CMW Port Elizabeth - 041 406 7500 / OVK Ladybrand - 051 923 4500

CMW Vesel, ’n divisie van OVK, is die grootste makelaar van sybokhaar in die wêreld en die tweede grootste wolmakelaar in Suid-Afrika. Dienste sluit in:

CMW Fibre, the Wool and Mohair brokering division of OVK, is the largest mohair broker in the world and the second largest wool broker

in South Africa. Services include:

Aflaai fasiliteit vir vragmotors Off-load facilities for trucks

Nuwe hoë digtheidspers vir verskeping High density press for shipping

Kliëntefinansiering Client Financing

Professionele tegniese velddienste Professional technical field-services

Skeerdiens Shearing services

Wol- en bokhaarhersortering Wool and mohair resorting

CMW Vesel / Fibre

SA Vleismerino Joernaal D

esember / D

ecember 2016 SA M

utton Merino Journal

ARTIKELS Bladsy • Page

Voorwoord deur President 2Redaksioneel 4So bemark ’n suksesvolle stoetboer 6Besoedeling van die Suid-Afrikaanse skeersel 12Kruisteel Evaluerings-verslag 16SA Vleismerino’s bly winsgewend op die Hoëveld 20Control of the invasive Grey Poplar 24Subkliniese Melkkoors in Lammerooie 26Oordenking 32BKB en FNB SA’s 2016 - Skou Wenners 34Volledige Nasionale Skou Uitslae 36Kursusse 2016 38Toekennings en Uitstallings 2016 42Voerkraalpitkos uit navorsingsdata 44Die belangrikheid van Karteling in Wol 4830 Top Teelramme vir elke eienskap 5625 Top Jong Ramme per eienskap 64Statistiek van Ramveilings 70Telwiedre Voere Top 10 Ooilys 72Lys van Aktiewe Keurders 74Ledelys - List of members 76Veilingsdatums - Sales 2017 80

1

I n h o u dC o n t e n t s

LYS VAN ADVERTEERDERSBladsy • Page

ANH Nutrition Binne voor

Stelena - Manie Lombard 3

Van Aardt Greyling 5

Hennie & Ena Blomerus 7

Agterland Stoet 9

Johan & Petro Rautenbach 11

Hugo Wiehahn & Seuns 13

Maritz Mouton 15

Loutjie Hanekom 17

Hugh & George Smith 19

Jan van Biljon 19

VOERMOL VOERE 21

Manie van Niekerk 23

Jan Haasbroek 25

Faans Pretorius 27

Hoëveld SAVM Klub 29

Hannes & Henriëtte Kotzé 31

Gerrie & Riëtte Muller 33

Jan van Biljon 33

BKB 37

Gert Malherbe 39

Jan van Biljon 39

BARNLAB 40

Argos Boerdery 41

Riana & Du Toit Cillié 43

Grietha van Rensburg 45

FNB Bank 47

Kobus de Jager 49

Cornie & Alta van den Heever 51

MOLATEK VOERE 53

Robvaal Stoet 55

Buks en Koos de Wet 57

Oos-Kaap SA Vleismerino Klub 59

Joe & Elmarie Wilkinson 61

Danie Broekman 63

Wouter du Plooy 63

Jan & Magda Uys 65

Jan van Biljon 65

ABSA Bank 67

Gustav en Augusta van der Merwe 69

Meerdoelige SAVM  71

TELWIEDRE VOERE 73

Wes-Kaap SAVM Klub 75

MONSANTO Binne agter

OVK / CMW Agterblad

Uitgegee deur : Die Suid-Afrikaanse Vleismerino Telersgenootskap, Posbus 35533, FAUNASIG, 9325Fleurmed 4, Barry Richterweg 128, Fleurdal, Bloemfontein, 9301Tel.: 051-522 6827 / 8Faks : 051-522 5662 of 086 242 7052E-Mail : sammsheep@yebo.co.zaStuur data na: savmdata@yebo.co.za

Webtuiste : www.savleismerino.net Website : www.samuttonmerino.comOntwerp & Uitleg : Ansie Coetzer • 083 2575 376Drukwerk : Oranje Drukkery: Hoofkantoor SenekalBergstraat 4, Senekal 9600Tel.: 058 481 2105Voorbladfoto: Foto van Du Toit Cillié (Porterville)

SAVM / SAMM

Official Magazine of the South African Mutton Merino Breeders’ Society - 2016 . Editor: J.E.J. Vosloo

VOORWOORD Manie Lombard - President

In November 2014 en veral ge -durende November 2015 was ditbaie droog in ons land met diesamestelling van die Joernaal.Vanjaar is die damvlakke oral noglaag maar goeie reën het begin val.Ons harte juig en ons is oneindigdankbaar. Ons glo dit en dievoorspellings is daar dat ons som -mer ’n baie beter seisoen sal hê.Die droë jare het ’n impak gehad op

die ekonomie en het gewis ook diekleinveebedryf geraak. Nietemin was dit nog redelik welmet al die veilings deur die land. By enkele Genootskapveilings waar dit nie goed gegaan het nie, sal onsgenoodsaak wees om veranderinge te maak. In die geheelbeskou is minder ramme en ooie verkoop, maar teen effenshoër gemiddelde pryse.In moeilike jare is mens genoop om weer te kyk na die rasen die rigting wat ons inslaan. Die Raad het baie besin engekonsulteer oor bemarking en ander aspekte van belang.Ons lede het die meeste van hierdie inisiatiewe ondersteuntydens die Algemene Jaarvergadering. Ons moenie bangwees vir vernuwing en verandering nie. Tewens, as ditnoodsaaklik is vir die promosie en groei van ons ras, is ditonafwendbaar.In difficult times like we have been experiencing, we can beproud of our breed; being a true dual purpose breed. Our

meat production and reproduction are the best. We justneed to ensure that our wool quality remains good and everimproving. Some wool brokers testified on the tremendousimprovement in our wool the last couple of years. Thisshould stay that way to benefit from the current good woolmarket.We must endeavour to stay ahead as we are. Toaccomplish that it is imperative that we regard two aspectsas not negotiable: 1. We must keep on breeding the right type of breed that

adapt well everywhere and reproduce well. 2. The rams we supply to the industry must be healthy, fit

and fertile. Baie van ons lede het op hul eie of as deel van die klubsreuse werk gedoen om ons ras te bevorder by verskillendegeleenthede. Ons is baie dank verskuldig aan elkeen wat ’nbydra gelewer het.Mag u en u geliefdes hierdie Kerstyd opnuut al die kleindingetjies van die lewe ervaar en waardeer: die wonder van’n reënbui en die effek daarvan; ’n pasgebore lam wat kortdaarna wankelrig na ’n speen begin soek; ’n klein saadjiewat in die nat grond ontkiem en ontwikkel tot ’n reuse plant.Ek en Alta sien saam met al ons lede uit na ’n voorspoedige2017. Mag ons deur die genade van ons Skepper ons ras tothoër hoogtes begelei en saam met al ons telers en hulfamilies weer al die vreugdes om ons skape beleef.

Raadslede: 2016 / 2017

Johnny Hipkin(Standerton)

Hannes Kotzé(Moorreesburg)

Willem Engelbrecht(Clanwilliam)

Manie Lombard(Oranjeville)(Voorsitter)

Gerhard Hartman(Kroonstad)

(Onder-voorsitter)

Johan Rautenbach(Lindley)

Koos de Wet(Graaff-Reinet)

Jan Uys(Steynsrus)

Cornie van den Heever(Schweizer-Reneke)

2

4

REDAKSIONEEL Jan Vosloo - Rasdirekteur

Dis verseker uitdagende tye waarinons leef. Die droogte was in veleopsigte uitmergelend in groot delevan ons land. Daar is niks watmense saamsnoer soos saamswaarkry nie. In dié tyd het die mooiin mense na vore gekom en was daarhulp verleen en aangebied deur veleindividue en instansies. Almal wat alregtig self “dors” was, weet dat daarsekerlik min dinge is wat fisies so ergis, as ’n tekort aan drinkwater.

Regverdige mense gee egter nog omvir mekaar en die hulpverlening was oorweldigend.Daar is werklik ’n tyd vir alles en dit was vir ons ’n “laaang” tydvan wag vir uitkoms! Volgens “Klaagliedere 3:26…dit is goedom geduldig te wag op die hulp van die Here”. Ons wordvoorberei tydens die “seisoen van wag” om die seëninge watvoorlê meer intens te kan waardeer. Wag is verseker nooitmaklik nie, maar hoop en vertroue dra ons deur. Wat is lekker -der as om vol opgewonde verwagtinge uit te sien na iets nuuts!Kom ons neem die positiewe lesse wat geleer is tydens diedroogte en bou dit in ons langtermyn teeldoelwitte virVleismerino’s. Tydens landswye droogtes is vleispryse altydlaag en voer altyd skaars en baie duur. TELING GAAN NETOOR SELEKSIE en ons moet die diere selekteer wat in skaarsen volop tye kan gedy. Wanneer ons diere vir geslagte ofgenerasies nooit blootstel aan stresfaktore nie, gebeur ditmaklik dat die verkeerde tipe floreer. Indien 100% in ’n toetsbehaal kan word, is die toets te maklik of daar was te veel hulpverleen. Enige werklike toets moet so opgestel word dat dit diegoeies, gemiddeldes en swakkes kan onderskei. Ons uitdagingis om relevante seleksiedruk so te beplan dat die bestepresteerders so gou as moontlik identifiseer kan word en datselfs die “spoggerigste passasiers” geslag kan word.Die besluite wat geneem is by vanjaar se jaarvergadering maakmy opgewonde. Veral u keuse om nie voortaan meer met ooieaan skoue deel te neem nie. Die behoud van enige ras isvoortdurende seleksie van hoogs vrugbare en top produserendeooie op elke plaas waar met so ras geteel word. Dis kontra-produktief om sekere ooilammers eenkant op te pas en beter teversorg vir skoue. Elke lamseisoen se ooilammers moetdieselfde behandel word en saam gepaar word. Dis na mymening nie die moeite werd om hulle te laat keur voor dekkingnie. Prul slegs dié met ooglopende foute op speentyd. Napaartyd kan slegs die ooitjies wat dragtig sonar, aangebied wordvir keuring en die res behoort uitgeskot te word. Elke teler moetbesluit op watter ouderdom jong ooie gepaar gaan word opsy/haar plaas en dan slegs dié ooie selekteer wat die paal haal.Dis die eerste en belangrikste hekkie wat oorkom moet word enuit dié ooie kan ’n totale wenras geteel word. Eers daarna kanaandag aan ander produksie-eienskappe gegee word.Gesofistikeerdheid begin by eenvoud en dis baie belangrik datbasiese beginsels nougeset toegepas moet word. Beesboerekry dit al lankal reg om verse op 24 maande met groot sukseste laat kalf. Instede van meerlamstelsels na te jaag waar ooie

elke 8 maande moet lam, kan ons veel eerder net jong ooievroeër paar en jonger laat lam die eerste keer. Daarna is ditmeer as voldoende as ’n ooi net een keer elke jaar lam en ditkan volhou totdat sy uitgeskot word. Dis u keuse hoe vroeg uooie die eerste keer by die ram sit. Daar is beslis geen beterseleksiedruk as daai eerste geleentheid om die koring van diekaf te skei nie. Geen keurder kan sien watter ooie natuurlikbeset gaan raak en watter goeie moeders gaan wees nie. Laatdie ramme jou wys watter ooie is waardig om te selekteer engebruik in die toekoms slegs ramme uit “waardige moeders”.Die sterstelsel op veilingskatalogusse gee erkenning aanhierdie waardige moeders. My droom is dat minstens die helftevan alle stoetooie binne sewe jaar sterstatus waardig sal wees.Vanaf volgende jaar sal alle kopers met groot vrymoedigheidramme op Genootskaps-veilings kan aankoop omdat elke ramse saad getoets sal wees vir vrugbaarheid. Ek glo dit sal baiebydrae om die oorvoeding van ramme met mielies teontmoedig. Die nadele van oorvetheid op semenkwaliteit enfiksheid van ramme is alombekend en het die bedryf al baiegekos aan verliese aan lammers. Om nie eers te praat van hoedit ooie se rekords al benadeel het nie. Gee jou ooie altyd ’nregverdige kans deur vrugbare, fikse en bekwame ramme tegebruik. Beskikbare DNA tegnologie om vaderskap vanlammers te bepaal kan ’n groot rol speel om ooiproduktiwiteit teverhoog. Hiermee is dit moontlik vir stoettelers om twee ofmeer ramme vir dektyd by ’n groep ooie te laat loop (groep -paring). Clinomics in Bloemfontein is een so laboratorium waarvaderskap van lammers uit haarmonsters bepaal kan word.Wolpryse bly baie goed en dit stimuleer die bedryf. Ongelukkigneem besoedeling van die SA skeersel met steekhaar (kemp)dramaties toe volgens figuur 5 onder op bladsy 14. Dit is direkas gevolg van die propagering van kruisteling met nie-verwantevaderrasse op wolooie. Na my mening is dit totaal onoor -deelkundige kruisteling tot groot nadeel van ons SA skeersel.Die kruislammers besoedel hulle ma’s se wol vanaf geboortetot speentyd en hulle eie wol kom via die skaapvoerkrale in diewolmark. Dit terwyl SAVM ramme dieselfde en beterkruislammers kan produseer sonder enige gevaar vanwolbesoedeling. Lees gerus die kruisteel evalueringsverslagop bladsy 16. Die SAVM het hom al herhaaldelik oor die jarebewys as die beste en veiligste keuse vir kruisteling op wolooie. Dankie aan al die outeurs wat artikels geskryf het vir onsJoernaal. Julle bydrae word waardeer en bied interessanteleesstof en feite. Elke teler kan grootliks bydrae tot diesuksesvolle bemarking van sy eie stoet deur die wenke in dieeerste artikel toe te pas en dit sal weer uitkring tot die effektiewebemarking van die ras!Glo onwrikbaar in jou ras en dra by tot die ontwikkeling enwerklike verbetering van jou ras deur die toepassing vanvolgehoue streng seleksie op jong ooie !!! ’n Geseënde Kersfees word u elkeen toegewens. Mag 2017 ’njaar van konsolidasie, positiewe denke en seën vir ons SAVleismerino ras en sy lede wees!

“Ek is die afgelope tien jaar direkby Suid-Afrika se stoet- enveebedryf betrokke, veral metbemarkings advies en strategiesebeplannings. Ek deel graag ’npaar kernpunte oor my ge -waarwording en nuwe definisievan bemarking in hierdie uniekebedryf.”Die veebedryf, veral die stoetvee -bedryf, in Suid-Afrika het dieafgelope tien jaar ontwikkel tot

een waarin slim bemarking enselek tiewe kommunikasie ’n kritieke deel van elkestoetboer se besigheid moet uitmaak.Bemarking is nie ’n vreemde konsep nie, maar binnelandbou is die toepassing in sekere opsigte anders as inander besigheid. Die definisie van bemarking bly egterdieselfde: Dit gaan alles oor die skep van ’n positiewepersepsie. Ons moet die persepsie van die waarde van ons produkdeur bemarking so goed skep dat die potensiële koperbereid is om ’n spesifieke prys vir ons produk te betaal.Persepsie bepaal wat mense koop, en persepsie wordbepaal deur dit wat ons kommunikeer of nie kommunikeernie. As ons niks kommunikeer nie, laat ons toe dat onskliënt of potensiële kliënt se persepsie van ons besigheidof ons produk gevorm word deur gefragmenteerde enongekontrolleerde inligting wat in die mark beskikbaar is.Dit kan baie gevaarlik wees.

Wat beteken bemarking binne die stoetveebedryf?Dit is dieselfde as in enige besigheid. In kort:

• Om ’n kliënt of koper te oortuig• dat jou produk of diens die beste is om te gebruik of

te koop,• deur die persepsie van waarde só goed te skep• dat die kliënt of koper oortuig is om die geld te span -

deer om die diens of produk aan te koop of tegebruik.

Die agt pilare van jou bemarkingsplanIn alle bekende bemarkingshandboeke en literatuur wordvan die 4 P’s en die 4 C’s gepraat. Wat beteken dit virstoetveeboere?

1. Die eerste P staan vir PRODUK. Almal in die stoetveebedryf streef dieselfde na. Almalbemark stoetdiere of kommersiële diere metspesifieke, unieke of rasegte eienskappe. Die meestevan die tyd sal ’n genootskap of ras, eienskappe sooshoë produktiwiteit, hoë wins, kort lam-intervalle,langslewendheid, gehardheid, melkproduksie, maklike

6

vervolg bl. 8

SÓ BEMARK ’N SUKSESVOLLE STOETBOERSaamgestel deur Alda Fourie, Xcellenté Business Solutions, Bemarkings- en strategiese adviesdienste

lam, goeie moeders, goeie voeromset, goeie groei enhoë speengewig bemark. Almal se uitstaandekenmerke van die produk is min of meer dieselfde. Sowat gaan ons onderskei wanneer ons bemark? Hier moet kreatief gekyk word na wat jou regtig laatuitstaan, en wat die totale pakkie van die produkaantrekliker maak as iemand anders wat presiesdieselfde uitstaande rasegte eienskappe bemark.

2. Die tweede P staan vir PRYS. Binne ander besigheidsindustrieë bepaal die verkoperin ’n groot mate sy prys, en kliënte besluit of hulle dieproduk gaan koop of nie. Maar in landbou en dieveebedryf bepaal die koper en die mark die prys, en niedie verkoper nie. Teeldoelwitte van die kommersiële ofstoetboer sal bepaal watter eienskappe vir hombelangrik is. Daarvolgens sal die koper op byvoorbeeld’n veiling besluit hoeveel hy bereid is om te betaal. In die voerkraal-opset bepaal markneigings weer dieprys. Die enigste manier hoe die verkoper die prys kanbeïnvloed, is hoe suksesvol hy daarin slaag om diepersepsie van waarde só hoog te skep dat die koperbereid is om ’n hoë prys te betaal.

3. Die derde P staan vir PROMOSIE. Die bemarking van veilings om verkope te verhoog, iskrities belangrik. Veral in die stoetbedryf is daar tweefaktore wat bepaal of kopers belangstel: Eerstens, dieproduksiepotensiaal en unieke genetiese eienskappevan die dier; en tweedens hoe die dier werklik lyk. Inpromosie is dit dus krities belangrik om hierdie tweeelemente aan te spreek. Belê in goeie foto’s en selfsvideomateriaal wat aan potensiële kopers die werklikeprentjie van kwaliteit-genetika kan wys. Die bemarking

Mooi foto’s van top diere help met bemarking

8

van rasegte eienskappe en die waarborg van data-integriteit deur die genootskap is ook hier belangrik.

4. Die vierde P gaan oor die PLEK oftewel ver -spreiding van die produk. Vir die boer is sy verspreiding op die plaas. Diemaklikste om te bemark is dus in die areas om jouplaas, jou direkte omgewing. Die sekondêre mark virverkope sal nasionaal, en waarskynlik ook inter -nasionaal kan wees. Met sosiale media en die internetis dít moontlik. Die oomblik as jou sigbaarheid ophierdie platforms verhoog, verhoog jou nasionale eninternasionale markpotensiaal, en is jy nie meer beperktot net die mense wat naby genoeg is om te kom kyk,of wat jou veiling bywoon nie.

Die vier C’s is die tweede been van bemarking, enwaarsonder ’n bemarkingsplan nie effektief uitgevoerkan word nie.

1. “COMPETITORS”: Die mededinger vir die veeboer is enige ander ras,stoetdier binne sy ras spesie of kommersiële dier watwaarde vir geld is in die oë van die koper. Jy moet weetwie jou grootste kompetisie is, wat hulle doen, enwaarop hulle fokus. Kyk wat doen mense met veilings,en probeer uniek wees in jou benadering. Die dagwanneer jou kopers begin verdwyn, is dit te laat om tekyk waar hulle nou koop en wat jou kompetisie beterdoen, want jou kompetisie weet dan waarskynlik reedshoe jy besigheid doen.

2. “CUSTOMERS”: Dit is baie makliker om ’n kliënt te behou as om ’n nuweeen te werf. Kopers het almal verskillende behoeftes.Ons moet weet watter kliënte het ’n behoefte aanspesifiek dit wat ons kan bied. Direkte bemarking aandaardie mark is noodsaaklik. Laat kopers en potensiëlekopers spesiaal voel. Weet jy wie is jou gereeldekopers en wat hulle behoeftes is? Die grootstekompliment wat jy kan kry, is een koper wat jou by ’nander aanbeveel.

3. “COMPETENCIES”: Fokus op dit wat jy regtig goed kan doen, en gebruik ditin jou bemarking. As jy goed met mense oor die wegkom, gebruik dit om kopers te werf. Maak seker menseweet waarin jy goed is, sodat jy daarvoor bekend word.

4. “COLLABORATORS”: Wie help jou om jou besigheid te bevorder en jou dierete verkoop? Dit is samewerkers binne die bedryf, soosdie media, veevoermaatskappye, landboubesighede,afslaers, veekonsultante en verteenwoordigers, ommaar ’n paar te noem. Maak seker jy weet wie in joustreek werk, en maak seker hulle weet van jou en hulleken jou kudde, sodat hulle jou by ander aanbeveel.

Bemarkingsdoelwitte is belangrikOns bemark almal om ons besighede te laat groei en winste maak. Dit is deel van enige besigheid se doelwitte. Joubemarkingsplan moet dit ondersteun en bevorder. Daarommoet jy in terme van finansies weet waarheen jy oppad is,sodat jy jou bemarkingsdoelwitte daarmee in lyn kan bring.

Goed beplande netjiese veilings dra by tot sukses

vervolg bl. 10

• Die aksie moet ’n begroting aandui om dit teimplementeer as daar koste aan verbonde is.

• Daar moet ’n duidelike, realistiese tydlyn ofsperdatum aan elke aksiestap gekoppel wees.

• Daar moet vir elke aksiestap ’n verantwoordelikepersoon geïdentifiseer word wat dit moet uitvoer.

Ek sluit graag af met ’n paar kern-beginsels uit die boek“The five minute MBA” deur Wayne Brown :

• Kom goed met die mense met die geld oor die weg,en bou goeie verhoudinge met hulle.

• Vra jouself af: Veronderstel jy moes met jouselfbesigheid doen, sou jy? Hoe aangenaam is jy ommee besigheid te doen?

• Sal jou ma of pa deur jou webblad kan kom en dieinligting kan kry wat hulle nodig het. Indien nie, isdaar ’n groot deel van die aktiewe mark wat jy mis.

• Jou grootste bate is die voortgesette “goodwill” vanjou kliënte.

• Erken as jy foute maak, en stel dit dadelik reg. Ditgaan dikwels nie oor die fout nie, maar oor hoe diefout reggestel word. Dit los ’n ewige indruk op diekliënt.

• Wees realisties: Aanvaar waar jy nou is, en komooreen waar jy graag binne ’n bepaalde tyd wil wees.

• Tree op soos jy van jou personeel en werkersverwag om op te tree. Jy en jou personeel is deel vandie persepsie wat mense van jou produk of diens enbesigheid vorm.

• Neem beheer wanneer jy in beheer is. Luister,evalueer en neem aksie.

• Doen die regte ding. Wees eties en eerlik.• Moenie alles net aanvaar nie, vra vrae en wees

ingelig.• Bly eerder stil as jy nie weet waarvan mense praat of

min kennis oor ’n onderwerp het nie.• Neem verantwoordelikheid.• Doen wat ook al nodig is om te lewer wat jy belowe

het.

10

Daar is ’n paar belangrike fokuspunte wat kan help om joukudde se omset en wins te verbeter, en wat ook asbemarkingsdoelwitte gebruik kan word.

• Verhoog sigbaarheid, raak bekend, en bou jou beeld.• Kommunikeer unieke eienskappe en jou mede -

dingende voordeel. Lig die mark in en oortuig poten -siële kopers.

• Skep geleenthede om te verkoop. Daar is tallemoont likhede, soos aanlyn, oor die internet, veilingsen vele meer.

• Bou ’n lojale kliëntebasis. (Onthou na-verkopediens).

• Werf nuwe kliënte.Plaas nou onder elkeen van hierdie doelwitte net eenaksiestap vir die jaar en doen dit. Verskeie bemarkings -mediums kan gebruik word om hierdie doelwitte te bereik:

• Gedrukte media soos koerante en tydskrifte.• Elektroniese media soos radio en TV.• Digitale media soos die internet en webtuistes.• Sosiale media soos Facebook, Twitter en YouTube• Geleenthede, projekte en boeredae.• Borgskappe wat sigbaarheidswaarde binne die regte

mark het.• Pamflette, baniere, handelsmerkblootstellings,

promosie-materiaal en promosie-geskenke.• Publikasies soos joernale en nuusbriewe, wat ook

aanlyn of elektronies verskaf kan word om koste tespaar en verspreiding na ’n groter mark te verseker.

• Advertensies in geselekteerde media en op geselek -teerde advertensieborde.

• Gratis publisiteit deur die uitstuur van nuuswaardigeinligting aan veral die landboumedia.

Die belangrikste suksesfaktor van ’n bemarkingsplan is omseker te maak al die elemente is in die beplanning vervat,wat die uitvoering en monitering daarvan maklik maak:

• Stel duidelike doelwitte.• Bepaal spesifieke aksies onder elke doelwit.

12

Besoedeling van wol het ʼn grootfinansiële impak op die helewolverwerkingketting. Dit is veralvreemde “vesels” afkomstig vanafbaaltou en polipropileen sakke watʼn probleem is. Baaltou enpolipropileen sakke maak fyn“vesels” wat partymaal nie sigbaaris met die blote oog nie. Hierdie“vesels” beland dan in dieverwerkingsproses, maar omdathulle nie natuurlike vesels is nie,neem hulle nie kleurstof op nie.

Sodra die materiaal gekleur word, wys hierdie vesels uit.Dit is dan onmoontlik om hierdie vesels te verwyder en issulke materiaal onbruikbaar.

Wolkopers het kategorieë waarvolgens hulle foute in ’nskeersel aanteken. Hierdie kategorieë is: • Gemengde lengtes• Gemengde gehalte (kwaliteit), byvoorbeeld swak

afgerande wol• Sweetstukke in hooflyne• Uriene- en mis-bevlekte wol in penswol en stukke• Baaltou en plastiek• Swart hare• Kemp en gemeduleerde vesels• Verf en merk-ink• Sigaretstompies en soortgelyke kontaminasie• Metaal, draad en wolhakies• Ander Alles aangeteken per Lot (nie per baal)

Die foute wat sedert die 2010/11 woljaar aangeteken is,word in Tabel 1 aangedui. Dit gee ’n goeie aanduiding vandie verandering in die vlak van kontaminasie en gehaltevan klassering.

Tabel 1: Besoedeling aangeteken op die foutelys vandie SA skeersel vanaf 2010/11 tot 2015/16 :

Fout Seisoen2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 2014/15 2015/16

Gemengde lengtes(>20mm variasie) 205 624 929 993 811 311Gemengde gehalte(Swak afgerand) 19 18 69 67 48 0Sweetstukke in hooflyn 0 1 0 0 0 0Onderlyne besoedel metmis/uriene 0 15 1 4 1 1Baaltou/plastiek 49 200 859 1287 1228 830Swart hare 12 2 24 44 77 98Kemp/ gemeduleerde vesels 6 2 2 26 20 65Verf, merkink 368 222 297 179 144 59Sigaretstompies ens. 1 2 0 1 0 0Metaal, Draad en wolhakies 4 1 2 9 0 3Ander 303 16 27 48 10 21Totale foute 960 1103 1834 2658 2309 1388Aantal lotte met foute 937 1096 1823 2636 2284 1317Total produsente lotte aangebied 35299305 34593351 38075409 35299305 34593351

Sommige foute bly konstant onbeduidend, soosbyvoorbeeld sigaretstompies. Draad en metaal word nie maklik met ’n grypmonster uit diebaal gehaal nie. Dus word dit onder gerapporteer. Diemeeste makelaars het metaal verklikkers wat hierdie tipekontaminasie betyds optel en verhoed dat dit verskeepword. Die vernaamste foute wat voorkom is gemengde lengtes,baaltou/plastiek, swart hare en kemp/gemeduleerdevesels. Dit is opmerklik hoe die baaltou/plastiek kontaminasieaanvanklik toegeneem het en nou begin dit afneem (Fig 1).Dit wil voorkom of die konstante bewusmaking vanprodusente oor die gevaar van baaltou, polipropileen sakkeen plastiek positiewe resultate lewer. Volgehouebewusmaking en opleiding van produsente en ookskeerpersoneel is belangrik om hierdie vlakke vankontaminasie so laag as moontlik te maak. Produsente moet toesien dat baaltou op een plek gehouword en op ’n gereelde basis verbrand word. Die grootgevaar van baaltou is juis sy vermoë om in vesels af tebreek en sodoende die wol te kontamineer. Moet assebliefnie baaltou gebruik om die gat in die draad heel te maak ofom die gebreekte hakkie van die hek reg te maak nie.Sommige werkers maak selfs swepe van die baaltou watook tot kontaminasie kan lei. Polipropileen sakke (sout en ander lekke se sakke) is ookbaie handig op die plaas en word weer hergebruik. Dit isegter belangrik dat hierdie sakke nie gebruik word om ‘split’bale te maak nie. ’n Boete van R 1 500 sal gehef word aspolipropileen sakke in die baal gekry word voordat die wolop ’n veiling verkoop word en ’n boete van R10 000 salgehef word indien poliprop sak/ke in ’n baal gevind wordnadat dit verkoop is. Hierdie is ’n probleem wat met goeiebestuur uitgeskakel kan word.

Figuur 1: Die aantal baaltou en plastiek aangetekenGemengde lengtes het ook merkbaar afgeneem van diehoogtepunt in die 2013/14 seisoen (Fig 2). Die klassering

BESOEDELING IN DIE SA SKEERSELSaamgestel deur Jan Louis Venter. Adviseur NWKV Bloemfontein. Sel 0836501131

vervolg bl. 14

14

regulasies is baie duidelik dat wol wat met ’n lengte simboolbemark word nie meer as 20mm in lengte mag verskil nie.Gemengde lengtes veroorsaak dat wol se verwerkings gedragsal verskil en die verwerkers verkies om wol van ’n egaligelengte te verwerk. Maak liefs gebruik van goed opgeleideskeerders met die regte toerusting wat min dubbelknipselsmaak en sodoende ’n egalige lengte vag afskeer. Dit is belangrik dat die produsent voldoende toesig sal houtydens die skeerproses en ook veral wanneer die skeersel opge -maak word. Aangrensende lengtes mag met mekaar vermengword maar daar moet altyd gehou word by die reëls vangroepering.Die Kode vir wolklassering kan op Cape Wools se webwerf afge -laai word (http://www.capewools.co.za/assets/klas.afrrotate.pdf) enbied duidelike riglyne vir klassering en groepering van wol.

Figuur 2: Die aantal gemengde lengtes aangetekenDie gebruik van verf en merk-ink op die wol van skapeneem beduidend af (Fig. 3). Dit is ’n baie bemoedigendeteken. Die gebruik van verf moet heeltemal ontmoedigword, aangesien verf die verwerker se masjiene beskadigen groot verliese vir hulle meebring. Indien daar wel skapemet verf op hulle wol geskeer word, moet die verf voorafafgeknip word. Baie produsente maak die fout om die verfop die klassering tafel te wil verwyder en verloor so baiegeld of haal nie al die wol met verf uit nie. Alhoewel baiemerkink as uitwasbaar verkoop word, weet die koper nie ofdit uitwasbaar is of nie. Hulle sal dus die moontlikheid datdit nie uitwasbaar is in die prys van die wol verreken. Weesdus oordeelkundig met die gebruik van merk-ink en merkskape eerder op hulle gesigte.

Figuur 3: Die aantal verf en merkink aangeteken

Die toename in swart haar in die skeersel is kommerwekkend(sien figuur 4). Behalwe vir skape wat die swart haar in hullevag dra, word wol ook gekontamineer deur honde wat in diewol-bins slaap. Produsente moet daarop let om nie honde indie skeerhuis toe te laat nie.. Swart haar besmetting kan ook asgevolg van onoordeelkundige kruisteling plaasvind en wolpro -dusente moet hierop ook meer bedag wees. Daar bestaan ’nbehoefte om verdere navorsing te doen om die oorsprong vanhierdie kontaminasie te bepaal. Verwerkers wil nie swart haarin die wol hê nie, veral nie as hulle die materiaal in pastel kleurekleur nie.

Figuur 4: Die voorkoms van swart haar aangetekenDie persentasie voorkoms van kemp/gemeduleerde vesels hetook die afgelope drie seisoene merkbaar toegeneem, alhoeweldie voorkoms daarvan laag is. Die hoofoorsaak van hierdietoename in kemp en gemeduleerde vesels word toegeskryfaan onoordeelkundige kruisteling met kempdraende rasse,veral vir vetlam produksie. Ooie wat gekruis word metkempdraende rasse se wol moet apart bemark word en daarmoet aangedui word dat kemp in sodanige skeersel voorkom.Onthou die lam dra ook kemp en die ram is nie alleenverantwoordelik vir die besmetting. Indien hierdie wol vermengword met wol van ooie waarmee suiwerteling gedoen is enkemp word in die skeersel gevind word die hele lot as “kemp”beskou. Die produsent sal dus baie verloor as hulle nie diekruisteel ooie se wol apart bemark nie. Dit is belangrik om ooiewat met kemp besmet is en kempdraende ramme later te skeerom kemp en haarbesmetting in die skeerhuis te verhoed.Kemp en gemeduleerde vesels neem nie kleurstof op nie enmateriaal sal dus nie egalig kleur nie. Sulke materiaal sal dus ’nbaie laer waarde hê.

Figuur 5: Die aantal Kemp en Gemeduleerde Veselsaangeteken

16

vervolg bl. 18

1. ONDERWERPDie evaluering van nie-woldraendeVleistipe (Kemp en Steekhaar -agtige) ramme en SA Vleismerinoramme vir die gebruik as vaersbinne ’n oordeelkundige kruisteelstelsel met Merino ooie.

2. AGTERGRONDKruisteling word deur baie Merinoboere toegepas op die swakkerkwaliteit of sogenaamde tweede

kudde ooie. ’n Groot verskeidenheidvan rasse word gebruik as vaers met gepaardgaande voor-en nadele verbonde aan die gebruik van elke ras. Wanneer’n spesifieke ras gebruik word, is die oogmerk hoofsaaklikom die kruislammers wat gebore word so gou as moontlikmarkklaar en van die plaas verwyder te kry. Om dievoordele van basterweelde te benut, word aanvaar dat diespesifieke ras wat gebruik word geneties sover as moontlikvan die moeder ooie, in hierdie geval die Merino, verwydermoet wees. In die verlede is nie-woldraende vleistipe (metkemp en steekhaar) ramme as vaers gebruik, maar dienadele verbonde aan hierdie kruising was dat indien diekruislammers die markklaar lewende massa van 40 kgbereik, ’n groot persentasie dan reeds as oorvet, nl. A4 ofA5, met gepaardgaande laer eenheidsprys en dusfinansiële verliese, gradeer. Verder bestaan die gevaar ookdat wolbesoedeling met kemp en steekhaar by die moederskan plaasvind. Daar is beweer dat die gebruik van SAVleismerino ramme swakker resultate sou lewer,hoofsaaklik omdat die SA Vleismerino geneties te na-verwant aan die Merino is en basterweelde dus nie tot dieoptimum benut kon word nie.

3. EVALUERINGS-DIERE280 Tweede kudde Merino ooie, as moeders, en 6 Nie-woldraende Vleistipe ramme asook 5 SA Vleismerinoramme, as vaers, is gebruik vir evaluerings doeleindes.

4. EVALUERINGS-PROSEDURES4.1 Evaluerings-groepe:

Die 280 Merino ooie is in twee groepe van 160 en120 ooie elk verdeel. Die ooie is uit kraal, 20 perkeer, aan elke groep toegedeel totdat elke groep segetal ooie voltallig was. Die twee groepe ooie isdaarna van verskillende kleure plaatjies voorsienen in aparte kampe geplaas tydens die dekperiode.

4.2 Dekperiode:By die groep van 160 Merino ooie is 6 Nie-woldraende Vleistipe ramme (26,7 ooie per ram)geplaas, terwyl by die groep van 120 Merino ooie 5

KRUISTEEL EVALUERINGS-VERSLAGSaamgestel deur Ben Brynard, Klawervlei, Calvinia. Tel: 027 – 3412576. E-pos:ben@hantam.co.za

SA Vleismerino ramme (24,0 ooie per ram) geplaasvir ’n periode van 36 dae, wat gestrek het vanaf 6Maart 2006 tot 11 April 2006. Na afloop van diedekperiode is die twee groepe ooie weer bymekaargeplaas en as een groep bestuur.

4.3 Lamperiode:By aanvang van die lamtyd is ooie volgens wathulle gesonar het in vier verskillende groepeverdeel (tweelinge en eenlinge van elkeevalueringsgroep apart) sodat lammers tydenslamtyd gemerk kon word. Sodra lammers wat uit ’ngroep gebore gemerk is, is die ooie as twee groepenl. ’n tweeling en eenling trop, bestuur. Die SAVleis merino kruising is op regter oorpunt gemerk,terwyl die Nie-woldraende Vleistipe kruislammersop die linker oorpunt gemerk is. Die meeste ooiehet gelam tussen 15 Augustus 2006 en 3September 2006.

4.4. Stertsny:Alle lammers se sterte is op dieselfde dag, nl. 26September 2006, volgens die gastang metode bydie sesde lit afgesit. Ramlammers is nie gekastreernie.

4.5 Speen van lammers:Alle lammers is op dieselfde dag, nl. 14 November2006, gespeen van hulle moeders en as een tropbestuur. Tydens speen is lammers geweeg en vanidentifikasie voorsien volgens vasgestelde lig -gaamsmassa groepe hoofsaaklik om toekomstigebemarking te vergemaklik. Die groepe was onder25 kg, 25,1 kg tot 32 kg en 32.1 kg tot 40 kg. Allelammers wat by speen oor 40 kg was, is op 14November 2006 bemark.

4.6 Bemarking van lammers:Een keer per week is lammers volgens hand-en-oog geinspekteer en lammers wat slaggereed gelykhet, is geweeg en almal wat meer as 40 kg geweeghet, is bemark. Voordat lammers vervoer is naslagplaas, is elke lam elektronies geweeg en vanidentifikasie voorsien vir slagproses. Die gemiddelde lewende massa, karkasmassa,uitslag persentasie asook gradering van elke groeplammers, kon dus bepaal word.

4.7 Bemarkings ouderdom van lammers:Die gesommeerde ouderdom van die lammers isgeneem om sodoende die gemiddelde bemarkingsouderdom van die lammers te bepaal. Diegesom meerde ouderdom is verkry deur die

18

aanname te maak dat alle lammers op 16 Augustus2006 gebore is, en is die ouderdom van dielammers tydens bemarking dus bereken vanafhierdie datum.

4.8 Realisasie-waarde:’n Realisasie-waarde per lam kon vir elke groeplammers bepaal word afhangende van diekarkasmassa en gradering van die lammers.

5. RESULTATE5.1 Dekpersentasie:

Nie-woldraende Vleistipe 95.6%SA Vleismerino 95.8%

5.2 Fekunditeitspersentasie:Nie-woldraende Vleistipe 163.8%SA Vleismerino 162.5%

5.3. Bemarkingspersentasie:Nie-woldraende Vleistipe 156.3%SA Vleismerino 156.7%

5.4 Lewende massa tydens bemarking:Nie-woldraende Vleistipe 41.90 kgSA Vleismerino 41.63 kg

5.5 Karkasmassa:Nie-woldraende Vleistipe 18.97 kgSA Vleismerino 19.33 kg

5.6 Uitslagpersentasie:Nie-woldraende Vleistipe 45.27%SA Vleismerino 46.43%

5.7 Bemarkingsouderdom:Nie-woldraende Vleistipe 129 daeSA Vleismerino 148 dae

5.8. Gradering:A1 A2 A3 A4 A5

Nie-woldraende Vleistipe 0.4% 80.4% 16.8% 2.0% 0.4%SA Vleismerino 2.1% 89.9% 8.0% nil nil

5.9 Realisasie-waarde per lam bemark:Nie-woldraende Vleistipe R608.31 SA Vleismerino R620.38

5.10 Vleis-inkomste per ooi gepaar:Nie-woldraende Vleistipe R950.48 SA Vleismerino R971.93

6. GEVOLGTREKKING:Die SA Vleismerino kruislammers het in alle opsigte net sogoed of selfs beter presteer as die tradisionele kruisingwaar nie-woldraende Vleistipe ramme gebruik is. Diebemarkings-ouderdom was egter gemiddeld 19 dae hoër,maar die beter uitslagpersentasie en gradering wat behaalis, het daarvoor gekompenseer. Die groot nadeel van dienie-woldraende Vleistipe kruising van te gou oorvetgradering, is ook totaal uitgeskakel met die SA Vleismerino

kruising en kan die SA Vleismerino dus, indien genoegweiding beskikbaar is, swaarder gemaak word sonder diegevaar van nadelige gradering. Die SA Vleismerino hetook deurgaans ’n beter uitslag persentasie gelewer.

7. AFSLUITING:Die gebruik van die SA Vleismerino ramme as kruisteelvaers kan beslis aanbeveel word, want behalwe vir ’n hoërbemarkings-ouderdom kon geen nadelige effekte gevindword nie en verder word die moontlikheid van enigewolbesoedeling by die moeders ook totaal uitgeskakel

8. AANVULLENDE INLIGTING:Na afhandeling van die evaluering in 2006 is daarstelselmatig ontslae geraak van die beskikbare nie-woldraende Vleistipe ramme en vervang met SAVleismerino ramme. Vanaf 2010 was slegs SA Vleismerinoramme gebruik met bevredigende resultate - sien tabel.

Die bemarkings-resultate van kruislammers sedert2007 was as volg :

Jaar Gem Bemark Karkas PersentasieOuderdom massa Gr A1 – A3(dae) (kg) (%)

2007 124 20.3 93.22008 127 20.1 94.72009 126 19.8 96.42010 138 21.4 98.72011 135 21.3 99.82012 136 21.6 99.62013 138 20.4 100.02014 137 19.9 100.02015 127 19.8 100.0

In 2010 tot 2012 is lammers ook bemark teen ’n hoërlewende bemarkings massa sonder enige nadeligegraderings-resultate, met gepaardgaande hoër inkomste.Sedert 2013 betaal die slagplaas, wat bemarking vankruislammers hanteer en wat op kontrakbasis aan ’nbekende kettingwinkelgroep lewer, egter ’n premie virkarkasse mits dit tussen 18 - 22.5 kg is en ’n vasgesteldebouvom kode behaal (moderne stedelike verbruikersverkies ’n karkas 18 – 21 kg) en is die praktyk laat vaar omlammers op ’n swaarder lewende massa te bemark.SA Vleismerino ramme wat aangekoop word, wordspesifiek uitgesoek met goeie Speen Direkte BLUPteelwaardes en lewer uitstaande resultate weens betergroei met gepaardgaande bemarking op ’n vroeërouderdom. Geen aandag word geskenk aan SpeenMaternale BLUP teelwaardes aangesien alle lammersbemark word en geen ooilammers vir teling geselekteerword nie.

20

Die landboumedia berig tans ge -reeld oor die gewildheid vanintensiewe skaapboerdery. Hierdietipe boerderye gaan gewoonlik ookgepaard met versnelde lamsei -soene waar ’n ooi dus ten minstedrie keer in twee jaar lam en waarmeerlinglammers, deur middel vansinkronisasie, ook aan die ordevan die dag is. Uit die aard van diesaak verhoog hierdie tipe boerderydie bestuursinsette asook die

produksiekoste, in ruil vir groterinkomste. Ten spyte hiervan is daar egter steeds plek vir ’ntipiese ekstensiewe skaapboerdery binne ’n gemengdeboerdery. Op die ou einde gaan dit oor die optimalebenutting van die natuurlike hulpbronne wat tot die boer sebeskikking is, veral waar daar aangeplante weidings enoesreste saam met natuurlike weiding beskikbaar is. In so’n opset is die SA Vleismerino ’n masjien wat deur minander skaaprasse geklop kan word.

VertakkingsmargeTabel 1 bevat die finansiële ontledings van ’n tipiesehoëveldse ekstensiewe skaapvertakking binne ’n gemengdeboerdery. Ooie word in die lente gedek en lam dan in die herfssodat die oesreste optimaal benut kan word. Die begrotespeenpersentasie is 120%. Lammers word vanaf dieoesreste bemark en ná die oesreste benut is word die ooiemet eragrostishooi onderhou totdat natuurlike weiding weer indie lente beskikbaar is. Van tyd-tot-tyd word byvoeding virkruipvoeding, prikkelvoeding en afronding verskaf.

TABEL 1: FINANSIËLE ONTLEDING VAN SKAPE(VLEIS/WOL)

Rand per jaar per: KVE GVEINKOMSTEWolverkope 150 900Veeverkope (35kg x R30 x120%) 1 260 7 560BRUTO PRODUKSIEWAARDE R 1 410 R 8 460

DIREKTE UITGAWESLekke en Kragvoer 31 184

-Somerlek 4 25-Winterlek 7 41

-Afronding/Kondisionering 20 119Veemedisyne 49 296Skandering 18 105Veearts 6 36Ramaankope 25 150DIREKTE UITGAWES R 129 R 772

EKSTENSIEWE SKAAPBOERDERY OP DIE HOËVELD IS STEEDSWINSGEWEND

Saamgestel deur Dr Philip Theunisse, 082 378 2335 (Rekenmeester & Landbou Ekonoom in Bethlehem)

vervolg bl. 22

VERANDERLIKE UITGAWESSkeerkoste 7 42Bemarkingskoste 92 550Vervoerkoste 2 12VERANDERLIKE UITGAWES R 101 R 604

TOEGEDEELDE UITGAWESArbeid 50 300Koste van aangeplante weidings 70 420Reparasies 33 200TOEGEDEELDE UITGAWES R 153 R920

TOTALE UITGAWES R 383 R2 296

VERTAKKINGSMARGE R 1 027 R 6 164

GELYKBREEKPUNT (Prys/lam) R 383 R 2 296

Volgens Tabel 1 kan ’n Vleismerino-ooi wat een keer perjaar lam saam met haar wolinkomste ’n vertakkingsmargevan R1027 per jaar oplewer. Totale lekke en kragvoerbeloop R31 per ooi terwyl die koste van aangeplanteweiding (bemesting en meganisasie) R70 per ooi beloop.

SensitiwiteitTabel 2 bevat ’n sensitiwiteitsanalise wat die aanvanklikevertakkingsmarge van R1027 per ooi teen totale uitgawesvan R383 per ooi aanpas, na gelang van ’n wisseling invleispryse en speenpersentasie.

TABEL 2: SENSITIWITEIT VAN VLEISWOLSKAPE PER KVEOpbrengs Prys/Speenlam + R150 wol vir ooi ingesluit(Speen %) 960 1 060 1 160 1 260 1 360 1 460 1 560

90 481 571 661 751 841 931 1021100 577 677 777 877 977 1077 1177110 673 783 893 1003 1113 1223 1333120 769 889 1009 1129 1249 1369 1489130 865 995 1125 1255 385 1515 1645140 961 1101 1241 1381 1521 1661 1801150 1057 1207 1357 1507 1657 1807 1957160 1153 1313 1473 1633 1793 1953 2113170 1249 1419 15891 759 1929 2099 2269

Totale uitgawes 383

Volgens Tabel 2 kan die speenpersentasie en die prys van’n speenlam tot onderskeidelik 90% en R960 daal terwyldaar dan nog steeds R481 se wins per ooi gemaak kanword, saam met ’n wolinkomste van R150. Indien diespeenpersentasie na 170% styg en die prys van ’n

speenlam behaal R1560, kan die ooi ’n wins van R2269saam met haar wol verdien.

MielieresteSoos reeds genoem, gaan dit nie noodwendig oor intensiefof ekstensief nie. Wins hou veel eerder verband met dieoptimale benutting van natuurlike hulpbronne. In ’nhoëveldse gemengde boerdery speel oesreste ’n baiebelangrike rol in ’n skaapvertakking. Tabel 3 bevat inligtingoor die waarde van mieliereste.

TABEL 3: WAARDE VAN MIELIERESTESamestelling van oesreste:Graanopbrengs (Ton/ha) 3.0Oesreste (Ton/ha) 3.6Verwering (%) 25.0Terugploeg (%) 25.0Graan as % van oesreste 5.5Ruvoer as % van oesreste 94.5

Benutbare oesreste (Ton/ha) 1.80Graan (Ton/ha) 0.10Ruvoer (Ton/ha) 1.70

Mielieprys (R/ton) R2 500.00Ruvoerprys (R/ton) R1 250.00

Waarde van graan (R/ha) R247.50Waarde van ruvoer (R/ha) R2 126.25Waarde van oesreste (R/ha) R2 373.75Prys per 1.5 m ronde baal. Een ton = 2.5 bale

Volgens Tabel 3 is daar op ’n mielie-oes van 3 ton per hektaaruiteindelik 100 kg se graan (pitte) beskikbaar terwyl daar 1.7ton per hektaar se ruvoer (blare) beskikbaar is. Die waardevan die benutbare mieliereste, gebaseer op pryse van 2016,beloop dan R2373.75 per hektaar. Hierdie waarde is egter ’nbenuttingswaarde en nie ’n verkoopswaarde nie. Mielierestekan nie maklik vervoer en op ’n ander plek verkoop word nie.Gevolglik is dit ’n “use it or loose it” waarde. In dié opsig speel’n ekstensiewe skaapvertakking dus ’n belangrike rol omhierdie waarde te benut.

Aangeplante weidingOp die hoëveld word ekstensiewe skaapboerdery sevoervloei tot die uiterste beproef vanaf einde Augustusnadat die oesreste benut is tot vroeg Oktober, totdat dieeerste lentereëns die natuurlike weiding in produksie bring.Eragrostishooi bly steeds ’n baie effektiewe manier om

skape tydens hierdie periode te onderhou, hoewel baieboere teen die hoë bemestingskoste daarvan vaskyk. Tabel4 bevat finansiële ontledings oor die vestigings- ennasorgkoste van eragrostis-weiding.

TABEL 4: KOSTE VAN ERAGROSTIS-WEIDING

Rand per hektaar vir:VESTIGING : R/ha R/haSaad 7 kg 504 504Bemesting - 3:2:1 (25) 100 kg 577- KAN 28% 80 kg 418Onkruidoder (Roundup)Meganisasie 1937 1937VESTIGINGSKOSTE R 2 859 R3 018NASORG :Bemesting - Supers - KAN 28% 286 kg 832 832Meganisasie 1133 1133NASORGKOSTE R1 965 R1 965

Tabel 4 toon aan dit dit ten minste R2859 per hektaar kos omeragrostis-weiding te vestig. Reeds gevestigde eragrostis senasorgkoste beloop dan R1965 per hektaar. As algemeneriglyn kan aanvaar word dat eragrostis 4 ton droë materiaal perjaar produseer. ’n Gemiddelde ooi benut 1.7 kg se droëmateriaal per dag. Een hektaar eragrotis kan dus 6.5 ooie perjaar onderhou, oftewel dan nagenoeg 50 ooie vir 6 weke lank,indien dit teen R1965 per jaar versorg word.

SlotsomMet diefstal en ongediertes onder beheer is ’n ekstensiewevleiswol skaapvertakking binne ’n gemengde boerdery hoogswinsgewend. Meerjarige weidingsgewasse se nasorgkoste ishoog maar dit speel ’n belangrike rol in die hoëveldse strawwewinters se voervloei. Skape is ’n veilige opsie ten opsigte vansensitiwiteit vir prys en speenpersentasie terwyl dit ookterselfdertyd die “use it or loose it” van oesreste se waardeontsluit. Ekstensiewe vleiswol skape is ’n komplimentêrevertakking binne ’n gemengde boerdery en kan die natuurlikehulpbronne wat die boer reeds tot sy beskikking het, net nogmeer winsgewend maak om steeds baie kompeterend met diewinsgewendheid van intensiewe skaapvertakkings te kanmeeding. Die Vleismerino het die toets van die tyddeurstaan op die hoëveld.

24

AIM AND OBJECTIVESThe aim of the project is to developa low-cost and environ men tallyfriendly method of re moving andcontrolling the in vasive plantspecies grey poplar (Populus xcanescens).

The objectives of the project are:• Determine aboveground bio-

mass parameters of a stand ofgrey poplar.

• Measure coppicing and suckering rates of clear-felledgrey poplar.

• Determine the suppressive effect of grazing by sheepon grey poplar regrowth.

Hypotheses:• Grey poplar will sucker and coppice following felling.• Continuous stocking by sheep will control poplar

regrowth.

INTRODUCTIONGrey poplar (Populus x canescens) is a Category 2 invadertree in South Africa that frequently invades water sourses.Grey poplar has the ability to both coppice (produce shootsfrom the base of the stem) and sucker (produced shoots fromroots away from the stem). This allows it to propagate clonallyin a particular area, as well as re-establish itself followingmechanical removal of the above-ground portion, and thesecharacteristics make its removal difficult. Water uptake byPopulus species can be high, with estimated transpirationbeing estimated at about 1000 mm per annum. Variousherbicides are available for the control of poplar. However,poplar species appear to be readily accepted by livestock asforage based on studies from New Zealand, the USA, andSouth Africa. The aim of this research project is to ascertainwhether sheep will browse and thereby control regrowth in afelled poplar grove, thereby allowing a low-cost andenvironmentally safe form of control of this invasive species.

MATERIALS AND METHODSThe study is situated on the farm Rietfontein which liesapproximately 20 km north of the Schoombee railwaysiding. The farm is the site of an ongoing monitoringprogramme conducted by GADI. On the farm is an invasivepoplar grove approximately 2 ha in extent. In spring 2015the grove was fenced, and stocked with sheep inaccordance with normal management on the farm (thoughnot quite continuously as in the original proposal). In

CONTROL OF THE INVASIVE GREY POPLAR (POPULUS XCANESCENS) USING MECHANICAL REMOVAL AND GRAZINGBY LIVESTOCK.

by Justin du Toit (Grootfontein)

summer 2015 and until autumn 2016 poplar trees werefelled periodically along one edge of the grove. Sheep were observed on several occasions to see if theywere grazing the poplar. Additionally, regrowth (coppiceand suckering) were monitored photographically. Sheepperformance was monitored by the farmer.

RESULTS AND DISCUSSIONSheep were observed on each occasion to graze poplarleaves, both desiccated (on felled trees) and fresh (onexisting small trees and coppice growth) (Figure 1A). Allsheep-accessible leaves (regrowth and existing plants)were consumed over time, resulting in a clear ‘browse-line’at the grove (Figure 1B), and many smaller trees appear tohave been killed in the process (C). Animal performance on the project was good as reportedby the farmer (H. Blomerus, Rietfontein, Pers Comm), bothof pregnant ewes and of rams. Interestingly, one of therams that was used in the project later went on to be thehighest-priced SA Mutton Merino at a ram sale(http://www.savleismerino.net/Veilings (Figure 2).

A B C

Figure 1. Sheep grazing poplar regrowth (A), developmentof a browse-line (B), and a dead poplar sucker (C).

Figure 2. A ram usedon the poplar projectthat fetched thehighest price at a saleon 24 August 2016.From left to right areWimpie du Plessis(Vleis sen traal), FaansPretorius and RuanJanse van Vuuren(buyers), and HennieBlomerus (sel ler).

CONCLUSION Initial indications are that both hypotheses are supported.Poplar trees did re-coppice following felling, and browsingby sheep kept this regrowth under complete control.

26

Agtergrond! Een van die belangrikste doelwitte met die voeding van

laatdragtige ooie is die beperking of selfs voorkomingvan metaboliese siektes soos domsiekte en melkkoors.Dit is nie algemeen bekend dat domsiekte, wat onsdikwels in die praktyk waarneem, dikwels deursubkliniese melkkoors geïnduseer (veroorsaak) wordnie. Baie domsiekgevalle kan dus verhoed word indiensubkliniese melkkoors in lammerooie voorkom word.

! Die ooi se kalsiumbehoeftes neem dramaties toe ge -durende laatdragtigheid weens die hoë kalsiumbehoeftevir die bene (skelet) en tande van die groeiende fetusse.Beide biesmelk, wat die laaste paar dae voor lamgeproduseer word, en melk is ryk aan kalsium wat dievraag na kalsium verder verhoog. Biesmelk bevat bynatwee keer meer kalsium as melk. Melkkoors ontstaandeurdat die kalsiumbehoeftes van die ongebore lam,veral by meerlinge, asook vir bies- en melkproduksie dievoorsiening uit die dieet, skelet en die bloed oorskry.Hoewel die dier meer as voldoende kalsiumreserwes indie skelet stoor, kan hierdie reserwes nie gou genoeg virdie skielike hoë aanvraag gemobiliseer word nie.

Wat is die oorsake van melkkoors?Melkkoors (ook bekend as geboorteverlamming) is ’nmetaboliese siekte wat hoofsaaklik by laatdragtige enlakterende ooie kort voor, tydens en net na lam voorkomweens onvoldoende kalsium in die bloed. In sekereomstandighede kan melkkoors egter gedurende die laasteses weke van dragtigheid en die eerste week van laktasievoorkom. Vrektes kom gewoonlik aan die begin van dieuitbraak van melkkoors voor en die mortaliteit kan tot 20 %van die aangetasde diere wees veral as die diere niebetyds behandel word nie. Dit blyk dat die onvermoë vandie ooi om gedurende periodes van hoë kalsiumaanvraagvinnig sy kalsiumreserwes in sy bene te mobiliseer, eerderas ’n tekort aan kalsium in die dieet, verantwoordelik is virdie ontwikkeling van melkkoors. Die belangrikstebydraende faktore wat tot melkkoors aanleiding kan gee, is:

! Enige skielike voedingsverandering, byvoorbeeldskielike oorskakeling van droë weiding na groensappige weiding veral as dit kort voor lam geskied (eentot twee weke voor lam) kan melkkoors tot gevolg hê.

! Die voer van slegs grane, veral wanneer daar ’n tekortaan weiding is, sonder die aanvulling van addisionelekalsium kan tot melkkoors aanleiding gee. Aangesiengrane hoog in fosfor en laag in kalsium is, sal die voervan slegs grane of die beweiding van oesreste, waarheelwat pitte aanwesig is, die kanse vir melkkoorsverhoog.

! Diarree as gevolg van die beweiding van vars, groen,sappige weiding of spysverteringsteurnisse, byvoor -beeld as gevolg van suurpens weens oormatige graan -byvoeding, kan kalsiumabsorpsie uit die spysver -teringskanaal verlaag.

! Die beweiding van plante ryk aan oksalate (bv. suring,steenboksuring, tongblaar, garingboom, turksvy,ensovoorts), veral as die diere nie aan hierdie plantegewoond is nie. Die oksalate bind die kalsium en maakdit dus ontoeganklik vir die diereliggaam.

! Kort periodes sonder voer of water (bv. tydensongure weer; vervoer of aanjaag oor lang afstande;oornag kraal van ooie vir skeer; te lank kraal tydensenting dosering; ensovoorts) veral as dit ook gepaardgaan met spanning, verminder kalsiumabsorpsie enmag kliniese simptome van melkkoors veroorsaak.Laatdragtige ooie moenie langer as 4 uur sonder kos enwater wees nie. Skielike staking van byvoeding weensreën of die verandering van voeding korter as drie wekevoor lam kan ook tot melkkoors aanleiding gee.

! Enige oormatige spanning kan melkkoors by sommigeooie induseer, byvoorbeeld waar ooie vir die eerste keerin lamhokke geplaas word, veral as dit met oormatigehantering gepaard gaan. Selfs die skielike oorskakelingvan ’n lek na ’n volledige Lamhokrantsoen kanmelkkoors in sekere ooie “trigger.” Laatdragtige ooie

vervolg bl. 28

SUBKLINIESE MELKKOORS IN LAMMEROOIEDr. Jasper Coetzee Pr.Sci.Nat. (Anim.Sci.) Ph.D. (Agric.) Stellenbosch

Skaapvoeding- en Bestuurspesialis Konsultant Professionele Veekundige (400328/83)076 846 8800 & jasperco@iafrica.com

Die bekendste metaboliese siektes by lammerooie is domsiekte en melkkoors.Beide kan akuut (klinies) wees wat ooivrektes tot gevolg het of hulle kan subakuut(subklinies) wees. Subkliniese gevalle gee aanleiding tot lamvrektes asook swaklamgroei weens verlaagde melkproduksie. Al meer gevalle van subkliniesemelkkoors kom in die praktyk voor wat gekenmerk word deur geïnduseerdedomsiekte, geboorte verwante steurnisse en gesondheidsprobleme wat totaansienlike ekonomiese verliese aanleiding gee. Die meeste van hierdie problemekan voorkom word deur die voer van 'n sogenaamde “opstoomlek- of -rantsoen” watontwikkel is deur die nuutste en mees gevorderde skaapvoedingstegnologie tegebruik.

HVLEI

HILLTOISMERI

OPINOS

or“P oduksie G eweedrG enetike G ka”

GBABAA IDD

Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.

faans

Lam persentasies (volgens ooiproduksielys): Ooigroep 2012 - 255% ; 2013 - 234% ; 2014 - 238% ; 2015 - 263%

sat.co.za@skyfaansetorius: 083 232 9627rFaans P

Alle ooie word natuurlik gepaar sonder enige hormone of DMSLam persentasies (volgens ooiproduksielys): Ooigroep 2012 - 255% ; 2013 - 234% ; 2014 - 238% ; 2015 - 263%

Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.

Faans Prsat.co.zaetorius: 083 232 9627

Alle ooie word natuurlik gepaar sonder enige hormone of DMSLam persentasies (volgens ooiproduksielys): Ooigroep 2012 - 255% ; 2013 - 234% ; 2014 - 238% ; 2015 - 263%

Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.

etorius Hilltop SAFaans Pretorius: 083 232 9627

Alle ooie word natuurlik gepaar sonder enige hormone of DMSLam persentasies (volgens ooiproduksielys): Ooigroep 2012 - 255% ; 2013 - 234% ; 2014 - 238% ; 2015 - 263%

Februarie 2016: Speen 98 lammers van 60 ooie op 9 mnd siklus. Gem 38.4kg en gem 92 dae oud.

VMp SAAV

Lam persentasies (volgens ooiproduksielys): Ooigroep 2012 - 255% ; 2013 - 234% ; 2014 - 238% ; 2015 - 263%

28

! Ooie wat swak en lam is na geboorte.! Neiging om die voorkoms van vassit van nageboorte

te verhoog.! Groter moontlikheid vir baarmoederontsteking.! Groter kans om besmetlike siektes en infeksies op te

doen weens ’n laer immuniteit.! ’n Hoër voorkoms van mastitis.! Afname in reproduksieprestasie.! Meer geneig om op te blaas as gevolg van verlies aan

spierspanning.! Afname in melkproduksie van lakterende ooie weens

laer voerinname met ’n gevolglike stadiger groei vanlammers en ’n hoër persentasie lamvrektes veral bytweelinge.

Behandeling van subkliniese melkkoorsgevalleAs ’n algemene reël word aanvaar dat wanneer ’n dragtigeof lakterende ooi in ’n senuweeagtige of ineengestortetoestand aangetref word dit heel waarskynlik melkkoors ofdomsiekte is as die ooi nog nie gelam het nie, terwyl ditwaarskynlik melkkoors of magnesiumstaggers (magne -siumtekort) is as die ooi reeds gelam het. Die aangetasdedier moet onmiddellik 100 ml van ’n 20 % kalsium -boroglukonaat-oplossing, wat ook magnesium en fosforbevat, onderhuids op vier plekke (4 x 25 mℓ = 100 mℓ)ingespuit word. Verskeie middels vir die behandeling vanmelkkoors is beskikbaar en normaalweg word dié verkieswat minstens glukose, kalsium en magnesium bevat.

Voorkoming van kliniese en subkliniese melkkoorsDie gevolge van kliniese sowel as subkliniese melkkoorskan dus duur wees en dit beklemtoon die belangrikheid omdit te voorkom. Vroeër is dit aanvaar dat melkkoors by ooievoorkom kan word deur hoë vlakke van kalsium en fosforgedurende laatdragtigheid te voer. Navorsing het egtergetoon dat dit kontraproduktief is en dat hierdie juismelkkoors veroorsaak. Oormatige kalsiuminnameonderdruk die meganismes wat die mobilisasie van kalsiumvanuit die skelet bewerkstellig en induseer gevolglikmelkkoors in plaas daarvan om dit te voorkom wanneer dieaanvraag vir kalsium van die reserwes hoog is. Een of meer van die volgende strategieë kan gevolg wordom melkkoors by ooie te voorkom:! Plaas laatdragtige ooie kort voor lam op ’n lae

kalsiumdieet wat laag in kalsium en normaal infosfor is. Dit word dikwels aanbeveel dat ooie ’n laekalsiumvlak gedurende laatdragtigheid gevoer word endat dit kort voor lam en tydens laktasie verhoog word.

! Die beperking van kalsiuminname gedurendelaatdragtigheid is ’n metode wat gebruik word ommelkkoors te voorkom.

! Die ooi se dieet moet voldoende deurvloeiproteïenbevat om behoorlike absorpsie van kalsium en fosfor teverseker. Laatdragtige ooie moet hierdie aanvulling in

moet verkieslik vanaf ses weke, maar nie korter as vierweke voor lam stadig en geleidelik op dieLamhokrantsoen aangepas word.

! Oorvoeding van kalsium voor lam kan die voorkomsvan melkkoors vererger.

! ’n Deurvloeiproteïentekort omdat deurvloeiproteïen ’nbelangrike rol in die absorpsie van kalsium vanuit diedieet speel.

! ’n Magnesiumtekort maak ooie meer vatbaar virmelkkoors terwyl ’n te hoë magnesium-inname ookmelkkoors kan veroorsaak.

! Daar is aanduidings dat te hoë inname van natrium(sout) en sekere buffers [koeksoda, voerkalk,ensovoorts] gedurende laatdragtigheid die voorkomsvan kliniese en subkliniese melkkoors verhoog.

! Die nuutste navorsing toon egter dat die voorkoms enintensiteit van melkkoors meer verband hou met diekalium- as die kalsiumvlakke van die dieet en dat dieurine-pH as ’n indikator van die risiko van melkkoors indie kudde kan dien. Beweiding van aangeplanteweiding wat hoog in kalium is deur lammerooie sooskikoejoe, lusern, raaigras en soms ookkleingraanweidings. Die voer van peulplanthooie (bv.lusern, klawer, ensovoorts) en produkte sooshoendermis, melassestroop, maar veral CMS, wat hoogin kalium is, kan tot melkkoors aanleiding gee.

Wat is die gevolge van subkliniese melkkoors?Wanneer die bloedkalsiumvlakke na ongeveer 7 mgkalsium per 100 ml val, word geen kliniese simptomewaargeneem nie, maar ’n groot persentasie van die ooiekan in ’n toestand verkeer, bekend as subkliniesemelkkoors wat tot produksieverliese aanleiding kan geesonder dat die boer daarvan bewus is. Aangesiensubkliniese melkkoors ontstaan as gevolg van ’nkalsiumtekort sal ’n onderhuidse kalsiuminspuiting vanwaarde wees vir toestande wat as gevolg daarvanontstaan. Van die belangrikste gevolge van subkliniesemelkkoors is:! Laer voerinname weens rumenstase (staking van

ruminale kontraksies) wat dan tot domsiekte aanleidingkan gee. Weens die verlaagde voerinname breek ooiehulle eie liggaamsvet af om in hulle energiebehoeftes tevoorsien. Oormatige afbreking van vet gee in sekereomstandighede aanleiding tot domsiekte by ooie.Subkliniese melkkoors hou dus grootliks verband met ’nhoër voorkoms van domsiekte.

! Verhoogde kans vir prolaps van die baarmoeder,maar veral van die vagina as gevolg van die verlagingvan die spiertonus wat dikwels sonder enige andersimptome van melkkoors voorkom.

! Geboorteprobleme weens spierswakheid wat normalegeboorte verhoed en onvolledige ontsluiting van dieserviks (baarmoedernek). Kry soms staking van diegeboorteproses (baarmoedertraagheid of geboorte -verlamming). vervolg bl. 30

Senior Kampioen Ram 4071 NWB is vertoon deurJohnny Hipkin van Standerton. V.l.n.r. Johnny Hipkin,Lourens Terblanche en Koos Nhlapo.

Senior Kampioen Wolram 4022 LT is vertoon deurManie Lombard (083 232 4324) van Oranjeville. V.l.n.r.Manie en Alta Lombard en John Khanye.

Ligswaar Kampioen Ram 5026 LT is vertoon deurManie Lombard (083 232 4324) van Oranjeville. V.l.n.r.Manie en Alta Lombard en Sameul Mtloung.

Junior Kampioen Ram 5176 ROB is vertoon deurJohnny Hipkin van Standerton. V.l.n.r. Johnny Hipkin,Lourens Terblanche en Amos Mofokeng.

Kampioen Ramlam 5088 HFW is vertoon deur FrancoisWessels (082 352 5101) van Standerton. V.l.n.r. Francoisen Sonnette Wessels en Vusi Mdaki.

Junior Kampioen Wolram 5073 KIN is vertoon deur JoeWilkinson (072 146 0467) van Vereeniging. V.l.n.r.Elmari Wilkinson en Michael Maruru.

Junior Kampioen Wolooi 5006 KIN is vertoon deur JoeWilkinson (072 146 0467) van Vereeniging. V.l.n.r.Elmari Wilkinson en Shorty Mohape.

Kampioen Ooilam 5330 AVE is vertoon deur FrancoisWessels (082 352 5101) van Standerton. V.l.n.r.Francois en Sonnette Wessels en Isaac Tshabalala.

Senior Kampioen Wolooi 5017 KIN is vertoon deur JoeWilkinson (072 146 0467) van Vereeniging. V.l.n.r.Elmari Wilkinson en Shorty Mohape.

Senior Kampioen Ooi 5139 JVG (2 tand ooi mettweeling lammers) is vertoon deur dr Vos Grey (082 5597861) van Davel. V.l.n.r. dr Vos Grey en Isak Nkosu.

Junior Kampioen Ooi 5254 JVG is vertoon deur dr VosGrey (082 559 7861) van Davel. V.l.n.r. dr Vos Grey enSfuso Mnusi.

30

die vorm van ’n lek of ’n volledige rantsoen vanaf sesweke voor lam, maar nie korter as vier weke voor lam,gevoer word om melkkoors te voorkom. Waaraanvullings verskaf word, moet voldoende vreetspasiebeskikbaar wees om te verseker dat skaamvreters ookhulle deel kry.

! Die voer van anioonsoute aan laatdragtige ooieveroorsaak ’n verbeterde kalsium-resorpsie uit dieskelet asook kalsiumabsorpsie uit die spysver -teringskanaal wat tot hoë bloedkalsiumvlakke aan -leiding gee. Hierdie is ’n relatief nuwe konsep inlammer ooi-voeding vir die beperking en selfs voor -koming van kliniese en subkliniese melkkoors. Dit het ’nmatige metaboliese asidose tot gevolg watkalsiumonttrekking uit die beenstruktuur verhoog enkalsiumabsorpsie vanuit die spysverteringskanaalverbeter. Die ekstra kalsium wat as gevolg van hierdietwee prosesse vir die ooi beskikbaar kom, salgrotendeels voorkom dat sy melkkoors met lamontwikkel. Hierdie anioonsoute kan via ’n deurvloei -proteïengebaseerde “Opstoomlek of ’n Lammer -ooirantsoen” gevoer word (resepte is op aanvraagbeskikbaar).

Terugvoering oor die voer van Opstoomlekke en -rantsoeneOpstoomlekke en -rantsoene vergemaklik en versnel diegeboorteproses, bevorder uier-ontwikkeling enbiesproduksie en is ’n belegging vir die volgende laktasieomdat dit melkkoors verminder, melkproduksie verhoog enreproduksieprestasie verbeter. Deur die nuutste en meesgevorderde skaapvoedingstegnologie plaaslik te gebruikom Opstoomlekke en -rantsoene te formuleer wat opbenutbare essensiële aminosure gebaseer is, rapporteerskaapprodusente dat die voorkoms van subkliniesemelkkoors, domsiekte, geboorte verwante steurnisse en

gesondheidsprobleme feitlik verdwyn het. Waar hierdieOpstoomlekke en -rantsoene vanaf ses weke voor lam aanlaatdragtige ooie gevoer is, het dit uitstekende uier -ontwikkeling met gevolglike baie hoë bies- enmelkproduksie tot gevolg asook verhoogde lamgroeitempo,minder lamvrektes, minder blou-uiergevalle, beter kondisievan die ooie na lam en ’n hoër daaropvolgendelampersentasie.

Samevatting

Hoewel kliniese melkkoors by laatdragtige en lakterendeooie voorkom, is die voorkoms van subkliniese melkkoors,geboorte verwante steurnisse en gesondheidsproblemewat daarmee saamgaan dikwels van groter ekonomiesebelang. Die voer van ’n anioon-gebaseerdedeurvloeiproteïenlek het die urine-pH van laatdragtige ooievan 7.34 tot 5.15 verlaag (Coetzee, 1996) en volgensnavorsing met melkkoeie behoort melkkoors enkalsiumtekort beheer en selfs voorkom te word by ’n urine-pH van 5.5 tot 6.5. Hierdie voedingstrategie hou egterbelowende moontlikhede in en kan ingespan word waarander voedingstrategieë en bestuursmaatreëls niemelkkoors by ooie kan beheer nie. Indien ’n hoë voorkomsvan melkkoors of verwante steurnisse voorkom, moet dievoedings- en bestuurspraktyke gedurende laatdragtigheiden vroeë laktasie hersien word en die nodige aanpassingsgemaak word. Deur laatdragtige ooie in groepe metdieselfde voedingsbehoeftes op grond van die aantalfetusse en verwagte lamdatum te verdeel en hulle dan tevoer volgens hulle spesifieke behoeftes (differensiële ofpresisievoeding) deur die voorsiening van die korrekte“Opstoomlek of -Lammerooirantsoen” kan metaboliesesiektes soos melkkoors en domsiekte feitlik heeltemalvoorkom word.

Vashouers tydens Bloemskou

32

Hebreërs 4:12-13

DIE SWAARD WAT ALLE KANTE TOE SNYHebreërs 3:1-19; 4:1-11.

VANDAG!

• “Die woord van God is lewend en kragtig. Dit is skerper asenige swaard met twee snykante en dring deur selfs tot dieskeiding van siel en gees en van gewrigte en murg. Ditbeoordeel die bedoelings en gedagtes van die hart.

• Daar is ook niks in die skepping wat vir God onsigbaar isnie, alles lê oop en bloot voor sy oë. En aan Hom moet onsrekenskap gee” (Hebr.4:12-13).

Daar is geen swaard wat so skerp is as die woord van God nie. Ditsny dieper as ’n sjirurg tydens enige operasie, want “dit dring deurtot die skeiding van siel en gees en van gewrigte en murg, en ditbeoordeel die bedoelings en gedagtes van die hart”.

Deur Sy woord doen die HERE dus ’n geestelike operasieop jou, want die sonde het jou siek gemaak. Dit het jouliggaam en gees aangetas. Dit help nie om net salf aan tesmeer of medikasie voor te skryf vir oppervlakkige kwalenie. Daar is sondige gewasse en groeisels in jou watuitgesny moet word. Maar dit het orals in al jou weefselsingegroei, selfs tot in jou gewrigte en murg, d.w.s. tot in joudiepste menswees. Daar is nie ’n plek wat die sonde nieaangetas het nie. As ons lees dat daar niks is wat vir God onsigbaar is nie endat alles oop en bloot voor Sy oë is (4:13), dan beteken ditdat ons niks vir Hom kan wegsteek nie. Maar dit betekenook dat Hy dwarsdeur jou kyk, soos ’n radiologieseskandering, om elke siek deel wat deur die sondeveroorsaak is, raak te sien en met die skalpel van sy woordelke uitsaaiing en uitgroeisel “in jou gewrigte en murg” uit tesny dat daar niks meer oorbly nie.Wat is vandag jou diepste behoefte? Het die sonde jouverstrengel dat jy voel of jy vasgebind is? Die HERE kan allebande los sny deur die skerp snykant van Sy woord. Voel ditof die sielevyand jou oorrompel het? Die HERE kan met dieswaard van Sy woord elke aanval afweer en die vyandverslaan. Die woord van God is lewend en kragtig, want die HeiligeGees werk deur die Woord. Dit bemoedig jou as jymoedeloos is, dit versterk jou as jy swak is, dit tel jou op asjy geval het, dit troos jou as jy hartseer is. Maar dit wys jouook die pad terug na jou Vaderhuis, as jy verdwaal het. Moenie die krag van die woord onderskat nie, en moet nooitdie lees en bepeinsing van sy woord verwaarloos nie. Enmoet jou ook nie verhard as die woord vir jou wys op sondein jou lewe nie. Want hoe nader jy aan die HERE lewe enhoe meer jy met Sy woord omgaan hoe meer ontdek jydinge wat in jou lewe nie reg is nie. Maar hierdie ontdekkingis nie om jou in die donker te laat wegkruip nie, maar om jouin God se heerlike teenwoordigheid te bring sodat jy in Sylig, die lig kan sien en gereinig kan word met Sy bloed enom so met Hom te wandel as ’n nuwe mens.Sonder Sy woord sou jy God nie kon ken nie, want Sy woordis die openbaring van Sy wese. Maar jy sou jou diepsteinnerlike ook nie verstaan nie, want Sy woord beoordeel diebedoelings en gedagtes van jou hart.Maak daarom erns met Sy woord. Dit is vandag ’n lig op joupad en ’n lamp vir jou voet. Sonder hierdie lig en lamp sal jyin die donker bly.

• “Julle moet toesien dat daar nooit by een van julle ’nverkeerde gesindheid van ongeloof ontstaan en hy vandie lewende God afvallig word nie. Maar solank daar nog’n ‘vandag’ is, moet julle mekaar elke dag aanspoor sodatniemand van julle deur die misleiding van die sondeverhard word nie. Ons behou deel aan Christus as onsend-uit volhard in die vertroue waarmee ons begin het.Daarom word daar gesê:’Vandag as julle Sy stem hoor,moet julle nie hardkoppig wees nie, soos julle voorvaderstoe hulle in opstand gekom het’” (Hebr.3:7,8,12-15. vgl.Ps.95:7b-11).

Ons moet onthou dat hierdie brief geskryf is aan dieHebreërs, Christene uit die Jodedom. Hierdie hele briefspeel dus af teen die agtergrond van die Joodse kultuur,godsdiens en volksgeskiedenis.Israel was ’n moedswillige en hardkoppige volk. Hulle het inopstand gekom teen die HERE en Sy geduld op die proefgestel (Eks.17:7). Hulle het Hom selfs uitgetart, al het hullevir 40 jaar lank gesien wat Hy alles vir hulle gedoen het.Daarom het die HERE ’n afkeer van hulle gekry en selfs ’need afgelê dat hulle beslis nie in Sy rus sou ingaan nie.Daardie geslag het in die woestyn gesterf en as gevolg vanhulle ongeloof het hulle nooit in die Beloofde Land gekomnie (Hebr.3:17-19).Dit is nou die boodskap aan die Joodse Christene, wat dienageslag is van hierdie koppige volk. Hulle moenie dieselfdefout maak nie. Hulle moet as’t ware mekaar se hande vat enmekaar bemoedig en aanspoor sodat niemand “deur diemisleiding van die sonde verhard word nie” (3:13).“Verharding” tree in wanneer jy aanmekaar uitstel. Dis ’nstadige proses wat plaasvind, maar hoe langer hoe harder.Dis soos ’n grondpad waarop karre ry. Hoe meer jy daaropry hoe harder word die pad. Die woord “vandag” impliseerdat daar nie langer uitgestel kan word nie. Dis ’n saak vandringende erns. Moenie jou hart verhard nie, maar maak ditoop vir die werk van die Heilige Gees.“Solank daar nog ’n vandag is” is ’n bewys van God segroot genade. Dit gee jou nog ’n kans. Dit sê vir jou dat Godse deur nog vir jou oopstaan, dat Sy uitnodiging nog vir jougeld, maar dat die dag aan die verbygaan is.

Vyf keer word dit herhaal: Vandag! Vandag! Vandag!Vandag! Vandag! (3:7,13,14; 4:7). Uitstel is een van diegevaarlikste dinge wat mens kan doen. Uitstel beteken: nienou nie, later! Maar daardie later het geen einde nie totdatdit regtig “te laat” is, wanneer “vandag” verby is. So mis jydit dan om in die rus van God in te gaan (4:3).Hoe ver is jy in hierdie ry? Hoe lank gaan jou “vandag” nogduur? Jou “vandag” mag dalk gouer verby wees as wat jydink. “Vandag” geld net vir “vandag”.En terwyl die belofte om in Sy rus in te gaan nog van kragis, moet jy oppas dat dit nie miskien later blyk dat jyagtergebly het nie (4:1).Maak vandag die saak uit, breek vandag die bande wat joubind, sodat jy vry kan wees en gereed om in God se ewigerus in te gaan.

KAMPIOEN WOLOOI + JUNIOR KAMPIOEN WOLRAM : Ooilam 5070 JVB en Ramlam5115 JVB is beide vertoon deur Jan van Biljon van Viljoenskroon (082 781 5210), v.l.n.r.Jan van Biljon, Jacob Ndaba, Jaco Jonker en Moses Mpondo.

JUNIOR KAMPIOEN RAM : Ramlam 5164 GK is vertoondeur Willem Engelbrecht van Clanwilliam (082 610 4488),v.l.n.r. Willem Engelbrecht, Pieter Basson en Lambert vander Westhuizen (CMW).

SENIOR KAMPIOEN RAM : Ram 4058 JVB is vertoondeur Jan van Biljon van Viljoenskroon (082 781 5210),v.l.n.r. Jan & Trix van Biljon, John Melville, David Pitso enJaco Jonker.

LIGSWAAR KAMPIOEN RAM : Ram 4255 XK is vertoondeur Hannes Kotza van Moorreesburg (082 926 1179),v.l.n.r. Hannes Kotze, Dirk Jaars en John Melville (CMW).

KAMPIOEN OOILAM + RESERWE KAMPIOEN OOILAM :Ooilammers 5049 en 5099 CVH is beide vertoon deur Pieter vanHeerden en seuns van Wesselsbron (083 627 4133), v.l.n.r. DawieMaree (FNB). Isak en Pieter van Heerden, voor hurk JacobKgogane en Alex Khamangne.

JUNIOR KAMPIOEN OOI : Ooilam 5017 NBB is vertoondeur Nico Botha van Joubertina (083 455 7599), v.l.n.r.Nico Botha, Hans Maarman en Dawie Maree (FNB).

KAMPIOEN RAMLAM : Ramlam 5066 ISH is vertoondeur Loutjie Hanekom van Clanwilliam (081 049 9201),v.l.n.r. Dawie Maree (FNB), Loutjie Hanekom en OulikMaans.

S.A.’s 2016 SKOU WENNERS

34

SENIOR KAMPIOEN WOLRAM en RESERWE SENIOR KAMPIOEN WOLRAM :Ramme 4008 en 4071 HVN LT is albei vertoon deur Manie van Niekerk (082 550 3890) vanKroonstad, v.l.n.r. Hendrik van der Merwe, Jack Siminyane, Robert Scott (BKB), Manie vanNiekerk en General Ndaba.

Verteenwoordigers van borge tydens die Prysuitdelingsfunksie

BKB Teler van Kampioene 2016 OVK/CMW Kampioen Ooiteler en Kampioen Ramteler 2016

Aankondiger (Hannes), alle beamptes en gidse (dankie aan BKB en OVK)

Wolbeoordelaars: John Melville en Mikevan den Berg

S.A.’s 2016 PRESTEERDERS

35

Koos de Wet by beste ooivag saammet Jacobus le Roux en Robert Scottvan BKB

Beoordelaars: Gerhard Hartman, HugoWiehahn en Cor Uys

Hugo Wiehahn by beste ramvag saam metRobert Scott en Jacobus le Roux van BKB

Klas 1 : Kampioen Wolooi : borg BKB1ste 5070 JVB Jan van Biljon2 de 5151 LT Manie Lombard3 de 5030 HVN Manie van Niekerk4 de 5170 ARG Argos Boerdery5 de 5017 NBB Nico Botha

Klas 2 : Junior Kampioen Wolram : borg BKB1 ste 5115 JVB Jan van Biljon2 de 5109 JJH Jan Haasbroek3 de 5016 KIN Joe Wilkinson4 de 5023 JVB Jan van Biljon5 de 5028 HVN Manie van Niekerk

Klas 3 : Senior Kampioen Wolram : borg BKB1 ste 4008 HVN Manie van Niekerk2 de 4071 HVN Manie van Niekerk3 de 4073 LW Buks de Wet4 de 4114 HVN Manie van Niekerk5 de 4162 HVN Manie van Niekerk

Klas 4 : Ooilam 60kg en onder : borg MERIAL1 ste 5057 WD Wouter du Plooy2 de 5047 WD Wouter du Plooy3 de 5219 GM Gert Malherbe4 de 5027 WD Wouter du Plooy5 de 5284 XK Hannes Kotze

Klas 5 : Ooilam 60.1 – 70kg : borg ZOETIS1 ste 5049 CVH Pieter van Heerden2 de 5099 CVH Pieter van Heerden3 de 5057 JVG Janvos Landgoed4 de 5107 JVG Janvos Landgoed5 de 5038 AY Jack Strauss

KAMPIOEN OOILAM : borg FNB1 ste 5049 CVH Pieter van Heerden2 de 5099 CVH Pieter van Heerden3 de 5057 WD Wouter du Plooy4 de 5047 WD Wouter du Plooy5 de 5219 GM Gert Malherbe

Klas 6 : Ooilam 70.1 – 80kg : borg MOLATEK1 ste 5070 CVH Pieter van Heerden2 de 5071 JVB Jan van Biljon3 de 5122 CVH Pieter van Heerden4 de 5043 COR Cornie van den Heever5 de 5158 XK Hannes Kotze

Klas 7 : Ooilam bo 80kg : borg STANDARD BANK1 ste 5017 NBB Nico Botha2 de 5048 JVB Jan van Biljon3 de 5097 XK Hannes Kotze4 de 5061 XK Hannes Kotze5 de 5157 XK Hannes Kotze

JUNIOR KAMPIOEN OOI : borg FNB1 ste 5017 NBB Nico Botha2 de 5048 JVB Jan van Biljon3 de 5097 XK Hannes Kotze4 de 5061 XK Hannes Kotze5 de 5157 XK Hannes Kotze

Klas 8 : Ramlam 70kg en onder : borg BAYER1 ste 5046 WTM Riaan Myburgh2 de 5088 JS Koos de Wet3 de 5103 LW Buks de Wet4 de 5043 WTM Riaan Myburgh5 de 5169 ISH Loutjie Hanekom

Klas 9 : Ramlam 70.1 - 80kg : borg VIRBAC 1 ste 5090 COR Cornie van den Heever2 de 5360 DDB Dolf du Bruyn3 de 5156 GU Jan Uys4 de 5018 LW Buks de Wet5 de 5415 DDB Dolf du Bruyn

Klas 10 : Ramlam 80.1 - 90 kg : borg AFGRIVOERE 1 ste 5066 ISH Loutjie Hanekom2 de 5014 GU Jan Uys3 de 5084 JJH Jan Haasbroek4 de 5299 VLK Vlakkerug Boerdery5de 5061 GU Jan Uys

KAMPIOEN RAMLAM : borg FNB1 ste 5066 ISH Loutjie Hanekom2 de 5014 GU Jan Uys3 de 5084 JJH Jan Haasbroek4 de 5299 VLK Vlakkerug Boerdery5 de 5046 WTM Riaan Myburgh

Klas 11 : Ramlam 90.1 - 100kg : ABSA BANK 1 ste 5164 GK Groenkol Boerdery2 de 5022 JVB Jan van Biljon3 de 5090 HVN Manie van Niekerk4 de 5028 JVB Jan van Biljon5 de 5004 WD Wouter du Plooy

Klas 12 : Ramlam 100.1 - 110kg : borg LANDBANK 1 ste 5100 CVH Pieter van Heerden2 de 5102 CVH Pieter van Heerden3 de 5018 WTM Riaan Myburgh4 de 5281 DDB Dolf du Bruyn5 de 5006 JVB Jan van Biljon

Klas 13 : Ramlam bo 110kg : borg TELWIEDRE1 ste 5147 JVB Jan van Biljon2 de 5001 JVB Jan van Biljon3 de 5025 JVB Jan van Biljon4 de 5055 JJH Jan Haasbroek5 de 5028 HVN Manie van Niekerk

JUNIOR KAMPIOEN RAM : borg VOERMOL1 ste 5164 GK Groenkol Boerdery2 de 5022 JVB Jan van Biljon3 de 5090 HVN Manie van Niekerk4 de 5100 CVH Pieter van Heerden5 de 5102 CVH Pieter van Heerden

Klas 14 : Ram onder 120kg en onder: borgTELWIEDRE1 ste 4255 XK Hannes Kotze2 de 4134 JVB Jan van Biljon3 de 4090 WD Wouter du Plooy4 de 4287 XK Hannes Kotze5 de 4202 JS Koos de Wet

Klas 15 : Ram 120.1 - 130kg : borg MSD1 ste 4063 LW Buks de Wet2 de 4019 CVH Pieter van Heerden3 de 4209 ISH Loutjie Hanekom4 de 4183 JVB Jan van Biljon5 de 5018 GM Gert Malherbe

LIGSWAARGEWIG KAMP. RAM : borgVOERMOL11 ste 4255 XK Hannes Kotze2 de 4134 JVB Jan van Biljon3 de 4063 LW Buks de Wet4 de 4019 CVH Pieter van Heerden5 de 4209 ISH Loutjie Hanekom

Klas 16 : Ram 130.1 - 140kg : borg MEADOW1 ste 4008 WTM Riaan Myburgh2 de 4066 WTM Riaan Myburgh3 de 4096 WJV Henning Vorster4 de 4041 JJH Jan Haasbroek5 de 4010 JVB Jan van Biljon

Klas 17 : Ram 140.1 - 150kg : borg AFRIVET1 ste 4058 JVB Jan van Biljon2 de 4062 JVB Jan van Biljon3 de 4129 XK Hannes Kotze4 de 4189 JVB Jan van Biljon5 de 4027 JJH Jan Haasbroek

Klas 18 : Ram 150.1 – 160kg : borg CMW1 ste 4093 JJH Jan Haasbroek2 de 4107 JVB Jan van Biljon3 de 4031 AFJ Regter Fouché Jordaan4 de 4023 HVN Manie van Niekerk5 de 4217 HVN Manie van Niekerk

Klas 19 : Ram bo 160kg : borg CMW1 ste 4063 JVB Jan van Biljon

SENIOR KAMPIOEN RAM : borg CMW1 ste 4058 JVB Jan van Biljon2 de 4008 WTM Riaan Myburgh3 de 4093 JJH Jan Haasbroek4 de 4066 WTM Riaan Myburgh5 de 4062 JVB Jan van Biljon

CMW KAMPIOEN OOITELER :1 ste Pieter van Heerden & seuns2 de Jan van Biljon3 de Nico Botha4 de Manie Lombard

CMW KAMPIOEN RAMTELER :1 ste Jan van Biljon2 de Manie van Niekerk3 de Hannes Kotze4 de Groenkol Boerdery5 de Loutjie Hanekom

BKB TELER VAN KAMPIOENE :1 ste Jan van Biljon2 de Pieter van Heerden3 de Manie van Niekerk4 de Hannes Kotze5 de Groenkol Boerdery

BKB VICTOR LUDORUM : (Meeste Punte) :1 ste Jan van Biljon2 de Pieter van Heerden3 de Manie van Niekerk4 de Hannes Kotze5 de Riaan Myburgh

S.A.’s 2016 SKOU UITSLAE

36

KURSUSSE 2016

Grootfontein LBK se 2de jaar studente Marlow Landbouskool se graad 10 leerders

Stellenbosch en Elsenburg studente by Moorreesburg Junior Kursus Moorreesburg

Junior Kursus Standerton Senior Kursus Viljoenskroon

Stellenbosch en Elsenburg studente by Moorreesburg

Spesiale kursusse word gereël volgens behoefte in ’n area op een van ons telers se plase. Laat weet asb. dieGenootskap indien u graag ’n kursus wil doen by tel. 051 522 6827 / 8 (raadpleeg webblad vir datums).

38

DANKIE AAN ALLE TELERS WAT SKAPE VOORSIEN HET EN GEHELP HET MET KURSUSSE!

4242

TOEKENNINGS EN UITSTALLINGS 2016

MEGA WEEK by BredasdorpNAMPO naby Bothaville

Na die SAVM jaarvergadering op 1 Augustus 2016 is die volgende stoete vereer metsertifikate vir jare stoetteling:Theo Coetzee van Postmasburg (30 jaar), Hennie Blomerus van Steynsburg (25 jaar),Regter Fouché Jordaan van Bloemfontein (25 jaar), Johann Strauss van Calvinia (40jaar), Buks de Wet van Graaff-Reinet (40 jaar), Henning Vorster van Middelburg (60 jaar),Hannes Hanekom van Eendekuil (60 jaar) is nie op foto nie. Voor is Wouter Theron jnrvan Bethal (40 jaar) en Koos de Wet van Graaff-Reinet (20 jaar).

Sandringham Agri Expo (Kaap) VAL Boeredag naby Standerton

ALFA Expo by Parys

44

VOERKRAALPITKOS, RCL FOODS, NAVORSINGSDATAJohan Mouton, tegniese bestuurder: Herkouers, RCL FOODS

RCL FOODS se Animal Feeds watEpol en Molatek bemark streefdaarna om nie net kwaliteit produktete verskaf nie maar ook die bestepraktyk wat daarmee saamgaan.Teen die agtergrond wordvoortdurende navorsing binnepraktyktoestande gedoen ten eindedie beste ekonomiese antwoordaan die klant te bied. In hierdieartikel deel RCL FOODS onlangseresultate wat genereer is.

Baie klem word geplaas op spesifieke produkname offormulasies wat “beter” sou presteer. Hiermee saam wordvisuele waarnemings gemaak wat nie noodwendig lei tot dieregte afleidings nie. Akkurate rekordhouding in ’n voerkraal is’n uitdaging. Verder is die tipe dier en indeling van die dierekrities aangesien dit ’n groot invloed op verskille in resultatehet. Vir ’n spesifieke studie moet dieselfde roumateriale wathomogeen is van een bron vir diere wat geneties dieselfdeprofiel het, gebruik word. Met hierdie verwysing asagtergrond moet navorsingsdata eerder interpreteer wordteen die tendens wat voorkom en ’n rigting van werk aanduias die eksakte van die syfer wat genereer is.

Studie 1. Invloed van ruvoerkwaliteit op diereprestasieTen spyte daarvan dat herkouers ruvoerbenutters is, is dieneiging om ruvoer tot die minimum te beperk in rantsoenemet die denkwyse dat hoër energie en proteïenwaardesnoodwendig sal lei tot beter diereprestasie en verhoogdeinkomste. Tabel 1 toon 3 rantsoene waar gebruik gemaakword van swak kwaliteit ruvoer teen 15% insluiting, goeiekwaliteit ruvoer (lusern) teen 15% insluiting en 30 % lusernmet verlaagde proteïen konsentraat vlakke.

Tabel 1. Verskillende ruvoer insluitings en kwaliteits -verskille :

BehandelingRoumateriaal 15% ruvoer 15% Lusern 30% LusernSkaap/Kalf konsentraat 250 200 150Melassemeel 80 80Mieliemeel 600 610 470Lusern 150 300Swak ruvoer 150Totaal 1000 1040 1000Paramater WaardeProt % 14.9 15.1 14.8Effektiewe vesel % 11.9 13.5 24.2Vesel % 10.0 9.8 14.3TVV % 77.2 81.5 77.3

vervolg bl. 46

Voeromsetverhouding is ʼn betroubare voorspeller vanvoerkraalprestasie. Figuur 1 toon die voeromsetverhoudingwat in die onderskeie behandelings behaal is wat duideliktoon dat slegs 15% insluiting van swak kwaliteit ruvoervoerkraalprestasie betekenisvol benadeel met ʼn 1 : 6.75voeromsetverhouding teenoor die goeie ruvoer wat 4.8 en5.25 voeromsetverhoudings realiseer het.

Figuur 1. Voeromsetverhoudings van swak ruvoer vs.lusern

Diere is almal op dieselfde dag geslag na ʼn verlengdevoerperiode van 80 dae ten einde te bepaal of rantsoene ʼnverskil in karkasgradering sou realiseer. Ten spyte van die langvoertydperk het minder as 10% karkasse A5 gradeer. Die 15%& 30% lusern karkasse was swaarder en het hoofsaaklik A3 &A4 gradeer wat te verwagte sou wees. Die 15% swak ruvoerhet oorwegend A2 karkasse gradeer en was nie slaggereed toedie lusernbehandelings A2 sou gradeer nie. Na ekonomiese ontleding van die data het die 15% en 30%lusern behandelings goeie winsgewendheid getoon met die15% swak ruvoer wat onekonomies was in die studie.Roumateriaalpryse speel vanselfsprekend ʼn rol, maar diewaarde van goeie kwaliteit ruvoer selfs teen ʼn hoë prys virhoogs produserende diere moet nooit onderskat word nie.

Studie 2. Natuurlike proteïenDit is bekend dat natuurlike deurvloei diereprestasie verbeter.Tesame hiermee word verhoogde proteïenin name ookgekoppel aan verhoogde produksie. ʼn Afrondstudie wathierdie norme ondersoek het, het getoon dat die ver hoogdeproteïen en verhoogde natuurlike proteïen onge twyfeld beterdiereprestasie realiseer het. Dit het ook gehelp met beteraanpassing en verhoogde innames tydens die aanpassings -fase in die voerkraal. Waar die hoë vlakke egter gehandhaafis tot diere geslag is, het dit ʼn negatiewe invloed op ekonomiegehad. Lammers swaar der as 35 kg het nog steeds behoefteaan natuurlike proteïen maar die addisionele produksieverhaal nie die koste van verhoogde verbyvloei proteïen virswaarder lammers nie. Die besluit sal ook nie eksak en vas

wees nie, aangesien roumateriaalpryse ʼn rol te speel het indie besluit. Indien proteïenpryse sou verlaag in verhoudingtot ander roumateriale kan dit moontlik regverdig word.Soos in die geval van die ruvoerkwaliteit speel die kwaliteitvan die totale roumateriale ʼn groter rol as om net na diekwaliteit van die verbyvloei proteïen te kyk.

Studie 3. Heel vs. gebreekte mieliesTydens moeilike ekonomiese tye word alle pogingsaangewend om geld te spaar. Die vraag word met reg gevraof dit regtig nodig is om mielies te breek vir ʼn afronding -rantsoen. Tabel 2 toon ʼn rantsoen wat gevoer is vir lammersvir ʼn 55 dae periode in twee behandelings, een met heelmielies en die ander met gebreekte mielies ten einde dieverskil in prestasie tussen die twee praktyke te bepaal.

Tabel 2. Rantsoen met onderskeidelik heel engebreekte mielies :

Roumateriaal KgSkaap/Kalf konsentraat 200Melassameel 40Mielies 610Lusern 150Molatek Bypass * 50Totaal 1050

* Slegs vir aanpassingsfase tot 35 kg liggaamsmassa

Behandeling 1 Behandeling 2.

Figuur 2 toon ʼn goeie voeromsetverhouding van 1 : 4.56 virdie gebreekte mielies teenoor 1 : 4.57 vir heel mielies watnie betekenisvol verskil nie. Rumen pH, voerinname &vermorsing is noukeurig moniteer met klein variërendeverskille wat voorgekom het, maar geen daarvan bete -kenisvol nie.

Figuur 2. Heel vs. gebreekte mielies se voeromset -verhoudings :

In hierdie studie is geen noemenswaardige seleksie van die

46

heel mielies waargeneem nie en voer is eweredig oor ʼn 24 uurperiode benut. Diere is een maal per dag gevoer. Met alleparameters prakties dieselfde is die een verskil wat voorgekomhet dat die gebreekte mielies 14 gram per dag beter groeigelewer het as die heel mielies. Dit het daartoe aanleidinggegee dat die ekonomiese ontleding ʼn netto wins van R184 /lam (gebreek) teenoor die heel mielies se R170 / lam genereerhet vir die prys situasie tydens die studie. Die rantsoenkoste isaangepas om verskille in maalkoste te reflekteer.Die boodskap uit die studie is dat die breek van mielies diemoeite werd is vir skaapvoerkrale. Produsente wat egter niedie nodige maaltoerusting het nie en nie die koste wil aangaanomdat hul slegs baie periodiek voer kan dit suksesvol doen metheel mielies. Vir interessantheid is die studie met beeste ookgedoen en die heel mielies het betekenisvol negatiewe eko -nomiese resultate genereer, dus geen heel mielies vir beeste.

Oorsigtelike waarnemingsMet ʼn aantal studies van RCL FOODS onder dieselfdegekontroleerde toestande op hortjiesvloere is daaropgemerk dat groot verskille tussen ram en ooi lammersvoorkom. Algemeen is ʼn 10 - 15% swakker prestasie vanooilammers aanvaarbaar. Groter verskille van tot 30% iswaargeneem en verskille van selfs 20% kom gereeld voor.Eerstens moet gemete data deeglik verwerk word om sekerte maak verskille waargeneem is nie geslags-effekte nie,aangesien dit al waargeneem is dat geslagte verskillendreageer op rantsoene. Tweedens is dit van belang virafronding van lammers om die aantal ooilammers tot dieminimum te beperk in die voerkraal aangesien dit die totaleekonomiese prestasie kan benadeel.Reeds genoem is die homogene genetiese samestelling vanʼn studie van groot belang. Tydens die aankoop van lammersvan een studie is lammers wat uit ʼn kudde wat as gemiddeldbeskryf kan word gebruik. Daaropvolgende studies islammers gebruik uit ʼn hoë gehalte kudde wat ook ʼn stoetbedryf. Hoewel die studies se ontwerpe verskil en nie ten doelhet om kuddes te vergelyk nie, word dieselfde voer as kontroletelkens gebruik. Prestasie van die geneties meerderwaardigekudde is konstant 20% en meer beter as die gemiddeldekudde wat tot soveel as 100 gram/lam/dag kan wees. Daarmoet nie meer in gesien word as ʼn akkurate waarneming nie,maar die belang van meerderwaardige genetika moet nooitonderskat word nie. Dit is ook bemoedigend dat diestoetbedryf sulke meerderwaardige diere kan verskaf.

SamevattingUit die navorsingsdata is die volgende bevestig:• Benut hoë kwaliteit ruvoer (lusern) in afrondings -

rantsoen, dit bly ekonomies teen selfs ʼn hoë koste.• Natuurlike proteïen gee ongetwyfeld verhoogde

diereprestasie, maar het ʼn ekonomiese draaipunt enkan nie onbeperk gegee word nie.

• Gebreekte mielies is eerste keuse in ʼn afrondrantsoen. • Ooilammers kan tot 30% swakker diereprestasie in die

voerkraal lewer.• Gebruik altyd die beste genetika wat jy kan bekom vir

jou kudde.

Metro

politanRe

public

/159

16/A

/R

First National Bank – ’n Afdeling van FirstRand Bank Beperk. ’n Gemagtigde Verskaffer van Finansiële Dienste en Krediet (NCRCP20).

Vir meer inligting, besoek jou naaste tak of skakel jou Bankier. Jy kan ook ’n e-pos stuur aan agric@fnb.co.za of besoek www.fnb.co.za

groei jou trop en boerdery.By FNB weet ons dat ’n boerdery soms langer vat om ’n opbrengs te lewer. Dis waarom ons lenings, met aanpasbare terugbetalingsvoorwaardes, aan boere bied.

Die karteling van wol speel vir baiejare ’n belangrike deel van seleksieby wolskape. Alvorens daartoerusting beskikbaar was omveseldikte te bepaal, was dit diehulpmiddel om dan die gemiddeldeveseldikte van die vag sogenaandte skat. So ontstaan die vraag –Hoe belangrik is karteling inmoderne wol?

Skaapklassers was ook oortuig datvagte eg moet wees aan ’n sekere bloedlyn of stoet-tipe enmoes die vag dan ’n sekere kartel-frekwensie hê. So hethulle dan gepoog om ’n egalige kartel-frekwensie te teel.Skape wat dan ’n breë karteling vertoon het was dan geprulen so ook skape wat te veel karteling vertoon het. Skapeis ook geprul wat baie variasie in karteling oor die lyfvertoon het.

Vandag sit ons met relatiewe goedkoop maniere omveseldikte te bepaal. So wat maak skaapklassers nou metdie vraagstuk van kartel-frekwensie? Het dit nog ’n plek indie klassering van wol? Skrap ons dit totaal of het dit ’neffek op die prosessering van wol? Kan ’n teler ’n sekerekarteling behou en ander eienskappe van ekonomiese- enprosessering belang, verander?

Die oorerflikheid van karteling is redelik (± 0.3), so indien ditverander wil word is dit relatief maklik. Verder is dit ookbepaal dat wol met ’n breë of dan minder karteling, ’nlanger Hauteur in die tops gee. Maar as ons die kartelingin ’n kudde verander, wat gebeur met die ander wol-eienskappe? Wat gaan byvoorbeeld met veseldiktegebeur? Die feit is dat daar geen objektiewe bewys is datdaar ’n verhouding tussen karteling en veseldikte is nie,inteendeel zero. Dit beteken dan dat as daar in ’n kuddegeselekteer word vir slegs fyner veseldikte, daar nienoodwendig ’n verskil in die kartel-frekwensie gaanvoorkom nie. Sodoende sien ons al meer ondergekarteldewol. Navorsing deur Dr Ian Purvis in Australia het egtergevind dat die verhouding tussen karteling en vagmassaheelwat meer kompleks is. Daar is egter gevind datseleksie vir swaarder vagmassa, diere oplewer met ’n laekartel-frekwensie.

’n Kenmerk van wol, veral Merino wol, is dat dit gekartel is,en die karteling dra baie daartoe by om die voortreflikheidvan wol as tekstielvesel te verhoog. So wat veroorsaak die

48

WOL KARTELINGdeur Robert Scott van BKB, 082 774 8763

vervolg bl. 50

karteling? Die teorie verwys na die spiraalvormige groei -wyse van die vesel. Die spiraalvormige groeiwyse wordveroorsaak deurdat die korteks van die vesel uit twee delebestaan, naamlik ’n para-korteks en ’n orto-korteks watverskillend is in hul samestelling en eienskappe. Hierdiespiraalvormige groeiwyse is veral by die pasgebore lamduidelik waarneembaar. Namate die vesels omvorm totmeervlakkige kartels, begin dit in die stapel die voorkomsaanneem van reëlmatige eenvlakkige golwe of kartels.

As ons kyk na kartelverhouding en die diepte van diekarteling kan dit in drie grade aangetref word naamlik:

1) Vlak kartels – Dit is die tipe kartels wat aangetref wordby wol wat neig om reguit te wees.

2) Normale kartels – Hierdie tipe kartels vorm byna halwesirkels en word normaalweg by Merino wol aangetref.

3) Diep kartels – Hierdie tipe kartel word aangetref bytoutjies-agtige en veral waterige wol wat dikwels op diepens van die skaap aangetref word. In die stapel skepsulke wol die indruk dat dit kort is hoewel dit ’nbevredigende reguit lengte kan hê.

Vir dieselfde graad van karteling het fyn en sterk woldieselfde kartelverhouding, met ander woorde diekartelverhouding is nie afhanklik van die fynheid van diewol nie, maar slegs van die graad of diepte van diekarteling. In Engels staan dit bekend as “Fibre Curvature”wat later bespreek word.

Net soos in die geval van veselfynheid, varieer karteling endie getal kartels per eenheid lengte van vesel, opverskillende dele van die liggaam en selfs langs die lengtevan dieselfde vesel.

Voordele van karteling in wol kan kortliks as volgopgesom word:

Dit dien as ’n aanduiding van veselfynheid, maar moet metinagneming van aanvoeling gepaard gaan. Dit dien ook as’n aanduiding van die kwaliteit en treksterkte van wol, ofsoos per definisie – die duidelikheid en reëlmatigheid vandie karteling oor die lengte van die stapel, met inagnemingvan die aanvoeling van die wol, as ’n aanduiding vankwaliteit, sowel as van gesonde groei en gevolglik goeietreksterkte.

Karteling beinvloed styfheid of staankrag van dievesels. So byvoorbeeld word die weerstand teenuitrekking van enkel vesels, wat ’n belangrike maatstaf

50

vervolg bl. 52

vir die styfheid of staankrag van wol is, soos volg deurkartelvorm beinvloed:

a. Vir dieselfde veseldikte bied vlakker kartels ’n groterweerstand teen uitrekking as dieper kartels.

b. Die weerstand teen uitrekking neem toe namate diegetal kartels per 25mm vermeerder, mits die veseldikteen verhouding van reguit lengte tot die gekarteldelengte dieselfde bly.

c. Vir dieselfde kartelvorm neem die weerstand teenuitrekking toe namate die vesels dikker word.

d. Aangesien baie kartels per 25mm normaalweg met ’nfyn vesel gepaard gaan en omgekeerd, word min ofmeer dieselfde weerstand deur fyn en sterk veselsgebied teen uitrekking, mits hulle die normaleverhouding tussen karteling en veseldikte handhaafvolgens die ou bekende “Deurden standaard” :

MIKRON LIMIET KARTELS PER 25mm KWALITEIT NO14,0 – 14,7 28 – 30 120’s14,7 – 15,4 25 – 27 120’s15,4 – 16,2 22 -24 100’s16,2 – 17,0 20 -21 90’s17,0 – 17,9 18 – 19 80’s17,9 – 18,9 16 – 17 70’s18,9 – 20,0 14 – 15 66’s20,0 – 21,3 12 – 13 64’s21,3 – 23,0 10 – 11 60’s23,0 – 25,5 8 – 9 58’s25,5 – 27,0 6 – 7 56’s

e. Dun vesels met groot kartels het ’n laer weerstand teenuitrekking, terwyl dik vesels met fyn kartels ’n hoërweerstand teen uitrekking het. Hierdie gevalle verteen -woordig ’n afwyking van die Deurden stan daard.

Verdere voordeel van karteling is dat dit verhoog dieaankleefbaarheid en die spinhoedanighede van wol.Karteling in wol bewerkstellig meer punte van aanrakingtussen vesels en gee aan die vesels ’n groter onderlingeaankleefbaarheid, sodat die vesels, omdat hulle moeilikerbymekaar verby gly, beter gespin en geweef kan word.Minder oorslag is nodig en ’n sterker garing word verkry.Karteling verleen ook rekbaarheid aan die weefgaring enverleen rekbaarheid aan die vesels sonder dat hulle selfuitgerek hoef te word. Hierdeur word die breek van veselsin die kam en verdere verwerkings-prosesse verminder.Verder verleen karteling ook veerkragtigheid en volheid aandie kleedstof, asook ’n lywigheid en deurlugtheid sonder omdit swaar te maak. Omdat die lug wat dit insluit ’n swakgeleier van hitte is, behou wolklere die liggaamshitte ensluit atmosferiese koue en hitte uit (goeie isolasie).

’n Uitsonderlike kenmerk van wol in vergelyking met baieander tekstielvesels is sy elastisiteit; dit wil sê die vermoëvan die uitgerekte wolvesel om tot sy oorspronklike lengteterug te keer nadat die spanning verwyder is. Onder waterkan die wolvesel tot soveel as 70 persent van syoorspronklike lengte uitgerek word en sal dit weer volkomeherstel. Die eienskap van elastisiteit het sy ontstaan daarindat die ketting molekules, wat nagenoeg parallel met dielengte van die vesel lê, spiraalvormige gerangskik is.Wanneer die vesels uitgerek word, word die spiraalmolekules, net soos ’n spiraalveer, uitgerek en wanneer diespanning verwyder word, keer hulle weer terug na huloorspronklike posisie. Die mate waarin uitrekking van ’nwolvesel plaasvind, word soos volg uitgedruk:

Gestrekte lengte – Oorspronklike lengte _____________________________ X 100

Oorspronklike lengte

Daar is ook bevind dat wolvesels tot 30 persent van huloorspronklike lengte gerek kan word sonder dat die veselpermanent vervorm of beskadig word, mits die spanningslegs vir ’n kort tyd op die vesel toegepas word. Dieontkartelings gedeelte verteenwoordig die verlenging vandie vesel wat plaasvind as gevolg van uitrekking van diekartels. Hoe langer hierdie verlengings gedeelte van diekurwe is, des te meer gekarteld is die vesel. ’n Goeiekarteling in die vesel, wat nie maklik gedurende dievervaardiging-prosesse uit die vesel verdwyn nie, iswenslik omdat die kartels dan in ’n groot mate in dievervaardigde materiaal behoue bly en sekere voortreflikeeienskappe aan die materiaal verleen.

Die elastisiteits- of styfheidsgedeelte is daardie gedeeltevan die kurwe waar die “wet van Hook” geld, naamlik: kragis eweredig aan die verlenging. As gevolg van hierdiebeginsel, is hierdie gedeelte van die kurwe ’n reguit lyn.Die helling van hierdie gedeelte van die kurwe weerspieëldie weerstand van die vesel teen uitrekking. Hoe steiler diehelling, hoe moeiliker rek die vesel. Die lengte van diereguit gedeelte van die kurwe dui die perke aan waarbinnedie vesel onmiddellik en volkome na die oorspronklikelengte terugkeer na verwydering van die spanning. ’n Hoëwaarde van elastisiteits modulus of veselstyfheid bring meedat kleedstof voller aanvoel en goed drapeer. Dit gee ookkreukel-vryheid aan die materiaal.

Een van die interessante eienskappe van wol is dat ditbeide elasties en plasties is. Plastisiteit beteken diegeleidelike, stadige en aanhoudende verlenging van dievesel onder konstante beladings wat heelwat minder is aswat nodig is om die vesel te breek. Die eienskap van wolom plasties sowel as elasties te wees, is toe te skryf aan

52

vervolg bl. 54

die feit dat die stadige verlenging nie die gevolg is vanmolekulêre verskuiwings nie, maar wel van ’n geleidelikeontvouing van die spiraalvormige molekules teen dieweerstand wat kruisbinding bied. Hoe meer volmaak diespiraalvormige molekules onderling gerangskik is, metander woorde hoe meer kristallyn die struktuur is, des testadiger is die spoed van verlenging en omgekeerd. Soook is die spoed van verlenging stadiger hoe meerkruisbindings aanwesig is.

Die plastisiteit van wol is dus ’n baie gevoelige aanduidingvan die kristallyn of amorfe-samestelling daarvan asookvan die mate van kruisbindings. Plastisiteit verskilaansienlik by verskillende tipes wol. Ondersoek het aandie lig gebring dat die vesels wat eerste in die dier se velgeproduseer word naamlik: die wat deur die sentraleprimêre follikels gevorm word, die laagste plastisiteit het.

Vandag is die nuwe “buzz-word” Fibre Curvature of indiensou vertaal seker Vesel Kurwe. Tesame met Kartel-Frekwensie hou die Kurwe toetse ook toekomstigevoordele in ten opsigte van produksie, verkope enprosessering. Daar is egter nog baie werk te doen omapparate te standaardiseer, monsternemings prosedure ennog vele meer.

(Die woord Curvature klink vir my so sag op die oor en gaanek dus die woord in die skrywe gebruik).

Daar is seker op die stadium 4 fundamentele vrae te vraoor “Fibre Curvature”

Wat is Fibre Curvature? Hoekom Fibre Curvature meet? Watter faktore affekteer Fibre Curvature? Watter voorbereiding is nodig om ’n akkurate lesing

te bewerkstellig?Ek dink Fibre Curvature is ’n verdere woleienskap wattekort kom in ons wol-eienskappe. Die eienskap watrelevant is tot alle tekstiel vesels en al vir jare belangrik isin die Kleedwol, Bekleedsel en Tapyt bedrywe. Sintetieseveselproduseerders sit vandag ook ’n kartel in hulle reguitvesels. Die veerkragtigheid (compression) waarna alreedsverwys is. Daar is ook wel gevind dat daar ’n direktekorrelasie tussen Fibre Curvature (stapel kurwe) en StapleCrimp Frequency (Kartel-Frekwensie) is.

Wol Curvature word drie dimensieel getoets. Sonder omhier te tegnies te raak sou ek voorstel gaan Google “FibreCurvature Morphometry and Measurement” deur VE Fish,TJ Mahar en BJ Crook.

Vandag is daar ’n toenemende belangstelling in FibreCurvature binne Australië vanaf skaaptelers, wolprodu -sente en handelaars. Daar is stoete wat dit as ’n hulp -middel gebruik by seleksie van individuele diere.

Daar is ook bedryfsvrae soos wat is die verhouding tussenFibre Curvature en Gemiddelde Veseldikte. Wat is ’n goeieCurvature vir my 20 Mikron wol? Dit wil egter voorkom ofdaar ’n groot verwantskap tussen gemiddelde veseldikte enFibre Curvature is.

Dit is ’n eienskap waaroor baie navorsingswerk tans gedoenword en ek dink vorentoe sal dit deur sommige aanvaar worden ander sal ’n bietjie langer neem om dit te aanvaar. Dit wasook so met die eerste Mikron toetsresultate, net soos meeronlangs met die Newton per Kilotex resultate. Dis verseker ’neienskap wat gaan waarde toevoeg tot Seleksie, Klasseringen Prosessering.

Om die vorming van die Kartel-Frekwensie asook Kurwe teverstaan, moet daar gekyk word na die ontwikkeling ensamestelling van ’n wolfollikel. Dan is dit ook so dat ons sit met’n vesel wat slegs maksimum 1,5% van die totale tekstielmarkuitmaak, so daar word uiteraard voortdurend hoër eise aan wolgestel om te voldoen aan die behoeftes van die fabrikant. Wolhet baie voortreflike eienskappe sowel as tekortkominge ennavorsers is voortdurend besig om te bepaal watter eien -skappe die belangrikste is in die verwerkingsprosesse. Diegeskiktheid van wol, met die oog op verwerking en die eind -produk, word deur ’n reeks van vesel-eienskappe, individueelen gesamentlik, soos byvoorbeeld aard van karteling,veseldikte, vesellengte, treksterkte, ensovoorts beinvloed.

Soos reeds genoem is die belangrikheid van karteling inwol en veral Merino wol, ’n eienskap wat nie onderskatmoet word deur wolprodusente, wolkopers en dietekstielvervaardigers nie.

Die Franse het al so ver gegaan dat hulle deur middel van’n chemiese proses, kunsmatige kartels aanbring by wolwat min natuurlike kartels besit.

Navorsing het reeds bewys dat wol wat voldoen aan dieDeurden standaard, met ander woorde, wol waarin diekartel-frekwensie ’n goeie aanduiding is van die werklikeveseldikte, min probleme gee in die verwerkingsprosesse en’n beter eindkommoditeit tot gevolg het. Eienskappe soossaamdrukbaarheid, verviltings-vermoë, veerkragtigheid endie drapeer-vermoë van die eindproduk is van besonderebelang en word geaffekteer deur die kartel-tot-veseldikteverhouding van die wol.

Ter opsomming: Goeie kwaliteit wol was en is nog altyd ’ngesogte vereiste by wolkopers en fabrikante. In diebeoordeling van wol word ’n goeie aanvoeling, egaligheiden afwesigheid van steekhare as voorvereiste vir kwaliteitgestel. Reeds sedert die veertiger jare is ondersoekingestel na die faktore wat die kwaliteit van wol bepaal enbeinvloed. Van Wyk (1946) het die weerstand teen

Skaapvetmes-/kalfkonsentraat (V14344) (RSA – Wet 36 van 1947) N-FF 3588

Ons hou by Skaapvetmes, want die produk is maklik beskikbaar en werk. Met Skaapvetmes groei die ramme vinniger uit en is die lammers vinniger mark gereed. Ons gebruik dit ook om mooi wit wol te verseker.

Dankie Molatek!

Divan en Adriaan GeldenhuysRiversdal, Wes-Kaap

uppe

mar

keti

ng 1

5178

/SAV

J/R

EV

KYK HOE MOOI WYS DIE RAM SE BOUVORM.

NET REG VIR SKOU!

RCL FOODS: EPOL: MOLATEK:

Sukses is in die sak

EPOL MOLATEK

MOLATEK SKAAPVETMES-/KALFKONSENTRAAT

Skaapvetmes-/kalfkonsentraat

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

MOLATEK SKAAPV

Skaapvetmes-/kalfkonsentraat is ’n aanpassings-, afrondings- en ramveilings proteïen

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

ETMES-/KALFVVE

is ’n aanpassings-, afrondings- en ramveilings proteïen

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

ONSENTRAATFKKO

is ’n aanpassings-, afrondings- en ramveilings proteïen

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

ONSENTRAAT

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

blaasstene vir die ekonomiese afronding van speenlammers, stoetramme en ou ooie.

Dit verseker ook voldoende wolfollikelontwikkeling van lammers vir optimale wolproduksie.

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

blaasstene vir die ekonomiese afronding van speenlammers, stoetramme en ou ooie.

Dit verseker ook voldoende wolfollikelontwikkeling van lammers vir optimale wolproduksie.

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

blaasstene vir die ekonomiese afronding van speenlammers, stoetramme en ou ooie.

Dit verseker ook voldoende wolfollikelontwikkeling van lammers vir optimale wolproduksie.

Sukses is in die sak

konsentraat vir skape. Die produk verbeter voeromset, verminder asidose en voorkom

blaasstene vir die ekonomiese afronding van speenlammers, stoetramme en ou ooie.

Dit verseker ook voldoende wolfollikelontwikkeling van lammers vir optimale wolproduksie.

Sukses is in die sak

Skaapvetmes-/kalfkonsentraat (V14344) (RSA – W

EPOL & MOLA

et 36 van 1947) N-FF 3588Skaapvetmes-/kalfkonsentraat (V14344) (RSA – W

ir meer inligting oor Molatek se spesifieke voere en dienste, kontak: VRCL FOODS: .rclfoods.comwwwEPOL: +27(0)31 242-8600 | www

TEK:MOLAAT +27(0)13 791-1036 | wwwTEKAAT

et 36 van 1947) N-FF 3588

ir meer inligting oor Molatek se spesifieke voere en dienste, kontak:

.epol.co.za +27(0)31 242-8600 | www.molatek.co.za +27(0)13 791-1036 | www

54

samepersing as maatstaf geneem en het opvallendeverskille in weerstand teen samepersing in Merino wolaangedui. Die belangrikste bevinding was die verskiltussen wol waarvan die kartels per 25mm en veseldikte vandie Deurden standaard (1929) verskil. As die wol dunneris as wat die kartels aandui, is dit ondergekartel, is ditdikker, is dit oorgekartel.

Oorgekartelde wol bied groter weerstand teen same -persing, teenoor wol wat ’n normale verhouding tussenkartel en veseldikte het. By ondergekartelde wol is dieweerstand teen samepersing kleiner. Sodanige afwykingsvan die gemiddelde verhouding is dus een oorsaak waaromsommige wol lywig en ander pap voel en min staankrag het.

Die verskynsel is verder ondersoek met betrekking tot diestyfheid van enkel vesels (Venter 1958) en dieselfdegedrag is ook ten opsigte van die uitrekking van individuelevesels gevind. Dit impliseer dat, hoe meer ondergekarteldie wol is, des te papper is die wol en omgekeerd. ’nOorbeklemtoning van sagtheid van aanvoeling in telingbring mee dat die wol mettertyd al hoe meer ondergekartelraak d.w.s. papper. Daar word gevolglik al hoe meer vandie Deurden standaard afgewyk.

So het die Suid-Afrikaanse Merino wol opmerklik met diejare meer ondergekartel geword. Kartels per eenheid

56S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

6 - 7

25.5 - 27.0µ

60S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

10 - 11

21.3 - 23.0µ

64S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

12 - 13

20.0 - 21.3µ

66S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

14 - 15

18.9 - 20.0µ

70S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

16 - 17

17.9 - 18.9µ

58S

Crimps per Inch

Kartels per Duim

Fibre Thickness

Veseldikte

8 - 9

23.0 - 25.5µ

lengte is gevolglik nie meer ’n betroubare aanduiding vandie gemiddelde veseldikte nie. (Vleismerino wol het egternader aan die Deurden standaard beweeg).

Die gevolge hiervan word weerspieël in die groot variasie inveseldikte in dieselfde baal. Die wol is dikwels baie fyneras wat die kartels aandui en wol wat dieselfde kartels per25mm besit, verskil baie in veseldikte en wyk ver af van dieDeurden lyn. Dit is volgens ontledings wat deur dieVagtoetssentrum gedoen is.

Ondergekarteldheid, veral omdat dit met papheid van diewolvesel gepaard gaan, veroorsaak ook ’n gebrek aanstaankrag op die skaap. Die vesels is te pap om dit teenoopval en gevolglik dieper blootstelling aan verwering enstofindringing te beskerm. Sodanige wol is nie net meerverweer nie, maar ook veel dieper verweer. Erg verweerdewol vervilt ook makliker en dieselfde geld virondergekartelde wol.

Vir verdere verwysings gaan kyk na werke van Bonsma,Starke, Botha, Deurden, Dreyer, Venter, Erasmus, Delport,Grobbelaar, Hugo, Jacobs, Kruger, Kritzinger, Le Roux,Louw, Maré, Retief, Snyman, Turpie, Shiloh, Uys, Van Wyk,Van Rensburg, Veldsman, en ander.

Hou Balans – Teel Deurden Getroue Wol

56

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : SPEEN DIREK (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 HWB 13 0091 1 72 78 161 50 99 47 155 52 116 129 66 139 61 1172 BOS 13 0088 1 30 71 161 45 96 33 161 42 101 119 56 114 52 1173 JVG 13 0279 2 64 77 156 51 93 30 151 48 94 104 65 111 60 1084 JS 11 0104 1 64 80 150 56 103 55 152 55 117 128 71 121 68 1325 JS 12 0121 1 100 80 148 52 113 46 146 52 115 128 65 121 61 1186 WTM 08 0133 2 204 89 146 81 96 91 139 81 117 125 86 100 82 1137 COR 09 0338 1 59 77 146 57 95 37 137 54 104 112 70 87 65 988 JS 11 0105 1 162 84 145 60 108 86 147 60 118 129 82 106 79 1259 VB 11 0112 1 155 84 143 69 97 85 152 68 131 138 78 118 73 154

10 NWB 10 0105 3 172 89 140 70 113 44 134 67 124 135 83 119 79 12211 WTM 11 0123 1 52 66 140 42 100 63 132 43 96 104 63 116 57 13812 BEC 09 0098 3 76 87 139 73 110 83 149 70 108 118 82 68 78 13113 WTM 13 0081 1 40 63 139 50 99 61 143 48 113 120 57 107 53 11614 XK 12 0422 1 58 80 138 50 107 63 148 47 94 103 73 100 68 15715 JS 13 0174 3 46 78 138 49 107 59 138 48 124 133 61 136 57 13316 HF 14 0089 1 29 64 137 31 104 24 130 26 104 112 40 100 36 11517 YX 12 0125 1 21 68 136 43 119 37 125 41 98 110 63 126 57 10518 WTM 12 0017 1 67 77 134 51 112 55 131 48 112 122 64 104 58 9219 XK 14 0049 1 34 74 134 49 119 52 136 40 116 127 58 104 54 10820 VB 10 3200 3 348 92 133 70 120 91 129 70 119 130 86 105 83 4621 H 11 0394 1 238 78 133 72 161 56 128 84 161 161 60 82 57 7922 LW 11 0064 2 105 85 133 56 117 70 138 55 97 108 75 90 70 10023 XK 10 0403 1 91 85 133 69 117 89 137 65 108 119 81 90 76 11424 NWB 13 0216 1 51 75 133 47 105 31 129 45 116 123 56 111 51 10425 XK 07 0082 1 90 76 132 71 95 66 128 71 124 128 72 90 67 11826 LW 10 0091 16 589 96 131 87 108 85 131 87 134 142 94 141 92 12827 XK 11 0341 1 108 87 131 61 100 79 125 55 115 120 81 120 76 10428 ISA 12 0037 1 148 77 130 57 98 59 127 54 126 130 58 81 53 6829 LPB 12 0080 3 75 82 130 49 107 37 134 46 112 119 65 105 60 11430 CVH 13 0072 2 25 70 130 43 113 45 126 43 99 108 58 100 53 95

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : AANTAL NAGESLAGVADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 BEC 07 0107 31 1248 98 119 95 100 93 143 95 151 153 97 100 96 1162 ISH 07 0008 19 766 96 92 88 155 87 101 87 104 116 94 136 91 1333 WJV 07 0050 19 760 96 105 91 109 91 106 92 130 132 93 79 91 604 GJS 09 0010 24 759 97 103 92 110 76 125 91 97 99 95 129 93 1555 GZ 08 0081 15 728 97 100 93 105 78 111 92 139 139 95 83 93 886 GJS 04 0035 7 606 94 100 93 93 69 104 93 108 105 90 103 87 1057 LW 10 0091 16 589 96 131 87 108 85 131 87 134 142 94 141 92 1288 CZB 06 0058 2 518 94 96 88 106 52 96 88 108 108 86 97 82 939 NWB 12 0109 13 478 94 107 54 109 60 98 51 113 116 82 139 77 110

10 WTM 07 0072 20 452 95 108 92 93 93 113 91 111 110 94 94 92 12511 PB 10 0120 11 442 94 94 80 94 82 97 77 93 90 89 92 85 7712 JVB 06 0079 21 410 95 119 91 105 92 110 90 111 116 92 85 90 9913 VB 10 3200 3 348 92 133 70 120 91 129 70 119 130 86 105 83 4614 LPB 06 0281 6 340 91 112 79 93 53 100 78 101 101 85 115 80 7915 RDV 09 0098 4 319 91 112 74 93 75 95 71 97 97 83 140 79 11816 IAN 06 0074 6 302 92 107 85 107 50 108 82 97 100 85 104 81 11117 RDV 08 0021 12 294 94 98 87 91 79 114 86 126 122 92 117 89 9518 JVB 08 0115 11 290 92 108 87 123 91 92 86 132 138 90 91 88 11819 GZ 08 0009 9 286 94 109 89 92 74 156 88 103 102 92 112 90 9720 LW 11 0074 6 286 89 102 56 99 69 105 55 123 122 79 106 74 13221 SMC 06 0030 9 274 93 120 86 109 79 103 83 117 122 90 127 87 9822 WJV 13 0034 5 264 83 102 63 113 78 92 63 123 125 71 108 67 6623 LW 08 0130 11 263 92 110 85 102 61 120 85 92 94 90 81 87 12324 JS 05 0081 3 249 90 98 86 120 91 102 85 132 135 87 134 84 9325 VAG 09 0073 5 241 92 112 83 111 46 112 82 105 110 90 98 86 8726 H 11 0394 1 238 78 133 72 161 56 128 84 161 161 60 82 57 7927 BEC 10 0035 4 234 89 119 75 102 46 129 74 140 143 76 111 71 12528 WTM 07 0128 8 234 93 105 87 109 92 107 86 108 111 90 49 88 8529 GZ 10 0238 4 233 86 101 72 95 43 109 71 157 154 82 39 78 6130 LWD 11 0110 1 232 88 105 64 111 24 106 61 99 102 65 112 59 90

30 BOONSTE TEELRAMME GERANGSKIK PER GEMETE EIENSKAP(ONTLEDINGSDATUM: 01/11/2016)

vervolg bl. 58

58

vervolg bl. 60

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : NA-SPEEN (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 BOS 13 0088 1 30 71 161 45 96 33 161 42 101 119 56 114 52 1172 GZ 08 0009 9 286 94 109 89 92 74 156 88 103 102 92 112 90 973 HWB 13 0091 1 72 78 161 50 99 47 155 52 116 129 66 139 61 1174 JS 11 0104 1 64 80 150 56 103 55 152 55 117 128 71 121 68 1325 VB 11 0112 1 155 84 143 69 97 85 152 68 131 138 78 118 73 1546 JVG 13 0279 2 64 77 156 51 93 30 151 48 94 104 65 111 60 1087 BEC 09 0098 3 76 87 139 73 110 83 149 70 108 118 82 68 78 1318 AVM 10 0097 2 79 85 125 73 110 79 148 72 125 132 80 132 76 1239 XK 12 0422 1 58 80 138 50 107 63 148 47 94 103 73 100 68 157

10 JS 11 0105 1 162 84 145 60 108 86 147 60 118 129 82 106 79 12511 JS 12 0121 1 100 80 148 52 113 46 146 52 115 128 65 121 61 11812 JVB 12 0081 3 63 80 129 52 94 86 145 51 91 96 73 83 68 10913 JJH 09 0193 5 215 90 112 71 122 87 144 68 107 114 84 89 79 10214 BEC 07 0107 31 1248 98 119 95 100 93 143 95 151 153 97 100 96 11615 WTM 13 0081 1 40 63 139 50 99 61 143 48 113 120 57 107 53 11616 JS 07 0122 7 108 84 115 78 105 81 141 75 108 112 79 96 75 10017 XK 11 0516 1 102 86 127 68 128 81 139 64 111 123 82 128 77 15218 IAN 12 0021 6 55 81 127 60 101 61 139 60 103 108 72 98 68 15019 WTM 08 0133 2 204 89 146 81 96 91 139 81 117 125 86 100 82 11320 AVM 12 0300 3 54 80 123 53 96 59 139 48 115 118 68 122 63 12321 LW 11 0064 2 105 85 133 56 117 70 138 55 97 108 75 90 70 10022 JS 13 0174 3 46 78 138 49 107 59 138 48 124 133 61 136 57 13323 XK 10 0403 1 91 85 133 69 117 89 137 65 108 119 81 90 76 11424 COR 09 0338 1 59 77 146 57 95 37 137 54 104 112 70 87 65 9825 VLK 14 0303 1 20 68 129 39 93 37 137 36 106 110 51 116 46 11126 XK 14 0049 1 34 74 134 49 119 52 136 40 116 127 58 104 54 10827 JAR 12 0062 4 34 74 127 63 96 49 135 56 117 120 71 93 67 13028 NWB 10 0105 3 172 89 140 70 113 44 134 67 124 135 83 119 79 12229 VAG 09 0193 1 75 79 110 68 111 41 134 69 98 103 73 90 69 8330 LPB 12 0080 3 75 82 130 49 107 37 134 46 112 119 65 105 60 114

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : SPEEN MATERNAAL (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 H 11 0394 1 238 78 133 72 161 56 128 84 161 161 60 82 57 792 US 10 0204 2 132 83 101 69 161 78 96 69 97 113 79 99 74 1453 DDB 12 0095 2 133 68 113 71 159 45 115 74 161 161 69 78 64 1184 ISH 07 0008 19 766 96 92 88 155 87 101 87 104 116 94 136 91 1335 ISH 09 0146 1 35 74 103 68 147 55 101 66 93 105 71 119 67 1116 XK 11 0018 1 39 80 98 62 147 83 119 59 99 109 76 84 71 1047 H 14 0318 1 25 66 110 42 141 52 104 43 123 134 47 100 42 768 WD 10 0082 2 53 63 111 60 140 35 108 59 98 110 59 106 54 919 DDB 13 0417 1 20 62 99 42 140 16 101 45 147 155 61 87 54 77

10 JVB 11 0009 4 163 83 114 66 139 87 101 63 124 135 75 95 70 10811 XK 11 0391 6 143 89 97 59 139 78 112 57 104 112 77 100 72 12012 DDB 10 0243 2 142 76 106 76 138 37 106 78 141 150 76 84 71 8913 ISH 12 0014 2 75 81 102 60 137 73 98 59 107 116 75 114 69 11114 XK 13 0414 1 28 73 113 46 136 62 122 43 113 124 63 117 58 13715 XK 13 0178 1 94 80 97 47 136 79 109 43 110 118 69 120 64 10216 VLK 10 0097 2 108 86 107 68 135 79 98 66 93 103 79 134 74 9417 EJ 10 0056 1 37 68 114 46 134 30 112 43 92 103 63 114 57 12318 HF 08 0037 5 214 91 97 84 133 45 104 83 96 103 89 137 85 15719 AVE 13 0278 1 21 72 94 53 133 45 100 51 110 116 63 106 59 11820 WD 09 0052 1 56 76 124 61 132 41 121 57 94 107 71 145 66 12221 AVE 13 0157 1 36 77 92 53 132 49 103 52 112 117 65 91 61 11422 LW 08 0037 2 33 80 100 72 131 66 111 70 134 140 76 91 72 11323 H 12 0011 1 108 73 111 54 130 68 113 52 95 105 67 122 62 10824 XK 13 0236 1 24 71 109 46 130 63 119 43 105 114 62 97 57 10025 HVN 12 0008 2 67 80 98 53 130 65 109 52 121 127 75 80 70 9526 NY 11 0024 2 60 79 128 54 129 21 120 56 94 107 73 114 68 10527 XK 11 0470 1 95 85 113 62 129 77 115 61 95 105 79 92 74 11028 DDB 13 0307 1 24 64 108 44 129 30 105 46 126 134 59 84 53 10529 XK 11 0516 1 102 86 127 68 128 81 139 64 111 123 82 128 77 15230 US 12 0124 1 37 71 119 49 128 52 109 53 116 126 64 126 57 112

60

vervolg bl. 62

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : Gekombineerde SAVM Indeks VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 H 11 0394 1 238 78 133 72 161 56 128 84 161 161 60 82 57 792 DDB 12 0095 2 133 68 113 71 159 45 115 74 161 161 69 78 64 1183 DDB 13 0417 1 20 62 99 42 140 16 101 45 147 155 61 87 54 774 GZ 10 0238 4 233 86 101 72 95 43 109 71 157 154 82 39 78 615 JS 11 0102 2 64 80 117 60 104 51 117 57 151 154 71 106 67 1156 BEC 07 0107 31 1248 98 119 95 100 93 143 95 151 153 97 100 96 1167 VB 09 0008 1 79 80 96 75 103 85 98 76 153 150 77 118 72 1058 DDB 10 0243 2 142 76 106 76 138 37 106 78 141 150 76 84 71 899 BEC 10 0035 4 234 89 119 75 102 46 129 74 140 143 76 111 71 125

10 LW 10 0091 16 589 96 131 87 108 85 131 87 134 142 94 141 92 12811 AVM 10 0028 5 151 85 116 72 97 85 117 71 140 141 78 69 74 8612 VAG 09 0071 1 61 83 124 76 103 79 113 72 137 141 81 102 77 8513 LW 08 0037 2 33 80 100 72 131 66 111 70 134 140 76 91 72 11314 BEC 10 0019 2 133 81 109 65 99 51 121 64 139 139 72 104 68 12115 GZ 08 0081 15 728 97 100 93 105 78 111 92 139 139 95 83 93 8816 JAR 11 0051 4 199 91 95 76 120 58 105 70 135 138 89 119 86 10717 JVB 08 0115 11 290 92 108 87 123 91 92 86 132 138 90 91 88 11818 VB 11 0112 1 155 84 143 69 97 85 152 68 131 138 78 118 73 15419 RDW 06 0757 2 38 74 122 68 99 60 113 64 134 137 70 85 65 11020 JS 07 0181 2 81 80 115 65 95 55 124 63 135 135 70 85 65 9121 LT 10 0055 3 168 88 100 76 109 77 105 76 135 135 86 119 82 11822 JW 11 0063 2 140 85 99 66 114 76 101 63 134 135 79 85 75 9323 JS 05 0081 3 249 90 98 86 120 91 102 85 132 135 87 134 84 9324 NWB 10 0105 3 172 89 140 70 113 44 134 67 124 135 83 119 79 12225 JVB 11 0009 4 163 83 114 66 139 87 101 63 124 135 75 95 70 10826 DDB 13 0307 1 24 64 108 44 129 30 105 46 126 134 59 84 53 10527 H 14 0318 1 25 66 110 42 141 52 104 43 123 134 47 100 42 7628 VB 12 0369 1 29 70 122 49 109 76 112 50 128 133 66 100 60 6129 VB 10 3201 1 27 70 115 54 122 71 113 53 125 133 63 100 59 7930 JS 13 0174 3 46 78 138 49 107 59 138 48 124 133 61 136 57 133

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : GETAL LAMMERS GESPEEN (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 H 11 0394 1 238 78 133 72 161 56 128 84 161 161 60 82 57 792 DDB 12 0095 2 133 68 113 71 159 45 115 74 161 161 69 78 64 1183 GZ 10 0238 4 233 86 101 72 95 43 109 71 157 154 82 39 78 614 VB 09 0008 1 79 80 96 75 103 85 98 76 153 150 77 118 72 1055 BEC 07 0107 31 1248 98 119 95 100 93 143 95 151 153 97 100 96 1166 JS 11 0102 2 64 80 117 60 104 51 117 57 151 154 71 106 67 1157 DDB 13 0417 1 20 62 99 42 140 16 101 45 147 155 61 87 54 778 DDB 10 0243 2 142 76 106 76 138 37 106 78 141 150 76 84 71 899 BEC 10 0035 4 234 89 119 75 102 46 129 74 140 143 76 111 71 125

10 AVM 10 0028 5 151 85 116 72 97 85 117 71 140 141 78 69 74 8611 BEC 10 0019 2 133 81 109 65 99 51 121 64 139 139 72 104 68 12112 GZ 08 0081 15 728 97 100 93 105 78 111 92 139 139 95 83 93 8813 VAG 09 0071 1 61 83 124 76 103 79 113 72 137 141 81 102 77 8514 JS 07 0181 2 81 80 115 65 95 55 124 63 135 135 70 85 65 9115 JAR 11 0051 4 199 91 95 76 120 58 105 70 135 138 89 119 86 10716 LT 10 0055 3 168 88 100 76 109 77 105 76 135 135 86 119 82 11817 LW 10 0091 16 589 96 131 87 108 85 131 87 134 142 94 141 92 12818 RDW 06 0757 2 38 74 122 68 99 60 113 64 134 137 70 85 65 11019 LW 08 0037 2 33 80 100 72 131 66 111 70 134 140 76 91 72 11320 JW 11 0063 2 140 85 99 66 114 76 101 63 134 135 79 85 75 9321 JS 05 0081 3 249 90 98 86 120 91 102 85 132 135 87 134 84 9322 JVB 08 0115 11 290 92 108 87 123 91 92 86 132 138 90 91 88 11823 VB 11 0112 1 155 84 143 69 97 85 152 68 131 138 78 118 73 15424 FWD 11 0051 1 44 71 110 58 93 52 119 55 131 129 63 106 61 11725 DT 13 0007 1 52 75 105 57 100 63 116 55 131 130 66 122 63 10126 DT 09 0035 3 136 85 110 84 94 87 106 85 131 130 83 161 79 11427 WJV 07 0050 19 760 96 105 91 109 91 106 92 130 132 93 79 91 6028 WTM 09 0148 5 46 66 102 69 96 68 104 69 129 127 62 92 58 9429 VB 12 0369 1 29 70 122 49 109 76 112 50 128 133 66 100 60 6130 WAH 13 0037 1 31 62 115 46 110 42 115 43 127 131 51 95 46 122

62

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : BOUVORM (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 NY 12 0033 2 99 84 99 58 103 41 112 57 100 100 78 146 74 1612 HF 08 0037 5 214 91 97 84 133 45 104 83 96 103 89 137 85 1573 XK 12 0422 1 58 80 138 50 107 63 148 47 94 103 73 100 68 1574 GJS 09 0010 24 759 97 103 92 110 76 125 91 97 99 95 129 93 1555 VB 11 0112 1 155 84 143 69 97 85 152 68 131 138 78 118 73 1546 XK 10 0427 1 81 83 120 66 103 77 127 62 92 96 71 96 67 1547 XK 11 0146 1 37 77 125 60 96 79 132 59 91 95 73 142 68 1538 XK 11 0516 1 102 86 127 68 128 81 139 64 111 123 82 128 77 1529 IAN 12 0021 6 55 81 127 60 101 61 139 60 103 108 72 98 68 150

10 JAR 12 0292 1 33 62 114 52 123 37 115 52 96 104 58 127 55 14911 VAG 12 0224 6 89 82 120 48 99 41 120 45 109 112 78 101 73 14512 US 10 0204 2 132 83 101 69 161 78 96 69 97 113 79 99 74 14513 WTM 10 0018 16 231 92 114 81 91 77 114 78 113 112 89 91 85 14514 XK 13 0140 1 55 80 126 51 124 64 128 44 104 115 66 94 61 14215 RDV 08 0107 2 79 85 116 77 105 84 112 72 113 117 81 152 77 14016 AY 12 0031 3 84 84 100 56 94 40 111 55 108 105 76 137 72 14017 JVB 05 0090 3 154 87 120 81 105 90 120 76 94 99 84 126 80 13918 WTM 11 0123 1 52 66 140 42 100 63 132 43 96 104 63 116 57 13819 XK 13 0414 1 28 73 113 46 136 62 122 43 113 124 63 117 58 13720 US 09 0215 1 43 71 115 43 101 77 108 41 97 100 50 111 45 13721 WTM 12 0067 4 77 80 115 55 103 60 117 54 113 116 73 57 68 13622 BV 12 0029 5 99 84 108 55 99 41 115 53 91 92 71 134 66 13523 XK 10 0752 1 100 86 98 68 112 89 93 65 97 99 80 95 75 13524 VAG 08 0073 1 91 76 94 69 103 52 100 70 107 105 74 129 70 13425 JS 13 0174 3 46 78 138 49 107 59 138 48 124 133 61 136 57 13326 ISH 07 0008 19 766 96 92 88 155 87 101 87 104 116 94 136 91 13327 JS 11 0104 1 64 80 150 56 103 55 152 55 117 128 71 121 68 13228 GZ 13 0022 2 39 77 107 54 94 45 110 52 106 105 60 120 56 13229 LW 11 0074 6 286 89 102 56 99 69 105 55 123 122 79 106 74 13230 ACK 13 0074 1 82 78 105 46 99 57 114 43 105 105 52 102 48 132

Rangorde van VADERS (Teelramme) volgens : WOL (BLUP Teelwaarde)VADER Nommer Invloed Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie Teel Korrek (Keuring)

n KKM Jaar Volg Nr. Kuddes Nageslag Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind Akk.% Wol Akk.% Bouvorm1 DT 09 0035 3 136 85 110 84 94 87 106 85 131 130 83 161 79 1142 RDV 08 0107 2 79 85 116 77 105 84 112 72 113 117 81 152 77 1403 DT 11 0118 1 20 67 113 59 93 74 114 57 124 124 64 148 59 1034 NY 12 0033 2 99 84 99 58 103 41 112 57 100 100 78 146 74 1615 WD 09 0052 1 56 76 124 61 132 41 121 57 94 107 71 145 66 1226 XK 11 0146 1 37 77 125 60 96 79 132 59 91 95 73 142 68 1537 LW 10 0091 16 589 96 131 87 108 85 131 87 134 142 94 141 92 1288 RDV 09 0098 4 319 91 112 74 93 75 95 71 97 97 83 140 79 1189 HWB 13 0091 1 72 78 161 50 99 47 155 52 116 129 66 139 61 117

10 NWB 12 0109 13 478 94 107 54 109 60 98 51 113 116 82 139 77 11011 LT 06 0023 4 137 88 96 81 113 89 93 80 93 95 87 139 84 9412 KIN 12 0060 3 43 73 91 43 95 26 96 39 101 97 49 138 44 10513 AY 12 0031 3 84 84 100 56 94 40 111 55 108 105 76 137 72 14014 HF 08 0037 5 214 91 97 84 133 45 104 83 96 103 89 137 85 15715 JS 13 0174 3 46 78 138 49 107 59 138 48 124 133 61 136 57 13316 VB 13 0071 1 87 77 118 36 98 73 108 38 122 125 63 136 56 11517 WDW 12 0164 1 58 81 107 58 109 48 121 54 118 120 75 136 71 11418 ISH 07 0008 19 766 96 92 88 155 87 101 87 104 116 94 136 91 13319 EL 14 0045 1 21 65 104 45 104 45 103 41 96 97 51 136 46 11520 WDW 12 0165 1 30 76 106 58 109 48 120 54 118 120 70 135 66 11721 JS 05 0081 3 249 90 98 86 120 91 102 85 132 135 87 134 84 9322 VLK 10 0097 2 108 86 107 68 135 79 98 66 93 103 79 134 74 9423 BV 12 0029 5 99 84 108 55 99 41 115 53 91 92 71 134 66 13524 AVM 10 0097 2 79 85 125 73 110 79 148 72 125 132 80 132 76 12325 AVE 14 0022 1 40 71 114 51 100 40 104 42 111 113 53 131 50 10826 WT 14 0017 1 38 70 122 49 95 52 127 48 106 109 61 131 57 11027 RDW 10 0215 1 44 78 106 59 99 51 100 58 105 106 69 131 66 10828 LPB 07 0109 4 114 85 120 75 97 84 123 73 114 117 82 129 78 8329 VAG 08 0073 1 91 76 94 69 103 52 100 70 107 105 74 129 70 13430 GJS 09 0010 24 759 97 103 92 110 76 125 91 97 99 95 129 93 155

25 TOP JONGRAMME GERANGSKIK PER GEMETE EIENSKAP(ONTLEDINGSDATUM: 01/11/2016)

vervolg bl. 66

Rangorde van jong gekeurde ramme volgens SPEEN DIREK (Voorspelde Teelwaarde)Orde Ram Nommer Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie

n KKM Jaar Volg Nr. Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind1 VB 15 0100 55 146 44 101 62 141 43 112 1212 VB 14 0277 55 144 42 93 62 136 43 109 1163 VB 14 0350 56 144 42 119 62 138 43 126 1384 VB 15 0096 54 144 41 95 60 138 42 109 1165 VB 14 0333 56 143 41 117 62 147 43 120 1326 JRT 14 0186 52 140 39 95 60 148 37 108 1157 VB 15 0098 54 139 44 102 61 131 43 104 1128 VB 15 0102 54 139 44 93 61 134 43 116 1219 JRT 15 0181 53 138 37 102 60 140 36 103 111

10 COR 15 0322 55 136 42 116 47 109 41 106 11711 JRT 15 0045 55 136 43 112 62 134 43 116 12612 VB 14 0254 56 136 44 104 61 125 43 101 10913 VB 14 0657 53 136 38 92 59 131 38 117 12214 VB 14 0078 54 135 40 116 61 127 41 107 11815 JRT 14 0166 55 134 42 115 61 141 41 115 125

6 JRT 14 0171 54 134 43 107 61 137 43 104 11317 VB 15 0071 54 134 42 102 61 128 42 108 11518 VB 15 0086 54 134 40 104 60 128 40 102 11019 XK 14 0049 74 134 49 119 52 136 40 116 12720 XK 15 0198 55 134 39 115 44 139 36 100 11121 H 15 0120 56 133 40 130 42 123 40 106 12022 JRT 14 0096 51 133 40 112 59 134 32 110 11923 JRT 15 0175 53 133 41 115 59 135 36 103 11324 JVB 14 0185 55 133 41 115 64 139 39 103 11325 JVB 15 0091 55 133 40 100 62 139 39 103 109

Rangorde van jong gekeurde ramme volgens SPEEN MATERNAAL (Voorspelde Teelwaarde)Orde Ram Nommer Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie

n KKM Jaar Volg Nr. Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind1 ISH 14 0046 60 107 50 153 48 113 49 109 1232 ISH 14 0127 59 102 51 153 49 106 49 101 1143 US 15 0022 52 110 37 148 57 114 35 116 1294 US 15 0023 52 110 37 148 57 113 35 116 1295 XK 14 0061 61 99 56 145 59 102 53 97 1076 H 14 0303 53 111 42 142 52 104 43 136 1477 H 14 0318 66 110 42 141 52 104 43 123 1348 NWB 15 0055 60 103 52 141 48 107 52 103 1139 ISH 14 0125 60 100 51 141 51 101 51 91 101

10 H 14 0301 52 112 40 138 52 104 40 125 13611 H 14 0300 52 110 40 138 52 103 40 125 13612 PIP 14 0022 58 95 53 138 61 99 51 104 11213 H 14 0219 54 94 43 138 50 92 44 107 11414 XK 14 0134 59 103 51 137 56 108 49 101 11015 H 14 0217 55 92 44 137 49 91 44 111 11716 JW 15 0059 61 96 55 136 55 92 54 116 12317 NY 15 0037 59 92 54 136 44 95 52 122 12818 JW 15 0021 61 104 55 135 54 103 54 106 11419 PIP 14 0013 64 101 51 135 61 106 49 109 11720 H 14 0166 51 100 42 135 52 98 39 101 10921 H 14 0167 51 100 42 135 52 100 39 101 10922 PIP 14 0012 59 98 51 135 61 104 49 109 11623 JW 15 0027 60 95 54 135 54 92 52 102 10924 XK 14 0389 57 116 47 134 53 122 43 102 11325 EL 15 0022 54 103 46 134 58 102 45 92 101

64

66

vervolg bl. 68

Rangorde van jong gekeurde ramme volgens NA-SPEEN (Voorspelde Teelwaarde)Orde Ram Nommer Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie

n KKM Jaar Volg Nr. Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind1 JRT 14 0186 52 140 39 95 60 148 37 108 1152 VB 14 0333 56 143 41 117 62 147 43 120 1323 JRT 14 0166 55 134 42 115 61 141 41 115 1254 VB 15 0100 55 146 44 101 62 141 43 112 1215 XK 14 0186 56 131 46 112 51 140 43 98 1076 JRT 15 0181 53 138 37 102 60 140 36 103 1117 XK 15 0198 55 134 39 115 44 139 36 100 1118 JVB 14 0185 55 133 41 115 64 139 39 103 1139 JW 14 0041 59 127 55 103 62 139 50 109 115

10 JVB 15 0091 55 133 40 100 62 139 39 103 10911 XK 14 0210 58 122 49 130 53 138 45 105 11612 VB 14 0350 56 144 42 119 62 138 43 126 13813 JRT 14 0004 57 129 46 115 62 138 44 96 10514 VB 15 0096 54 144 41 95 60 138 42 109 11615 LT 15 0107 61 124 57 114 55 137 56 139 14516 JRT 14 0171 54 134 43 107 61 137 43 104 11317 JRT 15 0122 54 131 40 102 61 137 41 99 10518 XK 15 0075 55 128 45 129 49 136 44 114 12619 IAN 14 0038 63 121 57 121 46 136 56 109 11820 XK 14 0049 74 134 49 119 52 136 40 116 12721 VB 14 0277 55 144 42 93 62 136 43 109 11622 XK 14 0409 57 128 47 121 51 135 44 113 12323 JRT 15 0175 53 133 41 115 59 135 36 103 11324 XK 14 0050 61 131 49 119 52 134 40 116 12725 ISH 14 0365 55 132 38 115 41 134 37 97 107

Rangorde van jong gekeurde ramme volgens GETAL LAMMERS GESPEEN (Voorspelde Teelwaarde)Orde Ram Nommer Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie

n KKM Jaar Volg Nr. Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind1 LT 15 0164 60 102 57 106 52 115 56 149 1492 H 14 0306 53 102 41 128 52 95 42 147 1533 LT 15 0098 61 120 57 124 51 131 56 146 1554 LT 15 0107 61 124 57 114 55 137 56 139 1455 TOP 15 0009 57 98 43 91 59 108 43 138 1346 JW 14 0050 58 114 45 100 62 104 44 137 1387 XX 15 0088 57 95 44 99 57 96 41 137 1348 LT 15 0123 60 117 54 101 53 129 53 136 1389 H 14 0303 53 111 42 142 52 104 43 136 147

10 VB 14 0211 53 99 39 94 61 102 40 135 13111 PIP 14 0075 54 113 45 97 60 118 44 134 13512 WDW 14 0153 61 104 56 99 49 116 55 132 13113 DZT 15 0206 61 102 55 105 41 105 55 132 13214 JW 14 0288 58 107 45 96 53 100 43 132 13115 DT 14 0104 61 98 56 106 64 99 56 132 13116 VB 14 0255 54 127 41 95 61 130 42 131 13417 NWB 14 0122 60 122 52 104 46 121 51 131 13518 DFB 15 0107 53 106 43 96 44 117 40 131 13019 JW 14 0030 61 112 55 113 62 100 54 131 13520 WJV 14 0094 53 98 37 112 50 92 37 131 13221 JAR 15 0101 61 118 59 116 55 128 56 130 13722 JAR 15 0102 61 118 59 116 55 128 56 130 13723 WDW 14 0158 61 114 57 105 52 127 55 130 13324 JAR 14 0211 57 105 58 102 51 120 56 130 13025 NWB 14 0030 60 118 55 104 48 117 52 130 133

DJT

E/93

77R 5

D

Aangewys as die beste SMMe Stsee bis ds aywegnaACapital FiFinance InternationanaoitnarrnerrntnI Ie ncna Fil ll atipapaapCCaCCa

dak

ehgisea Bsbl AekakS

dnar li% v8a -mirn Pen s. Isreffefaksrevletuelse tllum hon aagegnaaednon hs ’r aeet meM

E Bank South Africa 2015510a 2cirffh Atuok SnaE Bal Awards 2015510 2sddrdrdrrdawawawwa Al ll a

Fl

200 340 068y 0k bnabsdie

p olee hu tom jd oeig bnitsureotuobdn oare keen Dhot Jeg mnikreweman s

vre eirdeihn al vee. Drereolfp lee he tisnanifuobdnan lg iniravre er saard je

. uobree vd tnoru gom jp on tae vsreoksgnireisnaniu fou nos jnn oe vllovsineketebnavu oe bis dg iniravtoonnek vnae ltgalses gnt oeg hnirei

% 2a -mirn Pessun tt es mgniduohree v

re eot bee mppakst

G60/497400/689 1o nge Rkp Bkna BasbA

ure dakMa

ederertsigeer Gerffakservetsiendeliësnan Fiediggtaem

.reeroFl.po oeur

7PCRC No nge Rerffakservtieder K

68

Rangorde van jong gekeurde ramme volgens SAVM IndeksOrde Ram Nommer Speen Direk Speen Maternaal Na-Speen Reproduksie Kombinasie

n KKM Jaar Volg Nr. Akk.% Spn Dir % Akk.% Spn Mat % Akk.% Na Spn % Akk.% GLS % SAVM Ind1 LT 15 0098 61 120 57 124 51 131 56 146 1552 H 14 0306 53 102 41 128 52 95 42 147 1533 LT 15 0164 60 102 57 106 52 115 56 149 1494 H 14 0303 53 111 42 142 52 104 43 136 1475 LT 15 0107 61 124 57 114 55 137 56 139 1456 JW 14 0050 58 114 45 100 62 104 44 137 1387 LT 15 0123 60 117 54 101 53 129 53 136 1388 JW 14 0060 60 123 54 118 63 124 53 129 1389 VB 14 0350 56 144 42 119 62 138 43 126 138

10 JAR 15 0101 61 118 59 116 55 128 56 130 13711 JAR 15 0102 61 118 59 116 55 128 56 130 13712 AVE 14 0064 61 115 59 120 54 118 56 129 13613 H 14 0301 52 112 40 138 52 104 40 125 13614 H 14 0300 52 110 40 138 52 103 40 125 13615 PIP 14 0075 54 113 45 97 60 118 44 134 13516 NWB 14 0122 60 122 52 104 46 121 51 131 13517 JW 14 0030 61 112 55 113 62 100 54 131 13518 TOP 15 0009 57 98 43 91 59 108 43 138 13419 XX 15 0088 57 95 44 99 57 96 41 137 13420 VB 14 0255 54 127 41 95 61 130 42 131 13421 JW 14 0059 60 109 54 118 63 103 53 129 13422 VB 14 0045 56 128 44 119 63 123 45 124 13423 H 14 0318 66 110 42 141 52 104 43 123 13424 WDW 14 0158 61 114 57 105 52 127 55 130 13325 NWB 14 0030 60 118 55 104 48 117 52 130 13326 H 14 0323 53 102 40 127 52 97 42 127 13327 NWB 15 0096 61 127 54 116 48 126 52 125 13328 DZT 15 0206 61 102 55 105 41 105 55 132 13229 WJV 14 0094 53 98 37 112 50 92 37 131 13230 US 14 0004 54 116 45 111 42 114 43 127 13231 VAG 14 0111 62 123 57 113 47 133 56 125 13232 VB 14 0333 56 143 41 117 62 147 43 120 13233 VB 14 0211 53 99 39 94 61 102 40 135 13134 WDW 14 0153 61 104 56 99 49 116 55 132 13135 JW 14 0288 58 107 45 96 53 100 43 132 13136 DT 14 0104 61 98 56 106 64 99 56 132 13137 WTM 14 0023 55 118 52 112 57 123 45 126 13138 DT 14 0122 60 112 56 115 64 113 55 126 13139 DFB 15 0107 53 106 43 96 44 117 40 131 13040 JAR 14 0211 57 105 58 102 51 120 56 130 13041 JW 14 0025 61 112 55 100 62 110 54 129 13042 MUN 15 0008 56 104 43 112 54 96 43 128 13043 JRT 14 0179 55 119 45 102 62 116 42 127 13044 WTM 14 0025 55 112 52 112 57 115 45 126 13045 VAG 14 0112 62 116 57 113 47 127 56 125 13046 VB 14 0110 58 113 49 122 65 106 48 123 13047 VB 14 0214 54 115 40 101 61 112 41 127 12948 H 14 0310 52 98 39 127 52 92 40 124 12949 XK 15 0047 56 120 48 117 52 124 43 121 12950 XK 15 0048 56 119 48 117 52 122 43 121 12951 US 15 0022 52 110 37 148 57 114 35 116 12952 US 15 0023 52 110 37 148 57 113 35 116 12953 WDW 14 0130 61 100 58 99 49 111 54 130 12854 LT 15 0162 61 109 57 98 53 119 56 128 12855 JVB 15 0113 57 112 47 103 65 113 44 126 12856 JVB 14 0040 57 111 47 103 65 113 44 126 12857 VAG 14 0008 61 110 56 105 50 112 55 126 12858 GJS 14 0023 61 116 53 104 48 119 53 125 12859 GJS 14 0022 57 115 53 104 48 119 53 125 12860 XK 14 0384 58 117 49 103 55 114 45 125 128

RAMVERKOPE OP VEILINGS

JARE

DIE AFGELOPE 10 JAAR SE VEILINGSSTATISTIEKVAN RAMVERKOPE BY ALLE VEILINGS ONDERBESKERMING VAN DIE S.A.V.M. GENOOTSKAP :

JAAR AANTAL GEMID. % STYGING BRUTOVERKOOP PRYS / DALING OMSET

2007 2023 R5211 -0.65 R10 541 000 2008 1965 R6307 21.03 R12 392 800 2009 2018 R5366 -14.92 R10 828 250 2010 2111 R5780 7.72 R12 202 0002011 2178 R7478 29.38 R16 287 0002012 2158 R7857 5.07 R16 959 1502013 1912 R7510 -4.42 R14 359 7002014 1914 R7526 0.21 R14 403 6552015 1763 R7408 -1.57 R13 060 5002016 1615 R7783 5.06 R12 567 550

4071 NWB was die Topprys ram wat op dieNasionale Veiling van 2 Augustus 2015

verkoop is vir R 77 000.

GEM. RAMPRYSE & AANTAL VERKOOP PER JAAR

70

72

TOP 10 PRODUSERENDE OOILYS

OOI-REPRODUKSIELYS VAN DIE TOP 10 TEELOOIE PER JAARGROEPGERANGSKIK VOLGENS TOTALE kg LAMMERS GESPEEN

Opgestel deur die SAVM Telersgenootskap op 14 November 2016Reproduksie en Grootmaakvermoë Prestasie van Nageslag

Ooi  Geb. OEL ILP Geb. / Lam %  Lammers Gem. Totale kg Lammers Gem. Gem.n Nommer Mnd. (mde) (dae) Lam. / Jaar Geweeg Spn Idx Gespeen Gekeur Wolpunt Boupunt1 07-0017JAR 3 12 393 8/15 172 15 100 719 4 6 72 07-0105JAR 2 28 293 10/20 227 16 99 585 12 6 63 07-0290JAR 2 29 332 8/18 207 16 109 561 9 6 54 07-0140VAG 9 24 374 7/18 220 15 103 533 7 6 65 07-0102CZB 4 17 329 9/15 174 14 97 522 3 6 66 07-0339VB 10 18 364 8/15 185 14 108 482 7 6 57 07-0159XK 4 18 341 9/16 186 14 106 480 7 7 78 07-0079CZB 4 17 380 8/13 151 12 105 475 4 7 79 07-0052CZB 3 18 329 9/14 163 14 98 469 2 5 7

10 07-0384XK 9 19 367 8/14 171 13 110 465 5 7 6Gem. vir jaargroep 2007: 20 350 186 14 529

1 08-0020WJV 2 15 345 7/16 205 16 99 774 7 7 62 08-0080JJH 4 18 353 7/16 211 15 102 628 13 7 73 08-0007KIN 3 18 350 8/14 182 14 108 560 5 7 64 08-0037JVV 4 17 325 8/16 211 15 102 527 7 6 65 08-0021GGM 5 24 381 6/13 173 13 104 508 7 6 66 08-0026PWI 10 17 275 9/16 225 15 105 496 6 7 77 08-0289FXF 10 16 298 9/17 239 12 99 486 6 7 68 08-0051JVB 3 19 362 8/15 195 12 95 476 9 6 79 08-0019WTM 4 16 352 8/13 171 13 99 468 6 6 7

10 08-0027AVM 3 18 336 7/13 169 12 105 453 7 6 6Gem. vir jaargroep 2008: 18 338 198 14 538

1 09-0007NWB 5 24 371 6/11 169 11 104 526 7 7 72 09-0042NWB 5 24 361 6/10 154 10 108 522 6 7 73 09-0078NWB 5 24 367 6/10 154 10 103 477 8 6 74 09-0062NWB 5 24 370 6/10 154 10 102 472 4 5 55 09-0032WTM 3 26 285 6/14 209 12 103 471 10 7 76 09-0062DDB 3 18 302 7/12 179 12 108 463 10 6 77 09-0098GZ 5 16 412 6/13 200 12 104 453 7 7 78 09-0081NWB 5 24 365 6/12 185 10 103 449 5 6 69 09-0072JVV 9 19 363 6/12 194 12 105 446 7 6 6

10 09-0187JVG 6 22 364 6/12 188 12 109 443 5 6 6Gem. vir jaargroep 2009: 22 356 179 11 472

1 10-0384JJH 10 18 363 5/12 235 12 104 501 8 7 72 10-0253JAR 3 24 274 7/12 211 10 103 426 9 7 73 10-0004NWB 4 25 366 5/9 161 9 108 414 5 6 64 10-0058GEC 9 18 369 5/12 235 12 105 402 4 8 75 10-0405JJH 10 22 298 6/13 255 10 103 400 4 6 76 10-0120NWB 5 24 373 5/9 164 8 109 399 5 6 77 10-0115NWB 5 24 367 5/9 164 8 112 397 4 7 78 10-0125XK 4 17 334 6/11 196 10 118 395 5 7 89 10-0202US 3 24 367 5/12 211 12 96 383 1 6 4

10 10-0143GZ 5 15 343 6/9 164 9 110 376 4 7 8Gem. vir jaargroep 2010: 21 345 200 10 409

1 11-0161VAG 9 24 329 4/11 262 11 99 418 4 4 72 11-0080LT 4 16 298 6/12 261 10 105 378 8 8 83 11-0013JVB 3 18 367 5/10 213 8 112 347 5 6 74 11-0014NWB 5 23 370 4/7 156 7 104 343 4 7 75 11-0043WD 3 30 305 4/9 191 9 103 339 1 6 56 11-0064NWB 5 23 366 4/7 156 7 102 336 3 6 67 11-0020HWB 3 14 377 5/10 217 9 98 335 5 8 88 11-0424H 7 15 297 5/10 182 8 111 330 4 8 79 11-0039KIN 6 17 323 5/8 178 8 99 328 1 7 8

10 11-0015HWB 3 14 376 5/9 196 8 103 327 5 7 8Gem. vir jaargroep 2011: 19 341 201 9 348

1 12-0019HWB 3 16 349 4/8 222 8 93 335 3 7 72 12-0004WTM 2 25 246 4/11 297 10 97 331 5 7 73 12-0019ISA 1 13 291 5/7 184 7 100 328 3 7 84 12-0057ISA 2 20 244 3/7 184 7 107 324 5 7 75 12-0069JJH 4 17 398 3/7 194 7 101 314 4 8 76 12-0046WJV 1 27 245 4/8 211 8 101 312 4 7 77 12-0028WJV 1 20 246 3/6 158 6 111 301 3 7 78 12-0084NX 3 24 282 3/7 189 7 102 290 4 6 79 12-0082HWB 3 16 360 4/7 194 7 101 282 3 7 7

10 12-0008TOP 2 17 289 5/12 324 9 97 281 7 7 7Gem. vir jaargroep 2012: 20 295 216 8 310

‘n Hand wat HARD gemaak is deur WERK ,

SAG genoeg is om LEWE te versorg,

en STERK genoeg is om aan MORE vas te hou,

is ‘n HAND wat ons jaar op jaar wil SKUD .

www.telwiedre.co.za | 058 852 2742

PRYS • DIENS • KWALITEIT

Van Voorl Naam Posadres Selfoon FirmaAucamp P F Pieter Bus 618, Kleinbrakrivier, 6503 082 825 3890 BKBBarnard M C Theuns Bus 459, Leeudoringstad, 2630 082 374 2656 BKBBirks R Rowen Bus 28, Senekal, 9600 072 248 2197 BKBBosch J C N Nico Bus 178, Wolmaransstad, 2630 082 771 3480 BKBBotha J C Hardus Bus 6262, Kroonheuwel, 9501 082 413 8426 TelerBotha M J Theuns BKB Ermelo 082 887 5614 BKBCawood J B Johnny Bus 54, Marquard, 9610 071 476 5128 VryskutClaassen C J C Corrie Bus 1062, Lichtenburg, 2740 083 236 3528 TelerCronje D C Daan Bus 328, Vrede, 9835 082 565 6924 BKBCronje J H Boet Bus 220, Standerton, 2430 082 772 4541 BKBDe Jager H B Henri Bus 2444, Bethlehem, 9700 079 499 4555 BKBDe Jager J W Noekie Bus 46, Frankfort, 9830 082 469 7291 CMWDe Wet D R Danie Bus 15, Frankfort, 9830 082 772 4537 BKBDe Wet J S Koos Bus 478, Graaff-Reinet, 6280 082 400 4935 TelerDu Plessis K J Karel Bus 1988, Kroonstad, 9500 082 826 3244 BKBGeldenhuys J H Hennie Bus 158, Koringplaas, Riversdal, 6670 079 899 6130 TelerHaasbroek J J Jan Bus 46, Hoopstad 082 466 8319 TelerHartman G L Gerhard Bus 26, Kroonstad, 9500 082 550 7196 TelerHattingh H W Hennie Bus 555, Caledon, 7230 082 786 1534 BKBHaupt R B Richard Bus 213, Volksrust, 2470 081 011 8288 PrivaatHugo J A N Jan Bus 403, Moorreesburg, 7310 082 771 5848 BKBImmelman W F E William Rosestraat 13, Porterville, 6810 082 808 2668 BKBJansen van Vuuren J G Johan Bus 6222, Kroonheuwel, Kroonstad, 9501 082 854 9426 CMWJonson B H Bernard Bus 406, Graaff-Reinet, 6280 082 772 4536 BKBJordaan C D Niel Bus 232, Ermelo, 2350 082 772 5041 BKBJoubert J C Jan Bus 37593, Langenhovenpark, 9330 082 573 4980 BKBKleynhans R Robbie Bus 525, Wesselsbron, 9680 082 779 6495 CMWKotze J C Hannes Bus 69, Moorreesburg, 7310 082 926 1179 TelerLombard D Danie Bus 27, Middelburg OK , 5900 082 463 8822 BKBLombard M J Martin CMW Calvinia 071 686 2777 CMWLouw O C Nellis Bus 11, Piketberg, 7320 083 441 4032 BKBMuller GH Gerrie Bus 136, Frankfort, 9830 082 876 2277 TelerMunnik J G Jan Bus 975, Senekal, 2630 082 949 9323 BKBMyburgh M A Riaan Bus 123, Moorreesburg, 7310 082 853 4618 CMWNaude H P Henry Bus 186, Barkly-Oos, 9786 082 374 3193 BKBNel J P Pieter Bus 104, Vrede, 9835 076 078 9849 BKBNel A J L Le Roux Bus 220, Standerton, 2430 076 994 0026 BKBNieuwoudt A E H Derik Bus 15, Nieuwoudtville, 8180 082 7614 174 TelerOlivier J G M Jan Bus 486, Caledon, 7230 082 096 4449 BKBPelser P C Piet Bus 476, Bultfontein, 9670 082 564 5790 CMWPienaar W J M Kleintjie Somersetstraat 95, Graaff-Reinet, 6280 082 823 0648 BKBRaath D A Danie Bus 1528, Dundee, 3000 082 374 3195 BKB Saaiman J H Jaco Bus 216, Frankfort, 9830 071 673 0745 CMWSteyn T Tjaart BKB, Bus 27, Darling, 7345 082 771 5843 BKBTerblanche R J Riaan Bus 171, Brandfort, 9400 082 826 6527 ZoetisTrethewey G Gary Bus 632, Queenstown, 5320 082 371 4280 BKBUys C J Cor Bus 554, Middelburg, 5900 082 469 7517 CMWUys J G Jan Bus 137, Steynsrus, 9515 082 375 9217 TelerVan den Heever C C Cornie Bus 355, Schweizer Reneke, 2780 082 948 3338 TelerVan der Westhuizen P L Lambert Bus 617, Piketberg, 7320 082 633 1341 CMWVan Heerden P W PW Bus 271, Wesselsbron, 9680 083 627 4133 TelerVan Niekerk H J Manie Bus 1155, Kroonstad, 9500 082 550 0417 TelerVenter P J Piet Bus 98, Colesberg, 9795 082 772 4546 BKBVisser H J Hennie Bus 851, Harrismith, 9880 084 583 1626 VryskutVisser S W Schalk Bus 60, Brandfort, 9400 072 064 6423 VryskutVlok J Jacques Bus 621, Harrismith, 9880 072 795 8327 CMW Von Wielligh N Nico (Jnr) Bus 13, Standerton, 2430 079 671 1193 CMWVorster J A Koos Bus 93, Nieuwoudville, 8180 076 172 8667 VryskutVorster W J Henning Bus 198, Humansdorp, 6300 076 078 1179 BKBVorster W H Wouter Bus 60, Brandfort, 9400 082 7722 059 BKBVosloo J E J Jan Bus 35533, Faunasig, 9325 082 556 9822 SAVMWiehahn H Hugo Bus 194, Caledon, 7230 083 456 4582 Teler

74

LYS VAN AKTIEWE KEURDERS ’n Keurder moet minstens by een stoet per jaar keuring doen om op die aktiewe lys van keurders te bly. Indien ’n keurder dus vir ’n tyd lanknie betrokke was by die keuring van SA Vleismerino’s nie en hy wil graag weer as keurder optree, dan moet hy eers die genootskap verwittigen die nuutste prosedures ontvang. Slegs keurders wat vanjaar amptelike keuringslyste van die Genootskap voltooi en onderteken het se nameverskyn op die lys hieronder. Laat weet die genootskap by telefoon 051 – 522 6827 / 8 indien u besonderhede foutief is op onderstaande lysvan keurders of indien u naam per abuis uitgelaat is.

Baie dankie vir elkeen se bydrae!

Wolkampioen Ramlam: XK 5261vertoon deur Hannes Kotze vanMoorreesburg (082 926 1179)Johan Beukes ( Hoofborg FNB ),Vashouer: Jeremy Cleophas.

Kampioen Wolram : SVM 4240vertoon deur Du Toit Cillié vanPorterville (082 875 0039).Danie de Wet (Beoordelaar.Vashouer: Pieter Basson.

Jnr. Kampioen Ram: GK 5164vertoon deur Willem Engelbrechtvan Clanwilliam (082 610 4488).Johan Beukes (Hoofborg FNB),Willem Engelbrecht (Vertoner).Vashouer: Hannes Paulse.

Reserwe Jnr Kampioen Ram: NWB5222 vertoon deur Maritz Mouton enseun van Piketberg (082 783 1972).Johan Beukes (Hoofborg FNB), DeVilliers Mouton (Vertoner). Vashouer:Salomon Frans.

Kampioen Wolooi: SVM 5223vertoon deur Du Toit Cillié vanPorterville (082 875 0039). Du ToitCilliè (Vertoner), Johan Beukes(Hoofborg FNB). Vashouer: ElriccoMuller.

Kampioen Ooilam + Reserwe KampioenOoilam: SVM 5225, SVM 5234 vertoon deur DuToit Cillié van Porterville (082 875 0039).Lambert vd Westhuizen (Beoordelaar), Du ToitCilliè (Vertoner), Johan Beukes (Hoofborg FNB).Vashouers: Chrisjan Pedro en Gert Maarman.

Kampioen Groep van 3 Ramme: NWB 5023, NWB 5142, NWB 5196vertoon deur Maritz Mouton en seun van Piketberg (082 783 1972).Danie de Wet ( Beoordelaar), Johan Beukes ( Hoofborg FNB ).Vashouers: Jacobus Goliath, Ossie Absolon en Salomon Frans.

Reserwe & Kampioen Ligte Ramlam: vertoon deur Du Toit Cillié vanPorterville (082 875 0039) en die reserwe deur Jannie du Toit vanRiebeek Wes (084 491 1211) Hendrien Smit (Skou Koningin), Jannie duToit (Vertoner), Tinè Kitshoff (Skou Prinses), Du Toit Cilliè(Vertoner),Hendrik Tredoux(Nova Voere). Vashouers: Jean Smit, Gert Maarman.

Kampioen Swaar Ramlam + Reserwe Kampioen Swaar Ramlam: XK5261, XK 5554 vertoon deur Hannes Kotze van Moorreesburg (082926 1179) Johan Beukes(Hoofborg FNB), Burton Kirsten (FNB)Vashouers: Jeremy Cleophas, Ashwin Solomons.

Reserwe Snr Kampioen Ram: XK 4011 vertoon deurHannes Kotze van Moorreesburg (082 926 1179)Johan Beukes(Hoofborg FNB), Hannes Kotzè(Vertoner). Vashouer: Dirk Jaars.

Snr Kampioen Ram: AVM 4021 vertoon deur Du ToitCillié van Porterville (082 875 0039). Johan Beukes(Hoofborg FNB), Du Toit Cilliè(Vertoner), BurtonKirsten(FNB). Vashouer: Pieter Basson.

76

SUID-AFRIKAANSE LEDELYS /LIST OF SOUTH AFRICAN MEMBERS

DU PLESSIS J & E (EJ)POSBUS 25, PLATRAND 2435Tel.: 017 785 1443Sel.: 082 385 1854 / 082 388 1899setaria@standerton.co.zaELOFF T (ATM)BUS 3014, STANDERTON 2430Sel.: 083 473 1613talita.eloff@gmail.comFLEISCHMANN M & C (CF)POSBUS 987, DELMAS 2210Tel.: 013 665 1510Sel.: 084 583 3224 / 082 624 7576mcfleischmann@gmail.comGROBLER J T (JOH)BUS 79, GREYLINGSTAD 2415Tel.: 072 682 3470Sel.: 082 828 4172 / 082 820 1963johan.grobler@carfone.netHOLTZHAUSEN R J G (RJG)POSBUS 859, BETHAL 2309Sel.: 082 864 9395 / 082 874 4733holtzrjg@vodamail.co.zaJACOBSZ J H J (JJ)POSBUS 52, ERMELO 2350Tel.: 017 629 3207Sel.: 082 820 4706 / 083 328 8572calelaj@vodamail.co.zaJANVOS LANDGOED (JVG)POSBUS 46, DAVEL 2320Tel.: 017 629 3263 / 017 629 3260Sel.: 082 559 7861vosgrey@gmail.comKOTZE J B (KJB)POSBUS 84, BELFAST 1100Sel.: 082 561 6934 / 076 906 5622kotze.ben@gmail.comPIETERSE DOROTHY Mev (SYF)BUS 781, STANDERTON 2430Sel.: 083 633 6611 / 082 853 1525dorothy.syf@mweb.co.zaREMAN BOERDERY (LWD)POSBUS 305, KINROSS 2270Tel.: 017 689 1702Sel.: 082 335 7220 / 082 222 3410reman@vodamail.co.zaROBVAAL SAVM (ROB)BUS 311, STANDERTON 2430Tel.: 058 8410 769Sel.: 082 829 7766 / 079 694 3333johnny@robvaal.co.zaTHERON W J (WT)BUS 496, MORGENZON 2315Tel.: 017 647 5229Sel.: 082 894 1434 / 079 822 4417woutertheron@vodamail.co.zaUYS J W (JWU)POSBUS 92, STOFFBERG 1056Tel.: 013 2717 179Sel.: 082 858 2908 / 082 856 7734yjuys@vodamail.co.za

GAUTENGDE LOUW BOERDERY (DEL)UNIT 98, RANT-EN-DAL 1751Tel.: 011 664 8800Sel.: 082 337 8985 / 084 200 6043christo.cpc@telkomsa.netENANTIFLEX Pty Ltd (TLV)POSBUS 1402, MONDEOR 2091Tel.: 011 433 1668Sel.: 082 372 0638 / 082 372 0639swartgoud@iafrica.comERASMUS J J T (JJT)BUS 25377, UNITASPARK 1942Sel.: 072 373 8264 / 082 8567 304danie.bea.erasmus@gmail.comKOTZE E E (GXE)BUS 259, RANT-EN-DAL 1751Sel.: 082 4607 843 / 082 975 7759alfasys@vodamail.co.zaKRUGER FAM. TRUST (KFT)BUS 1412, HEIDELBERG 1438Sel.: 072 900 0345 / 079 887 1654izaks.kruger@vodamail.co.zaWILKINSON J J (KIN)POSBUS 3, EIKENHOF 1872Tel.: 011 948 6071 / 011 948 6072Sel.: 072 146 0467 / 082 342 1808sales@wbm.co.za

KWAZULU NATALBROWN K & L (BRO)P/BAG X 3303, NEWCASTLE 2940Tel.: 034 208 4410Sel.: 082 331 4911 / 082 337 7451admin@djbrown.co.zaJANSE VAN RENSBURG G (GVR)POSBUS 2103, VRYHEID 3100Sel.: 084 512 7289 / 072 657 0569vergenoegboerdery@gmail.comVERMAAK A (AVE)POSBUS 111, WINTERTON 3340Tel.: 036 488 7043Sel.: 082 786 2904 / 083 365 0391andelie@telkomsa.net

MPUMALANGABOTHA H A M (HAM)BUS 374, STANDERTON 2430Tel.: 017 712 4356Sel.: 083 595 4097 / 083 487 9155BROEKMAN D F (DFB)POSBUS 155, DELMAS 2210Sel.: 082 449 5670 / 082 454 1529aldanet@telkomsa.netDE JAGER KOBUS (XX)BUS 123, AMERSFOORT 2490Tel.: 017 753 1635Sel.: 083 320 8924exoticjams1@gmail.com

VAN DER WATH J J (HE)POSBUS 33, PLATRAND 2425Tel.: 017 785 1387Sel.: 082 400 8834 / 082 378 8603hanel@standerton.co.zaVAN NIEKERK W & I (WI)POSBUS 85, KRIEL 2271Sel.: 082 388 2068 / 082 560 4881ibethvniekerk@gmail.comVON WIELLIGH N Jnr (NV)BUS 13, STANDERTON 2430Tel.: 017 712 2130 / 017 712 3305Sel.: 079 516 4999 / 083 227 6596vonrino.nico@gmail.comWESSELS H F (HFW)BUS 621, STANDERTON 2430Sel.: 082 352 5101 / 082 813 2545ghe007@gmail.comWITBOOI BDY BK (IDV)P/SAK X1866, MIDDELBURG 1050Tel.: 013 271 7038Sel.: 082 552 3316 / 082 572 4597izak@witbooi.co.za

NOORD KAAP / NORTHERN CAPEBADENHORST P A R (PAR)POSBUS 69, COLESBERG 9795Tel.: 051 753 1350 / 051 753 0801Sel.: 072 243 5123 / 072 282 0657meerderwyk.pieter@gmail.comBADENHORST P G (PB)POSBUS 69, COLESBERG 9795Tel.: 051 753 1350 / 051 753 0801Sel.: 072 243 5123 / 072 282 0657meerderwyk.pieter@gmail.comBOTHA HARDUS (H)BUS 961, JAN KEMPDORP 8550Sel.: 082 413 8426jg.jcbotha@gmail.comCOETZEE T (TC)BUS 454, POSTMASBURG 8420Tel.: 053 3133 407Sel.: 082 492 7036 / 082 394 0093theocoetzee@telkomsa.netNIEUWOUD T P S (PIP)BUS 15, NIEUWOUDTVILLE 8180Tel.: 027 218 1253 / 027 4822 807Sel.: 082 761 4174 / 083 650 5593derik@hantam.co.zaSTRAUSS F J (NY)POSBUS 164, CALVINIA 8190Tel.: 027 3412 162Sel.: 083 2311 872platberg@hantam.co.zaSTRAUSS J G L (AY)POSBUS 164, CALVINIA 8190Tel.: 027 341 2982 / 027 341 2162Sel.: 079 892 0522jack@hantam.co.za

77

LEDE / MEMBERS Kudde Kenmerk Letters is in (hakies).Herd Designation Marks in (brackets).

NOORD WES / NORTH WESTAFRICAN OUTDOOR CC (AOG)BUS 411, BROEDERSTROOM 0240Tel.: 012 205 9922Sel.: 082 337 8378 / 072 453 5967derick@africanoutdoor.comBOOGERTMAN VD LOO (HIG)BUS 132, BROEDERSTROOM 0240Tel.: 012 207 9903 / 012 207 9903Sel.: 083 453 1564 / 083 251 6833sandra@boogsmit.co.zaBRAND C P (RHJ)BUS 197, DELAREYVILLE 2770Tel.: 053 923 0206Sel.: 082 524 8551 / 082 524 8550rihanju@lantic.netCAMPHER L E (LEC)BUS 241, VENTERSDORP 2710Sel.: 082 255 3037campherl@gmail.comDE KOCK M J (YX)BUS 2121, POTCH. 2520Sel.: 082 857 8619mjdekock@iafrica.comDE WET P J (PJW)POSBUS 53, SANNIESHOF 2760Sel.: 071 673 5205 / 082 774 0435disselboompan@gmail.comPIETERS BOERDERY (WP)BUS 6762, BAILLIE PARK 2526Sel.: 082 802 7887 / 078 853 2230jenniferp@nashuaisp.co.zaPRINSLOO J R (JRP)POSBUS 376, CAROLINA 1185Tel.: 056 343 1480Sel.: 084 701 1971jrudiprinsloo@gmail.comRIVERS A C F (ACF)BUS 3047, LICHTENBURG 2740Tel.: 014 543 9162Sel.: 076 688 0525 / 076 828 5774johan.rietpan@gmail.comRIVERS S C (SCR)BUS 3047, LICHTENBURG 2740Tel.: 018 0110 643 / 014 543 9162Sel.: 072 148 2482 / 084 3111 726scr.charles.rivers@gmail.comVAN DEN HEEVER C C (COR)BUS 355, SCHWEIZER-REN. 2780Sel.: 082 948 3338 / 082 948 3334coralta@vodamail.co.zaVAN RENSBURG M Mev (AMU)BUS 260, SANNIESHOF 2760Sel.: 082 952 1955 / 082 873 8681grietha@nwisp.co.zaWILSUNEL TRUST (PR)BUS 1063, VENTERSDORP 2710Sel.: 079 516 4999wilsunel@truenw.co.za

OOS KAAP / EASTERN CAPEBLOMERUS H W (HWB)BUS 219, STEYNSBURG 5920Tel.: 048 884 9159 Sel.: 082 576 4594 / 082 374 8133hwblomerus@gmail.comBOTHA NICO (NBB)BUS 113, JOUBERTINA 6410Tel.: 042 273 1933Sel.: 083 455 7599 / 082 507 8511nicobotha218@gmail.comDE WET J S (JS)BUS 478, GRAAFF-REINET 6280Tel.: 049 847 0020Sel.: 082 400 4935jsdewet@jabama.co.zaDE WET L J (LW)BUS 478, GRAAFF REINET 6280Tel.: 049 847 0018Sel.: 082 775 7937jsdewet@jabama.co.zaGREYLING J van A (VAG)POSBUS 87, LADY GREY 9755Tel.: 087 550 1043Sel.: 082 782 7674ricksu@nokwi.co.zaGREYLING S S Jnr (GZ)POSBUS 87, LADY GREY 9755Tel.: 087 550 1043 / 087 550 1043Sel.: 082 782 7674ricksu@nokwi.co.zaKINGWILL K D (KD)PO BOX 106, MIDDELBURG 5900Tel.: 049 842 2122Sel.: 079 881 7800 westaway@worldonline.co.zaORA PRO NOBIS (OPN)BUS 30346, PELLISSIER 9322Tel.: 051 522 1902Sel.: 082 578 2687 / 082 576 8856hanliec@mweb.co.zaSMITH G J (GJS)BUS 121, DORDRECHT 5435Tel.: 045 952 9061 Sel.: 082 934 8658hugh.welgevonden@gmail.comSMITH H G (IAN)BUS 121, DORDRECHT 5435Tel.: 045 952 1399Sel.: 072 729 8553hugh.welgevonden@gmail.comSMITH I G H (IGS)BUS 121, DORDRECHT 5435Tel.: 045 925 1399 hugh.welgevonden@gmail.comSTRYDOM D (DLS)BUS 12, LOUTERWATER 6435Tel.: 042 274 2010 / 042 272 1721Sel.: 082 324 6210 / 072 355 8629darius@langkloof.net

STRYDOM P J (KLP)POSBUS 83, DORDRECHT 5435Tel.: 045 943 1846Sel.: 072 486 3944 / 082 4822 309pietpjstrydom@gmail.comVAN HEERDEN I PT (ZAK)POSBUS 14, TARKASTAD 5370Tel.: 045 847 0075Sel.: 076 573 7638 / 079 527 0142zakvanheerden1973@gmail.comVORSTER H F (HV)POSBUS 79, LADY GREY 9755Tel.: 051 603 7053 / 051 575 0788Sel.: 083 6505 736 / 082 778 9927082 778 9927@vodamail.co.zaVORSTER I F (ISA)BUS 129, MIDDELBURG 5900Tel.: 049 842 1966 Sel.: 082 963 4440epharm.karooapt@telkomsa.netVORSTER W J (WJV)BUS 129, MIDDELBURG 5900Tel.: 049 842 1966Sel.: 082 963 4440 epharm.karooapt@telkomsa.net

VRYSTAAT / FREE STATEARGOS BOERDERY (ARG)BUS 17355, BAINSVLEI 9338Tel.: 051 445 2472Sel.: 082 772 7735 / 082 894 1488willie.argos@gmail.comB W STAAL BDY (BOS)BUS 676, KROONSTAD 9500Tel.: 056 212 6567 / 056-212 6567Sel.: 082 828 6892 / 082 828 1082danier@bosblanco.co.zaBARNARD C (ICB)BUS 43130, H/SIG, BFN 9332Sel.: 071 6722 583 / 083 2636 300charlb105@gmail.comBEAURAIN C J (CJB)POSBUS 42, FOURIESBURG 9725Sel.: 079 435 6670 / 079 213 2560ronelbeaurain@yahoo.co.zaBECKER L P (LPB)POSBUS 256, WARDEN 9890Tel.: 058 642 4230Sel.: 082 5500 687 / 082 7800 192lpb@internet-sa.co.zaBECKER L P & Sns. (BEC)POSBUS 256, WARDEN 9890Tel.: 058 642 4230 Sel.: 082 5500 687 / 082 7800 192lpb@internet-sa.co.zaBELLAVISTA BDY (KS)POSBUS 66, WINBURG 9420Tel.: 058 481 3067 / 082 899 6637Sel.: 084 549 8782 jgblignaut@gmail.com

78

LEDE / MEMBERS Kudde Kenmerk Letters is in (hakies).Herd Designation Marks in (brackets).

BOSCH J H (JHB)BUS 143, STEYNSRUS 9515Tel.: 056 471 0807 Sel.: 071 685 5830 armsjhb@yahoo.comBOSCH VALLEY FAR. MJ (BV)POSBUS 76, MEMEL 2970Tel.: 082 944 9140Sel.: 082 855 8855 / 082 944 9130BOSCH VALLEY FAR. WA (RDV)POSBUS 76, MEMEL 2970Tel.: 082 944 9140Sel.: 082 855 8855 / 082 944 9130boschvalley@gmail.comBOTHA E (EBO)BUS 1099, HARRISMITH 9880Tel.: 058 622 1993 Sel.: 083 447 0407 / 083 415 7370eben@megawifi.co.zaDE BEER B J H (ME)POSBUS 48, TWEELING 9820Tel.: 058 881 0707Sel.: 083 653 0850 / 084 606 9359benniedb@gmail.comDE BRUYN H E C Prof (HDB)BUS 28, FOURIESBURG 9725Tel.: 058 223 0417Sel.: 072 371 7200 / 072 493 1380hdebruyn@uj.ac.zaDR J TERBLANCHE BDY (JRT)BUS 12723, BRANDHOF 9324Tel.: 051 436 4561Sel.: 083 272 2718 / 082 820 1104drjohannterblanche@ gmail.comDU BRUYN A J (DDB)BUS 635, BULTFONTEIN 9670Sel.: 082 338 2376 / 082 300 2076du_bruyn@vodamail.co.zaDU PLOOY P W (WD)BUS 406, BULTFONTEIN 9670Tel.: 051 853 2063Sel.: 079 887 0123 / 082 316 8812wouterduplooy5@gmail.comEBEN & ERIKA BOTHA (OBE)POSBUS 1543, HARRISMITH 9880Sel.: 083 415 7370eben@megawifi.co.zaESTERHUYZE FAM. TRUST (TG)BUS 1505, KROONSTAD 9500Sel.: 072 2291 680 / 076 8377 160essie@carfone.netFOURIE H L W (HF)BUS 109, PETRUS STEYN 9640Tel.: 058 871 3553Sel.: 082 411 5722henlofr3@gmail.comFOURIE N J (XL)POSBUS 233, CHRISTIANA 2680Tel.: 076 781 4900Sel.: 082 331 1566 / 082 7399 145 vtvbemarking@lantic.net

NELL W C (WN)POSBUS 474, BOTHAVILLE 9660Tel.: 056 515 2603Sel.: 073 205 5123 / 083 409 5465wimnell@btbits.co.zaPIENAAR B J J (PBJ)BUS 207, BULTFONTEIN 9670Sel.: 083 279 2375 / 082 440 4492bennieneline@eleo.co.zaPIENAAR J C (HS)POSBUS 23, EDENBURG 9908Sel.: 072 444 7968ewescanh@webmail.co.zaPRETORIUS S D (TOP)POSBUS 42, HEILBRON 9650Sel.: 083 232 9627 / 084 092 5827faans@skysat.co.zaRADNOR & KINGTON BDY (KC)POSBUS 3, CORNELIA 9850Sel.: 083 2543 726paulskruger1@gmail.comRAUTENBACH J A (JER)POSBUS 300, LINDLEY 9630Sel.: 082 780 1189jatro@zippnorth.co.zaRAUTENBACH J A (JAR)POSBUS 300, LINDLEY 9630Tel.: 058 463 1815Sel.: 082 780 1189 / 082 378 4458jatro@zippnorth.co.zaROCHAT C F (CFR)POSBUS 895, HEILBRON 9650Sel.: 084 487 3752 / 084 430 6053rochatcf@gmail.comSANNIESGUNS BDY (HPJ)BUS 110, BULTFONTEIN 9670Tel.: 051 853 2645Sel.: 083 3777 111 / 082 377 1111sgh@buo.co.zaSCOTT J D B (JDS)POSBUS 142, WINBURG 9420Tel.: 082 614 6087Sel.: 083 235 2366 janniescott@mtnloaded.co.zaSCOTT S J (NIP)POSBUS 92, WINBURG 9420Sel.: 084 853 5013nipperscott@yahoo.comSIMKIN C H W (CS)BUS 213, DEWETSDORP 9940Tel.: 051 5411 023Sel.: 082 578 7490 / 082 828 6502wsimkin46@gmail.comSTELENA (LT)BUS 123, ORANJEVILLE 1995Tel.: 016 351 9471 Sel.: 083 232 4324 / 083 4177 453manie@stelena.co.zaSTEYN A J F Mev (GB)BUS 206, THEUNISSEN 9410Sel.: 082 497 8870 likisteyn@vodamail.co.za

GERT MALHERBE BDY (GM)BUS 208, HERTZOGVILLE 9482Tel.: 053 421 9493 / 078 459 1132Sel.: 082 807 9216 / 082 4422 033adk.malherbe@gmail.comGOOSEN J A (WPT)POSBUS 229, HERTZOGVILLE 9482Tel.: 082 821 4214Sel.: 082 339 9432egoosen@lantic.netHAASBROEK JAN (JJH)POSBUS 46, HOOPSTAD 9479Tel.: 053 444 1749 Sel.: 082 466 8319 / 072 858 4581steynjohanna63@gmail.com.HARMSE H J (EAG)POSBUS 674, BULTFONTEIN 9670Tel.: 051 853 2085 Sel.: 082 302 3633 henkharmse@vodamail.co.zaHARTMAN G L (GLH)POSBUS 26, KROONSTAD 9500Tel.: 056 213 1480 / 056 212 4275Sel.: 082 550 7196ghartman@drl.co.zaHUMAN W (WHU)POSBUS 59, STEYNSRUS 9515Tel.: 056 471 0879Sel.: 082 292 7358wiese150@gmail.comJANSE VAN VUUREN JDJ (JRV)POSBUS 967, HEILBRON 9650Tel.: 058 852 1656 / 058 853 1048Sel.: 083 235 6599 shalomhardw@yahoo.comJORDAAN A F Regter (AFJ)BUS 13231, NOORDSTAD 9302Tel.: 051 406 8100Sel.: 082 557 5660 / 078 720 4596fouchejordaan@gmail.comKAREEKOP SAVM (DZT)BUS 25858, LANGENHPK. 9330Sel.: 082 892 0632 / 082 893 1128deoza@vodamail.co.zaLEEUWKOP BOERDERY (LP)BUS 1011, BETHLEHEM 9700Tel.: 058 304 2261 / 058 303 8799Sel.: 083 630 8484 / 083 639 8936pierre@nnet.co.zaMALHERBE FRANCOIS (JFM)BUS 185, HERTZOGVILLE 9482Tel.: 053 421 9202Sel.: 083 4155 445info@jfmalherbe.co.zaMARDIA SAVM (RV)POSBUS 81, ORANJEVILLE 1995Sel.: 082 475 7224 / 082 788 5329mvoges@vodamail.co.zaMULLER G H (GHM)POSBUS 136, FRANKFORT 9830Sel.: 082 876 2277 / 082 772 9080revack@frankfort.co.za

79

LEDE / MEMBERS Kudde Kenmerk Letters is in (hakies).Herd Designation Marks in (brackets).

STRAUSS D J (DNW)POSBUS 138, CLOCOLAN 9735Tel.: 051 943 7218 Sel.: 083 9755 171moperi@webmail.co.zaTHERON N W (NW)BUS 111, FOURIESBURG 9725Tel.: 058 3033 579Sel.: 082 735 1971 / 083 305 2394mineitheron@gmail.comUYS J G (GU)POSBUS 137, STEYNSRUS 9515Tel.: 056 471 0865Sel.: 082 375 9217jgu@vodamail.co.zaVAN BILJON J K (JVB)POSBUS 29, VILJOENSKROON 9520Tel.: 056 343 1073Sel.: 082 781 5210 / 082 357 5994janvanbiljon@telkomsa.netVAN DER MERWE G G (GGM)POSBUS 590, BOTHAVILLE 9660Tel.: 082 377 6097 / 018 581 9643Sel.: 083 297 8122 / 082 946 2193ggvdm@btbits.co.zaVAN HEERDEN P & PW (CVH)BUS 271, WESSELSBRON 9680Tel.: 057 899 2418Sel.: 083 627 4133 / 083 627 4130pwvanheerden@mailbox.co.zaVAN NIEKERK H J & Sn. (HVN)BUS 7128, KROONPARK 9502Tel.: 056 212 4000Sel.: 082 550 3890 / 082 5500 417manie@gcs.co.zaVAN RIET J J (JVR)POSBUS 75, EXCELSIOR 9760Tel.: 051 973 7092 / 082 770 5933Sel.: 072 284 2521 / 082 417 5888barolong2@gmail.comVERMAAK H P (BC)POSBUS 330, CLOCOLAN 9735Tel.: 051 943 7098Sel.: 082 787 9674 / 082 837 3461hennie.carine@gmail.comVON GERICKE R E (RVG)POSBUS 19, WINBURG 9420Sel.: 073 168 0535rrvongericke@gmail.comWESSELS J (JAW)POSBUS 17612, BAINSVLEI 9338Tel.: 051 445 2400 / 051 861 8475Sel.: 072 248 9568 / 082 371 4890jwmaranata@gmail.comWHITTINGTON BDY (WHT)POSBUS 2075, BLOEMFONTEIN 9300Tel.: 051 441 7628Sel.: 079 8700 497whittington.farm@gmail.com

MYBURGH RIAAN (WTM)POSBUS 123, MOORREESBURG 7310Tel.: 022 433 3663Sel.: 082 853 4618rmyburgh@cmw.co.zaNUWERUS BOERDERY (NWB)POSBUS 72, PIKETBERG 7320Tel.: 022 913 1958Sel.: 082 783 1972 / 083 232 5130devilliersmouton@yahoo.comPEER A K (AK)P O BOX 3500, CAPE TOWN 8000Tel.: 021 762 7786 / 021 683 1786Sel.: 082 576 7786akpeer@lagroup.co.zaPIENAAR N E (NX)POSBUS 38, VREDENBURG 7380Tel.: 022 713 1423Sel.: 082 658 4901deklip@vodamail.co.zaRIANA & DU TOIT CILLIE (SVM)POSBUS 142, PORTERVILLE 6810Tel.: 022 319 2104Sel.: 082 875 0039rianac@breede.co.zaSTEYN WJ & B (WBS)POSBUS 147, PORTERVILLE 6810Tel.: 022 433 8316Sel.: 082 873 8109 / 083 800 4665steyn.benita@gmail.comUNIVERSITEIT STELLENBOSCH (US)POSBUS 61, ELSENBURG 7607Tel.: 021 8844 200 / 021 8844 460Sel.: 082 771 2285jm3@sun.ac.zaUYS D C H (DU)BUS 116, BREDASDORP 7280Tel.: 028 424 2151Sel.: 082 940 2152 / 076 483 9557merino@whalemail.co.zaVETKRAGGA BDY (VKB)POSBUS 69, RIVERSDAL 6670Tel.: 028 713 2731 Sel.: 082 718 3533 / 082 494 0631spitskop@vodamail.co.zaVLAKKERUG BDY (VLK)POSBUS 4, RIEBEECK-WES 7306Tel.: 022 461 2246 / 022 461 2804Sel.: 084 491 1211 / 082 923 0341jpcdutoit@agrizone.co.zaVREDEBEST PLASE (VB)POSBUS 11, KLAPMUTS 7625Sel.: 082 807 5928jacques@vredebest.co.zaWELGEMEEN BDY (ISH)POSBUS 391, CLANWILLIAM 8135Tel.: 027 482 2173 Sel.: 081 0499 201 / 082 870 5500loutjie@mylan.co.za

WIHANN TRUST (JDJ)POSBUS 79, REITZ 9810Tel.: 058 913 2188 / 058 913 2188Sel.: 082 672 6913 / 082 4949 180wihann@email-sa.co.za

WES KAAP / WESTERN CAPEACKHURST J S (ACK)POSBUS 326, PIKETBERG 7320Tel.: 022 942 1069 / 022 942 1069Sel.: 083 294 6364 / 076 507 8055ackhurstjohn@gmail.comAGTERLAND BOERDERY (AVM)POSBUS 42, PORTERVILLE 6810Tel.: 022 913 2104Sel.: 082 875 0039 / 083 656 4179dutoit@breede.co.zaCARSTENS G E (GEC)BUS 55, PORTERVILLE 6810Sel.: 083 636 0784 / 082 416 2088nicolette@pampoenkraal.netDE WAAL H W (WDW)BUS 38, MOORREESBURG 7310Tel.: 022 433 2555 / 022 433 2556Sel.: 082 783 0011 / 082 552 5456locheim@xsinet.co.zaDEPT LANDBOU Wes-Kaap (EL)P/SAK X1, ELSENBURG 7607Tel.: 021 808 5234Sel.: 083 644 0628anneliek@elsenburg.comDU BOIS F G (FDB)POSBUS 74, PORTERVILLE 6810Tel.: 022 931 2946Sel.: 082 620 1155 / 083 954 4904bdubois@telkomsa.netGROENKOL BOERDERY (GK)BUS 138, CLANWILLIAM 8135Tel.: 027 4822 641 / 027 4822 640Sel.: 082 610 4488 willem@groenkol.co.zaHANEKOM GEBRS. (GH)POSBUS 141, PIKETBERG 7320Tel.: 022 942 1741 / 0220942 1741Sel.: 083 565 1918avk@breede.co.zaHUGO W A (WAH)BUS 63, LAMBERTSBAAI 8130Sel.: 082 611 4004 / 082 594 1777prowahugo@gmail.comHUGO WIEHAHN & Sns. (JW)POSBUS 194, CALEDON 7230Tel.: 028 212 2232 / 073 177 6272Sel.: 083 456 4582 / 083 691 4137tussenbeide@twk.co.zaKOTZE J C (XK)POSBUS 69, MOORREESBURG 7310Tel.: 022 433 2503 / 022 433 2577Sel.: 082 926 1179 / 082 583 6627jckotze@foxwireless.co.za

80

VEILINGSS A L E S 2017

Alle veilings vind onder die beskerming van die Genootskap plaas en die in bold gedruk isAmptelike veilings wat deur die Genootskap gereël word en toeganklik is vir alle lede.

NAAM / PLEK Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov DesCooper - Mosselbaai 18Francois Vorster - Lady Grey 19George & Hugh Smith - Dordrecht 8Van Aardt Greyling - Lady Grey 9Wiese Human - Steynsrus 14Dr Johan Terblanche - Brandfort 16Buks & Koos de Wet - Bloemfontein 22Johan Rautenbach - Lindley 23Pro Genepoel - Kroonstad 24Janvos Landgoed - Davel 7Wouter Theron & Sn. - Standerton 22Gerrie Muller - Frankfort 12Manie Lombard - Oranjeville 24Rowlen von Gericke - Winburg 7Francois Wessels - Standerton 8Oos-VS veldramklub - Tweeling 9Hugo Wiehahn & seuns - Caledon 14Bosch Valley Farms - Memel 15Jan van Biljon - Viljoenskroon 21Johnny Hipkin - Standerton 27Cornie van den Heever - Schweizer-R. 28Vrede Veldramme 13Paarl - Boland Landbouskool 19Universiteit Stellenbosch - Elsenburg 20Ermelo Ranveiling 25Bredasdorp - Suid Kaap 27Nasionaal - Bloemfontein 2Piketberg boere 9Frankfort - Nuwe veilingkompleks 11Moorreesburg boere 16Wolmaransstad - Skousaal 16Senclomar veldramklub - Winburg 18Noord Vrystaat klub - Kroonstad 23Swartland Lenteveiling – Moorreesburg 24Wes Karoo - Calvinia 29Alexanderhoek - Moorreesburg 30Noordwes klub - Wolmaransstad 5Trio veiling - Petrus Steyn 6Weskus - Vredenburg 6Leon Becker - Warden 7Clocolan (DJ Strauss & HP Vermaak) 7Jongramveiling - Parys “Afridome” 13Jan Haasbroek - Hoopstad 14Hoëveld klub - Standerton Skou 16Kobus & Jaco de Jager - Amersfoort 19Sanniesguns Bdy.- Bultfontein 20Pro Genepoel - Kroonstad 21Danie Broekman - Delmas 22Dolf du Bruyn - Bultfontein 26Malherbe & Roberts - Hertzogville 27Grietha van Rensburg - Sannieshof 18

CMW Port Elizabeth - 041 406 7500 / OVK Ladybrand - 051 923 4500

CMW Vesel, ’n divisie van OVK, is die grootste makelaar van sybokhaar in die wêreld en die tweede grootste wolmakelaar in Suid-Afrika. Dienste sluit in:

CMW Fibre, the Wool and Mohair brokering division of OVK, is the largest mohair broker in the world and the second largest wool broker

in South Africa. Services include:

Aflaai fasiliteit vir vragmotors Off-load facilities for trucks

Nuwe hoë digtheidspers vir verskeping High density press for shipping

Kliëntefinansiering Client Financing

Professionele tegniese velddienste Professional technical field-services

Skeerdiens Shearing services

Wol- en bokhaarhersortering Wool and mohair resorting

CMW Vesel / Fibre

SA Vleismerino Joernaal D

esember / D

ecember 2016 SA M

utton Merino Journal