Embed Size (px)
Citation preview
1
ระบบชอโดเมน (Domain Name System) หรอ ดเอนเอส (DNS) เปนระบบการตงชอใหกบ "ทรพยากรเครอขาย แตทพบโดยทวไปคอการตงชอโฮสตเพอ”ใชแทนไอพแอดเดรส ดเอนเอสเปนระบบชอทมฐานขอมลแบบกระจาย โดยไมมหนวยงานหรอสถาบนใดควบคมหรอมฐานขอมลเดยวครอบคลมทงอนเทอรเนต แตละเครอขายในอนเทอรเนตจะมดเอนเอสเซอรฟเวอรเกบรกษาฐานขอมลและบรหารขอมลอยางอสระ เพอใหไคลเอนตขอบรการสอบถามขอมลตามแบบโปรโตคอลทกำาหนด ดเอนเอสจงเปนทงระบบการตงชอและโปรโตคอลรวมอยดวยกน
การตดตอกบผใชงานประจำาเครองใดๆ เชนการสงอเลกทรอนกสเมลอาจใชไอพแอดเดรสระบถงคอมพวเตอรปลายทางไดเชน [email protected] หรอใชเบราเซอรเปดอานเวบเพจโดยใช http://192.0.34.65 แตการใชไอพแอดเดรสดงตวอยางทกลาวมานนไมอำานวยสะดวกตอการจดจำา ในอนเทอรเนตจงใชวธตงชอใหกบเครองเพอใหผใชจดจำาไดงายกวาตวอยางเชนอเมลแอดเดรสขางตนอาจเขยนแทนดวย [email protected] หรอการเปดอานเวบเพจโดยใช http://www.isoc.org
เมอใชชอแทนไอพแอดเดรสสำาหรบเรยกใชบรการหนงๆ โปรแกรมประยกตทเกยวของกบบรการนนจะใชกลไกของระบบเพอแปลงชอไปเปนไอพแอดเดรส และนำาไอพแอดเดรสนนตดตอไปยงคอมพวเตอรปลายทางตอไป
การใชงานในยคตน
ในยคแรกเรมของการใชชอทดแทนแอดเดรส ระบบฐานขอมลซงเกบชอเครองทสมนยกบไอพแอดเดรสเปนฐานขอมลเดยว ฐานขอมลนดแลโดยศนยสารสนเทศเครอขายสถาบนวจยสแตนฟอรด (Stanford Research Institute's Network Information Center หรอ SRI-NIC) เครอขายใดทตองการใชฐานขอมลจะตองใชโปรโตคอลถายโอนแฟม หรอ เอฟทพ (FTP : File Transfer Protocol) เพอนำารายชอและแอดเดรสไปใชงาน ฐานขอมลกลางจะปรบปรงใหมอยตลอดเวลาเพอใหแตละเครอขายถายโอนขอมลลาสดไปใช รปแบบเชนนเปนวธปฏบตทไมเปนปญหาในยคตนเนองจากจำานวนเครอขายและคอมพวเตอรจำากดอยในหนวยงานราชการและสถาบนการศกษา แตเมอจำานวนเครอขายและคอมพวเตอรขยายตวเพมมากขน กระบวนการถายโอนเรมพบปญหาอปสรรคไดแก
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
2
การปรบปรงฐานขอมลแบบรวมศนยไมตอบสนองกบอตราการเพมของคอมพวเตอรไดอยางทนทวงท ฐานขอมลมขนาดใหญมากขน การถายโอนใชเวลาและใชชองสญญาณมากทำาใหกระทบตอการใชงานอน
ฐานขอมลเดมเกบชอเปนระดบเดยวกน ทำาใหเกดปญหาการจดการเมอมผขอตงชอเหมอนกน
ดวยเหตนจงมแนวคดในการปรบปรงระบบใหบรการชอเครองใหม ระบบการแปลงชอปรบเปลยนไปสระบบอตโนมตทใชวธการกระจายฐานขอมล มโปรโตคอลสำาหรบเชอมตอฐานขอมลนนและปรบปรงขอมลโดยอตโนมต รปแบบการตงชอมโครงสรางแบบลำาดบชนปองกนการตงชอซำาซอน ระบบดงกลาวนอยภายใตขอกำาหนดของโปรโตคอล ดเอนเอส (DNS : Domain Name System) หรอเรยกวา ระบบชอโดเมน
ระบบชอโดเมนเปนบรการทมความสำาคญอยางมากในอนเทอรเนต หากระบบชอโดเมนไมสามารถใหบรการไดอาจกลาวไดวาบรการอนในอนเทอรเนตจะหยดชะงกลง ระบบชอโดเมนมฐานขอมลแบบกระจายโดยไมมหนวยงานหนงหนวยงานใดควบคมฐานขอมลเดยวทงหมด แตละเครอขายจะมเซรฟเวอรเกบรกษาฐานขอมลและบรหารขอมลอยางอสระ แตละเซรฟเวอรจะสอสารกนดวยโปรโตคอลดเอนเอสและใหไคลเอนตในอนเทอรเนตขอบรการสอบถามขอมล ดเอนเอสจงเปนทงระบบการตงชอและโปรโตคอลรวมอยดวยกน
รปแบบการเขยน
การเขยนชอคอมพวเตอรประจำาโดเมนใดๆจะเรมตนจากชอเครองตามดวยชอโดเมนยอยทคนดวยจดและปดทายดวยจดซงแสดงถงจดบนสดหรอเรยกวา ราก (root)
เครองหมายจดเปนสญลกษณทใชระบวาชอไดสนสดโดยไมมชอตอทายอก และเรยกชอชอนนวาเปนชอสมบรณ (absolute name) ทงนเพอปองกนความสบสนกบชอทเขยนแบบสมพทธ ตวอยางเชนชอ www.moe.go.th. มความหมายดงตอไปน
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
3
www ชอเครอง (host name) moe ชอโดเมนกระทรวงศกษาธการ
go ชอโดเมนในหมวดหนวยงานราชการ
th ชอโดเมนสญชาตไทย
. สญลกษณแทนราก
รปแบบการเขยนชอคอมพวเตอรทระบทงชอเครองและชอโดเมนทสงกดเตมรปแบบโดยปดทายดวยเครองหมายจดเปนรปแบบการเขยนทสมบรณ และเรยกชอทเขยนในลกษณะนวา FQDN (Fully Qualified Domain Name)
ประโยชนจากการใชชอตามโครงสรางแบบนคอทำาใหชอในโดเมนหนงจะมไดเพยงชอเดยวโดยไมซำาซอนกนไมวาอนเทอรเนตจะมขนาดใหญเพยงใดหรอมจำานวนโดเมนยอยเทาใด เพราะเครองทอยตางโดเมนถงแมจะมชอเครองหรอชอโดเมนยอยเหมอนกน หากแตการสงกดอยในชอโดเมนระดบบนทตางกนยอมม FQDN ทแตกตางกนและถอวามชอตางกน ตวอยางเชน www.name.co.th ถอวามชอโดเมนตางจาก www.name.com ในอกแงมมหนงแลวประโยชนของชอโดเมนแบบโครงสรางคอชวยใหสามารถตงชอเครองไดหลากหลายในหมวดชอโดเมนตางๆ
ระบบชอโดเมนในอนเทอรเนต
ระบบชอโดเมนในอนเทอรเนตมการจดแบงตามโครงสรางลำาดบชน (Hierarchical) และใชฐานขอมลแบบกระจาย (Distributed) ระบบฐานขอมลแบบกระจายชวยใหบรการชอโดเมนใน องคกรใดๆทเปนสวนหนงของระบบชอโดเมนไมจำาเปนตองเกบรกษาสำาเนาขอมลชอโดเมนทมอยทงหมด หากแตระบบสามารถเชอมถงกนทางเครอขายเพอสบคนและแลกเปลยนขอมลรวมทงใชฐานขอมลรวมกนโดยอตโนมต โครงสรางตามลำาดบชนของระบบชอโดเมนเปรยบเทยบไดกบการแบงองคกรเชนภายในบรษทอาจแบงออกเปนแผนกยอย แตละแผนกอาจแบงยอยเปนฝาย หรออาจเปรยบเทยบกบการแบงพนททางภมศาสตรออกเปนประเทศ จงหวด อำาเภอ ตำาบล เปนตน
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
4
อนเทอรเนตดเอนเอสมโครงสรางตามลำาดบชนแบบโครงสรางตนไมกลบหวดงรปท 1 โครงสรางอยภายใตตนไมรากเดยวและแตกกงกานมาเปนลำาดบ สวนปลายสดเปนจดทไมสามารถแตกกงออกไปไดอกจะเปน ชอเครอง ตวอยางเชน tpt.nectec.or.th หมายถงเครอง tpt ของโดเมน nectec.or.th หรอ cc.usu.edu คอเครอง cc ของโดเมน usu.edu
โครงสรางตนไมทงโครงสรางเรยกโดยทวไปวา โดเมนเนมสเปซ (domain name space) หรอเรยกสนๆวา เนมสเปซ หรอหากตองการกลาวเจาะจงถงอนเทอรเนตกเรยกวา อนเทอรเนตเนมสเปซ หากพจารณารปท 1 อนเทอรเนตเนมสเปซม 3 กลมใหญ ความหมายของแตละกลมจะกลาวโดยละเอยดภายหลง
รปท 1 โครงสรางลำาดบชนของดเอนเอส
ชอโดเมน
แตละโหนดในเนมสเปซมชอกำากบเพอใชเรยกยกเวน ราก (root) ซงอยบนสดไมตองมชอกำากบ โหนดหนงๆอาจแตกออกเปนโหนดยอยระดบลางลงไปไดหลายชน ชอโดเมน (domain name) คอชอทกำากบประจำาโหนดและเรยกชอโดยไลลำาดบจากโหนดนนตามเสนทางขนไปยงราก ในโดเมนหนงหนงอาจม โดเมนยอย (sub domain) ลงไปไดหลายระดบชน เชน ac.th หรอ or.th เรยกไดวาเปน
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
5
โดเมนยอยของโดเมน .th หรอหากพจารณาในระดบองคกรเชนตวอยางในรปท 2 แสดงถงโดเมนยอยของ ku.ac.th ซงไดแก agr.ku.ac.th, eng.ku.ac.th และ sci.ku.ac.th รวมทงโดเมนยอยของ exam.com ไดแก engr.exam.com และ sales.exam.com
รปท 2 โดเมนยอย
จำานวนโดเมนยอยหรอระดบชนในโดเมนหนงๆขนอยกบผดแลระบบจะกำาหนด จำานวนระดบชนของชอโดเมนไมมความสมพนธกบไอพแอดเดรสแตอยางใด ชอโดเมนทางซายจะบงบอกชอเครองทเจาะจงมากขน ชอโดเมนทางขวาจงบงถงโดเมนทใหญขนเปนลำาดบ ลกษณะนตางจากไอพแอดเดรสทตวเลขทางขวาบงบอกโฮสตทเฉพาะเจาะจงมากกวาทางซาย ตวอยางตอไปนเปนชอโดเมนทมจำานวนโดเมนยอยแตกตางกน
www.ee.eng.chula.ac.th เครอง www ของภาควชาวศวกรรมไฟฟา จฬาฯ www.tu-muenchen.de เครอง www ทมหาวทยาลยมวนค ประเทศเยอรมน
ftp.mci.com เครอง ftp ของบรษท MCI
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
6
hp.com เครอง hp ของบรษทฮวเลต-แพคการต
โดเมนสมบรณและโดเมนสมพทธ
ชอโดเมนทเขยนตามเสนทางจากโหนดหนงๆไปสนสดทราก เรยกวา ชอโดเมนสมบรณ (Absolute domain name) ชอโดเมนทเขยนเพยงบางสวนเรยกวา ชอโดเมนสมพทธ (Relative domain name)
ชอโดเมนสมบรณโดยปกตแลวจะปดทายดวยจดเพอแสดงวาสนสดทราก และเพอใหแยกแยะความแตกตางจากโดเมนสมพทธได เชน tpt.nectec.or.th. แตในทางปฏบตมกละเครองหมายจดไวเพราะชอโดเมนมกแสดงถงโดเมนสมบรณอยในตวเอง บางโปรแกรมประยกตเชนโปรแกรมไปรษณยอเลกทรอนกสไมใชจดปดทายโดเมนแมวาจะใชชอนนในฐานะของโดเมนสมบรณกตาม
ดเอนเอสมชอโดเมนสมพทธเพอความสะดวกในการอางอง ดเอนเอสถอวาชอโดเมนทไมลงทายดวยจดคอโดเมนสมพทธและจะสรางชอโดเมนสมบรณให เชนผใชอาจพมพเพยง tpt และใหดเอนเอสเตมชอโดเมน nectec.or.th. ตอทาย กอนดำาเนนการเชนนไดดเอนเอสจำาเปนตองทราบถงชอโดเมนประจำาเครอขายกอน วธการกำาหนดชอโดเมนประจำาเครอขายจะขนอยกบระบบปฏบตการทใช ตวอยางเชนในระบบปฏบตการยนกซกำาหนดชอโดเมนประจำาเครอขายและขอมลอนไวในแฟม /etc/resolv.conf
โดเมนระดบบนสด
โดเมนระดบบนสด (Top-Level Domains) หรอเขยนยอวา TLDs หมายถงชอโดเมนทระบถงกลมโดเมนระดบบน กลมโดเมนเหลานไมอยภายใตสงกดใด โดเมนระดบบนสดในปจจบนจดแบงออกเปนสามประเภทใหญ (ดรปท 1) คอ
โดเมนทวไป (generic domain) เปนชอโดเมนทจดตามกลมองคกร โดเมนรหสประเทศ (country code domain) ชอโดเมนจากรหสประเทศ
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
7
โดเมนอารพา ชอโดเมนสำาหรบใชแปลงไอพแอดเดรสไปหาชอเครอง
โดเมนทวไป
โดเมนประเภทนเปนชอโดเมนระดบบนสดและมกเรยกวาโดเมนระดบบนสดแบบทวไป (Generic Top Level Domains : gTLDs) ชอโดเมนประเภทนเปนกลมโดเมนขององคกร ซงในระยะแรกเรมม 7 หมวดไดแก .com, .edu, .gov, .int, .mil, .net และ .org ความหมายและตวอยางของแตละชอโดเมนแสดงไดดงตารางท 1
โดเมนทง 7 หมวดนมขอบเขตการใชงานแตกตางกน โดยโดเมน .gov และ .mil จำากดการใชอยเฉพาะในสหรฐอเมรกาเนองจากเปนประเทศตนกำาเนดของอนเทอรเนต l สวนชอโดเมนอนอนญาตใหใชโดยไมจำากดโดยเฉพาะอยางยงในหมวด .com, .net และ .org มผนยมจดทะเบยนอยางแพรหลายทวโลก สำาหรบการจดทะเบยนชอโดเมน .edu สวนใหญจะเปนสถาบนการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา [1] สวนชอโดเมน .int จดทะเบยนไดเฉพาะหนวยงานภายใตสนธสญญาหรอมพนธกจนานาชาตเทานน
ตารางท 1 โดเมนระดบบนสดแบบทวไปดงเดมในอนเทอรเนต
โดเมน
กลม ตวอยาง
.com
องคกรธรกจการคา (Commercial organizations)
sun.com, microsoft.com
.edu
สถาบนการศกษา [2] (Educational organizations)
mit.edu, standford.edu
.gov
หนวยงานรฐบาลของสหรฐ (Government organizations)
nasa.gov, doc.gov
.int องคกรนานาชาต (International organizations)
nato.int, sadc.int
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
8
.mil หนวยงานทางทหารของสหรฐ (Military organizations)
army.mil, navy.mil
.net หนวยงานเครอขาย (Networking organizations)
nyser.net, sura.net
.org องคกรจดตง (Organizations) เชนองคกรทไมแสวงผลกำาไร หรอหนวยงานทไมเขากลมอน
mitre.org, acm.org
จากความตองการใชชอโดเมนทมเพมมากขน เมอเดอนกนยายน 2543 ไอแคนซงเปนองคกรบรหารระบบชอโดเมนในอนเทอรเนตไดประกาศใชชอโดเมนระดบบนสดแบบทวไปใหมอก 7 หมวด ไดแก .aero, .biz, .coop, .info, .museum, .name และ .pro รายละเอยดการใชแตละชอโดเมนแสดงไวในตารางท 2
ตารางท 2 ชอโดเมนระดบบนสดใหมทไอแคนประกาศเพม
โดเมน กลม ตวอยาง.aero การ
อากาศยาน
ชอโดเมนเฉพาะองคกรดานการขนสงทางอากาศยาน โดยสมาคมการขนสงทางอากาศยานนานาชาต หรอ Societe Internationale de Telecommunications Aeronautiques (SITA) เปนผบรหารนโยบาย
.biz องคกรธรกจ
ชอโดเมนสำาหรบการธรกจ แตตางจาก .com ในแงทผจดทะเบยนตองประกอบการธรกจจดทะเบยนเทานน โดเมนนจงไมอนญาตใหจดทะเบยนโดยบคคลหรอองคกรทไมไดประกอบธรกจ
.coop สหกรณ ชอโดเมนเฉพาะสำาหรบผประกอบการสหกรณ โดยสหพนธสหกรณ
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
9
นานาชาต หรอ International Cooperative Alliance (ICA) เปนผบรหารนโยบาย
.info ขอมลขาวสาร
ชอโดเมนสำาหรบจดทะเบยนทวไป ถงแมวาชอโดเมนจะสอถง บรการ“ขอมลขาวสาร แตในทางปฏบตแลว”จะเปดใหจดทะเบยนโดยไมมขอจำากด ทงนเพอเปนการแขงขนกบโดเมนในกลม .com, .net และ .org
.museum
พพธภณฑ
ชอโดเมนสำาหรบพพธภณฑ การจดทะเบยนจะอนญาตเฉพาะพพธภณฑทอยภายใตขอกำาหนดของสภาพพธภณฑนานาชาต หรอ International Council of Museums (ICOM)
.name บคคล
ชอโดเมนสำาหรบบคคลทวไป การจดทะเบยนจะตองจดชอระดบทสามในรปแบบ firstname.lastname ตวอยางเชน john.smith.name การจดทะเบยนจะไมมการครอบครองชอโดเมนระดบทสอง และใหบรการจดทะเบยนตามลำาดบการรองขอ
.pro ผประกอบวชาชพ
ชอโดเมนผประกอบวชาชพ (professionals) เชน แพทย วศวกร ทนายความ ทงนเพอสรางความมนใจใหผบรโภควาผจดทะเบยนอยในสายวชาชพนนอยางแทจรง นโยบายการบรหารชอโดเมนจะดำาเนนการโดยสมาคมหรอสหพนธทเกยวของกบวชาชพ
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
10
โดเมนรหสประเทศ
ชอโดเมนในกลมนจะใชรหสประเทศทประกอบดวยอกขระสองตวตามมาตรฐาน ISO 3166-1 เชน .jp, .br, .au หรอ .ca เปนตน ชอโดเมนประเภทนจงเรยกวา ชอโดเมนระดบบนสดตามรหสประเทศ (Country Code Top Level Domains) หรอเขยนโดยยอวา ccTLDs ในปจจบนม ccTLDs รวมทงสน 244 ชอ ในจำานวนนมเพยงสหราชอาณาจกรทมไดใชชอยอตามมาตรฐาน ISO 3166-1 กลาวคอในมาตรฐาน ISO 3166-1 ใช gb แตชอโดเมนทใชคอ .uk [3] ตารางท 3 แสดงตวอยางชอโดเมนระดบบนสดประจำาประเทศ
ตารางท 3 ตวอยางชอโดเมนประจำาประเทศ
โดเมน ชอประเทศ โดเมน ชอประเทศ.at ออสเตรย .es สเปน.au ออสเตรเลย .fr ฝรงเศส.ca แคนาดา .jp ญปน.ch สวตเซอรแลนด .kr เกาหล.de เยอรมน .uk สหราชอาณาจกร
ชอโดเมนหนงๆไมไดมสวนสมพนธกบทตงทางภมศาสตรของคอมพวเตอร ชอโดเมนระดบบนสดเชน .th ถงแมจะบงบอกถงประเทศไทย แตเครองทใชชอโดเมน .th อาจตงอยในประเทศใดๆกได นอกจากนเครองหนงๆยงสามารถจดทะเบยนไดมากกวาหนงชอ ชอโดเมนจงบอกเพยงวาเครองนนจดทะเบยนในสงกดของชอโดเมนทระบเทานน
โดเมนอารพา
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
11
โปรแกรมประยกตบางโปรแกรมตองการตรวจสอบวาไอพทใชงานมชอใดหรอผใชอาจตองการทราบชอโฮสตจากไอพแอดเดรสทมอย การแปลงไอพแอดเดรสกลบไปเปนชอจงเปนอกบรการหนงทดเอนเอสตองจดเตรยมไว
ในเนมสเปซทไดศกษามาตงแตตน เราทราบวาแตละโหนดมชอกำากบเพอใชคนหาไอพแอดเดรสหรอใชชอเปนดรรชนคนหาไอพแอดเดรส แตหากตองสบคนชอในเนมสเปซโดยไมมดรรชนยอมเปนสงททำาไดยาก เพราะจะตองเรมคนจากรากเขาไปในทกจดจนกวาจะพบชอทตรงกบไอพแอดเดรสทตองการ วธชวยคนจงตองจำาเปนตองจดใหมดรรชนไอพแอดเดรสในทำานองเดยวกบดรรชนโดเมน วธการนทำาไดโดยการปรบแปลงไอพแอดเดรสทมอยทงหมดใหเปนเสมอนชอโดเมนตามลำาดบชนและวางตำาแหนงของไอพแอดเดรสนใหอยภายใตโดเมนทจดขนมาโดยเฉพาะซงไดแกโดเมน .in-addr.arpa
เนองจากไอพแอดเดรสแบงออกเปน 4 หลก แตละหลกมได 256 คา จาก 0 ถง 255 โดเมนทอยภายใตโดเมน .in-addr.arpa จงจดใหมได 256 โดเมนยอยจาก 0 ถง 255 โดเมนยอยระดบแรกจะสมนยกบออกเทต [4] แรกของไอพแอดเดรส แตละโดเมนทเปนตวเลขตางกมโดเมนยอยลงไปอก 256 โดเมนยอยและสมนยกบออกเทตทสองของไอพแอดเดรส จนกระทงถงโดเมนยอยสดทายทสมนยกบออกเทตทสของไอพแอดเดรสและมตวชไปยงชอโดเมนทตองการ
ชอโดเมนจากซายไปขวาแสดงความเจาะจงมากไปสความเจาะจงนอย ซงกลบทศทางกบไอพแอดเดรสทเขยนแสดงความเจาะจงจากนอยไปมาก การเขยนโดเมนของไอพแอดเดรสจงสลบลำาดบกนเพอใหเขากบหลกการของชอโดเมน เชน 158.108.2.71 เปนไอพแอดเดรสของเครอง nontri.ku.ac.th จะมชอโดเมนประจำาคอ 71.2.108.158.in-addr.arpa การสบคนชอจากแอดเดรส 158.108.2.71 จะตองเรมจาก .arpa, .in-addr และ .158, .108, .2 และ .71 ตามลำาดบ แอดเดรสลกษณะนจงเรยกวา แอดเดรสผกผน [5] (Reverse address) ซงสอถงแอดเดรสทเขยนกลบทศกบไอพแอดเดรสตามแบบปกต (Forward address) โครงสรางชอโดเมน .in-addr.arpa มลกษณะดงรปท 3
การบรหารระบบโดเมนและโซน
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
12
โครงสรางตนไมกลบหวทแสดงถงระบบชอโดเมนเชนในรปท 3 เปนเพยงรปเชงนามธรรมทอธบายถงภาพโดยรวมของดเอนเอสในอนเทอรเนตเทานน ตามทกลาวไวแลววาไมมหนวยงานใดทมฐานขอมลคลมทงโครงสราง หากแตใชการ มอบอำานาจการดแลโดเมน (domain delegation)
รปท 3 แอดเดรส 71.2.108.158.in-addr.arpa ในโครงสรางแอดเดรสผกผน
ความหมายของการมอบอำานาจการดแลโดเมนคอ ผดแลโดเมนระดบบนไมจดการโดเมนระดบลางโดยตรง หากแตใหผดแลโดเมนระดบลางมสทธขาดในการดำาเนนการทกอยางในโดเมนระดบลางนน ผดแลโดเมนยอยอาจเพมชอเครองในฐานขอมลหรอสรางโดเมนยอยไดตามตองการ ในโดเมนยอยหนงๆหากมโดเมนยอยลงไปอกกอาจจะใชวธมอบอำานาจเพอลดภาระการดแลไดในทำานองเดยวกน ลกษณะเชนนอาจเปรยบเทยบกบระบบงานในบรษททผจดการฝายอาจมอบหมายงานใหหวหนาแผนกรบผดชอบงานเปนสวนๆ
ในโดเมนหนงๆจะมการมอบอำานาจการดแลหรอไมนนเปนนโยบายของผบรหารโดเมนโดยตรง บางโดเมนอาจมการสรางโดเมนยอยแตไมมการมอบอำานาจใดๆเลย หรออาจมการมอบอำานาจเฉพาะบางโดเมนยอยเทานน วธสรางและมอบอำานาจดแลโดเมนยอยในดเอนเอสมกรรมวธเทคนคเฉพาะซงอยนอกเหนอขอบเขตของรายงานฉบบน ในทนจะอธบายเพยงหลกการมอบอำานาจซงเกยวพนกบความเขาใจพนฐานในเรองโดเมนและโซนทจะกลาวในหวขอถดไป
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
13
โดเมนและโซน
ความหมายของ โซน (zone) คอโดเมนยอยในดเอนเอสทมการมอบอำานาจหนาทใหมผดแลเฉพาะ ภายในโซนอาจแบงใหมโซนยอยออกไปอกไดตามคณะหรอหนวยงาน แตละโซนจะมเนมเซรฟเวอรทำาหนาทเกบรกษาขอมลประจำาโซน
เมอผดแลระบบไดรบมอบอำานาจจดการโซน ผดแลระบบจะตดตงเนมเซรฟเวอรประจำาโซนและสรางฐานขอมลเพอเกบชอเครองกบไอพแอดเดรสในโซนดวยตนเอง การจดการโดยผดแลระบบคอความหมายของการไดรบมอบอำานาจ เนมเซรฟเวอรทเกบขอมลในโซนใดๆจะม อำานาจหนาท (authority) ในโซนนน ตวอยางของการไดรบมอบอำานาจดแลโดเมนระดบบนสดมดงเชน .com, .net และ .org ดแลโดยบรษทเวรไซน .mil ดแลโดยกระทรวงกลาโหมของสหรฐฯ และโดเมนระดบประเทศจะดแลโดยผไดรบมอบอำานาจใหเปนนายทะเบยนชอโดเมนของประเทศนนๆ เปนตน
เนมเซรฟเวอร
ผดแลโซนจะตดตงมาสเตอรเนมเซรฟเวอร (master name server) และ สเลฟเนมเซรฟเวอร (slave name server) ประจำาโซน [6] มาสเตอรเนมเซรฟเวอรและสเลฟเนมเซรฟเวอรตองเปนเครองตางเครองกน มาสเตอรเนมเซรฟเวอรเปนเนมเซรฟเวอรทอานขอมลประจำาโซนจากแฟมขอมลทเกบในระบบขอมล (เชนฮารดดสค) โซนๆหนงจะมมาสเตอรเนมเซรฟเวอรเพยงเครองเดยว สวนสเลฟเนมเซรฟเวอรจะสำาเนาขอมลมาจากมาสเตอรเนมเซรฟเวอรมาเกบไวโดยถายโอนผานเครอขาย สเลฟเนมเซรฟเวอรมไดหลายเครองเพอทำาหนาทเปนเนมเซรฟเวอรสำารองเมอมาสเตอรเนมเซรฟเวอรไมสามารถใหบรการได การจดทะเบยนชอโดเมนจงตองระบชอเนมเซรฟเวอรอยางนอยสองชอ โดยทชอแรกคอชอมาสเตอรเนมเซรฟเวอร และอกชอหนงคอสเลฟเนมเซรฟเวอร
มาสเตอรเนมเซรฟเวอรจะบรรจขอมลประจำาโซน ผดแลดเอนเอสจะเพมหรอลบชอโฮสตหรอเปลยนแปลงขอมลทมาสเตอรเนมเซรฟเวอรเทานน เมอถงเวลาทกำาหนดสเลฟเนมเซรฟเวอรจะถายโอนขอมลจากมาสเตอรเนมเซรฟเวอรมาโดยอตโนมตเพอใหขอมลตรงกน การถายโอนนเรยกวา การถายโอนโซน (zone transfer)
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
14
หลกการทำางานของดเอนเอส
กระบวนการทำางานของดเอนเอสประกอบดวย รโซลเวอร (resolver) ซงเปนโปรแกรมในเครองไคลเอนตทขอบรการดเอนเอสทกำาหนดวาเครองนนอยในโดเมนใด และตองตดตอกบเนมเซรฟเวอรใด
กระบวนการเรโซลชน
เนมเซรฟเวอรไมไดเพยงใหบรการขอมลในโซนทอยภายใตอำานาจหนาทเทานน หากแตตองใหบรการสบคนขอมลอนทวทงเนมสเปซใหกบเนมเซรฟเวอรอนทขอบรการ ตวอยางเชน เนมเซรฟเวอรในสงกด ku.ac.th อาจขอบรการถามหาชอโฮสตในสงกด nectec.or.th โดยอาศยเนมเซรฟเวอรของ nectec.or.th กระบวนการสบคนชอโดยเนมเซรฟเวอรนเรยกวา เนมเรโซลชน (name resolution) หรอเรยกสนๆ วา เรโซลชน (resolution)
เรโซลชนของดเอนเอสมหลกการทำางานแบบไคลเอนตเซรฟเวอร รโซลเวอรทำาหนาทเปนไคลเอนตและเนมเซรฟเวอรทำาหนาทเปนเซรฟเวอร ดงรปท 4 ทงรโซลเวอรและเนมเซรฟเวอรจะเกบรกษาขอมลทสบคนไดไวในแคช เนมเซรฟเวอรจะสบคนขอมลในแคชกอนเพอเพมประสทธภาพการทำางาน หากพบกจะใชขอมลในแคชตอบกลบไป ปกตแลวเนมเซรฟเวอรจะเกบขอมลในแคชเพยงระยะเวลาหนงแลวจงลบทงไปเพราะขอมลอาจเปลยนแปลงไดตลอดเวลา
รปท 4 การทำางานระหวางรโซลเวอรและเนมเซรฟเวอร
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
15
รทเนมเซรฟเวอร
เนมเซรฟเวอรแตละเครองตางมขอมลเฉพาะโซนทดแลอยเทานน หากรโซลเวอรรองขอการสอบถามขอมลโซนตนเอง เนมเซรฟเวอรจะชวยคนขอมลนอกโซนของตนเองให
อนเทอรเนตจดใหม รทเนมเซรฟเวอร (root name server) เพอใชเปนจดเรมตนการหาขอมลในเนมสเปซ เนมเซรฟเวอรสามารถสบคนขอมลทกจดของเนมสเปซโดยตดตอกบรทเนมเซรฟเวอร รทเนมเซรฟเวอรมความสำาคญอยางยง เพราะหากรทเนมเซรฟเวอรไมสามารถใหบรการไดแลวกระบวนการเรโซลชนทงอนเทอรเนตจะหยดชะงก อนเทอรเนตจงจดใหมรทเนมเซรฟเวอรกระจายตวในตางพนทกนจำานวน 13 รทเนมเซรฟเวอรไดแก a.root-servers.net, b.root-servers.net, c.root-servers.net, … , m.root-servers.net ดงตารางท 4 ทงน a.root-servers.net ทำาหนาทเปนรทเนมเซรฟเวอรหลกและทเหลออก 12 ตวเปนรทเนมเซรฟเวอรรองทจะทำาสำาเนาขอมลจาก a.root-servers.net เปนระยะๆ
ตารางท 4 รทเนมเซรฟเวอร
ชอ ไอพแอดเดรสa.root-servers.net 198.41.0.4b.root-servers.net 128.9.0.107c.root-servers.net 192.230.4.12d.root-servers.net 128.8.10.90e.root-servers.net 192.203.230.10f.root-servers.net. 192.5.5.241g.root-servers.net 192.112.36.4h.root-servers.net 128.63.2.53i.root-servers.net 192.36.148.17j.root-servers.net 192.58.128.30 k.root-servers.net 193.0.14.129l.root-servers.net 198.32.64.12
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
16
m.root-servers.net 202.12.27.33
ทมา : ftp://ftp.rs.internic.net/domain/named.root
รปท 5 แสดงทตงของรทเนมเซรฟเวอรทง 13 เครอง โดยท 10 เครองกระจายตวในอยในสหรฐอเมรกา อก 3 เครองอยในลอนดอน สตอกโฮลม และโตเกยว รทเนมเซรฟเวอรทง 13 เครองมไดรบภาระการถามหาชอโดยตรงใหกบไคลเอนตทกครง หากแตเปนจดทางเขาระดบบนสดโดยมเนมเซรฟเวอรระดบทสองของผใหบรการอนเทอรเนตและองคกรตางๆและเนมเซรฟเวอรสำารองอกจำานวนมาก ขณะทเนมเซรฟเวอรระดบถดไปคอเนมเซรฟเวอร ccTLDs นนเมอไคลเอนตถามหาไอพแอดเดรสจากชอโดเมน ไคลเอนตจะตดตอกบเนมเซรฟเวอรประจำาโดเมนนนเพอสบคนขอมล หากเนมเซรฟเวอรไมสามารถหาชอไดกจะตดตอกบรทเนมเซรฟเวอร และรทเนมเซรฟเวอรจะสงรายชอของเนมเซรฟเวอรทมอำานาจหนาทตอไป
ในระยะแรกนนรทเนมเซรฟเวอรจะเกบฐานขอมลของโดเมน gTLDs บางโดเมนไดแก .com, .net., และ .org แตเพอใหระบบชอโดเมนมเสถยรภาพและสามารถขยายภาระงานได จงมการจดตงเนมเซรฟเวอรอกหนงชดภายใตชอโดเมน gtld-servers.net และยายขอมลในหมวด .com, .net., และ .org ออกจากรทเนมเซรฟเวอรมาไวในเนมเซรฟเวอรชดใหม และใชชอเทยบเคยงกบรทเนมเซรฟเวอรคอ a.gtld-servers.net ถง m.gtld-servers.net รทเนมเซรฟเวอรในปจจบนจงดแลเพยงฐานขอมลกลม ccTLDs และบางหมวดของ gTLDs ไดแก .edu และบางสวนของ in-addr.arpa
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
17
ทมา : http://caffeine.ieee.org/spectrum/dec01/departments/websf1.ht
ml
รปท 5 รทเนมเซรฟเวอรและตำาแหนงทตง
ตวอยางการทำางานของรโซลเวอร
เพอใหเหนขนตอนการทำางานของดเอนเอสทสมพนธกบรทเนมเซรฟเวอร ขอใหพจารณารปท 6 ซงแสดงกระบวนการเรโซลชนทละขนตอน ในทนสมมตใหไคลเอนต pc.name.co.th ตองการหาไอพแอดเดรสของ www.name.com โดยท ns.name.co.th คอเนมเซรฟเวอรของ name.co.th ขนตอนทเกดขนจะเปนดงตอไปน
1. ไคลเอนต pc.name.co.th สอบถามหาไอพแอดเดรสของ www.name.com โดยสงคำาถามให ns.name.co.th ตามขนตอนท �2. ในตวอยางน ns.name.co.th ไมมไอพแอดเดรสของ www.name.com อยในแคช จงตองตดตอกบรทเนมเซรฟเวอรตามขนท � เพอถามหาแอดเดรสของ www.name.com
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
18
3. เมอรทเนมเซรฟเวอรไดรบคำาถาม แตไมสามารถตอบไดโดยตรงเนองจากรทเนมเซรฟเวอรไมไดเกบไอพแอดเดรสของ www.name.com หนาทของรทเนมเซรฟเวอรคอสงรายชอเนมเซอรเวอรทดแลฐานขอมลโดเมน .com กลบมาให ns.name.co.th ตามขนท � การตอบกลบในลกษณะนเรยกวาเปนการตอบแบบอางอง (Referal answer) คำาตอบทสงไปมกเปนเนมเซรฟเวอรระดบรอง ซงในทนคอเนมเซรฟเวอรในชด gtld-servers.net
4. รายชอเนมเซรฟเวอรทไดรบอาจมหลายชอ ซง ns.name.co.th จะตองหาคำาตอบตอไป โดยเลอกชอเนมเซรฟเวอรทไดรบเพยงหนงชอเพอถามแอดเดรสของ www.name.com ใหมอกครง ในทนให ns.name.co.th เลอกและสงคำาถามไปยง f.gtld-servers.net ตามขนท �
5. f.gtld-servers.net ตอบกลบโดยรายชอเนมเซรฟเวอรของโดเมน name.com ซงในทนคอ twinkle.generation.net และ sparkle.generation.net กลบไปตามขนท …
6. ns.name.co.th เลอกตดตอกบ twinkle.generation.net เพอสอบถามไอพของ www.name.com ดงขนท �
7. เนองจาก twinkle.generation.net เกบฐานขอมลของโดเมน name.com ดงนนจงสามารถตอบไอพแอดเดรสของ www.name.com กลบมาตามขนท � ซงคาทไดคอ 205.205.119.75 8. ขนท � เมอ ns.name.co.th ไดรบไอพแอดเดรสของ www.name.com กจะสงไอพแอดเดรสทไดนไปให pc.name.co.th
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
19
รปท 6 ตวอยางกระบวนการเรโซลชน
จากกระบวนการเรโซลชนขางตนจะสงเกตเหนวาเนมเซรฟเวอรในโซนหนงๆทำาหนาทเปนผชวยหาขอมลในโซนอนๆตามทไคลเอนตในโซนนนรองขอ l การสอบถามขอมลของ แตละครงอาจไมไดรบคำาตอบโดยตรง หากแตไดชอเนมเซรฟเวอรซง อย“ใกล คำาตอบมากยงขน ทละขนจนกระทงไดชอเนมเซรฟเวอรทเกบขอมลทตองการ”และใหคำาตอบในทสด
[1] มสถาบนการศกษานอกสหรฐอเมรกาไดรบอนญาตใหจดทะเบยนดวย ตวอยางเชนในประเทศไทยมการจดทะเบยนชอโดเมน
chula.edu และ chiangmai.edu เปนตน
[2] สถาบนการศกษาทไดรบอนญาตใหจดทะเบยนชอโดโมน .edu จะตองเปนสถาบนการศกษาขนสงระดบมหาวทยาลยทม
หลกสตร 4 ปหรอวทยาลยทมหลกสตร 2 ป สวนโรงเรยนประถมหรอมธยมในสหรฐอเมรกาไมไดรบอนญาตใหจดทะเบยนภายใต
.edu โรงเรยนเหลานจงตองจดทะเบยนชอโดเมนภายใตโดเมนประจำาประเทศของสหรฐอเมรกาคอ .us นโยบายการจดทะเบยน
ชอโดเมน .edu สามารถดไดจากเวบเพจของ EDUCAUSE (http://www.educause.edu/edudomain/faq.asp)
[3] ไออานาไดกำาหนดใหใช .uk สำาหรบสหราชอาณาจกรเมอ พ.ศ. 2528 ตามรปแบบทอยไปรษณยอเลกทรอนกสทใชในเครอ
ขาย JANET ซงเปนเครอขายยคแรกเรมของสหราชอาณาจกร (ด http://www.icann.org/general/ps-report-
22mar00.htm) ตอมาจงไดกำาหนดหลกการใหใชชอโดเมนระดบบนสดสำาหรบตามรหส ISO 3166-1
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
20
[4] ออกเทต (octet) เปนศพททนยมใชในระบบเครอขาย มความหมายถงตวเลขจำานวน 8 บต หรอใชในความหมายเดยวกบคำา
วาไบต
[5] แอดเดรสผกผนของไอพรนหกจะอยภายใตโดเมน ip6.int และใชหลกการเฉพาะทางเทคนคสำาหรบการแปลงแอดเดรส
ผกผนซงอยนอกเหนอบทความฉบบน
[6] "มาสเตอรเนมเซรฟเวอร" และ สเลฟเนมเซรฟเวอร เปนชอทเรยกตามศพทเทคนคทกำาหนดใน “ ” "BIND" ซงเปนโปรแกรม
เนมเซรฟเวอรทใชอยางแพรหลาย แตเดมจะใชชอวา “Primary name server” และ “Secondary name server” ตาม
ลำาดบ
ขอมลโดย สรศกด สงวนพงษ
