DE PECORUM ET PACHYDERMORUM · 2013-04-11 · vexior; cavita proinds e crani multi spatiosioo ideoqur etiae m ccrebri mo cs prisc Equoo maio fuissr videture nmscul; cert temporaleie

(

I

DE

PECORUM ET PACHYDERMORUM RELIQUIIS FOSSIIIBUS, IN IITHUANIA, VOLHYNIA

ET PODOLIA REPERTIS

COMMENTATIO.

SCKIPSIT

EDUARDUS EICHWALD, Dr. A. C. N. C. S.

Accedunt Tabulae XIV.

Ad Acade.mium miss, d. 4. Novembris a. MDCCCXXXIII. cum Supplemento,

d. 28. Julii a. MDCCCXXXIV. tradito.

§ 1-

Quemadmodum prisci aevi oceanus aliis prorsus animalibus ex-celluit, a hodierna forma consimilium longe recedentibus, sic quoque ipseorbistcrraqueusdiversisomninospeciebus, quae attines vix dum formasinter hodiedum viventes inveniunt, ita erat habitatus, ut cui-libct inde regioni priva indoles prodiret.

Universae autem Europae incolae antediluviani fuissc vidcntur gigantei Elephantes mammontei, quorum ossa fossilia cum in ipso oriente remotissimo ex humo extreinorum Sibiriac conllnium, tum in occidente Galliae, acque ac in septentrionc Angliae et in meridie Italiae, nec non in rcliqua Europa *) eruuntur, quae vcro apud nos in Lithuania minime hucusque innotuerunt, ut inde quispiam auctorum rem hancce certissimam in dubium vocare possit.

Occidentalis tamen Europa vel maxime insignitur aliorum por-tentorum ex parte terrestrium copia conspicua, adeo singularium, ut eorum vestigia hucusque in nostris regionibus fere nulla sint detecta: aclnumeranda iisdem ossa Crocodilorum et Gavialium giganteo-rum, Ichthyosaurorum et Ornithocephalorum variis in locis Eu-ropae erutorum, Tapirorum dein ac Dinotheriorum, Masto-

* ) Asia deinde et America exceptis, eaedem reliquiae mammontcac, licet magni tu-dine triplo minores , novissime quoque effossao sunt in Polynesia, insula Nova australi Wallisia. V . d e liis New philosophical journal. I . 1832. pag-307.

690 E D . EICIIWALD,

dontum porro aliorumque, ut Anoplotheriorum, Hoplotherio-rum ac reliquoruin extinctorum generum, quae apud nos pleraque desiderantur, saltem, pcrpaucis exceptis, a nemine, nisi forte a me ipso, hucusque exposita et tlescripta sunt.

§ 2-Quorum omnium plures iam speeies ubivis locorum detectae sunt,

lleque etiam nostris in regionibus Klephantum complurcs species di-stinctissimae dcsiderantur, minus vero in occidentali Europa rcmo-tiore, quae unam niaminonteam hucusque tulit, reliquis scilicet ros-sico-lithuanicis ibidem necdum repertis, vel saltcm non dcscriptis.

Cum hisce ossibus mammonteis, apud nos in Lithuania satis vulgatis, rariora quaodam vestigia Rhinocerotum fossiha, Pecorum dein ?grandioruni, ut Bovis primigenii, Cervorum deniquc duo-rum, lanquam giganteorum, a Tarando tamcn et Elapho plane non recedentium, cornua grandiora effothunlur, ut itaque hae hclluao oin~ nino nostrarum regionum incolae fuisse videantur. At fcra aniinan-tia, quibus Ursorum et Lyncum exemplo, densae sylvae lilhuani-cae hodiedum refcrtae sunt, pi'iscoaevo (forsitan cum ipsis syivis) om-nia ab hisce regionibus plane alicna erant, quorum idcirco ossa fossilia apud nos nulla hucusquc detecta sunt; veluti nuuc quoque temporis eorum copia sensim imminuitur in occidentali Europa, quam vero pristino aevo immani numero incoluisse eadetn, ex eorurn copiosissi-mis ossibus fossilibus ubique locorutn, c magnis potissimum cavcrnis Franconiae, Germaniae univcrsae Galliaeque erutis, sat superque pa-tet Jbidem igitur antediluvianus aevus grandiora tulit fcra rapacissi-ma, uti praeter Ursos portentosos, Feles maiores, Tigrides, Leo-nes, Hyaenas, aliasque id genus belluas felinas, nune tcmporis ibi-dem haud amplius reperiendas, quarum autem ossa cruta pristinae earundem vitae luculcntissimum praebent testimonium.

de Pecorum et Pachydermorum reliquiis fossilibus. 691

Nostra tamcn mcmoria regiones aliquae indics adhuc ineolas e ferorum ordine mutant, propterea quod a venatoribus coutinuo magis magisque exstirpantur, inque alias longinquas, easquc ab hominibus desertas, regioncs fugantur.

Idem quoquo in Pecorum ordine observatur. Elaphus enim, nostrarum sylvarutn, vix aliquot retro annis, incola, plaue iam in iisdem deest, ab hominibus exstirpatus; novissime vero in sylva Bia-loviccnsi abundabat, ubi venatio a rcge quondain Poloniae dcfendeba-tur, Cervic/ue tunc temporis bene multiplisati consulto nutricbantur, focno iisdcm in hicmem per acervos disposito.

§ 3 . Xam vero e cultura hominum scnsim adaucta regiones podolicae,

pristino acvo desertae, aliisque fcris bcstiis habitatae, formain certe suam varic mutaverunt, brutaque alia, quae pridem ibidein fcra erant, aut cultura humana plane domita sunt, ut Equus, aut orientcra ver-sus contiuuo pressa, ibidemque iu eodem statu fcro hodicdum obve-niunt, ut Cervirtum genus.

Pari onmino ratione acvo Ilcrodoteo Equi feri albi pasceban-tur vcrsus fontes Hypanis amnis, e magno lacu *) Podoliao exorti, at-que nostra etiam memoria per maiorcin lacum prope Mendsliibosh (pol. Miendzybocz) amnis fluit, adsumto ibidcm socio Boshck fluvio, ut itaque hic locorum prislino acvo fcri Equi bcuo pascerentur, quod Herodotus " ) ipse rcfcrt. Sic quoque eodem patre bistoriac refc-rento multi populi Rossiac australis culturae ferorum Equorum ma-gnam operam navaverunt, iique pluriinum slavici aut turcici KaLl-luppides (perpcram ab auctoribus Kallipides dicti) nomiuati sunt;

" ) R z o n c j y t u t i , histor. nal . Polon. p .135 .

**) Histor. l ib . IV. cap.52.

6 9 0 E D . EICIIWALD,

Kallhippides aut populi illi, perpulchris Ei/uii notabiles, circa Jjorysthenem et Hypanim versos ostia horum flumimim dcgebant, ibi-demque inter ulrumque amnem in promontorio conspicuo, Hippolai cornu dicto, multac Equorum. copiac enutriebantir, ut itaque ab iis populus ille equinus (hippolaos)*) diceretm". Omnis quoquehaecfegio pascuis excelluit fcrtilibus domitorum iamiam Equorum; «juo vero magis vcrsus fontes Hypanis desertae regiones incultaeque crant, co magis quoque feros Equos, necdum cultos, fcrebant; horumque co-lor albus erat, qui etiam primitivus dicendus est: nam reliqui colores varii cultura potius effecti, quam naturales habendi sunt,

Nullibi autem nunc temi»ris feri Equi illis in Podoliac regioni-bus obvii sunt, versus orientem contra ultra Volgam et Uralem Iluvios, in deserto tatarico Asiae mediae, nunc tcmporis Dshiggetai, iidcm-que illi crcbro occurrunt; sic quoque circa Aralcnsem lacum, inque orientali litlorc Caspii maris, ultra Embam fluvium, in Ustuertensi planitic elevata.

§ De Equis fossilibus.

Molares dentcs equinos, in Lithuania, Volhynia ct Podolia frc-quenter effossos, a hodicrnis iisdem minime discrepailtcs, aAEquum illum priscum, quin immo antediluviano tempore ibidem iamiam viventem, pertinuisse verosimile cst. Equus itaque bestiarum est exemplum illaruin, quibus eadem forma constat ab aevo rcmotissimo, a periodo orbis terraquei hodierna Ionge alieno; in Podoliae tamen agro **) effossa est pars occipitalia cranii Equini, in qua, dum vide-rirn, quosdamcharacteresconspexisingulares, a formacraniihodier-

« ) l . c . l ib . IV. cap .53 . *«) Naturhist. Skizze etc. p , 2 3 8 et Zool. spec. I I I . p.S52-

de Pecorum et Pachydermorum reliquiis fossilibus. 6 9 1

norum Equorum discrepantes, nisi forte variam aetatem sexumve anitnalis indicare eos dixeris. Cranium cnim bocce, quousque bcne conservatum est, transversa diamctro in regione iugali mullo est Iatius et erassms, quam in vivo Equo; arcus iugalis ipse multo robustior, latior magisque exteriora versus pressus, quam in vivo speeimiue, ut ltaque iossa iugalis multo maior, quam iu hoc adparcat; sed superior quoque pars cranii iuter utraque ossa iugalia multo latior cst, et con-vexior; cavitas proinde cranii multo spatiosior ideoque etiam ccrebri mo cs prisco Equo maior fuisse videtur; nmsculi certe temporales rnulto robustiores quoque; eique maior vis in maxilla utraque (ibidem deficrcnte, fortasse breviore) tribuenda cssc videtur: eoque evenit, ut iovea articularis ossis iugalis multo sit maior, profundior ct latior, bc-neque ita constructa, ut inferior maxilla aptius et fortius in ca movca-tur; unde quoque corpus ossis sphenoidei robustius est, at brevius, quam in vivo Equo; pariter ac proccssus styliformis ossis occipilis la-tior quoque est et robustior, at brevior; ad excipiendum ligamcntum nuchac crassissimum in osse occipitis sulcus latissimus et profuudus conspicitur; qurnn proinde eodem loco in hodierno Equo erista au-gusta perpendiculariter dccurrens, iu illo vero prisco ibidem exca vatro; condyh dein duo oecipitales non ita prosiliunt in prisco quam 111 hodierno Equo, latitamcn, versus inferiora magis ad sc inviccm accedunt.

Eiusmodi igitur cranii confbrmatio propria forsitan crat fero Equo ante duo millia et quod exeurrit annos in eadem illa rcgione aborigini' cuttura vcro haccce ita cst commutata, ut in domeslica spccie aha om-nmo iorma observctur extcrna, a priore illa omni modo aliena.

§ 5 .

Cum fero Equo Cervi quoque, ut Elaphus aliaquc fortasse id gcnus ammantia, e Podoliac Volhyniacque regionibus disparuerunt

Vol XVII. P. / / . 1 ' 00


et abhinc versus orieiltem, inAsiam, fugatisunt: in gcographicis sal-tem libris Strabonis *) locus occurrit, cjuo auctor (le compluribus Cervini generis speciebus, tunc temporis versus Pontuin iil Rossia australi degentibus, nuncvero ibidem haud amphus reperiendis, di-sertc loquitur.

In iilo scilicet loco Getas enumerat varios, circa Tyram et Danu-bium degentes, ac dein ad Borystlienein descendit, sinumque Carcini-t em; ub i is tbmus esset, qu i putremlacum [rtjv sairpr/v Xtiiryr) a m a r i divideret, isque stadia XL latus; i. e. perecopeusis ille vicinus est sinui, qui (putris lacus a Strabone dictus, gniloje more a Rossis) in occi-dente Maeotidis situs, cuin eodom lato ore iungitur; „cst autem pa-„ludosus ailmodum, adiicit Strabo, ac vix subtilibus potest navigari „cymbis; ventieniin coenosa ista vada facile et donudant, ct rursum „aqua implent, ut paludcs istae maioribus navigiis non sint pcrviae; „habet etiain sinus tres exiguas insulas, et in littore sunt brevia quae-„dam, ac scopuli infra aquam latentes aliqui." Describit dein Cher-sonesum tauricam ac tandcm, omni descriptione fmita, adiimgitliaec verba:

„Peculiare hoc omnibus scytliicis et sarmaticis est gcutibus, quod „Equos castrant, uteohabeant eos ad parendmn mansuetiores: sunt „cmm parvi, verum acres admodmn et contumaces. Venatioues ha-"bcnt in paludibus Cervorum et Aprorum, in campis Onagrorum ,'et Caprearum. Est et hoc singulare, quod Aquila **) iis in regio-',',nibus milla exsistit. Uabent autem animal quadrupes, quod ab iis „Colos dicitur, magnitudinc inter Cervum et Arietem rnedia, al-

* ) lib. geograph. VII . cap.4 . **) Cur de.it Aquila, p l aue non in te l l ig i tur : n a m aquilae ubique adsunt , uisi for te

Gypaim barbatus, CatUrtes piren6pteru* vel Tulmr fulvm, licet ii q u o q u e i n taurica chersoneso repe r i an tu r , subintel l igendi sunt .

de Pecorum et Pachydermorum rcliquiis fossilibus. 731

„bum, cursu quam ille velocius, quod naribus aqua in caput haurit, „ibique per dies complures reservat, ita ut facile vivat in locis aquae „cxpertibus." 1

§ 6.

Tota scilicct Rossia australis gontes Sannaticas ct Scythicas tulit, illas versus onentem magis, quam has, quae pbtius versus Pontum euxinum ad npas maiorum amniuin nomadum vitam degebant. Qua-rtun pleraeque slavicae Equorum cultura, quod iam Herodotus mcminit, excelluerunt, ut inde quoque Kallhippides dieerentur; eastrati eorum Equi parvi quidem, at acres et eontumaces erant Umncsillaevenationem exereebant tum Cervorum et Aprorum in paludosis, tum Onagrorum et Caprearum in campis. Paludosa loca raant Strabom sivc ea, quae vcrsus paludem maeoticam eiusque prae-sertiin lacum putrem extcnduntur, quem isthmus deiu perecopcnsis accedit, ab occidentc a Macotide sitmn, ipscque magnus ille lacus e Borysthene ct Hypane, dum hi ostiis mutuo eonveniimt, ortus, utita-que australis Rossia, quac hodie dicitur, maxiinc versus meridiem sita, liisce bestns praeprimis abundaret; sive illae quoque rcgioues rossicae a Strabone nuncupantur- paludosae, quae magis versus septentrionem

a Budinis pristinis, Venedis scilicet aMisque id genus popuhs slavicis habitabantur, in planitie illa profundissime sita 1 mscensi, qua tauta fluviorum maximorum moles couvcnit acvoque Hcrodotco lacus cxstitit ille maxiinus, quem Lycus, Darus Ta-nats et Syrgis ( i .e .Stucz, Horyn, Lan et Styr) commimi ostio oum alus conipluribusconstituebant, ut si ulla alia regio haecce prac-prnnis paludosa vocari mercretur.

Auctore nempe Herodoto *) Eudinorum regio obsita eratsyl-vis densissinus, iilque liiscc lacus cxstitit ionge maximus, arundinctis

* ) 1. c. l ib . IV. cap. 109.

690 ED. EICIIWALD,

et paludosis einctus, in quo Lutrae et Castores capiebantur, aliaque anitnalia, lacie quadrangulari, quorum pcllibus incoiac utebantur re-stimcntis conficiendis; absque dubio Mustelarum species aliqua, for-tasso ipse Martes.

§ 7-In hisce itaque paludibus Cervorum et Aprorum magnae grc-

gcs a slavicis populis venabantur, Strabonis aevo; in quibus vero no-stra memoria haud amplius vitam degunt Cervi, et pro exstinctis ibi-dcm habendi sunt, quum vero Apri nunc quoque tcmporis conspicuis tunnis in sylvis paludosis occurrant.

Cervi fortasse etiain versus mcridiom in sylvis paludosis adMaeo-tidcm, et Borysthcnem, nec non Hypanim fluvium degebant, ubi sci-licet novissimis quoquc teinporibus praegrandia eorum cerata, quasi fossilia, c ripis fluviorum cruuntur; quorum unum, oinnino ilite-grum, egomct ex itinere podolico rcdux, in Musaeo zoologico Vil-nensi (v. infra § 12) dcposui, idque e ripa Tyrac amnis effossum est.

Illo deinde aevo Strabonis iu campestribus planitiebus, in de-serlo utique australis Rossiac mcridionali, satis hcrbidoso, inter Ty-ram, Borysthencm et Tanaim vitam degebant Onagri et Capreae. Quibus Capreis, a StraboneDorcad.es dictis, subintelligas Anti-lopem subgutturosam Giild., a Persis Dshairan dictam, quae nunc temporis versus maritima tantuin Caspia, ad Cyrum praeserlim amncm, inque onmi dcserto Mogano obvenit, at pridem fortasse ultra Tanain quoquc, ad Macotidcn, in descrto Rossiac australis degcbat, atque hodie ibidern plane exstincta putanda est.

§ 8-Onagri porro, qui feri Asini sunt, hodio quidem haud am-

plius deserta illa incolunt, sed ultra Volgam potius amnem et Uralein


ln deserto Kirgisico, versus lacun, Aralensem, in Ustuertensi planitie elevata Caspia ac dein in Iiucharia proveniunt, versus Irlisch amnom

C a r° Z m " 3 n 0 m a d i b u s Ta 'aris niagni habetur et eorium p r a e na l ratur e pelle pretiosum; ibidem per desertum ccleri passu cursant, ut ipsis Equis multo velociores siut. Probabile itaque est, in australi quoque regionc Strabonis quondam aevo obviain fuissc Onagros Asinoscpic feros, posthac vero domitos, quum hoininum indigenorum aucta esset cultura; qua quidem factuui est, ut ibidem Onagri plane disparercnt, et in orientalibus nonnisi regionibus superstites essont, in qmbus nostro etiam aevo reperiuntur.

n J 0 m i M ! Awi'lae S t r a b ° Antilopem Saigarn, sivc Colon, nune tempons per omues istas Rossiac australis regiones frequentein

1 U d e 3 B ° ^ l i e n e , per omne desertum meridionale versus Vol-gam et ultra hunc amnem obveniat, magnitudine inter Cervurn et Arieteni media; albidus autem, priore velocior cst cursu, naribuscme aquam, q„o d S t r a b o a s s e r i t > i n h a u r .

S r e s c " a t ' « facilius vivat in locis aquae expertibus ' Quae quidem narratio, Tabulosa absque dubio, veritatis tamen

aliquam specicm prae se fcrt; scilicet e naso bestiae c l r t i l a ^ , Z T tricoso, arcuato truncatoque, dum cursu vclocissimo fatigat, essct, anl hehtuque vehementi spiritus duceret, quodammodo explicari potcst-dcs Illat ennn qmeseenti iam bestiac et cxacto cursu anhclanti hu nlr copiosus e nanbus, in quibus eundein scrvare putabatur ab a n t i Z ^ o , ut oodcnt iu capite accumulato bone vivat iu dcserto aljua Hnr IU° K l m i r c , u u r ' qnumahaefabulae, multo etiam diffid-

«Pltcatu, a veteribus auctoribus narrantur

o r ien?em e iuT i U ; S i m ' onentem u, As,a temperata obvia, pridem eirea acrao nostrae ini tium m australi Rossia, versus Maeotidcm Po.itumque euxinum " tam degerent, fieri quoque potuit, ut ccrata Cervarum il.oruT ubT


vis locorum in Potlolia, Volhynia et Lilhuania, pristina eorum patria, efifodiantur.

Quibus quoque addas Cervum tarandum, cuius maxima cerata (v.infra § 15) ad ripam Bugi ainnis polonici, in provincia Bialysto-censi, cruuntur; quocirca verosimile est, belluam hancce ibidem pri-stino aevo dcgisse; dein vero, coinmutatione quadam telluris universali iisdein in locis facta, periisse, et una cum Elephantibus, eorundem locorum incolis antediluvianis, obrutam fuisse. Tarandi enim Iu l i i Caesaris aevo in densa Ilercyniae sylva exstiterunt, ubi tunc, aeque ac in Bialystocensi et Pinscensibus sylvis, propter lacus maiores, innumerasque paludcs, frigus observabatur intensius; quo sensim dis-parente, dum sylvae spatiosac densaeque exscindcrentur, paludesque exsiccarentur, Tarandi quoque magis magisque versus septentrionem lugati sunt, ubi scilicet magnis eliamnunc lurmis degentes, sub nive aeterna parcum sibi pabulum quaesitant.

- § 9. De Bobus fossilibus.

Aliud demum exempluin bestiae sylvaticac, in quibusdam regio-nibus plane exstinctae, exstat nobis in Bove uro, pridcin in Hcrcy-nia sylva aliisque passim Germaniae regionibus indigcuo, nunc tem-poris vero ibidem exstirpato, versusque orientein abacto. Quo quidem factum est, ut in Bialowiccnsi sylva lithuana, eaquc sola fere totius Europac, nec non in Caucasi sylvaticis saltibus degat: pristino autem aevo in ipsa Chcrsoneso taurica obviam fuisse videtur; quod e Byzan-tino auctore, Niceta Choniate, colligimus, qui ita narrat: „anno „MCLXXXII imperatorem Andronicum Comnenum per multum „temporis ibidem vacuisse venationi ct perforando Zumpro, bestiae „ferae, in Tauroscythia praesertim indigenae molequc sua Ursum et „Leopardum excedcnti."


Hodierni quoquc Poloni et Rossi Urum eundem Zubr nomi-nant; unde addubitari nequit, slavicos populos Tauroscythiac, Cher-soncsi tauricae hodiernae, aut Rossiae australioris, eodem nomine be-stiarn istam consignivisse; quod eo probabilius est, quum eandem Choniates dicat maiorem Urso et Leopardo, quibus certc Urus iubatusac villosus, dum furibundus est, vel maxiine accedit, corporis mole conspicua ac robore. Nunc quidem temporis in Chersoncso plane cxstirpatus est Urus, neque ulla dc eodem, pridem ibi degente, vestigia supersunt.

Pari quoque ratione ducentos fere ante hos annos in Caucaso nota iam crat patria eiusdcm Uri, qui adhucdum ibi degit in boreali ac oc-cidentali declivitate Elbruz montis: itaque pater Lamber t i *) illo iara tempore narrat, obvios esse ad fines Abchasiae ct Mingreliac (an-tiquae Colchidis) fcros buffalos, quorum nomine certe nulla alia be-stia nisi Urus intelligendus est: quum bufFali genuini ibidcm non obveniant.

Uri quoque ossa per Germaniam Galliamque passim fossilia eruuntur, nisi fortasse ad priscum Urum, ncque tamcn antediluvia-num, pertineant; in nostris enim rcgionibus polono-rossicis eadem nullibi effodiuntur.

§ 10. Rcs vcro aliter se habel relata ad Bovem primigenium Boj.

s. latifronteni Fisch. s.Pallasii Baer, euius plura fragmenta fos-silia, longa imprimis et lata cornua, in variis Lithuaniae locis cifo-diuntur,

Iu fragmento fossili cranii bovini, ab ill. Bojano quondam do-

*) Relation de la Colchide. Paris 1772. p. 50.


lincato ct descripto (v. Cat. Mus. Viln. No.58) *) distantia intcr basin processuum illorum 7 poll. 8 lin. accedit; in inferiore parte ante cor-nigerorum processuum basin 11 poll., ut itaque cranium anlice, sub vertice ipso, latissiinum sit oinninoque planum, media fronte vixdum nonnihil convexa, ad latera molliter devexa, unde leniores ibidem recessus vix conspiciuntur. Qua scilicet re genuina imprimis differen-tia inter Bovem taurum et primigenium nititur. Circumferentia praeterea processus oornigeri circa basin ad 10^ pollices acccdit, ut itaque crassissimussit; in distantia vero unius pedis a basi 6 poll. ille, et quod excurrit, in ainbitu tenet; tota vero superficies huius processus et universi cranii multis sulcis exasperata et inaequalis est, uti solct quoque in craniis id genus Boum rossicis; quac scilicet circa basin pro-cessus cornigeri saepe ad 13 et ultra pollices in ainbitu tenent; quorum etiam unum, e Rossia missurn, in nostro Musaeo (Cat. No.59) serva-tur, cuius processus apice nonnihil fractus, ad 2 pedes longus est, ac sursum curvatus in ipso apice lcnius adscendit.

§ i i . Aliud dcin fragmentum (Cat. No. 60) dextri cornigcri proccssus,

cum cranii frusto, in Lithuania itidcm efFossum, "nil proprii offcrt, nisi quod processus corniger crassissimus bestiam provectae aetatis in-dicat, illius modo descripti instar.

Quartum deniquc fragmcntum (nostr.Tab.LI. Fig.3, Cat. No.61), in Lithuania quoque erutum, melius conservatum cst, quam supra descripta; distantia in summo vcrticis cacuininc inter basin utriusquc processus cornigeri cst 7poll. 4 lin.; vcrsus infcriora vcro nonnullis pollicibus, ut solet quoque in aliis, augctur; plana frons ibidem fra-

* ) D e Uro nostrate eiusque sceleto in Nov. act. phys . med . Acad. Leop. Carol. XII I . P a r s I I . 1827. T a b . X X I . Fig .7 .


cta est, idcoque vix potest rite definiri; ambitus vcro baseos ipsius pro-cessus cornigeri 11 poll., eiusque longitudo 1 ped. lOpoll. tenet, liaud computato apice paruinper fracto cornu sinistri. Isti ceteroquin pro-cessus cornigcri latis numcrosisque sulcis longitudinalibus exarati asperi adparcnt ad basin eo loco, quo cornua ipsa cidem figebantur. His itaque sulcis, multo profundioribus ac latissiinis, Bos iste lithua-nus a rossico illo, longioribus parumper processibus cornigcris instru-cto, reccdit; idcoque nisi varietatem fuisseutrumqueputes, sexus ta-mcn diversus facilc cssc potuit, cui varia ctiam cornua propria erant: scilicet lithuano illi parumpcr breviora, at itidem incurva, rossico lon-giora aliquantmn, apicemque versus graciliora, neque tam profundis sulcis longitudinalibus exarati processus cornigeri. Ceterum in rossico tegmcn corncum nigrum deciduumque processus illos ubique contegit, quod illis lithuanicae specici deest, casu quodam dctritum fortasse et deperditum.

§ 12-De Cervis fossilibus.

Iam ad describenda Cervi elaphi (Cat. No. 65) cerata, prope Tyram effossa ctsupra a nobis commemorata transimus, quae longis-sima, cranii fragmento incumbunt occipitali et froutali, quod indc a supremo margine foraminis occipitalis ad summam cristam occipitis transversam 2 poll. 3 lin. altum est; a media vero crista ad verticem summum, quo lrons declivis incipit, 4^ poll. metitur; distantia porro inter basin ceratum, ubi ipsum stephanium progerminat, ad 5 poll. 4 lin. accedit; frons denique ad 4 poll. 8 lin. lata est. Longitudo sini-stri ceratis, melius omnino conservati, inde a cingulo illo granulato prominuloque (id enim steplianium dicunt) ad cxtremum tertii rami inferioris apicem, 3? ped. tenct. Ambitus ceratis ad basin propugna-culi (rami imi) versusque stophaniuin 7poll. 8lin., supra tertium

voi.xrn. P.II. 8 7


vero ramum ad 6 poll. tenet in eircumferentia; longitudo imi illius ra-mi inde a basi ad apicem usque 1 pcd. poll., tertius idem pollice uno et quod excurrit brevior est; secundus vero longitudinem 1 ped. ̂ pol-licis non excedit, ita ut brevissiinus sit omnium reliquorum in hoc ce-rate sinistri lateris; at dextri ceratis tertius ramus multo brevior est se-cundo, qua igitur varia dimensione inter se dissiiniles sunt in utroque cerate. Extremi duo utriusque rami (tertius enim omnino est fractus) ad deccm poll. accedunt, unde omnium brevissimi sunt. Priores tres inferiores rami sursum curvantur, extremi illi leniter deorsum de-scendunt. *

Cranii denique fragmentiun ipsaque cerata sulcata ubique et tu-berculata tam bene conscrvata sunt, ut, licet diu condita liumo, vix tamen fossilia diceres. Cervus fortasse inter septimum et octavum annum agebat.

§ 13. Aliud dein Cervi elaphi dcxtrum ceras fossile (Tab.LI. Fig. 1.,

v. Cat. No.64), in Lithuaniae incerto quodam loco erutum, servatur quoque in nostro Musaeo.

Cervus eiusinodi fortasse nonum agebat annum, utitaque ante-cedente provectior aetatc fuisse vcrosimile sit; quo etiam factum est, ut extrema eius pars palmam quadridigitatam forinaverit amplam, in no-stro tamen specimine fractam.

Differentias huius ceratis a vulgaribus aliis adnotavi, quae se-quuntur (v. Fig. 1. Tab. LI.):

Longitudo, inde a stephanio granuloso ad initium palmae, 2 pcd. 7|poll.habet, non computato tamcn extrcmo supremoque ramo, ad 2 ped. 1 poll. et quod excurrit longo; alii praeter huncce tres sunt ra-mi; inferior vero internus ac duo externi ad basin usquc fracti sunt, ita ut, praeter palmam ibidem superne excavatam, ad 2 i poll. latain


et ad 4 ferepedem longam, nulli distincti rami, nisi basilares partes difFractae cognoscantur.

Rami inferiorcs tres mutilati quoque sunt, neque rile definiri pot-est singulorum longitudo; primus ac tertius inulto certc longiorcs fuere secundo intcrmedio, tamque brevi, ut vix duos pollices excessisse vi-deatur, itidemque tenuissimus, quum ambitus eius poll. minime superavit, atque nullibi fere intcr viventes Cervos ramus secundus adeo obvenit brevis. Iam vero primus ramus imus (propugnaculum dicitur) ambitum 4 | pollicum offert, atque tertius lineis nonnullis eo-dem crassior est. OmUes hi tres rami parum certe adsurgebant, quum exteriora vcrsus tcnderent; reliquorum vero extremorum, in palma incumbentium, directio haud conspicua est, propter ipsorum defc-ctum, praeter supremum quartum, sursum rccte adscendentem et pa-rumper exteriora versus incurvatum. Medio loco, quo tertius ramus proficiscitur, ceras in arcuin nonnihil inflectitur, quum in nostro Cervo angulo mulLo obtusiore multoque minus conspicuo notatiun sit.

Ainbitus bascos ceratis, quo imus ramus figebatur, ad 8 poll. ac-cedit; supra tertium vero ramum 6 poll. 3 lin., ubi quoque minor est ciusdem circumferentia; multo vero maior dcprehenditur sub ampla palma, qua tamen parte nimis fractus est caulis et mutilatus, ut eius-dem ambitus ibi recte definiri possit.

Totuin ceras album, solidum tamen est minimcque fragile, sed ponderosissimmn; superficies ubique longitudinalibus sulcis ac tuber-culis horret, ita ut simillimum sit eidem cornu Cervi rccentis; in uni-versum autem crassius est illo, superiori loco dclineato.

§ 14. Tertium denique ceras idque lateris sinistri (Cat. No.63) in Li-

thuaniae districtu Rossienensi effossum, nimis est mutilatum, ut bene distingui posset; prioris vero adinstar album, et aeque solidum est;


tmn vero e tribus inferioribus rainis secundus et tertius quoad dimi-diuin servad fere sunt, prhno plane deficiente; extrema quoqucipsius ceratis pars diffracta est, et Iongitudo totius ceratis minime pcrspici potest; sic vero bipedale adparet, fracta extrcma partc baud eomputata. Ceterum indc a stepbanio ad basin tcrtii rami eadein fere distantia in-tercedit ac in altero fossili ccrate lithuano, supra descripto; unde eius-dem quoque aetatis utrumque animal fuissc verosimile est.

§ 15. Iam scquitur ccras Cervi tararidi (v. f ig-2. Tab. LI., Cat. JVo.fio)

idquo sinistrum, quod e vcteri alvco amnis Bugi, in Bialystocensi provincia erututn, ut supra dictum est, tcneinus.

Longitudo eius ultra 4*, ambitus vero ad basin, circa ipsum imi rami initiiun, ferc 1 pedem accedit; idem medio Ioeo 8 lincis angustius. Cctcrum extus laevissimum est, ct vix aliquantum sulcatum, si pla-niores sulcos et superlicialcs, huc illuc obvios, exccporis; ad basin vero caulis ipse teres est, dein angulato-tcres vcrsus medium, dum autem in planarn palmam, 1 pcd. iOlin. longam, excurrit, coniplauatus iit sensimque ampliatur, donec in illain inscnsibili modo desinat, adin-scrtionein seilicct inferioris raini pahnaris.

Raini caulini inferiorcs cluo numerantur, quorum unus infimus (propugnaculum ipsum) ab ipso stephanio nodoso supra frontem ani-malis anteriora versus ac deorsum proficiscilur, in initio suo teres, dcin vero versus apicem complanatus, et insigniter dilatatus, in nostro tamen spcciminc fractus; nihilo tainen miuus ultra pedem uniun et pollicem unum longus, in cxtrema partc antica dilatataque nodulis 5 notatur, ramulorum ibidcm nasccndorum loco; alter deindo ramus,

*) Hu jus ceratis iconcm ill . C u v i e r (ossem.foss . V. pa r t . 2 . p . 5 0 9 ) teau i t a n o s t r o quondam E o j a u o .


a priori illo S! poll. distans, subteres est, apicequc fractus, ut 8 fere poll. longus videatur.

Iam vero inde a secundo ramo caulis adscendit, ac moliiter post-rorsum et exlrorsum flectitur, donecadoriginempalmaeaccedat, ubi tandein planior fit ac Iatior; quo dcin loco palma modo exorta et paul-Iatim latior facta, variis intervallis e margine postico 3processus satis longos ac latos, e suprema vero parte brcvissimos deinittit, quo fit, ut palma ipsa ibidem octodigitata adpareat, inferioribus tribus digitifor-mibus hisce processibus elongatis compresso-tereiibus, atquc reliquis, c latissima partc suprema palmac ipsius proficiscentibus, brevissimis. Palma supra tcrtium processum illuin 3J pollices tenct; suprema vero latitudine sua, quarto proccssu digitiformi simul adsumpto, ad 7 poll. accedit.

Priinus dein illorum processuum digitiformium 4 pollices circiter longus, subteres cst, ac in auibitu suo 2 poll. 41in. tenct; alteri duo, Cl-assiorcs quidem, ita vcro fracti sunt, ut nequo Iongiludo, ncque ainbitus liqueant; tertius denique, maxime complanatus, prope ba-sin suam 3 i poll. Iatitudine adaequat.

Quartus ct quintus rarnus digitiformis, invicem approximati ac brevissiini, eidem illi expansioni palmari incumbunt; reliqui vero tres supremi illis multo breviorcs, sed paritcr approximati, ita exstructi sunt, ut posterior sit latior medio, is vero parum Iatior sed brevior tcrtio antico. Tota palina utrinquc Terc plana est, infernc tamen po-tius convexa, supcrnc parum concava, si supra terlium ramum posti-cuin contcmplatur; nam infra huncce utrinque compresso-teres po-tius, quam complanata dicenda est.

Totum ccras iongitudinali fissura fractum; cetcrum vero solidum, atque terrenis substantiis tam modice imbutum, ut vix fossile adpareat, nisi bcnc noium esset, id una cum ossibus Mammonteis cx humo li_ thuano fuisse effossum. Figura huius (Fig.2. Tab.LI.) aeque ac cer-


vini ceratis (Fig. 1. Tab. LI.) craniiqiie bovini fossilis (Fig.3.) £ magn. nat. delineata est.

§ 16. De Elephantibus fossilibus.

Nostra meinoria nulla fere fossilia Elephantum ossa e Lithua-nia, Yolhyniaque descripta sunt, ut idco eadem apud nos deesse videri possint; omnino tamen contrarium hisce observatiouibus evincere co-nabimur. *) E quibus scilicet patebit, Lithuaniam rossicam, cui quo-que Samogitensis regio et Grodnensis, Minscensis dein ac vicina Pins-censis adnumerari potest, fragmentis copiosis horum ossium minime carere, ita ut per omnes hasce plagas, numerosis fluviis ac lacubus irri-gatas, salisque profunde sitas, copiosa ossa mammontea effodiantur, pristinamque et penitus diversam illarum regionum Faunam patefa-ciant. Eoque magis extraneae videntur Curoniae longae lataeque pla-gae, mari balthico contcrminae, nullibi fossilibus ossibus portentorum terrestrium conspicuae, ut itaque regionem hanc aevo illo, quo lilhua-nica hisce belluis mammonteis excelluit, balthico mari contectam ac plane inundatain fuisse verosimile sit. Quum vero haecce fundis ma-rinis sese subducere coeperit, iam disparuit aevus Elephantum, alia-que Fauna nostrates plagas ornavit. Prussia quoque orientalis simiii modo fossilia haec portcnta vix quondam habuit: nam e novissimis huius regionis descriptionibus colligimus, eadem ibi quoque parcere-perta fuissc.

In nostris plagis lithuanicis ossa mammontea pleraquc e fluviis piscata repcriuntur; quod fieri quoque solet in ulteriori Rossia ct Sibi-ria: caque ad varias speciesElephantum pertinent, variisque parti-bus osseis, maxillarum fragmenlis, dentibus molaribus primoribusve,

* ) V . q u o q u e Zoolog. nostr. speeial. t o m . I I I . p .357 .


femoribus dein, humeris, phalangibus digitoriun, ossibusve metatarsi et metacarpi aliisve continentur; quorum vero omnium liaud exrniam copiam conservat Musaeum zoologicum Vilnense, quaeque in se-quentibus enumerare inihi liceat.

§ 1 7 .

Ilisce itaque imprimis adnumeranda est maxilla superior et inferior Elephantis proboleti Fisch. {Cat. Mus. No.72), vide Tab.LIII. Fig.l et 2. Utraque pars maxillaris prope Zawadynce in haysinsensi districtu Podoliae effossa cst; aqua scilicet vernali tempore cxsupcrans eandem c limosa et argillacea ripa cuiusdam rivuli prodidit. Maxilla haec utraque eo maioris momenti est, quo rarior esse solet, eademque bene servata dici potest; iam eius mentionem alio loco *) iniecimus.

Fragmentum itaque hoc maxillae superioris (v.Tab.LIII.Fig.2) extus plane fractae, ibidemque minoribus maioribusve cellis notatae, e parte supramaxillari palatina, duobus dentibus instructa, componitur, ita ut posteriora versus ossa palati aliquantum fracta, ad antcriora dcin particula quaedam choanarum, supraque cas vomcris aliquod rudi-mentum superstes sit, superior vcro pars usquequaque magnis cellis innumerisque caveis occupetur.

Latitudo utriusque maxillaris fragmenti supra dentes molarcs in extremo postico adaequat 9 poll. **)

Longitudo partis maxillaris sinistrae ab anteriore ad posterius ex-tremum lOpoll.

Distantia dextri dentis molaris, prope extremam partcm anterio-rem usque ad suturam palatinam 1 poll. 3 | lin.

*) Zoolog. spec. I I I . p . 359—60.

**) Intelligas ub ique m e n s u r a m parisinam.


Eadem distantia sinistri dentis 1 poll. 8 lin. Quo lit, ut ille magis procedat versus anteriora, hic vero propius

accedat ad suturam palati, aliquantum minus exteriora legens, atque profundius versus anteriora descendat: inde quoque in hac parte irre-gularis totius maxillae superioris forma enascitur.

Distantia extremae partis posticae dentis molaris a sutura palati tripollicaris cst; proindc ibidein postice ambo dentes 6 pollices ab in-vicem distant; unde dexter aliquantum magis exteriora legit et poste-riora, quam sinister, qui haud ita postrorsum descendit, ideoquc etiam nonnihil brevior ibidem adparet: uterque tamen, oblique ver-sus exteriora et posteriora positus, 6" 8//y longus est; dexter enim ma-gis ad posteriora, sinister anteriora versus descendit. Facies utrius-que dentis externa convexa, interna concavo-plana, vel medio exca-vata est. *)

In corona utriusque dcntis observanlur 12 laminae vitreae; utriusque deindc pars anterior multo angustior est, adeoque detrita, ut rite cognosci haud amplius possit, et nonnisi e radice dentis superstite concludi, ibidein adfuisse eiusinodi laininam vitream; ceterum antica quoque dentis molaris facies vel maxime detrita est, ac laevissima, quuin contra postica, totius coronae instar, integcrrima sit.

Prior lamina vitrca extremi dentis omnium reliquarum latissiraa est, in dextro itaque 3" lata, in sinistro vero perpaucis lineis an-gustior.

Posterior dentis pars miriime detrita extremas laminas angustissi-inas offert et tanquam absconditas: unde in parte dentis cxtrema po-stica angustissimae tantum striae ovales apparent. Omnes vero vitreae

* ) Tal i s q u o q u e dispositio u t r i u sque faciei in den t ibus Elephantum a l i o r u m mo la r i bus

fossi l ibus esse s o l e t , u t i t aque m e f u g i a t , quo i u r e c o n t r a r i u m p e r h i b e a t i l l . C u -

v i e r ( l . c . I . p . 4 4 ) , nisi fo rs i t an in vivente spec ie fac ies den t i s mola r i s super ior is

i n t e r n a revera sit convexa , e x t e r n a vero concava.


laminae nonnihil postrorsum conversae; intermediae sub angulo fere acuto 45° sitae, anteriores multo minus inflexae sunt

Laminae illae vitreae supra coronam dcntis (quae quidem genui-nain notam sistunt) plus minusve prominulae simt, idque magis in si-nistro, quam in dextro; quum vero eaedem continuo per paria sint aggregatae, ut quasi ex antico et postico pariete compositae videantur, ln omnibus igitur posterior lamellarum singularum paries materiei dentis osseae *) plane immissus cernitur, quiun contra anterior ille vel maxiine promineat.

Quarta id genus lamina posticae dentis sinistri partis supra den-tis coronam omnium maxime prominet; acccdit enim 4 lin. longitudi-nem; ceterae, eidem antepositae, multo minus prominulae sunt, quo magis ad anteriores accedunt; in dextro dente prominentia haecce an-terioris parietis laminae duas tresve lineas adaequat.

Distantia antici et postici parietis cuiuslibct laminae vitreae 2 lin. circiter tenct, plus aliquantum in his, inillis vero minus; pariesdein anticus laminae transversim plus minusve plicatus, vel potius undatim sulcatus est: media distantia hiatus singularum laminarum multo latior est, quam lateralis, ita ut parictes ibidem saepenumero in angulum convergant et rhomboidealis figura exinde passim einergat.

Quum dein ambo dentes versus anteriora ad se invicem approxi-mentur, posteriora versus autem a se invicem recedant, palatum pro-inde multo latius cst posteriora versus, quam antice, quod quidem e mensura, altiori loco iam allata, patet.

In sinistra parte palatina quatuor foramina arteriosa, in una serie disposita, animadvertuntur, quorum duo posteriora, praesertim an-tepenultimum, maximasunt; duo vero dextrae partis palatinae, prae-cipue posticum, maiora sunt sinistris.

* ) Ossea e n i m o m n i n o es t ; d ic i tu r vero a b auctor ibus po t ius corticalis subs tant ia .

POLXVLL P.U. 88

690 ED. EICIIWALD,

Utrumque os palatinum ex parte non nisi cum maxilla superiori connexum est; idque magis in sinistra, quam dextra; a maiore vero foramine sutura conspicua antrorsuin descendit ad mediuin palatum, multoque profundius deorsum fertur, quam sinistra sutura palalina, quae iam prius cessat multoque intimius coniuncta est cumparte supra-maxillari, ita ut ultra foramen maius nullum illius vcstigium adpareat, quod vero bene conspicitur in dextra sutura.

Laminac illae vitreae, oblique postrorsum sitae, coronam dentis constituunt, quae et ipsa versus internum suum marginem oblique descendit, ut ideo margo iste V 9/7/, externus vero vix 1" 5//y altus sit; quo fit, ut ille multo profundius descendat, quam liic, eodein isto multo brevior. In ceteris tota utriusque dentis corona haud detrita, sed bene servata est, antica tamen parte excepta, in qua ipsae radices plane denudatae sunt.

Sutura palatina, utramque partem supramaxillarem dirimens, minimc ibidem ossificata late hiat.

Tota deniquc pars haec supramaxillaris iu cellulis fere oinnibus foraminibusque magnam argillae copiam continet, quae sane indicat, eandem pridcm in loco argillaceo obrutam fuisse.

§ 18-Inferior dein maxilla (v. Tab.LIII. Fig. 1) eiusdem Rlephan-

tis crassitudine sua prac ceteris conspicua est, qua reliquas quoquc, in nostro Musaeo servatas, longe superat; unde iain eandem ad belluam provectioris actatis pertinuisse patet; quod dein quoque e lata excisione supra symphysin utriusque partis maxillaris intelligitur. Crassitudo enim maxillae inferioris, si eandem supra medium dcntem molarem metiaris, ad 5 poll. accedit; distat deinde externum latus alveoli dentis ab interno 3 pollices; qui tamen alveolus non penitus a dente repletur, mcdia sua parte plurimum coarctato. Maxima altitudo inferioris ma-


xillae 5" 2"' accedit, utitaque aequalis sit crassitudini, ipsaque ma-xilla rotundata quodammodo adpareat, altitudine saltem latitudinem non superet, quod quidem in aliis observari solet.

Provectac vel ipsius grandaevae aetatis bestiam hancce fuissc, e deficiente omnino dente molari antico colligi posse videtur; quid? quod ipse alvcolus dentis huiusce penitus disparuit; ceterum dens, qui adest, posticus maxime detritus est mediaque parte quasi cxcavatus. In universum autem massa dcntis soliclissima, nc miuimum quidem friabilis cst, iisque particulis argillaccisrefcrta, quibus superior quo-que maxilla scatet. Utraque pars maxillaris ab inviccm in media sua parte distat 3¥ ' ; dexter dein margo excisurae symphyscos inframaxil-laris a sinistro 3" rccedit; exinde vero excisura haec versus interiora dilatatur dimidio pollice et rotundam format aperturam, quae maior esse vidctur, quam mcclia distantia utriusque partis maxillaris.

Posterior distantia utriusque partis maxillaris ad 6" 3"' accedit; ulji crassities sinistrae maxiflae in superficieS^", et quod excurrit, con-tinct. Tum processus coronoideus inframaxillaris fractus cst, ncque omnino adparet; longus tamen fuisse non videtur, quocl e fonna pe-culiari maxillae colhgitur; nisi fortassc huius rei causa fuerit grandae-vitas belluae; singularis quoquc margo, penitus scilicet obtusus, ma-xillarn utrinquc tenninat, quum tamen in aliis speciebus acutus potius esse solet.

In antica maxillae parte utrinque tria conspiciuutur foramina, nervis vasisque excipiendis destinata, quorum superius et posterius maius est reliquis duobus minoribus, sub illo positis.

Dentes vero in sola parte posteriore distinctas laminas vitreas of-ferunt; dexter scilicet 5 | , sinister omnes reliquae, anteillassi-tae, adultima usque vestigia detritae, ideoque dentes ibidem laevis-simi sunt.

690 ED. EICIIWALD,

Structura laminarum illarum undatim decurrcntium eo memora-biliorest, et prae aliis dentibus co magis conspicua, quod medio loco divisae sunt, ideoque non integras, sed dimidiatas quasi laminas con-stituunt, quae ubique fere ab invicem distant, raro autem, ut in dextro dente, media sua parte connivent, licet vel hic diremtae: cuius rei causa est, quod dens ad radicem usquc detritus omnem coronam usu deperdiclit. Quo etiam fit, ut aperte conspiciatur, qua ratione lami-nae vitreae, iamiam enatae, in osseam massam dentis utrinque im-misaesintetundulatumquasiparictemconstituant, qui duabus lami-nis vitreis componitur; fieri quoque potest, ut eiusmodi laminae sin-gulae vel dimidiatae primitus existant, neque igitur cum opposita iun-gantur: hinc quoque origo imparis laminae, in nostra icone delinea-tae, deducenda est.

Sinister dcns, licet fortiter impactus sit in maxilla inferiore, in externa parte extrema antica, eaque omnino detrita, tres, ininterna eadem quatuor continet radices, e quibus certe totidem laminae vitreae exortae erant, quae vero nunc adeo detritae sunt, ut haud amplius cognoscantur. In sinistro dente radices istae minus conspicuae sunt, ctiamsi totidem earum ibidem exsdtisse verosimile sit; forma tamen huius dentis alia omnino est, quam illa dextri.

Notanda quoque est varia longitudo et latitudo utriusque dentis; dexter enim longus est Q" 3"' sinister vero 5" 4"'; latitudo inulto magis variat: angustissimus est sinister versus anticam partcm maxi-me coarctatam, vix ibidem V V" latus; ubi vero latissimus est, ad 2" 5 '" accedit.

Dum uterque dens vcrsus posteriora aequabiliter excurrit, dexter multo magis versus anteriora fertur, quam sinister, qui inde quoque brevior videtur.

Ambo autem dentes alios, pridem iisdem antepositos, ita pressisse videntur, ut lii non solum exciderint, sed etiam alveoli eorum, in


quibus lixi haerebant, plane disparuerint, ad minima usque vestigia deleti; saltem in utraque maxilla dens molaris ad extremam usque p ^ -tem anticam extenditur. Alveolus sinistri dentis multo amplior con-spicitur, propterea quod dens iste niinor, brevior et angustior est, ne-que ex toto alveolum replet.

§ 19. Reliqua dein eiusdem Elephantis fragmenta, in eodem loco cum

illis effossa, haecsunt: scilicct frustum dextri ossis intermaxillaris (v. Cat. Mus. NO.77) superius et laterale, ita dispositum, ut ibidem in externo latere conspiciatur pars illius caveae, cui primoris dens infixus luerat, a superiori vero parte recessus profundus appareat, qui pro-boscidem exceperat; sed versus inferiora nil nisi cellulae innumerae sinusve obviam veniunt, per os hoc intermaxillare ubique accumulati. Tota eius longitado ad 7 polL, latitudo vero dimidiam fere longitudinis partem tenet, ut itaque exiguum tantum dicendum sit fragmentum lioc, cuius ceterum sutura inferior bene conspicitur. Tum quoque frustulum iugalis ossis (v. Cat, Mus. No.79) repertum est, sed adeo fractum, ut seorsum vix describi possit.

Tres praeterea vertebrae dorsales, quarain prior fragraento co-stae superstitc instructa est (v. Cat. Mus. No. 73,74,75,76), ad idem sceleton Elephantis proboletis pcrtinent, quum ex eodem loco Po-doliae effossae sint.

Vertebra dorsi cum fragmento costae prima (v. Cat. Mus. No.75) esse videtur; crassities eius prope inferiorem marginein circi-tcr ad 4 '" accedit; superficies articularis antica aliquantum con-vexa, postica nonnihil concava est; maxima eius latitudo 10" tenet si ab uno processu transverso ad allerum computatur; at superficiei huius articularis altitudo, latiludini cius penitus respondens, ad 4" 5 '" acce-


dit. Canalis medullae spinalis triangularis, circiter 3" latus et 2" 6//y

altus est. Crassities arcus utriusque ad basin i " 4y// adaequat, latitudo vero nonnullis lineis eandem superat. Processus spinosus superne fra-ctus est, quapropter eius longitudo minime potest definiri, utroque tamen arcu suo parumper posteriora versus tendit. Fovea vertebrae, qua capitulum maius costae (certe prioris) excipitur, ad 1" Q'" lata, in utroque corpore vertebrali duplex conspicitur; anterior scilicct et po-sterior; una tamen ab altera vix nonnullis lineis distat.

Processus articulares superiores, circa originem spinosorum pro-cessuuin inserti, multomagis eminent, quam in aliisbestiis, v.c.Pe-coribus, et ideo quidem, quod vertebrae elephantinae ibidem angu-stissiinae sunt; anteriores vero iidein processus, parum profundius siti, quam posteriores, similiter oblique descendunt; illi 4" ab invicem di-stant in externo margine et proinde enormem canalis vcrtebralis ma-gnitudinem efliciunt, hi vero posteriores 4 lineis minus a se invicem remoti sunt, quo quidem in secunda vertebra ille canalis parumper angustior iam apparet.

Fragmentmn costae ad hanc, ut videtur, vertebram pertinens, circiter 10" longum, in maxima vcro latitudine 2" 2"' latum est, me-diaque parte sua unum fere poll. crassum; maxima distantia utriusque capiluli costalis in externo margine 3" 9"' habet, quum contra in me-dio 7 lin. fere ab invicem distent, ut itaque maxima crassities singuli capituli vertebralis 2" 3"' excedat.

Cuin illa vertebra insimul repertae quoque sunt duae aliae dor-sales (Tab.LIV. Fig.l—4), quae postremae videntur; quae quidein eo maxime sunt insignes, quod canalis medullae spinalis multo minus latus ideoquc multo minor est, quam in priore dorsali, superiore loco descripta; processus spinosi earum maxiine oblique sunt siti, unde in acuto prorsus angulo a corporibus suis secedunt; quamvis vcro fracti


sint, tamen anteriori vertebrae minores et breviores processus, quam posteriori, fuisse videntur.

Crassitudo vertebrae parumper maior est, quam in illa priori; nam ad 2" 3"' accedit, at diameter superficiei articularis ad 4" exten-ditur; utraque tamen superficies haud magis concava et convexa est, quam in illa priori. Foveae vertebrae costales alte ad basin arcus utriusque impressae sunt et corpus vertebrale superne tencnt, quod praesertim vertebras hasce ad dorsales posteriores pertinere affatim probat: anterior autem illa fovea a posteriori i fere poll. distat, supe-riores contra processus articulares, quibus ipsi arcus excipiuntur, in superiori margine arcuum incumbunt, eo scilicet Ioco, quo processus spinosi ab iisdem proficiscuntur; in superiori deinde et anteriori parte liasis processuum spinosorum deprehenduntur foveae duae articulares (superiores) minores, posticis vertebrae antecedentis processibus (in-ferioribus) excipiendis destinatae; et pariter quoque ad posticam par-tem mferiorem processuum spinosorum duae eiusmodi fovcae articula-res conspiciuntur, quibus processus vertebrae insequentis anteriores superiores recipiuntur. Altitudo canalis medullaris unius vertebrac (ib.Fig.3—4) poll., latitudo 2" 4'" in latere antico; alterius (ibid Fig.1,2) vero altitudo 1" 9"', latitudo duos tantum poll. accedit; quo-circa canalis huius alterius vcrtebrae obtuso-triangularis, prioris vero illius ovalis adparet ideoque inaior est; quo simul efficitur, illam ver-tebram dorsalem e postremis, hanc vero e posterioribus iisdem, post illam sitis, habendain esse. CJterque processus ab invicem distat in prioreillavertebra9"S'", in bao allera vcro 10", quo quitlem baee ctiam multo latior adparct.

Interior substantia omnium trium vertebrarum eadcm omnino est, cellularis, itleoquclevissima, quuui omnes animales partesintus sint destructae et abolitae: quarum loco in Toraminibus istis particulae ai'gillaceae deprehenduntur.

690 ED. EICIIWALD,

§ 20. Alia denique vertebra colli servatur in Musaeo zoologico,

non quidem in eodem loco, ncque eiusdem individui, attamen in Po-dolia reperta. Canalis vertebralis spatiosissimus vertebram collarem indicat: medullae enim spinalis volumen ibidem conspicuum erat. Altitudo eius corporis 3 | poll., latitudo 4 pollices acceclit; crassitudo

pollices. Superlicies articularis aliquanto magis excavata, quam anterior convexa est: quae niinirum omnino plana, vix qiiidquam convexa, quinimmo media parte sua concava adparet; margines la-terales parum profundi, superior praesertim plane rectus est, cuime-dulla spinalis incumbit; ambilus exinde non plane teres, sed superne depressus videtur; latitudo canalis vertebralis 2" 9 / /y, altitudo accedit, partibus lateralibus multo magis depressis, et vix unuin pol-Iicem accedentibus.

Superiores processus articulares ipsi arcui vertebrali inseruntur ad basin processus spinosi; anteriores, eminentiae cuidam satis con-spicuae incumbentes, ad se invicem conversi, posteriorcs, sub basali parte processus spinosi, a se invicem dehiscentes; supra hos processus posteriores, e medio processu spinoso, crista emergit, tertii instar pro-cessus, quum reliqui alii sub illo et eidem ad latus adpositi sunt. Cras-sities arcus circiter i poll. adaequat, latitudo poll. Substantia huius vertebrae collaris intus cellularis est, neque tamen particulis argillaceis impleta; ut vero quibuslibet terrenis, sic quoque substantiis animali-bus omnino privata est.

§ 21-Complura quoque ossa extremarum partium eiusdem Ele-

phantis proholetis in eodem Podoliae loco, districtus Haysiensis, cum illis superiore Ioco descriptis reperta sunt (v. Cat. Mus. No.78,80,


81, 82). riuc vcro spectant sequentia ossa: 1) Os humeri dextrum, 2' 7"' longum, in supremo condylo eirciter 8" latum; ubi vero ad par-tem inferiorem angustissimum est, 5" latitudine sua tenct; maxima latitudo superioris capitis, cui scapula incumbcro solet, 9" adaequat; inferiores vero condyli articulares longitudinem suam non patefaciunt^ propterea quod externus fractus plane decst. In supremo illo capite unum tantuminodo tuberculum conspicitur, musculis inscrendis aptum, ncque igitur duo, quae Tilesius *) delineavit; inferius au-tem duo deprehenduntur condyli, excipiendo olecrano dcstinati; in medio hnmero, ad externum et posticum latus, crista oceurrit robusta, ad imum ossis descendens, quac itaquc in externum condylum articu-larem excurrit nuisculisque figendis inservit.

2) Os metacarpi digiti quarti pedis antici dcxtri (Tab. LV. Fig.1,2,3) {y.Cat.Mus. No.81). Longitudo eiuscirciter 8 poll., la-titudo in medio osse 2£ poll., crassitudo ibidcm 1" 9"'acccdit; in su-prema parte, cuius superficies 2" 8 '" alta, in mcdiovero 1" 8 '" lata est, os fero obtuso-triquetruiu adparot, ibidemque in cxterno suo margine angustain et longam faciem articularem offcrt, qua digitum parvum exceperat; in interno denique margine alteram pro medio codem chgito; inter utramque postrcino inaiorem etiam faeiom geril pro osso cuneiformi figcndo. Antica superiicies articularis, ad digitum quartum cxcipiendum, semicircularis cst, etinfera sua parte in medio prominentiain longitudinalem subbigeminam habet. Distinguuntur itaquc quatuor ciusdcm facies: suprema scilicet lata, plana, medio excavata, versus cxtremam partem inaequalis et tubcrosa; dein iufima profunde excavata, angustissima, versus auteriorem partem fovca pro-fundissima notata, in extrema vero posteriori sua parte in tuber prosi-liens, quod ultra pollicein longum et dimidium pollicis latum est, quo

*) Mcin. do l'Acad. de St. Pelersburg. V. tab. 10-v°i.xru. p.u.


a lateribus eummaxime comprcssum adparet. Laterales denique fa-cies, sinistra et dextra, oblique ad ima ossis deferuntur, medioque coarctatae planaeque, versus posteriora vero elongatac, inaequales ac tuberculatae conspiciuntur.

3) Os metacarpi digiti rninimi dextri pedis antici (vide Cat. Mus. No. 80, nost. Tab. LV. Fig.4,5,6). Longitudo eius 5" adaequat, si ab extrema parte postica dextra externa usque ad extremam anticam sinistram computetur; crassides ad 1" 8"', altitudo vero ad 3 fere poll. accedit; atque in omni sua facie externa incurva aspera est et inaequa-lis propter tubercula, in quibus musculi figuntur; interna deinde fa-cies recta quidem, at inaequalis et vcrsus posticam partcm extremam aspera notatur; extrcmitas postica binis conspicua est faciebus articu-laribus, altera laterali interna, angusta, sed in longum producta, ad e x c i p i e n d a m similem faciein articularem ossis metacarpi digiti quarti; dein altera, multo maiori postica et excavata, quae os cuneifonne ex-cipit. Andca pars extrcina articularis pariter quoque semicircularis est et convexa, ut itaque benc excipiat digitum minimum.

4) Os cuneiforme pedis antici sinistri (v. Tab.LV. Fig.7,8,9). IIocos saltem cum eodem, ab ill. Cuvier (I.c. I. p. 194. tab.X. fig. 19) delineato conferri potest, licet tainen forma eius ab illo quodammodo recedat; est enim subtriangulare, uno angulo in longuin processum hamatum ac incurvuin excurrente, et ita aspero, ut nullibi aequale, sed tuberculatum potius videatur; superficies vero ardculares plures notantur: una (Fig.8) 3 poll. lata, ct totidem longa, subtriangularis, obtuso-angularis, inedio impressa ac laevissima, cui dein, sub exor-dio processus hamati, parvula alia facies ardcularis oblongo-triangula-ris (ibid. Fig. 8. a) accedit; altera porro, illi opposita (Fig. 9) super-licies, ultra 2 poll. longa et poll. lata, eademque nonnihil maior, in media sua partc ita elevata est, ut duo ossa (ibid. b.) eidem incubuisse videantur. Reliquae ceterum eiusinodi facies utinaxime cavernosae


sunt, profundisque recessubus notantur, scilicet lateralis (Fig.Zc.), quae medio concava, 2 poll. 4 lin. longa et 2 poll. 4 lin. alta est.

Omnia haec ossa dimidia parte imminuta delineata sunt.

§ 22.

Maxilla inferior mammontea, bene conservata (Tab. LII.), cx agro Pinscensi effossa, in collectione cell. Constant. Tiesenhau-s e n ii cxstat. Longitudo cuiusque partis dimidiae maxillae infcrioris, inde a processu labiali rostriformi ad extremum posdcum, 1 pcdem 4 poll. accedit; distanda utriusque processus coronoidei, quousque am-1)0 servati sunt, 1 pcdem 5 poll. 6 lin. adaequat. Ilaec certe iunioris besdae erat; ideoque ossa solida adparent, nec facile rumpuntur vel decordcantur, ut in aliis maxillarum fraginentis a nobis descriptis. Maxilla ista haud ita lata cst et crassa, nec anterior angulus labialis supra proccssum rostriformem tam late patet (processus enim ipse multo acudor est), quain in veteri illa beslia, altiori loco commemo-rata, in qua quidem hisce contrarias plane notas indicavimus.

Ex utroque dein dente molari, in extrema partc antcriorc infixo adeoque laeso, utfigura (Tab. LII.) iijidein a nobis complcri dcbuerit, iunior quoque bclluae patet aetas, eoquemagis, quod in postica parte necdum usu detritus sit; anteriores quoque dentes lactci alvcolis bene servadsinsidebant; nam dcns anterior dexLcr licet fractus radiCcs suas satis integras (iu icone nostra omissas) conservavil; uterque vero reli-quus, post mortem bestiae destructus, e maxilla exciderat.

Quilibet autem dens molaris plures condnet serics, easque 12 fere, lamellarum vitrcarum in medio aut in latere dircinptarum, quo ibidem ab invicem distant; posticae lamcllae, e 2 vel 3 ovalibus annulis ex-structae, pariter ac aliae intus absconditae laminae, non bene distin-gui possunt, quum ibidem corona dcntis non plano detrita sit usu-quod etiam iuniorem besdae aetatem indicat; margines quoque lami-


narum parumper liinc inde cvcrsi vel fimbriali sunt. Distantia cxlcrni lamellarum parietis ab interno eirciter 21 lin. accedit; illa vero unius laminae ab altera 2 circiler Iineas patet; externus dein atquo internus dentis margo crassiori inassa ossca exstructus est, ita, ut laminae ipsae vitreae interiora teneant. Longitudo dentis 7poll. 3lin., lati-tudo vero maxima 2-1 poll. adaequat.

Prior dcns deciduus iamiarn fractus, a postico alio per septuin transversum, dimidium pollicem latum, dirimitur; ipse vcro dexter dens mcdia parto, qua fractus est, 1 poll. 3 lin. longns, 2 vero poll. latus est.

Illo dein Ioco, quo antici dcntes in maxilla infixi sunt, utraque pars maxillaris 1 poll. 8 lin. ab inviccin distat; quum vero distantia utriusquc marginis externi excisurae maxillaris niedia circiter parte sua 2 poll. contineat, altitudo denique, indc ab apice processus rostri-formis ad supreinum usque marginem dcxtrae partis maxillaris, qua prior dens excipitur, ditnidium pedem cxcedit.

Crassitudo singulac partis maxillaris ad 41 poll., distantia vero ex-terni marginis alvcolaris ab interno ad 3 poll. accedit; totus autem al-vcolm deutc occupatur; quo praccipue bcstiae actas indicatur, quum radices dentiutn tam altc iinmissae sint alveoUs. Allitudo inaxillae 4 poll. 10 bn. exsuperat.

Excisura maxillaris oblonga potius, quam rotunda videtur, quum liaud ita lata sit, quara illa Elephantis proboletis, altiori loco de-scripti; in utroque vero cius latere forainina nervis vasisque excipieu-dis destinata notantur; quoruin duo sat ainpla sunt. Processus dcni-que coronoideus in distantia unius circiter pcdis a processu maxillari exsurgit. Altitudoverosinistrihuiusccprocessus, iude a basi ad api-cem usque, etiamsi fracti, ad 5 cirejter poll. 3 lin. accedit; indextro latere processus ille multo magis fractus est. Dens molaris 1 poll. 2 liu.


supra maxillam prominet atque margo maxillaris ibidemsatis acutus, necobtusus, utinilla, superiorelocodescripta, maxilla notatur.

§ 23. Aliud dein notabile fragmcntum maxillae inferioris Eleplmn-

tis mammontei (v. Cat. Mus. No.23) in ripa Bugi amnis provinciae Bialystocensis effossae, fere ex toto nigrum et solidum cst, ininimeque fnabile; ponderosissimum itaque adparet, et magis ctiam propterea, quod particulis tcrrenis ct forto ferreis ubique penetratum est. Ipsi maxillari parti sinistrac insidet anterior pars dentis molaris posterioris, quum antici dentes lactei bestiae adhucdum vitam degenti excidorint; ita ut cxigui tanlum alveoli, perquam coarctati, in inaxilla inferiori disccrnantur. Sinistcr igitur dens molaris 7 lainiuis vitreis distinctis construitur, quae singulae circiter 3 i lin. ab invicem distant; ante-rior earum pagina a posteriori 2 lin. circiter remota est; vitreae lami-nae omnino rectac sunt, antcriorcs huc illuc eversae, ideoque fimbria-tao adparent, margincsque arcuatos constituunt; quapropter ctiam ill. Fischer ex hisce ipsis speciein El. campylotis constituit. Verum tainen arcuata eiusmodi laminarum conformatio grandaevam potius-bestiae aetatem, quain distinctam speciein indicare videtur; iaininae scilicet ipsi dentis margini insident, qui ideo tenuissiinus esl.

Latitudo dcntis 3 poll. excedit, quo iam graudaevitas bestiae pa-tet; corona vero ultra 1 poll. 1 lin. alveolos excedit. Alveolus dcntis decidui vix 8 hn. longus, at ultra 2 poll. lalus est; videtur itaque in vivo iamiam animali magnitudine multum dccrevisse et a posterioribus sensim vorsus anteriora depulsum et evcrsum esse.

Notabilis quoque est cxcisura maxillaris tripollicaris, circularis fcre et ab clongata illa ligura recedens, quam in iunioribus specimini-hus constanter animadvertimus. Apex quoque processus maxillaris omnino non ita longus cst, ac iu illo individuo antea descripto; quo

7 1 0 ED. EICIIWALD,

pariter etiam maior huius speciminis aetas patet. In utroque postremo latere excisurae maxillaris 3 maiora foramina, quae vasa nervosque receperant, conspiciuntur.

§ 24. Maxilla denique inferior alterius Elephajitis mammontei (vide

Cat. Mus.Na.25), omnibus molaribus dentibus dcstituta, in Musaeo nostro servata, in Volhyniae quodam loco ignoto reperta est; albida et calcinata, taincnsolida adparct et quoad formam medium tenet inter maxillamutramque, in antecedehtibus §§ et23 descriptam; maxi-me tamen ad priorem illam acccdit, nisi quod vetustioris Elephantis 1'uisse videatur. Nihilo tamen minus alveoli priorum dentium distincte adsunt, horuriique dextcr maior est sinistro, qui cura maxime iam a posterioribus ad anterioradepressus est; excisura supra symphysin ma-xiliarem circiter 2~ poll. lata est; ipse deinde processus maxillaris, ver-sus apicem quidem lractus, multo tamcn magis prominet, quam in illa maxilla, § 23 descripta, quin immo nonuihil magis ctiam, quam in illa, § 22 delincata, nisi fortasse eain ob causam, quod ibi fra-ctus sit.

Porro in dextro maxillae laterc observantur duo magna foramina iisque tertiunfintermedium parvum; in sinistro autein latere os nimis fractum est, quo minus lbramina designari possint; quod itidem di-ceudiim est de processu coronoideo penitus fracto nec amplius recogno-scendo. Altitudo 5 poll. 3 lin. est supra disseptum, quod priorem den-tem a posteriori diriinit; vcrsus posteriora denique maxilla penitus fra-cta est, multoque angustior solito essc videtur.

§ 25. Huius demltm speeiei mammonteae fragmenta quaedam (v. Cat.

Mus. No. 1 et 2) ossea adripam argiilaceam Viliae amnis propeVilnam

de Pccorum ct Pachydermarum reliquiis fossilibus. 711

urbemin suburbio Sznypiszki, trans viridem pontein, effossasunt. Speclant lmc.

1) Superior dens molaris eum fragmento maxillae supcrioris dextri lateris. Lamiuae eius vitreae oblique ab anterioribus versus an-teriora dispositae, miuus tamen prominulae sunt, quam in Elephante probolete, altiori loco descripto; idcirco vetustiorein aliquam bestiam denotare vidcntur. Totus ceterum dens argilla penetratus, et rcliquo-rum liuius loci fragmentorum instar, ex fusco ruber est. Eiusdem lon-gitudo in corona 6poll. 5 lin. tcnet; latitudo, qua partc maxima est, 2 poll. 9 lin.; in externo demum laterc parum convexus est, in iuterno potius planus. Praeterea laminae nonnullae supra dentis coronam promincnt, quod huius speciei notam sistit propriam; in medio dente lamina eiusmodi ad 8 lin. adsurgit et in acuto fore angulo postrorsum reclinatur; anteriorcs laminaruin harum paginae vix non omnes ar-cuatim postrorsuin spectant; posteriores caedem, miuus hac directione conspicuae, plcraequc rcctae potius adparent aut paruin oblique sitae sunt, ut priores nonnullae. Omnes fere laminae istae ab inviccm di-stant atque antica carum a postica ad 4 eirciter poll., raro amplius, re-cedit, in plcrisque vero minus; ut itaque liaocce dentis conlbrmalio in illam Elephantis africani trauseat. Distant vero singulae laminao a se invicem ad tria vol quatuor lin.; antcriorcs posteriora versus et oblique magis spcctant, quam posteriores, quao potius rectae cx partc necdum e massa dentis ossea prodierunt; postrcma lamina vitrea tan-tum 1 poll, 3 liu. longa, tribus ovalibus coiuponitur annulis, in ante-penultima iamina invicem iam connexis. lletro ipsam vero laminam postremam alterius ctiam conspiciuntur vestigia necdum omnino cvo-lutae, ut itaque his insiinul computatis, dens c 10 integris, cxunde-cima dein iisdein anteposita dimidiata, et duodecima unica pagina integra constructus sit. Quae ultima, ctiamsi completa, ad mediam tantum dentis coronam attingit maximeque detrita est; aute eam


dcniquc radix conspicitur detrita, in alveolo fragmenti siipramaxillaris quodam infixa, qua ipsa radice computata, 13fortasse laminae dcnti adscribendae essent, cuius tamen rei vestigium omne nunc tcmporis dcest. Postremo ante illam radicem in fragmento supramaxillari al-vcolus ad anteriorem quandain radiculam excipiendam detegitur, qui fortasse ipsam quatuordecimam laminam vitream indicare possit to-tumque dentem totidem quoque laminis exstructum fuisse, quarum posticac necdum plane evolutae, anticae vero detritae iamiain essent.

Cuius dcmum dentis corona differt ab illa prioris Elephantis proboletis eo, quod in dente Vilnerisi anticae radices externum den-tis latus occupent, in Podolico contra internum; ubi tainen aeque de-tritae, nullas distinctas laminas vitreas offerunt. Ccterum radices dentis buiusce lougissimae, robustissimae, laminaeque ipsac vitreae perbrevcs et adeo detritac sunt, ut vix nonnullas lineas supra radices emincant; postrorsmu vero magis magisque radices exsuperant multo-que altiores ibidem, ultra 2 poll. supra radices extremas prominent; quantum vero supra marginem ipsius maxillae superioris emineant, non bene patet, quum maxilla hac sua parte non sit couservata. Ra-dices posteriores 4 poll. excedunt, licet fractac sint, icleoque longiores fuerint, apicibus fere omnibus non integris.

In hoc ctiam dente laminae vitreae utriusque marginis in massa ossea adeo involutae sunt, ut non liberae adpareant, quod iwE.pa-nico Fisch. observatur. Latus dein dentis externum distincte con-vcxunv est, internum concavum, ctiamsi paruin tantum in ipso medio, quo ipso huius speciei nota ellicitur propria.

Fragmentum supramaxillarc, de quo priori loco iam cgimus, so-lutuin a dente illo, e partc supramaxillari antica componitur, quain accedebat alterius lateris analoga pars, ad suturam palatinam consti-tuendam. Ante eandein os intermaxillare erat situin, a nostrofrag-mento plane absens; atque nonnisi pars conspicitur superioris maxillae,


a qua inferius fovea iugalis incipit; superiora autem et inferiora versus in lioc ipso fraginento copiosae cellulae, cum minores, tum maiores, totam maxillam superiorem occupantes, obviam veniunt.

CJna cum hisce fragmentis frustulum superest dentis primoris, vix 2 pedcs longum, et tantillum incurvum; inde quoque iunior Ele-phantis aetas intelligi potest; crassities tamen, admodum conspi-cua, 3" 3"' excedit, ambitus 10" Q'": ceterum externum tantum huius dentis primoris stratum servatum est, internis omnibus quibus-cunque plane deficientibus; omnino autcm exalbidum cst fragmentum hoc, quasi calcinatum, etfriabile, unde quoque suapte iam in plura frustula longitudinalia dehiscit.

Praeter haecce ossa lragmentum quoque pelvis, accuratius ta-men haud deliniendum, in eodem loco cffossum est; dextrum os pubis esse videtur, quumpars, ad acetabulum pertinens, benecognoscatur; in utroque autem extremo maxime fractum est adeoque inconspicuum, ut olim pro fragmento radii habitum fuerit; longitudo eius 1 pcdem 6 pollices excedit. Exstat denique in Musaeo zoologico fragmcntum alterius dentis molaris superioris eiusdem dextri lateris (v. Cat. Mus. No. o), qui nonnihil latior antecedenti, iisdein tamen laminis vitreis, suboblique dispositis, permultum vero, scilicet 4 lin., e massa ossea dcntisemergentibus, instructus est; quo quidem propria Elephantis proboletis nota definitur. Praeter radices vero omnes, ex toto fra-ctas, pars quoque postica dentis omnino deficit, anteriore eadem e 7 laminis exstructa. Alque huius quoque dentis fragmentum e Viliae ripa prope Vilnam urbem erutmn cst.

§ 26. Aliud perro fragmentum maxillae inferioris cum integro dente

molari, bene servato (v.Cat.Mus. No.20), Elephantis mammontei e Mozyrensi districtu Minscensis provinciae allatmn nobis est. Iam

Voi.xru. P.U. 90


vero bestia haec minus provectae aetatis fuisse videtur; nam in sinistra parte inframaxillari, quaesola nobis hic superest, duo dentes exstant, alter prior deciduus, posterior alter multo maior, illumque versus an-teriora premens, dens itaque molaris secundus. In quo scilicet 15 la-minae vitreae, ab ossea rnassa salis crassa obvolulae et parallelo in situ recta decurrunt. Tum ctiam margines paruin hinc inde eversi; lami-nae vero in extremo nonnisi postico et antico dentis mediis suis parti-bus diremptae sunt, reliquae omnes completae invicemque confluen-tes; parietes quoque laminarum paruni supra coronam eminent; at omnes e massa ossea satis iamiam propulsae, dentein non ad iuniores omnino bestias pertinuisse significant; ex altcra tainen parte dens la-ctcus ille, liuic alteri antepositus, integcr fere superstes est. Longi-tudo ipsius dentis 5* poll., latituclo 3k excedit. Radices eius pa-rum efformatae, ideoque breves et in nostro specimine perquam fra-ctae sunt; idcirco quoque dens antice altissimus est, ac parum detritus; laminae vitreae rcctae. Antc hunc dentcm alius, ut pcrhibuiinus, col-locatus est, lacteus, poll. latus, qui itaque linea una latior est po-stico dcnte molari; media tainen parte vix ad Q'" longus lonnaeque semilunaris, versus anteriora itaque convexus, ad posteriora autem, ubi convexa pars dentis postcrioris adpressa eundem niagis magisque versus antcriora protruderat, concavus adparet; in superficie eius 3 tantum laminae vitreae, media sua partc interruptae, licet plane evolulae, deprehenduntur; antice vero duae saltem iain ex parte de-tritae sunt, atque in postico extremo nonnisi solus margo laminarum superstes est, quum molaris dens posterior priorem hunc sensiin dete-rere coeperit; radices postrcmo dentis decidui validissiinac, ideoque longae, at perquam compressae sunt, propterea quod radices dentis molaris iisdein incumbunt, casque urgent.

Altitudo fragmenti huius infrainaxillaris ad 4" 10w accedit; cras-situdo eius definiri nequit, quoniain interior maxillae margo planc de-


est; in eadcm ceterum nonnisi exigua processus coronoidei particula conspicitur; convexitas eius versus exteriora satis conspicua est et hac in re aliquomodo superat maxillam, § 24 recensitam.

Dens vero ex integro et ipsa maxilla adeo friabilis et calcinata est, ut mtus albida sit planeque destructa, extus vero nigra adpareat.

Iam vcro praeter hoc in Musaeo nostro complura alia asservantur fragmenta maxillae inferioris (v.Cat.Mus. No.33) eaque minora alia, alia maiora ciusdem procul dubio individui, utut e Mozjrensi ilidein districtu allata, ita vero fracta et exigua, ut nihil distincte cognosci possit.

§ 26. A quibus maxillarum fragmcntis comminutis si recesscris, scr-

vantur in Musaeo zoologico dentes complures a maxillis suis seiuncti, seorsum itaque siti, ct o variis Litliuaniae locis etfossi, nequc ad uni-cam Elepliantis specicm referendi. Exstat igitur in eodem dens 1110-laris maximus Elephantis mammontei (v. Cat. Mus. No.33) e si-nistro laterc maxillae inferioris, cuius longitudo ad 7" S'" accedit, ii-cet postice aliquantum fractus, mediaque sua parte in duo frusta di-lapsus sit; latitudo versus posteriora 4" tenct, scd anteriora versus paullo angustior lit; in exterioribus autem destructus videtur et per-mutatus, ac dificilius describi potest: nihilo tamen minus et altitudo cius et crassiludo memorabilis est; latninae vitreae in eodem ad 3"' ab invieem distant, idcmque intervallum singulum quemvis parietem an-ticum a postieo altero scparat. In cxtremo postico, ad 3" 6"' a corona dcntis, admnbratum est inilium radicis, penitus fractae, neque ultc-rius doliuiendae. Dum extcrnus dentis margo nonnihil in arcuin in-flcctitur, internus contra recta descendit, nullaque adest nota, qua a dcnte Elephantis mammontei discernatur. Locus vero Lithuaniae quo repertus est, haud liquet. Postremo commemorandi sunt duo alii


dentes molares superioris maxillae eiusdem Elephantis mammontei, sibi invicem simillimi, quorum alter prope Vilnam effossus (v. Cat. Mus. No.70) ab altero, qui ex iucerto Lithuaniae loco derivat (v. Cat. Mus. No. 12) sequentibus fere recedit: Vilncnsis ille sinisterG^longus, eandem fere longitudinem ac alter quoque exhibet; eadem etiam lati-tudo 3" in utroque dente notatur; ille dein in extrema parte postica, inde ab apice radicis ad coronam usque, 4" 9W altus, ibidemquein postica sua facie admodum excavatus est, et ideo fortasse, quod poste-rior iam dens tertius molaris, eidem incumbens, hunc ipsum magis ma-gisque anlrorsum protruserit; sed alter hic multo ibidem excavatus est, minusque altus; in anterioribus denique ainbo ad radices usque detriti, miniine ideo maturam belluae indicant aetatem. In utroque porro 13 circiter laminae vitreac observantur, quarum parietes singuli ab invicem tanto, quanto ipsae laminae, distant; insecundo tamcn dente parumper magis a se remotae essc videnlur; in anteriore autem extre-mo lamina vitrea, perquam detrita, vix non disparuit aut dimidiata fere apparet; posterius denique extremam laminam offert, nedum in inte-gruin e massa ossea egressain.

Externus margo ulriusque dentis perquam exiguus est; in secundo porro valde detritus, in primo illo a massa ossea marginali et completa circumdatus; internus deinde margo utriusquc dentis cuinmaxime pro-minet, ideoque altior est externo; quod in molaribus superioribus per-petuo sic notatur; idcirco etiam corona dentis ab interioribus ad ex-terna oblique descendit. Quilibet dens 10 vel 11 radicibus munitus est, quarum 3 pollicares, compressae et maximae, reliquae minores sunt; dentis vero secundi radices mullo maiores longioresquc et cras-siores; color eiusdem potius obscure fuscus, illius autem prioris niger est; ambo solidi nec minime friabiles, ideoque ponderosi.

Elephantis igitur mammontei dentes hi dicendi sunt eo, quod laminae vitreae satis recta decurrunt, et non nisi in externo margine


dentis versus posteriora inflexi sunt; porro coronam non supereminent ct in utraque pagina singulae illae fimbriatae sunt. Toluin etiam ex-ternum dentis latus convexum potius, internum concavum, aut media sua parte parumper excavatum est, quod quidem cuiusque dentis mo-laris superioris propriam sistit notam, eamque in E. mammonteo magis, quam in E. proholete excultam.

§ 27. Alius dein dens molaris dextri lateris Elephantis proholetis, ex

incerto Lithuaniae loco effossus (v. Cat. Mus. No.ll), latitudine et al-titudine illum, quem cum maxilla superiori e Podolia tencmus, longe superat, ideoque ultimus superior esse videtur; ab anterioribus qui-dem fractus, partem posticam omnino integram offert, adeoque altam, ut 8 fere poll. metiatur, quainvis raclicem fractam non computaveris. Latitudo totius dentis 8 polL 6 lin. ad basin, in anterioriBus fractam, superat, ubi 19 fere laininae dentales vitreae, subcorticali suustantia absconditae, bene tamen conspiciuntur. Quarmn circitcr 9 in dentis corona usu detritae sunt, interioribus quibusdam fractis haud compu-tatis. Latitudo coronae versus anteriora tres fere poll. cum dimidio* longitudo, propter fractam partem anticam, 4J- poll. habct.

Laminae vitreae, oblique postrorsuin conversae, ultra 4 lin. e substantia corticali prominent in pariete suo anlico, profundius trans-versim sulcato ac fimbriato; oiunes vero laminac recta magis decurren-tes, in utroque latere ad 3 lin. ab insequentibus distant, media vero parte propius ad se invicem accedunt. Cetcrum corona dentis interiore suo margine parumper altius, quam externo adscendit; qua re tota superlicies coronae oblique est posita ab interiore versus exteriorem marginem, ut quidein solet in hac Elephantum specie.

Substantia dentis corticalis omnino calcinata, ideoque friabilis ad-paret et alba, totusque dens eximie ponderosus cst.


Interea tamen a Podolica illa specie (§ 16) parum recedere vide-tur. Externum dentis latus convexum, internum vero concavum po-tius, scu concavo-complanatum notatur.

§ 28. Alius quoque dens molaris prior superioris maxillae lateris sinistri

(v. Cat. Mus. No.15) eiusdem Elephantis proholetis ineuntis acta-tis e Lithuaniae incerto loco in Musaeo exstat; cuius coronae longitudo 5 poll. 3 lin., latitudo maxima 2 poll. 8 lin., altitudo 3 fere poll. in medio osse tenet, ut itaque dens panunper brevior, haud vero angu-stior sit illo, § 17 nominato; parum etiain minus provectac aetatis fuisse animal probatur co, quod octo tantum laminae vitreae bene cvolutae numerantur, posteriori nona nedum plane efformata, caque cx annu-lis, in unain seriein concatenatis, exstructa, anteriori vero decima parum adhucdum usu detrita bcneque couspicua. Eaedem hae la-minaeparum sursum emcrgunt in pariete suo antico fimbriato, eoqne a socio suo ad 2 lin. distante, atque eiusdem fere crassitiei massa corti-calis inter ulrasque Iaminas intcriccta est; acccdit, quod laminae, postrorsum conversae, non cx toto sint rectae, sed media passim parte in latus deprehendantur inflcxae. Radices 5 tripollicarcs, longissimae ideo ac latissiinac, basi dentis infixae, maxiinam eius partem occupant ct versus anteriora dentis sitae, postica sua parte concavae adparent.

Densceterum, cx nigro rufus, friabilem substantiam corticalem tisque quaque offert.

Adest denique in Musaeo, e loco quodain ignoto, dens maxillae inferioris sinistri lateris Eleph.proboletis (v. Cat. Mus. No.7 «•), qui inagnitudinc tamen fonnaquc ab illo § 18 descriplo recedit. Etiamsi enim posteriore sua parte extrcma fractus sit, ad 7 | tamen poll. longus est et 3 poll. latus; numcrantur practerca laminac vitreac l l i , ab in-vicem ad 3 fcre aut 4 lin. distantcs, massamque corticalem eiusdem


crassiliei his intervallis suis excipicntes; anterior laminarum paries ad 3~ lin. adsurgit, posteriori contra in massam corticalem penitus im-merso; versus anteriora autem dcns iain satis usu detritus est et radices offert maiorcs, quam versus basis partcm posteriorem, ubi caedem in laminam utriusque marginis perbrevem constituendain abeunt; quo quidem fit, ut altitudo totius dentis 4 p,olL haud excedat. Laminae vero omnes postrorsum spectant, margoque dentis exterior parum al-tior est intcriore; quod in E. probolete minus consuetuin cst. Sub-stantia dentis universa albida est; massa vitrea semitransparens, albida, corticalis vero omnino calciuata, alba ac friabilis. Servatur demum in Musaeo nostro (Cat. No.4l) idem dens, eiusdem lateris, eodem illo tamen parumper minor, ut adeo Elephantem liunc adhuc iunio-rem fuisse verosiinile sit; in ceteris plane illi siinilis est.

§ 29. lam vero alius dcns Elephantis proboletis molaris (vide Cat.

Mus. No.31) inferioris maxillac dextri lateris, e Lithuaniae loco in-certo crutus, maxiine meinorabilis est eo, quod tam conspicuae molis dens inferior necdum visus sit, et proinde bclluae enormem magnitu-dinem testetur. Cuius tamen fragmenti rari mulilatio ulteriorein de-scriptionem vix admittit. Lalitudo 3 pollicum inde ab initio in distan-tia 4 pollicum, ubi reliqua pars fracta deficit, enonnem sane maxillam indicat; laminae vitreae inter se et ab analogis aliis ad 3—4 lineas di-stantes, medio suo vel in latcre passim parumper incurvantur; in pa-riete vero externo vix 3 lin. prominulae fimbriataeque, parum oblique postrorsmn conversae sunt. Ceterum dcns nigri coloris extus, secl in-tus exalbidus ininusque friabilis videtur.

Propter privam omnino conformationem, qua distinctam aliquam specietn sistit, dcntein hic recenseamus molarem (vide Cat. Mus No. 40) maxillae superioris dextri lateris anteriorem ac caducum


Klephantis, cum campylote Fisch. conferendi, e Sibiriae loco in-certo effossum.

Species forsitan singularis habenda haec est, ab Elephante cam-pylote distincla, licet ad eundcra proxime accedens; nam laminae, etiamsi non numerosae, arcuatae tamen, parum elevatae sunt et ab invicem late distantes; ipsc vero dens, unus certe ex anterioribus, la-tusquidein, sed minime arcualus est; longitudo 5 pollicum, latitudo 3 pollices adaequat; numeranlur praeterea clistinctae 8 laminae, prae-ter anterioreiri extrcmam, miniine conspicuam; eaedem in parte an-tica detritae, parum prominulae, fimbriatae, arcuatae, authincinde inversae, lineas duas ab invicem distantes et a sociis suis 5 lineas remo-tae, quo etiam numerus carum adeo exiguus redclitur; in interstitiis suis massam dentis osseam excavatam amplectuntur. Omnes radices dentis fractae; facies eius postica late excavata indicat, cidem posterio-rein aliuin dentem incubuisse; extus postremo niger, intus vero fria-bilis et rubicundus est.

Huncce dentem quodammodo accedit anticum aliquod fragmcn-tum alterius dentis molaris superioris lateris sinistri (vide Cat. Mus. No. 57). Laminae eius numerosae sunt, semiarcuatae, detritae ta-mcn, neque prominulae, numero 11 servatae; reliquae postice fra-ctae; anteriorcs detritae non rite clistinguendac, approximatae, vix fimbriatae, nisi fortasse detrilae sint fimbriae. Latitudo 3 pollicum, posteriora versus multo minor, ibidemque dens fractus, cuius longi-tudo poll., intus vero albus est. Radices fractae; minusque mutata ossea eius massa. Ex incerto Lithuaniae loco esse dicitur.

Similis quoque dens Eleph. campylotis molaris (v. Cat. Mus. No. 46) inferioris maxillae dextri lateris e Lithuania esse videtur. La-minae in hoc numerantur 18; longitudo dentis poll., latitudo poll. tenct. Laminae posteriores oblique parum procumbentes et se-miarcuatae, parum prominulae, subfiinbriatae; anteriores rectae, sin-


guli laminaruin parietes inagis a se invicem distantes, quam ipsae la-minae inter se, quae versus posteriora praecipuc latius clistant.

Non adeo detritus dens belluam iunioris aetatis indicat; radices vero anteriores fractae, posteriores longiores, melius conservatae, omnes obliquc postrorsum reflexae. Dcns ceterum friabilis, satis pon-derosus, rufus, multaque massa calcinata e lateribus contectus est. Non tota siiperficics plana est; latus extcrnum parum altius intcrno; facies extcrna potius convexa, interna vero, si non concava, tamen acquabiliter plana. Altitudo in anteriori parte extreina duorum polli-cum, in medio 3 pollicum, in extremo postico parumper maior est. Certe differt a dente E. mammontei.

§ 30. Ex alio Lithuaniae loco incerto servatur in Musaeo (vidc Cat.

No. 45) alius dens molaris maxillae superioris anterior dextri lateris El. mammontei, postice mutilatus; longus est 41 poll., latus3poIl.; numerantur laminae vitreae 10, anteriores et posteriores medio di-remptae, vcl diinidiatac ct annulatim coniunctae, vix aliquantum pro-minulae, scd a consentiente laminaepariete magis, quam inter sc di-stantcs; radiccs satis magnae sunt.

E Podolia vero tenemus clentem molarem mammonteum (vide Cat. Mus. NO.26), propeque amnein Studziennitzy effossum, eum-que maxillae inferioris sinistri latcris adulti Elephantis. Latior pa-rum antecedente, antice fractus est; 8 circiter poll. longus, quousque servatus est; latusultra 5poll.; numerantur in codem 8 laminae prae-ter alias forsitan antice cleficientes, omnes segregatae; ad tres qua-tuorve lincas a sc invieem distantes, parietibus earum singulis totidem fere lineis ab inviccm seiunctis, rectac ceterum parumquc e massa ossca calciuata proininentes, marginibus raro et rudius fimbriatis; eaedeni posteriores tandem hinc inde constrictae et quasi annulis exstructae.

Voi.xru. p. 11.


Radices medio in dente fractao, oblique postrorsuin reversac. Eius-modi dens grandaevi Eilephantis postremus fuisse videtur ideoqiie maxiine detritus, interque laminas solutus et lacunosus est; specimen hoc Elephantis certe maximuin fuit.

§ 31. Exstat dein in nostro Musaeo dens molaris superior latcris dextri

ultimus {x.Cat. Mus. No.36) Elephantis cuiusdam privae, speciei, in districtu Novogrodkiensi ad ripain Nemeni, prope villam Szczorce efFossus beneque conscrvatus. Longus est in corona 5 poll., et latus 3 | poll., formaque insolita excellit, ut 10 poll. altus sit, si ab externo et antcriore angulo coronae ad extremum usque apicem radicalem eun-dem metiaris; latitudo in medio dente ad 7 poll., ct quod excurrit, ac-cedit; totus dens, duritie ossea notatus, ponderosus, cx rufo-niger, adeo duro velamine includitur, ut nullibi laesus videatur. Ceterum supcrlicies eius laevis est, externa potius couvexa, interna paruin con-cava, etplana; utrinque decem fere nuinerantur radiculae fractae, per binas series longitudinales congrcgatac et ita numerosae, ut in aliis spe-eiebus nunquam esse solent. In dentis corona numcrantur 15 laminae vitrcae, angustae, inaequales, non ex toto rectae, perexigua intcrsti-tia inter se mutuo linquentes, vix e supcrficie coronae proininulae, in-tegrae, nisi posteriores aliquae, ex annulis teretioribus exstructae, ae-tatem necdum inultum provectam auimalis palam facerent. Margo externus ultra 1 poll. magis prominulus sive altior est interno, laininis vitreis nullibi in ilio prominulis, potius ibidcm plane dctritis ct planum eontinuumcunimassaosseaoccupantibus; inargo vero iuternus rcce-dens ita, utexinde corona dentia versus externuin marginem oblique dcscondat, medioque parum quasi concava sit; quo sane relatio om-nino alia nascitur, ac in dcnte El. proholetis, cuius internus margo superioris dentis altior est, vel magis prominulus, quam externus. In

L


dente illo, quem exinde quoque novae cuidam speciei, El. oclonto-tyranno m., adiudicamus, margo internus notatur prominulis laminis vitreis, e massa ossea multo profundius sita emergentibus, quae vel maxime adtrita ibidem adparet, et in ipso hoc margine interno lato eadem rufo insignitur colore; hinc sane uterque internus et externus velmaxime ab invicem differt, fonnamque illani insolitam ofFert, ab E. mammonteo certe alicnain, cuius scilicet dentis corona vel plano-horizontalis est, vel oblique ab exteriore margine ad interiorem de— scendens.

Dentis corona antice ita detrita est usu, ut anterior lamina una altcraque plane disparuerint, solique parietes vitrci nigro-nitentes ibidein superstitessint, scilicet eadem hac parte extrema dens iste si-bi antepositum alterum protrudebat, qui ideoque vi ibidem detritus est et laevigatus, ut quasi truncatus videatur. In universum igitur minor pars coronae detrita est anterior; maior adhucdum abscondita sensiinque sub procedentc mastucationis processu prodiisset, nisi bel-lua exstincla fuisset.

§ 32. Differenliac huius dentis Elephantis odontotyranni*) a consi-

milidente eiusdein lateris supramaxillari E.proholetis (v.supra, in Cat. Mus. vet. No. 11) et mammontei Sibirici (v. Cat. Mus. vet. No. 32) sequentes sunt: In dentis illius El. odontotyranni positu

*) Usurpavimus nomen hoc e I u l i o V a l e r i o ( I t i ne ra r ium A l e x a n d r i m a g n i et I u l i i V a l e r i i de rebus gestis e iusdem A l e x a n d r i l ib. III . edid. A. M a j u s . Mediolani 1817) in quo Elephant ina species designatur, m i n i m e vero Mastodontis generis be l lua , sive E. mammonteus, quod voluit clariss. vir. F r l d . G r a f e , ( sub Mammonte nostro fabulosum an t iquorum Odontotyrannum latere, coniicitur, ad-ditis observationibus criticis in I u ] . V a l e r i u m , in Mtm. de VAcaddniie Inip. d'cs sciences de St. Petersb. Vl.Serie. Tomel. Livr.V. 1830. pag ,69) .


verticali, licet statu naturali in universum superioris raaxillae tlens quilibet oblique interiora versus spectet, margo coronae externus (Tab. LXIII. Fig. 1 et2«.) pro interno (l.c. Z».), superiora petente, ita deorsum vergit, ut plus unuin pollicem ima legat; in eodcm situ Verticali den-tis E. proboletis iuternus potius coronac margo, sursuin recedcllte ipso externo eoque altius sito, ita descendit, ut ille plus diinidiiun pol-licem ima petat altero illo marginc; in siinili deniquc situ verticab dentis E. mammontei uterquc eius corouae margo cum ipsa mcdia parte coronali borizoulalem planuin ita servat, ut margo nec internus, nec externus prosiliat, quofit, ut dens mammonteus medium teneat inter dentein E. odontotyranni et proboletis. Corona dcin deillis E. mammontei 3 poIL" Iata est, illa dentis E. odontotyranni (Tab. LXIII. Fig. 1 ct 2. b. a.) 4 lineis latior, et dens E. proboletis ibi 5 bn. illum superat; itaquc dens E.proboletis in antcrioribus latissiinus est, ille E. mammontei potius in media parte, at dens E. odontotyranni inter inediam ipsain et anteriorein partem. Interna porro facies radiea-lis dentis cuiusvis concava est, externa convcxa; sie tota fcre facics deu-tis E.proboletis concava adparet, praesertiin anticum versus margi-ncm et posticum; dcntis veroE. odontotyranni margo potius uterque (Tab.LXIIL Fig. 1. m. m.) ibidcni convexior, mcdioque loco (I. c. g. g.) concavus cst; dens denique E. mammontei e mcdio autcriorcm ver-sus marginem declivi-coilcavus est, in reliquis ubique convexus. Ex-terna facies in omniblts bisce specielius convexa, in nullo tamen ma-gis, quam in E. mammonteo, in nullo minus, quam inE.odonto-tyranno, (l.c. Fig.2. h.), ut ea ibi sit plana potius versusque mediam partem superiorein immo deprcssa. In facie iUa interna radicaU dcn-tis E.proboletis laminae vitreae 19 distinctissimae, osseaque massa amictae, prosiUunt, maioribus sulcis sat profundis ab invicein di-remptae; in dente E. odontolyranni non bclle distinctae laminae prosifiuut, nisi aliqua excipias vestigia earura levissima ad supreinum


inarginem extcrnum; in dentc denique mammonteo ibidera adpa-rent Iaminae, rudius tamen emergentes per totum marginem supre-rauiu, niedium versus sensiin evanescentes.

§ 33. Porro margo anterior radicaUs dentis E. odontotyranni nume-

rosas radices, adnovomfcre, utrinquc sitas, ideoque dupUcem seriem constitucntes monstrat, nunc quidem fractas omnes, pridera absque dubio longissimas, quarum supcriores demum minus numerosae con-fluunt, tenuem ibi parietcm constituentes; at in dente E. proboletis eac non solum superiora versus, sed etiara in media ipsaquc parte in-feriore confluunt invicem parietemquc constituunt tcnucm, lacvem ac continuum, ita ut distinctae radices non conspiciantur, Ucet corona dentis anteriora versus satis detrita actatem belluac satis provectam in-dicet. Dentis denique E. mammontei radiccs interiores eiusdcm marginis multo sunt longiores et maiores, extcriores minores multoque brcviorcs et rariores, ut itaquc una potius scries earundem adparcat, solo suprerao apice a paricte illo utroque coniuncto obvallato. Poste-rior deinde margo dentis radicaUs E. mammontei maxime est acumi-natus omninoque utrinque declivis; in E. probolete iam multo fit obtusior, ncc nisi in exterua facie dccUvis; omnimn vero latissimus ot obtusissimus dcns E. odontotyranni est ibidem, praecipue supc-riora vcrsus (l.c. Fig.2.«.), ubi reliqui potius angustiores adparent. Maxima vero diflcrcntia eraergit ex ipsis lamiuis vitreis, in dente mammonteo miniine obUque, iu E.probolete maximo oblique sitis, ut ab anterioribus versus postcriora obUquc incmnbant; iu mam-monteo scilicet lamiuae vixdum prodeuut supra coronae planuin, in E.odontotyranno laterales denique partes (l.c. Fig.l. e. e.) marginis intcrni latioris (1. c. Fig. 1.6.) et distinctissimi ultra S Uncas ex eodem emorgunt, quum in opposito margine cxterno acutissimo (l.c. a.) lami-


nae detritae minimeque prominulac planum coronae omnino non excedant; ceteroquin facies coronae huius dentis medio (l.c. /.) devexa adparet et concava, inquc aliis vero duobus potius plana ibidein est; laminae denique numerosiores quam in E. probolete distinguuntur, multo minoribus interstitiis a se invicem diremptae, quo fit, ut lami-narum singularum parietes, nec non inter laminas ipsas parcs, mutuo a sc invicem magis distent in Marnmonteo illo, quam in Odontoty-ranno, maxime vero in Probolete, cuius demum singulae laminae in utroque margine cum externo, tum interno coronae aequabiliter ex illa emergunt, ita tamen, ut singularum laminarum paginae externae uitra 4 lineas emergant, dum internae declivitatem teneant osseae substantiac interiectae, e qua minime emergunt.

§ 34. Equidem ipse teneo dentem molarem supcriorcm sinistri lateris

Eleph. pygmaei Fisch. antepenultimuin, nisi ipsuin priorein, e Lithuaniac districtu Novogrodkiensi. Longitudo coronae dentis 4 i poll., maxima latitudo ultra 2 poll., mcdioparum arctior; nuinerantur 11 laininae vitreae *), ut solet in hac specie exigua, parietibus lami-narum ipsisque Iaminis ab invicem satis rcmotis, unde laininarum pa-rietes ad 3 lin., laminae vero a se invicem ad 4 lin., idque potissimum postrorsum, rcinotae sunt; omnes laminae rectae, rudius iimbriatae, vixdum prominulae, massamque osseam excedentes; posteriores vero per annulos associatae, anteriores latiores, longiores et integrae, prio-rcs demum ipsae fraclae. Tota autem eorona nigra, intus flavo-ochrea; ceterum plana, utroque margine aequaliter alto, aequalcm itaque pla-nitiem constituente, quo maxime dilfert a specie antecedente, aeque

*) To t idem f e r e laminae auctore cel. C o r s e (v. C u v i e r l . c . I. p a g . 4 1 ) n u m e r a n -tu r in dente, qui tertius est, molari Elepliantis s ex tum sep t imumve a n n u m agentis.


ac ab E. mammonteo et probolete; Iaminae in utroque margine pa-rum prominulae, media parte vix aliquantum elevatae.

Radices clongatae, maximae; triangularis prior anterior interio-rem huius dentispartcm tenet, utsoletin aliis; reliquae radices altio-res, latiores ac planae, multo robustiores, praesertiin interiores, exte-riores vero tenuiores; plana facies posterior excavata. In ceteris nec-duin omnes laminae posteriores e massa ossea emergunt, nam latet adhuc duodecima lamina in eadem abscondita. Altitudo dcntis ante-rior 1 | poll., posterior 3£ poll.

§ 35. Hisce denique molaribus dentibus exceptis, e Lithuaniao *) agro

plures primores effossisunt, quibus praesertim pertinent sequentes: dens primoris (Cat. Mus. No.8) in utroque extremo fractus intusque in cretaceam massam albam friabilem commutatus, extus vero osseus ac durus et fuscus. Nunc quidein frustmn liocce vix 2 pcd. 8 poll. lon-gum est, at 11 poll. 3 lin. in ambitu tenet, ut facilc Iongior fuisset altero dente, quem e Rossia missum (Cat. Mus. No.99) teneinus, ad 52 p e-des longum, vel maxiine vcrsus exteriora inflexuin; ille itaque Lithua-nus ad grandius specimen Elephantis pertinuisse videtur. Similis quoque dens primoris (Cat. Mus. No.98) fractus, ultra pedern in ini-tio suo et 9 | fere poll. in ambitu patens, paruin itaque tenuior illis, e Podolia missus est, friabilis mullisque longitudinalibus fissuris direm-ptus, ac vix in bipollicari Iragmento servatur in nostro Musaeo. Aliud dein fraginentum (Cat. Mus. No.34) multo tenuius, ex incerto loco, servatur ibidem intusque est cretaceo-friabile et male servatum. Hi omnes dentes primores sinistri lateris erant. Dextri autem lateris ha-

*) I n collectione scholae K a m e n e c e n s i conservatur q u o q u e m a g n u s d e n s pr imoris

in Podolia repertus.

7 2 8 E D . EICJIWALD,

bcndus est dcns (Cat.Mus. No.29), e Podolia missus, utroqne extrcmo iractus ac iongitudinaliter iissus, qui in ambitu 9 | poll. tenet, et ultra 3pedes longus est; intus niger adparet inque extcrna facie massam cre-taceain friabilem albidissimam olfert. Exstant quoque frustula 9 alba primoris dentis e Minscensi provincia, subcretacea, ut fere albam no-tarn ducant, in ceteris mollia, fragilia, linguae aliquantuin adhacren-tia, c calce carbonica terraquc sihcea coniposita, quac dum comburiin-tur, empyreuinalicum spargunt odorem, nequo tainen osseam indo-icm oiferunt.

§ 36. Illis denique adnumerandus est dens primoris dexter (Cat. Mus.

No.7. v. Tab. LL Fig.6.), prope paguin Uschpole e fimdo Swenta di-strictus Wilkornirskiensis piscatus, rufo-niger; cuius ambitus in me-dio ad 8 poll., in supremo extremo ad 7 fere poll. et apicem versus 43. polL accedit; longus est ad 3 ped. 3 poll., fracto apice iusimul coinpu-tato; vixultra 2poll. a recta linea extrorsum inflectitnr, quocertevel maxiinc dens E.proboletis ab alia specie diffcrebat, nisi fuerit dcns ioeminae, quae eundein multo ininorem, quam mas, et rcctum vcrsus-que ima incurvum gerit. Complanatus dcin apcx in teretem mox par-tem niediain abit, ibidem crassiorem, quam in supreino cxtreino. lluius quoque loci dicitur dcns molaris (Cat.Mus. No.7.a.), e fluvio Swenta erutus, cuius mentionem ulteriorcm iam superiore loco (§28.) fecimus, scilicet prior inferior sinistri latcris, actatis forsitan prove-clioris; in antica partc ad radiccin usque detritus cst, laminaeque ibi-dem haud minus bene conspiciuntur; postica vero parte fortuito fra-clusest, nec beuc cognoscitur; numerantur 10 laminae distinctae vi-treae, undecima iam usu detrita haud bene adparet; omnes obiique sitae, ut solent in Eleph. probolete, in anlico parictc ad 3J lin. emer-gunt c inassa ossea, ulriuque ad latus dcstructae; singuli parictes ab

I

de Pecorum et Pachydermorum reliquiis fossilihus. 7 2 9

invicem 2—3 lincas distant, anteriorcs parum latiores posterioribus omninoque usu detritae, quo fiebat, ut singuloruin parietum vix ali-qna ibidem vcstigia adpareant; ipsi parietes parumper fimbriati inquc marginc transversim sulcati sunt. Totius deutis latus externum potius convexum est, quam inlernum, subplanum. Badices inferile con-nivent varieque iunguntur, quo minus conspicuae sunt, nisi antica parte, qua sibi invicem adpressac et oblique sitae manifestiores sunt.

§ 37. Iam vero complura ossa extremarum partium fossilium Ele-

phantum servautur in nostro Musaeo, quae postremo a nobis recen-senda sunt. Hisce pertinet os humeri El.proholetis (Cat. Mus. NO.82) dextrum, in Podolia prope Zawadovvce Haysinsis districtus una cuin aliis, superiore loco a nobis descriptis ossibus, effossum. Longum est id 2 ped. 6 poll., medio 6 poll. latum, in extremo condylo 8 poH. 6 lin. accedit; latissimum itaque caeteris ac robustissiinum est, cuius tamen inferius capitulum externum fractum est atque deperditum; me-dia denique eminentia corporis externa robusta, incrassata, atque os ibidein versus superiora crassissimum. Aliud porro humcri fragmen-tum (v. Cat. Mus. No. 18) e Lithuania, in fluvio Muchaviec pisca-tuin, dextri quoque lateris, versus superiora plane deficit totoque collo et capite suo supremo caret; inferne vero bcuc servatum est, ibidein-quc capitulum externum ab intcrno in latitudinem fere 8 poll. patct, supra capitulum vero utrumquc os ultra 8 poll. latum est. Ut illud os onmino albidum est ct calcinatum, sic hoc nigrum adparet ac durum. Aiiadein inferiorpars et media humeri (v. Cat.Mus. No.27) dextri lateris, ciusdem fere ambitus et ponderosa, deficientc tamen omnino utroque capitulo inferiore, effossa est in Podolia haud procul a Czarno-kosynce villa. Porro alterum fragmentum liumeri multo minoris et sinistri (Cat. Mus. No. 50), cuius pars inferior sola servata est, su-

roi.xvn. P.IJ. 92


prcma plane deficiente. Utruinque capituluin inferius 5 poll. 6 lin. in extremo suo a se invicem distat; interno capitulo 4 fere poll. crasso, ex-terno ad 3 poll. 3 lin. circiter; ad nonnullos pollices supra haec capi-tula huinerus 6 poll. 6 lin. in latitudinem hiat; medio osse latitudo fcre trium pollicum est. Certe humerus iuvenis belluae, necdum adultae erat, nisi forte E. pygmaei, quum re vera duplo minor sit E. mam-monteo, et insuper capitula infcriora bene iam reliquo ossi adcreta. Ulna deinde fossilis (Cat. Mus. No. 17) dextri lateris ad humerum certe maiorem illo, in superiore loco descripto (Cat. Mus. No. 18) per-tinet, at cx eodem fluvio Muchaviec piscata esse dicitur. Elephas iste certe maximae erat staturae. Longitudo cnim ulnae huius ad 2 ped. 4 poll. accedit, non computata epiphysi inferiore disiuncta planeque deficiente. Totum os fere triangulare, superne crassissimum ct dila-tatum est. Lalitudo olecrani ad 8 poll. accedit; fovca articularis ole-crani subtriangularis est atque cordiiormis; ceterum os ipsum nigrum ac ponderosissimum. Superior quoque radii pars, epiphysi tainen de-ficiente, Elepliantis mammontei, in districtu eodem Mosyrensi ef-fossa, in nostro exstat Musaeo (Cat.Mus. No. 19), cuius longitudo non definienda, propterea quod mox sub extrema parte fractum est os; di-mensio tamen longitudinalis capituli supremi dimidium lcre pedein, latitudinis vero illa ad 4poll.accedit; friabilis radius flavidus adparct.*)

*) Haec dum scribo, examinanda sese mihi offerunt tria ossa mammontea anterioris extremitat is , quae e districtu Li thuaniae Upitzkiensi , prope pagum Uschpole , ni fa l lor , r epe r t a , Petropolin m i t t u n t u r , u t ibi in col legium s u p r e m u m metal l icum d e p o n a n t u r ; sunt au tem sequentes:

1 ) Scapula dextri lateris m a x i m a , u l t ra 2 ' 1 " 3 " ' longa inde a media cavitate glenoidea ad s u p r e m u m usque marginem, in anter iore t amen et praecipue in poste-r i o r e m a r g i n e ita f rac ta , u t eius lat i tudo min ime pa tea t ; ideoque quoad f o r m a m m a x i m e conferenda est cum illo f r agmen to , ab ill. C u v i e r (1. c. J. t ab .7 . f ig .6 ) del ineato; ]atitudo condyli , quousque servatus est, 1 0 " 3 ' " accedit; spina in ante-r iore margine 5 " 5 ' " prosilit, at superiora versus ita fracta est, u t acromion omnino

de Pecorum et Pachydermorum rcliquiis fossilibus. 7 3 1

§ 38. Femur porro sinistrum maximum ac nigerrimum, humeri il-

lius et ulnae instar, non tamen integrum, e Lithuaniae loco certe eodem provenit, propterea quod hisce ossibus simillima eidcm est in-doles externa; ponderosissimum etiam est, at multo magis nigrum; qua sola qualitate ab illis alteris recedit; longum est 3 poll., etiamsi in-ferior pars et supremus condylus desint; latitudo eius media bipedalis, crassitudo ibidem dimidio minor, quo quidem planuin potius redditur, quam teres. Iain vero ex toto cavum, particulis tamen ferreis ita im-

desit, quod tamen unius fe re pedis distantia inde a cavitate glenoidea incepisse vide-t u r ; quae denique ipsa 7 " 6 " ' longa e t 4 " 4 " ' lata est.

3 ) Oshumeri, 5" l ongum inque ambi tu , ubi angustissimum est, 1 ' 4 " 1 0 ' " l a t u m ; est sinistri lateris cum insequente ulna eiusdemque individui maximi minusque provectae aetatis , c u m caput humer i ab hocce disiunctum sit; condylus internus 9 " Q'" ]atus est; crista dein condyloidea supra condylum u t r u m q u e 11" Q"' latn; caput ipsuni ab anter iore ad posteriorem par tem 1 ped. l a t u m , et ab externo marg ine ad foveam usque art icularem 6 " 10 ' " la t i tudo eius accedit; crista deltoidea sub capite humer i fracta est ideoque non accurate cognoscenda; cristae condyloi-deae margine profundiore foramine no ta tu r , vasis nervisque excipiendis idoneo; fovea posterior ext remi humer i inferioris ampla est et ultra 3%po l l . p ro funda , si ad marginem in t e rnum condyli maioris interni metieris. H u m e r u s ipse omnibus rationibus latior et amplior e s t i l l o , quem super iore loco § 37 (Cat. No. 18) descri-ps imus; in ceteris solidissimum os potius flavidum es t , quam exalbiduin.

3 ) Ulna denique sinistri lateris , quae cum humero illo ad idem individuum per t inebat ; longa est 2 ' 6 " 9 " ' ab ext remo olecrano ad ex t remam usque par tem in-fer iore in , cui t amen condylus plane deest ; ambitus circa olecranon processumque anconaeum 3 ' 1" 4"' accedit, medii dein corporis 1 ' 2" , at inf imae partis 1 ' 8 " 5"'i latitudo cavitatis sigmoideae, in nostro specimine trianguli potius f o r m a m consti-tuent is , 9 poll. , at longitudo cavitatis glenoideae olecrani 4 poll. accedit; Jatitudo porro faciei externae olecrani, inde ab eius ext remo ad ex te rnum usque marg inem ant icum condyli ex te rn i , 1 0 " 6 " ' , e t internae eiusdem faciei 1 ' 5" tenet . In uni-versum itaque hoc quoque os crassius est et amplius illo, in § 37 (Cat . Mus. No. 17) descripto.


butum videtur, ut inde eximium pondus eidem accedat. Femoris dein aliquod fragmentum (Cat.Mus. No.87) dextri lateris; scilicct sola pars inferior, duobus condylis posticis et antica fovea articulari pro cxcipienda patella (quae tamen deest) benc servatis; erutum est os e Rosiensi districtu propc Ifrynkischki pagiun e terra, dum funda-mentum ccclesiae fodiebatur. Maxima distantia ultra 6 poll. unius condyli ab altero; ubi vero invicem approximantur, ad 5 lin. a se in -viccm distanl; anticadein pars articularis, patellam iigens, a postica facie interni condyli ad 8 poll. recedit. Aliud quoque femoris paruin-per minoris et siuistri fragmentum ex toto nigrum est fragileque, ex-trema nimirum parte superiori fracta, infima cum epiphysi disiuncta bcne conservata; prodiit e Lithuaniae loco incerlo. Quod licet illi si-millimum, nonnullis tamen dilfcrt, quae a varia bestiae aetate aut forte sexu vario, aut alia differentia specifica explicanda sunt. Lon-gitudo ultra 2 ped. 2 poll., superiori scilicct parte non integra, etaliis quoque fracturis longitudinalibus os varie dividentibus. Commemo-randcm dcinde venit fragmentuin partis fetnoris superioris (Cat. Mw5.No. 56) incompletum, e Podolia missuin, mcdiae magnitudinis, satisque ponderosum; ac postremo aliud frustum/emorw partis supe-rioris (Cat.Mus. No.21) mediae magnitudinis, albidum fragileque, e Minscensis provinciae districtu Mosyrcnsi, ita vero male servatum, ut nihil bene cognoscatur.

§ 39. Tibiae dcniquc fossilcs complures, pleraeque bene servatae, ex-

stant in noslro Musaeo; sic os tibiae (Cat. Mus. No.24) bene scrva-tum utraque tamen epiphysi plane deficiente, e Dubnensi districtu Volhyniae missum; mediae magnitudinis non ultra unum pedem ac dimidium longum est; suprema pars in capitulo dimidium pedem lon-ga, et quatuor cum dimidio pollices lata est; inferior vero extrcma pars


4~ polL et pamm ultra 4 lata: nam fracta ibidem est miniineque defi-nienda; ambitus mediae partis 9 | poll. tenet. Ceterum os album fria-bile ac cellulosum adparet. Servatur deinde frustulum tibiae (Cat. Mus. NO.21) mediae magnitudinis, epiphysiipsa deficiente, ad dimi-dium pedem longae; ceterum os fractum est, ncc ulterius dcfiniendum; provenit ex eodcm districtu Mosyrensi. Exstat porro (Cat. Mus No.84) pars tibiae superior vix pedcrn unuin longitudine adaequans, sine loco, et perquam friabilis; inferior quoque tibiae pars (Cat. Mus. NO.88) fracta, et friabilis, e loco Lithuaniae ignoto eruta; nec non alia superior tibiae pars (Cat. Mus. No. 86) mutilata, maxima, e loco ignoto Lithuaniae effossa, cuiuspostica pars superior ad 6 | poll. patet, quum eadern in altera illa tibia (Cat.Mus. No.22) vLx 5£poll. tcneat. Ad haec denique pertinent ossiurn duorum fragmcnta, forte cranii pelvis femorisve, ac costarum complurium, non rite delinienda, in eodem districtu rcperta; ceterum exigua frusta minimi momenti. Si-mili quoque modo ibidem effossa fragmenta 14 segregata dentis pri-moris, aliquot pollices longa, passim crassissima, ita ut extrema parte ad 4 poll. in diametro pateant et sensim in reliquo ambitu suo immi-nuantur. Ossea eorum massa ex toto commutata in albidam, creta-ceam, fragillimain ac levissimam, ut lapidum potius, quam ossium indolem prae se ferant. Extrema pars anterior ad pollicem latiludine sua accedit et ubique friabilis est.

§ 40. IDsce demum addantur duo calcanei fossiles, eMinscensi provin-

cia missi (Cat.Mus. No.22), uterque dextri pedis; alter paruin maior et crassor (v. Tab. LI. Fig. 4 et 5), alter minor parumper ac tcnuior; in illo corpus in posteriori sua parte brevius, at latius est, quain in hocce illiusque corporis tuber, 3 | poll. altum et 3 poll. 3 lin. latum, subqua-dratum et asperum, figcndo tendini Achillis aptissimum; superne au-

7 3 4 E D . ERCHWALD,

tem corpus, 2poll. 4 lin. latum ct 1 poll. 9 lin. altum, declivo est et laeve, multisque lacunis vel foraminibus pertusum, quibus vasa os in-trabant; inferne et postice idcm illud tuberc maiorc aspcroque instru-ctum est, cui insistebat bestia. Anterior denique pars (Tab. LI. Fig. 4.) latissima, scilieet 5 poll. lata et i ped. alta, plana, media sua parte ca-nalem vel sinum tarsi versus anteriora scusim ampliatum continet, qui excipiendo talo, cui tibia inonmbit, inservit, dum pars basalis cal-canei, inferius posita, ad exeipiendum os cuboideum aptatur. Cete-rum os hoc multangulare, subtriangulare cst, ita, ut laterales duae partes declives laevesque ac lacunosae (v. Fig.5), nec non antcrior lata, in medio suo sinu illo profuudo latoque cxarata, distinguantur; postc-rior cniin pars tubere illo, quod excipicndo tcndini AchiHis inservit, notatur, ct inferne in aUud tubcrculum rudius excurrit, cui corpus be-stiae innititur.

Altcr dcuiquc calcaneus, minor certe et divcrsa rationo exstru-ctus, nisi iuvenilcm aetatem, certe aliuin scxum foemininum spe-cieinve distinctain indieat; altus eniin est, ipso corporis tubere insimul coinputato, ipedem, quum maior ille 5 liu.altior sit; latus vero 5 poll. in anteriorc parte articulari, ut ille; at eius altitudo per medium sul-cum 4 j poll. accedit, quum in illo 5 poll. 8 Un. eadcin facies teneat.

§ 41. De Nlastodontibus.

Exslat in Musaeo zoologico (Cat.Mus. No.89) rarissimum frag-inentum cranii anterius, ossa scilicet immania intermaxilla-ria (vide Tab. LVI et LVII), hucusque non bene descripta inque ipso sccleto Ohiotico (vide Cuvicr ossem. foss. tab.5. Tom.I.) ex parte carentia. Fragmentum itaque nostrum pretiosissimum non so-lum ex utroque alveolo dentis primoris, sed ctiam ex parte maxUlari

de Pecorum cl Pachydermorum reliquiis fossilibus. 735

superiore constat, in qua ibidcm foramcn dcprehcnditnr supramaxil-lare (Tab.LVII.a.), ullra 1 poll. latum et ad 1 poll. 6 lin. altum, e quo prodibant arteria nervusque supramaxillares, quod igitur, Castoris exemplo, sub parte orbitali in hac ipsa maxilla esse solet. Dbi fora-menanterioraversusprodit, illa alveolorum pars cxcavato-plana cst, nec convexa, quod solet in Castore aliisquc consimiUbus generibus; apicein versus uterque alveolus externo margine convexus est ac tere-tior; at supremo loco, quo uterque convenit, fossam constituit iUam, quae proboscidem ibidem excipiat. Haecce fossa in nostro specimine ad dimidium fere pedem patet, quum in media parte ad 4 poll. 6 lin. distet, margine utroque ibidom sensim multo acutiore magisque pro-minulo; in extrcmo dcnique postico margines fossae profundissimae dcnuo ad 5 poll. 6 lin., et quod excurrit, a se invicem distant: ibi quo-que utcrquc paries marginum illorum 5 poll. altus cst, ut itaque narcs liocce loco profundiores iam adpareant, et ad ima descendant; tota eniin haec pars ibidem bene cognoscitur. Indc quoquc in supremo utroque latere uariuin triangularis fere margo acutissimus adparet, eiquo utrin-que supposita fovea (Tab.LVII.Zi.) incerti signilicatus, muscuUs fortasse proboscidis ligeudis idonea, quao vero in sinistro Iatero ropleta est opalo ligneo subnigro, mecUo tamen versusquc auteriora ex flavido-fusco, duriticquc media ac vitreo nitore conspicua, quac igitur massa lapidea, antea procul dubio fluida, ibidem dum refrixcrit, solida fa-cta est illamque foveam ex toto replevit. fdcirco quoque perhibendum est, os ipsum cuidam vi igneae fuissc expositum, quod iam e maximo eius pondere (G5',: Ubras enim acccdit, vide Zoolog. meain special. Tom. III. pag. 361) prodit: ubique enim metallicac particulac ferreae os penctravorunt idque adimplent, inque compluribus locis versus ex-tcriora et ab inferiore massa ossea rufa et nigra adparet, in alveolis vero maximis nigerrima, ut ibidem quoque ignea vis, cui illud quondain expositum erat, bene pateat. Alveolorum autem dissepimentum ex

7 3 6 E D . EICHWALD,

hac fortasse combustione plane destructum est; ex nonnullis tamcn vc-stigiis colhgimus, id versus anteriora et superiora fuisse crassitudinis 4 fere pollicum, medioque loeo attenuatum, inferiorc demum parte fcreduoruin pollicum, quae vero omnia minus distincta sunt, quum propter destructuin septurn eius quoque limites non bene cognoscan-tur. Externus deindc ambitus medius utriusque alveoli trcs fere pedcs tenet; anteriora versus cerle minor est, in posterioribus tamen multo inaior. Extremi cuiusque alveoli latitudo in intcriore cavo ultra 4 poll. 3 lin., altitudo vero 5 poll. 8 lin. accedit, ut itaque dentem primorem in tali enormi iam sub exordio alveolo maximuin fuisse probabile sit; cxitus enim utriusque alveoli 5 poll. altus et totidem latus est.

§ 42. Ossa haec intermaxillaria fragmento maxillae superioris incum-

bunt ita, ut utriusque partis limites non cognoscantur; suturaeenim singulae iain plane disparuerunt; belluamque grandacvae aetatis fuisse pcrquam probabile cst. Distinctae quoque speciei pertinuisse eadem videtur: nam ossa interinaxillaria multo magis incurva sunt quam Mastodontis gigantei *) illa, quac mollius deflexa adparent; quo lit, ut in nostro Mastodonte Podolico illa ossa in meclia partc supe-riore derepentc ad imum flcctantur ibidemque anteriora versus tumida adparcant, undc a latere inspecta tanquam clunium formam prae se ferunt, duin ipsc suprcmus margo acutus in illam tumidam partem de-formein construendam excurrit; ab hoc quoquc loco fossa, proboscidi excipiendae idonea, iina versus latior fit etplanior. Rarissimum au-tein hoc fragraentuin gigantcae besliae antediluvianae effossum est in

Noster quondam B o j a n u s mola rem tenebat dentem superioris maxi l lae , decem colliculis mammil la r ibus n o t a t u m , q u e m , p rope u r b e m Podoliae T u l t s c h i n ef-fossum, vel max ime contulit cum dente Mastodontis gigantei (v . Zool. I I I . p. 360) .

dc Pecorum ct Pachydermorum rcliquiis fossilibus. 7 3 7

Podolia prope pagiun Rachnow lassowy, una cum eiusdem pondero-sissimis ossibus, haud rite determinandis, scilicet cum 1) parte sca-pulari, plana, supera, dimidii fere pedis latitudinis, cellulosa, ni-grique coloris, 2) femoris, quodvidetur, fragmento, pedali, propter ferreas particulas, quas excepit, itidem pondcrosissimo, subnigro, at ita mutilato ct exiguo, ut vix bcne dcfmiatur, cuinam extremo femoris pertinuerit; 3) ulnae, ni fallor, fragmcntis duobus, minus tamen conspicuis, ex rufo-nigris ac ponderosissimis; 4) vertebrae cuiusdain fragmento supremo capitali nigro ac celluloso, at minus benc determinando, et 5) cum duobus cranii fragmentis late cellulosis, ni-gerrimis, nullo modo rite definiendis, quum nimis cxigua idcoque inale conservata sint. Omnia quoque haec ossa vestigia prae se ferunt distinctissima combustionis, qua varie mutata, ferrcisque particulis imbuta sunt, unde nimiruin tam pondcrosa et tantae duritiei adparent; ipsae ferreae particulae iisdcm colorem rufum et nigrum impertiebant, certissimuin itaque indicium universae cuiusdain revolutionis illius re-gionis aut igneae cuiusdam eruptionis, qua belluae illac perierunt.

§ 43. Aliud denique fragmentum Mastodontis, scilicet bene servata

pars maxillae inferioris Mastodontis intermedii m. (v. Zoolog. 1. c. pag. 361—2) in Musaeo oryctologico Lycaei quondam Volhynici servabatur. \

Dcntis postremi molaris colliculi transversi differunt ab illis Ma-stodontis gigantei, mediamque inter eam et M. angustidentem constituunt speciem, nostrum M. intermedium.

Fragmentum illud (v.Tab.LVIII. a latere et Tab.LIX. a supcriore parte) maxillae inferioris (non supcrioris, v. lib. meum: naturhi-storische Skizze von Lithauen, Volhynien etc. pag. 239) sinistri lateris est, ultra pedem longum duobusque dentibus molaribus instru-

Foi.xvii. P.II. 93

7 3 8 ED. EICHWALD,

clum, quorum posticus alter lerc 6 poll. longus, et ultra 2 latus est ct series 5 trausvcrsas colliculorum plus lninusve detritorum benc con-spicuas offert; cxinde areae usu obortae nec rboinboideae, nec angu-lato-quadratae (gall. trefles ab ill. Cuvierio dieuntur), sed teretcs, vel angulato-tcretcs exstiterant, interque series colliculorum accessorii passiin conuli dcteguntur. Postromae scu primae seriei colliculi duo (Tab.LVIfl et LlX.a) approxiinati, minimi, conici, parum detriti; iu-sequentis porro secundao anteriorem versus partem sitae serici colliculi (ibid. b.) parumper maiores, laterales magisque detriti, intennediis aliis duobus intorcedontibus plane evanidis, nec bene conspicuis ideo-que haud rite definiendis; tcrtiac dcindo serici colliculi quatuor distin-ctissiini (ibid. c.), iu seinicirculo vcrsus postcriora biante dispositi, cx-treinis duobus multo maioribus, intermediis bisco quidem miuoribus, at si cum prioribus couferantur, magnis quoque dicendis; quartae de-mum ct quintae serierum (ibid. d. e.) colliculi maximi, duobus praeci-pue anibitu eonspicuis in utroque latcrc sitis, intermediis exiguis non completis tanquam accessoriis, in illorum iuterstitiis obviis, omnibus vero usu dctritis atque teretes areas constitucntibus.

Ipsa quoquc pars maxillaris ab interiore conspecta (Tab. LVIII.), singulos cotliculos pollicc latiores multoque longiores olfert, intermediis magis remotis, quam extremis, in ipso apice adiugatis.

Alterius dcntis antcrioris colliculi duo tantum mainmillares ultra polliccm longi plancque detriti ac fracti adparent. Quodsi ex fragmcnto hocco inframaxillari concludimus, bestiam ipsam iusolita inaguitudine exeelluissc probabile est; at colliculi dentis posterioris paruin detriti m soli apiccs eorundetn usu deperditi, omnesque voro bases intcgrac sint, aetatcm haud ita provcctam illi adiudicant, ctiamsi antcrior dens utrumquo colliculum ita detritum offerat, ut inde ambo confluerim, nec distinctas areas proclant.

de Pecormn ct Pacltydermorum reliquiis fossilibus. 739

Maxillae inferioris fragmentum lioc e sinistro latere videlur; mar-go itaque cxtcrnae faciei maxillaris male conservatao (Tab.LIX.7i.) an-gustus procul ineuneatos dentes molarcs monstrat, quum vero margo internac faciei (Tab. LVIII. /;. i.) melius coilservatae multo amplior adpareat aclatior, suamque vcro planitiem, posteriora versus produ-clarn, angustain, et fractam oiferat, unde ibidem ritc cognosci nequit. Postrema pars maxillaris extrema ultra uuum fere pollicem post dentis lnsertionem conservata est, anterior vero sub ipso dentc antico fracta, omninoque deperdita. Inde quoque lieri potuit, ut hocce maxillare fragmentum, adeo incomplctum, antea a me (v. naturhist. Skizze 1. c.) benc determinatum, posthac sola icone fugace a mc collata (nain ut lpsius ossis frustum, in Volhynico Lycaeo servatum, ad me mittatur, ineis precibus impetrare nou potui) memct in transversum cgerit, ita, ut eaudem dein pro superiore maxilla (v. Zoolog. III. pag.S61) decla-raverim; nunc vero, ab ill. Goldfussio in litteris monitus, gcnui-num eius significatum restitui.

Speciosissiinum hoc os, in Volhynico agro, band procul ab urbe Kremenetz, ex lmmo effossum, unieuin suigeneris esu

§ 44. De Dinotheriis.

Dinotherii fragmenta ossea hticusqueper raro obscrvata sunt in Rossia vaslissima; hisce enim adnumerandi sunt dentcs maxillac infe-rioris molares, quos ill. Pallas (Act. Petropol. Tom.Xl. part.% 1777. pag.213. Tab.9. Fig.4) e moiitibus Uralcnsibus descripsit. Erant ainbo illi dentes imperfecti et radicibus orbi; „ex illo tanien altcrius fragmcnto, inquit Pallas, dens istc videbatur mediam coronae ulrin-que perfractae partem constituisse. Iuga transversa, quoruin unum (l.c. Fig.4. a—b.) integrum supererat, argute dorsata, inedio dcmis-

7 4 0 ED. EICHWALD,

siora, pcrque longitudiilem totam inaecjuali convalle excavata (erat enim dens usu maxime detrilus), quam vitrea substantia argute coro-nabat; ceterum moles coronae, laterum coilvexitates continua extus vitrea substantia corticatae, incisurae inter iuga argutae, ab altera parte profundiores. In intervallo iugorum vitrcao substantiae quasi gutta diffluxit et obsoletum colliculum elFecit, qui ut et ipsa quoque iuga at-tritu denlium oppositoruin in vivo aniinali autiquatus atque laevi^a-tus crat. Molares ainbo reperti fucro in strato horizontali minerae ferreae arenoso-ochraceae iuduratae, quae acl rivurn Schcbusy, in in-feriorem tractum albi fluvii (Bjelaja), ubi is iam in clementiorem re-gionem versus Kamam desccndit, ab occidcntali partc influentem fo-ditur: in regione occupata collibus stratificatis argillaceo-cotaceis, qua-les secunduin occidentalem declivitatem totius Uralensis iugi lata fascia calcareain marinam colluviem ubique contegunt, ossibus passim ani-maliuin cxoticorum vastae molis, maxime vero lignis atque truncis ar-borum petrefactis, diluvianam originem indubie prodcntes. Ambo in isto strato simul, simillimi atque baud dubie ex eodcm animali com-pares, simul varia admodum corrupta ossium fragmina reperta sunt, e quibus tantum unicum arcuatum, sesquipollicaris ferc diametri, zygo-matis vel costae fractae simile repcrtum fuit."

In ceteris adiecit ill. auctor: „non fuissc calcinatos dentcs, scd ad-instar ossium, in Gallia fneridionali et Europa passim reliqua probin-dioribus in stratis repertoruin, potius iuduratos, atque mineralisatos, substantia satis dura, vitreo cortice durissimo, fragiles extus, (praetcr corticem sordido albore et politura perfectissiina conspicuum, nec quid-quairi hnguae adbacrentem) 1'usco-subcoeruleos, intorius magis albi-dos, fuscis lincolis variegatos, quo in loco linguae tenaciores fuerunt. Cetcrum odore peeuliari ossiuin mineralisatorum solemni perainoeno fragrabant, ncquc dubium fere cst ccrto igno adliibito in Turchesias permutari possc, quas ornnino crudas ad amussim rcferebant."

de Pecorum et Pachydermomm reliquiis fossilibus. 741

Hisco igitur exposids, dentis illius Uralensis affinitas cum consi-mili dentoDinotherii proavi m., usu cummaxime detrito ct vix dua-bus lineis minore, ita patct, ut ille quoquc eiusdem specieiDinothcrii ex eadein maxilla inferiore, perhibcndus esset, nisi colliculus ille vi-treus, intcr utrumquo iugum obvius, ipsi laterah recessui profundo in-siderct. Multo denique notabihus est, illi quoque adfuissc colorem iuscum, e ferreis particulis exortum, eumque igitur igneae cuidam actioni quondain fuisse expositum.

Iam vero dentes duo, do quibus agimus, Podolici (v. Tab. LX. Fig. 1—5) o sinistro videntur latere maxiUae inferioris, sciUcet mi-nor triiugatus (l.c. Fig.l—2) tertius, biiugatus vcro maior (ibid.Fig. S—5) quartus; reperti sunt in Podoliae districtu Iainpolensi prope pa-gum Ilachnow lassowy, una cum Mastodontis Podolici ossibus in-termaxillaribus amplis; iique, ferreis particulis imbuti, ponderosis-simi apparent; minor enim ponderis 2 Ubr. 2 unciar., maior 2 Ubr. 18 unciar. cst, unde eos quoque igni fuisso expositos haud dubie conuci licet. Excepta cnim substantia vitrca ex coeruleo-albida bene servata ac durissima, radices utriusque dentis cx fusco-nigrae, semidurae, splendoremque subvitreum offerunt, quae quidem externae notao se-miopalum beuo indicant. Aliis vero in Iocis, ut versus interiora den-tis triiugati, lucidior deprcbenditur color ex flavo fuscus, quum in am-bitu externo niger persistat vel nigcrrimus, quemadmodum in ligno fossiU, vel sic dicto opalo ligueo, similis coloruin varietas adesse solet, at e dentis huius radicc multo minus, quam e ligneo opalo, scintillas cli-cercs acie, propterea quod ille multo paucioribus particulis siliceis sca-tet. Radicurn singularum fragmenta acuto-angulosa suut, margini-bus non transparentibus, et fractura eoruin cx magno vel plano con-cliacea. Ossea haecce dentis massa propter nigritiem quodammodo gagatum rcfert, at omnibus notis potius convenit cum extraneo opalo, in quo arborum quoque trunci frequenter miitati reperiuntur. Idcirco

7 4 2 ED. EicinvALD,

iJLPall asius quoque memorat: dentes Dinotherii Uralensis insi— mul cum arborum truncis ferroque nativo repertos fuisse. In nostro ilaque dente inter radices, nigro opalo omnino exstmctas, massa obve-nit ochraceo-ferrea, dura, flava, arenae particulis intermixtis.

§ 45. Maior dens biiugatus in corona longus est 3 poll. 7~ lin., ct latus

2 poll. 8 lin.; maxiini dein colliculi antici (Tab.LX. Fig.4.7/.) altitudo inde a limitibus vitreae substantiae (l.c. i.) ad apicem usque Spoll. glin. accedit; altitudo dein interni parietis vitrei ab cius inferiori limite (ibid. i.) ad externum usque marginem inter utrumque colliculum (ibid. k.) 1 poll. lin., altitudo deuique externi parietis vitrei ab in-feriore limite eius (ibid. i.) ad supremum marginem mediae foveae cx-ternae (ibid. Fig.5.1.) 10 lin. adscendit. Dens ipse e seriepostica se-cundus, ex antica vero quartus infcrioris maxillae dextri lateris vide-tur, non superioris, quod pridem arbitratus sum, quum eandem Tapiro giganteo Cuv. adsignaverim cumque tertio dente, etiamsi oinnino exiguo, Tapiri vivi (v. Cuv. l.c. Vol.II. part. 1. tab.2. fig.8.), perquam aflini, contulerim.

Latuseius externum iuga transversa, totius fere marginis instar, detrita offert (l.c. Fig.g et 5. m.n.o. et p. r/.), unde haec iuvicem con-fluunt omninoque laevig&ta adparent; interiorescolliculi ainbo inaxi-mi (ibid. g. h.) minirne usu detriti inquc apice fere integri adparent. Qui vero colliculi ex toto conferendi sunt cum iisdcin apud iII. Cu vier (I. c. tab. 2. fig. 8) dclineatis maioribus aliis Tapiri americani, quo maxima buius belluae aflinitas cum illo giganfeo Dinotherio patet: anterior in ceteris parum altior est posteriore, multo breviore- am-bo dein parum antcriora spectant apicibus, quuin radiccs potius posteriora versus accedant: distant denique ambo colliculi in apiei-bus unum fere pollicem. Iam vcro internus margo colliculorum

de Pecorum et Pachydcrmorum rcliquiis fossilibus. 7 4 8

laevis omnino iutegor est et albida substantia vitrea nitente coinposi-tus; ubivero apices colliculorum in illam iugi transversi declivitatom angustam descendunt, utriusque iugi margo usu detritus est (ibid.p. q.) inquo extremo latere extcrno in areas subrhombcas (ibid. v. u.) cxcur-lit. Quibus vero arcis exteriora versus antepositi sunt detriti margines (lbid. m. lt.) lati, invicemque confluentcs (ibid. x.), qui mcdio hoc loco cminente convallein profuudissimam, ad 1 poll. 2 Un. descendentem interque maiores colliculos sitam (ibid. j . ) , ab externa altcra, haud minus profunduin recessum constitueute (ibid. d.), seiungunt.

Margines dein extrcmi, cuin antcrior, tum posterior, sibi invi-cem satis similes, ab invicem tamen quodaminodo rcccdunt; posterior ille (ibid. I'ig.3.c.c.), 1 poll. 5 lin. longus, totus rectus, in superficie inaequalis et aspero-tuberculatus, usu minime detritus csl; ubi deiu ad posticum colliculum aeccdit, iuter utrmnque recessus, ad 2 liu. pro-fundus et ciusdem eum margine illo longituclinis, obveuit; ubi vero llle colliculus cxteriora vcrsus in aream rhomboideam (ibid. Fig.3. u.) excurrit, iu dcclivi partcmarginalidetritaareaaltera lunaris (ibid. r.) conspicitur, quae rninus profunda ininusque Iata ad basin colliculi il-lius ct marginis extremi crenato-tuberculati sita est. Sub hacce deni-que area postrema versus ima profundior occurrit fovea (ibid./) tcr-miualis, minus iusignis.

Antcrior dcnique margo extromus (ibid. b.s.t.) magis prominct postrcmo, propterca quod reccssus inter euin et colliculum maiorem profundior est et amplior; in modio cnim 5 lin. ad imuin descendit, quum in lateribus contra sensiin planior mimisque profundus adpa-rcat, omniuoque aliam indolcm exhibeat, quam posticus recessus. Margo illeduobus locis (ibid.i.f.) intcrioris paginae profundc incisus et superne oblique detritus est, quo Iatitudo eius maior fit, quam postc-rioris marginis cxtrcmi. Antcrior quoque margo vcrsus exteriora iugo quodaiu cxiguo intercedcnte cum maiorc area rhomboidea (ibid.u.) al-

690 ED. EICIIWALD,

terius colliculi maioris ita connectitur, ut utriusque cum colliculi, tum marginis cxtremi basis sub specie arcus elevati invicem iungantur. Ei-demque in extrcina pagina externa incumbit fovea (ibid. e.) parum profundior ilia altera (ibid.yi), superiore loco a nobis exposita; illius vcro margo inferior ibidem multo distinctior est inagisque prominulus, unde ipsa fovea insignior adparet. In ceteris cxtreinus ille margo an-terior, posterioris instar, colliculum aliquem accessorium constituit; si-cuti ipsae areae, cum rbomboideae (ibid. v. //.), tum lunaris (ibid. r.), e detritione parvulorum quorundam colliculortnn exortae vidcntur: quorum scilicet exiguorum, maioribus iilis iuternis oppositorum, inen-tionem ill. Cuvior (I. c.) iam lecerat. Excipiuilt autem areae utrius-que maioris (ibid. v. u.) margines (ibid. m. x. n.), usu perquam dctriti ideoquc latiores,interraedium aliquem rccessum amplum(Eig,3—5.d.) acprofundum, cuius inforior margo (ibid./.) ab inferiore substantiae vitreae parte (ibid. z.) ad 8 lin. distat, versusque posteriora ct superiora parumper detritus est.

Ubique dcntis corona integra, lacvis ac nitidissima est; ciusque partes detritae sunt: raargo dentis antcrior, iugum dein transversum, euius tres areae (ibid. v. u. r.) bcne conspicuae, cuiusquc inargines, ex-tcriores praesertim, oblique laevigatisunt, margo deniqueintermedii recessus maximi posterior (I'ig.3.5.i}'.), penitus usu detritus, porro col-liculi posterioris margo posticus et quodannnodo quoquc interuus anti-cus, multo tamcn minus detritus, ita ut dens ipse, si cum tertio mo-iari, de quo statim sermo erit, conferatur, alius fortasse individui fuisse *) videatur. In ceteris totus albidus est, excepto extromo raar-gine postico, subcoeruleo, nitidissimo ac durissiino. Kadices deiltis

* ) Max ime affinis est dens alteri cu idam, secundo a parte posteriore, in maxil lae in-ferioris f ragmento tinistri lateris inf ixo , quem cei. K a u p (ossem./oss. cah. X. tab.H.Jig.l.) ex Austria descripsit.

de Pecorum et Pachydermorum reliquiis f o s s i l i b u s . 691

duae oblique parura postrorsum conversae plane uigrae ex ligneo opalo nunc quitlcm omnino exstructae.

§ 46. Alterum dein dentein, eodcm in loco cum illo repertum, (Tab.LX.

Fig.l et 2) pridcm (v.ZooIog. l.c. III. pag.360) pro denteMcistodohtis gigantei liabui, quuin Cuvicr ianae tabulae memctin transvcrsum egerint; nunc vcro, meliora edoctus, eundem cum Dinotherii proavi dente contuli, cique consimilem dentem, ab ill. Pallasio descriptum, associavi. Qui vero dens tertius maxillae inferioris sinistri lateris, ad radiccm usque fere detritus, videtur, ut arcae inde subrhombeae trcs latissimae loco colliculorum dcprehendantur. Anterior area (Fig. 1. a. d.), omninm maxima et latissima, marginem utruniquc in luedio unum ferc polliccm ab invicem distantem offert; longitudo eius, quousque servata est, ad 2 poll. 2 lin. accedit, crassitie integri raarginis cxterni non coinputata; intcrnus margo fractus est. Intermedia dcin area (ibid. h. e.), omninointegra, longitudinein eandein offcrt, latitu-dinein vero lOpoll., unde parumper angustior adparet illa priorc; forma quoque cius oblongo-ovalis est, extrcma tauien parte utraque paruin latiore, quain in illa, cuius externus margo perquam coaretatus cst ct elevatus. Tcrtia denique area (ibid. c.f.) omuiuin minima, 1 poll. 11 lin. longa, mcdio coarctata et vix 4 lin. lata est; ubi vero ver-sus interiora dilatatur, ad i poll. hiat, ipso margine non computato; forma huius arcae oblonga ac irregularis, et parumper altius sita illis superiore loco commemoratis, unde quoquc ipse colliculu» posterior (Fig. 1. c.f. Fig.2. c.) usu minus dclritus minusquo iractus est.

Tota dentis huius longitudo fere 4-pollicaris; latitudo vero 2 poll. 7 lin. accedit. Colheuh postcrioris (ibid. Fig. 1. c.f.) altitudo, ad mar-ginem internum inde a basi vitreae substantiae ad smnmuin apicem detrilum 11 lin., eadem ad externuin marginem 1 poll. 2lin., apico

Vol. xru. e. u. g4

7 4 6 E D . EICHWALD,.

dcntis colliculi ibidcrn lmnus detrito. Externus dein margo anterioris colliculi (ibid. Fig.2.«.), parum ibi detriti, 1 poll. 6 lin. altus est, inter-nus vero multo magis detritus ideoque multo profundior est. Inter areas illas rhombeas utrinque duae obveniunt foveae (Fig. 1. g. z.), in externo inargine et interno (ibid. h. k.) satis profundae; postcriores pa-rumper profundiores, propterea quod colliculi ibidem minus detriti sunt, indeque propter altiores horuin margines foveae et ipsac prolun-diores adparent. Foveae vcro utriusque marginis inedia quadam emi-nentia (ibid. m. n.) ab invicem diriinuntur.

Color dentis ex coeruleo albidus, ipsae areae particulis arenulae ferreis pagsim adspersae; radices duae validac posteriora vevsus spe-ctaut, postica earum multo maiore, amplissima, in antica facie meclia profundam ostendente foveam, qua duae tanquain radices ibi adpa-rcnt; antica vero radix minus crassa est medioquc loco, illius instar, ampla fovea notata. In ccteris totae radices nigrae vitreo-nitentes, plano-conchacea fractura notatae, et ex atro opalo ligneo exstructae, quocirca dcntis massa genuina nuilibi cognoscitur, nam opalum in eius locum cessit. Talis quoque nigra massa iapidea, dempta vitrea coro-nac substantia, ubiquc sub ea corripitur, quae vcro omnia probant, dentem igni cuidam vulcanico exposilum fuisse.

Similis quodammodo dens delineatur apud cel. Kaup (ossem. foss. cah.l.tab.o-fig.9),minus tamcn usudetritus,undc quoque areae omnes ininus,latac conspiciuntur; noster triiugatus, huius instar, illum bicollarcm,superiore loco a nobis descriptum, si ciusdem individui fue-rit, proximc secutus videtur, ideoque cum illo ciusdein maxillae est. Simillimus denique eidem est dcns Urcdensis Pallasii , nisi quod auctor parvulmn colliculum, e vitrea substantiaguttae instar exstructum, in anteriore fovca marginali descripserit, qui scilicet in omnibusliuc-usque notis dentibus Dinotherii penitus desideratur; niger tamen color notaequc reliquae ad ainussim in nostrum specimen quadrant.


§ 47. De Rhinocerotibus fossilibus.

Ossa Rhinocerotum fossilia in Lithuania minus frequenter oc-currunt, quam in ulteriore Rossia orientali, Sibiria, ipsaque Volhynia, ubi iutegra quondam obvenerant crania, quae hodic in Lycaeo Vol-hynico scrvanlur; nequc tainen desunt id genus fossilia in Miuscensi provincia. Exinde scilicet allatus est dens (v. Cat. Mus. No. 68) Rhi-nocerotis, qui nohis pridem visus est dexter antepenultiinus maxillae superioris, quem nunc quidcm, meliora edoclus, pro quarlo lacteo supcriorc sinistri lateris designamus.

Huius itaque dentis (Tab.LXI. Fig.4—7) forma subtpiadrata est, ideoqne 4 parictibus cireumdatur; maximo scilicet et latissimo externo (ibid. Fig.s. h. c.), 1 poll. 3 lin. lato, non compulato eundem acccdente anteriore pariete (ibid. a.), cjuo simul suinpto ille antcrior 1 poll. 7 lin. latitudinis offert; longitudo eiusinde a basi vitreaesubstantiae ad api-cem usquc (ibid. p. b.) 2 poll. 4 lin. accedit; quae denique pagina ibi-dem duplici sulco longitudinali liotatur, quum jiraeterea alius sul-cus profundissimus exteruum huncce parietein ab anteriore dirimif. Anterior scihcct altcr paries (Fig.7. a.d.) atl basin 1 poll. 8 lin. latus, itleoque parumper latior est illo externo, multo tamen brevior eodem, ita ut a basi vitreae substantiae ad suminum apicem vixdum 1 poll. 9 lin. accedat; tota liaec facics ineurvo-plana, inedio itaque convcxa, et anteriora vcrsus profundo quodam rccessu (ibid. Fig. 7. q.), ad imum lendcute, ncc non eminentia quadam semilunari (ibid. 7-.J.) trans-versa instructa est. Apex marginis superioris coarctatus (Fig.4. a. d.) aliquantum vcrsus exteriora incurvus et superne detritus cst, quo fit, ut ibidem (Fig. 4. t.) area longitudiualis angustissima conspiciatur. Tertius porro paries posterior (ibid. Fig. 6- c. e.) planus 1 poll. 2 lin. Ia-tus ct 1 poll. 4 lin. altus est, si nodulus (ibid. n.), eidein supernc impo-

730 ED. EICIIWALD,

situs, calculo adiicitur. Quartus denicjne interior (ibid. F i g A . f . d . ) omniiun minimus omninoque inaequalis est et subteres, atque vix-dum 1 poll. latitudinem offert; altituclo vero 10 lin. accedit, si a basi vi-treae substantiae ad margincm recessus supremum (ibid. m.) computa-tur. Ipse quoque paries anterior laterali sua parte ad illum descendit eiusque ambitum auget, unde multo minor sine eo adpareat necesse est: idcm denique evenit posteriori parieti, unde interior aliis potius partibus exstruitur, ct minimc pcr se cxstat.

Qui vero onmes colliculi, in basi dentis ossea exorti, ubique vi-trca substantia involvuntur, nec nisi apices corum detriti apparent. Colliculorum scilicet illorum unus quasi bigcmiuatus [areae enim, cum triangularis (ibid. Fig.4. g-.), tum semilunaris (ibid. h.) exiguae eun-dem componunt] smnmo exstruiLur apice externi marginis; secundus dein apice anterioris marginis (ibicl. t.), quo area multo longior ibi ena-scitur; duin ambo margiues sub acuto angulo concurrunt, ipsi colliculi sulco aperto ferc bilineari ab invicein clistant. Terlius denique colli-culus, in supremo apice (ibid. i.) marginis interioris situs, vix aliquan-tum detritus est, at quum anteriora versus et posteriora bic margo re-cta protendatur, in media dentis corona ita bifurcatur, ut utrumque eiuscrus, convallein satis profundam (ibid. I.) includens, versus mar-ginem extcrnum excurrat, eiquc figatur. Altera quoque vallis (ib. k.), etiamsi fortasse minus profunda, at certe amplior, illi ab interiore ad-posita est, camque margo extcrnus, posticus dcin et internus conscri-bunt. Radix dentis plane iracta cst; nigra ceterum extus, intus vero flavida est marginemque potius inlcriorem cousLituit, omnino fractum, quo praeprimis probatur, dentem lacteum fuisse.

§ 48. Servatur tleniquo in Muscceo zoologico (Cat. Mus. Xo. 51) inie-

rior pavsjemoris dextri Rhinocerotis (Tab. LXI. i'ig. 1.2.3.), ex


incerto Lithuaniae loco effossa, adeoquc ponderosa, ut iibraruin lO-i ponderis sit; massaeius, pristino aevo ossea, nunc quidem penitus la-pidea, omncs partcs animales plane amisit et ubique calcarea atlparet; in fracto scilicet loco eius supremo (ibid. Fig. 3. a.) spatlii calcarci exi-guae crystalli congregatae deteguntur, ut quoquo lioc os igni quondam exposituin fuisse perhibcre liceat. In cetcris fragmentum ipsum 8 poll. longuin cst ct dimidium pedcin latum versus postcriora supra utrum-quecondyluin; specunen itaquc maximum fuisse, dumvivebat, vero-simile est; latitudo dcin 8 poll. in laterali parte interna, iude ab ex-treino condylo imerno ad extremuin usqne apicom faciei articularis, pro patella excipienda adaptatae.

Ubi vero corpus fraotum est, crassities eius ab antcriore atl poste-riorcm partem fero 2 poll. 4 lin. liabet; ab intcrno latere ad extcruum integro pollice maior ost; si quidem haecce fcmoris pars cum extrema dupio fere crassiore comparatur, corpus ossis dercpeute fere attcnuari patet. Uterque dein condylus postious inagnitudine sua ct latitudine sibi fere invicem similis est et ultra 1 poll. 1 lin. ab invicem tlistat, quotl ab Elephantino femore alienum omnino cst. Longitudo dein in-terni condyli ultra 3 poil. 6 hn. accedit, extorni ilia nonnullB liueis minor est; latitudo illius 2 poll. 2 lin. in externa facie articulari, huius vero ibi multo minor est; qui denique in medio ioco eandem ierc offert latitudiucin; ille parum ulterius descendit, hic ahquantum altius situs est; propterque maxiinam utriusque contlyli tlistantiam latus quoque poples est.

Eiusdeni tleintle molis conspicuae facies est articularis anterior pro patclla cxcipicnda, e duplici quoque tubere exstructa, quorum sinistrum vel internuin multo niaius et altius est dextro vel externo; altuin est illud 4 poIL 9 iin., et latum superno 1 poll. 6 lin., hoc vero iongum 3 poll. 8 lin., et 1 poll. 4 lin. vixtlum latum; Iacvissima laries articularis a superiore profundam acccdit foveam, inter duo erura ab


illa utrinque descendentia, sitam. Internum deniquo latus ossis fe-moris iliaequale cst, et externi instar asperum; at ubi intcrnus con-dylus ab eodem posteriora versus proficiscitur, conspicua deprebendi-tur protuberantia, quae mole sua multoties superat aliam externi late-ris vix conspicuam.

Superest postremo memoi-ari, hocce femoris fragmentum quoad notabile pondus cummaxime accedcre ad ossa Mastodontis et Dino-therii, e Podolico agro eruta, unde illa fortasse ex eodem aevo antc-diluviano orbis terraquei cum hisce esse potuissent.

§ 49. Frequentissima ossa Rhinocerotum reperiuntur una cltm gran-

dioribus eorum cornubus in ulteriore Sibiria orientali, ad ripam ma-iorum fluviorum, quorum iam duo ab ill. Pallasio (novi Comment. Acad. Petrop. T.XII. tab. 10. fig.4et6) delinoata et descripta sunt.

Mihi quoque Casani adhucdum degenti oblatum est cornu grande bene conservatuin, cuius icouctn, dimidia magnitudine delineatam, hic evulgare constitui, propterea quod figurae illae Pallasianae tuin a nostra recedunt, tuin minus quoque rei naturae congruae videntur. Attulit vero hocce medicus, c sibirico itinere per mare glacialc cum cxpeditissimo praefecto navis Wrange l io rcdux, qui idem cum in-tcgro cranio Khinocerotis tic}iorhini ad parvum Anui fluvium, pro-pe Nishnei Kolymsk Kolymam amuem petentem, 120 Icucas rossi-cas ab huius itaque ostio, effossum esse narravit. Rivuli enim ac flu-vii minores aestate glacie solvuntur, e soluta nive in inontibus sylvis-que rivi nascuntur, qui mox in fluinina redeunto vere intumescunt glaciem buinumque in ripis divelltmt atque cruunt, ossaque patefa-ciunt, quae deiil a venatoribus aliisque hominibus, primores dentes Elephantinos inquirentibus, repcriuntur et colliguntur. Omnium ccrte iirequentissimi molares mammontoi dentes offenduntur, quorum 1

de Pecorum et Pacliydermorum reliquiis fossilibus. 751

vitroa nimirum substantia iudelobilis est; disruptae vero laminae vi-treac tam frequenter ibi obviam veniunt, ut centenis quibuslibet pas-sibus dens denuo occurrat. Femoruin autem ossa et vertebrae muito rariorcs subrcpunt; pleraque abscondita latent in humo argillaceo arenosoque; ad ripas horum fluviorum Populi tremulae imprimis proveniuut.

Cornu itaque, de quo agimus (Tab. LXIf), altae cuidam acutae-que cristae nasali tumidae ipsi apici maxillae superioris quam proxime insidcbat; quae scilicet angusta crista, ad 3 poll. longa, in pollicari vLxdum distautia ab extremo ossc nasi concreto incipit; versusposte-riora os nasi laevissimum cst ibique cornu figcbatur; in latero dcin utroque ossium nasi multae protuberantiae ct asperitates osseae prove-niunt, quae omnes cornui illo figendo inservisse videntur. Ipsum cornu tribus pollicibus brevius crat cranio, ct totum e setis corncis densissiine stipatis intimeque agglutinatis coinponitur, ita ut eacdcm abinferiore parte extrema versus supremam decurrant; hinc inde tamen minus conspicuac setac et tanquam coarctatae adparent, quocirca setosa tex-tura hisce in locis non obvenit, et facios ibi aequalis et Iaevis videtur. Ad margines setae subtiliores densioresque adparcnt, structuraque pla-nior ac lacvior videtur. In extrema parte inferiorc excavata (Tab.LXII Fig.2, naturali inagnitudine delineata) cellulosa textura deprehendi-tur; tenuissimae cellulae parvula manifestant interstitia, inter siu"u-lassetascorneasobvia, quae in iinis e destructa inassa cornea prodie-runt. Tota denique facies excavata sulcum efficit longitudinalem sa-lis profundum, quo cornu ipsi cristae nasali incubuit.

In ceteris coruu planissimum est; longitudo eius ad 2 ped. 3 poll. accedil, fatitudo vero, variis in locis varia, 8 pollices excedit, ubi Iatis-simum est; at crassities vix pollicaris. Utraque pars latoralis parum latiorest, vixdum incrassata; illa rotundata, hacce acutiore, necde-

7 5 2 ED. EICHWALD,

trita, sed integra; l-ugae transversae 19numerantur utitaque totidem annorum bestia fuisse probabile sit.

Kfiinoceroti liuicce tichorhino unum absque dubio cornu ad-iuisse vidctur, propterea quod altcrmn nec ullibi repertum est, neqne in cranio sese figendo aptum iocum invenisset.

Narrant denique de aliis cornibus, habita cum illo relatione gi-ganteis, ut fere fabulosa diccnda sint: retulit mihi quoquc ipse medi-cus expeditionis Wrangchanae de cornu, ultra 2 orgyas longo, im-mani, angusto tamcn, inque antico marginc cxciso, (juod ad 200 leu-cas rossicas ultcrius in oriente prope Serednci Kolymsk ad Wetkinam tugurium, ubi piscaturae opcram navant, repertum, adhucdum ex-stare dicitur, cumque eo ibidem adcsse tria crania, vix sohtis maiora.

Illud itaque longissimum cornu vix Rhinocerolis fuisse vidctur; ideoque id potius ad Antilopem quandam, ut A.orygem, attinuisse perhibendum est, decuius cornu fossili iam ilL Pallas (1. c.) montio-nem iniecerat. Incolao deniquc ipsi cornua Rhinocerotum proptcr figuram massamquc corncam haud absiinilem pro unguibus cuiusdaiu avis gigauteae ipsumque cranium pro capite aviculari venditant: indo de iis I ledenst roemii fabulae vulgabautur.

§ 50. A p p e n d i x.

De Carnivoris aliisque vertehratis animalibus fossilib us.

Hacc ferc sunt, quae de ossibus grandiorum Mammalium ex oTdmePecorumetPachydermorum nostrarum provinciarum adno-tavimus; ili universum itaquc reliquiae eorum fossilcs rarae dicendae, at multo rariores dicas residua iossilia Carnivororum, Rosorum aho-1'umque id genus animalium; quae nimirum novissimo meo itinere in Volhyniac stralis nonnullis tcrtiariis dotecta sunt. Carnivororum I

de Pecorum et Pacliydermorum reliquiis fossilibus. 7 5 3

igitur reiiquiao qnacdam osseae, ad supremam partem ulnae felinae, forsitan Cati pcrtinentis (Tab. LXI. Fig. 8.9.), a me ipso repertae sunt in arena marina formationis tertiariae Volhynicae prope pagum Shu-kovvce, earumque mentionem iam ahbi *) inieciinus, ubi quoque rc-liqua marina animalia vidcsis, quibuseum illae reperiuntur. Quibus itaque conchis et cochleis numerosissimis, nitidissiinoque colorum lusu notatis, adsociata cernuntur rariora ossa illa ferorum animaUum exi-guorurn, ut id genus ulna Cati, cuius fragmentum 1 poll. lOlin.Ion-gum, mediaque parte compressa 1{ lineam crassum est; latitudo eius ab antica parle ad posticam camque fractam non bene patet; caput dein ulnare 9 lin. longum, et prope exordium 3 lin. crassuin cst; pro-cessus eius coronoideus et anconaeus cavitate sigmoidca, ad 4 liueas Iata, ab iilvicem distant. Crassities a postica partc capitis ulnaris prope originem procossus coronoidei ad huius apicem usque 5 lin. tenet ipse-que processus li. lin. ulnain in antica pagina excedit. Talis quoque crassities processui competit anconaeo, qui a cavitate sigmoidea 4 lin. ulterius defertur inque suprema parte postica excavatus est, quo duo olecrani margines prosiliunt.

Ulna itaque haecce sinistri lateris cum illa Cati domestici, a qua subtilioribus vixdum notis nonnihil l-eccdit, sexuin forsitau aetatcmve variam indieantibus, cuinmaxime conferenda est, huiusque bestiolae vitam coaetaneain curn illis marinis conchis confirmat; ceterum ulna plaue exsiccata est et aUiida, minimeque JragiUs, sed duriuscula, pro-pterea quod remotissiino aevo terrestri iam a marina arena obruLa la-tuit. Felis catus, quao sylvas pristinas antcdiluvianas habitavit, subtilioribus quibusdam differentiis a domestica hotUcrna specie certe recessit, nam licet caput ulnare eadem excellat cavitate sigmoidea, quae utriusquo processus instar eandem oinnino Ibrniam offert, tarnen non-

*) Naturhist.Skizze, l .c . pag.66.

Toi.xru. p.ii. 9 5


niliil Iatior cst vivi Cati ulna, ab antica parte acutiore ad posticam, et ubivis fovcae profundiores deprehcndimtur et maiorcs, ipsique proces-sus distiuctiores,

Aliud denique frustulum osscurn (Tab. LXI. Fig. 10.) fossilc legi in alia quadam regione Volhynica, propc pagum Biclka, ubi siinilis quo-que marina formatio tertiaria provenit, inquc ea consiinilia scatent genera concharum et cochlearum. Cuiusnam vero besliolae os id fucrit, minus bene patct, proptcrea quod ahqua tailtum pars mcdia subtriaugularis, in altero latere gibberosa, sese uiihi obtulit, equani-hil certi concludere licet; iu ceteris durissiinum est fragmentum hoc tubulosi cuiusdam ossis fereque lapidcae conformationis, duritieque illud, superioro Ioco descriptum, inultoties supcrat; canalis satis au-gustus id percurrit, eiusque parietes cellulosi ac crassiores aliquod frag-mentum tibiae supremum inanifestant, quae scilicet eadern forma triangulari eonspicua, illius instar, esscsolet. — Quod vero fragmeuta fossilia *) maxillae infcrioris Rosoris cuiusdam ahorumquo id genus ossitun spectat, in argilla tertiaria Lutzkiensi ad ripam fluminis Styr a me quondam reperta, in eodem itincre frustula hacc rariora denuo amisi casu fortuito, uec plura de iis securitatc aliqua adiicere possum, quain quae alias de iis dixi.

§ 5 1 .

In eadem arena tertiaria Shukowcensi aliud a me repertum est ossiculum (Tab.LXI. Fig.ll. 1.2.) elongatum ac tenue, utraqucparte oxtrema tumida, ct ex duobus tubis osseis conflatum, quod scilicet tibiam et crus Ranae coniuncta sistit. Bestiolae annuae ossicula fuisse videutur, qtium longitudo 8 linearum hisce adsit et crassities cxtrcmae cuiusquepartis vix unam lincam accedat mcdiaque pars di-

*) Naturhist. Slcizze, ]. c. pag. 46.

de Pecorum et Pacliydcrmorum rcliquiis fossilibus. 755

midio tenuior sit. Tubulosa tameu utriusque ossis, cum tibiae, tum cruris conformatio adhuc bene distingui potest.

Nuin distincta fuerit species et a nostraiiana temporaria alicna, vix ex hocce ossiculo consequi potest; id tamen memoraudum super-cst, in nostratibus Ranis, dimidio adhucdum minoribus, ossicula illa, tibiain scilicet ct crus, ita iam esse concreta, ut nulla fere, saltell mi-nima tantuin, dircmptionis eoruin vestigia adparcant; idcoque fossilis liaecRatta Volhynica grandiore Ibrsitan excellliit corpore, duin aeta-tem provcctiorcin ageret, quod saltcm c diremptis ossiculis illis tubulo-sis scqueretur.

Si ab hiscc dein reccdimils ossium quibuslibet fragmcntis, distin-ctas scilicct partes ossium sive Mammalium, sive Amphibiorum denotantibus, alia quoquc ossicula, quod vitlentur, mihi obviam ve-llerunt in arena Shukowcensi, ditissima fossihbus aniinaHum exuviis; at ita minuta ct extraneam aliquam formam monstrantia,ut quibusnam bostiolis ea pertiuuerint quondam, non facile dixerim. Haud parva eoruin estcopia in strato illo arenaceo marino, omnia vero ita fracta, ut nec genus, nec ipsa classis animantium deflniri possit. Alia nimi-rum (Tab.LXI. Fig. 12.) tertiam vix hneae partcm crassa, parum in-flexa oxtrcmuinqUe vcrsus tumida, at plane fracta sunt, extremo utro-que non integro; ipsum ossiculum passim ullra lineam unani alteramve longum, tubulosiun videtur, et tamen cuiusnam fuerit significatus, 11011 bene patet. Alia quoque fragmenta minutiora illis obveniunt, pili vix crassiticm exsuperanlia, binasque hneas longa, tuinidaquo altera parte extreina notata, quae fortasse ossicula auditus Ranae alioruinve Ampliibioruin, ut Serpentum, columellam scilicet tenuem, referre videntur.

Ossiculum illud (Fig.12.) ultra 2 lin. longum, tcnuissimum, al-bissimura ot fragillimum,altera parte extrema tmnida in geminum quo-dammodo proccssum excurrit, altcra vero rotula circulari tumidaque


itislruiiur, qua exlraneam omnino ossium formarn oxhibet, propter-que tenuitatcm maxime accedit ad id genus auditus ossicula, nisi tubu-losum csset. Propter summam teuuitatem non nisi maxima cura et ani-mialtentione ex illa arena colligi possunt; nec nisi plurium libraruin pondcris arena unum alleruinvc horum ossiculorum maniiestat.

lu consimili denique arena tcrtiaria PodoUae prope pa»um Krzyivczyk distinctiora subrepunt ossicula auditusPiscium (Tab.LXI. Fig. 13. a. b. Fig. 14. a. b.), quorum sciUeet maxiina S lin. longa et 1 | lin. lata sunt, dimidiam vero lincam crassa; minora aUa cuin iisdem rcperiuntur, illis planiora. Quorum altera facics plana margine cre-nato, altera vero partUnper convexior medio suico longitudinali nota-tur.ut itaque cum eodem conferas ossiculum auditus, sive asteriscum.in sacco vcstibuli piscini sitmn, cuius quoque indolein subcooruleo-trans-parentem et duram refemnt; iisdem sagitta parvula incumbere solet recenti statu, a nostris Ibssilibus plane aUena, Id genus ossicula audi-tus neo nisi semol mihi scse obtulerunt in arcna Shukowccnsi, de qua formatione iam superiore loco frequenter sermonem inieciinus; pluries vcro in Tarnarudensi Podolica, in qua cunifrequentiora, tummaiora id genus ossicula repcriuntur.

Aiiorum tamen ossium pisciuorum. fragmcnta nullibi cum illis asteriscis auditus obvenerunt, neque ipsos dentcs Squalorum exci-pias, quos ahis in locis Volhyniae, procul ab ilhs, frequentcr coIU-gere licet.

§ 52. Excepto scilicct palato osseo Anarrhichae lupi, nitidissimo ra-

rissunoquc specimine, in Lycaeo quondam Volhynico scrvato, qua-drangulari, ultrapolUcari, sulcisque parallelis profundioribus infcrne notato, dentes Squalorum saepenumero grandiores in variis Volhy-niae locis reperli sunt.


Adnumcrandi hisce sequentes, forma quodammodo insolita notabiles • 1) Dcns omnium maximus (Tab.LXIV.'rig. 1.), 2 poib 6 lin. altus

et in mcdio 1 poll. 6 lin. latus, basi certe inulto latiore, in specimine tamen illo fracta, ideoque non conspicua; cuius deniquc margincs sunt crenati et apcx acuminato-obtusus est.

2) Alter dens (ibid. Fig.2.) ultra 1 poll. 9 lin. longus, medio 9 Un. latus, at multo latior in basi, quae 1 poll.41in.excedit; crassitie pa-rumper inferior ilio priore.

3) Tertius deinde dens multo brevior illo, inferne latior quam apicom scnsim attcnuatum versus, 10 Iin. longus, medio 4 liu. latus- ad basiu, ultra 8 lin. latam, eidem incumbit ab altero Iatere dentioulua brevissimus, a quo apex dentis.aversus obUquo sursmn inflectitur; in ceteris margines intcgri, ncc cronati, ot facies dentis Iaevissima.

4) Quartus porro, multo tenuior illis,, 4ilw.;lfttus, at 1 poll. 2 lin. altus, apice acutissimo; spccies Squali ccrte alia voracissima.

5) Quintus dcnique dcns, omniuin reliquorum tenuissimus, 1 poll. 41in. altus, mediofere 2 Iin. latus est; isque ab initio iutrorsum, dcin extrorsum fleetitur, nec itaque rectus est, apicemque versus seusim acutissimus adparet et attenuatus.

6) Exstat postremo in Musaeo nostro oryctologico (v. Zoolog. I. pag. 132) deils Squali, in pyroinacho uigerrimo Cxus (Tab. LXIV. Fig.6.a.b.), ultra 1 poll-longus, mecUo fere 6 lin. latus, basicertcla-tior, a qua sensiin adscendcns, coarctatur, medioque nonniliil dilata-tur, ac tandem versus apicein obtusiusculuin inagis magisquo attcnua-tur; ceteroquin dcns subrectus est, nec nisi apipem versus inflexus; eiusque acuti inargincs utrinque intcgerrimi. Fonna a facie intcrna' sagittaeformis (iljid. a.); ab anterioro vero parte (ibid. b.), oblique p 0 -sita, linguaeformis vidctur.

Vi lnao, Idib. Sept.MDCCCXXXIII.


Addi tamcntum ad disputat ionem de Ossibus fossilibus, in L i thuan ia , Volhynia et Podolia erutis.

E Polonia novissime advecta sunt Petropolin complura ossa ante-diluvianarum plerumque belluarum, quae, in Musaeo zoologico Aca-demiae Scientiarum Petropolitajiae scrvata, equidem nupcrrime, duin Petropoli adfueriin, accuratius perlustravi, quorumque aliquam mentionem ad calcem nostrae disputationis de fossilibus id gcnus be-stiis Polono - Rossicis iniicere liccat.

Inter-hacc igitur primo recenseatur inferior maxilla Rhinocero-tis ticliorini, prope urbein Kamieniec Mazoviensem e sinistra ripa Bugi fluminis anno MDCCCXI eruta, cuius pars Jateralis sinistra qua-tuor, dextra duos offert dentes, postremos minores. Utraque pars ma-xillae lateralis in anterioribus iracta ct dimota, extremos processus po-sticos diffractos et ipsos ostendit. Integrum fere aliud cranium eiusdem Rhinocerotis, ad 2 pedes longum, e Polonia missum, absque infe-riore tamen maxilla, dcntesque coinplures molares seiuncti in eodein Musaeo scrvanlur.

Neque minus memorahiles sunt dentes molarcs duo maioris cuius-dam Suis fossilis, ut itaqiie feram bestiam nostratem magnitudine multo cxcessisse Vcrosiinile' sit: ultra pollicem lOngi dctritos quidem apices, atcoronain ostendunt, cum illa leri Suis omnino congruam: qui dentes, fortasse penultimi, duabus radicibus notantur longioribus. liis quoque subiungas laniarium aliquem dentcm,semicirculi instar in-curvum, consimilis fere bestiae suilli generis eumque grandiorem, e loco inccrto Poloniae cumaliis illis erutum.

Iam vero commemorentur dentes aliaque ossa fossilia Cervini ge-neris etBovini, grandiora scilicet cerata cervina latissinra eaque pon-derosa, ferreis parliculis imbuta, digitatis processibus novcm bene ser-vatis, aliis vero duobus fractis, ut vix ac ne vix quidem recedant ab


illis Alcis; basalis deinde pars ceratis calcinata et Capreoli eiusmodi aliqua pars cuin ipsa basali, aliaque id genus pars Elaphi *) male servata.

Quibus praeterea addas integrum processuin sinistri Iateris cor-nigerum Bovis primigenii Boj., qucm cum ill. Cuviero proavum Tauri habemus, cum aliquo cranii eiusdem frusto, e fluvio Wieprz propc Dranzkowie paguin anno MDCCCXIX effossuin vixque terliam pedis partcm longum; porro cranium Bovis consimilis, in regione frontali ultra pcdem et quod excurrit latum, at multo ininus convexum, quain illud Uri pj-isci Boj., qui viventis adhucdum Uri antediluvia-nam aliquam stirpcin attestatur, locoque eo, quo in postremo supra orbitam infraque processum cornigerum mediam versus frontis partem aliquae notantur eminentiae, in illo residuo polonico notabiles occur-runt recessus; ceteroquin cornigeri processus breviores, at crassiores sunt et incurvi, quales Uri solent esse.

Quibus exceptis Academicum Musaeum servat magnum cranii fru-stum cum sinistro processu cornigero Bovis primigenii prope urbem Kalisch e fluvio Posnie effossum; ncc non aliquam occipitalem partein cum orbitalibus et iugalibus processibus longisque aliis cornigeris, quae vero fronte oinnino plana ab illo differt Uro fossili, cuius craniorum numerosa exempla, e Sibiria advecta, nuperrime iu Musaeo Aeade-mico investigavi.

*) E Li thuaniae regionePinscensi nunc quidem teneo occipitalein par tem Elaplii bene servatam et congruam cum eadem cranii Elapki parte prope ripam Flypanis ( n o n T y r a e ) amnis eruta (v. § 7 et 12) . N u p e r r i m e quoque ni t idum accepi d e n t e m Squali, e Podoliae agro prope pagum Zvvanczyk, una cum laminis nonnullis den-tis Mammontei molaris disiunctis efibssum, qui ad marginem u t r u m q u e denticula-t u m 1 poll, 4 lin. longus , fe re triangularis inque crassa basi excavatus, cuiusque interna facies subplana , externa vero, u t solet , convexa est , quod Tab . LXIV. Fig.7- a. b. monstrat . Similes fere Squalorum dcntes haud raro e Li thuaniae agro p rope u r b e m Wolkowysk ad pagum Brzostowitzam erut i .

7 6 0 E D . EICHWALD, de Pecorum et Pcichydermorum reliquiis fossilibus.

Cuius quoque Uriprisci, quem B. latifrontem ill. G. Fischer (in Bullet. de la Soc. des Nat. de Mosc. 1830. No. 1. pag. 81), at B. Pallasii clar. C. E. a Bacr (defoss. Mammal. reliq. inPruss. rep. Regiom. 1823. p.%7) dixit, et quae synonyina equidem non, uti decet, ad hanc, sed ad illain B. primigenii spceiem perperam, nescio, quo casu fortuito, in § 10 adduxi, occipitalis pars maxiina in Musaeo exstat Academico, c Polonia advecta, latioi'is igitur minusque altae, quain illa Bovisprirnigenii, dimensionis.

Elephantis tamen primigenii ossa perpauca e Polonia *) adve-ctasunt, ut itaque ibidein rariora videantur: adnumeres hisce inferio-rein maxillam, duobus dentibus molaribus instructain, speciei cuius-dam, cum E. pygmaeo Fisch. (in Bullet. de la Soc. desNat. de Moscou 1829. No. 9. p. 267—78) quodammodo conferendae, nec 11011 Dinotherii, quod videtur, aliquod obscurius fragmentum, exi-guum frustulum dentis molaris incompletum, ex uno colliculo trans-verso, in obtusuin apicein excurrente totamque latitudinem dentis te-nente, exstructum, altcroque colliculo eidein adposito oinnino incom-pleto ac dimidiato, profundoque reccssu ab illo dirempto, cuius tarnen locus natalis aeque obscurus est.

Vilnae, pridie Calend. Augusti MDCCCXXXIV.

* ) N e q u e e t i am in Livonia cert issima exs tan t Mammontea r e s i d u a , q u u m e q u i d e m

ipse e o r u m n u l l a nec D o r p a t i , nec a l ib i v i d e r i m , n e c a l i q u e m , i d genus den tes

obse rvan tem, cognover im, q u a r e omnia , de i isdem in p u b l i c u m vulgata ( v . K a r -

s t e n ' s Archiv fiir Mineralogie etc. I I . I . Berlin 1830. p. 107 ) in d u b i u m voca-

r e m ; at curiosa Ichthyosaurornm r e s idua , den tes scilicet ex igu i , raro pol l icares ,

crass ioresve, s c u t e l l o r u m q u e rad ia t im striata f r a g m e n t a ossaque p e d u m t u b u l o s a

po l l i cem f e r e l a t a , p lana et detr i ta e lacu L ivon iae B u r t n e c k , p r o p e u r b e m W o l -

m a r s i t o , b a u d raro ab undis e i ic iun t t i r , e t aliis e locis Pskoviensis provinciae con-

s imil ia id genus res idua e f fod iun tu r .

. Waoctfto' i/ifrnor F.Upluui/is nw/n/wte/. /// hith- e/fn/h

TABLffl

FoI/.JFn. P /r.

.MtUcMa/ mfcrior EUpMnte proloM:,*-, Ui IMoIm ejbft.

HrUbracKUfj/ifUi/i" proMOt* e Podoka.

Hl.A77/. p.n..

Jfast*dwdi* uiTa-meMmaxOla. w/er^ /vnftra/ part.el *Unw later* ctiupecta/.

•ng.Z.

Fiff./-3./ementpars inferior Mittocerofts fossi/ts. tuf.4-7Detts nwfar/f rae/aau ytrst/em f f y j - 9/7aa Ca/i. I f y . / t f OsMt/tfihitom f'ig.S/'M/a etcrusKasias indaermituUtun. Ftff. /J.0/4-. 0«wtt/a aw/itos Fitctutru

/ « / . XFTL.J'11 T/tBJ.XU.

fbrmi fbfirUf /i/iuiom-ohx lic/tor/iitn /tfiiria'. / tiumdea parte mayru/udinis de/in*alum. /'/</ '-' iruyufr. na/ura/.

!)„« tm,l„ru dcrtri Ziltm iRptrm HUr*<wl'« ""

Documents

DE PECORUM ET PACHYDERMORUM · 2013-04-11 · vexior; cavita proinds e crani multi spatiosioo ideoqur etiae m ccrebri mo cs prisc Equoo maio fuissr videture nmscul; cert temporaleie