FAN CULTURE PHENOMENON IN THAI CARTOON CHARACTER

ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย FAN CULTURE PHENOMENON IN THAI CARTOON CHARACTER

ณฐพร กาญจนภม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2562

ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย


ปรญญานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาศลปวฒนธรรม

คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2562

ลขสทธของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

FAN CULTURE PHENOMENON IN THAI CARTOON CHARACTER

NATHAPORN KARNJANAPOOMI

A Dissertation Submitted in partial Fulfillment of Requirements for DOCTOR OF ARTS (D.A. (Arts and Culture)) Faculty of Fine Arts Srinakharinwirot University

2019 Copyright of Srinakharinwirot University

ปรญญานพนธ เรอง

ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาศลปศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาศลปวฒนธรรม

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

(รองศาสตราจารย นายแพทยฉตรชย เอกปญญาสกล)

คณบดบณฑตวทยาลย

คณะกรรมการสอบปากเปลาปรญญานพนธ

.............................................. ทปรกษาหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร.จกรพงษ แพทยหลกฟา)

.............................................. ประธาน (ศาสตราจารย พเศษพสฐ เจรญวงศ)

.......................................... ทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.นพดล อนทรจนทร)

.............................................. กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร.กตตกรณ นพอดมพนธ)

.......................................... ทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร.อรญ วานชกร)

ง

บทคด ยอภาษาไทย

ชอเรอง ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย ผวจย ณฐพร กาญจนภม ปรญญา ศลปศาสตรดษฎบณฑต ปการศกษา 2562 อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร. จกรพงษ แพทยหลกฟา

งานวจยนมวตถประสงค เพอวเคราะหความสมพนธแฟนของตวละครการตนไทย วเคราะห ปจจยท

กอใหเกดแฟนของตวละครการตนไทย และศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ งานวจยนท าการศกษาจากตวละครการตนไทย 3 ตว คอ บลดด บนน, ปงปอนดและกานกลวย เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ มการศกษาขอมลจากการเกบรวบรวมขอมลลงภาคสนาม มการสมภาษณเชงลกกบกลมผผลตตวละครการตนและแฟนตวละครการตน ไทย และตอบแบบสอบถามเปนการเกบขอมลเชงปรมาณ เพอน ามาใชการวเคราะหขอมลประกอบกบขอมลการสมภาษณเชงลก ผลการวจยพบวา แฟนของตวละครการตนไทยสวนใหญมลกษณะเปนปจเจกบคคล มความสมพนธในลกษณะปฏสมพนธแบบกงมสวนรวมทางสงคม การเปลยนแปลงของเทคโนโลยนนท าใหแฟนสามารถแสดงออกมากขน โดยระดบความสมพนธของแฟนสามารถแบงระดบความ สมพนธของแฟนไดเปน 3 ระดบ คอ (1) แฟนระดบเรมตน มพฤตกรรมรจก เสพเนอหาและนยามตวละครได (2) แฟนระดบกลาง มพฤตกรรมสนบสนน ตดตามขาวสาร มสวนรวมผานชองทางตางๆ (3) แฟนระดบสง มความกระตอรอรนในการแสดงออกและเผยแพร ปจจยทกอใหเกดแฟนของตวละครการตนไทยนน คอ (1) ปจจยดานรปลกษณภายนอก เพราะการออกแบบใหความสวยงามและมความนาสนใจของตวละครการตน จะกอใหเกดความประทบใจเมอแรกเหน (2) ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน เปนสงทเชอมความสมพนธและผกพนระหวางแฟนกบตวละครการตน และ (3) ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน เปนการสอสารสรางความสมพนธ รบรขอมลและขาวกจกรรมตางๆ รวมถงสามารถแลกเปลยนแชรขอมลในสงทสนใจรวมกนได ผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจนน ผวจยพบผลกระทบตอทงปจเจกบคคลและสงคมรอบขาง ทงในระดบคนใกลชดจนถงสงคมในวงกวางและบนสงคมออนไลน เชน การถายทอดความเปนไทยจากรนสรน การสงเสรมการสรางสรรคทางศลปะใหกบสงคม และการเผยแพรความเปนไทยสสากล ในแงมมเศรษฐกจนนพบวาตวละครการตนมรปแบบการสรางรายไดทนาสนใจ คอเปนรปแบบการใหเชาสทธในการใชงานตวละคร ซงเปนธรกจทมโอกาสในการสรางรายไดใหกบทงผผลตตวละครและผ เกยวของ รวมไปถงสามารถสรางรายไดเขาสประเทศได

ค าส าคญ : แฟน, ตวละครการตน, คาแรคเตอร, ออกแบบ, แอนเมชน

จ

บทคด ยอภาษาองกฤษ

Title FAN CULTURE PHENOMENON IN THAI CARTOON CHARACTER Author NATHAPORN KARNJANAPOOMI Degree DOCTOR OF ARTS Academic Year 2019 Thesis Advisor Assistant Professor Dr. Chakapong Phatlakfa

The purposes of this study are as follows: (1) to examine the connections that exist between

cartoon fans; (2) assess the factors of what makes people fans of Thai cartoon characters; and (3) to study the impact of Thai cartoon character fans on society, culture and the economy. In this research, three cartoons of Thai origin and design were examined including Bloody Bunny, Pang Pond, and Khan Kluay. Qualitative research approaches were employed, including in-depth interviews, hands-on and non-participatory observation by the researcher, casual conversations and document exploration from Thai animation producers and fans. The questionnaire was used to collect the quantitative data to be used for data analysis together with in-depth interviews. The findings of this study revealed that the majority of fans of Thai cartoon characters had individual interests. Further, most fans tended to experience parasocial interaction (PSI) with these cartoon characters. Furthermore, technology changes have made fans more expressive. The relationships between these cartoon character fans were characterized into three groups as at the beginner level, an intermediate level and a high level. The beginner group had certain personal features. They knew the cartoon characters, read media content and could explain the character definition. For intermediate level fans, these fans interacted with each other based on shared interests, meaning they may influence each other toward purchasing of character-related products. The high-level fans tend to be the most enthusiastic and active in terms of expression and shareing. The three factors of Thai cartoon characters that generate interest included: (1) A unique and distinctive design along with a good first impression was possible with outstanding design; (2) the background and history of the characters may enable the initiation of internal connections between fans and their favorite cartoon characters; (3) communication and societal interactions comprised the aspects that enabled the sharing, exchange, and dissemination of new data and trends concerning Thai cartoon characters. The impact of Thai cartoon character fans on society, culture and economy could affect in the individual, society and online society such as transferring Thainess from generation to generation and promoting artistic creation in society. In the economic aspect, the cartoon character business has an interesting income generation model, which includes licensing the rights to use characters. The business has a good opportunity to generate income for both character producers and related parties and also could be another source of income in the country.

Keyword : Fan, Cartoon Character, Character, Design, Animation

ฉ

กตตกรรมประ กาศ

กตตกรรมประกาศ

ปรญญานพนธฉบบนส าเรจได ดวยความเมตตากรณา และความอนเคราะหเปนอยางดจากทานผชวยศาสตราจารย ดร. จกรพงษ แพทยหลกฟา กรรมการอาจารยทปรกษาหลก ทชวยใหค าปรกษาแนะน าและตรวจสอบแกไข ตงแตเรมการด าเนนงานวจยจนกระทงส าเรจลลวงดวยด ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณทานคณะกรรมการสอบปรญญานพนธทกทาน ศาสตราจารยพเศษ พสฐ เจรญวงศ ประธานผทรงคณวฒภายนอกมหาวทยาลย ผ ชวยศาสตราจารย ดร. กตตกรณ นพอดมพนธ กรรมการผบรหารหลกสตร ผชวยศาสตราจารย ดร. นพดล อนทรจนทร และผชวยศาสตราจารย ดร. อรญ วานชกร กรรมการทปรกษารวม ส าหรบการใหค าปรกษาและใหขอเสนอแนะ ผวจยรสกซาบซงในความเมตตาเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารยอาร สทธพนธ, ศาสตราจารย ดร.วรณ ตงเจรญ, ศาสตราจารยกตตคณ ดร.สรพล วรฬหรกษ, รองศาสตราจารยพฤทธ ศภเศรษฐศร และคณาจารยทกทานทประสทธประสาทวชาความรอนเปนการสงเสรมความกาวหนาดานการศกษาใหแกผวจย

ขอขอบพระคณ คณกฤษณ ณ ล าเลยง, คณอจฉรา กจกญจนาสน, คณสนต เลาหบรณกจ และผ ใหขอมลทกทานทสละเวลาอนมคาของทกทานเออเฟอขอมลใหแกผวจย ขอขอบพระคณทมผบรหารคณะเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยศลปากร ทชวยด าเนนการใหการสนบสนนดานการศกษาและจดสรรงบประมาณทนการศกษาแกผวจย ขอขอบคณเพอนชาวศลปวฒนธรรม รน 6 คณะศลปกรรมศาสตร ทกคนทคอยแนะน าผวจยในการท าปรญญานพนธฉบบนจนส าเรจลลวงดวยด

ขอขอบคณ คณนพ ธรรมวานช ผผลกดนและเปนก าลงใจแกผวจยอยางสม าเสมอ และสดทาย ขอกราบขอบพระคณบดา ญาตพนอง และผมพระคณทกทานเปนอยางสงทคอยสนบสนน

ผวจยเสมอมา


สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................ ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ .................................................................................................................. ฉ

สารบญ ................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ....................................................................................................................... ฌ

สารบญรปภาพ ..................................................................................................................... ญ

บทท 1 บทน า ......................................................................................................................... 1

1. ภมหลง ......................................................................................................................... 1

2. ความมงหมายของการวจย ............................................................................................. 5

3. ความส าคญของการวจย ................................................................................................ 5

4. ขอบเขตของการวจย ...................................................................................................... 5

5. นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................... 6

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของ ....................................................... 8

1. ขอมลเกยวกบตวละครการตนไทย .................................................................................. 8

2. กระบวนการสรางตวละครการตน.................................................................................. 15

3. แนวคดปรซมอตลกษณแบรนดของเคฟเฟอเรอร ............................................................ 19

4. แนวคดเกยวกบแฟนศกษา ........................................................................................... 21

5. แนวคดการบรโภคสญญะของฌอง โบดรยารด .............................................................. 23

6. ความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) .................................... 25

7. วฒนธรรมการมสวนรวม (Participatory Culture) .......................................................... 26

8. ทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด .................................................................................... 28

ซ

9. สถานการณและมลคาทางการตลาดของอตสาหกรรรมตวละครการตนไทย ..................... 30

10. ความเปนมาของตวละครการตนกานกลวย, ปงปอนด และบลดด บนน ......................... 31

11. ผลงานวจยทเกยวของ ................................................................................................ 65

บทท 3 วธด าเนนการวจย ...................................................................................................... 68

1. แหลงขอมล ................................................................................................................. 68

2. การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ............................................................ 70

3. เครองมอทใชในการวจย ............................................................................................... 71

4. การเกบรวบรวมขอมล .................................................................................................. 71

5. การวเคราะหขอมล....................................................................................................... 72

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................... 74

สวนท 1 วเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย .............................................. 74

สวนท 2 วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย ............................................. 108

สวนท 3 ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ .............................................................................................................................. 144

บทท 5 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ...................................................................... 162

บทสรป ......................................................................................................................... 162

อภปรายผลการวจย ....................................................................................................... 169

ขอเสนอแนะ .................................................................................................................. 186

บรรณานกรม ..................................................................................................................... 188

ภาคผนวก .......................................................................................................................... 194

ประวตผ เขยน ..................................................................................................................... 212

สารบญตาราง

หนา ตาราง 1 เปรยบเทยบพฤตกรรมแฟนทมตอตวละครการตนไทยผานยคตางๆ .......................... 102

ตาราง 2 แสดงคาเฉลยรปแบบพฤตกรรมของแฟนทมตอตวละครการตนไทย ......................... 104

ตาราง 3 แสดงคาเฉลยดานปจจยดานรปลกษณภายนอก ..................................................... 119

ตาราง 4 แสดงคาเฉลยดานปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนทมผลตอ ความชนชอบ .................................................................................................................................. 130

ตาราง 5 แสดงคาเฉลยปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน .......................................... 139

ตาราง 6 ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย แยกตามแฟนของแตละตวละครการตน ... 140

สารบญรปภาพ

หนา ภาพประกอบ 1 โปสเตอรโฆษณาภาพยนตรกานกลวย ........................................................... 32

ภาพประกอบ 2 กานกลวยรวมท าบญน ารายไดชวยเหลอผประสบน าทวมทางภาคเหนอ ........... 33

ภาพประกอบ 3 โปสเตอรภาพยนตรกานกลวย 2 .................................................................... 34

ภาพประกอบ 4 ภาพเกมกานกลวย 2 .................................................................................... 35

ภาพประกอบ 5 ภาพหนขผงกานกลวยในพพธภณฑหนขผงมาดามทซโซ................................. 36

ภาพประกอบ 6 ผลตภณฑไวตามลคแชมป ............................................................................ 37

ภาพประกอบ 7 ภาพของสะสมกานกลวย .............................................................................. 39

ภาพประกอบ 8 ภาพปงปอนดและผองเพอน แสตมปทระลกวนเดกแหงชาต 2546 ................... 40

ภาพประกอบ 9 ผลงานแอนเมชน 3 มต เรอง ปงปอนด ตอนผจญโลกแมลง ............................. 41

ภาพประกอบ 10 ผลงานแอนเมชนซรส เรองลดโลกรอนกบปงปอนด ....................................... 42

ภาพประกอบ 11 ผลงานแอนเมชนซรส เรอง ปงปอนดตวจว หวใจฮโร ..................................... 43

ภาพประกอบ 12 ปงปอนดควงสาว 30 ยงแจวท าความด........................................................ 43

ภาพประกอบ 13 ปงปอนด EComic และปงปอนด EduToons ............................................... 44

ภาพประกอบ 14 แอนเมชนปงปอนดชวนเดกไทยใสใจพลงงาน .............................................. 45

ภาพประกอบ 15 สตกเกอรไลนปงปอนดชดตางๆ ................................................................... 46

ภาพประกอบ 16 ภาพหนงสอการตนสรางแรงบนดาลใจดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยปงปอนด ตะลยโลกวทยพชตไอท ......................................................................................................... 47

ภาพประกอบ 17 ภาพแคมเปญแปลงโฉมตวการตนปงปอนด โดยฝมอนกวาดภาพประกอบ ..... 48

ภาพประกอบ 18 ภาพปงปอนดและเพอนจากมหาสนก ในแอปพลเคชน LINE เกมเศรษฐ ........ 49

ภาพประกอบ 19 ภาพฟกเกอรปงปอนดและเจาบก ................................................................ 50

ภาพประกอบ 20 ภาพสอประชาสมพนธและกจกรรม Run Hero Run ฉนจะวงเพอเธอ 2017.... 50

ฎ

ภาพประกอบ 21 ภาพ PangPond Happy New Year 2018 ในรปแบบ 360 Virtual Reality .... 51

ภาพประกอบ 22 ภาพผลงานแอนเมชน ปงปอนด ชวนเพอนสรางสรรคสอปลอดภย ................. 52

ภาพประกอบ 23 ภาพสอประชาสมพนธสตกเกอรไลนชดพเศษ “GSB x PangPond ................ 52

ภาพประกอบ 24 ภาพน าผลไม A Life Juice ชด ปงปอนด ในในโครงการ POWER TO GIVE Limited Edition ................................................................................................................... 53

ภาพประกอบ 25 ภาพวอลเปเปอรส าหรบมอถอ ..................................................................... 54

ภาพประกอบ 26 ราน 2:Spot Character Shop and Studio สยามสแควร .............................. 55

ภาพประกอบ 27 บธบลดด บนน (Bloody Bunny) ทงาน Tokyo International Anime Fair ..... 56

ภาพประกอบ 28 คอลมภแนะน าเทยวในคอลมน What’s new ใน DACO ฟรแมกกาซนญป น .. 56

ภาพประกอบ 29 กจกรรมการรวมเขยนไอเดยกลวยๆ ชวยโลกรอน .......................................... 57

ภาพประกอบ 30 เวบไซตและเวปบลอคของ 2spotstudio ...................................................... 58

ภาพประกอบ 31 Bloody Bunny Foremost Milk ................................................................... 58

ภาพประกอบ 32 i-mobile S501T Limited Edition รน Bloody Bunny ................................... 59

ภาพประกอบ 33 ผลงานแอนเมชนเรอง ayupan X Bloody Bunny ......................................... 60

ภาพประกอบ 34 ผลงานแอนเมชน 2 มต เรอง Bloody Bunny: Don't Be My Enemy.............. 61

ภาพประกอบ 35 ผลงานแอนเมชน 3 มต เรอง BLOODY BUNNY:The First Blood ................ 62

ภาพประกอบ 36 ผลงาน Line Sticker: Bloody Bunny .......................................................... 62

ภาพประกอบ 37 สตกเกอรในแอปพลเคชน Character Cam .................................................. 63

ภาพประกอบ 38 ราน Bloody Bunny & Friends Café .......................................................... 63

ภาพประกอบ 39 นทรรศการ BLOODY BUNNY x LCX : Revival Fight LCX ......................... 64

ภาพประกอบ 40 ผลงาน Bloody Bunny: The Game ............................................................ 64

ภาพประกอบ 41 กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคสอมวลชนมความส าคญ .... 86

ภาพประกอบ 42 กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคโซเชยลมเดยมความส าคญ 91

ฏ

ภาพประกอบ 43 กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคสมารทโฟนมความส าคญ ... 98

ภาพประกอบ 44 ภาพรวมความของความสมพนธทกอใหเกดแฟน ........................................ 171

บทท 1

บทน า

1. ภมหลง ประเทศไทยก าลงเผชญกบปญหาของการไหลเขาของกระแสวฒนธรรมตางชาต การน า

วฒนธรรมมาผลกดนเศรษฐกจประเทศ เปนแนวทางการพฒนาเศรษฐกจทไดรบการยอมรบในระดบ นานาชาต โดยเฉพาะการใชกระแสดานวฒนธรรมและความคดสรางสรรคนน มาเปนแรงผลกดน ส าคญของตลาดโลกในยคปจจบน ดงนนประเทศไทยจ าเปนตองปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจไปส การใชนวตกรรมและเทคโนโลยดจทล เปนตวการขบเคลอนเศรษฐกจ เปลยนจากการขบเคลอน ประเทศดวยภาคอตสาหกรรมไปสการขบเคลอนดวยเทคโนโลย ความคดสรางสรรคและนวตกรรม หนมาเปนผ คดและผ สรางมากกวาการเปนผ รบจางผลตแบบเดม เนนแนวทางการพฒนาเศรษฐกจ เชงสรางสรรค หรอทเรยกกนวาเศรษฐกจสรางสรรค )Creative Economy( ความประสบความส าเรจของการน าวฒนธรรมมาผลกดนเศรษฐกจประเทศ อยางประเทศญป นทเรมมแนวความคด Cool Japan ตงแตป ค .ศ . 2002 เพราะเชอในพลงในวฒนธรรมทมอทธพล ตอพฤตกรรมหรอความสนใจ ของมนษย ในป ค .ศ . 2010 จงไดจดตงกระทรวงเศรษฐกจการคาและอตสาหกรรม (Minister of Economy, Trade and Industry) เพอแกไขปญหาเศรษฐกจทถดถอยของญป น พรอมเสนอ ยทธศาสตรสงเสรมใหเกดการน าเอาวฒนธรรมของญป นมาใชในเชงพาณชยมากขน โดยน าเอา รากเหงาทางวฒนธรรมของญป น 5 ดาน คอ 1. แอนเมะและมงงะ หรอ การตนและแอนเมชน ในแบบฉบบของญป น (Anime and Manga) 2. วฒนธรรมอาหาร (Food Culture) 3. การให บรการสงของดวน (Express Delivery Services) 4. โรงแรมรปแบบญป น (Japanese-Style Inns) 5. ศลปะและงานฝมอโบราณ (Traditional Arts and Crafts) หรออยางการทประเทศเกาหล การใชกระแสวฒนธรรมเกาหล เปนการผลกดนอตสาหกรรมอยางครบวงจรจากหนวยงานของภาครฐของเกาหลคอ The Korea Creative Content Agency (KOCCA) เปนหนวยงาน ท มหนาทหลก ในการดแลงานดานความคดสรางสรรคของประเทศเกาหลทงในประเทศและตางประเทศ (Kocca, 2013, Online) ครอบคลมความหลากหลายของอตสาหกรรมสรางสรรคของประเทศเกาหล ไดแก เกม (Game), การตนและการตนชอง (Cartoons & Comics), แอนเมชนและลขสทธตวละคร (Animation & Character Licensing), เพ ล ง (Music), แ ฟ ช น (Fashion), ก า ร แ พ ร ภ า พ อ อ ก อ า ก า ศ (Broadcasting) รวมถงการสนบสนนในดานการผลต ดานการตลาด สงเสรมผลกดนผลงานสามารถ เผยแพรขายไปยงทวโลก สงเสรมการพฒนาทนมนษยและการใช งานเทคโนโลยทาง

2

วฒนธรรม จากการผลกดนท าใหเกดเปนกระแสความนยมวฒนธรรมเกาหล ทเรยกวา Korean Wave ไปทวโลก กลายเปนปรากฎการณทางวฒนธรรมขามมชาตทขามพนอทธพลทางเศรษฐกจ การเมอง และสงคม นอกจากประเทศญป นและเกาหลแลว ประเทศสหรฐอเมรกา ประเทศจน ประเทศฝงยโรป และอกหลายประเทศ ทใหความส าคญกบการใชตวละครการตนมา ผลกดนเศรษฐกจประเทศ พรอมกบ การใชลกษณะและคณสมบตเดนของเทคโนโลยสอดจทลมาเชอมโยงกบสงคมวฒนธรรม และหลายระดบ ใหมประสทธภาพสงสด

ปจจบนนตวละครการตน ถอวาเปนสอดจทลคอนเทนต (D igital Content) ท มความส าคญตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจของประเทศ เพราะเปนสอทสามารถเขาถงไดทกเพศทกวย โดยเฉพาะเดกและเยาวชน และเปนสอทสามารถน าเสนอเรองราวใหเขาใจงาย สามารถสอดแทรกเนอหาความร ปลกฝงทศนคตและคานยมได โดยผานการน าเสนอเรองราวถายทอดแนวความคดผานจนตนาการ และการสรางสรรคหรอการแสดงออกในรปแบบเชงศลปะของศลปนผ วาดการตน (Cartoonist) ตวละครการตนนนสามารถเปนคน สตว หรอกระทงสงของ มาน าเสนอเรองราวตางๆ ในชวตของเรา สะทอนสภาพและความเปนไปในสงคม สะทอนวถชวตความเปนอย สะทอนแนวความคดทางการเมอง คานยมทเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา ในรปแบบการเสยดส การลอเลยน เชงความขบขน ศลปนผ วาดการตนแตละคนจะมรปแบบการน าเสนอทเปนเอกลกษณ ไมวาจะเปนลายเสน รปแบบและวธการน าเสนอเนอหาหรอการมตวละครการตนเปนของตนเอง ทเปนตวแทนความคดในการน าเรองราวตางๆ ตวละครการตนมอายมายาวนานและสามารถมฐานแฟนเหนยวแนนอยางแมวเฟลกซ (Felix the Cat) ตวละครการตนตวแรกของ โลกมอายถง 97 ป, มกกเมาส (Mickey Mouse) และเฮลโล คตต (Hello Kitty) เปนตน นอกจากนน ตวละครการตนยงสามารถเปนสนคาสงออกทางวฒนธรรม และสรางมลคามหาศาลในทางเศรษฐกจใหกบประเทศได (วาสนา ปานวม, 2556, น. 84) โดราเอมอน ตวละครการตนแมว หนงในตวละครการตนทส าคญของประเทศญป น เปนสนคาสงออกทางวฒนธรรม ททรงอทธพลของประเทศญป น ตามแนวคดออน หรอทเรยกวา Soft Power ของโจเซฟ ไนย (Joseph Nye) อ านาจทเกดจากการสรางเสนหหรออ านาจทเกดจากการโนมนาวดวยทรพยากรเชงอ านาจทส าคญ 3 ประการ ไดแก วฒนธรรม คานยมและนโยบายตางประเทศ ในป พ.ศ. 2551 โดราเอมอน ไดรบการแตงตงใหเปนทตวฒนธรรมการตนตวแรกจากกระทรวงตางประเทศญป น เพอสรางความสมพนธอนดระหวางประเทศ และสรางความเขาใจอยางลกซงเกยวกบการตนในประเทศญป น พรอมสงเสรมและเผยแพรประเทศญป นใหเปนทรจก นตยสารไทมเอเชย ยกใหโดรา

3

เอมอน เปน 1 ในวรบรษของทวปเอเชย และในปพ.ศ. 2556 คณะกรรมการโอลมปกญป นไดมมตแตงตงใหโดราเอมอนเปนทตโอลมปก 2020 ท าหนาทประชาสมพนธและโปรโมตงาน

การทจะสรางตวการตนใหส าเรจไดนน จ าเปนอยางยงทจะตองไดรบการสนบสนนจากกลม แฟน แฟนของตวละครการตนจะแตกตางจากแฟนคลบของกลมอนๆ เพราะตวละครการตนไมได มชวตจรง แตการทมนษยนนไดใหความสนใจชนชอบตดตามตวละครการตนทไมชวตจรงเหลาน เปนพเศษแลว ยงใหความส าคญในการสนบสนนผลงานของตวละครการตนและผลตภณฑตางๆ แสดง ออกถงการจงรกภกดตอตวละครการตนผานทางสอประเภทตางๆ ปรากฎการณของการทจะเปนแฟนของตวละครการตนนนเปนความสมพนธท เกดขนไดหลายรปแบบ ไมวาจะเปนความสมพนธระหวางตวละครการตนกบแฟน ความสมพนธระหวางแฟนกบแฟน Shedlosky-Shoemaker, Costabile, & Arkin (2014, p. 574) ไดอธบายถงการขยายตวตนของบคคลผาน ตวละครสมมตผานงานวจยเรอง Self-Expansion Through Fictional Character พบวา ความสมพนธแบบกงมสวนรวมทางสงคมสามารถสรางหรอขยาย ตวตนของบคคลผนนไดไมตาง กบการสรางความสมพนธกบบคคลทมอยจรง รวมถงมโอกาสในการสรางประสบการณรวมกบของตวละครสมมตในเรองและสามารถขยายความเปนตวตน การพฒนาตนเองใหเปนผ ทมความเจรญงอกงามสวนบคคล (Personal Growth) โดยเฉพาะกบผ ทเหนวาตวละครนนเปนตวแทนของตน หรอสะทอนความคดของตนได ผ คนสวนใหญเตบโตและเรยนรมากมายผานตวละครการตนตงแตยงเปนเดก หลายคนมตวละครการตนเปนเพอนทดทสดในวยเดกจนกระทงเตบใหญ จากการศกษาของ Aynur Aliyeva (2013, Online) พบวาเดกมความสนใจในโทรทศนตงแตอาย 18 เดอน และตงแตอาย 30 เดอน หรอประมาณ 2 ขวบครงนนเดกสามารถทจะมพฤตกรรมเลยนแบบตวละครการตนหรอสอทเดกเสพได จงเหนไดวาตวละครการตนนนมความผกพน ซงกอใหเกดอทธพลตอพฤตกรรมและตวตนของคนเราเปนอยางมาก

จากการพฒนาเทคโนโลยดจทลสอทกาวหนาไปอยางมากในปจจบน ท าใหรปแบบของตวละครการตนมความหลากหลายมากขน มการพฒนาเนอหาใหอยรปแบบของดจทล และใหสอดคลองกบอปกรณการเทคโนโลยสอสารผานทางสอแอนเมชน (Animation) เกม (Game) หนงสอ อเลกทรอนกส (E-book) ไลนสตกเกอร (Line Sticker) เวปตน (Webtoon) เปนตน รวมถงการพฒนาของเทคโนโลยดจทลยงกอใหเกดการเปลยนแปลงสงคม ชวต การท างาน (ยน ภวรวรรณ, 2558, สไลด) มความจ าเปนในการด าเนนชวตดวยเทคโนโลยดจทล กอใหเกดนเวศดจทลและ วฒนธรรมดจทล (Digital Ecology and Digital Culture) คนทวโลกสามารถตดตอสอสารกนได ปราศจากพรมแดน ไมมขอจ ากดในเรองของเวลา และไมจ ากดวามผ สอสารจ านวนเทาใด การ

4

ด ารง อยรวมกนกบเทคโนโลยดจทล ท าใหเกดสงคมใหม สงคมแหงโลกความจรงเสมอน (Virtual Reality) หรอโลกทสอง โลกทสองใบนอาจจะเหมอนหรอไมเหมอนสงคมบนโลกแหงความเปนจรง อาจจะม การสรางตวตนใหมขนมาในโลกโซเชยล การสรางเครอขายสงคม เชน เฟสบ ก (Facebook) ทวตเตอร (Twitter) ทผ คนมากมายทเขามารวมกนในโลกแหงจนตนาการน มการสอสารแลกเปลยน แบงปนทรพยากรขอมล มกจกรรมตางๆ รวมกน ถงแมวาความเจรญกาวหนาทางดานเทคโนโลย และการสอสาร )วรวฒ ออนนวม, 2555: 215 ) เปลยนแปลงไปเชนไรกตาม แตมนษยกยงเปนตวตนทางและปลายทางของการสอสาร ยอมมผลตอพฤตกรรมของมนษยทไดรบ อทธพลจากการพฒนารปแบบการสอสารในรปแบบใหมๆ และสงผลใหเกดการเปลยนสงคมและวฒนธรรมดจทล (Digital Culture and Society)

ผวจยเลงเหนวา ตวละครการตนนอกจากจะเปนเพยงของเลน หรอสอเพอความบนเทงแลว ยงสามารถเปนสงทสะทอนพฤตกรรมของคนในสงคม ไมวาจะเปนเดกหรอผใหญทมลกษณะการ ตดตามตวละครการตน หรอเปนแฟนของตวละครการตนจะมลกษณะการแสดงออกแตกตางกนไป บางคนมอง เหนตวละครการตนเปนเสมอนเพอนรก เพอนเลน เพอนทคอยอยเคยงขางเราในยาม ทกลว ทอแท หรอเศราโศก เปนเสมอนสญญะแสดงตวตนผานสญญะทางการบรโภค ไมวาจะเปนในรปแบบของการใชสนคา การสะสม หรอการชนชอบตดตามตวละครการตนเหลานน ตวละครการตนยงมสวนส าคญอยางมากในการเรยนรและพฒนาการของเดกไทย แตหากพจารณาขอมลมลคาการตลาดของอตสาหกรรมตวละครการตน (Character) จากการส ารวจมลคาดจทลคอนเทนตของป 2560 ในประเทศไทย โดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล พบวาตวละครการตนไทยมสวนแบงการตลาดเพยงรอยละ 4 เทานน กลาวไดวาเดกไทยรอยละ 96 นนเตบโตและเรยนรผานตวละครและวฒนธรรมของตางประเทศ โอกาสของตวละครการตนไทยทจะเขาถงเดกไทย และรวมเปนสวนในการพฒนาเดกไทยนนมโอกาสทต ามาก ดงนน ผ วจยจงมงมนศกษาตวละครการตนไทยทมอาย 10 ปขนไป เพอวเคราะหความสมพนธและปจจยทกอใหเกดแฟนของตวละครการตนไทย และศกษาผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ โดยสามารถน าผลทไดจากงานวจยนไปเปนขอมลอางองใชในการสรางสรรคตวละครการตนใหมๆ ใหเปนทชนชอบของคนไทยและเขาใจในพฤตกรรมของแฟนทมตอตวละครการตนได

5

2. ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. วเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย 2. วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย 3. ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและ

เศรษฐกจ

3. ความส าคญของการวจย ผลการวจยทได สามารถน าไปเปนองคความรส าหรบการพฒนาในดานการออกแบบ

และกระบวนการผลตตวละครการตนไทย ใหสอดคลองกบบรบทของสงคมและแนวทางความตองการ ของผบรโภคกลมเปาหมาย ผประกอบการและผสนใจสามารถน าองคความรไปวเคราะหตอยอด ปรบใชใหเกดประโยชนได

4. ขอบเขตของการวจย ในการศกษาวจยครงน ผวจยมงศกษาแฟนของตวละครการตนไทยทมความชน

ชอบ ตวละครการตนไทย โดยก าหนดกลมตวอยางทใชในการวจยดงน 5.1 ตวละครการตนไทย อายเกน 10 ปขนไป ตวละครการตนทมเจาของลขสทธ

เปน คนไทย เปนตวละครการตนมตวตนทชดเจน แสดงตวตนเปนตนเอง มจดเปลยนของการพฒนาการ ใชชองทาง สอในรปแบบของสอดงเดมและสอใหม มแนวทางในการคดเลอกตวละครการตนไทย ดงน

- การมผลตภณฑสนคาเปนของตนเอง (Character Merchandising) - การขายลขสทธตวละคร (Character Licensing) - มหนารานขายผลตภณฑทงในรปแบบรานคาปกตและรานคาออนไลน - มชองทางการเผยแพรทงสอดงเดมและสอใหม - มชองทางการสอสารกบแฟน

โดยมตวละครการตนไทยทตรงกบแนวทางในการคดเลอก 3 ตว ดงน 1. กานกลวย (Khan Kluay) ของบรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด 2. ปงปอนด (Pang Pond) ของบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด 3. บลดด บนน (Bloody Bunny) ของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด

6

5.2 แฟนของตวละครการตนไทยกลมตวอยาง 3 ตว ผ วจยใชวธการสมตวอยางแบบ สโนวบอลเทคนค (Snowball Technique) โดยขอค าแนะน าจากบคคลหรอผ ใหขอมลแหลงส าคญ ในการแนะน ากลมตวอยาง เพอสามารถเขาถงกลมตวอยางไดอยางทตองการ รวมถงการใชเทคนค เครอขาย (NetworkTechnique) ใหแนะน าบคคลทเกยวของตอไป รวมถงผ วจยจะเลอกใชกลม ตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ในพนทกจกรรมตางๆ

การคดเลอกผ ใหขอมลหรอแฟน (Fan) ผ วจยไดใชวธการคดเลอกตวอยาง โดยมแนวทาง ในการคดเลอกดงน

1) เปนบคคลทเปนแฟนตดตามผลงานของตวละครการตนอยางสม าเสมอ 2) เปนบคคลทมความโดดเดน ตดสนจากการสงเกตการณจากเจาของตวละคร

การตนทตดตามมาตลอด 3) มการสนบสนนตวละครการตน 4) เปนบคคลทเตมใจใหขอมล

5. นยามศพทเฉพาะ 1. ตวละครการตนไทย (Thai Cartoon Character Design) หมายถง ตวละครการตน

ทมเจาของลขสทธเปนคนไทย เปนตวละครการตนมตวตนทชดเจน แสดงตวตนเปนตนเอง ไมได เปนตวแทนของศลปน หรอนกวาดการตน ในงานวจยนศกษา ตวละครการตนไทย 3 ตว ไดแก บลดด บนน (Bloody Bunny), ปงปอนด (Pang Pond) และกานกลวย (Khan Kluay)

2. แฟน (Fan) หมายถง คนทชนชอบและตดตามตวละครการตนไทย 3 ตว ไดแก บลดด บนน (Bloody Bunny), ปงปอนด (Pang Pond) และกานกลวย (Khan Kluay)

3. ชองทางการสอสาร หมายถง ชองทางการสอสารทแฟนใชตดตามผลงาน เรองราวความ เคลอนไหวของทตวละครการตน เปนชองทางทตวละครการตนตองการสอสารไปยงแฟน หรอ แฟนเปนผ แสวงหาสอดวยตนเอง ทงในรปแบบสอแบบเกาและสอสมยใหมทเปนสอเทคโนโลยดจทล

4. สอกจกรรม หมายถง กจกรรมทจดขนเกยวกบตวละครการตน หรอกจกรรมทมตวละคร การตน ไปเกยวของ เชน กจกรรมงานวนเดก กจกรรมปใหม งานแสดงสนคาตวละครการตน เปนตน

5. สอมวลชน หมายถง ชองทางการสอในรปแบบดงเดม ทสามารถสอสารไปถงคนจ านวนมากไดในเวลาเดยวกนหรอในเวลาใกลเคยงกน เชน โทรทศน ภาพยนตร นตยสาร หนงสอพมพ

7

6. ปรากฏการณ หมายถง เหตการณทท าใหตวละครการตนเกดจดเปลยน ไมวาจะเปนดาน การออกแบบ ดานการจดการ ดานแฟน ฯลฯ

7. ปจจยดานรปลกษณภายนอก หมายถง สงทมองเหนและรสกไดจากการไดเหนตวละครการตน ไมวาจะเปนลกษณะหนาตา ทาทางของตวละครของตวละครการตนและความทนสมยในการออกแบบ

8. ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน หมายถง นสย เรองราว วฒนธรรม สงคม โลกของตวละคร ทสามารถสรางความสมจรงของตวละครภายในใจของแฟน

9. ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน หมายถง เนอหาทผผลตสอสารไปยงแฟน แฟนกบแฟน และกบคนทวไป ทงในรปแบบสอออนไลนและออฟไลน

8

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ วรรณกรรม และงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผ วจยมแนวทางในการศกษาทฤษฎและกรอบแนวคดทสอดคลองกบ วตถประสงคของการวจยเรอง ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยไดศกษา เอกสารและงานวจยทเกยวของ มหวขอรายละเอยดดงน

สวนท 1 ขอมลเกยวกบตวละครการตนไทย สวนท 2 กระบวนการสรางตวละครการตน สวนท 3 แนวคดปรซมอตลกษณแบรนดของเคฟเฟอเรอร สวนท 4 แนวคดเกยวกบแฟนศกษา สวนท 5 แนวคดการบรโภคสญญะของฌอง โบดรยารด สวนท 6 ความสมพนธทางสงคมกงความจรง) Parasocial Relationship( สวนท 7 วฒนธรรมการมสวนรวม (Participatory Culture) สวนท 8 ทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด (Technology Determinism) สวนท 9 สถานการณและมลคาการตลาดของอตสาหกรรรมตวละครการตนไทย สวนท 10 ความเปนมาของตวละครการตนบลดด บนน, ปงปอนด และกานกลวย

สวนท 11 งานวจยทเกยวของ

1. ขอมลเกยวกบตวละครการตนไทย 1.1 นยามของการตน

การตน เปนศลปวฒนธรรมตะวนตกทมรากศพทมาจากค าวา Cartone จากภาษาอตาล ซงหมายความวา กระดาษแผนใหญ และค าวา Carton จากภาษาฝรงเศสทมความหมายวา กระดาษแขง

การตนในหนงสอ A Dictionary of Art Terms and Techniques (1969) หมายถง ภาพวาดลายเสนเชงลอเลยนตลกขบขน มกขะวาดดวยลายเสนงายๆ โดยมวตถประสงคเพอความ สนกสนาน การศกษา และรวมถงการแสดงความคดเหนทางการเมองและสงคม (ตปากร พธเกส, 2555, น. 12)

การตน ในความหมายพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ .ศ . 2544 ไดใหความหมายวา ภาพลอ, ภาพตลก, บางทเขยนเปนภาพบคคล บางทเขยนเปนภาพแสดงเหตการณทผ เขยนตงใจ ลอเลยนจะใหดรสกขบขน บางทกเขยนตดตอกนเปนเรองยาว

9

Merriam Webster (2016) ไดใหนยามค าวา การตน ไว 3 ลกษณะ ดงน - การวาดภาพลงในหนงสอพมพหรอนตยสาร แสดงอารมณขนในเรองใดเรอง

หนง - ชดภาพวาดทบอกเลาเรองราว - ภาพยนตร หรอ รายการโทรทศนทผลตโดยการถายภาพชดของภาพวาด

กตมา สรสนธ (2540, น. 7) อางถง พมล กาฬสห เจาของผลงานหนงสอการตน “ตกตา” หนงสอการตนเลมแรกของประเทศไทย ไดอธบายลกษณะเดนของการตนไววา

1. ตองเปนภาพทวาดผดจากความจรง มการวาดเกนจรง 2. เปนการเขยนวาดขนมาเพอจดมงหมายในการลอเลยน หรอท าใหเกดอารมณ

ข าขน หรอประชดประชนในกรณใดกรณหนง 3. เปนการภาพทวาดดวยตนเอง ไมลอกเลยนแบบหรอดดแปลงตอเตมมาจาก

ผ อน 4. เปนภาพทตองยดหลกเกณฑของความจรงอยบาง แมจะเปนหลกเกณฑทอย

ในขอบเขตกวางขวาง จะเหนไดวานยามของการตนมความหลากหลาย ไมไดมแตลกษณะของภาพนงรป

เดยว สามารถเปนชดภาพเลาเรองและแอนเมชนไดดวย แตลกษณะของการวาดการตนนน จะเปนการ วาดภาพทมการลดทอนรายละเอยดความสมจรงของภาพ มรปแบบในการวาดทมลกษณะงายๆ จ าลองภาพคน ภาพสตว สงของหรออนๆ น าเสนอออกมาใหมความนารก ตลกขบขน ลอเลยน โดยมเนอหาเพอเปนการบอกเลาเหตการณ สถานการณ แนวความคดใหคนไดเขาใจเรองราว ความคดทผวาดตองการน าเสนอไดงายและรวดเรวในขอบเขตกวางขวาง

นอกจากค าวาการตนแลว ยงมค าอนๆ ทมความหมายคลายและเกยวกบการตน เชน - คอมมค (Comic) มลกษณะเปนภาพชดๆ เลาเรองราว อาจจะไมมถอยค า หรอ

มถอยค า อธบายประกอบตามเนอเรอง ในลกษณะเปนการบรรยายภาพดานบน หรอ ดานลางทเรยกวา แคปชน (Caption) หรอลกษณะเปนบทสนทนาของตวละครในเรองจะมรปแบบทเรยกวา ถอยค าพด (Speech Bubble)

- มงงะ (Manga) เปนหนงสอการตนในประเทศญป น มการพฒนารปแบบของการตนจนม เอกลกษณของตนเอง ถาเปนภาพเคลอนไหวจะเรยกวา แอนเมะ (Anime)

- ภาพประกอบ (Illustration) หมายถง ภาพวาดขนมาจากการตความเพอน าเสนอแนวคด หรอเปนภาพทน าเสนอรวมเนอหาในสอตางๆ เชน นตยสาร, หนงสอ, สอการสอน

10

- แอนเมชน (Animation) การสรางภาพเคลอนไหวดวยภาพหลายๆ ภาพมาเรยงกนแลว ท าใหเกดความตอเนองจนท าใหเกดภาพลวงตา ซงปจจบนนแอนเมชนมรปแบบทหลากหลาย อาท เชน แอนเมชน 2 มต, แอนเมชน 3 มต, สตอปโมชน (Stop Motion), กราฟคเคลอนไหว (Motion Graphics)

1.2 ตวละครการตนไทย

ประเทศไทยนนการตนไทยมจดเรมตนมาตงแตสมยรตนโกสนทรตอนตน จากการการเขยน ภาพฝาผนงดวย เทคนคแบบตะวนตก โดย ขรว อนโขง จตรกรเอกทมการวาดภาพแนวผสมผสาน ด าเนนชวตแบบไทยกบตะวนตกเขาดวยกน มการประยกตงานจตรกรรมไทยเปนภาพทวทศนแบบ ตะวนตกโดยใชตวละครและสถานทแบบตะวนตก แตยงคงเนอหาทถายทอดความคดและความเชอ ของไทย ถงแมวาจะภาพเหมอนจรง แตมการสอดแทรกเนอหาทมอารมณขนและลอเลยน ตอมาใน สมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6)) มการแพรหลายของภาพการตนลอเลยน บคคลส าคญทางการเมอง โดย ขนปฏภาคพมพลขต หรอทรจกกนดในนาม เปลง ไตรปน ผ ทไดรบการยกยองวาเปนการตนนสตคนแรกของเมองไทย เขยนภาพลอเลยนลงในหนงสอพมพกรงเทพเดลเมล หลงจากนนกมนกเขยนการตนทมชอเสยงเกดขนมากมาย อาทเชน สวสด จฑะรพ นกเขยนการตนเรอง สงขทอง เปนนกเขยนการตนเรองยาวคนแรกของประเทศไทย โดยตวการตนนน ดดแปลงมาจากตวการตนเรองปอบอาย ประยร จรรยาวงษ เจาของตวการตน “ศขเลก” พระเอกลเกและ เจาของคณะลเก “ยอดชายนายศขเลก” เปนการตนทมเนอหาลอการเมอง และสะทอนวถชวตชาวบาน “ศขเลก” เปนตวการตนทมบคลกเรยบงายตอสความจนดวยความขยนหมนเพยร มการถายทอดประสบการณช วต สอดแทรกใหความรและแนวคดในการด าเนนชวตในเนอหาของการตน พมน กาฬสห เจาของหนงสอการตน “ตกตา” เปนหนงสอการตนฉบบแรก ทเขยนโดยฝมอคนไทย มตวละครหลกสคน คอ หนไก หนนด หนหนอย และหนแจว จากนน ส านกพมพบรรลอสาสนกวางจ าหนายนตยสารการตนหนจา ของจ านญ เลกสมทศ (จมจม) นตยสารการตนเบบของ วฒนา เพชรสวรรณ (อาวฒน) และตามดวยหนงสอการตนขายหวเราะและมหาสนก ซงหนงสอการตนทงสองเลมนไดสรางนกเขยนการตนใหมขนอกมากมาย ไมวาจะเปนนพนธ เสงยมศกด (นค), ภกด แสนทวสข (ตาย), ผดง ไกรศร (เอาะ) และการตนยอดนยมตาง ๆ เชน ปงปอนด, หนหนอนเตอรและยงคงไดรบความนยมตอเนองมาจนถงปจจบน ส านกพมพบรรลอสาสนเปนส านกพมพทมบทบาทส าคญส าหรบการตนไทย จากการจดพมพหนงสอการตนยอดนยมอกหลายเรอง

11

จากตวละครการตนไทยท มตนก าเนดจากหนงสอการตนแลว สอแอนเมชน (Animation) กถอวาเปนสอส าคญทเปนตนก าเนดใหเกดตวละครไทยอกหลายตว การพฒนาดานแอนเมชนของ ไทยเกดขนมากวา 60ป ซงแอนเมชนในชวงแรกนนจะไดแรงบนดาลใจมาจากแอนเมชนตะวนตก จะมตวละครเปนตวน าเรอง โดยเรมจากการใชแอนเมชนในงานโฆษณาสนคา เชน หนหลอ ในโฆษณายาหมองบรบรณปาลม ผลงานของสรรพสร วรยสร ซงถอวาเปนผผลตผลงานแอนเมชน คนแรกของประเทศไทย และแมมดกบสโนวไวทในโฆษณาแปงน าควนนา ทหลายคนรจกและ จดจ าไดด ผลงานของเสนห คลายเคลอน ตอมาปยต เงากระจาง ไดผลตภาพยนตรการตน แอนเมชนไทยเรองแรกไดส าเรจ ในชอเรองวา เหตมหศจรรย เปนภาพยนตรการตนแอนเมชนสน ทมความยาว 12 นาท ฉายครงแรกทโรงภาพยนตรศาลาเฉลมไทย หลงจากนน ปยต เงากระจาง ยงไดผลตภาพยนตรการตนแอนเมชนอยางตอเนอง และไดผลตภาพยนตรการตนแอนเมชนเรอง ยาวเรองแรกของประเทศไทยเรองสดสาคร ตอจากนนกเรมมแอนเมชนทฉายทางโทรทศนเรอยมา รวมถงการน าวรรณคดไทยมาดดแปลงใหเปนแอนเมชน โดยบรษทบรอสคาสตไทย เทเลวชน จ ากด ไมวาจะเปนปลาบทอง สงขทอง และเงาะปา เปนตน และเรมมการผลตแอนเมชน 3 มต ในรปแบบของแอนเมชนซรและภาพยนตรแอนเมชน เชน ปงปอนด ด แอนเมชน, กานกลวย และ สดสาคร หรอทรจกกนดในนาม จามะจะ ทงจา ทสรางปรากฏการณในการน าตวละครในเรอง มาผลตเปนสนคาในเชงพาณชย น าตวละครไปใชในโฆษณาเพอประกอบสนคาหรอประชาสมพนธ องคกรตางๆ

จากการพฒนาทางดานรปแบบของสอและเทคโนโลยสอทกาวหนาไปอยางมาก ท าให รปแบบของตวละครการตนมความหลากหลายมากขน ทงสรางขนดวยคอมพวเตอรมทงลกษณะ ของ 2 มต และ 3 มต ทมการเผยแพรทงในรปแบบสอเกาและสอใหม ผานทางสอหนงสอ อเลกทรอนกส (eBook) แอนมเชน (Animation) เกม (Game) การตนออนไลน (Cartoon Online) ไลนสตกเกอร (Line Sticker) เวปตน (Webtoon) ฯลฯ ตวละครการตนไทยไดถกแบงออกเปน 2 กลมไดแก (1) ตวละครการตนทถกพฒนาขนมาเพอเชงพาณชยมาตงแตเรมตน (Original Character) อยางบลดด บนน (Bloody Bunny) ของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด ถอวาเปนตวละครการตนตวแรกของประเทศไทย ทถกพฒนาขนมาเพอเชงพาณชยมาตงแตเรมตน ไดรบความนยมมาจนถงปจจบนทงในและตางประเทศ และ (2) ตวละครการตนทถกพฒนาขนมา จากแอนเมชน เชน กานกลวย ของบรษทกนตนา แอนนเมชน สตดโอ จ ากด ภาพยนตรแอนเมชน 3 มตเรองแรกของประเทศไทย ทสรางปรากฏการณการรกชาตและรกชาง สตวคบานคเมองของ

12

ประเทศไทย และเดกชายปงปอนด ทโดงดงมาจากหนงสอการตนไอตวเลก จากภาพสองมตใน กระดาษกลายมาเปนภาพยนตรแอนเมชนซร 3 มต

ตวละครการตน กานกลวย ของบรษทกนตนา แอนนเมชน สตดโอ จ ากด มาจากภาพยนตร แอนเมชน 3 มต เปนเรองทไดแรงบนดาลใจจากพงศาวดารวาดวยลกษณะคชลกษณของชาง ทรงของสมเดจพระนเรศวรมหาราช ชอตามพงศาวดารนนคอ เจาพระยาปราบ หงสาวด หรอเดมชอ เจาพระยาไชยานภาพ หรอ พลายภเขาทอง เนองจากมหลงโคงลาด คลายกานกลวย จงไดม การตงชอชางตวเอก ชอ กานกลวย เปนภาพยนตรแอนเมชนทสรางปรากฏการณ ท าใหผชม โดยเฉพาะกลมเดกไดซมซบนสยของกานกลวยผานการชมภาพยนตรเรองน ในเรองของความรก ชาต รกครอบครว ความกลาหาญ หนมาสนใจประวตศาสตรไทย รวมถงการรกและปกปองชางไทย สตวคบาน คเมองอกครง นอกจากภาพยนตรแอนเมชน 3 มต 2 ภาคแลว กานกลวยยงไดมการผลต ออกมาเปนแอนเมชนซร (Animation Series) ทเผยแพรทางโทรทศนและสอออนไลน เกม (Game) สตกเกอร (Sticker) และอนๆ ถงแมวา กานกลวย จะออกฉายมากหลายปแลว แตชอกานกลวยก ยงตดอยในใจของใครหลายๆ คน และมกลมแฟนคลบทมความหลากหลายทางอาย

ตวละครการตน ปงปอนด ของบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด ปงปอนด ตวการตนของ ภกด แสนทวสข หรอทรจกกนดในนาม นาตาย นกวาดการตนชอดงจากหนงสอการตนไอตวเลก ตวละครการตน ปงปอนด เปนสญลกษณของเดกทมนสยซกซน มองโลกในแงด สนกสนาน มความขเลนไปกบทกสงทกอยาง ดงนนปงปอนด จงเปนตวละครการตนทถกเลอกน าไปใชเปน พรเซนเตอรใหกบสนคา หรอเพอประชาสมพนธใหความรขององคกรตางๆ ซงท าใหการสอสาร เขาถงกลมเปาหมายมากยงขน ดวยการสอสารดวยค าพดงายๆ จรงใจ ปงปอนดเปนตวละครการตน ทมการพฒนาตามเทคโนโลยอยางตอเนอง จากสอดงเดมทเปนหนงสอ กลายมาเปนสอดจทลใน รปแบบตางๆ ในปจจบน ไมวาจะเปนสอแอนเมชน 2 และ 3 มต เกมและสตกเกอร ท าใหมกลมฐาน แฟนทมหลากหลาย ไมวาจะเปนฐานแฟนเกาจากสอดงเดมทเตบโตมาพรอมกนกบปงปอนด และฐานแฟนใหมทรจกปงปอนดเพราะรปแบบของสอใหม

ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) ของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด ออกแบบโดย อครชญ จารศลาวงศ ทง กฤษณ ณ ล าเลยง ผกอตงบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด และอครชญ จารศลาวงศ ผ ทมความรกในตวละครการตน มความมงมนทจะสรางธรกจ ทางดานลขสทธตวละครการตน ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) เปนตวละคร การตนทไดรบความนยมมากทสดของบรษท โดยเนนกลมเดกวยรนและคนท างาน ซงจะแตกตาง

13

จาก ตวละครการตนตวอนๆ ทมกจะเจาะกลมเปาหมายไปทเดก ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) ไดมการขายลขสทธทงในเอเชย ยโรป ลาตนอเมรกาและตะวนออกกลาง เชน ประเทศญป น อสราเอล สเปน เมกซโก โปรตเกส และแอฟรกาใต มการพฒนาสนคาประเภทเครองเขยน เสอผา เครองประดบและของทระลกตางๆ รวมถงการตอยอดไปยงสนคาทเปนเนอหาดจทล (Digital Contents) ในหลากหลายรปแบบ เชน เกมในโทรศพทมอถอ ทงในระบบ iOS และ Android การตนแอน เมชน (Animation), วอลลเปเปอร (Wallpaper), สกรนเซฟเวอร (Screensaver), อโมตคอน (Emoticon), สตกเกอร (Sticker) และ อ-การด (E-Card) และบรการรานอาหาร และเครองดม จงท าใหมฐานแฟนคลบอยทงโลก มแฟนอารต (Fan Art) ทใชตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) มาแสดงออกทางความคดของกลมแฟน แตทนาสงเกตคอ ตวละครการตน บลดด บนน (Bloody Bunny) ไดรบความนยมในตางประเทศมากกวาในประเทศไทย หลายคน เคยเหนแตไมรวาเปนตวละครการตนของไทย

ระบบอนเทอรเนตและการพฒนาเทคโนโลยของสอใหม เปนองคประกอบทส าคญทท าให รปแบบของการสอสารเปลยนแปลงไป การน าเสนอเรองราวของตวละครการตนจงจ าเปนทจะตองปรบเปลยนใหเขากบสอใหม ผลจากการใชไลนสตกเกอร (Line Sticker) จะเหนไดวา ตวละครการตนไดกลายสวนหนงของวฒนธรรมการสอสารทสามารถสะทอนอารมณความรสกไดดไมนอยไปกวาตวอกษรเลย และไดสรางปรากฎการณใหมใหกบวงการการตน ทกคนสามารถสรางสรรค ออกแบบการตน เปดกวางยอมรบผลงานการออกแบบทแหวกกฏของการออกแบบอยางสนเชง

1.3 ความหมายของสนคาตวละคร (Character Merchandising)

World Intellectual Property Organization (1994) หรอ WIPO ไดแบงรปแบบขอ ง ตวล ะค ร (Character) ท ส าม ารถน าม าผล ต ใ ช เป น ส น ค าต วล ะค ร (Character Merchandising) ไว 2 รปแบบ ดงน

1.3.1 ตามแหลงทมาของบทบาทของตวละคร 1.3.1.1 ตวละครสวมบทบาทสมมต (Fictional Characters) หมายถง ตวละครท

ม ลกษณะเปนมนษยสวมบทบาทสมมตตามบททก าหนดไว มทงตวละครทเปนมนษย และตวละครทไมใชมนษย แตมลกษณะเหมอนมนษยเปนสงทไมมชวต หรอเกดตามธรรมชาต หรอ เหนอธรรมชาต ตวละครสวมบทบาทสมมต (Fictional Characters) สามารถแบงตามทมาของ บทบาทของตวละครได ดงน

14

- งานวรรณกรรม (Literary Work) เชน แฮรร พอตเตอร (Harry Potter), เชอรลอก โฮมส (Sherlock Holmes), ไซอว, หนมาน

- ก า รต น เ ร อ ง รา ว เป น ต อน ๆ (Strip Cartoons) เช น ซ ป เป อ รแ ม น (Superman), โดราเอมอน (Doraemon), การฟลด (Garfield), สนปป (Snoopy)

- งานศลปะ (Artistic Works) หรอ งานวาด (Drawing) เชน โมนาลซา (Mona Lisa), เฮลโล คตต (Hello Kitty), หมโพลาของโคก, หมแพนดา ขององคกร พทกษสตวอยาง World Wide Fund (WWF)

- งานภาพยนต ร (Cinematographic Works) ห รอ งาน ซ ร ส โท รทศ น (Television Series) เชน Star Wars, Toy Story, One Piece

1.3.1.2 มนษยจรง (Real Humans) หมายถง บคคลทเปนมนษยจรง ทอยในวงการธรกจ ภาพยนตรและรายการโทรทศน วงการนกกฬา เปนบคคลทมชอเสยงใน ฐานะของบคคลคนนนเอง หรออาจจะในฐานะของบทบาททไดรบตามบทบาททไดแสดง

นอกจากทมาขางตนทกลาวมาแลว ตวละครสวมบทบาทสมมต (Fictional Characters) ยงครอบคลมถงตวละครสวมบทบาทสมมตทมบทบาทเปนตวแทนสนคา เชน มชลนแมน, บาบกอน ของรานบาบคว พลาซา หรอ ตวละครสวมบทบาทสมมตทเกดขนเพอสงเสรมกจกรรมใดกจกรรม หนง เชน คมะมง มาสคอตประจ าจงหวดคมาโมโตะ

จากการแบงประเภทของตวละครสวมบทบาทสมมต (Fictional Characters) ตามทมาของ บทบาทของตวละครนน จะสงเกตไดวาตวละครสวมบทบาทสมมตบางตว จะมทมาตามบทบาทได มากกวาหนงทมา เชน ซปเปอรแมน (Superman) จะมทมาตามบทบาทไดทงการตนเรองราวเปน ตอนๆ (Strip Cartoons) และงานภาพยนตร (Cinematographic Works) การมทมาตาม บทบาทมากกวาหนงทมา เกดจากการพฒนาของตวละครไปยงสออนๆ ซงสามารถน าตวละคร นนไปสเรองราวใหมๆ

1.3.2 ตามค าจ ากดความ 1.3.2.1 ตวละครสมมตเลยนแบบมนษย (Fictional Humans) หมายถง ตวละคร

ทมลกษณะเปนมนษย มทงตวละครทเปนมนษย และตวละครทไมใชมนษย แตมลกษณะ เหนอมนษย เปนสงทไมมชวต หรอเกดตามธรรมชาต หรอเหนอธรรมชาต เชน ซปเปอรแมน, ทารซาน, เจมสบอน

1.3.2.2 ตวละครสมมตทไมใชมนษย (Non-Humans) เชน คตต, คมะมง, กานกลวย

15

1.3.2.3 มนษยจรง (Real Humans) เชน ดารา, นกรอง, นกแสดง

จากทกลาวมาในงานวจยนตวละครการตนทมลกษณะตวละครสมมตทไมใชมนษย (Non-Humans) และเปนตวละครสวมบทบาทสมมต (Fictional Character) เทานน

2. กระบวนการสรางตวละครการตน การสรางตวละครการตนหรอทเรยกกนวา การออกแบบคาแรคเตอรนน ถอวาเปน

องคประกอบส าคญไมวาจะน าไปสรางเปนผลงานภาพยนตร การตน เกม หรอภาพเคลอนไหวอนๆ โดยจะตองมเรองราวทดและชดเจน ตวละครในเรองตองมความนาสนใน เพอใหผ ชมสามารถเขาใจ กบเรองราวทเกดขน และสามารถจนตนาการผานเขามาในเรองราวตางๆ นนได เหมอนวาผชม สามารถเปนสวนหนงของในเรองนนได ตวละครแตละตวนนจะตองมการแนวคด วธการสรางและ เลาเรองอยางรอบคอบ มการออกแบบตวละครทดและสามารถเขาถงจตใจคนได สามารถเชอมตอ ทางอารมณไปถงของผชมหรอผ ทพบเหนได มความสนใจในเรองราวของตวละครการตนนนได

Vira Haglund (2014, p.11-26) ไดอธบายถงการพฒนาการออกแบบตวละครขนพนฐาน ไวดงน

1. การคนควาวจยและพฒนา (Research and Development) การคนควาวจยและพฒนาเปนขนตอนแรกของกระบวนการสรางตวละคร

จะตองท าการ คนควาขอมลในเชงลกใหไดมากทสด เพอน ามาอธบายตวละคร ความรสกของตวละคร การกระท า ของตวละครทเกดขนในแตละ บรบทของตวละครไดอยางลกซงแทจรง อะไรบางทเราทตองร เกยวกบบรบทของตวละคร เชน ชวตประจ าวนตวละครท าอะไร อะไรคอกจกรรมประจ าทท า มค าศพท หรอ ค าพดประจ าตวคออะไร มแนวทางในการด าเนนชวต เหตผลในการด าเนนชวต มแนวทางในการแกไขปญหาชวตอยางไร ศกษาบรบทของตวละครทงอาชพ ชวตทางดาน วฒนธรรม ในชวงเวลาทอาศยอยสภาพแวดลอม แมวาขอมลเหลานจะเปนเหมอนขอมลเบองตน ทจะเปนสวนทชวยในการตดสนใจและการประเมนการออกแบบ

2. การสรางความผกพนธทางอารมณ (Emotional Bonding) ตวละครเปนหวใจส าคญของเรอง จงเปนสงจ าเปนทจะตองท าผ ชมเกดความ

สนใจ เอาใจใส มความเหนอกเหนใจตวละครตงแตเรมตน โดยมองคประกอบส าคญ 3 ขอคอ

16

- จดจ าได (Recognition) - มความลกลบนาสนใจ (Fascination) - มเสนห (Mystery)

3. นยามตวละคร การสรางตวละครการตน จะตองสรางใหตวละครนนมเอกลกษณเฉพาะตว ไมซ า

แบบใคร (Creating a Unique Personality) มความหลากหลายซบซอน แตกยงใหความส าคญกบผลการ แสดงออกทชดเจนและลกซง องคประกอบทสรางขนจะตองมลกษณะทสอดคลองกน และอาจจะ มความขดแยงกน แตยงใหความสมดลของตวละครทด

4. ความลมลกในตวละคร (Deeping the Character) ความลมลกในตวละคร สามารถสรางไดโดย

- การสรางภมหลงในตวละคร (Background Story) ซงมวตถประสงคหลกในการ อธบายชวตตวละครในอดต ซงมผลตอการด าเนนชวตและการกระท าในปจจบน และเพออธบาย ความเปนไปไดและความนาเชอถอในเรองทก าลงด าเนนอย ยงเปนเหมอนขอมลแนะน าทางใหผชม สามารถคาดการณหรอเดาสถานการณทก าลงจะเกดขนได แมกระทงการผลกดนเรองนเปนทศทางทแนนอน

- แรงจงใจ เปาหมายและความตองการ (Motives, Goal and Needs) แรงจงใจ คอ การกระท าของตวละครเปนสงทท าใหคาทางศลธรรมของตวละคร ไมวาการกระท านนจะด หรอไมด อะไรคอแรงจงใจทท าใหตวละครกระท าเชนนน ท าไมตวละครถงตองการสงทเขาตองการ

5. การสรางความสมพนธของตวละคร Character Relationships) การทตวละครม ปฏสมพนธกบคนอน ในแตละบรบท ท าใหบรรยากาศในเรองทเปลยน มการสรางสถานการณท เปลยนไป ท าใหผชมมความรสกมสวนรวมไดดยงขน

นกออกแบบตวละครการตนพยายามทจะสรางตวละครการตนใหมความเปนคน ดวยการสรางบคลกภาพ สรางคาแรคเตอรตางๆ ใหกบตวละครการตนเพอใหมภาพจ าทชดเจนมากขน แตในความจรง คอ บคลกภาพตางๆ นนไมไดมพลงเพยงพอทจะชวยใหคนจดจ าได ถาบคลกภาพเหลานนไมมเสนหหรอไมสามารถดงดดลคนอนได

Katherine Isbister (2006, pp. 5-12) ไดใชหลกการทางจตวทยาพนฐานมาชวยในการออกแบบตวละคร เพอใหตวละครการตนมความลก มความซบซอน มเสนห และมความเปนมนษยมากขน สงเหลานจะชวยใหคนทรจกตวละครการตนมความรสกเหมอนจรง โดยเรมจากการ

17

ใชหลกการตความคนในสงคมจากการพบเจอกนครงแรก ไมวาจะเปนค าทกทายค าแรกและการประทบใจจากภายนอก มนษยจะตความโดยอตโนมตจากสญชาตญาณ หากนกออกแบบมความเขาใจวามนษยตความจากการพบปะแบบผวเผน (Social Surface) อยางไรแลว ท าไมถงตความอยางนน กจะชวยใหนกออกแบบสามารถออกแบบใหตวละครการตน มลกษณะทางกายภาพและพฤตกรรมเบองตนของตวละครการตนไดอยางเหมาะสม โดยไดกลาวถงรปแบบการตความจากการพบปะแบบผวดงน

1. ปฏกรยาทมตอการพบปะแบบผวเผน (Reacting to Social Surface) ลกษณะภายนอกมผลกระทบอยางมากตอการรบรและมผลตอการปฏบตตนตอบคคลอน เชน เมอเหนคนแตงตวโทรม ผมยง คนกมกจะตความวาเปนคนจน หรอ คนไมด เมอเหนคนใสชดสท ผกเนคไทด คนกมกจะตความวาเปนนกธรกจ

2. ความนาดงดดใจ (Attractiveness) เปนเหมอนแรงดงดดทท าใหคนอนสนใจ หรอทเรามกจะเรยกวา เปนคนมรศมออรา ความนาดงดดใจนนคลอบคลมถงคณสมบตพเศษตางๆ เชน การถกมองวาเปนคนอบอน, คนใจด, คนละเอยดออน, คนฉลาด จากภาพลกษณภายนอก ซงคนจะตความจากความงามในอดมคต ดจากใบหนาและรางกายทสมมาตร มสขภาพด ผวด แขงแรงรอยยมทแจมใส เปนตน ความแตกตางทางวฒนธรรมกมผลตอแนวคดของความงามในอดมคตทท าใหมองเหนความงามทแตกตางกนได

3. คนหนาเดก (Babyfaces) จะมลกษณะตากลมโต คางเลก ควสง หนาผากเลก ปากเลก จมกเลก รมฝปากอวบอม แกมมน ามนวล คลายเดก ซงคนในลกษณะนจะถกมองวาอบอน นารก ซอสตย แตมความรบผดชอบต า ยอมแพงาย

4. การมองแบบเหมารวม (Stereotype) การตความจากประสบการณ ทศนคต และการรบรเรองราวจากสงคมสงแวดลอมในอดต ทน ามาสรางเปนระบบตนแบบขนมาโดยวดจากการแตงตว, ทาทาง, ทรงผม, อาย, เพศ, เชอชาต, สไตลการพดและการเคลอนไหว เชน คนญป นจะถกมองวาเปนคนเรยบรอย มระเบยบวนย เพราะวาเราเคยไดยนขาววาคนญป นผ ทมระเบยบมากเขาแถวซอของแมกระทงชวงทมภยพบตและอยในสภาวะขาดแคลน

การใชหลกการทางจตวทยาตความคนแบบผวเผน (Katherine Isbister, 2006, pp.143-193) มการตความจากองคประกอบดงน

1. หนาตา (Face) เราสามารถตความความรสกและความคดของคนอนไดจากสงทคนคนนนแสดงออกบนใบหนา ไมวาจะเปนรปทรงของใบหนา องคประกอบบนใบหนา การแสดงออกทางใบหนาและการเคลอนไหวของกลามเนอบนใบหนา เชน การยกคว การยนหนาผาก

18

การแสดงอารมณ เชน ความโกรธ ความกลว ความสข และความโศกเศรา วธการและทศทางการจองมอง เวลาทใชในการจองมองและสบตา สามารถบงบอกถงความออนนอมถอมตน ความสนใจของบคคลในขณะนนวาสนใจในการเรมตนการสนทนา หรออยากทจะหลกเลยง การแสดงออกบนใบหนาของไมใชแคการสะทอนภายในความรสกเทานน ใบหนายงสามารถสะทอนความรสกเวลาทเรารบฟงเรองราวจากผ อน เราจะเลยนแบบใบหนาเพอแสดงความรสกรวมกบเรองราวทเราไดรบฟง

2. รางกาย (Body) รางกายสามารถแสดงออกไดถงขอมลเรองราวของคนคนนน และความ สมพนธของเขาเหลานน นกออกแบบตวละครการตนจงตองใหความส าคญกบการแสดงออกทางภาษากาย ทาทางและการเคลอนไหว (Posture and Movement) ทสอถงความรสกและลกษณะทวไปได อาทเชน คนขกลวจะมการเคลอนไหวนอย รางกายจะหอตว สวนคนทกลาหาญกจะอกผายไหลผง

3. เสยง (Voice) เมอไดยนเสยงเราสามารถทายอาย เพศ สถานะทางสงคม อารมณ และบคลกของคนคนนนได แมวาจะพดคนละภาษาแตเรากยงสามารถทายไดจากน าเสยง โทนเสยง จงหวะของการพด เสยงสามารถบงบอกอารมณของผพดได เชน อารมณโกรธ เสยงจะเขมขน, อตราการพดเรวขน, ระดบเสยงดงขน แตเมอโกรธแลวมอารมณเยนขน เสยงจะแนนขน, อตราการพดเรวขน, ความเขมและแนวโนมของรปทรงน าเสยงทมงลงต า เมอมอารมณเบอ อตราการพดชาลง มการเพมความยาวของพยางคเนนเสยง แตอยางไรกตามการตความจากเสยงยงขนอยกบบรบททางสงคมและอตลกษณของผพดดวยวา พดอยกบใคร บทบาททางสงคมและความสมพนธของคนทพดดวย

กฤษณ ณ ล าเลยง (2558, สไลด ) ไดอธบายการท าธ รกจตวละครการตนวามองคประกอบ ทส าคญอย 2 สวนคอ

1) การออกแบบสรางสรรค กระบวนการสรางละครการตนนน มสงทตองค านงถงในดานการออกแบบ คอ

ผออกแบบจะตองค านงกลมเปาหมาย จะตองออกแบบมาจากขอมลทไดคนความาเพอออกแบบ ใหตรงตามความตองการของกลมเปาหมายทมความหลากหลาย ทงทางดาน อาย เพศ การศกษา อาชพ รวมถงถาเทคนคในการผลตสนคาทมขอจ ากด ผออกแบบจ าเปนตองมความรความเขาใจ เกยวกบการผลตไมวาจะเรองการพมพ

19

2) การตลาด การตลาดดานตวละครการตนไมตางจากการสรางแบรนดสนคา ธรกจตวละคร

การตนเปนการใหเชาใชทรพยสนทางปญญาแบบธรกจเพลงและภาพยนตร โดยจะมธรกจอย 2 สวน คอ 1) ผไดรบใบอนญาต (Licensee) คอผ ทน าเอาทรพยสนทางปญญาไปใชหรอไปขาย 2) ผ ใหใบอนญาต (Licensor) คอผ ทเปนเจาของลขสทธ ในบางกรณของตวละครบางตวทมชอเสยง โดงดง กจะมสวนท 3 คอ ตวแทนดแลลขสทธ (Licensing Agent)

กฤษณ ณ ล าเลยง (2558, สไลด) ยงไดแนะน าเกยวกบการท าแผนธรกจสนคาตวละคร การตนดานทรพยสนทางปญญา (Character Merchandise of Intellectual Property) ส าหรบยค ดจทล (Digital Era) วาจะควรมสนคาดานทรพยสนทางปญญา 3 ดาน คอ

a) สนคาทรพยสนทางปญญาทางดานกายภาพ (Physical intellectual Property) หมายถงสนคาทสามารถจบตองได เชน ตกตา ของเลน สนคาไลฟสไตล เปนตน

b) สนคาทางดานสอกระจายภาพและเสยง (Broadcating intellectual Property) รปแบบผลงานทฉายผานชองทางสอไมวาจะเปนสอโทรทศน เคเบลทว Youtube หนงสอหรอ หนงสอการตน

c) สนคาทางดานสอดจทล (Digital intellectual Property) มผลงานใน รปแบบของสอดจทล เชน เกม สอโซเชยลแอปแอพพลเคชน (Social Application)

การทตวละครการตนจะมชอเสยงไดจะตองมการสรางแบรนดคาแรคเตอร การสรางคาแรคเตอรใหมบคลกภาพทเดนชด เพอใหคนรจกและจ าได การท าใหตวละครการตนมชวตและเปนทรจกหรอมคนจดจ าไดนน ไมเพยงพอทจะเรยกไดวาประสบความส าเรจในการสรางตวละคร การตน เพราะสงส าคญทมากกวาแคการท าใหเปนทรจก คอตวละครการตนนนจะตองสามารถท าใหคนรกได

3. แนวคดปรซมอตลกษณแบรนดของเคฟเฟอเรอร สมาคมการตลาดแหงสหรฐอเมรกา The American Marketing Association (AMA) ได

ใหความหมายของแบรนดไววา แบรนด หมายถง ชอ, ค า, เครองหมาย, สญลกษณหรอการออกแบบ หรอรวมทกลาวมาทงหมด มวตถประสงคเพอบงบอกอตลกษณสนคาและบรการของผผลตรายเดยว หรอกลมผผลต เพอแยกใหเหนถงความแตกตางจากคแขงขน หรอในทางปฏบตแลว เมอใดกตามทมสรางชอ ,โลโกหรอสญลกษณใหม ส าหรบผลตภณฑใหม หมายถงการสรางแบรนดนนเอง (Keller, Kevin Lane, 2013, p. 2)

https://www.google.co.th/search?client=safari&rls=en&biw=1350&bih=698&q=social+app+%E0%B8%84%E0%B8%B7%E0%B8%AD+%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99&spell=1&sa=X&ved=0ahUKEwiY0vLkrpHQAhUINY8KHZ6NAw0QvwUIFigA

20

ปรซมอตลกษณแบรนดของเคฟเฟอเรอร (Kafferer’s Brand Identity Prism) แนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร (The Kapferer Brand Identity Prism) (Kapferer, 2012, pp. 149-177) ถอวาเปนเครองมอส าคญในการสรางอตลกษณแบรนด เพอสรางความจดจ าแบรนดและสรางความแตกตางทชดเจนจากแบรนดคแขง ประกอบไปดวยคณลกษณะส าคญ 6 ดาน ไดแก

ท ม า : Kapferer, J. N. (2012). The new strategic brand management advanced insights andStrategic Think (5th ed.) London: Kogan Page.

1) ลกษณะทางกายภาพ (Physique) รปลกษณภายนอกทสมผสไดดวยตา ห จมก ปาก ประกอบดวยสวนส าคญคอ โลโก สโลแกน บรรจภณฑ การออกแบบ รปรางของผลตภณฑ ส รสชาต และเสยง เปนตน ซงมคณลกษณะทโดดเดนและจดจ าไดทนทเมอนกถงแบรนด

2) บคลก (Personality) หมายถง บคลกภาพของสนคา หากเปรยบสนคาเปนคน บคลกภาพของสนคาจะสะทอนมาจากรปลกษณทางกายภาพของของสนคา

3) ลกษณะความสมพนธทมกบแบรนด (Relationship) ความสมพนธระหวางลกคาและแบรนด ซงเมอผบรโภคสรางหรอเกดความสมพนธกบแบรนดนน แลวจะท าใหผบรโภคเกดความเชอถอและไววางใจในแบรนด

4) วฒนธรรมของแบรนด (Culture) หมายถง คอ เปนสงส าคญทสดของการสรางแบรนดวาดวยแนวคด แรงบนดาลใจ และประวต ทมาทไปของแบรนด มมมองทางดานวฒนธรรม

21

ของแบรนด โดยความหมายดงเดมของแนวคดปรซมอตลกษณตราสนคา (Brand identity Prism) มมมองดานวฒนธรรมของแบรนดนหมายถง การน าเอาคณคาทางวฒนธรรมของประเทศผสรางสนคา หรอวฒนธรรมทเกยวของกบสนคานน เพอเสรมสรางตอความเชอของคณภาพของสนคา

5) การสะทอนตวตนของผ ใชสนคากบแบรนด (Reflection) เปนสงสะทอนความรสกการรบรของลกคาทมตอสนคา เปนภาพสะทอนทผ ผลตคาดหวงไว หลงจากทผ ใชสนคาไดมความสมพนธกบแบรนด ผใชสนคาใชแบรนดในการสรางตวตนของตวเอง

6) ภาพลกษณทมองเหนผานตนเอง (Self–Image) สงทสะทอนความเปนตวตนของกลมเปาหมาย ความรสกภายในจตใจ ผานทศนคตของแตละบคคลซงมตอแบรนด เปนภาพสะทอนภาพลกษณแหงตน (Self-image) วาฉนรสก ฉนเหมอน ดวยการพฒนาความสมพนธภายในตวเราเองโดยผานทศนคตทมตอแบรนด

4. แนวคดเกยวกบแฟนศกษา แฟน (Fan) เปนค าทใชเรยกคนทหลงใหลชนชม หลงใหล คลงไคลตอสงใดสงหนงทม

ชอเสยง รวมตวกนและกอตงเปนแฟนคลบ (Fan Club) สมาชกแตละคนมการแลกเปลยนขาวสาร และความคด มกจกรรมรวมกน รวมถงมการสะสมของทระลก

แฟนดอม (Fandom) หมายถง กลมคนคลงไคล เปนอาการหนงทางจตวทยา มความ รสกเปนเจาของ เปนกลมคนกลมยอย

4.1 ลกษณะของแฟน

Jori Jenson อ างถ งใน Lisa A. Lewis (1992, p. 9) ได แบ งป ระ เภทของแฟนออกเปน 2 ประเภทคอ

1) แบบปจเจกชนทหมกหมนอยกบวตถแหงความปรารถนา (The Obsessed Individuals) จะถกครอบง าโดยสอมวลชนหรอบคคลทมชอเสยงอยางไรเหตผล มกจะแยกตวออก จากครอบครวและสงคม

2) แบบรวมกลม จะมลกษณะเปนกลมคนทบาคลง (The Hysterical Crowd) จะมความจงรกภกดกบสงทตนเองหลงใหลมาก

N. Abercrombie & B. Longhurst (อางถงใน กาญจนา แกวเทพ, 2555, น. 371) ไดจดแบงประเภทของแฟนโดยใชเกณฑ 3 ขอ คอ

- ลกษณะของความสนใจ (Interest) - ลกษณะของการใชสอ (Media Use)

22

- ลกษณะการรวมกลม (Grouping) ดวยเกณฑทง 3 ขอนสามารถแบงประเภทของแฟนได 3 กลมคอ

1) ลกษณะความเปนปจเจกบคลในกลมแฟน (Fan) คอ จะมลกษณะสนใจเปน ปจเจกบคคล มลกษณะความชอบ สนใจและหลงใหลสงใดสงหนงเฉพาะ จะมการตดตามขอมล ขาวสาร จากการใชสออยางมาก แตจะไมสนใจทจะรวมกลมหรอตดตอสอสารกบแฟนคนอนๆ

2) ลกษณะกลมวฒนธรรมยอยในกลมแฟน (Subculture) คอ จะมลกษณะ สนใจเปนแบบรวมกลม มการจดตงกนเปนกลม เพอพบปะแลกเปลยนเนอหา หรอรวมกนแสดงออก ทางสญลกษณเปนกลม จะมรปแบบทงแบบทเปนทางการ และไมเปนทางการ จะมการตดตามดวย การใชสออยางมากคลายกลมแรก แตอาจจะมการเลอกใชสอเฉพาะเจาะจงส าหรบกลมของตนเอง มรปแบบการขยายตวแบบเครอขาย (Networking)

3) กลมทมความใฝรกใคร (Enthusiasms) คอ จะมลกษณะแตกตางจากสอง กลมแรก กลมนจะมความกระตอรอรนในการเปดรบและแสวงหาขาวสาร พรอมอทศเวลาทม ใหอยาง เตมทกบสงทตนเองสนใจและหลงใหลชนชอบอย คนกลมนสวนใหญจะมลกษณะความ สนใจไปทประเภทของสอ หรอ ประเภทของเนอหาของสอมากกวาสนใจเปนบคคล คนกลมนจะม ความเชยวชาญอยางแทจรงในสงทตนเองเปนแฟนอย อาจจะมการจดรวมกลม รวมตวกนท า กจกรรมในรปแบบของชมรมหรอสมาคม

4.2 ประเภทของแฟนแบงตามระดบการมสวนรวมของแฟน

การแบงประเภทของแฟนโดยแบงตามระดบการมสวนรวมของแฟน (Fan Engagement Spectrum) ตามแนวคดของมนโทส (Moontoast) พบวาหลกส าคญทจะท าใหคนกดไลค (Like) และตดตาม (Following) เพจเฟสบ ค (Facebook Page) นน จะตองมการใชกลยทธทนาสนใจทจะท าใหคนในชมชนนนมจ านวนมากขนและสนใจตดตามอยางตอเนอง การกดไลค (Like) และการแสดงความคดเหน (Comment) เปนสงแรกทจะสงเกตเหนการมสวนรวมของชมชนในโซเชยล แตในความเปนจรงนนยงมเหตผลอนๆ ทท าใหลกษณะการมสวนรวมชองคนในชมชนออนไลนนนมความแตกตางกนออกไป ไมวาจะเปนจ านวนของการกดไลคโพสต จ านวนของการกดไลทโพสต และความถของการกดไลทโพสต เปนตน ดงนนจงไดมการแบงประเภทของแฟนโดยแบงตามระดบการมสวนรวมของแฟน (Fan Engagement Spectrum) ดงน

1) โอกาสเปนแฟน (Potential Fan) เรมจาการไดเหนและการเขาถงได ไมวาจะจากสอโฆษณาหรอการแนะน าจากคนรจกหรอจากกจกรรมตางๆ

23

2) แฟนทมความสมพนธรวมกน (Engaged Fan) เรมรจกมความสนใจทจะมสวนรวม มความสมพนธรวมกนในรปแบบตางๆ เชน เขาไปอานโพสต กดไลท ตดตาม

3) แฟนทใหการสนบสนน (Advocate Fan) เรมมการตดตามอยางจรงจง สม าเสมอ แสดงออกในรปแบบตางๆ รวมถงอาจจะมการแสดงความคดเหนในโพสต และตดตอพดคยกบเจาของเพจ

4) แฟนทใชจายสนคา (Purchasing Fan) มการสนบสนนโดยการอดหนนสนคา และมการใชสนคาเพอแสดงตวตนวาเปนแฟน

5) ซปเปอรแฟน (Superfans) มความกระตอรอรนในการเปดรบขอมล มการแสวงหาขาว อทศเวลาทมใหในการรวมกจกรรม เตมทกบสงทตนเองสนใจและหลงใหลชนชอบ และสรางเนอหาเพอชวยในการโปรโมตไปยงเครอขายของตนเอง

ดงนนสามารถสรปค าวา แฟน คอ ผ ทหลงไหล คลงไคล หรอชนชอบอะไรอยางใดอยางหนง (กาญจนา แกวเทพ, 2555, น. 306) โดยมตวบงชวาเปนแฟนหรอไมนน คอ เจาตวตองสามารถ บอกเองและรบรไดดวยตนเอง สามารถแสดงออกถงความเปนแฟนทสามารถมองเหนไดจาก ภายนอก เชน การใชสงของ หรอผลตภณฑทสอถงสงทเราชนชอบ แตบางอยางกเปนความรสก จากภายในไมสามารถมองเหนไดงายนก อาจจะตองสงเกตจากพฤตกรรมอนๆ เชน การสนบสนน ความคดดวยการกดไลค (Like) นอกจากนการวเคราะหแฟน ยงตองค านงถงประเภทของแฟน อกดวย ซงแบงประเภทของแฟนออกเปน 2 ลกษณะ (Joli Jenson, 2009, Online) คอการเปนแฟนในลกษณะปจเจกบคคล ประเภทเกบชนชมไวคนเดยว (Obessed Loner) แฟนกลมนจะเนน สรางความสมพนธในรปแบบของการจนตนาการ จะตางจากการรวมกลมกนของแฟน หรอทเราเรยกกนวากลมแฟนคลบ (Fan Club) ท จะมการแสดงออกรวมกนชดเจน

5. แนวคดการบรโภคสญญะของฌอง โบดรยารด ฌอง โบดรยารด (Jean Baudrillard) นกคดวพากษสงคมบรโภคนยมชาวฝรงเศส

เลงเหน วาแนวคดเศรษฐศาสตรแบบเดมไมสามารถอธบายเรองการบรโภคในสงคมปจจบนได เพราะ โลกปจจบนนลวนสอสารกนผานสญญะการบรโภคเปนสวนใหญ หรอทเรยกวา การบรโภคเชง สญญะ (Consumption of Sign) การบรโภคในปจจบนนนไมไดเปนการบรโภคบนพนฐานของ ความจ าเปน (Needs) อกตอไป โดยมการสรางระบบคณคาทางสงคมและสรางความหมายของ วตถขนมาใหมในสงคม เปนการบรโภคเพอแสดงตวตนในเชงสญญะ ภายใตสงคมทสรางระบบ คณคาขนมามากมาย สญญะถกผลตขนไมมทสนสด เพอแสวงหาความแตกตาง สญญะเหลานจะ

24

สะทอนถงสถานภาพ รสนยม ภาพลกษณและวถชวต โบดรยารด ไดน าเสนอตรรกแหงการบรโภค 4 ประการ (สาธดา ธนธนางกร, 2557, น.11) ดงน

1. ตรรกะเชงในหนาทของการใช (A Function Logic of Use Value) คอ สงทบรโภค หรอวตถนนมคณคาจากประโยชนในการใชสอย (Utility)

2. ตรรกะเชงเศรษฐศาสตรของคณคาในแงการแลกเปลยน (An Economic Logic of Exchange Value) คอ สงทบรโภคหรอวตถนนมคณคาในเชงเปรยบเทยบมลคาเปนสนคาท สามารถน าเอาไป แลกเปลยนซอขายในตลาดได

3. ตรรกะเชงคาสญญะ (A Logic of Sign Value) คอ สงทบรโภคหรอวตถนน มคณคา ในเชงเปนสญญะ ทสามารถบงบอกสถานะทางสงคม อตลกษณและไลฟสไตล

4. ตรรกะเชงแลกเปลยนเชงสญลกษณ (A Logic of Symbolic Exchange) สงทบรโภค หรอวตถนนมคณคาเชงสญลกษณแทนความหมาย หรอ สญลกษณแทนความสมพนธ

ตรรกะเชงคาสญญะ (A Logic of Sign Value) เปนการแสดงสถานะของวตถในการเปน ตวแทนการสรางสญญะใหแกบคคลนน แสดงตวตนผานการใชสงทบรโภคหรอวตถนนๆ ทบงบอก ถงรสนยม อตลกษณ เปนการสรางความแตกตางใหกบบคคลนนในสงคม จากแนวคดของ โบดรยารด จงท าใหเหนวามนษยใชสนคาเปนเครองมอในการแสดงออกถงบางอยางทมนษยสราง ขนมา มนษยพยายามสอความเปนตวตนของตนเองออกมาจากสนคาทพวกเขาเลอกใช

โบดรยารด ยงไดน าเสนอแนวคดเรองการจ าลองภาพและภาพเสมอนจรง (Simulacra and Simulation) ตอจากแนวคดเรองการบรโภคสญญะวา ทกสงทกอยางไมสามารถแบงแยกจากกนได ทงเศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม ศลปะ ความคดและความรสกทงหมด ถกหลอหลอมรวม เปนหนงเดยว เปนภาพมายาหรอของเสแสรง (Simulacrum) เปนภาพมายาทจ าลองมาจาก สงของดงเดม แตคณสมบตไมเหมอนเดม หากภาพมายาทจ าลองนนถกจดฉาก เกดการผลตซ า ตอกย า หมนเวยนท าใหผ รบภาพนนเกดการเคลบเคลม หรอมการน าเสนอมากกวา ความจรง หรอมากเกนกวาความจรง โบดรยารดเรยกภาพมายาทจ าลองทท าหนาทเกนความจรงนวา สภาวะ เหนอจรง (Hyperreality)

แนวคดเรองค าสงของการจ าลองภาพ (Orders of Simulacra) ถกน ามาใชอธบายล าดบ ขนตอนในการพฒนาการภาพเสมอนจรง (Simulation) การครอบง าของสญญะและการทสญญะ เขามาแทนทความเปนจรง (Reality) ดงตอไปน

1. Symbolic Order ขนตอนแรกเปนการเขามาปะทะกบความเปนจรง ลกษณะ ของสญญะทสงคมวฒนธรรมไดมการจดล าดบไวเปนล าดบชน สญญะในขนตอนนไมมอสระ

25

ตอบสนองกบการจดระเบยบและไมสามารถจะเขาไปยงหรอแตะตองกบความเปนจรงได นอกจาก จะสะทอนความเปนจรง

2. First Order of Simulacra ขนตอนนเปนขนตอนเรมเขาสการสรางภาพเสมอน จากการเรมสรางของปลอมขนมา หรอสรางของทท าเลยนแบบ ซงคณภาพของสงของทสรางปลอม หรอเลอนแบบขนมานนยงไมแนบเนยน ยงสามารถแยกไดชดระหวางของจรงกบของทท าเลยนแบบ สญญะในขนตอนนมความเปนอสระ สามาถเปนตวบงชสถานภาพบางอยางได สญญะเขาไปเคลอบ ความเปนจรงบางสวนไว แตการเคลอบความเปนจรงนนยงไมแนบเนยนมากพอ ท าใหเรายง สามารถแยกแยะไดวา อะไรเปนความจรงอะไรความลวง

3. Second Order of Simulacra ข น ตอน น เป น ข น ตอน ท สองของการส รา ง ภาพเสมอนเปนขนตอนทเกดขนในชวงศตวรรษท 19 ซงอยในยคอตสาหกรรม มลกษณะการ ผลตของแบบเดยวกนออกมาทละมากๆ ดงนนความแตกตางของสญญะในชวงนจะเปนความ แตกตางทแบงแยกแบบเปนชดๆ ถงแมวาจะมหนาตาเหมอนกน แตทกอนกเปนของจรง ชวงทสญญะจะท าหนาทในการฉาบหนา ความเปนจรงพนฐานทขาดหายไป

4. Third Order of Simulacra ขนตอนนเปนขนตอนทสามของการสรางภาพเสมอน อยในชวงศตวรรษท 20 ซงเปนยคทวทยาศาสตรและเทคโนโลยเจรญกาวหนาไปอยางมาก ถกน า มาใชในการสรางภาพเสมอนทกอยางทเคยอยในคอมพวเตอร หนงสอ หรอนวนยายวทยาศาสตรนน สามารถกลายมาเปนความจรงหมดแลวในศตวรรษนและในยคน ภาพเสมอนในยคนเปนความ เหนอจรง (Hyperreality) เปนการน าเอาความจรงมายบรวมเขากบจนตนาการ ชวงนเปนขนท สญญะท าหนาทแทนความเปนจรงทงหมด

ฌอง โบดรยารด (Jean Baudrillard) ไดใหอธบายวา โลกแหงมายาภาพ ทซงพวกเราไมอาจจ าแนกความแตกตางระหวางความจรง (reality) และมายาภาพ (simulation) ออกจากกนไดอกแลว ภาพเสมอน(simulacra) มนไมไดเปนตวแทนความจรงของสงใดเลย เวนแตตวของพวกมนเอง ยกตวอยาง ดส นแลนด (Disneyland) เปนสวนสนกกลางแจงท มความเสมอนจรง (Simulation) เปนความจรงทเราสมผสได เปนสงทถกจ าลองขนมาแตกลบกลายเปนสงทเรารบรวา เปนความจรง ถงแมวาจะไมไดเกดขนจากการเขาถงเนอแทหรอความเปนจรงนน แตการรบรของเราเกดขนจาก ภาพเสมอนจรงทเปนความจรง

6. ความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) ความสมพนธทางสงคมกงความจรงเปนความสมพนธระหวางบคคลทเกดขนเพยงดาน

เดยว เปรยบเสมอนเปนการสรางจนตนาการความรสกกบบคคลใดบคคลหนง หรอสงใดสงหนง

26

ถงแมวาความสมพนธทเกดขนนน จะมลกษณะเปนการมสวนรวมมากกวาการปฏสมพนธกนอยางแทจรง Singhal and Roger (1999, อางถงใน พรภา สวรรณโชต, 2551) ไดแบงลกษณะของทางสงคมกงความจรงออกเปน 3 ดาน ดงน

1) ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความคด เกดขนจากการไดรบขอมลความคดของบคคลทเปนแมแบบมความนาสนใจ หรอมแนวคดใกลเคยงกบความคดของตน แลวน ามาคดและตความตอ ตลอดจนมการคดทบทวนเนอหาน ามาวเคราะห ราวกบวาตนเคยฟงและพดคยกบบคคลนนมากอน

2) ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความรสก จากการทสนใจและไดรจกแมแบบ ท าใหไปแสวงหาขอมล ขาวสาร จนท าใหรสกมความใกลชด สนทสนมและคนเคยจนท าใหเกดความรสกรวมกน

3) ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานพฤตกรรม เปนการทรสกวาตนสามารถพดคย สอสาร ท าความเขาใจกบแมแบบ ในลกษณะของการสอสารกบตวเอง

Shedlosky-Shoemaker, Costabile, & Arkin (2014) อธบายเรองความสมพนธทางสงคมกงความจรง ในงานวจยเรองการขยายตวตนผานตวละครนยาย (Self-Expansion Through Fictional Character) ดงน

1) ความสมพนธแบบกงมสวนรวมทางสงคมสามารถสราง หรอขยายตวตนของบคคลผนนได ไมตางกบการสรางความสมพนธกบบคคลทมอยจรง

2) มโอกาสในการสรางประสบการณรวมกบของตวละครสมมตในเรอง 3) สามารถขยายความเปนตวตน 4) การพฒนาตนเองใหเปนผ ทมความเจรญงอกงามสวนบคคลได โดยเฉพาะกบผ ท

เหนวาตวละครนนเปนตวแทนของตนหรอสะทอนความคดของตนได

7. วฒนธรรมการมสวนรวม (Participatory Culture) วฒนธรรมการมสวนรวมนนตรงกนขามกบวฒนธรรมบรโภคนยม จากเดมทผผลตในการ

ควบคมกลไกการบรโภค มการแขงขนผลตสนคาออกสตลาด มการกระตนใหเกดความอยากโดยใหคณคากบสนคาและบรการเหลานน ฝงคาบรโภคนยมผานระบบการรบร ท าใหบทบาทของผบรโภคถกลดลงไป ดวยความกาวหนาทางเทคโนโลย ท าใหอปกรณอเลกทรอนกส อนเตอรเนต และอปกรณพกพา กลายเปนอปกรณทถกใชโดยทวไป ท าใหในทางพฤตกรรมผบรโภคหรอผ รบสอมการเปลยนแปลง (ธรมล บวงาม, 2559, น. 209) เชน พฤตกรรมการรบสอพรอมกนหลายจอในเวลาเดยว การรบสอในขณะทอยนอกบาน การคนหาขอมล แสวงหาค าตอบในเรองตางๆ ไดทกท

27

ทกเวลา จงท าใหผบรโภคไมไดเปนเพยงผ รบสอแตเพยงอยางเดยวแลว แตยงสามารถสรางเนอหาและเผยแพรเนอหาไดอกดวย โดยมค าเรยกผบรโภคในลกษณะนวา Prosumer ซงมากจากการผสมค าศพท 2 ค า คอ Producer และ Consumer สวนทางดานผผลตและพฒนาเทคโนโลยกไดพฒนาแพลตฟอรมขนมา เพอรองรบเนอหาทผบรโภคสรางขนมาให เรยกวา User-Generated Content ปจจบนน เนอหาเปนประเภทนมจ านวนมากทสดในอนเตอรเนต จงพบวาผ ผลตไมสามารถควบคมผบรโภคไดทงหมด ศกยภาพของผบรโภคและการรวมกลมของผ บรโภคนน มอ านาจตอรองกบผ ผลตได และนอกจากนนผ ผลตไมเพยงแตบรโภคสนคา แตยงชวยผลตสอเผยแพรเนอหาใหดวยเพราะปจจบนอนเทอรเนตชวยใหบคคลผลตสอไดงายขน Henry Jenkins (2012 อางถงใน อาจนต ทองอยคง, 2555)

Morbey, Sabeti and Sengara (2016) อธบายวา วฒนธรรมแบบมสวนรวม คอ การทบคคลไมเปนเพยงแคผบรโภคเทานน แตมสวนรวมในการผลตและสรางสรรครวมกน

Tugba Ozboluk (2019) เปนวฒนธรรมทเปลยนผ บรโภคจากการเปนเพยงแคผ ซอ กลายมาเปนผบรโภคทมความรความเขาใจในผลตภณฑ และมสวนรวมในการสรางสรรคและเผยแพรขอมลขาวสารและเนอหาทเกยวของ

Henry Jenkins (2012) ลกษณะของวฒนธรรมแบบมสวนรวม คอ ไมคอยมการขวางกนตอการแสดงออกทางศลปะ เปนการแสดงออกแบบมสวนรวม มการสนบสนนส าหรบการสรางและแบงปนสงทสรางสรรคใหกบผ อน มการใหขอมลและใหค าปรกษาอยางไมเปนทางการจากผ มประสบการณไปยงผ อน สมาชกมเชอวาการมสวนรวมของพวกเขามความส าคญ สมาชกรสกถงความสมพนธทางสงคม โดยมการแบงระดบความสมพนธในโซเชยลมเดยไว 4 รปแบบ ดงน

1) ความสมพนธ (Affiliations) เปนจดเรมตนของการรจก น าไปสความสนใจและมความผกพนของสมาชกทงแบบทางการและไมเปนทางการทมตอสงใดสงหนงในชมชนออนไลน

2) การแสดงออก (Expressions) เปนการแสดงออกดวยการคยผานโพสต การแชรเนอหา และการกดไลท

3) การแกปญหารวมกน (Collaborative Problem-Solving) เปนการท างานรวมกนเปนกลม อยางเปนทางการและไมเปนทางการ เพอท างานใหเสรจสมบรณ แกไขปญหา หรอพฒนาความรใหม

4การเผยแพร ( (Circulations) การเผยแพรขอมล แนะน า รวมถงการสรางสรรคเนอหาเพอแสดงออก และมการสงตอกนไปเรอยๆ

28

8. ทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด ทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด (Technology Determinism) เปนแนวคดของกลม

นกวชาการในส านกโตรอนโต มความเชอวาเทคโนโลยเปนตวสาเหตหลก ในการขบเคลอนความเปลยนแปลงใหเกดสวนอน มแนวคดหลก คอ สอเปนผก าหนดรปแบบการสอสารของมนษย มหวใจส าคญคอการศกษาชองทางการสอสาร หากชองทางการสอสารเปลยนแปลง ผลจากการสอสารจะเปลยนตาม และเทคโนโลยถอเปนสงทเขามาชวยในการขยายศกยภาพดานการสอสารของมนษย มารแชล แมคลฮน (Marshall McLuhan) ไดกลาวไววา ความกาวหนาของเทคโนโลยไดเขามาชวยขยายประสบการณอนจ ากดของปจเจกบคคลใหกวางขน ทงในแงของเวลาทมความรวดรวขน ไรพรมแดน มารแชล แมคลฮน ไมสนใจวาเรามประสบการณกบอะไร แตสนใจวาเรามประสบการณอยางไรกบสงนน ซงหมายความวารปแบบของสอตางหากทส าคญกวาเนอหาของสอ ดงค ากลาวทวา เพยงแคตวสอกเปนสารแลว (Medium is the message) แคการเปลยนสอกมผลกระทบกบประสบการณของมนษยแลว (กาญจนา แกวเทพ, 2541, น. 230 - 238)

ผลกระทบของเทคโนโลยสอสารรปแบบใหม ไดสงผลกระทบตอวถชวตความเปนอยของคนในสงคม การแพรกระจายของเทคโนโลยสอจะมการพฒนาและการแพรกระจายของเทคโนโลยทางสงคม (Social Technology) ดวย เพราะในระบบสงคมประกอบไปดวยปจเจกบคคลทมการสอสารตลอดเวลา ในบางครงการเปลยนแปลงอาจเกดขนโดยคนในสงคมโดยไมทนรตวในระยะเวลาอนใกล แตบางเทคโนโลยกสามารถเหนถงการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรว เชน การใชโทรศพทมอถอของคนในสงคมปจจบน อาจเรยกไดวาเทคโนโลยสอสามารถสรางใหเกดการเปลยนแปลงทางดานความคด การสรางองคกรทางสงคม และพฤตกรรมการใชเวลาวางของคนในสงคมดวย

การเปลยนแปลงและพฒนาของโลกเทคโนโลย สงผลกระทบถงโลกของการสอสารเครองมอสอสารใหมๆ กอใหเกดลกษณะทเรยกวา มความเปนสอมวลชนนอยลง (De-Massified) มลกษณะเปนปจเจกบคคลมากขน ผ รบสารสามารถเลอกรบสอทตนพอใจ เปนชองทางการเปดรบขาวสารไดมากขน ขาวสารจะหลงไหลมาสบคคลโดยผานเครองมอสอสารชนดใหมหลายหลากชนด ดงนนมนษยจงตองพยายามปรบตวใหทนกบความกาวหนาเหลานอยเสมอ โดยทเทคโนโลยการสอสารมผลท าใหเกดการเปลยนแปลงตอปจเจกบคคลและสงคม การเปลยนแปลงนสามารถพจารณาไดจากความแตกตางดานเวลาของการแสดงดานพฤตกรรมของบคคล

29

การเปลยนแปลงซงเกดขนในปจเจกบคคล สามารถแบงผลกระทบจากเทคโนโลยการสอสารรปแบบใหมไดเปน 3 ประเภท คอ

ประเภทท 1 ผลกระทบทตองการใหเกด (Desirable Impacts) เปนผลกระทบตามหนาททมตอบคคลหรอตอสงคม ผลกระทบนจะเปนประโยชนตอบคคลและสงคม ส าหรบผลกระทบทไมตองการใหเกดขน (Undesirable Impacts) เปนผลกระทบจากนวตกรรมทอาจกอใหเกดโทษตอบคคลและสงคม

ประเภทท 2 ผลกระทบทางตรง (Direct Impacts) เปนการเปลยนแปลงของบคคลหรอสงคมซงเกดขนในทนท เมอเกดการยอมรบนวตกรรมนน ส าหรบผลกระทบทางออม (Indirect Impacts) เปนการเปลยนแปลงซงเกดจากผลกระทบของผลกระทบทางตรง

ประเภทท 3 ผลกระทบทคาดการณไวลวงหนา (Anticipated Impacts) คอการเปลยน แปลงอนเกดจากการรไดวาจะเกดตอสมาชกในสงคม สวนผลกระทบทไมคาดการณไวลวงหนา (Unanticipated Impacts) เปนการเปลยนแปลงซงเกดขนโดยไมสามารถรลวงหนาได

นอกจากน Jarice Hanson and Uma Narula (1990) ยงพจารณาถงผลกระทบของเทคโนโลยทมตอสงคมไวไดดงน

1. ผลกระทบตอวถชวตของคนในสงคม ในเรองของคณภาพชวต ความสมพนธในครอบครว กจกรรมในครอบครว ความสมพนธทางสงคม การเตบโตทางดานความร การใชเวลา คานยม และพฤตกรรมการคนหาขาวสาร

2. ผลกระทบตอระบบสงคม มการเพมและลดชองวางของการสอสารระหวางผ ทเปดรบขาวสารมากกบผ ท เปดรบขาวสารนอย กจกรรมชมชน ความสนใจของคนในสงคมเปลยนแปลงไป

3. ผลกระทบตอการจดการ การเขาถงและการมสวนรวมในระบบการสอสารทมอยเดม

จากแนวคดทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด จะเหนไดวาการสอสารบนเครอขายอนเทอรเนตมผลตอการเปลยนแปลงประสบการณของมนษย ดวยลกษณะการปฏสมพนธ (Interactive) ทสามารถตอบโตกนไดอยางฉบพลนทนท โดยเลอกใชตามทตนเองตองการไดมากขน ไมวาจะเปนทบาน รานอนเทอรเนตคาเฟ หรอทท างาน และสามารถเขาไปใชบรการไดตลอด 24 ชวโมง

30

9. สถานการณและมลคาทางการตลาดของอตสาหกรรรมตวละครการตนไทย ตลาดตวละครการตนในประเทศไทยในอดตนน มกจะถกมองวา เปนสวนหนงของ

แอนเมชน แตในระยะหลงพบวาตวละครการตนเพยงตวเดยว หากไดรบความนยมกสามารถสรางรายไดเปนจ านวนมากไดผานการขายหรอใหเชาสทธเพอน าไปผลตเปนสนคาได ตวอยาง เชน มกกเมาส ของวอลทดสนย ทครงแรกจะถกสรางมาเปนแอนเมชน แตดวยความนยม ท าใหสามารถขายสนคาทมเพยงมกกเมาเปนตราสญลกษณได จากรายงานฉบบสมบรณโครงการส ารวจขอมลและประเมนสถานภาพอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต (Digital Content) ประจ าป 2560 โดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล ไดใหขอมลวามลคาตวละครการตนในประเทศไทยนนสงขนอยางตอเนอง โดยมมลคา 1,573 ลานบาทในปพ.ศ. 2558 มลคา 1,687 ลานบาท ในปพ.ศ. 2559 และมมลคา 1,960 ลานบาทในปพ.ศ. 2560 แสดงใหเหนวาคนไทยใหความส าคญกบสนคาและลขสทธตวละครการตนมากขน อยางไรกตาม มลคาทมการเตบโตสงทสดคอมลคาทเกดจากการน าเขา การจดจ าหนาย และการดแลลขสทธของตวละครการตนจากตางประเทศ ซงคดเปนมลคา 1,795 ลานบาทในป พ.ศ. 2560 หรอคดเปนมลคาสงถงรอยละ 91.15 ของมลคาการตลาดทงหมดในปนน โดยตวละครการตนจากตางประเทศทไดรบความนยม เชน โดราเอมอน ตวละครการตนเจาหญงจากวอลทดสนย โปเกมอน และเฮลโล คตต เปนตน ในขณะทตวละครการตนทเปนลขสทธของคนไทย มสวนแบงการตลาดอยท 78 ลานบาท หรอประมาณรอยละ 4 ของมลคาการตลาดคาแรคเตอรของประเทศไทย

องคประกอบของอตสาหกรรมดานตวละครการตนนน ประกอบดวย - ผประกอบการ หรอผผลตในประเทศไทย ในอดตนนผประกอบการดานตวละคร

การตน มกจะเปนกลมเดยวกนของผสรางแอนเมชน ซงมลกษณะการท างานทใกลเคยงกน โดยบรษทแอนเมชนจะมการสรางตวละครการตนขนมาเพอเปนทรพยสนทางปญญาของบรษท แตเมอเทคโนโลยดานโซเชยลมเดยและการสอสารผานแอปพลเคชน ซงเปดโอกาสในบคคลทวไปสามารถสรางตวละครการตน และเผยแพรผานโซเชยลมเดยหรอแอปพลเคชนได เชน แอปพลเคชนไลน ท าใหอตสาหกรรมตวละครการตนนนมนกออกแบบตวละครการตนมากขน และมความหลากหลายมากขน

- สถาบนการศกษา เปนแหลงในการสรางบคลากร แตในประเทศไทยนน ไมมหลกสตรเฉพาะทางดานการออกแบบตวละครการตนโดยตรง แตจะเปนบคลากรจากคณะดานศลปกรรมเปนหลกในการออกแบบตวละครการตน และบคลากรจากคณะนตศาสตรในการดแล

31

งานดานธรกจเชาสทธ เพราะโดยสวนมากงานของผประกอบการดานตวละครการตนจะเปนงานทเกยวของกบสทธและขอตกลงดานกฎหมายตางๆ

- ตวแทนลขสทธ ผ ถอสทธในตวละครการตนนน จะด าเนนการในลกษณะของผจดการสทธในตวละครการตน โดยทวไปสทธทตวแทนลขสทธถอ โดยเฉพาะในตางประเทศนน จะไดรบสทธในลกษณะสทธในการจดการ มกจะมการจ ากดสทธดวยพนทเปนประเทศ ภมภาค หรอทวป ซงเปนเหมอนผชวยในการจ าหนายใหกบผผลตในประเทศอนๆ

- ผ รบหรอเชาสทธ (Licensee) คอผ ทรบหรอเชาสทธในการน าเอาตวละครไปผลตเปนสนคาเพอจ าหนายภายในการควบคมของตวแทนสทธหรอผผลต โดยมการจายคาตอบแทนคาลขสทธใหกบผผลตตามทมการตกลงกนไวตามสญญาเชาสทธ

10. ความเปนมาของตวละครการตนกานกลวย, ปงปอนด และบลดด บนน 10.1 กานกลวย

กานกลวย ชางสฟาตวละครเอกจากเปนภาพยนตรแอนเมชนเรองยาวเรองแรกของไทย เปนภาพยนตรแอนเมชน 3 มต สรางโดย บรษท กนตนาแอนเมชน จ ากด ทไดแรงบนดาลใจจากคชลกษณของชางทรงของสมเดจพระนเรศวรมหาราช ภาพยนตรแอนเมชนเรองกานกลวยถอเปนภาพยนตรทสรางประวตการณใหกบวงการหนงแอนเมชนไทย ทเคยครองสถตสงสดส าหรบหนงแอนเมชนในประเทศไทยทมรายไดเกน ลาน และกระแสทฉายในโรงภาพยนตรนานกวา 100เดอน และสรางกระแสแรงกระตนอตสาหกรรมดานดจทลคอนเทนตใหกบประเทศไทย เปน 1เรองราวของชางคพระบารมในสมเดจพระนเรศวรมหาราช ในเมอครงท าศกยทธหตถกบพระมหาอปราชา มาดดแปลงใหเปนผลงานแอนเมชนทสามารถดกนไดทงครอบครว เกดปรากฏการณทคนสามารถพดคยในเรองเดยวกนไดทงประเทศ กานกลวย กลายเปนค าสามญ )Generic Name (ทคนใชเรยกแทนชาง ในเวลาทตองการสอถงชางในทางเชงนารก กานกลวยยงเปนภาพยนตรทสามารถสงตอวฒนธรรมไทยใหเปนทรจกไปยงตางประเทศ เชน ประเทศจน อนเดย

ป พ .ศ.2549 ฉายภาพยนตรแอนเมชน กานกลวย ในวนท 18 พฤษภาคม พ .ศ.2549 เปนภาพยนตรแอนเมชน 3 มต สรางโดยกนตนาแอนเมชน รายไดกวา 100 ลานบาท เปนภาพยนตรยอดนยมแหงป ทท ารายไดสงสด, บนทกเสยงยอดเยยม, ดนตรประกอบภาพยนตรยอดเยยม รางวลพระราชทานพระสรสวด (ตกตาทอง ครงท (28 ประจ าป พ .ศ.2549 ไดรบรางวลภาพยนตรยอดเยยม ในงานประกวดภาพยนตรแอนเมชนนานาชาตมากมาย อาทเชน งานประกวดภาพยนตรนานาชาตส าหรบเยาวชน ทเมองโตรอนโต ประเทศแคนานดา และยงไดฉายในเทศกาลภาพยนตรแอนเมชนเมองคานส

32

ภาพประกอบ 1 โปสเตอรโฆษณาภาพยนตรกานกลวย

ทมา: Facebook : Kantana Animation Studios (2560) จาก

https://www.facebook.com/pg/ Kantana-Animation-Studios -139282372835725/photos

กอนเขาฉายไดมการจดกจกรรมกานกลวย โรดโชว โปรโมตภาพยนตรแอนนเมชน 3 มต มการจดใหชมภาพยนตรตวอยางและเบองหลงการถายท าภาพยนตรเรองกานกลวย จ าหนายของทระลกจากภาพยนตร และมนคอนเสรตเพลงประกอบภาพยนตรเรองกานกลวย โดยจดขนท ศนยการคาเซนทรล พลาซา พระราม 2 วนท 15-16 เมย .49 ศนยการคาเซนทรล พลาซา รามอนทรา วนท 20-24 เม.ย.49 ศนยการคาเซนทรล ทาวน รตนาธเบศร ณ ลานกจกรรม วนท 26 เม.ย .- 5 พค.49

บรษท กนตนาแอนนเมชน จ ากด และ สหมงคลฟลมอนเตอรเนชนแนลจ ากด รวมบรจาคเงนจากการจ าหนายบตรชมภาพยนตรเรอง “กานกลวย” ในวนเสารท 3 มถนายน 2549 รอบ 10.00 น .โดยจะมอบรายไดทงหมด ใหแกผ ประสบอทกภยทางภาคเหนอจากเหตการณอทกภยและโคลนถลมในจงหวดบรเวณภาคเหนอตอนลาง

33

ภาพประกอบ 2 กานกลวยรวมท าบญน ารายไดชวยเหลอผประสบน าทวมทางภาคเหนอ

ทมา: เวบไซตนารก (2549) จาก http://www.narak.com/webboard/

show.php?No=111419

เปดตวเกมกานกลวย The Adventure 3D เปนเกม 3 มต แนวแอคชนผจญภย ทผเลนตองรบบทเปนกานกลวย เพอตามหาพอ พรอมสมผสกบฉากยทธหตถ โดยบรษท เกมโนลมต จ ากด รวมมอกบบรษท กนตนา แอนเมชน จ ากดและอสซส โดยใชคาแรคเตอรและโครงเรองทงหมดจากภาพยนตร สงผลใหผ เลนไดรสกเหมอนไดชมกานกลวยอกครง โดยผานการบงคบของตวเอง ขายทงประเทศ ในวนท 12 มกราคม 2550 เพอฉลองวนเดกแหงชาต

ป พ .ศ.2550 แอนเมชนซรย กานกลวยผจญภย ไดถกน ามาดดแปลงเปนภาพยนตร โดยมเนอหารายละเอยดมากขน และใชตวละครทมอยเดม ออกอากาศทางสถานโทรทศนทางชอง 7 ทกวนอาทตย เวลา 17.00-17.30 น

ภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย ไดรบรางวล The Jury Prize ประเภทภาพยนตรส าห รบ เดกอาย 8-9 ป ในงาน Sprockets Toronto International Film Festival for Children ประเทศแคนาดา และไดไปฉายทงาน Lyon Asian Film Festival ประเทศฝรงเศส

ป พ .ศ.2551 ภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย ไดดดแปลงเปนในรปแบบดวดขายทสหรฐอเมรกา ในชวงเดอนกนยายน ค .ศ.2008 โดยใชชอวา The Blue Elephant และประเทศอนๆ อาทเชน อนเดย เนเธอรแลนด ไอซแลนดและเกาหลใต เปนตน

34

ป พ .ศ.2552 ทมผ ผลตภาพยนตรกานกลวย เล ยงอาหารชาง ระลกถงบญคณกองทพไทย ณ เพนยดคลองชาง วนกองทพไทย

ฉายภาพยนตรแอนเมชน กานกลวย 2 รายไดกวา 89 ลาน เรมฉายในวนท 26 มนาคม 2552 เรองราวการด าเนนชวตชวตของกานกลวยตอจากภาค 1 เปรยบเหมอนคนทประสบความส าเรจแลว ชวตของเขาจะด าเนนชวตอยางไร ในภาวะปญหาตางๆ

ภาพประกอบ 3 โปสเตอรภาพยนตรกานกลวย 2

ทมา: เวบไซตไทยซนมา (2552) จาก) จาก http://www.thaicinema.org/ kits167khankluay2.php

บรษทเอไอเอส จ ากด ในโครงการสานรก มอบโอกาสใหกบเดกดอยโอกาสในองคกร หนวยงาน มลนธตางๆ ใหกบเดกๆ ไดเขาชมภาพยนตรกานกลวย 2 ทสยามพารากอน เดกในโครงการทนการศกษา และโครงการการศกษาพเศษ (บกพรองทางการไดยน) รวมทงสนจ านวน100 คน

เกมกานกลวยภาค 2 จ านวน 5 เกม เปนเกมส าหรบเดก รปแบบของเกมเสรมทกษะ เปนสวนหนงของกจกรรมของครอบครวไดอกทางหนง ประกอบไปดวย กานกลวย 2 แดนซกระจายกานกลวย 2 ผจญภยในปาใหญ, กานกลวย 2 วงแขงรอบโลก ,กานกลวย2 นกลาค าศพทตวนอยและกานกลวย 2 ผจญภยในดนแดนมหศจรรย ผลตโดย บรษท ซท วชชน จ ากด

35

ภาพประกอบ 4 ภาพเกมกานกลวย 2

ทมา: เวบไซต mgronline (2552) จาก https://mgronline.com/game/

detail/9520000039219

บรษท กนตนา กรป และเมเจอรซนเพลกซ จดโปรโมชนกานกลวยชวยชาต กบโครงการ "กานกลวย 2 : Shock Price 50 บาท เพอใหครอบครวไดใชจายเงนกนอยางคมคา รวมตอตานธรกจซดผดกฏหมาย

การจบมอกนระหวางแมคโดนลดกบกนตนา กรป เพอออกบตรแมคโดนลดคลบ ลายกานกลวย 2 เปนความรวมมอครงแรกระหวางแมคโดนลดและบรษทผผลตภาพยนตรในประเทศไทย เพอเปนการตอยอดทางธรกจใหกบทงสองฝาย ไมวาจะเปนการขยายฐานลกคาใหมใหกบแมคโดนลด จากกลมแฟนภาพยนตร หรอสรางกระแสความนยมของหนงผานลกคาบตรสมาชกแมคโดนลดคลบ และชมภาพยนตรกานกลวย 2 ฟร 1 ทนง แคมเปญนแมคโดนลดใชงบการตลาดถง 10 ลานบาท

ธนาคารกรงเทพ bangkokbank.com เปดเวบไซตบวหลวงคดส ส าหรบกลมเดก 6 ถง 12 ขวบ เพอใหความรเชนการฝากเงนไป การใชเอทเอม ไปจนถงศพทเฉพาะทเกยวกบบรการธนาคาร เวบบวหลวงคดสโปรโมตทงทางออนไลนและออฟไลน ออนไลนคอผานเวบในสวนการเงนของ MSN ทธนาคารกรงเทพเปนสปอนเซอรและดแลเนอหาดานเศรษฐกจการเงน สวนทางออฟไลนเดนสายไปออกบธตามสาขาตางๆ ของธนาคารและงานกจกรรมทมเดกอย นอกจากนนจะไดพบกบเสยงทกทายทางโทรศพทของตวละครน าจากการตนแอนเมชน กานกลวย เมอกระตกน าตดตอใชบรการ บวหลวงโฟน 1333

ผลตภณฑ เพยวรน ผลตภณฑส าหรบเดกและทารก ไดออกผลตภณฑลายกานกลวย อาทเชน ขวดนมยางกดน า, กระตกน า เปนตน ,

36

ป พ .ศ.2553 กานกลวย ไดรบเลอกใหเปนหนขผงในพพธภณฑหนขผงมาดามทซโซ (Madame Tussauds) กรงเทพฯ

ภาพประกอบ 5 ภาพหนขผงกานกลวยในพพธภณฑหนขผงมาดามทซโซ

ทมา: เวบไซต oknation.nationtv (2554) จาก http://oknation.nationtv.tv/blog/ print.php?id=74

ผลตภณฑไวตามลคแชมป เลอกตวละครการตนกานกลวยและชบาแกวมาเปนพรเซนเตอรใหกบผลตภณฑกานกลวย ตรงกบบคลกและแนวคดของแบรนดไวตามลค คอ กายพรอม ใจพรอม เราท าได ซงกานกลวยเองกมคาแรกเตอรทคอนขางมงมน และจรงจง

37

ภาพประกอบ 6 ผลตภณฑไวตามลคแชมป

ทมา: เวบไซต adintrend (2553) จาก https://www.adintrend.tv/

show_ad.php?id=3907

ป พ .ศ.2554 แอนเมชนกานกลวยตะลยแดนไดโนเสาร ในรปแบบดวด และหนงสอนทาน เปนเรองราวของกานกลวย ชบาแกวและเพอนๆ เดนทางขามเวลากลบไปแดนไดโนเสารเมอหลายรอยลานปกอน

ป พ .ศ.2555 ผลงานแอนเมชนกานกลวย เปนสอวซด (VCD) โดยบรษท บรษท กนตนา โมชน พคเจอร จ ากด จ านวน 10 เรอง ดงน กานกลวย 2012 ตอน ฝาวกฤตมหนตภยลางโลก ,กานกลวย ตอน ตนออกอแกวกบหมบานขนมหวาน ,กานกลวย ตอน ตะลยปาซาฟาร 1-2 ,กานกลวยตอนตะลยโลกแมลง ,กานกลวย ตอน ตะลยอาณาจกรแพนดา 1- 2, กานกลวย ตอน แมมดหมะยดวนครสตมาส, กานกลวย ตอน อะเมซงตกตก ไกดสามลอหอ 9 วด และกานกลวยปะทะราชนมด

ป พ .ศ.2556 บรษท สามมตร กรนพาวเวอร จ ากด ผจดจ าหนายรถกระบะ เปดตวรถกระบะกานกลวยเตมเหนยว ใชตวละครการตนกานกลวยมาเปนภาพกราฟกในสอตางๆ โดยใชสโลแกนทวา งานชางแคไหน กสบายกานกลวย

ป พ .ศ.2557 กานกลวย ไดเปดชองทางการสอสารมาใชชองทางสอสารออนไลนเฟซบกเพจ (Facebook Page) ชอ กานกลวย - Khan Kluay

ป พ .ศ.2558 ออกสตกเกอรในแอปพลเคชน Line ชด ฮเร กานกลวย และ Khan Kluay Cute

38

กานกลวยไปรวมกจกรรม Thai Japan Anime & Music Festival 2015 จดขนโดย บรษท ไทยประกนชวต จ ากด )มหาชน( , บรษท ปตท .จ ากด (มหาชน) และบรษท จ -ย ครเอทฟ จ ากด เปนงานทจดขนเพอเปดโอกาสใหกบผ ชนชอบแอนเมชน เพลงประกอบภาพยนตรแอนเมชน การแตงกายคอสเพลย และตวละครการตนจากแอนเมชนของไทยและญป น ไดมพนทในการแสดงออก หนาลานเซนทรลเวลด

ป พ .ศ.2559 บรษท เมเจอร ซนเพลกซ กรป จ ากด (มหาชน) จดกจกรรมชมภาพยนตรกานกลวยฟร ในวนเดกแหงชาต 2559

เปด YouTube Channel โดยใชชอวา KhanKluay เผยแพรแอนเมชนชด เรอง กานกลวยกบโตไปไมโกง จ านวน 15 ตอน ,Khan Kluay The Series: กานกลวยผจญภย จ านวน 72 ตอน มผกดตดตาม 59,100 คน และยงมผ เขาชมในชองทางนอยอยางตอเนอง

ป พ .ศ.2560 รวมกจกรรมวนเดกในงาน Toy World 2017 ทศนยการคาแฟชนไอสแลนด

กานกลวยจดกจกรรมพเศษชวยเพอนชาง เชญชวนมารวมกนบรจาคชวยชาง )มลนธเพอนชาง ( เพอสนบสนนการอนรกษชางไทยใหอยคกบเมองไทย

ป พ .ศ.2561 กานกลวยและผองเพอน จดกจกรรมวนเดกในงาน Kids Day รวมผจญภยเพอคนหาศลาชางในดนแดนคณธรรมในปา และกจกรรม Meet & Greet กบกานกลวยและผองเพอน, มนคอนเสรต รอง เลน เปนเพลงกบกานกลวย, ตะลย 6 ฐานสดมนส ในวนท 12 – 14 ม .ค.61 ทศนยการคาโรบนสนไลฟสไตล สมทรปราการ

ภาพยนตรแอนเมชน กานกลวย ไดขนทะเบยนมรดกภาพยนตรของชาต ครงท 8 ประจ าป 2561 จากการทภาพยนตรแอนเมชนเรอง “กานกลวย” เปนภาพยนตรแอนเมชน 3 มตทไดรบแรงบนดาลใจจากบางสวนของพงศาวดาร ทสามารถคงเอกลกษณความเปนไทย ไมวาจะเปนฉากทเปนภมทศนแบบไทย วถชวตและประเพณไทย พรอมดวยเนอหาทสามารถเขาถงผชมไดอยางด น ามาซงปรากฏการณใหมในวงการแอนเมชนไทย

39

ภาพประกอบ 7 ภาพของสะสมกานกลวย

ทมา: Facebook : Kantana Animation Studios (2559) จาก

https://www.facebook.com/KhanKluay Animation /photos/ms.c.eJwzND

นอกจากทกลาวมาแลวขางตน กานกลวยยงถกน าไปใชเปนตวละครการตนในหนงสอเดกใหความรนทานคณธรรม กานกลวย เขยนโดย จรญพร ปรปกษประลย จ านวน 6 เลม ประกอบไปดวย นทานคณธรรม กานกลวย ตอน กานกลวยหมนเพยร ,ตอน กานกลวยชวยโกหก ,ตอน กานกลวยพอเพยง ,ตอน กานกลวยพงตนเอง ,ตอน กานกลวยรกแม ,ตอน กานกลวยรวยน าใจ และเปนสมดระบายส สตกเกอรและอนๆ อกมากมาย

10.2 ปงปอนด (Pang Pond)

ตวละครการตนปงปอนด (Pang Pond) เรมตนตดตามปงปอนดมาตงแตสมยทปงปอนดยงอยในหนงสอการตนชดชอ ไอตวเลก ป 2532 ดวยลกษณะเดนของตวละครการตนปงปอนดทมบคลกนารกปนความซกซน ตาโต มผมสามเสน รวมถงเนอหาของการตนทสะทอนสภาพและความเปนไปในสงคม วถชวตความเปนอย คานยมทเปลยนแปลงไปของคนไทย ในรปแบบการเสยดส การลอเลยน เชงความขบขน รวมถงรปแบบการออกแบบตวการตนทเรยบงาย ไมเปนทางการ และเปนบทสนทนาทเกดขนภายในครอบครว จงท าใหตวละครการตนปงปอนดเขาถงกลมผอานไดงาย เปนตวละครการตนไทยทอยคกบคนไทยมากวา 30 ป มการพฒนาเปลยนแปลงดานการออกแบบเพอใหเหมาะกบสอเทคโนโลยในปจจบน ท าใหปงปอนดมกลมแฟนคลบทมชวงอายตงแตเดกอาย 4 ขวบไปจนถงผใหญอาย 50 ป

40

ป พ .ศ.2545 ปงปอนดไดมการน าไปสรางเปนภาพยนตรแอนเมชนครงแรก การตนแอนเมชนชด ปงปอนด ตะลยโลกอนาคต โดยบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด ซงเปนบรษทในเครอบนลอกรป ทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 และในปเดยวกนไดไดน ามาตดตอใหมส าหรบฉายในโรงภาพยนตรในเดอนตลาคม เปนปรากฏการณภาพยนตรแอนเมชนไทยเรองแรก ทเขาฉายในโรงภาพยนตรไอแมกซ (IMAX)

ป พ .ศ .2546 ผลงานการตนแอน เมชนชด ปงปอนด ตะลยโลกอนาคต ไปออกอากาศทประเทศฮองกง ผานฮองกง เคเบลทว

ปงปอนดยงไดรบแตงตงจากเปน เพอนยวทตความด ของกระทรวงศกษาธการและกระทรวงการตางประเทศ และไดรบรางวลผท าคณประโยชนตอเยาวชนดเดน สาขาสอมวลชนเพอเดกและเยาวชนทปองกนปญหาสงคม

ปงปอนดและผองเพอน แสตมปทระลกวนเดกแหงชาต 2546 จ านวน 4 แบบ ไดแก แบบท 1 ปงปอนดกบสนข ,(เจาบก)แบบท 2 ปงปอนดกบเพอนผ รใจ แบบท ,(หนมาน)3 ปงปอนดกบเพอนสาว (นะโม) และแบบท 4 ปงปอนดกบครใหญ (ผคอยชวยเหลอ)

ภาพประกอบ 8 ภาพปงปอนดและผองเพอน แสตมปทระลกวนเดกแหงชาต 2546

ทมา: Facebook : PangPond (2557) จากhttps://www.facebook.com/pangpondclub/ photos/

41

ป พ .ศ.2547 ปงปอนด ตอนตะลยโลกแมลง จ านวน 8 ตอน เรองราวของปงปอนดและผองเพอนตองกลายเปนมนษยตวจวไปผจญภยกบแมลง

ภาพประกอบ 9 ผลงานแอนเมชน 3 มต เรอง ปงปอนด ตอนผจญโลกแมลง

ทมา: YouTube: PangPondClub (2559) จาก https://youtube.com/watch?v= sEzcKFg3Cbo

ในปเดยวกนปงปอนด ไดรบแตงตงจากเปน เพอนยวทตความด จากกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

ป พ .ศ .2549 ผลงานการตนแอน เมชนชด ปงปอนด ตะลยโลกอนาคต ไปออกอากาศทประเทศจน ผานชอง ซซทว และเคเบลทว

ป พ.ศ.2551 กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแตงตงปงปอนดใหเปนยวทตลดโลกรอน เพอเปนผ แนะน าวธลดโลกรอนแบบงายๆ ดวยภาพยนตรแอนเมชนเทคนคแอนเมชน มต 3เรอง ลดโลกรอนกบปงปอนด น าเสนอ 52 ตอนดวยวธงายๆ ในการลดปญหาภาวะโลกรอนในชวต

42

ภาพประกอบ 10 ผลงานแอนเมชนซรส เรองลดโลกรอนกบปงปอนด

ทมา: YouTube: PangPondClub (2557) จาก https://www.youtube.com/ watch?v=RehV1JVAHC8&list=PLaFU6eBh1MqDDds9pb692DLVl3UfwJBeN&index=34

หลงจากทปงปอนดไดรบการแตงตงจากหนวยงานรฐแลว ยงมบรษทเอกชนมารวมกจกรรมดวยอยางบรษท ฮานาม ฟดส จ ากด มารวมจดกจกรรมลดโลกรอนกบปงปอนดกบโรงเรยนในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลจ านวน 100 โรงเรยน ใหมการจดท าโปสเตอรแนะน าวธการลดปญหาภาวะโลกรอนไปแจกจายยงโรงเรยนตางๆ ดวย และปงปอนดชวนเพอนๆ ชน ป.1-ป.6 สงงานประกวดไอเดย เพอรวมรณรงคลดวกฤตภาวะโลกรอน ดวยการน าวสดเหลอใช เชน ซองเปลาขนมสแนคแจค มาสรางสรรคผลงานเปนสงประดษฐ ภายใตแนวคด ขยะมคาน ากลบมาใชใหมชวยโลกได

ป พ ศ.2552 ปงปอนด ตวจว หวใจฮโร เปนการตนแอนเมชน 3 มต ความยาว 26 ตอน ออก อากาศทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 มการน าเสนอแนวคดของค าวา ฮโร โดยมงหมายทจะใหค านหมายถงการใชหวใจในการแกปญหาตางๆ

43

ภาพประกอบ 11 ผลงานแอนเมชนซรส เรอง ปงปอนดตวจว หวใจฮโร

ทมา: YouTube: PangPondClub (2559) จาก https://www.youtube.com/ watch?v=V6rW3Top Q5Y&list=PLHlro8jR4XnHMYVNvZSS9ZLvU4vK3uZ4l&index=2

ปงปอนด รวมกบรายการ 30 ยงแจว รวมท าความด ดวยการมอบหนงสอและเครองเขยนใหกบนองทจงหวดชยนาท กบโครงการ ปลอยปลา ปลกปา เลนกฬา ตานยาเสพตด เฉลมพระเกยรต ซงจดขนเพอรณรงคใหคนไทยทกคนหนมาชวยกนอนรกษทรพยากรธรรมชาต และเปนการสงเสรมนโยบายทวรกษโลก ของสถานวทยโทรทศนไทยทวสชอง 3

ภาพประกอบ 12 ปงปอนดควงสาว ยงแจวท าความด 30

ทมา: เวบไซตไทยรฐ ออนไลน (2552) จาก https://www.thairath.co.th/content/20171

44

เอไอเอส จบมอ วธตา แอนเมชน ชวนแฟนคลบปงปอนดและคนรนใหม รวมโหลด กด ลน รบโชค 3 ชน กบโครงการ โทรป บ ลนรบโชค 3 ชน โดยเลอกโหลดวอลเปเปอรลายปงปอนด

เรมม Facebook Fanpage ในชอ PangPond ส าหรบการตดตอขาวสารและประชาสมพนธ และสอสารเรองราวของปงปอนดใหทกคนในรเปนอกชองหนงทางในการตดตอสอสารกบปงปอนด

ป พ ศ.2553 เปดชอง Youtube Channel : PangPondClub เรมตนดวยการฉายแอนเมชนปงปอนด ครอบครวรกษโลกกบภารกจลดคารบอนลดโลกรอน เปนหนงในโครงการท าดเพอแผนดน ของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ชองมไวส าหรบเปนชองทางในการเผยแพรผลงานแอนเมชนตอนใหม และรรนผลงานทออกอากาศทางโทรทศนไปแลว

ป พ ศ.2556 ปงปอนด เรมจดท าหนงสออเลกทรอนกส ปงปอนด EComic ขายใน Ookbee แพลตฟอรมอบคการตนออนไลนทใหญทสดในประเทศไทย นอกจากจะเปนหนงสอการตนปงปอนดในเนอหาปกตแลว ยงมปงปอนด EduToons ทใหความรความเปนมาของประวตศาสตรชาตไทย ความรเรองโลกรอน และความรอนๆ ดวย

ภาพประกอบ 13 ปงปอนด EComic และปงปอนด EduToons

ทมา: เวบไซต Ookbee Comics (2552) จากhttps://www.ookbee.com/Shop/Magazine/

ECOMICS

45

ปงปอนดรวมกบการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (.กฟผ)จดกจกรรมโครงการปงปอนดชวนเดกไทยใสใจพลงงาน โดยมวตถประสงคเพอเชญชวนและปลกจตส านกใหเยาวชนไทยเหนคณคาของพลงงานและรวมกนประหยดพลงงานไฟฟา ไมวาจะเปนสคลโปรแกรมปงปอนด แอนเมชนปงปอนดชวนเดกไทยใสใจพลงงาน

ภาพประกอบ 14 แอนเมชนปงปอนดชวนเดกไทยใสใจพลงงาน

ทมา: YouTube: VithitaAnimation (2557) จากhttps://www.youtube.com/watch?

v=gX_az7YLro4

ป พ ศ.2557 เรมออกสตกเกอรไลน ชด ปงปอนด เปนชดแรก ปจจบนสตกเกอรไลนของปงปอนดมทงหมด 16 ชด อาทเชน ปงปอนด ปอปอพชดท : 1 และ ,2ลตเตลปงปอนด ,PangPond Big Words ทมอย 4 ชด ภาษาภาคกลาง ภาษาอสาน ภาษาภาคใต และภาษาภาคเหนอ เปนตน

46

ภาพประกอบ 15 สตกเกอรไลนปงปอนดชดตางๆ

ทมา: Line Store (2557) จาก https://store.line.me/search/sticker/th?q=pangpond

ป พ .ศ.2558 โครงการเทคโนโลยสารสนเทศตามพระราชด ารสมเดจพระกนษฐาธราชเจา กรมสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร จดท าหนงสอการตนสรางแรงบนดาลใจดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ปงปอนด ตะลยโลกวทย พชตไอท เพอเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ในโอกาสฉลองพระชนมาย 5 รอบ 2 เมษายน 2558 เปนหนงสอทถายทอดพระราชกรณยกจในสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทเลาเรองผานตวการตน “ปงปอนด” โดยน าเนอหาสาระทส าคญมาสรปและสรางสรรคใหอานงายในรปแบบของการตน ภายในเลมมจ านวนทงหมด 5 เรองดงน เจงสดๆ นกวทยาศาสตรไทยไปรวมงานทเซรน ,ทองดนแดนขวโลกใต ผจญภยในแอนตารกตกา ,eDLTV เรยนดวยตวเองกเกงได ,นาทงอปกรณไฮเทค ชวยคนพการท างานได ,โซลารเซลล แสงสวาง…น าความร ส าหรบหนงสอการตนน ไดรบการสนบสนนจากธนาคารกรงเทพ จ ากด (มหาชน) ธนาคารกสกรไทย จ ากด (มหาชน) บรษท ไทยคอนส แอนด บลดง เมนแฟคเจอรง (มหาชน) บรษท ซเกท เทคโนโลย (ประเทศไทย) จ ากด บรษท แอดวานซ อนโฟร เซอรวส จ ากด และบรษท เอสวโอเอ จ ากด (มหาชน) รวมถงบรษทไปรษณยไทย จ ากด ซงจดสงหนงสอใหแกโรงเรยนทวประเทศโดยไมคดคาใชจาย และรายไดจากการวางจ าหนายหนงสอในราคา 25 บาท ทลเกลาถวายโดยเสดจพระราชกศลฯ

47

ภาพประกอบ 16 ภาพหนงสอการตนสรางแรงบนดาลใจดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยปงปอนด ตะลยโลกวทยพชตไอท

ทมา: เวบไซตวธตา (2558) จาก http://www.vithita.com/news_pp_book.php

แคมเปญแปลงโฉมตวการตนปงปอนด โดยฝมอนกวาดภาพประกอบชอดง ไมวาจะเปนควต า มนน, มคง, Sweet Cocoa*Art, สเลดทอย ฯลฯ ดวยการแปลงโฉมปงปอนดใหออกมาในสไตลของนกวาดแตละคน ซงรปทน ามาดดแปลงนกวาดจะเลอกมาหนงตวจาก 24 คาแรคเตอร ในชดสตกเกอรไลน โดยจดประสงคของแคมเปญจดขนเพอหวงใหปงปอนดไดไปใกลชดในกลมคนทชนชอบงานศลปะรนใหมๆ รวมถงใกลชดกลมคนในโลกโซเซยลมเดยมากยงขน

48

ภาพประกอบ 17 ภาพแคมเปญแปลงโฉมตวการตนปงปอนด โดยฝมอนกวาดภาพประกอบ

ทมา: Facebook : PangPond (2558) จาก https://www.facebook.com/ pangpondclub/photos/ a.10154670955647108/10153033688557108/?type=3&theater

ป พ .ศ.2559 แอนเมชน ปงปอนดกบกวนชวนสงสย จ านวน 25 ตอน ผานชองทางยทป (YouTube) เปนเรองราวทเกดขนในโรงเรยนอนบาล ปงปอนดและเพอนๆ กกลบมาปวนอกครง ในเทอมนมนกเรยนใหมเขามา เปนเดกใหมจากตางดาวแอบแฝงตวเขามาท าภารกจคนหาขอมลเพอยดครองโลก

แอนเมชนกาวยางตามรอยพอ ตอน ความประหยด (ดนสอของพอ) ความยาว...2.24 นาท โดยบรษท POPS Kids Thailand รวมกบกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค จดท าวดโอสงเสรมคณธรรม 8 ประการ ซงถกสรางสรรคขนโดย คอนเทนต ครเอเตอร ไดแก Thai PBS, PangPondClub, 108 life, Kidsplay, HeHaa TV, YimYam TV, Around The Dale และ Lovely Kids Thailand ปงปอนดน าเสนอเรองราวคณธรรมหวขอความประหยด น าเสนอผานมมของ “ปงปอนด” ทยงเปนเดกไดพบเจอกบประสบการณหลายอยางเปนครงแรกในชวต โดยเลอกสถานการณทสอดคลองกบสงทเดกๆตองพบเจอในชวตประจ าวน

ปงปอนดและเพอนจากมหาสนก ในแอปพลเคชน LINE เกมเศรษฐ

49

ภาพประกอบ 18 ภาพปงปอนดและเพอนจากมหาสนก ในแอปพลเคชน LINE เกมเศรษฐ

ทมา: Facebook : VithitaAnimation (2558) จาก https://www.facebook.com/ VithitaAnimation/ photos/basw.Abok

ปงปอนดไปรวมงานกบเหลาครเอเตอรชอดงในชอง YouTube Channel เชน ครนกเลก&นองถกใจ, พงค แฟร จากชอง Pink Fairy Creations), นองนะโม จากชอง KidsPlay,

พฟลม นองฟวส จากชอง Happy Channel, แมปเป เฌอแตม จากชอง Tam Story

ปงปอนดเปด LINE Official : PangPond Club และเปดทวสเตอร Twitter : VithitaPangPond เพอตอตอสอสารกบกลมแฟน

ป พ .ศ.2560 ขายหนงสอการตนไอตวเลก ออนไลนผานเวบไซตของขายหวเราะ (Kaihuaror)

ฟกเกอรปงปอนดและเจาบกรปแบบ ซอฟต ไวนล ปงปอนดมขนาด 6 นวและเจาบก ขนาด 3 นว ทผลตเพยง 300 ชดเทานน

50

ภาพประกอบ 19 ภาพฟกเกอรปงปอนดและเจาบก

ท ม า : เ ว บ ไ ซ ต ว ธ ต า (2558) จ า ก http://www.vithita.com/images/news/ PangPond_Figure.jpg

ปงปอนดและเพอนจากการตนขายหวเราะและมหาสนก ไปรวมเปนพรเซนเตอรใหกบโครงการ Run Hero Run ฉนจะวงเพอเธอ 2017 ณ สะพานพระรามแปด หยาดเหงอของ ฮ"จะกลายเปนเสอเกราะ โรแนวหลง" อยางพวกเรา ปกปองชวตฮโรแนวหนา 3 จงหวดชายแดนใต

ภาพประกอบ 20 ภาพสอประชาสมพนธและกจกรรม Run Hero Run ฉนจะวงเพอเธอ 2017

ทมา: Facebook : ขายหวเราะ (2560) จาก https://www.facebook.com/ kaihuaror/photos/ d41d8cd9/1554160151284876/

51

เผยแพรแอนเมชนฉายบนชอง YouTube Channel แอนเมชนชด เรอง ฝกค าศพทภาษาองกฤษงายๆ กบปงปอนด จ านวน 26 ตอน ,ปงปอนดชวนสรางคานยม 12 ประการ กาวยางตามรอยพอ ,PangPond The Mad Sinker นกรองจอมปวน เปนตน

ผลงานแอนเมชน PangPond Happy New Year 2018 ในรปแบบ 360 Virtual Reality ทสามารถเคลอนกลองหมน 360 องศาในงานแอนเมชน

ภาพประกอบ 21 ภาพ PangPond Happy New Year 2018 ในรปแบบ 360 Virtual Reality

ทมา: YouTube: PangPondClub (2560) จาก https://www.youtube.com/ watch?v=qUmhMjfSY

ป พ .ศ.2561 บรษท วธตาแอนเมชน จ ากด รวมมอกบกองทนพฒนาสอปลอดภย

และสรางสรรค ผลตผลงานแอนเมชน ปงปอนด ชวนเพอนสรางสรรคสอปลอดภย เนอเรองน าเสนอเกยวกบการใชสอโซเชยลมเดยในปจจบน จ านวน 6 ตอน และมวสควดโอ (Music Video) เพลงดใหด ทมปงปอนดและเพอนๆ มาเตนใหเขากบจงหวะเพลงสะทอนพฤตกรรมโลกโซเชยล เทคนคพเศษแบบ VR 360 องศา พรอมการปรากฏตวของ 6 ไอดอลเพจเฟสบกชอดงอยาง เพจจกก, เพจ Little Monster ,เพจรบกวนตดตอภาพนใหหนอยส, เพจทหารมาโยโกฮามา, เพจหมอแลปแพนดา, และเพจ โลวคอสคอสเพลย, ทมารวมกนสรางสสรรคใน MV นดวย

52

ภาพประกอบ 22 ภาพผลงานแอนเมชน ปงปอนด ชวนเพอนสรางสรรคสอปลอดภย

ทมา: YouTube: PangPondClub (2560) จาก https://www.youtube.com/ watch?v=CClN4xOw

ธนาคารออมสน รวมกบบรษท วธตาแอนเมชน จ ากด น าตวละครการตนปงปอนดมาจดท าเปนสตกเกอรไลนชดพเศษ “GSB x PangPond” สตกเกอรจอมปวน มากวนกนแบบเตมจอ ในรปแบบสตกเกอรปอปอพ พรอมเปนพรเซนเตอรใหกบกจกรรม PangPond

Mission Sticker

ภาพประกอบ 23 ภาพสอประชาสมพนธสตกเกอรไลนชดพเศษ “GSB x PangPond

ทมา: Facebook : PangPond (2561) จาก https://www.facebook.com/ pangpondclub/photos/pcb.10155588199422108/10155588198412108/?type=3&theater

53

ปงปอนด รวมกบราน Greyhound Cafe รวมเปนสวนหนงในโครงการ POWER TO GIVE Limited Edition ทกการซอน าผลไม A Life Juice หกรายไดสวนหนงเปนการบรจาคและระดมทนใหแกมลนธรามาธบดฯ เพอจดซอเครองใหความรอนเดกแรกเกดใหกบสถาบนการแพทยจกรนฤบดนทร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

ภาพประกอบ 24 ภาพน าผลไม A Life Juice ชด ปงปอนด ในในโครงการ POWER TO GIVE Limited Edition

ทมา: เวบไซตวธตา (2558)จาก https://vithita.com/charactercontent/vithita-x-

greyhound/?

บรษท ไมโครซอฟท (ประเทศไทย) จ ากด และ ส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล (DEPA) เลอกปงปอนดมาเปนตวละครแสดงในเกม สนบสนนการเรยนรยคใหม สอนใหเดกๆ สนกและเรมตนเรยน รการ Coding ผานโครงการ Coding Thailand ในกจกรรม Hour of Code Thailand 2018 ทจดขนพรอมกนทวโลก รวมถงเพอใหประเทศไทยไดมสวนรวมในการเผยแพรคาแรคเตอรในเชงวฒนธรรม เพราะเดกไทยสามารถเขาไปเรยน Coding ผานคาแรคเตอรการตนตางชาตได ในขณะทเดกนานาชาตกสามารถเรยน Coding กบปงปอนดไดเชนกน

10.3 บนน (Bloody Bunny)

บลดด บนน เปนตวละครการตนของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด เปนตวละครการตนทเกดขนมาเพอเปนตวละครการตนเชงพาณชยมาตงแตเรมตน หรอทเราเรยกวา ตวละครลขสทธ (Character Licensing) ในป 2547 อยในยคของการเปลยนแปลงเทคโนโลยการสอสาร ท าใหตวละครการณตนบลดด บนน มการเปลยนแปลงทงในเรองของออกแบบชอง ,ทางการเผยแพร และสรางการรบรผลงานและผลตภณฑสนคาทหลากหลายตามการเปลยนแปลง

54

ของเทคโนโลยและตามกระแสความนยมของผ ใช จนปจจบนน บลดด บนน มอายกวา 15 ป วนเกดของบลดด บนน คอ 14 มถนายน

บลดด บนน เปดตวครงแรกในป พ.ศ 2547 จากการเปนกราฟกตวการตนและวอลเปเปอร (Wallpaper), ภาพเคลอนไหวสกรนเซฟเวอร (Animated Screensaver), ธมภาพ (Theme) และวดโอคลป (Video Clip) ส าหรบมอถอใหดาวนโหลด ใชสอโฆษณาในหนานตยสารวยรนและนตยสารเกยวกบมอถอในการสงเสรมการขาย ไดรบความนยมในการดาวนโหลดเปนจ านวนมาก

ภาพประกอบ 25 ภาพวอลเปเปอรส าหรบมอถอ

ทมา: Bloody Bunny (2552) จาก http://ginja.co.il/gallery/Pdf/ Characters%20pack%20BB% 20JAN 09. pdf

ป พ ศ.2548 บลดด บนน ในรปแบบแอนเมชนส าหรบอตลกษณชองสถาน (Station identification) หรอ ทเรยกวา ID Station ของสถานโทรทศนแชนแนลวไทยแลนด (Channel [V] Thailand) ซงถอวาเปนปรากฏการณส าคญในการใชตวละครการตนทไมใชตวละครการตนของชองตนเองมาเปน ID Station และสรางการจดจ าใหทงทางชองสถานโทรทศนแชนแนลวไทยแลนด (Channel [V] Thailand) และตวละครการตนบลดด บนน ด าเนนเรองราวดวยการตอส ของกระตายสขาวในรปแบบตางๆ และจบลงดวยโลโกชองสถานโทรทศนแชนแนลวไทยแลนด (Channel [V] Thailand) จงเปนจดเรมตนของทมาของชอ กระตายโหด หรอ กระตายแชนแนลว ในปเดยวกน บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด ไดตดสนใจผลตภณฑสนคาบลดด บนน เปดขายสนคาในราน 2:Spot Character Shop and Studio ทสยามสแควร เปนรานขายผลตภณฑสนคาตวละครการตนไทย รานขายสนคาลขสทธตวละครการตนไทยรานแรกของประเทศไทย มสนคาประเภทอปกรณ เครองเขยน (Stationary), เส อ ผาและเครองประดบ (Clothes and

55

Accessories) และตกตา (Plush Toy) นอกจากขายสนคาในหนารานคาของตวเองแลว ยงมการน าไปวางจ าหนายในรานหนงสอคโนะคนยะ (Kinokuniya), รานบทเอส (B2S) และเรมมการออกบธขายสนคาในเดอนตลาคม ทงาน Bangkok International Gift Show และงาน Halloween ท Siam Discovery

ภาพประกอบ 26 ราน 2:Spot Character Shop and Studio สยามสแควร

ทมา: เวบไซต 2 Spot (2551) จาก http://www. 2- spot.com/ webboard/ 2Spot_UpdateContent/ News/content_ news/news_2008_05_06_H 01. html

บลดด บนน (Bloody Bunny) จากการทมชาวทองเทยวตางชาตมาอดหนนสนคาท

รานเปนจ านวนมาก จงเรมไปออกบธแสดงสนคานทรรศการดานแอนเมชนและตวละครการตนทตางประเทศ เรมตนทงาน Tokyo International Anime Fair ทประเทศญป น ในเดอนมนาคม พ .ศ.2550 และในชวงเดอนกรกฎาคมออกบธทงาน Hong Kong Licensing Show 2007 เมองฮองกง

56

ภาพประกอบ 27 บธบลดด บนน (Bloody Bunny) ทงาน Tokyo International Anime Fair

ทมา: เวบไซต 2 Spot (2550) จาก http://www.2-spot.com/Final_web2-spot2006on_

sever/detail_content/March_2007/news_03-03-2007.htm

ป พ .ศ.2551 ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) ในชวงแรกจะเปนการ โปรโมทคไปกบราน2spot shop ทมชอเสยงไดรบการยอมรบทงในประเทศและตางประเทศ ราน 2 Spot Shop ตดอนดบรานคา 1 ใน 16 รานชอปปงในยานสยามสแควร ไดรบการแนะน าและจดอนดบโดยนตยสาร KNOCK KNOCK ฉบบกมภาพนธ 2008 และตดอนดบเปนรานคาแนะน าในยานสยามสแควร โดยนตยสาร U Magazine อนดบ 1 Super Bible ส าหรบนกทองเทยวชาวฮองกง และราน 2 Spot shop สยามสแควรเปนทถกตาถกใจชาวญป น จนไดถกบนทกเปนรานใหมแนะน าใหมาเทยวในคอลมภ What’s new ใน DACO ฟรแมกกาซนญป นชอดง และนตยสารอนๆ เชน นตยสาร A-Star, Centerpoint Magazine นอกจากนนยงไดออกสอโทรทศนรายการ Hi friend ทางสถานโทรทศนกองทพบกชอง 5 และสออนๆ อกมากมาย

ภาพประกอบ 28 คอลมภแนะน าเทยวในคอลมน What’s new ใน DACO ฟรแมกกาซนญป น

ทมา: เวบไซต 2 Spot (2551) จาก http://www.2- spot.com/webboard/ 2Spot_UpdateContent/ News/content _ news /news_2008_08_04_B.html

http://www.2-/

57

ในปเดยวกนยงไดมการจดกจกรรมหนารานอยางกจกรรมการรวมเขยนไอเดย กลวย กลวย ชวยโลกรอน

ภาพประกอบ 29 กจกรรมการรวมเขยนไอเดยกลวยๆ ชวยโลกรอน

ทมา: เวบไซต 2 Spot (2551) จาก http://www.2- webboard/2Spot_UpdateContent/News/content_news/news_2008-10-03C.htm

นอกจากนนยงขยายจดวางจ าหนายในหางสรรพสนคาชนน า อาท Siam Paragon, Emporium, Loft, Esplanade, Central สาขาชดลม ลาดพราว ปนเกลา บางนา, Zen, The Mall, B2S และ Zeen Zone

ในชวงป พ .ศ.2546 – 2551 บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด ไดใชชองทางตดตอสอสารเกยวกบกจกรรมและโปรโมชนตางๆ เชน ท าทดสอบ )Test & Foretell), DIY สไตลเก, อบ เดต เท รน ดต า งๆและ เกม ส ไปย ง แฟน ใ ช ส อ อ น เตอ ร เน ตผ าน ช อ งท าง เวบ ไซ ต www.2spotstudio. com, ชองทางของ Hi 5 ตดตอผาน http://2spotstudio.hi5.com และ exteen เวปบลอคอนดบหน งของวย รน ในสมยนน ส าห รบผ รกการตนอานสามารถอานได ท http://2spotstudio.exteen.com บลดด บนน )Bloody Bunny) เปนหนงในตวละครการตนของบรษทในขณะนน

http://www.2-/

58

ภาพประกอบ 30 เวบไซตและเวปบลอคของ 2spotstudio

ทมา: เวบไซต 2 Spot (2551) http://www.-2 spot.com/

webboard/2Spot_UpdateContent/News/content_news/news_2008_05_06_F.01html

นอกจากนน ตวละครการตนบลดด บนน ไดมโอกาสไปรวมกบผลตภณฑอน เชน รบฟรตกตา Bloody Bunny เมอซอโทรศพทมอถอ Sony Ericsson รน T303, โทรศพทมอถอรนใหม i-mobile S501T Limited Edition เลอกบลดด บนน มาเปนลวดลายบนมอถอ และกลองนมโฟโมสตขายในราน 7-Eleven

ภาพประกอบ 31 Bloody Bunny Foremost Milk

ทมา: Bloody Bunny (2552) จาก http://ginja.co.il/gallery/ Pdf/Characters%20pack%20BB% 20JAN 09. pdf

http://www.2-/

59

ภาพประกอบ 32 i-mobile S501T Limited Edition รน Bloody Bunny

ทมา: เวบไซต Posttoday (2555) https://www.posttoday.com/ economy/news/150070

ป พ .ศ.2552 บลดด บนน (Bloody Bunny) ไดปรบชองทางการสอสารเปลยนมาใชชองทางสอสารออนไลนเฟซบ กเพจ (Facebook Page) ชอ BloodyBunny ปจจบนมจ านวน 152,169 ไลท เนอหาในเพจจะน าเสนอความคดของบลดด บนน (Bloody Bunny) บอกเลาเรองราวผานกราฟกภาพนง ประชาสมพนธ ขาวสารกจกรรม โชวผลงาน ใหขอมลสนคาและโปรโมชนตางๆ ตลอดจนการขายสนคาผานเฟซบกเพจ และกจกรรมคดเลอกผลงานแฟนอารตของกลมแฟนมาโพสตในเพจทก 2 สปดาห นอกจากเฟซบกเพจ (Facebook Page) ชอ BloodyBunny ทเปนเพจหลกแลว เพจ 2SPOT Fanshop ทเปนเพจรวมสนคาของบรษทเจาของลขสทธ เนอหาในเพจนจะคลายกบเพจ BloodyBunny นอกจากนนยงม อนสตาแกรม (Instagram) และทวตเตอร (Twitter) มผ ตดตาม 898 คน เนอหาในทวตเตอรจะเนนการใหขอมลขาวสาร กจกรรมตางๆ โปรโมชนสนคา โชวผลงานแอนเมชน ผลงานแฟนอารต ไมมการเลาเรองราวของตวละครการตน

ป พ .ศ.2553 เปดราน 2Spot Shop ชน 3 หางเทอมนอล 21 (Terminal 21) ป พ .ศ.2555 รวมงานกบนกรองญป นชอดง คยาร ปามว ปามว หรอ แคร ปามว ปา

มว (Kyary Pamyu Pamyu) ในการผลตสนคาเพอโปรโมทรวมกน ป พ .ศ.2557 ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) ไดรบรางวล Grand

Prize จาก Asean Character Award ในงาน Tokyo Game Show 2014 ณ ประเทศญป น ตวละครการตนบลดด บนน (Bloody Bunny) ไดมโอกาสรวมงานกบศลปนระดบ

โลกอยาง ฮามาซาก อายม (Hamasaki Ayumi) นกรองชอดงแหงวงการเพลงเจ-ปอปของประเทศญป น

60

ภาพประกอบ 33 ผลงานแอนเมชนเรอง ayupan X Bloody Bunny

ทมา: YouTube: ayupan x Bloody Bunny Official Channel (2557) จาก

https://www.youtube. com /channel/UC72BDWZjcgWcNKngL38pWPQ

เปนแอนเมชน 2 มต โดยผลงานแอนเมชนชดน ไดน าตวละครการตนอายม ฮามาซาก มาเปนตนแบบในการพฒนาคาแรกเตอรในโปรเจคพเศษทมชอวา “ayupan X Bloody Bunny” เปนเรองราวการตอสของ บลดด บนน และ อายปง เพอปกปองโลกจากเหลาปศาจราย แอนเมชนชดนมจ านวนทงหมด 5 ตอน ทงพากยเสยงภาษาองกฤษและภาษาไทย ปลอยผานเครอขายสงคมเวบไซตชองยทบ (YouTube Channel) ชอ ayupan x Bloody Bunny Official Channel เปดตวในงาน Bangkok Comic Con 2014

ป พ .ศ . 2558 แอนเมชนชด รปแบบ 2 มต ชอ Bloody Bunny: Don't Be My Enemy เปนผลงานแอนเมชน 2 มต จ านวน 26 ตอน ผลตโดยทมงานประเทศญป น และเผยแพร ในเวปไซตชองนโกะ นโกะ (Niconico) ของประเทศญป น

61

ภาพประกอบ 34 ผลงานแอนเมชน 2 มต เรอง Bloody Bunny: Don't Be My Enemy

ทมา: YouTube: ayupan x Bloody Bunny Official Channel (2557)จาก

https://www.youtube. com/channel/UC72BDWZjcgWcNKngL38pWPQ

ป พ .ศ.2559 ถอเปนปทองของบลดด บนน จากการเปดตวของแอนเมชนชด รปแบบ มต ชอ 3BLOODY BUNNY:The First Blood แอนมชน 3 มตตวลาสดทสรางกระแสผานสอสงคมออนไลนไดเปนอยางดมาจนถงปจจบน และยงมผ มาเขาชมอยางตอเนอง ภายใตชอ BLOODY BUNNY : The First Blood เปนแอนเมชนขนาดสน จ านวน 15 ตอน แอนเมชนชดน ปลอยผานเครอขายสงคมเวบไซตชองยทบ (YouTube Channel) ชอ Bloody Bunny (Official Channel) และในไลน ทว (Line TV)

BLOODY BUNNY:The First Blood สามารถกวาดรางวล 3 ประเภท คอ Best Short Animation, Best Animation Series, and Character of the Year ใ น ง า น Bangkok International Digital Content Festival 2016 (BIDC 2016) เปนรางวลใหกบผ ประกอบการทมความโดดเดนในดานการพฒนาดจทลคอนเทนต

62

ภาพประกอบ 35 ผลงานแอนเมชน 3 มต เรอง BLOODY BUNNY:The First Blood

ทมา: YouTube: Bloody Bunny Official Channel (2559) จาก

https://www.youtube.com/ channel/ UC71YOe3AUHZ4ep_ATiYGZjw

นอกจากนนยงไดออกสตกเกอรในแอปพลเคชนLine จ านวน ชดประกอบไปดวย 4 ช ด Bloody Bunny: Don't Be My Enemy, ช ด ayupan X Bloody Bunny, Bloody Bunny: %100 No Mercy และ Bloody Bunny Animated

ภาพประกอบ 36 ผลงาน Line Sticker: Bloody Bunny

ทมา: Facebook : Bloody Bunny (2559) จาก https://www.facebook.com/ BloodyBunny.2Spot/ photos/ a.478749271449/10153103235501450/?type=1&theater

63

แอปพลเคชนอนๆ ส าหรบมอถอ เชน แสตมปในแอปพลเคชน Line Camera, สตกเกอรในแอปพลเคชน WeChat, สตกเกอร 3 มตในแอปพลเคชน Character Cam, สตกเกอรในแอปพลเคชนอนๆ อาทเชน QQ, Viber, Bubbly เปนตน

ภาพประกอบ 37 สตกเกอรในแอปพลเคชน Character Cam

ทมา: Facebook : Bloody Bunny (2559) จาก https://www.facebook.com/

BloodyBunny.2Spot/photos/a.478749271449/10153103235501450/?type=1&theater

ป พ .ศ .2560 เป ด ราน Bloody Bunny & Friends Cafe ท ห าง Central World นอกจากจะขายผลตภณฑสนคาบลดด บนน )Bloody Bunny) แลวยงเปนการน าเอาตวละครการตนมาตอยอดไปถงเรองการกน ของใช และการใชชวต โดยการเปดรานคาเฟ )Cafe) ทมรปแบบการสรางดวยการเชอมโยงบรรยากาศของคาเฟและตวละครการตนใหเขากน มเมนอาหารและเครองดมทมการพฒนารปแบบอาหาร

ภาพประกอบ 38 ราน Bloody Bunny & Friends Café

ทมา: Facebook : Bloody Bunny (2560) จาก https://www.facebook.com/ BloodyBunny.2Spot/photos/pcb.10155958740606450/10155958731091450/?type=3&theater

64

น ท ร ร ศ ก า ร BLOODY BUNNY x LCX : Revival Fight LCX, Level 3, Ocean Terminal, Harbour City, Tsim Sha Tsui LCX mall HONG KONG Exhibition Date: Thu. 23 March to Sun. 23 April 2017

ภาพประกอบ 39 นทรรศการ BLOODY BUNNY x LCX : Revival Fight LCX

ทมา: Facebook : Bloody Bunny (2560) จาก https://www.facebook.com/ BloodyBunny.2Spot/photos/pcb. 10155285244966450/10155285233251450/ ?type=3&theater

ป 2561 เปดรานท Bloody Bunny & Friends Cafe สาขาสองท หางสรรพสนคาเทอมนอล 21 (Terminal 21) พทยา เนนขายผลตภณฑใหกบกลมนกทองเทยวตางชาต

ภาพประกอบ 40 ผลงาน Bloody Bunny: The Game

ทมา: Facebook : Quantumpeaks (2561) จาก https://www.facebook.com/ QuantumPeaks/photos/a.121940385835756/125522608810867/?type=3&theater

65

แล ะผล งานล าส ด ใน ป 2562 เป ดต ว Bloody Bunny: The Game เกม แน ว Action Hack & Slash เปนผลงานรวมกบสถาบนการศกษา ผลตผลงานโดยศนยนวตกรรมออกแบบดจทล (Digital Innovative Design and Technology Center (DIDTC) โดยตวเนอเรองจะอางองมาจากอนเมชนเรอง Bloody Bunny: The First Blood ไปเปดตวทงาน Tokyo Game Show 2019

11. ผลงานวจยทเกยวของ มธรน ธรรมทรงศนะ (2557) เรองการศกษาปจจยความส าเรจของการสราง Yurukyara

กรณศกษาคมะมง และ ฟนชช โดยมวตถประสงคเพอศกษาถงความเปนมาของ Yurukyara อทธพล และความส าเรจตางๆ ทเกดจาก Yurukyara มาสคอตประจ าเมอง ทมการออกแบบและ สรางมาสคอตขนมาเปนตวแทนของเมองนนๆ มหนาทประชาสมพนธ เมอง แนะน าการทองเทยว น าเสนอสนคา และรวมกจกรรมตางๆ จากการศกษาพบวาปจจยทท าใหคมะมงและฟนชช มาสคอต ทงสอง ตวนนไดรบความนยมสงในประเทศญป นนน เกดจากปจจยท 1 แนวคดดาน Animism ในประเทศญป น ทมความเชอทกสงในโลกไมวาจะเปนพช สตว หรอสงของมวญญาณสงสถตอย ซงความเชอน ไดรบการสบทอดมาตงแตสมยโบราณ จะเหนไดจากการตนญป นทมกจะใชตวละครท เปนสตว หรอ แมกระทงสงของ อยางตวละครการตนอนปงแมน ปจจยท 2 คณคาและลกษณะ เฉพาะในการสรางแบรนด ทใหคณคาสามประการในการสรางแบรนด อนประกอบไปดวยคณคาใน ดานความสามารถ คณคาทางความรสก และคณคาทางปรชญา ทจะตองท าใหผพบเหนสามารถ เขาใจและมความรสก สมผสไดกบมาสคอตตวนนๆ คมะมงและฟนชชจะมความแตกตางกนอยาง ชดเจน คมะมงจะเปนมาสคอตทดนารก มความใสซอ สวนฟนชชนนจะเปนนารกแบบนาเกลยด มพฤตกรรมไมสภาพและแปลก ดวยคณลกษณะทไมสมบรณแบบของมาสคอตทงสองนน สามารถ ท าใหผคนทพบเหนมความรสกผอนคลาย จงท าใหผคนเกดความรสกรกและใหความเอนดทงค ปจจยท 3 การสรางกระแสดวยความแปลกใหม และการใชสอหลกอยางมประสทธภาพในการ ประชาสมพนธผานสอโซเชยลมเดยทเหมาะกบการสอสารในปจจบน ทใหความสะดวกสบายและ รวดเรว สามารถเขาถงและโตตอบกบคนหลายคนในสงคมไดในเวลาเดยวกน

เบนจามน ไวมงอง (Benjamin Wai-ming Ng, 2001) ไดน าเสนอการศกษาวจยเรอง การคลงไคลเฮลโลคตตในประเทศสงคโปร : วเคราะหทางวฒนธรรมเปรยบเทยบ (The Hello Kitty Craze in Singapore: A Cultural and Comparative Analysis) เพอการวเคราะหความนยม เฮลโลคตตในประเทศสงคโปร ผานมมมองทางวฒนธรรมเปรยบเทยบ เฮลโลคตตไดรบความนยม

66

อยางมาก จากการทประเทศญป นไดสงออกวฒนธรรมสมยนยม (Pop Culture) ของประเทศญป น ออกสนานาชาต ไมวาจะเปนแอนเมชน เกม อาหาร ละครและอนๆ ซงวฒนธรรมสมยนยม (Pop Culture) เนองจากจากการทสงคโปรไดรบอทธพลวฒนธรรมสมยนยม (Pop Culture) จากประเทศ ฮองกงและไตหวน จากการศกษาพบวาสนคาปลอมทลกลอบเขามาขายในประเทศสงคโปรเปน เหตผลส าคญทท าใหเฮลโลคตตเปนทนยมในประเทศสงคโปร รวมถงการทเฮลโลคตต ไป รวมส น ค า กบ ส น ค า อนๆ เช น ส งค โป รแอ รไล น (Singapore Airline), แมค โดนล ด (McDonald’s) เพราะ สนคาจะมราคาถก ท าใหนกเรยน นกศกษา ผ ทมรายไดต า สามารถซอได ซงจะแตกตางจาก ประเทศญป นทจะไมนยมซอสนคาปลอม จะนยมซอแตของแททมลขสทธจากรานเทานน ความนยม เฮลโลคตตในประเทศสงคโปรจะเหนไดจากการทเฮลโลคตต ไปเปนสนคาโปรโมทรวมกบ แมคโดนลด โดยการจดชดเฮลโลคตตกบแดนเนยล แฟนหนมของคตต จ านวน 6 แบบ ชาวสงคโปรกวา 300,000 คน หรอประมาณ 8% ของประชากรทงหมด รวมทงเดกและผ ใหญ ทไปรอทหนารานแมคโดนลด 114 สาขาในประเทศสงคโปร เกดการตอส แยงชงเพราะสนคา ไมเพยงพอตอการจ าหนาย เปลยนประเทศสงคโปรทเปนประเทศทเงยบสงบกลายเปนประเทศ สงครามแยงชง จนกระทงทางรานแมคโดนลดตองแกปญหาผลตสนคาเพม แลวแจกคปองใหกบผ ท ตองการสนคามารบในภายหลง ชาวสงคโปรสวนใหญรกเฮลโลคตตเพยงเพราะความนารก โดยไมม เหตผลอนๆ หรอสนใจเรองราวทอยเบองหลงตวละครทนารกตวน รวมถงไมสนใจและไมรบร เรองราวของสงคมวฒนธรรมญป นจากตวละครการตน จากการทเฮลโลคตตทเขามาในประเทศ สงคโปรแบบไมทางการ ทงในรปแบบของปลอมและเปนสนคาโปรโมทรวมนน ท าใหลดความ เกลยดชงจากผ ใหญชาวสงคโปร ทจดจ าเรองราวในชวงสงครามและขอพพาทการคาระหวางญป น กบสงคโปร จากเฮลโลคตตไดรบความนยมอยางมาก จงท าใหมการขยายตลาดทางดานตวละคร การตนอนๆ เขามาในประเทศสงคโปรไดมากขน

พมจฑา คหะรตน (2552) ไดศกษาวจยเรอง การบรโภคสญญะและบทบาทการสอสารของ กลมผ เลนตกตาบลายธ พบวา ผ เลนตกตาบลายธมพฤตกรรมในการบรโภคสญญะจากความ ชนชอบสวนตว, ตามกระแสนยมหรอตามแฟชน และจากลกษณะพเศษของต กตาบลายธทสามารถ ดดแปลง ปรบแตงเพมเตมได จงท าใหตกตาบลายธแตละตวนนมความแตกตางสะทอนใหเหนถง ลกษณะตรรกะบรโภคเชงสญญะ (Logic of Sign Value) มการซอขายตกตาบลายธ สะทอนให เหนถงลกษณะตรรกะเชงเศรษฐศาสตรของคณคาในแงการแลกเปลยน (An Economic Logic of Exchange Value) การเลนต กตาบลายธในลกษณะของต กตา สะทอนตรรกะเชงในหนาทของการใช (A Function Logic of Use Value) และการซอต กตาบลายธใหเปนของขวญ

67

สะทอนตรรกะ เชงแลกเปลยนเชงสญลกษณ (A Logic of Symbolic Exchange) นอกจากนนผเลนตกตา บลายธเปนการน าเอาความจรงรวมเขากบจนตนาการหลอหลอม ใหมลกษณะการบรโภคใน โลกภาพเสมอนเปนความเหนอจรง (Hyperreality)

จากงานวจยจะเหนวา ตวละครการตนนนประกอบไปดวยคณคาในดานความสามารถในการ น าเสนอเรองราว คณคาทางความรสก และคณคาทางปรชญาทจะตองท าใหผพบเหนสามารถ เขาใจและมความรสกสมผสได สามารถสะทอนใหเหนถงพฤตกรรมในการบรโภคสญญะจากความ ชนชอบสวนตว, ตามกระแสนยมหรอตามแฟชน และจากลกษณะพเศษของตวละครการตนแตละ ตว รวมถงการหลอหลอมเขากบจนตนาการท าใหเกดภาพเสมอนจรงไดดวย

68

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การศกษาวจยเรอง ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย ไดตงความมงหมาย ของการวจยไว ดงน (1) เพอวเคราะหความสมพนธระหวางแฟนกบการตนไทย (2) วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนของตวละครการตนไทย และ (3) ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ เปนการศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Method) มการศกษาขอมลจากเอกสารและเวบไซตตางๆ (Document Data) มการการสมภาษณเชงลก สนทนากลมยอย (Group Interview) กบกลมผผลตตวละครการตน มการสมภาษณเชงลกกบแฟน ตวละครการตน ไทยและตอบแบบสอบถาม (Questionnaires) ในการเกบขอมลเชงปรมาณ เพอน ามาใชการวเคราะหขอมลประกอบกบขอมลการสมภาษณเชงลก และน าขอมลมาวเคราะหตความ และสรปผล ดวยการพรรณนาวเคราะห (Descriptive Analysis) ถงปรากฏการณทเกดขน โดยมรายละเอยดตามล าดบขนตอนดงน

1. แหลงขอมล ในการวจยครงน ผวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลตางๆ ดงน

1.1 แหลงขอมลบคคล ในการเกบรวบรวมขอมลผ วจยจะท าการเกบขอมลจากแหลงบคคล รวม 122 คน โดยแบงออกเปน 2 กลม ดงน

1.1.1 แหลงขอมลบคคลจากการสมภาษณเชงลก จ านวน 22 คน กลมผผลต จ านวน 7 คน

บลดด บนน (Bloody Bunny) - คณกฤษณ ณ ล าเลยง

ต าแหนงกรรมการผจดการ บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด - คณอครชญ จารศลาวงศ

ต าแหนงนกออกแบบตวละครการตน บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด

- คณปญจรตน อารรตนตระกล ต าแหนงมารเกตตง เมเนเจอร บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด

ปงปอนด (Pang Pond)

69

- คณสนต เลาหบรณกจ ต าแหนงรองกรรมการผจดการ บรษท วธตา แอนเมชน จ ากด

- คณปนดดา ราศ ต าแหนงแบรนด เมเนเจอร บรษท วธตา แอนเมชน จ ากด กานกลวย (Khan Kluay)

- คณอจฉรา กจกญจนาสน อดตกรรมการผ จดการ บรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด ผสราง

ภาพยนตรแอนเมชนเรอง “กานกลวย” - คณสดาพรรณ สงหทอง กรรมการผจดการ

บรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด แฟนตวละครการตนไทย จ านวน 15 คน

บลดด บนน (Bloody Bunny) - อารยชาต ดลยโกเมศ อาย 33 ป พนกงานบรษท - ปรเมศวร การด ารห อาย 20 ป นกศกษา - ปรชญา ศรบญเรอง อาย 23 ป พนกงานบรษท - วรวช พระพลชยกล อาย 25 ป พนกงานบรษท - ธรภทร แสงประไพ อาย 22 ป นกศกษา

ปงปอนด (Pang Pond) - ศรางครตน จนตนะสถระกล อาย 49 ป พนกงานบรษท - ประสทธ ชยสาร อาย 44 ป คาขาย - วไลภรณ สรพทยากล อาย 33 ป ธรกจสวนตว - สรศกด องอาร อาย 39 ป ธรกจสวนตว - ชนกานต แกวขาว อาย 20 ป นกศกษา

กานกลวย (Khan Kluay) - พนชกร สวรรณเรอง อาย 20 ป นกศกษา - ปลมมนส นภาลย อาย 41 ป พนกงานบรษท - กมลทพย เตชะสกลมาศ อาย 46 ป พนกงานบรษท - อสมา กจกญจนาสน อาย 27 ป พนกงานบรษท - ธนช จรวารศรกล อาย 40 ป ธรกจสวนตว

70

1.1.2 แหลงขอมลบคคลจากการตอบแบบสอบถาม เกบขอมลจากแฟนตวละครการตนทตดตามตวละครการตนจากสอโซเชยลมเดย จ านวน 100 คน

1.2 แหลงขอมลเอกสาร 1.2.1 เอกสารสงพมพและนตยสารทมคอลมภหรอบทความเกยวกบตวละคร

การตนไทยทง 3 ตว 1.2.2 ขอมลจากเวบไซตในอนเตอรเนต

1.2.3 วทยานพนธหรอวจยตางๆ ทเกยวของ 1.3 แหลงขอมลประเภทกจกรรม

ผวจยจะท าการศกษาขอมลจากสอโซเชยลมเดยและเวบไซตของตวละครการตนทง 3 ตวเกยวกบกจกรรมประเภทตางๆ ทมตวละครการตนไปรวมกจกรรม เชน การจดกจกรรมโรดโชว (Road Show) การออกบธจ าหนายสนคาตวละครการตน กจกรรมวนเดก เปนตน

2. การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง การวจยครงนใชวธการเลอกตวอยางแบบเจาะจง

2.1 แฟนของตวละครการตน ไทยกลมตวอยาง 3 ตว ผ วจยใชวธการสมตวอยางแบบ สโนวบอลเทคนค (Snowball Technique) โดยขอค าแนะน าจากบคคลหรอผ ใหขอมลแหลงส าคญ ในการแนะน ากลมตวอยาง เพอสามารถเขาถงกลมตวอยางไดอยางทตองการ รวมถงการใชเทคนค เครอขาย (Network Trchnique) ใหแนะน าบคคลทเกยวของตอไป รวมถงผ วจยจะเลอกใชกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จะท าการสม ตวอยางในพนทกจกรรมตาง ๆ ทงในรปแบบออนไลนและออฟไลน การทไดเขาไปลงสนามวจย จนทราบวาใครทเหมาะสมในการเปนกลมตวอยางของงานวจย มความหลากหลายสาเหตของปจจยทกอท าใหเกดความสมพนธ การคดเลอกผ ใหขอมลหรอแฟน (Fan) ผวจยไดใชวธการ คดเลอกตวอยาง โดยมแนวทางในการคดเลอกดงน

1) เปนบคคลทเปนแฟน ตดตามผลงานของตวละครการตนอยางสม าเสมอ 2) เปนบคคลทมความโดดเดน ตดสนจากการสงเกตการณจากเจาของตวละคร

การตนทตดตามมาตลอด 3) มการสนบสนนการซอสนคาตวละคร 4) เปนบคคลทเตมใจใหขอมล

2.2 แฟนของตวละครการตนไทยกลมตวอยาง 3 ตว จ านวน 100 คน กลมตวอยางเปนสมาชกตดตามชองทางการสอสารและการตลาดของตวละครการตนไทยกลมตวอยาง 3 ตว

71

เปนการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Data Collecting) จ านวน 194,000 คน โดยมขนตอน ดงน การก าหนดขนาด กลมตวอยางค านวณจากสตรของ ทาโร ยามาเน ทระดบความเชอมน 95 % โดยใชความคลาดเคลอนในการสม 5% ดงน

เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง

N = ขนาดประชากร

e = ความคลาดเคลอนทเกดขนจากการสมตวอยางโดยก าหนดเปน 0.1

สามารถค านวณขนาดกลมตวอยางได ดงน

N= 100 คน

3. เครองมอทใชในการวจย 3.1 ผวจยจะท าการสมภาษณโดยใชแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง 3.2 แบบสอบถามออนไลน (Online Questionnaire) เปนแบบสอบถามประเภทมาตร

ประมาณคา (Rating Scale) 3.3 อปกรณทใชในการสมภาษณ ไดแก เครองบนทกเสยง สมดจดบนทกใชเพอบนทก

ขอมลทไดจากการสมภาษณ การสงเกต รวมถงประเดนความคดเหนตางๆ

4. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงน ผวจยเปนผด าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยม

วธการเกบขอมลหลก 4 วธ คอ การสงเกตแบบไมมสวนรวม การสนทนาอยางไมเปนทางการ และการสมภาษณเชงลกและการใชแบบสอบถาม

4.1 การสงเกตแบบไม มสวน รวม (Non Participant Observation) โดยท าการสงเกตการณพฤตกรรมของแฟนทมตอตวละครการตนไทย ผ วจยไดเขาไปสงเกตการณแบบไมมสวนรวมในกจกรรมทจดขน ดงน

72

- งาน Bangkok Comic Con ทไบเทค บางนา ในวนท 1 พฤษภาคม 2559 - งาน Style Bangkok Fair ทไบเทค บางนา 2018 ในวนท 21 ตลาคม 2561

- งาน SME ONE Fest ทศนยประชมแหงชาตสรกต ในวนท 6 กนยายน 2561 - งาน Asia Comic Con ทศนยการคาสยามพารากอน ในวนท 9 มถนายน 2561 - งาน Thailand Creative Showcase ทศนยการคาสยามพารากอน ในวนท 8

มถนายน 2561 - งาน Thailand Creative Showcase ทหางสรรพสนคาเซนทรลเวลด ในวนท 3

พฤษภาคม 2562 4.2 การสนทนาอยางไมเปนทางการ ผ วจยใชการสมภาษณแบบคยตวตอตว และ

แบบกลม โดยมการบนทกเสยงและไมบนทกเสยง 4.3 การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ทงแบบทางการและไมเปนทางการ

กบผผลตและแฟนของตวละครการตนไทย 4.3 แบบสอบถามออนไลน (Online Questionnaire)

5. การวเคราะหขอมล ว ธว จยเช งพรรณนาว เคราะห (Descriptive Analysis) มล าดบขนตอนศกษา

วเคราะหดงน 5.1 ศกษาคนควาขอมลแหลงขอมลบคคล แหลงขอมลเอกสาร และแหลงขอมล

ประเภทกจกรรมตางๆ 5.1.1 ความเปนมาของตวละครการตน เพอรวบรวมองคความรเกยวกบ การ

คนควาขอมลการออกแบบ แนวคดในการออกแบบ การพฒนาการออกแบบ และชองทางการสอสารของผผลต

5.1.2 ศกษาทฤษฎและแนวคดทเกยวของ 5.1.3 ศกษาปจจยทกอใหเกดแฟน ลกษณะของแฟนและพฤตกรรมแฟน และ

ความสมพนธของแฟนกบตวละครการตนไทย 5.1.4 ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและ

เศรษฐกจ 5.2 ศกษาและรวบรวมขอมลภาคสนามจากพนทศกษา

73

5.2.1 ดานนกออกแบบตวการตนไทยและทมงานของทางบรษทผ ผลต โดยม ประเดน ทศกษาคอ การคนควาขอมลการออกแบบ การสรางแนวคดในการออกแบบ การพฒนาการ ออกแบบ และแนวคดการสอสาร

- การสมภาษณ (Interview Method) โดยสมภาษณแบบเจาะลก (In-depth Interview) และสนทนากลมยอย (Group Interview) กบนกออกแบบตวการตนไทยและ ทมงานทเกยวของในแตละฝายของทางบรษทผผลต

- การสงเกตการณ (Observation Method) มการสงเกตการณทง แบบมสวนรวมและไมมสวนรวม

- วเคราะหและสงเคราะหเนอหาแลวอภปรายผล ดวยการพรรณา วเคราะห (Descriptive Analysis)

5.2.2 ดานแฟน โดยมประเดนทศกษาคอ ลกษณะความสมพนธของแฟนกบตวละครการตน ปจจยทกอใหเกดแฟนและผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ

5.3 น าขอมลแหลงขอมลบคคล แหลงขอมลเอกสาร แหลงขอมลประเภทกจกรรมตางๆ และขอมลภาคสนามจากพนทศกษา มาวเคราะหกบทฤษฎแลวน ามาอภปรายผล ดวยการพรรณนา วเคราะห (Descriptive Analysis) สรปหาความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย และผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ

5.4 น าขอมลความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย และปจจยทกอใหเกดแฟนมาวเคราะหและสงเคราะหเนอหามาสรางเปนแบบสอบถาม (Questionnaires) เปนการเกบขอมลเชงปรมาณ เพอน ามาประกอบในการวเคราะหตรวจสอบขอมลจากการสมภาษณเชงลก

5.5 ตรวจสอบความสมบรณของขอมลเบองตน 5.6 น าขอมลมาวเคราะหจดจ าแนกเปนรายประเดนทก าหนดไวและวเคราะหเนอหา

เชอมโยงขอมลตามขอเทจจรง 5.7 สรปผลและอภปรายผล

74

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

จากการศกษาเรอง “ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย” ผ วจยไดศกษาความเปนมาและสถานภาพทวไปของตวละครการตนไทย คนควาจากแหลงขอมลบคคล แหลงขอมลเอกสารหนงสอต ารา วทยานพนธ สอสงพมพและสออนเตอรเนต การสมภาษณกลมผผลตตวละครการตนและแฟนของตวละครการตนไทย การรวมสงเกตการณลงภาคสนามในงานกจกรรมดานตวละครการตน และท าแบบสอบถามกบแฟนของตวละครการตนไทย ผ วจยไดวเคราะหขอมลโดยแบงเนอหาออกเปน 3 สวนตามวตถประสงคของการวจยดงน

สวนท 1 วเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย สวนท 2 วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย สวนท 3 ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมและเศรษฐกจ

โดยผานการศกษาตวละครการตนไทย 3 ตว ไดแก 1. บลดด บนน (Bloody Bunny) ของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด 2. ปงปอนด (Pang Pond) ของบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด และ 3. กานกลวย (Khan Kluay) ของบรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด

สวนท 1 วเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยไดวเคราะหความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตนไทย ผานเหตการณ

ส าคญททมผลตอการเกดแฟนของละครการตนไทยกลมตวอยางทง 3 ตว คอ กานกลวย, ปงปอนดและบลดด บนน, จากการสมภาษณผ ผลตและสมภาษณแฟน ผานเหตการณส าคญทกอใหเกดแฟนของตวละครการตนไทยทง 3 ตว ทามกลางความเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ ในชวงระหวางป พ .ศ. 2545–2562 โดยว เคราะหผานแนวคดเทคโนโลย เปนตวก าหนด (Technology Determinism) ไมใชแคเทคโนโลยทท าใหสอเปลยน แตผคนทเขามาในโลกของสอกเปลยนไปดวย มผลกระทบทงในระดบปจเจกและสงคม จากการน าภมทศนสอในสงคมไทยมาวเคราะหกบพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทยทง 3 ตวในแตละยค และจากการสมภาษณผผลต ผวจยพบวาผผลตจะมการคาดการณทศทางและแนวโนมของการใชสออยตลอดเวลา จะเลอกสอและรปแบบการสอสารทเหมาะสมไปยงแฟน รวมทงมการคาดการณวาสอแบบไหนจะเปนทนยมในอนาคต ซงสอดคลองกบทงแนวคดของ M. Mcluhan เทคโนโลยการสอสารเปนสวนขยายของผสสะของมนษย (Extension of Human Sensory) ซงสามารถน าไปสการเปลยนแปลงระดบปจเจกได ในขณะทแนวคดของ H. Innis มแนวคดในระดบมหภาคทวา การเปลยนแปลง

75

เทคโนโลยสอมอทธพลเปนอยางมากตอการเปลยน แปลงของสงคม เศรษฐกจและการเมอง (กาญจนา แกวเทพ และนคมชย ขนพล, 2555, น. 106-107) โดยเมอพจารณาความเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ ทผผลตใชในการสอสารระหวางแฟนกบตวการตน จะพบวาตวละครการตนทง 3 ตวนนไดผานการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยสอ 3 ยคดวยกนดงน

1. ยคสอมวลชนมความส าคญ (ระหวางปพ.ศ. 2545-2552) เปนยคทมรปแบบสอในลกษณะผสงสารหนงรายจะสงสารไปยงผ รบสารจ านวนมากได การสอสารมความรวดเรว สอสารไดแบบทนททนใด มลกษณะรวมศนย สอมวลชนมอทธพลตอวถชวต สงคม การศกษา การเรยนรของสงคมและเศรษฐกจเปนอยางมาก สอสามารถเขาถงผคนกวารอยละ 90 ของประชากรไทยในสมยนน สอมวลชนจงเปนแหลงรวมขอมลขาวสารและความบนเทงหลกของสงคม ท าใหหลกเลยงไมไดวาสอมวลชนมอทธพลตอการก าหนดทศทางของสงคม เนอหาของสอสงผลกบพฤตกรรมของสงคม สามารถคาดเดาพฤตกรรมของคนในสงคมไดงาย ชกชวนไดงาย และมลกษณะเปนผ รบสารมากกวาเปนผ มสวนรวม โดยเนอหาของสอมวลชนจะถกก าหนดโดยกลมนายทนทเปนเจาของสอเพยงไมกราย ท าใหเนอหาขาดความหลากหลาย และมเปาหมายหลกในการท าก าไรสงผลใหการโฆษณาผานสอเปนตวขบเคลอนทางเศรษฐกจทส าคญ

เนองจากการผลตสอในยคนมคาใชจายคอนขางสง การตลาดและการโฆษณามความส าคญในการสรางชอเสยงและฐานแฟนตวละครได ท าใหผผลตตวละครการตนทเกดขนในยคน จ าเปนตองเปนผ ทมประสบการณและมฐานธรกจทเกยวของกบสออยแลวอยางเชน บรษท กนตนา แอนนเมชน สตดโอ จ ากด และบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด สวนบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด นนเรมตนธรกจเทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคม ซงถอวาเปนสอใหมในยคน โดยรปแบบของสอมผลตอการสรางการรบรของตวละครการตนทง 3 ตว

นอกจากนน เทคโนโลยอนเทอรเนตในรปแบบเวบทา (Web Portal) เวบทรวบรวมลงกเวบไซตและบทความตางๆ โดยมการจดหมวดหมและมหนาทน าพาผ ชม ไปยงเวบอนๆ ทเกยวของเปนเหมอนแหลงรวบรวมขอมล เชน เวบไซตสนกดอทคอม กระปกดอทคอม เปนตน และเวบไซตมระบบเวบบอรดเปนรปแบบในการแสดงความคดเหนและโตตอบกนอยางเชนเวบไซตพนทป รวมทงเทคโนโลยใหมของโทรศพทเคลอนทกเรมสามารถใชงานดานมลตมเดยได ท าใหมคนกลมหนงทมความนยมเทคโนโลยและทนสมย จะมพฤตกรรมทเปดรบความเปลยนแปลงตามกระแสโลกาภวตน ซงถอวาเปนยคเฟองฟของโทรศพทมอถอ เรมมการดาวนโหลดรงโทน (Ringtone), วอลเปเปอร (Wallpaper), กราฟกตางๆ สามารถน าภาพตวการตนมาใชเปนในมอถอได

76

2. ยคโซเชยลมเดยมความส าคญ (ระหวางปพ.ศ. 2553-2557) เปนยคทประเทศไทยไดเขาสเทคโนโลย 3G จากขอมลเวบไซต MarketingOops (2554, ออนไลน) ในปพ.ศ. 2553ประเทศไทยมผ ใช เฟสบ คเพมขน เปน 6,732,780 คน โดยมอตราการขยายตว รอยละ 250 เทคโนโลยโซเชยลมเดย ท าใหรปแบบของการสอสารเปลยนแปลงไปอยางสนเชง จากการสอสารแบบศนยรวมมาเปนลกษณะแบบเครอขาย มรปแบบการสอสารแบบ 2 ทาง คอ ผ รบสารสามารถเปนทงผสงสารและผ รบสาร ผชมไมจ าเปนตองรอรบชม รบฟงตามตารางเวลาของสถานอกตอไป การเปลยนแปลงรปแบบการสอสารนกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคม ผชมสามารถเลอกรบชมรายการในเวลาทตนเองตองการและสามารถดซ าได สามารถแสดงความคดเหน แนะน าและสอสารกบผผลตรายการไดทนท อกทงผชมยงสามารถเปนผผลตสอไดดวยตนเอง เปนสอในอกรปแบบหนงทชวยในการบอกตอหรอแนะน าใหกบผ อน อาจจะเกดกระแสทางบวกและลบกได เกดกระแสสงคมมผคนสนใจและตดตามคนหาเปนจ านวนมาก จนสามารถท าใหเกดกระแสนยมใหมขนได

ในดานเศรษฐกจ สอโซเชยลมเดยเปนสวนส าคญทท าวธการสอสารใหเขาถงผบรโภคเปลยนไป ผ ผลตไมจ าเปนตองพงพาการโฆษณาบนสอมวลชนอกตอไป เปนการเปดโอกาสใหผประกอบการรายยอยทมความสามารถในการสรางเนอหาทตรงใจผ บรโภคสามารถเขามามบทบาทและสรางรายไดงายขน เมอมพนทและโอกาสทเปดกวางมากขน โดยไมจ ากดพนทสออยแคภายในประเทศอกตอไป จงเกดรปแบบของการสรางแบรนดบคคลใหมชอเสยงผานสออนเทอรเนต ท าใหเกดอาชพใหมขน เปนจ านวนมาก ทเราเรยกกนวา Youtuber, Blogger, Reviewer, Net Idol เปนตน นอกจากนยงเกดปราฎการณทผชมไดเปลยนเปนผสรางเนอหาเอง ทเรยกวา User Generated Content เกดความหลากหลายของเนอหาในภมทศนสอเปนจ านวนมาก

ในยคนผผลตตวละครการตนไทยตางปรบตวเองใหเขาสกระแสโซเชยลอยางเตมตว ตวละครการตนทง 3 ตวไดเปดเฟสบคเพจ และชองยทป เพอใชตดตอกบแฟนและเปนศนยกลางในการสงคอนเทนตใหมใหกบผชม แจงขาวสาร และรบฟงความคดเหนจากแฟน ซงไดรบการตอบรบจากแฟนเปนอยางด

3. ยคสมารทโฟนมบทบาทส าคญ (ระหวางปพ.ศ. 2558-ปจจบน) เปนยคทผ คนสามารถเขาถงเทคโนโลยของสมารทโฟน และการพฒนาเทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคมเขาสยคเทคโนโลย 4G ทมความเรวสงและมการตงราคาททกคนสามารถเขาถงได ทกคนสามารถเขาถงอนเทอรเนตและเครอขายโซเชยลมเดยไดทกทและทกเวลา ยคนสรางความเปลยนแปลงพฤตกรรม

77

ทางสงคมทส าคญอกครง ผ คนสามารถเขาถงสอสงคมออนไลนไดตลอดเวลาจนกลายเปนสวนหนงของชวตประจ าวน สอโซเชยลมเดยกลายเปนรปแบบการสอสารหลกของคนในสงคมปจจบน ผคนสามารถสรางตวตนเสมอนขนมา อาจจะตวตนทแตกตางจากตวตนทแทจรงในโลกแหงความเปนจรง เพอเปนภาพลกษณใหมของตนเองในโลกโซเชยลมเดย หรอภาพมายา (Simulacrum) ตามแนวคดเรองการจ าลองภาพและภาพเสมอนจรงของโบดรยารด นอกจากนดวยเทคโนโลยของสมารทโฟน ท าใหผ คนสามารถสรางสอทมคณภาพและไมมคณภาพทงดานภาพและเสยง น าเสนอในลกษณะถายทอดสดและไดรบการโตตอบกบผชมอยางทนททนใด อกทงยงน าไปสการซอขายไดอยางทนททนใดเชนกน สมารทโฟนจงท าใหทกคนกลายเปนผ สรางสอ ผชม ผ ซอและผขายไดในเวลาเดยวกน ท าใหอ านาจผกขาดของสอมวลชนลดความส าคญลงไป และเปดโอกาสใหทกคนมโอกาสในการสรางสรรคสอตอสาธารณะชนอยางเทาเทยมกน

อกปรากฎการณทมความส าคญตอตวละครการตนไทย คอ การเปดตวแอปพลเคชนไลน (Line) ทแอปพลเคชนทใหความสะดวกในการสอสาร และทส าคญแอปพลเคชนไลน (Line) มวธการสอสารผานสตกเกอร และเปดโอกาสใหนกสรางสรรคสามารถสรางสตกเกอรและจ าหนายผานแอปพลเคชนไลนได ท าใหแฟนตวละครสามารถใชตวละครทตนเองชนชอบเปนสวนหนงในการสอสารได

ในยคนพบวา ผผลตตวละครการตนไทยไดพฒนาสนคาดจทลทเขากบแนวทางการใชชวตของผคน เชน สตกเกอรไลน มการสอสารผานทางสอโซเชยลเตมรปแบบ มการซอขายออนไลน ตามพฤตกรรมการใชชวตของผคนทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว

จากการวเคราะหพฤตกรรมของผคนในยคสมยของเทคโนโลยการสอสารทเปลยนไป พบวารปแบบสอทเปลยนไปนนท าใหรปแบบของพฤตกรรมของคนในสงคมเปลยนไปอยางรวดเรว ซ งสอดค ลองกบค ากล าวของ Marshall McLuhan ท ว า “The Medium is the Massage” สอยคใหมม อทธพลกบผ คนมากกวาการเปนตวกลางในการสงขอมลขาวสารสผ บ รโภค (McLuhan,1964, p. 17) แต มผลตอตวสารและพฤตกรรมของผ บ รโภค ผ วจยพบวาการเปลยนแปลงของเทคโนโลยในยคนมผลอยางมากตอความสมพนธและพฤตกรรมระหวางแฟนกบตวละครการตน ผวจยจงศกษาพฤตกรรมของแฟนกบตวละครการตน ผานเหตการณส าคญของตวละครการตนทง 3 ตวทไดกาวผานการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ ดงน

78

1. เหตการณส าคญของตวละครการตนยคสอมวลชนมความส าคญ ยคน เปนยคเรมตนของตวละครการตนของไทยทง 3 ตว เปนยคทผ ผลตให

ความส าคญของการใชสอมวลชนในการสรางการรบรตอผชม และจากทกลาวขางตนถงลกษณะของสอมวลชนทมลกษณะกงผกขาดอยกบเจาของสอจ านวนไมกราย ผสรางตวละครการตนในยคน จงเปนบรษททเปนสอหรอเปนผผลตสออยแลว เชน วธตาแอนเมชนผสรางสรรคตวละครปงปอนด เปนบรษทในเครอบนลอกรป กานกลวยของบรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด เปนบรษทในเครอบรษท กนตนากรป จ ากด (มหาชน) บรษทด าเนนธรกจผลตและสรางสรรครายการโทรทศนรายใหญของประเทศ ในขณะทบลดด บนน สรางสรรคขนโดยบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด แมไมไดเปนบรษทในวงการสอมากอน ถอวาเปนบรษททใหบรการขายคอนเทนตใหกบระบบโทรศพทเคลอนทในยคแรก ซงทางบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด เลอกทจะโปรโมทตวละครการตนบลดด บนน ผานเวบไซตและลงโฆษณาในแมกกาซน เพอใหซอสนคาและดาวนโหลดผานโทรศพทมอถอ โดยท าการตลาดบนสอทก าลงเรมเปนทนยมในสมยนน เปนยคเรมตนทโทรศพทมอถอมความสามารถดานมลตมเดยและก าลงมความตองการคอนเทนตทเหมาะสม

เมอพจารณาถงกระบวนการและแนวคดในการใชสอในยคสอมวลชนนน พบวาสอมวลชนมสามารถเขาถงผ ชมไดเปนจ านวนมากและเปนสอหลกในสมยนน ดงนนผ ผลตจงสามารถสงสารไปยงผ ชมไดอยางมประสทธภาพ ผผลตตวละครการตนจงเนนการสงเรองราวทสรางความจดจ าใหกบตวละครการตนทชดเจนและสรางความประทบใจใหกบผชม สามารถสอแนวความคดของผผลตสรางเนอหาทสามารถชน าและเกดผลกระทบตอสงคมใหเกดขนได ซงการสรางสอในยคน ตองใชตนทนสง พงพาการตลาดและโฆษณาเพอท าใหเกดรายได อกทงตองอยในขอก าหนดและขอจ ากดของรปแบบของสอทใช

กานกลวย (Khan Kluay) เปนตวละครการตนทเปนตวละครหลกของภาพยนตรแอนเมชน โดยตงชอภาพยนตรเปนชอเดยวกนกบตวละคร ภาพยนตรแอนเมชน กานกลวย เปนภาพยนตรแอนเมชนทประสบความส าเรจมากทสดของประเทศไทย ในยคทสอในรปแบบดงเดมมความส าคญ กานกลวยเปนตวละครการตนทผผลตตองการน าเสนอประวตศาสตรของไทยผานรปแบบแอนเมชน โดยหยบยกประวตศาสตรของชางทรงของสมเดจพระนเรศวรมหาราชมาเปนจดเรมตนของเรอง โดยผ ผลตตองการถายทอดความเปนไทย ประวตศาสตรและความรกชาตผานแอนเมชนสามมต ซงเปนกระแสนยมในสมยนน กานกลวยมผ เขาชมจ านวนมาก และเปนแอนเมชนไทยทไดรบความนยมสงสดเรองหนง อจฉรา กจกญจนาสน (สมภาษณ , 2560)

79

กรรมการผจดการ บรษท กนตนา แอนนเมชน สตดโอ จ ากด และโปรดวเซอรการสรางภาพยนตรกานกลวยไดใหขอมลวา กานกลวยเปนภาพยนตรททมงานตงใจทจะสอดแทรกความเปนไทย ตงแตวถชวต สงคมและวฒนธรรมของการอยกนเปนครอบครว ความกตญญรคณ การท าความดและการตอส ไมยอทอตออปสรรค ททางทมงานพยายามปลกฝงคานยมวฒนธรรมเหลานใหคงอยในสงคมไทย นอกเหนอจากชมเพอความสนกสนาน กานกลวยเปนภาพยนตรแอนเมชนทเปนทรจกในวงการอตสาหกรรมภาพยนตโลก เนองจากไดมโอกาสไดไปฉายในตลาดซอขายภาพยนตรระดบโลกทเมองคานส ประเทศฝรงเศส ถง 2 รอบ พรอมกบควารางวลมากมายทงในและตางประเทศ ปจจบนกระทรวงวฒนธรรม ไดประกาศใหภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย เปนมรดกภาพยนตรของชาต ประจ าป 2561

หลงจากทภาพยนตรเขาฉายแลว ทางผผลตไดสราง แอนเมชนซรย กานกลวย

ชอ กานกลวยผจญ กานกลวยไดถกน ามาดดแปลงเปนภาพยนตรการตนทางโทรทศนทางชอง 7 โดยใชชอวา "กานกลวย ผจญภย" โดยมเนอหารายละเอยดมากขน และใชตวละครทมอยเดม แฟนไดมโอกาสชมแอนเมชนกานกลวยผานชองทางโทรทศน จากนนในป 2552 ภาพยนตร

แอนเมชน กานกลวย 2 เขาฉายและยงคงไดรบความนยมตอจากกานกลวย 1 เกดกระแสนยมกานกลวยเพมขน และเกดแฟนรนใหม ซงท าใหกระแสนยมกานกลวยมความตอเนองและยาวนาน ซงแตกตางจากแอนเมชนไทยเรองอนทเกดกระแสนยมเพยงชวงเวลาสนๆ นอกจากนน กานกลวยยงไดรบการยอมรบจากบรษทเอกชนชนน าตางๆ โดยใหการสนบสนนใหคนไทยมาชมภาพยนตรกานกลวย มการจดรอบพเศษใหกบเดกและเยาวชน และจดโปรโมชนลดราคาตวภาพยนตร เปนตน

ซงผลจากการมชอเสยงของตวละครท าใหกานกลวย ไดรบการตอยอดไปสการเปนสนคา และการใหเชาลขสทธตวละครเปนจ านวนมากโดยเกดเปนสนคาเชน ตกตา เครองเขยน อปกรณส าหรบเดก เสอผา ไปจนถงการใชชอ กานกลวยเปนรนของรถกระบะยหอหนง

พฤตกรรมแฟนทพบ : กระแสกานกลวยเปนกระแสทแรงมาก มผ ชมมากมาย และเกดกระแสการชกชวนกนไปชม หรอการพากนไปชมทงครอบครว รวมทงเกดกระแสของการพดถงประวตศาสตรไทย สงผลใหเกดการคนควาและเรยนรเพมขน ทงนบางสวนอาจจะเกดจากทในชวงเวลาใกลเคยงกนมภาพยนตรทองประวตศาสตรของกรงศรอยธยาออกมาดวยเชนกน กานกลวยยงมภาพลกษณของการเปนชางกตญญและมเนอหาเชงบวก ตรงกบคานยมของคนไทย จงท าใหเหมาะส าหรบการทผปกครองแนะน าใหลกหลานหรอเดกด

80

กานกลวยน าเสนออะไรทมประวตศาสตรไทยแทรกอย ตอนนนกชอบประวตศาสตรอยแลว มหนงประวตศาสตรออกมาหลายเรองกอนอย จ าไดวาเปนเรองแรกทพาหลานไปดดวย อยากใหหลานไดดใหรจกความเปนไทย และยงไดเหนวาคนไทยกเกงนะ ท าแอนเมชนไดดดวย (กมลทพย เตชะสกลมาศ, สมภาษณ, 2562)

ชอบกานกลวย ตรงทถายทอดเรองความกตญญ เดกๆทไดดเขาซมซบไดนะ อยางลกนชอบดมาก เราเหนไดเลยวาเขาไดเรยนรจากการดกานกลวย (ปลมมนส นภาลย, สมภาษณ, 2562)

นอกจากนน ยงเกดกระแสทผ คนหนมาสนใจชางไทย เกดการรวมสนบสนนการอนรกษชางไทย และค าวา “กานกลวย” ยงกลายหนงเปนค าเรยกตดปากทเรยกชางไทย

ตอนเดกเปนคนทกลวชางมาก เขาสวนสตวทไรคอรองไหตลอด โดยเฉพาะเวลาเหนชาง แตพอไดดกานกลวยแลวความคดทมตอชางเปลยนไปโดยสนเชงเลย ทกวนนกลายเปนคนทเอนดชางมาก เคยเกบเงนเพอบรจาคสนบสนนอนรกษชางไทยดวย (พนชกร สวรรณเรอง, สมภาษณ, 2562)

ผวจยยงพบวามแฟนกานกลวยไดกานกลวยเปนแรงบนดาลใจในหลายๆ เรอง ไมวาจะเปนแนวทางในการด าเนนชวต การเลอกเรยนและอยากจะประกอบอาชพทางดานแอนเมชน และสนใจอยากสนบสนนและพฒนาวงการดานแอนเมชนไทยจากการดภาพยนตรเรองน

กานกลวยเปนแอนเมชนทจดประกายใหเรา รสกวาไดเลยวาคนทท างานทางดานนมความสามารถ คอชนชมมาก พอโตขนอกหนอยกเรมคดวาสกวนหนงเราเองกอยากจะเปนคนทท าแอนเมชนเกยวกบประเทศไทย หรอเปนคนทท าแอนเมชนออกมาใหเปนทนาจดจ าเหมอนกบกานกลวยบาง ทเลอกเรยนสาขาแอนเมชนกเพราะวากานกลวยเปนหนงในสาเหตหลายอยางนนเลย (พนชกร สวรรณเรอง, สมภาษณ, 2562) ภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย เปนแรงผลกดนใหผมไปตดตอขอซอลขสทธจดพมพนตยสารทางดานการออกแบบและดานคอมพวเตอรกราฟก 2 หวจากประเทศองกฤษ เพราะผมเหนศกยภาพคนไทยและอยากใหคนในอตสาหกรรมนมแหลงขอมล เพออพเดทความรอกทางหนง โดยใชชอในประเทศไทยวา Computer Arts Thailand และ Computer Arts Project และอกเลมเปนการรวมนตยสารตางประเทศ 2 หว คอ 3D World กบ Imagine FX เขาดวยกน เปนนตยสาร 3D World & Imagine FX (ธนช จรวารศรกล, สมภาษณ, 2562)

81

แฟนทชนชอบกานกลวยจะเปนแฟนและตดตามกนมาอยางยาวนานมการสนบสนนสนคาตวละคร และซอแผนวซด (VCD) มาดซ ากน

ปงปอนด (Pang Pond) เปนตวละครการตนไทยทอยคกบคนไทยมากวา 30 ป มการพฒนาเปลยนแปลงดานการออกแบบเพอใหเหมาะกบสอเทคโนโลยในปจจบน ท าใหปงปอนดมกลมแฟนคลบทมชวงอายตงแตเดกอาย 4 ขวบไปจนถงผ ใหญอาย 70 ป ปงปอนดน าเสนอความสนกสนาน กวนๆ ของเดก น าเสนอภาพและเรองราวทคนในสงคมไทยคนเคย สอดแทรกเนอหาดานคณธรรมความดและการเรยนร ผานการเลน อยากรอยากเหนของปงปอนด

ตวละครปงปอนดตพมพครงแรกในนตยสารมหาสนก ซงอยในเครอส านกพมพบรรลอสาสน ในป พ.ศ. 2532 ตอมาจงไดพมพรวมเลมเปนรายเดอนในชอ "ไอตวเลก" ในปพ.ศ. 2545 ปงปอนดไดเปลยนรปแบบกลายมาเปน แอนเมชนซรส 3 มต ชอ ปงปอนด ด แอนเมชน ตอน ตะลยโลกอนาคต ถอวาเปนการตนแอนมชนซรส 3 มต ออกอากาศบนจอโทรทศนเรองแรกๆ ของประเทศไทยทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 และในปเดยวกนกไดน ามาตดตอใหมส าหรบฉายในโรงภาพยนตรในเดอนตลาคม เปนปรากฏการณภาพยนตรแอนเมชนไทยเรองแรก ทเขาฉายในโรงภาพยนตรไอแมกซ (IMAX) เปนการเปลยนรปแบบการตนจากหนงสอใหกลายมาอยบนจอโทรทศน มการเปลยนภาพลกษณของตวละครการตนปงปอนดทตดอยกบนกเขยนการตน ใหกลายมาเปนตวละครการตนในรปแบบททนสมยขนตามยคสมยทเปลยนไป และสรางฐานแฟนใหมทเปนเดกรนใหมใหรจกกบปงปอนดในรปแบบของสอแอนเมชน มผลท าใหเกดแอนเมชนซรสปงปอนดอกหลายๆ ตอน ไมวาจะเปน การตนปงปอนด จอมปวน เดอะซรย, ปงปอนด ตวจว หวใจฮโร นอกจากนยงมสอสงพมพ วซด (VCD) แอนเมชนปงปอนดและสนคาตวละครตามมา

นอกจากการสอสารผานสอหลกแลวปงปอนดยงมการสอสารผานกจกรรมตางๆ โดยตวละครปงปอนดนนไดเปนทตความดใหกบหนวยงานภาครฐและเอกชน ปงปอนดถกเลอกใหเปนเปนพรเซนเตอรใหกบหนวยงานตางๆ มการแนะน าใหคนรจกมากขนในฐานะทตความด หนวยงานตางๆ เลอกใชปงปอนดเพอสอสารใหเขาถงเดก เปนแบบอยางทดใหกบเดก เกดภาพลกษณใหมของตวละครปงปอนดโดยผกกบความด ท าใหผปกครองมองวาการตนปงปอนดเป น สอ ทปลอดภยส าห รบ เด ก เชน ป งปอน ด ได รบ เล อกให เป น เพ อนยวทตความ ด จากกระทรวงศกษาธการและกระทรวงการตางประเทศ, ปงปอนดไดรบการแตงตงจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหด ารงต าแหนงยวทตลดโลกรอน รณรงคเรองปญหาภาวะ

82

โลกรอนไปสเดก เยาวชนและครอบครว ไดรบการแตงตงจากกรงเทพมหานครใหด ารงต าแหนงเปนยวทตวยใส รณรงคลดการแพรระบาดของโรคไขหวดใหญสายพนธใหม เปนตน และท าใหปงปอนดไดกลมแฟนวยเดกเพมขน

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนทเคยเหนปงปอนดมาจากหนงสอการตน มการเชอมตอฐานแฟนเกาจากหนงสอการตนมายงแอนเมชน เกดการรจก จดจ าได ระลกถง มการถายทอดเรองราวของปงปอนดจากหนงสอมาเลาใหลกหลานฟง พอแมแนะน าลกใหรจกปงปอนดและใหลกเตบโตขนมากบปงปอนด จากการสมภาษณแฟนของปงปอนด ผวจยยงพบวา ปงปอนดมสวนชวยในการเรยนรของพวกเขาในสมยเดก และสงเสรมใหเกดการอาน และความคดในการอยากเรยนร

พอมลก เราจะพยายามหาการตนเดกทด ปลอดภยกบลกใหลกด มาเจอปงปอนด ดแลวสนกด เลยชวนกนดพรอมกนทงบาน เรยกวาดปงปอนดกนวนละ 5-6 ตอนเลยทเดยว (ศรางครตน จนตนะสถระกล, สมภาษณ, 2562) รจกมาตงแต ป .2 ครงแรกทรจก คอลงเอามาใหอานคะ เพราะอยในชวงหดอานหนงสอแลวเราไมคอยชอบอานหนงสอทมตวหนงสอเยอะ ปงปอนดเปนหนงสอการตนทท าใหเราสามารถหดอานหนงสอไดคลองแบบไมทรมานมาก (ชนกานต แกวขาว, สมภาษณ, 2562) วธการสอสารไปสกลมเดกและเยาวชนทจะเขาถงไดเปนอยางด คอการน าเสนอในรปแบบการตนและกจกรรมทจะมโอกาสใหเดกสามารถเขาไปสมผส เพอจะไดรบรประสบการณตรงในเรองนนๆ และการน าดาราการตนทเปนทรจกและคยเคย จะท าใหเกดความนาสนใจในเนอหามากขน ทางกระทรวงฯ ไดเลงเหนวาดาราการตน “ปงปอนด” เปนดาราการตนไทยทเปนทรจกมากวา 20 ป และมผลงานออกสสายตาอยางตอเนองตลอดมา ท าใหปจจบน “ปงปอนด” มแฟนการตนทเปนเดกและเยาวชนมากกวา 500,000 คนทวประเทศ “ปงปอนด” ในฐานะเดก ไทยคนหน งท ม ความ รกและใสใจในโลกใบน และได รบแต งต งจากกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในการเปนตวแทนถายทอดขอมลทถกตองเกยวกบปญหาโลกรอนไปสเดกและเยาวชน ทเปนเพอนๆ ของปงปอนดทวประเทศผาน Edutainment TV Series และกจกรรมตางๆ ครบวงจรเพอมงหวงใหเดกไทยหนมาตระหนกถงปญหาภาวะโลกรอนทผจญอยในปจจบน และชวยกนเปนแนวรวมในการชวยชะลอปญหาภาวะโลกรอนทเกดขน (ศกดสทธ ตรเดช, 2551, ออนไลน)

83

บลดด บนน (Bloody Bunny) เปนตวละครการตนของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด เปดตวครงแรกในป พ.ศ 2547 โดยมกลมเปาหมายเปนคนรนใหม มความคดเปนของตวเอง รกความทนสมยและสนใจเปดรบสงใหมๆ ผผลตจงวางแนวคดตวละครการตนใหมความแตกตางจากตวอนๆ ทเนนความนารก โดยน าเสนอแนวคดตอตานกระแสนยมหลก (Anti Mainstream) ดวยการน าเสนอตวละครและเนอหาทขวางโลก มความรนแรงและแตกตาง ในขณะเดยวกนกน าเสนอเรองราวของความซอสตยของตวละครทมตอเจาของบลดด บนนเลอกสอทตรงกบกลมเปาหมายของตนเอง โดยเรมตนทโทรศพทมอถอ โดยเรมจากการเปนกราฟกตวการตนและวอลเปเปอร (Wallpaper), ภาพเคลอนไหวสกรนเซฟเวอร (Animated Screensaver), ธมภาพ (Theme) และวดโอคลป (Video Clip) ส าหรบมอถอใหดาวนโหลด กอนทจะเขาสสอมวลชน โดยผลตแอนเมชนคนรายการของสถานโทรทศนเคเบลแชนแนลวไทยแลนด (Channel [V] Thailand) ซงเปนสถานโทรทศนทเฉพาะเจาะจงกลมผ ชมทเปนวยรน มการเชอมโยงกบความเปนแบรนดวยรนของแชนแนลว แฟนของบลดด บนนสวนใหญจะจดจ าตวละครไดจากชวงน เพราะนอกเหนอจากการจดจ า บลดด บนนน าเสนอความแตกตางและการตอตานกระแสหลก ดวยรปลกษณภายนอกทไมมความเปนไทยนก ซงตรงกบสงทวยรนแสวงหา

บลดด บนน ใชสออนเตอรเนตหลายชองทางในการตดตอกบกลมเปาหมายผานช อ ง ท า ง เ ว บ ไ ซ ต www.2 spotstudio.com, ช อ ง ท า ง ข อ ง Hi 5 ต ด ต อ ผ า น http://2spotstudio.hi5.com และ Exteen เวปบลอคอนดบหนงของวยรนผานเวปบลอคชอ http://2spotstudio.exteen.com

นอกจากตวสอบลดด บนน ยงไดเปดรานขายสนคาลขสทธซงเปนรานขายสนคาลขสทธตวละครการตนสญชาตไทยรานแรกของประเทศไทยเรมเปดขายสนคาในป 2551 ชอราน 2:Spot Character Shop and Studio สยามสแควร มสนคาประเภทอปกรณเครอง เสอผาและเค รองประดบ และต กตา ปจจบน ได เป ลยน ชอเปน ราน Bloody Bunny & Friends Café นอกจากน บลดด บนนยงมการจดกจกรรมใหแฟนเขารวมเปนประจ าทกป และเขารวมงานนทรรศการดานตวละครทงในและตางประเทศ ท าใหมผ รจกมากขน

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนจดจ าตวละครบลดด บนน ไดจากแอนเมชนคนรายการของสถานโทรทศนชอง Channel V มสวนทน าพาแฟนไปสการซอผลตภณฑสนคาตางๆ ของบลดด บนน ปจจบนแฟนของบลดด บนนยงคงจดจ ารานคารานแรกทสยามสแควรไดเปนอยางด ยงนยมการเขารวมกจกรรมของตวละคร สนบสนนสนคาและใชสนคาตวละครอยางตอเนอง ซงการใชผลตภณฑสนคาของแฟนเปนสวนหนงทท าใหบลดด บนนเปนทรจกมากขน ในลกษณะของการ

84

แนะน าในกลมเพอน ในสมยแรกทตวละครการตนไทยยงไมไดเปนทรจกมากนก ดวยภาพลกษณทดเปนอนเตอรของบลดด บนนท าใหหลายคนเกดความเขาใจผดวา บลดด บนนเปนตวละครการตนตางชาต ซงความเขาใจผดนยงคงมอยบางในปจจบน

เหนครงแรกทชองแชนแนลว จ าไดตงแตสมยเดกๆ ตอนแรกๆ ไม รวาเปน

Character ไทย มารตอนหลงกประหลาดใจเหมอนกน (ปรชญา ศรบญเรอง ,สมภาษณ,

2562)

ผมใชของ Bloody Bunny มเพอนทชอบ Bloody Bunny เหมอนกนเหนเลยมาทก

จากนนกคยกนยาวเลย สวนเพอนอกคนเหนวาผมชอบ แตเขายงไมรจก ผมเลยแนะน าตว

ละครตวนใหเขารจก Bloody Bunny เลยกลายเปนตวเชอมโยงใหคนทชอบอะไรเหมอนๆ กน

มาพดคยเรองเดยวกนมาอยดวยกน (ปรเมศวร การด ารห, สมภาษณ, 2562)

อาจจะกลาวไดวาในยคสอมวลชนมความส าคญนน ผผลตและเจาของสอทราบดวาตนมอทธพลตอผชมและพยายามสงสารทส าคญตอตวละครออกไปพรอมๆ กบการน าเสนอ ผผลตตวละครการตนจงมหนาทในการควบคมสารทสงออกไปใหสมบรณทสด มการน าเสนอเรองราวทแสดงใหเหนจดเดนของบคลกตวละครการตน สรางการจดจ าและประทบใจในตวละคร ซงตวละครการตนแตละกมรปแบบการน าเสนอทตางกนออกไป ซงเรองราวเหลานมกเปนเรองทสามารถชน าความคดตอผชมและสงคมได เชน กานกลวยน าเสนอเรองความรกชาต ความเปนไทย ความกตญญ และความพยายามอยางไมยอทอ ปงปอนดน าเสนอเรองน าใจ การอย รวมกนของครอบครว มารยาท และการใฝร ในขณะทบลดด บนน น าเสนอแนวคดของความเปนตวของตวเอง การตานกระแสนยม และความซอสตย สอมผลกระทบตอพฤตกรรมได 4 รปแบบ คอ 1) แรงเสรม (Reinforce) กบพฤตกรรมหรอนสยเดมของผ รบสารใหมนคงขนกวาเกา 2) แรงกระตน (Activate) ชวยท าใหผ รบสารเกดความพยายามทจะท าสงใดสงหนง หรอมพฤตกรรมตามความคาดหวงของตนหรอของสงคม 3) แรงสรางสรรค (Create) เปนการสงเสรมพฤตกรรมใหมใหกบผ รบสาร 4) แรงเปลยน (Convert) เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผ รบสารแบบเดม (ลดาวลย แกวสนวล และสภาวด พรหมมา, 2557, น. 82) ซงจะเหนวาบทบาทของตวละครการตนทง 3 ตวผานสอมวลชนไดมผลกระทบตอผชมตามทกลาวมาขางตน ท าใหเกดความผกพนทลกข นกบตวละคร ซงเปนความสมพนธในรปแบบของ ทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) หรอความสมพนธระหวางบคคลทเกดขนเพยงดานเดยว ซงจะอยในรปแบบของความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความคดและความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความรสก เนองจาก

85

ขอจ ากดทางดานการแสดงกบตวละครการตนนนแตกตางจากดารา นกแสดงทมตวตนจรงแตความสมพนธดานความคดและความรสกนอาจน าไปสผลในเชงพฤตกรรมทอาจจะเกนความคาดหมายของผผลต เชน การอยากเรยนแอนเมชนเพราะจากการดภาพยนตรกานกลวย เปนตน

86

ภาพป

ระกอบ 41 กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคสอมวลชนม

ความส าคญ

87

1.2. เหตการณส าคญของตวละครการตนยคโซเชยลมเดยมความส าคญ ตงแตป พ.ศ. 2553 รปแบบของการสอสารและการใชงานอนเทอรเนตของประเทศ

ไทยมการเปลยนแปลงจากการขยายตวของการใชโซเชยลมเดยอยางเฟสบค (Facebook) และการดวดโอออนไลนผานยทป (YouTube) สงผลตอพฤตกรรมของผ รบสาร จากเดมทมการรบสารแบบทางเดยวผานสอมวลชน แตตอนนผ ชมสามารถเลอกทจะรบชมเนอหาตางๆ ผานทางยทป โดยไมตองรอเวลาออกอากาศตามชองสถาน ในขณะเดยวกนเฟสบคกท าใหการสอสารของผคนเปลยนไป ทกคนสามารถสอสาร แสดงออกความคดเหน และแลกเปลยนความคดเหนผานเฟสบคไดทนท ซงท าใหการสอสารทเคยเปนการสอสารทางเดยวในยคสอมวลชน เปลยนไปเปนการสอสารแบบสองทาง ซงผ ชมสามารถแสดงความเหนไปผ ผลตหรอบคคลทสามไดทนทและตลอดเวลา และท าใหทกคนสามารถกลายเปนผสงสารไดงายขน โดยไมจ าเปนตองผานเจาของสออกตอไป

กานกลวย (Khan Kluay) ในยคโซเชยลมเดยมความส าคญ ตวละครกานกลวยคอนขางขยบตวชากวาตวละครอนๆ โดยไดเพมชองทางการสอสารบนเฟสบคในป 2555 และชองยทป KhanKluay เปดขนในป 2558 โดยกมยอดรบชมคลปวดโอรวมทงหมดของกานกลวยมากถง 22 ลานครงจนถงปจจบน กอนหนาทจะเปดชองของตวเอง กานกลวยไดมการเผยแพรเนอหาและผลงานของกานกลวยผานทางชองยทปของกนตนากรป กานกลวยใชชองทางเฟสบคและยทปในการสอสารโดยตรงกบแฟน ทงการประชาสมพนธ เผยแพรเนอหา การพดคยกบแฟนและการขายสนคาตวละคร อกหนาทหนงของเฟสบคกานกลวยคอการประชาสมพนธ เพอน าคนไปสงานอเวนทของตวละคร เชน งานวนเดก หรอการรวมงาน Thai-Japan Anime หรองาน Bangkok comic com

สงทพบและนาสนใจในยคโซเชยลมเดย คอการทมบคคลอนไดน าตวละครในภาพยนตรหรอน าเอาภาพยนตรเรองนไปดดแปลงใหมเผยแพรผานชองทางยทปสวนตวของผสรางใหม อาทเชน ชองยทป Bikka Bright ไดน าภาพยนตรกานกลวยมาตดตอใหมใหกลายเปนมวสควดโอเพลงตางๆ กวา 70 เพลง ในแตละคลปจะมคนเขามาแสดงความคดเหนพดถงกานกลวย ยงจดจ าและคดถงภาพยนตรเรองนได นอกจากนน ทงภาพยนตแอนเมชนทงสองภาคกถกน ามาฉายโดยชองยทปเชนกน แตไมใชชองทางทเปนของผผลต ภาพยนตรกานกลวย ภาค 1 ฉายอยในชอง The Movie Channal มผ ชมกวา 5,900,000 ครง มคนเขาแสดงความคดเหนกวา 3,000 ครง การตนกานกลวย ภาค 2 ทฉายอยในชองการตนบารบไทย นนมยอดผ เขาชมมากถง

88

8,000,000 ลานครง มคนเขาแสดงความคดเหนกวา 5,000 ครง และยงมผ เขามาดและแสดงความคดเหนกนอยางตอเนอง

พฤตกรรมแฟนทพบ ในยคนเปนชวงทกานกลวยไมไดมผลงานใหมออกมา การตดตอผานแฟนเพจของแฟนจงเปนเรองของการตดตามกจกรรมของกานกลวย และการขอซอสนคาตวละคร และการเผยแพรคลปของกานกลวยเชนตวอยางภาพยนตร และมวสกวดโอซงแฟนในยคโซเชยลจะมปฏสมพนธกบตวละครการตนและแฟนดวยกนสง ซงสวนมากจะเปนรปแบบการแลกเปลยนความคดเหนและการแสดงความคดเหนไปสผผลต โดยหนงในความคดเหนทถกพดถงบอยทสดในการสอโซเชยลของกานกลวย คอ การเรยกรองใหผผลตสรางภาพยนตรแอนเมชนภาค 3 ซงแสดงใหเหนถงวาตวละครมผตดตามอยางชดเจน นอกจากนนยคโซเชยลมเดย ยงเปนโอกาสใหบคคลทวไปสามารถน าเสนอผลงานของตวเองสอนเทอเนตไดดวย แตสงทเกดขนตามมากคอการน าเสนอผลงานซงอาจจะไมถกตองตามลขสทธ เชนการน าภาพยนตรกานกลวยมาน าเสนอบนชองยทปโดยไมไดรบอนญาต

ปงปอนด (Pang Pond) ในยคโซเชยลมเดยมความส าคญ ปงปอนดไดตงเพจเฟสบค Pangpond ในป พ.ศ. 2552 โดยมผตดตาม 25,588 คน เฟสบคของปงปอนด จะใหขอมลขาวสาร การตนชอง ผลงานตางๆ ของปงปอนด ตลอดจนการขายสนคาตวละครของปงปอนดจะถกน าเสนอผานเพจนเปนสวนมาก โดยท างานคกนกบชองยทป PangPondClub ซงกอตงเมอป พ.ศ. 2554 เรมตนดวยการฉายแอนเมชนปงปอนด ครอบครวรกษโลกกบภารกจลดคารบอนลดโลกรอน เปนหนงในโครงการท าดเพอแผนดน ของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ซงในปจจบนชองยทปน มยอดรบชมคลปวดโอรวมทงหมด 97 ลานครง และมผตดตามเกอบ 200,000 คน และในปพ.ศ. 2556 จดปงปอนดไดจดท าหนงสออเลกทรอนกส ปงปอนด EComic ขายในเวบไซต ookbee ซงเปนรปแบบใหมของการอานนตยสาร

พฤตกรรมแฟนทพบ พฤตกรรมของแฟนทนาสนใจในชวงน คอ มการรบชมคลปวดโอของปงปอนดเปนจ านวนมาก และมกลมแฟนประจ าทตดตามชมชอง ยทป PangPondClub แสดงความคดเหนจ านวนมาก ตวอยางเชน คลป “ปงปอนดครอบครวรกษโลก EP.12 ตอน ลดทานเนอสตว ลดโลกรอน” ซงน าเสนอผานชองยทป พ.ศ. 2554 มผ รบชมกวา 1.2 ลานครง และมการแสดงความคดเหนมากกวา 52 ความคดเหน

บลดด บนน (Bloody Bunny) ไดปรบชองทางการสอสารเปลยนมาใชชองทางสอสารออนไลนเฟซบ กเพจ (Facebook Page) ชอ BloodyBunny ในปลายป พ.ศ. 2552 โดยปจจบนมผ ตดตาม 152,169 คน เนอหาในเพจจะน าเสนอความคดของบลดด บนน (Bloody

89

Bunny) บอกเลาเรองราวผานกราฟกภาพนง ประชาสมพนธ ขาวสารกจกรรม โชวผลงาน ใหขอมลสนคาและโปรโมชนตางๆ ตลอดจนการขายสนคาผานเฟซบกเพจ ซงผตดตามสวนมากเปนชาวตางชาต และเปนเพจทใชภาษาองกฤษในการสอสารเปนหลก มกจกรรมคดเลอกผลงานแฟนอารตของกลมแฟนมาโพสตในเพจ นอกจากเฟซบกเพจ (Facebook Page) ชอ BloodyBunny ทเปนเพจหลกแลว เพจ 2SPOT Fanshop ทเปนเพจรวมสนคาของบรษทเจาของลขสทธ เนอหาในเพจนจะคลายกบเพจ BloodyBunny นอกจากนนยงม อนสตาแกรม (Instagram) และทวตเตอร (Twitter) มผ ตดตาม 898 คน เนอหาในทวตเตอรจะเนนการใหขอมลขาวสาร กจกรรมตางๆ โปรโมชนสนคา โชวผลงานแอนเมชน ผลงานแฟนอารต ไมมการเลาเรองราวของตวละครการตน

ตวละครการตนบลดด บนน มโอกาสรวมงานกบศลปนระดบโลกอยาง ฮามาซาก อายม (Hamasaki Ayumi) นกรองชอดงแหงวงการเพลงเจ-ปอปของประเทศญป น ในโปรเจคพเศษทมชอวา “ayupan X Bloody Bunny” เปนเรองราวการตอส ของ บลดด บนน และ อายปง เพอปกปองโลกจากเหลาปศาจราย แอน เมชนชดน มจ านวนทงหมด 5 ตอน ทงพากยเสยงภาษาองกฤษและภาษาไทย ปลอยผานเครอขายสงคมเวบไซตชองยทบ (YouTube Channel) ชอ ayupan x Bloody Bunny Official Channel เปดตวในงาน Bangkok Comic Con 2014

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนมปฏสมพนธกบตวละครมากขนผานสอโซเชยลมเดย และเกดกระแสแฟนทมสวนรวมกบตวละครมากขนทงในประเทศไทยและตางประเทศ เกดการแชรผลงานแอนเมชนพรอมแสดงความคดเหน ท าใหคนทเคยรจกในอดต หนกลบมาสนใจบลดด บนน อกครง ซงน าไปสการตดตามในเฟสบค และน าไปสการอดหนนสนคาในงาน Bangkok Comic Con เพมมากขน อกทงเกดการสรางแฟนอารตโดยแฟน และไดรบการแชรผานเพจเฟสบค

ยคโซเชยลมเดยมความส าคญเปนยคทเปลยนแปลงรปแบบของสอไปเปนอยางมาก จากสอทท าเพอคนจ านวนมากอยางสอมวลชน กลายเปนสอทท าใหกบกลมผตดตามเฉพาะกลมมากขน ซงท าใหวธการสรางสอของผผลตเปลยนไป ทงวธการใชภาษาในการสอสาร ดงตวอยางในเฟสบคจะพบวาผ ผลตใชภาษาทเปนกนเอง เหมอนตวละครนนพดคยกบแฟนโดยตรง ทงทความจรงแลวแฟนนนก าลงสอสารอยกบผบรหารเพจ ทท าหนาทสอสารแทนตวละคร หรอในกรณของบลดด บนน ซงมผตดตามเปนชาวตางชาตคอนขางมากนน ในเพจเฟสบคบลดด บนนจงใชภาษาองกฤษเปนหลก ซงขอนเปนอกขอไดเปรยบของสอโซเชยลมเดยคอการสามารถสอสารไดกบคนทวโลก ท าใหตวละครการตนไทยสามารถขยายฐานแฟนออกไปสตางประเทศไดงายขน โดยการสอสารของยคนความถของการสอสารมความส าคญ เนองจากพฤตกรรมของผคนนนเขาถง

90

โซเชยลมเดย มากกวา 1 ครงตอวน โดยไมไดมก าหนดเวลาแนนอนและพฤตกรรมของผ ชมนนไมไดมการรอคอยเพอจะชมเหมอนในยคสอมวลชนอกตอไป

ในดานพฤตกรรมแฟนนน สงทเหนเดนชดทสดในยคนคอการเขามามสวนรวมกบตวละครการตนผานสอโซเชยล ซงมทงการสอสารแบบ 1 ตอ 1 กบผ ผลตเพอสอบถาม หรอใหค าแนะน า กบการสอสารกบชมชนแฟนออนไลน (Online Fan Community) ซงมทงแสดงความคดเหน แสดงความชนชอบ และบางครงมการพดคยกนเองระหวางแฟน ซงอาจจะไมไดเปนเรองทเกยวของกบตวละครการตนกได ซงการมสวนรวมน สรางความสมพนธทมากขนจากเดมในยคสอมวลชน ทเปนเหมอนความสมพนธทแฟนมเพยงความคด และความรสกทมตอตวละครเปนสวนมาก ท าใหในยคนแฟนสามารถแสดงออกเชงพฤตกรรมและมความรสกใกลชดกบตวละครมากขน

91

ภาพป

ระกอบ 42 กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคโซเชยลมเดยมความส าคญ

92

1.3 เหตการณส าคญของตวละครการตนยคสมารทโฟนมความส าคญ ตงแตปพ.ศ. 2558 การใหบรการสอสารแบบ 4G ไดเรมใหบรการอยางเตมรปแบบ

ในประเทศไทย ท าใหเทคโนโลยสมารโฟนเขามามบทบาทในชวตประจ าวนของผคน ประกอบกบการเปลยนแปลงของรปแบบการสอสาร โดยแทนทผคนจะพดคยผานโทรศพท ผคนหนมานยมใชแอปพลเคชนไลน (Line) กนมากขน และมการใชสตกเกอรมารวมในการสอสาร มการใชตวละครการตนมาเปนสวนหนงของการสอสารแทนค าพดหรอการพมพ ท าใหกระแสความนยมตวละครการตนขยายตวขนเปนอยางมาก และตวละครการตนเขามามบทบาทกบชวตประจ าวนคนมากขน อกทงการพฒนาทางเทคโนโลยเขามามบทบาทส าคญในดานการเงนการธนาคารและการขนสง ท าใหระบบการคาขายออนไลน การสอสาร การคนหาขอมล โซเชยลมเดย และความบนเทงสามารถมารวมกนไดทจดเดยวคอโทรศพทสมารทโฟน ท าใหผคนในยคน สามารถเขาถงทกแงมมของตวละครการตนไดในทกท ทกเวลา ทตองการ

กานกลวย (Khan Kluay) ในยคสมารทโฟนมความส าคญ กานกลวยมการสรางสอส าหรบแอปพลเคชนบนสมารทโฟนเชนกน ไมวาจะเปนสตกเกอรไลน ทงในรปแบบภาพนงและภาพเคลอนไหว นอกจากนน ผผลตยงใชสอและแอปพลเคชนในการสอสารกบแฟน โดยเฉพาะการโปรโมทสนคา และกจกรรม นอกจากนนกานกลวยยงไดสรางซรยใหของกานกลวยคอ กานกลวยกบโตไปไมโกง ซงเปนซรยทกานกลวยช ารวยกบโครงการโตไปไมโกงของกรงเทพมหานคร และไ ดน าซรยกานกลวยผจญภยมาเผยแพรใหมผานทางชองยทป ซงกไดรบผลตอบรบทด โดยตอนแรกทมยอดรบชมถง 2.7 ลานครง นอกจากนน กานกลวยไดมการทดลองท าคลปทเนนการตอบสนองของแฟนเชนคลป “ฮอฮา ภาพหลด” ซงเผยแพรในชองยทป ในวนท 17 สงหาคม 2559 ซงเปนเหมอนภาพปรศนาใหแฟนเขาตอบค าถาม

นอกเหนอจากสอของผผลต พบวาในชวงเวลานไดเกดสอทเกยวของกบกานกลวยจ านวนมากในชองางยทป ทไดน าตวละครกานกลวยมาสรางสรรคเปนผลงานใหม เชน ในชองวาดการตนงายๆ by พขวด คลปองคด าทรงชางกานกลวย วาดการตน EP. 44 มผ เขามาชมกวา 1,300,000 ครง ชอง Ratchapon Channel สอนปนกานกลวย มผ เขาชมกวา 695,000 ครงและตวละครอนๆ ภายในเรอง และชอง Peppa Kid Song มการน าตวละครกานกลวยมาเลาเปนนทานประกอบภาพ เปนตน ซงแสดงใหเหนวาตวละครกานกลวยเปนทนยมในกลมผ ชมและมแฟนตดตามอยตลอดมา

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนใชสตกเกอรไลน ของกานกลวยในการสอสารสวนตว และใชชองทางการสอสารตางๆ ในการตดตอกบผผลตมากขน มการสรางเนอหาโดยแฟนอยาง

93

ตอเนองโดยเฉพาะเนอหาส าหรบเดก ซงเนอหาเหลานไดรบความนยมสงมาก และท าใหชอกานกลวยเปนทรจกตอเนองไปยงเดกรนตอไป นอกจากนทางผผลตยงเปดเผยวามผตดตอเขามาเพอซอสนคาและสอบถามในชองทางตาง ๆ อยางตอเนอง

แมวากานกลวยทางเราจะไมคอยไดท าการตลาดบนสอโซเชยลมากนก แตแฟนของกานกลวยจะมการตดตอเขามาทเพจตลอดนะ มมาทกวน สวนใหญจะมาสงซอสนคาเชนพวก VCD ทเปนชดพเศษ และกมบางทเขามาถามถงกานกลวยภาค 3 หรอมาเสนอไอเดยกมวา อยากใหภาค 3 เกยวกบเรองอะไร กระทงมาของรวมงาน มาขอสมครเขารวมทมเพราะอยากมสวนรวมกบการสรางกานกลวย (สดาพรรณ สงหทอง, สมภาษณ, 2561)

ปงปอนด (Pang Pond) เปนตวละครการตนตวแรกๆ ทเขาสการขายไลนสตกเกอรอยางจรงจง ตงแตป พ.ศ. 2557 เปนสตกเกอรล าดบท 3 ของบรษทวธตา แอนเมชน จ ากด ปจจบนบรษทวธตา แอนเมชน จ ากด ผลตสตกเกอรออกมามากถง 58 ชด ปงปอนดเปนหนงในตวละครการตนทไดรบความนยมในไลน สตกเกอรปงปอนดจ านวน 12 ชด นอกจากการท าสตกเกอรเปนของตวเองแลว ยงมกจกรรมในการสรางสตกเกอรรวมกบธนาคารออมสน เปนตน

ธนาคารออมสนจดท าสตกเกอรไลนชดใหม “GSB x PangPond” โดยไดน าตวการตนแสนซนขวญใจมหาชนอยาง “ปงปอนด” มาเปนสอกลางในการสอสารกบกลมลกคาทกเพศทกวย และมอบเปนของขวญใหแกผ ใชบรการกบธนาคารตลอดมา เพอสรางความสข สนกสนานและสรางรอยยมดวยคาแรคเตอรสดปวน พรอมเจาบกเพอนซ 4 ขา ในรปแบบแบบสตกเกอร GSB x PangPond ปอปอพมเสยง เตมจอ จ านวน 8 คาเรคเตอร สดนารก โดยหวงใหลกคาเกดความประทบใจ และรบรวา “ออมสนดแลคณมากกวาใคร (ชาตชาย พยนาวชย, 2561, ออนไลน)

ปงปอนดมการสรางสอทตามการพฒนาของสออนเทอรเนต โดยมการจดแคมเปญ

แปลงโฉมตวการตนปงปอนด โดยฝมอนกวาดภาพประกอบชอดงหลายคน อาท ควต า, มนน, มคง, Sweet Cocoa*Art, สเลดทอย ฯลฯ ดวยการแปลงโฉมปรบลคของปงปอนดใหออกมาในสไตลของนกวาดแตละคน กอนทจะเปดตวสตกเกอรไลนปงปอนดตวใหม ในชอชด ‘PangPond : Animated with Sound’ ซงรปทน ามาดดแปลงนกวาดจะเลอกมาหนงตวจาก 24 คาแรคเตอรในสตกเกอรไลน โดยจดประสงคของแคมเปญจดขนเพอหวงใหปงปอนดไดไปใกลชดในกลมคนทชนชอบงานศลปะรนใหมๆ รวมถงใกลชดกลมคนในโลกโซเซยลมเดยมากยงขน

94

ปงปอนดใชแอปพลเคชนไลนแอด (Line@) ซงเปนแพลตฟอรมสอสารส าหรบธรกจของไลนในการสอสารกบแฟนผานสมารทโฟน และมผตดตามกวา 600,000 คน ในยคปจจบนน จะเหนไดวาปงปอนดไดมการยายการใชสอจากสอมวลชนไปสสออเลคทอนกสอยางเตมตว มการใชสอหลายตวทท าหนาทตางกน แตมการเชอมตอกนตามลกษณะการใชงาน ซงในปจจบนผ ใชนยมใชไลนในการพดคยกบผ ผลตมากกวาการคยผานเฟสบ ค หรอการเปดชอง ปงปอนดในแอปพลเคชน " YouTube Kids ซงสามารถควบคมการใชงานและเนอหาทเขาถงของกลมเดกๆ โดยผปกครองสามารถเลอกชองทตองการใหเดกๆเขาถงไดงายขน เปนตน

นอกจากแอปพลเคชนไลนปงปอนดกยงไดทดลองใชเทคโนโลยสมยใหมอยางตอเนอง เชนการเปดตว MV เพลงปงปอนด ดใหด 360 ในระบบ VR 360 ซงเปนรปแบบใหมในการดแอนเมชน ทใหผ ชมสามารถเลอกมมในการรบมมไดรอบตว 360 องศา หรอการรวมกบบรษทไมโครซอฟทสนบสนนการเรยนรยคใหม มง เสรมทกษะอนาคต ผานโครงการ “Coding Thailand” ในกจกรรม Hour of Code Thailand 2018 ทจดขนพรอมกนทวโลก

นอกจากนแมวาในยคทสมารทโฟนมความส าคญ ปงปอนดกไดออกสนคาส าหรบสะสม ทมงกลมเปาหมายเปนแฟนตวจรงโดย ปงปอนด และเจาบก ฟกเกอร Limited Edition

มแฟนลงชอสงจอง ปงปอนด และเจาบก ฟกเกอร Limited Edition จ านวน 300 ตว ซงการ Pre-Order ครงแรก 50 ตว และอก 250 ตวกไดมการสงจองหมดอยางรวดเรว

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนใชสตกเกอรปงปอนดในการสอสาร เปนพฤตกรรมทเกดขนมาจากการใชงานแอปพลเคชนไลน รวมทงการใชธม (Theme) ของปงปอนดในโทรศพทสวนตว การเชอมตอตวละครปงปอนดกบแอปพลเคชนไลนกบสอโซเชยลมเดยของตวละคร ใหเขามาสสมารทโฟน ท าใหแฟนสามารถเขาถงเนอหาทงหมดของตวละครไดงาย รวมถงการซอของตวละครไดจากโทรศพท และสามารถเขาถงไดทกทและทกเวลา นอกจากการซอแลวพบวาบางครงเมอปงปอนดมสนคาทนาสนใจ แฟนบางคนแมไมไดซอของกมพฤตกรรมในการแชรขอมลออกไป เพอชวยประชาสมพนธ และเปนการแสดงออกถงความชนชอบในตวละคร และนอกจากเพจและชองทางทเปนของผผลตแลว ยงเกดการสรางเนอหาทเกยวของกบปงปอนด เชน ชองยทป “มาวาดการตน กนเถอะ” ชวนมากวาดรปปงปอนด

บลดด บนน (Bloody Bunny) ในยคสมารทโฟนมความส าคญไดออกสตกเกอรในแอปพลเคชนไลน (Line) จ านวน 4 ชดประกอบไปดวย ชด Bloody Bunny: Don't Be My Enemy, ช ด ayupan X Bloody Bunny, Bloody Bunny: 1 0 0 % No Mercy แ ล ะ Bloody Bunny Animated และ BLOODY BUNNY : Don't Be My Enemy !! และแอปพลเคชนอนๆ ส าหรบมอ

95

ถอ เชน แสตมปในแอปพลเคชน Line Camera, สตกเกอรในแอปพลเคชน WeChat, สตกเกอร 3 มตในแอปพลเคชน Character Cam, สตกเกอรในแอปพลเคชนอนๆ อาทเชน QQ, Viber, Bubbly เปนตน

ใช Sticker Line ของบลดด บนนตลอดเลย มนสามารถบอกตวตนเราชดเจนมากในความเกรยวกราด (อารยชาต ดลยโกเมศ, สมภาษณ, 2562)

บลดด บนนไดเพมชองทางในการสอสารกบแฟน เพอตอบสนองกบการใชงานในยค

สมารทโฟน เชน Line@ การสรางรานขายของออนไลนทสามารถซอไดผานแอปพลเคชนบนสมารทโฟน

นอกจากนนบลดด บนนไดสราง แอนเมชนซรส มต ชอ 3Bloody Bunny: The

First Blood เปนแอนเมชนขนาดสน จ านวน 15 ตอน แอนเมชนชดน เปนแอนเมชนทมคณภาพสงในระดบสากล เผยแพรผานเครอขายสงคมเวบไซตชองยทบ (YouTube Channel) ชอ Bloody Bunny (Official Channel) สรางกระแสผานสอสงคมออนไลนไดเปนอยางดมาจนถงปจจบน ยงมผ มาเขาชมอยางตอเนองกวา 4,700,000 ครง มคนเขามาแสดงความคดเหนกวา 9,000 ครง นอกจากนนยงไดฉายในไลน ทว (Line TV) อกดวย

ชอบแอนเมชน BLOODY BUNNY the first blood ม 15 ตอน ดตอนแรกกชอบมากเลย ตอนแรกปลอยออกมาทละตอน ตอนละ 1 นาทผมกด แลวผมกรอตามตอนตอไปเรอยๆ เลย ผมชอบ ชอบ ชอบ ชอบ ชอบ ชอบ มาก แลวพอรวามราน Bloody Bunny & Friends Cafe ท เซนทรลเวลด ทกครงทผมไปเซนทรลเวลด ผมกจะไดของก ลบมาทกครง (วรวช พระพลชยกล, สมภาษณ, 2562) ยอมรบวากระแสของแอนเมชน BLOODY BUNNY the first blood ท าใหคนไทยหนมาจบตามอง บลดด บนนอกครง เพราะทผานมาเราจะมแฟนคลบเปนชาวตางประเทศมากกวา (กฤษณ ณ ล าเลยง, 2562: สมภาษณ) ผมชอบแอนเมชน BLOODY BUNNY the first blood มนสมาก เลยวาดแฟนอารตให พอเอาภาพมาแชรใน Facebook กเลยรวามเพอนดอยเหมอนกน (ปรชญา ศรบญเรอง, 2562, สมภาษณ)

96

พฤตกรรมแฟนทพบ แฟนใชสตกเกอรไลน ของตวละครบลดด บนนในการสอสารสวนตว รวมทงแสดงออกทางอารมณความรสก รวมทงการใชธมของบลดด บนนในการตกแตงโทรศพทของตนเอง ในยคนพบวาผคนนยมสรางภาพลกษณของตนเองในสอโซเชยลใหชดเจน เชน การมรปแบบประจ าของภาพถายทลงใน Instagram หรอการใชตวละครมาเปนตวแทนของตนใน Instagram อยเปนประจ า การปรบ Theme ในโทรศพท หรอ การแชรขอมลเรองทสนใจบอยๆ เปนตน

ยคสมารทโฟนมความส าคญเปนยคทเปลยนแปลงรปแบบของสอไปจากยคกอนหนาเปนอยางมาก แมวาจะในยคนผ คนจะยงใชงานโซเชยลมเดยเปนอยางมากเชนเดม แตกมความแตกตางกนทเหนไดชดคอ

- สมารทโฟนท าใหผคนเชอมตอกบอนเทอรเนต โซเชยลมเดย และการคาขายออนไลนตลอดเวลา และทกท

- ชองทางการสอสารตางๆ รวมทงการคาขายออนไลน ไดเชอมตอกนและสามารถเขาถงไดทนท

- ผคนเปลยนวธการสอสารไปโดยสนเชง โดยผานสมารทโฟน ท าใหผคนสามารถสงขอความ เสยง ภาพ คลปวดโอ ไดทนท (Live) และตลอดเวลา

ซงความสามารถของเทคโนโลยสอทเปลยนไปนท าใหแฟนเชอมตอกบตวละครผานแอปพลเคชนตาง ๆ อยตลอดเวลา การตดตามขาวสารจรงเปนไปในรปแบบทนททนใด ท าใหการตดตอกนระหวางแฟนกบผผลตท าไดงายขน ท าใหเกดรปแบบของการสอสารใหม ๆ เชน การตงค าถาม และการถายทอดสด ทมกพบกบการทตวละครการตนไปรวมงานกจกรรมตางๆ ท าใหแฟนทไมสามารถไปรวมงานไดสามารถเหนสงทเกดขนในกจกรรมตางๆ ได

สงทสรางความเปลยนแปลงใหเกดความสมพนธระหวางแฟนกบตวละคร คอการเขามาของแนวความคดการใชตวละครในการสอสารในรปแบบสตกเกอร ซงท าใหแฟนสามารถใชงานตวละครในการสอสารแทนตนเอง รวมทงแสดงความรสกได ซงสอดคลองกบแนวคดของภาพมายา (Simulacrum) ซงแฟนใชตวละครการตนในการสรางภาพมายาของตนในการสอสาร ซงอาจจะไมตรงกบตวตนจรงๆ หรอความรสกจรงๆ ของผสงสาร ซงท าใหผผลตตวละครไดสรางสรรคสตกเกอรตวละครออกมามากมาย

ในยคนเรองจากทกคนสามารถ น าเสนอแนวความคด หรอผลงานของตวเองไปสสาธารณะไดงายขนท าใหเกดเรองราว และกจกรรมทนาสนใจไดงายขน ท าใหเกดการรวมมอกนระหวางธรกจ หรอแบรนดตาง ๆ ไดงายขน ซงผ วจยกพบกรณรวมมอกนในการสรางสรรค หรอท

97

นยมเรยกกนวา Collab เชน ปงปอนด รวมกบ Greyhound Cafe รวมเปนสวนหนง ในโครงการ POWER TO GIVE Limited Edition ทกการซอน าผลไม A Life Juice หกรายไดสวนหนง เปนการบรจาคและระดมทนใหแกมลนธรามาธบดฯ

98

ภาพป

ระกอบ 43

กระบวนการสอสารของตวละครการตนไทยในยคสมารทโฟนมความส าคญ

99

จากเหตการณส าคญของตวละครการตนไทยทง 3 ตว ผวจยพบวาพฤตกรรมแฟนทมตอตวละครการตนไทย สามารถโยงเขากบแนวคดความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) เปนรปแบบของความสมพนธทแฟนมความรสกกบตวละครการตน ทไมไดมอยจรง แตในจตใจของแฟนนน ตวละครจะมผลตอแฟนทงในดานความคด ความรสกและการแสดงออกของแฟน เกดเปนพฤตกรรมในรปแบบตางๆ ในขณะเดยวกนรปแบบของการสอสารของตวละครการตนไปสแฟนกมความแตกตางไปจากดาราหรอบคคลทมชอเสยงทวไป เนองจากตวละครการตนนนเปนสงสมมตโดยสนเชง ตามแนวคดของฌอง โบดรยารด (Jean Beaudrillard) ทมองความเสมอนจรง ) Simulacra) มมมองวาตวละครการตนเปนความเสมอนจรง ซงไมไดทดแทนทความจรงแตอยางใด แตเปนจรงตามสงทมนเปนอย ซงตวละครการตนจะเปนรปจ าลอง Third Order of Simulacra โดยตวละครการตนเปนสญญะทแทนความจรงโดยสมบรณ

เมอผวจยน าขอมลทไดมาวเคราะหหาพฤตกรรมระหวางแฟนกบตวละครการตน ผ วจยพบพฤตกรรมความสมพนธจ านวน 11 รปแบบ ดงน

1. จดจ าได การทตวละครการตนไดเปนทรจก มคนเคยเหน หรอเคยไดยนเรองราวเกยวกบตวละครการตนผานสอตางๆ กลยทธทางการตลาดของผผลตถอวาเปนสงส าคญตอการสรางความจดจ าใหกบตวละครการตน สอเกาอยางวทย โทรทศน ภาพยนตร นตยสารและหนงสอพมพนน เปนการสอสารดานเดยว คอ ผ ผลตสงสารไปยงผ รบสาร แตเมอเทคโนโลยสอเปลยนไปเปนสอโซเชยลมเดย เขามามบทบาทในการน าเสนอเรองราวของตวละคร โดยมแฟนเปนผชวยในการเผยแพร ทงการออกความเหน การแชร ท าใหแฟนเขาถงตวละครการตนไดงายขน โดยเฉพาะในยคของสอสารผานสมารทโฟน ตวละครการตนไดกลายเปนไลนสตกเกอร ซงกลายเปนสวนหนงในการสอสารในระดบบคคล จากการศกษาพบวาแฟนสามารถจดจ าตวละครการตนไดโดย

- การโฆษณาและการประชาสมพนธของผผลตผานสอตางๆ - การแสดงความคดเหนของแฟนตวละครการตนผานสอทผผลตสรางขน - การแนะน าผานสอทสรางขนโดยแฟนของตวละครการตน เชน แฟนอารต การ

ถายรปรวมกบตวละครการตน แชรในพนทสวนตว หรอท าขนเพอแนะน าหรอเผยแพรตวละครทแฟนชอชอบโดยตรง

2. เสพเนอหา การอานขอความและรบชมเนอหาของตวละครการตน ในยคสอมวลชนมความส าคญ แฟนรบชมผานสอตางๆ เชน เคยรบชมภาพยนตรกานกลวยในโรงภาพยนตร อานเรองราวของปงปอนดผานหนงสอการตน พบเหนเรองราวของบลดด บนนผานชอง

100

Channel V Thailand ในยคโซเชยลมเดยมความส าคญ เนอหาสวนมากของตวละครการตนไทยสามารถพบไดในชองยทป ซงท าใหแฟนสามารถดเนอหาซ าๆ แชรไดไมจ ากด และในยคสมารทโฟนมความส าคญนน ท าใหแฟนเขาถงเนอหาของตวละครไดทกททกเวลา คนกลมนจะรและเขาใจเนอหา เรองราวและนสยของตวละคร และสามารถใหนยามตวละคร และนยามสงทตนชอบเกยวกบตวละครนนได

3. คนหาขอมล หลงจากทไดเหนและเสพเนอหาของตวละครการตนแลว ท าใหเกดความสนใจในตวละครการตน มความตองการทราบขอมลหรอรบชมเนอหาอนๆ มากขน จงคนควาหาขอมลจากสอออนไลนจากเวบไซตตางๆ จากเพจเฟสบคของตวละครการตน และจากการรวมขอมลตวละครผานวกเวบไซต )Wiki) เปนตน นอกจากนแฟนยงสามารถสอบถามจากคนรจกหรอเสาะหาไปเยยมชมรานสนคาตวละครการตนได

4. ตดตามขาวสารและสอสงคมออนไลน พฤตกรรมทเกดขนในยคโซเชยลมเดย คอการตดตามความเคลอนไหวของตวละครการตน โดยการกดตดตามขอมลขาวสารผานสอออนไลน การเขารวมเปนสมาชกของเครอขายสงคมออนไลนของตวละครการตน เชน การกดตดตามใน Facebook หรอ Subscribe ในชองยทป การตดตามนท าใหคนกลม น รความเคลอนไหวของตวละครทงคอนเทนตใหมๆ และผลตภณฑสนคา หากใชนยามของแฟนในยคสงคมออนไลนการกดตดตามเพจของตวละครการตนนน สามารถถอวาคนกลมนเปนแฟนตวละครการตนนนๆ ไปแลวโดยปรยาย เนองจากคนผนนจะไดรบขาวสารและเนอหาใหมจากเพจอยางตอเนอง เขาถงโอกาสในการซอสนคาและโปรโมชนตางๆ

อกประเดนทนาสนใจของการตดตามขอมลขาวสารผานทางสอสงคมออนไลนนน คอการเปดเผยจ านวนผตดตามเพจเหลานน ซงเปนหนงในตวชวดความนยมของตวละครการตน โดยพฤตกรรมพนฐานของผ ใชสอสงคมออนไลน จะใหความส าคญกบจ านวนผตดตามของเพจวาเพจทมผตดตามมาก จะเปนเพจทนาจะมชอเสยง และมเนอหาทนาสนใจ

5. มสวนรวม มพฤตกรรมการตดตามและคนหาขอมลของตวละครการตนอยอยางสม าเสมอ และสวนรวมกบสอสงคมออนไลน เชนแสดงความคดคด แสดงการถกใจ หรอเผยแพรขอมลโดยการแชร รวมถงการมความรวมมอเมอมกจกรรมของตวละครการตน พฤตกรรมนจะมผลตอการขยายการรบร และสรางใหเกดความเคลอนไหวในชมชนของตวละครการตน เรยกวาแฟนทมความสมพนธรวมกน (Engaged Fan)

6. ซอของ แฟนใหการสนบสนนโดยการซอสนคา ทเกยวของตวละครการตน ทงในรปแบบสนคาตวละคร สอวดทศนและรปแบบสนคาดจทลไลนสตกเกอร โดยพฤตกรรมมทงการซอ

101

ใหตนเองและซอใหผ อน คนกลมนเปนกลมทสรางรายไดใหกบตวละครการตนและสนบสนนใหตวละครการตนสามารถท ากจกรรมตางๆตอไปได แฟนทชนชอบตวละครนนสวนมากจะมสนคาตวละครกนหลายชน และมกจะมพฤตกรรมสะสมสนคาตวละครทตนเองชนชอบ

ในยคทสมารทโฟนมความส าคญแฟนสามารถซอสนคาตวละครการตนในรปแบบดจทล ซงหนงในตวอยางทเหนไดชดคอสตกเกอรไลนและไลนธม เปนตน เปนสงทแฟนสามารถใชเพอการสอสาร และยงเปนการเผยแพรตวละครไปในขณะเดยวกนดวย

7. แสดงออก แฟนแสดงออกและใชสนคาตวละครอยางเปดเผย ในการเปนแฟนตวละครการตนในพนทสาธารณะทงในรปแบบออนไลน เชน บนหนาเพจเฟสบคหรออนสตาแกรม และการใชสนคาตวละครการตนชวตประจ าวนอยางเปดเผย หรอใชแทนรปโปรไฟลของตนเอง และมแฟนสวนมากพฤตกรรมในการสะสมสนคาของตวละครการตน เชน แฟนของตวละครบลดด บนนไดใชรปของตกตาบลดด บนนบนหนาเพจ Instagram ของตนเองหลายครง เพอแทนการแสดงความรสก และไดใชสนคาหลายอยากของบลดด บนน เชน หมอนหวกระตาย ตกตากระตาย ทแขวนบตร และโดยเฉพาะสตกเกอรไลนใชในการสอสารแทนความรสกอยตลอดเวลา ซงการแสดงออกในลกษณะนจะเปนการเพมโอกาสในการเหนของตวละครการตนใหกบบคคลอน

8. สะสมของท เกยวของกบตวละคร สนคาตวละครนนจะถกมองเปนของสะสมโดยแฟน เนองจากสนคาตวละครสวนมากมกมการปรบเปลยนไปตามฤดกาล และบางครงทางผผลตตงใจทจะออกสนคาตวละครทมจ านวนจ ากด เพอใหแฟนสะสมแฟนโดยเฉพาะ ตวอยางเชนปงปอนด และเจาบก ฟกเกอร Limited Edition ทมจ านวนจ ากดเพยงแค 300 ชดเทานน แฟนจะไมทงสนคาตวละครการตน แตจะเกบสะสมไว หรอไมกจะมอบตอใหกบคนทมความตองการเทานน

9. เขารวมกจกรรม กจกรรมของตวละครการตน เปนชองทางทแฟนจะไดพบและรวมสนกกบตวละครการตน กจกรรมตวละครการตนมหลากหลายรปแบบ โดยอาจจะแบงไดเปน 1) กจกรรมตามเทศกาล เชน วนเดก วนปใหม เปนตน ผ เขารวมมกจะเปนเดกหรอครอบครว 2) กจกรรมขายสนคา เปนโอกาสในการซอสนคาในราคาพเศษหรอจองสนคาทผลตจ านวนจ ากด เชน กจกรรมในงาน Bangkok Comic Con, Thailand Comic Con ซงนอกจากนยงเปนโอกาสทแฟนจะไดพบปะกบผ ออกแบบตวละครการตน รวมถงแมสคอต (Mascot) อกดวย การพบกบ Mascot ของตวละครการตน ยงเปนกจกรรมทแฟนนยมอยเสมอแมวาการสอสารจะเปลยนยคไปกตาม

102

10. ชกชวน การเรมชกชวนคนใกลตวอยางคนในครอบครว เพอนสนทหรอผ อนใหเขามความสนใจในตวละครการตน จากการศกษาพบวาผปกครองจะเลอกใชตวละครการตนเปนสอในการเรยนรของลก ท าใหลกของกลมคนเหลานกลายเปนแฟนรนใหมของตวละครโดยปรยาย หรอการชกชวนเพอนสนทหรอแฟนใหเขามาชนชอบในตวละครการตนเดยวกน

11.สรางสรรคและเผยแพร กลมคนทมความชนชอบในตวละครการตน และใชความสามารถของตนเองแสดงออกถงความชอบนนออกมาในรปแบบตางๆ เชน แฟนอารต หรอการเขยนรวว เปนตน การเผยแพรอาจจะในกลมของตนเองผ มความชนชอบทคลายๆ กน เชน เพจเฟสบคสวนตว ไปจนถงการสงใหกบผสรางตวละครเพอใหท าการเผยแพรลงในเพจของเจาของตวละครกได ซงพฤตกรรมนชวยสรางเนอหาคอนเทนตทแปลกใหใหกบตวละครการตน และเปนสงทกลมผตดตามสอของทางตวละครการตนใหความนยม ตวอยางเชน เพจเฟสบคของบลดด บนน จะลงภาพวาดตวละครบลดด บนนทสรางสรรคโดยแฟนหรอทเรยกวาแฟนอารต ใหหวขอชอ “Wed Fan Art” ในทกสปดาห

ตาราง 1 เปรยบเทยบพฤตกรรมแฟนทมตอตวละครการตนไทยผานยคตางๆ

พฤตกรรม ยคสอมวลชน มความส าคญ

ยคโซเชยลมเดย มความส าคญ

ยคสมารทโฟน มความส าคญ

1 . จดจ าได แฟนรจกและจดจ าตวละครผานหนงสอการตน โทรทศน ภาพยนตร

แฟนรจกและจดจ าตวละครผานเวบไซต เฟสบค ยทป

แฟนรจกและจดจ าตวละครผานสอสอโซเชยลและผานสมารทโฟน ซงอาจจะเกดจากการจ าไดและรจกจากคนอนทใช

2. เสพเนอหา แฟนเสพเนอหาผานสอมวลชน

แฟนเสพเนอหาผานสอโซเชยลมเดย

แฟนเสพเนอหาผานสอสอโซเชยลและผานสมารทโฟน

3. คนหาขอมล แฟนคนหาขอมลผานเวบไซตและสอบถามผานคนรจก

แฟนคนหาขอมลผานเวบไซตและเฟสบค

แฟนคนหาขอมลผานเวบไซตและเฟสบคบนสมารทโฟน ทนททตองการร

103

ตาราง 1 (ตอ)

พฤตกรรม ยคสอมวลชน มความส าคญ

ยคโซเชยลมเดย มความส าคญ

ยคสมารทโฟน มความส าคญ

4.ตดตามขาวสารและสอสงคมออนไลน

แฟนใหความสนใจและตดตามขาวสารจากอนเทอรเนตและประกาศผานสอมวลชน

แฟนตดตามตวละครผานสอโซเชยล

แฟนตดตามตวละครผานสอโซเชยล และ แอปพลเคชนบนมอถอ

5. มสวนรวม สอบถามผานเวบบอรด มสวนรวม แสดงความคดเหนและความชนชอบผานสอโซเชยล

มสวนรวม แสดงความคดเหนและความชนชอบผานสอโซเชยล และโตตอบไดตลอดเวลา

6. ซอของ ซอสนคาจากรานคา ซอสนคาผานรานคาและรานคาออนไลน

ซอสนคาผานรานคาและรานคาออนไลน

7. แสดงออก ใชสนคาตวละคร การตง Status บนสอ โซเชยล ทงขอความและรปภาพ

กรใชสตกเกอรไลนแทนตวตนในการแสดงออก

8.สะสมของทเกยวของกบตวละคร

สะสมสนคาตวละคร และใชสนคา

สะสมสนคาตวละคร และแสดงออกผานสอโซเชยล

สะสมสนคาตวละคร และแสดงออกผานสอโซเชยล

9. เขารวมกจกรรม เขารวมกจกรรมของตวละครการตน

เขารวมกจกรรมของตวละครการตน และถายรปและเผยแพรบนสอ โซเชยล

เขารวมกจกรรมของตวละครการตน และถายรปและเผยแพรบนสอโซเชยล ทนท

10. ชกชวน ชกชวนแบบปากตอปาก ชกชวนผานสอโซเชยล ชกชวนผานสอโซเชยล 11.สรางสรรคและเผยแพร สรางสรรคผลงานแลวสง

ใหผผลตตวละคร เผยแพรผานสอมวลชน

สรางสรรคผลงานแลว เผยแพรผานสอโซเชยลทงสวนตว เพจของตวละคร และเพจส าหรบน าเสนอเนอหาหรอแฟนอารตโดยเฉพาะ

สรางสรรคผลงานแลว เผยแพรผานสอโซเชยลสวนตว หรอเพจของตวละคร หรอเพจน าเสนอเนอหาหรอรวมผลงานแฟนอารตโดยเฉพาะ

104

จากพฤตกรรมแฟนทมตอตวละครการตนไทย 11 รปแบบดงทกลาวมา ผวจยจงไดน าไปสรางแบบสอบถามเชงปรมาณ เพอเสรมความเหนจากการสมภาษณ และน าผลวจยเชงปรมาณมาอธบายล าดบความส าคญของแตละพฤตกรรม ซงไมสามารถระบไดจากการสมภาษณ โดยมผลดงตอไปน

ตาราง 2 แสดงคาเฉลยรปแบบพฤตกรรมของแฟนทมตอตวละครการตนไทย

พฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทย คาเฉลย

1. ทานสามารถจดจ าตวละครการตน ไดอยางชดเจน สามารถบรรยายรปลกษณ รปทรงใหผ อนฟงได

4.37

2. ทานรเรองราวของของตวละครการตนเปนอยางดสามารถเลาบรรยายใหผ อนฟงได

4.09

3. ทานสามารถใหค านยามสงทคณชอบในตวละครการตนไดอยางชดเจน 4.2 4. ทานไดมการตดตามสอสงคมออนไลนของตวละครการตนน 4.25 5. ทานซอสนคาของตวละครการตนน 3.9 6. ทานไดมการสอสารผานสอสงคมออมไลนของตวละครการตนน 3.88 7. ทานใชสนคาตวละครนอยางเปดเผย 4.2 8. ทานคนหาขอมลเพมเตมเกยวกบตวละครการตนนเสมอ 3.79 9. ทานสะสมสนคาของตวละครการตนน 3.63 10. ทานไดแนะน าใหผ อนรจก หรอ Share ขอมลเกยวกบตวละครการตนน 3.89 11. ทานไดเขารวมกจกรรมทจดโดยผผลตตวละครการตนน 3.56 12. ทานไดมสวนในสรางเนอหาทเกยวของกบตวละครน เชน Fan Art, การเขยนแนะน าตวละครการตนน

3.17

จากผลการวจยเชงปรมาณรปแบบพฤตกรรมของแฟนทมตอตวละครการตนไทย พบวา แฟนสามารถจดจ าตวละครการตนไดอยางชดเจน สามารถบรรยายรปลกษณ รปทรงใหผ อนฟงได โดยมคาเฉลยสงสดในทกค าถาม อยท 4.37 ซงเปนค าถามทผวจยมองวาเปนพนฐานเบองตนของความสมพนธระหวางแฟนกบตวละคร ในขณะทการมสวนในสรางเนอหาทเกยวของกบตวละครน

105

เชน Fan Art, การเขยนแนะน าตวละครการตนน มคาเฉลยต าสดอยท 3.17 ซงกสอดคลองกบการสมภาษณแฟนเชนกน เพราะเปนพฤตกรรมของแฟนในระดบสงทมผกพนกบตวละคร และมลกษณะทเปนผสรางสรรคคอนเทนตใหมๆ ใหกบตวละครได

นอกจากนนผ วจยพบวา การส ารวจครงนซงเปนการส ารวจในยคสมารทโฟนมความส าคญ ท าใหตวเลขคาเฉลยของการการตดตามสอสงคมออนไลนของตวละครการตน มคาเฉลย 4.25 ซงมากกวาการเรองราวของของตวละครการตนเปนอยางดสามารถเลาบรรยายใหผ อนฟงได ซงมคาเฉลย 4.09 ซงแสดงใหเหนถงอทธพลของสอทมตอแฟนในปจจบน มากกวาการไดรบชมเนอหาของตวละครเสยอก และอกขอหนงทแสดงใหเหนถงความส าคญของสอคอการใชสนคาตวละครอยางเปดเผยซงมคาเฉลย 4.2 ซงจดนผ วจยวเคราะหวากลมผ ใหค าตอบไดรวมการใชสตกเกอรไลนเขาไปดวย จงท าใหการใชสนคาอยางเปดเผยมคาเฉลยสงกวาตวเลขอนๆ ทงในดานซอสนคา และการสนบสนนในดานอน

ผวจยไดท าการจดกลมรปแบบของพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทยขางตน พบวา สามารถแบงกลมระดบความสมพนธของแฟนกบตวละครการตน ออกไดเปน 3 ระดบดงน

1. ระดบตน คอ รจก กลมทมพฤตกรรมรจก เสพเนอหาและนยามตวละครได กลมบคคลทมความสนใจในตวละครการตน โดยเรมจากการรจกตวละครการตน เคยรบชม หรอเคยเสพเนอหาคอนเทนตของตวละคร มความสนใจในตวละคร สามารถจดจ าชอตวละครได และสามารถแยกตวละครการตนตวทสนใจออกจากตวอนได สามารถนกถงตวละครตวทสนใจไดเมอถกถามถง ซงคนกลมนอาจจะเรยกไดวา เปนกลมคนทมศกยภาพในการเปนแฟนตวละครการตนขนทสงขนไปในอนาคต

เมอน ายคของเทคโนโลยสอเขามาวเคราะหพฤตกรรมของแฟนตวละคร พบวาแฟนระดบตนนนเปลยนพฤตกรรมในการรบชมเนอหาของตวละครไปโดยสนเชง จากในยคทสอมวลชนมความส าคญ แฟนสวนมากจะรบชมเนอหาของตวละครจากโทรทศน หรอโรงภาพยนตร ในกรณของกานกลวย ซงแฟนจะตองรบทราบถงตวละครมากอนแลวจากสอโฆษณา และตองมความตงใจในการรบชมเนอหาทตวละครการตนน าเสนอ เพราะตองรอคอยเวลาออกอากาศ หรอเดนทางไปยงโรงภาพยนตรเพอรบชมรายการ ในขณะทผชมในยคโซเชยลมเดย และสมารทโฟนมความส าคญ สามารถเขาถงเนอหาตางๆ ของตวละครไดโดยงาย โดยอาจจะผานการแนะน าของระบบโฆษณา (Ad Suggestions) ผานระบบโฆษณาของ Google Ads หรอเหนการแชรเนอหาจากเพอน ซงผชมสามารถเขาไปทดลองดเนอหา และตดสนใจทจะรบชมตอหรอไมกได ซงถาหากชอบเนอหากสามารถตดสนใจตดตามตวละคร หาขอมลเพมเตมไดทนท หรอกระทงแสดง

106

ความชอบและแชรเนอหานนตอไดทนท ซงสงผลใหแฟนในยคสมารทโฟนใชเวลาสนกวาในการขยบจากแฟนระดบตนไปสระดบสงขนไดอยางรวดเรว

2. ระดบกลาง คอ คนทสนบสนน เรมตดตามขอมลขาวสาร มสวนรวม และสนบสนนตวละครผานชองทางตางๆ เชน สอสงคมออนไลน มการแชรและแสดงความคดเหนผานสอโซเชยลมเดย ทงทเปนพนทสาธารณะ และพนทสวนตว และมการสนบสนนสนคาสนคาตวละคร

จากการสอบถามผผลตพบวาแฟนตวละครไทยสวนมากคนในกลมน ซงยคปจจบนทมโซเชยลมเดย ท าใหเกดแฟนในกลมพฤตกรรมนเปนจ านวนมาก เมอเปรยบเทยบกบยคสอมวลชนซงการตดตามตวละครการตนนนท าไดเพยงตดตามขาวสารผานสอเทานน ความสามารถของสอโซเชยลท าใหมความสะดวกในการเชาถงเนอหา การแสดงออก และการตดตามขาวสารและขอมลของตวละครการตน ซงแตกตางจากยคสมยสอมวลชนมความส าคญ ทการแสดงออกท าไดเพยงผานการสนบสนนสนคาตวละคร และสงขอความหรออเมลถงเปนการสวนตว ในขณะทยคโซเชยลมเดยแฟนมพฤตกรรมในการตดตามและสนบสนนตวละครทตวเองชนชอบบนสอโซเลยลมเดย โดยมการแสดงตวตนวาสนบสนนตวละครยางชดเจน รวมทงแสดงออกในพนทโซเชยลมเดยทเปนสวนตวดวย ปญจรตน อารรตนตระกล (2561: สมภาษณ) ต าแหนงมารเกตตง เมเนเจอร (Marketing Manager) บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด ใหความเหนวาแฟนของบลดด บนนคนไทยจะตดตาม แสดงความชอบ เชน กดไลด แตไมคอยแสดงความคดเหนมากเทาแฟนในตางประเทศ โดยโพสตทจะมการแสดงความเหนมกจะเปนแคสนคาใหมๆ

หรอโปรโมชน อยางวธทแฟนนยมท าคอ การแชร หรอ Hash Tag ชอตวละคร ในพนทสวนตวเชนใน Instagram

3. ระดบสง คอ คนทมความกระตอรอรน แสดงออกและเผยแพร มการแสดงออกอยางชดเจนถงความชนชอบในตวละคร มการแสดงออก การสรางสรรคและเผยแพรสอเกยวกบตวละคร เชน แฟนอารต การสรางเนอหาทงในรปแบบงานเขยน หรองานวดโอ และการชกชวนใหผ อนหนมาชอบตวละครทตวเองชอบ ซงเทคโนโลยสอท าใหการแสดงออกเหลานท าไดงายขน ผานโซเชยลมเดย และสามารถสรางผตดตามหรอแฟนของตวเองได แฟนกลมนเปนแฟนทระดบสงทมปฏสมพนธและความซอสตยตอตวละครการตน ซงมผลตอความส าเรจของตวละครเปนอยางมาก โดยเฉพาะผลตอการขยายฐานแฟนของตวละคร และสรางความนาสนใจใหกบตวละครการตน

จากการสมภาษณแฟนและผผลต พบวาพฤตกรรมของแฟนทมความกระตอรอรนนน แฟนชาวไทยสวนมากจะแสดงออกในกลมจ ากด เชนกบครอบครว หรอเพอนสนท โดยพฤตกรรมท

107

พบมากคอกลมแฟนทเปนผปกครอง จะเลอกใชตวละครการตนทตนชนชอบเปนสอในการเรยนรของลกหลานของตน

ขอสงเกตทผวจยพบคอพฤตกรรมขอใดขอหนงทแฟนท านน ไมไดเปนการบงบอกถงระดบของแฟนแตอยางใด ผวจยพบแฟนบางคนทสรางสรรคแฟนอารต เผยแพรผานกลมเครอขายสงคมของกลมนกวาด แตเมอท าการสมภาษณแฟนบางคนกลบไมไดมพฤตกรรมการตดตามตวละครการตน ไมมการซอสนคาหรอเขารวมกจกรรม เพยงแคมความชนชอบตวละครการตน และอยากแสดงออกใหคนอนรวาชอบและใหรวาเปนแฟนตวละครการตนตวนเทานน โดยในทางกลบกนแฟนบางคนทเปนแฟนทมความมกระตอรอรน เชน อดหนดสนคาตวละครอยเสมอ แสดงออก รวมทงมการชกชวนผ อน กไมจ าเปนตองสรางผลงานหรอเนอหาเพอสนบสนนตวละครการตนแตอยางใด ผ วจยมองวา ผ ทสรางเนอหาใหตวละครการตนนน จะตองเปนผ ทตองมความทกษะเฉพาะจงจะสามารถผลตเนอหาเหลานนออกมาได

นอกจากนนผ วจยพบวา ลกษณะล าดบความสมพนธของแฟนกบตวละครนน

ไมไดขนกบระยะเวลาทรจกตวละคร ซงการชนชอบตวละครนนมแฟนหลายทานใหความเหนวาเปนเหมอนรกแรกพบ หรอเหนแลวชอบเลย ในขณะทบางคนกใชระยะเวลาในการทจะชอบ โดยอาจจะเปนการพฒนาเมอเหนคอนเทนตของตวละครมากขน หรอเมอศกษาเรองราวและนสยตวละครมากขน เมอใชสนคาตวละครและเกดความผกพน เปนตน ซงประเดนนเปนลกษณะเฉพาะตวของแฟนแตละคน และยงพบวาพฒนาการของสอมผลตอระยะเวลาในการตดสนใจ

เปนแฟนตวละครการตน เมอเทคโนโลยสอใหความสะดวกขน มความรวดเรวมากขน พบวาแฟนกตกลงใจทจะตดตามตวละครอยางรวดเรวขน

ผมเหน Standy ทอยหนาคณะ มนคอกระตาย มนนารกด ผมชอบตงแตตอนนน แลวผมกคอยรวามนชอ Bloody Bunny (วรวช พระพลชยกล, 2562, สมภาษณ) ความชอบทมตอปงปอนด ทเปนแฟนตวน มนสะสมมาตงแตเดก ๆ ทอานพวกขายหวเราะ พอเราโต ขนมาปงปอนดกมเปนการตนเปนแอนเมชน กดไปเรอย ผกพน เปนเหมอนเพอนวยเดกทเดกแลวแตเคายงเหมอนเดม (ประสทธ ชยสาร ,2562, สมภาษณ) ชอบกานกลวยตงแตดแอนเมชนในโรงหนง คอดแลวความคดทมตอชางเปลยนไปเลย ชอบและตดตามกานกลวยตงแตนนมา (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

108

สวนท 2 วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย การวเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย จ านวนของผตดตามหรอแฟนนน

เปนสวนหนงทแสดงใหเหนถงความส าเรจของตวละครการตนไทย ทามกลางกระแสความนยมของตวละครการตนจากทวโลก ไมวาจะเปนตวละครจากคายใหญอยางดสนย หรอตวละครการตนจากญป นทไดรบความนยมเปนอยางมาก เชน โดราเอมอน ชนจง คตต เปนตน อยางไรกตามตวละครการตนไทยทง 3 ตวนกยงเปนทรจกและมแฟนตดตามอยตลอด และสามารถขยายฐานแฟนมาไดอยางตอเนองตลอดระยะกวา 15 ป โดย กฤษณ ณ ล าเลยง (2561, สมภาษณ) ไดอธบายถงการสรางตวละครการตนบลดด บนนใหเปนทรจกและมแฟนตดตามไปทวโลกวา การสรางตวละครนนกเหมอนกบการสรางแบรนดสนคา ตวละครการตนนนกคอตวสนคานนเอง ซงกเปนรปแบบเดยวกนกบการสรางแบรนดของบคคลทมชอเสยง อยางเชน ดาราหรอนกกฬา แตขอดของตวละครการตนคอตวละครนนไมมวนแก และไมมโอกาสไปท าเรองออฉาว จากการศกษาผวจยจงใชแนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร มาใชในการวเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย ซงประกอบไปดวย คณลกษณะ 6 ดาน ไดแก 1 (รปลกษณภายนอกของสนคา (Physique) 2 (บคลกภาพของของแบรนด (Personality) 3 (สายสมพนธระหวางแบรนดกบลกคา (Relationship) 4 (วฒนธรรมแบรนด (Culture) 5 (ภาพสะทอนของแบรนด (Brand Reflection) และ 6 (ภาพลกษณของแบรนด (Self–image) มาเปรยบเทยบกบขอมลการสมภาษณเชงลกของผ ผลตและแฟนของตวละครการตน 3 ตว สามารถสรปปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทยได 3 ปจจย ดงน

ปจจยท 1 ดานรปลกษณภายนอก คอ สงทผบรโภคสามารถจบตองและมองเหนได ผานคณลกษณะดานรปลกษณภายนอก (Physique) ของตวละคร

ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน คอการสอสารผานคณลกษณะดานบคลกภาพของแบรนด (Personality), สายสมพนธระหวางแบรนดกบลกคา (Relationship), วฒนธรรมแบรนด (Culture) และภาพลกษณของแบรนด (Self–image) ของตวละคร

ปจจยท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) คอ การสอสารสะทอนของแบรนด (Brand Reflection)

109

ปจจยท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอก

รปลกษณภายนอกของตวละครการตน เปนปจจยหลกทสามารถสรางความประทบใจแรกเรมใหกบแฟนตวละครการตน แฟนตวละครการตนสวนใหญจะใหความสนใจกบตวละครจากรปลกษณภายนอกกอนทจะใหความสนใจในเรองอน โดยปจจยดานรปลกษณภายนอกนนสามารถมองไดใน 2 มมมองคอมมมองของผออกแบบ กบมมมองของแฟน โดยในมมมองผ ออกแบบนนจะใหความส าคญกบหลกการของการออกแบบตวละคร ซงเนนทงในเรองของหลกการออกแบบทวไปมาประสานกบการสรางรปทรงทบงบอกถงบคลกภาพของตวละครผานความหมายของรปทรงตางๆ ในขณะทมมมองของแฟนจะเปนเรองการการประทบใจเมอแรกเหน (First impression) โดยแฟนจะตดสนใจในการใหความสนใจตอตวละครทพบเหนอยางรวดเรว โดยปจจยขอนยงสอดคลองกบมมมองของแนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร ซงแคปเฟอเรอรไดใหความส าคญกบภาพลกษณภายนอกวาเปนแกนส าคญของการสรางแบรนด โดยเปรยบภาพลกษณภายนอกของแบรนดนน เหมอนกานของดอกไมทยดโยงองคประกอบอนๆ ของดอกไม หากไมมกานดอกไมกไมสามารถรวมกนเปนดอกได (2008, น.182) ซงองคประกอบของปจจยดานรปลกษณภายนอกมรายละเอยด ดงน

1. การออกแบบ รปทรง สสนของตวละครการตน องคประกอบดานการออกแบบนนเปนกระบวนการในการท างานของ

ผ ออกแบบตวละคร ทจะสรางตวละครใหเปนทชนชอบของแฟน จดมงหมายส าคญของการออกแบบคอการสรางตวละครทมเอกลกษณและเปนทจดจ าไดงายส าหรบแฟน

จากการสมภาษณผออกแบบตวละครการตน พบวากระบวนการออกแบบตวละครการตนนน จะเรมตนการคนหาทมาของตวละคร อาจจะมาจากการศกษาประวตศาสตร การศกษาความตองการของตลาดในขณะนน หรอไดรบแรงบนดาลใจจากสงรอบตวกได อครชญ จารศลาวงศ (2561, สมภาษณ) ผ ออกแบบตวละครบลดด บนนเปนคนทเลยงกระตายอยแลว กระตายทเลยงกลายมาเปนแรงบนดาลใจเบองตนในการลองใชกระตายมาสรางเปนตวละคร อครชญ จารศลาวงศไดอธบายตอวา ในตอนแรกของการออกแบบนน นกออกแบบจะท าการคนควาหาขอมลและจะออกแบบตวละครมาจ านวนมาก และเลอกเอาตวละครทมความลงตว มความนาสนใจ และมโอกาสในการพฒนาตอยอดได โดยยงไมตองน าเอาเรองราวของตวละครมาประกอบในเบองตน งานออกแบบตวละครการตนทด ควรสรางความนาสนใจไดดวยตวเองกอน แลวคอยน าองคประกอบอนๆ มาเสรมใหเกดความแขงแรง

110

จากแนวความคดหลกของตวละครการตนวามลกษณะเปนคน เปนสตว หรออนๆ มนสยอยางไร และมกลมเปาหมายมลกษณะอยางไร จากนนผออกแบบจะท าการออกแบบตวละครใหตรงตามแนวคดทตงขนไวแตแรก โดยตวละครทออกแบบขนมานน จะตองสามารถสอสารแนวคดหลกของตวละคร ไมวาจะเปนลกษณะนสย บคลก ความสามารถ ภมหลงของตวละครออกมาใหเหนไดจากรปลกษณภายนอกอยางชดเจน โดยการออกแบบนนจะอาศยองคประกอบตางๆ เชน รปทรง ลลาทาทางของตวละครทจะชวยท าใหผคนสามารถจดจ าตวละครการตนนนไดทนท แมจะเหนเพยงสวนใดสวนหนงของตวละครเทานน โดยผ ออกแบบจะใหความส าคญกบสดสวน และรปรางของตวละครเปนอยางมาก โดยผออกแบบจะใชเทคนคการออกแบบโดยใชหลกการเหนภาพในลกษณะภาพเงา (Silhouette) เปนรปทรงทไมมรายละเอยดของตวละครการตน ตวละครการตนนนจะตองมภาพเงาทมความแตกตางและเมอเปรยบเทยบกบตวละครอน สามารถสงเกตเหนไดทนทและชดเจน

นอกจากนนรปทรงของตวละครตอง สอสารถงบคลกของตวละคร โดยหลกการของการออกแบบตวละครเรมตนจากรปทรงหลกของตวละคร วามลกษณะอยางไร ผออกแบบจะเลอกรปทรงหลกของตวละครเพอสอสารถกบคลกของตวละครเชนหากตวละครทเปนมตร หรอนารกผออกแบบกจะเลอกรปทรงกลม ตวละครทวองไว หรอมอนตรายจะเปนรปทรงสามเหลยมเปนตน

ตอนออกแบบหนงในขอส าคญคอการสอบคลกตวละครผานลกษณะของรปทรง (shape) และทาทางการแสดงออกของตวละคร กานกลวยในวยเดกนนจะมรปลกษณะทโคงมน มขนาดศรษะทใหญเมอเทยบกบตวซงใหความรสกถงความเปนมตร ในขณะทเมอโตขนกานกลวยจะมเสนสายทมความเหลยมมากขนโดยเฉพาะดวงตา เพราะกานกลวยจะตองเปนชางนกรบ ตองสามารถแสดงออกถงความมงมน และกลาหาญอยางนกรบ แตเมอเทยบกบงวงแดงซงเปนชางฝายอาณาจกรตองอทมความดราย งวงแดงจะมรปทรงทมความเหลยมคมอยางชดเจน อกทงยงมขนาดทใหญโตกวา (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

จากนนผออกแบบคอยๆ เพมรายละเอยดเขาไปในตวละคร ทงหนาตา ปาก

จมก ดวงตา การใหรายละเอยดของสสน และรายละเอยดประกอบตางๆ ตวละครการตนกลมตวอยางทง 3 ตวมลกษณะดงน

111

บลดด บนน เปนกระตาย ตวเลกสขาว บรเวณหชนในจะเปนสแดง หขางขวามลกษณะหตก มรอยเยบทหขางขวาและททอง ดวงตาคม วงนอกสเหลองและวงในสแดงทแสดงถงความดดน ดวงตาของบลดด บนนเปนจดเดนทท าใหคนจดจ าได

ปงปอนด เปนตวละครเดกผ ชายอาย 5 ขวบ มความซน นารก สดใส จงออกแบบใหหวโต มดวงตากลมโต ใสเสอยดสแดง มลายเปนตวอกษร ป สวมกางเกงสน าเงน สวมรองเทาหวโตสฟา และมเสนผมชขน 3 เสน ทเปนสญลกษณส าคญทท าใหจดจ าปงปอนดได

กานกลวย มลกษณะ 2 แบบตามชวงอายของตวละคร แบงเปนวยเดก และวยผ ใหญ เปนชางตวสฟา มสชมพทใบหดานใน การออกแบบไดแรงบนดาลใจจากคชลกษณของชางทรงของสมเดจพระนเรศวรมหาราช มลกษณะหลงโคงลาดคลายกานกลวย สและรปทรงของกานกลวยเปนจดเดนทท าใหคนจดจ าได

กลวยเรมออกแบบมาจากค าในพงศาวดารทวา เจาพระยาปราบหงสาวดเปนชางทม

ความจงรกภกด และมความกลาหาญเสยสละชวยกอบก ชาตใหแผนดน มลกษณะทางคชลกษณทด ชางทมลกษณะดจะตองมลกษณะของหลงจนถงปลายหางลาด และเรยบเนยนไมสะดดเหมอนกานกลวย ค านกเลยเปนทงทมาของการออกแบบ และชอของกานกลวย สวน เรองสนน ชางรบในต าราจะเขยนวา สเทาเฉดไปทางฟาคราม เรากตดสเทาออก กลายมาเปน สฟาตองการใหมนมความเปนการตนมากขน และสรางความแตกตางจากชางตวอนๆ กเลยมา จบทสฟา (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

จากการศกษา พบวากระบวนการออกแบบของนกออกแบบตวละครมขนตอนทคลายกนและสามารถสรปเปนขนตอนในการออกแบบไดเปนแผนภมดงน

นอกจากนน รปทรงของตวละครการตนยงมความส าคญทจะสามารถสรางเสนหใหกบตวละครการตน ผ ผลตตวละครการตนใหความเหนในเรองของเสนหของตวละครการตนไววา ตวละครการตนจะตองมเสนหทสามารถดงใหผคนหนมาเหนและสนใจไดในครงแรก เชน เดยวกบดารานกแสดงทจะตองมเสนห หรอบางครงถกเรยกวา Halo Effects (Katherine Isbister, 2006, p. 7) คนไทยสวนใหญจะนยามตวละครการตนวา นารก เปนค าทไดรบอทธพลมา

การวจยหาขอมล

ขอมลพนฐาน

ตวอยางงานทเกยวของ

ค ำนยำม ค ำจ ำกดควำม

แนวความคดหลก(concept)

แนวคดเบองตน

แบบราง

รปทรงพนฐาน

การออกแบบตวละคร

ออกแบบรายละเอยด

การใหสสน

112

จากวฒนธรรมการชนชอบความนารก หรอ คาวาอ (Kawaii) มาจากภาษาญป น เกดจากการออกแบบโดยใชรปทรงทเนนสดสวนสวนหวใหมหวขนาดใหญ โดยทสดสวนของแขนขาสนกวาปกต มดวงตาทกลมโต คลายเดกเพอสรางความนารก นาเอนดใหกบตวละคร ในกลมตวอยางตวละครการตนทผวจยศกษา กมลกษณะทออกแบบใหดนารกนาเอนดเชนกน คอมหวทใหญ แขนขาทสนลง ดวงตาโต เดนชด นอกจากนน ในตวละครแตละตว จะมองคประกอบอนๆ ทสรางความแตกตางและเพมความนาสนใจ เชน หทตกลงมาหนงขางพรอมรอยเยบของบลดด บนน ปอยผมเลก ๆ ของกานกลวย หรอผมสามเสนของปงปอนดในมมมองผออกแบบเปนเรองยากทจะสรางตวละครทมเสนห อกทงยงไมมสตรตายตว ผออกแบบมกใชวธการทดลอง และปรบเปลยนทละเลกละนอย เพอทดลองกบกลมเปาหมาย เพอใหไดตวละครทมความดงดด

นกออกแบบตวละครการตน จะพยายามสรางจดเดนทส าคญของตวละครการตนนนเอาไว เพอเปนการสรางอตลกษณส าคญใหกบตวละคร และเปนการสรางภาพจ าส าคญ ซงภาพเลานจะไปอยในใจของแฟน และเมอถามค าถามแฟนใหอธบายตวละครการตน ลกษณะเฉพาะเหลานมกจะเปนสงทแฟนใชอธบายตวละครนน เชน ดวงตาสแดงของกระตายบลดด บนน ซงแฟนจะสามารถบอกไดทนทวานคอ บลดด บนน แมวาจะเปนเพยงภาพทเหนแคครงหนาของตวละครกตาม จ านวนเสนผมสามเสนของปงปอนด หรอปอยผมสฟาของชางกานกลวย จะเปนสงทท าใหจดจ าไดและเปนการสรางเสนหใหกบตวละคร นอกจากจะท าใหแฟนจ าตวละครไดงายขนแลว ยงมผลตองานออกแบบสนคาตวละครอกดวย เพราะเมอคนสามารถจ าเพยงบางสวนของตวละครได หมายถงผ ออกแบบกสามารถใหเพยงบางสวนของตวละครในการออกแบบผลตภณฑไดเชนกน ซงเมอท าการสมภาษณแฟน ผ วจยกไดผลในลกษณะเดยวกนคอ แฟนจ านวนมากใหนยามสงทจ าไดเกยวกบรปลกษณภายนอกของปงปอนดวา “ผม 3 เสน” และดวงตาสแดงสมของบลดด บนน ดวงตาและผวสฟาของกานกลวย

จากการสมภาษณผสรางตวละครการตน ผวจยยงพบอกวา การออกแบบตวละครการตนนน แมวาจะตองพยายามสรางลกษณะภายนอกใหดงดดสายตาผ คน กฤษณ ณ ล าเลยง (2561, สมภาษณ) ไดอธบายถงการออกแบบตวละครการตนไววา นอกจากการออกแบบใหมความโดดเดน นาสนใจ และนาจดจ าแลว จะตองมความงายตอการน าไปตอยอด ตวละครอยางบลดด บนน จะมความงายในการวาด เราสามารถใหนกออกแบบคนอนมาวาดได และเมอมการน าไปใชงาน อยางเอาไปผลตเปนเสอ หรอ กระเปา หรอแอนเมชน ตวบลดด บนน กยงคงเปนทจดจ าได แมจะใชเทคนคในการออกแบบทตางกน

113

2. ทาทางการแสดงออกของตวละครการตน เมอนกออกแบบตวละครไดรปทรงของตวละครแลว กระบวนการถดมาคอ

การออกแบบการแสดงออกผานทาทางและอารมณตางๆ ของตวละครนน จะมการแสดงออกอยางไร ทาทางการแสดงออกถงบคลกลกษณะและอปนสยของตวละคร การสะทอนบคลกภาพของตวละครทชดเจนไปสภาพลกษณนน ตงแตวธทตวละครยน นง เดน ลวนแตมความส าคญในการสอสารบคลกของตวละครไปสแฟน ซงทางนกออกแบบจะเรยกการออกแบบตรงนวาการ โพสทาของตวละคร

ในการออกแบบเรากจะเขยนทาทางของกานกลวยออกมาจ านวนเยอะ เปนโพสตาง ๆ ดจากบทวากานกลวยมทาทางอะไรทส าคญ ๆ บางทาทางพวกนส าคญมากเพราะมนจะชวยใหแอนเมเตอร รวาเวลาท าแอนเมชนนนตวคะครตางๆ เคาจะขยบยงไง ท าทาทางยงไงใหมนอยใน personality ของเขา อกจดนงทเราจะไกด เรองพวกนคอตอนพากยเสยง เราจะพากยไป แสดงไป พวกทาทางตาง ๆ กจะออกมาตอนนดวย (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

ตวละครการตนแตละรปแบบมการแสดงออกทางทาทางตางกน ขนอยกบลกษณะของรปรางของตวละคร หนาตา และวธการออกแบบหรอสไตลของตวละคร ซงในการแสดงออกจะแตกตางกนไป ตวละครบางตวใชการแสดงออกผานทางทาทาง และสหนาเปนหลก โดยเฉพาะตวละครทสรางดวยวธแบบสามมต ซงมขอจ ากดคลายกบคนหรอสงมชวต ทสามารถขยบไดตามโครงสรางการเคลอนไหวทก าหนดโดยโครงกระดกของตวละคร เชน กานกลวยซงยงคงรปแบบการเคลอนไหวแบบชางทยงตองเดน 4 และมรปแบบทาทางทมขอจ ากดทอางองตามธรรมชาตของชาง สวนตวละครบางตวใชภาพกราฟก เสนสาย และการเปลยนแปลงรปแบบของตวละคร เชน เปลยนสตา หรอ หรอรปแบบของตาทผดไปจากธรรมชาตของตวละคร

ดงนน จากภาพสตกเกอรไลนของตวละครทง 3 ตว จะเหนไดวาไมใชแคการออกแบบรปทรงของตวละครเพยงอยางเดยวจะสามารถแสดงออกบคลกภาพตวละครได แตผออกแบบจะตองออกแบบหนาตาและทาทางของตวละครในลกษณะอารมณตางๆ เชน การแสดงอารมณโกรธ ดใจ เสยใจ ยม เปนตน และการโพสทาทางตางๆ ของตวละคร เพอแสดงออกถงบคลกของตวละคร ตวอยางเชน บลดด บนน มการออกแบบขนบรเวณมอและรางกายใหมรปทรงทมแหลมคม แสดงออกถงความอนตราย การใชสแดงและสมทดวงตา และไมมการแสดงสหนาในเรองใดใดกตาม ซงสอถงลกษณะนสยทจรงจง รวมทงทาทางการแสดงออก ทเนนเสนสายทดม

114

ความรนแรง แมแตในสตกเกอรไลนกยงคงเอกลกษณนไวเชนกน ซงลกษณะเหลานสามารถถายทอดบคลกไปสแฟนไดโดยตรง โดยแฟนมกน าเอาบคลกภาพของตวละครเหลาน ไปเปรยบเทยบกบอปนสยของตนเอง หรอคนรอบขาง และหากมความคลายกน แฟนคนนนอาจจะถงขนน าเอาตวละครการตนนนไปเปนสญลกษณแทนตนในการแสดงออกผานสอตางๆ

ในแงมมของทาทางในการสรางความจ าจดตอตวละคร นกออกแบบตวละครการตนใหความส าคญกบการออกแบบทาทางทเปนทาประจ าของตวละคร ตวละครแตละตวจะมทาทางและการแสดงออกทางสหนาทแฟนสามารถจดจ าได เชน กานกลวยกบทาถบดวยขาหลง หรอ การหลบใตใบบว ทาทางฟนดาบของบลดดเ บนน หรอ การยมตาเปนสระอ ชสองนวของปงปอนด ซงทมาของทาทางประจ าเหลาน อาจจะมาจากสวนหนงของเนอเรองหรอแอนเมชน หรอเกดจากการตงใจในการออกแบบเลยกได ตวอยางเชนต วละครกานกลวยจะใชทาเตะดวยขาหลงอยตลอดทงเรอง ถอเปนทาเกงของกานกลวยเลยกวาได โดยเฉพาะในชวยตอสส าคญทกานกลวยตองตอส กบงวงแดง ดงนนผ สรางแอนเมชน จงเนนทาทางนเปนพเศษ โดยใหกานกลวยมการคนพบ และฝกทาทางนตงแตเดก จนกลายเปนภาพจ าของแฟนวาการตอสของกานกลวยจะตองเปนทาน

จากการสมภาษณแฟนตวละครการตนพบวา เมอใหแฟนตวละครการตนนยามตวละครการตนทตนชนชอบ พบวาแฟนจะใชค านยามทเฉพาะเจาะจงลงไปทบคลกของตวละครโดยตรง ซงหมายถงวาบคลกการแสดงออกทมองเหนไดของตวละคร ผานทาทางการแสดงออกและหนาตาของตวละครนนสรางความจดจ าใหกบแฟนได

นยามของตวละครปงปอนดในความรสกของเราคอ เดกกวนๆ ซนๆ ชวนยมกบความนารกนาเอนด (วไลภรณ สรพทยากล, สมภาษณ, 2562)

กานกลวยเปนชางทกลาหาญ เอาชนะความกลวได แลวกเปนชางทมจตใจออนโยน นาชนชมในเรองของความเสยสละ รกครอบครวเพอนฝง ถาเปนคนกนาจะเปนคนดในสงคมคนหนงเลย (พนชกร สวรรณเรอง, สมภาษณ, 2562)

ชางนอยสฟานารกมคณธรรมจตใจด (ปลมมนส นภาลย, สมภาษณ, 2562)

กระตายซา (ปรเมศวร การด ารห, สมภาษณ, 2562)

115

3. การออกแบบตามกระแสนยม รปแบบการออกแบบตวละครทเปนทนยมมความเปลยนแปลงตามชวงยค

สมย โดยเปลยนแปลงไปตามอทธพลของวฒนธรรมทมผลตอความนยมในยคสมยนน โดยผ คนทเตมโตขนในสมยนน จะมการซมซบวฒนธรรมและสไตล กลายมาเปนความชนชอบทแตกตางกนไป จากการสมภาษณแฟนและผผลตตวละครการตนพบวา มรปแบบการออกแบบตามกระแสนยมดงน

- ตวละครการตนสไตลอเมรกน เปนกลมผ ชนชอบการตนลายเสนหรอแอนเมชนจากชองการตนเนตเวรค (Cartoon Network) รปแบบการตนทตดทอน เนนลายเสนแขงๆ

- ตวละครการตนสไตลอเมรกน 3 มต การตนแอนเมชน 3 มต แบบของพกซาร (Pixar) ทใชเทคโนโลยการสรางแอนเมชนแบบ 3 มตมาใช เพอสรางตวละครทมมมมองทมความสมจรง ทง สแสงและเงา

- ตวละครการตนสไตลมงงะ การตนแบบหนงสอญป น คนไทยสวนใหญจะเตบโตมากบการอานการตนในลกษณะน ทงในรปแบบแอนเมชนและหนงสอการตน

- ตวละครการตนสไตลคาวาอ ตวการตนทเนนความนารก ทมอทธพลจากวฒนธรรมแบบญป น ตวอยางเชน จากตวละคร Hello Kitty ของซารโอ

- ตวละครการตนสไตลเกม คนไทยทเตบโตมาในยคหลงป 2000 จะมกใชเวลาสวนหนงในการเลนเกม เกมจงกลายเปนสวนหนงของวฒนธรรมของคนยคน และตวละครทมาจากเกม จงกลายเปนสวนหนงของสไตลทมผคนชนชอบเปนจ านวนมาก

ผผลตตวละครการตนไทยใชสไตลทเปนทนยมเหลานเชนกน ในการสรางตวละคร อาศยกระแสนยมเหลานในการเขาถงกลมผสนใจ และน าไปสแฟน ตวละครปงปอนดถกออกแบบมาในลกษณะของการตนคอมมค เพอน าเสนอเนอหาในหนงสอการตน และถกน ามาพฒนาเปนตวละครแบบสามมต ตวละครปงปอนดจงไดรบการปรบเปนตวละคร 3 มตตามกระแสนยมในขณะนน ซงมการปรบเปลยนงานออกแบบหลายอยาง เพอใหเขากบรปแบบของสไตลและขอจ ากดของงานแบบสามมต โดยเฉพาะใบหนาตวละครทเดมเปนการเขยนในรปแบบของการตนคอมมคทไมมขอจ ากดในเรองความสมจรง เชน การทดวงตาของปงปอนดออกมาอยนอกใบหนาของตวละครได โดยคณชยพร พานชรทตวงศ ผก ากบปงปอนด ตะลยโลกอนาคต ตองน าตวละครมาปรบใหเขากบรปแบบการท างานแบบสามมต แตยงคงเอกลกษณของตวละครอยอยางครบถวน

116

กานกลวย เรมผลตหลงปค.ศ. 2000 ตงเปาเปนภาพยนตรแอนเมชนสามมตเรองแรกของไทย จงมงทความเปนสามมตทมคณภาพในระดบสากล อจฉรา กจกญจนาสน (2561, สมภาษณ) ใหขอมลวาในชวงเรมตนของแอนเมชนกานกลวย มการใชนกออกแบบและผ สรางสรรคทมาจากตางประเทศ และเคยมประสบการณในการท าแอนเมชน 3 มตในระดบนานาชาตจ านวนมาก รวมทงผ ก ากบแอนเมชนกานกลวยคอ คมภญญ เขมก าเนด ซงมประสบการณในการท างานทงกบ บรษท วอลท ดสนย และบลสกายสตดโอ ในภาพยนตรแอนเมชน ทารซาน (Tarzan) , ไอซเอจ (Ice Age) และ แอตแลนตส (Atlantis) เขามามสวนรวม ตวละครกานกลวย จงออกแบบมาในลกษณะของตวละครสามมตทเปนไปตามกระแสนยมแอนเมชนสามมตในขณะนน ผลออกมาจงเปนทยอมรบจากแฟนในเรองคณภาพของตวละคร

ตวละครบลด ด บน น น น อค รชญ จารศลาวงศ (2561, สมภาษณ ) ผออกแบบใหขอมลวาตวเขาไดรบอทธพลมาจากการตนสไตลอเมรกน โดยเฉพาะจากชองกา รตนเนตเวรคอยาง เรอง Power Puff Girl หรอ Dexter's Laboratory ประกอบการแนวคดของการสรางเรองราวของตวละครบลดด บนนนนเปนแนวคดทตอตานกระแสความนยมความนารก หรอ Kawaii ซงเปนอทธพลจากกระแสวฒนธรรมญป น โดยน าเสนอสงทแตกตางออกไปและเปนตวแทนของคนอกกลมทตองการความแตกตางในการแสดงออกถงดานลบทมอยในตว บลดด บนน จงเปนสไตลทผสมผสานระหวางความนารกกบความโหด และมรปแบบงานออกแบบทผสมระหวางงานแบบญป น กบอเมรกาซงกลายเปนเอกลกษณของตวละครและไดผลตอบรบจากแฟนทง 2 กลม

ตอนผมออกแบบบลดด บนน เรากอางองจากพวกทาทางตางๆ จากการตนทเราด มการ reference จากพวก Cartoon Network เชน Power Puff Girl ทมนดเปน Action แตมนกมสไตลอยในตว และพวกการใชเสนสายของความเปนการตน 2D มพวกเสน ffect ทเนนใหทาทางมนดมการเคลอนไหวมากขน ” (อครชญ จารศลาวงศ, 2561, สมภาษณ)

จากการศกษาตวละครการตนทง 3 ตวนน รปลกษณะภายนอกของตวละครการตนทง 3 ตวจะมการปรบเปลยน เพอใหเขากระแสนยมทเปลยนไป โดยอาจจะไมไดเเปลยนแปลงมากมายนก แตหากน ามาเปรยบเทยบกนกสามารถสงเกตได สดาพรรณ สงหทอง (2561, สมภาษณ (ไดเปดเผยถงการทกานกลวยไดมการปรบเปลยนไปในหลายรปแบบทง 2 มต และ 3 มต เมอเวลาผานไป กานกลวยกตองมการเปลยนแปลง เพอใหตามทนกบคนรนใหม โดยไดมการ

117

ทดลองสรางกานกลวยซรยในรปแบบของงานแบบ 2 มต รวมทงการปรบรปแบบของตวละครกานกลวยในวยเดกส าหรบการท าของทระลกเพอใหมความนารกมากขน และถกใจเดกรนใหมมากขน สวนปงปอนดทตองมการดดแปลงจากตวละครการตนในหนงสอใหกลายมาเปนการตนแอนเมชน 3 มต และ 2 มต เมอเวลาเปลยนไป

เมอเราท าปงปอนดไปเปนเวลา 10 กวาป เรากมความรสกวาเราตองเปลยนรปลกษณของปงปอนดในเขากบยคสมย และเขากบเดกยคใหม รวมทงใหงายตอการน าไปใชงานในสอตางๆ มากขน ซงเปนเรองยากทจะเปลยนปงปอนดทเรารจกกนมานาน และเปนเรองทตองถกเถยงกนมากในทมงาน โดยเราตดสนใตเปลยนใหปงปอนด ดเดกลง มดวงตาทใหญขน ดนารกขนในมาตรฐานของปจจบน ลดความเปนลายเสนแบบนกเขยนลง และท าใหภาพของตวละครโดยรวมมความเรยบงายมากขน ซงเหมาะกบการท าเปนงาน ทง 2 และ 3 มตในรปแบบคอมพวเตอรมากขน อกทงยงน าไปประยกตเปนสนคาไดงายขน (ปนดดา ราศร, 2561, สมภาษณ)

4. รสนยมและชนชอบสวนตวของแฟน จากการสมภาษณแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยพบวา เมอพดคยถง

จดเรมตนของการชนชอบตวละคร แฟนมกจะใหค าตอบถงการชนชอบทเปนในลกษณะของการตอบสนองในแบบทนท ทนใดหรอทเรยกวา First Impression คอ เหนแลวชอบเลย

ชอบบลดด บนนเพราะดวงตา ผมชอบบดวงตาแบบนมาก เหนแลวรสกชอบเลย (ปรชญา ศรบญเรอง, 2562, สมภาษณ)

เหนแลวชอบเลย ชอบความมเอกลกษณโดดเดนของ บลดด บนน ไมซ าใคร ฉกทกกฎความแบวใสของกระตาย (อารยชาต ดลยโกเมศ, 2562, สมภาษณ)

สอดคลองกบการเกบขอมลภาคสนาม ทผ วจยไดไปสงเกตพฤตกรรมของแฟนของผ วจยในงาน Thailand Creative Showcase 2018 ในวนท 8 มถนายน พ .ศ . 2561 ทศนยการคาสยามพารากอน และ งาน Thailand Creative Showcase 2019 ในวนท 3 พฤษภาคม พ .ศ . 2562 ทหางสรรพสนคาเซนทรลเวลด เปนงานแสดงสนคาตวละครการตนไทย โดยผวจยได

118

สงเกตพฤตกรรมผบรโภค และแฟนทมาชมและซอสนคาตวละครการตน จะมทงผ ทตงใจมาซอสนคาของตวละครการตนไทย และผ ทผานมาและใหความสนใจ พบวาโดยทวไปหากตวละครการตนไมไดเปนทรจกมากอน คนจะเลอกหยบและใหความสนใจกบสนคาตวละครการตนทตนเองรสกวานารกหรอถกใจกอนเปนอนดบแรก จากนนจะน าไปสการพดคยถงเรองราวหรอลกษณะนสยตวละครในภายหลง ในมมมองของผมาชมสนคาภายในงานจะใหความสนใจตวละครการตนทเปนภาพกราฟก และตวสนคาไปพรอมๆ กน โดยจะใหค านยามตวละครทผบรโภคใหความสนใจนนวา “นารก” “กวนๆ ” และ “เหมอน ...เลย ”

แฟนมกจะระบถงลกษณะของตวละครการตนทตรงกบความชนชอบทตนมอยกอนแลว หรอตรงกบลกษณะเฉพาะของแตละบคคล เชน แฟนเกดในปกระตายกเลยชอบตวละครทเปนกระตายเปนพเศษ หรออาจจะตรงกบสตวเลยงทตนมอยเปนตน ซงเหตผลของการชนชอบตวละครการตนในลกษณะน เปนเหตผลสวนตวของแฟนแตละคน แฟนจะหลงรกตวละครไดอยางหากตวละครนนมคณสมบตบางอยางทตรงใจของแฟนคนนน

ชอบ Bloody Bunny เพราะมเอกลกษณโดดเดน ไมซ าใคร และมความคลายกบตวเองทงทาทางนสยแบบดเหวยงๆ โหด ๆ และป เกดซงเกดปกระตาย กเลยชอบตวละครตวนมากเปนพเศษ โดยใชทงของ Bloody bunny และใช Line Sticker :ซงสามารถบอกตวตนเราชดเจนมากในความเกรยวกราด (อารยชาต ดลยโกเมศ, 2562, สมภาษณ)

ความชนชอบของแฟน ผ วจยพบประเดนทแฟนมกยกขนเปนเหตผลสวนตวดงน

1. เปนสไตลการออกแบบ สสนทชนชอบอยแลว เชนชอบตวละครท ดกลม นมๆ อยแลว ชอบลายเสนแบบนอยแลว หรอชอบสสนสไตลสด ๆ อยแลวเปนตน

2. รปลกษณตวละครคลายกบสงทชอบ เชนแฟนอาจจะชอบกระตายหรอเลยงกระตายอยแลว จงชอบตวละครทเปนกระตายดวย

3. บคลกตวละครคลายกบสงทชอบ หรอคลายกบตวเอง ชอบบคลกตวละครนน เชน มความกวน มความด หรอโหด และสะทอนสงทตนเองชอบหรออยากจะเปน

4. สงทตวละครเกยวของมความคลาย หรอสอดคลองกบสงทชอบ เชนตวละครกานกลวยมความสอดคลองกบความเปนไทย

119

จากประเดนปจจยดานรปลกษณภายนอกของตวละคร ยงมความสอดคลองกบผลการวจยเชงปรมาณพบวาแฟนของตวละครการตนไทยกลมตวอยางทง 3 ตว ใหความส าคญกบรปลกษณภายนอกในระดบทสงมาก ดงขอมลตาราง

ตาราง 3 แสดงคาเฉลยดานปจจยดานรปลกษณภายนอก

1. ปจจยดานรปลกษณภายนอก คาเฉลย

1.1 การออกแบบรปทรงสสนของตวละครการตนมผลตอความชนชอบของทาน 4.52 1.2 ทาทางการแสดงออกของตวละครการตนมผลตอความชนชอบของทาน 4.50 1.3 การออกแบบทเปนไปตามสมยนยมมผลตอการชนชอบของทาน 4.32 1.4 รสนยมและชนชอบสวนตวมผลตอความชนชอบตวละครของทาน 4.43

คาเฉลยรวม 4.44

จากขอมลการวจยเชงปรมาณ ตวเลขเฉลยค าถามปจจยการเปนแฟนตวละครการตนไทย พบวาปจจยดานรปลกษณภายนอกละคร มคาเฉลย 4.44 ซงพสจนไดวาแฟนตวละครการตนใหความส าคญกบรปลกษณภายนอกของตวละครเปนอยางมาก และเมอเจาะลงไปในรายละเอยดของประเดนของรปลกษณภายนอก พบวาแฟนใหความส าคญตอการออกแบบ รปทรง สสนของตวละคร มากเปนอนดบท 1 มคาเฉลย 4.52 ตามมาดวย ทาทางการแสดงออกของตวละครทมคาเฉลย 4.50 การออกแบบทเปนไปตามสมยนยมมผลตอการชนชอบมคาเฉลยอยท 4.43 สวนการทตวละครมการออกแบบทเปนไปตามสมยนยมนนมความส าคญนอยทสดคอ มคาเฉลยอยท 4.32

ทงน จากขอมลทไดจากการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ มผลวจยสอดคลองใปในทศทางเดยวกนวา ปจจยดานรปลกษณภายนอกของตวละครการตนทมความโดดเดน จดจ างายเปนสงกระตนทท าใหเกดแฟนของตวละครการตน

ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน

เรองราวและนสยของตวละครการตนเปนปจจยทท าใหตวละครการตน มความแตกตางจากของเลนอยางตกตาทวไป และเนองจากความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตนนนเปนความสนธแบบกงความจรง ซงแมวาตวละครการตนจะไมใชสงมชวตกตาม แตในการทจะ

120

เกดความสมพนธประเภทกงความจรง ตวละครตองมลกษณะของความเปนบคคลทสามารถแฟนสามารถทจะรบรได ผานบคลก ลกษณะนสยทอาจจะมความเหมอนกนกบแฟน หรอมความนาสนใจ เชนเดยวกบการเรมตนความสมพนธระหวางบคคลทวๆ ไป (Hoffner, 2008 , p. 310) ดงนนผผลตตวละครการตนจะใหความส าคญในการสรางนสยและเรองราวของตวละครการตนทมความชดเจน และแตกตางจากตวละครอนซงท าใหเกดการจดจ าและไดรบการชนชอบจากแฟนตวละคร โดยแฟนจะใหความส าคญและพดถงเรองราวของตวละครการตนเสมอนวา เรองราวเหลานนและตวละครการตนเหลานนมตวตนจรง สอดคลองกบแนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร ทวาอตลกษณของแบรนดนนจะถกแสดงออกสผบรโภคไดผานทงปจจยทจบตองได (Tangible Factor) และปจจยทจบตองไมได (Intangible Factor) (แคปเฟอเรอร, 2008, น. 178) และหากเปรยบเทยบองคประกอบแนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร ใหเขากบตวละครการตนจะพบวามถง 4 คณลกษณะของการสรางอตลกษณแบรนด ทตรงกบปจจยขอน ซงกคอ 1. นสยของตวละครการตน (Personality) 2. วฒนธรรม เรองราว และโลกของตวละคร (Culture) 3. การทตวละครสามารถสะทอนความเปนตวตนของแฟนผานการใชสนคาตวละครการตน (Reflection) และ 4. ภาพลกษณของตวละครการตนทมอยในใจของกลมแฟนและผ ท รจกตวละครการตน (Self-image) ทงหมดนลวนเปนองคประกอบของปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน โดยเมอน าองคประกอบของการสรางอตลกษณแบรนด มาเปรยบเทยบกบเนอหาทไดจากการสมภาษณแฟนและผผลตตวละคร ผ วจยพบองคประกอบส าคญ 3 ประการของปจจยขอนดงน (1) นสยของตวละคร (2) เรองราวของตวละคร (3) ภาพลกษณของตวละคร

น สยของตวละคร จะถกก าหนดขนตงแตขนตอนการก าหนดแนวคดหลก (Concept) ของตวละคร ซงเปนขนตอนกอนการออกแบบตวละคร โดยนกออกแบบตวละครจะออกแบบตวละครใหสะทอนถงนสยของตวละคร อครชญ จารศลาวงศ (2561, สมภาษณ ) นกออกแบบตวละครผออกแบบบลดด บนนไดอธบายถงกระบวนการออกแบบของเขาวา ทกครงในการออกแบบตวละคร จะมการก าหนดแนวความคด หรอ Concept และนสยตวละครไปกอนเสมอ โดยตวแนวความคดทเขาใชโดยปรกตจะตวละครจะตองมความแตกตาง และบคลกหรอนสยชดเจน โดยอาจจะเกดจากความขดแยงของนสยกบลกษณะภายนอกของตวละคร เชน กระตายทควรจะเปนสตวนารก ถากลายเปนตวละครโหดขนมาจะเปนอยางไร หรอแกะทเปนสตวทคนใหนบในการท าใหนอนหลบ ถาแกะนอนไมหลบเองขนมาจะเปนอยางไร ซงเปนทมาของตวละครชอ Unsleep Sheep ตวละครทมแฟนชอชอบเปนจ านวนมากอกตวของบรษท

121

ตวละครกานกลวยจะมนสยในวยเดกเปนชางทเรยบรอย เคารพเชอฟงผใหญ และไมชอบความรนแรง จนไมเปนทยอมรบของกลมชางในวยเดยวกน แตกมความพยายามในการท างานใหส าเรจ ในขณะทปงปอนดมนสยทราเรงและไมกลวอะไรเลย และมความอยากรอยากเหน จนเปนทมาของเรองราวตางๆ ทตามมามากมาย

ปงปอนดเปนตวละครทไมไดมความขดแยงในตวเหมอนสองตวละครแรก แตผผลตใชการขยายนสยของปงปอนดใหเกนความเปนจรง โดยปงปอนดเปนเดกทมความสดใส และอยากรอยากเหน ซกซนตามภาษาเดก แตถกขยายเกนเลยจากความเปนเดกทวไป ท าใหเกดความสนกสนานมากขน

จากขอมลการสมภาษณ ผวจยพบเทคนคการสรางนสยของตวละคร ใหแฟนมความชนชอบและรสกวาตวละครมความสมจรง ซงพบจากวธการทผผลตตวละครออกแบบนสยใหตวละคร หรอวธการทแฟนตวละพดถงนสยของตวละครทตนเองชนชอบ โดยบางตวละครอาจจะใชวธการเหลานมากกวา 1 วธกได

1. การสรางความขดแยงระหวางลกษณะภายนอกของตวละครกบนสยตวละคร หรอการขดแยงกนเองระหวางนสยบางอยางของตวละคร หรอ Conflict เปนการสรางสงทดขดแยงกน หรอไมนาเขากนได ระหวางรปลกษณภายนอกของตวละครกบนสยของตวละคร เชน ตวละครกระตายอยางบลดด บนน ทเปนกระตายทควรจะมความนารก นาเอนดกลบถอดาบและไลฆาศตร หรอตวละครกานกลวยทเปนชางศกทตองตอส ในสงคราม แตในทางกลบกนผผลตกานกลวยกลบเนนใหกานกลวยในวยเดกเปนชางทเรยบรอย รกสงบ ไมชอบความรนแรง ตรงจดนผ ผลตตวละครกานกลวย อจฉรา กจกญจนาสน (2561, สมภาษณ) ใหความเหนวา การสรางความขดแยงเหลานสามารถสรางความซบซอนใหกบจตใจตวละคร และคนดกจะเหนและชอบประเดนเหลาน เหนอจากมนจะคลายกบจตใจคนจรงๆ ซงสอดคลองกนกบมมมองแฟน ทมองวาความขดแยงเหลานท าใหตวละครมสเนหมากขน

สงทท าใหชอบ หรอประทบใจตวละครบลดด บนนคอการทเปนกระตายโหด ซงฉกทกกฎความแบวใสของกระตาย เรยกวามความนารกในความโหด (อารยชาต ดลยโกเมศ, 2562, สมภาษณ)

2. การน านสยทคนเคยมาใชในตวละครการตน นสยทแฟนเคยพบเหนและเมอ

เหนตวละครการตนกระท า หรอแสดงนสยเหลานนออกมาจะใหความรสกทคนเคย ซงผผลตมกจะ

122

น านสยเหลานมาจากคนใกลตว หรอคนทเคยพบเหนมากอน ตวอยางเชนตวละครปงปอนด ปนดดา ราศ (2561, สมภาษณ) ไดใหขอมลวาตวละครปงปอนดน ภกด แสนทวสข หรอ คณตายไดสรางนสยตวละครปงปอนดจากการสงเกตพฤตกรรมของลกตวเอง คอปงปอนดตวจรง แลวจงน านสยเหลานนมาสรางความตลกขบขน และหลายครงสงทเราเคยอานจากการตนนนกเปนเรองจรง ซงนสยทค นเคยเหลาน เปนสงทแฟนสามารถเขาถงไดงาย หรอบางคนอาจจะเคยมประสบการณทเคยพบเจอกบคนทมนสยคลายๆ กบทตวละครแสดงออกนน ท าใหแฟนหลงรกตวละครไดงายขน

3. การสรางนสยทเปนอดมคต เนองจากตวละครนนเปนสงสมมต เราสามารถใหตวละครมนสยเรองบคลคอยางไรกได ทคนทวไปไมสามารถมได เพอสรางใหตวละครมลกษณะทเดนชด และยงสามารถเปนแบบอยางใหเยาวชนสามารถท าตามได เชนกานกลวยมนสยทมความพยายามอยางไมยอทอ ซงในบคคลทวไปอาจจะหาไดอยาง แตส าหรบตวละคร ผ สรางสามารถเลอกตวละครมคณสมบตเหลานได โดยเฉพาะตวละครทใหเดกด เพอเปนตวอยาง หรออยางปงปอนดทเปนเดกทสดใส มน าใจ อยากรอยากเหนอยตลอดเวลา

ลกจะชอบปงปอนดมาก ดทกวน วนละหลายตอน ปงปอนดสอนลกเรา ทงในเรองการอยรวมในสงคม มารยาท และความคดสรางสรรค อยางปงปอนดนถอวาสามารถน ามาเปนแบบอยางไดด (ศรางครตน จนตนะสถระกล, 2562, สมภาษณ)

4. ในทางตรงกนขามกบขอกอนหนาน ผ สรางสามารถสรางสรรคตวละครใหม

ความเปนอดมคตได กสามารถสรางตวครทมความแตกตาง ตลกขบขน การกระท าและนสยทเหนอจรง และอาจจะดไรสาระในสายตาของคนทวไปได โดยเหตผลเชนเดยวกนผสรางสามารถสรางสรรคตวละครใหเปนอยางไรกได การทตวละครแตกตางจากชวตจรง สามารถคด แสดงนสยทในชวตจรงไมอาจท าไดเพราะตดอยในกรอบของศลธรรม ประเพณ กฎหมาย หรอธรรมเนยมปฏบตตางๆ สงนจงกลายเปนอกเสนหของตวละคร ตวอยางเชน ตวละครบลดด บนน สามารถลงมอฆาตวละครอน ๆ ในแอนเมชน Blooy Bunny the First Blood อยางโหดราย โดยทแฟนกลบรสกชอบและสะใจ หรอตวละครปงปอนดทเหนทกอนางเปนเรองเลนไปหมด โดยไมไดค านงถงความอนตรายหรอความเปนไปไดในโลกแกหงความเปนจรง

123

2 เรองราวของตวละคร จากการสมภาษณผผลต พบวธการสรางเรองราวของตวละครทแตกตางกนออกไป ภมหลงของตวละคร นสยของตวละครการตนจะแสดงออกผานทงการออกแบบ การกระท าของตวละคร ค าพด การตดสนใจของตวละคร โดยผผลตจะมขนตอนในการพฒนาเรองราวโดยการคอยๆ ขยายเรองราวจากการเรมตนจากแนวคดเรอง (Premise) ไปสการเปนเรองราวโดยสรป (Synopsis) กอนทจะไปถงการเปนบท (Screen Play) ซงผผลตจะสรางสงทเรยกวาความขดแยง (Conflict) ไวในตวละครดวย เชน ตวละครการตนทแขงแรง แตกลบมานสยทขกลวในตอนตนอยางตวละครกานกลวย ทน าเรองราวจากชางทรงในสมเดจพระนเรศวรมหาราช มาดดแปลงใหเปนเรองของความพยายาม และไมยอมแพตออปสรรค เนนเรองราวในวยเดกทเปนชางทออนแอและรกสงบ แตตองอาศยความพยายาม ความเขมแขง ใจส อยางหนกจนประสบความส าเรจขนเปนชางทรงของพระมหากษตรย

เรองราวของตวละครกานกลวยจรงๆ นาจะเปนเรองของความพยายามไมยอมแพ ซงตรงนกเอามาจากพงศาวดารวา เจาพระยาปราบหงสาวด หรอพลายภเขาทองน ตวจะเลกกวาชางทรงของพระมหาอปราชา ตรงนจงเปนจดในการสรางตวละครใหมความพยายาม ไมยอมแพ คนเรากจะชอบเชยรคนทเปนรองเปน underdog เปนจดทใหคนจ าไดถงความเปนกานกลวยตรงน (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

ตวละครบลดด บนน (Bloody Bunny) หรอ กระตายโหด เปลยนจากกระตายทเปน

สตวขกลว ใหกลายมาเปนฮโร มความกลาหาญ จงรกภกด นสยซเรยสจรงจง เขมแขง กลาหาญ มนใจในตวเอง รกสนโดษ และเมอมการพฒนาเปนแอนเมชน กไดมการพฒนาเรองราว และ ภมหลงตวละครของบลดด บนนไปเปนอยางมาก โดยในแอนเมชนบลดด บนนจะอยในโลกทถกครอบครองโดยเหลาตกตา และผคนจะถกจบและเปลยนใหกลายเปนตกตา บลดด บนนในจะเปนเดกผหญงคนหนงทถกเปลยนใหกลายมาเปนตกตากระตายในโลกทเตมไปดวยความรนแรง และแกปญหาดวยความรนแรง การตอส และการไลฆา แตในขณะเดยวกนบลดด บนน กมความออนโยน และเปนผ ทท าหนาทปกปองตวละครชอมม (Mumu)

ตวละครปงปอนด มเปนเดกราเรง มองโลกในแงด มจนตนาการสง แตมความซกซนซงเปนจดในการสรางเรองราววนวายตางๆ ในขณะทกานกลวยเปนชางทมความพยายามเนอง ไมยอทอ มความรกความกตญญตอมารดา ประเทศชาต และพระมหากษตรย

124

นอกเหนอจากนสย และเรองราวทผผลตสรางใหกบตวละครการตน และโลกของตวละครการตนเหลานน จะอยในโลกทมกฎเกณฑและวฒนธรรมของตนเองทมความแตกตางจากโลกแหงความเปนจรง โลกของกานกลวยในชวงแรกๆ ผผลตไดสรางวฒนธรรมของชางขนมาเชน วธการรบขวญลกชางเกดใหม วถการอยรวมกนของฝงชาง ในภาพยนตรแอนเมชนซร BLOODY BUNNY:The First Blood ผ ผลตไดสรางโลกทเตมไปดวยตวละครทเปนโหดราย โดยตวละครหลายตวมการลอเลยนตวละครทมชอเสยง แตถกดดแปลงใหมนสยทดราย โลกของบลดด บนนจงเปนโลกแหงการตอส ในขณะทโลกของปงปอนดเปนโลกในวยเดกทสดใสและเตมไปดวยจนตนาการของเดก ซงโลกและวฒนธรรมของตวละครเหลาน สามารถเชอมโยงและสรางความผกพนกบแฟนไดเปนอยางด ปลมมนส นภาลย (2562, สมภาษณ) หนงในแฟนคลบตวละครกานกลวยไดใหความเหนถง การแสดงออกของตวละครกานกลวยนนสามารถสงผลตอความคดและการกระท าเดกๆ ในครอบครวไดเปนอยางมาก โดยเดกสามารถเรยนรเรองราว และบางครงเลยนแบบ และถามถงเหตผลทมาทไปของเหตการณตางๆ ทเกดขนในภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย

กานกลวยเปนชางทกลาหาญมากๆ ความกลาหาญเนยเดนชดเลย ถงในตอนแรกจะยงมความกลวแตกสามารถเอาชนะ กาวผานมนมาได แลวกเปนชางทมจตใจออนโยน นาชนชมในเรองของความเสยสละ รกครอบครวเพอนฝงทกตว ถาเปนคนกนาจะเปนคนดในสงคมคนนงเลย (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

โดยจากการสมภาษณแฟนถงลกษณะเรองราวทแฟนใหความชนชอบ พบลกษณะเรองราวทสามารถรวบรวมเปนแนวทางเรองได ดงน

- เรองราวทเนนอารมณความรสก เชนเดยวกบการน าเสนอเรองราว และภาพยนตรทวไป เรองราวตวละครการตนแมวาตวละครนนจะไมใชนกแสดงทมชวต แตแฟน และผชมกสามารถเขาถงเรองราวทน าเสนอได เชนเดยวกบภาพยนตรแอนเมชนซงเปนประเภทของภาพยนตรทไดรบความนยมเปนอยางมาก ภาพยนตรแอนเมชนกานกลวยใชเรองอารมณความผกพนระหวางแมกบลก และความรกทมตอชาตเปนเรองราวหลกในการด าเนนเรอง รวมทงสรางเนอหาทเนนความพยายามเพอไปสความส าเรจในการทจะเปนชางทดของกานกลวยจนเปนสงทแฟนใหการจดจ า และชนชอบเปนอยางมาก

125

ชอบนสยของกานกลวยทแบบมความกลาหาญมากๆ ตงแตบอกกบแมวาจะออกไปตามหาพอเอง ฝกฝนตวเองจนตวโตขนแลวกเขาวง สดทายกไดเปนชางขนศก ตอสกบชางของฝงหงสาฯ แตกยงมจตใจทออนโยน (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

กานกลวยมความรกครอบครว กตญญ ซงเรองราวในหนงเรองพวกนถายทอดดมากๆ ลกๆ เราไดรบสวนนมาจากหนงเรองนมากๆ (ปลมมนส นภาลย, 2562, สมภาษณ)

โดยเฉพาะเรองความพยายามของกานกลวยนน ผ สรางไดสออารมณความรสกในชวงน ใหเปนลกษณะคลายเรองราวความพยายามในการพฒนาตวเองของกานกลวยเพอใหตวเองเปนชางผ ใหญทเขมแขง ในลกษณะของภาพยนตประกอบเพลง หรอมวสกวดโอ ทเผยแพรอกครงในคลปชอ ฮด Ost. กานกลวย ในชอง Youtube เมอวนท 26 กรกฎาคม พ .ศ.2559 ซงมผรบชมกวา ลานครง ซงมผแสดงความคดเหนในคลปจ านวน 2 115 ครง โดยมผแสดงความคดเหนถงขอคดทไดดานความพยายามจากตวการตน และสวนหนงเปนการแสดงขอความใหก าลงใจ ใหพยายามเหมอนกานกลวยกบคนทตนรจก ซงแสดงใหเหนถงความส าเรจในการสงสารดานอารมณความรสกในดานความพยายามของตวแอนเมชนไปสผชม

- เรองราวทเนนจนตนาการ เรองราวของตวละครทเสรมแตงดวยจนตนาการตามแนวความคดหลกของตวละคร แตละตวซงจะเปนการเตมเตมโลกของตวละครนนใหขยายออกในจนตนาการของแฟน ซงจนตนาการเหลาน สามารถสรางโลกใหตวละครในรปแบบทแตกตางออกไปไดในแตละตอน เชนซรยของตวละครบลดดบนนในตอน ayupan x BloodyBunny กบตอน BloodyBunny the fisrt Blood นนมความแตกตางของเนอเรองเปนอยางมาก โดยอนแรกเปนเรองของการตอสของ Ayupan และ BloodyBunny กบเหลาปศาจ ในขณะทเรองหลงเปน เปนเรองของโลกทเตมไปดวยเหลาตวรายทจบเดกหญง และนองสาวของเธอมาท าการทดลอง เปลยนวญญาณของเธอเขามาในตกตากระตายซงทงสองเรองราวนนไดขยายเรองของบลดด บนนออกไปอยางไมมทสนสดปละสรางความนาสนใจเพมใหกบตวละคร หรออยางในกรณของปงปอนดทใชโลกแหงจนตนาการเขามาในการสรางตอนทแตกตางกนออกไปอยางเชน ปงปอนดตะลยโลกอนาคต ตะลยโลกแมลง ตะลยปาหมพานตเปนตน ซงจะเหนวาโลกของจนตนาการของงปงปอนดนนสามารถขยายไปไดอยางไมมทสนสด

126

ซงแฟนกใหความสนใจกบรปแบบเรองราวทเปนจนตนาการนเปนอยางมาก โดยแฟนนนจะสนใจในทงงานออกแบบทเนนจนตนาการ และรายละเอยดตาง ๆ เชน

ไดรจกบลดด บนนลกขนเพราะมมาท าเปนแอนเมชนตอนสนๆ แลวเพงมารทหลงดวยวาเปนของคนไทย ผมเพงมาตามและรเนอเรองตอนเปนแอนเมชนแลว ผมชอบในสวนของความนาเศราของตวละครของสองพนองตวเอก และความจรงจงและโหดในตวเนอเรองครบ การทตวละครโดนเปลยนเปนตกตา ในโลกทดแปลกๆ โหดๆ ชอบงานออกแบบและรสกไดถงความเศราของตวละครและไฟในการตอสออกมาเลย ยงอยากรเนอเรองตอไปดวยครบวาทงคจะเปนยงไงตอไป (ปรชญา ศรบญเรอง, 2562, สมภาษณ)

อยางทบอกวาทบานดปงปอนดกนตลอด ดทกวน เราม VCD ปงปอนดทกตอน เลยชอบทแตละตอนเคากจะเปลยนสถานท เปลยนโลกไปเรอยๆ ไปอนาคต ไปปาหมพานต ไมซ ากน เด กๆ กชอบ เราวา จนตนาการตรงน มนช วยส รางความคดส รางสรรค ใหลก ดวย (ศรางครตน จนตนะสถระกล, 2562, สมภาษณ)

- เรองราวทใกลตว การหยบเอาเรองราวทใกลตวของแฟน ซงพวกเขาอาจจะเคยอยในเหตการณเหลานน น ามาสรางเรองราวตางๆ ใหกบตวละคร โดยเฉพาะการสอสารในรปแบบทเปนคลปสน หรอภาพนงส าหรบสอออนไลน เรองทเพงเกดขน หรอเรองททกคนประสบรวมกน เชนเรองฝนตก เรองอาหารตามฤดกาล หรอวนส าคญตามเทศกาลตางๆ ซงเหตการณและเรองราวใกลตวเหลาน มกจะมโอกาสทแฟนจะมสวนรวมโดยการแสดงความเหนหรอแชร นอกจากนบางเหตการณทเปนเรองจรงทเปนเรองตลกขบขนกถกน าไปสรางเปนแอนเมชน หรออาจจะน ามาเปนสวนหนงในแอนเมชน โดยเฉพาะตวละครปงปอนดซงมจดเรมตนมาจากการตนคอมมค (Comic) ทมาจากเรองราวในชวตประจ าวนของนกเขยนการตน และกมกจะน าเรองราวใกลตวมาใชในตวแอนเมชน เชน แอนเมชนปงปอนดสตกเกอร ตอน การบานของปงปอนด เผยแพรผานชองทาง Youtube เมอวนท 22 มถนายน พ .ศ . 2562 เปดเรองดวยฉากคณครของปงปอนดสงการบานใหปงปอนดคลปวดโอ หวขอ “อะไรกได” ซงเปนเรองทนกเรยนทกคนนาจะเคยเจอการบานหวขอแบบน นอกจากนน ปงปอนดกมแอนเมชนปงปอนดจอมปวนภาค 2 EP.24 ตอน ตรษจน เผยแพรผาน ชองทาง Youtube เมอวนท 12 พฤศจกายน พ .ศ . 2560 น าเสนอเรองราวของการอยากไดองเปาของปงปอนด และความพยายามในการท าเพอใหพอแมใหองเปาตรษจน

127

จนท าใหเกดความวนวายขน ซงคลปนมผ เขาชมมากถง 1.09 ลานครง และมผแสดงความเหนชนชอบ 3,700 ครง และมการแสเงความคดเหน 134 ความเหน ซงมความเหนในแนวทางทพดถงประสบการณหรอพนเพทเปนคนจน และเคยไดรบองเปาตรษจนเชนกน

- เรองราวลอเลยน การน าเสนอเรองราวตวละครทเปนการลอเลยน เรองราว บคคล หรอตวละครอนทเปนทรจก ซงจะไดเสยงตอบรบจากแฟนเปนอยางด ดงตวอยางเชน แอนเมชน ตอน ปงปอนดจอมปวนภาค 2 EP. 23 ตอน ทวแชมปปย เผยแพรผาน ชองทาง Youtube เมอวนท 6 พฤศจกายน พ .ศ . 2560 เปนตอนทลอเลยนรายการแขงท าอาหาร ซงปจจบนมอยมากมาย และมการสรางตวละครท มความคลายกบนกแสดงทจร งในฐานะกรรมการ อกตวอยางทประสบความส าเรจมากคอแอนเมชน Bloody Bunny: The first Blood ซงมการซอนตวละครทไดรบแรงบนดาลใจจากตวละครทมชอเสยงไวจ านวนมาก โดยทางผสรางไมไดใหการอธบายไวแตอยางไร แตจดนกลบไดรบความสนใจจากแฟนเปนอยางมากโดยในคลป BLOODY BUNNY the first blood : all 15 Episodes (Official VDO) เผยแพรผาน ชองทาง Youtube เมอวนท 3 มถนายน พ.ศ .2559 ซงมผ เขารบชมกวา 4.6 ลานครง มแฟนไดแสดงความคดเหนกวา 8,900 ครง โดยมแฟนคนหนงไดใหความเหนถงตวละครแฝง สงของ สถานททอยในแอนเมชนไวดงน

01:49 master shifu (kungfu panda)? 03:18 door to anywhere (doraemon)? 03:23 doraemon? 03:30 ok its dorayaki. 03:44 Air Cannon from doraemon? 04:12 the incredible? 04:47 teletubbies. 04:50 Winnie the Pooh? 05:28 naughty bear? 06:20 hello kitty. 07:06 princess luna from mlp? 09: 00 Disneyland!

128

หลงจากทแฟนคนนไดแสดงความคดเหนแลว ไดมขอความตอบมากกวา 20 ขอความพยายามทแสดงความเหนถงจดลอเลยนอน ๆ ทอยในงานแอนเมชนชนน ซงแสดงใหเหนวาการเลาเรองราวในลกษณะการลอเลยน สามารถสรางปฏสมพนธใหเกดขนไดระหวางแฟนกบผสรางสรรค และระหวางกลมแฟนดวยกน

- เรองราวท เนนความเปนไทย ความเปนไทยในเรองราวทน าเสนอผานเรองราวของตวละครการตนไทยนนเหนไดอยางเดนชด ในตวละครอยางกานกลวยและปงปอนด เนองจากทง 2 เรองมสถานทตงของเรองเปนประเทศไทย ดงนนวฒนธรรม ประเพณ และการปฏบตตนของตวละครจงมความเปนไทยสง

ความเปนไทยในตว Character หรอ แอนเมชนไทยทคนมกพดถงกนวาท ายง เราคดวาอะไรทคนไทยท า ยงไงมนกจะมความเปนไทยสอดแทรกอยด อยางกานกลวยน เรองราวตางๆ ทอยในเรองตงแตการเลยงด ท ารบขวญลกชางเกดใหม การโตในครอบครวขยายทมหลายรนอยรวมกน ความกตญญ นยงไมตองพดถงประวตศาสตรของเหลานมนกมความเปนไทยอยแลว มนเปนวธชวต และความคดทเปนไทย ของแบบนคนไทยดอาจจะไมไดสงเกตเลย เพราะค น เคย แตตางชาต เขาจะเหนเพราะมนแตกจางมนเปนเอกลกษณ ของเรา (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

นอกจากน กานกลวยซงเปนแอน เมชนท องประวตศาสตร จงม เรองราวทางประวตศาสตรชาตไทย และองกระแสความรกชาตจงมเรองราวทนาสนใจส าหรบผชมอยมากมาย การสอสารเรองราวทเปนไทยผานความสนกสนานของแอนเมชน ท าใหผชมรสกชนชอบไดงาย อกทงกานกลวยยงกลายเปนสอในการเรยนรทผปกครองเลอกทจะใหลกหลาน หรอเดกรนใหมไดด เพอใหมความเขาใจในประวตศาสตรของไทย ท าใหกานกลวยไดแฟนรนใหมไปดวยในตว

เราเปนคนทชอบเรองเกยวกบประวตศาสตรมาตงแตเดก แบบไมใชแคประวตศาสตรไทย แตเปนประวตศาสตรทวโลกเลย หรอเปนเรองของบคคลส าคญอะไรแบบนกชอบอาน กานกลวยเปนการตนทองจากประวตศาสตรทดแลวไมนาเบอ เหมอนสามารถเอาเรองทดยาวเหยยดจนอานหรอสบคนวนเดยวกไมหมดมาท าออกมาในรปแบบสอทเดกๆ อกอยางทชอบกคอนสยของกานกลวย ทแบบมความกลาหาญมากๆ ตงแตบอกกบแมวาจะออกไปตามหาพอเอง ฝกฝนตวเองจนตวโตขนแลวกเขาวง สดทายกไดเปนชางขนศก ตอสกบชางของฝงหงสาฯ แตกยงมจตใจทออนโยน (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

129

ประทบใจเรองราวโดยเฉพาะความเปนไทยของกานกลวย ทงเรองของประวตศาสตรไทย และเรองเลกๆ นอยๆ ทสะทอนความเปนไทย เชนการอยกนแบบครอบครวใหญ การเลนกบเพอนขางบาน หรอวธการละเลนตาง ๆ ซงท าใหเรามความภมใจในความเปนไทย และผลงานของคนไทยดวย (กมลทพย เตชะสกลมาศ, 2562, สมภาษณ)

3. ภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไป แฟนตวละครการตนมภาพลกษณในใจทชดเจน โดยแฟนสามารถใหนยามของตวละครการตนไดอยางชดเจน และไปในทศทางเดยวกน เชนบลดด บนน จะไดรบนยามวา “กระตายโหด” “กระตายซา” “ความนารกสายโหด” เปนตน ในขณะทปงปอนด จะเปนไปใน 2 แนวทางคอ “กวนๆ ซนๆ ชวนยมกบความนารกนาเอนด” กบอกกลมจะใหความส าคญกบรปลกษณภายนอกทเนนไปทางความนารก นาจดจ าเชน “ผมสามเสน” “ปงปอนดหวโต นารก” สวนกานกลวย ไดรบค านยามทเนนไปทางความนารกบวกกบความกลาหาญหรอคณธรรม เชน “ชางนอยสฟานารกมคณธรรมจตใจด” “กานกลวยเปนชางทกลาหาญมากๆ” “ตงเปาหมาย แลวท าใหส าเรจแมวาจะล าบากแคไหน หรอตองรบผลอะไร” ซงภาพลกษณทเดนชดเหลาน เปนองคประกอบทผสมรวมกนไปกบนสยและรปลกษณภายนอกของตวละคร ซงอาจจะตรงหรอไมตรงกบสงทผผลตตงใจไวแตแรกกเปนไปได เนองจากเกดการผสมผสานกนระหวาง ภาพลกษณทผผลตไดสรางขนผานการออกแบบและการสอสาร กบภาพทเกดขนในใจของกลมแฟน และเมอผานเวลาภาพลกษณเหลานกมการขยายหรอเปลยนแปลงไป ตวอยางทนาสนใจทผ วจยพบคอปงปอนด เนองจากตวละครมอายทยาวนานกวา 20 ป ถงแมวาตวละครจะมแนวทางเดม แตภาพลกษณทเกดขนกบแฟนทอายมากขนคอปงปอนดไดเปลยนจากเดกทสดใส กลายเปนตวแทนของวยเดกในยคทคนเหลานเปนเดกอย เปนเหมอนเพอนวยเดกทไมไดโตตามพวกเขามา

เดกสมยกอนจะโตมากบการตน ซงถาเปนการตนไทยกจะเปนปงปอนดทรจกและตดตามกนมายาวนาน ส าหรบปงปอนดจะรสกถงความผกพนเปนเหมอนเพอนในวยเดก ทท าใหเรารสกนกถงสมยเดกๆ เปนเหมอนเพอนเกาสมยนน (ประสทธ ชยสาร, 2562, สมภาษณ)

130

สมยกอนลกชอบปงปอนดมาก เรยกวาดทกวน แมวาตอนนเคาโตขนมาแลว อาจ จะไปชอบการตนตวอน แตเขาจะเกบทกอยางของปงปอนดไว เปนเหมอนเพอนในสมย นง คดถงกกลบไปหา เหมอนมเพอนใหม แตเพอนเกากพเศษเสมอ(ศรางครตน จนตนะสถระกล, 2562, สมภาษณ)

ในมมมองอกดาน ภาพลกษณของตวละครกสามารถสะทอนหรอแสดงออก

ความเปนตวตนของแฟนและผ ใชสนคาตวละครได ตวอยางทชดเจน คอการใชงานสตกเกอรไลน ถกใชเพอสอสารความเปนตวตนของแฟน ผานทาทางและบคลกของตวละคร การทตวละครบลดด บนนใชค าทมความรนแรงในการแสดงออก เชน “Don’t be my enemy” หรอ “Hug you enemy, so you can dig the right size grave” หรอการทตวละครกานกลวยไดเปนสญลกษณความเปนไทย ซงท าใหแฟนรสกไดถงการมอารมณรวมกบตวละครในเรองนนๆ และสรางความรสกวาเปนพวกเดยวกน

จากขอมลการวจยเชงปรมาณ พบวาปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละคร มคาเฉลย 4.63 พสจนไดวา แฟนตวละครการตนใหความส าคญกบปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนเปนอยางมาก ซงมตวเลขคาเฉลยทสงกวาปจจยท 1 รปลกษณภายนอก แสดงใหเหนวาแฟนมความผกพนกบตวละครการตน เมอเจาะลงไปในรายละเอยดของปจจยน พบวาแฟนใหความส าคญตอลกษณะนสย/ บคลกของตวละครมากเปนอนดบท1 มคาเฉลย 4.71 เรองราวของตวละคร มความส าคญเปนอนดบ 2 และภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไปมคาเฉลยนอยทสดคอ มคาเฉลยอยท 4.51

ตาราง 4 แสดงคาเฉลยดานปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนทมผลตอ ความชนชอบ

2. ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนทมผลตอความชนชอบ คาเฉลย

2.1 ลกษณะนสย /บคลกของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของทาน 4.44 2.2 เรองราวของตวละคร มผลตอความชนชอบตวละครของทาน 4.39 2.3 ภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไป มผลตอการชนชอบของตวละครของคณ 4.53


131

ปจจยท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) ปจจยนเปนการสอสารระหวางผผลตตวละครกบแฟน และการสรางชมชนของกลม

แฟน เปนสอทน าเรองราวของตวละครไปสผคน และเปนพนททแฟนไดมการสงตอความรสกและสรางเนอหาทสรางขนมาสงตอไปสแฟนๆ คนอน โดยเมอเปรยบเทยบปจจยนกบแนวคดการสรางอตลกษณแบรนดผานปรซมหกดานของแคปเฟอเรอร พบวาจะตรงกบลกษณะความสมพนธทมกบแบรนด )Brand Relationship( ซงเปนหนงในองคประกอบของหลกการสรางอตลกษณแบรนด หมายถงการสรางความสมพนธระหวางแบรนดกบลกคาผานชองทางการสอสารและรานคา ซงเนนถงการสรางความสมพนธในรปแบบทมากกวาบรการ หรอแจงขาวสารทวๆ ไป แตหากเปนการสรางความผกพนและสรางความสมพนธทมลกษณะเหมอนกบความสมพนธระหวางบคคล เชน ความสมพนธในรปแบบของการเปนเพอน หรอเปนผ ใหค าแนะน าเปนตน (แคปเฟอเรอร: 2008, น.185) ตวละครการตนมนนเปนทรจกคลายกบบคคล โดยแฟนนนจะไมไดมองตวละครการตนเปนสนคา แตคลายกบบคคลจรง จงท าใหการสอสารของตวละครการตนไปสแฟนนนมความคลายกบการสอสารของบคคลสาธารณะ หรอดารา นกแสดงทวไป โดยการเปนทรจกของตวละครการตนเกดขนได 2 ทาง คอ การสอสารโดยตรง จากตวผผลตหรอเจาของตวละครไปสแฟน กบการสอสารจากแฟนไปสแฟนดวยกน

รปแบบการรบรของแฟน แฟนจะรบรขาวสารและเรองราวของตวละครจากหลายรปแบบ โดยการสมภาษณแฟนตวละครการตน แฟนนนรบรขาวสาร หรอความนยมของตวละครผานการบอกตอหรอรบรขาวสารผานสอหลกทวไปเชนโทรทศน หนงสอพมพ นตยสาร สอกลางแจง เปนตน การสอสารผานสอสงคมออนไลน ผานรานคาหรอการออกงานแสดงสนคาของตวละคร จากบคคลใกลตวเชนเพอนฝงหรอครอบครว และการพบเหนสนคาตวละครจากการใชงานของบคคลทวไป ซงจากศกษาขอมลผวจยพบวารปแบบการรบรของแฟนสามารถแบงออกไดตามรปแบบสอตามเทคโนโลยสอดงตอไปน

- การรบรผานสอมวลชน ผ วจยพบวา ตวละครการตนทง 3 ตวใชสอมวลชนเปนจดเรมตนของการสรางการรบรไปยงวงกวาง โดยเฉพาะในชวงพ .ศ . 2545-2553 ซงผ วจยก าหนดวาเปนยคทสอมวลชนมบทบาทมากในการสรางการรบรของตวละครการตนไทย เปนชวงเวลาทตวละครการตนทง 3 เรมท าการประชาสมพนธ สอมวลชนยงคงเปนสอทมอทธพลสงตอผชมในสมยนน ซงการสอสารผานสอหลกอยางภาพยนตร หรอโทรทศนท าใหตวละครทง 3 ตวเปนทรจกเปนวงกวาง และไดรบความสนใจจากผชมจ านวนมาก

132

กานกลวยเรมจากการเปนแอนเมชนขนาดยาว ส าหรบฉายในโรงภาพยนตร ในป พ .ศ . 2549 ซงกประสบความส าเรจมากจากการเขาฉาย โดยท ารายได 98 ลานบาท ซงเปนแอนเมชนไทยทท ารายไดสงทสดจากการเขาฉายในโรงภาพยนตรตลอดการ จากนนกานกลวยภาค 2 ในป พ .ศ . 2552 ซงกประสบความส าเรจเชนกน โดยท ารายไดจากการเขาฉาย 79 ลานบาท กานกลวยยงไดถกน ามาดดแปลงเปนแอนเมชนซรยฉายทางโทรทศนชอง 7 โดยใชชอวา " กานกลวย ผจญภย "ทกวนอาทตย เวลา 17.00-17.30 น .

ส าหรบปงปอนดเรมตนจากการเปนแอนเมชนซ รยฉายทางชอง 3 ในชอ "ปงปอนด ด แอนเมชน ตอน ตะลยโลกอนาคต" ออกฉายครงแรกเมอเดอนเมษายน พ.ศ. 2545 ตามมาดวยแอนเมชนฉายเปนตอนอกจ านวนมาก ดงน ปงปอนด เดอะซรส (2546) ปงปอนด ด แอดเวนเจอร ตอน ผจญโลกแมลง (2547) ปงปอนด ตะลยโลกหมพานต (2549) ปงปอนด ตวจว หวใจฮโร (2552) ปงปอนดจอมปวน (2553) โดยปงปอนดเปนภาพยนตรแอนเมชน 3 มตฉายทางโทรทศนเรองแรกๆของไทยทไดรบกระแสตอบรบทดอยางตอเนอง

ในชวงสมยเรมตนของปงปอนด ตอนนนถาอยากท าแอนเมชน เรากตองฉายชองทวอยางเดยว ตอนนนยงไมม Youtube หรอ Facebook แลวทกคนกดโทรทศน เดก ๆ จะดโทรทศนตอน บาย 4-5 โมง จะเปนชวงรายการเดกหมด เดกกจ ามานงหนาจอรอดการตนกน (สนต เลาหบรณะกจ, 2561, สมภาษณ)

บลดด บนนเปนท รจกผานแอนเมชนคนระหวางรายการของชองโทรทศน Channel V ซงคอนขางเปนปรากฎการณใหมในสมยนน เพราะไมเคยมการใชตวละครไทย มาน าเสนอเปนรปแบบของแอนเมชนขนรายการมากอน ซงชอง Channel V เปนชองรายการเพลงทเนนกลมเปาหมายทเปนวยรน มภาพลกษณของความทนสมย เปนสากลอยสง ซงท าใหบลดด บนนเปนทรจกในกลมเปาหมายทเปนเปาหมายหลกของตวละครอยางตอเนอง

กลมเปาหมายเราตอนนน เนนคนรนใหม เพราะเราเรมตนจากการขายภาพ Wallpaper บนโทรศพทมอถอ ซงการไดออกใน Channel V กท าใหไดภาพลกษณตรงนนดวย เพราะกลมคนดของ Channel V กเปนวยรนลวน ๆ เลย ทกวนนกยงมคนจ านวนมากทบอกวาจ าบลดด บนน ไดจาก Channel V (กฤษณ ณ ล าเลยง, 2561, สมภาษณ)

133

- การรบรผานสอออนไลนและสอโซเชยล รปแบบของการสอสารระหวางผผลตตวละครการตนกบแฟนนน ปจจบนนผผลตจะสอสารผานชองทางสอสงคมออนไลน หรอ โซเชยลมเดย )Social Media( เปนหลก ซงดวยเทคโนโลยของสอสงคมออนไลน ท าใหเกดการสอสารสองทางขนระหวางผ ผลตและแฟน ท าใหเกดการแลกเปลยนและความใกลชดระหวางผผลตตวละครกบแฟน และน ามาซงการสรางสรรคสนคาหรอรปแบบการน าเสนอใหมๆ ซงรปแบบการสอสงคมออนไลนนน มท ง Facebook Fan page, Instagram, Twitter, Line@ และ ชอง Youtube โดยสงทนาสนใจของสอสงคมออนไลนในทกรปแบบคอการแสดงความคดเหนของแฟนทมตอตวละคร ซงมทงการแสดงความรสก ขอเสนอแนะไปยงผผลต ซงแสดงใหเหนถงความผกพนระหวางแฟนกบตวละครเปนอยางด โดยชองทางหลกในการสอสารของตวละครไทย ยงเปนชองทาง Facebook ซงเปนชองทางทผ สรางใชสอสารถงขาวสารความเคลอนไหวของตวละคร สนคา และโปรโมชน ตาง ๆ และเปนชองทางหลกทแฟนจะใชตดตอกบทางผผลตดวย และอกชองทางทเปนทนยมมากขนเรอยๆ คอชองทาง Line@ ซงท าหนาทในลกษณะคลายกน แตใหความเปนสวนตวในการตดตอระหวางแฟนและผผลตมากกวา

นอกจากนน ยงมอกตวอยางทนาสนใจของการสอสารผานสอออนไลน คอ ชองทาง Youtube ชอง Youtube ของกานกลวย มผ ตดตามประมาณ 50,000 ราย ซงในชองน นอกจากจะฉายแอนเมชนกานกลวยทเคยฉายจากทอนแลว ยงมแอนเมชน Khan Kluay The Series กานกลวยผจญภย ซงเปนแอนเมชนชดตอนใหม จ านวน 72 ตอน ทถกสรางขนเพอการฉายบนชองทาง youtube โดยเฉพาะ ซงไดรบความนยมเปนอยางมาก โดย Khan Kluay The Series กานกลวยผจญภย ตอน " การผจญภยครงใหม "EP.1 มยอดรบชมกวา 2.6 ลานครง ชอง youtube ของปงปอนด มผตดตามกวา 188,000 โดยคลปทชอปงปอนดจอมปวนภาค 2 EP. 23 ตอน ทวแชมปปย | PangPond The Series 2 มผ เขาชมกวา 2.9 ลานครบ และมผ แสดงความคดเหนกวา 400 ความเหน ซงความเหนสวนมากจะพดถงความสนกของคลป และความผกพนทมกบการตนเชน ดมามากกวา 5 รอบ หรอ ผานไปหลายปแลวกยงกลบมาดอย หรอคลป BLOODY BUNNY: The First Blood : all 15 Episodes (Official VDO) ของตวละครบลดด บนน นนมยอดเขาชมกวา 4.6 ลานครง และมผแสดงความคดเหนกวา 8,900 ครง โดยสวนมากเปนภาษาองกฤษ ซงแสดงใหเหนถงความนยมในระดบสากลของตวละครน โดยความคดเหนสวนมากคอการชนชมคณภาพและความนาสนใจของตวแอนเมชน และมความเหนในเชงวเคราะหเนอเรองและตวละครทซอนอยในตวแอนเมชน และมความเหนจ านวนมากทเรยกรองใหผผลตสรางแอนเมชนตอนใหมๆ เพมเตม อกทงขอใหสรางเกมทตอยอดจากแอนเมชนตวนเปนตน

134

แฟนของกานกลวยสวนใหญมกจะทกมาทาง Facebook Message ซงจะมทงการของซอของ หาของทเปน Collection บางทกเขามาทกทายเฉยๆ เชน คดถงกานกลวยจง, เมอไหรจะมภาค 3 ซะท เปนตน นอกจากน โอกาสทจะพบกบแฟนของกานกลวย คอกจกรรมตางๆ โดยเฉพาะกจกรรมวนเดก ซงกานกลวยจะการจดงานรวมกบหางโรบนสน กจะพบทงแฟนรนเกาทปจจบนกลายเปนพอแมแลว แถมยงพาลกๆ มาทกทายกนอย สงทคนชอบมากกคอการถายรปกบ Mascot กานกลวย ชบาแกว ทงผ ใหญทงเดกเลย (สดาพรรณ สงหทอง, 2561,สมภาษณ)

ทางเรากไดรถงพฤตกรรมของแฟนผานสอ social media เชน เวลาถายรปหรอท าอะไรกจะมการ Tag หรอใช # ซงท าใหเราสามารถไป Search ดได เชน มแฟนคลบทซอของ Bloody Bunny หรอไปทรานมาเขากจะถายรปแลว Tag มาให ท าใหเรารวาเขาเปนแฟนตวจรงของเรา (ปญจรตน อารรตนตระกล, 2561, สมภาษณ)

ผวจยตงขอสงเกตวา บางครงชองทางการสอสาร อยางชองยทปทเผยแพรโดยบคคลอนทไมใชผ ผลตเอง เชนมชองยทปบางชอง ไดน าเอาบางตอนของปงปอนดมาฉาย หรอชองการตนบารบไทย ไดน าเอาภาพยนตรกานกลวยภาค 2 มาลงฉายและมผ รบชมมากถง 7.8 ลานครง และมผ เขาไปแสดงความคดเหนกวา 5,000 ครง โดยในการแสดงความคดเหนนนหลายความเหนแสดงใหเหนวาเปนแฟนของตวละครการตนและไดเขามาดหลายครง รวมทงมความเหนใหผสรางมการสรางกานกลวยภาค 3 ดวย ซงผวจยพบวา ผบางครงชองทางเหลาไดรบความนยมมากกวาชองทางทเปนของผผลตโดยตรงเสยอก ซงแสดงใหเหนถงปญหาในการสอสารบนสอสงคมออนไลนของผผลต และการใหความส าคญตอลขสทธของกลมแฟน เพราะบางชองยทปนนอาจจะเปนชองทางทไมไดรบการเผยแพรอยางถกตอง

- การรบรผานสอดจทลผานสมารทโฟน ในยคหลกปพ .ศ . 2558 เปนตนมาโทรศพทสมารทโฟนไดมผลอยางมากตอวถชวตผคนและท าใหแฟนหนมาใชสมารทโฟนในการเขาสอนเทอรเนต โซเชยลมเดย และการสอสาร โดยมการสรางแอปพลเคชนเขามาชวยในเรองการสอสารและไดกลายเปนวธการหลกในการสอสารยคปจจบ นนกคอแอปพลเคชนไลน )Line)ทใหผ ใชสามารถสงขอความ เสยง ภาพ วดโอ ผานสมารทโฟนไปยงผ รบไดอยางสะดวกสบาย นอดจากนยงมชองทางการสอสารผานสตกเกอรตวละครโดยไดเปดโอกาส ผ ใชงานสอสารผานทาทางของตวละคร ซงเปนทนยมากในกลมผ ใชงาน โดยตวเลขขอมลจาก Line Corporation เปดเผย

135

ผานเวบไซตฐานเศรษฐกจ (2019, ออนไลน) วาในปพ .ศ . 2561 ผ ใชในประเทศไทยสงไลนสตกเกอรเฉลยวนละถง 31 ลานครง อกทงธรกจดานไลนสตกเกอรของไทยยงเจรญเตบโตเปนอนดบหนงในภมภาค ซงจดนท าใหธรกจดานตวละครของไทยขยายตวเปนอยางมาก และเปนรปแบบการท าธรกจใหมของตวละครการตนไทยในรปแบบสนคาตวละครการตนแบบดจทล ตวละครอยางปงปอนดไดสรางไลนสตกเกอรเปนครงแรกในป 2557 จนถงปจจบนวถตาแอนเมชนไดมไลนสตกเกอรปงปอนดทออกมาในลกษณะเปนสตกเกอรเพอจ าหนายถง 11 ชด ซงมรปแบบทตางออกไป ทงในรปแบบ 2 มตและ 3 มต รวมทงทเปนแอนเมชนและลาสดเปนแบบใหผ ใชสามารถเตมค าไดดวยตนเอง

- การรบรผานสนคาตวละคร รานคาและงานนทรรศการ สนคาตวละครเปนสงทแฟนใหความสนใจ โดยจากการสมภาษณ เมอแฟนใหความสนใจในตวละคร กมกจะสนใจทจะหาซอสนคาตวละคร เพอน ามาใช หรอเกบสะสม โดยซอผานรานขายสนคาตวละคร ตวแทนจ าหนาย หรอการออกงานนทรรศการ หรอการซอของออนไลน

ตอนเดกของใชสวนใหญจะเปนลายกานกลวยหมดเลย เชน เสอยดลายกานกลวย ดนสอ สมด กระเปา อะไรแบบน แลวกจะมตกตาตนออกบกอแกวทเปนลกของกานกลวย เปนตกตาทหวงมากๆ ไดรบเปนของขวญวนเกดประมาณตอนประถมส-หาจากคณอา ทกวนนยงเกบไวอยางดอยทบาน นอนกอดตลอด จนตอนนมนองชายแลวเรายกของเลนตอนเดกทกอยางใหหมดเลยยกเวนตกตาสองตวน (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

กรณการรบรผานรานคาสนคาตวละครนนเหนไดอยางชดเจนในกรณของบลดด บนน ซงเปนตวละครทเนนการขายสนคาตวละครเปนหลก โดยบลดด บนนเรมมการขายสนคาครงแรกในป 2551 ในราน 2:Spot Character Shop and Studio สยามสแควร เปนรานขายผลตภณฑสนคาตวละครการตนไทย รานแรกของประเทศไทย มสนคาประเภทอปกรณ เครองเขยน (Stationary), เส อผาและเครองประดบ (Clothes and Accessories) และต กตา (Plush Toy) นอกจากขายสนคาในหนารานคาของตวเองแลว สนคาบลดด บนน ยงมการน าไปวางจ าหนายในรานหนงสอคโนะคนยะ (Kinokuniya), รานบทเอส (B2S), รานลอฟท (Loft) และรานเซเวน อเลฟเวน (7-Eleven) ปจจบนไดมการปรบเปลยนชอรานจาก 2:Spot Character Shop and Studio เปนราน Bloody Bunny & Friends Cafe นอกจากจะขายผลตภณฑสนคาบลดด บนน (Bloody Bunny) แลวยงเปนการน าเอาตวละครการตนมาตอยอดไปถงเรองการกน ของใช และการใชชวต

136

โดยการเปดรานคาเฟ (Cafe) ทมรปแบบการสรางดวยการเชอมโยงบรรยากาศของคาเฟและตวละครการตนใหเขากน มเมนอาหารและเครองดมทมการพฒนารปแบบอาหารและแพคเกจโดยใชบลดด บนน เปนสญลกษณ ปจจบนราน Bloody Bunny & Friends Cafe ม 3 สาขา คอ สาขาเซนทรลเวลด (Central World), สาขา เทอรมนอล 21 (Terminal 21) และสาขาเทอรมนอล 21 พทยา (Terminal 21 : Pattaya) ซงรานคาเปนเหมอนจดทท าใหแฟนสามารถเลอกดและสมผสสนคาไดโดยตรง

- การรบรผานการใชงานตวละครในรปแบบการเชาลขสทธ หรอการใชตวละครในการโปรโมทสนคาและบรการอน ๆ การใชงานตวละครในฐานะตวแทนกเปนอกชองทางทสรางความสมพนธระหวางตวละครกบแฟนไดอกดวย โดยชองทางเหลานจะมผบคคลทสามทเขามามสวนรวม ในฐานะผ ไดรบสทธในการใชตวละครในการประชาสมพนธทอาจจะเปนสนคา บรการ หรอการกระท าเพอสาธารณะประโยชนใด ๆ กได ยกตวอยางเชน กานกลายเปนตวแทนในการระดมทนบรจาคชวยเหลอชาง ซงเปนความรวมมอกนระหวางกนตนา แอนเมชน สตดโอ กบมลนธเพอนชาง ปงปอนดมโครงการรวมกบภาครฐในการรณรงคในหลายๆ เรอง เชนการไดรบเปน “ทตไทยเดน” ในโครงการสรางสรรคอตลกษณสนคาอตสาหกรรมชมชนสสากล ของกระทรวงอตสาหกรรม เพอสงเสรมและผลกดนสนคาอตสาหกรรมชมชนใหมมลคาเพมขน โดยผสมผสานการออกแบบ ทมความคดสรางสรรคและเสนหของวฒนธรรมทองถน เขาไปในการสรางอตลกษณสนคาในแตละชมชน หรอ โครงการ "ปงปอนดยวทตวยใส กบ ปฏ บตการ ปด ป ปด รวมพลงสหวด " รวมกบ ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ )สสส(. เพอใหเยาวชนและประชาชนทวไป เหนความส าคญในการดแลสขภาพและปองกนโรคไขหวดใหญสายพนธใหม เปนตน

การจากสมภาษณเชงลกกบกลมแฟน ผ วจยพบวากระบวนการของการชนชอบจนกระทงกลายเปนแฟนของตวละครนน เบองตนแฟนจะรบรถงตวละครจากทงสอหลก เชน โทรทศน ขาวสารหรอเหนจากบคคลทวไป โฆษณา หรอพบจากการสอสารแบบดจทล เชน Line messaging เปนตน ซงการพบเหนบอยนนจะใหความรสกคนเคย และรสกวาตวละครนนดงหรอเปนทนยมมคนชนชอบมาก ปนดดา ราศ (2561, สมภาษณ) ผดแลดานการตลาดของตวละครปงปอนดไดแสดงความคดเหนไววา แฟนของปงปอนดสวนหนงนนรจกปงปอนดผานการตน หรอไดรบชมผานโทรทศน ซงเปนสอหลกในสมยนน ท าใหคนจดจ าไดและตดตามปงปอนดมาตลอด ผ วจยยงพบวาแฟนหลายคนใหความสนใจตวละครบลดด บนน เพราะจ าไดวาเคยเหนจากชอง Channel V มากอน โดยไมไดรวาเปนตวละครไทยดวยซ า แตเมอเหนตวละครนอกครงในรานกให

137

ความสนใจเพราะเปนตวละครทตวเองรจกมาจากโทรทศน ซงเปนการแสดงวาตวละครนนมชอเสยง เปนทนยม เมอเกดความชนนชอบแลว แฟนจะตดตามตวละครผาน

การซอสนคาผานหนาราน Bloody Bunny & Friends Cafe และการตดตามสอโซเชยลมเดย โดยเฉพาะการฉายแอนเมชน BLOODY BUNNY: The First Blood แอนเมชนชดน ผ าน เค รอข ายสงคม เวบ ไซ ต ช อ งยท บ (YouTube Channel) ช อ Bloody Bunny (Official Channel) ในขณะทแฟนของกานกลวยสวนใหญรจกตวละครกานกลวยผานการชมภาพยนตรแอนเมชน ทงในโรงภาพยนตรหรอการดผานเครอขายสงคมเวบไซตชองยทบ (YouTube Channel) ในขณะทตวละครปงปอนดนนผ คนทรจกปงปอนดนนจะแบงออกเปน 2 กลมอยางชดเจนคอกลมคนทมรจกตวละครปงปอนดจากหนงสอขายหวเราะ กบกลมทรจกตวละครปงปอนดจากแอนเมชน เรอง ปงปอนด ด แอนเมชน ตอน ตะลยโลกอนาคต

- การสรางเน อหาหรอ Content ท เกดจาก ผใช ห รอ Use Generated

Content ดวยความสามารถของสอโซเชยลมเดยทท าใหทกคนสามารถน าเสนอผลงาน และความคดเหนของตนเองผานสอไปยงผชมไดอยางงายดาย ดงนนจงมแฟนจ านวนหนงทมความชนชอบในตวละคร และมความสามารถในการผลตเนอหาทตนชนชอบ ไดสรางสรรคผลงานทไดรบแรงบนดาลใจจากตวละครในหลากหลายรปแบบเชนการวาดรปตวละคร หรอทรจกกนวาแฟนอารต หรอการแตงเรองใหกบตวละครขนใหม หรอทเรยกกนวาแฟนฟกชน นอกจากนนยงเหดชองยทปทน าเสนอเนอหาทมความเกยวของกบตวละครเชนการสอนวาดรป สอนปน เปนตน ดงตวอยางตวละครบลดด บนนนน เปนทนยมในกลมทเปนนกวาดและนกออกแบบ ดงนนจงมการสรางสรรคงานวาดภาพประกอบบลดด บนนขน โดยแฟนเปนจ านวนมาก โดยกระแสนเกดขนในตางประเทศกอน จากนนจงเรมเขามาสประเทศไทย ซงลกษณะของแฟนทมความสามารถในการสรางสรรคล กษณ ะ น ม ก จ ะน า เส น อผล งานท ง ใน ชม ชน ขอ งผ ม ค วาม สน ใจ ใน การวาด เช น https://www.deviantart.com/ ซงเปนชมชนออนไลนของนกวาด ทมนกวาดจากทวโลกเปนสมาชก โดยเฉพาะในเวบไซตนไดมการสราง Tag หรอค าคนเฉพาะของตวละครบลดด บนน ทมมากถง 36 หนา

ผมรสกตนเตนมากเลยครบ ทไดเหนตวละครนอกครงตอนเปนอนเมชน เพราะเรารจกแคผานๆตอนเดกพอมาเหนอกทกรสกแบบ ตวนเราเคยเหนน มเปนอนเมชนดวย แถมคนไทยท าดวย กเลยมาตามด แลวกรสกวาวมากก เทมากกก ผมชอบสแดงอยแลวแลวดวงตาแบบนอก ผมเลยชอบมากๆ กเลยตามรอปลอยตอนใหมๆ ตลอด ตอนนนจ าไดวาแชรทกตอนเลย พอชอบมากๆ กเลยไดมาวาดแฟนอารต (ปรชญา ศรบญเรอง, 2562, สมภาษณ)

138

การสรางเนอหาหรอ Content ทเกดจากผ ใช นนนอกจากเปนสวนชวยในการ

สรางเนอหาใหกบตวละครการตน โดยทผผลตไมตองลงทนเปนผสรางเอง เนองจากแฟนทมความสนใจในการสรางสรรคผลงานเหลานมกจากมการเผยแพรผลงานในกลมของผ มความสนใจในการสรางสรรคดวย จงท าใหงานเหลานมสวนชวยในการเผยแพรตวละครการตน ไปสชมชนทมความสนใจรวมอนๆ ซงไมไดก าจดอยแคชมชนทางดานสรางสรรคเทานน ผวจยพบวามหลายครงทการเผยแพรงานเหลานไปสกลมหรอชมชนทแทบจะไมมความเชอมโยงกนเลย เชน การเผยแพรผลงานการวาดเพนสสรถ และท าสตกเกอรเพอการแตงกานกลวยกบกลมรถกระบะบรรทกหนก ผานกลมกานกลวยรวซง เปนตน

นอกจากชองทางทผ ผลตไดสอสารและจดท าขนแลว จากขอมลการวจยเชงปรมาณ ยงสอดคลองกบผลทไดจากค าตอบของกลมตวอยาง โดยจากตวเลขเฉลยค าถามปจจยการเปนแฟนตวละครการตนไทย พบวาปจจยดานการสอสารและการสรางชมชนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละคร มคาเฉลย 4.03 ซงพสจนไดวาแฟนตวละครการตนใหความส าคญกบปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน แตมตวเลขคาเฉลยทต ากวาปจจยท 1 และ 2 ในประเดนนผ วจยมความเหนวาพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทยนน ยงไมคอยมการแสดงออกและรวมกลมกน ซงตางจากแฟนคลบดารา หรอแฟนคลบศลปนนกรอง เนองจากตวละครการตนเนนจนตนาการมากกวา จงท าใหความสมพนธเปนเรองของบคคลมากกวาการรวมตวกน อยางไรกตาม จากตวเลขเฉลยกยงแสดงใหเหนถงความส าคญของการสอการและการสรางชมชนวา มผลอยางมากตอการสรางแฟน และเมอเจาะลงไปในรายละเอยด พบวาแฟนใหความส าคญตอการมรานคาและสนคาใหเลอกซอมากเปนอนดบท 1 ตามมาดวยการสอสารผาน Fanpage หรอ Social Media ของตวละคร สวนการทตวละครเปนทรจกและมคนชนชอบมาก มความส าคญนอยทสดคอ มคาเฉลยอยท 3.84 เทานนซงย าใหเหนถงการชนชอบตวละครนนเปนเรองสวนบคคลมากกวาการรวมกลม

139

ตาราง 5 แสดงคาเฉลยปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน

3. ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน คาเฉลย

3.1 การทตวละครเปนทรจกและมคนชนชอบมาก มผลตอการชอบตวละครของทาน 4.12 3.2 การสอสารผาน Fanpage หรอ Social Media ของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของทาน

4.12

3.3 การมรานคาหรอสนคาตวละครใหเลอกซอ เลอกใช มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

4.16

3.4 การทมเพอนฝง คนรจก หรอ คนในครอบครว แนะน าตวละครการตนนนๆใหรจก มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

4.01

3.5 การทมผลงานแฟนอารต บทความ หรอการพดถงตวละครนนๆ มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

4.13


ทงน จากขอมลทไดจากการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ มผลวจยสอดคลองใปในทศทางเดยวกนวา ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนนน ประกอบไปดวย 3 ปจจย คอ ปจจยดานรปลกษณภายนอกทท าใหเกดความนาสนใจและจดจ างาย ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนมสวนในการสรางความสมพนธระหวางตวละครกบแฟน และปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน คอการสอสารทสามารถโตตอบกนไดในทนท มการเผยแพรผลงานทเกยวของกบตวละคร ทมสวนอยางมากในการทท าใหแฟนสนใจและตดตามอยเสมอ โดยผลการวจยเชงปรมาณพบวา ปจจยดานนสยและเรองราวของตวละคร และปจจยดานรปลกษณภายนอก มคะแนนคาเฉลยทสงมากคอ 4.45 และ 4.44 ตามล าดบ และมคะแนนเฉลยทใกลเคยงกนท โดยคะแนนดานการสอสารและการสรางชมชน นนมคาเฉลยทต ากวาเลกนอย ท 4.11

ความส าคญของปจจยการทกอใหเกดแฟนตวละครแตละปจจยทมตอความส าเรจของตวละคร ซงผ วจยพบวา แมวาทง 3 ปจจยนเปนองคประกอบส าคญในการท าใหเกดแฟนตวละครการตน และทง 3 ปจจยลวนมความจ าเปน ขาดปจจยใดปจจยหนงไปไมได อยางไรก

140

ตามล าดบความส าคญของปจจยนน กลบขนอยกลบลกษณะเฉพาะของตวละครแตละตว โดยตวละครแตละตวนนจะเนนถงปจจยทสงตอไปยงผ รบสารหรอแฟนนนไมเทากน

ตาราง 6 ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย แยกตามแฟนของแตละตวละครการตน

ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย

คาเฉลย กานกลวย

คาเฉลยปงปอนด

คาเฉลย บลดด บนน

ปจจยท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอกลกษณะรปทรงของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละคร

4.34 4.43 4.50

1.1 การออกแบบ รปทรง สสนของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของคณ

4.35

4.50 4.65

1.2.ทาทางการแสดงออกของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของคณ

4.59

4.46 4.54

1.3.การออกแบบทเปนไปตามสมยนยมมผลตอความชนชอบตงละครของคณ

3.97

4.35 4.26

1.4.ความชนชอบสวนตว 4.44 4.41 4.56 ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละคร

4.49 4.43 4.38

2.1. ลกษณะนสย /บคลกของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของคณ

4.41

4.40 4.59

2.2. เรองราวของตวละคร มผลตอความชนชอบตวละครของคณ

4.62

4.37 4.12

2.3. ภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไป 4.44 4.53 4.44

141

ตาราง 6 (ตอ)

ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย

คาเฉลย กานกลวย

คาเฉลยปงปอนด

คาเฉลย บลดด บนน

ปจจยท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) เปนปจจยทน าเรองราวของตวละครไปสผคน

3.72 4.15 4.02

3.1 การทตวละครเปนทรจก และมคนชนชอบมากมผลตอการชอบตวละครของคณ

3.62

4.20 3.89

3.2. Fanpage หรอสอโซเชยล มเดยของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของคณ

3.62

4.17 4.12

3.3. การมรานคา หรอสนคาตวละครใหเลอกซอ เลอกใช มผลตอความชนชอบตวละครของคณ

3.74 4.16 4.46

3.4. การทมเพอนฝง คนรจก คนในครอบครว แนะน าตวละครนนๆ ใหรจกผลตอความชนชอบตวละครของคณ

3.91 4.05 3.72

3.5. การทมผลงาน Fan art บทความ หรอการพดถงตวละครนนๆ ผลตอความชนชอบตวละครของคณ

3.97 4.16 3.91

กานกลวยเปนตวละครทสรางขนเพอเปนแอนเมชนขนาดยาว ประกอบดวยเนอหา เรองราว รวมทงมการใชประวตศาสตร และเรองราวของความรกชาตเขามเกยวชอง ซงผสรางเนนเรองราวและการพฒนาของตวละครกานกลวยเปนหลก โดยใชการออกแบบตวละครใหสอดคลองกบลกษณะนสยของตวละคร เมอพจารณาถงวธการรบชมพบวา ผชมสวนมากจะรบชมกานกลวยในโรงภาพยนตร ผานทางโทรทศน หรอผานทางสอออนไลน เมอชอบเรองราวของแอนเมชนจงใหความสนใจกบตวละคร แลวจงตดตามสอออนไลนของกานกลวยในเวลาตอมา ซงสอดคลองกนกบคาเฉลยของการวจยเชงปรมาณ ทแสดงใหเหนวา ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละครมคาเฉลยสงสดท 4.49 ตามมาดวยปจจยขอท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอกลกษณะรปทรงของตวละครการตนมผลตอความชน

142

ชอบและเปนแฟนตวละคร ทมคาเฉลยท 4.34 ตามมาดวยปจจยขอท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) เปนปจจยทน าเรองราวของตวละครไปสผคน ทมคาเฉลยท 3.72

เมอดรายละเอยดเฉพาะเจาะจงลงไปจะพบวาแฟนใหความส าคญกบเรองราวของกานกลวยมากทสดเปนอนดบแรก ตามมาดวยทาทางการแสดงออกทแสดงใหเหนถงบคลกและนสยของกานกลวย ตามมาดวยภาพลกษณทคนจดจ าไดถงตวละคร นสยตวละคร และจงเปนเรองของการออกแบบ ซงการตอบรบถงภาพจ าของกานกลวยนสอดคลองกบแนวทางการสรางตวละครน ซงคณคณอจฉรา กจกาญจนาศน ไดใหรายละเอยดถงขนตอนการสรางตวละครวา กานกลวยเรมตนจากการเขยนเรองราวและสรางบคลกและนสยตวละครกอน แลวจงพยายามออกแบบตวละครใหสอดคลองกบนสยนนๆ ซงเปนแนวทางในการสรางตวละครในภาพยนตรแอนเมชน ซงตองใหความส าคญกบแกนของเรอง บท และนสยของตวละครเปนส าคญ

ปงปอนดเปนตวละครทเกดจากหนงสอการตนขายหวเราะ และจงถกพฒนามาเปนแอนเมชนเปนตอน ๆ ฉายทางโทรทศน จากนนจงมการฉายใน Youtube ซงแฟนในยคแรกจะจดจ าปงปอนดโดยเนอหาทสนกสนาน และงานออกแบบทเปนเอกลกษณ ในขณะทแฟนในชวงหลงมนจคนชนกบปงปอนดทเปนรปแบบไลนสตกเกอร ทแสดงใหเหนถงทาทางทสนกสนาน และสอถงนสยทราเรงสดใสของปงปอนด ซงเมอเปรยบเทยบกบขอมลงานวจยเชงปรมาณพบวา ปจจยขอท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอกลกษณะรปทรงของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละครและ ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละครของปงปอนดมคาเฉลยเทากนท 4.43 ในขณะท ปจจยขอท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) เปนปจจยทน าเรองราวของตวละครไปสผคน มคาเฉลยท 4.15 ซงจะสงเกตไดวาปงปอนดมคาเฉลยของปจจยทง 3 คอนขางใกลเคยงกน ซงหากดลงไปในรายละเอยดจะพบวาแฟนปงปอนดใหความส าคญกบภาพลกษณ ความนารกของตวละครมากเปนอนดบหนง ตามมาดวยการออกแบบ ทาทางการแสดงออกของตวละคร และบคลกและนสยของตวละครตามล าดบ ซงกสอดคลองกบขอมลทไดจากการสมภาษณคณสนต เลาหบรณะกจ รองกรรมการผจดการบรษท วธตา แอนเมชน ทไดใหความเหนวาปงปอนด เปนตว Character ทอยมานานจนผ คนสามารถจดจ าและรจกเปนอยางด คนจะใหความส าคญกบเรองราวและนสยของปงปอนด พอๆ กบงานออกแบบทเปนเอกลกษณของนกเขยนการตน ตาย ภกด แสนทวสข

บลดด บนนเปนตวละครทถกสรางขนเพอการใหเชาใชสทธตวละคร และสรางเปนสนคา(Licensing and Merchandising) โดยมแนวทางเชนเดยวตวละครของคาย Sanrio ของ

143

ประเทศญป น บลดด บนนเปนตวละครไทยเพยงไมกรายทมขายสนคาตวละครเปนของตนเอง และแมวาในภายหลงบลดด บนนจะมการสรางแอนเมชน และเกมขน แตแฟนสวนมากกจะใหความสนใจกบตวสนคามากกวาสออน ๆ คณกฤษณ ณ ล าเลยง ใหสมภาษณไวในหนงสอกรงเทพธรกจ ในวนท 7 มถนายน 2559 “BloodyBunny กระตายโหดคาแรคเตอรจะมเอกลกษณเฉพาะตว จดจ างาย มการน าเอาศลปะจากญป นและอเมรกา” บลดด บนนจงเนนถงการออกแบบทชดเจน จ าไดงาย และสามารถตอยอดเปนสนคาไดงาย ซงเมอเปรยบเทยบกบขอมลงานวจยเชงปรมาณพบวา บลดด บนน มคาเฉลยของปจจยขอท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอกลกษณะรปทรงของตวละครการตนมผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละครมากเปนอนดบท 1 ท 4.50 ตามมาดวยปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน มผลตอความชนชอบและเปนแฟนตวละครของปงปอนดมคาเฉลย 4.38 และ ปจจยขอท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน )Community) เปนปจจยทน าเรองราวของตวละครไปสผคน ทมคาเฉลยท 4.02 จะเหนไดวาการรบรของแฟนนนเปนไปในทศทางเดยวกนคอใหความส าคญกบการออกแบบของบลดด บนน มากกวาปจจยอน ๆ

หากดลงไปในรายละเอยดจะพบวาแฟนบลดด บนนใหความส าคญกบการออกแบบ มาเปนอนดบท 1 ตามมาดวยนสยโหด ๆ ของบลดด บนน ความชนชอบสวนตว และตามดวยสนคาตวละคร ซงคาเฉลยของความส าคญของสนคาตวละครของบลดดเ บนนนนสงกวาอกสองตวละครอยางชดเจน ซงแสดงใหเหนแนวทางในการสรางตวละครทแตกตางกนอยางชดเจน

จากการเปรยบเทยบปจจยทท าใหเกดแฟนตวละครของตวละครทง 3 ตวผวจยพบวาความส าคญของปจจยแตละขอนนแตกตางกนไปในแตละตวละคร โดยขนอยกบแนวความคดของการสรางตวละครและวธสรางเนอหาตวละคร

กานกลวย เรมตนจากภาพยนตรแอนเมชน มล าดบความส าคญของปจจยดงน 1. ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน 2. ปจจยดานรปลกษณภายนอก 3. ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน

ปงปอนด เรม ตนจากหนงสอการตนและแอนเมชนซ รย มล าดบ

ความส าคญของปจจยดงน 1. ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน 2. ปจจยดานรปลกษณภายนอก 3. ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน

144

บลดด บนน เรมตนจากสนคาลขสทธตวละคร มล าดบความส าคญของปจจยดงน 1. ปจจยดานรปลกษณ 2. ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน 3. ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน

สวนท 3 ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ

จากการศกษาพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยพบวาตวละครการตนนนมผลกระทบตอตวแฟน ตอสงคมรอบขางของแฟน สงคมออนไลน และยงมผลกระทบตอสงคมในวงกวางอกดวย รวมถงผลกระทบทมตอเศรษฐกจทงในระดบจลภาคและในระดบทเปนมหภาค โดยผลการศกษาผลการทบของตวละคร สนคาตวละคร ทมตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจมดงน

3.1 ผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมวฒนธรรม 3.1.1 ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอแฟนกบสงคมรอบตว

ตวละครการตนนนเปนสอทเขาถงงาย เรองของรปลกษณภายนอกทมความนารกและดงดดคนไดงาย อกทงยงมเรองราวทนาสนใจ และมสนคาตวละครทสามารถเขามาอยนชวตจรงของแฟนมากกวาการเปนเพยงแคจนตนาการ ดงนนตวละครการตนจงเขามามผลกระทบตอความสมพนธระหวางบคคลไดโดยงาย จากการศกษาพบวาตวละครการตนสามารถเขาไปมบทบาทในกลมสงคมไดในทกระดบ

ความสมพนธระหวางบคคล ตวละครการตนสามารถเปนจดรวมในความสมพนธระหวางบคคล โดยเปนจดทบคคลสามารถมความชนชอบรวมกน ซงท าใหเกดการเรมตนความสมพนธ บทสนทนา การปฏสมพนธตางๆ ได โดยแฟนตวละครการตนจะใหความสนใจ หรอมองคนทชอบตวละครเดยวกนเปนคนพวกเดยวกน และมโอกาสทจะเกดการพดคยกนมากกวาคนแปลกหนาทวไป ซงสอดคลองกบลกษณะของวฒนธรรมแบบมสวนรวมทไมคอยมการขวางกนตอการแสดงออก และการสรางความสมพนธ ถงแมอาจจะไมไดชนชอบตวละครตวเดยวกน แตสามารถชอบตวละครอนๆ จากเรองราวเดยวกนได เชน บางคนอาจจะชอบตวละครกานกลวยในขณะทอกคนอาจจะชนชอบชบาแกว แตตวละครทง 2 ตวกยงสามารถเปนจดรวมของความสมพนธได

145

ชอบ Bloody Bunny ตรงทตวละคร มการออกแบบทดเทและดงดดมาก และเนอหาและเรองราวดตนเตนละนาตดตาม ซงผมเคยทงเขารวมกจกรรมชงของรางวล และกด like และตดตามตลอด และเคยแนะน าใหแฟนสาว แลวเขากชอบเจา MUMU มนนารกมาก แลวกไดกดตดตามใน เพจ Facebook Bloody Bunny นอกจากนนกยงมกลมเพอนๆ ทชอบ Bloody Bunny เหมอนๆ กน ซงเรากจะพดคยกนในเรอง สนคาใหมๆ และตวละครตางๆ ภายในกลม (ปรเมศวร การด ารหเรอง, 2562, สมภาษณ)

ความสมพนธภายในครอบครว ตวละครเปนสงเชอมตอระหวางรนสรน จาก

การศกษาพบวา ตวละครการตนนนมบทบาทกบกลมแฟนทเปนเยาวชนเปนอยางมาก โดยเฉพาะตวละครปงปอนดซงถกออกแบบมาใหเนอหาทมงไปยงกลมเปาหมายทเปนเยาวชน โดยเนนเรองการเรยนรของเดก โดยมลกษณะทเปนแอนเมชนทปลอดภย และมความสอนหรอคตความคดทด ท าใหมตวอยางทหลายครอบครวใชปงปอนดเปนสอในการเรยนรส าหร บเดก จนกระทงปงปอนดกลายมาเปนสวนหนงของกจกรรมของครอบครว และเปนจดรวมในความชนชอบของครอบครว โดยผวจยพบวาจากการสมภาษณครอบครวทใชปงปอนดหรอกานกลวย เปนสอในการเรยนรของเดก นอกเหนอจากการทครอบครวและเดกไดรบพฒนาการทมประโยชนจากสอแลว ครอบครวนนมกจะถอวาตวละครการตนนนเปนสงพเศษของครอบครว และเปนจดทน าคน 2 รนเขามารวมกน เชน การซอของขวญทเกยวของกบตวละครใหกน โดยพอแมซอสนคาตวละครใหกบลก ในขณะทฝงลกกซอสตกเกอรไลนใหกบแม เปนตน หรอบางกรณจะพบวาความชอบตวละครนนจะถกถายทอดผานรนสรนได เชน รนผ ใหญทเตบโตมากบหนงสอขายหวเราะและรจกตวละครปงปอนด กจะมแนวโนมทจะเลอกการตนปงปอนดใหเปนสอในการเรยนรของรนเดก หรอ พอแมบางคนอาจจะใชค าวาปงปอนดในการตงชอลก หรอใชสตกเกอรไลน มาแทนตวตนของลกในการสอสารผานโซเชยลมเดย เปนตน

รจกและชอบปงปอนดตงแตสมยเดกๆ แตเมอตวเองมลกกรสกลกตวเองมอะไรหลายอยางคลายๆ ปงปอนด ซงกแปลกดทเหมอนวาเราเคยรจกกนเปนเพอนกนกบปงปอนดจน เราโตขนมามลก ปงปอนดกลายไปเปนรนเดยวกบลกเราซะแลว ตอนนกกลบมาเรมใชของปงปอนดอก ทกครงทจะพดถงลกกจะใช line Sticker ปงปอนดแทนตวลกชาย (สรศกด องอาร, 2562,: สมภาษณ)

146

พอเรามลกเรากแนะน าใหลกรจกตวละครทพอแมชอบ รจกปงปอนด แมวาเดกๆ อาจจะไมไดชอบปงปอนดเปนพเศษ ซงกนาจะตามยคสมยและวยของเขา แตเขากจะรบรวาพอแมชอบ เวลาเคาอยากจะซอของใหเราเชน ไดแลก point ใน Line sticker เคากซอ Sticker ปงปอนดใหเรา (ประสทธ ชยสาร, 2562, สมภาษณ)

นอกจากนการเขารวมกจกรรมตวละครการตน เปนอกสวนหนงทสรางทงความสมพนธภายในครอบครง ทเปนกจกรรมทครอบครวใชเวลารวมกน ในสงทเปนความชนชอบทมรวมกนคอตวละครการตน กจกรรมทชดเจนของตวละครการตนคอกจกรรมวนเดก ซงตวละครการตนมกจะมกจกรรมจดรวมกบกจกรรมอน หรอรวมกบหองสรรพสนคาอยเปนประจ า เชน งาน กานกลวย ตะลยแดนมหศจรรยศลาชาง ณ ลานโปรโมชน ศนยการคาโรบนสนไลฟสไตล สมทรปราการ ในวนท 11 - 14 มกราคม 2561 หรองาน “ PangPond in Fun Land” วนท 10 - 13 มกราคม 2562 จดขนทหางสรรพสนคาซคอน บางแค เปนตน

งานวนเดกไดพบกบแฟนของกานกลวยจ านวนมาก ทกคนจะเขามาทกทาง Mascot กานกลวยเหมอนวาเปนเพอนเการจกกนมานาน บางคนรจกกานกลวยตอนตวเองยงเปนเดก จนตอนนกลายเปนพอแม ไปแลวกพาลกมาแนะน าใหรจกกานกลวยเปนบรรยากาศของครอบครวทดมาก (สดาพรรณ สงหทอง, 2561, สมภาษณ)

พฤตกรรมทนาสนใจอกอยางหนงทเกยวของคอ การใหสนคาตวละครการตนเปนของขวญ เนองจากแฟนตวละครการตนทกจะแสดงออกถงการแฟน หรอผ สนบสนนตวละครการตนใหผ คนรอบขางทราบ อกทงแฟนนนนยมใชสนคาของตวละครการตนในชวตประจ าวน ดงนน จงไมใชเรองแปลกทสนคาตวละครการตนจะกลายเปนของทผคนนยมในการซอใหกนในโอกาสพเศษ โอกาสการมอบใหกนนนผ วจยพบวาสวนหนงเปนการมอบใหกนภายในครอบครว เชนพอแมซอใหลก เชน ตกตา เครองเขยน เสอผา อปกรณการเรยน หรอในทางกลบกนเปนลกซอใหพอแม ซงมกจะเปนสนคาดจทลเชนสตกเกอรไลนเปนตน

147

ตอนเดกของใชสวนใหญจะเปนลายกานกลวยหมดเลย เชน เสอยดลายกานกลวย ดนสอ สมด กระเปา อะไรแบบน แลวกจะมตกตาตนออกบกอแกวทเปนลกของกานกลวย เปนตกตาทหวงมากๆ ไดรบเปนของขวญวนเกดประมาณตอนประถมส-หาจากคณอา ทกวนนยงเกบไวอยางดอยทบาน นอนกอดตลอด (พนชกร สวรรณเรอง, 2562, สมภาษณ)

เปนทนาสงเกตจากตารางผลการวจยเชงปรมาณของแฟนตวละครการตน พบวา คาเฉลยของค าถามขอ 5 ทานซอสนคาของตวละครการตนน มคา 3.9 ซงมคานอยกวา คาเฉลยของค าถามขอ 7 ทานใชสนคาตวละครนอยางเปดเผย ทมคาเฉลยอยท 4.2 จากตวเลขคาเฉลยน ท าใหมความเปนไปไดวา สนคาตวละครทแฟนใชอยสวนหนงไมไดมาจากการซอดวยตนเอง

นอกจากนในระดบสงคมนอกครอบครว ผวจยพบการรวมกลมของผ ทมความชนชอบคลายกนทมตวละครการตนเปนตวชวยในการสอสารใหการเกดหารรวมกลม เชน กลมกานกลวยรวซง เปนการรวมตวกนของผ ทขบรถกระบะรบจางทมการดดแปลงใหบรรทกไดมากขน หรอเรยกกนวากระบะรวซง มการใชสตกเกอรประจ าทมเปนรปกานกลวยและบางคนมการเพนทรถทมรปของกานกลวยเปนสญลกษณของกลม ซงหมายถงชางทสามารถบรรทกไดมาก หรอการรวมกลมของผ ทรกชางในการชวยเหลอชางของมลนธเพอนชาง เปนตน

3.1.2 ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอแฟนกบสงคมออนไลน ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอสงคมรอบขางนนไดเปลยนแปลงไปจาก

ยคทสอมวลชนมความส าคญ ซงพฤตกรรมของแฟนมกจะเกดการรวมกลมกนในรปแบบทมการพบกนจรงๆ เชนการพบกนในกจกรรมตางๆ ของตวละครการตน ซงอาจจะเกดขนไดไมบอยครงนกในแตละป เมอเขามาสยคทโซเชยลมเดยมความส าคญพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไดเปลยนไปอยางมาก โดยแฟนสามารถสอสารและโตตอบผานคณสมบตทเปนการสอสารสองทางของสอโซเชยลมเดย ท าใหแฟนสามารถสอสารกบผผลตไดมากขน จากการศกษาพฤตกรรมของแฟนตวละครการตน ในกลมแฟนระดบกลางและระดบสงในยคทโซเชยลมเดยมความส าคญ มพฤตกรรมการแสดงออกถงความชนชอบของตนบนสอสงคมออนไลน และมการสงตอความชอบนนไปสสงคมรอบขางในหลากหลายรปแบบ ผวจยพบวาในสงคมของแฟนตวละครการตนนนเปนสงคมทมการเปดรบการแสดงความคดเหน การแสดงออกถงความชนชอบตวละครในหลากหลายรปแบบ ทงการสรางพนทการแสดงออก และการรวมกลม (Community) โดยทางเจาของตวละครเอง เชน Fanpage, Youtube Channel, Twitter, Instagram หรอกลมสงคมทแฟนสรางขนมาเอง เชน Facebook Group, การสราง Hash Tag ในเครอขายสงคมออนไลนทรองรบ การสรางหอง

148

เพอแชรสงทชอบเหมอนกนในเวบไซตฉพาะทางอยางเวบไซต Deviantart กลมสงคมออนไลนส าหรบผ ทชนชอบผลงานดานจตรกรรมอเลกทรอนคโดยเฉพาะ

สอโซเชยลมเดยของตวละครการตนไทยนนมทงในรปแบบทถกสรางขนเองโดยผผลต ซงเรยกกนวาเพจออฟฟเชยล กบสอทแฟนสรางขนเอง ซงอาจจะน าเสนอเรองราวของตวละครอยางเดยว หรอ อาจจะน าเสนอเรองราวอนๆ ในหลายหลายรปแบบกได ซงสอเหลานท าหนาทสอสารและสรางชมชนออนไลน ทท าใหแฟนตวละครสามารถตดตามผลงาน พดคยและน าเสนอความคดตางๆ สผผลตและระหวางกนไดโดยสะดวก รวมทงน าไปสการสรางสรรคเนอหาใหมไดอกดวย

การเปดกวางในกลมสงคมบนอนเตอรเนตนน เปนไปตามแนวความคดของวฒนธรรมแบบมสวนรวม (Participatory Culture) ของ Henry Jenkins (2012) วาดวยลกษณะของวฒนธรรมแบบมสวนรวม คอ ไมคอยมการขวางกนตอการแสดงออกทางศลปะ เปนการแสดงออกแบบมสวนรวม มการสนบสนนส าหรบการสรางและแบงปนสงทสรางสรรคใหกบผ อน โดยผ มสวนรวมมความสมพนธ การแสดงออก การรวมงานกบเปนกลม และมการเผยแพรขอมลรวมกน อยางไรกตามผ วจยพบวาแฟนตวละครการตนไทยนน ไมไดแสดงออกในสอทเปนสอหลกของตวละครการตนเอง แฟนเพจบนเฟสบคของตวละครเองอยาง เพจของปงปอนด หรอ เพจของกานกลวยจะเหนวามการแสดงความคดเหนไมมากนก เนองจากสวนใหญจะเปนประกาศ หรอโฆษณาจากทางเจาของตวละครมากกวา แตในสออยางยทป (Youtube) นน กลบมคนมาเสนอความคดเหนกนอยางกวางขวางและมจ านวนการแสดงความเหนมากกวา ตวอยางเชน ปงปอนดจอมปวนภาค 2 EP. 23 ยมจ านวนคนเขาตอน ทวแชมปป มาแสดงความชนชอบกวา 11,000 ครง และมการแสดงความคดเหนกวา 388 ครง มทงการแสดงความชอบ การแสดงความเปนแฟนทดมาอยางยาวนานหรอการบอกวาดมาหลายรอบ การแสดงความเหนลงไปในเนอเรองอยางจรงจง และมการเปรยบเทยบพฤตกรรมของปงปอนดกบตนเอง มหลายความเหนทแสดงถงพฤตกรรมแสดงใหเหนตามแนวความคดของวฒนธรรมแบบมสวนรวมอยางชดเจน เชน การตอบกลบความเหน ขยายความ ตอบขอสงสยซงกนและกนเปนตน

แฟนตวละครการตนบางกลมนอกจากการแลกเปลยนพดคยแลว แฟนกลมนยงสามารถสรางสรรคเนอหาทเกวของกบตวละครขนมาใหมและเผยแพรออกไปสโซเชยลมเดย เพอใหแฟนหรอผผลตไดเหน การสรางสอโดยแฟนหรอทเรยกวา User Generated Content เขนการวาดตวละครในรปแบบของแฟนอารต มการน าภาพยนตรกานกลวยมาตดตอใหมเปนภาพยนตรประกอบเพลงและเผยแพรใหมผาน Youtube มวดโอสอนการวาดหรอปนกานกลวย

149

ส าหรบเดก การเขยนเรองราวของตวละครขนมาใหมเรองทเรยกวา Fan Fiction โดยน าเสนอผานการเกดรวมกลมทางสงคมออนไลนเปนสวนตว เชน Instagram, Deviantart หรอ Youtube Channel สวนตว โดยแฟนตวละครการตนบางคนจะใชตวละครการตนในการแสดงออกถงความเปนตวตน เชน การใชตวละครมาแสดงออกในเชงสรางสรรค หรอแสดงอารมณความรสกในขณะนน การแสดงและเผยแพรผลงานทางศลปะทเกยวของกบตวละครเปนการพยายามสรางสรรคและตความตวละครการตนขนมาใหมในรปแบบทแฟนอยากใหเปน เชน บลดด บนน มแฟนอารตทถกสรางสรรคขนจ านวนมาก งานบางชนนนไดเปลยนรปแบบการน าเสนอของบลดด บนนไปโดยสนเชง แฟนบางคนวาดตวละครบลดด บนนใหมความเปนมนษย หรอเปลยนรปแบบการวาดไปเปนการตนญป นตามความชอบสวนตว ซงการแสดงออกเหลานแมวาอาจจะเปนเสนทคาบเกยวระหวางการสรางสรรค กบบางครงอาจจะดเหมอนวาเปนการละเมดลขสทธของเจาของตวละคร แตจากการพดคยกบเจาของลขสทธสวนมากมองวาเปนการกระท าเชนน สวนมากกระท าโดยแฟนผ ทชนชอบตวละคร และมเจตนาทจะเผยแพรตวละครมากกวาการกระท าทแสวงหารายได ซงหากพจารณาในแงของกฎหมายลขสทธนนจะพบวา งานสรางสรรคจะไดรบการคมครองตามกฎหมายลขสทธ ทนททมการเผยแพร ซงคอสทธทไมอนญาตใหผ อนการท าการเกยวกบทรพยสนนนโดยไมไดรบการอนญาตจากเจาของสทธ ซงคอสทธในการท าซ าหรอดดแปลงและสทธในการเผยแพรตอในระยะเวลาการคมครอง ซงหากพจารณาตามนการน าผลงานตวละครการตนไปวาดใหม หรอทเรยกวาแฟนอารตนนไมนาจะสามารถท าได อยางไรกตาม กฎหมายลขสทธนนไดมการเปดชองทางไว คอหลกการใชอยางเปนธรรมภายใตกฎหมายลขสทธ (Fair Use) ซง มการก าหนดขนในอนสญญากรงเบอรนวาดวยการคมครองงานวรรณกรรมและศลปกรรม โดยมหลกการทดสอบ 3 ประการวา การใช ท าซ าหรอเผยแพรนนเปนไปตามหลกการน หรอไมประกอบดวย 1) ประเทศภาคของอนสญญาตองก าหนดขอยกเวนนนไวเปนการเฉพาะ 2) การใชประโยชนนนตองไมขดตอการแสวงหาประโยชน จากงานอนมลขสทธตามปรกตของเจาของลขสทธ และ 3) การกระท านนตองไมกระทบตอสทธอนชอบธรรมดวยกฎหมายของเจาของสทธเกนสมควร ซงตามกฎหมายลขสทธของไทย นนไดยกเวนการกระท า 2 ประการตองานอนมลขสทธไวคอ 1) วจยหรอศกษางานนน อนมใชการกระท าเพอหาก าไร และ 2) ใชเพอประโยชนของตนเอง หรอเพอประโยชนของตนเองและบคคลอนในครอบครวหรอญาตสนท

ซงหากพจารณาตามขอยกเวนเหลานจะเหนวางานแฟนอารตทไมไดท าขนเพอแสวงหาก าไร เปนการกระท าเพอการสวนตวหรอเพอการเรยนรนนสามารถท าไดตามหลกการใชอยางเปนธรรม หรอ Fair Use แตหากมการน าผลงานไปขายหรอสรางผลประโยชนอนใด เชน น า

150

ผลงานไปดดแปลงเพอสรางยอดววบนยทปนน จะเปนการใชงานทสรางผลประโยชนไมสามารถท าได อยางไรกตามในมมมองของผ ผลตตวละครการตนไทย หากการกระท านนไมไดสงผลโดยตรงทางผผลตมกจะมองถงวตถประสงคของผดดแปลงผลงานเหลานเปนหลก โดยพจารณาจากเจตนาของผสราง อกทงหากผกระท าการดดแปลงนนท าเพราะความชนชอบในตวละครแลว โดยเหนไดจากการทแฟนเพจของผผลตเองนนไดน าเอาผลงานแฟนอารตตางๆ มาเผยแพรในเพจของผผลตเอง ตวอยางเชนบลดด บนน มการโพสผลงานแฟนอารตในทกวนพธ หรอวนศกร โดยตงเปนหวขอ “WED FAN ART” หรอ “Friday Fan Art” เปนตน

3.1.3 ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอแฟนกบสงคมในวงกวาง ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอสงคมวงกวางนน สามารถสรปเปน

ประเดนไดดงน ประเดนท 1 ตวละครการตนไทยนน มสวนในการชน าสงคม ตวละคร

การตนนนมบทบาทในการชน าสงคมไดเชนเดยวกบบคคลทมชอเสยงเชนดารา นกแสดง เนองจากการมชอเสยงของตวละครการตนนนเกดขนในรปแบบทคลายกน ตวละครการตนนนตองการฐานของผ ชมท ชนชอบและใหการตดตามหรอแฟนท รจกและเขาใจตวละคร ซงแฟนเหลาน มความสมพนธกบตวละครการตนไดเชนเดยวกบผ มชอเสยงทวไป ถงแมวาตวละครการตนนนจะเปนเพยงสงสมมตขนมากตาม แตผ คนนนจะใหความส าคญกบรปลกษณของตวละคร เรองราว นสยของตวละคร โดยไมไดใหความสนใจวาตวละครการตนนนมอยจรงหรอไม ดงนนตวละครการตนจงสามารถมอทธพลตอแฟนไดเหมอนดารา หรอบางครงมากกวาดาราทเปนมนษยเสยอก เนองจากผชมจะรจกดาราในสองบาบาทคอบทบาททเปนบคคลกบบทบาททแสดง ซงทง 2 สวนน จะแยกออกจากกนเสมอ ในขณะทตวละครการตนนนจะมเพยงบทบาทเดยวเทานนคอเปนตวเองเสมอ

นอกจากตวละครการตนมองคประกอบส าคญทแตกตางจากดาราทเปนบคคลทส าคญอก 3 ประการคอ

1) ตวละครการตนนนมอายทไมเปลยนแปลง ตวละครการตนจะคงมอายอยเทาเดมตลอดไป ตวละครทเปนเดกกสามารถคความเปนเดกตลอดไป เชนปงปอนดซงเกดขนมาเปนระยะเวลากวา 20 ป ยงคงสามารถคงความเปนเดกทซกซนอยไดเสมอ ท าใหเรองราวและนสยของตวละครเดนชดอยในจตใจของแฟนไดตลอดไป นอกจากน ตวละครการตนยงสามารถสรางเรองราวแยกทเปนคนละชวงอายไดอกดวย เชนกานกลวยนนมตวละคร 2 ตวคอกานกลวยในวยเดก กบกานกลวยทเปนเจาพระยาปราบหงสาซงเปนชางศกเปนตน

151

2) ตวละครการตนไมมสรางขอผดพลาดทเกดขนจากมนษย ซงนสยของตวละครการตนนนจะถกออกแบบขนตามกลมอายและกลมผชมทตองการดงนน ตวละครการตนจะไมมองคประกอบของนสยทขดหรอเปนสวนเสยทจะสรางชอเสยงทไมดใหกบตวละครได ซงแตกตางกบดาราทเปนบคคลทสามารถท าขอผดพลาดไดเชนดาราทไดรบความนยมในกลมเยาวชน และวยรนอาจจะกอคดเมาสรา ซงสรางชอเสยงในทางลบได

3) ตวละครการตนนนไมมสญชาตทชดเจน ดงนนตวละครการตนจงมกจะสามารถถายทอดเรองราวใหกบผคนไดกวางและหลากหลายกวาดาราทเปนมนษย

จากองคประกอบขางตนจะเหนไดวาตวละครการตนนนสามารถเปนตวแทนในการสอสารเนอกทชน าสงคมไดเปนอยางด ซงตวละครการตนไทยทง 3 ตวทเปนกรณศกษานนลวนมสวนส าคญในการชน าสงคมไทยในหลายกรณเชน

กานกลวยน าเอาประวตศาสตรเรองราวของการกชาตไทยในสมยของสมเดจพระนเรศรมหาราชมามาน าเสนอตอสงคมซงท าใหเกดกระแสของการรกชาตและการหนมาสนใจในประวตศาสตรในสมยกรงศรอยธยาขน เชนท าใหเกดการตงกระท ถามขนหลายครงใน www.pantip.com หรอเวบไซตอน ๆ ถงประเดนเรองราวทางประวตศาสตรทเกยวของกบกานกลวยหรอเจาพระยาปรายหงสา ซงมทงในแงการสงเสรมการศกษา และประเดนดานลบซงมผมาแสดงความไมเหนดวยตอการแตงเตมประวตศาสตรของแอนเมชนน

ปงปอนดนนน าเสนอเรองราวของครอบครวชนชนกลางทมลกษณะไทยๆ การเรยนรของเดกผานการอยากรอยากเหน ความมน าใจ มตรภาพและการใหอภย ผานแอนเมชนส าหรบเดก ซงท าใหปงปอนดเขาถงเดกและเยาวชนไดงาย โดยพบวามหนวยงานรฐหลายแหงนยมใชปงปอนดเปนสอในการสอสารแนวคดและเนอหาส าหรบเดก เชน แอนเมชนชดปงปอนดครอบครวรกษโลก การตนแทรกความรใหเยาวชนทราบถงวธการลดภาวะโลกรอน ซงเปนหนงในโครงการ “ ท าดเพอแผนดน ” ของกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม หรอ แอนเมชนปงปอนดชวนเพอนสรางสรรคสอปลอดภย แอนเมชนทสอนใหเรองของการรเทาทนสอใหกบเยาวชนโดยกองทนพฒนาสอปลอดภยและสรางสรรค เปนตน

บลดด บนน เปนตวละครการตนไทยทมความแตกตางจาก 2 ตวแรกเปนอยากมาก เนองจากมกลมเปาหมายซงเปนกลมวยรน และไมไดมจดประสงคในการสอสารความร หรอสรางลกษณะนสย แตมงการสอสารในประเดนของงานออกแบบทมความทดเทยมตางประเทศ การสรางแอนเมชนทมคณภาพ และสนคาทมงานออกแบบทถกใจ และสามารถขยายตลาดไปสตลาดสากลได บลดด บนนสอสารเนอหาทมเรองราวของการแกแคน และมความรนแรง

152

ทดงดดตอกลมวยรนเปนอยางด แตอาจจะมผลในแงลบตอเดก แตประเดนทางสงคมทแฟนไดรบจากบลดด บนนจะเปนเรองแรงบนดาลใจในการสรางสรรค ซงจะเหนวาตวละครบบลดด บนน มแฟนทรวมสรางสรรคผลงานแฟนอารตขนมาจ านวนมาก และมาจากทวโลก

ประเดนท 2 ตวละครการตนไทยนน สามารถสรางความภมใจในความเปนไทยได จากขอมลส ารวจการตลาดของธรกจตวละครของไทยโดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล ประจ าป 2560 นนพบวาธรกจตวละครการตนไทยมสวนแบงการตลาดอยเพยง 3.9% ซงหมายความวากวารอยละ 96 ของคนไทยเตบโต และบรโภคผลงาน Character จากตางประเทศเปนหลก แตอยางไรกตามจากการสมภาษณกลมแฟนตวละครนนพบวาสงหนงทแฟนรสกกบตวละครไทย คอการสรางความภาคภมใจในความสามารถของคนไทย โดยเฉพาะเมอทราบวาตวละครนนไดรบการยอมรบ หรอชนชมจากชาวตางชาต เชน ภาพยนตรแอนเมชนเรองกานกลวยไดรบรางวล Best Feature Film จากการประกวดแอนเมชน AniMadrid 2006 ทประเทศสเปน หรอตวละครบลดด บนนไดรบรางวล Asean Character Award, โดย Asean-

Japan Centre ประเทศญป น เปนตน หรอการทแอนเมชน บลดด บนนตอน First Blood ทไดรบความนยมไปทวโลก กไดสรางภาคภมใจใหกบแฟนชาวไทยเปนอยางมาก โดยมคนไทยจ านวนมากนนไมทราบวาตวละครนเปนตวละครการตนของคนไทยดวยซ า

ประเดนท 3 ตวละครการตนไทยในแงมมของการถายทอดความเปนไทยจากรนสรน ตวละครการตนไทยเปนสอทมผลตอการเรยนรของเดกรนใหมเปนอยางมาก ทงในรปแบบของสอทเขาถงกลมคนรนใหมทนยมสอทสามารถเสพไดบนอปกรณพกพา และมความสนกสนาน จงสามารถใชเปนเครองมอในการถายทอดความวฒนธรรม ธรรมเนยมปฏบตตาง ๆ ไดเปนอยางด ซงจะเหนไดจากการสอดแทรกเนอหาความเปนไทยลงไปในเรองราว กจวตรประจ าวนของตวละคร หรอลกษณะการแสดงออก เชน การไหว การเคารพผ ใหญเปนตน ซงจากผ ใหสมภาษณหลายทานไดเลอกใชตวละครการตนอยางปงปอนด หรอกานกลวย ในการเรยนรของลก เพอใหลกไดซบซบความคดแบบไทยๆ ผานการดการตน และมการใชสนคาตวละครเปนรางวลทใหกบลก เมอประสบความส าเรจ ตวอยางเชนตวละครอยางปงปอนดไดถกน ามาพฒนาเปนสอการสอนในหลากรปแบบทงทเปนแอนเมชน อบค และรปแบบทเปน VR

ประเดนท 4 ตวละครการตนไทยในแงของการสงเสรมการสรางสรรคทางศลปะ จากการสมภาษณผวจยพบแฟนตวละครบางคนนน ไดรบแรงบนดาลใจจากตวละครในการสรางสรรคผลงานออกมาในรปแบบตางๆ เชน แฟนอารต หรอการแตงตอเตมจากเนอหาเดมโดยแฟน ซงลวนเปนการกระตนการสรางสรรค เมอรวมกบแนวคดวฒนธรรมแบบมสวนรวมทท าใหเกดสงคมของการแบงปน และสงเสรมซงกนและกน จะพบเหนไดจากการใหความเหนเชงให

153

ก าลงใจ และมการชแนะจากผ ทมประสบการณมากกวา ท าใหเกดกระบวนการเรยนรทางออมและสงเสรมใหเกดก าลงใจ หรอการหลงใหลในการสรางสรรคขน โดยกลมผ สนใจในการสรางสรรคแฟนอารตนน จะมชมชนในรปแบบออนไลนทเปดโอกาสในการสรางสรรและแบงปน ซงเปนสวนส าคญในการสรางความชนชอบในศลปะ เชนเวบไซต www.deviantart.com ซงมงานแฟนอารตของตวละครบลดด บนนอยเปนจ านวนมาก จากนกวาดและผสนใจศลปะจากทวโลก ท าใหเกดการแลกเปลยนระหวางนกวาดเปนอยางมาก ซงสงเหลานเปนองคประกอบในการเสรมสรางพนฐานทางศลปะใหกบใหในการสมภาษณพบผ ใหสมภาษณบางคนตดสนใจเรองเสนทางอาชพทางศลปะเชนอาชะแอนเมเตอร หรอการเปนนกวาดภาพประกอบโดยมจดเรมตนทการชนชอบในตวละครการตน

ประเดนท 5 การเผยแพรความเปนไทยสสากล โดยตวละครการตนไทย ตวละครการตนและสนคาของตวละครการตน รวมทงแอนเมชนมขอไดเปรยบสอประเภทอนเนองจากตวละครการตนนนมความเปนสากลมากกวาคน และสามารถแสดงออกผานทาทางซงสามารถเขาใจไดโดยไมจ ากดวฒนธรรมเชอชาตและภาษา ตวละครการตนจงสามารถเปนสอในการเผยแพรวฒนธรรมและความเปนไทยไปสสากลได เชน ภาพยนตรแอนเมชนเรองกานกลวย ไดรบการเผยแพรไปทวโลกในชอ “The Blue Elephant” และไดรบการแปลงเปนภาษาฮนด เพอฉายในประเทศอนเดยในชอ “Jumbo” การตนแอนเมชนชด ปงปอนดไดรบการเผยแพรในประเทศจนผานทางสถานโทรทศน CCTV หรอ บลดด บนน ไดสรางแอนเมชนรวมกบ Ayupan ซงเปนตวละครการตนทสรางจากนกรองชาวญป น Hamasaki Ayumi

3.1.4 ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอวฒนธรรม ในมมมองทางดานผลกระทบทางวฒนธรรม ทเหนไดชดจากแฟนตวละครการตน

คอดานวฒนธรรมดานการสอสาร จากการวเคราะหขางตนจะเหนไดวาแฟนมพฤตกรรมในการใชงานตวละครการตนเพอการสอสาร แตเดมจะใชในรปแบบของการหยบยมทาทางและความหมายของตวละครเขามาใชในการสอสารผานการวาด หรอการใชงานสตกเกอรตดลงบนขอความในการจดสมดบนทกหรอบางคนอาจจะใชในจดหมาย เมอเทคโนโลยการสอสารมการเปลยนแปลงไป โดยรปแบบของการสอสารมาผานสมารทโฟน โดยเฉพาะในประเทศไทยทการสอสารผานแอปพลเคชนไลน (Line) ไดรบความนยมสงมาก จากขอมลเวบไซต Brandinside.asia (2561 :ออนไลน) มจ านวนผ ใชในปพ .ศ . 2561 มากถง 42 ลานคนในประเทศไทย โดยหนงในรปแบบการสอสารบนแอปพลเคชนไลน (Line) คอ การสอสารผานสตกเกอรตวละครการตน ซงจะถกใชแทนการสอสารดวยพมพขอความ แตอาศยการแสดงออกดวยทาทาง หนาตาของตวละคร หรอขอความทตดอยบนสตกเกอรในการสอสารแทนค าพด บางกรณผ ใชงานสามารถใชสตกเกอร

154

เพยงอยางเดยวในการสอสารโดยไมตองพมพขอความใดๆ ประกอบเลย ผผลตตวละครการตนไดใชโอกาสในการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยนในการน าเสนอสนคาในรปแบบดจทล โดยมการใสความคดและพฒนารปแบบ การแสดงออก ทาทางของสตกเกอรเพอใหผ ใชสามารถใชงานไดหลากหลายและตรงกบสงทตองการสอสารมากยงขน อกทงทางเจาของเทคโนโลยอยางบรษทไลนไดมการพฒนารปแบบการน าเสนอของตวสตกเกอรไปดวยเชนกน จากสตกเกอรภาพนงไปเปนภาพเคลอนไหว หรอเปนตน

วฒนธรรมดานภาษา ผวจยพบกรณผลกระทบทางวฒนธรรมทนาสนใจ ในกรณของกานกลวยนน ชอกานกลวยถกเรยกแทนค าวาชางจากสออยบอยครง รวมทงถกน าไปเปนสญลกษณของความแขงแรง เชน ทมรถกระบะบรรทกหนกแบบมรวสง น าชอกานกลวยไปตงเปนชอทมชอ กานกลวยรวซง หรอการทบรษทสามมตรมอเตอร ไดใชชอกานกลวยในการเปดตวรถกระบะเพอการพาณชยรนกานกลวย ทเนนเรองความแขงแกรงและสามารถบรรทกไดมาก หรอแมกระทงทมฟตบอลหญงทมชาตไทย กยงใชชอชบาแกว ทเปนตวละครในแอนเมชนเรองกานกลวยมาเปนชอทม ซงแสดงใหเหนวาตวละครการตนมผลตอวฒนธรรมทางภาษาของไทย

อยางไรกตามไมใชวาผลกระทบทกอยางทเกดขนจากตวละครการตนนนเปนไปในเชงบวก ตวละครอยางบลดด บนนซงมการแสดงออกถงความรนแรง การแกปญหาดวยก าลง และมการฆาฟนกนนน ถงแมวาแฟนของบลดด บนนสวนมากทนยมตวละครนจะเปนวยรนทมวฒภาวะเพยงพอในการแยกแยะจนตนาการออกจากความจรง และมความคนชนกบสอทมความรนแรงในลกษณะนอยแลว โดยทางแฟนอาจจะเหนเรองความรนแรงเปนเพยงรปแบบของการแสดงออก ซงกมความคลายกบเกมตอส ทคนในวยนคนเคย ซงในตอนแรกของแอนเมชนบลดด บนนเฟรสบลด นนกมรปแบบทางภาพทมความคลายเกมตอส ดวยเชนกน อยางไรกตามหากมองในมมมองของผปกครองและเดก สอของตวละครบลดด บนนนนเปนสอทไมเหมาะสมกบเดก และในประเทศไทยยงไมไดมการใหเรทตงกบสอโซเชยวมเดย จงท าใหเนอหาบางอยางทมความรนแรงและไมเหมาะสมนอาจจะเขาถงผชมในกลมเดกได

3.2. ผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอเศรษฐกจ

ผ วจยไดท าการศกษาผลกระทบของตวละครการตนทมตอเศรษฐ กจ โดยศกษาขอมลของผ มสวนรวมในอตสาหกรรม คอ นายกสมาคมผประกอบการแอนเมชนและคอมพวเตอรกราฟกไทยและนายกสมาคมดจทลคอนเทนตไทย ศกษาจากโครงการส ารวจขอมลและประเมน

155

สถานภาพอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต (Digital Content) ดานแอนเมชน, เกมและคาแรคเตอร ประจ าป 2560 คาดการณ 2561-2562 จดท าโดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทล

ตวละครการตนเปนหนงในธรกจดจทลคอนเทนต ในปจจบนเปนธรกจทมการเจรญเตบโตสงอยางตอเนอง ขอมลโครงการส ารวจขอมลและประเมนสถานภาพอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต (Digital Content) พบวาดจทลคอนเทนตมการเจรญเตบโตอยทประมาณ 10% ตอป ซงเปนการเจรญเตบโตทสอดคลองกบพฤตกรรมของผบรโภคทเปลยนแปลงไป จากสอทเปนสอดงเดมมาเปนสอใหมทอยในรปแบบของดจทลมากขน ซงดจทลคอนเทนตนนไมใชเปนเพยงรปแบบของสอเพอความบนเทงเพยงอยางเดยวอกตอไป แตดจทลคอนเทนตไดเขามามบทบาทในรปแบบการใชชวตของผ คนในปจจบน ทงในรปแบบของการสอสารและการเรยนร โดยจากการศกษาผวจยพบผลกระทบของตวละครการตนทมตอเศรษฐกจดงน

1. ลขสทธตวละครการตน ตวละครการตนมลกษณะเชนเดยวกบดารา คอมกลมแฟน หรอผตดตามทพรอมจะใหการสนบสนนในสนคาและบรการตางๆ ของตวละคร ท าใหตวละครการตนสามารถถกน าไปตอยอดไดหลากหลายในรปแบบของการใชเชาสทธของตวละคร หรอ ทเรยกวา Licensing โดยกฤษณ ณ ล าเลยง นายกสมาคมดจทลคอนเทนตไทย ใหสมภาษณใน กรงเทพธรกจ เมอวนท 7 มถนายน 2559 วา ในชวง 3–4 ปทผานมานน มการขยายตวและเตบโตอยางมาก มการซอขายลขสทธเปนจ านวนมหาศาล เพอน าไปตอยอดธรกจหลายๆ ดาน ไมวาจะเปนการน าสนคาททางผประกอบการคาแรคเตอรจดท าไปจ าหนายตอ หรอการซอลขสทธคาแรคเตอรเพอน าไปผลตสนคา เชน ของเลน ของใช ของตกแตงบาน เสอผาแฟชน รวมไปถงชองทางการออนไลนและมเดยตางๆ ทเหนชดๆ คอมบางองคกรหรอแบรนดสนคาใชกลยทธน าตวคาแรคเตอรไปใชสอสารการตลาด ทงโฆษณาสรางมลคาเพมใหแกองคกรหรอตวสนคา มการออกแบบคาแรคเตอรเพอใชเปนมาสคอต เสมอนเปนพรเซนเตอรท าหนาทสรางการจดจ าและชวยโปรโมตใหแบรนด ซงมลคาทางเศรษฐกจของตวละครการตนจะขนอยกบฐานแฟนของตวละครการตนนน หรอความดงของตวละครนน ตวอยางเชน กานกลวยแอนเมชนทถกสรางเปนภาพยนตร หลงจากการออกฉายกานกลวยไดมผลตภณฑอนออกมามากมาย เชน ตกตา เสอผา รองเทานกเรยน แผน DVD เกม เกมกระดาน หนงสอระบายส ผลตภณฑส าหรบเดก เปนตน และมการใหเชาใชสทธในสนคาทเปนทรจกอยแลวเชน เชน มามากานกลวย, ไวตามลลกานกลวย, เสอ Arrow กานกลวย, iPod กานกลวย หรอกระทงรถกระบะกานกลวย

156

เรองการขายลขสทธสนคานกเปนสงหนงทวางแผนไวตงแตแรก คนท าแอนเมชนจะรกนดวารายไดจากการฉายภาพยนตรนนไมใชรายไดหลก สงทยงยนส าหรบการท าแอนเมชนคอการขายลขสทธตวละคร เพอน าไปท าสนคาอยางอน ในชวยแรก ๆนนคนไทยจะไมยงไมคน และไมมนใจกบตวละครไทย เพราะยงไมมใครรจก แตพอแอนเมชนออกมาแลวประสบความส าเรจ พวกธรกจดวยไลเซนสมนกตามมา (อจฉรา กจกญจนาสน, 2561, สมภาษณ)

ผลกระทบทางเศรษฐกจในเรองรปแบบการท าธรกจ ทเปนการใหเชาสทธตวละครการตนมรายละเอยดดงน

- ตวละครการตนสรางรายไดจากการใหเชาสทธ แตกตางจากการสรางคอนเทนตในลกษณะอนซงจะตองมการสรางใหมทกครง ในขณะทตวละครการตนผ ผลต ออกแบบสรางสรรคเพยงครงเดยว แตจะสามารถสรางรายไดจากการใหเชาสทธตอไปไดในระยะเวลานาน

- ตวละครการตนสามารถตอยอดไดในอตสาหกรรมดจทลคอนเทนต เชน เกม สอเรยนร แอนเมชน หรออตสาหกรรมอน เชน หนงสอ เสอผา อาหาร เครองเขยน เปนตน

- ตวละครการตนสามารถสรางมลคา สรางความแตกตางและสรางการจดจ าใหเกดขนกบสนคาอน โดยการน าเอาตวละครไปใชเปนสวนหนงของสนคา หรอ ชวยในการโปรโมตสนคา

- ตวละครการตนสามารถไปรวมสรางสรรคผลงานกบแบรนดสนคาอน เพอสรางความแปลกใหมในการน าเสนอซงก าลงเปนทนยมในปจจบน ทเรยกวาการ Collab ของแบรน ด ส น ค า เช น แ ค ม เป ญ Greyhound Life Juice Limited Edition ‘Power To Give’ ท Greyhound Cafeรวมมอกบปงปอนด ในการสรางผลตภณฑพเศษขนเพอตชวยระดมทนใหมลนธรามาธบดฯ จดซอเครองใหความรอนเดกแรกเกด ส าหรบใชในสถาบนการแพทยจกรนฤบดนทร เปนตน

อยางไรกตามในทางตรงกนขามตวละครการตนนนเปนหนงในสอทถกละเมดลขสทธในหลากหลายรปแบบ ทท าใหรายไดของผ ผลตลดลงได โดยการละเมดทางลขสทธนนเกดขนไดทงในรปแบบบนสอโซเชยลมเดย เชนยทปทผ วจยพบการละเมดลขสทธของแอนเมชนของผผลตเปนจ านวนมาก เชนตวละครกานกลวยไดถกละเมดลขสทธภาพยนตรกานกลวยทงสองภาค และมผ ชมจ านวนหลายลานวว โดยเมอส ารวจขอความจากคอมเมนตพบวาผ ชมคนไทยสวนมากไมไดใหความสนใจวาสอทชมอยนนจะถกตามลขสทธหรอไม ซงหากผ ผลตท าการเผยแพรเองกจะกอใหเกดรายไดจ านวนหนง หรอบลดด บนนเคยถกละเมดลขสทธสนคาและน าเขาไปขายในรานสะดวกซอเปนตน โดยจากการสมภาษณผผลตสวนมากไมไดใหความส าคญ

157

กบการละเมดลขสทธในประเทศมากนกเพราะมองวาเปนรายไดสวนนอยและผ ทสนใจสนคาละเมดนนกไมไดเปนกลมทจะซอสนคาตวละครอยแลว

2. ตวละครการตนเปนการสงออกทางวฒนธรรม เนองจากตวละครการตนนนเปนงานออกแบบทางภาพ มลกษณะทสามารถเขาใจ และเขาถงไดโดยสากล เชน ตวละครทมความใจด หรอนารกจะคอนขางถกรบรไปในทางเดยวกนในเกอบทกประเทศ วฒนธรรมและภาษา ซงแตกตางจากนกแสดงทเปนคนซงจะมขอจ ากดทางลกษณะของเชอชาตมากกวา ซงรปแบบการสงออกวฒนธรรมเปนกระแสไปทวโลก จากตวอยางของประเทศญป นและเกาหลทสามารถใชสอบนเทงรปแบบตางๆ ในการสงออกวฒนธรรมของตนไปยงประเทศตางๆ ซงสามารถน าเอาสนคาบรการ หรอการทองเทยวไปสประเทศอนไดโดยงาย ตวละครการตนเปนหนงในรปแบบของการสงออกทางวฒนธรรมทไดผล ในกรณของตวละครอยาง Hello Kitty หรอ โดเรมอน มาเปนตวอยางของการสงออกวฒนธรรมของประเทศญป นเปนอยางด

ตวละครบลดด บนนเปนตวละครการตนทเนนทตลาดตางประเทศและสามารถกาวไปประสบความส าเรจในตลาดลขสทธระดบสากล ไมวาจะเปน ฮองกง สงคโปร ญป น ไตหวน อเมรกา จนเคยไดรบรางวลชนะเลศ Grand Prize จาก Asean Character Award ประเทศญป น และไดรวมงานกบศลปนระดบโลก เชน Hamasaki Ayumi ซงลกคาของตวละครบลดด บนนนนสวนมากเปนชาวตางชาตมากกวาชาวไทย มคนไทยจ านวนมากไมทราบวาตวละครบลดด บนนนนเปนของคนไทย ท าใหในชวงป 2561 เปนตนมาบลดด บนนไดสรางคอลเลกชนสนคาทเนนเรองความเปนไทยมากขนอยางชดเจน โดยเนนกลมเปาหมายทนกทองเทยวชาวตางชาตเปนหลก

ลกคาของบลดด บนนกวาครงเปนชาวตางชาต หรอแมแตใน Facebook Fanpage สวนมากกเปนคนตางชาต สวนใหญเราขายนกทองเทยว เขามาเขากอยากไดของทเปนทระลกจากไทย หลงๆ กมคนท รจกเรามาเลยจากแอนเมชนบน Youtube เพมขน อยางแอนเมชน Bloody Bunny : the First Blood ผชมสวนมากทดและคอมเมนตกเปนคนตางชาต (กฤษณ ณ ล าเลยง, 2561, สมภาษณ)

3. ตวละครการตนมผลกระทบตอรปแบบของการสอสาร และไดสรางอาชพใหมขนมาในยคดจทล คอ นกออกแบบสตกเกอรไลน โดยจากขอมลเผยแพรผานเวบไซต MartketOOP (2019) พบวาในประเทศไทยในปค .ศ . 2019 มผ ใชโปรแกรมไลน เปนเครองมอในการสอสารมากถง 44 ลานคนและมการใชงานไลนสตกเกอร เฉพาะทเปนการซอมากถงวนละ 31

158

ลานครง โดยในประเทศไทยมจ านวนผสรางไลนสตกเกอร 400,000 ราย และมผลงานรวมกวา 1.4 ลานเซต ซงจะเหนไดวาผลกระทบทตวละครการตนมตอวธการสอสารในรปแบบใหมนนสงมาก และสามารถสรางอาชพใหกบนกออกแบบรนใหมได ตวอยางเชน ปงปอนดเปนตวละครทเขารวมสรางสตกเกอรกบไลน ตงแตในชองป 2557 ซงสตกเกอรล าดบท 3 ของวธตา แอนเมชน ซงปจจบนเปนพารทเนอรรวมกบไลนในการสรางสรรคสตกเกอร และไดผลตสตกเกอรออกมามากถง 58 ชดแลวในปจจบน

4. ธรกจตวละครเปนธรกจทมความสามารถเรมตนไดงาย โดยใชคนและแรงงานจ านวนนอย ธรกจดานตวละครนนสามารถเรมตนไดดวยนกออกแบบเพยงคนเดยว อยางไรกดสงส าคญคอการตลาด เพอสรางใหคนรจกและเขาถงตวละครได ในปจจบนผ ผลตตวละครการตนสามารถใชสอโซเชยวมเดย ในการสอสารและโปรโมตตวละครของตวเองได โดยไมตองพงการสรางสอ หรอใหเงนในการโฆษณามากนก ท าใหการสรางตวละครกลายเปนหนงในอาชพทคนรนใหมสามารถยดเปนแหลงรายไดหลกได

หากจะมองการขยายตวของเศรษฐกจในมมมองระดบมหภาค จากขอมลมลคาอตสาหกรรมคาแรคเตอรส ารวจโดยส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทลพบวา มลคาการตลาดดานคาแรคเตอรนนมลคาสงถง 1,960 ลานบาทในป พ .ศ . 2560 ซงเตบโตขนจากปพ .ศ . 2559 ถงรอยละ 16 ซงแสดงถงการขยายตวขนอยางมากของตลาดคาแรคเตอรในประเทศไทย อยางไรกตามมลคาของตวละครการตนทเปนทรพยสนทางปญญาของคนไทยเองนนมมลคาเพยง 78 ลานบาทหรอคดเปนรอยละ 4.0 ของมลคาการตลาด ซงถาดจากมลคาการตลาดจะเหนวาคนไทยสวนใหญนยมคาแรคเตอรตางประเทศ ดวยกระแสของ Line Sticker โดยป 2560 อตราการซอสตกเกอรของผ ใชในประเทศไทยโตขน 38% โดยปจจบนมจ านวนครเอเตอรนกสรางสรรคผลงานสตกเกอรในประเทศไทยมากกวา 245,000 ราย เตบโตขนจากป 2559 ถง 155% โดยตลาดในประเทศไทยสตกเกอร Line สามารถสรางมลคาสวนแบงไปได 400 ลานบาทในป 2560 โดยสตกเกอรของไทยทเปนทนยมไดแก บลดดบนน หนหน ปงปอนด เปนตน

เมอศกษามลคาของตวละครการตนไทยทสวนแบงการตลาดในประเทศเพยงรอยละ 4 ใน ขณะทตวละครจากตางประเทศมสวนแบงทางการตลาดในประเทศไทยมากถงรอยละ 91.15 พบประเดนทเปนสาเหตของความไดรบความนยมตวละครตางประเทศเปนประเดนทนาสนใจดงน

159

1. ประเทศไทยเปนประเทศทเปดเสรในเรองของการน าเสนอเนอหาบนสอตางๆ โดยไมไดมการจ ากดสดสวนของของสอตางชาตทสามารถเขามาท าการตลาดได ท าใหสอตางชาตสามารถเขามาฉายในไทยไดอยางเสร ซงเนอหาจากตางประเทศ โดยเฉพาะจากบรษทขนาดใหญทมความสามารถในการผลต และมตลาดทวโลกนนยอมมทนในการผลตทสงกวาบรษทภาพในประเทศ และสงผลใหคณภาพของเนอหานนสง และเปนทถกใจของผชมมากกวา ซงเมอศกษากรณศกษาของประเทศทประสบความส าเรจในการสรางตวละครการตนภายในประเทศพบวาประเทศเกาหลใตมการก าหนดโควตาใหกบเนอทางทสรางขนภาพในประเทศทงในงานภาพยนตร และโทรทศน ซงเรมตนมาตงแตปพ .ศ . 2509 ซงทางประเทศเกาหลใตไดก าหนดใหโรงภาพยนตรฉายภาพยนตรทผลตภายในประเทศไมต ากวารอยละ 40 หรอคดเปน 146 วนของจ านวนการฉายทงป นอกจากนยงมการก าหนดโควตาการฉายแอนเมชนบนสอโทรทศน ใหตองมการฉายแอนเมชนทผลตภายใน ประเทศเปนสดสวนรอยละ 35-45 ขนอยกบประเภทของการออกอากาศ (Young Ah Lee, 2008) การก าหนดโควตานสงผลเปนอยางมาก กบการเจรญเตบโตของอตสาหกรรมบนเทงของประเทศเกาหลใต ซงปจจบนแมวาจะมการพยายามลดสดสวนโควตาลงตามแนวทางการคาเสร แตอตสาหกรรมบนเทงรวมทงแอนเมชนและตวละครการตนของเกาหลใตกไดประสบความส าเรจ และสามารถแขงขนไดแลวทงในประเทศและระดบนานาชาต

2. ประเทศไทยไมมการสนบสนนเงนทนในแงการผลตผลงานดานดจทลคอนเทนต อยางเปนรปธรรม แมวาอตสาหกรรมประเภทนจะถกมองวาเปนหนงในอตสาหกรรมในอนาคตของประเทศ ทเรยกวาซงเปนหนงในสบอตสาหกรรมเปาหมายของประเทศ หรอ New S-curve กตาม แตประเทศไทยไมไดมการสนบสนนในแงเงนทนใหกบอตสาหกรรมโดยตรง ซงแตกตางจากประเทศทปราบความส าเรจทางดานการพฒนาอตสาหกรรมดานน เชน ประเทศเกาหลใต และประเทศมาเลเซย ซงลวนแตมการใหทนสนบสนนการผลต และการสรางสรรคเนอหาโดยตรงผานทางหนวยงานรฐทรบผดชอบ เชน หนวยงาน Korea Creative Content Agency (KOCCA) ของประเทศเกาหลใต หรอ MDEC ของประเทศมาเลเซย

หนงในกรณศกษาของการประสบความส าเรจ ในการสนบสนนแอนเมชนและตวละครทนาสนใจคอแอนเมชนจากประเทศเกาหลใตเรองโพโรโระ (Pororo the Little Penguin) โดยบรษท iconix แอนมชนซรยทน าเสนอเรองราวของเพนกวนนอยทความฝนอยากเปนนกบน ซงไดเรมออกกาศในประเทศเกาหลใตในป ค .ศ . 2004 โดยแอนเมชนเรองนเปนหนงในหลายๆ เรองทไดรบการสนบสนนจากรฐบาลของประเทศเกาหลใต ผานหนวยงาน Korea Creative Content Agency (KOCCA)ในโครงการทเรยกวา Star Project ซงเปนการคดเลอก

160

ผลงานแอนเมชนทมศกยภาพและใหการสนบสนนทงในดานเงนทนและการเขาสตลาดตางประเทศ และดวยขอก าหนดทางโควตาท าใหผบรโภคในเกาหลใตคนเคยกบแอนเมชนและตวละครการตนในประเทศ อกทงรปแบบของตวแทนดานลขสทธในประเทศเกาหลใตนน มกจะเปนหนสวนทรวมลงทนในโครงการตวละครการตนนน ท าใหโครงการตวละครการตนของประเทศเกาหลใตนน มการวางแผนการเผยแพรทงรปแบบเนอหาทมความหลากหลายของสนคาตวละคร และการเชาลขสทธอยางเปนระบบ โดยในปจจบนโพโรโระ มแอนเมชนจ านวน 6 ภาค นอกจากนนโพโรโระยงไดสรางภาพยนตร เกม นทรรศการ สวนสนก สงพมพ เพลงและมวสควดโอ โดยสรางมลคากวา 500 ลานเหรยญสหรฐ และยงสามารถดงดดนกลงทนตางชาตไดอกดวย โดยโพโรโระไดรบการลงทนจาก บรษท Goldman Sachs Group เปนมลคา 10 ลานเหรยญอกดวย (Young Ah Lee: 2008) และไดเผยแพรไปกวา 130 ประเทศ

3. ความคนชนของผบรโภคชาวไทย สบเนองจากการทผประกอบการระดบโลกสามารถเขามาท าการตลาดในประเทศไทยไดอยางเสรและเปนระยะเวลานาน เชน รายการชอง 9 การตน ซงเปนรายการโทรทศนการตนเชาวนหยดส าหรบเดก ทออกอากาศทาง สถานโทรทศนชอง 9 MCOT HD ทกวนเสารและวนอาทตย โดยเรมออกอากาศเมอป พ.ศ .2523 จนถงปจจบน โดยสวนมากเปนรายการแอนเมชนจากประเทศญป นเปนหลก หรอรายการดสนยคลบ ออกอากาศทางสถานโทรทศนกองทพบกชอง 7 ทกเสาร – อาทตย ไดเรมออกอากาศเมอปพ .ศ . 2537 ซงทงสองรายการลวนเปนทนยมของเดก ซงในปจจบนคอผ ใหญทมก าลงซอ และมสวนในการเลอกเนอหาใหกบเดกในรนถดไป จงเปนเหตผลวาผ ชมสวนมากมความคนชนกบแอนเมชนและตวละครการตนจากตางประเทศ โดยบางคนเปนแฟนอยางเหนยวแนนมาตงแตเดก

4. การเขาถงทางการตลาด ซงเปนกรณทสบเนองจากขางตน ในแงการตลาดทงในเรองของสนคาตวละคร และลขสทธตวละครผขายยอมเลอกขายสนคาหรอเชาซอลขสทธตวละคร จากตวละครทมชอเสยงและคนเคยกวา ซงท าใหตวละครการตนจากตางประเทศยงมขอไดเปรยบตวละครการตนไทย และสามารถขยายการครอบครองตลาดไดมากกวา อยางไรกตามดวยการเปลยนแปลงของเทคโนโลย ทท าใหผประกอบการไทยสามารถอาศยชองทางโซเชยลมเดย และการสอสารผานทางสมารทโฟนในการเขาถงผบรโภค รวมทงการขายสนคาตวละครการตนไมจ าเปนตองอาศยศนยการคา หรอรานคาอกตอไป โดยผผลตสามารถขายสนคาตวละครการตนโดยตรงถงแฟนไดผานชองทางโซเชยลมเดย และระบบอคอมเมรซ

161

หากพจารณาจากตวเลขมลคาทางการตลาด และการขยายตวทางการตลาดอตสาหกรรมตวละครการตน จะพบวาโอกาสในการเตบโตของอตสาหกรรมตวละครการตนมอกมาก และตวมลคารวมของตลาดมแนวโนมเจรญเตบโตอยางตอเนอง โดยจากรายงานจากส านกงานสงเสรมเศรษฐกจดจทลไดคาดการณอตราการเตบโตอตสาหกรรมคาแรคเตอร ในป และ 2562 ไวประมาณรอยละ 2561 11-12 ดงนนในภาพรวมของธรกจตวละครไทยจงทโอกาสทเตบโตไดอยางมาก และสามารถสรางมลคาและผลกระทบทางเศรษฐกจใหกบประเทศไดในอนาคต

162

บทท 5 บทสรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

บทสรป การศกษาวจยเรอง ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย โดยมความมง

หมายเพอวเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย วเคราะหปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย และศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมผานการศกษาตวละครการตนไทยทประสบความส าเรจทมอาย 10 ปขนไป เปนตวละครการตนทมเจาของลขสทธ เปนคนไทย เปนตวละครการตนมตวตนท ชดเจน แสดงตวตนเปนตนเองมจดเปลยนของการพฒนาการ ใชชองทางสอในรปแบบของสอดงเดมและสอใหม โดยมตวละคร การตนไทยทตรงกบแนวทางในการคด เลอก 3 ตว ดงน 1. บลดด บนน (Bloody Bunny) ของบรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด 2. ปงปอนด (Pang Pond) ของบรษท วธตา แอนเมชน จ ากด และ 3. กานกลวย (Khan Kluay) ของบรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด โดยไดขอสรปดงน

1. วเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยไดท าการวเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย โดยให

ความส าคญกบรปแบบความสมพนธทเปลยนแปลงไปเนองจากการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ โดยผ วจยไดใชแนวคดว เคราะหผานแนวคดเทคโนโลยเปนตวก าหนด (Technology Determinism) มาใชในการแบงยคของสอทมผลตอการสอสารของตวละครการตน อนน าไปสผลกระทบตอความสมพนธแฟน ไดเปน 3 ยคดงน

1. ยคทสอมวลชนมความส าคญ โดยมลกษณะส าคญคอ การสอสารเปนการสอสารทางเดยว สงจากศนยกลางโดยผสงสารมอทธพลเหนอผ ชม และการสงสารจะมเวลาทแนนอนผชมตองรอคอยเวลาเพอทจะไดรบชม

2. ยคทโซเชยลมเดยมความส าคญ มลกษณะส าคญคอการสอสารเปนลกษณะสองทาง โดยทกคนสามารถเปนไดทงผสงสารและผ รบสาร ผคนสามารถเขาถงเนอหาหรอสารทตองการชมไดตลอดเวลา

3. ยค ทสมารทโฟนมความส าคญ มลกษณะส าคญ คอการสอสารกบชวตประจ าวนไดหลอมรวมเปนหนง ผคนสามารถเขาถงเนอหาทตองการชมไดทกท ทกเวลา และเทคโนโลยไดสรางหนาทใหมใหกบตวละครคอ ตวละครการตนกลายเปนเครองมอในการสอสาร จากทเคยเปนแคเนอหา

163

จากการวเคราะหความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย พบวาพฤตกรรมความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตน 11 รปแบบดงน

1. รจกทวไป คอบคคลทวไปทรจกตวละครการตน เคยเหน หรอเคยไดยนถงตวละครการตนน และสามารถจดจ าตวละครได

2. ผ เสพคอนเทนต คอกลมบคคลทดสอของตวละครการตน เชน เคยรบชมภาพยนตรในโรงภาพยนตร เคยเหนตวละครจากขาวสาร จากหนาเพจเฟสบค หรอเหนของใชหรอของเลนตวละครทคนรจกใชงานอยเปนตน

3. เรมคนหาขอมล เรมมความสนใจในตวละคร โดยอาจจะมการคนหาขอมลออนไลน หรอสอบถามจากคนรจก

4. ตดตามขอมลขาวสาร การกดตดตามขอมลขาวสารตวละคร บนสอสงคมออนไลนของตวละครการตน รจกทวไป คอบคคลทวไปทรจกตวละครการตน เคยเหน หรอเคยไดยนถงตวละครการตนน และสามารถจดจ าตวละครได

5. มสวนรวม มพฤตกรรมการตดตามและคนหาขอมลเรองราวของตวละครการตนอยางสม าเสมอ และมสวนรวมกบสอสงคมออนไลน เชน แสดงความคดคด แสดงการถกใจ หรอเผยแพรขอมลโดยการแชร รวมถงการมความรวมเมอมกจกรรมของตวละครการตน

6. ซอของ สนบสนน แฟนใหการสนบสนนโดยการซอสนคา ทเกยวของตวละครการตน ทงสนคาทเปนสงของและสนคาดจทล

7. แสดงออก แฟนแสดงออกอยางเปดเผยในการเปนแฟนตวละครการตนในพนทสาธารณะทงในรปแบบออนไลน เชน บนหนาเพจเฟสบคหรออนสตาแกรม และการใชสนคาตวละครการตนชวตประจ าวนอยางเปดเผย และมแฟนสวนมากพฤตกรรมในการสะสมสนคาของตวละครการตน

8. สะสมของทเกยวของกบตวละคร 9. เขารวมกจกรรม ตงใจทจะเขาไปมสวนรวมกจกรรมของตวละครการตน 10. สรางสรรคและเผยแพรสอ แฟนสรางคอนเทนตเกยวกบตวละครการตน

ขนมาใหม เพอตอบสนองความชนขอบของตนเอง เชน แฟนอารต หรอการเขยนรวว เปนตน 11. ชกชวน แฟนไดมการชกชวนใหผ อน หรอมอทธผลตอผ อนทงทตนเองรจก

หรอผานทางสอสงคมออนไลน ใหหนมาชนชอบตวละครการตนทตนเองนนชนชอบอย

164

โดยสามารถแบงระดบความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตนออกไดเปน 3 ระดบคอ

1. ระดบตน คอ รจก กลมทมพฤตกรรมรจก เสพเนอหาและนยามตวละครได กลมบคคลทมความสนใจในตวละครการตน มความสนใจในตวละคร สามารถจดจ าชอตวละครได และสามารถแยกตวละครการตนตวทสนใจออกจากตวอนได สามารถนกถงตวละครตวทสนใจไดเมอถกถามถง

2. ระดบกลาง คอ คนทสนบสนน เรมตดตามขอมลขาวสาร มสวนรวม และสนบสนนตวละครผานชองทางตางๆ เชน สอสงคมออนไลน มการแชรและแสดงความคดเหนผานสอโซเชยลมเดย ทงทเปนพนทสาธารณะ และพนทสวนตว และมการสนบสนนสนคาสนคาตวละคร

3. รจกทวไป คอบคคลทวไปทรจกตวละครการตน เคยเหน หรอเคยไดยนถงตวละครการตนน และสามารถจดจ าตวละครไดระดบสง คอ คนทมความกระตอรอรน แสดงออกและเผยแพร มการแสดงออกอยางชดเจนถงความชนชอบในตวละคร โดยมการแสดงออก การสรางสรรคและเผยแพรสอเกยวกบตวละคร

จากการศกษาพบวา รปแบบของความสมพนธแฟนตวละครการตนไทยนนไดเปลยนแปลงไปตามเทคโนโลยสอทเปลยนไปอยางชดเจน ในโดยเฉพาะความสมพนธดานการตดตาม สนบสนน และเผยแพรเนองมาจากความสะดวกทเทคโนโลยสอมอบให อกทงเนอหาของสอกมการเปลยนแปลงไปอยางมากตามวถชวตของแฟนทเปลยนไป โดยทเหนไดชดเจนคอการเปลยนจากสอตวละครทเนนเรองความบนเทงเปนหลก กลายเปนสอทมหนาทในการสอสารผานแอปพลเคชนเปนตน

2. ปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทย

ปจจยท 1 ปจจยดานรปลกษณภายนอก ปจจยทสามารถมองเหนได เชน ลกษณะหนาตาของตวละคร สนคาทเกดจากตวละคร อนเกดจากงานออกแบบของผผลต และตรงกบความชนชอบของแฟน โดยอาจจะเปนกระแสนยม หรอเปนเพยงความชนชอบสวนบคคลกได ซงมองคประกอบคอ

1. การออกแบบ รปทรง สสนของตวละครการตน การออกแบบของผ ผลตตวละครการตน โดยอาศยหลกการออกแบบ เนนเรองสดสวนและรปทรงของตวละคร การเลอกสสน

165

การเลอกใชลายเสน และเทคนคการวาด หรอทงองคประกอบอน ๆ เชน เสอผา อปกรณประกอบเสรมตาง ๆ ลวนมผลตอความชนชอบในตวละครของแฟน

2. ทาทางการแสดงออกของตวละครการตน ทาทางการแสดงออกใหเหนถงลกษณะนสยของตวละคร ซงรวมไปถงการแสดงออกทางสหนา และเทคนคการวาดทสรางใหเหนถงอารมณ และความรสกของตวละครมสวนในการสรางความประทบใจในตวละครของแฟน

3. การออกแบบทเปนไปตามสมยนยม รสนยมความชอบของตวละคร จะเปลยนแปลงไปตามกระแสนยม ซงการออกแบบทเปนไปตามกระแสนยมจะชวยใหงานออกแบบของตวละครเขาถงกลมแฟนไดงายขน

4. รปแบบและงานออกแบบตวละครตรงกบรสนยมและชนชอบสวนตวของแฟน ความชนชอบสวนตวของแฟน เปนตวตดสนสดทายในการทแฟนจะใหความสนใจกบงานออกแบบตวละครการตนแตละตว

ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน ปจจยดานนสย เรองราว หรอความหมายเชงวฒนธรรม สงคม ของตวละคร ซงเปนปจจยทเปนนามธรรม เปนปจจยทอาศยความสมพนธในระยะทยาวระหวางตวละครกบแฟน โดยเนอหาและเรองราวของตวละครนนสรางความสมจรงของตวละครภายในใจของแฟน ซงปจจยนมองคประกอบคอ

1. ลกษณะนสย /งตวลบคลกขอ ะคร เชน สภาพเรยบรอย อยากรอยากเหน หรอมความโหด ประชดประชนไมแครสงคมเปนองคประกอบตอความชนชอบของแฟน โดยเฉพาะเมอแฟนไดมโอกาสเรยนรและตดตามตวละคร

2. เรองราวของตวละคร เปนสวนทชวนใหแฟนตดตาม เพราะตวละครจะมพฒนาการและเจรญเตบโต หรอแฟนจะเหนการคด ตดสนใจของตวละคร ซงสรางความลกและนาสนใจใหกบตวละคร

3. ภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไป เชน ความนารกหรอความเท มผลตอการชนชอบของตวละคร ตวละครการตนทกตวทมชอเสยจะมภาพลกษณทถกมองจากบคคลทวไป ซงภาพลกษณเหลานจะมผลตอการเลอกชอบตวละครการตน เพราะภาพลกษณเหลานจะมสวนเขามารวมกบภาพลกษณบคคลของตวแฟนเอง

ปจจยท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community) เปนปจจยดานการสอสารและการรวมกนเปนชมชนของแฟน เปนสอทน าเรองราวของตวละครไปสผคน และเปนพนททแฟนไดมการสงตอความรสกและคอนเทนตสรางกนขนมาตอไปสแฟนๆ คนอนตอไป

166

1. การทตวละครเปนทรจกและมคนชนชอบมาก มผลตอการชอบตวละคร ซงแฟนจะใหความสนใจตวละครทมชอเสยงและมคนรจกมาก เนองจากมเนอหาใหชมมาก และมกลมแฟนสามารถตดตอสอสารกนได

2. การสอสารผาน Fanpage หรอ Social Media ของตวละครมผลตอความชนชอบตวละคร สอโซเชยวมเดย เชน Facebook Line หรอ Instagram เปนสอหลกในการตดตอ เผยแพรเนอหาของตวละครการตนไทย ซงผตดตามจะไดรบทราบขอมลขาวสาร และแสดงความคดเหนตาง ๆผานชองทางเหลานเปนหลก

3. การมรานคาหรอสนคาตวละครใหเลอกซอ เลอกใช มผลตอความชนชอบตวละคร สนคาตวละครเปนสงทแฟนใหความสนใจ เพราะเปนสงทแฟนสามารถครอบครองตวละครเปนของสวนตวได

4. การทมเพอนฝง คนรจก หรอ คนในครอบครว แนะน าตวละครการตนนนๆ ใหรจก มผลตอความชนชอบตวละคร การรวมกลมของแฟนในลกษณะทมคนทแฟนสามารถพดคย สอสารดวยได ท าใหแฟนสามรถแลกเปลยนความคด ความรสก รวมทงขาวสาร ทงเรองสนคา การลดราคา ของสะสมได

5. การทมผลงานแฟนอารต บทความ หรอการพดถงตวละครนน ๆ มผลตอความชนชอบตวละคร การทตวละครมแฟนอารต บทความหรอสอทถกสรางโดยแฟน เปนขอพสจนวาตวละครการตนนนมผตดตามทชนชอบตวละครนนอยางแทจรง ซงเปนสงทดงดดใหแฟนเขามาสนใจในตวละครมากขน

3. ศกษาผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอสงคมและวฒนธรรม

ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมทางสงคม ทพบไดจากการศกษาดงน 1. ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตวตวแฟน ความสมพนธระหวางแฟน

กบตวละครการตนนนอยในรปแบบของความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) ซงมรปแบบของผลกระทบทมตอแฟนในลกษณะ 3 รปแบบคอ

- ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความคด บคลก นสย และเรองราวของตวละคร สามารถสงผลตอความคดของแฟนได โดยแฟนทชนชอบตวละครจะมองเรองราว และวธคดของตวละครมาเปนแมแบบหรอปรบใชเปนความคดบางอยางของตนเอง

- ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความรสก แฟนจะมความรสกผกพนกบตวละคร โดยรสกกบละครการตนนนหรอมความหมายตอตวแฟนเอง หรออาจจะรสกวาตวละครกบตนเองมความคลายคลงกน

167

- ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานพฤตกรรม แฟนนนมความรสกวาสามารถสอสารกบตวละครการตนนนได หรอมพฤตกรรมทแสดงออกราวกบวาตวละครนนมตวตนอยจรง

2. ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตอแฟนและสงคมรอบ ๆ ตวแฟน ตวละครการตนสามารถเปนจดรวมในความสมพนธระหวางบคคล โดยเปนจดทบคคลมความชนชอบรวมกน และดงใหเกดความสมพนธระหวางบคคลหรอกลมคนได ซงอาจเปนความสมพนธระดบเพอน ความสมพนธภายในครอบครวทตวละครการตนสามรถเชอมโยงคนในแตละรนใหเขามามจดรวมในความชอบเดยวกน หรอความสมพนธในระดบกลมแฟนคลบเปนตน

3. ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตวตวแฟนและสงคมออนไลน รปแบบผลกระทบนเปนไปตามรปแบบของวฒนธรรมแบบมสวนรวม (Participatory Culture) ซงสนบสนนส าหรบการสรางและแบงปนสงทสรางสรรคใหกบผ อน โดยผ มสวนรวมมความสมพนธ การแสดงออก การรวมงานกบเปนกลม และมการเผยแพรขอมลรวมกน อกทงการเกดการสรางสอโดยผ ใช (User Generated Content) เชน การใชตวละครมาแสดงออกใน Fanart ซงเปนการพยายามสรางสรรคและตความตวละครการตนขนมาใหมในรปแบบทแฟนอยากใหเปน หรอชอชอบ

4. ผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตวตวแฟนและสงคมในวงกวาง จากการศกษาพบประเดนของผลกระทบของตวละครการตนไทยทมตวตวแฟนและสงคมในวงกวาง ดงน

ประเดนท 1 ตวละครการตนไทยนนมสรางผลกระทบตอความภมใจในความเปนไทย ซงมาจากเนอหาของความเปนไทยทอยในงานออกแบบ เรองราว นสย และการแสดงออกของตวละคร โดยเฉพาะเมอตวละครการตนนนไดรบรางวล หรอไดรบการยอมรบจากชาวตางประเทศ

ประเดนท 2 ตวละครการตนไทยในแงมมของการถายทอดความเปนไทยจากรนสรน ตวละครการตนมกถกใชเปนทงสอการสอนและบนเทงใหเดก ซงในขณะเดยวกนเนอหา เรองราวความเปนไทยทอยในตวละคร จะถกถายทอดผานไปดวย รวมทงการทตวละครเปนจดเชอมระหวางรนพอแม กบเดกรนใหม ท าใหตวละครการตนมสวนในการสงผาน ถายทอดความเปนไทยจากรนสรน

ประเดนท 3 ตวละครการตนไทยในแงของสงเสรมการสรางสรรคทางศลปะ ตวละครการตนนนเปนงานศลปะแขนงหนง ซงสามารถสรางแรงบนดาลใจ ใหกบแฟนทชนชอบตว

168

ละครในการสรางสรรคผลงานออกมาในรปแบบตาง ๆ และสามารถสงผลระยะยาวในการเลอกอาชพของบคคลนนได

ประเดนท 4 ตวละครการตนไทยในแงของการเผยแพรความเปนไทยสสากล ตวละครการตน และสนคาของตวละครการตนนนมความเปนสากล และสามารถแสดงออกผานทาทางซงสามารถเขาใจไดโดยไมจ ากดทวฒนธรรมเชอชาตและภาษา ตวละครการตนจงสามารถเปนสอในการเผยแพรวฒนธรรมและความเปนไทยไปสสากลได

ผลกระทบของแฟนตวละครการตนไทยทมตอเศรษฐกจ

1. ผลกระทบของธรกจตวละครการตนทมตอเศรษฐกจ ซงรปแบบการท าธรกจตวละครการตน มกลมแฟนหรอผตดตามทพรอมจะใหการสนบสนนในสนคาและบรการตาง ๆ ของตวละคร ท าใหตวละครการตนสามารถถกน าไปตอยอดไดหลากหลาย ในรปแบบของการใชเชาสทธของตวละคร หรอ Licensing ซงท าใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจขนมากมายดงน

1.1 ตวละครการตนสรางรายไดจากการใหเชาสทธ ซงแตกตางจากการสรางคอนเทนตในลกษณะอนทตองทการสรางใหมทกครง ในขณะทตวละครการตนผ สรางสรรคสามารถสรางรายไดจากการใหเชาสทธตอไปไดเปนระยะเวลานาน

1.2 ตวละครการตนสามารถตอยอดออกไปไดในหลายรปแบบ หลายอตสาหกรรมทงในอตสาหกรรมดานดจทลเอง เชน เกม สอเรยนร แอนเมชน หรออตสาหกรรมอน เชน หนงสอ เสอผา อาหาร เครองเขยน เปนตน

1.3 ตวละครการตนสามารถสรางมลคา ความแตกตางและการจดจ าใหเกดขนเปนสนคาอน โดยการน าเอาตวละครไปใชเปนสวนหนงของสนคา หรอชวยในการโปรโมทสนคา

1.4 ตวละครการตนสามารถไปรวมสรางสรรคผลงานกบแบรนดสนคาอน เพอสรางความแปลกใหมในการน าเสนอ

2. ตวละครการตนเปนหนงในรปแบบการสงออกทางวฒนธรรม ตวละครการตนนนเปนงานออกแบบทางภาพ ซงมลกษณะทสามารถเขาใจและเขาถงไดโดยสากล สามารถเผยแพรวฒนธรรมและเขาถงผคนในตางประเทศไดงาย

3. ตวละครการตนมผลกระทบตอรปแบบของการสอสาร และไดสรางอาชพใหมขนมาในยคดจทลคอ นกออกแบบสตกเกอรไลน

169

4. ธรกจตวละครเปนธรกจทมความสามารถเรมตนไดงาย โดยใชคนและแรงงานจ านวนนอย ธรกจดานตวละครการตนนนสามารถเรมตนไดดวยนกออกแบบเพยงคนเดยว

5. มมมองในระดบมหภาคขออตสาหกรรมคาแรคเตอร หรอตวละครการตน เปนอตสาหกรรมทมลคาสงมาก และมการเตบโตอยางตอเนอง อยางไรกตามสวนแบงทางการตลาดกวา 95% ยงเปนตลาดของตวละครการตนตางประเทศ ซงหากมการสนบสนนตวละครการตนไทยอยางเปนรปธรรมทงจากภาครฐ และจากแฟนกจะสงผลดตอเศรษฐกจระดบมหภาคของประเทศได

อภปรายผลการวจย 1. ความสมพนธระหวางระดบความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย กบ

ปจจยทกอใหเกดแฟน ผานแนวความคดความสมพนธทางสงคมกงความจรง จากผลการวจยพฤตกรรมแฟนตวละครการตนไทยผวจยไดแบงระดบของพฤตกรรม

แฟนตวละครการตนไทยออกเปน 11 ลกษณะคอ 1. จดจ าได2 . เสพเนอหา3 . คนหาขอมล4 .ตดตามขาวสารและสอสงคมออนไลน5 . มสวนรวม6 . ซอของ7 . แสดงออก8 .สะสมของทเกยวของกบตวละคร9 . เขารวมกจกรรม10 .สรางสรรคและเผยแพร 11 ชกชวน .สามารถแบงระดบความสมพนธแฟนกบตวละครการตนออกเปน 3 ระดบ คอ ระดบตน คอ รจก กลมทมพฤตกรรม รจกทวไป ผชม และเรมคนหาขอมล ระดบกลาง คอ สนบสนน กลมแฟนทเรมตดตามขอมลขาวสาร มสวนรวม และสนบสนนตวละครผานชองทางตาง ๆ และมการสนบสนนสนคาตวละคร และระดบสง คอ แสดงออกและเผยแพร แฟนทมการแสดงออกอยางชดเจนถงความชนชอบในตวละคร และมสวนในการชกชวนผ อนใหหนมาชอบตวละครการตนเชนเดยวกบตน

สวนในดานปจจยทกอใหเกดแฟนตวละครการตนไทยผานแนวความคดทางสงคมกงความจรง จากการวเคราะหผวจยพบวา ปจจยทกอใหเกดแฟนนนมอย 3 ปจจยหลก คอ

ปจจยท 1 ดานรปลกษณภายนอก ปจจยท 2 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตน ปจจยท 3 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community)

แมวาความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตน จะเปนรปแบบของความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) แตแฟนตวละครการตนไทยนนมพฤตกรรมทแตกตางจากแฟนของดารา หรอกฬาอยพอสมควร เนองจากตวละครการตนนนเปนเพยงสงสมมตซงไมไดมตวตนอยจรง ตวละครการตนนนถกสรางขนโดยมรปแบบทคลายกนกบการสรางสรรคตวละครในหนงสอ หรอภาพยนตร คอมรปลกษณภายนอกทนาจดจ า มบคลกภาพทนาสนใจ และ

170

เรองราวหรอภมหลงของตวละครการตนซงสามารถสรางความผกพนธกบผชม จนเกดเปนการชนชอบตามปจจยทไดสรปมาแลว มรปแบบของผลกระทบทมตอแฟนตามลกษณะความสมพนธกงความจรงในลกษณะ 3 รปแบบคอ

1. ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความคด จากการศกษากลมแฟนนนพบวาตวละครการตนมผลอยางมากตอความคดของแฟน เปนไปตามลกษณะของสอทแฟนไดเสพและพบวาแนวความคดจากสอทไดรบนน หากมความนาสนใจ ถกใจหรอมความใกลเคยงกบความคดของตน เชน ผ ทเขาชมภาพยนตรกานกลวยหลายคนจะไดรบแนวความคดของการรกชาต ภมใจในชาต และแนวความคดเรองของความพยายามทสอดแทรกเขาไปในเนอหาของแอนเมชนกานกลวยทง 2 ภาค ในขณะทปงปอนดเปนเรองของครอบครว ความรกและความผกพนธระหวางพอแมลก ถายทอดเรองราวผานนสยความซนในแบบเดกๆ และความตลกขบขนในรปแบบการตน สวนตวละครบลดด บนนเปนเรองการตอส และการปกปองในสงทตนรก รวมทงมมมองทางดานการประชดประชดสงคมทชนชอบความนารก ดวยการแสดงออกถงความแตกตางผานความโหดของบลดด บนน

2. ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความรสก แฟนจะมความรสกผกพนกบตวละคร โดยรสกกบละครการตนนนหรอมความหมายตอตวแฟนเอง หรออาจจะรสกวาตวละครกบตนเองมความคลายคลงกน

3. ความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานพฤตกรรม แฟนตวละครการตนนนมความรสกวาสามารถสอสารกบตวละครการตนนนได หรอมพฤตกรรมทแสดงออกราวกบวาตวละครนนมตวตนอยจรง โดยผวจยพบตวอยางของแฟนหลายคนทใชตวละครในการแสดงออกแทนความรสก เชน แสดงความรสกของตนเองผานการโพสภาพ และค าบรรยายตวละครในสอสงคมออนไลน

เมอวเคราะหพฤตกรรมความสมพนธของแฟน กบปจจยทกอใหเกดแฟน ผวจยพบวาทง 2 องคประกอบนนมความสมพนธกน โดยปจจยทกอใหเกดแฟนนนเกดจากการพยายามในการสอสารจากฝงผ ผลตไปสแฟนเปนหลก และเมอแฟนชนชอบในตวละครแลว แฟนจะมพฤตกรรมทเกดขนตามพฤตกรรม 11 รปแบบ ซงบางพฤตกรรม เชน การแสดงออก หรอชกชวนจะน าไปสการเกดแฟนใหมๆ ขน รวมกนเปนกลมของแฟน และเมอกลมแฟนมพฤตกรรมทคลายๆ กนกจะน าไปสผลกระทบทเกดขนตอสงคมวฒนธรรมและเศรษฐกจ ดงแผนภาพดานลาง

171

ภาพประกอบ 44 ภาพรวมความของความสมพนธทกอใหเกดแฟน

จากทกลาวมาหากวเคราะหลงไปในแตละพฤตกรรม และพจารณาถงความสมพนธทเปนระบบของพฤตกรรมของแฟน ผวจยพบวาทกพฤตกรรมจะมความเชอมโยงกน และเชอมโยงกบปจจยทกอใหเกดแฟน ผานตวกลางคอสอ อยางไรกตามลกษณะของการสอสาร และรปแบบการปฏสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตนนนจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เนองจากเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ บทบาทของสอในชวตประจ าวนของแฟนเปลยนไป โดยเฉพาะการเขามาของเทคโนโลยอนเทอรเนตและเทคโนโลยการสอสารแบบพกพา ท าใหความส าคญของสอหลกลดลง ผ คนหนมาใชสอใหมอยางสอโซเชยลในชวตประจ าวนมากขน การสอสารแสดงถงความเปนตวตนของบคคลมากขน ซงท าใหบทบาทของตวละครการตนเปลยนแปลงไปอยางมากเชนกน

เมอน าปจจยทกอใหเกดแฟนมาวเคราะหรวมกบความสมพนธระหวางตวละครการตน กบแฟน โดยอาศยแนวคดแนวความคดทางสงคมกงความจรง ผ วจยพบความสมพนธเหลานเกดขนผาน การเขาถงสอตางๆ ของตวละครการตน ทงสอในรปแบบของสอสารมวลชน หรอ Mass Media ซงสรางความตระหนกรถงตวละครการตน หรอสอสงคมออนไลนทใหขอมล และสรางปฏสมพนธระหวางแฟน กบตวละครการตน และแฟนกบแฟน

172

โดยปจจยท 1 รปลกษณภายนอกของตวละครการตน และ 2 เรองราวและลกษณะนสยของตวละคร จะสรางความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานความคดและความรสกในจตใจของแฟน เปนการสรางจนตนาการของตวละครในจตใจของแฟน ในจดนคนทไมชอบตวละครการตนอาจจะดสอเพอความบนเทงแลวไมไดกลายเปนแฟนของตวละครกตนกได ตวอยางเชน ภาพยนตรแอนเมชนกานกลวย ซงสรางรายได 98 ลานบาท ซงหมายถงมผ เขาชมกวา 500,000 คนเมอรวมกบผชมออนไลนอกกวา 1,500,000 ครง แตกไมไดหมายความวากานกลวยจะมแฟนตดตามถง 2 ลานคน

เมอแฟนชนชอบสอทตวละครน าเสนอแลว แฟนจะตดตามและมปฏสมพนธกบสอออนไลนของตวละคร โดยมสงกระตนคอสงคมรอบขางของแฟน อาจจะเปนครอบครว เพอน คนรจก หรอกลมแฟน อกทงสนคาตวละครการตนทกระตนใหแฟนกลายเปนแฟนทเหนยวแนนมากขน จากนนตวแฟนเองจะกลายเปนผ ชกชวน หรอเปนผสรางสรรคสอ น าไปสการชกชวนแฟนรนใหมขนมา ทงนเนอหาและผลจากการตดตามและปฏสมพนธของแฟน จะถกสงกลบไปใหผผลตตวละครการตนทราบ โดยวธสงกลบนนขนอยกบเทคโนโลยสอทใช ซงหากเปนเทคโนโลยทรอบรบการสอสารแบบสองทางอยแลวนน ผ ผลตตวละครการตนจะไดรบขอเสนอแนะจากแฟนในทนท และตวเทคโนโลยเองกเปนเหมอนขอเสนอแนะใหผผลตเปลยนแปลงเนอหา และกระทงรปแบบของตวละครใหเหมาะสมกบสอในยคนน

สอดคลองกบงานวจยของ Bradley J. Bond และ Sandra L Calvert (2008) เรอง A Model and Measure of US Parents' Perceptions of Young Children's Parasocial Relationships ทพดถงกระบวนการสรางความสมพนธกงความจรงของเดกกบตวละครไววาม 4 ขน ตอน คอ 1. การท าความ รจกกบตวละคร (Character Personification) 2. การส รางความคนเคยตวละครการตน (Attachment) 3. ความชนชอบตวละครการตน (Attraction) 4. การพฒนาไปสความสมจรงของตวละคร และมการพฒนาผานการสนบสนนของพอแม สอ และของเลนทเกยวกบตวละคร (Social Realism) ซงเนนใหเหนถงความส าคญของการใชสอมาเปนตวกลางระหวางผผลตกบแฟน

ผวจยจงไดสรางแผนภาพระดบความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย กบปจจยทกอใหเกดแฟน ผานแนวความคดความสมพนธทางสงคมกงความจรง

173

ความสมพนธในสวนตาง ๆ ของแผนภาพความสมพนธ สามารถอธบายถงภาพรวมของการเกดแฟนตวละครและพฤตกรรมไดดงน

1. ผ ผลตเรมตนการสรางตวละครการตนดวยการส ารวจขอมลทางการตลาด หรอการวจยตลาด ซงผ ผลตจะตองหาขอมลดานแนวโนมและกระแสนยมของผบรโภคในตลาด วางต าแหนงทางการตลาด และกลมเปาหมายของแฟนใหชดเจน อกทงก าหนดสอทจะใชในการเผยแพรตวละคร จากนนจงท าการออกแบบตวละครการตนและสรางสรรคเรองราวของตวละครการตน ใหตอบแนวคดทางการตลาดทวางไว ตวอยางเชน กานกลวยถกสรางขนมาเพอฉายเปนภาพยนตรแอนเมชนตงแตตน ดงนนจะเหนวากานกลวยนนจะเนนเรองของเรองราว นสยตวละครและบทของกานกลวยเปนอยางมาก และสะทอนออกมากจากวจยเชงปรมาณวาตวเลขคาเฉลยปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละคร จะสงกวาปจจยดานรปลกษณภายนอกของตวละคร โดยในทางกลบกนตวละครบลดด บนนซงตงตนเลอกสอในการน าเสนอเปนภาพวอลเปเปอรบนโทรศพทมอถอ และสมดผลตเปนสนคาเครองเขยน จงเนนเรองรปลกษณภายนอกนอกกวาเรองราว ซงจากผลการวจยเชงปรมาณกไดตวเลขคาเฉลยทสอดคลองกน

2. ผผลตเมอไดออกแบบตวละครการตนและเนอหาของตวละครการตนแลว จะใชสอท าหนาทเปนเหมอนตวกลางทจะน าเสนอผลงานไปสผชม ดงนนรปแบบของสอจงมผลอยางมากตอความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตน ซงไมไดเปนเพยงแคการสรางความรจกในชวงตนเทานน แตแฟนตองการการสอสารจากผผลตตลอดเวลา โดยเฉพาะในยคปจจบนทสอโซเชยลและการเชอมตอผานโทรศพทสมารทโฟน ท าใหแฟนนนมการเชอมตอและสามารถเขาถงสอของตวละครไดตลอดเวลา และสามารถท าการสอสารสองทางระหวางแฟนกบผผลตและแฟนกบแฟนไดอยางสะดวก

3. จากศกษาวธการสอสารและพฤตกรรมของแฟนพบวา พฤตกรรมแฟนและการสอสารของผ ผลต มการเปลยนแปลงไปอยางชดเจน เมอรปแบบของเทคโนโลยสอมการเปลยนแปลงไป โดยสามารถแบงการเปลยนแปลงเทคโนโลยสอออกไดเปน 3 ยค คอยคสอมวลชนมความส าคญ ยคโซเชยลมเดยวมความส าคญ และยคสมารทโฟนมความส าคญ ซงแตละยคมลกษณะส าคญทมผลกระทบตอการสอสารระหวางแฟนและผผลตตามทไดกลาวไวในบทท 4

4. เมอผชมไดรบชมเนอหาของตวละครการตน หรอพบเหนตวละครการตนผานสอ หรอจากการแสดงออกของแฟนคนอน เชน ผานการพดคยและใชสตกเกอรในแอปพลเคชนไลน (Line) หรอการเหนการใชงานสนคาตวละครการตน ผ ชมคนนนจะเหนหรอสมผสกบตวละครการตนผานปจจยรปลกษณภายนอก การออกแบบและทาทางทแสดงถงนสยของตวละครการตน

174

กอน และหากบคคลนนใหความสนใจและจะจดจ าตวละครได และหากมเวลาในการรบชมสอทเลาเรองราว หรอรบสอทสามารถแสดงถงความหมายและนสยของตวละครไดอยางสอแอนเมชน หรอแมแตการเหนทาทางจ านวนหลายทาทางของตวละครผานชดของสตกเกอรไลน กจะสามารถสรางความประทบใจและความชนชอบใหเกดขนในจตใจของแฟนคนนน แฟนคนนนอาจจะเรมตนคนหาขอมลเกยวกบตวละครการตนเพมเตม หรอคนหาเนอหาอนดเพ มเตมเพอความบนเทงกตาม ณ จดน แฟนทชอบเนอหาและนสยของตวละครการตน และไดรบอทธพลทางความคดหรอขอคดบางอยางจากตวละครการตน จะเรมสรางความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) ดานความคด และความรสกกบตวละครการตน แฟนบางคนอาจจะรสกไดวาตวละครการตนนนชางมความเหมอนกนกบตวเอง และรบตวละครการตนเขามาเปนสวนหนงในจตใจตนเองไดอยางทนททนใด ซงจดนตวละครการตนในแตละตวจะมวธในการสอถงเรองทตองการมอทธพลตอความคดแตกตางกนไปตามการออกแบบเรองราว และเนอหาตวละครการตน

ในสวนน จะเหนวาเทคโนโลยสอทเปลยนแปลงไป สงผลถงการเขาถง และวธการเสพเนอหาของแฟน หรอผชมทวไปทเปนกลมเปาหมายของตวละครการตนเปนอยางมาก จากเดมทการเขาถงคอนเทนต ของตวละครนนมกจะผานสอทเปนสอมวลชอยางโทรทศน ภาพยนตร หรอนตยสารเปนหลก แมวาสอเหลานจะเขาถงผคนไดจ านวนมากพรอมกน แตกมขอจ ากดดานเวลาและความสะดวก ซงผชมนนตองใชความพยายามในการทจะไดรบชมเนอหานน เชน ตองรอคอยทจะไดรบชมในเวลาทก าหนด หรอตองเดนทางออกไปทโรงภาพยนตร หรอตองซอนตยสาร อกทงสอมวลชนยงเปนสอทมราคาสง ท าใหผผลตมตนทนในการสรางสรรคและใชเวลานาน ในขณะทเมอเปลยนมาในยคโซเชยลมเดย การเปลยนแปลงทส าคญดงตวอยางเชน การฉายผานโทรทศน มาเปนชองยทปท าใหผ ชมสามารถเขาถงและเสพเนอหาไดงาย และไมมก าหนดเวลาทแนนอน ผชมสามารถเลอกเวลาชมไดตามทตองการ เมอเปลยนมายงยคสมารทโฟนมความส าคญ แมวาผชมอาจจะยงใชชองทางเดมในการด เชน ชองทางยทป แตเมอเปลยนเครอมมอจากคอมพงเตอรเปนโทรศพท ท าใหผ ชมสามารถเขาถงรายการไดทกทและทกเวลา ท าใหการเขาถงกลมเปาหมายและแฟนท าไดสะดวกขน และมตนทนทต าลงเปนอยางมาก

5. การตดตามขาวสารและโซเชยลมเดยของตวละครการตน เมอแฟนใหความชนชอบตอตวละครการตน อาจจะเกดขนไดใน 2 รปแบบคอ แฟนชอบตวละครนนโดยทนททนใด หรออาจจะเกดจากการทแฟนมความชนชอบเดมของคณสมบตบางประการทใกลเคยงกบตวละครนน เปนลกษณะเดยวกนกบ First Impression เมอเราเกดความประทบใจกบผ อนและตดสนวาคน

175

นนเปนอยางไรดวยปจจยเพยงไมกอยาง เชน รปลกษณภายนอก บทบาทหนาท การแตงกาย เปนตน กบอกลกษณะคอแฟนใชเวลาในการเรยนรตวละครการตน แลวซมซบสอในรปแบบตางๆ พฒนาความสมพนธกบตวละครอยางคอยเปนคอยไป แฟนจะมพฤตกรรมในการทจะเขารวมเปนสวนหนงของกลมสงคมของแฟน ในยคปจจบนคอการการตดตามขอมลขาวสารผานโซเชยลมเดยของตวละครการตน พฤตกรรมนอาจจะเปนไปไดยากในยคกอนการมโซเชยลมเดย เพราะแฟนจะตองเปนผ ทหมนเขาไปตรวจสอบขอมลอยางสม าเสมอทรานคาของตวละครการตน

พฤตกรรมการตดตามขาวสารของตวละครน แฟนจะเกดความสมพนธกบตวละครทางดานความรสกอยางลกซง เชนเดยวกบความสมพนธกบเพอนทเปนบคคล ซงเกดจากปจจยทง 3 ประการ คอปจจยดานรปลกษณทมความถกใจของแฟน และมคณภาพของงานออกแบบและคณภาพของเนอหาทถกใจผชม มปจจยดานเรองราวและบคลกทตรงกบนสยใจคอ ทสามารถเตมเตมในสวนของสงทแฟนตองการ ตวละครการตนอาจจะมเรองราวทเกยวเนองกน หรอเลาเรองราวทแฟนประสบอย หรออยากรในเรองนน แตยงคงความสนกสนานและนาสนใจเพอสรางความผกพนธระหวางแฟนกบตวละคร ตวอยางเชน ก านก ล วยน า เสนอ เรอ งราวของประวตศาสตรไทย ในมมมองทเหมาะกบเยาวชน และปจจยท 3 คอตวละครการตนนนมชอเสยงและมผคนใหการยอมรบ มกลมแฟนทคอยใหการสนบสนน

ซงการเขาสพฤตกรรมการตดตามนผ วจยมองวาเปนจดทแฟนตดสนใจทใหความสมพนธทจรงจงกบตวละครการตน เพราะเปนจดทแฟนเปลยนจากการรบชมเนอหาตวละครเพอความบนเทงจากเนอหานน เปนการตดตามตวละครเพอเพราะตองการทราบถงความเคลอนไหวของตวละคร ซงอาจจะไมไดเกยวของกบความบนเทง แตเปนการตอบสนองต อความสมพนธทางสงคมกงความจรง (Parasocial Relationship) ระหวางแฟนกบตวละครการตนโดยตรง

5. การมสวนรวม เปนพฤตกรรมทแฟนแสดงออกถงความสมพนธทางสงคมกงความจรงดานพฤตกรรมเปนแสดงออกผานการแสดงความถกใจ (Like) แสดงความคดเหน (Comment) การแชร (Share) จะเหนไดวาเทคโนโลยสอเขามามบทบาทในการก าหนดพฤตกรรมเหลาน จากเดมแฟนอาจจแสดงออกถงการมสวนรวมโดยการเชารวมกจกรรมของตวละคร หรอ การเขยนจดหมายหรอสงอเมล (Email) ถงผ ผลต การมสวนรวมของแฟนเปนสงทท าใหเกดการรวมตวของแฟนในรปแบบชมชนแฟน ถงแมวาแฟนตวละครการตนไทย อาจจะไมไดมรปแบบการรวมตวเปนแฟนคลบในลกษณะเดยวกบแฟนของดารา หรอนกรอง แตแฟนกมรปแบบการรวมตวกนบนสอโซเชยลมเดย มการพดคย และแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน

176

6. การซอสนคาตวละคร คอการทแฟนแสดงการสนบสนนตวละครการตนดวยการใชเงนใหการซอสนคาตวละคร และในทางธรกจเปนสงทผผลตหวงทจะไดรบจากแฟน ในการสรางรายไดเพอใหธรกจด าเนนตอไปได ซงการซอสนคานนผวจยมองวาเปนประเดนส าคญตอการสรางความยงยนใหกบตวละครการตน และเพมความสมพนธระหวางตวละครการตน กบแฟนใหมความผกพนกนมากขน นอกจากนนแฟนบางคนทชนชอบตวละครมากๆ ยงสามารถเปลยนจากการเปนเพยงผสนบสนน ไปเปนนกสะสมสนคาตวละครการตนไดอกดวย

และดวยเทคโนโลยทเปลยนไปท าใหการซอสนคาตวละครงายขน แฟนอาจจะสามารถดเนอหาตวละคร และเกดการชนชอบและตดสนใจทจะซอสนคาในขณะเดยวกน โดยสงซอสนคาผานแอปพลเคชนสงซอสนคาไดโดยงายดาย อกทงในสอยคสมารทโฟนมความส าคญนนยงไดเกดสนคาตวละครในรปแบบใหมคอคาแรคเตอรสตกเกอร ซ งท าใหแฟนสามารถเปนเจาของตวละครในรปแบบดจทลและน ามาใชในการสอสารไดอกดวย

7. การแสดงออก ซงการแสดงออกของแฟนนน มทงการผานสอโซเชยลมเดย เชนการใชตวละครแทนรปโปรไฟลของตนเอง การใชสตกเกอรไลนในการสอสาร เปนตน และการแสดงออกในโลกของความเปนจรง โดยการใชสนคาตวละครอยางเปดเผย ซงการแสดงออกผานตวละครการตนของแฟนใน สอโซเชยงนนสามารถมองไดวาเปน การส รางภาพมายา (Simulacrum) ซงเปนลกษณะของการแสดงออกผานทางโลกโซเชยลมเดย ในปจจบนทผ คนมกไมไดแสดงตวตนทแทจรงของตนเองบนสอโซเชยล แตเปนการสรางภาพมายาขนมาในรปแบบทอาจจะตอบตวตนทผนนอยากจะเปน เชน การใชสนคาตวละครการตนมาแทนตนเองในภาพถาย เพอแสดงอารมณตางๆ หรอ แทนกจกรรมทตนเองก าลงจะท า เชน การกน โดยแทนทจะถายรปตนเองกถายรปตวละครการตนกบจานอาหารแทน และเผยแพรสโซเชยลมเดย การแสดงออกของแฟนนแมวาจะเปนการแสดงออกเพอการตอบสนองความตองการของตนเองกตาม แตสงทตามมาอกอยางหนงกคอการเพมโอกาสในการเผยแพรตวละครนนออกไป

8. การเขารวมกจกรรมของตวละครการตน กจกรรมตวละครการตน เปนโอกาสทท าใหแฟนกบผผลตไดพบกน และท ากจกรรมรวมกน ซงมตวเชอมคอตวมาสคอต ซงเปนเสมอนตวแทนของตวละครการตนทมความใกลเคยงกบการเปนตวละครตวจรงมากทสด ส าหรบตวละครการตนไทยนนมการจดกจกรรมไมมากนก โดยมกจะจดในเทศการเชนวนเดก หรอ เปนการออกบธนทรรศการตามงานนทรรศการตางๆ ซงในยคสมารทโฟนมความส าคญ กจกรรมของตวละคร ยงมสวนในการสรางเนอหาทเกยวของกบตวละคร โดยการถายภาพหรอวดโอของแฟนและ

177

เผยแพรผานสอโซเชยลมเดย หรอบางครงแฟนอาจจะมการถายทอดสดงาน ซงสงผลตอใหมคนสนใจเขามารวมงานมากขนอกทางหนง

9. การสรางสรรคและเผยแพร หรอทเรยกในยคโซเชยลมเดยวาเนอหาทผ ใชสรางขน (User Generated content) ซงเปนพฤตกรรมทแฟนสรางเนอหาใหกบตวละครการตน ซงเกดไดทงในรปแบบทเกดขนจากความชนชอบในตวละครการตนของแฟน และประกอบกบแฟนคนนนมความสามารถในการสรางสรรคผลงาน ซงมไดหลากหลายรปแบบ เชน งานศลปะ วดโอ เพลง หรอการแตงเรองขนมาใหม โดยบางครงผผลตอาจจะมสวนรวมในการกระตนใหเกด หรอรวมในการเผยแพรผลงานเหลานกได ผลงานสรางสรรคโดยแฟนน มนจะถกน าเสนอในทงกลมของผ ชนชอบตวละครนน และอาจถกน าเสนอในกลมของผสรางสรรคในรปแบบเดยวกนดวย เชน ชมชนนกวาด หรอชมชนนกเขยนออนไลนเปนตน

10. การชกชวน เชนเดยวกบการแสดงออก การชกชวนเกดขนไดทงในรปแบบออนไลน และในชวตจรงซงผลจากการชกชวนนจะสรางใหเกดแฟนรนใหมขน ซงน าไปสการสรางและขยายชมชนแฟน และความยงยนของความนยมในตวละคร โดยตวอยางทพบนนการชกชวนจะแบงเปน3 รปแบบคอ 1. การชกชวนในครอบครว ซงเปนไปไดทงในรปแบบทพอแมเลอกเนอหาตวละครทเหมาะสมกบลก เพอประโยชนในการเรยนรของเดก หรอเพราะเพยงแตตนเองชอบและมองวานารกกได ในทางกลบกนผ วจยพบกรณทลกแนะน าตวละครการตน หรอซอสนคาตวละครการตนในพอแมใชงานโดยเฉพาะในรปแบบของสตกเกอรไลน ซงเปนทนยมในคนทสงวยดวยเชนกน 2. การชกชวนในกลมเพอนและคนใกลชด 3. การชกชวนฝากสอเซยลมเดย

11. ขอเสนอแนะ หรอ Feedback หรอการทผผลตไดรบค าแนะน าและรบรความตองการของแฟน ซงอาจจะผานการแสดงออก การมสวนรวม การเขารวมกจกรรม หรอ การเผยแพรของแฟน ซงขอมลเหลาน รวมกบการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอนน สงผลตอการปรบปรงพฒนาทงรปแบบตวละครการตน เนอหาและวธการสอสารของตวละครของผผลต

เมอว เคราะหตามพฤตกรรมแฟนและกระบวนการท เกดข นผานการสงขอเสนอแนะไปสผผลต จะเหนไดวาแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธระหวางปจจยทกอใหเกดแฟน กบพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทยมล าดบขนตอนของการพฒนาความสมพนธกบตวละครทชดเจน จากแฟนในขนตนทรจกและชนชอบรปลกษณภายนอก หรอเนอหาตวละครและเนนทความบนเทงจากการเสพเนอหาตวละครเปนหลก ไปสแฟนทมสวนรวมและสนบสนนตวละครทงในรปแบบการซอสนคาตวละคร และการเขารวมกจกรรมตางๆ ของตวละคร และน าไปสแฟนทชวยเผยแพรผลงาน หรอสรางสรรคผลงานทเกยวของกบตวละครขนมาใหม ซงจะน าไปสการ

178

ขยายตวของจ านวนแฟนเพอสรางชมชนแฟนทเขมแขงขน โดยในทสดแลวจะสงผลถงความนยมในตวละคร ซงเปนเปาหมายสงสดของตวละคร และเปดโอกาสใหตวละครสามารถสรางสรรคผลงานใหมๆ หรอสามารถด าเนนการทางธรกจอนๆ เชนการใหเชาสทธตวละคร การจดสรางหรอรวมมอกบผประกอบการดานอนเพอทจะสรางผลงานใหมขนมา หรอแมแตการท าการตลาดในตางประเทศ

เมอวเคราะหในมมมองของการเปลยนแปลงของเทคโนโลยนนพบวา การเปลยนแปลงของเทคโนโลยน ามาซงการเปลยนแปลงของพฤตกรรมของแฟน และวธการน าเสนอเนอหาของผผลต โดยสอทพฒนาขนนนเปนเสมอนตวเรงพฤตกรรมใหเรวขน แฟนในยคสมารทโฟนสามารถเสพเนอหา คนหาขอมล ตดตามเพจโซเชยลมเดยของตวละครการตน ซอสนคาตวละครการตน และชวนเพอนใหมาสนใจตวละครการตนนไดแทบจะเปนชวเวลาเดยวกน โดยผานการท างานรวมกนของแอปพลเคชนหลายๆ ตวบนเครองมอทเปนสมารทโฟนเพยงตวเดยว โดยเหตการณนสามารถเกดขนไดในทกสถานท และทกเวลา ในขณะเดยวกบในดานผ ผลตกจ าเปนตองสรางสรรคผลงานใหเรวขนเพอตอบสนองผ ใช ทเคยชนกบการไดรบการตอบสนองอยางรวดเรวของสอในยคปจจบน

เมอวเคราะหผลลพธทมตอตวแฟนและสงคม เหนไดวาแฟนนนเกดความสมพนธกบตวละครการตนในรปแบบของความสมพนธทางสงคมกงความจรง ตวละครการตนมผลกระทบตอเปลยนแปลงพฤตกรรมของแฟนในลกษณะทมากกวาแคเปนความผกพนธ แตเปนการเปลยนแปลงในเชงพฤตกรรมในระยะยาว โดยเฉพาะในกลมแฟนทชนชอบตวละครการตนตงแตอายยงนอย ตวละครการตนสามารถมอทธพลเปนอยางมากตอพฤตกรรมและการเรยนรของแฟนในวยเดก ตวอยางทเหนไดชดคอปงปอนด เนองจากตวละครปงปอนดนนมกลมเปาหมายเปนวยเดก จงสามารถพบตวอยางของแฟนทโตมาพรอมกบการดการตนปงปอนด และพบกรณศกษาทแฟนเหลานนเรยนรทงในแงของวชาการ เชน การอาน และในแงความคด ไดการเรยนรและแสดงออก มารยาท ความเปนไทย เปนตน หรอในกรณของกานกลวยกเชนเดยวกนการศกษาพบตวอยางของการไดรบแรงบนดาลใจในเรองของความพยายาม การปกปองคนอนจากตวละครกานกลวย และเกดความรกตอชาง ในบางกรณความประทบใจในวยหนงทมรวมกบตวละครการตนนนเปนตวก าหนดความสนใจและการเลอกอาชพของแฟน

2. องคประกอบของความนยมและการคงอยในตลาดของตวละครการตนไทย จากขอมลขางตนทวาสภาพตลาดตวละครไทยนนมสวนแบงการตลาดใหกบตวละคร

การตนไทยเพยง 4% เทานน ในขณะทตวละครตางปประเทศมสวนแบงการตางมากถง 96%

179

ดงนนจงเปนทนาสนใจวาในสภาวะทการแขงขนในดานตว ละครการตนในประเทศไทย องคประกอบดานใดบางทท าใหตวละครการตนไทยทง 3 ตวยงสามารถแขงขนไดและอยในตลาดมาจนถงปจจบน

2.1 เขาใจความตองการของสงคมไทยของผผลต จากการสมภาษณผผลตทกทาน ลวนใหความส าคญเปนอยางมากตอความตองการของตลาดและความตองการของผบรโภค เพอมอบสงทสงคมตองการในขณะนน ตวอยางเชนก านกลวยถกสรางในยคทแอนเมชนสามมตเปนทนยมไปทวโลก และเกดกระแสการตองการใหเกดแอนเมชนไทยทมคณภาพทดเทยมตางประเทศ อกทงเปนชวงทกระแสภาพยนตรทเกยวของกบประวตศาสตรก าลงไดรบความนยม ในแงของการพฒนาตวละครนน คณอจฉรา กจกญจนาสน ผ สรางภาพยนตรกานกลวยไดใหความเหนวา คนไทยชอบเชยรคนทดอยกวา อยากเหนคนทดวยกวาชนะ จงไดออกแบบกานกลวยใหมลกษณะนสย และเรองราวเชนนน

2.2 การปรบตวเองใหเขากบกระแสความตองการและเทคโนโลยทเปลยนไปอยตลอดเวลา จากแบบจ าลองโครงสรางความสมพนธระหวางปจจยทกอใหเกดแฟน กบพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทย จะเหนไดวาผผลตในปจจบนจะไดรบขอเสนอแนะ และค าแนะน า รวมทงเหนการแสดงออกถงความชอบหรอไมชอบเนอหาของตวละครอยตลอดเวลา ซงท าใหผผลตสามารถปรบเปลยนวธการน าเสนอเนอหาใหกบแฟนไดตลอด ซงจดนเปนจดทผผลตชาวไทยมความไดเปรยบผผลตทมาจากตางประเทศ

2.3 ตวละครและเนอหามความเกยวของกบคนไทย จากจดเรมตนทตวละครการตนไทยถกสรางเพอคนไทยและโดยคนไทย ดงนนเนอหาและการออกแบบ รวมทงการน าเสนอผานสอจะถกออกแบบมาเพอรสนยมของคนไทย และมความเกยวของกบวถชวต วฒนธรรม และการเปนอยของคนไทย ซงเหนไดชดจากวธการเปนอยของตวละครก านกลวยและปงปอนดทสะทอนถงความเปนอยแบบไทยทชดเจน นอกจากนนผผลตยงไดเตมเรองราว หรอมกตลกทเขาใจกนเฉพาะในรปแบบไทยๆ ลงไปในเนอหา หรอการน าเรองราวทเกดขนใกลตวทผคนประสบรวมกน เชนอากาศรอนมากในวนน ผผลตกสามารถสรางเน อหาทท าใหแฟนกรสกวาตวละครกประสบเหตการนรวมกนกบพวกเขา

2.4 แฟนคนไทยมความตองการตวละครทเปนของคนไทย จากการสมภาษณแฟนสวนมาก ผ วจยมากไดค าตอบวารสกถงความภมใจในตวละครเหลาน ซงเปนตวบงชวาในความรสกของคนไทยแลว ยงมความรสกตองการเหนตวละครการตนไทยประสบความส าเรจ แตเนองจากประเทศไทยเปนประเทศทเปดกวางดานสอเปนอยางมากจงท าใหเยาวชน สามารถเปดรบวฒนธรรมจากตางประเทศ โดยเฉพาะวฒนธรรมทสมยนยม จงท าใหเกดการเปรยบเทยบ

180

ในหลายดาน ซงตวละครการตนไทยนนมกจะเสยเปรยบในหลายๆ ดานทงในดานของทนในการพฒนาเนอหา และการสรางสนคาตวละคร อยางไรกตาม หากตวละครการตนทไดคณภาพททดเทยมกมกจะไดรบการสนบสนนจากแฟนคนไทย

3. ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอท มผลตวตวละครการตนไทย

จากผลการวเคราะหความสมพนธระหวางแฟนตวละครการตน ผ วจยพบวาชวงระยะเวลาทตวละครการตนทง 3 ตวไดเรมพฒนาตวละครการตนขนมานน สภาพแวดลอมทางสอ ซงถอเปนหนงในปจจยของการเกดแฟนการตนมการเปลยนแปลงเปนอยางมากจากยคทสอมวลชนมความส าคญ มาเปนยคทโซเชยลมเดยมความส าคญ จนถงปจจบนทเปนยคทสมารทโฟนมความส าคญ ซงหากวเคราะหความเปลยนแปลงนตามทฤษฎเทคโนโลยเปนตวก าหนด (Technology Determinism) ทวาหากชองทางการสอสารเปลยนแปลง ผลจากการสอสารจะเปลยนตาม และเทคโนโลยถอเปนสงทเขามาชวยในการขยายศกยภาพดานการสอสารของมนษย โดยความเปลยนแปลงของเทคโนโลย น าไปสการเปลยนแปลงของตวละคร และพฤตกรรมของแฟน ซงจะน าไปสการพฒนาตวละครใหทนกบยคสมย และความเปลยนแปลง เพอตอบสนองแฟนอยเสมอ หรอกลาวอกนยหนงคอตวละครการตนทดเหมอนไมเคยเปลยนแปลง หรอมอายทแกไปตามกาลเวลานน แททจรงแลวมความเปลยนแปลงอยตลอดเวลาโดยสามารถแบงออกเปนแงมมตางๆ ดงน

การเปลยนแปลงทางกายภาพของตวละคร จากทเคยกลาวไวขางตนวาคณสมบตหนงของตวละครการตนคอตวละครการตนนนไมแกตว ไมวาเวลาจะผานไปอยางไรกตาม ตวละครการตนจะมอายเทาเดม อยางไรกตามกไมไดหมายความวาตวละครการตนจะไมมการเปลยนแปลง ในความเปนจรงแลวตวละครการตนมการเปลยนแปลงอยเรอยๆ โดยเฉพาะมการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยทงเทคโนโลยการผลต ซงมผลตอวธการสรางคอนเทนต และเทคโนโลยสอซงมผลตอการน าเสนอและรบชมคอนเทนตนน ผผลตจงตองค านงถงวธการน าเสนอตวละครใหเหมาะกบสอทน าเสนอ รวมทงวธการรบชมของผชมดวยเชนกน

ตวอยางทเหนไดชดของการเปลยนแปลง งานออกแบบดานกายภาพของตวละครตามเทคโนโลยทเปลยนไปคอตวละครปงปอนด ซงเรมจากการเปนตวละครทวาดดวยลายเสนหมกในแบบการตนคอมมคโดยคณคณภกด แสนทวสข ส าหรบการตพมพบนนตยสาร จากนนเมอตองการน าเสนอบนสอโทรทศน ในยคทแอนเมชน 3 มต ก าลงเปนทไดรบความนยม ปงปอนดจงไดแปลงโฉมเปนตวละคร 3 มต ซงแนนอนรปลกษณนอกของปงปอนดไดเปลยนแปลงไปอยางมาก และตามมาดวยขอจ ากดทางดานการออกแบบของ 2 เทคนคทแตกตางกน โดยการวาดแบบ

181

การตนคอมมคนนไมไดเนนถงความเปนจรงของสดสวน เชน การวาดดวงตาของปงปอนดใหใหญเกนใบหนาของปงปอนด ซงไมสามารถท าไดในรปแบบของตวละคร 3 มตจงตองมการปรบเปลยน ตอมาตวละครปงปอนดไดมการเปลยนแปลงอกหลายครง โดยมทงรปแบบ 2 มต และ 3 มต หรอการสรางตวละครแบบ 3 มต ทใชเทคนคการเรนเดอรในรปแบบ 2 มต โดยการตดสนใจในเรองรปแบบของการพฒนารปลกษณภายนอกตวละครนน มทงทางเรองเทคโนโลย หรอบางครงเปนการทดลองรปแบบวาแบบใดทแฟนยอมรบ โดยเฉพาะการพฒนาสตกเกอรไลนของปงปอนดนนมปงปอนดหลากหลายรปแบบ และหลากหลายอาย

การเปลยนแปลงวธการน าเสนอตวละคร การเปลยนแปลงของความสามารถของเทคโนโลยนนเปดโอกาสในการสรางสรรควธการน าเสนอตวละครในรปแบบใหมๆ อยเสมอจากรปแบบของสอมวลชนทจะเปนการน าเสนอผานโทรทศน หรอสอสงพมพ ตอมาจงมการพฒนาไปสเกมส าหรบเลนบนคอมพวเตอร เมออยในยคโซเชยลมเดย พบวารปแบบการน าเสนอมการเปลยนแปลงไป ตามลกษณะของเทคโนโลยซงสอโซเชยลนนสามารถน าเสนอไดทงภาพและวดโอซงมไดหลายรปแบบ อกทงวตถประสงคของเนอหากมความแตกตางกน จากเดมทมงความสนกสนานและการจดจ าตวละคร เปนเนอหาทผชมอยากทจะเขามาแสดงความคดเหนและแชรตอไปใหกบคนอนตอไป และเมอเทคโนโลยสมารทโฟนเขามามบทบาทส าคญกบวถชวตของแฟน และเกดเทคโนโลยอยางแอปพลเคชนไลน (Line) ท าใหรปแบบของตวละครกลายมาเปนสตกเกอรทใชในการสอสารแทนค าพด เทคโนโลยของสตกเกอรของไลนกมการพฒนาทางเทคโนโลยการน าเสนอเชนกน ซงท าใหเกดสตกเกอรตวละครการตนออกมาหลากหลายรปแบบทงในรปแบบของสตกเกอรภาพนง สตกเกอรพรอมเสยง สตกเกอรขยบได สตกเกอรทแสดงผลไดเตมหนาจอโทรศพท หรอสตกเกอรทใหผ ใชสามารถเปลยนค าพดไดดวยตนเอง เปนตน ท าใหผผลผลตตองตดตามเทคโนโลยและสรางสรรคเนอหาใหมๆ อยตลอดเวลา ตวอยางทเหนไดชดคอปงปอนด ซงมสนคาสตกเกอรไลนมากถง 16 ชด

4. ความส าคญและอทธพลของตวละครการตนไทยทมตอแฟน จากการศกษาพฤตกรรมของแฟนตวละครการตนไทย ผ วจยพบวาตวละครการตน

นนมผลกระทบตอตวแฟน ตอสงคมรอบขางของแฟน สงคมออนไลน และยงมผลกระทบตอสงคมในวงกวางอกดวย รวมถงผลกระทบทมตอเศรษฐกจทงในระดบจลภาคและในระดบทเปนมหภาค โดยตวละครการตนนนสามารถเขามามอทธพลตอผคนตงแตในวยเดก จากการรบชมสอโทรทศน และสอวดทศน จากงานวจยพบวาเดกเรมไดรบชมสอการตนตงแตอายต ากวา 2 ป โดยมเดกวยต ากวา 2 ปมากถง 80% (Rideout & Hamel, 2006) โดยในประเทศไทยนนมงานวจยพบวาเดกทม

182

อายต ากวา 3 นน กวา 60% เคยดโทรทศนมากอน และมคาเฉลยการดโทรทศนตอวนอยท 78.89 นาท อกทงยงมกลมตวอยางรอยละ 63.4 เคยใชอปกรณสมารทโฟนและแทบเลต โดยมเวลาในการใชงานเฉลยท 49.23 นาทตอวน (อภรพ เศรษฐรกษ ตนเจรญวงศ, ศรรฐ ภกดรณชต และญาณวฒ เศวตธตกล, 2018 : 60) ซงเกอบจะทงหมดของสอทเดกกอนวยเรยนบรโภคนนคอการตน ซงน าไปสการสรางความผกพนธระหวางเดกกบตวละครการตน โดยงานวจยแสดงใหเหนวาตวละครการตนนนมผลตอการตดสนใจของเดกแมในวยทารกทมอายต ากวา 2 ปในการเลอกขนม โดยเดกมเลอกขนมทมรปตวละครการตนทตนเองมความคนเคย (Jennifer M. Schiffman & Katherine G. Hanson : 2012) ซงแสดงใหเหนวาความสมพนธทางสงคมแบบกงความจรง (Parasocial Relationship) กบตวละครการตนนนสามารถเกดขนไดแมกระทงในวยเดก และแสดงใหเหนชดเจนถงอทธพลของตวละครการตนทมตอบคคลและสงคม โดยตวละครการตนสามารถเปนแรงจงใจใหเดกประพฤตตนไปในแนวทางทด และในขณะเดยวกนกสามารถน าเดกไปสสงทมผลเสยตอตวเดกไดเชนกน เชน การน าตวละครการตนไปตดบนบรรจภณฑของขนมส าหรบเดก หากขนมนนเปนอาหารทมประโยชนและมโภชนาการทเหมาะสมกจะสงใหเกดผลทเปนบวกกบสขภาพของเดก ในทางตรงกนขามหากขนมนนมผลเสยตอสขภาพ กจะสงผลดานลบตอตวเดกเชนกน

ตวละครการตนนนไมไดมอทธพลตอผ ชมในวยเดกเทานน จากหวขอ Share of Americans who watched Cartoon Network in the past month in 2018, by age จากเวบไซต Statista (2562, Online) พบวาผ ชมของชองการตนอยาง Cartoon Network นนมผ ชมทมอายระหวาง 18-29 ป ประมาณรอยละ 31.93 ในขณะทผ ชมทมอายระหวาง 30-49 ป มจ านวนใกลเคยงกนมากทรอยละ 31.29 ซงแสดงใหเหนวาอายนนเกอบจะไมมผลตอการชนชอบและตดตามการตนเลย นอกจากนนยงมตวเลขสถตของผชมการตนอกหลายเรองทเปนไปในทศทางเดยวกน เชน ลกษณะผ ชมภาพยนตรแอนเมชนของ Pixar Studio ทเปดเผยโดยเวบไซต Pixar Post ในหวขอเรอง Pixar Demographics: What The Average Pixar Fan Looks Like? (2559 : Online) มลกษณะชวงอายของผชมทกวางถง 18-44 ป และเมอเปรยบเทยบการสถตจากการวจยเชงปรมาณของแฟนตวละครการตนไทยของผ วจยเองนน พบวาแฟนตวละครการตนไทย มอายระหวาง 18-34 ปคดเปนรอยละ 44 อายระหวาง 35-54 ป คดเปนรอยละ 39 และมากวา 55 ปขนไปคดเปนรอยละ 17 ซงจะเหนวาอายเฉลยของแฟนตวละครการตนไทยนนกไมไดเปนกลมเดก แตมอายเฉลยทคอนขางกวาง ซงสอดคลองกนกบอายเฉลยของผชมการตนในตางประเทศ ซงพอจะสรปไดวาตวละครการตนนนสามารถเขาถงคนไดในทกวย

183

ตวละครการตนในประเทศไทยนนเรมตนจากมาตงแตสมยรชกาลท 6 โดยมการเรมตนจากการเปนภาพลอเลยนทงในเรองการเมอง และการเปนภาพประกอบของนยาย ซงมนกวาดทมชอเสยงโดงดงเกดขนหลายทาน เชน เหม เวชกร คนไทยเรมคนเคยกบตวละครการตนจากแอนเมชนเรองสดสาคร โดยคณประยทธ เงากระจาง อยางไรกตามตวละครการตนไทยนนไดเขามามบทบาทมากขนหลงจากทเรมมการตนแอนเมชนไทยฉายในสอโทรทศน ซงการเปลยนแปลงน เรมจากการทวธตาแอนเมชน ไดน าตวละครปงปอนดซงเปนตวละครจากหนงสอการตน มาสรางเปนแอนเมชนชดออกฉายทางไทยทวสชอง 3 ในปพ.ศ. 2545 ซงหลงจากนนกมตวละครไทยตวอนออกมาโดยมรปแบบของสอทเปนทงสอโทรทศน และภาพยนตร และเมอสอโซเชยลมเดยเขามามบทบาทกท าใหเกดตวละครการตนทอาศยการสามารถในการเขาถงผคนไดงายของสอโซเชยลมเดย ท าใหมตวละครเกดขน จนกระทงในปจจบนททกคนสามารถเขาถงอนเตอรเนตไดจากเครองโทรศพทสมารทโฟน และมแอฟพลเคชนในการสอสารอยางไลน ทเปดโอกาสในคนสามารถสอสารกนไดโดยใชสตกเกอรรปตวละครการตน ทแสดงทาทางตาง ๆ แทนความหมายในการสอสาร ท าใหเกดตวละครใหม ๆ ขนมาอกมากมาย

โดยการเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอ จากยคสอมวลชนมความส าคญ มาสในยคของโซเชยลมเดยมความส าคญ และในปจจบนเปนยคสมารทโฟนมความส าคญนน ไมเพยงแตเปนเหตทท าใหเกดตวละครการตนใหม ๆ ขนมาเปนจ านวนมากเพยงอยางเดยวเทานน แตยงไดเปลยนแปลงรปแบบทงรปแบบความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตนไปอยางมาก โดยความสมพนธระหวางแฟนกบตวะละครการตนนนมลกษณะเปนความสมพนธทางสงคมแบบกงความจรง (Parasocial Relationship) ซงแฟนนนจะมความสมพนธดานเดยวกบตวละครการตน ซงไมไดมตวตนอยจรง เปนความสมพนธทถกสรางขนโดยตวแฟนเอง โดยแฟนนนเกดความชนชอบในตวละคร ทงจากการชนชอบในรปลกษณภายนอกของตวละคร เรองราวของตวละคร หรอความหมายบางอยางทอาจจะตรงกบความชอบหรอเรองราวสวนตวของแฟน โดยตวละครการตนแตละตวนนจะมผลหรออทธผลตอกลมแฟนเฉพาะกลม และมความแตกตางกนไปตามเนอหาและรสนยมของกลมแฟนนน ๆ และเมอแฟนมความสมพนธทางสงคมแบบกงความจรงกบตวละครแลว แฟนสวนหนงมกจะตองการการแสดงออกถงความชนชอบทมใหกบตวละครเหลาน ซงมทงในรปแบบของเชงความคด และเชงความรสก โดยตวละครการตนกลายเปนสงทมความหมายทางจตใจของแฟน อาจจะเปนสงทท าใหคดถงวยเดก เปนเพอนทสามารถบอกความจรงใหฟง ระบายความในใจใหฟงไดทกเรอง เปนตวแทนของใครบางคน หรอแฟนบางคนใหตวละครแทนตวเอง โดยการแสดงออกของแฟนนอาจจะแสดงออกไดทงพฤตกรรมทวๆ ไป เชน การพดคยกบตวละคร

184

การใชสนคาของตวละคร ละการแสดงออกผานสอโซเชยลมเดยเปนตน จะอยในรปแบบการปฏสมพนธแบบกงมสวนรวมทางสงคม (Parasocial Interaction) ซงแฟนอาจจะเขยนขอความถงตวละครการตนผานทางสอโซเชยลมเดย ในลกษณะทเสมอนวาตวละครการตนเหลานนมตวตนอยจรง และรบรในสงทแฟนนนเขยนถง เชน การทแฟนคลบกานกลวยตงกระทถามในเวบไซต pantip.com วา “มใครคดวากานกลวยหลอบางคะ ?” ซงมผ เขามาตอบค าถามและเหนดวยโดยบางค าตอบใชค าวา “หลงรกเลย” เปนตน ซงเปนการแสดงถงความสมพนธทแฟนมตอตวละครการตนทไมแตกตางกบคนจรง ซงสอดคลองกบแนวคดเรองการจ าลองภาพและภาพเสมอนจรง (Simulacra and Simulation) โดยตวละครการตนเองเปนสญญะทเขามาแทนทความจรงไดโดยสมบรณ ซงกรณของตวละครการตนนนหากมองในหลกแนวคดเรองการจ าลองภาพและภาพเสมอนจรงนน จะเหนไดวาตวละครการตนนน เปนสงทไมไดมอยจรง และไมไดเปนตวแทนของความจรงใดๆ เลย เปนสงทถกจ าลองขนมา แตกลบกลายเปนสงทเรารบรวาเปนความจรง และดวยเทคโนโลยสอในปจจบน ยงสามารถเตมแตงใหตวละครการตนดสมจรงในมมมองของแฟนไดมากขน จากเทคโนโลยการสรางสรรคแอนเมชนแบบ 3 มต ทใหความสมจรงทางแสงเงาและมมมอง สอโตตอบตางๆ เชนเกม ทท าใหตวละครสามารถโลดแลนและโตตอบกบผ ชม สอโซเชยลมเดยทท าใหแฟนรสกวาสามารถพดคยและโตตอบกบตวละครได ไปจนถงปจจบนเทคโนโลย AR (Augmented Reality) และ VR (Virtual Reality) ไดน าภาพ 3 มตของตวละครเขามาใกลแฟนมากขน โดยสามารถมองเหนตวละครการตนไดในลกษณะมมมอง 360 องศา

เมอท าการวเคราะหในแตละตวละครการตนไทย พบวาดวยรปลกษณภายนอก เรองราว ของแตละตวละคร ท าใหตวละครการตนไทยแตละตวจงมความเปนสญญะซงมอทธพลตอสงคมและแฟนแตกตางกนไป โดยตวละครการตนไทยนนไมจ าเปนตองมเรองราวทเกยวของกบความเปนไทยในรปแบบทเกยวของกบงานศลปะหรอประวตศาสตรเทานน เนองจากตวละครการตนเปนรปแบบของศลปะทเกดขนและไดรบความนยมมาในเพยงไมนาน ดงนนตวละครการตนจงมเรองราวและความหมายทมความรวมสมยและเขาถงกลมคนรนใหมไดเปนอยางด และในมมมองของการแสดงออกของแฟนผานสอ โดยเฉพาะสอโซเชยลมเดย และแอปพลเคชนการสอสารบนสมารทโฟน ซงท าใหผ ใชสามารถสอสารความเปนตวเองผานสอได โดยแฟนนนมพฤตกรรมการใชตวละครการตนในการสอสารแทนตวเองอยางชดเจน โดยรปแบบการสอสารเชนผานสตกเกอรไลนนน พบวาผ ใชงานใชรปและทาทางการแสดงออกของตวละครการตนในการสอความหมายแทนตวเอง ทงในแงความหมายและแงบคลกของตวละคร เชน จากการสมภาษณแฟนพบกรณของการทพอแมทยงมลกในวยเดยวกบปงปอนดเลอกใชสตกเกอรรปปงปอนด เพอ

185

แสดงออกถงความนารกของเดกในวยเดยวกบลกตนเอง หรอการใชสตกเกอรรวมทงภาพถายของตกตาของบลดด บนนแทนตวตนของแฟน เพราะมความรสกวาตนเองมนสยทคลายกนกบตวละครการตน ซ งการแสดงออกของแฟนเหลาน เปนการแสดงออกผานภาพเสมอนจรง (Simulacrum) โดยตวละครการตนกลายเปนสวนหนงของการแสดงออกของตวตนของแฟน ซงอาจจะไมใชตวตนทแทจรง แตเปนรปแบบของการแสดงออกในรปแบบถกสรางขนเพอสอสารความรสก หรออดมคตของแฟนออกไปใหกบผ รบสาร ซงเปนรปแบบทพบเหนไดทวไปของการสอสารในยคโซเชยลมเดย

กานกลวย สรางจากเรองราวชางทรงของสมเดจทางประวตศาสตรในยคของการเสยกรงศรอยธยา โดยเปนเรองราวของชางเดก ทมความพยายามในการทจะกลายเปนชางศกเหมอนกบพอของตนเอง ซงท าใหกานกลวยมสญญะของความรกชาต ความเปนไทย ความพยายามอยางไมยอทอ และการกตญญกตเวท การเปนสญญะเหลานถกน าไปใชในหลากหลายรปแบบ เชน การใชกานกลวยเปนสญลกษณของโครงการ โครงการ Bangkok read for life ของกรงเทพมหานคร เพอเชญชวน เยาวชน และประชาชนใหหนมาอานหนงสอมากขน และเพอเปนแนวทางส าคญในการผลกดนใหกรงเทพมหานครเปนมหานครแหงการอานและการเรยนร ซงไดน าสญญะดานความเพยรพยายาม และความเปนเดกไทยทมความกตญญเปนแบบอยางทด ทเปนความหมายของตวละครกานกลวยมาใชและขยายความหมายเหลานไปใชในการน าเสนอในโครงการน หรอตวอยางของแฟนของตวละครกานกลวยทใชตวละครกานกลวยในการสอนใหลกเขาใจถงความเปนไทย และความกตญญ

ปงปอนด ซงเปนเรองราวทมพนฐานมาจากประสบการณจรงของผ ออกแบบ ตาย ภกด แสนทวสข และเนนเรองราวทเกดขนจรง เรอราวใกลตวททงเดกและคนทเปนพอแมสามารถเขาใจและมประสบการณรวม ท าใหเรองราวของปงปอนดเขาถงผ คนและแฟนไดโดยงาย ปงปอนดจงกลายเปนสญญะของความสนกสนานในวยเดก การอยากรอยากเหน การเรยนร และความเปนไทยในรปแบบทเกดขนจรงๆ ซงท าใหปงปอนดยงไดรบการแตงตง “เพอนยวทตความด” ของกระทรวงศกษาธการและกระทรวงการตางประเทศ และจากการสมภาษณพบวาแฟนตวละครปงปอนดไดใชปงปอนดเปนสอในการเรยนรของลกในเรองความเปนไทย และการรกการอานและการเรยนร

บลดด บนน เปนตวละครการตนทน าเสนองานออกแบบมากกวาเรองราว โดยเจาะกลมของวยรนทตองการความแตกตาง โดยบลดด บนนน าเสนอแนวคดทเปนการตอตานกระแสนยมหลก ทนยมความนารกของตวละครทมาจากญป น เชน ตวละคร Hello Kitty จากบรษท

186

Sanrio เปนตน โดยบลดด บนนน าเสนอรปแบบตวละครทมรปรางทคลายตวละครจากญป น แตใสความโหด และการตอตานสงคมลงไป ซงสอดคลองกบกระแสนยมในสมยนน ทเรยกวากระแสอนด โดยเปนชวงเวลาเดยวกนกบการทเพลงอนด หรอเพลงประเภทอลเทอรเนทฟ และการชองโทรทศนใหมๆ ขนเพอตอบสนองกระแสนยมเหลาน เชน ชองสถานโทรทศน Channel [V] ซงเปนชองทน าเสนอเพลง และสอบนเทงส าหรบวยรน ซงมลกษณะเปนสากล มการออกอากาศในหลายประเทศ และไดมการรวมงานกบบลดด บนน ในการสรางแอนเมชนคนรายการ และเปนจดทสรางชอเสยงใหกบตวละครการตนบลดด บนน ตวละครนจงเปนสญญะของความเปนสากลของงานออกแบบไทย ความเท ความคดในแนวทางตอตาน ขบถ และตอมาเมอบลดด บนน มชอเสยงไปยงตางประเทศ ตวละครยงไดมสญญะของการเปนความภมใจของความส าเรจของงานออกแบบไทย ซงแฟนหลายคนทใหสมภาษณไดใหขอมลในเรองนอยางชดเจน

ขอเสนอแนะ 1. งานวจยนไดเลอกกรณศกษาเปนตวละครการตนไทยทมประวตความเปนมายาวนาน

และผานชวงเวลาเพอเนนใหเหนถงพฤตกรรมของแฟน ผลกระทบทมตอสงคมและวฒนธรรมทชดเจน อยางไรกตามชวงเวลาทสงคมและพฤตกรรมผคนทเสพสอมการเปลยนแปลงไปอยางมาก ท าใหวธการเขาถงเนอหา และรสนยมของผคนเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผวจยพบเจอกรณของตวละครการตนทเกดขนเพราะยคโซเชยลมเดยมความส าคญ หรอยคสมารทโฟนมความส าคญ โดยมรปแบบการน าเสนอทแตกตางออกไป ในบางกรณตวละครบางตว ทไมไดมการออกแบบทด ไมไดมลายเสนนาสนใจ แตกลบไดรบความนยมเปนอยางมาก โดยอาศยกระแสนยมจากสอเพยงอยางเดยว ซงตวละครเหลานจะเปนเพยงกระแสทไดรบความนยมอยางรวดเรว และเสอมหายไปอยางรวดเรว ซงตวละครประเภทนอาจจะมรปแบบความส าเรจทนอกเหนอจากปจจยทศกษาไวในงานวจยน ซงผ วจยไดมองวา หวขอการสรางและกระแสนยมรวมทงอทธพลของตวละครการตนไทยทในโซเชยลมเดย และแอปพลเคชนบนสมารทโฟนมความส าคญนนเปนหวขอทควรศกษาเพมเตมตอไปในอนาคต

2. งานวจยนตองการน าเสนอปจจยทกอใหเกดแฟน ซงผวจยมองวานาจะมประโยชนในการพฒนาตวละครการตนทงตวละครใหมและตวละครทมอยแลว ใหเขาใจพฤตกรรมของแฟน และความสมพนธระหวางแฟนกบตวละครการตน เพอใหผ ผลตสามารถพฒนาตวละครการตนทถกใจแฟน และขยายฐานแฟนออกไปไดมากขน

3. ผวจยมองวาตวละครการตนนสามารถสรางผลกระทบทางสงคม และสรางมลคาทางเศรษฐกจใหกบประเทศได และมศกยภาพทจะเปนหนงในผ เลนทส าคญของเศรษฐกจสรางสรรค

187

และการสงออกทางวฒนธรรมของประเทศในอนาคต ซงการวจยทางดานเศรษฐกจ มลคาตลาดและพฤตกรรมผบรโภคของตลาดตวละครจะเปนทตองการ และมประโยชนอยางมากตอธรกจในดานน

บรรณาน กรม

บรรณานกรม

Aliyeva, Aynur. (2013). Hidden effects of cartoons on little spectators. Azernews. Retrieved October 20, 2016, from http://www.azernews.az/analysis/58562.html

Arkin, Robert M. Costabile, Kristi A. & Shedlosky-Shoemaker, Randi. Self-Expansion through

Fictional Characters. Self And Identity Vol. 13, Issue 5, 2014. Bradley J. Bond และ Sandra L Calvert (2014) “A Model and Measure of US Parents'

Perceptions of Young Children's Parasocial Relationships”. Journal of Children and Media

Cartoon. Merriam-Webster.com. Merriam-Webster, n.d. Web. Retrieved Oct 16, 2016. Derzyan Tatev (2017). The Influence of Cartoons on Children’s Socialization. The Enlight

Retrieved June 18, 2018 from https://enlightngo.org/language/en/post/7795#_edn1

Haglund, Vira. (2012). Character Development and its Utilization for Convergent Media Formats. Retrieved November 20, 2016. http://www.diva-portal.org/smash/get/ diva2:615435/fulltext01.pdf

Hanson, Jarice. Narula, Uma. (1990). New communication technologies in developing countries. Routledge.

Hoffner, C. (2008). Parasocial and online social relationships. In S. L. Calvert & B. J. Wilson (Eds.), The handbook of children, media, and development (pp. 309– 333). Malden, MA: Wiley-Blackwell.

Isbister, Katherine. (2006). Better Game Characters by Design A Psychological Approach. Elsevier.

Jenkins, Henry. (2012). Building the New Field of Digital Media and Learning. the MacArthur Foundation. Retrieved June 18, 2018 from https://www.macfound.org/ media/article_pdfs/JENKINS_WHITE_PAPER.PDF

Jennifer M. Schiffman & Katherine G. Hanson (2012): TheInfluence of Media Characters on Children's Food Choices, Journal of Health Communication:International Perspectives,

http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15298868.2014.882269

http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/15298868.2014.882269

http://www.tandfonline.com/toc/psai20/13/5

189

Jenson, Joli. (2009). Fandom as Pathology: “Us” vs “Them” Retrieved October 20, 2016, from https://followingthefan.wordpress.com/2009/05/10/fandom-as- pathology-us-vs-them/

Kapferer, J. N. (2012). The new strategic brand management advanced insights and Strategic Think (5th ed.) London: Kogan Page.

Keller, Kevin Lane (2013). Strategic Brand Management: Building, Measuring, and Managing Brand Equity. Pearson Education Limited. Retrieved October 18, 2016 from https://www.academia.edu/38901622/Strategic_Brand_Management_4th_ Edition_Kevin_Lane_Keller

The Korea Creative Content Agency. (2013). KOCCA Introduction. Retrieved October 18, 2016 from https://www.kocca.kr/en/main.do

Korean Culture Blog. (2017). Who is known as The Children’s President” in South Korea?

Retrieved October 18, 2016 fromhttps://koreancultureblog.com/2017/03/18/who- is-known-as-the-childrens-president-in-south-korea/

McLuhan, Marshall, (1964). Understanding media; the extensions of man. New York: McGraw-Hill

Moontoast. (2011). The Fan Brand’s Guide to Facebook Commerce. Boston, MA: Moontoast Monetizing Social.

Morbey, Mary Leigh, Sabeti Farhad Mordechai, and Sengara Michelle. Like It: A Facebook E-Learning Architecture for Higher Education. Retrieved October 18, 2017.from https://www.igi-global.com/chapter/like-it/142762

Pixar Post. Pixar Demographics: What the Average Pixar Fan Looks Like? Retrieved November 18, 2019.from https://www.pixarpost.com/2016/07/pixar- demographics. html

Randi Shedlosky-Shoemaker, Kristi A. Costabile & Robert M. Arkin (2014) Self- Expansion through Fictional Characters, Self and Identity.

Rideout, V., & Hamel, E. (2006). The media family: Electronic media in the lives of infants, toddlers, preschoolers and their parents. Menlo Park, CA: Kaiser Family Foundation.

190

Ng Wai-ming, Benjamin. The Hello Kitty Craze in Singapore: A Cultural and Comparative Analysis. Asian Profile, vol.29 no.6, 2001, pp.481-491

Statista. Share of Americans who watched Cartoon Network in the past month in 2018, by age. Retrieved November 18, 2019 from https://www.statista.com/statistics/228934/ cable-tv-networks-cn-cartoon- network-watched-in-the-last-7-days-usa

Sundel, M., & Sundel, S. (2004). Behavior Change in the Human Services. (5th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Tugba Ozboluk. (2019). The Marketer as Storyteller: Transmedia Marketing in a Participatory Culture. Retrieved June 18, 2019 from https://www.academia.edu/ 37652774/The_Marketer_as_Storyteller_Transmedia_Marketing_in_a_Participator y_ Culture

Young Ah Lee. (2008). Status of Korean Animation Industry and Some Important Animation Policies of Korean Government. Retrieved November 18, 2019 from http://www.accu.or.jp/cc/en/animation/img/KoreaYAL_no2.pdf

Wenner, Lawrence A., ed. MediaSport. New York: Routledge, 1998. กมลทพย เตชะสกลมาศ. (2562). สมภาษณ. 21 กรกฎาคม. กฤษณ ณ ล าเลยง. (2558). Marketing Toolbox for Character. การอบรมเชงปฏบตการ

“Character Licensing Workshop” เมอวนท 5 กมภาพนธ 2558 ณ อทยานการเรยนร กรงเทพฯ

กฤษณ ณ ล าเลยง. (2561). กรรมการผจดการ. บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด. สมภาษณ. 12 ตลาคม.

กตมา สรสนธ. (2541). ความเหมาะสมของเนอหาในนตยสารการตนไทยยอดนยมทมตอเดก ศกษาเฉพาะกรณนตยสารการตนรายสปดาหขายหวเราะ. กรงเทพฯ: คณะวารสารศาสตร และสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กาญจนา แกวเทพ; ภทรา บรารกษ; และตปากร พธเกส (2555). สอทใช ของใครทชอบ การตน/โทรทศน/แฟนคลบ. กรงเทพฯ: หางหนสวนจ ากดภาพพมพ.

กาญจนา แกวเทพ; และ นคม ชยขมพล. (2555). คมอสอใหมศกษา. กรงเทพฯ: หางหนสวน จ ากดภาพพมพ.

191

กาญจนา แกวเทพ; และคณะ (2543). มองสอใหม มองสงคมใหม. กรงเทพฯ: บรษท เอดสน

เพรส โพรดกส จ ากด. ชนกานต แกวขาว. (2562). สมภาษณ. 22 กรกฎาคม. ชาตชาย พยหนาวชย (2018) ประชาชาตธรกจ ออมสน เปดดาวนโหลดสตกเกอรไลนชดใหม GSB

x PangPond. จาก https://www.prachachat.net/finance/news-176662 ฐานเศรษฐกจ. (2019). ป 61 คนไทยฮตสงไลนสตกเกอร หมนลานครง. จากhttps://www.thanse

ttakij.com/content/379011 ธรภทร แสงประไพ. (2562). สมภาษณ. 28 กรกฎาคม. ปรเมศวร การด ารห. (2562). สมภาษณ. 15 กรกฎาคม. ประสทธ ชยสาร. (2562). สมภาษณ. 27 พฤษภาคม. ปลมมนส นภาลย. (2562). สมภาษณ. 20 กรกฎาคม. ปญจรตน อารรตนตระกล. (2561). มารเกตตง เมเนเจอร. บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด.

สมภาษณ. 17 ตลาคม. ปนดดา ราศ (2561). แบรนด เมเนเจอร. บรษท วธตา แอนเมชน จ ากด. สมภาษณ. 11

พฤษภาคม. ปรชญา ศรบญเรอง. (2562). สมภาษณ. 15 กรกฎาคม. พนชกร สวรรณเรอง. (2562). สมภาษณ. 16 กรกฎาคม. พรภา สวรรณโชต. (2551) การสอสารปฏสมพนธทางสงคมกงความจรง และการเรยนรคณคา

ทางบวก จากศลปนนกรองเกาหลของกลมแฟนคลบ.จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ พมพจฑา คหารตน. (2552). การบรโภคสญญะและบทบาทการสอสารของกลมผ เลนตกตาบ

ลายธ. คณะนเทศศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย ธนช จรวารศรกล. (2562). สมภาษณ. 20 สงหาคม. ธรมล บวงาม. (2559). ละครไทยกบผชมอาเซยน วฒนธรรมศกษาของสอขามพรมแดนใน

อาเซยน.วารสารสงคมศาสตร ปท 28 ฉบบท 2/2559 (กรกฎาคม-ธนวาคม). คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

มธรน ธรรมทรงศนะ. (2557). การศกษาปจจยความส าเรจของการสราง Yurukyara กรณศกษา คมะมง และ ฟนชช. คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ยน ภวรวรรณ (2558). การบรการสารสนเทศในยคเศรษฐกจดจทล. ใชประกอบการบรรยาย

192

มหาวททยาลยบรพา. สบคนเมอ 16 ตลาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.lib.buu.ac.th/libweek2016/docs/information_key.pdf

ลดาวลย แกวสนวล และ ผศ.ดร.สภาวด พรหมมา .(2557) รเทาทนสอ : อทธพลและผลกระทบ ของสอ. ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศนและกจการ โทรคมนาคม (กสทช.). จาก http://bcp.nbtc.go.th/uploads/items/attachments/b7bb35b9c6ca2ae e2df08cf0 9d7016c2/_651dab51d77cc9cc0b46de8a418db8e7.pdf

วรวช พระพลชยกล. (2562). สมภาษณ. 20 สงหาคม. วรวฒ ออนนวม. (2555). ปรากฏการณทางการสอสารยคดจทล. วชาการสมาคม

สถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย) ปท 18 ฉบบท 1 พฤษภาคม 2555 หนา 212- 220. สบคนเมอ 16 ตลาคม 2559, เขาถงไดจาก https://www.tci- thaijo.org/index.php/apheitjournals/article/ view/29741

วไลภรณ สรพทยากล. (2562). สมภาษณ. 15 พฤษภาคม. วาสนา ปานนวม. (2555). การสงเสรมการตนของญป น: เครองมอเพม Soft Power และ

ผลประโยชนทางเศรษฐกจ. วารสารญป นศกษา ปท 29 ฉบบท 1 (2012): เมษายน - กนยายน 2555. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพฯ เขาถงไดจาก https://www.tci-thaijo.org/index.php/japanese/article/view/13739

สนต เลาหบรณกจ. (2561). รองกรรมการผจดการ. บรษท วธตา แอนเมชน จ ากด. สมภาษณ.17 สงหาคม.

สดาพรรณ สงหทอง. (2561). กรรมการผจดการ. บรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด. สมภาษณ. 24 พฤศจกายน.

สรศกด องอาร. (2562). สมภาษณ. 28 กรกฎาคม. สาธดา ธนธนางกร. (2557). อาหารคลนอาหารสขภาพและการบรโภคเชงสญญะ. มหาวทยาลย

ศลปากร. สบคนเมอ 16 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.thapra.lib.su.ac.th/ thesis/showthesis_th.asp?id=0000011713

ศรางครตน จนตนะสถระกล. (2562). สมภาษณ. 28 กรกฎาคม. ศกดสทธ ตรเดช. (2551). นตยสาร Positioning “กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

แตงตง ปงปอนด เปน “ยวฑตลดโลกรอน” เขาถงไดจาก https://positioningmag.com/ 40147

193

อสมา กจกญจนาสน. (2562). สมภาษณ. 2 มถนายน. อครชญ จารศลาวงศ. (2561). นกออกแบบตวละครการตน. บรษท ทสปอตคอมมวนเคชน จ ากด.

สมภาษณ. 12 ตลาคม. อจฉรา กจกญจนาสน. (2561) อดตกรรมการผจดการ. บรษท กนตนา แอนเมชน สตดโอ จ ากด.

สมภาษณ. 24 พฤศจกายน. อภรพ เศรษฐรกษ ตนเจรญวงศ, ศรรฐ ภกดรณชต และ ญาณวฒ เศวตธตกล : พฤตกรรมการใช

หนาจอของเดกไทยวย 0 – 3 ป ในเขตกรงเทพมหานคร. วารสารวชาการนวตกรรมสอสาร สงคม. Vol 6 No 2 (2018): กรกฎาคม - ธนวาคม 2561 วทยาลยนวตกรรมสอสารสงคม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อาจนต ทองอยคง. (2555). เปนแฟนบอลมนมอะไรมากกวาดบอล : ปฏบตการสรางวฒนธรรม ของการมสวนรวมของแฟนสโมสรฟตบอลไทย. วารสารสงคมวทยามานษยวทยา ปท 31 ฉบบท 1. 69-104. คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อารยชาต ดลยโกเมศ (2562). สมภาษณ. 22 กรกฎาคม. Marketingoops. (2011). การเตบโต Facebook ของประเทศไทยขนอนดบหนง Southeast Asia,

อนดบสองโลก https://www.marketingoops.com/reports/thailand-southeast-asia- lead-facebook-growth/

ภาคผนวก

195

ภาคผนวก ก

เครองมอทใชในการวจย

ชดท 1 แบบสมภาษณ (ผออกแบบ/ผผลต)

ชดท 2 แบบสมภาษณ (แฟนตวละครการตนไทย)

ชดท 3 แบบสอบถาม (แฟนตวละครการตนไทย)

196

ชดท 1

แบบสมภาษณ (ผออกแบบ/ผผลต)

การวจยเรองปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย

__________________________________________________________________________

ตอนท 1 ขอมลสวนตว

นกออกแบบตวละครการตน

ชอ-นามสกล...........................................................................................................................

อาย..................ป

วฒการศกษา..........................................................................................................................

ระยะเวลาประกอบอาชพ...................ป

ต าแหนงงาน...........................................................................................................................

ผลงานทผานมา

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

197

ตอนท 2 ประเดนสมภาษณ

2.1 แนวคดการออกแบบ

2.1.1 จดเรมตนของความคด

2.1.2 การพฒนาการออกแบบ

- เอกลกษณเฉพาะตวตวละครนน (รปลกษณภายนอก)

- การสรางความผกพนธทางอารมณ (Emotional Bonding) (อปนสย)

- ความลมลกในตวละคร (Deeping the Character) (ภมหลง)

(การสรางภมหลงในตวละคร (Background Story), แรงจงใจ

เปาหมายและความตองการของตวละคร

- การสรางความสมพนธของตวละคร (Character Relationships)

(เรองราวทน าเสนอ)

2.2 การจดการธรกจ

- มแนวคดหลกในการจดกจกรรมเพอสรางแฟนใหม และสรางความสมพนธกบ แฟนอยางไร - มแนวทาง นโยบายและวธการด าเนนงานในการสรางแฟนใหม และสรางความ สมพนธกบแฟนอยางไร - ชองทางการตดตอสอสาร ประชาสมพนธ มชองทางใดบาง และชองทางไหนม ผ เลอกใชมากทสด / นอยทสด - กจกรรมหลกของการสรางความสมพนธกบแฟนอะไรบาง - มวธวดความสนใจของแฟนทมตอรปแบบการสอสาร และกจกรรมแตละครงอยางไร - รปแบบการสอสาร และกจกรรมทมชอเสยงและแฟนใหความสนใจมากทสด / นอยทสด คออะไร เพราะเหตใด - ผ เขารวมกจกรรมสวนใหญเปนกลมแฟนประเภทไหน และมการแบงกลมแฟน อยางไร

198

- เทคโนโลยทเปลยนแปลงไปมสวนชวย หรอสงผลกระทบอยางไรบาง - ปญหาและอปสรรคของการพฒนาตวละครการตนไทย คออะไร - ปญหาและอปสรรคของการบรหารความสมพนธแฟน คออะไร

199

ชดท 2

แบบสมภาษณ (แฟนตวละครการตนไทย)

การวจยเรองปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย

__________________________________________________________________________

ตอนท 1 ขอมลสวนตว

ชอ-นามสกล..........................................................................................................................

อาย..................ป สถานภาพ.............................. จ านวนสมาชกในครอบครว...................คน

ระดบการศกษา......................................................................................................................

อาชพ..................................................................................................................................

ตอนท 2 ประเดนสมภาษณ

2.1 แฟนตวละครการตนไทย

2.1.1 การเขาถง (Reach)

- ทานรจกตวละครการตนนไดอยางไร

- ทานรบรเรองราว ขอมลขาวสาร ประชาสมพนธจากชองทางไหนบาง

2.1.2 การกระท า (Act)

- ทานรสกอยางไรกบละครการตนน

- ทานเคยไดเขารวมกจกรรมของตวละครการตนนหรอไม

- ทานเคยไดเขารวมกจกรรมของตวละครการตนนอะไรบาง

200

- ทานมความคดเหนอยางไรบางกบชองทางการสอสาร และกจกรรมของตวละครการตน

น

- ท าไมทานถงตดสนใจเขารวมกจกรรมของตวละครการตนน

- ทานไดกดตดตามชองทางรบรเรองราว ขอมลขาวสาร การประชาสมพนธของตวละคร

การตนนหรอไม ทชองทางไหนบาง กดตดตามเพราะอะไร / ไมกดตดตามเพราะอะไร

2.1.3 การเปลยน (Convert)

- ทานมสนคาผลตภณฑของตวละครการตนนหรอไม มอะไรบาง

- ทานเกบรกษาสนคาผลตภณฑของตวละครการตนนไวอยางไร

2.1.4. การมสวนรวม (Engage)

- ทานเคยเลาเรองละครการตนนใหกบคนอนหรอไม อยางไร

- ทานเคยแนะน าละครการตนนใหกบคนอนหรอไม อยางไร

- ทานเคยแสดงออกการเปนแฟนของละครการตนนอยางไรบาง

201

ชดท 3

แบบสอบถาม

ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละครการตนไทย

ค าชแจงในการตอบแบบสอบถาม

แบบสอบถามนเปนสวนหนงของการวจยเรอง ปรากฏการณวฒนธรรมแฟนตวละคร

การตน ไทย จงใครขอความรวมมอจากทกทานในการตอบแบบสอบถามใหครบทกขอตามความ

เปนจรง และตามความคดเหนของทาน เพอจะไดน าผลการวจยนไปใชประโยชนทางการศกษา

ตอไป แบบสอบถามเพอการวจยนมทงหมด 5 ตอน คอ

ตอนท 1 ขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 2 ปจจยดานรปลกษณภายนอก ลกษณะรปทรงของตวละครการตนทมผลตอความชนชอบ

ตอนท 3 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนทมผลตอความชนชอบ

ตอนท 4 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community)

ตอนท 5 ความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย

--------------------------------------------------

ตอนท 1 ขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท 1 ขอมลทวไป

1.1 เพศ

ชาย หญง

202

1.2 อาย

ต ากวา 20 ป – 30 ป – 40 ป – 50 ป – 60 ป ป ขนไป

1.3 ระดบการศกษา

ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร หรอเทยบเทา ปรญญาโท ขนไป

1.4 รายไดเฉลยตอเดอน

ต ากวา 15,000 บาท - 25,000 บาท - 35,000 บาท - 45,000 บาท มากกวา 45,000 บาท

1.5 อาชพ

นกเรยน /นกศกษา ขาราชการ /พนกงานสงกดหนวยงานรฐ พนกงานรฐวสาหกจ พนกงานบรษท ธรกจสวนตว /อาชพอสระ พอบาน /แมบาน อนๆ

203

ตอนท 2 ปจจยดานรปลกษณภายนอก ลกษณะรปทรงของตวละครการตนทมผลตอความชนชอบ

ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชองระดบความคดเหนททานคดวาจะมผลตอ

ความชนชอบ ตวละครการตนไทยใหตรงกบความคดเหนของทานมากทสดเพยงชองเดยว โดยม

เกณฑดงน

5 = ใชอยางยง หมายถง ทานเหนวาประเดนนนเปนจรงมากทสด

4 = ใช หมายถง ทานเหนวาประเดนนนเปนจรง

3 = ไมแนใจ หมายถง ทานเหนวาประเดนนนเปนจรงบาง

2 = ไมใช หมายถง ทานเหนวาประเดนนนไมเปนจรง

1 = ไมใชเลย หมายถง ทานเหนวาประเดนนนไมเปนจรงเลย

ค าถาม

ไมใชเลย

(1)

ไมใช

(2)

ไมแนใจ

(3)

ใช

(4)

ใชอยางยง

(5) 1. การออกแบบ รปทรง สสนของตวละครการตนมผลตอความชนชอบของทาน

2. ทาทางการแสดงออกของตวละครการตนมผลตอความชนชอบของทาน

3. การออกแบบทเปนไปตามสมยนยมมผลตอการชนชอบของทาน

4.รสนยมและชนชอบสวนตวมผลตอความชนชอบตวละครของทาน

204

ตอนท 3 ปจจยดานเนอหาและเรองราวของตวละครการตนทมผลตอความชนชอบ

ค าถาม


(1)

ไมใช

(2)

ไมแนใจ

(3)

ใช

(4)


(5) 1. ลกษณะนสย/บคลกของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของทาน

2. เรองราวของตวละคร มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

3. ภาพลกษณของตวละครทเปนทรบรกนทวไปเชนความนารก หรอความเทมผลตอการชนชอบของตวละครของคณ

205

ตอนท 4 ปจจยดานการสอสารและการสรางชมชน (Community)

ค าถาม


(1)

ไมใช

(2)

ไมแนใจ

(3)

ใช

(4)


(5) 1. การทตวละครเปนทรจกและมคน ชนชอบมาก มผลตอการชอบตวละครของทาน

2. การสอสารผาน Fanpage หรอ Social Media ของตวละครมผลตอความชนชอบตวละครของทาน

3. การมรานคาหรอสนคาตวละครใหเลอกซอ เลอกใช มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

4. การทมเพอนฝง คนรจก หรอ คนในครอบครว แนะน าตวละครการตนนนๆใหรจก มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

5. การทมผลงานแฟนอารต บทความ หรอการพดถงตวละครนนๆ มผลตอความชนชอบตวละครของทาน

206

ตอนท 5 ความสมพนธของแฟนตวละครการตนไทย

ค าถาม


(1)

ไมใช

(2)

ไมแนใจ

(3)

ใช

(4)


(5)

1. ทานสามารถจดจ าตวละครการตน ไดอยางชดเจน สามารถบรรยายรปลกษณ รปทรงใหผ อนฟงได

2. ทานรเรองราวของของตวละครการตนเปนอยางดสามารถเลาบรรยายใหผ อนฟงได

3. ทานสามารถใหค านยามสงทคณชอบในตวละครการตนไดอยางชดเจน

4. ทานไดมการตดตามสอสงคมออนไลนของตวละครการตนน

5. ทานซอสนคาของตวละครการตนน 6. ทานไดมการสอสารผานสอสงคมออมไลนของตวละครการตนน

7. ทานใชสนคาตวละครนอยางเปดเผย

8. ทานคนหาขอมลเพมเตมเกยวกบตวละครการตนนเสมอ

9. ทานสะสมสนคาของตวละครการตนน

207

10. ทานไดแนะน าใหผ อนรจก หรอ Share ขอมลเกยวกบตวละครการตนน

11. ทานไดเขารวมกจกรรมทจดโดยผผลตตวละครการตนน

12. ทานไดมสวนในสรางเนอหาทเกยวของกบตวละครน เชน Fan Art, การเขยนแนะน าตวละครการตนน

208

ภาคผนวก ข

เอกสารรบรองโครงการวจยทท าในมนษย

209

210

211

ประวตผ เขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล ณฐพร กาญจนภม วน เดอน ป เกด 4 พฤศจกายน 2517 สถานทเกด ขอนแกน วฒการศกษา พ.ศ. 2539 นเทศศาสตรบณฑต (การประชาสมพนธ)

จาก มหาวทยาลยหอการคาไทย พ.ศ. 2542 Master of Fine Art (Computer Art) จาก Savannah College of Art and Design, USA พ.ศ. 2562 ศลปศาสตรดษฎบณฑต (ศลปวฒนธรรม) จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

Documents

FAN CULTURE PHENOMENON IN THAI CARTOON CHARACTER