Upload
fleventpolat
View
2.898
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Atmosfer Atmosfer veya Gazyuvarı, yerkürenin etrafını saran
ve çoğunlukla gaz ve buharlardan oluşan bir örtüdür.
Atmosferin Sirkülasyonu Troposfer, yani Dünya'yı saran 8-10 km kalınlığındaki
atmosfer katında cereyan eden hava dolaşımına Atmosferin Sirkülasyonu denir.
Batılı RüzgarlarBatı rüzgarları, 30° kuzey ve
30° güney paralellerine dinamik yüksek basınç alanlarından 60° kuzey ve 60° güney paralellerine dinamik alçak
basınç alanlarına doğru esen rüzgârlardır. Bunlar dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesinden dolayı kuzey ve güney yarım küre`de
genellikle batıdan eserler. Başlangıçta sıcak ve kurudurlar. Ancak, denizler üzerinden geçerkennem kazanırlar. Orta
kuşaktaki karaların batı kıyılara bol yağış bırakırlar. 60° enlemleri civarında kutup rüzgarları ile karşılaşarak
cephe yağışlarına yol açarlar.
Hadley Hücresi (Hadley Cell)
ekvatordaki ısınmaya bağlı olarak ısınan havanın tropopoza kadar yükselmesi ve kutuplara
doğru hareket ederken soğuyarak çökmesiyle oluşan direkt bir hücredir.
Ticaret Rüzgarları (The TradeWinds)
Bu rüzgarlar yüzeyde, yüksek basınç kuşaklarından, Ekvator çevresindeki alçak basınç kusşaklarına doğru eserler. Dünyanın ekseni etrafındaki dönüş hareketini havanın hareketini batıya doru saptırır. Böylece kuzet
yarımkürede kuzeydoğudan gelen bu rüzgarlar Kuzeydoğu Ticaret Rüzgarları (Northeast Trades) olarak isimlendirilirler. Güney yarımkürede ticaret
rüzgarları Güneybatıdan gelirler ve bunlar ‘’Güneydoğu Ticaret Rüzgarları’’ (Southeast trades)
denir.
Bu Ticaret rüzgarlarının yönleri doğu okyanus alanları üzerinde bariz şekilde belli olur. Ticaret rüzgarları
genellikle kararlı bir rüzgar gurubudur. Günlerce hatta haftalarca yön ve hızlarında yanlızca çok küçük
değişiklikler olur- büyük değişiklikler olmadan eserler. Mamafih bunlar zaman zaman zayıflar ve yön
değiştirebilirler vebazı bölgeler bu genel ana kurala uymayabilirler. Buna misal olarak Güney pasifikteki adalar gösterilebiir. Ticaret rüzgarları Ocak ve Şubat
aylarında buralarda görülmezler.
Ticaret rüzgarlarının en iyi oluşumları Güney Atlantik ve Güney Hint Okyanusunda olur. Genellikle kış
mevsimlerinde yazlara nazaran daha kuvvetli olarak eserler.
Temmuz ve Ağustos aylarında ekvatoral alçak basınç kuşağı daha kuzeye tırmanır. ‘’SE Ticaret Rüzgarları’’
ekvataru keserek eserler. Bunlar dünyanın dönüş hareketinin, yönlerinde satırma yaptığı güney ve
güneybatı rüzgarlarıdır. Afrika ve Orta Amerika ‘’SW. Monsoon’‘larının bir bölümü bu yönleri saptırılmış ‘’SE
Ticaret Rüzgarları’‘dır.
At enlemlerindeki yüksek basınç dağılımı kuşaklar boyunca tam yeknesak bir yapıda değildir ve kapladığı
alanı değiştirme eğilimdedir. Bu yerleşik yüksek basınçlar (Semipermanent highs) büyük bir dirençle
aynı alanda sabit olarak kalırlar.
Yarı yerleşik alçak basıçlar (semiparmanent lows) çeşitli bölgelerde teşekkül edebilirler. Kuzey yarımkürede en
başta İzlanda’nın batısı ve kış mevsimi boyunca Aleutians bölgesi (Bring Denizinin Güneyi) akla gelir. Ayrıca güney yarım kürede antartika ‘’ROSS SEA’’ ve
‘’WEDDEL SEA’’ alanları en belli başlı yarı sabit alçak basınç bölgeleridir.
Bu sahalardaki alçak basınç, buraya kadar gelebilen göçe alçak basınç merkezleri etkisiyle devamlı takviye
edilerek sürekliliğini korur. Ayrıca topokrafik yapı da bu sürekliliğe yardımcı olur. Bu husus Antartika
örneğinde bilhassa önem taşır.