Tijdschrift van het Commissariaat-generaal voor de bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de OpenluchtrecreatieZandstraat 3 - 1000 Brussel - 46ste jaargang - maart 2004 - Afgiftekantoor Gent x

Sporttak in de kijker: Basketbal

2

Tijdschrift van het Commissariaat-generaal voor de Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling,de Sport en de Openluchtrecreatie

Vormgeving en prepress: Jan Masyn

Fotografie: Bloso, Jan Masyn, Lieve Wyndaele

Drukkerij: Geers Offset n.v. - Oostakker

Correspondentie: redactie Sport,Zandstraat 3, 1000 Brusseltel: 02/209 46 53 - fax: 02/209 46 65

Verantwoordelijke uitgever: Carla GalleZandstraat 3, 1000 Brussel

De verantwoordelijkheid voor de gepubliceerde artikels berustuitsluitend bij de auteurs. Het overnemen en/of dupliceren van artikels is toegestaan mits de bron duidelijkwordt vermeld. Bij overname dient de redactie van tevoren opde hoogte gesteld te worden.

Dit tijdschrift wordt gedrukt op milieuvriendelijk papier

Het tijdschrift Sport gratis bij u thuis?

Stuur vandaag nog een briefje of postkaart met naam en adres naar:

Redactie SportBloso - Abonnementendienst Sport

Zandstraat 3, 1000 Brusselof fax: 02/209 46 65

of e-mail: ingrid.roels@bloso.be

3

146 18 25

Inhoud

6 Hugo DaemenBasketten moet nog goedkoper worden

14 Vlaanderen zendt haar basketzonen en -dochters uitDubbelinterview met Ann Wauters en Tomas Van Den Spiegel

18 Topsportschool of de weg naar eenjob als basketter?

25 Dit jaar klemtoon op damesbasketbalen rolstoelbasketbal

4 Voorwoord

5 Basketbal in statistieken

8 Basketbal, een raket met tien trappen

12 Paul Rowe: verplichte bijscholing isde volgende stap

21 Basketters moeten op alle gebiedentopatleten zijn

23 Op weg naar een kwaliteitsvollejeugdopleiding

27 Basketbal: de meest commerciële sport in West-Europa

29 Basketbal: sporttak in de kijker,programma 2004

Voorwoord

4

RedactioneelBloso organiseert dit jaar voor de 5de maal de actie “Sporttak in de kij-ker”. Deze sportpromotionele actie stelt één bepaalde sporttak in het dag-licht. In 2000 werd aerobics en fitness gepromoot, in 2001 gymnastiek, in2002 tennis en in 2003 korfbal. Voor 2004 werd gekozen voor basketbal.

Deze actie wordt uitgewerkt door Bloso in nauwe samenwerking met deVlaamse Basketballiga (VBL). Partners in deze actie “Sporttak in de kijker”zijn de provinciale sportdiensten, de Vlaamse Gemeenschapscommissie ende Stichting Vlaamse Schoolsport.Samen met al deze partners werd voor 2004 een aantrekkelijke activitei-tenkalender opgesteld, meer informatie hierover vind je in dit nummer.

Het is ook in dit kader dat er voor Sport een themanummer rond basket-bal werd samengesteld. Voor dit nummer werd beroep gedaan op gere-nommeerde journalisten die zeer goed vertrouwd zijn met de basketwe-reld. Het resultaat is een uniek document met artikels over o.a.: de schar-niermomenten in de geschiedenis van de Belgische basketbalsport, detopsportschool, basketbal in de media en een exclusief dubbelinterviewmet Ann Wauters en Tomas Van Den Spiegel.

Zoek je nog meer info over de actie “Sporttak in de kijker” of wil je jereeds inschrijven voor bepaalde activiteiten dan kan je steeds surfen naarwww.bloso.be of naar www.basketbalvlaanderen.org. Daar vind je ookalle artikels uit dit nummer weer.

We hopen alvast dat u geniet van dit basketbal-jaar!

Carla GalleCommissaris-generaal

45.000 enthousiaste basketters inVlaanderenDe Vlaamse Basketballiga telt momenteel 44.644leden. 24% hiervan zijn dames en meisjes.Deze leden zijn actief in 318 clubs, die gemiddeld8 ingeschreven teams in de verschillende competi-ties hebben. Op weekbasis worden ongeveer1400 competitiewedstrijden betwist. Daarnaastworden wekelijks nog een flink aantal niet-resul-taat gebonden wedstrijden gespeeld. Op seizoens-basis vinden er in Vlaanderen ongeveer 50.000wedstrijden plaats.

In het begin van de jaren ’90 kende het basket-bal een exponentiële groei (+8% over verschil-lende jaren heen): de deelname van hetAmerikaanse ‘Dream Team’ aan de OlympischeSpelen van Barcelona in ’92 en de bijhorendemediatisering van het NBA-Basketbal zullenhieraan wel niet vreemd zijn. Het meisjesbas-ketbal won de voorbije 20 jaar spectaculair aanpopulariteit (ledenaantal x5). Vooral het tekortaan infrastructuur blijkt een remmende factor tezijn voor de verdere groei van de clubs.

In het lopende seizoen tellen de Vlaamseclubs 73 professionele spelersDe AWBB (Association Wallonie-Bruxelles deBasketbal) heeft ongeveer evenveel leden die welverspreid zijn over een groter aantal clubs.

Geografisch zijn de meeste clubs te localiserenin de provincie Antwerpen, terwijl Limburg hetminst aantal clubs telt. De landkaart van hetbasketbal heeft toch nog wel enkele belangrijke

zwarte vlekken waar basketbal momenteel nietof nauwelijks betwist wordt: de Noorderkempen,het Pajottenland, de Zwalmstreek zijn voorbeel-den hiervan.

Basketbal wordt georganiseerd vanaf de leeftijdvan 6 jaar, terwijl de uitstapleeftijd zich rond de35-jaar situeert. Basketbal kent geen georgani-seerde veteranencompetitie, maar dit is alvasteen aandachtspunt voor de volgende jaren.Om de instroom in de sport verder te bevorde-ren, wordt momenteel nagedacht over alterna-tieve spelvormen voor de allerkleinsten.

Professionals en vrijwilligers in de structuren van de FederatieNaast een professionele structuur met 8 voltijd-se krachten, kan de Vlaamse Basketballiga reke-nen op 137 vrijwilligers, die een verantwoorde-lijke functie opnemen in de verschillende gele-dingen van de Federatie. De AlgemeneVergadering van de clubs is samengesteld uit 20 afgevaardigden, die 5 beheerders aanstellenals leden van de Raad van Bestuur. In elke pro-vincie is een gedegen structuur uitgebouwd, dievoornamelijk de organisatie van de competitiesop lokaal vlak ter harte neemt. Daarnaast ziethet tuchtrechterlijk apparaat toe op de toepas-sing van de spelreglementen en de verplichtin-gen van het huishoudelijk reglement. De VBLbeschikt over een 800-tal scheidsrechters, omde wedstrijden in goede banen te leiden.Dit is te weinig en dit nijpend tekort kan op termijn zelfs de verdere ontwikkeling van hetbasketbal bedreigen. o

Statistiek

Foto: fotoarchief Bloso

5

Basketbal in statistieken

In een heel ver verleden was hij officier in hetBelgisch leger, maar ook toen al ging zijn sym-pathie uit naar het basketten. Zoals gewoonlijkhield hij zich zo veel mogelijk op de achter-grond. Op het moment dat Opel Merksem ineerste afdeling de stunt realiseerde om met alle-maal Belgische spelers het behoud te realiserenin de hoogste basketafdeling tegen ploegen volaangevoerd buitenlands speelvoer, stond HugoDaemen in een hoekje van de zaal geïnteres-seerd het gebeuren te bekijken.“Willy Oelbrandt was toen onze Amerikaan.”Een periode waar hij wel eens heimwee naarheeft, bekent hij eerlijk. Want nog maar nauwe-lijks was hij met pensioen of iedereen vond datze beslag mochten leggen op zijn vrije tijd. Voorzijn familie, kinderen en kleinkinderen geen pro-bleem. Gidsen deed hij ook met heel veel ple-zier. Fietsen kon ook nog met de vrienden. Naarhet toneel gaan of andere culturele bezighedenkonden op zijn interesse rekenen. En waaromdan niet de ‘oude liefde’ basket wat tijd gun-nen. Vaste begeleider – noemden ze dat toen almanager? - van de nationale mannenploegwerd zijn job gedurende enkele weken per jaar.Wat hij helemaal niet verwachtte, gebeurdetoch. Toen hij 70 was, werd hij plots nog eenBekende Vlaming. In het immens populaire tele-visieprogramma met de gelijkaardige naam washij – tegen de verwachting van velen in - DeMol. Heel Vlaanderen leerde hem kennen als derustige, bezadigde, intelligente man die steedseen goed woord of een knuffel over had vooreen medespeler in de problemen, maar die zetegelijkertijd – zo bleek achteraf – ook allemaalbeet nam. Niemand die het hem kwalijk nam.Wie kon nu boos zijn op zo’n charmante man? Toen de basketbalbond gesplitst werd,

aanvaardde Hugo Daemen ook de verantwoorde-lijkheid om voorzitter van de Vlaamse Basketbal-liga (VBL) te worden. Nog nooit in zijn levenheeft hij zoveel vergaderd als gedurende dezeperiode, zucht de man uit Kalmthout af en toe.

Splitsen, allemaal goed en wel. De subsidieslaten we niet liggen, maar werkt de federatienu werkelijk beter sinds ze gesplitst is?Hugo Daemen: “Op nationaal vlak was het vroe-ger zeker niet altijd gemakkelijk werken. Binnende VBL is het alleszins vlotter werken. We heb-ben gelukkig een goede samenwerking met denationale koepel, maar Vlamingen onder mekaarverstaan mekaar nu éénmaal beter. En als de topgoed met mekaar kan praten zoals dat metJean-Pierre Delchef, de voorzitter van de Waalseliga het geval is, dan zit dat wel vrij vlug snor.”

Welke zijn de voordelen van een gesplitstefederatie?“Nieuwe initiatieven kunnen sneller genomenworden. Er is een website voor alle clubs metalle mogelijke info die je maar wil, over spelers,over mutaties... Wie regelmatig kijkt, is als clubsteeds goed en ‘up to date’ geïnformeerd.Bovendien is zo’n website voor de clubs veelgoedkoper dan een bondsblad of dan heel watdrukwerken. Ik geef ook toe dat er in het begineen aantal ontsporingen uit het verleden moes-ten weggewerkt worden.”

Is de sport basketbal goedkoper gewordenvoor de clubs?“Eerlijk: neen. Omdat enerzijds het leven duur-der werd en anderzijds ook de spelers meer geldvroegen. Maar het is wel de bedoeling om onzesport in de toekomst goedkoper te maken voor

Onze voorzitter is een BV

Tekst: Marcel Coppens, zelfstandig sportjournalist - Foto: fotoarchief Bloso

6

‘Baskettenmoet noggoedkoperworden’

de clubs. Een aantal bijdragen van de clubs zouik graag willen verlagen.”Zie je na meer dan één jaar werking reedseen aantal positieve elementen en waar is erverbetering mogelijk?“Op sportief gebied is er een goede landelijkecompetitie. En klinkt het niet beter te zeggendat je in eerste landelijke speelt i.p.v. in vierdenationale? Je speelt in een reeks met allemaalVlaamse ploegen en wie wil doorstoten, komtop een deftig niveau terecht. De Beker vanVlaanderen is een succes, maar kan nog uitge-bouwd worden. Het hele VBL-team en het per-soneel werkt met een officieel statuut, wat meeeen garantie is voor de toekomst. We zorgdener, samen met een aantal andere instanties, voordat basket eindelijk op de VRT kwam.Er kunnen zeker nog een aantal zaken verbeterdworden. De TTB (de tabel met boetes) geeft nogte veel nutteloze boetes aan. Pas op, we reke-nen eerlijk gezegd wel op een bepaalde som diemoet binnen komen. Maar de clubs moeten echtwel meehelpen om het probleem van het tekortaan scheidsrechters op te vangen en er moetennog meer jeugdploegen komen met gediplo-meerde trainers. Wie jeugdtrainer wil worden,moet echt wel minimum een cursus gevolgdhebben, al wil ik wel in enige mate rekeningblijven houden met ervaring.”

Is het aantal leden sinds de splitsing gestegen?“Zeker geen spectaculaire groei. Maar we werkeneraan met acties voor leerlingen tussen 8 en 12jaar als ‘Basket is keineig’ via de scholen, desportdiensten en samen met de clubs onder hetmotto: 100 kinderen? Dan moeten er ook 100ballen zijn zodat iedereen ermee kan bezig zijn.We proberen recreatief ook jongeren te bereikenop een plezante manier, zonder competitie ofwinstdrang. Je kan spelen in vier ‘times’ en dewinnaar van iedere ‘time’ drie punten en de ver-liezer 1 punt toekennen, zodat je aan een maxi-male uitslag van 12-4 komt. Dit systeem wordtsinds dit seizoen al toegepast bij de Prémicrobenen Microben. Dus geen ontmoedigende monsters-cores meer, waar niemand iets aan heeft.”

Staat een nationale ploeg nu niet ver van een Liga?“Neen, want we hebben de nationale jeugdploe-gen overgenomen. Die worden nu in de Liga’s

gevormd. En voor de nationale ploeg is het geenprobleem om ieder de helft te betalen, zelfs alzijn acht op twaalf deelnemers Vlamingen ofomgekeerd. Wel zorgen we ervoor dat de assis-tent steeds van een andere taalrol is dan decoach. Een pariteit die gebaseerd is op kwaliteit.Maar nationaal gezien vind ik dat te weinigBelgische spelers een kans krijgen aan de top,terwijl hun vervangers niet altijd een meerwaardevoor de clubs betekenen.”

Waar heb je het nog moeilijk mee?“Als clubs iets vragen van de Liga, moet datmorgen al geregeld zijn. Als de Liga iets vraagtaan de clubs, duurt dat véél langer. Onze naam-bekendheid groeit, maar ook in de politiek weetnog niet iedereen dat er ook een Vlaamse voor-zitter bestaat.”

Wat zijn je doelstellingen met de VBL opkorte, middellange en lange termijn?“De eerste bedoeling was de competitie, de bekeren de administratie op punt stellen. Het sportiefbeleid vormt de basis. Naar de jeugd willen wemet onze sport sympathiek overkomen en dusmoeten we zorgen voor degelijke spelers. Die kun-nen gevormd worden in topsportscholen, maar diestaan nog in hun kinderschoenen. Er moet nogselectiever en volgens strengere criteria opgetre-den worden bij de toegang. Je kan geen honderdkinderen opleiden om prof te worden als er maartien profspelers een plaats vinden. Er zijn ook nogaltijd onvoldoende studierichtingen gekoppeld aandie scholen, al beloofde b.v. de stad Antwerpen omvoor een uitbreiding te zorgen.Er werd tot hiertoe nog maar met één universiteit(VUB) een convenant gesloten in verband met destudiebegeleiding van topspelers. Dat moet zekertot andere univs en hogescholen uitgebreid wor-den. Via de Gentse universiteit komt er een hand-boek met cd voor de lagere school om de drem-pelvrees te overwinnen. Er staan drills en spelle-tjes in voor alle leerlingen van de lagere school.Veel jonge leerkrachten LO vragen om variatie inhun lessen. Hen moeten we kunnen helpen.”

En op lange termijn?“Zeg, ik ben 72 jaar, hé! Ik ga nu al twee, driekeer per week naar Brussel. Ik blijf dat nietdoen. Maar mag ik er op lange termijn van dro-men dat van tien spelers op het terrein er achtuit Vlaanderen komen?” o

7

Tijdens de 19de eeuw hebben verlichte geestenvoor baanbrekende, zelfs revolutionaire uitvin-dingen gezorgd, die de samenleving op positie-ve wijze hebben beïnvloed dankzij o.a. de tele-grafie, de fotografie, het radium, de naaimachi-ne, de dynamo, de telefoon, de locomotief, hetserum tegen razernij, de microfoon, de X-stra-len, het gas, de fonograaf, het stoomschip enzelfs de eerste vlucht. Doordat de mens geenveertien uur per dag meer moest werken, kwamer ook meer ruimte voor ontspanning en sport.De Coubertin zorgde na vele eeuwen onderbre-king opnieuw voor Olympische Spelen in Athenein 1896, terwijl majoor Wingfield het lawntennislanceerde in Engeland, dat ook de bakermatwas van de meest populaire sport van demoderne tijden, het voetbal.In Springfield, in de Verenigde Staten, kreeg deCanadese sportleraar James Naismith van zijndirecteur Luther Gulick de opdracht een nieuwesport uit te vinden, die de zomerse rugbyspelerskoest moest houden in de zaal tijdens de win-termaanden. De opzichter van het college zorg-de voor twee korven, die op 3m05 hoogte aande uiteinden van de zaal werden geplaatst.Zo ontstond simpelweg basketbal. De eerstematch werd met negen tegen negen gespeelden ene William Chase scoorde de eerste korf uitde basketgeschiedenis. Momenteel wordt desport naar schatting door ongeveer 250 miljoenvolgelingen beoefend.

1. Belgische basketbond opgericht in 1927

Basketbal in België was aanvankelijk een sportvan het tiende knoopsgat en werd uitsluitendgespeeld in grote steden als Brussel, Antwerpen,Luik en Gent. Ruim 90% van de wedstrijden hadplaats in openlucht, met soms gestampte aardeals bodem. Doorgaans werden slechts twintig,hooguit dertig punten gescoord.Pas in 1927 werd de Belgische basketbalbondopgericht. De eerste kampioen Brussels kwam erin 1928, na de eindronde met de provinciale kam-pioenen. Gedurende 28 jaar zwaaide de hoofd-stad de plak. Pas in 1955 werd Hellas Gent deeerste niet-Brusselse kampioen.In 1928 werd in Brussel de eerste match van denationale ploeg gespeeld: België – Frankrijk 17-32. In 1935 eindigde België in Genève als zesdeop het eerste Europees kampioenschap, maar hetaantal deelnemers bleef tot elf beperkt.Positief: in 1936 nam België met zevenBrusselaars en één Luikenaar deel aan deOlympische Spelen in Berlijn, waar de sport inopen lucht plaatsvond. Robert Brouwer, de late-re sportjournalist, en zijn collega’s verloren vanMexico met 32-9 en van Uruguay met 17-10.Maar voordien had België al wel een eersteinternationale match gewonnen: 26-24 tegenZwitserland in Brussel.

2. Geboorte van de FIBA in 1932

Op 18 juni 1932 werd in Genève, in de schoot

Historiek

Tekst: Bob Geuens, hoofdredacteur van het Basketball Jaarboek - Foto’s: PhotoNews - fotoarchief Bloso,

8

Basketbal,een raket mettien trappen

van de internationale YMCA-school, de stich-tingsvergadering van de FIBA gehouden. Destreng stoïcijns kijkende, steeds sigaren rokendeen whisky drinkende Engelsman William Jones,woonde deze zitting bij als tolk en werd meteentot secretaris-generaal gebombardeerd. Zijngrote verdienste werd het dat hij de ‘A’ vanamateur nooit streng liet toepassen.Talrijke landen beoefenden toen al basketbal,maar de reglementen en spelregels waren nietdezelfde. De FIBA zorgde voor eenvormigheid,werkte zich los uit het juk van de internationalehandbalfederatie en lanceerde competities: eenEK, een WK, een Europese beker en reeds in1936 werd basketbal in Berlijn in het olympischprogramma opgenomen, hoewel de wedstrijdentoen nog in openlucht plaats vonden. JamesNaismith was er van de partij en reikte de gou-den medailles uit aan de Amerikanen, die definale van Canada wonnen met... 19-8.

3. De doorbraak: een nationale competitie

Pas in 1947 begon de Belgische basketbondmet een nationale competitie in eerste klassemet tien ploegen: Semailles, Royal IV, RCBrussel, Union (Brabant), Hellas en Hades(Gent), Ougrée en Sporting Luik (Luik), Fleurus(Henegouwen), Mercurius (Antwerpen). Eencompetitie met dikwijls lage scores zoals 14-22,30-19, 16-17, 26-24...Eén jaar later kwam er een tweede klasse bij, in1949-50 kwamen er twee derdes en nog eenseizoen later werden er vier vierde nationalesopgericht, zodat er – naar analogie met hetvoetbal – acht nationale reeksen kwamen. Hetbetekende een scharniermoment, want tot 1947kwam basket in de dagbladen slechts voor in degewestelijke bladzijden. Het ontstaan van natio-nale reeksen verplichtte hen een volledige blad-zijde te wijden aan de sport van ring en bord.Een ander positief verschijnsel was, dat basket-bal niet langer meer eigendom van de provincieBrabant bleef (weliswaar met 25 titels), maarook Antwerpen greep geleidelijk naar de macht(ook 25 titels). West-Vlaanderen (10 titels),Henegouwen (5), Luik (3) en Oost-Vlaanderen(1) spraken ook hun woordje mee.

In 1965 bereikte het competitiebasketbal eennooit vertoond hoogtepunt met 8000 toeschou-wers in het Antwerpse Sportpaleis voor hetmogelijk beslissende duel om de titel tussen

Racing Mechelen en Antwerpse, dat eindigde opeen toen nog voorkomend 65-65 gelijkspel.

4. Nationale ploeg derde in Europa

Het technisch peil van het basketbal in ons landwas na de bevrijding fel gestegen, zodat denationale ploeg in 1945 zelfs een historischeoverwinning boekte met een eerste zege tegenFrankrijk (42-30 in Brussel). Tijdens het EK inPraag in 1947 eindigde België met hoofdzakelijkBrusselse en Gentse spelers vierde, net achterEgypte... een Afrikaans land! Dus eigenlijk alsderde van Europa.In de jaren vijftig braken gouden jaren aan methet legendarische Royal IV-vijftal Nolis, Kets,Depauw, Crick en Brichant als basis. Zij versloe-gen op verplaatsing Italië, Spanje en Frankrijk.Om van te dromen nu! Met de opkomst van deAntwerpse sterke generatie (Eygel, Steveniers,Aerts, Loridon, Geerts, Dierckx e.a.) heeft Belgiëalle Europese landen – op uitzondering vanRusland of de Sovjet-Unie na – minstens éénkeer geklopt.In 1978 mocht België zelfs als Europese num-mer vijf deelnemen aan de Intercontinentalebeker en het leed op verplaatsing in Tallahasseeeen eervolle nederlaag (102-97) tegen het eer-ste land van de wereld, de Verenigde Staten.

5. Europese beker begint in Brussel

In 1958 werd voor het eerst de Europese bekergeorganiseerd met slechts tien deelnemendeclubs. De allereerste wedstrijd vond plaats in het

9

Brusselse Zuidpaleis: Royal IV – EtzellaEttelbruck 82-43 en het eerste punt werdgescoord door de Luxemburger Steinmetz ensproot zelfs voort uit de opworp. Aanvankelijkdomineerden de clubs uit de Sovjetunie deEuropese bekers (Riga, TSK Moskou), maar metde intrede van Amerikanen in West-Europeseclubs namen Real Madrid en de Italiaanse clubshet meesterschap over.Belgische clubs zorgden voor positieve uitschie-ters. In 1968 overleed de gewezen Standard-speler Korac en Luikenaar Albert Tilkin hadinvloed genoeg bij de FIBA om een derdeEuropese beker (Koracbeker) te doen ontstaan.In deze competitie haalde RC Mechelen met o.a.Bill Drozdiak en Jos Peeters in 1972-73 de finaletegen Cantu, maar verloor over twee matchenmet 191-169. Het seizoen voordien hadStandard in deze beker de halve finale bereikt,maar werd door Lokomotiva Zagreb uitgescha-keld (145-167). Rond de eeuwwisseling warener nog twee uitschieters: Sunair Oostendegeraakte in 1998-99 in de Koracbeker tot in dehalve finale en werd daarin uitgeschakeld doorEstudiantes Madrid (-8). Een jaar later drongIeper in het dramatische Lernout&Hauspie-jaarin de Euroleague door tot de halve finale, waar-in Vrsac (Joe) te sterk was. Na de machtsgreepvan de Spaanse ULEB verloor de Fiba haarmachtsgreep over deze organisatie. DeBelgische vertegenwoordigers zijn intussen nietmeer terug te vinden bij de Europese top-24.

6. Amerikanen en buitenlanders bij de vleet

De allereerste Amerikaan in de Belgische eersteklasse maakte eerder toevallig zijn verschijningin 1953 bij Amicale Brussel. Het was een jongestudent van 2m04, die Dorf heette en die eraantrad aan de zijde van internationals zoalsMeuris, Bernaer en Van Harck. Tien jaar later zijnvanuit Duitsland een aantal daar gekazerneerdeAmerikaanse militairen overgekomen zoalsGates, Bryant en Howell, gevolgd door RonDavis, Frank Paul, Dave Terry en de fameuze RonLoneski bij RC Mechelen.Later is de recrutering aan de bron begonnen,o.a. via Guy Van den Broeck. Een club als SunairOostende heeft doorheen de jaren wel een 70-tal Amerikanen opgesteld. Pientere Nederlandsezakenmannen zoals Maarten van Gent, JanLugtenburg, Harry Kip en Dejan Vidicki plaatsten

probleemloos Amerikanen van alle kaliber engestalte, want zonder US-versterking kon men inde Europese bekers niets aanvangen.In België werd het aantal buitenlanders aanvan-kelijk beperkt tot twee, eventjes zelfs tot één.Dan zijn de zgn. Euro-spelers gekomen (uitWest- en Oost-Europa). De poort werd nog ver-der opengezet toen in Europa een non-discrimi-natiepact van toepassing werd met 24 landen.Later werd door het verdrag van Contonou met77 landen uit Afrika, de Pacific en de Caraïbenook voor spelers uit die landen de poortgeopend.De vrees is dat er weldra in de Belgische clubsnauwelijks nog plaats zal zijn voor enkele top-spelers zoals Moors, Beghin of Jaumin. In 2003stonden er b.v. kort na de rust van de play-off-halve finale tussen Charleroi en Oostende, tienbuitenlanders op het terrein.

7. NBA-gadgets: 30 seconden, parket,play-offs en driepunter

Het FIBA-basket heeft weliswaar schoorvoetendde spelregels van grote broer NBA overgeno-men. Het begon met de ’30 secondenregel’,nadat tijdens de Olympische Spelen van 1952 inHelsinki, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unieminutenlang de bal bevroren.In 1979 heeft ons land, op voorstel van FIBA-man Leon Wandel, het systeem van de play-offsovergenomen, een welgekomen verlengstuk vande competitie, waarin clubs voor overvolle zalenom de titel streden.Einde van de zeventiger jaren kwam er de logi-sche verplichting dat ligaclubs voortaan hunwedstrijden op parketvloeren moesten spelen.Voordien werden al wedstrijden in open luchtafgeschaft, waardoor b.v. Rubo Niel als kampi-oen van tweede, verplicht werd te degraderennaar derde.Tenslotte werd ook de driepunter van de NBAovergenomen. Deze afstandsworp van 6m25 ofmeer, kortweg ‘bom’ genoemd, vormt samenmet de ‘dunk’ het zout op het basketspektakel.Vroeg of laat wordt nog de overgang van 40naar 48 minuten verwacht. Inmiddels heeft ookde NBA, bij grote uitzondering, een FIBA-regelovergenomen: de zone-verdediging is er warem-pel opnieuw toegelaten.

8. Het onvergetelijke Dream Team

Het was onze landgenoot Leon Wandel, die er

10

als FIBA-afgevaardigde, jarenlang voor geijverdheeft om een samenwerking tot stand te bren-gen tussen de NBA met haar 300 elitespelers enprofs, en de FIBA met haar 250 miljoen beoefe-naars in de vijf continenten, de zgn. amateurs.In 1985-86 reisde Wandel regelmatig naar deStates, sprak er met NBA-baas David Stern, hadcontacten met Amerikaanse amateurs (Bill Wall),onderhandelde met tv-ketens en zocht sponsors.In 1987 kwam de doorbraak: een zgn.McDonald’s competitie waarin de MilwaukeeBucks het opnamen tegen de Sovjetunie. Hetrechtstreeks gevolg was dat er twee jaar later‘open basket’ ontstond, geen onderscheid meertussen profs en amateurs.Daardoor was de USA in staat tijdens deOlympische Spelen van Barcelona (1992) haarsterkste team af te vaardigen: elf NBA-spelersen één vertegenwoordiger van de NCAA. Hetzgn. Dream Team met vedetten als MichaelJordan, Larry Bird en Magic Johnson liet eenonvergetelijke indruk en werd als de sensatievan de Spelen beschouwd. Het sterkste basket-team aller tijden speelde een spetterende fast-break, had een verpletterend reboundoverwicht,een agressieve verdediging en coach Chuck Dalymoest in vijftien wedstrijden (het voortoernooiin Portland inbegrepen) geen enkele dode tijdaanvragen. De gemiddelde winstmarge bedroeg46 punten verschil en heel wat jongeren voel-den zich dankzij het Dream Team tot het basket-bal aangetrokken.

9. Positief: splitsing van de basketbalbond

Vanaf 1 juli 2002 paste de basketbalbond zichaan de onvermijdelijke staatsstructuren aan enkwam er een splitsing in een Vlaamse Basket-balliga en een Association Wallonie-Bruxelles deBasketball. Deze herstructurering laat toe van-wege de overheid belangrijke financiële toela-gen te verkrijgen. De basketbalbond, met eenoverkoepelend orgaan, blijft verantwoordelijkvoor de competitie in eerste, tweede en derdenationale, voor de bekerorganisatie en ze ont-fermt zich over de nationale ploegen.De autonomie van de twee vleugels in het bas-ketbal lijkt trouwens al vruchten af te werpen.Jean-Pierre Delchef, voorzitter van de WaalseLiga, waardeert de door hogerhand toegestanetoelagen. En in Luik is het voorbeeld bekend vanéén stamnummer, waarop drie verschillendeclubs toetraden. Gevolg: een betere samenwer-

king en vlottere transfers. Langs Vlaamse zijdekwam er een website, die het saaie officieelorgaan verving. Basketinitiatie in de scholen,meer gediplomeerde trainers, de uitbouw van deTopsportschool in Merksem en een overeen-komst met Ethias (Omob) zorgde voor een voor-deliger verzekering van de leden.Bij de nationale ploegen kenden we één uit-schieter: de zesde plaats van het vrouwenteamop het EK 2003 in Griekenland. Intussen trach-ten coach Bozzi en manager Van Kersschaevervia kwalificaties de deelname aan het EK voormannen in 2005 af te dwingen in Servië-Montenegro.

10. Weinig basketbal op televisie tot...

Hoewel basketbal veel langer bestaat dan televi-sie, is het sinds 1953 nooit tot een heilzamerelatie gekomen tussen deze sport en de meestpopulaire van alle media. Zeker langs Vlaamsekant niet. Sportchef BRT, Marc Stassijns, beweer-de dat basketbal inzake kijkcijfers de dertiendesport in België was na o.a. atletiek, autosport,boksen, tennis, turnen en paardensport. Maarals je geen wedstrijden uitzendt, bekomt mengeen kijkcijfers, argumenteerde Maurice Loiseauvan de RTBf. Hij en zijn collega’s RogerLaboureur en Pierre Robert hebben mettertijdwel de aantrekkelijkste kanten van deze sportontdekt: een klein veld is goed in beeld te bren-gen, van de spectaculaire korven kunnen ver-traagde herhalingen getoond worden, er wordtsnel bewogen en veel gescoord. Het toppuntwas dat tv-zenders ettelijke miljoenencontractenmoesten afsluiten om voetbal of wielrennen ophet scherm te krijgen, terwijl voor basketmat-chen op tv moest betaald worden. Gelukkig waser nog Canal Plus, waarop talrijke NBA-matchenkonden gevolgd worden. Maar er lijkt op VRTintussen een kentering in de maak met eenzaalsportenprogramma op zondagmiddag‘Hands Up’ met veel basketbal. o

11

“Sinds Canal Plus de NBA-wedstrijden uitzond twaalf jaargeleden, was ik meteen verslaafd. Ik miste geen enkelezaterdag en als ik niet thuis was, programmeerde ik devideorecorder. Ik was verzot op fenomenale spelers zoalsJordan, Barkley, Magic Johnson en het Dream Team.Sindsdien ga ik ook meer naar het basket in België.”(Robert Waseige, ex-bondscoach nationale voetbalploeg)

Kwaliteitsverbetering is één van de kernop-drachten die het decreet over de erkenning ensubsidiëring van Vlaamse sportfederaties aan deVlaamse Basketballiga oplegt. Paul Rowe, coördinator van de afdelingTopsport van Bloso, docent aan de KUL en sportief manager van Basket Groot Leuven,werkt daar als directeur sportkaderopleidingenvan Bloso graag aan mee in zijn vakgebied, de opleidingen. “Maar de integrale kwaliteitszorg is echter eenruimer project van sporttechnisch coördinatorMario Hendriks in samenwerking met de VUB,”geeft hij aan.

“Een permanente zorg is de kaderopleidingen teoptimaliseren. Dat verloopt over twee sporen.Enerzijds is er het inhoudelijke, het lesgeven ende kwaliteit van het lesgeven. Daarnaast is er deinvoering van de diplomaplicht en de nascho-lingsplicht. En dat is iets van lange adem. Maarwe boeken vooruitgang,” vindt Paul Rowe. “Hetis een heel proces. Je neemt een initiatief maarje wordt teruggefloten door het veld. Je neemtdan opnieuw initiatief en stapje voor stapje gaatdat de goede richting uit. Maar ik blijf ervanovertuigd dat het de enige manier is om in declubs de kwaliteit van de opleiding te verbete-ren. Er is geen alternatief.”“Of die aandacht voor kwaliteitsverbeteringnieuw is, weet ik niet, maar het werd vroegerniet als dusdanig verwoord. Het decreet op desportfederaties heeft een heel belangrijke aanzetgegeven in de aandacht voor kwaliteitszorg.

Door de splitsing van de basketbalbond heeft nuook de VBL recht op subsidiëring voor bepaaldekaderfuncties op sporttechnisch vlak. Er zijn nudus mensen die zich daar kunnen om bekomme-ren, terwijl dat voorheen niet het geval was.Vroeger hield de basketbalbond zich bezig metde organisatie van de competities en daarmeewas de kous ver af. Nu heeft men een sporttech-nisch coördinator, een topsportcoördinator, eenrecreatief coördinator en een administratiefcoördinator.Die worden allemaal gesubsidieerd door Blosoen dat maakt dat ze op professioneel niveauprojecten kunnen uitwerken.”

Tennis als voorbeeld

Rowe gaf het zelf al aan: soms loopt de bondiets te snel voor de clubs. Zo bleek de verplich-ting van gediplomeerde trainers niet altijd vooriedereen haalbaar. Maar de Leuvenaar nuan-ceert dat toch. “Dit jaar is de diplomaplicht voorhet eerst toegepast voor coaches die buiten huneigen club werken. Ook al ben ik daar niet echtbij betrokken, toch kreeg ik op een bepaaldmoment heel wat telefoons van mensen diebezorgd waren: we vinden geen trainers en wehebben een grote club, enz… Als sportiefmanager van een club met 26 jeugdploegen, zitik trouwens zelf met dat probleem. We hebbenook maar 23 gediplomeerde trainers gevonden.Ik ben me dus terdege van het probleembewust. Maar dat is geen reden om het systeemaf te schaffen. Wel is men in samenspraak metsecretaris-generaal Koen Umans en sporttech-

Bijscholing

Tekst: Raf Comans, basketmedewerker van Het belang van Limburg - Foto’s: fotoarchief Bloso

12

Paul Rowe:‘Verplichte bijscholing is de volgende stap’

nisch coördinator Mario Hendriks gekomen tothet uitvaardigen van een soort amnestiemaatre-gel. Degene die de intentie hebben om toch eencursus te volgen, mogen het seizoen uitdoen alscoach. Maar we stellen vast dat, ook al zijn erhier en daar wat problemen, de grote meerder-heid van de clubs wél in staat is om zich in ordete stellen met die regel.We moeten ook niet draconisch doen. We gaangeen forfaits opleggen, clubs afschaffen of kin-deren het recht ontnemen om basketbal te spe-len omdat er geen gediplomeerde trainer is.Maar vroeg of laat moeten we daar naartoe. Eris het voorbeeld van het tennis. Daar heeft mendat jaren terug strikt toegepast en daar zit mennu, als gevolg daarvan, met een zeer kwaliteits-volle opleiding,” refereert Rowe.Gediplomeerde trainers kosten meer voor declubs zodat basketballen dreigt duurder te worden.Paul Rowe: “Dat klopt ongetwijfeld, maar ik benals ouder van drie kinderen wel bereid om ietsmeer te betalen voor een goede trainer danminder voor een minder goede opleider. Maarhet is ook geen vermenigvuldigingsfactor.Ik denk niet dat de meerkost de pan zal uitswin-gen. In het dagelijks leven is het trouwens nietanders: Kwaliteit heeft zijn prijs.“

Bijscholingsplicht

De kwaliteitszorg stopt niet bij het beter vormenvan trainers en de diplomaverplichting voor declubs. Er blijven nog stappen te nemen, geeft dedirecteur sportkaderopleidingen van Bloso aan.“Momenteel probeer ik zoveel mogelijk cursus-sen te organiseren zodat er veel gediplomeer-den bijkomen.Eens het aanbod de vraag dekt op het vlak vanaantal geschoolde trainers, is de volgende stapdat we een bijscholingsplicht gaan invoerennaar Nederlands model.

Elke trainer moet daar elk jaar één clinic op hetniveau van zijn diploma volgen om het jaar eropzijn vergunning nog te kunnen krijgen. Dat lijktme toch het minimum. Ik ben er trouwens vanovertuigd dat de meeste trainers dat met plezierzullen doen. Als we die stap genomen hebbenen we hebben een goed cursus- en clinicaan-bod, dan denk ik dat de cirkel eindelijk rond is.“Paul Rowe is ervan overtuigd dat deze stappenons basketbal op termijn op een hoger niveauzullen tillen. “Ik verwijs naar een klacht uit hetvolleybal een tijdje terug. Emiel Rousseauxbekloeg er zich over dat hij in eerste divisie spe-lers kreeg die geen goede basisvorming gekre-gen hadden. Het was daar de aanleiding ommet de bewegingsschool te beginnen. Nu, in hetbasketbal heb je zo ongeveer hetzelfde verhaal.Wij moeten aan de basis degelijk gevormde trai-ners hebben die echt eerst de technieken vanhet bewegen gaan aanleren, dan de fundamen-tals van het basketbal spelen en dan pas hetspelen in ploeg, enz… Belangrijk is tot een leer-lijn te komen, zonder dat iedereen die strikt vol-gens het boekje moet volgen. Maar dan weet jedat jongeren die een volledig opleidingspro-gramma van 10 tot 12 jaar doorlopen hebben,fundamenteel gevormd zijn.” o

13

“Toen ik ‘tennis en studie’ volgde, moesten wij dikwijls bas-ketballen, omdat deze sport goed is voor de coördinatie en dereflexen. Ik deed dat wel graag. Ik ging ook altijd graag naarde wedstrijden van Okapi Aalst kijken. Ik heb Pieter Loridonbeloofd dat ik eens binnen wip voor een match van RBA,want mijn passie voor deze snelle en attractieve sport isgebleven.”(Sabine Appelmans, ex-tennisvedette)

Ook in het verleden waren er reeds Belgischespelers die met veel succes de nationale basketeer gingen verdedigen in het buiten-land. Eric Struelens slaagde er zelfs in om indrie verschillende landen kampioen te spelen: Maes Pils Mechelen, PSG Parijs en RealMadrid. Momenteel zijn de blikvangers vanons basketbal in het buitenland ongetwijfeldtwee Vlaamse jonge talenten: Tomas Van Den Spiegel bij de Italiaanse top-club uit Bologna en Ann Wauters bij deFranse kampioen en bekerwinnaarValenciennes. Vlaanderen zendt haar basket-zonen en –dochters uit. We vroegen beidevedetten vooral naar hun verleden, naar hetheden en de toekomst van hun basketcarrière. Met dank aan de atleten dat ze midden hundrukke (Europese) activiteiten even de tijdvonden om op tien vragen te antwoorden.

1. Waarom kozen jullie op jonge leeftijd voor

het basketbal? Of waren er nog andere spor-

ten die je ook ‘probeerde’?

Tomas: “Ik kom uit een familie waarin nogal veelgesport werd. Basketbal was er de familiesport bijuitstek. Ik heb echter eerst nog heel wat gevoet-bald, gehandbald en getennist vooraleer ik op mijnveertiende definitief voor het basketbal koos.”Ann: “Ik was van jongsaf aan altijd sportief enheb ook wel verschillende sporten gedaan zoalsatletiek, turnen en ja, zelfs jazzdans. Mijn passieheb ik echter gevonden op 12-jarige leeftijd.Een vriendinnetje uit mijn klas vroeg of ik nieteens wou komen meetrainen. Ik kende de sporthelemaal niet, niemand in mijn familie beoefendede sport. Al vlug had ik de microbe te pakken.Ik vond vooral het sociale aspect belangrijk.De teamspirit, samen vechten om te winnen.Ik vond het ook fijn dat basketbal een contact-sport is waarin zowel aanval als verdedigingbelangrijk zijn.”

Interview met Ann Wauters en Tomas Van Den Spiegel

Tekst: Marcel Coppens, zelfstandig sportjournalist - Foto’s: PhotoNews

14

Vlaanderen zendt haar basketzonen en – dochters uit

2. Hoe reageerden je vrienden/vriendinnen

toen ze vernamen dat je basketbal speelde?

Positief, negatief, onverschillig?

Ann: “Ik zat in een sportieve klas, dus op maan-dagmorgen werden de resultaten uitgewisseld.Ik heb eigenlijk nooit negatieve commentaargekregen op het feit dat ik basketbal speelde.Sommige mensen vonden het een beetje gekdat ik zo ver (Aalst) ging basketten, terwijl ik inSint-Niklaas naar school ging. Maar die combi-natie was perfect mogelijk. Eens ik professioneelging basketten, waren er veel mensen die dezekeuze niet begrepen. Zomaar een wild avontuurtegemoet gaan zonder een universitair of hogerdiploma.”Tomas: “Iedereen wist het wel in mijn omge-ving. Ten eerste omdat ik er niet over zweeg enten tweede omdat het niet zo evident was inonze streek om te gaan basketten. De dichtstbijzijnde ploeg was al gauw een kwartiertje rij-den met de wagen. Maar de reacties warenoverwegend positief en ik heb trouwens zelfverschillende jongens aangepord om ook eenste gaan basketten.”3. Aan wie hebben jullie veel te danken in

België? Wie heeft jullie opgemerkt en wie

heeft jullie nog beter gemaakt?

Tomas: “Hier zou ik een hele lange lijst kunnenopsommen, want zo veel mensen helpen je bij deopbouw van je carrière. Zo heb je al mijn jeugd-trainers, de mensen die mij van Denderleeuw naarAalst haalden (Edwin Schorreel), Tony De Voswiens enthousiasme heel aanstekelijk werkte endie begon met de ‘post’-trainingen in Oost-Vlaanderen, Frans De Boeck die me naar de natio-nale selecties haalde en me elke maand speciali-satietrainingen gaf, Louis Casteels die er niet voorterugdeinsde om me als zeventienjarige voor deleeuwen te werpen in eerste klasse, Lucien VanKersschaever die me uit de lappenmand viste naveel blessureleed, me heel wat vertrouwen mee-gaf en die me bovendien nog heel wat knepenvan het vak bijbracht. Hem ben ik zeker heel watverschuldigd.”Ann: “Ik heb ook een lang lijstje en dan denk ikop de eerste plaats aan mijn ouders, die mijzowat door heel België hebben gevoerd en mealtijd zijn blijven steunen. Ik denk datik vooral Claudia Van Horenbeeck dankbaarmag zijn. Wij hebben samen talloze urengetraind. Ze heeft me heel wat “post moves”aangeleerd. We zijn nog steeds zeer goede

vrienden. Eerst was ze mijn teammate en latermijn coach in Aalst.”4. Hoe geraakte je internationaal bekend?

Waren er intussen nog personen die je

niveau naar een nog hoger peil brachten?

Ann: “Na mijn humaniora heb ik de kansgekregen om de stap te zetten naar professio-neel basketbal spelen in Valenciennes.Dus stak ik de grens over. Daar ben ik verderblijven evolueren. En na twee seizoenenValenciennes werd ik uitgekozen als ‘first pick’in de WNBA draft 2000. Vanaf dat momentgroeide mijn internationale bekendheid.Ik werd gevolgd in de States maar nu ook meerin Valenciennes, waar ik aan de Europese topspeelde. Na persoonlijke nominaties als bestespeelster van Europa groeide de persbelangstel-ling. Onze schitterende campagne met deBelgische nationale ploeg heeft dit alleen maar bevestigd.”Tomas: “ Ik speelde in 1996 al een heel sterkEK juniores en kreeg nadien al verschillendeItaliaanse aanbiedingen. Maar ik voelde me ernog niet klaar voor en ik verkoos Oostende alstussenstation. Door met Oostende in het sei-zoen 2000-2001 een heel goede Supro-Leaguete spelen, kreeg ik weer vele aanbiedingen,waarbij het soms moeilijk oordelen was welkede beste keuze zou zijn. Maar mijn agent – enintussen zeer goede vriend – Stefano Meller,filterde de vragen uitstekend.Zo kwam ik bij Bologna terecht, waar de huidi-ge coach, de Kroaat Jasmin Repesa, ervoorzorgde dat mijn spel op alle punten aangepastgeraakte aan de Italiaanse competitie en hijhelpt me ook nu nog elke dag om een steedsbetere speler te worden.”

15

5. Tussen 16 en 18 jaar stel je bij veel spor-

ten een ‘drop out’ vast. Vele jongeren kiezen

voor andere zaken. Heb je nooit het gevoel

gehad dat je door je sport toch wel veel van

die andere zaken miste? Heb je nooit met de

gedachte gespeeld om te stoppen met bas-

ketten?

Tomas: “Nooit. Waarschijnlijk ook wel omdat iktoen al haast professioneel speelde bij Aalst.Maar ook wel omdat ik het gevoel had dat desport me veel meer teruggaf dan hetgeen ik bijdie andere dingen kon vinden. Het gevoel vaneen overwinning is door niks te vervangen.Maar ook het feit dat je samen met je vriendenvoor eenzelfde doel strijdt, dat je in een ploeg-sport van mekaar afhankelijk bent en dat je indie periode ook de nodige zelfdiscipline aan-leert, die je tien jaar later nog steeds van paskomt, dat zijn zaken die me gevormd hebben inhet basketbal en die maken dat ik ben wie ikben. Ik probeer al die elementen dan ook doorte geven op een basketbalkamp dat ik elk jaarmee organiseer in Oostende.”Ann: “Ik heb er nooit aan gedacht om te stoppenmet basketten, maar ik besef en ik weet heelgoed dat ik me heel wat opofferingen moest enmoet getroosten om de top te bereiken. Geregeldwaren die opofferingen vanzelfsprekend voor mijomdat basketten nu eenmaal mijn passie is. Er isveel wilskracht en discipline nodig om tot de

absolute top te behoren, want met talent alleengeraak je er niet. Toch heb ik er geen secondespijt van en loont het allemaal de moeite.”6. Ervaren jullie door brieven, reacties,

mails... dat jullie een voorbeeldfunctie heb-

ben bij de jeugd in Vlaanderen?

Ann: “Ik ervaar inderdaad dat ik een voorbeeldkan zijn voor voornamelijk jonge basketspelers.Het doet soms zo’n deugd om aanmoedigendereacties te krijgen. Ik herinner me heel goed eenbrief die een mama schreef om me te bedankendat ik haar dochtertje deed dromen en dat zevol energie zat! Ik denk ook dat ik het ‘trek-paard’ van de nationale ploeg ben. Daar wil ikook het voorbeeld zijn om te tonen hoe webeter kunnen worden.”Tomas: “Toch wel. Je voelt dat er naar je opge-keken wordt, veel meer nog dan toen ik eentopper in België was. Er wordt veel meer enbeter naar mij geluisterd en ik zie dat er ookecht rekening gehouden wordt met de dingendie je vertelt of vraagt.”7. Zijn jullie ook in Bologna/Valenciennes

‘vedetten’ en kunnen jullie er nog vrijuit

rondlopen, zonder lastig gevallen te worden

door handtekeningenjagers e.d.m. Hoe ga je

om met het ‘bekend zijn’?

Ann: “Valenciennes is een vrij kleine stad die“ons” echt volgt. Dus ik word wel vaak her-kend. Toch word ik niet lastig gevallen.In België word ik ook meer en meer herkend opstraat, wat eigenlijk wel plezant is. Ik denk datik nog nooit echt te maken heb gehad met denadelen van bekend zijn.”Tomas: “Bologna is een echte basketstad, waarwe uiteindelijk wel vedetten zijn. Dat hoort erbijen een Italiaan is meestal wel een enthousiasten warm persoon, zodat ik voor die mensen weleen beetje tijd vrij maak. Het is uiteindelijk ookeen vorm van waardering voor hetgeen je doeten je moet op zulke momenten beseffen dat jeenkel deze kansen krijgt omdat er zulke mensenrondlopen. Iemands dag goed maken, is één vande leukste dingen van het bekend zijn.”8. Welke zaken uit Frankrijk of Italië zou je

graag overgenomen zien om het basketbal in

ons land te propageren, een grotere uitstra-

ling te geven of om meer jeugd voor deze

sport gevoelig te maken?

Tomas: “ Ten eerste de beleving die wij missen,de trots bij een goede prestatie, de fierheid bijwinst van jouw ploeg. Dat geldt ook voor

16

Italianen in andere sporten. Winnen is er winnenvoor Italië en daar moet je dan maar alles voordoen.Ten tweede, de mediatisering van de sport en demarketing errond is veel beter uitgewerkt en hetblijkt nog te werken ook. De RAI als staatszen-der voelt zich verplicht regelmatig basketbal-wedstrijden (en ook vele andere sporttakken) uit te zenden, zelfs al vallen de kijkcijfers – o, zobelangrijk in België – er soms dik tegen.”Ann: “Mijn persoonlijke ambitie is het om eensoort sportcentrum op te richten voor de spor-tieve begeleiding van jongeren, waar menschool kan lopen, maar ook kan trainen in debest mogelijke omstandigheden. Ik zou basket-bal veel meer op TV proberen brengen. Nog teveel mensen komen jammer genoeg nooit inaanraking met basketbal. Ik wil mensen warmmaken om deze aantrekkelijke sport te bekijken!9. Welke verschillen zie je in de jeugdoplei-

ding in Frankrijk, die je graag in België over-

genomen zag?

Ann: “Ze hebben in Frankrijk via het INSEP (endat geldt voor alle sporten) een soort nationaalcentrum waar de beste talenten uit de verschil-lende opleidingscentra verspreid over het heleland, bij mekaar komen. Ik zie ook dat er heelwat tijd gestoken wordt in de voorbereiding vande nationale jeugdploegen. Meer dan bij ons.Hoewel ik op beide vlakken meen dat er eeninhaalbeweging op gang komt in ons land.”10. Welke verschillen zie je bij de jeugdoplei-

ding in Italië, die je graag in België overgeno-

men zag?

Tomas: “Ik zie dat de meeste topclubs recrute-ren van jongsaf aan. Ik zie ook dat ze een soortinternaatfunctie creëren met allemaal jeugdspe-lertjes, die dan onder de hoede komen van een‘pleegmoeder’, die ze ook nog opvoedkundigewaarden bijbrengt. Op het naar school gaan enhet basketten na lijken die jonge gastjes nietsom het hoofd te hebben en dat lijkt hier nog tewerken ook.”11. Wat is jullie persoonlijke doelstelling in

jullie sport in 2004?

Ann: “Ten eerste: revanche nemen om onzeEuropese titel van 2002 terug te grijpen. Tentweede: mijn WNBA-droom. Vermits Cleveland deboeken heeft dicht gedaan, ga ik in een andereploeg in de WNBA terechtkomen, wat voor mijeen nieuwe uitdaging betekent. En nu ik weet dathet New York wordt, vind ik het helemaal tof.

Spelen in Madison Square Garden voor 12.000toeschouwers wordt een belevenis. Hopelijk kunnen we met deze ploeg hoog eindigen.”Tomas: “Een Italiaanse trofee veroveren en nognet genoeg groeien om de transatlantischeoverstap te kunnen maken.”12. Wat wens je het basketbal in ons land

toe in 2004?

Tomas: “Duizenden nieuwe baskettertjes en ein-delijk nog eens een succesje met de Belgischenationale mannenploeg, zodat ook zij ons landop de basketkaart kan brengen.”Ann: “De vrouwencompetitie aantrekkelijkermaken door bijvoorbeeld minder ploegen telaten deelnemen in eerste klasse.Dat meer en meer jongeren gebeten wordendoor de basketmicrobe. En natuurlijk ook meerpersbelangstelling.” o

17

“Basketbal is de eerste activiteit in mijn leven waarvoor ik allestopgericht gedaan heb. Dat zoeken naar de best bereikbare per-fectie – wat wij winnen noemen – is uitgegroeid tot een levens-houding, een passie. Want dat staat voor karakter kweken, jepijngrens verleggen, prioriteiten leggen, op termijn denken, analy-seren en evalueren. Dat is ook kunnen leven met de uitgesteldebeloning voor hard werken zonder veilige resultaatsverbintenis.Dat is aanvaarden dat niets definitief verworven is, dat zelfvol-daanheid fataal is. Dat is elke keer opnieuw afgemeten wordenop je beste prestatie. Een mooie erfenis van het basket.”(Theo Dilissen, CEO bij Real Software en ‘Manager van het jaar 2002’)

Het moet geen makkelijk leven zijn, als je zo’njaar of 13 bent en verzot op basketbal.Je moet naar school gaan, je moet studeren, jemoet slagen – je wil slagen – maar vooral … jewil basketten!En dat kan dus maar als je al een hele dag opschool bent geweest: ’s avonds kun je je dan ein-delijk uitleven – een slechte dag wegspelen – jein het zweet werken en goed diep gaan, een ver-kwikkende douche nemen om je leed te latenwegspoelen want morgen … morgen moet jeweer naar school!En een balletje gooien, dat kan in het bestegeval slechts ’s anderdaags weer.

Is daar geen oplossing voor te vinden, voor datprobleem dat ‘gebeten door de basketmicrobe’heet? Wel, sinds 5 jaar is het antwoord op dievraag: ‘Ja!’In 1998 werd er voor het eerst in Vlaandereneen topsportschool basketbal opgericht inMerksem. Daar kun je terecht in het SHIM:het Stedelijk HandelsInstituut van Merksem, inde Sint-Bartholomeusstraat. Door de ministersMartens van nationale opvoeding enVandenbossche van onderwijs werden op 25maart 1998 alle belemmeringen weggewerktom via een convenant – een overeenkomst duswaarbij ook verschillende sportfederaties, eerst

Topsportschool

Tekst: Carl Berteele, sportjournalist op VRT Radio - Foto’s: fotoarchief Bloso

18

Topsportschool of de weg naar een job als basketter?

12 nu 17, werden betrokken – een definitiefakkoord te tekenen dat leidde naar de oprich-ting van topsportscholen. In het meervoud ja,want verlies niet uit het oog dat je ook nogelders terecht kunt mocht basketbal niet je favo-riete sport zijn. Over het hele Vlaamse land zijner nog 7 andere topsportscholen die elk éénsport centraal stellen en dat vaak nog combine-ren met 3 à 4 andere sporten.Wie moet er zich nu aangesproken voelen? We vroegen het aan Arvid Diels, de opvolgervan Tony Souveryns, die de dagelijkse begelei-ding in de topsportschool leidt. “De topsport-school is enkel toegankelijk voor talentvolle jon-

geren vanaf de 2de of 3de graad secundaironderwijs. Volgende selectiecriteria gelden er:basketspecifieke prestatiegebonden technieken,motivatie, ingesteldheid, inzet en ambitie.Op basis van deze criteria worden de meestgetalenteerde jongeren uit de provinciale selec-ties uitverkozen voor een landelijke profielstage.Ook een medisch en paramedisch team wordtingeschakeld om een duidelijk beeld te krijgenvan deze jongeren en om hun progressiemoge-lijkheden te helpen bepalen om een kans temaken voor de top. Die detectie gebeurt éénjaar voor de instap in de topsportschool en zegebeurt in samenwerking met de provincies, metde clubs en met de ouders.”Het zijn wel strenge criteria en alleen de allerbestespelers zullen een topsportstatuut bekomen.Eens je zo’n statuut hebt, kun je wel over enke-le faciliteiten beschikken : je hebt recht op enke-le dagen gewettigde afwezigheid voor stages,wedstrijden en toernooien die begeleid wordendoor de federatie. Het gaat om een zgn. B-sta-tuut: met maximaal - al naargelang de graad -20 tot 40 halve dagen sportverlof.

De school Binnen een topsportschool bestaat in het ASOde richting ‘Wetenschappen-Topsport’ en in hetTSO de richting ‘Topsport’. In beide richtingenzijn er naast de sportopleiding door de federa-tie, 20 lesuren algemene vakken. In de voor-middag is er op maandag, dinsdag, donderdagen vrijdag van 8u15 tot 11u10 altijd de sport-opleiding. Nadien wordt er tot de middag vol-doende studietijd vrijgemaakt of eventueel eenles theorie gepland. De lessen algemene vak-ken hebben plaats in de namiddag en woens-dagvoormiddag. Woensdag is er geen basket-baltraining.“Binnen de topsportschool basket worden deleerlingen als individuen behandeld en wordthen de mogelijkheid geboden om individueelte groeien. De topsportschool zal onder eendeskundige begeleiding de leerling/topsporterop alle vlakken voorbereiden om een betere enliefst elite-basketspeler te worden. Naast hetstudie-element wordt een basketbalprogrammaaangeboden in blokken van zes weken,” gaatArvid Diels verder. “Deze blokken bevatten eenaantal specifieke items, die onmiddellijk na hetafwerken zullen geëvalueerd worden door detrainers. Hierbij wordt hoofdzakelijk gewerkt

19

en job als basketter?

naar techniek en basketbalfundamentals,alsook naar het voorbereiden van het lichaamom een professionele carrière te ambiëren.”

BegeleidingArvid Diels (topsportcoördinator VBL) staat invoor de dagelijkse leiding van de topsport-school. Inzake begeleiding, trachten we de per-fectie na te streven door de juiste personen opde juiste plaats te brengen om een optimalebegeleiding te garanderen rekening houdendmet de sportieve carrière van de leerlingen/top-sporters, en hier lijken we aardig in te slagen.Frank De Meulemeester, A-trainer basketbal enlicentiaat LO, zal de leerlingen/topsporters bege-leiden tijdens hun instapjaar waar zij de over-gang van clubsporter naar club en leerling/top-sporter dienen te verwerken. Op dit niveau zalde fundamentele basis worden gelegd met denadruk op attitude en het verwerven van denodige zelfdiscipline om een topsportcarrière teambiëren. Tijdens de volgende jaren aan de top-sportschool basketbal zullen meerdere trainerszich ontfermen over de verschillende groepen(totaal 4 verschillende niveau groepen).Per niveaugroep, met uitzondering van niveau 1,zijn er verschillende basketbaltrainers actief

(Van Horenbeeck Claudia, Van Mieghem Walter)op deze manier wensen we hen optimaal voorte bereiden op een toekomst binnen het topbas-ketbal, zo bereiden we hen voor om ondere allemogelijke coachtypes te kunnen renderen.Verder wordt de omkadering vervolledigd doorBram Swinnen (conditietrainer, Licentiaat LO &kiné) die dagdagelijks instaat voor de periodise-ring en de begeleiding van de leerlingen/top-sporter en deze van dichtbij begeleid samen methet paramedische Team van Pat Viroux, aange-vuld met Jeroen Meganck (Sportpsycholoog).

“Dit schooljaar 2003-2004 volgen reeds 42leerlingen de richting basket in onze topsport-school en daar zitten liefst tien meisjes bij. Ookdaar heeft het voorbeeld van een Ann Wautersstimulerend gewerkt en steeds meer meisjesbeogen dan ook een internationale carrière inhet professionele basketbal. De topsport alsbroodwinning. Domien Loubry studeerde vorigjaar af en hij is de volgende die een profcontractaangeboden kreeg bij Racing Basket Antwerpen.Moet kunnen”, vindt Arvid Diels terecht.Het gaat met de topsportschool dus de goeierichting uit. Nu jij nog. o

20

“Zelf spelen, dan wordt basketbal echteen passie en dat doe ik al van jongsafaan. Ik speel met vrienden in een kleinecompetitie met acht ploegen, de ‘opa-league’ zoals mijn zonen monkelend zeg-gen. Al doen ze als gastspeler graag mee,hoor! Elke maandagavond een wedstrijden daar maak ik tijd voor, ondanks eendrukke agenda. Dat is echt mijn uitlaat-klep, dan kan ik alle beslommeringen vanme afzetten en me als nerveus type goeduitleven. Ik ben ambitieus en ik wil zo veelmogelijk winnen. Maar als we goedgevochten hebben en ons tot het uiterstegegeven, kan ik verlies ook gemakkelijkerrelativeren.”(Johan Vande Lanotte, vice-premier, minister

van begroting, hoogleraar RUG)

“Een hedendaagse basketter moet op alle vlakken een topatleet zijn.”Dat verklaart sportkinesitherapeut Pat Viroux,

die in de basketbalsport onder meer werkt voor RB Antwerpen, Charleroi, de nationale ploegenen de Topsportschool. In “Athlete’s Care”(Sportmedisch advies- en keuringscentrum)worden sportlui in hun ontwikkeling of revalida-tie begeleid. “Kracht, uithouding, coördinatie,wendbaarheid, snelheid en lenigheid: er zijn weinig sporten die zo veeleisend zijn als het moderne basketbal,” aldus Viroux.Dat basketbal zo’n hoge fysieke paraatheidvergt, is volgens hem één van de oorzaken vande moeizame doorstroming van jong talent naareen profloopbaan.

“Bij de 16- tot 18-jarigen loopt talent rond vanEuropees niveau, maar in België breken er zoweinigen door. Als je uit de tennisschool van deVTV komt, ben je atletisch klaar voor die sportop het hoogste niveau. In het basket duurt hetdan een jaar of tien vooraleer je die paraatheidbereikt. Verder doorgroeien, en dit zowel opbasketbaltechnisch als lichamelijk gebied, isdaarvoor essentieel. De Topsportschool bege-leidt jongeren tot hun 18de, maar daarna is ereen veel te grote uitval en ons land is te kleinom zich zo’n verlies te kunnen veroorloven. Alsze geluk hebben komen ze bij een coach of eenclub terecht die hen nog verder wil vormen,maar al te veel kerels kiezen voor het snellegeldgewin bij een tweedeklasser of voor hetbankzitten bij een eersteklasser. MP Mechelenhad met het Opel Merksem van Harry Badts eenschitterend project dat toppers als Dupont,Loridon, Baert en Vanhaele voortbracht. Bij RBAtrok Eddy Casteels die lijn door en heeft TonyVan den Bosch met RBA 2 ook knap werk ver-richt. Maar er zijn nog voorbeelden. In Oostendeb.v. met Christophe Beghin, Gerrit Major ofDoum Lauwers. Of het Gentse initiatief waar debetere jeugdspelers worden samen gebracht.”

Voortdurende bijscholing een noodzaak in

het basketbal?

Viroux: “Absoluut. Elk jaar moet je nieuwe doelstellingen vooropzetten. Laat me MichaelJordan, de allergrootste, als voorbeeld nemen.Als jeugdspeler zette zijn coach hem ooit uit de ploeg. Wat doet Jordan? Keihard trainen.Hij komt in de NBA en stelt vast dat hij krachtte kort komt. Wat doet Jordan? Keihard trainen.Als hij ouder wordt, begint hij zijn spel te base-ren op jumpshots. Wat doet hij? Keihard trai-nen. Pas op zijn 28ste won hij zijn eerste kam-pioenschap.”Kan een basketter zich zwakke punten

veroorloven?

“Nauwelijks. De scouting is tegenwoordig zouitgebouwd dat de andere ploeg alles van elkespeler weet. Te traag, te onhandig, mentaal tebroos: men weet het, men buit het uit. Zoals ikzegde: het basket eist veelzijdige topatleten.Tenzij dat ene talent zo groot is dat het bepaal-de zwakheden kan verbergen. De schotvaardig-heid van Danny Herman was zo fenomenaal dathij zich een wat mindere ‘defense’ kon veroorlo-ven. Als je twintig jaar geleden 2m07 was, vol-stond dat om te kunnen basketten. Steveniers

Topsport

Tekst: Marc Vermeiren, sportjournalist bij Gazet van Antwerpen - Foto’s: PhotoNews

21

‘Basketters moeten op alle gebiedentopatleten zijn’

was misschien wel de voorloper en had buitenzijn techniek en zijn snelheid, ook nog grotelichamelijke capaciteiten.”Hoe kan je de doorstroming van jong talent

verbeteren?

“Dat is vooral een taak van de VlaamseBasketballiga. Ik denk aan een structuur waarineen soort universiteitsteam de grootste talentenverzamelt. Dan kan je topsport en studies ophoog niveau combineren. Op die manier krijgtBelgië ook wel eens een speler in de NBA. MetStruelens hadden we al iemand die dat niveauhad aangekund. En als Wouter Dewilde, van wiezowel Djurovic als Novosel (Joegoslavische ex-bondscoaches) zegden dat hij ‘het had’, niet zovaak afgeremd was geworden door blessures,waar had die kunnen uitkomen? Als Frankrijk ofNederland of Duitsland een speler in de NBAkrijgt, moet dat hier toch ook kunnen. Dat zoueen formidabele promotie zijn voor de sport, ietswat de VBL moet aanspreken.”“Als iemand als Sacha Massot van Charleroi inzo’n structuur terecht zou komen, zou al zijntalent tenvolle uitgebouwd kunnen worden.Want toppers kan je maken. De bond moet devoorwaarden creëren waarin dat kan. Je moetniet wachten tot ze uit de lucht vallen. Zonderdie structuur zal iemand als Struelens een uit-zondering blijven. Het draait allemaal om hetvastleggen van je doelstellingen, om dan nadiende voorwaarden te scheppen waardoor dezedoelstellingen verwezenlijkt kunnen worden. Ditmoet één van de uitdagingen zijn van de VBL dekomende jaren, mede onder impuls van de afde-ling Topsport van het Bloso.”“Zoals er momenteel met de damesploeg gewerktwordt, zo moet het zijn. Dat een wereldtopper alsAnn Wauters hier geboren wordt, is puur geluk, alheeft zij natuurlijk ook hard gewerkt. Maar vooralle anderen geldt dat ze vooral hard moeten wer-ken. In een juiste omkadering. Met de meisjes dienu 16 jaar zijn, moet je een kern uitbouwen methet oog op Peking 2008. Benny Mertens, coachvan de nationale damesploeg, beseft dat er geenvrouwelijke basketters nodig zijn om topniveau tebereiken, maar vrouwelijke atleten die basketten.”Kan je iemand screenen op zijn mogelijkhe-

den als basketter?

Viroux: “Op de Topsportschool bekijken wij con-stitutie, bewegingsmogelijkheden, potentiëleprobleempunten... van waaruit adviezen kunnenkomen. Reden tot deelname aan de basketbal-

sport, neen, dat niet. Dat is moeilijk. De meestekinderen hebben op hun 8ste al een sport geko-zen. Bovendien is het ethisch niet haalbaar om,zoals in de DDR, tests als een selectiemiddel tehanteren. België kent nog geen uniform detec-tiesysteem. Ook heel moeilijk. Zo kon het datzowel Rik Samaey, Ann Wauters als EricStruelens vrij toevallig in het basketbal terechtkwamen. In de meeste andere landen zoudendie al vroeger opgepikt worden, alleen al opbasis van hun gestalte. Ook hier is er nog werkaan de winkel. De reeds genoemde afdelingTopsport van Bloso is daar trouwens intensiefmee bezig.”Is de mentale begeleiding in het basketbal

nog onontgonnen gebied?

Viroux: “Echt systematisch wordt er nog nietgewerkt, tenzij op de Topsportscholen. Anderzijdsdoen coaches dat natuurlijk al tientallen jarenintuïtief. Het groepsgevoel aanwakkeren, spelersmotiveren... De rol van de ouders is vanzelfspre-kend superbelangrijk, maar daar heb je als federa-tie of club niet veel greep op. Dat is bijna een soci-ologisch gegeven. Is er in deze cultuur voldoendeplaats voor de opofferingen en de gehoorzaam-heid die topsport eisen? In Joegoslavië wordenkinderen uitgescholden door hun coach en zij aan-vaarden dat. Toen Vlado Djurovic hier bondscoachwas, gaf hij ooit Charly Mandic een lap tegen zijnoren tijdens de rustperiode. Wij zouden revolteren,Charly niet.”Wat zijn qua blessures de pijnpunten bij een

basketter?

“Bij de jeugd zijn dat de overbelastingsletselster hoogte van pees-botaanhechtingen, alsookde verstuikingen van enkel of knie. Hoe beter dealgemene conditie is, hoe minder vatbaar eenspeler is. Volwassen basketters, zeker de grotejongens, hebben daarenboven vaak rugproble-men. En dan natuurlijk de overbelasting van depezen. Of is de algemene conditionering onvol-doende? Basketbal is een belastende sport.Explosief, sprongkracht, van richting veranderen,doorbuigen en meteen springen: dat vergt watvan een lichaam. Onze jonge getalenteerde spe-lers op een doordachte wijze lichamelijk latenontwikkelen, is de boodschap.” o

22

“Werken met jeugd is de enige oplossing voorde toekomst” is een veel gehoorde slagzin inclubs, bij beleidsinstanties en bij federaties. Tochmag dit niet enkel bij woorden blijven. Zekerniet als basketbal straks misschien als ploeg-sport naar de Olympsiche Spelen in Vlaanderenwil trekken. De Vlaamse Basketballiga heeft alvanaf haar start de opleiding van jonge spelersen speelsters als één van haar voornaamsteopdrachten beschouwd. Met de opstart van hetkwaliteitsproject Integrale Kwaliteitszorg in dejeugdopleiding van de Vlaamse Basketbalclubs,kortweg IKBasket, wil de VBL de kwaliteit vande jeugdopleiding in haar clubs verbeteren. Ditcomputergestuurd kwaliteitssysteem dat bestaatuit 9 kwaliteitsdimensies en om en bij de 300kwaliteitscriteria zal enerzijds de VBL objectievegegevens verschaffen (“meten om te weten”)om een gericht beleid te kunnen voeren enanderzijds zal het een management-en begelei-dingstool worden voor de clubs om hun werkingte verbeteren en te optimaliseren om zo te

komen tot een Integrale Kwaliteitszorg.Bovendien wil de VBL op termijn komen tot hettoekennen van “labels” (certifiëring) en kunnende gegevens gebruikt worden als criteria voorde toekenning van gelden uit het jeugdfonds,een brandend actueel thema gezien de discussieover de opleidingsgelden.

Een kwaliteitsvolle jeugdopleiding kan natuurlijkniet zonder goed opgeleide trainers. Gelukkigkan de VBL hier beroep doen op het schitteren-de werk dat de Vlaamse Trainersschool enDirecteur Sportkaderopleiding Basketbal PolRowe, op dit moment coördinator van de afde-ling Topsport van Bloso, reeds leverden voor deopleiding van onze Vlaamse basketbalcoaches.Ook al is er al een lange weg afgelegd, tochblijft er nog zeer veel werk aan de winkel voorde federatie: het uitschrijven van de specifiekeleerlijnen, het herschrijven van de cursus Trainer-A en het geleidelijk invoeren van de diploma-plicht voor coaches zijn enkele belangrijke stap-

Jeugdopleiding

Tekst: Mario Hendriks, sporttechnisch coördinator Vlaamse Basketballiga - Foto’s: fotoarchief Bloso

23

‘Op weg naar een kwaliteitsvollejeugdopleiding’

pen die op het programma staan in het jaar vansporttak in de kijker. Om spelers een degelijkejeugdopleiding te geven hebben we nood aanechte “teachers”, die jongeren een individuelefundamentele opleiding aanbieden.

We worden nog altijd te veel geconfronteerdmet coaches die enkel bekommerd zijn om hetwinnen van wedstrijden en hun “ego”. Jezelfpermanent bijscholen en openstaan voor nieu-wigheden, jezelf durven in vraag stellen en voor-al de jongere “basketter” centraal stellen zijnmaar enkele aspecten die kenmerkend zijn vooreen goede jeugdcoach. Om nog meer mensen temotiveren hun trainersdiploma te halen organi-seert de VBL deze zomer twee interneInitiatorcursussen. Verder wordt een deel vanhet cursusgeld terugbetaald door de federatieals de cursist slaagt in de examens.

De Vlaamse Basketballiga is ervan overtuigd datde jeugdopleiding in het algemeen in de clubsdient te gebeuren maar dat alleen is niet voldoen-de om aan de top te geraken. Om de opleidingvan onze jeugdige talenten te verzekeren werkende verschillende sportief coördinatoren (MarioHendriks, Bert Leus-Bamps en Arvid Diels) aan een nieuw en geïntegreerd topsportbeleid.Dit start met de overtuiging dat kinderen reeds op zeer jonge leeftijd moeten leren bewegen.Daarom moedigen we initiatieven zoals de“Bewegingsschool Achilles” van Emile Rousseaux,

waar kinderen van 2,5 tot 8 jaar samen met hunouders op een speelse manier leren bewegen,aanen proberen we onze clubs bewust te maken vanhet belang van aangepaste trainingen en spelvor-men voor de” basketters in spe”. Dit was ook dereden van de recente reglementsaanpassingen bijde prémicroben, microben en benjamins die naeen eerste evaluatie zeer positief ervaren worden.Dit kan misschien de aanzet zijn om verder na tedenken over aanpassingen van wedstrijdvormenin het basketbal in navolging van o.a. het mini-tennis en de aanpassingen voor de jongste volley-balspelers.

Verder is het talentdetectie en scoutingsappa-raat ook aan verfijning toe. In elke Vlaamse pro-vincie wil de VBL op basis van de opgesteldeselectiecriteria komen tot een provinciale selec-tie voor jongens en meisjes. Voorlopig gebeurtdit op de leeftijd van 13 jaar. Via deze provincia-le selecties die samenkomen op tweeInterprovinciale stages kan men een selectieafdwingen voor de Landelijke of Vlaamse selec-tie. Talenten die positief geëvalueerd worden inde sportmedische screening en mentale profiel-opmaak krijgen eveneens toegang tot deTopsporschool Basketbal in Merksem. Hier wor-den zij voorbereid op een eventuele carrière alsprofessionele basketbalspeler of speelster.Sinds 1 september 2003 vallen de nationalejeugdploegen ook onder de bevoegdheid van deVBL en haar Waalse collega AssociationWallonie-Bruxelles de Basket-ball (AWBB). Desamenwerking met o.a Rafaël Obsomer, de tech-nisch directeur van de AWBB verloopt positiefen samen werken we aan zo sterk mogelijkenationale jeugdploegen. In de toekomst wil deVBL ook de mogelijkheden onderzoeken omtalentvolle spelers en speelsters ook na de leef-tijd van 18 jaar verder te begeleiden. Het Bloso-Topsportstudentenproject Hoger Onderwijs isalvast een mogelijkheid om dit te realiseren.

Als sporttechnsich coördinator van de VBL kan ikjullie verzekeren dat mijn federatie in bewegingis op vele vlakken. We zijn resoluut de weg naareen kwaliteitsvolle jeugdopleiding ingeslagen.De weg is echter nog lang en enkel met veelenthousiasme, creativiteit en geloof in een nieu-we federatie hebben we kans op slagen. o

24

In het jaar 2004 is basketbal de sporttak vanhet jaar. Hét moment voor de VlaamseBasketballiga (VBL) om enkele klemtonen teleggen, die in het verleden misschien minderaan bod kwamen. Een eerste klemtoon die de VBL wil leggen is opdamesbasketbal. Het damesbasketbal won devoorbije 20 jaar spectaculair aan populariteitmet een ledenaantal dat vervijfvoudigde. Desondanks zijn slechts 24% van de ledendames en meisjes. De Vlaamse Basketballiga is

dan ook overtuigd van de groeimarge die hiernog te realiseren valt, zeker nu het damesbas-ketbal met Ann Wauters en de puike prestatiesvan de Nationale Ploeg op het voorbije EK (eindelijk) wat meer media aandacht krijgen.

Met het rolstoelbasket is het inzake promotieniet veel beter gesteld. Deze sport, die nogsteeds onder de vleugels van de Vlaamse LigaGehandicaptensport vzw valt, trekt weinig kij-klustigen en komt zelden of nooit in de media.

Klemtonen

25

Tekst: Valerie Hardie, sportjournaliste bij De Morgen - Foto’s: PhotoNews, foto rolstoelbasket: Lieven Coudenys

Dit jaar klemtoon op damesbasketbalen rolstoelbasketbal

Een campagne moet daar verandering in bren-gen en hopelijk ook scheidsrechters inspirerenom in het rolstoelbasketbal te gaan fluiten.Bondscoach Marc Devos neemt elke promo-actie alleszins in dank af en weet als geenander dat onbekend vaak onbemind is.“Als het niveau verbetert en er een beetjebelangstelling voor is, komt er automatisch welmeer volk op af,” hoopt Devos. “Als ik de reac-ties hoor van mensen die voor het eerst eenwedstrijd zien, is het steeds hetzelfde: wauw,we wisten niet dat rolstoelbasketbal bestond.”Om dat niveau op te trekken - momenteel zijner in het hele land slechts een dertigtal ploegen en zijn er slechts zeven in eerste nationale actief - moet België in staat zijn om zijn atleten te houden. “Zodra er een goedespeler is, zijn er meteen buitenlandse clubs bij om hem te transfereren,” vertelt Devos.“In landen als Italië, Frankrijk of Spanje trainen ze elke dag, worden de spelers als profsbetaald en basketten ze voor meer dan duizend toeschouwers terwijl wij in België tevre-den moeten zijn met drie avondtrainingen perweek en quasi lege tribunes. Je moet wel gekzijn om dan niet te vertrekken.”En daar schuilt al een volgend probleem: dedoorstroming. Devos: “Er is geen natuurlijke opvolging van atleten en gelukkig maar.

Om die reden is het ook niet gemakkelijk om een jeugdbeleid te voeren. Het is ook niet evi-dent om atleten met een handicap te vinden,meestal moeten we zelf op zoek naar mensendie uit revalidatie komen.Als rolstoelatleet volstaat het ook niet omschoenen en een truitje aan te trekken.Neen, je hebt een rolstoel nodig die al snel2.500 euro kost.”Vermits de meeste personen met een handicapniet onmiddellijk een dergelijk bedrag willen ofkunnen investeren, zorgen de clubs er door-gaans voor dat ze een paar oude rolstoelen ach-ter de hand houden. Langs Franstalige zijdesteekt Adeps wel een handje toe door enkelerolstoelen te financieren, in Vlaanderen is datvoorlopig niet het geval. “Financieel kunnen wewel wat steun gebruiken want de materiaalkos-ten zijn groot,” besluit Devos. “De clubs betalendat nu allemaal uit hun eigen kas. De enigemanier om aan geld te komen, is door zaken als een barbecue te organiseren, spulletjes te verko-pen of een sponsor te vinden.” En dat kanalleen als er meer publiciteit komt. Devos knikt:“Dat zou al een hele stap in de juiste richtingzijn.” Het idee om rolstoelbasketbal te integrerenin een ‘gewone’ basketbalclub klinkt steeds luider. Zowel in de Vlaamse Liga Gehandicapten-sport als in de VBL. En qua promotie zou deorganisatie van het EK juniores dit jaar in Malleal een stap in de goede richting kunnen zijn. o

26

“Ik beleefde een heerlijke tijd bij de BlackDevils, een liftploeg tussen derde en vier-de provinciale in Vorst (Brabant), waar ikalle reeksen doorliep: miniemen, kadet-ten, scholieren, reserven en eerste ploeg.Ik moest afhaken omdat ik naar de uniefging. Maar op de VRT heb ik de sportopnieuw ontdekt en speel ik één keer perweek met de collega’s. Af en toe met devrienden ook wel eens in Gent.”(Ivan De Vadder, politiek verslaggever VRT)

8-15 juli, EK rolstoelbasketbal voor jongeren

Dit jaar wordt het Europees Kampioenschaprolstoelbasketbal voor jongeren georganiseerdin Malle. Naast België zullen Nederland,Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Duitsland,Turkije en Denemarken deelnemen.Kom naar Malle en ondersteun onze Nationale Ploeg!

Basketbal is een commerciële sport. Hoe kan jeanders verklaren dat basket in onze westersecontreien bijna uitsluitend te bekijken valt opcommerciële (sport)kanalen?Beroepshalve vertoef ik zo’n 60 dagen per jaarin het buitenland, maar zelden of nooit kan ikonze geliefde balsport ‘live’ op een openbaarnet aanschouwen. Van Spanje tot in IJsland,van Duitsland tot in Italië laten de staatszen-ders de basketbalfanaat in de kou staan.Is basketbal te duur als tv-sport? Niet populairgenoeg? Is er te weinig zendtijd op het opennet? Het antwoord verschilt wellicht van zen-der tot zender, van land tot land. In ‘grote’basketballanden zoals Spanje, Italië of Frankrijkzal vaak de kapitaalkracht van de sterke sport-zender de doorslag geven om het daar begeer-de product binnen te halen. Voor de andere isbasketbal, jammer genoeg, geen prioritairesport en bijgevolg – in deze economisch zwak-kere tijden – ‘overbodig’.

En toch kennen we één uitzondering op dezedroevige regel: de Waalse staatsomroep RTBF !Hoe vaak lezen we niet dat het water tot verboven de lippen staat van onze Franstalige tv-broeders en toch slagen ze erin ons regelmatigte verblijden met rechtstreekse of fors samenge-vatte basketwedstrijden. Hoe kan dat? Thename is Somme. Eric Somme, een Waals zaken-man, basketmanager in Charleroi (en bij uitbrei-ding in gans Wallonië), met een goed gevuldegeldbeugel. Somme is de man met één groteliefde: het basketbal. En met één grote missie:het basketbal zo goed mogelijk promoten onderde taalgrens. En dat mag een centje kosten,want ‘koken op televisie kost veel geld’.

Vlaanderen

Waar blijft de Vlaamse Somme, hoor ik je al roe-pen, een Vlaamse cloon van die wilde weldoe-ner, die onze VRT, VTM of VT4 overspoelt metbasketeuro’s?

Basketbal in de media

27

Tekst: Kris Meertens, sportjournalist bij VRT-televisie - Foto’s: PhotoNews

Basketbal: de meest commerciële sport in West-Europa

“Ann en Giovanni, stel de tv-zenders voor voldongen feiten”

Voel je je aangesproken? Wacht nog even, ikmoet eerst nog iets uitleggen over de Vlaamseomroepen. Voor wat sport op VT4 betreft, kan ikkort zijn: deze zender stelt zich tevreden meteen jaarlijkse uitzending van een voetbalwed-strijd. VT4 ziet geen brood in sport om de kijk-dichtheid te vergroten of te stabiliseren. Net alsde VRT is VTM tuk op voetbal, wielrennen envrouwentennis, sporten die veel kijkers opleve-ren en daar is het een commerciële omroep, perdefinitie, toch om te doen. En anders dan VT4wil VTM daar wel geld voor op tafel leggen.Basketbal hoort daar echter niet bij. Zelfs deabsolute topper in een play-off-finale levertbeduidend minder kijkers op dan de eerste debeste voetbalmatch, kermiskoers of een dueltussen Kim Clijsters en pakweg Ruano Pascual.En wat met de VRT, openbaar en toch succesvol,én met een stevige sporttraditie?Maar ook een zender met een strak afgelijnduitzendschema (misschien wel de sleutel van hetsucces). Niet-prioritaire sporten, dus alles watgeen voetbal, wielrennen of tennis is, hebbenuitzendmogelijkheden op zondagnamiddag in‘Sportpaleis’. Rechtstreeks basketbal is dus enkelen alleen mogelijk op dat tijdstip. En dat ligtblijkbaar moeilijk voor de basketbalkijker. Eenpaar jaar geleden liep op de VRT een voortijdigstopgezet experiment. Een stuk of acht wedstrij-den werd ‘live’ uitgezonden in ‘Sportpaleis’. Hetinitiatief was nobel, maar ging ter ziele door eenniet op televisie afgestemde speelkalender enonwil bij enkele ‘grote’ Belgische clubs. Na mati-ge kijkcijfers en de door de clubs niet nageleef-de speeldata in de finale van de play-offs, ver-dween het basketbal van het VRT-scherm.

Toekomst

Intussen zijn we weer een jaar verder. Samenmet collega Stef Wijnants bedacht ik een formuleom de zaalsporten – want niet enkel het basket-bal gaat gebukt onder de dictatuur van de driehoofdsporten – opnieuw tot bij de televisiekijkerte brengen. Een wekelijks magazine dat ‘HandsUp’ gedoopt werd, tracht de actualiteit in hetbasketbal, het volleybal en het handbal zo goedmogelijk te volgen. In het halfuur zaalsportenkomt basketbal vijftien minuten aan bod. Al zijnde duurtijden flexibel en kunnen ze veranderenbij ‘toppers’ in andere zaalsporten. ‘Hands Up’ isnog jong en vers, zodat verregaande conclusiestrekken voorbarig zou zijn, maar het lijkt erop

dat het magazine zijn plaats heeft verworvenbinnen de VRT-sportuitzendingen.De respons van de zaalsportliefhebber is goed,de kijkdichtheid en het marktaandeel behoorlijk.Als de zaalsportminnende sponsor Ethias (hetvroegere Omob), het programma genegen blijft,lijkt een tweede seizoen gewaarborgd.En wat met de rechtstreekse uitzendingen?Occasioneel, als er geen ‘grote’ sportevenemen-ten plaats vinden, kan basket het scherm halen.En als een Vlaamse club de finale van de play-offs bereikt, mogen we daar zo goed als zekervan zijn. Méér zit er voorlopig niet in, vrees ik.Basketbal moet als TV-live-sport eerst aanbelangrijkheid winnen. Geen beter middel daar-voor dan enkele spraakmakende resultaten vande nationale ploegen. Jarenlang waren die deverwaarloosde stiefkinderen van de Belgischebond. Hoe blind moet men zijn om het belangvan een Belgische ploeg te negeren, wantgeloof me – kijkcijfers liegen niet – als deBelgian Lions bij wijze van uitzondering tocheen keertje stunten, werd dat beloond met veeltv-kijkers in de daarop volgende wedstrijd.Mogen Ann en de andere leeuwinnen snel tebewonderen zijn op een WK, en Giovanni metzijn leeuwen minstens op een EK. De VRT heeftdan geen andere keuze dan voluit te gaan vooronze fascinerende sport. o

28

“Ik was altijd een teamspeler. Eerst hardtrainen en dan samen groeien en over-winnen, dat vond ik elk jaar opnieuw eenuitdaging, waar ik veel plezier aan beleef-de. Ik was spelverdeler bij Kortrijk en wewonnen zelfs ooit de beker ven België.Basketbal is een zeer veelzijdige sport, waarbij je zowel moet aanvallen als verdedigen, terwijl je je hoofd, je armenen je benen moet gebruiken. Ik heb ooklang gevoetbald, maar basketbal was vol-lediger als sport. Het was ook makkelijkerom in de sport die teamgeest te kwekendan in de politiek, waar het allemaal indi-vidueler aan toe gaat, zelfs al behoor jetot dezelfde club.”(Stefaan Declerck, senator en burgemeestervan Kortrijk)

29

Kalender Sporttak in de kijker

Foto’s: fotoarchief Bloso

23 mei 2004: Familiedag In het pretpark Six Flags wordt een familiedag georganiseerd om hetbasketbalseizoen 2003- 2004 op een toffe manier af te sluiten.Hiervoor worden tussen de attracties verschillende basketbalstandengeplaatst. Bovendien kunnen de deelnemers op deze dag de uitrei-king van de trofeeën voor Speelster, Speler, Coach en Scheidsrechtervan het jaar live meemaken. Iedereen die zich wil amuseren in SixFlags, gek is van basketbal en enkele topspelers tegen het lijf willopen, moet zeker komen!

4-5-6 juni: Kaderweekend Topsporthal GentOp vrijdag 4, zaterdag 5 en zondag 6 juni worden bijscholingengeorganiseerd over:l medische en paramedische begeleidingl de opleiding van talenten tot topsportersl de fundamentele opleiding van jongeren.Doelgroep: kinesisten, sportdokters en trainers.

Juli – Augustus: ZomerpromotietoerIn de maanden juli en augustus wordt er in 9 Vlaamse badstedeneen promotie-actie rond basketbal georganiseerd.Deze promotie-actie richt zich zowel naar spelers als beginners. Hetsportprogramma bestaat immers uit enerzijds een 3 on 3 toernooi enanderzijds een initiatieluik onder leiding van ervaren lesgevers.Voorts zal er een toffe randanimatie aanwezig zijn, dus zeker demoeite om langs te komen!

Programma 2004

30

Donderdag 8 juli WestendeVrijdag 9 juli NieuwpoortMaandag 12 juli KoksijdeDinsdag 13 juli De PanneDonderdag 5 augustus OostendeVrijdag 6 augustus BlankenbergeDinsdag 10 augustus WenduineWoensdag 11 augustus Knokke-HeistDonderdag 12 augustus De Haan

September-Oktober: Provinciale PromotiedagenIn elke provincie wordt er een promotiedag georganiseerd.Deze dagen zijn bedoeld voor iedereen die deze sport beter wil lerenkennen of reeds basketbal speelt. Naast initiaties, 3 on 3 tornooienen een te gekke randanimatie is er als afsluiter steeds een demon-stratiewedstrijd tussen 2 topploegen.

Limburg: Soeverein Lommel 11 septemberWest-Vlaanderen: Schiervelde Roeselare 18 septemberAntwerpen: Bloso Centrum Herentals 25 septemberOost-Vlaanderen: Topsporthal Gent 2 oktoberVlaams-Brabant en Brussel: Faculteit LO Leuven 9 oktober

Oktober-November: Bijscholingen voor het lager

onderwijsMet de steun van het Ministerie van Onderwijs worden voor de leer-krachten van de lagere scholen 2 bijscholingen per provincie en 1 teBrussel georganiseerd.Deze bijscholing zullen gegeven worden aan de hand van het didactisch pakket dat wordt samengesteld door de VlaamseBasketbal Liga (VBL).

11 November: Studiedag BVLO De Bond voor Lichamelijke Opvoeding organiseert elk jaar zijn studiedag in het teken van de actie ‘Sporttak in de kijker’.Deze studiedag is gericht naar alle leerkrachten L.O. van het secun-dair onderwijs.

Meer info vind je op de website van de Vlaamse Basketballiga en BlosoHttp://www.basketbalvlaanderen.orgHttp://www.bloso.be

“Voor mijn ongeluk had ik nooit een basketmatch bijge-woond. Ik gooide wel eens een balletje, maar ik had duidelijkonvoldoende talent. Tot ik eens de opworp mocht doen bijRBA door toedoen van Jef Van der Jonckheyd en PieterLoridon. Ik was onmiddellijk voor deze sport gewonnen doorde beweeglijkheid, de intensiteit en de spankracht, terwijl deaanwezigheid van cheergirls en toffe muziek bijdroegen toteen goede ambiance. Nu woon ik per seizoen een tientalwedstrijden bij, meestal van RBA.”(Marc Herremans, sportpersoonlijkheid en triatleet)

Basketbalweetjes

Foto’s: fotoarchief Bloso

“Bij mij beperkt het ritueel zich tot het dragen van steedshetzelfde shirtnummer. Het nummer 9 was en is voor mijheilig. Ik droeg het bij elke ploeg waarin ik actief was.”(Speler Eric Cleymans over bijgeloof in het basketbal)

“Ik had welbepaalde rituelen in mijn carrière. Het begon met het dragen van pantoffels waarmee ik eengoede match gespeeld had. Die werden pas gewisseld alsze versleten waren. De dag van de match at ik steevastenkele pannenkoeken kort na de middag. Ik was twee uurvoor de opworp in de zaal en kwam als laatste uit dekleedkamer. Ik beëindigde ook als laatste de opwarmingmet een gelukte vrijworp. Bij een mindere dag kon datwel eventjes duren, maar er is nooit een match te laatdoor begonnen.”(Ronny Bayer, ex-international en momenteel coach bij RBA)

“De dag voor de match eet ik altijd spaghetti. De dag vande match zelf eet ik een croque-monsieur en drink ik driekopjes koffie met twee klontjes suiker. Bij Quaregnon namik op afzondering mijn croque-monsieurmachine mee. Ik had ook altijd dezelfde handdoek bij me, droeg dezelf-de onderbroek en sportkousen. Altijd proper gewassen,natuurlijk! En als rechtshandige doe ik ook steeds eerstmijn linkerpantoffel aan, terwijl er ook eerst aan mijn lin-kervoet een tape komt. Mijn vader Gibbe had nog eenandere gewoonte: hij dronk steeds een cognac voor dematch.”(Spelverdeler Steve Ibens over 15 jaar eerste klasse en bijgeloof

in het basketbal)

Bijgeloof in hetBasketbal

31