Upload
moe-ma-ka
View
221
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
1/74
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
2/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
trsdK;bmom omoemtusKd; onfydk;aqmifrnf
csif;a&mifjcnfAk'"rbmoma&;r*Zif; trSwf(4)
csif;Ak'omoeygvutzGJUrS xkwfa0onf
xkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olOD;wifatmif(Ou|)
,m,DrSwfyHkwif(1822)
trSwf(74)?tcef;(2)ajrnDxyf
uRef;awmvrf;? prf;acsmif;? &efukef/
yH kE S dy folyH kE S dy folyH kE S dy folyH kE S dy folyH kE S dy fol
a':at;at;cdkif
pdefMu,fykHESdyfwdkuf
trSwf(bD-16) tP0gvrf;oG,f(1)
anmifwef;tdrf&m/ykZGefawmif?&efukef/
&ufpGJ&ufpGJ&ufpGJ&ufpGJ&ufpGJ-2013? Mo*kwfv(yxrtBudrf)(yxrtBudrf)(yxrtBudrf)(yxrtBudrf)(yxrtBudrf)
tkyfa&tkyfa&tkyfa&tkyfa&tkyfa& -1000 wefbdk;wefbdk;wefbdk;wefbdk;wefbdk;-"r'ge
uGefysLwm-udkrsKd;rif;(aZmfr dwL-vSnf;wef;)
yHkESdyfrSwfwrf;
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
3/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
]]csif;a&mifjcnf}}]]csif;a&mifjcnf}}]]csif;a&mifjcnf}}]]csif;a&mifjcnf}}]]csif;a&mifjcnf}}(a'G;csdK;uAsm)
csif;a&mifjcnf0if;ajymifxnf *kPf&dSefj'yfawGeJY
jrifhjrwfNyDaum/
omoemtjzmjzm xdefxdef;vif;zdkYcsif;a&mifjcnf tkPfOD;rSm
jrL;0if;apaom/(trSefy) xl;wifha0aESm/
armifvdIifoif;(puk) oDukH;csD;jrifhonf/
Mo0g'gp&d,q&mawmfrsm;
(1) b'Eu0dE
uefom,mausmif;wdkuf
Munfhjrifwdkif? &efukef/
(2) b'Eem&'
atmifr*Fvmwdkufopf
tvHkNrdKUe,f?&efukef/
tBuHay;em,ursm;
1/ OD;azvdef;armif;
2/ OD;&Sdef;vdef;xef;
3/ OD;wifatmif
t,f'DwmcsKyf... udkEdkif;(csif;awmif)wm0efcHt,f'Dwm... armifaEGxGef;(aygufacgif;)t,f'DwmtzGJU ... qvdkif;aemapmf
aoa&Smifcsif;?
taEG;ocif
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
4/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
rmwdum
1/ aygufacgif;NrdKUu rdk;aumif;pdefbk&m; t,f'Dwmaxkywdu@axkywdu@axkywdu@axkywdu@axkywdu@
2/ apwkw&mNrdKU? awm&taSUausmif;q&mawmfb'Eauo&\axkywdtusOf; OD;[efxGef;
3/ q&mawmfOD;r@v\axkywdtusOf; OD;[efxGef;4/ jrif;csnfawmifawm&rScsif;OD;yif;BuD; ay:vDwDpif
uAsmu@uAsmu@uAsmu@uAsmu@uAsmu@5/ vef;qJyef; tnMw&vkvif-ap&majr6/ omoemhcsif;a&mifjcnf armifvIdifoif;-puk7/ tarxufomwJhtar ZifxGef;-puk8/ apmifhraaebl; MumoGDydk;(uefyufvuf)9/ ref;acsmif;ab;uaoG;csif;wdkYGm armifvIdifoif;-puk
10/ rdcifpdwf ZifxGef;-puk11/ ref;acsmif;ab;u urmat;bk&m; armifvIdifoif;-puk
csif;omoemu@csif;omoemu@csif;omoemu@csif;omoemu@csif;omoemu@
12/ csif;wdkYae&mAk'omoem t&SifeErmvm(csif;0efaqmif)13/ 2000ausmufuGif; y&[dw armifaEGxGef;(aygufacgif;)14/ ref;acsmif;a& at;jrjroGif yl;acgarmif;-rif;wyf
"raqmif;yg;u@"raqmif;yg;u@"raqmif;yg;u@"raqmif;yg;u@"raqmif;yg;u@15/ OmPfaumif;ol aiGa|;-pufrItxnf16/ uRefawmfjrifwJhAk'bmom0ifawG
a'gwfwmcifarmifvwf-aTjrefrm17/ olwdkYajymMum;"rpum; qvdkif;a&Tvif;18/ aTjrefrmajymMum;"rpum; s.k&Sefvdef;
19/ aumif;pGmtoHk;cszdkY&owd&Edkifygap aoaSmifcsif;20/ vufqifhurf;"rpmay armifMunfarmf-puk22/ MunfndKwwfaprsm;a0ae rat;-aygufacgif;22/ ZmwdewfrawmifGmESifhcef;ylSD udkBuD;aumif;-ewfrawmif23/ bk&m;apwDysuf jyifqif&usKd; t&Sifem*dE(ykym;)2 4 / ow i f ; u@ . . . . . . . . . . . .2 5 / " m w f y H k u@ . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . 4
. . . . . . . . . . 6. . . . . . . . . . 1 1. . . . . . . . . . 1 4
. . . . . . . . . . . 7. . . . . . . . . . . 8. . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . 9. . . . . . . . . . . 1 0. . . . . . . . . . . 1 0. . . . . . . . . . . 4 8
. . . . . . . . . . . 1 6. . . . . . . . . . . 2 0. . . . . . . . . . . 4 2
. . . . . . . . . . . 2 3
. . . . . . . . . . . 2 7. . . . . . . . . . . 3 1. . . . . . . . . . . 3 4
. . . . . . . . . . . 3 6. . . . . . . . . . . 4 8. . . . . . . . . . . 5 1. . . . . . . . . . . 5 7
. . . . . . . . . . . 6 1. . . . . . . . 1 3 ^ 1 9 ^ 3 5. . . 5 3 ^54^55^56
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
5/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
yJcl;wdkif;a'oBuD;? jynfcdkif aygufacgif;
NrdKUe,fwGif tdIcsif;wdkif;&if;om; aus;&Gmaygif;
(32)&Gm &dSygonf/ 80-&mcdkifEIef; rSm Ak'bmom
0ifrsm;jzpfMuNyD;? aemifawmfArmwdkif;&if;om;rsm;enf;wl Ak'bmom omoemawmfudk ,Hk
Munfudk;uG,fqnf;uyfvsuf &dSMuygonf/
ya0a&S;umvuyif vlrsdK;pum;uGJjym;ap
umrl wpfpdwfwpf0rf;wnf; ,HkMunfrIwlnD
pGmaexdkifvmcJhMuojzifh? aygufacgif;taMumif;
ajymvQif csif;wdkif;&if;om;wdkY&JUtaMumif; yg
&rnf/ aygufacgif;ordkif;qdkvQif csif;wdkY\ wpfpdwfwpfa'o ordkif;tpteudkvnf; csefvSyf
rjzpfyg/
av;rsufESmapwDordkif; jzpfay:&ef ayguf
acgif;NrdKUe,fxJodkY pdkifjzLBuD;0ifa&mufvmcJh&m
xdkpdkifBuD; tarmajza&aomuf&onfh tif;uGuf
BuD;rSm ,ckaygufacgif;NrdKUawmifbuf (2)rdkif
tuGmwGifwnf&dSaom pdkifypftif;csif;&GmteD;
wGifjzpfygonf/xdkenf;wl ,ckazmfjytyfaom rdk;aumif;
pdefbk&m;qif;wkawmfjrwfonfvnf; iSufawmf
OD;(csif;) &Gm tajccHpwifcJhaMumif; ordkif;t
axmuftxm;ESifh t&yfpum;rsm;t& od&dScGifh&
cJhygonf/
xdkYaMumifh csif;a&mifjcnfr*Zif;rS wpfqifh
csif;Ak'bmom0iftaygif;wdkYtm; ]]igwdk Yonf]]igwdk Yonf]]igwdk Yonf]]igwdk Yonf]]igwdk Yonf
Ak'tarGtESpf O' dapwDawmfjrwfESif hA k'tarGtESpf O' dapwDawmfjrwfESif hA k'tarGtESpf O' dapwDawmfjrwfESif hA k'tarGtESpf O' dapwDawmfjrwfESif hA k'tarGtESpf O' dapwDawmfjrwfESif h
wpfenf;wpfzHk qufpyfaeolrsm;jzpfaMumif;wpfenf;wpfzHk qufpyfaeolrsm;jzpfaMumif;wpfenf;wpfzHk qufpyfaeolrsm;jzpfaMumif;wpfenf;wpfzHk qufpyfaeolrsm;jzpfaMumif;wpfenf;wpfzHk qufpyfaeolrsm;jzpfaMumif;
omoemawmfBuD;tay: ayghayghwefwefromoemawmfBuD;tay: ayghayghwefwefromoemawmfBuD;tay: ayghayghwefwefromoemawmfBuD;tay: ayghayghwefwefromoemawmfBuD;tay: ayghayghwefwefr
xm;bJ av;eufpGm ,HkMunfqnf;uyfoifhxm;bJ av;eufpGm ,HkMunfqnf;uyfoifhxm;bJ av;eufpGm ,HkMunfqnf;uyfoifhxm;bJ av;eufpGm ,HkMunfqnf;uyfoifhxm;bJ av;eufpGm ,HkMunfqnf;uyfoifhaMumif;}}aMumif;}}aMumif;}}aMumif;}}aMumif;}} owdw&m;xm;&dSapvdkaom qE
r Ge f jzi f h ? . . .
aygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmf
a*gyuOu|OD;jrifhodef;ESifh a*gyutzGJUrsm;xH
oGm;a&mufawGUqHk cGifhawmif;NyD;? a*gyutzGJUrS
aygufacgif;NrdKUu .... r d k ;aumi f ;p de fb k&m ;r d k ;aumi f ;p de fb k&m ;r d k ;aumi f ;p de fb k&m ;r d k ;aumi f ;p de fb k&m ;r d k ;aumi f ;p de fb k&m ;
4
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
6/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
MunfndKpGmjzifh jrwfpGmAk'0if rdk;aumif;&SifudkaeYpOftdyfEdk; NrJ&dScdk; udk;uG,faepOf orZOfjzifh
mPf,SOfpOf;pm; pdwfawmfxm;onfrSm igwpf
yg;wnf; odrf;qnf;ylZmjyKHkom bZmtusdK;&dS
rnfenf;/ trsm;a0ae zl;&acsu av;axGt
yg,fvGwfawmhrnf pdwf0,f&nfNyD;? r[max&f
jrwf OD;ynmaZmwxH qufuyf 1291-ckESpf?
wydkYwGJvqef; (8)&ufaeY rGef;rwnfhrD rdk;aumif;
apwD kyfyGm;awmfjrwftm; o'gMunfjzL ay;qufvSL'gef;awmfrlygonf/
,cktcg Mo0g'gp&d, q&mawmfBuD;rsm;
\ trdefYawmfjrwfudk cH,l a*gyutzGJUuyif
vHkNcHKpGmapmifha&Smufxm;ygonf/ NrdKUe,ftwGif;
rdk;acgifqGHUyg;onfh rdk;tcgumvrsm;wGif rdk;
aumif; pdefkyfyGm;awmftm; NrdKUwGif;odkY vSnfh
vnf tylaZmfcHawmfrlvsuf yZKefewfrif;?trKE&ewfrif;wdkY vma&mufzl;arQmf &Tifaysmf
onfhtcg aeYcsif;yif rdk;&GmoGef;awmfrlonfudk
aygufacgif;NrdKUe,f a'ocHrsm; tBudrfBudrf
awGUjrifcJhMuzl;ygonf/
aygufacgif;NrdKUusufoa&aqmif av;rsuf
ESmapwDwmfjrwfBuD;&dS rlv"rmHk *Euk#d
wdkufcef;awmftwGif; ,aeYwdkifudef;0yfpHy,f
oDwif;oHk;awmfrlvsuf&dSygonf/ rdk;aumif;
pdefbk&m; kyfyGm;awmfjrwftm; apwDawmf
Mo0g'gp&d, q&mawmfjrwfBuD;rsm;\ rdefYMum;
csufESifhtnD- ,ckESpf 1375-ckESpf? e,kefv
jynfhaeYrS vjynfhausmf(2)&ufaeYtxd oHk;
"r'gejyKvdkufaom ]]rdk;aumif;pdefbk&m;}}qif;wkawmfjrwf\ twKywd ordkif;tusOf;udk
wifjyvdkuf&ygonf/
pdefom;awmf"mwf rdk;aumif;kyfyGm;awmf
jrwfrSm omoemMunfndKaom ok"r&mZm om
oemjyKrif;w&m; eduryg&rDjznfhusifh Oykof
awmf0if bm0emw&m;yGm;rsm;awmfrl&ef ayguf
acgif;NrdKUe,f iSufawmfOD;aus;&GmteD; ndKr
awmifta&SUbufOD; jyefYjyL;aomajrae&m tnDapwDawmfwpfql wnfxm;udk;uG,fawmf
rl&mwGif jrwfpGmbk&m;\ "mwfawmfrsm;? t
jcm;kyfyGm;awmf Ak'0ifkyfvHk;awmfrsm;ESifh pdef
om;"mwfkyfyGm;awmf rdk;aumif;bk&m;(pdefbk&m;)
udk XmyemxnfhoGif; apwDjrwfwpfql wnf
awmfrlcJhygonf/
umvMumanmif; ESpfrsm;ajymif;um ouf&dS^oufrJhtaygif;wdkY tdkrif;a[mif; axmif;
axmif;aMuvsuf ysufpD;&NrJ "rwmtwkdif;
ndKrawmif&dS (atmifod'd)apwDawmfonfvnf;
NydKusysufpD;jcif;oYdk usa&mufcJhygonf/
xdkaomumv "n0wD &cdkifjynf? ppfawG
NrdKUrS
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
7/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
apwkw&mNrdKU? awm&ta&SUausmif;q&mawmfb'Eauo&
q&mawmfonf apwkw&mNrdKUESifh (2)rdkif
tuGm atmufyHkaus;&Gmae crnf;awmf OD;&m
cif? r,fawmfa':y
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
8/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
ausmif;0dkif; tkwfwHwdkif;umjcif;rsm; jyKvkyfcJhygonf/ odrfawmftm; 1364-ckwGif wnf
aqmufjcif;tygt0if bkef;BuD;ausmif;wGif
&dSoifhaomt&mtm;vHk; jyKjyifaqmif&GufcJh
ygonf/
q&mawmfonf 1342-ckESpfrS 1374-ck
jymodkvef; (7)&ufaeYxd NrdKUe,foHCem,u
tusdK;awmf aqmifOu|tjzpf wm0efrsm;udk
ausyGefpGmaqmif&GufcJhygonf/ q&mawmfonfusef;rma&;tenf;i,f csdKUwJhvm 1374-ck
jymodkvrSp Ou|tjzpfrS tem;,lcJhygonf/
q&mawmfonf 1346-ckrS ,aeYxd
NrdKUbHkuxdef?y|mef;yGJrsm;udk ESpfpOfOD;aqmif
cJhygonf/ apwkw&mNrdKUteD;&dS ausmufc
armufbk&m;yGJudkvnf; 1348-ckrS ,aeYtxd
OD;aqmifusif;ycJ hygonf/ apwkw&mNrdK Ue,ftwGif;&dS ausmif;ae&efcufcJaom csdKUwJh
uav;rsm;tm; ntdyfaeYpm;jzifh pmoifausmif;
rsm;wGif ausmif;xm;ay;cJhonfrSm ,aeYxd
wdkifyif jzpfygonf/
q&mawmfbk&m;\ xifomjrifomaom
xl;jcm;csufrSm oufawmf(80)twGif; uGrf;pm;
jcif;? aq;vdyfaomufjcif; uif;pifcJ h NyD;?
&[ef;oHCm? vltrsm;ESifh cspfcif&if;EDS;pGm
aewwfoljzpfygonf/ /
OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef;qvdkif;a[mvHkum;*dwfqvdkif;a[mvHkum;*dwfqvdkif;a[mvHkum;*dwfqvdkif;a[mvHkum;*dwfqvdkif;a[mvHkum;*dwf
apwkw&mNrdKU/apwkw&mNrdKU/apwkw&mNrdKU/apwkw&mNrdKU/apwkw&mNrdKU/
v e f ; q J y e f ;v e f ; q J y e f ;v e f ; q J y e f ;v e f ; q J y e f ;v e f ; q J y e f ;
&moDpuf0ef; ? tvDvD,Gef;?
NrdKifpGef;,H ? tvdkufbmom
yef;rmvmwdkY ? yGifh&SmMuonf?
rnfolrnfodkY odvdrfhenf; /
teE*kPf ? rTrf;xkHrvyf?
txyfxyfwnf ? wdkYXmeD0,f?
*kPf&nfedrfhyg;? Opm&Sm;vnf;?
bmomwefcdk; rEGrf;nSdK;cJh /
apwDykxdk; ? trsdK;rsdK;eJY?
zGHUNzdK;om,m ? wdkYjynf&Gm0,f?
wdk;jrifhomoem ? xGef;cJhygonf?urmwnfo vif;apownf; . . ./
tnMwvkvif (ap&majr)
&ufwm av;rsufESmapwDawmfjrwfBuD;&d S
r[moEdokc "rmHkBuD; tylaZmfcHcJhaMumif;
MunfndKo'gpdwf ,dkzdwfapMu&ef a0iSwifjy
tyfygonf/ /
aygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmfaygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmfaygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmfaygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmfaygufacgif;NrdKU? av;rsufESmapwDawmf
a*gyutzGJUESifh OD;pdefwif0if;(r*Fvmqdkif;)wdkYa*gyutzGJUESifh OD;pdefwif0if;(r*Fvmqdkif;)wdkYa*gyutzGJUESifh OD;pdefwif0if;(r*Fvmqdkif;)wdkYa*gyutzGJUESifh OD;pdefwif0if;(r*Fvmqdkif;)wdkYa*gyutzGJUESifh OD;pdefwif0if;(r*Fvmqdkif;)wdkY
tm;aus;Zl;wifygonf/tm;aus;Zl;wifygonf/tm;aus;Zl;wifygonf/tm;aus;Zl;wifygonf/tm;aus;Zl;wifygonf/
wm0efcHt,f'Dwmwm0efcHt,f'Dwmwm0efcHt,f'Dwmwm0efcHt,f'Dwmwm0efcHt,f'Dwm
pmrsufESm(5)rS
7
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
9/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
omoemhomoem homoemhomoem homoem h csi f ;a&mi f jcnfcsif;a&mi f jcnfcsif;a&mi f jcnfcsif;a&mi f jcnfcsif;a&mi f jcnf
omoemh csif;a&mifjcnf
csif;rsdK;EG,f tm;pkHk;? pnf;vHk;ygonf?
bmomtwGuf pGefYpm;rnf
jrwf*kPf&nfcdkudk;?
oHk;vlY&Sif apmAk'udk? OD;cskdusdK;/
omoemh csif;a&mifjcnf
jrwfpdaE "rrsm;? emMum;Murnf
oHo&mwGuf arQmf&nf
csif;wdkYonf ravQmhZGJ
omoem}bmoma&;? OD;pm;ay;NrJ/
jrwfaomcsif;a&mifjcnfomoemxGef;um;zdkY? wdkYrsm;aqmifrnf
ausmif;aqmuf bk&m;wnf
csif;a&mifjcnf jzefYcsdxm;
EG,fomuDnDaemifbGm;? odMuapom; /
pmqdk&Sif udk,fh&ifxJ
yHkazmfqJ csif;a&mifjcnf
tem*wfrSm rSefrvGJ? NrJwdk;wufrnf
pdefcsif;wdkY jrefrmjynf
a&Tcsif;wdkY pHXmeD? aiGcsif;wdkY uHomNyD
a0pnfvdkYxif&Sm;?
awmifZvyfawG b,frEGrf;
vef;qef;0ifh
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
10/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
tarxufomwJhtar(aw;xyfuAsm)(aw;xyfuAsm)(aw;xyfuAsm)(aw;xyfuAsm)(aw;xyfuAsm)
tar .. tarwdkif;&,feJ YtEdIif;rJh aus;Zl;&Sif
arwmESifh *kPmyifvQifrk'dwm tpOfyGm; /
om;orD;rsm; wpfusdyfru,lonfpdwfvSol tarygvm; . ./
wcsdKUtarrsm; om;wpfa,mufawmfNyDaemufray:atmif oaEem; . . ./
rwlwrljcm;ygvdkY]]tarrsm;xufomwJh tar}}om;awGrsm;av tm;awGjzpfvdkYtarcspfwJ h orD;awG . . . /
ausmufoHywjrm;pdefa&TaiG
pnf;pdrfawG omrnrdkYxm0& tarhb0if .om;orD;rsm;udkyif . ./
&wemtppffrdkY tarcspfcifw,furmhpHcsdefwifprf;awmhav; / /
Zi fx Ge f ;Zi fx G e f ;Zi fx G e f ;Zi fx G e f ;Zi fx G e f ;(((((pu kpu kpu kpu kpu k)))))
a p m i f h r a e b l ;a p m i f h r a e b l ;a p m i f h r a e b l ;a p m i f h r a e b l ;a p m i f h r a e b l ;
om;a&; orD;a&;? pD;yGm;a&ESifh
[dka&; 'D&m? aMumif;pkHpGmudk
ylumaxG;vHk;? csdefrzef;ESifh?
cg;ukef;qHjzL? oGm;usKd;olxd
MunfjzLpdwf&Snf? apmifhraebl;
aoaeYa&mufu? rae&bJ
tedpac:&m? aumufaumufyg[k
jrwfpGmpdaE? a[maz:a>crdkY ..?
taobk&if? rvmcifu
BudKwifaumif;rI? apmapmyMuaemufusaomcg? yg,fav;&GmodkY
jyefuma&mufrnf aocsmwnf;/ /
MumoGDydk;(uefyufvuf)
9
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
11/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
r e f ; a c s m i f ; a b ; ur e f ; a c s m i f ; a b ; ur e f ; a c s m i f ; a b ; ur e f ; a c s m i f ; a b ; ur e f ; a c s m i f ; a b ; u
aoG;csif;wdkY&Gm
jr&dyfqif opfyifwdkif;eJYrdIif;ndKUndKU onfaus;&Gm?wnfxm;yHk pepfusawmhoyf&yfvSpGm/a&mufolwdkif; aecsifwm . . .vlolawGpGJruf?ref;acsmif;a& csdKMunfat;eJYESvHk;aq;zuf /
csif;aoG;pHk onf&Gmav;ra0;vS trSefyg?jrefjynfv,f]]puke,f}}]]puke,f}}]]puke,f}}]]puke,f}}]]puke,f}} wGif;oufqif;&dSwm/
awmifcsif;eJ Y ajrmufcsif;yg . . .pnf;vHk;umaexdkifMu?ajrdkif;awG &Sif;xGifckwfBudK;ukwf&Tifys/
ESpfav;q,fausmfvGefoGm;aemifrsm;vnf; qufOD;rnf?aoG;csif;qHk csif;pHkaoG;
vufa&;[efonf/vufcsif;quf aoG;,Sufonf . . .wnfMunfwJh cspfpdwf0rf;?wdkYe,f&Gm IvSnfhprf;ompG ]]awmifref;}} / /
armifvIdifoif;(puk)armifvIdifoif;(puk)armifvIdifoif;(puk)armifvIdifoif;(puk)armifvIdifoif;(puk)
r dci fp dw fr dci fp dw fr dci fp dw fr dci fp dw fr dci fp dw f(a'G;csdK;uAsm)(a'G;csdK;uAsm)(a'G;csdK;uAsm)(a'G;csdK;uAsm)(a'G;csdK;uAsm)
MuufNrHKwGif; Ocsif;,lzvS,fvdkYbJaumifi,f &ifaiGUay;w,f
MuuftarhyHkxHk;/
wJtaemuf bJaygufrsm;tpm&Sm
a&uefrSmaqmhupm;awmh
urf;yg;aygif MuuftarywfygvdkY
rjywfatmf waMumfaMumfeJYol ac:wm om;wdkYrodw,f
trd&JUESvHk; / /
ZifxGe f ; (puk)Zi fxGe f ; (puk)Zi fxGe f ; (puk)Zi fxGe f ; (puk)Zi fxGe f ; (puk)
10
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
12/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
q&mawmfonf apwkw&mNrdKUESifh
(14)rdkif a0;uGmaom xD;acsmif;e,fajr&dS ivJ
&GmwGif tzOD;zdk;cdkif?trda':at;csHKwdkYrS 1307-
ckESpf? wydkYwGJvef;(6)&uf Mumoyaw;aeYwGifarG;zGm;oefYpifygonf/ rif;uscsif; (ac:)oif
wdkif;csif;rsdK;EG,fpkrS qif;oufvmygonf/
1313-ckESpfwGif &SifomraP0wfNyD;? 13
17-ckESpfwGif &[ef;abmifodkYa&mufcJhygonf/
q&mawmf\ OyZsm,fq&mrSm ivJausmif;
q&mawmf OD;0go0jzpfonf/
pvif;NrdKU?rdwDvmNrdKU t*ynm&HoDausmif;
wdkuf? rEav;NrdKU r[ma0,HbHkom ygVdwu
odkvf? &efukefNrdKU? Munfhjrifwdkif? urf;em;vrf;?
jynfvHk;csrf;ompmoifwdkufwdkYwGif pmayusrf;
*efrsm;udk oif,lcJhygonf/
rdwDvmNrdKU? t*ynm&HoD atmifomausmif;
wGif rlvwef;? ti,fwef;rsm;udk pm0gydkYcsae
cJhygonf/ jrefrmou&mZf 1349-ckESpf? 0gqdkv
wGif apwkw&mNrdKU?&Gmopf&yf?jruefomausmif;wGifoDwif;oHk; aexdkifcJhonfrSm ,aeYtxd
jzpfygonf/
q&mawmf\bmoma&;? omoema&;
vkyfaqmifcsufrsm;rSm-
(1) Ak'bmom ,Ofaus;rIoifwef; ydkYcsjcif;/
(2) "rpMum trsdK;orD;tzGJUrsm; zGJUpnf;oif
Mum;ay;jcif;/
(3) apwkw&mNrdKU? NrdKUe,fvHk;qdkif&m ausmuf
carmufbk&m;yGJawmfudk oHCem,u Ou|tjzpfaqmif&Gufum BuD;rSL;usif;yay;jcif;/
(4) rdk;ukwf0dyemw&m;awmf jyefYyGm;a&;t
wGuf a[majymaqmif&Guf vkyfudkifay;jcif;/
(5) NrdKUe,f0denf;"dk&fq&mawmftjzpf aqmif&Guf
vkyfudkifjcif;ponfwdkY jzpfygonf/
q&mawmf\ xl;jcm;csufrSm w&m;a[m
ajym&mwGif toHMunfvifjywfom;jcif;? toH
atmifjcif;? vl? &[ef;oHCmwdkYESifh vdkufavsm
nDaxGpGm qufqH aygif;oif;wwfjcif;? tajym
ta[maumif;jcif;? (68)ESpftwGif; aq;vdyf
aomufjcif;? uGrf;pm;jcif;rS uif;pifaom csif;
bkef;BuD;wpfyg; jzpfygonf/
wpfqufwnf;yif vufvSrf;rD&m csif;
q&mawmftcsKdU\ axkywdtusOf;rQudk csif;Ak'bmom0ifrsm;ESifh pmzwfy&dwfowfrsm;Munff
ndKedkifMu&ef wifjytyfygonf/
apwkw&mNrdKU?&Gmopfq&mawmfOD;r@v\
axkywdtusOf;
q&mawmfOD;oDvmpm&q&mawmfOD;oDvmpm&q&mawmfOD;oDvmpm&q&mawmfOD;oDvmpm&q&mawmfOD;oDvmpm&
q&mawmfonf aumZmou&mZf 1337-
ckESpfwGif rauG;wdkif;? apwkw&mNrdKUe,f?
11
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
13/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
atmufyH k&Gm crnf;awmfOD;oef;atmif?r,fawmfa':vS&SifwdkYrS zGm;jrifonf/ 1358-
ckESpfwGif OyZsm,fq&mawmfOD;auo&xHwGif
&[ef;cHcJ hygonf/ qifjzLuRef;NrdKU? r[m
0dokwm&mrwdkufESifh rEav;NrdKU? rlvqD;bef
eDwdkufwdkYwGif y&d,wdpmayynmrsm;udk oif
Mum;cJhygonf/ rauG;NrdKU ausmif;xdkifbkef;
BuD;oifwef;udkvnf; wufa&mufNyD;jzpfonf/
NrdKUe,f0denf;"dk&f wm0efrsm;udkvnf;aumif;?NrdKUe,foHC0efaqmif tzJGUtusdK;awmfaqmif
twGif;a&;rSL;tjzpfvnf;aumif; xrf;aqmif
cJhygonf/ /
q&mawmfOD;ynmaZmwq&mawmfOD;ynmaZmwq&mawmfOD;ynmaZmwq&mawmfOD;ynmaZmwq&mawmfOD;ynmaZmw
aumZmou&mZf 1346-ckwGif apwkw&m
NrdKU? v,fjyifpk&yfuGufwGif crnf;awmfOD;atmifodef;? r,fawmfa':vHk;wdk YrS zGm;jrifonf/
OyZsm,fq&m OD;em,uxHwGif &[ef;abmif
0ifonf/ qifjzLuRef;NrdKU r[m0dokwm&m
rwdkufwGif yxri,fwef;udkatmifjrifNyD;?
tvwfwef;udk rJBuD;ausmif;wdkufwGif atmif
jrifcJhygonf/ ,cktcg apwkw&mNrdKU?ajrmif;cG
ajrmufausmif;? ausmif;xdkifq&mawmftjzpf
omoemhwm0efrsm; aqmif&Gufaeygonf/(zkef; - 09-4016 77278)
q&mawmf OD;Empm&q&mawmf OD;Empm&q&mawmf OD;Empm&q&mawmf OD;Empm&q&mawmf OD;Empm&
aumZmou&mZf 1337-ckwGif apwkw
&mNrdKUe,f? oHqnftkyfpk? rusD;pk&Gm crnf;
awmfOD;atmifcif? r,fawmfa':wif&DwdkYrS arG;zGm;cJhygonf/
OyZsm,fq&mOD;0g,rxHwGif &[ef;abmif
0ifcJhygonf/ pvif;? qifjzLuRef;NrdKUrsm;wGif
y&d,wdpmayrsm; oifMum;cJhygonf/ ausmif;
xdkifbkef;BuD;oifwef;udk rauG;wGif wuf
a&mufcJhNyD;? ,ckapwkw&mNrdKU?ajrmif;cGawmif
ausmif;wGif ausmif;xdkifq&mawmftjzpf om
oemhvkyfief;wm0efrsm; aqmif&GufNyD;? 0denf;"dk&fudprsm;wGif a&G;cs,fcH&ygonf/ ausmufc
armufbk&m;yGJ usif;ya&;aumfrwDwGif 'kwd,
em,utjzpf wm0efxrf;aqmifcJhygonf/
t&SifOD;aZmwdut&SifOD;aZmwdut&SifOD;aZmwdut&SifOD;aZmwdut&SifOD;aZmwdu
apwkw&mNrdKUe,f? csDaus;&Gmae crnf;
awmfOD;atmifoef;? r,fawmfa':0dkif;wdkYrS 1336-ckESpf? uqkefvef;(3)&uf?t*FgaeYwGif arG;
zGm;oefYpifonf/ 1356-ckESpfwGif &[ef;abmif
odkY0if a&mufcJhNyD;? yxri,f? yxrvwfESifh
tBuD;wef;pmar;yGJrsm;udk &Srf;jynfe,fajrmuf
ydkif;? rdk;ukwfNrdKUwGif atmifjrifcJhygonf/ ,ckt
cg csD&Gmawmifausmif;wGif ausmif;xdkifbkef;BuD;
tjzpf omoemhwm0efrsm;udk xrf;aqmif
vsuf&dSonf/ /
r Sw fwr f ;wi fo lr Sw fwr f ;wi fo lr Sw fwr f ;wi fo lr Sw fwr f ;wi fo lr Sw fwr f ;wi fo l
OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef;OD;[efxGef; qvdkif;a[mvHk apwkw&mNrdKU/
12
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
14/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
13
csif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJY ESpfywfvnftpnf;a0;usif;yjcif;ESpfywfvnftpnf;a0;usif;yjcif;ESpfywfvnftpnf;a0;usif;yjcif;ESpfywfvnftpnf;a0;usif;yjcif;ESpfywfvnftpnf;a0;usif;yjcif;
&efukefNrdKU?csif;Ak'omoeygvutzGJUcsKyf
BuD;\? toif;zGJUpnf;jcif; ESpfywfvnftcrf;t
em;udk (30- 3- 1013) paeaeYwGif? &efukefNrdKU?
A[ef; (1)vrf;Sd jrefrmoD&dvuFm"rmkH usif;
yonf/
aSOD;pGm]earm w} oHk;BudrfGwfqdk
pwifzGif hvSpfonf? xdk Yaemuf Mo0g'p&d,?
uefom,mausmif;q&mawmf b'Eu0dErS
tzGifhMo0g'pum; rdefYMum;jcif;? Ou|OD;wif
atmifrS csif;Ak'omoeygvu tzGJUBuD;\
wpfESpfwm aqmif&GufcJhaom omoema&;qdkif
&m vkyfief;pOfrsm;ESif h a&S Yvkyfief;pOfrsm;udk
avQmufxm;wifjyjcif;? twGif;a&;rSL; pma&;q&mqvdkif;a&Tvif;rS b@ma&;pm&if; Sif;
wrf;udk zwfMum;wifjyjcif;? wufa&mufvmMu
aomy&dwfoufrsm;xHrS tBuHmPfrsm; &,l
jcif;jzifhtpnf;ta0; usif;ycJhMuygonf/
if;aemufem,uBuD; OD;azvdef;armifu
ed*Hk; csKyfMo0g'pum;udk rdefYMum;NyD;? csif;Ak'
omoeygvutzGJUcsKyfBuD;\ ESpfywfvnf t
pnf;ta0;tcrf;tem;udk kyfodrf;cJ haMumif;
owif;&Sdygonf/ /
ax&0g'"ruGef,uftpnf;a0;oax&0g'"ruGef,uftpnf;a0;oax&0g'"ruGef,uftpnf;a0;oax&0g'"ruGef,uftpnf;a0;oax&0g'"ruGef,uftpnf;a0;odkY
wufa&mufjcif;wufa&mufjcif;wufa&mufjcif;wufa&mufjcif;wufa&mufjcif;
bmoma&;paom toif;tzGJUrsm;jzifh pkaygif;
zGJUpnf;xm;aom ax&0g'"ruGef,uf tzGJUBuD;\
(6)vywf pHknDtpnf;a0;yGJBuD;udk (31- 3- 20
13)we*FaEGaeYu '*HkNrdKUe,f? pum;0gvrf;&Sd wd
yd#uedum,ausmif;awmfBuD; usif;y&m -
csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;rS 0efaqmif
q&mawmft&SifeErmvm? Ou| OD;wifatmif?
em,uq&mOD;Edkif;bl(udkEkdif;-csif;awmif)ESifh t
wGif;a&;rI; pma&;q&mqvdkif;a&Tvif;wdkY wuf
a&mufcJhMuygonf/ /
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
15/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
jrif;csnfawmifawm&rS csif;OD;yOif;BuD;
csif;jynfe,f? rif;wyfe,f? cDG&def;&Gm?
jrif;csnfawmifawm& OD;yOif;BuD;OD;0dokw (OD;
avmtGrf)?'k&Jtkyf(Nidrf;)? oD;wif;oHk;omoem
jyKvsuf&dSaeygonf/OD;yif;BuD; OD;0dokwudk cDG&def;&Gma[mif;wGif
tbOD;a*avm? trda':idkif;a*vSL; wdkYrS 1938-
ckwGifarG;zGm;NyD;? wpfOD;wnf;aomom;jzpfonf/
i,f&G,fpOf rlvwef;ynmtpydkif;udk 0rf;
ol;&Gm? bkef;BuD;OD;0dok'xHwGif rDScdkaexdkifNyD;
oif,lcJhonf/
i,f&G,fpOfuyif rdb(2)yg;vHk; tedpa&mufoGm;Muojzifh ba'G;jzpfol OD;a*vdef; (a':uD;
wD;)wdkYxHwGif rDScdkaexdkifcJh&onf/ tv,fwef;
ynmudk rif;wyfNrdKUwGif oif,lcJhonf/ (9)wef;
atmifNyD;aemuf jynfolY&JwyfzGJUodkY 0ifa&muft
rIxrf;cJhonf/ &efukef? ykym;? a&eHacsmif;?
rEav;NrdKUrsm;&Sd &Joifwef;ausmif;rsm;wGif
wufa&mufcJhonf/ 1962-ckwGif cDG&def;&Gmol
a':armif;xHkESifh tdrfaxmifjyKcJhonf/1984-ckwGif jynfolY&JwyfzGJUrS 'k&Jtkyf&m
xl;jzifh tNidrf;pm;,lcJhNyD; om;orD; (5)a,muf
xGef;um;cJhonf/ if;om;orD; (4)a,mufp
vHk;yif uefyufvuf t.x.u wGif (10)wef;
atmifjrifcJhMuonf/
ZeD;a':armif;xHkonf 2004-ck? azazmf0g&Dv (20)&ufaeYwGif uefyufvufNrdKUaetdrf
uG,fvGefoGm;onf/ xdkESpf 2004-ck 0grqdkrDyif?
uefyufvufNrdKU? awmifwef;omoemjyKausmif;
q&mawmfOD;Owr (pvif;)udk OyZm,fjyK
uefyufvufNrdKUausmif;wGif &[ef;jyKcJhonf/
uefyufvufausmif;wGif (1)0g oDwif;oHk;cJhNyD;?
(2)0gajrmufwGif Zmwd&Gmjzpfaom rif;wyfe,f?cGD&def;&Gm? jrif;csnfawmifxdyfwGif jyefvnf
oD;wif;oHk;NyD; omoemjyKaeygonf/ ,cktcg
OD;yif;BuD;onf oufawmf (74)? 0gawmf (9)0g
&aeNyDjzpfonf/
cDG&def;&Gm tBuD;tuJrsm;jzpfMuaom
OD;edef;&Sdef;? OD;abGtGrfwkdYuOD;pD;NyD; &Gmol&Gm
om;rsm;pkaygif; jrif;csnfawmifxdyfwGif awm
&ausmif;uav; aqmufvkyfvSL'gef;Muonf/qGrf;? ouFef;? aq;ponfwdkYudk vSL'gef;
axmufyHhNyD; oma&;?ema&;udprsm;wGif yifhzdwf
udk;uG,fqnf;uyfMuonf/
jrif;csnfawmifywf0ef;usif&dS yvdwfxDG
&Gm? cDG&def;&Gm? xHkudef;&Gm? xmavmif;&Gm? tG,f
14
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
16/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
a&;&Gm? roHk;El;&Gm? pyfaumuf&Gm ponf&Gmrsm;rS
oma&;? ema&;rsm;wGif tm;udk;yifhzdwfMu
aus;&Gmrsm;odkY awmifa0S;axmuf awmifqif;?
awmifwufc&D;udk ajcvsifqif;wuf omo
emjyKaeqJjzpfonf/ ,cktcg om;BuD;OD;ynm
"ZESifhtwl oD;wif;oHk; omoemjyKaeMu
onf/
jrif;csnfawmifonf yifv,fa&rsufESmjyif
tjrifhay 6315 ay jrifhNyD;? taemufbufodkYarQmfMunfhvQif rwlyDbuf&dS ]]armyDawmif}}
udk vSrf;jrifEdkifNyD;? ta&SUbufudk arQmfMunfhvQif
'DZifbm? Zefe0g&D aqmif;tcg jrL&Sif;csdefwGif
ykym;awmifrBuD;udk xif&Sm;pGm vSrf;jrif&onf/
ykym;awmifrBuD;onf yifv,fa&rsufESmjyif
tjrifhay 5000 &dSonf/ cDG&def;&Gmonf tjrifhay
5500 wGif&dSonf/ awmifbufodkY arQmfvQifac:El;pkrf (0dwdk&d,)awmifudk vSrf;jrif&onf/
ajrmufbufwGif xD;vif;e,fudk vSrf;arQmfEdkifonf/
xdkjrif;csnfawmifonf &GmESifh awm&
rnfavmufatmif a0;aomaMumifh xdkawm&
ausmif;wGif oD;wif;oHk;aom &[ef;udk ]]t&
n0goD}}[k ac:wGifEdkifonf/ OD;yif;BuD; OD;0d
okwonf xdkt&n0goD &[ef;tjzpf xif;SL;
awm? awmifZvyfawmwdkYtv,fwGif oD
wif;oHk; Armpum;em;rvnf? Armpum;rajymwwfMuaom csif;'umBuD;? 'umrBuD;rsm;
tm; csif;bmompum;jzifh Ak'jrwfpGmbk&m;\
w&m;a'oemawmfrsm;udk a[mMum;&Sif;jy
omoemjyKvsuf&dSonf/ csif;&Gmol? &Gmom;
rsm;twGuf vGefpGmrSyif tm;udk;tm;xm;&mt
jzpf omoemjyKvsuf&dSaMumif; *kPfjyKa&;om;
azmfjytyfygonf/ /
ay:vDwDpif (taemufdk;r)
0rf;enf;rSwfwrf;
rif;wyfrdU? cGD;&def&Gm?jrif;csnfawmifawm&
oDwif;oHk;aeaom oufawmf(75)ESpf 0gawmf
(9)&Sd OD;0dokwonf?
b0ewfxHysHvGefawmfrloGm;aMumif; od&yg
ojzifh? vlrsKd;bmomomoemtwGufqHk;IH;rI
wpf&yf[k cHpm;&ygaMumif; rSwfwrf;wiftyfyg
onf/
csif;Ak'omoeygvutzGJUcsif;Ak'omoeygvutzGJUcsif;Ak'omoeygvutzGJUcsif;Ak'omoeygvutzGJUcsif;Ak'omoeygvutzGJUcsKyf(&efukef)csKyf(&efukef)csKyf(&efukef)csKyf(&efukef)csKyf(&efukef)15
zdwfac:tyfygonfcsif;a&mifjcnf"rr*Zif;udk(av;vwpf
Budrf) qufvufxkwfa0oGm;rnfjzpfyg?csif;vlrsKd; wdkY\ Ak'bmomESifh ywfoufaomuAsm? aqmif;yg;? 0wKrsm;-
t,ljrifpifMu,fa&;? bmoma&;Ia'gifhpHkrSuAsm? aqmif;yg;? 0wKpmrlrsm;ESifh bmoma&;owif;rsm;udk("mwfyHkESifhwuG) a&;om;ay;ydkY csD;jrifhMuyg&ef zdwfMum;tyfygonf/ t,f'DwmtzGJU csif;a&mifjcnf"rpmapmif
trSwf-74(ajrnDxyf)?uRef;awmvrf;?prf;acsmif;? &efukef/
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
17/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
ajrjyefYae tdIcsif;rsm;aexdkif&ma'otawmfrsm;rsm;odkY pmay,Ofaus;rIESifh bm
oma&;udprsm;jzifh a&mufcJhygonf/
ausmufwHcg;NrdKUe,f ppfAkdvfBuD;?atmif
jrifukef;? 'dkufOD;NrdKUe,f vSnf;ul;?vSnf;0dkif;?oiftif;?uGif;ajrmif? v,fa0;NrdKUe,ftxuf
yifaomif?ausmuftdk;? v,fa0;NrdKUe,fatmuf
opfawm?uefom ponhf ponfjzpfygonf/
ae&m xl;jcm;onfrSm tIdcsif;rsm;
onf jynfr upOfhuvsm;jyefYusJaeapumrl
ESpf&GmwGJ wnf&dSaejcif;jzpfygonf/ odk Y
aMumifhyif om;ay;orD;,lup ema&;tqHk;tcsif;csif; az;rEdkifMuojzifh ,cktcsdefxd
t"Gef Y&SnfpGm &yfwnfvsuf&d SMuonf [k
,lqEdkifayonf/
2013 (3)vydkif;u v,fa0;NrdKUe,f? opf
awmuefome,frS uefomaus;&GmodkY tdIpm
ayoifMum;a&;twGuf a&mufcJh&ygonf/
uefomaus;&Gmonf csif;wdkif;&if;om;
oD;oefY&Gmr[kwfbJ Armwdkif;&if;om;wdkYjzifha&m>yrf;aexdkifMuojzifh csif;pum; uG,f
aysmufvkvk jzpfaeonfudkum; &ifeifhzG,f
&ifqdkifcJh&yg\/
]]oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;]oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;]oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;]oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;]oif\rsdK;om;? pmpum;vnf;
BuD;yGm;wufjrifh? usefaumif;oifh\/BuD;yGm;wufjrifh? usefaumif;oifh\/BuD;yGm;wufjrifh? usefaumif;oifh\/BuD;yGm;wufjrifh? usefaumif;oifh\/BuD;yGm;wufjrifh? usefaumif;oifh\/
zwfaumif;Hk? a[maumif;Hk? ajymaumif;
Hkr[kwf vufawGUusus usifhoHk;Mu&rnf
jzpfonf/ jyefvnfxdef;odrf;EdkifMuygap/
q&maZmf*s D\ aemufqufwGJrSm .. .
oifOD;cs? trQa0&m? apwDomESifh?oifOD;cs? trQa0&m? apwDomESifh?oifOD;cs? trQa0&m? apwDomESifh?oifOD;cs? trQa0&m? apwDomESifh?oifOD;cs? trQa0&m? apwDomESifh?opmta&mif?mPfwefaqmifvnf;opmta&mif?mPfwefaqmifvnf;opmta&mif?mPfwefaqmifvnf;opmta&mif?mPfwefaqmifvnf;opmta&mif?mPfwefaqmifvnf;
ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/ajymifvsuf0if;vsuf usefapownf;/
xdktcsufwGifum;- opfawm?uefom(csif;pk)
rS Ak'bmom0if csif;rdom;pkwdkY\ Ak'bmom
ay: xm;&dSaomo'gpdwfudk rSwfwrf;wif&
ayrnf/
uefom&GmodkY csif;pmoifzdkY oGm;rnfqdkuwnf;u a&S;bdk;bGm;wdkY wnfaqmufvSL'gef;
cJhaom csif;ausmif;BuD;csif;ausmif;BuD;csif;ausmif;BuD;csif;ausmif;BuD;csif;ausmif;BuD;&dSaMumif; aESmif;vlrsm;
jyKjyifrGrf;rHxm;MuaMumif; Mum;od&onf/
uefom&GmodkYa&mufNyD; aemufreufrSmyif
uefom&Gm\ajrmufbuf acsmif;wpfzufurf;
acsmif;cHk&GmteD;&dS csif;ausmif;BuD;odkY a&mufcJhyg
onf/ a&S;rlrysuf jyKjyifxm;aom ausmif;
awmfBuD;\ cefYnm;xnf0grI? csif;Ak'bmom0ifwdkY\ Ak'omoemtay: xm;&dSaom
o'gjy,k*f? omoedutaqmufttHkrSonf
omoemwnf;[laom Ak'enf;us tqHk;tr/
tmrdotarGESifh "rtarGwdkYudk cGJjcm;qHk;
jzwf oHk;oyfcH,lEdkifaom tarGcHxdkufolawG
csif;wdk Yae&mAk'omoem
16
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
18/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
jzpfapzdkYudk &ifxJrSm wzGzGqEjyK&if; auseyfyD
wd *Grf;qDxdcJh&ygonf/
csif;ausmif;BuD;rStjyef pmoifcef;odkYr0if
rD opfawm&GmrS ausmif;'g,umBuD; OD;jApfESifh
OD;wifarmifwdkY a&muf&dSvmNyD; em&D0ufrQ p
um;ajymcGifh&onf/ olwdkYvufxJrS "r0D&*sme,f ta[mif;av;udkvnf; qufuyfMuo
jzifh? udk,k,(v,fa0;)udk,k,(v,fa0;)udk,k,(v,fa0;)udk,k,(v,fa0;)udk,k,(v,fa0;)a&;xm;aom csif;
ausmif;BuD;taMumif;udkvnf; zwfIcGifh&cJhyg
onf/ xdkYaMumifh csif;ausmif;BuD;\ ordkif;
aMumif;udk oD;oefYrar;jref;awmhbJ?aqmif;yg;
yg tcsuftvufrsm;udkyif aumufEIwfaz:
jyty fy gonf/ . . .
csif;ausmif;BuD;[kwpfrsdK; xdyfcRefausmif;BuD;wpfzHk? acsmif;cHkausmif;[kwpfoG,f e,fol
e,fom;rsm; todrsm;aom ausmif;awmfBuD;
onf aejynfawmf? v,fa0;NrdKUe,f? uefom
a'opdyf? ayyifukef;wpfjzpfvJ uefom&Gm\
ajrmufbuf acsmif;cHk&GmxdyfwGif wnf&dSygonf/
xdkausmif;awmfBuD; jzpfay:vmyHktaMumif;rSm pdwf0ifpm;zG,f&mjzpfNyD;? omoemtwGuf
tm;wufp&mvnf;jzpfygonf/ ausmif;awmf
BuD;jzpfay:vmyHk ordkif;tusOf;udk ausmif;'g,
umBuD; OD;jApfxHrS avhvmod&dSrSwfwrf;wifcGifh
&cJhygonf/
bdk;bGm;pOfquf ajymjycsufrsm;t& {&m
0wDjrpf taemufbufurf; rif;wkef;urbuf
rS csif;wdkif;&if;om;rsm;onf a&Munf&m jrufEk&m[laompum;twdkif; {&m0wDjrpfta&SU
bufurf; atmifvH? aygufacgif;? EGm;arsmaus;
&GmrSwpfqifh dk;rudkjzwfausmf v,fa0;
NrdKUe,f? ayyifukef;[k ,cifuac:aom uef
oma'oodkY a&muf&dSvmcJhMuygonf/
csif;wdkif;&if;om; tbdk;tbGm;wdkYonf pD;
yGm;a&;ESifhvlrIa&;udk pepfwus BudK;pm;tm;xkwfaqmif&GufMuNyD; omoema&;?bmoma&;
udkvnf; rvpf[if;&atmif wm0ef,lMuonf/
xdkaMumifh aumZmou&mZf 1262-ckESpf
wGif &yf&GmyHkpH pepfwuswnfaxmifMuNyD;?
omoemESpf 2464? aumZmou&mZf 1282
ckESpfwGifausmif;awmfBuD;udk csif;wdkif;&if;ol
wdkif;&if;om;rsm; pkaygif;tm;jzifh aqmufvkyf
vSL'gef;NyD;um q&mawmfOD;ukrm&t&Sifoljrwf
udk ausmif;xdkifftjzpf udk;uG,fcJhMuygonf/
tqdkygausmif;awmfBuD;onf obm0ab;
'PfaMumifh wpfpwpfp ,dk;,Gif;ysufpD;vm
onfjzpf csif;wdkif;&if;olwdkif;&if;om; bdk;bGm;
rsm;\ ajr;jrpfrsm;u bdk;bGm;tarG xdef;odrf;17
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
19/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
aomtm;jzifhif;? avmukw&mtarGudk qufcHaomtm;jzifhif; jyefvnfjyKjyifMuavonf/
ausmif;awmfBuD;udk u&dux t"dujyK
jyKjyifMuaom csif;bdk;bGm;wdkY ajr;jrpfrsm;rSm -
1/OD;atmifvS+a':at;wif 2/OD;jApf+a':Nidrf;
3/OD;wifarmif+a':vSpdef 4/OD;oef;armif+
a':Munf 5/OD;vlysdK+a':acG;? 6/a':wifvdIif?
7/OD;wifat;+a':cspfNrdKif? 8/ODjrifhOD;+a':cifjrifh
9/OD;usifarmif+ a':pef;&D? 10/OD;atmifoef;+a':axG;BudKifwdkY jzpfMuygonf/
qdkcJhNyD; yk*dKvfrsm;onf ausmif;awmfBuD;
udk jyefvnfjyKjyifjcif;jzifh ausmif;'g,um?
'g,dumrrsm;tjzpf cH,lxm;MuNyD;? vuf&dS
q&mawmf b'EeEom&\ vrf;TefrIudk cH,l
Muum uefoma'opdwf oHCem,u(Ou|)
q&mawmfESifh (twGif;a&;rSL;) q&mawmf wdkY\a&SUawmfarSmufwGif a&pufoGef;cs oHCdu
'getjzpf vSL'gef;Muygonf/ vSL'gef;NyD;&ufrSm
omoemESpf (2551)? aumZmou&mZf 1369-
ck? oDwif;uRwfvef; (5)&ufaeY jzpfygonf/
ausmif;awmfBuD; jyefvnfjyKjyifjcif;\ t
aMumif;udk ausmif;'g,umBuD; OD;jApfu-
]]csif;wdkif;&if;om;wdkYvnf; Ak'omo]]csif;wdkif;&if;om;wdkYvnf; Ak'omo]]csif;wdkif;&if;om;wdkYvnf; Ak'omo]]csif;wdkif;&if;om;wdkYvnf; Ak'omo]]csif;wdkif;&if;om;wdkYvnf; Ak'omo
emudk av;av;pm;pm; jyKp kapmifha&SmufMuemudk av;av;pm;pm; jyKpkapmifha&SmufMuemudk av;av;pm;pm; jyKp kapmifha&SmufMuemudk av;av;pm;pm; jyKpkapmifha&SmufMuemudk av;av;pm;pm; jyKpkapmifha&SmufMu
w,fqd kwm odapcsifygw,f/ txl;ow,fqd kwm odapcsifygw,f/ txl;ow,fqd kwm odapcsifygw,f/ txl;ow,fqd kwm odapcsifygw,f/ txl;ow,fqd kwm odapcsifygw,f/ txl;o
jzif hawm huRefawmfwd kY&J U aemi fvmaemufjzif hawm huRe fawm fw dk Y& JU aemi fvmaemufjzif hawm huRefawmfwd kY&J U aemi fvmaemufjzif hawm huRe fawm fw dk Y& JU aemi fvmaemufjzi fhawmhuRefawmfwd kY& JU aemi fvmaemuf
om; om;oD;ajr;jrpfrsm;tm;vHk; om;pOfom; om;oD;ajr;jrpfrsm;tm;vHk; om;pOfom; om;oD;ajr;jrpfrsm;tm;vHk; om;pOfom; om;oD;ajr;jrpfrsm;tm;vHk; om;pOfom; om;oD;ajr;jrpfrsm;tm;vHk; om;pOf
ajr;quftxd igwd k Ytbd k ;tbGm;rsm;uajr;quftxd igwd k Ytbd k ;tbGm;rsm;uajr;quftxd igwd k Ytbd k ;tbGm;rsm;uajr;quftxd igwd k Ytbd k ;tbGm;rsm;uajr;quftxd igwd k Ytbd k ;tbGm;rsm;u
olwdkYtbdk;tbGm;awG&JUtarGudk qufvufolwdkYtbdk;tbGm;awG&JUtarGudk qufvufolwdkYtbdk;tbGm;awG&JUtarGudk qufvufolwdkYtbdk;tbGm;awG&JUtarGudk qufvufolwdkYtbdk;tbGm;awG&JUtarGudk qufvuf
xdef;odrf;Muygvm;? igwdk Yvnf; bdk;bGm;xdef;odrf;Muygvm;? igwdk Yvnf; bdk;bGm;xdef;odrf;Muygvm;? igwdk Yvnf; bdk;bGm;xdef;odrf;Muygvm;? igwdk Yvnf; bdk;bGm;xdef;odrf;Muygvm;? igwdk Yvnf; bdk;bGm;tarGudk xdef;odrf;oif hw,fvdk Y todwtarGudk xdef;odrf;oif hw,fvdk Y todwtarGudk xdef;odrf;oif hw,fvdk Y todwtarGudk xdef;odrf;oif hw,fvdk Y todwtarGudk xdef;odrf;oif hw,fvdk Y todw
&m;av;awG &apcsifvdk Yyg}}&m;av;awG &apcsifvdk Yyg}}&m;av;awG &apcsifvdk Yyg}}&m;av;awG &apcsifvdk Yyg}}&m;av;awG &apcsifvdk Yyg}} [k ajymMum;
cJhonf/
txufazmfjyyg taMumif;t&mtm;vHk;udk
NcHKiHkMunfhI&aomf csif;wdkif;&if;om;wdkY\ ajr;
jrpfrsm;u rdrdwdkYbdk;bGm;rsm; aqmufvkyfvSL
'gef;cJhaom ausmif;awmfBuD;udk jyefvnfjyKjyifMuygonf[laom taMumif;t&mrQom jzpf
ygonf/ xdktaMumif;t&mudk aoaocsmcsm
pOf;pm;awG;Munfhaomtcg yk*dKvfwdkif; rdrdwdkY
\ bdk;bGm;tarGrsm;udk avmuDtarGa&m?
avmukw&mtarGyg qufcHoifhygw,f[laom
tawG;pav;rsm; &&dSygonf/ yk*dKvfwdkif; (pm
Iolwdkif;)onfvnf; bdk;bGm; tarGrsm;udk p
epfwus qufcHEdkifMuygap/
csif;wdkif;&if;om;rsm;\ ajr;jrpfrsm;tm;
vnf; aqmif;yg;jzifh bdk;bGm;tarGxdef;
odrf;Mu&m twk,lp&mtjzpf omoemawmf
twGuf vdktyfaomuGufvyfwpfckudk jznfhpmrsufESm(26)odkY
opfawm&GmrS OD;jApfESifhOD;wifarmifopfawm&GmrS OD;jApfESifhOD;wifarmifopfawm&GmrS OD;jApfESifhOD;wifarmifopfawm&GmrS OD;jApfESifhOD;wifarmifopfawm&GmrS OD;jApfESifhOD;wifarmif
18
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
20/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
19
csif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJYcsif;Ak'omoeygvutzGJY (tzGJUcGJ)zGJUpnf;jcif;(tzGJUcGJ)zGJUpnf;jcif;(tzGJUcGJ)zGJUpnf;jcif;(tzGJUcGJ)zGJUpnf;jcif;(tzGJUcGJ)zGJUpnf;jcif;
rauG;wdkif;a'oBuD;?izJNrdKUe,f 1375ckESpf?
uqkefvef;(6)&uf(15-5-2013)aeYwGif csif;Ak'omoeygvu(NrdKUe,ftzGJYcGJ)udkzGJYpnf;MuaMumif;
owif;&&dSonf/
tqdkygtcrf;tem;udk izJNrdKU?ukef;jrifh&wemausmif;wdkuf usif;y&m ..izJNrdKU?a&mifjcnfOD;
q&mawmfb'EEmpm&(NrdKUe,foHCem,uOu|)?*kP0efausmif;q&mawmfb'Eaum0d'
(b-uynma&;Ou|)?ukef;jrifh&wemausmif; q&mawmfb'Eaomrmpm&(b-u ynmtwGif;a&;rSL;)wdk YuBuD;rI;? Mo0g'gp&d,q&mawmf
(9)yg;? em,u(12)OD;? tvkyftrIaqmif(8)OD;?pnf;kH;a&; wm0efcH(11)OD;? pm&if;ppf(4)OD;wdkYjzifh
OD;aqmifzGJYpnf;cJhMuygonf/izJNrdKUe,f? csif;Ak'omoeygvu(tzGJYcGJ)\
tzGJY0ifOD;a&aygif;(231)OD;jzpfNyD;? rdrdwdkY(csif;Ak'bmom)omoemawmfBuD; rwdrfaum ryaysmufa&;ESifh xGef;um;jyefYyGm;a&;twGuf wufnD
vufnD qufvufaqmif&GufoGm;Ekdif&ef jzpfaMumif; owif;aumif;yg;tyfygonf/ /
csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;
rauG;wdkif;a'oBuD;?izJNrdKUe,f? ausmif;ukef;^rif;vGifaus;&Gmtkyfpk 1375ckESpf? e,kef
vef; (1)&uf(9-6-2013)aeYwGif csif;Ak'omoeygvu(tzGJYcGJ)udkzGJYpnf;cJhMuonf/
tqdkygtcrf;tem;udk izJNrdKUe,f? ausmif;ukef;bkef;awmfBuD;ausmif;usif;y&m izJNrdKU?
a&mifjcnfOD;q&mawmf? *kP0efausmif;q&mawmf? ukef;jrifh&wemausmif;q&mawmfwdkYu BuD;rI;?
b'EpEukrm& (omoewuoDv"rmp&d,-bDat) e,faZmq&mawmfb'Ea0ykv uHopfausmif;q&mawmf b'EaombdwwdkY\Mo0g'udkcH,lvsuf? em,u(6)OD;? tvkyftrIaqmif(6)OD;?
pnf;kH;a&; wm0efcH(4)OD;? pm&if;ppf(4)OD;wdkYjzifh OD;aqmifzGJYpnf;cJhMuonf/
izJNrdKUe,f?ausmif;ukef;^rif;vGif csif;Ak'omoeygvu(tzGJYcGJ)\ tzGJY0ifOD;a&aygif;(85)OD;
jzpfNyD;? rdrdwdk Y(csif;Ak'bmom) omoemawmfBuD; xGef;um;jyef YyGm;a&;twGuf qufvuf
aqmif&GufoGm;Ekdif&ef zGJYpnf;cJhjcif;jzpfaMumif; owif;&&Sdygonf/ /
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
21/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
2000-au s mu fu G i f ;2000-au s mu fu G i f ;2000-au s mu fu G i f ;2000-au s mu fu G i f ;2000-au s mu fu G i f ;
y&[dwc&pfESpf2011 (10)vydkif;u jynfNrdKUe,f?
0ufxD;uefwdkufe,f? ausmufuGif;&GmodkY tdI
pmayoifMum;a&;udpESifh (15)&ufMum a&muf
&dScJhonf/xdkpOfuyif ausmufuGif;q&mawmf OD;
oDvmpm&\ cH,lcsufESifh &nf&G,fcsufwdkYudk
xJxJ0if0if odjrifcJhygonf/ q,fESpfausmfum
vtwGif; ausmufuGif;&Gm\ bmoma&;tajc
taeESifh tjcm;ynma&;? vlrIa&; ajymif;vJ
wdk;wufrIrsm;rSm txift&Sm;yifjzpfonf/
aus;&Gmvli,farmifr,frsm;\ tao;pm;aiGpkaiGacs;vkyfief;? aus;&GmpmMunfhwdkuf?
wpfywfwpfcg usef;rma&;apmifha&SmufrI? aus;
GmaoG;vSL&Siftoif;? rlvGefausmif;ay:ayguf
a&;? ynmoifp&dwfaxmufyHhjcif;? ,Ofaus;
vdrmoifwef;ESifh arwm&Sifq&mawmfpaom
q&mawmfBuD;rsm;\ "robifyGJqifEGJjcif;
ponhf ponfvkyfief;&yfrsm; /
xdkxufxl;jcm;pGm uREkfyfwdkY\ESvHk;om;udkdkufcwfapaom q&mawmf\ rsdK;cspfpdwf"mwf
jzpfonf/ tppt&m&m aemufususefcJhaom
csif;wdkif;&if;om;rsm;tay: xm;&dSonfhapwem?
Armq&mawmfwpfyg;\ omoemjyKpdwf"mwf
tajccHrSonf .. arwm ukPm rk'dwm
jA[pdk&fw&m;rsm;/ ausmufuGif;&GmrSwqifh
csif;wdkif;&if;om;rsm;tm;vHk;twGuf q&mawmf
\ajcvSrf;rsm;u oGufvufvSonf/
q&mawmf\tm;xkwfrI? a':arat;OD;a':arat;OD;a':arat;OD;a':arat;OD;a':arat;OD;
OD;aqmifaom2000-y&[dwtzGJ U2000-y&[dwtzGJ U2000-y&[dwtzGJ U2000-y&[dwtzGJ U2000-y&[dwtzGJ U\ yHhydk;r I
wdkYjzifh wpfausmhjyefausmufuGif;omoemonf
q,fausmfoufumvrQjzifh ajymifajymifvufvuf ta&mifxGufvmNyD;onfhaemuf ../
2012-ckESpf arv (28)&ufaeYrSpwifum
jynfNrdKU? *ErmpufrI&yfuGufodkY ajymif;a&TU
vmcJhNyD;?2000-ausmufuGi f;y&[dwausmi f;2000-ausmufuGif;y&[dwausmif;2000-ausmufuGi f;y&[dwausmi f;2000-ausmufuGif;y&[dwausmif;2000-ausmufuGif;y&[dwausmif;
udk xlaxmifvdkufjyefonf/
q&mawmfonf ausmufuGif;rSm aepOf
uwnf;u ausmufuGif;wpf&Gmwnf;\ ta&;udprsm;omru aygufacgif;NrdKUe,f? ajrmuf
jcrf; tdIcsif;wdkif;&if;om;trsm;pk&Gmrsm;\
ynmoifMum;a&;? aomufoHk;a& &&dSa&;ESifh
bmoma&;vkyfief;rsm;udkyg pGrf;EdkiforQ ulnD
aqmif&GufvmcJhjcif; jzpfygonf/
20
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
22/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
,ckjynfNrdKU 2000-ausmufuGif;y&[dwausmif;udk xlaxmifvdkufaomtcg ausmuf
uGif;&GmrQru aygufacgif;NrdKUe,f? a&Tyef;awm
wdkufe,frsm;rS csif;wdkif;&if;om;av;rsm; t
rsm;tjym; vma&muftyfESHxm;Muonf/
tdIcsif;rsm;twGuf q&mawmfharwm
vufjzifh ynmwHcg;rsm; wGef;zGifhay;cJhjcif;yif/
tdIcsif;rsm; ynmtvif;a&mifudk ydkrdkjrifEdkifcGifh
&&dSvmcJhNyD jzpfayonf/,cifuyif ,cktaMumif;rsm;twGuf
q&mawmfESifh awmfawmfrsm;rsm; ajymjzpfcJh?
aqG;aEG;jzpfcJh zl;onf/ ausmif;om;vufcH&m
Zmwd&Gm (oJukef;NrdKUe,f)bufrS ausmif;om;
rsm;ESifh tdIcsif;rsm;udkvufcHrnf[k ajymzl;
avonf/ ,ckpma&;ola&muf oGm;aomtcg
q&mawmfu ausmif;om;rsm;udk tdIvdkMo0g'ay;&efajymojzifh ]]t&Sifbk&m; Zmwd&Gmbufu
rygbl;vm;}}[kavQmuf&m ]]'DESpfausmif;om;
ESpfq,favmufvmtyfMuw,f? vlrsm;aewm
vnf;wpfaMumif;? tkyfcsKyfa&;rSm tcuftcJ&dS
Edkifwmu wpfaMumif;aMumifh tjywfyJ (tm;
ememeJY) jiif;vdkuf&w,f}} [krdefYygonf/
q&mawmf\ y&[dwpdwf"mwfum; w
u,fh y&[dwppfppf jzpfaeygayghvm;[k pm
a&;ol cHpm;vdkuf&ygonf/
ausmif;wdkuf\tajctaerSm rESpfupwif
a&muf&dScsdef oGyfrdk;x&Hum ausmif;aqmif
wpfvHk;omjzpfNyD;? ausmif;om;rsm;aexdkif&ef
opf0g;x&Hum ausmif;aqmifopfudk tm;csif;
xyfaqmuf&onf/
ausmif;olrsm;aexdkif&ef ausmif;udkvnf;
ajrpdkuf ywfum; (wpfxyfausmif;i,f)wpfvHk;
wnfaqmufNyD;aewmawGU&onf/
,ckESpf(2013)wGif qGrf;csuf&efESifh xrif;
pm;&eftwGufwpfaqmifESifh pufa&wGif;wpfwGif;udkvnf; xyfrHwl;xm;ygonf/
aqmufvkyfqJ ay 50x30 ausmif;aqmif
opfBuD;udkvnf; trdk;NyD;tajctaejzifh awGU
cJh&onf/
xdkodkYtaqmuftODESifh ausmif;om;rsm;
twGuf oifaxmufulypnf;rsm;twGufvnf;
a':arat;OD; OD;aqmifaom 2000-y&a':arat;OD; OD;aqmifaom 2000-y&a':arat;OD; OD;aqmifaom 2000-y&a':arat;OD; OD;aqmifaom 2000-y&a':arat;OD; OD;aqmifaom 2000-y&
[dwtzGJUuyifaxmufyHh vSL'gef;aeaMumif;[dwtzGJUuyifaxmufyHh vSL'gef;aeaMumif;[dwtzGJUuyifaxmufyHh vSL'gef;aeaMumif;[dwtzGJUuyifaxmufyHh vSL'gef;aeaMumif;[dwtzGJUuyifaxmufyHh vSL'gef;aeaMumif;
0rf;ajrmuf0rf;om Mum;od&onf/
2012-13 ynmoifESpfwGif ausmif;om;OD;
a& (31)OD;jzpfNyD;? ausmif;wGif;q&mroHk;a,muf?
jyify q&mrwpfa,mufjzifh atmifjrifrI&atmif
pGrf;aqmifcJhonf/ aEG&moDausmif;ydwf&ufrsm;
ausmufuGif;q&mawmf OD;oDvmpm&ausmufuGif;q&mawmf OD;oDvmpm&ausmufuGif;q&mawmf OD;oDvmpm&ausmufuGif;q&mawmf OD;oDvmpm&ausmufuGif;q&mawmf OD;oDvmpm&
21
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
23/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
umvtwGi f ; twd ki f ;twmwpfc ktxdatmifjrifrI &,lEdkifcJhaom 2000-ausmuf2000-ausmuf2000-ausmuf2000-ausmuf2000-ausmuf
uGi f;y&[dw. . . / q&mawmf OD;oDvmpm&uGi f;y&[dw. . . / q&mawmf OD;oDvmpm&uGi f;y&[dw. . . / q&mawmf OD;oDvmpm&uGi f;y&[dw. . . / q&mawmf OD;oDvmpm&uGi f;y&[dw. . . / q&mawmf OD;oDvmpm&
\ y&[ dw . . . /\ y&[ dw . . . /\ y&[ dw . . . /\ y&[ dw . . . /\ y&[ dw . . . /
q&mawmf\ y&[dwpdwf"mwfum; rQ
avmufjzifh &yfwefYaeOD;rnfr[kwfyg/ wif;
wdrfvdrfhOD;rnfrxifyg/ q&mawmf\ &nf
&G,farQmfrSef;csufwdkYum; avSum;xpfaygif;
r sm;p GmqDod k Y . . .uJhodkYaomajcvSrf;wdkif;onf y&[dw
ajcvSrf;rsm;om jzpfaeOD;rnf[k xm0pOf
,HkMunfvsuf - -
2000ausmufuGif;y&[dw2000ausmufuGif;y&[dw2000ausmufuGif;y&[dw2000ausmufuGif;y&[dw2000ausmufuGif;y&[dw atmifjrif
rIaygif;rsm;pGmjzifh avQmufvSrf;Ekdifygap / /
(tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;wifjyay;(tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;wifjyay;(tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;wifjyay;(tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;wifjyay;(tcsuftvufrsm;ud k pkaqmif;wifjyay;aom q7mrrdkifoDwmOD;ESifh "mwfyHkrSwfwrf;aom q7mrrdkifoDwmOD;ESifh "mwfyHkrSwfwrf;aom q7mrrdkifoDwmOD;ESifh "mwfyHkrSwfwrf;aom q7mrrdkifoDwmOD;ESifh "mwfyHkrSwfwrf;aom q7mrrdkifoDwmOD;ESifh "mwfyHkrSwfwrf;
k duful;ay;aom OD;bdkeD(aiGwGif;wl;)wdk Ytm;k duful;ay;aom OD;bdkeD(aiGwGif;wl;)wdk Ytm;k duful;ay;aom OD;bdkeD(aiGwGif;wl;)wdk Ytm;k duful;ay;aom OD;bdkeD(aiGwGif;wl;)wdk Ytm;k duful;ay;aom OD;bdkeD(aiGwGif;wl;)wdk Ytm;
aus;Zl;wifygonf/)aus;Zl;wifygonf/)aus;Zl;wifygonf/)aus;Zl;wifygonf/)aus;Zl;wifygonf/)
armifaEGxGef;(aygufacgif;)
wGif uav;rsm;twGuf pufcsKyfoifwef;udk
vnf; zGifhvSpfoifMum;ay;cJhonf/
,ckESpf-2013^2014 ynmoifESpftwGuf
ausmif;wGif;q&mroHk;a,muf? jyifyq&m
oHk;a,mufwdkYjzifh tiftm;jznfhum ,cifESpfu
xuf qwdk;wufvmaom ausmif;om;OD;a&(63)a,mufwdkYudkvufcH xdrf;ausmif; oif
Mum;ay;vsuf&Sdonf/
ausmif;wdkuf\ wpfaeYwmvkyfief;pOfrsm;
tao;pdyfudk rwifjyEdkifawmhyg/ wpfESpfausmf
22
EdI;aqmfwdkufwGef;tyfygonf
csif;wdkif;&if;om;wdkY\ Ak'bmomomoem wnfwefYjyefYyGm;a&; vkyfief;rsm;udk csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;csif;Ak'omoeygvutzGJUBuD;ESifh vufwGJaqmif&GufoGm;Edkif&ef? csif;wdkif;&if;om;rsm;
aexdkifMuaom (jynfe,f?jynfr) NrdKU? &Gm? &yfuGufrsm;rS csif;Ak'bmom0ifrsm;taeESifhcsif;Ak'omoeygvutzGJUcGJrsm;udk zGJUpnf;EdkifMu&efESifh?
csif;Ak'omoeygvutzGJUcsKyf(&efukef)ESifh qufoG,faqmif&GufMuyg&ef EdI;aqmfwdkufwGef;tyfygonf/
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
24/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
Buddhism, it has been truly said, is
not the Religion for fools.
(Buddhsit Review for October, November
and December 1914)
]]Ak'jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlaom
w&m;awmfjrwfonf ynmrJholwdkY\ t&mr
[kwfacs}}
bk&m;&Sifvufxufawmfu ]um&PygvD}
rnfaom ykPm;wpfa,mufonf a0om
vDjynf vdp0Drif;wdkY\tvkyfudkvkyfae\/
,if;odkYvkyfudkifaeqJ ta0;rSvmaom ]yd*,meD}rnfaom ykPm;udkjrif&aomf -
]]t&Sif . .b,fuvmovJ}}
yd*,meDu &[ef;a*gwrxHrS jyefvmaMumif;
ajz\/ xdktcg um&PygvDu -
]]&[ef;a*gwr\ynmtpGrf;udk t&Sifb,f
vdkxifovJ}}
yd*,meDu]]uREkfyfu b,fvdkvlrdkYvJ? b,f
avmufawmfwJhvlrdkY &[ef;a*gwr\ ynmtpGrf;udkodEdkif&rSmvJ? &[ef;a*gwr&JU ynmt
pGrf;udkodolrSm &[ef;a*gwrvdk yk*dKvfrsdK;om
jzpf&ayraygh}}[k ajz\/
xdktcg um&PygvDu ]]t&Sifum;
&[ef;a*gwrtm; aumif;jrwfrGef&nfvSaom
csD;rGrf;jcif;jzifh csD;rGrf;cJh\/ b,fvdktusdK;xl;jrif
&[ef;a*gwr MunfndK&ygovJ}}
]]tarmif taumif;qHk;aom t&omrsm;
jzifh 0tDaeaoma,musfm;onf tjcm;nHhzsif;aom t&omrsm;udk rvdkvm;rESpfoufawmhNyD?
xdkYtwl &[ef;a*gwr b,fyHka[monfjzpf
ap? w&m;udkem&aomf w&m;rSwpfyg; tjcm;
orP? jA[PwdkY\t,l0g'udk rvdkvm; r
ESpfoufawmhyg}}[k yD*,meduajz\/
pma&;olwdkY&yfuGufwGif bmomjcm;wdkif;&if;om; awmifay:om;rsm; trsm;tjym;&dSonf/
if;wdkY\ "rausmif;rsm;vnf;&dSonf/ olwdkY
onf olwdkY\ bmomtaMumif;udk tvGef
a[majymvdkMuonf/ ajymcGifhr&vQif pm&Guf
wdkrsm;jzefYa0 if;wdkYbmom0if jzpfapa&;?
trsdK;rsdK;aomenf;jzifh pnf;Hk;Muonf/ if;wdkY\
bmoma&; "ra[majymyGJrsm;udkvnf; vm
a&mufwufa&muf&ef zdwfac:wwfonf/wpfaeYpma&;ol vrf;avQmuf&mrSjyeft
vm wpfa,mufaom &if;EDS;aombmomjcm;
u-
]]q&mBuD;u odyfmPfaumif;w,f? uRef
awmfwdkYbmomxJ0ifNyD; w&m;a[mq&mvkyf
Pfaumif;olaiGaX;-pufrItxnf)
23
vp
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
25/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
ygvm;}}[k ajymvmonf/]]at;-uRefawmf cifAsm;wdkYbmomxJ w&m;
a[mq&mvmvkyfvQif cifAsm;wdkY uRefawmfwdkY
bmom0ifawG jzpfukefr,f}}[k ajymvdkufcsif
onf/ odkYaomf pma&;ol qdwfqdwfaevdkuf
onf/
tdrfa&mufawmh 'DtaMumif; tdrfom;awG
udk ajymjzpfonf/ orD;BuD;u -
]]tJ'Dvl&JUrdef;ruvnf; olUudkbk&m;ausmif;vdkufcJhygvm;q&mr}}[k ajymaMumif; jyefajz
onf/ orD;BuD;uvnf; olNyHK;aevdkufaMumif;
odkYaomf orD;BuD;u]]teHYt&omeJY jynfhpHk
wJhtpm;tpmudk pm;ae&wJholu b,fvdkvkyf
nHhzsif;wJhtpm;tpmudkpm;EdkifrvJ}}[k pma&;
oludkwHkYjyefonf/
]]mPfESifh ,SOfaombmom}}]]mPfESifh ,SOfaombmom}}]]mPfESifh ,SOfaombmom}}]]mPfESifh ,SOfaombmom}}]]mPfESifh ,SOfaombmom}}
Ak'bmomw&m;onf mPfESifh,SOf
aom bmomw&m;jzpf\/ olajym igajymjzifh
rsufpdrdSwf ,HkMunf&aom (Blind Faith) bm
omr[kwf[k ynm&Siftrsm;u wpfnDwpf
Gwfwnf;qdkonf/ vmvSnfh? IvSnfh? prf;
oyfppfaq;vSnfh[k zdwfac:qef;ppf a0zef
cHEdkifaom bmomjzpf\/bk&m;&Sif\ w&m;awmfrsm;onf Ak'bm
omrSwpfyg;aom t,l0g'&dSol ]bmomjcm;}wdkY
&dSaom taMumif;tusdK;ESifh r,SOfaom w
&m;rsdK;r[kwf? pdwful;mPfjzifh BuHqwDxGif
[efaqmifw&m;rsdK;vnf;r[kwf? ukd,fwdkif
usifhBuH odjrifNyD;rS a[mMum;Tefjyxm;aom
vufawGUw&m;rsm; jzpf\/
w&m;awmfu ]rvkyfeJY tjypf&dSonf}[k
wm;jrpfxm;onfudk vkyfrdvQif wu,ft
jypf& ]vkyfyg tusdK;BuD;onf}[k wdkufwGef;
xm;onfudk vkyfMunfhvQif wu,ftusdK;
&dSonfudk awGU&rnf/ rnfonfhwefcdk;&SifurQ
tjypf&dSonfudk tjypfrjzpfatmif tjypfr&dS
onfudk tjypf&dSatmif rjyKvkyfEdkifay/
]t0wfykqdk;}]t0wfykqdk;}]t0wfykqdk;}]t0wfykqdk;}]t0wfykqdk;}
todenf;wJhvlwpfOD;[m uav;upm;
p&m arsmufkyfwpfkyfudk c0gonfqD,loGm;NyD;
aq;qdk;ay;&ef cdkif;w,f/ 'Dawmh c0gonfu
]arsmufkyfqdkwm tdkuftESuf tavQmftzGyf
rcHEdkifbl;}vdkY jyefajymvdkufw,f/ 'Dtcg t0wfykqdk;udk ,loGm;w,f/ c0gonfu ]t0wf
ykqdk;uawmh tavQmftzGyf tdkuftESufcH
Edkifw,f aq;qdk;vdkY&w,f}vdkY jyefajymw,f/
]'DOyrmvdkyJ jrwfpGmbk&m;&Sif&JU w&m;
awmfawG[m tdkuftESuf tavQmftzGyfcH
Edkifw,f/ t0wfykqdk;vdkyJ tprf;oyfcHEdkifw,f/
tppftaq; ta0zefcHEdkifw,f/ ]wdwd}wdkY
&JUw&m;awGuawmh tdkuftESuf tavQmftzGyfrcHEdkifwJh arsmufkyfvdkbJ tppftaq; t
a0tzef rcHEdkifbl;}vdkY Oygvdol
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
26/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
bk&m;&Sif\ w&m;awmfudk em&aomtcgwdwdwdkY\0g' bmrQtESpf&Smr& tv[
jzpfonfudk ydkif;ydkif;jcm;jcm; odcJhonf/
]]touf0dmOf}}]]touf0dmOf}}]]touf0dmOf}}]]touf0dmOf}}]]touf0dmOf}}
vlwGifom touf0dmOf&dSonf/ wd&dpmef
rsm; touf0dmOfr&dS? olwdkYudkowfvsif t
jypfr&dS? ygPmwdygwuHrxdkuf if;wdk Yudk
xm0&bk&m;ocifu vlwdkYpm;oHk;&ef zefqif;ay;xm;onf/ ordkif;rwdkifrD a&S;OD;vlwdkY wd
&dpmefrsm;tay: tEdkifusifhvdk tumtuG,f
,laom pum;jzpf\/
jcifawG? jcawG? Murf;ydk;awG? ydk;[yfawG?
avmufawGudk bmjzpfvdkYbk&m;ocifu zef
qif;xm;&ovJ/ pm;vnf;rpm;& vludk'ku
ay;wmyJ&dSonf/wd&dpmefawGudk vlom;awGpm;zdkYzefqif;
xm;onfajymvQif vlom;pm;awmwGif; om;&J
wd&dpmefawGuvnf; vlYpum;ajymwwfvQif
vlawGudk olwdkYpm;zdkY bk&m;ocifu zefqif;ay;
xm;onf[k aocsmaygufajymrnf trSefyif/
wd&dpmefwdkYwGif touf0dmOfr&dSqdkvQif
tod0dmOf&dSonfqdkaom vlwdkYuJhodkY cspfjcif;?
rkef;jcif;? &efvdkjcif;? oGm;vmvIyf&Sm;jcif;? pm;jcif;?tdyfjcif;? aMumufjcif;? vdifqufqHrIjyKjcif;?
om;arG;jcif;? a0'emcHpm;jcif;ponfwdkY vlESifh
rjcm;&dSaeonf/
vlow0g\ udk,fwGif;tNrJwnfaom
0dnOfaumif (Soul or Spirit) &dS\/ if;0dnOf
aumifu jrifjcif;? Mum;jcif;? eHjcif;? pm;jcif;udkjyK\/ (Ak'a'oempum;jzihf ajymvQif ]tw}
t,l&dS\/)
odkYqdkvQif rsufpdudkydwfxm;u jrif&m\/
em;udkydwfxm;u Mum;&m\/ ESmacgif;udk
ydwfxm;uvnf; teHYudkodEdkif&m\/ wpfenf;
- toHudk rsufpdjzifh Mum;Edkif&m\/ tqif;udk
em;jzifh jrifEdkif&m\/ wpfenf; - udk,fum,?
ajc? vuf? t*Fgwpfckckjzifhvnf; Mum;Edkif? jrifEdkif? teHYcHEdkif&m\/ odkYaomf xdkodkYum; rjzpf/
]]Z&m? r&P}}]]Z&m? r&P}}]]Z&m? r&P}}]]Z&m? r&P}}]]Z&m? r&P}}
vlonf zefqif;&Sifxm0&bk&m;ocif\
wm;jrpfxm;onfhtoD;udk pm;cJhMu bk&m;
pum; em;raxmifojzifh bk&m;\jypf'Pfcwfj
cif;cH&onf/ xdkrS vlom;onf qif;&J'ku trsdK;rsdK;cHpm;& tdkjcif;? emjcif;? aojcif;wdkYESifh
qHkawGU&Mujcif;jzpfonf[k olwdkYqdkonf/
bk&m;ocif\ zefqif;&SifZmwfvrf;wGif
wd&dpmefwdkY if;wm;jrpfxm;onfh toD;udk
pm;Muonf/ bk&m;pum;em;raxmifqdkaom
Zmwfvrf;rygcJh/ odkYaomf if;wd&dpmefwdkYonf
vnf; tdkjcif;? emjcif;? aojcif;ESifh y&da,
oe0rf;pmudk yifyef;BuD;pGm &SmazGpm;aomufae&jcif;ponfudk vlwdkYESifhrjcm; cHpm;ae&
onf/
(if;pum;udk bmomjcm;wpfOD;ESifh
aqG;aEG;zl;onf/ rnfonfhpum;rS jyefr&cJh -
pma&;ol)25
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
27/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
]]u,fwifjcif;}}]]u,fwifjcif;}}]]u,fwifjcif;}}]]u,fwifjcif;}}]]u,fwifjcif;}}q&mawmfwpfyg;\ w&m;pum;udk em
Mum;vdkuf&onf/ ]]ESmacgif;xd &THUEGHepfaewJh
ol[m tjcm;a&epfaeolwpfOD;udk ru,fwif
Edkif? rdrdudk,fwdkif EGHuvGwfatmif kef;xGufNyD;
rSom u,fwifEdkifonf/}}
u,fwif&Sifu,fwifrnfqdkaom pum;
&yfonf tm*r,kwd? obm0,kwdwdkYESifhwif
qifjcifvQif tvGeftajctjrpfr&dSaom pum;jzpf\/ vlYb0vlYavmu &mxl;? *kPfodrf
BuD;jrifhrI&&dSolrsm;? olaX;ol
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
28/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
(1)
wpfaeYreuf q&mqvdkif;a&Tvif;u
w,fvDzkef;eJY olwdkY oHk;v?av;vwpfBudrf
xkwfa0aewJh]]csif;a&mifjcnf}}r*Zif;rSm bm
oma&; aqmif;yg;av;awG a&;ay;ygqdkNyD;arwm&yfcHygw,f/ olUawmif;qdkcsufudk 0rf;
yef;womvufcHvdkufNyD; uwdawGay;vdkufrd
w,f/ uwdawGay;NyD;awmhrS tvkyfawGrsm;NyD;
tcsdefravmufiSwJh puFmylvlae rIb0awG
aMumifh a&;jzpfwJhqD a&mufrSa&mufyghrvm;vdkY
oHo,0ifrdao;w,f/ bmajymajym q&mq
vdkif;a&Tvif;qDudk pmrlwpfyk'fawmh ay;vdkufEdkifNyD/
(2)
bmomw&m;eJYywfoufNyD; aqmif;yg;
awGa&;&avmufatmif rif;u bmoma&;
taMumif; b,favmufodvdkYvJ? bmpmar;yGJ
awGatmifxm;vdkYvJ? bmvufrSwfawG &xm;
vdkYvJ pojzifhar;p&mawG&dSvmygvdrhfr,f/
trSeftwdkif; &Sif;&Sif;0efcHxm;vdkufygr,f/uRefawmf[m bmomw&m;eJY ywfoufvdkY bm
pmar;yGJawGrS ratmifcJhzl;ygbl;? bmvuf
rSwfawGrSvnf; r&cJhzl;ygbl;/ touf av;
q,fhig;ESpfausmf t&G,fa&mufrS &efukefNrdKU?
usdKuf0dkif;bk&m;vrf;ray:rSm&dSwJh o'r&HoD
&dyfomrSm o'r&HoD&dyfom q&mawmfBuD;
t&Sifuk@vmbd0Ho&JU teD;uyfBuD;Muyfvrf;
TefrIeJY yGJawGUw&m;tm;xkwfzl;&mupvdkY
Ak'bmomudk ESpfESpfumum dkaoqnf;uyfudk;uG,folwpfa,muf jzpfvmcJhwmyg/
tJ'DuaerS Ak'pmayawGudk tcsdef&orQ
&SmazGzwfI emMum;zl;wmyJ&dSygw,f/ zwfI
emMum;w,fqdkvdkY awGUorQ w&m;pmtkyfawG
zwf? awGUorQwm;acGawGem? vmorQq&m
awmfawG&JU w&m;yGJawGoGm; qdkwmrsdK;vnf;
r[kwfjyefbl;? udk,fav;pm;MunfndKwJh q&mawmfBuD;awG&JU pmtkyf? w&m;acG? w&m;yGJawGyJ
zwfemoGm;vkyfygw,f/
bmomw&m;MunfndKw,fqdkNyD; tJ'gawG
eJY tcsdefukefr,fhtpm; Ak'tvdkusvnf;jzpf?
udk,fhtwGufvnf; jynfhpHk&r,fh oDv? orm"d?
ynmudk xlaxmifEdkifatmifyJ BudK;pm;csifw,f/
(3)
puFmylrSm&dSaewkef; vli,fawG bmomw&m;eJYuif;a0;NyD; bmoma&;tawG;tac:eJY
ywfoufvdkY wdrf;apmif; a00g;oGm;rSmpdk;vdkY?
udk,fwdkifaiGukefaMu;uscH? vltyifyef;cHNyD;
a&Tjrefrmr*Zif;udk q,fESpfwdwdxkwfa0cJhzl;
ygw,f/ tJ'Dr*Zif;rSm BuHKBudKuf&if BuHKBudKuf
uRe fawm f jri fwuRe fawm f jri fwuRe fawm f jri fwuRe fawm f jri fwuRe fawm f jri fwJh Ak'bmom0ifawG(1)
27
a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
29/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
vmovdk bmoma&;aqmif;yg;awG a&;jzpfcJhygw,f/
uRefawmfhaqmif;yg;awGrSm b,fusrf;udk;?
b,ft|uxmudk;rSrygbl;/ uRefawmfem;
vnfxm;wJh? oabmaygufxm;wJh wu,fhbm
oma&; tajccHoabmw&m;av;awGudk
tajccHNyD; vli,fawGvufcHEdkifvmatmif
acwftjrifacwftawG;eJ Y &Sif;jywmawG?
axmufjywmawGrsm;ygw,f/ wpfckawmh&dSw,f? uRefawmfu uRefawmfhaqmif;yg;awG
udkyHkrEdSyfcif puFmylrSm&dSwJh vufvSrf;rD&m
q&mawmfawGudk ajymjyavQmufxm;wwfyg
w,f/ aqG;aEG;wwfygw,f/ Ak'&JU tqHk;treJY
vGJacsmfaerSm pdk;vdkYyg/ vli,fawGqDu olwdkY
tjrifrSm;udk0efcHNyD;? aus;Zl;wifaMumif; a&;
wJhpmawG? q&mawmfawGqDu 'umBuD;wdkYrsm;rsm;a&;Muyg/ usKyfwdkYu a'oemawmft
wdkif;yJ a[mwwfwmqdkwJh vufcHwJh? tm;ay;
wJh pum;awG&aewmeJY rMumrMum a&;jzpfae
wmyg/
tckvnf; vltrsm;em;vnfwJhpum;eJY
uRefawmf em;vnfoabmaygufxm;ovdk
a&;oGm;rSmyg/ bk&m;a[mMum;wJh w&m;
awmfawGudk ygVdygXfom;awG &Gwfzwfjyae
wmxuf? tJ'Dacwfu OyrmawGay;ajym
wmxuf? vufawGU jrifomxifom&dSatmif
vdk&if;wdk&Sif;ajymjywmu uGefysLwmacwf vl
i,fawGtwGuf ydkxda&mufavrvm;vdkYyg/
(4)
tckaqmif;yg;rSm yxrqHk; Ak'bmom
0ifawGudk uRefawmfaxmufjycsifwJhtcsufu
uRefawmfwdkYjrefrmawG (Ak'bmomwdkif;&if;
om;awGa&m ygwmaygh)trsm;pk[m bmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&;
eJY,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI awGa&maxG;aeMuwkef;yJqdkwJh
taMumif;yg/ 'DtcsufESpfcsuf ruGJao;orQ?
rcGJEdkifao;orQ? Ak'vdkvm;wJh wu,fhAk'bm
om0ifaumif;wpfa,muf jzpfvmrSmr[kwfbJolvdkudk,fvdk a0avavAk'bmom0ifyJ jzpf
aeOD;rSmyg/
wu,fu bmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&;qdkwm[m udk,f
,HkMunfav;pm;ouf0ifwJh bk&m;&Sifwpfqlql
&JU tvdkus? tJ'Dbk&m;&Sifudk qdkqHk;rvrf;Tef
wJhtwdkif;waoGrwdrf;bJ aexdkifusifhBuHMu
&wmjzpfNyD; ,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI qdkwmuawmh a&S;a&S;tcgu aexdkifoGm;MuwJhvlawGu tpOf
tquftm;jzifh udk,fhvlrsdK;? udk,fha&ajr?
udk,fh&moDOwk? udk,fhpGJvrf;,HkMunfrIeJY vkyf
aqmifoGm;MuwJht&mawG vufqifhurf;oGm;
wJh "avhawGjzpfygw,f/ 'D"avhawG[m
vlrsdK;tvdkuf a'otvdkuf ,Ofaus;rIawG
jzpfukefawmhwmyg/ 'D"avhawGeJY trltusifh
awG[m bmomw&m;todtajccHeJY vkyfMuwmawGuenf;NyD; taMumufw&m;eJY tm;udk;
&m&SmwJhtpGJtvrf;awGeJY vkyfcJhMuwmu rsm;
wmyg/
jrefrmhq,fhESpfv&moD yJGawGudkMunfh&ifyJ
bmoma&;eJY wdkufdkufywfoufwJhyGJu wpf
28
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
30/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
0ufausmfausmfav;&dSwm/ usefwJh wpf0uf
rjynfhwjynfhu ,Ofaus;rI"avhyG JawGyg/
tJ'gawGudk cGJcGJjcm;jcm;rodbJ a0zefqef;ppfrI
rvkyfMubJ? a&S;xHk;vnf;ry,feJY qdkwJhpum;
eJYwifbmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&;bmoma&; eJY,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI,Ofaus;rI awG a&maxG;
,SufwifukefMuawmhwm/ tqHk;rSmawmh
wu,fhAk'tvdkus Ak'bmom&JU tESpfom&
awGu aysmufukefMuawmhw,f/ trsm;nDNyD;
udk uRuRuRuRuRJ zwfukefMuawmhw,f/'gaMumifh bk&m;yGJeJU ZmwfyGJ? bk&m;yGJeJY
ewfyGJ? bk&m;pifeJY iSufaysmtkef;yGJ? bk&m;w&m;
eJY aA'if,MwmpwJh tjrifrawmf axmfavmf
uefYvefYawG jzpfukefMuawmhwmaygh/ tJ'g
awGudk BuD;rSL;usif;yay;wJh vlBuD;awG upNyD;
cGJcGJjcm;jcm;odwwfzdkY? vkyfwwfzdkY vdktyfae
wmuawmh trSefyg/'Dae&mrSm tr&yl&NrdKU?r[m*EmHkq
&mawmfBuD;&JU cH,lcsufeJ Yvrf;Tefcsufudk
oabmusw,f/ q&mawmfBuD;&JU tem*wf
omoema&;pmtkyfrSm Ak'bmom omoem
awmftwGuf axmufjya&;om;xm;wmudk
vlrsm;rsm; zwfMunfhapcsifw,f/ zwfH k
oufoufwifru q&mawmfBuD;ajymovdk
vdkufem aqmif&GufMuapcsifw,f/q&mawmfBuD;u vlawGtwGufwif
wpfzufowfvrf;Tefjyaewm r[kwfbJ
bkef;awmfBuD;awG twGufvnf; aoaocsm
csm a&;om;xm;cJhwmyg/
tckacwf ZmwfyGJoGif;ovdk w&m;wpfyGJ
b,favmuftvSLcH&wJhaiGeJY b,favmuf
&mEIef;qdkwJh "ruxduw&m;a[mq&mawmf
awG&JU pD;yGm;a&;qefqef vkyf&yfawGudkom
r[m*EmHkq&mawmfBuD; jrif&if b,favmuf
aMuuGJvdkufavrvJ/
(5)
aemufwpfcsuf axmufjycsifwmu
]]ukodkvf}} eJY ]]tukodkvf}} udp/ trsm;pkutJ'DESpfckudk &Sif;&Sif;vif;vif; rodMubl;/
trsm;pku ]]ukodkvf}}qdk&if vSLw,f 'gef;
w,f? ay;w,furf;w,f? OykofoDv apmifh
w,f? ]]tukodkvf}}qdk&if olwpfyg;touf
owfw,f? vdrfnmajymw,f? olrsm;ypnf;
cd k ;w,f? olrsm;om;r,m;zsufqD;w,f?
ao&nfao&ufaomufpm;w,f? 'DavmufyJrSwfxm;Muw,f/ rD;qdkwm ylwwfw,f?
rD;udkrylatmif udkifwG,f&r,fqdkwm odrS
jzpfovdk? ]ukodkvf}b,fvdkjzpfovJ? ]tuk
odkvf}b,fvdkjzpfovJ qdkwmudkodrS ]ukokdvf}
jzpfatmifb,fvdkvkyfrvJ? ]tukodkvf} r
jzpfatmif b,fvdkvkyfrvJqdkwm odrSmyg/
trSefu ]ukodkvf} eJY ]tukodkvf} [m
trsm;u tE&m,fuif;w,f/ &GwfMuqdkMu[JhvdkY odaeMuwJh? y|mef;ypnf;&JU yxrqHk;
ypnf;jzpfwJh a[wkypa,muae pwma[wkypa,muae pwma[wkypa,muae pwma[wkypa,muae pwma[wkypa,muae pwm
avmufawmh odxm;oifhygw,avmufawmh odxm;oifhygw,avmufawmh odxm;oifhygw,avmufawmh odxm;oifhygw,avmufawmh odxm;oifhygw,f/ ]a[wk}
qdkwJh ][dwf}6 yg;rSm avmb? a'go? arm[
qdkwJh ]tukodkvf}[dwf oHk;yg;eJY? tavmb?29
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
31/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
ta'go? tarm[qdkwJh ]ukodkvf}[dwf oHk;
yg;ygw,f/
]ukodkvf}eJY ]tukodkvf} jzpfzdkY rsufaph?
em;? ESmacgif;? vQm? cEmudk,fpwJh 0ifayguf
awGu0ifvmwJh jriforQ? Mum;orQ? eHorQ?
t&omrSeforQ? xdawGUorQ? tmHkawGudk
udk,fwdkifu bmpdwfeJYcH,lovJqdkwJh tay:
rlwnfNyD; ]ukodkvf}eJY ]tukodkvf}jzpfygw,f/
jrifwm? Mum;wm? eHwm? xdawGUwmursufaph? em;? vQm? ESpfacgif;? cEm&dSwJholwdkif;
twlwl&Muayr,fh cH,lwJh ]pdwf} uGmoGm;wm
eJY ]ukodkvf}jzpfwm ]tukodkvf}jzpfwmawG wpf
a,mufeJYwpfa,muf uGmoGm;awmhwmyg/
trsm;jrifatmif OyrmvG,fvG,fav;
wpfckay;&&if? vlESpfa,muf twlwlxdkifae
Muw,f/ ESpfa,mufpvHk; em;tMum;tmHkaumif;Muw,f/ tJ'DrSm tdrfxJuwpfa,muf
a,mufu uufqufeJY oDcsif;wpfyk'fudk
us,fus,favmifavmif zGifhvdkufw,f/ ESpf
a,mufpvHk; twlwlMum;Muw,f/
wpfa,mufu ]]em;NiD;vdkufwmuGm ..}}
qdkwJhpdwfeJY cH,lw,f/ wpfjcm;wpfa,mufu
]]oDcsif;av;uaumif;vdkufwm}} qdkwJhpdwfeJY
cH,lw,f/ yxrwpfa,mufu ]]a'gopdwf}}eJY cH,lwmrdkY ]]tukodkvf}}pdwfjzpfoGm;NyD;?
'kwd,wpfa,mufuawmh ]]ta'gopdwf}}
eJYcH,lwmrdkY ]]ukodkvf}}pdwfjzpfoGm;ygw,f/
(wu,fu om,mwmudk avmbpdwftEk
pm;av;eJY cHpm;aeao;wmrdkY ukodkvfpdwf
tppfawmh r[kwfao;bl;? 'gayr,fh a'go
pdwfvdk jyif;xefwJh]uH} rajrmufEdkifao;bl;vdkY
yJajym&rSmyg/) aemufqufwGJu bmawGjzpf
vmEdkifrvJ/
yxrwpfa,mufu a'goeJY ]]a[h wdk;wdk;
zGifhprf;}}vdkYvSrf;atmfr,f/ tukodkvf ]]0pDuH}}
ajrmufoGm;NyD/ txJur&yfbJ qufzGifh&if
a'goeJY tdrfxJ0ifoGm;NyD; uufqufudk ajc
axmufeJYuefcsifuefr,f? zGifhwJholudk qGJ&rf;csif&rf;r,f/ tukodkvf ]um,uH}awG quf
wdkufjzpfukefEdkifwmayhg/ tJ'DvdkeJY ]tukodkvf}
uHajrmufoGm;ygNyD/
'gaMumifh cH,lwJhpdwfu t"du ]ukodkvf}
eJY ]tukodkvf}udk jzpfapw,fvdkY qdkygw,f/
'gudkem;vnfrS ]tukodkvf}rjzpfatmif b,f
vdkpdwfxm;&r,f?]ukodkvf}jzpfatmif b,fvdkpdwfxm;&r,fqdkwmudk odMurSmr[kwfvm;/
tvm;wlygyJ? cEmig;yg;eJYxdawGU jrifodo
rQawGudk b,fvdkpdwfxm;NyD;cH,l&if bmjzpf
r,fqdkwmodoGm;&if? vl[m tvdkvdk udk,fhudk
udk,f qifjcifpdwfuav;awG xm;wwfoGm;NyD;
tNrJ ]ukodkvf}pdwfuav;eJY,SOfNyD; aewwf
xdkifwwfoGm;awmhwmyg/ vSL&if;wef;&if;?
pm;&if;aomuf&if;? ae&if;xdkif&if; ukodkvfrjzpfbJ? tukodkvfjzpfaewJholawG[m 'Dt
ajccHoabmw&m;av;awGudk rodem;rvnf
vdkYyg? b,fvdkpdwfeJY cH,l&r,fqdkwm rodMu
vdkYyg/
ajymomajym&wmyg tJ'Dpdwfuav;awG30
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
32/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
31
tNrJjzpfaeatmif xm;zdkYqdkwm odyfvG,fvS
wmawmhr[kwfbl;/ 0dyemw&m; tm;
xkwfzl;NyD; pdwfaumif;av;awG pdyfpdyfu
av;jzpfaeatmif avhusifhxm;rS &wwfwm
rsdK;yg/ tJ'Dvkd pdwfrsdK;av;awG xm;wwfoGm;
NyDqdk&ifawmh vl[mtvdkvdk ]ukodkvf}jzpfae
awmhw,f/
'gaMumifh 0dyemw&m;udk q&maumif;orm;aumif;eJY (udk,feJYtyfpyf&m enf;vrf;&Sm
NyD;) avhusifhoifhw,fvdkY 'Daqmif;yg;rSm wdkuf
wGef;tm;ay;&if; tqHk;owfyg&ap/ /
a'gufwmci farmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmci farmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)a'gufwmci farmifvwf (a&Tjrefrm)
q&mBuD; OD;av;NrdKif\ Mo0g'q&mBuD; OD;av;NrdKif\ Mo0g'q&mBuD; OD;av;NrdKif\ Mo0g'q&mBuD; OD;av;NrdKif\ Mo0g'q&mBuD; OD;av;NrdKif\ Mo0g'
(28-3-2013 aeYwGif qvdkif;a&Tvif; oGm;
a&mufuefawmh&m atmufygtwdki f; Mo0g'rsm;
ay;ygonf/)
q&morm;rsm;u tqHk;tr ay;cJhMuw,f
r[kwfvm;/ vkyfoifhwm? vkyfcsifwm? vkyfEdkif
wm tJovdktrsdK;rsdK;&dSwJhteuf vkyfoihfwm
awGxJu vkyfEdkifwmudk OD;pm;ay;&vdrfhr,fwJh?tJ'gav;u vdkufemzdkYaumif;w,f/
tzGJUtpnf;eJY vkyfwJhtcgusawmh bmyJ
ajymajym pdwf&Snf&vdrfhr,f? onf;cH&vdrfhr,f?
tovdk pdwf&Snfonf;cHawmh olwdkYawGyg aysmh
ajymif;vmwwfw,f/
rmCa'0vuFmopfxJrSmvnf; uRJ\o
abmqdkwmygw,f/ uRJrsm;[m olrsm;udk &efvkyfcsifw,f? NidrfoufrIr&dSbl;? vltcsdKU[mvJ
'DvdkyJ NidrfoufrIr&dSbl;? rjynfhwJhtdk; abmif
bifcwfqdkwmrsdK;? [dk[mqdkvnf; olodol
wwf? xxajymcsifw,f? [kwfvJr[kwfbJeJY?
jrefpmjyefYvkyfcJhwkef;u tJovdk udkY,dkYum;,m;
orm;awGvnf; ygwmyJ/
p vkyfwkef;uawmh vlwpfpkavmufyJ
wdkifyifvkyfMuwm/ vGwfvyfa&;udpvnf;Munfh AdkvfcsKyfatmifqef;wdkY vlwpfpkyJwdkif
yifvkyfMuwm/ tJ'Duae us,fjyefYvmawmh
vlxkuygvmNyD; vGwfvyfa&;&wJhtxd jzpf
vmw,f/ 'DjyifvlawGvnf; vkyfMuwmyJ?
okdYaomf rlrSefwJholeJY rrSefwJhol tJovdkuGJ
pmrsufESm(30)rS
olwdkYajymMum; "rpum;
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
33/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
oGm;ao;w,f/ 'gaMumifh vlenf;ayr,fh tm;i,fp&mrvdkbl;? o&P*HkwnfzdkY ta&;BuD;
w,f/
oDv? orm"d? ynmuawmh t"duygyJ?
wdkif;jynfudk OD;aqmifr,fhyk*dKvfawGudkvnf;
Munfh/ qdkygpdkY .. [dk-acgif;aqmifu ewfawG?
bkd;awmfawG udk;uG,fw,f? 0if;OD;wdkY Munf
MunfaX;wdkY olwdkYawG ouf&dSxif&Sm;&dSwkef;
uawmif olwdkYudk 0if;OD;ewf? MunfMunfaX;ewfqdkNyD; vkyfvmcJholudk q&mwifw,f/
tjcm;acgif;aqmifu rpdk;&drfwdkufopfq
&mawmf? csrf;ajrhq&mawmf? a&Tawmifukef;
q&mawmf? 'Dq&mawmfawGudk udk;uG,fqnf;
uyfw,f/ b,facgif;aqmifu wdkif;jynfudk
odum&dS&dSeJY OD;aqmifEdkifrvJqdkwm rSef;vdkY&
w,faemf/omoemu tvGefaysmfp&maumif;yg
w,f/ &nf&G,fcsuf rSef&ifayghav/ todwpfOD;
bkef;BuD;0wfoGm;NyD; wdkYqDudk
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
34/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
33
1/ tvSLSif(a'gwfwmmMunfpdk;)+AdkvfBuD;a':
pkpk(Nidrf;)rdom;pkESifhcsif;Ak'omoeygvutzGJUwdkY
ylaygif; csif;jynfe,fawmifydkif;Sd Ak'bmom
0ifbdk;bGm;rsm;tm; &efukefodkY bk&m;zl;ukodkvf
awmf ydkYaqmifay;cJhygonf/yg;rnf;xdk;xmaom csif;dk;&m0wfcsif;tbGm;
rsm;ESifh ukodkvfrSwfwrf;"gwfykH-38yHkudk "gwfyHk
q&mwpfOD;u MunfvifajymifajrmufpGm dkuful;
(www. burmese classic.com &Sd Myanm ar Photo
Newsu@ 2012ck?edk0ifbmvrSp (&efukef
a&muf csif;Ak'bmombdk;bGm;rsm;\ trSwfw
&yHk&dyfrsm;)trnfjzifh vTifhwifcJhonfrSm ,aeYxd
jzpfygonf/ dk;&m,Ofaus; rIxdef;odrf;a&;ESifh
omoemya&;udprsm; yg0ifcJhMuaom xdk"gwf
yHkq&mESifh xdk0ufbfqdkufwdkYtm; csif;Ak'omo
eygvutzGJYu om"kac:rSwfwrf;wifygaMumif;
2/ csif;Ak'omoeygvutzGJUtaMumif; od
aumif;p&mpmwrf;udk www. shwe room.com\
vSL'gef;zG,f&mtjzmjzmu@ 2012-ckedk0ifbmvrSp ,aeYxdvTifhwifay;cJhojzifh csif;Ak'om
oeygvutzGJUu txl;yifom"kac:rSwfwrf;wif
ygaMumif;/
om"kac: rSwfwrf;wifygaMumif;
3/ 2012013aeYwGif puFmyledkifiH? "ryef;
ci f ;pm Munf hw d ku f ( Peninsular plaza 05-56)
puFmyla&muf"rrdwfaqGrsm;u yxrtBudrf
tjzpf csif;Ak'omoeygvutzGUJodkY tvSLaiGay;
tyfyGJ usif;ycJh&m- puFmyla':vm474 (usyfaiGoHk;odef;oHk;aomif;)&&SdcJhygonf? xdkyGJjzpfajrmuf
a&;twGuf tulnDay;cJhMuaom q&mawmf
t&SifEmp&d,ESifh "ryef;cif;pmMunfhwdkuf t
rIaqmifrsm;tm; csif;Ak'omoeygvutzGJUu
om"kac:rSwfwrf;wifygaMumif;/
-
4/ (412013) jrefrmhtvif;owif;pmwGif
csif;Ak'omoeygvutzGJU\ Mo0g'gp&d,q&m
awmfwpfyg;jzpfol OD;awaZmom&? NrdKUromoem
ypmoifwdkuf? jynfawmfom&yfuGuf? [m;cg;
rdUtm; edkifiHawmfu "ruxdu A[kZe[dw"&
bGJUqyfuyfaMumif; od&ojzifh csif;Ak'omoeyg
vutzGJUu om"kac:rSwfwrf;wifygaMumif;/
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
35/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)\a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)\a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)\a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)\a'gufwmcifarmifvwf (a&Tjrefrm)\
awmfawmfcGuswJhvl&JU b0udk ta&mifqdk;MuawmfawmfcGuswJhvl&JU b0udk ta&mifqdk;MuawmfawmfcGuswJhvl&JU b0udk ta&mifqdk;MuawmfawmfcGuswJhvl&JU b0udk ta&mifqdk;MuawmfawmfcGuswJhvl&JU b0udk ta&mifqdk;Mu
olrsm;pmtkyf 2013-ckE Sp f azazmf0g&DxkwfrSolrsm;pmtkyf 2013-ckE Sp f azazmf0g&DxkwfrSolrsm;pmtkyf 2013-ckE Sp f azazmf0g&DxkwfrSolrsm;pmtkyf 2013-ckE Sp f azazmf0g&DxkwfrSolrsm;pmtkyf 2013-ckE Sp f azazmf0g&DxkwfrS
aumufEIwfcsufrsm;aumufEIwfcsufrsm;aumufEIwfcsufrsm;aumufEIwfcsufrsm;aumufEIwfcsufrsm;
tcsuf 3-csuf ydkuJaevdkYtcsuf 3-csuf ydkuJaevdkYtcsuf 3-csuf ydkuJaevdkYtcsuf 3-csuf ydkuJaevdkYtcsuf 3-csuf ydkuJaevdkY
vlwpfa,muf&JU b0wpfckudk ta&mif
qdk;NyD;? wpfqpfcsdK;ajymif;atmif vkyfay;Edkif
pGrf;&dSwJholawG&JU apwem? arwmeJY tm;xkwf
vkyfaqmifrIawG[m omrefvlawG dSdk;dSpOf
xuf ydkvGefjrifhrm; aerSmjzpfw,f/ rdbawG[molwdkY&JU om;orD;awGtwGuf bmrqdkvdkav
ao;r&dS vkyfudkifauR;arG; ay;urf;aewmawG
[m olrsm;om;orD;awGtay:rSmxuf udk,fh
om;orD;tay:rSm tJ'Dtcsuf 3-csuf ydkuJae
vdkYyJ jzpfygw,f/ aoG;rawmf om;rpyfHkwifr
u vlrsdK;yguGJvGJaeayr,fh udk,fh&ifu om;
orD;vdkoabmxm;NyD; tppoifMum;jyo jyK
pkysdK;axmifay;cJhwJholu *syefygarmuq7mwm'gdSqmwdk(Tadashi Sato) yg/
aumif;wJhtusifhaumif;wJhtusifhaumif;wJhtusifhaumif;wJhtusifhaumif;wJhtusifh
uRefawmhfrSm aumif;wJhtusifhwpfck &dSyg
w,f/ tJ'gu c&D;xGufwdkif; rtdyfrcsif;
a&TjrefrmajymMum; "rpum;
orKa'*gxmawmfudk tacgufaygif;rsm;pGm &Gwf
zwf o&Zsm,fwwfwmyg? aumif;wJhtusifhrdkY
xdef;xm;ygw,f/ tckxdqdkygawmh? tckawmh
y&dwfBuD;(11)okwfxJu y&dwfawmf(9)okwfudk
wpf&ufjcm;? t|mearwH pwJh*gxmawmfrsm;udk wpf&ufjcm;&GufzwfyGm;rsm;ygw,f/ NyD;&if
arwmydkYygw,f/ aeYpOf 0wfrysufcJhbl;/
um;u oHk;ywfavmufvnfNyD; vrf;ay:jyef
uswJhtcsdefav;[m puefYydkif;avmufyJ Mum
vdrfhr,fxifygw,f/ tJ'DtcsdefrSm igawmhum;
arSmufNyD;ao&awmhr,f/ um;aemufcef;xJu
"mwfqDyHk;awGvnf; aygufNyD;rD;avmifEdkifw,f/'grSr[kwf um;[mvrf;ab;rSm abmif;vefae
wJh rdk;a&awGxJusNyD; a&epfaoEdkifw,f/ b,f
vdkjzpfjzpf ao&awmhr,f/ aocgeD; b0ul;
aumif;zdkY pdwfxm;wwf&r,fvdkY pmawGxJrSm
zwfzl;w,f/ 'Dawmh ]]rdef;reJY uav;awGudk
oHa,mZOfrwG,feJY/ bk&m;udktmHkjyK}}qdkNyD;
awG;vdkufw,f/
uRefawmfwdkY q&mwynfhESpfa,mufvnf;bmrSrjzpfcJhMubl;/ awmfygao;&JU orKa'*g
xm&JUwefcdk;awmf? bk&m;udktmHkjyKaewJh pdwf
wefcdk;awGaMumifh uRefawmfwdkYwawG aouHr
a&muf? oufraysmufcJhMubl;vdkYvnf; ,HkMunf
oGm;ygw,f/34
a
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
36/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
odumqdkwmodumqdkwmodumqdkwmodumqdkwmodumqdkwm
vlwpfa,muf&JUb0rSm odumqdkwm
xdef;vdkuf zsufvdkufvkyfvdkY r&bl;/ wpfouf
vHk;xdef;rS&wm? wpfcgemrnfysufzl;&if wpf
oufvHk;oGm;a&m/ txl;ojzifh aiGudpeJY rdef;r
^a,mufsm;udp/
Ak'0g'udkyJAk'0g'udkyJAk'0g'udkyJAk'0g'udkyJAk'0g'udkyJ
b,fEdkifiHa&;0g'udkrS r,HkMunfawmh
aMumif; Ak'0g'udkom ,HkMunfygawmhaMumif;. . . . /
xrif;pm;EdkifwJhynmxrif;pm;EdkifwJhynmxrif;pm;EdkifwJhynmxrif;pm;EdkifwJhynmxrif;pm;EdkifwJhynm
xrif;pm;EdkifwJhynmawG wwfxm;
awmh cdk;p&mrvdkbl;/ vdrfnmp&mrvdkbl;/ t
EdSrfcHp&mrvdkbl;? tvkyfjyKwfrSm ylp&mrvdkbl;/ S.k&Sefvdef; wifjyonf
35
rif;wdk Yudk,fwdkifvnf; pOf;pm;ayghrif;wdk Yudk,fwdkifvnf; pOf;pm;ayghrif;wdk Yudk,fwdkifvnf; pOf;pm;ayghrif;wdk Yudk,fwdkifvnf; pOf;pm;ayghrif;wdk Yudk,fwdkifvnf; pOf;pm;ayghrif;wdkYighudk cPcPvmNyD; ruefawmh
MueJUuGm/ tm;vHk;owfrSwfNyD; wpfESpfwpfcg
avmufuefawmh&if vHkavmufygNyD/ ighudkMunf
ndKvdkY? ighynmudkav;pm;vdkYqdk&if wpfcgqdk&
ygw,f/ cPcPuefawmhwmu rdk;om;
bl;uG/ rif;wdkYusrf;awGNyD;oGm;&if tckvdkruef
awmhEdkifMuawmhbl;qdkwm igodw,f/ rif;wdkY
udk,fwdkifvnf; pOf;pm;yg/ Thesis udp&dSaevdkYrNyD;ao;vdkY? uefawmhaewmvm;/ q&mhaus;
Zl;awG? q&mhynmawGudk av;pm;MunfndK
vGef;vdk Yvm;q dkwm .. ./ /
csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;csif;Ak'omoeygvutzGJY(tzGJUcG J)zGJUpnf;jcif;
rauG;wdkif;a'oBuD;?izJNrdKUe,f?yifOD;aus;&Gm 1375 ckESpf?e,kefvjynfh(23-62013)w
e*FaEGaeYwGif csif;Ak'omoeygvu(tzGJYcGJ)udkzGJYpnf;MuaMumif; owif;&&dSonf/
tqdkygtcrf;tem;udk yifOD;aus;&Gm bkef;awmfBuD;ausmif; usif;y&m ..csif;Ak'omoeyg
vutzGJY(NrdKUe,f)rS Mo0g'gp&d,q&mawmfb'Eaomrmpm&(csif;q&mawmf)ESifh? izJNrdKU?uHopf
ausmif;q&mawmfb'Eaombdw? tusKd;awmfaqmifOD;wifarmifxGef;? OD;at;oef;(ynma&;)
OD;nDnDxGef;(b-u)wdkYwufa&mufcJhMuonf/ yifOD;aus;&Gm?csif;Ak'omoeygvutzGJYcGJwGif Mo0g
'gp&d,tjzpf yifOD;ausmif;q&mawmfOD;E0Ho? em,u(3)OD;? tvkyftrIaqmif(8)OD;wdkYjzifh
OD;aqmifzGJYpnf;cJhMuygonf/
tzGJY0ifOD;a&aygif;(150)jzpfNyD;? rdrdwdkYaus;&Gm (csif;Ak'bmom) omoema&;qdkif&mudprsm;
twGuf qufvufaqmif&GufoGm;Ekdif&ef &nf&G,f zGJYpnf;MuaMumif; owif;&&Sdygonf/ /
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
37/74
csif;a&mif Ncnf Ak' "r r* Zif;
wpfaeYwGifpma&;ol\ "rrdwfaqG
wpfOD;ESifhawGU csif;Ak'omoeygvutzGJU\
a&&Snf avQmufvSrf;&rnfh aumif;jrwfaom
c&D;pOftaMumif;udk aqG;aEG;aeMuav\/...xdkrdwfaqGuodkYqdk\/ ]]'DtzGJUrSm
csif;Ak'bmom0ifawGomru csif;vlrsdK;rsm;
Ak'bmom wnfwHhxGef;um;a&;eJY ywfoufvdkY
aiGtm;? vltm;? tBuHOmPftm;eJY yg0ifcsifol
b,folYudkrqdk vufurf;BudKqdkw,f qdkwm
tifrwef0rf;omp&myJ/ 'geJY pum;rpyfAsm -
cifAsm;wdkY csif;vlrsdK; rdef;uav;wpfa,muftEkynme,fy,fwpfckrSm vQrf;vQrf;awmuf
atmifjrifaew,fqdkyguvm;? olvnf; Ak'
bmom0ifyJqdk/ olYudk csif;ygvutwGuf oGm;
rpnf;Hk;Mubl;vm;? olvnf;yg0ifcsif&SmrSmaygh/
olr tazuArm taruawmh csif;ppfppf
r[kwfvm;/
]]olrtaMumif;rajymyg&apeJY}}
]]bmjzpfvdkY wHk;As}}]]ajymvdkY rxl;bl;xifyg&JU}}
]]b,f rxl;bl;&dSyghrvJ/ cifAsm;wdkYawG[m
&nfrSef;csufBuD;&if tajrmftjrif&dS&rSmav/
omrefvlrsm;pGmxuf olUvdk ausmfMum;atmif
jrifolwpfa,mufu ydkNyD;xda&mufpGm pGrf;
aqmifay;Edkifwmaygh/ uRefr[m csif;ygvu
tzGJUBuD;ay:aygufvmwmudk 0rf;omygw,f/
om"kac:ygw,fvdkY wpfcGef;yJajymay;tHk;/ aiG
trsm;BuD;vSLwm tusdK;&dSovdk/ 'DvdkEIwftm;jzifhyg0ifay;wmvnf; tusdK;&dSwmyJ? [kwf
w,fr[kwfvm;/
]][kwfygw,fAsm}}
]][kwfw,fqdk&if qufoG,fav/ udk,fh
csif;Ak'bmom0ifawG&JU tiftm;udk cifAsm;wdkY
pepfwus r&,lwwfao;bJ jzpfaewmudk;/
nHhyghAsm?}}]]rdwfaqGu 'Davmufawmif pdwftm;
xufoefaeawmhvnf; 'Dudpajym&awmhrSm
aygh/ rdwfaqGawG;rdovdk/ uRefawmfwdkYvnf;
awG;rdw,fAs/ olrqDudkvnf; b,frquf
oG,fbJ &dSyghrvJ/ qufoG,fwmaygh/}}
]]olru jiif;y,fvdkufvdkYvm;}}
tJ'Dvdkvnf; r[kwfygbl;? jyefNyD;awmhudk
taMumif;rjyefyJ a&iHkEIwfydwf tquftoG,fjzwfovdkrsdK;BuD; jzpfaewmayhgaemf/
'Dvd kAsm . .
uRefawmfwdkY csif;ygvutzGJUBuD;udk (12-
2-12) jynfaxmifpkaeYwGif a&Twd*Hkbk&m; t
a&SUrkcfteD;u &SifomraP"rAdrmefrSm t
aumif;pGm toHk;cszdkYowd&Edkifygapa o a & S m i f c s i f ;a o a & S m i f c s i f ;a o a & S m i f c s i f ;a o a & S m i f c s i f ;a o a & S m i f c s i f ;
36
ti
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
38/74
csi f;a&mif Ncnf A k' "rr*Zif;
wnfjyKzGJUpnf;cJhw,f/tJovdk rzGJUpnf;rD 4-ESpfavmufuwnf;
u csif;&[ef;awmftcsdKUeJY csif;Ak'bmom
0iftcsdKU[m 'DtzGJUrsdK; zGJUpnf;oifhaMumif; aqG;
aEG;cJhMuw,f/ tzGJU&,fvdkY r&dSao;ayr,fh
csif;,Ofaus;rIqdkif&mawGudk aqmif&Guf&if;
omoema&;udpvnf; tqifajyovdk jyKEdkif
cJhMuw,f/
2008-ckESpf azazmf0g&D 20 csif;trsdK;om;aeYrSmxifyg&JU aygufacgif;NrdKUe,frSm&dSwJh tdI
csif;&Gmaygif; 30-ausmfu tJ'Dcsif;trsdK;om;
aeYudk usif;yzdkY pDpOfw,f/ &efyHkaiG vdkwmaygh
Asm/ tJ'Dawmh csif;q&mawmfOD;u0dEeJY em,
u OD;eErmvmwdkYudk jzpfajrmufa&;aumfrwD
u avQmufxm;NyD; tultnDawmif;w,f/
csif;q&mawmfawGu usKyfudkwm0efay;w,fcifAsm;ajymwJh tEkynm&Sifrav;udk quf
oG,fzdkYaygh/ aygufacgif;NrdKUe,fu csif;trsm;pk
uvnf;Ak'bmom? tEkynm&Sifrav;u
vnf; Ak'bmomqdkawmh csif;trsdK;om;aeY
twGuf csif;,Ofaus;rItwGuf tuGufqdkuf
w,fvdkY ,lqwmaygh/ tEkynm&Sifrav;&JU
"mwfyHkudk ydkpwmdkufNyD; jyefa&mif;? &efyHkaiG
&SmMur,fqdkwJh tpDtpOfaygh/ topfdkufay;zdkYrvdkygbl;/ &dSNyD;om;xJu ta[mif;wpf
ckckcGifhjyK&ifvnf;&ygw,f/}
]]'gudkawmif olru jiif;vTwfa&mvm;}}
]]pdwf&Snf&Snfom em;axmifygrdwfaqG/
csif;q&mawmf 2-yg;u wm0efay;awmh
vkyfcsifvSwmr[kwfbJ vkyf&awmhwmaygh}]bmaMumifh rvkyfcsif&wmwHk;}}
]]usKyfu pma&;q&myJ? atmufuscHNyD;
tqifhqifhqufoG,fcsifyghrvm;/ usKyf&JUudk,f
usdK;pD;yGm;vnf;r[kwfbJeJY/ 'gayr,fh q&m
awmfawG&JU trdefYMo0g'udkvnf; tav;
tjrwfjyK&ma&mufatmif trsdK;? bmom?
omoema&;twGufvnf; jzpfatmifqdkNyD;
qufoG,f&awmhwmyJ/ vdyfpmtrSef zkef;eHygwftrSef&zdk Yawmif rvG,fbl;AsdKU/ 3-cg
avmufawmif BudK;pm;&w,f/ a&SUydkif;&
wJh[mawGu ta[mif;awGwJhAs/ jzpfyHku}}
]]emrnfausmf tEkynm&SifyJ? 'Davmuf
awmh &dSayraygh}}
]uJxm;ygAsm 'Dudp/ usKyfutaMumif;
tusdK;jynfhjynfhpHkpHka&;NyD; q&mawmfawG&JUtpDtpOfeJY pmoGm;ydkYw,f/ udk,fwdkifoGm;
wmaemf/ tEkynm&Sifrav;&JU wdkufcef;rSm
rdef;uav;wpfa,mufu pmudk,lxm;w,f/
pmxJrSm ydkpwmtwGuf oHk;NyD;om; &dSNyD;om;
yHkwpfckckudk oHk;cGifhay;zdkY arwm&yfcHwmyg/
b,frSm bmudptwGuf b,fvd k
tpDtpOf&dSw,fqdkwmvJ aoaocsmcsm azmf
jyxm;ygw,f/ pmay;cJhNyD; taMumif;jyefay;zdkY
rSmcJh&wmyg/}}
]]aemufawmh taMumif;jyefa&mvm;}}
]]bmudkrS taMumif;rjyefyJaewm 15-
&ufausmfavmufawmif MumoGm;w,fxifygh}}
]]cifAsm;ua&m zkef;qufrar;bl;vm;}}37
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
39/74
csi f;a&mif Ncnf A k' "rr*Zif;
]]cP cP vSrf;ar;&wmaygh/ zkef;udkifoluvnf; tEkynm&Sifrav;r[kwfbl;/ nDr
0rf;uGJvdkvdk? ta':vdkvdkawGyJ/ um,uH&Sif
r&dSbl;aygh/ ajymay;xm;yghr,faygh/ 'geJYyJ
NyD;NyD;oGma&m/ wpfcgrSmawmh tEkynm&Sifr
av;&JUzcifeJY/ pum;ajymcGifh&w,f/ zcif
udk,fwdkifuvnf; olYorD;rtm;vyfaMumif;
taMumif;jyefay;zdkY ajymvdkufr,fh taMumif;eJY
NyD;oGm;w,f/}}]]'guMum;vlawGeJ Yqdkawmh wdwdusus
rod&bl;aerSmyg/ um,uH&Sifuawmh ulnD
csif&SmrSmyg? ukodkvfa&;yJ/}}
]]usKyfuvnf; oJoJuGJuGJawmh odatmif
vkyfrSjzpfr,fqdkNyD; wpfaeYawmh olYzcifeJY
qufoG,fw,f/ csif;q&mawmf OD;u0dE
udk,fwdkif tdrfudk
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
40/74
csi f;a&mif Ncnf A k' "rr*Zif;
aojyae&wmav/ om;orD;usifh0wf (5)yg;
xJrSm rsdK;EG,f&JU aumif;jrwfaomtpOftvm
rsm;udk apmifhxdef;jcif;qdkwmygw,f/ jrwfAk'u
od*Fgavm0g'okwefod*Fgavm0g'okwefod*Fgavm0g'okwefod*Fgavm0g'okwefod*Fgavm0g'okwefxJrSm aoaocsmcsm xnfh
a[mxm;ygw,f/ aumif;jrwfaomtpOft
vmqdkwm rdbbdk;bGm;awGjyKcJhwmh aumif;rI
ukodkvfawGudk qufNyD;vkyf&r,f/ trsdK;awG
edrfhusqif;&Jae&if apmifha&SmufulnD&r,f/
r*Fvokwf rSmvnf; ykw'g&o*Fa[mykw'g&o*Fa[mykw'g&o*Fa[mykw'g&o*Fa[mykw'g&o*Fa[mvdkYygw,fav/ tjypfuif;wJh pum;? pmay?
,Ofaus;rIawG ysdK;axmifxdef;odrf;&r,f/
csif;q&mawmfawGuvnf; 'gudkodapcsifwm
ygyJ/}}
]]2008-ckESpfavmufuudpudkxm;ygav/
csif;ygvuzGJUNyD;aemufydkif;aum cifAsm;wdkY
rqufoG,fbl;vm;/} ]usKyfuawmh b,fqufoG,fcsifyghrvJ}}
]]tJ'Dvdk yk*dKvfa&;tmCmwawG rxm;&
bl;av/ omoemjyKcsifw,fqdk}}
]]ajympum;vJ qHk;atmifem;axmifygOD;
q&morm;&,f/ csif;ygvuzGJUNyD;aemufydkif;rSm
Mo0g'gp&d,q&mawmfrsm;eJY tzGJUOu|wdkYu
csif;tEkynm&Sifrav;udk qufoG,fcdkif;Mu
w,f/ 0gqdkouFef;uyfyGJwdk Y bmwdkYvnf;vlvTwfNyD; oGm;zdwfcdkif;ygw,f/ rvmygbl;/
tzGJUOu|&JUtdrfeJY olrtdrfu ra0;vSbl;/
NrdKUe,fuvnf; wpfckwnf;rSmyJav/
wpfaeYawmh csif;a&mifjcnfrsufESmzHk;rSm
csif;tEkynm&Sifrav;&JUyHk oHk;zdkY &vdkY&jim;
awmif;MunfhMupdkY/ ay;wmray;wm olYwm0ef/omoemtwGuf awmif;zdkYu wdkYwm0efqdkNyD;
jzpfMujyefa&m/ usKyfuvnf; trsm;qEudk
taumiftxnfazmfay;&wmaygh/ udk,fwdkif
awmh roGm;awmhygbl;/
tusdK;taMumif;udk pmeJYa&;NyD; tzGJUOu|u
vufrSwfxdk;w,f/ vlvTwfNyD; pmydkYcdkif;w,f/
]]taMumif; rjyefbl;r[kwfvm;/}
]rjyefygbl;/ rdwfaqGBuD;awmifrSef;wwfaeNyD/ cifAsm;ar;vGef;vdkYom 'gawGajymae&wm/
olrsm;raumif;aMumif; ajymrdovdkrsm; jzpfae
rvm;/}}
]]vkyf&yfawGwlayr,fh pdwf"mwfrwl&if t
usdK;ay;vnf; rwlygbl;As/ vlYcEmudk,ft
pdwftydkif;udk "m;eJYxdyg;wmcsif;wlaomfvnf;
cGJpdwfq&m0ef&JU pdwf"mwfu vlYtoufu,fzdkYyJ/ "m;jy&JUpdwf"mwfu vlYtoufowfzdkYyJ/
ckvnf; omoemawmf xGef;um;a&;udkom
OD;wnf ajymMum;jcif;jzpfwJhtwGuf ukodkvf&
rSmyg/ .. . usKyfwdk Y&JU &nf&G,fcsufuvnf;
emrnfausmfyk*dKvfawG[m olwdkY&JUxifay:
ausmfMum;rIjzifh omoemjyKapcsifwJh apwemyJ
r[kwfvm;}}
]][kwfygw,f/ a&S;bkef;a&S;uH&dSrS omoemjyKEdkifwJhtaMumif; ygVdawmf&dSygw,f/
omoeH ykn0E? ykn0Em0 vAa&/omoeH ykn0E? ykn0Em0 vAa&/omoeH ykn0E? ykn0Em0 vAa&/omoeH ykn0E? ykn0Em0 vAa&/omoeH ykn0E? ykn0Em0 vAa&/
eyyknm u&[pd? y*PdSwk r0do,m/eyyknm u&[pd? y*PdSwk r0do,m/eyyknm u&[pd? y*PdSwk r0do,m/eyyknm u&[pd? y*PdSwk r0do,m/eyyknm u&[pd? y*PdSwk r0do,m/
bkef;&SifuH&Sif bk&m;&Sif\ tHhzG,f&Spfjzm
omoemonf a&S;bkef;a&S;uH&dScJholwdkYomvQif39
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
41/74
csi f;a&mif Ncnf A k' "rr*Zif;
yp, "r ESpf0vHkavmuf axmufyHhjcif;iSmaumif;pGm&Edkifyg\wJh/ bkef;uHqdkwm ykn=
aumif;rIqdkwJhyk'fu qif;oufvmwm/ aiGaMu;
Opmcsrf;omjcif;? tmPm&dSjcif;? xifay:ausmf
Mum;jcif;qdkwJh a&S;bkef;a&S;uHaMumifh t"du
jzpfvmwmyg/ (a&S;bkef;a&S;uH&dSaomfvnf;
ypKyefuHu tm;rpdkufay;vQif atmifjrifoifh
oavmuf ratmifjrifEdkifyg)/ 0domcgausmif;
trBuD;taMumif; owd&vmw,fAsm/ olYa,mur(a,musfm;ol)u olYbmomolyJ
xrif;pm;aewm/ tvSLcH&[ef;udk rvSLbl;wJh/
0domcgu a,mur[m (tpma[mif;)udkyJ
pm;aewmvdkY ajymvdkufowJh/ tpma[mif;
qdkwm rpifvdkYvJ t"dym,f&w,f/ a,mur
pdwfqdk;wmaygh/ 0domcgqdkvdkwmu b0a[mif;
u ukodkvfaMumifh&tyfwJh tpma[mif;vdkYqdkvdkw,f/ ,ckb0rSm ukodkvf topftjzpf
vSL'gef;jcif;rjyKbl;vdkY qdkvdkwm/
tvm;wlygyJ Opm
7/30/2019 Chin Young Chi Magazine 2013 August
42/74
csi f;a&mif Ncnf A k' "rr*Zif;
41
omarmbG,fh csif;wdk YXmae .. .
taemufdk;r\ wpfpdwfwpfa'o awmifukef;
awmifwef;BuD;rsm;onf txufaumif;uif,Hrdk;wdrfvdyfatmuf rdIif;jymjymZmyk0g vTrf;NcHK
vsuf tdyfarmusaeoa,mifyif/
rIefjym&DtoGifzefwD;onfh zefwD;&Sif
onf tjcm;r[kwf? csif;wdkif;&i