃቃቀቀምም ላላይይ ወወጥጥነነትትንንናና ገገለለልልተተኛኛነነትትንን ለለማማስስጠጠበበቅቅምም ለለቀቀመመሩሩ ዝዝግግጅጅትት የየሚሚውውለለውው መመረረጃጃ

በበዋዋናናነነትት ከከፌፌዴዴራራልል ምምንንጮጮችች የየሚሚገገኘኘውው እእንንዲዲሆሆንን እእንንደደ መመርርህህ የየተተያያዘዘ ሲሲሆሆንን፣፣ ከከክክልልሎሎችች የየሚሚገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች ልልዩዩ ለለሆሆነነ

ጉጉዳዳዮዮችች ብብቻቻ ጥጥቅቅምም ላላይይ እእንንዲዲውውሉሉ የየሥሥራራ መመመመሪሪያያ እእንንዲዲሆሆንን ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ይይህህንንንን አአስስመመልልክክቶቶምም በበቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴውውናና

በበጽጽህህፈፈትት ቤቤቱቱ ዘዘንንድድ የየጋጋራራ መመግግባባባባትት ላላይይ ተተደደርርሶሶበበታታልል፡፡፡፡ ከከክክልልሎሎችች የየሚሚገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች በበቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት ጥጥቅቅምም ላላይይ

የየሚሚውውሉሉትት መመረረጃጃዎዎቹቹንን ከከፌፌዴዴራራልል ተተቋቋማማትት ማማግግኘኘትት በበማማይይቻቻልልበበትት ወወቅቅትት ወወይይምም የየመመረረጃጃውውንን ተተዓዓሚሚነነትት ለለማማረረጋጋገገጥጥ

ሲሲባባልል የየፌፌዴዴራራሉሉንንናና የየክክልልሉሉንን መመረረጃጃ በበተተለለያያዩዩ ዘዘዴዴዎዎችች ለለማማመመሳሳከከርር ሲሲባባልል ብብቻቻ እእንንደደሆሆነነ አአጠጠቃቃላላይይ ስስምምምምነነትት ነነበበርር፡፡፡፡ ይይህህ

ደደግግሞሞ በበቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት የየመመረረጃጃ አአጠጠቃቃቀቀሙሙንን ትትክክክክለለኛኛነነትት፣፣ ወወጥጥነነትትናና ተተዓዓማማኒኒነነትት ለለማማረረጋጋገገጥጥ አአስስችችሏሏልል፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተመመለለከከተተውው ማማዕዕቀቀፍፍ መመሠሠረረትት በበጥጥናናቱቱ ጥጥቅቅምም ላላይይ የየዋዋሉሉትት መመረረጃጃዎዎችች ከከሚሚከከተተሉሉትት የየፌፌዴዴራራልል ዋዋናና ዋዋናና

ምምንንጮጮችች የየተተገገኙኙ ናናቸቸውው፡፡ --

ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ፣፣

የየገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣

የየትትምምህህርርትት ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣

የየጤጤናና ጥጥበበቃቃ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣

የየውውሃሃናና ኢኢነነርርጂጂ ሚሚኒኒስስቴቴርር፣፣

የየፌፌዴዴራራልል መመንንገገድድ ባባለለስስልልጣጣንን፣፣

የየሲሲቪቪልል ሰሰርርቪቪስስ ሚሚኒኒስስቴቴርር ((በበተተወወሰሰነነ ደደረረጃጃ))፣፣

ከከክክልልሎሎችች የየሚሚገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ሊሊውውሉሉ የየሚሚችችሉሉትት በበጥጥንንቃቃቄቄናና ልልዩዩ ባባህህሪሪ መመሠሠረረትት በበማማድድረረግግ መመሆሆንን እእንንዳዳለለበበትት

ከከላላይይ በበግግልልጽጽ ተተመመልልክክቷቷልል፡፡፡፡ ይይህህንንንን ታታሳሳቢቢ በበማማድድረረግግምም ከከሚሚከከተተሉሉትት የየክክልልልል የየመመረረጃጃ ምምንንጮጮችች የየተተገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች በበዚዚህህ

ጥጥናናትት እእንንደደግግብብአአትትነነትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

የየገገንንዘዘብብናና ኢኢካካኖኖሚሚ ልልማማትት ቢቢሮሮ፣፣

የየጤጤናና ቢቢሮሮ፣፣

የየትትምምህህርርትት ቢቢሮሮ፣፣

የየግግብብርርናናናና ገገጠጠርር ልልማማትት ቢቢሮሮ፣፣

5

የየሥሥራራናና ከከተተማማ ልልማማትት ቢቢሮሮ፣፣

የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነሰሰተተኛኛ ኤኤጀጀንንሲሲ ወወይይምም ቢቢሮሮ፣፣

የየውውሃሃ ሃሃብብትት ቢቢሮሮ

የየገገጠጠርር መመንንገገድድዎዎችች ቢቢሮሮ //ኤኤጀጀንንሲሲ፣፣

የየሲሲቪቪልል ሰሰርርቪቪስስ ቢቢሮሮ፣፣

1.5. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር ስርዓት አጠቃላይ መርሆዎች፣ የየፖፖለለቲቲካካ አአመመራራሩሩናና ስስራራውውንን የየሚሚያያከከናናውውኑኑትት ባባለለሙሙያያዎዎችች የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ የየተተወወሰሰኑኑ አአለለምም አአቀቀፍፍ የየመመንንግግስስታታትት ፊፊስስካካልል

ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓትት ስስታታንንዳዳርርዶዶችችንንናና መመርርሆሆዎዎችችንን ማማሟሟላላትት እእንንዳዳለለበበትት ግግንንዛዛቤቤውው ነነበበራራቸቸውው፡፡፡፡ ይይህህንን ማማድድረረጉጉምም የየድድጎጎማማ

ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩንን ተተዓዓማማኒኒነነትት ያያጎጎላላዋዋልል፤፤ የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ስስርርዓዓትትምም በበድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ቀቀረረፃፃ ላላይይ የየአአለለምም

አአቀቀፉፉንን ገገዢዢ መመመመዘዘኛኛናና አአሰሰራራርር ያያሟሟላላ እእንንዲዲሆሆንን ያያደደርርገገዋዋልል፡፡፡፡ ለለዚዚህህምም ዓዓላላማማ ቀቀደደምም ሲሲልል በበተተዘዘጋጋጀጀውውናና በበተተተተገገበበረረውው

ቀቀመመርር ላላይይ የየተተዳዳሰሰሰሰውውንን የየተተመመረረጡጡ የየፌፌዴዴራራልል ሃሃገገራራትት ልልምምድድ በበድድጋጋሚሚ ለለመመቃቃኘኘትት ተተችችሏሏልል፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን፣፣ ጥጥናናቱቱ ምምንንምም

እእንንኳኳንን በበድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ስስርርዓዓትት ላላይይ የየተተገገኙኙ የየተተለለያያዩዩ ሃሃገገራራትትንን ተተሞሞክክሮሮዎዎችችናና ጽጽንንሰሰ--ሃሃሳሳባባዊዊ ማማዕዕቀቀፎፎችችንን ታታሳሳቢቢ

በበማማድድረረግግ የየተተካካሄሄደደ ቢቢሆሆንንምም፣፣ የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ የየተተዘዘጋጋጀጀበበትት ማማዕዕቀቀፍፍ በበዋዋናናነነትት የየኢኢፌፌድድሪሪንን ህህገገ--

መመንንግግስስታታዊዊ መመርርሆሆዎዎችችናና ድድንንጋጋጌጌዎዎችች መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት የየሚሚከከተተሉሉትት ህህገገ--መመንንግግስስታታዊዊናና ህህጋጋዊዊ

መመርርሆሆዎዎችች ከከ22000055 –– 22000099 በበጀጀትት ዓዓመመትት ድድረረስስ ተተግግባባራራዊዊ ለለሚሚደደረረገገውው የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ወወሳሳኝኝ

መመሰሰረረቶቶችች ተተደደርርገገውው ተተወወስስደደዋዋልል፡፡ --

ህህገገመመንንግግስስታታዊዊ ራራስስንን በበራራስስ የየማማስስተተዳዳደደርር ነነፃፃነነትት፣፣

ይይህህ መመርርህህ ሁሁለለትት ገገጽጽታታዎዎችች አአሉሉትት፡፡፡፡ የየመመጀጀመመሪሪያያ ገገጽጽታታ፣፣ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓቱቱ በበህህገገ--መመንንግግስስቱቱ ላላይይ ራራስስንን

በበራራስስ ከከማማስስተተዳዳደደርር ጋጋርር ተተያያይይዘዘውው የየተተቀቀመመጡጡትትንን መመሰሰረረታታዊዊ መመርርሆሆዎዎችችንን ማማክክበበርር እእንንዳዳለለበበትት የየሚሚያያሳሳይይ ነነውው፡፡፡፡

ሁሁለለተተኛኛውው ገገጽጽታታ ደደግግሞሞ፣፣ ክክልልሎሎችች ድድጎጎማማውውንን ጥጥቅቅምም ላላይይ በበማማዋዋልል ሂሂደደትት የየስስራራ ቅቅድድመመ--ተተከከተተልል ለለማማውውጣጣትትናና

በበጀጀቱቱንን የየፈፈለለጉጉትት ጉጉዳዳይይ ላላይይ ለለመመመመደደብብ በበቂቂ ነነጻጻነነትት ሊሊኖኖራራቸቸውው እእንንደደሚሚገገባባናና በበምምንንምም ዓዓይይነነትት መመልልኩኩ በበፌፌዴዴራራልል

መመንንግግስስቱቱ ውውሳሳኔኔ ገገደደብብ ሊሊጣጣልልባባቸቸውው እእንንደደማማይይገገባባ የየሚሚያያመመለለክክትት ነነውው፡፡፡፡

የየገገቢቢ በበቂቂነነትት፣፣

ድድጎጎማማ የየሚሚቀቀበበሉሉትት መመንንግግስስታታትት// ክክልልሎሎችች በበህህግግ የየተተሰሰጣጣቸቸውውንን ሃሃላላፊፊነነትት ለለመመወወጣጣትት ተተመመጣጣጣጣኝኝ የየሆሆነነ በበቂቂ የየበበጀጀትት

አአቅቅምም ሊሊኖኖራራቸቸውው ይይገገባባልል፡፡፡፡ ስስለለዚዚህህ የየድድጎጎማማ ስስርርዓዓቱቱ ((መመጠጠኑኑናና ክክፍፍፍፍሉሉ)) ይይህህንን ጉጉዳዳይይ ግግምምትት ውውስስጥጥ ማማስስገገባባትት

ይይኖኖርርበበታታልል፡፡፡፡

እእኩኩልልነነትትናና ፍፍትትሃሃዊዊነነትት፣፣

ድድጎጎማማውው የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምምናና የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ የየተተዘዘጋጋጀጀ በበመመሆሆኑኑ የየሚሚመመደደበበውው በበጀጀትት

ከከክክልልሎሎችች የየገገቢቢ አአቅቅምም ጋጋርር በበተተቃቃራራኒኒ፣፣ እእንንዲዲሁሁምም ከከወወጪጪ ፍፍላላጎጎታታቸቸውው ጋጋርር በበቀቀጥጥታታ የየተተዛዛመመደደ መመሆሆንን ይይገገባባዋዋልል፡፡፡፡

ይይህህምም ክክልልሎሎችች ተተመመጣጣጣጣኝኝ የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም እእንንዲዲኖኖራራቸቸውው ስስለለሚሚያያደደርርግግ የየሁሁሉሉንንምም ብብሄሄሮሮችች፣፣ ብብሄሄረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች

ፍፍትትሃሃዊዊ የየመመልልማማትትናና ከከልልማማትት የየመመጠጠቀቀምም መመብብትትንን ለለማማረረጋጋገገጥጥ ያያስስችችላላልል፡፡፡፡

ተተተተንንባባይይነነትት፣፣

6

የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓቱቱ በበማማይይዋዋዥዥቅቅናና ወወጥጥ በበሆሆነነ መመልልኩኩ የየክክልልሎሎችችንን የየድድጎጎማማ ድድርርሻሻ በበቀቀላላሉሉ ሊሊተተነነበበይይ

የየሚሚችችልል መመሆሆኑኑንን ማማረረጋጋገገጥጥ አአለለበበትት፡፡፡፡

ውውጤጤታታማማ የየበበጀጀትት አአጠጠቃቃቀቀምምንን የየሚሚያያበበረረታታታታ፣፣

የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓቱቱ ክክልልሎሎችች ለለተተለለያያዩዩ ዘዘርርፎፎችች ወወይይምም ተተግግባባራራትት ከከሚሚያያደደርርጉጉትት የየበበጀጀትት ምምደደባባ ገገለለልልተተኛኛ

መመሆሆንን ይይጠጠበበቅቅበበታታልል፡፡፡፡ በበተተጨጨማማሪሪምም ክክልልሎሎችች የየልልማማትት ዕዕቅቅዶዶችችናና ፕፕሮሮግግራራሞሞችች እእንንዲዲሳሳኩኩ የየተተመመደደበበላላቸቸውውንን ሃሃብብትት

በበቁቁጠጠባባናና ውውጤጤታታማማ በበሆሆነነ መመልልኩኩ እእንንዲዲጠጠቀቀሙሙ የየሚሚያያበበረረታታታታ መመሆሆንን አአለለበበትት፡፡፡፡

ቀቀላላልልነነትት፣፣ ግግልልጽጽነነትትናና አአሳሳታታፊፊነነትት፣፣

የየመመንንግግስስታታትት የየፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር ሥሥርርዓዓትት ሁሁሉሉንንምም ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት የየሚሚያያሳሳትትፍፍ፣፣ ውውሳሳኔኔ ሰሰጪጪ አአካካላላትት በበቀቀላላሉሉ

ሊሊረረዱዱትት የየሚሚችችሉሉትት እእናና አአሰሰራራሩሩ ግግልልፅፅነነትት የየሰሰፈፈነነበበትት ሊሊሆሆንን ይይገገባባልል፡፡፡፡

የየውውጤጤትት ተተጠጠያያቂቂነነትት

ክክልልሎሎችች በበድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ የየተተመመደደበበላላቸቸውውንን በበጀጀትት በበአአግግባባቡቡ በበመመጠጠቀቀምም የየሚሚፈፈለለገገውውንን ውውጤጤትት

የየማማምምጣጣትት ሃሃላላፊፊነነትት አአለለባባቸቸውው፤፤ ለለዚዚህህምም ተተጠጠያያቂቂ ናናቸቸውው፡፡፡፡

ማማበበረረታታቻቻ የየሚሚሰሰጥጥ ((አአበበረረታታችች))፣፣

የየድድጎጎማማ ስስርርዓዓቱቱ ጥጥሩሩ የየፊፊስስካካልል አአስስተተዳዳደደርርንን የየሚሚያያበበረረታታታታናና አአባባካካኝኝ አአሰሰራራርርንን የየሚሚያያወወግግዝዝ መመሆሆንን አአለለበበትት፡፡፡፡

ነነጠጠላላ ዕዕይይታታ፣፣

ውውስስንን ዓዓላላማማ ወወይይምም ገገደደብብ ያያለለውው ድድጎጎማማ የየፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓቱቱ አአካካልል በበሚሚሆሆንንበበትት ወወቅቅትት፣፣ እእያያንንዳዳንንዱዱ የየድድጎጎማማ

ዓዓይይነነትት በበግግልልጽጽ የየተተቀቀመመጠጠ ነነጠጠላላ ዓዓላላማማ ላላይይ ያያተተኮኮረረ መመሆሆንን ይይገገባባዋዋልል፡፡፡፡

1.6. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር ስርዓት አስፈላጊነት በበአአጠጠቃቃላላይይ የየመመንንግግስስታታትት ፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓትት ሊሊያያሳሳካካቸቸውው የየሚሚችችላላቸቸውው አአራራትት ዋዋናና ዋዋናና ዓዓላላማማዎዎችች ሲሲኖኖሩሩ፣፣ የየስስርርዓዓቱቱ

አአስስፈፈላላጊጊነነትትምም የየሚሚመመነነጨጨውው ከከነነዚዚሁሁ ዓዓላላማማዎዎችች ነነውው፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ አአራራትት ዓዓላላማማዎዎችች ከከዚዚህህ በበታታችች እእንንደደሚሚከከተተለለውው በበዝዝርርዝዝርር

ቀቀርርበበዋዋልል፡፡ --

ሀሀ.. የየተተዋዋረረድድ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንንንን ((vveerrttiiccaall ffiissccaall iimmbbaallaannccee)) ማማስስተተካካከከልል፣፣

የየተተዋዋረረድድ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንን የየሚሚከከሰሰትትበበትት መመሰሰረረታታዊዊ ምምክክንንያያትት በበገገቢቢ ስስልልጣጣንን ክክፍፍፍፍልል ሂሂደደትት በበጣጣምም ሰሰፊፊናና

ተተለለዋዋዋዋጭጭ የየሆሆኑኑ ታታክክሶሶችችናና የየገገቢቢ ግግብብሮሮችች ለለማማዕዕከከላላዊዊ መመንንግግስስትት የየሚሚሰሰጡጡ በበመመሆሆኑኑ ነነውው፡፡፡፡ ይይህህ ደደግግሞሞ ክክልልሎሎችች የየወወጪጪ

ፍፍላላጎጎታታቸቸውውንን ማማሟሟላላትት የየሚሚያያስስችችልል በበቂቂ ገገቢቢ እእንንዳዳይይኖኖራራቸቸውው ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ የየዚዚህህ ዓዓይይነነቱቱ የየፊፊስስካካልል ክክፍፍተተትት ከከክክልልሎሎችች

ቁቁጥጥጥጥርር ውውጪጪ ስስለለሚሚሆሆንን ችችግግሩሩንን ለለማማስስወወገገድድ ድድጎጎማማ መመሰሰጠጠትት አአስስፈፈላላጊጊ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡

ለለ.. የየአአግግድድሞሞሽሽ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንንንን ማማስስወወገገድድ ፣፣

የየአአግግድድሞሞሽሽ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንን ማማጥጥበበብብ ለለፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር አአስስፈፈላላጊጊነነትት ሌሌላላውው ምምክክንንያያትት ነነውው፡፡፡፡ የየአአግግድድሞሞሽሽ ፊፊስስካካልል

አአለለመመመመጣጣጠጠንን በበተተለለያያዩዩ ምምክክንንያያቶቶችች ይይከከሰሰታታልል፡፡፡፡ ለለምምሳሳሌሌ ክክልልሎሎችች ካካላላቸቸውው የየተተለለያያየየ የየሃሃብብትት መመሰሰረረትት፣፣ ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ

እእንንቅቅስስቃቃሴሴ፣፣ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔናና ሌሌሎሎችች ምምክክንንያያቶቶችች የየተተነነሳሳ የየተተለለያያየየ የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም ስስለለሚሚኖኖራራቸቸውው በበመመካካከከላላቸቸውው

የየአአግግድድሞሞሽሽ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንንንን ሊሊከከተተልል ይይችችላላልል፡፡፡፡ የየአአግግድድሞሞሽሽ የየፊፊስስካካልል አአለለመመመመጣጣጠጠንን ክክልልሎሎችች ባባላላቸቸውው

የየተተለለያያየየ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትምም ሊሊከከሰሰትት ይይችችላላልል፡፡፡፡ በበአአጠጠቃቃላላይይ ግግንን የየአአግግድድሞሞሽሽ የየፊፊስስካካልል ክክፍፍተተቱቱ ቁቁልልፍፍ ምምክክንንያያትት በበክክልልሎሎችች

መመካካከከልል በበታታክክስስ መመሰሰረረትት ላላይይ ያያለለ ልልዩዩነነትት ነነውው፡፡፡፡

7

እእዚዚህህ ላላይይ የየታታክክስስ መመሰሰረረትት ከከታታክክስስ ጥጥረረትት የየሚሚለለይይ መመሆሆኑኑንን መመገገንንዘዘብብ ጠጠቃቃሚሚ ነነውው፡፡፡፡ የየታታክክስስ ጥጥረረትት ማማለለትት ስስታታንንዳዳርርዱዱንን

የየጠጠበበቀቀ የየገገቢቢ ((ታታክክስስ)) መመሰሰረረትትንንናና የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔንን በበመመጠጠቀቀምም ከከሚሚገገመመትት ዕዕምምቅቅ የየገገቢቢ አአቅቅምም አአንንፃፃርር በበተተጨጨባባጭጭ

የየተተሰሰበበሰሰበበውው የየገገቢቢ መመጠጠንን ያያለለውው የየመመቶቶኛኛ ድድርርሻሻ ነነውው፡፡፡፡

ሐሐ.. የየአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ችችግግርርንን ((ssppiilllloovveerr eeffffeecctt)) መመፍፍታታትት፣፣

አአንንዳዳንንድድ የየክክልልልል መመንንግግስስታታትት የየሚሚሰሰጧጧቸቸውውንን አአገገልልግግሎሎቶቶችች ከከሌሌላላ ክክልልልል የየሚሚመመጡጡ ሰሰዎዎችች በበሚሚጠጠቀቀሙሙበበትት ወወይይምም

በበሚሚጋጋሩሩበበትት ጊጊዜዜ ወወይይምም እእነነዚዚህህ ክክልልሎሎችች በበሚሚሰሰሯሯቸቸውው ስስራራዎዎችች የየተተጎጎራራባባችች ክክልልልል ህህዝዝቦቦችች ወወጪጪ ሳሳያያወወጡጡ ተተጠጠቃቃሚሚ

ሲሲሆሆኑኑ አአገገልልግግሎሎቱቱንን የየሚሚሰሰጠጠውው አአካካልል የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ሊሊጨጨምምርር፣፣ እእንንዲዲሁሁምም አአገገልልግግሎሎቱቱንን ለለመመስስጠጠትት ያያለለውውንን ተተነነሳሳሽሽነነትት

ሊሊያያጣጣ ይይችችላላልል፡፡፡፡ የየአአካካባባቢቢ ((ውውኃኃ ወወይይምም አአየየርር)) ብብክክለለትት፣፣ በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል የየሚሚዘዘረረጋጋ የየመመኪኪናና መመንንገገድድ፣፣ የየከከፍፍተተኛኛ ደደረረጃጃ

ትትምምህህርርትት ((የየከከፍፍተተኛኛ ትትምምህህርርትት ምምሩሩቃቃኑኑ ከከሰሰለለጠጠኑኑበበትት ክክልልልል ውውጪጪ ወወደደ ሌሌላላ ክክልልልል ሄሄደደውው መመሥሥራራትት))፣፣ የየእእሳሳትት አአደደጋጋ

መመከከላላከከልል ተተግግባባራራትት ((አአገገልልግግሎሎቱቱ ለለአአጎጎራራባባችች ክክልልሎሎችች ሊሊሰሰጥጥ ስስለለሚሚችችልል)) ወወዘዘተተ …… በበምምሳሳሌሌነነትት ሊሊጠጠቀቀሱሱ ይይችችላላሉሉ፡፡፡፡

ክክልልሎሎችች ያያወወጡጡትትንን ወወጪጪ ያያህህልል ከከፕፕሮሮጀጀክክቶቶቹቹ ሊሊገገኝኝ የየሚሚችችለለውውንን ጥጥቅቅምም ሳሳያያገገኙኙ ሲሲቀቀርር፣፣ እእነነደደዚዚህህ ዓዓይይነነትት ስስራራዎዎችች

ለለማማከከናናወወንን ያያላላቸቸውው ተተነነሳሳሽሽነነትት ይይቀቀንንሳሳልል፡፡፡፡ ስስለለዚዚህህ የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት የየክክልልልል መመንንግግስስታታትት ከከራራሳሳቸቸውው አአልልፎፎ አአጎጎራራባባችች

ክክልልሎሎችችንንምም ተተጠጠቃቃሚሚ ሊሊያያደደርርጉጉ የየሚሚያያስስችችሉሉ ፕፕሮሮግግራራሞሞችችንንናና ፕፕሮሮጀጀክክቶቶችችንን እእንንዲዲተተገገብብሩሩ ለለማማበበረረታታታታትት፣፣ ለለዚዚህህ ተተግግባባርር

የየሚሚያያወወጡጡትትንን ወወጪጪ ሊሊያያካካክክስስ የየሚሚችችልል ድድጎጎማማ ሊሊሰሰጣጣቸቸውው ይይገገባባልል፡፡፡፡

ስስለለዚዚህህ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓትት ሲሲቀቀረረጽጽ የየአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ችችግግርርምም ከከግግምምትት ውውስስጥጥ መመግግባባትት አአለለበበትት፡፡፡፡

በበአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ምምክክንንያያትት ክክልልሎሎችች የየሚሚያያወወጡጡትትንን ወወጪጪ ለለማማካካካካስስ የየሚሚሰሰጠጠውው ድድጎጎማማ መመጠጠንን ከከሚሚገገኘኘውው ተተጓጓዳዳኝኝ

ጥጥቅቅምም ጋጋርር የየተተገገናናዘዘበበ ሊሊሆሆንን ይይገገባባዋዋልል፡፡፡፡ በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል ፍፍትትሃሃዊዊነነትትንን ለለማማረረጋጋገገጥጥምም ከከአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ጋጋርር

በበተተያያያያዘዘ የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውውንን ወወጪጪ በበክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ ማማካካተተትት ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡

መመ.. የየገገቢቢ አአሰሰባባሰሰብብንን ማማቀቀላላጠጠፍፍ

ሌሌላላውው የየመመንንግግስስታታትት የየፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር አአስስፈፈላላጊጊ የየሚሚሆሆንንበበትት ምምክክንንያያትት የየገገቢቢ አአሰሰባባሰሰብብንን ማማቀቀላላጠጠፍፍ ስስለለሚሚያያስስችችልል ነነውው፡፡፡፡

የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ በበርርካካታታ የየታታክክስስ ዓዓይይነነቶቶችችንን ከከክክልልሎሎችች በበተተሻሻለለ መመልልኩኩ ለለመመዳዳሰሰስስናና ለለመመሰሰብብሰሰብብ የየተተሻሻለለ አአቅቅምም

ስስለለሚሚኖኖረረውው፣፣ እእነነዚዚህህ የየገገቢቢ ዓዓይይነነቶቶችች ብብዙዙውውንን ጊጊዜዜ በበማማዕዕከከልል እእንንዲዲሰሰበበሰሰቡቡ ይይደደረረጋጋልል፡፡፡፡ በበኋኋላላምም በበፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት

የየተተሰሰባባሰሰበበውው ታታክክስስምም ለለክክልልሎሎችች በበድድጎጎማማ በበጀጀትት መመልልክክ እእንንዲዲከከፋፋፈፈልል ይይደደረረጋጋልል፡፡፡፡ ከከወወጪጪ አአንንፃፃርርምም የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ

እእነነዚዚህህንን ታታክክሶሶችች እእንንዲዲያያሰሰባባስስብብናና እእንንዲዲያያስስተተዳዳደደራራቸቸውው በበማማድድረረግግ ገገቢቢውውንን ለለክክልልሎሎችች መመልልሶሶ የየሚሚያያከከፋፋፍፍልልበበትት ሁሁኔኔታታ

ቢቢፈፈጠጠርር አአዋዋጪጪ ነነውው፡፡፡፡

1.7. የፌዴራል ድጎማ በጀት ለክልሎች የሚከፋፈልማቸው ዘዴዎች፣ በበጥጥቅቅሉሉ ከከፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚደደረረገገውውንን የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ሽሽግግግግርር በበሶሶስስትት መመንንገገዶዶችች ማማከከናናወወንን ይይቻቻላላልል፡፡፡፡

እእነነዚዚህህምም መመንንገገዶዶችች ((ሀሀ)) ስስልልታታዊዊ በበልልሆሆነነ ጊጊዜዜያያዊዊ ውውሳሳኔኔ የየሚሚደደረረግግ ክክፍፍፍፍልል፣፣ ((ለለ)) ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ ክክፍፍፍፍልል እእናና፣፣

((ሐሐ)) በበፖፖለለቲቲካካዊዊ ድድርርድድርር የየሚሚደደረረግግ ክክፍፍፍፍልል ናናቸቸውው፡፡፡፡

8

ሀሀ// ስስልልታታዊዊ ያያልልሆሆነነ// ጊጊዜዜያያዊዊ ((aadd--hhoocc)) አአሰሰራራርር

አአንንዳዳንንድድ ሃሃገገራራትት ስስልልታታዊዊ ባባልልሆሆነነናና በበየየወወቅቅቱቱ በበሚሚደደረረግግ ውውሳሳኔኔ ለለክክልልሎሎችች ድድጎጎማማ ያያከከፋፋፍፍላላሉሉ፤፤ ክክፍፍፍፍሉሉምም አአብብዛዛኛኛውውንን ጊጊዜዜ

የየሚሚከከናናወወነነውው በበየየዓዓመመቱቱ በበሚሚደደረረግግ የየበበጀጀትት ውውሳሳኔኔ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህ አአካካሄሄድድ ድድጎጎማማ ሰሰጪጪውው ማማዕዕከከላላዊዊ መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች

ከከሚሚሰሰጠጠውው አአጠጠቃቃላላይይ የየድድጎጎማማ ቋቋትት ውውስስጥጥ እእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል ምምንን ያያህህልል ሊሊያያገገኝኝ እእንንደደሚሚገገባባ ይይወወስስናናልል፡፡፡፡ በበዚዚህህ መመንንገገድድ

የየሚሚደደረረገገውው ክክፍፍፍፍልል ግግልልጽጽ የየሆሆነነ፣፣ ስስልልታታዊዊ አአሰሰራራርር የየሌሌለለውው በበመመሆሆኑኑ ምምክክንንያያትት ክክልልሎሎቹቹ ምምንን ያያህህልል ድድጎጎማማ

እእንንደደሚሚደደርርሳሳቸቸውው በበእእርርግግጠጠኝኝነነትት ሊሊያያውውቁቁ ስስለለማማይይችችሉሉ የየረረጅጅምም ጊጊዜዜ ዕዕቅቅድድ ለለማማዘዘጋጋጀጀትት አአስስቸቸጋጋሪሪ ይይሆሆንንባባቸቸዋዋልል፡፡፡፡ አአሰሰራራሩሩ

ተተጨጨባባጭጭ ላላልልሆሆነነ፣፣ አአሻሻሚሚናና ግግልልጽጽነነትት ለለጎጎደደለለውው የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል የየተተጋጋለለጠጠምም ነነውው፡፡፡፡ በበአአንንፃፃሩሩ ግግንን የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ

ክክልልሎሎችች ለለሚሚኖኖራራቸቸውው ተተለለዋዋዋዋጭጭናና ድድንንገገተተኛኛ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት ምምላላሽሽ ለለመመስስጠጠትት የየሚሚያያስስችችለለውው በበቂቂ ዕዕድድልል ይይፈፈጥጥርርለለታታልል፡፡፡፡

ለለ// ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ አአሰሰራራርር ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል በበአአሁሁንን ጊጊዜዜ በበከከፍፍተተኛኛ ደደረረጃጃ ተተቀቀባባይይነነትት እእያያገገኘኘ የየመመጣጣ አአሰሰራራርር ነነውው፡፡፡፡ ይይህህ

ዓዓይይነነቱቱ አአሰሰራራርር የየያያንንዳዳንንዱዱንን ክክልልልል ድድርርሻሻ ለለመመወወሰሰንን ተተጨጨባባጭጭ የየሆሆኑኑ መመስስፈፈርርቶቶችችንንናና መመመመዘዘኛኛዎዎችችንን ስስለለሚሚጠጠቀቀምም

በበክክልልሎሎችች ሊሊኖኖርር የየሚሚችችለለውውንን ከከፍፍተተኛኛ የየሆሆነነ የየማማግግባባባባትትናና የየመመደደለለልል ጥጥረረትት ያያስስወወግግዳዳልል፤፤ በበዚዚህህምም ምምክክንንያያትት የየክክፍፍፍፍሉሉ

ፍፍትትሃሃዊዊነነትት ከከፍፍ እእንንዲዲልል ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ ክክፍፍፍፍልል በበአአግግባባቡቡ ከከተተቀቀረረፀፀ በበሌሌሎሎችች አአሰሰራራሮሮችች ላላይይ

ተተፈፈጥጥሯሯዊዊ ሆሆኖኖ የየሚሚታታየየውውንን የየክክልልሎሎችችንን ዝዝቅቅተተኛኛ የየገገቢቢ አአሰሰባባሰሰብብ ጥጥረረትትናና አአባባካካኝኝ የየወወጪጪ አአስስተተዳዳደደርር የየሚሚያያበበረረታታታታ ሁሁኔኔታታ

ያያስስወወግግዳዳልል፡፡፡፡ ይይህህ አአሰሰራራርር ከከዚዚህህምም ባባሻሻገገርር በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል የየሚሚስስተተዋዋለለውውንን የየልልማማትት ልልዩዩነነትት ለለማማጥጥበበብብ የየሚሚያያስስችችልል

ውውጤጤታታማማ ዘዘዴዴ ነነውው፡፡፡፡

ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ደደካካማማ ጎጎንን ከከፍፍተተኛኛ መመረረጃጃ የየሚሚጠጠይይቅቅ መመሆሆኑኑናና መመረረጃጃዎዎቹቹምም በበአአብብዛዛኛኛውው

ታታዳዳጊጊ ሃሃገገራራትት በበወወቅቅቱቱናና ጥጥራራቱቱንን በበጠጠበበቀቀ መመልልኩኩ የየማማይይገገኙኙ መመሆሆናናቸቸውው ነነውው፡፡፡፡ በበተተጨጨማማሪሪምም ቀቀመመርር በበርርካካታታ ዓዓላላማማዎዎችችንን

በበአአንንድድ የየድድጎጎማማ ፕፕሮሮግግራራምም ለለማማሳሳካካትት ስስለለሚሚጥጥርር፣፣ አአጠጠቃቃላላይይ ውውጤጤታታቸቸውው በበግግልልጽጽ የየማማይይታታወወቅቅ በበርርካካታታ አአመመላላካካቾቾችችንን

ይይጠጠቀቀማማልል፡፡፡፡

ቀቀመመርርንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓትትንን በበግግርርድድፉፉ ስስንንመመለለከከተተውው አአራራትት ዓዓይይነነትት የየፊፊስስካካልል አአቅቅምምንን

ማማመመጣጣጠጠኛኛ ቀቀመመሮሮችች እእንንዳዳሉሉ ማማየየትት ይይቻቻላላልል፡፡፡፡

የየገገቢቢ አአቅቅምምንንናና የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትንን የየሚሚያያመመጣጣጥጥንን ቀቀመመርር፡፡ -- ይይህህ ዓዓይይነነቱቱ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር የየክክልልሎሎችችንን ገገቢቢ

የየመመሰሰብብሰሰብብ አአቅቅምም ብብቻቻ ሳሳይይሆሆንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎታታቸቸውውንንምም ለለማማመመጣጣጠጠንን ጥጥረረትት ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ የየዚዚህህ ዓዓይይነነቱቱ ቀቀመመርር

በበአአውውስስትትራራሊሊያያ፣፣ ጀጀርርመመንን፣፣ ጃጃፓፓንን፣፣ ኮኮሪሪያያናና ታታላላቋቋ ብብሪሪታታንንያያ ተተግግባባራራዊዊ በበመመደደረረግግ ላላይይ ያያለለ የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል

አአሰሰራራርር ነነውው፡፡፡፡ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ በበተተለለይይምም የየወወጪጪ አአቅቅምምንን ከከመመዳዳሰሰስስ አአንንጻጻርር ትትክክክክለለኛኛናና

ተተዓዓማማኒኒነነትት ያያለለውው ከከፍፍተተኛኛ መመረረጃጃ ይይጠጠይይቃቃልል፡፡፡፡

የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ብብቻቻ የየሚሚያያመመጣጣጥጥንን ቀቀመመርር፡፡ -- የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ብብቻቻ የየሚሚያያመመጣጣጥጥነነውው የየቀቀመመርር ዓዓይይነነትት እእንንደደ ካካናናዳዳ

ባባሉሉ ሃሃገገራራትት ተተግግባባራራዊዊ የየሚሚደደረረግግ ሲሲሆሆንን፣፣ ዝዝግግጅጅቱቱ እእምምብብዛዛምም መመረረጃጃ የየማማይይጠጠይይቅቅናና በበአአንንፃፃራራዊዊነነትት ቀቀላላልል ነነውው፡፡፡፡

ነነገገርር ግግንን በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል ያያለለውውንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ልልዩዩነነትት ከከግግምምትት አአለለማማስስገገባባቱቱ የየዚዚህህ ዓዓይይነነቱቱ ቀቀመመርር ደደካካማማ

ጎጎንን ተተደደርርጎጎ ይይወወሰሰዳዳልል፡፡፡፡

9

የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትንን ብብቻቻ የየሚሚያያመመጣጣጥጥንን ቀቀመመርር፡፡ -- ይይህህ ቀቀመመርር የየተተወወሰሰኑኑ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት አአመመልልካካቾቾችችንን ብብቻቻ

መመሰሰረረትት የየሚሚያያደደርርግግ አአሰሰራራርር ነነውው፡፡፡፡ የየገገቢቢ አአቅቅምም ለለመመለለካካትት የየሚሚያያስስችችሉሉ መመረረጃጃዎዎችችንን ማማግግኘኘትት አአስስቸቸጋጋሪሪ ይይሆሆናናልል

ተተብብሎሎ ስስለለሚሚታታሰሰብብ፣፣ በበዚዚህህ ቀቀመመርር ውውስስጥጥ የየገገቢቢ አአቅቅምም ከከግግምምትት ውውስስጥጥ አአይይገገባባምም፡፡፡፡ ይይህህንን ቀቀመመርር ከከሚሚጠጠቀቀሙሙ

ሃሃገገራራትት መመካካከከልል ህህንንድድ፣፣ ጣጣሊሊያያንንናና ስስፔፔንን ለለአአብብነነትት ይይጠጠቀቀሳሳሉሉ፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት የየሚሚያያንንጸጸባባርርቁቁ

የየተተለለያያየየ ዓዓይይነነትት አአመመልልካካቾቾችች ቢቢኖኖሩሩምም፣፣ ጥጥቅቅምም ላላይይ የየሚሚውውሉሉትት አአመመልልካካቾቾችች የየሚሚመመረረጡጡትት የየመመንንግግስስትት

ዓዓላላማማዎዎችችንን እእናና ሌሌሎሎችች ታታሪሪካካዊዊናና ፖፖለለተተካካዊዊ ጉጉዳዳዮዮችችንን ከከግግምምትት በበማማስስገገባባትት ነነውው፡፡፡፡

የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ድድርርሻሻንን የየሚሚያያመመጣጣጥጥንን ቀቀመመርር፡፡ -- ይይህህ ቀቀመመርር ሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች እእኩኩልል የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ድድርርሻሻ

እእንንዲዲያያገገኙኙ በበሚሚያያስስችችልል መመልልኩኩ ድድጎጎማማውውንን የየሚሚያያከከፋፋፍፍልል አአሰሰራራርር ነነውው፡፡፡፡ የየዚዚህህ ዓዓይይነነትት ቀቀመመርር በበጀጀርርመመንን ((ተተዕዕታታ

ላላይይ))፣፣ በበካካናናዳዳ ((EEssttaabblliisshheedd PPrrooggrraamm FFiinnaanncciinngg ላላይይ))፣፣ በበእእንንግግሊሊዝዝ ((የየውውጭጭ ንንብብረረትት ታታክክስስ ላላይይ)) እእናና

በበኢኢንንዶዶነነዢዢያያ ((በበዓዓላላማማ ያያልልተተገገደደቡቡ ድድጎጎማማዎዎችች ላላይይ)) ተተግግባባራራዊዊ ይይደደረረጋጋልል፡፡፡፡ ከከላላይይ ከከተተጠጠቀቀሱሱትት የየድድጎጎማማ ዓዓይይነነቶቶችች

አአንንፃፃርር የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ እእኩኩልል ድድርርሻሻ አአሰሰራራርር ብብዙዙ መመረረጃጃ የየማማይይጠጠይይቅቅ ቢቢሆሆንንምም፣፣ የየክክልልሎሎችችንን ፊፊስስካካልል አአቅቅምምንን

የየማማመመጣጣጠጠንን አአቅቅሙሙ ደደካካማማ ነነውው፡፡፡፡

በበአአጭጭሩሩ፣፣ የየመመጀጀመመሪሪያያውው ዓዓይይነነትት ቀቀመመርር የየክክልልሎሎችችንን የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም ሙሙሉሉ በበሙሙሉሉ የየማማመመጣጣጠጠንን የየተተሻሻለለ አአቅቅምም አአለለውው፡፡፡፡

ይይህህ አአሰሰራራርር ምምንንምም እእንንኳኳንን የየጎጎንንዮዮሽሽ የየፊፊስስካካልል ክክፍፍተተትትንን ለለመመለለካካትት ትትክክክክለለኛኛ ቢቢሆሆንንምም፣፣ በበጣጣምም ሰሰፊፊ መመረረጃጃዎዎችችንን

ይይጠጠይይቃቃልል፡፡፡፡ ሁሁለለተተኛኛውውናና ሶሶስስተተኛኛውው የየቀቀመመርር ዓዓይይነነቶቶችች የየክክልልሎሎችችንን የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም የየሚሚያያመመጣጣጥጥኑኑትት በበከከፊፊልል ብብቻቻ ስስለለሆሆነነ

በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል የየሚሚስስተተዋዋለለውውንን የየመመልልማማትት አአቅቅምም ልልዩዩነነትት ለለማማጥጥበበብብ ያያንን ያያህህልል ውውጤጤታታማማ አአይይሆሆኑኑምም፡፡፡፡ ሁሁለለተተኛኛውው

ቀቀመመርር የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ተተመመሳሳሳሳይይ እእንንደደሆሆነነ አአድድርርጎጎ ሲሲወወስስድድ፣፣ ሶሶስስተተኛኛውው አአካካሄሄድድ ደደግግሞሞ በበአአንንጻጻሩሩ የየክክልልሎሎችች የየገገቢቢ

አአቅቅምም አአንንድድ ዓዓይይነነትት እእንንደደሆሆነነ ታታሳሳቢቢ ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን እእነነዚዚህህ የየቀቀመመርር ዓዓይይነነቶቶችች የየሚሚጠጠይይቁቁትት መመረረጃጃ አአነነስስ ያያለለ

ስስለለሆሆነነ፣፣ የየፊፊስስካካልል አአቅቅምምንን ማማመመጣጣጠጠኛኛ ድድጎጎማማ ስስርርዓዓትትንን በበአአዲዲስስ መመልልክክ ለለሚሚጀጀምምሩሩ ሃሃገገራራትት ተተመመራራጭጭ አአሰሰራራሮሮችች ናናቸቸውው፡፡፡፡

አአራራተተኛኛውው የየቀቀመመርር ዓዓይይነነትት የየፊፊስስካካልል አአቅቅምምንን ከከማማመመጣጣጠጠንን አአንንፃፃርር ደደካካማማ ቢቢሆሆንንምም፣፣ የየሚሚጠጠይይቀቀውው መመረረጃጃ ግግንን እእጅጅግግ

አአነነስስተተኛኛ ነነውው፡፡፡፡

ሐሐ// ፖፖለለቲቲካካዊዊ ድድርርድድርር

አአንንዳዳንንድድ ጊጊዜዜ፣፣ የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን የየድድጎጎማማ በበጀጀትት መመጠጠንን ለለመመወወሰሰንን ከከክክልልሎሎችች ጋጋርር ፖፖለለቲቲካካዊዊ

ድድርርድድርር ሊሊያያደደርርግግ ይይችችላላልል፡፡፡፡ ይይህህ አአሠሠራራርር ግግንን በበመመሠሠረረቱቱ ግግልልጽጽነነትት የየጎጎደደለለውውናና ለለማማዕዕከከላላዊዊ መመንንግግስስቱቱ የየክክሎሎችችንን የየወወጪጪ

ፍፍላላጎጎትት ለለመመወወሰሰንን ሙሙሉሉ ሥሥልልጣጣንን የየሚሚሰሰጥጥ አአሠሠራራርር ነነውው፡፡፡፡

1.8. የመንግስታት ፊስካል ሽግግር (ድጎማ) ዓይነቶች፣ በበብብዙዙ ያያልልተተማማከከለለ የየፊፊስስካካልል አአስስተተዳዳደደርር ስስርርዓዓቶቶችች ውውስስጥጥ በበመመሰሰረረታታዊዊነነትት ሁሁለለትት ዓዓይይነነትት ድድጎጎማማዎዎችች አአሉሉ፡፡፡፡ እእነነዚዚህህምም

የየድድጎጎማማ ዓዓይይነነቶቶችች በበዓዓላላማማ የየተተገገደደቡቡ እእናና በበዓዓላላማማ ያያልልተተገገደደቡቡ ድድጎጎማማዎዎችች ናናቸቸውው፡፡፡፡ በበዓዓላላማማ የየተተገገደደቡቡ ድድጎጎማማዎዎችች አአንንዳዳንንድድ

ጊጊዜዜ ውውስስንን ዓዓላላማማ ያያላላቸቸውው ድድጎጎማማዎዎችች ተተብብለለውው ይይታታወወቃቃሉሉ፡፡፡፡ በበዚዚህህ ዓዓይይነነቱቱ የየድድጎጎማማ አአሰሰጣጣጥጥ፣፣ ማማዕዕከከላላዊዊውው መመንንግግስስትት

ክክልልሎሎችች ድድጎጎማማውውንን ለለምምንን ዓዓላላማማናና እእንንዴዴትት ጥጥቅቅምም ላላይይ እእንንደደሚሚያያውውሉሉትት የየሚሚዘዘረረዝዝርር ቅቅድድመመሁሁኔኔታታ ወወይይምም ገገደደብብ

ያያስስቀቀምምጣጣልል፡፡፡፡ በበዓዓላላማማ የየተተገገደደበበ ድድጎጎማማዎዎችች አአብብዛዛኛኛውውንን ጊጊዜዜ ጥጥቅቅምም ላላይይ የየሚሚውውሉሉትት የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ ከከፍፍተተኛኛ

10

ትትኩኩረረትት የየሚሚሰሰጣጣቸቸውውንን ችችግግሮሮችች ለለመመቅቅረረፍፍ ነነውው፡፡፡፡ በበኢኢትትዮዮጵጵያያ በበቅቅርርቡቡ የየምምዕዕተተ--ዓዓመመቱቱንን የየልልማማትት ግግቦቦችች ለለማማስስፈፈጸጸምም

በበፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ ተተግግባባራራዊዊ መመደደረረግግ የየጀጀመመረረውውንን በበዓዓላላማማ የየተተገገደደበበ ድድጎጎማማ እእዚዚህህ ላላይይ በበምምሳሳሌሌነነትት ማማንንሳሳትት ይይቻቻላላልል፡፡፡፡

ውውሱሱንን ዓዓላላማማ ያያለለውው ድድጎጎማማ በበሁሁለለትት ዓዓይይነነትት መመልልኩኩ ሊሊሰሰጥጥ ይይችችላላልል፡፡፡፡ በበአአንንድድ በበኩኩልል ድድጎጎማማ ሰሰጪጪውው መመሃሃከከላላዊዊ መመንንግግስስትት

ለለተተወወሰሰነነ ዓዓላላማማ ወወይይምም ፕፕሮሮግግራራምም ማማስስፈፈፀፀሚሚያያ በበሚሚሰሰጠጠውው ድድጎጎማማ ላላይይ ድድጎጎማማ ተተቀቀባባዩዩ አአካካልል ((ክክልልሎሎችች)) የየተተወወሰሰነነ መመዋዋጮጮ

እእንንዲዲያያደደርርግግ የየሚሚጠጠይይቅቅ ሲሲሆሆንን፣፣ ድድጎጎማማውውምም የየመመዋዋጮጮ ድድጎጎማማ ((mmaattcchhiinngg ggrraanntt)) ተተብብሎሎ ይይታታወወቃቃልል፡፡፡፡ በበሌሌላላ በበኩኩልል

ደደግግሞሞ ድድጎጎማማ ተተቀቀባባዩዩ ምምንንምም ዓዓይይነነትት መመዋዋጮጮ በበማማይይጠጠየየቅቅበበትት ሁሁኔኔታታ ድድጎጎማማ የየሚሚሰሰጥጥ ሲሲሆሆንን ይይህህ ዓዓይይነነቱቱምም ድድጎጎማማ

መመዋዋጮጮ--አአልልባባ ድድጎጎማማ ((nnoonn--mmaattcchhiinngg ggrraanntt)) ተተብብሎሎ ይይታታወወቃቃልል፡፡፡፡

በበዓዓላላማማ ያያልልተተገገደደበበ ወወይይምም ጥጥቅቅልል ዓዓላላማማ ያያለለውው የየድድጎጎማማ ዓዓይይነነትት በበድድጎጎማማውው አአጠጠቃቃቀቀምም ላላይይ ምምንንምም ዓዓይይነነትት ገገደደብብ ወወይይምም

ቅቅድድመመ--ሁሁኔኔታታ ((ccoonnddiittiioonnss)) አአያያስስቀቀምምጥጥምም፡፡፡፡ ይይህህ የየድድጎጎማማ ዓዓይይነነትት ጥጥቅቅልል ድድጎጎማማ ሲሲሆሆንን የየክክልልሎሎችችንን ራራስስንን የየማማስስተተዳዳደደርር

ነነፃፃነነትት ለለመመጠጠበበቅቅናና በበመመካካከከላላቸቸውው ተተመመጣጣጣጣኝኝ የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም እእንንዲዲኖኖርር ለለማማድድረረግግ ያያለለመመ ነነውው፡፡፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ መመንንግግስስቱቱ

በበዓዓላላማማ ያያልልተተገገደደበበ ድድጎጎማማ ለለክክልልሎሎችችናና ለለአአካካባባቢቢ መመንንግግስስታታትት የየሚሚሰሰጥጥበበትት ዋዋናናውው ምምክክንንያያትትምም ይይህህ ዓዓይይነነቱቱ ድድጎጎማማ

የየመመንንግግስስታታቱቱንን የየፊፊስስካካ አአቅቅምም በበማማመመጣጣጠጠንን ተተመመጣጣጣጣኝኝ የየሆሆነነ የየመመንንግግስስትት አአገገልልግግሎሎትት አአሰሰጣጣጥጥንን ያያረረጋጋግግጣጣልል ተተብብሎሎ

ስስለለሚሚታታመመንን ነነውው፡፡፡፡

ድድጎጎማማ ተተቀቀባባይይ አአካካላላትት የየመመንንግግስስትት አአገገልልግግሎሎትትንን ለለህህዝዝባባቸቸውው ውውጤጤታታማማናና ወወጪጪ ቆቆጣጣቢቢ በበሆሆነነ መመልልኩኩ ለለማማቅቅረረብብ

እእንንዲዲችችሉሉ ግግልልጽጽ ማማንንዴዴትት፣፣ በበቂቂ ሃሃብብትትናና ውውሳሳኔኔ የየማማሳሳለለፍፍ በበቂቂ ስስልልጣጣንን ሊሊኖኖራራቸቸውው እእንንደደሚሚገገባባ ያያልልተተማማከከለለ የየፊፊስስካካልል

አአስስተተዳዳደደርር ንንድድፈፈ--ሃሃሳሳብብ ያያስስቀቀምምጣጣልል፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ ድድጎጎማማ ተተቀቀባባይይ መመንንግግስስታታትት ለለሚሚመመጣጣውው ውውጤጤትትምም ሃሃላላፊፊነነትት መመውውሰሰድድናና

ተተጠጠያያቂቂ መመሆሆንን አአለለባባቸቸውው፡፡፡፡ ይይህህንንንንምም ለለማማሳሳካካትት የየድድጎጎማማ ሽሽግግግግርር ስስርርዓዓቱቱ በበአአግግባባቡቡናና በበጥጥንንቃቃቄቄ መመቀቀረረጽጽ ይይኖኖርርበበታታልል፡፡፡፡

1.9 የድጎማ በጀት ማከፋፈያ ቀመር ዝግጅቱ ማዕቀፍ፣ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ዋዋናና ዓዓላላማማ የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትናና የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ማማመመጣጣጠጠንን ነነውው፡፡፡፡ ይይህህ የየሚሚሆሆነነውው

አአንንጻጻራራዊዊ የየፊፊስስካካልል ጉጉድድለለትትንን ማማለለትትምም የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትትናና የየገገቢቢ አአቅቅምም ልልዩዩነነትት በበመመዳዳሰሰስስ ነነውው፡፡፡፡ በበዓዓለለምም አአቀቀፍፍ

ተተሞሞክክሮሮ መመሠሠረረትት ወወካካይይ የየታታክክስስ ሥሥርርዓዓትትናና ወወካካይይ የየወወጪጪ ሥሥርርዓዓትት ዘዘዴዴ የየክክልልልል መመንንግግሥሥታታትትንን የየገገቢቢ አአቅቅምምናና የየወወጪጪ

ፍፍላላጎጎትትንን ለለመመለለካካትት በበዚዚህህ የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ሂሂደደትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት የየእእያያንንዳዳንንዱዱንን ክክልልልል የየገገቢቢ

አአቅቅምምናና የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ለለመመለለካካትት ጥጥቅቅምም ላላይይ የየዋዋሉሉ መመሰሰረረታታዊዊ ዘዘዴዴዎዎችች ከከዚዚህህ ቀቀጥጥሎሎ በበአአጭጭሩሩ ቀቀርርበበዋዋልል፡፡፡፡

የየገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳ ፣፣

ከከዚዚህህ ቀቀደደምም ለለማማመመልልከከትት እእንንደደተተሞሞከከረረውው ወወካካይይ የየታታክክስስ ሥሥርርዓዓትት የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ለለመመለለካካትት በበብብዛዛትት ተተግግባባርር ላላይይ የየዋዋለለናና

የየተተለለመመደደ ዘዘዴዴ ነነውው፡፡፡፡ የየሃሃገገራራችችንን የየመመንንግግስስታታትት ፊፊስስካካልል ሽሽግግግግርር ሥሥርርዓዓትት የየተተወወሰሰኑኑ የየዓዓለለምም አአቀቀፍፍ ደደረረጃጃዎዎችችንን ማማሟሟላላትት

ያያለለበበትት እእንንደደመመሆሆኑኑ፣፣ ይይህህንን አአሰሰራራርር ፈፈጠጠራራ በበተተሞሞላላበበትት መመንንገገድድ ወወደደ ሃሃገገራራችችንን ፖፖለለቲቲካካዊዊ፣፣ ማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ

ተተጨጨባባጭጭ ሁሁኔኔታታ በበመመቀቀየየርር በበተተግግባባርር ላላይይ ማማዋዋልል ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ ይይህህ ዘዘዴዴ የየክክልልሎሎችች ትትክክክክለለኛኛ የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ለለማማስስላላትት

በበዋዋናና ዋዋናና የየክክልልልል የየገገቢቢ ምምንንጮጮችች ላላይይ በበማማተተኮኮርር ተተገገቢቢ የየሆሆነነ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ተተግግባባራራዊዊ ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡ ባባህህሪሪውው ወወካካይይ

የየሆሆነነበበትት ምምክክንንያያትትምም ክክልልሎሎችች ከከሚሚሰሰበበስስቡቡትት አአጠጠቃቃላላይይ ገገቢቢ ከከፍፍተተኛኛውውንን ድድርርሻሻ የየሚሚይይይይዙዙትትንን የየገገቢቢ ምምንንጮጮችች ለለገገቢቢ

አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳውው ስስለለሚሚወወስስድድ ነነውው፡፡፡፡ አአሰሰራራሩሩ በበተተለለይይ ተተገገቢቢውውንን የየታታክክስስ መመሠሠረረትት በበመመለለየየትትናና በበስስራራ ላላይይ ያያለለውውንን የየታታክክስስ

ምምጣጣኔኔ በበመመጠጠቀቀምም ክክልልሎሎችች ከከተተለለዩዩትት የየገገቢቢ ምምንንጮጮችች ሊሊሰሰበበስስቡቡትት የየሚሚችችሉሉትትንን የየገገቢቢ አአቅቅምም ያያሰሰላላልል፡፡፡፡

11

ከከዚዚህህ በበላላይይ በበተተገገለለጹጹ ታታሳሳቢቢዎዎችች ማማዕዕቀቀፍፍ፣፣ ለለክክልልሎሎችች የየተተሰሰጡጡትትንን የየገገቢቢ ኃኃላላፊፊነነቶቶችች መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ፣፣ ከከ11999988——22ዐዐዐዐ22

ባባሉሉትት አአምምስስትት የየበበጀጀትት አአመመታታትት ከከክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ ገገቢቢ 8855..99 በበመመቶቶ ድድርርሻሻ ያያላላቸቸውውንን ዋዋናና ዋዋናና የየታታክክስስ ዓዓይይነነቶቶችች በበገገቢቢ

አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተቱቱ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት የየሚሚከከተተሉሉ የየገገቢቢ ዓዓይይነነቶቶችች ለለዚዚህህ ስስራራ እእንንደደ ወወካካይይ የየገገቢቢ

ምምንንጮጮችች ተተደደርርገገውው ተተመመርርጠጠዋዋልል፡፡፡፡

oo የየቅቅጥጥርር ገገቢቢ ግግብብርር፣፣

oo የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር፣፣

oo የየመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ ፣፣

oo ከከእእንንስስሳሳትት የየሚሚገገኝኝ ገገቢቢ ፣፣

oo የየንንግግድድ ስስራራ ገገቢቢ ((የየትትርርፍፍ)) ግግብብርር፣፣

oo የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ፣፣

oo የየተተጨጨማማሪሪ እእሴሴትት ታታክክስስ፣፣

ወወደደኋኋላላ ላላይይ እእንንደደሚሚገገለለጸጸውው ከከእእንንስስሳሳትት የየሚሚገገኝኝ ገገቢቢ ቀቀደደምም ሲሲልል በበነነበበረረውው ቀቀመመርር ያያልልተተካካተተተተ፣፣ ነነገገርር ግግንን በበዚዚህህ የየድድጎጎማማ

ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተትት የየተተደደረረገገ አአዲዲስስ የየገገቢቢ ምምንንጭጭ ነነውው፡፡፡፡ ዝዝርርዝዝርርናና ጠጠለለቅቅ ያያለለ ትትንንታታኔኔ በበተተለለይይ አአግግባባብብነነትት

ባባለለውው የየታታክክስስ መመሠሠረረትትናና ተተግግባባራራዊዊ ሊሊሆሆንን የየሚሚችችልል የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ አአተተገገባባበበርርናና የየእእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል የየገገቢቢ አአቅቅምም ግግመመታታ

በበሪሪፖፖርርቱቱ ʻ̒የየገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳʼ̓ ክክፍፍልል በበስስፋፋትት የየሚሚዳዳስስስስ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡

የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ፣፣

በበገገቢቢ ዳዳሰሰሳሳ እእንንተተደደረረገገውው፣፣ ጠጠቃቃሚሚ የየሆሆኑኑ የየወወጪጪ ዘዘርርፎፎችች በበክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተቱቱ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

እእነነዚዚህህ የየወወጪጪ ዘዘርርፎፎችች የየተተለለዩዩትት ከከክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ ወወጪጪ 9900 ከከመመቶቶ ያያህህልል የየሚሚሸሸፍፍኑኑ ትትላላልልቅቅ ዘዘርርፎፎችችንን በበመመምምረረጥጥ

ነነውው፡፡፡፡ የየወወጪጪ ዘዘርርፎፎቹቹ ከከክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ ወወጪጪ ከከፍፍተተኛኛውውንን ድድርርሻሻ ስስለለሚሚሸሸፍፍኑኑ ʻ̒ወወካካይይ የየወወጪጪ መመደደቦቦችችʼ̓ ተተደደርርገገውው

ተተወወስስደደዋዋልል፡፡፡፡ ወወካካይይ የየወወጪጪ መመደደቦቦቹቹንን የየመመለለየየትትናና የየመመምምረረጥጥ ስስራራ የየተተከከናናወወነነውው ከከፌፌዴዴራራልል ገገንንዘዘብብናና ልልማማትት ኢኢኮኮኖኖሚሚ

ሚሚኒኒስስቴቴርር የየተተገገኙኙናና በበፌፌዴዴራራልል ዋዋናና ኦኦዲዲተተርር መመስስሪሪያያ ቤቤትት ኦኦዲዲትት የየተተደደረረጉጉ የየወወጪጪ መመረረጃጃዎዎችችንን በበመመጠጠቀቀምም ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህምም

መመሰሰረረትት ከከክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ ወወጪጪ 99ዐዐ ከከመመቶቶውውንን ሊሊሸሸፍፍኑኑ የየሚሚችችሉሉ የየወወጪጪ ዘዘርርፎፎችች እእንንደደሚሚከከተተለለውው ተተለለይይተተውው

ቀቀርርበበዋዋልል፡፡ --

ለለአአጠጠቃቃላላይይ አአስስተተዳዳደደርር ዘዘርርፍፍ የየወወጣጣ ወወጪጪ፣፣

የየአአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት ወወጪጪ ((ቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ትትምምህህርርትትንን ጨጨምምሮሮ))፣፣

የየሕሕዝዝብብ ጤጤናና ወወጪጪ፣፣

የየግግብብርርናናናና ገገጠጠርር ልልማማትት ወወጪጪ፣፣

የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ወወጪጪ፣፣

የየመመጠጠጥጥ ውውኃኃ ልልማማትት ወወጪጪ ፣፣

የየገገጠጠርር መመንንገገድድ ግግንንባባታታናና ጥጥገገናና ወወጪጪ፣፣

የየከከተተማማ ልልማማትት ወወጪጪ፣፣ እእናና

የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአንንሰሰተተኛኛ ኢኢንንተተርርኘኘራራይይዞዞችች ልልማማትት ወወጪጪ ናናቸቸውው፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተገገለለፁፁ ታታሳሳቢቢዎዎችች ማማዕዕቀቀፍፍ ውውስስጥጥ፣፣ ዝዝርርዝዝርር የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ባባህህሪሪያያትት ትትንንተተናና በበዚዚህህ ሪሪፖፖርርትት ʻ̒የየወወጪጪ

ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳʼ̓ ክክፍፍልል በበስስፋፋትት የየሚሚቀቀርርብብ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡

12

ምዕራፍ ሁለት: የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፑብሊክ ሕገ-መንግስዊ ማዕቀፍ

2.1 በኢትዮጵያ የፌዴራል ድጎማ በጀት ክፍፍል ህገመንግስታዊ ስልጣንና ሃላፊነቶች፣ በበኢኢፌፌድድሪሪ ህህገገመመንንግግስስትት መመሰሰረረትት ከከፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን የየድድጎጎማማ በበጀጀትት የየመመመመደደብብ ስስልልጣጣንንናና

ሃሃላላፊፊነነትት የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትትናና የየህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትት የየጋጋራራ ስስልልጣጣንን ነነውው፡፡፡፡ የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱ አአንንቀቀጽጽ 6622 ንንዑዑስስ

አአንንቀቀጽጽ 77 በበግግልልጽጽ እእንንደደሚሚያያስስቀቀምምጠጠውው፣፣ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግሥሥትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውው ድድጎጎማማ

በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል የየሚሚከከፋፋፈፈልልበበትትንን ቀቀመመርር የየመመወወሰሰንን ስስልልጣጣንን አአለለውው፡፡፡፡ በበተተመመሳሳሳሳይይ መመልልኩኩ፣፣ ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን

የየድድጎጎማማ ቋቋትት ጨጨምምሮሮ አአጠጠቃቃላላዩዩንን ሃሃገገራራዊዊ በበጀጀትት የየማማዘዘጋጋጀጀትትናና የየማማጽጽደደቅቅ ሃሃላላፊፊነነትት ለለህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትት

ተተሰሰጥጥቷቷልል፡፡፡፡ በበሌሌላላ አአነነጋጋገገርር በበህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትት የየሚሚጸጸድድቀቀውው የየድድጎጎማማ ቋቋትት በበፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት አአማማካካይይነነትት

በበሚሚዘዘጋጋጀጀውው የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር አአማማካካይይነነትት ለለክክልልሎሎችች ይይከከፋፋፈፈላላልል፡፡፡፡

2.2 ህገ-መንግስታዊ ማዕቀፍ ቀቀደደምም ሲሲልል እእንንደደተተጠጠቀቀሰሰውው የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩ ዋዋናና መመነነሻሻ ለለፌፌዴዴራራልል ስስርርዓዓቱቱ መመሰሰረረትት የየጣጣሉሉትት

የየኢኢፌፌድድሪሪ ህህገገ--መመንንግግስስትት መመሰሰረረታታዊዊ መመርርሆሆዎዎችችናና ድድንንጋጋጌጌዎዎችች ናናቸቸውው፡፡፡፡ የየድድጎጎማማ ቋቋቱቱ አአወወሳሳሰሰንንናና የየድድጎጎማማ በበጀጀትት ክክፍፍፍፍሉሉንን

የየማማጽጽደደቅቅ ስስልልጣጣንንምም ለለሁሁለለቱቱ ምምክክርር ቤቤቶቶችች -- ለለህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትትናና ለለፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት -- በበጋጋራራ የየተተከከፋፋፈፈለለ

መመሆሆኑኑንን መመጥጥቀቀስስምም አአስስፈፈላላጊጊ ነነውው፡፡፡፡ ቀቀጥጥሎሎ ያያለለውው ትትንንታታኔኔ እእንንደደሚሚያያስስረረዳዳውው የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር

ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱንን መመርርህህዎዎችችናና አአሰሰራራሮሮችች በበጥጥብብቅቅ የየተተከከተተለለ ነነበበርር፡፡፡፡

ሃሃገገራራዊዊ በበጀጀቱቱንንናና ለለክክልልሎሎችች በበድድጎጎማማ መመልልክክ የየሚሚተተላላለለፈፈውውንን ድድርርሻሻ በበተተመመለለከከተተ ህህገገ--መመንንግግስስቱቱ የየህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር

ቤቤትትንን እእናና የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትትንን ሚሚናና በበግግልልጽጽ አአስስቀቀምምጧጧልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱ አአንንቀቀጽጽ 6622 ንንዑዑስስ

አአንንቀቀጽጽ 77 የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ʻ̒የየክክልልሎሎችችናና የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግሥሥትት የየጋጋራራ ተተብብለለውው የየተተመመደደቡቡ ገገቢቢዎዎችች በበሁሁለለቱቱ መመካካከከልል

የየሚሚከከፋፋፈፈሉሉበበትትንን፤፤ እእንንዲዲሁሁምም የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግሥሥትት ለለክክልልሎሎችች ድድጐጐማማ የየሚሚሰሰጥጥበበትትንን ቀቀመመርር ይይወወስስናናልል፡፡፡፡ʼ̓ ይይላላልል፡፡፡፡ እእንንደደ

ህህገገ--መመንንግግስስቱቱ አአንንቀቀጽጽ 5555 ንንዑዑስስ አአንንቀቀጽጽ 1111 አአገገላላለለጽጽ ደደግግሞሞ፣፣ የየህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትት ʻ̒የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግሥሥትት በበጀጀትትንን

ያያጸጸድድቃቃልል፡፡፡፡ʼ̓ የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱ አአንንቀቀጽጽ 9944 ንንዑዑስስ አአንንቀቀጽጽ ሁሁለለትትምም ʻ̒የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግሥሥትት ለለክክልልሎሎችች የየተተመመጣጣጠጠነነ እእድድገገትት

እእንንቅቅፋፋትት ካካልልሆሆነነ በበስስተተቀቀርር ለለአአስስቸቸኳኳይይ ጊጊዜዜ እእርርዳዳታታ፣፣ ለለመመልልሶሶ መመቋቋቋቋምምናና ለለልልማማትት ማማስስፋፋፊፊያያ ለለክክልልሎሎችች ብብድድርርምም ሆሆነነ

እእርርዳዳታታ ሊሊሰሰጥጥ ይይችችላላልልʼ̓ ይይላላልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህምም ባባሻሻገገርር በበአአንንቀቀጽጽ 5555 ንንዑዑስስ አአንንቀቀጽጽ 66 ላላይይ የየህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር ቤቤትት ʻ̒አአንንድድ

የየኢኢኮኮኖኖሚሚ ማማኅኅበበረረሰሰብብንን ለለመመፍፍጠጠርር ሲሲባባልል በበፌፌዴዴራራልል መመንንግግሥሥትት ሕሕግግ እእንንዲዲወወጣጣላላቸቸውው የየሚሚያያስስገገድድዱዱ ለለመመሆሆናናቸቸውው

በበፌፌዴዴሬሬሽሽኑኑ ምምክክርር ቤቤትት የየታታመመነነባባቸቸውው የየፍፍትትሐሐብብሔሔርር ሕሕጐጐችችንን ያያወወጣጣልል፡፡፡፡ʼ̓ ሲሲልል ህህገገ--መመንንግግስስቱቱ ይይገገልልጸጸልል፡፡፡፡ በበነነዚዚህህ የየህህገገ--

መመንንግግስስቱቱንን መመሰሰረረታታዊዊ ድድንንጋጋጌጌዎዎችች መመሰሰረረትት፣፣ የየድድጎጎማማ ቋቋቱቱ ወወይይምም የየድድጎጎማማውው አአጠጠቃቃላላይይ መመጠጠንን በበህህዝዝብብ ተተወወካካዮዮችች ምምክክርር

ቤቤትት ሲሲወወሰሰንን፣፣ እእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል ከከቋቋቱቱ ላላይይ የየሚሚደደርርሰሰውው ድድርርሻሻ የየሚሚወወሰሰንንበበትትንን ቀቀመመርር ማማዘዘጋጋጀጀትት ደደግግሞሞ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር

ቤቤትት ስስልልጣጣንን ነነውው፡፡፡፡

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስቱቱ ለለክክልልሎሎችች የየሚሚሰሰጠጠውውንን የየድድጎጎማማ በበጀጀትት የየማማከከፋፋፈፈልል ተተግግባባርርናና ሃሃላላፊፊነነትት

ከከፌፌዴዴራራልል ህህገገ--መመንንግግስስቱቱ ባባሻሻገገርር የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትትንን ለለማማጠጠናናከከርርናና ስስልልጣጣንንናና ተተግግባባሩሩንን ለለመመዘዘርርዘዘርር በበወወጣጣውው አአዋዋጅጅ

ቁቁጥጥርር 225511//11999933 ተተዘዘርርዝዝሯሯልል፡፡፡፡ አአዋዋጁጁ በበአአንንቀቀጽጽ 33 ንንዑዑስስ አአንንቀቀጽጽ 66 ላላይይ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ʻ̒የየክክልልሎሎችችናና የየፌፌዴዴራራልል

13

መመንንግግስስትት የየጋጋራራ ተተብብለለውው የየተተመመደደቡቡ ገገቢቢዎዎችች በበሁሁለለቱቱ መመካካከከልል የየሚሚከከፋፋፈፈሉሉበበትትንን፣፣ እእንንዲዲሁሁምም የየፌፌዴዴራራልል መመንንግግስስትት

ለለክክልልሎሎችች ድድጎጎማማ የየሚሚሰሰጥጥበበትትንን ቀቀመመርር ይይወወስስናናልል፡፡፡፡ʼ̓ ሲሲልል ይይገገልልጻጻልል፡፡፡፡

2.3. የፌዴራል ድጎማ በጀት ለክልሎች የሚከፋፈልበት ህገ-መንግስታዊ መርሆዎች እእንንደደሌሌሎሎችች ሃሃገገራራትት ስስርርዓዓትት ሁሁሉሉ የየኢኢትትዮዮጵጵያያ የየድድጎጎማማ ክክፍፍፍፍልል ስስርርዓዓትት ተተሞሞክክሮሮምም የየሚሚያያሳሳየየንን የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሮሮችች

ከከህህዝዝቦቦችች ማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ መመብብቶቶችች ጋጋርር በበጥጥብብቅቅ የየተተቆቆራራኙኙትትንን የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱንን መመርርሆሆዎዎችች በበጥጥብብቅቅ ተተከከትትለለውው

የየተተቀቀረረጹጹ መመሆሆናናቸቸውውንን ነነውው፡፡፡፡ ወወደደኋኋላላ በበዝዝርርዝዝርር እእንንደደሚሚብብራራራራውው፣፣ የየሃሃገገራራችች የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ሁሁለለቱቱ መመሰሰረረታታዊዊ

መመርርሆሆዎዎችች የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም ማማመመጣጣጠጠንንናና ፍፍትትሃሃዊዊ የየሃሃብብትት ክክፍፍፍፍልል ናናቸቸውው፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ መመርርሆሆዎዎችች ህህገገመመንንግግስስቱቱንን መመሰሰረረትት

ያያደደረረጉጉ ሲሲሆሆኑኑ፣፣ በበዚዚህህ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ውውስስጥጥ ተተጨጨባባጭጭ መመገገለለጫጫ እእንንዲዲያያገገኙኙ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ

ሂሂደደትት በበጥጥብብቅቅ የየተተከከተተላላቸቸውው ናናቸቸውው፡፡፡፡

ከከመመንንግግስስትት አአገገልልግግሎሎትት እእኩኩልል ተተደደራራሽሽነነትት ጋጋርር ተተያያያያዥዥ የየሆሆኑኑትትናና በበህህገገመመንንግግስስቱቱ ውውስስጥጥ የየተተገገለለጹጹትት ቁቁልልፍፍ መመርርሆሆዎዎችች

የየፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሩሩንን ለለማማዘዘጋጋጀጀትት የየማማዕዕዘዘንን ድድንንጋጋይይ ሆሆነነውው አአገገልልግግለለዋዋልል፡፡፡፡ በበየየትትኛኛውውምም የየሀሀገገሪሪቷቷ

አአካካባባቢቢ የየሚሚገገኝኝ እእያያንንዳዳንንዱዱ ኢኢትትዮዮጵጵያያዊዊ፣፣ መመንንግግስስትት ለለሚሚያያቀቀርርባባቸቸውው ማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ አአገገልልግግሎሎቶቶችች እእኩኩልል

ተተደደራራሽሽነነትት ሊሊኖኖረረውው ይይገገባባልል የየሚሚለለውው የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱ ገገዢዢ መመርርህህ ለለፌፌዴዴራራልል ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ስስራራ

ተተገገቢቢውውንን ማማዕዕቀቀፍፍ ለለማማዘዘጋጋጀጀትት ከከግግምምትት ውውስስጥጥ የየገገባባ እእጅጅግግ ጠጠቃቃሚሚውው መመመመዘዘኛኛ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህ ቁቁልልፍፍ መመርርህህ ክክበበብብ ውውስስጥጥ

ለለድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ስስራራ ቀቀጥጥተተኛኛ ጠጠቀቀሜሜታታ የየነነበበራራቸቸውው ከከዜዜጎጎችች ማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ መመብብቶቶችች ጋጋርር

የየሚሚያያያያዙዙ የየህህገገ--መመንንግግስስቱቱ ድድንንጋጋጌጌዎዎችች ከከዚዚህህ እእንንደደሚሚከከተተለለውው ቀቀርርበበዋዋልል፡፡ --

መመርርህህ 11:: አአንንቀቀጽጽ 4411 ((33))::

የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ዜዜጐጐችች ሁሁሉሉ በበመመንንግግሥሥትት ገገንንዘዘብብ በበሚሚካካሄሄዱዱ ማማኅኅበበራራዊዊ አአገገልልግግሎሎቶቶችች በበእእኩኩልልነነትት የየመመጠጠቀቀምም መመብብትት

አአላላቸቸውው፡፡፡፡

መመርርህህ 22:: አአንንቀቀጽጽ 8899 ((22)):: መመንንግግስስትት የየኢኢትትዮዮጵጵያያውውያያንንንን የየኢኢኮኮኖኖሚሚ ሁሁኔኔታታዎዎችች ለለማማሻሻሻሻልል እእኩኩልል ዕዕድድልል እእንንዲዲኖኖራራቸቸውው

ለለማማድድረረግግናና ሀሀብብትት ፍፍትትሃሃዊዊ በበሆሆነነ መመንንገገድድ የየሚሚከከፋፋፈፈልልበበትትንን ሁሁኔኔታታ የየማማመመቻቻቸቸትት ግግዴዴታታ አአለለበበትት፡፡፡፡

መመርርህህ 33:: አአንንቀቀጽጽ 8899 ((44)):: በበእእድድገገትት ወወደደኋኋላላ ለለቀቀሩሩ ብብሔሔሮሮችች፣፣ ብብሔሔረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች መመንንግግስስትት ልልዩዩ ድድጋጋፍፍ ያያደደርርጋጋልል፡፡፡፡

በበድድምምሩሩ እእነነዚዚህህ ሶሶስስትት አአንንቀቀጾጾችች የየክክልልሎሎችችንን የየፊፊስስካካልል አአቅቅምም ለለማማመመጣጣጠጠንን፣፣ ሁሁሉሉንንምም የየሃሃገገሪሪቱቱንን ዜዜጎጎችች የየመመንንግግስስትት

አአገገልልግግሎሎትት እእኩኩልል ተተደደራራሽሽነነትት ለለማማረረጋጋገገጥጥ፣፣ እእንንዲዲሁሁምም በበማማህህበበራራዊዊናና ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ ሁሁኔኔታታዎዎችች ወወደደኋኋላላ የየቀቀሩሩ ብብሔሔሮሮችች፣፣

ብብሔሔረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችችንን ለለመመደደገገፍፍ መመሰሰረረትት ይይጥጥላላሉሉ፡፡፡፡ በበዚዚህህምም የየተተነነሳሳ እእነነዚዚህህ ህህገገ--መመንንግግስስታታዊዊ ድድንንጋጋጌጌዎዎችች በበፌፌዴዴራራልል

ድድጎጎማማ በበጀጀትት ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ ሂሂደደትት ወወሳሳኝኝ ጠጠቀቀሜሜታታ ነነበበራራቸቸውው፡፡፡፡

14

ምዕራፍ ሶስት: የገቢ አቅም ዳሰሳ 3.1 መግቢያ የየክክልልሎሎችች ገገቢቢ አአቅቅምም ግግመመታታ በበሚሚከከናናወወንንበበትት ወወቅቅትት የየክክልልሎሎችችንን በበተተጨጨባባጭጭ የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢ መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ የየገገቢቢ

አአቅቅምምንን ማማስስላላትት የየሚሚቻቻልል ቢቢሆሆንንምም ይይህህ አአማማራራጭጭ በበተተጨጨባባጭጭ የየተተሻሻለለ ገገቢቢ የየሚሚሰሰበበስስቡቡ ክክልልሎሎችችንን የየሚሚቀቀጣጣ ነነውው፡፡፡፡ በበሌሌላላ

በበኩኩልል የየገገቢቢ አአቅቅምም ግግመመታታ መመሰሰረረትት የየሚሚያያደደርርገገውው ክክልልሎሎችች ያያላላቸቸውውንን ታታክክስስ ሊሊጣጣልልበበትት የየሚሚችችልል ሀሀብብትት ከከሆሆነነ የየገገቢቢ አአቅቅምም

ግግመመታታውው ከከጥጥረረትት ነነፃፃ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡ ይይህህ ማማለለትት ክክልልሎሎችች ካካላላቸቸውው ታታክክስስ የየሚሚጣጣልልበበትት ሀሀብብትት ታታክክስስንን ቢቢሰሰበበስስቡቡምም

ባባይይሰሰበበስስቡቡምም የየሚሚወወሰሰደደውው ያያላላቸቸውው ታታክክስስ መመደደረረግግ የየሚሚችችልል ሀሀብብትት በበመመሆሆኑኑ ክክልልሎሎችች ገገቢቢንን ለለመመሰሰብብሰሰብብ የየሚሚያያደደርርጉጉትት

ጥጥረረትት የየገገቢቢ ግግምምታታውው ላላይይ ተተፅፅዕዕኖኖ አአይይኖኖረረውውምም ማማለለትት ነነውው፡፡፡፡ ክክልልሎሎችች ባባላላቸቸውው ታታክክስስ መመደደረረግግ የየሚሚችችልል ሀሀብብትት ላላይይ የየገገቢቢ

አአቅቅምም ግግመመታታ ማማከከናናወወኑኑ በበተተጨጨማማሪሪ ክክልልሎሎችች ያያላላቸቸውውንን ሀሀብብትት መመሰሰረረትት ስስለለሚሚያያደደርርግግ በበተተዘዘዋዋዋዋሪሪ ክክልልሎሎችች ካካላላቸቸውው

ሀሀብብትት ታታክክስስንን ለለመመሰሰብብሰሰብብ ጥጥረረትት እእንንዲዲያያደደርርጉጉ ሊሊያያደደርርጋጋቸቸውው ይይችችላላልል፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተጠጠቀቀሰሰውው መመልልኩኩ የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምም ለለማማስስላላትት የየወወካካይይ የየታታክክስስ ስስርርዓዓትት ((RReepprreesseennttaattiivvee TTaaxx SSyysstteemm))

የየጥጥናናትት ዘዘዴዴ ተተመመራራጭጭ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህ የየጥጥናናትት ዘዘዴዴ በበመመጠጠቀቀምም የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምም ለለመመገገመመትት የየክክልልሎሎችችንን ዋዋናና ዋዋናና

የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችችንን፣፣ የየነነዚዚህህንን ዋዋናና ዋዋናና የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችችንን የየታታክክስስ መመሰሰረረትት ((TTaaxx bbaassee)) እእናና የየታታክክስስ መመጣጣኔኔ ((ttaaxx rraatteess))

መመለለየየትት ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ ዋዋናና ዋዋናና የየገገቢቢ አአይይነነቶቶቹቹ በበሚሚለለዩዩበበትት ጊጊዜዜ የየክክልልሎሎችችንን ገገቢቢ በበከከፍፍተተኛኛ ደደረረጃጃ የየሚሚሸሸፍፍኑኑ እእናና የየገገቢቢ

መመሰሰረረታታቸቸውውንን በበምምክክንንያያታታዊዊነነትት እእናና በበግግልልፅፅ መመለለየየትት የየሚሚቻቻልል የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችችንን መመለለየየትት ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት

የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምም ለለማማስስላላትት ሰሰባባትት ዋዋናና ዋዋናና የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችች በበመመለለየየትት ስስራራ ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችች

የየሚሚከከተተሉሉትት ናናቸቸውው፡፡--

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 11፡፡ የየገገቢቢ አአቅቅምም የየተተገገመመተተባባቸቸውው ዋዋናና ዋዋናና የየክክልልሎሎችች የየገገቢቢ ዓዓይይነነቶቶችች ከከተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየገገቢቢ ግግብብርር ((PPaayy rroollll ttaaxx))

የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር ((AAggrriiccuullttuurraall iinnccoommee ttaaxx))

የየገገጠጠርር መመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ ((LLaanndd uussee ffeeee))

ከከቀቀንንድድናና ከከጋጋማማ ከከብብትት የየሚሚሰሰበበስስብብ ታታክክስስ ((LLiivveessttoocckk ttaaxx))

የየትትርርፍፍ ግግብብርር ((PPrrooffiitt ttaaxx))

ተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ ((TTuurrnnoovveerr ttaaxx))

ተተጨጨማማሪሪ እእሴሴትት ታታክክስስ ((VVaalluuee AAddddeedd TTaaxx ((VVAATT))

ከከላላይይ የየተተዘዘረረዘዘሩሩትትንን የየገገቢቢ አአይይነነቶቶችች የየገገቢቢ መመሰሰረረትትንን ለለማማስስላላትት ከከፌፌደደራራሉሉ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየተተለለያያዩዩ

የየናናሙሙናና ጥጥናናቶቶችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡ ከከላላይይ ለለተተጠጠቀቀሱሱትት ገገቢቢዎዎችች የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ በበሁሁለለትት መመንንገገድድ ተተለለይይቷቷልል፡፡፡፡ በበህህግግ

የየተተቀቀመመጠጠ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ያያላላቸቸውው ገገቢቢዎዎችችንን የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ የየክክልልሎሎችችንን አአማማካካኝኝ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ በበስስራራ ላላይይ

እእየየዋዋለለ ያያለለውውንን አአማማካካኝኝ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ መመውውሰሰድድ የየክክልልሎሎችችንን ነነባባራራዊዊ ሁሁኔኔታታ በበተተሻሻለለ ሁሁኔኔታታ የየሚሚያያመመላላክክትት በበመመሆሆኑኑ

ከከወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ((RReepprreesseennaattaattiivvee ttaaxx rraattee)) የየተተሻሻለለ ነነውው፡፡፡፡ ወወጥጥ የየሆሆነነ በበህህግግ የየተተቀቀመመጠጠ የየታታክክስስ መመጣጣኔኔ

በበማማይይኖኖርርበበትት ወወቅቅትት ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ በበስስራራ ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምምናና

በበተተጨጨባባጭጭ የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ የየሚሚሰሰላላ የየታታክክስስ መመጣጣኔኔ ነነውው፡፡፡፡

15

3.2 ከተቀጣሪዎች የሚሰበሰብ የገቢ ግብር (Pay roll tax) ከከተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ ገገቢቢ ግግብብርር ከከመመንንግግስስትት፣፣ ከከግግለለሰሰብብ እእናና መመንንግግስስታታዊዊ ያያልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች ውውስስጥጥ ተተቀቀጥጥረረውው

ከከሚሚሰሰሩሩ ሰሰራራተተኞኞችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየግግብብርር ዓዓይይነነትት ነነውው፡፡፡፡ የየመመንንግግስስትትናና መመንንግግስስታታዊዊ ያያልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች የየተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚገገኝኝ

የየገገቢቢ አአቅቅምምንን ለለማማስስላላትት የየተተወወሰሰደደውው በበተተጨጨባባጭጭ ከከነነዚዚህህ ድድርርጅጅቶቶችች የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢ ሲሲሆሆንን የየአአምምስስትት የየበበጀጀትት አአመመትት

((11999988--22000022)) አአማማካካኝኝ በበመመውውሰሰድድ ክክልልሎሎችች ከከመመንንግግስስትትናና ከከመመንንግግስስታታዊዊ ያያልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች መመሰሰብብሰሰብብ የየሚሚችችሉሉትት ገገቢቢ

ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡ ከከመመንንግግስስትትናና መመንንግግስስታታዊዊ ካካልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች በበተተጨጨባባጭጭ የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢ የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምምንን

ያያመመላላክክታታሉሉ የየሚሚልል እእሳሳቤቤ የየተተወወሰሰደደውው ከከመመንንግግስስትትናና መመንንግግስስታታዊዊ ካካልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰሰሰብብ ገገቢቢ ወወጥጥ

በበሆሆነነ ስስርርዓዓትት የየተተማማከከለለ በበመመሆሆኑኑናና ድድርርጅጅቶቶችች ታታክክሰሰ በበመመቁቁረረጥጥ ለለመመንንግግስስትት ገገቢቢ ስስለለሚሚያያደደርርጉጉ ከከክክልልሎሎችች የየታታክክስስ

መመሰሰብብሰሰብብ ጥጥረረትት ጋጋርር ግግንንኙኙነነትት ስስለለሌሌለለውው ነነውው፡፡፡፡ በበሌሌላላ በበኩኩልል ከከግግለለሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብንን የየገገቢቢ ግግብብርር

በበክክልልሎሎችች ያያሉሉ የየግግለለሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችችንን ብብዛዛትትናና አአማማካካኝኝ የየደደመመወወዝዝ መመጠጠንን በበመመውውሰሰድድ ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ የየግግለለሰሰብብ

ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችችንን ብብዛዛትትናና አአማማካካኝኝ ደደመመወወዝዝ ለለመመለለየየትት የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየስስራራ እእናና የየስስራራ አአጦጦችች የየናናሙሙናና ጥጥናናትት

ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ ይይህህንንንን አአማማካካኝኝ የየደደመመወወዝዝ መመጠጠንን በበየየደደረረጃጃውው በበህህግግ የየተተቀቀመመጠጠውውንን የየገገቢቢ ግግብብርር እእናና የየግግለለሰሰብብ

ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችችንን ቁቁጥጥርር መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ከከግግለለሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚችችልል ገገቢቢ ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ ሁሁለለትት

ከከተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየገገቢቢ ግግብብርር እእንንዴዴትት እእንንደደተተሰሰላላ በበዝዝርርዝዝርር ያያሳሳያያልል፡፡፡፡

ሠሠንንጠጠረረዥዥ 22፡፡ ከከተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየገገቢቢ ግግብብርር ((PPaayy rroollll ttaaxx)) ((ccoolluummnn aa)) ((ccoolluummnn bb)) ((ccoolluummnn cc)) ((ccoolluummnn dd== bb**cc)) ((ccoolluummnn ee==aa++dd))

ክክልልሎሎችች

ከከመመንንግግስስትትናና መመንንግግስስታታዊዊ ካካልልሆሆኑኑ ድድርርጅጅቶቶችች ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች በበተተጨጨባባጭጭ የየተተሰሰበበሰሰ ገገቢቢ (( በበብብርር))

የየግግልልሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች ብብዛዛትት

ከከአአማማካካኝኝ ደደመመወወዝዝ የየተተሰሰላላ የየታታክክስስ መመጣጣኔኔ በበብብርር))

ከከግግለለሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች ገገቢቢ ግግብብርር የየገገቢቢ አአቅቅምም (( በበብብርር))

አአጠጠቃቃላላይይ የየተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች የየገገቢቢ ግግብብርር ገገቢቢ አአቅቅምም

ትትግግራራይይ 113344,,775544,,778844..7777 6622,,449999..0000 997700 6600,,662244,,003300..0000 119955,,337788,,881144..7777 አአፋፋርር 2211,,002255,,336699..0011 1166,,886699..0000 555533..22 99,,333311,,993300..8800 3300,,335577,,229999..8811 አአማማራራ 227755,,777733,,442233..5599 112211,,886622..0000 668866..44 8833,,664466,,007766..8800 335599,,441199,,550000..3399 ኦኦሮሮሚሚያያ 443344,,885577,,772288..2200 331122,,663311..0000 770088 222211,,334422,,774488..0000 665566,,220000,,447766..2200 ሶሶማማሌሌ 2299,,556666,,884422..0088 88,,666633..0000 11777711..88 1155,,334499,,110033..4400 4444,,991155,,994455..4488 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 2233,,229966,,117766..4466 44,,336644..0000 558899..22 22,,557711,,226688..8800 2255,,886677,,444455..2266 የየደደቡቡብብ ብብሄሄርር ብብሄሄረረሰሰብብ ህህዝዝቦቦችች 223355,,007788,,006633..5500 8866,,551100..0000 664488..66 5566,,111100,,338866..0000 229911,,118888,,444499..5500 የየጋጋምምቤቤላላ ህህዝዝቦቦችች 1133,,337766,,559999..8833 22,,773300..0000 881166 22,,222277,,668800..0000 1155,,660044,,227799..8833 የየሀሀረረሪሪ ህህዝዝቦቦችች 1100,,001199,,773300..4488 88,,228844..0000 997700..88 88,,004422,,110077..2200 1188,,006611,,883377..6688 ድድሬሬደደዋዋ ከከተተማማ አአስስተተዳዳደደርር 2200,,889999,,332255..4466 2200,,009933..0000 997788 1199,,665500,,995544..0000 4400,,555500,,227799..4466 አአጠጠቃቃላላይይ 11,,119988,,664488,,004433..3388 664444,,550055..0000 886699..22 556600,,220033,,774466..0000 11,,667777,,554444,,332288..3388

**አአምምስስትት አአመመትት አአማማካካኝኝ ((11999988--22000022))

****ምምንንጭጭ መመሀሀከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ባባለለስስልልጣጣንን ስስራራ እእናና ስስራራ አአጦጦችች የየናናሙሙኛኛ ጥጥናናትት ((22001100))

****** አአማማካካኝኝ የየክክልልሎሎችች አአማማካካኝኝ ግግለለሰሰብብ ተተቀቀጣጣሪሪዎዎችች ደደመመወወዝዝ የየተተገገኘኘውው ከከመመሀሀከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክ ባባለለስስልልጣጣንን ሲሲሆሆንን በበየየደደረረጃጃውው በበህህግግ ላላይይ ያያለለውው የየገገቢቢ ግግብብርር የየታታክክስስ መመጣጣኔኔ በበስስራራ ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡

3.3. የግብርና ገቢ ግበር

የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር ታታክክስስ መመሰሰረረትት በበክክልልሎሎችች ያያሉሉ አአርርሶሶ አአደደሮሮችች ቁቁጥጥርር በበሚሚታታረረስስ መመሬሬትት ይይዞዞታታ መመጠጠንን ሲሲሆሆንን መመረረጃጃውው

የየተተገገኘኘውው ከከማማዕዕከከላላዊዊ ሰሰታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየግግብብርርናና መመሬሬትት አአጠጠቃቃቀቀምም ናናሙሙናና ጥጥናናትት ነነውው፡፡፡፡ ሠሠንንጠጠረረዥዥ ሶሶስስትት በበክክልልሎሎችች

አአርርሶሶ አአደደሮሮችች ቁቁጥጥርር በበተተለለያያየየ የየታታረረሰሰ መመሬሬትት ይይዞዞታታ መመጠጠንን ያያሳሳያያልል፡፡፡፡

ሠሠንንጠጠረረዥዥ 33:: የየአአርርሶሶ አአደደሮሮችች ቁቁጥጥርር በበተተለለያያየየ የየታታረረሰሰ መመሬሬትት ይይዞዞታታ መመጠጠንን ((11999999--22000033EECC))

ክክልልሎሎችች ከከ00..1100 ሄሄክክታታርር በበታታችች

00..11-- 00..55 ሄሄክክታታርር

00..5511 –– 11..00 ሄሄክክታታርር

11..0011 –– 22..00 ሄሄክክታታርር

22..0011 –– 55..0000 ሄሄክክታታርር

55..0011-- 1100..0000 ሄሄክክታታርር

1100 ሄሄክክታታርር በበላላይይ

አአጠጠቃቃላላይይ

ትትግግራራይይ 7722,,553322 223344,,007799 224433,,220077 224455,,006611 111144,,771111 33,,772255 6655 991144660011 አአፋፋርር 3322,,119900 88,,009911 88,,228800 99,,224433 44,,663344 116699 00 6633443322 አአማማራራ 228899,,669911 664422,,227700 883311,,666666 11,,116655,,331100 667799,,336622 3311,,558866 11,,003344 33664411887744 ኦኦሮሮሚሚያያ 330000,,778822 11,,111111,,997755 11,,224433,,337766 11,,447711,,887755 11,,006688,,884488 113344,,668833 1111,,994466 55334433448877 ሶሶማማሌሌ 4444,,001177 3344,,664477 2299,,007799 3311,,558899 1155,,557799 11,,993366 00 115577333322 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 1100,,228877 3377,,555544 3366,,662299 4444,,889999 3311,,555522 22,,994477 110044

116644007711

የየደደቡቡብብ ብብሄሄርር ብብሄሄረረሰሰብብ ህህዝዝቦቦችች 222266,,661122 11,,331144,,990066 884499,,994466 551155,,881155 114499,,778855 77,,111100 00

33006644448899

የየጋጋምምቤቤላላ ህህዝዝቦቦችች 66,,663377 2222,,664444 66,,999999 33,,880088 11,,004455 00 00

4411119977

የየሀሀረረሪሪ ህህዝዝቦቦችች 11,,332255 66,,227711 66,,779944 44,,110033 778800 00 00 1199227755 ድድሬሬደደዋዋ ከከተተማማ አአስስተተዳዳደደርር 22,,118822 66,,339999 77,,117711 228844 00 00 00

1199447766

አአጠጠቃቃላላይይ 998866,,225588 33,,441188,,884400 33,,226633,,115511 33,,449911,,999911 22,,006666,,229999 118822,,115577 1133,,115511 1133442299223388 ምምንንጭጭ፡፡ ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየግግብብርርናና መመሬሬትት አአጠጠቃቃቀቀምም የየተተለለያያዩዩ የየናናሙሙናና ጥጥናናቶቶችች

ክክልልሎሎችች ከከግግብብርርናና ገገቢቢ ላላይይ ለለሚሚሰሰበበስስቡቡትት ታታክክስስ የየማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔውው የየመመሬሬትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች የየያያዙዙትትንን የየመመሬሬትት ስስፋፋትት

መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ ነነውው፡፡፡፡ በበየየመመሬሬትት ይይዞዞታታ ምምድድብብ ያያለለውው ምምጣጣኔኔ በበየየክክልልሉሉ የየሚሚለለያያይይ በበመመሆሆኑኑ ምምክክንንያያትት የየክክልልሎሎቹቹ አአማማካካኝኝ

የየማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ ከከግግብብርርናና ገገቢቢ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየታታክክስስ መመጠጠንንንንምም አአማማካካኝኝ ምምጣጣኔኔውውንን የየይይዞዞታታ

ስስፋፋትትንን መመሰሰረረትት ባባደደረረገገውው ምምድድብብ ባባለለውው የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበማማብብዛዛትት ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 44 ክክልልሎሎችች ለለያያንንዳዳንንዱዱ

የየመመሬሬትት ይይዞዞታታ ስስፋፋትት ምምድድብብ የየሚሚያያስስከከፍፍሉሉትትንን የየግግብብርር ምምጣጣኔኔ መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ የየተተሰሰላላውውንን አአማማካካኝኝ የየማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ

ያያሳሳያያልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 44፡፡ የየግግብብርርናና ገገቢቢ ማማስስከከፈፈያያ አአማማካካኝኝ ምምጣጣኔኔ በበየየመመሬሬትት ይይዞዞታታ ስስፋፋትት ምምድድብብ፣፣ የየመመሬሬትት ስስፋፋትት በበሄሄክክታታርር አአማማካካኝኝ የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር ማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ

<< 00..11 88..8855 00..11 –– 00..55 88..8855 00..5511 –– 11..00 1177..5577 11..0011 –– 22..00 2244..2266 22..0011 –– 55..00 5500..2244 55..0011 –– 1100 7777..6666 >> 1100 8855..2288

ሠሠንንጠጠረረዥዥ 55፡፡ የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር የየገገቢቢ አአቅቅምም ((በበብብርር))፣፣ ክክልልልል ከከግግብብርርናና ገገቢቢ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየታታክክስስ መመጠጠንን በበብብርር

((የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር XX አአማማካካኝኝ ማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ)) ትትግግራራይይ 1188,,998899,,774411..5544 አአፋፋርር 997722,,113388..3333 አአማማራራ 8877,,880022,,994422..2233

18

ኦኦሮሮሚሚያያ 113355,,223333,,886633..5500 ሶሶማማሌሌ 22,,990066,,448822..2299 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 33,,997799,,111199..7744 ደደቡቡብብ 4499,,116677,,001188..4422 ጋጋምምቤቤላላ 552266,,999922..1166 ሃሃራራሪሪ 332255,,332211..1166 ድድሬሬዳዳዋዋ 220088,,882266..1166

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 330000,,111133,,007733..7700

3.4. የገጠር መሬት መጠቀሚያ ክፍያ ከከግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር ጋጋርር ተተመመሳሳሰሰሳሳይይ በበሆሆነነ መመልልኩኩ የየመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ የየገገቢቢ መመሰሰረረትትምም በበየየመመሬሬትት ይይዞዞታታ ስስፋፋትት

ምምድድብብ በበየየክክልልሉሉ የየሚሚገገኙኙ የየመመሬሬትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር ነነውው፡፡፡፡ በበስስራራ ላላይይ ያያለለውው የየታታክክስስ ማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ ከከክክልልልል ክክልልልል

የየሚሚለለያያይይ በበመመሆሆኑኑ የየክክልልሎሎቹቹ አአማማካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ከከታታክክስስ ምምንንጩጩ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውውንን የየታታክክስስ መመጠጠንን ለለማማስስላላትት

ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት በበየየክክልልሉሉ መመሰሰብብሰሰብብ ያያለለበበትት የየታታክክስስ መመጠጠንን አአማማካካኝኝ የየማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔውውንን

በበየየምምድድቡቡ ባባሉሉትት የየመመሬሬትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበማማብብዛዛትት ተተገገኝኝቷቷልል ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 66ንን ይይመመልልከከቱቱ!!))፡፡፡፡ የየያያንንዳዳንንዱዱ የየመመሬሬትት

ስስፋፋትት ምምድድብብ አአማማካካይይ የየመመሬሬትት ማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 77፣፣ እእንንዲዲሁሁምም የየግግብብርርናና መመሬሬትትንን ከከመመጠጠቀቀምም መመሰሰብብሰሰብብ

ያያለለበበትትንን ገገቢቢ ደደግግሞሞ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 88 ላላይይ ተተመመልልክክቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 66፡፡ የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ብብዛዛትት በበመመሬሬትት መመጠጠኑኑ የየ55 ዓዓመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም)) ክክልልልል ከከ00..11 ሄሄክክታታርር

በበታታችች 00..11 –– 00..55 ሄሄክክታታርር

00..5511 –– 11..00 ሄሄክክታታርር

11..0011 –– 22..00 ሄሄክክታታርር

22..0011 –– 55..00 ሄሄክክታታርር

55..0011 –– 1100..00 ሄሄክክታታርር

ከከ1100 ሄሄክክታታርር በበላላይይ

ድድምምርር

ትትግግራራይይ 7722,,553322 223344,,007799 224433,,220077 224455,,006611 111144,,771111 33,,772255 6655 991144,,660011 አአፋፋርር 3322,,119900 88,,009911 88,,228800 99,,224433 44,,663344 116699 00 6633,,443322 አአማማራራ 228899,,669911 664422,,227700 883311,,666666 11,,116655,,331100 667799,,336622 3311,,558866 11,,003344 33,,664411,,887744 ኦኦሮሮሚሚያያ 330000,,778822 11,,111111,,997755 11,,224433,,337766 11,,447711,,887755 11,,006688,,884488 113344,,668833 1111,,994466 55,,334433,,448877 ሶሶማማሌሌ 4444,,001177 3344,,664477 2299,,007799 3311,,558899 1155,,557799 11,,993366 00 115577,,333322 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 1100,,228877 3377,,555544 3366,,662299 4444,,889999 3311,,555522 22,,994477 110044 116644,,007711 ደደቡቡብብ 222266,,661122 11,,331144,,990066 884499,,994466 551155,,881155 114499,,778855 77,,111100 00 33,,006644,,448899 ጋጋምምቤቤላላ 66,,663377 2222,,664444 66,,999999 33,,880088 11,,004455 00 00 4411,,119977 ሃሃራራሪሪ 11,,332255 66,,227711 66,,779944 44,,110033 778800 00 00 1199,,227755 ድድሬሬዳዳዋዋ 22,,118822 66,,339999 77,,117711 228844 00 00 00 1199,,447766

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 998866,,225588 33,,441188,,884400 33,,226633,,115511 33,,449911,,999911 22,,006666,,229999 118822,,115577 1133,,115511 1133,,442299,,223388 ምምንንጭጭ፡፡ ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ፣፣ የየመመሬሬትት አአጠጠቃቃቀቀምም የየበበርርካካታታ አአመመታታትት ዕዕትትምም

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 77፡፡ አአማማካካይይ የየመመሬሬትት መመመመቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ በበየየመመሬሬትት ስስፋፋትት ምምድድብብ የየመመሬሬትት ስስፋፋትት በበሄሄክክታታርር አአማማካካይይ የየመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ

<< 00..11 99..2288 00..11 –– 00..55 99..2288 00..5511 –– 11..00 1133..5577 11..0011 –– 22..00 1188..5566 22..0011 –– 55..00 3333..7788 55..0011 –– 1100 5555..7711 >> 1100 6633..5577

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 88፡፡ ከከመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየገገቢቢ መመጠጠንን፣፣ ክክልልልል ከከመመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየታታክክስስ መመጠጠንን በበብብርር

((የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር XX አአማማካካኝኝ ማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ)) ትትግግራራይይ 1144,,778888,,004400..6611 አአፋፋርር 882244,,000066..8877 አአማማራራ 6666,,339999,,886677..1100 ኦኦሮሮሚሚያያ 110011,,993388,,664455..9900

20

ሶሶማማሌሌ 22,,334488,,888800..9977 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 33,,,,001166,,885544..6666 ደደቡቡብብ 4400,,888822,,663366..0066 ጋጋምምቤቤላላ 447722,,668800..6699 ሃሃራራሪሪ 226655,,118855..5544 ድድሬሬዳዳዋዋ 118822,,221133..1199

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 2233,,111111,,99449911..2200

3.5. የጋማና የቀንድ ከብት የገቢ አቅም (ታክስ)፣ የየእእንንስስሳሳትት ሃሃብብትት ገገቢቢ ሊሊሰሰበበሰሰብብበበትት የየሚሚገገባባ የየክክልልሎሎችች ጠጠቃቃሚሚ የየገገቢቢ ምምንንጭጭ ነነውው፡፡፡፡ አአንንዳዳንንድድ ክክልልሎሎችች ከከዚዚህህ ምምንንጭጭ

ታታክክስስ መመሰሰብብሰሰብብ ጀጀምምረረዋዋልል፡፡፡፡ የየዚዚህህ ታታክክስስ የየገገቢቢ መመሰሰረረትት የየባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበየየእእንንሰሰሳሳ ብብዛዛትት ሲሲሆሆንን የየእእንንስስሳሳትት ሃሃብብትትንን

የየተተመመለለከከተተውው መመረረጃጃምም የየተተገገኘኘውው ከከማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ ከከጋጋማማናና የየቀቀንንድድ ከከብብትት የየናናሙሙናና ጥጥናናትት ነነውው፡፡፡፡ የየቀቀንንድድ

ከከብብትት፣፣ በበግግ፣፣ ፍፍየየልልናና ግግመመልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርርንን በበየየእእንንስስሳሳቱቱ ብብዛዛትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 99፣፣ 1100፣፣ 1111 እእናና 1122 ይይመመልልከከቱቱ::::

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 99 የየከከብብትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበከከብብትት ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033)) ክክልልልል የየከከብብትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበከከብብትት ብብዛዛትት

ከከ11 -- 1100 ከከብብትት ከከ1111--1199 ከከብብትት ከከ2200--4499 ከከብብትት ከከ5500--9999 ከከብብትት ከከ110000--119999ከከብብትት ትትግግራራይይ 663322,,009933..55 4499,,660044..00 88,,663388..00 3366..55 113388..55 አአፋፋርር 1177,,558844..55 99,,442288..55 66,,887711..55 11,,112277..00 223300..00 አአማማራራ 33,,113355,,551166..55 1122,,77442266 1199,,993355..00 556655..55 00 ኦኦሮሮሚሚያያ 44,,005544,,226611..55 443322,,883344..00 5566,,330066..55 22,,556633..55 332255 ሶሶማማሌሌ 8822,,995588..55 1144,,440088..00 33554433..55 9999..55 00 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 5588,,779933..55 88,,885544..00 22331199 224444..55 00 ደደቡቡብብ 22,,332255,,117700..55 7711,,883322..00 1122,,115555..55 33,,226699..55 22,,774422..55 ጋጋምምቤቤላላ 1111,,881177..00 22,,223300..00 22,,110000..55 557744 5599..00 ሃሃራራሪሪ 1144,,779922..00 221155 1111..55 00 00 ድድሬሬዳዳዋዋ 1166,,668844..55 225555 1100..55 00 00

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 1100,,334499,,667722..00 771177,,008866..55 111111,,889911..55 88,,448800..00 33,,449955..00 ምምንንጭጭ፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየቀቀንንድድናና የየጋጋማማ ከከብብትት እእንንሰሰሳሳትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች የየናናሙሙናና ጥጥናናትት ((የየበበርርካካታታ አአመመታታትት))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1100 የየበበግግ ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበበበግግ ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ((11999999--22000033 ዓዓ..ምም)) ክክልልልል የየበበግግ ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበበበግግ ብብዛዛትት

11 -- 44 55 -- 99 1100 -- 4499 5500 -- 9999 110000 -- 119999 220000 -- 449999 ትትግግራራይይ 8877005566 7777220011..55 3366660033..55 220077 00 00 አአፋፋርር 66111100..55 66220011 1166226611..55 11331177..55 117722 00 አአማማራራ 886677776655..55 555544557711 220099555588 448800 00 00 ኦኦሮሮሚሚያያ 11442200007766..55 552255118899 116688664477..55 886644..55 116644 00 ሶሶማማሌሌ 2222333366..55 1166775533..55 3322229911 33555566..55 339999 111199..55 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 1166228855 55227722 992266 00 00 00 ደደቡቡብብ 996633331122 220044661188 3377775533..55 22335511 11332299..55 334444..55 ጋጋምምቤቤላላ 33881100..55 11111166..55 339900 00 00 00 ሃሃራራሪሪ 22115511..55 9911 1100 00 00 00 ድድሬሬዳዳዋዋ 88335577 22333399..55 881100 2266..55 00 00

ጠጠቅቅላላላላ 33339977226611 11339933335533 550033225511 88880033 22006644..55 446644 ምምንንጭጭ፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየቀቀንንድድናና የየጋጋማማ ከከብብትት እእንንሰሰሳሳትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች የየናናሙሙናና ጥጥናናትት ((የየበበርርካካታታ አአመመታታትት))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1111 የየፍፍየየልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበፍፍየየልል ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033)) ክክልልልል የየፍፍየየልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበፍፍየየትት ብብዛዛትት

11 -- 44 55 -- 99 1100 -- 4499 5500 -- 9999 110000 -- 119999 220000 -- 449999 ትትግግራራይይ 110033660066..55 111155336655 110066001188 11558822..55 8800..55 00 አአፋፋርር 55116644 55554444 2233116644..55 33335566 663388..55 2277..55 አአማማራራ 666600333333 330011331144 112288660055 882211 224466..55 00 ኦኦሮሮሚሚያያ 11005577224422..55 440055660066..55 114488115555 11445588 00 00 ሶሶማማሌሌ 11005577224422..55 440055660066..55 114488115555 11445588 00 00 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 2299441166 1188557733..55 99116677 9999..55 00 00 ደደቡቡብብ 446655228877 9966553355 3344339944 33997722..55 22776688 11227788..55 ጋጋምምቤቤላላ 33009977 11992200 999922 11..55 00 00 ሀሀረረሪሪ 99331166 22221188..55 222244..55 00 00 00 ድድሬሬዳዳዋዋ 99003333 55997755 44119911..55 116644 00 00

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 22336688885522..55 997766007711 550033000000 1155008811 44115533 11332200..55

22

ምምንንጭጭ፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየቀቀንንድድናና የየጋጋማማ ከከብብትት እእንንሰሰሳሳትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች የየናናሙሙናና ጥጥናናትት ((የየበበርርካካታታ አአመመታታትት))፣፣

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1122 የየግግመመልል ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር በበግግመመልል ብብዛዛትት የየ55 አአመመታታትት አአማማካካይይ ((11999999--22000033)) ክክልልልል 11__22 33__44 55__99 >>==1100

ትትግግራራይይ 1166887766 22114433..55 992222..55 8822 አአፋፋርር 77444455 22445577 33336611 66883344 አአማማራራ 2255664488 11880055..55 661188 114444..55 ኦኦሮሮሚሚያያ 3355339955..55 1177442255 1133448800..55 44886655..55 ሶሶማማሌሌ 1188005533..55 88001177 99229911 77776600 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 00 00 00 00 ደደቡቡብብ 4499 00 00 00 ጋጋምምቤቤላላ 00 00 00 00 ሃሃራራሪሪ 112211 3355..55 6600..55 110099..55 ድድሬሬዳዳዋዋ 22007700 556611 225588..55 3344..55

ምምንንጭጭ፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየቀቀንንድድናና የየጋጋማማ ከከብብትት እእንንሰሰሳሳትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች የየናናሙሙናና ጥጥናናትት ((የየበበርርካካታታ አአመመታታትት))፣፣

አአብብዛዛኞኞቹቹ ክክልልሎሎችች ተተግግባባራራዊዊ የየሚሚያያደደርርጉጉትት የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ የየሌሌላላቸቸውው በበመመሆሆኑኑ አአማማካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔንን ለለማማስስላላትት

አአልልተተቻቻለለምም፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን የየደደቡቡብብ ብብሄሄሮሮችች፣፣ ብብሄሄረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች ክክልልልል የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ከከብብትትንን እእንንደደ ስስታታንንዳዳርርድድ መመለለኪኪያያ

ወወስስዶዶ ሌሌሎሎቹቹ እእንንሰሰሳሳትት ወወደደ ከከብብትት መመጠጠንን በበመመቀቀየየርር ((በበዚዚህህ አአሰሰራራርር አአንንድድ በበግግ ወወይይምም ፍፍየየልል 00..88 ከከብብትት፣፣ እእንንዲዲሁሁምም

አአንንድድ ግግመመልል 11..22 ከከብብትት ይይሆሆናናሉሉ ተተብብሎሎ ታታሳሳቢቢ ተተደደርርጓጓልል)) ለለሁሁሉሉምም እእንንስስሳሳትት አአንንድድ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔንን ተተግግባባራራዊዊ

ስስለለሚሚያያደደርርግግ ከከእእንንስስሳሳትት ሊሊገገኝኝ የየሚሚችችለለውውንን ገገቢቢ ለለማማስስላላትት ተተመመርርጧጧልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1133 የየከከብብትት ብብዛዛትትንን መመሰሰረረትት

ያያደደረረገገውውንን የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ያያሳሳያያልል፡፡፡፡ ይይህህንንንን የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ በበየየእእንንስስሳሳትት መመጠጠኑኑ ካካሉሉትት የየእእንንስስሳሳትት ባባለለይይዞዞታታዎዎችች ቁቁጥጥርር ጋጋርር

በበማማብብዛዛትት ከከዚዚህህ የየታታክክስስ ምምንንጭጭ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚችችለለውው የየገገቢቢ መመጠጠንን ተተገገምምቷቷልል ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1144ንን ይይመመልልከከቱቱ!!))፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1133 የየከከብብትት ብብዛዛትትንን መመሰሰረረትት ያያደደረረገገ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ የየከከብብትት ብብዛዛትት የየማማስስከከፈፈያያ ምምጣጣኔኔ በበብብርር

11--1100 1100

1100--1199 2200

2200--4499 3377..55

5500--9999 5522..55

110000--119999 8822..55

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1144 ከከእእንንስስሳሳትት ሃሃብብትት ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየታታክክስስ መመጠጠንን፣፣ ክክልልልል ከከያያንንዳዳንንዱዱ የየእእንንሰሰሳሳትት አአይይነነትት ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየታታክክስስ መመጠጠንን በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር ከከከከብብትት ከከፍፍየየልልናና በበግግ ከከግግመመልል ትትግግራራይይ 77665500228822..55 77112277223355 220077997788..3344 1144998855449955..8844 አአፋፋርር 770000223388..7755 11338844556655 447788228877..0088 22556633009900..8833 አአማማራራ 3344668800993366..2255 3311552233668866..2255 229900775588..3344 6666449955338800..8844 ኦኦሮሮሚሚያያ 5511447722118855 4411332244778833..7755 996644554400..3366 9933776611550099..1111 ሶሶማማሌሌ 11225555885500 33008822772255 777733448811..22 55111122005566..22 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 886644881133..7755 992277003355 00 11779911884488..7755

23

ደደቡቡብብ 2255554422008811..2255 1199661155887755 449900 4455115588444466..2255 ጋጋምምቤቤላላ 227766554411..2255 113300660022..55 00 440077114433..7755 ሃሃራራሪሪ 115522665511..2255 114433004466..2255 77774411..6644 330033443399..1144 ድድሬሬዳዳዋዋ 117722333388..7755 337788115511..2255 3311884477..6644 558822333377..6644 ድድምምርር 112222776677991188..88 110055663377770055 22775555112244..66 223311116600774488..44

3.6. የንግድ ስራ ትርፍ ግብር የየንንግግድድ ስስራራ ትትርርፍፍ ግግብብርር ከከተተለለያያዩዩ የየንንግግድድ ተተቋቋማማትት እእንንቅቅስስቃቃሴሴ ከከሚሚገገኝኝ ገገቢቢ ላላይይ የየሚሚሰሰበበሰሰብብ የየታታክክስስ ዓዓይይነነትት ነነውው፡፡፡፡

የየንንግግድድ ተተቋቋማማቶቶቹቹ የየአአከከፋፋፋፋይይ ንንግግድድ፣፣ አአገገልልግግሎሎትት እእናና አአነነስስተተኛኛናና ትትላላልልቅቅ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች በበመመባባልል በበሶሶስስትት ይይከከፈፈላላሉሉ፡፡፡፡

የየአአከከፋፋፋፋይይ ንንግግድድ ተተቋቋማማቶቶችች ራራሳሳቸቸውው የየችችርርቻቻሮሮ ንንግግድድ፣፣ የየጅጅምምላላ ንንግግድድ እእናና የየሞሞተተርር ተተሸሸከከርርካካሪሪዎዎችች ንንግግድድ ተተብብለለውው

በበሶሶስስትት ይይከከፈፈላላልል፡፡፡፡

የየንንግግድድ ስስራራ ትትርርፍፍ ግግብብርር የየታታክክስስ መመሰሰረረትት በበተተለለያያዩዩ የየንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየሚሚገገኘኘውው የየትትርርፍፍ መመጠጠንን ነነውው፡፡፡፡ የየንንግግድድ ተተቋቋማማቱቱንን

ንንግግድድ ትትርርፍፍ የየሚሚያያሳሳይይ መመረረጃጃ ባባለለመመኖኖሩሩ፣፣ የየተተቋቋማማቱቱ የየሽሽያያጭጭ መመጠጠንን ትትርርፍፍንን ለለመመገገመመትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ በበዚዚህህ

ጥጥናናትት የየተተቋቋማማቱቱ ትትርርፍፍ የየሽሽያያጫጫቸቸውውንን 1100 ከከመመቶቶ ይይሆሆናናልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ይይህህምም ሆሆኖኖ ግግንን የየተተቋቋማማቱቱንን የየሽሽያያጭጭ

መመጠጠንን አአስስመመልልክክቶቶ ያያለለውው የየቅቅርርብብ ጊጊዜዜ መመረረጃጃ የየአአከከፋፋፋፋዮዮችችንንናና የየትትላላልልቅቅ ኢኢንንደደስስትትሪሪዎዎችችንን ብብቻቻ የየሚሚያያካካትትትት ሲሲሆሆንን፣፣

የየአአገገልልግግሎሎትት ሰሰጪጪዎዎችችንንናና የየአአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችችንን አአያያጠጠቃቃልልልልምም፡፡፡፡ ይይህህንን ችችግግርር ለለመመቅቅረረፍፍ የየእእ..ኤኤ..አአ 22000033

የየአአገገልልግግሎሎትት ሰሰጪጪ ተተቋቋማማትት ሽሽያያጭጭንን በበአአመመታታዊዊ የየዕዕድድገገትት ምምጣጣኔኔውው በበማማስስላላትት እእ..ኤኤ..አአ የየ22001100 የየሽሽያያጭጭ መመጠጠናናቸቸውውንን

ለለመመገገመመትት ተተችችሏሏልል፡፡፡፡ የየአአነነስስተተኛኛ ተተቋቋማማትት የየሽሽያያጭጭ መመረረጃጃ በበየየክክልልሉሉ ተተከከፋፋፍፍሎሎ የየማማይይገገኝኝ ሲሲሆሆንን ያያለለውው የየቅቅርርብብ ጊጊዜዜ መመረረጃጃ

እእ..ኤኤ..አአ የየ22000077 ሃሃገገራራዊዊ ሽሽያያጭጭንን የየሚሚያያሳሳይይ ብብቻቻ ነነውው፡፡፡፡ ይይህህንን ሃሃገገራራዊዊ ሽሽያያጭጭ እእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል እእ..ኤኤ..አአ በበ22000033 ከከአአጠጠቃቃላላይይ

የየምምርርትት ዕዕሴሴትት ((vvaalluuee ooff pprroodduuccttiioonn)) በበነነበበረረውው ድድርርሻሻ እእንንዲዲከከፋፋፈፈልል ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ለለየየክክልልሉሉ የየተተከከፋፋፈፈለለውውንን የየሽሽያያጭጭ

መመጠጠንንምም በበአአመመታታዊዊ የየዕዕድድገገትት መመጠጠኑኑ በበማማስስላላትት የየ22001100 የየሽሽያያጭጭ መመጠጠንንንን ለለመመገገመመትት ተተችችሏሏልል፡፡፡፡ ((የየያያንንዳዳንንዱዱንን ዓዓይይነነትት

ንንግግድድ ተተቋቋማማትት ሽሽያያጭጭናና ትትርርፍፍ ከከነነስስሌሌታታቸቸውው በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 1155፣፣ 1166፣፣ 1177 እእናና 1188 ይይመመልልከከቱቱ))፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1155 የየአአከከፋፋፋፋይይ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ክክልልልል

ችችርርቻቻሮሮ ጅጅምምላላ የየሞሞተተርር ተተሸሸከከርርካካሪሪ

ሽሽያያጭጭ ትትርርፍፍ== 1100%%

ሽሽያያጭጭ ሽሽያያጭጭ ትትርርፍፍ== 1100%% ሽሽያያጭጭ ሽሽያያጭጭ ትትርርፍፍ== 1100%%

ሽሽያያጭጭ ትትግግራራይይ 22,,115500,,444488,,225588 221155004444882266 771199,,220000,,992266 7711992200009922..66 6644,,226600,,228877 66442266002288..77 አአፋፋርር 117700,,882222,,441100 1177008822224411 1111,,115555,,773344 11111155557733..44 ‐‐ አአማማራራ 44,,336644,,882200,,556633 443366448822005566 660055,,666644,,445566 6600556666444455..66 77,,113388,,110022 771133881100..22 ኦኦሮሮሚሚያያ 99,,772288,,228800,,886600 997722882288008866 22,,005522,,776688,,112233 220055227766881122 66,,557700,,880022 665577008800..22 ሶሶማማሌሌ 22,,224488,,002211,,115577 222244880022111166 111111,,440066,,008855 1111114400660088..55 11,,006644,,994499 110066449944..99 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 9955,,442211,,667744 99554422116677..44 3388,,669966,,446688 33886699664466..88 9966,,669911 99666699..11 ደደቡቡብብ 66,,442244,,334455,,440055 664422443344554411 119988,,998888,,665544 1199889988886655..44 1144,,882200,,001122 11448822000011..22 ጋጋምምቤቤላላ 223311,,886655,,336600 2233118866553366 2222,,553388,,994411 22225533889944..11 441155,,770011 4411557700..11 ሃሃራራሪሪ 221100,,991133,,443333 2211009911334433..33 4455,,887700,,228822 44558877002288..22 1111,,116633,,999955 11111166339999..55 ድድሬሬዳዳዋዋ 227766,,554411,,224499 2277665544112244..99 336633,,443366,,333333 3366334433663333..33 33,,330088,,775522 333300887755..22

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 2255,,990011,,448800,,336699 22559900114488003377 44,,116699,,772266,,000022 441166997722660000 110088,,883399,,229911 1100888833992299..11

24

ምምንንጭጭ:: ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ አአጀጀንንሲሲ ጅጅምምላላናና ችችርርቻቻሮሮ ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22001100))

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1166 የየአአገገልልግግሎሎትት ሰሰጪጪ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ክክልልልል የየ22000033 ሽሽያያጭጭ በበብብርር ((ከከCCSSAA

የየተተወወሰሰደደ )) ትትርርፍፍ==1100%% ሽሽያያጭጭ ((22000033))

የየ22001100 ትትርርፍፍ

ትትግግራራይይ 8877,,550055,,666633 88,,775500,,556666..3300 2211,,555566,,665533..8899 አአፋፋርር 3344110099553344 33,,441100,,995533..4400 88,,440022,,774400..9966 አአማማራራ 225588773344665555 2255,,887733,,446655..5500 6633,,773388,,119999..5511 ኦኦሮሮሚሚያያ 447722335577886688 4477,,223355,,778866..8800 111166,,336633,,338844..0066 ሶሶማማሌሌ 5511442222993377 55,,114422,,229933..7700 1122,,666677,,882255..3344 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 2211996644997799 22,,119966,,449977..9900 55,,441100,,998800..6666 ደደቡቡብብ 770088992288556644 7700,,889922,,885566..4400 117744,,664411,,558855..0022 ጋጋምምቤቤላላ 6622990099664466 66,,229900,,996644..6600 1155,,449977,,552288..0033 ሃሃራራሪሪ 2222110088111100 22,,221100,,881111..0000 55,,444466,,224400..3388 ድድሬሬዳዳዋዋ 2266006633335577 22,,660066,,333355..7700 66,,442200,,559988..9933 አአዲዲስስ አአበበባባ 11,,220055,,333355,,229911 112200,,553333,,552299..1100 229966,,992299,,330044..8855 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 22995511444400660044 229955,,114444,,006600..4400 772277,,007755,,004411..6611 ምምንንጭጭ:: -- ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ አአጀጀንንሲሲ ጅጅምምላላናና ችችርርቻቻሮሮ እእናና አአገገልልልልግግሎሎትት ሰሰጭጭ ተተቋቋማማትት ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22001100))

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1177 የየአአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ክክልልልል ጥጥቅቅልል የየምምርርትት

ዕዕሴሴትት//ዋዋጋጋ ((22000033)) የየክክልልሉሉ ድድርርሻሻ የየአአጠጠቃቃላላይይ ሽሽያያጭጭ ድድርርሻሻ ((22000077--0088))

ትትርርፍፍ==1100%% ሽሽያያጭጭ ((22000077//0088)) የየ22001100 ትትርርፍፍ

ትትግግራራይይ 110055777755774400 00..1122 220044554433660066..33 2200445544336600..6633 4444664466996600..2222 አአፋፋርር 22661155559933 00..0000 55005577889977..225544 550055778899..77225544 55999966444400..666699 አአማማራራ 116688778877666677 00..1188 332266339922778822..66 3322663399227788..2266 338866995588222277..44 ኦኦሮሮሚሚያያ 331177550011663388 00..3355 661133996688009999..44 6611339966880099..9944 772277889966001199..99 ሶሶማማሌሌ 77884477773366 00..0011 1155117755554422..3366 11551177555544..223366 1177999911551166 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 55884466995577 00..0011 1111330066554400..3344 11113300665544..003344 1133440044558811..9966 ደደቡቡብብ 110077888899662266 00..1122 220088663311332288..88 2200886633113322..8888 224477334444995588..11 ጋጋምምቤቤላላ 22558866778811 00..0000 55000022118822..111122 550000221188..22111122 55993300338877..002255 ሃሃራራሪሪ 66003300885544 00..0011 1111666622115500..7766 11116666221155..007766 1133882266117799..4455 ድድሬሬዳዳዋዋ 1144559999886600 00..0022 2288223322444477..4411 22882233224444..774411 3333447711226600..3355 አአዲዲስስ አአበበባባ 117744445588889911 00..1199 333377335599449999..66 3333773355994499..9966 339999995599992288..44 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 991133994411334433 11..0000 11776677333322007777 117766773333220077..77 22009955227788221177 ምምንንጭጭ:: -- ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ አአጀጀንንሲሲ አአነነስስተተኛኛ እእናና ጥጥቃቃቅቅንን ኢኢነነደደስስትትሪሪዎዎችች ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22000088))

25

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1188 የየትትላላልልቅቅ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች የየሽሽያያጭጭናና የየትትርርፍፍ መመጠጠንን፣፣

ክክልልልል

የየ220011 የየትትላላልልቅቅናና መመካካከከለለኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች ሽሽያያጭጭ ((ከከማማስስኤኤ የየተተወወሰሰደደ)) ትትርርፍፍ==1100%% ሽሽያያጭጭ

ትትግግራራይይ 33,,553344,,118855,,991155 335533,,441188,,559911..5500

አአፋፋርር 660066,,997777,,559900 6600,,669977,,775599..0000 አአማማራራ 11,,225533,,551144,,991144 112255,,335511,,449911..4400 ኦኦሮሮሚሚያያ 1122772299664433994466 11,,227722,,996644,,339944..6600 ሶሶማማሌሌ 4455997777883311 44,,559977,,778833..1100 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 22115522776600 221155,,227766..0000 ደደቡቡብብ 11221111227799229900 112211,,112277,,992299..0000 ጋጋምምቤቤላላ 11223366110055 112233,,661100..5500 ሃሃራራሪሪ 440066882266994400 4400,,668822,,669944..0000 ድድሬሬዳዳዋዋ 886644990066885522 8866,,449900,,668855..2200 አአዲዲስስ አአበበባባ 1188,,669933,,117777,,226655 11,,886699,,331177,,772266..5500 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 3399,,334499,,887799,,440088 33,,993344,,998877,,994400..8800

ምምንንጭጭ:: -- ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ አአጀጀንንሲሲ ትትላላልልቅቅ ኢኢንንደደስስትትሪሪዎዎችች ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22001100))

ከከአአዲዲስስ አአበበባባ ውውጪጪ ያያሉሉ ክክልልሎሎችች በበተተጨጨባባጭጭ የየሰሰበበሰሰቡቡትት አአጠጠቃቃላላይይ የየንንግግድድ ስስራራ ትትርርፍፍ ግግብብርር በበክክልልሎሎቹቹ የየንንግግድድ

ተተቋቋማማትት ከከአአጠጠቃቃላላይይ የየንንግግድድ ትትርርፍፍ ላላይይ ምምንን ያያህህልል ድድርርሻሻ እእንንደደሚሚይይዝዝ በበማማስስላላትት ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔውው የየተተገገመመተተ

ሲሲሆሆንን ምምጣጣኔኔውውምም 00..0055 ሆሆኗኗልል፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን ይይህህ መመጠጠንን አአነነስስተተኛኛ በበመመሆሆኑኑ አአዲዲስስ አአበበባባንን በበመመጨጨመመርር ሃሃገገራራዊዊ ወወካካይይ

የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ እእንንዲዲሰሰላላ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ መመረረጃጃ እእንንደደሚሚያያሳሳየየንን እእ..ኤኤ..አአ በበ22001100 ከከንንግግድድ ስስራራ

የየተተሰሰባባሰሰበበውው ሃሃገገራራዊዊ ገገቢቢ 33 ቢቢሊሊየየንን ብብርር እእንንደደሆሆነነ ይይገገመመታታልል፡፡፡፡ ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔውውንን 99..66 ቢቢሊሊየየንን ብብርር የየሚሚሆሆነነውውንን

ሃሃገገራራዊዊ ትትርርፍፍ ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2200ንን ይይመመልልከከቱቱ)) መመሰሰረረትት አአድድርርገገንን ስስናናሰሰላላውው 00..3311 ይይሆሆናናልል ተተብብሎሎ ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ ያያለለፈፈውውንን

የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ከከግግምምትት በበማማስስገገባባትት የየሁሁለለቱቱ ((የየመመጀጀመመሪሪያያውው ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔናና የየሃሃገገራራዊዊውው ወወካካይይ የየታታክክስስ

ምምጣጣኔኔ)) አአማማካካይይ እእንንደደ ትትርርፍፍ ግግብብርር ምምጣጣኔኔ በበመመውውሰሰድድ ወወደደ እእውውነነታታውው የየቀቀረረበበ እእንንዲዲሆሆንን ለለማማድድረረግግ ተተሞሞክክሯሯልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም

መመሰሰረረትት ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔውው 00..1199 በበመመቶቶ እእንንደደሆሆነነ ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 44..1199 ክክልልሎሎችች በበ22000022 ዓዓ..ምም ከከንንግግድድ ስስራራ

ትትርርፍፍ የየተተሰሰበበሰሰቡቡትትንን ግግብብርርናና የየንንግግድድ ተተቋቋማማቱቱንን የየትትርርፍፍ መመጠጠንን ያያሳሳየየናናልል፡፡፡፡ ከከንንግግድድ ተተቋቋማማትት ትትርርፍፍ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውውንን

አአጠጠቃቃላላይይ ገገቢቢ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 2211ንን ይይመመልልከከቱቱ!!!!

26

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 1199 በበየየክክልልሉሉ ያያሉሉ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት ትትርርፍፍናና ከከንንግግድድ ስስራራ ገገቢቢ የየተተሰሰበበሰሰበበ ገገቢቢ፣፣

ክክልልልል

የየየየክክልልሉሉ የየንንግግድድ ስስራራ ገገቢቢ ግግብብርር መመጠጠንን በበብብርር ((22000022 EECC))

የየንንግግድድ ተተቋቋማማቱቱ አአጠጠቃቃላላይይ ትትርርፍፍ በበብብርር

ትትግግራራይይ 9922,,003355,,666600..7755 771133,,001133,,115522..7700 አአፋፋርር 22339944225522..2211 9933,,229944,,775555..0033 አአማማራራ 9922,,886677,,663344..9955 11,,007733,,881100,,223300..3377 ኦኦሮሮሚሚያያ 9900,,114477,,335566..5566 33,,229955,,998855,,777777..1100 ሶሶማማሌሌ 4400,,440055,,332200 227711,,330066,,334433..5533 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 11,,668800,,445500..1111 3322,,445522,,332211..9922 ደደቡቡብብ 3388,,770066,,554433..5555 11,,220066,,992299,,887799..2255 ጋጋምምቤቤላላ 11,,553322,,441133..8899 4477,,003333,,552255..7755 ሃሃራራሪሪ 22,,448888,,886611..9999 8866,,774499,,888844..8833 ድድሬሬዳዳዋዋ 1122,,443399,,556611..4444 119900,,771111,,117777..8877 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 337744,,669988,,005555..4455 77,,001111,,228877,,004488..3366

ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ == 337744669988005555..4455//77001111228877004488..3366 == 00..00553344442211

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2200 አአዲዲስስ አአበበባባንን ጨጨምምሮሮ በበየየክክልልሉሉ የየሚሚገገኙኙ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየትትርርፍፍ መመጠጠንን ((22000022 ዓዓ..ምም))

ክክልልልል የየንንግግድድ ተተቋቋማማትት የየትትርርፍፍ መመጠጠንን ትትግግራራይይ 771133,,001133,,115522..7700 አአፋፋርር 9933,,229944,,775555..0033 አአማማራራ 11,,007733,,881100,,223300..3377 ኦኦሮሮሚሚያያ 33,,229955,,998855,,777777..1100 ሶሶማማሌሌ 227711,,330066,,334433..5533 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 3322,,445522,,332211..9922 ደደቡቡብብ 11,,220066,,992299,,887799..2255 ጋጋምምቤቤላላ 4477,,003333,,552255..7755 ሃሃራራሪሪ 8866,,774499,,888844..8833 ድድሬሬዳዳዋዋ 119900,,771111,,117777..8877 አአዲዲስስ አአበበባባ 22,,556666,,220066,,995599..7755 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 99,,557777,,449944,,000088..1111

ከከትትርርፍፍ ታታክክስስ የየተተሰሰበበሰሰበበ ሃሃገገራራዊዊ ገገቢቢ == 33,,004400,,000000,,000000

ሃሃገገራራዊዊ ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ == 33,,004400,,000000,,000000//99,,557777,,449944,,000088..1111 == 00..331177441100779966

አአማማካካይይ ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ == ((ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ ++ ሃሃገገራራዊዊ ወወካካይይ የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ))//22

== ((00..00553344442211 ++ 00..331177441100779966))//22

== 00..118855442266445599

==00..1199

27

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2211 በበየየክክልልሉሉ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየትትርርፍፍ ግግብብርር መመጠጠንን፣፣

ክክልልልል በበየየክክልልሉሉ የየሚሚገገኙኙ የየንንግግድድ ተተቋቋማማትት አአጠጠቃቃላላይይ

ትትርርፍፍ ((11)) በበየየክክልልሉሉ መመሰሰብብሰሰብብ የየሚሚገገባባውው የየትትርርፍፍ ግግብብርር ((22)) ==

00..1199 XX 11 ትትግግራራይይ 771133,,001133,,115522..7700 113355,,447722,,449999..0011 አአፋፋርር 9933,,229944,,775555..0033 1177,,772266,,000033..4466 አአማማራራ 11,,007733,,881100,,223300..3377 220044,,002233,,994433..7777 ኦኦሮሮሚሚያያ 33,,229955,,998855,,777777..1100 662266,,223377,,229977..6655 ሶሶማማሌሌ 227711,,330066,,334433..5533 5511,,554488,,220055..2277 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 3322,,445522,,332211..9922 66,,116655,,994411..1166 ደደቡቡብብ 11,,220066,,992299,,887799..2255 222299,,331166,,667777..0066 ጋጋምምቤቤላላ 4477,,003333,,552255..7755 88,,993366,,336699..8899 ሃሃራራሪሪ 8866,,774499,,888844..8833 1166,,448822,,447788..1122 ድድሬሬዳዳዋዋ 119900,,771111,,117777..8877 3366,,223355,,112233..8800 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 77,,001111,,228877,,004488..3366 11,,333322,,114444,,553399..1199

3.7. ተርን ኦቨር ታክስ የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ የየተተሰሰላላውው በበአአከከፋፋፋፋዮዮችች ንንግግድድ፣፣ በበአአገገልልግግሎሎቶቶችችናና በበአአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች ላላይይ ነነውው፡፡፡፡ የየአአከከፋፋፋፋዮዮችች

የየሽሽያያጭጭ መመረረጃጃ ከከማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ የየተተገገኘኘ ሲሲሆሆንን የየአአገገልልግግሎሎቶቶችችናና የየአአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች ሽሽያያጭጭ የየተተገገኘኘውው

ደደግግሞሞ ከከላላይይ በበትትርርፍፍ ግግብብርር የየገገቢቢ አአቅቅምም ስስሌሌትት ላላይይ በበተተገገለለጸጸውው ዘዘዴዴ በበመመጠጠቀቀምም ነነውው፡፡፡፡ በበስስራራ ላላይይ ያያለለውው የየታታክክስስ ምምጣጣኔኔ

((1100%% ለለአአገገልልግግሎሎትት እእንንዲዲሁሁምም 22%% ለለእእቃቃ)) አአጠጠቃቃላላይይ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውውንን የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ መመጠጠንን ለለማማስስላላትት

ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ የየየየክክልልሉሉ ሽሽያያጭጭ መመጠጠንን በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 2222፣፣ እእንንዲዲሁሁምም ደደግግሞሞ አአጠጠቃቃላላይይ የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ አአቅቅማማቸቸውውንን

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2233 ተተመመልልክክቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2222 አአጠጠቃቃላላይይ ንንግግድድ ተተቋቋማማትት ሽሽያያጭጭ በበየየተተቋቋማማቱቱ ዓዓይይነነትት

ክክልልልል

የየሽሽያያጭጭ መመጠጠንን በበንንግግድድ ተተቋቋማማትት አአይይነነትት

ችችርርቻቻሮሮ ንንግግድድ ((22000099)) ጅጅምምላላ ንንግግድድ ((22000099)) የየሞሞተተርር ተተሸሸከከርርካካሪሪ

((22000099)) አአገገልልግግሎሎትት ሰሰጪጪ ንንግግድድ ((22000099//1100))

አአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪ ((22000099//1100))

ትትግግራራይይ 22,,115500,,444488,,225588 771199,,220000,,992266 6644,,226600,,228877 221155556666553388..99 444466446699660022..22 አአፋፋርር 117700,,882222,,441100 1111,,115555,,773344 ‐‐ 8844002277440099..5599 5599996644440066..6699 አአማማራራ 44,,336644,,882200,,556633 660055,,666644,,445566 77,,113388,,110022 663377338811999955..11 33886699558822227744 ኦኦሮሮሚሚያያ 99,,772288,,228800,,886600 22,,005522,,776688,,112233 66,,557700,,880022 11116633663333884411 77227788996600119999 ሶሶማማሌሌ 22,,224488,,002211,,115577 111111,,440066,,008855 11,,006644,,994499 112266667788225533..44 117799991155116600 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 9955,,442211,,667744 3388,,669966,,446688 9966,,669911 5544110099880066..5588 113344004455881199..66 ደደቡቡብብ 66,,442244,,334455,,440055 119988,,998888,,665544 1144,,882200,,001122 11774466441155885500 22447733444499558811 ጋጋምምቤቤላላ 223311,,886655,,336600 2222,,553388,,994411 441155,,770011 115544997755228800..33 5599330033887700..2255 ሃሃራራሪሪ 221100,,991133,,443333 4455,,887700,,228822 1111,,116633,,999955 5544446622440033..8811 113388226611779944..55 ድድሬሬዳዳዋዋ 227766,,554411,,224499 336633,,443366,,333333 33,,330088,,775522 6644220055998899..2277 333344771122660033..55 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 2255,,990011,,448800,,336699 44,,116699,,772266,,000022 4444,,557799,,000044 44330011445577336688 1144997744666655331111

ምምንንጭጭ:: -- ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ አአጀጀንንሲሲ ጅጅምምላላናና ችችርርቻቻሮሮ እእናና አአገገልልልልግግሎሎትት ሰሰጭጭ ተተቋቋማማትት ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22001100)) እእናና አአነነስስተተኛኛ እእናና ጥጥቃቃቅቅንን ኢኢነነደደስስትትሪሪዎዎችች ናናሙሙናና ጥጥናናትት ((22000088))

29

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2233 :: ከከሽሽያያጭጭ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባ የየተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ

ክክልልልል ችችርርቻቻሮሮ ((22%%))

((11)) ጅጅምምላላ ((22%%))

((22))

የየሞሞተተርር ተተሸሸከከርርካካሪሪ ((22%%)) ((33))

አአገገልልግግሎሎትት ((1100%%)) ((44))

አአነነስስተተኛኛ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪ ((22%%)) ((55))

ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር ((66== 11++22++33++44++55))

ትትግግራራይይ 4433,,000088,,996655..1166 1144,,338844,,001188..5522 11,,228855,,220055..7744 2211,,555566,,665533..8899 88,,992299,,339922..0044 8899,,116644,,223355..3355 አአፋፋርር 33,,441166,,444488..2200 222233,,111144..6688 88,,440022,,774400..9966 11,,119999,,228888..1133 1133,,224411,,559911..9977 አአማማራራ 8877,,229966,,441111..2266 1122,,111133,,228899..1122 114422,,776622..0044 6633,,773388,,119999..5511 7777,,339911,,664455..4477 224400,,668822,,330077..4400 ኦኦሮሮሚሚያያ 119944,,556655,,661177..2200 4411,,005555,,336622..4466 113311,,441166..0044 111166,,336633,,338844..0066 114455,,557799,,220033..9999 449977,,669944,,998833..7755 ሶሶማማሌሌ 4444,,996600,,442233..1144 22,,222288,,112211..7700 2211,,229988..9988 1122,,666677,,882255..3344 33,,559988,,330033..2200 6633,,447755,,997722..3366 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 11,,990088,,443333..4488 777733,,992299..3366 11,,993333..8822 55,,441100,,998800..6666 22,,668800,,991166..3399 1100,,777766,,119933..7711 ደደቡቡብብ 112288,,448866,,990088..1100 33,,997799,,777733..0088 229966,,440000..2244 117744,,664411,,558855..0022 4499,,446688,,999911..6633 335566,,887733,,665588..0066 ጋጋምምቤቤላላ 44,,663377,,330077..2200 445500,,777788..8822 88,,331144..0022 1155,,449977,,552288..0033 11,,118866,,007777..4400 2211,,778800,,000055..4477 ሃሃራራሪሪ 44,,221188,,226688..6666 991177,,440055..6644 222233,,227799..9900 55,,444466,,224400..3388 22,,776655,,223355..8899 1133,,557700,,443300..4477 ድድሬሬዳዳዋዋ 55,,553300,,882244..9988 77,,226688,,772266..6666 6666,,117755..0044 66,,442200,,559988..9933 66,,669944,,225522..0077 2255,,998800,,557777..6688 ጠጠቅቅላላላላ ድድምምርር 551188,,002299,,660077..3388 8833,,339944,,552200..0044 889911,,558800..0088 443300,,114455,,773366..7766 229999,,449933,,330066..2222 11,,333333,,223399,,995566..2222

3.8. ተጨማሪ ዕሴት ታክስ (ተዕታ) ተተዕዕታታ የየሚሚሰሰበበሰሰበበውው የየተተጨጨማማሪሪ ዕዕሴሴትት ታታክክስስ የየሚሚከከፈፈልልባባቸቸውውንን ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች ከከተተጠጠቀቀሙሙ ተተጠጠቃቃሚሚዎዎችች

ሲሲሆሆንን የየታታክክሱሱ መመሰሰረረትትምም የየነነዚዚህህ ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች አአጠጠቃቃላላይይ የየግግለለሰሰቦቦችች ፍፍጆጆታታ ((ccoonnssuummppttiioonn)) ነነውው፡፡፡፡

የየየየክክልልሉሉ አአጠጠቃቃላላይይናና የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ እእ..ኤኤ..አአ በበ22001100//1111 በበማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ከከተተካካሄሄደደውው የየቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢ፣፣

ፍፍጆጆታታናና ወወጪጪ ጥጥናናትት ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ በበዚዚህህምም መመሰሰረረትት የየሚሚከከተተሉሉትትንን ሶሶስስትት ታታሳሳቢቢዎዎችችናና ማማስስተተካካከከያያዎዎችች በበማማድድረረግግ

የየመመጨጨረረሻሻውውንን የየየየክክልልሉሉ የየተተጨጨማማሪሪ ዕዕሴሴትት ታታክክስስ አአቅቅምም ለለመመገገመመትት ተተሞሞክክሯሯልል፡፡ --

11.. በበገገጠጠርርምም ሆሆነነ በበከከተተማማ የየሚሚኖኖሩሩ ድድሆሆችች ተተዕዕታታ የየሚሚከከፈፈልልባባቸቸውውንን ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች አአይይጠጠቀቀመመሙሙምም፣፣

ቢቢጠጠቀቀሙሙምም መመጠጠኑኑ እእጅጅግግ አአነነስስተተኛኛ ነነውው ተተብብሎሎ ታታሳሳቢቢ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ በበገገጠጠርርናና በበከከተተማማ የየሚሚገገኙኙ ድድሃሃ ዜዜጎጎችችንን

ለለመመወወሰሰንን እእ..ኤኤ..አአ.. ከከ22001100//1111 የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየድድህህነነትት ትትንንተተናና ጥጥናናትት ላላይይ የየተተገገኘኘውው የየድድህህነነትት

ኢኢንንዴዴክክስስ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡

22.. አአብብዛዛኞኞቹቹ የየገገጠጠርር ነነዋዋሪሪዎዎችች ምምግግብብ አአምምራራቾቾችች በበመመሆሆናናቸቸውው የየተተዕዕታታ አአቅቅምምንን ለለመመገገመመትት የየተተወወሰሰደደውው የየገገጠጠርር

ነነዋዋሪሪዎዎችች ፍፍጆጆታታ ምምግግብብ ነነክክ ቁቁሳሳቁቁሶሶችችንን አአያያካካትትትትምም፡፡፡፡

33.. መመረረጃጃ የየተተገገኘኘላላቸቸውው በበነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ ውውስስጥጥ የየተተካካተተቱቱ የየተተዕዕታታ የየማማይይከከፈፈልልባባቸቸውው ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች

የየተተዕዕታታ አአቅቅምምንን ለለመመገገመመትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ከከዋዋለለውው የየየየክክልልሉሉ ፍፍጆጆታታውው ውውስስጥጥ እእንንዲዲቀቀነነሱሱ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ከከጤጤናና፣፣

ትትምምህህርርትትናና ትትራራንንስስፖፖርርትት ጋጋርር ተተያያይይዞዞ ተተዕዕታታ የየማማይይከከፈፈልልባባቸቸውው አአገገልልግግሎሎቶቶችች የየተተለለዩዩትት በበ22000044//0055

የየተተካካሄሄደደውውንን የየቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢ፣፣ ፍፍጆጆታታናና ወወጪጪ ጥጥናናትት መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2244ንን ተተመመልልከከቱቱ))፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዝዝ 2255 እእናና 2266 እእንንደደ ቅቅድድምም ተተከከተተላላቸቸውው ከከከከተተማማ ህህዝዝብብ እእናና ከከገገጠጠርር ህህዝዝብብ መመሰሰብብሰሰብብ የየሚሚገገባባውውንን የየተተዕዕታታ

ስስሌሌትት ያያሳሳያያሉሉ፡፡፡፡ ከከገገጠጠርርምም ሆሆነነ ከከከከተተማማ ህህዝዝብብ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው አአጠጠቃቃላላይይ የየተተዕዕታታ መመጠጠንን ደደግግሞሞ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ

2277 ተተመመልልክክቷቷልል፡፡፡፡ የየሰሰንንጠጠረረዥዥ 2277 የየመመጨጨረረሻሻ ኮኮለለንን ((ccoolluummnn)) በበገገቢቢ አአቅቅምም ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ ከከአአጠጠቃቃላላይይ የየተተዕዕታታ

አአቅቅምም 5500 በበመመቶቶውው ብብቻቻ መመወወሰሰዱዱንን ያያመመለለክክታታልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2244 ተተዕዕታታ የየማማይይከከፈፈልልባባቸቸውው ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችች ድድርርሻሻ ((22000044//0055))

ክክልልልል ጤጤናና ትትምምህህርርትት

ሌሌሎሎችች ((ትትራራንንስስፖፖርርትት፣፣ ጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ተተቋቋማማትት፣፣

ወወዘዘተተ)) አአጠጠቃቃላላይይ ((%%)) አአጠጠቃቃላላይይ

ድድርርሻሻ ትትግግራራይይ 00..7733 00..6622 1188..8844 2200..1199 00..22001199 አአፋፋርር 00..8866 00..3355 1133..99 1155..1111 00..11551111 አአማማራራ 00..3355 00..66 2200..3399 2211..3344 00..22113344 ኦኦሮሮሚሚያያ 00..5577 00..7766 1111..4477 1122..88 00..112288 ሶሶማማሌሌ 00..5588 00..6622 66..9922 88..1122 00..00881122 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 11..0055 00..66 1144..0055 1155..77 00..115577 ደደቡቡብብ 00..5599 00..6699 1166..8822 1188..11 00..118811 ጋጋምምቤቤላላ 00..6699 00..9911 1155..2288 1166..8888 00..11668888 ሃሃራራሪሪ 00..6655 11..6644 1188..8833 2211..1122 00..22111122 ድድሬሬዳዳዋዋ 00..8899 22..3355 1166..3333 1199..5577 00..11995577

31

ምምንንጭጭ:: የየቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢ፣፣ ፍፍጆጆታታናና ወወጪጪ ጥጥናናትት ((22000044//0055))

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2255 ከከከከተተማማ ህህዝዝብብ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው ተተዕዕታታ ስስሌሌትት፣፣

ክክልልልል

የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ በበከከተተማማ 22001100//1111 ((11))

የየከከተተማማ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት JJuullyy 22001122 ((22))

የየከከተተማማ የየድድህህነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ 22001100//1111 ((33))

በበከከተተማማ ደደሃሃ ያያልልሆሆነነ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት ሃሃምምሌሌ 22001122 ((44))

የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ በበከከተተማማ ከከተተዕዕታታ ነነፃፃ የየሆሆኑኑ ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችችንን ሳሳይይጨጨምምርር 22001100//1111 ((55))

አአጠጠቃቃላላይይ ፍፍጆጆታታ ((66== 44 ** 55))

ተተዕዕታታ ((1155%% ፍፍጆጆታታ)) ((77 == 66 ** 00..1155))

ትትግግራራይይ 77666622 11006699554433 00..224499 880033222266..779933 66111155..00442222 44991111776655773355 773366776644886600..33 አአፋፋርር 55999988 226600005577 00..228811 118866998800..998833 55009911..77002222 995522005511448822..55 114422880077772222..44 አአማማራራ 66333388 22559966330011 00..2288 11886699333366..7722 44998855..44770088 99331199552233663333 11339977992288554455 ኦኦሮሮሚሚያያ 66110088 44009911004455 00..331177 22779944118833..773355 55332266..117766 1144888822331144334499 22223322334477115522 ሶሶማማሌሌ 55223355 772299993399 00..117711 660055111199..443311 44880099..991188 22991100557744884433 443366558866222266..55 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 66558899 116633445533 00..226611 112200779911..776677 55555544..552277 667700994411113311..22 110000664411116699..77 ደደቡቡብብ 55889977 22002244002244 00..227711 11447755551133..449966 44882299..664433 77112266220033442277 11006688993300551144 ጋጋምምቤቤላላ 55335588 111188660066 00..330022 8822778866..998888 44445533..55669966 336688669977661133 5555330044664411..9955 ሃሃራራሪሪ 66660044 111100445577 00..004499 110055004444..660077 55220099..22335522 554477220022006644..44 8822008800330099..6655 ድድሬሬዳዳዋዋ 44993311 226622888844 00..225544 119966111111..446644 33996666..00003333 777777777788771133..44 111166666666880077 ድድምምርር 66008855 1144550022555555 00..227799 1100445566334422..1166

ምምንንጭጭ:: የየቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢ፣፣ ፍፍጆጆታታናና ወወጪጪ ጥጥናናትት ((22001100//1111))

33

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2266 ከከገገጠጠርር ህህዝዝብብ ሊሊሰሰበበሰሰብብ የየሚሚገገባባውው ተተዕዕታታ ስስሌሌትት፣፣

ክክልልልል

የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ በበገገጠጠርር 22001100//1111

የየገገጠጠርር ህህዝዝብብ ብብዛዛትት JJuullyy 22001122

የየገገጠጠርር የየድድህህነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ 22001100//1111

በበገገጠጠርር ደደሃሃ ያያልልሆሆነነ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት ሃሃምምሌሌ 22001122

የየነነፍፍስስ ወወከከፍፍ ፍፍጆጆታታ በበከከተተማማ ከከተተዕዕታታ ነነፃፃ የየሆሆኑኑ ቁቁሳሳቁቁሶሶችችናና አአገገልልግግሎሎቶቶችችንን ሳሳይይጨጨምምርር 22001100//1111 አአጠጠቃቃላላይይ ፍፍጆጆታታ ተተዕዕታታ ((1155%% ፍፍጆጆታታ))

--11-- --22-- --33-- --44-- --55-- ((66== 44 ** 55)) ((77 == 66 ** 00..1155))

TTiiggrraayy 22,,227755..0000 33,,886600,,445566..0000 00..4400 22,,330088,,555522..7700 11,,881155..6688 44,,119911,,558877,,117733..0000 662288,,773388,,007766..0000

ትትግግራራይይ 11,,446644..0000 11,,334422,,993388..0000 00..3344 888877,,668822..0022 11,,224422..7799 11,,110033,,220011,,998800..0000 116655,,448800,,229977..0000

አአፋፋርር 22,,552266..0000 1166,,226699,,770011..0000 00..4455 99,,001133,,441144..4400 11,,998866..9955 1177,,990099,,000000,,000000..0000 22,,668866,,338822,,771111..0000

አአማማራራ 22,,226633..0000 2277,,220033,,994477..0000 00..3333 1188,,114455,,003333..0000 11,,997733..3344 3355,,880066,,000000,,000000..0000 55,,337700,,993366,,992222..0000

ኦኦሮሮሚሚያያ 11,,880088..0000 44,,441199,,005500..0000 00..2299 33,,114411,,994444..6600 11,,666611..1199 55,,221199,,336688,,112244..0000 778822,,990055,,221199..0000

ሶሶማማሌሌ 22,,440033..0000 881188,,555511..0000 00..3377 551199,,777799..8899 22,,002255..7733 11,,005522,,993333,,118877..0000 115577,,993399,,997788..0000 ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 22,,221166..0000 1155,,333344,,998844..0000 00..2266 1111,,337788,,555588..0000 11,,881144..9900 2200,,665511,,000000,,000000..0000 33,,009977,,664488,,559999..0000

ደደቡቡብብ 11,,559966..0000 226677,,339911..0000 00..2244 220033,,221177..1166 11,,332266..6600 226699,,558866,,990099..0000 4400,,443388,,003366..4400

ጋጋምምቤቤላላ 11,,886677..0000 9999,,554433..0000 00..0044 9955,,226622..6655 11,,447722..6699 114400,,229922,,331155..0000 2211,,004433,,884477..3300

ሃሃራራሪሪ 11,,998833..0000 112244,,111166..0000 00..1144 110077,,111122..1111 11,,559944..9933 117700,,883355,,998822..0000 2255,,662255,,339977..4400

ድድሬሬዳዳዋዋ 22,,330055..0000 6699,,881188,,443322..0000 00..3355 4455,,559911,,443366..0000 ምምንንጭጭ:: የየቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢ፣፣ ፍፍጆጆታታናና ወወጪጪ ጥጥናናትት ((22001100//1111

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2277 ከከገገጠጠርርናና ከከከከተተማማ ነነዋዋሪሪዎዎችች መመሰሰብብሰሰብብ ያያለለበበትት ተተዕዕታታ፣፣

ክክልልልል ተተዕዕታታ የየከከተተማማ ተተዕዕታታ የየገገጠጠርር ጠጠቅቅላላላላ ተተዕዕታታ 5500%% ተተዕዕታታ ትትግግራራይይ 773366776644886600 662288773388007766 11,,336655,,550022,,993366..2288 668822,,775511,,446688..1144 አአፋፋርር 114422880077772222 116655448800229977 330088,,228888,,001199..3399 115544,,114444,,000099..6699 አአማማራራ 11339977992288554455 22668866338822771111 44,,008844,,331111,,225555..7766 22,,004422,,115555,,662277..8888 ኦኦሮሮሚሚያያ 22223322334477115522 55337700993366992222 77,,660033,,228844,,007744..4466 33,,880011,,664422,,003377..2233 ሶሶማማሌሌ 443366558866222266 778822990055221188..66 11,,221199,,449911,,444455..0077 660099,,774455,,772222..5533 ቤቤ//ጉጉሙሙዝዝ 110000664411117700 115577993399997788 225588,,558811,,114477..6688 112299,,229900,,557733..8844 ደደቡቡብብ

11006688993300551144 33009977664488559999 44,,116666,,557799,,111133..2222 22,,008833,,228899,,555566..6611 ጋጋምምቤቤላላ 5555330044664422 4400443388003366..3355 9955,,774422,,667788..3311 4477,,887711,,333399..1155 ሃሃራራሪሪ 8822008800330099..77 2211004433884477..3311 110033,,112244,,115566..9966 5511,,556622,,007788..4488 ድድሬሬዳዳዋዋ 111166666666880077 2255662255339977..3355 114422,,229922,,220044..3366 7711,,114466,,110022..1188

3.9 የክልሎች አጠቃላይ የገቢ አቅም የየእእያያንንዳዳንንዱዱንን ክክልልልል አአጠጠቃቃላላይይ የየገገቢቢ አአቅቅምም የየሚሚታታወወቀቀውው ከከያያንንዳዳንንዱዱ የየገገቢቢ ምምንንጭጭ ሊሊሰሰበበስስቡቡትት የየሚሚችችሉሉትትንን የየገገቢቢ መመጠጠንን

በበመመደደመመርር ነነውው ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2288ንን ይይመመልልከከቱቱ!!))፡፡፡፡ በበመመቀቀጠጠልል ከከየየክክልልሉሉ ገገቢቢ አአቅቅምም ላላይይ የየፌፌዴዴራራልል ተተዕዕታታንን እእናና የየፌፌዴዴራራልል

ትትርርፍፍ ግግብብርርንን በበመመቀቀነነስስ እእንንዲዲስስተተካካከከልል ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2299 የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ የየገገቢቢ አአቅቅምም 1144..44 ቢቢሊሊየየንን

ብብርር መመሆሆኑኑንን ያያመመለለክክታታልል፡፡፡፡ በበሰሰንንጠጠረረዡዡ ላላይይ እእንንደደተተመመለለከከተተውው ትትንንሹሹ ክክልልላላዊዊ የየገገቢቢ አአቅቅምም 9933..77 ሚሚሊሊየየንን ብብርር ሲሲሆሆንን

ትትልልቁቁ ደደግግሞሞ 55..88 ቢቢሊሊየየንን ብብርር ነነውው፡፡፡፡

35

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 2288 የየክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ የየገገቢቢ አአቅቅምም

ክክልልልል የየቅቅጥጥርር ገገቢቢ ግግብብርር የየግግብብርርናና ገገቢቢ ግግብብርር የየገገጠጠርር መመሬሬትት መመጠጠቀቀሚሚያያ ክክፍፍያያ

የየቀቀንንድድናና የየጋጋማማ ከከብብትት ግግብብርር

የየንንግግድድ ስስራራ ገገቢቢ ግግብብርር ተተርርንን ኦኦቨቨርር ታታክክስስ 5500ከከመመቶቶ ተተዕዕታታ አአጠጠቃቃላላይይ የየገገቢቢ አአቅቅምም

ትትግግራራይይ 119955,,337788,,881144..7777 1188998899774411..55 1144778888004400..66 1144998855449966 113355,,447722,,449999..0011 8899,,116644,,223355..3355 668822,,775511,,446688..1144 11,,115511,,553300,,229955..2255

አአፋፋርር 3300,,335577,,229999..8811 997722113388..3333 882244000066..8877 22556633009900..88 1177,,772266,,000033..4466 1133,,224411,,559911..9977 115544,,114444,,000099..6699 221199,,882288,,114400..9966

አአማማራራ 335599,,441199,,550000..3399 8877880022994422..22 6666339999886677..11 6666449955338811 220044,,002233,,994433..7777 224400,,668822,,330077..4400 22,,004422,,115555,,662277..8888 33,,006666,,997799,,556699..6611

ኦኦሮሮሚሚያያ 665566,,220000,,447766..2200 113355223333886644 110011993388664466 9933776611550099 662266,,223377,,229977..6655 449977,,669944,,998833..7755 33,,880011,,664422,,003377..2233 55,,991122,,770088,,881133..4444

ሶሶማማሌሌ 4444,,991155,,994455..4488 22990066448822..2299 22334488888800..9977 55111122005566..22 5511,,554488,,220055..2277 6633,,447755,,997722..3366 660099,,774455,,772222..5533 778800,,005533,,226655..1100

ቤቤ//ጉጉ 2255,,886677,,444455..2266 33997799111199..7744 33001166885544..6666 11779911884488..88 66,,116655,,994411..1166 1100,,777766,,119933..7711 112299,,229900,,557733..8844 118800,,888877,,997777..1122

ደደቡቡብብ 229911,,118888,,444499..5500 4499116677001188..44 4400888822663366..11 4455115588444466 222299,,331166,,667777..0066 335566,,887733,,665588..0066 22,,008833,,228899,,555566..6611 33,,009955,,887766,,444422..0000

ጋጋምምቤቤላላ 1155,,660044,,227799..8833 552266999922..1166 447722668800..6699 440077114433..7755 88,,993366,,336699..8899 2211,,778800,,000055..4477 4477,,887711,,333399..1155 9955,,559988,,881100..9944

ሀሀረረሪሪ 1188,,006611,,883377..6688 332255332211..1166 226655118855..5544 330033443399..1144 1166,,448822,,447788..1122 1133,,557700,,443300..4477 5511,,556622,,007788..4488 110000,,557700,,777700..5599

ድድሬሬዳዳዋዋ 4400,,555500,,227799..4466 220088882266..1166 118822221133..1199 558822333377..6644 3366,,223355,,112233..8800 2255,,998800,,557777..6688 7711,,114466,,110022..1188 117744,,888855,,446600..1111 ድድምምርር

11,,667777,,554444,,332288..3388 330000111133007744 223311111199449911 223311116600774488 11,,333322,,114444,,553399..1199 11,,333333,,223399,,995566..2222

99,,667733,,559988,,551155..7733 1144,,777788,,992200,,665522..6622

ምዕራፍ አራት: የክልል መንግስታት የወጪ ፍላጐት ግምት/ ዳሰሳ 4.1. የመንግስት ወጪ በሴክተር የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት ግግመመታታ በበሚሚካካሄሄድድበበትት ወወቅቅትት በበቅቅደደሚሚያያ በበወወጪጪ ፍፍላላጐጐቱቱ ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ መመካካተተትት የየሚሚገገባባቸቸውውንን ሴሴክክተተሮሮችች

መመለለየየትት አአስስፈፈላላጊጊ ነነውው፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ የየተተመመረረጡጡትት ሴሴክክተተሮሮችች ከከክክልልሎሎችች አአጠጠቃቃላላይይ ወወጪጪ ውውስስጥጥ ከከ99ዐዐ በበመመቶቶ በበላላይይ

የየሚሚሆሆነነውውንን ወወጪጪያያቸቸውውንን የየሚሚሸሸፍፍኑኑ ናናቸቸውው፡፡፡፡ ከከገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ከከማማእእከከላላዊዊ ሂሂሣሣብብ ዳዳይይሬሬክክቶቶሬሬትት //በበዋዋናና

ኦኦዲዲተተርር ኦኦዲዲትት የየተተደደረረገገ// የየተተገገኘኘውውንን የየክክልልሎሎችች የየተተዘዘጋጋ የየሂሂሣሣብብ በበጀጀትት መመረረጃጃንን መመሠሠረረትት በበማማድድረረግግ የየተተሰሰላላውው ውውጤጤትት

እእንንደደሚሚያያመመላላክክተተውው እእነነዚዚህህ ሴሴክክተተሮሮችች የየአአብብዛዛኛኛውውንን ክክልልሎሎችች ከከ9955 በበመመቶቶ በበላላይይ የየቀቀሩሩትትንን ክክልልሎሎችች ደደግግሞሞ ከከ99ዐዐ በበመመቶቶ

በበላላይይ ወወጪጪያያቸቸውውንን ያያመመላላክክታታሉሉ፡፡፡፡

በበሚሚቀቀጥጥሉሉትት ሦሦስስትት ሰሰንንጠጠረረዦዦችች ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3300፣፣ 3311 እእናና 3322)) የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ባባህህሪሪያያትት ጠጠቅቅለለልል ባባለለ መመልልኩኩ

ቀቀርርቧቧልል፡፡፡፡ በበወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ የየተተካካተተቱቱትት የየወወጪጪ ዓዓይይነነቶቶችች የየሚሚከከተተሉሉትት ናናቸቸውው፡፡፡፡

11.. አአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት //ቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያንን ያያጠጠቃቃልልላላልል//፣፣

22.. ጤጤናና፣፣

33.. ግግብብርርናና እእናና ገገጠጠርር ልልማማትት፣፣

44.. የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ፣፣

55.. የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ልልማማትት፣፣

66.. የየገገጠጠርር መመንንገገድድ ግግንንባባታታናና ጥጥገገናና፣፣

77.. የየከከተተማማ ልልማማትት እእናና

88.. የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3300፡፡ አአጠጠቃቃላላይይ የየክክልልሎሎችች ወወጪጪ ከከ11999988--22ዐዐዐዐ22 በበጀጀትት ዓዓመመትት //በበሚሚሊሊዮዮንን ብብርር//

ክክልልልል የየህህዝዝብብ ድድርርሻሻ

በበመመቶቶኛኛ

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ //በበሚሚሊሊዮዮንን ብብርር በበየየበበጀጀትት ዓዓመመቱቱ ከከድድምምሩሩ

የየክክልልሎሎችች

ድድርርሻሻ

በበመመቶቶኛኛ

11999988 11999999 22000000 22001111 22000022 የየ55

ዓዓመመቱቱ

ድድምምርር

ትትግግራራይይ 66..11 779999 991144 11330066 11773300 22002233 66777733 88..2299

አአፋፋርር 22..00 334400 338877 449900 559900 777799 22558866 33..1166

አአማማራራ 2233..66 22001188 22557799 33882211 44773311 55778866 1188993355 2233..1177

ኦኦሮሮሚሚያያ 3388..55 33005522 33881188 55448844 77116655 88335522 2277887700 3344..1100

ሶሶማማሌሌ 66..22 448877 660066 999944 11114499 11885588 55009944 66..2233

37

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..9966 225511 227788 333322 333355 442211 11661166 11..9988

ደደ//ብብ//ብብ 2211..44 11774400 22229900 33118844 33666600 44771122 1155558855 1199..0077

ጋጋምምቤቤላላ 00..4466 114466 119933 226633 224433 339999 11224455 11..5522

ሐሐረረሪሪ 00..2266 111155 114488 114499 116633 222222 779966 00..9977

ድድሬሬደደዋዋ 00..4488 116688 220044 226622 228844 330055 11222222 11..5500

ድድምምርር 110000 99111155 1111441166 1166228833 2200005511 2244885577 8811772233 110000

ምምንንምም እእንንኳኳንን የየከከተተማማ ልልማማትት እእናና የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት የየወወጪጪ ድድርርሻሻ ከከአአጠጠቃቃላላዩዩ የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ

ፍፍላላጐጐትት መመጠጠንን ውውስስጥጥ አአነነስስተተኛኛ ቢቢሆሆንንምም የየከከተተሞሞችችንን ችችግግርርንን ከከማማቃቃለለልል አአንንፃፃርር በበተተለለይይ ሥሥራራ አአጥጥነነትትንን እእናና ድድህህነነትትንን

ለለመመቀቀነነስስ እእነነዚዚህህ ሴሴክክተተሮሮችች በበጣጣምም አአስስፈፈላላጊጊ ናናቸቸውው፡፡፡፡ ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ በበአአገገርር አአቀቀፍፍናና በበዓዓለለምም አአቀቀፍፍ

ደደረረጃጃ ትትኩኩረረትት እእያያገገኘኘ ያያለለውውንን አአገገራራችችንንምም በበግግንንባባርር ቀቀደደምምነነትት ትትኩኩረረትት ሰሰጥጥታታ የየምምትትንንቀቀሳሳቀቀስስበበትትንን ጉጉዳዳይይ ግግምምትት ውውስስጥጥ

የየሚሚያያስስገገባባ አአመመልልካካችች ለለመመጀጀመመሪሪያያ ጊጊዜዜ በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተትት ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ ሦሦስስትት የየወወጪጪ ሴሴክክተተሮሮችች ከከቅቅርርብብ

ጊጊዜዜ ወወዲዲህህ በበመመንንግግስስትት ከከፍፍተተኛኛ ትትኩኩረረትት እእየየተተሰሰጣጣቸቸውው የየሚሚገገኙኙ ናናቸቸውው፡፡፡፡ ሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ሦሦስስቱቱ የየወወጪጪ አአይይነነቶቶችች

በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ በበክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ መመካካተተትት እእንንዳዳለለባባቸቸውው አአስስተተያያየየትት ሰሰጥጥተተዋዋልል፡፡፡፡በበመመሆሆኑኑምም ሦሦስስቱቱ

ሴሴክክተተሮሮችች ማማለለትትምም፤፤ ((11)) የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት፣፣ ((22)) የየስስራራናና ከከተተማማ ልልማማትት እእናና ((33)) የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ

ሴሴክክተተሮሮችች በበወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተቱቱ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3311.. የየዋዋናና ዋዋናና ሴሴክክተተሮሮችች ወወጪጪ ድድርርሻሻ ከከ11999988--22ዐዐዐዐ22 በበጀጀትት ዓዓመመትት //በበመመቶቶኛኛ//

ክክልልልል አአስስተተዳዳደደርርናና

ጠጠ//አአገገልልግግሎሎትት

ትትምምህህርርትት ከከተተማማ

ልልማማትት

ገገጠጠርር

መመንንገገድድ

የየመመጠጠጥጥ

ውውሃሃ

ጤጤናና ግግብብርርናናናና

ገገጠጠርር

ልልማማትት

የየአአካካባባቢቢ

ጥጥበበቃቃ

ጥጥቃቃቅቅንንናና

አአነነስስተተኛኛ

የየሁሁሉሉምም ዋዋናና ዋዋናና

ሴሴክክተተሮሮችች ድድምምርር

ትትግግራራይይ 2244..99 3333..99 55..77 11..33 44..77 1111..11 1111..55 11..00 11..00 9955

አአፋፋርር 3388..11 1199..66 66..22 22..44 99..99 1111..77 1111..66 00..99 00..00 9988

አአማማራራ 2244..99 3344..99 11..00 33..66 22..22 99..00 1111..33 11..11 11..11 8899

ኦኦሮሮሚሚያያ 2244..11 3355..11 11..11 33..88 66..33 1122..22 1111..77 11..00 00..44 9966

ሶሶማማሌሌ 3388..33 1199..66 22..99 22..99 99..33 1133..00 1111..22 00..22 00..00 9988

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 3300..44 3300..66 33..22 88..33 33..44 1111..22 1111..11 00..66 00..22 9999

ደደ//ብብ//ብብ 3311..11 3333..55 00..66 11..77 22..55 1111..22 1122..66 11..22 00..66 9955

ጋጋምምቤቤላላ 4444..66 2299..11 11..77 00..66 22..77 77..77 1100..44 11..44 00..88 9999

ሐሐረረሪሪ 3300..00 2222..77 11..99 77..55 11..44 1144..22 44..00 00..11 11..88 8844

ድድሬሬዳዳዋዋ 2244..88 2244..55 2277..66 00..00 33..88 99..55 33..33 00..33 22..22 9966

ሁሁሉሉምም ክክልልልል 2277..55 3322..77 22..44 33..11 44..66 1111..11 1111..55 11..00 00..77 9955

የየተተስስተተካካከከለለ

ድድርርሻሻ በበመመቶቶኛኛ 2299..11 3344..66 22..55 33..33 44..99 1111..88 1122..22 11..00 00..77 110000

ከከላላይይ በበተተዘዘረረዘዘረረውው ከከ 11999988 –– 22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት በበወወጣጣ የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ባባህህሪሪያያትት መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ በበወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት

ዳዳሰሰሳሳውው ጊጊዜዜ ስስራራ ላላይይ የየሚሚውውልል የየእእያያንንዳዳንንዱዱ ሴሴክክተተርር የየወወጪጪ ክክብብደደትት ድድርርሻሻ ተተወወስስኗኗልል፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ቀቀመመሩሩ ሲሲዘዘጋጋጅጅ

ስስራራ ላላይይ የየዋዋለለውው የየሴሴክክተተሮሮችች ክክብብደደትት በበመመቶቶኛኛ ከከዚዚህህ ቀቀጥጥሎሎ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3322 ላላይይ የየሚሚታታየየውው ነነውው፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3322፡፡ በበወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ዳዳሰሰሳሳ ውውስስጥጥ በበተተመመረረጡጡ የየወወጪጪሴሴክክተተሮሮችች የየተተሰሰጠጠውው ክክብብደደትት //በበመመቶቶኛኛ//

ተተ..ቁቁ ዋዋናና ዋዋናና ሴሴክክተተሮሮችች የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች

አአማማካካይይ

ከከመመቶቶ ያያላላቸቸውው

ድድርርሻሻ

የየተተስስተተካካከከለለ ድድርርሻሻ

በበመመቶቶኛኛ

11 አአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠ//አአገገልልግግሎሎትት 2288 2299 2288

22 ትትምምህህርርትት 3333 3355 3333

33 ከከተተማማ ልልማማትት 22 33 44

44 ገገጠጠርር መመንንገገድድ 33 33 44

55 የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ 55 55 55

66 ጤጤናና 1111 1122 1111

77 ግግብብርርናናናና ገገጠጠርር ልልማማትት 1111 1122 1111

88 የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ 11 11 22

99 ጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ 11 11 22

የየሁሁሉሉምም ዋዋናና ዋዋናና ሴሴክክተተሮሮችች ድድምምርር 9955 110000 110000

በበቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱ የየሴሴክክተተሮሮቹቹ ክክብብደደትት ሥሥራራ ላላይይ የየሚሚውውለለውው የየተተስስተተካካከከለለውው ድድርርሻሻቸቸውው //በበመመቶቶኛኛውው// ነነውው፡፡፡፡ የየከከተተማማ

ልልማማትት፣፣ የየገገጠጠርር መመንንገገድድ፣፣ የየአአነነስስተተኛኛናና ጥጥቃቃቅቅንን ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት እእናና የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃንን ድድርርሻሻ በበመመጠጠኑኑ ከከፍፍ ለለማማድድረረግግ

ሲሲባባልል ከከትትምምህህርርትት፣፣ ከከአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት፣፣ ከከጤጤናና እእናና ከከግግብብርርናና እእናና የየገገጠጠርር ልልማማትት ድድርርሻሻ ላላይይ አአነነስስተተኛኛ

የየሆሆነነ ቅቅነነሳሳ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

4.2. አስተዳደርና ጠቅላላ አገልግሎት የየክክልልሎሎቹቹ የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት የየተተገገመመተተውው በበሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው ቋቋሚሚ ወወጪጪ //ባባላላቸቸውው

የየሕሕዝዝብብ ብብዛዛትት መመሠሠረረትት ክክልልሎሎቹቹንን ለለአአምምስስትት በበመመክክፈፈልል በበጣጣምም ትትልልቅቅ፣፣ ትትልልቅቅ፣፣ መመካካከከለለኛኛ፣፣ ትትንንሽሽ እእናና በበጣጣምም ትትንንሽሽ

በበማማለለትት፤፤ ባባላላቸቸውው አአርርብብቶቶ አአደደርርናና አአርርብብቶቶ አአደደርር ያያልልሆሆነነ የየሕሕዝዝብብ ብብዛዛትት፣፣ በበክክልልሎሎችች አአማማካካይይ የየመመሬሬትት አአቀቀማማመመጥጥ

//ተተዳዳፋፋትትነነትት//፣፣ በበሞሞቃቃታታማማነነትት ምምክክንንያያትት ተተጨጨማማሪሪ ወወጭጭ እእንንዲዲወወጣጣ የየሚሚያያስስገገድድዱዱ //ለለምምሳሳሌሌ የየማማቀቀዝዝቀቀዣዣ //የየፈፈሪሪጅጅ// ወወጪጪ፣፣

የየቤቤትት ውውስስጥጥ አአየየርር መመቆቆጣጣጠጠሪሪያያ //ቬቬንንትትሌሌሽሽንንናና ኮኮንንድድሽሽነነርር// እእናና የየቆቆላላ አአበበልልንን// መመሠሠረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡

የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት የየተተሠሠላላውው ሪሪግግሬሬሽሽንን ትትንንተተናና መመሠሠረረትት ሲሲሆሆንን እእንንደደ ጥጥገገኛኛ ቫቫሪሪያያብብልል

//((vvaarriiaabbllee)) የየተተወወሰሰደደውው የየጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትትናና አአስስተተዳዳደደርር ወወጪጪ ሲሲሆሆንን እእንንደደ ገገላላጭጭ ቫቫሪሪያያብብሎሎችች ደደግግሞሞ አአርርብብቶቶ አአደደርር

እእናና አአርርብብቶቶ አአደደርር ያያልልሆሆነነ የየሕሕዝዝብብ ብብዛዛትት እእናና አአማማካካይይ የየክክልልሎሎችች ተተዳዳፋፋትትነነትት //በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3333 ላላይይ እእንንደደተተመመለለከከተተውው//

ተተወወስስደደዋዋልል፡፡፡፡ የየሪሪግግሬሬሽሽኑኑ ውውጤጤትት እእንንደደሚሚያያሳሳየየውው ብብዙዙ ሕሕዝዝብብ ያያላላቸቸውው እእናና ከከፍፍተተኛኛ ተተዳዳፋፋትትነነትት ያያለለውው የየመመሬሬትት

አአቀቀማማመመጥጥ ያያላላቸቸውው ክክልልሎሎችች በበአአንንፃፃራራዊዊነነትት የየተተሻሻለለ በበጀጀትት ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡

40

በበሪሪግግሬሬሽሽንን ትትንንተተናናውው ውውጤጤትት ላላይይ የየሚሚታታየየውው ቋቋሚሚ ወወጪጪ ክክልልሎሎቹቹንን የየማማመመጣጣጠጠንን ሚሚናና እእንንዳዳለለውው ይይታታመመናናልል፡፡፡፡ ሆሆኖኖምም

ግግንን 4433..44 ሚሚሊሊዮዮንን ብብርር ቋቋሚሚ ወወጪጪ ሙሙሉሉ በበሙሙሉሉ የየሚሚሰሰጠጠውው በበጣጣምም ትትልልቅቅ ለለሆሆኑኑትት ማማለለትትምም ለለኦኦሮሮሚሚያያ፣፣ ለለአአማማራራናና

የየደደቡቡብብ ብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችችናና ሕሕዝዝቦቦችች ክክልልሎሎችች ብብቻቻ ነነውው፡፡፡፡ የየተተቀቀሩሩትት ክክልልሎሎችች ትትግግራራይይናና ሶሶማማሌሌ //በበሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ያያሉሉትት

ትትልልቅቅ ክክልልሎሎችች// 7755 በበመመቶቶ፣፣ አአፋፋርር ((መመካካከከለለኛኛ)) 55ዐዐ በበመመቶቶ ፣፣ ቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ ((ትትንንሽሽ)) 44ዐዐ በበመመቶቶ፣፣ ጋጋምምቤቤላላ፣፣ ሐሐረረሪሪናና

ድድሬሬዳዳዋዋ ((በበጣጣምም ትትንንሽሽ)) እእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው 3355 በበመመቶቶውው ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው መመጠጠንን አአንንፃፃርር ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡ ለለእእያያንንዳዳንንዱዱ አአርርብብቶቶ

አአደደርርናና አአርርብብቶቶ አአደደርር ያያልልሆሆነነ ህህዝዝብብ ክክልልሎሎችች እእንንደደ ቅቅደደምም ተተከከተተሉሉ 111155..88ዐዐ እእናና 4466..5511 ብብርር በበነነፍፍስስ ወወከከፍፍ እእንንደደዚዚሁሁምም

በበእእያያንንዳዳንንዱዱ አአማማካካይይ ተተዳዳፋፋትትነነትት //ssllooppee// 44..55 ሚሚሊሊዮዮንን ብብርር ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሠሠረረትት ብብዙዙ የየአአርርብብቶቶ አአደደርር ሕሕዝዝብብ እእናና

ከከፍፍተተኛኛ ተተዳዳፋፋትትነነትት ያያላላቸቸውው ክክልልሎሎችች የየተተሻሻለለ ድድርርሻሻ ይይኖኖራራቸቸዋዋልል፡፡፡፡ እእነነዚዚህህንን አአሃሃዞዞችች እእንንደደ ማማብብዥዥያያ በበመመውውሰሰድድ የየክክልልሎሎችች

የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት መመጠጠንን እእንንዲዲሰሰላላ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

41

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3333፡፡ የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅለለላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጮጮ ፍፍላላጎጎትት መመገገመመቻቻ ማማባባዥዥያያዎዎችች ((ኮኮፊፊሸሸንንቶቶችች))፡፡-- ጥጥገገኛኛውው አአመመልልካካችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት ወወጪጪ በበሽሽህህ ብብርር

ኮኮፊፊሸሸንንትት ብብርር SSttdd.. EErrrr.. tt PP>>tt

አአርርብብቶቶ አአደደርር ያያልልሆሆነነ የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት 00..0044665511 4466..5511 በበሰሰውው 00..00004422666666 1100..99 00..000000

አአርርብብቶቶ አአደደርር የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት 00..1111558800 111155..8800በበሰሰውው 00..0066224433 11..8855 00..0077

አአማማካካይይ የየመመሬሬትት አአቀቀማማመመጥጥ ተተዳዳፋፋትት 44555522 44,,555522,,000000በበድድግግሪሪ ተተዳዳፋፋታታማማነነትት 44999955..9966 00..9911 00..336677

ቋቋሚሚ ወወጪጪ 4433338866 4433,,338866,,000000 በበጣጣምም ታታላላላላቅቅ ለለሆሆኑኑ ክክልልሎሎችች 5599004477..1166 00..7733 00..446666

7755 በበመመቶቶውው ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው 3322553399 3344,,005588,,000000 ታታላላላላቅቅ ለለሆሆኑኑ ክክልልሎሎችች

5500 በበመመቶቶ ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው 2211669933 2211,,669933,,000000 ለለመመካካከከለለኛኛ ክክልልልል

4400 በበመመቶቶ ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው 1177665544 1177,,335544,,000000 ለለታታናናሽሽ ክክልልልል

3355 በበመመቶቶ ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው 1155118855 1155,,118855,,000000 በበጣጣምም ታታናናናናሽሽ ለለሆሆኑኑ ክክልልሎሎችች

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3344፡፡ የየክክልልሎሎችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ግግምምትት //በበዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ፣፣ የየአአየየርር ሙሙቀቀትት ተተጽጽእእኖኖዎዎችችናና በበዓዓለለምም አአቀቀፍፍ የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት

ከከመመስስተተካካከከሉሉ በበፊፊትት//

ክክልልልል ጠጠቅቅላላላላ የየህህዝዝብብ

ብብዛዛትት

የየአአርርብብቶቶ አአደደርር

የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት

አአርርብብቶቶ አአደደርር

ያያልልሆሆነነ ህህዝዝብብ

ብብዛዛትት

አአማማካካይይ

ተተዳዳፋፋትትነነትት

በበመመቶቶኛኛ

በበሪሪግግረረሬሬሽሽንን

መመሰሰረረትት የየቋቋሚሚ

ወወጪጪ በበብብርር

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

የየክክልልሎሎችች የየቋቋሚሚ

ወወጪጪ ድድርርሻሻ

በበብብርር

ቋቋሚሚ ያያልልሆሆነነ ወወጪጪ

በበብብርር

ድድምምርር የየክክልልሎሎችች

ድድርርሻሻበበብብርር

ትትግግራራይይ 44666633557733 00 44666633557733 2211 4433338866000000 00..7755 3322553399550000 331122003322229977 334444557711779977

አአፋፋርር 11551144887788 440099112233 11110055775555 88 4433338866000000 00..5500 2211669933000000 113366440044662288 115588009977662288

አአማማራራ 1188220044550011 44227799 1188220000222222 2233 4433338866000000 11..0000 4433338866000000 995533004466224455 999966443322224455

ኦኦሮሮሚሚያያ 2299663311337700 112200557733 2299551100779977 1144 4433338866000000 11..0000 4433338866000000 11444499446688223344 11449922885544223344

ሶሶማማሌሌ 44777722336655 11667788885588 33009933550077 55 4433338866000000 00..7755 3322553399550000 336622662211220077 339955116600770077

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 773399119933 991100 773388228833 1133 4433338866000000 00..4400 1177335544440000 9944665533114488 111122000077554488

ደደ//ብብ//ብብ 1166443377990033 3344778888 1166440033111155 1177 4433338866000000 11..0000 4433338866000000 884422440099449988 888855779955449988

ጋጋምምቤቤላላ 335511115500 33007711 334488007799 66 4433338866000000 00..3355 1155118855110000 4455111133114433 6600229988224433

ሐሐረረሪሪ 119988668866 443300 119988225566 1199 4433338866000000 00..3355 1155118855110000 9955555577449977 111100774422559977

ድድሬሬዳዳዋዋ 336688881100 99003322 335599777788 1122 4433338866000000 00..3355 1155118855110000 7722008844999999 8877227700009999

ድድምምርር 7766888822443300 22226611006644 7744662211336666 113399 227799883399770000 44336633339900889977 44664433223300559977

42

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- የየቋቋሚሚ ወወጪጪ የየከከልልሎሎችች ድድርርሻሻ በበሪሪግግሬሬሽሽንን ከከተተገገኘኘውው ውውጤጤትት ውውስስጥጥ በበጣጣምም ታታላላላላቅቅለለሆሆኑኑ ክክልልሎሎችች ((ኦኦሮሮሚሚያያ፣፣ አአማማራራ እእናና የየደደ//ብብ//ብብ//ሕሕ)) 110000፣፣ታታላላላላቅቅ ((ትትግግራራይይናና ሶሶማማሊሊ)) 7755፣፣ መመካካከከለለኛኛ ((አአፋፋርር)) 5500፣፣ ታታናናሽሽ

((ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ)) 4400 እእናና በበጣጣምም ታታናናናናሽሽ ((ሐሐረረሪሪ፣፣ ጋጋምምቤቤላላ እእናና ድድሬሬደደዋዋ)) 3355 በበመመቶቶኛኛ የየሆሆነነውው ተተወወስስዶዶላላቸቸዋዋልል፡፡፡፡

43

በበአአገገራራችችንን ሁሁኔኔታታ በበጣጣምም ርርቀቀትት ባባላላቸቸውው ቦቦታታዎዎችችናና በበሞሞቃቃታታማማነነትት አአካካባባቢቢ ለለሚሚሰሰሩሩ የየመመንንግግስስትት ሰሰራራተተኞኞችች የየአአስስቸቸጋጋሪሪ

ሁሁኔኔታታዎዎችች አአበበልል ((HHaarrddsshhiipp aalllloowwaannccee)) ይይከከፈፈላላልል፡፡፡፡ የየአአበበሉሉምም መመጠጠንን ከከ3300 እእስስከከ 4400 በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውውንን የየደደመመወወዝዝ

መመጠጠንን ይይይይዛዛልል፡፡፡፡ አአንንዳዳንንድድ ክክልልሎሎችች ለለምምሳሳሌሌ ጋጋምምቤቤላላ በበቀቀንን አአበበልል ላላይይምም የየአአስስቸቸጋጋሪሪ ሁሁኔኔታታዎዎችች አአበበልል ተተጨጨምምሮሮ

እእንንዲዲከከፈፈልል ያያደደርርጋጋሉሉ፡፡፡፡ ይይህህምም አአበበልል ታታሳሳቢቢ የየሚሚያያደደርርገገውው በበርርቀቀትትናና በበሙሙቀቀትት ምምክክንንያያትት በበሰሰራራተተኞኞ ላላይይ የየሚሚመመጣጣውውንን

ጉጉዳዳትት ለለማማካካካካስስ ነነውው፡፡፡፡ ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ በበጋጋምምቤቤላላ፤፤ ቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ፤፤ አአፋፋርርናና ድድሬሬደደዋዋ ቤቤትትንን ለለማማቀቀዝዝቀቀዝዝ

ኮኮንንዲዲሽሽነነርርናና ቪቪንንቲቲሌሌሽሽንን ይይጠጠቀቀማማሉሉ፡፡፡፡ ሌሌሎሎችችምም ክክልልሎሎችች እእነነዚዚህህንን ቁቁሶሶችች ሞሞቃቃታታማማ በበሆሆኑኑትት አአካካባባቢቢዎዎችች ሊሊጠጠቀቀሙሙ

ይይችችላላሉሉ ለለምምሳሳሌሌ ሁሁመመራራንን በበትትግግራራይይ፤፤ መመተተማማንን በበአአማማራራ፤፤ አአርርባባምምንንጭጭንን በበደደቡቡብብ ክክልልልል እእናና ቦቦረረናናንን በበኦኦሮሮሚሚያያ መመጥጥቀቀስስ

ይይቻቻላላልል፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ክክልልሎሎችች ከከፍፍተተኛኛ ሙሙቀቀትትንን ለለመመቆቆጣጣጠጠርር የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውውንን የየወወጪጪ መመጠጠንንናና የየቆቆላላ አአበበልል

ፍፍላላጎጎትት በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ ማማካካተተቱቱ በበተተወወሰሰንን ደደረረጃጃ ክክልልሎሎችች ከከእእነነዚዚህህ አአስስገገዳዳጅጅ ወወጪጪዎዎችች አአንንፃፃርር የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸወወንን ወወጪጪ

ግግምምትት ውውስስጥጥ ለለማማስስገገባባትት ጠጠቀቀሜሜታታ ይይኖኖረረዋዋልል፡፡፡፡

ለለቆቆላላ አአበበልልናና የየሞሞቃቃታታነነትት አአየየርር ሁሁኔኔታታ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት

የየቆቆላላ አአበበልል ክክፍፍያያ የየተተሰሰላላውው ክክልልሎሎችች ከከ 11999988--22000022 የየበበጀጀትት ዓዓመመትት ያያደደረረጉጉትትንን ክክፍፍያያ መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚህህ

ውውስስጥጥ ግግልልፅፅ ሊሊሆሆንን የየሚሚገገባባውው ነነገገርር ቢቢኖኖርር ክክልልሎሎችች ለለኮኮንንዲዲሽሽነነርር፤፤ ቪቪንንቲቲሌሌሽሽንን እእናና ፍፍሪሪጅጅ//ማማቀቀዝዝቀቀዥዥያያ

የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውውንን ወወጪጪ በበትትክክክክልል ማማስስላላትት ወወይይምም መመገገመመትት አአስስቸቸጋጋሪሪ መመሆሆኑኑ ነነውው፡፡፡፡

በበመመሆሆኑኑምም ግግምምቱቱ ጥጥልልቀቀትት ያያለለውው ስስለለማማይይሆሆንን ሙሙሉሉ የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ላላያያሳሳይይ ይይችችላላልል፡፡፡፡ አአስስርር የየሚሚሆሆኑኑ የየክክልልልል

ቢቢሮሮዎዎችች ኮኮንንድድሽሽነነርር እእንንደደዚዚሁሁምም በበክክልልልል ደደረረጃጃ የየሚሚገገኙኙ ሰሰራራተተኞኞ የየሚሚሰሰሩሩባባቸቸውው 550000 ክክፍፍሎሎችች ወወይይምም ቢቢሮሮዎዎችች

ቬቬንንቲቲሌሌሸሸንን ለለጋጋምምቤቤላላ፤፤ ለለቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ፤፤ ለለአአፋፋርር እእናና ድድሬሬደደዋዋ ያያስስፈፈልልጋጋቸቸዋዋልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ ተተይይዟዟልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህ

በበተተጨጨማማሪሪ ክክልልሎሎችች የየቆቆላላ አአበበልል በበሚሚከከፍፍሉሉባባቸቸውው ወወረረዳዳዎዎችች በበእእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው 1100 ፍፍሪሪጆጆችች ያያስስፈፈላላጓጓቸቸዋዋልል፡፡፡፡ ለለቆቆላላ አአበበልል

ክክፍፍያያ የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየበበጀጀትት ግግምምትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3355 ላላይይ እእንንደደዚዚሁሁምም ሞሞቃቃታታማማነነትትንን ለለመመቆቆጣጣጠጠርር የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው

የየወወጪጪ ግግምምትት ደደግግሞሞ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3366 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

44

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3355፡፡ የየቆቆላላ አአበበልል ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ግግምምትት

ክክልልልል የየወወረረዳዳ

ብብዛዛትት

አአማማካካይይ የየበበረረሃሃ

አአበበልል ምምጣጣኔኔ

((በበመመቶቶኛኛ))

የየቆቆላላ አአበበልል

የየሚሚከከፈፈልልባባቸቸውው

ወወረረደደ ብብዛዛትት ((22000022

ዓዓ..ምም..))

የየ22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ዓዓመመታታዊዊ

የየደደመመወወዝዝ ወወጪጪ //በበሚሚሊሊዮዮንን

ብብርር//

የየ22000022 የየደደመመወወዝዝ ወወጪጪ

በበወወረረዳዳ በበሚሚሊሊዮዮንን በበብብርር

የየቆቆላላ አአበበልል የየሚሚከከፈፈላላቸቸውው ወወረረዳዳዎዎችች

የየደደመመወወዝዝ ወወጪጪ ግግመመትት //በበሚሚሊሊዮዮንን ብብርር//

የየቆቆላላ አአበበልል ወወጪጪ ግግምምትት

በበብብርር

ትትግግራራይይ 4477 00..3355 1122 11000077..4411 2211..443344 225577 9900002233887722..3344 አአፋፋርር 3300 00..3322 1177 227799..2299 99..331100 115588 5500227722220000 አአማማራራ 113388 00..3300 66 22882200..9966 2200..444422 112233 3366779955113300..4433 ኦኦሮሮሚሚያያ 227788 00..2288 3311 44338844..6633 1155..777722 448899 113355227711661188..66 ሶሶማማሌሌ 5544 00..3311 4477 550066..7799 99..338855 444411 113366008822550000 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 2200 00..2244 55 550044..4466 2255..222233 112266 3300226677660000 ደደ//ብብ//ብብ 114455 00..3366 1100 22555566..7788 1177..663333 117766 6633447788667755..8866 ጋጋምምቤቤላላ 1133 00..3322 1133 221111..8899 1166..229999 221122 6666882266884466..1155 ሐሐረረሪሪ 22 00..0000 00 9944..3388 4477..119900 00 00 ድድሬሬዳዳዋዋ 66 00..3311 00 111133..99 1188..998833 111133..99 3355330099000000 ድድምምርር 773333 00..3311 114411 1122448800..449900 1177..002277 22550033 776699776600338844

45

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3366፡፡ ሞሞቃቃታታማማነነትትንን ለለመመቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት

ክክልልልል በበክክልልለለ ደደረረጃጃ የየቆቆላላ አአበበልል የየሚሚከከፈፈላላቸቸውው

ወወረረዳዳዎዎችች ብብዛዛትት

የየወወረረዳዳዎዎችች የየፍፍሪሪጅጅ ወወጪጪ

ፍፍላላጎጎትት ((በበብብርር))

የየቆቆላላ አአበበልልናና የየሞሞቃቃማማታታነነትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት

በበብብርር ((በበክክልልለለናና በበወወረረዳዳ ደደረረጃጃ)) ቨቨንንትትሌሌሽሽንን ኮኮንንዲዲሽሽነነሪሪንንግግ ፍፍሪሪጅጅ ድድምምርር በበብብርር

ትትግግራራይይ 1122 11889922440000 11889922440000 አአፋፋርር 332255000000 770000000000 339944225500 11441199225500 1177 22668800990000 44880000115500 አአማማራራ 66 994466220000 994466220000 ኦኦሮሮሚሚያያ 3311 44888888770000 44888888770000 ሶሶማማሌሌ 4477 77441111990000 77441111990000 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 332255000000 770000000000 339944225500 11441199225500 55 778888550000 22990077775500 ደደ//ብብ//ብብ 1100 11557777000000 11557777000000 ጋጋምምቤቤላላ 332255000000 770000000000 339944225500 11441199225500 1133 22005500110000 44116699335500 ሐሐረረሪሪ 00 00 00 ድድሬሬዳዳዋዋ 332255000000 770000000000 339944225500 11441199225500 00 00 22111199225500 ድድምምርር 3300771122770000

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- የየሞሞቃቃታታማማነነትትንን አአየየርር ሁሁኔኔታታ ለለመመቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ወወጪጪ ለለመመገገመመትት የየሚሚከከተተሉሉትት ታታሳሳቢቢዎዎችች ተተወወስስደደዋዋልል፤፤ ((11)) ለለአአንንድድ ቨቨንንትትሌሌሽሽንን መመግግዣዣ 445500 ብብርር 220000 ብብርር ደደግግሞሞ ለለኤኤሌሌክክተተራራክክ ኃኃይይልል በበዓዓመመትት

ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ ((22)) ለለአአንንድድ የየክክልልልል ቢቢሮሮ ለለኮኮንንድድሽሽነነርር መመግግዣዣናና ለለኤኤሌሌክክትትሪሪክክ ኃኃይይልል ክክፍፍያያ በበዓዓመመትት 770000 ሺሺህህ ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ ((33)) 5500 የየክክልልልል ቢቢሮሮዎዎችች ፍፍሪሪጅጅ ያያስስፈፈልልጋጋቸቸዋዋልል፡፡፡፡ ((44)) የየቆቆላላ አአበበልል ለለሚሚከከፈፈላላቸቸውው ወወረረዳዳዎዎችች ለለአአንንድድ

ፍፍሪሪጅጅ መመግግዥዥያያ እእናና የየኢኢሌሌክክትትሪሪክክ ክክፍፍያያ ብብርር 77888855 ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡

46

ለለልልዩዩ ወወረረዳዳዎዎችች እእናና በበክክልልልል ደደረረጃጃ ለለሚሚገገኙኙ ለለብብሄሄርር ብብሄሄረረሰሰቦቦችች

ብብዙዙዎዎቹቹ ክክልልሎሎችች በበውውስስጣጣቸቸውው የየሚሚገገኙኙትትንን የየተተለለያያዩዩ ብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችችንን ለለመመደደገገፍፍ፣፣ እእራራሳሳቸቸውውንን በበራራሳሳቸቸውው

እእንንዲዲያያስስተተዳዳድድሩሩ በበልልዩዩ ዞዞኖኖችች በበማማዋዋቀቀርር እእናና በበመመሳሳሰሰሉሉትት ምምክክንንያያቶቶችች ብብዙዙሃሃነነትት ለለመመያያዝዝ ተተጨጨማማሪሪ የየወወጪጪ ጫጫናና

ያያጋጋጥጥማማቸቸወወልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህምም በበተተጨጨማማሪሪ በበአአሁሁኑኑ ጊጊዜዜ ሁሁለለትት ክክልልሎሎችች //የየደደቡቡብብ ብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችችናና ህህዝዝቦቦችች እእናና የየሐሐረረሪሪ

ክክልልሎሎችች// በበክክልልልል ደደረረጃጃ የየብብሄሄረረሰሰብብ ምምክክርር ቤቤትት አአላላቸቸውው፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ይይህህ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ማማለለትትምም

ፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤቶቶችች የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ዳዳሰሰሳሳ

11.. ለለብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችች ድድጋጋፋፋ ለለማማድድረረግግ እእናና

22.. በበክክልልልል ደደረረጃጃ ለለሚሚገገኙኙ የየብብሄሄረረሰሰብብ ምምክክርር ቤቤቶቶችች //ከከአአንንድድ በበላላይይ የየተተለለያያዩዩ ብብሔሔረረሰሰብብ ላላላላቸቸውው ክክልልሎሎችች//

የየሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪ በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ ተተካካቷቷልል፡፡፡፡

ለለብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችች ድድጋጋፍፍ የየሚሚያያስስፍፍልልግግ ወወጪጪ ክክልልሎሎችች በበተተጨጨባባጭጭ ያያወወጡጡትት እእናና የየተተገገመመተተ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት

//የየጋጋምምቤቤላላ፣፣ ደደ//ብብ//ብብ//ህህ//ክክልልልል፣፣ ትትግግራራይይ፣፣ አአማማራራናና ሐሐረረሪሪ መመረረጃጃንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ// ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡ ለለብብሔሔርር ብብሐሐረረሰሰቦቦችች

ድድጋጋፋፋ ለለማማድድረረግግ የየተተገገመመተተውው የየወወጪጪ መመጠጠንን በበአአማማካካይይ 22..66 ሚሚሊሊዮዮንን ብብርር በበብብሔሔረረሰሰብብ ሲሲሆሆንን የየክክልልሎሎችችንን ወወጪጪ

ከከብብሔሔረረሰሰብብ ብብዛዛትት አአንንፃፃርር ለለመመገገመመትት 22..66 ሚሚሊሊየየንን ብብሩሩ በበክክልልሉሉ በበሚሚገገኝኝ የየብብሄሄረረሰሰብብ ብብዛዛትት እእንንዲዲባባዛዛ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ክክልልሎሎችች

የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት በበክክልልልል ደደረረጃጃ እእንንዲዲኖኖራራቸቸውው ለለማማድድረረግግ እእናና ለለልልዩዩ የየብብሐሐረረሰሰቦቦችች ዞዞኖኖችች የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየበበጀጀትት

ፍፍላላጐጐትት 115511,,444444 ብብርር ሆሆኖኖ በበክክልልሉሉ በበሚሚገገኙኙ የየብብሔሔረረሰሰብብ ብብዛዛትት እእንንዲዲባባዛዛ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ 115511,,444444 ብብርር የየተተገገኘኘውው በበአአሁሁኑኑ

ጊጊዜዜ የየደደ//ብብ//ብብ//ህህ ክክልልልል ለለብብሔሔረረሰሰብብ ምምክክርር ቤቤትት በበተተጨጨባባጭጭ ያያወወጣጣውውንን የየወወጪጪ መመጠጠንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 33፡፡ ብብሔሔርር ብብሔሔረረሰሰቦቦችችንን ለለመመደደገገፍፍ እእናና ለለብብሔሔረረሰሰብብ ምምክክርር ቤቤትት የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት

ክክልልልል ድድጋጋፍፍ

የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው ብብሄሄረረሰሰቦቦችች ብብዛዛትት

በበተተጨጨባባጭጭ በበ22000033 በበጀጀትት ዓዓመመትት ለለአአንንድድ ብብሄሄረረሰሰብብ የየወወጣጣ ወወጪጪ

ብብብብርር

አአማማካካይይ ወወጪጪ በበብብርር

ብብሄሄረረሰሰቦቦችችንን ለለመመደደገገፍፍ የየሚሚያያስስፈፈልልግግ

//22,,665555,,443300xxብብሄሄረረሰሰብብ ብብዛዛትት//

በበክክልልልል ደደረረጃጃ ለለሚሚቋቋቋቋምም የየብብሄሄረረሰሰብብ ምም//ቤቤትት የየሚሚያያስስፈፈልልግግ በበጀጀትት

ትትግግራራይይ 22 22,,666666,,666677 22,,665555,,443300 55,,331100,,886600..1100 330022888888 አአፋፋርር 00 22,,665555,,443300 00 00 አአማማራራ 44 22,,665555,,443300 1100,,662211,,772200..1199 660055777755 ኦኦሮሮሚሚያያ 00 22,,665555,,443300 00 00 ሶሶማማሌሌ 00 22,,665555,,443300 00 00 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 33 22,,665555,,443300 77,,996666,,229900..1144 445544333322 ደደ//ብብ//ብብ 5566 55,,110022,,884400 22,,665555,,443300 114488,,770044,,008822..6677 88448800885566 ጋጋምምቤቤላላ 33 22,,665555,,443300 77,,996666,,229900..1144 445544333322 ሐሐረረሪሪ 11 119966,,778833 22,,665555,,443300 22,,665555,,443300..0055 115511444444 ድድሬሬዳዳዋዋ 00 22,,665555,,443300 00 00 ድድምምርር 22,,665555,,443300 22,,665555,,443300

በበፌፌዴዴራራሉሉ ህህገገ--መመንንግግስስትት መመሰሰረረትት ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበሮሮችች ጋጋርር የየተተያያያያዘዘውውንን ፀፀጥጥታታ የየማማስስከከበበርር ሥሥራራ የየፌፌዴዴራራሉሉ

መመንንግግስስትት የየወወጪጪ ሃሃላላፊፊነነትት ነነውው፡፡፡፡ ነነገገርር ግግንን ከከክክልልሎሎችች ጋጋርር በበተተደደረረጉጉትት ምምክክክክሮሮችች አአንንዳዳንንድድ ክክልልሎሎችች ለለዚዚሀሀ ሥሥራራ ተተጨጨማማሪሪ

ወወጪጪ እእንንደደሚሚያያወወጡጡ ማማወወቅቅ ተተችችሏሏልል፡፡፡፡ //ለለምምሳሳሌሌ ትትግግራራይይ፣፣ አአፋፋርር፣፣ ሶሶማማሌሌ፣፣ ቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ እእናና ጋጋምምቤቤላላ የየመመሳሳሰሰሉሉትትንን

መመጥጥቀቀስስ ይይቻቻላላልል// እእነነዚዚህህ ክክልልሎሎችች ከከአአለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር ጋጋርር በበተተያያያያዘዘ የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግስስትት ከከሚሚያያወወጣጣውው ወወጪጪ ውውጪጪ

ከከራራሳሳቸቸውው በበጀጀትት ተተጨጨማማሪሪ ወወጪጪ እእያያወወጡጡ የየፀፀጥጥታታ ሥሥራራ ይይሰሰራራሉሉ፡፡፡፡ ይይህህንን ችችግግርር ለለማማቃቃለለልል ሁሁለለትት አአማማራራጮጮችች አአሉሉ፡፡፡፡

ከከዓዓለለምም አአቀቀፉፉ ድድንንበበርር የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ ጋጋርር የየተተያያየየዘዘ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት

የየመመጀጀመመሪሪያያውው ለለእእዚዚህህ የየመመከከላላከከያያናና የየፀፀጥጥታታ ወወጪጪ ክክልልልል የየሚሚያያወወጣጣ ከከሆሆነነ ሥሥራራውው የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግስስትት ሃሃላላፊፊነነትት

በበመመሆሆኑኑ ክክልልሉሉ መመረረጃጃውውንን በበጥጥንንቃቃቄቄ በበመመያያዝዝናና በበማማቅቅረረብብ ከከፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግስስትት የየመመከከላላከከያያ ወወጪጪ ውውስስጥጥ ያያወወጣጣውው ወወጪጪ

47

እእንንዲዲመመለለስስለለትት ማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡ ይይህህ የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ መመጋጋራራትት መመሸሸፈፈንን የየሚሚገገባባውው ከከፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግስስትት ለለመመከከላላከከያያ

ከከተተመመደደበበውው በበጀጀትት እእየየተተቀቀነነሰሰ መመሆሆንን ይይኖኖርርበበታታልል፡፡፡፡ ሁሁለለተተኛኛውው አአማማራራጭጭ ደደግግሞሞ የየክክልልሎሎችችንን የየወወጪጪ ግግምምትት በበማማስስላላትት

በበጥጥቅቅልል የየድድጐጐማማ በበጀጀቱቱ ውውስስጥጥ እእንንዲዲካካተተትት ማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡

ምምንንምም እእንንኳኳንን የየመመጀጀመመሪሪያያውው አአማማራራጭጭ ማማለለትትምም ክክልልሎሎትት ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ ጋጋርር የየተተያያያያዝዝ

ወወጪጪያያቸቸውውንን ለለፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግሰሰትት በበማማቅቅረረብብ ወወጪጪውው ተተመመላላሽሽ እእንንዲዲሆሆንንላላቸቸውው ማማድድረረግግ በበባባለለሙሙየየዎዎችች ዕዕይይታታ የየተተሻሻለለ

መመስስሎሎ ቢቢታታይይምም የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ግግንን የየጥጥቅቅልል በበጀጀትት መመጠጠኑኑንን የየሚሚወወስስነነውው የየፌፌዴዴራራሉሉ መመንንግግስስትት ስስለለሆሆነነ ይይህህ ወወጪጪ

በበጥጥቅቅልል ድድጐጐማማውው ውውሰሰጥጥ ቢቢካካተተትት ለለውውጥጥ የየለለውውምም በበማማለለቱቱናና ሁሁለለተተኛኛውው አአማማራራጭጭ በበመመደደገገፉፉ ወወጪጪውው በበቀቀመመሩሩ ዝዝግግጅጅትት

ጊጊዜዜ ግግምምትት ውውስስጥጥ እእንንዲዲገገባባ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ለለዚዚህህ ወወጪጪ የየተተሰሰላላውው ስስሌሌትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3388 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡ ከከድድሬሬዳዳዋዋናና ሐሐረረሪሪ በበስስተተቀቀርር ሁሁሉሉምም

ክክልልሎሎችች ከከሌሌሎሎችች አአገገሮሮችች ጋጋርር የየሚሚያያገገናናኝኝ ድድንንበበርር አአላላቸቸውው፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም ከከእእነነዚዚህህ ከከሁሁለለቱቱ በበስስተተቀቀርር ለለሌሌሎሎቹቹ ክክልልሎሎችች

ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር ጋጋርር በበተተያያያያዘዘ የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐታታቸቸውው እእንንዲዲገገመመትትላላቸቸውው ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ የየዚዚህህንን

የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ለለማማስስላላትት ቀቀላላልል አአልልነነበበረረምም፡፡፡፡ በበእእርርግግጥጥ ይይህህ ወወጪጪ ለለትትግግራራይይ፣፣ አአፋፋርር፣፣ ሱሱማማሌሌ፣፣ አአማማራራ፣፣ ጋጋምምቤቤላላ እእናና

ቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ ከከፍፍተተኛኛ ለለኦኦሮሮሚሚያያ እእናና ለለደደ//ብብ//ብብ//ህህ ደደግግሞሞ አአነነስስተተኛኛ እእንንደደሚሚሆሆንን ግግንንዛዛቤቤ ተተይይዟዟልል፡፡፡፡ በበመመጨጨረረሻሻ

ሁሁኔኔታታዎዎችች ከከተተለለያያዩዩ አአቅቅጣጣጫጫዎዎችች ከከታታዩዩ በበኋኋላላ ለለትትግግራራይይ፣፣ አአማማራራናና ሱሱማማሌሌ ለለፍፍትትህህናና ፀፀጥጥታታ ከከሚሚያያወወጡጡትት ወወጪጪ ውውሰሰጥጥ

44ዐዐ በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውውንን ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር ጋጋርር ለለተተያያያያዘዘ የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ ሊሊያያወወጡጡትት ይይችችላላሉሉ የየተተቀቀሩሩትት ክክልልሎሎችች

ማማለለትትምም አአፋፋርር፣፣ኦኦሮሮሚሚያያ፣፣ ደደቡቡብብ ብብሄሄርር ብብሄሄረረሰሰቦቦችች፣፣ቤቤኒኒሻሻንንጉጉልል ጉጉምምዝዝ እእናና ጋጋምምቤቤላላ ደደግግሞሞ 1155 በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውው

በበጀጀታታቸቸውውንን ለለዚዚህህ አአገገልልግግሎሎትትያያወወጣጣሉሉ የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ ተተወወስስዶዶ የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው ወወጪጪ ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3388፡፡ ከከዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር ጋጋርር ለለተተያያያያዘዘ ወወጪጪ የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት

ክክልልልል

የየ55 ዓዓመመትት አአማማካካይይ የየክክልልሎሎችች

የየፍፍትትህህናና የየፀፀጥጥታታ ወወጪጪ ድድርርሻሻ

በበመመቶቶኛኛ

የየክክልልሎሎችች የየ22000022

የየፍፍትትህህናና የየፀፀጥጥታታ ወወጪጪ

በበብብርር

ለለዓዓለለምምአአቀቀፍፍ ድድንንበበርር

የየሚሚያያወወጡጡትት ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

የየክክልልሎሎችች ለለለለአአለለምም አአቀቀፍፍ ድድንንበበርር

ፀፀጥጥታታ የየሚሚያያወወጡጡትት በበጀጀትት ግግምምትት

በበብብርር

ትትግግራራይይ 88 118822660000000000 00..4400 7733004400000000

አአፋፋርር 33 7755116600000000 00..1155 1111227744000000

አአማማራራ 2222 557766110000000000 00..4400 223300444400000000

ኦኦሮሮሚሚያያ 3344 774433886600000000 00..1155 111111557799000000

ሶሶማማሌሌ 66 112244777700000000 00..4400 4499990088000000

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 22 6677443300000000 00..1155 1100111144550000

ደደ//ብብ//ብብ 2200 448877229900000000 00..1155 7733009933550000

ጋጋምምቤቤላላ 22 4422885500000000 00..1155 66442277550000

ሐሐረረሪሪ 11 2222221100000000 00..0000 00

ድድሬሬዳዳዋዋ 11 2277229900000000 00..0000 00

ድድምምርር 110000 22334499556600000000 11..0000 556655887766550000

በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 3399.. ላላይይ አአጠጠቃቃላላይይ የየክክልልሎሎችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት //የየብብሔሔረረሰሰቦቦችች ስስብብጥጥርር ወወጪጪ፣፣ የየዓዓለለምም አአቀቀፋፋ ድድንንበበርር የየፀፀጥጥታታ ጥጥበበቃቃ

ወወጪጪ፣፣ የየቆቆላላ አአበበልል ወወጪጪ፣፣ እእናና ሞሞቃቃታታማማነነትትንን ለለመመቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪ// የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

48

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 3399፡፡ ጠጠቅቅላላላላ የየክክልልሎሎችች የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበክክልልሎሎችች የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ከከመመስስተተካካከከሉሉ በበፊፊትት ((በበብብርር))

ክክልልልል መመሠሠረረታታዊዊ የየአአስስተተዳዳደደርርናና

ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት የየአአለለምም አአቀቀፍፍ ፀፀጥጥታታ የየቆቆላላ አአበበልል

የየብብሄሄርር ብብሄሄረረሰሰቦቦችች

ድድጋጋፍፍ

ለለክክልልሎሎችች የየፌፌደደሬሬሽሽንን

ምም//ቤቤቶቶችች ሞሞቃቃታታማማነነትት

የየአአስስተተዳዳደደርርናና ጠጠቅቅላላላላ

አአገገልልግግሎሎትት ድድምምርር

ትትግግራራይይ 334444557711779977 7733004400000000 9900002233887722 55331100886600 330022888888 11889922440000 551155114411881177 አአፋፋርር 115588009977662288 1111227744000000 5500227722220000 00 00 44880000115500 222244444433997788 አአማማራራ 999966443322224455 223300444400000000 3366779955113300 1100662211772200 660055777755 994466220000 11227755884411007711 ኦኦሮሮሚሚያያ 11449922885544223344 111111557799000000 113355227711661199 00 00 44888888770000 11774444559933555522 ሶሶማማሌሌ 339955116600770077 4499990088000000 113366008822550000 00 00 77441111990000 558888556633110077 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 111122000077554488 1100111144550000 3300226677660000 1100662211772200 660055777755 22990077775500 116666552244889933 ደደ//ብብ//ብብ 888855779955449988 7733009933550000 6633447788667766 114488770044008833 88448800885566 11557777000000 11118811112299661133 ጋጋምምቤቤላላ 6600229988224433 66442277550000 6666882266884466 55331100886600 330022888888 44116699335500 114433333355668877 ሐሐረረሪሪ 111100774422559977 00 00 22665555443300 115511444444 00 111133554499447711 ድድሬሬዳዳዋዋ 8877227700009999 00 3355330099000000 00 00 22111199225500 112244669988334499 ድድምምርር 44664433223300559977 556655887766550000 776699776600338844 00 00 3300771122770000 66007777882211554411

49

4.3 አንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት የየሚሚይይዘዘውው ((11)) ለለመመማማሪሪያያ መመጽጽኃኃፍፍትት ማማዘዘጋጋጃጃ ለለክክልልሎሎችች ከከአአንንድድ ቋቋንንቋቋ በበላላይይ

ላላላላቸቸውው ((በበአአፍፍ መመፍፍቻቻ ቋቋንንቋቋ የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል ተተማማሪሪዎዎችችንን ለለማማስስተተማማርር ((22)) ለለአአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ

ትትምምህህርርትት የየመመደደበበኛኛ ወወጪጪ ማማለለትትምም በበትትምምህህርርትት ገገበበታታ ላላይይ ያያሉሉትትንን ተተማማሪሪዎዎችች ለለማማስስተተማማርር እእናና ((33)) ለለካካፒፒታታልል ወወጪጪ

የየሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪንን ማማለለትትምም በበአአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ትትምምህህርርትት ላላይይ መመማማርር ያያለለባባቸቸውው ሆሆኖኖምም ግግንን ወወደደ ትትምምህህርርትት መመስስክክ

ያያልልተተቀቀላላቀቀሉሉ ህህፃፃናናትት የየትትምምህህርርትት አአገገልልግግሎሎትት እእንንዲዲያያገገኙኙ ለለማማድድረረግግ የየሚሚያያስስፈፈልልግግንን የየበበጀጀትት ፍፍላላጎጎትትንን ያያጠጠቃቃልልላላልል፡፡፡፡

የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍትት ዝዝግግጅጅትት፡፡

የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍትት ወወጪጪ የየተተገገመመተተውው የየባባለለሙሙያያ አአስስተተያያየየትትንን መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ አአስስተተያያየየትት መመሰሰረረትት

አአንንድድ የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍ ለለማማዘዘጋጋጀጀትት 558855 ሺሺህህ ብብርር ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ ይይህህ የየወወጪጪ ግግምምትት የየተተገገኘኘውው በበሚሚከከተተሉሉትት ነነጥጥቦቦችች

መመሰሰረረትት ነነውው፡፡፡፡ በበትትምምህህርርትት ሚሚኒኒስስቴቴርር የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍ ዝዝግግጅጅትት ዝዝርርዝዝርር መመስስፈፈርርትት መመሰሰረረትት፡፡--

-- የየትትምምህህርርትት ዓዓይይነነቱቱንን የየሚሚያያውውቅቅ ባባለለሙሙያያ

-- የየስስርርዓዓተተ ትትምምህህርርትት ባባለለሙሙያያ ((ምምንን ዓዓይይነነትት ዝዝርርዝዝርር ሁሁኔኔታታዎዎችች እእናና ገገላላጭጭ የየሆሆኑኑ ነነገገሮሮችች መመካካተተትት

እእንንዳዳለለባባቸቸውው የየሚሚያያይይ))

-- ገገላላጭጭ የየሆሆኑኑ ነነገገሮሮችችንን የየሚሚያያዘዘጋጋጅጅ ባባለለሙሙያያ ((ሳሳዓዓሊሊ)) እእናና

-- አአርርታታኢኢ ((EEddiittoorr)) ያያስስፈፈልልጋጋሉሉ

የየትትምምህህርርትት ክክፍፍሉሉ እእናና የየትትምምህህርርትት ስስርርዓዓቱቱ ባባለለሙሙያያዎዎችች በበአአንንድድነነትት መመስስራራትት ይይኖኖርርባባቸቸዋዋልል፡፡፡፡ አአንንድድንን የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍ

ለለማማዘዘጋጋጀጀትት እእነነዚዚህህ ባባለለሙሙያያዎዎችች ሙሙሉሉ የየአአምምስስትት ወወራራትት ጊጊዜዜ ይይፈፈልልጋጋሉሉ፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም 1100 ሰሰውው በበወወርር የየቀቀንን ክክፍፍያያ ብብርር

11550000 በበቀቀንን ወወጪጪ ይይጠጠይይቃቃሉሉ ((1100 XX 3300 XX 11550000== 445500,,000000))፣፣ የየስስዕዕልል ባባለለሙሙያያውው ደደግግሞሞ የየሁሁለለትት ወወራራትት ስስራራ መመስስራራትት

የየሚሚጠጠበበቅቅበበትት ሲሲሆሆንን የየክክፍፍያያውው መመጠጠንን እእንንደደዚዚሁሁ 11550000 ብብርር በበቀቀንን ነነውው (( 11 XX 22 XX 11550000 XX 3300== 9900,,000000))፡፡፡፡ አአርርታታኢኢውው

ግግንን በበቀቀንን 11550000 ብብርር እእየየተተከከፈፈለለውው አአንንድድ ወወርር የየስስራራ ጊጊዜዜ ብብቻቻ ይይበበቃቃዋዋልል ተተብብሎሎ እእሳሳቤቤ ተተወወስስዷዷልል ((3300 XX 11550000==

4455,,000000))፡፡፡፡ በበአአጠጠቃቃላላይይ አአንንድድ የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሐሐፍፍ ለለማማዘዘጋጋጀጀትት 558855,,000000 ብብርር ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡ የየሚሚዘዘጋጋጀጀውው መመፅፅሐሐፍፍ

ለለአአምምስስትት አአመመታታትት ያያገገለለግግላላልል ተተብብሎሎ ስስለለሚሚጠጠበበቅቅ በበዓዓመመትት የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው ወወጪጪ በበአአምምስስትት ተተካካፍፍሎሎ በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ

በበአአንንድድ ቋቋንንቋቋ አአንንድድ የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሃሃፍፍንን ለለማማዘዘጋጋጀጀትት የየሚሚያያስስፈፈለለገገውው ገገንንዘዘብብ 111177,,000000 ብብርር ይይሆሆናናልል፡፡፡፡

ምምንንምም አአንንኳኳንን ሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ለለሁሁሉሉምም በበክክልልሎሎቻቻቸቸውው ለለሚሚገገኙኙ ህህጻጻናናትት የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል ትትምምህህርርትት

በበአአፍፍ መመፍፍቻቻ ቋቋንንቋቋ እእያያስስተተማማሩሩ ባባይይሆሆንንምም የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው ወወጪጪ በበቀቀመመሩሩ ውውስስጥጥ የየተተያያዘዘውው ግግንን ለለሁሁሉሉምም በበክክልልሎሎቹቹ

ለለሚሚገገኙኙ ቋቋንንቋቋዎዎችች ነነውው፡፡፡፡ ለለአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል የየሚሚያያስስፈፈልልጉጉ የየትትምምህህርርትት ዓዓይይነነቶቶችች ብብዛዛትት 2255 ናናቸቸውው

((ለለአአንንድድ ቋቋንንቋቋ))፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችች የየመመፅፅሐሐፍፍትት ማማዘዘጋጋጃጃ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበሚሚቀቀጥጥለለውው በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 4400 ላላይይ ተተመመልልክክቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4400፡፡ ክክልልሎሎችች በበአአፍፍ መመፍፍቻቻ ቋቋንንቋቋ ለለማማስስተተማማርር ለለመመፅፅሐሐፍፍትት ማማዘዘጋጋጃጃ የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው የየወወጪጪ ግግምምትት

ክክልልልል

ቋቋንንቋቋዎዎችች

የየቋቋንንቋቋዎዎችች

ብብዛዛትት

ተተጨጨማማሪሪ በበጀጀትት

የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው

ቋቋንንቋቋዎዎችች

የየሚሚዘዘጋጋጁጁ

የየመመጽጽሐሐፍፍትት

ብብዛዛትት

የየወወጪጪ መመጠጠንን

//በበብብርር//

ትትግግራራይይ ትትግግረረኛኛ,, ኢኢሮሮብብናና ኩኩናናማማ,, አአማማርርኛኛ 44 33 7755 88777755000000 አአፋፋርር አአማማርርኛኛ,, ትትግግረረኛኛ,, አአፋፋርር 44 33 7755 88777755000000 አአማማራራ አአዊዊ,, ዋዋግግምምራራ,, አአርርጐጐዋዋ,, አአማማርርኛኛ,, ኦኦሮሮሚሚኛኛ 55 44 110000 1111770000000000 ኦኦሮሮሚሚያያ አአማማርርኛኛ,, ኦኦሮሮሚሚኛኛ 22 11 2255 22992255000000

50

ሶሶማማሌሌ አአማማርርኛኛ,, ሶሶማማሊሊ 22 11 2255 22992255000000 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ በበርርታታ,, ጉጉሙሙዝዝኛኛ,, ሺሺናናሽሽኛኛ,, አአማማርርኛኛ,, 66 55 112255 1144662255000000 ደደ//ብብ//ብብ 5577 5577 5566 11440000 116633880000000000 ጋጋምምቤቤላላ መመዥዥንንግግርር,, አአማማርርኛኛ,, አአኙኙዋዋክክ,, ኑኑዌዌርር 44 33 7755 88777755000000 ሐሐረረሪሪ ፈፈደደሬሬ,, ኦኦሮሮሚሚፋፋናናአአማማርርኛኛ 33 22 5500 55885500000000 ድድሬሬዳዳዋዋ ኦኦሮሮሚሚፋፋ,, ሶሶማማሊሊ,,አአማማርርኛኛ 33 22 5500 55885500000000 ድድምምርር 223344000000000000

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- በበአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል በበአአፍፍ መመፍፍቻቻ ቋቋንንቋቋ ለለማማስስተተማማርር ((በበ 2255 የየትትምምህህርርትት ዓዓይይነነቶቶችች)) አአንንድድ የየመመማማሪሪያያ መመፅፅሀሀፍፍንን

ለለማማዘዘጋጋጀጀትት በበዓዓመመትት የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው ወወጪጪ 111177 ሺሺህህ ብብርር ነነውው፡፡፡፡

የየትትምምህህርርትት መመደደበበኛኛ እእናና ካካፒፒታታልል ወወጭጭ

በበመመማማርር ላላይይ ላላሉሉ ተተማማሪሪዎዎችች እእናና ወወደደፊፊትት ትትምምህህርርትት ማማግግኘኘትት ለለሚሚገገባባቸቸውው ልልጆጆችች የየሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪ ለለመመገገመመትት ከከ

11999988 እእስስከከ 22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ያያሉሉትት ((11)) የየክክልልሎሎችች ኦኦዲዲትት የየሆሆነነ የየተተዘዘጋጋ ሂሂሳሳብብ የየትትምምህህርርትት ወወጪጪ ((22)) በበመመማማርር ላላይይ ያያሉሉ

የየአአንንደደኛኛውው ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ተተማማሪሪዎዎችች ብብዛዛትት ከከትትምምህህርርትት ስስታታስስቲቲክክስስ መመፅፅሄሄትት በበተተወወሰሰደደ እእናና ((33)) የየህህዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር

ጥጥግግግግነነትት መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡ አአንንድድ ተተማማሪሪንን በበአአንንደደኛኛ እእናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት ቤቤትት ለለማማስስተተማማርር

የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ነነጠጠላላ ወወጪጪ (( ብብርር በበዓዓመመትት)) ለለመመገገመመትት ከከ11999988--22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ያያለለውውንን አአማማካካይይ የየትትምምህህርርትት

ወወጪጪ እእናና በበመመማማርር ላላይይ የየሚሚገገኙኙ ተተማማሪሪዎዎችችንን ብብዛዛትት መመረረጃጃ ጥጥቅቅምም ላላይይ እእንንዲዲውውልል ተተደደርርጎጎልል፡፡፡፡

ለለአአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት በበመመማማርር ላላይይ ላላሉሉትት ተተማማሪሪዎዎችች የየነነጠጠላላ ወወጪጪ በበህህዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር ጥጥግግግግነነትት

እእንንዲዲስስተተካካከከልል ለለሚሚማማሩሩ ተተማማሪሪዎዎችች የየወወጣጣ ወወጪጪ በበተተማማሪሪዎዎቹቹ ብብዛዛትት እእናና የየህህዝዝብብ ጥጥግግግግነነትት በበሪሪግግሬሬሽሽንን ውውስስጥጥ ተተካካቷቷልል፡፡፡፡

ውውጤጤቱቱምም በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 4411 ላላይይ እእንንደደተተመመላላከከተተውው የየትትምምህህርርትት ወወጪጪ ልልዩዩነነትት በበዋዋናናነነትት በበተተማማሪሪዎዎችች ብብዛዛትት እእናና በበህህዝዝብብ

አአስስፋፋፈፈርር ጥጥግግግግነነትት ሊሊገገለለጽጽ ይይችችላላልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ከከሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ

ትትምምህህርርትት እእናና ከከቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ትትምምሀሀርርትት ነነጠጠላላ ወወጪጪ ያያነነሰሰ ሆሆኖኖ እእናናገገኘኘዋዋለለንን፡፡፡፡ በበሁሁሉሉምም ዓዓይይነነትት ትትምምህህርርቶቶችች የየነነጠጠላላ

ወወጪጪ ከከህህዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር ጥጥግግግግነነትት ጋጋርር ተተቃቃራራኒኒ የየሆሆነነ ግግንንኙኙነነትት እእንንዳዳለለውው እእንንረረዳዳለለንን ይይህህምም የየኢኢኮኮኖኖሚሚክክ ስስኬኬልል ማማለለትትምም

ለለብብዙዙ አአገገልልግግሎሎትት ተተጠጠቃቃሚሚ አአገገልልግግሎሎትትንን ማማቅቅረረብብ ወወጭጭንን እእንንደደሚሚቀቀንንስስ ያያሳሳያያልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4411፡፡ የየአአንንደደኛኛ እእናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ግግምምትት ((በበመመማማርር ላላይይ ለለሚሚገገኙኙ ተተማማሪሪዎዎችች

11ኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት 22ኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት

የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል

ቴቴክክኒኒክክናና የየሙሙያያ

ትትምምህህርርትት

ብብርር በበተተማማሪሪ 224433 551177 33990000

ብብርር በበህህዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር ጥጥግግግግነነትት --1144774499 --2244004455 --1133112277

ቋቋሚሚ ወወጪጪ 2211,,880000,,000000 1177,,440000,,000000 55,,663366,,007733

7755 በበመመቶቶ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ 1166,,335500,,000000 1133,,005500,,000000 44,,222277,,005555 5500 በበመመቶቶ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ 1100,,990000,,000000 88,,770000,,000000 22,,881188,,003377 4400 በበመመቶቶ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ 88,,772200,,000000 66,,996600,,000000 22,,225544,,442299 3355 በበመመቶቶ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ 77,,663300,,000000 66,,009900,,000000 11,,997722,,662266 RR--ssqquuaarreedd 00..99228844 00..666611 00..668822

AAddjj RR--ssqquuaarreedd 00..99225533 00..66446666 00..66668855

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- የየአአምምስስትት ዓዓመመትት አአማማካካይይ መመረረጃጃ በበሪሪግግሬሬሽሽንን ትትንንተተናና ውውስስጥጥ ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ ሐሐረረሪሪናና ድድሬሬደደዋዋ 1100 በበመመቶቶ በበስስሌሌትት ከከገገተተገገኘኘውው

ውውጤጤታታቸቸውው ላላይይ ጭጭማማሬሬ ይይደደረረግግላላቸቸዋዋልል፡፡፡፡

51

ምምንንጭጭ፡፡-- በበሞሞያያዊዊ ስስሌሌትት መመሰሰረረትት የየተተገገኘኘ ሲሲሆሆንን እእየየተተማማሩሩ ያያሉሉ ተተማማሪሪዎዎችች ብብዛዛትት፣፣ የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት፣፣ የየክክልልሎሎችች የየቆቆዳዳ ስስፋፋትትናና ከከገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ

ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር የየተተገገኘኘ የየአአምምስስትት ዓዓመመትት የየመመደደበበኛኛ ወወጪጪ መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

ለለክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት የየካካፒፒታታልል ወወጪጪ እእናና የየትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው አአሁሁንን የየትትምምህህርርትት አአገገልልግግሎሎትት

ያያላላገገኙኙ ልልጆጆችችንን ትትምምህህርርትት እእንንዲዲያያገገኙኙ ለለማማድድረረግግ ነነውው፡፡ ይይህህንንንንምም ወወጪጪ ለለመመገገመመትት ከከ11999988--22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ያያለለውው

ከከዕዕድድሜሜያያቸቸውው አአንንፃፃርር ትትምምህህርርትት እእያያገገኙኙ የየነነበበሩሩትትንን እእናና ትትምምህህርርትት ማማግግኘኘትት የየነነበበረረባባቸቸውውንን ግግንን ገገናና ያያላላገገኙኙትትንን ልልጆጆችች ብብዛዛትት

መመረረጃጃ ጥጥቅቅምም ላላይይ እእንንዲዲውውልል ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡ ከከላላይይ በበተተጠጠቀቀሰሰውው ጊጊዜዜ ውውስስጥጥ ወወደደ ትትምምህህርርትት ገገበበታታ የየተተቀቀላላቀቀሉሉትትንን ተተማማሪሪዎዎችች

ብብዛዛትት እእናና በበዚዚህህ ወወቅቅትት ለለካካፒፒታታልል ወወጪጪ የየወወጣጣውውንን በበጀጀትት በበማማጣጣመመርር የየካካፒፒታታልል ነነጠጠላላ ወወወወጪጪ ተተስስልልቷቷልል ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ

4422))፡፡፡፡ በበዚዚህህ መመሰሰረረትት የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ የየካካፒፒታታልል ነነጠጠላላ ወወጪጪ 666633 ብብርር በበተተማማሪሪ በበዓዓመመትት ሲሲሆሆንን ለለመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል

የየሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ እእናና የየቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ትትምምህህርርትት ነነጠጠላላ ወወጪጪ እእንንደደ ቅቅደደምም ተተከከተተሉሉ 22111100 እእናና 33997755 ብብርር በበተተማማሪሪ በበዓዓመመትት

ይይሆሆናናልል የየሚሚልል ስስሌሌትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4422፡፡ የየትትምምህህርርትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ((ገገናና ወወደደ ትትምምህህርርትት ገገበበታታ ያያልልተተቀቀላላቀቀሉሉትትንን ልልጆጆችች ለለማማስስተተማማርር የየሚሚያያስስፈፈልልግግ

በበጀጀትት))

የየትትምምህህረረትት አአይይነነትት ብብርር በበተተማማሪሪ

11ኛኛ ደደረረጃጃ ((11--88)) ክክፍፍልል ወወይይምም 77--1144 ዓዓመመትት ዕዕድድሜሜ 666633

22ኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል ((99--1100)) ክክፍፍልል ወወይይምም 1155--1166 ዓዓመመትት ዕዕድድሜሜ 22111100

ቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ትት//ቤቤትት ((1111--1122)) ክክፍፍልል ወወይይምም 1177--1188 ዓዓመመትት ዕዕድድሜሜ 33997755

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- ሐሐረረሪሪናና ድድሬሬደደዋዋ 1100 በበመመቶቶ በበስስሌሌትት ከከገገተተገገኘኘውው ውውጤጤታታቸቸውው ላላይይ ጭጭማማሬሬ ይይደደረረግግላላቸቸዋዋልል፡፡፡፡

ምምንንጭጭ፡፡-- በበሞሞያያዊዊ ስስሌሌትት መመሰሰረረትት የየተተገገኘኘ ሲሲሆሆንን እእየየተተማማሩሩ ያያሉሉ እእናና መመማማርር እእየየተተገገባባቸቸውው ግግንን ገገናና በበትትምምህህርርትት ላላይይ ያያልልተተገገኙኙ ተተማማሪሪዎዎችች ብብዛዛትት እእናና

ከከገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር የየተተገገኘኘ የየአአምምስስትት ዓዓመመትት የየካካፒፒታታልል ወወጪጪ መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

አአገገራራችችንን በበአአስስቀቀመመጠጠችችውው የየዕዕድድገገትት ዕዕቅቅድድ መመሰሰረረትት በበ22000077 ዓዓ..ምም የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃናና የየሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ግግብብ

እእንንደደ ቅቅደደምም ተተከከተተላላቸቸውው 110000 እእናና 6622 በበመመቶቶ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት ካካፒፒታታልል በበጀጀትት ፍፍላላጎጎትት

የየተተገገመመተተውው ከከተተቀቀመመጠጠውው የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ግግብብ አአንንፃፃርር ነነውው ((የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃንን ሽሽፋፋንን 110000ፐፐርርሰሰንንትት የየሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃንን

ደደግግሞሞ 6622 ፐፐርርሰሰንንትት ለለማማድድረረስስ))፡፡፡፡ የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንንንን ስስንንመመለለከከትት አአንንዳዳንንድድ ክክልልሎሎችች ወወደደ ተተቀቀመመጠጠውው ግግብብ

የየተተቃቃረረቡቡ በበመመሆሆኑኑ ያያላላቸቸውው ክክፍፍተተትት በበጣጣምም ዝዝቅቅተተኛኛ ነነውው፡፡፡፡ ለለትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ከከተተቀቀመመጠጠውው ግግብብ ብብቻቻ ጋጋርር አአያያይይዘዘንን

የየክክልልሎሎችችንን የየካካፒፒታታልል ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ብብናናሰሰላላ የየተተጣጣራራ አአነነስስተተኛኛ ሽሽፋፋንን ያያላላቸቸውው ክክልልሎሎችች ሁሁኔኔታታውውንን ለለማማሻሻሻሻልል ላላይይበበረረታታቱቱ

ይይችችላላሉሉ፡፡፡፡ ከከፍፍተተኛኛ ሽሽፋፋንን ላላይይ የየደደረረሱሱትትምም ክክልልሎሎችች ባባላላቸቸውው አአነነስስተተኛኛ ክክፍፍተተትት ብብቻቻ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎቱቱ ከከተተሰሰላላላላቸቸውው

እእንንደደዚዚሁሁ ላላይይበበረረታታቱቱ ይይችችላላሉሉ፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም የየክክልልሎሎቹቹንን ወወጤጤታታማማነነትት ላላለለመመጉጉዳዳትት ሲሲባባልል የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ከከአአገገርር አአቀቀፍፍ

አአማማካካይይ በበላላይይ ላላላላቸቸውው ክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎታታቸቸውው በበአአገገርር አአቀቀፍፍ የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት //የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች አአማማካካይይ//

መመሰሰረረትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐታታቸቸውው እእንንዲዲሰሰላላ የየተተደደረረገገላላቸቸውው ሲሲሆሆንን ከከአአገገርር አአቀቀፍፍ አአማማካካይይ በበታታችች ሽሽፋፋንን ላላላላቸቸውው ክክልልሎሎችች ግግንን

ባባላላቸቸውው ክክፍፍተተትት መመሰሰረረትት በበዕዕቅቅድድ ወወደደ ተተቀቀመመጠጠውው ግግብብ መመድድረረስስ እእንንዲዲችችሉሉ ሙሙሉሉ ክክፍፍተተታታቸቸውው ታታይይቶቶላላቸቸዋዋልል፡፡፡፡

የየክክልልሎሎችች የየካካፒፒታታልል ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ስስሌሌትት ለለማማካካሄሄድድ ከከተተቀቀመመጠጠውው ግግብብ አአንንፃፃርር የየክክልልሎሎቹቹ የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት

((የየካካፒፒታታልል በበጀጀትት ፍፍላላጎጎታታቸቸውውንን ለለማማስስላላትት)) በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 4433 ላላይይ የየተተመመለለከከተተውውንን የየአአንንደደኛኛ ደደረረጃጃ ፤፤ የየሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ

የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል እእናና የየቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት እእናና ለለእእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው የየተተሰሰላላውውንን የየነነጠጠላላ ወወጪጪ መመሰሰረረትት

በበማማድድረረግግ የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት ካካፒፒታታልል ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት መመደደበበኛኛ ወወጪጪ የየተተወወሰሰነነውው

የየነነጠጠላላ ወወጪጪንን በበመመማማርር ላላይይ ባባሉሉትት ተተማማሪሪዎዎችች ቁቁጥጥርር በበማማባባዛዛትት ነነውው፡፡፡፡ ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4444 ላላይይ እእንንደደተተመመላላከከተተውው የየመመደደበበኛኛ

52

ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበሕሕዝዝብብ አአሰሰፋፋፈፈርር ጥጥግግግግነነትት የየተተስስተተካካከከለለ ሲሲሆሆንን ከከፍፍተተኛኛ የየህህዝዝብብ ጥጥግግግግነነትት ያያላላቸቸውው ክክልልሎሎችች ወወጪጪ ዝዝቅቅተተኛኛ

ጥጥግግግግነነትት ካካላላቸቸውው ክክልልሎሎችች አአነነስስተተኛኛ ሆሆኖኖ ተተገገኝኝቷቷልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ ለለሐሐረረሪሪናና ድድሬሬደደዋዋ የየትትምምህህርርትት ወወጪጪ አአግግልልግግሎሎትት

መመጋጋራራትት ((ssppiilllloovveerr eeffffeecctt)) በበሚሚያያመመጣጣውው ተተፅፅእእኖኖ ግግምምትት ውውስስጥጥ እእንንዲዲገገባባላላቸቸውው ተተድድርርጓጓልል፡፡፡፡ አአጠጠቃቃላላይይ የየክክልልሎሎችች

የየትትምምህህርርትት ፍፍላላጎጎትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 4444 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

53

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4433፡፡ የየክክልልሎሎችች የየትትምምህህርርትት ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት //የየካካፒፒታታልል በበጀጀትት ፍፍላላጐጐታታቸቸውውንን ለለማማስስላላትት//

ክክልልልል የየ11ኛኛ ደደረረጃጃ ትትምም//ትት በበመመቶቶኛኛ የየ22ኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ ሳሳይይክክልል ትትምም//ትት በበመመቶቶኛኛ የየቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ ትትምም//ትት በበመመቶቶኛኛ

የየተተጣጣራራ 11ኛኛ

ደደረረጃጃ

የየ11ኛኛ ደደረረጃጃ ክክፍፍተተትት የየተተስስተተካካከከለለ

ክክፍፍተተትት

የየተተጣጣራራ የየ22ኛኛ

ደደረረጃጃ ሽሽፋፋንን

አአሁሁንን ያያለለውው የየ22ኛኛ ደደረረጃጃ

ትትምምትት ሽሽፋፋንን ክክፍፍተተትት

የየተተስስተተካካከከለለ

ክክፍፍተተትት

የየተተጣጣራራ የየ22ኛኛ

ደደረረጃጃ ሽሽፋፋንን

የየቴቴክክኒኒክክናና

ሙሙያያ ክክፍፍተተትት

የየተተስስተተካካከከለለ

ክክፍፍተተትት

ትትግግራራይይ 9944..44 55..66 2233..2222 2288..77 3333..3300 4455..6600 44..22 5577..8800 5599..6600

አአፋፋርር 3300..44 6699..66 6699..66 11..99 6600..1100 6600..1100 00..77 6611..3300 6611..3300

አአማማራራ 9944..99 55..11 2233..2222 1155..99 4466..1100 4466..1100 22..55 5599..5500 5599..6600

ኦኦሮሮሚሚያያ 7788..11 2211..99 2233..2222 1155 4477..0000 4477..0000 11..88 6600..2200 6600..2200

ሶሶማማሌሌ 5500..88 4499..22 4499..22 11..33 6600..7700 6600..7700 22 6600..0000 6600..0000

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 9911..11 88..99 2233..2222 1188..88 4433..2200 4455..6600 22..44 5599..6600 5599..6600

ደደ//ብብ//ብብ 8877..22 1122..88 2233..2222 1188..55 4433..5500 4455..6600 11..88 6600..2200 6600..2200

ጋጋምምቤቤላላ 8899..22 1100..88 2233..2222 1100..44 5511..6600 5511..6600 00..88 6611..2200 6611..2200

ሐሐረረሪሪ 7799..55 2200..55 2233..2222 3300..66 3311..4400 4455..6600 33..99 5588..1100 5599..6600

ድድሬሬዳዳዋዋ 7722..22 2277..88 2277..88 2244..66 3377..4400 4455..6600 33..44 5588..6600 5599..6600

ድድምምርር 8822..11 2233..2222 1166..44 4455..6600 22..44 5599..6600

54

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4444:: አአጠጠቃቃላላይይ የየትትምምህህረረትት ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግመመትት //የየአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት ተተጽጽዕዕኖኖንን ያያካካተተተተ// በበብብርር

ክክልልልል 11ኛኛ ደደረረጃጃ

ትትምም//ትት //በበብብርር//

22ኛኛ ደደረረጃጃ የየመመጀጀመመሪሪያያ

ሳሳይይክክልል ትትምም//ትት በበብብርር

የየቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያ

ትትምም//ትት በበብብርር

ለለመመማማሪሪያያ

መመጽጽሐሐፍፍትት

ዝዝግግጅጅትት በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ የየትትምም//ትት ወወጪጪ በበአአገገልልግግሎሎትት

መመጋጋራራትት ተተጽጽዕዕኖኖ ከከመመስስተተካካከከሉሉ በበፊፊትት

በበብብርር

ለለአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት

ተተጽጽዕዕኖኖ በበመመቶቶኛኛ

ለለአአገገልልግግሎሎትት

መመጋጋራራትት በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ የየትትምም//ትት የየወወጪጪ

ፍፍላላጐጐትት በበብብርር

ትትግግራራይይ 228833442299665522 111100009900110099 119911887744448800 88777755000000 559944116699224400 00 00 559944116699224400 አአፋፋርር 8855444444337700 4422557722006633 6655338833881166 88777755000000 220022117755224499 00 00 220022117755224499 አአማማራራ 11007788114444113322 335577661177114444 770099663333335566 1111770000000000 22115577009944663322 00 00 22115577009944663322 ኦኦሮሮሚሚያያ 11557744332233229999 556688999922227799 11009966119911993322 22992255000000 33224422443322551100 00 00 33224422443322551100 ሶሶማማሌሌ 225588114422000044 112222445533553388 221133002200225566 22992255000000 559966554400779999 00 00 559966554400779999 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 5511338877228877 2200889922223366 3300440088995566 1144662255000000 111177331133447799 00 00 111177331133447799 ደደ//ብብ//ብብ 995599000077881133 332299113377226611 661166113366668833 116633880000000000 22006688008811775577 00 00 22006688008811775577 ጋጋምምቤቤላላ 2266559955449999 1122663377330055 1144994433998888 88777755000000 6622995511779922 00 00 6622995511779922 ሐሐረረሪሪ 77000022223333 33007766889955 11113322886633 55885500000000 1177006611999911 00..1100 11770066119999 1188776688119900 ድድሬሬዳዳዋዋ 1199006633007755 99993311669922 1155001133334455 55885500000000 4499885588111111 00..1100 44998855881111 5544884433992222 ድድምምርር 44334422553399336633 11557777440000552222 22995533773399667755 223344000000000000 99,,110077,,667799,,556600 66669922001100 99111144337711557700

55

4.3. የገጠር መንገድ፡ በበኢኢትትዮዮጵጵያያ የየገገጠጠርር መመንንገገድድ ግግንንባባታታናና ጥጥገገናና የየክክልልሎሎችች ኃኃላላፊፊነነትት ነነውው፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም የየገገጠጠርር መመንንገገድድ ትትልልልልቅቅ ወወጪጪዎዎችች

አአሁሁንን በበስስራራ ላላይይ ያያለለውውንን መመንንገገድድ መመጠጠገገንን እእናና በበሁሁሉሉምም የየአአየየርር ንንብብረረትት ቀቀበበሌሌዎዎችችንን የየሚሚያያገገናናኝኝ አአዳዳዲዲስስ መመንንገገድድ 7711552233

ኪኪሎሎሜሜትትርር የየሚሚሆሆንን ርርዝዝመመትት ያያለለውው በበወወረረዳዳዎዎችች የየመመንንገገድድ ቢቢሮሮዎዎችች የየሚሚገገነነባባ እእናና በበክክልልሎሎችች የየመመንንገገዶዶችች ባባለለስስልልጣጣናናትት

የየሚሚገገነነባባ ደደግግሞሞ ርርዝዝመመቱቱ 1111221122 ኪኪሎሎ ሜሜትትርር የየሆሆኑኑ አአዳዳዲዲስስ መመንንገገዶዶችች ናናቸቸውው፡፡፡፡ አአዳዳዲዲስስ መመንንገገዶዶችችንን ለለመመገገንንባባትትምም ሆሆነነ

ያያለለውውንን መመንንገገድድ ለለመመጠጠገገንን የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ስስሌሌትት መመሠሠረረትት የየሚሚያያደደርርገገውው የየኢኢትትዮዮጵጵያያ የየመመንንገገዶዶችች ባባለለስስልልጣጣንን ያያለለፈፈውውንን

አአምምስስትት ዓዓመመትት የየዕዕቅቅድድ አአፈፈፃፃፀፀምም መመረረጃጃንን ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት በበመመንንገገድድ ሴሴክክተተሩሩ የየዕዕድድገገትትናና ትትራራንንስስፎፎርርሜሜሽሽንን ዕዕቅቅድድ

መመሠሠረረትት አአዲዲስስ መመንንገገድድ ለለመመገገንንባባትት የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው ወወጪጪ 442277 ሺሺህህ ብብርር በበኪኪሎሎሜሜትትርር ሲሲሆሆንን ለለጥጥገገናና የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው

ደደግግሞሞ 226677 ሺሺህህ ብብርር በበኪኪሎሎ ሜሜትትርር ነነውው፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4455፡፡የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት አአመመልልካካቾቾችች

ክክልልልል የየገገጠጠርር ህህዝዝብብ

ብብዛዛትት

በበሚሚሊሊዮዮንን

የየገገጠጠርር ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

በበ22 ኪኪ..ሜሜ የየመመንንገገድድ

ተተደደራራሽሽነነትት

የየገገጠጠርር መመንንገገድድ

ተተደደራራሽሽነነትት

በበመመቶቶኛኛ

የየመመንንገገድድ

ኔኔትትወወርርክክ

በበኪኪ..ሜሜ

አአማማካካይይ

ተተዳዳፋፋታታማማነነትት

በበመመቶቶኛኛ

የየነነጠጠላላ

ወወጪጪ

ጭጭማማሪሪ

በበ22ኪኪ..ሜሜ የየገገጠጠርር

መመንንገገድድ ተተደደራራሽሽነነትት

ያያላላገገኘኘ ህህዝዝብብ

ተተደደራራሽሽነነትት

ያያላላገገኘኘውው ህህዝዝብብ

ድድርርሻሻ በበመመቶቶኛኛ

ትትግግራራይይ 33..669955 11009900114444 2299..33 22993333 2211 11..2255 22660055001111 55..44

አአፋፋርር 11..228855 330044339900 2233..22 22225500 88 11..0000 998800555555 22..00

አአማማራራ 1155..777733 33557722555566 2211..44 88008866 2233 11..2255 1122220000221199 2255..11

ኦኦሮሮሚሚያያ 2255..776633 55880055119966 2233..33 1166444411 1144 11..1100 1199995577880066 4411..11

ሶሶማማሌሌ 44..112222 665566660022 1188..11 44444411 55 11..0000 33446655770088 77..11

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..661155 225533220033 3388..22 22335511 1133 11..1100 336611884433 00..77

ደደ//ብብ//ብብ 1144..660055 55881155332255 4400..55 1100880033 1177 11..1100 88778899445511 1188..11

ጋጋምምቤቤላላ 00..225511 8899000077 3366..22 11116699 66 11..0000 116622443322 00..33

ሐሐረረሪሪ 00..009933 5588995555 9955..11 331199 1199 11..1100 3344003322 00..22

ድድሬሬዳዳዋዋ 00..111199 111177991100 9955..11 331199 1122 11..1100 11113399 00..00

ድድምምርር 6666..332211 1177776633228888 2277 4488779933 4488555588119966 110000..00

56

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4466:: የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግመመታታ

ክክልልልል የየ22000022 የየገገጠጠርር

ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

በበሚሚሊሊየየንን

የየገገጠጠርር ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

በበ22 ኪኪሜሜ የየመመንንገገድድ

ተተደደራራሽሽነነትት

የየመመንንገገድድ ኔኔትት

ወወርርክክ በበኪኪ..ሜሜ

የየገገጠጠርር መመንንገገድድ

ሽሽፊፊንን በበመመቶቶኛኛ

የየገገጠጠርር መመንንገገድድ

ክክፍፍተተትት በበመመቶቶኛኛ

የየመመንንገገድድ

ተተደደራራሽሽነነትትያያላላገገኘኘ

የየገገጠጠርር ህህዝዝብብ

ብብዛዛትት

መመገገንንባባትት

የየሚሚገገባባውው የየቀቀበበሌሌ

መመንንገገድድ በበኪኪ..ሜሜ..

የየክክልልሎሎችች የየመመንንገገድድ

ተተደደራራሽሽ ያያልልሆሆነነ ህህዝዝበበ

ድድርርሻሻ

ትትግግራራይይ 33..669955 11009900114444 22993333 2299..33 7700..77 22661122447755 77002299 00..00554400

አአፋፋርር 11..228855 330044339900 22225500 2233..22 7766..88 998866883388 77229955 00..00220044

አአማማራራ 1155..777733 33557722555566 88008866 2211..44 7788..66 1122339977440011 2288006600 00..22556633

ኦኦሮሮሚሚያያ 2255..776633 55880055119966 1166444411 2233..33 7766..77 1199776600222233 5555996633 00..44008855

ሶሶማማሌሌ 44..112222 665566660022 44444411 1188..11 8811..99 33337766117722 2222883355 00..00669988

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..661155 225533220033 22335511 3388..22 6611..88 338800009988 33552299 00..00007799

ደደ//ብብ//ብብ 1144..660055 55881155332255 1100880033 4400..55 5599..55 88668899884422 1166114433 00..11779966

ጋጋምምቤቤላላ 00..225511 8899000077 11116699 3366..22 6633..88 116600441188 22110077 00..00003333

ሐሐረረሪሪ 00..009933 5588995555 440088..44 9955..11 44..99 44555566 3322 00..00000011

ድድሬሬዳዳዋዋ 00..111199 111177991100 331199 9955..11 44..99 55883333 1166 00..00000011

ድድምምርር 6666..332211 1177,,776633,,228888 4488,,779933 2277 7733 4488337733885566 114433000088 11..00000000

57

((የየቀቀጠጠለለ ከከሰሰንንጠጠረረዥዥ 4466)) የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግመመታታ ማማጠጠቃቃለለያያ

ክክልልልል የየጥጥገገናና ወወጪጪ በበብብርር አአዳዳዲዲስስ የየክክልልልል

መመንንገገዶዶችች በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ በበጭጭማማሬሬ

የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ከከመመስስተተካካከከሉሉ

በበፊፊትት //በበብብርር//

አአማማካካይይ

ተተዳዳፋፋታታማማነነትት

በበመመቶቶኛኛ

ጭጭማማሪሪ

የየነነጠጠላላ

ወወጪጪ

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ

በበጭጭማማሪሪ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ

የየተተስስተተካካከከለለ //በበብብርር//

የየቋቋሚሚ

ወወጪጪ ድድርርሻሻ

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ

በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ መመንንገገድድ የየወወጪጪ

ፍፍላላጐጐትት በበብብርር

ትትግግራራይይ 778833111111000000 338811558822559900 11116644669933559900 2211 11..2255 11445555886666998888 00..7755 117700337766008855 11662266224433007733

አአፋፋርር 660000775500000000 114444113399224466 774444888899224466 88 11..0000 774444888899224466 00..5500 111133558844005577 885588447733330022

አአማማራራ 22115588996622000000 11881100778855887766 33996699774477887766 2233 11..2255 44996622118844884455 11..0000 222277116688111133 55118899335522995588

ኦኦሮሮሚሚያያ 44338899774477000000 22888866221122225500 77227755995599225500 1144 11..1100 88000033555555117755 11..0000 222277116688111133 88223300772233228888

ሶሶማማሌሌ 11118855774477000000 449933112299444455 11667788887766444455 55 11..0000 11667788887766444455 00..7755 117700337766008855 11884499225522553300

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 662277771177000000 5555551177881100 668833223344881100 1133 11..1100 775511555588229911 00..4400 9900886677224455 884422442255553366

ደደ//ብብ//ብብ 22888844440011000000 11226699225533226688 44115533665544226688 1177 11..1100 44556699001199669944 11..0000 222277116688111133 44779966118877880088

ጋጋምምቤቤላላ 331122112233000000 2233443300997733 333355555533997733 66 11..0000 333355555533997733 00..3355 7799550088884400 441155006622881122

ሐሐረረሪሪ 110099004422880000 666655551100 110099770088331100 1199 11..1100 112200667799114411 00..3355 7799550088884400 220000118877998800

ድድሬሬዳዳዋዋ 8855117733000000 885522003344 8866002255003344 1122 11..1100 9944662277553377 00..3355 7799550088884400 117744113366337777

ድድምምርር 1133113366777733880000 77006655556699000000 2200220022334422880000 2222,,771166,,881111,,333344 11446655223344333311 2244118822004455666655

58

4.4 የመጠጥ ውሃ በበዕዕድድገገትትናና ትትራራንንስስፎፎርርሜሜሽሽኑኑ ዕዕቅቅድድ መመሰሰረረትት በበዕዕቅቅድድ ዘዘመመኑኑ መመጨጨረረሻሻ የየከከተተሞሞችች የየንንፁፁህህ መመጠጠጥጥ ውውሃሃ ሽሽፋፋንን 110000 ፐፐርርሰሰንንትት

የየገገጠጠርር ደደግግሞሞ 9988 ፐፐርርሰሰንንትት መመድድረረስስ ይይኖኖርርበበታታልል፡፡፡፡ የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ሽሽፋፋንን አአለለ የየሚሚባባለለውው የየከከተተማማ የየሚሚኖኖርር አአንንድድ ሰሰውው

በበቀቀንን 3300 ሊሊትትርር ውውሃሃ በበ 550000 ሜሜትትርር ርርቀቀትት ውውስስጥጥ በበገገጠጠርር የየሚሚኖኖርር ሰሰውው ደደግግሞሞ 1155 ሊሊትትርር ውውሃሃ በበ 11..55 ኪኪ..ሜሜ.. ርርቀቀትት

ውውስስጥጥ ማማግግኘኘትት ሲሲችችልል//ስስትትችችልል ነነውው፡፡፡፡

የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ተተደደራራሽሽነነትት መመረረጃጃ በበማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ በበ22000033 ዓዓ..ምም.. የየደደህህንንነነትት ክክትትትትልል ስስርርቨቨይይ የየተተጠጠናና

ሲሲሆሆንን ለለተተጠጠቃቃሚሚዎዎቹቹ የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ደደግግሞሞ ከከውውሃሃናና ኢኢነነርርጂጂ ሚሚኒኒስስተተርር ተተገገኝኝቷቷልል

((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4477))፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ መመረረጃጃ መመሰሰረረትት የየመመካካከከለለኛኛ ቴቴክክኖኖሎሎጂጂንን በበመመጠጠቀቀምም በበገገጠጠርር የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃንን

ለለማማቅቅረረብብ 2277..0066 የየአአሜሜሪሪካካ ዶዶላላርር ወወይይምም ብብርር 447788..9966 በበነነፍፍስስወወከከፍፍ// በበተተጠጠቃቃሚሚ ያያስስፈፈልልጋጋልል፡፡፡፡

በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል የየሚሚታታየየውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ መመጠጠንን ልልዩዩነነትት በበጣጣምም የየጎጎላላ አአይይደደለለምም፡፡፡፡ የየሚሚታታየየውው የየተተወወሰሰነነ አአነነስስተተኛኛ

ልልዩዩነነትት ሃሃብብትትንን በበውውጤጤታታማማነነትት ከከመመጠጠቀቀምም አአቅቅምምናና ውውሃሃ በበቀቀላላሉሉ ከከመመገገኘኘትት ወወይይምም አአለለመመገገኘኘትት ጋጋርር የየተተያያያያዘዘ ሊሊሆሆንን

ይይችችላላልል፡፡፡፡በበመመሆሆኑኑምም የየክክልልሎሎችችንን ውውጤጤታታማማነነትት ላላለለመመጉጉዳዳትት ሲሲባባልል ለለሁሁሉሉምም አአማማካካዩዩ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ የየ 22000033

ቱቱንን የየደደህህንንነነትት ክክትትትትልል ስስርርቨቨይይ መመረረጃጃንን በበመመጠጠቀቀምም የየክክልልሎሎችችንን የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ አአቅቅርርቦቦትት ያያላላገገኙኙ ሰሰዎዎችች ተተለለይይተተዋዋልል፡፡፡፡

እእነነዚዚህህንን የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ያያላላገገኙኙ ሰሰዎዎችች ብብዛዛትትንን በበነነጠጠላላ ወወጪጪ በበማማብብዛዛትት የየክክልልሎሎቹቹ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡ ከከዚዚህህ

በበተተጨጨማማሪሪ ከከተተሰሰላላውው ከከሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ፍፍላላጎጎትት ላላይይ ሁሁለለትት በበመመቶቶ አአካካባባቢቢ የየሚሚሆሆነነውው ((9933 ሚሚሊሊየየንን ብብርር)) የየክክልልሎሎችች

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ይይሆሆናናልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ ተተይይዟዟልል፡፡፡፡ እእንንደደ ህህዝዝብብ ብብዛዛታታቸቸውው መመጠጠንን ክክልልሎሎችች ከከቋቋሚሚ ወወጪጪ ውውስስጥጥ ሙሙሉሉ

ወወይይምም በበከከፊፊልል ድድርርሻሻ ይይኖኖራራቸቸዋዋልል፡፡፡፡

አአሁሁንን ያያሉሉትትንን የየውውሃሃ ተተቋቋማማትትንን ለለመመጠጠገገንን የየሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪምም ክክልልሎሎችች ያያስስፈፈልልጋጋቸቸዋዋልል፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም ለለጥጥገገናና

የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ አአዲዲስስ ለለመመገገንንባባትት ከከሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ውውስስጥጥ 2200 በበመመቶቶ ይይሆሆናናልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ

ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት የየጥጥገገናና የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ብብርር 9955..7799 ((የየ 447788..9966 ሃሃያያ በበመመቶቶ)) ሲሲሆሆንን በበዚዚህህ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ

የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ያያላላገገኙኙ ሰሰዎዎችች ቁቁጥጥርር በበማማብብዛዛትት የየጥጥገገናና ወወጪጪ ፍፍላላጎጎቱቱ ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4477፡፡ የየክክልልሎሎችች የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ሽሽፋፋንን

ክክልልልል የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ሽሽፋፋንን በበመመቶቶኛኛ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ድድርርሻሻ ከከተተማማ ገገጠጠርር ድድምምርር

ትትግግራራይይ 9977..775533 5588..334477 6666..112211 00..7755

አአፋፋርር 9977..669966 2222..448866 3399..112200 00..5500

አአማማራራ 9933..221100 4444..550033 5533..005533 11..0000

ኦኦሮሮሚሚያያ 9922..227711 3388..885522 4444..990088 11..0000

ሶሶማማሌሌ 5511..996655 4422..992211 4466..222255 00..7755

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 6633..225533 5522..667766 5544..446688 00..4400

ደደ//ብብ//ብብ 9944..778855 3388..226677 4444..997755 11..0000

ጋጋምምቤቤላላ 9977..995599 4455..774433 6611..000088 00..3355

ሐሐረረሪሪ 9922..331144 6688..996655 8800..999988 00..3355

ድድሬሬዳዳዋዋ 9999..449911 5566..667744 8833..660011 00..3355

አአማማካካይይ 9922..884400 4411..558800 5500..881155

59

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4488፡፡የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃየየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት

ክክልልልል የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ያያገገኝኝ ህህዝዝብብ

የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ያያላላገገኝኝ ህህዝዝብብ

የየጥጥገገናና ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበብብርር

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ድድርርሻሻ

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ በበብብርር

ድድምምርር የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበብብርር

ትትግግራራይይ 33008833661155 11557799995588 448844557711882288 00..7755 6622331100662266 554466888822445544

አአፋፋርር 559922661144 992222226633 116677220000117744 00..5500 4411554400441177 220088774400559911

አአማማራራ 99663333112244 88552244334433 11994433448899117799 11..0000 8833008800883344 22002266557700001133

ኦኦሮሮሚሚያያ 1133228888227744 1166330011556666 33222244887733338833 11..0000 8833008800883344 33330077995544221177

ሶሶማማሌሌ 22221166662288 22557788770000 552211111100995566 00..7755 6622331100662266 558833442211558811

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 440022662277 333366556666 7788886699221155 00..4400 3333223322333344 111122110011554499

ደደ//ብብ//ብብ 77440055668833 99006600667744 11779944333377777755 11..0000 8833008800883344 11887777441188660099

ጋጋምምቤቤላላ 221144223300 113366992200 3366991166551100 00..3355 2299007788229922 6655999944880022

ሐሐረረሪሪ 116600993322 3377775544 1199993366777766 00..3355 2299007788229922 4499001155006688

ድድሬሬዳዳዋዋ 330088332299 6600448811 3366777777660099 00..3355 2299007788229922 6655885555990011

ድድምምርር 3377330066005588 3399553399222255 88330088008833440055 553355887711338800 88,,884433,,995544,,778844

ማማስስታታወወሻሻ፡፡-- በበስስሌሌትት ከከተተገገኘኘውው ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ ውውስስጥጥ 22 በበመመቶቶ ((ብብርር 8899008800883344)) የየሚሚሆሆነነውው እእንንደደ ቋቋሚሚ ወወጪጪ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ ከከህህዝዝብብ

ብብዛዛታታቸቸውው አአንንፃፃርር ክክልልሎሎችች የየቋቋሚሚ ወወጪጪውውንን ሙሙሉሉውውንን ወወይይምም በበከከፊፊልል ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡

4.5 የጤና አገልግሎት በበጤጤናና ሴሴክክተተሩሩ የየልልማማትት ፕፕሮሮግግራራምም መመሰሰረረትት የየመመንንግግስስትት ስስትትራራቴቴጂጂ በበማማከከምም ላላይይ ብብቻቻ የየተተመመሰሰረረተተ ሳሳይይሆሆንን ለለመመከከላላከከልልምም

ትትኩኩረረትት የየሰሰጠጠ ነነውው፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም ክክልልሎሎችች የየጤጤናና አአገገልልግግሎሎትት ለለህህዝዝባባቸቸውው በበሚሚሰሰጡጡበበትት ጊጊዜዜ የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውው ወወጪጪ

ግግመመታታ የየማማከከምምንን እእናና የየመመከከላላከከልልንን ተተግግባባራራትት ግግምምትት ውውስስጥጥ ያያካካተተተተ ነነውው፡፡፡፡ ለለማማከከምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ወወጪጪ ለለመመገገመመትት

ከከማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየደደህህንንነነትት ክክትትትትልል ሰሰርርቬቬይይ ጥጥናናትት በበተተገገኘኘውው መመረረጃጃ መመሰሰረረትት የየበበሽሽታታ ክክስስተተትት ሁሁኔኔታታ

ታታይይቷቷልል፡፡፡፡ ከከመመከከላላከከልል ጋጋርር የየተተያያያያዘዘውውንን ወወጪጪ የየተተገገመመተተውው በበጤጤናና ጥጥበበቃቃ የየኤኤክክስስቴቴሽሽንን አአገገልልግግሎሎትት ፕፕሮሮግግራራምም መመሰሰረረትት

ነነውው፡፡፡፡

ከከማማከከምም ጋጋርር የየተተያያያያዘዘ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት

የየታታመመሙሙ ሰሰዎዎችችንን ለለማማከከምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ወወጪጪ ለለመመገገመመትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ የየተተሰሰላላውው ባባለለፉፉትት ጊጊዜዜያያትት ጠጠቅቅላላላላ ህህክክምምናና

ያያገገኙኙ ሰሰዎዎችችንንናና ለለህህክክምምናና የየወወጣጣውውንን ወወጪጪ በበማማዛዛመመድድ ነነውው፡፡፡፡ ወወደደ ህህክክምምናና ተተቋቋማማትት የየሄሄዱዱ ሰሰዎዎችች ሙሙሉሉ ዝዝርርዝዝርር መመረረጃጃንን

ማማግግኘኘትት ስስላላልልተተቻቻለለ ከከ11999988 –– 22000000 ዓዓ..ምም ሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ለለህህክክምምናና ያያወወጡጡትት በበጀጀትት 33..88 ቢቢሊሊዮዮንን ብብርር ሲሲሆሆንን በበዚዚሁሁ

ጊጊዜዜ ወወደደ ህህክክምምናና ተተቋቋማማትት የየሄሄዱዱ የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች የየታታካካሚሚዎዎችች ብብዛዛትት ደደግግሞሞ 6666 ሚሚሊሊዮዮንን ነነበበርር፤፤ በበዚዚህህ መመረረጃጃ መመሰሰረረትት

አአንንድድንን ታታማማሚሚ አአንንድድ ጊጊዜዜ ለለማማከከምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ 5588 ብብርር ነነውው፡፡፡፡ ድድሃሃ የየሆሆኑኑ ሰሰዎዎችች የየህህክክምምናና አአገገልልግግሎሎትት

በበነነፃፃ ስስሚሚያያገገኙኙ ድድሃሃ ያያልልሆሆኑኑ ሰሰዎዎችችንን ለለማማከከምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪ እእጥጥፍፍ ተተደደርርጎጎ 111166 ብብርር ሆሆኖኖዋዋልል፡፡፡፡ ድድሃሃ የየሆሆኑኑናና

ያያልልሆሆኑኑ የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት መመረረጃጃ የየተተወወሰሰደደውው የየገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር በበ22000044 በበጀጀትት ዓዓመመትት ከከአአስስጠጠናናውው

የየድድህህነነትት ሁሁኔኔታታ ጥጥናናትት ነነውው ፡፡፡፡

የየጤጤናና አአገገልልግግሎሎትት ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ፕፕሮሮግግራራምም

የየኢኢትትዮዮጵጵያያ መመንንግግስስትት ለለገገጠጠሩሩ አአካካባባቢቢ የየጤጤናና አአገገልልግግሎሎትት ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ፕፕሮሮግግራራምምንን እእንንደደ አአንንድድ የየጤጤናና ሴሴክክተተሩሩ ልልማማትት

ፕፕሮሮግግራራምም በበመመውውሰሰድድ ህህብብረረተተሰሰቡቡንን ማማዕዕከከልል ያያደደረረገገ ((በበቀቀበበሌሌ ደደረረጃጃ)) በበመመከከላላከከልልናና ግግንንዛዛቤቤንን በበመመፍፍጠጠርር ላላይይ ያያተተኮኮረረ

ፍፍትትሀሀዊዊ የየጤጤናና ተተደደራራሽሽነነትት ሥሥራራ በበማማከከናናወወንን ላላይይ ይይገገኛኛልል፡፡፡፡ መመንንግግስስትት የየጤጤናና ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን አአገገልልግግሎሎትትንን ተተግግባባራራዊዊ

60

ለለማማድድረረግግ አአሁሁንን ያያሉሉትት የየጤጤናና ፖፖስስቶቶችች ማማሻሻሻሻልል፣፣ በበአአምምስስትት ዓዓመመትት ውውስስጥጥ ለለ 1100 ሺሺህህ የየሚሚሆሆኑኑ ቀቀበበሌሌዎዎችች አአዳዳዲዲስስ የየጤጤናና

ፖፖስስቶቶችችንን መመገገንንባባትት እእናና 2200ሺሺህህ የየሚሚሆሆኑኑ የየጤጤናና ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ባባለለሙሙያያዎዎችችንን አአስስልልጥጥኖኖ በበጤጤናና ፖፖስስቶቶችች መመመመደደብብንን በበዕዕቅቅድድ

ይይዞዞ በበመመንንቀቀሳሳቀቀስስ ላላይይ ነነውው፡፡፡፡

ለለኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ፕፕሮሮግግራራምም የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ወወጪጪ ለለመመገገመመትት በበአአንንድድ ቀቀበበሌሌ አአንንድድ የየጤጤናና ፖፖስስትት ይይኖኖራራልል፤፤ ለለአአንንድድ የየጤጤናና

ፖፖስስትት ደደግግሞሞ ሁሁለለትት የየጤጤናና ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ባባሙሙያያዎዎችች እእናና ሁሁለለትት ጠጠባባቂቂዎዎችች ያያስስፈፈልልጋጋልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ የየተተወወሰሰደደ ሲሲሆሆንን

የየጤጤናና ኤኤክክስስቴቴንንሽሽኖኖችች እእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው በበወወርር 11220000 ብብርር እእንንደደዚዚሁሁምም ጠጠባባቂቂዎዎችች እእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው 660000 ብብርር በበወወርር

ይይከከፈፈላላቸቸዋዋልል ተተብብሎሎ እእሳሳቤቤ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተጠጠቀቀሰሰውው መመሰሰረረትት የየክክልልሎሎችች የየጤጤናና ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት ከከተተሰሰላላ በበኃኃላላ ከከሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ድድምምርር ላላይይ

ሁሁለለትት በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውውንን ያያህህልል በበጀጀትት ክክልልሎሎችች ለለቋቋሚሚ በበጀጀትት ያያስስፈፈልልጋጋቸቸውውልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢምም ተተይይዟዟልል፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችች

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት እእንንደደ ህህዝዝብብ ብብዛዛታታቸቸውው መመጠጠንን የየተተለለያያየየ ((110000፣፣ 7755፣፣ 5500፣፣ 4400 እእናና 3355 በበመመቶቶ)) ከከቋቋሚሚ ወወጪጪ መመጠጠንን

እእንንዲዲሆሆንን ተተደደርርጎጎልል፡፡፡፡

ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ የየሐሐረረሪሪናና ድድሬሬደደዋዋ የየጤጤናና ተተቋቋማማትት ከከአአካካባባቢቢያያቸቸውው ((ማማለለትትምም ከከኦኦሮሮሚሚያያናና ሱሱማማሌሌ ክክልልሎሎችች)) ለለሚሚመመጡጡ

ሰሰዎዎችች የየጤጤናና አአገገልልግግሎሎትት እእንንደደሚሚሰሰጡጡ ይይታታወወቃቃልል፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት እእነነዚዚህህ ክክልልሎሎችች ተተጨጨማማሪሪ ወወጪጪ እእንንዲዲያያወወጡጡ

የየሚሚያያስስገገድድድድ ሁሁኔኔታታዎዎችች ስስለለአአለለባባቸቸውው በበዚዚሁሁ ምምክክንንያያትት የየሚሚያያጋጋጥጥማማቸቸውውንን የየበበጀጀትት ጫጫናና ለለመመቀቀነነስስ የየጤጤናና በበጀጀታታቸቸውው

በበቀቀመመሩሩ መመሰሰረረትት 1100 በበመመቶቶ ከከፍፍ እእንንዲዲልል ተተደደርርጎጎልል፡፡፡፡ የየጤጤናና በበጀጀትት ፍፍላላጎጎትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 4488 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

61

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 4499፡፡የየክክልልሎሎችች የየጤጤናና ወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ማማጠጠቃቃለለያያ

ክክልልልል የየድድህህነነትት

ኢኢንንዴዴክክስስ

የየማማከከምም ወወጪጪ

ፍፍላላጐጐትት በበብብርር

የየኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ወወጪጪ

ፍፍላላጐጐትት በበብብርር

የየማማከከምምናና

ኤኤክክስስቴቴንንሽሽንን ድድምምርር

በበብብርር

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ

ፍፍላላጎጎትት በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ በበብብርር ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ በበአአገገልልግግሎሎትት መመጋጋራራትት

ተተጽጽዕዕኖኖ ከከተተስስተተካካከከለለ በበኋኋላላ በበብብርር

ትትግግራራይይ 00..331188 335566550022117711 225533338833112277 660099888855229977 114499445588002211 775599334433331199 775599334433331199

አአፋፋርር 00..336611 111199558811337777 8822330066991199 220011888888229977 9999663388668811 330011552266997777 330011552266997777

አአማማራራ 00..330055 11337744333388668855 998866553388882266 22336600887777551111 119999227777336622 22556600115544887733 22556600115544887733

ኦኦሮሮሚሚያያ 00..228877 22220088776633223355 11660077668877115500 33881166445500338855 119999227777336622 44001155772277774466 44001155772277774466

ሶሶማማሌሌ 00..332288 336699335555335599 226600554411770066 662299889977006644 114499445588002211 777799335555008866 777799335555008866

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..228899 5555226633557711 4400116622114499 9955442255772200 9999663388668811 119955006644440011 119955006644440011

ደደ//ብብ//ብብ 00..229966 11223377774433112222 889944665566775500 22113322339999887722 119999227777336622 22333311667777223333 22333311667777223333

ጋጋምምቤቤላላ 00..332200 2266888844007733 1199007788884444 4455996622991166 6699774477007777 111155770099999933 111155770099999933

ሐሐረረሪሪ 00..111111 1122880022995500 1100779955110066 2233559988005566 6699774477007777 9933334455113333 110022667799664466

ድድሬሬዳዳዋዋ 00..228833 2277444444663344 2200003388333399 4477448822997733 6699774477007777 111177223300004499 112288995533005544

ድድምምርር 00..229966 55778888667799117766 44117755118888991155 99996633886688009911 11330055226666772200 1111226699113344881111 1111229900119922332299

62

4.6. ግብርና እና የገጠር ልማት የየክክልልሎሎችችንን የየግግብብርርናና የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ለለመመገገመመትት በበቅቅድድሚሚያያ የየግግብብርርናናውው አአመመልልካካቶቶችች ድድርርሻሻ መመታታወወቅቅ ይይኖኖርርበበታታልል፡፡፡፡

አአንንፃፃራራዊዊ የየግግብብርርናና አአመመልልካካቾቾችች ድድርርሻሻ ለለመመወወሰሰንን ከከ11998866--11999977 ያያለለውው መመረረጃጃ ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡ የየአአመመልልካካቾቾቹቹንን ድድርርሻሻ

ለለመመወወሰሰንን የየኮኮብብ --ዳዳግግላላስስ የየምምርርትት ቀቀመመርር ((CCoobb--JJoouuggllaass pprroodduuccttiioonn ffuunnccttiioonn)) በበመመጠጠቀቀምም ለለግግብብርርናና የየወወጣጣውው ወወጪጪ

በበገገጠጠርር ከከሚሚኖኖሩሩ አአባባወወራራዎዎችች ብብዛዛትት፣፣ በበሰሰብብልል ከከተተሸሸፈፈነነ መመሬሬትት ስስፋፋትት፣፣ ከከእእንንስስሳሳትት ብብዛዛትትናና ከከህህዝዝብብ ጥጥግግግግነነትት ጋጋርር

እእንንዲዲዛዛመመድድ የየተተደደረረገገ ሲሲሆሆንን ቀቀጠጠሎሎ በበተተቀቀመመጠጠውው ቀቀመመርርመመሰሰረረትት ግግምምቱቱ ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡

ግግምምቱቱ የየተተሰሰላላውው የየምምርርቱቱ ውውጤጤትት ከከኢኢኮኮኖኖማማክክስስ ስስኬኬልል አአንንፃፃርር አአይይለለዋዋወወጥጥምም የየሚሚለለውው ሃሃሳሳብብ ታታሳሳቢቢ በበማማድድረረግግ ሲሲሆሆንን

ይይህህምም የየተተፈፈለለገገውው የየሁሁሉሉምም አአመመልልካካቾቾችች ድድምምርር አአንንድድ እእንንዲዲሆሆንን ታታስስቦቦ ነነውው፡፡፡፡ በበቀቀመመሩሩ መመሰሰረረትት ግግምምቱቱ ከከዚዚህህ

የየሚሚቀቀጥጥለለውውንን ውውጤጤትት ሰሰጥጥቷቷልል፡፡፡፡

እእንንደደሚሚታታየየውው

YY == የየግግብብርርናና በበጀጀትት በበሺሺህህ ብብርር

HH == የየገገጠጠርር አአባባወወራራ ብብዛዛትት

AA == በበሰሰብብልል የየተተሸሸፈፈነነ መመሬሬትት ስስፋፋትት

DD == የየህህዝዝብብ ጥጥግግግግነነትት

ii== የየሚሚያያመመለለክክተተውው ክክልልሎሎችችንን ነነውው፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ፡፡ 5500፡፡የየግግብብርርናናንን ወወጪጪ የየሚሚያያመመለለክክተተ የየሪሪግግሬሬሽሽንን ውውጤጤትት

CCooeeff.. SSttdd.. EErrrr.. TT--rraattiioo PP--vvaalluuee

LLnn ooff ## ooff rruurraall hhoouusseehhoolldd ppeerr aarreeaa ((LLnnnnrrhhppaa)) 00..220022888877 00..113399993399 11..4455 00..1155

LLnn ooff ttrrooppiiccaall LLiivveessttoocckk UUnniitt ppeerr aarreeaa ((LLnnttlluuppaa)) 00..339922118833 00..113333222244 22..9944 00..000044

IInnvveerrssee ooff DDeennssiittyy 33..991177556666 22..887700005522 11..3366 00..117755

MMeeaann ssllooppee

CCoonnssttaanntt 33..993311990033 00..223322111166 1166..9944 00

EExxpp((ccoonnssttaanntt)) 5511..0000339955

LLnn ccuullttiivvaatteedd llaanndd ((ddeerriivveedd aass 11--00..339922--00..220066 00..4400449933

RR22==00..11008877;; NN==112211 LLeeggeenndd:: ** pp<<..11;; **** pp<<..0055;; ****** pp<<..000011

ከከላላይይ እእንንደደተተመመለለከከተተውው የየግግብብርርናና የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት የየተተወወሰሰነነውውንን ለለአአመመልልካካቾቾቹቹ በበተተሰሰጡጡትት አአባባዦዦችች ((CCooeeffffiicciieennttss))

መመሠሠረረትት ነነውው፡፡፡፡ የየተተገገመመተተውው ውውጤጤትትምም በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5511 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡ ለለቋቋሚሚ ወወጩጩ በበሪሪግግሬሬሽሽኑኑ መመሰሰረረትት ከከተተገገኘኘውው

ከከሁሁለለሙሙ ክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ላላይይ 22..55 በበመመቶቶ እእንንዲዲሆሆንን የየተተደደረረገገ ሲሲሆሆንን ሦሦስስቱቱ ብብዙዙ የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት ያያላላቸቸውው

//ኦኦሮሮሚሚያያ፣፣ አአማማራራናና ደደ//ብብ//ብብ//ህህ// ክክልልሎሎችች ሙሙሉሉውውንን ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡ በበመመቀቀጠጠልል ትትግግራራይይናና ሱሱማማሌሌ ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው 7755 በበመመቶቶ

ሲሲያያገገኙኙ፣፣ አአፋፋርር 55ዐዐ በበመመቶቶ፣፣ ቤቤንንሻሻንንጉጉልል ጉጉሙሙዝዝ 44ዐዐ በበመመቶቶ እእንንደደዚዚሁሁምም ጋጋምምቤቤላላ፣፣ ሐሐረረሪሪናና ድድሬሬዳዳዋዋ እእያያንንዳዳንንዳዳቸቸውው 3355

በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውውንን የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡

63

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5511፡፡ የየክክልልሎሎችች የየግግብብርርናና የየገገጠጠርር ልልማማትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ግግምምትት ዘዘርርዘዘርር ባባለለ መመልልኩኩ

ክክልልልል በበሰሰብብልል የየተተሸሸፈፈነነ

መመሬሬትት //በበሄሄክክታታርር//

የየገገጠጠርር አአባባዎዎራራዎዎችች

ብብዛዛትት

የየእእንንስስሳሳትት

ብብዛዛትት

የየህህዝዝብብ ጥጥግግግግነነትት

ሰሰውው በበስስኩኩየየርር

ኪኪ..ሜሜ

ተተለለዋዋዋዋጭጭ ወወጪጪ ድድርርሻሻ

በበብብርር

የየቋቋሚሚ

ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

ቋቋሚሚ ወወጪጪ በበብብርር ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ በበብብርር ጠጠቅቅላላላላውው ከከ 11999933--

22000033 ግግሽሽበበትት

ሲሲስስተተካካከከልል

ትትግግራራይይ 885511110088 885533777722 22994477993344 9911..22 7788339944338800 00..7755 2211337733992255 9999776688330044 333366001133226633

አአፋፋርር 1166336677 4444775511 558811772211 1155..221155 44220000441122 00..5500 1144224499228833 1188444499669966 6622113377339944

አአማማራራ 33992211114444 33442255556622 1111332288116699 112266..55 332244444422225522 11..0000 2288449988556666 335522994400881188 11118888668822008877

ኦኦሮሮሚሚያያ 55661111440011 44996688337755 1199227700224400 7799..55 550044888833779922 11..0000 2288449988556666 553333338822335588 11779966339977664466

ሶሶማማሌሌ 8811114422 114422113355 992222777755 1166..440000 1155332266556633 00..7755 2211337733992255 3366770000448877 112233660044889933

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 119911333300 114488115500 336644557755 1133..33 1166777755334422 00..4400 1111339999442266 2288117744776699 9944889900881188

ደደ//ብብ//ብብ 11447733331133 22881122114477 77995522442266 114400..22 118899777711772288 11..0000 2288449988556666 221188227700229944 773355112200338822

ጋጋምምቤቤላላ 1155004433 3366775500 116600113344 1100 33554444226633 00..3355 99997744449988 1133551188776611 4455553300332222

ሐሐረረሪሪ 1133114400 1177779911 3399005533 667711..55 11118844668899 00..3355 99997744449988 1111115599118877 3377558833442277

ድድሬሬዳዳዋዋ 99995588 1188551133 6655996644 335522..88 11441199222266 00..3355 99997744449988 1111339933772244 3388337733333322

ድድምምርር 1122118833994466 1122446677994466 4433663322999911 11113399994422664466 118833881155775522 11331122336644667744 44445588333333556688

64

4.7. የአካባቢ ጥበቃ የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ የየኢኢትትዮዮጵጵያያ መመንንግግስስትት ቅቅድድሚሚያያ ከከሚሚሰሰጣጣቸቸውው ስስራራዎዎችች ውውስስጥጥ አአንንዱዱ ነነውው፡፡፡፡ ክክልልሎሎችች ለለአአፍፍርርናና ወወሃሃ ጥጥበበቃቃ

እእንንክክብብካካቤቤ ስስራራዎዎችች የየተተወወሰሰነነ በበጀጀትት ይይመመድድባባሉሉ፡፡፡፡ ለለዚዚህህ ስስራራ የየሚሚሆሆነነውውንን ወወጪጪ በበአአብብዛዛኛኛውው የየሚሚያያገገኙኙትት ከከምምግግብብ ዋዋስስትትናና

ፕፕሮሮግግራራምም በበጀጀትት ውውስስጥጥ ቢቢሆሆንንምም በበተተወወሰሰነነ መመልልኩኩ ለለአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ማማለለትትምም ዛዛፎፎችችንን ለለመመትትከከልል፣፣ የየውውሃሃናና አአፈፈርር ጥጥበበቃቃ

የየሚሚያያገገለለግግሉሉ እእርርከከኖኖችችንን ለለመመስስራራትት፣፣ አአነነስስተተኛኛ የየሆሆኑኑ ግግድድቦቦችችንን ለለመመገገንንባባትት እእንንደደዚዚሁሁምም በበእእነነዚዚህህ ስስራራዎዎችች ላላይይ በበቀቀጥጥታታ ተተሳሳታታፊፊ

የየሆሆኑኑትትንን ገገበበሬሬዎዎችች ለለማማሰሰልልጠጠንን ክክልልሎሎችች አአነነስስተተኛኛ የየሆሆነነ ወወጪጪ ከከራራሳሳቸቸውው ገገቢቢ እእንንዲዲወወጣጣ ያያደደርርጋጋሉሉ፡፡፡፡

የየምምግግብብ ዋዋስስትትናና የየሌሌላላቸቸውው ወወረረዳዳዎዎችችናና በበእእነነዚዚህህ ወወረረዳዳዎዎችች ውውስስጥጥ የየሚሚኖኖሩሩ በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና ፕፕሮሮግግራራምም የየታታቀቀፉፉትት ሰሰዎዎችች

ብብዛዛትት ለለአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ለለሚሚያያስስፈፈልልግግ ወወጪጪ አአመመልልካካቾቾችች ሊሊሆሆኑኑ ይይችችላላሉሉ፡፡፡፡ በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና ፕፕሮሮግግራራምም የየታታቀቀፉፉትት ወወረረዳዳዎዎችችናና

ህህዝዝብብ ብብዛዛትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5522 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5522፡፡በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና ፕፕሮሮግግራራምም የየታታቀቀፉፉትት ወወረረዳዳዎዎችችናና ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

ክክልልልል የየወወረረዳዳ ብብዛዛትት ወወረረዳዳ በበመመቶቶኛኛ የየተተጠጠቃቃሚሚ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት ተተጠጠቃቃሚሚ በበመመቶቶኛኛ

ትትግግራራይይ 3311 99..7755 11,,443311,,776666 1188..5511 አአፋፋርር 3322 1100..0066 447722,,222299 66..1111 አአማማራራ 6644 2200..1133 22,,330088,,445500 2299..8855 ኦኦሮሮሚሚያያ 7799 2244..8844 11,,330033,,331133 1166..8855 ሶሶማማሌሌ 3322 1100..0066 772299,,339900 99..4433 ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00 00 00 00 ደደ//ብብ//ብብ 7788 2244..5533 11,,441199,,555533 1188..3366 ጋጋምምቤቤላላ 00 00 00 00 ሐሐረረሪሪ 11 00..3311 1166,,113366 00..2211 ድድሬሬዳዳዋዋ 11 00..3311 5522,,661144 00..6688 ድድምምርር 331188 110000 77,,773333,,445511 110000

ከከምምግግብብ ዋዋስስትትናና ጋጋርር በበተተያያያያዘዘ ለለአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን ወወጪጪ ለለማማስስላላትት የየነነጠጠላላ ወወጪጪ የየተተገገመመተተውው ክክልልሎሎችች

በበተተጨጨባባጭጭ ከከ 11999988--22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ያያወወጡጡትትንን ወወጪጪ መመሰሰረረትት በበማማድድረረግግ በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና የየታታቀቀፉፉትትንን ህህዝዝብብ ብብዛዛትትናና

የየመመሬሬትት አአቀቀማማመመጥጥ ተተዳዳፋፋታታማማነነትትንን በበሪሪግግሬሬሽሽንን ውውስስጥጥ በበማማስስገገባባትት ነነውው፡፡፡፡ የየስስሌሌቱቱ ውውጤጤትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5533 ላላይይ የየተተመመላላከከተተ

ሲሲሆሆንን የየህህዝዝብብ ብብዛዛትትናና ተተዳዳፋፋታታማማነነትት እእንንደደተተጠጠበበቀቀውው በበተተጨጨባባጭጭ ከከወወጣጣውው የየነነጠጠላላ ወወጪጪውው ጋጋርር ቀቀጥጥተተኛኛ የየሆሆነነ ተተዛዛምምዶዶ

አአላላቸቸውው፡፡፡፡ በበስስሌሌቱቱ ውውስስጥጥ የየቋቋሚሚ ወወጪጪ መመጠጠንን 117733,,228899 ብብርር ሲሲሆሆንን በበሌሌሎሎችች ሴሴክክተተሮሮችች ላላይይ እእንንደደተተደደረረገገውው ክክልልሎሎቹቹ በበህህዝዝብብ

ብብዛዛታታቸቸውው መመሰሰረረትት በበአአንንፃፃራራዊዊነነትት ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው መመጠጠንን አአኳኳያያ የየራራሳሳቸቸውውንን ድድርርሻሻ ያያገገኛኛሉሉ፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5533፡፡ በበሪሪግግሬሬሽሽንን መመሰሰረረትት ከከምምግግብብ ዋዋስስትትናና ጋጋርር ለለተተያያዙዙ ስስራራዎዎችች የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ((ለለአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ))

ገገላላጭጭ አአመመልልካካቾቾችች ኮኮፊፊሸሸንንትት// ccooeeffffiicciieenntt

ብብርር በበሰሰውው SSttdd.. EErrrr.. TT PP>>tt

በበምምግግብብ ዋዋስስትትናና ፕፕሮሮግግራራምም የየታታቀቀፉፉትት ህህዝዝብብ ብብዛዛትት 00..0022000088 2200..0088 00..00003311003377 66..4477 00..000000 ቋቋሚሚ ወወጪጪ 117733..22888855 117733228899 33337788..669999 00..0055 00..995599 RR--ssqquuaarreedd == 00..44665577;; AAddjj RR--ssqquuaarreedd == 00..44554466;; NN==5500

65

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5544፡፡ የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ መመልልሶሶ ለለማማቋቋቋቋምም የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግምምትት

ክክልልልል የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት ተተለለዋዋዋዋጭጭ ወወጪጪ

((ብብርር 2200..0088 በበህህዝዝብብ ብብዛዛትት))

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ድድርርሻሻ ቋቋሚሚ ወወጪጪ በበብብርር ድድምምርር በበብብርር

ትትግግራራይይ 11440000000000 2288110066440000 00..7755 112299996666 2288223366336666..3388

አአፋፋርር 447722222299 99448800446699..440044 00..5500 8866664444 99556677111133..6655

አአማማራራ 22330000000000 4466117744880000 11..0000 117733228899 4466334488008888..5500

ኦኦሮሮሚሚያያ 11330000000000 2266009988880000 11..0000 117733228899 2266227722008888..5500

ሶሶማማሌሌ 772299339900 1144664433223333..6644 00..7755 112299996666 1144777733220000..0022

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00 00 00..4400 6699331155 6699331155..4400

ደደ//ብብ//ብብ 11440000000000 2288110066440000 11..0000 117733228899 2288227799668888..5500

ጋጋምምቤቤላላ 00 00 00..3355 6600665511 6600665500..9988

ሐሐረረሪሪ 1166113366 332233994466..333366 00..3355 6600665511 338844559977..3311

ድድሬሬዳዳዋዋ 5522661144 11005566227788..666644 00..3355 6600665511 11111166992299..6644

ድድምምርር 115533,,999900,,332288 11111177771111 115555,,110088,,003399

ከከዚዚህህ በበተተጨጨማማሪሪ እእንንደደ የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ባባለለስስልልጣጣንን አአስስተተያያየየትት የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበሚሚጠጠበበቁቁ በበደደንን የየተተሸሸፈፈኑኑ

ቦቦታታዎዎችች ስስፋፋትትናና በበመመካካከከለለኛኛናና ትትልልልልቅቅ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች ብብዛዛትት ይይወወሰሰናናልል፡፡፡፡ አአንንድድ ስስኩኩዌዌርር ኪኪሎሎ ሜሜትትርር ደደንንንን ለለመመጠጠበበቅቅ 11220000

ብብርር በበዓዓመመትት ያያስስፈፈልልጋጋልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ የየተተያያዘዘ ሲሲሆሆንን በበኢኢንንዱዱስስትትሪሪ ምምክክንንያያትት በበአአካካባባቢቢ ላላይይ የየሚሚመመጣጣውው ብብክክለለትት ደደግግሞሞ

ከከኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎቹቹ የየማማምምረረትት አአቅቅምም ጋጋርር ቀቀጥጥተተኛኛ የየሆሆነነ ዝዝምምድድናና ይይኖኖረረዋዋልል የየሚሚልል ግግምምትት ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ በበኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎቹቹ ምምርርትት

አአማማካካይይነነትት በበአአካካባባቢቢ ላላይይ የየሚሚደደርርሰሰውውንን ብብክክለለትት ((በበተተረረፈፈ ምምርርትትናና በበአአየየርር መመበበከከልል ምምክክኒኒያያትት)) እእናና ብብክክለለቱቱንን ለለመመቆቆጣጣጠጠርር

የየሚሚያያስስፈፈልልገገውው ወወጪጪ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎቹቹ ከከሚሚያያመመርርቱቱትት ውውስስጥጥ ሦሦስስትት በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውውንን ይይሸሸፍፍናናልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢምም ተተይይዟዟልል፡፡፡፡

በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ የየ 22000000 ዓዓ..ምም.. የየመመካካከከለለኛኛናና ትትልልልልቅቅ ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች መመረረጃጃ ከከዚዚህህ ስስራራ ጋጋርር

በበተተያያያያዘዘ የየሚሚደደርርሰሰውውንን ብብክክለለትት ለለመመከከላላከከልል የየሚሚያያስስፈፈልልገገውውንን የየክክልልሎሎችች ወወጪጪ ለለመመገገመመትት ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውሏሏልል፡፡፡፡

66

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5555፡፡ የየክክልልሎሎችች የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት

ክክልልልል የየሚሚጠጠበበቅቅ

ደደንን ስስፋፋትት

ስስክክዌዌርር

ኪኪ..ሜሜ..

የየጥጥበበቃቃ

ወወጪጪ በበብብርር

የየመመካካከከለለኛኛናና

ታታላላላላቅቅ

ኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች

ብብዛዛትት

የየኢኢንንዱዱስስትትሪሪዎዎችች

ምምርርትት መመጠጠንን

በበሺሺህህ ብብርር

የየምምርርትት

መመጠጠኑኑ 33

በበመመቶቶውው

በበብብርር

የየደደንን ጥጥበበቃቃናና የየ 33

በበመመቶቶውው ድድምምርር

በበብብርር

የየቋቋሚሚ

ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

ቋቋሚሚ ወወጪጪ

በበብብርር

የየቋቋሚሚ ወወጪጪንን

ያያካካተተተተ ድድምምርር

በበብብርር

ከከምምግግብብ ዋዋስስትትናና ጋጋርር

የየተተያያያያዘዘ ወወጪጪ በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ የየአአካካባባቢቢ

ጥጥበበቃቃ ወወጪጪ

ድድምምርርበበብብርር

ትትግግራራይይ 55000000 66000000000000 119999 33777755668811 111133227700443300 111199227700443300 00..7755 2266990022446688 114466117722889988 2288223366336666 117744440099226655

አአፋፋርር 22449933 22999911660000 1144 668844116655 2200552244995500 2233551166555500 00..5500 1177993344997799 4411445511552299 99556677111144 5511001188664422

አአማማራራ 99221144 1111005566880000 223333 11336611886688 4400885566004400 5511991122884400 11..0000 3355886699995588 8877778822779988 4466334488008899 113344113300888866

ኦኦሮሮሚሚያያ 88886644 1100663366556600 445522 1133443322006688 440022996622004400 441133559988660000 11..0000 3355886699995588 444499446688555588 2266227722008899 447755774400664466

ሶሶማማሌሌ 77005511 88446611220000 1133 4466445566 11339933668800 99885544888800 00..7755 2266990022446688 3366775577334488 1144777733220000 5511553300554488

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 44665500 55558800000000 33 22221122 6666336600 55664466336600 00..4400 1144334477998833 1199999944334433 6699331155 2200006633665588

ደደ//ብብ//ብብ 99002200 1100882244000000 229922 11223388554466 3377115566338800 4477998800338800 11..0000 3355886699995588 8833885500333388 2288227799668899 111122113300002266

ጋጋምምቤቤላላ 44665500 55558800000000 44 11332299 3399887700 55661199887700 00..3355 1122555544448855 1188117744335555 6600665511 1188223355000066

ሐሐረረሪሪ 00 00 2255 442200226699 1122660088007700 1122660088007700 00..3355 1122555544448855 2255116622555555 338844559977 2255554477115522

ድድሬሬዳዳዋዋ 00 00 6611 991133003399 2277339911117700 2277339911117700 00..3355 1122555544448855 3399994455665555 11111166993300 4411006622558855

ድድምምርር 5500994422 6611113300116600 11229966 2211887755663333 665566226688999900 771177339999115500 223311336611222266 994488776600337766 115555110088003399 11110033886688441155

67

4.8. የጥቃቅንና አነስተኛ ድርጅቶች ልማት በበዕዕድድገገትትናና ትትራራንንስስፌፌርርሜሜሽሽኑኑ ዕዕቅቅድድ መመሰሰረረትት ለለወወጣጣቶቶችችንንናና ሥሥራራ አአጥጥ ለለሆሆኑኑ ሰሰዎዎችች የየሥሥራራ ዕዕድድልል ለለመመፍፍጠጠርር የየጥጥቃቃቅቅንንናና

አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት በበመመንንግግስስትት ቅቅድድሚሚያያ ከከተተሰሰጣጣቸቸውው ጉጉዳዳዮዮችች ውውስስጥጥ አአንንዱዱ ነነውው፡፡፡፡ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5566 ላላይይ ያያለለውው

መመረረጃጃ እእንንደደሚሚያያሳሳየየውው ለለአአንንድድ ሰሰውው በበጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ በበኩኩልል የየሥሥራራ ዕዕድድልል ለለመመፍፍጠጠርር 664477 ብብርር የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ይይኖኖረረዋዋልል፡፡፡፡

በበዚዚህህ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ መመሰሰረረትት የየክክልልሎሎችችንን በበከከተተማማ ያያለለ የየሥሥራራ አአጥጥ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት ወወስስዶዶ ክክልልሎሎቹቹ ለለአአነነስስተተኛኛናና ጥጥቃቃቅቅንን ድድርርጅጅቶቶችች

ልልማማትት የየሚሚያያስስፈፈልልጋጋቸቸውውንን የየወወጪጪ መመጠጠንን መመገገመመትት ይይቻቻላላልል፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችች በበከከተተሞሞችች ያያለለ የየሥሥራራ አአጥጥ መመረረጃጃ የየተተወወሰሰደደውው

ከከማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ ኤኤጄጄንንሲሲ ነነውው፡፡፡፡ በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ከከተተገገመመተተውው የየክክልልሎሎችች ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ ውውስስጥጥ 22..55 በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውው

//99 334411 881155 ብብርር// ለለቋቋሚሚ ወወጪጪ ያያስስፈፈልልጋጋልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ የየተተወወሰሰደደ ሲሲሆሆንን ከከቋቋማማ ወወጪጪውው ውውስስጥጥ እእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል እእንንደደ

ህህዝዝብብ ብብዛዛቱቱ መመጠጠንን ሙሙሉሉ ወወይይምም በበከከፊፊልል የየተተወወሰሰነነ ድድርርሻሻ እእንንዲዲያያገገኝኝ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5566፡፡ የየሥሥራራ ዕዕድድልል ለለመመፍፍጠጠርር የየወወጣጣ ወወጪጪ

ክክልልልል የየሥሥራራ ዕዕድድልል የየወወጣጣ ወወጪጪ በበብብርር

ትትግግራራይይ 119966004455..0000 5522221177444488..0000

አአማማራራ 558877773322..0000 66444422116688..0000

ኦኦሮሮሚሚያያ 227722662233..0000 113300220044448855..0000

ደደ//ብብ//ብብ 7711115577..0000 330088338811444488..0000

ድድሬሬደደዋዋ 3311663399..0000 225522440077118800..0000

11115599119966..0000 774499665522772299..0000

የየነነጠጠላላ ወወጪጪ== 664477 ብብርር ለለአአንንድድ ሰሰውው የየሥሥራራ ዕዕድድልል ለለመመፍፍጠጠርር

68

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5577፡፡ ለለጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት የየሚሚያያስስፈፈልልግግ የየወወጪጪ ግግመመታታ

ክክልልልል

የየሥሥራራ ዕዕድድልል

ለለመመፍፍጠጠርር ነነጠጠላላ

ወወጪጪ በበብብርር

የየ22000022

የየከከተተማማ

ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

ሥሥራራ አአጥጥነነትት

በበመመቶቶኛኛ

የየከከተተማማ ሰሰራራ

አአጥጥነነትት ብብዛዛትት

ተተለለዋዋዋዋጭጭ ወወጪጪ

ብብርር

የየቋቋማማ

ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

ቋቋሚሚ ወወጪጪ

በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ በበብብርር

ትትግግራራይይ 664477 996688441188 1199..4400 118877887733 4400551177994466 00..7755 77000066336611 4477552244330077

አአፋፋርር 664477 222299993322 1155..1133 3344779966 77550044442200 00..5500 44667700990077 1122117755332288

አአማማራራ 664477 22338844669922 1166..8833 440011442233 8866557733558833 11..0000 99334411881155 9955991155339988

ኦኦሮሮሚሚያያ 664477 33882266883388 1166..4433 662288887777 113355662277883322 11..0000 99334411881155 114444996699664477

ሶሶማማሌሌ 664477 667733001199 1166..9977 111144118899 2244662266772255 00..7755 77000066336611 3311663333008866

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 664477 112244114488 1111..0000 1133665566 22994455119944 00..4400 33773366772266 66668811992200

ደደ//ብብ//ብብ 664477 11886611558811 1133..8833 225577551199 5555553388221100 11..0000 99334411881155 6644888800002255

ጋጋምምቤቤላላ 664477 9999771111 1122..5577 1122553300 22770022338800 00..3355 33226699663355 55997722001155

ሐሐረረሪሪ 664477 110055669999 1144..4433 1155225566 33229900119999 00..3355 33226699663355 66555599883355

ድድሬሬዳዳዋዋ 664477 224499776622 2266..6633 6666552200 1144334466110077 00..3355 33226699663355 1177661155774422

ድድምምርር 664477 1100552233779999 2277..0033 11773322664400 337733667722559966 443333992277330022

ማማስስታታወወሻሻ፡፡--የየክክልልሎሎችች የየከከተተማማ ሥሥራራ አአጥጥነነትት መመረረጃጃ የየተተወወሰሰደደውው አአማማካካይይ የየሦሦስስትት ዓዓመመታታትት ነነውው፡፡፡፡ የየነነጠጠላላ ወወጪጪ የየተተገገመመተተውው ደደግግሞሞ ከከትትግግራራይይ፣፣ አአማማራራ፣፣ ኦኦሮሮሚሚያያ፣፣ ድድሬሬዳዳዋዋናና ደደ//ብብ//ብብ//ህህ ክክልልሎሎችች የየተተገገኘኘውውንን መመረረጃጃ መመሰሰረረትት

በበማማድድረረግግ ነነውው፡፡፡፡ ቋቋሚሚ ወወጪጪ ከከሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ድድምምርር ላላይይ 22..55 በበመመቶቶ //ብብርር 99,,334411,,881155// ይይሆሆናናልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ የየተተያያዘዘ ሲሲሆሆንን ከከቋቋሚሚ ወወጪጪውው ውውሰሰጥጥ ክክልልሎሎችች የየሚሚደደርርሳሳቸቸውው እእንንደደ ህህዝዝብብ ብብዛዛታታቸቸውው ነነውው //አአስስቀቀድድሞሞ ለለሌሌሎሎቹቹ

ሴሴክክተተሮሮችች እእንንደደተተደደረረገገውው//፡፡፡፡

69

4.9. የከተማ ልማት የየከከተተማማ ልልማማትት በበኢኢትትዮዮጵጵያያ ሁሁኔኔታታ በበጣጣምም አአስስፈፈላላጊጊ እእየየሆሆነነ የየመመጣጣ ጉጉዳዳይይ ነነውው፡፡፡፡ በበዕዕድድገገትትናና ትትራራንንስስፎፎርርሜሜሽሽኑኑ ዕዕቅቅድድ መመሰሰረረትት

በበከከተተማማ ልልማማትት ትትኩኩረረትት ከከተተሰሰጣጣቸቸውው ጉጉዳዳዮዮችች ውውስስጥጥ አአነነስስተተኛኛ ወወጪጪ ያያላላቸቸውውንን የየመመኖኖሪሪያያ ቤቤቶቶችች እእየየተተገገነነቡቡ ለለተተጠጠቃቃሚሚዎዎችች

ማማስስተተላላለለፍፍ፣፣ ደደረረጃጃቸቸውውንን ያያልልጠጠበበቁቁ የየመመኖኖሪሪያያ አአካካባባቢቢዎዎችች መመልልሶሶ መመገገንንባባትት፣፣ ቄቄራራዎዎችችንን ዘዘመመናናዊዊ ማማድድረረግግ፣፣ እእናና የየኮኮብብልል ስስቶቶንን፣፣

ፍፍሳሳሽሽ ማማስስወወገገዳዳዎዎችችንንናና የየደደረረቅቅ ቆቆሻሻሻሻ ማማከከማማቻቻዎዎችችንን መመገገንንባባትት የየሚሚሉሉትት ይይጠጠቀቀሳሳሉሉ፡፡፡፡

የየከከተተማማ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት በበዋዋናናነነትት የየከከተተማማ ልልማማትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትትንን ያያመመላላክክታታልል የየሚሚልል ታታሳሳቢቢ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ ክክልልሎሎችች ከከ11999988--

22000022 በበጀጀትት ዓዓመመትት ድድረረስስ ለለቤቤቶቶችችናና የየከከተተማማ ሥሥራራዎዎችች ያያወወጡጡትትንን ወወጪጪ አአማማካካዩዩንን ሲሲወወስስድድ ለለአአንንድድ ነነዋዋሪሪ የየወወጣጣውው ወወጪጪ

4400..4422 ብብርር ነነውው፡፡፡፡ ይይህህ ወወጪጪ ግግንን በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል ከከፍፍተተኛኛ የየሆሆነነ ልልዩዩነነትት ያያሳሳያያልል //ከከውውጤጤታታማማነነትት ወወይይምም ከከቦቦታታውው ሁሁኔኔታታ

ጋጋርር ሊሊያያያያዝዝ ይይችችላላልል//፡፡፡፡ የየክክልልሎሎችችንን ጥጥረረትት ላላለለመመንንካካትት ሲሲባባልል አአማማካካዩዩ 4400..4422 ብብርር በበሰሰውው ለለሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ ይይህህ

የየነነጠጠላላ ወወጪጪንን በበክክልልሎሎችች የየከከተተማማ ህህዝዝብብ ብብዛዛትት በበማማብብዛዛትት የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐታታቸቸውው ተተገገምምቷቷልል፡፡፡፡ ከከሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ድድምምርር ውውስስጥጥ

55 በበመመቶቶ የየሚሚሆሆነነውው ለለቋቋሚሚ ወወጪጪ የየተተወወሰሰደደ ሲሲሆሆንን የየእእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል የየቋቋሚሚ ወወጪጪ ድድርርሻሻ እእንንደደ ህህዝዝብብ ብብዛዛታታቸቸውው ሁሁኔኔታታ

በበጣጣምም ትትልልልልቆቆቹቹ ሙሙሉሉውውንን ሲሲወወስስዱዱ ሌሌሎሎቹቹ ደደግግሞሞ ከከቋቋሚሚ ወወጪጪ መመጠጠንን በበተተዋዋረረድድ የየተተወወሰሰነነውውንን እእንንዲዲያያገገኙኙ ተተደደርርጓጓልል፡፡፡፡

የየዚዚህህ ሴሴክክተተርር የየወወጪጪ ፍፍላላጎጎትት በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5588 ላላይይ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡

70

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5588፡፡ የየከከተተማማ ልልማማትት የየወወጪጪ ግግምምትት

ክክልልልል የየ22000022 የየከከተተማማ ህህዝዝብብ

ብብዛዛትት በበሚሚሊሊዮዮንን

ከከ11999988--22000022 የየከከተተማማ

ህህዝዝብብ ብብዛዛትት

በበሚሚሊሊዮዮንን

ከከ11999988--22000022 ወወጪጪ

በበሚሚሊሊዮዮንን ብብርር

ነነጠጠላላ ወወጪጪ

ብብርር በበሰሰውው

የየተተስስተተካካከከለለ

የየነነጠጠላላ ወወጪጪ ብብርር

በበሰሰውው

ተተለለዋዋዋዋጭጭ

ወወጪጪ በበብብርር

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ

ድድርርሻሻ

የየቋቋሚሚ ወወጪጪ

በበብብርር

ጠጠቅቅላላላላ ወወጪጪ

በበብብርር

ትትግግራራይይ 00..996688441188 44..4422 338855 8877..0099 8877..0099 3399114422336688 00..7755 1155995511001122 5555009933338800

አአፋፋርር 00..222299993322 11..0011 116600 115588..3333 115588..3333 99229933559999 00..5500 1100663344000088 1199992277660088

አአማማራራ 22..338844669922 1111..0011 119977 1177..8855 4400..4422 9966338866660033 11..0000 2211226688001177 111177665544661199

ኦኦሮሮሚሚያያ 33..882266883388 1177..6611 331199 1188..0099 4400..4422 115544667766557799 11..0000 2211226688001177 117755994444559966

ሶሶማማሌሌ 00..667733001199 33..1199 114488 4466..2266 4466..2266 2277220022667700 00..7755 1155995511001122 4433115533668822

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..112244114488 00..5533 5511 9955..4455 9955..4455 55001177990088 00..4400 88550077220077 1133552255111144

ደደ//ብብ//ብብ 11..886611558811 88..2255 8866 1100..4422 4400..4422 7755224433005588 11..0000 2211226688001177 9966551111007755

ጋጋምምቤቤላላ 00..009999771111 00..4433 2222 5500..8811 5500..8811 44003300221100 00..3355 77444433880066 1111447744001166

ሐሐረረሪሪ 00..110055669999 00..5511 1155 2299..9933 4400..4422 44227722225533 00..3355 77444433880066 1111771166005599

ድድሬሬዳዳዋዋ 00..224499776622 11..1199 333377 228822..7744 228822..7744 1100009955008844 00..3355 77444433880066 1177553388889900

ድድምምርር 1100..552233779999 4488..1177 11994477 4400..4422 4400..4422 442255336600333322 113377117788770077 556622553399003399

ቋቋሚሚ ወወጪጪውው 55 በበመመቶቶ ከከሁሁሉሉምም የየክክልልሎሎችች ወወጪጪ ድድምምርር //ብብርር 2211,,226688,,001177//

71

4.10. የክልሎች የዋጋ ልዩነት ኢንዴክስ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት በበክክለለሎሎችች መመካካከከልል መመኖኖርር በበአአገገልልግግሎሎትት አአሰሰጣጣጥጥ ላላይይ የየነነጠጠላላ ዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት እእንንዲዲመመጣጣ ሊሊያያደደርርግግ ይይችችላላልል፡፡፡፡

በበክክልልሎሎችች መመካካከከልል በበርርቀቀትትናና በበኋኋላላቀቀርርነነትት //የየመመሰሰረረተተ ልልማማትት እእጥጥረረትት// መመሰሰረረትት ያያለለውውንን የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ግግምምትት ውውስስጥጥ ለለማማስስገገባባትት

አአጠጠቃቃላላይይ የየአአገገሪሪቱቱ አአማማካካይይንን ዋዋጋጋ 110000%% ተተደደርርጐጐ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታትትስስቲቲክክስስ አአጄጄንንሲሲ ከከቤቤተተሰሰብብ ገገቢቢናና ፍፍጆጆታታ

ሰሰርርቬቬይይ ጋጋርር በበዋዋጋጋ ላላይይ ከከ11996688 የየገገጠጠርርናና የየከከተተማማ ቆቆጠጠራራ ቦቦታታዎዎችች መመረረጃጃንን አአሰሰባባስስቧቧልል፡፡፡፡ በበዚዚህህ በበተተሰሰበበሰሰበበውው መመረረጃጃ መመሠሠረረትት

ነነውው የየቦቦታታ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ ስስሌሌትት የየተተሰሰራራውው ((ገገንንዘዘብብናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር 22000044 ዓዓ..ምም..))፡፡፡፡

ከከላላይይ እእንንደደተተገገለለጸጸውው የየአአገገሪሪቱቱ አአማማካካይይ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት 110000%% ሆሆኖኖ ተተወወስስዷዷልል፡፡፡፡ ከከአአማማካካዩዩ በበመመነነሳሳትት እእያያንንዳዳንንዱዱ ክክልልልል በበምምንን

ያያህህልል ኘኘርርሰሰንንትት ከከፍፍ ወወይይምም ዝዝቅቅ እእንንዳዳለለ የየክክልልሎሎቹቹንን የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ በበማማየየትት መመገገንንዘዘብብ ይይቻቻላላልል፡፡፡፡ በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 5599 ላላይይ

የየክክልልሎሎችች የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ ተተመመላላክክቷቷልል፡፡፡፡ በበመመሆሆኑኑምም የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች ጠጠቅቅላላላላ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት በበዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት

ኢኢንንዴዴክክሳሳቸቸውው ከከተተባባዛዛ በበኋኋላላ የየክክልልሎሎችችንን በበርርቀቀትት ቦቦታታ መመገገኘኘትት እእናና ኋኋላላቀቀርርነነትት ግግምምትት ውውስስጥጥ ያያስስገገባባ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐታታቸቸውውንን

ማማግግኘኘትት እእንንችችላላለለንን፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 5599፡፡ የየክክልልሎሎችች አአንንጻጻራራዊዊ የየዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት ኢኢንንዴዴክክስስ

ክክልልልል ምምግግብብ ከከምምግግብብ ውውጪጪ ድድምምርር

ትትግግራራይይ 11..004477 11..002211 11..003344

አአፋፋርር 11..006699 00..994477 11..002211

አአማማራራ 00..999966 00..99 00..994499

ኦኦሮሮሚሚያያ 11..0011 00..995511 00..998811

ሶሶማማሌሌ 11..223311 00..996622 11..113322

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 00..994411 00..997766 00..995588

ደደ//ብብ//ብብ 00..990088 00..990044 00..990066

ጋጋምምቤቤላላ 11..005599 11..007722 11..006655

ሐሐረረሪሪ 11..1166 11..330088 11..222277

ድድሬሬዳዳዋዋ 11..115588 11..886699 11..555544

የየሁሁሉሉምም ክክልልሎሎችች 11..113322 11..338888 11..224455

4.12. የወጪ ፍላጐት ዳሰሳ ማጠቃለያ በበዚዚህህ ጥጥናናትት ውውስስጥጥ የየዘዘጠጠኝኝ ሴሴክክተተሮሮችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ደደሰሰሳሳ ተተካካሂሂዷዷልል፡፡፡፡ የየወወጪጪ ዳዳሰሰሳሳ የየተተደደረረገገባባቸቸውው ሴሴክክተተሮሮችች የየሚሚከከተተሉሉትት

ናናቸቸውው፡፡--

11.. ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትትናና አአስስተተዳዳደደርር //የየመመንንግግስስትት አአካካልል፣፣ ፍፍትትህህናና ፀፀጥጥታታ እእናና ጠጠቅቅላላላላ አአገገልልግግሎሎትት፣፣

22.. አአንንደደኛኛናና ሁሁለለተተኛኛ ደደረረጃጃ ትትምምህህርርትት //ቴቴክክኒኒክክናና ሙሙያያንን ያያጠጠቃቃልልላላልል//፣፣

33.. ጤጤናና፣፣

44.. ግግብብርርናና እእናና ገገጠጠርር ልልማማትት፣፣

55.. የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ፣፣

66.. ንንፁፁህህ የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ፣፣

72

77.. የየገገጠጠርር መመንንገገድድ ግግንንባባታታናና ጥጥገገናና፣፣

88.. የየከከተተማማ ልልማማትት እእናና

99.. የየጥጥቃቃቅቅንንናና አአነነስስተተኛኛ ድድርርጅጅቶቶችች ልልማማትት ናናቸቸውው፡፡፡፡

በበሰሰንንጠጠረረዥዥ 6600 ላላይይ እእንንደደተተመመለለከከተተውው የየእእያያንንዳዳንንዱዱ ሴሴክክተተርር እእናና የየሁሁሉሉምም ሴሴክክተተሮሮችች ድድምምርር በበዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት የየተተሰሰተተካካከከለለ

የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ተተሰሰልልቷቷልል፡፡፡፡

የየክክልልሎሎቹቹ የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት በበዋዋጋጋ ልልዩዩነነትት የየተተስስተተካካከከለለውው በበከከፊፊልል ሲሲሆሆንን ኢኢንንዴዴክክሳሳቸቸውው ከከ110000 በበታታችች የየሆሆኑኑትት ወወደደ 110000 ከከፍፍ

እእንንዲዲሉሉ ሲሲደደረረግግ ከከ110000 በበላላይይ ኢኢንንዴዴክክስስ ያያላላቸቸውው ግግንን ያያላላቸቸውው ኢኢንንዴዴክክስስ ተተይይዞዞላላቸቸዋዋልል፡፡፡፡

73

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6600፡፡የየክክልልሎሎችች የየወወጪጪ ፍፍላላጐጐትት ማማጠጠቃቃለለያያ በበብብርር

ክክልልልል

00..2288 00..3333 00..0044 00..0044 00..0055 00..111111 00..112200 00..002200 00..002200 የየሴሴክክተተሮሮችች

ክክብብደደትት

የየተተስስተተካካከከለለ

ድድምምርር

የየአአስስተተዳዳደደርርናና

ጠጠቅቅላላላላ

አአገገልልግግሎሎትት

ትትምምህህረረትት የየከከተተማማናና ሥሥራራ

ልልማማትት

የየገገጠጠርር መመንንገገድድ የየመመጠጠጥጥ ውውሃሃ ጤጤናና ግግብብርርናናናና የየገገጠጠርር

ልልማማትት

የየአአካካባባቢቢ ጥጥበበቃቃ ጥጥቃቃቅቅንንናና

አአነነስስተተኛኛ

ትትግግራራይይ 551155114411881177 559944116699224400 5555009933338800 11662266224433007733 554466888822445544 775599334433331199 333366001133226633 117744440099226655 4477552244330077 44667799004455338833

አአፋፋርር 222244444433997788 220022117755224499 1199992277660088 885588447733330022 220088774400559911 330011552266997777 6622113377339944 5511001188664422 1122117755332288 11880022667722551199

አአማማራራ 11227755884411007711 22115577009944663322 111177665544661199 55118899335522995588 22002266557700001133 22556600115544887733 11118888668822008877 113344113300888866 9955991155339988 1155005588445566774422

ኦኦሮሮሚሚያያ 11774444559933555522 33224422443322551100 117755994444559966 88223300772233228888 33330077995544221177 44001155772277774466 11779966339977664466 447755774400664466 114444996699664477 2222669988221144886633

ሶሶማማሌሌ 558888556633110077 559966554400779999 4433115533668822 11884499225522553300 558833442211558811 777799335555008866 112233660044889933 5511553300554488 3311663333008866 44772222222222888855

ቤቤኒኒ//ጉጉሙሙዝዝ 116666552244889933 111177331133447799 1133552255111144 884422442255553366 111122110011554499 119955006644440011 9944889900881188 2200006633665588 66668811992200 11331177884488993388

ደደ//ብብ//ብብ 11118811112299661133 22006688008811775577 9966551111007755 44779966118877880088 11887777441188660099 22333311667777223333 773355112200338822 111122113300002266 6644888800002255 1133772200554466002244

ጋጋምምቤቤላላ 114433333355668877 6622995511779922 1111447744001166 441155006622881122 6655999944880022 111155770099999933 4455553300332222 1188223355000066 55997722001155 882299333399112277

ሐሐረረሪሪ 111133554499447711 1188776688119900 1111771166005599 220000118877998800 4499001155006688 110022667799664466 3377558833442277 2255554477115522 66555599883355 554422224466665511

ድድሬሬዳዳዋዋ 112244669988334499 5544884433992222 1177553388889900 117744113366337777 6655885555990011 112288995533005544 3388337733333322 4411006622558855 1177661155774422 669966446611008811

ድድምምርር 66007777882211554411 99111144337711557700 556622553399003399 2244118822004455666655 88884433995544778844 1111229900119922332299 44445588333333556688 11110033886688441155 443333992277330022 6666006677005544221133

74

ምዕራፍ አምስት: የፊሲካል ክፍተትና አማራጭ የድጎማ ማከፋፈያ ቀመሮች የየክክልልሎሎችች ፊፊሲሲካካልል ክክፍፍተተትት የየሚሚገገኘኘውው የየየየክክልልሉሉንን የየተተጠጠቃቃለለለለ የየገገቢቢ አአቅቅምም ከከየየክክልልሉሉ የየተተጠጠቃቃለለለለ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት በበመመቀቀነነስስ

ነነውው፡፡፡፡ ከከየየክክልልሉሉ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎቶቶ የየገገቢቢ አአቅቅምምንን በበመመቀቀነነስስ ሶሶስስትት ዓዓይይነነትት የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመሮሮችች በበሚሚከከተተለለውው መመልልክክ

ቀቀርርበበዋዋልል ((ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6611 ይይመመልልከከቱቱ)) ፡፡፡፡

አአማማራራጭጭ 11፡፡ የየክክልልሎሎችችንን የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት ሙሙሉሉ በበሙሙሉሉ በበክክልልሎሎችች ዋዋጋጋ መመመመዘዘኛኛ ኢኢንንዴዴክክስስ በበማማስስተተካካከከልል የየተተዘዘጋጋጀጀ ቀቀመመርር፤፤

አአማማራራጭጭ 22፡፡ የየክክልልሎሎችችንን 110000%% የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት በበብብሄሄራራዊዊ ስስታታንንደደርርድድ በበተተስስተተካካከከለለ የየክክልልሎሎችች የየዋዋጋጋ መመመመዘዘኛኛ ኢኢንንዲዲክክስስ

በበማማስስተተካካከከልል የየተተዘዘጋጋጀጀ ቀቀመመርር፣፣

አአማማራራጭጭ 33፡፡ የየክክልልሎሎችችንን 5500 %% የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት በበብብሄሄራራዊዊ ስስታታንንደደርርድድ በበተተስስተተካካከከለለ የየክክልልሎሎችች የየዋዋጋጋ መመመመዘዘኛኛ ኢኢንንዲዲክክስስ

በበማማስስተተካካከከልል የየተተዘዘጋጋጀጀ ቀቀመመርር ናናቸቸውው፡፡፡፡

75

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6611:: የየገገቢቢ አአቅቅምም፣፣ የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትትናና የየቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች

ክክልልልል ሶሶስስትት ቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች አአማማራራጭጭ 11 አአማማራራጭጭ 22 አአማማራራጭጭ 33

ትትግግራራይይ 77..6611 77..2255 77..1188

አአፋፋርር 33..2222 33..0077 33..0077

አአማማራራ 2222..5555 2222..9922 2233..1177

ኦኦሮሮሚሚያያ 3322..7700 3311..9944 3322..2299

ሶሶማማሌሌ 99..0077 88..6644 88..1144

ቤቤ//ጉጉ 22..1155 22..1155 22..1188

ደደቡቡብብ 1188..6622 2200..1177 2200..3399

ጋጋምምቤቤላላ 11..5577 11..4499 11..4466

ሀሀረረሪሪ 11..1122 11..0077 00..9966

ድድሬሬዳዳዋዋ 11..3388 11..3311 11..1166

ድድምምርር 110000 110000 110000

76

ሠሠንንጠጠረረዥዥ 6622 ፡፡ የየቀቀመመርር አአማማራራጮጮችች ከከቀቀድድሞሞውው ቀቀመመርርናና ከከህህዝዝብብ ብብዛዛትት ድድርርሻሻ ንንፅፅፅፅርር

ክክልልልል አአማማራራጭጭ 11 አአማማራራጭጭ 22 አአማማራራጭጭ 33 በበ22000011 በበጀጀትት ዓዓመመትት ስስራራ ላላይይ ዋዋለለውው ቀቀመመርር በበልልማማትት ወወደደ

ኃኃላላ ለለቀቀሩሩ ክክልልሎሎችች የየተተሰሰጠጠውውንን ድድጎጎማማ ድድርርሻሻ

ሳሳያያካካትትትት

በበ22000011 በበጀጀትት ዓዓመመትት ስስራራ ላላይይ ዋዋለለውው ቀቀመመርር በበልልማማትት ወወደደ ኃኃላላ

ለለቀቀሩሩ ክክልልሎሎችች የየተተሰሰጠጠውውንን ድድጎጎማማ ድድርርሻሻ ያያካካተተተተ

የየህህዝዝብብ ብብዛዛትት ድድርርሻሻ ከከአአጠጠቃቃላላይይ የየክክልልሎሎችች ህህዝዝብብ

ብብዛዛትት

ትትግግራራይይ 77..6611 77..2255 77..1188 77..1111 77..0044 66..0077

አአፋፋርር 33..2222 33..0077 33..0077 33..1188 33..3344 11..9977

አአማማራራ 2222..5555 2222..9922 2233..1177 2233..5577 2233..3344 2233..6633

ኦኦሮሮሚሚያያ 3322..7700 3311..9944 3322..2299 3322..8866 3322..5544 3388..5511

ሶሶማማሌሌ 99..0077 88..6644 88..1144 88..0099 88..4444 66..2244

ቤቤ//ጉጉ 22..1155 22..1155 22..1188 11..6688 11..9966 00..9966

ደደቡቡብብ 1188..6622 2200..1177 2200..3399 2200..1100 1199..9900 2211..4433

ጋጋምምቤቤላላ 11..5577 11..4499 11..4466 11..4477 11..5555 00..4466

ሀሀረረሪሪ 11..1122 11..0077 00..9966 00..9900 00..8899 00..2266

ድድሬሬዳዳዋዋ 11..3388 11..3311 11..1166 11..0022 11..0011 00..4488

ድድምምርር 110000 110000 110000 110000 110000 110000

ምዕራፍ 6: ማጠቃለያ፣ምክረ ሀሳብ፣ የተገኙ ተሞክሮዎች እና በቀጣይ ትኩረት ተሰጥቶ ሊሰራ የሚችሉ ጉዳዮች፣

በበመመግግቢቢያያውው ላላይይ እእንንደደተተገገለለጠጠውው የየኢኢትትዮዮጵጵያያ ህህገገ መመንንግግስስትት የየሀሀገገሪሪቱቱ ህህዝዝቦቦችች በበመመንንግግስስትት የየሚሚቀቀርርብብ አአገገልልግግሎሎትት

በበፍፍትትሀሀዊዊ መመንንገገድድ የየማማግግኘኘትት መመብብትት በበግግልልፅፅ ደደንንግግጓጓልል፡፡፡፡ ይይህህ ፍፍትትሀሀዊዊ የየሆሆነነ የየመመንንግግስስትት አአግግልልግግሎሎትት የየማማግግኘኘትት

መመብብትት የየሀሀብብትት ክክፍፍፍፍልል ሙሙሉሉ በበሙሙሉሉ በበፍፍትትሀሀዊዊነነትት መመከከፋፋፈፈልል እእንንዳዳለለበበትት ያያመመላላክክታታልል፡፡፡፡ ይይህህ የየህህገገመመንንግግስስቱቱ ድድንንጋጋጌጌ

እእንንደደተተጠጠበበቀቀ ሆሆኖኖ የየፌፌደደራራሉሉ መመንንግግስስትት ለለክክልልሎሎችች የየሚሚያያከከፋፋፍፍለለውው የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ አአላላማማ ለለክክልልሎሎችች በበፍፍትትሀሀዊዊነነትት እእናና

በበግግልልፅፅነነትት ለለክክልልሎሎችች የየሀሀብብትት ክክፍፍፍፍልል በበማማድድረረግግ መመሰሰረረታታዊዊ ሆሆነነ የየመመንንግግስስትት አአገገልልግግሎሎትትንን በበተተመመጣጣጠጠነነ መመንንገገድድ

ማማቅቅረረብብ እእንንዲዲችችሉሉ ነነውው፡፡፡፡

የየፌፌደደራራልል መመንንግግስስትት የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጀጀትት የየተተከከነነወወነነውው ግግልልፅፅ እእናና አአሳሳታታፊፊ በበሆሆነነ መመንንገገድድ ነነውው፡፡፡፡

የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር በበሚሚዘዘጋጋጅጅበበትት ወወቅቅትት ክክልልሎሎችች እእንንደደሁሁምም የየተተለለያያዩዩ ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት ግግብብዓዓትት አአስስፈፈላላጊጊ

በበመመሆሆኑኑ የየተተለለያያዩዩ የየምምክክክክርር መመድድረረኮኮችችንን በበመመጠጠቀቀምም ሰሰፋፋ ያያለለ ውውይይይይትት ተተካካሄሄዷዷልል፡፡፡፡ ከከክክልልሎሎችች ጋጋርር በበተተካካሄሄደደውው

የየምምክክከከርር መመድድረረክክ ከከክክልልሎሎችች ፕፕሬሬዝዝዳዳንንቶቶችች፣፣ የየፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ቢቢሮሮዎዎችች ሃሃላላፊፊዎዎችችናና ባባለለሞሞያያዎዎችች፣፣

እእንንዲዲሁሁምም ክክክክልልልል ገገቢቢዎዎችች ቢቢሮሮ ሃሃላላፊፊዎዎችችናና አአስስፈፈላላጊጊ ከከሆሆኑኑ የየሴሴክክተተርር መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችች ሀሀላላፊፊዎዎችችናና ባባለለሞሞያያዎዎችች ጋጋርር

ውውይይይይትት ተተድድርርጓጓልል፡፡፡፡ ከከምምክክክክርር መመድድረረኩኩ ጎጎንን ለለጎጎንን በበፌፌደደራራሉሉ ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ባባለለስስልልጣጣንን ያያልልተተገገኙኙ መመረረጃጃዎዎችች

ክክልልሎሎችችንን በበማማማማከከርር ከከክክልልሎሎችች ተተሰሰብብስስበበዋዋልል፡፡፡፡

ክክልልሎሎችችንን ከከማማማማከከርር በበተተጨጨማማሪሪ በበተተለለያያየየ ጊጊዜዜ የየድድገገማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት የየደደረረሰሰበበትት ደደረረጃጃ እእናና በበየየደደረረጃጃውው

ሊሊወወሰሰዱዱ የየታታሰሰቡቡ አአማማራራጮጮችችንን ለለተተለለያያዩዩ ባባለለድድረረሻሻ አአካካላላትት ጋጋርር ውውይይይይትት እእናና ምምክክከከርር ተተድድርርጓጓልል፡፡፡፡ ከከባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት

ጋጋርር ከከተተደደረረጉጉ ውውይይይይቶቶችች ውውስስጥጥ ከከፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት የየበበጀጀትት ድድጎጎማማናና የየጋጋራራ ገገቢቢዎዎችች ጉጉዳዳይይ ቋቋሚሚ ኮኮሚሚቴቴ፣፣

ከከክክልልሎሎችች ፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ቢቢሮሮ ሃሃላላፊፊዎዎችችናና ኤኤክክስስፐፐርርቶቶችች፣፣ የየክክልልልል ምምክክርር ቤቤትት አአፈፈ ጉጉባባኤኤዎዎችች እእናና

ከከፌፌደደራራሉሉ ፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚንንስስቴቴርር እእናና ገገቢቢዎዎችች እእናና ጉጉምምሩሩክክ ባባስስልልጣጣንን ሃሃላላፊፊዎዎችች እእናና ባባለለሞሞያያዎዎችች ጋጋርር

የየተተደደረረጉጉ ምምክክክክሮሮችች ዋዋናና ዋዋናናዎዎቹቹ ናናቸቸውው፡፡፡፡ እእነነዚዚህህ የየተተደደረረጉጉ የየምምክክከከርር መመድድረረኮኮችች የየተተለለያያዩዩ ግግብብዓዓቶቶችችናና አአስስተተያያየየቶቶችችንን

በበመመሰሰብብሰሰብብ የየቀቀመመርር ዝዝግግጅጅቱቱንን በበተተሻሻለለ መመንንገገድድ ለለማማከከናናወወንን የየረረዱዱ ሲሲሆሆንን በበተተጨጨማማሪሪምም ክክልልሎሎችች በበባባለለቤቤትትነነትት

በበስስራራውው ውውስስጥጥ እእንንዲዲሳሳተተፉፉ አአስስችችሏሏልል፡፡፡፡

የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር በበሚሚዘዘጋጋጅጅበበትት ወወቅቅትት እእስስፈፈላላጊጊናና እእናና ትትክክክክለለኛኛ መመረረጃጃ አአቅቅረረቦቦትት ለለስስራራውው ውውጤጤታታማማነነትትናና

ተተቀቀባባይይነነትት ወወሳሳኝኝ የየሆሆነነ ሚሚናና አአለለውው፡፡፡፡ ከከዚዚህህ አአኳኳያያ ጥጥናናቱቱ በበዋዋነነኛኛነነትት ከከፌፌደደራራሉሉ ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ባባለለስስልልጣጣንን ፣፣

ከከፌፌደደራራሉሉ ፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚንንስስቴቴርር እእናና ከከሌሌሎሎችች የየፌፌደደራራልል ሚሚንንስስቴቴርር መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችች የየተተገገኙኙ

መመረረጃጃዎዎችችንን ጥጥቅቅምም ላላይይ አአውውሏሏልል፡፡፡፡ ከከነነዚዚህህ ተተቋቋማማትት የየተተሰሰበበሰሰቡቡ መመረረጃጃዎዎችች የየክክልልሎሎችችንን የየገገቢቢ አአቅቅምም እእናና የየወወጭጭ

ፍፍላላጎጎቶቶችች በበትትክክክክልልኛኛነነትት እእናና በበተተአአማማኒኒነነትት ለለመመገገመመትት በበስስራራ ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

ከከላላይይ እእንንደደተተገገለለጠጠውው ሀሀገገራራዊዊ አአጀጀንንዳዳ የየሆሆነነውው ይይህህ የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ትትክክክክለለኛኛ እእናና

ተተአአማማኒኒነነትት ያያለለውው መመረረጃጃ አአቅቅርርቦቦትት እእንንደደሚሚያያስስፈፈልልገገውው እእሙሙንን ቢቢሆሆንንምም በበስስራራውው ሂሂደደትት ውውስስጥጥ የየተተለለያያዩዩ ተተግግዳዳራራቶቶችች

ተተስስተተውውለለዋዋልል፡፡፡፡ ከከነነዚዚህህ ተተግግዳዳራራቶቶችች ውውስስጥጥ በበመመጀጀመመሪሪያያ ደደረረጃጃ በበተተለለያያዩዩ ሴሴክክተተሮሮችች ማማለለትትምም በበጠጠቅቅላላላላ

አአግግልልግግሎሎትት፣፣በበግግብብርርናና በበጤጤናና ፣፣በበትትምምህህርርትት እእንንዲዲሁሁምም የየድድህህነነትት አአመመልልካካቾቾችች ተተሟሟልልተተውው አአለለመመገገኘኘትት፡፡፡፡ በበሌሌላላ በበኩኩልል

አአንንዳዳንንድድ መመረረጃጃዎዎችች በበማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ፣፣ የየሴሴክክተተርር ሚሚኒኒስስቴቴርር መመሰሰሪሪያያ ቤቤቶቶችች እእናና የየክክልልልል መመረረጃጃዎዎችች

የየተተጣጣጣጣመመ አአለለመመሆሆንን ቀቀመመሩሩ በበሚሚዘዘጋጋጅጅበበትት ወወቅቅትት አአከከራራካካሪሪ ሁሁኔኔታታዎዎችች እእንንዲዲፈፈጠጠሩሩ እእድድርርጎጎ ነነበበርር፡፡፡፡ ይይህህ በበእእንንዲዲህህ

እእንንዳዳለለ በበአአንንዳዳንንድድ ልልዩዩ የየሆሆኑኑ ሁሁኔኔታታዎዎችች ላላይይ ካካላላሆሆነነ በበዚዚህህ ጥጥናናትት ውውስስጥጥ በበዋዋነነኛኛነነትት የየማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ ኤኤጀጀንንሲሲ

እእናና የየፋፋይይናናንንስስናና ኢኢኮኮኖኖሚሚ ልልማማትት ሚሚኒኒስስቴቴርር መመረረጃጃዎዎችች ጥጥቅቅምም ላላይይ ውውለለዋዋልል፡፡፡፡

ከከላላይይ በበተተገገለለፁፁትት አአጠጠቃቃላላይይ የየጥጥናናትት ቡቡድድኑኑ እእይይታታ በበመመመመስስረረትት የየሚሚከከተተሉሉትት ምምክክረረ ሀሀሳሳቦቦችች የየተተሰሰጡጡ ሲሲሆሆንን፤፤ እእነነዚዚህህ

ጉጉዳዳዮዮችች በበቀቀጣጣይይነነትት ለለሚሚዘዘጋጋጀጀውው የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር እእንንደደ ቅቅደደመመ ሁሁኔኔታታ መመታታየየትት ያያለለባባቸቸውው እእናና የየተተለለያያዩዩ

ባባለለድድርርሻሻ አአካካላላትት አአፅፅርርኦኦትት ሰሰጥጥተተውው ማማሻሻሻሻልል ያያለለባባቸቸውውንን ጉጉዳዳዮዮችች ይይዘዘረረዝዝራራልል፡፡፡፡

የየክክልልሎሎችችንን የየመመረረጃጃ አአስስተተዳዳደደርር እእናና አአጠጠቃቃቀቀምም አአቅቅምም መመገገንንባባትት በበተተመመለለከከተተ፡፡-- ክክልልሎሎችች የየመመረረጃጃ

መመሰሰብብሰሰብብ፣፣አአስስተተዳዳደደርር እእናና አአጠጠቃቃቀቀምምንን በበተተመመለለከከትት ስስትትራራቴቴጂጂ በበመመቅቅረረፅፅ ስስራራ ላላይይ ቢቢያያውውሉሉ የየተተሻሻለለ ስስራራ መመስስራራትት

የየሚሚቻቻልል ሲሲሆሆንን ከከዚዚህህ ጋጋርር በበተተያያያያዘዘ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ፅፅ//ቤቤትት ከከክክልልሎሎችች እእናና ከከፌፌደደራራልል ማማዕዕከከላላዊዊ ስስታታስስቲቲክክስስ

አአጀጀንንሲሲ ጋጋርር በበመመተተባባበበርር የየአአጭጭርር፣፣ የየመመካካከከለለኛኛ እእናና የየረረዥዥምም ጊጊዜዜ የየአአቅቅምም ግግንንባባታታ ስስራራዎዎችች ለለክክልልልል የየሚሚመመለለከከታታቸቸውው

ሴሴክክተተርር መመስስሪሪያያ ቤቤቶቶችች ቢቢሰሰጥጥ የየመመረረጃጃ አአቅቅርርቦቦትት የየተተሻሻለለ ይይሆሆናናልል፡፡፡፡

የየፌፌደደራራልል መመረረጃጃ ተተቋቋማማትትንን እእናና የየክክልልሎሎችችንን መመረረጃጃዎዎችች ማማስስታታረረቅቅ በበተተመመለለከከተተ፡፡-- በበድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት

ሂሂደደትት ውውስስጥጥ የየፌፌደደራራልልናና የየክክልልልል መመረረጃጃዎዎችች አአለለመመጣጣጣጣምም ተተስስተተውውሏሏልል፡፡፡፡ የየመመረረጃጃ አአለለመመጣጣጣጣምም ከከላላይይ በበተተገገለለጠጠውው

የየአአቅቅምም ግግንንባባታታ እእንንዲዲሁሁምም የየፌፌደደራራልል እእናና የየክክልልልል ተተቋቋማማትት በበጋጋራራ በበመመሆሆንን ቢቢፈፈቱቱትት የየቀቀመመርር ዝዝግግጀጀትት ወወጥጥነነትት ባባለለውው

መመንንገገድድ ለለማማከከናናወወንን ይይረረዳዳልል፡፡፡፡

በበመመጨጨረረሻሻምም ይይህህ የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ዝዝግግጅጅትት ከከአአገገሪሪቱቱ ማማህህበበራራዊዊ፣፣ኢኢኮኮኖኖሚሚያያዊዊ እእናና ፖፖለለቲቲካካዊዊ ተተለለዋዋዋዋጭጭ

ሁሁኔኔታታዎዎችች ጋጋርር በበማማያያያያዝዝ በበየየጊጊዜዜውው እእየየተተሻሻሻሻለለ የየሚሚሄሄድድ ስስራራ ነነውው፡፡፡፡ አአዲዲስስ የየተተዘዘጋጋጀጀውው ቀቀመመርር ቀቀድድምም ሲሲልል

የየተተዘዘጋጋጀጀውውንን ቀቀመመርር በበማማሻሻሻሻልል በበተተጨጨባባጭጭ በበአአገገሪሪቱቱ ውውስስጥጥ የየታታዩዩትትንን ለለውውጦጦችች አአካካቷቷልል፡፡፡፡ይይህህ የየተተዘዘጋጋጀጀውው የየድድጎጎማማ

ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ለለወወደደፊፊትት ሊሊከከሰሰቱቱ በበሚሚችችሉሉ የየኢኢኮኮኖኖሚሚ እእናና ፖፖለለቲቲካካዊዊ ሁሁኔኔታታዎዎችች ሊሊስስተተካካከከሉሉ እእናና ሊሊካካተተቱቱ

የየሚሚችችሉሉ ጉጉዳዳዮዮችች ለለማማስስተተናናገገድድ ክክፍፍትት ነነውው፡፡፡፡ የየተተዘዘጋጋጀጀውው የየድድጎጎማማ ማማከከፋፋፈፈያያ ቀቀመመርር ሊሊስስተተካካከከሉሉ የየሚሚችችሉሉ ጉጉዳዳዮዮቸቸ

ቢቢኖኖሩሩቱቱምም በበተተጨጨባባጭጭ ቀቀመመሩሩ ያያመመጣጣውውንን ለለውውጥጥናና ፋፋይይዳዳ ለለመመገገምምገገምም እእንንዲዲሁሁምም የየበበጀጀትት ስስርርዓዓቱቱ ከከክክልልሎሎችች

የየመመካካከከለለኛኛ ዘዘመመንን እእቅቅድድ ጋጋርር የየተተያያያያዘዘ እእንንዲዲሆሆንን የየሚሚፀፀድድቀቀውው ቀቀመመርር ለለሚሚቀቀጥጥሉሉትት አአምምስስትት የየበበጀጀትት አአመመታታትት ስስራራ

ላላይይ እእንንዲዲውውልል የየጥጥናናትት ቡቡድድኑኑ ምምክክረረ ሀሀሳሳብብ አአቅቅርርቧቧልል፡፡፡፡

ምዕራፍ ሰባት: የፌዴሬሽን ምክር ቤት ውሳኔ የየፌፌዴዴሬሬሽሽንን ምምክክርር ቤቤትት ግግንንቦቦትት 77 22000044 በበካካሄሄደደውው መመደደበበኛኛ ስስብብሰሰባባ በበቀቀረረቡቡትት ሶሶስስትት የየድድጎጎማማ ማማከከፈፈፈፈያያ የየቀቀመመርር

አአማማራራጮጮችች ላላይይ ጥጥልልቅቅ የየሆሆነነ ክክርርክክርር እእናና ውውይይይይትት ካካደደረረገገ በበኃኃላላ አአማማራራጭጭ ሶሶስስትት ማማለለትትምም በበክክልልሎሎችች የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት

የየገገቢቢ አአቅቅምም ክክፍፍተተትት፤፤ ፊፊስስካካልል ክክፍፍተተትት ላላይይ የየተተመመሰሰረረተተውውናና 5500 ፐፐርርሰሰንንትት የየወወጭጭ ፍፍላላጎጎትት በበብብሄሄራራዊዊ የየዋዋጋጋ መመመመዘዘኛኛ

ኢኢንንደደክክስስ የየሚሚያያስስተተካካክክለለውው ቀቀመመርር የየክክልልሎሎችችንን በበጀጀትት ለለእእቅቅድድ በበሚሚያያመመችች እእናና ለለመመተተንንበበይይ በበሚሚያያሥሥችችልል መመልልኩኩ

በበማማስስተተካካከከልል ለለቀቀጣጣይይ አአምምስስትት የየበበጀጀትት አአመመታታትት ((22000055--22000099)) በበስስራራ ላላይይ እእንንዲዲውውልል ወወስስኗኗልል፡፡፡፡

በበዚዚሁሁ መመሰሰረረትት ከከ22000055--22000099 የየበበጀጀትት አአመመትት ጀጀምምሮሮ ክክልልሎሎችች ከከፌፌደደራራልል መመንንግግስስትት የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ መመቶቶኛኛ ድድርርሻሻ

እእንንደደሚሚከከተተለለውው ቀቀርርቧቧልል፡፡፡፡

ሰሰንንጠጠረረዥዥ 6633፡፡ የየክክልልሎሎችች መመቶቶኛኛ ድድርርሻሻ ከከአአጠጠቃቃላላይይ ለለክክልልሎሎችች ከከሚሚከከፋፋፈፈልል የየበበጀጀትት ድድጎጎማማ

ክክልልልል የየክክልልሎሎችች መመቶቶኛኛ ድድርርሻሻ

ትትግግራራይይ 77..1188

አአፋፋርር 33..1155

አአማማራራ 2233..1177

ኦኦሮሮሚሚያያ 3322..5500

ሶሶማማሌሌ 88..1144

ቤቤ//ጉጉ 22..1100

ደደቡቡብብ 2200..1100

ጋጋምምቤቤላላ 11..5500

ሀሀረረሪሪ 11..0000

ድድሬሬዳዳዋዋ 11..1166

ድድምምርር 110000..0000