�

คำนำ

เปนอกความพยายาม และการผลกดนในความกาวหนาทางวชาการ

ของคณะมณฑนศลป เพอเพมโอกาสใหแกคณาจารยมชองทางในการเผยแพร

ผลงานวชาการของแตละทานสสงคม วารสารวชาการศลปะและการออกแบบ

คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร ฉบบท 2/2550 จงเกดขนดวยความ

รวมมออนเขมแขงของคณะทำงานทดำเนนการอยางมขนตอนทเหมาะสม โดย

บทความทกบทความไดผานการพจารณาและไดรบคำแนะนำจากผทรงคณวฒ

ในสาขานนๆกอนจะมาสสายตาของผอาน

เปนทนายนดวาในวารสารฉบบนมบทความจากทกภาควชาทใหความ

รวมมอโดยสวนใหญเปนผลงานวชาการจากคณาจารยรนใหมและไดรบความ

อนเคราะหบทความวชาการจากผชวยศาสตราจารยวรดษกาญจนอครเดชและ

ผชวยศาสตราจารยศภกา ปาลเปรม มารวมเสรมความเขมแขงใหแกวารสาร

วชาการฉบบน

หวงเปนอยางยงวาในอนาคตจะมวารสารวชาการเลมตอไปออกมา

อยางตอเนองและตองขอขอบคณพรอมทงใหกำลงใจกองบรรณาธการและ

คณะทำงานททำใหวารสารสำเรจลลวงมาไดดวยด

ผชวยศาสตราจารยวฒนพนธครฑะเสน

คณบดคณะมณฑนศลป

�

วารสารวชาการศลปะและการออกแบบ

คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร ฉบบท 2/2550

ISSN 1906 0238

กองบรรณาธการฝายวชาการ

ผชวยศาสตราจารยดร.นำฝนไลสตรไกล

รองศาสตราจารยดร.ไพโรจนชมน

ผชวยศาสตราจารยดร.จรวฒนวงศพนธเศรษฐ

อาจารยสทธโชคชยวรรณ

นางมาลนวกรานต

กองบรรณาธการฝายศลปกรรม

อาจารยนพดลยทธมนตร

ผชวยศาสตราจารยอาวนอนทรงษ

อาจารยอณรทกสกรกรรม

อาจารยดร.วรวฒนศรเวสมาศ

นางภาวนาใจประสาท

นายสทธชยคำคง

พมพท Graphic Box 11/586 ถ.สขาภบาล-บางกะป เขตลาดพราว แขวงลาดพราว กรงเทพฯ 10230 โทร. 02 935 8610

3

5 13

15 21

23 31

33 45

47 53

55 77

79 85

87 99

ตนแบบบรรจภณฑใหมสำหรบขนมไทย

เพอเพมมลคาและสงเสรมธรกจการทองเทยว:

กรณศกษาขนมไทย จงหวดเพชรบร

ผชวยศาสตราจารย วรดษ กาญจนอครเดช

เคลอบผลก

ผชวยศาสตราจารยศภกา ปาลเปรม

สอแฝงในบรรยากาศ

ผชวยศาสตราจารย อาวน อนทรงษ

ศลปะเครองประดบกายสมผส

กบการสกการะทางจตวญญาณ

ผชวยศาสตราจารย ดร.สภาว ศรนคราภรณ

ตวอยางการบรณาการศาสตรทางสถาปตยกรรมประยกต

สประเดนในการออกแบบภายใน: กรณศกษาพทธสถาปตยกรรม

ในจนตภาพวยรนไทยปจจบน

ผชวยศาสตราจารย ชยณรงค อรยะประเสรฐ

ศกษาองคประกอบของการออกแบบเวบไซต

สำหรบสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต

สพชญา เขมทอง

โครงการออกแบบงานสรางสรรคประตมากรรม

ภายในหองประชาสมพนธ โรงแรมหวหน มารออท รสอรทแอนดสปา

อำเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ เรอง โครงสรางอารมณจากธรรมชาต

กรกต อารมยด

โครงการออกแบบศลปะภาพพมพเพอตดตง ”เดอะ สปา”

เรอง ”ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ”

สรรพจนมาพบสข

สารบญ

�

5

ตนแบบบรรจภณฑใหมสำหรบขนมไทยเพอเพมมลคาและสงเสรมธรกจการทองเทยว:กรณศกษาขนมไทยจงหวดเพชรบรคณะผวจย:ผชวยศาสตราจารยวรดษกาญจนอครเดช|

ผชวยศาสตราจารยดร.จรวฒนวงศพนธเศรษฐ|

อาจารยศกดศยามพงษดำ|อาจารยอนทรานาควชระ|

นางมาลนวกรานต|นางภาวนาใจประสาท

บทคดยอ

วตถประสงคของการวจยน เพอออกแบบบรรจภณฑขนมไทยเพชรบร

ใหเปนตนแบบบรรจภณฑใหมของลกษณะสนคาทมเอกลกษณและสงเสรมธรกจ

การทองเทยวของจงหวดเพชรบร โดยวธการสำรวจและศกษาขอมลภาคสนาม

เพอนำมาเปนกรอบในการออกแบบ การวเคราะหเพอนำเสนอการพฒนา

บรรจภณฑใหมดวยวธการออกแบบตามระดบและกลมผบรโภค การทดสอบ

แบบกบกลมเปาหมายการปรบปรงแบบการพฒนาตนแบบและการนำเสนอ

ผลการออกแบบตอกลมผจำหนาย

คณะผวจยไดจดจำแนกการออกแบบบรรจภณฑตามกลมผบรโภค

เปน3 กลม กลมA เปนกลมลกคาทซอขนมเพอเปนของขวญ หรอเพอเปน

นกทองเทยวทซอขนมเปนของฝากโดยคำนงถงความสวยงามของบรรจภณฑ

กลม B เปนกลมลกคาทซอขนมเปนของฝากและคำนงถงราคาของสนคาท

เหมาะสมพรอมรปแบบบรรจภณฑตามสมควรและกลมCเปนกลมลกคาทซอ

เพอบรโภคเองเปนหลกหรอลกคาในทองถนของจงหวดเพชรบรเองซงคำนงถง

ถงรสชาตและความเชอถอในฝมอการผลตขนม

ผลการวจย จากตนแบบบรรจภณฑใหมทงสนรวม จำนวน49 แบบ

แบงเปนงานออกแบบบรรจภณฑกลม A จำนวน 23 แบบ งานออกแบบ

บรรจภณฑกลมBจำนวน18แบบและงานออกแบบบรรจภณฑกลมCจำนวน

8แบบสรปผลการวจยทนำเสนอเปนแนวทางในการออกแบบบรรจภณฑสำหรบ

ขนมไทยเพชรบรดงน

1.การออกแบบโครงสราง รปราง รปทรงของบรรจภณฑขนม จะ

ตอบสนองเรองความเหมาะสมกบขนตอนการบรรจใสโดยพบวาการบรรจขนม

โดยรานคาทผลตขนมเอง สวนใหญของบรรจภณฑจะเปนบรรจภณฑทพมพ

เสรจแลวหรอชนสวนบางชนเทานนการออกแบบจงมงเนนงานโครงสรางท

The Prototype Packages of Thai Dessert for Value Added and Tourism

Business Promotion: Case Study of Thai Dessert at Petchburi Province

6

สามารถรกษารปทรงทางกายภาพของขนมไดคงเดมจาก

การขนสง และปองกนความเสยหายตอรปทรงขนมทอาจ

เกดขนระหวางการกระจายสนคาเพอจำหนาย

2.การออกแบบในสวนกราฟก เปนการสราง

ยหอใหเหนภาพลกษณของสนคาขนมไทยเพชรบร การ

ออกแบบสวนนเนนการแสดงเอกลกษณของจงหวดเพชรบร

ใหโดดเดน โดยนำกราฟกแหลงทองเทยวทมชอเสยงทง

สถานทและวฒนธรรมเพชรบรมาเปนสวนประกอบของงาน

ออกแบบ นอกจากน ยงไดนำเสนอการสรางงานกราฟก

ใหเปนชดบรรจภณฑโดยรวมขนมประเภทเดยวกนหลายๆ

ชนด และสรางเอกลกษณใหกบชดขนมนน เพอบอกใหร

วาขนมชดนนมาจากแหลงผลตทมเอกลกษณเดยวกน คอ

จงหวดเพชรบรและยงออกแบบใหขนมดสะดดตาชวนเชญ

ใหผบรโภคซอ รวมถงการจดระดบการออกแบบกราฟก

ตามการวางตำแหนงของสนคาในตลาดและวตถประสงค

ในการซอของกลมลกคาเปาหมายดวย

Abstract

Theobjectiveofthisresearchstudywasto

designPetchaburiProvinceSweetsPackagesinorder

tostrengthentheirproductidentity,andtopromote

Petchaburitouristindustry.

Researchstrategycomprises2stages:

1.DatasurveyandstudyonThaisweets,

foodpackaging,consumerneedsandbehavior,local

sweetshopsandtheirdistributors.

2. Data analysis and summary: design

conceptissetbytestingthepreliminarydesignto

thetargetconsumer,thenusingthetestresultsto

developtheprototypes,beforepresentedthedesign

tothesweet-shopsandtheirdistributors.

The research study has categorized

consumerinto3groups:

AGroupwasthecustomerwhoboughtthe

sweetsforsouvenirs.Theirbuyingbehaviorconcerns

withaesthetics,product&package identity,and

transportation.

BGroupwasthecustomerwhoboughtthe

sweetsaspresentationtotheirfriendsandfamily

members. Their concernswere theproductprice

versusquantity,anddesignofthepackages.

CGroupwasthecustomerwhoboughtthe

sweetsfortheirownconsumption.Theirconcerns

weremainlyonthequalityofsweets.

Theoutcomeofthestudywas49package

designs:23designswereforGroupAcustomer,18

designswereforGroupBcustomer,8designswere

for Group C customers. The design process was

dividedintoStructuralDesignandGraphicDesign.

StructuralDesign;thestudyrevealedthat

cookhousesanddistributorsinPetchburiprovince

weremainlysmallandmediumenterprises.Theydid

nothavesubstancefinancialcapitaltoinvestinfully

automated package industrial systems, therefore,

commonpackageswhichwerereadilyavailablein

themarketweresuitablefortheprincipalstructural

design. These packages were inexpensive, they

providedadequatephysicalprotectiontothesweets,

convenienttopack,print,andtransport.Ingeneral,

thedie-cutandtheprintingprocessweredoneby

packagemanufacturers, forming the cartons and

packingthesweetsweredoneatthesweet-shops.

Graphic Design; brand development was

essentialforcustomerstorecognizedonthesweets

reputation.Thesampletrademarksonthepackage

prototypesonlyaimedtovisualizetheusingofthe

packages.Sweet-shopshavetomodifythelogotypes

totheirownbrandsbeforeregisterthemastheir

trademarks. This graphic design process included

thedesignforcooperate-identity,anddesigntosuit

targetcustomers’taste.ThePetchburiidentitywas

developed by using tourist attractions, Petchburi

culture,andlocalnaturalmaterialsasinspirations

forthedesign.

�

ความเปนมาของปญหาการวจย

ขนมไทยนบไดวาเปนสงทอยกบสงคมไทยมาชานานหากแตยงไมได

ถกใหไดรบการสนบสนนอยางชดเจน ใหเพมศกยภาพในการแขงขน และชวย

ในการสงเสรมใหเกดความสามารถขยายตลาด เพอสรางรายได ชวยใหเกด

การจางงาน ทงแรงงานคนและจำหนายผลผลตทางการเกษตรทจดไดวาเปน

อาชพของกลมคนระดบรากหญาในสงคมสวนใหญของประเทศไทย ขนมไทย

เพชรบรเปนผลตผลทมชอเสยงของจงหวดเพชรบร มลกษณะเฉพาะตวของ

ตนเองและถอเปนภมปญญาทองถนทมคณคาควรแกการสงเสรมใหเกดการ

พฒนารปแบบเพอยกระดบผลตภณฑใหสามารถจดจำหนายไดอยางกวางขวาง

และเปนสากล

ปญหาของบรรจภณฑเดมของขนมไทยเพชรบรทพบคอ ยงไมม

ภาพลกษณดงดดหรอเรยกรองความสนใจจากผบรโภค และใหการปกปอง

คมครองตวขนมไดดเทาทควร อกทงยงไมสรางความมนใจใหแกผบรโภคใน

ความสะอาดของบรรจภณฑเดม ทำใหไมเปนทยอมรบอยางเปนสากล ไมเออ

ตอการขยายตลาดเพอเพมการผลต จงไมสามารถกระจายตวใหเปนไปใน

ทศทางทตองการไดคณะวจยไดเลงเหนวาการชวยสงเสรมในดานศกยภาพทม

อยของคณะวชามณฑนศลป ในการวจยเพอการออกแบบบรรจภณฑตนแบบ

ของไทยทจะชวยใหเกดการสงเสรมการขาย การขยายตลาด การปกปอง

คมครองสนคาใหสามารถนำพาไปจำหนายในทตางๆไดงายและสะดวกอกทง

เพมรปลกษณใหม พรอมกบนำเสนอสถานททองเทยวของจงหวดเพชรบร ท

เปนแหลงผลตสนคาไปดวยในตว ซงเปนการสรางมลคาเพมใหแกสนคา โดย

การนำเสนอรปแบบของบรรจภณฑใหมสำหรบขนมไทยทมเอกลกษณของ

จงหวดเพชรบร

วตถประสงคการวจย

เพอสงเสรมใหเกดการพฒนารปแบบบรรจภณฑใหมสำหรบขนมไทย

โดยใชจงหวดเพชรบรเปนจงหวดตนแบบในการวจย ดวยชอเสยงอนเปนทรจก

ของจงหวดทขนชอเรองขนมไทย ทำใหเกดเปนภาพสะทอนอยางชดเจนของ

การวจยทจกสงผลในการชวยสงเสรมไดทงทางตรงและทางออมแกผประกอบ

การภายในจงหวดเพชรบรและเปนตนแบบแกจงหวดอนๆทมการผลตขนมไทย

จำหนาย อนเปนการยงประโยชนตอการชวยพฒนาเศรษฐกจของชาตใหเกด

การตนตวโดยรวมทกๆแหลงผลตตอไป

สมมตฐานการวจย

การออกแบบบรรจภณฑขนมไทยเพชรบรใหเปนตนแบบบรรจภณฑ

ใหมจะมความสมพนธกบการออกแบบโครงสรางทสามารถรกษารปทรงทาง

กายภาพของขนมไดคงเดมจากการขนสงการปองกนความเสยหายของรปทรง

ขนมระหวางการขนสงและการออกแบบกราฟกตามระดบการวางตำแหนงของ

สนคาในตลาด การจำแนกกลมลกคา และการแสดงเอกลกษณของจงหวด

เพชรบร

รปท 1 พพธภณฑพระราชวงบานปนสถานททองเทยวอนทรงคณคาของจงหวดเพชรบร

รปท 2 พระนครคร (เขาวง) จงหวดเพชรบร

8

วรรณกรรม กรอบแนวความคด ทฤษฎทเกยวของกบการวจย

กรอบแนวความคดในการออกแบบบรรจภณฑตามหลกการออกแบบ

บรรจภณฑอาหาร(ปนคงเจรญเกยรต:2541)กำหนดไวดงน

1.บรรจภณฑจะตองดสะอาด ใหความรสกวาเปนสงทสามารถ

รบประทานได โดยเนนความสำคญของสงเหลานดวยวสดทใชสทพมพลงใน

ลกษณะของกราฟก

2.บรรจภณฑสามารถมองเหนรปลกษณขนมทบรรจอยภายใน โดย

พจารณาควบคกบระยะเวลาขนมรอการจำหนายเวลาของการขนสงบรรจภณฑ

เพอกระจายการจำหนาย

3.บรรจภณฑควรมรปลกษณทนารกสวยงาม มากกวาดจรงจงเปน

ทางการซงใชบรรจขนมทเปนของทานเลนหรอเปนของวางใชทานเปนสวนเสรม

4.บรรจภณฑควรมลกษณะทสามารถปกปอง หรอปองกนสงทม

ผลกระทบตอสภาพขนมทบรรจอยภายในไดดตามสภาพโดยเกณฑกำหนดของ

ขอมลทตองแจงไดแก

• ชอผลตภณฑ

• สวนผสม

• ปรมาณสทธ

• วนหมดอาย

• สภาวะในการเกบหรอสภาวะในการใช

• ชอและทอยของผผลตผบรรจหรอผขาย

• แหลงกำเนดสนคา

• ขอเสนอแนะในการบรโภค

ทฤษฎท เก ยวของกบการวจยใชหลกการส อสารบนบรรจภณฑ

(GRAPHICONPRODUCT)เพราะหากบรรจภณฑททำขนไมมลกษณะพเศษ

หรอเปนบรรจภณฑมาตรฐานทมจำหนายทวไปเชนกลองถงซองแลวขอมล

การสอสารทเปนลกษณะของภาพกราฟกกจะเปนตวสำคญทตองพจารณาใน

การออกแบบตอไป

รปท 3-4 ลกษณะบรรจภณฑและกราฟกจากตางประเทศ

รปท 5-6 บรรจภณฑขนมไทยทแสดงตนของขนมทบรรจอยภายใน

รปท 7 บรรจภณฑขนมไทยทมกราฟกดานสสนเปนชดเนนความออนหวานสวยงาม

รปท 8 บรรจภณฑทออกแบบโครงสรางใหปกปองสนคาและแสดงรายละเอยดขอมลของสนคาภายใน

3

�

5

6

�

8

9

ระเบยบวธวจย

• ประชากรและกลมตวอยาง โครงการวจยครงนไดกำหนดกลม

เปาหมายตามหวขอโครงการทไดกำหนดไวคอจงหวดเพชรบร โดยจดแบงเปน

ดงน

ประชากร ไดแก ผผลต ผจำหนาย ผบรโภคขนมไทยประเภทขนม

อบกรอบนงขนมประเภทเชอมขนมประเภทกวนในจงหวดเพชรบร

กลมตวอยางไดมาจากการสมตวอยางโดยวธสมตวอยางอยางงาย

และวธบงเอญจากกลมผผลตผจำหนายและกลมผบรโภคจากรานขนมภายใน

จงหวดเพชรบรจำนวน150คน

• เครองมอวจยประกอบ

-แบบสมภาษณผจำหนายผบรโภค

-แบบสอบถามในการทดสอบแบบ

- ตนแบบทดสอบบรรจภณฑขนาดเทาจรงจำนวนประมาณ

80แบบ

• วธการเกบรวบรวมขอมล

1.สำรวจรปแบบ คณสมบตและบรรจภณฑของขนมทมการ

ผลตในตลาด

2.ศกษาความเชอและวฒนธรรมทเกยวของกบขนม เพอใช

เปนขอมลในการออกแบบ

3.รวบรวมขอมลขนมท เป นความนยมของผ บร โภคจาก

ผจำหนายและการรวบรวมขอมล โดยการสอบถามตรงจาก

ผบรโภคและการสงเกตการณ

4.จดจำแนกขนมตามระดบการบรโภคของกลมลกคา เพอใช

เปนขอมลในการแจกแจงงานบรรจภณฑท นำไปส การ

พฒนางานออกแบบในขนตอไป

5.รวบรวมขอมลลำดบความตองการ ประเภทของขนมทใช

บรรจคณสมบตของบรรจภณฑวเคราะหเพอพฒนาแบบ

การปฏบตงานภาคสนามในพ นท เปาหมายเพ อการเกบรวบรวม

ขอมลมจำนวนรวม5ครง ไดแก เกบรวบรวมขอมลเพอการออกแบบ3ครง

การลงพนทเพอการเกบขอมลจากแบบสอบถามและทดสอบตนแบบ เพอการ

พฒนารวม2ครงและการเกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณประชากรกลม

ผเชยวชาญไดแกผจำหนายผผลตผสนใจและผมสวนในการเรยนการสอน

การออกแบบบรรจภณฑ และการจดสมมนาตนแบบบรรจภณฑเพอแนะนำการ

ผลตแบบและเพอรวบรวมขอเสนอแนะจากผเกยวของ

• วธการวเคราะหขอมลและการพฒนาแบบไดจดแบงการวเคราะห

ออกเปน 2 ขนตอน คอ วเคราะหขอมลทไดรบจากการตอบแบบสอบถาม

การสงเกตพฤตกรรมผบรโภคและการใหขอมลของผประกอบการการสรปเพอ

วเคราะห ในขนท 2 ออกแบบและทดลองทำเปนตนแบบบรรจภณฑเพอการ

ทดสอบบรรจจรง ทงขนมชนดทำขายวนตอวน และขนมอบกรอบแบบทวาง

10

รปท 9 ขนมหวานเมองเพชรบรในบรรจภณฑแบบถาดอลมเนยม และถาดพลาสตก

รปท 10 ขนมบาบนในบรรจภณฑทมการพฒนาจากถาดเปนลกษณะถวยกระดาษฟอยดขนาดพอดคำและบรรจบนถาดโฟมและหอหมดวยฟลมพลาสตกใสเพอแสดงตนของขนม(รปแบบบรรจภณฑของขนม ไทยเพชรบรทพบเหนไดทวไป และเกอบทกชนดและประเภทของขนม

รปท 11 ขนมผงในบรรจภณฑเดมทเปนถงพลาสตกใส มพบเหนไดทวไปชวงกอนการวจย

รปท 12 ขนมเสนหจนทรในบรรจภณฑเดมทเปนถาดพลาสตกใส มพบเหนไดทวไปชวงกอนการวจย

รปท 13 ขนมจามงกฎในบรรจภณฑเดมทเปนถาดพลาสตกใส มพบเหนไดทวไปชวงกอนการวจย

รปท 14 บรรจภณฑใหมผลไมกวนทออกแบบโครงสรางกระดาษขนรปทงหมด

รปท 15 บรรจภณฑใหมขนมจามงกฏทออกแบบใหนำเสนอความสวยงามของส และรปลกษณขนมได อยางเชญชวนใหลองชม

รปท 16 บรรจภณฑใหมขนมหมอแกงตนแบบใหม

รปท 17 บรรจภณฑชดขนมเชอมทแสดงชนดขนม และ ความใหมสดของขนม

9

10

��

��

13

��

15

16

��

��

จำหนายเปนรายสปดาห โดยผลการสรปรวมทนำมาวเคราะหทง 2 ขนนน

สามารถนำเสนอเปนตนแบบไดตรงตามวตถประสงคทตองการ

ผลการวจย และการอภปรายผล

จากการวจยครงน ไดสรปเปนแบบบรรจภณฑตนแบบจำนวนรวม

49แบบโดยมงเนนใหเกดผลสนองตอความสมฤทธผลทมงหวงไว5แนวทาง

ดวยกน

1.บรรจภณฑทมเอกลกษณลกษณะชวยสงเสรมการทองเทยวจงหวด

เพชรบร

2.บรรจภณฑทมลกษณะทมเอกลกษณไทยในดานศลปวฒนธรรม

ขนบธรรมเนยมประเพณของไทยและจงหวดเพชรบร

3.บรรจภณฑทมลกษณะความสวยงามทางศลปะไทย ผสมผสานหลก

การออกแบบ

4.บรรจภณฑทมลกษณะรปแบบสากลตามสมยนยม

5.บรรจภณฑทมลกษณะของการใชวสดธรรมชาตภายในทองถน

นอกเหนอจากสรปผลขอมลการวเคราะหขางตนนำมาทำเปนตนแบบ

ของบรรจภณฑขนมไทย ตามเปาหมายแลว ทำใหไดรบทราบถงขอมลท

เกยวของกบกระบวนการจดจำหนายและผลตผลของการทำขนมดงน

ตวแปรทเปนปจจยในการตดสนนำบรรจภณฑมาใชบรรจภณฑขนมไทย

เพอจำหนายไดแก

1.ความมนใจในความมชอเสยงของฝมอทำ หรอรสชาตขนมทอรอย

ทำใหไมเหนความจำเปนวาบรรจภณฑจะมาชวยในการขายเพมขนหรอลดลงได

2.ชนดขนมททำขายวนตอวนลกคาหรอผบรโภคจะนำไปรบประทาน

หมดภายในวนเดยวหรอไมเกนกำหนดโดยไมใสใจกบบรรจภณฑมากนก

3.ผผลตขนมยงผลตขนมขายแบบดงเดมคอ ผลตขนมในปรมาณ

พอดกบจำนวนทคดวาจะขายไดหมดในเวลาครงวน หรอเฉพาะทกำหนดไววา

ใหหมดพอดกบเวลาทตงไว เปนแบบเมอขนมหมดกหมดเลยไมทำเพมหรอทำ

ใหปรมาณมากกวาเดมในวนตอไปจะใชวธใหลกคามาซอใหทนเวลาในวนรงขน

4.ผผลตสนคายงไมมความคดทจะขยายตลาด หรอแสวงหาตลาด

ใหมๆเพราะการทำขนมจำหนายยงมลกษณะเปนแบบธรกจขนาดเลกลกษณะ

ผลตภณฑภายในครอบครวอยไมมการตลาดมาบรหารใหเกดวงจรทางธรกจได

��

5.ขาดความเขาใจถงรปแบบบรรจภณฑทเปนสากล โดยมงแตจะ

นำเสนอขนมของทผลตจำหนายทำใหภาพของบรรจภณฑเปนสวนเกนและเพม

ตนทนในการขาย ซงสวนใหญกตองการนำเสนอสงทคดวาตองการใหลกคา

สามารถจดจำเชนรปถายเจาของสรรพคณขนมททำโดยไมคำนงถงภาพลกษณ

ทแสดงออกทางศลปะของรปทรงสสน คณสมบต ลกษณะของวสดทใชทำ

บรรจภณฑ

6.ขาดความเขาใจถงความเปนมาตรฐานดานสขอนามย ในทก

ขนตอนของการผลตขนมทตองรกษาความสะอาดทงเบองหนา (สวนวางจำหนาย)

และเบองหลง (สวนทใชปรงขนม) ไดแก การปกปดทมดชด ของทกสภาพ

ทกขนตอนททำขนม ภาชนะทใชตกตวง ภาชนะในการผสมสวนประกอบ

ตลอดจนมสตวเลยงทเลยงอยภายในบานยงมลกษณะปะปนไปกบกระบวนการ

ของการผลตขนมอยางลอแหลมตอการปนเปอนซงขอนควรจะใหความสำคญ

มากเพราะหากสามารถนำเสนอความสะอาดควบคกบรสชาตขนมทอรอยแลว

จะทำใหมความมนใจในการนำเสนอ เพอการจดจำหนายไดอยางทมาตรฐาน

สากลยอมรบ

ขอเสนอแนะ

โดยธรรมชาตของขนมไทยจะมลกษณะรปแบบทสวยงาม จากการ

ออกแบบประดษฐประดอยดวยความประณตพถพถน เปนลกษณะแบบอยาง

ททำแบบงานฝมอโดยมวธการทำอยางประณตบรรจงมาจากราชนกลหรอเปน

แนวททำขนจากในวงมากอนทจะสบสานถายทอดออกมาสสงคมทวไปภายนอก

ขนมไทยจงคงคณคารปลกษณะสวยงามดมคณคานารบประทาน ทงสสนท

เหลองหอมผานการอบกรอบจนมกลนหอมหวนชวนรบประทานอนเกดจากสวน

ประกอบทไดนำมาทำเปนสวนผสม และจากกลนหอมทปรงแตงเพมเตมไดแก

กลนหอมของดอกไม กลนหอมของเทยนหอม และกลนหอมของสวนประกอบ

ของขนมเองเชนมะพราวนำตาลโตนดฯลฯคณคาทมอยของขนมไทยตางๆ

เหลานควรทจะนำมาถายทอดลงผานการสอสารแกผบรโภค เพอใหเกดความ

รสกซาบซงนอกเหนอจากรสชาตทไดรบ ซงปญหาของกราฟกทนกออกแบบท

จะตองเจอกคอรายละเอยดตางๆทจะตองคงไวหรอทจะตองมตามมาตรฐาน

ของกระทรวงตางๆ ทเกยวของ ตลอดจนความตองการของลกคา หากลกคา

เขาใจ ปลอยใหเปนหนาทของนกออกแบบ งานออกแบบกราฟกกจะงายขนใน

ระดบหนงหรอไมกจะสามารถมความสวยงามตามลกษณะแบบอยางทางทฤษฎ

ศลปะได แตหากลกคาเขามามสวนในการกำหนดหรอตดสนใจตวกราฟกดวย

แลวกจะทำใหงานททำออกมาบางครงจะไมไดดงความรความสามารถของ

นกออกแบบทจะเปนผถายทอดออกมาเองไดทงหมดอยางถกตอง เชน ลกคา

ตองการใชชอสนคาปรากฏบนบรรจภณฑใหมขนาดใหญตวโตดเดนเหนชดกวา

สวนอนๆซงจะทำใหการจดวางองคประกอบในภาพรวมจะไมไดความสอดคลอง

หรอกลมกลนกน

13

เอกสารอางอง

ศนยการบรรจหบหอไทย สถาบนวจยวทยาศาสตร รวมกบสาขาสนคาหตถอตสาหกรรมไทย , หอการคา สมาคมการบรรจหบหอไทย เอกสารการสมมนา เรอง “การเพมมลคา หตถกรรมดวยการบรรจหบหอ” วนท 30 กรกฎาคม 2530 โรงแรมอมพเรยล , 215 หนา.อภสทธ ไลสตรไกล และคณะ หบหอจากวสดธรรมชาต : การศกษางานออกแบบเพอการอนรกษ คณะมณฑนศลป มหาวทยาลยศลปากร .2546.Griffin,Roger C. Principle of Package Development U.S.A. : Van Nostrand Reinhold Company , 1985.Hine , Thomas. The Tole Package. U.S.A. : Little Brown and Company, 1995.Oka, Hideyuki. How to Wrap Five Eggs. Tokyo : Bijutsu Shuppan-Sha & John Weatherhill, 1969.Papaleck, Victor. Design for the Real World. New York : Pantheon Books, 1971.

��

15

เคลอบผลกผชวยศาสตราจารยศภกาปาลเปรม

เคลอบผลกเปนเคลอบทมลกษณะพเศษและมเสนหทมความงดงาม

เฉพาะตน เคลอบผลกเกดจากการตกผลกของสารบางตวทแยกออกมาใหเหน

ไดและมลกษณะเปนดอกดวงขนาดใหญหรอเปนจดเลกๆหรอเปนเสนคลาย

เขมกายซอนกนอยในผวเคลอบหรอบนผวเคลอบ ผลกของเคลอบมรปรางท

หลากหลาย การตกผลกของเคลอบจะเกดขนไดเมอทำใหเคลอบเยนตวลงใน

สภาวะทควบคมไวเปนพเศษเคลอบผลกถกพบครงแรกชวงครสตศตวรรษท19

โดยMr. Ebelman ชาวเยอรมน เปนคนแรกทคนพบวธการทำ และนำออก

เผยแพรสสาธารณชน

เคลอบผลกสามารถแยกออกเปน2ประเภทใหญๆคอ

ประเภทแรก เปนผลกทไมสามารถมองเหนไดดวยตาเปลา (Micro

Crystalline) ตองใชกลองสองขยายดจงจะเหนได เนองจากผลกทเกดขนเปน

ผลกทมขนาดเลกมากและเกดขนอยางหนาแนน จนทำใหการมองดวยตาเปลา

ปรากฏเหนเปนพนผวทมลกษณะดานหรอกงดานกงมนดออนนมเปนประกาย

หรอเปนเงามนคลายหนทมความมนหรอคลายกบพนผวของเปลอกไขทมความ

นมเมอสมผสหรอทเรยกกนอกชอหนงวาเคลอบดาน(MattGlaze)

ประเภททสอง เปนผลกทสามารถมองเหนไดดวยตาเปลา (Macro

Crystalline) หรอเปนผลกทเกดขนภายในเคลอบ หรอผวเคลอบ เคลอบผลก

ประเภทนยงแบงออกเปนสองลกษณะคอ

1.เคลอบอะเวนทรน(AventurineGlazes) หรอเรยกอกชอหนงวา

เคลอบทรายทอง เปนเคลอบผลกชนดหนงทมขนาดของผลกใหญเพยงพอทจะ

มองเหนไดดวยตาเปลา ลกษณะของผลกทเกดจะมลกษณะเปนเกลดเลกๆ ท

เรยกวา Flitter ซงอยภายในผวเคลอบ หรออาจมขนาดเลกและมจำนวนมาก

ทวางตวซอนกนอยในลกษณะทสามารถสะทอนแสงจากดานในของผลก ทำให

มลกษณะเปนประกายดระยบระยบคลายกากเพชรหรอแรทเรยกวาCateye

สวนมากผลกของเคลอบอะเวนทรน เกดจากการรวมตวกนของซลกา (Silica)

กบแรชนดตางๆ เชน แรเหลก (Haematite) หรอโครเมยม (Chromium)

เปนตน แลวเกดการตกผลกทมขนาดเลกจำนวนมากมายทมลกษณะสะทอน

แสงเปนประกายดงกลาว

(บน) ทมา: www.samhoffman.com/New :สงหาคม 2549(ลาง) ทมา: www.billboydceramics.com :สงหาคม 2549

Crystalline Glazes

16

ปจจยสำคญในการทำเคลอบอะเวนทรน ไดแก

สวนผสมของเคลอบ ตองมอลมนาผสมอยในปรมาณนอย

ใชออกไซดของโลหะ เชน เหลกออกไซด และโครเมยม

ออกไซดเปนตนซงโดยทวไปเคลอบอะเวนทรนจะมสวน

ผสมของเหลกออกไซดอยประมาณรอยละ8-15ทเรยก

อกชอหนงวาเคลอบเทมโมก(Temmoku)หรอใชโครเมยม

ออกไซดอยประมาณรอยละ10ผสมลงในเคลอบทมตะกว

เปนสวนผสมและปจจยสำคญอกประการหนงคอการเยน

ตวของเคลอบตองปลอยใหเคลอบเยนตวอยางชาๆจงจะม

ผลกเกดขน(Hopper,1984:114-116)

2.เคลอบผลก(CrystallineGlazes)เปนเคลอบ

ท ถ อเปนแบบฉบบของเคลอบผลกท งหมดท กลาวมา

ลกษณะของผวเคลอบจะมผลกเกดขนอยางสมบรณ หรอ

อาจเกดขนเพยงบางสวน ผลกบางสวนอาจซอนอยใตผว

เคลอบหรอแทรกตวอยในผวเคลอบทหลอมเปนแกวผลก

ทเกดขนโดยปกตจะเกดเปนกลมๆ กระจายอยทวไปบนผว

เคลอบ สามารถมองเหนเปนดอกดวงไดอยางชดเจน นบ

เปนความอศจรรยยงทชวนใหคนหาและทดลองทำเคลอบ

ผลกทอยในกลมนเกดจากการใชสงกะสออกไซด (Zinc

oxide) ผสมเขาไปในเคลอบเพอใหทำปฏกรยากบซลกาท

ผสมอยในเคลอบเกดเปนซงคซลเกต(ZincSilicateหรอ

ZnO2.SiO4หรอ2ZnO.SiO2)ทจะตกผลกในเคลอบเมอ

เผาใหถงจดหลอมละลายของเคลอบแลวลดอณหภมใหอย

ระหวางชวง 1,000-1,180๐C ซงเปนชวงอณหภมททำให

ซงคซลเกตตกผลกเปนรปตางๆไดดงภาพประกอบ

การทำเคลอบผลกนน มความแตกตางจากการ

ทำเคลอบธรรมดา หรอเคลอบทมความมนวาวทวๆ ไป

เนองจากมเรองของเทคนควธการทำทซบซอนประกอบกบ

มองคประกอบตางๆ ทเกยวของกบการทำใหเกดการตก

ผลกขนในเคลอบ ซงองคประกอบสำคญททำใหเคลอบ

เกดการตกผลกมดงน

1.วตถดบทใชในการทำเคลอบผลกนนจะตองม

ปรมาณของสารประกอบจำพวกอลมนา(Alumina) หรอ

สารทอยในกลมกลางผสมอยในปรมาณนอย เนองจาก

เคลอบผลกตองการการไหลตวของเคลอบสง และสาร

จำพวกดางจะชวยใหเคลอบมการไหลตวไดมากขน ในทาง

ตรงกนขามเนองจากอลมนาจะเปนตวเพมความหนดใหแก

แสดงลกษณะของเคลอบอะเวนทวรน ทผเขยนทดลองทมา : ถายภาพโดยผเขยน : 6 กนยายน 2549

แสดงลกษณะผลกรปแบบตางๆ โดยผลการทดลองของผเขยนทมา : ถายภาพโดยผเขยน : 6 กนยายน 2549

��

0.3-0.6ZnO

0.7-0.4KNaO

ไททาเนยมไดออกไซดจะตกผลกเปนรปเขมซง

บางครงอาจเกดผลกขนาดเลกทมความหนาแนนจนทำให

ผวเคลอบกลายเปนเคลอบดานไป

Mr.HeinSeverijnsชาวฮอลแลนดผเชยวชาญ

ในการทำเคลอบผลก กลาวถงอตราสวนผสมทเหมาะสม

สำหรบการตกผลกของ ซงค-แบเรยม-ซลเกต จะเกดขน

เสมอเมอมอตราสวนผสมในสตรเอมไพรคล (Empirical

Formula)อยในชวงดงตอไปน(อางจากLane,1995:180)

KNaO 0.15-0.20

ZnO 0.35-0.50

BaO 0.20-0.40. Al�O3 0.15-0.20 . SiO� 1.5-2.2

CaO 0.05-0.15

MgO 0.05-0.10

การเตรยมใหเคลอบเกดผลก สามารถเตรยมได

3วธคอ

1.การเตรยมโดยใชตวกลางในการทำใหเกด

การตกผลกในเคลอบ ซงไดแก สงกะสออกไซด (ZnO),

ไททาเนยมไดออกไซด (TiO2), นเกลออกไซด (NiO),

แมงกานสออกไซด (MnO) เปนตน ผสมลงในเคลอบ

โดยตรง

2.การเตรยมโดยการนำตวททำใหเกดการตก

ผลกในเคลอบมาทำใหอยในรปของฟรต (Frit)1 โดยทำ

เฉพาะเคลอบทมสวนผสมเปน อลคะไลน (Alkalines)2

เชนโซเดยม(Sodium),โพแทสเซยม(Potassium)และ

ลเทยม(Lithium)ซงมคณสมบตละลายนำไดถาไมทำให

เปนฟรตเสยกอนจะมผล ทำใหสวนผสมในสตรเคลอบไม

คงทบางครงเกดผลกและบางครงอาจไมเกดผลกซงขนอย

เคลอบ และทำใหเคลอบไหลตวไดยาก อลมนาจงเทากบ

เปนตวทขดขวางหรอตวควบคมอตราการเกดผลกขนาด

ของผลก และการเปลยนแปลงระดบอณหภมของเคลอบ

ดงนนในเคลอบผลกจงควรมอลมนาผสมอยในชวงระหวาง

0.2-0.5โมเลกล

2.สารเคมทใชในเคลอบผลกโดยเฉพาะสารเคม

ทอยในกลมดาง (Basic oxide) ควรเปนสารเคมทม

นำหนกอะตอมตำและใชในปรมาณมากซงไดแกโซเดยม

(Sodium), โพแทสเซยม (Potassium), แคลเซยม

(Calcium),แมกนเซยม(Magnesium)และสงกะส(Zinc)

เปนตน เนองจากสารเหลานจะชวยใหเคลอบไหลตวไดด

และเกดการตกผลกไดงาย นอกจากนการใชสารจำพวก

ดางนอยตว จะใหผลดกวาการใชสารจำพวกดางมากตว

ดวยเชนกน เนองจากการใชดางจำนวนมากตวจะทำให

เคลอบหลอมเปนแกวมากกวาการทำใหเคลอบตกผลก

สวนสารทเปนโลหะหนกหรอโลหะทมนำหนกอะตอมหนก

เชนแบเรยม(Barium)และตะกว(Lead)จะไมชวยใหเกด

การตกผลกในเคลอบ

3.สารเคมทอยในกลมกรด(Acidgroup)ซงเปน

ออกไซดทมนำหนกอะตอมสง เชน ซลกา (Silica) และ

ไทเทเนยม(Titanium)เปนตนจะเปนตวทำใหเคลอบเกด

การตกผลกไดด

4.การใชหนฟนมา (Feldspar) ในเคลอบผลก

ควรเลอกใชหนฟนมาชนดโซดา(SodaFeldspar)จะทำให

เกดการตกผลกไดมากกวาขนาดใหญกวาซงดกวาการใช

หนฟนมาชนดโพแทส (Potash feldspar) เนองจากหน

ฟนมาชนดโซดามจดหลอมละลายตำกวาหนฟนมาชนด

โพแทสจงทำใหเคลอบไหลตวไดดกวาดวย

5. สารเคมทเปนตวสำคญททำเปนตวตกผลกใน

เคลอบและทำใหเกดผลกขนาดใหญทสามารถมองเหนได

อยางชดเจนและนยมใชทำเคลอบผลกทวไปไดแกสงกะส

ออกไซด(Zincoxide),ไททาเนยมไดออกไซด(Titanium

dioxide)และเหลกออกไซด(Ironoxide)

สงกะสออกไซด จะตกผลกเปนรปพด(เปนสวน

ประกอบของ2ZnO.SiO2)Mr.PurdyและMr.Kbielreh

พบวาอตราสวนผสมของสงกะสออกไซดและอลคาไลน

(Alkali) พวกโซเดยมและโพแทสเซยม ควรอยในชวงดง

ตอไปน(อางจากParmelee,1951:191)

ภาพผลกของสงกะสออกไซด และผลกของไททาเนยมไดออกไซดตามลำดบทมา : http://www.puckergallery.com : สงหาคม 2549.

18

กบผลตภณฑทชบเคลอบนนวามความสามารถทจะดดซบ

เอาสารเหลานนไวไดมากหรอนอย เพราะสารพวกน

ละลายปนอยในนำทผสมเคลอบนนเอง ถาผลตภณฑ

สามารถดดซบเอานำทผสมอยในเคลอบไวไดมากเคลอบก

จะหลอมละลายและไหลตวไดด มผลใหเคลอบเกดการ

ตกผลกไดดเชนกน และในทางตรงขาม ถาผลตภณฑ

สามารถดดเอานำทผสมอยในเคลอบไวไดนอยเคลอบกจะ

หลอมละลายและไหลตวไดยากมผลใหเคลอบไมเกดการ

ตกผลก

3.การเตรยมโดยการทาหรอเคลอบสารททำให

เกดการตกผลกในเคลอบลงบนผลตภณฑท เผาเคลอบ

แลวและนำไปเผาอกครงหนงซงF.H.Nortonไดทดลอง

สรางนวเคลยสโดยใชสงกะสออกไซด162กรมผสมกบ

ซลกา 60 กรม บดเปยก แลวใชหลอดเปาใสเคลอบใน

ขณะทอณหภมของเคลอบอยในชวงการตกผลก หรอใช

เหลกปลายแหลมจมสวนผสมดงกลาวไปตดบนผวเคลอบ

ขณะเผาชนงาน หรออาจใชวธแตมสวนผสมดงกลาวหลง

จากเผาเคลอบแลว และนำไปเผาซำอกครงหนง(อางจาก

H.Sandess,1974.:21)

เนอดนสำหรบการทำเคลอบผลก

เนอดนทเหมาะกบการทำเคลอบผลก ควรเปน

เนอดนทมเนอละเอยด มพนผวเรยบเนยน และไมมสวน

ผสมของดนเชอ(Grog)หรอทรายเนองจากพนผวของดน

ทมเนอหยาบจากการผสมทรายหรอดนเชอนนจะรบกวน

ผลกทเกดขนจนทำใหผลกขาดความแจมชด นอกจากนส

ของเนอดนกมผลตอเคลอบผลกเชนกน เนองจากเคลอบ

ผลกจะมความใสและเปนมนวาว ดงนนเนอดนทเหมาะสม

กบเคลอบผลกจงควรมสขาวมากกวาเน อดนท มสเขม

เพราะเน อดนสขาวจะชวยขบสของเคลอบทมความใส

ความมนวาวและสของผลกใหดสดใสยงขน ดงนนเนอดน

ทเหมาะกบการทำเคลอบผลกจงควรเปนเนอดนสโตนแวร

(Stonewarebody)หรอดนพอรสเลน(Porcelainsbody)

เทานน เนองจากมเนอละเอยดและมสขาว นอกจากน

ยงมความทนไฟสงสามารถทนความรอนไดตงแต1,250-

1,300๐C

การเคลอบชนงาน และการเตรยมชนงานเขาเผา

เคลอบผลกเปนเคลอบทตองการการเคลอบท

มความหนาของเคลอบมากกวาปกต ซงโดยทวไปเคลอบ

ผลกมกเคลอบใหมความหนาของเคลอบประมาณ 1.5 -

2.5มลลเมตรและเนองจากเคลอบผลกมการไหลตวของ

เคลอบสงมากและมกไหลตวอยางอสระกบพนผวทลาด

เอยงหรอพนผวทตงในแนวดง ดงนนการใชเคลอบผลก

จงตองคำนงถงขอนดวยซงอาจทำใหเกดความเสยหายขน

กบแผนรองเผาหรอชนงานไดงาย เชน เคลอบไหลจนตด

แผนชนรอง และหากเคาะออกไดกมกเกดการบน หรอ

แตกหกเสยหายของช นงานไดหากขาดการปองกนท ด

ดงนนการเตรยมชนงานกอนทำการเผาจงมความสำคญ

อยางยง โดยทวไปจะใชวงแหวนดน (มลกษณะคลายขา

รองตกบขาว) ททำขนดวยดนขาว รองชนงานไวไมให

เคลอบไหลตดแผนชนรอง ซงหลงจากเผาชนงานแลวจะ

สามารถเจยรและขดแหวนดนนนออกไดงายโดยชนงานไม

แตกเสยหาย นอกจากนอาจใชสวนผสมระหวาง ดนขาว

1สวนผสมกบซลกา1สวนทาทฐานรอง2-3ชน(H:

Sandess,1974 : 39) หรออาจใชสวนผสมระหวางกาว

1 สวน ผสมกบนำ 1 สวน และดนขาว ผสมกนและนำ

สวนผสมนนมาปนเปนวงแหวนดน แลวใชอลมนาไฮเดรท

(Alumina hydrate) ทาตรงรอยตอระหวางชนงานกบ

สวนผสมดงกลาวเพอใหสามารถแยกชนงานออกมาไดงาย

ภายหลงการเผา (www.http.//crystalline-ceramics.

info/catchers.html:สงหาคม2549)

ลกษณะแหวนดนสำหรบใชรองชนงานในเตาเผาทมา : www.http.//crystalline-ceramics.info/catchers.html:สงหาคม 2549

19

การเผาเคลอบผลก

การทำเคลอบผลกนนมความยงยากและซบซอนกวาการทำเคลอบ

ชนดอนนบจากปจจยสำคญตางๆในการทำใหเคลอบตกผลกและสวนผสมของ

เคลอบทมสวนผสมทซบซอนดงกลาวในขางตนแลวนน การเผาเคลอบนบเปน

ขนตอนทสำคญไมยงหยอนไปกวากนดวยเหตทวาอตราสวนผสมของเคลอบด

และเปนไปตามปจจยทกำหนดแลวแตมไดควบคมการเผาใหเปนพเศษตามแบบ

ฉบบของการทำเคลอบผลกผลทไดกอาจไมมผลกเกดขนใหเหนหรออาจมแต

ขนาดเลกมากจนไมสามารถมองเหนไดดวยตาเปลาจนกลายเปนเคลอบดานไป

การเผาเคลอบผลกตองมการควบคมอตราเรงของอณหภมการเผาเปนกรณ

พเศษโดยเฉพาะในชวงการเยนตวของเคลอบเพอทำใหเคลอบเกดการตกผลก

ทมขนาดใหญและมความแจมชด

การเผาเคลอบผลกตงแตเรมตนไปจนถงจดสกตวของเคลอบการเผา

คงเปนไปตามปกตของการเผาเคลอบทวๆไปแตจะแตกตางกบการเผาเคลอบ

ทวๆ ไปตรงทการควบคมอตราการเยนตวของเคลอบโดยการเผาเคลอบผลก

จะตองควบคมอตราการเยนตวของเคลอบใหมการเยนตวอยางชาๆ ในชวง

ระดบอณหภม 1,000-1,180๐C ซงเปนชวงอณหภมทเหมาะสมกบการตกผลก

ของเคลอบมากทสด และจะทำการเผายนไฟ หรอเผาแช (Soaking)3 เปน

เวลานานประมาณ1-6ชวโมงซงจะเปนชวงทเคลอบมการเคลอนตวชาลงและ

เกดการรวมตวระหวางซงคออกไซดกบซลกาและตกผลกกลายเปนซงคซลเกต

ทมผลกขนาดใหญกอนทเคลอบจะถงจดแขงตว(Freezingpoint)ผเขยนเคย

ทดลองเผาเคลอบผลกบางตวทอณหภม1,250๐Cและยนไฟทอณหภม1,250๐C

เปนเวลา45นาทไดผลกทมขนาดเสนผาศนยกลางประมาณ1.5เซนตเมตร

กราฟแสดงการเยนตวของเคลอบทวๆไป กราฟแสดงการเยนตวของเคลอบผลก

เวลา เวลา

อณหภม อณหภม

ยนไฟ

20

การออกแบบผลตภณฑสำหรบเคลอบผลก

การทำเคลอบผลกนอกจากเนอดนท ใชจะมผลโดยตรงกบเคลอบ

ดงทไดกลาวมาแลวนน การออกแบบผลตภณฑกเชนเดยวกนทมสวนสมพนธ

กบเคลอบโดยตรง เนองจากเคลอบผลกนนตองมการไหลตวของเคลอบสงจง

จะมการตกผลก ซงนอกจากจะตองใชดนทมเนอละเอยดแลว การออกแบบ

ชนงานกจำเปนตองออกแบบใหมพนผวทเรยบเนยนไมขรขระเพอเออใหเคลอบ

มการไหลตวไดด และมการตกผลกไดงายยงขน ดงนนรปทรงภาชนะทม

ลกษณะกลมคลายลกบอลหรอรปทรงแจกนแบบจนทเรยกวาแจกนทรงเหมผง

จงเปนรปทรงทไดรบความนยมในการทำเคลอบผลก นอกจากนสวนฐานของ

ภาชนะควรมขนาดเลกเนองจากการไหลตวของเคลอบ ทำใหตองมการเจยร

หรอขดสวนฐานของชนงานเสมอ ฐานของชนงานทมขนาดเลกจะทำใหงายตอ

การขดแตงหลงการเผา การออกแบบชนงานทมการขดเปนรองลกจะมผลให

ผลกทเกดขนไมเดนชด

จากทผเขยนไดกลาวมาแลวทงหมดจะเหนไดวา การทำเคลอบผลก

มใชของใหมแตอยางใดกลบมผสนใจศกษามาแลวมากมายนบแตครสตศตวรรษ

ท19เปนตนมากระทงปจจบนกยงมผใหความสนใจในการคนควาและทดลอง

ทำซงมเทคนควธการใหมๆเพอใหไดผลกทมขนาดใหญและสวยงามเกดขนอย

เสมอ ซงอาจเปนเทคนคเฉพาะบคคลทมไดเปดเผย โดยเฉพาะในประเทศไทย

การทำเคลอบผลกยงมไดมการแพรหลายเทาทควร อาจเนองมาจากผทำมก

ประสบปญหาในการทำ และไมสามารถแกปญหาเหลานนได จงทำใหการทำ

เคลอบผลกในบานเราไมไดรบความนยมเทาทควร ทงทเคลอบผลกเองมความ

มหศจรรยในสายตาของผชมสวนมาก ดงนนผเขยนจงหวงเปนอยางยงวา

บทความทผเขยนบทน คงเปนแนวทางพนฐานใหแกผสนใจไดนำไปศกษาและ

ทดลองเพอพฒนาการทำเคลอบผลกตอไปได ขอสงเกตอกประการหนงท

ผเขยนพบอยเสมอ คอรปทรงของภาชนะทจะนำมาใชกบเคลอบผลก มกม

รปทรงแบบดงเดม หากไดรบการออกแบบรปทรงของชนงาน ใหมความ

รวมสมยหรอเปนแบบสมยใหมคงจะมความนาสนใจยงขนและคงจะมผลงานท

เคลอบดวยเคลอบผลกมาอวดกนบางในโอกาสตอไป ทายนผเขยนขอฝากสตร

เคลอบผลกท นางสาวจารวรรณ ธนากจพานช นกศกษาของภาควชาเครอง

เคลอบดนเผาไดเคยทดลองไวเปนเบองตน และผเขยนไดนำมาทดลองเพมเตม

ซงผลทไดนนใหผลเปนทนาพงพอใจในระดบหนงโดยทผเขยนเผาแชทอณหภม

1,250๐Cเปนเวลานาน45นาทจงปลอยใหเคลอบเยนตวตามปกต

แสดงรปแบบผลตภณฑทเหมาะสมกบเคลอบผลกทมา 1 : http://www.puckergallery.com ,

สงหาคม 2549. ทมา 2 : http://home.tiscalinet.ch/magryk/

main.html , สงหาคม 2549.ทมา 3 : http://www.jessehull.com/content/

galryCb.html , สงหาคม 2549.

21

ตวอยางสตรเคลอบ

ของนางสาวจารวรรณธนากจพานช

สตรท1 เคลอบผลกทอณหภม 1,250๐C

Soda Feldspar 51%

Zinc oxide 30%

Talc 2%

ดนขาวลำปาง 5%

Calcium carbonate 6%

Silica 6%

เพม Copper oxide 1.5% และ Titanium oxide

5% จะใหพนสเขยว และผลกดอกสนำตาล

สตรท2 เคลอบผลกทอณหภม 1,250๐C

Soda Feldspar 51%

Zinc oxide 24%

Talc 2%

ดนขาวลำปาง 5%

Calcium carbonate 12%

Silica 6%

1. เพม Copper oxide 1.5% และ Titanium

oxide 5% จะใหพนสเขยวเขมและผลกดอกสเขยวออน

2. เพม Cobalt oxide 1.5% และ Manganese

oxide 4% จะใหพนสนำเงนเขม และผลกดอกสนำเงนออน

ตวอยางสตรเคลอบของMr.HeinSeverijns.

เคลอบผลกทอณหภม 1,260๐C

Nepheline syenite 50%

Barium carbonate 15%

Zinc oxide 20%

Flint 15%

Titanium oxide 4%

หมายเหต เผาตามปกตทเผาเคลอบทวไปและ

ปลอยใหเคลอบเยนตวอยางรวดเร วจนถงอ ณหภม

1,080๐C แลวเผาใหอณหภมสงขนถง 1,150๐C และยนไฟ

ทอณหภม 1,150๐C นาน 3 ชวโมง แลวปลอยให

อณหภมลดลงถง 1,120๐C, 1,100๐C และ 1,050๐C โดย

ใชเวลาแตละชวงหางกน ครงชวโมงสสบหานาท และ หนง

ชงโมงตามลำดบ แลวเพมอณหภมสงขนถง 1,100๐C,

1,070๐C, 1,040๐C และ 1,000๐C โดยใชเวลาแตละ

ชวงหางกน ครงชวโมง หนงชงโมง และสสบหานาท ตาม

ลำดบเชนกน จากนนปลอยใหเคลอบเยนตวตามปกต

เชงอรรถ

1. ฟรต (Frit) หมายถง การนำวตถดบทละลายนำไดหรอวตถดบทมพษไปหลอมใหเปนแกวกอนนำไปใชผสมเคลอบ เพอมใหวตถดบนนละลายนำไดอก และลดความเปนพษของวตถดบลง2. อลคะไลน (Alkaline) หมายถงวตถดบทมคณสมบตเปนดางทละลายนำได ตองนำไปหลอมใหเปนฟรตกอนนำไปใชผสมเคลอบ3. เผายนไฟ หรอเผาแช (Soaking time) คอการเผา ณ อณหภมเดมเปน เวลานานตามทกำหนด

บรรณานกรม

โกมล รกษวงศ. เอกสารคำสอน นำเคลอบ 2. ภาควชาเครองปนดนเผา คณะเทคโนโลยอตสาหกรรม สถาบนราชภฏพระนคร, 2538.เดโช ฉตรกล. เอกสารประกอบการสอน “เคลอบผลก” มปป.ศภกา ดอกไม. เคลอบผลกและเทคนคการทำ. สจบตรการแสดงศลปะ เครองปนดนเผา ครงท 3 : หอศลปมหาวทยาลยศลปากร วงทาพระ, 2527.ศภกา ปาลเปรม. เอกสารประกอบการสอนวชา 365 108 เคลอบ 1. ภาควชาเครองเคลอบดนเผา คณะมณฑนศลป มหาวทยาลย ศลปากร.วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร, 2547.Cooper, Emmanuel & Royle, Derek. Glazes For The Studio Potter. London : BT Batsford Ltd, 1978.Hopper, Robin. The Ceramic Spectrum. London : William Collins Sons and Co., Ltd, 1984.Lane, Peter. Contempory Porcelain. London : A & C Black Publishers. 1995.Parmelle, Culen W. Ceramic Glazes. Bosston, Massachusetts : Cahners Books Company, Inc.,1973.Sandess H., Herbert. Glazes For Special Effect. Canada Watson- Guptill Publication.,1974.www.billboydceramics.com : สงหาคม 2549www.http.//crystalline-ceramics.info/catchers.html : สงหาคม 2549www.samhoffman.com/New : สงหาคม 2549http://www.puckergallery.com , สงหาคม 2549.http://home.tiscalinet.ch/magryk/main.html , สงหาคม 2549. http://www.jessehull.com/content/galryCb.html , สงหาคม 2549.

22

23

สอแฝงในบรรยากาศผชวยศาสตราจารย อาวน อนทรงษ

“เราไมมทางหนโฆษณาพน” คำกลาวนอาจเปนจรงสำหรบชวตคนไทย

และคนทวโลกในปจจบน ในยคของการทำการตลาดแบบผสมผสาน หรอ IMC:

Integrated Marketing Communication ทำใหสอโฆษณาอยกบเราอยาง

ใกลชดไปทกท ดงจะเหนไดจาก สอโทรทศน สอสงพมพ และสอออนไลน

ทเขาถงบานเรอน และเมอเรากาวออกจากบาน เรากจะพบปายโฆษณาตาม

ทองถนน ซงมขนาดและรปแบบตางๆ ทงแบบปายธรรมดา ปายแบบไตรวชน

(Tri-Vision) จนกระทงเปนจอภาพขนาดใหญทฉายภาพเคลอนไหวมสสนสวย

งามสมจรง หรอแมแตตามหางรานตางๆ เชน ในซปเปอรมารเกต เราจะพบสอ

ณ จดขาย (P.O.P: Point of Purchase) ในรปแบบตางๆ เพอชกจง เชญชวน

ใหเราเชอถอ คลอยตาม แลวกซอสนคาหรอบรการในทสด ทกลาวมานยงไม

รวมถงกจกรรมทางการตลาดอนๆ เชน กจกรรมสงเสรมการตลาด (Event

Marketing) ซงมบทบาทคอนขางสงในปจจบน การประชาสมพนธ (Public

Relation) การตลาดทางตรง (Direct Marketing) การสงเสรมการขาย (Sales

Promotion) ฯลฯ

ยอนกลบไปถงสอโทรทศน หลายคนอาจคดถงภาพยนตรโฆษณา ซง

เราเหนกนอยเปนประจำทกวนในฟรทว ในยคหนงผชมรายการโทรทศนจะกด

เปลยนชองโทรทศนเพอชมรายการอนขณะพกโฆษณา แตปจจบนบรรดานก

สรางสรรคงานโฆษณาหรอทเราเรยกวา Creative ตางสรรหาวธการทำโฆษณา

ใหกลายเปนสอบนเทงทคนอยากจะดมากขน และภาพยนตรโฆษณาบางเรอง

กลายเปนสงทคนนำไปพดถงดวยความประทบใจไปทวบานทวเมอง (Talk of

the town) แตการโฆษณาไมไดหยดอยเพยงแคนน แมแตในรายการโทรทศน

หรอภาพยนตรทผชมกำลงชมอยนน กมการโฆษณาแฝงตวมาอยดวย การแฝง

โฆษณาลกษณะนเรยกวา การทำ Product placement ซงนยมกนมากในตาง

ประเทศ และไดมการจดการประกวดรางวลขน เชน รางวล Brandchannel’s

2004 Product Placement Awards ซงจดโดยเวบไซต www.brandchannel.

com

การทำ Product placement คอการนำสนคา ตราสญลกษณ

หรออนๆ ทเกยวของกบตวสนคาไปแทรกอยในรายการโทรทศนหรอภาพยนตร

ไดอยางกลมกลน โดยใหตวละครใชสนคา พดถงสนคา หรอมภาพตราสนคาอย

ในฉากตางๆ หรอแมแตบนเสอผาของตวละคร แตถาใครเปนคอละครตลกทเรา

เรยกวา sitcom (situation comedy) โดยเฉพาะละครของไทย กจะคนเคยกบ

การทำโฆษณาแฝงลกษณะนเปนอยางด จนในบางครงเราจะรสกวาโดน

ยดเยยดขายสนคา เมอจๆ ตวละครกมบทพดแนะนำสนคาหรอใชสนคานนแบบ

ไมมเหตผล ทงนเพราะขาดความกลมกลนในการนำเสนอนนเอง

Ambient Media

24

นอกจากน ในรายการเกมโชว หรอรายการ

ถายทอดการแขงขนกฬาทางโทรทศน เรากจะพบการ

โฆษณาในรปแบบของผสนบสนนรายการ (Sponsorship)

โดยใชการกลาวขอบคณ แสดงโลโกบนแผนปาย บนเสอผา

นกกฬา การใชสนคาประกอบในการเลนเกม และอนๆ

สำหรบสอโฆษณาสงพมพนน หลายคนคงนกถง

โฆษณาในหนานตยสารและหนาหนงสอพมพ แตในความ

จรงแลว ยงมสอโฆษณาสงพมพในลกษณะอนๆ อก

มากมายนก ทงโปสเตอรทปดอยตามสถานทตางๆ ใบปลว

หรอแผนพบทจะถกสงใหถงมอเมอเราไปเดนอยในสถาน

ททมคนพลกพลาน หรอแจกหนาทางเขาทจอดรถพรอมกบ

บตรจอดรถ หรอมาเสยบทหนากระจกรถยนต ในต

ไปรษณย ทรวหนาบาน ฟรโปสการดทมแจกอยตาม

สถานทตางๆ หรอแมแตบนดานหลงสลป ATM หลงใบเสรจ

รบเงนคาทางดวน กยงเปนพนทโฆษณาได

ณ วนหนงเมอเทคโนโลยการสอสารของโลกได

พฒนามากขน เทคโนโลยเหลานนกถกนำมาใชเพอเปน

สอในการโฆษณาดวยเชนกน ไดแก อนเตอรเนต และ

ระบบโทรศพทเคลอนท ซงนบวาเปนสอใหมทเขาถงกลม

คนรนใหมไดด โดยเฉพาะกลมวยรน เพราะพวกเขาใชชวต

สวนใหญอยหนาจอคอมพวเตอรและมโทรศพทมอถออย

ขางตวเสมอ โฆษณาตางๆ จะมาในรปแบบของเวบไซต

(web site) อนเตอรเนตแบนเนอร (Internet Banner)

จดหมายขาวอเลคทรอนคส (E-mail) และสำหรบผทใช

โทรศพทเคลอนท หรอคอมพวเตอรแบบพกพา (Pocket

PC) การโฆษณากจะมาในรปแบบของขอความสน (SMS:

Short Message Services) หรอขอความโฆษณาทจะได

ยนเสยงเมอกดรบสายทเรยกเขามา

จากทไดกลาวมาน จะเหนไดวานกการตลาดและ

นกโฆษณาตางสรรหาวธการตางๆ เพอใชในการโฆษณา

และการสอสารการตลาด เพอใหเขาถงกลมเปาหมายได

มากทสด แตการทมสอปรมาณมากๆ นเอง จงจำเปนจะ

ตองสรางความแปลกใหมอยตลอดเวลา เพอทจะดงดด

ความสนใจจากกลมเปาหมายทชนชากบงานโฆษณาให

ได ซงในปจจบนมสอประเภทหนงทเรมเขามามบทบาทใน

ชวตประจำวนของเรามากขน และนกสรางสรรคโฆษณา

ตางกเรมใหความสนใจในสอนมากขน กระทงการประกวด

งานโฆษณาในประเทศไทยและตางประเทศตางใหความ

สำคญโดยจดประกวดรางวลสอประเภทนขนโดยทวกน

สอแฝงในบรรยากาศ(AmbientMedia)

ในระยะแรก สอประเภทนถกเรยกวาสอใหม

(New media) หมายถงสอทมลกษณะนอกเหนอจากสอ

ประเภทเดมๆ ทเคยมมา (traditional Media) เชน

โทรทศน สงพมพ หรอปายโฆษณา ซงในชวงแรกๆ ท

เกดสออนเตอรเนตขน กเรยกสออนเตอรเนตนนวาเปน

สอใหมดวย แตในปจจบนภาพรวมของสอประเภทน

ชดเจนมากขนจนมการบญญตศพท ทใชเรยกสอประเภท

นขนมาวา Ambient Media

คำวา Ambient Media ยงเปนคำทถอวาใหม

ในวงการโฆษณาเมองไทย สวนใหญกเรยกทบศพทภาษา

องกฤษไปเลย แตกไดมผบญญตศพทคำนเปนภาษาไทย

วา “สอแฝงในบรรยากาศ” โดยการประกวดโฆษณา

Adman Awards & Symposium ซงจดโดยสมาคมโฆษณา

ธรกจแหงประเทศไทย ไดใชคำนเปนชอประเภทรางวล

รางวลหนงในการประกวด

Quinion (1998) ไดอธบายคำวา Ambient

Advertising ไววา “คำวา Ambient Advertising (โฆษณา

แฝงในบรรยากาศ) ปรากฏขนครงแรกในเดอนกรกฎาคม

1998 ในบทความในหนงสอพมพ Sunday Business ของ

องกฤษ ดงน “The genuine impact of ambient

media is difficult to measure as it often takes

TV and press coverage to attract wider public

attention to it.” ซงตอนนคำวา Ambient น ดเหมอน

จะกลายเปนศพทมาตรฐานของวงการโฆษณาไปแลว

Ambient Advertising หมายถงการโฆษณา

ทไมใชสอมาตรฐานทอยนอกบาน ตวอยางเชน ขอความ

ทตดอยหลงบตรจอดรถ อยในกนหลมกอลฟ แขวนอยบน

ชนวางของบนรถไฟ อยบนทจบของรถเขนในซปเปอร

มารเกต และอยบนดานขางของรงใสไข (บางทกพมพ

ขอความลงไปบนเปลอกไขเลย ดวยเทคโนโลยการพมพท

ทนสมย) และยงรวมไปถงการตดภาพขนาดยกษบนผนง

ตก หรอสโลแกนบนบอลลน“

จากผลการสำรวจตลาดการโฆษณานอกบานของ

IPA (Institute of Practitioners in Advertising) สถาบน

ผประกอบการธรกจโฆษณาในประเทศองกฤษ ทพบวาม

การเตบโตขนอยางตอเนองของการใชสอแฝงในบรรยากาศ

และสอดจตอล ในป 2002-2003 ดงแผนภมท 1 เปนสงท

ยนยนไดดถงความนยมของการใชสอประเภทนทมมากขน

25

แผนภมท1 แสดงการเตบโตของสอแฝงในบรรยากาศและสอดจตอลทมา: www.ipa.co.uk/statistics.cfm

สาเหตททำใหการใชสอแฝงในสภาพแวดลอมมความเตบโตขนใน

ปจจบน

1. การตกตำของสอแบบดงเดม จากหลายสาเหต ทงดานพฤตกรรม

การรบสอของผบรโภค ราคาของสอทสงและงบประมาณทจำกดในการซอสอ

รวมทงขาดความแปลกใหมในรปแบบของสอ

2. มความตองการการสอสาร ณ จดขายมากขน

3. ความสามารถในการสอสารไดตรงกบกลมเปาหมาย

4. มความยดหยนในการสรางสรรคไดด

สอแฝงในบรรยากาศน อาจจดอยในประเภทหนงของสอนอกบาน

(Out of Home Media) แตเปนสอทไมใชสอดงเดม (Traditional Media)

ทใชกนมา อาจกลาวไดวา ทกสงทอยรอบตวเราในทสาธารณะทง คน สตว

สงของ สามารถกลายเปนสอโฆษณาไดหมด และดวยสาเหตนเองทำใหนก

สรางสรรคโฆษณาสามารถคดงานโฆษณาไดอยางอสระ แตดวยความทม

ลกษณะเปนสอนอกบานนน กอาจมขอจำกดอยบางเรองปรมาณขอความ

โฆษณาทจะทำการสอสารจะตองไมยาวเกนไป เพราะผชมสวนใหญไมไดอย

กบทและไมไดมเวลามาหยดอานขอความโฆษณายาวๆ พดงายๆ วา ตองม

ปรมาณนอยแตตองไดคณภาพ คอสามารถสอสารไดเขาใจ และตอบสนอง

วตถประสงคของการโฆษณา

อยางไรกตาม สอนกไมไดมมาตรฐานตายตวเหมอนสอดงเดมอนๆ

เชน เรองระยะการมองเหน เทคนคการผลต องคประกอบของสอ ฯลฯ ทงน

ขนอยกบวา สงใดจะกลายเปนสอ และกลมเปาหมายเปนคนกลมใด สอนอาจ

จะอยในหองนำสาธารณะ ซงมองเหนไดในระยะใกล หรออาจจะอยในพนท

เปดโลง ซงมองเหนไดจากระยะไกลกได นอกจากนสอนอาจเคลอนท (transit)

หรออยกบทกได ทสำคญคาใชจายของสอประเภทนถกกวาการใชสอทเปนสอ

มวลชน (Mass Media) อยางสอโทรทศนและสอหนงสอพมพมาก และยงเขา

26

ถงกลมเปาหมายไดตรงจดมากกวา เพราะสามารถเลอก

สถานททจะนำเสนอสอได เชน ถากลมเปาหมายเปนเดก

วยรนทอาศยอยในกรงเทพฯ กใชแหลงทมวยรนพลกพลาน

มากทสดอยางสยามสแควร เปนสถานททนำเสนอโฆษณา

สวนจะใชอะไรเปนส อน นกข นอย ก บไอเดยของนก

สรางสรรคโฆษณาทจะคดคนกนขนมาได

สำหรบเรององคประกอบของสอนน หากเปนสอ

ดงเดมอนๆ เชน สอสงพมพ กจะตองมภาพประกอบ

พาดหวหลก พาดหวรอง โลโก ฯลฯ แตสำหรบองคประกอบ

ของสอประเภทนจะมอะไรบางกขนอยกบสงทตองการ

สอสารออกไป

Belch (1995) ไดกลาวถงขอด-ขอเสยของสอ

โฆษณานอกบานไว สรปไดดงน

1. เปนสอทมปรมาณผพบเหนไดมากและหลาก

หลาย แตในทางกลบกน ผทไดเหนอาจไมใชกลมเปาหมาย

ของเรากได ในเชงการตลาดจะถอวาวดผลการทำโฆษณา

ไดยาก จงไมเหมาะกบการทำการตลาดเฉพาะกลม (Niche

Market) (ในขอนนาจะเปนขอเสยของสอนอกบานแบบ

ดงเดมเชน ปายโฆษณากลางแจงขนาดใหญ ซงเปนลกษณะ

ของสอมวลชน (Mass media): ผเขยน)

2. เปนสอทถกพบเหนไดบอย ทำใหชวยชวยสราง

การรจกไดด (Awareness) แตในขณะเดยวกนถาถกเหน

บอยๆ กอาจจะทำใหไมสนใจมนอก

3. มความยดหยนกบสภาพแวดลอม สามารถอย

ทไหนกไดทกฎหมายไมหาม

4. สามารถแสดงความคดสรางสรรคไดด แตถก

จำกดดวยปรมาณขอมลทจะนำเสนอ และตองระวงเรอง

ปญหาดานภาพลกษณถาใชความคดสรางสรรคท เกน

ขอบเขตมากเกนไป

วทวส ชยปาณ (2548) กลาวถงการใชสอแฝง

ในสภาพแวดลอมไววา ...คนสวนมากยงเขาใจผดเกยวกบ

การใชสอใหมๆ เหลาน เพราะสงเกตทหลายคนทำกน

อย เปนเพยงการนำโลโกของแบรนดไปปะตดตามทตางๆ

ใหเตมบานเตมเมองไปหมด จงเปนการเพมความถ

(frequency) ในการเหนชอแบรนดเทานน เรยกวาเปนการ

กระจายการเหนของแบรนดใหมากขน (Brand Visibility)

ซงตองใชในปรมาณมากๆ เขาวา และเปนวถทางเกาๆ

การสรางสอรอบตว (Ambient Media) ทถกตอง

ในยคนจะตองเลอกสอทเหมาะเจาะ และสามารถนำเสนอ

แบรนดไอเดยไดชดเจนมากกวา บางสออาจจะเหนไดบอย

กวา แตสอสารแบรนดไดไมลงตว เรากไมเลอกมาใชเพราะ

ขาดความลงตว...

ลกษณะของสอแฝงในบรรยากาศ

สอแฝงในบรรยากาศนอาจแบงไดเปน 3 ลกษณะ

ดงน คอ

1. เปนสงทสรางขนใหม โดยไมไดใชสงของหรอ

พนทชวยในการนำเสนอความคด เวนแตการตดตงเพอให

ทรงตวอยได ลกษณะนโดยสวนใหญจะเปนในรปแบบ

สงของหรอชนงานประตมากรรมทอยในพนทสาธารณะ

และมกจะมขนาดใหญเพอดงดดสายตา หรอรปแบบอนๆ

เชน การใชคนชวยในการนำเสนอ หรอการทำใหเปนสอท

เคลอนทได

ทมา: http://www.ad-dict.com

ภาพท1 โฆษณาของ Malteser ซงเปนหนวยงานสาธารณะกศล โดยใชคนใสชดของหนวยงานหามเปลพยาบาลเดนไปตามท สาธารณะตางๆ แตทำใหดนาแปลกใจดวยการใหมคนหามเปลคน เดยว และบนเปลมปายซงเขยนขอความวา “ตองการผชวยอาสา สมคร” พรอมทอยเวบไซต และโลโกขององคกร

27

ภาพท2 สรางสรรคโดย Hakuhodo DY Media Partners, Tokyo, Japan

กระจกขนาดยกษทมเสอผาตดอยน ทำใหคนทสญจรผานไปมา ไดหยดและด

ตวเองสวมใสเสอผาของ Indivi เหมอนไดลอง

สวมใสเสอผาในรานเลยทเดยว

ภาพท3 โฆษณาบรการ 3G ของโทรศพท เคลอนท Vodafone โดยทำเปนโตะทำงานทวงได

รถ (โตะ) คนนวงไปรอบเมองลอนดอน เพอสรางประสบการณทประหลาดใจใหผคน

และนาสนใจทบรการนเปนบรการของโทรศพท เคลอนทและยงใชสอทเคลอนท นบวาเปนการ

เลอกใชสอไดอยางกลมกลนกบลกษณะ ของบรการ

ภาพท4 สรางสรรคโดย JWT Toronto เปนสอโฆษณารณรงคใหคนลางมอมากขน

เพอสขอนามยทด สนบสนนโดย Purell โดยทำเปนสตกเกอรทพมพขอความเตอนใจ

เชน “ระวง! ถกจบโดยผปวยตงแต ตลาคม 2005” “ระวง! ถกจามใสเบาๆ

ตงแตตลาคม 2002” สตกเกอรนจะถกนำ ไปตดบนปกหนงสอทใหอานระหวางรอพบแพทย

ในคลนก หรอโรงพยาบาล

ทมา: http://adarena.blogspot.com

ทมา: http://adarena.blogspot.com

2. เปนสงทสรางขนใหมประกอบกบสงทมอยแลวในสภาพแวดลอม

เปนการนำวตถ สงของ ภาพ หรอขอความไปตดหรอประกอบเขากบสงทมอยเดม

ในสภาพแวดลอม เชน เสาไฟฟา ผนงตก พนถนน โถสวม ราวบนได ฯลฯ

โดยอาศยรปราง รปทรง พนผว ลกษณะการใชงาน การเคลอนไหว ของสงท

อยในสภาพแวดลอมนน เปนตวชวยในการสอสารความคด

ทมา: http://www.adverbox.com

28

ภาพท5 “We just love to print” แคมเปญโฆษณาของบรษท Look ในซดนย

ออสเตรเลย ซงประกอบธรกจพมพภาพ ดจตอลขนาดใหญ โดยการพมพภาพพนผว

ตางๆ ไปตดตามทตางๆ อยางกลมกลน เชน บนพนถนน รวไม ตนไม เพอสอสาร จดยนของบรษททรกการพมพ โดยมเพยง

ขอความโฆษณาวา “We just love to print” และโลโกบรษทเทานน

ภาพท6 สอโฆษณารณรงคใหรกษาความ สะอาดของชายหาด ขององคกรกงรฐบาล

BCNeta ซงดแลการเกบขยะในเมอง บาเซโลนา โดยสอนถกตดตงบนชายหาด

Barceloneta ทำเปนบบเบลขอความ เหมอนหาดทรายกำลงรองเตอนคน

ไมใหทงขยะลงบนชายหาด

ภาพท7 โฆษณายาแกปวด Panadol extra สรางสรรคโดย Ogilvy & Mather

Hong Kong มวธการงายๆ แตนำเสนอ ไอเดยไดด ดวยการพมพภาพคนแสดง อาการเจบหวหรอปวดหวลงบนสงของ

ตางๆ เชนถง แกวกาแฟ เปนการนำเสนอ ใหเหนถงปญหาและทางแกปญหา

ดวยการใชสนคา

ภาพท8 สรางสรรคโดย Grey, Hong Kong เปนแผนรองเมาสทอยใน

อนเตอรเนตคาเฟ ในฮองกง เพอรณรงค ใหเหนความสำคญของการตรวจมะเรง

เตานมดวยตนเอง โดยพมพรปเตานมลง บนแผนรองเมาส ตรงกลางภาพมขอความ

โฆษณาวา Examine Regularly (ตรวจสอบอยางสมำเสมอ) และทดานลาง

มชอเวบไซต breastcamcerhk.org สำหรบลกเลนในการนำเสนอความคด

ของโฆษณาชนนคอการขยบมอเพอบงคบเมาส จะเสมอนกบการใชมอตรวจหาสงผดปกตในเตานมนนเอง และหากตองการขอมล

เพมเตมกสามารถเขาไปดในเวบไซตตามทอย เวบไซตทอยบนแผนรองเมาสไดทนท

ทมา: http://www.adverbox.com

ทมา: http://www.ibelieveinadv.com

ทมา: http://www.adverbox.com

ทมา: http://www.adverbox.com

29

ภาพท9 สรางสรรคโดย Scholz & Friends Berlin GmbH, Berlin เปนแคมเปญโฆษณา ของเวบไซตจดหางาน jobsintown.de ซงแสดงอารมณขนแบบตลกราย โดยตดภาพคนกำลงทำงานอย ในเครองอตโนมต เชน เครองถอนเงน เครองขายกาแฟ โดยมขอความโฆษณาวา Life’s too short for the wrong job! ชวตนสนนก อยามวเสยเวลากบการทำงานผดๆ อยเลย ลองหางานดๆ ทำไดท jobsintown.de

ภาพท10 เปนโฆษณากระดาษชำระ Scott สำหรบใชในครว ซงนำเสนอจดขายของสนคาคอสามารถซมซบนำไดเปนอยางด โดยการทำหนจำลองมวนกระดาษทถกบดอย แลวนำไปวางไวในบอนำพ ทำใหด เสมอนวามนำถกบดออกจากมวนกระดาษ

ทมา: http://www.ad-dict.com

3. เปนการใชทสรางขนมาใหมรวมกบสอดงเดม เชน ใชรวมกบปาย

โฆษณากลางแจง หรอโฆษณาบนตวรถประจำทาง (Bus Body Ad.) โดยอาศย

ลกษณะบางอยางของสอนนชวยนำเสนอความคด วธการนจะชวยใหสอแบบ

ดงเดมมความนาสนใจมากขน

ทมา: http://www.ad-dict.com

30

ภาพท11 “ระวง พนลน! จองเบอรเกอร นานๆ อาจทำใหคณนำลายหกได”

เปนขอความโฆษณาทอยบนปายเตอน ทตงอยหนาปายโฆษณาของรานอาหาร Eatalica restaurant เปนการใชสอใหม

รวมกบสอดงเดมไดอยางกลมกลน

ภาพท12 โฆษณาของแผนกำจดขน Veet โดยเปนการใชรวมกบสอดงเดมคอ

ปายโฆษณากลางแจง โดยตดภาพผวท เรยบเนยนพรอมโลโกและขอความโฆษณา บนแผนปายโฆษณาและทำเปนแผนกำจด

ขนขนาดใหญทกำลงลอกหลดออกมา จากตวปาย

ภาพท13 โฆษณาของสารคดเกยวกบฉลาม ของ National Geographic Channel

ทใชการโฆษณาบนตวถงรถบส (Bus body) โดยใชลกเลนของการเปด-ปดประตของรถ

ใหเหมอนฉลามกำลงอาปากงบคนเขาไป และเขากบขอความโฆษณาขางตวรถ

ทบอกวา “Built for the Kill”

ทมา: www.adsoftheworld.com

ทมา: http://adarena.blogspot.com

ทมา: www.adsoftheworld.com

31

สรป

จากรปแบบทหลากหลายทไมจำกด และความแปลกใหมของการนำ

เสนอเปนสงทชวยดงดดความสนใจของคนทไดพบเหน ทำใหสอประเภทนเรมม

การเตบโตขนอยางมาก และเปนอกสอหนงทชวยในการสรางประสบการณให

กบผบรโภคทมตอแบรนดในแงมมตางๆ ยงสอนนแสดงความคดสรางสรรคได

อยางยอดเยยมและมรปแบบทนาสนใจมาก กจะเปนการสรางความประทบ

ใจตอกลมเปาหมาย ซงเปนการเพมคณคาตราสนคา (Brand Equity) ในใจ

ของผบรโภคใหมากขน แตสงหนงทควรคำนงถงในการสรางสรรคสอแฝงใน

บรรยากาศ คอ ปรมาณและรปแบบของสอ กลาวคอ ถามปรมาณของสอมาก

เกนไป อาจทำใหคนรสกรำคาญหรอเบอหนาย เหมอนกบสอแบบดงเดมทม

ปรมาณมากจนคนเกดความชนชาหรอเบอหนาย รวมทงรปแบบทไมสวยงาม

หรอไมเหมาะสม เชน มภาพหรอขอความทผดศลธรรมหรอขดกบวฒนธรรม

ประเพณ หรอดรนแรงเกนไป กดขวางทางสญจร บดบงทศนยภาพ สอนกจะ

กลายเปนมลภาวะทางสายตาไปทนท ซงกจะเปนการสรางประสบการณท

เลวรายใหกบผบรโภค และยอมไมเปนผลดตอแบรนดเชนเดยวกน เพราะตอง

ไมลมวาผบรโภคไมสามารถปดการรบสอไดเหมอนสอโทรทศน วทย หรอสอ

สงพมพ หากพวกเขาจำเปนตองสญจรผานไปในสภาพแวดลอมนนเปนประจำ

และอยในภาวะ ”หนโฆษณาไมพน” ความรบผดชอบตอสงคมจงเปนสงทนก

โฆษณาและนกการตลาดพงมอยเสมอ

แหลงอางอง

วทวส ชยปาณ. 2548. สรางแบรนดอยางสรางสรรค. กรงเทพฯ: มตชน.Belch, George E. 1995. Advertising and promotion: an integrated marketing communications perspective. United States of America: Von Hoffman Press, Quinion, Michael. 1998. Ambient Advertising Available: http://www.worldwidewords.org/ turnofphrase/tp-amb1.htm 13 November 2006.Ambient Media. Available: http://en.wikipedia.org/wiki/Ambient_media 13 November 2006.

32

33

ศลปะเครองประดบกายสมผสกบการสกการะทางจตวญญาณผชวยศาสตราจารย ดร.สภาว ศรนคราภรณ

บทนำ

ศลปะเครองประดบ๑ ของประเทศไทยครงสมยกอนประวตศาสตร

จวบกระทงสมยรตนโกสนทรถกรงสรรคสำหรบมนษย มใชแตเพยงแคจด

มงหมายในการแสดงทกษะทางฝมออนวจตรหรอเพอตกแตงรางกายภายนอก

เทานน ตามหลกฐานทางโบราณคดและมานษยวทยาเกยวกบศลปะเครอง

ประดบทปรากฏในการขดพบ สามารถอนมานไดวา เครองประดบเปนวธการ

แรกๆ ทมนษยใชในการแสดงออกทางสนทรยภาพและการสรางความสมพนธ

ระหวางตวเอง ชมชน และสภาพแวดลอม แตสารตถะ๒ ทสำคญทสดคอ เครอง

ประดบนนมจดประสงคเพอ “การสกการะ๓ จตวญญาณอนศกดสทธแหง

ธรรมชาตและตนเอง” โดยมนโยบายในการใช “รางกาย” เขาไปมสวนรวมใน

ฐานะตวขบเคลอน๔ “บรบทภายใน” ฉะนน บทความครงนจงใครขอแนะแนวทาง

อนมการสนบสนนทางหลกการและวเคราะหถงกระบวนการทสำคญตอองค

ความรทางศลปะเครองประดบ เพอทอนชนรนหลงจะสามารถฉดรงสารตถะท

กำลงจะเลอนหาย ใหกลบมาเปนแสงสวางทรงโรจนอกครง

๑ เครองประดบแตเดมมคำศพททแยกประเภทเครองประดบอย ๒ คำ คอ ศราภรณ หมายถงเครอง ประดบศรษะ และถนมพมพาภรณ คอเครองประดบกาย อยางไรกด ในปจจบนมกใชคำกลางๆ คอคำวา “เครองประดบ” ไมไดแยกเรองเฉพาะเรองใดเรองหนง นอกจากกรณทตองการชเฉพาะเจาะจง๒ สารตถะ น. เนอหาหลก ใจความสำคญ ความคดสำคญของเรอง ผเขยนใครขอใชแทนคำวา สาระ เนองจาก สาระ หมายความแค สวนสำคญ หรอขอใหญใจความ ซงคำวา สารตถะ ดจะครอบคลมและลกซงกวา (พจนานกรมราชบณฑตยสถาน ๒๕๔๒, หนา ๑๑๔๘, ๑๑๘๓) ๓ สกการะ ก. บชาดวยสงหรอเครองอนบชา (พจนานกรมราชบณฑตยสถาน ๒๕๔๒, หนา ๑๑๔๗) ๔ ขบเคลอน ก. ผลกหรอดนใหไปดวยแรงดนไอนำหรอกงหนเปนตน (พจนานกรมราชบณฑตยสถาน ๒๕๔๒, หนา ๑๗๘) ซงผเขยนใครขอใชเพอใหเหนภาพของกระบวนการทคลายคลงกนคอ การทรางกาย จะเคลอนไหวไดนนกอาศยการผลกหรอดน โดยเรมจากกระบวนการแรกคอ การรบรจากประสาทสมผส ทง๖; ตา ห จมก ลน กาย และใจ เปนขอมลสงตอไปยงทางสมอง ซงสมองจะสงการมาทอวยวะตางๆ และเสนประสาท จนสามารถเคลอนไหวไดดงความปรารถนา

34

ประวตศาสตรเครองประดบของไทย เรมตนขน

เมอประมาณ ๕๐,๐๐๐ - ๑,๗๐๐ ปมาแลว สมยกอน

ประวตศาสตร การคนพบทเกาแกดงกลาวระบวา มการขด

พบสรอยคอและกำไลททำจากเปลอกหอยหรอกระดกสตว

อยภายในหลมศพของทงมนษยผ ชายและผหญง สวน

เหตผลทเครองประดบมกจะถกสวมใส หรอตดมาพรอม

กบโครงกระดกในหลมฝงศพนน นกมานษยวทยาทาง

วฒนธรรมตงประเดนวา สงคมในยคนนเชอวาความตาย

อาจเปนการสบเนองของชวตอยางหนง คลายกบความเชอ

ทางศาสนาพราหมณ (ศาสนาพทธซงเกดในภายหลงได

รบอทธพลจากความเชอนตดมาดวย) ทวา ผทตายไปแลว

วญญาณจะมการเกดใหม เครองประดบจงนาจะเปนวตถ

ทสามารถตดตามบคคลทลวงลบไป เพอทำหนาทรบใช

บคคลนนตอไปในโลกขางหนาน นเอง (กรมศลปากร

๒๕๓๕, หนา ๓๗, ๔๒)

นอกจากมนษยพยายามทจะเขาใจสงแวดลอม

ทามกลางวตถรอบตว ดวยการปนแตงรปแบบของ

สงแวดลอมเสยใหมดวยมอของตนเองแลว เขากยงศกษา

ถงคณสมบตในสวนลกของความเปนปจเจกบคคลและ

ชมชนอกดวย ดงจะสงเกตไดจากการรงสรรคพนทสำหรบ

วฒนธรรมอนเปนระบบ จนสามารถสยบความโกลาหล

ของธรรมชาตได ในการศกษาววฒนาการทางอารยธรรม

ความคดขางตนปรากฏอยในรปรางของความเชอ ซงมนษย

จะหลอมรวมตนเองเขาไปผานพนฐานของขนบธรรมเนยม

ทตนบญญต แทรกซมเขาไปในบคลกลกษณะของแตละ

บคคล จนกอใหเกด “แนวทางปฏบต” เฉพาะตนขน

เครองประดบและ/หรอวตถดบทเรนลบจงเปนสญญะใน

การสกการะของการหลอมรวมนโดยปรยาย เพราะมน

ใกลช ดกบรางกายและสะทอนถงการแสดงออกทาง

พฤตกรรมของมนษยไดดทสด

แมวามนษยยงคงจดสรรรปแบบขนบธรรมเนยม

ของตนเองใหใหมอยเสมอ แตความเชอของมนษยทมตอ

พลงทางวตถซ งแสดงออกในเบ องหลงยงคงไมเปล ยน

แปลง สงเกตไดจากการยนยนทจะสรางสรรควตถใน

ส งแวดลอมเพ อเป นว ตถ ด บอ นเร นล บสำหร บการ

สกการะจตวญญาณอนศกด สทธและชวตของตนเอง

ตอไป โดยแสดงขอบเขตทเหมาะสมของความเชอนนดวย

พธกรรมทางศาสนาซงไดรบการสนบสนนในรปแบบของ

วตถทางวฒนธรรมภายนอกหรอเคร องประดบน นเอง

ความเชอนมกสบตอมาในรปแบบของการเลาเรอง เชน

เด ยวก บภาพแสดงความสมพนธ ระหว างมนษย ก บ

ธรรมชาต อำนาจ และรปแบบของโลก ความสำคญ

ท งหลายตางถกเขารหสใหมนษยไดเลอกตวเลอกอน

เหมาะสมกบบรบททจะนำเสนอ อาทเชน วตถดบ รปแบบ

ส สญลกษณ แตสงทสำคญทสดคอ พธกรรมดงกลาวจะ

ปราศจาก “รางกาย” มได เนองจากรางกายเปนดานแรก

ทมปฏสมพนธและสมผสสนทแนบไปกบเครองประดบ

ขณะเดยวกนรางกายกเปนตวขบเคล อนบรบทภายใน

เครองประดบใหออกมาแสดงตน กอนทพธกรรมในการ

สกการะจตวญญาณเพอความบรสทธและผองแผวนจะ

สำเรจบรบรณ

สำหรบการสกการะทมสต วตถดบทเรนลบ

สำหรบมนษยสมยกอนประวตศาสตร จงเปนพนฐานทาง

ความเชอของจตใจทมมาในระยะกอนจะเปนคำพดโดย

การทำใหมอยจรง ผานภาษา รปลกษณ และรปราง

ฉะนน อารยธรรมทางวตถทสบตอกนมาจากอดต จงถก

แสดงออกดวยสนทรยภาพทางโครงสราง เวลา หรอเวลา

ทเปนนรนดรในลกษณะของสญลกษณ สญลกษณเหลาน

ลวนถกเชอมโยงกบเรองราว และภาพลกษณของเครอง

ประดบในฐานะผลลพธสำหรบความตงใจของมนษย ท

ปรารถนาจะสกการะจตวญญาณอนศกดสทธในแงมม

ตางๆ โดยไมมขอโตแยง

องคความรท ๑ บรบททางภมปญญากบการ

สกการะในแงมมทตางกนของ“เครองประดบ”

บทความน เปนบทความแหงการสำรวจเชง

วพากษเก ยวกบสารตถะทมอย ในศลปะเคร องประดบ

ของประเทศไทยครงยคกอนประวตศาสตรจวบกระทงยค

รตนโกสนทร ทไดถอกำเนดและแสดงวถทางภมปญญา

ใหมนษยไดเตมเตม หรอขยายปญญาสำหรบการสกการะ

จตวญญาณอนบรสทธ ในบรบททแตกตางออกมา

หลากหลายทศทางและมระดบในการสงสารของตน ผล

จากขอมลเบองตนสบไปถงเหตทเดนชดไดดงนคอ มนษย

พฒนามมมอง และความคดผนแปรตามวฒนธรรมท

เปลยนแปลงตลอดเวลา แตยงคงธำรงไวซงความหมาย

ของศลปะเครองประดบดงเดม

จดประสงคของการกำเนดเครองประดบในสมย

กอนประวตศาสตรจวบถงปจจบนนนมบรบททเดนชดทาง

ภมปญญาอย ๔ บรบทใหญ คอ เครองประดบเพอการ

35

สกการะทางสถานภาพ เครองประดบเพอการสกการะ

ความศกดสทธ เพอความเปนสรมงคล ปองกนภยนอนตราย

และเปาหมายทางไสยศาสตร เครองประดบเพอการ

สกการะพธกรรมทางชวต และเครองประดบเพอการ

สกการะความงามทางปรชญาและสนทรยศาสตร ฉะนน

ผลลพธของการวเคราะหบรบททง ๔ น ถอเปนการ

รวบรวมภาพหรอรปแบบของมรดกแหงความละเอยดออน

ของวถทางภมปญญาชาวไทย

๑) เคร องประด บเพ อการส กการะทาง

สถานภาพ

เน องจากว ฒนธรรมพทธของไทยมการร บ

อทธพลจากอภปรชญาทางศาสนาพราหมณและฮนด

การผสมสานคตนามธรรมจนเปนเจตคต ทพฒนาระบบ

ความคดของผคน อนแสดงออกมาในรปของความศรทธา

เกยวกบเรอง “ภาวะอดมคต” ซงเปนภาวะขามพนไปจาก

โลกแหงผสสะธรรมดาอนไมสามารถหยงถงได ภาวะน

มพลานภาพทจะสามารถเปลยนแปลง โลก มนษย หรอ

วตถได ววฒนาการทางวฒนธรรมนจงใหความสำคญตอ

สถานภาพของปจเจกบคคลทมปจเจกภาพ อนไดรบจาก

อำนาจเหนอจรง สถานภาพดงกลาว สามารถแบงแยกได

ดงนคอ สถานภาพของความเปนเทวะ อมนษย สตว

ศกดสทธ หรออนๆ เครองประดบจงเปนหนงในเครองมอท

จะสกการะสถานภาพหลากหลายสถานะนไดอยางชดเจน

มนษยเอง ไดรบคตนยมเบองตนมากำหนดฐานะ

ชนชน และบรรดาศกด เพอปฏบตเปนขนบธรรมเนยม

มากทสด ดวยเหตผลทางการสอสารและปกครอง โดย

เฉพาะระบบสมมตเทพของราชวงศกษตรยและเจานาย

ชนสง ทมอำนาจความชอบธรรมและบญบารมทจะดำรง

สถานภาพได ดงจะเหนไดจากกฎหมายตราสามดวง ซง

บญญตไวในสมยสมเดจพระรามาธบดหรอพระเจาอทอง

ปฐมกษตรยของกรงศรอยธยา ระบแนชดถงการกำหนด

สถานภาพทแตกตางกนของฐานนดร ดวยวธการกำหนด

จำนวนเครองประดบทมคา การแสดงระดบของฐานนดร

ดวยวสดทนำมาใชในเครองประดบ สญลกษณหรอ

ลวดลายภายในเครองประดบทกาวกายกนมได และ

กฎระเบยบของการจดวางตำแหนงของเคร องประดบ

ทงหมดทกลาวมา บคคลใดละเมดหรอฝาฝนจะมการ

ลงโทษ ทงนถอเปนการรบรทวกนจะแอบอางวามรไมได

(ศรศกร ๒๕๔๕, หนา ๓๒)

ภาพท๑ การขดพบตางหและกำไลททำจากกระดกสตวอยภายในหลมศพ ของมนษยแถบภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย

ภาพท๒ ปฏมากรรมพระโพธสตว อนพรอมพรงไปดวยการสกการะของ ถนมพมพาภรณ

ภาพท๓ องคพระพทธรป อนพรอมพรงไปดวยการสกการะของ ถนมพมพาภรณ ประดษฐาน ณ วดหนาพระเมร จ.อยธยา

ภาพท๔ สมเดจเจาลกเธอ เจาฟาวไลอลงกรณ ในรชกาลท ๕ ทรงเครอง อาภรณตางๆ

ภาพท๔พระฉายาลกษณของรชกาลท๕ พระอครมเหส และพระโอรส ทรงเครองราชอสรยาภรณแบบโบราณราชประเพณผสมกบเครองประดบ แบบตะวนตก

๑ ๒

๓ ๔

๕

36

จรงอยทกฎหมายตราสามดวงนอาจเปนหลกฐานแรกในรปของตวบท

กฎหมายทชชดถงเนอความของการกำหนดสถานภาพทางชนชน แตอยางไรกด

มไดหมายความวาการสรางเครองประดบเพอการสกการะทางสถานภาพน

ไดถกกำหนดขนในสมยกรงศรอยธยาเปนครงแรก เพราะถนมพมพาภรณใน

สมยกอนประวตศาสตรตงแตสมยฟนน ทวารวด หรอศรวชย กมการกำหนดไว

แมจะไมไดมการบนทกทเปนกจจะลกษณะ แตหลกฐานทขดพบในหลมฝงศพก

บงบอกได อยางนอยทสด กเปนการกำหนดสถานภาพทางวญญาณทมอยจรง

ของผเปนเจาของเครองประดบ หรอการบนทกทไมเปนทางการของภาพ

จตรกรรมฝาผนงในสมยสโขทย ทแสดงภาพเดนชดวา ถนมพมพาภรณของบคคล

ชนสงเทานนทสามารถประดบประดาดวยทอง เงน และรตนชาตชนดมคา

๒) เครองประดบเพอการสกการะความศกดสทธ เพอความเปนสร

มงคล ปองกนภยนอนตราย และเปาหมายทางไสยศาสตร

การสอสารในรปแบบของเครองมอทางภาษาพเศษยงคงทำหนาท

หลกตอไป หากตอนนมไดระบเพยงแคสถานภาพ แตทรงไวดวยอำนาจและ

พลงเรนลบภายใน ดวยภาพลกษณของวตถหรอเครองประดบทสรางสรรคขน

ดวยความเชอทวา มนจะชกนำพลงศกดสทธอนเหนอจรง มาสถตอยในวตถนน

ได เครองประดบประเภทนไมไดแสดงตวตนในฐานะทเปดเผยเยยงเครอง

ประดบทหยบยกเบองตน มนมสถานทตดตงสวนตน เพราะเหตผลทผสวมใส

นนตองการซอนเรนพลง และสอสารเพอมแรงยดเหนยวหรอแบงเบาภาระทาง

จตใจอยางลบๆ ไดสวนบคคล

เครองประดบเพอการสกการะความศกดสทธ อนสงผลทางจตใจเพอ

ตนเองขางตนนน มแนวทางใหญทตางกน ซงอาจแบงได ๓ แนวทาง คอ

• เพอความเปนสรมงคล อาทเชน คนไทยโบราณมความเชอถอกน

วาการใชเครองประดบตองใหถกโฉลกกบสของวนและปเกด อนสอดคลอง

ตามหลกทางศาสตรแหงดวงดาว ดาวเคราะห หรอบรวาร ดงนนจงตองมการ

เลอกสของอญมณใหถกตอง เพอทจะทำอะไร จะไดมมงคลแกตนเอง (หองโหร

ศรมหาโพธ ๒๕๑๗, หนา ๗๐๑-๗๐๒) เปนตน

• ปองกนภยนอนตรายอาทเชน บรษยามออกศก จะตองมการพก

หรอสวมใสเครองประดบในรปเครองราง จำพวกตะกรด ประคำ หรอแหวน

พรอด ฯลฯ อนไดรบการประกอบพธกรรมศกดสทธ เพอความเชอทวาจะ

แคลวคลาด ปลอดภย และยดเหนยวทางใจ

• เปาหมายทางไสยศาสตร บางครงมนษยกมการตความ ถงเรอง

สงศกดสทธทแตกตางจากตวอยางทงสองดานบน โดยออกมาในรปของความ

เหนอจรงหรอแสดงอทธฤทธมหศจรรย ซงแนนอนทสดทเครองประดบกเปน

การสกการะและรองรบแนวความเชอนน ดงตวอยางทเรามกจะเหนการคลอง

ศวลงค๑ ทบนเอวของสตร (ปกตแลวเดกชายจะเปนผใช) นอกจากความเชอมน

ถงอำนาจเรนลบภายในจะนำมาซงความเปนมงคลแลว หากสตรใดถอดเครอง

ประดบรปทรงศวลวคดงกลาวออกมากวนนำดมจำนวน ๓ ครง กอนจะดมนำ

นน สตรผนจะเปนสตรผทรงเสนหตอเพศตรงขามอยางนาอศจรรย

ภาพท๕ ภาพจตรกรรม “รามเกยรต” โดยอาจารยจกรพนธ โปษยกฤต

ภาพท๖ ภาพสนำมน ‘รดเกลาเปลว’ โดยอาจารยจกรพนธ โปษยกฤต

ภาพท๗ เครองประดบศรษะของสตรชนเผา อาขา เครองหมาย แสดงความอดมสมบรณ และรำรวย

๑ ศวลงค น. รปนมตแทนองคพระศวะหรอ พระอศวร ทำเปนรปอวยวะเพศชาย ถอวาเปน วตถบชาอนศกดสทธของพวกไศวะ (พจนานกรม ราชบณฑตยสถาน ๒๕๔๒, หนา ๑๑๐๒)

๕

๖

๗

37

๓) เครองประดบเพอการสกการะพธกรรม

ทางชวต

ถาเราสบคนดถงวฏจกรแหงชวตมนษย คอ เกด

แก เจบ และตาย เราจะพบวาเครองประดบเปนหนงในวตถ

ทโอบอมเอาบรบททางวฒนธรรม คณคา และเรองราว

เอาไว เพอใหภาพลกษณ และจตวญญาณของศลปะ

เครองประดบนนสะทอนเกยวกบวถแตละชวงชวตของ

มนษย และบงบอกแนวคดเรองกาลเวลา

ศลปะเคร องประดบประเภทน ปรารถนาท จะ

สกการะสมพนธภาพของปจเจกบคคล โดยทำหนาทเสมอน

ตวกลางในการเตมเตมระหวางการผกเรองราวของชวต

กบหนาทการใชสอยของวตถทางจตวญญาณเขาไวดวยกน

วตถเชนนเปดโอกาสใหผสวมใสไดสมผสถงความสำคญ

ของการอยรวมกนของจตใจ รางกายและสงแวดลอม

ในฐานะททงหมดเปนสวนหนงของซงกนและกน กบ

ขนบธรรมเนยม นอกจากนศลปะเครองประดบยงแสดง

องคประกอบทางกายภาพของ “ความเปนสาธารณะ” อน

สำเหนยกถงจดประสงคในการเพมเอกภาพใหชมชนตาม

บรบททสงเกตได อาทเชน ในพธกรรมเกยวกบการเกด

ผหลกผใหญนยมเอาแหวน สายสรอย หรอเครองประดบ

มคา ฯลฯ ใสอางกอนจะอาบนำเดกแรกเกด เพอเอาเคลด

วาจะไดมงคงเมอเตบใหญ หรอในวนพระราชพธโสกนตทง

พระโอรส พระธดา พธเกศากนตของพระบรมราชวงศ

เจานายรนเยาว หรอแมกระทงพธโกนจกของบตรหลาน

ขนนาง ขาราชการชนผใหญ จะไดรบการแตงพระองค

แตงองค หรอแตงตวดวยเครองประดบตางๆ อยางวจตร

อลงการ ประดจวาเปนเครองประดบนนเปนเครองหมาย

แสดงการสกการะกาวใหมของการเขาสความเปนผใหญ

ฯลฯ

๔) เครองประดบเพอการสกการะความงาม

ทางปรชญาและสนทรยศาสตร

สงททำใหแนวคดแบบนแตกตางมากจากแนวคด

กอนๆ นน คอ มนษยเรมมการมองเครองประดบเปนผลงาน

ทางศลปะและ/หรอการออกแบบ อทธพลของการยดตด

ในจตวญญาณอนศกดสทธ หรอสงทไมสามารถจบตอง

และสมผสไดดวยตาคอยๆ สลายไป การแสดงความรสก

สวนตวจงเขามามบทบาทและความสำคญแทนท เครอง

ประดบเทยบไดกบส อทางปรชญาและสนทรยศาสตร

การใหความสำคญตอทกษะทางการสรางสรรคงาน

ภาพท๙ พระเครององคเลก

ภาพท๑๐ แหวนพญานาค สกลชางเพชรบร

ภาพท๑๑ แหวนพรอดทำดวยผายนตหรอดายดบ

ภาพท๑๒ ตะกรดแบบแผนโลหะมวน

ภาพท๑๓ จปลกเสกและคาถาทางไสยศาสตรบนผวหนง

ภาพท๑๔ ภาพรางของอ.จกรพนธ โปษยกฤต โปรดสงเกต เครองประดบรปทรงศวลงคทสวนเอวแสดงเพศของเดกชาย

๙ ๑๐

๑๑ ๑๒

๑๓ ๑๔

38

เชงชาง หรอความสนใจกบเลอกสรรวตถดบใหมๆเพอตอบสนองภาพแนวคด

ตางๆ จงเตบโตเปนเงาตามตว และเครองประดบประเภทนกมววฒนาการใน

การพฒนาอยางตอเน องและเดนชดทสดต งแตสมยยคประวตศาสตรจวบ

กระทงยครตนโกสนทร

เคร องประดบเพ อการสกการะความงามทางปรชญาและสนทรย

ศาสตร มการนำเสนอแรงจงใจทางทฤษฎศลป องคประกอบศลป ทฤษฎการ

ออกแบบ หรอปรชญาดานตางๆ ทไมมตวตนใหเปนทรจก บางครงกนำไปสการ

ฉกตวออกจากกรอบอางองทางขนบธรรมเนยมเดมๆ เครองประดบเปนเสมอน

หวใจหรอจนตนาการทปลดปลอยการแสดงออกและสามารถเปลยนแปลง

ความคด อารมณ รวมถงความรสก แถมทงยงกมเรองราวตางๆ ไว เพราะมนษย

แตละบคคลกมเรองราว มความเรยง และจตแหงบทกวของตนเอง จนกระทง

มนษยสามารถเขาถงคณคาและความบรสทธทางรปแบบเสมอนสอได แตใน

ขณะเดยวกนเครองประดบประเภทนกตองการทกษะทพเศษ และวตถดบ

หนาตาใหมๆ ในการสรางสรรคตวมน เพอทจะสะทอนภาพความคด และการ

รบรอนมประสทธภาพของผสวมใสดวย เพราะนนหมายถงการเชอมโยงการ

ภาพท๑๕ เจานายรนเยาวทรงเครอง อาภรณเตมยศยศสำหรบพธโสกนต

ภาพท๑๖ เขมกลดเผาเยาใชกลดใน พธศกดสทธ

ภาพท๑๗-๑๘ เงนพดดวงของสมยโบราณ ซงผคนสมยกอนมกถกรอยเพอสะดวกใน การพกพา

ภาพท๑๙ ความเชอเรองวสดเงน อนแสดง ความบรสทธสงสดในจตวญญาณของ ชนเผากะเหรยง

๑๕

๑๖

๑๗

๑๘

๑๙

39

สอสารถงความหมายสากลและ/หรอประสบการณรวม ผานจากมนษยคนหนง

ไปสมนษยอกคนหนงดวยกน หรออยางนอยทสด ในกรณสรางสรรคเพอตนเอง

เครองประดบกตองการสญญะทจะตอบโตกบเงอนไขของบคคลนนๆ อยด ขณะ

นคงเหนแลววาเครองประดบเหลานไดรวมเอาการตระหนกรทางการสอสาร

เขากบการสรางสรรคทมสนทรยภาพ

เคร องประดบเพ อการสกการะความงามทางปรชญาและสนทรย

ศาสตรสามารถแบงออกเปน ๓ ประเภท ตามลกษณะสงคม เศรษฐกจ การเมอง

และวฒนธรรมทเปลยนไปคอ

• เครองประดบลกษณะศลปะบรสทธ คอ เครองประดบทมงเนนการ

พวยพงทางปญญา เพอใหไดมาซงการประจกษทางจตใจ อารมณ ความรสก

ความคด และแสดงออกอยางมสนทรยภาพ

• เครองประดบลกษณะมณฑนศลปหรอประยกตศลป เครองประดบ

นมความแตกตางจากประเภททหนงออกไปอยเลกนอยคอ เสรภาพในแสดงออก

ทางศลปทยงตองการการคำนงถงมนษยผเสพ หรอประโยชนทจะพงมในการ

สวมใสผลงาน

• เครองประดบลกษณะพาณชยศลปหรออตสาหกรรม คอ เครอง

ประดบทถกสรางสรรคขนเพอลอใจเรองการรรสแหงศลป ดวยลกษณะทเขาใจ

งาย และมการดำเนนการผลตทมาก รวมถงเหมาะเจาะกบรสนยมของผคน

จำนวนมาก

แมนวาการสำรวจครงนจะเปดเผยเพยงแคอณของแงมมทแตกตาง

แหง “บรบททางภมปญญาของมนษยไทยเพยง ๔ บรบทใหญ” และจดประสงค

ของการกำเนดเครองประดบในสมยกอนประวตศาสตรจวบถงปจจบนนน อาจ

จะสอดแทรกบรบททางภมปญญาทง ๔ อยทงหมด แตถาลองพจารณาใหดจะ

เหนไดวา ประเภทของเครองประดบแตละชนดนนจะมประเดนอยหนงเดยว ซง

เปนประเดนเดนชดเสมอนเปนแกนนำประเดนอนๆ ทงนเพราะมการคำนงถง

เปาหมายในการสกการะเปนมมหลก และความรจากการแบงแยกบรบททาง

ภมปญญาในแงมมตางๆ จงมไดสญเปลา หรอสรางความงงงวยในการแยก

ประเดนแตละสวนใหออกจากกน หากบทความแหงการสำรวจเชงวพากษนยง

สามารถคลอบคลมสารตถะทแทแหงเครองประดบไวไดในระดบหนง ดวยความ

ปรารถนาทจะแสดงใหเหนถงองคความรรวมของศลปะเครองประดบไทยดาน

การสกการะจตวญญาณอนศกดสทธ เพอบรณาการชวตของตนเองและสง

แวดลอมเดยวกน ในฐานะทมนสามารถสรางนโยบายในการใชรางกายไดอยาง

มสนทรยภาพ และเปนศลปะทมการปฏสมพนธรวมกบมนษยอยางตรงไปตรงม

ามากทสด

องคความรท๒การสกการะทปราศจาก“รางกาย”มได

ดงทกลาวไวในบทนำวา การสกการะในแงมมตางๆของเครองประดบ

อาจจะสมฤทธผลมได ถาปราศจากพธกรรมเชอมโยงทาง “รางกาย” มวาทาง

หนงทางใด ดวยเหตทวารางกายนนเปนดานแรกอนประกอบขนจากการรบร

ทางผสสะทง ๖ คอ ตา ห จมก ลน กาย ใจ ซงกระทบและสนทแนบไปกบ

ภาพท๒๐ ภาพจตรกรรมฝาผนงตอน พระแมธรณบบมวยผม โปรดสงเกตวาทกชวตในภาพไมเวนแมสงสาราสตวกตาง แตงองคทรงเครองสอดคลองธรรมชาต ของตน

ภาพท๒๑ เครองประดบสำหรบสกการะ ชนชนกษตรยสมยอยธยาเปนทองคำฝง รตนชาต

ภาพท๒๒ เครองประดบสกการะสรระ ของสตรสมยรตนโกสนทร โปรดสงเกตทตางหจะมตะขอไวสำหรบเกยวพวงดอกไมประดบเสรม

๒๐

๒๑

๒๒

40

เครองประดบ ทงน “รางกายกเปนตวขบเคลอนบรบทภายในของเครอง

ประดบ” ใหออกมาแสดงตน หรอแสดงการเคลอนไหวทอาจเปลยนแปลงอะไร

ทงหมดไดในทนททนใด กอนทจะไดรบประจกษทางปญญา ถงการตความ พนจ

และการขยายสารตถะภายในเครองประดบทงทางกายและใจอยางสมบรณ

ศลปะเครองประดบตงแตสมยยคกอนประวตศาสตรจวบกระทงยค

รตนโกสนทร มการบญญตนโยบายในการใชรางกาย และภายในพนทวาง

ระหวางรางกายมนษยกบเครองประดบทนาสนใจอยางละเมยดละไม ทงนเรา

สามารถสงเกตนโยบายในการใชรางกายทเดนชดไดอย ๔ นโยบาย ดงน

• ความเชอดงเดมทวา สวน หรอพนทของรางกายนนมจตวญญาณ

อนศกดสทธสถตอย อนสมควรคาอยางยงทจะสกการะบชา และแสดงความ

เคารพนบถอ

• ความงามทางสรระ สวน หรอพนทของรางกายนนๆ และภายใน

พนทวางระหวางรางกายมนษย อนสมควรคาอยางยงทจะสกการะดวยการ

ตกแตง สงเสรม หรอประดบประดา บางครงอาจหมายรวมถงการสรางความ

งามเชงอดมคตเสยใหม

• ความไมงาม หรอความบกพรองทางสรระ สวน หรอพนทของ

รางกายนนๆ และภายในพนทวางระหวางรางกายมนษย อนสมควรคาอยางยง

ทจะสกการะดวยการตกแตง สงเสรม ปกปด บง หรอประดบประดาเพอการ

บดเบอน

ภาพท๒๓–๒๔ ศราภรณ และเครอง ประดบกายสำหรบนางละคร อนสามารถ บงชสถานภาพ และระดบทแตกตาง

ภาพท๒๕ หวโขนทมการประดบประดา ตกแตง ทตองการรปทรงและสทางคต นยมของวฒนธรรมพทธของไทยเพอบงช สถานภาพ และระดบ

ภาพท๒๖ แหวนรปหวนมปรบเปลยนหวได ตามการสกการะทางอารมณหรอความตองการ ของผสวมใส โดย อาจารยรสชง ศรลโก ไตรสรยธรรมา

ภาพท๒๗ กำไลขอมอเงน สวนตรงกลางคอ กานประดบพลอยสหมนได นอกจาก เพอแสดงความเคลอนไหวทางอารมณแลว ยงใหความรสกถงการถกปกปอง และเปนการสกการะพนทสวนบคคล โดย อาจารย ดร.อภญญา บญประกอบ

ภาพท๒๘ สรอยคอวสดเงนบรสทธ แสดง การสกการะความลกซงแหงการกลายรป ทางความรปทรงตงแตความเปนสเหลยม จตรสจวบถงวงกลมทมความเชอมโยง ระหวางกน โดย อาจารยพรพไล (จงสนทรธรกจ) มมาลย

๒๓

๒๔

๒๕

๒๖

๒๗ ๒

41

• การมสหาย พงพง ยดเหนยว นำตด พกพา

หรอจดจำเพอเรยกสำนกหรอความทรงจำเกยวกบสารตถะ

แหงการสกการะนนๆ ใหอยเคยงค ตราบเทาทมนษยผ

สวมใสปรารถนาทจะปฎสมพนธ

กวาทมนษยจะอมเอมบรบทภายในศลปะเครอง

ประดบชนนนๆ ได ตอเมอพจารณาผลทางการขบเคลอน

หลงจากพธกรรมแหงการปฏสมพนธกบเครองประดบชน

นนบนพนท สวน หรอสถานทของรางกายทมการตดตง

อยางเหมาะเจาะกน หากความคดเกยวกบสนทรยภาพใน

การตดต งศลปะเคร องประดบไมปรากฏในสถานทบน

รางกาย หรอภายในพนทวางระหวางรางกายมนษยท

ชดเจนแลว มนษยผสมผสกจะไมสามารถรสกอะไรใน

“พธกรรมแหงการปฏสมพนธ” ผานผสสะใดๆ ถงบรบท

ภายในงานชนนนไดเลยเนองจากองคประกอบทางวตถดบ

ทงหลายไดถกสรางขนตามเกณฑของบรบทภายในเครอง

ประดบดวยหมายทจะใหมนษยไดมสมาธรบรสงเกตรวม

ถงสอสารกอนทจะตความผานผวสมผสและสงทตาเหน

หรอสงทตามมา ดวยการสงเกตธรรมชาตของความหมาย

ทสอสารผานประสาทสมผสกบการเรยนร และการเตรยม

ภาพท ๒๙ การสกการะพนทตางๆขององคพระพทธรปอนมจตวญญาณ ศกดสทธสถตอย ดวยถนมพมพาภรณอยางอลงการ ในสมยอยธยา

ภาพท ๓๐-๓๑ ภาพจตรกรรมฝาผนง แสดงวถการแตงกายของบรษ และสตรลานนา

ภาพท ๓๒ ภาพสนำ “เยนเอย เยนยำ” โดย อาจารยจกรพนธ โปษยกฤต

ภาพท ๓๓ ภาพรางหนมานตอนเกยวพาราสนางสพรรณมจฉา โดย อาจารยจกรพนธ โปษยกฤต

ภาพท ๓๔ หญงสาวชาวกะเหรยงกบเครองประดบลำคอ เสนหแหงความ งามแบบอดมคต

ภาพท ๓๕ เลบเสรมของระบำมโนราห ความงามเหนอจรง

ภาพท ๓๖ เครองประดบเนนคว โดย อาจารย ดร. อภญญา บญประกอบ

ภาพท ๓๗ เครองประดบไดยน จากจนตนาการของเดกผมความบกพรอง ทางโสตประสาท

๒๙

๓๐ ๓๑ ๓๒ ๓๓

๓๔ ๓๕ ๓๖ ๓๗

42

พนฐานสำหรบผลลพธทางการสกการะอนบรณาการจตใจ

องคความรท ๓ ความรจากบรบทแหงการ

สกการะใดๆ ทสมบรณยอมตองการสมพทธภาพทสมดล

ทาง “กาล และ เทศะ”

เงอนไขทระบไวเบองตนไดแสดง ใหเหนถงการ

ขบเคลอนสนทรยะของเครองประดบซงรบรไดดวยใจตา

รสกลนเสยงและสมผสผานรางกายและผสสะทงหกท

ตองการการสรางสรรคคณคาทางการสอสารนอกเหนอ

จากความงามซงชวยใหมนษยเขาใจบรบทภายในไดดงนน

จงอาจกลาวไดวา มนคอการโคจรทพบกนอนเหมาะสม

ระหวางศลปะเครองประดบกบมนษยทเดยวแตถามนษย

เกดความสงสยในความเปนนรนดรของบรบทภายใน

เครองประดบเหลานในทกๆครงทจะสมผสขนมาการโคจร

นนจะสามารถใหคำตอบเกยวกบบรบทเดมอยทกครงหรอ

ไม ยงมอะไรนอกเหนอจากนอกทตองการใหมนษยเรยนร

หรอทำความคนเคยกบ ขดจำกดทแฝงมา โดยทมนษยม

สามารถรบรไดในตอนสมผสหรอใชงานในครงแรก

มทฤษฎของ“อลเบรตไอนสไตน”นกวทยาศาสตร

ผยงใหญของโลกไดกลาวถงสมพทธภาพแหงการกำเนด

สรรพสงทแทจรงนนตองประกอบดวยความสมดลระหวาง

“กาลและเทศะ”หรอเวลาและทวางจะมสงหนงสงใด

ทแยกออกจากกนมได เนองจากเวลาและทวางไมดำรงอย

อยางอสระจากจกรวาลหรอจากกนและกนเวลาและทวาง

ถกกำหนดแลวซงการวดภายในของจกรวาล จะกลาวอก

อยางหนงกคอ เวลามการเรมตนและมจดจบ อกทงเวลา

เปนสวนทมบทบาทตอความเปนไปของวตถทงหลายใน

จกรวาล(ฮอวคงอางถงไอนสไตน๒๕๔๔,หนา๓๒-๓๔)

ผลพวงของทฤษฎนจงชวยไขปจฉาทมอยในศลปะเครอง

ประดบ รวมถงยงทำใหมความเขาใจในสจจะของสสารทม

อยในจกรวาลนอกเหนอจากสจธรรมของศาสนาพทธของ

เราทสอนวาทกสงทกอยางในโลกลวนอนจจง และทงสอง

สงไมสามารถปรากฏอยไดโดยไมมอกสงหนง และทงสอง

เปนแงมมทไมสามารถแยกกนไดในความจรงแทอนเปน

หนงเดยว

อะไรคอ “สมพทธภาพ” ทสมดลระหวางเครอง

ประดบและมนษยผสมผสในแงของผลลพธในการสกการะ

ทมประสทธภาพเครองประดบแตละชนจะตองมสญลกษณ

นยยะ การกระตนปฏกรยาบางอยาง และ/หรอรองรอย

ทสามารถอธบายไดในฐานะหนาททางการสอสาร ความ

สมพนธซงกนและกนนจะเปนรปเปนรางไดดวยการอาศย

จดประสงคพธกรรมแหงการปฏสมพนธรวมถงกระบวนการ

ทางเวลาซงบางครงมปรศนาธรรมทแยบยลคอยสอนสง

อาทเชน ในกรณทรปและ/หรอนามของเครองประดบนน

สญสลายไปแลว แตบรบทนนกจะผนกลายเปนพลงงาน

บรสทธเสมอนเปนเครองประดบทไรตวตน และประดบไว

ทจตใจของมนษยนนตราบเทาทตองการ เพราะอนภาคใน

สสารภายในจกรวาลมเคยสญสลาย“มนเปนสวนหนงของ

กนและกนไมวาจะเปลยนผนเปนรปแบบไหน” ดงขอมล

และตวอยางของศลปะเครองประดบในประเทศไทยซงมก

จะระบเคาโครงทางกาลและเทศะทนาสนใจ

• แสดงกาลใดหรอณชวงกาลหนงบนเทศะ

เฉพาะ เพอกำเนดสมดลตราบเทาทเครองประดบนนสญ

สลาย หรอเพอกำเนดสมดลตามฐานะของเครองประดบ

ไดเพยงชวงกาลนนและมจดสนสด

• ไรกาลบนเทศะเฉพาะเพอกำเนดสมดลตราบ

เทาทเครองประดบนนสญสลาย หรอตราบเทาทชวตของ

มนษยนนจะดบสญและ/หรอบนเทศะไรรปในกรณทเครอง

ประดบนนสญสลายไปแลว แตบรบทนนกจะผนกลายเปน

พลงงานบรสทธเสมอนเปนเครองประดบทไรตวตน และ

ประดบไวทจตใจของมนษย

• แสดงกาลเฉพาะ บนเทศะเฉพาะ เพอกำเนด

สมดลไดเพยงครงเดยวและจบไป

หากแมศลปะเครองประดบจะมบรบทแหงการ

สกการะและระบการแสดงสถานทสำหรบตดตงบนรางกาย

หรอภายในพนทวางระหวางรางกายมนษย ซงเทยบคาได

เทากบการม“เทศะ”อยางครบครนแตการโคจรทพบกน

อนเหมาะสมดงกลาวกมอาจสมดลเพราะเมอเพงพจารณา

ถงศกยภาพในการสรางสรรคศลปะเครองประดบใหลกซง

ยงม“เวลา”หรอกาลเปนอกหนงเงอนไขภายในการกอราง

สรางตนของมน ซงสามารถบงบอกหรอกระซบสอนถง

สจธรรมหลายอยางจากคราบหรอรองรอยของวสดของมน

อยางทเทศะไมสามารถอธบายไดและไมสามารถขาดออก

จากกนเนองจากเปนสารตถะทใหความรและประสบการณ

ทางสนทรยภาพอนแตกตางกนคนละมมฉะนนความรจาก

บรบทแหงการสกการะใดๆทสมบรณจงตองการการกำเนด

สมพทธภาพทสมดลระหวางสารตถะทางกาลและสารตถะ

ทางเทศะ

43

ภาพท ๓๘ ภาพจตรกรรมฝาผนงวดภมนทร จงหวดนาน แสดงวถชวตการสวมใสเครองประดบของผคน

ภาพท ๓๙ เครองประดบสมยรตนโกสนทรทมการใชประโยชนไดหลากหลาย ทงเปนสงวาล จ และหวเขมขด

ภาพท ๔๐ รชกาลท๗ ทรงเครองเตมอสรยยศ พรอมเหลาขนนางขาราชบรพารทง ๓ ภาพไดแสดงกาลของเครองประดบ หรอ ณ ชวงกาลหนง บนเทศะเฉพาะ

ภาพท ๔๑ สรอยคอพรอมพระเครอง เครองสกการะความยดเหนยวทางจตใจในรปของเครองประดบตดกาย

ภาพท ๔๒ เครองประดบนว ๒ชน สามารถประกอบและแยกออกจากกน ไดรบอทธพลจากวรรณกรรมรวมสมยเลองชอของ เชน ซลเวอรสโตน เรอง การเดนทางของสวนทหายไป โดย ผชวยศาสตราจารย ดร. สภาว ศรนคราภรณ

ภาพท ๔๓–๔๔ เครองประดบไดยน จากจนตนาการของเดกผมความบกพรองทางโสตประสาท

ภาพท ๔๕ ภาพจตรกรรมฝาผนง แสดงการหยอกเอนระหวางชายหญงดวย การสกการะเครองประดบ

ภาพท ๔๖ เครองประดบบรรจภณฑสำหรบวน หรอเยลล ทสามารถสวมใส แชตเยน และมสวนใชจมรบประทาน โดย ผชวยศาสตราจารย ดร. สภาว ศรนคราภรณ

ภาพท ๔๗ การสกการะสวนตางๆของรางกาย โดยการถกรอยเครองประดบดวยดอกไมสด ทง ๓ ภาพแสดงกาลเฉพาะตามคณสมบตของวสด บนเทศะเฉพาะ เพอ กำเนดสมดลไดเพยงครงเดยว และจบไป

ภาพท ๔๘ -๔๙ เครองประดบรปทรงใบโพธซอนเรยงตวกน ถกรอยเปน กำไลรวมกบดอกไมสด หรอถอดออกมาเลนเปนภาพปรศนาธรรม

ภาพท ๕๐–๕๑ มกศโลบายใหพบชนงานรวมกบการนงทำสมาธ เมอเทยน ถกบรรจในดอกบวทมรสอดนวหวแมมอของทงสองมอในทาสมาธ เพอจด กำหนดเวลาการทำสมาธ แหวนทพบอยภายในเปนผลของความเพยร ผลงานทง ๒ ชนโดย ผชวยศาสตราจารยดร. สภาว ศรนคราภรณ ทง ๒ ภาพมงเนนใหเหนถงกรณทเครองประดบนนๆสญสลายไปแลว แตบรบทภายในกจะผนกลายเปนพลงงานบรสทธเสมอนเปนเครองประดบ ทไรตวตน และประดบไวทจตใจของมนษยผสมผสตลอดไป

๓๘ ๓๙

๔๐

๔๑ ๔๒

๔๓ ๔๔

๔๕ ๔๖

๔๗

๔๘

๔๙ ๕๐

๕๑

44

เปนการเตมเตมทางจตวญญาณดวยตนเอง รวมถงการ

ปรบทศนคต หลกการ ความเชอ การมอบคณคาแด

ตนเองดวยหนทางทเปยมไปดวยความหมาย และการให

ความสามารถแกตนเองทจะชนชมพลงงานบรสทธแหง

บรบทภายในศลปะเครองประดบเชนน ราวกบวามนษย

ผสมผสสามารถเปนศลปนแหงชวตไดดวยตนเองเชนกน

และทแนนอนทสดกคอ ศลปะของเครองประดบนเตมเตม

ชวตของมนษยใหกลบสความเปนธรรมชาต ประสบความ

สวางและสงบอยางแทจรง แมรปและนามของตวมนอาจ

สญสลายมอาจปรากฏใหจบตองหรอมองเหนไดอก

อกหน งมตท ทำใหรศมอนบรสทธ น เรองรอง

มากขนคอความเกอกลรวมของ“มตทางสนทรยะ”หรอ

ประสบการณทางสนทรยภาพ อนสามารถนำมนษยให

พลกผนสถานการณทสบสนซงเปนรากของความลมเหลว

ในการดำรงชวตใหผานพนไปดวยด ศลปะเครองประดบ

เหลานมพลงเพยงพอทจะโนมนาวจตใจ และการเจรญสต

ของมนษยผ สมผสในฐานะทมนกอใหเกดความรสกถง

ตวตนอนไมจรง และไมไดกระตนใหรสกครอบครองหรอ

เปนเจาของ เนองจากทกคนสามารถสรางสรรควตถเพอ

การสกการะขนเองได เพราะมนสอดแทรกพทธปญญา

มากกวาคณคาของราคาคางวด อนผานอำนาจทาง

ภาพลกษณและวสด ซงสงเหลานอาจแฝงกลทจะพยายาม

ชกจงความโลภใหเขาสความหมกมนตอวตถแหงความ

พงพอใจ มตทางสนทรยะนจงเปนสจธรรมสำคญของ

ธรรมชาตในบรบทของวฒนธรรมพทธศาสนาของไทย

ดงนน มนษยสามารถตระหนกถงคณคาสงสดเกยวกบ

ประสบการณทางความงามแทระหวางศลปะเคร อง

ประดบและมนษยไดอยางงายดายเครองประดบนจะกลาย

เปนรปแบบทางศลปะของการมชวต

ทายทสด องคความรทงสามรวมกบขอสรปทง

หมดทกลาวไป จงเปนอตลกษณทชดเจนและงดงามของ

จกรวาลแหงศลปะเครองประดบในประเทศไทย มวาครง

บทสรป

ผลสรปสดทายของบทความแหงการสำรวจเชง

วพากษเกยวกบสารตถะทมอยในศลปะเครองประดบของ

ประเทศไทย ครงยคกอนประวตศาสตรจวบกระทงยค

รตนโกสนทรครงน ไมไดชเฉพาะวาเครองประดบนนม

จดประสงคในการผลตวตถเพ อการสกการะซงกระตน

ใหเกดประสบการณทางศลปะหรอการตอบสนองความ

พงใจในความงามเปนจดมงหมายแตประการเดยวเทานน

หากมการซกซอนอยของประเดนตางๆ จำนวนมหาศาลใน

กระบวนการสบคนในระดบตางๆ กน ทงระดบวฒนธรรม

ระดบจตวทยาระดบปรชญาและอนๆอกทงบทความแหง

การสำรวจเชงวพากษเกยวกบสารตถะทมอยในศลปะเ

ครองประดบน มงเนนใหเหนถงสงสามารถเรยกไดวา

“สมผสอนฉบไว”ของมนษยซงมนษยไดรบการฝกฝนจาก

การปฏสมพนธรวมกบศลปะเคร องประดบอย เปนนจ

นนเอง แถมทงยงแสดงรศมอนบรสทธระหวางผสสะกบ

การรบร และความหมายกบการสอสารอนแผดแสงท

ละเอยดออนอยางละเมยดละไม

นอกจากน ศลปะเครองประดบนนม “มตทาง

จตวญญาณ” หรอมตทางการสรางสรรคศลปะเครอง

ประดบเพ อการประจกษทางปญญาอนการสกการะ

เชนนจะนำพาจตของมนษยเหลานใหเขาถงรปแบบของ

“การรแจง” ดงการสนบสนนโดยบรบททางภมปญญาทง

๔ ทมการแสดงจดรวมทางพทธศาสนา เกยวกบความเชอ

ตอความหมายของวตถเดยวกน กลาวคอวตถมศกยภาพ

ในการยกระดบจตใจของมนษยจากความโงเขลาตอบาง

สงสอสรภาพในการคนหาทางออกมวาจะแตกฉานโดยการ

พจารณาองคประกอบทงหลายของจตวญญาณผานสจจะ

ของวสดตางๆทประกอบขนภายในของวตถ การจดจอท

วตถเสมอนหยดเพอเฝาดตนเอง การตระหนกรทาง

จรยธรรม หรอกำเนดวนยทางจตตามกตกาของตววตถ

แตไมใชวธเขาถงความจรงสงสด เนองจากประการหลงน

45

สมยกอนประวตศาสตรจวบกระทงสมยรตนโกสนทรบทความแหงการสำรวจ

เชงวพากษเกยวกบสารตถะทมอยในศลปะเครองประดบน เปดเผยความหวง

อนแรงกลาดวยวา องคความรทงหมดคงสามารถทาทายสำนกในเรองความ

รสกของมนษย ทมตอวตถอนมความสมพนธโดยตรงอยางใกลชดกบมนษยมา

หลายพนป และดวยความรสกจากสมผสในสงทเราสวมใสนนมมาแตโบราณ

ผานรปแบบของการสกการะดวยพธกรรมอนแสดงความศรทธาดวยดวงจตอน

บรสทธ ทำใหมนษยเกดการเรยนร พฒนา และยงคงเปนพนฐานทสามญชน

หรอในสายตาศลปนเยยงเราควรจะเชดชสนทรยศาสตรทางความเชอดงกลาว

บาง แมจกตองเปลยนรปแปรคาตามความเปลยนแปลงทางวฒนธรรมกตาม

สำนกดงทกลาวไปจะธำรงตนคขนานไปกบนยามของจกรวาลแหงศลปะเครอง

ประดบ ทซงสารตถะยงคงดำเนนการประกาศสจจะสำหรบมนษยเพอ “การ

สกการะจตวญญาณอนศกดสทธแหงธรรมชาต” โดยมนโยบายในการใช

“รางกาย” เขาไปมสวนรวมในฐานะตวขบเคลอนระหวาง “บรบทภายในบน

สภาวะทสมดลของกาลและเทศะ”อยางบรบรณตอไปและปรากฏแสงสวาง

ทฉายโชนซงกนและกนอยางมรดบ

บรรณานกรม

กรมศลปากร, ถนมพมพาภรณ, กองพพธภณฑสถานแหงชาต กรมศลปากร, กรงเทพฯ ๒๕๓๕พจนานกรมราชบณฑตยสถาน, นานมบคพบลเคชน, กรงเทพฯ ๒๕๔๒หองโหรศรมหาโพธ, ตำราพรหมชาต, สำนกพมพธรรมบรรณาคาร, กรงเทพฯ ๒๕๑๗ศรจกร วลลโภดม, กฎหมายตราสามดวงกบความเชอของไทย, เมองโบราณ, กรงเทพฯ ๒๕๔๕ดร. ชยวฒน คประตกล, จกรวาลในเปลอกนท ของ สตเฟน ฮอวคง, บรษท บรสทธการพมพ, กรงเทพฯ ๒๕๔๖

ภาพท ๕๒ พระพทธมณรตนปฏมากร กบการทรงเครอง ๓ ฤด คอ ฤดฝน ฤดรอน และฤดหนาว ตามกฎมณเฑยรบาลระบไววา องคกษตรยจะเปนผเดยวเทานนทจะสามารถ ผลดเปลยนเครองทรงประจำฤดได ซงปจจบน สมเดจพระเจาอยหว ทรงโปรดเกลา โปรดกระหมอม ใหสมเดจพระบรมโอรสาธราช เสดจแทนพระองค

46

47

ตวอยางการบรณาการศาสตรทางสถาปตยกรรมประยกตสประเดนในการออกแบบภายใน:กรณศกษาพทธสถาปตยกรรมในจนตภาพวยรนไทยปจจบนผชวยศาสตราจารยชยณรงคอรยะประเสรฐ

ปจจบนนองคความรในศาสตรสาขาวชาการตางๆ ทดเหมอนจะเคย

แยกกนอยในอดต กำลงจะกลบฟนคนดวยการนำมาใหคณคาและความสำคญ

ใหมในแนวทางทเรยกวาการบรณาการขามศาสตร(Transdisiplinary)ซงการ

บรณาการหรอintegrationความหมายคอการทำใหสมบรณการทำใหหนวย

ยอยๆ ทงหลาย ทสมพนธองอาศยซงกนและกน เขามารวมทำหนาทประสาน

กลมกลนเปนองครวมหนงเดยวทมความครบถวนสมบรณในตวโดยอาศยการ

เชอมโยงเครอขายเพอทงการขยายฐานและเพอการตอยอดทางความคด และ

ความรทผานมาการจดการประชมวชาการของอโคโมสไทยประจำป2549และ

การประชมวชาการนานาชาต เรอง ”การอนรกษและพฒนามรดกวฒนธรรม

ทองถนอยางยงยนในแนวทางบรณาการขามศาสตร” (Sustainable Local

Heritage Conservation: The Transdisciplinary Approach) นนแสดงให

เราเหนถงความเปนไปไดในการผนวกรวมเอาองคความรในสาขาวชาตางๆ

เพอเอกภาพทางการศกษาทเกยวของกบการอนรกษมรดกทางศลปวฒนธรรม

ของทองถนดวยกระบวนการทางศาสตรทหลากหลายกวาเดม

ลกษณะของการเกดขนของวธมองและแนวปฏบตดงกลาว ในสาขา

วชาชพทางดานศลปะและการออกแบบบางสาขาวชานน มการศกษาศาสตร

ทางดานศลปะและการออกแบบควบค ไปกบการศกษาศาสตรทางดาน

สถาปตยกรรม จนอาจกลาวไดวาไดมความพยายามและไดดำเนนการโดย

วธการทางบรณาการมานานพอสมควรแลว ดวยความทปณธานและปรชญา

ของแตละสถาบน จงทำใหผลสมฤทธทเปนรปธรรมทางการศกษานนจะเปน

ผลงานออกแบบและผลงานสรางสรรคของทงนกศกษาและคณาจารย อนเกด

จากอตสาหะพากเพยรทงดานความร และทกษะทผสมผสานเปนเนอเดยวกน

อยางยากทจะแยกออกจากกนไดอยางเปนลำดบขนตอนเพออธบายกระบวนการ

ปญหาของการชวดระดบความสรางสรรคของผลงานนนถกสงคมวชา

การและสงคมวชาชพ ไดตงคำถามอยหลายยคหลายสมยและดเหมอนวาจะยง

คงทาทายศกยภาพในการประเมนตอนกวชาการศกษาอยกระทงปจจบน

The Architectural adaptive research exsample to Interior design program;

The Trandisciplinary approach case study: Buddhist Architecture in

Thai’s teenagers imagery.

48

ตราบกระทงองครวมของความร(HolisticView)

และตวอยางผลงานวจยจากศาสตรขางเคยง ไดถกนำมา

ทำความเขาใจและพจารณาอยางละเอยด ไดทำใหเราได

เหนถงความเปนไปไดในความพยายามทจะคนหา เพอให

คนพบตวชวดตอการวจย โดยอาศยการเทยบเคยงศาสตร

ในสาขาแวดลอมตางๆ และกรณเสนอแนะการศกษา

ตวอยางกรณทจะกลาวตอไปน กถอเปนความพยายามท

ทำใหปรากฏใหเหนเปนรปธรรม ตอเมอเราไดกำหนด

ประเดนปญหาจากสภาพการณในปจจบน และพยายาม

ทำความคลมเครอนนใหกระจางเรากจะไดคนพบวาความ

เปนจรงสากลของทกสงนนลวนมรากเหงามาจากความ

จรงสงสดเดยวกน

พทธสถานทเรยกวาวดนนมความสำคญตอสงคม

ของสยามประเทศมาชานานโดยตวพทธสถานอนหมายถง

วดนนอกจากจะใชเปนทพำนกอาศยของพระสงฆแลวกยง

นำมาใชประกอบศาสนพธรวมถงเมอไดปรบเขากบคานยม

และความเชอของคนสยามแลว วดกยงเปนศนยกลาง

การศกษาแหงแรกของสยามในอดตดวย และเหตนเองท

ทำใหวดนนจงเปนศนยกลางทางสงคมของชมชนและกอ

ใหเกดความเลอมใสตอบวรพทธศาสนาทนำมาสรปแบบ

สถาปตยกรรมศรทธาทโดดเดนและเฉพาะตว

ความโดดเดนเฉพาะตวของรปแบบสถาปตยกรรม

เกดจากคตนยม และความเชอ ทอาศยแนวคดแบบ

คลอยตามกนทยอมรบเอาระบบความคดใดๆมายดถอเปน

แบบแผนทกอใหเกดชดระบบคณคาหนงรวมกนกอใหเกด

แบบแผนวฒนธรรม ประเพณ และกจกรรมตางๆ และ

ผกพนกนมาในสงคมสยาม และเพราะเอกภาพของสยาม

นนอย บนพ นฐานของอตลกษณท แตกตางหลากหลาย

จากชวงปลายรชกาลท๕มาจนถงปจจบนความเปนองค

รวมของสงคมไทยกถกแปรเปลยนเปนแบบแยกสวนมาก

ขน การนำเขาแนวคดรฐนยมและทนนยมทมรากฐานจาก

แนวคดแบบแยกสวน ไดเขามายดครองพนททางความคด

และการบรหารจดการในหลายสวนของสงคมไทย กระแส

ทนนยมโลกาภวตนทเขามากยงเรงรดกระบวนการแปรรป

สงคมไทยใหเปนแบบแยกสวนมากขนไปอก จนในวนน

พนทของความเปนองครวมกลดนอยลงอยางทไมเคยเปน

มากอนมาวนนอตลกษณทหลากหลายของผคนกำลงถก

ทำใหเหลอเปนเพยงการเปนทรพยากรของชาตเทานน

จากการปฏรปการศกษาในรชสมยของพระบาท

สมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ลกษณะโครงสรางทาง

สงคมกเกดการเปลยนแปลง ศนยกลางทางสงคมของ

ชมชนอยางวดในอดตจงคอยๆ เรมตนถกลดบทบาทลงท

ละนอย โดยเฉพาะอยางยงในประเดนทเปนการเปลยน

ศนยกลางการศกษาจากวด เปนโรงเรยนตามระบบการ

ศกษาทไดรบแบบแผนมาจากชาตตะวนตกวยเดกทเคยได

รบการปลกฝงอมชจากวดจงไดเหนหางออกไปเรอยๆ

ศาสนาและความเชอ รวมถงพฒนาการความร

จากชาตตะวนตกสงผลตอทศนคตในอดตทถกถายทอด

ปลกฝงกนมากอใหเกดการประทะและการเผชญหนามาก

ขนขอเทจจรงและเหตผลตางๆทางดานวทยาศาสตรกได

กอใหเกดการเปลยนแปลงของสงคมซงเปนผลของการรบ

เอาความรและแนวความคดแบบตะวนตกมาปรบใชอยาง

ไมมการคาดคะเนหรอดแลอยางรอบคอบ

ผลกระทบดงกลาวคอยๆเรมเปนปญหาตอเดกท

อยในวยศกษาเลาเรยนมากขนในดานจตวทยาและในดาน

พฤตกรรม การแสดงออกทกาวราว และขาดความยบยง

ชงใจเรมเขามาเปนปญหาใหมในสงคมมากขนเปนลำดบ

ลกษณะของการจดการทางสงคมของบคคลทมพนฐาน

จากคตนยม ความเชอ และประเพณ ถกทาทายและถก

จดวางทางความคดของบคคลบางวยมากขน โดยเฉพาะ

อยางยงวยรน วยทในระยะวยรนตอนตน มการเรยนร

บทบาทและกฎเกณฑของสงคม ทเปนรากฐานของ

มนษยสมพนธทจะรจกผกพนใกลชด และทำใหสราง

สมพนธอยางดตอไปเมอเปนผใหญแตกระนนวยรนชวงน

ยงมลกษณะของเดกทยงเอาแตใจตนเองโดยยดความคด

และเอาตนเปนศนยกลางซงโดยลกษณะดงกลาวนนใน

สงคมไทยในอดตจะอาศยกลไกทางสงคมทมพนฐานแบบ

ครอบครวขยายมาใชจดการกบปญหาตางๆ ซงถอเปน

วฒนธรรมซงถอเปน“ขอตกลงของกลม”หรอ“กฎตางๆ

ของกลม” ทเกดจากการยอมรบของสมาชกในกลม และ

ปฏบตรวมกน ขอตกลงของกลมนเรยกอกอยางหนงวา

“ปทสถาน”หรอNormของกลม

ซงความรกและความผกพนดวยลกษณะความ

สมพนธทางสงคมรปแบบนเองทสญเสยไป ทำใหบทบาท

ของเพอนการมเพอนและการเปนทยอมรบของกลมเพอน

เปนสงสำคญมากในการพฒนาทางจตใจของวยรนในปจจบน

49

วยรนบางคนอาจจะมระยะเวลาสนๆทตนเองรสกเหมอนกบวาอยหาง

จากคนอนๆเหมอนอยคนเดยวในโลกบางครงมความรสกเหมอนวาจะควบคม

ความคดตนเองไมไดสงเหลานเกดชวครงชวคราวความคดแปลกๆใหมๆเกด

ขนในวยรนไดเสมอ และจะเกยวของกบสงคม วฒนธรรม ศาสนา ลทธ

การเมอง ปรชญา ฉะนนวยรนทปรบตวไดด จะไมหมกหมนกบความคดของ

ตนเองเกนไป

การรสกคลอยตามเปนเหตการณทางจตเปนพฤตกรรมภายในหรอ

Covertbehavior แตเมอการรสกนแสดงออกมาเปนการกระทำ กเรยกวา

พฤตกรรมภายนอกหรอOvertbehaviorถาเปนCognitivePsychologyกใช

ทงพฤตกรรมภายในและพฤตกรรมภายนอกแตถาเปนBehaviorismสวนใหญ

จะใชแตพฤตกรรมภายนอกอยางเดยว

เราอาจพบเหนการเปลยนแปลงดงกลาวไดจากสอตางๆ ในสงคม

ปจจบน การเรยกรองสทธการเลอกศาสนาเวลาเกด และความเสอมถอย

ของศลธรรมจรยธรรมของวยรน ซงเปนผลโดยตรงมาจากระบบคณคาใน

ประสบการณของเดกวยรนทมความเปลยนแปลงไปจากอดต ทเราเรยกกนวา

การเปลยนแปลงของระบบมโนทศน (Conceptual System) อนเปนการจด

ระเบยบทางความคดในจตทมตอสภาพแวดลอมภายนอกตอสงตางๆรอบๆตว

ซงเปนองคประกอบของกระบวนทรรศน(Paradigm) หรอความคดเหน หรอ

ทรรศนะพนฐานอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง อนกำหนดแบบแผนการคด

และการปฏบตในประชาคมหนงๆ ซงกระบวนทรรศนของประชาคมกลมวยรน

นอาจกลาวไดวามการเปลยนแปลง(Paradigmshift)หากแตเปลยนแปลงไป

เปนแบบไหนขนาดไหนอยางไรและถอวาเปนการพฒนาหรอไมเมอเทยบกบ

ปญหาทางสงคมทเกดขนและสงผลกระทบอย เชน ปญหาทเกยวกบคต

ความเช อท ใชสรางลกษณะสำคญขององคประกอบทางสถาปตยกรรมใน

สถาปตยกรรมไทยอนเปนทถกเถยงกนอยถงความเหมาะสมในปจจบน

คต “ลกปเดนตามอยางแมป” ทกระทงนำมาสรางสรรคลอเปนเพลง

ลกทงทไดรบความนยมในยคน อาจสามารถใชอธบายภาพสะทอนถงการ

ละเลยปญหา ใหคางคา และใหประสบอย ตอเรองการนำภาพลกษณดาน

ศลปวฒนธรรมแคเพยงการแสดงออกทางภาพลกษณออกมาเผยแพรตอสากล

สาธารณะดวยเปาประสงคเพยงเพอจะ “ขายหรอสงออก” เพยงวฒนธรรม

ภาพท 1.1 ภาพวยรนไทยทใชเวลาทำงาน กบเอนจโอ ทมา :ลกโซ-ลกศร “New Hope” ของวยรนไทย. (27 ส.ค.2550). Available URL: http://www.thaingo.org/images3/hope001.jpg

ภาพท 1.2 ภาพวยรนไทยถอถงยางอนามย ทมา: วยรนไทยเซกซสำสอน ตวเลขเอดส หนาใหมพงปรด. (27 ส.ค.2550). Available URL: http://www.nmpp.go.th/web/news_read.php?id=98

ภาพท 1.3 ภาพนกรองวยรนไทยถอปาย รณรงคงดเหลาเขาพรรษา ทมา :เกรลล เบอรร รณรงคใหวยรนไทย งดเหลา เขาพรรษา. (27 ส.ค.2550). Available URL: http://entertainment.hunsa.com/view.php?cid=13162&catid=9

1.1 1.2 1.3

50

ผลลพททางสายตาตงแตครงอดตกระทงปจจบนทผลของ

มนไดทำใหสงคมของนกออกแบบหรอนกสรางสรรคความ

พงพอใจตอธรกจบรการ และการใหบรการความพงพอ

ใจกบลกคาและนกทองเทยว ไดสรางโศกนาฏกรรมทาง

การออกแบบและการสรางสรรค โดยอาศยรปแบบของ

องคประกอบทางสถาปตยกรรมในสถาปตยกรรมไทยมา

ใชกบการตกแตงโดยมไดทำความเขาใจอยางรอบคอบ

ซงสรางความสบสนในการรบรใหเกดขนในสงคม

การรบรความเปนสถานทตางๆ และความ

แตกตางกนของสถานทในระบบมโนทศนของเดกวยรนตอ

ศาสนสถานยงคงถกทำใหสบสนมากเขาไปอกอนเกดจาก

พฤตกรรมการแสดงภาพลกษณของบคคลทสอนยยะไป

ทางปจเจกบคคลมากขน ในยคหลงสมยใหมนความรสก

นกคดทเปนปจเจกบคคลสงผลตอการรบรสภาพแวดลอม

และการตความไปสพฤตกรรมการแสดงออกในดานตางๆ

ทพบเหนผานระบบสอสารมวลชน เชน ภาพยนตรและ

รายการโทรทศนหรอแมแตโฆษณา รายการแขงขน

นางแบบจากประเทศตะวนตกปหนง ทใชประเทศไทยเปน

ฉากหลกในการถายทำโดยมการจำลองสภาพการตกแตง

ภายในพระทนงสรรเพชญปราสาทเพอใชเปนฉากสำคญ

สำหรบการคดเลอกนางแบบการลอกแบบสถาปตยกรรม

พทธสถานของวดตางๆเชนวดไหลหนจงหวดลำปางเพอ

นำมาทำเปนหองจดเลยงขนาดเลกในโรงแรมแหงหนงทาง

ภาคเหนอของประเทศไทยความนยมในเรองเสอผาเครอง

แตงกายทมลกษณะเฉพาะ ทเนนไปในภาพลกษณททำให

นกถงศาสนา เชน การนำเอาผามายอมสกลกเพอตดเปน

ชดแฟชนโชวของศลปนและนกออกแบบชอดงทงในและ

ตางประเทศ

ในดานพฤตกรรมเชนการเกยวพาราสหรอกรยา

อาการทไมสำรวมในศาสนสถานทเราไดปรากฏพบเหน

ผานสอตางๆ มอยมากมายไมขาดสายในชวงเทศกาล

สำคญทางศาสนาตางๆ ของไทยซงโดยมากมกเปนชวงคน

พระจนทรเต มดวงท คล ายกบเทศกาลคนงานฉลอง

พระจนทรเตมดวงซงจดเปนเทศกาลสำคญตอนกทองเทยว

ชาตตะวนตกในเกาะบางเกาะทางตอนใตของประเทศไทย

พฤตกรรมการแสดงออกดงกลาวมาขางตนนน

ลวนคลมเครอและอาจขาดความเหมาะสมตอสถานทหรอ

ภาพท 2.1 ภาพแสดงทศนยภาพของวดไหลหนหลวง จ.ลำปาง ทมา: วดไหลหนหลวง. (27 ส.ค.2550).Available URL: http://www.tourthai.com/gallery/ancient/pic08962.shtml

ภาพท 2.2 ภาพแสดงทศนยภาพกลมอาคารจำลองจากวดไหลหนหลวง จ.ลำปาง ทมา: แมนดารนโอเรยนเตล ดาราเทว. (27 ส.ค. 2550).Available URL: paworn.blogspot.com/2006/05/blog-post.html

กาลเทศะถาเราใชประสบการณทางสงคมของเราในฐานะ

ผทไดผานมาแลวเปนมมมอง แตขอเทจจรงคออาจเปนไป

ไดวาบคคลขาดความร ในเร องส งท พงปฏบตตอศาสน

สถาน หรอกระทงบคคลอาจขาดความรจกแยกแยะถง

สญญาณชแนะทางทศนาการทจำแนกพทธศาสนสถาน

ในระบบมโนภาพออกจากอาคารสถานสาธารณะท วๆ

ไปอนสงผลใหปรากฏเปนระบบมโนทศนและทศนคตหรอ

กระบวนทรรศนทบดเบอนไปสงตางๆเหลานลวนรบกวน

จตใจตอ “เรา” ในฐานะผสงเกตการณอยางมสวนรวม ท

ทงแบงปนรปแบบของประสบการณใหมๆ ในสงคมและ

ตอบสนองพฤตกรรมทเปลยนไปในปจจบน

2.1

2.2

51

เพอตองการจะทราบลกษณะความเกยวของ และความสมพนธกน

ของปญหาในมมมองของนกออกแบบ และสถานภาพความเปนบคลากรดาน

การศกษาจงไดทดลองดำเนนการสรางขอเสนอทมวตถประสงคของการ

ศกษา3ประการ ไดแก เพอศกษาลกษณะของพทธสถาปตยกรรมทสงผลถง

การรบรภาพลกษณทวๆ ไป โดยหมายจะไดองคความรสำคญทจะใชแยกแยะ

องคประกอบทางการเหนภาพสถาปตยกรรม เพอจำแนกประเภทรปราง และ

รปทรงบางประการ ซงมผลตอการรบรเฉพาะทางพทธสถาปตยกรรม ทมตอ

กลมบคคลทแตกตางกนโดยปจจยเฉพาะพนฐานเชนเพศวยสถานภาพฯลฯ

ประการตอมา คอ เพอศกษาจนตภาพในการรบรภาพลกษณ

สถาปตยกรรม โดยความรทไดจากประการนจะนำมาใชอธบายถงขนตอนและ

กลไกในการรบรของบคคลตอการพบเหนรปทรงและรปรางบางประเภททม

นยสำคญทสมพนธกบการรบรถงความเปนสถาปตยกรรม ซงในทนจะนำไป

สวตถประสงคในขอสดทายคอ เพอศกษาพทธสถาปตยกรรมในจนตภาพของ

วยรนปจจบน ซงจะเปนการบรณาการความสมพนธระหวางสงทคนพบใน

วตถประสงค2ขอแรกใหไดกระบวนการทดลองทเหมาะสมในการหาคำตอบ

และใชอธบายผลทเกดขน รวมถงในการเสนอแนะในบทสรปของการศกษา

อนง แนวในการตงคำถามเพอการศกษานาจะมลกษณะทสะทอนถงความ

ตองการตวคำตอบโดยมลกษณะของหวคำถามวามอะไรบางเปนอยางไรมวธ

ใดบาง และไดผลเปนอยางไร โดยในคำถามสวนตางๆ นนจะตองอาศยองค

ความรเพมเตมเพอใชชวยในการดำเนนการดงตอไปน

ภาพท 3.1-3.6 ภาพแสดงบรรยากาศการตกแตงภายในโรงแรมสโขทย กรงเทพมหานครฯ ทมา :The Sukhothai Bangkok. (27 ส.ค. 2550). Available URL:www.sukhothaihotel.com/career.php.

3.1 3.2 3.3

3.4 3.5 3.6

52

1.พทธสถานมภาพลกษณทางสถาปตยกรรมอะไรบางทบคคลรบรได

1.1 องคประกอบของพทธสถานในเชงสถาปตยกรรม

1.2 กระบวนการรบรทางทศนาการ(Visualperceptionprocess)

1.3 การวเคราะหพฤตกรรมภายนอก(Overt-behavioralanalysis)

2.จนตภาพในการรบรภาพลกษณสถาปตยกรรมของวยรนเปนอยางไร

2.1 องคความรเรองการศกษาจนตภาพของสภาพแวดลอม

2.3 การรบรจนตภาพของสถาปตยกรรมของบคคลเปนอยางไร

2.3 ความแตกตางเรองวยในการรบรจนตภาพของสถาปตยกรรม

3.มวธใดในการคนหาพทธสถาปตยกรรมสถานในจนตภาพของวยรน

3.1 ความรในการทดลองคนหาจนตภาพของสภาพแวดลอม

3.2 ความรในเรองกระบวนการวเคราะหผลการทดลอง

4.เมอทำการทดลองคนหาพทธสถาปตยกรรมสถานในจนตภาพของวยรนแลวไดผลเปนอยางไร

4.1 การออกแบบการทดลองและการชวดผล

4.2 การอธบายผลของการศกษาทดลอง

4.3 การสรปและการตงขอสงเกต

4.4 การสรปรวมและเสนอแนะตอขอผดพลาดหรอการศกษาครงตอไป

เมอกรรมวธเกดขนในภาพรางทางความคด กควรจะจดทำผงโครงสรางทางความคด (Conceptual Model)

เพอกำหนดเปนลำดบขนตอนทางภาพ เพอจะใชเปนประโยชนตอการวางขอบเขตของกลมความคดทเชอมโยงกนจะได

หาวธหรอหนวยในการชวดทเหมาะสมตอไป โดยในการเสนอแนะครงนจะขอกลาวขามไปและวางกรอบตอขอบเขตเอา

ไวเบองตนดงตอไปน

1.ขอบเขตดานรปแบบของพทธสถาปตยกรรม

I. มงศกษาพทธสถาปตยกรรมประเภทวดเทานน

2.ขอบเขตดานภาพลกษณทางสถาปตยกรรม

I. มงศกษาภาพลกษณทางสถาปตยกรรมเฉพาะทเปนองคประกอบบนพนทเพยงสวนเดยวไดแกเขต

พทธาวาสเทานน

3.ขอบเขตดานกระบวนการรบรทางทศนาการ(Visualperceptionprocess)

I. มงศกษากระบวนการรบรทางทศนาการ(Visualperceptionprocess)ทกอใหเกดนรปของเคาโครง

ทางจตทนำไปสจนตภาพของพทธสถาปตยกรรมบนทองถนเดยวกนเทานนโดยมง ศกษาไปทรปแบบของพทธ

สถาปตยกรรมทสมพนธกบศลปะและวฒนธรรมเพอเทยบเคยงกนไดโดยตดประเดนมตทางวฒนธรรมทกวาง

ตอการรบรออกจากการศกษา

4.ขอบเขตดานองคความรเรองการศกษาจนตภาพของสภาพแวดลอม

I. มงศกษาเฉพาะจนตภาพของพทธสถาปตยกรรมทนำไปสการเขาใจความหมายทกอใหเกดมตฐานมล

ของความรสกตอพทธสถาปตยกรรมนน

5.ขอบเขตของการคนหาพทธสถาปตยกรรมในจนตภาพของวยรน

I. มงศกษาเฉพาะวยรนจากกลมทดลองทเปนคนไทยและนบถอศาสนาพทธ

II.มงทำการศกษาโดยใชวธหรอแนวทางของผทเคยศกษาในลกษณะคลายคลงกนมาแลวเปนหลก

6.ขอบเขตของความรในกระบวนการวเคราะหผลการทดลอง

I. มงใชการผสมผสานหลกวชาหลายหลกทางดานจตวทยาสภาพแวดลอมโดยทำการวเคราะหและสรป

การทดลองดวยแบบนรนยเปนหลก

53

จะเหนไดวาเมอเราดำเนนการศกษาวจยอยางเปนระบบขนตอนกระบวนการเพอใชจำแนกอยางชดเจนจงเปน

วธทมเหตผลทจะนำมาใชอธบายตอความยงเหยงและซบซอนในความรและกระบวนการของขนรายละเอยด การวางขอ

จำกดในการศกษารวมไปถงขอบเขตของการศกษาโดยเจตนาแลวมไดหมายถงการยอมประนประนอมแลกจรรยาบรรณ

ของผสอนตอความทาทายในการทำการศกษาหากแตเพอทำความชดเจนใหกระจางและเพอการกาวตอไปขางหนาโดย

ไมคำนงถงความสำคญของผลลพท หรอคำตอบตอการ เปนขอสรปสากล (Generalization) เพอเปนทงขยายฐาน

ทางเทคนคความรตอการบรณาการขามศาสตรและเพอเปนการตอยอดทละเลกละนอยโดยยนอยบนมตความรความคด

และความเขาใจทเปนบรบทของ“เรา”เอง

หากจะเทยบความเหมอนหรอความตางของหวขอการศกษาวจยดงกลาว ตอการศกษาวจยโดยทวไป ซงคงจะ

ตองอาศยความพากเพยรอยางมากโดยตนเองตอการศกษาดงกลาวในการทบทวนวรรณกรรมและการสรปสาระสำคญ

ทกระจดกระจายนนใหปะตดปะตอกนอาทเชนการศกษากรณตวอยางนจำตองอาศยความรทมในเรองตางๆดงเชน

- การเกดเคาโครงทางจต(mentalschemata)ในกระบวนการรบร

- สวนหนงทปรากฏเปนจนตภาพ เปนสวนทเกดจากการรบรสภาพแวดลอมกายภาพทางทศนาการและจะ

ชดเจนไดหากเปนจนตภาพของสภาพแวดลอมเฉพาะ

- การศกษาของโทลแมน(Tollman,1948)การเรยนรทเกดจากความเขาใจ

- การศกษาของลนช(Lynch,1960)การศกษาจนตภาพของเมอง

- การศกษาของบลอทและเสตย(BlautandStea,1971;Mark,1972)การใชเทคนคแบบของเลนทตรวจสอบ

เกยวกบความเกยวของและสมพนธของตำแหนงของสงตางๆ

- การศกษาความหมายของสภาพแวดลอม

- การคนหามตฐานมลของความรสก(semantic-differential)

- การศกษาของออสกด(Osgoodetal.,1957)คำทใชสอความหมายทางอารมณหรอทเปนนย

- การศกษามตฐานมลของความรสกตอสภาพแวดลอมกายภาพ

- การศกษาของหรยางกร (Horayangkura ,1978; Lowenthal and Riel ,1972 ; Canter, 1971;

Hersberger,1970;Vielhauer1965ฯลฯ)

- การศกษาของโลเวนทอลและรล (Lowenthal and Riel, 1972) การคนหามตสำคญของเมองในสหรฐ

4เมองโดยการเดนผานสภาพแวดลอมตางๆทเลอกแลววาเปนตวแทนของสภาพแวดลอมทงหมดของแตละเมอง

- การศกษาดวยวธอนๆเชนrepertoryGridและmultidimensionalscaling.

ผลลพทของการศกษานนาจะไดมาซงวธหรอเกณฑ ทจะทำใหความคดหรอทเรยกวา “ กระบวนทรรศน” ตอ

รปแบบในการออกแบบสภาพแวดลอมทมลกษณะ “อยางแบบแผนไทย” นนเปลยนไป และอาจนำมาซงการตงคำถาม

ททาทายศกยภาพทสรางสรรคโดยสงคมทงทางวชาการและวชาชพทตามมาอยางมากมาย และนาจะทำใหแวดวง

วชาชพและวชาการทางดานศลปะและการออกแบบ รวมไปถงสาขาวชาแวดลอมไดเดนไปขางหนาดวยกนอยางมนคง

และภาคภมโดยปราศจากการแบงแยกทางความรใดๆ...อยางสรางสรรคและงดงาม

เชงอรรถ1 บรณาการกบพฒนาการ. (27 พย.2549). Available URL: http://www.seameo.org/vl/th_education/educate/integrate.htm .2 สมคด จระทศนกล, วด: พทธศาสนสถาปตยกรรมไทย, พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545.3 สงคมไทยแบบองครวมกบองครวมแบบไทยๆ. (24สงหาคม2549). Available URL: http://nokkrob.org/index.php?&obj=forum.view (cat_id=c002,id =19)&PHPSESSID= a5e9c6b0551815a952f331a9c79ce0a5. 4 พ.ญ.ลำดวน นำศรกล. “วยรน”, แมและเดก . 21 ,315 (พ.ค.-ม.ย. 2541): 125-130.5 เรองเดยวกน.6 วมลสทธ หรยางกร, “โครงสรางของสงทเรยนรและจำไดในจากสภาพแวดลอมกายภาพ:ระบบมโนทศน” ในพฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม มลฐานทางพฤตกรรมเพอการออกแบบและวางแผน, (กรงเทพฯ: สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545),153.7 วมลสทธ หรยางกร, “การศกษาจนตภาพของสภาพแวดลอม” ใน พฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม: มลฐานทาง พฤตกรรมเพอการออกแบบและวางแผน, (กรงเทพฯ: สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545),155.

54

55

ศกษาองคประกอบของการออกแบบเวบไซตสำหรบสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาตสพชญาเขมทอง

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาลกษณะการใชองคประกอบ

ในการออกแบบเวบไซต เพอเพมประสทธภาพในการนำเสนอขอมล และตอบ

สนองความตองการของผใชบรการเวบไซตสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต

โดยการสมภาษณกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง3กลมคอผเชยวชาญดาน

เวบไซต4คนนกออกแบบเวบไซต4คนและผใชบรการเวบไซต20คน

เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย1)ตารางวเคราะหองคประกอบ

ในการออกแบบเวบไซต2)แบบสมภาษณกลมตวอยางจำนวน2ชดสำหรบ

ผเชยวชาญและนกออกแบบเวบไซต1ชดและสำหรบผบรโภคทใชงานเวบไซต

1ชด

การวเคราะหขอมลแบงเปน3ตอนคอ1)คณลกษณะของเวบไซต

สนคาผลตภณฑธรรมชาตทมอยในปจจบน 2) แนวคดของผเชยวชาญและนก

ออกแบบในการออกแบบองคประกอบของเวบไซต3)แนวคดของผใชบรการท

มตอองคประกอบของเวบไซต ในดานความสะดวกในการใชงานและการดงดด

ความสนใจ

จากการวจยสามารถสรปลกษณะองคประกอบทเหมาะสมกบเวบไซต

สนคาผลตภณฑธรรมชาตไดดงน

เวบไซตควรมการเชอมโยงขอมล (Site Structure) แบบลำดบชน

และมการแสดงผลหนาเวบใหมในกรอบหนาตางเดม เนวเกชนทกลมตวอยาง

ทง3 กลมเหนวาออกแบบและใชงานงาย คอ รายการลงคแบบแถบ(Menu

Bar) ซงอยดานบนหรอดานซายของหนาเวบ เนวเกชนควรตอบสนองตอการ

ใชงาน และมลกษณะเปนกราฟกผสมกบตวอกษร โดยไมจำเปนตองมลกเลน

(Gimmick)ในการนำเสนอมาก

โครงสรางของหนาเวบควรเปนแบบพอดหนาจอในหนาแรกและแบบ

แนวตงในหนาทมขอมลมาก ควรมพนทวางสำหรบพกสายตา และหากมการ

จดวางขอความเปนแถว(Column)ไมควรมขอความเกน3แถวใน1หนาเวบ

ภาพทใชในเวบไซต ควรใชผสมกนระหวางภาพถาย 70% เพอสราง

ความรสกเปนธรรมชาตและภาพกราฟก30%ภาพทง2ประเภทตองสามารถ

ใชเปนลงคได(Hyperlink)

A Study of Web Elements in DesigningWebsite for Natural Products

วทยานพนธสาขาวชาการออกแบบนเทศศลป ปการศกษา 2547 บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร

56

ตวอกษรทใชเปนหวขอควรมบคลกแบบไมเปน

ทางการ สวนขอความยาวๆ ควรมบคลกเปนทางการเพอ

ใหอานงาย โดยใชตวอกษรสเขมบนพนหลงสออนซงเปน

พนหลงแบบสพนเรยบๆไมใหแขงกบภาพประกอบ

โทนสทนยม คอ สหมน(Obscure) แบบเอรธ

โทนสรางความผอนคลายและนาเชอถอแกเวบไซตรอง

ลงมาเปนโทนสออน(Light)สรางความรสกสะอาดบรสทธ

ปลอดภยใหกบตวสนคา

ระยะเวลาทใชในการแสดงผลขอมล1 หนา ไม

ควรเกน 35 วนาท ถามการแสดงความคบหนาของการ

ดาวนโหลดหนาเวบ จะมผลใหผใชบรการอดทนรอไดนาน

ขนโดยเฉลย10วนาท

Abstract

Thepurposeofthisresearchweretostudy

theusageofwebelements in order to increase

efficiencyofinformationpresentationandtoserve

theneedofusersofnaturalproductswebsitesby

interviewing3groupsofpurposive sampling that

consistof4experts,4webdesignersand20users.

The instruments used for gathering data

were;1)a tableofwebmatrixanalysis;2) two

versionsofinterviewguide,oneforexpertsandweb

designers,anotherforusers.

Theanalysiswasdividedintothreeparts1)

theattributeofwebelementsusedinnaturalproduct

website2)theopinionsofexpertandwebdesigner

indesigningwebelements3)theopinionsofuser

abouttheconvenienceinusingwebelementsand

theattractivenessofwebsite.

The conclusion of this research was an

attributeofwebelementsthatmostsuitedtonatural

productswebsite,frombothviewofdesignersand

users.

Navigationsystem:allof3groupspreferred

hierarchicalsitestructureandcompoundnavigator,

bothgraphicandtext. MenuBarwastheeasiest

designandcomprehends.Themostproperposition

ofnavigatorwasonthetopofpageeitheronthe

left.Linkshouldinteractwithusersandlinktarget

wassupposedtobeinthesamewindow.There’sno

needalotofgimmicksinonesite.

PageLayoutwasdependonanamountof

information.Fixedsizewassuitedtohomepageor

intropagewhileverticallayoutsuitedtoinformation

page.Spacewasneededandinonepageshouldn’t

havemorethan3columnsofcontent.

70% of images used in natural products

websites shouldbephotograph inorder tomake

senseofpurenaturalproductsand30%shouldbe

graphic.Bothtypeofimageshouldbehyperlink.

Typographyofheadingortopicshouldbe

casuallookwhilebodyorcontentshouldbeformal

look.Forthemostlegibility,typographyshouldbe

darkcoloronlightplaincolorbackground.

Themostfavoritecolorwasobscureorearth

tonetopresentrelaxationandreliability.Secondary

waslighttopresentpure,cleanandsafety

AccessTimeshouldbe35secondsorless

andplus10secondsifwebsitehadgraphicthatdis-

playaprogressofwebpagedownloaded.

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

ปจจ บ นตลาดของสนคาประเภทผลตภณฑ

ธรรมชาตไดขยายตวขนมาก โดยมอตราการเตบโตของ

ตลาดเพมขน 20-30 เปอรเซนตตอป แตสนคาประเภท

ผลตภณฑธรรมชาต เปนสนคาทมกลมผบรโภคเปาหมาย

แบบเฉพาะเจาะจง(NicheMarket) ซงจำเปนตองใชสอ

เพอเขาถงความตองการของกลมผบรโภคโดยเฉพาะ และ

สอทเขาถงตวบคคลไดดทสดกคอ อนเตอรเนต จากการ

ศกษาพบวา ผบรโภคสนคาประเภทน ตดสนใจซอสนคา

จากการศกษาขอมลคณประโยชนของสนคา สอทใชจะ

ตองสามารถนำเสนอขอมลจำนวนมากไดอยางเปนระเบยบ

นาเชอถอเขาใจงายและสวยงามเพอใหขอมลสรรพคณ

ของสนคา ดงดดความสนใจของผบรโภค และกระตนให

เกดการซอสนคา ซงสอดคลองกบจดเดนของเวบไซตท

สามารถนำเสนอขอมลจำนวนมากไดโดยไมจำกดระยะเวลา

ในการนำเสนอ สบคนขอมลไดในเวลารวดเรว สามารถ

เชอมโยงไปยงแหลงขอมลอนๆ ได และมองคประกอบท

ดงดดความสนใจ เชน ภาพ เสยง การเคลอนไหว

57

เปนตน ทงยงเขาถงกลมเปาหมายชาวตางชาตไดดวย ทำใหเวบไซตเปน

ชองทางหนงในการสอสารกบผบรโภคสนคาผลตภณฑธรรมชาตไดอยางม

ประสทธภาพ ครอบคลมตลาดทงในประเทศและตางประเทศ ชวยสงเสรม

ภาพลกษณของสนคาใหนาเชอถอและชวยเพมมลคาของสนคา(ValueAdded)

ในฐานะนกออกแบบ ผวจยตองการวเคราะหการออกแบบเวบไซต

สนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาตวา มการใชงานสวนประกอบตางๆ ของ

เวบไซตเชนรปภาพตวอกษรพนหลงการจดวางขอความการเชอมโยงและ

การใชเทคโนโลยในการนำเสนอขอมล ฯลฯ อยางไรบาง รวมถงแนวคดของ

ผบรโภคทมตอการใชงานสวนประกอบตางๆ ของเวบไซต ทมผลตอความ

สะดวกในการคนหาขอมลและการดงดดความสนใจ เพอประโยชนในการ

ออกแบบเวบไซตสนคาประเภทนตอไป

วตถประสงคของการศกษา

1.เพอศกษาขอมลทวไป พฤตกรรมการบรโภค และพฤตกรรมการ

รบขอมลขาวสารจากสออนเตอรเนตของกลมผ บรโภคของสนคาประเภท

ผลตภณฑธรรมชาต

2.เพอศกษาองคประกอบของเวบไซตของสนคาประเภทผลตภณฑ

ธรรมชาตทมอยในปจจบน ดานการออกแบบกราฟกเพอการปฏสมพนธกบผ

ใชบรการ(GraphicUser Interface) และดานเทคโนโลยการนำเสนอขอมล

(เวบไซตทมในชวงเวลา2ปนบแตหวขอไดรบการอนมต)

3.เพอศกษาแนวทางการใชองคประกอบ ในการออกแบบเวบไซต

เพอเพมประสทธภาพในการนำเสนอขอมล และตอบสนองความตองการของ

ผบรโภคสนคาผลตภณฑธรรมชาตทใชบรการเวบไซต ในดานความสะดวกใน

การคนหาขอมลและการดงดดความสนใจ

สมมตฐานของการศกษา

คำถามสำคญในการวจย คอ องคประกอบในการออกแบบเวบไซต

สำหรบสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต ควรมลกษณะอยางไร จงจะเพม

ความสามารถในการนำเสนอขอมล และตอบสนองความตองการของผบรโภค

สนคาผลตภณฑธรรมชาตทใชบรการเวบไซตได

วรรณกรรมทเกยวของกบการวจย แบงเปน3หวขอดงน

1.การทำงานของอนเตอรเนตและเวบไซต

“อนเตอรเนต” คอ เครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญทเชอมตอ

เครอขายคอมพวเตอรหลายๆระบบทวโลกเขาดวยกนมมาตรฐานในการสอสาร

และรบสงขอมลแบบเดยวกนคอTCP/IP(TransmissionControlProtocol/

InternetProtocol)ซงเปนซอฟทแวรสำหรบเชอมตออนเตอรเนตทำหนาทแบง

งานใหสวนประกอบในคอมพวเตอรแตละเครอง

บรการเวลดไวดเวบ(WorldWideWeb-WWW)คอบรการ

คนหาและแสดงขอมลแบบมลตมเดย ซงผใชงานเครอขายอนเตอรเนตนยม

ใชสงสด เพราะทำใหเขาถงขอมลไดงายขน โดยขอมลจะถกแบงออก

เปนหนาๆ เรยกวา “เวบเพจ” (Web Page) ซงใช HTML (Hyper Text

58

Markup Language) กำหนดตำแหนงและลกษณะของ

รปภาพ กราฟก ตวหนงสอ ผใชบรการสามารถใชเมาส

คลกบนภาพหรอตวหนงสอทอยบนจอคอมพวเตอร เพอ

เชอมโยง(Link)ไปยงจดตางๆทมขอมลเพมเตมไดการ

นำเสนอขอมลในรปของเวบเพจหลายๆ

หนาเชอมโยงกนเรยกวาเวบไซต(Website)ซง

การเชอมโยงอาจอยภายในเวบไซตเดยวกนหรอเวบไซต

อนๆ ทำใหเกดเครอขายขอมลขนาดใหญทเชอมโยงกน

เหมอนใยแมงมม

เวบไซตประกอบดวยเวบเพจหลายหนาหนาแรก

หรอหนาทเปนจดเรมตนในการเชอมโยงขอมล เรยกวา

“โฮมเพจ” (Homepage) เปนสวนทบอกใหทราบวาเปน

เวบไซตของหนวยงานใดมขอมลเกยวกบเรองใดบางและ

มจดเชอมโยงสเนอหาสวนตางๆภายในเวบไซตนน

2.การออกแบบเวบไซต

เวบไซตเปนส อท อย ในความควบคมของผ ใช

โดยสมบรณ เนองจากผใชสามารถเลอกชมขอมลสวนท

ตองการ โดยเลอกทจะเขาชมและออกจากเวบไซตไหนก

ไดอยางงายดาย ผใชจงมกไมคอยอดทนกบอปสรรค

และปญหาในการใชงาน เชน เวบไซตทมระบบนำทาง

(Navigation System) ซบซอน จดขอมลไมเปนระเบยบ

ทำใหคนหาขอมลทตองการไมพบ หรอเวบเพจทใชเวลา

ดาวนโหลดนาน ซงเปนผลจากการออกแบบทผดพลาด

การออกแบบเวบไซตจงมสวนสำคญในการสรางประทบใจ

ใหกบผใชบรการทำใหอยากกลบเขามาใชงานอกในอนาคต

การออกแบบเวบไซตแบงออกเปน2สวนคอ

2.1 การออกแบบโครงสรางเวบไซต (Site

Structure) โดยการศกษาวตถประสงคในการทำเวบไซต

ศกษาขอมลพฤตกรรมและความตองการของกลมเปาหมาย

เพอกำหนดเนอหา (Content) รวมถงกำหนดโครงสราง

ของการเชอมโยงของขอมลภายในเวบไซต ซงเรยกวา

ระบบนำทางหรอระบบเนวเกชน(NavigationSystem)

2.2 การออกแบบหนาตาของเวบไซต (Page

Design) เรมจากกำหนดโครงสรางการแบงพนทของเวบ

เพจ (Page Layout) วาจะจดวางองคประกอบชนดตางๆ

ไวในบรเวณไหนของหนาเวบกำหนดองคประกอบหลกท

จำเปนตองมทกหนาและอยในตำแหนงเดม เชนสญลกษณ

ของหนวยงาน ปมเนวเกชน รวมทงตำแหนงของเนอหา

กราฟก ปายโฆษณา และองคประกอบอนๆ ในเวบเพจ

เวบไซตหนงอาจมโครงสรางของเวบเพจหลายแบบไดตาม

ลกษณะของเนอหา แตจะตองมลกษณะทใกลเคยงกน

เพอผใชจะไมสบสนวาเปนเวบไซตเดยวกนหรอไม เมอ

กำหนดโครงสรางของเวบเพจใหเหลอ2-3แบบแลวจง

นำมาทำโครงราง(SketchDesign)ดวยโปรแกรมกราฟก

เพอใหไดหนาตาของเวบเพจประกอบดวยชดสทตองการ

ใช รปแบบของเนวเกชน ชนดและขนาดของตวอกษร

ลกษณะหวขอเรอง ลกษณะของกราฟก ไอคอน รปภาพ

และองคประกอบทจำเปนอนๆ ฯลฯ แลวจงนำไปสราง

โครงรางมาตรฐาน(Template)คอไฟลHTMLทประกอบ

ขนจากองคประกอบทเราออกแบบไว เมอนำเนอหาทมอย

มาใสในเทมเพลตกจะไดหนาเวบทสมบรณ จากนนจงลงค

เวบเพจเขาดวยกนตาม Site Structure จะไดเวบไซตท

เสรจสมบรณ การออกแบบเวบไซตเปนขนตอนทมความ

สำคญมาก เนองจากเปนสวนนำเสนอเนอหา และ

วตถประสงคของเวบไซต ทำหนาทดงดดความสนใจของผ

เขาชม สรางความพงพอใจใหแกผรบสาร รวมทงกำหนด

รปแบบการปฏสมพนธ(Interface)กบผใชบรการอกดวย

การออกแบบกราฟกเพ อปฏส มพนธก บผ ใช บร การ

(GraphicUserInterface)

การปฏสมพนธ คอ ระบบซงผใชมการควบคม

และตอบสนองตอการสอสาร กรณของการสอสารใน

เวบไซต ผใชบรการควบคมการทองไปในเวบไซตดวย

ตนเอง โดยใชงาน Interface ซงเปนสวนประกอบตางๆ

ในหนาเวบไซต โดยอาศยการออกแบบทางทศนะ(Visual

Design)ซงมหลกในการออกแบบดงน

1.สรางลำดบชนความสำคญขององคประกอบ

(Visual Hierarchy) เพอแสดงถงความสมพนธระหวาง

องคประกอบตางๆ ในเวบเพจ โดยใชองคประกอบแสดง

ความสำคญของขอมลตามลำดบวา สวนไหนสำคญมาก

สำคญรองลงไป หรอสำคญนอย ทำไดหลายวธ เชน

จดวางสวนประกอบทสำคญไวดานบนหรอซายของหนา

เสมอ เพราะเปนสวนแรกของหนาทผใชมองเหน โดยไม

ตองมการเลอนหนาจอ(Scroll),ใชการเปรยบเทยบขนาด

(RelativeSize) ขององคประกอบ โดยเนนสวนทสำคญ

ดวยขนาดทใหญกวาปกตเพอดงดดความสนใจ,ใชสแสดง

ความสำคญและความสมพนธของสงตางๆในเวบเพจหรอ

ใชภาพประกอบ(Illustration)และความเคลอนไหวสราง

จดสนใจใหสงทตองการเนนเปนตน

59

2.สรางรปแบบ บคลก และสไตล ทสอดคลอง

กบเนอหา เพอสรางความชดเจนในการสอสารสงทตองการ

ในเวบไซต โดยเลอกโครงสรางหนา รปแบบกราฟก

ลกษณะของตวอกษร ชดส และองคประกอบอนๆ ให

สอดคลองกบบคลกทกำหนดไว เชน สนกสนาน วชาการ

ทนสมยหรอจำลองวธการนำเสนอจากรปแบบของสงตางๆ

ทมความสมพนธกบเนอหา เชน เวบไซตเพลงใชกราฟค

แบบหนาปดวทย

3.สรางความสมำเสมอตลอดทวทงเวบไซตโดย

กำหนดโครงสรางของหนาเวบเพจ รปแบบของกราฟก

ลกษณะของตวอกษรโทนสลกษณะขององคประกอบอนๆ

แลวนำไปใชใหเปนมาตรฐานเดยวกนตลอดทงเวบไซต เพอ

สรางความเปนเอกภาพ(Unity)และยงสรางความคนเคย

ทำใหผใชสามารถ คาดการณลกษณะของเวบเพจได

ลวงหนาทำใหการใชงานเปนไปอยางราบรน

4.จดวางหนาเวบใหเปนระเบยบแยกเปนสดสวน

เรยบงายชดเจนทำไดโดยการเวนพนทวาง(Space)ใน

การจดภาพและตวอกษร ใหแลดไมแนนจนเกนไป และ

แบงหวขอเนอหาอยางเปนระบบ เพอใหผใชบรการคน

ขอมลไดรวดเรว และสรางความเชอมนวา ขอมลทไดรบ

ผานการกลนกรองอยางรอบคอบแลว

5.เขาใจลกษณะการใชงานของเวบเพจซงใชงาน

ได2ทางคออานบนหนาจอโดยตรงและเปนชองทางใน

การพมพขอมลบนกระดาษเพออานในภายหลงโดยเวบเพจ

ทอานบนหนาจอ มกเปนหนาโฮมเพจ ซงรวมลงคจำนวน

มาก และใชกราฟกขนาดใหญ ขอมลควรสนกะทดรด

สวนเวบเพจทใชพมพขอมล มกมขนาดยาวตอเนองกนใน

หนาเดยว เนอหาไมถกตดแบงออกจากกนเพอความสะดวก

ในการสงพมพหรอดาวนโหลด และออกแบบใหมขนาด

พอดกบกระดาษA4เพอไมใหสนเปลอง

6.ใชกราฟก เชน ไอคอน ปม ตวอกษรท

เคลอนไหวลายเสนและภาพอยางเหมาะสมไมมากเกน

จำเปน เพราะทำใหโครงสรางเวบเพจดยงเหยง ไมเปน

ระเบยบและดงดดความสนใจไปทวทงหนาทำใหไมมสวน

ใดของหนาเวบดเดนขนมาจรงๆ

การออกแบบกราฟกเพ อปฏส มพนธก บผ ใช

บรการประกอบดวย

• ระบบเนวเกชนหรอระบบนำทาง(Navigation

System) คอ การออกแบบลกษณะของปมเนวเกชนเมน

(NavigationMenu)ตำแหนงการจดวางรวมถงลกษณะ

การเชอมโยงขอมลภายในเวบไซต เรยกวาระบบเนวเกชน

หลก (Main Navigation) เนวเกชนเมน ประกอบดวย

กลมลงคตางๆรวมกนอยในบรเวณหนงของเวบเพจแสดง

หวขอเนอหาตางๆ ภายในเวบไซต โดยสามารถลงคไปยง

เวบเพจทมเนอหานนๆ เมอคลกเมาส ตำแหนงการจดวาง

เนวเกชนหลกโดยทวไปควรอยตำแหนงดานบนของเวบเพจ

หรอดานซายซงผใชจะมองเหนไดกอนเนวเกชนหลกควร

วางอยในตำแหนงเดยวกนทกหนา เนวเกชนเมนมหลาย

รปแบบเชน

- Menu Bar มลกษณะเปนแถบแสดงหวขอ

หลก เรยงกนในแนวตงหรอแนวนอน ขอดคอ ใชงานงาย

แตไมเหมาะกบเวบไซตทมหวขอจำนวนมาก เพราะเปลอง

พนท

- Pull-down Menu มลกษณะเปนชองแสดง

หวขอ ซงเมอคลกลกศรลง จะมหวขอเลอนลงมาใหเลอก

ขอดคอแสดงหวขอไดมากประหยดพนท เหมาะกบขอมล

ประเภทเดยวกนจำนวนมากเชนชอจงหวดภาษาแตไม

เหมาะกบขอมลตางประเภทกน

- Pop-up Menu มลกษณะเปนแถบแสดง

หวขอหลก ซงเมอใชเมาสช หรอวางเหนอหวขอหลก จะ

แสดงหวขอยอยภายในหวขอหลกนนๆ ขนมา สรางโดย

การเขยนคำสงJavaScriptขอดคอประหยดพนท

- Frame-based มลกษณะเปนแถบแสดง

หวขอหลก คลาย Menu Bar แตมการแบงเวบเพจเปน

สวนๆ แตละสวนเรยกวา เฟรม แถบหวขอหลกจะอยคน

ละเฟรมกบเนอหา ทำใหไมวาจะคลกหวขอไหนกตาม ก

จะเกดการเปลยนแปลงเฉพาะเฟรมทเปนเนอหาเทานน

เฟรมทเปนแถบหวขอหลกจะยงคงเหมอนเดม ขอดคอ ม

ความสมำเสมอ แตมขนตอนการออกแบบทซบซอน และ

มพนทแสดงขอมลนอยลง

ภาพท 1 Pull-down Menu

ภาพท 2 Pop-up Menu

60

เนวเกชนเมน สรางจากกราฟคหลายแบบ เชน

ตวหนงสอ ปม หรอสญรป (Icon) ซงใชภาพแทนหวขอ

หลกโดยไอคอนและปมกราฟคมขอดคอสามารถดงดด

ความสนใจไดดกวาตวอกษรแตแสดงผลชาทำใหใชเวลา

ดาวนโหลดเวบเพจนาน และอาจสอความหมายไมชดเจน

เทาตวอกษรซงมขอดคอแสดงผลเรวสอความหมายชดเจน

และสามารถเปลยนแปลงเพมเตมหวขอในเมนไดงายกวา

โดยทวไปทกเวบเพจควรมลงคไปยงหนาแรก

(Homepage) เพอกลบไปยงจดเรมตน แตกยงมระบบ

เนวเกชนเสรม (Supplement Navigation) เพมความ

สะดวกในการใชงานเวบไซต แมไมสามารถใชแทนระบบ

เนวเกชนหลกไดเชนระบบสารบญ(TableofContents)

ซงเหมอนในหนงสอ,ระบบดชน(IndexSystem)ซงแบง

ขอมลตามตวอกษรแรกของคำ,แผนทเวบไซต(SiteMap)

แสดงโครงสรางขอมลแบบกราฟกหรอไกดทวร(Guided

Tour) เพอแนะนำการใชงานเวบไซตสำหรบผทใชบรการ

เปนครงแรก

ระบบเนวเกชนทมประสทธภาพควรมคณสมบต

ดงน

- สามารถเขาใจวธการใชงานไดงาย อยใน

ตำแหนงทเหนไดชดเจนและเสนอทางเลอกทผใชนาจะตอง

การไปเมอชมหนานนเสรจแลว

- มความสมำเสมอตลอดทงเวบไซต(Interface

Family) คอ เหมอนเดมในทกเวบเพจ ทงลกษณะรปราง

หนาตาตำแหนงการจดวางจำนวนหวขอในเมนและลำดบ

ของหวขอ

- มการตอบสนองตอผใช โดยแสดงตำแหนง

ปจจบนของผใช ดวยการเปลยนแปลงสหรอลกษณะของ

หวขอทกำลงใชงานใหตางไปจากหวขออนๆ ในเมน และ

แสดงใหเหนวาหนาไหนทไดเขาไปชมแลว โดยกำหนดส

ของลงคทคลกแลวใหตางจากลงคทยงไมไดคลก

- มขนตอนสนและประหยดเวลาเพอใหผใชพบ

ขอมลทตองการโดยผานขนตอนนอยทสด โดยมเนวเกชน

หลายแบบใหเลอกใชตามความถนด หรอมทางลดใหเขา

สเปาหมายเรวขน เชน มเครองมอคนหา(SearchBox)

เพอใหผใชไมตองคลกดตามหวขอตางๆเปนตน

- มรปแบบทสอถงเนอหาภายในเวบไซต ซง

สอดคลองกบพฤตกรรมการใชงานของผใชบรการ

- ใชคำอธบายลงคทชดเจนและเขาใจงาย เพอ

บอกเปาหมายของลงค โดยอางองจากประสบการณและ

ความเขาใจของผใชบรการ

• การจดวางโครงสรางเวบเพจ(PageLayout)

- โครงสรางเวบเพจแบบแนวตง มสโครลบาร

(ScrollBar)ขนทขอบดานขวาของหนาตางบราวเซอรซง

ผใชสวนมากเขาใจและใชงานไดโดยไมมปญหาเปนรปแบบ

พนฐานทเวบไซตทวไปนยมใช เพราะใชงานงายไมวาจะม

เนวเกชนเมนอยดานบนหรอดานขางเหมาะกบเวบไซตทม

เนอหามากหรอเวบไซตทมแนวโนมจะขยายตวอยางรวดเรว

- โครงสรางเวบเพจแบบแนวนอน มขอจำกด

และขอควรระวงมากและไมสะดวกตอการใชงานเนองจาก

ความกวางของหนาจอของคอมพวเตอรแตละเครองไมเทา

กน หากเวบเพจมขอมลเปนตวอกษรทมความกวางของ

คอลมนเตมหนาจอ ทำใหผอานลำบากตองสายศรษะไป

มาจงไมควรกวางเกน600พกเซลโครงสรางแบบนเหมาะ

กบเวบไซตทขอมลสวนมากเปนภาพ หรอเวบไซตเกยวกบ

งานออกแบบ

- โครงสรางเวบเพจแบบพอดกบหนาจอ มกจด

ตำแหนงอยกงกลางหนาจอโดยไมมสโครลบารเหมาะกบ

เวบไซตทมขอมลไมมากขอดคอใชงานสะดวกไมซบซอน

เพราะผใชจะมองเหนขอมลในทกสวนของหนาไดพรอมกน

• การใชภาพประกอบ(Image)

ผ วจยแบงลกษณะรปภาพทนยมใชในเวบไซต

ตามความละเอยดของภาพและความตอเนองในการไล

ระดบสคอภาพถายและภาพกราฟกอนๆทไมใชภาพถาย

ซงภาพทงหมดทใชในเวบไซตจะถกแปลงใหอยในรปไฟล

ดจตอลโดยใชโปรแกรมกราฟกรปแบบไฟลดจตอลทนยม

ใชในเวบไซตคอGIF(GraphicInterchangeFormat)และ

JPEG(JointPhotographicExpertsGroup)เนองจากม

ขนาดไฟลไมใหญมากดาวนโหลดไดเรว ทง2 รปแบบม

คณสมบตแตกตางกนดงนภาพท 3 เนวเกชนทเปลยนสหวขอทกำลงใชงานอย

61

รปแบบGIFเหมาะกบภาพทประกอบดวยระนาบของสทมบรเวณกวาง

มจำนวนสไมมากและไมคอยมการไลระดบสเชนโลโกตวอกษรภาพกราฟคแบบ

Vector จดเดนคอผใชบรการจะเหนรปภาพไดเหมอนทนกออกแบบตองการไมวา

จะใชเครองแบบใดกราฟกแบบGIFสามารถเกบขอมลสไดสงสด256สขนาด

ของไฟลจะใหญหรอเลกขนอยกบจำนวนสทใชในภาพ ถาจำนวนสนอย ขนาด

ไฟลจะเลกและมระบบการบบอดขอมลแบบLZW(Lempel-Ziv-Welch)ทำให

แสดงผลรปภาพอยางหยาบแลวเพมความละเอยดขนจนเปนภาพทสมบรณใน

ทสด ทำใหผใชเหนความคบหนาในการแสดงผล นอกจากนยงรกษาคณสมบต

ภาพทมพนหลงโปรงใส และสามารถสรางภาพนงทตอเนองกนใหแสดงผลเปน

ภาพเคลอนไหวได

รปแบบJPEGเหมาะกบภาพทมการไลระดบสตอเนองกนเชนภาพ

ถายหรอภาพทมสเขม-ออนหลายๆระดบซงใหสสมจรง(TrueColor)ไดถง

16.7ลานสทำใหไดรปทมคณภาพสงแตไมเหมาะกบภาพทมระนาบของสพน

บรเวณกวางๆและตวอกษรเพราะการบบอดขอมลของกราฟกแบบJPEGจะ

ทำใหบรเวณทเปนสพนเกดจดหรอแถบส และขอบของตวอกษรจะไมเรยบ ด

ไมชดเจน คณภาพของภาพและขนาดของไฟลภาพแบบJPEG ขนอยกบอตรา

สวนในการบบอดขอมลคอถาใชอตราสวนการบบอดทสงจะไดภาพทมคณภาพ

ตำและไฟลขนาดเลกนกออกแบบควรเลอกระดบการบบอดททำใหมขนาดไฟล

เลกทสดเทาทยงสามารถคงคณภาพของภาพใหดตามทตองการไวได

• ตวอกษร(Font/Typeface)

ตวอกษรทใชในเวบไซตม2ลกษณะคอตวอกษรทเปนHTMLสราง

จากโปรแกรมทใชสรางเวบเพจ ซงสามารถเปลยนแปลงไดตามคอมพวเตอร

ของผใชบรการและตวอกษรทนกออกแบบสรางขนจากโปรแกรมอนแลวเซฟ

ไฟลเปนภาพกราฟคเพอความงามและควบคมใหผใชเหนตวอกษรในแบบทตรง

กบความตองการของผออกแบบ ตวอกษรแตละแบบจะใหอารมณและความรสก

ทแตกตางกน สามารถใชสรางบคลกของเวบไซตได โดยมหลกในการใชและ

จดวางตวอกษรในเวบเพจดงน

- แบบของตวอกษร(Typeface/Font)ไมควรใชตวอกษรหลายแบบ

ในเวบไซตเดยวกนเพราะทำใหเวบไซตขาดความเปนเอกภาพควรเลอกใชเพยง

2-3แบบทสอดคลองกบบคลกของเวบไซต

- ขนาดของตวอกษร(Size) ตวอกษรทเปนขอความ(BodyText)

ควรมขนาด 12-14 พอยต ขนกบแบบของตวอกษร หรอในโปรแกรมสราง

เวบเพจSize=3และเพมขนาดขนสำหรบหวขอ(Heading)

- รปแบบของตวอกษร(Style)ใชรปแบบปกต(Regular)กบเนอหา

ทวๆไปและใชตวหนา(Bold)และตวเอน(Italic)ในการเนนขอความสำคญ

และควรระวงการใชตวอกษรแบบขดเสนใต (Underline) เพราะผใชทขาด

ประสบการณอาจสบสนกบขอความทเปนลงคซงมการขดเสนใตเหมอนกน

- ระยะหางระหวางบรรทด (Leading) มผลตอความสะดวกในการ

อานถามระยะหางมากจะทำใหอานงายแตใสขอความไดนอยลงเพราะใชพนท

62

มากกวาระยะหางระหวางบรรทดแคบๆ

- ความกวางของคอลมน (Column Width)

ถาคอลมนกวางมาก ผอานตองหนศรษะไปมาเพออานจน

จบบรรทด สวนคอลมนแคบ ขอความจะถกซอยเปนแทง

สนๆอานจบใจความยาก

- การจดตำแหนงของตวอกษร (Alignment)

ไมควรจดขอความชดขวา เพราะดานซายมอจะไมเปน

ระเบยบ ทำใหการอานไมราบรน สวนการจดขอความชด

ซายโดยปลอยใหดานขวาไมสมำเสมอจะใหความรสกไม

เปนทางการแตอานงายการจดตวอกษรใหชดขอบทงซาย

และขวาจะใหความรสกเปนทางการ(Formal) และเปนท

นยมสำหรบเวบไซตทมการดำเนนการทางธรกจ

- พนทวางโดยรอบ(Space)ทวางรอบตวอกษร

ชวยทำใหตวอกษรทอยตรงกลางโดดเดนได แมตวอกษรนน

มขนาดไมใหญมากการแทรกทวางในเวบเพจทมตวอกษร

มากๆชวยใหเวบเพจนาอานขน

- สของตวอกษร(Color)ควรคำนงถงความอาน

งายและความสมำเสมอในการใชส เชน สของหวขอหลก

ควรใชสเดยวกนทกหนา หรอใชสทแตกตางกนเพอแบง

ขอมลเปนสวนๆ แตไมควรใชสจำนวนมาก ทไมกลมกลน

กนในการเนนขอความ

• พนหลง(Background)

พนหลงของเวบเพจมทงแบบทเปนสพนเรยบๆ

ลวดลายหรอรปภาพควรเลอกใชโดยคำนงถงความอาน

งาย(Legibility)ของขอความทวางอยบนพนหลงนนและ

ขอจำกดของพนหลงแตละแบบดงน

พนหลงทเปนรปภาพจะใชเวลาในการแสดงผล

มากกวาพนหลงทเปนสพน หากใชรปทมลกษณะพรามว

(Blur) เปนพนหลงจะชวยใหอานขอความไดงายกวารปท

คมชด และไมควรใชรปภาพหรอลวดลาย (Pattern) ทม

คานำหนกของสทตางกนมาก(Contrast)เปนพนหลง

พนหลงทเปนสพนเรยบๆ (Plain Color) สราง

โดยเขยนคำสงในภาษาHTMLมหลกงายๆในการใชคอ

พนหลงสเขมใชตวอกษรสออน พนหลงสออนใชตวอกษร

สเขม เพอเนนตวอกษรใหเดนขนแตไมควรใชสทตดกน

มากๆ เพราะแสงจากจอคอมพวเตอรจะทำใหสสวางขน

20%รบกวนสายตาทำใหปวดตาได

• การใชสโดยรวม(ColorScheme)

สทใชในการออกแบบเวบไซต มหลกการผสมส

แบบบวก(AdditiveColor)คอการผสมสของแสงเนอง

จากเวบไซตเปนสอทนำเสนอผานจอคอมพวเตอร ซงใช

หลกการผสมแสงทมความยาวคลนตางกน3ส(RGB)คอ

แดง(Red)เขยว(Green)นำเงน(Blue)ผสมกนเปนสแท

(Hue)สตางๆเมอคลนแสงทง3สซอนทบกนในความเขม

ของแสงเทาๆ กน จะผสมเปนแสงสขาว ชดสทใชในการ

ออกแบบเวบไซต(WebSafeColor)มจำนวน216สซง

ผใชเหนสไดถกตอง ไมวาจะใชเครองคอมพวเตอรแมค

อนทอชหรอพซทวไป

นอกจากนยงมสอกกลมหนงคอสขาวเทาและ

ดำ เมอนำไปผสมกบสแท(Hue) ทเกดจากการผสมของ

แสงทง3ส(RGB)คอแดงเขยวและนำเงนจะเกดสเพม

ขนอกจำนวนมากเรยกดงน

- สทไดจากการผสมสแทกบสขาว เรยกวา ส

ออน(Tintofthehue)

- สทไดจากการผสมสแทกบสเทาเรยกวาโทน

ส(Toneofthehue)

- สทไดจากการผสมสแทกบสดำเรยกวาสเขม

(Shadeofthehue)

การผสมกนในรปแบบขางตน มผลตอความสด

(Saturation/Vividness) และความสวาง (Brightness)

ของสจงเกดกลมสทมคำวาPaleจางLightสวางDark

มดDullตนObscureหมนหรอPastelสลกกวาดเปนตน

ซงมผลในการสอความรสกของสเหลานน ดงนนสออน ส

เขม และโทนส จงมประโยชนอยางมากในการจดชดส

เพราะทำใหสๆ หนงแสดงความรสกไดหลายรปแบบ การ

จดชดสทนยมใชในการออกแบบเวบไซตมทฤษฎดงน

ชดสแบบสเดยว (Monochromatic Color

Scheme)เปนรปแบบทงายทสดคอมคาของสแท(Hue)

สเดยว แลวสรางความหลากหลายของส ดวยการลดหรอ

เพมคาความสดและความสวางของสมขอดคอจะมความ

กลมกลนกนสง และมประสทธภาพในการสรางอารมณ

โดยรวมแตอาจดไมมชวตชวาเพราะขาดจดสนใจ

ชดสแบบสามเสา (Triadic) มรปแบบเปนสาม

เหลยมดานเทาในวงจรสสทอยบรเวณมมทง3จะมระยะ

หางเทากนในวงจรสซงมลกษณะตดกนสรางความสะดด

ตา มลกษณะของการเคลอนไหว ทำใหมชวตชวา แตถา

เปนสทสดมากเกนไป จะรบกวนการสอความหมายของ

เวบไซตได

63

ชดสทคลายคลงกน(Analogous) ประกอบดวยสทอยตดกน2-3 ส

ภายในวงจรส และไมควรเลอกใชสทตดกนมากถง5 ส เพราะขอบเขตของส

ทกวาง จะทำใหตรงปลายทง2 ขางไมสมพนธกน ควบคมยาก ขอดของชดส

แบบนคอเลอกใชงายและมความกลมกลนกนสง

ชดสตรงขาม(Complementary)หมายถงสทอยตรงขามกนในวงจร

ส เมอนำทง 2 สมาผสมกนจะไดสขาว เรยกอกชอวา สคเตมเตม เมอใช

รวมกนจะทำใหสทง2มความสวางสดใสมากขนสรางความสะดดตาแตควร

ระวงการใชสแท(Hue)ของทง2สเปนพนทกวางหรอใชหลายๆจดเพราะ

จะรบกวนสายตา

ชดสตรงขามขางเคยง (Split Complementary) เปนการดดแปลง

รปแบบจากชดสตรงขามตางกนทคสทอยตรงขามกนจะมสหนงถกแทนทดวย

สทอยดานขางทงสองดาน รวมเปนสแท 3 ส ทำใหมความหลากหลายของส

มากกวาชดสตรงขามแตจะมความสะดดตานอยลง

ชดสตรงขามขางเคยงทง2ดาน(DoubleSplitComplementary)

เปนการดดแปลงรปแบบจากชดสตรงขามขางเคยง โดยคสทอยตรงขามกน

จะถกแทนทดวยสทอยดานขางทงสองดานรวมเปนสแท4สขอดคอมความ

หลากหลายของสเพมขนอกแตความกลมกลนของสและความสดใสจะลดลง

ชดสแบบทางเลอก(AlternateComplementary)เปนการผสมชดส

แบบสามเสากบชดสแบบตรงขามโดยใชชดสแบบสามเสาและเลอกสทตรงขาม

กบสใดสหนงของสามเหลยมเพมอก1ส รวมเปนสแท4สแตเนองจากการ

กระจายของสมมากจงคมโทนสยากกวาชดสแบบอน

• องคประกอบอนทใชดงดดความสนใจ(Gimmick)

หมายถง ลกเลนทใชดงดดความสนใจของผใชบรการ ชวยสราง

บรรยากาศในการนำเสนอขอมลใหนาสนใจลกเลนทเวบไซตทวไปนยมใชคอ

- เสยง (Sound) การใชเสยงในเวบไซต จะทำใหระยะเวลาในการ

ดาวนโหลดนานขนเสยงทนยมใชทวไปคอเสยงดนตร(Music)เสยงประกอบ

หรอเสยงเทคนคพเศษ(SoundEffects)เสยงพด(Voice)บางครงระบบเสยง

อาจทำงานไมสมบรณควรมทางเลอกสำรองใหผใชเขาใจขอมลไดโดยไมตองม

เสยงประกอบและควรเปดโอกาสใหผใชเลอกวาจะฟงเสยงหยดเสยงหรอฟงซำ

ไดตลอดเวลา

- ลกเลนของปมหรอสญรป(IconEffect)คอลกษณะปมไอคอนทม

การเปลยนแปลงสหรอรปรางเมอมการนำเมาสมาวางไวบนปม(Mouse-Over)

หรอเมอคลกทปมนน อาจมเสยงประกอบ หรอมการแสดงขอความอธบาย

เนอหาในหนาเวบทจะลงคไปเมอกดปมนนๆ(AlternateText)

- ภาพเคลอนไหวและตวอกษรทกระพรบได(Animation&BLINK

Text) เปนการนำตวอกษรหรอภาพทมการเปลยนแปลงอยางตอเนองหลายๆ

ภาพมาเรยงตอกน เมอแสดงผลบนจอจะเหนเปนภาพเคลอนไหว ตวอกษรท

เรยกวาBLINKText นน เปนการกำหนดสของตวอกษรใหแตกตางกน2 ส

เมอแสดงผลทง2สสลบกนไปมาจะใหความรสกวาตวอกษรนนกระพรบได

Momochromatic

Triadic

Analogous

Complementary

Split Complementary

Double Split Complementary

Alternate Complementary

ภาพท 4 เมอนำเมาสมาวาง ไอคอนมขนาดหดเลกลง และมขอความบอก

หนาทจะลงคไปเมอคลก

ภาพท 5 BLINK Text

64

ไฟลภาพเคลอนไหวทนยมใช คอ Animated

GIFเพราะผใชบรการจะเหนภาพเคลอนไหวไดโดยไมตอง

อาศยโปรแกรมเพมเตมในการแสดงผล ภาพเคลอนไหว

สวนใหญมกแสดงผลตอเนองไปไมสนสดเมอดนานๆอาจ

รบกวนสายตาได ควรกำหนดในขนตอนการออกแบบวา

ใหแสดงผลตอเนองกนกรอบและหยดเมอเหมาะสม โดย

ใหผใชบรการสงเลนซำไดเมอตองการ ขนาดไฟลตองเลก

เพอใหดาวนโหลดไดเรว และไมควรใชภาพหรอตวอกษร

เคลอนไหวจำนวนมากในหนาเดยวกนจะสรางความรำคาญ

แกผใชบรการและทำใหขอมลขาดความนาเชอถอ

- ภาพยนตรขนาดสน(MovieClip/VideoClip)

ควรใชกบเวบไซตทมเนอหาเกยวกบขาวโฆษณาหรอความ

บนเทงอนๆภาพยนตรทนำเสนอบนเวบไซตควรมความยาว

ไมเกน5นาทเพราะไฟลจะมขนาดใหญใชเวลาดาวนโหลด

นานควรมทางเลอกใหกบผใชวาจะชมหรอไมหรอขามไป

ดขอมลทเปนตวอกษรไดเลย

- โลกเสมอนจรง (VirtualReality) คอ การ

สรางภาพ 3 มต ทสามารถมองวตถไดรอบทศทาง เพอ

จำลองใหผใชบรการรสกเสมอนไดเขาไปอยในสถานทนนๆ

มกใชกบเกมส หรอเวบไซตทเกยวกบงานออกแบบ

สถาปตยกรรมโลกเสมอนจรงมขนาดไฟลคอนขางใหญและ

ตองอาศยโปรแกรมเพมเตมแบบVRML(VirtualReality

ModelingLanguage)หรอQTVR(QuickTimeVirtual

Reality)

การออกแบบเทคโนโลยการนำเสนอขอมลของ

เวบไซต

หมายถงองคประกอบอนๆทมผลตอความสะดวก

รวดเรวในการเขาถงขอมลทตองการและมผลตอความนา

สนใจของเวบไซตเชน

• หนาเปดของเวบไซต (Intro Page/Splash

Page) คอ หนากอนทจะถงโฮมเพจ ทำหนาทสรางความ

ประทบใจแกผใชบรการหรอนำเสนอขอมลพเศษบางอยาง

เชนโปรโมชนในโอกาสพเศษตางๆซงตองแสดงผลไดเรว

และนาสนใจควรแสดงผลไดในเวลา15วนาทและมทาง

เลอกสำหรบผใชบรการทเคยชมหนานแลวหรอไมตองการ

ชม โดยมลงคทคลกเพอเขาสโฮมเพจไดเลย มกเขยนวา

[SkipIntro]

• หนาแนะนำอปกรณการใชงานเวบไซต(Utility

Page)ทำหนาทแนะนำผใชบรการใหปรบความละเอยดของ

หนาจอทเหมาะสมในการแสดงผลของเวบไซตหรอนำเสนอ

ทางเลอกในการชมเวบไซต ใหผใชเลอกไดตามความ

เหมาะสมของเครองคอมพวเตอรและปลกอนทมในเครอง

• ระยะเวลาทใชในการดาวนโหลด (Access

Time)คอเวลาทใชในการเคลอนยายขอมลจากเวบเซรฟ

เวอร มาแสดงผลเปนเวบเพจบนหนาจอของผใชบรการ

เวบไซตทดควรใชเวลาในการดาวนโหลดนอยทสดเทาทจะ

เปนไปได เพอสรางความไดเปรยบและความพงพอใจแกผ

ใชบรการ ดงนนจงควรเลอกใชเทคโนโลยในการนำเสนอ

แตพอดเพอใหไฟลมขนาดเลก

• เครองมอคนหาขอมล (Search Box) คอ

โปรแกรมทชวยใหผ ใชบรการคนหาขอมลทตองการได

อยางรวดเรวโดยมชองใหผใชบรการพมพคำหรอขอความ

สนๆเกยวกบสงทคนหาแลวกดปม“คนหา”โปรแกรมจะ

ทำการคนหาในฐานขอมล(Database)ทเชอมโยงกบเวบ

ไซตนน แลวแสดงผลการคนหาในรปลงคไปสเวบเพจทม

ขอมลทตองการโดยทวไปมกเขยนดวยภาษาแบบSever-

SideScriptคอคำสงจะทำงานทเซรฟเวอรและสงเฉพาะ

ผลการคนหามาทหนาจอตำแหนงทเหมาะสมในการจดวาง

SearchBoxคอดานบนของโฮมเพจ(ภาพท6)

• ลกษณะการเปดหนาตางแสดงผลขอมลทเชอ

มโยงกน(TargetBrowser) คอ หนาตางทแสดงขอมลท

เชอมโยงกน(Link) ของเวบไซต ซงเกดจากการคลกลงค

แบงเปน2ลกษณะคอ

- แสดงผลขอมลทลงคไปในหนาตางใหมซงถา

มการเปดหนาตางใหมออกมามากเกนไปผใชอาจเบอทจะ

ตองคอยปดหนาตางเมออานขอมลจบ

- แสดงผลขอมลทลงคไปในหนาตางอนเดม

เหมาะกบการลงคภายในเวบไซตเดยวกน หรอเวบเพจทม

ขอมลนอยๆ แตจะไมสะดวกเมอตองการเปรยบเทยบ

ขอมลเดมกบขอมลใหม

3. ขอมลของผบรโภคสนคาประเภทผลตภณฑ

ธรรมชาต

กลมผบรโภคสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต

สวนใหญเปนเพศหญงมอายระหวาง26-40ปการศกษา

ระดบปรญญาตรประกอบอาชพพนกงานบรษท ในอตรา

สวนใกลเคยงกบอาชพรบราชการ/รฐวสาหกจ ระดบ

รายไดตอเดอน8,000-30,000 บาททศนคตทมผลตอ

การบรโภค คอ ความเชอวาการบรโภคสนคาประเภทน

65

มประโยชนในการดแลรกษาสขภาพและสงแวดลอม จากการวจยของมารสา

ศรเกยรตศกด(2542:42)พบวาผบรโภคสวนใหญใชสอตางๆชวยในการตดสน

ใจบรโภคสนคาโดยสออนเตอรเนตและไดเรกเมลซงเปนสอประเภททเจาะเขา

ถงตวบคคลเฉพาะกลมมผลตอพฤตกรรมการบรโภคทสงขนสอดคลองกบงาน

วจยของจรมา ทองสวสด(2545:95) ทกลาววา กลมเปาหมายของเวบไซต

สขภาพสวนใหญมอาย20-35ปมการศกษาระดบปรญญาตรหรอสงกวาม

ประสบการณในการใชอนเตอรเนต5ปขนไปเปนกลมทมความรและอยในวย

ทำงาน ใชขาวสารดานสขภาพในการตดสนใจบรโภค โดยคำนงถงความนา

เชอถอและความทนสมยของขอมลและความพงพอใจในสอทนำเสนอขอมล

ระเบยบวธวจย

• ประชากรและกลมตวอยางแบงเปน2สวนคอ

- ขอมลประเภทกรณศกษา : เวบไซตของสนคาประเภทผลตภณฑ

ธรรมชาตรวบรวมโดยใชSearchEngineคนหารายชอเวบไซตสนคาประเภท

ผลตภณฑธรรมชาตของไทยและตางประเทศรวมกบเวบไซตทผบรโภคแนะนำ

และรายชอเวบไซตทไดรบจากกระทรวงสาธารณสขรวม200 เวบไซตนำมา

คดเลอกใหเหลอ20เวบไซตโดยใชเกณฑการตดสนการประกวดสดยอดเวบไซต

ประจำป2547ของสมาคมผดแลเวบไทย(ThaiWebMasterAssociation)

- ขอมลประเภทบคคล:แบงเปน3กลมคอ

1.ผเชยวชาญดานเวบไซต คอ ผทรงคณวฒทมประสบการณดาน

การจดการเวบไซต ทำหนาทควบคมดแล ทงดานการวเคราะหขอมล การ

ออกแบบGraphicUserInterfaceและดานเทคโนโลยตางๆทมผลตอระบบ

การทำงานของเวบไซตซงมประสบการณในการทำงาน5ปขนไปจำนวน4

คน

2.นกออกแบบเวบไซต(WebDesigner)ทมผลงานออกแบบเวบไซต

ของสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต และมประสบการณในการทำงาน3 ป

ขนไปจำนวน4คน

3.ผบรโภคสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาตทมประสบการณการ

ใชงานเวบไซต(User)ของสนคาประเภทนมาเปนระยะเวลา1ปขนไปคดเลอก

โดยการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง(PurposiveSampling)จำนวน20คน

• วธการรวบรวมขอมล

1.รวบรวมขอมลภาคเอกสารทเกยวของกบการออกแบบเวบไซตและ

ผบรโภคสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาตเพอกำหนดตวแปรในการออกแบบ

เวบไซตทมผลตอการเพมประสทธภาพในการนำเสนอขอมล ดงดดความสนใจ

และตอบสนองความตองการของผบรโภคดานความสะดวกในการใชงาน

2.รวบรวมกรณศกษาเวบไซตของสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาต

เพอศกษาลกษณะการใชองคประกอบในการออกแบบGraphicUserInterface

และเทคโนโลยการนำเสนอขอมลของเวบไซต

3.รวบรวมขอมลดานการออกแบบเวบไซตของสนคาประเภทผลตภณฑ

ธรรมชาต โดยการสมภาษณเชงลก(In-depthInterview) ผเชยวชาญและ

ภาพท 6 Search Box

66

นกออกแบบเวบไซต รวมถงศกษาทศนคตและพฤตกรรม

การใชงานองคประกอบในการออกแบบเวบไซตของผบรโภค

โดยการสมภาษณประกอบกบการใชงานเวบไซตสนคา

ประเภทผลตภณฑธรรมชาตทคดเลอกมาเปนกรณศกษา

• เครองมอทใชในการศกษา

1.ตารางวเคราะหคณลกษณะของเวบไซตสนคา

ประเภทผลตภณฑธรรมชาตใชตารางแบบMatrixAnalysis

บนทกขอมลเชงคณภาพของเวบไซต ประกอบดวยตวแปร

ทมผลตอการเพมประสทธภาพในการนำเสนอขอมลดงดด

ความสนใจและตอบสนองความตองการของผบรโภค

2.แบบสมภาษณ(InterviewGuide) แบบกง

โครงสรางม2ชดคอ

- ชดท1สำหรบกลมผเชยวชาญและนกออกแบบ

เพอศกษาการสรางองคประกอบในการออกแบบGraphic

UserInterfaceในเวบไซตแนวคดในการออกแบบและ

เทคโนโลยทใชในเวบไซตเพอเพมประสทธภาพในการนำ

เสนอขอมลและดงดดความสนใจผบรโภค

- ชดท2สำหรบผบรโภคเพอศกษาลกษณะของ

ขอมลรปแบบการนำเสนอขอมลพฤตกรรมการใชงานเวบ

ไซต โดยศกษาแนวคดของผบรโภคทมตอการใชงานองค

ประกอบตางๆ ในเวบไซต ดานการดงดดความสนใจและ

ความสะดวกในการใชงานองคประกอบนนๆ

• การวเคราะหขอมล

วเคราะหขอมลเชงคณภาพของเวบไซตตวอยาง

ประกอบกบขอมลจากการสมภาษณกลมตวอยาง และใช

การอปมาน (Induction) นำไปสขอสรปของการศกษา

โดยมแนวทางการวเคราะหขอมลดงน

1.ว เคราะหค ณลกษณะของเว บไซตส นคา

ผลตภณฑธรรมชาต โดยศกษาการใชองคประกอบในการ

ออกแบบจากเวบไซตตวอยาง และเปรยบเทยบกบผลการ

วเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณ นำเสนอขอมลดวย

การอธบายเชงพรรณนาประกอบตารางวเคราะหคณลกษณะ

ของเวบไซต

2.วเคราะหตวแปรตนของการวจยคอแนวทาง

ในการออกแบบ เหตผล และเงอนไขในการเลอกใชองค

ประกอบในการออกแบบเวบไซตของกลมผเชยวชาญดาน

เวบไซตและกลมนกออกแบบเวบไซต โดยสรปขอมลจาก

การสมภาษณ นำเสนอขอมลดวยการอธบายเชงพรรณนา

และภาพประกอบ

3.วเคราะหตวแปรตามของการวจยคอแนวคด

ของผบรโภคทใชบรการเวบไซตสนคาผลตภณฑธรรมชาต

ทมตอองคประกอบตางๆในเวบไซตโดยวเคราะหเหตผล

และเง อนไขท มผลตอความสะดวกในการคนหาขอมล

และดงดดความสนใจของผใชบรการ โดยสรปขอมลจาก

การสมภาษณ นำเสนอขอมลดวยการอธบายเชงพรรณนา

และภาพประกอบ

ขอคนพบจากการวจย

1.คณลกษณะของเวบไซตสนคาผลตภณฑ

ธรรมชาต

ผวจยแบงเวบไซตตวอยางตามลกษณะในการนำ

เสนอขอมลเปน4กลมคอ

• Retail Shop เปนเวบไซตทขายสนคาหลาย

ประเภท หลายยหอ ไมเนนสนคากลมใดเปนพเศษ จงม

ขอมลรายละเอยดของสนคาจำนวนมากมคณลกษณะดงน

- ทกเวบไซตใชระบบเนวเกชนแบบลำดบชน

มความสมำเสมอของเนวเกชน(InterfaceFamily) และ

เชอมโยงขอมลใหมในหนาตางเดมเพอปองกนผใชบรการ

หลงทาง และสวนใหญมSearchBox เพอเปนทางลดใน

การคนหาขอมลทตองการโดยไมตองผานเวบเพจทไมตอง

การชมเนองจากมระบบการเชอมโยงขอมลแบบลำดบชน

- ทกเวบไซตมโครงสรางแบบแนวตง และสวน

ใหญเนนการนำเสนอขอมลมากกวาภาพ

- เวบไซต 80% ใชภาพประกอบเปนภาพถาย

และทกภาพสามารถลงคไปยงขอมลได

- ทกเวบไซตมพนหลงเปนสพนเรยบๆ (Plain

Color)และใชตวอกษรทเปนขอความแบบHTML เพอให

แสดงผลไดรวดเรวรวมทงใชตวอกษรเปนลงคไปยงเวบเพจ

หนาอนดวย

- ตวอกษรชอหวขอ 60% มบคลกแบบไมเปน

ทางการและทกเวบไซตจดAlignmentของหวขอชดดาน

ซายของพนทในสวนแสดงผลขอมล

- ทกเวบไซตใชโทนสโดยรวมแบบObscureเพอ

สอความเปนสนคาธรรมชาต และสรางบคลกเปนทางการ

นาเชอถอใหแกเวบไซต เนองจากมการสงซอผานเวบไซต

(E-Commerce)

- เวลาเฉลยทใชในการแสดงผลขอมล 1 หนา

เวบเพจ(AcceseTime) ของเวบไซตกลมRetailShop

คอ19.4วนาทมากกวาเวลาเฉลยของเวบไซตตวอยางทง

67

หมด2.05 วนาท(ภาพท7 ตวอยางเวบไซตกลมRetail

Shop)

• Cosmetic เปนเวบไซตทเนนสนคาประเภท

เครองสำอาง ใชการนำเสนอขอมลทเนนการสรางอารมณ

รวม (Emotional) จงใชลกเลนในการนำเสนอขอมลมาก

มคณลกษณะดงน

- เวบไซตในกลมน 60% มขอมลคอนขางนอย

จงใชระบบเนวเกชนแบบอสระ ยกเวนเวบไซตทมขอมล

มาก จงจะเชอมโยงแบบลำดบชน มความสมำเสมอของ

เนวเกชน และมการใชเนวเกชนหลายแบบรวมกน แตท

นยมใชมากคอMenuBarและPop-upMenuและมหลาย

ลกษณะทงแบบตวอกษรปมกราฟกและสญรปทกเวบไซต

เชอมโยงขอมลใหมในหนาตางเดม

- เวบไซต40%ใชโครงสรางแบบผสมระหวาง

แนวตงในหนาทมขอมลมาก กบแนวนอนหรอขนาดพอด

หนาจอในหนาทมขอมลนอย ซงสวนมากเปนหนาแรกหรอ

หนาเปด (Intro Page) ทกเวบไซตมการใชพนทวางและ

สวนใหญเนนการนำเสนอภาพมากกวาขอมล

- เวบไซต 80% ใชภาพประกอบเปนภาพถาย

และทกภาพสามารถลงคไปยงขอมลได

- ทกเวบไซตมพนหลงเปนสพนเรยบๆเพอไมให

เดนแขงกบรปภาพและชดเชยกบเวลาทตองเสยไปในการ

ดาวนโหลดภาพและลกเลนในการนำเสนอขอมลอนๆ

- ทกเวบไซตใชตวอกษรท เปนขอความแบบ

HTMLเพอใหแสดงผลไดรวดเรวโดยใชตวอกษรทมบคลก

แบบเปนทางการ และจด Alignment ของขอความแบบ

ชดดานซาย และเวบไซต 60% ใชตวอกษรเปนลงคไปยง

เวบเพจหนาอน

- เวบไซต60% ใชโทนสแบบLight เพอสอถง

ความสะอาดบรสทธปลอดภย

- เวบไซต80% ใชลกเลนในการนำเสนอขอมล

เชนIconEffectและAnimationโดยทเวบไซต40%ม

หนาเปดของเวบไซตซงสรางดวยโปรแกรมMacromedia

Flash

- คาเฉลย Accese Time ของเวบไซตกลม

Cosmetic คอ18.4 วนาท มากกวาคาเฉลยของเวบไซต

ตวอยางทงหมด1.05วนาท(ภาพท8ตวอยางเวบไซตกลม

Cosmetic)

• Naturalistic เปนเวบไซตทเนนความเปน

ภาพท 7 ตวอยางเวบไซตกลม Retail Shop

ภาพท 8 ตวอยางเวบไซตกลม Cosmetic

68

ภาพท 9 ตวอยางเวบไซตกลม Naturalistic

ผลตภณฑจากธรรมชาตของสนคามสนคาไมกชนดทำให

มขอมลคอนขางนอยจงเนนความเรยบงายในการนำเสนอ

ขอมลโดยผสมการสรางอารมณรวม(Emotional)กบการ

นำเสนอคณประโยชนของสนคา(Beneficial)มคณลกษณะ

ดงน

- เวบไซต80%ใชระบบเนวเกชนแบบลำดบชน

เพอความเขาใจงายทกเวบไซตใชเนวเกชนแบบMenuBar

และ80% ใชMenuBar ทเปนปมกราฟก โดยเวบไซต

60%ใชMenuBarแบบ2แกนคอBarแนวนอนดานบน

เปนรายการลงคหลก(MainMenu)และBarแนวตงเปน

หวขอยอยของลงคหลกนนๆ(Sub-Menu)โดยทกเวบไซต

มความสมำเสมอของเนวเกชน และเชอมโยงขอมลใหมใน

หนาตางเดม

- เวบไซต60%ใชโครงสรางแบบแนวตงรองลง

มาใชแบบผสม ระหวางแนวตงในหนาทมขอมลมาก กบ

ขนาดพอดหนาจอในหนาทมขอมลนอย ทกเวบไซตมการ

ใชพนทวาง และเวบไซต 60% เนนการนำเสนอภาพมาก

กวาขอมล

- เวบไซต80%ใชภาพประกอบเปนภาพถาย

- เวบไซต60%ใชพนหลงเปนสพนเรยบๆสวน

อก40%ใชพนหลงเปนภาพกราฟก

- ทกเวบไซตใชตวอกษรท เปนขอความแบบ

HTMLเพอใหแสดงผลไดรวดเรวโดยใชตวอกษรทมบคลก

แบบเปนทางการ และจด Alignment ของขอความแบบ

ชดดานซาย และเวบไซต 60% ใชตวอกษรเปนลงคไปยง

เวบเพจหนาอน

- การใชโทนสในเวบแบงตามBeneficial ของ

สนคาเชนถาใชแลวรสกผอนคลายใกลชดธรรมชาตจะใช

โทนสแบบObscure แตถาใชเพอกระตนใหสดชน จะใช

โทนสแบบVivid

- เวบไซต80% ใชลกเลนในการนำเสนอขอมล

เชน เสยงIconEffect และAnimation โดยทเวบไซต

40% มหนาเปดทสรางดวยโปรแกรม Flash และ 20%

มหนาเปดแบบHTMLทวไป

- คาเฉลย Accese Time ของเวบไซตกลม

Naturalisticคอ14.4วนาทนอยกวาคาเฉลยของเวบไซต

ตวอยางทงหมด2.95วนาท(ภาพท9ตวอยางเวบไซตกลม

Naturalistic)

• Supplement เปนเวบไซตเนนสนคาประเภท

ภาพท 10 ตวอยางเวบไซตกลม Supplement

ภาพท 11 เนวเกชนแบบตางๆ

69

อาหารเสรมสขภาพ ราคาคอนขางสง และไมถอเปนสง

จำเปนในการดำรงชวต ผบรโภคตองการขอมลในระดบ

ลกๆประกอบการตดสนใจเวบไซตสวนใหญมสนคาหลาย

ชนดทำใหมขอมลรายละเอยดสนคาจำนวนมากมคณลกษณะ

ดงน

- เวบไซต80%ใชระบบเนวเกชนแบบลำดบชน

ทกเวบไซตใชเนวเกชนแบบ Menu Bar และ 80% ใช

MenuBarทเปนปมกราฟกโดยเวบไซต40%ใชMenu

Barแบบ2แกนทกเวบไซตมความสมำเสมอของเนวเกชน

และเชอมโยงขอมลใหมในหนาตางเดม

- เวบไซต80%ใชโครงสรางแบบแนวตงและ

เวบไซต80%เนนการนำเสนอขอมลมากกวาภาพโดยมการ

เวนพนทวางเพอเปนจดพกสายตา

- เวบไซต80%ใชภาพประกอบเปนภาพถายซง

สามารถลงคไปยงหนาขอมลได

- ทกเวบไซตมพนหลงเปนสพนเรยบๆ เพอให

แสดงผลไดรวดเรว

- ทกเวบไซตใชตวอกษรท เปนขอความแบบ

HTML ทมบคลกแบบเปนทางการ และจด Alignment

ชดซายเพอใหผใชบรการอานขอมลจำนวนมากๆไดงาย

- เวบไซต 80% ใชโทนสแบบ Obscure เพอ

สรางความรสกมนคง นาเชอถอ โดย 60% ใชชดสแบบ

คลายคลงกน(Analogous)และมเวบไซต60%เปนเวบไซต

แบบE-Commerce

- ทกเวบไซตใชลกเลนในการนำเสนอขอมล

เพอพกสายตา(EyeCandy) ไมใหลาจากการอานขอมล

จำนวนมากๆเชนAnimation,IconEffectและเวบไซต

40%มหนาเปด(IntroPage)

- คาเฉลย Accese Time ของเวบไซตกลม

Supplement คอ 17.2 วนาท นอยกวาคาเฉลยของ

เวบไซตตวอยางทงหมด0.15วนาท(ภาพท10ตวอยาง

เวบไซตกลมSupplement)

2.ตวแปรตนของการวจย:

แนวทางในการออกแบบเหตผลและเงอนไขใน

การเลอกใชองคประกอบในการออกแบบเวบไซตสรปจาก

การสมภาษณผเชยวชาญและนกออกแบบ

2.1 ตวแปรดานการออกแบบ Graphic User

Interfaceคอ

• ระบบเนวเกชน(NavigationSystem)

รปแบบของเนวเกชนหลกทนยมใช คอ Menu

BarซงถามหวขอมากหรอชอหวขอยาวจะใชMenuBar

แนวตงหากมหวขอนอยหรอชอหวขอสนจะใชMenuBar

แนวนอน หรอบางครงอาจใชBar แนวนอนเปนเนวเกชน

หลกแสดงหวขอใหญแลวใชBarแนวตงแสดงหวขอยอย

เปนเนวเกชนเสรม โดยหวขอยอยจะเปลยนไปเมอคลก

เปลยนหวขอในเนวเกชนหลก บางกรณอาจใชเมนแบบ

Pop-upคอแถบรายการลงคทแสดงแตหวขอใหญเมอนำ

เมาสไปวางเหนอหวขอใดกจะปรากฏหวขอยอยของหวขอ

นนๆซงมขอดคอสามารถซอนหวขอยอยจำนวนมากไวภาย

ในหวขอใหญเพยง1หรอ2บรรทดไดจงประหยดพนท

แตถาไมนำเมาสไปวางกจะไมทราบวามหวขอยอยๆ ซอน

อยภายใน

เนวเกชนเสรมทนยมใชเมอจดกลมขอมลชนด

เดยวกนไดแลว คอ แบบ Pull-downMenu ซงไมควร

แสดงผลกลมขอมลใหยาวเกนไปจนลงมาบงสวนสำคญ

ภายในหนานนๆ และนยมใชไอคอนลงคไปสหนาขอมล

สำคญทตองใชบอย(CommonLink)เชนโฮมเพจหรอ

SiteMap นอกจากนยงนยมใชการลงคดวยภาพประกอบ

(Hyperlink)และลงคดวยขอความ(TextLink/Hyper-

text)เปนเนวเกชนเสรม(ภาพท11เนวเกชนแบบตางๆ)

ตำแหนงทเหมาะสมของเนวเกชนหลกทสามารถ

เหนไดชดคอดานบนของหนาเวบเพจในกรณทเนวเกชน

เมนเปนแนวนอน หากเนวเกชนเมนเปนแนวตง ตำแหนง

ทเหมาะสมคอดานซายของหนา สวนตำแหนงทเหมาะสม

ของเนวเกชนเสรมทเปนแนวนอนควรอยดานลางของหนา

เพอรองรบความตองการของผใช ในกรณทหนาเวบเปน

แนวตงทยาวมาก ผใชจะไมตองสโครลขนไปดานบนของ

หนาอก

• โครงสรางของเวบเพจ(Layout)

นยมใชโครงสรางแบบพอดหนาจอผสมกบ

โครงสรางแนวตง โดยใชโครงสรางแบบพอดหนาจอใน

หนาโฮมเพจเพอความสวยงามเนนการนำเสนอรปภาพเพอ

สอบคลกของสนคา และใชโครงสรางแนวตงในหนาเวบท

มขอมลจำนวนมาก เพอความสะดวกในการสงพมพ และ

จดหนาตามความคนเคยของผใชคอคลายกบการจดหนา

หนงสอ โดยแบงตวอกษรเปนคอลมนไมเกน 3 คอลมน

เพราะหากแบงมากกวา3 คอลมน ความกวางของแตละ

คอลมนจะนอยเกนไปทำใหอานลำบาก

70

นอกจากนยงนยมแทรกพนทวาง (Space) เพอใหผใชไดพกสายตา

โดยแทรกบรรทดวางระหวางยอหนาและหวขอตางๆ รวมถงทวางระหวางภาพ

ประกอบกบตวอกษรเพอใหดมระเบยบไมอดอด

•ภาพประกอบทใชในเวบไซต(Image)

นยมใชภาพถายเพอสรางความรสกเปนธรรมชาตและนำเสนอหนาตา

ของสนคา โดยใชไฟลภาพแบบJPEG บางครงอาจใชภาพกราฟกมาเสรมเมอ

ตองการแสดงกระบวนการทำงานของสนคาทสงผลตอรางกาย หรอใชเปนชอ

หวขอโดยใชการไฟลภาพแบบGIFซงภาพทง2ประเภทควรเปนลงคไดดวย

•ตวอกษร(Font)

การเลอกแบบของตวอกษรขนอยกบบคลกของสนคา และรปแบบใน

การนำเสนอ เชน เวบไซตทเนนการนำเสนอขอมลมากตองการสรางความนา

เชอถอตวอกษรควรเปนHTMLทมบคลกแบบFormalเพอใหอานงายหากเวบ

ไซตทมบคลกของสนคาดสะอาดผอนคลายแตตองการนำเสนอแบบเนนขอมล

ใหใชตวอกษรกราฟกทมบคลกแบบCasual เชน ตวเขยน(Script) ตวมเชง

(Serif)ในสวนของหวขอหรอSloganและใชตวอกษรHTMLทมบคลกแบบ

Formalในสวนขอมลยาวๆ

ตวอกษรภาษาไทยและภาษาองกฤษนยมจดชดซายใหอานงายยกเวน

กรณทมการแบงคอลมนหรอนำเสนอแบบทางการถาเปนภาษาองกฤษจะจด

เสมอหนาหลง(Justify)เพอความเปนระเบยบสวนภาษาไทยเมอจดJustifyมก

มการตดคำขนบรรทดใหมไมถกตอง และอานยาก จงนยมจดขอความชดซาย

ไมนยมใชการลงคดวยขอความเพราะขอความมขนาดยาวมความดงดดใจนอย

กวาลงคดวยรปภาพ

•พนหลง(Background)

นยมใชสพนเรยบๆเพอความเรวในการแสดงผลมกใชพนหลงสออน

คกบตวอกษรสเขมเพราะอานงายไมแสบตาหรอพนหลงสขาวเพราะวางภาพ

ไดคทสนคาไดสะดวก โดยไมตองทำภาพแบบพนหลงโปรงใส และจดชดสได

งายเพราะกลมกลนไดกบทกส หากใชพนหลงแบบภาพถายหรอกราฟกสออนๆ

ขนาดของไฟลไมควรเกน10KbหรอกำหนดใหภาพแสดงผลแบบProgressive

คอ ใหแสดงผลสวนทดาวนโหลดมาทละนอยจนครบ ผใชจะไมรสกสนหวงใน

การรอดาวนโหลดหนาเวบนน สวนพนหลงแบบ Pattern นนไมคอยนยมใช

เนองจากทำใหอานขอความยาก

•สโดยรวมของเวบไซต(ColorScheme)

การใชสโดยรวมขนอยกบบคลกของสนคาคอถาเนนความเปนธรรมชาต

ของสนคา มกใชโทนสแบบหมน(Obscure) หรอ สบายตา(Light) สทนยม

เปนโทนสเขยวครมนำตาลนำทะเลแตถาสนคาวางpositioningของตนเอง

เปนเครองสำอางมากกวาผลตภณฑธรรมชาตหรอมรปแบบบรรจภณฑททนสมย

อาจใชสสด(Vivid)เพอแสดงถงความสดชนเมอไดใชผลตภณฑหรอสPastel

แสดงความสวยงามออนหวานแบบเพศหญงกได(ภาพท12 เปรยบเทยบโครง

สกลมตางๆ)

71

• องคประกอบอนๆ ทใชดงดดความสนใจ

(Gimmick)

ผ เช ยวชาญและนกออกแบบใหความเหนดาน

ความสอดลองกบบคลกของสนคาและความจำเปนในการ

ใชงานองคประกอบตอไปนในการนำเสนอขอมลโดยเรยง

ลำดบมาก-นอยดงนAnimation,IconEffect,Movieclip

และเสยงโดยใชAnimationในหนาแรกหรอหนาIntro

Pageเพอสรางความประทบใจและสอภาพพจนของสนคา

(BrandImage)ใชIconEffectเปนระบบเนวเกชนเสรม

เพอดงดดความสนใจเพราะสามารถตอบสนองกบผใชไดด

โดยอยในตำแหนงทไมเดนเกนกวาเนวเกชนหลก และใช

MovieClipในการสาธตขนตอนในการใชงานสนคากรณ

ทสนคาใชงานยาก สวนขอความกระพรบ และ VRML

ทงผเชยวชาญและนกออกแบบเวบไซตสวนใหญเหนวาไม

จำเปนตองม

2.2ตวแปรดานเทคโนโลยท ม ผลตอประสทธภาพ

ในการนำเสนอขอมลคอ

• เครองมอคนหาขอมล(SearchBox)

ผเช ยวชาญและนกออกแบบเวบไซตสวนใหญ

เหนวามความจำเปนในระดบปานกลางทตองมเครองมอ

คนหาขอมลภายในเวบไซตเพอเปนทางลดไปสขอมลสนคา

ทผบรโภคตองการและนำไปสจดตดสนใจซอไดเรวขนแต

ถาเวบไซตมโครงสรางหนาแบบสรางสรรค ใชกราฟกและ

เนวเกชนทมรปทรงอสระรปทรงสเหลยมของSearchBox

อาจขดกบองคประกอบอนๆได

• การแสดงขอมลท เช อมโยงกนในเวบไซต

(Target)

ถาเปนการเชอมโยงภายในเวบไซตควรแสดงผล

ขอมลใหมในหนาตางเดมเพราะเวบไซตทมระบบเนวเกชน

ทด แมจะแสดงผลขอมลในหนาตางเดยวผใชกไมหลงทาง

สามารถกลบไปหนาทตองการไดยกเวนการเชอมโยงออก

นอกเวบไซตจงจะแสดงผลในหนาตางใหม แตถามขอมล

หลากหลายมากอาจแสดงขอมลหวขอใหมทไมตอเนองกน

หรอขอมลทสำคญนอยกวา ในหนาตางใหมทมขนาดเลก

ลง (Pop-up Window) เพอผใชอานจบแลวจะไดปดไป

ควรระวงไมใหมการเปดหนาตางใหมมากเกนความจำเปน

เพราะจะสรางความรำคาญแกผใช

• หนาเปดตวของเวบไซต(IntroPage)

ผเช ยวชาญและนกออกแบบเวบไซตสวนใหญ

เหนวามความจำเปนคอนขางมากทตองมหนาเปดเวบไซต

ทใชเทคนคในการนำเสนอขอมล เพอสอสารภาพลกษณ

สรางความประทบใจ หรอประชาสมพนธกจกรรมสงเสรม

การขายเพอนำไปสจดตดสนใจซอไดเรวขน

• เวลาทใชในการดาวนโหลดเวบเพจ (Access

Time)

เวบเพจ1หนาควรมขนาดไฟลไมเกน150Kb

ยกเวนการแจงใหผ ใชทราบลวงหนาวาหนานจะตองใช

เวลาดาวนโหลดนานดวยเหตผลทเหมาะสมเชนภาพสนคา

ขนาดใหญMovieClipหรอAnimationโดยแจงความคบ

หนาในการดาวนโหลด(LoadingProgress)ใหทราบดวย

3.ตวแปรตามของการวจย:แนวคดของผบรโภค

ทใชบรการเวบไซตสนคาผลตภณฑธรรมชาตทมตอองค

ประกอบตางๆของเวบไซตสรปจากการสมภาษณและการ

สงเกตพฤตกรรมการใชงานเวบไซตตวอยางของผบรโภค

ภาพท 12 เปรยบเทยบโครงสกลมตางๆ

ภาพท 13 Pop-up Window ทแสดงภาพขยายใหญของสนคา

72

3.1ตวแปรดานการออกแบบGraphicUserInterfaceคอ

• ระบบเนวเกชน(NavigationSystem)

รปแบบของเนวเกชนทผบรโภคนยมใช เรยงตามลำดบความสะดวก

ในการใชงาน คอMenuBar ทงแบบแนวตงและแนวนอน การลงคดวยภาพ

(Hyperlink)การใชคำสำคญคนหาโดยใชเครองมอคนหา(SearchBox)และ

การลงคดวยขอความ (Hypertext) เปนอนดบสดทาย เพราะมความดงดดใจ

นอยกวาลงคแบบรปภาพ โดยลกษณะของเนวเกชนหลกทผบรโภคสวนใหญ

คนเคยและเหนวาใชงานไดงายทสดคอMenuBarและเนวเกชนแบบFrame-

BasedสวนPop-upMenuและPull-downMenuนนผบรโภคเหนวาใชงาน

คอนขางงาย แตมปญหากบผใชบรการทสงอาย ซงมการประสานงานของสาย

ตาและมอไมคอยแมนยำ(Hand-EyeCoordination)อาจคลกไมตรงตำแหนง

ลงคทตองการได

ตำแหนงของเนวเกชนหลกกรณทเนวเกชนเมนเปนแนวนอนตำแหนง

ทเหนเดนชดคอดานบนสวนเมนแนวตงตำแหนงทเหนชดคอดานซายสอดคลอง

กบแนวคดของผเชยวชาญและนกออกแบบ

• โครงสรางของเวบเพจ(Layout)

ผบรโภคสวนใหญชอบโครงสรางแบบพอดหนาจอผสมกบโครงสราง

แนวตง เพราะโครงสรางแบบพอดหนาจอ ไมมสโครลบารมาเกะกะ เนนการ

นำเสนอภาพสนคา และชอบโครงสรางแนวตง เมอเวบเพจมขอมลมาก โดย

ตองการใหมการแบงขอความตวอกษรเปนคอลมน จำนวนไมเกน 2 คอลมน

(ภาพท14โครงสรางแบบพอดหนาจอและใชพนหลงแบบPattern)

• ภาพประกอบทใชในเวบไซต(Image)

ผบรโภคสวนใหญชอบใหใชภาพถายเปนภาพประกอบเพอสรางความ

เปนธรรมชาตสมจรงและนำเสนอหนาตาของสนคาและชอบใหภาพสามารถ

ลงคไดกรณทใชภาพกราฟกรวมดวยผบรโภคสวนใหญตองการใหมสดสวนของ

ภาพถาย70%และภาพกราฟก30%(ภาพท15การใชภาพถายผสมภาพกราฟก)

• ตวอกษร(Font)

ผบรโภคชอบใหเวบไซตใชตวอกษรแบบกราฟกทมบคลกแบบCasual

เปนหวขอหรอใชตกแตงเลกๆนอยๆแตตวอกษรสวนทเปนเนอหานนผบรโภค

ตองการใหใชตวอกษรแบบ HTML ทมบคลกแบบ Formal เพอใหอานงาย

แสดงผลไดถกตองและดาวนโหลดไดเรว(ภาพท16การใชตวอกษรกราฟกท

มบคลกCasualเปนชอหวขอ)

ลกษณะการจดขอความทผบรโภคชอบคอแบบชดซายในกรณทเปน

หวขอและจดเสมอหนาและหลงในกรณทมการแบงขอความเปนคอลมนเพราะ

ดเปนระเบยบเรยบรอย

• พนหลง(Background)

ผบรโภคสวนใหญชอบพนหลงทเปนสพนเรยบๆ ซงเปนสออนคกบตว

อกษรสเขม เพราะอานงาย ถามการใชพนหลงแบบกราฟก ผบรโภคตองการ

ใหใชเวลาในการดาวนโหลดนอยทสดเทาทจะทำได

73

• สโดยรวมของเวบไซต(ColorScheme)

ผบรโภคสวนใหญเหนวาบคลกของเวบไซตสนคา

ประเภทน ควรใหความรสกผอนคลาย สบาย และนาเชอถอ

โดยเนนการนำเสนอความเปนธรรมชาตของสนคาจงชอบ

โทนสหมน(Obscure) เชน สเอรธโทน โดยสทนยมมาก

ทสดคอ สเขยวทมระดบความเขมแตกตางกน รองลงมา

ชอบโทนสแบบ Light และ Pastel เพอสอความสะอาด

สดชนและผอนคลายเมอใชสนคา

• องคประกอบอนๆ ทใชดงดดความสนใจ

(Gimmick)

ผบรโภคใหความเหนดานความสอดลองกบบคลก

ของสนคาและความจำเปนในการใชงานองคประกอบตอ

ไปนในการนำเสนอขอมล โดยเรยงลำดบมาก-นอย ดงน

Icon Effect มความจำเปนคอนขางมากในการนำเสนอ

ขอมล เพราะสามารถตอบสนองกบผใชและดงดดความ

สนใจไดดAnimationและVRMLมความจำเปนตองใชนอย

และไมจำเปนตองใชMovieclipขอความกระพรบและเสยง

3.2ตวแปรดานเทคโนโลยทมผลตอประสทธภาพ

ในการนำเสนอขอมลคอ

• เครองมอคนหาขอมล(SearchBox)

ผบรโภคสวนใหญเหนวา มความจำเปนคอนขาง

มากทจะตองมSearchBoxภายในเวบไซตเพอเปนทางลด

ไปสสนคาโดยตรง และเผอไวในกรณทผบรโภคหาสงท

ตองการไมเจอแตบางครงคำสำคญ(KeyWord)ทพมพลง

ไปนน ไมตรงกบสงทผออกแบบระบบฐานขอมลคดไว ทำ

ใหหาสงทตองการไมเจอ

• การแสดงขอมลท เช อมโยงกนในเวบไซต

(Target)

ผบรโภคสวนใหญตองการใหแสดงผลการเชอม

โยงขอมลใหมอยในหนาตางเดม เมอเชอมโยงขอมลอย

ภายในภายในเวบไซตเดยวกน เพราะผใชไมตองการเสย

เวลาปดหนาตางทเปดขนมาใหมยกเวนมการเชอมโยงออก

นอกเวบไซตจงจะตองการใหแสดงผลในหนาตางใหม

• หนาเปดตวของเวบไซต(IntroPage)

ผบรโภคสวนใหญเหนวามความจำเปนนอยทจะ

ตองมหนาเปดของเวบไซต เพราะตองการมงเขาไปหา

ขอมลโดยตรง และรสกเสยเวลาทตองรอดาวนโหลดภาพ

เคลอนไหวทมกจะมในหนาเปดของเวบไซต

• เวลาทใชในการดาวนโหลดเวบเพจ (Access

Time)

เวลาเฉลยทผบรโภคสามารถอดทนรอเพอชมเวบ

ไซต1หนาไดไมเกน35วนาทสำหรบหนาเวบทมขอมล

มาก โดยตองการใหมตวบงชความคบหนาของการดาวน

โหลดเปนจำนวนเปอรเซนต หากผบรโภคคาดเดาไมไดวา

หนาตอไปจะมลกษณะอยางไร และไมมการแสดงความ

คบหนาในการดาวนโหลดใหเหนเวลาเฉลยในการรอดาวน

โหลดจะลดลงเหลอ25วนาท

การอภปรายผลและขอเสนอแนะ

จากการวเคราะหขอมลขางตนสามารถอภปราย

ความสมพนธระหวางตวแปรตน และตวแปรตาม จำแนก

ตามองคประกอบในการออกแบบเวบไซตดานการออกแบบ

กราฟกเพอการปฏสมพนธกบผใชบรการ (Graphic User

Interface)และดานเทคโนโลยการนำเสนอขอมลไดดงน

1.ตวแปรดานการออกแบบ Graphic User

Interfaceคอ

1.1. ระบบเนวเกชน(NavigationSystem)

รปแบบของเนวเกชนเมนทผ เช ยวชาญและนก

ออกแบบนยมใชเปนเนวเกชนหลกคอMenuBarแนวตง

ภาพท 14 โครงสรางแบบพอดหนาจอ และใชพนหลงแบบ Pattern

ภาพท 15 การใชภาพถายผสมภาพกราฟก

ภาพท 15 การใชภาพถายผสมภาพกราฟก

74

และแนวนอน สอดคลองกบพฤตกรรมการใชงานของผบรโภค สวนเนวเกชน

เสรมทกลมตวอยางทง 3 กลมนยมใช คอ การลงคดวยภาพ (Hyperlink)

เพราะใชงานงายและเหนชดเจน

กลมตวอยางทง 3 กลม มความเหนสอดคลองกนวา ลกษณะของ

การเชอมโยงขอมลภายในเวบไซต คอ ถาตองการเนนการนำเสนอขอมล

จำนวนมาก ควรเชอมโยงแบบลำดบชน เพราะเปนระบบและเขาใจงาย หาก

เวบไซตไมเนนขอมลควรใชการเชอมโยงแบบอสระเพราะลำดบชนของขอมล

ไมลกมาก

ตำแหนงทเหมาะสมของเนวเกชนหลก กรณทเนวเกชนเมนเปนแนว

นอนควรอยดานบนกรณเปนแนวตงควรอยดานซายซงสามารถเหนไดเดนชด

สวนตำแหนงทเหมาะสมสำหรบเนวเกชนเสรมทเปนเมนแนวนอน ควรอยดาน

ลางของหนา และลกษณะของเนวเกชนเมนควรมความสมำเสมอ (Interface

Family)คอ เนวเกชนหลกตองอยในตำแหนงเดมและมรปรางหนาตาเหมอน

เดมเพอใหผใชไมสบสนในการใชงาน

1.2. โครงสรางของเวบเพจ(Layout)

กลมตวอยางทง3กลมมความเหนสอดคลองกนวาลกษณะโครงสราง

ทนยมใชคอแบบพอดหนาจอผสมกบโครงสรางแนวตงโดยใชโครงสรางแบบ

พอดหนาจอในหนาโฮมเพจ โดยเนนการออกแบบเพอสอบคลกของสนคา และ

ใชโครงสรางแนวตงในหนาเวบทมขอมลมาก เพอความสะดวกในการสงพมพ

โดยมการแบงขอความเปนคอลมนไมเกน3คอลมน

1.3 ภาพประกอบทใชในเวบไซต(Image)

กลมตวอยางทง3 กลม มความเหนสอดคลองกนวา ภาพสวนใหญ

ทใชในการออกแบบเวบไซตควรเปนภาพถาย เพอสรางความเปนธรรมชาต

นำเสนอหนาตาของสนคา หากใชภาพถายผสมภาพกราฟก ควรมสดสวนของ

ภาพถาย70%ภาพกราฟก30%และภาพทง2ชนดตองสามารถลงคขอมลได

1.4 ตวอกษร(Font)

กลมตวอยางทง3กลมมความเหนสอดคลองกนวาตวอกษรทเปนชอ

หวขอและขอความบนปมเนวเกชนควรใชตวอกษรกราฟกทมบคลกแบบไมเปน

ทางการและตวอกษรทเปนเนอหาควรใชตวอกษรแบบHTMLทมบคลกเปน

ทางการเพอใหอานงายและแสดงผลไดอยางรวดเรว

การจดAlignmentขอความทงภาษาไทยและองกฤษถาไมมการแบง

คอลมนหรอเปนหวขอ ทง3 กลมเหนสอดคลองกนวา ควรจดชดซาย เพอให

อานงายแตถามการแบงคอลมนหรอนำเสนอเปนทางการผบรโภคตองการให

จดแบบเสมอหนาหลงเพอความเปนระเบยบแตกลมผเชยวชาญและนกออกแบบ

นยมจดขอความชดซายโดยใหเหตผลวาขอความภาษาไทยเมอจดเสมอหนาหลง

จะตดขอความจะไมถกตอง

ผบรโภคไมนยมใชลงคทเปนตวอกษรหรอขอความเพราะเหนวาดงดด

ใจนอยกวาลงคแบบรปภาพ

75

1.5 พนหลง(Background)

ทง 3 กลมมความเหนสอดคลองกนวา ควรใช

พนหลงเปนสพนเรยบๆ สออนคกบตวอกษรสเขม เพราะ

อานงาย ถาใชพนหลงแบบกราฟก ผบรโภคตองการใหใช

เวลาดาวนโหลดนอยทสดเทาทจะทำได

1.6 สโดยรวมของเวบไซต(ColorScheme)

สำหรบผเชยวชาญและนกออกแบบ การใชสโดย

รวมขนอยกบบคลกของสนคาถาเนนความเปนธรรมชาตของ

สนคา มกใชโทนสแบบหมน (Obscure) หรอ สบายตา

(Light) แตถาสนคาเปนเครองสำอางมากกวาผลตภณฑ

ธรรมชาตหรอมรปแบบการนำเสนอแบบทนสมยอาจใชส

สด(Vivid)เพอแสดงถงความสดชนเมอไดใชผลตภณฑหรอ

ใชสPastelแสดงความสวยงามออนหวานแบบเพศหญงได

ในขณะทผบรโภคสวนมากเหนวาบคลกของเวบ

ไซตสนคาประเภทนควรใหความรสกผอนคลายและนา

เชอถอ เนนความเปนธรรมชาตของสนคา จงชอบโทนส

แบบหมน(Obscure)เชนสเอรธโทนแตรวมๆแลวทง2

กลมชอบใหมสเขยวภายในเวบไซต

1.7 องคประกอบอนๆ ทใชดงดดความสนใจ

(Gimmick)

วเคราะหดานความสอดลองกบบคลกของสนคา

และความจำเปนในการใชงานองคประกอบตางๆ เหลาน

ในเวบไซตทง3กลมมความเหนไมสอดคลองกนดงน

องคประกอบ ผเชยวชาญ และนกออกแบบ ผบรโภค

Animation มความจำเปนมาก มความจำเปนนอย

Movie clip มความจำเปนนอย ไมจำเปนตองใชงาน

Icon Effect มความจำเปนปานกลาง มความจำเปนมาก

เสยง มความจำเปนนอย ไมจำเปนตองใชงาน

ขอความกระพรบ ไมจำเปนตองใชงาน ไมจำเปนตองใชงาน

VRML ไมจำเปนตองใชงาน มความจำเปนนอย

2.ตวแปรดานเทคโนโลยทมผลตอประสทธภาพ

ในการนำเสนอขอมลคอ

2.1 เครองมอคนหาขอมล(SearchBox)

ผเชยวชาญและนกออกแบบสวนใหญเหนวา ม

ความจำเปนในระดบปานกลางทจะตองม Search Box

ขณะทผบรโภคสวนใหญคดวาSearchBoxมความจำเปน

คอนขางมากเพอเปนทางลดไปสตวสนคาโดยตรงและเผอ

ไวในกรณทผบรโภคหาสงทตองการไมเจอ

2.2 การแสดงขอมลทเชอมโยงกนในเวบไซต

(Target)

ทง3 กลมมความเหนสอดคลองกนวา หากเปน

การเชอมโยงขอมลภายในเวบไซตควรจะแสดงผลขอมล

ใหมภายในหนาตางเดม แตการเชอมโยงออกนอกเวบไซต

ควรแสดงผลขอมลภายในหนาตางใหม

2.3 หนาเปดตวของเวบไซต(IntroPage)

ผเช ยวชาญและนกออกแบบเวบไซตสวนใหญ

เหนวามความจำเปนคอนขางมากทตองมหนาเปดของเวบ

ไซตเพอสรางความประทบใจและใชเทคนคในการนำเสนอ

ขอมลเพอสอภาพพจนของสนคา ในขณะทผบรโภคสวน

ใหญเหนวา มความจำเปนนอยทจะตองมหนาเปดของเวบ

ไซตเพราะตองการตรงเขาไปหาขอมลในเวบไซตเลยและ

รสกเสยเวลาทตองรอดาวนโหลดภาพเคลอนไหวในหนา

เปดของเวบไซต

2.4 เวลาทใชในการดาวนโหลดเวบเพจ (Access

Time)

เมอคำนวณคาเฉลยเวลาทเหมาะสมในการดาวน

โหลดเวบเพจ1หนาจากทง3กลมพบวาไมควรเกน35

วนาท โดยทง3กลมมความเหนสอดคลองกนวากราฟค

ทแสดงความคบหนาในการดาวนโหลดเปนปจจยสำคญ

ซงทำใหผบรโภคสามารถอดทนรอไดนานขนประมาณ 10

วนาทเชนลงคแบบกราฟกทมAlternateText(Alt)คอ

ตวอกษรทบอกชอของเวบเพจทจะลงคไป ปรากฏขนเมอ

นำเมาสไปวางเหนอภาพ(Mouseover)ทำใหผใชทราบวา

ภาพทกำลงรอดาวนโหลดอยนนลงคไปทไหนถงแมวาเวบ

เพจนนจะแสดงผลยงไมครบทงหนากตาม

ตารางแสดงความเหนของผเชยวชาญ นกออกแบบ และผบรโภค ทมตอความจำเปนในการใชงานองคประกอบอนๆ ทใชดงดดความสนใจ

ภาพท 17 รปภาพทม Alternate Text

76

โดยรวมแลว แนวทางการออกแบบและใชงานองคประกอบของเวบ

ไซตสนคาประเภทผลตภณฑธรรมชาตทผเชยวชาญและนกออกแบบเวบไซต

ไดกลาวถง คอนขางจะสอดคลองกบพฤตกรรมการใชงานเวบไซต และตอบ

สนองความตองการของผบรโภค โดยครอบคลมถงปจจยตางๆ ทมผลในการ

เพมประสทธภาพการนำเสนอขอมลไดด อาจมบางตวแปรทนกออกแบบและ

ผบรโภคมความเหนไมสอดคลองกน เนองจากผบรโภคตองการขอมลมากๆ

ทมการนำเสนอทนาสนใจทงยงตองการความสะดวกในการใชงานดวยขณะท

นกออกแบบทราบถงขดจำกดในการสรางผลงานเชนการควบคมตวแปรในการ

แสดงผลทคอนขางยาก ทงยงมตวแปรทางดานการตลาดซงเจาของสนคาจะ

เปนผตดสนใจในการกำหนดบคลกของสนคา รปแบบการนำเสนอขอมลสนคา

แกผบรโภครวมทงงบประมาณในการจดทำเวบไซตซงมผลใหนกออกแบบไม

สามารถสรางสรรคผลงานตามความตองการของตนเองทงหมดได

ขอเสนอแนะสำหรบการวจยในครงตอไปคอควรเพมปรมาณผบรโภค

กลมตวอยางในการวจย และเพมระยะเวลาในการสงเกตพฤตกรรมการใชงาน

ความตองการและวตถประสงคในการเขาชมเวบไซตทชดเจนมากขน ซงจะทำ

ใหสามารถวเคราะหผลการวจยไดนาเชอถอมากขน รวมทงศกษาตวแปรท

ควบคมไดและควบคมไมไดทมผลตอความเทยงตรงของขอมล เชน ชวงเวลา

ทสะดวกในการสมภาษณ หรอการสมภาษณตวอยางพรอมกนมากกวา1 คน

อาจทำใหคำตอบทไดรบไมตรงกบความเปนจรงไดเปนตน

77

บรรณานกรม

กนกศกด ซมตระกล. “ฟง ฟลลป คอตเลอร พดถง E-Marketing.” BrandAge 1, 6 (ตลาคม 2543) : 65 – 66.จรมา ทองสวสด. “ความตองการขาวสาร การเปดรบ และการใชประโยชนขาวสารดานสขภาพ จากเวบไซตสขภาพของผใชอนเตอรเนตในเขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญา นเทศศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ ภาควชาการประชาสมพนธ บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.จนทรวรรณ ยงประภากร. “โครงการออกแบบเวบไซตเพอการประชาสมพนธฟารมจระเขและสวนสตว สมทรปราการ.” สารนพนธปรญญาครศาสตรบณฑต สาขาวชาศลปศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543.จระวฒน ศรสานตวงศ. เรยนรและเทคนคการใช Macromedia Dreamweaver. กรงเทพฯ : เอส.พ.ซ. บคส, 2542.ชนชญาน จนทรธวตรกล. “รปแบบการดำเนนชวตและพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเพอสขภาพของ ผบรโภคในกรงเ ทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.ถนอมพร เลาหจรสแสง. หลกการออกแบบและการสรางเวบเพอการเรยน การสอน : Designing e-Learning. กรงเทพฯ : สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2545.ธวชชย ศรสเทพ. เวบดไซน คมอออกแบบเวบไซตฉบบมออาชพ. กรงเทพฯ : โปรวชน, 2544.นรชรา ธนเมธ. “วเคราะหการออกแบบเวบเพจในเวลด ไวด เวบ ทแบงตามประเภทขององคกร.” วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541.พรเทพ เลศเทวศร. “การวเคราะหฐานขอมลการออกแบบดวย Matrix (Matrix Analysis).” ใน Design Education 2 : การคดออกแบบและมตทางวฒนธรรม, 63 – 77. พรเทพ เลศเทวศร, บรรณาธการ. กรงเทพฯ : สำนกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.มารสา ศรเกยรตศกด. “การศกษาพฤตกรรมผบรโภคอาหารชวจตในเขตกรงเทพมหานคร.” ปญหาพเศษปรญญาวทยาศาสตรบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจเกษตร คณะวทยาศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2542.อญชน วชยาภย บนนาค. “การแสวงหาขาวสาร ทศนคตและพฤตกรรมการบรโภคผลตภณฑเพอสขภาพ ของผบรโภคในเขตกรงเทพฯ.” วทยานพนธปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2540.

78

79

โครงการออกแบบงานสรางสรรค ประตมากรรมภายในหองประชาสมพนธโรงแรมหวหนมารออทรสอรทแอนดสปา อำเภอหวหนจงหวดประจวบครขนธเรองโครงสรางอารมณจากธรรมชาตกรกตอารมยด

บทคดยอ

โครงการวทยานพนธสรางสรรคประตมากรรม หวขอ “โครงสราง

อารมณจากธรรมชาต“เพอตกแตงหองประชาสมพนธโรงแรมหวหนมารออท

รสอรทแอนดสปา อำเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ ดวยวตถประสงคใน

การเสรมภาพลกษณของการตอนรบในบรรยากาศแบบตะวนออก โดยการนำ

สาระจากการทำวาวและเครองจกสานหตถกรรมพนบานมาเปนแมบทในการ

สรางสรรคศลปกรรมประดบเพอการแสดงถงความอบอน ความดงามในวถ

ชนบทและกระบวนการสรางสถานท บงบอกถงความวรยะสขมและจตใจอน

ละเอยดออนของชนเอเชย

ในการสรางสรรคผลงาน ไดผานการศกษาวเคราะห ลกษณะของ

โรงแรมหวหน มารออท รสอรทแอนดสปา กบแนวคดการออกแบบ รปแบบ

ของอาคารสถาปตยกรรมและสงแวดลอมเพอกำหนดแนวทางการสรางสรรค

ซงไดแรงบนดาลใจจากรปทรงในธรรมชาตเชนผกผลไมและดอกไม

Abstract

AdesignprojectofcreativesculptureforPublicRelationsRoom

intheMarriotResortandSpaHua-HindistrictinPrachuapkhirikhan

provincewhichthetitled“StructureofMindfromNature.”Thisproject

aimstopromotetheorientalstyletosupportagreetingatmostphere

oftheHotel.Theprojectwasinspiredbythelocalhandicraftsuchas

kitesandwickerworkswhicharethemodelofthisprojecttorepresent

theruralwayoflivelihoodinthecontextofwarmnessandvirture.In

addition,adesignoflocationalsorepresentsanassiduity,profound

andsensitivewhicharetheAsianstyle.

Theideaofthisprojectwassucceedbecauseofanin-depth

analysisoftheaforementionedHotelstructureandadesignofbuilding

andsurroundingenvironment,Moreover,theprojectwasalsoinspired

bytheformofnaturesuchasvegetables,fruitsandflowers.

A Design Project of Creative Sculpture for The Public Relation Room of

The Marriott Resort and Spa Hua-hinDistrict in Prachuap Khiri Khan Province:

Structure of Mind from Nature

วทยานพนธสาขาวชาประยกตศลปศกษา ปการศกษา 2547 บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร

80

ความเปนมาและความสำคญของปญหา

การนำเสนอโครงการออกแบบสรางสรรคประตมากรรมประยกต

ตดตง หองประชาสมพนธโรงแรมหวหน มารออท รสอรทแอนดสปา อำเภอ

หวหน จงหวดประจวบครขนธ มทมาจากแรงบนดาลใจของผลงานสรางสรรค

เพอแสดงถงระบบความรของภมปญญาทองถน ทมดลยภาพของการทำงาน

ดวยรางกายสมองจตใจอารมณผวจยไดศกษาหาความรในสงทคนไทยคดใช

มาแตโบราณ และพยายามสรางความร เพอมาใชสรางผลงานประตมากรรม

ประยกต โดยใชเทคนควธการทำวาวไทยและเทคนคการทำเครองจกสาน

ทองถน ในรปแบบศลปกรรมรวมสมย เพอตอบสนองบรบทของสถานททอย

บนพนฐานทเกยวของกบหองประชาสมพนธ ของโรงแรมหวหน มารออท

รสอรทแอนดสปา เพอสะทอนความสมพนธระหวางชวตกบอารมณความรสก

ถงการดแลและความอบอนตลอดจนการเสรมสรางความเปนเอกลกษณกบ

สถานทใหเกดความโดดเดนและสวยงาม

วตถประสงค

ในการสรางผลงานประตมากรรมประยกตตดตงหองประชาสมพนธ

โรงแรมหวหน มารออท รสอรทแอนดสปา มวตถประสงคในการสรางสรรค

จากธรรมชาตโดยแยกประเดนไวดงน

1.เพอศกษาเทคนคการทำวาวไทยและการขนโครงของเครองจกสาน

มาประยกตใชในการสรางสรรคผลงานประตมากรรมประยกตทแสดงออกทาง

รปทรงตามจนตนาการและทศนธาตเสนอความสมพนธระหวางอารมณความ

รสกกบการแสดงออกถงความอบอนในวถชวตจากชนบทดวยรปแบบศลปกรรม

รวมสมยในแบบเฉพาะตน

2.เพอออกแบบตดตงผลงานประตมากรรมใหสมพนธและสอดคลอง

กบลกษณะทางกายภาพ และบรบทของหองประชาสมพนธในโรงแรมหวหน

มารออทรสอรทแอนดสปา

3.เพอศกษาความสอดคลองและลกษณะทางสถาปตยกรรมของ

โรงแรมหวหนมารออทรสอรทแอนดสปาตลอดจนแนวคดซงแสดงใหเหนถง

คณคาและความหมายของสถานทตดตงประตมากรรม

ขอบเขตการศกษา

เพอใหการทำวทยานพนธมขอบเขตการดำเนนงานทชดเจนตามความ

มงหมายจงกำหนดขอบเขตการออกแบบสรางสรรค ผลงานประตมากรรม

ภายใตแนวความคด“โครงสรางอารมณจากธรรมชาต

ขนตอนการศกษา

จากแนวทางวตถประสงคและขอบเขตในการสรางสรรคผลงาน

ประตมากรรมประยกตกำหนดวธการดำเนนงานดงน

1.ศกษาขอมลทางเอกสารในเนอหาสาระทางดานปรชญา และ

ธรรมชาตทสอดคลองแรงบนดาลใจของผวจยจากหนงสอและวารสารตางๆ

81

2.ศกษาขอมลทางดานรปแบบแนวทางการสรางสรรคจากวธการทำ

วาวและเครองจกสานไทย เนอหาทางดานรปทรงธรรมชาต (Natural Form)

จากหนงสอและวารสารตางๆตลอดจนวเคราะหผลงานตนเองทผานมาโดยการ

เปรยบเทยบผลงานวเคราะหแนวคดในการสรางสรรค รปแบบแนวทางและ

วธการนำเสนอการใชวสด

3.คนหารปแบบแนวทาง และความเปนไปไดการสรางสรรครปทรง

ประตมากรรมจากการอาศยขอมลจากขอ1และ2โดยการรางแบบวาดเสน

อสระและทำหนจำลองสามมต

4.ศกษาและวเคราะหประวตความเปนมา และรปแบบวธคดในการ

ออกแบบสถาปตยกรรมของสถานทตดตงผลงานจากเอกสารหนงสอวารสาร

ตางๆและขอมลภาคสนาม

5.กำหนดพนททตดตงผลงานและออกแบบประตมากรรมเพอตดตง

ผลงานโดยการทำแบบรางและทำผงจำลองสามมต

6.รวบรวมขอมลเพอนำมาทำแบบราง และสรางสรรคผลงาน

ประตมากรรมตามเทคนควธการทกำหนด

7.วเคราะหขอมลความสมพนธและสอดคลองทางกายภาพและบรบท

ตางๆของสถานทตดตงกบผลงานสรางสรรคโดยการศกษาจากผงจำลองสาม

มตทมการอาศยขอมลพนฐานประกอบในการอางอง

8.สรปผลการศกษาโดยอธบายประเดนความสมพนธความสอดคลอง

และขอคดเหนอนๆ ทเกยวของ และเปนประโยชนตอแนวคดและปจจยในการ

กำหนดรปแบบและวธการออกแบบตดตงผลงานประตมากรรมใหสมพนธและ

สอดคลองกบพนทในหองประชาสมพนธ ทางดานกายภาพและบรบทจากกรณ

ศกษาโครงการวทยานพนธน

การสรางสรรคผลงาน

การสรางสรรคและพฒนาผลงานจำเปนตองอาศยประสบการณการ

ฝกฝน และการคนควาอยางตอเนอง สงผลใหแนวทางการสรางสรรคม

พฒนาการทกาวหนาและมผลตอการเปลยนแปลงทจะเกดขนกบผลงานในชวง

เวลาตอไปถอไดวาในการไดรบประสบการณการเรยนการสอนในระดบปรญญา

มหาบณฑตเปนชวงเวลาแหงความเจรญเตบโตงอกงามของผลงานแนวความคด

และเทคนควธการโดยจำแนกแนวทางการสรางสรรคผลงานตามลำดบดงน

แรงบนดาลใจในการสรางสรรค

ในระหวางการศกษาผวจยไดทำการคนควารวบรวมเทคนควธการ

และสรางแนวความคดใหเกดเปนรปทรงศลปะทมเอกลกษณเฉพาะตวเพอการ

แสดงออกทเหมาะสมและมคณคาความงาม โดยไดแสดงขนตอนการคนควา

ดงตอไปน

ประสบการณการทำผลงานทมอทธพลตอแรงบนดาลใจ

จากการเรยนวชาออกแบบประยกตศลป(AppliedArtDesign)ไดทำ

งานประยกตศลปทมความหลากหลาย และไดออกไปสพนทสาธารณะเพอทำ

การศกษาฝกปฏบตศลปะกบสงแวดลอมในชวงทไปวงตะไครจงหวดนครนายก

82

ผวจยไดพบความเปนธรรมชาตระหวางนำกอนหนตนไมสงเลกพงพาสงใหญ

ประสานกลมกลนในธรรมชาต นำในลำธารทไหลผานกอนหน ซงเปนทยด

เกาะของตนไม ไดพดพาแรธาตมาตดกบกอนหนเพอตนไมจะดดซมซบแรธาต

ทำใหตนไมมความอดมสมบรณเจรญเตบโตผวจยไดสรางผลงานขนมา1ชน

คอการจดวางกงไมขวางตดกนไปมาบนผวนำใหมลกษณะเหมอนเสนตรงตด

กบพนทวางใหความรสกถงการปกปองสรางความรสกบรสทธใหกบแหลงนำ

จากการไดทำงานศลปะชดนนทำใหผวจยมแนวความคดในการพฒนา

รปทรงสามมต โดยใชเทคนควธการ การทำวาวไทย คอมการผกและการมด

ในการสรางรปทรงและอาศยหลกการการขนโครงสรางของเครองจกสานไทย

ใหมรปแบบโครงสรางทแขงแรงจากแนวทางการปฏบตงานศลปะซงอาจจะคด

ไดวานนเปนความคดเรมตนของการสรางสรรคผลงานดงนนผวจยจงไดทำการ

หาขอมลเพมขนโดยไปศกษาจากแหลงขอมลทมทงภาคทฤษฎและปฏบต

แหลงขอมล

จากการปฏบ ต งานจงไดศ กษาเทคนควธ การใหสอดคลองกบ

สรางสรรค ผวจยจงหาแนวทางการคนควาหาขอมลในสวนของเทคนควธการ

มลกษณะการทำงานเปน 2 ทางคอ การสมภาษณบคคลและการวเคราะห

โครงสรางเครองจกสานไมไผสรปไดเปนเนอหาโดยสงเขปดงน

1.วาวไทย

ผวจยไดศกษาเทคนควธการทำวาวซงไดรบการถายทอดจากกง1และ

จากความผกพน นงดกงทำวาวตงแตผวจยยงเลก จงนำเทคนคเหลานมา

ผสมผสานกบแนวความคด เพอสรางสรรคผลงานศลปะ โดยใชไมไผเปนวสด

พนฐานซงมคณประโยชนคอ

•ไมไผเปนสอกลางในการกอใหเกดปฏสมพนธกนระหวางมนษย

•ไมไผหางายและสรางคณประโยชนใหกบมนษยมากมายมหาศาล

• ไมไผมคณประโยชนแตกตางกนตามชนดสายพนธคนไทยนำไม

ไผมาใชประโยชนในชวตประจำวนตงแตนำมาทำทอยอาศยทำเครองจกสาน

เครองเรอน และนำหนอไมมาบรโภค ใชรากเปนยารกษาโรค ไผจงเปนไม

สารพดประโยชนทคกบวถชวตของคนไทยมาชานาน

2.เครองจกสาน

เครองจกสานเปนหตถกรรมพนบานประเภทหนงทชาวชนบทสราง

ขนเพอนำมาใชสอยในชวตประจำวนมรปลกษณะทเรยบงายและตรงไปตรงมา

ความเรยบงายดงกลาวนบวาเปนเอกลกษณและถอวาเปนความงามดวยในการ

สรางสรรคประตมากรรมไดใชแนวทางการขนโครงสรางของเครองจกสาน

รปทรงของเครองจกสานมความบรสทธ เนองจากชาวชนบทไดคดสรางขนโดย

ปราศจากความรดานการออกแบบ กลาวคอไดพจารณาของการใชสอยอนเกด

จากความประสงคในการใชงาน

1 กง ความหมาย คณป หรอ คณตา

83

จากการศกษาเทคนคการทำวาว และการ

วเคราะหการขนโครงสรางเครองจกสาน ทำใหผวจยไดม

แนวทางการสรางสรรคของตนเอง ดวยการเลอกใชไมไผ

ทหางายในทองถนของตนเองและผสมผสานกบแนวความ

คดทไดจากธรรมชาตไดมการคนควาดงตอไปน

3.แนวความคด

ผวจยซาบซงใจในคณคาและความหมายของความ

สมพนธในชวตซ งเกดขนจากการดำรงอยในธรรมชาต

บงเกดใหเป นชวงเวลาท น าประทบใจในการทำงาน

ศลปนพนธชดน ผวจยพยายามศกษาและสรางผลงานให

เกดความสงางาม และสงทสำคญทสดคอ “ความไมจรง

ซงสมพนธกนอยางลกซงกบปรชญาทางพทธศาสนาเรอง

ความเปนอนจจง“2ในความลกลบของธรรมชาตนนไมอาจ

พรรณนาไดอยางกระจางแจง แตสามารถเขาถงไดโดย

การจนตนาการจากนยตางๆ การสรางสรรคผลงานในชด

”โครงสรางอารมณจากธรรมชาต“ ไดรบความบนดาลใจ

จากรปทรงของธรรมชาต ผสมผสานกบการใชเทคนควธ

การการทำวาวไทยและใชการขนผลงานทศกษาจากการ

ขนโครงสรางเครองจกสาน โดยแสดงออกถงความรสก

ความผกพนกบสงทดงามทมพบในชวตประจำวน สราง

ความอบอนใหเกดขนในจตใจบวกกบความมมานะพยายาม

สรางสรรคผลงานทบงเกดขนจากความเพยร ความอดทน

ความต งใจและความกตญญตอการสบทอดความเปน

ภมปญญาชาวบาน บงบอกถงความสมพนธของสงตางๆ

ใหกอขนในธรรมชาตทสวยงาม

4.การทำแบบราง

เมอคนควาศกษาขอมลแลว ผวจยไดทำแบบราง

โดยอาศยรปทรงจากขอมลทไดไปศกษานำมาคลคลายเปน

รปทรงหลกในการทำแบบรางมหลายชนตองการทำใหเกด

ความสมบรณของหลกองคประกอบของรปทรง เพอเปน

สวนชวยในการขยายความหมายของงานเมอไดแบบรางท

ลงตวแลวผวจยนำไปขยายเปนงานจรงตอไป

5.วเคราะหเนอหาทางศลปะ

เนอหา คอ องคประกอบทเปนนามธรรม หรอ

โครงสรางทางจต เนอหาแบงเปนเนอหาภายในทประกอบ

ดวยสทรยภาพและเนอหาภายนอกคออารมณความรสก

ทเปนไปตามแนวเรองการสรางงานศลปนนความคดหรอ

อารมณทศลปนตองการแสดงออกนบเปนสงทสำคญทสด

เปนอนดบแรกแนวความคดในการทำงานจงเปนโครงสราง

ทางนามธรรมทศนธาตเปนสอทางสนทรยภาพทศลปนนำ

มาประกอบกนเขาใหเปนรปทรง เพอสอความหมายตาม

แนวเร องหรอแนวความคดตามจดม งหมายดงน นการ

วเคราะเนอหาทางศลปะกแบงอธบายไวดงตอไปน

5.1 เนอหาทางรปทรง

เนอหา คอ องคประกอบทเปนนามธรรม หรอ

โครงสรางทางจต3 การสรางรปทรงจากทศนธาตตางๆ

อยางมเอกภาพในผลงานศลปะนพนธชดน ผวจยมความ

ประทบใจกบเทคนควธการทำวาวไทยและเครองจกสานซง

เปนเทคนคแสดงถงเอกลกษณความเปนไทย ไดสนอง

อารมณใหเกดรปทรงทแสดงความร สกถงการปกปอง

คมครองดแลระหวางความสมพนธของรปทรงประตมากรรม

ภายในและภายนอกใหเกดความอบอน ความเชอมโยงถง

ความดงามซงเกดจากสต สมาธ และปญญา จากการ

สรางผลงานประตมากรรมดวยมอสองขาง ไมทกเสนผาน

การเหลา จดทกจดผานการมด ดวยมอและความมมานะ

อยางตงใจ เปรยบเสมอนใหความเปนจตวญญาณของ

ภมปญญาชาวบาน ซอนตวอยในรปทรงประตมากรรมท

แฝงความรสกความดงามความชำนาญทเกดจากชวงเวลา

ใหเห นความเปนว ฒนธรรมพ นบ านมาสรางผลงาน

ประตมากรรมประยกตรวมสมย

5.2 แนวเรอง

การสรางสรรคศลปะท ใชความบนดาลใจจาก

รปทรงธรรมชาต โดยใชรปทรงผก ผลไม และดอกไมมา

สรางสรรคทำใหผวจยไดเขาไปศกษาความเปนธรรมชาต

มากยงขน รปทรงธรรมชาตมความงดงาม แฝงไปดวย

ความสมพนธระหวางภายในและภายนอกสรางความอดม

สมบรณจากการปกปองดแลซงกนและกนดวยแนวเรองท

มความสลบซบซอนทางธรรมชาตแลวกไดเทคนควธการ

จากการผสมผสานของเทคนคภมปญญาชาวบาน ทำให

ผลงานออกมามความแปลกจากประตมากรรมท วไป

โดยใชเทคนควธการงายๆ แสดงออกจากแนวเรองงายๆ

ดวยการอาศยรปทรงทเรยบงายและผสานความหมนเพยร

2 ปตวรรธน สมไทย, วจารณเรอง งามตามแบบญปน,โดย นนทชญา มหาขนธ, The Beauty of ไมเปนไร(27 พฤศจกายน - 29 ธนวาคม 2548) : 4 – 5.

3 ชลด นมเสมอ, องคประกอบศลป, พมพครงท 5(กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2542), 19.

84

จงทำใหผลงานมเอกลกษณทางพนบาน แตมความนาสนใจเพราะเมอมาส

สายตาแลวกมความรวมสมยและสามารถสะทอนเนอหาทางรปทรงไดอยางด

5.3 รปแบบวธการสรางสรรค(ทศนธาต)

ผวจยสรางผลงานประตมากรรมโดยอาศยเสนเปนทศนธาตเบองตน

ใชความเปนเสนประสานกนเกดเปนรปทรงทมปรมาตร อาศยการขนรปทรง

ดวยวธการขนรปทรงดวยวธการของเครองจกสานใหมความหลากหลายในการ

ใชเสนเสนโคงนอยๆใหความรสกสบายเลอนไหลตอเนองมความกลมกลน

ในการเปลยนทศทางนมนวลเคลอนไหวชาๆสลบกบเสนโคงแคบๆทเปลยน

ทศทางอยางรวดเรวรวมกบเสนโคงกลมทมความตายตวไมมการเปลยนแปลง

และใหเปนเสนโคงทมระเบยบมากทสด ผสมผสานกบเสนตรงทเตมเตมกบ

พนทวางทเกดจากการตดกนของเสนโคงดวยการศกษาวธการของการทำลอบ

ตางๆ ทมไมวงเปนเสนตรงในการนำมาใชกนำมาตดใหเตมบรเวณชองวาง

กอเกดเปนรปทรงใหญทแขงแรงเสนตรงเลกๆทเปนเสนตงทนำมาใชใหความ

สมดล มนคง แขงแรง พงขน ทศนธาตทเกดขนจากการสรางสรรคผลงาน

ประตมากรรม หลอหลอมใหเกดเปนนยยะตรงตามแนวความคดในการศกษา

คนควา การทำงานดวยวธการทำวาวไทย และเครองจกสานจนเกดเปนผลงาน

ประตมากรรมแบบพนถนทมความรวมสมย

บทวเคราะหบทสรปและการสานตองานวจย

ผลจากการเรมทำวทยานพนธน ผวจยซงมความสนใจทางดานวธการ

การทำวาวไทยจากผเปนกงไดรบรเกยวกบกลเมดเคลดลบตางๆมามากมาย

และไดมาสรางรปทรงประตมากรรมทเปนผลจากการศกษาคนควาเกยวกบวธ

ขนโครงสรางแบบเครองจกสานไทยตางๆ ทำใหเกดวธการสรางสรรคทเปน

แบบเฉพาะตวขน จากนนกเขาไปศกษาคนควาเกยวกบแนวเรองทสนใจ คอ

ความเปนสาระจากธรรมชาต คอ การสมพนธระหวางธรรมชาต การปกปอง

คมครองดแลใหเกดอารมณความอบอนใจ เกดเปนแนวคดแลวนำสงตางๆ

ดงกลาวมาผสมผสานกน เกดเปนผลงานประตมากรรมสรางสรรค ทสอสาร

ไดตามวตถประสงค และความตงใจขนตอนตอมาของการปฏบตงานคอการ

ศกษาวเคราะหสถานทเพอการประยกตผลงานเขาไปใชตดตง โดยผวจยได

เลอกสถานททเหมาะสมคอ โรงแรมหวหน มารออท รสอรทแอนดสปา ดวย

การผสมผสานกนระหวางการออกแบบทเปนลกษณะอาคารขนาดใหญผสม

กบวฒนธรรมความเปนไทย และโรงแรมเนนใหการดแลเอาใจใสลกคา เกด

ความอบอนใจฉะนนการประยกตผลงานทมแนวเรองในโครงสรางของอารมณ

จากธรรมชาต จงชวยสรางความสมบรณกบการตกแตง สถานทใหมทงความ

สวยงามความหมายและความเปนเอกลกษณของโรงแรมเพอผลทผใชบรการ

ในสถานทจะไดรบทงการผอนคลายทางกายและทางใจไปพรอมๆกนโดยการ

เรมออกแบบผลงานสรางสรรค ทสอดคลองกบการตกแตงภายในของสถานท

ผวจยใชความแตกตางใหเกดความสอดคลองคอ จากลกษณะสถาปตยกรรมท

85

มพนผนงทบและไมมชองกบตรงกลางโถงเปนโคมไฟแขวนทดสะดดตาผวจย

ไดนำประตมากรรมทเนนโครงสรางเขาไป ทำใหผนงและหองทมความทบ กบ

มความโดดเดน เกดความเบา และผอนคลาย ไปในทางดงามได ดวยการ

พจารณาใหเหนถงธรรมชาตของรปทรงทเกดขนโดยอารมณผลงานจงสามารถ

แสดงความรสกอบอนภายในได เพอการสมฤทธผลทางวตถประสงค การ

วเคราะหเลอกสรรผลงานตดตงจงทดลอง ปรบเปลยน แกไข ผลงานและการ

ตดตงใหเหมาะสมอยางทสดในแตละจดทกำหนดไวสามารถดำรงแนวความคด

ทเนนความเปนวฒนธรรมไทยและความดงาม

หลงจากกระบวนการสรางสรรคดำเนนมาถงบทสรปผวจยไดทบทวน

และพจารณาขอมลทงหมดจงพบถงขอจำกดดานรปแบบของผลงานทผวจย

สรางสรรคคอมรปทรงทออกมาเปน3มตและใชกรรมวธทเกดขนจากการ

ประยกตเทคนคการทำวาวไทยและเครองจกสาน ทคดแบบภมปญญาชาวบาน

เปนขอกำหนดในการออกแบบซงเปนไปตามความถนดในเชงสรางสรรคผวจย

เลงเหนความสำคญของกรรมวธอนๆทางศลปะในการตดตงนำมาผสมผสาน

ใหเหมาะสมกบการออกแบบทสามารถถายทอดแนวความคดตามวตถประสงค

ได จะเปนความหลากหลายทสงเสรมใหการประยกตศลปะกบสถานทนนได

เขาถงบคคลหรอผใชสถานทไดงายขนซงนบเปนความสมบรณของการผสาน

ศลปะกบการดำเนนชวต

สงสำคญทสดทเปนหวใจสำคญของการวจยชดนคอ ผวจยเรยนร

เทคนควธการดวยสงๆ หนง ซงคอไมไผ และเปนเทคนควธการทชาวบานใน

ละแวกหมบานใชในการประกอบอาชพประมงเชนการมดการผกกจงกลบมา

ทหมบานตนเองและออกแบบฝกใหชาวบานมงานทำ เพราะปจจบนพลงงาน

ลดนอยลง นำมนทใชในการทำประมงกมราคาสง จงใหลกหลานเขามาฝกทำ

ผลตภณฑกนแรกๆกเรมจากศนยไปฝากขายกบบรษทแหงหนงและกออกมา

ทำการตลาดดวยตนเอง

ผวจยคดวาสงทจะทำใหผลงานมราคาและสามารถทจะทำการตลาด

ในเมองไทยและตางประเทศคอการเรยนรเทคนคการออกแบบทมความเขาใจ

ประวตศาสตรศลปะและสนทรยศาสตรแบบเขาเสน และมพนฐานการเรยนร

วสดทใชเปนหลกในการสรางสรรค และทสำคญจำเปนเปนทสดคอ การฝก

บคลากรทจะมารองรบความคดเพราะการทำงานในความสามารถของตนจำเปน

ทจะทำไดแคททำได และตองคยกบลกคาใหเขาใจตรงกน เหมอนการทะเลาะ

กนกอนกอนทงานจะสำเรจเพราะอาจจะพดไมออกถาผลลงเอยมนผดคาด

จากพนฐานการวจยครงน ผวจยเหนวาควรมการทำงานระยะตอไป

โดยเสนอแนวทางการสรางสรรคผลงานใหเหมาะสมกบสถานท ขนาด การ

ใชงาน และรปแบบของการตกแตงแมกระทงยคสมย ทสำคญอกประการคอ

การรจกตนเองและเขาใจในสงทเราพอจะทำได พยายามใหมพนฐานทมนคง

พยายามเหยยบพนดวยขาทมนคง แลวคอยกาวตอไปดวยความระมดระวงและ

ไมประมาท

86

87

โครงการออกแบบศลปะภาพพมพเพอตดตง”เดอะสปา”เรอง”ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ”สรรพจนมาพบสข

บทคดยอ

โครงการออกแบบศลปะภาพพมพเพอตดตง “เดอะ สปา” เรอง

“ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ” พจารณาหาความสำคญของการตดตงงาน

ศลปะในสถานท “เดอะ สปา” แตละสวนทมภาพประดบเดมตดตงอย โดย

พจารณาวเคราะหขอดคอมสดสวนทพอเหมาะกบพนทและตำแหนงทตดตง

เหมาะสมสำหรบพนทแตละสวน ขอเสย คอ รปแบบของภาพประดบเดมเปน

การคดลอกจำลองรปของศลปะแบบเขมรมา และขาดความประณตในผลงาน

จงทำการออกแบบผลงานจากแนวคดการตกแตงสถานท ผสมกบแนวคดใน

การสรางสรรคทสงเกตธรรมชาตและเรยนรหลกธรรมแสดงออกเปนผลงาน

ภาพพมพตะแกรงไหมใชรปทรงหนสวนตางๆทผพงตามกาลเวลาของปราสาท

หน มาจดวาง จนตนาการ สรางสรรค เปนผลงานทแสดงความรสกสงบ

ภายในใจ มรปแบบกลมกลนกบสถานท ดวยการออกแบบตดตงผลงานกบ

พนทสวนตางๆ ใน “เดอะ สปา” โดยเลอกการตดตงในตำแหนงเดมทมภาพ

ประดบอยกอน แลวทดลองออกแบบสดสวนของภาพผลงานทจะมความ

เหมาะสมกบผนงนนๆ กำหนดเลอกแลวจำลองภาพผลงานทเหมาะสมแบบ

ตางๆ พจารณา วเคราะห หาผลงานทตดตงแลวมความเหมาะสม กลมกลน

สงเสรมใหสถานทมความสมบรณทงความสวยงาม และคณคาในความหมายท

ผลงานศลปะแสดงออก สรางความรสกใหผใชบรการผอนคลายรางกาย

ผอนคลายจตใจผอนคลายชวตและดำเนนตอไปอยางเปนสข

Abstract

Thisthesis,“InnerPeaceofMindwithNature”,projectgraphic

workinstalled“TheSpa”,consideredtheimportanceofinstallationof

artworkin“TheSpa”thatwereexistinginstallationbyconsideration

analysis.Advantagepointis“thereisproportioncompliedwithareas

andinstallationpositionisproperlyforeacharea”.Disadvantagepoint

is“thetypeofexistingpictureswerecopiedamodelartofCambodia

andlackelaborationofartwork.So,thecreateddesignofartworkwill

bemadefromtheconceptofplacedecorationblendingwiththeconcept

Inner Peace of Mind with Nature,project graphic work installed “The Spa”

วทยานพนธสาขาวชาประยกตศลปศกษา ปการศกษา 2546 บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศลปากร

88

of creation, to observe nature and learn the

teachingoftheBuddhaandexhibitasaprinting

picture of silk screen. Using parts of stone

form castle arranged with imagination

andcreationtoexpresstheimpressionofpeacein

mindandhaveamodelthatharmoniousinplace

by design, installation of artwork in any part of

areain“TheSpa”.Byselectedinstallationwiththe

positionofexistingpictureexperimentwithdesign

ofproportionpicturecompliedwiththewall,selected

andcopiedamodelofartworkpicture,considering

andanalyzingtofindproperlyartworkforinstallation,

harmoniousandsupporttheplacetohaveperfect

beautyandvalueinmeaningofartwork.Itgenerate

thefeelingofrelaxationinbody,inmind,inlifeand

happinesstocustomers.

ความเปนมา

การดำเนนชวตในโลกปจจบน สภาพแวดลอม

และการทำงานทำใหรางกายและจตใจเหนอยลาซงแตละ

คนกมวธคลายเครยดตางกนไป ตงแตนอนหลบ ดหนง

ฟงเพลง เลนกฬา และยงมการพกผอนอกแบบหนงเปนท

นยมคอการสมผสบำบดกบการบำบดดวยกลนทสามารถ

ทำเองทบาน หรอไปสถานทใหบรการอยางครบวงจร ท

เรยกวาสปาสงเหลานกเพอสรางสมดลใหแกรางกายและ

จตใจ

สปาในแตละท มการใหบรการคลายๆ กน จะ

แตกตางทรายละเอยดบาง แตสวนทสำคญของสปา คอ

ตองเปนสถานทมความสงบ ความสวยงาม เปนสวนเรม

สรางความผอนคลายทางสายตา และจตใจกบผมาใช

สถานท ในสปาแตละทมการตกแตงทสวยงามตามแนวคด

เพอสรางเอกลกษณ จดสนใจ ทมเฉพาะในสถานทนน

รายละเอยดในการตกแตงลวนสรางใหเกดความสมบรณ

ของความงามทางสายตาตอผใชบรการ การตดตงผลงาน

ศลปะเขาไปในการตกแตงอยางเหมาะสม นบเปน

รายละเอยดหนงทมความสำคญตอสถานท ยงเปนการ

สรางสรรคผลงานอยางสอดคลอง คำนงถงสถานทกบ

ตำแหนงทตดตง คณคาในผลงานจะแสดงทงแนวคด

ความหมาย รปแบบ สรางความสมบรณตอสถานทใหม

ความสวยงาม และการสอความหมายจากผลงานศลปะ

เปนการสงเสรมซงกนและกนทสงผลตอผมาใชสถานท

ดง“ทฤษฎแพทยตะวนออกเชนอนเดยจนญปนและ

ไทยเชอวาการทำงานของใจและกายนนมความเกยวเนอง

สมพนธกนอยางแยกไมออกเมอมอะไรกระทบใจรางกายก

จะเกดการเปลยนแปลง และในทางตรงขามกนเมอเกด

อะไรขนกบรางกาย จตใจกจะไดรบผลอนนนดวย” เมอ

รางกายมความสขสบายใจยอมมความสขสบายดวยหรอ

เมอใจมความปตสขรางกายกไดรบผลเชนเดยวกนเปนการ

เกอหนนทเกดขนไดโดยการศกษา เลอกสรร จนตนาการ

และออกแบบหาความลงตวระหวางผลงานกบสถานท

การประยกตผลงานภาพพมพ เพอตดตงภายใน

“เดอะสปา” โรงแรมฮลตนหวหนรสอรท แอนด สปา

กหวงผลเชนเดยวกน สรางความเกอหนนระหวางผลงาน

กบสถานทคอสถานท“เดอะสปา”เปนสถานททมงให

เกดความสบายผอนคลายแกประสาทสมผสทง 5 ของ

มนษยไดแกรปรสกลนเสยงสมผสดวยวธการ

ธรรมชาตบำบด เมอผมาใชบรการเกดความสบายแก

รางกายจตใจมความสงบเบกบานการสอสารความหมาย

ในผลงานตอผใชสถานท ทชมผลงาน ยอมเปนการงาย

ตอการทำความเขาใจ เมอตงใจพจารณาความหมายใน

ผลงานทมแนวคดทส อเร องความสขสงบในใจทไดจาก

หลกธรรมชใหเหน แนวทางสรางความสขแทของจตใจ

เปนการสรางความผอนคลายทตรงตอจตใจ นบเปน

ความสมบรณของการบำบดทงกายและใจ ทเกดจากการ

ประยกตผลงานกบสถานทใหมเอกภาพทงความงามและ

ความหมาย

วตถประสงค

เพอออกแบบสรางสรรคผลงานภาพพมพ เรอง

“ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ”ตดตงภายใน“เดอะสปา”

โดยมสาระสำคญเร องความสขสงบภายในทไดรบจาก

การพจารณาธรรมชาตใหเขาใจถงหลกธรรมการแทนคา

อารมณความรสกถายทอดออกมาผานรปทรงหนทอยใน

สภาพแวดลอมทมความเปนธรรมชาต มความสอดคลอง

กบการออกแบบตกแตงของสถานท ทตองการบรรยากาศ

สงบ สบาย อกทงผลงานยงสงเสรมสถานทในเรอง

ภาพลกษณเมอผชมงานพจารณาเขาใจถงแนวคดของงาน

ทตดตงอยในสถานทแสดงใหเหนถงความเอาใจใสในทก

รายละเอยดของสถานทและบรการทมงเสรมสรางความ

ผอนคลายสบายทงตอรางกายและจตใจ

89

วรรณกรรมกรอบแนวความคดทฤษฏทเกยวของ

1.แนวคดการออกแบบและบรรยากาศของ“เดอะสปา”

แนวคดของ“เดอะสปา”มาจากปราสาทเขมรโบราณเปนภาพทม

ลกษณะวากาวเขาไปแลวจะพบพนไม ผนงหนทรายศลปะเขมร โทนสอบอน

สวาง มสขาว สนำตาลแดง เพราะการแสดงอดตเหมอนเปนการหยดเวลา

ชวขณะนนเขากบความเปนสปาคอสงบนงและความงดงามในศลปะตกแตง

สรางความผอนคลายเปนการใชรปธรรมและนามธรรมแสดงออกมาผานการ

ตกแตง

จดเดนดานสถานทของ“เดอะสปา”คอ เพดานทสงในสวนตอนรบ

เพอใหผทเขามารสกโลง สบาย ผอนคลาย ไมอดอด และการทอยชนบนตอง

เดนขนบนไดมากจะไดความรสกตงแตเชงบนไดแลวจะกาวขนสความนงสงบ

ผดกบขางลางทวนวาย

หลกของสปาทดคอสมผสทงหาตองครบอยทองคประกอบแวดลอม

โดยรวม คอ สถานทโปรงสบาย มแสงสวางพอประมาณทกหองออกแบบให

มลกษณะนนดวยการใชหนาตางกระจกแลวมมานบงตา มเสยงเพลงคลอเบาๆ

เพลงทเปดขนมาใหมเปนพเศษ เปนเพลงทบรรเลงดวยเครองดนตรโบราณ

ผสานกบเสยงธรรมชาตฟงแลวทงเพราะและผอนคลายมการจดนำมนหอมไว

ตลอดเวลาเปนกลนออนๆของสมนไพรทใหความรสกผอนคลายทวทงบรเวณ

2.แนวคดทมอทธพลตอการสรางสรรค

แนวคดจากธรรมชาต

ธรรมชาตและสภาพแวดลอมเปนทมาของแรงบนดาลใจ เปนแหลง

ขอมลและเปนสอแสดงความคดทสำคญ สำหรบการสรางสรรคผลงานของ

ศลปนตงแตอดตจวบจนปจจบน สำหรบขาพเจาธรรมชาตมความยงใหญ

อศจรรยและความจรงแทอยในตวเอง ถงแมจะเพยงตนไมเลกๆ แมลงตวนอย

หรอสงทตามองไมเหนเชนสายลมแสงแดดอากาศรอนหนาวธรรมชาตท

สมบรณนนตองประกอบดวยปจจยมากมาย แตกอยภายใตกฎธรรมชาต คอ

“สงทงหลายมความสมพนธเนองอาศยเปนเหตปจจยสอตอแกกนเปนกระแส”

(ปฏจจสมปบาท)และลกษณะไมเทยงเปนทกขเปนอนตตา(ไตรลกษณ)

ถาเราตงใจพจารณาเราจะเหน ความสวยงามทแฝงดวยหลกธรรมอย

ในทกสวนของธรรมชาต สำหรบขาพเจาความประทบใจในธรรมชาตนนมอย

มากมายทกอยางลวนมเรองราว ความงามในตวเองแตธรรมชาตสวนยอยสวน

หนงทสรางความประทบใจเปนพเศษ คอเหลากอนหนทงเลกและใหญ ดวย

ลกษณะในตวของมนเองแลวมความงามในรปทรงพนผวมความเฉพาะตวและ

เมออยในสภาพแวดลอมตางๆกนเชนบนดนบนพนทรายบนพนหญาในปา

ในนำเปนภเขาหนเปนสงกอสรางเหลาหนกดำรงอยรวมกนกลมกลนเปรยบ

เสมอนสจจะธรรมสำหรบการดำเนนชวตทเราสามารถเรยนรไดจากสภาวะ

ธรรมชาตเหลานน

จากขอพจารณานทำใหเกดแนวคดในการนำรปปรากฏจากธรรมชาต

ยอยๆ (รปทรงของหน) สวนนกบการสรางสภาพแวดลอมทเหมาะสมสมพนธ

90

กนในการใหคาความหมายตามเจตนา เปนสงแสดงความ

รสกภายในของขาพเจาปรากฎเปนงานศลปะทแฝงไวดวย

หลกธรรมจนตนาการและความคดความรสก

แนวคดจากงานจตรกรรมจน

จน เปนตนตำรบของจตรกรรม สนำ สหมก

ทมชอเสยงมาแตโบราณกาลโดยเฉพาะภาพเขยนเกยวกบ

ธรรมชาต “คณสมบตพเศษทชางและศลปนจนแสดงให

โลกเหน ดงเชน แสดงอารมณและความรสกจากมองภาย

ในใจความงามอนซอนเรนความเฉลยวฉลาดอยางถอมตน

จนดคลายกบเปนความรบรทเรนลบเพราะความละเอยด

ออนอยางประณต ลวนแสดงออกอยางชดเจนในผลงาน

ศลปกรรมของชาวจน” ซงเปนผลงานทมลกษณะเดนไม

เหมอนใครและไมมใครเหมอน

ขาพเจามความประทบใจในคณคาของจตรกรรม

จนน ต งแตสมยศกษาระดบมธยมจากหนงสอศลปะจน

จนเมอไดศกษาศลปะตะวนออก(HistoryofEasternArt)

จงเร มมความเขาใจในหลกปรชญาทศลปนปราชญจน

สรางผลงานและมาศกษาเพมเตมจากหนงสอจงทราบวา

คำสอนจากลทธตางๆ เชน ขงจอ เตา และพทธศาสนา

มความสำคญตองานศลปกรรมจนอยางมาก ดวยหลกคำ

สอนในแตละลทธหรอศาสนาทมงการใชชวตทมคณธรรม

เขาใจวธทางธรรมชาต ศลปกรรมจงแสดงคณคาแหง

ธรรมชาตออกมาไดอยางลกซง

ลกษณะเรองราวในภาพทศลปนปราชญจนนยม

เขยนคอ ภาพธรรมชาตตงแตภาพทวทศนทกวางใหญ

ภาพเหตการณภาพคนภาพสตวและภาพตนไมดอกไม

หรอภาพหนนง ดวยประวตศาสตรทยาวนาน รปแบบ

ผลงานมความหลากหลายมากมายเพราะมการพฒนา

ตอเน องมาโดยตลอดสรางความเฉพาะตวในแตละยค

สมย ขาพเจาเองมความสนใจเปนพเศษ ทภาพตนไม

ดอกไม ภาพสตว และภาพหนนง เพราะเปนสงทพบเหน

ไดในชวตประจำวน เปนความประทบใจและเกดเปนความ

นบถอตอศลปนในการนำเสนอแงมมตางๆทเปนธรรมชาต

ธรรมดาๆ ใหปรากฏเปนศลปกรรมทมลกษณะเฉพาะ

โดดเดน อนเปนผลจากความลมลกละเอยดออนของผ

สราง สามารถแสดงสจจะธรรมของสรรพสง โดยการ

จดสรรองคประกอบ รปทรง ส พนทวางทสมพนธงดงาม

เปนความอศจรรยท เปนตนแบบสำหรบขาพเจาในการ

ซมซบ เรยนร เพอพฒนาการสรางสรรคผลงานใหม

คณภาพและคณคาตอไป

แนวคดจากหลกธรรม

การศกษาหลกธรรมของขาพเจาเรมจากการอาน

ตอมาไดสงเกตวาในการตงชอผลงานของศลปนไทยรวม

สมยสวนหน งนยมนำคำศพททางพทธศาสนามาต งช อ

ผลงานอาทเชนสงสารวฎ,ไตรลกษณ,วฏสงสาร,นพพาน

และอนๆซงทำใหขาพเจาเกดความอยากรความหมายของ

คำเหลานจงเรมคนควาหาคำตอบและกระตนใหสนใจทจะ

ศกษาคนควายงขนไปอก จงเรมยอนมาศกษาและสนใจใน

อรยสจสทมกจะอยในบทเรมตนหรอบทแรกๆในหนงสอ

ธรรมะขนพนฐาน

อรยสจส พระพทธเจาไดทรงกลาวถงธรรมชาต

ของทกข สาเหตแหงทกข ความดบทกข และวธการซง

มนษยจะบรรลถงความดบสนทแหงทกขไดโดยความ

พยายามของตนเอง “ผทแจมแจงในอรยสจ ยอมสามารถ

กำจดศตรภายนอกนน อยางนอยทสดกเบาบางลงเพราะ

บคคลเชนนนยอมไมกอศตรกบใครไมมเวรมภยกบใครจะ

มแตผอนตงตนเปนศตรกบทานเองแตทานหาเปนศตรดวย

ไม ความรสกวาไมมศตร เปนความปลอดโปรง แจมใส

เปนความสขทเหนไดในปจจบน” ความเขาใจเบองตนนสง

ผลใหขาพเจามความเขาใจตนเองมากและเรมเขาใจถง

เหตและผลของสภาวะรอบๆตวดวย

ไตรลกษณ เมอศกษาอรยสจสแลว หลกธรรม

พนฐานทสำคญอกหลกหนง คอ ไตรลกษณ เพราะ

“ไตรลกษณเปนทศนคตซงนำจตกาวไปสระดบทหยงถง

โดยยากเมอบคคลเรมดำเนนชวตตามทางสายกลาง เขา

เรมดวยทศนคตทงสามน และในความบรรลผลสดทาย

ปลายทางพระไตรลกษณกจะชำระจตของเขาใหหมดจด

จากตณหาทงหลาย”ไตรลกษณแปลวาลกษณะ3ประการ

บางทเรยก สามญลกษณะ แปลวาลกษณะสามญ หรอ

ลกษณะทวไปของสงทงหลายกลาวคอสงทงปวงเปนสงท

มปจจยปรงแตง สงทเกดขนอยกบเหตปจจย ยอมตกอย

ภายใตกฎหรอเงอนไข3ประการอนจจา-ความไมเทยง

ไมยนถาวร,ทกขตา-ความทนไดยาก,อนตตา-ความ

ไมใชตวไมใชตนทง3ประการนเปนสภาวะธรรมเปนกฎ

ธรรมชาตในธรรมนยามสตร พระพทธเจาทรงแสดงอยาง

ตรงไปตรงมาวา “กฎธรรมชาตอนนเปนธรรมชาตคอ

กำหนดแหงธรรมดา ซงเปนเชนนน ไมวาพระพทธเจาจะ

แสดงอบตขนหรอไมเสดจอบตขนกตามธรรมนยามนนคอ

91

สงขารทงปวงไมเทยง สงขารทงปวงเปนทกข และธรรมทงปวงเปนอนตตา

พระพทธเจาเปนเพยงผตรสร เมอทรงร แลวกทรงบอกแสดงบญญต เปดเผย

จำแนกและทำใหงายขน” การสรางความเขาใจทจรงแทของธรรมชาตรอบตว

และธรรมชาตตวเอง การเรยนรจกทนจตใจของตน พฒนาจตใจของตน รวม

โลกและธรรมเปนอนหนงอนเดยวกน ผสานกลมกลนกนเปนชวตประจำวน

ความสขสงบตองบงเกดขนดวยตามเหตและปจจย

แนวคดจากหลกธรรมททำใหภายในจตใจรสกถงความสขสงบถงแม

ยงไมบรรลถงหลกธรรมอนสงสด แตเปนการเรมตนเรยนรและปฏบตใน

แนวทางทดตอตนเองจงเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงานทส อถง

ความจรงแท ในหลกธรรมทนำความสขสงบมาสผศกษาและปฏบต โดยใชสอ

จากสภาพแวดลอมเปนตวบอกกลาวถงสจจะธรรม ททกอยางตองเปนไปตาม

กฎธรรมชาตดำรงคอยภายใตกฎนน ฉะนนความเขาใจในกฎธรรมชาตจงทำให

การดำเนนชวตในสภาวะใดกอาจพบความสขสงบไดทงนขนอยกบความเขาใจ

อยางแทจรงของบคคลนนๆ

แนวคดจากผลงานภาพพมพของวชรวงศวฒนอนนต

ขาพเจาสนใจตดตามงานศลปะของศลปนไทยทงจากหนงสอสจบตร

หรองานประกวดศลปกรรมถาเปนศลปนทมชอเสยงสรางงานมาเปนระยะเวลา

นานขาพเจาตองคนหาหนงสอตางๆ เพอศกษาผลงานในอดตของศลปนทาน

นนๆทกครงทคนหนงสอสจบตรงานแสดงศลปกรรมแหงชาตยอนไปหลายๆป

ขาพเจามกจะพบกบงานศลปะทศลปนไดรบรางวลในชวงนน แตในระยะหลง

ไมมผลงานออกมาสสาธารณชน ผลงานทพบของศลปนทานหนงทขาพเจา

ประทบใจ คอ งานของ วชร วงศวฒนอนนต เปนผลงานภาพพมพโลหะ ชด

”ความสงบ” ซงไดรบรางวลในงานศลปกรรมแหงชาตครงท 24 ผลงานของ

ศลปนชวนใหรสกถงความเงยบสงบลกลบมกลนไอความเปนไทยและทสำคญ

คอเปนการนำเสนอพทธปรชญาผานรปแบบผลงาน จากนนขาพเจาจงเรม

คนควาหาขอมลเพอใหทราบถงความคดในการสรางสรรคผลงานของศลปน

จากเอกสารศลปนพนธและวทยานพนธของวชรทบนทกกระบวนการทางความ

คดและการสรางสรรคอยางละเอยดใหขาพเจาศกษา

วชร มแนวคดในการสรางงานจากประสบการณทผกพนกบศาสนา

ตงแตวยเดกจนโต ปลกฝงใหยดถอในหลกธรรมะเพอใหสภาวะจตใจเปนสข

และดวยสภาวะจตใจนเองเปนสงบนดาลในใหวชรมศรทธาทจะสรางสรรคงาน

ในแนวพทธปรชญา โดยเนนเรองภาวะจตแหงความสงบและสอทแสดงออกซง

ความคดวชรใชธรรมชาตทประกอบดวยดอกบวตนบวและชวตของพชนำกบ

บรรยากาศของสระบวกบทวทศนของทงนา ดวยดอกบวเองกเปนสญลกษณท

เกยวของกบพทธศาสนา บรรยากาศทมสภาพแวดลอมธรรมชาตกแสดงถง

วฏจกรชวตตามหลกสจจะธรรมและสอความสงบตามทวชรตองการ

จากการศกษางานของวชรสงทมอทธพลตรงตอขาพเจาคอ วธคดใน

การสอความสงบจากจตใจทเปนนามธรรมใหปรากฎโดยใชธรรมชาตเปน

เครองแสดงอกทงการเชอมโยงความคดตางๆประกอบเขาดวยกนและอธบาย

92

ไดอยางกระจางใหเขาใจถงกระบวนการทางความคดและ

พฒนาการทางรปแบบเทคนควธขอเขยนของวชรจงมสวน

ชวยใหขาพเจาพอจะเรยบเรยงความคด และสรางวธ

อธบายสงทรสกอนเปนนามธรรมทยากตอการถายทอดให

เปนคำพดหรอตวอกษรได

ระเบยบวธวจย/ผลการวจย

1.วธการออกแบบผลงานภาพพมพ เรอง

“ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ” ใหมความสมพนธ

สอดคลองกบ“เดอะสปา”

“เดอะ สปา” เปนสถานทใหบรการเพอการ

ผอนคลายของประสาทสมผสทงหาคอรปรสกลนเสยง

สมผสดวยสถานททสวยงามบรการดวยอาหารเครองดม

เพอสขภาพ นำมนหอมระเหย บรรยากาศเงยบสงบ และ

การนวดดวยวธตางๆ องคประกอบสงหนงคอความสวยงาม

ของการตกแตงภายในของ“เดอะสปา”โดยทผออกแบบ

มแนวคดในการตกแตงสถานท ใหมความอลงการและ

งดงามของมตปราสาทเขมรประสานกบลกษณะของมต

รวมสมย ดงนนศลปะเขมรจงเปนตนแบบสำหรบการ

ออกแบบของทกสวนใน“เดอะสปา”นบตงแตภาพประดบ

ฝาผนงของ “เดอะ สปา” เปนภาพจำลองนนตำเลยนแบ

บศลปะเขมร ตกแตงอยทวบรเวณ คณคาในภาพประดบ

จงเปนเพยงการเลยนแบบทสรางบรรยากาศแบบปราสาท

เขมรใหกบสถานท

ในการออกแบบผลงานภาพพมพเรอง“ธรรมชาต

สอความสขสงบในใจ”เพอตดตงใน“เดอะสปา”โรงแรม

ฮลตน หวหน รสอรท แอนด สปา ขาพเจาจงตองการ

ออกแบบสรางสรรคผลงานทยงคงความรสกถงกลนอาย

แบบศลปะเขมร และสามารถสอแนวคดจนตนาการของ

ขาพเจาใหสมพนธเปนเอกภาพ เพอใหมความสอดคลอง

และสงเสรมซงกนและกนระหวางผลงานกบสถานท

ขนตอนการสรางสรรคผลงาน

1.แนวความคดในการสรางสรรค

ตองการสอความรสกนงสงบภายในใจทไดรบ

จากการเรยนรหลกธรรมผานการพจารณาธรรมชาตตางๆ

รอบตว โดยแสดงออกผานรปแบบทไดรบอทธพลจาก

สภาพบรรยากาศ”เดอะสปา”ทมกลนอายของศลปะและ

สถาปตยกรรมเขมร

2.การกำหนดเนอหาทางรปทรง

ใชรปทรงเหมอนจรงทเลยนแบบชนสวนตางๆ

ของปราสาทหนเปนรปทรงหลกและรปทรงรองในลกษณะ

รปทรงรองจดวางบนรปทรงใหญ และมสวนทคลายเงา

สะทอนของรปทรงทงสอง แสดงความเชอมโยงซงกนและ

กนทแสดงความนงสงบของการจดวาง พนผวของรปทรง

แสดงความเปนวสดจากธรรมชาตคอหนแตเปนหนทผาน

การประดษฐของมนษยแลว สและบรรยากาศแสดงชวง

เวลาของความรสกทผสมผสานกนในแตละชวงเพอใหเกด

เปนเอกภาพในผลงานและกลมกลนกบบรรยากาศของ

สถานทดวย

3.การกำหนดเนอหาทางเรองราว

เนอหาทางเรองราว คอ “องคประกอบทเปน

นามธรรมหรอโครงสรางทางจต” ตองการแสดงความสข

สงบภายในใจของตนทผานการรบร เรยนร เขาใจ กฎ

ความจรงแทของธรรมชาตทแฝงอยทวไปในทกอณของ

สรรพสง มองพจารณาในหลายดานหลายแงมมแลวนำมา

มองยอนสตนเองจตใจตนเองจนเกดเปนความสขในการ

ดำเนนชวต

4.กระบวนการสรางสรรค

4.1ขนตอนการประมวลความคด

เนอหา แสดงออกถงสภาวะจตสขสงบภายในท

เกดจากการเรยนรปฏบตตามหลกธรรม โดยมธรรมชาต

เปนสงชวยสอนแสดงกฎธรรมชาตของชวต

รปทรงจากเนอหาเมอไดสมผสกบความรสกทาง

จตแลวขาพเจาคดถงรปแบบในการสรางสรรค ขาพเจาจง

มองยอนถงทมาสวนหนงของเนอเร องดงธรรมชาตทม

ความเปนรปธรรมชดเจน อกทงจากอทธพลแนวคดของ

งานจตรกรรมจน ทอาศยธรรมชาตเปนสอในการเขาถง

ความสงบและใชรปทรงจากธรรมชาตทมความสวยงามน

สรางผลงานเพอแสดงออกความรสกสงบดวย ขาพเจาจง

ใชหนแทนคาความรสกภายใน สรางรปทรงเลยนแบบ

ธรรมชาตทนงสงบหนกแนนบนพนทวาง

4.2ขนตอนการวเคราะหองคประกอบ

การประสานกนของทศนธาตเปนปจจยทสำคญ

ในผลงานของขาพเจามองคประกอบของทศนธาตตอไปน

4.2.1รปทรง (From) รปทรงทใชเปน

รปทรงของหนในลกษณะเหมอนจรงจากธรรมชาต

93

แบงออกเปน รปทรงใหญทเปนหลก กบรปทรงเลกทเสรมความ

สมบรณของเนอหา

- รปทรงหลก(หนกอนใหญ)จะมลกษณะเดนสงาหนกแนน

นงสงบมนคงเมอเปนจดเดนของภาพจะจดวางอยระยะหนามขนาด

ใหญชดเจนและนำหนกแสดงใหเหนพนผวรายละเอยดความเปนหน

ในการเลอกหนแตละกอนมาเปนแบบ พจารณาทงรปทรงทตองการ

พนผวทนาสนใจหรอเหมาะในการดดแปลงตามจนตนาการ

- รปทรงหนกอนเลกขนาดกอนกรวดเลกๆจนถงขนาดกำมอ

นำมาจดวางในลกษณะอยใกลๆพงกนหรอวางบนหนกอนใหญและใน

ลกษณะตามธรรมชาตบางตามจนตนาการบางเปนสวนชวยเนนความ

เดนความหนกแนนใหกบหนกอนใหญและยงชวยเพมความนาสนใจ

ในภาพดวย

4.2.2พนทวาง(Space) มการใชพนทวางเพอชวยเนนรปทรง

และแทนความหมายเปนสญลกษณมอย2สวนคอพนทวางรอบๆ

รปทรงและพนทวางภายในโครงสรางรปทรง

- พนทวางรอบๆรปทรงมลกษณะคลายพนทสงบนงสะทอน

รปทรงหรอบางครงเหมอนพนทวางๆปราศจากการแทนคาแตทำให

รสกถงความเงยบสงบ

- พนทวางระหวางรปทรงเลกกบใหญ เปนอากาศเคลอนท

ไปมาระหวางรปทรง แสดงมตของระยะในภาพและใหรสกถงความ

หนก-นงของรปทรงเพอสอถงความสงบ

4.2.3ส(Color)ขาพเจาใชสเอกรงคเพอสรางนำหนกแสงเงา

และความกลมกลนในภาพ การกำหนดโครงสจะพจารณาจากความ

สมพนธกบเนอหาสาระทกำหนดไวในแตละชนผลงาน

4.2.4แสงเงา (Light and Shadow) ขาพเจาเปนผกำหนด

ทศทางของแสงในผลงานใหฉายจากดานใดดานหนง จะเปนซายหรอ

ขวากได แสงนนมทงแบบเปนจรงตามธรรมชาตและทกำหนดขนเอง

เพอเนนใหมคานำหนกทแตกตางซงตกกระทบบนผวนำ การใหความ

สำคญกบแสง-เงา ในลกษณะตกทอดจากหนหรอเงาสะทอนเปนสอ

แทนความหมายความคดทกลาวแลวขางตน

4.2.5พนผว (Texture) พนผวทใชเปนลกษณะเลยนแบบ

ธรรมชาตของพนผวหนทมความหลากหลาย แยกเปนพนผวหนกอน

หลกทขรขระ-หยาบมรอยบนรอยแตกทเกดจากธรรมชาตหรอมนษย

บางครงมการผสมผสานกบพนผวทเรยบเนยนเพอสรางความขดแยง

ในรปทรงมเจตนาเพอสอถง”ความตาง”ของสรรพสงในธรรมชาต

4.3ขนตอนการสรางสรรคภาพ

4.3.1การสรางภาพราง เมอประมวลความคดและรปแบบ

อยางคราวๆแลวจงศกษาคนควาขอมลแลวเลอกสรรมาประกอบกน

94

ผสมผสานกบจนตนาการสรางภาพรางออกมา

โดยมขนตอนดงตอไปน

-รวบรวมสญลกษณ ขอมลพนฐาน คอ

ภาพถายกอนหนตางๆ เลอกภาพทมรปทรงตรง

ตามความตองการสแกนภาพลงในคอมพวเตอร

เพ อใชโปรแกรมโฟโตชอปในการตดตอสราง

ภาพราง

- ทำการต ดเฉพาะภาพกอนห นออก

มาทดลองนำมาจดวางในพนทหลายๆแบบเพอ

หาความลงตวระหวางรปทรงและพนทวาง

- เม อได องค ประกอบของร ปทรงท

ตองการแลวกทำการปรบเปลยนเลอกสของภาพ

หลายๆสเพอหาความเหมาะสมและเปนตวเลอก

เปรยบเทยบกน

- เมอกำหนดโครงสรวมของภาพไดแลว

กปรบเปลยนเลอกนำหนกของภาพ เพอหาความ

เหมาะสมและเปนตวเลอกเปรยบเทยบกน เพอ

หาชนทสมบรณทสด

- หลงจากไดภาพรางทสมบรณเปนทพอ

ใจแลวจงนำภาพรางน นไปขยายเปนแบบเพอ

สรางผลงานจรงดวยเทคนคแมพมพตะแกรงไหม

(SilkScreen)

4.3.2เทคนคในการสรางสรรคเทคนคท

ใชในการสรางผลงานมความสำคญอยางยงทจะ

ทำใหเกดความสมพนธกบแนวความคดขาพเจา

ไดเลอกวธการของศลปะภาพพมพตะแกรงไหม

ในการสรางผลงานเพราะเปนกรรมวธทมความ

หลากหลาย ซงเรมดวยวธการงายๆ อนเปน

พนฐาน จนถงวธการใชแผนฟลมแทนการใชกาว

อดโดยถายจากตนฉบบภาพถาย ซงสลบซบซอน

และยงยากพอสมควรในผลงานของขาพเจาวธท

ใชเปนสวนมากคอ วธการเขยนดวยกาวอดหรอ

อด เปนเทคนคงายๆ แตสามารถสรางงานให

สมบรณไดการใชการสรางภาพคอการเขยนและ

เคลอบบนผาไหมโดยการเปดสวนทตองการใหส

ผานฉากลงบนแผนรองรบวธการนภาพทเกดขน

จะมลกษณะกลบกนกบตนฉบบกาวทเขยนลงไป

บนผาไหมคอสวนปองกนไมใหสทะลผาน สวนท

ไมไดเขยนและเวนไวคอสวนทสทะล สพมพทใช

ตองใชสพมพท ม สวนผสมของนำมนเทาน น

เพราะนำมนจะไมมปฏกรยาตอกาวซงมสวนผสม

ของนำ

5.ผลงานภาพพมพ

จากแนวคดในการถายทอดความร สกสขสงบ

ภายในแสดงออกผานรปทรงของหนจากสถาปตยกรรม

เขมรเพอสรางความสอดคลองกนระหวางผลงานกบสถานท

ขาพเจาไดสรางสรรคเปนผลงานทงหมด5ชนดงตอไปน

5.1 ผลงานชนท1 ชอ “หนในนำ นำในหน4”

(ภาพประกอบท67)เปนผลงานชนแรกทไดใชรปทรงของ

หนทมาจากปราสาทเมองตำเปนหนสวนคานประตทางเขา

ใชเปนตนแบบของรปทรงหลกแลวนำมาดดแปลง เพอให

สอถงแนวความคดทตองการนำเสนอ ดวยการเปลยน

พนผวระนาบดานบนของกอนหนใหเปนลกษณะคลาย

พนนำทสามารถสะทอนเงาหนกอนเลกทวางอยบนระนาบ

พนได ขาพเจาเปรยบเทยบการสะทอนคอการมองยอนด

ตนเองใหเขาใจธรรมชาตของตนดวย การจดวางระหวาง

รปทรงกบพนทวาง ขาพเจาจดวางใหพนทวางในภาพม

ปรมาณมากในดานซายของภาพเปนอทธพลตอเนองจาก

ผลงานชดกอนหนาทตองการแสดงความหมายทยงใหญ

ของความวางธรรมชาตของความวางทมมาแตดงเดมกอน

รปทรงหรอสรรพสงตางๆ

5.2ผลงานชนท2ชอ“เรอ”(ภาพประกอบท68)

ผลงานชนทสองทอาศยรปทรงจากสถาปตยกรรมเขมร

มาสอความรสกโดยจดวางในกรอบภาพแนวนอน มความ

กวาง 1 สวน ความยาว 2 สวน ใชรปทรงของหนคาน

ประตจากปราสาทหนเมองตำเปนตนแบบของรปทรงหลก

เลอกใชมมมองระดบสายตาจดวางรปทรงในแนวนอนตาม

ความยาวของกรอบภาพ โครงสรางรปทรงอยตามแกน

แนวนอนมรปทรงเลกเปนลกษณะหนกอนเลกวางบน

รปทรงใหญ โดยมเงาสะทอนกลบของทงสองรปทรงดาน

ลางพนหลงมการปลอยพนทวางไวดานขวาของภาพสราง

ทศทางใหรปทรงเคลอนไหวในแนวระนาบ เปนเสนแนว

นอนใหความรสกราบเรยบในการเคลอนไหวเปนอกหนง

ของความสงบตามความรสกทคลายการดำเนนชวตเรยบ

งายอยางเปนสข

95

5.3 ผลงานชนท3ชอ“เสา”(ภาพประกอบท69)ผลงานชนท3

ทอาศยรปทรงบางสวนจากสถาปตยกรรมเขมรมาสอความรสก โดยจดวางใน

กรอบภาพแนวนอนความกวางเปน1สวนความยาว2สวน ใชรปทรงของ

เสาหนจากปราสาทหนพมาย เปนเสาสวนฐานทรอออกมาจากการบรณะ

ปราสาท แลววางทงไวดานหลง ซอนทบกบเศษหนสวนอนทรอออกจากการ

บรณะเชนกน โดยรปทรงทเลอกใชเปนรปทรงหลก เปนเสาหนวางนอนบนหน

กอนเหลยมใหญ และมหนกอนเลกวางบนเสาหน ขาพเจาเลอกใชตามทเหน

เปนรปทรงทจะสอความรสก จดวางใหกลมรปทรงทงหมดอยดานซายของภาพ

ดานลางมลกษณะของเงาสะทอนกลบของรปทรงคลายเงาสะทอนในนำ โดย

วางกลมรปทรงใน แกนแนวนอนมพนทวางดานขวาของภาพ สรางทศทางให

รปทรงเสาหนเคลอนไหวในแนวระนาบ สวนรปทรงหนทกอนลางนนมทศทาง

เคลอนไหวในแนวดง ดวยลกษณะของเงาสะทอนกลบดานลาง บรรยากาศใน

ภาพนงเงยบไมแสดงเวลาชดเจน แตทศทางของรปทรงตามแนวระนาบกบอก

ไดถงการเคลอนททมการเปลยนแปลงอยางชาๆ และแนนอนตามความจรงใน

สรรพสงททกอยางยอมมการเปลยนแปลง

5.4 ผลงานชนท4 ชอ “แทน(จต)”(ภาพประกอบท70) ผลงาน

ชนท4ทอาศยรปทรงบางสวนจากสถาปตยกรรมเขมรมาสอความรสกโดยการ

จดวางในกรอบภาพสเหลยมผนผาใชรปทรงของแทนหนจากปราสาทหนพมาย

เปนแทนสำหรบวางรปเคารพนำมาจดงวงโดยเลอกมมมองของแทนใหตำกวา

ระดบสายตา ทำใหมองเหนระนาบสวนดานบนจองรปทรงโดยทบนระนาบนน

มหนกอนเลกวางอย ขาพเจาสรางใหระนาบมพนผวทสามารถสะทอนไดคลาย

พนผวของนำ และพนระนาบสวนลางของรปทรงใหญกเปนลกษณะเดยวกน

และทงสองระนาบกมเงาสะทอนของวตถดานบน การจดวางแบบตงใจใหหน

กอนเลกวางบนแทนหนใหญ แทนเนอหาทตองการสอคอ เมอพจารณาหลก

ธรรมเขาใจวถเปนไปของธรรมชาตแลวกตองมองในจตใจตนใหเหนและเขาใจ

ธรรมชาตในตนเองสรางความสงบภายในเพอการดำเนนชวตอยางมสข

5.5 ผลงานชนท5 ชอ “ฐาน(ใจ)”(ภาพประกอบท71) ผลงาน

ชนท 5 ทอาศยรปทรงบางสวนจากสถาปตยกรรมเขมร มาสอความรสกโดย

การจดวางในกรอบภาพสเหลยมผนผาใชรปทรงหนสวนฐานปราสาททเหลอ

จากการบรณะในหนมรายละเอยดการสลกบางสวนและแตกหกบางสวนมหน

กอนเลกสองกอนนำมาจดวางไวบนหนกอนใหญแบบตงใจเหมอนหนทวางอย

ในนำมสวนทโผลพนนำขนมาและมเงาสะทอนของหนกอนเลกบนพนระนาบนน

หนกอนใหญมเงาสะทอนบนพนดานลางเหมอนวางอยในนำเชนกน เนอหาท

ตองการแสดงเชนเดยวกบชน “แทน(จต)” แตในผลงานลดพนทวางของภาพ

ลงโดยการเพมขนาดของกลมรปทรงใหใหญขน และกำหนดโครงสทตางกนไป

แตยงคงลกษณะโทนเดยว (Monochrome) อย สวนพนหลงเพมนำหนกเขม

มากขน เพอเนนความชดเจนในระยะใกลของกลมกอนหน คลายการเพง

พจารณาตนเองภาพประกอบท67-71 (จากบนลงลาง)

96

ขนตอนการออกแบบการตดตงผลงานสรางสรรค

การออกแบบการตดตงผลงานภาพพมพ ชด

“ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ” ภายใน “เดอะ สปา”

โรงแรมฮลตนหวหนรสอรทแอนดสปา

ในการออกแบบการตดตงผลงานภายใน“เดอะ

สปา”ดวยสถานทไดกำหนดตำแหนงการตดตงภาพประดบ

ไวแลวตงแตขนตอนการออกแบบตกแตง ขาพเจาจงใช

ตำแหนงทกำหนดไวเปนจดสำหรบออกแบบตดตงผลงาน

ชด “ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ” ตามขอจำกดของ

ตำแหนงตดตงภาพประดบ จงตองกำหนดขนาดของกรอบ

ภาพใหสอดคลองกบตำแหนงนนๆ เพอความสมบรณทสด

ของผลงานและสถานทใหสงเสรมซงกนและกน โดยจะ

วเคราะหบรเวณพ นท และวธการออกแบบการตดต ง

ผลงานในพนทแตละสวน

1.แนวความคดในการออกแบบ

ตองการสรางความกลมกลนระหวางผลงานและ

สถานท ทสรางบรรยากาศสงบ สบาย ผอนคลาย แกผ

มาใชบรการของ“เดอะสปา”การสรางบรรยากาศเชนน

อาจมสวนชวยใหเกดความรสกทดงาม หรอจนตนาการใน

เชงสรางสรรคซงอาจกลาวไดวาเปนความสมบรณของการ

ไดรบการบรการทตอบสนองทงความสขสบายทางรางกาย

และจตใจสงเสรมกนอยางสอดคลอง

2.การออกแบบตดตงผลงานภาพพมพ เรอง

“ธรรมชาตสอความสขสงบในใจ” ภายในสวนรบรองของ

“เดอะ สปา” สวนรบรองเปนพนทตอเนองจากพนทสวน

ตอนรบมการยกระดบสงขนจากพนทสวนตอนรบ 0.30

เมตร พนทสวนนเปนจดศนยกลางของเดอะ สปา ทจะ

เชอมโยงไปยงบรเวณอนๆ ใชสำหรบรบรองผมาใชบรการ

นงพกผอนหรอนงรอ การตกแตงในบรเวณผนงเปนหน

ทรายทาสขาวพนเปนไมเคลอบเงาสไมแดง เพดานมการ

เจาะเปนชองไฟซอนอย2ชนแสงทไดมาจากแสงธรรมชาต

จากผนงกระจกกบแสงไฟสสมจากหลอดไฟแบบตางๆ ทว

บรเวณประกอบกบบรรยากาศทมเสยงเพลงเบาๆกบกลน

หอมจากนำมนหอมระเหยทำใหทวทงบรเวณมความสงบ

สบายปลอดโปรง

ตำแหนงทกำหนดไวสำหรบภาพประดบ คอ

บรเวณผนงดานหลงทนงรบรองหลก โดยผนงมการเจาะ

ชองลก0.70เมตรสง3.70เมตรกวาง4.00เมตรเพอ

ใชเปนทนงมความกวาง4.00เมตรปดวยเบาะหมผาไหม

และหมอนพงหมผาไหมมโตะวางของขนาดเลก2ตววาง

ดานหนา ในตำแหนงทกำหนดนมภาพประดบเดมอยเปน

ภาพจำลองหนทรายนนตำรปนางอปสรเลยนแบบภาพสลก

นนตำศลปะเขมร มทงหมด3 ชน แตละชนมขนาดกวาง

0.80เมตรสง1.70เมตร

ดวยพนทบรเวณรบรองมองคประกอบหลายสวน

ทสรางบรรยากาศทมความสงบผอนคลาย ภาพประดบ

เดมรปนางอปสร มสวนสรางบรรยากาศใหทแสดงถงการ

ตอนรบและขอบคณดวยการรายรำของเหลานางอปสร

ลกษณะของภาพแนวตงสอดคลองกบรป-สดสวนของภาพ

นางอปสรเตมตว สมพนธกบกรอบชองแสงในสวนตอนรบ

และชนโชวสนคาของผนงดานหนา

2.1การออกแบบกำหนดสดสวนของผลงาน

เนองจากมการกำหนดตำแหนงของการตดตงบน

ผนง ดานหลงทนงรบรองมลกษณะเปนชอง กวาง 4.00

เมตรสง3.00เมตรลก0.70เมตรขาพเจาจงหาสดสวน

ของภาพทเหมาะสมกบผนงในการออกแบบผลงานตาม

แนวคดดงน

กรณเลอกแบบท 4 ทเปนสดสวนภาพแนวนอน

มความกวางเปน1 สวน ความยาว2 สวน ขนาดเกอบ

เตมกรอบผนง ดวยลกษณะของสดสวนนเปนแนวนอนท

สามารถแสดงผลงานไดในแกนแนวนอนทใหความรสก

ราบเรยบ นง สงบ ตามผลงานในชดวทยานพนธ ขนาด

เกอบเตมกรอบเนนภาพใหชดเจน เมอมองจากมมตางๆ

ในสถานท สดสวน และขนาดเมอเปรยบเทยบกบผลงาน

เดมทเปนภาพแนวตงชนเลก3ชนใหความรสกนงสงบกวา

และรปทรงผนผาในแนวนอน แตกตางจากองคประกอบ

ของสถานททเปนแนวตง แตเหมาะสมอยในผนงทมทนง

ยาวทำใหตำแหนงและผลงานมความนาสนใจเพมขนแตก

ไมแบงแยกจนขดแยงกบสภาพภายในบรเวณน

2.2การออกแบบผลงาน

ขาพเจาเลอกผลงานในชดวทยานพนธทงหมด 3

ชน คอ ผลงาน “หนในนำ นำในหน4” ผลงาน “เรอ”

ผลงาน “เสา” ทมสดสวนของภาพพอเหมาะกบสดสวนท

เลอกไวคอเปนกรอบภาพแนวนอนขนาดกวาง1สวนยาว

2 สวน ผลงานมแนวความคดตามวตถประสงคเพอให

สอดคลองและสงเสรมซงกนและกนระหวางผลงานกบ

สถานทดวยการซอนภาพในคอมพวเตอรจงสามารถแสดง

การจำลองการตดตงภาพ ในสถานทไดเพอการวเคราะห

97

และเลอกสรรแบบทเหมาะสมทสดตามแนวความคดและวตถประสงค

แบบท1จำลองการตดตงผลงาน“หนในนำนำในหน4”

ในสวนรบรอง

แบบท2จำลองการตดตงผลงาน“เรอ”ในสวนรบรอง

แบบท3จำลองการตดตงผลงาน“เสา”ในสวนรบรอง

จากการจำลองการตดตงภาพผลงานทง3ชนทใหความรสกใกลเคยง

กนเพราะเปนภาพผลงานในชดวทยานพนธทสรางสรรคในแนวคดเดยวกน

แตดวยรปทรงหลกทตางกนเมอจำลองการตดตงในสวนรบรอง ภาพผลงาน

แตละภาพกใหความรสกทตางกนออกไปในรายละเอยด มความเหมาะสมกบ

สถานทตามแนวคด

กรณเลอกภาพผลงานการตดตงแบบท2ผลงาน“เรอ”ดวยรปทรงใน

ภาพแบบท 1 และแบบท 3 เมอพจารณาหลกการจำลองตดตงแลว ภาพ

แบบท 1 ทรปทรงหลกอยดานขวาใหความรสกไมมนคง เพราะมมมองของ

รปทรงเปนลกษณะมองจากมมสง ทำใหเมอตดตงผลงานในระดบสายตา

รปทรงหลกดเหมอนเทลงดานลางของภาพ และขนาดรปทรงมขนาดใหญเกน

ไปเมอขยายภาพผลงานใหพอเหมาะกบผนงทำใหเกดความรสกอดอดหรอหนก

เกนไปตอผมานงในสวนรบรอง และภาพแบบท 3 รปทรงอยทางขวามอของ

ภาพเปนรปเสาหนวางบนหนอกกอน ดวยรปทรงของเสาเองใหความรสก

เคลอนทในแนวระนาบทพงไปดานหนารนแรงกวาภาพแบบท2ทรปทรงอยทาง

ขวามอของภาพเปนรปทรงหนทมลกษณะ คลายเรอใหความรสกสงบนงทสด

จากทง3แบบอกทงขนาดรปทรงเมอขยายภาพเพอจำลองในการตดตงแลว

มสดสวนทพอเหมาะไมใหญหรอเลกเกนไปกบพนทนน ดวยจากแนวคดท

ตองการใหภาพผลงานแสดงความสงบทแฝงแงคดแกผใชสถานท เพอสราง

สมผสทางใจเปนความสมบรณในการบำบดพกผอนทงกายและใจ สญลกษณ

ในภาพผลงาน แสดงอกสวนของความรสกสงบในการดำเนนชวตเรยบงาย

อยางเปนสข

2.3 รปแบบการตดตงภาพผลงาน

เมอกำหนดผลงานทมความเหมาะสมตามแนวความคดเพอตดตงใน

สวนรบรองแลว รปแบบในการตดตงผลงานในสถานทหรอตำแหนงทกำหนด

ตองเลอกสรรแบบหรอวธท เหมาะสมเพ อใหผลงานและสถานท ม ความ

สอดคลองกน ดวยผลงานทสรางสรรคดวยเทคนคแมพมพตะแกรงไหมบนผน

ผาใบ มความหลากหลายในการตดตงมากกวาภาพพมพบนกระดาษและสท

เลอกใชในการทำงานภาพพมพตะแกรงไหม ขาพเจาเลอกใชสทมตวผสมเปน

นำมนเมอทำการพมพเสรจสนแลว สมความคงทนมากและสะดวกในการทำ

ความสะอาดเพราะสมคณสมบตทกงเคลอบเงาในตวอยแลว

จากสภาพทางกายภาพ “เดอะ สปา” ผนงกอดวยแผนหนทรายทาส

ขาวเกอบทกสวนในสถานท ในสวนรบรองผนงทตดตงผลงานกกเชนเดยวกน

ทาสขาว แผนหนทรายเหลานมลกษณะผวขรขระและเคลอบทาดวยสดานไม

สะทอนแสง การตดตงผลงานจงไมใสกรอบทมกระจกหรอแผนอะครลกทบบน

98

ผลงาน เพราะจะทำใหเกดการสะทอนแสงและขดกบ

ลกษณะของผนงหนทรายดงน เองจงสามารถมองเหน

ผลงานบนผาใบท พ มพด วยหมกพมพท เป นเงาและ

หมกดานอยางชดเจน ในการตดตงผลงานพจารณาจาก

ความเหมาะสมของพ นท -บรรยากาศและความหมาย

ของผลงานดงน

แบบท 1 เปนการตดตงในแบบลกษณะภาพ

ประดบเดม คอ เปนภาพผลงานไมมกรอบ มความหนา

จากพนผนง5 เซนตเมตร โดยในสวนทเปนความหนามส

เดยวกบผลงาน(ภาพประกอบท83)

แบบท 2 เปนการตดตงทใหระนาบของภาพ

ผลงานเปนระดบเดยวกบผนง คลายเปนภาพเขยนบนผนง

ไมมสวนของความหนา(ภาพประกอบท84)

แบบท3เปนการตดตงแบบเจาะชองผนงขนาด

กวางและยาวกวาภาพผลงานดานละ5เซนตเมตรลก20

เซนตเมตรโดยตดตงผลงานใหระนาบของภาพผลงานเปน

ระดบเดยวกบระนาบผนง ผลงานในชองมความหนา 5

เซนตเมตร แลวซอนไฟไวดานหลงภาพผลงาน (ภาพ

ประกอบท85)

กรณเลอกการตดตงผลงาน แบบท 1 (ภาพ

ประกอบท83)จากการพจารณาการตดตงในแบบท2,3

การตดตงในแบบท 2 เมอดจากการจำลองการตดตงใน

แบบน ทำใหภาพผลงานจมในผนงและดเหมอนการเขยน

บนผนงแตดวยผนงทมพนผวหยาบและมเสนสายของแนว

การปหนเมอภาพทมพนผวเรยบตดในระนาบเดยวกนแลว

ไมมกรอบภาพการเช อมตอของผนงกบภาพจงดแลว

ขดแยงกน สวนในแบบท3 แกปญหาในการเจาะเปนชอง

แลวซอนไฟไวหลงภาพ จนเกดเปนกรอบผลงานทเปนชอง

แลวมแสงไฟนนทำใหภาพผลงานดเดนเกนไปและดวยแสง

ไฟจะรบกวนสายตาผทนงอย จนเกดความรำคาญไดซงจะ

มผลใหเจตนาในความพยายามทจะสรางความสงบ สบาย

ปลอดโปรงของบรเวณนลดลงแบบการตดตงแบบท1จง

เปนการตดตงแบบงายๆ แตคงความสำคญทผลงานและ

สถานทตองสมพนธ สงเสรมทางกายภาพซงกนและกน

ดวยการปรบใหผลงานมความหนาเพอแยกระนาบระหวาง

ผลงานกบผนง และไมจำเปนตองมกรอบภาพเพราะการ

ใสกรอบภาพขนาดใหญ ความหนาของเสนของกรอบภาพ

ทมความยาวจะทำใหเกดความขดแยงขนระหวางผลงาน

กบผนงในสวนความหนาของผลงานทใชสเดยวกบพนหลง

ในภาพ กเพอสรางความเชอมโยงกนของทงสองสวน

ผลงานเพอสรางความกลมกลนตามแนวความคดและวตถ

ประสงค

การอภปรายผลและขอเสนอแนะ

ในการศกษาคนควาสรางสรรคน ไดรวบรวม

เนอหาและกระบวนการสรางสรรคงาน วเคราะหงานแบง

เปนขนตอนไวในแตละบทตามกระบวนการวจยเพอการ

พฒนาความคดและการสรางสรรคอยางเปนระบบระเบยบ

โดยขนตนน ขาพเจาแสดงทมาของความคดความสนใจใน

หลกธรรมะของพทธศาสนา โดยแยกเปนหลกธรรมใหญๆ

ทสนใจจรงและอธบายถงความสำคญของธรรมชาตซงเปน

สงทชวยสรางความเขาใจมากขน ในการสรางสรรคงาน

ศลปะจากทศนะสวนตนเพอใหบคคลอนรบร จงตองอาศย

“รป” เปนสอกลางซงกคอรทรงจากธรรมชาตและขอคด

จากการศกษาผลงานศลปะในอดต อาทเชน ผลงาน

จตรกรรมจน และการสงเกตความงามในธรรมชาต แลว

จนตนาการสรางภาพรางท สามารถสอสารไดตามวตถ

ประสงค ขนตอนตอมาของวทยานพนธคอการศกษา

วเคราะหลกษณะทางกายภาพของสถานทเพอทจะสราง

ผลงานศลปะใหสมพนธกบสถานทนน โดยขาพเจาเลอก

สถานททเหมาะสมคอ“เดอะสปา”สถานบรการเพอความ

ผอนคลายแกประสาทสมผสทง5และการออกแบบภายใน

สถานททมงสรางบรรยากาศทสงบ ฉะนนการประยกต

ผลงานทมแนวเรองเนนความสขสงบในใจ จงชวยสราง

ความสมบรณใหกบการตกแตงสถานท ใหมท งความ

99

สวยงามและความหมายเพอใหผมาใช บรการไดรบทงการบำบดทางกายและ

จตใจไปพรอมกนโดยการเรมออกแบบผลงานสรางสรรคทสอดคลองกบสภาพ

เดมของการตกแตงภายใน “เดอะ สปา” ทงนขาพเจาอาศยคณลกษณะเดม

ทางกายกายภาพศลปะเขมรเปนพนฐานชนตน ในการกำหนดแนวคดเพอ

ออกแบบสรางผลงานประกอบสถานทน การออกแบบผลงานโดยอาศยรปทรง

จากปราสาทหนสวนตางๆ เปนรปทรงหลกเพอสอถงความสงบสขภายใน ดวย

การพจารณาใหเหนถงธรรมชาตของสภาพวตถทเปลยนแปลงตามกาลเวลา

กอนหนทเปนสวนประกอบของปราสาทหนจงเปนสอทางกายภาพสงแรกท

เสนอรปลกษณภายนอกทมความจรงแทตามกฎธรรมชาตทเปลยนแปลงอยาง

ชาๆจนไมอาจสงเกตไดจากการมองเหนอยางหยาบๆโดยทวไปและเพอความ

สมฤทธผลตามวตถประสงค การวเคราะหเลอกสรรผลงานเพอตดตงจงจำเปน

ตองลองปรบเปลยนแกไข ทงในสาระของผลงานและตำแหนงการตดตงให

เหมาะสมอยางทสดในทกบรเวณทกำหนดทกำหนดไว เพอใหสามารถดำรง

แนวความคดในการตกแตงทเนนความโปรงโลง สงบ สบาย ดวยรปแบบ

ปราสาทเขมรไว และเสรมแนวคดทมงสรางความสขสงบภายในจตใจแมเปน

เพยงชวขณะทอยในสถานทนกตาม

หลงจากกระบวนการทงหมดดำเนนมาถงบทสรปขาพเจาทบทวนและ

พจารณาจงพบถงขอจำกดดานรปแบบของผลงานทขาพเจาเนนเพยงผลงาน2

มต หรอใชกรรมวธภาพพมพตะแกรงไหมเปนขอกำหนดในการออกแบบสราง

ผลงานซงเปนตามความถนดในการสรางสรรคขาพเจาจงเลงเหนความสำคญ

ของกรรมวธอนๆทางศลปะเชนจตรกรรมประตมากรรมศลปะแบบจดวาง

หรอการผสมผสานกรรมวธหลายอยางๆไวดวยกนถาเลอกสรางสรรคกรรมวธ

ใหเหมาะสมกบรปแบบตามแนวความคดไดแลว กนบไดวาเปนความสำเรจของ

การผสานศลปะทสมพนธกบการดำเนนชวต

เอกสารอางองบรรณานกรม

กำจร สททรพงษศร. ประวตศาสตรศลปะจน. กรงเทพฯ: สำนกพมพจฬา, 2536โกสนทร แจมเพชรรตน, น.พ. “หนรอนไปพกผอนในสปา.” อมเมจแมกกาซน. ปท12, ฉบบท 122 ( เดอนตลาคม 2545 ): 210-212ชะลด นมเสมอ. องคประกอบศลป. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช, 2534พระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต). ไตรลกษณ. กรงเทพฯ: มลนธพทธธรรม, 2543ระว ภาวไล. ศาสนากบปรชญา. กรงเทพฯ: สำนกพมพเคลดไทยวศน อนทสระ. หลกธรรมอนเปนหวใจพระพทธศาสนา. กรงเทพฯ, 2530สมบต ตาปญญา. ศลปะการนวดแบบไทย. กรงเทพฯ : สำนกพมพดวงกมล

100

www . d e co ra t e . s u . a c . t h