Upload
melyssa-bauer
View
18
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Chapter 8. ความรู้ในการทำงานและปัญญาประดิษฐ์. บทนำ. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
#
ChapChapter 8ter 8ความรู้� �ในการู้ทำ�างานและความรู้� �ในการู้ทำ�างานและปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�
#
ในบทำน��จะกล�าวถึ�งรู้ะบบสารู้สนเทำศทำ�#ปัรู้ะยุ%กต์�ส�าหรู้(บดิ�านการู้ออกแบบเพื่+#อช่�วยุให�องค�การู้
สามารู้ถึ สรู้�าง รู้วบรู้วม และกรู้ะจายุความรู้� �และข่�าวสารู้โดิยุ
เฉพื่าะ ในข่(�นต์�นจะกล�าวถึ�งรู้ะบบสารู้สนเทำศส�าหรู้(บการู้สน(บสน%นข่�าวสารู้ และความรู้� �ทำ�#น�ามาใช่�งาน
จากน(�นจะกล�าวถึ�งว�ธี�การู้ทำ�#องค�กรู้น�าเทำคโนโลยุ�ปั�ญญา
ปัรู้ะดิ�ษฐ์�มารู้วบรู้วมและจ(ดิเก2บความรู้� �ในองค�กรู้
บทนำ��บทนำ��
#
การู้บรู้�หารู้ความรู้� �ในองค�กรู้ข่�าวสารู้และรู้ะบบงานภู�ม�ปั�ญญา
ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�เทำคน�คความฉลาดิอ+#น ๆ
หั�วข้อก�รเร�ยนำร�หั�วข้อก�รเร�ยนำร�
#
การู้เพื่�#มพื่�นความรู้� �ให�แก�องค�กรู้ก2ไม�ไดิ�แต์กต์�างอะไรู้ไปัจากคนค+อ องค�การู้จะสรู้�างและรู้วบรู้วมความรู้� �
ผ่�านกลไกในการู้เรู้�ยุนรู้� �ข่ององค�กรู้ทำ�#ม�อยุ��หลายุรู้�ปัแบบ ไดิ�แก� กรู้ะบวนการู้ลองผ่�ดิลองถึ�ก การู้วางแผ่น
การู้ทำ�าก�จกรู้รู้มต์�าง ๆ อยุ�างรู้อบคอบ และการู้ว�เครู้าะห�การู้ต์อบสนองจากล�กค�าและส�#งแวดิล�อม
ทำ(#วไปั ซึ่�#งองค�กรู้สามารู้ถึน�าผ่ลทำ�#ไดิ�มาใช่�ในการู้ก�าหนดิมาต์รู้ฐ์านใหม�ส�าหรู้(บข่(�นต์อนการู้ปัฏิ�บ(ต์�งาน
กรู้ะบวนการู้ทำางธี%รู้ก�จซึ่�#งจะเปั9นภูาพื่สะทำ�อนทำ�#ดิ�ทำ�#แสดิงให�เห2นถึ�งปัรู้ะสบการู้ณ์�ข่ององค�กรู้ กรู้ะบวนการู้
ทำ(�งหมดิน��เรู้�ยุกว�า การู้เรู้�ยุนรู้� �ข่ององค�กรู้ องค�กรู้ทำ�#สามารู้ถึเรู้�ยุนรู้� �หรู้+อรู้(บทำรู้าบและต์อบสนองต์�อส�#ง
แวดิล�อมไดิ�อยุ�างรู้วดิเรู้2วจะสามารู้ถึอยุ��รู้อดิไดิ�ยุาวนานกว�าองค�กรู้ทำ�#ไม�ม�กลไกในการู้เรู้�ยุนรู้� �ทำ�#ดิ�
ก�รบร�หั�รคว�มร�ในำองค�กรก�รบร�หั�รคว�มร�ในำองค�กร
#
การู้บรู้�หารู้ความรู้� � (Knowledge management) หมายุถึ�ง กรู้ะบวนการู้ทำ�#องค�กรู้
พื่(ฒนาข่��นมาเพื่+#อน�ามา สรู้�าง รู้วบรู้วม เก2บรู้(กษา บ�ารู้%งรู้(กษา และเผ่ยุแพื่รู้� ความรู้� �ข่ององค�กรู้ เทำคโนโลยุ�
สารู้สนเทำศไดิ�เข่�ามาม�บทำบาทำส�าค(ญในการู้บรู้�หารู้ความรู้� �ในฐ์านะเปั9นเครู้+#องม+อให�เก�ดิกรู้ะบวนการู้เรู้�ยุนรู้� �ดิ(ง
กล�าว ความรู้(บผ่�ดิช่อบหล(กในการู้บรู้�หารู้งานจ�งเก�#ยุวข่�องก(บการู้พื่(ฒนาข่(�นต์อนการู้
ปัฏิ�บ(ต์�ข่องกรู้ะบวนการู้ทำางธี%รู้ก�จ การู้ผ่ล�ต์ รู้วมทำ(�งการู้เรู้�ยุนรู้� � การู้
ปั<องก(น และ การู้ใช่�ความรู้� �รู้ �วมก(นภูายุในองค�กรู้อยุ�าง ม�ปัรู้ะส�ทำธี�ภูาพื่
ก�รบร�หั�รคว�มร�ในำองค�กรก�รบร�หั�รคว�มร�ในำองค�กร
#
เทำคโนโลยุ�สารู้สนเทำศบางรู้ะบบไดิ�ถึ�กออกแบบมาเพื่+#อช่�วยุเหล+อการู้เรู้�ยุนรู้� �และการู้บรู้�หารู้องค�กรู้เปั9นการู้เฉพื่าะ รู้ะบบงานส�าหน(กงาน รู้ะบบงานภู�ม�ปั�ญญา
(Knowledge work system : KWS) รู้ะบบการู้ปัรู้ะสานงานกล%�มผ่��ใช่� และงานปัรู้ะยุ%กต์�ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� ม�ปัรู้ะโยุช่น�อยุ�างมากต์�อการู้
บรู้�หารู้ความรู้� �เน+#องจากเปั9นรู้ะบบทำ�#เน�นการู้สน(บสน%นข่�าวสารู้และงานทำ�#ต์�องใช่�ความรู้� � และช่�วยุในการู้ก�าหนดิและเก2บรู้วบรู้มฐ์าน
ความรู้� �ข่ององค�กรู้
ระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�ส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�
#
อ(นไดิ�แก� 1. ความรู้� �ภูายุในองค�กรู้ทำ�#ม�การู้จ(ดิโครู้งสรู้�าง
ทำ�#ดิ� เช่�น ค��ม+อการู้ใช่�ส�นค�า หรู้+อรู้ายุงานการู้ว�จ(ยุ 2 . ความรู้� �จากภูายุนอกองค�กรู้ทำ�#เก�#ยุวข่�องก(บ
ค��แข่�ง ส�นค�า ต์ลาดิ รู้วมทำ(�งข่�าวสารู้การู้แข่�งข่(นทำางการู้ค�า
3 . ความรู้� �ภูายุในองค�กรู้ทำ�#ไมม�การู้จ(ดิโครู้งสรู้�างอยุ�างเปั9นรู้ะบบ เรู้�ยุกว�า ความรู้� �โดิยุน(ยุ
(Tacit Knowledge) ค+อความรู้� �ในการู้ปัฏิ�บ(ต์�งานทำ�#พื่น(กงานทำรู้าบดิ�แต์�ไม�ม�การู้เข่�ยุนไว�เปั9นเอกสารู้
ระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�ส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�
#
องค�กรู้สามารู้ถึใช่�รู้ะบบสารู้สนเทำศในการู้จ(ดิการู้ก�จปัฏิ�บ(ต์�ทำ�#เหมาะสม และน�าความรู้� �ข่องก�จปัฏิ�บ(ต์�เหล�าน��ไปัเผ่ยุแพื่รู้�อยุ�าง
กว�างข่วางต์�อพื่น(กงาน ก�จปัฏิ�บ(ต์�ทำ�#ดิ�ทำ�#ส%ดิ (Best Practice) ค+อหนทำางปัฏิ�บ(ต์�ทำ�#ดิ�ทำ�#ส%ดิในการู้แก�ปั�ญหาทำ�#ไดิ�รู้(บการู้พื่(ฒนาข่��นมา
ส�าหรู้(บองค�กรู้หรู้+ออ%ต์สาหกรู้รู้มน(�น ๆ นอกเหน+อจากการู้ปัรู้(บปัรู้%งการู้ทำ�างานทำ�#ต์�องใช่�ความรู้� �ทำ�#ม�อยุ��
แล�ว
ระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรระบบง�นำ และโครงสร�งภ�ยในำองค�กรส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�ส��หัร�บก�รบร�หั�รคว�มร�
#
IT Infrastructure for IT Infrastructure for Knowledge ManagementKnowledge Management
ShareKnowle
dge
Distribute
Knowledge
Capture and
Codify Knowled
ge
Create Knowle
dgeNetworks
Databases
Processors
Software
Internet Tools
GroupCollaborationSystem - Groupware - Intranets
Artificial Intelligence Systems - Expert Systems - Neural Nets - Intelligent Agents - Genetic - Algorithms - Fuzzy Logic
OfficeSystems - Word Processing - Desktop Publishing - Imaging and Web Publishing - Electronic Calendars - Desktop Databases
Knowledge Work Systems - CAD - Virtual Reality - Investment Workstations
#
ในการู้ดิ�าเน�นธี%รู้ก�จทำ�#พื่�#งพื่ารู้ะบบสารู้สนเทำศผ่ลผ่ล�ต์ข่ององค�กรู้ข่��นอยุ��ก(บผ่ลผ่ล�ต์ทำ�#เพื่�#มข่��นข่องข่�าวสารู้และบ%คลากรู้ห(วกะทำ�ผ่ลทำ�#เก�ดิข่��นค+อองค�กรู้สามารู้ถึลงทำ%นข่นาดิใหญ�ทำางดิ�านเทำคโนโลยุ�เพื่+#อ
สน(บสน%นการู้ทำ�างานดิ�านข่�าวสารู้องค�การู้ เทำคโนโลยุ�ข่�าวสารู้ในปั�จจ%บ(นม�ส�วนปัรู้ะกอบมากถึ�ง 40%
ข่องค�าใช่�จ�ายุทำ(�งหมดิข่ององค�กรู้ในการู้ ลงทำ%นข่นาดิใหญ�ในสหรู้(ฐ์อเมรู้�กา การู้ ลงทำ%นดิ�านเทำคโนโลยุ�สารู้สนเทำศส�วน
ใหญ�เก�ดิข่��นในส�วนข่องส�าน(กงานและส�วนการู้ให�บรู้�การู้ซึ่�#งอยุ��ในอ%ต์สาหกรู้รู้ม
ทำ�#ใช่�ความรู้� �ส�งทำ(�งส��น
ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ� และผลผล�ตระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ� และผลผล�ต
#
ผ่ลผ่ล�ต์ค+อส�#งทำ�#น�ามาใช่�ว(ดิปัรู้ะส�ทำธี�ภูาพื่ข่ององค�กรู้ในการู้เปัล�#ยุนว(ต์ถึ%ดิ�บให�กลายุเปั9นส�นค�า
ผ่ลผ่ล�ต์ยุ(งน�าไปัใช่�อ�างอ�งในเรู้+#องการู้ใช่�งบปัรู้ะมาณ์และแรู้งงานในการู้ผ่ล�ต์ส�นค�าแต์�ละหน�วยุ การู้ศ�กษา
บางส�วนไดิ�ช่��ให�เห2นว�าการู้ลงทำ%นดิ�านเทำคโนโลยุ�สารู้สนเทำศต์�อบ%คลากรู้ปัรู้ะจ�าส�าน(กงานไม�ไดิ�น�าไปัส��
การู้เพื่�#มผ่ลผ่ล�ต์องค�กรู้ มาต์รู้การู้ในการู้ลดิข่นาดิข่ององค�กรู้และการู้ลดิค�าใช่�จ�ายุไดิ�ช่�วยุเพื่�#มปัรู้ะส�ทำธี�ภูาพื่ข่องพื่น(กงานแต์�ก2ยุ(งไม�ไดิ�น�าไปัส��การู้เพื่�#มข่�ดิความ
สามารู้ถึในการู้ผ่ล�ต์ทำ�#ยุ(#งยุ+นอยุ�างแทำ�จรู้�งในอ%ต์สาหกรู้รู้มสารู้สนเทำศหรู้+ออ%ต์สาหกรู้รู้มทำ�#
ใช่�ความรู้� �ส�งควรู้ทำ�#จะว(ดิผ่ลผ่ล�ต์ดิ�านการู้น(บจ�านวนแบบฟอรู้�มข่องงานทำ�#ทำ�าเสรู้2จต์�อจ�านวนพื่น(กงาน ซึ่�#ง
เปั9นการู้ว(ดิผ่ลผ่ล�ต์ทำางกายุภูาพื่
ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ� และผลผล�ตระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ� และผลผล�ต
#
งานข่�าวสารู้ (Information Work)
หมายุถึ�ง งานทำ�#เก�#ยุวข่�องก(บการู้สรู้�างและปัรู้ะมวลผ่ล
ข่�าวสารู้ ซึ่�#งกรู้ะทำ�าโดิยุพื่น(กงานข่�าวสารู้ทำ�#แบ�งออกเปั9นสองจ�าพื่วก ค+อ พื่น(กงานปั<อน
ข่�อม�ล (Data Worker) ซึ่�#งทำ�าหน�าทำ�#ปัรู้ะมวลผ่ลและแจกจ�ายุข่�าวสารู้ และบ%คลากรู้ห(ว
กะทำ� (Knowledge Worker) ซึ่�#งทำ�าหน�าทำ�#ในการู้สรู้�างความรู้� �และข่�าวสารู้ให�แก�
องค�กรู้
ข้%�วส�ร และระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�ข้%�วส�ร และระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�
#
งานเอกสารู้ และงานความรู้� �เก�ดิข่��นในส�าน(กงาน
เปั9นส�วนใหญ�ซึ่�#งรู้วมทำ(�งงานข่องผ่��บรู้�หารู้ดิ�วยุ
ส�าน(กงานจ�งม�บทำบาทำทำ�#ส�าค(ญในการู้ปัรู้ะสานการู้
ไหลเว�ยุนข่องข่�าวสารู้ต์ลอดิทำ(�งองค�กรู้
ก�รกระจ�ยคว�มร� ก�รกระจ�ยคว�มร� : : ระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�รระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�ร
#
หน�าทำ�#หล(กสามปัรู้ะการู้ข่องส�าน(กงาน ค+อ1 .บรู้�หารู้งาน และปัรู้ะสานงานให�แก�พื่น(กงานปั<อนข่�อม�ล
และบ%คลากรู้ห(วกะทำ�2. เช่+#อมโยุงงานทำ�#เก�#ยุวข่�องก(บผ่��ใช่�ข่�าวสารู้ ณ์ ส�าน(กงาน
น(�นเข่�าก(บส�วนอ+#นทำ(#วทำ(�งองค�กรู้3. เช่+#อมโยุงองค�กรู้เข่�าก(บโลกภูายุนอก ไดิ�แก� ล�กค�า
บรู้�ษ(ทำค��ค�า เจ�าหน�าทำ�#ข่องรู้(ฐ์ และผ่��ต์รู้วจสอบภูายุนอกองค�กรู้
ก�รกระจ�ยคว�มร� ก�รกระจ�ยคว�มร� : : ระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�รระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�ร
#
ก�รกระจ�ยคว�มร� ก�รกระจ�ยคว�มร� : : ระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�รระบบบร�หั�รง�นำส��นำ�กง�นำและเอกส�ร
THE ORGANIZATI
ONCustomers
Government
Auditors
Manufacturingand Production
Finance Marketingand
Sales
Human Resour
ces
Suppliers
#
ว�ธี�การู้หน�#งทำ�#น�ามาใช่�ลดิปั�ญหาการู้ไหลเว�ยุนข่องเอกสารู้ดิ(งกล�าวค+อการู้ใช่� รู้ะบบรู้�ปัถึ�ายุเอกสารู้ (Document imaging system) ซึ่�#งจะทำ�าการู้เปัล�#ยุนเอกสารู้ทำ�#พื่�มพื่�อยุ��บนกรู้ะดิาษให�กลายุเปั9น
เอกสารู้อ�เล2กทำรู้อน�กส�ทำ�#สามารู้ถึจ(ดิเก2บและเรู้�ยุกใช่�โดิยุเครู้+#องคอมพื่�วเต์อรู้�ไดิ�อยุ�างง�ายุดิายุรู้ะบบรู้�ปัถึ�ายุเอกสารู้จะม�การู้จ(ดิเก2บดิรู้รู้ช่น�เพื่+#อ
ให�ผ่��สามารู้ถึค�นหาและเรู้�ยุกใช่�เอกสารู้ทำ�#ต์�องการู้ไดิ�เม+#อม�ความต์�องการู้
การู้จะทำ�าให�รู้ะบบรู้�ปัถึ�ายุเอกสารู้ปัรู้ะกอบความส�าเรู้2จต์ามทำ�#คาดิหว(ง องค�กรู้จะต์�องม�การู้ปัรู้(บเปัล�#ยุน
กรู้ะบวนการู้ทำ�างานให�เหมาะสมในอดิ�ต์
ก�รบร�หั�รจ�ดก�รข้อม�ลก�รบร�หั�รจ�ดก�รข้อม�ล
#
ปัระเภทข้องระบบส��นำ�กง�นำปัระเภทข้องระบบส��นำ�กง�นำ
#
งานภู�ม�ปั�ญญา (Knowledge Work) เปั9นส�วน
หน�#งข่องงานข่�าวสารู้ (Information Work) ซึ่�#งทำ�างาน
เก�#ยุวก(บการู้สรู้�างความรู้� �และข่�าวสารู้ใหม� ๆ งานภู�ม�ปั�ญญาจะ
จ(ดิการู้แบ�งความรู้� �ใหม�น(�นออกเปั9นส�วน ๆ แต์�ละส�วนจะปัรู้ะกอบดิ�วยุ รู้ะบบงานภู�ม�ปั�ญญาทำ�#ถึ�กสรู้�างข่��น
มาเพื่+#อสน(บสน%นบ%คลากรู้ในดิ�านน(�น ๆ บ%คลากรู้ห(วกะทำ�ม�ความรู้(บผ่�ดิ
ช่อบสามบทำบาทำทำ�#ม�ความส�าค(ญต์�อองค�กรู้และต์�อผ่��บรู้�หารู้เปั9นอยุ�างยุ�#ง
ค+อ
ก�รสร�งองค�คว�มร� ก�รสร�งองค�คว�มร� : : ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�
#
บทำบาทำข่องบ%คลากรู้ห(วกรู้ะทำ� 1. ช่�วยุให�องค�กรู้ม�ความรู้� �ทำ(นสม(ยุ ทำรู้าบถึ�ง
เทำคโนโลยุ� ว�ทำยุาศาสต์รู้� ส(งคมน�ยุม และศ�ลปัะทำ�#ม�ใช่�ทำ(#วไปั
2. ทำ�าหน�าทำ�#เปั9นผ่��ให�ค�าปัรู้�กษาภูายุในองค�กรู้ในดิ�านทำ�#ม�ความเช่�#ยุวช่าญ เก�#ยุวก(บการู้เปัล�#ยุนแปัลงทำ�#
เก�ดิข่��น และความเปั9นไปัไดิ� 3. ทำ�าต์(วเปั9นต์(วแทำนการู้เปัล�#ยุนแปัลง
(Change Agent) ทำ�#ทำ�าการู้ปัรู้ะเม�นค�า กรู้ะต์%�นให�เก�ดิการู้พื่(ฒนา และสน(บสน%นการู้เปัล�#ยุนแปัลง
ก�รสร�งองค�คว�มร� ก�รสร�งองค�คว�มร� : : ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�ระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�
#
รู้ะบบงานภู�ม�ปั�ญญาม�ค%ณ์ล(กษณ์ะทำ�#สะทำ�อนให�เห2นความ
ต์�องการู้เฉพื่าะดิ�านข่องบ%คลากรู้ห(วกะทำ� ปัรู้ะการู้แรู้ก รู้ะบบงาน
ภู�ม�ปั�ญญาจะต์�องสน(บสน%นบ%คลากรู้ห(วกะทำ�ดิ�วยุเครู้+#องม+อซึ่อฟต์�แวรู้�
พื่�เศษ รู้ะบบงานน��ต์�องการู้ใช่�รู้ะบบ
คอมพื่�วเต์อรู้�ทำ�#ม�ข่�ดิความสามารู้ถึส�งเพื่+#อต์อบสนองการู้ใช่�เครู้+#องม+อ
ซึ่อฟต์�แวรู้�ทำ�#สล(บซึ่(บซึ่�อน
คว�มตองก�รส��หัร�บระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�คว�มตองก�รส��หัร�บระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�
#
งานทำ�#ต์�องการู้ใช่�ความรู้� �อยุ�างมาก ไดิ�แก� รู้ะบบช่�วยุในการู้ออกแบบหรู้+อ CAD รู้ะบบการู้จ�าลอง
สถึานการู้ณ์�เสม+อนจรู้�งส�าหรู้(บรู้ะบบจ�าลองแบบ และรู้ะบบงานการู้เง�น รู้ะบบช่�วยุในการู้ออกแบบ
(Computer-aided Design : CAD) ช่�วยุการู้วาดิรู้�ปัแบบโครู้งสรู้�างและการู้แก�ไข่รู้�ปัโครู้งสรู้�างฯ
เปั9นไปัไดิ�อยุ�างอ(ต์โนม(ต์�โดิยุการู้ใช่�เครู้+#องคอมพื่�วเต์อรู้�ข่�ดิความสามารู้ถึส�งและซึ่อฟต์�แวรู้�กรู้าฟ?กทำ�#สล(บซึ่(บ
ซึ่�อนความสามารู้ถึข่องซึ่อฟต์�แวรู้� CAD จ�งช่�วยุให�
องค�กรู้ปัรู้ะหยุ(ดิทำ(�งค�าใช่�จ�ายุ และเวลาไดิ�เปั9นอยุ�างมากในการู้สรู้�างผ่ล�ต์ภู(ณ์ฑ์�แต์�ละช่น�ดิ
ต�วอย%�งระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�ต�วอย%�งระบบง�นำภ�ม�ปั!ญญ�
#
ต�วอย%�งระบบภ�ม�ปั!ญญ�ต�วอย%�งระบบภ�ม�ปั!ญญ�
#
กรู้% Aปัแวรู้�ปัรู้ะกอบดิ�วยุองค�ปัรู้ะกอบทำ�#ส�าค(ญสามอยุ�างค+อ 1. การู้ส+#อสารู้ (Communication) 2.
การู้รู้�วมม+อ (Collaboration) และ 3. ความพื่รู้�อมเพื่รู้�ยุง (Coordination) ซึ่�#งจะช่�วยุให�สมาช่�กในกล%�ม
สามารู้ถึใช่�งาน เกสารู้ การู้จ(ดิต์ารู้างน(ดิหมายุ แบบฟอรู้�มข่�อม�ล การู้ใช่� Directoryรู้�วมก(น และการู้ใช่�
ฐ์านข่�อม�ลรู้�วมก(นไดิ�
กร()ปัแวร�กร()ปัแวร�
#
รู้ะบบอ�นทำรู้าเน2ต์ไดิ�กลายุเปั9นรู้ะบบพื่+�นฐ์านให�ก(บภู�ม�ปั�ญญาองค�กรู้ซึ่�#งข่�าวสารู้จ�านวนมากจากแหล�งและส+#อ
ต์�าง ๆ ซึ่�#งรู้วมทำ(�ง ข่�อความ เส�ยุง ว�ดิ�ทำ(ศน� และข่�อม�ลดิ�จ�ต์อลอ+#น ๆ สามารู้ถึน�ามาใช่�รู้�วมก(น เก2บรู้(กษา และเผ่ยุ
แพื่รู้�ไปัไดิ�ทำ(#วทำ(�งองค�กรู้ผ่�านส�วนต์�ดิต์�อผ่��ใช่�มาต์รู้ฐ์าน
ระบบอ�นำทร�เนำ*ตและระบบอ�นำทร�เนำ*ตและส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กรส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กร
#
คว�มส�ม�รถในำก�รจ�ดก�รภ�ม�ปั!ญญ�ข้อคว�มส�ม�รถในำก�รจ�ดก�รภ�ม�ปั!ญญ�ข้องกร()ปัแวร�งกร()ปัแวร�
#
ช่�วยุในการู้น�าทำางให�พื่น(กงานองค�กรู้สามารู้ถึค�นหา
ข่�อม�ลอ�เล2กทำรู้อน�กส� โปัรู้แกรู้มปัรู้ะยุ%กต์�รู้ะบบ
ข่�าวสารู้ ช่�วยุในการู้อธี�บายุความหมายุข่องข่�อม�ล และแสดิงให�เห2นการู้เช่+#อมโยุงรู้ะห�างข่�าวสารู้และภู�ม�ปั�ญญา
ทำ(�งหมดิ ซึ่�#งอาจจะเช่+#อมโยุงก(บแหล�งความรู้� �ภูายุนอกองค�กรู้
ระบบอ�นำทร�เนำ*ตและระบบอ�นำทร�เนำ*ตและส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กรส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กร
#
ต�วอย%�งส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�ต�วอย%�งส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กรองค�กร
#
การู้ใช่�งานรู้�วมก(นผ่�านเทำคโนโลยุ�รู้ะบบอ�นทำรู้าเน2ต์ม�ความเหมาะสมมากทำ�#ส%ดิก(บงานช่น�ดิทำ�#ม�
การู้เก2บข่�อม�ลไว�ทำ�#ส�วนกลาง ม�จ�านวนคนเข่�ามาใช่�ข่�อม�ลบ�างเปั9นครู้(�งครู้าว และข่�อม�ลม�การู้เปัล�#ยุนแปัลงน�อยุ อยุ�างไรู้ก2ต์าม ซึ่อฟต์�แวรู้�ส�าหรู้(บรู้ะบบอ�นทำรู้าเน2ต์ในปั�จจ%บ(นไดิ�พื่(ฒนาให�ม�ความก�าวหน�ามากข่��นดิ�วยุการู้
เพื่�#มเครู้+#องม+อส�าหรู้(บการู้ทำ�างานรู้�วมก(นอยุ�างเช่�น อ�เมล� การู้สนทำนาอ�เล2กทำรู้อน�กส� การู้จ(ดิต์ารู้างน(ดิ
หมายุ ปัฏิ�ทำ�นอ�เล2กทำรู้อน�กส� และการู้ปัรู้ะช่%มอ�เล2กทำรู้อน�กส� เปั9นต์�น
ระบบอ�นำทร�เนำ*ตและระบบอ�นำทร�เนำ*ตและส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กรส�+งแวดลอมภ�ยในำระบบภ�ม�ปั!ญญ�องค�กร
#
น�ยุามข่องปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� (Artificial intelligence)
ค+อความพื่ยุายุามในการู้พื่(ฒนารู้ะบบคอมพื่�วเต์อรู้� (ทำ(�งฮารู้�ดิแวรู้�และซึ่อฟต์�แวรู้� ) ให�ม�พื่ฤต์�กรู้รู้มเล�ยุนแบบมน%ษยุ� รู้ะบบดิ(งกล�าวจะต์�องม�ความสามารู้ถึใน
การู้เข่�าใจภูาษามน%ษยุ� ทำ�างานทำ�#ต์�องใช่�การู้ปัรู้ะสานงานรู้ะหว�างส�วนต์�าง ๆ (โรู้โบต์�ก-robotics) ใช่�อ%ปักรู้ณ์�ทำ�#
สามารู้ถึรู้(บทำรู้าบและต์อบสนองดิ�วยุพื่ฤต์�กรู้รู้มและภูาษา (รู้ะบบการู้มองและการู้ออกเส�ยุง ) การู้เล�ยุน
แบบความเช่�#ยุวช่าญและการู้ต์(ดิส�นใจข่องมน%ษยุ� (รู้ะบบผ่��เช่�#ยุวช่าญ ) รู้ะบบดิ(งกล�าวยุ(งจะต์�องแสดิงความ
สามารู้ถึทำางต์รู้รู้กะ การู้ใช่�เหต์%ผ่ล ส(ญช่าต์ญาณ์ และการู้ใช่�หล(กการู้สมเหต์%สมผ่ล (common sense) ทำ�#
ม�ค%ณ์ภูาพื่ในรู้ะดิ(บเดิ�ยุวก(บมน%ษยุ�
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�
#
องค�ปัระกอบข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�องค�ปัระกอบข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�
ความช่าญฉลาดิข่องมน%ษยุ�ม�ความซึ่(บซึ่�อน และกว�างข่วางกว�าความช่าญฉลาดิข่องเครู้+#อง
คอมพื่�วเต์อรู้� องค�ปัรู้ะกอบทำ�#แยุกความแต์กต์�างข่องมน%ษยุ� ออกจากส(ต์ว�ช่น�ดิอ+#นๆ ค+อ ความสามารู้ถึในการู้พื่(ฒนาความเก�#ยุวข่�อง และการู้ใช่�ต์(วแทำนความรู้� � และ
การู้เปัรู้�ยุบเทำ�ยุบ ซึ่�#งสามารู้ถึน�ามาใช่�ในการู้สรู้�างความรู้� �ใหม�ๆ กฎเกณ์ฑ์�ใหม� ความช่าญฉลาดิข่องมน%ษยุ�ยุ(งรู้วมไปัถึ�ง ความสามารู้ถึในการู้ใช่�ปัรู้ะสาทำส(มผ่(ส ในการู้รู้(บรู้� �
เหต์%การู้ณ์�ทำ�#เก�ดิข่��นรู้อบๆ
#
ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� สามารู้ถึจ(ดิแบ�งออกเปั9น 4ปัรู้ะเภูทำต์ามล(กษณ์ะข่องเปั<าหมายุ ไดิ�แก�
1. รู้ะบบทำ�#ค�ดิเหม+อนมน%ษยุ� : ความพื่ยุายุามใหม�อ(นน�าต์+#นเต์�นทำ�#จะทำ�าให�คอมพื่�วเต์อรู้�ค�ดิไดิ�...เครู้+#อง
จ(กทำ�#ม�สต์�ปั�ญญาอยุ�างครู้บถึ�วนและแทำ�จรู้�ง และก�จกรู้รู้มทำ�#เก�#ยุวข่�องก(บความค�ดิมน%ษยุ� ไดิ�แก� การู้
ต์(ดิส�นใจ การู้แก�ปั�ญหา การู้เรู้�ยุนรู้� �2.รู้ะบบทำ�#กรู้ะทำ�าเหม+อนมน%ษยุ� : ว�ช่าข่องการู้
สรู้�างเครู้+#องจ(กรู้ทำ�ทำ�างานในส�#งซึ่�#งอาศ(ยุปั�ญญา และการู้ศ�กษาว�ธี�ทำ�าให�คอมพื่�วเต์อรู้�กรู้ะทำ�าในส�#งทำ�#มน%ษยุ�
ทำ�าไดิ�ดิ�กว�าในข่ณ์ะน(�น
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�
#
3. รู้ะบบทำ�#ค�ดิอยุ�างม�ปั�ญญา : การู้ศ�กษาความสามารู้ถึในดิ�านสต์�ปั�ญญาโดิยุการู้ใช่�โมเดิลการู้ค�านวณ์ และการู้ศ�กษาว�ธี�การู้ค�านวณ์ทำ�#สามารู้ถึรู้(บรู้� �
ใช่�เหต์%ผ่ล และกรู้ะทำ�า 4. รู้ะบบทำ�#กรู้ะทำ�าอยุ�างม�
ปั�ญญา : ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�ค+อการู้ศ�กษาเพื่+#อออกแบบเอเจนต์� ทำ�#ม�
ปั�ญญา และ AI เก�#ยุวข่�องก(บพื่ฤต์�กรู้รู้มทำ�#แสดิงปั�ญญาในส�#งทำ�#มน%ษยุ�สรู้�างข่��น
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�
#
คว�มแตกต%�งระหัว%�ง คว�มแตกต%�งระหัว%�ง AI AI ก�บระบบก�บระบบส�รสนำเทศปักต�ส�รสนำเทศปักต�
#
1 . ข่�อม�ลจะถึ�กเก2บไว�ในล(กษณ์ะคล�ายุก(บเปั9นหน�วยุบ(นทำ�กความจ�าข่องข่ององค�กรู้ กลายุเปั9นฐ์าน
ความรู้� �องค�กรู้ ทำ�#พื่น(กงานสามารู้ถึเข่�าส+บค�น และหาค�าปัรู้�กษาไดิ�ทำ%กเวลา
2 . รู้ะบบฯ จะช่�วยุสรู้�างกลไกทำ�#ไม�น�าความรู้� �ส�ก ความเหน+#อยุล�า หรู้+อความก(งวล เข่�ามาเปั9นองค�ปัรู้ะกอบ ซึ่�#งจะม�ปัรู้ะโยุช่น�เปั9นอยุ�างมากก(บงานปัรู้ะเภูทำทำ�#อ(นต์รู้ายุต์�อมน%ษยุ� ไม�ว�าจะเปั9นดิ�านส�#ง
แวดิล�อมทำ�#ไม�ปัลอดิภู(ยุ ดิ�านรู้�างกายุ หรู้+อดิ�านจ�ต์ใจ ก2ต์าม รู้ะบบฯ น��ยุ(งอาจทำ�าหน�าทำ�#ให�ค�าปัรู้�กษาทำ�#ม�
ปัรู้ะโยุช่น�ในช่�วงเวลาค(บข่(นไดิ�
ปัระโยชนำ�ข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ในำเช�งธุ(รก�จปัระโยชนำ�ข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ในำเช�งธุ(รก�จ
#
3 . รู้ะบบฯ จะถึ�กน�ามาทำ�างานในส�วนทำ�#เปั9นงานจ�าเปั9น หรู้+อเปั9นงานทำ�#น�าเบ+#อหน�ายุส�าหรู้(บมน%ษยุ�
4 . รู้ะบบฯ จะช่�วยุเพื่�#มความสามารู้ถึใน ฐ์านความรู้� �ข่ององค�กรู้
ดิ�วยุการู้เสนอว�ธี�แก�ปั�ญหา ส�าหรู้(บงานเฉพื่าะดิ�าน ซึ่�#งม�ปัรู้�มาณ์มากหรู้+อ ม�
ความซึ่(บซึ่�อนมากเก�นไปัส�าหรู้(บมน%ษยุ� โดิยุเฉพื่าะเม+#อต์�องการู้ทำ�างานน(�นให�
ส�าเรู้2จภูายุใน รู้ะยุะเวลาอ(นส(�น
ปัระโยชนำ�ข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ในำเช�งธุ(รก�จปัระโยชนำ�ข้องปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์�ในำเช�งธุ(รก�จ
#
1 . fuzzy logic คล%มเครู้+อ บอกไม�ไดิ�ช่(ดิเจน เช่�นอ%ปักรู้ณ์�ทำ�#ไปัใช่�ในเครู้+#องซึ่(กผ่�า (ช่น�ดิผ่�า)การู้
พื่(ฒนางาน ดิ�านปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� ทำ�#เก�#ยุวข่�องก(บการู้ใช่�กฎพื่+�นฐ์าน ม�ความสามารู้ถึทำ�างาน ข่�อม�ลทำ�#ไม�จ�าเปั9น
ต์�องม�ค�าเทำ�#ยุงต์รู้งเสมอ และอาจน�าไปัใช่� แก�ปั�ญหาทำ�#มน%ษยุ� ไม�สามารู้ถึแก�ไข่ ไดิ�มาก�อน ปัรู้ะกอบดิ�วยุ
น�ยุามและเทำคน�คต์�าง ๆ ส�าหรู้(บใช่�เปั9นรู้�ปัแบบแทำนความรู้� � และการู้อ�างอ�ง ถึ�า
ความรู้� �ทำ�#ม�ค�า ไม�เทำ�#ยุงต์รู้ง (Imprecise ) ไม�แน�นอน
(Uncertain ) และไม�สามารู้ถึเช่+#อถึ+อไดิ� unreliable
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จ
#
2 . Genetic Algorithms การู้ปัรู้(บเปัล�#ยุนสารู้พื่(นธี%กรู้รู้มข่องยุ�นส� หมายุถึ�ง ว�ธี�การู้แก�ปั�ญหาทำ�#ใช่�
แนวทำางเดิ�ยุวก(บ ว�ธี�การู้ทำ�# ส�#งม�ช่�ว�ต์ปัรู้(บต์(วเองให�เข่�าก(บสภูาพื่แวดิล�อม หรู้+อว�ว(ฒนาการู้ (evolution ) ว�ธี�การู้ทำ�#ถึ�กโปัรู้แกรู้มให�ทำ�าการู้เปัล�#ยุนแปัลง หรู้+อปัรู้(บปัรู้%งส�วนปัรู้ะกอบ ข่องรู้ะบบโดิยุการู้สรู้�างข่��นมาใหม� การู้
ดิ(ดิแปัลงและการู้ค(ดิสรู้รู้ว�ธี�ธีรู้รู้มช่าต์�ใช่� Function
คณ์�ต์ศาสต์รู้�ให�เก�ดิโปัรู้แกรู้มใหม�ๆ มาใช่�งาน (ปัรู้ะโยุช่น�แก�ปั�ญหา
ออกแบบส�นค�า ต์รู้วจสอบรู้ะบบการู้ทำ�างานต์�าง ๆ)
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จ
#
3 . รู้ะบบปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�แบบผ่สมผ่สาน (Hybrid AI system ) รู้ะบบเจนเนต์�กอ(ลกอรู้�ทำ�ม ฟ�สซึ่�
โลจ�ก รู้ะบบเครู้+อข่�ายุน�วรู้อน ละรู้ะบบผ่��เช่�#ยุวช่าญสามารู้ถึน�ามาบ�รู้ณ์าการู้ เข่�าดิ�วยุก(นเปั9นรู้ะบบเดิ�ยุว เพื่+#อจะไดิ�เล+อกใช่�แต์�ส�วนทำ�#ดิ�ทำ�#ส%ดิ ข่องเทำคโนโลยุ�แต์�ละอยุ�าง รู้ะบบดิ(งกล�าวเรู้�ยุกว�า รู้ะบบปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� แบบ
ผ่สมผ่สาน (Hybrid AI System ) ซึ่�#งก�าล(ง ไดิ�รู้(บความน�ยุมเพื่�#มข่��นในงานทำางธี%รู้ก�จ
ปั�จจ%บ(น
ปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จปั!ญญ�ปัระด�ษฐ์� ในำระบบธุ(รก�จ
#
การู้ยุกรู้ะดิ(บความรู้� � และการู้บรู้�หารู้ความรู้� �ไดิ�กลายุเปั9นความรู้(บผ่�ดิช่อบหล(กส�าหรู้(บการู้บรู้�หารู้งานในองค�กรู้ ผ่��บรู้�หารู้จะต์�องสามารู้ถึก�าหนดิทำรู้(พื่ยุ�ส�น
ทำางปั�ญญาข่ององค�กรู้และทำ�าให�รู้ะบบงานและกรู้ะบวนการู้ทำ�างานทำ(�งหมดิสามารู้ถึทำ�างานไดิ�อยุ�างเต์2ม
ปัรู้ะส�ทำธี�ภูาพื่
บทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�รบทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�ร
#
รู้ะบบงานส�าหรู้(บงานภู�ม�ปั�ญญาและงานสารู้สนเทำศและงานปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�สามารู้ถึ
เปัล�#ยุนแปัลงกรู้ะบวนการู้ทำ�างานไดิ�ในหลายุรู้�ปัแบบ รู้ะบบงานสามารู้ถึใช่�ปัรู้ะโยุช่น�จากการู้ส+#อสารู้ การู้รู้�วมม+อก(นทำ�างาน และการู้ปัรู้ะสานงานก(น เช่�น การู้น�าว�ธี�
การู้ว�เครู้าะห�ข่�อม�ลเข่�ามาใช่�ในรู้ะหว�างการู้พื่(ฒนาผ่ล�ต์ภู(ณ์ฑ์� หรู้+อลดิบทำบาทำข่องบ%คลากรู้ในการู้ปัรู้ะมวล
ผ่ลให�น�อยุลงกว�าเดิ�ม
บทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�รบทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�ร
#
เทำคโนโลยุ�จ�านวนมากสามารู้ถึน�ามาใช่�สน(บสน%นการู้บรู้�หารู้ภู�ม�ปั�ญญา รู้วมทำ(�งเทำคโนโลยุ�ปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�และเครู้+#องม+อซึ่อฟต์�แวรู้�ส�าหรู้(บการู้บรู้�หารู้งานกล%�มอยุ�างกรู้% Aปัแวรู้� ผ่��บรู้�หารู้ควรู้ทำ�าความเข่�าใจในเรู้+#องม�ลค�าการู้
ลงทำ%น ผ่ลปัรู้ะโยุช่น� และข่�ดิความสามารู้ถึข่องเทำคโนโลยุ�แต์�
ละแบบ เพื่+#อน�ามาใช่�ก(บการู้แก�ปั�ญหาในการู้บรู้�หารู้ภู�ม�ปั�ญญา
ไดิ�อยุ�างเหมาะสม
บทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�รบทสร(ปัส��หัร�บผ�บร�หั�ร
#
1 .การู้บรู้�หารู้ภู�ม�ปั�ญญาถึ�กน�ามาใช่�สน(บสน%นการู้เรู้�ยุนรู้� �ข่ององค�กรู้ไดิ�อยุ�างไรู้
2. อธี�บายุความแต์กต์�างรู้ะหว�างปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์� และความช่าญฉลาดิข่องมน%ษยุ�
3. จงอธี�บายุปัรู้ะโยุช่น�ข่องปั�ญญาปัรู้ะดิ�ษฐ์�ในเช่�งธี%รู้ก�จมาพื่อส(งเข่ปั
ค��ถ�มท�ยบทค��ถ�มท�ยบท
#
The The EndEnd