CHAMBRE - Belgium...Jacqueline Galant, Luc Gustin, Josée Lejeune, Dominique Tilmans Maya Detiège, David Geerts, Karine Jiroflée, Annemie Roppe Roel Deseyn, Luc Goutry, Trees Pieters

CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS

DE BELGIQUE

BELGISCHE KAMER VAN

VOLKSVERTEGENWOORDIGERS

3467

DOC 51 0455/008DOC 51 0455/008

K A M E R 3e Z I T T I N G V A N D E 5 1e Z I T T I N G S P E R I O D EC H A M B R E 3e S E S S I O N D E L A 51e L É G I S L A T U R E 20052004

9 mei 20059 mai 2005

PROPOSITION DE LOI WETSVOORSTELbetreffende de rechten van vrijwilligersrelative aux droits des bénévoles

NAMENS DE COMMISSIE VOORDE SOCIALE ZAKEN

UITGEBRACHT DOORDE DAMES Nahima LANJRI EN

Annemie TURTELBOOM

FAIT AU NOM DE LA COMMISSIONDES AFFAIRES SOCIALES

PARMMES Nahima LANJRI ET Annemie TURTELBOOM

SOMMAIRE

I. Exposé introductif de Mme Greet Van Gool,co-auteur de la propoposition DOC 51 0455 . . . . . . 3

II.co-auteur de la propoposition DOC 51 0499 . . . . . . 4

III. Exposé du ministre des Affaires socialeset de la Santé publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

IV. Discussion générale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8V. Réponses du ministre des Affaires sociales

et de la Santé publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13VI. Avis de la ministre de l’Emploi . . . . . . . . . . . . . . . . 14VII. Discussion des articles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14VIII. Réponses du ministre des Affaires sociales

et de la Santé publique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49IX. Répliques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52X. Votes sur les articles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62XI. Vote sur l’ensemble . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Annexe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

INHOUD

I. Inleidende uiteenzetting door mevrouw Van Gool,mede-indienster van wetsvoorstel DOC 51 455 . . . 3

II.mede-indienster van wetsvoorstel DOC 51 499 . . . 4

III. Uiteenzetting door de minister van Sociale Zakenen Volksgezondheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

IV. Algemene bespreking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8V. Antwoorden door de minister van Sociale Zaken

en Volksgezondheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13VI. Advies van de minister van Werk . . . . . . . . . . . . . 14VII. Artikelsgewijze bespreking . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14VIII. Antwoorden door de minister van Sociale Zaken

en Volksgezondheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49IX. Replieken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52X. Stemmingen over de artikelen . . . . . . . . . . . . . . . 62XI. Stemming over het geheel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67

Bijlage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

VERSLAGRAPPORT

PROPOSITION DE LOI WETSVOORSTELbetreffende de rechten van de vrijwilligerrelative aux droits des bénévoles

Documents précédents :Doc 51 0455/ (2003/2004) :001 : Proposition de loi de Mmes Van Gool, De Meyer, Storms, Temsamani,

De Block et Gerkens et MM. Bourgeois, Courtois, Delizée et Viseur.

002 à 007 : Amendements.Voir aussi:009 : texte adopté par la commission.

Doc 51 0499/ (2003/2004) :001 : Proposition de loi de Mmes Creyf ete D’hondt.002 : Amendements.

Voorgaande documenten :Doc 51 0455/ (2003/2004) :001 : Wetsvoorstel van de dames Van Gool, De Meyer, Storms, Temsamani,

De Block en Gerkens en de heren Bourgeois, Courtois, Delizée enViseur.

002 tot 007 : Amendementen.Zie ook:009 : Tekst aangenomen door de commissie.

Doc 51 0499/ (2003/2004) :001 : Wetsvoorstel van de dames Creyf en D’hondt.002 : Amendementen.

Inleidende uiteenzetting door mevrouw D’hondt,Exposé introductif de Mme Greta D’hondt,

2 0455/008DOC 51


Abréviations dans la numérotation des publications :

DOC 51 0000/000 : Document parlementaire de la 51e législature, suividu n° de base et du n° consécutif

QRVA : Questions et Réponses écritesCRIV : Version Provisoire du Compte Rendu intégral

(couverture verte)CRABV : Compte Rendu Analytique (couverture bleue)CRIV : Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte

rendu intégral et, à droite, le compte rendu analytiquetraduit des interventions (avec les annexes)(PLEN: couverture blanche; COM: couverturesaumon)

PLEN : Séance plénièreCOM : Réunion de commissionMOT : Motions déposées en conclusion d’interpellations

(papier beige)

Publications officielles éditées par la Chambre des représentantsCommandes :Place de la Nation 21008 BruxellesTél. : 02/ 549 81 60Fax : 02/549 82 74www.laChambre.be

Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers

Bestellingen :Natieplein 2

1008 BrusselTel. : 02/ 549 81 60Fax : 02/549 82 74

www.deKamer.bee-mail : [email protected]

cdH : Centre démocrate HumanisteCD&V : Christen-Democratisch en VlaamsECOLO : Ecologistes Confédérés pour l’organisation de luttes originalesFN : Front NationalMR : Mouvement RéformateurN-VA : Nieuw - Vlaamse AlliantiePS : Parti socialistesp.a - spirit : Socialistische Partij Anders - Sociaal progressief internationaal, regionalistisch integraal democratisch toekomstgericht.Vlaams Belang : Vlaams BelangVLD : Vlaamse Liberalen en Democraten

Afkortingen bij de nummering van de publicaties :

DOC 51 0000/000 : Parlementair document van de 51e zittingsperiode +basisnummer en volgnummer

QRVA : Schriftelijke Vragen en AntwoordenCRIV : Voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft)CRABV : Beknopt Verslag (blauwe kaft)CRIV : Integraal Verslag, met links het definitieve integraal

verslag en rechts het vertaald beknopt verslag van detoespraken (met de bijlagen)(PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft)

PLEN : PlenumCOM : CommissievergaderingMOT : Moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier)

Composition de la commission à la date du dépôt du rapport /Samenstelling van de commissie op datum van indiening van het verslag:

Président/Voorzitter : Hans Bonte

A. — Vaste leden / Titulaires :

VLD Maggie De Block, Sabien Lahaye-Battheu, AnnemieTurtelboom

PS Jean-Marc Delizée, Bruno Van Grootenbrulle, DanielleVan Lombeek-Jacobs

MR Pierrette Cahay-André, Denis Ducarme, CharlesMichel

sp.a-spirit Hans Bonte, Annelies Storms, Greet Van GoolCD&V Greta D’hondt, Nahima LanjriVlaams Belang Koen Bultinck, Guy D’haeseleercdH Benoît Drèze

C. — Membre sans voix délibérative/ Niet-stemgerechtigd lid :

ECOLO Zoé Genot

B. — Plaatsvervangers / Suppléants :

Filip Anthuenis, Yolande Avontroodt, Hilde Dierickx, Pierre Lano

Mohammed Boukourna, Yvan Mayeur, Sophie Pécriaux, AndréPerpèteJacqueline Galant, Luc Gustin, Josée Lejeune, Dominique Tilmans

Maya Detiège, David Geerts, Karine Jiroflée, Annemie RoppeRoel Deseyn, Luc Goutry, Trees PietersAlexandra Colen, Staf Neel, Frieda van ThemscheJean-Jacques Viseur, Damien Yzerbyt

30455/008DOC 51


DAMES EN HEREN,

Uw commissie is bijeengekomen op 17 maart 2004alsmede op 19 januari, 23 maart, 20 en 27 april en 3mei 2005 om deze samengevoegde wetsvoorstellen tebespreken.

Het advies d.d. 6 februari 2004 van de Hoge Raadvoor Vrijwilligers over het eerste wetsvoorstel werd op22 maart 2004 ter kennis gebracht van de commissievoor de Sociale Zaken.

Advies nr. 1506 van de Nationale Arbeidsraad, diedoor de minister van Sociale Zaken en Volksgezond-heid om advies was gevraagd, werd op 9 februari 2005uitgebracht.

I.— INLEIDENDE UITEENZETTING DOORMEVROUW GREET VAN GOOL, MEDE-INDIEN-STER VAN WETSVOORSTEL DOC 51 0455/001

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) herinnert aanhet belang van het vrijwilligerswerk. Aangezien dat ver-schijnsel in de toekomst wellicht nog belangrijker zalworden, dient het optreden van vrijwilligers behoorlijkte worden erkend, ondersteund en begeleid.

Aangezien dit wetsvoorstel aansluit bij vroegere wet-gevende initiatieven hebben diverse instanties reeds eenadvies uitgebracht: de beheersinstanties van de instel-lingen van de sociale zekerheid, de Raad van State ende Controledienst voor de Verzekeringen. Die advie-zen zijn in dit wetsvoorstel verwerkt.

Het wetsvoorstel geeft eerst de definities van eenaantal begrippen. Het vrijwillig karakter van de activiteitsluit niet uit dat een aantal overeenkomsten wordengesloten welke in een organisatienota kunnen wordenvastgelegd, die de vrijwilliger dan kan ondertekenen.In verband met de aansprakelijkheid van de vrijwilligeren met de verzekering ter dekking van die aansprake-lijkheid worden sterk uiteenlopende maatregelen geno-men. Het wetsvoorstel strekt ertoe in die kwestie deknoop door te hakken door de aansprakelijkheid bij deorganisatie te leggen; die aansprakelijkheid wordt al-leen afgezwakt ingeval de vrijwilliger fraude of een zwarefout heeft gepleegd. Het wetsvoorstel voorziet in eenspecifieke doch niet verplichte verzekering voor de vrij-willigers. Het wetsvoorstel reikt een fiscaal en sociaalstatuut aan, ter regeling van de kostenvergoeding diede organisatie eventueel aan de door haar ingezettevrijwilliger toekent. Op fiscaal vlak bestaan over hetvraagstuk een aantal circulaires welke door de voorge-stelde wetsbepalingen zouden worden vervangen. Op

MESDAMES, MESSIEURS,

Votre commission s’est réunie les 17 mars 2004,19 janvier, 23 mars, 20 et 27 avril et 3 mai 2005 pourexaminer les présentes propositions de loi jointes.

L’avis du 6 février 2004 du Conseil supérieur desVolontaires sur la première proposition a été communi-qué le 22 mars 2004 aux membres de la commissiondes Affaires sociales.

L’avis n° 1506 du Conseil national du Travail, saisipar le ministre des Affaires sociales et de la Santé pu-blique, a été rendu le 9 février 2005.

I.— EXPOSE INTRODUCTIF DE MME GREET VANGOOL, CO-AUTEUR DE LA PROPOSITION N° 455

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) rappelle l’impor-tance du travail bénévole. Ce phénomène étant appeléà se développer dans l’avenir, il convient de reconnaî-tre, de soutenir et d’encadrer correctement l’interven-tion des bénévoles.

La présente proposition faisant suite à des initiativeslégislatives antérieures, divers organes ont déjà formuléun avis: les organes de gestion des institutions de lasécurité sociale, le Conseil d’État, ainsi que l’Office decontrôle des assurances. Ces avis ont été intégrés à laprésente proposition.

La proposition définit d’abord un certain nombre denotions. Le caractère bénévole de l’activité n’exclut pasun certain nombre de conventions, consignées dans unenote d’organisation, laquelle peut être signée par lebénévole. La responsabilité du bénévole et l’assurancecouvrant cette responsabilité font actuellement l’objetde mesures très différentes. La proposition tend à tran-cher cette question en attribuant la responsabilité à l’or-ganisation, tempérée seulement par l’éventuelle fraudeou faute grave du bénévole. La proposition instaure uneassurance spécifique, mais non obligatoire, pour lesbénévoles. La proposition prévoit un statut fiscal et so-cial destiné à encadrer le défraiement que l’organisa-tion accorde éventuellement au bénévole qu’elle em-ploie. Sur le plan fiscal, la question fait actuellementl’objet de circulaires, remplacées par les dispositionslégales proposées. Sur le plan social, curieusement,l’arrêté royal du 19 novembre 2001qui règle les aspectssociaux de la question assujettit les bénévoles à l’ONSSpour les en exempter: la proposition y substitue un pla-

4 0455/008DOC 51


sociaal vlak geldt er een wat vreemde regeling waarbijde vrijwilligers, krachtens het koninklijk besluit van 19november 2001 dat tot regeling van de sociale aspec-ten van die aangelegenheid strekt, aan de RSZ onder-worpen worden om hen van een en ander vrij te stellen.Het wetsvoorstel biedt in de plaats daarvan eenmaximumbedrag – overeenstemmend met ongeveer 50euro per dag of 1250 euro per jaar – waarboven de vrij-williger geacht wordt een bezoldigde activiteit te ver-richten. Voor de vrijwilligers met recht op een socialeuitkering geldt niet langer de verplichting de verzekering-sinstelling toelating te vragen die activiteit uit te oefe-nen, op voorwaarde dat de kostenvergoeding die zijontvangen niet hoger ligt dan bovenvermelde maximum-bedragen.

II.— INLEIDENDE UITEENZETTING DOOR ME-VROUW GRETA D’HONDT, MEDE-INDIENSTER

VAN WETSVOORSTEL DOC 51 0499/001

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) onderstreept hetbelang van het vrijwilligerswerk alsook de noodzaak hunactiviteit duidelijk af te bakenen.

Het wetsvoorstel dat zij samen met mevrouw SimonneCreyf heeft ingediend, neemt grotendeels de inhoud overvan een in september 2000 ingediend wetsvoorstel. Zijhebben achteraf hun wetsvoorstel ingetrokken om zichaan te sluiten bij een wetgevend initiatief van de meer-derheid. Mevrouw D’hondt geeft aan er verbitterd overte zijn dat de meerderheid dat gemeenschappelijk wets-voorstel tijdens de vorige zittingsperiode heeft laten lig-gen en het dus op niets is uitgedraaid. Daarom, enhoegenaamd niet uit eventuele onverschilligheid om-trent het statuut van de vrijwilliger, heeft CD&V beslo-ten zich niet aan te sluiten bij het initiatief dat de meer-derheid onder deze zittingsperiode hun opnieuwvoorstelde.

Beide wetsvoorstellen vertonen heel wat gemeen-schappelijke punten, maar ook enkele verschillen, hoofd-zakelijk wat de verzekering en de vrijwilligers-overeenkomst betreft.

Wetsvoorstel DOC 51 0499/001 gaat ervan uit datde aansprakelijkheidsverzekering voor vrijwilligers nood-zakelijk is om rechtszekerheid te waarborgen, ongeachtde financiële armslag van de organisatie; dat wetsvoor-stel voorziet derhalve in een tegemoetkoming van deoverheid voor de kleinschalige organisaties. Aangezienveel gezinnen niet over een aansprakelijkheids-verzekering beschikken, is het overigens noch relevantdeze verzekering niet voor vrijwilligerswerk te doen gel-den, noch dergelijk werk er uitdrukkelijk in op te nemen.

fond – correspondant à environ 50 euro par jour ou 1250euro par an – au-delà duquel le bénévole est présuméexercer une activité rémunérée. Les bénévoles alloca-taires sociaux ne sont plus soumis à l’obligation de de-mander à l’organisme assureur une autorisation en vued’exercer l’activité, pour autant que le défraiement qu’ilsperçoivent ne dépasse pas les plafonds précités.

II.— EXPOSE INTRODUCTIF DE MME GRETAD’HONDT, CO-AUTEUR DE LA PROPOSITION

N° 499

Mme Greta D’hondt (CD&V) souligne l’importance dutravail bénévole et la nécessité de fixer un cadre à leuractivité.

La proposition qu’elle a déposé avec Mme SimonneCreyf reprend pour l’essentiel le contenu d’une propo-sition déposée en septembre 2000. Alors qu’elles ontretiré leur proposition pour se rallier à une initiative lé-gislative de la majorité, Mme D’hondt exprime l’amer-tume qu’elle ressent du fait que la majorité s’est désin-téressée de cette proposition commune, qui n’a dès lorspas abouti au cours de la législature précédente. C’estpour cette raison, et certainement pas en raison d’uneéventuelle indifférence au statut des bénévoles, que leCD&V a décidé de ne pas se rallier à l’initiative que lamajorité leur proposait à nouveau sous la présente lé-gislature.

Les deux propositions présentent de nombreux pointscommuns, mais également quelques divergences, quiconcernent principalement l’assurance et le contrat debénévole.

Considérant que l’assurance de la responsabilité dubénévole est nécessaire pour garantir la sécurité juridi-que, quelle que soit la capacité financière de l’organi-sation, la proposition de loi DOC 51 0499/001 prévoitune intervention des pouvoirs publics pour les petitesorganisations. Par ailleurs, compte tenu du fait que denombreuses familles ne disposent pas d’une assurancefamiliale, il n’est pertinent ni d’exclure le travail béné-vole de cette assurance, ni au contraire de l’y prévoirexplicitement. En outre, prévoir le travail bénévole dans

50455/008DOC 51


De dekking van de aansprakelijkheidsverzekering totvrijwilligerswerk uitbreiden, dreigt trouwens de premieervan de hoogte in te jagen.

Het initieel ingediende wetsvoorstel van de meerder-heid beoordeelt spreekster als ruim onvoldoende.

Nu reeds weten we dat door de meerderheid meer-dere amendementen zullen ingediend worden. Dezeamendementen zijn meestal de overname van delen –soms letterlijk – van het CD&V wetsvoorstel.

Wetsvoorstel DOC 51 0499 voorziet in een vrij-willigersovereenkomst, en volgens de spreekster biedtdie meer rechtszekerheid dan de in DOC 51 0455 ver-vatte, facultatieve «organisatienota». De vrijwilligers-overeenkomst zou normaal gezien trouwens geen nut-teloze administratieve formaliteiten meebrengen mochtde overheid typeovereenkomsten ter beschikking stel-len van de organisaties.

Na het over die fundamentele verschillen te hebbengehad, neemt de spreekster zich voor tijdens de be-spreking van de artikelen in te gaan op enkele meertechnische, maar niettemin belangrijke bepalingen, zo-als het gegeven dat de fiscale regeling veeleer in hetWetboek van de inkomstenbelastingen dan in een au-tonome bepaling wordt opgenomen.

Voorts wil de spreekster de spreekbuis zijn van devrijwilligersorganisaties, die verzoeken om bijzonderebepalingen ten behoeve van de wacht- en spoed-diensten zoals bijvoorbeeld het Rode Kruis: via artikel12 van wetsvoorstel DOC 51 0455/001 kan aan de be-zorgdheid van die instanties tegemoet worden gekomen.

III.— UITEENZETTING DOOR DE MINISTER VANSOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID

De heer Rudy Demotte, minister van Sociale Zakenen Volksgezondheid, is ingenomen met de initiatievendie de indieners van beide wetsvoorstellen hebben ge-nomen: het vrijwilligersvraagstuk is maatschappelijkgezien immers een belangrijke aangelegenheid.

Alle in de commissie vertegenwoordigde democrati-sche partijen willen terzake wetgevend werk verrichten,en de indieners mogen op de volmondige steun van deregering rekenen bij de uitwerking van een wettelijk enregelgevend kader wat het vrijwilligerswerk betreft.

De minister geeft aan dat hij de Hoge Raad voor Vrij-willigers heeft geraadpleegd. Hij legt het door die Raadbezorgde advies d.d. 5 maart 2004 over.

le cadre de l’assurance familiale risque d’en augmenterla prime.

L’intervenante juge largement insuffisante la propo-sition de loi déposée initialement par la majorité.

On sait d’ores et déjà que la majorité présentera plu-sieurs amendements. Ceux-ci reprennent en général,parfois littéralement, des parties de la proposition de loidu CD&V.

La proposition de loi DOC 51 0499 prévoit le contratde bénévole et l’intervenante considère que celui-cigarantit davantage de sécurité juridique que la «noted’organisation» facultative prévue par la proposition n°455. Le contrat de bénévole ne devrait d’ailleurs pasentraîner de formalités administratives inutiles si lespouvoirs publics mettaient un contrat-type à la disposi-tion des organisations.

A côté de ces divergences fondamentales, l’oratricese propose d’intervenir dans le cadre de la discussiondes articles sur quelques dispositions à caractère plustechnique, mais néanmoins importantes, comme parexemple l’inscription du règlement fiscal dans le Codedes impôts sur les revenus, plutôt que par une disposi-tion autonome.

L’intervenante se fait par ailleurs le porte-parole desorganisations de bénévoles, qui demandent des dispo-sitions particulières pour les services de garde et d’aideurgente, comme par exemple la Croix Rouge: l’article12 de la proposition de loi DOC 51 0455/001 permet derépondre à leur souci.

III.— EXPOSE DU MINISTRE DES AFFAIRESSOCIALES ET DE LA SANTE PUBLIQUE

M. Rudi Demotte, ministre des Affaires sociales et dela Santé publique, salue les initiatives prises par lesauteurs des deux propositions de loi: la question dubénévolat est en effet une problématique importante auniveau de la société.

Tous les partis démocratiques représentés au seinde la commission veulent réaliser un travail législatif enla matière et les auteurs peuvent compter sur le soutienentier du gouvernement dans l’élaboration d’un cadrelégal et réglementaire en ce qui concerne les activitésbénévoles.

Le ministre dépose l’avis du 5 mars 2004, transmispar le Conseil Supérieur des Volontaires qu’il avait con-sulté.

6 0455/008DOC 51


Aangezien het advies terzake van de sociale part-ners eveneens belangrijk is, kondigt de minister aan dathij in overleg met zijn bij deze zaak betrokken collegae(te weten de minister van Werk en Pensioenen en deminister van Ambtenarenzaken, Maatschappelijke Inte-gratie en Grootstedenbeleid) de Nationale Arbeidsraaddringend om advies heeft verzocht.

Met betrekking tot het advies van de Hoge Raad voorVrijwilligers vestigt de minister de aandacht van de com-missie op de volgende facetten.

1. Toen de Hoge Raad zijn advies toezond, heeftdie erop gewezen dat het vraagstuk van het door min-derjarigen verrichte vrijwilligerswerk zou moeten wor-den opgelost.

2. Binnen de Hoge Raad onderzoeken twee werk-groepen verwante knelpunten, te weten:

– het recht voor vreemdelingen met een precair sta-tuut om vrijwilligerswerk te verrichten; die werkgroep isvan plan de situatie te onderzoeken van de asielzoekerstijdens de periode dat hun asielaanvraag wordt onder-zocht, alsmede de situatie van de gevangenen;

– «de grijze zone», om het in de door de Hoge Raadgehanteerde bewoordingen uit te drukken, heeft betrek-king op de semi-agorale arbeid.

3. De Hoge Raad formuleert suggesties en opmer-kingen die bij de bespreking in de commissie dienstigzouden kunnen zijn.

Uit een onderzoek van de wetsvoorstellen komenverschillende aangelegenheden naar voren die moe-ten worden besproken. De minister beperkt er zich indeze erg algemene inleiding toe 10 vraagstukken aante halen:

1. niet alleen fundamentele kwesties zoals de defi-nitie of organisatie van het vrijwilligerswerk, maar ookde verplichting al dan niet een verzekering aan te gaan;

2. het vraagstuk rond de vergoeding, met de vol-gende aspecten: soort, bedrag, dag-, kwartaal- en/ofjaarlimieten; is overigens een modulering van de maxi-male vergoeding denkbaar en zo ja, volgens welke cri-teria? Er kan worden overwogen te voorzien in eenmodulering naargelang het type van activiteit en/of hetsociaal statuut van de vrijwilliger buiten diens vrijwilli-gerswerk om;

3. het vraagstuk inzake de controlemiddelen waar-over de overheid zou moeten beschikken om te kunnen

Considérant que l’avis des partenaires sociaux en lamatière est également important, le ministre annoncequ’en concertation qu’avec ses collègues concernés,les ministres de l’Emploi, des Pensions et de l’Intégra-tion sociale, il a demandé un avis urgent au Conseilnational du Travail.

En ce qui concerne l’avis du Conseil Supérieur desVolontaires, le ministre attire l’attention de la commis-sion sur les aspects suivants:

1. lors de la transmission de son avis, le Conseil asignalé que la question du bénévolat exercé par desmineurs d’âge devrait être résolue;

2. deux groupes de travail au sein du Conseil exa-minent des problématiques connexes; ces problémati-ques connexes sont:

– droit des étrangers à statut précaire à exercer uneactivité de volontariat; ce groupe de travail a la volontéd’examiner la situation des demandeurs d’asile pendantla phase d’examen de la recevabilité de leur demanded’asile et celle des prisonniers;

– «Ia zone grise» pour reprendre les termes utiliséspar le Conseil Supérieur; il s’agit du travail semi-agoral.

3. le Conseil formule des suggestions et remarquesqui pourraient utilement faire l’objet de discussions ausein de la commission.

L’examen des propositions fait apparaître différentesquestions à aborder. Le ministre se limite dans cetteintroduction très générale à citer 10 questions:

1. des questions fondamentales telles que la défini-tion du bénévolat ou de l’organisation mais aussi l’obli-gation ou non de souscrire une assurance;

2. la problématique de l’indemnité sous les anglesdu contenu, du montant, de limites journalière et/ou tri-mestrielle et/ou annuelle mais aussi peut-on imaginerune modulation de l’indemnité maximale et si oui, enfonction de quels critères? On peut penser à une mo-dulation en fonction du type d’activités et/ou du statutsocial du bénévole en dehors de l’activité de bénévole;

3. la problématique des moyens de contrôle dontdevrait disposer l’autorité pour veiller au respect des

70455/008DOC 51


toezien op de inachtneming van de in de wetgevingbepaalde voorwaarden;

4. de gevolgen van de niet-inachtneming van de inde wetgeving en regelgeving bepaalde voorwaarden;de straffen waarin eventueel dient te worden voorzien;

5. de wetgeving inzake arbeidsrecht die in voorko-mend geval niet toepasselijk is;

6. de uitoefening van vrijwilligerswerk tijdens perio-des waarin de vrijwilliger een vervangingsinkomen ge-niet zal grondig moeten worden onderzocht. De minis-ter en zijn collegae willen de mogelijkheid dergelijkeactiviteiten uit te oefenen niet uitsluiten, maar misschienmoeten terzake algemene voorwaarden worden be-paald;

7. bieden de wetsvoorstellen voldoende rechtsze-kerheid?

8. de vraag of het wel wenselijk is koninklijke be-sluiten bij wet te wijzigen;

9. is het, zoals in het wetsvoorstel van de damesCreyf en D’hondt gebeurt, opportuun in de sociale wet-geving naar een fiscale bepaling te verwijzen?

10. de besprekingswijze van bepaalde onderwerpendie in de ingediende wetsvoorstellen aan bod komen.

Het komt de commissie toe zich uit te spreken overde geschiktste werkwijze. Zelf stelt de minister vast datbepaalde in de wetsvoorstellen vervatte bepalingen totde bevoegdheid van andere commissies behoren, meerbepaald de bepalingen inzake verzekeringen, het fis-cale aspect of het leefloon. Op dat vlak zijn verschil-lende oplossingen denkbaar.

Aangezien voor sommige bepalingen andereregeringsleden bevoegd zijn, zou de commissie even-tueel kunnen beslissen alle bepalingen te besprekenen aan de betrokken ministers te vragen aanwezig tezijn bij de bespreking van de bepalingen waarvoor zijrespectievelijk bevoegd zijn.

De minister wenst de volgende drie facetten nogmaalste beklemtonen.

1. De commissie kan rekenen op de volledige me-dewerking van de ministers wie de diverse aspectenvan de ter bespreking voorliggende wetsvoorstellenaanbelangen.

conditions déterminées par la législation;

4. les conséquences du non-respect des conditionsimposées par la législation, la réglementation; les sanc-tions éventuelles à prévoir;

5. les législations du droit du travail qui ne seraientpas applicables;

6. l’exercice d’activités bénévoles pendant les pé-riodes ou le bénévole bénéficie de revenus de rempla-cement devra être examiné de façon approfondie. Leministre et ses collègues concernés ne souhaitent pasexclure la possibilité d’exercer de telles activités mais ilconvient peut-être d’en fixer des conditions générales;

7. la sécurité juridique offerte par les propositionsest-elle suffisante?

8. l’opportunité de modifier des arrêtés royaux parvoie législative;

9. est-il opportun, comme le fait la proposition deMesdames Creyf et D’hondt, de faire référence dans lalégislation sociale à une disposition fiscale?

10. la façon de discuter certains thèmes abordés parles propositions introduites.

Il revient à la commission de se prononcer sur laméthode de travail la plus appropriée. Pour sa part, leministre constate que certaines dispositions de la pro-position relèvent de la compétence d’autres commis-sions. Il songe en particulier aux dispositions relativesaux assurances, à l’aspect fiscal ou au revenu d’inté-gration. Différentes solutions sont à cet égardenvisageables.

Certaines dispositions relevant de la compétenced’autres membres du gouvernement, la commissionpourrait éventuellement décider d’examiner la totalitédes dispositions et demander aux ministres concernésd’y être présents lors de l’examen des dispositions rele-vant de leurs compétences respectives.

Le ministre souhaite à nouveau insister sur les troiséléments suivants:

1. la commission peut compter sur la pleine colla-boration des ministres concernés par les différents as-pects des propositions en discussion;

8 0455/008DOC 51


2. Tijdens de bespreking moet rekening wordengehouden met de inbreng ingevolge het advies van deHoge Raad voor Vrijwilligers.

3. Het advies van de Nationale Arbeidsraad waarhij om heeft verzocht, zal een rijker debat mogelijk ma-ken zonder dat het vertraging oploopt.

IV.— ALGEMENE BESPREKING

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) onderstreeptde kwaliteit van de adviezen die werden uitgebracht doorde Hoge Raad voor Vrijwilligers en door de NationaleArbeidsraad: hun opmerkingen zullen worden verwerktin amendementen waarmee de voorgestelde tekst opeen hoger peil zal kunnen worden getild.

De heer Alain Courtois (MR) is ingenomen met dedoelstellingen van de indieners van de wetsvoorstellen,en verheugt zich over de steun die ze van de ministerkrijgen. Hij vindt het immers tijd schoon schip te makenmet de tot de «grijze zone» behorende facetten van hetvrijwilligerswerk.

Onder de talrijke vrijwilligers die belangeloos tijd uit-trekken voor heel wat verenigingen, brengt de sprekerde vrijwilligers in de sport in herinnering. Die vrijwilli-gers werden onvoldoende betrokken bij de voorberei-ding van de ter bespreking voorliggende wetgevendeinitiatieven. Om te voorkomen dat dergelijke verenigin-gen hun vrijwilligers in het zwart vergoeden, wenst hijdat de maximumbedragen van de bij wetsvoorstel DOC51 0455/001 ingestelde belastingvrije vergoeding veel-eer 1500 euro per jaar zou bedragen.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) onderstreept deonvervangbare rol van de vrijwilligers voor de samenle-ving. De informele context waarbinnen zij opererenmaakt het onontbeerlijk de betrokkenen rechtsbescher-ming te bieden.

Zij herinnert eraan dat haar fractie al sinds 1998 ini-tiatieven in die zin heeft genomen, toentertijd om inzakekostenvergoedingen in een wettelijk kader te voorzien;dat heeft uiteindelijk geleid tot de omzendbrief van deminister van Financiën van 5 maart 1999, die tot opheden nog steeds de geldende wettelijke basis vormt.

Op haar beurt herinnert de spreekster aan de weder-waardigheden van de verschillende wetsvoorstellen diezij samen met mevrouw D’hondt heeft ingediend enwaarvan het lot in het kader van de inleidende uiteen-zettingen is beschreven.

2. au cours des discussions, il conviendra de tenircompte de l’apport résultant de l’avis du Conseil Supé-rieur des Volontaires;

3. l’avis du Conseil National du Travail qu’il a solli-cité permettra d’enrichir le débat sans le retarder.

IV.— DISCUSSION GÉNÉRALE

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) souligne la qualitédes avis rendus par le Conseil supérieur des Volontai-res et par le Conseil national du Travail : leurs observa-tions donneront lieu à des amendements qui permet-tront d’améliorer le texte proposé.

M. Alain Courtois (MR) est favorable aux intentionsdes auteurs des propositions et se réjouit du soutiendont elles bénéficient chez le ministre. Il estime en effetqu’il est temps d’assainir les aspects de l’activité volon-taire qui relèvent de la «zone grise».

Parmi les nombreux volontaires qui donnent béné-volement de leur temps dans de multiples associations,l’intervenant rappelle les volontaires du sport. Ces vo-lontaires n’ont pas été suffisamment associés auxtravaux qui ont précédé les initiatives législatives à l’exa-men. Les associations sportives amateur sont con-traintes de recourir au volontariat. Afin de sortir de laclandestinité les indemnités que ces associations ac-cordent à leurs volontaires, il souhaite que le plafondsde l’indemnité non taxable instauré par la propositionn° 455 s’élève plutôt à 1500 euro par an.

Mme Simonne Creyf (CD&V) souligne le rôle irrem-plaçable des volontaires dans la société. Le contexteinformel qui entoure leur activité rend indispensable leurprotection juridique.

Elle rappelle que son groupe a pris des initiatives ence sens déjà depuis 1998, à l’époque pour fournir uncadre légal au défraiement; celle-ci a finalement donnélieu à la circulaire du ministre des Finances du 5 mars1999, qui constitue encore toujours la base légale envigueur aujourd’hui.

A son tour, l’intervenante rappelle les vicissitudes desdiverses propositions qu’elle a introduites avecMme D’hondt et dont le sort a été décrit dans le cadredes exposés introductifs.

90455/008DOC 51


De spreekster benadrukt dat een juridisch statuutonontbeerlijk is, inclusief de verzekering inzake burger-lijke aansprakelijkheid van de vrijwilligers en de moge-lijkheid tot juridische bijstand.

Zij verwijst naar de tijdens de vorige zittingsperiodegehouden hoorzittingen, waarbij zij de verschillen ingevoeligheid tussen de Nederlandstalige en de Fran-stalige organisaties heeft vastgesteld, in die zin dat dielaatsten de nadruk leggen op de erkenning van het vrij-willigerswerk. Om aan die wens tegemoet te komen, isop het (weliswaar niet behandelde) voorstel van resolu-tie betreffende de oprichting van een Federale raad voorvrijwilligerswerk (DOC 50 1611/001) de installatie ge-volgd van de Hoge Raad voor Vrijwilligers.

Nu alle adviezen in verband met het statuut van devrijwilligers zijn gegeven, wenst zij dat het parlemen-taire werk eindelijk zou uitmonden in een voldoeningschenkend statuut.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) wenst dat het voor-gestelde statuut tegemoetkomt aan de toestand van alwie als vrijwilliger kan worden beschouwd, inclusief devrijwilligers van de sportverenigingen. De vrijwilligerszijn het geloof, de hoop en de liefde van de samenle-ving.

De spreekster is tevreden dat de initiatieven in ver-band met de vrijwilligers eindelijk aan bespreking toezijn, maar zij geeft opnieuw uiting aan haar ontgooche-ling over het verloop van de werkzaamheden terzake.Die ontgoocheling neemt nog toe als zij de amende-menten leest van de indieners van wetsvoorstelDOC 51 455/001, die de bepalingen van wetsvoorstelDOC 51 499/001 zonder meer overnemen. Deze amen-dementen zijn meestal de overname van delen – somsletterlijk – van het CD&V wetsvoorstel. Dit is niet meerof niet minder dan plagiaat en intellectuele toeëigeningvan wat niet aan de meerderheidspartijen toebehoort.De spreekster dient een vergelijkende tabel van beidewetsvoorstellen in, alsook van die amendementen, envraagt dat die samen met het verslag zou worden ge-publiceerd.

Het komt de wet die uit de bespreking zal voortko-men ten goede, als de bepalingen van wetsvoorstel DOC51 499/001 worden overgenomen. De spreekster is danook verheugd voor de vrijwilligers; zij laakt evenwel depolitieke praktijk die tot dit resultaat leidt.

Alhoewel spreekster hier zeer zwaar aan tilt, stelt zijtoch voor om in het belang van de vrijwilligers hieromtrentgeen nodeloze polemieken te voeren en stelt voor datvanuit het wetsvoorstel van de meerderheid + het CD&Vwetsvoorstel een nieuw wetsvoorstel zou geschrevenworden dat dan gezamenlijk ingediend wordt en waar-voor de spoedbehandeling zou gevraagd worden.

L’oratrice souligne le caractère indispensable d’unstatut juridique, y compris l’assurance de la responsa-bilité civile des bénévoles et la possibilité d’avoir recoursà une assistance juridique.

Rappelant les auditions organisées sous la précé-dente législature, Mme Creyf a constaté à cette occa-sion les sensibilités différentes des organisations fla-mandes et francophones, ces dernières insistant sur lareconnaissance du volontariat. Pour répondre à ce vœu,la résolution pour l’installation d’un conseil fédéral duvolontariat (DOC 50 1611), bien que non avenue, adonné lieu à l’installation du Conseil supérieur des Vo-lontaires.

Maintenant que tous les avis relatifs au statut desbénévoles ont été rendus, elle souhaite que le travailparlementaire débouche enfin sur un statut satisfaisant.

Mme Greta D’hondt (CD&V) souhaite que le statuten projet réponde à la situation de tous ceux qui peu-vent être considérés comme volontaires, y compris lesvolontaires des associations sportives. Les volontairessont la foi, l’espérance et l’amour de la société.

L’intervenante exprime sa satisfaction de voir enfinaboutir les initiatives relatives aux bénévoles, mais réi-tère son dépit face au déroulement des travaux en lamatière. Ce dépit s’accroît encore à la lecture des amen-dements déposés par les auteurs de la proposition deloi DOC 455/001 lesquels reprennent sans plus les dis-positions de la proposition de loi DOC 499/001. Cesamendements reprennent – parfois littéralement – despassages entiers de la proposition de loi du CD&V. Celan’est ni plus ni moins que du plagiat et qu’une appro-priation intellectuelle de ce qui n’appartient pas aux partisde la majorité. L’oratrice dépose un tableau comparatifdes deux propositions ainsi que de ces amendements,dont elle demande la publication au rapport.

La loi qui sera issue de la discussion sera d’autantmeilleure qu’elle reprendra les dispositions de la propo-sition de loi DOC 499/001 et l’intervenante s’en réjouitpour les volontaires; elle honnit toutefois la pratiquepolitique qui produit ce résultat.

Bien que l’intervenante se dise très préoccupée parcette question, elle propose malgré tout, dans l’intérêt desvolontaires, d’éviter les polémiques inutiles et de rédiger,en se fondant sur la proposition de loi de la majorité et surla proposition de loi du CD&V, une nouvelle propositionde loi qui serait déposée conjointement et pour laquellel’urgence serait demandée.

10 0455/008DOC 51


Spreekster benadrukt dat dit geenszins tijdsverlieszou meebrengen. Vermits door de indiening van meer-dere amendementen vanuit de meerderheid toch vol-doende tijd zal moeten uitgetrokken worden voor debespreking en vermits deze commissie ook nog de no-dige tijd zal moeten uittrekken voor de bespreking vande Gezondheidswet zou een nieuw wetsvoorstel bin-nen de oorspronkelijk voorziene tijd kunnen besprokenen gestemd worden.

Mevrouw Annemie Turtelboom (VLD) begrijpt hetgevoel van ongeduld bij wie al vele jaren aan de opstel-ling van het statuut van de vrijwilligers werkt. Het is be-langrijk dat het document dat uit de werkzaamhedenzal voortkomen, zo goed mogelijk aan de belangen vande vrijwilligers tegemoet komt.

Men moet het streven naar administratieve vereen-voudiging voor ogen houden; in dat licht vestigt zij deaandacht op een van de ingediende amendementen,dat ertoe strekt de vrijwilliger de vereiste documentenelektronisch te laten bezorgen.

De spreekster wenst dat de nodige koninklijke be-sluiten voor de uitvoering van de wet op het ogenblikvan de inwerkingtreding van die wet gereed zouden zijn.

Aangaande de opmerking van de heer Courtois inverband met de vrijwilligers in de sport, is de spreeksterbereid de bepalingen die bestemd zijn om aan hun wen-sen te beantwoorden en die in dit wetsvoorstel niet aanbod zouden komen, in de toekomst te bespreken.

Men zal in een evaluatie van het statuut van de vrij-willigers moeten voorzien, onder andere wat hun kosten-vergoeding betreft, maar ook met betrekking tot even-tuele andere gevoelige punten.

De spreekster en haar fractie hechten weliswaar veelbelang aan de inbreng van de vrijwilligers in de maat-schappij, maar wensen niettemin dat zij voor de arbeids-markt beschikbaar blijven.

De heer Jean-Marc Delizée (PS) herinnert aan deevolutie van de mentaliteit sinds het Internationaal Jaarvan Vrijwilligers en aan de rijping van de geesten die ismogelijk geworden sinds de indiening van de eerstewetsvoorstellen. Hij hoopt dat de aan de gang zijndewerkzaamheden de door sommigen gelaakte kloof zul-len kunnen overbruggen en zullen uitmonden in eentekst waar zowel de meerderheid als de oppositie ach-ter kunnen staan. De recente indiening van amende-menten toont aan dat elke tekst voor vervolmaking vat-baar is.

L’intervenante souligne que cette procédure n’entraî-nera aucune perte de temps. Dès lors que l’examendes amendements présentés par la majorité requerraun certain temps et que cette commission devra égale-ment consacrer le temps nécessaire à la discussion dela loi-santé, il est possible d’examiner et de voter unenouvelle proposition de loi dans le délai initialementimparti.

Mme Annemie Turtelboom (VLD) comprend le senti-ment d’impatience de ceux qui travaillent depuis denombreuses années à l’élaboration d’un statut des vo-lontaires. Il importe que le document qui sera issu deces travaux rencontre au mieux l’intérêt des volontai-res.

Il convient de garder à l’esprit le souci de simplifica-tion administrative et attire l’attention sur l’un des amen-dements déposés et qui vise à permettre la transmis-sion électronique des documents requis au volontaire.

L’intervenante souhaite que les arrêtés royaux né-cessaires à la mise en œuvre de la loi soient prêts aumoment de son entrée en vigueur.

Quant à la remarque de M. Courtois en ce qui con-cerne les volontaires du sport, l’oratrice est disposée àexaminer dans l’avenir les dispositions destinées à ren-contrer leurs souhaits qui ne le seraient pas par la pré-sente proposition

Il conviendra de prévoir l’évaluation du statut desvolontaires, entre autres en ce qui concerne leur dé-fraiement, mais également eu égard à d’autres pointsnévralgiques éventuels.

Si l’intervenante et son groupe attachent beaucoupd’importance à l’apport des volontaires à la commu-nauté, ils souhaitent toutefois qu’ils restent disponiblespour le marché du travail.

M. Jean-Marc Delizée (PS) rappelle l’évolution desmentalités depuis l’année internationale du volontariatet le mûrissement rendu possible par le temps qui s’estécoulé depuis le dépôt des premières propositions. Ilespère que les travaux en cours permettront de dépas-ser le clivage, dénoncé par d’aucuns, et d’aboutir à untexte porté par la majorité comme par l’opposition. Ledépôt récent d’amendements démontre que tout texteest perfectible.

110455/008DOC 51


De Nationale Arbeidsraad heeft tijd nodig gehad al-vorens zijn advies in te dienen, maar dat is verklaar-baar door enerzijds de implicaties van de wetsvoorstel-len voor alle uitkeringsgerechtigden en anderzijds deomvang van het vrijwilligerswerk in de verschillendemaatschappelijke sectoren. Er is bovendien een bandtussen vrijwilligerswerk en werk: het advies van de Na-tionale Arbeidsraad onderstreept trouwens de noodzaakom de promotie van het vrijwilligerswerk en hetwerkgelegenheidsbeleid te verzoenen; tevens moetworden voorkomen dat het vrijwilligerswerk zich tenkoste van in loondienst verrichte arbeid ontwikkelt. Despreker lanceert dus een van de kernpunten van hetdebat: doet het vrijwilligerswerk banen ontstaan of ver-nietigt het die? In dat opzicht heeft de Nationale Arbeids-raad zich ook gebogen over het moeilijk omschrijvenvan de «grijze zone», de semi-agorale arbeid die lastigte bevatten is en al te vaak uitsluitend uit het oogpuntvan de bezoldiging wordt benaderd. Volgens de spre-ker is in de Hoge Raad voor Vrijwilligers een werkgroepopgericht die verder zal werken op het begrip semi-agorale arbeid.

Wat er ook van zij, de spreker erkent het vrijwilligers-werk als een element van sociale samenhang en maat-schappelijk welzijn.

Hij verkiest de term «volontariat» in plaats van«bénévolat», omdat daarin de nadruk ligt op de vrijheidvan de persoon die zich ten dienste stelt van iemandanders of van de gemeenschap. Die activiteit berust opkosteloosheid, maar dat sluit de kostenvergoeding ofde vergoeding van de met de vrijwillige activiteit gepaardgaande kosten niet uit.

De contractuele formalisering van de inzet van devrijwilliger ten dienste van een persoon of een gemeen-schap is terecht opgegeven ten voordele van eeninformatiedocument over de rechten en plichten van devrijwilliger.

Het begrip «aansprakelijkheid» moet wettelijk duide-lijk worden omschreven. Thans heerst onduidelijkheid,en heel wat organisaties ontkennen in geval van moei-lijkheden dat ze als opdrachtgever zijn opgetreden, ietswat menselijke drama’s en/of lastige gerechtelijke pro-cedures kan veroorzaken. Toch mogen aan devrijwilligersorganisaties geen zwaardere verantwoorde-lijkheden worden opgelegd dan aan de werkgevers.

Het debat rond het verzekeringsvraagstuk is complex.Het betreft een centrale bepaling van de tekst, en dePS-fractie acht het aangaan van een verzekering inzakeburgerrechtelijke aansprakelijkheid in elk geval het mi-nimum minimorum dat de wetgever zou mogen opleg-gen.

Si le Conseil national du Travail a mis du temps avantde déposer son avis, cela s’explique d’une part, par lesimplications de la législation en projet pour tous les al-locataires sociaux et, d’autre part, par l’importance duvolontariat dans de multiples secteurs de notre société.Il y a par ailleurs un lien entre les prestations bénévoleset l’emploi; l’avis du CNT souligne d’ailleurs la néces-sité de concilier la promotion du bénévolat et la politi-que de l’emploi et le souci d’éviter que le volontariat sedéveloppe au détriment de l’emploi rémunéré sur la based’un contrat de travail. L’intervenant énonce donc l’undes axes du débat en la matière: le volontariat est-ilcréateur ou destructeur d’emplois? A cet égard, le soucidu CNT inclut la définition malaisée de la zone grise, letravail semi-agoral, dont l’approche est mailaisée et restetrop souvant appréhendée sous le seul angle des in-demnités. Un groupe de travail a, selon l’intervenant,été constitué au sein du Conseil supérieur des volontai-res pour poursuivre la réflexion au sujet de la notion detravail semi-agoral.

Quoiqu’il en soit, l’orateur reconnaît le bénévolatcomme un élément de cohésion et de bien-être social.

Au terme de «bénévolat», l’intervenant préfère celuide «volontariat», qui met l’accent sur la liberté de celuiqui se met au service de quelqu’un d’autre ou de la col-lectivité. Cette activité repose sur la gratuité mais n’ex-clut pas le défraiement ou l’indemnisation des frais en-traînés par l’activité volontaire.

La formalisation contractuelle de l’engagement duvolontaire au service d’une personne ou d’une collecti-vité a été abandonnée avec raison au profit d’un docu-ment informatif sur les droits et les devoirs du volon-taire.

La notion de responsabilité doit être clairement défi-nie sur le plan légal. Actuellement, c’est le flou artisti-que et bon nombre d’organisations nient leurs fonctionsd’autorité en cas de problèmes, ce qui peut provoquerdes drames humains et/ou des procédures fastidieu-ses en justice. Il convient toutefois de ne pas imposeraux organisations de volontaires des responsabilitésplus lourdes qu’aux employeurs.

Le débat sur la question des assurances est com-plexe. Il s’agit d’une disposition centrale du texte et, entout état de cause, le groupe PS estime que la sous-cription d’une assurance en responsabilité civile est leminimum minimorum que le législateur est en droit d’im-poser.

12 0455/008DOC 51


De toepassing van het arbeidsrecht op de vrijwilli-gers, die hen dreigt bloot te stellen aan niet gewensteverplichtingen, moet duidelijk worden besproken.

Voor de kostenvergoeding van de vrijwilligers heeftde spreker een voorkeur voor een maandelijkse boven-grens, zodat de vrijwillige activiteit geen concurrentievormt met bezoldigde activiteiten. Het koninklijk besluittot wijziging van het koninklijk besluit van 28 november1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot her-ziening van de besluitwet van 28 december 1944 be-treffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders(Belgisch Staatsblad, 28 november 2001), onttrekt devrijwilligersvergoedingen aan de onderwerping aan desociale zekerheid als die de bovengrenzen in deomzendbrief-Viseur niet overschrijden. Zodra die bedra-gen echter worden overschreden, vallen die vergoedin-gen onder die wet: het parallellisme met de fiscale re-gels is dus onvoldoende verzekerd.

Tot slot onderstreept de heer Delizée de moeilijkhe-den die de uitkeringsgerechtigden die zich als vrijwilli-ger willen inzetten, ondervinden als gevolg van speci-fieke, vaak beperkende reglementeringen van de sectordie hen vergoedt. De vrijwilligers wensen dat die regel-gevingen eenvormig worden gemaakt en vereenvou-digd en dat er uitvoering aan wordt gegeven.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) onderstreeptdat zij het debat sereen wenst aan te vatten, zodat devrijwilligers de rechtszekerheid wordt gewaarborgdwaarop zij recht hebben.

Ter attentie van mevrouw D’hondt herinnert de spreek-ster ook aan de voorgeschiedenis van de initiatievendie aan dit wetsvoorstel zijn voorafgegaan, met namede installatie van de Hoge Raad voor Vrijwilligers, ophaar initiatief als regeringscommissaris voor de socialezekerheid. Het wetsvoorstel dat zij bij het begin van dezezittingsperiode heeft ingediend, houdt rekening met alleadviezen die onder de vorige zittingsperiode zijn gefor-muleerd.

Het wetsvoorstel is aan alle kamerfracties voorge-legd, zodat zij zich erbij zouden kunnen aansluiten; al-leen de CD&V heeft beslist dat niet te doen. De amen-dementen zijn pas ingediend na de bekendmaking vanhet advies van de Hoge Raad voor Vrijwilligers en vande Nationale Arbeidsraad.

Ook voor de vrijwilligers in de sport moet er eenreglementering komen; men moet evenwel een onder-scheid maken tussen wie actief is in de sportwereld enwie er ook een beroepsbezigheid uitoefent. In het ka-der van het wetsvoorstel over het vrijwilligerswerk kaner geen sprake van zijn de uitoefening van de activiteitzelf te vergoeden.

L’application du droit du travail aux bénévoles, au ris-que de les soumettre à des contraintes non souhaita-bles, doit être clairement débattue.

L’intervenant se prononce en faveur d’un plafondsmensuel pour le défraiement des volontaires, afin d’évi-ter que l’activité bénévole n’entre en concurrence avecdes activités rémunérées. L’arrêté royal du 19 novem-bre 2001 modifiant l’arrêté royal du 28 novembre 1969pris en exécution de la loi du 27 juin 1969 révisant l’ar-rêté-loi du 28 décembre 1944 concernant la sécuritésociale des travailleurs (Moniteur belge du 28 novem-bre 2001) soustrait les indemnités bénévoles à l’assu-jettissement à la sécurité sociale dès lors qu’elle nedépassent pas les plafonds de la «circulaire Viseur».Toutefois, lorsque ces montants sont dépassés, les in-demnités sont soumises à la loi: le parallélisme avecles règles fiscales est donc insuffisamment assuré.

Enfin, M. Delizée souligne les difficultés que rencon-trent les allocataires sociaux qui souhaitent s’engagercomme volontaire, à cause des réglementations spéci-fiques, souvent restrictives, du secteur qui les indem-nise. Les volontaires souhaitent l’uniformisation et lasimplification de ces réglementations et il convient d’yfaire suite.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) souligne l’esprit desérénité avec lequel elle souhaite entamer le débat, afind’assurer aux volontaires la sécurité juridique à laquelleils sont en droit de prétendre.

A l’intention de Mme D’hondt, l’intervenante rappelleelle aussi l’historique des initiatives qui ont précédé laprésente proposition et, notamment, l’installation duConseil supérieur des volontaires à son initiative enqualité de commissaire du gouvernement à la sécuritésociale. La proposition qu’elle a déposée au début dela présente législature tient compte de tous les avis quiavaient été formulés sous la précédente législature.

La proposition a été présentée à tous les groupes dela Chambre en vue de leur permettre de s’y rallier; seulle CD&V a choisi de ne pas s’y associer. Les amende-ments ont été déposés seulement après que les avisdu Conseil supérieur des volontaires et du CNT ont étérendus publics.

Pour les volontaires du sport aussi, une réglementa-tion doit intervenir; il faut toutefois faire une distinctionentre ceux qui sont actifs dans le monde du sport etceux qui y exercent également une activité profession-nelle. Dans le cadre de la proposition relative au volon-tariat, il ne saurait être question d’indemniser l’exercicede l’activité elle-même.

130455/008DOC 51


De heer Alain Courtois (MR) onderschrijft het prin-cipe van het wetsvoorstel. Hij wenst van de gebodengelegenheid gebruik te maken om de grijze zones teverduidelijken. Hij onderstreept dat er veel vrijwilligersin de sport zijn en wijst op hun rol voor de samenlevingen de volksgezondheid door de jongeren via sport tehelpen integreren. Hij wenst dat de clubs in dat opzichthun verantwoordelijkheid zouden dragen.

Hij ziet evenwel niet waarom het statuut van de vrij-willigers in de sport later zou moeten worden geregeld.

V. — ANTWOORDEN VAN DE MINISTER VANSOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID

Aangezien de vergoeding er alleen op gericht is devrijwilliger de kosten terug te betalen die hij als gevolgvan zijn vrijwilligerswerk heeft gemaakt en omverdringing van bezoldigde arbeid te voorkomen, is mi-nister van Sociale Zaken en Volksgezondheid RudyDemotte er geen voorstander van de door het wetsvoor-stel beoogde bovengrenzen te verhogen. Aangezien hetsociaal recht bovendien tal van afwijkingen kent, zoalshuishoudelijke arbeid, bepaalde artistieke prestatiesenzovoort, moet men erop toezien dat men met die af-wijkingen niet afstevent op een toestand waarbij deuitkeringsgerechtigden ervoor terugdeinzen de arbeids-markt te betreden.

In verband met het in aanmerking genomen juridischinstrument om dat probleem op te lossen, moet er eenregeling zijn ter controle van de aan de vrijwilligers uit-gekeerde vergoedingen, die voor alle vrijwilligers moetgelden. Het gaat niet alleen om de vrijwilligers in de sport,maar ook om de vrijwillige ambulanciers en brandweer-lieden enzovoort. Gelet op de belangrijkheid van diefuncties is een statuut nodig dat naar maat van hun si-tuatie kan worden aangepast.

Er is ook een regeling nodig waarbij alle prestatiesvan alle vrijwilligers worden geregistreerd; afwijkingenzijn mogelijk voor precies beschreven, tijdelijke presta-ties, waarbij op een uitzonderlijk groot aantal vrijwilli-gers een beroep wordt gedaan.

In verband met de cumulatie van de uitkeringen metde aan de vrijwilligers toegekende vergoeding herinnertde minister aan enkele opmerkingen van de NationaleArbeidsraad over de RIZIV-vergoedingen:

1. er moet gevolg gegeven worden aan de aanbeve-ling van de Raad van State en bepalingen die bij ko-ninklijk besluit worden geregeld, mogen niet bij wet wor-den gewijzigd;

2. de minister deelt het advies van de NationaleArbeidsraad die de overhandiging van een organisatie-nota aan de vrijwilliger aanbeveelt, vooraleer die zijnvrijwillige activiteiten begint;

M. Alain Courtois (MR) souscrit au principe de la pro-position. Il souhaite profiter de l’opportunité qu’elle offrepour clarifier les zones grises. Il souligne le nombre desvolontaires sportifs et le rôle social et de santé publiquequ’ils jouent en aidant à l’intégration de jeunes par lesport. Il souhaite que les clubs assument leur respon-sabilité à cet égard.

Il ne voit cependant pas pourquoi le statut des volon-taires sportifs devrait être réglé ultérieurement.

V.— REPONSES DU MINISTRE DES AFFAIRESSOCIALES ET DE LA SANTE PUBLIQUE

Etant donné que l’indemnité vise uniquement à dé-frayer le volontaire des frais qu’il a exposé en raison deson activité bénévole et afin d’éviter l’éviction du travailrémunéré, le ministre Rudy Demotte n’est pas favora-ble à l’augmentation des plafonds visés par la proposi-tion. Le droit social connaissant en outre de nombreuxrégimes dérogatoires, par ex. les prestations domesti-ques, certaines prestations artistiques, …, il y a lieu deveiller à ce que ces dérogations ne finissent pas pardissuader les allocataires sociaux à s’intégrer sur lemarché du travail.

Quant à l’instrument juridique retenu pour régler ceproblème, il faut un mécanisme de contrôle des indem-nités versées aux bénévoles, qui doit être d’applicationà l’égard de tous les bénévoles. Il ne s’agit pas des seulsvolontaires sportifs, mais notamment aussi des ambu-lanciers bénévoles, des pompiers bénévoles, … Etantdonné l’importance de ces fonctions, il faut un statut àtailler en fonction de leur position.

Il faut également un mécanisme d’enregistrement detoutes les prestations de tous les bénévoles ; des déro-gations peuvent être prévues pour des prestations cir-conscrites, temporaires, qui font appel à un nombreexceptionnel de bénévoles.

En ce qui concerne le cumul des allocations socialesavec l’indemnité octroyée aux bénévoles, le ministrerappelle quelques observations du CNT relatives auxindemnités INAMI:

1. Il convient de suivre la recommandation du Con-seil d’État et ne pas modifier par une loi des disposi-tions réglées par arrêté royal.

2. Le ministre partage l’avis du CNT qui approuvela remise d’une note d’organisation au bénévole lors-qu’il entame son activité volontaire.

14 0455/008DOC 51


3. de adviserend arts moet een advies geven overde verenigbaarheid van de gezondheidstoestand vande vrijwilliger en de activiteit die deze van plan is uit teoefenen.

Tot slot dankt de minister al wie zich heeft ingezetvoor de werkzaamheden die tot dit wetsvoorstel heb-ben geleid.

VI. — ADVIES VAN DE MINISTER VAN WERK

Mevrouw Freya Van den Bossche, minister van Werk,heeft bij haar brief van 23 maart 2005 aan de voorzittervan de commissie voor de Sociale Zaken laten wetendat zij het ter bespreking voorliggende wetsvoorstelsteunt en zich ertoe verbindt het nodige te doen metbetrekking tot de inwerkingtreding van de bepalingenwaarvoor zij bevoegd is. Zij kan evenwel niet instem-men met de nieuwe formulering van artikel 9, § 2, diemevrouw Van Gool c.s. voorstelt bij haar amendementnr. 8 (DOC 51 0455/003), dat ertoe strekt het vrijwilli-gerswerk te onttrekken aan de toepassing van de wetvan 30 april 1999 betreffende de tewerkstelling van bui-tenlandse werknemers.

VII. — ARTIKELSGEWIJZE BESPREKING

Opschrift

De heer Jean-Marc Delizée (PS) dient de amende-menten nrs. 1 en 2 (DOC 51 0455/002) in, die ertoestrekken in de Franse tekst van het opschrift, alsook inde gehele ter bespreking voorliggende Franse tekst, dewoorden «bénévoles,» en «bénévolat» te vervangendoor de woorden «volontaires,» en «volontariat». Voorde verantwoording van die amendementen verwijst hijnaar zijn uiteenzetting in de algemene bespreking. Diebegrippen worden overigens aanbevolen door de HogeRaad voor Vrijwilligers.

Artikel 1

Over dit artikel worden geen opmerkingen gemaakt.

Art. 2

Mevrouw Van Gool (sp.a-spirit) c.s. dient amende-ment nr. 3 (DOC 51 0455/002) in, waarop de herenMichel (MR), Courtois (MR) en Delizée (PS) sub-amendement nr. 48 (DOC 51 0455/004) indienen.

3. Le médecin conseil doit donner son avis sur lacompatibilité entre l’état de santé du volontaire et l’acti-vité qu’il se propose d’entreprendre.

En conclusion, le ministre remercie tous ceux qui sesont engagés dans les travaux qui ont conduit à la pré-sente proposition.

VI.— AVIS DE LA MINISTRE DE L’EMPLOI

Mme Freya Van den Bossche, ministre de l’Emploi, afait savoir par lettre du 23 mars 2005 au président de lacommission des Affaires sociales, qu’elle soutient laproposition à l’examen et s’engage à prendre les dispo-sitions nécessaires à l’entrée en vigueur des disposi-tions relevant de sa compétence.. Elle ne peut toutefoisse rallier à la nouvelle rédaction du § 2 de l’article 9 queMme Van Gool et consorts proposent par leur amende-ment n° 8 (DOC 51 0455/003), qui vise à soustraire lebénévolat de l’application de la loi du 30 avril 1999 rela-tive à l’occupation des travailleurs étrangers.

VII.— DISCUSSION DES ARTICLES

Intitulé

M. Jean-Marc Delizée (PS) présente les amende-ments n° 1 et 2 (DOC 51 0455/2) qui visent à remplacerdans l’intitulé et dans l’ensemble du texte à l’examen ladénomination «bénévole» et «bénévolat» par les ter-mes de «volontaire» et «volontariat» et renvoie à sonintervention dans le cadre de la discussion générale pourla justification de ces amendements. Cette terminolo-gie est par ailleurs recommandée par le Conseil supé-rieur des volontaires.

Article 1er

Cet article ne fait l’objet d’aucune observation.

Art. 2

Cet article fait l’objet de l’amendement n° 3 (DOC 51455/2) de Mme Van Gool et consorts, sous-amendé parl’amendement n° 48 (DOC 51 455/4) de MM. Michel,Courtois et Delizée.

150455/008DOC 51


Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) licht de doel-stellingen van de indieners van amendement nr. 3 (DOC51 0455/002) toe. Dit amendement strekt ertoe dit arti-kel te vervangen door een nieuwe bepaling, die beoogthet toepassingsgebied van de in uitzicht gestelde wetuit te breiden tot bepaalde vormen van vrijwilligerswerkdat vanuit België wordt georganiseerd, maar in het bui-tenland wordt verricht, op voorwaarde dat de vrijwilligerzijn hoofdverblijfplaats in België heeft. De vrijwilligersdie in het buitenland voor jongerenorganisaties werken,alsook het internationaal vrijwilligerswerk - dat vaak doorjongeren wordt verricht -, moeten immers onder hettoepassingsgebied van deze wet ressorteren. Zulksstrookt overigens met de bepalingen van de Europeseen de internationale verdragen. Vanzelfsprekend moe-ten de vrijwilligers de wettelijke bepalingen naleven vanhet land waarin ze hun werk verrichten. Er is voorzienin controlemechanismen. Zij zullen worden toegelichtbij de bespreking van de bepalingen die daarmee ver-band houden.

In antwoord op een opmerking van de NationaleArbeidsraad strekt § 2 ertoe de Koning te machtigenalle werkzaamheden die geen louter vrijwilligerswerkzijn, uit te sluiten uit het toepassingsgebied van de inuitzicht gestelde wet. Hoewel vrijwilligerswerk zich dui-delijk onderscheidt van semi-agorale arbeid, wordt vol-komen terecht voorzien in een gedifferentieerde regel-geving voor bepaalde vormen van vrijwilligerswerk, zoalsde civiele bescherming, de brandweer enzovoort. Zijdienen aldus niet onder het toepassingsgebied van ditwetsvoorstel te ressorteren.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) wijst erop dat diebepaling reeds werd opgenomen in een vorig wetsvoor-stel, maar dat ze niet werd opgenomen in het wetsvoor-stel dat zij samen met mevrouw Creyf heeft ingediend.Toezicht houden op in het buitenland verricht vrijwilli-gerswerk is niet eenvoudig. Daarbij denkt de spreek-ster niet zozeer aan de activiteiten die jongeren-organisaties in het buitenland organiseren, welbijvoorbeeld aan de activiteiten die een Belgische orga-nisatie uitsluitend in het buitenland organiseert. Menmoet immers zeker zijn dat de in het buitenland georga-niseerde activiteiten niet worden voorgesteld als vrijwil-ligerswerk, terwijl het in werkelijkheid om bezoldigdearbeid gaat.

De heer Charles Michel (MR) vraagt zich af of menniet beter zou verwijzen naar de maatschappelijke ze-tel van de organisatie, in plaats van de bewoordingen«vrijwilligerswerk (…) dat georganiseerd wordt vanuitBelgië» te gebruiken.

Mme Van Gool (sp.a-spirit) commente les intentionsdes auteurs de l’amendement n° 3 (DOC 51 455/2), quitend à remplacer cet article par une nouvelle disposi-tion laquelle vise à étendre le champ d’application de laloi proposée également à certaines activités bénévolesorganisées depuis la Belgique et exercées à l’étranger,à condition que le bénévole ait son domicile en Belgi-que. Les volontaires d’organisations de jeunesse quiont des activités à l’étranger, ainsi que le volontariat in-ternational qui est souvent exercé par des jeunes, doi-vent en effet être couverts par les dispositions de cetteloi. Ceci correspond d’ailleurs à ce qui est prévu dans lecadre de conventions européennes et internationales.Ces volontaires doivent bien entendu respecter les dis-positions légales du pays où ils exercent leur activité.Des mécanismes de contrôle sont prévus et seront com-mentés lorsque la discussion abordera les dispositionsqui s’y rapportent.

Répondant à une observation du Conseil national dutravail, le § 2 vise donner au Roi la faculté d’exclure duchamp d’application de la proposition toute activité quine serait pas strictement bénévole; si l’activité volon-taire se distingue nettement du travail semi-agoral, cer-taines activités volontaires telles que la protection ci-vile, les services d’incendie, … justifient uneréglementation différenciée et ne doivent pas releverde la présente proposition.

Mme Greta D’hondt (CD&V) rappelle que cette dis-position figurait déjà dans une proposition antérieure,mais n’a pas été retenue dans la proposition qu’elle aintroduite avec Mme Creyf. Le contrôle des activitésvolontaires exercées à l’étranger est malaisé. Elle nesonge pas tellement aux activités organisées à l’étran-ger par des organisations de jeunesse, mais par exem-ple à des activités exercées exclusivement à l’étrangerpar une organisation belge: il convient d’avoir la certi-tude que des activités organisées à l’étranger ne soientpas présentées comme du volontariat alors qu’il s’agi-rait du travail rémunéré.

M. Charles Michel (MR) se demande s’il ne convientpas de faire référence au siège social de l’organisation,plutôt qu’à la notion d’activité «organisée à partir de laBelgique».

16 0455/008DOC 51


Wat de in § 2 opgenomen bepaling betreft, vraagt hijzich af of het niet in de bedoeling ligt activiteiten, veel-eer dan personen, uit te sluiten.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) constateert dat inde toelichting bij het wetsvoorstel uitdrukkelijk wordtgesteld dat uitsluitend in het buitenland georganiseerdvrijwilligerswerk niet onder het toepassingsgebied vandeze wet valt. Als reden daarvoor wordt aangevoerd datsommige bepalingen van die tekst in het andere gevalin strijd zouden kunnen zijn met geldende regels vaninternationaal privaatrecht. Het is dan ook uitgeslotendat men zich baseert op diezelfde regels van internatio-naal privaatrecht om dit amendement te verantwoorden.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) verwijst de heerMichel naar de toelichting van het wetsvoorstel voor hetantwoord op diens eerste opmerking. Wat het uitslui-ten van activiteiten, veeleer dan personen, betreft, is zijbereid na te gaan of de bewoordingen van amende-ment nr. 3 tegemoet komen aan zijn opmerking.

In antwoord op de opmerking van mevrouw Creyf steltde spreekster dat het mogelijk zou moeten zijn meer-dere bepalingen van het Belgisch recht toe te passenten behoeve van de Belgische vrijwilligers die hun me-dewerking verlenen aan uitsluitend in het buitenlandverricht vrijwilligerswerk. Daarbij denkt ze aan een aan-tal uitkeringen (kinderbijslag, prepensioen, invaliditeits-uitkering enzovoort), die vrijwilligers moeten kunnen blij-ven ontvangen. Het is een feit dat het amendement –dat volgens meerdere organisaties van de sector weldegelijk vereist is – haaks staat op de toelichting vanhet wetsvoorstel. Aangezien die toelichting evenwel nietkan worden geamendeerd, zal de bedoeling van dewetgever uit het verslag moeten blijken. De regels vaninternationaal privaat hebben in ieder geval voorrang,en het amendement preciseert bovendien dat de wette-lijke bepalingen van het land waarin het vrijwilligerswerkwordt verricht, voorrang hebben.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) is niet overtuigd doorde argumenten van mevrouw Van Gool en verzoektderhalve het amendement aan een diepgaand juridischonderzoek te onderwerpen. Ze stelt voor te werken meteen subamendement, teneinde de Koning te machti-gen bepaalde categorieën van personen niet alleen uitte sluiten van het toepassingsgebied van de in uitzichtgestelde wet, maar ze ook toe te voegen. Bovendienzou men het advies van de Nationale Arbeidsraad kun-nen inwinnen.

De spreekster heeft geen opmerkingen bij de uitbrei-ding van het toepassingsgebied tot occasioneel in hetbuitenland verricht vrijwilligerswerk. Zij vreest daaren-

En ce qui concerne la disposition du § 2, ne s’agit-ilpas d’exclure des activités plutôt que des personnes?

Mme Simonne Creyf (CD&V) constate que la justifi-cation de la proposition exclut explicitement les activi-tés organisées exclusivement à l’étranger, au motif que,dans le cas contraire, certaines dispositions de la pro-position pourraient se trouver en contradiction avec desrègles du droit international privé. On ne peut dès lorsinvoquer ces mêmes règles de droit international privépour justifier l’amendement.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) répond à M. Michelque la justification de la proposition répond à sa pre-mière remarque. Quant à l’exclusion d’activités plutôtque de personnes, elle est disposée à vérifier si la ré-daction de l’amendement n° 3 répond à son objection.

L’intervenante répond à Mme Creyf que plusieurs dis-positions de droit belge devraient pouvoir être applica-bles aux volontaires belges qui participent à une acti-vité organisée exclusivement à l’étranger; elle songepar exemple à diverses allocations (familiales,prépension, allocation d’invalidité, …) dont les volontai-res doivent pouvoir continuer à bénéficier. Il est vrai quel’amendement, nécessaire de l’avis de plusieurs orga-nisations du secteur, est en contradiction avec la justifi-cation de la proposition; puisque la justification d’uneproposition ne peut faire l’objet d’un amendement, c’estle rapport qui devra préciser l’intention du législateur.Les règles du droit international privé ont en tous cas lapriorité et l’amendement précise en outre la priorité desdispositions applicables dans le pays où le volontariatest exercé.

Mme Greta D’hondt (CD&V) n’est pas convaincuepar l’argumentation de Mme Van Gool et souhaite quel’amendement soit soumis à un examen juridique rigou-reux. Elle suggère un sous-amendement permettant auRoi non seulement d’exclure, mais également d’ajoutercertaines catégories de personnes au champ d’appli-cation de la loi proposée. En outre, l’avis du Conseilnational du travail pourrait être demandé.

L’intervenante ne formule pas d’objection au sujet del’extension du champ d’application à des activités exer-cées occasionnellement à l’étranger. Par contre elle

170455/008DOC 51


tegen dat de huidige bewoordingen van de bepalingaanleiding kunnen geven tot discriminatie: zo zou eenBelg die in het buitenland vrijwilligerswerk verricht, ver-schillend kunnen worden behandeld naar gelang datwerk wordt georganiseerd door een Belgische dan weldoor een buitenlandse organisatie.

Voorzitter Hans Bonte (sp.a-spirit) meent dat deBelgische wetgever geen verplichtingen kan opleggenaan een buitenlandse organisatie, onder het voorwend-sel dat een Belgisch onderdaan voor die organisatievrijwilligerswerk verricht.

De heer Charles Michel (MR) dringt aan op een ge-detailleerd advies terzake van de minister. Hij wijst eropdat de huidige bewoordingen van de in amendementnr. 3 voorgestelde bepaling ook de niet-Belgische orga-nisatoren van vrijwilligerswerk op nationaal gebied on-derwerpen aan het toepassingsgebied van de in uitzichtgestelde wet. Hij meent dat het overbodig is te wijzenop de geldende bepalingen in het land waar het vrijwil-ligerswerk wordt verricht.

Wat § 2 betreft, moet de commissie een duidelijk oor-deel vellen: wenst zij dat uitsluitend in het buitenlandverricht vrijwilligerswerk ook onder het toepassings-gebied van de in uitzicht gestelde wet valt?

De heer Michel (MR) c.s. dient subamendement nr.48 (DOC 51 0455/004) in op amendement nr. 3 (DOC51 0455/002) van mevrouw Van Gool c.s. Daarin legtde heer Michel zijn opmerkingen ter goedkeuring vooraan de commissie. Hij meent dat het overbodig is tewijzen op het feit dat de bepalingen die gelden in hetland waar het vrijwilligerswerk wordt verricht, van toe-passing zijn. Tevens moeten activiteiten worden uitge-sloten, en niet personen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) stelt dat deparlementaire werkzaamheden zouden moeten inspe-len op de wensen van de mensen in het veld. Zij meentdat de juridische coherentie van het voorstel voldoendeis gewaarborgd.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V) vreest dat de voor-gestelde bepaling tot misbruik zal leiden. Zo kan bij-voorbeeld een fictief in België gevestigde organisatievrijwilligerswerk in het buitenland organiseren. Zij meentdat het door de indieners van het amendement voorop-gestelde doel ruimschoots zou worden gehaald als al-leen de occasioneel in het buitenland georganiseerdeactiviteiten onder het toepassingsgebied van de in uit-zicht gestelde wet zouden vallen.

De spreekster steunt voorts het voorstel van mevrouwD’hondt om de Koning tevens te machtigen om bepaalde

craint que la disposition telle qu’elle est formulée n’en-traîne une discrimination potentielle, par exemple entreun Belge qui exercerait une activité volontaire à l’étran-ger, selon que l’activité est organisée par une organisa-tion belge ou étrangère.

M. Hans Bonte (sp.a-spirit), président, pense qu’il nerevient pas au législateur belge d’imposer des obliga-tions à une organisation étrangère, sous prétexte quecette organisation bénéficierait du concours d’un res-sortissant belge.

M. Charles Michel (MR) insiste pour avoir un aviscirconstancié du ministre à ce sujet. Il attire l’attentionsur le fait que la formulation actuelle de la dispositionproposée par l’amendement n° 3 soumet également desorganisations non-belges qui organisent une activité vo-lontaire sur le territoire national au champ d’applicationde la loi proposée. Il est d’avis qu’il est superflu de rap-peler les dispositions applicables dans le pays où le vo-lontariat est exercé.

En ce qui concerne le § 2, la commission doit pouvoirse prononcer clairement: souhaite-t-elle que les activi-tés exercées exclusivement à l’étranger relèvent égale-ment du champ d’application de la loi proposée?

Par le sous-amendement n° 48 à l’amendement n° 3(DOC 51 0455/004) qu’il dépose avec Mmes Van Gool,Storms et Turtelboom et avec M. Courtois, M. Michelsoumet à l’approbation de la commission ses observa-tions au sujet du caractère superfétatoire du rappel del’applicabilité des dispositions en vigueur dans le paysoù l’activité volontaire est exercée et au sujet de l’exclu-sion d’activités plutôt que de personnes.

Mme Greet Van Gool estime que les travaux parle-mentaires doivent avoir le souci de répondre aux aspi-rations formulées sur le terrain. Elle pense qu’il y a suf-fisamment de garanties quant à la cohérence juridiquede la proposition.

Mme Nahima Lanjri (CD&V) craint que la dispositionproposée permette des abus tels que des activités or-ganisées à l’étranger par une organisation fictivementinstallée en Belgique. Elle est d’avis que l’objectif pour-suivi par les auteurs de l’amendement serait largementatteint si seules les activités occasionnellement organi-sées à l’étranger relevaient du champ d’application dela loi proposée.

L’intervenante appuie par ailleurs la suggestion deMme D’hondt de permettre également au Roi d’ajouter

18 0455/008DOC 51


categorieën van personen toe te voegen aan hettoepassingsgebied van de wet.

Art. 3 en 4

De dames Creyf en D’hondt dienen de amendemen-ten nrs. 21 en 22 (DOC 51 0455/004) in, de heer Delizéec.s. dient amendementen nrs. 4 (DOC 51 0455/002) en5 (DOC 51 0455/003) in, mevrouw Van Gool c.s. dientamendement nr. 50 (DOC 51 0455/005) in. Op amen-dement nr. 5 dienen de heren Michel, Courtois enDelizée subamendement nr. 49 (DOC 51 0455/004) in.

Voorts beogen de amendementen nrs. 23 en 24 (DOC51 0455/004) van de dames Creyf en D’hondt de invoe-ging van de artikelen 4bis (nieuw) en 4ter (nieuw).

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) licht de amende-menten nrs. 21 en 22 (DOC 51 0455/004) toe, waarinalle vereiste begrippen die verband houden met vrijwil-ligerswerk nauwkeurig worden omschreven. Zo wordtmet name bepaald dat het werk «onbezoldigd enonverplicht» moet worden verricht. Er moet een duide-lijk onderscheid zijn met een bezoldigde activiteit, en erkan geen sprake zijn van een commercieel oogmerk.Die definities zijn van belang, onder meer om elke vormvan misbruik uit te sluiten.

De spreekster wijst op het belang van de bepalingdat het vrijwilligerswerk zijn onbezoldigde aard niet ver-liest zolang de vergoeding het vastgestelde grensbedragniet overschrijdt. Die vergoeding moet derhalve geens-zins worden aangegeven.

Amendement nr. 22 (DOC 51 0455/004) handelt overde vrijwilligersovereenkomst, die naar de geest strooktmet de bepalingen van wetsvoorstel DOC 51 499/001.

De heer Jean-Marc Delizée (PS) c.s. dient de amen-dementen nrs. 4 (DOC 51 0455/002) en 5 (DOC 51 0455/003) in, waarin wordt voorgesteld de bepalingen van deartikelen 3 en 4 inzake de organisatienota anders teformuleren.

Deze amendementen beogen de vrijwilligers naarbehoren voor te lichten, met name over hun rechten enplichten, de organisatie zelf en haar leidinggevenden,de aard van het vrijwilligerswerk, de risico’s die wordengedekt door de verzekering van de organisatie enzo-voort.

De organisatienota die aan de vrijwilliger moet wor-den bezorgd, moet die preciseringen bevatten. Even-tueel kan ze door de vrijwilliger worden gedateerd envoor ontvangst ondertekend.

certaines catégories de personnes au champ d’appli-cation de la loi.

Art. 3 et 4

Ces articles font l’objet des amendements 21 et 22de Mmes Creyf et D’hondt (DOC 51 455/4) et des amen-dements 4 de M. Delizée et consorts (DOC 51 455/2) et5 de Mme Van Gool et consorts (DOC 51 455/3), sous-amendés par respectivement les amendements 50 deMme Van Gool et consorts (DOC 51 455/5) et 49 deMM. Michel, Corutois et Delizée (DOC 51 455/4).

En outre, les amendements 23 et 24 de Mmes Creyfet D’hondt (DOC 51 0455/003) tendent à l’insertion res-pectivement des articles 4bis et 4ter nouveaux.

Mme Simonne Creyf présente les amendementsn°s 21 et 22 (DOC 51 0455/004) qui proposent les défi-nitions indispensables à la précision des notions relati-ves à l’activité volontaire, en particulier l’absence de ré-munération et de contrainte dans l’exercice de l’activité,qui doit par ailleurs être bien différenciée d’une activitérémunérée et d’un objectif commercial. Ces définitionssont notamment importantes pour exclure tout abus.

L’intervenante souligne l’importance de la dispositionqui prévoit que l’activité ne perd pas son caractère nonrémunéré tant que le dédommagement ne dépasse pasle maximum fixé; le dédommagement ne doit donc fairel’objet d’aucune déclaration.

L’amendement n° 22 (DOC 51 0455/004) concernele contrat de bénévole, dont la philosophie correspondà celle de la proposition n° 499.

M. Jean-Marc Delizée présente les amendements n°4 et 5 (DOC 51 0455/003 et 4) qui proposent une nou-velle formulation des dispositions des articles 3 et 4 re-latives à la note d’organisation.

Le souci de la bonne information des volontaires aprésidé à la rédaction de ces amendements; cette in-formation concerne les droits et les devoirs des volon-taires, l’organisation elle-même et ses responsables, lanature de l’activité prestée par le volontaire, les risquescouverts par l’assurance contractée par l’organisation,etc…

La note d’organisation qui doit être remise au volon-taire doit contenir ces diverses précisions; elle peut éven-tuellement être datée et signée pour réception par levolontaire.

190455/008DOC 51


Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) wijst erop dat wets-voorstel DOC 51 0455/001 voorzag in een eenvoudigeorganisatienota. Het wetsvoorstel DOC 51 0499/001,dat de spreekster mede heeft ingediend, voorzag vanbij de aanvang in een vrijwilligersovereenkomst; eenconcrete overeenkomst moet immers een aantal aspec-ten regelen van de samenwerking tussen de organisa-tie en de vrijwilliger. Door de indiening van de amende-menten nrs. 4 en 5 vertoont de oorspronkelijkeorganisatienota wel een heel grote gelijkenis met devrijwilligersovereenkomst.

Zij merkt evenwel op dat de bij deze amendementenopgelegde verplichting om de vrijwilliger een organisatie-nota te bezorgen, in strijd is met het advies van de HogeRaad voor Vrijwilligers. Teneinde rekening te houdenmet dat advies van de Hoge Raad voor Vrijwilligers werdin het mede door haar ingediende wetsvoorstel de mo-gelijkheid van een mondelinge overeenkomst inge-bouwd. Zij erkent evenwel dat een mondelinge over-eenkomst uiteraard minder gemakkelijk te bewijzen valt;in voorkomend geval kan ook moeilijk worden bewezendat er een overeenkomst is als de vrijwilliger deorganisatienota niet voor ontvangst heeft ondertekend.Aldus is de in het wetsvoorstel beoogde rechtszeker-heid niet waterdicht gewaarborgd.

De heer Jean-Marc Delizée (PS) wijst erop dat hetbegrip «vrijwilligersovereenkomst» werd vervangen dooreen document dat ter informatie wordt bezorgd.

Het klopt dat de Hoge Raad voor Vrijwilligers devrijwilligersovereenkomst niet wou opleggen. Het ligtevenwel in de bedoeling van de indieners van dit amen-dement erop te wijzen dat iedere vrijwilliger schriftelijkmoet worden voorgelicht over alle aspecten van zijnwerk.

Ingevolge de uiteenzettingen van mevrouw D’hondtover de bewijskracht van de organisatienota en devrijwilligersovereenkomst vraagt mevrouw AnneliesStorms (sp.a-spirit) zich af hoe de spreekster het perdefinitie niet-dwingende karakter van vrijwilligerswerk inovereenstemming brengt met die overeenkomst, reke-ning houdend met het feit dat die de partijen bindt. Be-doelt zij daarmee dat alle burger- en strafrechtelijkebepalingen waaraan de overeenkomsten onderworpenzijn, daarop van toepassing moeten zijn?

Wat de vorm betreft, meent de heer Charles Michel(MR) dat men er beter had aan gedaan de beide amen-dementen in een enkele bepaling te bundelen.

Wat de inhoud betreft, bespeurt hij een zekere dub-belzinnigheid in de amendementen. Zoals ze zijn gere-digeerd, wordt de informatienota immers beschouwd alseen overeenkomst die de partijen bindt.

Mme Greta D’hondt (CD&V) rappelle que la proposi-tion de loi DOC 51 0455/001 prévoyait une simple noted’organisation. La proposition dont l’intervenante est co-auteure prévoyait dès l’origine un contrat de bénévolat:il convient en effet que l’organisation et le volontaire aientun accord concret sur plusieurs points de leur collabo-ration. Les amendements n° 4 et 5 donnent à la noted’organisation initiale une singulière ressemblance avecla convention de bénévolat.

Elle note toutefois que le caractère obligatoire de lanote d’organisation dans sa nouvelle formulation,s’écarte de l’avis du Conseil supérieur des volontaires.C’est pour tenir compte de cet avis du Conseil supé-rieur des volontaires que sa proposition avait prévu lapossibilité d’une convention verbale. Elle reconnaît tou-tefois que la preuve d’une convention verbale est évi-demment plus malaisée; en l’occurrence, la preuve estégalement difficile à établir au cas où le volontaire nesigne pas la note d’organisation pour réception. De cefait, la sécurité juridique que vise la proposition n’estpas complètement garantie.

M. Jean-Marc Delizée insiste sur le fait que la notionde contrat de bénévolat a été abandonnée au profit d’undocument informatif.

Il est exact que le Conseil supérieur ne souhaitait pasdonner un caractère obligatoire à la convention de bé-névolat; les auteurs de l’amendement ont toutefois voulumettre l’accent sur la nécessité d’informer chaque vo-lontaire par écrit sur tous les éléments relatifs à sa pres-tation.

À la suite des interventions de Mme D’hondt au sujetde la force probante de la note d’organisation ou de laconvention de bénévolat, Mme Annelies Storms (sp.a-spirit) se demande comment l’intervenante concilie lecaractère par définition non-contraignant de l’activitévolontaire avec cette convention, compte tenu du faitque la convention lie les parties. Entend-elle que toutesles dispositions du droit civil et pénal qui régissent lesconventions soient d’application?

Du point de vue de la forme, M. Charles Michel con-sidère qu’il aurait mieux valu réunir les éléments desdeux amendements en une seule disposition.

Quant au fond, il souligne une certaine ambiguïté desamendements qui, tels qu’ils sont libellés, ramènent ledocument informatif dans le champ d’une conventionqui lie les parties.

20 0455/008DOC 51


Hij vraagt zich voorts af of de organisatienota doorpunt b) van amendement nr. 5 niet te sterk in de buurtkomt van een arbeidsovereenkomst. Zulks staat immershaaks op de voor vrijwilligerswerk vereiste soepelheid.

Derhalve wenst de spreker meer de nadruk te leg-gen op de informatieve aard van het document, en puntb) van amendement nr. 5 te schrappen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) wijst mevrouwStorms op het feit dat de vrijwilligersovereenkomst aanbod komt in hoofdstuk III (artikelen 4, 5 en 6) van hetmede door haar ingediende wetsvoorstel DOC 51 0499/001. In de toelichting van dat wetsvoorstel worden dedoelstellingen van de indiensters gedetailleerd omschre-ven. Een vrijwilligersovereenkomst heeft uiteraard nietdezelfde draagwijdte als een arbeidsovereenkomst.

Mevrouw Annemie Turtelboom (VLD) preciseert dathet amendement ertoe strekt de rechtszekerheid vaneen mondelinge overeenkomst op een meer sluitendewijze te waarborgen, en tegelijk een meer flexibeleoplossing aan te reiken dan een overeenkomst die doorde partijen moet worden ondertekend. Amendement nr.5 legt de bewijslast van de overzending van deorganisatienota duidelijk bij de organisatie.

Op die manier verleent de voorgestelde tekst elk vande partijen een beroepsmogelijkheid.

De heer Alain Courtois (MR) vreest dat het forma-lisme ongunstig afstraalt op het – reeds dalend – aantalvrijwilligers. Hij is van mening dat de organisatienotazich ertoe moet beperken de vrijwilliger informatie teverstrekken omtrent de organisatie waaraan hij zijn dien-sten aanbiedt. Een extra voorwaarde, te weten de plichtom die nota te ondertekenen, is uit den boze.

Hij wijst erop dat de vrijwillige stewards in de voetbal-stadions verplicht de door amendement nr. 5 bedoeldeinfomatienota ontvangen.

De heer Jean-Marc Delizée (PS) wijst erop dat hetniet in de bedoeling ligt om het even welke overeen-komst op te stellen. Teneinde iedere dubbelzinnigheidomtrent het informatieve aspect van de organisatienotaweg te werken, dient de spreker, samen met de herenCourtois en Michel, op amendement nr. 5 sub-amendement nr. 49 (DOC 51 0455/004) in.

De spreker wijst erop dat de ondertekening, door devrijwilliger, geenszins verplicht is.

In verband met de opmerking van de heer Michelomtrent de in punt b) van amendement nr. 5 opgesomde

Il se demande par ailleurs si le point b) de l’amende-ment n° 5 ne rapproche pas à l’excès l’activité béné-vole du champ d’une convention de travail, contradic-toire avec la souplesse que requiert l’activité bénévole.

C’est pourquoi l’intervenant souhaiterait que le ca-ractère informatif du document soit davantage mis enévidence et que le point b) de l’amendement n° 5 soitsupprimé.

Mme Greta D’hondt rappelle à l’intention de MmeStorms que dans sa proposition (DOC 51 0499/001), lecontrat de bénévole fait l’objet du chapitre 3 (articles 4,5 et 6); les intentions des auteurs de la proposition sontdécrites précisément dans les développements. Le con-trat de bénévole n’a à l’évidence pas la même portéequ’un contrat de travail.

Mme Annemie Turtelboom (VLD) précise que l’amen-dement vise à garantir davantage la sécurité juridiquequ’une convention orale tout en offrant une solution plussouple qu’une convention qui doit être signée par lesparties. L’amendement n° 5 attribue clairement à l’or-ganisation la charge de la preuve de la transmission dela note d’organisation.

Le texte proposé donne ainsi à chacune des partiesune possibilité de recours.

M. Alain Courtois (MR) craint que le formalisme aitun effet négatif sur le nombre déjà décroissant de vo-lontaires. Il estime que la note d’organisation doit selimiter à donner au volontaire une information sur l’or-ganisation à la disposition de laquelle il se met ; il con-vient d’éviter la contrainte que représente le fait de de-voir signer cette note.

Il rappelle que les stewards volontaires dans les sta-des de football reçoivent obligatoirement la note d’in-formation visée par l’amendement n° 5.

M. Jean-Marc Delizée (PS) rappelle que l’intentionn’est pas d’établir quelle que forme de convention quece soit. Et afin de lever toute ambiguïté quant au carac-tère informatif de la note d’organisation, il dépose avecMM. Courtois et Michel le sous-amendement n° 49 àl’amendement n° 5 (DOC 51 0455/4).

L’intervenant rappelle que la signature du volontairen’a aucun caractère obligatoire.

Quant à l’observation de M. Michel au sujet des élé-ments énumérés au point b) de l’amendement n° 5 que

210455/008DOC 51


elementen die de organisatienota moet bevatten, vraagthij zich af of het wel noodzakelijk is die te schrappen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) is van mening datde in het door haar ingediende wetsvoorstel gehan-teerde term « overeenkomst» de voorkeur verdient bo-ven de in amendement nr. 5 gebruikte term «nota»,waarbij men uitgaat van de onderstelling dat het eenschriftelijk document betreft; volgens haar lijkt zulks niette sporen met de bedoelingen van de indieners. Hetfeit dat het om een schriftelijk document moet gaan, voerteen dwingender element in dan de wetgeving betref-fende de arbeidsovereenkomsten, die de stilzwijgendearbeidsovereenkomst erkent.

Een soortgelijke bepaling staat haaks op de inspan-ningen die op het vlak van de administratievevereenvoudiging worden geleverd, alsmede op de prak-tijk die in tal van kleine verenigingen wordt toegepast.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datover de keuze van de terminologie van amendementnr. 5 nog is nagedacht.

Zelf heeft zij geen bezwaar tegen de schrapping vanpunt b) van amendement nr. 5.

De spreekster beklemtoont evenwel opnieuw het feitdat de organisatienota op generlei wijze de waarde vaneen overeenkomst of van een contract pretendeert tehebben, wat strijdig met de aard zelf van de vrijwilligeinzet zou zijn.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) is wel de laatste diewil voorzien in dwingende elementen, die strijdig metde vrijwillige inzet zijn.

Zij houdt evenwel staande dat de door amendementnr. 5 voorgestelde organisatienota een aantal weder-zijdse plichten oplegt en derhalve met een overeenkomstof met een contract overeenkomt. Gelet op de elemen-ten die de organisatienota moet bevatten, staat die ge-lijk met een overeenkomst of met een contract.

Voorts toont amendement nr. 6 ten overvloede aandat hier wel degelijk sprake is van burgerrechterlijkeaansprakelijkheid.

Mevrouw Annelies Storms (sp.a-spirit) wijst op hetverschil tussen de schuldaansprakelijkheid van artikel1382 van het Burgerlijk Wetboek, die hier in het gedingis, en de aansprakelijkheid die voortvloeit uit een over-eenkomst, waaraan mevrouw D’hondt refereert. De re-levantie van amendement nr. 5 staat dus buiten kijf.

doit contenir la note d’organisation, il se demande s’ilest bien nécessaire de le supprimer.

Mme Greta D’hondt estime qu’il faut préférer le terme«contrat», utilisé dans la proposition qu’elle a déposée,à celui de «note» utilisé dans l’amendement n° 5, le-quel présuppose le caractère de document écrit, qui nelui paraît pas approprié par rapport aux intentions desauteurs. Le fait qu’il doive s’agir d’un document écritintroduit un élément plus contraignant que la législationsur les contrats de travail, qui reconnaît la conventionde travail tacite.

Une telle disposition est en contradiction avec lesefforts de simplification administrative ainsi qu’avec lespratiques en vigueur dans de nombreuses petites as-sociations.

Mme Van Gool précise que le choix de la terminolo-gie de l’amendement n° 5 est délibéré.

Elle n’a pour sa part pas d’objection à supprimer lepoint b) de l’amendement n° 5.

L’intervenante insiste toutefois à nouveau sur le faitque la note d’organisation ne prétend en aucune façonavoir la valeur d’une convention ou d’un contrat, quiserait en contradiction avec la nature même de l’enga-gement volontaire.

Mme Greta D’hondt est la dernière à vouloir intro-duire des éléments contraignants contradictoires avecl’engagement volontaire.

Elle maintient cependant que la note d’organisationproposée par l’amendement n° 5 crée des obligationsréciproques et correspond dès lors à une conventionou à un contrat. La note d’organisation, compte tenudes éléments qu’elle doit contenir, équivaut à une con-vention ou à un contrat.

Par ailleurs, l’amendement n° 6 démontre à suffisancequ’il est bien question de responsabilité civile.

Mme Annelies Storms rappelle la différence entre laresponsabilité aquilienne de l’article 1382 du code civil,en cause ici, et la responsabilité qui découle d’une con-vention, qui est celle à laquelle Mme D’hondt fait réfé-rence. La pertinence de l’amendement n° 5 n’est doncpas contestable.

22 0455/008DOC 51


De heer Charles Michel (MR), wijst erop dat, aange-zien men zich niet bevindt in de toepassingssfeer vanhet overeenkomstenrecht, het gemene recht inzakeextra-contractuele aansprakelijkheid – namelijk van deburgerrechtelijke aansprakelijkheid - van toepassing is.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) preciseert wat hierin het geding is: het eenduidige karakter van wat tussende vrijwilliger en de organisatie afgesproken is, welkeook de vorm is van de overeenkomst die zij uiteindelijksluiten.

De heer Charles Michel (MR) werpt daartegen op dateen soortgelijk akkoord rechten en plichten voor de tweepartijen met zich brengt; in het raam van een vrijwilligengagement, heeft de informatienota niet tot doel insoortgelijke rechten en plichten te voorzien.

Amendement nr. 22 leidt dan ook tot verwarring en in-troduceert precies een aantal verplichtingen die nietwenselijk zijn in het raam van een vrijwillig engagement.

De enige verplichting die amendement nr. 5 wil invoe-ren is de verplichting, voor de organisatie, om te zorgenvoor de informatieverstrekking van de vrijwilliger.

Art. 5, 5bis(nieuw), 5ter(nieuw)

Op artikel 5 dient mevrouw Van Gool c.s. amende-ment nr. 6 (DOC 51 0455/003) in, waarop onder meerde dames Van Gool en D’hondt subamendement nr.60 (DOC 51 0455/006), de dames Creyf en D’hondthet amendement nr. 25 en het amendement in bijko-mende orde nr. 42 (DOC 51 0455/004), alsook hetamendement nr. 53 (DOC 51 0455/005), de heer Michelamendement nr. 54 (DOC 0455/005) en de damesD’hondt, Creyf en Lanjri amendement nr. 57 (DOC 510455/006) indienen.

Bovendien stellen de dames D’hondt en Creyf inhun amendementen nrs. 26 en 43 (DOC 51 0455/004)de invoeging van de artikelen 5bis(nieuw) en 5ter(nieuw)voor.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) licht het amen-dement nr. 6 (DOC 51 0455/003) toe. Het strekt ertoetegemoet te komen aan een advies dat de Verzekerings-commissie tijdens de vorige zittingsperiode heeft ge-formuleerd (DOC C/2002/2, 10 april 2002, blz. 5-7) doorartikel 5, eerste lid, te vervangen door een nieuw lid datbepaalt dat elke organisatie, overeenkomstig de regelsvan het gemene recht, aansprakelijk is voor de schadeveroorzaakt door haar vrijwilligers bij de uitvoering vanhun vrijwilligersovereenkomst. Het betreft dezelfde re-

M. Charles Michel (MR) rappelle que dès lors quel’on ne se situe pas dans le champ du droit des conven-tions, c’est le droit commun de la responsabilité extra-contractuelle, c’est à dire de la responsabilité civile, quis’applique.

Mme Greta D’hondt (CD&V) précise que ce qui esten cause, c’est le caractère non-équivoque de ce quiest convenu entre le volontaire et l’organisation, quelleque soit la forme de l’accord auquel ils parviennent.

M. Charles Michel (MR) objecte qu’un tel accord gé-nère des droits et des obligations pour les deux parties; dans le contexte d’un engagement volontaire, l’objec-tif de la note d’information n’est pas de créer de telsdroits et obligations.

Dès lors, l’amendement n° 22 crée de la confusion etintroduit précisément des contraintes non souhaitablesdans le cadre d’un engagement volontaire.

La seule obligation que l’amendement n° 5 prétendintroduire est l’obligation pour l’organisation d’assurerl’information du volontaire.

Art.5, 5bis (nouveau),5ter (nouveau)

L’article 5 fait l’objet des amendements n° 6 de MmeVan Gool et consorts (DOC 51 455/003), sous-amendépar l’amendement n° 60 (DOC 51 455/006) déposé no-tamment par Mmes Van Gool et D’hondt, de l’amende-ment n° 25 et l’amendement en ordre subsidiaire n° 42(DOC 51 455/004) ainsi que l’amendement n° 53 (DOC51 455/005) de Mmes Creyf et D’hondt, 54 de M. Mi-chel (DOC 51 455/005), et 57 de Mmes D’hondt, Creyfet Lanjri (DOC 51 455/006).

En outre, par leurs amendements 26 et 43 (DOC 51455/4), Mmes D’hondt et Creyf proposent l’insertion desarticles 5bis et 5ter nouveaux.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) présente l’amen-dement n° 6 (DOC 51 0455/003) qui vise, d’une part, àrépondre à un avis rendu par la Commission des assu-rances lors de la législature précédente (DOC C/2002/2, 10 avril 2002, pp.5-7) en remplaçant l’alinéa 1er del’article 5 par un nouvel alinéa qui prévoit que chaqueorganisation est tenue, conformément aux règles de droitcommun, des dommages causés par ses bénévolesdans l’exercice de leurs activités bénévoles. Il s’agit dela même réglementation en matière de responsabilité

230455/008DOC 51


gelgeving inzake aansprakelijkheid als die waarin vooreen werkgever ten opzichte van zijn werknemer is voor-zien.

Het ingediende amendement voegt anderzijds eennieuw tweede lid in, dat preciseert dat de vrijwilliger al-leen aansprakelijk is voor lichte schuld, alsj die bij hemeerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) licht amendementnr. 25 en amendement nr. 42 (DOC 51 0455/004) toe.Ze strekken ertoe dat de vrijwilliger ook voor een lichtemaar gewoonlijke schuld aansprakelijk moet kunnenworden gesteld en dat anderzijds de aansprakelijkheidvan de vrijwilligersorganisaties tot een bepaald maxi-mum wordt beperkt, tot eenzelfde graad van aanspra-kelijkheid als die waarin voor de werkgevers. is voorzienin de regelgeving inzake de arbeidsovereenkomsten Hetware immers onlogisch vrijwilligersorganisaties eenzwaardere aansprakelijkheidsregeling op te leggen dandie waarin vandaag in het raam van arbeidsovereen-komsten wordt voorzien.

Mevrouw D’hondt preciseert voorts dat, zo amende-ment nr. 6 wordt aangenomen, dat niet alle in de amen-dementen van de spreekster opgenomen gevallen zoudekken. Daarbij denkt zij onder meer aan de kwestievan de aanwending van de term «vrijwilligers-overeenkomst» in de plaats van de term «organisatie-nota». De spreekster merkt overigens op dat deNederlandse tekst van amendement nr. 6 de term«vrijwilligersovereenkomst» bezigt, die door mevrouwD’hondt wordt aangehouden.

Het door de meerderheid ingediende amendementbiedt al evenmin sluitende waarborgen omtrent het feitdat de vrijwilligersorganisatie alleen aansprakelijk is vooreen fout die door één van haar vrijwilligers werd be-gaan. Dit komt aan bod in het door de spreekster inge-diende amendement nr. 26 (DOC 51 0455/003). In hetter bespreking voorliggende artikel zou een beroepmoeten worden gedaan op het begrip «door een daadveroorzaakte schade», zoals dat in artikel 1384 van hetBurgerlijk Wetboek is opgenomen.

Tot slot preciseert mevrouw D’hondt dat zij er geenenkele moeilijkheid mee zou hebben haar amendemen-ten nrs. 25, 26 en 42 in te trekken, maar dan wel opvoorwaarde dat een nieuw amendement dat inspeeltop de door haar aangekaarte pijnpunten zou wordenaangenomen door de meerderheid.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) sluit zich aan bijmevrouw D’hondt en onderstreept het gebrek aan over-eenstemming tussen de Nederlandse en Franse ver-

que celle qui est prévue pour un employeur à l’égard deson employé.

L’amendement proposé insère, d’autre part, un nou-vel alinéa 2 qui précise que le bénévole ne répond desa faute légère que si celle-ci présente dans son chefun caractère habituel plutôt qu’accidentel.

Mme Greta D’hondt (CD&V) présente les amende-ments n°25 et 42 (DOC 51 0455/004) qui ont pour but,d’une part, de faire en sorte que la responsabilité dubénévole puisse également être engagée pour ses fau-tes légères mais présentant un caractère habituel et,d’autre part, de limiter la responsabilité des organisa-tions bénévoles au maximum, au même niveau de res-ponsabilité que celui prévu dans la réglementation surles contrats de travail pour les employeurs. Il serait eneffet illogique d’imposer des obligations plus lourdes enmatière de responsabilité aux organisations bénévolesque celles actuellement prévues dans le cadre de con-trats de travail.

Mme D’hondt précise par ailleurs que si l’amende-ment n° 6 était adopté, celui-ci ne couvrirait pas tous lespoints proposés dans les amendements de l’intervenante.Elle songe notamment à la question de l’utilisation du termede contrat de bénévoles à la place du terme note d’orga-nisation. L’intervenante remarque d’ailleurs que la versionnéerlandaise du texte de l’amendement n° 6 emploie déjàle terme «vrijwilligersovereenkomst» qui est celui soutenupar Mme D’hondt.

L’amendement de la majorité n’offre pas non plus degaranties suffisantes sur le fait que l’organisation de bé-névoles doive être la seule responsable d’une fautecommise par un de ses bénévoles. Ceci fait l’objet del’amendement n° 26 (DOC 0455/003) déposé par l’inter-venante. Dans l’article à l’examen, il devrait être fait re-cours à la notion de dommage causé par un fait, tellequ’utilisée à l’article 1384 du Code civil.

Enfin, Mme D’hondt précise qu’elle ne verrait aucunedifficulté à retirer les amendements n°s 25, 26, 42 maisce, à condition qu’un nouvel amendement répondantaux inquiétudes qu’elle a avancées soit adopté par lamajorité.

Mme Simonne Creyf (CD&V) rejoint Mme D’hondt etsouligne le manque de concordance sur un point es-sentiel – l’utilisation de la notion de contrat de bénévo-

24 0455/008DOC 51


sie van amendement nr. 6 op een essentieel punt, metname de aanwending van het begrip vrijwilligers-overeenkomst of organisatienota.

Amendement nr. 43 (DOC 51 0455/004) van de da-mes Creyf en D’hondt strekt tot invoeging van eennieuw artikel 5ter, dat ertoe strekt expliciet in het dis-positief van het wetsvoorstel te vermelden dat de ledenvan een feitelijke vereniging hoofdelijk aansprakelijk zijn.

De heer Charles Michel (MR) verklaart vrij overtuigdte zijn door de argumentatie van mevrouw D’hondt.

De spreker heeft ook bedenkingen omtrent de rele-vantie en de betekenis van het in artikel 5, derde lid,vervatte onderscheid tussen een lid van een feitelijkevereniging en de vrijwilliger die een organisatienota vandie feitelijke vereniging heeft ondertekend. De sprekerverwijst naar het voorbeeld van een ouderverenigingdie in een school een feest organiseert. Al naargelangzij al dan niet een organisatienota hebben ondertekend,zullen de ouders als vrijwilligers dan wel als leden wor-den beschouwd, wat verschillende gevolgen sorteert ophet vlak van de aansprakelijkheid: maakt men een spon-taan initiatief hier niet al te complex?

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) antwoordt me-vrouw D’hondt dat men zich moet baseren op de Fransetekst van amendement nr. 6, waarin sprake is van «leursactivités bénévoles», en niet op de Nederlandse tekstwaarin de uitdrukking «vrijwilligerswerk» of «vrijwilligers-activiteit» zou moeten worden gebruikt.

In verband met de opmerking van mevrouw D’hondtin verband met haar amendement nr. 26, stelt de spreek-ster voor de zaak te bekijken teneinde achteraf ofweleen nieuw amendement in te dienen dan wel het doormevrouw D’hondt ingediende amendement nr. 26 tehandhaven.

Ten behoeve van de heer Michel, bevestigt de spreek-ster dat in het wetsvoorstel, op het vlak van de aan-sprakelijkheid, een duidelijk onderscheid is gemaakttussen de leden van een feitelijke vereniging en de vrij-willigers. De leden van een feitelijke vereniging kunnenimmers individueel hoofdelijk aansprakelijk worden ge-steld voor schade. Van iemand die een organisatienotavan diezelfde feitelijke vereniging heeft ondertekend,wordt evenwel aangenomen dat hij vrijwilliger is: diepersoon is dus geen lid van die feitelijke vereniging enkan, bij een schadegeval, daarvoor dan ook niet hoofd-elijk aansprakelijk worden gesteld.

De heer Charles Michel (MR) is niet gerustgesteld doorhet antwoord van mevrouw Van Gool. Hij vreest dat, mochtmen een soortgelijke maatregel aannemen, er een al te

les ou de note d’organisation – entre la version fran-çaise et la version néerlandaise de l’amendement n° 6.

L’amendement 43 (DOC 51 0455/004) de Mmes Creyfet D’hondt (CD&V) tend à insérer un nouvel article 5terqui vise à mentionner explicitement dans le dispositifde la proposition de loi que les membres d’une asso-ciation de fait sont solidairement responsables.

M. Charles Michel (MR) se dit assez convaincu parl’argumentation de Mme D’Hondt.

L’intervenant s’interroge également sur la pertinenceet le sens de la distinction qui est faite à l’alinéa 3 del’article 5 entre le membre d’une association de fait et lebénévole ayant signé une note d’organisation de cetteassociation de fait. Il cite l’exemple d’une associationde parents dans une école qui organise une festivité.Selon qu’ils aient ou non signé une note d’organisation,les parents seront considérés soit comme des bénévo-les, soit comme des membres, ce qui engendre desconséquences différentes en termes de responsabilité:n’est-ce pas introduire trop de complexité dans une ini-tiative spontanée?

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) répond à MmeD’hondt qu’il faut se baser sur le texte français de l’amen-dement n° 6 qui emploie la notion d’activité bénévole etnon la version néerlandaise dans laquelle devrait être uti-lisée l’expression «vrijwillgerswerk» ou«vrijwilligersactiviteit».

En ce qui concerne la remarque de Mme D’hondt dansle cadre de son amendement n°26, l’intervenante pro-pose d’examiner la question afin de, par la suite, soitproposer un nouvel amendement, soit conserver l’amen-dement n°26 de Mme D’hondt.

A l’intention de M. Michel, l’intervenante confirmequ’une distinction claire est opérée en terme de res-ponsabilité dans la proposition de loi entre, d’une part,les membres d’une association de fait et les bénévoles.Les membres d’une association de fait peuvent en effetêtre tenus responsables solidairement à titre individueld’un dommage. Par contre, une personne ayant signéune note d’organisation de cette même association defait est supposée être bénévole: elle n’est donc pasmembre de cette association de fait et ne peut être te-nue pour solidairement responsable en cas de dom-mage.

M. Charles Michel (MR) n’est pas rassuré par la ré-ponse de Mme Van Gool. Il craint qu’en adoptant unetelle mesure, on crée une situation d’une trop grande

250455/008DOC 51


grote juridische complexiteit zou ontstaan door een on-derscheid te maken tussen de leden van de verenigingdie de organisatienota niet hebben ondertekend en zij diedat wel hebben gedaan, en dus als vrijwilligers beschouwdworden. Die suggestie lijkt hem dan ook onredelijk en niet-pragmatisch en het komt hem voor dat zij geen blijkt geeftvan kennis van de social-profitsector, en meer bepaaldvan de feitelijke verenigingen. De heer Michel is van me-ning dat men terzake het gemene recht inzake aanspra-kelijkheid moet laten spelen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wijst erop dat,door het gemene recht te laten spelen, de vrijwilligersals leden van de feitelijke vereniging zullen worden be-schouwd en dan, terwijl ze loutere medewerkers zijn ende organisatie van een activiteit niet hebben bedacht,bij schade ook aansprakelijk kunnen worden gesteld.Dat is de situatie die artikel 5, derde lid, wil verhinderen.De spreekster erkent dat dit wellicht niet de meest ide-ale oplossing voor het probleem is; toch is zij van me-ning dat die oplossing de vrijwilligers die zich in eenfeitelijke vereniging inzetten een bepaalde beschermingen veiligheid kan bieden.

De heer Charles Michel (MR) preciseert dat de tweebasisprincipes van een feitelijke vereniging de volgendezijn: ze hebben geen rechtspersoonlijkheid (het zijn deleden van de feitelijke vereniging die persoonlijk aan-sprakelijk zijn) en het is niet mogelijk duidelijk of defini-tief aan te geven wie er lid van is. Het gemeneaansprakelijkheidsrecht is hier dus van toepassing. Despreker uit opnieuw zijn bezorgdheid omtrent het feitdat artikel 5 van het ter bespreking voorliggend wets-voorstel een regeling invoert die afwijkt van het gemeneaansprakelijkheidsrecht in het raam van een feitelijkevereniging en had graag vernomen hoe de minister daartegenover staat.

Hij dient tevens amendement nr. 54 (DOC 51 0455/005) in, dat ertoe strekt artikel 5, derde lid, te schrap-pen teneinde erop te wijzen dat het gemene aanspra-kelijkheidsrecht toepasselijk moet zijn voor de feitelijkeverenigingen.

De heer Benoît Drèze (cdH) verwijst naar het voor-beeld van een feitelijke vereniging die over een vermo-gen beschikt. Aangezien die vereniging geen rechts-persoonlijkheid heeft, zijn het de leden ervan die, alsnatuurlijke personen, toezicht op dat vermogen kunnenuitoefenen. Zo een in artikel 5 bedoeld lid van die ver-eniging wordt uitgesloten, dan is hij automatisch uitge-sloten van zijn recht op toezicht op het vermogen. Houdtdeze bepaling in de praktijk het risico niet in dat een enander kan leiden tot buitensporige situaties, waarvande personen in kwestie niet geen bewust zijn?

complexité juridique en distinguant, d’une part, les mem-bres de l’association n’ayant pas signé la note organi-sationnelle et, d’autre part, ceux l’ayant signé, qui se-ront considérés comme des bénévoles. La propositionlui semble donc déraisonnable, non-pragmatique et nereflète pas une connaissance du milieu associatif et,plus particulièrement, des associations de fait. M. Mi-chel est d’avis qu’il faut laisser jouer en la matière ledroit commun de la responsabilité.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) rappelle que, enlaissant jouer le droit commun, les bénévoles serontconsidérés comme membres de l’association de fait etpourront, alors qu’ils sont de simples aidants et non àl’origine de l’organisation d’une activité, être égalementtenus responsables en cas de dommage. C’est cettesituation que l’alinéa trois de l’article 5 tend à empê-cher. Si l’intervenante convient que ce n’est peut-être lasolution idéale au problème, elle pense néanmoins quecelle-ci permet d’offrir une certaine protection et sécu-rité aux bénévoles qui s’engagent dans une associa-tion de fait.

M. Charles Michel (MR) précise que les deux princi-pes de base d’une association de fait sont, d’une part,qu’elle n’a pas la personnalité juridique (ce sont lesmembres de l’association de fait qui sont personnelle-ment responsables) et, d’autre part, qu’il n’y a pas lacapacité de démontrer de façon claire ou définitive quien est membre. C’est donc le droit commun de la res-ponsabilité qui s’y applique. L’intervenant réitère soninquiétude quant au fait que l’article 5 de la propositionde loi à l’examen instaure un mécanisme qui déroge audroit commun de la responsabilité dans le cadre d’uneassociation de fait et souhaiterait connaître la positiondu ministre à ce sujet.

Il dépose également un amendement n° 54 (DOC 510455/005) qui vise à supprimer l’alinéa 3 de l’article 5afin de rappeler que c’est le droit commun de la respon-sabilité qui doit s’appliquer pour les associations de fait.

M. Benoît Drèze (cdH) prend l’exemple d’une asso-ciation de fait qui dispose d’un patrimoine. Celle-cin’ayant pas la personnalité juridique, ce sont ses mem-bres en tant que personnes physiques qui ont un droitde regard sur le patrimoine. Si un membre de l’associa-tion, tel que visé à l’article 5, est exclu de cette associa-tion, il est automatiquement exclu de son droit de re-gard sur le patrimoine. Dans la pratique, cette dispositionne risque-t-elle pas de conduire à des situations déme-surées dont les personnes n’ont pas conscience?

26 0455/008DOC 51


Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datamendement nr. 5 (DOC 51 0455/003) op artikel 4 metbetrekking tot de organisatienota bepaalt dat vooraleerde vrijwilliger zijn activiteiten binnen een organisatieaanvangt, hij een organisatienota bezorgd krijgt dieten minste de sociale doelstelling alsmede het juridischstatuut van de organisatie moet preciseren.

Als het om een feitelijke vereniging gaat, moet deidentiteit van de verantwoordelijke(n) van de verenigingin de nota worden vermeld. Doordat de vrijwilliger aldusin kennis wordt gesteld van de identiteit van deverantwoordelijke(n), wordt voorkomen dat de vrijwilli-gers individueel hoofdelijk aansprakelijk kunnen wordengesteld.

Art. 6

Op dit artikel worden twee amendementen ingediend:amendement nr. 7 (DOC 51 0455/003) van de heerDelizée c.s. en amendement nr. 27 (DOC 51 0455/004)van de dames Creyf en D’hondt.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datde verzekering vrijwilligerswerk, samen met de aanspra-kelijkheid van de vrijwilliger, een van de kernvraag-stukken is inzake de rechten van de vrijwilligers. Artikel6 van het wetsvoorstel verplichtte de organisaties níeteen dergelijke verzekering aan te gaan om de aan vrij-willigerswerk verbonden risico’s te dekken.

Teneinde een antwoord te bieden op de adviezen vande Hoge Raad voor Vrijwilligers en de Nationale Arbeids-raad, strekt amendement nr. 7 van de heer Delizée c.s.ertoe de organisaties voortaan te verplichten op zijnminst een burgerlijke-aansprakelijkheidsverzekering afte sluiten. Voorts wordt de Koning gemachtigd de dek-king uit te breiden tot de lichamelijke letsels en tot rechts-bijstand voor de door Hem bepaalde categorieën vanvrijwilligers. Niettemin wenst de spreekster te voorko-men dat die verplichting te zwaar zou wegen op de kleineorganisaties en herinnert ze eraan dat, bijvoorbeeld, eengemeente steeds een verzekering kan aangaan voorde organisaties die op het grondgebied van de gemeenteactief zijn. Ook de verzekeringsmaatschappijen kunneneen dergelijke overeenkomst aanbieden tegen eenschappelijke premie.

Tot slot behelst het amendement geen verplichtingom een verzekeringsovereenkomst te sluiten die licha-melijke letsels dekt, gewoon omdat een dergelijke ver-zekering behoorlijk duur is en het derhalve voor de kleineorganisaties, inzonderheid de feitelijke verenigingen,moeilijk zou zijn aan die verplichtingen te voldoen.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que l’amen-dement n° 5 (DOC 51 0455/003) à l’article 4 relatif à lanote d’organisation prévoit qu’avant que le volontairecommence ses activités au sein d’une organisation, lanote que l’organisation doit lui transmettre doit au mini-mum préciser la finalité sociale de l’organisation ainsique son statut juridique.

S’il s’agit d’une association de fait, celle-ci doit men-tionner l’identité du ou des responsables de l’associa-tion. Le fait que l’identité des personnes responsablessoit portée à la connaissance du volontaire permettrad’éviter que les volontaires puissent être tenus pour res-ponsables solidairement à titre individuel.

Art. 6

Cet article fait l’objet des amendements 7 de M. Delizée et consorts (DOC 51 455/003) et 27 de MmesCreyf et D’hondt (DOC 51 455/004).

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que la ques-tion de l’assurance bénévolat constitue, avec la ques-tion de la responsabilité du bénévole, un des points lesplus importants de la question des droits des bénévo-les. L’article 6 de la proposition de loi originelle ne ren-dait pas obligatoire pour les organisations, de conclureun contrat d’assurance pour couvrir les risques liés aubénévolat.

Pour répondre aux avis rendus par le Conseil supé-rieur des Volontaires et le Conseil national du travail,l’amendement n°7 de M. Delizée et consorts (DOC 510455/003) prévoit désormais l’obligation pour une or-ganisation de souscrire au minimum une assurancecouvrant la responsabilité civile et permet au Roi d’éten-dre la couverture aux dommages corporels et à la pro-tection juridique pour les catégories de volontaires qu’Ildétermine. L’intervenante souhaite néanmoins que cecine constitue pas une obligation trop lourde pour lespetites organisations et rappelle qu’il reste, par exem-ple, toujours possible pour une commune de conclureun contrat d’assurance pour les organisations travaillantsur son territoire. Les organismes d’assurance peuventégalement proposer un tel contrat à des primes raison-nables.

Enfin, l’amendement ne prévoit pas d’obligation deconclure un contrat d’assurance couvrant les domma-ges corporels pour le simple fait que l’obtention de cetype de police d’assurance exige des cotisations assezélevées et qu’il pourrait donc être difficile pour les peti-tes organisations et, particulièrement, les associationsde fait, de répondre à ces obligations.

270455/008DOC 51


Volgens mevrouw Simonne Creyf (CD&V) is het terbespreking voorliggende artikel heel belangrijk, omdatde erin opgenomen verzekering vrijwilligerswerk eenwezenlijk element vormt van het vrijwilligersstatuut. Deidee dat de vrijwilligers tegen een aantal risico’s verze-kerd moeten kunnen zijn, behoort immers tot de eerstesuggesties die naar voren zijn geschoven bij de uitwer-king van het vrijwilligersstatuut.

Oorspronkelijk bevatte artikel 6 van het ter bespre-king voorliggende wetsvoorstel geen verplichting om eenverzekering af te sluiten. Vervolgens diende de heerDelizée c.s. amendement nr. 7 in, dat ertoe strekt hetafsluiten van een verzekering – zij het uitsluitend watde burgerrechtelijke aansprakelijkheid betreft – verplichtte maken. Volgens de spreekster speelt dat amende-ment onvoldoende in op de problemen in de sector. Totwie moet een vrijwilliger zich immers richten, als hij tij-dens de uitoefening van zijn activiteit een lichamelijkletsel heeft opgelopen? Welke polis kan die schadedekken?

De spreekster herinnert eraan dat het wetsvoorstelbetreffende de rechten van de vrijwilligers (DOC 510499/001), dat zij samen met mevrouw D’hondt heeftingediend, inzake verzekeringen verder gaat dan hetter bespreking voorliggende wetsvoorstel. Het voorzietimmers niet alleen in een verplichte verzekering, maarbovendien wordt gepreciseerd dat die verzekering ookde lichamelijke en materiële schade moet dekken diede vrijwilligers lijden bij een ongeval tijdens de uitoefe-ning van hun activiteiten of op weg van en naar die ac-tiviteiten. Amendement nr. 27, dat zij samen met me-vrouw D’hondt indient, neemt de tekst van artikel 9 vandat wetsvoorstel over. Bovendien komt die tekst tege-moet aan de verzoeken en de adviezen van het Plat-form voor Voluntariaat, de Hoge Raad voor Vrijwilligersen de Nationale Arbeidsraad, die alle drie gunstig staantegenover een verplichte verzekering met drie onder-delen (burgerrechtelijke aansprakelijkheid, lichamelijkeen materiële schade, rechtsbijstand).

De heer Charles Michel (MR) tekent enig voorbehoudaan bij de algemeen geldende verplichting voor eenorganisatie om een verzekering af te sluiten, teneindede aan vrijwilligerswerk verbonden risico’s te dekken.Wat de vzw’s betreft kan hij die redenering volgen, maardie verplichting óók opleggen aan de feitelijke vereni-gingen lijkt hem onrealistisch. Daarom stelt de sprekervoor het afsluiten van een verzekering niet automatischverplicht te maken, maar de Koning te machtigen om,bij koninklijk besluit, een dergelijke verplichting onderbepaalde voorwaarden op te leggen. Dankzij die soe-peler formule zal de minister rekening kunnen houdenmet de verschillen tussen een vzw en een feitelijke ver-eniging.

Mme Simonne Creyf (CD&V) fait remarquer que l’ar-ticle à l’examen est fondamental en ce qu’il traite del’assurance relative au bénévolat, point d’importancedans un statut des bénévoles. L’idée que les bénévolesdoivent pouvoir être assurés contre un certain nombrede risques fut d’ailleurs un des premiers points avan-cés dans l’histoire de la mise au point d’un statut pourles bénévoles.

L’article 6 de la proposition de loi à l’examen ne pré-voyait pas, à l’origine, d’obligation de contracter uneassurance obligatoire. L’amendement n°7 a ensuite étédéposé par M. Delizée et consorts en vue d’instaurerl’obligation de contracter une assurance, celle-ci étanttoutefois limitée à la responsabilité civile. L’intervenanteest d’avis que cet amendement répond de manière in-suffisante aux problèmes du secteur. En effet, à qui peutalors faire appel un bénévole qui a subi un dommagecorporel lors de l’exercice de son activité? Par quellepolice ces dommages peuvent-ils être couverts?

L’intervenante rappelle que la proposition de loi rela-tive aux droits des bénévoles (DOC 51 0499/001) dontelle est co-auteure avec Mme D’hondt va plus loin enmatière d’assurance que la proposition de loi à l’exa-men. En effet, cette dernière prévoit non seulement quel’assurance soit obligatoire mais aussi que celle-ci doivecouvrir les dommages corporels et matériels subis parles bénévoles lors d’accidents survenus pendant l’exer-cice de ses activités ou au cours des déplacements ef-fectués dans le cadre de celles-ci. L’amendement n°27(DOC 51 0455/004) qu’elle dépose conjointement avecMme D’hondt reprend le texte de l’article 9 de cette pro-position de loi. Ceci répond par ailleurs aux demandeset avis de la plate-forme pour le Volontariat, du Conseilsupérieur des Volontaires et du Conseil national du tra-vail, tous trois en faveur d’une assurance obligatoirecomprenant trois volets (la responsabilité civile, les dom-mages corporels et matériels et une protection juridi-que).

M. Charles Michel (MR) émet quelque réserve quantau caractère obligatoire généralisé du contrat d’assu-rance que doit conclure une organisation afin de cou-vrir les risques liés au volontariat. S’il peut le compren-dre dans le cas d’une ASBL, imposer une obligationaussi lourde à une association de fait lui semble en dé-calage avec la réalité de ce qu’elles sont. L’intervenantpropose dès lors de ne pas rendre la conclusion d’uncontrat obligatoire de manière systématique mais deconfier au Roi la possibilité de rendre cela obligatoiresous certaines conditions, par arrêté royal. Cette for-mule plus souple permettra au ministre de tenir comptedes différences existantes entre une ASBL et une asso-ciation de fait.

28 0455/008DOC 51


Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) herhaalt dat deverzekeringskwestie een van de hoofdredenen iswaarom werk moet worden gemaakt van een statuutvoor de vrijwilligers. Zij is voorstandster van een verze-kering die een volledige dekking biedt voor de activitei-ten die worden uitgeoefend door talrijke vrijwilligers, diedoorgaans geen enkele vergoeding krijgen maar uitslui-tend aanspraak maken op de terugbetaling van som-mige kosten. Het wetgevend initiatief terzake zou on-toereikend zijn, mocht het in uitzicht gestelde statuutinzake verzekeringen geen rekening houden met dezware materiële en financiële risico’s die een vrijwilligernochtans loopt. Een voorbeeld: als een gehandicaptede bril van een hem begeleidende vrijwilliger stuk maakt,heeft die vrijwilliger momenteel geen recht op welkevergoeding ook, hoewel de rekening hoog kan oplopen.Eigenlijk brengt deze kwestie tot uiting welke waardeonze samenleving aan vrijwilligersactiviteiten wil hech-ten en welke middelen ze ervoor over heeft.

In verband met de administratieve kosten die het slui-ten van een verzekeringsovereenkomst met zich brengt,brengt de spreekster in herinnering dat het door demeerderheid ingediende amendement al in het verplichtafsluiten van een verzekering voorziet; bijgevolg zal erhoe dan ook sprake zijn van een beperkte administra-tieve beheerslast.

Volgens mevrouw Simonne Creyf (CD&V) is het on-mogelijk een statuut voor de vrijwilligers uit te werkenzonder dat wezenlijke aspect te regelen.

De spreekster herinnert eraan dat de vrijwilligers haarfractie altijd na aan het hart hebben gelegen. Tevenswijst ze op een belangenconflict tussen, enerzijds, devrijwilligersorganisaties, die worden geconfronteerd meteen eventuele kostenstijging, en, anderzijds, de indivi-duele vrijwilliger, die in zijn vrijwillig engagement maxi-maal behoort te worden beschermd. De vrijwilliger moetde kern van het debat blijven en daarom pleit de fractievan de spreekster voor een allesomvattende verplichteverzekering.

Voor het financiële vraagstuk zijn tal van creatieveoplossingen denkbaar. Zo kan een sportfederatie eenalgemene verzekeringsovereenkomst sluiten waaropelke vereniging kan intekenen, wat minder kost dan eenindividuele verzekering voor elke vereniging afzonder-lijk. Een andere oplossing zou erin kunnen bestaan datelke gemeenschap, provincie of gemeente een basis-verzekering afsluit waarop alle op hun respectievegrondgebieden actieve verenigingen zouden kunnenintekenen via een beperkte bijdrage. Volgens de spreek-ster biedt een oplossing op gemeenschapsniveau demeeste voordelen.

Mme Greta D’hondt (CD&V) répète que la questionde l’assurance constitue une des raisons essentiellesde l’établissement d’un statut pour les bénévoles. Sonvœu est que l’activité des nombreux bénévoles qui,généralement ne reçoivent aucune indemnité hormis leremboursement de certains frais, soit complètement cou-verte par une assurance. Ce serait en effet fournir untravail législatif insuffisant que d’adopter un statut qui,en matière d’assurance, ne prenne pas en considéra-tion les risques matériels et financiers lourds que peutencourir un bénévole. Par exemple, si une personnehandicapée casse les lunettes d’un bénévole qui s’oc-cupe d’elle, actuellement, le bénévole n’est pas en me-sure d’obtenir un remboursement et les conséquencesfinancières pour ce dernier peuvent être lourdes. Cettequestion relève en définitive de la valeur que notre so-ciété est prête à accorder aux activités des bénévoleset des moyens qu’elle est prête à y consentir.

En ce qui concerne les coûts administratifs engen-drés par la conclusion d’un contrat d’assurance, l’inter-venante rappelle que l’amendement déposé par la ma-jorité instaure déjà l’obligation de la conclusion d’uncontrat et que, dès lors, une gestion administrative limi-tée doit de toute façon avoir lieu.

Mme Simonne Creyf (CD&V) est d’avis qu’il n’est paspossible d’établir un statut pour les bénévoles qui nerègle pas ce point essentiel.

L’intervenante rappelle que son groupe a toujours prisle parti des bénévoles. Elle souligne également le con-flit entre les intérêts, d’un côté, des organisations debénévoles confrontées à une éventuelle augmentationde leurs coûts et, de l’autre, du bénévole qui doit, dansson engagement volontaire, être au maximum protégé.Le bénévole doit rester central dans le débat et c’estpourquoi le groupe de l’intervenante plaide pour uneassurance complète obligatoire.

En ce qui concerne la question des finances, de mul-tiples solutions créatives sont envisageables. Une fé-dération sportive peut, par exemple, conclure un con-trat d’assurance générale à laquelle chaque associationpeut s’affilier afin de diminuer le coût que représenteraitl’affiliation individuelle de chaque association. De même,un système où chaque communauté, province ou com-mune aurait la possibilité de conclure une police d’as-surance de base à laquelle les organisations se trou-vant sur son territoire pourraient adhérer moyennant unecotisation limitée peut être envisagé. Une réglementa-tion à un niveau communautaire paraît, pour l’interve-nante, la meilleure solution.

290455/008DOC 51


Inzake de administratieve kosten die met het sluitenvan een verzekering gepaard gaan, zij erop gewezendat het aangaan van een burgerrechtelijke-aanspra-kelijkheidsverzekering hoe dan ook zal worden verplicht.De uitbreiding daarvan tot de lichamelijke letsels, demateriële schade en de rechtsbijstand zou derhalve nietskosten.

Mevrouw Magda De Meyer (sp.a-spirit) herinnert er-aan dat het debat over een verzekering vrijwilligerswerkal zeer lang woedt en dat de verschillende standpuntenbewijzen hoe moeilijk het is terzake tot een evenwich-tige oplossing te komen. De keuze van haar fractie isgevallen op een verplichting tot het afsluiten van eenbeperkte burgerrechtelijke-aansprakelijkheidsverze-kering. Ze memoreert dat de vrijwilligersorganisaties tij-dens de hierover gehouden hoorzittingen immers zelfde noodzaak hebben onderstreept van een zekeremarge wat de in de kleine verenigingen actieve vrijwilli-gers betreft. Ook de Hoge Raad voor Vrijwilligers pleitvoor een verplichte burgerrechtelijke-aansprakelijkheids-verzekering. Wat de uitbreiding daarvan tot de lichame-lijke letsels en de rechtsbijstand betreft, neemt de Raadeen genuanceerder standpunt in: weliswaar beklemtoonthij de noodzaak van dergelijke verzekeringen, maar danalleen voor de organisaties die zich dat financieel kun-nen veroorloven.

Overigens is mevrouw De Meyer er, net als mevrouwCreyf, voor gewonnen dat de gemeenschappen, de pro-vincies en de gemeenten terzake enige verantwoorde-lijkheid op zich nemen. Een en ander mag volgens despreekster echter niet via een federale wet worden op-gelegd.

Derhalve lijkt amendement nr. 7 haar een gedegencompromis, temeer daar het de Koning eveneens mach-tigt om, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Mi-nisterraad, de verplichte dekking ten aanzien van dedoor Hem bepaalde categorieën uit te breiden tot licha-melijke letsels en rechtsbijstand.

De heer Charles Michel (MR) preciseert dat hij dezaken genuanceerder zag, toen hij een onderscheidmaakte tussen de vzw’s, die rechtspersoonlijkheid heb-ben, en de feitelijke verenigingen, waarvoor dergelijkeverplichtingen inzake verzekeringen écht onredelijk zijnen waarvoor dus naar soepeler oplossingen moet wor-den gezocht.

Voorts stipt de spreker aan dat artikel 5 van het wets-voorstel nu al bepaalt dat elke vereniging - vzw of feite-lijke vereniging - «aansprakelijk is voor de schade ver-oorzaakt door haar vrijwilligers bij de uitvoering van hun

En ce qui concerne les coûts administratifs généréspar la conclusion d’une assurance, étant donné que laprise d’une assurance en responsabilité civile est déjàrendue obligatoire, son extension aux dommages cor-porels et matériels et à la protection juridique ne coû-tera rien.

Mme Magda De Meyer (sp.a-spirit) rappelle que ladiscussion sur l’assurance bénévolat est une vieille dis-cussion et les différentes prises de position sont lapreuve du caractère délicat de l’équilibre à rechercheren matière d’assurance. Le groupe de l’intervenante adécidé d’opter pour une obligation de contracter uneassurance limitée à la responsabilité civile. En effet, ellerappelle que, lors des auditions organisées avec lesassociations de bénévoles, ces dernières avaient souli-gné la nécessité de laisser une certaine marge demanœuvre pour les bénévoles actifs dans de plus peti-tes organisations. Le Conseil supérieur des Volontairesest également en faveur d’une obligation de contracterune assurance couvrant la responsabilité civile. En cequi concerne une assurance étendue aux dommagescorporels et à la protection juridique, le Conseil adopteune position plus nuancée en défendant la nécessité dece type d’assurances mais ce, uniquement pour les orga-nisations qui, financièrement, peuvent se le permettre.

Par ailleurs, Mme De Meyer est, à l’instar de MmeCreyf, en faveur d’une responsabilisation des commu-nautés, provinces et communes en la matière mais esttoutefois d’avis que celle-ci ne peut pas être imposéevia une loi prise au niveau fédéral.

L’amendement n° 7 (DOC 51 0455/003) lui paraîtdonc un bon compromis et ce, d’autant qu’il laisse éga-lement la possibilité au Roi, par arrêté délibéré en Con-seil des ministres, d’étendre l’obligation de couvertureaux dommages corporels et à la protection juridique pourles catégories de volontaires qu’Il détermine.

M. Charles Michel (MR) précise qu’il a tenu des pro-pos plus nuancés en marquant une distinction entre lecas des ASBL – qui jouissent de la personnalité moraleet juridique – et le cas des associations de fait pourlesquelles l’imposition de telles obligations en matièred’assurance lui semble tout à fait déraisonnable et desformules plus souples devraient être envisagées.

L’intervenant fait d’ailleurs remarquer que l’article 5de la proposition de loi prévoit déjà que chaque organi-sation – ASBL ou association de fait – soit tenue res-ponsable des dommages causés par ses bénévoles

30 0455/008DOC 51


vrijwilligerswerk». Die bepaling biedt de vrijwilliger dusnu al enige bescherming.

Tot slot stelt de heer Michel vast dat het ter bespre-king voorliggende wetsvoorstel geen enkele verenigingverbiedt om, zo zij dat wenst, een verzekering af te slui-ten. Afhankelijk van de aard van de activiteiten, staathet een kleine feitelijke vereniging dus vrij al dan nieteen verzekering af te sluiten. Ter illustratie verwijst hijnaar een vereniging van oud-studenten die een barbe-cue organiseert.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wijst erop datals er kleine vzw’s kunnen zijn, daartegenoven ook gro-tere feitelijk verenigingen kunnen bestaan.

Bovendien verwijst ze naar het advies van de HogeRaad voor Vrijwilligers aangaande het verplicht afslui-ten van een verzekering. In dat advies wordt gestelddat de kleine organisaties hoe dan ook minder geneigdzullen zijn een dergelijke verzekering aan te gaan, alsdat niet verplicht is, met als gevolg dat die organisatiesde gevolgen van de niet-verzekering zullen ondervin-den. De Raad wenst ook dat dergelijke organisatieszouden worden aangemoedigd door een aangepastbeleid en door het aanbieden van verzekeringspakkettenop lokaal, provinciaal, gemeenschaps- of sectorniveau.Tevens pleit hij ervoor dat de organisaties met voldoendemiddelen verder gaan dan alleen maar die minimum-verplichting op het stuk van de burgerrechtelijke aan-sprakelijkheid. Zij zouden zich ook moeten verzekerentegen mogelijke lichamelijke letsels en opteren voorrechtsbijstand.

De heer Benoît Drèze (cdH) vindt eveneens dat devzw’s moeten worden verplicht een verzekering te slui-ten. Wat de feitelijke verenigingen betreft, is een wel-overwogen beslissing vereist, temeer daar de leden vandie verenigingen een grotere verantwoordelijkheid dra-gen omdat zij niet beschermd worden door de rechts-persoonlijkheid. Rekening houdend met dat aspect warehet raadzaam dat de feitelijke verenigingen terzakeevenveel verplichtingen inzake verzekeringen opgelegdkrijgen als de vzw’s. Niettemin kan men zich afvragenwelk type verzekeringen moet worden afgesloten doorfeitelijke verenigingen die occasionele activiteiten orga-niseren. Daarom acht de spreker het nuttig een aantalspecifieke gevallen onder de loep te nemen, teneindena te gaan of de administratieve last voor dergelijkeverenigingen al dan niet draaglijk zou zijn.

Voorts stipt de spreker aan dat, indien de goedkeurigvan dit wetsvoorstel leidt tot een té groot onderscheidtussen de vzw’s en de feitelijke verenigingen, de indruk

dans l’exercice de leurs activités bénévoles. Cette dis-position offre donc déjà une protection pour le béné-vole.

Enfin, M. Michel constate que la proposition de loi àl’examen ne place aucune interdiction à la prise d’uneassurance par l’organisation lorsqu’elle le souhaite. Enfonction de l’intensité de l’événement qu’elle organise,une petite association de faits aura toujours la libertéde décider de prendre une assurance ou non. Il prendl’exemple d’un barbecue de retrouvailles organisé parune association d’anciens dans une école.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) signale que certai-nes ASBL peuvent être de petite taille et que certainesassociations de fait peuvent, au contraire, être de plusgrande taille.

L’intervenante se réfère par ailleurs à l’avis du Con-seil supérieur des Volontaires en ce qui concerne l’obli-gation d’assurance. Ce dernier explique qu’en cas denon obligation, les petites organisations seront moinstentées de s’assurer et seront finalement les victimesde cette non-couverture. Le Conseil souhaite égalementque ce type d’organisations puisse être encouragé parune politique appropriée et par l’offre de paquets d’as-surance aux niveaux local, provincial, communautaireou du secteur. Il plaide aussi pour que, au-delà de cetteobligation minimale en ce qui concerne la responsabi-lité civile, les organisations disposant des moyens fi-nanciers suffisants s’assurent également contre les ris-ques de dommages corporels et aient une protectionjuridique.

M. Benoît Drèze (cdH) est également d’avis que l’as-surance doit avoir un caractère obligatoire pour lesASBL. Dans le cas des associations de fait, un avis ré-fléchi s’avère nécessaire et ce, d’autant que la respon-sabilité de ses membres est plus grande puisqu’ils nesont pas protégés par la responsabilité juridique. Souscet aspect, l’assurance à contracter par ces associa-tions devrait être aussi importante que celle prévue dansle cadre d’ASBL. Néanmoins, on peut s’interroger surle type d’assurances à contracter par des associationsde fait organisant des activités occasionnelles. Il seraitdonc utile d’examiner quelques cas précis afin de dé-terminer si la responsabilité administrative qu’on impo-serait à ces associations est insurmontable ou non.

L’intervenant fait par ailleurs remarquer qu’en établis-sant trop de différences entre la situation des ASBL etcelle des associations de fait et en faisant apparaître la

310455/008DOC 51


zou ontstaan dat de oprichting van een feitelijke vereni-ging makkelijker is, waardoor dan weer minder vzw’sdreigen te worden opgericht.

De spreker is niet gewonnen voor het voorstel vande heer Michel om de beslissing terzake in de handenvan de minister te leggen. Hij wenst dat het Parlementde nodige tijd uittrekt om dat aspect grondig te onder-zoeken alvorens een beslissing te nemen. Hij vreestnamelijk dat, indien blijkt dat het aldus door de ministernaar voren geschoven koninklijk besluit complex is op-gebouwd (met een lange opsomming van specifiekegevallen), de betrokkenen onvoldoende zullen wetenwaar het op aan komt en onvoldoende bruikbare infor-matie zullen krijgen.

De heer Charles Michel (MR) preciseert dat de mo-gelijkheid voor de minister om een en ander bij konink-lijk besluit te regelen, erop zou kunnen neerkomen datde vzw’s verplicht een verzekering moeten sluiten, maardat die minister bij koninklijk besluit een aantal uitzon-deringen zou kunnen formuleren ten behoeve van defeitelijke verenigingen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) deelt een van debekommeringen van de heer Drèze, wanneer die steltdat het in dit wetsvoorstel opgenomen statuut van devrijwilliger in geen geval de oprichting van feitelijke ver-enigingen mag stimuleren ten koste van de oprichtingvan vzw’s.

Voor het overige kreeg ze graag een cijferraming vanhet prijsverschil tussen, enerzijds, een tot de burgerrech-telijke aansprakelijkheid beperkte verzekering en, an-derzijds, een verzekeringspolis die eveneens rechts-bijstand en een dekking voor materiële en lichamelijkeschade omvat. Ze wil namelijk weten hoe zwaar laatst-genoemde verzekering op het budget van een organi-satie zou doorwegen.

Tot slot spreekt mevrouw D’hondt nogmaals haarongerustheid uit over een tot de burgerrechtelijke aan-sprakelijkheid beperkte verplichte verzekering. Ze geefthet concrete voorbeeld van een vrijwilliger die een be-jaarde gehandicapte thuis helpt. Gesteld dat die gehan-dicapte valt, zich verwondt en aan die verwondingenbezwijkt en gesteld dat de nabestaanden de vrijwilligerbeschuldigen, wie zal dan de met die beschuldiginggepaard gaande gerechtskosten betalen?

Die kosten mogen niet ten laste van de vrijwilligersvallen. De spreekster zal niet overgaan tot de goed-keuring van een statuut waarbij dat knelpunt niet is weg-gewerkt.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) deelt de ongerust-heid van mevrouw D’hondt en onderstreept dat artikel 5van het ter bespreking voorliggende wetsvoorstel deorganisatie de mogelijkheid biedt een zware fout tenlaste van de vrijwilliger te leggen.

constitution d’associations de fait comme plus souple,la proposition de loi à l’examen, si elle est adoptée, ris-que de former un frein à la constitution d’ASBL.

Quant à la proposition de M. Michel de laisser auministre le soin de trancher la question, l’intervenant n’yest pas favorable et souhaite que le Parlement prennele temps nécessaire pour examiner ce point en profon-deur et le trancher. Il craint en effet que si l’arrêté royalproposé par le ministre s’avère être un arrêté compli-qué, présentant une multitude de cas de figure, ce der-nier manque d’offrir un signal et une information suffi-samment clairs aux personnes concernées.

M. Charles Michel (MR) précise que la faculté lais-sée au ministre de définir la situation par arrêté royalpourrait, par exemple, être de considérer que l’assu-rance est obligatoire pour les ASBL. Par contre, pourles associations de fait, la possibilité pourrait être lais-sée au ministre de prévoir, par arrêté royal, certainesexceptions.

Reprenant une des inquiétudes formulées parM. Drèze, Mme Greta D’hondt (CD&V) est d’avis que lestatut des bénévoles mis en place par la proposition deloi ne peut en aucun cas favoriser la formation d’asso-ciations de fait plutôt que celle d’ASBL.

Par ailleurs, elle souhaiterait obtenir une estimationchiffrée de la différence entre le prix d’une assurancelimitée à la responsabilité civile et celui d’une police d’as-surance étendue à la protection juridique et à la couver-ture des dommages matériels et corporels afin de savoirsi cela constitue une question financière d’importancepour une organisation.

Enfin, Mme D’hondt réitère ses inquiétudes quant àune obligation d’assurance limitée à la responsabilitécivile. Elle prend le cas concret d’un bénévole aidantune personne âgée et handicapée à domicile. Si la per-sonne handicapée ou âgée tombe, se blesse et décèdeet que ces proches parents accusent le bénévole, quiva payer les coûts juridiques liés à cette accusation?

Ceux-ci ne peuvent pas être laissés à la charge dubénévole. L’intervenante ne votera pas pour un statutqui laisse ce problème sans solution.

Mme Simonne Creyf (CD&V) rejoint les inquiétudesde Mme D’hondt et souligne le fait que l’article 5 de laproposition de loi à l’examen laisse la possibilité à l’or-ganisation de faire incomber une faute grave au béné-vole.

32 0455/008DOC 51


Voorts merkt zij op dat zolang de federale overheidniet de verplichting oplegt een verzekering te sluiten,de organisaties er niet toe zullen worden aangezet crea-tieve oplossingen te zoeken om hun vrijwilligers te ver-zekeren, en de betrokkenen zullen onverzekerd blijven.Hetzelfde geldt voor de gemeenschappen, gemeentenof provincies die ertoe moeten worden gebracht crea-tieve middelen te zoeken om aan die verplichting tege-moet te komen.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V) geeft het voorbeeldvan een scoutsleider die tijdens een kamp thuis extraslaapzakken voor de scouts gaat halen en met zijn ei-gen auto een verkeersongeval heeft. Zo hij voor zijnvoertuig geen omniumverzekering heeft aangegaan,komen de kosten van die materiële schade te zijnenlaste. Die situatie is niet normaal voor iemand die zichvrijwillig engageert. Daarom moet het statuut voorzienin een passende verzekering.

Het is echter al evenzeer van essentieel belang deorganisaties niet al te veel financiële lasten te doen dra-gen, en de spreekster pleit ervoor die organisatiesStaatssteun te bieden. In de praktijk bestaan er reedsoplossingen om die kosten terug te dringen: de lokalescoutsafdelingen kunnen zich nu al aansluiten bij eendoor hun federatie (VVKSM) gesloten algemene verze-kering. Voorts valt te overwegen op gemeenschaps-niveau in regelgeving te voorzien, aangezien terzaketussen de federale Staat en de gemeenschappen over-leg kan worden gepleegd.

Met betrekking het vraagstuk van de feitelijke vereni-gingen met occasionele activiteiten gaat de heer BenoîtDrèze (cdH) nader in op het advies van de NationaleArbeidsraad. Hij vraagt zich af of een andere vorm vanverzekering dan een door de organisatie zelf geslotenverzekering te overwegen valt bij occasionele activitei-ten. De spreker denkt aan de gezinsaansprakelijkheids-verzekeringen of collectief gesloten verzekeringen.Mocht het binnen een scholennet mogelijk zijn een al-gemene verzekering te sluiten om de door het net ge-organiseerde fancy-fairs te verzekeren, en mocht dieverzekering dezelfde dekking bieden als die welke arti-kel 6 van het ter bespreking voorliggende wetsvoorstelin uitzicht stelt, dan ware de spreker tevreden met eendergelijke alternatieve oplossing. Zou het vraagstukomtrent die dekking via andere middelen dan een doorde vereniging gesloten verzekering grondiger kunnenworden onderzocht?

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datniet uit het oog mag worden verloren dat de leden vanfeitelijke verenigingen grotere risico’s lopen dan de le-den van vzw’s, doordat zij zelf aansprakelijk kunnenworden gesteld.

Elle fait également remarquer que tant qu’une obli-gation de contracter une assurance n’est pas imposéepar le niveau fédéral, les organisations ne seront pasincitées à chercher des solutions créatives pour assu-rer leurs bénévoles et ces derniers resteront sans cou-verture. Il en va de même pour les communautés, com-munes ou provinces qu’il faut inciter à chercher desmoyens créatifs pour répondre à cette obligation.

Mme Nahima Lanjri (CD&V) prend l’exemple d’un chefscout qui, lors d’un camp, va rechercher chez lui dessacs de couchage supplémentaires pour ses scouts etest victime d’un accident avec sa voiture personnelle.Actuellement, s’il n’a pas d’omnium pour son véhicule,la charge financière de ce dommage matériel lui in-combe. Cette situation n’est pas normale pour une per-sonne qui s’engage de manière volontaire. C’est pour-quoi, une assurance adéquate doit être prévue dans lestatut.

Il est néanmoins également essentiel de ne pas im-poser trop de charges financières aux organisations etl’intervenante plaide pour un soutien de l’État à celles-ci. Des solutions pour réduire ces charges financièresexistent déjà dans la pratique: les sections locales descouts peuvent déjà actuellement s’affilier à l’assuranceglobale conclue par leur fédération (VVKSM). On pour-rait également envisager une réglementation au niveaucommunautaire, une concertation entre l’État fédéral etles communautés pouvant être organisée à ce sujet.

En ce qui concerne la question des associations defait ayant des activités occasionnelles, M. Benoît Drèze(cdH) se penche sur l’avis du Conseil national du travailet se demande si une autre forme d’assurance – qu’uneassurance prise par l’association elle-même – pourraitêtre envisageable dans le cadre d’activités épisodiques.L’intervenant songe aux assurances familiales ou à lasouscription d’une assurance collective. Si, dans unréseau d’écoles, il était possible de souscrire une assu-rance au niveau global pour assurer l’organisation desfancy-fair du réseau en question et si cette assuranceoffrait une couverture identique à celle proposée parl’article 6 de la proposition à l’examen, l’intervenant se-rait satisfait d’une telle solution alternative. Serait-il pos-sible d’étudier plus en profondeur cette question de cou-verture par d’autres biais que celui d’une assurance prisepar l’association?

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise qu’il ne fautpas perdre de vue que les membres d’associations defait courent de plus grands risques que les membresd’ASBL par le fait que leur propre responsabilité peutêtre engagée.

330455/008DOC 51


Een aantal verzekeraars bieden collectieve polissenaan waarbij de gemeenten of de provincies kunnen aan-sluiten. De op het grondgebied van die gemeenten ofprovincies gevestigde organisaties kunnen zich aldusbinnen een erg korte termijn en tegen een lage premietegen burgerrechtelijke aansprakelijkheid laten verze-keren.

Met betrekking tot het door mevrouw D’hondt aange-haalde geval waarin discussie ontstaat inzake de aan-sprakelijkheid van een vrijwilliger bij de dood vaneen gehandicapte of bejaarde, kan volgens mevrouwVan Gool rechtsbescherming ten behoeve van de vrij-williger overigens wenselijk zijn. Om die reden is despreekster gewonnen voor een raming van wat de di-verse soorten verzekeringspolissen kosten.

Bovendien preciseert de spreekster dat in de artike-len 7 en 8 van het wetsvoorstel bepaald is dat de schadedie iemand in voorkomend geval bij het verrichten vanvrijwilligerswerk binnen de persoonlijke levenssfeer be-rokkent, gedekt moet kunnen worden door de polissenter dekking van de burgerrechtelijke aansprakelijkheidbuiten overeenkomst met betrekking tot het privé-leven(in casu de gezinsaansprakelijkheidsverzekeringen). Eris trouwens voorzien in een amendement op artikel 7om te waarborgen dat het vrijwilligerswerk niet van der-gelijke verzekeringsovereenkomsten kan worden uitge-sloten. Zulks is des te noodzakelijker omdat, hoewelhet wetsvoorstel de verplichting instelt een verzekeringaan te gaan, nog geen enkele controle- en bestraffings-mogelijkheid bestaat indien de verenigingen die verplich-ting niet in acht nemen.

De heer Charles Michel (MR) vindt het niet correctdat de federale overheid maatregelen zou nemen metfinanciële gevolgen voor de verenigingen, terwijl zij degemeenten en provincies suggereert bepaalde maatre-gelen te treffen om die gevolgen te verminderen.

De spreker stelt voor met mensen uit de verzekerings-sector hoorzittingen over de artikelen 5 en 6 van hetwetsvoorstel te organiseren.

Voorts merkt hij op dat door de feitelijke verenigin-gen te verplichten een verzekering aan te gaan, indi-rect de leden van die verenigingen zich zullen moetenlaten verzekeren omdat een feitelijke vereniging geenrechtspersoonlijkheid heeft.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) geeft aan datde Verzekeringscommissie zich al over dat vraagstukheeft uitgesproken in haar advies van 10 april 2002.Bovendien zijn er reeds hoorzittingen met vertegenwoor-digers van de verzekeringssector gehouden.

Un certain nombre d’assureurs proposent des poli-ces collectives auxquelles les communes ou les provin-ces peuvent adhérer. Les organisations se trouvant surle territoire de ces communes ou provinces peuvent, dela sorte, être assurées au niveau de la responsabilitécivile dans un délai très rapide et moyennant une faibleprime.

Par ailleurs, dans l’exemple cité par Mme D’hondt oùune discussion naît autour de la responsabilité du bé-névole dans la mort d’une personne handicapée ouâgée, Mme Van Gool est d’avis qu’une protection juridi-que pour le bénévole peut être indiquée. C’est pour-quoi, l’intervenante est en faveur d’une estimation chif-frée du prix des différents types de police d’assurance.

L’intervenante précise également que les articles 7et 8 de la proposition de loi prévoient que le dommagequ’une personne causerait en exerçant une activité bé-névole dans la sphère privée doit pouvoir être couvertpar les polices couvrant la responsabilité extra-contrac-tuelle relative à la vie privée – les assurances familia-les. Un amendement à l’article 7 est en outre prévu pourgarantir le fait que le bénévolat ne puisse être exclu deces contrats d’assurance. Ceci est d’autant plus néces-saire que bien que la proposition de loi instaure uneobligation d’assurance, aucun mécanisme de contrôleet de sanction n’existe encore en cas de non-respectde cette obligation par les associations.

M. Charles Michel (MR) trouve incorrect que le ni-veau de pouvoir fédéral prenne des mesures qui aurontun impact financier sur les associations tout en suggé-rant que les communes et provinces prennent certai-nes mesures pour diminuer ces impacts.

L’intervenant propose d’organiser des auditions desmembres du secteur des assurances sur les articles 5et 6 de la proposition de loi.

Il fait par ailleurs remarquer qu’en imposant aux as-sociations de fait de contracter une assurance, ce se-ront indirectement les membres de ces associations quidevront s’assurer parce qu’une association de fait n’apas la personnalité juridique.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) indique que la Com-mission des assurances s’est déjà exprimée sur la ques-tion dans son avis du 10 avril 2002. Des auditions ontégalement déjà été organisées avec des représentantsdu secteur des assurances.

34 0455/008DOC 51


Mevrouw Magda De Meyer (sp.a-spirit) is te vindenvoor hetgeen ook mevrouw D’hondt heeft voorgesteld,met name een kostenraming van de verschillende ty-pes van verzekeringspolissen. De verzekeraars stellendat vooral de dekking van lichamelijk letsel de premiesdreigt op te drijven.

De heer Bruno Van Grootenbrulle (PS) herinnert er-aan dat al jarenlang in het kader van dit wetsvoorstelheel wat werk is geleverd, en dat reeds hoorzittingenzijn gehouden. Het advies van de Verzekerings-commissie over de verschillende aangelegenheden zouechter wel nuttig kunnen blijken.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) onderstreept datverscheidene kwesties ter sprake zijn gebracht die moe-ten worden verholpen; zoniet zou het geleverde werktekort schieten.

Art. 7 en 8

Met betrekking tot deze artikelen worden de amen-dementen nrs. 28 en 29 van de dames Creyf en D’hondtingediend (zie DOC 51 0455/004). Op artikel 7 dientmevrouw Van Gool c.s. amendement nr. 52 (DOC 510455/005) in.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) constateert dat dieartikelen in verband moeten worden gebracht met de inartikel 6 vervatte oplossing, aangezien alle gezins-aansprakelijkheidsverzekeringen de burgerrechtelijkeaansprakelijkheid dekken. Aangezien artikel 6 van hetwetsvoorstel reeds in een reglementering inzakeburgerrechtelijke aansprakelijkheid voorziet, ziet despreekster niet het nut in van de artikelen 7 en 8. Zijdient de amendementen nrs. 28 en 29 (DOC 51 0455/004) in, tot weglating van de artikelen 7 en 8 van het terbespreking voorliggende wetsvoorstel. De spreeksterverwondert er zich trouwens over dat de indieners vanhet wetsvoorstel, die met betrekking tot artikel 6 amen-dement nr. 7 (DOC 51 0455/003) hebben ingediend omde organisaties te verplichten een verzekering ter dek-king van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid aan tegaan, niet hebben besloten die artikelen weg te laten.Kunnen de indieners bewijzen dat de gezinsaansprake-lijkheidsverzekering terzake nog een rol te spelen heeft?

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datdie artikelen in verband met de familiale polis behou-den moeten blijven omdat de organisaties enerzijds eenlange overgangsperiode krijgen om zich aan te passenaan de in het wetsvoorstel vervatte bepalingen wat deverzekering betreft, en anderzijds omdat vooralsnog ingeen enkele straf noch enig toezicht is voorzien inzakede aan de organisaties opgelegde verplichting. Om de

Comme cela a été proposé par Mme D’hondt,Mme Magda De Meyer (sp.a-spirit) est en faveur d’uneestimation chiffrée du coût des différents types de po-lice d’assurance. Les assureurs disent que c’est parti-culièrement la couverture des dommages corporels quirisque d’accroître les primes.

M. Bruno Van Grootenbrulle (PS) rappelle qu’un tra-vail très important a déjà été réalisé depuis de nom-breuses années dans le cadre de cette proposition etque des auditions ont déjà été réalisées. Néanmoins,l’avis de la commission des assurances sur les diffé-rentes questions posées pourrait s’avérer utile.

Mme Greta D’hondt (CD&V) souligne que plusieursquestions mises en avant restent sans réponse et qu’ilfaut y remédier sous peine de fournir un travail insuffi-sant.

Art. 7 et 8

Ces articles font respectivement l’objet des amende-ments 28 et 29 de Mmes Creyf et D’hondt (DOC 51455/004); l’article 7 fait en outre l’objet de l’amende-ment 52 de Mme Van Gool et consorts (DOC 51 455/005).

Mme Simonne Creyf (CD&V) constate que ces arti-cles doivent être mis en lien avec la solution proposéeà l’article 6 puisque toute assurance familiale couvre laresponsabilité civile. C’est pourquoi, une réglementa-tion en matière de responsabilité civile étant déjà pré-vue à l’article 6 de la proposition, l’intervenante ne voitpas l’utilité des articles 7 et 8. Elle dépose les amende-ments n°s 28 et 29 (DOC 51 0455/004) qui visent àsupprimer les articles 7 et 8 de la proposition de loi àl’examen. L’intervenante s’étonne d’ailleurs que lesauteurs de la proposition qui ont déposé un amende-ment n° 7 à l’article 6 en vue de rendre obligatoire l’as-surance couvrant la responsabilité civile par les organi-sations n’aient pas décidé de supprimer ces articles.Les auteurs peuvent-ils prouver que l’assurance fami-liale a encore un rôle à jouer en la matière?

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise qu’il estnécessaire de conserver ces articles en matière d’as-surance familiale parce que, d’une part, une longuepériode transitoire est accordée aux organisations pourse mettre en conformité avec les dispositions prévuesdans la proposition au niveau de l’assurance et parceque, d’autre part, aucune sanction ou contrôle de l’obli-gation imposée aux organisations n’est encore prévue.

350455/008DOC 51


vrijwilligers zo goed mogelijk te beschermen is hetdaarom noodzakelijk die bepalingen te handhaven ener zich van te vergewissen dat de vrijwilliger altijd viazijn gezinsaansprakelijkheidsverzekering kan wordenbeschermd.

Amendement nr. 52 (DOC 51 0455/005) van mevrouwVan Gool c.s. strekt ertoe artikel 7 te vervangen. Be-doeling is te voorkomen dat het vrijwilligerswerk zouworden uitgesloten van overeenkomsten inzake fami-liale polissen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) komt terug op deredenering die ten grondslag ligt aan het oogmerk deartikelen 7 en 8 van het ter bespreking voorliggendewetsvoorstel te handhaven. De eerste reden is dat bijartikel 6 is voorzien in een overgangsperiode ten be-hoeve van organisaties, om ze de gelegenheid te bie-den zich aan te passen aan de in dat artikel vervattebepalingen. Volgens de spreekster zouden de artike-len 7 en 8 dan in verband moeten worden gebracht metde voor die overgangsperiode toegestane tijdsspanne.De tweede reden is dat vooralsnog in geen enkele strafnoch enig toezicht is voorzien inzake de aan de organi-saties opgelegde verplichting een verzekering aan tegaan. Mevrouw D’hondt vraagt zich evenwel af of demaatschappijen waarbij de gezinsaansprakelijkheids-verzekeringen werden gesloten wel bereid zullen zijnals vangnet te dienen, terwijl in een wet – zij het zonderdienovereenkomstige bestraffingsregeling – is bepaalddat de organisatie een verzekering moet nemen. Dieredenering klopt niet.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wenst te we-ten of de minister de artikelen 7 en 8 van het ter bespre-king voorliggende wetsvoorstel al dan niet nuttig acht.

Mevrouw Simonne Creyf (CD&V) legt uit dat de aande organisaties opgelegde verplichting een verzekeringtegen burgerrechtelijke aansprakelijkheid te nemen,voortvloeit uit het feit dat gezinsaansprakelijkheids-polissen die een dekking tegen burgerrechtelijke aan-sprakelijkheid bieden tekort schieten. Ze zijn immersniet verplicht. In een aantal gevallen hebben de verze-keraars bovendien altijd de mogelijkheid de zaak tebetwisten en te stellen dat de schade niet door de gezins-aansprakelijkheidsverzekering gedekt is. Om die re-den begrijpt de spreekster niet waarom in gevallenwaarin de organisatie geen verzekering zou hebbenaangegaan, de gezinsaansprakelijkheidsverzekeringeen vangnet zou kunnen vormen.

C’est pourquoi, pour maximaliser la protection des bé-névoles, il est nécessaire de maintenir ces dispositionset de s’assurer que le bénévole puisse toujours êtrecouvert par son assurance familiale.

Mme Van Gool et consorts déposent l’amendementn° 52 (DOC 51 0455/005) qui vise à remplacer l’article7 afin d’éviter que le bénévolat soit exclu des contratsd’assurance familiale.

Mme Greta D’hondt (CD&V) reprend le raisonnementqui sous-tend la volonté de maintien des articles 7 et 8de la proposition à l’examen. La première raison résidedans l’existence d’une période transitoire prévue à l’ar-ticle 6 qui est accordée aux organisations pour se met-tre en conformité aux dispositions de cet article: l’inter-venante est d’avis qu’il faudrait alors lier l’existence desarticles 7 et 8 au laps de temps accordé pour la périodetransitoire. La deuxième raison est le fait qu’aucunesanction ou contrôle de la prise d’assurance par cesorganisations n’est encore prévu. Mme D’hondt se de-mande toutefois si les sociétés d’assurance auprès des-quelles sont contractées les assurances familiales se-ront prêtes à servir de filet de sécurité alors qu’une loiprévoit, même si c’est sans mécanisme de sanction,qu’une assurance doit être contractée par l’organisa-tion. Ce raisonnement n’est pas correct.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) souhaite connaîtrele point de vue du ministre quant à l’utilité ou non desarticles 7 et 8 de la proposition de loi à l’examen.

Mme Simonne Creyf (CD&V) explique que la raisonpour laquelle la conclusion d’une assurance en respon-sabilité civile par les organisations est rendue obliga-toire provient du fait que les polices familiales offrantune couverture en responsabilité civile sont insuffisan-tes. En effet, celles-ci ne sont pas obligatoires. De plus,dans un certain nombre de cas, les assureurs dispo-sent toujours de la faculté de contester l’affaire et dedire que le dommage ne tombe pas sous le régime del’assurance familiale. C’est pourquoi, l’intervenante necomprend pas pourquoi, dans le cas où une assurancene serait pas conclue par l’organisation, l’assurancefamiliale pourrait constituer un plan de sauvetage.

36 0455/008DOC 51


Art. 9

Met betrekking tot dit artikel dient mevrouw Van Goolc.s. amendement nr. 8 (DOC 51 0455/003) en sub-amendement nr. 47 (DOC 51 0455/005) in.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) legt uit dat arti-kel 9 de vrijwilligers onttrekt aan diverse in het arbeids-recht vervatte bepalingen. Men heeft de aandacht vande indieners van het wetsvoorstel er evenwel op ge-vestigd dat het niet wenselijk is de vrijwilligers te ont-trekken aan de toepassing van sommige bepalingen uithet arbeidsrecht, zoals bijvoorbeeld die inzake het wel-zijn op het werk. Daarom wordt krachtens de nieuweversie van het artikel de Koning gemachtigd te bepalenwelke bepalingen uit het arbeidsrecht op de vrijwilligersvan toepassing zijn.

Subamendement nr. 47, dat ertoe strekt te voorzienin een nieuwe versie van § 2, van het voorgestelde arti-kel, machtigt de Koning te bepalen onder welke voor-waarden de vrijwilligers moeten worden onttrokken aande bepalingen betreffende het inzetten van buitenlandsewerknemers. Het is met name de bedoeling de asiel-zoekers de gelegenheid te bieden vrijwilligerswerk teverrichten.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) maant aan tot om-zichtigheid: er moet worden voorkomen dat het vrijwilli-gerswerk oneigenlijk zou worden aangewend in het ka-der van economische migratiestromen. Zij vraagt deminister hoe en met welke controlemiddelen dat obsta-kel uit de weg zal worden geruimd. Toch erkent zij datde amendementen tegemoet komen aan een aantalbemerkingen die zij reeds had geformuleerd.

Voorts wenst de spreekster te vernemen in welkemate vrijwilligers al dan niet een voorlopige verblijfsver-gunning kunnen krijgen.

Subamendement nr. 47 brengt verbeteringen aan inde tekst van amendement nr. 8; het is echter niet op zijnplaats in het ter bespreking voorliggende wetsvoorstel,doch veeleer in de wet van 30 april 1999 betreffende detewerkstelling van buitenlandse werknemers. Mocht deRaad van State terzake om advies worden verzocht,zou die trouwens haar betoog bevestigen.

De heer Charles Michel (MR) vraagt zich af of artikel9 wel noodzakelijk is. Bij artikel 3 wordt de werkings-sfeer van de toekomstige wet omschreven, waarbij pre-cies wordt aangegeven dat een en ander niet dient teworden beschouwd binnen de context van de arbeids-verhoudingen.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V) wenst dat wordt na-gedacht over de mogelijke gevolgen van de ter bespre-

Art. 9

Cet article fait l’objet de l’amendement n° 8 deMme Van Gool et consorts (DOC 51 455/3) et du sous-amendement n° 47 des mêmes auteurs (DOC 51 455/5).

Mme Greet Van Gool expose que l’article 9 soustraitles bénévoles de l’application de diverses dispositionsdu droit du travail. L’attention des auteurs de la proposi-tion a toutefois été attirée sur le fait qu’il ne convientpas de soustraire les bénévoles de l’application de cer-taines dispositions du droit du travail, telles que les dis-positions relatives au bien-être au travail. C’est pour-quoi l’article dans sa nouvelle rédaction confie au Roi lesoin de déterminer les dispositions du droit du travailapplicables aux bénévoles.

Le sous-amendement n° 47 au § 2 de l’article pro-posé dans une nouvelle rédaction confie au Roi le soinde déterminer les conditions auxquelles il convient desoustraire les bénévoles de l’application des disposi-tions relatives à l’occupation des travailleurs étrangers.Il s’agit de permettre notamment aux demandeurs d’asiled’exercer une activité bénévole.

Mme Greta D’hondt (CD&V) recommande la pru-dence: il convient d’éviter que le travail bénévole puisseêtre détourné de ses fins dans le cadre des migrationséconomique. Elle demande au ministre comment et parquels moyens de contrôle cet écueil sera évité. Elle re-connaît cependant que les amendements rencontrentun certain nombre d’objections qu’elle avait déjà formu-lées.

Elle souhaite également savoir dans quelle mesuredes bénévoles sont ou non susceptibles de se voir attri-buer un titre de séjour provisoire.

Le sous-amendement n° 47 améliore le texte del’amendement n° 8 ; il ne trouve cependant pas sa placedans la loi en discussion, mais plutôt dans la loi du 30avril 1999 relative à l’occupation des travailleurs étran-gers. D’ailleurs, si l’avis du Conseil d’Etat était demandéà ce sujet, celui-ci confirmerait son propos.

M. Charles Michel (MR) se demande si l’article 9 estbien nécessaire. L’article 3 définit le champ d’applica-tion de la future loi, en énonçant précisément que l’onne se trouve pas dans le contexte de relations de tra-vail.

Mme Nahima Lanjri (CD&V) souhaite que l’on réflé-chisse aux conséquences possibles de la disposition

370455/008DOC 51


king voorliggende bepaling. Zij herinnert eraan hoe-zeer wordt geprobeerd te voorkomen dat diverse instru-menten zoals het huwelijk, asielaanvragen enzovoortdoor niet-Belgen worden aangewend om zich in ons landte vestigen. Niet in België verblijvende vreemdelingentoestaan vrijwilligerswerk te verrichten, dreigt de deuropen te zetten voor misbruiken. Zulks geldt uiteraardniet voor de vreemdelingen die in het kader van diversestatuten in België verblijven.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) herinnert er-aan dat vrijwilligers vanzelfsprekend geen werknemerszijn. Wel kunnen sommige arbeidsrechtelijke bepalin-gen eventueel op dienstige wijze toepasselijk zijn op devrijwilligers, zoals bijvoorbeeld de bepalingen inzake hetwelzijn op het werk. Zulks stemt overeen met de desi-derata van de werknemersvertegenwoordigers binnende NAR; de brief van de minister van Werk enConsumentenzaken bevestigt trouwens de optie waar-voor in artikel 9 is gekozen.

Die optie komt tegelijkertijd tegemoet aan de bezwa-ren die mevrouw D’hondt en mevrouw Lanjri hebbengeuit. In de definitie wordt gepreciseerd welk verschilbestaat tussen vrijwilligerswerk en bezoldigde arbeid.Dankzij de invoering van de controlemechanismen welkebij de bespreking van de volgende artikelen ter sprakezullen komen, kan worden voorkomen dat vrijwilligers-werk oneigenlijk wordt aangewend.

In verband met vrijwilligerswerk verricht door buiten-landse werknemers zij erop gewezen dat het uiteraardniet de bedoeling is arbeidskrachten naar België te ha-len via een vrijwillig engagement. De hierbij ingesteldeuitzondering strekt ertoe tegemoet te komen aan eenverlangen van het Vlaams Minderhedencentrum; zij iser inzonderheid op gericht de integratie van asielzoekerste bevorderen.

De minister van Werk heeft ingestemd met die voor-waarden, weliswaar met dien verstande dat het moge-lijk moet zijn bijkomende voorwaarden op te leggen.Vandaar subamendement nr. 47 (DOC 51 0455/004),dat ertoe strekt de Koning te machtigen die bijkomendevoorwaarden op te leggen.

Ingevolge de opmerking van mevrouw D’hondt overhet juridisch instrumentarium dat moet worden aange-vuld met de bepalingen van amendement nr. 47, wenstmevrouw Van Gool het standpunt van de minister tekennen.

De heer Charles Michel (MR) is niet gerustgestelddoor het antwoord van mevrouw Van Gool. Hij vindt dataan de Koning een te ruime bevoegdheid wordt ver-leend om te bepalen welke arbeidsrechtelijke bepalin-gen zullen gelden voor vrijwilligers. Hij zou liever be-

en discussion. Elle rappelle à quel point on tente d’évi-ter que divers instruments, tels le mariage, les deman-des d’asile, etc …, soient utilisés par des non-Belgespour s’installer en Belgique. Autoriser le travail volon-taire par des étrangers qui ne résident pas en Belgique,risque d’ouvrir la porte à des abus. Cela ne vaut évi-demment pas pour les étrangers qui résident en Belgi-que dans le cadre de divers statuts.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) rappelle qu’à l’évi-dence, les volontaires ne sont pas des travailleurs. Cer-taines dispositions du droit du travail peuvent néanmoinsêtre utilement applicables aux volontaires, telles que desdispositions sur le bien-être au travail. Cela correspondaux souhaits des représentants des travailleurs au seindu CNT; la lettre de la ministre de l’Emploi confirme parailleurs l’option adoptée dans le cadre de l’article 9.

Cette option rencontre en même temps les objectionsde Mme D’hondt et de Mme Lanjri. La définition précisede ce qui différencie le travail volontaire du travail ré-munéré, l’introduction des mécanismes de contrôle quiseront évoqués à l’occasion de la discussion des arti-cles ultérieurs, permettront en effet d’éviter que le tra-vail volontaire soit détourné de ses fins.

En ce qui concerne le travail volontaire de travailleursétrangers, il n’entre bien sûr pas dans les intentions d’at-tirer des forces de travail en Belgique par le biais d’unengagement volontaire. L’exception introduite ici tend àrencontrer un souhait du Centre flamand pour les mino-rités et vise notamment à favoriser l’intégration des de-mandeurs d’asile.

La ministre de l’Emploi a marqué son accord sur sesdispositions, à la réserve près que des conditions sup-plémentaires puissent être imposées, d’où le sous-amendement n° 47 qui tend à permettre au Roi d’impo-ser ces conditions supplémentaires.

A la suite de l’observation de Mme D’hondt en quiconcerne le dispositif juridique où il convient de repren-dre le texte de l’amendement n° 47, Mme Van Gool sou-haite que le ministre communique son point de vue.

M. Charles Michel n’est pas rassuré par la réponsede Mme Van Gool ; la compétence confiée au Roi dedéterminer les dispositions du droit du travail qui serontd’application aux bénévoles lui paraît trop étendue et ilpréférerait se voir communiquer la liste des dispositions

38 0455/008DOC 51


schikken over de lijst van de betrokken bepalingen. Hijvreest dat het vrijwilligerswerk uiterst ingewikkeld zalworden gemaakt.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V) merkt op dat de arti-kelen 2 en 3 van het wetsvoorstel geen enkele beper-king inbouwen inzake de nationaliteit van de personendie vrijwilligerswerk verrichten.

Ingevolge de opmerking van mevrouw Lanjri wijstmevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) op het feit dat nooitis overwogen een verblijfsvergunning toe te kennen aanvreemde onderdanen die naar België zouden komenom hier vrijwilligerswerk te verrichten. Zij verwijst naarde uitspraken van een vorige minister van Werk, me-vrouw Onkelinx, die stelde dat vreemde onderdanenover een arbeidsvergunning moeten beschikken, zelfsvoor vrijwilligerswerk. De bijkomende voorwaarden diedoor de Koning kunnen worden opgelegd, moeten netde vrees voor misbruik, waaraan mevrouw Lanjri uitinggaf, de kop indrukken.

In antwoord op het verzoek van de heer Michel om tekunnen beschikken over een gedetailleerde lijst van dearbeidsrechtelijke bepalingen die van toepassing zou-den zijn op de vrijwilligers, stelt de spreekster dat wordtvoorgesteld de inwerkingtreding van artikel 9 uit te stel-len tot 1 juli 2006. Het opstellen van een soortgelijkelijst neemt nu eenmaal veel tijd in beslag.

De heer Charles Michel (MR) is niet overtuigd vandie argumentatie. Volgens de huidige tekst van amen-dement nr. 47 zijn de vrijwilligers onderworpen aan hetarbeidsrecht, aangezien de Koning is belast met hetopstellen van de lijst van de geldende bepalingen waar-aan zij niet onderworpen zijn.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) vraagt zich af of deredenering in amendement nr. 47 niet moeten wordenomgedraaid. Aldus zouden de arbeidsrechtelijke bepa-lingen niet van toepassing zijn, met uitzondering van debepalingen welke de Koning vaststelt.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) antwoordt datthans al een aantal arbeidsrechtelijke bepalingen vantoepassing is. Men zou moeten nagaan of dat zo moetblijven.

Zowel de heer Charles Michel (MR) als mevrouwGreta D’hondt (CD&V) wensen te weten over welkebepalingen het gaat.

Voorzitter Jean-Marc Delizée (PS) stelt voor de mi-nister te verzoeken die aanvullende preciseringen tebezorgen.

en cause. Il craint que le travail bénévole soit renduextrêmement compliqué.

Mme Lanjri fait observer que les articles 2 et 3 propo-sés n’introduisent aucune restriction quant à la nationa-lité de celui qui s’engage comme volontaire.

En réponse à Mme Lanjri, Mme Van Gool rappellequ’il n’a jamais été question d’octroyer un titre de séjourà des ressortissants étrangers qui viendraient en Belgi-que pour effectuer des prestations bénévoles. Elle citeles propos d’un précédent ministre de l’Emploi, MmeOnkelinx, qui estimait que les ressortissants étrangersdoivent disposer d’un permis de travail même pour ef-fectuer des prestations bénévoles. Les conditions com-plémentaires que le Roi est autorisé à imposer visentprécisément à rencontrer les craintes d’abus formuléespar Mme Lanjri.

En réponse au souhait exprimé par M. Michel de pou-voir disposer d’une liste détaillée des dispositions dudroit du travail qui seraient applicables aux volontaires,l’intervenante répond qu’une entrée vigueur postposéeau 1er juillet 2006 est proposée pour l’article 9, précisé-ment en raison de l’ampleur du travail d’établissementde cette liste.

M. Charles Michel n’est pas convaincu par l’argumen-tation. L’amendement n° 47, tel qu’il est rédigé soumetles bénévoles au droit du travail, puisque le Roi estchargé d’établir la liste des dispositions à l’applicationdesquelles ils sont soustraits.

Mme Greta D’hondt se demande s’il ne convient pasd’inverser la rédaction de l’amendement n° 47 et d’ex-clure l’applicabilité des dispositions du droit du travail,sauf celles que le Roi déterminerait.

Mme Van Gool répond qu’à l’heure actuelle, un cer-tain nombre de dispositions du droit du travail sont d’ap-plication; il convient de vérifier si leur applicabilité doitêtre maintenue.

Tant M. Michel que Mme D’hondt aimeraient savoirquelles sont ces dispositions.

Le président, M. Jean-Marc Delizée, propose de de-mander ces précisions complémentaires au ministre.

390455/008DOC 51


Art. 10 tot 12bis

Op artikel 10 dienen de dames Creyf en D’hondtamendement nr. 30 (DOC 51 0455/004) in, mevrouwVan Gool c.s. amendement nr. 9 (DOC 51 0455/003),en de heren Courtois en Michel amendement nr. 46(DOC 51 0455/004).

Op amendement nr. 9 (DOC 51 0455/003) dient me-vrouw Turtelboom c.s. subamendement nr. 58 (DOC 510455/006) in, en mevrouw Creyf subamendement nr.59 (DOC 51 0455/006).

Op artikel 11 dienen de dames Creyf en D’hondtamendement nr. 31 (DOC 51 0455/004) in, en de da-mes Van Gool en Storms amendement nr. 55 (DOC 510455/005).

Op artikel 12 dienen de dames Creyf en D’hondtamendement nr. 44 (DOC 51 0455/004) in.

Het door de dames Creyf en D’hondt ingediendeamendement nr. 45 (DOC 51 0455/004) strekt ertoe eenartikel 12bis (nieuw) in te voegen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) stelt dat dezeartikelen tot de belangrijkste van het wetsvoorstel be-horen; zij betreffen namelijk de vergoedingen bij vrijwil-ligerswerk. Amendement nr. 9 stelt lagere grens-bedragen in dan die waarin het wetsvoorsteloorspronkelijk voorzag, teneinde tegemoet te komen aanhet voorbehoud waaraan de NAR uiting had gegevenin zijn advies nr. 1.506 van 9 februari 2005. De NARgeeft er de voorkeur aan de huidige bedragen te be-houden, om te voorkomen dat «een grijze zone [ont-staat] waarin vrijwilligerswerk en bezoldigde arbeid nietmeer van elkaar te onderscheiden zijn, maar ook [om]het risico van verdringing van semi-agorale arbeid doorvrijwilligerswerk [te beperken]». De Raad stelt evenwelvoor die bedragen binnen twee jaar te evalueren.

Naast de in het wetsvoorstel oorspronkelijk vermeldebovengrens per jaar voorziet het amendement tevensin een maandelijkse bovengrens. Een vrijwilliger die eenvergoeding ontvangt in het kader van één van de pre-caire statuten kan immers meerdere activiteiten, waar-onder vrijwilligerswerk, cumuleren. Men moet voorko-men dat zulks tot misbruik leidt.

Het amendement voorziet overigens in de door deNAR voorgestelde evaluatie.

De heer Charles Michel (MR) meent dat de voorop-gestelde bedragen te laag zijn om het vrijwilligerswerkaantrekkelijk te maken. Gezien het bedrag dat door zijnfractie wordt vooropgesteld (2.500 euro per jaar, maar

Art. 10 à 12bis

L’article 10 fait l’objet des amendements n° 30 deMmes Creyf et D’hondt (doc. 51 455/4), n° 9 de MmeVan Gool et consorts (doc. 51 455/3), sous-amendé parles amendements 58 de Mmes Turtelboom, Van Gool,Storms, D’hondt, Creyf et Lanjri et M. Delizée, 59 deMmes Creyf, D’hondt, Lanjri, Van Gool et Storms (doc.51 455/6), 46 de MM. Michel et Courtois (doc. 51 455/4).

L’article 11 fait l’objet des amendements n° 31 deMmes Creyf et D’hondt (doc. 51 455/4) et de l’amende-ment n° 55 de Mmes Van Gool et Storms (doc. 51 455/5).

L’article 12 fait l’objet de l’amendement n° 44 de MmesCreyf et D’hondt (doc. 51 455/4).

L’amendement n° 45 de Mmes Creyf et D’hondt (DOC51 455/4) tend à insérer un article 12bis.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) expose qu’il s’agitde l’une des dispositions essentielles de la proposition,à savoir les indemnités perçues dans le cadre du béné-volat. L’amendement n° 9 propose des plafonds infé-rieurs à ceux qui étaient prévus dans la proposition ini-tiale et répond ainsi aux réserves formulées par le CNTdans son avis n° 1.506 du 9 février 2005. Le CNT seprononce en faveur du maintien des montants actuels,afin d’éviter le développement «d’une zone floue, danslaquelle il ne serait plus possible d’opérer de distinctionentre le bénévolat et le travail rémunéré, mais aussi lerisque d’éviction du travail semi-agoral par le bénévo-lat»; le Conseil propose cependant d’évaluer ces mon-tants dans les deux ans.

A côté du plafond annuel mentionné à la propositioninitiale, l’amendement prévoit un plafonds mensuel. Unvolontaire bénéficiant d’une indemnité dans le cadre del’un des statuts précaires est en effet susceptible decumuler plusieurs activités parmi lesquelles une acti-vité volontaire, et il convient d’éviter que ceci soit sourced’abus.

L’évaluation proposée par le CNT est par ailleurs pré-vue par l’amendement.

M. Charles Michel (MR) considère que les montantsproposés sont trop bas pour rendre attractif l’engage-ment volontaire. Vu le montant proposé par son groupe(2.500 euro par an, mais il pourrait se rallier à un mon-

40 0455/008DOC 51


de fractie kan ook instemmen met een lager bedrag), ishet vermoeden van betaling «in het zwart» uitgesloten.Aangezien het niet de bedoeling is dat vergoedingenworden onttrokken aan de fiscale en sociale wetgeving,zou tegelijk moeten worden voorzien in een sanctie je-gens de organisaties die de vrijwilligersregeling misbrui-ken.

In het algemeen meent de spreker dat de inzake devergoedingen bij vrijwilligerswerk vastgestelde boven-grenzen het zwartwerk niet kunnen tegengaan; daar-voor zijn andere bepalingen nodig.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) is voor één keer nietgeneigd het advies van de NAR op te volgen. De be-trokken bedragen worden betaald als vergoeding voorgemaakte kosten. Die moeten niet worden bewezen,zijn niet fiscaal aftrekbaar en zijn niet onderworpen aansociale bijdragen. Zij betreurt dat de indieners van hetvoorstel bedragen naar voren schuiven die lager zijndan die in het wetsvoorstel. In amendement nr. 30 steltde spreekster voor de vergoedingen op jaarbasis tebeperken tot 1.250 euro, en tot 600 euro per trimester.Soortgelijke bedragen zijn niet van die aard dat ze kun-nen leiden tot «concurrentie» tussen vrijwilligerswerk enbezoldigde arbeid. Amendement nr. 31 strekt ertoe debepalingen over de vergoedingen bij vrijwilligerswerk opte nemen in de fiscale wetgeving, en niet in de thansbesproken wet.

In het algemeen begrijpt de spreekster niet dat deindieners van het wetsvoorstel veel striktere bedragenhebben vastgesteld voor vrijwilligerswerk dan die welkezijn opgenomen in de bepalingen inzake het statuut vande kunstenaar.

De spreekster wenst voorts te weten of de uitzonderin-gen waarin thans is voorzien, bijvoorbeeld voor de vrijwil-ligers van het Rode Kruis, behouden blijven, bovenop dethans ter bespreking voorliggende bepalingen.

Amendement nr. 44 strekt ertoe het advies van deNAR in te winnen, met het oog op de herziening van hetbedrag van de vergoedingen.

Amendement nr. 45 strekt ertoe een artikel 12bis(nieuw) in te voegen, teneinde de organisaties die eenberoep doen op vrijwilligers te verplichten een registervan de uitbetaalde vergoedingen bij te houden. Alduswordt het mogelijk daarop toezicht te houden.

Ten slotte verzoekt de spreekster na te gaan of hetmogelijk is het bedrag van de forfaitaire vergoeding vastte stellen in het Wetboek van de inkomstenbelastingen,alsook in het koninklijk besluit van 28 november 1969tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening

tant inférieur à celui-ci), il ne saurait être question desuspecter une rémunération au noir. Simultanément,puisque le souci est d’éviter que des rémunérationssoient soustraites aux dispositions fiscales et sociales,il y aurait lieu de prévoir une sanction pour les organi-sations qui détourneraient de leur finalité les disposi-tions relatives au volontariat.

De manière générale, l’intervenant ne pense pas queles plafonds fixés à l’indemnité dans le cadre du volon-tariat soient de nature à contrarier le travail au noir;d’autres dispositions doivent servir cette fin.

Mme Greta D’hondt n’est, pour une fois, pas tentéede suivre l’avis du CNT. Les montants dont il s’agit sontdes remboursements de frais exposés, qui ne doiventpas être prouvés et qui ne donnent lieu à aucune dé-duction fiscale ni cotisation sociale. Elle regrette queles auteurs de la proposition proposent des montantsinférieurs à ceux de la proposition initiale. Avec l’amen-dement n° 30, l’intervenante propose pour sa part unplafond annuel de 1250 euro, assorti de plafonds tri-mestriels. De tels montants ne sont pas de nature àinduire une concurrence entre l’activité volontaire et letravail rémunéré. Quant à l’amendement n° 31, il tend àinscrire les dispositions concernant les indemnités per-çues dans le cadre du volontariat, dans la législationfiscale plutôt que dans la loi en discussion.

De façon générale, l’oratrice ne comprend pas queles auteurs de la proposition aient fixé dans le cadre del’activité volontaire des montants tellement plus contrai-gnants que ceux qui ont été fixés dans le cadre desdispositions relatives au statut des artistes.

L’intervenante souhaite par ailleurs savoir si les ex-ceptions actuelles, par exemple pour les volontaires dela Croix Rouge, sont maintenues en s’additionnant auxdispositions en discussion.

L’amendement n° 44 tend à recueillir l’avis du CNTen vue de la révision du montant des indemnités.

L’amendement n° 45 vise à imposer, dans un article12bis, aux associations qui ont recours à des volontai-res la tenue d’un registre des indemnités accordées,permettant ainsi un éventuel contrôle.

Enfin, l’oratrice souhaite que l’on envisage l’opportu-nité d’inscrire le montant retenu pour l’indemnité forfai-taire, dans le Code des impôts sur les revenus et dansl’arrêté royal du 28 novembre 1969 pris en exécutionde la loi du 27 juin 1969 révisant l’arrêté-loi du 28 dé-

410455/008DOC 51


van de besluitwet van 28 december 1944 betreffendede maatschappelijke zekerheid der arbeiders (BelgischStaatsblad van 5 december 1969).

Tot besluit wijst de spreekster de indieners van hetwetsvoorstel op het feit dat de door hen vooropgesteldebovengrenzen voor de vergoeding een negatief status-quo creëert.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wijst mevrouwD’hondt erop dat het voor de vrijwilligers vooropgesteldemaximumbedrag een vergoeding is, terwijl in het gevalvan de kunstenaars sprake is van een bezoldiging.

Inzake die vergoeding is voorzien in twee mogelijk-heden. De vrijwilliger kan de organisatie de bewijzenbezorgen van de kosten die hij heeft gemaakt in hetkader van zijn vrijwilligerswerk, waarna de organisatiehem die kosten integraal – en zonder beperking – te-rugbetaalt. Een tweede mogelijkheid is dat de organi-satie de door de vrijwilliger gemaakte kosten forfaitairterugbetaalt. Die forfaitaire vergoeding is thans gere-geld bij artikel 17quinquies van het voormelde konink-lijk besluit van 28 november 1969 (ingevoegd bij ko-ninklijk besluit van 19 november 2001), alsook bij decirculaire van de minister van Financiën van 5 maart1999 (CI.RH 241/509.803).

Naar eigen zeggen hecht de sector meer belang aande rechtszekerheid dan aan het bedrag van de boven-grens van de vergoedingen. De Hoge Raad voor Vrij-willigers heeft geen opmerkingen gemaakt bij de nieuwebedragen die in amendement nr. 9 (DOC 51 0455/003)naar voren worden geschoven.

Ten slotte voorziet artikel 12 uitdrukkelijk in de moge-lijkheid een hogere vergoeding in te voeren voor be-paalde categorieën van vrijwilligers.

Mevrouw Annemie Turtelboom (VLD) benadrukt dathet zeer belangrijk is dat het wetsvoorstel voorziet intwee mogelijkheden om de vrijwilligers te vergoeden;aldus wordt tegemoet gekomen aan de sterk uiteenlo-pende individuele situaties.

Het grensbedrag voorkomt dat een werkloosheids-val wordt gecreëerd. De spreekster kan zich derhalveniet vinden in de opmerking van de heer Michel, dievreest dat het te lage grensbedrag zal aanzetten totzwartwerk.

Wat het verhoogde grensbedrag voor de vergoedingvan bepaalde categorieën van vrijwilligers betreft, als-ook de vaststelling van een maandelijkse bovengrens,verzoekt de spreekster de vertegenwoordigster van deminister na te gaan welke gevolgen zulks heeft voor de

cembre 1944 concernant la sécurité sociale des tra-vailleurs (Moniteur belge du 5 décembre 1969).

En conclusion, l’oratrice invite les auteurs de la pro-position à se rendre compte que les montants maximaqu’ils proposent pour l’indemnité équivaut à créer unstatu quo négatif.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) attire l’attention deMme D’hondt sur le fait que le montant maximum pro-posé ici concerne une indemnité, tandis que dans lecas des artistes, il s’agit d’une rémunération.

Et en ce qui concerne cette indemnité, deux possibi-lités sont prévues: soit le volontaire fournit à l’associa-tion les preuves des frais qu’il a exposé dans le cadrede l’activité volontaire et l’association lui rembourse cesfrais intégralement, sans qu’une limite soit fixée à ceremboursement; soit, les associations remboursent lesfrais exposés par le volontaire sur une base forfaitaire.Cette indemnité forfaitaire est actuellement régie parl’article 17quinquies de l’arrêté royal précité du 28 no-vembre 1969 (inséré par l’arrêté royal du 19 novembre2001) et par la circulaire du ministre des Finances du 5mars 1999 (Ci.RH 241/509.803).

Les échos provenant du secteur insistent davantagesur la sécurité juridique que sur la hauteur du plafondfixé pour les indemnités; le Conseil supérieur des vo-lontaires n’a pas formulé d’objections aux nouveauxmontants proposés par l’amendement n° 9.

Enfin, l’article 12 prévoit explicitement la possibilitéd’instaurer une indemnité supérieure pour certaines ca-tégories de volontaires.

Mme Annemie Turtelboom (VLD) souligne l’impor-tance de la double possibilité offerte par la propositionpour le défraiement des volontaires: la diversité des si-tuations est ainsi rencontrée.

Le montant du plafond évite qu’un piège au chômagesoit créé. C’est pourquoi l’intervenante ne peut se ral-lier à l’observation de M. Michel, qui craignait que leplafond trop bas incite au travail au noir.

En ce qui concerne le relèvement du plafond de l’in-demnité pour certaines catégories de volontaires, et lafixation d’un plafond mensuel, l’intervenante demandeà la représentante du ministre d’en examiner l’incidencesur des activités à caractère saisonnier, comme par

42 0455/008DOC 51


seizoenarbeid, zoals bijvoorbeeld voor de werkzaam-heden die uitsluitend ’s zomers, tijdens de school-vakantie worden verricht. In dat verband herinnert zijeraan dat de reglementering inzake de werkloosheids-uitkeringen in een uitzondering voorziet voor de part-ners van werklozen die gezinshoofd zijn.

De heer Charles Michel (MR) wijst erop dat artikel10, in zijn huidige bewoordingen, bepaalt dat alle ge-maakte kosten moeten worden bewezen, en dus nietalleen het gedeelte van de kosten dat de bovengrensoverschrijdt. De kans bestaat dus dat een vrijwilliger dievan plan was een forfaitaire vergoeding aan te vragen,de eerste bewijzen van de gemaakte kosten niet heeftbewaard.

De spreker wijst er nogmaals op dat hij de boven-grens te laag vindt, en kan zich aldus vinden in de sug-gestie van mevrouw D’hondt dat iedere vereniging eenregister van de uitbetaalde vergoedingen moet bijhou-den. Men zou zelfs kunnen voorzien in sancties voor deverenigingen die de wet niet in acht nemen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) wijst op het bestaanvan georganiseerd vrijwilligerswerk, waar de beslissin-gen vaak supralokaal worden genomen. De aldus ge-maakte kosten zijn niet dezelfde als de kosten voor vrij-willigerswerk op lokaal niveau.

De seizoenarbeid waarnaar mevrouw Turtelboomverwees, kan volgens de spreekster worden geregeldin het kader van de regeling inzake studentenjobs oftijdelijke arbeid.

Wat bepaalde bijzondere categorieën van vrijwilligersbetreft, zoals die van het Rode Kruis, de civiele bescher-ming enzovoort, herinnert mevrouw Greet Van Gool(sp.a-spirit) eraan dat de minister van BinnenlandseZaken thans werkt aan een statuut dat op hun werk-zaamheden is afgestemd.

Wat de vaststelling van de bovengrenzen in het Wet-boek van de inkomstenbelastingen en in het koninklijkbesluit van 28 november 1969 betreft, wijst de spreek-ster erop dat de huidige bewoordingen overeenstem-men met een opmerking van de Raad van State.

Art. 13

Mevrouw Van Gool c.s. dient amendement nr. 10(DOC 51 0455/003) in.

exemple les activités qui se déroulent exclusivementpendant les vacances scolaires d’été. Elle rappelle àcet égard l’exception inscrite dans la réglementation surles allocations de chômage pour les partenaires de chô-meurs chefs de ménage.

M. Charles Michel (MR) attire l’attention sur le faitque, tel qu’il est libellé, l’article 10 prévoit que l’ensem-ble des frais exposés doit être justifié, et non unique-ment la part des frais qui dépasse le plafond. Il se pour-rait donc que le volontaire, prévoyant recourir àl’indemnité forfaitaire, n’ait pas conservé les premiersjustificatifs de ses frais.

Rappelant qu’à son estime le plafond est trop bas,l’intervenant se rallie à la suggestion de Mme D’hondtde créer un registre des indemnités dans chaque asso-ciation; des sanctions pourraient même être prévuespour les associations qui ne se conformeraient pas à laloi.

Mme Greta D’hondt attire l’attention sur l’activité vo-lontaire organisée, où les décisions se prennent sou-vent à un niveau supra-local, entraînant des frais qui sedistinguent des frais des activités bénévoles au niveaulocal.

Quant à l’activité saisonnière signalée par MmeTurtelboom, elle lui paraît pouvoir se régler dans le ca-dre du travail d’étudiant ou du travail temporaire.

En ce qui concerne certaines catégories particuliè-res de volontaires, telles que ceux de la Croix Rouge,de la protection civile, etc…, Mme Van Gool rappelleque le ministre de l’Intérieur prépare actuellement unstatut adapté à leurs activités.

Quant à l’inscription des plafonds dans le Code desimpôts sur les revenus et dans l’arrêté royal du 28 no-vembre 1969, l’intervenante rappelle que la formulationactuelle répond à une remarque du Conseil d’Etat.

Art. 13

Cet article fait l’objet de l’amendement n° 10 de MmeVan Gool et consorts (doc. 51 455/3).

430455/008DOC 51


Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wijst erop datartikel 13 ertoe strekt de vormvereisten te vereenvoudi-gen die worden opgelegd aan een werkloze die vrijwilli-gerswerk verricht. Aldus moet hij daarvan alleenvoorafgaandelijk aangifte doen bij het werkloosheids-bureau, en moet hij niet langer de toestemming vragen,zoals dat thans het geval is. Amendement nr. 10 voor-ziet in de voorwaarden waaronder de directeur van hetwerkloosheidsbureau zich kan verzetten tegen het vrij-willigerswerk. Bovendien voorziet het amendement inde mogelijkheid om bij koninklijk besluit bijkomendevoorwaarden op te leggen, en wel in de drie stadia vandie procedure.

Aangezien mevrouw Greta D’hondt (CD&V) de hui-dige procedure te ingewikkeld acht, kan zij zich vindenin de voorgestelde bepaling. Zij vraagt zich evenwel afwaarom de bepaling alleen geldt voor de uitkerings-gerechtigde werklozen.

Mevrouw Sabien Lahaye-Battheu (VLD) benadruktnogmaals het principe dat de uitoefening van eenvrijwilligersactiviteit door een werkloze zijn beschikbaar-heid voor de arbeidsmarkt niet mag inperken. Amende-ment nr. 10 komt aan die betrachting tegemoet.

In verband met de beroepsprocedure voorzag hetwetsvoorstel in een beroepsmogelijkheid bij de RVA: diebepaling is niet in amendement nr. 10 opgenomen. Watgebeurt er met het beroep?

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) licht toe datamendement nr. 10 de Koning machtigt met name deberoepsvoorwaarden te preciseren.

In antwoord op mevrouw D’hondt preciseert despreekster dat inderdaad alleen de uitkerings-gerechtigde werklozen vooraf aangifte moeten doen; datbetekent dat alle andere categorieën van werkzoeken-den vrijwilligerswerk mogen verrichten zonder vooraf-gaande aangifte.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) merkt op dat dewerkzoekenden die een wachtperiode doorlopen of vanuitkeringen zijn uitgesloten, onder die voorwaarden geenvoorafgaande aangifte moeten doen.

De spreekster wenst uitdrukkelijk dat de minister vanWerk daarover zou worden ondervraagd.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) antwoordt datde tekst duidelijk is, maar dat de gewone controleregelsuiteraard blijven gelden.

Mme Van Gool (sp.a-spirit) rappelle que l’article 13vise à simplifier les formalités à remplir par un chômeurqui exercerait une activité bénévole et lui impose sim-plement une déclaration préalable au bureau de chô-mage au lieu d’une demande d’autorisation comme c’estle cas actuellement. L’amendement n° 10 prévoit lesconditions dans lesquelles le directeur du bureau dechômage peut s’opposer à l’exercice de l’activité béné-vole; l’amendement prévoit également la possibilité d’im-poser par arrêté royal des conditions supplémentairesaux trois stades de cette procédure.

Jugeant la procédure actuelle trop compliquée, MmeGreta D’hondt (CD&V) se rallie à la disposition propo-sée. Pourquoi toutefois cette disposition vise-t-elle lesseuls bénéficiaires d’une allocation de chômage ?

Mme Sabien Lahaye-Battheu (VLD) réaffirme le prin-cipe que l’exercice d’une activité volontaire par un chô-meur ne peut diminuer sa disponibilité pour le marchédu travail. L’amendement n° 10 répond à cette préoc-cupation.

Quant à la procédure de recours, la proposition ini-tiale prévoyait le recours auprès de l’Onem ; cette dis-position n’est pas reprise par l’amendement n° 10. Qu’enest-il du recours ?

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que l’amen-dement n° 10 confie au Roi le soin de préciser notam-ment les conditions du recours.

En réponse à Mme D’hondt, l’intervenante précisequ’en effet, seuls les bénéficiaires d’une allocation dechômage doivent faire une déclaration préalable; celasignifie que toutes les autres catégories de demandeursd’emploi peuvent exercer une activité volontaire sansfaire de déclaration préalable.

Mme Greta D’hondt (CD&V) relève que dans ces con-ditions, les demandeurs d’emploi qui sont en stage d’at-tente ou ont été exclus du bénéfice d’allocations, nedoivent pas introduire de déclaration préalable.

L’intervenante souhaite explicitement que la ministrede l’Emploi soit interrogé à ce sujet.

Mme Van Gool répond que le texte est clair, maisque, bien sûr, les règles ordinaires relatives au contrôle,restent d’application.

44 0455/008DOC 51


Art. 14

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.32 (DOC 51 0455/004) in. Mevrouw Van Gool c.s. dientamendement nr. 11 (DOC 51 0455/003) in.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) heeft amendementnr. 32 na de lectuur van amendement nr. 11 opgesteld;het strekt ertoe uitdrukkelijk te stellen dat de vergoe-ding de bij artikel 10 bepaalde bovengrens niet magoverschrijden.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) licht amende-ment nr. 11 (DOC 51 0455/003) toe, dat ertoe strekt dein artikel 13 voor de werklozen bedoelde regeling even-eens voor de bruggepensioneerden te doen gelden.

Art. 15

De dames Creyf en D’hondt (CD&V) dienen amen-dement nr. 33 (DOC 51 0455/004) in. De heer Jean-Marc Delizée (PS) c.s. dient amendement nr. 12 (DOC51 0455/003) in.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) herinnert eraan dathaar wetsvoorstel bepaalde dat het vrijwilligerswerk nietonverenigbaar mocht zijn met een gebrek dat aan deoorsprong van de arbeidsongeschiktheid ligt. Zowelamendement nr. 33 als amendement nr. 12 strekkenertoe die voorwaarde aan het ter bespreking voorlig-gende wetsvoorstel toe te voegen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datamendement nr. 12 ingevolge het advies van de Natio-nale Arbeidsraad de adviserende arts ermee belast tebeoordelen of de algemene gezondheidstoestand vande vrijwilliger verenigbaar is met de activiteit die hij wenstte verrichten.

Zij vraagt aan de indieners van amendement nr. 33waarom het verwijst naar artikel 90, eerste lid, van dewet betreffende de verplichte verzekering voor genees-kundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op14 juli 1994.

De heer Bruno Van Grootenbrulle (PS) herinnert aande reglementaire bepalingen en de vormvereisten dieeen werknemer moet vervullen als hij na een periodevan arbeidsongeschiktheid een activiteit wenst te her-vatten, op bezoldigde basis of als vrijwilliger.

Art. 14

L’article 14 fait l’objet des amendements n° 32 deMmes Creyf et D’hondt (doc. 51 455/4) et n° 11 de MmeVan Gool et consorts (doc. 51 455/3).

C’est à la lecture de l’amendement n° 11 que MmeGreta D’hondt (CD&V) a déposé l’amendement n° 32. Illui paraît important de prévoir explicitement que l’indem-nité doit se situer en-deçà du plafond fixé à l’article 10.

Mme Van Gool présente l’amendement n° 11, ten-dant à l’application de la disposition de l’article précé-dent relative aux chômeurs, également auxprépensionnés.

Art. 15


Mme D’hondt rappelle que sa proposition initiale pré-voyait que l’activité volontaire ne peut pas être incom-patible avec la déficience à l’origine de l’incapacité detravail. Tant l’amendement n° 33 que l’amendement n°12 visent à insérer cette condition dans la propositionen discussion.

Mme Van Gool précise que faisant suite à l’avis duConseil national du travail, l’amendement n° 12 confieau médecin-conseil le soin d’évaluer la compatibilité del’état de santé général du volontaire avec l’activité qu’ilsouhaite exercer.

Elle demande aux auteurs de l’amendement n° 33pourquoi celui-ci fait référence à l’article 90, al. 1er de laloi relative à l’assurance obligatoire soins de santé etindemnités, coordonnée le 14 juillet 1994.

M. Bruno Van Grootenbrulle (PS) rappelle les dispo-sitions réglementaires et les formalités à remplir par letravailleur qui, après une période d’incapacité de tra-vail, souhaite reprendre une activité, rémunérée ou bé-névole.

450455/008DOC 51


Art. 16

Mevrouw Van Gool (sp.a-spirit) c.s. dient amende-ment nr. 13 (DOC 51 0455/003) in, waarop sub-amendement nr. 56 van de heer Delizée c.s. wordt in-gediend.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) licht toe dat menzich inzake ongeacht de sociale uitkering eerst moetuitspreken over de verenigbaarheid tussen het statuutvan uitkeringsgerechtigde en dat van vrijwilliger, en ver-volgens of die uitkeringen verenigbaar zijn met de ver-goeding in het kader van de vrijwilligersactiviteit.

Artikel 16 gaat over het leefloon; amendement nr. 13stelt dat het verrichten van vrijwilligerswerk en het ont-vangen van een vergoeding in principe verenigbaar zijn,maar dat de Koning ermee wordt belast terzake de voor-waarden en nadere regels vast te stellen.

Omdat mevrouw Greta D’hondt (CD&V) vaststelt dateen dergelijke beperking niet geldt voor de uitkerings-gerechtigde werklozen, de bruggepensioneerden of deuitkeringsgerechtigde arbeidsongeschikten, wenst zij teweten aan welke betrachting zulks beantwoordt.

De vertegenwoordigster van de minister verklaart dathet ter bespreking voorliggende wetsvoorstel aanvan-kelijk niet voorzag in een bovengrens per maand voorde vrijwilligersvergoeding en dat elke mogelijkheid totmisbuik door cumulatie met een leefloon moest wordenvoorkomen.

Aan dat bezwaar wordt tegemoetgekomen dooramendement nr. 9, dat voor de vergoeding een boven-grens per maand in uitzicht stelt, zodat het niet langernodig is te voorzien in mogelijke aanvullende voorwaar-den.

Art. 17

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.34 (DOC 51 0455/004) in. Mevrouw Van Gool c.s. dientamendement nr. 14 (DOC 51 0455/003) in. MevrouwD’hondt (CD&V) geeft aan dat amendement nr. 34 er-toe strekt de grenzen van de vergoeding te doen in achtnemen en bovendien de aanpassing van het koninklijkbesluit aan de Koning over te laten, veeleer dan via eenwetswijziging te werk te gaan.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert dathaar amendement inzake de bovengrens van de ver-goeding hetzelfde doel nastreeft. Op juridisch vlak ver-

Art. 16

L’article 16 fait l’objet de l’amendement n° 13 de MmeVan Gool et consorts (DOC 51 0455/003), sous-amendépar l’amendement 56 de Mmes Van Gool, Storms etTurtelboom et M. Delizée (DOC 51 0455/006).

Mme Van Gool précise qu’en ce qui concerne les al-locations sociales, quelles qu’elles soient, il convientd’abord de se prononcer sur la compatibilité entre lestatut d’allocataire social et celui de volontaire et en-suite de se prononcer sur la compatibilité des alloca-tions sociales avec l’indemnité prévue dans le cadre del’activité volontaire.

En ce qui concerne le revenu d’intégration, objet del’article 16, l’amendement n° 13 pose en principe la com-patibilité de l’activité et de l’indemnité mais laisse auRoi le soin de fixer les conditions et les modalités decette compatibilité.

Constatant qu’une telle restriction n’est pas prévuepour les bénéficiaires d’allocations de chômage, lesprépensionnés ou les bénéficiaires d’une indemnité d’in-capacité de travail, Mme D’hondt souhaite savoir à quel-les préoccupations elle répond.

La représentante du ministre répond que du fait qu’àl’origine, la proposition en discussion ne prévoyait pasde plafond mensuel pour l’indemnité dans le cadre del’activité volontaire, il convenait d’éviter toute possibilitéd’abus en cas de cumul avec une allocation d’intégra-tion.

L’amendement n° 9, qui propose un plafond men-suel pour l’indemnité, rencontre cette objection en sortequ’il ne serait plus nécessaire de prévoir l’éventualitéde conditions complémentaires.

Art. 17

L’article 17 fait l’objet des amendements n° 34 deMmes Creyf et D’hondt (DOC 51 455/4) et n° 14 deMme Van Gool et consorts (DOC 51 455/3). MmeD’hondt précise que son amendement n° 34 vise à fairerespecter les limites de l’indemnité et vise en outre àconfier au Roi le soin de modifier l’arrêté royal plutôtque de procéder par une modification de la loi.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que sonamendement poursuit le même but en ce qui concernele plafond de l’indemnité. Sur le plan juridique, elle pré-

46 0455/008DOC 51


kiest zij met het oog op meer rechtszekerheid het prin-cipe echter in de wet in te schrijven en inzake de toe-passing ervan de Koning de mogelijkheid te bieden devoorwaarden en nadere regels te preciseren. Op diemanier wordt daarenboven voorkomen dat een konink-lijk besluit door een wetsbepaling wordt gewijzigd.

Art. 18

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.35 (DOC 51 0455/004) in. Mevrouw Van Gool c.s. dientamendement nr. 15 (DOC 51 0455/003) in. MevrouwGreta D’hondt (CD&V) attendeert de commissie eropdat de formulering van haar amendement ertoe strektde grenzen van de vergoedingen te verhogen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datamendement nr. 15 ertoe strekt de in het kader van hetvrijwilligerswerk ontvangen vergoeding niet te latenmeetellen bij de berekening van het bedrag van debestaansmiddelen op grond waarvan het recht op eengewaarborgd inkomen voor bejaarden wordt vastge-steld.

Zij herinnert mevrouw D’hondt eraan dat de vergoe-ding in het kader van vrijwilligerswerk ofwel eengeplafonneerde forfaitaire vergoeding kan zijn, ofwel eenniet–geplafonneerde vergoeding die overeenstemt metde terugbetaling, na overlegging van de bewijsstukken,van alle gemaakte kosten.

Art. 19

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.36 (DOC 51 0455/004) in.

Mevrouw Van Gool dient amendement nr. 16 (DOC51 0455/003) in, dat ertoe strekt artikel 19 weg te laten.De vergoeding in het kader van het vrijwilligerswerk maggeen rol spelen bij de inkomensgarantie voor bejaar-den. Er is evenwel voor gekozen bepalingen die bij ko-ninklijk besluit zijn genomen, niet bij de wet te wijzigen.Derhalve is een aanpassing nodig van het koninklijkbesluit van 23 mei 2001 tot instelling van een algemeenreglement betreffende de inkomensgarantie voor oude-ren.

Mevrouw D’hondt verwijst naar de verantwoordingvan amendement nr. 36.

fère toutefois inscrire le principe dans la loi, afin de ga-rantir davantage de sécurité juridique, en permettant auRoi de préciser les conditions et modalités d’applica-tion de ce principe. En outre, l’on évite ainsi de modifierun arrêté royal par une disposition législative.

Art. 18

L’article 18 fait l’objet des amendements n° 35 deMmes Creyf et D’hondt (DOC 51 455/4) et n° 15 deMme Van Gool et consorts (DOC 51 455/3). MmeD’hondt attire l’attention de la commission sur le fait quela formulation de son amendement fixe les limites desrétributions à un niveau supérieur.

Mme Van Gool précise que l’amendement n° 15 sous-trait l’indemnité perçue dans le cadre de l’activité volon-taire du calcul des ressources servant à établir le droitau revenu garanti aux personnes âgées.

Elle rappelle à Mme D’hondt que l’indemnité dans lecadre d’une activité volontaire peut être, soit une indem-nité forfaitaire plafonnée, soit une indemnité non pla-fonnée, correspondant au remboursement de tous lesfrais exposés sur présentation de justificatifs.

Art. 19


Mme Van Gool présente l’amendement n° 16, qui tendà supprimer l’article 19. L’indemnité dans le cadre d’uneactivité bénévole ne peut être prise en considération ence qui concerne la garantie de revenus aux personnesâgées. L’option a cependant été prise de ne pas modi-fier par la loi des dispositions prises par arrêté royal. Ilconviendra dès lors d’adapter l’arrêté royal du 23 mai2001 portant règlement général en matière de garantiede revenus aux personnes âgées.

Mme D’hondt renvoie à la justification de l’amende-ment n° 36.

470455/008DOC 51


Art. 19bis en 19ter (nieuw)

Mevrouw D’hondt dient de amendementen nrs. 37en 38 (DOC 51 0455/004) in, die er toe strekken derespectieve nieuwe artikelen in te voegen.

Met deze amendementen wenst de spreekster uit-drukkelijk het vrijwilligerswerk en de betrokken vergoe-ding niet te laten meetellen bij de berekening van deinkomsten voor de vaststelling van het rust- enoverlevingspensioen van de zelfstandigen en van deloontrekkende werknemers. De bedoeling is in de toe-komst elk misverstand te voorkomen.

Mevrouw Annemie Turtelboom (VLD) vraagt de mi-nister in hoeverre de in de amendementen nrs. 37 en38 voorgestelde bepalingen niet overtollig zijn.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert dathet wetsvoorstel de in de amendementen nrs. 37 en 38voorgestelde precisering niet bevat, omdat om na tegaan of iemand een toegelaten beroepsactiviteit in dezin van de pensioenwetgeving uitoefent, verwezen wordtnaar een activiteit die inkomsten kan opleveren over-eenkomstig het Wetboek van de inkomstenbelastingen.Als in dat Wetboek een inkomen niet in aanmerkingkomt, gaat het niet om een beroepsinkomen en is deactiviteit die ertoe leidt, geen beroepsactiviteit. De albesproken bepalingen van het wetsvoorstel sluiten hetvrijwilligerswerk duidelijk uit het gebied van de beroeps-activiteiten uit, zodat het niet nodig was een bepaling inverband met de pensioenen toe te voegen.

Ingeval uit het onderzoek dat de minister zal gelas-ten, zou blijken dat dergelijke bepalingen toch nodig zijn,dan is een aanvulling met een bepaling over deoverheidspensioenen nodig.

Art. 19quater (nieuw)

Mevrouw D’hondt dient amendement nr. 39 (DOC 5104555/004) in, dat ertoe strekt een nieuw artikel 19qua-ter in te voegen. Mocht het toepassingsgebied van dewet worden uitgebreid tot vrijwilligerswerk in het buiten-land, dan moet de wetgeving inzake kinderbijslag wor-den aangepast.

Art. 20

De heer Delizée c.s. dient amendement nr. 17 (DOC51 0455/003) in.

Art. 19bis et 19ter (nouveaux)

Mme Greta D’hondt présente les amendements n°37 et 38 (doc. 51 455/4), qui tendent à insérer respecti-vement les articles 19bis et 19ter nouveaux.

Par ces amendements l’intervenante souhaite exclureexplicitement l’activité volontaire et l’indemnité qui y estassociée des revenus pris en considération pour établirla pension de retraite et de survie des travailleurs indé-pendants et salariés. Il s’agit de prévenir tout malen-tendu futur.

Mme Annemie Turtelboom (VLD) demande au mi-nistre de communiquer dans quelle mesure les disposi-tions proposées par les amendements n° 37 et 38 sontou non superflues.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que la pro-position ne contient pas la précision proposée par lesamendements n° 37 et 38, parce que, pour déterminersi une personne exerce une activité autorisée au sensde la législation sur les pensions, il est fait référence àune activité susceptible de produire des revenus con-formément au Code des impôts sur les revenus. Dèslors qu’un revenu n’est pas retenu par le Code des im-pôts sur les revenus, il ne s’agit pas d’un revenu profes-sionnel et l’activité qui y donne lieu n’est pas une acti-vité professionnelle. Les dispositions de la propositiondéjà examinées excluent clairement l’activité volontairedu champ de l’activité professionnelle, en sorte qu’il n’yavait pas lieu d’ajouter de disposition relative aux pen-sions.

Au cas où il ressortirait de l’examen auquel le minis-tre fera procéder que de telles dispositions s’imposentquand même, il y aurait lieu d’ajouter une dispositionrelative aux pensions du secteur public.

Art. 19quater (nouveau)

Mme D’hondt présente l’amendement n° 39 (DOC51 0455/004) qui tend à insérer un nouvel article 19quater. Au cas où le champ d’application de la loi seraitétendu à des activités volontaires exercées à l’étran-ger, il s’agit d’adapter la législation relative aux alloca-tions familiales.

Art. 20

Cet article fait l’objet de l’amendement n° 17 de M.Delizée et consorts (DOC 51 455/003.).

48 0455/008DOC 51


Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) verklaart datdit amendement in de lijn ligt van de voorgaande amen-dementen die ertoe strekken te voorkomen dat het vrij-willigerswerk en de vergoeding waarop het recht kangeven, een weerslag zouden hebben op de sociale uit-keringen.

Art. 21

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.40 (DOC 51 0455/004) in.

Er worden geen andere opmerkingen gemaakt.

Art. 22

De dames Creyf en D’hondt dienen amendement nr.41 (DOC 51 0455/004) in, waarbij mevrouw GretaD’hondt (CD&V) verwijst naar de verantwoording vandat amendement.

Mevrouw Van Gool c.s. dient amendement nr. 18(DOC 51 0455/003) in. Het strekt ertoe het bij de be-spreking van artikel 20 ter sprake gekomen principe ookop de gewaarborgde kinderbijslag toe te passen.

Mevrouw D’hondt verwijst naar de verantwoordingvan amendement nr. 41.

Art. 23

Mevrouw Van Gool c.s. dient amendement nr. 19(DOC 51 0455/003) in, dat ertoe strekt het artikel te ver-vangen.

De indienster verklaart dat artikel 23 ertoe strekte deKoning te machtigen opnieuw alle bij koninklijk besluitgenomen bepalingen te wijzigen die door de in uitzichtgestelde wet zouden worden gewijzigd.

Aangezien in het kader van dit wetsvoorstel is beslistgeen bij koninklijk besluit genomen bepalingen te wijzi-gen, kan de in artikel 23 opgenomen bepaling wordenweggelaten.

Teneinde gevolg te geven aan het advies van de NARbeoogt een nieuwe bepaling daarentegen te voorzienin controlemechanismen, alsmede in de mogelijkheidom bepaalde bijkomende voorwaarden op te leggen diebedoeld zijn om te verhinderen dat misbruik wordt ge-maakt van het vrijwilligersstatuut.

Mme Van Gool présente cet amendement, qui s’ins-crit dans la logique des précédentes dispositions visantà éviter que l’activité volontaire et l’indemnité à laquelleelle peut donner lieu ait une incidence sur les alloca-tions sociales.

Art. 21

L’article 21 fait l’objet de l’amendement n° 40 de MmesCreyf et D’hondt (DOC 51 455/4).

Il ne fait l’objet d’aucune autre remarque

Art.22

L’article 22 fait l’objet des amendements n° 41 deMmes Creyf et D’hondt (DOC 51 455/4) et n° 18 deMme Van Gool et consorts (DOC. 51 455/3).

Mme Van Gool précise que l’amendement vise à ap-pliquer le principe énoncé au sujet de l’article 20 égale-ment aux allocations familiales garanties.

Mme D’hondt renvoie à la justification de l’amende-ment n° 41.

Art.23

L’article 23 fait l’objet de l’amendement n° 19 de MmeVan Gool et consorts (doc. 51 455/3).

Mme Van Gool précise que l’article 19 visait à per-mettre au Roi de modifier à nouveau toutes les disposi-tions prises par arrêté royal et qui auraient été modi-fiées par la loi en discussion.

Puisqu’il a été décidé, dans le cadre de la présenteproposition, de ne pas procéder à des modifications dedispositions prises par arrêté royal, cette dispositionprévue à l’article 19 peut être supprimé.

Par contre, une nouvelle disposition vise, pour don-ner suite à l’avis du CNT, à prévoir des mécanismes decontrôle, ainsi que la possibilité d’imposer certainesconditions complémentaires destinées à empêcher lerecours abusif au statut des bénévoles.

490455/008DOC 51


Art. 23bis

De invoeging van dat artikel wordt voorgesteld dooramendement nr. 51 (DOC 51 0455/005) van mevrouwVan Gool c.s..

Mevrouw Van Gool (sp.a-spirit) legt uit dat amende-ment nr. 52 op artikel 7 een koninklijk besluit wijzigt endat de Koning derhalve ook moet worden gemachtigddie wijzigingen op te heffen of te wijzigen.

Art. 24

Amendement nr. 20 (DOC 51 0455/005) van mevrouwVan Gool c.s. strekt ertoe artikel 24 te vervangen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) stipt aan dat ditartikel voorziet in de inwerkingtreding van de wet en dathet beantwoordt aan de opmerkingen van de Hoge Raadvoor Vrijwilligers en van de Nationale Arbeidsraad. Som-migen bepalingen leggen immers verplichtingen op aande organisaties en daardoor is de datum van inwerking-treding van die bepalingen vastgesteld rekening houdendmet de termijn die de organisaties te baat zullen kunnennemen om aan die nieuwe verplichtingen te voldoen.

VIII. — ANTWOORDEN VAN DE MINISTER VANSOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID

De heer Rudy Demotte, minister van Sociale Zakenen Volksgezondheid, geeft verduidelijkingen over debestaanbaarheid met het Europees recht van amende-ment nr. 3 (DOC 51 0455/002) op artikel 2, § 1, dat werdingediend door mevrouw Van Gool c.s. en dat luidt alsvolgt : «Deze wet regelt het vrijwilligerswerk dat verrichtwordt op het Belgisch grondgebied, en het vrijwilligers-werk dat daarbuiten wordt verricht, maar dat georgani-seerd wordt vanuit België, op voorwaarde dat de vrijwil-liger zijn hoofdverblijfplaats heeft in België, en onverkortde bepalingen van toepassing in het land waar het vrij-willigerswerk wordt verricht.»:

1. Ten aanzien van Verordening nr. 1408/71 van deRaad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing vande socialezekerheidsregelingen op loontrekkenden enhun gezinnen, die zich binnen de Gemeenschap ver-plaatsen: de vrijwilliger zal de hoedanigheid van «werk-nemer» hebben als hij verzekerd is voor minstens ééntak in een verplicht stelsel van een lidstaat. Het is dusmogelijk dat de vrijwilliger onder de verordening valt,maar er is geen onverenigbaarheid aangezien het wets-voorstel niet het socialezekerheidsstatuut van de vrij-williger regelt.

Art. 23bis

L’insertion de cet article est proposée par l’amende-ment n° 51 de Mme Van Gool et consorts (DOC 51 455/5).

Mme Van Gool (sp.a-spirit)expose que, du fait quel’amendement n° 52 à l’article 7 apporte des modifica-tions à un arrêté royal, il convient également de donnerau Roi la possibilité de rapporter ces modifications oud’y apporter des modifications.

Art. 24

L’article 24 fait l’objet de l’amendement n° 20 de MmeVan Gool et consorts (DOC51 455/3).

Mme Van Gool expose que cet article prévoit l’entréeen vigueur de la loi et répond aux observations du Con-seil supérieur du volontariat et du Conseil national du tra-vail. En effet, étant donné que certaines dispositions im-posent des obligations aux organisations, la date d’entréeen vigueur de ces dispositions est déterminée en tenantcompte du délai que les organisations pourront mettre àprofit pour se conformer à ces nouvelles obligations.

VIII.— RÉPONSES DU MINISTRE DES AFFAIRESSOCIALES ET DE LA SANTÉ PUBLIQUE

Le ministre des Affaires sociales et de la Santé publi-que, M. Rudy Demotte apporte des éclaircissementsen ce qui concerne la compatibilité avec le droit euro-péen de l’amendement n°3 (DOC 0455/002) à l’article2, déposé par Mme Van Gool et consorts, lequel spéci-fie que la loi règle «le volontariat exercé en Belgiqueainsi que celui exercé à l’étranger mais organisé à par-tir de la Belgique à la condition que le volontaire ait sarésidence principale en Belgique et sans préjudice desdispositions applicables dans le pays où le volontariatest exercé»:

1. Par rapport au règlement européen 1408/71 surla coordination des régimes de sécurité sociale: le vo-lontaire aura la qualité de «travailleur» si celui-ci estassuré pour au moins une branche dans un régime obli-gatoire d’un Etat membre. Il peut donc arriver que levolontaire soit soumis au règlement, mais dès lors quela proposition de loi ne règle pas le statut de sécuritésociale du volontaire, il n’y a pas d’incompatibilité.

50 0455/008DOC 51


2. Uit het oogpunt van het internationaal privaatrecht:er zou een wetsconflict optreden mocht het Belgischewetsvoorstel beogen situaties te regelen die onder debuitenlandse wet vallen. Dat is echter niet het geval.Het wetsvoorstel strekt er onder meer toe ervoor te zor-gen dat de rechthebbende van sociale uitkeringen dieeen activiteit van vrijwilliger uitoefent niet wordt bestraftdoordat voor de berekening van zijn inkomsten reke-ning zou worden gehouden met vergoedingen die hijheeft ontvangen in het kader van het vrijwilligerswerk.

Er is dus geen conflict tussen wetten: de Belgischewet regelt de kwestie van de bestaanbaarheid van deBelgische uitkeringen met Belgische of buitenlandsevergoedingen, maar stelt zich niet boven een buiten-landse wet.

In verband met de vraag van de heer Michel om hetzinsdeel «, en onverkort de bepalingen van toepassingin het land waar het vrijwilligerswerk wordt verricht» wegte laten in het amendement, is de minister van SocialeZaken en Volksgezondheid van oordeel dat zulks nietwenselijk is omdat die woorden de vrijwilligers en deorganisaties meer duidelijkheid en transparantie bieden.Op die manier wordt hun aandacht gevestigd op de toe-passing van het buitenlands recht als de activiteit nietop het Belgisch grondgebied wordt uitgeoefend.

3. Er zij op geattendeerd dat als gevolg van het ont-breken van een definitie het begrip vrijwilligerswerk «ge-organiseerd vanuit België» vaag is en beter zou moe-ten worden afgebakend.

4. Het ligt ook voor de hand dat de Belgische wet degelijke behandeling moet garanderen en dat een Euro-pees burger die recht heeft op een Belgische uitkeringdezelfde voordelen moet kunnen krijgen.

Inzake de artikelen 6, 7 en 8 (in verband met devrijwilligersverzekering) en inzake de diverse amende-menten die werden ingediend, constateert de ministerdat het wetsvoorstel aanvankelijk niet voorzag in eenverplichting een verzekering te sluiten. Als gevolg vanhet advies van de Hoge Raad voor Vrijwilligers en vandat van de sociale partners in de Nationale Arbeidsraadheeft de heer Delizée c.s. amendement nr. 7 (DOC 510455/003) ingediend teneinde het sluiten van een ver-zekering inzake burgerrechtelijke aansprakelijkheid teverplichten. Zodoende worden zowel de organisatie alsde vrijwilliger gedekt en wordt de Koning gemachtigddie verplichte verzekering uit te breiden tot lichamelijkletsel en tot rechtsbijstand in de door Hem bepaaldegevallen. Volgens de minister dreigen bijkomende ver-plichtingen te duur te zijn voor de kleine organisaties.

2. Sous l’angle du droit international privé: un conflitde lois se poserait si la proposition de loi belge avaitvocation à régler des situations régies par la loi étran-gère. Or tel n’est pas le cas, l’objectif de la propositionde loi est notamment de faire en sorte que le titulaire deprestation sociale exerçant une activité de volontairene soit pas pénalisé par une prise en compte, pour lecalcul de ses revenus, des indemnités reçues dans lecadre du volontariat.

Par conséquent il n’y a pas de conflit de lois: la loibelge règle la question de la compatibilité des presta-tions belges avec des indemnités belges ou étrangè-res, mais ne s’impose pas à une loi étrangère.

Quant à la demande de M. Michel de supprimer lapartie de phrase «sans préjudice des dispositions ap-plicables dans le pays où le volontariat est exercé» del’amendement, le ministre des Affaires sociales est d’avisqu’il n’est pas souhaitable de supprimer celle-ci car elleapporte davantage de clarté et de transparence pourles volontaires et les organisations. De la sorte, leur at-tention est attirée par rapport à l’application du droitétranger si l’activité n’est pas exercée sur le territoirebelge.

3. Il est à signaler qu’en l’absence de définition, lanotion de volontariat «organisé à partir de la Belgique»est floue et devrait être davantage circonscrite.

4. Il est aussi évident que la loi belge doit garantirl’égalité de traitement, et qu’un citoyen européen titu-laire d’une prestation belge doit pouvoir bénéficier desmêmes avantages.

Se penchant sur les articles 6, 7 et 8 relatifs à l’assu-rance bénévolat, ainsi que sur les divers amendementsdéposés, le ministre constate que la proposition ne pré-voyait, à son origine, pas d’obligation d’assurance. Suiteà l’avis du Conseil supérieur des Volontaires ainsi qu’àl’avis des partenaires sociaux au sein du Conseil natio-nal du Travail, l’amendement n°7 a été déposé par M.Delizée et consorts (DOC 51 0455/003) afin de rendreobligatoire la prise d’une assurance en responsabilitécivile tant pour couvrir l’organisation que le volontaire etpour permettre au Roi d’étendre cette obligation à uneassurance couvrant les dommages corporels et uneprotection juridique dans les cas qu’Il détermine. Leministre est d’avis qu’obliger à davantage risque decoûter trop cher aux petites organisations.

510455/008DOC 51


Voorts merkt hij op dat andere commissieleden vanmening zijn dat die verplichting veel te zwaar is, meerbepaald voor de kleine organisaties. Mevrouw D’hondtwenst daarentegen naast de verzekering inzakeburgerrechtelijke aansprakelijkheid de verzekeringenvoor lichamelijk letsel en rechtsbijstand rechtstreeksverplicht te maken voor iedereen. Ze vindt het niet co-herent de artikelen 7 en 8 in verband met de familialeverzekeringen, die eveneens de vrijwilligers dekken, tebehouden.

Volgens de minister is het nodig te zorgen voor eenminimale bescherming van de vrijwilligers en van der-den, maar moet die doelstelling in overeenstemmingworden gebracht met de financiële verplichtingen vande organisaties.

De verzekering inzake burgerrechtelijke aansprake-lijkheid verplicht maken voor alle door dit wetsvoorstelbedoelde organisaties lijkt hem een goed compromis.Misschien zal het nodig zijn bijkomende verzekeringenop te leggen voor bepaalde activiteiten van vrijwilligers,naargelang de risico’s die ze lopen. Amendement nr. 6(DOC 51 0455/003) van mevrouw Van Gool c.s. voor-ziet meer bepaald in die mogelijkheid.

Sommige leden hebben gevraagd contact op te ne-men met de verzekeringsmaatschappijen om te wetenhoeveel de verschillende mogelijke verzekeringen kos-ten, of die verzekeringen collectief kunnen worden ge-sloten en tegen welke prijs. De minister preciseert indat verband dat de verschillende gecontacteerde ver-zekeringsmaatschappijen hebben aangegeven dat zereeds zeer soepele producten aanbieden die zowel deoccasionele activiteiten als de over een volledig jaargespreide activiteiten dekken. Het betreft meer bepaaldaanpasbare contracten die het mogelijk maken bijna opmaat een verzekering te sluiten naargelang de bedoeldeactiviteit, de duur van de verzekering en de risico’s.

Ter zake van artikel 10 in verband met de vergoedin-gen in het kader van het vrijwilligerswerk preciseert deminister, wat het bedrag ervan betreft, dat hij het eensis met de Nationale Arbeidsraad die voorstaat de hui-dige dagelijkse en jaarlijkse bedragen te handhaven.Het zou zelfs de voorkeur verdienen een maandelijksmaximumbedrag vast te stellen, naast de in uitzichtgestelde dagelijkse en jaarlijkse maximumbedragen.Die bovengrens zou de mogelijkheid bieden het risicovan verdringing van het bezoldigd werk te beperken.

Over twee jaar zou dat systeem kunnen worden geë-valueerd.

Voorts zal de minister niet stellen dat het vrijwilligers-werk minder belangrijk is dan het werk van de kunste-

Il relève, par ailleurs, que d’autres membres de lacommission considèrent que cette obligation est beau-coup trop lourde, notamment pour les petites organisa-tions. Mme Greta D’hondt souhaite, au contraire, ren-dre directement obligatoire à tous, en plus desassurances en responsabilité civile, les assurances cou-vrant les dommages corporels et la protection juridique.Elle ne trouve pas cohérent de maintenir les articles 7et 8 relatifs aux assurances familiales qui couvrent aussiles bénévoles.

Le ministre est d’avis qu’il est nécessaire d’apporteraux volontaires ainsi qu’aux tiers une protection mini-male tout en conciliant cet objectif avec les impératifsfinanciers des organisations.

Rendre obligatoires les assurances en responsabi-lité civile à toutes les organisations visées par la pré-sente proposition de loi lui paraît être un bon compro-mis. Il sera peut-être nécessaire d’imposer desassurances complémentaires à certaines activités devolontaires en fonction des risques encourus. L’amen-dement n° 6 de Mme Van Gool et consorts (DOC 510455/003) prévoit notamment cette possibilité.

Quant à la demande formulée par certains membresde prendre contact avec les compagnies d’assurancesafin de connaître le coût des différentes assurancespossibles et afin de savoir si des souscriptions collecti-ves sont envisageables et à quel prix, le ministre pré-cise que les différentes compagnies d’assurance con-tactées ont signalé qu’elles offraient déjà des produitstrès souples qui couvrent tant des activités ponctuellesque des activités se déroulant tout au long de l’année. Ils’agit notamment des contrats régularisables qui per-mettent de conclure une assurance quasi sur mesureen fonction de l’activité visée, de la durée de l’assu-rance et des risques à couvrir.

En ce qui concerne l’article 10 relatif aux indemnitésperçues dans le cadre du bénévolat, le ministre pré-cise, au niveau de leur montant, qu’il partage l’avis duConseil national du Travail qui préconise de maintenirles montants actuels journaliers et annuels. Il seraitmême préférable de prévoir un plafond maximum men-suel en plus des plafonds journaliers et annuels pré-vus. Ce plafond permettrait de limiter ainsi le risqued’éviction du travail rémunéré.

Une évaluation de ce système pourrait avoir lieu d’icideux ans.

Par ailleurs, ce n’est pas l’intention du ministre deconsidérer l’occupation des bénévoles comme moins

52 0455/008DOC 51


naars. Hij is echter van mening dat die statuten nietmet elkaar mogen worden vergeleken. Het verschil tus-sen de van sociale bijdragen en belastingen vrijgesteldebedragen wordt verklaard door zowel het sociaal sta-tuut van de kunstenaars, die geacht zijn werknemers tezijn, als door de andere beperkingen die gepaard gaanmet die vrijstelling ten voordele van de kunstenaars.

In verband met de bezorgdheid van mevrouw D’hondtover de vrijwilligers van het Rode Kruis en vooral vandie welke op lokaal vlak werken, geeft de minister aandat het wetsvoorstel ze absoluut niet uitsluit en dat devrijwilligers van het Rode Kruis, zoals die van iedereandere organisatie, onder het geldingsgebied van dewet zullen kunnen vallen. De minister is niet van planvrijwilligers te verhinderen het Rode Kruis te helpen inzijn taken, met inachtneming van de vigerende wetge-vingen.

Wat de controle van de vrijwilligersactiviteiten betreft,gelet op de algemene beginselen van de NAR, houdtde minister rekening met de noodzaak voor zijninspectiediensten om die controles te kunnen uitvoe-ren. De minister legt uit dat, ongeacht welk juridischinstrument daartoe uiteindelijk zal worden gehanteerd,in een mechanisme van controle van de aan de vrijwil-ligers betaalde vergoedingen moet worden voorzien endat het voor alle vrijwilligers moet gelden. Tevens moetworden gezorgd voor een mechanisme van registratievan alle prestaties van alle vrijwilligers. De minister ishet er echter over eens dat moet worden voorzien inafwijkingen voor welbepaalde evenementen, die beperktzijn in de tijd en waarvoor een beroep wordt gedaan opeen groot aantal vrijwilligers.

IX. — REPLIEKEN

De heer Jean-Marc Delizée (PS) stelt vast dat decommissieleden, na 5 jaar werken, veranderingen enperiodes van rust in dit dossier, de laatste hand leggenaan de totstandkoming van een statuut voor de vrijwilli-gers. De stemming over dit wetsvoorstel is echter slechtseen stap en het werk zal zeker moeten worden voortge-zet, onder meer voor de sportsector.

Wat de «grijze zone» betreft, herinnert de heerDelizée aan het bestaan van een werkgroep in de HogeRaad voor Vrijwilligers die de verschillende activiteitenen reglementeringen van die zone bestudeert. Kan deminister de commissieleden meedelen hoe ver de werk-zaamheden van die groep gevorderd zijn?

importante que le travail des artistes. Toutefois, le mi-nistre est d’avis qu’il n’y a pas lieu de faire la comparai-son entre les deux statuts. La différence entre les mon-tants exemptés de cotisations sociales et d’impôtss’explique tant par le statut social des artistes qui sontprésumés être des travailleurs salariés, que par lesautres restrictions qui sont attachées à cette exemptionen faveur des artistes.

En ce qui concerne le souci de Mme D’hondt par rap-port aux volontaires de la Croix-Rouge et principalementceux qui effectuent des prestations au niveau local, leministre explique que la proposition de loi ne les exclutabsolument pas et que, comme toute autre organisa-tion, la Croix-Rouge pourra bénéficier du champ d’ap-plication de la loi pour ses volontaires. L’intention duministre n’est pas d’empêcher des volontaires d’aiderla Croix-Rouge dans les missions qu’elle s’est fixées etce, dans le respect des législations en vigueur.

En ce qui concerne les contrôles des activités debénévoles, au regard des principes généraux dévelop-pés par le C.N.T., le ministre tient compte de la néces-sité pour les services d’inspection de pouvoir procéderà des contrôles. Quel que soit l’instrument juridique quisera finalement retenu pour régler cet aspect, le minis-tre explique qu’un mécanisme de contrôle des indemni-tés versées aux bénévoles doit être prévu et qu’il doitêtre d’application à l’égard de tous les bénévoles. Il y aégalement lieu de prévoir un mécanisme d’enregistre-ment de toutes les prestations de tous les bénévoles.Le ministre marque toutefois son accord pour prévoirdes dérogations en cas d’événements précis, circons-crits dans le temps et pour lesquels il est fait appel à ungrand nombre de bénévoles.

IX.— RÉPLIQUES

M. Jean-Marc Delizée (PS) constate qu’après 5 an-nées de travail, de rebondissements et de périodes decalme dans ce dossier, les membres de la commissionentament la dernière ligne droite dans l’élaboration d’unstatut pour les bénévoles. Néanmoins, le vote de cetteproposition de loi constitue seulement une étape et desprolongements à ce travail seront certainement néces-saires, notamment pour le secteur du sport.

En ce qui concerne la «zone grise», M. Delizée rap-pelle l’existence d’un groupe de travail au sein du Con-seil supérieur du Volontariat qui étudie les différentesactivités et réglementations de cette zone. Le ministrepeut-il informer les membres de la commission sur l’étatd’avancement des travaux de ce groupe?

530455/008DOC 51


- Artikel 2

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) geeft enkelepreciseringen in verband met het in amendement nr. 3(DOC 51 0455/003) gehanteerde begrip vrijwilligerswerkdat buiten België wordt uitgeoefend maar vanuit Belgiëwordt georganiseerd. Er moet een band zijn tussen devrijwilliger en de Belgische Staat : ofwel moet de zetelvan de vereniging zich in België bevinden, ofwel moethet vrijwilligerswerk worden erkend door een lokale, re-gionale of federale overheid. De vrijwilligerssector geefttrouwens aan dat het vrijwilligerswerk dat op internatio-naal niveau plaatsvindt altijd via op Belgisch niveau er-kende organisaties verloopt.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) vraagt of de minis-ter het al dan niet nodig acht in het nieuwe artikel datdoor amendement nr. 3 van mevrouw Van Gool c.s.wordt voorgesteld, preciseringen aan te brengen overde periode die een vrijwilliger in het buitenland actiefmag zijn.

De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheidbevestigt dat inderdaad een duur moet worden bepaaldvoor de uitoefening van een vrijwilligersactiviteit in hetbuitenland. Hij nog nadenken over een concreet ant-woord op die vraag.

De heer Jean-Marc Delizée (PS) merkt in het alge-meen op dat amendement nr. 3 de Koning ook mach-tigt, bij een besluit vastgesteld na overleg in de Minis-terraad, bepaalde categorieën van personen uit te sluitenvan het toepassingsgebied van de wet.

- Artikelen 5, 6, 7 en 8, die betrekking hebben op deaansprakelijkheid van de vrijwilliger en van de organi-satie, alsook op de verzekering vrijwilligerswerk

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) attendeert erop datze zeker niet voornemens is inzake verzekeringen ono-verkomelijke financiële lasten op te leggen aan te orga-nisaties. Daarom heeft ze inlichtingen ingewonnen bijverzekeraars teneinde nauwkeurig te weten welke kos-ten de verschillende soorten van verzekeringen die devrijwilligersorganisaties kunnen sluiten (burgerrechtelijkeaansprakelijkheid, rechtsbijstand, lichamelijke letsel,materiële schade) met zich zouden brengen. De pre-mies liggen lager dan zou kunnen worden gevreesd.

Tevens blijkt dat hoe meer personen moeten wordenverzekerd, hoe lager het bedrag van de premies ligt.

- Article 2

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) apporte quelquesprécisions en ce qui concerne la notion de volontariatexercé en dehors de la Belgique mais organisé à partirde l’Etat Belge, qui est utilisée dans l’amendement n°3(DOC 51 0455/003). Un lien entre le volontaire et l’Etatbelge doit exister: soit l’association doit avoir son siègesocial en Belgique, soit le volontariat doit être reconnupar une autorité locale, régionale ou fédérale. Le sec-teur du volontariat précise d’ailleurs que le volontariatayant lieu au niveau international se déroule toujoursvia des organisations reconnues au niveau belge.

Mme Greta D’hondt (CD&V) demande au ministre s’iljuge nécessaire ou non d’apporter, dans le nouvel arti-cle proposé par l’amendement n°3 de Mme Van Gool etconsorts, des précisions sur la période durant laquelleun volontaire peut être actif à l’étranger.

Le ministre des Affaires sociales confirme qu’il fauten effet prévoir une durée pour l’exercice d’une activitévolontaire à l’étranger. Il doit encore étudier une réponseconcrète à la question.

De manière générale, M. Jean-Marc Delizée (PS) faitremarquer que l’amendement n°3 donne également lapossibilité au Roi, par arrêté délibéré en Conseil desministres, d’exclure du champ d’application de la loicertaines catégories de personnes.

- Articles 5, 6,7 et 8 relatifs à la responsabilité du bé-névole et de l’organisation et à l’assurance bénévolat

Mme Greta D’hondt (CD&V) rappelle qu’il n’est évi-demment pas dans son intention d’imposer des char-ges financières insurmontables aux organisations enmatière d’assurance. C’est pourquoi, l’intervenante s’estinformée auprès d’assureurs afin de connaître de ma-nière détaillée les coûts qu’engendreraient les différentstypes d’assurances auxquels peuvent s’affilier les or-ganisations de volontaires ( responsabilité civile, pro-tection juridique, dommages corporels, dommagesmatériels). Les primes à payer s’avèrent moins élevéesqu’on aurait pu le craindre.

Il apparaît également que plus le nombre de person-nes à assurer augmente, plus le montant des primes àpayer diminue.

54 0455/008DOC 51


De vrijwilligersorganisaties zouden ook op lokaal,gemeentelijk, provinciaal niveau (zulks is trouwens reedshet geval in West-Vlaanderen en er wordt aan gewerktin Oost-Vlaanderen) of op dat van de gemeenschapverzekeringen kunnen sluiten. De verzekeraars beves-tigen trouwens dat een dergelijke toetreding de moge-lijkheid zou bieden de verzekeringspremies nog met 20à 30 % te verlagen. Door een franchiseregeling in tevoeren zouden die premies nog eens met 15 % kunnenworden verlaagd.

De spreekster heeft inlichtingen ingewonnen over dekosten van een verzekering voor een vrijwilliger vooreen vijftigtal prestaties per jaar, dat wil zeggen één perweek. In geval van aansprakelijkheid van de vrijwilligerzou de verzekering bedragen tot 1.250.000 euro kun-nen dekken. Ze zou tevens lichamelijke letsels kunnendekken ten belope van 10.000 euro in geval van overlij-den, 50.000 euro in geval van blijvende invaliditeit, 7,5euro per dag voor een tijdelijke invaliditeit vanaf de 31e

dag en 2500 euro voor de kosten voor medische be-handelingen, alsmede materiële schade ten belope van250.000 euro en rechtsbijstand ten belope van 25.000euro. Er zou geen franchise gelden.

De verzekeringsmaatschappij heeft een onderscheidgemaakt per soort van activiteit naargelang het risicodat ze inhoudt. Voor de gemiddelde categorie van jeugd-bewegingen of speelpleinen loopt het bedrag voor eenverzekering, beperkt tot de burgerrechtelijke aanspra-kelijkheid voor 50 vrijwilligers op tot 275 euro per jaar,terwijl een alomvattende verzekering 768 euro kost.

Gelet op die bedragen pleit de spreekster er nogmaalsvoor dat de commissieleden de mogelijkheid zoudenonderzoeken om in het wetsvoorstel te voorzien in eenverplichting tot het sluiten van een verzekering die uit-gebreider is dan die welke beperkt is tot de burger-rechtelijke aansprakelijkheid waarin werd voorzien.

Uit die informatie blijkt dat de bescherming tegen li-chamelijke letsels de duurste verzekering is. MevrouwD’hondt stelt dus voor dat, in het verplichte basispakket,ten minste rechtsbijstand ingebouwd zou zijn. Het isimmers abnormaal dat iemand die zich als vrijwilligervoor een activiteit inzet, zelf voor aanzienlijke juridischekosten zou moeten opdraaien zo tegen hem een ge-rechtelijke vervolging wordt ingesteld.

De spreekster dient tevens amendement nr. 57 (DOC51 0455/006) in, tot vervanging van het eerste lid vanartikel 5.

L’affiliation des organisations de volontaires à desassurances pourrait aussi se dérouler aux niveaux lo-cal, communal, provincial (comme c’est d’ailleurs déjàle cas dans la province de Flandre occidentale et encours d’élaboration dans la province de Flandre orien-tale) ou communautaire. Les assureurs confirmentd’ailleurs qu’un tel type d’affiliation permettrait encorede faire baisser les primes d’assurance de 20 à 30 %.En outre, en instaurant un système de franchise, lesprix de ces primes pourraient être encore réduits de 15%.

L’intervenante s’est informée sur le coût d’une assu-rance couvrant un volontaire pour cinquante prestationsannuelles, c-à-d une par semaine. En cas de responsa-bilité du volontaire, l’assurance permettrait de couvrirdes montants allant jusqu’à 1 250 000 euros. Elle pour-rait également couvrir les dommages corporels à con-currence de 10 000 euros en cas de décès, de 50 000euros en cas d’invalidité permanente, de 7,5 euros parjour pour une invalidité temporaire à partir du 31ème jouret de 2500 euros pour les coûts de traitements médi-caux, les dommages matériels à concurrence de 250000 euros, et la protection juridique à concurrence de25 000 euros. Il n’y aurait pas de franchise.

La société d’assurance a opéré certaines distinctionspar type d’activité en fonction du risque qu’elle fait en-courir. Pour la catégorie moyenne des mouvements dejeunesse, des plaines de jeux, le montant d’une assu-rance limitée à la responsabilité civile pour 50 bénévo-les s’élève à 275 euros par an alors que le coût d’uneassurance globale s’élève à 768 euros.

Compte tenu de ces montants, l’intervenante plaide,une nouvelle fois, pour que les membres de la commis-sion étudient la possibilité de prévoir, dans la proposi-tion de loi, une obligation d’assurance plus étendue quecelle limitée à la responsabilité civile prévue.

Il ressort de ces informations que la protection con-tre les dommages corporels constitue l’assurance finan-cièrement la plus lourde. Mme D’hondt propose doncque soit au minimum inclus, dans le paquet de baseobligatoire, une protection juridique. Il est en effet anor-mal qu’une personne s’engageant de manière béné-vole dans une activité puisse, si elle fait l’objet d’unepoursuite judiciaire, encourir des frais juridiques impor-tants à sa charge.

Mme D’hondt dépose également un amendementn°57 (DOC 51 0455/006) qui vise à remplacer le pre-mier alinéa de l’article 5.

550455/008DOC 51


Teneinde het amendement van mevrouw D’hondt inaanmerking te nemen, dient mevrouw Van Gool c.s.subamendement nr. 60 op amendement nr. 6 in, totweglating van het eerste lid van amendement nr. 6.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wijst erop dathet eenieders bedoeling is de vrijwilligers een maximalebescherming te bieden en dat het verplicht maken vanhet sluiten van een burgerrechtelijke aansprakelijkheids-verzekering in deze een minimum is.

Men moet evenwel ook rekening houden met de fi-nanciële middelen waarover sommige – inzonderheidkleinere – verenigingen beschikken.

Terzake zijn echter alternatieve oplossingen moge-lijk. In dat verband verwijst mevrouw Van Gool naar hetbestaan van verzekeringspolissen met een collectiefkarakter en naar de (nu al bestaande) mogelijkheid,voor de verenigingen, om lid te worden van een op pro-vinciaal of gemeentelijk vlak gesloten verzekering, waar-bij er moet worden op toegezien dat het kostenplaatjeniet te hoog oploopt.

De spreekster licht tevens toe dat de Vlaamse over-heid voor tal van verenigingen het verlenen van subsi-dies koppelt aan de noodzakelijke voorwaarde dat eenverzekering tegen met name lichamelijke letsels wordtgesloten.

Wat de rechtsbijstand betreft, zou de minister vanJustitie momenteel de mogelijkheid bekijken om het slui-ten van een soortgelijke verzekering al dan niet verplichtte maken. Kan de minister terzake nadere toelichtingverstrekken?

In antwoord op de vragen over de noodzaak om deartikelen 7 en 8 met betrekking tot de familiale verzeke-ring te handhaven, aangezien artikel 6 reeds de aan-sluiting voor een verzekering inzake burgerrechtelijkeaansprakelijkheid verplicht stelt, preciseert mevrouw VanGool dat diverse experts in verzekeringsrecht en diverseverzekeringsmaatschappijen stellen dat het ter bespre-king voorliggende wetsvoorstel principieel bepaalt datiedere organisatie aansprakelijk is voor de door haarvrijwilligers aangerichte schade. Een vrijwilliger kanslechts aansprakelijk worden gesteld bij bedrog of bijeen zware fout, of wanneer zijn lichte schuld bij hemeerder gewoonlijk dan toevallig voorkomt. Er bestaanechter tal van familiale polissen die niet voorzien in enigeuitsluiting voor bedrog, zware fout of fouten die eerdergewoonlijk dan wel toevallig worden gepleegd. Daaromis het, om het mogelijk te maken een maximale bescher-ming van de vrijwilliger mogelijk te maken, verkieslijkde artikelen 7 en 8 te handhaven.

Afin de prendre en compte l’amendement de MmeD’hondt, Mme Greet Van Gool et consorts déposent lesous-amendement n°60 à l’amendement n°6 qui vise àsupprimer le 1er alinéa de ce dernier.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) rappelle que l’in-tention de tout le monde est d’offrir une protection maxi-male aux volontaires et que rendre obligatoire aux as-sociations la conclusion d’une assurance enresponsabilité civile constitue un minimum.

Toutefois, il faut également tenir compte des moyensfinanciers de certaines associations, notamment lesassociations de plus petite taille.

Des solutions alternatives existent. Mme Van Goolnote l’existence de polices d’assurance de type collectifainsi que la possibilité pour les associations – c’estd’ailleurs déjà le cas pour certaines – de s’affilier à uneassurance conclue au niveau provincial ou communal,en veillant néanmoins à ne pas imposer de trop gran-des charges financières à celles-ci.

L’intervenante explique également que les pouvoirspublics flamands conditionnent déjà pour bon nombred’associations l’octroi de subsides, à la nécessité deprendre une assurance contre, notamment, les dom-mages corporels.

En ce qui concerne la protection juridique, il sembleque la ministre de la Justice étudie actuellement la pos-sibilité de rendre obligatoire ou non la conclusion d’unetelle assurance. Le ministre peut-il donner des préci-sions à ce sujet?

En réponse aux questions formulées quant à la né-cessité de conserver les articles 7 et 8 relatifs aux assu-rances familiales compte tenu du fait que l’article 6 im-pose déjà l’affiliation à une assurance en responsabilitécivile, Mme Van Gool précise que divers spécialistes endroit des assurances et diverses sociétés d’assuranceconfirment que la proposition de loi à l’examen prévoitle principe que chaque organisation est responsable desdommages causés par ses volontaires. Un volontairepourra uniquement être tenu responsable en cas de dolou de faute grave ou lorsque sa faute légère présenteun caractère habituel plutôt qu’accidentel. Or, il existede nombreuses polices familiales qui ne prévoient pasd’exclusion pour le dol, la faute grave ou des fautes lé-gères présentant un caractère habituel. C’est pourquoi,il est préférable, pour permettre une protection maxi-male du bénévole, de conserver les articles 7 et 8.

56 0455/008DOC 51


Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) preciseert dat de in-formatie die zij heeft ontvangen in dezelfde zin gaat alsde toelichting die mevrouw Van Gool heeft verstrekt.Dientengevolge trekt zij de amendementen nrs. 28 en29 in.

Net als mevrouw D’hondt wijst de minister van So-ciale Zaken erop dat hoe grootschaliger een verzeke-ring wordt afgesloten, hoe meer het risico verdeeld isen hoe lager de verzekeringspremies liggen.

De minister steunt het voorstel om de verplichtinginzake verzekering inzake burgerrechtelijke aanspra-kelijkheid te koppelen aan de verplichting te voorzienin rechtsbijstand.

De minister wenst de verplichting inzake rechts-bijstand evenwel niet uit te breiden tot lichamelijke let-sels. Hij wijst er immers op dat de sportsector de sectoris die het vaakst een beroep moet doen op dat soortdekking. Alle sportfederaties sluiten reeds dit type ver-zekering af. Een bepaling die zou voorzien in de dek-king voor de meest risicovolle groepen is dan ook nietopportuun, want overbodig.

Voorts lijkt de idee van een door de gefedereerdeentiteiten (gemeenschappen of gewesten bijvoorbeeld)georganiseerde dekking hem een geschikte oplossing.Zo zouden de ministers van Cultuur of van Sport van dedeelentiteiten, in de programma-overeenkomsten die zijmet die diverse structuren sluiten, de toekenning vaneen subsidie kunnen koppelen aan de afsluiting, doordie structuren, van een rechtsbijstandsverzekering. Deminister wijst er evenwel op dat hij niet bevoegd is omdie keuze aan de gemeenschappen op te leggen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) betreurt dat, nu wedicht bij de instelling van een vrijwilligersstatuut staan,de kans niet te baat wordt genomen om te probereneveneens werk te maken van een zo ruim mogelijkeverzekeringsplicht. Eens te meer spreekt ze haar be-zorgdheid uit over het feit dat vrijwilligers die gerechte-lijk worden vervolgd, dreigen te worden geconfronteerdmet hoge gerechtskosten. Om die reden beklemtoontze het belang van een gedegen rechtsbescherming.Mocht het parlement dit wetsvoorstel zonder meer aan-nemen, dan garandeert dat geenszins dat de deelge-bieden terzake hun verantwoordelijkheid op zich zullennemen.

Ter illustratie verwijst de spreekster naar de sport-verenigingen in Vlaanderen (speelpleinwerking,…), diezich op gemeentelijk vlak voor 1 symbolische euro kun-nen verzekeren en die daartoe alleen maar moeten

Mme Greta D’hondt (CD&V) précise que les informa-tions qu’elle a reçues vont dans le même sens que cel-les apportées par Mme Van Gool et retire, en consé-quence, les amendements n°28 et 29.

Le ministre des Affaires sociales rappelle, à l’instarde Mme D’hondt, que plus l’assurance est conclue àgrande échelle, plus le risque est partagé et plus lesprimes d’assurance sont abaissées.

Le ministre soutient la proposition de joindre à l’obli-gation d’assurance en responsabilité civile, l’obligationd’une couverture juridique.

Le ministre ne souhaite toutefois pas étendre l’obli-gation de couverture aux dommages corporels. Il rap-pelle en effet que le secteur du sport est celui devant leplus recourir à ce type de couverture. Les fédérationssportives contractent déjà toutes ce type d’assurance.Une disposition prévoyant l’élargissement de la couver-ture pour les groupes les plus à risques n’est donc pasopportune car elle présenterait un caractère superféta-toire.

Par ailleurs, l’idée d’une couverture organisée par lesentités fédérées (communautés ou régions par exem-ple) lui paraît une solution appropriée. Les ministres dela culture ou des sports des entités fédérées pourraient,par exemple, conditionner, dans les contrats program-mes qu’ils ont avec ces diverses structures, l’octroi d’unesubvention à la prise d’une couverture juridique par cel-les-ci. Le ministre rappelle qu’il n’est toutefois pas com-pétent pour imposer ce choix aux communautés.

Mme Greta D’hondt (CD&V) déplore qu’au momentoù un statut pour les volontaires est sur le point d’êtreélaboré, on n’essaie pas d’y prévoir une obligation d’as-surance la plus étendue possible. Elle réitère son in-quiétude quant aux coûts judiciaires lourds que pour-raient encourir un volontaire qui ferait l’objet d’unepoursuite judiciaire. C’est ce pourquoi elle souligne l’im-portance de la question de la protection juridique. Enadoptant cette proposition de loi telle qu’elle, le Parle-ment n’a, du reste, aucune garantie quant au fait queles entités fédérées prennent leurs responsabilités enla matière.

L’intervenante cite l’exemple des associations desport en Flandre (plaines de sport…) qui peuvent s’as-surer à un niveau local pour un coût symbolique en de-vant uniquement stipuler le type d’activité qu’elles or-

570455/008DOC 51


aangeven wat voor activiteit ze organiseren en hoeveelmensen erbij betrokken zijn. De spreekster had dezeaangelegenheid graag in die richting zien evolueren.

Volgens commissievoorzitter Hans Bonte (sp.a-spi-rit) is het niet makkelijk de juiste balans te vinden tus-sen een adequate bescherming van de vrijwilligers eneen gezonde financiële armslag van de verenigingen.

Overigens is de heer Bonte ervan overtuigd dat degemeenten, de provincies en de gemeenschappen bijmachte zijn terzake hun verantwoordelijkheid op zich tenemen. Hij stelt voor hen het verslag van deze bespre-king te bezorgen, alsmede een brief met uitleg waarinhen wordt gewezen op de stimulerende rol die zij op ditvlak kunnen spelen.

De minister van Sociale Zaken herinnert eraan datsommige commissieleden ervoor hebben gewaar-schuwd de vrijheid van de verenigingen niet op te offe-ren aan de verplichting een verzekering aan te gaan.De bij het ter bespreking voorliggende wetsvoorstelaangereikte oplossing is dus al het resultaat van eencompromis tussen de verschillende standpunten dien-aangaande.

Voor het overige steunt de minister het initiatief vande commissievoorzitter. Hij is ook bereid een brief terichten tot de bevoegde gemeenschapsministers.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) werpt op dat het hiergeen kwestie van vrijheid is. Het staat de wetgever nietvrij de organisaties zelf te laten beslissen of zij al danniet een verzekering aangaan voor hun vrijwilligers. Inde praktijk is het de plicht van de wetgever er alles aante doen om de vrijwilligers te beschermen, de organisa-ties op hun verantwoordelijkheden te wijzen en in denodige financiële marge te voorzien om het afsluitenvan verzekeringen mogelijk te maken. Het past gewoonniet dat de commissieleden toekijken hoe mensen zichbelangeloos inzetten voor organisaties, zonder hen ech-ter tegelijkertijd voldoende bescherming te bieden viaverzekeringen. De spreekster zal op dit aspect blijvenhameren.

Voorts denkt ze niet dat het door de commissie-voorzitter geformuleerde voorstel het probleem zal op-lossen. Wel zal het de deelgebieden ten minste op eenen ander attent maken. Tevens hoopt de spreekster datgebruik zal worden gemaakt van de in het wetsvoorstelopgenomen overgangsbepalingen, zodat de nodige fi-nanciële middelen worden uitgetrokken.

ganisent et le nombre de personnes qui en font partie.C’est en ce sens que l’intervenante souhaite voir évo-luer les choses.

M. Hans Bonte, président de la commission, souli-gne la difficulté de trouver un équilibre adéquat entre lesouci d’offrir une bonne protection aux volontaires etcelui de ne pas surcharger financièrement les associa-tions.

M. Bonte est par ailleurs convaincu que les autoritéslocales, provinciales et communautaires peuvent pren-dre leur responsabilité en la matière. Il propose d’en-voyer le rapport de la discussion ainsi qu’une lettre ex-plicative aux entités concernées afin d’attirer leurattention sur le rôle de facilitateur qu’elles pourraientjouer.

Le ministre des Affaires sociales rappelle que cer-tains membres de la commission ont exprimé le sou-hait que la liberté des associations ne soit pas entravéepar l’obligation de prendre une assurance. La solutionprévue dans la proposition de loi à l’examen est doncdéjà le reflet d’un compromis entre les différents pointsde vue.

Par ailleurs, le ministre soutient l’initiative du prési-dent de la commission et se dit également prêt à en-voyer une lettre aux ministres compétents des commu-nautés.

Mme Greta D’hondt (CD&V) rétorque qu’il n’en vapas d’une question de liberté. Le législateur n’est paslibre de laisser aux organisations le soin de décider dela prise ou non d’une assurance pour leurs volontaires.Dans la pratique, le législateur doit tout faire pour proté-ger les volontaires, indiquer aux organisations leurs res-ponsabilités en la matière et faire en sorte de dégagerdes marges financières pour faciliter les affiliations. Lesmembres de la commission n’ont certainement pas laliberté de laisser des personnes s’engager de manièrevolontaire dans des organisations et de ne pas leur of-frir de protection suffisante en matière d’assurance. L’in-tervenante continuera à défendre ce point de vue.

Quant à la proposition formulée par le président dela commission, l’intervenante est d’avis qu’elle ne ré-soudra pas le problème mais permettra au moins desensibiliser les entités fédérées à cette réalité. L’inter-venante espère également qu’il sera fait usage des dis-positions transitoires prévues dans la proposition de loipour permettre de dégager les moyens financiers né-cessaires.

58 0455/008DOC 51


- Artikelen 10, 11 en 12 inzake de vergoedingen voorvrijwilligerswerk

De heer Alain Courtois (MR) vindt het niet normaaldat het vrijwilligerswerk in sportverenigingen in het wets-voorstel over dezelfde kam wordt geschoren als de an-dere vormen van vrijwilligerswerk. Nochtans zijn er indie sector tal van vrijwilligers actief, die specifieke be-scherming verdienen.

Voorts stipt de heer Courtois aan dat de meeste men-sen in die sector momenteel op illegale wijze actief zijn.De spreker is steeds voorstander geweest van een offi-cieel charter en een legalisering van de activiteiten indie sector, teneinde zwartwerk te voorkomen. Tevens ishij van mening dat de mensen die in die sector actiefzijn, recht zouden moeten hebben op een toereikendevergoeding.

Ook de heer Jean-Marc Delizée (PS) denkt dat voorde sportverenigingen nog wetgevend werk is vereist,namelijk de uitwerking van een afzonderlijke wet. Zijnfractie is bereid om mee na te denken over een alge-mene aanpak van dat vraagstuk.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) stipt aan dathaar fractie bij de opmaak van het wetsvoorstel contactheeft opgenomen met tal van sportverenigingen. Diemaken een duidelijk onderscheid tussen de mensen diezij als «echte vrijwilligers» beschouwen (bijvoorbeeld demensen die de kantines in de sportclubs openhouden)en die onder het in uitzicht gestelde vrijwilligersstatuutzullen vallen, en de categorie van mensen (trainers enbegeleiders) die niet als echte vrijwilligers kunnen wor-den beschouwd omdat zij een vergoeding ontvangendie meer weg heeft van een loon. Wat die tweede cate-gorie betreft, pleit de sector voor een afzonderlijk sta-tuut. Mevrouw Van Gool belooft dat zij dat vraagstukonverwijld onder de loep zal nemen.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) vindt niet dat op devergoedingen van de vrijwilligers een sociale-zekerheids-bijdrage of een belastingaftrek moet worden toegepast.Gelet op het maatschappelijk belang van het vrijwilligers-werk mogen de vrijwilligers niet minder aanzien genietendan andere groepen, zoals de kunstenaars.

Met haar amendement nr. 30 (DOC 51 0455/004) pleitde spreekster voor een forfaitaire vergoeding, waaraaneen jaarmaximum van 1.250 euro en kwartaalmaximazouden worden gekoppeld.

Mocht worden beslist de forfaitaire vergoeding nietop te trekken, dan zou het volgens mevrouw D’hondtop zijn minst noodzakelijk zijn het maximumbedrag te

- Articles 10,11,12 relatifs aux indemnités perçuesdans le cadre du bénévolat.

M. Alain Courtois (MR) trouve anormal que le travaileffectué par les volontaires dans les associations spor-tives ne soit pas abordé de manière spécifique dans laproposition de loi. Ce secteur regroupe en effet un nom-bre considérable de volontaires et mérite certaines pro-tections.

M. Courtois fait de plus remarquer qu’actuellement,la plupart des personnes actives dans le secteur dusport, le sont de manière illégale. L’intervenant a tou-jours été partisan de l’élaboration d’une charte officielleet d’une légalisation des activités du secteur afin d’évi-ter les pratiques au noir. Il souhaite également que lespersonnes actives dans le secteur puissent bénéficierd’indemnités suffisantes.

En ce qui concerne les associations sportives,M. Jean-Marc Delizée (PS) pense pareillement que letravail doit être poursuivi, via une loi séparée. Son groupeest prêt à participer à un travail global sur la question.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) fait remarquer queson groupe a été en contact, lors de l’élaboration de laproposition de loi, avec bon nombre d’associations ac-tives dans le secteur du sport. Ces dernières établis-sent une claire différence entre les personnes qu’ilsconsidèrent comme de « véritables bénévoles » (parexemple, les personnes actives dans les cantines desclubs de sport) qui seront couvertes par ce statut et unecatégorie de personnes (entraîneurs et accompagna-teurs) qui ne peuvent, quant à eux, pas être considéréscomme de véritables bénévoles parce qu’ils bénéficientd’une indemnité qui se rapproche davantage d’une ré-munération. Pour cette deuxième catégorie de person-nes, le secteur est en faveur de la création d’un statut àpart. Mme Van Gool s’engage à étudier rapidement laquestion d’un statut pour ces personnes.

Mme Greta D’hondt (CD&V) est d’avis que les indem-nités allouées aux volontaires ne doivent pas faire l’ob-jet d’une cotisation de sécurité sociale ou d’une déduc-tion fiscale. Etant donné la valeur de leur action auniveau sociétal, les volontaires ne doivent pas recueillirmoins d’estime que d’autres groupes, tels les artistes.

Avec son amendement n° 30 (DOC 51 0455/004),l’intervenante plaide pour qu’une indemnité forfaitaireavec un plafond annuel de 1250 euros, assorti de pla-fonds trimestriels soit prévue.

Si le plafond de l’indemnité forfaitaire n’est pas aug-menté, Mme D’hondt insiste au moins sur la nécessitéque ce plafond puisse être indexé et lié à l’évolution du

590455/008DOC 51


indexeren en welvaartsvast te maken. Zoniet zullen dein het wetsvoorstel opgenomen maximumbedragen jaarna jaar minder waard worden, met een devaluatie vande vergoeding van de vrijwilligers tot gevolg.

Voorts dient de spreekster subamendement nr. 59(DOC 51 0455/006) in op amendement nr. 9 van me-vrouw Van Gool c.s.. Dat amendement strekt ertoe deKoning te machtigen om, op basis van de evaluatie vande bedragen van de forfaitaire vergoedingen twee jaarna de inwerkingtreding van de wet, de bedragen vandie vergoedingen te verhogen.

Vervolgens gaat mevrouw D’hondt in op de situatievan het Rode Kruis en de andere diensten die verbon-den zijn aan de burgerbescherming en de lokale veilig-heid (de lokale 100-diensten). Ze vraagt weliswaar geenspecifiek statuut voor de vrijwilligers in die organisaties,maar pleit er wel voor hun forfaitaire vergoedingen tekunnen aanpassen en verhogen. Die mogelijkheid wordtimmers geboden door het voorgestelde artikel 12, opgrond waarvan de Koning, bij een besluit vastgesteldna overleg in de Ministerraad, voor specifieke catego-rieën van vrijwilligers de in artikel 10 bedoelde bedra-gen kan verhogen. Mevrouw D’hondt had graag gewilddat de minister zich daar formeel toe verbindt. Zonietdreigen die organisaties leeg te lopen.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) stipt aan datde sector geen enkele opmerking heeft gemaakt aan-gaande het bedrag van de forfaitaire jaar- en dag-vergoeding. Teneinde te voorkomen dat de vaststellingvan een maandmaximum een negatieve weerslag heeftop het seizoensgebonden vrijwilligerswerk (met nameop de speelpleinwerking), dient mevrouw AnnemieTurtelboom (VLD) c.s. subamendement nr. 58 (DOC 510455/006) in op amendement nr. 9. Dat amendementstrekt ertoe in artikel 10 de woorden «200 euro permaand» te vervangen door de woorden «600 euro perkwartaal».

In antwoord op de door mevrouw D’hondt geformu-leerde opmerkingen, preciseert mevrouw Van Gool dathet wetsvoorstel in de indexkoppeling van de vergoe-dingen voorziet, dat artikel 12 van het wetsvoorstel voor-ziet in de mogelijkheid om de bedragen van de vergoe-ding voor bepaalde categorieën van vrijwilligers teverhogen en dat subamendement nr. 59 op amende-ment nr. 9 ten slotte de mogelijkheid invoert dat deKoning het bedrag van die vergoeding optrekt, na daar-omtrent het advies van de Nationale Arbeidsraad en deHoge Raad voor Vrijwilligers te hebben ingewonnen.

De minister van Sociale Zaken licht toe dat hij zichniet in alle bochten wil wringen door diverse soorten

bien-être. En effet, si tel n’est pas le cas, les plafondsprévus dans la proposition de loi feront l’objet d’unedévaluation au fil des années et les volontaires verrontleur possibilité d’indemnisation diminuer.

L’intervenante dépose également un sous-amende-ment n°59 (DOC 51 0455/006) à l’amendement n°9 deMme Van Gool et consorts qui vise à prévoir que le Roipuisse, sur base de l’évaluation des montants des in-demnités forfaitaires faite deux ans après l’entrée envigueur de la loi, augmenter les montants des indemni-tés forfaitaires.

Mme D’hondt se penche ensuite sur la situation de laCroix-Rouge et des autres services liés à la protectioncivile et à la sécurité locale (les services 100 locaux). Sielle ne demande pas la création d’un statut particulierpour les volontaires participant à ces organisations, elledemande néanmoins que les montants des indemnitésforfaitaires puissent être adaptés et augmentés pourceux-ci. Cette possibilité est en effet prévue à l’article12 de la proposition à l’examen qui dispose que le Roipeut, par arrêté délibéré en Conseil des ministres, rele-ver les montants prévus à l’article 10, pour certainescatégories de bénévoles. Mme D’hondt souhaite que leministre prenne l’engagement ferme d’y veiller. Si teln’est pas le cas, une dépopulation de ces services est àcraindre.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) fait remarquerqu’aucune observation sur le montant de l’indemnitéforfaitaire journalière et annuel prévu n’a émané du sec-teur. Afin d’éviter que la fixation d’un plafond mensuelpuisse avoir des incidences négatives sur le travail sai-sonnier, notamment le travail dans les plaines de jeu,Mme Annemie Turtelboom (VLD) et consorts déposentpar ailleurs le sous-amendement n°58 (DOC 51 0455/006) à l’amendement n°9 qui vise à remplacer à l’article10 les mots «200 euros par mois», par les mots «600euros par trimestre».

En réponse aux remarques formulées par MmeD’hondt, Mme Van Gool précise qu’une indexation dumontant des indemnités est prévue dans la propositionde loi, que l’article 12 de la proposition prévoit la possi-bilité de relever les montants de l’indemnité pour certai-nes catégories de bénévoles et qu’ enfin, le sous-amen-dement n° 59 à l’amendement n°9 instaure la possibilitépour le Roi de relever le montant de cette indemnité,après avoir consulté le Conseil national du Travail et leConseil supérieur des Volontaires.

Le ministre des Affaires sociales explique qu’il nesouhaite pas démarcher en effectuant des catégorisa-

60 0455/008DOC 51


van categorieën in te voeren op het vlak van de vast-stelling van de bovengrens van het bedrag van de ver-goeding als van het type te sluiten verzekering.

Wat de kwestie van de sociale bijdragen betreft, ver-plicht zijn functie als minister van Sociale Zaken hem er-toe om oog te hebben voor de ontvangsten van de so-ciale bijdragen en van de belasting zodat wordt voorkomendat er bressen ontstaan in het opzetten van wettelijke re-gelingen en inzonderheid in de uitwerking van eenvrijwilligersstatuut. Zonder het te hebben over de wette-lijke regelingen die het mogelijk maken soortgelijke bres-sen te slaan, constateert de minister dat de gecumuleerdeverminderingen van de sociale bijdragen op jaarbasiszowat 5 miljard euro bedragen. Het valt weliswaar te over-wegen die daling door een alternatieve financiering tecompenseren, maar de minister wijst er toch op dat ie-dere compensatie hoe dan ook moet worden afgewogen.De minister wijst er voorts op dat een sociale bijdrage nietecht een belasting vormt, maar veeleer een uitgesteld loon,een bedrag dus, dat de betrokkene op een ander tijdstipvan zijn leven – en eventueel in een andere vorm dangeld – zal kunnen ontvangen.

Net als de heer Courtois is de minister ook van me-ning dat de sportwereld een enorme social-profitreserveherbergt en dat men – naast de loutere sportieve prak-tijk – niet mag onderschatten welke sociale banden inde sportsfeer tot stand komen. De minister wijst er ove-rigens op dat de meeste vrijwilligers in deze sector aande slag zijn.

De minister wenst niet te voorzien in een andere re-geling voor de vrijwilligers die actief zijn in de sportsector,en wel omdat hij vooral wenst dat eerst een overkoepe-lend vrijwilligersstatuut wordt uitgewerkt. Met het terbespreking voorliggende wetsvoorstel wordt in dat raameen grote stap voorwaarts gezet ten opzichte van watvoordien bestond.

De minister geeft evenwel aan dat met de diverse,voor Sport bevoegde gemeenschapsministers reedscontacten werden gelegd om bepaalde statutaire re-gels en bepalingen vast te leggen die op de specifiekeproblemen van de sportsector inspelen. Ook werd con-tact opgenomen met op federaal vlak representatievesportverenigingen, zoals het BIOC.

Hetzelfde geldt voor de culturele sector, waar sub-categorieën bestaan die niet in het statuut van de kun-stenaars kunnen worden ingepast. Ook over die cate-gorieën moet denkwerk worden verricht waarvoor denodige tijd moet worden uitgetrokken.

De minister van Sociale Zaken is voorstander vaneen indexering van de bovengrens van de vergoedin-gen, zodat die grens, met de tijd, zijn referentiewaardeniet kan verliezen.

tions et ce, tant au niveau de la fixation du plafond dumontant de l’indemnité que du type d’assurance à con-tracter.

En ce qui concerne la question des cotisations so-ciales, sa fonction de ministre des Affaires socialesl’oblige à se soucier des rentrées des cotisations socia-les et des impôts et à faire en sorte d’éviter de créercertaines brèches dans la mise en place de systèmeslégaux et, notamment, la mise en place d’un statut pourles volontaires. En effet, sans parler des systèmes lé-gaux susceptibles d’ouvrir ce type de brèches, le minis-tre constate que les diminutions des cotisations socia-les en base cumulée par an sont de l’ordre de 5 milliardsd’euros. Si compenser cette baisse par un financementalternatif est envisageable, il rappelle que chaque com-pensation nécessite néanmoins des arbitrages. Le mi-nistre rappelle par ailleurs qu’une cotisation sociale neconstitue pas vraiment un impôt mais davantage unsalaire différé, c-à-d une somme dont une personnepourra bénéficier à un autre moment de sa vie, éven-tuellement sous une forme alternative que de l’argent.

A l’instar de M. Courtois, le ministre estime égale-ment que le monde sportif constitue une réserve asso-ciative extraordinaire et qu’au-delà de la pratique spor-tive, il ne faut pas sous-estimer le lien social associé ausport. Le ministre rappelle d’ailleurs que la plupart desvolontaires se situent dans ce secteur.

S’il ne souhaite pas opérer de traitement différent pourles volontaires actifs dans le secteur du sport, c’est parceque le ministre désire avant tout que soit réglée la ques-tion globale de l’élaboration d’un statut pour les volon-taires. La proposition de loi à l’examen constitue dansce cadre un grand pas en avant par rapport à ce quiexistait.

Le ministre explique néanmoins aux membres quedes contacts ont déjà été pris avec les différents minis-tres des sports communautaires en vue d’établir certai-nes règles et dispositions statutaires répondant aux pro-blèmes spécifiques du secteur du sport. Des contactsexistent également avec des associations sportives re-présentatives au niveau fédéral, telles le COIB.

Il en va de même pour le monde de la culture oùdemeurent des sous-catégories qui ne rentrent pas dansle statut des artistes. Ces dernières méritent égalementun travail qui doit s’inscrire dans le temps.

Le ministre des Affaires sociales est favorable à uneindexation du plafond des indemnités de sorte que ceplafond ne puisse perdre, avec le temps, de sa valeurde référence.

610455/008DOC 51


De minister is tevens voorstander van een bepalingdie de Koning machtigt de in artikel 10 bepaalde bedra-gen op te trekken.

In antwoord op de laatste, door de minister geformu-leerde opmerking, preciseert de heer Jean-Marc Delizée(PS) dat die mogelijkheid reeds in artikel 12 van hetwetsvoorstel is ingebouwd.

De heer Alain Courtois (MR) toont zich ontgoocheld.Hij wijst erop dat hij reeds meer dan zes jaar lang –tevergeefs – de eerste minister vraagt een ontmoetingmet de federale en andere voor Sport bevoegde minis-ters te beleggen teneinde een Handvest voor de sport-wereld op te stellen en te bekijken hoe specifieke statu-ten voor beroepssporters, beoefenaars vanamateursport die een vergoeding ontvangen , enzovoortkunnen worden uitgewerkt. Tot dusver werd nog nietsondernomen.

Bovendien stelt men het volgende vast. Nu het – viahet ter bespreking voorliggende wetsvoorstel - eindelijkmogelijk is te voorzien in een verhoging van de boven-grens van de forfaitaire vergoeding teneinde een «grijzezone» te voorkomen, grijpt men die kans niet. Ten slottewijst de spreker erop dat de sportwereld hoe langer hoeminder vrijwilligers telt.

-Artikel 16, met betrekking tot het leefloon

De heer Delizée c.s. dient subamendement nr. 56(DOC 51 0455/006) op amendement nr. 13 in, dat er-toe strekt in dat laatste amendement de woorden «ver-enigbaar met het recht op maatschappelijke integratie»te vervangen door de woorden «verenigbaar met hetrecht op het leefloon».

-Artikel 19bis(nieuw) en artikel 19ter(nieuw)

De dames Creyf en D’hondt dienen de amendemen-ten nrs. 37 en 38 (DOC 51 0455/004) in, tot invoegingin het wetsvoorstel van de artikelen 19bis en 19ter, ten-einde in het rust- en overlevingspensioenen der zelf-standigen en in het algemeen reglement betreffende hetrust- en overlevingspensioen voor werknemers, expli-ciet te stellen dat vrijwilligerswerk niet als een beroeps-activiteit wordt beschouwd.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) preciseert datde minister van Pensioenen, bij brief van 26 april 2005,heeft toegelicht waarom deze amendementen niet no-dig waren.

Il est également en faveur d’une disposition habili-tant le Roi à relever les montants prévus à l’article 10.

Répondant à la dernière remarque formulée par leministre, M. Jean-Marc Delizée (PS) précise que cettefaculté est déjà prévue à l’article 12 de la proposition deloi.

M. Alain Courtois (MR) exprime sa déception. Il rap-pelle que cela fait plus de 6 années qu’il demande, envain, au premier ministre d’organiser une rencontre en-tre les ministres fédéraux et les ministres des sportsconcernés afin d’établir une Charte pour le monde sportifet d’étudier l’établissement de statuts spécifiques pourles sportifs professionnels, amateurs et rémunérés…Rien n’a encore été fait.

De plus, alors qu’il est enfin possible, via la proposi-tion de loi à l’examen, de prévoir un relèvement du pla-fond de l’indemnité forfaitaire afin d’éviter une «zonegrise», on manque de saisir cette opportunité. Il rap-pelle enfin que le monde du sport est en train de perdredes volontaires.

- Article 16 relatif au revenu d’intégration

M. Delizée (PS) et consorts déposent le sous-amen-dement n°56 ( DOC 51 0455/006) à l’amendement n°13 qui vise à remplacer dans ce dernier les termes«avec le droit à l’intégration» par les termes «avec ledroit au revenu d’intégration».

- Articles 19bis et 19ter (nouveaux)

Les amendements n° 37 et 38 (DOC 51 0455/004)insérant les articles 19bis et 19ter dans la propositionde loi ont été déposés par Mmes Creyf et D’hondt afinde prévoir explicitement dans la réglementation relativeaux régimes de pension des travailleurs indépendantset des travailleurs salariés que l’exercice d’une activitébénévole n’est pas considéré comme une activité pro-fessionnelle.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) précise que, par lalettre du 26 avril 2005, le ministre des Pensions a expli-qué pourquoi ces amendements n’étaient pas néces-saires.

62 0455/008DOC 51


Na de door de minister van Pensioenen verstrekteinformatie te hebben gehoord, trekt mevrouw GretaD’hondt (CD&V) de amendementen nrs. 37 en 38 in.

X. — STEMMINGEN OVER DE ARTIKELEN

Opschrift

De amendementen nrs. 1 en 2, die ertoe strekken inhet opschrift en in de hele Franse tekst van het voorstelde woorden «bénévoles», «bénévole» en «bénévolat»te vervangen door de woorden «volontaires»,«volontaire» en «volontariat», worden eenparig aange-nomen.

Artikel 1

Dit artikel wordt aangenomen met 11 stemmen en 2onthoudingen.

Art. 2

Amendement nr. 48 wordt verworpen met 11 stem-men en 2 onthoudingen.

Amendement nr. 3, dat ertoe strekt de tekst van arti-kel 2 te vervangen door een nieuwe tekst, wordt eenpa-rig aangenomen.

Art. 3

Amendement nr. 21 wordt verworpen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Amendement nr. 4 wordt aangenomen met 11 stem-men en 2 onthoudingen.

Amendement nr. 50 wordt eenparig aangenomen.Het aldus door de amendementen nrs. 4 en 50 ge-

wijzigde artikel 3 wordt aangenomen met 9 stemmenen 4 onthoudingen.

Art. 4


Amendement nr. 49, dat ertoe strekt amendement nr.5 te wijzigen, wordt aangenomen met 11 tegen 2 stem-men.

Het aldus door amendement nr. 49 gewijzigde amen-dement nr. 5 wordt aangenomen met 9 tegen 2 stem-men en 2 onthoudingen.

Het aldus door de amendementen nrs. 49 en 5 ge-wijzigde artikel 4 wordt aangenomen met 11 tegen 2stemmen.

Ayant pris acte de l’information donnée par le minis-tre de Pensions, Mme Greta D’hondt (CD&V) retire lesamendements n° 37 et 38.

X.— VOTES SUR LES ARTICLES

Intitulé

Les amendements n° 1 et 2, tendant à remplacer res-pectivement dans l’intitulé et dans l’ensemble du textefrançais de la proposition, les mots «bénévole», «béné-voles» et bénévolat» par les mots «volontaire», «volon-taires» et «volontariat», sont adoptés à l’unanimité.

Article premier

Cet article est adopté par 11 voix et 2 abstentions.

Art. 2

L’amendement n° 48 est rejeté par 11 voix et 2 abs-tentions.

L’amendement n° 3, tendant à remplacer le texte del’article 2 par un nouveau texte, est adopté à l’unani-mité.

Art. 3

L’amendement n° 21 est rejeté par 9 voix contre 2 et2 abstentions.

L’amendement n° 4 est adopté par 11 voix et 2 abs-tentions.

L’amendement n° 50 est adopté à l’unanimité.L’article 3, tel que modifié par les amendements n° 4

et 50, est adopté par 9 voix et 4 abstentions.

Art. 4


L’amendement n° 49, tendant à modifier l’amende-ment n° 5, est adopté par 11 voix contre 2.

L’amendement n° 5, tel que modifié par l’amende-ment n° 49, est adopté par 9 voix contre 2 et 2 absten-tions.

L’article 4, tel que modifié par les amendements n°49 et 5, est adopté par 11 voix contre 2.

630455/008DOC 51


Art. 4bis (nieuw)

Amendement nr. 23, dat ertoe strekt een artikel 4bis(nieuw) in te voegen, wordt verworpen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 4ter (nieuw)

Amendement nr. 24, dat ertoe strekt een artikel 4ter(nieuw) in te voegen, wordt verworpen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 5

De amendementen nrs. 25 en 42 worden ingetrok-ken.


Amendement nr. 57 wordt eenparig aangenomen.Amendement nr. 54 wordt eenparig verworpen.Amendement nr. 60, dat ertoe strekt amendement nr.

6 te wijzigen, wordt eenparig aangenomen.Het aldus door amendement nr. 60 gewijzigde amen-

dement nr. 6 wordt eenparig aangenomen.Het aldus door de amendementen nrs. 57, 60 en 6

gewijzigde artikel 5 wordt eenparig aangenomen.

Art. 5bis (nieuw)

Amendement nr. 26, dat ertoe strekt een artikel 5bis(nieuw) in te voegen, wordt ingetrokken.

Art. 5ter (nieuw)

Amendement nr. 43, dat ertoe strekt een artikel 5ter(nieuw) in te voegen, wordt verworpen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 6


Amendement nr. 7 wordt aangenomen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Het aldus geamendeerde artikel 6 wordt aangeno-men met dezelfde stemuitslag.

Art. 4bis (nouveau)

L’amendement n° 23, tendant à l’insertion d’un arti-cle 4bis nouveau, est rejeté par 9 voix contre 2 et 2abstentions.

Art. 4ter (nouveau)

L’amendement n° 24, tendant à l’insertion d’un arti-cle 4ter nouveau, est rejeté par 9 voix contre 2 et 2 abs-tentions.

Art. 5

Les amendements n° 25 et 42 sont retirés.


L’amendement n° 57 est adopté à l’unanimité.L’amendement n° 54 est rejeté à l’unanimité.L’amendement n° 60, tendant à modifier l’amende-

ment n° 6, est adopté à l’unanimité.L’amendement n° 6, tel que modifié par l’amende-

ment n° 60, est adopté à l’unanimité.L’article 5, tel que modifié par les amendements n°

57, 60 et 6, est adopté à l’unanimité.

Art. 5bis (nouveau)

L’amendement n° 26, tendant à l’insertion d’un arti-cle 5bis (nouveau), est retiré.

Art. 5ter (nouveau)

L’amendement n° 43, tendant à l’insertion d’un arti-cle 5ter (nouveau), est rejeté par 9 voix contre 2 et 2abstentions.

Art. 6


L’amendement n° 7 est adopté par 9 voix contre 2 et2 abstentions.

L’article 6, ainsi remplacé, est adopté par le mêmevote.

64 0455/008DOC 51


Art. 7

Amendement nr. 28 wordt ingetrokken.Amendement nr. 52 wordt eenparig aangenomen.Het aldus geamendeerde artikel 7 wordt aangeno-

men met dezelfde stemuitslag.

Art. 8

Amendement nr. 29 wordt ingetrokken.Artikel 8 wordt ongewijzigd eenparig aangenomen.

Art. 9

Amendement nr. 47, dat ertoe strekt amendement nr.8 te wijzigen, wordt aangenomen met 9 tegen 2 stem-men en 2 onthoudingen.

Het aldus door amendement nr. 47 gewijzigde amen-dement nr. 8 wordt aangenomen met 9 tegen 2 stem-men en 2 onthoudingen.

Het aldus door de amendementen nrs. 47 en 8 ge-wijzigde artikel 9 wordt aangenomen met 9 stemmenen 4 onthoudingen.

Art. 10

Amendement nr. 46 wordt eenparig verworpen.Amendement nr. 30 wordt verworpen met 9 tegen 2

stemmen en 2 onthoudingen.Amendement nr. 58, dat ertoe strekt amendement nr.

9 te wijzigen, wordt eenparig aangenomen.Amendement nr. 59, dat ertoe strekt amendement nr.

9 te wijzigen, wordt eenparig aangenomen.Het aldus door de amendementen nrs. 58 en 59 ge-

wijzigde amendement nr. 9 wordt aangenomen met 11stemmen en 2 onthoudingen.

Het aldus door de amendementen nrs. 58, 59 en 9gewijzigde artikel 10 wordt aangenomen met 9 tegen 2stemmen en 1 onthouding.

Art. 11


Amendement nr. 55 wordt aangenomen met 9 tegen2 stemmen en 2 onthoudingen.

Het aldus door amendement nr. 55 gewijzigde artikel11 wordt aangenomen met 9 tegen 2 stemmen en 1onthouding.

Art. 7

L’amendement n° 28 est retiré.L’amendement n° 52 est adopté à l’unanimité.L’article 7, ainsi remplacé, est adopté par le même

vote.

Art. 8

L’amendement n° 29 est retiré.L’article 8 est adopté, inchangé, à l’unanimité.

Art. 9

L’amendement n° 47, tendant à modifier l’amende-ment n° 8, est adopté par 9 voix contre 2 et 2 absten-tions.

L’amendement n° 8, tel que modifié par l’amende-ment n° 47, est adopté par 9 voix contre 2 et 2 absten-tions.

L’article 9, tel que modifié par les amendements n°47 et 8, est adopté par 9 voix et 4 abstentions.

Art. 10

L’amendement n° 46 est rejeté à l’unanimité.L’amendement n° 30 est rejeté par 9 voix contre 2 et

2 abstentions.L’amendement n° 58, tendant à modifier l’amende-

ment n° 9, est adopté à l’unanimité.L’amendement n° 59, tendant à modifier l’amende-

ment n° 9, est adopté à l’unanimité.L’amendement n° 9, tel que modifié par les amende-

ments n° 58 et 59, est adopté par 11 voix et 2 absten-tions.

L’article 10, tel que modifié par les amendements n°58, 59 et 9, est adopté par 9 voix contre 2 et 1 absten-tion.

Art. 11


L’amendement n° 55 est adopté par 9 voix contre 2et 2 abstentions.

L’article 11, tel que modifié par l’amendement n° 55,est adopté par 9 voix contre 2 et 1 abstention.

650455/008DOC 51


Art. 12


Artikel 12 wordt ongewijzigd eenparig aangenomen.

Art. 12bis (nieuw)

Amendement nr. 45, dat ertoe strekt een artikel 12bis(nieuw) in te voegen, wordt verworpen met 9 tegen 2stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 13

Amendement nr. 10, dat ertoe strekt de tekst van ar-tikel 13 te vervangen door een nieuwe tekst, wordt een-parig aangenomen.

Art. 14



Het aldus geamendeerde artikel 14 wordt aangeno-men met 11 tegen 2 stemmen.

Art. 15



Het aldus geamendeerde artikel 15 wordt eenparigaangenomen.

Art. 16

Amendement nr. 56, dat ertoe strekt amendement nr.13 te wijzigen, wordt eenparig aangenomen.

Het aldus door amendement nr. 56 gewijzigde amen-dement nr. 13 wordt eenparig aangenomen.


Art. 17


Art. 12


L’article 12 est adopté, inchangé, à l’unanimité.

Art. 12bis (nouveau)

L’amendement n° 45, tendant à l’insertion d’un arti-cle 12bis (nouveau), est rejeté par 9 voix contre 2 et 2abstentions.

Art. 13

L’amendement n° 10, tendant à remplacer l’article 13par un nouveau texte, est adopté à l’unanimité.

Art. 14



L’article 14, ainsi remplacé, est adopté par 11 voixcontre 2.

Art. 15



L’article 15, ainsi remplacé, est adopté à l’unanimité.

Art. 16

L’amendement n° 56, tendant à modifier l’amende-ment n° 13, est adopté à l’unanimité.

L’amendement n° 13, tel que modifié par l’amende-ment n° 56, est adopté à l’unanimité.


Art. 17


66 0455/008DOC 51



Het aldus geamendeerde artikel 17 wordt aangeno-men met 11 tegen 2 stemmen

Art. 18


Amendement nr. 15 wordt eenparig aangenomen.Het aldus geamendeerde artikel 18 wordt aangeno-

men met 11 tegen 2 stemmen

Art. 19

Amendement nr. 16, dat ertoe strekt dit artikel weg telaten, wordt aangenomen met 9 stemmen en 4 onthou-dingen.

Ingevolge de aanneming van amendement nr. 16vervalt amendement nr. 36.

Art. 19bis (nieuw)

Amendement nr. 37, dat ertoe strekt een artikel 19bis(nieuw) in te voegen, wordt ingetrokken.

Art. 19ter (nieuw)

Amendement nr. 38, dat ertoe strekt een artikel 19ter(nieuw) in te voegen, wordt ingetrokken.

Art. 19quater (nieuw)

Amendement nr. 39, dat ertoe strekt een artikel19quater (nieuw) in te voegen, wordt verworpen met 9tegen 2 stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 20

Amendement nr. 17, dat ertoe strekt de tekst van ar-tikel 20 te vervangen door een nieuwe tekst, wordt aan-genomen met 11 stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 21



L’article 17, ainsi remplacé, est adopté par 11 voixcontre 2.

Art. 18


L’amendement n° 15 est adopté à l’unanimité.L’article 18, ainsi remplacé, est adopté par 11 voix

contre 2.

Art. 19

L’amendement n° 16, tendant à la suppression decet article, est adopté par 9 voix et 4 abstentions.

A la suite de l’adoption de l’amendement n° 16,l’amendement n° 36 devient sans objet.


L’amendement n° 37, tendant à l’insertion d’un arti-cle 19bis (nouveau), est retiré.

Art. 19ter (nouveau)

L’amendement n° 38, tendant à l’insertion d’un arti-cle 19ter (nouveau), est retiré.

Art. 19quater (nouveau)

L’amendement n° 39, tendant à l’insertion d’un arti-cle 19quater (nouveau), est rejeté par 9 voix contre 2 et2 abstentions.

Art. 20

L’amendement n° 17, tendant à remplacer l’article 20par un nouveau texte, est adopté par 11 voix et 2 abs-tentions.

Art. 21


670455/008DOC 51


Artikel 21 wordt ongewijzigd aangenomen met 11stemmen en 2 onthoudingen.

Art. 22


Amendement nr. 18 wordt eenparig aangenomen.Het aldus geamendeerde artikel 22 wordt aangeno-

men met dezelfde stemuitslag.

Art. 23



Art. 23bis (nieuw)

Amendement nr. 51, dat ertoe strekt een artikel 23bis(nieuw) in te voegen, wordt eenparig aangenomen.

Art. 24

Amendement nr. 20, dat ertoe strekt de tekst van ar-tikel 24 te vervangen door een nieuwe tekst, wordt een-parig aangenomen.

XI. — STEMMING OVER HET GEHEEL

Overeenkomstig artikel 82, 1, van het Reglement vande Kamer is de commissie op 3 mei 2005 bijeengeko-men om over het geheel te stemmen.

Zij heeft de wetgevingstechnische opmerkingen on-derzocht die de juridische dienst heeft geformuleerd overde op 27 april 2005 aangenomen tekst. Aangezien som-mige van die opmerkingen niet als louter technische op-merkingen kunnen worden beschouwd, heeft de com-missie eenparig besloten de bespreking over debetrokken artikelen te heropenen. Respectievelijk metbetrekking tot de artikelen 5, 10 en 23 (nieuw) werdende amendementen nrs. 61 tot 64 ingediend. Die amen-dementen zijn achtereenvolgens eenparig aangenomen.

** *

L’article 21 est adopté, inchangé, par 11 voix et 2abstentions.

Art. 22


L’amendement n° 18 est adopté à l’unanimité.L’article 22, ainsi remplacé, est adopté par le même

vote.

Art. 23




L’amendement n° 51, tendant à l’insertion d’un arti-cle 23bis (nouveau), est adopté à l’unanimité.

Art. 24

L’amendement n° 20, tendant à remplacer l’article 24par un nouveau texte, est adopté à l’unanimité.

XI.— VOTE SUR L’ENSEMBLE

Conformément à l’article 82, 1, du Règlement de laChambre la commission s’est réunie le mardi 3 mai 2005pour procéder au vote sur l’ensemble.

Elle a examiné les observations d’ordre légistiqueformulées par le service juridique au sujet du texteadopté le 27 avril 2005. Certaines de ces observationsne pouvant être considérées comme à caractère tech-nique, la commission a, à l’unanimité, décidé de rouvrirla discussion des articles concernés. Les amendementsn° 61 à 64 ont été déposés, respectivement aux articles5, 10 et 23 (nouveau). Ces amendements ont successi-vement été adoptés à l’unanimité.

** *

68 0455/008DOC 51


De commissie heeft besloten aan de aangenomentekst de gesuggereerde wetgevingstechnische verbe-teringen aan te brengen, met uitzondering van de vol-gende opmerkingen.

1. In artikel 3 wordt voorgesteld in het 1°, littera c) tevervangen als volgt: «c) die ingericht wordt door eenorganisatie die geen verband heeft met de familie of deprivé-relaties van degene die de activiteit uitoefent;».

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) is van meningdat die suggestie de zin van het artikel 3 in zijn aange-nomen lezing vervormt, en wenst de oorspronkelijkeformulering te behouden, die ertoe strekt een onder-scheid te maken tussen vrijwilligerswerk en zelfhulp.

De commissie is het met dat standpunt eens en be-slist de oorspronkelijke formulering van artikel 3, 1°,littera c), te handhaven.

2. In artikel 4 wordt voorgesteld de Nederlandse tekstvan het eerste lid, e) te vervangen als volgt: «c) dat dedoor de vrijwilliger uitgeoefende activiteit inhoudt datdeze de in artikel 458 van het Strafwetboek bedoeldegeheimhoudingsplicht in acht neemt, in welk geval datartikel integraal wordt overgenomen.»

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) wenst de oor-spronkelijke bewoordingen van artikel 4, eerste lid, e)te behouden. De verwijzing naar de geheimhoudings-plicht dient steeds vermeld te worden, ook al gaat hetom een activiteit waar men niet rechtstreeks met dezeverplichting geconfronteerd wordt.

Mevrouw Greta D’hondt (CD&V) vraagt zich af welketoegevoegde waarde de oorspronkelijke tekst biedt invergelijking met de voorgestelde nieuwe formulering.

Mevrouw Annelies Storms (sp.a-spirit) preciseert datde voorgestelde formulering tot gevolg zou hebben datelke vrijwilligersorganisatie zou kunnen beslissen of devrijwilligers al dan niet het beroepsgeheim in acht die-nen te nemen.

De commissie deelt dat standpunt en beslist de oor-spronkelijke formulering van de Nederlandse tekst vanhet eerste lid, e), te handhaven.

3. In artikel 5, eerste lid, doen de woorden «overeen-komstig de regels van het gemeen recht» vragen rijzenover de toepassingsvoorwaarden van die bepaling.

Dat artikel blijkt de bedoeling te hebben zo nauwmogelijk bij de regelgeving voor werknemers aan te slui-ten. In dat geval volstaat het niet te verwijzen naar deregels van het gemeen recht. Artikel 1384, derde lid,

La commission a décidé d’apporter au texte adoptéles corrections d’ordre légistique suggérées, à l’excep-tion des observations suivantes.

1. A l’article 3, il est suggéré de remplacer au point1°, le littera c) par le texte suivant: «c) qui est organiséepar une organisation n’ayant aucun lien avec la familleou les relations privées de celui qui exerce l’activité ;».

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) est d’avis que cettesuggestion déforme le sens de l’article 3 tel qu’adoptéet souhaite en conserver la formulation initiale, qui viseà établir une distinction entre le volontariat et l’entraide.

La commission se rallie à ce point de vue et décidede maintenir la formulation initiale du point 1°, littera c)de l’article 3.

2. A l’article 4, il est proposé de remplacer le textenéerlandais de l’alinéa 1er, e) par le texte suivant: «e)dat de door de vrijwilliger uitgeoefende activiteit inhoudtdat deze de in artikel 458 van het Strafwetboek bedoeldegeheimhoudingsplicht in acht neemt, in welk geval datartikel integraal wordt overgenomen.»

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) souhaite que soitconservée la formulation originelle de l’article 4, alinéa1er, e). L’obligation de respecter le secret doit toujoursêtre respectée, même lorsqu’il s’agit d’une activité quin’est pas directement concernée par cette obligation.

Mme Greta D’hondt (CD&V) s’interroge sur la valeurajoutée du texte initial par rapport à la nouvelle formula-tion suggérée.

Mme Annelies Storms (sp.a-spirit) précise que la for-mulation suggérée aurait pour conséquence que cha-que organisation de volontaires pourrait décider si l’ac-tivité exercée par ses volontaires nécessite ou non lerespect du secret professionnel.

La commission se rallie à ce point de vue et décidede maintenir la formulation néerlandaise initiale de l’ali-néa 1er, e).

3. A l’article 5, alinéa 1er, l’usage des mots « conformé-ment aux règles de droit commun » soulève la questiondes conditions d’application de l’alinéa 1er de l’article 5.

Le but de l’article semble être de se rapprocher leplus possible de la réglementation applicable aux tra-vailleurs. Dans ce cas, il n’est pas suffisant de renvoyeraux règles de droit commun. L’article 1384, alinéa 3, du

690455/008DOC 51


van het Burgerlijk Wetboek, dat de verantwoordelijkheidregelt van de personen die anderen aanstellen ten aan-zien van de schade die is veroorzaakt door hun aan-gestelden, stelt immers een gezagsverhouding voorop.Een soortgelijke verhouding bestaat per definitie tus-sen de werkgever en zijn werknemer, maar niet tussende organisatie en de vrijwilliger. Zoals de bepaling thansis geredigeerd, zou het slachtoffer zich alleen tegen deorganisatie kunnen keren indien hij of zij bewijst dat ersprake is van een gezagsverhouding. De bepaling be-oogt dan ook de organisatie aansprakelijk te kunnenstellen alsof zij de vrijwilliger had aangesteld. De bepa-ling moet derhalve anders worden geformuleerd. Erwordt verwezen naar het voorbeeld van artikel 3 van dewet van 10 februari 2003 betreffende de aansprakelijk-heid van en voor personeelsleden in dienst van open-bare rechtspersonen: «Openbare rechtspersonen zijnaansprakelijk voor de schade die hun personeelsledenaan derden berokkenen bij de uitoefening van hundienst, op de wijze waarop aanstellers aansprakelijk zijnvoor de schade aangericht door hun aangestelden, endit ook wanneer de toestand van deze personeelsle-den statutair is geregeld of zij gehandeld hebben in deuitoefening van de openbare macht.». Indien die for-mulering wordt overgenomen, wordt voorgesteld dewoorden «daad, de nalatigheid of de onvoorzichtigheidvan» te schrappen.

Amendement nr. 64 (DOC 51 0455/007) ter vervan-ging van artikel 5, eerste lid, door een nieuwe tekst, vormteen antwoord op die opmerking.

Amendement nr. 64 wordt eenparig aangenomen.

4. In verband met artikel 10 moet worden opgemerktdat de nationale Arbeidsraad voorstelt de maximum-bedragen af te stemmen op de bedragen waarin is voor-zien in artikel 17quinquies van het koninklijk besluit van28 november 1969, genomen ter uitvoering van de wetvan 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van28 december 1944 betreffende de sociale zekerheid derwerknemers. Niet alleen koppelt artikel 17quinquies vanvoormeld koninklijk besluit de bedragen aan een spil-index, maar het preciseert tevens dat die spilindex vari-eert overeenkomstig de wet van 2 augustus 1971. Bij-gevolg wordt voorgesteld artikel 10 in die zin aan tevullen.

Subamendement nr. 61 (DOC 51 0455/007) op amen-dement nr. 9 tot aanvulling van het eerste lid van artikel10 vormt een antwoord op die opmerking en wordt een-parig aangenomen.

5. In verband met artikel 10 wordt een opmerkinggemaakt over het feit dat het derde lid van dat artikel de

Code civil, qui règle la responsabilité du commettantpar rapport aux dommages causés par son préposé,suppose en effet un lien de subordination, qui existepar définition entre l’employeur et son employé, maispas entre l’organisation et le volontaire. Telle que la dis-position est formulée actuellement, la victime ne pour-rait se retourner contre l’organisation que si elle prouvequ’il existe un lien de subordination. Or, l’objectif visépar la disposition est de rendre l’organisation respon-sable comme si elle était la commettante du volontaire.La disposition doit en conséquence être formulée autre-ment. Il est renvoyé à l’exemple de l’article 3 de la loi du10 février 2003 relative à la responsabilité des et pourles membres du personnel au service des personnespubliques: «Les personnes publiques sont responsa-bles du dommage causé à des tiers par les membresde leur personnel dans l’exercice de leurs fonctions, dela même manière que les commettants sont responsa-bles du dommage causé par leurs préposés, et ce aussibien lorsque la situation de ces membres du personnelest réglée statutairement que lorsqu’ils agissent dansl’exercice de la puissance publique.» Si cette formula-tion est reprise, il est proposé de supprimer les mots«fait, la négligence ou l’imprudence du» .

L’amendement n° 64 (DOC 51 0455/007) qui tend àremplacer l’article 5, alinéa 1er, par un nouveau texte,répond à cette observation.

L’amendement n°64 est adopté à l’unanimité.

4. A l’article 10, il est à observer que, dans son avis,le Conseil national du Travail propose d’aligner les pla-fonds sur les montants prévus à l’article 17quinquiesde l’arrêté royal du 28 novembre 1969 royal du 28 no-vembre 1969 pris en exécution de la loi du 27 juin 1969revisant l’arrêté-loi du 28 décembre 1944 concernant lasécurité sociale des travailleurs. Non seulement l’arti-cle 17quinquies, § 2, de l’arrêté royal précité lie lesmontants à un indice-pivot mais il précise égalementque celui-ci varie conformément à la loi du 2 août 1971.Il est dès lors proposé de compléter l’article 10 dans cesens.

Le sous-amendement n° 61 (DOC 51 0455/007) àl’amendement n° 9, tendant à compléter l’article 10, ali-néa 1er, répond à cette observation et est adopté à l’una-nimité.

5. A l’article 10, une observation est formulée sur lefait que l’alinéa 3 de l’article accorde au Roi le pouvoir

70 0455/008DOC 51


Koning de bevoegdheid verleent de in het eerste lid vandatzelfde artikel bepaalde bedragen op te trekken. Fis-caal gesproken gaat het immers om vrijstellingen enalleen de wetgever kan belastingvrijstellingen verlenen.

Met subamendement nr. 62 (DOC 51 0455/XXX) opamendement nr. 59, dat ertoe strekt

het derde lid van artikel 10 weg te laten, wordt op dieopmerking ingegaan. Het wordt eenparig aangenomen.

6. In artikel 13 wordt voorgesteld, in het vierde lid, 2°,van de Franse versie de woorden «, d’un point de vuegénéral, que les activités correspondent», te vervan-gen door de woorden «, d’une manière générale queles activités en question sont conformes». Het betrefttaalkundige correcties.

Mevrouw Greet Van Gool (sp.a-spirit) vreest dat,wanneer men de termen «d’une manière générale»gebruikt, de bepaling kan worden toegepast op alle vrij-willigers, en niet uitsluitend, zoals bedoeld door de oor-spronkelijke bepaling, op bepaalde groepen vrijwilligers,zoals die van het Rode Kruis.

Voorzitter Hans Bonte (sp.a-spirit) vindt niet dat devoorgestelde terminologische vervanging een anderesemantische strekking heeft dan de bepaling en steltvoor de taalkundige verbetering te behouden.

De commissie beslist de voorgestelde correctie aante brengen.

7. In artikel 22 (het vroegere artikel 23) wordt eenwetgevingstechnische opmerking geformuleerd om in§ 1, eerste lid, de betekenis van de woorden «die geenvrijwilliger zijn, met betrekking tot de bepalingen vandeze wet bijkomende voorwaarden opleggen» te ver-duidelijken.

Op voorstel van mevrouw Van Gool beslist de com-missie de originele tekst van amendement nr. 19 vanmevrouw Van Gool c.s. ongewijzigd te handhaven.

8. De tweede volzin van artikel 23bis (nieuw) bepaaltdat zo de Koning opnieuw de bepalingen van het doorartikel 7 gewijzigde koninklijk besluit wijzigt, Hij daarbijdan de procedure en de vormvereisten moet volgen dievoorheen reeds golden voor het wijzigen, opheffen ofaanvullen van besluiten.

Die bepaling wijkt echter af van artikel 3bis van degecoördineerde wetten op de Raad van State en zoudientengevolge overeenkomstig de in artikel 77, eerste

d’augmenter les montants prévus à l’alinéa 1er de l’arti-cle. En effet, fiscalement parlant, il s’agit d’exonérationset il appartient au seul législateur d’instaurer des exo-nérations fiscales.

Le sous-amendement n° 62 (DOC 51 0455/XXX) àl’amendement n°59, tendant à supprimer l’alinéa 3 del’article 10, répond à cette observation et est adopté àl’unanimité.

6. A l’article 13, il est suggéré de remplacer, à l’alinéa4, 2°, les mots «, d’un point de vue général, que lesactivités en question correspondent» par les mots«, d’une manière générale, que les activités en ques-tion sont conformes » Il s’agit de corrections linguisti-ques.

Mme Greet Van Gool (sp.a-spirit) craint qu’en ayantrecours aux termes « d’une manière générale», la dis-position puisse être appliquée à l’ensemble des volon-taires et non uniquement, comme visé par la disposi-tion initiale, à certains groupes de volontaires, tels lesvolontaires de la Croix-Rouge.

M. Hans Bonte (sp.a-spirit), président de la commis-sion, ne pense pas que le remplacement terminologiqueproposé donne une portée textuelle différente à la dis-position et propose de retenir la correction d’ordre lin-guistique.

La commission décide d’apporter la correction sug-gérée.

7. A l’article 22 (ancien article 23) une remarque d’or-dre légistique est formulée pour clarifier, au §1er, alinéa1er, la signification des mots « conditions supplémentai-res » « relatives aux dispositions de la présente loi ».

A la suggestion de Mme Van Gool, la commissiondécide de maintenir inchangé le texte originel de l’amen-dement n°19 de Mme Van Gool et consorts.

8. La seconde phrase de l’article 23 (nouveau), pré-voit que si le Roi modifie à nouveau les dispositions del’arrêté royal modifié par l’article 7 modifie, Il est tenud’observer les procédures et les formalités qu’il fallaitdéjà observer pour modifier, abroger ou compléter l’ar-rêté royal.

Toutefois, cette disposition déroge à l’article 3bis deslois coordonnées sur le Conseil d’État et devrait parconséquent être adoptée conformément à la procédure

710455/008DOC 51


lid, 8°, van de Grondwet bedoelde procedure moetenworden aangepast.

Subamendement nr. 63 (DOC 51 0455/007) opamendement nr. 51 strekt ertoe de tweede volzin vanartikel 23bis weg te laten en beantwoordt aldus aan dieopmerking. Het wordt eenparig aangenomen.

Het gehele wetsvoorstel, zoals het werd gewijzigd enverbeterd, wordt eenparig aangenomen.

Bijgevolg vervalt het toegevoegde wetsvoorstel nr.499

De rapporteurs, De voorzitter,

Nahima LANJRI Hans BONTEAnnemie TURTELBOOM

visée à l’article 77, alinéa 1er, 8°, de la Constitution.

Le sous-amendement n°63 (DOC 51 0455/ 007) àl’amendement n°51, tendant à supprimer la deuxièmephrase de l’article 23bis, répond à cette observation. Ilest adopté à l’unanimité.

L’ensemble de la proposition, telle que modifiée etcorrigée, est adopté à l’unanimité.

Par conséquent la proposition jointe, n° 499 devientsans objet.

Les rapporteurs, Le président,

Nahima LANJRI Hans BONTEAnnemie TURTELBOOM

72 0455/008DOC 51


730455/008DOC 51


BIJLAGE

TABEL MEDEGEDEELD DOOR MEVR G. DHONDTTER VERGELIJKING VAN DE WETSVOORSTEL-LEN NRS 455, 499 EN VAN DE AMENDEMENTEN

Deze tabel geeft een lijst van de artikelen van de tweewetsvoorstellen. De eerste kolom bevat de artikel-nummers van het CD&V-voorstel. De tweede kolomgeeft weer met welk artikel uit het meerderheidsvoorsteldit overeenstemt. De derde kolom stelt of de inhoud vanbeide artikelen identiek is en maakt duidelijk welk danhet verschil is. De vierde kolom tenslotte voorziet ruimteom aan te geven of de meerderheidsamendementen aldan niet de formulering van het CD&V voorstel overne-men. De vijfde kolom vat dit samen door aan te gevenof de uiteindelijke formulering van de twee voorstellenidentiek is of niet (dit is gebaseerd op de voorlopige si-tuatie).

ANNEXE

TABLEAU COMMUNIQUÉ PAR MME G. D’HONDTET COMPARANT LES PROPOSITIONS DE LOI NOS

455 ET 499 ET LES AMENDEMENTS

Ce tableau répertorie les articles des deux proposi-tions de loi. La première colonne contient les numérosdes articles de la proposition du CD&V. La deuxièmecolonne indique l’article correspondant de la proposi-tion de la majorité. La troisième colonne indique si lecontenu des deux articles est identique ou précise quelleest la différence. La quatrième colonne, enfin, indiquesi les amendements de la majorité reprennent ou nonla formulation de la proposition du CD&V. La cinquièmecolonne résume le tout et indique si la formulation finaledes deux propositions est identique ou non (sur la basede la situation provisoire).

74 0455/008DOC 51


Numéro d’article CD&V (499)

Numéro d’article majorité (455)

Concordance/ différences

L’amendement reprend-il la formulation du CD&V ?

Formulation finale identique ?

1 1 Identique +

2 2 Identique +

3 3 Définitions en grand partie semblables; seule différence : contrat de bénévole par opposition à note d’organisation

+/-

4-5-6 3-4 Définition du contrat de bénévole par opposition à la définition de la note d’organisation

-

7-8 5 Régime de responsabilité identique

+

9 6-7-8 Assurance: CD&V: obligation et indication des risques à couvrir,

Assurance obligatoire, plus ou moins la même protection ; le CD&V va cependant un peu plus loin

+/-

750455/008DOC 51


Artikel-

nummer

CD&V

Artikel-

nummer

meerderheid

Overeenstemming/

Verschilpunten

Neemt

amendement

CD&V-

formulering

over ?

Identieke

eind-

formulering?

1 1 Identiek +

2 2 Identiek +

3 3 Grotendeels gelijklopende

definities, enig verschil is

organisatienota versus

vrijwilligers-overeenkomst

+/-

4-5-6 3-4 Definitie

vrijwilligersoveeenkomst

versus definitie

organisatienota

-

7-8 5 Aansprakelijkheidsregeling

identiek

+

9 6-7-8 Verzekering: CD&V: plicht

en aangeven welke risico’s,

Verplichte

verzekering,

ongeveer

gelijke

bescherming,

CD&V gaat

wel wat

verder

+/-

(499) j

(455)

76 0455/008DOC 51


10 9 Identique: a priori, pas

d’applicabilité du droit du travail

L’amendement de la majorité part à présent du principe de l’applicabilité, mais le Roi peut prévoir des exceptions ; ajout de la possibilité, pour les étrangers, de faire du bénévolat

-

11-12 10-11-12 Plafonds des indemnités: le CD&V les décrit dans les législations respectives en vue de l’exonération des montants. La majorité considère que, dans le cas de telles indemnités, il est toujours question de bénévolat. En ne changeant rien à la législation fiscale et sociale, c’est non seulement insuffisamment explicite, mais c’est aussi difficile à retrouver par la suite. La majorité autorise le Roi à relever ce montant.

L’amendement de la majorité annule l’augmentation de l’indemnité. Ce n’est naturellement pas acceptable.

-

13-14 13-14 Identique: accessibilité aux chômeurs et aux prépensionnés

L’amendement de la majorité impose des restrictions plus strictes

-

15 15 Différence pour les personnes en incapacité de travail : dans la proposition du CD&V, l’autorisation du médecin-conseil est nécessaire

L’amendement de la majorité reprend cette disposition

+

16 16 Identique: exclusion de l’indemnité pour le calcul des ressources des bénéficiaires du revenu d’intégration

L’amendement de la majorité laisse au Roi le soin de fixer les conditions

+/-

770455/008DOC 51


10 9 Identiek: a priori niet-

toepasselijkheid arbeidsrecht

Amendement

meerderheid

gaat nu uit

van de wel-

toepasselijkhe

id, maar

Koning mag

uitzonderinge

n voorzien,

mogelijkheid

vreemdelinge

n die

vrijwilligers

werk doen,

wordt

toegevoegd

-

11-12 10-11-12 Grenzen vergoedingen:

CD&V beschrijft dit in de

respectieve wetgevingen om

vrij te stellen van bijdragen.

Meerderheid stelt dat bij

zulke vergoedingen nog

steeds sprake is van

vrijwilligerswerk. Door niets

aan de fiscale en sociale

wetgeving te wijzigen, is dit

niet alleen niet expliciet

genoeg, het is ook moeilijk

om het nadien dan terug te

vinden. Meerderheid staat

Koning toe dit bedrag te

verhogen.

Meerderheids

amendement

schroeft de

verhoging van

de vergoeding

terug. Dit kan

natuurlijk

niet.

-

13-14 13-14 Identiek: toegankelijkheid

voor werklozen en

bruggepensioneerden

Meerderheids

amendement

legt

zwaardere

beperkingen

op

-

15 15 Verschil voor

arbeidsongeschikten: bij

CD&V-voorstel nog

toestemming controlerend

geneesheer nodig

Meerderheids

amendement

neemt dit over

+

16 16 Identiek: uitsluiting

vergoeding voor berekening

bestaansmiddelen leefloners

Meerderheids

amendement

laat

voorwaarden

over aan de

Koning

+/-

78 0455/008DOC 51


17-18-19

17-18-19

Identique ; la seule différence réside dans le fait que la proposition du CD&V renvoie explicitement au plafond pour déterminer l’exclusion pour le calcul des ressources dans le cadre des allocations aux handicapés, du revenu garanti aux personnes âgées et de la garantie de revenus aux personnes âgées

Les amendements de la majorité permettent des interventions du Roi.

+/-

20-21 - Pension des travailleurs indépendants et salariés, point non mentionné par la majorité

-

22-25 20-22 Allocations familiales, identique; sauf que la proposition du CD&V prévoit davantage: les allocations familiales d’enfants qui font du bénévolat à l’étranger sont également maintenues

Les amendements de la majorité permettent des interventions du Roi

-

26 23-24 Plusieurs dispositions transitoires: le CD&V prévoit un délai de transition de six mois,

Est repris essentiellement par l’amendement de la majorité

+/-

790455/008DOC 51


17-18-19 17-18-19 Identiek, alleen verschil dat

bij ons expliciet wordt

verwezen naar het

grensbedrag om de uitsluiting

voor berekening

bestaansmiddelen

tegemoetkoming en GIB, IGO

te bepalen

Meerderheids

amendemente

n laten

ingrijpen

Koning toe

+/-

20-21 - Zelfstandigen en

werknemerspensioen, niet

vermeld door meerderheid

-

22-25 20-22 Gezinsbijslagen, identiek

enkel bij CD&V meer: ook de

gezinsbijslag van kinderen die

vrijwilligerswerk in het

buitenland doen, wordt

behouden

Meerderheids

amendemente

n laten

ingrijpen

Koning toe

-

26 23-24 Verschillende

overgangsbepalingen: CD&V

betreft overgangstermijn van

zes maanden,

Wordt

hoofdzakelijk

overgenomen

door

meerderheidsa

mendement

+/-

Centrale drukkerij – Deze publicatie wordt uitsluitend gedrukt op volledig gerecycleerd papierImprimerie centrale – Cette publication est imprimée exclusivement sur du papier entièrement recyclé