Embed Size (px)
Citation preview
GARTNER CONSULTING
This presentation, including any supporting materials, is owned by Gartner, Inc. and/or its affiliates
and is for the sole use of the intended Gartner audience or other authorized recipients. This
presentation may contain information that is confidential, proprietary or otherwise legally protected,
and it may not be further copied, distributed or publicly displayed without the express written
permission of Gartner, Inc. or its affiliates.
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Samenvatting eindrapportage
Expert judgement ICT landschap ProRail
ProRail
Version 2.5
28 Januari 2016
1
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
ManagementsamenvattingProRail – gericht op robuustheid en professionaliteit
Op basis van informatiebronnen en interviews uit het verleden herleidt Gartner dat tot een decennium geleden sprake
was van een beperkte robuustheid van de door ProRail geleverde dienstverlening. Niet alleen trad toen een veelvoud
van het hedendaagse aantal trein aantastende onregelmatigheden (TAO) als gevolg van ICT op*, ook was er geen
mogelijkheid tot uitwijk, met potentieel een maandenlange onderbreking van de dienstverlening tot gevolg. De
historische informatie geeft het beeld van een ICT-organisatie die niet beschikte over een met de toenmalige marktnorm
vergelijkbaar ‘Infrastructure & Operations’-volwassenheidsniveau.
Sinds het bestaan van de BV ProRail in 2005 zijn meerdere succesvolle initiatieven ontplooid om een
professionaliseringsslag te maken en de robuustheid van de dienstverlening te verbeteren. De initiatieven bestonden
onder meer uit het introduceren van een kader voor de besturingslast (PEQs) voor het verkrijgen van controle op het
projectenportfolio, het onder strikte regie vervangen van grote software-systemen**, het vervangen van Onderposten,
het realiseren van uitwijk voor de dertien VL-Posten, het vernieuwen én redundant maken van de GSMR-centrale en het
definiëren van een goede informatiestrategie***. Dit heeft geleid tot een substantiële daling van het aantal TAO’s, een
toename van de projectbeheersing en een ICT-organisatie die zich met een ‘Infrastructure & Operations’-
volwassenheidsniveau dicht op de gemiddelde marktnorm bevindt.
Concluderend stelt Gartner dat ProRail het afgelopen decennium aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt. De ICT
systemen en dienstverlening kennen door eerdere maatregelen een laag risicoprofiel en zijn robuust.Twee punten
verdienen op korte termijn nog wel aandacht. Dat is de verbetering van de staat van de post Kijfhoek en een betere regie
over de impliciete integratie over de twee domeinen van treindienst en interne bedrijfsvoering heen****. Voor het
verkrijgen van maximale control adviseert Gartner daarnaast nog een aantal aanvullende maatregelen die de
robuustheid van de dienstverlening verder kunnen versterken. Deze verbeteringen worden door de ICT-organisatie
binnen ProRail onderkend en met het aanwezig zijn van de juiste competenties heeft Gartner er vertrouwen in dat op
verdere verbetering gestuurd gaat worden.
* Het aantal TAOs in 2015 bedraagt slechts 14% van het aantal in 2007
** De gekozen aanpak binnen deze trajecten en het ‘oog voor detail’ op
m.n. software-bugs heeft een sterke bijdrage gekend op o.m. de daling
van het aantal TAO
*** Door Gartner vastgesteld in een eerdere analyse / audit op de
Informatiestrategie
**** Er zijn experts voor domein treindienst en er zijn experts van domein
interne bedrijfsvoering, er zijn echter weinig tot geen experts die van beide
zijn en de integratie over beide domeinen heen bewaken
2
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
ManagementsamenvattingProRail – gericht op robuustheid en professionaliteit
Gartner heeft drie aandachtsgebieden vastgesteld die betrekking hebben op verdere procesoptimalisatie, het verder robuust maken van
de dienstverlening en het onder regie bewaken van de toenemende verwevenheid tussen de systemen voor de treindienst (Post21-
domein) en de interne bedrijfsvoering (GID-domein).
Robuustheid (DC):
Gartner concludeert dat er een heldere scheiding is aangebracht tussen de nationale/centrale datacenters voor de automatisering van de
interne bedrijfsvoering en de lokale datacenters met daarin de voorzieningen voor de posten van Verkeersleiding (VL Posten). Dit draagt
bij aan de robuustheid van de spoordienstverlening*. Uitzondering op het goede niveau vormt het datacenter op de post Kijfhoek, deze is
beslist van onvoldoende niveau en vormt daarmee een risico voor de dienstverlening van het goederenvervoer. Voor de VL Posten is het
mogelijk om de individuele VL Post uit te wijken**. Omdat uitwijk van Kijfhoek wel is geregeld, maar door de staat van het datacenter, de
uitwijkperiode naar verwachting langer gaat duren, vormt dit voor de andere posten een risico.
Omdat voor de nationale datacenters met betrekking tot de systemen van interne bedrijfsvoering geen toewijzingsbeleid is, is het tot op
heden niet mogelijk geweest om hiervoor uitwijktesten uit te voeren. Dit brengt bij een calamiteit het risico met zich mee dat (delen van)
omgevingen die betrekking hebben op die interne bedrijfsvoering onvoldoende snel ‘opgebracht’ kunnen worden.
Regie op Post21 / GID:
De ICT-organisatie kenmerkt zich door een afzonderlijke focus op het Post21 domein (treindienst) en het GID domein (interne
bedrijfsvoering), dit terwijl beide onder hetzelfde aansturingsmodel vallen. De sterke focus op het Post21-domein leidt tot een risico voor
onvoldoende onderkennen van het belang van de overige domeinen voor de totale dienstverlening.
Procesoptimalisatie***:
Gartner concludeert dat de primaire ICT-beheerprocessen zijn ingevuld. Daarbij constateert Gartner ook dat bij configuratiemanagement
de aandacht vooralsnog ligt op de objecten zelf en er meer aandacht kan worden besteed aan de vastlegging van de relaties tussen de
objecten. Bij changemanagement kan de aandacht beter gericht worden naar de mogelijk impact van een change (nu nog vooral op de
kans van een verstoring bij een change). De secundaire ICT-beheerprocessen (capacity, availability en performance management) zijn
ten dele aanwezig. De overkoepelende cohesie in de betreffende processen moet nog worden aangebracht.
*** T.a.v. de procesgang v.w.b. portfoliomanagement zijn verbeteringen
geconstateerd. Gartner heeft vastgesteld dat ProRail het verbeterpotentieel t.a.v. de
huidige portfolio inrichting erkent en initiatieven aan het ontplooien is om deze op te
volgen. ** Voor specifieke bevindingen t.a.v. de bezochte VL Posten zie slide
12 van voorliggende rapportage.
*De gewijzigde opzet van de VL-Posten heeft bijgedragen aan een
substantiële uitwijkreductie van enkele uren i.p.v. enkele weken.
3
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
ManagementsamenvattingProRail – gericht op robuustheid en professionaliteit voor uiteindelijk maximale control
Belangrijkste constateringen
1. Portfolio management is tot op heden domeingericht
en nog niet organisatie-breed geïnstitutionaliseerd
2. De secundaire ICT-beheerprocessen en processen
van continue verbeteren moeten beter worden
ingevuld
3. Architectuur is niet overal up-to-date en er zijn
geautoriseerde afwijkingen
4. De nationale datacenters voor interne bedrijfsvoering
zijn in opzet tripartiet echter nog zonder een duidelijke
productie / disaster recovery implementatie
5. De ICT organisatie inrichting moet een volgende stap
maken in het onder regie brengen van de verschillen
in snelheid tussen innovatie en robuustheid
6. De toenemende impliciete verwevenheid van de
verschillende technologie domeinen (spoor en interne
bedrijfsvoering) moet worden verbeterd
7. De inrichting van het datacenter van de VL Post
Kijfhoek moet sterk worden verbeterd omdat het de
dienstverlening significant negatief kan beïnvloedenImp
ac
t o
p d
e P
roR
ail
IC
T d
ien
stv
erl
en
ing
Laag Hoog
Kans op een significante
verstoring
Midden
La
ag
Ho
og
Mid
de
n
1
4
4
2
1
2
6
3
3
5
5 6
77
Geen mitigerende maatregelen toegepast
Na toepassing mitigerende maatregelen
4
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
Doelstelling en Aanpak
5
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
Doelstelling van het onderzoek (expert judgement)
■ ProRail heeft in het recente verleden meerdere interne en externe onderzoeken laten uitvoeren naar
de stand van zaken van het ICT landschap op een breed scala aan aspecten. ProRail wil nu een
integraal totaalbeeld van alle eerdere geëvalueerde aspecten en uitkomsten. Een dergelijk inzicht
draagt bij aan het aantonen van de verwachting van ProRail dat zij ‘in control’ is op haar ICT
landschap en dat de ICT op een dermate wijze is opgezet, ingericht en beheert dat alle maximale
controls zijn toegepast voor het leveren van de ProRail dienstverlening conform de dienstverlenings-
afspraken.
■ ProRail heeft Gartner gevraagd voorliggend onderzoek uit te voeren om zo het benodigde inzicht te
herleiden en gelijktijdig een expert judgement te geven hoe ProRail zich verhoudt ten opzichte van
vergelijkbare organisaties en de gehanteerde (markt)methodieken en normeringen.
6
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
Gartner heeft het expert judgement vanuit verschillende invalshoeken aan de
hand van meerdere toetsingsraamwerken opgesteld
Gartner ITScore methodiek
Gartner Datacenter en
Infrastructuur Architectuur methodiek
ProRail
documentatie
Site visits
Gartner Expert
judgement
7
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
Conclusies in relatie tot de ProRail Informatiestrategie
8
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
De vijf doelstellingen ten aanzien van de zes thema’s uit de Informatiestrategie
2014-2015 zijn ten dele gerealiseerd
ICT-organisatie beter en
eenduidiger ingericht
ICT initiatie en
architectuur
De ICT-organisatie kenmerkt zich door een afzonderlijke focus op de Post21
(treindienst) en GID (de systemen voor interne bedrijfsvoering ,
kantoorautomatisering* dienstverlening. Beiden vinden wel plaats onder
hetzelfde aansturingsmodel. De focus op het Post21-domein leidt tot in mindere
mate tot het onderkennen van het belang van de overige domeinen voor de
totale dienstverlening.
De inrichting van de ICT-organisatie wordt in de praktijk niet geheel nageleefd;
de uitvoeringslaag bedient zich van een consensusmodel om zo de
dienstverlening als een geheel te garanderen. Door het niet conform good
practice voorhanden zijn van de daartoe benodigde ICT beheerprocessen,
eenduidige governance en architectuurdocumentatie treden in de uitvoering
voorkombare problemen (mogelijk leidend tot TAO’s) op.
ProRail heeft in 2012 de ProRail Referentie Architectuur (PRA) opgesteld. Op
projectniveau is de architectuur daarna op onderdelen aangepast, maar de PRA
is daarna niet bijgewerkt noch opnieuw formeel en integraal vastgesteld. In de
PRA ligt de focus op de Post21 systemen waardoor de omgeving voor interne
bedrijfsvoering en de impliciete verwevenheid van beide omgevingen beperkt
wordt onderkend. Dit heeft tot effect dat in de dienstverlening voorkombare
problemen optreden doordat niet eenduidig en inzichtelijk (bekend) is hoe de
verschillende omgevingen met elkaar zijn vervlochten. De doelstelling om
projecten aan te sturen onder architectuur wordt deels verzwakt doordat er
regelmatig gekozen wordt voor een geautoriseerde afwijking. Eenmaal in
productie wordt de afwijking veelal niet actief weggenomen. Uitzondering vormt
hier de recent geïnventariseerde afwijkingen op architectuur in het netwerk.
*Binnen ProRail worden momenteel de termen KA en GID (Generieke Infrastructuur Diensten) als synoniem gebruikt. In dit rapport kan waar
aan KA wordt gerefereerd ook GID worden gelezen
9
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
De vijf doelstellingen ten aanzien van de zes thema’s uit de Informatiestrategie
2014-2015 zijn ten dele gerealiseerd
Business en ICT hebben
een gezamenlijk portfolio
en kader
Gartner heeft na analyse van de portfolioinrichting en daartoe benodigde
kaderstelling binnen ProRail vastgesteld dat deze op domeinen aanwezig is.
Er kan over de domeinen heen meer waardering en prioritering plaatsvinden
dan nu gebeurt. De beoordeling van projecten vindt plaats op basis van
business cases echter de volgorde in prioriteit kan worden verbeterd. Dit
gebeurt nu voornamelijk op basis van beschikbare gelden, bemensing en
het kader voor besturingslast (PEQs), en met een nog te beperkte sturing
op directieniveau.
Gartner heeft geconstateerd dat ProRail het verbeterpotentieel ten aanzien
van de huidige portfolioinrichting erkent en initiatieven aan het ontplooien is
om deze op te volgen. De geïdentificeerde initiatieven sluiten aan bij de
good practices zoals deze door Gartner in de markt worden waargenomen.
Competenties inzichtelijk
en nieuwe competenties
ingevuld
Er is een duidelijk commitment van de organisatie om haar personeel verder
te ontwikkelen en additionele processen neer te zetten om een toekomstige
vraagstelling van de business te kunnen adresseren. Gartner heeft niet
eenduidig vast kunnen stellen of de daadwerkelijk benodigde competenties
ook vastgelegd en transparant gecommuniceerd worden. Wel heeft Gartner
in de uitvoering van het expert judgement sterke aanwijzingen gevonden dat
de huidige organisatie beschikt over de te verwachten competenties.
De ICT-organisatie kijkt buiten haar eigen organisatie voor het onder meer
ophalen van die good practices die binnen de industrie gebruikelijk zijn.
10
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
De vijf doelstellingen ten aanzien van de zes thema’s uit de Informatiestrategie
2014-2015 zijn ten dele gerealiseerd
Landschap wordt
overzichtelijk
Gartner stelt vast dat de ProRail Technology Roadmap op een afdoende en
gedetailleerd niveau is beschreven. Dit is beter dan doorgaans door Gartner
wordt waargenomen in de markt. Hierdoor is er eenduidig vastgelegd op
detailniveau welke keuzen / mogelijkheden er wel / niet zijn. In beide
domeinen (Post21 en KA), maar voornamelijk in het KA-domein, is het
echter van belang dat de gehanteerde uitgangspunten voldoende SMART
gedefinieerd zijn – dit kan nog beter en is nu nog niet te allen tijde het geval.
Ten aanzien van de doelstellingen uit de Informatiestrategie 2014-2015 concludeert Gartner dat ProRail de meeste
stappen en verbeteringen heeft herleid die nodig zijn om de ProRail ICT-organisatie op het benodigde control-niveau te
krijgen. Tevens concludeert Gartner dat binnen de gedefinieerde thema’s nog niet alle doelstellingen volledig zijn
gerealiseerd. Gartner adviseert ProRail derhalve de ingezette bewegingen vastgelegd in de Informatiestrategie 2014-
2015 te continueren en aan te vullen met de aanbevelingen uit het onderliggende rapport.
11
Engagement 330030251
© 2016 Gartner, Inc. and/or its affiliates. All rights reserved.
Gartner is a registered trademark of Gartner, Inc. or its affiliates.
Gartner Contact
Peter Kivits
Gartner Consulting
