BOZARMAGAZINE 84

Enjoy your own BOZAR

Maandelijks | Mensuel N° 84 - Toelating gesloten verpakking B-044 | Autorisation de fermeture B-044 Afgiftekantoor Brussel X | Bureau de dépôt Bruxelles X

pAlEis vOOR schONE kuNsTEN, BRussEl pAlAis dEs BEAuX-ARTs, BRuXEllEs cENTRE fOR fiNE ARTs, BRussEls

BOZARMAGAZiNEDEC 2012

1

82, bd des Batignolles - 75017 Paris - FRANCETél. : +33 (0)1 53 42 35 35 / Fax : +33 (0)1 42 94 06 78Web : www.carrenoir.com

GDF SUEZLogotype version Quadri11/07/2008

RÉFÉRENCES COULEUR

B 80%

C 100% Y 50% B 5%

Onze structurele partners | nOs partenaires structurels | Our cOrpOr ate partners

inhOud | sOmmaire | cOntents 1

Woord vooraf | Éditorial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

december in bOzarVoor elk wat wils | il y en a pour tous les goûts ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-7

bOzar musicthe magic of chamber music . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8-9Kissine & Kremer, bruisend van creativiteit | une créativité bouillonnante . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10-11christmas @ bOzar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13musiques nouvelles blaast 50 kaarsjes uit | souffle ses 50 bougies . . . . . . . . 15antonio el pipa, flamenco op de toppen van je tenen | du flamenco flamboyant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16debashish bhattacharya, indiase meestergitarist | virtuose indien de la guitare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

bOzar literaturebOzar bOOK club: pierre michon’s Vies minuscules, by Grégoire polet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

bOzar studiOsFinding Nemo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

bOzar cinemabe Film Festival: Feestelijk filmoverzicht | le palais fait son cinéma . . . . . 21

bOzar architecture4 visies op de noord-zuidverbinding | 4 visions autour de la jonction nord-midi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

bOzar eVentcohn-bendit & Verhofstadt: manifesto for a new europe . . . . . . . . . . 24-25

bOzar eXpOpermeke & Wabbes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26-27

aGendaseXpO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 architecture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29music . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29-37cinema . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39theatre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41literature . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43FamilY & Kids . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43partner eVents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44-45

©bOzar - Foto | photo: Yves Gervais

Kies voor het comfort dat u verdient

www.verandaswillems.be

Optez pour le confort que vous méritez

Bestel ons boekExclusieve leefveranda’sCommandez notre livreVérandas à vivre exclusives

€ 29,00

SLECHTS

SEULEMENT

Pour une visite sans engagement d’un représentant et un devis gratuit, contactez-nous : Tél. 055 21 85 31 (de 8h30 à 17h), ou via notre site web.Consultez notre site web pour visiter l’une de nos salles d’exposition.

Voor een vrijblijvend bezoek van een vertegenwoordiger en een gratis offerte, contacteer ons : Tel. 055 21 85 31 (van 8u30 tot 17u), of via onze website.Voor een bezoek aan onze toonzalen, raadpleeg onze website.

20120604_Willems_Bozar_240x170_NF.indd 1 22/06/12 13:27

3

3

bOzar & YOu

b Ozar brings people together . all kinds of people . in our auditoria,

behind the scenes, onstage, amid works of art, and in the vestibule, the shop, and the restaurant . people, moreover, from a great variety of cultural back-grounds . the building that the archi-tect Victor horta designed has often been described as a labyrinth . i see our complex rather as a city with a roof, with public squares, benches, cafes, and side streets . a place where people like to meet up and one, too, of unexpected encounters . mo Yan, who had just been awarded the nobel prize for literature, was our guest during europalia china in 2009 . although he was far from un-known, not that many people attended . “literature”, believes mo Yan, “can overcome the barriers that separate countries and nations .” the european union has received this year’s nobel peace prize: a powerful reminder that the european project is about much more than the euro and a crisis that is currently threatening to divide europeans . against this back-ground, two european parliament group leaders, Guy Verhofstadt and daniel cohn-bendit, have linked up across party lines . On 4 december they will discuss tomorrow’s federal europe with political commentators from Libé-ration, Le Soir and De Morgen . i wish you all an enjoyable festive season and some fascinating discussions, both with your own family and friends and at the cen-tre for Fine arts .

paul dujardin,director-general

b Ozar brengt mensen samen . allerhande mensen . Voor en

achter de scène, op het podium, tus-sen kunstwerken, in de vestibule, de shop en het restaurant . heel diverse mensen ook qua culturele achter-grond . een labyrint, zo noemen ve-len het gebouw van architect Victor horta . ik beschouw ons huis veeleer als een overdekte stad in de stad, met openbare pleinen, banken, cafés en zijstraatjes . een plek die aanspoort tot afspraken maken maar ook tot onverwachte ontmoetingen . in een metropool als brussel komt de we-reld samen . dat geldt bij uitstek voor de cultuurstad bOzar . mo Yan, de kersverse nobelprijswinnaar van literatuur, was in 2009 bij ons te gast tijdens europalia china . hij was toen al geen nobele onbekende meer, maar de publieksopkomst bleef bescheiden . “literatuur heeft de kracht om gren-zen te overbruggen die landen en na-ties scheiden,” zei mo Yan . de nobelprijs voor de Vrede gaat dit jaar naar de europese unie . een krachtig signaal dat het europese pro-ject om veel meer draait dan de euro en een crisis die europeanen net dreigt te verdelen . de fractievoorzitters Guy Verhofstadt en daniel cohn-bendit hebben elkaar alvast gevonden over de partijgrenzen heen . zij debatteren op 4 december met de politieke tenoren van libération, le soir en de morgen over het federale europa van morgen . ik wens jullie fijne feesten en boeiende discussies toe, in intieme kring én in het paleis voor schone Kunsten .

paul dujardin,directeur-generaal

b Ozar réunit les gens . de tous ho-rizons . devant la scène, sur scène

et dans les coulisses, dans les salles d'exposition, dans le hall, la boutique et le restaurant . des gens très différents, y compris au niveau culturel . beaucoup disent que le bâtiment de l'architecte horta est un labyrinthe . Je le qualifie-rais plutôt de ville dans la ville, avec ses places, ses bancs, cafés et ruelles latérales . un endroit couvert propice à des rendez-vous mais aussi à des ren-contres inattendues . À bruxelles, c’est le monde entier qui se donne rendez-vous . et c’est surtout vrai pour bO-zar qui, en 2009, accueillait déjà le tout nouveau prix nobel de littérature dans le cadre d'europalia china . mo Yan n'était déjà plus un illustre incon-nu, mais le public n'est pas venu très nombreux . « la littérature a le pouvoir de dépasser les frontières qui séparent pays et nations », avait-il dit . cette année, le prix nobel de la paix a été décerné à l'union européenne . un signal fort qui montre que le projet eu-ropéen va au-delà de l'euro et de la crise qui menace de diviser les européens . Guy Verhofstadt et daniel cohn-bendit ont décidé de s'unir au-delà de leurs mouvements respectifs . le 4 décembre, ils débattront avec les spé-cialistes politiques des quotidiens Libé-ration, Le Soir et De Morgen de l'europe fédérale de demain . très belles fêtes et beaux échanges à tous, en famille, entre amis et au palais des beaux-arts .

paul dujardin,directeur général

paul dujardin © Jérôme latteur

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 4bOzar

december in bOzarVoor elk wat wils

Richardik bezoek vaak de grote interna-tionale culturele pleisterplekken . aanvankelijk kwam ik naar het paleis voor schone Kunsten voor de muziek-programmering . en ik moet toegeven, het is uitzonderlijk om zovele grote namen uit de klassieke muziek te zien defileren . Onlangs zag ik Villazón, les arts Florissants, pierre-laurent aimard en Krystian zimerman, op nauwelijks een paar weken tijd! af en toe bezoek ik ook de tentoonstellin-gen . die over permeke heeft me bij-voorbeeld een beter begrip bijgebracht van deze grote Vlaamse expressionist [tot 20 .01 .13] . als brit vind ik het ook een goed idee om telkens een tentoon-stelling te verbinden met het land dat europees voorzitter is, bijvoorbeeld onlangs nog cyprus . dat versterkt het gevoel dat we lid zijn van een uit-gebreide culturele gemeenschap . naar mijn mening voelt bOzar ook goed aan dat europa vandaag een onom-keerbare werkelijkheid is . en ik kijk uit naar wat daniel cohn-bendit en Guy Verhofstadt te vertellen heb-ben over een mogelijke Federatie van europese staten [04 .12] .

StéphaniebOzar? ik ben een fan! ik kwam hier voor het eerst toen mijn ouders me lieten kennismaken met hélène Grimaud . dat zal ik niet licht verge-ten . sindsdien kom ik regelmatig in het paleis . als student kwam ik vaak naar concerten of bezocht ik de ten-toonstellingen . Vandaag is bOzar niet meer weg te denken uit mijn le-ven . met zijn uitgebreide aanbod is het paleis voor schone Kunsten een vaste waarde in het culturele landschap . Ook de bOzar shOp vind ik zeker de moeite . telkens als ik in het paleis ben, ga ik een kijkje nemen bij de boe-ken, platen en originele voorwerpen die je daar vindt . ik heb zin om in december naar het be Film Festival [26>30 .12] te gaan . zo kan ik niet al-leen een paar belgische films zien die ik dit jaar gemist heb, maar wie weet ook een avant-première meepikken . als er nog kaartjes zijn, wil ik naar het optreden van antonio el pipa [03 .12] . de flamenco is een wereld vol muziek, nuances en kleuren die me heel erg fas-cineert!

Nikos en SofiaWij komen regelmatig naar de bOzarsundaYs en die formule bevalt ons . mijn echtgenote claudia en ik wonen met z’n tweetjes een con-cert bij terwijl onze dochter sonia deelneemt aan de workshops . dat vindt ze leuk en wij kunnen onge-stoord genieten van de voorstelling . We zijn blij dat er een culturele instel-ling is die zo veel voor gezinnen doet . met kinderen van vijf en één jaar oud duren de weekends soms lang als je geen geschikte activiteiten vindt om hen bezig te houden . Onze dochter doet aan sport, maar ze moet ook met cultuur bezig zijn . het is belang-rijk dat ze een plek als bOzar kan bezoeken die haar vertrouwd maakt met cultuur in al haar vormen . in de-cember gaan we uiteraard kijken naar Finding Nemo [02 .12] . We hebben hen het boek al voorgelezen, maar de tekenfilm hebben ze nog niet gezien . en aangezien sinterklaas ook van de partij is, wordt het voor de oudste een echt feest . en voor de kerstvakantie hebben we alvast een familierondlei-ding door de permeke-tentoonstelling gereserveerd [26 .12] .

© d

. r .

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

h oto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: lau

renc

e e

jzyn


Nicolas en WoutWe studeren allebei nog . Om ons te ontspannen zetten we graag met vrienden een stapje in de wereld . maar ook een lekker etentje in een leuk restaurant in de stad slaan we niet af . Omdat het paleis voor schone Kunsten centraal gelegen is, profite-ren we ervan om in de late middag een tentoonstelling mee te pikken . Of we breken onze dag door een toneelvoor-stelling bij te wonen . We trachten zo vaak mogelijk naar de reeks ‘theater op de middag’ te komen, maar door onze drukke agenda is dat niet altijd haalbaar . hopelijk vinden we de tijd om in december naar Een lolita met els dottermans te komen kijken [04 .12] . Onlangs gingen we naar de Wabbes-retrospectieve, en dat is heel goed meegevallen [tot 13 .01 .13] . We wisten niet dat industrieel design zo tijdloos kan zijn . binnenkort willen we de ten-toonstellingen rond Faouzi laatiris en hassan darsi komen bekijken, twee grote namen uit de hedendaagse marokkaanse kunst [tot 13 .01 .13] . We kregen daarover een tip van vrien-den van ons .

Gaston en ChrisWij bezoeken het paleis al jaren-lang met onze kinderen . We hebben een echte familiale band met deze plek . de sfeer die hij uitademt, rijk en complex door zijn architectuur maar eenvoudig in zijn relatie tot de kunsten, hebben we steeds weten te appreciëren . bOzar biedt jongeren een kwaliteitsvolle pedagogische on-dersteuning waardoor ze artistieke projecten beter leren begrijpen . nu onze kinderen groot zijn, komen we vaak met vrienden een tentoonstelling bezoeken of een lezing bijwonen . dan komt de begeleiding voor volwassenen goed van pas, bijvoorbeeld het gezel-schap van een gids die ons in staat stelt de werken opnieuw in hun con-text te plaatsen, of de inleidingen op de concerten . in december wonen we de twee kerstconcerten bij . het eerste, het Weihnachtsoratorium van bach on-der leiding van herreweghe [20 .12] – een werk dat we graag horen – met een paar vrienden, het andere met familie, want het vindt plaats op een zondag en dan zijn onze kinderen vrij [23 .12] .

Chantal Matthysik ben onlangs als box Office manager bij bOzar aan de slag gegaan . uiteraard kende ik het paleis voor schone Kunsten, het is een boeiende plek . hier rondlopen is niet alleen een plezier vanwege dit prachtige gebouw, maar het is ook nuttig voor mijn baan . door evenementen bij te wonen en de reacties van het publiek nauwkeu-rig in het oog te houden kan ik beter hun verwachtingen begrijpen . het is overigens een echte buitenkans om te mogen werken op twee stappen van de henry le bœufzaal met zijn schit-terende akoestiek . ik houd van cello en viool en wil graag het concert bij-wonen van christian tetzlaff en leif Ove andsnes [12 .12] . Omdat ik al met dirk brossé gewerkt heb, wil ik ook graag het kerstconcert bijwonen dat hij met het nOb zal dirigeren [23 .12] . de programmering van theater op de middag vind ik heel boeiend . ik zei het onlangs nog tegen vrienden: een toneelstuk bijwonen, een snelle hap en dan afronden met een tentoonstel-lingsbezoek . . . moeilijk om een nog aangenamere culturele middag te be-leven!

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais


RichardJ’ai l’habitude de fréquenter les grands lieux internationaux de la culture . au début, je venais au palais des beaux-arts pour la programmation musicale . et je dois dire qu’il est rare de voir se succéder autant de grands noms du classique . J’ai pu récemment écouter Villazón, les arts Florissants, pierre-laurent aimard et Krystian zimerman en l’espace de quelques se-maines ! mais je visite aussi de temps en temps des expositions . celle sur permeke, par exemple, m’a permis de mieux connaître l’œuvre de ce grand expressionniste flamand . par ailleurs, en tant que citoyen britannique, je trouve pas mal l’idée de lier à chaque fois une expo au pays en charge de la présidence européenne, comme celle récemment consacrée à chypre . cela renforce le sentiment d’appartenance à une vaste communauté culturelle . Je crois que bOzar l’a bien com-pris . l’europe est une réalité incon-tournable aujourd’hui . et je suis très curieux d’entendre daniel cohn-bendit et Guy Verhofstadt développer leur vision d’une union fédérale euro-péenne [04 .12] .

december in bOzaril y en a pour tous les goûts !

Stéphaniebozar ? moi, je suis fan ! la première fois que je suis venue au palais, c’était avec mes parents, qui m’ont fait décou-vrir hélène Grimaud . un vrai choc musical ! dès lors, j’ai commencé à fréquenter bOzar, surtout pendant mes études où j’allais souvent aux concerts et visitais de très nombreuses expositions . aujourd’hui, bOzar est devenu incontournable pour moi . Grâce à la variété de son offre, le palais des beaux-arts fait partie de mon paysage culturel et de celui de bien d’autres, je pense . le bOzar shOp est aussi assez remarquable . Je ne quitte jamais le bâtiment sans jeter un œil aux livres, aux disques et aux objets originaux qu’il propose . en décembre, je crois que j’irai au be Film Festival [26>30 .12] pour voir quelques-uns des films belges que j’ai ratés cette année, mais aussi peut-être pour assister à une avant-première . s’il y a encore des places disponibles, je voudrais voir antonio el pipa . le flamenco est un univers peuplé de musiques, de danses, de couleurs et de textures qui me fascinent . [03 .12]

Nikos et Sofianous venons régulièrement le di-manche matin et la formule nous convient bien . mon épouse claudia et moi allons voir un concert à deux pendant que notre fille sonia rejoint l’atelier créatif . elle adore, et nous, cela nous permet de profiter pleine-ment du spectacle . nous sommes très heureux de trouver un lieu de culture qui organise autant de choses pour la famille . avec des enfants de 5 et 1 ans, les week-ends sont souvent longs si l’on ne trouve pas d’activités pour eux . notre fille fait du sport mais elle a besoin également d’être en relation avec la culture . c’est important pour elle de fréquenter un endroit comme bOzar, qui la familiarise avec l’art sous toutes ses formes . en décembre, nous irons évidemment voir Le monde de Nemo [02 .12] . nous leur avons déjà lu le livre mais ils n’ont jamais encore vu le dessin animé . en plus, comme saint nicolas sera là, ce sera vraiment la fête pour notre ainée . et pendant les vacances, nous avons également réser-vé une visite guidée en famille de l’ex-position consacrée à permeke [26 .12] .

© d

. r .

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

h oto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: lau

renc

e e

jzyn


Chantal Matthys J’ai récemment pris mes fonctions de box Office manager à bOzar . Je connaissais évidemment le palais des beaux-arts qui est un lieu très atta-chant . circuler dans le palais est non seulement un plaisir car le bâtiment est magnifique, mais c’est aussi utile pour mon travail . en assistant aux événements et en prêtant attention aux réactions du public, cela m’aide aussi à mieux comprendre ses attentes . et puis, c’est une vraie chance de tra-vailler à deux pas de la salle henry le bœuf, qui a une excellente acoustique . Je suis sensible au violoncelle et au violon et compte assister au concert de christian tetzlaff et leif Ove andsnes [12 .12] . comme j’ai déjà tra-vaillé avec dirk brossé, je me rendrai aussi au concert de l’Onb qu’il diri-gera pour noël [23 .12] . Je trouve par ailleurs la programmation de theater op de middag sensationnelle . Je l’ai dit récemment encore à des amis : assister à une pièce de théâtre, faire un bon re-pas rapide pour finir par la visite d’une exposition… difficile de passer une après-midi culturelle plus agréable !

Gaston et Chriscela fait longtemps que nous fréquen-tons le palais . nous y venions avec nos enfants . nous avons un vrai attache-ment familial à cet endroit car nous avons toujours apprécié l’esprit de ce lieu riche et complexe par son archi-tecture, mais simple dans sa relation à l’art . bOzar propose aux jeunes un soutien pédagogique de qualité pour mieux leur faire comprendre les projets artistiques . À présent que nos enfants sont grands, nous nous retrou-vons souvent entre amis pour visiter une exposition ou assister à une confé-rence, et l’encadrement pour adultes nous est souvent très utile, comme l’accompagnement d’un guide qui per-met de replacer les œuvres dans leurs contextes ou les introductions aux concerts . en décembre, nous assiste-rons aux deux concerts de noël, l’un avec quelques proches, pour l’Orato-rio de Noël de bach [20 .12], dirigé par herreweghe que nous aimons beau-coup, et l’autre, en famille, car il a lieu le dimanche et nos enfants sont en congé [23 .12] .

Nicolas et Woutnous sommes tous les deux étudiants . nous aimons bien faire une virée entre copains pour nous vider la tête et faire un bon gueuleton ensemble dans un restaurant sympa en ville . comme le palais des beaux-arts est central, nous en profitons pour voir une expo en fin d’après-midi ou couper notre journée par une pièce de théâtre . nous essayons aussi souvent que pos-sible de venir au cycle du theater op de middag mais ce n’est malheureu-sement pas toujours possible . nous espérons pouvoir trouver le temps, en décembre, d’aller voir els dottermans qui joue dans Een lolita [04 .12] . la semaine dernière, nous sommes allés voir la rétrospective Wabbes qui était très sympa . nous n’imaginions pas que le design industriel puisse être si actuel . nous comptons visi-ter prochainement les expositions de Faouzi laatiris et d’hassan darsi [>13 .01 .2013], deux grands noms de l’art contemporain marocain . des amis nous en ont dit beaucoup de bien .

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais

©b

Oz

ar

- Fo

to | p

hoto

: Yve

s Ger

vais

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 8bOzar music

➔ CONCERTS: 01.12 & 12.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 29 & 33

pianotrio . maar pas als je hen samen hoort musiceren in de concertzaal kun je genieten van hun podiumprésence en hun spelplezier . persoonlijkheden verdwijnen en alleen de gezamenlijke echo van het werk weerklinkt (01 .12) . eenzelfde gelukzaligheid ervaren we als we sonates van bartók, dvořák en beethoven beluisteren in een uitvoe-ring van een ander buitengewoon gezelschap, namelijk de duitse violist christian tetzlaff en de noorse pianist leif Ove andsnes (12/12) . laatstgenoemde blies ons twee jaar geleden al van de sokken tijdens het kamermuziekfestival ‘leif Ove andsnes & Friends’, toen hij vanuit zijn dierbare risør naar hier kwam . nu nodigen hij en zijn kompaan ons opnieuw uit en samen met hen beleven we de magie van muziek die ego’s laat verdwijnen en instrumenten met ver-eende stem laat spreken .

Olivier boruchowitch

* uit een interview met Olivier bernager en François manceaux tijdens de master-classes van het Festival de montpellier languedoc-roussillon 2012

nl Ze zijn in de veertig en treden op in toonaangevende concertzalen. Elk concert kleuren ze met dat extraatje bezieling, dat moeilijk te omschrijven maar goed waarneembare, gelukzalige gevoel dat ontstaat in het samenspel.

"Kamermuziek is wellicht de meest intieme vorm van mu-ziekbeoefening, want je speelt met een kleine groep musici die zich op een paar centimeter van elkaar bevinden . en je spreekt met elkaar . als je niet naar de anderen luistert, als je alleen speelt, dan sterft de muziek"* . die woorden van renaud capuçon drukken goed de muzikale verstandhou-ding uit die hij met zijn partners tot stand bracht en waar-van ze ons deelgenoot willen maken . de schoonheid van de muziek ontspruit niet alleen uit de kwaliteiten van dit trio uitzonderlijke solisten . de Franse violist renaud capuçon, de duitse cellist daniel müller-schott en de amerikaanse pianist nicholas angelich zijn met prijzen overladen mu-sici . en ja, de werken van haydn, brahms en mendelssohn die ze vertolken zijn van de mooiste uit het repertoire voor

the magic of chamber music het plezier van het samenspel le plaisir de jouer ensemble

daniel müller-schott ©maiwolfrenaud capuçon ©François darmigny


EN Great soloists in their forties who love playing together: Renaud Capuçon, Daniel MülleraSchott, and Nicholas Angelich present piano trios by Haydn, Brahms, and Mendelssohn (01.12), while Christian Tetzlaff and Leif Ove Andsnes play sonatas by Bartók, Dvořák, and Beethoven (12.12).

bonheur de les écouter, qui ne peut véritablement s’appré-hender que dans la salle, vient d’abord de la présence qu’ils dégagent, de cet espace qu’ils ouvrent, où les individua-lités disparaissent pour ne se faire que l’écho commun de l’œuvre (01 .12) . On est pris du même bonheur à l’écoute de sonates de bartók, dvořák et beethoven, interprétées par un autre duo hors du commun réunissant le violoniste alle-mand christian tetzlaff et le pianiste norvégien leif Ove andsnes (12 .12) . ce dernier nous avait déjà éblouis il y a deux ans, avec le festival de musique de chambre « leif Ove andsnes & Friends », venu de son cher risør . son complice et lui nous convient à les retrouver sur la scène pour vivre la magie de la musique, qui dissout les égos pour ne plus laisser parler que les instruments . d’une seule voix .


* d'après un entretien accordé à Olivier bernager et François manceaux lors des masterclasses du Festival de montpellier languedoc-roussillon 2012

Fr Ils ont la quarantaine et se produisent dans les plus grandes salles. Ils marquent chacun de leurs concerts par ce supplément d’âme, ce bonheur – indicible mais très perceptible – de jouer ensemble.

« la musique de chambre, c’est peut-être l’exercice le plus intime qui existe en musique parce qu’on est un petit groupe de musiciens à quelques centimètres de distance . et on se parle . si vous n’écoutez pas les autres, si vous jouez seul, la musique est tuée »* . ces mots de renaud capuçon traduisent la complicité musicale qu’il a tissée avec ses par-tenaires et qu’ils nous invitent à partager . la beauté de la musique ne vient pas seulement de la qualité de ce trio de solistes d’exception . certes, le violoniste français renaud capuçon, le violoncelliste allemand daniel müller-schott et le pianiste américain nicholas angelich sont des musi-ciens couverts de prix . bien entendu, les œuvres de haydn, brahms et mendelssohn qu’ils interprètent sont parmi les plus belles du répertoire pour trio avec piano . mais le

nicholas angelich © st . de bourgies leif Ove andsnes & christian tetzlaff ©alexandra Vosding


EN Violinist Gidon Kremer is one of the great defenders of contemporary music. He proves it again by preamiering Victor Kissine’s Violin Concerto with the NOB. The programme also features pieces by Lekeu and Zemlinsky (14 & 16.12).

individuen samenbrengen, in welke context ook . dus ook de let en de rus, ondanks de complexiteit die de relatie tussen hun respectievelijke vaderland in de 20e eeuw heeft geken-merkt . deze zielsverwanten pur sang kunnen al bogen op een jarenlange vruchtbare samenwerking . en het feit dat Kremer als geen ander een verhaal weet te vertellen in zijn uitvoe-ringen spreekt Kissine bijzonder aan . toen het nationaal Orkest van belgië Kissine om een nieuw werk vroeg, was het dan ook niet verwonderlijk dat hij automatisch aan Kremer dacht . Voor de componist is het immers belangrijk te weten voor wie hij schrijft: “zodra ik weet voor wie ik de muziek moet schrijven, schrijft de muziek zichzelf” . en dat betreft niet alleen de solist, maar ook het orkest en de dirigent . Ook hier valt de puzzel mooi in elkaar, want Kissine, die in ons land leeft en werkt, is niet enkel bekend met ons nationaal Orkest, hij is bovendien een goede vriend van dirigent andrey boreyko, die de première in goede banen zal leiden . en zo is de cirkel rond . . .

Xavier Verbeke

nl Nieuwe muziek uitvoeren is de Letse violist Gidon Kremer op het lijf geschreven. Dat hij al 30 jaar dé voorvechter is van de muziek die in onze tijd wordt geschreven, is zeker geen boude bewering. Nu staat de wereldpremière van het Vioolconcerto van Victor Kissine op zijn programma.

Gezien Gidon Kremers passie voor hedendaagse muziek is het geen wonder dat componisten van vandaag graag nieuw werk aan hem opdragen: alfred schnittke, arvo pärt, Giya Kancheli, sofia Gubaidulina, Valentin silvestrov, peteris Vasks, John adams, astor piazzolla, Victor Kissine . . . de lijst is te lang om op te sommen . zijn populariteit heeft natuurlijk alles te maken met de kwaliteit van zijn uitvoeringen: welke muziek hij ook onder de ogen heeft, steeds speelt hij die met de nodige flair, intensiteit, precisie en verfijning . en wat is het verband met de russische componist Victor Kissine, van wie Kremer op dit concert een gloednieuw vioolconcerto brengt? muziek als medium is onverwoestbaar en zal altijd

musical soul matesKissine en Kremer, bruisend van creativiteit Kissine et Kremer, une créativité bouillonnante

Gidon Kremer © Kasskara


➔ CONCERTS: 14 & 16.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 33

les artistes letton et russe, malgré les relations complexes entre leurs patries respectives au cours du XXe siècle, sont de véritables âmes sœurs qui peuvent se prévaloir d’une col-laboration fertile, déjà longue de plusieurs années . Kissine apprécie particulièrement le caractère narratif spécifique des exécutions de Kremer . Quand l’Orchestre national de belgique a demandé une nouvelle œuvre à Kissine, celui-ci a immédiatement pensé à Kremer, on ne s’en étonnera pas . pour le compositeur, il est en effet important de savoir pour qui il écrit : « dès que je sais pour qui je dois compo-ser, la musique s’écrit d’elle-même . » et cela concerne non seulement le soliste, mais aussi l’orchestre et son chef . ici également, tout se met bien en place car Kissine, qui vit et travaille en belgique, ne connaît pas seulement particuliè-rement bien l’Orchestre national de belgique, mais il entre-tient également des liens d’amitié avec le chef d’orchestre andrey boreyko, qui dirigera la création . comme il se doit .

Xavier Verbeke

Fr Il est dans la nature du violoniste letton Gidon Kremer d’exécuter des œuvres nouvelles. On peut afafirmer sans crainte de se tromper qu’il est depuis trenate ans le défenseur de la musique écrite à notre époque. Il interprète en première mondiale le Concerto pour violon de Victor Kissine.

rien d’étonnant à ce que les compositeurs contemporains souhaitent confier à Gidon Kremer leurs nouvelles œuvres étant donné sa passion pour l’art contemporain : alfred schnittke, arvo pärt, Giya Kancheli, sofia Gubaidulina, Valentin silvestrov, peteris Vasks, John adams, astor piazzolla, Victor Kissine . . . pour n’en citer que quelques-uns . Gidon Kremer doit bien sûr sa popularité à la qualité de ses exécutions : quelle que soit la musique qu’il a sous les yeux, il la restitue toujours avec ce qu’il faut d’intuition, d’intensité, de précision et de raffinement . Quel est le lien avec le compositeur russe Victor Kissine, dont Kremer exé-cute un nouveau concerto pour violon lors de ce concert ?

Victor Kissine © isabelle Françaix

Partenaire de moments culturels intenses. Partner van grootse cultuurmomenten.

Vos émotions sont une symphonie en soi.

Uw emoties zijn een symfonie op zich.

13566_015288568669_ad_Cult_Sponsoring.indd 1 9/11/10 14:46


➔ CONCERTS: 20 & 23.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 37

EN Come and celebrate with Philippe Herreweghe’s version of a baroque hit: Bach’s Christmas Oratorio (20.12). As for the traditional Christmas concert by the NOB, guest conductor Dirk Brossé has created a diverse cocktail of an evening for you, featuring Puccini, Gershwin, and world music (23.12).

FrQuand les jours raccourcissent, quand la ville étincelle de ses mille lumières, quand l’ambiance est à la fête, sortir emmitouflé pour assister à un concert christmas@bOzar est un réel plaisir . depuis de nombreuses saisons, bOzar music a pour tradition d’offrir à son public, amateurs ou néophytes, enfants, parents ou grands-parents, un large éventail de rendez-vous où l’émotion et la convivialité occupent le devant de la scène . et cette année ne fait pas exception . réservez d’ores et déjà dans vos agendas, le jeudi 20 .12 pour assister à un tube baroque de circonstance, l’Oratorio de Noël de bach dans une version signée philippe herreweghe ; et le 23 .12 pour le traditionnel concert de noël de l’Onb . dirk brossé, chef invité de l’orchestre, connu pour ses programmations hors du commun vous concocte un rendez-vous placé sous le signe de la diversi-té avec puccini, Gershwin et de la musique du monde . (s .J .)

nlals de dagen korten, de stad fonkelt van duizenden licht-jes en er een feestelijke sfeer heerst, dan is het een onver-valst plezier om warm ingeduffeld de stad in te trekken voor het concert christmas@bOzar . al vele jaren koes-tert bOzar music de traditie om zijn publiek van melo-manen en neofieten, kinderen, ouders en grootouders een brede waaier ontmoetingen aan te bieden waarin emotie en gemoedelijkheid voorop staan . dit jaar vormt daarop geen uitzondering . noteer nu al in je agenda dat je op donderdag 20/12 een echte hit van het barokrepertoire kunt bijwonen, namelijk bachs Weihnachtsoratorium, in een vertolking van philippe herreweghe . Op 23/12 is er het traditionele kerst-concert van het nOb . dirk brossé, de gastdirigent van het orkest, staat bekend om zijn verrassende affiches en nodigt je uit op een avond in het teken van diversiteit, met puccini, Gershwin en wereldmuziek . (s .J .)

christmas@bOzartweemaal kerst! deux concerts de noël !

collegium Vocale Gent © michiel hendryckx dirk brossé © dr/Gr

Backing her artistic future with all our energy.

In Belgium, GDF SUEZ is a major player on the arts and culture scene. Thanks to its commitments, the Group supports several projects and initiatives, especially in the music and fine arts fields, all the while striving to make culture accessible to the less fortunate. www.gdfsuez.com

012048 GDF Ann Bozarmag music.in1 1 6/07/12 12:40:15


➔ CONCERT: 06.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 31

EN Musiques Nouvelles, an unavoidable landmark in Belgium’s contemporary music landscape, celebrates its 50th anniversary by presenting an exceptional evening with its conductor JeanaPaul Dessy. On the programme are a series of 50asecond premieres, the world premiere of a piece by Pierre Bartholomée, and a new piece by six conatemporary composers (06.12).

Frmusiques nouvelles est une figure incontournable du paysage musical belge . 50 ans jour pour jour après son tout premier concert, l’ensemble investit à nouveau Flagey . dès 18 heures, dans la grande salle, des dJ remixeront en di-rect leurs archives sonores . la fête se poursuivra avec une série de pièces-éclairs, des compositions flambant neuves de 50 secondes chacune . ensuite, Jean-paul dessy dirigera la première mondiale d’une œuvre de pierre bartholomée, l’un des fondateurs de l’ensemble, il y a bien des années de cela . musiques nouvelles interprétera ensuite avec ecO (european contemporary Orchestra) – soit 33 musiciens de divers collectifs européens – des pièces inédites de six compositeurs prometteurs de divers horizons . rendez-vous dans cinquante ans ? (Gdh)

nl musiques nouvelles is niet weg te denken uit het belgische muzieklandschap . dag op dag vijftig jaar na zijn allereerste concert palmt het ensemble opnieuw het Flageygebouw in . Vanaf 18 .00 uur gaan dj’s in de hal creatief aan de slag met het auditieve archief van het ensemble . het verjaar-dagsfeest gaat voort met een reeks blitz-premières, nagel-nieuwe composities van elk vijftig seconden . Voorts voert Jean-paul dessy zijn muzikanten aan in de wereldpremière van een werk van pierre bartholomée, zoveel jaar terug een van de oprichters van het collectief . Vervolgens speelt musiques nouvelles samen met ecO nieuw werk van 6 componisten . ecO staat voor european contemporary Orchestra en groepeert 33 musici uit diverse europese en-sembles . samen presenteren ze in première nieuw werk van zes beloftevolle componisten uit de vier windstreken . Op naar de volgende vijftig jaar! (Gdh)

musiques nouvellesensemble blaast 50 kaarsjes uit l'ensemble souffle ses 50 bougies

musiques nouvelles © isabelle Françaix



EN BOZAR MUSIC pays tribute to flamenco with Antonio El Pipa. The Spanish choreographer offers authentic flamenco, with no concessions whatsoever to current trends. For the evening the Centre for Fine Arts will be turned into an authentic tablao.

FRle chorégraphe antonio el pipa est originaire de Jerez de la Frontera, une ville d’espagne qui s’est auto-proclamée « ville du flamenco » . descendant d’une célèbre famille de tsiganes qui a perpétué les danses et les chants tradition-nels, il est considéré comme le digne successeur des plus grands duende de flamenco, comme antonio Gades et mario maya . chez nous, on le connaît surtout grâce au documen-taire Gypsy Caravan, consacré à la culture rom sur divers continents . il a fait le tour des tablaos, en espagne bien sûr mais aussi à new York, londres, paris et au costa rica . ce spectacle d’antonio el pipa, lauréat du premio nacional de baile Flamenco, est une chance unique d’admirer du grand flamenco et un authentique gitano andalou . (Gdh)

nl choreograaf antonio el pipa is afkomstig uit Jerez de la Frontera, de spaanse stad die zich zonder verpinken ‘de flamencostad’ noemt . hij stamt uit een roemrijk zigeuner-geslacht waarin zang- en danstradities van generatie op ge-neratie worden doorgegeven en geldt als een waardig opvol-ger van grote flamencodansers als antonio Gades en mario maya . bij ons is hij waarschijnlijk het meest bekend door zijn deelname aan de documentaire Gypsy Caravan, over de romacultuur op diverse continenten . met zijn voorstelling De tablao toerde hij, behalve in spanje, ook in onder meer new York, londen, parijs en costa rica . met antonio el pipa, winnaar van de premio nacional de baile Flamenco (de ‘Oscar van de flamenco’), krijg je een unieke kans om te genieten van de real deal: stijlvolle flamenco uitgevoerd door een rechtgeaarde andalusische gitano . (Gdh)

antonio el pipaFlamenco op de toppen van je tenen du flamenco flamboyant

antonio el pipa © Quino castro antonio el pipa © Quino castro



EN Debashish Bhattacharya brought the discovery of Indian classical music to countless musicalovers. And this deaspite playing an instrument one doesn’t normally associate with India. An undisputed virtuoso of the slide guitar, tonight he will be playing at the Centre with his brother Subhasis.

Frdebashish bhattacharya est un phénomène . il a réussi à lui seul à rallier d’innombrables amateurs à la musique clas-sique de son pays . et avec un instrument qu’on n’associe pas d’emblée à l’inde . Véritable virtuose de la guitare slide – une guitare qui se joue à l’horizontale, également appelée « gui-tare hawaïenne » – il se heurte rapidement aux limites des instruments du marché et se fabrique trois nouvelles vari-antes . depuis sa collaboration avec le guitariste américain bob brozman, il est accueilli chaleureusement en Occident et son album Calcutta Chronicles a même décroché une no-mination aux Grammy awards . magicien, il fait sortir de ses guitares les sonorités les plus singulières . son jeu mélan-colique et onirique rappelle le blues, mais sa dextérité lui permet d’être aussi maître dans l’art du staccato . debashish ne vient pas souvent en belgique . une raison de plus pour ne pas rater son concert ! (Gdh)

nl debashish bhattacharya is een fenomeen . Op zijn eentje heeft hij ontelbare muziekliefhebbers vertrouwd gemaakt met de klassieke muziek uit zijn land . en dat op een instru-ment dat we niet meteen met india associëren . Op de sli-degitaar – een gitaar die horizontaal bespeeld wordt, ook wel bekend als ‘hawaïgitaar’ – is hij een onvervalste virtu-oos en omdat hij de bestaande instrumenten te beperkend vond, bouwde hij op eigen houtje drie nieuwe varianten . sinds zijn samenwerking met de amerikaanse gitarist bob brozman is hij ook in het Westen een graag geziene gast en met zijn album Calcutta Chronicles haalde hij zelfs een Grammy-nominatie binnen . hij tovert de wonderlijkste klanken uit zijn gitaren . zijn dromerige en melancholische spel doet denken aan de blues, maar net zo goed vuurt hij vingervlugge staccatonoten af . debashish komt niet vaak naar ons land, dus mis dit concert niet! (Gdh)

debashish bhattacharya zeldzaam optreden van indiase meestergitarist prestation exceptionnelle du virtuose indien de la guitare

debashish bhattacharya dr/Gr

Samen creëren we kansenDe Nationale Loterij geeft

26,1 miljoen euro aan cultuur.

Dankzij u.

Créateur de chancesLa Loterie Nationale, c’est

26,1 millions d’euros pour la culture.

Grâce à vous.

www.nationale-loterij.bewww.loterie-nationale.be

Naamloos-1 1 13/09/11 17:46

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 19bOzar literature

➔ BOZAR BOOK CLUB: 11.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 43

EN The BOZAR BOOK CLUB will be presented for the first time by Grégoire Polet, a promising Belgian francoaphone writer. He will devote his first literary event to a book that has become a contemporary classic : Vies minus-cules (Small Lives) by Pierre Michon, one of the most important living French writers (11.12).

Frle bOzar bOOK club est l’un de ces lieux précieux permettant de partager les réflexions ou les émotions qu’un ouvrage a suscitées . il est animé pour la première fois par Grégoire polet, un écrivain belge francophone très promet-teur, connu pour Madrid ne dort pas ou Les ballons d’hélium . il consacre ce rendez-vous littéraire initial à une œuvre devenue un « classique » de la littérature contemporaine : Vies minuscules . l’auteur, pierre michon, compte parmi les écrivains français vivants les plus importants . Vies minus-cules est un livre fort, poignant, décrivant dans la campagne hexagonale l’existence de gens humbles . n’hésitez pas à vous plonger préalablement dans cette riche écriture et à visiter l’exposition permeke, qui représente l’univers de ces témoins silencieux de l’histoire . c’est l’occasion idéale de s’enrichir mutuellement et de redécouvrir le texte à travers le regard des autres . (O . b .)

nl bOzar bOOK club is een van die zeldzame gele-genheden waar je de gedachten en emoties kunt delen die een boek losmaakt . hij wordt voor het eerst begeleid door Grégoire polet, een beloftevol schrijver uit Franstalig belgië, o .m . bekend van Madrid ne dort pas en Les ballons d’hélium . hij wijdt de avond aan een werk dat uitgroeide tot een hedendaagse klassieker, namelijk Roemloze levens . auteur pierre michon is een van de belangrijkste nog le-vende Franse schrijvers . dit sterke en aangrijpende boek beschrijft het leven van de kleine man op het Franse platte-land . aarzel niet om je vooraf al onder te dompelen in deze rijke tekst en ook de permeke-retrospectieve te bezoeken, waarin de wereld van die stille getuigen van de geschiedenis aan bod komt . een ideale gelegenheid om elkaar te verrij-ken en via de blik van andere lezers de tekst te herontdek-ken . (O . b .)

bOzar bOOK club hosted by Grégoire poletboeiende boeken blijven bij des paroles et des lettres

Grégoire polet © bOzar

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 20bOzar studiOs

➔ FILM: 02.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 39

EN Nemo is without a doubt the most famous clown fish in the history of cinema. Curious about everything, he is captured by a diver. Thus begins an incredible race across the oceans to find Nemo. An adventure as exciting as it is humorous, which will be enhanced by the presence of a very special guest: Saint Nicholas (02.12).

nl Op zondag 2 december, vier dagen voor de goedheilig-man zijn verjaardag viert, doen sinterklaas en zijn trouwe zwarte piet hun intrede in het paleis voor schone Kunsten . de gelegenheid bij uitstek om hun kleine bewonderaars te ontmoeten en de laatste wijzigingen aan te brengen in het grote boek . bovendien zou de sint fan zijn van nemo, het wereldberoemde clownvisje dat in de film van pixar animation studios het australische Groot barrièrerif onveilig maakt . de animatiefilm, ontroerend en humoris-tisch tegelijk, weet jong en oud te bekoren met het verhaal van een visje dat door zijn overbezorgde vader misschien wel iets te veel beschermd wordt . sinterklaas vertelde ons dat hij na de vertoning met veel plezier de kinderen één voor één zal ontmoeten . . . nog even braaf zijn dus! (s . J .) nb: we tonen de film in het engels, met nl en Fr onder-titels .

Fr en ce dimanche 02 .12, saint nicolas, accompagné du père Fouettard, honore le palais des beaux-arts de sa pré-sence . Occasion unique pour lui de venir à la rencontre de ses admirateurs . de plus, le grand saint est, d’après ce que l’on dit, un fan de nemo, ce petit poisson clown célèbre dans le monde entier depuis que les studios pixar sont partis à la découverte de la barrière de corail australienne . ce dessin animé, aussi palpitant qu’humoristique, adressé à tous, petits, grands et moins grands, nous plonge dans la vie d’un petit, surprotégé par un père trop attentionné, trop anxieux peut-être de le voir prendre son envol… et saint nicolas nous a confié qu’après la projection, il se fera un grand plaisir d’accueillir un à un tous les enfants… d’ici là, soyez donc tous bien sages ! (s . J .)nb: le film est projeté en anglais et sous-titré nl-Fr

Finding nemodie goede man uit spanje . . . saint nicolas sera des nôtres…

Finding nemo © disney/pixar

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 21bOzar cinema

➔ FILM 26 > 30.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 39

EN The Centre for Fine Arts hosts the BE Film Festival for the second time. For five days, BOZAR CINEMA and CINEMATEK will present the best Belgian films of the year, as well as advance screenings. It is also a chance for you to meet the actors or directors of the films being shown during the festival (26 > 30.12).

Fr pour la deuxième fois, le be Film Festival prend ses quar-tiers au palais des beaux-arts . entre noël et nouvel an, une période idéale pour une rétrospective ! pendant cinq jours, vous pourrez revoir les meilleurs films belges de l’an-née écoulée au palais et à la cinemateK . À commencer par les grands succès Tot altijd (nic balthazar) et À perdre la raison ( Joachim lafosse) . au programme également, une série d’avant-premières de films belges . nous ouvrirons ainsi le festival avec Au nom du fils, le film le plus récent de Vincent lannoo . une fois la projection terminée, vous pourrez discuter avec le réalisateur et/ou les acteurs qui seront à chaque fois présents . ceux qui le souhaitent pour-ront aussi se dégourdir les jambes à l’une de nos afterparties . terminez l'année en beauté avec un film belge !

nl Voor de tweede keer al strijkt het be Film Festival neer in het paleis voor schone Kunsten . Welke periode leent zich beter tot een terugblik dan de dagen tussen kerst en oudjaar? Vijf dagen lang krijg je in het paleis en cinemateK de beste belgische films van het afgelopen jaar te zien . bij de blikvangers onder meer de succespren-ten Tot altijd (nic balthazar) en A perdre la raison ( Joachim lafosse) . We programmeren ook een aantal voorpremières van nagelnieuwe films die nog niet in de bioscoop te zien waren . zo beginnen we het festival met Au nom du fils, de nieuwste van Vincent lannoo . na afloop kun je, met een glas in de hand, doorbomen met regisseur en/of acteurs, want die wonen steevast de vertoning bij . Of je kunt ook de benen strekken op een van onze afterparties . sluit het jaar in schoonheid af met een belgische film!

be Film FestivalFeestelijk filmoverzicht le palais fait son cinéma

www.knack.be

INTERVIEWS MET GEERT BOURGEOIS FREDDY WILLOCKX JAN PEUMANSERIC VAN ROMPUY KRISTOF CALVO VINCENT VAN QUICKENBORNE

EN NU BRUSSELEN NU BRUSS

BARTDE WEVER

H O O R T B I J H E T W E E K B L A D K N A C K N R . 4 2 VA N 1 7 T O T 2 3 O K T O B E R 2 0 1 2 - K N A C K W E E K E N D , E L K E W E E K S A M E N M E T K N A C K E N K N A C K F O C U S I S S N . 0 7 7 2 2 9 4 X

WO N E N

A L A I N G I L L E S

Onze designer

van het jaar

H U M O R & P O Ë Z I E

Japans designcollectief Nendo

De Braziliaanse golf

S P E C I A L

Hip & hot

F I LM ★ MUZ IEK ★ TELEV I S I E ★ GAMES ★ STR IPS ★ EXPO ★ THEATER ★ L I TERATUUR

www.knackfocus.be

OORT BIJ HET WWEEKBLAD KNACK NR.4 VAN 17 TOT 23 OOKTOBER 2012KKNNAACCKK OOCUSS, EELLKK WWEEEKK SSAMMEENN MMEETT KKNNAACCKK EENN KNNAACCKK WEE KKEEND - SSN.2031- 64X

DanielCraig‘In Hollywoodwas Bond al lang dood’

JavierBardem‘Ik wilde eenBondgirl zijn’

RogerMoore‘Sean Connery iseen zuurpruim’

SKYFALL

S P E C I A L

007

BART DE PAUW

BART DE PAUW

Helemaal Knack.

OB53812

Foto’s: Max Pinckers, net afgestudeerd toptalent.Tekst: Stijn Van de Voorde, radiopresentator.In de hoofdrol: Joke Pevenage, Knack-lezer sinds 2003.

Als ik droom, kan ik mij daar de dag erna meestal niets van herinneren. Gelukkig maar. Mijn dromen zijn onsamenhangend, onrealistisch en bijgevolg oninteressant om ongecensureerd in de groep te gooien. In tegenstelling tot mijn plannen. Ik heb er een sport van gemaakt om mijn plannen altijd uit te voeren. Dat lukt ook meestal. Ik ben momenteel op zoek naar een stevig touw, een lange stok en twee fl atgebouwen die ongeveer even hoog zijn en niet te ver uit elkaar staan. De toekomst moet groots zijn. En ze begint altijd NU.

Niet iedereen hoeft te weten dat ik alles met alles combineer. Peter Benjamin Parker en Bruce Wayne schreeuwden ook niet van de daken dat ze in hun vrije tijd met iets unieks bezig waren. Een maquette van mijn droomhuis maken (uit kurk) terwijl er op de achtergrond muziek speelt. Ik heb het daar niet bepaald lastig mee. Misschien lees ik ondertussen ook nog iets. Dat hoeft niet, maar het kan. Mijn hoofd kan veel impulsen tegelijk aan.

Een bevriend koppel heeft ervoor gekozen om hun hele living zo goed als leeg te laten. Er staat enkel een grote, witte zetel in het midden. Design. Waar staan al die prullen die ze vanop hun reizen hebben meegenomen? Mijn zus heeft tickets gekocht voor een concert van Bon Iver. Zo’n intimistische muziek in zo’n grote zaal, voor zoveel mensen? Mijn beste vriendin heeft twee weken geleden een truitje gekocht voor 160 euro. Ze vertelde dat er op diezelfde stockverkoop nog ‘koopjes’ te doen waren. De mensen die ik het liefste zie, begrijp ik vaak niet. Daarom zie ik hen zo graag.

OB53812_KN_BOZAR.indd 1 18/10/12 11:29

certified PDF

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 23bOzar architecture

➔ EXPO: 07.12.2012 > 27.01.2013 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 29

Kapellekerk Jonction © nmbs-Groep | Groupe sncb

EN Belgium’s busiest section of railway line, the link constructed a few decades ago between Brussels North and Brussels South railway stations, is now close to saturation. With a view to planning the future of this essential aspect of mobility and life in Brussels, a number of architectural practices have been invited to take a look at the issues involved.

Fr Que vous soyez touriste, navetteur régulier ou passager occasionnel, vous connaissez sûrement le tronçon ferro-viaire, en partie souterrain, en partie aérien, qui traverse le centre de la ville . la jonction nord-midi, que l’on présen-tait jadis comme une prouesse technique, est aujourd’hui proche de la saturation . un problème que les asbl recyclart et congrès ont voulu porter sur la place publique . dans notre palais du mont des arts attenant à la Gare cen-trale, bOzar architecture/a+ se devait de relayer cette heureuse initiative . Olivier bastin, maître architecte et commissaire de l’exposition 4X4, a invité quatre bureaux d’architecture à proposer leurs visions autour de la liaison qui innerve le réseau ferroviaire de la capitale de l’europe . reproduites sur des tapisseries monumentales, les visions de 51n4e, studio012, V+ et Xaveer de Geyter architecten nous projettent dans l'avenir de la ville . (O . b .)

nl Of je nu toerist bent, regelmatige pendelaar of toevallige passant, je kent ongetwijfeld de spoorwegverbinding die deels onder en deels boven de grond het stadscentrum doorklieft . de noord-zuidverbinding, destijds voorgesteld als een tech-nisch hoogstandje, is vandaag zo goed als verzadigd . een pro-bleem dat de vzw’s recyclart en congres onder de aandacht willen brengen . met ons paleis op de Kunstberg, grenzend aan het centraal station, was bOzar architecture/a+ het aan zichzelf verplicht dit gepaste initiatief te verwel-komen . Olivier bastin, meester-architect en commissaris van de tentoonstelling 4X4, nodigde vier architectenbureaus uit om hun visie te geven op de verbinding die het zenuwcentrum vormt van het spoorwegnetwerk in de europese hoofdstad . de visies van 51n4e, studio012, V+ en Xaveer de Geyter architecten, weergegeven op enorme doeken, stuwen ons voort naar de toekomst van de stad . (O . b .)

4X44 visies op de noord-zuidverbinding 4 visions autour de la jonction nord-midi

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 24

© Koen broos

bOzar

EN In Voor Europa! | Debout l'Europe!, Daniel CohnaBendit and Guy Verhofstadt argue in favour of the creation of a truly federal Europe. Loyal citizen of Europe, BOZAR invites you to listen as these two great political stars demaonstrate their common position at the Centre (04.12).

die de volle verantwoordelijkheid dragen voor het debacle van vandaag . het is hun onvermogen dat geleid heeft tot de crisis van de euro . het is hun inconsistentie die ook de recessie heeft uitgelokt . en het is hun blindheid die europa doet wegzinken in een wereldorde waarin we geen rol van betekenis meer spelen .” als de unie nog iets wil betekenen tussen de grootmachten, moeten de lidstaten hun soeve-reiniteit aan de europese regering afstaan . cohn-bendit en Verhofstadt besluiten dat de integratie van europa een flinke stap verder moet gaan . “er moet een europese fe-derale unie in de steigers worden gezet . een federale unie die europa zo snel mogelijk toelaat zijn plaats in te nemen in de postnationale wereld die zich aankondigt .” hun fe-deralistische ideeën stemmen volledig overeen met die van de grondleggers van de unie, zoals Jean monnet . Omdat ook bOzar pro-europees is, nodigen we je uit om in het paleis naar deze twee politieke zwaargewichten te komen luisteren (04 .12), in het gezelschap van Yves desmet (de morgen), béatrice delvaux (le soir) en Jean Quatremer (libération) . Olivier boruchowitch

nl In Voor Europa! (uitgegeven door De Bezige Bij Antwerpen) pleiten Daniel CohnaBendit en Guy Verhofstadt voor een politieke revolutie en een volawaardig federaal Europa.

Wanneer europa voor grote internationale problemen komt te staan, geeft het de indruk ze eerder te ondergaan dan actief aan te pakken . daniel cohn-bendit, medevoor-zitter van de fractie de Groenen/Vrije europese alliantie, en Guy Verhofstadt, voorzitter van de fractie alliantie van liberalen en democraten voor europa, beweren in Voor Europa! dat – in tegenstelling tot wat we vaak te ho-ren krijgen – de nationale politiek voor die houding ver-antwoordelijk is . “het drama is dat de europese unie voor dit alles met de vinger wordt gewezen . het is de unie die ons de eurocrisis heeft bezorgd . het is de unie die door de besparingen de recessie heeft uitgelokt . het is de unie die verantwoordelijk is voor de uitwassen van de globalisering . en het is ook de unie die de mensen definitief van de poli-tiek heeft vervreemd . absurd! Onzin! het zijn de lidstaten

manifesto for a new europebinnenkort de Verenigde staten van europa? demain, les États-unis d’europe ?

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 25

➔ EVENT : 04.12 - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 43

© european union 2007

bOzar

la débâcle . c’est leur incompétence qui a mené à la crise de l’euro . c’est leur incohérence qui a causé la récession . c’est leur aveuglement qui a fait chavirer l’europe pour la livrer à un monde dans lequel elle ne joue plus aucun rôle signifi-catif . » pour que l’union compte encore parmi les grandes puissances, la souveraineté ne doit plus s’exercer à l’échelon des nations qui la constituent mais au niveau continental . d’où la conclusion qui s’impose au couple cohn-bendit-Verhofstadt : il faut mener le processus d’intégration euro-péenne à son terme . « une union fédérale européenne doit voir le jour . une union fédérale européenne qui permette aussi rapidement que possible à l’europe de participer au monde postnational de demain » . ils s’inscrivent ainsi dans la tradition initiée par certains pères fondateurs et fédéra-listes convaincus, comme Jean monnet . Fidèle à son atta-chement citoyen à l’europe, bOzar vous invite à écouter ces deux grands ténors de la vie politique exposer leur posi-tion commune au palais, en compagnie de béatrice delvaux (Le Soir), Yves desmet (De Morgen) et Jean Quatremer (Libération) .


Fr Dans Debout l’Europe ! (Actes Sud & André Versaille Éditeur), Daniel CohnaBendit et Guy Verhofstadt plaiadent en faveur d’une révolution des consciences poliatiques et de la création d’une Europe véritablement fédérale.

Quand l’europe est confrontée aux grands enjeux inter-nationaux, elle donne le sentiment de subir davantage les événements que de les précéder . daniel cohn-bendit, co-président du groupe des Verts/alliance libre européenne, et Guy Verhofstadt, président du groupe de l’alliance des démocrates et des libéraux pour l’europe, démontrent dans Debout l’Europe ! que contrairement aux idées reçues, ce sont les politiques nationales qui en sont responsables . « le drame, c’est que l’union européenne est jugée cou-pable de cette situation . coupable de nous avoir amené la crise de l’euro . coupable de provoquer la récession en imposant l’austérité . coupable des excès de la mondialisa-tion . coupable d’avoir définitivement phagocyté l’action politique . nous avons rejoint les limites de l’absurde . les États membres portent pourtant l’entière responsabilité de

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 bOzar eXpO 26

EN Permeke & Wabbes a Take advantage of your free time to visit our two great exhibitions, with friends, as a group, or as a family. Everything has been done to make your life easier, especially during the holidays. The exhibitions of the expressionist painter Constant Permeke (> 20.01) and of the furniture designer Jules Wabbes (> 13.01) await you.

je onderdompeling in de wereld van permeke biedt bOzar rondleidingen aan (op afspraak of tijdens een van onze bOzarsundaYs, op 25 .11 of 09 .12) . tijdens de vakan-tie kunnen ook kinderen van 6 tot 12 jaar zich in de wereld van de schilder storten dankzij de workshops in de marge van de tentoonstelling (op 03 .01 in het nl, op 04 .01 in het Fr) . beslist de moeite is ook de tentoonstelling over Jules Wabbes (tot 13 .01 .2013), een van de belangrijkste belgische meubelontwerpers . Wabbes is vooral bekend om zijn kan-toorontwerpen die tal van bloeiende ondernemingen sieren . zijn creativiteit uitte zich op vele domeinen, bijvoorbeeld de inrichting en decoratie van vliegtuiginterieurs voor sabena of zijn medewerking aan het belgische paviljoen op de we-reldtentoonstelling in Osaka . de tentoonstelling biedt voor het eerst een volledig overzicht van zijn werk als designer . Je kunt ze ook met een gids bezoeken (op afspraak of tijdens onze bOzarsundaYs op 16 .12) . een origineel cultureel uitje met vrienden of familie tijdens de donkere dagen . . . Olivier boruchowitch

nl Gebruik je vrije tijd om een bezoekje te brengen aan de twee grote tentoonstellingen dit seizoen in het Paleis. Met vrienden, in groep of met het gezin. We hebben er alles aan gedaan om je visite zo aangenaam mogelijk te maken. En voor het jaareinde hebben we programma’s uitgewerkt die aangepast zijn aan ieders behoeften. sinds oktober is het paleis gastheer van twee tentoonstellin-gen over twee grote artistieke namen van bij ons . bOzar eXpO vertrouwde Willy Van den bussche de organisa-tie toe van een uitgebreide retrospectieve rond het oeuvre van constant permeke (tot 20 .01 .2013), grootmeester van het Vlaamse expressionisme . de voormalige conservator van het permeke museum uit Jabbeke maakte een globaal overzicht van het werk van de schilder aan de hand van zo-wat 130 schilderijen, tekeningen en beeldhouwwerken . de kunstenaar schilderde vrouwelijke naakten en het dagelijks leven van vissers en boeren met een onthutsende expressieve kracht en oog voor detail . Om volop te kunnen genieten van

permeke & Wabbes twee kunstenaars van bij ons deux artistes belges à l’honneur

constant permeke, leonie, 1929-1932, private collection . Foto | photo: hugo maertens; brugge © sabam 2012-2013

de papeter, 1922, Groeningemuseum © hugo maertens - sabam 2012-2013

Permeke Visitor’s App on

your smartphone! download it for free in

the itunes store .

WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 bOzar eXpO 27

➔ EXPOS - Praktische info | Infos pratiques | Practical Info: p. 28

réservation ou durant l’un de nos bOzarsundaYs, les 25 .11 ou 09 .12) . pendant les vacances, les enfants de 6 à 12 ans peuvent aussi s’immerger dans l’univers du peintre grâce à une journée de stage créatifs organisés autour de l’exposition (03 .01 en nl, 04 .01 en Fr) . À voir également, l’exposition Jules Wabbes (jusqu'au 13 .01 .2013), l’un des plus éminents créateurs belges de meubles . principalement connu pour son mobilier de bureau, qui a équipé des entreprises florissantes, il fit preuve d’une telle créativité qu’elle lui valut d’intervenir dans de nom-breux domaines, comme en témoignent l’aménagement et la décoration de cabines d’avion pour la sabena ou sa participa-tion à la création du pavillon belge de l’exposition universelle de 1970 à Osaka . l’exposition offre pour la première fois un aperçu complet de son travail de designer . elle peut aussi être visitée en compagnie d’un guide (sur réservation ou durant notre bOzarsundaYs du 16 .12) . une sortie culturelle idéale entre copains ou en famille, à l'approche de l'hiver .


Fr à voir absolument cette saison : les deux grandes expoasitions présentées au Palais! Entre amis, en groupe ou en famille. Nous avons tout prévu pour vous faciliter la vie. Et préparé des programmes adaptés aux besoins de chaacun pour les vacances de fin d’année.

depuis le mois d’octobre, le palais des beaux-arts accueille deux expositions consacrées à deux grands noms belges de l’art . bOzar eXpO a confié à Willy Van den bussche l’or-ganisation d’une vaste rétrospective de l’œuvre de constant permeke (jusqu'au 20 .01 .2013), grand maître de l’expression-nisme belge . l’ancien conservateur du musée permeke de Jabbeke vous a préparé un aperçu complet du travail du peintre à travers quelque 130 tableaux, dessins et sculptures . l’artiste représentait le nu féminin ou la vie quotidienne des pêcheurs et des paysans avec une force expressive et un souci du détail déconcertants . pour jouir pleinement de votre plongée à l’inté-rieur du monde fascinant de permeke, bOzar vous propose notamment de le découvrir à l’occasion d’une visite guidée (sur

Jules Wabbes presents a mock-up of a lamp in stainless steel at the Xith triennial of milan, 1957 .

Jules Wabbes, schoolbank, gouden medaille op de triënnale, milan, 1960 | bureau d’écolier, médaille d’or à la triennale de milan en 1960 ©Filip dujardin

bOzar aGenda WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00 28

bOzar aGendadecember | decembre 2012

bOzar eXpO

12.10.2012 > 13.01.2013Paleis voor Schone Kunsten

Palais des Beaux-Arts

Centre for Fine Arts

in het kader van | dans le cadre de daba maroc hassan darsi FaOuzi laatiris

nl daba maroc staat voor een programma vol artistieke ontmoetingen die de rijk-dom van de hedendaagse creatie in marokko in de spotlights zetten . het paleis voor schone Kunsten draagt zijn steentje bij en staat mee in voor de organisatie van twee monografische tentoonstellingen rond enkele belangrijke hedendaagse marokkaanse kunstenaars, hassan darsi en Faouzi laatiris .Fr daba maroc offre une programmation remplie de rencontres artistiques qui mettent à l’honneur la richesse de la création contemporaine au maroc . le palais des beaux-arts apporte sa pierre à l’édifice et co-organise deux expositions monographiques d'artistes marocains contemporains majeurs, hassan darsi et Faouzi laatiris . Coprod.: BOZAR EXPO, DABA Maroc

Partner | Partenaire: Les Halles, Ministère de la Culture du Royaume du Maroc

Initiatief | Initiative: Wallonie-Bruxelles International (WBI)

Steun | Soutien: Ministère de la culture de la Fédération Wallonie-Bruxelles

Vrije toegang | Entrée libre




> Zie | Voir p. 26 - 27

cOnstant permeKe, retrOspectiVe marlene dumas, thierrY de cOrdierProd.: BOZAR EXPO - In samenwerking met | En collaboration avec : Koninklijk Museum voor Schone

Kunsten Antwerpen

Main Sponsor: Puilaetco Dewaay

Steun | Soutien: Vlaamse Overheid

Partners | Partenaires: Mobull, l'Aile ou la Cuisse, Vlaams-Nederlands huis de Buren

€ 11 -9

09.12: Rondleiding | Visite guidée in het kader van | dans le cadre des BOZARSUNDAYS 11:00 -

€ 11 - 5

hassan darsi, Passage de la Modernité, 2008 © Julien boitias

bOzar architecture




> Zie | Voir p. 26 - 27

Jules Wabbes - Furniture desiGner

Coprod.: BOZAR ARCHITECTURE - A+ Belgisch tijdschrift voor architectuur | A+ revue belge

d'architecture - Steun | Soutien: Vlaamse Gemeenschap, Fédération Wallonie-Bruxelles - Sponsor:

Millon & Associés, Sigma Coatings, Thalys - € 8 - 6

16.12: Rondleiding | Visite guidée in het kader van | dans le cadre des BOZARSUNDAYS 11:00 - € 11

- 5

06.12.2012 > 06.01.2013 Paleis voor Schone Kunsten



> Zie | Voir p. 39

peter KubelKamOnument FilmMet de hulp van | Avec l'aide de Österreichisches Kulturforum


07.12.2012 - 27.01.2013Paleis voor Schone Kunsten



> Zie | Voir p. 23

4X44 Visies Op de nOOrd-zuidVerbindinG4 VisiOns de la JOnctiOn nOrd-midi

Coproductie | Coproduction: BMA, CONGRES v.z.w. | a.s.b.l., ADT-ATO , A+ Belgisch tijdschrift

voor architectuur | A+ revue belge d'architecture, Recyclart

Vrije toegang | Entrée libre

bOzar music

Zon | Dim | Sun 02.12 - 15:00Paleis voor Schone Kunsten



natiOnaal OrKest Van belGië Orchestre natiOnal de belGiQueheerliJK VirtuOOs | dÉlicieusement VirtuOse

nl richard strauss’ verklanking van de exploten van levensgenieter don Giovanni leverde ronduit adembenemende orkestvirtuositeit op . Wanneer danjuli ishizaka schumanns Celloconcerto vertolkt, wordt virtuositeit op spon-tane wijze aan frisse, bijwijlen hartverscheurende melodieën gekoppeld . tot slot trekt gastdirigent hugh Wolff alle symfonische registers open in de titanische finale van mahlers Eerste symfonie . Fr la mise en musique des exploits épicuriens de don Juan par richard strauss donne lieu à une virtuosité orchestrale absolument époustouflante . lorsque, ensuite, danjulo ishizaka interprète le Concerto pour violoncelle de schumann, la virtuosité se marie spontanément à la fraîcheur de mélodies parfois déchiran-tes . après quoi le chef d'orchestre invité, hugh Wolff, déploie tous les registres symphoniques dans le finale titanesque de la Première Symphonie de mahler .Hugh Wolff, leiding | directionDanjulo Ishizaka, cello | violoncelleRichard Strauss, Don Juan, op. 20 Robert Schumann, Konzert für Violoncello und Orchester, op. 129 Gustav Mahler, Symphonie Nr. 1, "der Titan"ABO 3

14:30 – inleiding door NN | introduction par Benoît Jacquemin

Coproductie: Nationaal Orkest van België | Coproduction: Orchestre National de Belgique

€ 39 - 30 - 20 - 10

hugh Wolff © Frank hülsbröhmerrecords

Zat | Sam | Sat 01.12 - 20:00Koninklijk Conservatorium Brussel

Conservatoire Royal de Bruxelles

Royal Brussels Conservatory

> Zie | Voir p. 8-9

renaud capuçOn, viool | violondaniel müller-schOtt, cello | violoncellenichOlas anGelich, piano

nl drie buitengewone solisten vormen samen een ideaal trio . ze zijn met elkaar bevriend, delen dezelfde passie voor hun respectievelijke instrumenten en erva-ren een intens plezier bij het samenspelen . bovendien hebben ze de gave om het heilige vuur op het publiek over te brengen . Kom dit zelf ervaren tijdens een reci-tal waarin ze muziek brengen van haydn, brahms en mendelssohn en zodoende het klassieke én het romantische repertoire alle eer aandoen .Fr trois solistes d’exception s’associent pour former un trio idéal . ces trois amis musiciens partagent à la fois la même passion pour leurs instruments respectifs, le plaisir de jouer ensemble et le don de transmettre au public le feu sacré qui les anime . Venez-en faire l’expérience à travers les trois œuvres qu’ils présentent, extraites des répertoires classique et romantique, signées haydn, brahms et mendelssohn .Joseph Haydn, Klaviertrio Nr. 23, Hob.XV:25, "Zigeunertrio"Johannes Brahms, Klaviertrio Nr. 1, op. 8Felix Mendelssohn-Bartholdy, Klaviertrio Nr. 2, op. 66ABO 17

19:30 – inleiding door David Baeck | introduction par Marc Collet

€ 36 - 25renaud capuçon © mat hennek


Maa | Lun | Mon 03.12 - 20:00Koninklijk Conservatorium Brussel



imOGen cOOper & paul leWis, pianoschubertiade

nl maak de intimiteit van een echte schubertiade mee, met muziek voor piano vierhandig of voor twee piano’s . een kamermuziekconcert met twee pianisten en een affiche waarop schubert naast collega-componisten prijkt, dát is een au-thentieke schubertiade, een van die avonden onder vrienden waar schubert zo van hield . in dit programma staat het thema van de dans centraal, met werk van o .a . brahms en dvorak, uitgevoerd door twee buitengewone engelse pianisten .Fr partagez l’intimité d’une vraie schubertiade, à quatre mains et deux pianos . un concert de musique de chambre, deux pianistes complices, un programme où schubert côtoie d’autres noms, voilà ce qu’est une authentique schubertiade, une de ces soirées entre amis que schubert aimait tellement . la danse apparaît ici comme le thème principal du programme, notamment dans les œuvres de brahms et de dvorak . aux commandes, deux remarquables pianistes anglais .Franz Schubert, Allegro, "Lebensstürme", op. 144, D 947 Johannes Brahms, 2 Ungarische TänzeFranz Schubert, Andantino varié (Divertissement sur des motifs originaux français, D 823) - Antonin Dvorak, Slavische Dansen (uittreksels) | Danses slaves (extraits)Franz Schubert, Sonate für Klavier zu vier Händen, "Grand Duo", D 812ABO 14

19:30 – inleiding door Serge Aelgoet | introduction par Benoît Jacquemin

€ 36 - 25

Maa | Lun | Mon 03.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



> zie | voir p.16

antOniO el pipade tablaO

Antonio El Pipa, Begoña Arce, dans | danse Sandra Zarzana, Anabel Rosado, Maloco de Sordera, Joaquin Marin, fla-menco zang | chant flamencoJuan José Alba, Javi Ibañez, flamencogitaar | guitare flamenco€ 30 - 25

Din | Mar | Tue 04.12 - 20:00Protestantse Kapel

Chapelle Protestante

Protestant Chapel

FrancescO cOrti, klavecimbel | clavecin

nlmet de jonge italiaan Francesco corti is de wereld van topklavecinisten alweer een ster rijker . deze winnaar van de internationale bachwedstrijd in leipzig (2006) en laureaat van het concours in brugge (2007) weet perfect wat hij doet: virtuositeit – bij hem niet synoniem met razende tempi, integendeel – verbindt hij met de juiste articulatie en frasering, wat tot zeer fijnzinnige in-terpretaties leidt . We zijn benieuwd naar zijn interpretatie van bach en diens engelse voorganger purcell .Fravec le jeune italien Francesco corti, le cercle des clavecinistes de renom compte encore une star de plus . ce lauréat de l’internationaler Johann-sebastian-bach-Wettbewerb de leipzig (2006) et de l’internationale Wedstrijd musica antiqua de bruges (2007) sait parfaitement ce qu’il fait : il associe la virtuosité - qui n’est pas chez lui synonyme de rythme effréné, bien au contraire - à une articulation et un phrasé précis, ce qui donne des interprétations extrêmement raffinées . nous sommes impatients de découvrir ses interprétations de bach et de son prédécesseur anglais, purcell .Johann Sebastian Bach, Englische Suite Nr. 3, BWV 808 Henry Purcell, Suite in G major, Z. 660 Johann Sebastian Bach, Englische Suite Nr. 4, BWV 809Henry Purcell, Suite in D major, Z. 667 Johann Sebastian Bach, Englische Suite Nr. 6, BWV 811ABO 27

€ 18,00

Francesco corti © Frank eidel

imogen cooper © benjamin ealovega


Woe | Mer | Wed 05.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



pierre-laurent aimard, piano

nl hij was jarenlang de vaste pianist van het ensemble intercontemporain, de onomstreden specialist van de hedendaagse muziek . sinds enkele jaren legt pierre-laurent aimard zich ook toe op ander pianorepertoire, bijvoorbeeld mozart, liszt of debussy . na een eerbetoon aan laatstgenoemde met het briljante tweede boek van Préludes trakteert hij de luisteraars van de eigentijdse muziekcreatie (holliger) op een romantisch hoogtepunt (schumann) . Fr il fut pendant des années le pianiste attitré de l’ensemble intercontemporain, spécialiste incontesté des musiques d’aujourd’hui . depuis quelques années, pierre-laurent aimard se consacre également à tous les autres répertoires pia-nistiques, que ce soit mozart, liszt ou encore debussy . il rend hommage à ce dernier avec le génial second livre de Préludes, avant d'emmener les auditeurs de la création actuelle, avec holliger, à un des sommets du romantisme, avec schumann . Claude Debussy, 12 Préludes (2e livre)Heinz Holliger, ElisRobert Schumann, 12 études symphoniques, op. 13 & Variations, op. posth. ABOS 13, 33

19:30 – inleiding door NN | introduction par Olivia Wahnon de Oliveira

€ 54 - 44- 33- 16

Don | Jeu | Thu 06.12 - 12:30Paleis voor Schone Kunsten



de middaGen Van het nOb | les midis de l'Onb

Isabelle Chardon, Sarah Guiguet, viool | violon Edouard Thise, altviool | altoGregorio Robino, cello | violoncelle Roeland Hendrikx, klarinet | clarinettePiet Swerts, Kwintet voor klarinet en strijkers Antonin Reicha, Quintett für Klarinette und Streicher, op. 107Coproductie: Nationaal Orkest van België | Coproduction: Orchestre National de Belgique

€ 4

Don | Jeu | Thu 06.12Flagey

> zie | voir p.1520:15

21:30

musiQues nOuVelles50e VerJaardaGscOncert | cOncert 50e anniVersaire

musiQues nOuVellesJean-Paul Dessy, leiding | directionDiversen | Divers, 20 blitz premières | créations-éclairs Pierre Bartholomée, Opus 60Philippe Boesmans, Chambres d'à côté€ 18

ecO (eurOpean cOntempOrarY Orchestra)Raoul Lay, leiding | directionNieuwe werken van | Nouvelles œuvres de Tatiana Catanzaro, Benoît Chantry, Grisi Gwenaël, Ted Hearne, Martijn PaddingABO 29 - Coprod.: Flagey, Musiques Nouvelles

€ 18

Combiticket: € 30

Vri | Ven | Fri 07.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



natiOnaal OrKest Van belGië Orchestre natiOnal de belGiQueGala rachmaninOV

Dima Slobodeniouk, leiding | directionDenis Kozhukhin, pianoSergey Rakhmaninov, Dansen | Danses (Aleko); Symfonie | Symphonie Nr. 1, op. 13; Concerto voor piano en orkest | Concerto pour piano et orchestre Nr. 3, op. 30Abos 2, 3, 4

19:30 - inleiding door Leen Van den Dries | introduction par Olivia Wahnon de Oliveira

Coprod.: Nationaal Orkest van België | Orchestre National de Belgique

Steun | Soutien: Serge Rachmaninoff Foundation

€ 39 - 30 - 21 - 10

pierre-laurent aimard © marco borggreve


Zat | Sam | Sat 08.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



deFilharmOnie

nl deFilharmonie en chef-dirigent edo de Waart gaan de enigmatische Zevende symfonie van mahler te lijf . dit zonderlinge werk, waarin de componist de gren-zen van het experiment opzocht, is gewoonweg fascinerend . in handen van de Waart belooft deze uitvoering een frisse kijk te worden op mahlers evocatie van de nacht en schaduwachtige spinsels . met als slot een verkwikkende finale in ma-jeurschetteringen .Fr deFilharmonie et son chef principal edo de Waart présentent l’énigmatique Septième Symphonie de mahler . cette œuvre originale, dans laquelle le composi-teur a exploré les limites de l’expérimentation, est tout simplement fascinante . entre les mains de de Waart, cette interprétation promet une nouvelle lecture des évocations mahlériennes de la nuit et de l’obscurité . avec, en conclusion, un finale revigorant, aux sonorités éclatantes . Edo de Waart, leiding | directionGustav Mahler, Symphonie Nr. 7ABO 7

€ 39- 30 - 20 - 10




daniil triFOnOV, piano - bOzarsundaYs1st prize tchaiKOVsKY cOmpetitiOn 2011

Alexander Skryabin, Sonate-Fantaisie Nr. 2, op. 19Frédéric Chopin, 24 Préludes, op. 2812:00 meet & greet - met de pianist na het concert | avec le musicien après le concert

€ 11




> Zie | Voir p. 17

debashish bhattacharYa, slide guitarsubasish bhattacharYa, tabla€ 15,00

Maa | Lun | Mon 10.12 - 20:00Koninklijk Conservatorium Brussel



b'rOcK

nlals regelmatige gast van bOzar music keert het ensemble b’rock ditmaal terug met een oosters getint programma . eerst en vooral vanwege de muziekkeu-ze, met ongewone, suggestieve werken van componisten als Vivaldi, telemann en rameau, maar ook vanwege de figuur van de dirigent: het jonge, iraanse genie mahan esfahani die wereldwijd bejubeld wordt en het belgische ensemble zal leiden vanaf zijn klavecimbel . het ontdekken waard!Frl’ensemble b’rock est un invité régulier de bOzar music . le voici de retour avec un programme aux accents orientaux . par le choix de la musique, d’abord, avec des œuvres évocatrices et délicieusement exotiques de composi-teurs tels Vivaldi, telemann ou rameau, mais aussi par le chef . c’est en effet le jeune prodige iranien mahan esfahani, acclamé à travers le monde, qui dirigera l’ensemble belge depuis son clavecin . À découvrir !Mahan Esfahani, leiding en klavecimbel | direction et clavecinAntonio Vivaldi, Sinfonia (Teuzzone, RV 736) - Georg Philipp Telemann, Suite "Volker-Ouverture", TWV B5:55 - Antonio Vivaldi, Concerto "Grosso Mogul", RV 208 - Jean-Philippe Rameau, Suite (Zoroastre)ABO 21

19:30 - inleiding door Els Van Hoof | introduction par Olivia Wahnon de Oliveira

€ 36 - 25

edo de Waart © Gr/dr

mahan esfahani © marco borggreve


Din | Mar | Tue 11.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



aleXia VassiliOu & cOstas cacOYannis Accompanied by pianist Antoni Donchev and Featuring Special Guest, composer, Costas Cacoyannis. World premiere to mark the close of the Cypriot Presidency of the EU

nl de bekende cypriotische zangeres, componist en tekstschrijver alexia Vassiliou presenteert Re-bE: A Mosaic of Cyprus, Through the Eons into Today . de voorstelling is gebaseerd op haar driedubbele gelijknamige album dat ze schreef, componeerde en vertolkte . Via de kunst van muzikale verhalen – een combinatie van melodie, gesproken en gezongen woord – en met klassieke en moderne arran-gementen brengt het concert een eclectische vermenging van genres, van muziek uit alexia’s diverse albums over traditionele cypriotische liederen tot deuntjes beïnvloed door cyprus’ veroveraars .Fr l’auteure-compositrice-interprète chypriote mondialement connue alexia Vassiliou présente Re-bE: A Mosaic of Cyprus, Through the Eons into Today . proposant des arrangements classiques et modernes, le spectacle est basé sur son triple album et mêle musiques, récitation de textes et voix . son univers rassemble différents genres que l’on retrouve dans les nombreux albums d’alexia, dont la musique s’inspire de chansons chypriotes traditionnelles, marquées par les réfé-rents culturels des conquérants successifs du territoire insulaire .Onder auspiciën van het Cypriotische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie | Sous les

auspices de la Présidence chypriote du Conseil de l'Union européenne

€ 25 - 20 - 15

alexia Vassiliou © Gr/dr

Woe | Mer | Wed 12.12 - 20:00Koninklijke Muntschouwburg

Théâtre Royal de la Monnaie

La Monnaie | De Munt

Waltraud meier, mezzo JOseph breinl, pianoFrauenliebe und -leben

Franz Schubert, Der Wanderer, D 489; Der Zwerg, D 771; Nacht und Träume, D 827; Du bist die Ruh, D 776; Ganymed, D 544; Die junge Nonne, D 828Robert Schumann, Frauenliebe und Leben, op. 42Gustav Mahler, Lieder nach Texten von Friedrich RückertABO 15

Productie: De Munt | Production: La Monnaie

€ 37 - 29 - 20 - 10




> zie | voir p.8-9

christian tetzlaFF, viool | violon leiF OVe andsnes, piano

Bela Bartok, Sonate voor viool en piano 2 | Sonate pour violon et piano Nr. 2 Antonin Dvorak, Sonate voor viool en piano | Sonate pour violon et piano, op. 57 Ludwig van Beethoven, Sonate für Violine und Klavier Nr. 9, op. 47, "Kreutzer"ABO 13

19:30 - inleiding door David Baeck | introduction par Benoît Jacquemin

€ 64 - 51 - 33 - 16

Vri | Ven | Fri 14.12 - 20:00Zon | Dim | Sun 16.12 - 15:00Paleis voor Schone Kunsten



> zie | voir p.10-11

natiOnaal OrKest Van belGië Orchestre natiOnal de belGiQueGidOn Kremers Open bliK | la curiOsitÉ de GidOn Kremer

Andrey Boreyko, leiding | directionGidon Kremer, viool | violonGuillaume Lekeu, Adagio pour cordes, op. 3 Victor Kissine, Concerto voor viool en orkest (wereldpremière) | Concerto pour violon et orchestre (création mondiale)Alexander von Zemlinsky, Die SeejungfrauABOS 2 & 3

19:30 (14.12) & 14:30 (16.12) – inleiding door Elise Simoens | introduction par Marc Collet

Coprod.: Nationaal Orkest van België | Orchestre National de Belgique

€ 39 - 30 - 20 - 10

Al het stadsnieuws in 3 talen

Toute l’info régionale en 3 langues

The local news in 3 languages


Zat | Sam | Sat 15.12 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



brussels philharmOnicVlaams radiO KOOrOctOpus sYmFOnisch KOOr | chœur sYmphOniQue OctOpus

nl tabachnik dirigeert Verdi’s Requiem, een van de meest populaire werken uit het repertoire . de Franse dirigent doet het meesterwerk herleven dat Verdi schreef naar aanleiding van de dood van alessandro manzoni, een belangrijk figuur van het risorgimento .Fr l’une des œuvres les plus populaires du répertoire est à l’affiche . le chef français ressuscite le chef-d’œuvre que Verdi écrivit pour la mort d’alessandro manzoni, figure majeure du risorgimento . Michel Tabachnik, leiding | directionKatrin Kapplusch, sopraan | soprano - Natascha Petrinsky, mezzo - Chad Shelton, tenor | ténor - Christof Fischesser, bas | basseGiuseppe Verdi, Messa da RequiemABO 8

Coproductie | Coproduction: Brussels Philharmonic

€ 39 - 30 - 20 - 10

michel tabachnik © Jean-baptiste millot

Zat | Sam | Sat 15.12 - 20:30Kaaitheater

ictus - Faune

nlictus brengt hulde aan drie meesterwerken van de moderne muziek, die het in een nieuw jasje steekt . debussy’s balletmuziek wordt vertolkt in de kamer-muziekversie op het ritme van thierry de meys verfilming Prélude à la mer . marianne pousseur vertolkt schönbergs versmelting van zang en spoken word . en de jonge componist Frédéric Verrières brengt een elektronische herschepping van ravels wals, tot Valse? omgedoopt.Frictus revisite à sa manière trois chefs-d’œuvre de la musique moderne . le ballet de debussy est exécuté dans une réduction de chambre adaptée au tempo du film Prélude à la mer de thierry de mey . marianne pousseur interprète un mélange de chant et de spoken word . et le jeune compositeur Frédéric Verrières propose une adaptation électronique de La valse de ravel, rebaptisée Valse? . Marianne Pousseur, sopraan | sopranoClaude Debussy, Prélude à l'après-midi d'un faune (met film van Thierry de Mey over de choreografie van Anne Teresa De Keersmaeker, ter gelegenheid van de 100e verjaardag van de choreografie van Vaslav Nijinsky | avec projection du film de Thierry de Mey, sur une chorégraphie d'Anne Teresa De Keersmaeker, à l'occasion du 100e anniversaire de la chorégraphie de Nijinsky)Maurice Ravel, La valse (arr. Frédéric Verrière) "Valse?"Arnold Schoenberg, Pierrot lunaireAbo 30

Coprod.: Ictus, Kaaitheater, BOZAR DANCE

€ 16




risinG star Wiener KOnzerthaus & musiKVerein Wiendaniela KOch, fluit | flûte - OliVer triendl, piano

Wolfgang Amadeus Mozart, Sonate für Flöte (Violine) und Klavier, KV 301Franz Schubert, Introduktion & Variationen über "Trockne Blumen " (Die schöne Müllerin), D 802Georges Enescu, Cantabile et prestoPaul Taffanel, Fantaisie sur des thèmes du Freischütz de WeberMet de hulp van Culture Programme of the European Union | Avec l'aide de Culture Programme

of the European Union - In samenwerking met | En collaboration avec European Concert Hall

Organisation

€ 11

ictus (Faune) © thierry de mey

We are proud to serve high-quality Fair Trade wines in our own bars and our Patrons Lounge,

and we encourage our approved caterers to offer Fair Trade wines at private receptions and events

at the Centre for Fine Arts.

BOZAR

distRiButed By VinO MundO www.VinOMundO.Be

VinoMundo_Ann_170x240.indd 1 15/10/12 11:21


Din | Mar | Tue 18.12 - 20:00Miniemenkerk

Église des Minimes

Minimes | Miniemen Church

OltremOntanO & GesualdO cOnsOrt amsterdam

nl de glansrijke oude koperinstrumenten van het belgische ensemble Oltremontano komen in contact met de warme stemmen van het Gesualdo consort amsterdam . samen reconstrueren ze de pracht van Gabrieli’s ‘ruimte-lijke’ muziek in diens Sacrae symphoniae die sinds het einde van de 16e eeuw een europees succes kennen .Fr le brillant des cuivres anciens de l’ensemble belge Oltremontano rencontre la chaleur des voix du Gesualdo consort amsterdam et restitue pour nous la splen-deur de la musique « spatialisée » de Gabrieli, par l’intermédiaire de Sacrae symp-honiae qui connurent un succès européen dès la fin du XVie siècle . Oltremontano: Wim Becu, leiding | directionGesualdo Consort Amsterdam: Harry van der Kamp, leiding en bas | direction et basseGiovanni Gabrieli, Sacrae symphoniae, liber primus (1597); Sacrae symphoniae, liber secundus (1615)ABO 20

€ 31 - 20




ictus zOne & nadar ensemble

nl de concertreeks (onder het motto: constructieve provocatie) presenteert een nieuwe generatie muzikanten en ensembles die actief zijn in de hedendaagse muziek . Onder de noemer Dubbelganger brengt het nadar ensemble werk van componist peter ablinger, met dank aan inspirerende zielsverwanten hanna schygulla, billie holiday en bertolt brecht .Fr cette série de concerts, fondée sur la « provocation constructive », présente une nouvelle génération de musiciens et d’ensembles qui se distinguent dans la mu-sique contemporaine . sous l’intitulé Dubbelganger, le nadar ensemble propose des œuvres du compositeur peter ablinger (ayant puisé son inspiration auprès de hanna schygulla, billie holliday et bertolt brecht) . Werken van | Œuvres de Peter AblingerABO 30

Coproductie | Coproduction: Ictus

€ 10




> zie | voir p.13

cOlleGium VOcale GentWeihnachtsOratOrium

Philippe Herreweghe, leiding | directionDorothee Mields, sopraan | sopranoDamien Guillon, alt | alto - Thomas Hobbs, tenor | ténorPeter Kooij, bas | basseJohann Sebastian Bach, Weihnachtsoratorium, BWV 248ABOS 9, 19

€ 70 - 57 - 35 - 16




> Zie | Voir p.13

KerstcOncert | cOncert de nOëlnatiOnaal OrKest Van belGië | Orchestre natiOnal de belGiQuehet KOOr Van de eurOpese unie | les chœurs de l'uniOn eurOpÉenne

Dirk Brossé, leiding | directionIlse Eerens, sopraan | sopranoStephen Salters, bariton | barytonABO 4

Coproductie: Nationaal Orkest van België | Coproduction: Orchestre National de Belgique

€ 39 - 30 - 20 - 10

Gesualdo consort amsterdam © allard Willem-serecords

ictus (zone) © evy Ottermans

EN

peter Kubelka06 .12 .2012 > 06 .01 .2013


bOzar cinema




> Zie | Voir p. 20

FindinG nemO | le mOnde de nemO FamilY-FriendlY Films - english spoken subtitled in Fr and nlIn aanwezigheid van Sinterklaas | En présence de St NicolasVan | De Andrew Stanton & Lee UnkrichVerenigde staten, 2004 / tekenfilm / kleur / 100’ - vanaf 5 jaarÉtats-unis 2004 / animation / couleur / 100’ - à partir de 5 ansProductie | Production: BOZAR CINEMA, CINEMATEK

€ 8 - 4




crime d'artistesVan | de nicOlas crOusse & thOmas Van zuYlen premiere in aanWeziGheid Van de reGisseurs | première en prÉsence des rÉalisateursCoproductie | Coproduction: BOZAR CINEMA, RTBF, RYVA Production

€ 6,00 - 4,00




internatiOnal human riGhts daY 2012 | JOurnÉe annuelle des dOits de l'hOmme 2012Film te beVestiGen | À cOnFirmerCoproductie | Coproduction: BOZAR CINEMA, OHCHR, EEAS, FIFDH - Festival du Film et forum

international sur les Droits Humains de Genève, UNRIC




brOuillardline describinG a cOne (anthOnY mccall, 1973), manuel paddinGCoproductie | Coproduction: Médiathèque de la Communauté française de Belgique

Don | Jeu | Thu 29.11 - 21:15CINEMATEK

Salle Ledoux




06.12.2012 - 20:00Paleis voor Schone Kunsten



> Zie | Voir EXPO p. 29

peter KubelKaKOrtFilms | cOurts mÉtraGes Mosaik im Vertrauen (1955, 16'), Adebar (1957, 2'), Schwechater (1958, 1'), Arnulf Rainer (1960, 7'), Unsere Afrikareise (1961-1966, 13'), Pause! (1977, 12'), Dichtung und Wahrheit (2003, 13')

FraGments OF KubelKaMartina Kudláček (Oostenrijk | Autriche, 2012, 232')premiere in aanWeziGheid Van | première en prÉsence de martina KudláČeK et peter KubelKa .Met de hulp van | Avec l'aide de Österreichisches Kulturforum

€ 6 - 4

mOnument FilmbelGische premiere Van de nieuWe Film Van | première belGe du nOuVeau Film de peter KubelKa Met de hulp van | Avec l'aide de Österreichisches Kulturforum

€ 8 - 6

26.12 > 30.12.2012Paleis voor Schone Kunsten



> Zie | Voir p. 21

be Film FestiValCoproductie | Coproduction: BOZAR CINEMA, CINEMATEK, A.S.B.L. Un Soir... Un Grain

PASS: € 17 - 13 (prévente | voorverkoop)




premiere: anna KareninaJoe Wright, regisseur | réalisateurMet | Avec Keira Knightley, Jude Law, Aaron Taylor-Johnson, Matthew MacfadyenCoproductie | Coproduction: BOZAR CINEMA, Universal

€ 10 - 8

WORLD

JAZZ

ROCK …

Profiteer van de voordeligevoorwaarden van Belgacomen ontdek, deel en beluisteroveral miljoenen liedjes instreaming op Deezer.

Profitez des conditionsavantageuses de Belgacom etdécouvrez, partagez et écoutezpartout des millions de titres enstreaming sur Deezer.

Beschikbaar op / disponible sur :

+ +

POPCLASSIC

Belgacom Muziek OveralBelgacom Musique Partout presents:

Belgacom Partner van / Partenaire de :


bOzar theatre




theater Op de middaG (nl) een lOlita

nl sinds Vladimir nabokovs beroemde roman uit 1955 is het kindvrouwtje lolita een archetype geworden . bernard dewulf, auteur van Een lolita en dramaturg bij ntGent, schrijft twee monologen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn . Van | de Bernard DewulfJulie Van den Berghe , regie | mise en scèneMet | Avec Els Dottermans, Frank FocketynNTGent

Productie | Production: BOZAR THEATRE - Steun | Soutien: Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Région de Bruxelles-Capitale, Vlaamse Gemeenschapscommissie, Ministerie Vlaamse

Gemeenschap - Partner | Partenaire: Broodje Brussel

Ontmoeting met de acteurs en/of regisseur na de voorstelling | Rencontre avec les acteurs et/ou le

metteur en scène après le spectacle

€ 7




les midis du thÉÂtre (Fr)Flash FlOW i & ii

Fr dans Flash Flow I & II, les comédiens mettent en jeu, en mots et en images les lectures multiples d’une pièce élisabéthaine : La tragédie de la Vengeance . Viols, meurtres, incestes, morts et mélancolie composent un nœud d’intrigues qui naissent et se décomposent en un fabuleux kaléidoscope . Anne Thuot, concept & regie | mise en scèneMet | Avec Marie Bos, Alice Hubball, Francesco Italiano, Natacha Nicora, Hervé Piron, Gilles PoletCaroline Lamarche & Alice Hubball, tekst en vertaling | texte et traductionThéâtre L’Ancre (Charleroi) - Steun: Brussels Hoofdstedelijk Gewest | Soutien: Région de Bruxelles-

Capitale, Fédération Wallonie-Bruxelles



€ 7




theater Op de middaG (nl) demOnen

nl de zweedse auteur lars norén (°1944) geldt als een van de meest invloedrijke toneelauteurs van het moment . in Demonen toont hij twee koppels, dertigers, die worstelen met de eenzaamheid en vrezen voor de verveling van het samenzijn . Van | de Lars Norén - Domien Van Der Meiren, regie | mise en scèneMet | Avec Lien De Graeve, Bram Van Der Kelen, Bram De Win, Lotte Driessen - Danny Cobbaut, scenografie | scénographie - Kishan Singh, belichting | éclairagestheatermakershuis de Queeste - Toneelgroep Maastricht

Steun: Brussels Hoofdstedelijk Gewest | Soutien: Région de Bruxelles-Capitale, Vlaamse

Gemeenschapscommissie, Ministerie Vlaamse Gemeenschap - Partner | Partenaire: Broodje Brussel



€ 7

© Ogen-blick

© dimitri Van zeebroeck

©dr/Gr


26.12 - 14:00Paleis voor Schone Kunsten



OntdeKKinGstOcht permeKe met het GezinparcOurs dÉcOuVerte permeKe en Famille

nl heb je er al aan gedacht om een van onze tentoonstellingen in gezinsverband te komen bezoeken? bOzar studiOs heeft een leuke formule die zowel klein als groot zal aanspreken .Fr avez-vous déjà songé à visiter l’une de nos expositions en famille ? bOzar studiOs a une formule ludique qui convient tant aux petits qu’aux grands .Reservering aan te raden | Réservation souhaitée

€ 14 - 3

Paleis voor Schone Kunsten



VerJaardaGstOcht | parcOurs d’anniVersaire

nl zoek je een originele en artistieke formule om kaarsjes uit te blazen? bOzar studiOs heeft een verrukkelijk recept klaarliggen . de ingrediënten: een paar vrienden, een snuifje kunst, een mespunt creativiteit en een handvol nieuwsgie-righeid . Overgiet het geheel met een flinke scheut goed humeur en dien op sa-men met een heerlijk stuk biologische taart .Fr comment souffler ses bougies avec grand art et d’une manière originale ? bOzar studiOs a une recette succulente à vous proposer . ingrédients ? Quelques amis, un zest d’œuvres d’art, une pincée de créativité, une pointe de curiosité . saupoudrez le tout d’une grosse mesure de bonne humeur et servez-le accompagné d’un goûter sain et bio . 6 > 12 jaar | ans

€ 180 (max 15 kinderen | enfants)

FamilY & Kids

Zon | Dim | Sun 09.12 - 11:00Zon | Dim | Sun 16.12 - 11:00Paleis voor Schone Kunsten



bOzarsundaYs10:00 Ontbijt | Petit-déjeuner11:00 > 12:30 Volwassenen | Adultes : concert OF | OU tentoonstellingsbezoek met gids | visite

guidée de l'exposition11:00 > 12:15 Kinderen | Enfants : workshops | ateliers€ 11 - 5 (zonder ontbijt | sans petit-déjeuner)Programma | Programme: www.bozar.be

©bOzar - photo | Foto: laurence ejzyn

bOzar literature

11.10.2012 > 20.01.2013 prOse FOr cOnstant permeKe5 schrijvers laten zich inspireren door zijn schilderijen5 auteurs s'inspirent de ses tableaux Productie | Production: BOZAR LITERATURE

Partner | Partenaire: Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Det danske KulturInstitut




> zie | voir p. 19

bOzar bOOK club - GreGOire pOletpierre michOn, Vies minuscules (Fr)Main Sponsor: Montblanc

Partner | Partenaire: Stichting Lezen, Alliance Française de Bruxelles-Europe

€ 8 - 5




> zie | voir p. 24-25

VOOr eurOpa ! - debOut l'eurOpe ! GespreK tussen | entretien entre GuY VerhOFstadt & daniel cOhn-benditMet | Avec Beatrice Delvaux (Le Soir), Yves Desmet (De Morgen), Jean Quatremer (Libération)In samenwerking met | En collaboration avec: De Bezige Bij Antwerpen , De Morgen, Editions

Actes Sud, Libération, Le Soir, de | le CCLJ (Centre Communautaire Laïc Juif), AIM (Actions in the

Mediterranean), het | l'Institut d'Etudes européennes de l’ULB

€ 6 - 4


partner eVents01.12 > 22.12 - 20:15 rOute 66 - marc pOirel (Fr)

Film et cOnFÉrenceFrOfficiellement, elle n’existe plus… pourtant, elle est restée vivante dans le cœur de tous les américains, l’appelant affectueusement encore la «mother road», la première route qui relia le lac michigan à la côte pacifique, désencla-vant ainsi tout le centre et l’ouest du pays . et pour tout propriétaire d’une harley davidson, l’admiration se transforme en adoration . Productie | Production: Exploration du monde

€ 15 - 13 - 12- 9

Zat | Sam | Sat 01.12 - 10:30 enerGie du mYthe, encOre (Fr)par catherine leGallais, histOrienne et critiQue d'artcOnFÉrenceFr la force de la mythologie de l'antiquité grecque et romaine, celles des mythologies nordiques traversent et inspirent bien des démarches contemporaines: sera abordée la multiplication des évocations des mythes dans les pratiques de cy twombly, anselm Kiefer, matthew barney, Victor burgin, pipilotti rist . . . entre autres . . .Productie | Production: Jeunesse et Arts Plastiques a.s.b.l

€ 8 - 4,5

Zat | Sam | Sat 01.12 11:00 & 14:00

alice au paYs des merVeilles (Fr)Orchestre À la pOrtÉe des enFants musiQueProductie | Production: Jeunesses Musicales de Bruxelles

€ 13

Zat | Sam | Sat 01.12 - 13:00 sOlidanza - KOm dansen | Venez danserhandicap internatiOnaldans | dansenl Op 1 december opent bOzar de deuren voor solidanza, een uniek en sfeer-vol evenement van handicap international . dansworkshops latino en rock-‘n-rol, rolstoeldans, een wervelend optreden van les Fanfoireux en dj-sets van klin-kende namen als buscemi …Fr le 1er décembre, bOzar accueille handicap international pour un magnifique événement : solidanza . danses de salon, latinos, fanfare, dJ, cyclodanse… Productie | Production: Handicap international

€ 12

Zon | Dim | Sun 02.12 - 10:30 > 17:00 nOb+daYs - cultuur met smaaK (nl)cOncert + tentOOnstellinG nl deze formule biedt u de kans om een ganse dag te kunnen genieten van cultuur in het brusselse paleis voor schone Kunsten . u start de dag met een rondleiding door de tentoonstelling van bOzar . daarna wordt u begeleid naar de repeti-tieruimte van het nOb waar u een warme driegangenlunch geserveerd wordt . tijdens de koffie leidt een van de muzikanten van het orkest het middagconcert . uiteindelijk gaat u naar de henri lebœufzaal om te genieten van het concert van het nOb . € 55

Woe | Mer | Wed 05.12 - 12:30 zanGrecital | rÉcital de chantmiddaGcOncerten | cOncerts de midiLiesbeth Devos, sopraan | soprano - Lukas Blondeel, pianoClaude Debussy, Ariettes oubliées - Benjamin Britten, On This Island - Reynaldo Hahn, A Chloris; Pholoé (Etudes Latines, Nr. 8 | Néère (Etudes Latines, Nr. 2) - August De Boeck, Marie, Epitaphe, Pour tes dents de nacre, C'est en toi bien-aimée Productie | Production: Middagconcerten - v.z.w | Concerts De Midi - a.s.b.l.

€ 8 - 4


05.12 > 30.12 - 20:3031.12 - 19:00 & 22:00

la FrambOise FriVOledelicatissimO crÉatiOn 2012 (Fr)spectacle musicalFr toujours à la recherche de partitions perdues, nos deux compères ont fait d’hallucinantes découvertes . certaines de ces mélodies ont refait surface de façon improbable dans les compositions de grandes stars pop comme les rolling stones, david bowie, Jean-Jacques Goldman, Florent pagny… bizarre!Productie | Production: Panache Diffusion

€ 35 - 28 (31.12 - € 45)

Zat | Sam | Sat 08.12 - 20:00Zon | Dim | Sun 09.12 - 17:00

renzO & lucia (it)theater | thÉÂtrenl "deze arm van het comomeer die naar het zuiden draait . . ." en wat als manzoni dit verhaal vandaag had geschreven? Verleden en heden verenigd in één enkele gebeurtenis die begint met een dreigement aan don abbondio om het huwelijk van renzo en lucia tramaglino mondella niet in te zegenen .Fr Ce bras du lac de Côme qui descend vers le Sud … et si manzoni avait écrit cette histoire de nos jours ? passé et présent unis en un seul événement qui commence par la sommation à don abbondio de ne pas célébrer le mariage de renzo tramaglino et lucia mondella .Productie | Production: Compagnie Théâtrale Italienne Bottega Magica

€ 15

Maa | Lun | Mon 10.12 - 20:00 WispelWeY returns - sYmFOnieOrKest Vlaanderen

Seikyo Kim, leiding | directionPieter Wispelwey, cello | violoncelleHector Berlioz, Scène d'amour (Roméo et Juliette) - Camille Saint-Saëns, Concerto pour violoncelle et orchestre n° 2, op. 119 - Wolfgang Amadeus Mozart, Symphonie Nr. 39, KV 543 Productie | Production: Symfonieorkest Vlaanderen vzw

€ 36 - 28 - 20 - 12

Woe | Mer | Wed 12.12 - 12:30

Woe | Mer | Wed 19.12 - 12:30

middaGcOncerten | cOncerts de midi pianOrecital | rÉcital de pianONikolaas Kende, pianoRobert Schumann, Faschingsschwank aus Wien, op. 26 Productie Middagconcerten - v.z.w. | Production Concerts De Midi - a.s.b.l.

KerstcOncert - danel striJKKWartet | cOncert de nOël - QuatOr À cOrdes danel Marc Danel, Gilles Millet, viool | violon - Vlad Bogdanas, altviool | altoGuy Danel, cello | violoncelleLudwig van Beethoven, Streichquartett Nr. 9, op. 59/3, "Rasumovsky" - Dmitry Shostakovich, Strijkkwartet nr. 8, op. 110 | Quatuor à cordes n° 8, op. 110 Productie Middagconcerten - v.z.w. | Production Concerts De Midi - a.s.b.l.

€ 8 - 4

Vri | Ven | Fri 28.12 - 20:00Zat | Sam | Sat 29.12 - 20:00

Geert hOste XX (nl)reVue€ 73 - 49 - 33 - 23




mYsteriumFlorian Noack, pianoLa Badinerie | La Badinerie Louvain-la-Neuve, koor | chœur Music for Pleasure, orkest | orchestreJohann Sebastian Bach, Magnificat, BWV 243Wolfgang Amadeus Mozart, Concerto nr. 21 voor piano | Concerto n°21 pour piano; Ouvertüre (Le Nozze di Figaro, K. 492)Marc-Antoine Charpentier, Messe de Minuit pour Noël, H 9Productie | Production: Musikanima asbl, Louvain Coopération

€ 30 - 25 - 20

Overheidssteun | soutien public

Federale Regering | Gouvernement Fédéral • services du premier ministre, cellule de coordination générale de la politique | diensten van de eerste minister, cel algemene beleidscoördinatie • services du Vice-premier ministre et ministre des Finances et des réformes institu-tionnelles diensten van de Vice-eerste minister en minister van Financiën en institutionele hervormingen • services de la Vice-première ministre et ministre des affaires sociales et de la santé publique | diensten van de Vice-eerste minister en minister van sociale zaken en Volksgezondheid • services du Vice-premier ministre et ministre des affaires étrangères et des réformes institutionnelles | diensten van de Vice-eerste minister en minister van buitenlandse zaken en institutionele hervormingen • services du Vice-premier ministre et ministre du budget | diensten van de Vice-eerste minister en minister van begroting • services de la Vice-première ministre et ministre de l’emploi et de l’egalité des chances | diensten van de Vice-eerste minister en minister van Werk en Gelijke kansen • ministre des pme, des indépendants, de l’agriculture et de la politique scientifique | diensten van de minister van KmO’s, zelfstandigen, landbouw en Wetenschapsbeleid • diensten van de minister van Ontwikkelingssamenwerking | services du ministre de la coopération au développement • ministre de la Fonction publique et des entreprises publiques | diensten van de minister van ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven • services du secrétaire d’etat aux affaires européennes | diensten van de staatssecretaris voor europese zaken • diensten van de staatssecretaris voor begroting en voor de Federale culturele instellingen • F .O .d . mobiliteit en Vervoer – directie vervoerinfrastructuur – beliris | s .p .F mobilité et transport – direction infrastructure de transport – beliris • nationale loterij | loterie nationale • nationale bank van belgië | banque nationale de belgique

Vlaamse Gemeenschap• Kabinet van de minister-president en minister van economie, buitenlands beleid, landbouw en plattelandsbeleid • Kabinet van de Viceminister-president en minister van bestuurszaken, binnenlands bestuur, inburgering, toerisme en Vlaamse rand • Kabinet van de minister van leefmilieu, natuur en cultuur – cJsm, agentschap Kunsten en erfgoed • Kabinet van de minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en brussel

Communauté Française• cabinet du ministre-président • cabinet de la ministre de la culture et de l’audiovisuel, direction générale de la culture, service de la musique • cabinet de la ministre de l’enseignement obligatoire • Wallonie-bruxelles international

Deutschsprachige Gemeinschaft Belgiens• Kabinett des ministerpräsidenten • Kabinett der ministerin für Kultur, medien und tourismus

Région Wallonne• cabinet du ministre-président • agence wallonne à l’exportation et aux investissements étrangers

Région de BruxellesaCapitale | Brussels Hoofdstedelijk Gewest • Kabinet van de minister-president | cabinet du ministre-président • Kabinet van de minister van Financiën, budget, Openbaar ambt en externe betrekkingen | cabinet du ministre des Finances, du budget, de la Fonction publique et des relations extérieures • Kabinet van de minister van leefmilieu, energie, Waterbeleid, stadsvernieuwing, brandbestrijding en dringende medische hulp en huisvesting | cabinet de la ministre de l’environnement, de l’energie, de la politique de l’eau, de la rénovation urbaine, de la lutte contre l’incendie et l’aide médicale urgente et du logement • Kabinet van de minister van Openbare Werken, Vervoer, haven van brussel en informaticabeleid | cabinet de la ministre des travaux publics, des transports, du port de bruxelles et de l’informatique • Kabinet van de staatssecretaris van stedenbouw en Openbare netheid | cabinet du secrétaire d’etat de l’urbanisme et de la propreté publique

Vlaamse Gemeenschapscommissie • Commission Communautaire Française Ville de Bruxelles | Stad Brussel

partenaires institutionnels | institutionele partners institutional partners

structurele partners | partenaires structurels structural partners

bevoorrechte partners | partenaires privilégiés privileged partners

stichtingen | Fondations | Foundations

steunende partners | sociétés partenaires supporting partners

media partners | partenaires médias

internationale partners | partenaires internationaux international partners

European Concert Hall Organisation : concertgebouw amsterdam • Gesellschaft der musikfreunde in Wien • Wiener Konzerthausgesellschaft • cité de la musique paris • barbican centre london • town hall & symphony hall birmingham • Kölner philharmonie • the athens concert hall Organization • Konserthuset stockholm • Festspielhaus baden-baden • théâtre des champs-élysées paris • salle de concerts Grande-duchesse Joséphine-charlotte de luxembourg • palais des beaux-arts de bruxelles/paleis voor schone Kunsten brussel • the sage Gateshead • palace of art budapest • l’auditori barcelona • elbphilharmonie hamburg

46bOzar aGenda WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00

2007 - 2013

82, bd des Batignolles - 75017 Paris - FRANCETél. : +33 (0)1 53 42 35 35 / Fax : +33 (0)1 42 94 06 78Web : www.carrenoir.com

GDF SUEZLogotype version Quadri11/07/2008

RÉFÉRENCES COULEUR

B 80%

C 100% Y 50% B 5%

www.diplomatie.belgium.be

KINGDOM OF BELGIUM

L’UNION FAIT LA FORCEEENDRACHT MAAKT MACHT

Onze partners | nOs partenaires Our partners

réseau européen de musique ancienne

47bOzar aGenda WWW .bOzar .be - ticKets + 32 (0)2 507 82 00

bOzar eXpO

bOzar architecture

bOzar music

bOzar cinema, theatre, dance, literature, studiOs

V E I L I N G H U I SM A I S O N D E V E N T E S

V E I L I N G H U I SM A I S O N D E V E N T E S

Pantone

Quadri

Zwart

bru�

inFO - WWW .bOzar .be

BOZARTICKETSRue Ravensteinstraat 181000 Brussel | Bruxelles | BrusselsMaa | Lun | Mon > Zat | Sam | Sat 11:00 > 19:00het bespreekbureau is bovendien 1 uur vóór elke voorstelling open . | en dehors des heures indiquées, la billetterie est ouverte 1 heure avant chaque spectacle . | Outside these times, the ticket office also opens one hour before each performance .eXpOsitiOns FermÉes le lundi!tentOOnstellinGen GeslOten Op maandaG!

Call Centre: +32 (0)2 507 82 00 maa | lun | mon > zat | sam | sat 09:00 > 19:00

Groepen | Groupes | GroupsMaa | Lun | Mon > Vrij | Ven | Fri 9:00 > 17:00concerten & voorstellingen | concerts & spectacles | concerts & performances+ 32 (0)2 507 84 11 – mariette .gillis@bozar .betentoonstellingen | expositions | exhibitions+ 32 (0)70 344 577 – www .bozar .be – groups@bozar .be

Andere verkoopunten | Autres points de vente | Other sales points• Fnac Winkels | magasins Fnac | Fnac shops – www .fnac .be• toeristische dienst van het europees parlement | bureau touristique

du parlement européen | the european parliament’s tourist office +32 (0)2 284 20 80

• dienst culturele voorstellingen van de natO | bureau de théâtres de l’Otan | natO theater bureau +32 (0)2 707 49 83

BEREIKBAARHEID | ACCÈS | ACCESS• metro 1 en 5 centraal station & park métro 1 et 5 Gare centrale & parc • bus: 27, 29, 38, 63, 65, 66, 71, 71n, 95• tram: 92, 94• trein centraal station | train Gare centrale

PARKINGS • P1 a PARKING Grote Markt | Grand Place

Keizerinlaan | bd de l’impératrice - agoraplein | pl . de l’agora 1000 brussel | bruxelles

• P2 - PARKING Albertine Justitieplein 16 | place de la Justice - stuiversstraat | rue des sols - 1000 brussel | bruxelles

• P3 - PARKING SablonaPoelaert poelaertplein | place poelaert - 1000 brussel | bruxelles

Personen met een handicap | Personnes moins valides People with reduced mobility• zaal m, de studio en de henry le bœufzaal bereikbaar via de

terarkenstraat 2 . tentoonstellingen, voor afspraken: + 32 (0) 479 98 66 12 - fieldcoordination@bozar .be . parkeerplaatsen op het einde van de terarkenstraat en in de hofbergstraat, ter hoogte van huisnummer 2

• accès salle m, studio, salle henry le bœuf: rue terarken 2 . pour les expositions, merci de prendre rendez-vous : + 32 (0) 479 98 66 12

fieldcoordination@bozar .be . emplacements de parking à l’extrémité de la rue terarken et au niveau du n°2, rue montagne de la cour

• to visit the exhibitions, please make an appointment: + 32 (0) 479 98 66 12 - fieldcoordination@bozar .be . parking spaces at the end of rue terarkenstraat and besides number 2 rue montagne de la cour/hofberg .

ANDERE CONCERTZALEN | AUTRES SALLES DE CONCERT | OTHER VENUES1000 Brussel | Bruxelles | Brussels• Conservatorium | Conservatoire, regentschapsstraat 30 rue de la régence • Miniemenkerk | Église des Minimes, miniemenstraat 62 rue des minimes• Koninklijke Muntschouwburg | Théâtre Royal de la Monnaie

leopoldstraat 4 rue léopold• SintaMichielsa en GoedelekathedraalCathédrale des Saintsa Michel et Gudule, sint-Goedelevoorplein | parvis sainte-Gudule• Kerk van O.L.V. ter Kapelle | Église N.aD. de la Chapelle

Kapellemarkt | place de la chapelle• Protestantse Kapel | Chapelle Protestante museumplein | place du musée• Kaaitheater, place sainctelettesquare 20, 1050 Brussel | Brussels | Bruxelles • Flagey, heilig Kruisplein | place sainte-croix, 1030 bruxelles | brussel | brussels• Halles de Schaerbeek

22a Koninklijke st-mariastraat | rue royale sainte-marie

1

2

3

Paleis voor Schone KunstenPalais des Beaux-Arts

Stuiversstraat l Rue des Sols

Maandelijks programma van het Paleis voor Schone Kunsten - nr. 84Programme mensuel du Palais des Beaux-Arts - n° 84

Chief Executive Officer & Artistic Director - Paul DujardinDeputy Artistic Director - Adinda Van Geystelen Deputy Director Exhibitions - Sophie LauwersDirector Music - Christian Renard Manager Performing Arts - Gerd Van Looy Director Technics, IT, Investments, Safety & Security - Stéphane Vanreppelen Director Production & Planning - Erwin Verbist Head of Funding - Elke Kristoffersen Director Human Resources - Marleen Spileers Director Finances - Jérémie Leroy Director General Administration - Didier Verboomen

Artistic programmeExpo - Paul Dujardin • Music - Jérôme Giersé, Christian Renard, Tony Van der Eecken • Photography - Christophe De Jaeger, Frank Vanhaecke • Theatre/Dance - Ingrid De Ketelaere • Cinema - Juliette Duret, Xavier Garcia • Literature - Tom Van de Voorde • Architecture / A+ - Iwan Strauven • Studio’s - Tine Van Goethem

BOZAR MAGAZINEFederal & European Artistic PolicyGeneral Advisor - Kurt De BoodtCommunication Department (BOZARCOM)Director Marketing and Communication: Filip StuerDeputy Editors - Olivier Boruchowitch, Gorik de HenauContributors - Eva Hautekiet, Sylvie Janssens, Lien Vanreusel, Xavier VerbekeGraphic Designers - Koenraad Impens, Olivier Rouxhet, Sophie Van den BergheTranslation - ISO Translation, Martin Mc Garry

Advertentieregie | Régie publicitaire : Media Selling Place - Arlette Schellens, Managing DirectorKarabiniersplein 15 | Place des Carabiniers - 1030 Bruxelles | Brussel 02/241 55 55 - fax 02/241 55 33 - [email protected] volgorde van de talen in onze publicaties alterneert ieder kalenderjaar conform de federale wetgeving. | L’ordre des langues dans nos publications alterne chaque année, se conformant ainsi à la législation fédérale. | The sequence of the languages used in our publications alternates from one calendar year to the next, in line with Belgian federal legislation.

Afsluiting kopij | Date de bouclage : 25.10.2012Druk | Impression : RoulartaVerantwoordelijke uitgever | Éditeur responsable: Paul Dujardin - rue Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel | Bruxelles. Retour adres | Adresse retour : rue Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel | Bruxelles.

Voor de plastische kunstenaars die lid zijn van de vereniging Cisac, en voor de fotografen die door SABAM worden vertegenwoordigd: (c) SABAM, Bruxelles 2005. Voor de fotografen en artiesten die door SOFAM worden vertegenwoordigd: (c) SOFAM, Brussel, 2005 | Pour les auteurs d’arts plastiques membres d’une société - Cisac, et pour les photographes représentés par la SABAM : (c) SABAM, Bruxelles, 2005. Pour les photographes et les créateurs représentés par la SOFAM: (c) SOFAM, Bruxelles, 2005

Environmental information (RD 19/03/04): www.bmw.be

3,8-13,9 L/100 KM • 99-325 G/KM CO2

BMW

www.bmw.beSheer

Driving Pleasure

ExPEriEncEthE ExcEPtional.

New sounds, revolutionary techniques, seldom seen aesthetics. Our passion for creating exceptional cars has a lot in common with the uncompromising drive of artists: we both aim to deliver a stunning experience. That’s why BMW Belux is proud to be a partner of BOZAR.

BMW13710_Ann S7 Bozar 240x170_UK.indd 1 2/07/12 14:51

Hermès_HQ • Visual: Cape Cod Quartz Institutional (FW12) • Magazine: BOZAR (BE) • Language: French/Dutch • Issue: 7.11.2012 • Doc size: 170 x 240 mm • Calitho #: 10-12-79062 • AOS #: HER_00432

DE TIJD AAN UW ZIJDE

Cape Cod horloge van staal, dubbele horlogeband van barenia kalfsleder.

Montre Cape Cod en acier, bracelet double tour en veau barénia.

www.info-fulltime.be

L E T E M P S AV E C S O I

Documents

BOZARMAGAZINE 84