UNIVERSITETI I PRISHTINËS �Hasan Prishtina�Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike dhe Kompjuterike

Bazat e Elektroteknikës

Semestri ISemestri IFondi i orëve (3+2+1)Numri i ECTS kredive 7

Literatura:

Prishtinë, 08.10.2018Prishtinë, 08.10.2018

1. N. Orana, Bazat e elektroteknikës 12. N. Orana, Bazat e elektroteknikës 2

3. A. Abazi, R. Sefa, L.Ahma, Bazat e elektroteknikës 1, Përmbledhje detyrash

- Kuptimi i elektricitetit

Prishtinë, 08.10.2018 2Prishtinë, 08.10.2018 2

� TALESI - 600 vite para epokës sonë-qelibari

- Kuptimi i elektricitetit

� GILBERTI - 20 shekuj me vone� GILBERTI - 20 shekuj me voneshekulli XVI

qelqi + 20 lëndë tjera

� Elektrizim - elektron (qelibar)

Prishtinë, 08.10.2018 3Prishtinë, 08.10.2018 3

� Forca terheqese - struktura atomike e materies� Nils Bohri

- Kuptimi i elektricitetit -XVI_XIX- Hipoteza

� Nils Bohri� Materia � Atomet ---në menyrëtë thjeshte nuk mund te zberthehet materia ne pjese perberese Forca terheqese-Forca rendeses ?

2a

mmF ep

g

https://zestythings.com/big-solar-system-video/

Prishtinë, 08.10.2018 4Prishtinë, 08.10.2018 4

a

a

vmF e

cf

2

● Hidrogjeni

-

kgme3110108.9

?cpF

kgme 10108.9

ep mm 1836

][1029.5 11 ma

]/[1019.2 6 smv

Nvm

F e 82

1025.8 m

Prishtinë, 08.10.2018 5Prishtinë, 08.10.2018 5

Na

vmF e

cf81025.8 ][11

2s

mkgN

cfcp FF

-

Na

mmF ep

g47

21063.3

?cpF

2Nm2

● FORCA REZULTUESE - Force bashkevepruese ne mes

2

2111067.6

kg

Nm

391027.2/ cfcp FF

Na

vmF e

cf8

2

1025.8

● FORCA REZULTUESE - Force bashkevepruese ne mes protonit dhe elektronit

Protoni dhe elektroni ---- elektricitet-----ngarkesa elektrikeMomenti i spinit

Prishtinë, 08.10.2018 6Prishtinë, 08.10.2018 6

● Franklin qelibari --------- qelqi

- ?cpF

Elektricitet: pozitiv dhe negativ protoni dhe elektroni

Thomson 1897 eksperimentalisht - Elektronet

1906 çmimin Nobel

Prishtinë, 08.10.2018 7Prishtinë, 08.10.2018 7

●Materjet e tjera ---- protone � elektrone -- neutrone

Prishtinë, 08.10.2018 8Prishtinë, 08.10.2018 8

● TRUPAT E ELEKTRIZUAR

rrezja e elektronit

- TRUPAT E ELEKTRIZUAR

15102 rrezja e elektronit

rrezja e atomit

vakum zbrazët ----- vakum

Trupat ------- shumë atome --------gjendje agregate -----

102

10101

Trupat ------- atome --------molekula

elektrikisht neutrale

Prishtinë, 08.10.2018 9Prishtinë, 08.10.2018 9

][110 320 matome

- TRUPAT E ELEKTRIZUAR

� K , L, M, N � � � ��

12622 .....4s..........3s2p21 ss� Bakri - 29 numri rendor

� Përçues� Izolues (dielektrik)� Gjysmëperçues

12622 .....4s..........3s2p21 ss

Prishtinë, 08.10.2018 10Prishtinë, 08.10.2018 10

� Gjysmëperçues

- NGARKESAT ELEKTRIKE, PËRKUFIZIMI I SAJ

� Trupi � mungesë� tepricë

][1)( CsAtiq

9

� Korpuskulare � Makroskopike -------grumbulli i ngarkesave-----rrethinë--kontinuale

Prishtinë, 08.10.2018 11Prishtinë, 08.10.2018 11

Ce 91060206.1

- Ngarkesat elektrike statike dhe shpëndarja e tyre �statike - qetësi (aspektin makoskopik)

ELEKTROSTATIKA� Q (+) ; (--) � shpërndarja vellimore � shpërndarja sipërfaqësore

� shpërndarja linjore

Prishtinë, 08.10.2018 12Prishtinë, 08.10.2018 12

- Ligji i Kulonit� Peshoja e Kulonit

21QQkF

221

r

QQkF

221

4

1

r

QQF

�

konstanta dielektrike e mediumit � Permitiviteti dielektrik ---

Prishtinë, 08.10.2018 13Prishtinë, 08.10.2018 13

2

29

2

212

0 36

101085.8

mN

C

mN

C

- Veprimi i një sistemi të ngarkeseve elektrike mbi një ngarkesë

� nQQQQ ,....,, 321

�

nQQQQ ,....,, 321

nFFFF

,....,, 321

nFFFFF

....321

� Superponimi

Prishtinë, 08.10.2018 14Prishtinë, 08.10.2018 14

-

Prishtinë, 08.10.2018 15Prishtinë, 08.10.2018 15