Copyright © 2017 Journal of Education and Community Health. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative

Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/) which permits copy and redistribute the material just in noncommercial usages, provided the original work is properly cite

Journal of Education and Community Health Volume 4, Issue 2, Summer 2017, Pages: 44-54 No 13,

: 10.21859/jech.4.2.44

Effect of Education on Promoting Preventive Behaviors of

Premenstrual Syndrome in Female Adolecents: Health Belief

Model Application

Mania Khalilipour Darestani (MSc)1, Rahman Panahi (PhD)2,*

1 Department of Health Education and Health Promotion, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran,

Iran 2 Department of Health Education, School of Medical Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

* Corresponding Author: Rahman Panahi, Department of Health Education, School of Medicine, Tarbiat Modares University,

Tehran, Iran. Email: peimanpanahi63@yahoo.com

Abstract

Background and Objective: Premenstrual syndrome reduces the quality of

life as well as social and academic performance in adolecents and young

women. Given the importance of the preservation of the female adolecents'

health status, this study aimed to determine the effect of education, which is

based on health belief model, on the promotion of preventive behaviors for

premenstrual syndrome among the female adolecents.

Materials and Methods: This quasi-experimental study was conducted on

120 female adolecents assigned into the experimental and control groups

(n=60 in each group). The study population was selected through multistage

sampling method. Data collection was performed using a demographic form

and a researcher-made questionnaire, enquiring the knowledge, behavior,

and health belief model components. The educational intervention consisted

of four lecture sessions of 45-60 min. The data were analyzed using the

independent t-test, paired t-test, Mann-Whitney U, Wilcoxon, Kolmogorov-

Smirnov, and Chi-square tests in SPSS software, version16.

Results: Prior to the intervention, there was no significant difference

between the experimental and control groups in terms of demographic and

underlying characteristics, knowledge, preventive behaviors, and all

components of the health belief model (P>0.05). However, a significant

difference was observed between the two groups following the intervention

regarding the mean score of knowledge, all components of health belief

model, and preventive behaviors (P<0.001).

Conclusion: The implementation of education based on the health belief

model was effective in the adoption of preventive behaviors for premenstrual

behavior. Given the importance of the female adolecents' health as future

mothers and the low cost of health education activities, it seems necessary to

develop these programs.

Keywords: Education; Health Belief Model; Female Adolecents;

Premenstrual Syndrome

Received: 23/04/2017

Accepted: 26/08/2017

How to Cite this Article:

Khalilipour Darestani M, Panahi

R. Effect of Education on

Promoting Preventive Behaviors

of Premenstrual Syndrome in

Female Adolecents: Health

Belief Model Application. J

Educ Community Health. 2017;

4(2): 44-54. DOI: 10.21859/jech.

4.2.44

Original Article

44 9316تابستان ، 2 ، شماره4دوره مجله آموزش و سالمت جامعه،

: 10.21859/jech.4.2.44

نوجوانان در یقاعدگ از شیپ سندرم از کنندهیریشگیپ یرفتارها یارتقا بر آموزش تأثیر

یبهداشت اعتقاد یالگو کاربرد: دختر

،*2پناهی رحمان ،9یدارستان پوریلیخل ایمان

انریا تهران، ،یاسالم آزاد دانشگاه قات،یتحق و علوم واحد سالمت، یارتقاو بهداشت آموزش گروه ،ارشد کارشناس 1 رانیا تهران، تهران، مدرس تیترب دانشگاه ،یپزشک دانشکده بهداشت، آموزش گروه تخصصی، دکترای 2

.رانیا تهران، تهران، مدرس تیترب دانشگاه ،یپزشک دانشکده بهداشت، آموزش گروهپناهی، رحمان نویسنده مسئول: *

peimanpanahi63@yahoo.comایمیل:

30/32/1016 تاریخ دریافت مقاله:

30/36/1016 تاریخ پذیرش مقاله:

چکیده

و ناننوجوا یلیتحص و یاجتماع عملکرد ،یزندگ تیفیک کاهش بر یقاعدگ از شیپ سندرم سابقه و هدف:

زشآمو تأثیر نییعت هدف با پژوهش نیا نوجوان، دختران یسالمت حفظ تیاهم به نظر. است ثرؤم جوان زنان

نوجوانان در یقاعدگ از شیپ سندرم از کنندهیریشگیپ یرفتارها یارتقا بر یبهداشت اعتقاد یالگو بری مبتن

.شد اجرا دختر

انجام کنترل و آزمون ینفر 63 گروه دو قالب در نفر 123 انیم در یتجربمهین پژوهش نیا ها:مواد و روش

: شامل هاداده یگردآور ابزار. دندیگرد انتخاب یتصادف یامرحلهچند یریگنمونه وهیش به هایآزمودن و شد

یالگو یهاسازه یتمام و رفتار ،یآگاه برمشتمل پژوهشگرساخته سشنامهپر ک،یدموگراف مشخصات سشنامهپر

یهاداده. شدیم شامل را یاقهیدق 04-63 یسخنران جلسه 0 زین یآموزش مداخله. بود یبهداشت اعتقاد

،Smirnov -Kolmogrov، Wilcoxon یهاآزمون و SPSS 16افزارنرم از استفاده با شدهیردآورگ

T ،مستقل T ،زوجی Chi-Square و Mann–Whitney گرفت قرار لیتحل مورد.

،یآگاه ،یانهیزم و یکیدموگراف یرهایمتغ نظر از گروه دو نیب یمعنادار تفاوت مداخله، از شیپ ها:یافته

مداخله، یاجرا از پس اما ؛(P>34/3) نداشت وجود الگو یاجزا یتمام و کنندهیریشگیپ یرفتارها

یرفتارها و یبهداشت اعتقاد یالگو یهاسازه یتمام ،یآگاه نمرات نیانگیم نیب یمعنادار یآمار تفاوت

(.P<331/3) شد مشاهده کنترل و آزمون گروه دو در کنندهیریشگیپ

از شیپ سندرم از رانهیشگیپ یرفتارها اتخاذ در یبهداشت اعتقاد یالگو بر یمبتن آموزش گیری:نتیجه

یهاتیفعال بودننهیهزکم و ندهیآ مادران عنوانبه دختران یسالمت تیاهم به توجه با. بود ثرؤم یقاعدگ

نظربه یضرور هابرنامه گونهنیا میتعم و بسط لزوم نه،یزم نیا در هاتیفعال ریسا به نسبت بهداشت آموزش

.رسدیم

دختر نوجوانان ی؛قاعدگ از شیپ سندرم ی؛بهداشت اعتقاد یالگو ؛آموزش واژگان کلیدی:

علوم دانشگاه یبرا نشر حقوق یتمام

.است محفوظ همدان یپزشک

مقدمه ودهب عیشا اریبس جوان زنان و نوجوانان در یقاعدگ اختالالت

هاآن خانواده و مارانیب نیا یبرا اضطراب منبع عنوانبه اغلب و

،نوجوانان در یقاعدگ جیرا اختالالت نیا از یکی. شودیم محسوب

(PMS: Premenstural Syndrome) یقاعدگ از شیپ سندرم

ینیاندوکر و یعصب ،یروان اختالل کی سندرم نیا. ]1، 2[ دارد نام

،یرفتار و یروان ،یجسمان عالئم یادوره عود صورتبه که است

شروع از روز چند یط و گرددیم ظاهر یگذارتخمک از پس

از شیب. ]0، 0[ شودیم برطرف( لوتئال فاز اول هفته) یقاعدگ

تیحساس: شامل که است شده داده نسبت PMS به عالمت 143

تیعصبان اضطراب، و تنش ،یخستگ کمردرد، سردرد، ا،هپستان

دما از یریمتغ درجات ،یافسردگ ل،یدل بدون یریپذکیتحر ای

الت،عض و مفاصل درد شکم، نفخ ،یجنس لیتما در رییتغ انتهاها،

رد اشکال ه،یگر یهادوره ،یتشنگ اشتها، رییتغ ،یانرژ کمبود

سندرم. ]4، 6[ شدبایم یخودکش به لیتما و یپرخاشگر تمرکز،

انعنوبه اوقات یگاه آن با همراه یرفتار عالئم و یقاعدگ از شیپ

یقانون نظر از که شودیم محسوب ییجنا حوادث برابر در یدفاع

هستند دیشد یقدربه عالئم نیا یگاه رایز دارد؛ تیاهم اریبس

عالئم در تنوع لیدلبه. ]7-1[ انجامدیم زین یکشآدم و قتل به که

مجله آموزش و سالمت جامعه 44 تا 44 صفحات ،9316 تابستان ،2اره شم ،4دوره

مقاله پژوهشی

9316تابستان ، 2 ، شماره4مجله آموزش و سالمت جامعه، دوره 46

قاعدگی از پیش سندرم از کنندهپیشگیری رفتارهای ارتقاء بر آموزش ثیرأت

اما است؛ مشکل سندرم نیا وعیش نیتخم ها،آن شدت یحت و

اندکرده گزارش درصد 23ـ13 نیب را آن وعیش مختلف مطالعات

که داد نشان همکاران و یشانبخ پژوهش راستا، نیا در. ]13[

به سال 10ـ13 یسن دامنه با دختر آموزاندانش از درصد 1/30

PMS که یپژوهش یمبنا بر نیهمچن. ]11[ باشندیم مبتال

عالئم یدارا انیدانشجو از درصد 04 است، گرفته صورت تازگیبه

یدارا درصد 0/22 و متوسط عالئم یدارا درصد 6/02 ف،یخف

بوده یعاملچند PMS یشناسسبب. ]12[ هستند دیشد عالئم

در پروژسترون نییپا سطح ژهیوبه یهورمون اختالالت اثر و

ترشح در اختالل آلدسترون، تیفعال در اختالل لوتئال، مرحله

یطیمح ملعوا زین و ینیپروالکتپریها کاربرد با ییترهاینوروترانسم

. ]10[ شوندیم محسوب آن علل از استرس و الکل مصرف رینظ

ماا است؛ دهیگرد مطالعه یخوببه بزرگساالن در عارضه نیا چهاگر

. ]13[ است شده داده صیتشخ تازگیبه زین نوجوانان در آن وجود

کهیهنگام باشند،یم عیشا سندرم نیا در که یخلق و یروح عالئم

سبب معموالً گردند،یم همراه ینوجوان دوران یهااسترس با

طالعا عدم به توجه با ن،یابرعالوه. شوندیم گرانید با فرد یریدرگ

رنظرد یمنف هاواکنش نیا رفتار، رییتغ یانهیزم علت از انیاطراف

یفتارر و یکیزیف یریدرگ و تنش به منجر تیدرنها و شده گرفته

. ]10[ گرددیم

یدرمان واحد چیه ،PMSبا رابطه در که است ذکر انیشا

رمنظونیبدوجود ندارد و باشد، شده رفتهیپذ یجهان طوربهکه

استرس تیریمد آموزش، ،یزندگ سبک رییتغ چون یمداخالت

رهیغو هانیتامیو ،ینبد تی(، فعالوگایو یدرمانبازتاب ،)ماساژ

،PMSاز درمان هدف یکل طوربه. ]14[ شودیمگرفته کاربه

و روابط هاتیفعالعالئم و اثرات آن بر کردنبرطرف ایکاهش

یزندگ تیفیو بهبود ک ارتقا( و آن مضر اثرات کاهش) یشخص

که تأثیر مداخالت یمطالعات. ]16[ باشدیمافراد مبتال به آن

،یآرامتنکنترل استرس، مهارت یهامهارتاز جمله ییردارویغ

و یبدن تیفعال و ورزش ،ییغذا میرژ و یزندگ وهیش در رییتغ

یاز قاعدگ شیرا در کاهش عالئم سندرم پ خشم کنترل مهارت

نیاشدت کنترل در را یزیآمتیموفق جینتا اند،کرده یبررس

نکته ضرورت دارد که نیا ذکر. ]17-11[ اندنموده گزارشسندرم

صورت بدن حیصح عملکرد بازگرداندن هدف با PMS درمان

ییارود درمان و یزندگ وهیش اصالح از یبیترک به اغلب و ردیگیم

.]23، 21[ دارد ازین درمسن وعیش در که یعوامل مختلف، مطالعات جینتا براساس

مصرف سن،: از هستند عبارت باشندیم مؤثر یقاعدگ از شیپ

یاکخور یهاقرص مصرف ،ییغذا یالگوها ن،یکافئ و الکل گار،یس

و یقاعدگ خچهیتار ،یورزش عادات ،یباردار از کنندهیریجلوگ

شیپ سندرم به ابتال سابقه ،]22[ یجنس آزار سابقه ،یمثلدیولت

،]20[ یقاعدگ به نسبت نگرش ،]20[ هلأت تیوضع ،یقاعدگ از

عوامل الت،یتحص سطح ک،یژنت متعدد، یهایحاملگ شغل،

مدت ،یمذهب ضیفرا انجام به توجه و هبمذ ،یفرهنگ و یاجتماع

وجود و دردناک یقاعدگ ،یقاعدگ دوره مدت ،یقاعدگ یزیخونر

.]24[ یروان یفشارها

زندیم را اول حرف آموزش ،یریشگیپ برنامه هر در شکیب

تمداخال یطراح یبرا بهداشت آموزش متخصصان. ]26[

هاهینظر از رفتار رییتغ جهت هدف گروه افراد به کمک منظوربه

از یکی که کنندیم استفاده نهیزم نیا در یمناسب یالگوها و

دهه در که الگو نیا. ]27[ است یبهداشت اعتقاد یالگو ها،نآ

ییهابرنامه یطراح یبرا ژهیو طوربه د،یگرد یگذارهیپا 1143

نیا براساس. ]23[ باشدیم دیمف مدتکوتاه در رفتار رییتغ یبرا

افراد ،PMS به ابتال از کنندهیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یبرا الگو

( آن عالئم با مواجهه ای PMS به ابتال) لهأمس دربرابر ابتدا دیبا

نیا عمق سپس ،(شدهدرک تیحساس) ندینما خطر احساس

،یاجتماع ،یجسم ابعاد در آن مختلف ضرعوا بودنیجد و خطر

عالئم با ،(شدهدرک شدت) کنند درک را خود یاقتصاد و یروان

نندکیم افتیدر خود یداخل طیمح ای اطراف طیمح از که یمثبت

از یریشگیپ برنامه بودناجرا قابل و دیمف ،(عمل یراهنماها)

بازدارنده عوامل ،(شدهدرک منافع) ندینما باور را PMS به ابتال

موانع) بدانند آن دیفوا از ترنهیهزکم زین را عمل نیا به اقدام از

و تیکفا احساس رفتار، موانع بر غلبه جهت و( شدهدرک

یرفتارها به اقدام تیدرنها تا( یخودکارآمد) کنند یبسندگ

الگو نیا یاثربخش. ]21[ ندینما PMS به ابتال از کنندهیریشگیپ

ه ناخواست یاز باردار یریشگیپ رینظ یمسائل مورد در تاکنون

از سرطان دهانه یریشگیپ ،]01[ یماموگراف یغربالگر ،]03[

،]26[ن دختر در نوجوانا گاریاز مصرف س یریشگیپ ،]02[رحم

رهیغ و ]00[استخوان در نوجوانان دختر یاز پوک یریشگیپ

شده است. یبررس

پژوهش پژوهشگرانتوسط آمدهعملبه یهایبررس با مطابق

تأثیر آموزش مورد در یامطالعه تاکنونکه رسدیم نظربه حاضر،

منظوربهمختلف آموزش بهداشت یالگوهاو هاهیظرن بری مبتن

ییآنجا از ن،یبنابرا است؛ نشده انجام PMSاز ابتال به یریشگیپ

و شودیم آغاز ینوجوان زمان از یزن هر یقاعدگ یهاکلیس که

ترآسان نیسن نیا در یبهداشت سالم یرفتارها کردننهینهاد

تیعالف بر سندم نیا ربمخ تأثیرات به توجه با نیهمچن باشد،یم

یمبتنتأثیر آموزش نییتع هدفبا پژوهش نیا ها،آن عملکرد و

از کنندهیریشگیپ یرفتارها یبر ارتقا یاعتقاد بهداشت یالگو بر

ر شه یدانشگاهشیپدر دختران مقطع یاز قاعدگ شیسندرم پ

. دیگردو اجرا یتهران طراح

هامواد و روش. است یتجربمهین نوع از یاداخلهم مطالعه کی حاضر پژوهش

گروه در نفر 63) دختر نوجوانان 123 را پژوهش مورد یواحدها

دوره در لیتحص به مشغول( کنترل گروه در نفر 63 و آزمون

در یریگنمونه روش. دادند لیتشک تهران شهر یدانشگاهشیپ

که صورتنیبد بود؛ یتصادف یاچندمرحله صورتبه پژوهش نیا

44 9316تابستان ، 2 ، شماره4دوره مجله آموزش و سالمت جامعه،

و همکار یدارستان پوریلیخل

تهران شهر پرورش و آموزش منطقه 11 یتمام از یفهرست ابتدا

هر از و منطقه 0 گانه،11 مناطق نیا نیب از سپس. دیگرد هیته

در. دنشد انتخاب یتصادف صورتبه رستانیدب کی زین منطقه

رستانیدب دو و آزمون گروه عنوانبه رستانیدب دو بعد، مرحله

در و شدند انتخاب یتصادف طوربه کنترل گروه عنوانبه گرید

یتصادف صورتبه کالس کی منتخب، رستانیدب هر از آخر مرحله

نظر، مورد یارهایمع داشتن با هاآن آموزاندانش و دیگرد انتخاب

ندبود عبارت پژوهشورود به یارهایمع. شدند پژوهش وارد

یماریوجود ب ایسابقه نداشتن) کامل سالمت داشتناز:

یهادوره بودنمنظم ،یتجربه شروع قاعدگداشتن ،(شدهشناخته

باتیترک از استفاده عدم سال، کی حداقل مدت به یقاعدگ

تیرضا فرم لیتکم قیطر)از پژوهش درشرکت لیتماو یهورمون

زین پژوهش از خروج یارهایمع(. پژوهش در شرکت آگاهانه

خاص یماریمشکل و ب گونه: وجود هربود ریز موارد رندهیدربرگ

ساخت،یمکه ادامه مشارکت را ناممکن یوره مداخله آموزشدر د

مصرف ،یدوره قاعدگ بودننامنظــم ،یقاعدگ شروع تجربه عدم

به شرکت در لیعدم تما پژوهش، نیح در یهورمون باتیترک

عدم شرکت در جلسات ،یآموزش جلسات در بتیغ ها،کالس

ست که ا ذکر به الزم. سشنامهپرناقص لیو تکم یامشاوره

آگاهانه وارد تیپس از کسب رضا طیشراواجد آموزاندانش

. شدند پژوهش اب و شد انجام پوکاک کاپا فرمول براساس نمونه حجم برآورد

درصد 33 آزمون توان درصد، 14 یآمار نانیاطم گرفتن درنظر

لقب کنندهیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یبرا =4/3P1 صیتخص و

سپ کنندهیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یبرا =74/3P2 و مداخله از

به توجه با که شد محاسبه نفر 44 حدود نمونه اندازه مداخله، از

هر یبرا نفر 63 تعداد پژوهشگران، نظر و هانمونه یاحتمال زشیر

.دیگرد انتخاب گروه

اطالعات. 1بخش بود: چهارشامل هاداده یگردآور ابزار

تیعوض ،یلیتحص رشته ت،یمقو)سن، یانهیزم و یشناختتیجمع

ماهانه درآمد نیانگیم ن،یشغل والد ن،یوالد التیتحص هل،أت

و خانواده در تولد رتبه هفته، در یورزش تیفعال زانیم خانواده،

جهت که یاپژوهشگرساخته سشنامهپر. 2خانواده(؛ یتعداد اعضا

نیا. بود PMS مورد در یبهداشت اعتقاد یالگو یهاسازه سنجش

تیحساس یهاسازه سنجش منظوربه سؤال 04 شامل نامهسشپر

معرض در که هستم یسن در من" مثالی برا) سؤال 7 شدهدرک

سؤال 4 شدهدرک شدت ،("دارم قرار یقاعدگ از قبل سندرم به ابتال

صورت ابتال به سندرم قبل از در من یلیتحص ییآکار" مثالی برا)

ی برا) سؤال 7 شدهدرک موانع ،("طر خواهد افتادخبه یقاعدگ

یبرا امیلیتحص یکنون طیشرا به توجه با استرس از دوربودن" مثال

مثالی برا) سؤال 6 شدهدرک منافع ،("ستین ریپذامکان من

از قبل سندرم از کنندهیریشگیپ یرفتارها انجام درصورت"

خواهم خود یسالمت بر کنترل مورد در یخوب احساس ،یقاعدگ

قادر من" مثال یبرا) سؤال 6 شدهدرک یارآمدخودک ،("داشت

یقاعدگ زا قبل سندرم به ابتال از منظم یبدن تیفعال انجام با هستم

یبرگزار" مثالی برا) سؤال 0 عمل یراهنماها و ("کنم یریشگیپ

زهیانگ شیافزا در مدرسه انیمرب توسط پاسخ و پرسش جلسات

یقاعدگ از قبل رمسند از کنندهیریشگیپ یرفتارها انجام جهت

بود صورتنیبد زین سشنامهپر یازگذاریامت نحوه. بود ("است مؤثر

از) یسطح 4 کرتیل اسیمق با هاسازه به مربوط سؤاالت یتمام که

شدند؛ یبندرتبه( نمره 1= مخالفم کامالً تا نمره 4= موافقم کامالً

صورتبه ،آن در اسیمق نیا که شدهدرک موانع سازه سؤاالت جزبه

شدهکدر موانع منزلهبه باالتر نمره و بود شده گرفته درنظر معکوس

هب نسبت یآگاه سنجش سشنامهپر. 0 ؛ردیدگیم محسوب ترنییپا

PMS ریخ و بله اسیمق با یانهیگز 2 سوال 13 شامل ابزار نیا که

عالئم از یسر کی شامل یقاعدگ از قبل سندرم مثالی برا)

1 ح،یصح پاسخ هر یبرا که بود( است ینروا -یجسم ندیناخوشا

. 0 د؛یگردیم منظور ازیامت صفر غلط، پاسخ هر یبرا و ازیامت

13 با که PMS به ابتال از یریشگیپ با مرتبط یرفتارها سشنامهپر

ماست و ریش مانند میکلس یحاو یغذاها از ایآ مثالی برا) سؤال

(، ازیامت 0اغلب ) (،ازیامت 4) شهیهم اسیمق با( ؟دیکنیم استفاده

یطراح( ازیامت 1( و هرگز )ازیامت 2) ندرتبه(، ازیامت 0) یگاه

رفتهگ بهره محتوا ییروا از ابزار یعلم ییروا نیمأت منظوربه. دیگرد

روش و کرونباخ یآلفا بیضر از آن ییایپا نییتع یبرا و شد

یراب ابتدا که صورتنیبد د؛یگرد استفاده ICC شاخصو ییبازآزما

زا تن چند به سشنامهپر محتوا، ییروا شاخص و نسبت نییتع

را تمیآ هر ابتدا تا شد درخواست و ارسال متخصصان و دیاسات

یضرور اما است؛ دیمف است، یضرور) یقسمت سه فیط براساس

13 بخش نیا در که ندینما یبررس( ندارد یضرورت ست،ین

یبرا شهالو جدول براساس. دادند پاسخ مهم نیا به متخصص

یدعد زانیم که یعبارات محتوا، ییروا نسبت ارزش حداقل نییتع

CVR ( متخصص نفر 13 یابیارز براساس) بود 62/3 حداقل هاآن

واستهخ متخصصان و دیاسات از سپس،. دندیگرد حفظ سشنامهپر از

زانیم ،Bausell و Waltz ییمحتوا ییروا شاخص براساس تا شد

در موجود عبارات از کیهر بودنواضح و بودنساده بودن،مربوط

یقسمت چهار یکرتیل فیط کی در مجزا صورتبه را سشنامهپر

71/3 از کمتر CVI که یعبارات ،بخش نیا در. کنند نییتع

. ]00[ گرفتند قرار یبازنگر مورد ای و شده حذف داشتند،

صورت آموزاننشدا از نفر 03 یرو یلوتیپا مطالعه ن،یهمچن

دستبه 16/3کل ابزار معادل یکرونباخ برا یآلفا بیضر و گرفت

یسازگار یدارا سشنامهپر که است نیا دهندهنشانآمد که

روش از ییایپا نییتع منظوربه ن،یهمچن. باشدیم یقو یدرون

توسط همان هاسشنامهپرو شد استفاده ICC شاخصو ییبازآزما

شاخص مذکور مقدارشدند. لیهفته تکم دو از پس ینفرات قبل

آمد که دستبه( P<331/3) 116/3معادل سشنامهپر نیا در

جینتاو اتیجزئ 1 جدول. است آن یباال یریتکرارپذ دهندهنشان

ا ر سشنامهپرمختلف یهابخشاز کیهر ییروا یبررس از حاصل

.دهدیمنشان

9316تابستان ، 2 ، شماره4مجله آموزش و سالمت جامعه، دوره 44

قاعدگی از پیش سندرم از کنندهپیشگیری رفتارهای ارتقاء بر آموزش ثیرأت

سشنامهپر ییروا از حاصل نمرات :9 جدول

تمیآ تعداد CVR CVI شاخص

13 30/3 16/3 یآگاه سؤاالت

7 133/3 133/3 شدهدرک تیحساس سؤاالت

4 13/3 17/3 شدهدرک شدت سؤاالت

6 37/3 10/3 شدهدرک منافع سؤاالت

7 31/3 17/3 شدهدرک موانع سؤاالت

0 13/3 14/3 عمل یبرا راهنما سؤاالت

6 11/3 17/3 یخودکارآمد سؤاالت

13 31/3 13/3 رفتار سؤاالت

کنترل و آزمون گروه دو در هاسشنامهپر ،اول مرحله در

قرار آموزش تحتآزمون گروهافراد سپس، و شدند لیتکم

و هر یجلسه آموزش گروه چهار صورتبه مداخله .گرفتند

به مربوط میمفاه یمحتوا با قهیدق 04ـ63 مدت بهجلسه

وهیش مختلف ابعاد تأثیر ،یقاعدگ از شیپ سندرم و یقاعدگ

یازهاین براساس PMSبر یبدن تیو فعال ییغذا میرژ و یزندگ

اعتقاد یالگو چهارچوب در آزمونشیپ جیحاصل از نتا یآموزش

ه گرو دو هر یبرا آزمونپس بعد، هفته چهار. شدانجام یبهداشت

. دیگرد سهیمقا هم با هاافتهیو آمد عملبهآزمون و کنترل

بود و از همه یخودگزارش صورتبه هاشنامهسپر لیتکم

سؤاالتخواسته شد که با صداقت کامل به آموزاندانش

یداده شد که تمام نانیاطم هاآن به و دهند پاسخ سشنامهپر

خواهد یباقمحرمانه طوربه سشنامهپر در شدهخواستهاطالعات

یهاکالسدر هاسشنامهپر لیتکماست که ذکر انیشا. ماند

صورت گرفت. آموزاندانشدارس م

SPSS 16افزارنرماز استفادهبا هاداده لیتحل و هیتجز

آزمون از استفاده با ابتدا هاداده لیتحل در. شد انجام

Smirnov -Kolmogrov، لحاظ به هاداده عیتوز تیوضع

عیتوزداد نشان جینتا که دیگرد یبررس نبودن و بودننرمال

بوده رنرمالیرفتار، غ نیهمچن و شدهدرک موانعزه در سا هاداده

هب هاداده با متناسب آزمون سپس،نرمال است. هاسازه هیو در بق

تهوابس ریمتغ در رییتغ لحاظ به هاگروه یبررس یبرا. درآمد اجرا

آزمون از یموارد در و( نرمال یهاداده یبرا) یزوج T آزمون از

. شد استفاده( نرمالریغ یهادهدا یبرا) Wilcoxon یناپارامتر

یکم یرهایمتغ یبرا کنترل، گروه با آزمون گروه سهیمقا منظوربه

آزمون از یموارد در و( نرمال یهاداده یبرا) مستقل T آزمون از

یبرا و( رنرمالیغ یهاداده یبرا Mann–Whitney یناپارامتر

ن،ینهمچ. شد استفاده Chi-Square از یفیک یرهایمتغ یابیارز

و در د مطالعه مورد آموزاندانش یسن نیانگیم سهیمقا منظوربه

یمعنادار سطح. گردید استفاده Tگروه آزمون و کنترل از آزمون

. شد گرفته درنظر 34/3 معادل زین

هایافته زانیم و کردند شرکت آموزدانش 123 مطالعه نیا در

اختالف ،Chi-Square آزمون جینتا. بود درصد 133 یی،پاسخگو

لحاظ بهدو گروه آزمون و کنترل نیرا ب یمعنادار یآمار

عبارتبه ؛(P>34/3) ندادنشان یانهیزمو کیدموگراف یرهایمتغ

انهمس یانهیزم و یکیدموگراف یهایژگیو نظر از گروه دو گر،ید

(.2 جدول) اندبوده

نیب یمعنادار یداد که اختالف آمار نشان Tآزمون جینتا

کنترل و آزمون گروه دو نوجوان دختران در یانهیزمو یتیجمع یرهایمتغ سهیمقا: 2 ولجد

ریمتغ کنترل آزمون

سطح معناداری کل

درصد تعداد درصد تعداد *

تیقوم

44 00/43 04 00/00 23 ترک

01 67/26 16 00/03 20 ترکمن 132/3

26 14 1 00/23 17 هاتیقوم ریسا

یلیتحص رشته 73 0/60 03 7/66 03 ینظر

064/3 02 7/06 22 0/00 23 هنرستان

هلأت تیوضع 0 4 0 3 3 متاهل

441/3 117 14 47 133 63 مجرد

تیوضع

مادر التیتحص

01 3 21 00/0 13 پلمید از کمتر

01 00/13 10 00/10 24 مپلیدفوق و پلمید 317/3

02 67/16 24 00/10 17 باالتر و سانسیل

41 9316تابستان ، 2 ، شماره4دوره مجله آموزش و سالمت جامعه،

و همکار یدارستان پوریلیخل

.2دامه جدول ا

تیوضع

التیتحص

پدر

03 0/00 23 03 13 پلمید از کمتر

01 23 12 7/01 11 مپلیدفوق و پلمید 341/3

41 7/06 23 0/03 20 باالتر و سانسیل

یشغل تیوضع

مادر

72 7/61 07 0/43 04 دارخانه

23 0/13 11 14 1 کارمند 702/3

23 23 12 7/26 16 موارد ریسا

یشغل تیوضع

پدر

43 43 03 7/06 23 آزاد شغل

374/3 13 23 12 13 6 کارمند

12 7/6 0 0/10 3 ینظام

02 0/20 10 03 13 موارد ریسا

درآمد زانیم

خانواده ماهانه

07 7/01 11 03 13 ونیلیم 2 از کمتر

40 03 20 0/03 21 ونیلیم 0 تا 2 232/3

03 0/23 17 7/21 10 ونیلیم 0 از شتریب

تیفعال زانیم

یهفتگ یورزش

14 67/11 7 00/10 3 روز هر

06 00/03 20 00/03 20 یگاه 040/3

43 00/03 21 00/03 21 ندرتبه

یاعضا تعداد

خانواده

23 14 1 7/01 11 نفر سه

46 7/46 00 7/06 22 نفر چهار 361/3

06 0/23 17 7/01 11 ترشیب ای نفر پنج

تولد رتبه

01 0/03 20 0/00 26 نیاول

03 04 21 7/01 11 نیدوم 210/3

01 7/26 16 24 14 باالتر ای نیسوم Square-Chi آزمون *

وجود کنترل و آزمون گروه دو در آموزاندانش یسن نیانگیم

سن اریمع انحرافو نیانگیمو (P=413/3) است هنداشت

بیترتبهدر دو گروه آزمون و کنترل العهمط مورد آموزاندانش

.باشدیم سال 17/16±67/1 و 10/1±61/17

نینگایم نیب مداخله، از شیپ که داد نشان جینتا نیبراعالوه

یالگو یاجزا یتمام و کنندهیریشگیپ یرفتارها ،یآگاه نمرات

یمعنادار تفاوت کنترل و آزمون گروه دو در یبهداشت اعتقاد

مداخله، از پس ماه دو اما ؛(P>34/3) است نداشته وجود

یرفتارها ،یآگاه نمرات نیانگیم نیب یمعنادار یآمار اختالف

داشت وجود گروه دو در الگو یهاسازه یتمام و کنندهیریشگیپ

(34/3>P .)آزمون، گروه در که داد نشان جینتا گریدی سو از

یهاسازه ،یآگاه نمرات نیانگیم نیب یمعنادار یآمار اختالف

وجود آموزش از بعد و قبل کننده،یریشگیپ یرفتارها و الگو

لحاظنیبد کنترل گروه در کهی حالدر ؛(P<331/3) است داشته

مشاهده یمعنادار اختالف آزمونپس و آزمونشیپ مرحله دو در

اریانحراف مع و نیانگیم دهندهنشان 0 جدول(. P>331/3) نشد

یو رفتارها یبهداشت اعتقاد یگوال یهاسازه ،یآگاه نمرات

.باشدیمدو گروه در PMSاز کنندهیریشگیپ

نترلک و آزمون گروه دو در یقاعدگ از شیپ سندرم از کنندهیریشگیپ یو رفتارها یاعتقاد بهداشت یالگو یهاسازه ،ینمرات آگاه نیانگیم سهیمقا :3 جدول

زمان رهایمتغ و هاسازه کنترل آزمون

**اریسطح معناد اریمع انحراف نیانگیم اریمع انحراف نیانگیم

یآگاه

=621/3P 013/1 330/0 014/1 203/0 قبل

P<331/3 031/1 177/0 122/3 673/3 بعد

=331/3P< 432/3P سهیمقا*

شدهدرک تیحساس

=367/3P 6/3 37/10 41/3 63/14 قبل

P<331/3 41/3 02/10 03/3 41/20 بعد

=P 071/3P<331/3 سهیمقا*

شدهدرک شدت

=010/3P 72/3 74/11 64/3 0/12 قبل

P<331/3 71/3 74/11 06/3 1/16 بعد

=331/3P< 462/3P سهیمقا*

9316تابستان ، 2 ، شماره4مجله آموزش و سالمت جامعه، دوره 45

قاعدگی از پیش سندرم از کنندهپیشگیری رفتارهای ارتقاء بر آموزش ثیرأت

.3دامه جدول ا

شدهدرک منافع

=000/3P 46/3 20/14 60/3 30/14 قبل

P<331/3 42/3 02/14 00/3 36/21 بعد

=331/3P< 021/3P سهیمقا*

شدهدرک نعموا

=473/3P 63/3 10/21 44/3 43/23 قبل

P<331/3 67/3 02/21 41/3 64/27 بعد

=331/3P< 427/3P سهیمقا*

عمل یبرا راهنما

=020/3P 70/3 13 7/3 63/13 قبل

P<331/3 60/3 16/13 01/3 2/10 بعد

=331/3P< 014/3P سهیمقا*

یخودکارآمد

=633/3P 6/3 76/10 46/3 20/14 قبل

P<331/3 6/3 10/10 02/3 43/23 بعد

=331/3P< 031/3P سهیمقا*

رفتار

=030/3P 62/3 3/11 60/3 7/13 قبل

P<331/3 60/3 3/11 01/3 6/23 بعد

=P 470/3P<331/3 سهیمقا* Wilcoxon ای یزوج T آزمون از استفاده با گروههر کیتفک بهدوره درطول راتییتغ سهیمقا * Whitney–Mann ای مستقل T آزمون از استفاده با گروه دو نیب راتییتغ سهیمقا **

بحث یوالگ بری مبتنتأثیر آموزش نییحاضر با هدف تع پژوهش

از هکنندیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یبر ارتقا یاعتقاد بهداشت

شهر یدانشگاهشیپدر دختران مقطع یاز قاعدگ شیسندرم پ

بری مبتنداد که آموزش نشان جیو اجرا شد. نتا یتهران طراح

در رییتغ ،یآگاه شیسبب افزا تواندیم یاعتقاد بهداشت یالگو

یرفتارها اتخاذ شیو افزا یاعتقاد بهداشت یالگو یهاسازه

نیاه شود ک یاز قاعدگ شیاز ابتال به سندرم پ کنندهیریشگیپ

اتخاذ شیفزافوق در ا یآموزش یمحتوا یاثربخش از یحاک امر

در یاز قاعدگ شیاز ابتال به سندرم پ کنندهیریشگیپ یرفتارها

. باشدیمدختران

نیانگیم ،یمداخله آموزش یپس از اجرا حاضر پژوهش در

نیو ب افتی شیدر گروه آزمون افزا یمعنادار طوربه ینمره آگاه

افتهی نی. اشد مشاهده یمعنادار تفاوت یآگاه لحاظبهدو گروه

،]04[و همکاران زادهیشجاعازجمله گریدمطالعات جینتابا

،]07[و همکاران یوکیس زادهیعل ،]06[و همکاران مانیپ

و یمیکر ،]03[و همکاران یتوسل ،]03[و همکاران یمیکر

و همکاران پوریقارل ،]03[و همکاران جدگال ،]01[همکاران

،]00[ Chung و Kim ،]02[و همکاران یرخشان ،]01[

imSh 00[ و همکاران[، Friel همکاران و]و ینیام ،]04

نیا. داشت یهمخوان ]07[همکاران و Vi Hoو ]06[همکاران

یگاهآ یبر ارتقا یمثبت تأثیر ،که آموزش بود آن انگریب افتهی

یاز قاعدگ شیپ سندرمدر رابطه با مطالعه مورد آموزاندانش

نیاول ،یآگاه شیاست با افزا توانسته و داشتهو عالئم آن

بهابتال از کنندهیریشگیپ یاتخاذ رفتارها جهت گام در

PMS باشد.

در ریمتغ نینمره ا نیانگیم شده،درک تیارتباط با حساس در

نیداد و ب نشان آموزش از پس را یادارمعن شیافزا ،گروه آزمون

نیاکه شد مشاهدهسازه نیا لحاظبه یمعنادار تفاوتدو گروه

و زادهیشجاع ،]03[و همکاران بایشکمطالعات جینتا با افتهی

و یوکیس زادهیعل ،]06[و همکاران مانیپ ،]04[همکاران

و همکاران یتوسل ،]03[و همکاران یمیکر ،]07[همکاران

،]03[و همکاران جدگال ،]01[و همکاران یمیکر ،]03[

Vi Hoو ]02[و همکاران یرخشان ،]26[ همکاران و راهنورد

تیحساس که ییآنجا از. داشت یهمخوان ]07[همکاران و

وابسته یحدودتابوده و یقو یجزء شناخت کی یدارا شدهدرک

شیافزا با آموزش که گفت توانیم ،]21[ است افراد یآگاه به

ارتباط با دراطالعات شیو افزا PMS درمورد یآگاه سطح

تیحساس شیاست موجب افزا توانستهعالئم ابتال به آن

سهیمقا در هاآن جهینتدر شود؛آزمون گروهدر افراد شدهدرک

نیستعد ابتال به ام قبل از شتریب را خود کنترل، گروه افراد با

.انددانستهسندرم

مره ن نیانگیم ،از مداخله پسنشان داد که جینتا نیبراعالوه

شیافزا کنترل گروه به نسبت آزمون گروه در شدهدرکشدت

و بایشکمطالعات جینتا با افتهی نیاکه است داشته یمعنادار

و همکاران مانیپ ،]04[مکاران و ه زادهیشجاع ،]03[همکاران

و همکاران یمیکر ،]07[و همکاران یوکیس زادهیعل ،]06[

جدگال ،]01[و همکاران یمیکر ،]03[و همکاران یتوسل ،]03[

و همکاران یرخشانو ]26[ همکاران و راهنورد ،]03[و همکاران

یتاحدود شدهدرکشدت نکهیا به توجه با. بود همسو ]02[

شیافزا کهگفت توانیم ،]21[ باشدیمافراد یوابسته به آگاه

49 9316تابستان ، 2 ، شماره4دوره مجله آموزش و سالمت جامعه،

و همکار یدارستان پوریلیخل

و عواقببه نسبتادراکات افراد شیبه افزا منجر یآگاه

سردرد، مانند PMS مرتبط با ابتال به یروان و یجسمان یهایناتوان

،یریپذکیتحر ای تیعصبان اضطراب، و تنش ،یخستگ کمردرد،

اشتها، رییتغ ،یانرژ کمبود عضالت، و مفاصل درد ،یافسردگ

دهش رهیغ و یپرخاشگر تمرکز، در اشکال ه،یگر یهادوره ،یتشنگ

؛استداشته کنندهیریشگیپ یدر اتخاذ رفتارها یمهم نقشو

اد افر که است معنانیبد شدهدرکشدت شیافزا گرید عبارتبه

شکلبه را PMSو مشکالت مربوط به خطراتگروه آزمون،

.اندکرده درک یتریجد

مداخله از پس زین شدهدرکنمره منافع نینگایم در

گروه به نسبت آزمون گروه در یمعنادار شیافزا ،یآموزش

و بایشکمطالعات جینتا با افتهی نیاشد. مشاهده کنترل

و همکاران مانیپ ،]04[و همکاران زادهیشجاع ،]03[همکاران

و همکاران یمیکر ،]07[و همکاران یوکیس زادهیعل ،]06[

،]01[و همکاران یمیکر ،]03[و همکاران یتوسل ،]03[

یرخشانو ]26[ همکاران و راهنورد ،]03[و همکاران جدگال

شده،درک منافع قتیدرحق. داشت یهمخوان ]02[و همکاران

خطر، کاهش منظوربه یشنهادیپ یهاروش یایاعتقاد به مزا

رفتار خاص کیاز یناش بارانیحالت ز ایو یماریشدت ب

احتماال توانسته یمداخله آموزش پژوهش، نیا در. ]21[ اشدبیم

منافع مثبت حاصل از اتخاذ ،یآگاه شیافزا قیاست از طر

خوب احساس داشتن مانند PMSاز کنندهیریشگیپ یرفتارها

سالمت یارتقا و بودنترسرحالخود، یکنترل بر سالمت درمورد

مشخص آزمون گروه افراد یبرا شیپاز شیب را خانواده و خود

کند.

ز قبل ا شده،درکبه بخش موانع مربوط سؤاالتبا ارتباط در

نمرات نیانگیم در یدارمعنا تفاوت گونهچیه یمداخله آموزش

نشد؛ مشاهده کنترلو آزموندر دو گروه شدهدرکموانع ریمتغ

اتنمر نیانگیم نیب یمعناداراختالف ،یآموزش مداخله از پس اما

جیانت با افتهی نیا .داشت وجود گروه دو در شدهدرکموانع ریمتغ

،]04[و همکاران زادهیشجاع ،]03[و همکاران بایشکمطالعات

یمیکر ،]07[و همکاران یوکیس زادهیعل ،]06[و همکاران مانیپ

و همکاران یمیکر ،]03[و همکاران یتوسل ،]03[و همکاران

،]26[ همکاران و راهنورد ،]03[و همکاران جدگال ،]01[

]07[همکاران و Vi Ho و ]02[و همکاران یرخشان

عنوانبه شدهدرک موانعتوجه داشت که دیبا. بود راستاهم

یاشتاعتقاد بهد یرفتار در الگو کنندهینیبشیپعامل نیترمهم

موانع کاهشپژوهش حاضر، در. ]23[ شودیممحسوب

کرد که ریتفس گونهنیا توانیمدر گروه آزمون را شدهدرک

تواندیم یآموزش مداخالت قیطر از شدهدرکشدت شیافزا

؛]21[گردد شدهدرکباعث کاهش موانع میرمستقیغ طوربه

جهت یآموزش یهابرنامه برعالوه حاضر پژوهشدر ن،یبنابرا

که یآموزش یهابرنامهاز ییهابخش شده،درککاهش موانع

احتماال اند،گرفتهانجام شدهدرکشدت شیبا هدف افزا

دهشدرکموانع لیدر تعد میرمستقیغ صورتبه اندتوانسته

شدهدرکبر موانع یخودکارآمد گر،یدیازسوگردند. واقع مؤثر

باالتر سبب یکه خودکارآمد صورتنیبد گذارد؛یمتأثیر

نیبنابرا ؛]01[ شودیمرفتار یدر اجرا شدهدرککاهش موانع

افراد گروه شدهدرککاهش نمره موانع لیاز دال گرید یکی

افراد یخودکارآمد شیافزا تواندیمحاضر پژوهشآزمون در

باشد.

،یکارآمدخود بخش به مربوط سؤاالتارتباط با در

نیانگیدر م یقبل از مداخله آموزش یدارمعنا تفاوت گونهچیه

مشاهده کنترلو آزموندر دو گروه یخودکارآمد ریمتغ نمرات

نیب یمعناداراختالف ،یآموزش مداخله از پس اما نشد؛

در دو گروه وجود داشت یخودکارآمد ریمتغ نمرات نیانگیم

،]03[و همکاران بایشکمطالعات جینتا با افتهی نیاکه

زادهیعل ،]06[و همکاران مانیپ ،]04[و همکاران زادهیشجاع

و یمیکر ،]03[و همکاران یمیکر ،]07[و همکاران یوکیس

و همکاران یرخشان ،]03[و همکاران جدگال ،]01[اران همک

یخودکارآمد. بود همسو ]07[همکاران و Ho Vi و ]02[

خود در یهاییتوانافرد نسبت به نانیاعتقاد و اطم عنوانبه

کی عنوانبهو شودیم فیرفتار تعر کی زیآمتیموفقانجام

یهاهینظردر دیتاکموردو گذارو تأثیر یاتیح اریسازه بس

یهابرنامه یدر طراح رو،نیازا باشد؛یم مطرح یآموزش

درمورد سازه نیا یکاربرد و ژهیو نقش به ستیبایم یآموزش

ود ش توجه هکنندیریشگیپ یمانند رفتارها یعادت یرفتارها

پژوهش نیافراد گروه آزمون در ا یخودکارآمد شیافزا. ]21[

. باشد شدهدرکو کاهش موانع یآگاه شیافزا از یناش تواندیم

هانآ ییتوانا باشد، باالتر افراد یخودکارآمد هرچه ن،یبراافزون

زین PMS بهاز ابتال کنندهیریشگیپ یاتخاذ رفتارها یبرا

.بود خواهد شتریب

یراب راهنما بخش به مربوط سؤاالتارتباط با در ن،یبراعالوه

نمرات نیانگیدر م مداخله از قبل یدارمعنا تفاوت گونهچیه عمل،

نشد؛ مشاهدهو کنترل آزمونعمل در دو گروه یراهنما برا ریمتغ

ریتغم نمرات نیانگیم نیب یمعنادار اختالف ،اما پس از مداخله

با جینتا نیاکه داشت وجود گروه دو درعمل یراهنما برا

همکاران و راهنورد ،]02[و همکاران یمیمطالعات کر یهاافتهی

]43[و همکاران رادیفیشر ،]02[و همکاران یرخشان ،]26[

جیبا نتا اما داشت؛ یهمخوان ]07[همکاران و Vi Ho و

]41[و همکاران پوراحمد و ]03[و همکاران بایشک یهاپژوهش

نمرات نیانگیم نیب مداخله از پس یمعنادار اختالف هاآن در که

. بود رتیمغاعمل در دو گروه وجود نداشت، یراهنما برا ریتغم

دو نیبه تفاوت ا توانیم رتیمغا نیا یاحتمال لیاز جمله دال

سواد سن، نظر از یموردبررس یواحدها و موضوع لحاظبه پژوهش

اشاره کرد. هاآنشغل و

به بخش انجام مربوط سؤاالتارتباط با در گر،ید یسو از

،یقاعدگ از شیپ سندرمبه ابتالاز کنندهیریشگیپ یرفتارها

9316تابستان ، 2 ، شماره4مجله آموزش و سالمت جامعه، دوره 42

قاعدگی از پیش سندرم از کنندهپیشگیری رفتارهای ارتقاء بر آموزش ثیرأت

نیانگیدر م یآموزش مداخله از قبل یدارمعنا تفاوت گونهچیه

ندرمسبه ابتالاز کنندهیریشگیپ یانجام رفتارها ریمتغ نمرات

اما نشد؛ مشاهده کنترلدر دو گروه مداخله و یاز قاعدگ شیپ

نمرات نیانگیم نیب یمعناداراختالف ،یآموزشپس از مداخله

یاعدگق از شیپ سندرم از کنندهیریشگیپ یانجام رفتارها ریمتغ

و بایشکمطالعات جینتا با افتهی نیاکه داشت وجود گروه دو در

و همکاران مانیپ ،]03[و همکاران زادهیشجاع ،]03[همکاران

و همکاران یمیکر ،]03[و همکاران یوکیس زادهیعل ،]01[

جدگال ،]01[و همکاران یمیکر ،]03[و همکاران یتوسل ،]03[

و پوریقارل ،]42[و همکاران جهیعلو یزمان ،]03[و همکاران

و همکاران یرخشان ،]26[و همکاران راهنورد ،]01[همکاران

]07[همکاران و Vi Hoو ]43[و همکاران رادیفیشر ،]02[

.داشت یهمخوان

عدم به توانیم پژوهش نیا یهاتیمحدود از ت،یدرنها

آموزش مختلف یالگوها از استفاده مورد در مطالعه انجام

سندرم نیا از یریشگیپ جهت در سالمت یارتقا و بهداشت

مداخالت نهیزم در یپژوهش گونهچیه که یطوربه نمود؛ اشاره

ورمنظبه یبهداشت اعتقاد یالگو از استفاده یمبنا بر یآموزش

افتی PMS به ابتال از کنندهیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یارتقا

نهیمز در یریگمیتصم و هاافتهی سهیمقا قدرت امر، نیا که نشد

مطالعات انجام ضرورت بر و نموده محدود را آموزش یاثربخش

شپژوه گرید تیمحدود. دینمایم دیکأت هنیزم نیا در شتریب

یدانشگاهشیپ مقطع آموزاندانش تنها را هدف گروه که بود نیا

فادهاست با گرید یهاپژوهش انجام نیبنابرا بودند؛ داده لیتشک

سن، نظر از) زنان مختلف یهاگروه و هاتیجمع در الگو نیا از

اعاتس دنمحدودبو. شودیم هیتوص( سکونت منطقه و التیتحص

،یدرس یهاکالس بودنفشردهدر مدرسه، آموزاندانشحضور

عدم پژوهش، موردموضوع مورد در قیدق اطالعات کمبود

یآورجمع و کنندگانشرکتدر یسنجش شاخص توده بدن

نیا یهاتیمحدود گرید از یدهخودگزارش صورتبه هاداده

.بود پژوهش

گیرینتیجه بر یمبتن یآموزش یمحتوا که داد ننشا جینتا ،یکل طوربه

رییتغ ،یآگاه شیافزا موجب تواندیم یبهداشت اعتقاد یالگو

در PMS به ابتال از کنندهیریشگیپ یرفتارها اتخاذ و نگرش

اب شدهاجرا مداخله که گفت توانیم نیبنابرا شود؛ آموزاندانش

نیادر کهیی آنجا از. است داشته تناسب رفتهکاربه یالگو

گرفت، قرار سنجش مورد مداخله مدتکوتاه اثر پژوهش

ماه 1-12 یریگیبا دوره پ یگریپژوهش د گرددیم شنهادیپ

ریانجام مطالعات مشابه با استفاده از سا ن،ی. همچنردیصورت گ

هیسالمت توص یو ارتقا بهداشت آموزش یهاهینظرالگوها و

ا ارتباط ب در پژوهش نیا شودیم شنهادیپ ن،یبراعالوه. گرددیم

انجام گردد تا بتوان زین PMSسابقه داشتن یدارا ایافراد مبتال

ندهکنیریشگیپ یرفتارها اتخاذ یارتقاآموزش را در یاثربخش

نیا جینتارا با کنندگانتجربهو مارانیدر ب PMS به ابتال از

کرد. سهیمقا پژوهش

تشکر و قدردانی مقطع در ییدانشجو نامهنایپا از برگرفته پژوهش نیا

ومعل دانشکده در مصوب بهداشت آموزش رشته ارشدی کارشناس

.باشدیم 1011211 شماره با قاتیتحق وواحد علوم یپزشک

و کنندهشرکت آموزاندانش هیکل یهمکار از لهیوسنیبد

پژوهشگران با را یهمکار کمال که مدارس محترم مسئوالن

.دیآیم عملبه یردانقد و تشکر داشتند، مبذول

REFERENCES1. Bianchi-Demicheli F, Lüdicke F, Lucas H, Chardonnens D.

Premenstrual dysphonic disorder: current status of treatment. Swiss Med Wkly. 2002;132(39-40):574-8. PMID: 12571764

DOI: 2002/39/smw-10055

2. Connolly M. Premenstrual syndrome: an update on definitions, diagnosis and management. Adv Psychiat Treat.

2001;7(6):469-77. DOI: 10.1192/apt.7.6.469

3. Berek JS, Novak E. Berek and Novak's gynecology. 14th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2007.

4. Kaplan BW. Sadock’s comprehensive textbook of

psychiatry. 8th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2000.

5. Nisar N, Zehra N, Haider G, Munir AA, Sohoo NA.

Frequency, intensity and impact of premenstrual syndrome in medical students. J Coll Physicians Surg Pak.

2008;18(8):481-4. PMID: 18798584 DOI: 08.2008/JCPSP.

48148484 6. Silva CM, Gigante DP, Carret ML, Fassa AG. Population

study of premenstrual syndrome. Rev Saude Publica.

2006;40(1):47-56. PMID: 16410982 DOI: /S0034-8910200 6000100009

7. Potter J, Bouyer J, Trussell J, Moreau C. Premenstrual

syndrome prevalence and fluctuation over time: results from a French population-based survey. J Women Health

(Larchmt). 2009;18(1):31-9. PMID: 19105683 DOI: 10.

1089/jwh.2008.0932

8. Freeman MP. Screening and treatment for women with mood disorders associated with reproductive events. J Clin

Psychiatry. 2007;68(12):1946-64. PMID: 18162027

9. Fujii H, Sakai R, Masatsugu A, Ohta M, Matsumoto T, Doi T, et al. Case of premenstrual syndrome inducing monthly

episodes of vesiculobullous eruptions on the face. J

Dermatol. 2008;35(4):246-7. PMID: 18419686 DOI: 10.1111/j.1346-8138.2008.00456.x

10. Wittchen HU, Becker E, Lieb R, Krause P. Prevalence,

incidence and stability of premenstrual dysphoric disorder in the community. Psychol Med. 2002;32(1):119-32. PMID:

11883723

11. Bakhshani N, Hasanzadeh Z, Raghibi M. Prevalence of premenstrual symptoms and premenstrual dysphonic disorder

among adolescents students of Zahedan. Zahedan J Res Med

Sci. 2011;13(7):29-34. [Persian] 12. Balaha MH, Amr MA, Saleh Al Moghannum M, Saab Al

Muhaidab N. The phenomenology of premenstrual syndrome

in female medical students: A cross sectional study. Pan Afr Med J. 2010;5:4. PMID: 21120003

13. Milewicz A, Jedrzejuk D. Premenstrual syndrome: from

etiology to treatment. Maturitas. 2006;55(Suppl 1):S47-54. DOI: 10.1016/j.maturitas.2006.06.016

14. Callet ME, Wertenbeger GE, Fiske VM. The effect of age

43 9316تابستان ، 2 ، شماره4دوره مجله آموزش و سالمت جامعه،

و همکار یدارستان پوریلیخل

upon the pattern of the menstrual cycle. Fertil Steril.

1954;5(5):437-48. PMID: 13200587 15. Indusekhar R, Usman SB, O'Brien S. Psychological aspects

of premenstrual syndrome. Best Pract Res Clin Obstet

Gynaecol. 2007;21(2):207-20. PMID: 17175199 DOI: 10.1016/j.bpobgyn.2006.10.002

16. Dickerson LM, Mazyck PJ, Hunter MH. Premenstrual

syndromes. Am Fam Phys. 2003;67(8):1743-52. PMID: 12725453

17. Navabinejad S, Lotfi Kashani F. The effectiveness of

group cognitive–behavioral instruction on decreasing physical symptoms of premenstrual syndrome. Medi Sci J

Islamic Azad Univ Tehran Med Branch. 2011;21(2):114-

20. [Persian] 18. Armand A, Talaee A. Investigating the efficacy of cognitive-

behavioral stress-management training on decreasing the

psychological problems and symptoms of premenstrual syndrome of afflicted women. Iran J Obstet Gynecol Infertil.

2012;15(21):24-31. [Persian]19.

19. Nourani Saadoldin S, Dadi Givshad R, Esmaily H, Sepehri Shamloo Z. Investigating the impact of life skills education

on symptoms severity of premenstrual syndrome. Iran J

Obstet Gynecol Infertil. 2013;16(68):1-11. [Persian] 20. Rapkin AJ. New treatment approaches for premenstrual

disorders. Am J Manag Care. 2005;11:480-91. PMID:

16336057 21. Antai AB, Udezi AW, Ekanem EE, Okon UJ, Umoiyoho AU.

Premenstrual syndrome prevalence in students of the

university of calabar, Nigeria. Afr J Biomed Res. 2004; 7(2):45-50.

22. Masho SW, Adera T, South-Paul J. Obesity as a risk factor

for premenstrual syndrome. J Psychosom Obstet Gynaecol. 2005;26(1):33-9. PMID: 15962720

23. Aghazadeh Naeini A, Tamjidi A, Vallaei N. Epidemiologic

study of premenstrual syndrome in 15-45 years old women in Tehran during the year 1995. Pejouhandeh. 1996;1(2):53-61.

[Persian]

24. Saadati N. Relationship between attitudes towards

menstruation with the prevalence of premenstrual syndrome

in nursing and midwifery students Tehran University of

medical sciences. J Tehran Univ Med Sci. 1993;15(4):15-25. [Persian]

25. Azhari S, Karimi NC, Attarzadeh HS, Mazloom SA. Efficacy

of group aerobic exercise program on the intensity of premenstrual syndrome. Iran J Obstet Gynecol Infertil.

2005;8(2):119-28. [Persian]

26. Rahnavard Z, Mohammadi M, Rajabi F, Zolfaghari M. An educational intervention using health belief model on

smoking preventive behavior among female teenagers. J

Hayat. 2011;17(3):15-26. [Persian] 27. Mirzaei E. Health education and health promotion in

textbook of public health. 1st ed. Tehran: Rakhshan; 2004. [Persian]

28. Sharma M. Theoretical foundations of health education and

health promotion. London: Jones and Bartelett Learning international; 2012. P. 74-80.

29. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health behavior and

health education: theory, research, and practice. 4th ed. San Francisco: Jossey-Bass; 2008.

30. Karimi M, Zareban I, Montazeri A, Amin Shokravi F. The

effect of training based on health belief model on preventive behaviors of unwanted pregnancy. Iran J Obstet Gynecol

Infertil. 2012;15(23):18-27. [Persian]

31. Moodi M, Norozi E, Rezaeian M, Mostafavi F, Sharifirad G. Comparing the effectiveness of three educational

interventions based on health belief model on mammography

screening behaviors in women above 40 years in Isfahan. Health Syst Res. 2013;9(4):385-94. [Persian]

32. Namdar A, Bigizadeh S, Naghizadeh MM. Measuring health

belief model components in adopting preventive behaviors towards cervical cancer. J Fasa Univ Med Sci. 2012;2(1):34-

44. [Persian]

33. Ghaffari M, Tavassoli E, Esmaeilzadeh A, Hasanzadeh A. The effect of education based on health belief model on

the improvement of osteoporosis preventive nutritional

behaviors of second grade middle school girls in Isfahan.

Health Syst Res. 2010;6(4):714-29. [Persian]

34. Whitehead D, Wang Y, Wang J, Zhang J, Sun Z, Xie C. Health promotion and health education practice: nurses'

perceptions. J Adv Nurs. 2008;61(2):181-7. PMID: 18186910

DOI: 10.1111/j.1365-2648.2007.04479.x 35. Shojaezadeh D, Naeimi M, Noori K, Khalili Z, Haghverdi

A. Survey of the effect of education based on the health

belief model (HBM) on knowledge, perception and performance about having breakfast of primary school

student boys. J Health. 2015;6(2):144-53. [Persian]

36. Peyman N, Mahdizadeh M, Mahdizadeh M. Evaluation of education in promoting healthy lifestyle behaviors among

adolescent girls, according to the health belief model. J

Sabzevar Univ Med Sci. 2014;21(1):164-74. [Persian] 37. Alizadeh Siuki H, Jadgal K, Shamaeian Razavi N, Zareban I,

Heshmati H, Saghi N. Effects of health education based on

health belief model on nutrition behaviors of primary school students in Torbate Heydariyeh city in 2012. J Health.

2013;5(4):289-99. [Persian]

38. Tavassoli E, Reisi M, Javadzade H, Mazaheri M, Gharlipour Z, Ghasemi S, et al. The effect of the health belief model-

based education & improvement of consumption of fruits and

vegetables: an interventional study. J Health Field. 2013;1(2):29-35. [Persian]

39. Karimy M, Hasani M, Khorram R, Gafari M, Niknami S.

The effect of education, based on health belief model on breast self- examination in health liaisons of Zarandieh

city. Zahedan J Res Med Sci. 2010;10(4):281-89.

[Persian] 40. Jadgal KM, Zareban I, Rakhshani F, Alizade Siouki H, Lotfi

Mayen Boulagh B, Hajilou E. The effect of health education

based on health belief model on preventive behavior of unwanted pregnancy among Chabahar women. J Health.

2015;5(3):191-202. [Persian]

41. Gharlipour Z, Hazavehei MM, Moeini B, Nazari M, Moghimbeygi A. Effectiveness of educational program on

promotion of smoking preventive behaviors in adolescences.

Health Syst Res. 2013;9(4):354-61. [Persian]

42. Rakhshani F, Abdolatif E, Charkazi A, Haftsavar M,

Shahnazi H, Jan EA. Effect of education on smoking

prevention in students of Zahedan. Health Syst Res. 2010;6(2):267-75. [Persian]

43. Kim K, Chung M. Implementation and evaluation of nutrition

education program for children. J Sch Health. 2008; 78(4):216-22.

44. Shim E, Kim JS, Ji SM, Sohn TY, Hwang J, Chung EJ. The

effects of a nutrition and body shape education program as part of health promoting projects in an elementary school.

Korean J Nutr. 2010;43(4):382-94.

45. Friel S, Kelleher C, Campbellp N, Nolan G. Evaluation of the nutrition education at primary school program. Public

Health Nutr. 1999;2(4):549-55. DOI: 1017/S13689800 99000737

46. Amini A, Tavousi M, Niknami S. The impact of an

educational intervention on nutritional preventive behaviors in osteoporosis among adolescent girls. Payesh. 2014;

13(5):609-19. [Persian]

47. Vi Vo HT. Effects of an educational intervention on breast cancer screening and early detection in Vietnams American

women. [PhD Dissertation]. Texas, USA: Texas University,

College of Nursing; 2006. P. 125-70. 48. Shakiba S, Shojaeizadeh D, Sadeghi R, Azam K. The

effectiveness of educational intervention based on the health

belief model on eating style and the severe reduction of menstrual pain among clinical personnel of the Imam

Khomeini Hospital Complex. Iran J Health Educ Health

Promot. 2016;4(2):158-68. DOI: 10.18869/acadpub.ihepsaj. 4.2.158 [Persian]

49. Pender NJ, Murdaugh CL, Parsons MA. Health promotion in

nursing practice. Upper Saddle River, NJ: Parsons/Prentice Hall; 2006. P. 60-74.

50. Sharifirad GR, Hazavei SM, Hasanzadeh A, Danesh AA.

The effect of health education based on health belief model on preventive actions of smoking in grade one, middle

school students. Arak Med Univ J. 2007;10(1):79-86.

[Persian]

9316تابستان ، 2 ، شماره4مجله آموزش و سالمت جامعه، دوره 44

قاعدگی از پیش سندرم از کنندهپیشگیری رفتارهای ارتقاء بر آموزش ثیرأت

51. Ahmadpoor H, Maheri A, Shojaizadeh D. Effectiveness of

nutrition education based on health belief model during pregnancy on knowledge and attitude of women referred to

health centers of Gonbad Kavoos city. J Neyshabur Univ Med

Sci. 2014;3(2):52-60. [Persian]

52. Zamani AF, Faghihzadeh S, Sadeghi F. Application of the

health belief model for unhealthy eating prevention among primary school children in Arak/Iran (2004-2005).

J Kermanshah Univ Med Sci. 2007;11(4):352-67.

[Persian]