Upload
atif-rizvi
View
225
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
aرخود a a ر aدد a a aآپaاورa ت
Classic autism )aاوٹزمک (… Autism )اوٹزم (…Asperger syndrome) ڈروم aپرجر Atypical autism …) ا)aل پ گa( High-functioning autism… ) اوٹزماٹا a Pervasive developmental disorder … )اوٹزما
(PDD) )ڈaو ٹلaڈسaآرڈرپرو پ Pervasive developmental disorder – not otherwise specified … )و(PDD-NOS) )آرڈرaڈسaٹل پ و وaڈ پ – پرو زaا ڈa اٹaادرaوا ٹکa( Semantic pragmatic disorder … )ا
aآرڈرaڈسaٹک ٹرمaڈاو( Autistic spectrum disorder (ASD)… )پر پ ٹکaا )سaآرڈرaٹ
؟ aب aا aا aروں aاورaاظ انaا
aرے aاورaاظ ں۔aہaا a وت aال ت aا a a ر aان وaب aات a و aجڑیa a اaخودaت aوں a a ترaخودaت ثرaوaب اa۔ aت aاکa aوا رaر aب د aز نخودaت aت aواری ںaد aراد امaا aت aوا aخودaت ب a،ں a وت aترک a ب aم aا
aں ارaا ٹ( ’triad of impairments‘ب ر پ ڈaآفaا ں)سٹرا aہ a۔ aجاتاaا a :aب
واری • ںaد a ر aال ت aاورaا ج aبان aز a a ر aت باتaچ• a اج aاتھ a aوں واریمaآو ںaد a ر aتوار اتaا aاورaت• 'a رت لا تخ
'(’social imagination’) واری۔ ںaد
aذوری a aانaر a،ں a وت aترک aاں وار وںaد ہaت aں aراد امaا aت aوا aاثرaانaپرaوںaتوaخودaت aوں ر aف خت a aل دازaبا اaراد چھaا a۔ بتاaو
رہ' د' روز وںaاaز aراد رaا چھaد ں؛aتو a وت aل aا a زار aپوریa۔ و aرورت a aاون وصaت خ a د aز
aاورa، aتا و aو aراد aا aوا اaخودaت ا aا aجنaں ثا a aوں وار aد چھaا aم a،اںaہ aذر aجنaں a رت aش aپ ر a امaخود a ب a ب aں۔ a ت ر aدد aتآپaو aراد aا ں،'وہ'aوا a رت aان aب a aحوا aaدیaن a،aق اaا aات و aام aت۔ aوتا aپرaراد امaا aت aوا خودaت
واری ںaد a ر aال ت aاورaا ج aبان aز a a ر aت باتaچ
aو aراد aا دیaوا تاaخودaپ و aا ا aا aل :درجaذ
ج • aو a ج a aآوازaا aاؤ aاتارaچڑ aرے اتa،aچ aحر aاء را aال ت aaاورaا ت و aواری ںaد a اaجوابaد • aات دا aاورaواالتaتا و aوم aوار اaد• a ں۔aا a ت aرا وaدو aباتa و a‘echolalia’) 'ا و ۔) 'ا aجاتاaا • a ت و aواری ںaد a aجاریaر aاورaا ر aات رو a aو ت• aجسa،ں a ت a aں a aوی aو aروںaاورaزاح a،ل aات ت aں aا aوجہaaواری ںaد a ج aو aحاوروں a
a و aواالa ورaپر،aخودaت a aثال a۔ a ت ہaخصو a aتا ر aال ہaخ aaرے aام a aزی ر ’It’s cool‘اولساٹ'( a' (ر a a a ہaبتا aت الaدرح ت اaا aاسaوگ aہ ،aجب aڈا ہaٹ a aب aاaں a اaہت a زaاچ aچ و a
روج
a ں • a ت aجھ aں a aا aانaن a،ں a ت ر aتوaال ت اaا aاظ دہaا چ پ• aہ a،ں a ت ر aباتaں aبارےa a پ چ وصaد خ a a ںaوہaاپ a ت ج aںaو aروں aaاسaہaدو و a a پ چ د
aاؤaں • aراد چھaا a aوا ۔خودaت a ت ںaپا aروغ a ا و aوت aں
ں a ت ر aدد aآپa aوں ر aجن:
aاس • aپ a ر aات رو a aو خصaت aaں را aبذول aتوجہa)ں aام aا aانaا aں اتھaر aپرa د a aانa،پرaور a aثال( خص • aوہaو aجسaں ر aال ت بانaا aز aح a تاaا aجھ a ںaاو • افaبو aںاف رaر خت a aج رaاپ• a وںaوا aہ خصaخ aواالa ں۔aخودaت ر aہ aال ت بانaا ہaز aوا ؟'ب aڑی aپاسa aآپaا 'aا'aوم aو aآپaا
aت اaو aہ aa؟وا 'aجوابaت' اں'ا aدےaںaاaہ a aوتا aہ aب aا aآپa aاسaتا ہaوا aجب
'aا '؟اaبجaر• aںجھ ر aال ت اaا aروں و aت a aدد aں aبوجھ ں • تaد وaو aخص aاسa a a اaجوابaد aاسa aا a چھaب aجوa aآپ وaتو • aروری aر وںا ر aر aaد aت ازیaaباتaچ aت a،ا a اaتa،(signing)ج aں۔ ر aور aپرa ر aال ت ںaا ر و
aاورaت مaآ a اج aاتھ a aوں واریو ںaد a ر aتوار اتaا
aتا و aا ا aا aل وaدرجaذ aراد aا دیaوا :خودaپ
• a ت و aواری ںaد a ج aو aات ا aجذباتaاورaاح aوں و aرے دو• aات ا aجذباتaاورaاح ںaاپ aداز بولaا aابل aپرaور a رت aا ت و aواری ںaد a ر aار اaاات • a aوں و aرے وتاaدو aں aوم aہ ر aا aاسaن a،ں a ت و aتوaاں aخوا a ر aار aاخت مaآ aھ • aت اaاورaدو ر aتوار اتaا اتھaت a aروں ادو تاaب و aوم aوار اaد• aاگaوںاگ aج aa aتر اaد aول ر،aا a وں'،aج و aا رت وںa'ا ر aبول aابل a aبرتاؤaaا a،وaں aف aو ا ت
ں• aوں ر ر aاتھ a aروں ںدو a ت و aں aاں aخوا a ر aتراک aاں • a ت ر aaں aد اaپ اaج a aوں و aرے دو• a aوں و aرے تاaدو و aوم aوار اaد ج aو aوں پ چ دaاورaد جذبات،aپ• a aب aجا aروں اندو تاaا و aں aاس اaاح a۔
ں a ت ر aدد aآپa aوں ر aجن:
ں • ر aبول aو aباتaہاس aa ت و aرورت a a اaر ارaت ب a ب aو aخص aاسa ں • aخوشaآپaہ aں ںaاورaبتا aaتو،aد aوتا aاس اaاح a وaخو aآپaر ں۔aا ر aش و a a ر aح وaوا aات ا aاح اپورت • a رت ں ا ر aاحت aو aوں و aا aانحالaتوaو aرورت aر ںaاورaا ہaد اaحوا a • a،توa aد وٹرaپ پ aں رaا ورaپر،aaا a aثال a،ں بaد aتر a و aگ مaآ aاتھ a aروں وaدو aخص aاسaوٹر پ aوہaا
ں؟ a ت و aک ر aں aب • aاسa،اتھ aاتھ a a زر aت تو aا a مaآ a رت ا aو aخصaں a روغaد aو aوں aول اaا aپرaر aبا ا aa،ں ر aدد
ورت a aرح aاسaر ں aل aپرa۔حال aتا ر aدد a ردaب aورaہ aاورaپ و aا aتاد ر،aا لaور و a۔ د • د اaپ aاسaو a aبچ ورaپر،aاپ a aثال aں۔ ر aدد a aخص aاسaں a ر aان aب aاورaا ج aو aات ا aاح ہaاپ
aاورaں اaد ںو a aاس،aہ a'ں aشaخوaآپaتوa a۔'اس
ل' aتخ رت ا
'(’social imagination’) واری ۔ںaد
aتا و aا ا aا aل وaدرجaذ aراد aا دیaوا :خودaپ
ں • a ت ر aادہ ت aا aول aاورa خاں • a ت و aاں aخوا a و aرا لaپ aپرaول a aاکaہ روزا• aتا و aوم aوار بدالؤaدق' • تاa' د و aوم aوار اaد ج aو aم aت ب ذ aا aوں a ن،aج ا• aتا و aوم aوار اaد ر aدازہ اaا aاسaں a وچaر aچھ aجوaوگ aرے دو• aوص زوںخ پaپرaاپچ چ ںaد a ت ر aوز ر aو aaن aٹر a،aج aٹ اaچا aات امaاالو aر aع پرaج ارں • a ت ر aش و a a پ و وaت aوالت aپرaروں دو• a،پر ور a aثال a۔ a ت و aوم aواری ںaد aوں ر ر aاورaل a ورات ت
aر aو a aبچ a aوا رaآپaخودaت aا
ںaتو،aوہ aو a ا ہaب a aتا aہ aہ aں aجوابa'ر؟ aا aون'
ں a ت ر aدد aآپa aوں ر aجن:
• aبا ا a،ں ا ہaب اaخا aر اaدنaب aخص aاس
راف وٹو a،اء aا ر،ح aال ت اaا aات امaاالو aری اaتحر aروں و aت• aاں ر ر aدہ د aپ ںaجبaوہaاپ تaد aو اaب ںا aدےaجام اوaتبد • aخص aںاس ر aار aت a aاسaر aبتا a ںaپ aبارےa a • a a a روا aارف ت a aوں اتتبد امaاالو a ل،aج ا ریaو ںب ر aال ت اaا a، ں • اںaال رےaتبد رےaد د• a aٹ اaبچہaچا aآپaر ورaپر،aا a aثال aں۔ بaد aتر a ر aع رہaو اaدا aوں پ چ aد وaاپ aخص aراسaرتا a ٹ پرزaا
a،توaں a ت ںaوہaب aاک aجنaہ aں درa ۔د aا aانaآپaا کانaآ ا aa a ر a د aا ت ر aدا aپ پ چ aدaں۔ aںاس a ج ت aں a ت ر aل اریaحا دaجا ز aں aبارےa aرواجaوaم aر aاں وںaاورaو و a aاک aف خت aوہa۔
وaتو،aانaد • aن aر اaا اڑ ذaپ ا aو a aبچ aآپaر ورaپر،aا a aثال aں۔ ر aدد aں a روغaد aں aوں a aانaو aوں پ چaں aتو،aaآپaا aد aپ aاوری(origami)ں a ت ر aش و a a ا aپڑ
• aآپaر ورaپر،aا a aثال aں۔ ر aم را aع وا a a روغaد aاں پ چ aد aم aف خت aا aaر aتو،aaبچو aد aپ وaپا aں بaد aتر a a را aت ا
• aر a ورات ت
aوa،پرaور a aثال aں۔ ر aدد aں a ںaروغaد aاتھ a ںaاپ a aر ت aآپaپرaجسaڑا اaٹ اaاکaا aذ اaہ aں ں؟'ںaاورaپوچ a ت ر aچھ aا aاورaآپa aڑے aاسaٹ aذ واتہaجواب'ا aہ aںت aaوڑ aو aاسaہ a
ں۔ aa ت aٹ پ aز aچ و aں aاسaا aں a ت aاٹ aں aوں aاگaاگa،ں a ت
برتاؤ
، aوجہa aوں وار وaالحقaد aوں و a aوا اaبرتاؤaaانخودaت aہ a a ت و aہ aوجہa aاسa۔ aتا ومaپڑ aا aداز بaا ا :ا
• a a ر aت ںوہaباتaچ a رaر aش و• a aوں و aا رت ا aں تا ںaوا a • a،راب ںaا اaا a aرا و اaا وaر aاس اaاحنaا • a aآتاaزہ aں a پ چ وصaد خ aاکaںa aوا ورaپر،aخودaت a aثال aں۔ a وت aں aف aوا aج تا a aاس
aآوازa a aٹوٹ aس aو aاخصaaaابل aا aوظ ح aا سaتوڑ aپرaہ امaج aہ a aں aوم aہ aو aاسaن a aت
۔ aں aبول
aواالa ہaخودaت a aتا aچلaں aپتہaہ aو aآپaار ب a ات،aخصب aر ا a۔ aوا a ا وںaاپ aبرتاؤaا aداز وصaا خ aاکaت ر aدد a aآپaتاد تہaا ا aص aتخ و aا aٹر ں۔ڈا aa
ں a ت ر aدد aآپa aوں ر aجن:
ں • ر aام aاتھ a aخص aاسa a a بaد aتر aل ا ترaو aب aت باتaچ• a،پرaور a aثال aں۔ ا ںaڈ aوں aبول aابل aپرaور a رت ا aو aبرتاؤaاسa ںaتا aآوازaز aت aوں ات a وaاپ aخص aاسaر ا
از a aرح a aول ںaڈ aتو،aا aد اaپ ںبجا بaد aتر a a aان ا aوa • aو aانaاں ںaج ر aش ہaت ونaج aپر aتو،aا aحالaان اaپر aرب aخص aوہaر ا
ان وا aل aحا
• aجسa aز aچ aا و aں aم a aآپaر وaا aرد aاسaان اaaا a aبچ ،aج a ت aل aدد aں a ر aل aحاa ا aو aاسaتوa،ا و aدہ د ںپ ر
• a،پرaور a aثال aں۔ ر aم را aتبادل aو aن a اںaب aتو،aج aں aد زaآوازaپ وaت a aبچ aآپaر تaا aو وںaپرaجات aج اaان aں دا ونaد aر aا a a ا aںں
ں • aورہ a aٹر aتوaڈا aتا و aہ a ب a و aں aال aخ aآپaر ا
• aجوaحاالتa ںaچھaا ںا را aاس رےaرو رےaد ںaد aا aانaں a وت aوم aوار د• aت aو a a جامaد aا ر ر aدہ د aپ ںaاپ ںaا aاحول aوظ ح aaں۔اک د
a وز اںذورآ
aو aاخودaت aم ولaت ںaح aول وؤں،aا امaپ aت a د aز aرد a aجوa،ں a ت و a اںaب وار aد وز وaآ aراد چھaا aa،ر aa۔ aتا و aداز aتکaپرaاثرaا ر aوم aہ ر aا a ا اaپ ا aا a و aد ا a aخودa a زار a د ہaز aآزادا aل رادaبا چھaا
a، aوں aل ۔دتوaا a ت و aرورت a aاون وصaت خ a، د وaپوریaز aراد مرaا اونa،aتا aت aم aت رادaدر امaا aت aوا aخودaتں۔ a ت ر aل aحا مaوaتر aت
high-functioning autism) اوٹزمaگ a ڈروم (Asperger syndromeاa) ا aپرجر a) ا وز ورaپرaآ aام aو aراد aا وانaد aں a وت aں aاں ں۔وار a وت a رaب اںaپ ا ںaپر aبوں aن ردہaت aان ںaب a تابچ aاس
aات aر ںaد aراد aا aوا ،aخودaت ب a aب ںaب a attention deficit hyperactivity disorderںaجنaوت(ADHD) ]aآرڈaڈسa ٹ و ٹ پرا ا aٹ نaڈ ا (dyslexia ،)]چaڈیاےaڈیaا (اٹ ا (dyspraxiaاa) ڈ پر لa) ڈ ا
ں۔و a ت
ت ا قaaح ت a aحواس
aح aم aچھ aو aراد aا aوا خودaتaہ ہaحواسaخ a۔ a ت و aت ا شaح ہaاورa–aب ہ،aال ا aوت a،ت ا a،ارت aaب
۔aا aتا و aں aادہ اaز aاکa a aں aa،ہ aحذا aخص aس
aت ں۔ا a وجات aم aا aaد د a ا ت ا
a aوا ر aر ت aتوجہaا aز تaحدaتکaت ابلaبردا ا aں aaآواز چھaا a aر aپسaaو aخص a aواالa ورaپرaaخودaت a aثالں۔ a ت ںaد aان وگaد aرے ں،aجنaپرaدو a ت و aوس ح
ہ aو aوں و a تaوا ا مaح
aدرج ا ت اaا aدردaپرaور aحراaحرaوگ aچھ aوتا۔ aں aاس اaاح aت
a aaاپ a ر aدا تaپ ا۔ aدد aں a ٹ a aاؤ اaت a مaر ا aaداز اaا aتوازنa ا ںaج ہaا ں،aaتا a ت aرا aaا aا a،ٹک وaaج aوں ات
aح aحواس
aa aاپ aراد aا تaوا ٹم (body awareness systemا aس ر لa) باڈیaاو a اaب ر aال ت اaاaبچa aاوٹوں ،aر aراد aا aوا a a ا قaآ ت a aم ذاaج a،ں aپرaاں aاء ارےaا aہ a aبتاتاaں aام aہ a۔ aتا و
aaاورaا و aڑے aپرaدوریaب ا a aوں و aرے ا،aدو اaجا ںaآ aروں aک'ر وارa 'aحربار اaد د aبا ت a a aجوت وںaج ا۔ aتا و
ام تح ا
• aدد a aوںaواد aری روںaاورaتحر ا aa،ر او زوں،aت aچ ں۔aح a وت aتر ںaب aوزش ریaآ وگaب aترaادہ aز aوا خودaت۔ a ت aل
• a ت الaر aخ ا aا a ت تaاورaدر وگaت aچھ a aوا ں۔خودaت• a، و aوگ aچھ a،پرaور a aثال a۔ aوتا aان اaا a ادaر aو aار aق ر aaاورaول a،ات و a،ز aچ و a aبارaاک
ں۔ a وت aتر aب ا aں a ا a aوٹرز پ aا aق ا تاب،aح aاب حوز • ر aپرaوں پ چ aد و aخ aتکaاپ ر aل و aچھ aہ ت aاورaں a ت aرہaa ر aام aا a ر aل مaحا ںaت aوں دا
ں۔ a ت ر aتخاب اaاں۔ • a ت و aزم aتبار ابلaا aaں aاحول aبط a،م a aراد aا aوا ببaخودaت a a ت aواب aول
ں؟ aا aباب aا a خودaت
aدورانa،بل a aداش ہaپ a،بتہ ں۔aا aوم ا aباب aا a aخودaت وروث aہ a۔ aتا و aبب a aاء aارت ا aد aوا و aaد وراaب aaاور
-aaa a وت aل ت aو aبچوںa aن د زaجوaوا aچ ۔aa-اکaا a ت و a
a وaخودت a aبچ aآپaر ہaآپaخراب،ا a aں aہ aب aا aاسaتوa a aاسaa،پرورشa aخص a a ں۔aخودت aن د aواaحا a۔اج وت aں a a و a aخص a تaوا aاسaں aاسaاورa وت aں aدا ہaپ aذر aالت
۔ aں aوجود aج a و aا a aخودت اب
؟ aوتا aتاثر aون a a خودaت
aن aف aداد aت aوں و a aوا ںaخودت a و a۔ aام aادہ ںaز a aaور aت aوں و a aخودaت aادہ a100aجوa– aزaں aراد ۔1aا aب ر aب ر a a
aادہ aز aردوں aہ aم ،aaتا a ت و aت a a ںaخودت aوں و a رaوا aپسa اج a،ب ذ a،ت ا تaاورaث و a aبa aوا رaر ہaتا a۔ aرتا aتاثر aو aن ر: تaاکaخوات aبڑھa aبچ تaوا a a aخودت ردaبنaجات aغ aبا aوا aخودت
ں۔
ں a ت aن aآپaجوaحات ا
Autistic spectrum condition (ASC) or autistic spectrum disorder (ASD)] aن ڈ aڈسaٹرم پ ٹکaا اوٹ)aاسaاے (aآرڈرaڈسaٹرم پ ٹکaا ام – )] اےaاسaڈی(اaاوٹ a و aاکa aوں aام aت aذوری aح۔ aا و ج aaا a
Asperger syndrome) ڈروم aپرجر نa – )ا aں a وت aترک a ب aم نaا aت aواری ںaد aجسaaم aاکa a aخودaتوتا۔ aں aش پ ہaدر aا aاء aارت aر aتاخ aبان اaز aواری aد وز ںaآ ا
Atypical autism) اوٹزمaل پ لaاوٹزمaوا – )اٹا پ لaاوٹزمaaاٹا پ ں۔aaاٹا a وت aں aترک a ب aم وںaا aت aواری ںaد aaراد aاتا۔ اaجا aں aوس ح a aپ aر a aال aن وaت
Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)] aآرڈرaڈسa ٹ و ٹ پرaا ا aٹ نaڈ چaڈی(اٹ aاسa– )]اےaڈیaاaوں و aتاثر a aتaل و a aانaاورa، پات ر aں aل aام aردہ aروع aا ۔aaوہaاپ aوتا aوار اaد وaپرaتوجہaد ت aا aام a a
۔ aوتا aوار aد اaب ر امaپرaٹ a aاکaتکa ر
Classic autism/Kanner syndrome) aاوٹزمaڈروم/ ک aر
ام – ) aرا اaدو a aخودaت
aص خ ہ۔aخ – ت aذر aٹر ورaپرaڈا aام a،ل aا aاخت a a ودaت
Dyslexia) ا ۔ – ) ڈ a وت aواری ںaد a aا ر a ج aاورaا a،ا ببaپڑ a aت aاسa
Dyspraxia) ا پر ببتاسa–) ڈ a aaت aا aaت وت aواری aا۔aںaد اaوا پر ،aڈ aرح a aا رادaڈ۔ a ت و aواری ںaد a ا aاورaر a، aپڑ وaب
Cholalia) ا aو a –) ا a aبو aاب ہaاب aذر aخص aاورaا۔ را وaدو aاظ ا
High-functioning autism )اوٹزمaگ a ڈرومa–) ا aپرجر رحaaا aa ت و aر ںaتاخ aا وو a a ا و aن a،۔
Pervasive developmental disorder (PDD) ]aaآرڈرaڈسaٹل پ و وaڈ aڈیaڈی(پرو حaجسa – ])پ aا و ج aاکaراد aASDaپر ور a aثال a،ں aات aر چھaد aاورaFragile X syndrome) ڈروم aس لaا جا PDDa۔a)ر ر aاکaا
۔ aح ا
Pervasive developmental disorder – not otherwise specified (PDD-NOS)] aآرڈرaڈسaٹل پ و وaڈ –پروپ زaا ڈa اٹaادرaوا aڈیaڈیa(ا نaاوaاس-پ ام۔a [(–aا aرا اaدو a ولaخودaت aف ۔aPDD-NOSخ aح aا ر aاکaا
Semantic pragmatic disorder) آرڈرaڈسaٹک ںa –) ٹکaپر aر a ت تخ
aتوaن a،ںaبان aاورaز مaآ a رت اaح ہaا aواری۔ aںaد ۔و aں aام aں
مaآ a رت ر–ا aت اتھaباتaچ a aوں و aرے ںaدو aات ا a رت ا a a ا عaپ اaجوابaداaو aانaاورa۔ا
aل aتخ رت ا
(Social imagination) –aر aپرaر aداز فaا خت a،ا ںaaر a ج aو aوؤں عaپ االتaاورaو aخ a،ر a۔ ا پر
ول aا ۔–اج ر aبول aابل a a ر aبرتاؤaں aتر رaپرaاورaد a،ں aول aا وںaپر،aج فaج خت a
راد– ل aا aوا وaaخودaت a ذاaخودaت a،ں a وت aتاثر aپرaدرجوںaاگaگ aا aوجہa aذوری a ت'aاپ aل 'a۔ aجاتاaا aجا aب aام
Triad of impairments) ٹس ر پ ڈaآفaا اں۔– )ٹرا وار مaد نaا aت aوا aجا ںaپا aراد aا aوا aخوaدت
aداد ریaا ۔–ب a ت aدد aں a ج a aجسaواد aری اaتحر aراف aوٹو a،ر او aaت
و aل aحا aاں aات و aد ز a ؟ج a ت
aد ز aں aبارےa a رaآپaخودaت ارےaا aa،توaں a ت اaچا ر aل اتaحا اریAutism Helplineaو aا aں ر aہ aراب aٹ ا aب ں۔uk.org.autism.www: و ر aہ ح a
Autism Helpline aر ہ،a-بروزaپ 10aبحa aج امa–aبج a4aتکa aبجون 4104 800 0808: ٹوم a :0845 070 4003 ل aای :uk.org.nas@autismhelpline