842
1 saMsaAr ka tpai(a paihLA idna ijayaArA sau¤ ma< parmae§sar kaAsa Bau<yaA ka rcaesa. 2 Bau<yaA saunasaAna rhI; BauyaA< pa kaC BaI naAhI rhA. samauddr pa <iDayaArA CAvaA rhA/ parmae§sar ka AitamaA paAnaI pa ma<øfrAta rhA. 3 taba parmae§sar kahesa/ "ijayaArA hofi ijayaArA ho gavaA. 4 parmae§sar ijayaArA ka LKaesa jaAina g avaA ika naIka baAw. tabaihM ijayaArA kaA <DayaArA sae Lga kaR idhesa. 5 parmae§sar ijayaArA ka naA< "idnafi <iDayaArA ka naA< "rAtafi idhesa. saA<Ja Ba iBansaAr BavaA. paihLA idna rhA. dUsar idna-kaAsa 6 tabba parmae§sar kahesa/ "paAnaI ka ka Fer ka dUsar Fer sa LgaAva bare vaAyauma,fL * ho jaA.fi 7 «h bare parmae§sar vaAyauma,fL ka banasa paAnaI ka Lga ikahesa. kaCU paAnaI vaAyauma, fL ka ‹par rhA kaCU vaAyauma, fL ka naIcae. 8 parmae§sar vaAyauma,fL ka "kaAsafi kahesa. taba saA<Ja Ba iBansaAr BavaA. dUsar idna rhA. taIsar idna-JaurAna Bau<yaA pae øf-paQDaA 9 r taba parmae§sar kahesa/ "Bau<yaA ka paAnaI ka Wre pa bawur jaA jaehsae JaurAna Bau<yaA deKaA defi saA hI BavaA. 10 parmae§sar JaurAna Bau<yaA ka naA< "DartaIfi Daresa jana paAnaI bawurA rhA/ okaA "samauddrfi ka naA< idhesa. parmae§sar LKaesa ika naIka h. 11 taba parmae§sar kahesa/ "Bau<yaA/ GaAsa paQDaA jana nna padA karta hI r paLna ka ibarvaA gaAva. paLna ka ibarvaa jaekare paLna ka BaItar ibayaA ho saA paL padA kar< hr ka Wu paQDaA Apana jaAita ka ibayaA banaAva. paQDana ka BauyaA< pa inakar dyaA.fi saA hI BavaA. 12 BauyaA< GaAsa paQDaA padA ikahsa jana naAja padA karta hI saA ibarvaA paQDaA gaAsa jaenakae paLna ka BaItar ibayaA hota hI. hr ka Wu paQDaA Apana Apana jaAita ka mautaAibaka ibayaA padA ikahsa parmae§sar LKaesa ika naIka h. 13 taba saA<Ja Ba iBansaAr BavaA. taIsar idna rhA. caTaA idna-saUrja/ caA<d taArA vaAyauma,fL ihbaU BaAKaA ma< kar rTa h "paLAvafi yaA "ma,fL.fi 14 taba parmae§sar kahesa/ "kaAsa ma< jaoitayana ho dyaA. tpai(a 1 jaoitayana idna ka rAta sa LgaA de. jaoitayana KaAsa yaQhAr ka idnana ka va r idna rAta ho «kare bare ma< ka caINhA hobyaA. 15 jaoitayana BauyaA< pa PakaAsa de bare kaAsae ma< WhAir jaA<.fi r saA hI BavaA. 16 taba parmae§sar du baøfkaI jaoitayana banasa. parmae§sar ohmaA< sa baøfkaI jaoita ka idna pa rAja kar bare banasa CowkaI jaoita ka rAita pa rAja kar KaAitar banasa. parmae§sar taArA BaI banasa. 17 parmae§sar jaoitayana ka kaAsae ma< «h bare Daresa ika pa]TvaI pa camaka. 18 parmae§sar jaoitayana ka kaAsae ma< «h bare Daresa ika idna rAita pa rAja kar. saba jaoitayana ijayaArA ka <iDayaArA sa Lg aA idhna parmae§sar LKaesa ika naIka baA. 19 taba saA<Ja Ba iBansaAr BavaA. caTaA idna rhA. pa<cavaA idna-maCiryana paMiCna 20 tabahI parmae§sar kahesa/ "paAnaI bahota saArI jaIba jantaUna sa Bair jaA paMCI BauyaA< ka ‹par vaAyau ma< ibacar<.fi 21 «h bare parmae§sar samauddr ma< baøfvaAr baøfvaAr jaLjantau banasa. parmae§sar ona sabaihM parAinayana ka banasa jana samauddr ma< ibacarta hI. saAgar ma< ikaisama ikaisama ka jaLjantau baAwena. parmae§sar sabana ka rcanaA ikahesa. parmae§sar hr tarh ka paMCI BaI banasa jana kaAsae ma< øfta hI. parmae§sar LKaesa ika naIka h. 22 parmae§sar janaAvarna ka AsaIbaARd idhesa/ kahesa/ "jaA bahota sa baccana ka padA karA saAgare ka Apana santaAnana sa Bair dyaA.fi paMCI ka BaI kahesa ika Apana sataAnana ka ka gaunaA baøFAvaA. 23 taba saA<Ja Ba Baor BavaA. pa<cavaA idna rhA. CWA< idna-Bau<yaA ka jaIva jatau manaR 24 taba parmae§sar kahesa/ "Bau<yaA hr jaAita ka jaIva jatau padA kar. bahota sa Lga Lga jaAita ka janaAvar ho<. hr jaAita ka baøfkaA janaAvar naANh naANh re˛g avaALA janaAvar ho< janaAvar Apana jaAita ka mautaAibaka r janaAvar banaAva<fi h saba BavaA. 25 ta/ parmae§sar hr jaAita ka janaAvar banasa. jaMgaLI janaAvar/ paALtaU janaAvar/ sabaihM naANh naANh re˛gavaALA jaI banaAsa r parmae§sar LKaesa ika naIka h. 26 taba parmae§sar kahesa/ "ba manaR ka Apana sa¤pa r Apana jasaA banaA< manaR hmarI tarh ho. saAgar ka saba maCiryana pa kaAsae ka paMiCyana pa rAja karI. Bau<yaA ka

Awadhi bible 80)_old_testament

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1 ssssaaaaM MMMssssaaaaAAAArrrr kkkkaaaa ttttppppaaaaiiii((((aaaappppaaaaiiiihhhhLLLLAAAA iiiiddddnnnnaaaa iiiijjjjaaaayyyyaaaaAAAArrrrAAAA

    sau ma< parmaesar kaAsa Bau

  • ttttppppaaaaiiii((((aaaa 1:27-3:1 2saba bafvaAr janaAvarna saba naANh regaMvaALna jaI pa rAjakarI.

    27h bare parmaesar manaR ka Apana sapa ma< banasa.parmaesar manaR ka Apana hI sapa ma< isarjaesa. parmaesaronaka nar naArI banaAsa. 28parmaesar onakaA saIsaesa.parmaesar onasae kahesa/ "bahota saAre saMtaAnana padA karA/nasaLna ka baFAvaA r Bau

  • 3 ttttppppaaaaiiii((((aaaa 3:2-4:42maehrA sarpa sa kahesa/ "naAhI parmaesar naAhI kahesa.

    hma baigayaA ka paefe sa paL KaA saikata h. 3mauLA ka WubC baAw jaekar paL hma pacae naAhI KaA saikata. parmaesarhma pacana sa kahesa h/ 'taohkaA bC ka paL naAhI KaAcaAhI jana baigayaA ka baIca ma< baAw. taohkaA bC kaC taLka naAhI caAhI naAhI ta mair jaAbyaA.

    4mauLA sarpa maehrA sa kahesa/ "taU mairbyaA naAhI.5parmaesar jaAnata h ika taU pacae bC sa paL KaAbyaA tanaIka baurA ka baAre ma< jaAina LebyaA. r taba taU hhobyaA jasae parmaesar h.

    6pauna maehrA inahAresa ika bC saunnar baAw. LKaesaika paL KaA bare naIka baAw bC okaA bauimataIbanaA. ta bC sa kaC paL taofesa KaAsa BaI. taba panae BataAr ka kaC paL KaA bare idhsa jana okaresaMga rhA.

    7taba onaka iKayaA< KauiL gana. duna< jaAnaena ika pacae naMgaA baAwena. duna< ka LjjaA nauBava BavaA. ta pacae MjaIre ka pattaA iLhena okaA isana ApananaMgaApana ka FA

  • ttttppppaaaaiiii((((aaaa 4:5-5:13 4ikahsa. 5mauLA yahovaA kaAbaIL okare jairyae LA gaBaw ka MgaIkaAr naAhI ikahsa. okar caehrA dAsa hogavaA. 6yahovaA kaAbaIL sa paUCesa/ "taU kaAhe kaohAna hAtaohAr caehrA kaAhe bahota dAsa BavaA deKaAta baAw 7gartaU naIka kaAma kairbyaA ta taU maorI inagaAh ma< WIka rhbyaA.taba ma< taohkaA panaAba. mauLA gar taU kaAma naAhIkairbyaA jana ika naIka h ta paApa taohAr drvaAjae paGaAta ma< rhbyaA. taohkaA tabaAh kar caAhta h. mauLAtaohkaA kaA Apana basa ma< rKa caAhI.

    8kaAbaIL Apana BaAR hAibaL sa kahesa/ "AvaA hma maqdAnama< caLI. h bare kaAbaIL hAibaL maqdAna ma< gana. tabakaAbaIL Apana BaAR pa hmaLA ka idhsa okaA maAirfAsa.

    9paACe yahovaA kaAbaIL sa paUCesa/ "taohAr BaAR hAibaL kahA gaomaer/ maagaoga/ maadq/ yaavaana/ taUbaL/

    maesaeka taIrasa.3gaomaer ka paUta rhena> sakanaja/ rIpata taogamaAR4yaavaana ka paUta rhena> LIsaa/ tasaIRsa/ ikattaI dodanaI.5BaUmaDya saagar ka caairh< ka kaUsa/ imaa/ paUta kanaana. 7kaUsa

    ka paUta rhena> sabaa/ hvaILa/ sabataa/ ramaa/ sabaUtakaa. ramaa kapaUta rhena> sabaa ddana. 8kaUsa ka ka paUta inamaod naaMka BaI rha. inamaod Bau

  • 9 ttttppppaaaaiiii((((aaaa 11:10-12:13ssssaaaae eeemmmmaaaa kkkkaaaa ppppaaaaiiiirrrrvvvvaaaaaaaarrrr kkkkaaaa kkkkaaaahhhhaaaannnnaaaaIIII

    10 saema ka pairvaare ka kahanaI baaw. baaF ka du bairsapaaCe jaba saema saQ bairsa ka rha okar paUta paRKad kajanama Bavaa. 11okare paaCe saema paa

  • ttttppppaaaaiiii((((aaaa 12:14-14:8 1014 tarh baama imaa ma< pahocaa. imaa ka Loga LKaena/

    saarq bahota saunnar maehra h. 15kaCU imaa ka pasarLoga okaa LKaena. pacae parQna sa kahena ika bahotasaunnar maehra h. saba pasarna saarq ka parQna kaGar L gana. 16parQna baama ka par dyaa ikahesakaAheika pacae baUJa gana ika saarq ka Bayaa baaw.parQna baama ka BaefI/ gao gadhna ka idhsa. baama

  • 11 ttttppppaaaaiiii((((aaaa 14:9-15:12bare gana. 9 pacae Lama ka rajaa kadoLARomaer/ gaoyaIma karajaa itadaL/ isanaar ka rajaa maapaeL/ r lLasaar karajaa yaeRaka sa Lfena. tarh caar rajaa paa
  • ttttppppaaaaiiii((((aaaa 15:13-17:8 12iLhsa. 13taba yahovaa baama sa kahesa/ "taohkaa sababaatana ka jaana caahI. taohar saMtaanana ibadesaI bainahI r pacae desa ma< jahI jana onakaa na ho. pacae h
  • 13 ttttppppaaaaiiii((((aaaa 17:9-18:14ma< taohkaa Padesa sada bare deba r ma< taohar parmaessarrhba.

    9parmaessar baahIma sa kahesa/ "ba karAr ka hIsaataohar hIsaa h. maor karAr ka maanaba taU taoharsaMtaanana kairhI. 10 karAr h ika jaekaa taU manabyaa. karAr maore taohre baIca h. taohre sabaihM saMtaanana bareh. hr ka Lirkaa jana pada ho okar Katanaa jarho. 11taU baAhrI caama ka ka inasaAna bare kawbyaa ika taUapana maore baIca ka karAr ka maanata rhbyaa. 12jabaLirkaa aW idna ka ho jaA taba taU okar Katanaa karyaa.hr ka Lirkaa jana taohre manayana ka baIca pada ho yaakanao Lirkaa jana ivadesaI sa KarId BavaA taohAr dAsa sapadA ho/ okar Katanaa jar ho. 13 tarh taohre raswka hr ka Lirkaa ka Katanaa ho. jana Lirkaa taohrepairvaare ma< pada ho yaa dasa ka pa ma< basaeha jaa okarKatanaa ho. 14h maor naema h r maore taohrebaIca karAr h. jana kanao manaR ka Katanaa naahI ho Apana manayana sa Lgaa dInh jaa. kaaheika manaR maorekarAr ka taof idhsa.

    ssssaaaahhhhaaaakkkkaaaa PPPPaaaa,,,,aaaa kkkkaaaa ppppaaaaU UUUttttaaaa15parmaessar baahIma sa kahesa/ "ma< saArq ka jana taohar

    maehra h/ navaa naama deba. okar naa< saara ho. 16ma

    gaad asaer. saba ka paUta h< jana paddnarama ma ma< dimaka ka Logana kaonakae jairyae kaINh ga parADana ka sajaA jar deba.kaAheika pacae igaLAd ka/ nna BaUsaA sa Lga karvaALeLohA ka QjaArna sa paIwesa. 4h bare ma< hjaAL ka Gar:isairyaA ma< AgaI LgaAba/ r AgaI baenhdd ka

  • 805 AAAAmmmmaaaaoooossssaaaa 2:5-3:15yahovaA ka Adesana ka maAna sa nkaAr ikahna. pacaeonakae Adesana ka naAhI maAnaena. onakar paurKana JaUW paibasavaAsa ikahena r ona LbaAr baAtana yahdA ka Logana saparmaesar ka nausar,a karba CofAna. 5h bare ma< yahdA ma "LKaA ma< desa ma< BauKamarI iLAba

    r saba idna inacakae Avata h

  • AAAAmmmmaaaaoooossssaaaa 9:11-15 810ppppaaaarrrrmmmmaaaae eeessssaaaarrrr rrrrAAAAaaaa kkkkaaaa ppppaaaau uuunnnnaaaa ssssaaaa ssssTTTTaaaaAAAAppppaaaannnnaaaaAAAA

    kkkkaaaa PPPPaaaaiiiittttaaaaggggyyyyaaaaAAAA kkkkaaaarrrrttttaaaa hhhh11"dAd ka ferA igar gavaA h/ mauLA sama fere ka

    ma< pauna KafA karba. ma< devaArna ka Cedna ka Bair deba. ma>KKKKaaaahe aaL/ dUsar jaAitayana ka tarh bahota ijayaAdAtsava pasaNd ijana karA. kaAheika taU maor Paita

    ivassaAsaI ho gavaA h r taU Apana parmaessar ka dUrKafA ho gavaA h. taU pacae LbaAr devatana ka vaAcaA ka hrKairhanae ka DartaI pa paUrA kar caAhta h. 2mauLa onaKairhanana sa imaLa Bavaa naaja aaL ka payaRapta BaojananaahI d paa. aaL bare payaRapta dAKarsa BaI naahI rhI.

    3aaL ka Loga yahovaa ka DartaI pa naahI rih pahI.Paqma imaa ka Liw jaa. ssaUr ma< onakaa vasaa Kayaaka Kaa pafI jasaa onakaa naahI Kaa caahI. 4 pacae yahovaabare r dAKarsa ka caFavaa naahI caFhI. onakar baiLyanaokaA Kausa naAhI karba/ pacae dAh-saMskaAr ka rowI kanaaR hohI jana kaa KahI paiva(ar ho jahI. onakarrowI isairpa okar BaUKa imawAhI/ mauLA yahovaA ka maiNdr ma hmaAr sauAmaIyahovaA/ kahta h/ ' paur h ika ma< Apana Logana kabahota dUr ka desana ma< jaA bare majabaUr ikahe

  • 735 yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 12:17-13:15 pacae maore ibadDa ikahena. taba pacae jainahI ika ma maehro/ taU pacanpa ibapai(a AR. taULogana ka BaUjana pa paihr bare kapafna ka baAjaUbaNd isaitahA. taU Logana ka maU jaid kanao aALI manaR jana gaNdI devamaUritayana karKata h jana ohsae paApa karAvata h r Apana ihrdya ma 'Ajau baAbauL ka rAjaA ka pajayasaLema ka Gaeresa. 3 kahAnaI pairvaAr sa kahA janaAgyaA maAna sa nkaAr kar. onasae saba baAtana kahA.'maor sauAmaI yahovaA kahta h>

    '"paAa ka AgaI pa rAKaA/ paAa ka rKaA r ohmaApaAnaI fAvaA.

    4ohmaA< maA

  • yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 25:3-26:11 750maore bare onakae iKaLApa kaCU baoLA. 3mmaona ka Logana sakahA/ 'maor sauAmaI yahovaA ka kaTana saunaA. maor sauAmaIyahovaA kahta h> taU taba Kausa rhyaA jaba maor paiva(ar Wrnaw BavaA rhA. taU Loga taba aAL desa ka iKaLApa rhyaAjaba dUisata BavaA rhA. taU yahdA ka pairvaAr ka iKaLAparhyaA jaba saba Loga baNdI banaAkae L jaAvaA gana.4h bare/ ma< taU pacanka paUrba ka Logana ka deba. pacaetaohAr sabanka Bau 'AhA? Logana ka rCA karvaALA nagar-duArnaw ho gavaA h. nagar-duAr maore bare KauLA h. nagar nawho gavaA h/ h bare ma< hsae bahota sa bahmaUlya icaijayanaL sakata h "saor/ ma< taohreiKaLApa h
  • 751 yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 26:12-27:16wApa taohAr safkana ka kaucarta Ba A. taohre Loganaka tarvaAr sa maAir fA. taohre nagar ka majabaUta KamBae kakataArna DarAsaAR hohI. 12nabaUkadnaesar ka pajaI taohArsampai(a L jahI. pacae ona icaijayana ka L jahIjaenakaA taU baeca caAhta hA. pacae taohAr devaArna ka DvatakairhI r taohAr saunnar Bavanana ka naw kairhI. pacaetaohAr paATarna Lkaifyana ka Garna ka kaUfe ka tarhsamau ma< LokaA dehI. 13 tarh ma< taohAr AnaNd gaItanaka var ka baNd ka deba. Loga taohAr vaI,aA ka Baivasa ma

    "'taU sampaU,aRtaA ka AdRsa rhena. taU bauidDamaAnaI sa pairpaU,aRrhyaA/ taU paUrI tarh saunnar rhyaA/

    13taU parmaesar ka bagaIcaA dena ma< rhyaA. taohre Lgae hrka bahmaUlya rtana rhena jasae LAL/ pauKarAja/ hIrA/parojaA/ gaomaed/ japar naILma/ hirtamai,a naILmai,a.r saba hr ka rtana saonae ma< jaufA rhena. taohkaA saunnartaA PadAna kaINh ga rhI janae idna taohAr janama BavaArhA. parmaesar taohkaA sakataIsaALI banaAsa.

    14taU caunae Ba kaba sargadUta rhyaA. taohAr paKanaA maoreisaMhAsanae pa paLA rhena r ma< taohkaA parmaesar kapaiva(ar pavaRta pa Dare

  • yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 29:11-30:18 754ka saAKana ka ivadDa h
  • 755 yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 30:19-31:18ho. imaa ka duidRna Fka Le r okar ibaiwyana DarI L jaA jahI.

    19 tarh ma< imaa ka d,f deba. taba pacae jainahI ikama< yahovaA h

    "'taohrI bafkaR ma< kana taohre samaAna h3ma< taohAr tauLnaA LbaAnaona ka devadAr ka bcC ka saMga

    ka sakata h

  • yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 32:1-27 756"hA "ma< bahota sa Loganaka ka saMga bawore< h. ba ma< taohre par jaAiL pakaba.taba saba Loga taohkaA hIca LehI.

    4taba ma< taohkaA JaurAna Bau

  • 757 yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 32:28-33:15oLrA h< jana bahota paihLe mar caukae rhena. pacaeApana jaudDa ka sa-sasana ka saMga dpanaAvaA gana.onakar tarvaArna onakae maU
  • yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 33:16-34:8 758kaAma karba Cof deta h. taba manaR inahcaya hI ijatarhI. marI naAhI. 16ma< okare paurAnae sama ka paApankayaAd naAhI karba. kaAheika ba WIka-WAka rhta h ricata baehAr rKata h. h bare ijata rhI.

    17"ikatau taohAr Loga kahta hI/ ' icata naAhI h.yahovaA maor sauAmaI vasaA naAhI ho sakata.

    "partau saba hI Loga h< jana icata naAhI h

  • 759 yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 34:9-35:7gafiryaA naAhI rhA. maor gafiryana maor Baeifna ka Jau,f kaKaoja naAhI ikahna. ona gafiryana Kaud hI Baeifna ka maArenar Kaud KaAna. pacae maor Baeifna ka caArA naAhI idhna.

    9h bare taU pacae gafiryao/ yahovaA ka sa

  • yyyyaaaahhhheeeejjjjaaaakkkkaaaae eeeLLLL 35:8-36:20 760deba. ma< hr ka manaR ka maAr fAba jana nagar saAR r ma< hr manaR ka maAr fAba jana nagar ma

    'taohAr Ce maIta taohkaA gaLta rAh L gana r pacae taohsae ijayaAdA bairAr rhena. pacae sae maItarhena jaena pa taohAr ibasaAsa rhA. taohAr paA

  • 703 iiiiyyyyaaaammmmaaaaR RRRyyyyaaaaAAAAhhhh 38:24-39:1824taba isadikayyaAh iyamaRyaAh sa kahesa/ "kanao manaR sa

    ijana kahyaA ika ma< taohsae baAtana karta rhA. jaid taU kahbyaAta taU maArA jaAbyaA. 25gar saba iDakaAiryana ka pataAcaLA ika ma< taohsae baAtana ikahee

  • iiiiyyyyaaaammmmaaaaR RRRyyyyaaaaAAAAhhhh 40:1-41:5 704iiiiyyyyaaaammmmaaaaR RRRyyyyaaaaAAAAhhhh jjjjaaaaAAAAdddd kkkkaaaaIIIINNNNhhhh jjjjaaaaAAAAttttaaaa hhhh

    rAmaA sahr ma< jaAd kaINh jaA ka paACe iyamaRyaAhka yahovaA ka sa

  • 705 iiiiyyyyaaaammmmaaaaR RRRyyyyaaaaAAAAhhhh 41:6-42:11maiNdr bare iLAvata rhena. ona saI manayana Apana dAFImaufvaA rAKaI rhI/ Apana oFvaA paAf fAvae rhena rApana ka kaAw rAKae rhena. pacae sakaema/ saILo rsaomarona sa A rhena. namaA< sa kanao BaI naAhI jaAnatarhA ika gadlyaAh ka hyaA ka dINh gaR h. 6SmaALimapaA nagar sa ona saI manayana sa imaL gavaA. onasaeimaLta jaAta sama rovata rhA. SmaAL ona saImanayana sa imaLA r kahesa/ "hIkaAma ka paUtagadlyaAh sa imaL maore saMga caLA. 7 pacae saI manaRimapaA nagar ma< gana. taba SmaAL r okar manayanaonamaA< sa sa(ar Logana ka maAr fAna. SmaAL rokar manayana ona sattar manayana ka iTaRyana ka ka Wugaihr hja ma< fA idhsa. 8mauLA bacae Ba dsa manayanaSmaAL sa kahena/ "hmakaA ijana maArA. hmare Lgae gaoh 'ma'maehro/ taU pacae ikahA jana taU pacae kar ka kahyaA.taU pacae kaih/ "hma pacae jana PaitagyaA kaINh h okarpaALna hma karba. hma PaitagyaA kaINh h ika hma sarga kadevaI ka baiL Baew karba r paeya Baew fAba. h baresaA karita rhA. karA jana taU pacae kar ka PaitagyaAikahA h. Apana PaitagyaA ka paUrA karA. 26ikatau imaa ma ma ' vyaikata iBasaAipata h jana

    dUsar manaR ka kaAR ka kataL karta h?"taba sabaihM Loga kahI/ 'amaIna?25"LevaI baMsaI kahI> ' vyaikata iBasaAipata h jana

    inadoRKa ka kataL bare Dana vasaULta h?"taba sabaihM Loga kahI/ 'amaIna?26"LevaI baMsaI kahI> ' vyaikata iBasaAipata h jana

    padesana ka samaTaRna naahI karta r okaA paALna naAhIMkarta.

    "taba sabaihM Loga kahI/ 'amaIna?

    AAAAssssaaaaIIIIbbbbaaaaAAAAR RRRdddd"gar taU pacae yahovaa apana parmaessar ka sabakaAnaUna ka maana ma< hoisayaar rhbyaa r okaA

    saAvaDaAnaI sa paALna karbyaA jaenakaa ma< ajau bataavata h< tayahovaa taohar parmaessar taU pacanka DartaI ka saba raswna kapar aesW karI. 2gar taU yahovaa apana parmaessar kaadesana ka manabyaa ta saba vardana taohre Lgae hIr taohar hohI>

    3"taohre sahrna Kaetana ka saIsaI kaINh jaAbyaA.4taohre gadeLna ka AsaIbaARd dINh jaAR. taohrI Bau

  • 185 vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 28:13-36jana kaCU taU pacae karbyaa okare bare asaIbaARd de rbahota sa raswna ka kajaR de bare taohre pacanka Lgae Danaho. mauLa taU pacanka ona sae kaCU Daar Le ka jartanaahI ho. 13yahovaa taU pacanka maU
  • vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 28:37-63 186devatana ka paUjabyaa. 37janae desana ma< yahovaa taU pacanka paWona desana ka Loga taU Logana pa a Ba mausaIbatana kasauinakae hkakaa bakakaa rih jahI. pacae taohar hMsaI fhIr taohar inanda kairhI.

    iiiivvvvaaaappppaaaaLLLL hhhhoooo kkkkaaaa iiiiBBBBaaaassssaaaaaaaappppaaaa38"taU pacae apana Kaetana ma< baova bare jarta sa ijayaada

    bahota ijayaada ibaa L jaabyaa. mauLa taohar paja kamataIho. kaaheika iwffyana taohar paisaL caaw jahI. 39taU pacaeMgaUre ka baigaa Lgabyaa ohmaa< kaiWna maehnatakarbyaa. mauLa taU pacae ohmaa< sa MgaUr baworbyaa naahI nahI onasae dAKarsa paIbyaa. kaaheika onakaa ikarvana KaaLehI. 40taohrI saarI Bau

  • 187 vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 28:64-29:23jaabyaa jaekaa taU pacae apana banaava bare ohmaa< Pavaesa kartaha. 64yahovaa taU pacanka pa]TvaI ka ka Core sa dUsar CortaLka saMsaar ka sabaihM Logana ma< ibaKaer de. hu
  • vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 29:24-30:20 188naahI igahI. desa ona nagarna-sadoma/ maora/ dmaar sabaoyaIma ka tarh barbaad ka dInh jaa. jaenakaayahovaa/ taba barbaad ikahe rha/ jaba bahota kaohana rha.

    24"sabaihM dUsar rasw paUiChI/ 'yahovaa desa ka saMgasaa kaahe ikahsa tanaa kaohana kaahe rha 25 jabaAba de/ 'aALI Loga karAr ka samaAna naAhIM ikahesajaekaA yahovaA okar baApana sa ikahesa h. pacae vaacaaka maanaba band ka idhena jaekaa yahovaa onakae saMga taba ikaherha jaba onakaa imaa desa sa baaher iLa rha.26aaL ka Loga sae dUsar devatana ka paUjaA/ saevaA maAnava sau ikahena jaenakar paUjaa ka igayaana onakaa paihLekabah< naahI rha. yahovaa apana Logana sa ona devatana kapaUjaa karba manaa ikahe rha. 27h kaar,a h ika yahovaa Logana ka iKaLapa bahota kaoha ga rha. h bare ikataaba ma< iLKae Ba sabaihM iBasaapana ka na pa LagaUikahsa. 28yahovaa ona pa bahota kaoha gavaa r onapa baKaLa Wa. h bare onakae desa sa onakaa baaherikahsa. onakaa dUsar desa ma< paWsa jah

  • 189 vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 31:1-26ma< Lmbaa jaIvana de jaekaa taohre paurKana baahIma/ sahaka yaakaUba ka de ka bacana idhe rha.

    yyyyaaaahhhhoooossssaaaaU UUU nnnnaaaavvvvaaaaaaaa nnnnaaaae eeettttaaaaaaaa hhhhooootaba maUsaa gavaa baFa aaiLyana sa sababaatana kahesa. 2maUsaa onasae kahesa/ "ba ma< ka

    saQ baIsa bairsa ka h

  • vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 31:27-32:24 190ikataabae ka lyaa r yahovaa/ apana parmaessar ka karAr kasandUKae ka bagaL ma< Dara. taba h
  • 191 vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 32:25-33:3onakae iKaLapa paWba jahrILa saa
  • vvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa iiiivvvvaaaavvvvaaaarrrr,,,,aaaa 33:4-27 1924maUsaa idhsa naemana hma pacanka saba-jana h gaesaoRna/

    kahAta mararI. 18hreka paUta pairvaar samaUhna ka PaDaanarha.

    gaesaoRna ka pairvaar samaUhna rhena iLbnaI isamaI.19kahAta ka pairvaar samaUhna rhena maAma/ iyasahAr/

    hebaona/ aIL.20mararI ka pairvaar samaUhna rhena mahLI masaI. saba kauL pairvaar rhena jana LevaI ka pairvaar

    samaUhna sa jaufa rhena.21iLbnaI isaimayana ka pairvaar gaesaoRna ka pairvaar sa

    jaufa rhena. saba gaesaoRna baMsa ka pairvaar samaUhna ka rhena.22 duna< pairvaar samaUhna ma< sa ka mahInaa sa ijaada marka Lirkana yaa manasaeDaU 7,500 rhena. 23gaesaoRna baMsa kapairvaar samaUhna ka pacC< ma< isaibar fava ka kaha gavaa. pacae paiva(ar tambaU* ka paaCe apana isaibar Lgaana. 24gaesaoRnabaMsa ka pairvaar samaUhna ka PaDaana LAL ka paUta lyaAsaAparha. 25imaLApavaALA tambaU ma< gaesaoRna baMsa ka Loga paiva(artambaU/ baahrI tambaU padRna ka deKa-reKa ka ijammaedAr rhena. pacae imaLApavaALA tambaU ka Pavaesa duar ka padAR kadeKa-BaaL karta rhena. 26 pacae

  • 123 ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 4:1-30kkkkaaaaoooohhhhAAAAttttaaaa ppppaaaaiiiirrrrvvvvaaaaAAAArrrr kkkkaaaa ssssaaaae eeevvvvaaaaAAAA kkkkaaaarrrrbbbbaaaa

    yahovaA maUsaa hAna sa kahesa> 2"kaohAta pairvaarsamaUh ka manasaeDauna ka ganaa. :kaohAta pairvaAr samaUh

    LevaI pairvaar samaUh ka ka hIsaa h. 3taIsa sa pacaasabairsa ka mar vaaLe manayana ka ganaa jana paja ma< saevaakar sakata h. manayana imaLApavaALA tambaU ma< kaamakaajakairhI.

    4"onaka kaamakaaja sabana ta ijayaada paiva(ar Wr kadeKaBaaL karba h.

    5"jaba isaibar navaA Wr ka jaAaA kar

  • ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 4:31-5:10 124manasaeDauna ka jana saevaA kar bare jaA sakata h ka ganaa. pacae manayana imaLApavaALA tambaU bare Kaasa kaama kairhI.31jaba taU jaaaa karbyaa taba onaka kaama h ikaimaLApavaALA tambaU ka parema :FA
  • 125 ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 5:11-6:5ssssaaaakkkkaaaa kkkkaaaaIIII BBBBaaaattttaaaaaaaarrrr LLLLooooggggaaaa

    11taba yahovaA maUsaa sa kahesa/ 12"aAL ka Logana sa kaha kanao manaR ka maehra paitavataa naahI BaI ho sakata.13 dUsar manayana ka saMga sao sakata h kaa apanaBataare sa Cupaa sakata h. okar Bataar okaa kabah< jaanaBaI naahI sakata jana bauraR ikahesa h ho sakata h ikakanao gavaAh BaI naAhI h gar Apana hrkata sanaAhI pakafA jaA. r maehra BaI apana Bataar saapana paapa ka baare ma< naahI kahI. 14mauLa Bataar saMkaa karbasau ka sakata h ika okar maehra okare ivadDa paapaikahesa h. okare bare jaLna rKa sakata h/ caahe kanao baurA kaAma naAhI ikahesa h jaekar kaAr,a ivasvaAsaIho jaA. 15jaid saa hota h ta apana maehra kayaAjaka ka Lgae L jaa. Bataar ka Baw BaI L jaa. Baw paA ka dsavaA< BaAga jaQ ka awa ho. okaa jaQ kaawe pa taeL yaa sauganDa naahI fava caahI. jaQ ka awayahovaA ka nna Baw h. h bare dInh jaata ika BataarRxyaAR h. Baw saMkaeta karI ika okaa ibassaasah ika okar maehra paitavataa naahI h.

    16"yaAjaka maehra ka yahovaA ka samanvaa L jaa maehra yahovaA ka samanvaa KafI ho. 17taba yaAjaka kaCUKaasa paanaI Le okaa maawI ka ka kanao manasaeDaU yaa maehra kaCU inacata sama

    bare Apana Apa ka parmaessar ka pa,aR ka ka kasama KaAsakata h. manaR naAjaIrI kaha jaaR. 3 wema ma< manaR kakanao dAKarsa yaa kanao ijayaada nasaILI caIja naahI ipacaahI. manaR ka isarkaa jana dAKarsa sa banaa ho yaa kanaoijayaada nasaILa ipanaI naahI ipa caahI. manaR ka MgaUreka rsa naahI ipa caahI r na hI MgaUr yaa ikasaimasaKaa caahI. 4 paivaaIkar,a ka kaaL ma< manaR ka MgaUrsa banaa kanao caIja naahI Kaa caahI. manaR ka MgaUre kaibayaa yaa baobaLa BaI naahIM Kaa caahI.

    5"paivaaIkar,a ka kaAL ma< manaR ka apana baar naahIkaaw caahI. mana ka wema taLka saudDa rh caahIjaba taLka paivaaIkar,a ka kaAL Katama na ho. okaaapana baar ka Lmbaa ho de caahI. manaR ka baarparmaessar ka dInh gavaa paivaaIkar,a ka bacana ka ka Kaasa

    6

  • ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 6:6-7:5 126hIsaa h. ona baarna ka parmaessar ka Baw ka pa ma ma< taU pacana ka

    DartaI Gar ka pa ma< deta h

  • ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 15:35-16:22 13635taba yahovaA maUsaa sa kahesa/ " manaR ka mair jaa

    caahI. paUrA DaAimaRka saBaA ka okaa isaibar sa baaher L jaAcaAhI r okaA paATar sa maAr fAva caAhI. 36h baresaba Logana okaA isaibar sa baAher L gana. okaAtaba taLka paATar maArena jaba taLka mair naAhI gavaA. pacae vasaa hI ikahena jasaa maUsaa ka yahovaA hkauma idherha.

    ppppaaaarrrrmmmmaaaae eeessssssssaaaarrrr nnnnaaaae eeemmmmaaaa kkkkaaaa ssssaaaau uuuiiiimmmmaaaarrrr mmmmaaaa<

  • 137 ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 16:23-17:5kaar,a saara ikaroDa ma,fLI pa ho. ka manaR paur paapaikahe h.

    23taba yahovaA maUsaa sa kahesa/ 24"manayana sa kaha ika pacae kaorh/ dataAna baIrAma ka isaibar sa dUr hiwjaa

  • ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 17:6-18:18 138jaaina Lebyaa ika kanae manaR ka ma< caunae< h. kaahe kaI kaubarI ma< naR paataI inakarba sau ho. tarh ma< manayanaka apana taohre iKaLapa sada orahnaa de sa rokaba.

    6ta maUsaa aALI manayana sa baata ikahsa. PaDaana ma< sahr ka okaa ka Wu kaubarI idhsa. saba kaubairyana kaganataI baarh rhI. hr pairvaar dL ka naetaa ka ka kaubarIohmaa< rhI. hAna ka kaubarI ohmaa< rhI. 7maUsaa karAr kaimaLApavaALA tambaU ma< yahovaA ka samanvaa kaubairyana ka Daidhsa.

    8gaLa idna maUsaa tambaU ma< Gausaa. LKaesa ika hAna ka kaubarI/ jana LevaI baMsa ka rhI/ isairpa ka saI rhIika jaehsae naR paataI inakarba sau BaR rihna. kaubarI ma"saba raswna ma< sa maALekaI sabana ta ijayaada bairar

    rha. mauLa maALekaI BaI barbaad ka dInh jaa?21taba ibaLAma kaeinata manayana ka LKaesa osae

    saba baata ikahesa>"taU saba paitayaata h ika taohar desa h tarh saurcCta

    baa/ jasae kanao

    hnaoka - hnaokaI pairvaarpal - palLyata pairvaar6heaona - heaonaI pairvaar.kama# - kama# pairvaar.

    26

  • 147 ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 26:7-407baena ka pairvaar samaUh ma< saba pairvaar rhena. jaof

    ma< saba 43,730 manasaeDaU rhena.8pal ka paUta LIAba rha. 9LIAba ka taIna paua

    rhena-namaUL/ dAtaAna baIrAma. yaad raKaa ika dAtaAna baIrAma du naetaa rhena jana maUsaa hAna kaiKaLapa ho gana. pacae kaorh ka manavayaa rhena kaora yahovaA ka ibaroDaI ho gavaa. 10h wema rha jabaDartaI paaiw ga kaorh r okare sabaihM manavayanaka DartaI LIL iLhesa. saba 250 manasaeDaU mair gana. aAL ka saba manayana bare ka saMkaeta icataanaI rhI.11mauLa kaorh ka pairvaar ka dUsar Loga naahI marena.

    12isamaona ka pairvaar samaUh ka pairvaar rhena.

    namaUL - namaUL pairvaaryaAmaIna - yaAmaIna pairvaaryaAkaIna - yaAkaIna pairvaar13jaerh - jaerAhI pairvaarsaAL - saAL pairvaar.

    14isamaona ka pairvaar samaUhna ma< saba pairvaar rhena.hmaa< kauL 22,200 manasaeDaU rhena.

    15gaAd ka pairvaar dLna ma< saba pairvaar rhena>

    sapaona - sapaona pairvaarhAggaI - hAggaI pairvaarsaunaI - saunaI pairvaar16ojanaI - ojanaI pairvaarrI - rI pairvaar17rod - rod pairvaarreLI - reLI pairvaar

    18gaAd pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena. hma

    saeLa - saeLnaI pairvaarpaeresa - paeresa pairvaarjaerh - jaerh pairvaar yahdA ka du paUta r

    onaAna-kanaAna ma< mar ga rhena.21paeresa ka saba pairvaar rhena>heaona - heaonaI pairvaarhAmaUL - hAmaUL pairvaar

    22yahdA ka pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena. nakaekauL manasaeDauna ka ganataI 76,500 rhI.

    23ssaakar ka pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena>taoLa - taoLA pairvaarpauvvaA - pauvvaA pairvaar24yaAsaUba - yaAsaUba pairvaarisamaona - isamaona pairvaar

    25ssaakaar pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena. hmaasaered - saered pairvaarLona - Lona pairvaaryahLeL - yahLeL pairvaar

    27jabaUna ka pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena.hmaa< kauL manasaeDauna ka ganataI 60,500 rhI.

    28yaUsaupa ka du paUta manassae Paqma rhena. hr ka paUtaapana pairvaar ka saMga pairvaar samaUh bana gavaa. 29manassaeka pairvaar ma< saba rhena>

    maAkaIr - maAkaIr pairvaar. :maAkaIr igaLAd ka baaparha.igaLAd - igaLAd pairvaar30igaLAd ka pairvaar ka saba rhena>Rjaer - Rjaer pairvaarheLeka - heLekaI pairvaar31aIL - aILI pairvaarsaekaema - saekaemaI pairvaar32samaIdA - samaIda pairvaarhepaer - hepaerI pairvaar33hepaer ka paUta saLopaAd rha. mauLa okar kanao

    paUta naahI rha. isairpa ibaiwyaa rhI. okarI ibaiwyana kanaa< mahLa/ naoa/ hogLa/ imalkaa itasaAR rhena.

    34manassae pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena. hmaasaUtaeLh - saUtaeLhI pairvaarbaekare - baekarI pairvaartahna - tahnaI pairvaar

    36rAna sautaeLh pairvaar ka rha. okar pairvaar rnaIrha.37Paqma ka pairvaar samaUh ma< saba pairvaar rhena. kauL

    manasaeDauna ka ganataI 32,500 rhI. pacae sae saba Logarhena jana jaQsaepa ka pairvaar samaUh ka rhena. 38ibaNyaAmaInaka pairvaar samaUh ka pairvaar saba rhena>

    baeLa - baeLa pairvaarsabaeL - sabaeLI pairvaarhIrma - hIrmaI pairvaar39sapaUpaAma - sapaUpaAma pairvaarhUpaAma - hpaAmaI pairvaar40baeLa ka pairvaar ma< saba rhena>dR - dAR pairvaarnaamaAna - naamaAnaI pairvaar

  • ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 26:41-27:4 14841ibaNyaAmaIna ka pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena.

    hmayahsaeL - yahsaeLI pairvaargaUnaI - gaunaI pairvaar49yaesaer - yaesaerI pairvaarisalLema - isalLemaI pairvaar

    50napataALI ka pairvaar samaUh ka saba pairvaar rhena.hma

  • 149 ggggaaaannnnaaaattttaaaaIIII 27:5-28:155h bare maUsaa yahovaA sa paUCesa ika kaa kar. 6yahovaA

    osae kahesa/ 7"saLopaAd ka ibaiwyana paure kahta hI. taohkaaonakae caacaa ka saMga saMga onakaa BaI DartaI ka hIsaa decaahI/ jana taU onakae baapa ka detyaa.

    8"h bare aAL ka manayana bare kaa kanaUna bana dyaa.'jaid kanao manaR ka paUta na ho r mair jaata h tahr ka caIja okar baaw okare ibaiwyaa ka ho. 9jaidokaa kanao ibaiwyaa na ho ta jana kaCU BaI ho okareBayana ka dInh jaa. 10jaid okar kanao BaaR na ho tajana kaCU okar ho okare ipataa ka Baayana ka dInhjaa. 11gar okare baapa ka kanao BaaR na ho ta janakaCU okar ho okare pairvaar ka sabana na inacaeka kanaataedad ka dInh jaa. aAL ka Logana ma< kanaUna hocaahI. yahovaA maUsaa ka hkauma deta h.

    yyyyaaaahhhhoooossssaaaaU UUU nnnnaaaavvvvaaaaaaaa nnnnaaaae eeettttaaaaaaaa hhhh12taba yahovaA maUsaa sa kahesa/ " pahafna ka kataarna ma 3kanao aaLI manaRkanao baDaaR yaa BaefI ka baccaa yaa baokara ka fera ma< yaa feraka baaher maair sakata h. 4 vyaikata janaAvare kaimaLapavaaLe tambaU ka duAre pa iLa. okaa janaAvar kaka hIsaa yahovaa ka Baw ka pa ma< de caahI. vyaikatarkata bahasa h. maare baaw h bare okaa yahovaa kapaiva(ar tambaU ma< BaeMw L jaa caahI. gar janaAvar kahIsaa yahovaa ka Lgae naahI L jaata ta okaa apanaLogana sa Lga ka de caahI. 5 naema h bare h ikaLoga maeLbaiL yahovaa ka paR,a kar

  • 107 llllQQQQvvvvyyyyaaaavvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa 18:16-19:1416"taU pacanka apana BaaR ka patnaI ka saMga yaQna sambaMDa

    naahI kar caahI. apana BaaR ka saMga yaQna sambaMDa raKabajasaa ho. isairpa taohar BaaR apana patnaI ka saMga yaQnasambaMDa rKa sakata h.*

    17"taohkaa sabanka kanao mahtaarI okarI ibaiwyaa sayaQna sambaMDa naahI rKa caahI taohkaa saI ka naaitanasa yaQna sambaMDa naahI rKa caahI. hsae parka naahI paftaika naaitana saI ka paUta yaa ibaiwyaa ka ibaiwyaa baaw.okar paoitana okare najaidkaI gaota ka baaiwna. onakasaMga yaQna sambaMDa karba gaLta h.

    18"jaba taaR taohar saI ijata baaw/ taU sabanka okarIbaihna ka dUsar saI naahI banaava caahI. baihinayana kaapasaI dusmana banaa de. taohkaa sabanka apana saI kabaihna sa yaQna sambaMDa naahI kar caahI.

    19"taohkaa sabanka kanao saI ka Lgae okare maaisakaDamaR ka sama yaQna sambaMDa bare naahI jaa caahI. samasaudDa h.

    20"taohe sabanka apana pafosaI ka saI sa yaQna sambaMDanaahI kar caahI. taU sabanka saudDa banaa.

    21"taU sabanka apana kanao gadeLa ka agaI ka jairyaemaoLeka ka Baw naahI caFava caahI. gar taU pacae saakarta ha ta taU pacae apana yahovaa ka naa< ka pamaAnaikahsa h. ma< yahovaa h ika ma< taohar parmaessar h< ma< paiva(ar

    h

  • llllQQQQvvvvyyyyaaaavvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa 19:15-20:5 10815"taU pacanka ka inaava kar ma< Rmaanadar ho caahI. na

    ta taU pacanka garIbana ka saMga Kaasa pacCpaata kar caahI na hI bafkana DanaI manayana bare kanao adrdeKaava caahI. taU pacanka apana pafosaI ka saMga inaava kartasama Rmaanadar ho caahI. 16taU pacanka dUsar LogankaiKaLapa caairh< ka

  • 109 llllQQQQvvvvyyyyaaaavvvvyyyyaaaavvvvaaaassssTTTTaaaaaaaa 20:6-21:46"ma< manaR ka iKaLapa hoba jana kanao oJaa yaa

    BaUtaisadDa ka Lgae saLah Le bare jaata h. saA karkae maohe sa ibassaAsaI ho jaAta h. h bare ma< manaR kaokare Logana sa Lga karba.

    7"ibasaesa banaa. apana ka paiva(ar banaavaa. kaaheika ma

    taU pacae DartaI pa jaabyaa jaekaa ma< taohkaa deba. taU pacae sama okar pasaL kawbyaa. sama taU pacana ka apanapasaL ka paihLI paULI yaajaka ka Lgae L ava caahI.11yaajaka paULI ka yahovaa ka samanvaa LhrA. taba taohrepacanka bare svaIkaar ka LInh jaa. yaajaka paULI ka rivavaArka iBansaAre LhrA.

    12"janae idna taU pacae paULI ka LhrbyaA/ idna taU pacaeka bairsa ka ka Wu nar BaefI ka baccaa baiL caFbyaa. BaefI ka baccaa ma< kanao doKa naahI ho caahI. BaefI kabaccaa yahovaa ka homabaiL ho. 13taU pacana ka paA ka dudsavaA< hIsaA jataUna ka taeL sa sanaa awa ka nnabaiL decaahI. taU pacana ka hIna ka caQTaAR hIsaA daKarsa BaI decaahI. Baw yahovaa ka Kausa karvaaLI sauganDa ho. 14jabataLka taU pacae apana parmaessar ka Baw nahI caFtyaa/ tabataLka taU pacae kanao navaa naaja/ yaa paL yaa navaa naaja sabanaI Ba rowI naahI KaA caAhI. naema taU pacae jaha< BaIrhbyaa/ taohrI paIFI dr paIFI caLta rhI.

    hhhhppppaaaa ttttaaaannnnaaaa kkkkaaaa yyyyaaaaQQQQhhhhAAAArrrr15" rivavaar ka iBansaor sa hI idna jaba taU pacae paULI

    (aoLna baiL bare iLavata h/ saata hpataa iganaa. 16sata