Family Life

‰õΩ@∞O| rq «O(q[Ü«∞ ~°Ç¨Ïã¨ºO)

L~°∂Ì ãOHõÅ#O

=∞øÖÏ<å =Ç‘Ï Œ∞nÌ<£ MÏ<£

J#∞"å^ŒO

=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ JrA„~°Ç¨‡<£

W™ê¡g∞ HO„ ŒO „ÑK«∞~°Å∞

=∞HõÎÉÏ J„i™êÅ, #∂º_èçb¡

Presented to

..........................................................................

..........................................................................

From ...........................................................

Date ............................................................

‰õΩ@∞O| rq «O2

FAMILY LIFEBy Maulana Wahiduddin Khan

No prior permission is required from thepublisher for translation of this book and

publication of its translation into anylanguage.

Published by :

....................................

Price : Rs.........

‰õΩ@∞O| rq «O 3

q+Ü«∞ ã∂zHõ

1. P Z~°∞ˆH x`åº#O ŒO 042. ™œYº ™ê èŒ#O 053. „ã‘Î : r=# ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi˜ 074. Ju ÃÑ ŒÌ J#∞„QÆÇ¨ÏO 085. XHõ ÇÏnã∞ 106. Jk ÉÏ èŒº ÕQÍx,

ÃÑ «Î#O HÍ Œ∞ 117. Ö·OyHõ ã=∂# «fiO 138. PÅ∞=∞QÆÅ∞ Hõ@∞ì‰õΩ<Õ J#∞~åQÆ QÀÑ¨Ù~°O 149. WO@Å‰õΩÛ=Öò áê~üì#~ü 1610. «ÑC#∞ XÑC‰õΩ<Õ QÆ∞O 1811. Ñ¨~°ã¨Ê~° #=∞‡HõO 1912. ÅHõ∆º ~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ# rq «O 2013. x~å_»O|~° « : XHõ r=# ã∂„ «O 2214. ÉèÏ=ÙHõ « =Ô~ûãπ

JÇÏOÉèÏ=O 2315. „Ñ¨Hõ$u`À ã¨Ç¨ÏHõiOK«@O 2516. 30 ÃãHõ#¡ ã¨∂„ «O 2617. "≥·Ñ¶ÖÏºxfl ™êÑ¶ÅºOQÍ =∂~Û Hõà◊ 2818. Ö·Ñ¶π "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò 2919. Z Œ∞~°∞ K«∂¿ã q è•#O 3120. WÅ∞¡ : =∞x+≤x =∂#=ÙxQÍ =∞eKÕ Hõ~å‡QÍ~°O 3321. q Œº – =∞Ç≤Ïà◊Å∞ 35

22. ÉÏÇ¨Ïº ™œO Œ~°ºO – P «‡ ™œO Œ~°ºO 3623. „¿Ñ=∞ q"åÇÅ∞ ZO Œ∞‰õΩ Ñ¶eOK«@O ÖË Œ∞? 3824. Jk HÍiî#º=∂

ÖËHõ Ñ@∞ì ŒÖÏ? 3925. QÀ~°O « ^•xx

H˘O_»O « KÕÜ«∞HõO_ç 4126. *’Hõº ~°Ç≤Ï « q è•#O 4227. q[ « QÆÅ =∞Ç≤ÏàÏ=∞ 4428. Ñ¨Ù\ìO\˜ TÇ¨ÏÖ’¡ qÇ¨ÏiOK«@"Õ∞ á⁄~°áê@∞ 4529. Jã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# PHÍOHõ∆ 4630. Ñ¨Ù\ìO\˜H˜ – "≥∞\ìO\˜H©

=∞ èŒº Õ_® 4831. F QÆ=∞<å~°› q+Ü«∞O 5032. «e¡ áê„ « QÍ_ç «Ñ¨Ê~å Œ∞ 5133. Ñ≤Å¡Å è•i‡Hõ tHõ∆ 5334. Ju QÍ~å|O JãÅ∞H

#+ìO 5435. XHõ ãOÑ¶∞@# 5536. ã=∞ LrÅ

=∞ èŒº q"åÇÏO 5737. L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|O 5938. J`åÎ HÀ_»à◊§ ã=∞ãº 6039. „ã‘Î H©ÅHõ áê„ « 6140. XHõ ÉèÏ~åº? |Çï ÉèÏ~°ºÖÏ? 63


Jáê~° Hõ~°∞Ï=∞Ü«Ú_»∞ Ñ~°=∞Hõ$áêjÅ∞_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À

1. P Z~°∞H x`åº#O ŒOPÅ∞=∞QÆÅ =∞ èŒº J#∞~åQÆ |O èŒO QÆ∞iOz k=º Y∞~üP<£Ö’

WÖÏ ÃãÅgÜ«∞|_çOk : ''"åi`À L «Î=∞ suÖ’ HÍÑÙ~°O KÕÜ«∞O_ç.XHõ"Õà◊ "å~°∞ g∞‰õΩ #K«ÛHõáÈ Õ |Çïâß U^À XHõ q+Ü«∞O =¸ÅOQÍg∞‰õΩ #K«ÛHõáÈ=K«∞Û. HÍx g∞‰õΩ #K«Ûx P q+Ü«∞OÖ’<Õ JÖÏ¡ÇπÏJáê~°"≥∞ÿ# "Õ∞Å∞#∞ á⁄O Œ∞ÑiKå_Õ"≥∂!—— (J<£ x™ê : 19)

D LÑ¨^Õâ◊O `«# "åã¨ÎqHõ`« ^Œ$ëêìº ÉèÏ~åºÉèí~°Îe~°∞=ÙiH©=iÎã∞ÎOk. nxfl|\ì É’ èŒÑ_Õ Õq∞@O>Ë P Œ~°≈‰õΩ@∞O| rq`åxH,ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞ èŒº J<Àº#º «‰õΩ HÍ=Åã≤Ok Éèí~°Î‰õΩ #zÛ# ÉèÏ~°º

^˘~°Hõ@"≥∂ ÖËHõ ÉèÏ~°º"≥∞zÛ# Éèí~°Î ÅaèOK«@"≥∂ HÍ Œ∞.

„ÑHõ$u âßã#O „ÑHÍ~°O Wk ãOÉèí=O ‰õÄ_® HÍ Œ∞. x*ÏxH

‰õΩ@∞O| r=#OÖ’x q[Ü«∞ ~°ÇÏãº=∞O`å PÅ∞=∞QÆÅ =∞ èŒº ãYº «,

ã¨~°∞ÌÉÏ@∞ (Adjustment) Ö’<Õ LOk – JO ŒOÖ’ HÍ Œ∞.

J~Ú+ì «Ö’ 'Wëêìxfl— J<Õfi+≤OK«@OÖ’<Õ ™êÑ¶ÅºO ^•y LOk.

™ê è•~°OQÍ PÅ∞=∞QÆe~°∞=Ù~°∂ XH q èŒ=∞~Ú# ã=∞ãº#∞

Z Œ∞~˘¯O@∂ LO\Ï~°∞. «# Ö·Ñ¶π áê~üì#~ü «# ™ê÷~ÚH «y#"å_»∞

HÍ Œx ÉèÏ~°º TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO>Ë, «# ãÇÏ èŒ~°‡Kåi «# Jaè~°∞zH

«y#k HÍ Œx Éèí~°Î TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∂ LO\Ï_»∞. P q èŒOQÍ «=∞‰õΩ

„áêÑÎ"≥∞ÿ# rq «O Ñ¨@¡ JãÖ «$Ñ≤ÎH˜ Ö’<≥·, =∞~À rq « <ÒHõ HÀãÖQÍeã∂Î LO\Ï~°∞. D èÀ~° "åãÎqHõ Œ$HõÊ äŒO`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk


HÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ P ^ŒOÑ¨`«∞e^ŒÌ~°∂ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∞#fl rq`«O

„áêÑÎ"≥∞ÿ<å "å~°∞ ãO «$Ñ≤ÎK≥O Œ∞`å~å! JO>Ë Jn [iQ Ñx HÍ Œ∞.

QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç! PÇ¡ ŒHõ~°"≥∞ÿ# rq «O g∞ =∞<À=∞ã≤Îëê¯ÅÖ’<Õ

LOk. g∞ =∞#ã∞ "≥Å∞ÑÅ L#fl P#O Œ •Ü«∞Hõ=∞~Ú# rq`åxH

XHõ LxH J#fl Õ ÖË Œ∞. HÍ|\ì PÖ’zOKÕ Hõà◊ (Art of thinking) #∞

<Õ~°∞ÛHÀO_ç. P «~°∞"å « „Ñu rq «O g∞ H˘~°‰õΩ g∞~°∞ "≥∞zÛ#

rq «O J=Ù «∞Ok – PÇ¡ ŒHõ~°"≥∞ÿ# rq`åxfl =∞x+≤ «#O «@

`å#∞ xi‡OK«∞‰õΩO\Ï_»∞, "ÕÔ~=~À =zÛ •xx g∞‰õΩ |Çï=∂#OQÍW=fiÉ’~°∞.

2. ™œYº ™ê èŒ#Ok=º Y∞~üP<£Ö’x 30= J^è•ºÜ«∞OÖ’ WÖÏ LÑ¨^ÕtOK«

|_çOk : ''PÜ«∞# g∞ HÀãO ãfiÜ«∞OQÍ g∞Ö’ #∞O_Õ g∞ [O@Å#∞

ã$lOKå_»∞ – g∞~°∞ "åi = ŒÌ ã∞YO á⁄O Œ\ÏxH!—— (J~ü ~°∂"£∞ –

21). D ã∂HÎÖ’ ¿Ñ~˘¯#|_ç# 'ã∞YO— JO>Ë ÉèÏ=O H=ÅO •OÑ «º

ã∞YO =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞. Jk JO «Hõ<åfl qãÎ$ «"≥∞ÿ#k – nx ÉèÏ=O

r=# áê„`«#∞ áÈ+≤OK«_®xH˜, r=# ~°^ä•xfl #_»Ñ¨\ÏxH˜ XHõ

„ÑâßO «"≥∞ÿ# ÉèÏQÆ™êfiq∞x á⁄O Œ@O.

To Find a peaceful Partner for

playing a greater role in life


D „ÑÑOK«OÖ’ U Q˘ÑÊ HÍ~°º"≥∞ÿ<å ™ê=¸Ç≤ÏHõ Hõ$+≤ =Å¡<Õ

™ê èŒº=∞=Ù «∞Ok. XHõ =∞x+≤ U Ñ¶∞#HÍ~åºhfl ™êkèOK«ÖË_»∞. D

ã=∂"ÕâßxH ˘@ì ˘e ~°∂ÑO, ãÇÏ["≥∞ÿ# ~°∂ÑO q"åÇÏO

(xHÍÇπÏ). q"åÇÏO ^•fi~å XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ – XHõ „ã‘Î Ñ~°ãÊ~°O

UHõ=∞=Ù`å~°∞. Ô~O_»∞ „áê∞Å D ã=∂"Õâ◊O (HõÅ~ÚHõ) Jxfl\Hõ<åfl

Q˘ÑÊ ã=∂"Õâ◊O. LÉèíÜ«ÚÅ‰õÄ ã∞MÏxfl, ãO «$Ñ≤Îh, „ÑâßO « «#∞

„Ñ¨™êkOz, r=# ~°^ä•xfl =ÚO^Œ∞‰õΩ #_»Ñ¨\ÏxH˜ XO_˘Hõix

ãÇÏ"åã∞Å∞QÍ LOKÕ UÔH·Hõ, JÑÙ~°∂Ñ ã=∂"Õâ◊O Jk!

q"åÇÏO •fi~å XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ – XHõ „ã‘Î =∞"Õ∞Hõ=∞=@O

„ÑÑOK«OÖ’ xi‡ «=∞ÜÕ∞º Ju ÃÑ ŒÌ á¶êºHõìsH „Ñu~°∂ÑO. ŒOÑ «∞

e~°∞=Ù~°∂ QÆ#Hõ „QÆÇ≤ÏOK«QÆey Õ Wk "åi áêe@ =∞ÇÏ^•#∞„QÆÇÏ"Õ∞.

`«^•fi~å "å~°∞ HõÅã≤ F Q˘Ñ¨Ê HÍ~åºxH˜ „jHÍ~°O K«∞@ìQÆÅ~°∞.

„ÑÑOK«OÖ’x =∞#∞+µÅ F ÃÑ ŒÌ Hõ~å‡QÍ~°O KÕÜ«∞ÖËx Ñxx

"åi~°∞=Ù~°∂ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞.

„Ñ¨Hõ$u „Ñü „ã‘ÎH© – „Ñü Ñ¨Ù~°∞+¨µxH© Q˘Ñ¨Ê HÍ~°º ŒHõ∆ «#∞

„Ñ™êkOzOk. «y# ™ê èŒ# KÕã≤# "åÔ~=~°~Ú<åã~ «=∞ «=∞

HÍ~°ºH∆„`åÅÖ’ Q˘ÑÊ q[Ü«∂xfl ™êkèOK«=K«∞Û. Œ∞~° Œ$+ì=âß «∂Î

„ã‘Îk ÃÑ·KÕ~Ú J#fl ÉèÏ=##∞ áêâßÛ «º [QÆuQÍh, „áêK«º [QÆuQÍh

WO «=~°‰õΩ Hõ#∞Q˘#ÖËHõáÈ~ÚOk.


3. ¢ã‘Î : r=# ã¨Ç¨Ï èŒ~°‡Kåi˜k=º Y∞~üP<£Ö’x Ô~O_»= J^è•ºÜ«∞OÖ’ ÉèÏ~åºÉèí~° ÎÅ

ãO|O èŒOÃÑ· XHõ ã∂HÎ J= «iOzOk. •x J#∞"å ŒO Wk : ''g∞„ã‘ÎÅ∞ g∞ ÑO@ á⁄ÖÏÅ∞. HÍ|\ì g∞ á⁄ÖÏÖ’¡H g∞~°∞ HÀi# q èŒOQÍ~°O_ç. g∞ HÀãO (ã « ~°‡Å#∞) =ÚO Œ∞‰õΩ ÑOÑÙHÀO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ «∂ LO_»O_ç. g∞~°∞ PÜ«∞xfl HõÅ∞ã¨∞HÀ=Åã≤ LO Œ#flq+Ü«∂xfl „QÆÇ≤ÏOK«O_ç. qâßfiã∞Å‰õΩ â◊√Éèí"å~°Î#∞ qxÑ≤OK«O_ç.——(JÖò |Y~° – 223)

And do good before hand for themselves

(2-223)D ã∂HÎÖ’ 'g∞ H˘~°‰õΩ =ÚO Œ∞‰õΩ ÑOÑÙHÀO_ç— J<Õ "åHõºO

„Ñ è•<åOâ◊O. nx ^•fi~å<Õ D PÜ«∞ «∞ ÉèÏ=O ÕeQÍæ É’ èŒÑ_»∞«∞Ok. "Õ~ =∂@Ö’¡ K≥áêÊÅO>Ë, Éèíq+º «∞ÎÖ’ g∞‰õΩ LÑÜ≥∂QÆÑ_Õ

Ñxx KÕÜ«∂Å#fl Õ g∞ „Ñ è•# ÖHõ∆º"≥∞ÿ LO_®e. JO>Ë „Ñã∞Î «ÑsH∆Í „ÑÑOK«OÖ’ =∞x+≤ U Ñx KÕã≤<å, Jk Ñ~°Ö’Hõ rq «OÖ’J «x q*Ü«∂xH ^ÀÇÏ ŒHÍi HÍQÆÅQÍe. =∞x+≤ rq « ÅHõ∆ºOJãÅ∞ W Õ. D r=# ÅH∆Íºxfl Œ$+≤ìÜ«∞O Œ∞OK«∞‰õΩ<Õ „ã‘Î ãOQÆuxJ~°÷O KÕã∞HÀ"åe. Õ=Ù_»∞ „ã‘Îx g∞ ãÇÜ«∞‰õΩ~åeQÍ ã$+≤ìOKå_»∞.U q èŒOQÍ#~Ú Õ ÑO@á⁄ÅO Ô~· «∞ ÅHõ∆º ™ê èŒ#Ö’ ãÇÜ«∞HÍiQÍLO@∞O^À P q èŒOQÍ<Õ ãÇÏ èŒ~°‡Kåi ‰õÄ_®.

D ã¨∂H˜Î J=`«iOz# HÍÅOÖ’ =∞n<åÖ’ (q∞QÆ`å„ÑÑOK«OÖ’ ‰õÄ_®), =∂#= rq «OÖ’ „ã‘Î ™ê÷#O Uq∞\? P"≥∞áê„ « U áê\k? J<Õk K«~°ÛhÜ«∂Oâ◊OQÍ LO_Õk. D =º=Ç~°OÖ’


[#∞Å∞ «=∞ ÑÓ~°fi =∞#ãÎ «fiO „ÑHÍ~°O Ô~O_Õ Ô~O_»∞ q+Ü«∂Å∞J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞ – (1) Öˇ·OyHõ ã¨∞YO á⁄O^Œ@O. (2)ãO`å<À «ÊuÎ. J~Ú Õ k=º Y∞~üP<£ "åi =ÚO Œ∞ =∞~À q+Ü«∂xfl– =¸_À JOâßxfl – ‰õÄ_® Pq+¨¯iOzOk. Jk "≥Ú^Œ\˜Ô~O_çO\Hõ<åfl =ÚYº=∞x <˘H¯ K≥Ñ≤ÊOk. J Õ=∞O>Ë† „ã‘Î g∞ r=#x~å‡OÖ’ g∞ áêe@ XHõ ãÇÜ«∞‰õΩ~åÅ∞ (Supporter) =O\k.HÍ|\ì g∞~°∞ g∞ H˘~°‰õΩ D „ÑHõ$u „Ñ™êk « ãÇÜ«∞‰õΩ~åe ¿ã=Å∞á⁄O^•e. g∞ r=# ÑiÑÓiÎÔH· P"≥∞ ^•fi~å ÅaÌ á⁄O^•e. „ã‘ÎQÆ∞iOz JO «Hõ<åfl «‰õΩ¯=QÍ PÖ’z¿ãÎ Jk Ñiq∞ «=∞~Ú# ÉèÏ=<ÕJ=Ù «∞Ok. q"åÇÏ=∞<Õ |O èŒO ^•fi~å XHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞=∞"Õ∞HõO J=@OÖ’x =∞~°‡O XHõ >Ë – qãÎ$ «=∞~Ú# =∂#=`åx~å‡OÖ’ W~°∞=Ù~°∂ «=∞ L=∞‡_ç áê„ «#∞ áÈ+≤OK«@O!

4. Ju ÃÑ ŒÌ J#∞„QÆÇ¨ÏOXHõ Hõ äŒ#O „ÑHÍ~°O W™ê¡O „Ñ=HõÎ =ÚÇÏ=∞‡ £ (ãJãO)

WÖÏ „Ñ=zOKå~°∞ : ''„ÑÑOK« ™ê=∞„yÖ’ Jxfl\Hõ<åfl L «Î=∞"≥∞ÿ#kjÅ=u J~Ú# =∞Ç≤Ïà◊.—— (ãÇ‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O, #™ê~Ú). nx ÉèÏ=OUq∞@O>Ë „Ñu „ã‘Î «# „ÑHõ$u ãOÉèÏ=º`å ã∂K«# (Potential)

„Ñ¨HÍ~°O XHõ Ñ¨Ù~°∞+¨µx áêe@ L`«Î=∞ r=# ™ê=∞„yQÍ<Õã¨$+≤ìOK«|_çOk. J~Ú`Õ D J=HÍâßxfl x[O (actual) KÕã≤K«∂áêeû# ÉÏ èŒº « ÑÙ~°∞+µxk. Yx[O (Ore) „ÑHõ$u WzÛ#HÍ#∞Hõ. J~Ú Õ ^•xx L‰õΩ¯QÍ, ã‘ìÖòQÍ =∞ÅK«@O =∞x+≤ Ñx. „ã‘Î=º=Ç~°=¸ WO Õ.

„ã‘Î qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOK«@O ÑÙ~°∞+µx „Ñ„Ñ äŒ=∞ ÉÏ èŒº «. „ã‘ÎÖ’


^•y L#fl J=¸Åº"≥∞ÿ# PÉèí~°Ïxfl J «#∞ Ñã≤QÆ\Ïìe. J «#∞P"≥∞Ö’x P «‡ ™œO Œ~åºxfl Hõ#∞Q˘<åe. „Ñu =∞QÍ_çH© 'P_»k—~°∂ÑOÖ’ XHõ J «∞º «Î=∞ „áêHõ$uHõ J=HÍâ◊O ^˘~°∞‰õΩ «∞Ok. PJ=HÍâßxfl ^˘~°Hõ|∞K«∞Û‰õΩx q*Ë`«QÍ xÅ=@"≥∞ÿ<å, ^•xx*Ï~°q_»∞K«∞‰õΩx Ñ~å[Ü«∞O áêÅ=@"≥∞ÿ<å J «x KÕ «∞Ö’¡<Õ LOk.

D „Ñ„HÜ«∞ WÖÏ "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok – U =∞QÍ_çHõ~Ú<å XHõP_»k ÉèÏ~°º ~°∂ÑÖÖ’ ÅaèOz#Ñ¨Ù_»∞, J`«_®"≥∞#∞ ^Õ=Ù_çzÛ#HÍ#∞HõQÍ ÉèÏqOKåe. P"≥∞ ^Õ=Ù_çzÛ# HÍ#∞Hõ, =~°O JxJ#∞‰õΩ#flÑC_»∞ ãÇÏ[OQÍ<Õ J «xÖ’ ã^•ƒù=# [xã∞ÎOk. Õ=ÙxZOÑ≤Hõ ãÔ~·# ≥· LO@∞O Œx J «xH #=∞‡HõO HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. W «~°„`år=# =º=Ç~åÅÖ’ Õ=Ùx ZOÑ≤Hõ, x~åú~° ãÔ~·# ≥·#ÑÙ_»∞ DZOÑ≤Hõ ‰õÄ_® YzÛ «OQÍ ãÔ~·# ≥· LO@∞O Œx J «#∞ «ÅáÈ™êÎ_»∞.Éèí~°ÎÖ’ D PÖ’K«<å èÀ~° [xOK«QÍ<Õ J «#∞ ÉèÏ~°º q+Ü«∞OÖ’=º=ÇÏiOKÕ f~°∞ =∂iáÈ «∞Ok. Jk „Ñu ãOÉèÏ=##∞ Ü«∞^•~°÷~°∂ÑOÖ’ =∞eKÕkQÍ LO@∞Ok. ÉèÏ~°º Õ=Ù_çzÛ# HÍ#∞Hõ J#flq+Ü«∞O J~°÷=∞=QÍ<Õ, «# ÉèÏ~°º HÀãO KÕ¿ã „Ñu =º=Ç~°O, „Ñu`åºQÆO «# áêe@ 'P~å èŒ#— J=Ù «∞O Œx J «#∞ #=Ú‡`å_»∞.«# ÉèÏ~°º#∞ D „áêÑOzHõ rq «ÑÙ L «Î=∞ ™ê=∞„yQÍ =∞ÅK«\ÏxH

ZO «\ =¸ÅºO K≥e¡OK«\ÏxHõ~Ú<å J «#∞ ã≤ Œú=∞=Ù`å_»∞.

„Ñu =∞x+‘ «#‰õΩ L «Î=∞ WÖÏ¡Å∞ ÅaèOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞.HÍx L «Î=∞ WÖÏ¡Å∞ JOQÆ_çÖ’ ^˘iH Ô~_ô"Õ∞_£ =ã∞Î=Ù HÍ Œ∞Hõ •!P"≥∞#∞ L «Î=∞ WÖÏ¡eQÍ fiÛk ÕÌ Ñxx Éèí~°Î ãfiÜ«∞OQÍ KÕÑ\Ïìe.WO Œ∞Ö’ ãÑ¶bHõ$ «∞_»∞ HÍ=\ÏxH Éèí~°ÎÖ’ Ô~O_»∞ ã∞QÆ∞ÏÅ∞ J=ã~°O– XHõ\ : ãÇÏ$ ŒÜ«∞ «. Ô~O_»∞ : ãÇÏ#O.


5. XHõ Ç¨Ïnã¨∞PÅ∞=∞QÆÅ J#∞|O^è•xH˜ ãÖ|OkèOz XHõ ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ#

ÇÏnã∞ LOk. ÇÏ„[ ü J|∂|Hõ~ü (~°l) Hõ äŒ#O „ÑHÍ~°O =∞ÇÏhÜ«∞=ÚÇÏ=∞‡ £ (ãJãO) WÖÏ LÑ ÕtOKå~°∞ : ''qâßfiã≤ J~Ú# UÉèí~åÎ qâßfiã∞~åÖ·# ÉèÏ~°º#∞ Õfi+≤OK«~å Œ∞. ÉèÏ~°ºÖ’x XHõ QÆ∞OJ «xH #K«ÛHõáÈ Õ, J «xH #KÕÛ =∞~À QÆ∞O P"≥∞Ö’ LO@∞Ok.——

(ãÇ‘ÏÇπÏ =Úã≤¡O)

JãÅ∞ q+Ü«∞O Uq∞@O>Ë U „ã‘Î, ÑÙ~°∞+µxÖ’ ‰õÄ_® ã=∞ãÎã∞QÆ∞ÏÅ∞ LO_»=Ù. Wk „ÑHõ$u =º=ã÷. XHõiÖ’ XHõ ã∞QÆ∞OLO>Ë J^Õ ã¨∞QÆ∞O =∞~˘HõiÖ’ LO_»^Œ∞. ™ê^è•~°OQÍHÍ#=KÕÛ Õq∞@O>Ë – XHõ ÑÙ~°∞+µxÖ’#~Ú<å, XHõ „ã‘ÎÖ’#~Ú<å– ÉÏÇ¨Ïº ™œO^Œ~°ºO L#fl"åiÖ’ P`«‡ ™œO^Œ~°ºO `«‰õΩ¯=QÍLO@∞Ok. P «‡ ™œO Œ~°ºO ÑÙ+¯ÅOQÍ L#fl"åiÖ’ ÉÏÇÏº ™œO Œ~°ºO«‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.

=∞x+≤ <≥·[O Z@∞=O\˜^ŒO>Ë, J`«#∞ Z^Œ∞\˜ "åiÖ’x#HÍ~å «‡Hõ (Negative) HÀÏxfl Éèí∂ « ŒÌOÖ’ K«∂™êÎ_»∞. "åiÖ’xãHÍ~å «‡Hõ (Positive) HÀO J «x HõO\H `˘O Œ~°QÍ HÍ#~å Œ∞.W^˘Hõ =Ú Œ#+ìÑÙ ãfiÉèÏ=O. D ãfiÉèÏ=O =¸ÅOQÍ<Õ |O èŒ∞ «fiãO|O è•ÅÖ’ qzÛù#fl « á⁄_»ã∂ÑÙ «∞Ok. nxH | Œ∞Å∞ #HÍ~å «‡HõŒ$+≤ìHÀÏxfl L¿ÑH∆Oz ã¨HÍ~å «‡Hõ Œ$+≤ìHÀÏxH˜ „áê è•#º «x¿ãÎ

ãÖ|O^è•Å∞ "å@O`«@"Õ PÇ¨¡^ŒHõ~°OQÍ Ñïq∞™êÎ~Ú. JÖÏKÕã≤#ÑC_»∞ „Ñu Éèí~°Î‰õÄ J «x ÉèÏ~°º L «Î=∞ WÖÏ¡eQÍ<Õ HÍ#=ã∞ÎOk.„Ñu WÖÏ¡eH© P"≥∞ Éèí~°Î L «Î=∞ ÑuQÍ<Õ HÍ#=™êÎ_»∞.

‰õΩ@∞O| rq «O 11

^Õ=Ù_»∞ U „ã‘Îh, U Ñ¨Ù~°∞+¨µ©‚ JÅ∞ÊÅ∞QÍ Ñ¨Ù\˜ìOK«ÖË^Œ∞.Ü«∞^•~å÷xH „Ñu „ã‘Î, „Ñu ÑÙ~°∞+µ_»∂ ã$+≤ì „Ñ„HÜ«∞ Œ$ëêìº «=∞ ≥·#™ê÷#OÖ’ ÑiÑÓ~°∞‚Ö· LO\Ï~°∞. XHõix Jkè‰õΩÅ∞QÍ, =∞~˘HõixJ^èŒ=ÚÅ∞QÍ TÇ≤ÏOK«∞HÀ=@O =∞# J=QÍÇ¨Ï<å Ö’ÑÖ. DÜ«∞^•~å÷xfl QÆ#Hõ „ã‘Î ÑÙ~°∞+µÅ∞ J~°÷O KÕã∞‰õΩO>Ë KåÅ∞ – "åirq «O Hõ$ «[`å ÑÓ~°fiHõ=∞~Ú# rq «OQÍ =∂iáÈ «∞Ok. Hõ$ «Ñ¶∞fl`åÉèÏ=OQÍh, P «‡#∂º#`å ÉèÏ=O QÍh "åiÖ’ LO_»‰õÄ_» Œ∞. "å~°∞«=∞ rq`åxfl =∞iO « L «Î=∞OQÍ fiÛk Œ∞ÌHÀ=_®xH Ü«∞uflã∂Î

LO_®e.

6. Jk ÉÏ èŒº ÕQÍx, ÃÑ «Î#O HÍ Œ∞k=º Y∞~üP<£Ö’x <åÅæ= J^è•ºÜ«∞OÖ’ D q^èŒOQÍ

LÑ ÕtOK«|_çOk : ''ÑÙ~°∞+µÅ∞ „ã‘ÎÅÃÑ· ãO~°Hõ∆‰õΩÅ∞ (M"åfi"£∞).——

JO>Ë, "å~°∞ „ã‘ÎÅÃÑ· ÑiáêÅ‰õΩÅ∞ Jx ÉèÏ=O HÍ Œ∞. 'ÑiáêÅ‰õΩ_»∞—

J<Õ ÉèÏ=O ~åQÍ<Õ q∞QÆ å "å~°∞ J «x „HO Œ L#fl 'áêe «∞Å∞—

J<Õ J~°÷O ãÊ$ÇÏÖ’H =ã∞ÎOk. HÍx Y∞~üP<£Ö’ „Ñ™êÎqOK«|_ç#

'Y"åfi"£∞—‰õΩ J~°÷O Wk HÍ^Œ∞. WHõ¯_» Y"åfi"£∞ JO>Ë J~°÷O

Ñ~°º"ÕHõ∆‰õΩ_»∞, x~°fiÇÏÏ ÉÏ èŒº «#∞ "≥∂¿ã"å_»∞ Jx.

<Õ\˜ P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ ÉÏãπ ÖËHõ ÉÏã≤[O (Bossism)

J<Õ ÉèÏ=# KåÖÏ ¿Ñ¶=∞ãπ J~ÚáÈ~ÚOk. nx^•fi~å 'Y"åfi"£∞—#∞

J=QÍÇÏ# KÕã∞HÀ=K«∞Û. Y"åfi"£∞ JO>Ë ÑÙ~°∞+µ_»∞ H=ÅO «#

WO\’¡ ÉÏãπ (Boss) ÖÏ =º=ÇÏi™êÎ_»∞. XHõ HõOÃÑhÖ’ ÖË • XHõ


HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ ÉÏãπ x~°fiÇ≤ÏOKÕ áê„ «ÖÏO\ Õ ~Úk ‰õÄ_®. D

'ÉÏãπ— HõOÃÑhÖ’ XHõ HÍ~°ºx~åfiÇÏHõ J=ã~°O J~Ú LO\Ï_»∞.

JO ÕQÍx J «#∞ HõOÃÑhH ã~åfikèHÍi HÍ_»∞. 'ÉÏãπ ZÑÊ\H© X¿ÑÊ—

(Boss is always Right) J#O\Ï~°∞. JO «=∂„`å# ÉÏãπ W «~°∞Å

Hõ<åfl Jkè‰õΩ_»∞ Jx ÉèÏ=O ZO «=∂„ «O HÍ Œ∞. ãOã÷Ö’ XHõ =ºHÎx

J ä•i\©QÍ JOwHõiOK«#O « =~°‰õÄ P ãOã÷ q[Ü«∞=O «OQÍ

#_»= Œ∞. JO Œ∞H D xÜ«∞=∞O J#∞ãiOK«|_»∞ «∞Ok.

JÖÏQ WO\’¡ ‰õÄ_® XHõ ãOã÷ LOk. D ãOã÷#∞ q[Ü«∞=O

«OQÍ #_çÑ≤OK«\ÏxH XHõ ãO™ê÷QÆ « J ä•i\© (Management

Authority) J=ã¨~°O. Y∞~üP<£Ö’ D ~°HõOQÍ<Õ 'Y"åfi"£∞— Jx

J#|_çOk. U WO\ 'Y"åfi"£∞— J~Ú<å P ‰õΩ@∞O| ãÉèí∞ºÅO Œi

=∞ èŒº XHõ '_≥·Ô~Hõì~ü—ÖÏ LO\Ï_»∞. D xÜ«∞=∂xfl QÆ#Hõ XÑCHÀHõáÈ Õ

„Ñu WÅ∂¡ J~åK«HÍx (Anarchy) H, J=º=ã÷‰õΩ PÅ"åÅO

J~ÚáÈ`«∞Ok.

ÉÏã≤[O XHõ ÉÏ èŒº «. Jk XO_˘HõiÃÑ· PkèHõº «‰õΩ x Œ~°≈#O

HÍ Œ∞. JÖÏQ 'Y"åfiq∞Ü«∞ ü— ‰õÄ_® XHõ ÉÏ èŒº Õ. Jk XHõiOH˘HõiÃÑ·

K≥ÖÏ~ÚOKÕ ÃÑ «Î<åxH `å~å¯O HÍ Œ∞. J^˘Hõ x~°fiÇÏÏÑ~°"≥∞ÿ#

J=ã~°O, PkèHõº « (Superiority) À ‰õÄ_ç# =º=Ç~°O HÍ<ÕHÍ Œ∞.

„HÜ«∂ «‡Hõ P=â◊ºHõ «, ã∂„ «„áêÜ«∞"≥∞ÿ# „áê è•#º «Ö’x =º`åº™êxfl

Ñ¨ÓiÎQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆey Õ Y"åfi"£∞ =∞iÜ«Ú Y"åfiq∞Ü«∞ üÅ

=º=Ç~åxfl „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅQÆ@O ã∞Å∞"≥·áÈ «∞Ok.

‰õΩ@∞O| rq «O 13

7. Ö·OyHõ ã=∂# «fiO_èçb¡Ö’ [iy# XHõ Ããq∞<å~üÖ’ <Õ#∞ XHõ i>ˇÿ~ü¤ [_£˚x

HõÅ∞ã∞HÀ=@O [iyOk. PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞ : ''=∞øÖÏ<å ™êÉò!W™ê¡OÖ’ Jxfl\Hõ<åfl |ÅÇ‘Ï#=∞~Ú# áê~ÚO@∞ Uq∞\’ g∞‰õΩ≥Å∞™ê!? W™ê¡O èŒ~°‡O Ö·OyHõ ã=∂#`åfixfl (Gender equality)

XÑCHÀ Œ∞.——

<Õ\ =∞x+≤ HÀãO D ~°Hõ=∞~Ú# ÉèÏ=# Z#fl\H© ã‘fiHÍ~°Ü≥∂QÆºO HÍ*ÏÅ Œ∞. <Õ\ P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆO Ö·OyHõ ã=∂# «ÅÜ«ÚQÆO. HÍQÍ† W™ê¡O Ö·OyHõ Jã=∂# «Å (Gender inequality)

QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞ «∞Ok.

<Õ\ Ü«ÚQÆOÖ’ ZHõ _» q<åfl D =∂>Ë. HÍx nx "≥#∞HõÖ’`≥·# PÖ’K«# Un ÖË^Œ∞. Ü«∞^•~å÷xH˜ ^Õx#~Ú`Õ Öˇ·OyHõã=∂# «fi=∞x JO@∞<åfl~À Jk 'Ö·OyHõ =º`åº™êxH— ãO|OkèOz#q+¨Ü«∞O. =∞# D „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å D '=º`åºã¨ ã¨∂„ «O— ÃÑ·<Õ<≥ÅH˘x L#flk. „ã‘ Î–Ñ¨ Ù~ °∞+¨µÅ =º=Ç¨~°O Z#fl\˜H © Dã~°fi™ê=∂#º=∞~Ú# ã∂„`åxH Jf «O HÍ Œ∞.

'=º`åºãO— J<Õk #HÍ~å «‡Hõ (Negative) q+Ü«∞O HÍ<Õ HÍ Œ∞.'=º`åºãO— J<Õk ãOÑÓiÎQÍ XHõ ãHÍ~å «‡Hõ (Positive) q+Ü«∞O.Wk XHõ |O_çH Ô~O_»∞ K«„HÍÅ =O\k. XHõ K«„HõO Ô~O_À K«„HõOHõ<åfl aè#flOQÍ, Jã=∂#OQÍ LO_» Œ∞. XHõ K«„HõO =∞~À K«„HÍxHÑiÑÓ~°‚ «#∞, ãÇÏHÍ~åxfl JOkOKÕ áê„ « (Complementary Part)

#∞ áÈ+≤ã¨∞ÎOk. PÅ∞=∞QÆÅ =º=Ç¨~°O ‰õÄ_® WO`Õ. „Ñ¨Hõ$u


„ã‘Î–Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ =∞ èŒº r=Ñ¨~°=∞~Ú#, =∂#ã≤Hõ=∞~Ú# Õ_®Å#∞

LOzOk. "å~°∞ XHõiH˘Hõ~°∞ =∞Oz rq « ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞ J=\ÏxH

D Õ_®Å∞! XO_˘HõiH ãÇÜ«∞‰õΩÅ∞QÍ LO_»\ÏxH XO_˘HõiÖ’x

"≥eux ÑÓiOK«_®xH D Õ_®Å∞!!

Ö·OyHõ ã=∂# «fi=∞<Õk XHõ JãÇÏ[=∞~Ú# ÉèÏ=#. Jk

ŒOÑ «∞Å =∞ èŒº ÖËxáÈx ~å^•úO`åxfl ã$+≤ìã∞ÎOk. ^•xH „ÑuQÍ

Ö·OyHõ =º`åº™êÅ ÉèÏ=# XHõ ãÇÏ[ ÉèÏ=#. Jk ŒOÑ «∞Å =∞ èŒº

ãÇÏHÍ~° ÉèÏ"åxfl ã$lã∞ÎOk. Jk "åi~°∞=Ùih Ô~O_»∞ K«„HÍÅ

=∂kiQÍ Hõeã≤ ãO™ê~° ~° ä•xfl =ÚO Œ∞‰õΩ #_çÑ≤OKÕ „¿Ñ~°#∞Wã¨∞ÎOk.

8. PÅ∞=∞QÆÅ∞ Hõ@∞ì‰õΩ<Õ J#∞~åQÆ QÀÑ¨Ù~°OXHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ q"åÇÏO (xHÍÇπÏ) •fi~å Ñ~°ãÊ~°O

XHõ >ÿ#ÑÙ_»∞ – P HõÅ~ÚHõ – [QÆuÖ’ Jxfl\Hõ<åfl JÑÙ~°∂Ñ=∞~Ú#ãÖÑ¶¨∞@# J=Ù`«∞Ok. ã¨∞qâßÅ [QÆuÖ’ JãÖMÏºHõ=∞~Ú#=ã∞Î=ÙÅ∞<åfl~Ú. [QÆuÖ’x =ã∞Î=ÙÖ’¡ J «ºkèHõO [O@Å∞ (Pair)QÍL<åfl~Ú. HÍx PÅ∞=∞QÆÅ ~°∂ÑOÖ’ XHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µx=∞ èŒº QÆÅ ãOÑÓ~°‚ ã=∞#fiÜ«∞O, ãÇÏr=# « «fiO (Complete

Compatibility) =∞~ Ô~O_»∞ [O@ =ã∞Î=ÙÅÖ’#∂ HÍ#~å Œ∞. XHõP_»k – XHõ =∞QÆ"å_»∞ rq`« ÉèÏQÆ™êfi=ÚÖˇ· XHõi<˘Hõ~°∞HõÅ∞ã∞‰õΩ#flÑC_»∞ ÑHõ_»ƒOnQÍ KÕÜ«∞|_ç# XHõ Ñ äŒHõO „ÑHÍ~°O"å~°∞ XO_˘Hõi H˘~°‰õΩ KÕÜ«∞|_®¤~°xÑ≤ã∞ÎOk.

^ŒOÑ¨`«∞Å =∞^èŒº D ÉèÏ=# ã¨KÕ`«#OQÍ LO>Ë "å~°∞

‰õΩ@∞O| rq «O 15

XO_˘Hõix á⁄Ok Hõ$ «[`å ÉèÏ=OÖ’ å^• «‡ºO K≥O Œ∞`å~°∞. "å~°∞

XHõÖÏO\ ÑÙÅHO «‰õΩ, J#∞Éèí∂u (Thrill) H Ö’<≥· XHõiOH˘Hõi

HÀãÖ =∞Ç¨Ï^•#∞„Q ÆÇ ¨ÏOQÍ ÉèÏq™ê Î~ °∞. D „käÖò ZO`«

|Å= «Î~°"≥∞ÿ# ŒO>Ë, Jk Z#fl\H© "åix q_»nÜ«∞ Œ∞. «=∞‰õΩ D

Ö’HõOÖ’ JxflO\Hõ<åfl „Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# =ã∞Î=Ù ÅaèOz#>Ë¡ Ñ¶‘Ö· XHõi<˘Hõ~°∞

≥Å∞ã∞‰õΩO\Ï~°∞. XHõ~°∞QÍ =∞ãÅ∞‰õΩO\Ï~°∞. Hõ_» •HÍ Hõ#∞qO Œ∞

KÕã∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. Hõ_» ^•HÍ ãHÍ~å «‡Hõ TÇÏÖ’¡<Õ TÑ≤i

Ñ‘Å∞ã¨∞ÎO\Ï~°∞.

Ö’HõOÖ’ ˆH=ÅO P_»"åàı§ LO>Ë ...! JHõ _» =∞QÆ"åà◊√§

ÖË‰õΩO>Ë ...! JÖÏQ XHõ"Õà◊ =∞QÆ"åà◊√§ =∂„ «"Õ∞ LO_ç, P_»"åà◊√§

JãûÅ∞ ÖË‰õΩO>Ë ... !! J@∞=O\ Ö’HõOÖ’ r=#O J<Õk L<åfl

ÖË‰õΩ#fl>Ë¡! P rq «OÖ’ ãO`À+O J<Õ Õ LO_» Œ∞. P „ÑÑOK«OÖ’

Z@∞ K«∂ã≤<å XHõ q èŒ"≥∞ÿ# "≥eu HÍ#=ã∞ÎO@∞Ok. Jk Z#fl\H©

ÑÓiOK«ÖËxk. H=ÅO =∞QÆ"åà◊§ Ö’HõO ‰õÄ_® J~°÷~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ# Õ.

H=ÅO P_»"åà◊§ Ö’HõO ‰õÄ_® x~°~°÷Hõ"≥∞ÿ# Õ. JO Œ∞H „Ñã∞Î « =∞#

„ÑÑOK«O J~°÷=O «=∞~Ú# „ÑÑOK«O. ZO Œ∞HõO>Ë WHõ _» ÑÙ~°∞+µÅ`À

áê@∞ „ã‘ÎÅ∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞.

„ã‘Î ÑÙ~°∞+µÅ∞ QÆ#Hõ D Ü«∞^•~°÷OÃÑ· Ü≥∂K«# KÕ¿ãÎ "åiH XHõ

qO « J#∞Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. XHõ âß„ãÎ"Õ «Î F H˘O„Q˘ «Î =ã∞Î=Ù#∞

Pq+¯iOz#ÑÙ_»∞ J «xH HõeQ P#O ŒO Hõ<åfl Z‰õΩ¯= P#O ŒO

Jk! JÑC_»∞ P ŒOÑ «∞Å‰õΩ XHõ ã «ºO ≥eã≤=ã∞ÎOk – `å=Ú

XO_˘HõiÃÑ· á⁄^ŒÌã¨Î=∂#O KÕã¨∞‰õΩ<Õ P~ÀÑ¨Å∂, JÅ∞QÆ∞à◊¥§


x~°~°÷Hõ"≥∞ÿ#=x! Ü«∞^•~°÷"Õ∞q∞@O>Ë „ã‘Î – ÑÙ~°∞+µÅ∞ XHõ JÑÙ~°∂Ñ"≥∞ÿ#

ã¨$+≤ì. D ã¨$+≤ì „âı+¨µªe~°∞=Ùih =∞"Õ∞HõO KÕã≤, "åi rq`åxH˜ XHõJ~å÷xfl, ™ê~°÷Hõ «#∞ KÕ‰õÄ~Û Õ q"åÇÏ |O èŒO. qâ◊fiOÖ’ nxHõ<åflQ˘ÑÊ ãOÑ¶∞@#, qâı+O =∞~n ÖË Œ∞.

9. WO@Å‰õΩÛ=Öò áê~üì#~ü=∞x+≤ ÑÙ\ì#ÑÙ_»∞ Yx[O =∂kiQÍ<À, =Ú_ç W#∞=Ú (Ore)

=∂kiQÍ<À LO\Ï_»∞. J «_»∞ „ÑHõ$u «~°Ñ¶Ù# „Ñ™êkOK«|_ç#

=∞x+≤. P «~°∞"åu Ñ#O`å =∞x+≤ ãfiÜ«∞OQÍ KÕÜ«∞=Åã≤

LO@∞Ok. „ÑHõ$u =Ú_ç W#∞=Ú<Õ JO Œ*Ëã∞ÎOk. Œiq∞ÖÏ •xx

ã‘ìÖòQÍ =∂~°Û@"≥∂, Ü«∞O„`åxfl «Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞@"≥∂ =∞x+≤ Ñx.

ãfiÜ«∞O xi‡ «=∞~Ú# D „Ñ„HÜ«∞Ö’ Jxfl\Hõ<åfl Z‰õΩ¯=

„áê=ÚYºO "Õ∞ è• qHÍ™êx (Intellectual development) H LO@∞Ok.

=∞x+≤ `«# =ºH˜Î`åfixfl W#∞=∞_çOÑ¨*Ëã¨∞HÀ=\ÏxH˜ Jxfl\˜Hõ<åfl

JkèHõOQÍ `«# |∞kú ‰õΩâ◊Å`« ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=@O Ñ¨@¡ „â◊^Œú

=Ç≤ÏOK«=Åã≤ LO@∞Ok. J «#∞ «#Ö’x K≥· «<åºxfl "Õ∞ÖÁ¯eÊ «#

"Õ∞ èÀ â◊HÎx ÑïÑ¨Hõfi «‰õΩ KÕ~°∞ÛHÀ"åe.

D „Ñ„HÜ«∞Ö’ =¸_»∞ q+Ü«∂Å∞ KåÖÏ J=ã~°O – (1)

J^èŒºÜ«∞#O (2) J=Ö’Hõ#O (3) ™ê\˜ =∞#∞+¨µÅ`À ÉèÏ"åÅ

(Jaè„áêÜ«∂Å) =∂iÊ_ç (Intellectual Exchange). J èŒºÜ«∞<åxH

‰õΩ@∞O| rq «O 17

Ju ÃÑ ŒÌ ™ê èŒ#O Ñ¨ÙãÎHÍÅ∞. J=Ö’Hõ<åxH˜ Jxfl\˜Hõ<åfl Q˘Ñ¨Ê

™ê èŒ#O „áêHõ$uHõ [QÆu. WHõáÈ Õ, ÉèÏ"åÅ∞ ÉèÏ=#Å =∂iÊ_ç H˘~°‰õΩ

=∞x+≤ x~°O`«~°O W`«~°∞Å #∞O_ç <Õ~°∞Û‰õΩ<Õ ã¨fiÉèÏ"åxfl Ñ¨Ù˜H˜

ÑÙK«∞ÛHÀ"åe. J «#∞ „Ñu XHõ i #∞O_ô <Õ~°∞Û‰õΩ<Õ „Ñ„HÜ«∞ (Learning

Process) #∞ H˘#™êyOKåe.

<Õ~°∞Û‰õΩ<Õ „Ñ¨„H˜Ü«∞Ö’ „Ñü =ºHÎH© J «x ÉèÏ~°º, „Ñü ÉèÏ~°º‰õÄ

P"≥∞ Éèí~°Î ‰õΩâ◊Å"≥∞ÿ# ÉèÏQÆ™êfiq∞ (Intellectual Partner) ÖÏO\"å~°∞.

ŒOÑ «∞Ö·# Œ$ëêìº Wk "åiH ÅaèOz# Q˘ÑÊ J=HÍâ◊O. •OÑ «º

rq «O ~°∂ÑOÖ’ „Ñu „ã‘Î, „Ñu ÑÙ~°∞+µ_»∂ «=∞ H˘~°‰õΩ F ≥e"≥·#

ÉèÏQÆ™êfiq∞x á⁄O^Œ∞`å~°∞. `«^•fi~å "å~°∞ `«=∞ "Õ∞^èŒã¨∞û#∞

qHõã≤OÑ*Ëã∞‰õΩ<Õ „Ñ„HÜ«∞#∞ x~°O «~åÜ«∞OQÍ H˘#™êyã∞ÎO\Ï~°∞.

"Õ∞ èÀ qHÍãO (Intellectual development) „Ñu „ã‘Î ÑÙ~°∞+µÅ‰õΩ

F Jx"å~°º J=ã~°O. "å~°∞ ^•OÑ «º rq «O ~°∂ÑOÖ’ F

JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#, `≥e"≥·# rq`« ÉèÏQÆ™êfiq∞x á⁄O^Œ∞`å~°∞. P

ÉèÏQÆ™êfiq∞ ZÅ¡ÑC_»∂ JO Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO\Ï~°∞. "Õ∞ è• „Hõ=∞

qHÍ™êxH ãO|OkèOz# D „Ñ„HÜ«∞#∞ q[Ü«∞=O «OQÍ H˘#™êyO

K«\ÏxH XH XHõ +~° «∞ – "åi ŒÌ~°∂ D „Hõ=∞ qHÍã „áê è•#º «#∞

J~°÷O KÕã∞HÀ"åe. ^•xH "å~°∞ „Ñ äŒ=∞ „áê è•#º «#∞ WzÛ «=∞

≥·#Ok# rq «OÖ’ XHõ JOâ◊OQÍ KÕ~°∞ÛHÀ"åe.


10. «Ñ¨C#∞ XÑ¨C‰õΩ<Õ QÆ∞Oq"åÇ#O «~°O XHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ Hõeã≤ rqOK«@O

™ê è•~° q+Ü«∞O HÍ Œ∞. Ô~O_»∞ qaè#fl (Different) =ºHÎ åfiÅ HõÅ~ÚHõJk! "åiÖ’ „Ñu XHõ ~°∂ Ô~O_À "åiH aè#flOQÍ LO\Ï~°∞. XHõ=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë „ã‘Î q∞ãπ HõO_ô+<£¤QÍ, ÑÙ~°∞+µ_»∞ q∞ãì~ü HõO_ô+<¤£QÍLO\Ï~°∞.

XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ ÖË • XHõ „ã‘Î `å=Ú ÑÙ\ì# "å`å=~°Ïxfl|\ì "åi HõO_ô+xOQ∑ "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok. Wk „ÑHõ$uÑ~°"≥∞ÿ# Ü«∞^•~°÷O.QÆ$ÇÏ "å`å=~°O, |Ü«∞\ "å`å=~°Ïxfl |\ì "åiÖ’ „Ñu XHõ i"≥∞ÿO_£ Ãã@Ñπ LO@∞Ok. Ñiã≤÷ «∞Å „ÑÉèÏ=O "åi PÖ’K«#ÅÃÑ·ZO « |ÅOQÍ LO@∞O ŒO>Ë „Ñu XHõ ~°∂ å=Ú K≥¿ÑÊ Õ "Õ Œ=∞#∞‰õΩO\Ï~°∞. å=Ú K≥Ñ≤ÊO Õ HõÔ~‰õΩì, W «~°∞Å∞ K≥Ñ≤ÊOk «ÑC J#∞‰õΩO\Ï~°∞. "å`å=~° [x «=∞~Ú# D PÖ’K«<åã~°o<Õ 'HõO_ô+xOQ∑—JO\Ï~°∞. U XHõ ~°∂ D Ñiã≤÷uH Jf «∞Å∞ HÍ~°∞.

WÖÏO\ Ñiã≤÷uÖ’<Õ XHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ Ñ~°ãÊ~°OUHõ=∞=Ù`å~°∞. "å~°∞ XO_˘Hõi H˘~°‰õΩ XHõ ã=∞ãºQÍ Ñiq∞™êÎ~°∞.„ã‘ÎH å#∞#fl Ñiã≤÷ «∞Å Œ$ëêìº XHõ =ã∞Î=Ù P‰õΩÑK«ÛQÍ HõxÑ≤ã∞ÎOk.Ñ¨Ù~°∞+¨µ_çH˜ `«# Ñïã≤÷`«∞Å „Ñ¨ÉèÏ=O =Å¡ Jk =∞~À ~°OQÆ∞Ö’HÍ#=ã∞ÎOk. D ' Õ_®— =Å¡ "å~°∞ Ñ~°ãÊ~°O qÉèËkOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.D qÉèË •ÖË ~å#∞ ~å#∞ HÍÑÙ~°OÖ’ HõÅ «Å∞ ã$+≤ì™êÎ~Ú.

D ã=∞ãº‰õΩ UÔH·Hõ Ñiëê¯~°O '_ô HõO_ô+xOQ∑.— _ô HõO_ô+xOQ∑HÀãÖ ^ŒOÑ¨`«∞e^ŒÌ~°∂ =∞#ã¨∞ qÑ≤Ê =∂\Ï¡_»∞HÀ"åe. qâßÅ

‰õΩ@∞O| rq «O 19

Ç¨Ï$ ŒÜ«∞O`À q+¨Ü«∂xfl J=Ö’Hõ#O KÕÜ«∂e. Ñ¨~°ã¨Ê~°O "Õ∞ èÀ=∂iÊ_ç [~°áêe. •O`Àáê>Ë "åi~°∞=Ù~°∂ 'XÑCHÀÅ∞— ãfiÉèÏ"åxflJÅ=~°∞ÛHÀ"åe. JO>Ë "åãÎ=O ≥eã≤=KåÛHõ ^•xx =∞#ã∂ÊùiÎQÍXÑCHÀ"åe. 'D q+Ü«∞OÖ’ <å Õ «ÑC— Jx K≥áêÊe.

I was wrong

«# «ÑC#∞ ÇÏ$ ŒÜ«∞ÑÓ~°fiHõOQÍ JOwHõiOK«@"Õ∞ ã=∞ãº‰õΩã~Àfi «Î=∞ Ñiëê¯~°O.

11. Ñ¨~°ã¨Ê~° #=∞‡HõOW^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ Hõeã≤ Ñ¨x KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ "å~°O^Œ∞Ö’

ãÑ¶bHõ$ «∞Å∞ HÍ=\ÏxH "åi ŒÌi =∞ èŒº ã Œ=QÍÇÏ# J=ã~°O.JO «Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ Ñ~°ãÊ~° #=∞‡HõO J=ã~°O. "å~°∞ XO_˘HõixÑÓiÎQÍ #=∂‡e. "åi=Ùi =∞ èŒº JO «~åÅ JQÍ è•Å∞ U~°Ê_»‰õÄ_» Œ∞.#=∞‡HõÑÙ D ã∂„ «O ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞ èŒº J~Ú Õ =∞s J=ã~°O.Wk ÖË‰õΩO_® U xÅÜ«∞=¸ „jxÅÜ«∞"≥∞ÿ xÅ∞= Œ∞.

J Õq∞\’ QÍx D Ñ¨~°ã¨Ê~° #=∞‡Hõ"Õ∞ PÅ∞=∞QÆÅ =∞ èŒºH˘~°=_»∞`«∞O@∞Ok. "åi^ŒÌi =∞^èŒº XHõ Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ#JÑ#=∞‡HõÑÙ PKåÛù Œ# U~°Ê_ç LO@∞Ok. J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ# DÑiã≤÷uH PÅ∞=∞QÆe ŒÌ~°∂ ÉÏ èŒ∞ºÖË. ÉèÏ~°ºÖ’x Ö’ÑO Uq∞@O>Ë,q"åÇ¨#O`«~°O P"≥∞ `«# =∞#ã¨Î`åfixfl "≥∞\˜ìO\˜ Ñïã≤÷`«∞Å`Àã=∞~°ãO KÕã∞HÀ Œ∞. P"≥∞ ZO «¿ãÑ\H© «# ÑÙ\ìO\<Õ «# WÅ∞¡QÍÉèÏqã∂Î LO@∞Ok. P"≥∞ èÀ~° ^•fi~å Ñ Õ Ñ Õ P q+Ü«∞O=ºHõÎ=∞=Ù «∂ LO@∞Ok. <å WO\’¡ WÖÏ LO_Õk HÍ Œ<À, =∂


WO\˜"åÔ~·`Õ WÖÏ KÕ¿ã"å~°<À JO@∂ LO@∞Ok. D ^èÀ~°˜ãÇÏ[OQÍ<Õ =∞QÆ"å‚ (Éèí~°Î#∞) ÉÏkèã∞ÎOk. «#‰õÄ – WÖÏ¡eH©

=∞ èŒº U^À JQÍ èŒO LO Œ#fl ÉèÏ=# Éèí~°Î =∞kÖ’ <å@∞‰õΩáÈ «∞Ok.

Ô~O_À "≥·Ñ¨Ù Éèí~°ÎÖ’ ‰õÄ_® ™ê^è•~°OQÍ XHõ |ÅÇ‘Ï#`«

LO@∞Ok. Jk "åi~°∞=Ùi =∞^èŒº |ÅÑ¨_»=Åã≤# J<Àº#fl`«#∞

^≥|ƒfã¨∂Î LO@∞Ok. WO`«H© P |ÅÇ‘Ï#`« Uq∞@O>Ë „Ñü

=∞QÆ"å_»∂ «# =∞ã≤Î+¯OÖ’ F HÍÅÊxHõ =∞QÆ∞=‰õΩ KÀ@∞ HõeÊOz

LO\Ï_»∞. J «x TÇ[QÆ «∞ÎÖ’ P =∞QÆ∞= Ñ Õ Ñ Õ «à◊√‰õΩ¯#

"≥∞~°∞ã∂Î LO@∞Ok. D HÍ~°OQÍ J «#∞ WÖÏ¡eÑ@¡ „â◊ •úã‰õΩÎefl

«QÆ∞ suÖ’ Hõ#|~°K«_»∞. ÖË • WÖÏ¡ex J#=ã~°OQÍ J#∞=∂x™êÎ_»∞.

^ŒOÑ¨`«∞Å =∞^èŒº Ñ¨~°ã¨Ê~° #=∞‡HõO K≥‰õΩ¯ K≥^Œ~°‰õΩO_®LO_»\ÏxH "åi~°∞=Ù~°∂ «=∞ ã‘fiÜ«∞ ãOã¯~°‰õΩ LÑ„Hõq∞OKåe."å~°∞ Jxfl\˜Hõ<åfl =ÚO^Œ∞ D „ÉèÏOu (Obsession) #∞O_ç|Ü«∞@Ñ_®e. "å~°∞ «=∞ TÇ[QÆ «∞ÎÖ’ qÇÏiOKÕ | Œ∞Å∞ „HÜ«∂ «‡HõÑiã≤÷ «∞Å Hõ#∞QÆ∞OQÍ «=∞ PÖ’K«#Å#∞ =∞ÅK«∞HÀ"åe. "åiÖÏKÕã≤#ÑÙ_»∞ Ñ~°ãÊ~° #=∞‡HõO ^•#O «@ Õ U~°Ê_»∞ «∞Ok.

12. ÅHõ∆º ~°Ç≤Ï «"≥∞ÿ# rq «OXHõ „Ñ¨Ü«∂ ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ <Õ#∞ XHõ =Úã≤¡O á¶êq∞bx

HõÅ∞ã∞HÀ=@O [iyOk. "å~°∞ q^•º=O «∞Å∞, ãO™ê¯~°=O «∞Å∞

‰õÄ_®. qâßÅ"≥∞ÿ# WÅ∞¡ "åik. HÍx P WO\’¡ LO_Õk "åi ŒÌ~.

fiÛkkÌ#@∞¡#fl P WO\’¡ P =$ Œú ŒOÑ «∞Å rq «O L^•ã‘#OQÍ

‰õΩ@∞O| rq «O 21

LOk. =∂@Å =∞ èŒºÖ’ ≥eã≤Ok "åiH˘Hõ JÉÏƒ~Ú, J=∂‡~Ú

L<åfl~°x. "åi ŒÌiH© "å~°∞ L#fl « K« Œ∞=ÙÅ∞ K«kqOKå~°∞. _ç„wÅ∞

Ñ¨ÙK«∞ÛH˘<åflHõ "åi ŒÌ~°∂ q ÕâßÅ‰õΩ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. |Ç¨ïâß q Õj

áœ~°ã «fiO ‰õÄ_® ÅaèOzOk. Uq∞\, g∞‰õΩ Ñ≤Å¡Å∞ [Ñ≤ÎH ~å~å!?

Jx P Ü«∞=∞‡#∞ J_çQÍ#∞. 'ZO^Œ∞‰õΩ ~å~°∞? "åÔ~Hõ¯_» L<åfl

ãO`À+OQÍ LO>Ë KåÅx ÉèÏqOz ãO`À+≤ã∞ÎO\ÏO— Jx

K≥Ñ≤ÊO^•"≥∞ x~fi ŒOQÍ!

WÖÏO\ =$ Œú ŒOÑ «∞Å∞ Ö’HõOÖ’ KåÖÏ=∞O Õ L<åfl~°∞.

"åÔ~O`À Pâ◊ À Ñ≤Å¡Å#∞ ÃÑ ŒÌ K« Œ∞=ÙÅ∞ K«kqOKå~°∞. HÍx Ñ≤Å¡Å∞

K« Œ∞=ÙÅ∞ ÑÓiÎ HÍQÍ<Õ Ô~Hõ ÖÁzÛ ZyiáÈÜ«∂~°∞. WÑC_»∞ P =Úãe

«e¡ ŒO„_»∞Å∞ "≥·Éèí"À¿Ñ «=∞~Ú# «=∞ WO_»¡Ö’ „| «∞‰õΩ |O_çx

D_»∞ã∂Î QÆ_»∞ÑÙ «∞<åfl~°∞. WÑC_»∞ "åi = ŒÌ QÆ « ã‡$ «∞Å∞ «ÑÊ

=∞~g∞ ÖË=Ù. ™ê è•~°OQÍ „j=∞O «∞Å‰õΩ D Ñiã≤÷u Z Œ∞~°=Ù «∂

LO@∞Ok. "å~°∞ _»|∞ƒ ãÖáêkOz «=∞ HÀãÖ F JO Œ"≥∞ÿ#

„ÑÑOKåxfl xi‡OK«∞‰õΩ<åfl~°x ÃÑ·H JxÑ≤ã∞ÎOk. HÍx `˘O Œ~°QÍ<Õ

"åi Pâß*’ºu PiáÈ «∞Ok. ZO Œ∞HõO>Ë "å~°∞ «=∞ rq`åâ◊Ü«∂xfl

JãÅ∞ ≥Å∞ã∞HÀÖË Œ∞. «=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ JÖÏ¡~°∞ =Ú Œ∞ÌQÍ ÃÑOz, "åix

ãÖ`À+¨Ñ¨~°K«_»"Õ∞ =ÚMÏºâ◊Ü«∞OQÍ ÉèÏqOKå~°∞. Ñ≤Å¡Å∞ «=∞#∞

q_çzÃÑ\˜ì "≥o§áÈÜÕ∞ãïH˜ "åi =ÚO^Œ∞ U ÅHõ∆º=¸ ÖË‰õΩO_®

áÈ~ÚOk.

=∞x+≤ r=# ÅHõ∆ºO J «x ãfiÜ«∞O`À =Ú_ç=_ç LO_®e.

Z=~°∞<åfl ÖË‰õΩ<åfl J «xÔHÖÏO\ =º`åºãO U~°Ê_»‰õÄ_» Œ∞. XHõ

ÑÙ~°∞+µ_»∞ – XHõ „ã‘Î q"åÇÏ=∞<Õ |O èŒOÖ’ Wq∞_ç «=∞HÀãO F


Ö’HÍxfl xi‡OK«∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ Ü≥∂QÆ∞ºÅ=Ù`å~°∞. HÍx x[=∞~Ú#

„¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ‰õΩ |^Œ∞Å∞ "å~°∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å<Õ `«=∞ Pâ◊Å‰õΩ

JaèÖÏ+Å‰õΩ HO„ ŒaO Œ∞=ÙQÍ KÕã∞‰õΩO\Ï~°∞. Ñ≤Å¡Å‰õΩ q^•º|∞ Œ∞úÅ∞<Õ~°Ê@O «e¡ ŒO„_»∞Å ÉÏ èŒº ÕQÍx, Jk "åi rq`åâ◊Ü«∞O HÍ Œ∞,HÍ~å Œ∞. «e¡ ŒO„_»∞Å‰õΩ D q+Ü«∞O J~°÷"≥∞ÿ#<å_»∞ "å~°∞ «=∞rq`åxfl „ÑÏoHÍ | ŒúOQÍ QÆ_»∞ÑÙ`å~°∞. « «Êùe «OQÍ "åiH x~åâßxãÊ$ÇÏÅ∞ Z Œ∞~°==Ù.

13. x~å_»O|~° « : XHõ r=# ã∂„ «O<å J#∞Éèí=OÖ’xH =zÛ# •x „ÑHÍ~°O •^•ÑÙ «e¡ ŒO„_»∞

ÅO`å 'x~å_»O|~° «—#∞ F r=# ã∂„ «OQÍ ÉèÏqOK«~°∞. U Õxq+¨Ü«∞OÖ’ QÆ`«ºO`«~°OÖËHõ "å~°∞ x~å_»O|~°OQÍ =º=Ç¨Ïi™êÎˆ~`«Ñ¨Ê, ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ "å~°∞ ™ê^•ã‘^• Ñ¨^Œúux J=ÅOaOK«~°∞.«e¡ ŒO„_»∞Å D ãfiÉèÏ=O «=∞ Ñ≤Å¡Å‰õΩ ‰õÄ_® J|∞ƒ «∞Ok. "åi

Ñ≤Å¡Å∞ ‰õÄ_® x~å_»O|~° «#∞ XHõ r=# ã∂„ «OQÍ Hõ#∞Q˘#~°∞.Œiq∞ÖÏ "å~°∞ rq`åO «O •x ÉèÏs =¸ÖÏºxfl K≥e¡ã∂Î LO\Ï~°∞.

x~å_»O|~°`« (Simplicity) JO>Ë Uq∞\˜? =∞x+≤ `«#rq`åâ◊Ü«∂xfl ≥Å∞ã∞HÀ=_»"Õ∞ JãÅ∞ x~å_»O|~° « JO>Ë. DPâ◊Ü«∂xH J «#∞ «# rq «OÖ’ „Ñ äŒ=∞ (Primary) „áê è•#º «W"åfie. Wk «ÑÊ q∞ye# "å@xflO\h kfifÜ«∞ (Secondary)

™ê÷#OÖ’ LOKåe.

rq`«OÖ’ „Ñü XHõ¯iH© J`«ºO`« =ÚYº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞OUq∞@O>Ë J «#∞ «# =ºHÎ «fi x~å‡O Ñ@¡ „â◊ Œú =Ç≤ÏOK«@O.

‰õΩ@∞O| rq «O 23

ã$+≤ìHõ~°Î «~°Ñ¶Ù# „Ñu „ã‘ÎH, „Ñu ÑÙ~°∞+µxH© L[fiÅ"≥∞ÿ# J=HÍâßÅ∞(Potentials) HõeÊOK«|_®¤~Ú. J~Ú`Õ "å\˜x ã¨kfixÜ≥∂QÆOKÕã∞‰õΩO@∂, "å\x x[O (Actual) KÕã≤ K«∂Ñ@O =∞x+≤ ÉÏ èŒº «.J=HÍâßÅ∞ W=fi@O ã$ã≤ìHõ~°Î Ñx. "å\x ^˘~°Hõ|∞K«∞Û‰õΩx x*OKÕã≤ K«∂áêeû# Ñx ZÑÊ\H© =∞x+≤ Õ.

D q+Ü«∞OÖ’ „Ñu „ã‘Î ÑÙ~°∞+µx „Ñ äŒ=∞ Hõ~°Î=ºO Uq∞@O>Ë"å~°∞ `«=∞Ö’x ãÖÉèÏ=º=∞~Ú# J=HÍâßÅ#∞ Ñ¨ã≤QÆ\Ïìe. P`«~°∞"å`« "å~°∞ `«=∞ Pâ◊Ü«∞|^Œú"≥∞ÿ# Ñ¨Ù<å^Œ∞ÅÃÑ· `«=∞ r=#„ÑÏoHõ#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ"åe. "å~°∞ J èŒºÜ«∞#O, J#∞jÅ#,J#∞Éèí"åÅ •fi~å «=∞ PÖ’K«##∞ =∞ÅK«∞HÀ"åe. >ÿ"£∞ "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò(Time Management) J#|_Õ q Œº#∞ <Õ~°∞ÛHÀ"åe. «=∞ â◊HÎ™ê èŒ<åÅxflO\h Pâ◊Ü«∞„áêÑ≤ÎÔH· "≥zÛOKåe.

Pâ◊Ü«∞| Œú"≥∞ÿ# rq «O F r=# q è•#O. D r=# q è•<åxflq[Ü«∞=O`«OQÍ J=ÅOaOKÕO^Œ∞‰õΩ x~å_»O|~°`« J=â◊ºO.x~å_»O|~° rq Jxfl ~°HÍÅ #ëêìÅ #∞O_ç ã∞~°H∆ «OQÍ LO\Ï_»∞.=ÚYºOQÍ J «x _»|∞ƒ, J «x â◊HÎÜ«Ú‰õΩÎÅ∞ J#=ã~°=∞~Ú# –=$ è• – q+Ü«∂ÅÖ’ "≥zÛOK«|_»=Ù. D q+Ü«∞OÖ’ JÅã «fiOÑxH ~å Œ∞. JÅã «fiO „Ñu XHõ i áêe@ „Ñ=∂ ŒHõ~°"Õ∞.

14. ÉèÏ=ÙHõ « =Ô~ûãπ JÇÏOÉèÏ=OXHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ q"åÇÏ|O èŒO •fi~å XHõ>ÿ#ÑÙ_»∞

Ñ~°ãÊ~° q~°∞ Œú=∞~Ú# W~°∞=Ù~°∞ =ºHÎ åfiÅ HõÅ~ÚHõ [~°∞QÆ∞ «∞Ok.„ã‘Î Ñ¨Ù@∞ìHõ s`åº ÉèÏ=Ù‰õΩ~åÖ· (Emotional) LO@∞Ok. ÑÙ~°∞+µ_»∞


[#‡ «ó JÇÏOÉèÏq (Egoist) J~Ú LO\Ï_»∞. D Ô~O_»∞ q+Ü«∂Å∂

ãÇÏ["≥∞ÿ#"Õ. Wq Ô~O_»∂ „Ñu „ã‘Î ÑÙ~°∞+µx =ºHÎ «fiOÖ’ JO «s¡#"≥∞ÿ

LO\Ï~Ú. nxH Z=~°∂ Jf «∞Å∞ HÍ~°∞.

J~Ú`Õ D Ô~O_»∞ QÆ∞ÏÅÖ’ ‰õÄ_® ã¨HÍ~å`«‡Hõ"≥∞ÿ#,

#HÍ~å «‡Hõ"≥∞ÿ# Ô~O_»∞ HÀÏÅ∞<åfl~Ú. XHõ"Õà◊ D QÆ∞ÏÅ#∞ QÆ#Hõ

ã¨HÍ~å`«‡Hõ HÀOÖ’ qxÜ≥∂QÆÑï¿ãÎ Jq =∂#=`« áêe@

„âıÜ≥∂^•Ü«∞HõO J=Ù`å~Ú. #HÍ~å «‡Hõ HÀOÖ’ "≥zÛ¿ãÎ =∂#= «

áêe@ Jq ÇxHõ~°OQÍ Ñiq∞™êÎ~Ú.

JÇÏOÉèÏ=O (Ego) Ö’x ãHÍ~å «‡Hõ HÀO Uq∞@O>Ë, nx

=¸ÅOQÍ =∞x+≤ «# Pâ◊Ü«∞O Ñ@¡, ÅHõ∆ºO Ñ@¡ x| Œú « Hõey

LO\Ï_»∞. =∞x+≤Ö’ áœ~°∞+O, P`å‡aè=∂#O ÖË‰õΩO>Ë J «#∞ =\ì

"≥∞ÿ#ÑÙ =Ú ŒÌQÍ, â◊√O~î°QÍ «Ü«∂~°=Ù`å_»∞. ã≤÷~° ãOHõÅÊO`À J «#∞

U Ñh KÕÜ«∞ÖË_»∞. WHõ JÇÏOÉèÏ=OÖ’x #HÍ~å «‡Hõ HÀO Uq∞@O>Ë,

Jk =∞x+≤Ö’ á⁄QÆ~°∞#∞, QÆ~åfixfl ÃÑOz áÈ+≤ã∞ÎOk. JO Œ∞H =∞x+≤

`«#Ö’x JÇ¨ÏOÉèÏ"åxfl xÜ«∞O„`«Ö’ LOKåe. J^Œ∞Ñ¨Ù `«Ñ≤Ê

Ji+ìOQÍ Ñiq∞OK«hÜ«∞~å Œ∞. J Œ∞ÑÙ «Ñ≤ÊO ŒO>Ë Jk =∞x+≤x

qzÛù#flHÍiQÍ «Ü«∂~°∞KÕã∞ÎOk.

JÖÏQ „ã‘Î ÑÙ@∞ìHõ À<Õ ÉèÏ=Ù‰õΩ~åÖ· (Emotional) LO@∞Ok.

nxH© áêl\"£, <≥QÆ\"£ HÀÏÅ∞<åfl~Ú. áêl\"£ HÀO Uq∞@O>Ë

ÉèÏ=ÙHõ « =¸ÅOQÍ „ã‘ÎÖ’ =∞=∞`å#∞~åQÍÅ∞ "≥∞O_»∞QÍ LO\Ï~Ú.

J#∞~åQÆjeQÍ, =¸sÎÉèíqOz# =∞$^Œ∞`«fiOQÍ P"≥∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ

‰õΩ@∞O| rq «O 25

=ã¨∞ÎOk. xâ◊ÛÜ«∞OQÍ „ã‘ÎÖ’x D QÆ∞O âß¡Ñ¶ ≤∞OK«^Œy#k.

ÉèÏ=ÙHõ «Ö’x <≥QÆ\"£ HÀO Uq∞@O>Ë „ã‘ÎÖ’ =∞O‰õΩ «#O LO@∞Ok.

Z<Àfl =º=Ç~åÅÖ’ P"≥∞ "≥ÚO_çQÍ =º=ÇÏiã∞ÎOk. «# ÑO «"Õ∞

<≥QÍæÅO@∞Ok. „ã‘ÎÖ’x D <≥QÆ\"£ HÀO PkèÑ «ºO =Ç≤ÏOz#ÑÙ_»∞

P"≥∞Ö’x „ÑHõ$u QÆ∞O «# áêl\"£ „ÑÜ≥∂[<åxfl HÀÖ’Ê «∞Ok.

JO Œ∞H – ÉèÏ~åºÉèí~°Îe~°∞=Ù~°∂ «=∞ ãÇÏ[ã≤ Œú"≥∞ÿ# ãfiÉèÏ"åxfl

QÆ∞Ô~Î~°QÍe. «=∞ „ÑHõ$u QÆ∞O áêl\"£ ÑikèÖ’ LO_ÕÖÏ *Ï„QÆ «Î

=Ç≤ÏOKåe. Jk <≥QÆ\˜"£ kâ◊Ö’ áÈ‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe. D„Hõ=∞|núHõ~°Ö’<Õ "åi r=# ~°ÇÏãºO ^•y LOk.

15. „ÑHõ$u`À ãÇÏHõiOK«@O''<Õ#∞ WO\H "≥o§#ÑC_»ÖÏ¡ =∂ Pq_» U^À XHõ Hõ~°‰õΩ

=∂@ J<Õã∞ÎOk. <å‰õΩ HÀÑO =ã∞ÎOk. ^•O`À <Õ#∂ U^À XHõ\

JO\Ï#∞. JO Õ. =∂ W ŒÌi =∞ èŒº Q˘_»= "≥Ú ŒÅ∞. WÖÏO\ Q˘_»=Å∞

=∂ WO\’¡ =∂=¸ÖË. D ã=∞ãº‰õΩ Ñiëê¯~°O Uq∞\?—— JO@∂

XHõ =ºHÎ <å`À «# QÀ_»∞ qxÑ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

'D ã=∞ãº‰õΩ Ñiëê¯~°O XHõ >Ë. h=Ù FÑ≤Hõ Ñ@ì_»O— J<åfl#∞

<Õ#∞. JO>Ë h „j=∞u h‰õΩ =ºu~HõOQÍ U=∞<åflã~ h=Ù ["å|∞

W=fi‰õÄ_» Œ∞. h=Ù xâ◊≈|ÌOQÍ LO_çáÈ"åe. 'ZO Œ∞Hõh? <Õ<Õ ZO Œ∞‰õΩ=∞ø#O =Ç≤ÏOKåe? P q+Ü«∞O Pq_»QÍiH =∂„ «O =iÎOK« •?Wk <åºÜ«∞O HÍ Œ∞ Hõ •!— J<åfl_® =ºHÎ.


'<åÜ«∞<å! Wk <åºÜ«∂<åºÜ«∂Å =º=Ç¨~°O HÍ^Œ∞. Wkã=∞ãº‰õΩ „HÜ«∂ «‡Hõ Ñiëê¯~°O— J<åfl#∞. ZO Œ∞HõO>Ë „ã‘Î ÑÙ@∞ìHõs`åº ÉèÏ=Ù‰õΩ~åÖ· (Emotional) LO@∞Ok. U ãOÑ¶∞@# Z Œ∞~°~Ú<å^•xfl P"≥∞ f„=OQÍ<Õ fã¨∞‰õΩO@∞Ok. `«# ÉèÏ"À„^ÕHÍÅ#∞"≥à◊¡„QÆH¯O Œ∞‰õΩ P"≥∞‰õΩ Z=~°~Ú<å ^˘~°HÍe. Wk „ã‘ÎÖ’x ãÇÏ[J=ã¨~°O. JÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞ `«# =∞<À ÉèÏ"åÅ∞=ºHõÎÑ~°K«∞HÀ=\ÏxH P"≥∞‰õΩ Ju ãxflÇ≤Ï « =ºHÎ Hõ@∞ì‰õΩ#fl "≥ÚQÆ∞_Õ.=∞#ã∞Ö’ L#fl ŒO`å "≥à◊¡„QÆ‰õ QÍ<Õ P"≥∞ <å~°‡Öò ã≤÷uH =KÕÛã∞ÎOk.

JÖÏO\ ã=∞Ü«∞OÖ’ =∞QÆ_»∞ ^•xx XHõ 'JÇÏO— (Ego) QÍÉèÏqOK«‰õΩO_® ãÇÏHÍ~° ÉèÏ=O (Co-operation) À =º=ÇÏiOKåe.JÖÏO\ ã=∞Ü«∞OÖ’ Éèí~°Î QÆ#Hõ L¿ÑH∆¿ãÎ XHõ q èŒOQÍ J «#∞ãÇÏHÍ~° èÀ~°x J=ÅOaOz#>Ë¡. J «#∞ H=ÅO «# ÉèÏ~°º`À<ÕHÍ Œ∞, „ÑHõ$u`À ‰õÄ_® J «#∞ ãÇÏHõiOz#>Ë¡ J=Ù «∞Ok. „ÑHõ$uâßã<å#∞™ê~°O „ã‘Î «#Ö’ L#fl JHõ ã∞#∞ "≥à◊§„QÆH¯ã∞ÎOk. HÍ|\ìJÖÏO\ Hõ∆ÏÅÖ’ Éèí~°Î QÆ#Hõ ãÇÏHÍ~° ÉèÏ"åxfl „Ñ Œi≈¿ãÎ JkJ «x áêe@ P~å èŒ# (WÉÏ Œ ü) ‰õÄ_® J=Ù «∞Ok. ZO Œ∞HõO>ËJ`«#∞ „Ñ¨Hõ$u xÜ«∞q∞Oz# =º=ã¨÷`À ~årÑ¨_®¤_»∞. J`«x Dã Œfiº=Ç~åxH QÍ#∞ ≥·=ãxflkèÖ’ |Çï=∂#O «ÑÊHõ Åaèã∞ÎOk.

16. 30 ÃãHõ#¡ ã¨∂„ «O=∞QÆ"å_»∞ ãÇÏ[OQÍ JÇÏOÉèÏq J~Ú LO\Ï_»∞. P_»k

ã¨fi «Ç¨QÍ ÉèÏ=ÙHõ « Hõey LO@∞Ok. D =º`åºãÖ =¸ÅOQÍ«~°K«∂ PÅ∞=∞QÆÅ =∞ èŒº Q˘_»=Å∞ [~°∞QÆ∞ «∞O\Ï~Ú. W~°∞=Ùi =∞ èŒº

‰õΩ@∞O| rq «O 27

QÆÅ D =º`åº™êxfl ~°∂ÑÙ=∂Ñ@O JãOÉèí=O. D ã=∞ãº‰õΩ XH

XHõ Ñiëê¯~°O LOk – J Õ=∞O>Ë ÑÙ~°∞ëêÇÏOHÍ~°O ÃÑ„>Ëy#ÑÙ_»∞

„ã‘ Î =∞ø#O =Ç≤ÏOKåe. „ã‘ ÎÖ’x ÉèÏ"À„^ÕHÍÅ∞ Ñ¨~åHÍ+¨ ª‰õΩ

KÕ~°∞‰õΩ#flÑC_»∞ ÑÙ~°∞+µ_»∞ „ÑâßO «OQÍ LO_çáÈ"åe. W~°∞=ÙiÖ’

U XHõ ~°∂ „ÑuãÊOkOK«‰õÄ_» Œ∞. Wk q∞#Ç D ã=∞ãº‰õΩ =∞~À

Ñiëê¯~°O ÖË<ÕÖË Œ∞.

„Ñu #HÍ~å «‡Hõ ÉèÏ=O – L^•ÇÏ~°‰õΩ : HÀÑO Z@∞=O\

ŒO>Ë Jk „Ñ[fiie¡#ÑÙ_»∞, "≥Ú Œ\’¡ Jk J Œ∞ÑÙÖ’<Õ LO@∞Ok.

Jk J Œ∞ÑÙ «Ñ≤Ê áÈ"åÅO>Ë ^•xfl "≥#Hõ #∞Oz =ÚO Œ∞‰õΩ „`À¿ã

(Boost) "å~°∞ LO_®e. WÖÏ =ÚO Œ∞‰õΩ „`À¿ã"å_»∞ =∞x¿+ J~Ú

LO\Ï_»∞. =∞x+≤ QÆ#Hõ «# «~°Ñ¶Ù# Ô~K«ÛQ˘@ìHõáÈ Õ „Ñu #HÍ~å «‡Hõ

ÉèÏ=O HÍ¿ãûÑ\H «∞ã∞û=∞O@∞Ok. <≥QÆ\"£ ÉèÏ=O QÆ∞iOz „ÑHõ$u

âßã#O Uq∞@O>Ë, Jk ÑÙ\ì# H˘xfl Hõ∆ÏÅ =~°H ÃÑ·H ZQÆ∞ã∞ÎOk.

P «~°∞"å « ^•xfl Z ÕÎ"å~°∞ ^˘~°Hõ áÈ Õ H˘xfl Hõ∆ÏÖ’¡<Õ Zyã≤

„HOkH 'Ñ_çáÈ «∞Ok—. Wk ^•x ãÇÏ[ ÑiÏ=∞O.

ÉèÏ~åºÉèí~°Îe~°∞=Ù~°∂ D „ÑHõ$u âßã<åxfl J~°÷O KÕã∞HÀ"åe.

nx<Õ "Õ∞=Ú á¶ê~°∞‡ÖÏ PÑ¶π 30 ÃãHõO_£û (Formula of 30 seconds)

Jx <å=∞Hõ~°O KÕâß=Ú. „ÑHõ$u Ü≥ÚHõ D âßã<åxfl „QÆÇ≤ÏOK«_»"Õ∞

"≥·"åÇ≤ÏHõ rq «ÑÙ q[Ü«∞ ~°ÇÏãºO. D „ÑHõ$u K«\Ïìxfl ≥Å∞ã∞‰õΩ#fl

PÅ∞=∞QÆÅ HÍÑÙ~°OÖ’ ZÖÏO\ HõÅ «Å∞ LO_»=Ù. "åi rq « <ÒHõ

P@∞áÈ@¡‰õΩ QÆ∞~°= Œ∞. "åi r=# Ü«∂„ «Ö’ Z#fl_»∂ ãOH∆ÀÉèíO

(Crisis) ~å Œ∞. ã$+≤ìHõ~°Î „ÑHõ$uÖ’ ãHõÅ ~°Hõ∆ÀáêÜ«∂Å#∞ (Safeguard)


á⁄O Œ∞ÑiKå_»∞. KÕÜ«∞=Åã≤O ŒÖÏ¡ XHõ >Ë – Éèí~°ÎQÍh, ÉèÏ~°ºQÍh

„ÑHõ$uÖ’ •y=Ù#fl D ~°Hõ∆ÀáêÜ«∂Å#∞ ≥Å∞ã∞‰õΩx, "å\x «=∞

„HÜ«∂ «‡Hõ rq`åxH J#fi~ÚOK«∞HÀ=@O. „ÑHõ$u ZÑÊ\H© =∞ø#

ÉèÏ+Ö’<Õ =∂\Ï¡_»∞ «∞Ok. =∞ø# ÉèÏ+#∞ q#QÆeQ ™ê=∞~°÷ºO L#fl"å~

„ÑHõ$u Ñ¶∞’+#∞ qO\Ï~°∞. ^•x ^•fi~å ÅaÌ á⁄O Œ∞`å~°∞. « •fi~å

«=∞ rq`åxfl ãÑ¶bHõ$ «O KÕã∞‰õΩO\Ï~°∞.

17. "≥·Ñ¶ÖÏºxfl ™êÑ¶ÅºOQÍ =∂ˆ~Û Hõà◊XHõ áêi„âßq∞Hõ"Õ «Î «# =Ú Œ∞ÌÅ ÑÙ„uHõ#∞ "≥O@É@∞ì‰õΩx

<å = ŒÌ‰õΩ =KåÛ_»∞. =∂ J=∂‡~Ú q"åÇÏO xâ◊ÛÜ«∞"≥∞ÿO ŒO_ô.«fi~°Ö’<Õ D"≥∞ ÃÑO_ç¡ HÍÉ’`ÀOk. D"≥∞ "≥·"åÇ≤ÏHõ rq «O (Married

Life) q[Ü«∞=O «O HÍ"åÅx nqOK«O_ç Jx HÀ~å_»∞. PÜ«∞#K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å q#fl g∞^Œ@ <å <À@ J„Ñ¨Ü«∞`«flOQÍ "≥Å∞=_ç#=∂@eq –

Every marriage is doomed to failure, except for the one

who knows the art of failure management

„Ñu q"åÇÏO qÑ¶ÅO HÍ=Åã≤O Õ. J~Ú Õ "≥·Ñ¶ÖÏºxfl™êÑ¶ÅºOQÍ =∞ÅK«∞‰õΩ<Õ Hõà◊ (<≥·ÑÙºO) L#fl"å_çH Wk =iÎOK« Œ∞.'=∞Ô~·`Õ P Hõà◊ Uq∞\’ =∂‰õΩ q=iOK«O_ç— J<åfl_® P™êq∞.<Õ#<åfl#∞ : =∞x+≤ q"åÇxfl P Œ~°≈„áêÜ«∞ÑÙ Œ$+≤ì À K«∂_»‰õÄ_» Œ∞,PK«~°Ï «‡Hõ Œ$+≤ì À =∂„ «"Õ∞ K«∂_®e. WHõ «# J Œ$+ìOÖ’ Uq"åÇÏO =zÛO^À ^•x<Õ ÉèÏQÆºOQÍ ÉèÏqOz ãO`À+Ñ_®e.q"åÇ#O «~°O ™ê è•~°OQÍ PÅ∞=∞QÆÅ∞ «=∞ rq « ÉèÏQÆ™êfiq∞x

‰õΩ@∞O| rq «O 29

'P Œ~°≈— H˘Å=∂#O`À H˘Å∞™êÎ~°∞. P Œ~°≈„áêÜ«∞O J<Õk JO ŒiH©

„áêÑ≤ÎOK« Œ∞. JO Œ∞=Å¡ «=∞‰õΩ ãÔ~·# áê~üì#~ü ˘~°HõÖË Œx Ñ¶‘Å=Ù`å~°∞.

ŒOÑ «∞e ŒÌ~°∂ ™ê è•~°OQÍ W Õ ÉèÏ=#‰õΩ Ö’<≥· LO\Ï~°∞.

« «Êùe «OQÍ "å~°∞ q"åÇÏ |O èŒO ¿Ñ~°∞`À UHõ"≥∞ÿ#ÑÊ\H© q"åÇÏ

=∂ èŒ∞~åºxfl, P#O^•xfl P™êfikOK«ÖËHõáÈ`å~°∞.

"åãÎ"åxH „Ñu „ã‘Î W «~° „ã‘ÎÅ =O\ Õ. JÖÏQ „Ñu ÑÙ~°∞+µ_»∞

W «~° ÑÙ~°∞+µÖÏ¡O\"å_Õ. ÉÏÇÏº ãfi~°∂ÑO s`åº [#∞Å∞ XO_˘HõiH

aè#flOQÍ L#flÑÊ\H© Ö’Ñe =ºHÎ åfiÅ Œ$ëêìº „Ñu XHõ ~°∂ XH

™ê÷~ÚH K≥Ok#"å~°∞. D "åãÎ"åxfl QÆ#Hõ ≥Å∞ã∞‰õΩO>Ë, «#‰õΩ

^˘iH# WÖÏ¡Å∞ WÅÖ’<Õ J «∞º «Î=∞ WÖÏ¡Åx Éèí~°Î‰õΩ JxÑ≤ã∞ÎOk.

JÖÏQ «#‰õΩ ÅaèOz# Ñu „ÑÑOK«OÖ’<Õ J «∞º «Î=∞ „âıH K≥Ok#

Ñü Jx ÉèÏ~°º‰õΩ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. "åi~°∞=Ù~°∂ D Ü«∞^•~å÷xfl

≥Å∞ã∞‰õΩ#flÑC_»∞ WHõ "åi •OÑ «º rq «OÖ’ P"Õ Œ#‰õΩ, xãÊ$ÇÏ‰õΩ

`å=ÙO_» Œ∞. «~°∞"å « "å~°∞ å=Ú J<Õfi+≤ã∂Î L#fl PÇ¡ ŒHõ~°=∞~Ú#rq`åxfl á⁄O Œ∞`å~°∞.

18. Ö·Ñ¶π "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\òD „ÑÑOK«OÖ’ =∞x+≤ q[Ü«∞=O «"≥∞ÿ# rq «O QÆ_»Ñ\ÏxH

P~üì PÑ¶π Ö·Ñ¶π "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò (Art of Life Management) J<Õ <≥·ÑÙÏºxflÑÙHÑÙK«∞ÛHÀ"åe. P~üì PÑ¶π Ö·Ñ¶π "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò JO>Ë, =∞x+≤ XHõ"≥·ÑÙ «##∞ `å#∞ ≥Å∞ã∞HÀ"åe. =∞~À"≥·ÑÙ |Ü«∞\ Ñiã≤÷ «∞Å#∞ÉËsA "Õã∞‰õΩO@∂ LO_®e. •O`Àáê>Ë H=ÅO "åãÎqHõ Œ$HõÊ äŒO`À


«# rq « =∂ºÑπ#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀ"åe. Œiq∞ÖÏ P =∂ºÑπ

„Ñ¨HÍ~°O PK«iã¨∂Î ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ Ñ¶e`åÅ#∞ ã¨g∞H∆OK«∞‰õΩO@∂

LO_®e. Ñ¶e`åÅ#∞ |\ì P =∂ºÑπ#∞ ÑÙ#óÑijeã∂Î LO_®e.

rq «ÑÙ =∂ºÑπQÍh, Ñ äŒHõOQÍh ãÔ~·#^• HÍ^• J<Õ ^•xH

w@∞~å~Ú ^•x Ñ¶e «"Õ∞. U r=# Ñ äŒHõO ã «Êùe`åÅx=fi^À Jk

=Ú=∂‡\H© ãÔ~·#k HÍ Œ∞. =∞~ r=# Ñ äŒHõO ã «Êùe`åÅxã∞ÎO^À

J^Õ ã¨Ô~·#k. U „H˜Ü«∂`«‡Hõ =∂ºÑπ#~Ú<å ã¨∂„`«„áêÜ«∞"≥∞ÿ#

„Ñ=∂OÃÑ· ÑiHOK«@O q[ « HÍ Œ∞. `å=Ú ~°∂á⁄OkOz#

=∂ºÑπ#∞ ^•x Ñ¶e`åÅ "≥Å∞QÆ∞Ö’ ÑijeOK«@"Õ∞ q[ «.

"≥·"åÇ≤ÏHõ rq «O q+Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® D ã∂„ «"Õ∞ ãÔ~·#k.

"≥·"åÇ≤ÏHõ rq «OÖ’x _≥eHõã‘ Uq∞@O>Ë Jk ~°HÎ «~° ãO|O è•Å

Ñ¨Ù<åkÃÑ· <≥ÅH˘O@∞Ok. W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ =∞^èŒº ~°HõÎ ãÖ|O^èŒO

L#flÑC_»∞ U „ÑÏoHÍ| Œú"≥∞ÿ# „ÑÜ«∞ «flO [~°QÆ‰õΩ<åfl ãO|O è•Å∞

U~°Ê_çáÈ`å~Ú. HÍx ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ ãO|O èŒO J@∞=O\k HÍ Œ∞.

Jk W~°∞=Ù~°∞ JÑiz « =º‰õΩÎÅ HõÅ~ÚHõ •fi~å U~°Ê_Õ J#∞|O èŒO.

JÖÏO\ ãO|O è•xfl ã*Ï=ÙQÍ H˘#™êyOKÕ ãÔ~·# LáêÜ«∞O XHõ >Ë

– ^•xx QÆ∞iOz É∫kúHõOQÍ PÖ’zOKåe. |∞kúH Ö’|_ç LO_ÕÖÏ

K«∂_®e. WOHÍ – ^•xx ã¿ÇÏ «∞HõOQÍ #_»áêe, ÉèÏ"å"ÕâßÅ‰õΩ

Ö’<≥· =∂„ «O HÍ Œ∞.

~°HõÎ ãÖ|O^èŒOÖ’ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ ÉèÏ"å"ÕâßÅ „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O

LO@∞Ok. D ÉèÏ"À„ ÕHÍÅ „Ñ"Õ∞Ü«∞O „Ñu •xH© „Ñ`åº=∂flÜ«∞OQÍ

‰õΩ@∞O| rq «O 31

Ñiq∞ã∞ÎOk. HÍx ~°HÎ «~° ãO|O èŒÑÙ ™êÑ¶Åº=∞O`å PÖ’K«#`À,

Ü«ÚHÎ À #_»Ñ@OÃÑ·<Õ P è•~°Éèí∂ «"≥∞ÿ LO@∞Ok. ~°HõÎ ãO|O èŒO

„ÑHõ$u „¿Ñ~°Hõ"≥∞ÿ •#O «@ J Õ #_»∞ã∞ÎOk. HÍx ~°HÎ «~° ãO|O èŒOÖ’

P q^èŒ=∞~Ú# „Ñ¨Hõ$u „¿Ñ~°HõO LO_»^Œ∞. ~°ˆHÎ`«~° |O^è•xfl

¿ÇÏ «∞| Œú"≥∞ÿ# x~°fiÇÏÏ ™ê=∞~°÷ºO (Rational Management) ÖË‰õΩO_®

q[Ü«∞=O`«OQÍ #_»Ñ¨@O ãÖÉèí=O HÍ^Œ∞ – ZO^Œ∞HõO>Ë ~°HõÎ

ãO|O èŒO „ÑHõ$uH Ö’|_ç U~°Ê_»∞ «∞Ok. ~°HÎ «~° |O èŒO JO «ó

K≥· «<åºxH Ö’|_ç U~°Ê_»∞ «∞Ok.

19. Z Œ∞~°∞ K«∂¿ã q è•#O"Õz K«∂_»O_ç (Wait and see) J<Õk „áêp# Ö’HÀHÎ. Wk

H=ÅO Ö’HÀHÎ =∂„ «"Õ∞ HÍ Œ∞, F „ÑHõ$u âßã#O ‰õÄ_®. "Õz

K«∂¿ã q è•#O ã «Êùe`åxfl ™êfiQÆuOK«@O =O\ Õ. D ~ÀA g∞‰õΩ

ÅaèOK«x =ã∞Î=Ù#∞ á⁄O Œ\ÏxH g∞~°∞ ~Ñ\ H˘~°‰õΩ Z Œ∞~°∞K«∂¿ãÎ,

xâ◊ÛÜ«∞OQÍ Jk Q˘ÑÊ q[ « À ‰õÄ_ç# q+Ü«∞O. ZO Œ∞HõO>Ë D

~ÀA g∞‰õΩ ÅaèOK«xk ~Ñ\ ~ÀA# =∞iO « =∞Oz ã≤÷uÖ’ g∞‰õΩ

ÅÉèíºO HÍ=K«∞Û.

"≥·"åÇ≤ÏHõ rq «OÖ’ ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ ÑÑCÖ’ HÍÅ∞ "Õ¿ãk WHõ _Õ.

"å~°∞ «=∞ rq « ÉèÏQÆ™êfiq∞x `å=Ú TÇ≤ÏOK«∞‰õΩ#fl ã≤÷uÖ’ <Õ_Õ

... D<å_Õ á⁄O^•Å#∞‰õΩO\Ï~°∞. D q+Ü«∞OÖ’ "å~°∞ ã=∞Ü«∞=∞<Õ

HÍ~°HÍxfl (Factor) qã‡i™êÎ~°∞. "åãÎ"åxH U =ã∞Î=Ó ã=∞Ü«∂xH


=ÚO Œ∞ ÅÉèíº=∞= Œ∞ J<Õk ã~°fi qk «"Õ∞. D „ÑÑOK«OÖ’ ~Ñ\

~ÀA# „áêÑÎO HÍ=Åã≤ L#fl =ã∞Î=Ù D ~À*Ë „áêÑ≤ÎOK«@O J#flk

[~°QÆx Ñx J#fl ãOQÆux ŒOÑ «∞e ŒÌ~°∂ „QÆÇ≤ÏOKåe.

q"åÇ#O «~°O ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ XHõ WO\’¡ HõÅ∞ã∞‰õΩ#flÑC_»∞

W ŒÌiH© F H˘ «Î J#∞Éèí=O HõÅ∞QÆ∞ «∞Ok. W~°∞=Ù~°∂ ãÇÏ[OQÍ<Õ

XO_˘Hõi #∞O_ç <Õ~°∞ÛHÀ"åÅ#∞‰õΩO\Ï~°∞. ãÇÏ[OQÍ<Õ W~°∞=Ù~°∂

«=∞#∞ XO_˘HõiH J#∞QÆ∞OQÍ =∞ÅK«∞HÀ"åÅx L|ÖÏ@Ñ_» å~°∞.

D ãÇÏ[ „Ñ„HÜ«∞ q"åÇÏ"≥∞ÿ# `˘e<å\ #∞O_Õ "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok.

WHõ ŒOÑ «∞Å∞ KÕÜ«∞=Åã≤O Õq∞@O>Ë "å~°∞ D „ÑHõ$uÑ~°=∞~Ú#

„Ñ¨„H˜Ü«∞ (Process) #∞ H˘#™êyOK«@OÖ’ ãÇÜ«∞‰õΩÅ∞ HÍ"åe.

ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# D „Ñ¨„H˜Ü«∞#∞ J`«ÖÏ‰õΩ`«ÅO KÕ¿ã U Ñ¨xh "å~°∞

KÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞.

D ãÇÏ[ „Ñ„HÜ«∞Ö’ À_®Ê@∞#OkOK«@"Õ∞ 'xsHõ∆— JãÅ∞

L ÕÌâ◊O. D ãÇÏ[ „Ñ„HÜ«∞ x~åÑ¶∂@OQÍ #_»∞ã∂Î LO_»@"Õ∞

'"≥~Ú\ò JO_£ ã‘— Ö’x Ñ~°=∂~°÷O. P „Ñ„HÜ«∞ K«~°=∂OHÍxH

KÕ~°∞‰õΩ<Õ •HÍ D xsHõ∆ [~°QÍe. xsHõ∆ F ã~°fi™ê=∂#º ã∂„ «O.

Jk F ÃÑ ŒÌ q[Ü«∞O`À =Ú_çÑ_ç LOk. ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ q+Ü«∞OÖ’

‰õÄ_® D ã∂„ «"Õ∞ ã=∞O[ã"≥∞ÿ#k. g∞~°∞ H=ÅO xsH∆OK«O_ç. P

«~°∞"å « YzÛ «OQÍ g∞~°∞ HÀ~°∞‰õΩ#flk g∞‰õΩ „áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. Wk

„ÑHõ$u K«@ìO. D Ö’HõOÖ’ „ÑHõ$u K«\ÏìxH q∞Oz# K«@ì"Õ∞n

ÖË Œ∞.

‰õΩ@∞O| rq «O 33

20. WÅ∞¡ : =∞x+≤x =∂#=ÙxQÍ =∞eKÕHõ~å‡QÍ~°O

«e¡QÍ ÉèÏq «~åxfl fiÛk ŒÌ@O XHõ „ã‘Î q Œ∞ºHõÎ èŒ~°‡O. =∂#=

ãO «u XHõ „Ñ=Ç≤ÏOKÕ #k =O\k. JO Œ∞Ö’ #∞Oz áê « h~°∞

áÈ~Ú H˘ «Î h~°∞ =zÛ KÕ~°∞ «∞O@∞Ok. =∂#= ÑÜ«∞# |$O ŒO

LÑ¨=∂#O ‰õÄ_® WÖÏO\˜ Õ – áê « «~°O áÈ «∂ LO@∞Ok.

#=`«~°O ^•x ™ê÷<åxfl ÉèísÎ KÕã¨∂Î LO@∞Ok. D #=`«~åxfl

fiÛk ŒÌ@"Õ∞ «e¡ Ñx. „Ñu ™ês #= «~°O H˘~°‰õΩ =∞x+≤x

=∂#=ÙxQÍ =∞Åz W=fi@O P"≥∞ ÉÏ èŒº «.

=∞Oz =∂#=Ù_»O>Ë Z=~°∞? =∞Oz =∂#=ÙÅO>Ë J «xÖ’

™êÇÏãO LO_®e. J «#∞ #HÍ~å «‡Hõ PÖ’K«#Å #∞O_ç ÃÑ·H =zÛ

ãHÍ~å «‡HõOQÍ PÖ’zOKÕ"å_≥· LO_®e. J «#∞ x~å‡Ï «‡Hõ=∞~Ú#

ÑO ä•Ö’ rq « „ÑÏoHõ#∞ ~°∂á⁄OkOK«∞HÀQÆÅQÍe. J «#∞ «#

ã¨=∞HÍb# ã¨=∂*ÏxH˜ ã¨=∞ã¨ºQÍ Ñïq∞OK«‰õÄ_»^Œ∞. `«#

ã=∂*ÏxH WKÕÛ ãÉèí∞º_»∞ (Giver Member) J~Ú LO_®e. H=ÅO

Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õ ã¨Éèí∞º_»∞ (Taker Member) QÍ LO_»‰õÄ_» Œ∞.

D q+Ü«∞"≥∞ÿ «e¡ KÕÜ«∂eûO Õq∞\? nxx "Õ∞=Ú H˘xfl

Œ$ëêìO`åÅ ^•fi~å qâ◊nHõi™êÎ=Ú. "≥Ú@ì"≥Ú Œ@ P"≥∞ «# Ñ≤Å¡Ö’¡

ÑiÑHõfi « (Maturity) x ã$lOKåe. JÑiÑHõfi=∞~Ú# (Immaturity)

=∞#ãÎ «fiO`À ãÉèíº ã=∂[OÖ’H ÑOÑ‰õÄ_» Œ∞.


L^•ÇÏ~°‰õΩ : ãOÑ#∞flÅ WO\’¡ ÑÙ>Ëì =∞x+≤x ™ê è•~°OQÍ

J Œ$+ì=O «∞_»x JO@∞O\Ï~°∞. x~°∞¿Ñ Œ ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡Oz#

"å˜ ‚ ^Œ∞~°^Œ$+¨ ì=O`«∞_»∞QÍ =º=Ç¨Ïi™êÎ~°∞. WÑ¨C_»∞ `«e¡

KÕÜ«∂eûO Õq∞@O>Ë, XHõ"Õà◊ J «#∞ ¿Ñ Œ ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡¿ãÎ,

¿Ñ Œ"å_»∞QÍ ÑÙ@ì_»O ÖËq∞H å~å¯O HÍ Œx J «xH É’ èŒÑ~°Kåe.

èŒ#=O «∞_»~Ú# Ñ≤Å¡"åx = ŒÌ èŒ#=ÚO>Ë ¿Ñ Œ Ñ≤Å¡"å_ç ŒQÆæ~°

JO «Hõ<åfl ãOÑ#fl=∞~Ú# =ã∞Î=Ù XHõ\ LO@∞O Œx, J Õ „¿Ñ~°Hõ

â◊HÎ (Incentive) Jx «e¡ J «xH #∂iáÈÜ«∂e. D „¿Ñ~°Ë J «x

rq`åxH \Ïx‰õΩ¯QÍ =∂i J «xfl L ÕÎl «∞‚ KÕã∂Î LO@∞Ok :

If a Rich person is born with a silver spoon in his mouth,

the Poor person is born with an incentive spoon in his mouth.

''„Ñü ^èŒ#=O`«∞_≥·# Ñ≤Å¡"å_ç `«O„_ô `å`«Å∞ XHõÑ¨C_»∞¿Ñ Œ"å~. «~°∞"å « "å~°∞ Hõ+ìÑ_ç èŒ#=O «∞ÅÜ«∂º~°∞. "åiÖÏQg∞~°∂ Hõ~îÀ~°OQÍ Ñi„â◊q∞¿ãÎ g∞~°∞ ‰õÄ_® èŒ#=O «∞Å=Ù`å~°——x«e¡ «# Ñ≤Å¡Å‰õΩ Z~°∞HõÑ~°Kåe.

JÖÏˆQ – F Ãã·^•úOuHõ =∂~°æqÇ‘Ï#`« LOk. ^•#∞flO_ç‰õÄ_® «e¡ «# Ñ≤Å¡Å#∞ HÍáê_®e. J Õ=∞O>Ë ™ê è•~°OQÍ =∂#==~åæÅ#∞ HõÅ"å~°∞ – ÖËx"å~°∞ (Haves and Have nots) Jx Ô~O_»∞QÍqÉèíl™êÎ~°∞. D =~°æ ŒfiÜ«∞ qÉèí[<Õ (Wrong dichotomy) «ÑC.

=∞#O K«∂ã¨∞ ÎO\ÏO. Ñ¨ã≤`«#OÖ’ XHõ =ºH˜ Î ÖËq∞H˜QÆ∞Ô~·#"å_»∞QÍ HõxÑ≤™êÎ_»∞. ÃÑ^ŒÌ"å_»Ü«∂ºHõ HõÅ"åi =~°æOÖ’LO\Ï_»∞. L^•ÇÏ~°‰õΩ : ã≤.q. ~å=∞<£, *._ç. a~å¡, nè~°∂ÉÏ~ÚJOÉÏh, _®II Z.Ñ≤.*. J|∞ÌÖò HõÖÏ"£∞ "≥Ú ŒÅ~Ú#"å~°∞. WÖÏO\

‰õΩ@∞O| rq «O 35

"å~°∞ "ÕÅ ãOYºÖ’<Õ L<åfl~°∞. "å~°O`å ÉÏÅºOÖ’ ÖËx"å~. HÍx

`«~°∞"å`« "å~°∞ HõÅ"åi =~°æOÖ’ ‰õÄ_® L#fl`« tY~åÅ#∞

Jkè~ÀÇ≤ÏOKå~°∞. HÍ|\ì D „ÑÑOK«OÖ’ HõÅ"å~°∞ – ÖËx"å~°<Õ

qÉèí[# ãÔ~·Ok HÍ Œ∞. ^•xH˜ | Œ∞Å∞ 'ãÖÉèÏ=º « HõÅ"å~°∞ –

x[OQÍ HõÅ"å~°∞— (Potential Haves and Actual Haves) J<Õ qÉèí[#

[~°QÍe.

U =∞x+≤ rq «OÖ’#~Ú<å Jxfl\Hõ<åfl =ÚYº"≥∞ÿ# =ã∞Î=Ù

™êÇÏãO =∞iÜ«Ú ãHÍ~å «‡Hõ K≥· «#ºO. „Ñu áê « «~°O "å~°∞«=∞ #= «~åxH D "≥ÚHõ "Àx ™êÇÏ™êxfl, K≥· «<åºxfl #∂iáÈã≤

r=# ~°OQÆOÖ’ „Ñ"Õâ◊ÃÑ\Ïìe.

21. q Œº – =∞Ç≤Ïà◊Å∞q Œº ÑÙ~°∞+µÅ‰õΩ ZO « J=ã~°"≥∂ „ã‘ÎÅ‰õÄ JO Õ J=ã~°O.

q Œº ÖË‰õΩO_® W~°∞=Ù~°∂ JãOÑÓ~°∞‚ÖË. nxx "å~°∞ L¿ÑH∆OK«ÖË~°∞.

q Œº#∞ L¿ÑH∆OK«@=∞O>Ë Ui HÀi „Ñ=∂^•xfl H˘x ≥K«∞ÛHÀ=@"Õ∞.

„ã‘Î ÑÙ~°∞+µe~°∞=ÙiH© q Œº Z@∞=O\ P=â◊ºHõ « JO>Ë nx

q+Ü«∞OÖ’ U ™ê‰õÄ, U ãO*Ï~Ú+‘ ã‘fiHÍ~°Ü≥∂QÆºO HÍ Œ∞. 'XHõ"Õà◊

g∞ = ŒÌ «QÆ∞ HÍ~°O (™ê‰õΩ) L#flÑÊ\H© •xx "å_»∞HÀHõO_ç— J#fl

Ö’HÀHÎ WHõ _» JuH#>Ë¡ ãiáÈ «∞Ok.

If you have a good excuse, don't use it.

q Œº H=ÅO L^ÀºQÆO (Job) HÀã¨"Õ∞ HÍ Œ∞, ÃÑ·QÍ rq`åxfl


J «∞º «Î=∞OQÍ fiÛk Œ∞ÌHÀ=\ÏxH q Œº J=ã~°O. „Ñã∞Î « HÍÅOÖ’

ÕxHõ~Ú<å ã~ q Œº J=â◊º"≥∞ÿáÈ~ÚOk. WÖÏO\ Ñiã≤÷uÖ’ U

Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∂, U „ã‘Î ‰õÄ_® q Œº#∞ qã¨‡iOz <≥QÆ∞æ‰õΩ ~åÖË~°∞.

„Ñu =∞x+≤ XHõ Ñâ◊√=Ù ÖÏO\"å_Õ. =∞x+≤x Ñâ◊√„áêÜ«∞O

#∞O_ç ÃÑ·ÔHuÎ J «xfl =∂#= ™ê÷~ÚH KÕ~Û Õ q Œº. =∞x+≤H© –

Ñâ◊√=ÙH© =∞ èŒº =º`åºãO U~°Ê~°KÕ Õ q Œº. q Œº =∞x+≤Ö’ ^•y

L#fl „ÑuÉèÏ=Ùº «Ê «∞ÎÅ#∞ |Ü«∞\H fÜ«∞@OÖ’ ÀÇÏ ŒÑ_»∞ «∞Ok.

Jk J=HÍâßxfl (Potential) x[=∞~Ú# (Actual) ãÖÑ¶¨∞@#QÍ

KÕã∞ÎOk. D Ñx q Œº ÖË‰õΩO_® ™ê èŒº=∞= Œ∞.

WHõ _» 'q Œº— JO>Ë „á⁄ÃÑ¶+#Öò Z_»∞ºH+<£ Jx ÉèÏ=O HÍ Œ∞,

"åãÎqHõ=∞~Ú# q Œº. =∞x+≤x q*Ï#O, q"ÕHõO`À ‰õÄ_ç# [QÆ «∞ÎÖ’„Ñ"Õâ◊ÃÑ>Ëì Õ JãÅ∞ q Œº. „á⁄ÃÑ¶+#Öò Z_»∞ºH+<£ XHõ =ºHÎH L^ÀºQÆOWÑ≤ÊOK«QÆÅ^Œ∞. HÍx *Ï˝#O, Ü«ÚH˜Î`À ‰õÄ_ç# q^Œº =∞x+≤x=∂#= «fiÑÙ J «∞º#fl « tY~åÅ‰õΩ KÕ~°∞Û «∞Ok.

22. ÉÏÇÏº ™œO Œ~°ºO – P «‡ ™œO Œ~°ºO«=∞‰õΩ JO ŒQÆ ≥Î J~Ú# ÉèÏ~°º ÅaèOKåÅx KåÖÏ=∞Ok

Ü«Ú=‰õΩÅ∞ HõÅÅ∞ QÆO@∞O\Ï~°∞. HÍx D HÀiHõ Jq"ÕHõO`À

‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. JO ŒQÆ ≥ÎQÍ ¿Ñ~°∞ "≥∂ã≤# „ã‘Î ™ê è•~°OQÍ ã=∞™êº «‡Hõ

=∞~Ú# ÉèÏ~°º (Problem wife) QÍ x~°∂Ñ≤ «=∞=Ù «∞Ok. JÖÏO\

„ã‘Î JO ŒO, PHõ~°¬ H˘<åflàı§. P «~°∞"å « ÔH·ÑÙ JO`å kyáÈ «∞Ok.

JO Œ∞H q"åÇÏO (xHÍÇπÏ) q+Ü«∞OÖ’ =∞x+≤ JO ŒOHõ<åfl P «‡

‰õΩ@∞O| rq «O 37

™œO Œ~åºxH, jÖÏxH (Character) „áê=ÚYºO W"åfie. jÅ=u

J~Ú# WÖÏ¡ÖË WÅÖ’ JO ŒiHõ<åfl L «Î=Ú~åÅ∞.

„á¶êOH±Ñ¶~üì Ü« x=iû\©H K≥Ok# =∞#ãÎ «fi"Õ «Î _®II *Ï<£(Dr. John Ockert) U=∞O\Ï_»O>Ë, Z‰õΩ¯= JO^ŒQÆ`≥ÎÅ~Ú#J=∂‡~ÚÅ∞ ™ê è•~°OQÍ rq «OÖ’ qÑ¶Å=∞=Ù «∞O\Ï~°∞.

Gorgeous women feel beauty is the only asset, and they

can not bear the ageing. Marilyn Manroe, one of the prettiest

women to emerge from Hollywood, is stated to have wept bitterly

when she saw first traces of wrinkles in the mirror.

JO Œ"Õ∞ «=∞ UÔH·Hõ =¸Å èŒ#=∞x PHõ~°¬©Ü«∞=∞~Ú# „ã‘ÎÅ∞J#∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞. =$^•úáêºxfl "å~°∞ ã∞ «~å=¸ ãÇ≤ÏOK«ÖË~°∞.

"≥∞ib<£ =∂„<À Çb=Ù_£Ö’ JuÖ’Hõ ã∞O ŒiQÍ =i÷e¡Ok.HÍx Pq_»QÍ~°∞ J^ŒÌOÖ’ `«# =ÚMÏxfl K«∂ã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ –"≥Ú Œ\™êi =ÚYOÃÑ· HõxÑ≤Oz# =Ú_»∞ «efl K«∂ã∞‰õΩx =Å=ÖÏU_ÕÛã≤O^Œ@!

U =∞QÆ"å_çÔH·<å JO^ŒQÆ`≥Î J~Ú# ÉèÏ~°º ÅaèOK«HõáÈ`Õ,XHõO^Œ∞‰õΩ J`«#∞ J^Œ$+¨ì=O`«∞_»<Õ J<åe. q"åÇ¨ÏO L^ÕÌâ◊OJO Œ=∞~Ú# P@ÉÁ=∞‡#∞ ≥K«∞ÛHÀ=@O HÍ Œ∞. =∞x+≤ «# H˘~°‰õΩLÑÜ≥∂QÆHõ~°=∞~Ú# rq « ÉèÏQÆ™êfiq∞x á⁄O Œ@"Õ∞ q"åÇÏO JãÅ∞L^ÕÌâ◊ºO. QÆ∞O s`åº L`«Î=∞"≥∞ÿ#^Õ L`«Î=∞ rq`« ÉèÏQÆ™êfiq∞,JO`ÕQÍx ™œO^Œ~°ºO ^Œ$ëêìº HÍ^Œ∞. „Ñü =ºH©Î `«# ã¨g∞Ñ¨|O èŒ∞=ÙÖ’¡<Õ, «# Ñiã~åÅÖ’<Õ WÖÏO\ Œ$ëêìO`åxfl K«∂_»QÆÅ_»∞.HÍHõáÈ Õ "åãÎqHõ Œ$+≤ì À q+Ü«∂xfl «~°z K«∂¿ã ŒHõ∆ « LO_®e.


23. „¿Ñ=∞ q"åÇÅ∞ ZO Œ∞‰õΩÑ¶eOK«@O ÖË Œ∞?

P èŒ∞xHõ Ü«ÚQÆOÖ’ „¿Ñ=∞ q"åÇÏO (Love Marriage) áÈHõ_»„Ñ¨|ÅQÍ<Õ «=∞ ã¨=∞ã¨º‰õΩ Ñïëê¯~°O ÅaèOzO Œx KåÖÏ=∞OkJ#∞‰õΩ<åfl~°∞. JÉÏƒ~ÚÅ∞ – J=∂‡~ÚÅ∞ „¿Ñ=∞ q"åÇÏO ^•fi~å`«=∞‰õΩ W+¨ì=∞~Ú# rq`« ÉèÏQÆ™êfiq∞x á⁄Ok, P#O^ŒOQÍrqOK«=K«∞Û#x ÉèÏqOKå~°∞. HÍx D Ñ Œúu ÑÓiÎQÍ qÑ¶Å"≥∞ÿO ŒxJ#∞Éèí=ÑÓ~°fiHõOQÍ ÕeOk. „Ñã∞Î «O „ÑÑOK«=∞O «\Ï KåÖÏ=∞OkÜ«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ∞ „¿Ñ=∞ q"åÇÅ∞ KÕã∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍx ã~fi„ÑHÍ~°O Ü«∂Éè·âß «O HõO>Ë Z‰õΩ¯= q"åÇÅ∞ qÑ¶Å"≥∞ÿáÈ «∞<åfl~Ú."≥Ú`«Îg∞‡^Œ „¿Ñ=∞ q"åÇ¨ÏO „Ñ¨[Å‰õΩ ãÖ`À+¨Hõ~°"≥∞ÿ# ^•OÑ¨`«ºrq «ÑÙ HÍ#∞Hõ#∞ W=fiÖËHõáÈ~ÚOk.

nxH HÍ~°O Uq∞\? JO>Ë „¿Ñ=∞ q"åÇÏO F JãÇÏ["≥∞ÿ#ÃÑO_ç¡H <å=∂O «~°O. XHõ JÉÏƒ~Ú – XHõ J=∂‡~Ú XO_˘HõixK«∂ã¨∞‰õΩx PHõi¬`«∞Å=Ù`å~°∞. =∞#ã¨∞ áêˆ~ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. ÃÑO_ç¡KÕã∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍx „áêHìHõÖòQÍ ãO™ê~°O "≥Ú ŒÅ=QÍ<Õ ≥eã≤=ã∞ÎOk– "≥∞i¿ã ŒO`å |OQÍ~°O HÍ Œx!

JãÅ∞ q+Ü«∞O Uq∞@O>Ë ÃÑO_ç¡H =ÚO Œ∞ „¿Ñ=∞ ¿Ñi@[iy# =º=Ç~°=∞O`å XHõ "≥∂ãO. q"åÇ#O «~°O W~°∞=Ù~°∂HÍÑÙ~°O KÕÜ«∞@O "≥Ú ŒÖ@ìQÍ<Õ JO «‰õΩ =ÚO Œ∞ "åi Hõà◊√¡ P_ç#^À|∂K«∞ÖÏ@Å∞, ^˘OQÆK«∂Ñ¨ÙÅhfl XHõ ZO_»=∂q (Mirage)

=∂„`«"Õ∞##fl ãÖQÆu É’^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. Ü«∞^•~°÷ ã≤÷u =ÚO^Œ∞‰õΩ

‰õΩ@∞O| rq «O 39

=KÕÛã∞ÎOk. ÃÑo§H ÑÓ~°fiO KåÖÏ Q˘ÑÊQÍ HõxÑ≤Oz# ŒO`å ÃÑo§«~åfi « ™ê^•ã‘ •QÍ HÍ#=ã¨∞ÎOk. WHõ JHõ _ç #∞O_ç Q˘_»=Å∞

"≥Ú ŒÅ∞. =º=Ç~°O q_®‰õΩÅ =~°‰õÄ "≥à◊√ «∞Ok. ÖË • PÅ∞=∞QÆÖ’¡xãÊ$ÇÏ JÅ∞=Ú‰õΩO@∞Ok.

JO Œ∞H Ñ≤Å¡Å∞ ÃÑo§ q+Ü«∂xfl «=∞ ÃÑ ŒÌÅH =kÖËÜ«∂e.ÃÑ^ŒÌÅ∞ ‰õÄ_® D q+¨Ü«∂xfl QÆOcè~°OQÍ fã¨∞HÀ"åe. Ñ≤Å¡eflãO„ÑuOz, "åi Jaè~°∞K«∞ÖËq∞\’ ≥Å∞ã∞‰õΩx « Œ#∞QÆ∞OQÍ XHõx~°‚Ü«∂xH ~å"åe.

24. Jk HÍiî#º=∂ ÖËHõ Ñ@∞ì ŒÖÏ?F q Õj Ñ~°º@# ãO Œ~°ƒùOQÍ F „ÔH·ãÎ= =∞Ç≤Ïà◊ å~°ãÑ_çOk.

=∂@Å =∞ èŒºÖ’, «# Éèí~°Î KåÖÏ Hõiî<å «∞‡_»∞ (Stubborn) Jx

K≥ÑCH˘zÛO^•"≥∞. UO KÕÜ«∂Ö’ K≥ÑÊ=∞x ãÅÇ J_çyOk. <Õ<å"≥∞‰õΩ

K≥áêÊ#∞ – W^À ÃÑ^ŒÌ ã¨=∞¿ãº HÍ^Œ∞. Wk ˆH=ÅO PÖ’K«#‰õΩ

ãO|OkèOz# ã=∞ãº. #∞=Ùfi h PÖ’K«#Å#∞ =∂~°∞ÛHÀ. ã=∞ãº

nO`À ã Œ∞Ì=∞yáÈ «∞Ok. <å Éèí~°Î Hõiî<å «∞‡_»∞ J#fl PÖ’K«<Õ

JãÅ∞ h =∞#ã∞Ö’ ~åhÜ«∞‰õΩ. 'Hõiî#O— J<Õ Ñ Œ"Õ∞ #HÍ~å «‡Hõ"≥∞ÿ#k.

#HÍ~å «‡Hõ Œ$+≤ì À U q+¨Ü«∂xfl «~°zK«∂ã≤<å <åºÜ«∞| ŒúOQÍ

PÖ’zOK«@O Hõ+ìO. JO Œ∞H =ÚO Œ∞ h=Ù áêl\"£QÍ PÖ’zOK«∞.

áêl\"£ Ñ Œ*ÏÖÏxfl LÑÜ≥∂yOK«∞.

#∞=Ùfi h Éèí~°Î#∞ "≥ÚO_ç Ñ¶∞@=∞<À, Hõiî#∞_»<À J<Õ | Œ∞Å∞

Ñ@∞ì ŒÅ (Determination) QÆÅ"å_»x J#∞. ZO^Œ∞HõO>Ë h Éèí~°ÎÖ’


Ñ@∞ì ŒÅ Z‰õΩ¯=QÍ LOk. PÜ«∞# U q+Ü«∞OÖ’#~Ú<å KåÖÏ

YzÛ «OQÍ, xiú+ìOQÍ PÖ’z™êÎ_»∞. Wk ÑÙ~°∞+ ÅHõ∆O. xâ◊ÛÜ«∞OQÍ

Wk H˘xÜ«∂_» Œy# ÅHõ∆O. D ÅHõ∆O ÖËx"å_»∞ rq «OÖ’x

ã¨"åà◊§#∞ ^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~À¯ÖË_»∞. ã¨"åà◊§#∞ Z^Œ∞~˘¯#ÖËx"å_»∞

rq «OÖ’ q[Ü«∞O ‰õÄ_® ™êkèOK«ÖË_»∞.

P =∞Ç≤Ïà◊ |Çï ÉèÏëê HÀq Œ∞~åÅ∞. =$uÎÑ~°OQÍ Œ∞ÉÏã‘

(Interpreter) QÍ ÑxKÕ™ÈÎOk.

<Õ<å"≥∞`À J<åfl#∞ : K«∂_»=∂‡! h =$uÎ ã"åà◊§`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk

HÍ Œ∞. D =$uÎÖ’ =∞$ Œ∞ «fiO LO_®e. h =∞$ Œ∞ ãfiÉèÏ=O h

=$uÎH ãiQÍæ ãiáÈ~ÚOk. HÍx h Éèí~°Î =º=Ç~°O WÖÏO\k

HÍ Œ∞. PÜ«∞# QÍ~°∞ XHõ =∞bì <Õ+#Öò HõOÃÑhÖ’ "Õ∞<Õ[~üQÍ L<åfl_»∞.

P L^ÀºQÆOÖ’ «~°K«∂ ã"åà◊√§ Z Œ∞~°=Ù «∞O\Ï~Ú. Õ=Ù_»∞ x#∞fl

"≥∞ «Hõ =∞x+≤QÍ KÕã≤ h =$uÎÖ’ #∞=Ùfi ~åOKÕÖÏ KÕâß_»∞. h Éèí~°Î

«# L^ÀºQÆ ÉÏ èŒº «Å#∞ q[Ü«∞=O «OQÍ x~°fiiÎOKåÅO>Ë „ã≤ì‰õΩìQÍ

LO_»@O J=ã~°O. JO Œ∞H Õ=Ù_»∞ J «xfl P q èŒOQÍ KÕâß_»∞.

WÖÏ L#flO Œ∞‰õΩ h=Ù ≥·"åxH èŒ#º"å^•Å∞ ≥Å∞ÑÙHÀ"åÖË QÍx,

Ñ¶≤~åº Œ∞Å∞ KÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞.

=º=Ç~°OÖ’ áêl\"£ käOHOQ∑ =∞x+≤H áêl\"£ Ñ¶e`åxfl

Wã¨∞ÎOk. <≥QÆ\˜"£ käOHÕQ∑ =Å¡ Ñ¶ë`åÅ∞ ‰õÄ_® <≥QÆ\˜"£QÍ<ÕLO\Ï~Ú. rq «OÖ’x W «~° =º=Ç~åÅ‰õΩ ‰õÄ_® W Õ ã∂„ «O=iÎã∞ÎOk. ãO™ê~åxH ‰õÄ_® W Õ =iÎã∞ÎOk. D r=#ã∂„`åxflD Ö’HõOÖ’ ≥Å∞ã∞HÀ=@"Õ∞ q[Ü«∂xH `˘e "≥∞@∞ì.

‰õΩ@∞O| rq «O 41

25. QÀ~°O « ^•xx H˘O_»O « KÕÜ«∞HõO_ç

ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞ èŒº [iQ Q˘_»=Å‰õΩ z#fl z#fl q+Ü«∂ÖË

HÍ~°=∞=Ù`å~Ú. QÀ~°O`« q+¨Ü«∞OÃÑ· qÉèË^ŒO "≥Ú^ŒÖˇ· Jk

H˘O_»O`«QÍ =∂~°∞`«∞Ok. ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ JÇ¨ÏŸ~å„`«∞Å∞ XHõKÀ@

LO\Ï~°∞. W^Õ Jã¨Å∞ Q˘_»=‰õΩ =¸ÅO. "åi^Œ Ì ˆ~ QÆ#Hõ

HÍHõ åmÜ«∞OQÍ HÍ¿ãûÑÙ HõÅ∞ã∞‰õΩ<Õ "å~°~Ú Õ "åi =∞ èŒº JãÅ∞

U Q˘_»"å LO_» Œ∞. L^•ÇÏ~°‰õΩ : "å~°∞ U „ÑÜ«∂OÖ’<À,

áê~°∞¯Ö’<À Hõeâß~°#∞HÀO_ç – q"å^•xH J=HÍâ◊"≥∞Hõ _»∞O@∞On?

ã=∞`ÒÅºO`À ‰õÄ_ç# q+Ü«∞OÃÑ· Jã=∞`ÒÅºO`À ‰õÄ_ç#

„ÑuãÊO Œ<Õ ã^• q"å^•xH HÍ~°=∞=Ù «∞Ok.

ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ QÆ#Hõ D q+Ü«∂xfl ≥Å∞ã∞HÀQÆey Õ "åi=∞ èŒº

U ÃÑ ŒÌ Q˘_»"å LO_» Œ∞. D Ü«∞^•~å÷xfl ≥Å∞ã∞HÀHõáÈ=@O =Å¡<Õ

`«=∞ =∞^èŒº á⁄_»ã¨∂¿Ñ qÉèË^•Å#∞ x[=∞~Ú# (Real) qÉèË^ŒO

J#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.

„Ñu „ã‘Î – „Ñu ÑÙ~°∞+µx ãfiÉèÏ=O „ÑHõ$uÑ~°OQÍ Ñ~°ãÊ~°

q~°∞ ŒúOQÍ<Õ LO@∞Ok. ™êfiÉèÏqHõ=∞~Ú# D qÉèË ŒO ZÑC_»∂

LO_Õ Õ. `å`å¯eHõ ã=∂"ÕâßÅÖ’ Jk ã=∞ãºQÍ Ñiq∞OK« Œ∞.

HÍx XHõ „ã‘Î – XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ âßâ◊fi «OQÍ XHõ KÀ@ Hõeã≤ rqã∞Î#fl

ÑC_»∞ qÉèË •Å∞ Ñ Õ Ñ Õ ÑÙ#~å=$ «O J=Ù «∞O\Ï~Ú. XHÀ¯™êi

Jq zeH˜ zeH˜ QÍe"å#QÍ ‰õÄ_® =∂~°∞`«∞O\Ï~Ú. Wk


=∂#ã≤Hõ=∞~Ú# ã=∞¿ãº QÍx "åãÎqHõ=∞~Ú#k HÍ Œ#fl q+Ü«∂xfl

ŒOÑ «∞Å∞ „QÆÇ≤ÏOKåe. Wk „QÆÇ≤ÏOz#ÑÙ_»∞ "å~°∞ •xx L¿ÑH∆™êÎ~°∞.

≥eÜ«∞HõáÈ=@O KÕ «<Õ „Ñu „ã‘Î ÑÙ~°∞+µx rq «O q~°∞ Œú

ÉèÏ"åÅ‰õΩ xÅÜ«∞=∞=Ù «∞Ok. "å~°∞ «=∞ WO\ <åÅ∞QÆ∞QÀ_»Å =∞ èŒº

J ÕÑxQÍ Q˘_»=Ñ_»∞ «∞O\Ï~°∞. HÍx |Ü«∞\ „ÑÑOK«OÖ’H ~åQÍ<Õ

"åi „Ñ=~°Î# =∂iáÈ «∞Ok. [#∞Å Ü≥∞_»Å "å~°∞ =∂=¸Å∞QÍ<Õ

=º=ÇÏi™êÎ~°∞. JO Œ∞H – PÅ∞=∞QÆÅ∞ «=∞Ö’x D q~°∞ Œú=∞~Ú#

èÀ~°x =∂~°∞ÛHÀ"åe. JÑC_»∞ |Ü«∞\ „ÑÑOK«OÖ’ ÉÏºÖ#∞ûQÍ

L#fl>Ë¡ "åi rq`«O WO\’¡ ‰õÄ_® ÉÏºÖˇ#∞ûÖ’H˜ =KÕÛã¨∞ÎOk.

rq`«OÖ’ ™ê^è•~°OQÍ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ '`≥eÜ«∞HõáÈ=@O— KÕ`«<Õ

«Ö «∞Î «∞O\Ï~Ú. ≥Å∞ã∞‰õΩO>Ë J#=ã~°=∞~Ú# ã=∞ãºÅ #∞O_ç

"å~°∞ ã∞~°H∆ «OQÍ LO_»QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞. HÍ|\ì ≥Å∞ã∞H˘#∞@ "åi

èŒ~°‡O. ≥eÜ«∞‰õΩO>Ë "åi Y~°‡O.

26. *’Hõº ~°Ç≤Ï « q è•#O''g∞ •OÑ «º rq «O ZÖÏ LOk?—— Jx <Õ<˘Hõ q^•º=O «∞‚

J_çQÍ#∞. ''Ç¨ºÑ‘QÍ LO Œ——<åfl_»∞ PÜ«∞#. J «xÖÏ J<åfl_»∞ :

''=∂ WO\’¡ PÇ¡ ŒHõ~°=∞~Ú# "å`å=~°O <≥ÅH˘x LO@∞Ok.

=∂ Pq_»–<Õ#∞ ZÑC_»∂ U q+Ü«∞OÖ’#∂ Q˘_»=Ñ_»=Ú.—— ''nx

"≥#∞Hõ QÆÅ ~°ÇÏãºO Uq∞\’ K≥ÑÊQÆÅ~å!?—— Jx J_çQÍ#∞. ''XHõ

‰õΩ@∞O| rq «O 43

=∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë D ãÔHûãπ "≥#∞HõQÆÅ ~°ÇÏãºO *’Hõº~°Ç≤Ï «

q è•#O (Non-Interference Policy)—— J<åfl_®Ü«∞#. JO>Ë "Õ∞=Ú

Ñ¨~°ã¨Ê~°O XHõ J=QÍÇ¨Ï#‰õΩ =KåÛO. J#=ã¨~°OQÍ <Õ#∞ P"≥∞

=º=Ç~°OÖ’QÍh, P"≥∞ <å =º=Ç~°OÖ’ QÍh *’HõºO KÕã∞HÀ=@O

J<Õk LO_» Œ∞.

^•OÑ «º rq`åxfl PÇ¡ ŒHõ~°OQÍ =∞ÅK«\ÏxH W^˘Hõ K«Hõ x

ã∂„ «O. ZO Œ∞HõO>Ë ã$+≤ìHõ~°Î „Ñu „ã‘Îx – „Ñu ÑÙ~°∞+µ‚ qaè#fl

ãfiÉèÏ=ÙÅ∞QÍ ã$+≤ìOKå_»∞. „Ñu ÑÙ~°∞+µ_»∞ q∞ãì~ü _ç„ÃÑ¶O\òQÍ, „Ñu

„ã‘Î q∞ãπ _ç„ÃÑ¶O\òQÍ LO\Ï~°∞. D ã≤÷uÖ’– qaè#fl =º‰õΩÎÅ =∞ èŒºQÆÅ ãO|O è•xH =∂~°∞ ¿Ñ~ ^•OÑ «º |O èŒO. D =º`åºãOã$+≤ìHõ~°Î «~°Ñ¶Ù# ã$+≤ìOK«|_ç#k HÍ=@O KÕ « ^•xx =∂~°Û@O=∞# «~°O HÍ Œ∞. JO Œ∞H D =º`åº™êxfl =∂~°Û\ÏxH =∞#OqÑ¶ÅÜ«∞ «flO KÕÜ«∞‰õÄ_» Œ∞. •xH | Œ∞Å∞ =º`åºãO`À<Õ ãÇÏr=#O™êyOKÕO Œ∞‰õΩ Ü«∞uflOKåe. D ã∂„`åxfl XHõ =ÚHõ Ö’ K≥áêÊÅO>Ë'P~üì PÑ¶π _çÑ¶Ô~<£û "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò— (Art of Difference Management)

J#=K«∞Û.

D =º`åºãÖ K≥_»¤^Õg∞ HÍ^Œ∞. ÃÑ·QÍ WO^Œ∞Ö’ F Q˘Ñ¨Ê„ÑÜ≥∂[#O ‰õÄ_® Wq∞_ç LOk. =º`åºãO JO>Ë Jk H=ÅO=º`åºãO HÍ Œ∞. ^•x JO «~å~°÷O Ô~O_»∞ qaè#fl â◊HÎ ™ê=∞~å÷ºÅ∞,≥eq Õ@Å∞. XHõ"Õà◊ „ã‘Î ÑÙ~°∞+µe ŒÌiÖ’ Jxfl q è•ÖÏ 'ã=∂# «—

LO>Ë Jk „âıÜ≥∂^•Ü«∞HõO HÍÉ’ Œ∞. ã=∂# « ÖËHõáÈ=@"Õ∞ „ÑQÆuH™Èáê#O. JO Œ∞H JO\Ï~°∞ – [#∞ÅO`å XH q èŒOQÍ PÖ’zOK«QÆey Õ U XHõ _»∂ JkèHõOQÍ PÖ’zOK«_»x!


When everyone thinks alike, no one thinks very much.

L=∞‡_ç rq «O H˘~°‰õΩ *’Hõº~°Ç≤Ï « q è•#O J «∞º «Î=∞ q è•#O– WO\ |Ü«∞\Ï, WO\ Ö’ÑÅ ‰õÄ_®!

27. q[ « QÆÅ =∞Ç≤ÏàÏ=∞=∞Ç~å„+ì‰õΩ K≥Ok# XHõ ‰õΩ@∞O| =º=Ç~°O <å Œ$+≤ìH

=zÛOk. XHõ J=∂‡~Ú å#∞ "≥∞zÛ# XHõ JÉÏƒ~Úx =∞#∞"å_çOk.JÉÏƒ~Ú ‰õÄ_® q^•º=O «∞_≥·# =Úã≤¡"Õ∞. "åi ŒÌ~°∂ ã∞YOQÍ<ÕãÖ™ê~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åiH˘Hõ ÉÏ|∞ ‰õÄ_® Ñ¨Ù\Ïì_»∞. HÍx P«~°∞"å « H˘kÌ HÍÖÏxH "åi ŒÌi =∞ èŒº =∞#ãÊ~°÷Å∞ =KåÛ~Ú. Jq

zeH˜ zeH˜ QÍe"å#QÍ =∂~å~Ú. ãÖ™ê~° <ÒHõ P@∞áÈ@¡‰õΩQÆ∞~°~ÚOk. P J=∂‡~Ú Éèí~°ÎÃÑ· Jey ÑÙ\ìO\H "≥o§áÈ~ÚOk.Éèí~°Î QÆ∞iOz «# «e¡ À U"Õ"À K≥ÑC‰õΩOk. JO`å q#flg∞ Œ@ «e¡XH =∂@Ok – ''=∞m§ ÃÑo¡ [~°QÆx Ñx. h Éèí~°Î ŒQÆæiHõ~Ú<å "≥à◊√¡ÖË ŒO>Ë q+O „`åy K«zÛáÈ=@=∞<åfl K≥~Úº.——

`«e¡ =∂@ XHõ¯™êi Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏ Ñ¨_çOk P J=∂‡~ÚÃÑ·.`«Å¡_çe¡áÈ~ÚOk. „|u=∂eOk. HÍx `«e¡ `˘HõÖË^Œ∞. <Õ#∞K≥áêÊeûOk K≥¿ÑÊâß#∞. WHõ h W+ìO JOk.

Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏO\ D ã=∂ è•#O P J=∂‡~ÚÖ’ H˘ «Î PÖ’K«##∞ã$lOzOk. P ~ÀAÖ’¡<Õ P J=∂‡~ÚH g∞ D ~°K«~Ú « „"åã≤#'~å* ÇÏÜ«∂ ü— (r=# ~°ÇÏãºO – ¿Ñl : 292) ÑÙãÎHõO KÕlH¯Ok.P J=∂‡~Ú P Ñ¨Ùã¨ ÎHÍxfl K«kqOk. `«e¡ K≥Ñ≤Ê#^•O\’¡"åã¨Î==ÚO^Œx „QÆÇ≤ÏOzOk. `å#∞ `«# Éèí~°Î`À HõÅã≤"≥∞Åã≤

‰õΩ@∞O| rq «O 45

rqOK«@"Õ∞ ã~°~Ú# „Ñ`åº=∂flÜ«∞O (Option) Jx JxÑ≤OzOk.

=∞i H˘<åflà◊√§ PÖ’zOzOk. Hõ_»‰õΩ Éèí~°Î = ŒÌ‰õΩ KÕ~°@"Õ∞ã¨=∞O[ã¨=∞x ÉèÏqOz, ÉË+¨~°`«∞QÍ HÍÑ¨Ù~åxH˜ "≥o§áÈ~ÚOk."åi ŒÌ~°∂ ãO`À+OQÍ «=∞ rq « <ÒHõ#∞ #_»Ñ@O W\©=Å XHõ„Ñ¨Ü«∂ ãÖ Œ~°ƒùOQÍ <Õ#∞ QÆ=∞xOKå#∞. qÉèË ŒO XHõ ~°|ƒ~°∞ÖÏO\k. ™êQÆn¿ãÎ ™êQÆ∞ «∞Ok. ÖË‰õΩO>Ë ÖË Œ∞.

28. ÑÙ\ìO\ TÇÏÖ’¡ qÇÏiOK«@"Õ∞á⁄~°áê@∞

„áêK«º =∞Ç≤Ïà◊Ö’¡ ã~°fi™ê è•~°OQÍ L#fl ãfiÉèÏ=O Uq∞@O>Ë

q"åÇ#O «~°O "å~°∞ «=∞ "≥∞\ìxÅ∞¡‰õΩ =zÛ#ÑÊ\H© =∂#ã≤HõOQÍ

ÑÙ\ìO\Ö’<Õ TÑ≤i Ñ‘Å∞ã∞ÎO\Ï~°∞. Éè∫uHõOQÍ "å~°∞ J «Î"åiO@

LO\Ï~°∞ QÍx =∂#ã≤HõOQÍ «=∞ ÑÙ\ìO\ *ÏÑHÍÖ’¡ `å^• «‡ºO

K≥O Œ∞ «∂ LO\Ï~°∞. „ã‘ÎÅ D ãfiÉèÏ=O "åãÎ= q~°∞ Œú"≥∞ÿ#k. nxH

QÍ#∞ "å~°∞ XHÀ¯™êi ÉèÏs =¸Åº"Õ∞ K≥e¡OKåeû =ã∞ÎOk. "å~°∞

J «Î"åiO\’¡ J#=ã¨~°OQÍ PO^Àà◊#‰õΩ Ö’<≥· LO\Ï~°∞. "åiH˜

ã∞Y„Ñ Œ=∞~Ú# rq «O ÅaèOK« Œ∞.

=∞Ç≤Ïà◊Ö’¡ LO_Õ D J"åãÎqHõ ãfiÉèÏ"åxH „Ñ è•# HÍ~°O

"åi «e¡ ŒO„_»∞ÖË. «e¡ ŒO„_»∞Å∞ K«∂¿Ñ QÍ~åÅ=Å¡, "å~°∞ K≥¿ÑÊ

‰õΩÇ¨Ï<å =∂@Å=Å¡ "åi QÍ~åÅ Ñ¨\©ì #=r=# K≥·`«<åºxfl

á⁄O Œ*ÏÅ Œ∞. „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ ¿Ñi>Ë «e¡ ŒO„_»∞Å∞ WÖÏ KÕ™êÎ~°∞.HÍx ÑïÏ=∞O s`åº Jk 'â◊„`«∞=Ù— QÍ =ÚO^Œ‰õΩ =ã¨∞ÎOk.


«e¡ ŒO„_»∞Å∞ H˘<åflà◊§HÀ, H˘<ÕflO_»¡HÀ K«xáÈ`å~°∞. HÍx "å~°∞ áÈ «∂áÈ «∂ «=∞ =Ú Œ∞ÌÅ ÑÙ„uHõ#∞ J"åãÎqHõ=∞~Ú# ã=∞ãº‰õΩ Ö’#∞KÕã≤=∞s áÈ`å~°∞.

<åH˘Hõ «O„_ç QÆ∞iOz ≥Å∞ã∞. xHÍÇπÏ «~°∞"å « «# ‰õÄ «∞iHg_À¯Å∞ K≥|∞ «∞#flÑC_»∞ ‰õÄ «∞i`À WÖÏ J<åfl_»∞ : ''J=∂‡! #∞=ÙfiZHõ _çÔHà◊√ «∞<åfl"À J Õ h WÅ∞¡. h J`åÎ=∂=∞ÖË h «e¡ ŒO„_»∞Å∞."Õ∞=Ú h HÀãO Œ∞P KÕã∞ÎO\ÏO. HÍx WÑC_»∞ h WÅ∞¡ ‰õÄ_®=∂iáÈ~ÚOk. h «e¡ ŒO„_»∞Å∞ ‰õÄ_® =∂iáÈÜ«∂~°∞. D q+Ü«∞O=∞~°∞=É’‰õΩ.—— «O„_ç LÑ Õâ◊O P a_»¤áêe@ „âıÜ≥∂^•Ü«∞Hõ=∞~ÚOk.J «Î"åiO\H KÕ~°∞HÀQÍ<Õ P Ñ≤Å¡ P WO\x «# WÅ∞¡QÍ ÉèÏqOzOk.JO Õ, ÑÙ\ìO\’¡ ÅaèOz# „¿Ñ=∂#∞~åQÍÖË J «Î"åiO\’¡#∂ P"≥∞‰õΩÅaèOKå~Ú. P"≥∞ P WO\ HÀ_»eQÍ<Õ HÍ Œ∞, ‰õÄ «∞iQÍ ‰õÄ_®ÑïQÆÕK«|_çOk.

"åãÎqHõ Œ$¿+ì rq «OÖ’ q[Ü«∞ ~°ÇÏãºO. "åãÎ=q~°∞ Œú=∞~Ú# ãfiÉèÏ="Õ∞ ã=∞ãºÅ‰õΩ =¸Å ã~À=~°O. D rq «ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl PÅ∞=∞QÆÅ∞ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ `«=∞ rq`åxflPÇ¡ ŒHõ~°OQÍ =∞ÅK«∞‰õΩO\Ï~°∞. «=∞ K«Å¡x Ö’yeÖ’ P#O^•xflxOÑÙ‰õΩO\Ï~°∞, J#∞~åQÍxfl ÑO_çOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.

29. JãÇÏ["≥∞ÿ# PHÍOHõ∆ã∞„Ñã≤ Œú ÉèÏ~° « Ç≤ÏOn QÍÜ«∞‰õΩ_»∞ =ÚÇÏ=∞‡ £ ~°Ñ¶‘ (=∞~°O

: 1980) áê_ç# XHõ áê@ «e¡ ŒO„_»∞Å#∞ PÖ’K«<å ™êQÆ~°OÖ’=ÚOK≥uÎOk. =ÚÇÏ=∞‡ £ ~°Ñ¶‘ ãfiÜ«∞OQÍ P áê@ áê_ç U_ÕÛâß~°x

‰õΩ@∞O| rq «O 47

JO@∞O\Ï~°∞. D áê@Ö’ «O„_ç J «Î"åiO\H "≥àı§ «# ‰õÄ «∞iHg_À¯Å∞ K≥|∞ «∂ WÖÏ JO\Ï_»∞ :

ÉÏ|∞Öò H Œ∞PÜ≥∞ ÖËf*Ï *Ï «∞~ü≠‰õΩ ã∞v ãO™ê~ü q∞ÖË

"≥∞ÿHH Hõcè # Ü«∂ £ PÜ≥∞ ãã∞~åÅ∞"≥∞ W`åfl áêº~ü q∞ÖË

(h «O„_ç n"≥#Å#∞ "≥O@É@∞ì‰õΩx "≥à◊§=∂‡. J «Î"åiO@h‰õΩ ã∞Y ãO`ÀëêÅ∞ ÅaèOKåÅx D «O„_ç nqã∞Î<åfl_»∞. JHõ _»h‰õΩ ÅaèOKÕ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ‰õΩ, h=Ù ÑÙ\ìO\<Õ =∞~°záÈ"åÅ=∂‡!)

D =∂@ K≥Ñ¨CHÀ=\ÏxH˜, K«^Œ∞=ÙHÀ=\ÏxH˜ P„~°ÌOQÍ<ÕLO_˘K«∞Û. HÍx Wk „ÑHõ$u âßã<åxH q~°∞ ŒúO. „Ñã∞Î « „ÑÑOK«OÖ’U JÉÏƒ~ÚH©, U J=∂‡~ÚH© WÖÏO\˜ ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ∞QÍh,„¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ∞ QÍh ÅaèOK«=Ù. JÖÏO@ÑC_»∞ D ~°Hõ=∞~Ú#ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ#∞ ÉèÏ~åºÉè í~° ÎÅ q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿ# rq`åxH˜w@∞~å~ÚQÍ ÉèÏqOK«@O J<åºÜ«∞"Õ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë nx=Å¡"åi~°∞=ÙiÖ’ "åã¨ Î= q~°∞^ Œ ú=∞~Ú# PÖ’K«<å ^ èÀ~ ° ˜ÃÑOá⁄O^Œ∞`«∞Ok. J"åã¨ÎqHõ ^Œ$+≤ì HÀO`À D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’q[Ü«∞=O «=∞~Ú# rq «O QÆ_»Ñ@O Z=iH© ™ê èŒºO HÍ Œ∞.

D J"åãÎqHõ èÀ~° =¸ÅOQÍ J@∞ «e¡ ŒO„_»∞Å =∞#ã∞Ö’#∂, W@∞ ‰õÄ «∞i =∞ã≤Î+¯OÖ’#∂ XH PÖ’K«# LO@∞Ok –D ÃÑo§ ãÔ~·# KÀ@ [~°QÆÖË Œx! •O`À "å~°∞ <≥QÆ\"£ ÉèÏ"åÅ`À<Õ

rq™êÎ~°∞. <≥QÆ\"£ ÉèÏ"åÅ`À<Õ =∞~°™êÎ~°∞. XHõ"Õà◊ „Ñ[Å∞ rq «

ã`åºxfl ≥Å∞ã∞‰õΩO>Ë, «e¡ ŒO„_»∞Å∞ «=∞ ‰õÄ «∞ix J"åãÎqHõ,

JãÇÏ[ PHÍOHõ∆Å‰õΩ | Œ∞Å∞, P"≥∞#∞ ã=∞HÍb# r=# q è•<åxH

J#∞QÆ∞OQÍ fiÛk^Œ∞Ì`å~°∞. P"≥∞ D #∂`«# Ñïã≤÷`«∞Å#∞


Z Œ∞~À¯=\ÏxH LÑ„Hõq∞OK«É’ «∞#flÑC_»∞ P"≥∞‰õΩ áêl\"£ käOHOQ∑x#∂iáÈ™êÎ~°∞. « •fi~å H˘O„Q˘ «Î Ñiã≤÷ «∞Å#∞ KèåÖO*òQÍ fã∞‰õΩx,≥·= „Ñ™êk «=∞~Ú# â◊HÎÜ«Ú‰õΩÎÅ#∞ ãkfixÜ≥∂QÆO KÕã∞HÀ=@O

^•fi~å P"≥∞ `«# H˘~°‰ õΩ q[Ü«∞=O`«=∞~Ú# rq`åxflxi‡OK«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

rq «O XHõ ã"åÅ∞ – „ã‘ÎH, ÑÙ~°∞+µxH ‰õÄ_®! D ã`åºxfl`≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ `«=∞‰õΩ Z^Œ∞Ô~·# ã¨"åÅ∞#∞ „Ñ¨QÆuH˜ "≥∞@∞ìQÍÉèÏq™êÎ~°∞. ^•xx Z‰õΩ¯`«∂ L#fl`« r=# ™Èáê<åÅ =~°‰õÄKÕ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. Éè∫uHõ ã∞YO =∂„ «"Õ∞ ã∞YO HÍ Œ∞, =∞x+≤ «#Ñïã≤÷`«∞Å Hõ#∞QÆ∞OQÍ ã¨=∞~°ãÖ K≥O^Œ∞`«∂, ã¨~°∞Ì‰õΩáÈ=@O(Adjustment) <Õ~°∞ÛHÀ=@"Õ∞ ã∞YO.

30. ÑÙ\ìO\H – "≥∞\ìO\H© =∞ èŒº Õ_®XHõ J=∂‡~Ú «# ÑÙ\ìO\’¡ L#flÑC_»∞ «# "åi =∞ èŒº

LO@∞Ok. "åi`À P"≥∞‰õΩ ~°HõÎ ãO|O èŒO (Blood Relationship)

LOk. D ~°HõÎ ãO|O èŒO =¸ÅOQÍ P"≥∞‰õΩ ÑÙ\ìO\’¡ – UHõÑHõ∆OQÍ– J"åº*Ï#∞~åQÍÅ "å`å=~°O Åaèã∞ÎOk – 'h=Ù WHõ _» Ug∞KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<åã~ h‰õΩ Jhfl Åaè™êÎ~Ú— J<Õ "å`å=~°O Jk!

HÍx J «Î"åiO\ =º=Ç~°O WO Œ∞‰õΩ aè#flO. JHõ _» P"≥∞

~°HÎ «~° |O èŒ∞=ÙÅ =∞ èŒº x=ã≤OK«=Åã≤ LO@∞Ok. ÑÙ\ìO\’¡ Ug∞

W=fiHõáÈ~Ú<å ÑÙK«∞Û‰õΩ<Õ ã∂„ «O <≥ÅH˘x LO_Õk. HÍx JuÎO\’¡

'W¿ãÎ<Õ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩO\Ï"£— J<Õ ã¨∂„ «O J#fi~Úã¨∞ÎOk. W=fiHõáÈ Õ

Ug∞ ÅaèOK« Œ∞.

‰õΩ@∞O| rq «O 49

P_»Ñ≤Å¡Å∞ ™ê è•~°OQÍ ÑÙ\ìO\’¡ – J «Î"åiO\’¡ LO_Õ

D Õ_®#∞ qã‡iã∞ÎO\Ï~°∞. JO Œ∞H "å~°∞ x «ºO F J"åãÎqHõ

ÉèÏ=#Ö’ TÑ≤i Ñ‘Å∞ã∞ÎO\Ï~°∞ – JO>Ë ÑÙ\ìO\x =∞OzkQÍ,

JuÎO\˜x `«kƒù#flOQÍ ÉèÏqOK«@O! D ã¨fiÉèÏ=O „ã‘ ÎÅÖ’

ã~°fi™ê è•~°O. nx #+ìO ‰õÄ_® KåÖÏ=~°‰õΩ „ã‘ÎÖË Éèíiã∂Î LO\Ï~°∞.

"å~°∞ D J"åãÎqHõ ÉèÏ=# HÍ~°OQÍ J@∞ J`åÎ=∂=∞Å`À#∂,

W@∞ Hõ@∞ì‰õΩ#fl Éèí~°Î À#∂ QÆ\ì ãÖ|O èŒO U~°Ê~°K«∞HÀÖË~°∞.

ã¨$+≤ìHõ~°Î „Ñü „ã‘Îx, Ñ¨Ù~°∞+¨µ˜‚ „Ñ¨`ÕºHõ â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ`À

Ñ¨Ù\˜ìOKå_»∞. D Ö’HõOÖ’ „Ñü Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∂, „Ñü „ã‘Î F H©ÅHõ

áê„ «#∞ áÈ+≤OK«=Åã≤ LOk. D áê„ «#∞ áÈ+≤OKÕO Œ∞‰õΩ „ã‘Î «#

H˘ «Î |O èŒ∞=ÙÅ`À HõÅ∞ÑÙQÀÅ∞QÍ LO_»=Åã≤# P=â◊ºHõ « ZO ≥·<å

LOk. HÍx KåÖÏ=∞Ok „ã‘ÎÅ∞ D q+¨Ü«∞OÖ’ "≥#∞HõO["Õã¨∂Î

LO\Ï~°∞. « «Êùe «OQÍ ã$+≤ìHõ~°Î "åi #∞O_ç PtOz# Éèí∂q∞Hõ#∞

"å~°∞ x~°fiiÎOK«ÖËHõáÈ`å~°∞. D „ÑÑOK«OÖ’ U =ÚYº áê„ «#∞

áÈ+≤OKåÅ<åfl ™ê=¸Ç≤ÏHõ Hõ$+≤ J=ã~°O. WÅ∞¡ ‰õÄ_® D ~°Hõ=∞~Ú#

F ™ê=¸Ç≤ÏHõ ãO¿ã÷. „Ñu WÅ∂¡ «# ™ê=¸Ç≤ÏHõ Hõ$+≤ =Å¡ F

Q˘ÑÊHÍ~°ºO ™êkèOK«QÆÅ∞QÆ∞ «∞Ok. J~Ú Õ «=∞ QÆ$ÇÏ ã‘=∞#∞ F

™ê=¸Ç≤ÏHõ, ãOQÆiî « ãOã÷QÍ ÉèÏqOz#"å~ D Q˘ÑÊ HÍ~åºxflKÕÜ«∞QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞.

Ü«∞^•~°÷"Õ∞q∞@O>Ë „Ñu „ã‘Î áêe@ P"≥∞ J «Î"åiÅ∞¡ ‰õÄ_®P"≥∞ ÑÙ\ìxÅ∞¡ =∂kiQÍ P"≥∞ ãfiO « WÖË¡.


31. F QÆ=∞<å~°› q+Ü«∞OJ"≥∞iHÍ Ñ~°º@# ãO Œ~°ƒùOQÍ F™êi XHõ J"≥∞iHõ<£ =Úã≤¡O

WO@ H˘<åflà◊§áê@∞ JukäQÍ LO_Õ J=HÍ=O ÅaèOzOk. P =ºHÎq"åÇÏO F áêH™êÎh =Úã≤¡O =∞Ç≤Ïà◊ À [iyOk. P"≥∞ ÑÙ\ìOkáêH™êÎ<£Ö’. ÃÑiyOk áêH™êÎ<À¡. ÃÑO_ç¡ JÜ«∂ºHõ P"≥∞ HÍÑÙ~åxHJ"≥∞iHÍ =zÛOk.

XHõ<å_»∞ Éèí~°Î «# L^ÀºQÍxH "≥o§áÈÜ«∂Hõ P Ñ≤Å¡ ##∞flÑÅHõiOK«\ÏxH =zÛOk. <Õ<Õ=∞<åfl LÑ Õt™êÎ<Õ"≥∂#x =zÛOkHÍÉ’Å∞. HÍx <å QÆkÖ’H ~åQÍ<Õ Œ∞óYO`À qÅÑ≤OK«™êyOk.Ug∞ K≥ÑÊ‰õΩO_®<Õ uiy "≥o§áÈ~ÚOk. =∞~°∞<å_»∞ P"≥∞ K≥Ñ≤ÊOk– <å Éèí~°Î <å Ü≥∞_»Å ãO`À+OQÍ ÖË~°∞. <Õ#∞ D Õâ◊O q_çz <å«e¡ ŒO„_»∞Å ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§áÈ"åÅxÑ≤™ÈÎOk Jx.

<Õh q+Ü«∞OÃÑ· ã‘iÜ«∞ãπQÍ PÖ’zOKå#∞. P"≥∞#∞ QÆ∞zÛQÆ∞zÛ J_çy# g∞ Œ@ JãÅ∞ q+Ü«∞O ≥eã≤Ok. P"≥∞ Œ∞óMÏxHJã¨Å∞ HÍ~°O P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å Jq"ÕHõ"Õ∞. P J=∂‡~Ú«e¡ ŒO„_»∞Å∞ áêH˜™êÎ<£Ö’ P"≥∞#∞ QÍ~å|OQÍ ÃÑOKå~°∞. WO\˜

Ñ#∞Å∞ KÕ~ÚOK«ÖË Œ∞. WO\ ÑxQÍh, =O@ ÑxQÍh P"≥∞‰õΩ ÉÁuÎQÍ~å Œ∞. ÃÑO_ô¡_»∞‰õΩ =KåÛHõ J"≥∞iHÍÖ’ L^ÀºQÆO KÕ¿ã Ü«Ú=‰õΩ_çH

WzÛ ÃÑO_ç¡ KÕâß~°∞. P"≥∞ Éèí~°ÎÖ’ U Ö’Ñ=¸ ÖË Œ∞. =∞Oz"å_Õ.

HÍHõáÈ Õ „HÜ«∂ «‡Hõ rq «OÖ’x F HÀO PÅ∞=∞QÆÅ =∞ èŒº JâßOuH

HÍ~°O J~ÚOk.

ÉèÏ~° « – áêH™êÎ<£ÅÖ’ WO\Ñ#∞Å HÀãO Ñx =∞#∞+µÅ∞

‰õΩ@∞O| rq «O 51

ã∞ÅÉèíOQÍ ^˘~°∞‰õΩ`å~°∞. JO Œ∞=Å¡ «e¡ ŒO„_»∞Å∞ W\ Ñ#∞Åhfl

<ÒHõ~°¡ À KÕ~ÚOz P_»Ñ≤Å¡Å#∞ JÖÏ¡~°∞ =Ú Œ∞ÌQÍ ÃÑOK«∞`å~°∞. ÃÑ ŒÌ

=∞x+≤ JÜÕ∞º=~°‰õÄ QÀ~°∞ =Ú ŒÌÅ∞ uxÑ≤ã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. HÍx

J"≥∞iHÍ rq`«O WO^Œ∞‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ aè#flO. JHõ¯_» WO\’¡ Ñ¨x

=∞#∞+¨µÅ∞ ^˘~°Hõ~°∞. WO\˜ Ñ¨#∞Å#∞ P_»"åà◊√§ ã¨fiÜ«∞OQÍ

KÕã∞HÀ"åeûO Õ. Ô~O_»∞ ÕâßÅ =∞ èŒº L#fl D Õ_®ÜÕ∞ P Ñ≤Å¡

H˘~°‰õΩ ã=∞ãºQÍ =∂iOk. «e¡ ŒO„_»∞Å QÍ~å|"Õ∞ P"≥∞ áêe@

ã¨=∞ã¨º J~ÚOk. XHõ"Õà◊ P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ WO\˜ Ñ¨#∞Å#∞

KÕ~ÚOz LO>Ë D Ñiã≤÷u Z Œ∞~°ÜÕ∞º Õ HÍ Œ∞.

32. «e¡ áê„ « QÍ_ç «Ñ¨Ê~å Œ∞«e¡ «# a_»¤Å#∞ JuQÍ „¿Ñq∞ã∞ÎOk. XHÀ¯™êi a_»¤ÅÃÑ·

QÆÅ =∞=∞ « P"≥∞ |∞nú*Ï<åÅ#∞ ‰õÄ_® ãÎOaèOÑ*Ëã∞ÎOk. Ñ≤Å¡Å

q+Ü«∞OÖ’ P"≥∞ ã¿ÇÏ «∞HõOQÍ PÖ’zOK« Œ∞. ÉèÏ"À„ ÕHÍÅ‰õΩ Ö’|_ç

#_»∞K«∞‰õΩO@∞Ok. Ñ≤Å¡Å „Ñu HÀiHÍ f~åÛÅ#fl Õ P"≥∞ ÖHõ∆º"≥∞ÿ

LO@∞Ok. x*ÏxH XHõ «e¡QÍ P"≥∞ «# Ñ≤Å¡Å L[fiÅ Éèíq+º «∞Î#∞HÀ~°∞HÀ"åe. ^•xHÀãO ZO «\ `åºQÍxÔH·<å ã≤ ŒúOQÍ LO_®e.

„Ñu Ñ≤ÖÏ¡_»∞ „ÑHõ$u (ãÇÏ[ «fiO) ÃÑ· ÑÙ_» å_»∞. ÑÙ@∞ìHõs`åº

J «#∞ q∞ãì~ü <ÕK«~ü J~Ú LO\Ï_»∞. HÍx P «~°∞"å « HõO_ô+xOQ∑x

|\ì P Ñ≤Å¡"å_»∞ «# ãÇÏ[ ã≤÷uH Œ∂~°"≥∞ÿáÈ`å_»∞. «e¡ «#

x~å‡Ï «‡Hõ áê„ «#∞ áÈ+≤OKåeûOk WHõ _Õ. P"≥∞ «# Ñ≤Å¡"åx

HÀÔ~¯Å∞ f~Û '™ê èŒ#O— HÍ~å Œ∞. ÃÑ·QÍ P"≥∞ «# Ñ≤Å¡"å_çx Jxfl


~°HÍÅ "≥·=ÚMÏºÅ #∞O_ç, K≥_»∞QÆ∞Å #∞O_ç ~°H∆Oz, J «xfl x[

<≥·[OÃÑ· #_çÑ≤OKåe.

«Å∞¡Å∞ „¿Ñ=∂uâ◊Ü«∞O`À «=∞ Ñ≤Å¡Å „Ñu HÀÔ~¯#∂ f~åÛÅx

P~å@Ñ¨_»∞`«∞O\Ï~°∞. `«`«Êùe`«OQÍ Ñ≤Å¡"å_»∞ TÇ¨Ö’HÍÖ’¡

qÇÏiã∂Î<Õ Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã∞û‰õΩ KÕ~°∞‰õΩO\Ï_»∞. å#∞ HÀiO ŒÖÏ¡ «#

=ÚOy@ "åÖÏÅ#flk J «x JaèÖÏ+ J~Ú LO@∞Ok. HÍx |Ü«∞\

„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ\˜ì#Ñ¨Ù_»∞ JO`å J`«xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ

HõxÑ≤ã∞ÎOk. nx ÑiÏ=∞O f„=OQÍ LO@∞Ok. JÖÏO\ Ü«Ú=‰õΩÅ

=∞#ã∞Ö’ XHõ q+Ü«∞O <å@∞‰õΩáÈ «∞Ok – «=∞ ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ∞

KåÖÏ =∞Oz"å~°∞! HÍx D |Ü«∞\ Ö’HõO KåÖÏ K≥_»¤k! WO\

"å`å=~°ÏxH – |Ü«∞\ "å`å=~°ÏxH =∞ èŒºQÆÅ D =º`åºã"Õ∞

<Õ\ =∞#∞+µÖ’¡x #HÍ~å «‡Hõ PÖ’K«#Å‰õΩ „Ñ è•# HÍ~°O. <Õ_»∞

„Ñü =∞x+‘ ÉÏÇ¨@OQÍ QÍh, Ö’Ö’Ñ¨Å QÍh W`«~°∞Å#∞

Õfi+≤ã∞ÎO\Ï_»∞. Ñiã≤÷ «∞Å D ãfi~°∂áêxH ÉÏ èŒº « «=∞ áê„ «#∞

ã„Hõ=∞OQÍ x~°fiiÎOK«ÖËHõáÈ~Ú# «Å∞¡Å Õ. ã$+≤ìHõ~°Î „Ñu =∂ «$„j

ÇÏ$ ŒÜ«∞OÖ’ Hõ#fl Ñ≤Å¡Å H˘~°‰õΩ =∂Ü«∞x =∞=∞ «#∞ LOKå_»∞. D

=∞=∞`å#∞~åQÍÅ∞ ZO Œ∞‰õΩ? Jq HÀ~ Õq∞\? „Ñu Hõëêìhfl Éèíiã∂Î

«# Ñ≤Å¡Å jÅ x~å‡O HÀãO Hõ$+≤ KÕ¿ãO Œ∞‰õΩ! HÍx «Å∞¡Å∞

«=∞Ö’x D ãÇÏ[ „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ#∞ QÍ~å|O =~°H Ñiq∞ «O

KÕâß~°∞. « å¯~°OQÍ =∂#= « K≥_çáÈ~Ú# =∞#∞+µÅ J_»qQÍ

=∂iáÈ~ÚOk.

‰õΩ@∞O| rq «O 53

33. Ñ≤Å¡Å è•i‡Hõ tHõ∆„Ñã∞Î « Ñiã≤÷ «∞ÅÖ’ Ñ≤Å¡Å è•i‡Hõ tHõ∆ÔH· UO KÕÜ«∂ÅO_ô!

Jx KåÖÏ=∞Ok «e¡ ŒO„_»∞Å∞ J_»∞QÆ∞ «∞O\Ï~°∞. <å ã=∂ è•#OZÑC_»∂ XHõ >Ë – Ñ≤Å¡Å tHõ∆ ãOQÆu «~°∞"å «. =ÚO Œ∞ ÃÑ ŒÌÅ∞«=∞#∞ `å=Ú «sÊù Œ∞xK«∞ÛHÀ"åe. „Ñã∞Î « HÍÅOÖ’ Ñ≤Å¡ÖÖ’x

qâ◊$OYÅ`åfixH „Ñ è•# HÍ~°O |Ü«∞\ "å`å=~°O HÍ Œ∞, WO\"å`å=~°"Õ∞. WO\ "å`å=~°O "≥#∞Hõ L#fl ≥=~°∞? «e¡ ŒO„_»∞ÖËHõ •! WO\ "å`å=~°O x[ ÉèÏ=OÖ’ è•i‡Hõ "å`å=~°O –Ñ~°Ö’Hõ „Ñ è•#"≥∞ÿ# "å`å=~°O – HÍ#O «=~°‰õÄ Ñ≤Å¡Ö’¡ Ñi=~°Î#~å^Œ∞.

<Õ\ Ü«ÚQÆOÖ’ JãÖ·# ÑsHõ∆ èŒ#"Õ∞. =∞x+≤ <Õ_»∞ ÉÏQÍãOáêkã∞Î<åfl_»∞. «ÑC ÖË Œ∞. HÍx <Õ\ «e¡ ŒO„_»∞Å ãOáê Œ#Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨^è•# L^ÕÌâ◊O WO\’¡ qÖÏã¨=O`«"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ã=∞‰õÄ~°Û@O. Ñ≤Å¡Å „Ñu HÀÔ~¯#∞ f~°Û@O! D "≥∂A ZO «QÍÃÑiyáÈ~ÚO^ŒO>Ë, ^•^•Ñ¨Ù U WÅ∂¡ D „>ˇO_£‰õΩ Jf`«OQÍÖË^Õ"≥∂#xÑ≤ã¨∞ÎOk.

«e¡ ŒO„_»∞Å D ãfiÉèÏ=O „Ñu WO\h Jkè Éè∫uHõ « «fiÑÙHÍ~åö<åQÍ =∂iÛ"Õã≤Ok. „Ñu «b¡, „Ñu «O„_ô ≥e™È ≥bHÀ «=∞Ñ≤Å¡Å#∞ Ñ¨^•~°÷ Ñ¨Ó*Ï~°∞Å∞QÍ =∂~°Û\ÏxH˜ áÈ\©Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞.

W ŒO`å KÕã∂Î ‰õÄ_® «=∞ Ñ≤Å¡Å∞ è•i‡HõOQÍ ã∞tH∆ «∞Ö·, ãfi~åæxH

J~°› « ãOáêkOKåÅx "å~°∞ HÍOH∆ã∞Î<åfl~°∞.

Wk =\ì „Éèí=∞ =∂„ «"Õ∞. LÑ=∂#ÑÙ ÉèÏ+Ö’ K≥áêÊÅO>Ë


Wk 'U#∞QÆ∞ `ÀHõ‰õΩ QÍeÑ@O Hõ@ì_»O— =O\ Õ. <Õ\ «e¡ ŒO„_»∞Å∞

XHõ "≥·ÑÙ «=∞ Ñ≤Å¡efl 'Éè∫uHõ U#∞QÆ∞Å∞— QÍ «Ü«∂~°∞KÕã∂Î<Õ =∞~À"≥·ÑÙ

P U#∞QÆ∞ `ÀHõ‰õΩ è•i‡Hõ QÍeÑ@O Hõ\ÏìÅx HÀ~°∞ «∞<åfl~°∞. HÍx

D QÍeÑ@O LO@∞O^•? U#∞QÆ∞ `ÀHõ#∞ *Ï_çOK«QÍ<Õ, ^•~°O

≥y, QÍeÑ@O QÍÖ’¡ ZyiáÈ «∞Ok. «e¡ ŒO„_»∞Å∞ «=∞ Ñ≤Å¡efl

^è•i‡‰õΩÅ∞QÍ =∞ÅKåÅ#∞‰õΩO>Ë ^•xH˜ "å~°∞ `«y# =¸ÅºO

K≥e¡OKåeû LO@∞Ok. ÖË Œ#∞‰õΩO>Ë WÖÏO\ =OK«<åÑÓi « =∂@Å∞J#@O =∂#∞HÀ"åe.

34. Ju QÍ~å|O JãÅ∞H #+ìOJ=∂‡~Ú J «Î"åiO\˜H˜ "≥àÏ§Hõ ZÖÏQÆ∂ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞Hõ

«ÑÊ Œ∞. HÍ|\ì WO\’¡ L#fl<åflà◊§~Ú<å U Ñh áê\Ï ÖË‰õΩO_®Ç~ÚQÍ LO_»x=fiO_ç J#flk «e¡ ŒO„_»∞Å èÀ~° J~Ú LO@∞Ok.HÍx ÑÙ\ìO\’¡ Ñx KÕÜ«∞x Ñ≤Å¡ J «Î"åiO\’¡ =∂„ «O ZÖÏ KÕã∞ÎOk?Ñx KÕÜ«∞@O KÕ «<≥· ÕHõ •! HÍ|\ì «e¡ ŒO„_»∞Å D èÀ~° q∞ug∞i#QÍ~åÉÏxH =∞K«∞Û «∞#Hõ. Jk x[=∞~Ú# „¿Ñ=∞‰õΩ „ÑfHõ HÍ Œ∞.

J=∂‡~Ú ÑÙ\ì# ~ÀA #∞O_Õ P"≥∞ ÃÑo¡ HÀãO ™êÔ~ (ÃÑo§™ê=∞„y) «Ü«∂~°∞KÕ¿ã «e¡ ŒO„_»∞Å#∞ <Õ#∞ K«∂âß#∞. Wk =\ìJq"ÕHõO. D ™êÔ~ J=∂‡~Ú ^•OÑ¨`«º rq`åxH˜ JO`«QÍLÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»^Œx J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ `≥Å∞™ÈÎOk. '™êÔ~— XHõ

`å`å¯eHõ „Ñ Œ~°≈<Õ. P"≥∞ rq`åxfl fiÛk ŒÌ\ÏxH Jk U q èŒOQÍ#∂

LÑÜ≥∂QÆÑ_» Œ∞. fiÛk ŒÌ@O J<Õk x~°O «~° ™ê èŒ#`À =Ú_ç=_ç

LOk, „Ñ Œ~°≈<å =ã∞Î=ÙÅ`À HÍ Œ∞.

‰õΩ@∞O| rq «O 55

`«e¡^ŒO„_»∞Å Jã¨Å∞ Ñ¨x =~°Hõ\Ïflxfl, q"åÇ¨Ï ™ê=∞„yx

«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞@O HÍ Œ∞. ÃÑ·QÍ "å~°∞ «=∞ J=∂‡~Úx «Ü«∂~°∞

KÕÜ«∂e. P"≥∞‰õΩ =∞Oz q^•º|∞ Œ∞úÅ∞ <Õ~åÊe. ãO™ê¯~°O <Õ~åÊe.

ãÖ™ê~° ÅHõ ∆O Z~°∞HõÑ¨~ °Kåe. J‰õΩ=#∞, q#Ü«∂xfl

#∂iáÈÜ«∂e.

Ju QÍ~å|O (Pampering) XHõ ãOã¯$uH =∂~°∞¿Ñ~°∞. „Ñu

q+Ü«∞OÖ’ Jk =ºHõÎ=∞=Ù «∂ LO@∞Ok. L^•ÇÏ~°‰õΩ : Ñ≤Å¡"å_»∞

HÀiO ŒÖÏ¡ ≥zÛ=fi@O, Ñ≤Å¡"å_»∞ U «ÑCKÕã≤<å 'áêÑO Ñã≤"å_»∞

Hõ •!— JO@∂ = ŒeÃÑ@ì_»O, «=∞ Ñ≤Å¡Å#∞ =\ì J=∂Ü«∞‰õΩÅx

`«ÅáÈÜ«∞@O, „Ñü q+¨Ü«∞OÖ’#∂ `«Ñ¨C W`«~°∞ÅÃÑ· <≥@ì_»O,

z~°∞uà◊√§ q+Ü«∞OÖ’ Ñ≤Å¡Å∞ Uk J_çy<å H˘xÃÑ@ì_»O, PYiH

"åi P~ÀQÍºxfl ‰õÄ_® ÖHõ KÕÜ«∞HõáÈ=@O, Ñ≤Å¡Å KÕ « Ñx

KÕ~ÚOK«HõáÈ=@O, «ÑÊ~Ú<å XÑÊ~Ú<å =∂ Ñ≤Å¡Å∞ =∂ W+ìO

Jx J#@O, r=# áÈ~å\ÏxH Ñ≤Å¡Å#∞ P=∞_» Œ∂~å# LOK«@O,

"å~°∞ Ju x„^•Ö’Å∞~°∞QÍ =∂i<å =∞O ŒeOK«Hõ áÈ=@O, á¶êº+<£

¿Ñi@ "å~°∞ HÀiO ŒÖÏ¡ H˘x W=fi@O, Ñã≤ «#O #∞O_Õ "åix

á¶êº+<£‰õΩ ÉÏxãÅ∞QÍ =∂~°Û@O – W`åºk=hfl Ñ≤Å¡efl ÑxH=∂e#"å~°∞QÍ «Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~Ú.

35. XHõ ãOÑ¶∞@#XHõ ~ÀA ÉèÏ~° « Õâ◊OÖ’x XHõ Ñ@ìO #∞O_ç á¶È<£ =zÛOk.

XHõ =Úã≤¡O =∞Ç≤Ïà◊ KÕã≤# á¶È<£ Jk. <å K≥e¡H – P"≥∞ Éèí~°ÎQÍiH


=∞ èŒº q"åÇ#O «~°O qÉèË •Å∞ =KåÛ~Ú. ZO « „ÑÜ«∞uflOz<å

"åi =∞ èŒº ~år ‰õΩ Œ~°ÖË Œ∞. PYiH =º=Ç~°O q_®‰õΩÅ ^•HÍ

=zÛOk. D ~ÀA ™êÜ«∞O„`«O q_®‰õΩÅ Ñ¨„`«OÃÑ· ãÖ`«HÍÅ∞

KÕÜ«∞É’`ÀOk =∂ K≥e¡. q_®‰õΩÅ `«~°∞"å`« =∂ K≥e¡ rq`«O

ÉÏQÆ∞Ñ_®Åx «=∞~°∞ „áêi÷OK«O_ç Jx K≥Ñ≤ÊO^•"≥∞.

''XHõ™êi <å`À =∂\Ï¡_»=∞x g∞ K≥e¡H K≥ÑC—— J<åfl<Õfl#∞.

P «~°∞"å « P"≥∞ K≥e¡ >eá¶È<£Ö’ ##∞fl ãO„ÑuOzOk. WO «H©

g∞ W ŒÌi =∞ èŒº L#fl qÉèË •ÖËq∞\? J#_çQÍ#∞. P"≥∞ q=~°OQÍ

K≥Ñ≤ÊOk. K«∂_»=∂‡! #∞=Ùfi K≥¿ÑÊ ŒO`å x["≥∞ÿ Õ Wk ã=∞¿ãº HÍ Œ∞.

W ŒO`å h =∞#ã∞Ö’ QÆ∂_»∞Hõ@∞ì‰õΩ#fl P «‡ #∂º#`å ÉèÏ=#. H˘xfl

q+Ü«∂ÅÖ’ h=Ù J#=ã~°OQÍ Ju *Ï„QÆ «Î‰õΩ áÈ «∞<åfl"£. x#∞fl

#∞=Ùfi x„QÆÇ≤ÏOK«∞HÀ. ''<Õ<Õ PÜ«∞# =∂@Å‰õΩ ZO Œ∞‰õΩ Ö’|_®e?

PÜ«∞# QÍ~°∞ ‰õÄ_® <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ q#=K«∞Û Hõ •!—— J<Õ ÑO «O

=∂#∞HÀ Jx P"≥∞‰õΩ #K«Û*áêÊ#∞.

H˘xfl ãÖÑ¶∞@#Å`À ã¨Ç¨ <Õ<å"≥∞#∞ ã¨=Ú^•~ÚOKå#∞.

rq «O ≥·fiáêH∆Hõ (Bilateral) „áêuÑkHõÃÑ· ™êQÆ Œ∞. Jk x «ºO UHõÑHõ∆

(Unilateral) „áêuÑkHõÃÑ·# #_»∞ã∞ÎOk. #∞=Ùfi ‰õÄ_® nxH Jf «O

HÍ Œx É’ èŒÑiKå#∞. nxx k=º Y∞~üP<£ 'Y"åfiq∞Ü«∞ ü— (J<£

x™ê – 34) `À áÈeÛOk. JO>Ë XHõ HõOÃÑh ÖË • XHõ ãOã÷Ö’

_≥·Ô~Hõì~üQÍh, ÉÏãπ QÍh L#fl>Ë¡ WO\’¡ ‰õÄ_® XHõ =ºHÎ ãO~°Hõ∆‰õΩ_»∞QÍ

ÖË • ÉÏãπ (Boss) QÍ LO_®eû =ã∞ÎOk. W^˘Hõ „ÑHõ$u xÜ«∞=∞O.

‰õΩ@∞O| rq «O 57

nx ãO|O èŒO eOQÆÑ~°=∞~Ú# ã=∂# «Å`À<À, Jã=∂# «Å

`À<À ÖË^Œ∞. D xÜ«∞=∂xH˜ Hõ@∞ì|_»HõáÈ`Õ ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷

zè<åflaè#fl=∞~ÚáÈ «∞Ok. '=º=ã÷— ÖË#O «=~°‰õÄ U ãO™ê÷ Jaè=$kúK≥O Œ Œ∞ JO@∂ P"≥∞‰õΩ #K«Û*áêÊ#∞.

Z@ìHÅ‰õΩ P J=∂‡~Ú <å ã¨ÅÇ¨#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOzOk.Éèí~°Î À Hõeã≤ LO_»\ÏxH JOwHõiOzOk. «# q_®‰õΩÅ _ç=∂O_»∞#∞LÑ¨ãÖÇ¨ÏiOK«∞‰õΩO@∂, ÉË+¨~°`«∞QÍ Éèí~°Î`À HÍÑ¨Ù~°O KÕ™êÎ#xK≥Ñ≤ÊOk. nx ÑiÏ=∞O ãHÍ~å «‡Hõ (Positive) ~°∂ÑOÖ’ =ÚO Œ∞‰õΩ=zÛOk. WÑC_»∞ "åi ŒÌ~°∂ P Œ~°≈ ŒOÑ «∞Å =∂kiQÍ P#O ŒOQÍrqã¨∞Î<åfl~°∞.

36. ã=∞ LrÅ =∞ èŒº q"åÇÏO

Jxfl q è•ÖÏ 'ã=∞O— (‰õΩÑ¶πfi) QÍ L#fl"åi =∞ èŒº<Õ q"åÇÏ

ãO|O èŒO ‰õΩ Œ~åÅx, ã=∞ LrÅ∞QÍ L#flÑC_Õ ŒOÑ «∞Å =∞ èŒº

ã¨ Œ=QÍÇ¨Ï# LO@∞O Œx ™ê è•~°OQÍ J#∞‰õΩO@∂ LO\Ï~°∞.

™ê=∂lHõOQÍ, Pi÷HõOQÍ Ô~O_»∞ ÑH∆ÍÅ "å~°∞ ã=∂#OQÍ ÖË‰õΩO>Ë

ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ‰õΩ W|ƒO Œ∞Å∞ «ÑÊ=x ‰õÄ_® JO@∞O\Ï~°∞. HÍx W^˘Hõ

'HõÅÊ#— =∂„ «"Õ∞. Ñ¶e`åÅÃÑ· Œ$+≤ìx ™êi¿ãÎ ã=∞ LrÅ#|_Õ

ŒOÑ «∞Å =∞ èŒº ‰õÄ_® ÖHõ ‰õΩ q∞Oz# ã=∞ãºÅ∞ «ÖuÎ<å~Ú.

ã∞Y ãO™ê~°O HÀãO HÍ=Åã≤Ok ã=∞ «fiO (‰õΩÑ¶πfi) HÍ Œ∞, HÍÑÙ~°O

KÕ¿ã Hõà◊. (HÍÑÙ~°O KÕ¿ã ^•x 'Hõà◊— HÍeQÀ@ ŒQÆæ~ ≥Å∞ã∞ÎOk

J#flk =∞# ≥Å∞QÆ∞<å@ Ö’HÀHÎ – J#∞"å Œ‰õΩ_»∞)


ŒOÑ «∞Ö’¡ XHõiH áêâßÛ «º ÉèÏ"åÅ∞O>Ë =∞~˘HõiH „áêK«º

ÉèÏ"åÅ∞<åflÜ«∞<À, XHõ~°∞ èŒx‰õΩÖ· Õ WOH˘Hõ~°∞ ¿Ñ Œ"å~°<À, XHõ~°∞

ÑÖ¡@∂i"åÔ~· Õ =∞~˘Hõ~°∞ Ñ@fl"åã≤ J<À, XHõ~°∞ JO Œ"≥∞ÿ# "åÔ~· Õ

=∞~˘Hõ~°∞ JO ŒqHÍ~°=∞<À, XHõ~°∞ Z„~°QÍ |∞„~°QÍ LO>Ë =∞~˘Hõ~°∞

#Å¡QÍ L<åfl~°<À, XHõi =Ü«∞ã∞û Z‰õΩ¯=QÍ LO>Ë WOH˘Hõ~°∞ «‰õΩ¯=

=Ü«∞ã∞¯Å<À – WÖÏ Z<Àfl q è•Å∞QÍ Jã=∂# «#∞ JO@QÆ_»∞

«∞O\Ï~°∞. D_»∂ *’_»∂ ‰õΩ Œ~°ÖË Œx ≥QÆ ÉÏ èŒÑ_çáÈ «∞O\Ï~°∞.

W ŒO`å JãO| Œú"≥∞ÿ# HõÅÊ#. WO\ Ñiã≤÷u XHõ ãOÑÓ~°‚

ãOã÷ (Institute) =O\ Œ#fl q+Ü«∞O "åãÎ=O. XHõ ™ê è•~° ãOã÷

=∂kiQÍ QÆ$ÇÏ ãOã÷‰õΩ ‰õÄ_® H˘xfl qÉèÏQÍÅ∞ LO\Ï~Ú. #Å∞QÆ∞~°∂

K≥ÑC‰õΩ<Õ D 'Jã=∂# «Å#∞— "Õ∞<Õ*ò (Manage) KÕ¿ã J «ºO «

ã∞Å∞"≥·# Ñ Œú «∞Å∞<åfl~Ú. "å\Ö’ XHõ>Ë=∞O>Ë PÅ∞=∞QÆe ŒÌ~°∂

HÍ~°º qÉèí[# (Division of work) ã∂„`åxfl áê\OKåe. "å~°∞ «=∞

«=∞ ™ê=∞~å÷ºxfl, ≥eq Õ@Å#∞, Jaè~°∞zx |\ì XHõ HÍ~°º qÉèÏQÍxfl

ZOÑ≤Hõ KÕã¨∞HÀ"åe. «=∞ HÍ~°º ŒHõ∆ «#∞ |\ì ^•xx ¿ãfiK«ÛùQÍ

x~°fiÇ≤ÏOKåe.

D HÍ~°º qÉèí[# ã∂„ «O ãÔHûãπ H˘~°‰õΩ "å~°∞ XHõ +~° «∞‰õΩ

Hõ@∞ì|_®e. J Õ=∞O>Ë "å~°∞ «=∞ «=∞ HÍ~°ºÑikèÖ’<Õ LO_®e.

Ô~O_À "åx HÍ~°º qÉèÏQÆOÖ’ J#=ã~° *’HõºO KÕã∞HÀ~å Œ∞. ã=∞LrÅ∞ HÍ Œx J#∞‰õΩ#fl"åi ŒOÑ «∞Å =∞ èŒº D ~°Hõ=∞~Ú# HÍ~°ºqÉèí[# [iy Õ U W|ƒOn LO_» Œ∞.

‰õΩ@∞O| rq «O 59

37. L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|OÃÑo§ HÍQÍ<Õ H˘ «Î ŒOÑ «∞Å∞ L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|OÖ’ LO_®ÖÏ?

ÖËHõ "Õ~°∞QÍ H˘ «Î HÍÑÙ~°O ÃÑ\ÏìÖÏ? J<Õ ã=∞ãº =ÚO Œ∞‰õΩ =ã∂ÎLO@∞Ok. W Õ À +¨sÜ«∞ ü Ñ¨~°"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨º HÍ<ÕHÍ Œ∞. Ô~O_»∞Ñ Œú «∞Å∂ ã=∞‡ «"Õ∞. HÍx <å J#∞Éèí=OÖ’xH =zÛ# ÑÅ∞ q+Ü«∂Å^Œ$ëêìº <Õ<≥Ñ¨C_»∂ L=∞‡_ç ‰õΩ@∞OÉÏxˆH „áê=ÚYºO W™êÎ#∞.ŒOÑ «∞Å∞ QÆ#Hõ qAÖ· LO>Ë "åiH L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|O ã~°fiq è•ÖÏ

„âıÜ«∞ã¯~°"≥∞ÿ LO@∞Ok.

„Ñü WO\˜H© Z<Àfl J=ã¨~åÅ∞O\Ï~Ú. q[Ü«∞=O «"≥∞ÿ#rq`« x~å‡O H˘~°‰õΩ x`«ºO qq^èŒ J=ã¨~åÅ#∞ f~°Û=Åã≤LO@∞Ok. D HÀO #∞Oz K«∂ã≤#ÑÙ_»∞ "Õ~°∞QÍ HÍÑÙ~°O KÕ¿ã"åiHõ<åfl L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|OÖ’ L#fl"å~°∞ Z‰õΩ¯= „ÑÜ≥∂[<åÅ∞á⁄O Œ∞`å~°∞. "Õ~ ‰õΩOÑ\ ÃÑ\ì#"å~°∞ "≥Ú Œ\’¡ W ŒÌ~ LO\Ï~°∞.P «~°∞"å « Ñ≤Å¡Å∞ =zÛ KÕ~åÎ~°∞. nxH aè#flOQÍ L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O|OÖ’J<ÕHõ=∞Ok „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞O\Ï~°∞. ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ "å~°∞ "Õˆ~fi~°∞<≥·ÑÙÏºÅ∞ QÆÅ "åÔ~· LO\Ï~°∞. Wk *Ï~ÚO\ò á¶êq∞bH ZO «QÍ<ÀLÑ¨Hõiã¨∞ÎOk. nx=Å¡ ‰õΩ@∞O|OÖ’x „Ñü =ºH©Î Jxfl Ñ¨#∞eflKÕÜ«∂eû# J=ã~°O LO_» Œ∞. Ñ~°ãÊ~° ãÇÏHÍ~°O`À, ãÅÇÅ`ÀJxfl Ñ#∞Å∂ ãHÍÅOÖ’ J~ÚáÈ`å~Ú.

L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O| Ñ Œúu Ñ¶e «O s`åº ZO`À LÑÜ«ÚHõÎ"≥∞ÿ#k.J~Ú Õ •xH˘Hõ =¸ÅºO K≥e¡OK«@O J=â◊ºO. J Õ=∞O>Ë ‰õΩ@∞O|ãÉèí∞ºÖ’¡ HõhãO H˘O Œ~°~Ú<å "≥#H¯ «Qæ ã∂ÊùiÎ (Receding Spirit)

x ÑÙHÑÙK«∞ÛHÀ"åe. JO>Ë ZÑC_»∞, U q"å^•ãÊ Œ q+Ü«∞O


`«ÖˇuÎ<å `å=Ú XHõ J_»∞QÆ∞ "≥#H˜¯ `«QÍæe. áÈ\ÏáÈ\©QÍ

=º=ÇÏiOK«‰õÄ_» Œ∞. L=∞‡_ç ‰õΩ@∞O| q[Ü«∞O "≥#∞Hõ L#fl UÔH·Hõ

+~° «∞ W Õ. D +~° «∞‰õΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»ÖËx"å~°∞, ÃÑo¡ HÍQÍ<Õ

"Õ~°∞QÍ áÈ~Ú H˘ «Î HÍÑÙ~°O ÃÑ@∞ìHÀ=K«∞Û.

rq «OÖ’ „Ñu =ºH©Î Ô~O_çO\Ö’ U^À XHõ åºQÆO KÕÜ«∂eû

LO@∞Ok. á⁄O ŒÉ’ÜÕ∞ ÖÏÉèíO HÀãO J «#∞ «# JÇxfl (Ego)

J~Ú<å JK«∞HÀ"åe. ÖË^• `«# JÇ¨ÏO (Jaè*Ï`«ºO) HÀãÖ

ÖÏÉèÏ#fl~Ú<å = ŒÅ∞HÀ"åe. U =ºHÎHõ~Ú<å UHõ HÍÅOÖ’ Ô~O_»∞

=ã∞Î=ÙÅ∂ ŒHõ =Ù.

38. J`åÎ HÀ_»à◊§ ã=∞ãºWk „Ñü WO\Ï LO_Õ^Õ. HÍx W^˘Hõ "åã¨ÎqHõ ã¨=∞ã¨º

HÍ^Œ∞. W^ŒO`å Jã¨Ç¨Ï[=∞~Ú# ÉèÏ"åÅ∞ ÉèÏ=#Å =Å¡

L «Ê#fl=∞=Ù «∞Ok. =∂#ã≤Hõ=∞~Ú# ã=∞ãº ™ê è•~°OQÍ PÖ’zOKÕ

™ê÷~Úx|\˜ì LO@∞Ok. PÖ’K«# ^•fi~å<Õ nxx J=bÅQÍ

Ñï+¨ iOK«=K«∞Û.

L^•Ç¨Ï~°‰õΩ : XHõ WÅ∞¡Ok. P WO\˜ =~°O_®Ö’ XHõ

=∞OK«O LOk. P =∞OK«OÃÑ· J «ÎQÍ~°∞ Pã‘#∞Ö· L<åfl~°∞. J Õ

ã=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞ ‰õÄ «∞~°∞ =zÛ P =∞OK«OÃÑ· «e¡ „ÑHõ <Õ Ñ_»∞‰õΩO>Ë

U ã=∞™êº LO_» Œ∞. ÃÑ·QÍ PáêºÜ«∞ « À ‰õÄ «∞~°∞ «Å x=Ú~°∞ «∞Ok

P Ü«∞=∞‡! HÍx J Õ =∞OK«OÃÑ· – J «ÎQÍ~°∞ ‰õÄ~°∞Ûx LO_»QÍ –

HÀ_»Å∞ =zÛ Ñ_»∞‰õΩO>Ë<Õ 'ã=∞ãº— "≥Ú ŒÅ=Ù «∞Ok. D HÀ_»Å∞

‰õΩ@∞O| rq «O 61

Ñ≤Å¡‰õΩ ÉÁuÎQÍ ãO™ê¯~°"Õ∞ ÖË Œx, «e¡ ŒO„_»∞Å∞ P"≥∞‰õΩ =∞Oz =∞~åº Œ<Õ~°ÊÖË Œx HÍ"≥∞O\òû KÕã∞ÎOk J «ÎQÍ~°∞.

Ñiã≤÷ «∞Å D ãfi~°∂áêxH J`åÎHÀ_»o§ ŒÌ~°∂ ÉÏ èŒ∞ºÖË. J «Î«# HÀ_»efl ‰õÄ «∞~°∞QÍ K«∂ã∞‰õΩO>Ë, HÀ_»Å∞ «# J «Î#∞ «e¡QÍ

ÉèÏq¿ãÎ Jãb ã=∞¿ãº LO_» Œ∞. «b¡‰õÄ «∞à◊§ =∂kiQÍ<Õ J`åÎHÀ_»à◊√§‰õÄ_® ZOK«HÍ¯ ãO`À+OQÍ QÆ_»Ñ=K«∞Û.

Wk „ÑHõ$u xÜ«∞q∞Oz# =º=ã÷. „Ñu ‰õÄ «∞~°∂ XHO\HÀ_»Ö· LO_»=Åã≤=ã∞ÎOk. „Ñu «b¡ J «ÎQÍi áê„ «#∞ áÈ+≤OK«=Åã≤#Ñiã≤÷u U~°Ê_»∞ «∞Ok. Wk ã$+≤ìHõ~°Î xi‡Oz# „áêHõ$uHõ =º=ã÷.„Ñu „ã‘Î, „Ñu ‰õÄ «∞~°∂ D =º=ã÷ À ã=∞#fiÜ«∞O K≥O Œ=Åã≤O Õ.D =º=ã÷ À ã=∞~°ãO K≥O Œx „ã‘Î XHõ q èŒOQÍ «# ã$+≤ìHõ~°Î#∞ZkiOz#>Ë¡.

39. ¢ã‘Î H©ÅHõ áê„ «''„Ñu Q˘ÑÊ HÍ~°ºO P~°OÉèíOÖ’ XHõ „ã‘Î LO@∞O Œ——<Õk POQÆ¡

Ö’HÀHÎ –

There is a woman at the beginning of all great things.

nxH „Ñ|Å `å~å¯O qâ◊fiqMÏº « âß„ãÎ"Õ «Î ä•=∞ãπ JÖÏfiZ_çã<£ (=∞~°O : 1931) «e¡ <åhû Z_çã<£ (Nancy Elliott

Edison), P"≥∞ 1871Ö’ =∞~°OzOk. P"≥∞ XHõ ã∂¯Öò \©K«~ü.=∂=¸Å∞ \©K«~ü HÍ Œ∞, âß„ãÎ"Õ «ÎÅ *Ïa`åÖ’ ä•=∞ãπ Z_çã<£ J<Õ=∞~À =ºHÎ ¿Ñ~°∞#∞ KÕiÛ# \©K«~ü. D âß„ãÎ"Õ «Î "Õ~ÚHõ<åfl Z‰õΩ¯=Pq+¯~°ÖË KÕâß_»∞.


nx "≥#∞Hõ F Q˘ÑÊ K«i„ « LOk. Z_çã<£H ÉÏÅºO #∞O_ÕF Ö’ÑO LO_Õk. J «x qxH_ç â◊HÎ KåÖÏ «‰õΩ¯=. JO Œ∞=Å¡J`«x ã¨∂¯Å∞ K«^Œ∞=Ù ‰õÄ_® Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^Œ∞. HÍx J`«#∞ XHõK« Œ∞=Ù~åx "å_»∞QÍ q∞yeáÈ=@O <åhû Z_çã<£H ã∞ «~å=¸ã¨Ç≤ÏOK«ÖË^Œ∞. J`«xH˜ K«^Œ∞=ÙÅ∞ K≥¿ÑÊ ÉÏ^èŒº`«#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍã‘fiHõiOzOk. «# WÅ∞¡<Õ |_çQÍ =∂~Ûã≤Ok. « «Êùe «OQÍ Z_çã<£ã∂¯Å∞‰õΩ "≥à◊§HõáÈ~Ú#ÑÊ\H© XHõ q^•º=O «∞_»∞QÍ fiÛk ŒÌ|_®¤_»∞.

Z_çã<£ «# rq « HÍÅOÖ’ «##∞ fiÛ kkÌ# «e¡áê„ «#∞âß¡Ñ¶≤∞ã∂Î WÖÏ J<åfl_»∞ :

She instilled in me the love

and the purpose of learning.

''P"≥∞ <åÖ’# K« Œ∞=Ù ^•fi~å „¿Ñ=∞#∞, q^•º~°<å L ÕÌâßºxfl#∂iáÈã≤Ok.——

WÖÏO\ Q˘ÑÊ áê„ «#∞ „Ñu „ã‘Î áÈ+≤OK«QÆÅ Œ∞. „Ñu „ã‘Î «#ã$+≤ìHõ~°Î «~°Ñ¶Ù# D ~°Hõ=∞~Ú# áê„ «#∞ áÈ+≤OKÕ ãOÑÓ~°‚ „ÑuÉèí Àáê>Ë ã$+≤ìOK«|_»∞ «∞Ok. =∂#= x~å‡OÖ’ „Ñu „ã‘Î F Q˘ÑÊÉèí∂q∞Hõ#∞ x~°fiiÎOK«QÆÅ Œ∞. HÍHõáÈ Õ P"≥∞ «#Ö’x ≥·= „Ñ™êk «â◊HÎÜ«Ú‰õΩÎÅ#∞ ≥Å∞ã∞HÀ"åe. «~°∞"å « =„[ ãOHõÅÊO`À "å\xqxÜ≥∂QÆOÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ~å"åe. J~Ú`Õ WÖÏO\˜ áê„`«#∞áÈ+≤OK«\ÏxH˜ ã¨Ç¨Ï#O, ã¨÷~Ú~°ºO, ™êÇ¨ÏãÖ J=ã¨~°O. „ÑüÉèíJ<Õk ã$+≤ìHõ~°Î «~°Ñ¶Ù# Åaèã∞ÎOk. HÍx ãÇÏ# ã÷~Ú~åºÅ =¸ÅºO„Ñu XHõ ~°∂ «=∞ «~°Ñ¶Ù# W"åfieû LO@∞Ok. U „ã‘Î D =¸ÖÏºxflK≥e¡Oz<å P"≥∞ ä•=∞ãπ Z_çã<£ «e¡ =∂kiQÍ<Õ F L#fl «x~å‡Ï «‡Hõ áê„ «#∞ áÈ+≤OK«QÆÅ∞QÆ∞ «∞Ok.

‰õΩ@∞O| rq «O 63

40. XHõ ÉèÏ~åº? |Çï ÉèÏ~°ºÖÏ?k=º Y∞~üP<£Ö’x 4= J è•ºÜ«∞OÖ’ XHõ ÑÙ~°∞+µ_»∞ #Å∞QÆ∞~°∞

„ã‘ÎÅ#∞ q"åÇÏ=∂_ÕO Œ∞‰õΩ J#∞=∞u W=fi|_çOk (J<£ x™ê : 4).

nx J~°÷O <åÅ∞QÆ∞ ÃÑo§à◊√§ KÕã∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ qK«ÛÅq_çQÍ J#∞=∞u

W=fi|_çO Œx ZO «=∂„ «O HÍ Œ∞. ™ê è•~°OQÍ XHõ =∞QÆ"å_»∞

XHõ ÉèÏ~°º`À<Õ ãiÃÑ@∞ìHÀ"åÅx P ÕtOK«|_çOk. HÍx x[OQÍ

U ≥·<å JÖÏO\ J=ã~°O U~°Ê_ç Õ J\ì Ñiã≤÷uÖ’ =∞x+≤ XHõ\Hõ<åfl

Z‰õΩ¯= q"åÇÅ∞ KÕã∞HÀQÆÅ_»∞. JO>Ë Ô~O_»∞ ÖËHõ =¸_»∞ ÖËHõ

<åÅ∞QÆ∞.

D J=ã~°O ZÑC_»∞ U~°Ê_»∞ «∞Ok? U ≥·<å XHõ *ÏfÜ«∞

qÑ¨ «∞Î =zÛÑ¨_ç#Ñ¨C_»∞ ã¨=∂[OÖ’ „ã‘ÎÅ ãÖYº Ñ¨Ù~°∞+¨µÅHõ<åfl

JkèHõO (Surplus) QÍ LO@∞Ok. ÑÙ~°∞+µÅ∞ „ã‘ÎÅ HõO>Ë «‰õΩ¯=

ãOYºÖ’ LO\Ï~°∞. D x+ÊuÎ ≥|ƒu#flÑC_»∞ UHõ Ñffl „=`åxfl

áê\˜¿ãÎ ã¨=∂[OÖ’ ZO`À=∞Ok „ã‘ ÎÅ∞ ÃÑo§ HÍ‰õΩO_®<Õ

LO_çáÈ`å~°∞.

U ã¨=∂[OÖ’#~Ú<å „ã‘ÎÅ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ Hõ<åfl JkèHõOQÍ

L#flÑC_»∞ XHõ ãOH¡+ì Ñiã≤÷u Z Œ∞~°=Ù «∞Ok. JÑC_»∞ ZOÑ≤Hõ

(Choice) XHõ ÃÑo§H – J<ÕHõ ÃÑo§à◊§‰õΩ =∞ èŒº LO_» Œ∞. JÑC_»∞

ZOÑ≤Hõ XHõ ÃÑo§H – Ö·OyHõ qâ◊$OYÅ`åfixH =∞ èŒº LO@∞Ok.

ã¨=∂*Ïxfl Öˇ·OyHõ qâ◊$OYÅ`«fiO (Sexual Anarchy) #∞O_ç

HÍáê_»\ÏxH |ÇïÉèÏ~åº`åfixfl (Polygamy) J=ÅOaOK«@O q<å


=∂~åæO «~°O LO_» Œ∞. JO>Ë JÖÏO\ ã=∞Ü«∞OÖ’ XHõ ÑÙ~°∞+µ_çHXHõ\Hõ<åfl Z‰õΩ¯= q"åÇÅ∞ KÕã∞‰õΩ<ÕO Œ∞‰õΩ J#∞=∞u WzÛf~åe.

"åãÎ"åxH q"åÇÏO (xHÍÇπÏ) ãÇÏ[ Ñ Œúu XHõ ÑÙ~°∞+µ_çHXHõ „ã‘ÎÜÕ∞. „ã‘ÎÖ’ ãÇÏ[OQÍ «# ã=u (Second wife) Ñ@¡ =ºu~HõÉèÏ=# LO@∞Ok. UHõ Ñffl „= «"Õ∞ ãÇÏ[=∞~ÚO Œ#\ÏxH DXHõ¯ q+¨Ü«∞O KåÅ∞. |Ç¨ïÉèÏ~åº`«fiO (Poligamy) q^è•#Oq<å~ÚOÑÙ`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk, J™ê è•~° ã≤÷uÖ’ J=ÅOaOK«|_Õk.Jk J=ã~åxfl |\ì (Law of Necessity) JOwHõiOK«|_çOk. D~°Hõ=∞~Ú# ZÔHûÑ¬#Öò K«@ìO rq «ÑÙ Jxfl =º=Ç~åÅ‰õÄ =iÎã∞ÎOk.J~Ú Õ ZÔHûÑ¬#Öò K«@ìO ZÔHûÑ¬#Öò K«@ì"Õ∞. ^•xH ™ê è•~° K«@ì™ê÷~Ú W=fi|_» Œ∞.

Y

‰õΩ@∞O| rq «O 65

Documents

Family Life