TE

AC

H

LE

S,

S

LEA MO

R ENR

:)

THE

21ST

CENTURYTEACHER

¤ÃÙÍÒªÕÇÐáË‹§ÈµÇÃÃÉ·Õè 21

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒã¹ÈµÇÃÃÉ·Õè 21(21ST CENTURY EDUCATION)

¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒã¹ÈµÇÃÃÉ·Õè 21(21ST CENTURY LEARNING)

THE

21ST

CENTURYTEACHER

สงวนลขสทธ : มกราคม 2558สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามลอกเลยน ไมวาจะเปนสวนหนงสวนใดของเอกสารน นอกจากจะไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร

ผออกแบบ :ชลชกลนแกนจนทร สโรชาไพรพายฤทธ

บรษท แมคเอดดเคชน จำากดเลขท9/99อาคารแมคซอยลาดพราว38ถนนลาดพราวแขวงจนทรเกษมเขตจตจกรกรงเทพฯ10900โทร0-2938-2022-7โทรสาร0-2938-2028

www.MACeducation.com

พมพท :บรษทฐานการพมพจำากด

จดพมพและเผยแพรเพอประโยชนทางการศกษา

¤ÃÙอÒªวÐá˧ÈตวÃÃÉท 21

THE

21ST

CENTURYTEACHER

¡Òû¯ÔÃÙ»¡ÒÃÈÖ¡ÉÒà¾×อ¾²นÒท¡ÉÐá˧ÈตวÃÃÉท

¤ÃÙอÒªวÐá˧ÈตวÃÃÉท 2121

ประเทศไทยมการปฏรปการศกษาครงใหญตงแตปพ.ศ.2540และเรามกฎหมายการศกษาเปนครงแรกคอพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542.ตอมาปพ.ศ.2544ซงเปนปทกาวสศตวรรษท21(ค.ศ.2001)ระดบการศกษาขนพนฐานเรากมหลกสตรใหมคอหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช2544ทมาแทนทกหลกสตรทมอยตอนนน และถดมาในป พ.ศ.2556-2557 กมการพฒนาหลกสตรใหมในระดบอาชวศกษาทไดบรรจทกษะแหงศตวรรษท21ไวอยางครบถวน

ผลจากการปฏรปการศกษาในระดบโลก โดยเฉพาะทางซกโลกตะวนตกซ ง มประเทศสหรฐอเมรกาเปนแกนหลก คำาวา “ทกษะแหงศตวรรษท 21” หรอ “21st

Century Skills” ไดกอใหเกดผลกระทบอยางยงตอการจดการศกษาท วโลก. สงทปรากฏอยางเปนรปธรรมคอการกำาหนดใหเปนระเบยบวาระแหงชาตของหลายประเทศในการปฏรปการศกษา เชน “การเรยนรในศตวรรษท21”(21stCenturyLearning), “การศกษาในศตวรรษท 21” (21stCenturyEducation), “ผเรยนในศตวรรษท21”(21stCenturyLearner) ฯลฯ สำาหรบประเทศไทยเรมเมอป พ.ศ.2551 โดยหนวยงานภาครฐไดกำาหนดใหมการปฏรปการศกษาอยางตอเนอง เรยกวา การปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (ป พ.ศ. 2552-2561).การปฏรปครงนมเปาหมายสำาคญประการหนงคอ การเพมสดสวนของผทจะศกษาตอสายอาชพเมอสำาเรจระดบมธยมศกษาใหมากยงขนและโดยเฉพาะอยางยงในหลกสตรระดบอาชวศกษา เพอใหสอดคลองกบทศทางการปฏรปการศกษาในระดบโลกท มงเนนปฏรปการเรยนรอกครงโดย เ นนสอนให นอยลง แตใหผ เ รยนเ รยนรมากขน (Teach Less, Learn More). จงเนนการจดการเรยนรค วบค ก บการทำ า งาน (Wo r k -based Lea rn ing )และการเรยนรจากการทำาโครงงาน (Project-basedLearning) โดยเฉพาะอยางยงในหลกสตรระดบอาชวศกษาทงนการออกแบบการเรยนรและการวดผลประเมนผล

ในช น เร ยน ยงคงม ง เนนการ เร ยนร ท เ ปนสภาพจร ง(Au t hen t i c Lea r n i ng ) และการประ เม นผลทเ ปนสภาพจรง (Authentic Assessment) และใหความสำ าคญกบการสอบวดมาตรฐานคณภาพการศกษาในทกระดบ โดยกำาหนดใหนำาผลการสอบมาใชในการเลอนวทยฐานะของผสอน, การประกนคณภาพการศกษา ไดแก การประกนคณภาพภายใน และการประกนคณภาพภายนอก.

ดงนน เพอใหผสอนมแนวทางในการปฏรปการเรยนรทเปนรปธรรม บรษท แมคเอดดเคชน จำากด จงไดจดทำาเอกสาร “ครอาชวะแหงศตวรรษท21” เพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเกยวกบศตวรรษท21ซงมรายละเอยดดงน

3

THE

21ST

CENTURYTEACHER

การศกษาในศตวรรษท21ใหความสำาคญ2สวนคอสวนท1ผลการเรยนรของผเรยน (StudentOutcomes) และสวนท 2ระบบสนบสนนการจดการศกษา(SupportSystems)

STUDENT OUTCOMESสวนท 1

ผลการเรยนรของผเรยน (Student Outcomes) สำาหรบการจดการศกษาในศตวรรษท21ประกอบดวย3สวนไดแก 1. การศกษาในศตวรรษท 21 ผเรยนควรไดเรยนสาระวชาหลก (Core Subjects) ดงน 1.1ภาษาองกฤษการอานหรอศลปะการใชภาษา 1.2ภาษาสากลตางๆ 1.3ศลปะ 1.4คณตศาสตร 1.5เศรษฐศาสตร 1.6วทยาศาสตร

1.7 ภมศาสตร 1.8 ประวตศาสตร 1.9 การปกครองและสทธหนาทพลเมอง

ซงการจดการเรยนรผาน9 สาระวชาหลกขางตน จะตองใหผเรยนฝกฝนจนเกดผลการเรยนรทเปนสมรรถนะสำาคญ3ประการเรยกวาความสามารถ3Rsหรอ3 ร ซงเมอยอนกลบไปเมอ 200 ปทแลว SirWilliamCurtisไดเสนอไวเชนเดยวกนวาผเรยนทเรยนรตามหลกสตรจะตองเกดผลการเรยนร3Rsเหมอนกนไดแก • Readingหมายถงอานหนงสอออก • Writingหมายถงเขยนหนงสอได • Arithmeticหมายถงคดเลขเปน แต 3Rs สำาหรบศตวรรษท21 นความหมายเปลยนไปตามยคสมยซงตอไปนจะเขยนวา3 รไดแก

รทหนง คอ รภาษา (Literacy) ซงมใชแคอานออกเขยนได (Reading&Writing) แตตองอานเขาใจ เขยนรเรองคอเขาใจความหมายของเรองราวตางๆและสามารถสอสารไปยงผอนไดอยางถกตองเหมาะสมแบบผท“รศพทรภาษา”

STUDENT OUTCOMES

สวนท 1

SUPPORTSYSTEMS

สวนท 2

Source : Partnership for 21st Century Skills.

¡ÒÃÈÖ¡ÉÒãนÈตวÃÃÉท 21(21ST CENTURY EDUCATION)

1

4

THE

21ST

CENTURYTEACHER

รทสอง คอ รคณต (Numeracy) ซงมใชแตคดเลขเปน (Arithmetic) แตตองสามารถตความหมายและเขาใจ ความคดตางๆ ทสอสารออกมาในรปของคณตศาสตร เชนเลขคณตพชคณตเรขาคณตตรโกณมต

รทสาม คอ ร ICT (Information and Communi- cations Technology Literacy) คอเขาใจและสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอนเปนทกษะจำาเปนอยางยง ในโลกปจจบน 2. ผลการเรยนรดานคณลกษณะ นอกจากนยงมคณลกษณะ หรออาจจะเรยกวาเปนแนวคดหลกในศตวรรษท 21 น (21st

CenturyThemes)ทควรเกดขนในตวผเรยนอกชดหนงไดแก 2.1 ความตระหนกเกยวกบโลก (Global Awareness)คอ การคดเชอมโยงตนเองกบสงตางๆ รอบตวบนโลกใบนวามความสมพนธกนมไดแยกจากกนการกระทำาใดๆกตามไมวาเรองเลกเรองนอย หรอเรองใหญๆ ตางกเกดผลกระทบตอความเปนไป ในโลก 2.2 ความเขาใจและปฏบตเปนในดานการเงน เศรษฐกจ ธรกจ และการเปนผประกอบการ (Financial, Economic, Business and Entrepreneurial Literacy) จนสามารถนำามา ประยกตใชในการดำารงชวตได 2.3 ความเขาใจและปฏบตตนเปนพลเมองทด (Civic Literacy)คอการรจกทำาหนาทและรบผดชอบในฐานะสมาชกหนงของสงคมทจะชวยกนทำาใหบานเมองสงบสขและเขมแขง 2.4 ความเขาใจและสามารถดำาเนนชวตใหเปนผมสขภาพด (Health Literacy) หมายถง การดำารงตนใหเปนผมสขภาพทดดวยตนเอง เชน การรจกรบประทานอาหารทมประโยชน รจก ออกกำาลงกายรจกปองกนตนเองใหปลอดภย 2.5 ความเขาใจและปฏบต เปนในดานส งแวดลอม (Environmental Literacy)หมายถงการมจตสำานกทจะใหความ รวมมอและปฏบตตนในการดแลทรพยากรธรรมชาตและ สงแวดลอม โดยทำาใหอยในสภาพทด เหมาะสมตอการดำารงชวตของทกคน 3. ผลการเรยนรดานทกษะผลการเรยนรทจะเกดขนกบผเรยนสำาหรบศตวรรษท21 ดานทกษะ ประกอบดวยกลมทกษะตางๆ3กลม ไดแก1)ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม(LearningandInnovationSkills)2)ทกษะดานขอมลสารสนเทศสอและเทคโนโลย(Information,MediaandTechnologySkills) และ 3) ทกษะดานชวตและอาชพ (LifeandCareer Skills) ซง รายละเอยดของแตละกลมทกษะขออธบายเพมเตมดงน 3.1 ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม (Learning and Innovation Skills) ประกอบดวยความสามารถในการปฏบต 4ทกษะหรอ4Csหรออาจเรยกวา4 การไดแก

1)การคดแบบมวจารณญาณ(CriticalThinking)

พฤตกรรมบงช

• รจกใชเหตผลในการทำาความเขาใจเรองราวตางๆ • ตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย • มองเหนความเชอมโยงของสงตางๆ • วเคราะห สงเคราะหขอมลเพอนำาไปใชใน การแกปญหาหรอตอบคำาถาม 2)การสอสาร(Communication)

พฤตกรรมบงช

• พดและเขยนแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน • ใช ICT และจตวทยาเพอใหการสอสารบรรล เปาหมาย 3)การทำางานรวมกน(Collaboration)

พฤตกรรมบงช

• ทำางานรวมกบผอนได • ปรบตวไดดและตงใจทจะใหความรวมมอใน การทำางานเพอใหบรรลเปาหมาย 4)การสรางสรรค(Creativity)

พฤตกรรมบงช

• ใชความคดสรางสรรคในการทำางาน • พฒนาแนวคดใหมอยเสมอๆ • เปดรบมมมองทแตกตาง 3.2 ทกษะดานขอมลสารสนเทศ สอ และเทคโนโลย (Information, Media and Technology Skills) ประกอบดวย ความสามารถในการปฏบตดงน 1)ความเขาใจและใชเปนในดานขอมลขาวสาร

(InformationLiteracy)

พฤตกรรมบงช

• แสวงหาและเขาถงสารสนเทศอยางเหมาะสมสามารถประเมนสารสนเทศและนำาไปใชไดอยางถกตองและสรางสรรค

5

THE

21ST

CENTURYTEACHER

• มจรยธรรมในการใชและการเขาถงสารสนเทศ • สามารถรบสารทแตกตางกนออกไปตามความ แตกตางของแตละบคคลคานยมและความเชอ 2)ความเขาใจและใชเปนในดานสอ(MediaLiteracy)

พฤตกรรมบงช

• ผลตหรอเลอกสอไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบวตถประสงคเปาหมายคณลกษณะและหลกการใชงาน 3)ความเขาใจและปฏบตเปนในดานเทคโนโลย

สารสนเทศและการสอสาร(InformationandCommunications

TechnologyLiteracy) พฤตกรรมบงช

• ใชเทคโนโลยดจทลเครองมอสอสารหรอระบบ เครอขายอยางเหมาะสม • ใชเทคโนโลยเปนเครองมอในการคนควาจดเตรยมจดการประเมนและสอสาร • มจรยธรรมในการใชและการเขาถงสารสนเทศ 3.3 ทกษะดานชวตและอาชพ (Life and Career Skills) ประกอบดวยความสามารถในการปฏบตดงน 1)ความยดหยนและความสามารถในการปรบตว

(FlexibilityandAdaptability)

พฤตกรรมบงช

• ปรบตวเขากบบทบาทและความรบผดชอบท แตกตางกนได • ทำางานภายใตสถานการณทไมแนนอนตลอดจน การปรบความเรงดวนในการทำางานได 2)การรเรมและการกำากบดแลตนเอง(Initiativeand

Seft-direction)

พฤตกรรมบงช

• กำาหนดเปาหมายในการเรยนรของตนเองได

• พฒนาตนเองเพอยกระดบความรความชำานาญเพอขยายขอบเขตการเรยนรและโอกาสทจะทำาใหเกดความเชยวชาญ • แสดงใหเหนถงความตงใจทจะมกระบวนการเรยนรตอเนองตลอดชวต 3)ทกษะดานสงคมและทกษะขามวฒนธรรม(Social

andCross-culturalSkills)

พฤตกรรมบงช

• ทำางานรวมกบผอนไดอยางเหมาะสม มประสทธภาพ • ยกระดบความรความคดของกลมไดอยาง เหมาะสม • อยรวมกบวฒนธรรมทแตกตางไดและสามารถ ใชความแตกตางมาชวยสรางนวตกรรมและคณภาพของงาน 4)การมผลงานและความรบผดชอบ (Productivity

andAccountability)

พฤตกรรมบงช

• วางแผนงานอยางมคณภาพสงโดยมเปาหมาย เพอสรางคณภาพของงานภายในเวลาทเหมาะสม • มความรบผดชอบทดในการทำางาน เชน การตรงตอเวลาการทำางานทไดรบมอบหมายเสรจตามกำาหนด 5)ภาวะผนำาและหนาทรบผดชอบ(Leadershipand

Responsibility)

พฤตกรรมบงช

• มมนษยสมพนธ สามารถโนมนาวและชนำาใหงานบรรลเปาหมาย • กระตนความสามารถของผรวมงานใหทำางานตามเปาหมาย • แสดงออกถงความรบผดชอบทมตอสวนรวมมากกวาสวนตน

SUPPORTSYSTEMSสวนท 2

ระบบสนบสนนการจดการศกษา (Support Systems) การท ผเรยนจะบรรลผลการเรยนรดงกลาวมาทงหมดจะตองอาศย ระบบสนบสนน(SupportSystems)4ระบบซงเปรยบดงวงแหวน 4 วง ทรองรบการจดการศกษาในศตวรรษท21 ระบบสนบสนน ประกอบดวย

A. ดานมาตรฐานและการประเมนผล (Standards and Assessments) มาตรฐานการเรยนรในศตวรรษท21มงเนนในสงตอไปน

6

THE

21ST

CENTURYTEACHER

1)เนนทกษะความรและความเชยวชาญ 2)เนนการสรางความรในเชงสหวทยาการระหวางวชาหลก 3)เนนสรางความรทลกซง 4)เนนการยกระดบความสามารถของผเรยน ดวยการใชขอมลจรงการใชเครองมอททนสมยและการนำาไปประยกตใช กÒร»รÐàม¹¼Åã¹ÈตÇรรÉ·è 21

1)สรางความสมดลในการประเมนผล 2)การนำาผลการประเมนมาพฒนา 3)การใชเทคโนโลยในการวดผล 4)การประเมนตามสภาพจรง

B. ดานหลกสตรและวธการสอน (Curriculum and Instruction) หลกสตรและวธการสอนในศตวรรษท 21 แตกตางจากยคศตวรรษท20 โดยสนเชง ศตวรรษท21 มวลประสบการณทหลกสตรควรจดใหผเรยนไดเรยนรจะมใชการจดจำาเนอหาวชาอกแลว แตจะเปนการเรยนรและลงมอปฏบต เพอใหเกดความรและตอยอดความรนนไดดวยตนเอง

C. ดานการพฒนาวชาชพใหแกผสอนและผบรหาร (ProfessionalDevelopment) ในศตวรรษท21การพฒนาวชาชพใหแกผสอนและผบรหารตองดำาเนนการอยางเปนระบบดงน 1)พฒนาผสอนใหมทกษะ ความร ความสามารถเชงบรณาการสามารถทำาแผนเชงยทธศาสตรสการปฏบตในชนเรยน 2)จดการเรยนการสอนโดยวธสอนทหลากหลาย 3)มความรความสามารถเชงลกในการแกปญหา การมทกษะการคดแบบมวจารณญาณ 4)สรางผสอนตนแบบสำาหรบเปนตวอยางในการพฒนาวชาชพผสอน 5)สรางชมชนการเรยนรระหวางผสอนทปฏบตในวชาชพเดยวกน(ProfessionalBasedLearning)

D. ดานสภาพแวดลอมในการเรยนร (Learning Environments) สภาพแวดลอมในการเรยนรในศตวรรษท21 ควรไดรบการออกแบบโดยใชแนวทางดงน 1)จดสภาพแวดลอมทางกายภาพทเหมาะสม โดยการไดรบแรงสนบสนนจากบคลากรทกฝาย เพอเกอหนนใหการเรยนการสอนบรรลเปาหมาย 2)สรางบรรยากาศการเรยนร โดยเชอมโยงความรหรอแลกเปลยนความรกบชมชน 3)จดการเรยนรจากบรรยากาศและบรบททเปนโลกแหงความเปนจรงโดยเฉพาะการเรยนรจากโครงงาน 4)สรางโอกาสใหผเรยนไดเขาถงสอเทคโนโลย เครองมอและแหลงเรยนรทมคณภาพ

7

THE

21ST

CENTURYTEACHER

2.1 การเรยนรในศตวรรษท 21 มความแตกตางจากการเรยนรในศตวรรษท 20ตามทแสดงไวในตารางตอไปน

จากตารางขางตนการเรยนรในศตวรรษท21เปลยนแปลงไปจากศตวรรษท20มากดงน 1. ศตวรรษท 21 ผเรยนจะไดเรยนรจากการทำางานโครงงานซงบางครงจะคาดเดาไดยากวาจะคนพบความรใดอาจเปนความรใหมทอาจไมไดกำาหนดไวในหลกสตรกไดแตในศตวรรษท20ผเรยนจะไดเรยนรเนอหาสาระครบถวนตามทกำาหนดไวชดเจนในหลกสตรเทานน 2. ศตวรรษท21 การเรยนการสอนสามารถกำาหนดเวลาการเรยนรทยดหยนเพอตอบสนองความตองการของผเรยน และเปาหมายการเรยนรทปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม แตในศตวรรษท20การเรยนการสอนจะมการกำาหนดตารางเรยนตารางสอนทแนนอนตายตว

21ST

CEN

TU

RY

(Èตว

ÃÃÉท

21)

20T

H C

ENT

UR

Y (È

ตวÃÃ

Éท 2

0)

1.Curriculum(เรยนรตามหลกสตร) 1.Projects(เรยนรจากการทำาโครงงาน)

2.Time-slotted(จดการเรยนการสอน ตามตารางเรยนตายตว)

2.On-demand(จดการเรยนการสอน ตามความตองการ)

3.One-size-fits-all(แบบเดยวกนทงหอง) 3.Personalized(เหมาะสมรายบคคล)

4.Competitive(แขงขน) 4.Collaborative(ทำางานรวมกน)

5.Classroom(เรยนในหองเรยน) 5.GlobalCommunity(หองเรยน สชมชนโลก)

6.Text-based(เรยนรตามหนงสอเรยน) 6.Web-based(เรยนรผานเครอขาย)

7.SummativeTests(สอบเพอตดสนผล การเรยนร)

7.FormativeAssessment(ประเมนเปนระยะเพอปรบปรงการเรยนร)

8.LearningforSchool(เรยนรเพอให จบจากโรงเรยน)

8.LearningforLife(เรยนรเพอชวต)

Source : 21st Century Skills : Learning for Life in Our Times.

¡ÒÃàÃÂนÃÙŒãนÈตวÃÃÉท 21(21ST CENTURY LEARNING)

2

8

THE

21ST

CENTURYTEACHER

3. ศตวรรษท21 ดวยความกาวหนาดานเทคโนโลย การจด

การเรยนการสอนผสอนสามารถออกแบบการสอนซงประกอบดวย

วธสอน วธวดผล การใชสอการเรยนใหเหมาะสมกบผเรยนราย

บคคล หรอกลมยอยได ซงจะชวยทำาใหผเรยนมโอกาสไดใช

วธการเรยนรทตรงกบรปแบบการเรยนรของตนเองแตในศตวรรษ

ท 20 การจดการเรยนการสอนมกจะคดวาผเรยนสามารถ

เรยนรไดเหมอนกนผสอนจงออกแบบการสอนไวแบบเดยวแลวนำา

ไปใชกบผเรยนทกกลม

4. ศตวรรษท 21 ผเรยนทกคนตองมารวมแรงรวมใจกน

ในการเรยนร โดยนำาความสามารถหรอความรทตนเองมอยมา

ชวยกนทำางานตามบทบาททได รบมอบหมายจนประสบผล

สำาเรจ แตในศตวรรษท20 ผเรยนมงเนนการแขงขนกนเรยนเพอ

ความเปนเลศมการจดอนดบทภายหลงการวดผลทำาใหผเรยนขาด

ความรวมมอเออเฟอแบงปนซงกนและกน

5. ศตวรรษท21ดวยเทคโนโลยการสอสารททนสมยสะดวก

ตอการเขาถง และการใชงานทไมจำากดเวลาและสถานท การจด

การเรยนรจงไมควรจำากดอยแคความรในชนเรยน ผเรยนสามารถ

เชอมโยงหองเรยนไปสโลกภายนอกไดอยางไรขดจำากด แต

ในศตวรรษท20 สอเทคโนโลยสารสนเทศและการตดตอสอสาร

ยงไมสะดวกรวดเรว การเรยนรจงจำากดอยเฉพาะการเรยนร

ในชนเรยนจากผสอนเทานน

6. ศตวรรษท21การเรยนรของผเรยนโดยผเรยนสามารถเขาไป

สบคนความรจากตำาราตางๆหรอแหลงเรยนรอนๆหรอจากเวบไซต

ตางๆ ไดอยางกวางขวาง ซงผสอนตองจดกจกรรมใหผเรยนได

สบคนเปนประจำาแตในศตวรรษท20เนนการเรยนรจากหนงสอเรยน

แบบเรยนทถกกำาหนดใหเรยนร เฉพาะทมอยในหนงสอเรยน

แบบเรยนเทานน

7. ศตวรรษท21 การทดสอบควรมงใหนำาหนกการทดสอบ

ระหวางเรยนใหมากขน เพอจะไดแกไขขอบกพรองของผเรยน

ตงแตแรก แตในศตวรรษท20 การทดสอบมงเนนการทดสอบ

เพอตดสนผล ดงนน จงใหนำาหนกกบการวดผลโดยรวมเมอสน

สดการเรยนมากกวาการวดผลระหวางเรยน ซงบางครงพบวา

ผเรยนถกละเลยไมไดรบการแกไขขอบกพรองทางการเรยนแตเนนๆ

การมาวดผลเมอสนสดการเรยนจงไมมประโยชนในการนำาไป

ปรบปรงพฒนาผเรยน

8. ศตวรรษท 21 การเรยนรมงเนนใหการเรยนรทโรงเรยน

เปนการเรยนรทมความหมายตอการใชชวต โดยตองเชอมโยง

ความรนนไปใชในชวตประจำาวน แตในศตวรรษท20 การเรยนร

มงเรยนใหสำาเรจ เพอใหไดชอวาไดเรยนจนสำาเรจการศกษาแลว

เชน เรยนจบโรงเรยนแลว(สำาหรบการศกษาภาคบงคบ) ทำาให

การเรยนทโรงเรยนนำาไปใชประโยชนในชวตจรงไดนอย

ในเมอการเรยนรในศตวรรษท 21 แตกตางอยางมากจาก

ศตวรรษท20 ดงนน ผสอนจงมความจำาเปนตองเปลยนบทบาท

ดวยเชนกน

2.2 บทบาทของผสอนสำาหรบการจดการเรยนรในศตวรรษท

21 (Teach Less, Learn More)

บทบาทของผสอนควรเปลยนเปนผจดการเรยนรคอสอน

หรอถายทอดความร ขอมลขาวสารใหนอยลง(TeachLess) แต

ใหผเรยนเรยนรและปฏบตดวยตนเองในการแสวงหาขอมลความร

ทำากจกรรมตางๆเพอคนพบองคความรใหมากขน(LearnMore)

ซงหลายประเทศในกลมอาเซยน เชน สงคโปร มาเลเซย ทำามา

แลว5ปเรมปรากฏผลทดและเปนคำาตอบใหแกวงการการศกษาวา

มาถกทางซงผสอนควรปฏบตดงน

- จดเนอหาทสมพนธกบชวตจรงของผเรยน

- เชอมโยงโลกเขาสหองเรยน

- นำาพาผเรยนสโลกนอกหองเรยน

- สรางโอกาสใหผเรยนไดมปฏสมพนธเพอการเรยนร

กบผอนใหมากทสด

- ใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง

จากทกลาวมาขางตน ผสอนควรปรบเปลยนโดย

นำาการเรยนรในศตวรรษท21 (8 หวขอขางตน) มาออกแบบ

การเรยนรใหเหมาะสม จงพบวา การเรยนรแบบโครงงาน

(Project-basedLearning:PjBL)เปนวธการทนาสนใจ

9

THE

21ST

CENTURYTEACHER

บคคลสำาคญทสดทจะทำาใหเกดการเปลยนแปลงทำาใหเกดการเรยนรของผเรยนกคอผสอนถาผสอนยงสอนดวยวธการเดมๆตอใหโลกเปลยนแปลงไปขนาดไหน กไมทำาใหเดกเปลยนแปลงตามโลกนไปไดมากนกขอเสนอแนะของเพยรสน(Pearson,2012)ซงไดทำาการจดลำาดบการศกษานานาชาตไดเสนอผกำาหนดนโยบายทางการศกษาไววาผสอนทดเทานนทจะทำาใหการศกษามคณภาพสงไดผสอนตองเปลยนเปนผออกแบบการเรยนรและอำานวยความสะดวกในการเรยนรใหผเรยนเรยนรจากการเรยนแบบลงมอทำาหรอปฏบต แลวการเรยนรกจะเกดจากภายในใจและสมองของตนเอง(วจารณพานช,2555)การจดการเรยนการสอนทจะทำาใหผเรยนไดลงมอปฏบตโดยผสอนเปนผจดการเรยนรและอำานวยความสะดวกนนคอการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานเพอใหสอดคลองกบเศรษฐกจยคดจทลจงจำาตองบรณาการใหเขากบทกษะในศตวรรษท21อนจะทำาใหบรรลวตถประสงคของการศกษาในทสด

การเรยนรแบบโครงงานเปนฐานคออะไร

แนวคดในการจดการเรยนการสอนในแบบโครงงานเปนแนวทางการเรยนรตามแนวปรชญากลมประสบการณนยม(Experimentalism)ซงมจอหน ดวอ เปนผทรเรมและผลกดนในการจดการเรยนรโดยเนนทการเรยนรจากการกระทำาจรง(LearningbyDoing)โดยปรชญาการศกษาในแนวทางนจะเนนใหผเรยนไดเรยนรจากการปฏบตจรง การไดรบประสบการณจรงจะทำาใหการเรยนรคงอยกบผเรยนตลอดไปเปนสงทเกดขนโดยตรงกบผเรยนไมไดเกดจากการบอกเลาหรอรบฟงมาจากผอนแนวทางนกอใหเกดแนวทางในการจดการศกษาขนอก2กลมคอกลมแนวคดทฤษฎการสรางองคความรดวยตนเองหรอกลมคอนสตคตวซม(Constructivism)ซงมแนวคดวาผเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเองและกลมแนวคดทฤษฎการสรางสรรคดวยปญญาหรอกลมคอนสตคชนนซม(Constructionism) ซงเปนกลมทมแนวคดวาผเรยนสามารถสรางสรรคสงตางๆไดดวยตนเองดงนนการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานไดรบแนวคดของปรชญากลมประสบการณนยม(กลมคอนสตคตวซมและกลมคอนสตคชนนซม) เปนฐานในการอธบายการจดการเรยนร

การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานมการเรยกตางกนไปเชนการเรยนรแบบโครงงานการจดการเรยนการสอนแบบโครงงานหรอการเรยนการสอนแบบโครงการโดยมคำาอธบายทคลายคลงกนอาทสำานกงานเลขาธการสภาการศกษา(2550) ไดอธบายการเรยนรแบบโครงงานวาเปนกระบวนการแสวงหาความรหรอการคนควาหาคำาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตางๆ เปนวธการเรยนรทผเรยนไดเลอกศกษาตามความสนใจของตนเองหรอของกลม เปนการตดสนใจรวมกนจนไดชนงานทสามารถนำาผลการศกษาไปใชไดในชวตจรง การเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน(Project-basedLearning:PjBL)หมายถงการจดการเรยนการสอนทเนนประสบการณในการปฏบตงานใหแกผเรยนผานประสบการณตรง ไดเรยนรวธการแกปญหาการคดสรางสรรคในการทำางาน รจกการวางแผนการทำางานดวยวธการทางวทยาศาสตร สอสารและทำางานรวมกนกบผอนตลอดจนประเมนผลงานและการทำางานของตนเองได เนองจากมเทคนคการเรยนรแบบปญหาเปนฐาน(Problem-basedLearning:PBL)ซงมกจะใชตวยอภาษาองกฤษเปนPBLเชนเดยวกนกบการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานดงนนในการกลาวถงการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานจะใชภาษาองกฤษเปน “พเจบแอล(PjBL)”เพอใหเกดความแตกตางซงไดรบการยอมรบเปนสากลทวไป ความแตกตางระหวางการเรยนรแบบโครงงานกบการทผสอนใหทำาโครงงานนนคอการเรยนรแบบโครงงานเปนการจดกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ กำาหนดขนตอนเพอใหผเรยนไดเกดการเรยนรดวยตนเองและเปนหมคณะขณะทการใหทำาโครงงานคอการมอบหมายใหผเรยนหรอกลมผเรยนทำาโครงงานตามรายวชาตางๆในหลกสตร มลกษณะงานเหมอนทเกดขนในชวตจรง และเปดโอกาสใหผเรยนไดศกษาคนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองภายใตการดแลและใหคำาปรกษาของผสอน ตงแตการคดสรางโครงงาน การวางแผนการดำาเนนการ การออกแบบลงมอปฏบตและสงงานในทสด

3

10

THE

21ST

CENTURYTEACHER

มาเขยนกระบวนการขนตอนการทดลองและสรปผลการแกปญหา ตลอดจนขอเสนอแนะในลกษณะของการรายงานหรอการวจยเชงทดลอง เชน โครงงานการทดลองผสมพนธขาวโพดแบบไรดนโครงงานทดลองจดไฟในบอบาดาลฯลฯ โครงงานประเภทสงประดษฐเปนการใชความคดสรางสรรคของผเรยนโดยคำาแนะนำาและขอเสนอแนะของผสอนกำาหนดเปนสงประดษฐทตองการสราง มการออกแบบและพฒนาสงประดษฐขนมาเปนรปรางมการทดสอบและทดลองใชงานสงประดษฐจนสามารถใชงานไดนำาไปใชงานจรงและปรบปรงแกไขจนไดสงประดษฐทสมบรณเขยนเปนรายงานการพฒนาหรอการวจยและพฒนาเชงนวตกรรมไดเชนโครงงานหนยนตแบบแมงมมโครงานเครองตดหญาใบพดเสนลวดฯลฯ โครงงานประเภททฤษฎเปนโครงงานทจดทำาขนในลกษณะการสรางหลกการทกำาหนดวธการรปแบบและขนตอนตลอดจนเงอนไขในการปฏบตในเชงทฤษฎแนวคดหลกการโดยวเคราะหสตร กฎเกณฑ ขอบงคบใหมๆ ทไมเคยเกดขนหรอประยกตหลกการทฤษฎใหมๆโดยสรางขนมาเปนแบบจำาลองสตรการคำานวณแผนธรกจนำาเสนอในรปของโครงการแผนภมแผนผงวงจรมลกษณะเปนนามธรรมทใชวธการคดขนสงเปนสงใหมทปรบประยกตมาจากแนวคดเดมแลวอธบายดวยวธใหมๆ เชน โครงงานคำานวณจดคมทนของรานสะดวกซอ โครงงานแบบจำาลองบานประหยดพลงงานฯลฯ

โครงงานประเภทสำารวจ (Survey Research Project)

1

ประเภทของโครงงานเมอแบงต ามล กษณะของก จ ก ร รมในการทำาโครงงาน สามารถแบงออกเปนประเภทใหญๆ ได 4 ประเภท ไดแก

โครงงานประเภททดลอง (Experimental Research Project)

2

โครงงานประเภทสงประดษฐ (Development Research Project)

3

โครงงานประเภททฤษฎ (Theoretical Research Project)

4

โครงงานประเภทสำารวจจะเปนโครงงานในลกษณะทผสอนและผเรยนรวมกนทำาโครงงานโดยการตงประเดนปญหา ทำาการศกษาเอกสารขอมลตางๆกำาหนดหวขอทจะศกษาสามารถทำางานแบบรายบคคลหรอแบบรวมมอกนเปนกลมจากนนจดทำาเครองมอในการสำารวจในลกษณะแบบสอบถามแบบสำารวจแบบสงเกตแบบสมภาษณหรออนๆ เพอเกบขอมลทตองการศกษา นำามาสรปเปนรายงานหรอเขยนเปนการวจยทไดจากผลการสำารวจ เชน โครงงานการสำารวจผสงอายในชมชนรอบโรงเรยนโครงงานศกษาเดกสายตาสนในโรงเรยนฯลฯ โครงงานประเภททดลองเปนการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเรมจากการศกษาปญหา ผเรยนจดกลมกนศกษาปญหาแลวนำามากำาหนดเปนโครงงานจดทำาเครองมอเพอใชทำาการทดสอบและทดลองกบพชพรรณสตวและสงของตางๆจากนนนำาผลทไดจากการทดลอง

11

THE

21ST

CENTURYTEACHER

เครอขายองคกรความรวมมอเพอทกษะการเรยนรในศตวรรษท21(Partnershipfor21st CenturySkills,2009)หรอชอยอเรยกวาเครอขายP21ไดพฒนาวสยทศนเพอความสำาเรจของผเรยนภายใตบรบทการสอนความรสาระวชาหลกผเรยนจะตองเกดทกษะทจำาเปนเชนการคดแบบมวจารณญาณ การสรางสรรค การสอสาร และการทำางานรวมกนกรอบแนวคดขางตนจำาเปนตองมระบบสนบสนนการจดการศกษาทจำาเปนไดแกมาตรฐานและการประเมนผล หลกสตรและวธการสอน การพฒนาวชาชพใหแกผสอนและผบรหาร และสภาพแวดลอมในการเรยนรทสงเสรมใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรมากขน ประกอบไปดวยหลกการสำาคญทเรยกวา3Rsและ4Cs โดยหลกการของ3Rsนนคอการรอบรสาระวชาหลกซงมความสำาคญและจำาเปนอยางยงตอความสำาเรจของผเรยนแตจะตองใหผเรยนฝกฝนจนเกดผลการเรยนรทเปนสมรรถนะสำาคญ3 ประการ ไดแกรภาษา รคณต และร ICT การจดทำามาตรฐานสำาหรบการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานในศตวรรษท 21จะบรณาการรวมกบ4Cs นนคอCritical Thinking,Collaboration,Communication,Creativityซงหมายถงผลของการเรยนรแบบโครงงานจะนำาไปสการคดแบบมวจารณญาณ การทำางานรวมกน การสอสาร และการสรางสรรค(Soule,2014) การบรณาการระหวางการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานกบทกษะในศตวรรษท21 เปนเรองทเกยวของกนโดยตรงเนองจากการทำาโครงงานจะทำาใหผเรยนไดเกดการคดวเคราะห สรางสรรคผลงาน และการแกปญหาตลอดจนทำางานรวมกน(ปรดา แสงวรณ,2555) โดยเฉพาะทางดานการเรยนการสอนวชาชพทจะไดฝกปฏบตจรง ทำางานในสภาพจรงควบคไปกบการเรยนรในสถานศกษา(สวฒนนยมไทย,2554)ซงเปนเทคนควธการทสอดคลองและมขนตอนทเหมาะสม

การบรณาการทกษะในศตวรรษท 21

12

THE

21ST

CENTURYTEACHER

การเรยนรแบบโครงงานเปนฐานกบการศกษาไทย

การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนหนงในแนวทางการจดการ เรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญเปนการจดการเรยนรทสอดคลองกบ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต เนนการฝกทกษะกระบวนการคดการฝกทกษะการแสวงหาความรดวยตนเองจากแหลงเรยนร ทหลากหลายการฝกปฏบตจรงและการประยกตใชความรเพอการปองกนและแกไขปญหา ขนตอนการเรยนรแบบโครงงานตามแนวทางของสำานกงานเลขาธการสภาการศกษา(2550)ประกอบดวยขนตอนหลก4ขนตอนไดแกขนนำาเสนอขนวางแผนขนปฏบตและขนประเมนผลโดยแบงกจกรรมทงผสอนและผเรยนทขนตอนยอยแตกตางกนไป กระบวนการในการจดทำาโครงงานมหลากหลายวธการ พมพนธ เดชะคปต พเยาว ยนดสข และราเชน มศร (2557) ไดกลาวถงกลยทธแยบยลเสรมสรางทกษะในศตรวรรษท 21 โดยเฉพาะการสงเสรมทกษะการคดดวยกระบวนการทำาโครงงาน ใน5 ขนตอน ไดแก การระบคำาถามโครงงาน การวางแผนทำาโครงงาน การดำาเนนการทำาโครงงาน การวเคราะหและสอความหมายขอมล และการสรปผลและประเมน อนเปนวธการทสอดคลองกบการพฒนาผเรยนในยคสมยใหม ในสวนของการสอนแบบโครงงานและการสอนแบบใชการวจยเปนฐานมขนตอน ในการทำางานทเหมอนกนโดยเรมจากความของใจสงสยอยากรอยากเหนนำาไปสการกำาหนดปญหาการวจยหรอหวขอโครงงานและกำาหนดวธการศกษา กำาหนดสมมตฐาน และขอบเขตของ การศกษาเพอลงมอปฏบต การเกบขอมล บนทกผลการศกษาทดลองทำาการประมวลและวเคราะหขอมลและสรปผลการวจยหรอการศกษาและอภปรายผล(ลดดาภเกยรต,2552)ทำาใหม การนำาเอาการสอนแบบใชการวจยเปนฐานบรณาการเขากบการ สอนแบบโครงงานเพราะในสวนของการนำาเสนอผลของโครงงาน ในรปรายงานกนยมเขยนในลกษณะการวจยเชนกน การเรยนรแบบโครงงานจงเปนเทคนคทบรณาการเขากบวธสอนแบบตางๆไดเปนอยางด

13

THE

21ST

CENTURYTEACHER

การเรยนรแบบโครงงานกบการอาชวศกษา

การจดการศกษาทางดานอาชวศกษานบวาใหความสำาคญกบการเรยนรแบบโครงงานเปนอยางยง โดยกำาหนดเอาไวเปนนโยบายในการจดการเรยนการสอนทางดานอาชวศกษาโดยเฉพาะอยางยงเมอมการปรบปรงหลกสตรใหมในปพ.ศ.2557แนวทางในการขบเคลอนในการพฒนาหลกสตรและการนำาหลกสตรไปใชของสถานศกษาถกกำาหนดใหบรณาการในการจดการเรยนรเปนเรองเปนชนงานจดเปนโครงงานในแตละภาคเรยน(สำานกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ,2557)การจดการเรยนรทให ผเรยนไดลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการศกษาสำารวจคนควาทดลองประดษฐคดคนโดยผสอนเปนผอำานวยความสะดวกหรอใหคำาแนะนำาทำาหนาทออกแบบกระบวนการเรยนรกระตนแนะนำาใหคำาปรกษาเพอใหโครงงานสำาเรจลลวงดวยดโดยม ขนตอนในการจดการเรยนการสอนแบบโครงงานเปนฐานเปน6ขนตอน(ไพฑรยนนตะสคนธและวลลภาอยทอง,2557)ไดแก

การเตรยมความพรอม ผสอนจดเตรยมขอบเขตของโครงงาน แหลงขอมล และคำาถามนำาโดยระบในแผนการจดการเรยนร

การเขยนเคาโครงของโครงงาน ผเรยนศกษาขอบเขตโครงงานแหลงขอมล ตลอดจนคนหาแหลงขอมล แลวรวมวางแผนการจดทำาโครงงาน โดยระบกจกรรมในแตละขนตอน รวมทงบทบาทหนาท ภาระงานของสมาชกในกลมตลอดจนระยะเวลาในการดำาเนนงาน

การปฏบตโครงงาน สมาชกในกลมรวมดำาเนนงานตามแผนงาน และหนาทรบผดชอบ ดวยการบรณาการความร ทกษะ แลกเปลยนประสบการณและคนหาความรใหมโดยมผสอนคอยใหคำาปรกษาและหรอรวมแกปญหาไปพรอมกบผเรยน

การนำาเสนอผลงาน ผเรยนสรปผลการดำาเนนงาน จดทำารายงานและ นำาเสนอผลงานกจกรรมของโครงงานเพอแลกเปลยนเรยนรระหวางกลม

1

2

3

5

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

4

6

การกำาหนดและเลอกหวขอ กลมผเรยนรวมกนกำาหนดหวขอทจะทำาเปนโครงงาน ศกษาความเปนไปไดของแตละหวขอเพอเลอกโครงงานทจะจดทำานำาเสนอผสอนใหความเหนชอบ

การประเมนผล ผสอนประเมนผลโครงงานอยางตอเนอง ดวยวธการและเครองมอท หลากหลายเนนการประเมนตามสภาพจรงทงความรกระบวนการผลงานและพฤตกรรมของผเรยน

14

THE

21ST

CENTURYTEACHER

สถานศกษาทางดานอาชวศกษามการจดการเรยนรแบบโครงงาน เปนนโยบายโดยกำาหนดแนวทางเอาไวอยางชดเจนใน3ขนตอนหลกคอ ขนตอนการวางแผนขนตอนการปฏบตงานและขนตอนการตรวจสอบ (สำานกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ, 2552) โดยเฉพาะอยางยงในวทยาลยอาชวศกษาเทคโนโลยฐานวทยาศาสตร ชลบร ทกำาหนดใหการเรยนการสอนเนนโครงงานและวดสมรรถนะผเรยนในแบบการศกษาสเตม (จระ เฉลมศกด, 2557) กระบวนการจดการเรยนรทใชโครงงานเปนฐานในวทยาลยอาชวศกษาเทคโนโลยฐานวทยาศาสตรออกแบบไว 5 ขนตอน ทกขนตอนเชอมโยง สมพนธกน ไดแก ขนเปดโลกแนวความคด ขนคนหาความเปนไปไดขนเลอกเรองทโดนใจขนสรางและทดสอบและขนนำาเสนออยางมออาชพ(มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร,2555)

ในวทยาลยเทคนคมาบตาพด (2557) จะจดการเรยนการสอนโดยใชโครงงานเปนฐานบรณาการในทกรายวชา โดยมรปแบบการเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญาหรอแนวทางคอนสตคชนนซม (Cons t ruct ion i sm) พฒนาหลกสตร เปนรายวชาในทกชนปในหมวดวชาเลอกเสร ขณะทวทยาลยเทคนคบานคายก กำาหนดใหผเรยนทจะสำาเรจการศกษาตองจดทำาโครงงานรวมกบ สถานประกอบการ ทำาใหไดผลงานทนำาไปใชประโยชนไดจรง สถานประกอบการพงพอใจและวทยาลยกไดรบการประเมนคณภาพตามมาตรฐาน(ปรชญนนทนลสขและปณตาวรรณพรณ,2556)แสดงใหเหนถงความสำาคญของการเรยนรแบบโครงงานเปน ฐานทงในระดบนโยบายระดบสถานศกษาระดบผสอนและผเรยน(สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา,2557)

แนวคดในการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานสำาหรบผเรยนอาชวศกษาทเรยกวาวโปรเจคเบสเลรนนง (V-Project Based Learning) ม5ขนตอน(วชรนทรโพธเงนพรจตประทมสวรรณและสนตหตะมาน,2557)ดงน

การเตรยมความพรอมผสอนจดเตรยมขอบเขตของโครงงานแหลงขอมลและคำาถามนำาโดยสามารถนำาเสนอไดในหลากหลายรปแบบเชนtext,videoclipหรอonlinenews

ศกษาความเปนไปไดผเรยนศกษาขอบเขตโครงงานแหลงขอมลตลอดจนคนหาแหลงขอมลจากเวบไซตตางๆและแลกเปลยนขอมลกบสมาชกในกลม เพอพยายามตอบคำาถามนำาทผสอนไดตงไว ผานเครองมอตดตอสอสารแบบไมประสานเวลาตางๆเชนgroupdiscussionboard,wikiหรอเครองมอแบบประสานเวลาตางๆเชนchat, webconferenceแลวศกษาโครงงานอยางคราวๆถงความเปนไปไดในการจดทำาโครงงาน

การกำาหนดหวขอผเรยนปรกษากนภายในกลมเพอกำาหนดหวขอทจะทำาโครงงานเมอผสอนไดเหนชอบกบหวขอทกลมของตนไดนำาเสนอแลวผเรยนในแตละกลมวางแผนการจดทำาโครงงานโดยระบกจกรรมในแตละขนตอนและตาราง การดำาเนนการ ตลอดจนกำาหนดบทบาทหนาทของสมาชกในกลมใหชดเจนตามความสะดวกของสมาชกในกลม จากนนนำาเสนอขอสรปแกผสอนอกครง

การดำาเนนงานสรางชนงานและทดสอบ สมาชกในกลมแบงงานและภาระความรบผดชอบของแตละคนเพอสรางชนงานโดยใชความรในการจดทำาโครงงานจากนนแลกเปลยนประสบการณและความรใหมกบสมาชกในกลม ซงสามารถทำาไดทงแบบประสานเวลาและแบบไมประสานเวลาตามความสะดวกของสมาชกในกลมโดยมผสอนคอยใหคำาปรกษาหลงจากดำาเนนการสรางเสรจเรยบรอยแลวตองมการทดสอบเพอวดประสทธภาพของงานทสรางขนนน

การนำาเสนอผลงาน ผเรยนจดทำารายงานและเตรยมการนำาเสนอทแสดงใหเหนถงผลของกจกรรมโครงงาน ผลงานและกระบวนการแลวนำาเสนอผานเครองมอออนไลนตางๆไมวาจะเปนvideoclip,onlinetext,webpage,blog,facebookเปนตน

1

2

4

5

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

ขนตอนท

3

15

THE

21ST

CENTURYTEACHER

เมอไดศกษาหลกการและทฤษฎทเกยวของในการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานของ นกวชาการไทยและตางประเทศเทคนควธการสอนของสถาบนการศกษาไทยในสถาบนตางๆทงในระดบประถมศกษามธยมศกษาอาชวศกษาและอดมศกษาสามารถนำาเอาหลกการและวธการ ตางๆมาสงเคราะหเปนวธการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานดงตารางสงเคราะหดงน

จากตารางสงเคราะหขนตอนการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน จะเหนไดวา การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานทไดรบการ ยอมรบจะมแนวทางคลายคลงกนและมขนตอนไมมากนกเมอศกษา ในรายละเอยดกจะพบวาในบางขนตอนทสงเคราะหมา สามารถ รวมอยในประเดนและหวขอเดยวกนเชนในขนตอนการเตรยมความพรอมกจะมสวนของการวางแผนประกอบอยในนดวยขนตอนการกำาหนด หวขอกจะเปนการรวมกนในการสรปการศกษาความเปนไปไดและประเดนปญหาในการทำาโครงงานพรอมกบการตงชอโครงงานจากนนกจะเรมลงมอในขนตอนการดำาเนนการสรางและพฒนาโครงงานจนสำาเรจมการทดสอบการทำางานของโครงงานจนสำาเรจพรอมทจะไป

สขนตอนการนำาเสนอผลงานขนตอนการนำาเสนอผลงานจะเปนการ วเคราะหและแสดงขอมลของโครงงานทไดมาจากการสรางและทดสอบตลอดจนผลของการทำางานและคมอโครงงาน ในสวนสดทายของ การเรยนรกจะเปนขนตอนการประเมนผลซงขนตอนการประเมนผล มตงแตการประเมนกระบวนการจนถงการประเมนสรปผลโครงงาน สามารถประเมนดวยตนเองกลมผทำาโครงงานผสอนหรอผเชยวชาญใน โครงงานนน จงสรปกระบวนการจดการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานประกอบดวย5ขนตอนไดแกขนตอนการเตรยมความพรอม ขนตอนการกำาหนดหวขอ ขนตอนการดำาเนนการสรางและทดสอบ ขนตอนการนำาเสนอผลงาน และขนตอนการประเมนผล

การสงเคราะหการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

ตารางท 1 การสงเคราะหการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

ขนตอนการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

สำานก

งานเลข

าธกา

รสภา

การศ

กษา (

2550)

พมพน

ธ เด

ชะคป

ต พเ

ยาว

ยน

ดสข

และร

าเชน

มศร

(255

7)

ไพฑรย

นนต

ะสคน

ธ แล

ะ

วลลภ

า อย

ทอง (255

7)

มจธ. (2

555)

Thom

as (2

000)

วชรน

ทร โพธ

เงน พ

รจต

ประท

มสว

รรณ แ

ละสน

ต หต

ะมาน

(255

7)

สอศ. (2

555)

Inte

l (20

13)

การเตรยมความพรอม ü ü ü ü üการวางแผน ü ü üการศกษาความเปนไปได ü ü ü ü üการกำาหนดหวขอ ü ü ü üการดำาเนนการสรางและทดสอบ ü ü ü ü ü ü ü ü

การวเคราะหและสอความหมายขอมล ü ü

การนำาเสนอผลงาน ü ü ü ü ü ü

การประเมนผล ü ü ü ü

16

THE

21ST

CENTURYTEACHER

บทบาทผสอนและผเรยนในการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

ตารางท 2 บทบาทของผสอนและผเรยน

ขนตอนการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

สาระวชาหลกและสมรรถนะ สำาคญ 3 ประการ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานขอมลสารสนเทศ

สอ และเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ

สาระวชาหลกและสมรรถนะ สำาคญ 3 ประการ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานขอมลสารสนเทศ

สอ และเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ

สาระวชาหลกและสมรรถนะ สำาคญ 3 ประการ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานขอมลสารสนเทศ

สอ และเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ

สาระวชาหลกและสมรรถนะ สำาคญ 3 ประการ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานขอมลสารสนเทศ

สอ และเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ

สาระวชาหลกและสมรรถนะ สำาคญ 3 ประการ ทกษะดานการเรยนรและนวตกรรม ทกษะดานขอมลสารสนเทศ

สอ และเทคโนโลย ทกษะดานชวตและอาชพ

ศกษาคนควา การจดกลมทำางาน ระดมความคด ศกษาความเปนไปได สรปปญหา

จดทำาแผนงานโครงงาน นำาเสนอหวขอโครงงาน

ลงมอสรางโครงงาน ทดสอบการทำางาน

ของโครงงาน แกปญหาโครงงาน

นำาเสนอผลสำาเรจโครงงาน รบฟงขอเสนอแนะ ปรบปรงแกไขผลงาน

ประเมนผลงานตนเอง

การเตรยมความพรอม

การกำาหนดหวขอ

การดำาเนนการสราง และทดสอบ

การนำาเสนอผลงาน

การประเมนผล

ใหคำาปรกษาและแนะนำา

เหนชอบโครงงาน ใหขอเสนอแนะ

ตดตามและตรวจสอบ การดำาเนนงาน

รบฟงและใหขอเสนอแนะ ใหกำาลงใจและสนบสนน

การทำาโครงงาน

ประเมนผลงานตามสภาพ จรง

บรณาการทกษะในศตวรรษท 21

บทบาทของผสอน บทบาทของผเรยน

ผทจะทำาใหการจดการเรยนรแบบโครงงาน เปนฐานประสบความสำาเรจคอผสอนและ ผเรยน บทบาทของทงผสอนและผเรยนจะตองเรยนรรวมกนไปผสอนเปนผใหคำาแนะนำาและเสนอแนะแนวทางอนเปนประโยชนในการเรยนรดวยตนเองของผเรยน ผเรยนเปน

ผทจะตองศกษาคนควาลงมอปฏบตทำางาน รวมกนเปนกลมและสรางผลงานรวมกนอยางสรางสรรค บรรลวตถประสงคของการเรยนรอนสอดคลองกบทกษะในศตวรรษท21 จากผลการสงเคราะหสามารถกำาหนดบทบาทของผสอนและผเรยนไดดงตอไปน

17

THE

21ST

CENTURYTEACHER

การบรณาการสเตมศกษากบการเรยนรแบบโครงงานเปนฐาน

การจดการศกษาในลกษณะของสเตมศกษา(STEMEducation)เปนการจดการศกษาทเนนการสอนในทางดานวทยาศาสตร(Science) เทคโนโลย(Technology) วศวกรรม(Engineering)และคณตศาสตร(Mathematic) ในประเทศทไดรบการจดลำาดบการศกษาเปนลำาดบตนๆ ของโลก จะใชวธการจดการศกษาแบบสเตมนนคอการบรณาการการสอน4ดานเขาไปในรายวชาเปนการจดการศกษาทเนนใหผเรยนไดเรยนรอยางครอบคลมทง4ดาน การบรณาการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานเขาไปเปนเทคนควธการสอนในการจดสเตมศกษา จงเปนวธการทเหมาะสมและสอดคลองกนอยางยงทำาใหมการบรณาการรวมกนเปนการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานสเตม(STEMProject-basedLearning)เพอใชกระบวนการทำาโครงงานมาสนบสนนการจดสเตมศกษาเนองจากเปนการเรยนรทสงเสรมทกษะใหกบผเรยนไดอยางแทจรง(CapraroandSlough,2013) ดงนน การจดการเรยนรโดยนำาโครงงานเขามาใหผเรยนไดมประสบการณจรงไดทำางานเปนชนงานและเกดทกษะทใชไดจรงในชวตประจำาวน เปนการเรยนรในวถทสอดคลองกบการใชชวตจรงมากกวาการเรยนจากตำาราหรอหนงสอแตเพยงอยางเดยวสงสำาคญทตองระลกถงเสมอในการเรยนรแบบโครงงานเปนฐานคอการทำาใหเปนเรองสนกเสมอ(Patton,2012)

การจดการเรยนการสอนโดยอาศยโครงงานเปนฐาน เปนกระบวนการเรยนรทชวยพฒนาผเรยนใหมทกษะทจะใชชวตในศตวรรษท21สามารถนำาขนตอนตางๆไปใชในการจดการเรยนการสอนสงเสรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญพฒนาการเรยนการสอนในชนเรยนใหมประสทธภาพผเรยนรจกทจะแกไขปญหามวธการคดแบบมวจารณญาณผเรยนสามารถนำาเสนอผลงานอนเปนการสงเสรมการคดสรางสรรคการทำางานเปนทมและเรยนรรวมกนตลอดจนการสอสารระหวางกนโดยอาศยเทคโนโลยในยคดจทลบรณาการการเรยนรอยางเหมาะสมกบยคสมย การเรยนรแบบโครงงานเปนฐานจงเปนอกหนงกระบวนการเรยนรทควรจะบรณาการเขาสการจดการเรยนการสอนเพอใหสอดคลองกบทกษะในศตวรรษท21

ºทสÃØ»

18

THE

21ST

CENTURYTEACHER

ºÃóÒนØ¡ÃÁ

จระ เฉลมศกด. (2557). การจดการเรยนรแบบãชโครงงานเปน°านสำาหรบโครงการวทยาลยเทคโนโลย °านวทยาศาสตร “Project Based Learning”. ชลบร : วทยาลยอาชวศกษาเทคโนโลยฐาน วทยาศาสตร(ชลบร).ปรดา แสงวรณ.(2555). “การพฒนาการสอนแบบวศวกรรมดจตอลโดยโครงงานเปนฐาน เพอเสรมสรางการคด วเคราะหและการแกปญหา”วารสารการอาชวะและเทคนคศกษาปท2ฉบบท3มกราคม-มถนายน 2555.หนา53-60.ปรชญนนทนลสขและปณตาวรรณพรณ.(2556).“การปฏบตทเปนเลศดานการจดการอาชวศกษาระบบทวภาค: กรณศกษาวทยาลยเทคนคบานคาย” วารสารวชาการครศาสตรอตสาหกรรมพระจอมเกลาพระนครเหนอ ปท4ฉบบท2กรกฎาคม-ธนวาคม2556.หนา148-153.พมพนธ เดชะคปตพเยาว ยนดสขและราเชนมศร.(2557). “กลยทธแยบยลเสรมสรางทกษะศตวรรษท21.” งานมหกรรมทางการศกษาเพอพ²นาวชาชพผสอน ครงท 7. วนท15-17 ตลาคม พ.ศ.2557. (EDUCA2014)อมแพคเมองทองธาน.ไพฑรย นนตะสคนธ และวลลภา อยทอง. (2557). หลกสตรการอาชวศกษาและการนำาไปãช. กรงเทพฯ : หนวยศกษานเทศกสำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา.มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. (2555). ค‹มออบรมพ²นาครผสอนรองการจดการเรยนรแบบ

ãชโครงงานเปน°านสำาหรบโครงการโรงเรยนเทคโนโลย°านวทยาศาสตร.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาธนบร.แมคเอดดเคชน, บรษท จำากด. (2557). ครแห‹งศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: บรษทแมคเอดดเคชน จำากด.ลดดา ภเกยรต. (2552). การสอนแบบโครงงานและการสอนแบบãชวจยเปน°าน : งานทครประ¶มทำาได.

กรงเทพฯ:สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.วจารณ พานช. (2555). ว¶สรางการเรยนรเพอศษยãนศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสดศร-สฤษดวงศ.วทยาลยเทคนคมาบตาพด.(2557).การจดการเรยนรโดยãชโครงการเปน°าน.ระยอง:สำานกงานคณะกรรมการ การอาชวศกษา.วชรนทร โพธเงน พรจต ประทมสวรรณ และสนต หตะมาน. (2557). การจดการเรยนการสอนแบบ โครงงานเปน°าน. กรงเทพฯ: ภาควชาครศาสตรเครองกล คณะครศาสตรอตสาหกรรม มหาวทยาลย เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.สวฒนนยมไทย.(2554).“การเรยนการสอนวชาชพแบบผสมผสานโดยใชโครงงานเปนฐานในสถานประกอบการ: แนวคดใหมในการจดการเรยนการสอนวชาชพ” วารสารการอาชวะและเทคนคศกษา ปท1 ฉบบท2 กรกฎาคม-ธนวาคมพ.ศ.2554.หนา57-64.สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา. (2557). อาชวะสรางชาต. กรงเทพฯ : กระทรวงศกษาธการ.

19

THE

21ST

CENTURYTEACHER

สำานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบโครงงาน. กรงเทพฯ : สำานกงานเลขาธการ สภาการศกษา.สำานกมาตรฐานการอาชวศกษาและวชาชพ.(2552). แนวทางการจดทำาโครงการ. กรงเทพฯ: สำานกงานคณะกรรมการ การอาชวศกษา. .(2557).บทสรปสำาหรบผบรหาร : การขบเคลอนงานวชาการ ปการศกษา 2557.กรงเทพฯ:สำานกงาน คณะกรรมการการอาชวศกษา.

Capraro, R.Mand Slough, S.W. (2013). “WhyPBL?Why STEM?WhyNow?An Introduction to STEMProject-basedLearning:AnIntegratedScience,Technology,Engineering,andMathematics (STEM)Approach.”inSTEM Project-Based Learning: An Integrated Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Approach.2ndedition.Rotterdam,TheNetherlands:SensePublishers.Intel. (2013). Intel® Teach Elements: Project-Based Approaches.RetrievedJanuary6,2015, from: https://educate.intel.com/download/K12/elements/pba_html/resources/01_PBL_Action_Plan.pdf Partnershipfor21stCenturySkills.(2009).Framework for 21st Century Learning.Washington:http://www.p21.orgPatton,A.(2012).Work that matters: The teacher’s guide to project-based learning.PaulHamlynFoundation.Pearson. (2012). The Learning Curve: Lessons in Country, Performance in Education.

London:Pearson.Available:http://thelearningcurve.pearson.com/the-report.Soule,H.(2014).The Power of the 4Cs: The Foundation for Creating a Gold Standard for Project Based Learning (PBL). http://bie.org/blog/the_power_of_the_4cs_the_foundation_for_creating_a_gold_standard_for_projec.Thomas, J.W. (2000). A Review of Research on Project-based Learning.California: The AutodeskFoundation.

50% Nostrud75% Amet83% Ipsum 100% Lorem

35% Aliquip

20

THE

21ST

CENTURYTEACHER