Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ataatalugi ik
A T A A TAL U G I I K
Akiilaaqlugu aitchuutigiraDa
March 1975 Barrow lfiupiaq
Qifiiqtua1iaDi Apaur1uum
PiliaDatA1askam lfiupiaDi~a Uqa~niDatta SavaaDat
IlalJalfiupianik KaDiqsifiia~vi~,
A1askam I~isa~via, Fairbanks, A1askami
Illustrated by George Smart
GRAUDCHILD WITH GRANDFATHER
Told by Vincent NageakStory Donated by Vincent Nageak
Transcribed by Kathy Itta Demientieff
Edited by Edna Ahgeak r1acLean
A Production ofthe Alaska Native Language Center
a Division of theCenter for Northern Educational Research
University of AlaskaFairbanks, Alaska
Use of this material is restricted.All rights, including the right toreproduce all or part of the contentsin any form, are reserved by theAlaska Native Language Center.
~his work was done with the supportof the National Endowment for theHurranLties.
First printing 1000 copies
DEDICATED TO
Dr. Michael E. Krauss
Director of the Alaska Native Lan~Aage Center
University of Alaska
Fairbanks~ Alaska
.~
- .-::.:.=-
.--- .-- -~.=.::::::::=--==-
--.-.-
(
___ ~c-----=---=--==
ATAATALUGIIK
UnipkaagumaatchiqsuaQaa marra unipkaaguk-
luDa uqallakkama tape qaiDagaluaqtuat marra
pisaqsallaitkatkaa uvva aullagniiniagugna-gitka. UnipkaaqqaagniaqtuQa i+isimagaluak-
kaDinnik unnii.(Correctigisimmigai taimma
ilisimakkatiiD ilisimagumisigik.). .YnipkaaqqaagniaqtuQa unipkaaksriusiamniknuliagiignik. QuliaqtuallaqqaagluDauvaDa
pi+aQa. Unipkaagaaqtuani Anagi i+auniq-suaq. UnipkaagaagaluaqamiD uqallaktuq
1
(Uqallaktutkii unipkaagaatuat
imma inugiaktuat.)
ataatalugiigfiigguuq tusaaligatanaaDitchut
unipkaami. Aanalugiigguuq tavraukuak
unipkaani ittuk iniqlugu. Aasiuvva tain-
nagmata nipaitkaluaqama, aanalugiigfiigguuq
uvva tusaagumiD unipkaagayagalualgitchut.
Uqallagmata ataatalugiignigliqaa, ataata-
lugiignik tusaagumiD unipkaamik unipkaag-
niagalualgitchut naalaktuagnaqtuamik.
Unipkaagniaqpagu inuum ataatalugiik? Tain-
nagmata uqallaktuDa, "Ataatalugiignikkiuv-
vauvaDa unipkaaqaqtul)a sammaaglaan." AlJiq-
hutik tavra saatkaanlJa.
Uvva ataatalugiignik unipkaaguklul)a uqal-
laktualJaa. Aullagniiniagiga uvva uuktuaq-
tiqqaaqlugu. Unipkaat t.ai.manrjaqarja
quliaqtuaginigai~~iimma uvvakiimma qitun-
gatik alJayuqaaptakiimma algaqsrugaluaqamisi-
gut nakuuruaglu pimaqluktuaglu pimaqlulJit-
chuaglu i~isimatquvlugit quliaqtuagutisug-
nagagnigaatigut pimaqluktualivlugi i~alJit.
pi~~autaqtuat nangaaqsiv~ugit, aasii uvva
tainnali imma itchugnagniqsut.
Aasiuvva nuliagiik inui+aami nuliagiig+iu-
kuak inugnik ilaqaDitchuk. Tavra unipkaaq-
tuam tainna uqallausiginagik. Inuilaami
nuliagiik ukuak qitun~ainniqsuk. Qitun-
6ailaak utuqqaunitkaluaqtuk tainnali tuvaa-
qatiqiigniqsuk, aglaan una aDutaat aDunial-
laruq. Tagiurn sinaani inniqsuk. Tavra
inuuniagniqsugli qitungai~aaqhutik.
Taiga qitungiDainniqsuk. I+itchuginiqsugli.
Tavra, inuuniaqhutik tainna inuuniagnigich
i+ananni a0naat sinaiyaugaqsiruq. Tavra
siDaiyauvluni inuuniaqhutik ikiggaqpaqaqtuk.
Tavra nunanrnurnaDuniaqami tuttunik agraq-
huni. Tavrasuli tuttunniagaluaqami tagiumu-
suli aDuniagaqsi+ginmikami tamarra natchiich
agraqlugit tavra aDuniaqtuaguuniqsugli
tainna, avanmum. Tagiuvlu nigrutiDiftik
nunavlu nigrutiDinik.
Nuliagiik ukuak. Kisaimrnaa taimrna aniyu-
mi~aqsikami siDaiyaaDa anivuq. Tavra
miqliqtuurali+gataqtuk. Nukatpiagrugmik
miqliqtuuri+gataqtuk.
Miqliqtuuraq tavra anikami agliruq. Nukat-
piagruk una. Tavra tainna pi++asimrnan,
[qilamik pi++asililgitchuq.] pi++asiuraqtuq.
Nukaaluqagnaqsikami, nukaaluqalgitchuq.
Tavra ignilgitchuq aasiasi aDunmik. Tavra
ignikamik taamna animman, naatchiqhutiknaarimman,
(Naatchiguuniqsutkiimrna
taipkua uvlumignik.)
naarimrnan uvlumignik naatchimrnan, uvluDa-
kiuvva sisamat imrna uvlut naanmagit,
naatchinivlugit uqausigiragigaat.ADun tavra aggisimrnagu iglumignun aapaDa
isumaaluaqsiruq. Tavra tuvaaqanni uqal-
lautigaa -- apuyyauraqlugiyguukii makua
5
rnarra taipkua tupigauraqlugi~~u upingaarniigniraqtut. Tavra taarnani tupigaurarniaIJutaata payuktaqlugu ignirnrnanagnaqunaparnattagnigaa.
Ignikarniuna agnaq ilirninik savagagniqsuqtairnani. Inna inuit piyualaitkaat tavrailirninik. Tarnarra ikayugnagurninagrnanaIJutirnignunkuyapikkiqhutik taipkua igni-ragniqsut qUliaqtuagmatigik.
Tavraasii isurnaalugiaqsinigaak. AIJutaatauqallautigaa agnaqtik -- tavragguuq ukuak
rniqliqsigaluaqtuk surnik ikayuutiksraura-IJinnik isurnaaluIJitchuk. Aanugluuraqaguu-niqsutkiirnrna taipkua, tusaaraqtugut.AanugluuraksraIJanigguuq una tavra ukuakrniqliqtutik piIJitkaik, uumaa! Taimauqagavikhutik aIJutaat kipigniutchaktuq.
Tavrakii sukasaqtuquna, sukasaguuniqsukkii-
tavra. Tavra tamatkua, taapkua piDasut
igfiianikkai. Tavra taamna piDayuak nukaa-
luqaqumifiaqsikami nukaaluqalgitchuqaasia-
sii, sisamaDDuqlugit. Sisamat ukua aDutit.
Kipigniutchakhuni tittaalim papigua paniq-
titkaqsigaa. Paniqtitkaa, tavra paniqtin-
namiuD uyamitqutchiutigaa taavrumuDa aDa-
yuklium tuglianun. ADayukliq piDitqaaqlugu.
aDayukliq sui~aagaa.
Tavra, nukaaluqagumifiaqsi+gififiamitaamna
aanguuralik tittaalim pianik, nukaaluqal-
gitchuq. PiDasuDDuqtut, aDugaiyaaq aasiuna!
Tavra pittuqusiDi~gitkaa, aanugurriDifgitkaa.
Tavrauna apaDat aDuniagaqsiruq, naurifiia-
gaqsiruq igfiigutiimifiik,piDasuDDugmata.
6
------------~- -
ADuniaqtuq, ikiggat immigai tuttunik,
tamarra natchignik. UnuDaqami tavra nat-
chigmik aggiri~ginmiraqtuq, aDusuqtuq!
ADusuqtugguuquna, aDusuqtualiragigaat.
Nigrutai~~iuDitchuq. Tavra nigrutinik
ayuqsraaDitchuq, sumun aDuniaqsaqami
tagiumullu nunanmullu.
ADunmikaasi.
Tavraasiasii tainna pittuqiDi~gitkaak.
Aanguaqaqsaqtuq una atausiq! Taapkua
suitchut. Tavra aapaDat aipqaulligaqtuq
qitungaminun, araa, aliitkutinikhutik.
AgnaqtiD uuma tavra maanna sumun sumuktin-
nianqipikkaa, qaunaksriligman miqliq-tunik.
7
Inuuniaqtut, kiisaimmaagguugukua nukatpiat
aniiqsualiqput. Taamna nukaqliq aniiq-
suagutiragaliqpaat. Tavraukua tainna
inuuniaqtut, nauD inugnik nalurut. Tav-
raukua kisimiD, tagiuvsinaani. Tainna
inuuniaqhutiD, tavragguuq aapiyaData aul-
latiragigai. Aqpamik tainna, ikpigni
tamaami suragaqhutik uvlupak, uvluq
naigiragigaat. Tavra nukaaluktik taamna
pi~guittuqtuaq nagriaqiragigaat. Tainna
unitkaluagvigmi, maliqquutimmiraqtuq.
Tainna inuuniaqtut, aDuniaguraqulugit
aapanata tiliulainmigai: Tavraurna qitun-'
gani aikarni aliitkutigiragigai: Suga-
luagrnikamigguuq tavra qitiqatigiaqsi~gin-
rniragigai. Niqai~~iuDitchurguukkii!
ADutisuDainnat ukua, maanakiimma pi!-
qusikpata isumaalugukhuni.
8
'-
9
I+aanigguuq ukiaksraaqtuami aapaDat, qitik-
hutiD aaparik tautulgitkaat, taunuDaqtuaq.
Taunna natchigmik unialginniqsuq. Unial-
ginnigman sivuani airut. Uqagalualgin-
namiD imrna, qitikamiD, "Tavraliuvagut aI)u-
ni~gnigmiD nalurugut. Aapaptaavruma tavraurriqsuutiniuragutaunnii pi+aitkaatigut.
Avvaamna niqsaqsugminiqsuq. ADusugminiq-
suq. Uvvaamna aapapta uqautiniura+ain-
Kiisiammaagguuq taimma nukaqliraq una,
nukaqliat. QitungitqiDitchuk. Tavra
pilgusirut, sisamat. Sihama~hinanik
miqliqsiruq, aDutisunainnanik. Suni inug-
nik qulialainmiut! ADayuqaaDik sumi inug-
nik quliaqtualainmiuk, iliDiktauq quliaq-
tuagniuralainmiuk, nalummiuk inuqnik.Tainna igliqhutik, kuki+ukhutik, qitikhutik,
tamaani avatimi. ADunilainmiut.
10
"Aa!" aapiyaqtil) tainna annavik!ugu,
aDDavik~ugu, piyumitchaktut.
migaatigut tavra. Tuttutchuqhuni~u."
Taimma aimman uqaaqsirut tauna aniiqhutik,
"U'Naliuvagut ilaanni aDunia~upta."
"Uvlaakuliatauvagut aapapta tumi!)i tuv-
ra~lugit aapaptinnin i+itchu~~luta aDunia-~upta!" Taimma sivunniqsut, sirgasuaqtut,
quviasuktut.
"Tamarragguukii pifiiuraqlugich." Aquvit-
tuq aapa!)at.
Quviasukhutik, aapariD aimman, ni~isuiqa-
mi!), aaparik uqallautigaat, al)ayuklium
uqallautigaa, "Aapaal), uvva qanuqhutin
niqsa~allaavich?"
tuqutkisigaat. Allua taamna agliliglugu•
"Uvvauvagut tumitin tuvraglugit, natchig-
vit tuvraglugu, natchigmigli uuktuaguk-
luta aDusaqsagukhuta uqaqtuaguut."
AapaData quviatchautivlugit aDigai. Aqup-
taaqtiqami uqallaktuq, sammagguuq inna
natchiit alluqaqtut. Tavragguuq allut
tainna paqitparruD tasammaasii argUDisa-
Danifi utaqqigisigaa nalliata. Tasam-
maasii imaavalliqpan pisaqsagnia~aitchuq.
Aniqsaagaluaqanigguuq imaavalliguuruq.
Uqautiaqsigai ignini. Naalagnigaat.
Igninikiuvva iluqatiD uvva naalakkaat.
"Tasammaasii aniqsaagataqpan, 'whoo!'
Aniqsaagataqpan, nauliglugu!! Taamna
natchiq tavra naulikkumiugguuq tasamma
ipiagisigaa. Tasammaasii aniqsaaguligumitavruuna aniniagaqsigisiruq. Sammagguuq
12
J)
1 ")
Taimma, sirgasuaqsirut. Sirgasukhutik
itiqtut uvlaami. Tanugaami aullaqtut
nukagiich. Tavragguuq ukua aapiyamignik
sivulliqaqtut ifiiqiugu. Tugligiiksitaag-
niktik taamna qanuqililaifimigaat, kuki-
+ukamiD. Ikigiiksitaaqhutik pi+ai~aat,
aapiyaqtik tavra tainna maliqquklugu.
Nukaqliq tavra aqulliuruq ifiiqlugu, unik-
tagaluaqami uniktalliaDDammiuq. AapamiD
tumiDi tuvraqiugich, uqallautikkaDigguuqaapaDatta uvlaami, "Tatkagma unaaqpauragalu
uniutagalu tavra naamaruk."
tamarrumuDa tuum unaaqpauramignik." Tav~
ratualugguuq i+isaksraDat. Sammagguq
aapiyaqtiD nikpaakkiqpan, qikaagutik taap-
kua taavuDa kuki+ugaagutiD uDasiksigaluag-
nagu natchiqsitkisigaat.
14
----~---
lugich, natchigvia tikitkaat. Tikinnarnir-
Aullaqtut. AaparniD turniDi tuvraqlugich.
Uvlupak igliqhutik aaparnik turniDi tuvraq-
rUD naipiqtuaqsigaat. Tavragguuq tavraDDa
natchigniqsuq, tainna aaparniD uqaluatun.
Allurnituvalligniqsuq. Allusaagaqsi~iqtut.
TaunuDa sarvaqtaagurallakhutik ayuuqpasa-
galuagatikkaluaq uDasiksiurallakluguaglaan
aapamiD natchigvia piv~utiD i~aDat allu-
siliqtuq. Allu paqinnarnirruD qiniaq-•
sigaat. QinigaluaqarnirruD aapiyaqtik
nikparriqsitkaat. Nikparriqsuq, nikpar-
rigrnan aapiyaqtik qikaagaqsigaat. Pui-
~iaksraagiiraagaqsigaa. Tainna piv+utik
irnanigguuq taikka aapiyaDat qiniqtilluni
nauliksaqtuq! Tainnalu, taikka piagaq-
si~iqtuq, upaktugaat. Aapamik tavra uqa-luagun piarnrniaqsigaat!TaamnalluaDa ag-
~i+aaqamirrUD pipiagaat. Piarnrnipkaqhunig-
---.;..~
;~~~ - -~--- --- - '---~.~- '..~
16
guuq anisuliaqsimman aniaqsi+igrnan,
allurnini tavra nuigaqsi+igrnan niaqua,
tuqutigaat! P~uvluguasii, natchigataqtiq-
tut! Araa, natchirrik pataligiaqsigaat.
Niptai+isigai, taktuguutigai. Aasi tumi-
qaqhutiD, tavra niPtai+isimmatiD uniqqiu-
tivlugu uniaksriuqlugu aisaqsauraaqsirut,anuqqautiaqsirnmatiD. Aisaqhutik ig+iq-
tuaqpaSaDitchut, uinigrnanna, uisanignigai,
uinnigai! Uisaurut! ADuniangaat ukuauisausugaut:
Alakkaa! Uinnigai tavra. Tavra uisi-
laamignik i+itchugirut. Aitchautinigma-
tigi, maDagruaqtun manna, qanugutik tulak-kumifiainmiut. Tavra agniguutimrnatiD,
niptai+aguutimmatiD, taunuDa utiqtaaq-
hutiD apusiniqturuamun apuyyaqtut. Apun-mik iglulirut, naamasivlutiD. Apunmik
17
�~~~--..... --. . ..:.=--
/
~ ~-~-=----=-
18
19
iglulivlutik naamasivlutik inillaktut.. .Ikpaksrapak agnifi~uaqsirut tavrani~ Tav-
ragguuq itiqamiD auvsaaqtiqivlutik tainnaaapiyamignik tainna sivulliqaghutik, an-
nu~aatiD ai+aqitchai+igififiaqlugich.
Auksaaqtiqiraqtut uvlupak, kaivalukhutiD,
iniriD taamna apuyya~viksiD kaivaluklugu.
SiquminniDa, siquminniq tamanna pitchai-
+igififiaqlugu.Tavra ni~isuliqamiD nat-
chiunmignifi nayuqtauraqlugu ni~i~~agaqtut.
Tavraukua ukiupak uisaurut, sumugniaqatiD·
Ukiupak. Tavraukua inaat kiisaimmaa
mikliaqsivuq. Qai++im. Mikliruq. Tav-
ragguuq uunaqsaaqtiqilgififiamik apuyyauraq-tiD tainna kaivaluklugu aqpamik, qig~
~aiyaqhutiD'
Tavragguuq siqummata, uvlaakun iti~ata,
runi.
tamarra tumi~it aqparviDit i+a~~aqtulla-gagigaat uukkaaqhuni. surnik allamiksikuifimiuq! Tavrauna siku kisi~Duqtuqinaat, apuyya~at. Inaat taamna. Kiisaim-magguuquna taamna apuyyaqagvia siku mik-liaqsivuq. Auksaaqtiqiraqtut. Kiisaim-magguuq taimma mikligruififiagmagu, apuyya-migni tavrani ani++aiqput. Imma taaq.Sumun avu~a qifiigviksraitchuq. Agniq.MaDagruaqtun. UVlulai+aaq. Avyuq kiimma,uifigurni+uani. Uifigurnkiisamma i+ua unnamaDagniragigaat, uvlulaififiiragigaat uisau-
Tavra qanuqsausiitkaluaqamiD, siqusaaq-si+gififiamiD,unnualgifimagu, tatqagmaunnuaqpalli+gifimagu, taaqsiififialgifirnagu,qaulauragaluaqarni, avu~a qifiignaqsiga-luaqani, taaqsiififialgifimagu,siqusaaqsi-kamiD qanuq isurnaaluliqhutiD natchiutaiq-
20
21
hutiD imrna nUDumrniv~uni natchiutaat,ni~ivlugu tainna. Ukiupak kiitavra
niqigigaat tainna uqsruanunaglaan.
NaniqsuDitchutkiimma. Suniagutikkii
naniqsu~niaDitchut.
Tavra siqusalginnamiD aDayukliquna
isumaaluliqsuq. Nukatchiaminik isumaa-
luutinikhuni. Isumaalukkaluaqami, taam-
nagguuq tuglini aanguaqaqtuaq i~isimagaa,
aasii taapkuak nukatchiagni aqulliik nalu-
gaik. Aanguagitchut iluqatiD. Tuglini
taamna uqallautigaa siqusaqamiD, uvva-
lugguuqunauna uvva sumik uumifja aangur-
riDaDDugniqpauD aapaDan? Aapiyani
uqallautigaa, "Aapaalukiaq unaunauvva
sumik qaitchiDugniqpauD imrna sumunatuquvlugu?"
"Yaa," yaaqtiqtugguuq. Uvvaliqaagguuq
Siqurut, piyaaqutaiqsut. Piyaaqutaiqsiq-
paalluktut, aanguagitchutkii taapkua, sumik
piksraitchut. Sinikhuni, araa, aDayukliq
una qanuqimna ilainnaqunnii nigiugaqsiruq.
Sirgasuaqsiruq. Itigasuaqtigaqtuq itchua-
guragaluagaqtuq, taaqtuq. Tainna siniq-
qaalgi~~unikiimma, sini+~aqqaalgi~~uni-
kiimma, siniksraigutirukkiimma. Alia-
sUDitkaluagmiraqtullikiimma.
S~naavriqqaalgi~~uni itchuaguragat~lginman
irragmini samma, anugainnigman surramikun-
nii. Itchuaguragman qanuq imfia sila araa,
nakuuniqsuq: MaDaqtuq aglaan.
Anugaignigman siquuralgitchuq,
una aanguluqaqtuaq. Uvvamigguuquna suksraq
paniqtasugruk papiguq uyamitquataummivauD?
Aggaqamiugguuq taimma paaguramiD tatga~uDa
si~ataanun naluktigaa!
22
ahugaignigaaqlugi nukatchiani. Kisimig-
guuq uuma itchuaqtuaqsigaa., ta.innagguuq
sini~iktuuraqhuni itiqtilginnami itchua-
guum. Itigiaqtilgitchuq aapiyaDat. Tav-rakii, itchuaguum pi~ginnigmani itchuagura-
gataqtuq. UvluDainniqsuqsuli. Samnag-
guuq paamiD sivugaani manna qatiguraguk-
tuaq irragmini tautuktuuraaqtuq samna.
Tamarragguuq samna qatigmatun taagmi.
Irragmini tautuktuq. Qanuq kilikkaluag-
nagi nallaqtuq. Nukaaluuni nalaugal-
laksraagivluni itchuagialgitchuq. Ta-
marragguuq maanna tauttugignaqsiuragniq-
suq. Qatigniqsuq manna paaData sivuga-
Dani taroarra. Suna samma sarona. Taav-ruma inaat inimiktitun qatiqtuaq tainna
irragminigguuq tavra tautuktuuraagasuga-
luni irragni tilaktugaluagmiragigik.TavraDDa iniDanin, apuyyaqagvianifi paaData
23
sivuqarjani.n ,
(Immakii paaIJa qalliIJanigaa,uupkaaqtuam. )
Tautuktuuraaqtuq, qatiqtaamik. Taimmag-
guuq nallaqami tatqammagguuq uvluq nalu-naiqsagataaqsifiiqsuq, arra, niptan~qsugguuq
sila. Suitchuq, nuviyauraitchuq. Uvlua-
yaaqsagatagaluagnigaagguuq tatqamma. Suna-kiagguuq samma samna irragmifii tautugagi-
vauI) qatiqtaag samma paamik sivugaani
tavrani. Taamna aangualik uqallautigaa,
sammagguuq piIJi~aq pigaa. Tautuktuuraaq-sififiagguuqsamma pigaa.
"Kiami anisaqta." Aniaqsirut. Tavrakii,
Aangualigum pimmigaa aapiyani, "Kiami-
liami samma tautuguIJ." Taimma akaIJitchuq.
Itchuaqqaaqhuni aquvinnasuaqtiqtuq. Tat-
qaggagguukii qatiqtuaq itkaluagniqsuq.
anirut. Anikami!], araa, si~a nakuuruq!
Si~a nakuusi~ginniqsuq! Nakuusi~ginnigrnan
tavra, tamarra naipiqtuaqsigaat. Tavra
tavra!]!]aapuyyaqagvianin puktaamin,
puktaagugniqsurg~uq ukua! Puktaagguuquna
mikliniqami inaat. Puktaaq tavra sikutualuk.
Tavra!]!]aaullaqhuni tatpamma tatpamu!]an-
mun uvlum qausagatagviata isuatua+inaa-
!]agun tatpamma inniqsuq tamarra. Sivuni-
qaqhuni, ami~~uniaglaan. Innuk sanigaq-
ligiikkuminaisinnaqhutik.Taimma. Tavrani piyumisuviaqsirut ukua.
Suitchut, niqaitchut, suinmiut. uniu-
taqtugaluaqamikkiimma uniutaqti!] unnii
imma pigaat, nalugaat. Tavra. Uvluayaaq
qinignaqsiinnagman uvluuraagatagman
tatpamu!]a isuinniqsuq tamanna. Uqaaq-sirut, "Uvvauva<Jut apqusigugnagaatigut.
Apqutiksraptinnik uvvauvagut tamattumi!]a
211
i~isisugna~aatigut."
AapiyaIjata pigai,"'l'avragguukkii uurnag-guukiuvva aanugluuraDanik. AanugluuraData
sanuna apqusi~ai!" Uqaataviaqsirut. Apqu-
si~aiguukkiisarnrna uuma aanugluuraData
tarnarragguuq apqusigugna~ni~ai.
)'7
Tainna~atavikhutiD aapiyaDatta uqallautigai,"Maptutilaaqsaglaguatai?" Tairnrnagguuq
a~i~aat. Unaaqpaurarnifiik rnaptutilaagrnagu,
araa, maptuniqsuq! Taimma taunuDa saavin-
nami anayasaaDitchuq. Maptuniqsuq. Utiq-
huni i~amifiun sivunniugaqsirut.
"Tavra. Apqusianignigaatigut," aapiyaData
uqautiaqsigai, "Apqusianignigaatigut marra
tamarrumiDa. Tavraptauq tavrarni tuqugisim-
miugut. Qanu~uta pifiiaDitchugut. Tavra
tamanna isukli~~akput tatpamuDa. Isuklit-
----_.
\
.,! II
kaluagupta utigisimmiugut."
AapiyaqtiD ukaDDaaDitkaat, maliaqsigaat,
aDiqtut. Tamattumuunna aullagumaatchiq-
sut. Tavra, saavinnamiD aDayukliq sivul-
liguutivluni, aasii tuglia tugliliutivluni.
Aasiisuli tugligiisitaaqhutik tainna nukaq-
liq aqulliguutivlugu. Aullaqsagataaqsirut
taapkua nukagiit, aapiyagmignik sivulliliq-
hutik. Tavrakii, unaaqpauramignik maptu-
tilaalaagaluaqamirruD, aullaqisagataaqsirut.
Aullaqtut, aullaqikamiD, taimma aullaqi-
kamiD, aDayuklium sivulliuvlugit. Map-
tutilaaqlugu. Nukaqligmignik aqulliliq~
hutik. aullaqtuallaksraagirut. AUllaq-
tuallaksraagivlutik kiDiaqamiD, kiDiag-
mata, suagguuqamna kiDuanni imaguanigniq-
huni apqutaat. Tiki++aiganiktignigai.
10
Utiguminaiganiktignigait apuyyaDannun.
Taikkagguuq apuyyauraqtik qinigaluagaat,
imaguanigniqsuq apqutaat tamanna. Uupkaa-
garraqsianigniqsuq. Tamannaaglaan sivuni-
Dat tamarra uupkaafjailluni.
Tavra, tainna pisagutianigniqamiD isagutirut.
Uvlupak, uvlaapak isagutirut. Tavragguuq
ayuuqtigaluagagigaat uupkaaqtuaq, sukat-kaqsi~ginmiuqsuli. Tavra, nukatchiani
uqallautigai, ~Tavra pi~guisuagupta aDugi-
sifiigaatigut marruma uupkaaqtuam. Marra
tainna itkaqsigaluaqtuq." Tavrakii, unip-
tai~iurallagniaquaqsigai nukaaluuni. Tavra
igliqhutifj aqpamik pigaluaqamiD niglaqsigaq-
tut.
Taimma qitiqquyasiaqsimmiuglu pamna tamat-
tuma sivungani tautuaqsirut. Tautuktut,
tatpamma nui++agruaqqaaqhutik tammaqtigaq-
t~y. ifiuuraqtitaqtuk pamrna. Suitchuq,
sikuqsruifimiuq. Uvvaimna sikuqsruifimiuq
tamarratualuk tamanna. Inirik taimma
tautugnaiqamirruD sikuqsruigrniuq. Tamar-
ratualuk tamanna kisimi. Tainna aqpal-
lutik sUkasiififi~gmipkaqluguptauq. Ig-
liqhutik, qallimmatigik suagguuq pikkuak
nanuqpaak, tamanna avatqutaqlugu avanmun
kiggisiragaqtuak! Tatpikka, tautuktut!
NanuutilaaDaDnik i+itchugivlugik. Sukan-
niqsugguuq, avanmun kiggisiragaqtuk pui-ragagmivlutiglu. IsagunDavlutik tainna
aqpallutik tiki+gifiaaqsigai sukai+igaluaq-
tut marragguuptauq uupkaaqtuam, auktuam
kiDumigni aDusiififiagmigaii ADusiififiag-
migaiptauqsuli auktuam, apqutaata. Tav-rakii tikitkaluagait, arra, kiggisiragaq-tut avanmun.
31
Tavra qanugurninaififiiqamiDuDasiuraDDaanaugniuat taavamna apqunrniU, aDayukliquukkaluaguaqsiruq. Tavra aDigaat. Tavrakiipiyurnifiaqtilaarnisunanrnuksagmagnik, nutik-tiqarni aqpaliqsuqtuq taaVUDa! KiDugaqti-gaak. Tavra pinasuaqtigaluagrniuq, sukasil-~ukhutiD rnaanna. Tugliasuli tainnatun,nutiktiqami taikuDasuli. Nukatchaatik ki-silJIJuqtigaik. Nukaqlium tuglia, qallimmip-kaqhutik, qalliaqsirnrnipkaqhutik, nutiktil-gitchuq! PiDisigrualgitkaa. PiDisigrual-gifimagu, nukaaluktilJ piyumifiaqtilaaDatullipitquaqsigaat! Sukasisugauk, taapkuak ag-laan sukasivlutik taapkua piragagniDagnifi.Augniua taamna qallirnrnigaa. AvaDDaqsaaqtu-gigaksrimmigaa. "Ki: Qanugviiganiktutin!"Nukaaluni uqallautigaa, "Kiq! Aunu~viiga-ni.ktut.Ln, pisaqsallagniagifi, anrnuksapqaqpag-nik!" Tavrakii, kiggisilJiaqsagluqqaaqtuk,
14
aVluqsaa~ukkaluaqtuq, akkuagaak! Taim-
ma, avanmun nuqirrutigiliqlugu, pammaulli-gaak. Tammaqtigmiv+utiglu. Tavra nukaaluiq-
siqsut. Piuasut ukua. Alakkaa!"Tavraliqaa nuuutkaqsigaatigut tamarra
tainnatchich," aapiyauata uqallautigai.
"Tavrakii, sununaglaaqta. Piyuminaqti-
laaqta." Tavra aapiyauata aullatisaaqsi+-
gitkai. Auktuaq sukasimmiv+uni. Nunaqsruit-
chuq, sikuqsruitchuq, tamarratuaq apqutaat.
Sanigaqligiignaifimiuq. Asitqunniagnaisifi-
naqhuni. Sagunuaugallaaksraagiv+utik
suasigguuq papkuak ifiuuraattaqtuak. Tat-
pamma. Inuuraaqtitaanilgififiiqsuk. Tatpik-
kaasii, sukasimmipkaqlugu auktuaq kiUumig-
ni. Tavrakii, qanuquumaauitchut, tamarraunaaqagaluagmiv+utiglu qanuqsausiksrai~iuq.
Tainna igliqhutik, suagguuq pikkuak agluq-
paak. Agluqpaagnik piragigait. Agluqpaak.
"37
(Ag1uqpaagnik uvva makimaqama1i,- '- ... :: ''''c-,
~-·J;ttakirnaqaptakiiimma<'lfiugiakhuta·.1~ • - :, .> '.~)
uqa11autigaat~~ut, ag1ugguuk, as1uk..... -- .~"!' ---
-r, .',<,
A<'p!igum .~gluk, ag1i<;{.<I!lk.Tavra,. . - -:,}- ...-
.....avanmun' kiggisiragag~£;ak -t~in-natc~lgfiik taigaich •. Agiuq~~~~
. - .'.- --'-Ag1ugnikkli marra tai~uugaicnag~iq-
. I I'
qut tamatkua. - \TaV'ra.) , ..Tainna tikitkait. Sukasimrniv1urii auKtuaq.
• ... c-
Tavra tikififiamisigi qanuquwnaa!Jitchuq,a!Jayukliq. Piyumin~qti1aamisu!J nutiktig-
,Annaktitaurau!J!Ju1gitchuq.rua1gitchuq! I1-
1iqsaaqtuqamigik kiiqsruaqsigik i1a!Jarni~ningigi1ugu pisal1agniaqitchiiqluqik, tairnmatainnagmata tug1iata aVluqti1gitkaa! pt!J~-sigru~lgitkaik. Sukasi+git~hugauk. Avluq-tuqsaaqsi+9itchuq pi!Jayua~. Pisaqsagnaiq-ti1lugu kii+iqlugu tasarnma. Tavragguuq
""'-.> - '- ,.
ki!Jugaq~itigruaqqayaga1uaqtuq, kii+gitkaak. _ ::;.
Taimma nukaaluiqsiqsuk. Tavra, nukaaluiq-
siqsiqarnik qinnakpai++uni a~ayuklium unaaq-
paurani naluksautigaa! Nukaaluugni piq-
pagikkagni tamrnaikarnigik. Unaaqpauraiqsuq.
Auktuaq sUkasimmiv+uni. MalgUDDuqtuk.
Isagutiruq, isagutiruk. Isagutigaluaqtuk.
Auktuaqtauq sUkanmiuq. Tavragguuq pisu-
kataagaallakhutik sivisu~paDinmiruarni
niglaqsiagaaqtuqataaqsiruk. Tavraimna uVluq
qitiqqaaniktuq. Nukaaluiqsianiktuk. Pil-
gataangiqsuq aDayukliq tuglini kisiDDugman.
Tainna, aqparrutilgi~~ugu. Aqpallutik tainna.
Imanigguuq pamna qignaaqtuaq tautuaqsivaak
pamna. Tatpagga, ataniqsuq. Isuqallakhuni
avatigmikkun ittuaq tautukkaak. Tautukarnitku
tavra qagaiqsuk, aglaan tamarra auktuaq
sUkasiruq. Tavrakii, aqpanniqtik iluaqsiv-
+ugu aqpatkaqsiruk. Aqpallutik tainna.
42
43
tuuragniallamnuk imaallakkumnuk sUDitchuq,
nukatchiagiDammiuguk," tavra uqaluqaqtuk,
"Sivunmuktuuragniallamnuk tavra inullak-
kurnnuk sUDitchuq." SuginDigigaak, nalup-
qisungiqsuk. "Tuquniagmifiiqsuguktauq tavra."
Tainna igliqhutik. Tapqamun tamarra tula-
Dagaluagniqsuq, tautugnaqsimman. Aqpattuk
tavraukuak. NutqaDasalguiliruk. ADusuk-.tuq auktuaq, aDusuktuq. Tikitchukkik,
qituglisuktuq, suruq marra patchisiksraq-turuq tamanna apqutaak. Patchisiksraq-
tusiruq. Tavra, tavra aqpamik. Tapqamun
tikifiDatilaamignik i~itchugikamik pi~ga-taangiqsuk. AugutiaqsigikkiataD. Tavra,
tavra, siggaqivlutik, tapqamun. Tutchimi-
naqtigruagniqsuk! Tapqamun tulaktuk.
silgifiagmanna.Qiviagmatku apqutaak, naugguugimna. Imaq-
45
Tavra, aanguluata annautigaik. Annautigai.TaaIDna aangurrulik.
Tavra, annakamik tapqami tamaani, uififiia-I)itkikkii. Tapqaq manna, up Lnqaa qn i.qa Imria,Immaimfia ukiagmi, ukiumi, uisausugauk,uisausugaut. Upingaagnigaa.
Tavra, tamaani pigaluaqamik, niglagatag-matik, maggaliqigaluaqamik, taikkagguuqualifiaagroikkun isuqagniqsuq ikpik. Im-magguuq ukua ikpium isuaniitkaluaqtutkivaI)I)amifi.Imma inirik tautuktuuraaga-luagaak. KivaI)I)aminguuqaglaan ikpiumisuaniittut. UaI)I)amiI)i~aaq.
Tavra, aapiyaq uqallaktuq taaqsiuravig-tuagaqsimmata, "UvluqauraI)I)aanuvaguktammaaniktuguk, uanmun tamanna tuvrag-lakpuk, isuklitkuptigu mayugisimmigikpuk.
47
f
Nunakkuagisirnmiuguk." Aapiyani tairnmaaDDaqtuallaksififiagaa. Tavra, aullaqtukuanmun, nigiDifimiuk. Kaak qarnma, aqiaguaksuitchuq, niqaitchuq. Tainna igliqhutik.Isuklififiamitku taamna ikpik, tavragguuqapqutaififiiqsuq. Apqutaififiiqsuqtamannaikpik. Isuqagniqsuq tavru~a maggaq tamanna.Mayuqamik, mayuqhutik uanmun aullaqiruk.Kayumikhutik tainna. Tatpauna kilivaq-patiguuraq. Tainna igliqhutik pi+gataaDi+-+utik putukkisagnaqsiDaifiDaan pifiiaqsaq-hutik, ayuugniaqtuuraqsaqhutik.
Tavra igliqhutik tainna - yaa! Igluuraqigfiagguuq naniq tautuaqsigaak. Ya. Igluu-ragguuq igfia. Uvlum tUIJaani tautukkaak."Igl~ikka!" uqaataviaqsiruk. Qanuqimfiaiqsitchaksagumaligaluaqamik, "Surugugluu-vaguk"atisiruguk, ullaqlakpuk."
"Aa," aapiyani aIJigaa, "Aa." Ullakkaak.
Ullakkaak igluuraq. Igluuraq una, igalaa-ligaaq, pimmaa ikkalukkut. Aglaan una
avatimifii suififiiqsuq. Tavrauna igluuraq.
UmialgullaIJififiiqsuqunaiglu. Taimma tikit-
kaqsiligaak. Tikisigmatku, tavruIJa tiki-
sigmagnik tainna ittuaqsallaktillugik suag-guuquna aniaqsi+iqhuni jfiuk sarona. Yaa,
ani+gataqtiqtuquna niviaqsiaq. Niviaqsiaq
una. Ani+igaluaqami niviaqsiaq, isiqtiq-
tuq. Isiqtigaluaqami akuni in~isiqtuq.
"Isigitchigguuq." Yaa, tukkugiaqsisugaugu-
kuak. Nukatpiagummisugauk. "Isigitchig-
guuq," niviaqsiam isiqugik. Niviaqsiaquna.Nutagauraq.
Isiqtuk. Isigmagnik, isiqamik, tautuk-
kaak. Suagguuquna ataataruuraq. Ig+i-
4R
-- ------- - -----
--- - .-.--~-
4'
situuragniqhuni. Tatpika iglisiqaurag-niqsuq, sinigviqauragniqsuq. Ataataruu-raquna. Ataatalugiignun ukuak ififiitchuk.Agnaq tavra tutaalugifiigaa, niviaqsiaq,niviaqsigauraq. Ataatalugiigfiun ukuakififiitchuk.
(Tavra, ataatalugiigfiik unipkaanik
tusaasuktuaq taavrurniDa unipkaaguti-giga Anagi. Yaikav (Jacob) Anagi.Tairnfia. Iqilasuurn uifiitqiutaa,ADasaurn aapaksraDa.)
Tavra, ataatalugiigfiun ififiitchuk. "Iiii,"isigrnagnik, tavra pitqusigigaak taarnnauqaluk, "Iiiii, ififiukirnani isiqpaatiguk.IglaaligniqpugUk irnani. Iiii, iglaaliiiaa-Ditchuquk, iqlaaliqqarnrninaanitchuquk, tavra
iglaali+gitchuguk. Qa~aliukuak tairnrnaifiuusagniqpak."
50
�--..",,-
Tavra, aDayukliq qinigaagaqsirugli ta-mauDa. ADayuqaksrauraq saallugu piruaq.Aasii aki++i+iutivlugu taamna nukaaluni.Tunutillugu taavrumuDa aDayuqaksrauramun.Tatpikkagguuq tautukkaa uluqpak. Tatpikaakkisivalliani inniqsuq taavruma aDayu-qaksrauram. Ulu pigna atugaluamiiDin-niqsuq pikka. ADiniqsuq aglaan tautuk-kaa. Tavra tautukamiuD niviDaruaq pignaulu, qiniqtuaguraagaqsigaa. Qiniqtuaq-saqtillugu ataataruuraq uqallaktuq,
Tavra, ataatalugiik ukauk, iglaaliqqam-mi~ainniv+utik uqaaqsisugauq ataataruu-raq, tatpikka sinigviuramini. Sumig-guuqukua uvani igltw i+uani suksramiktautugnainniqsuq, aglaanguuq tavra salu-magaluagniqsuquna una iglu, manna natqa.Tainna tamaani qinigayukhuni aDayuklig+i.
52
-- ----------~~----------
"Iiii, iglaavuk sapkua, tutaaluulJ, kaagug-naqtuk sapkuak samma."
Kaaktugguukkiuvva, alJayuk!iq uqallaktuq.Sumin pimmagaagnik apiqsruqtalJinmigaik.Tavra iglaalignivluniaglaan upittuq.
Arauna tutaalua agnaq taamna agnagig-niqsuq. Nutagauniqsuq. "Ikka, tutaaluulJ,niginiuragumaukukuak niqiksraqsrukkik.Nigi+ik ukuak,iglaatchiat makua nigiraqtut,nigi+ik." Niqiksraqsruqummagik taammaulJigauramin taavalJlJa,nannim ulJataanifitaagalJlJaui+gasuk taamna niviaqsiaq tutaa-
lua ataataruuram pakauraviaqsiruq. Suaq-guuquna pugguttamik, tainna puggutauraq,alJi++alJi+aq,imaqaaqsi+iqhuni. SaalJagnuni+i+igai, unisigmiv+ugi+u taikka, tavrag-guuq tamaanitchianilu ualifiaalJaniataatami
rUDaasii tUDiutiminun taimma tavru~aq-
tUDiutiqagniqsuq taamna niviaqsiaq. Tav-
tiqhuni. Tavra niqiksrinmatik qiniqtua-
gaqsi~i~aik a~ayuklium. Taavruma nukaq-
~iurn qiviaqqaaqtikkanii qiviaqtiqalua-
qamigit aapiyani qiviaqtiqaa. Qiviaqtiq-
mani ilimatchaktiqtuq aDayukliq taamna.
Qiviaqtigmani qiniaqsiligait iyimiksig-
mani niqinun, niqiksrautimignun, qiviagai.
Suagguugmakua inuich avatiDich! Isi-
gai~~u makua argai~+u inuurn avatiDi. Ni-
qiksraDik ukuak. Alakkaa! Kaagmisu-
gauguk, tavra isumaliqtuq. ADayukliqtigusiqqaagataqtiqtuq. Tigusikami taimmatatpigna qiniqlugu ataataruuraq. Avik-
si+gataqtiqami niqimik kiisiDDuaqhuni
manurninun kiamitigaa. Tamuaqsiruq.
Tairnmali nukaaluni ilimiklugu, "Tainnali.". .Manurninuntauq nigiaqsiruq. Nigigaluaqatik
54
5
tamu~uuaqhutik isagutiruk. Kiisaimmaa ukua
~uDulgataqtiqpaik.
,
NUDulgataqtiqrnatkik, nUDulgataqtiqamitkik
aDayukliq uqallaktuq, "NuDutigivuk ukuak."
Tavra. "PaniiD," ataataruuraq uqallalgit-
chuq, "Ki, paniiD, puggutauak kanna pii~u~."
(Uvvagguuq una, uvvaliqauna, aua-
yukliq taamna qaauiifiigigauvva.
Utiqtuallagniagiga. Taimani unu-
Daqsaaqsimmata, saavitchaaqsimmata,
aapaDan niaquusigaa suuauranik igfii
aDayukliq, niaquunmifiik atipkagaa.
Uvva taavrumiDa qaauiifiiqsuDa. Aasii
tavra kavyanniugluqtuqunnii sumiatuquuitkai. Nukaaluanik piriksra-
qagniv~ugu. Uvva taavrumiDa, itqa~it-
kaluagnigiga taaITffiaaullagnii+-
0atagman. Aullaqsagmataptauq
kisianik, niaquusisaDagguuq nia-
quunminik. Tavra kisianik imma
suna pikpan atuguminaqpagit ilaa-
ni atuquvluqich. TaavrumiDauvva
qaaDiigaluagniqsuDa.)
Tavraasii, nigiDaigQagnik, ataataruuraq
uqallaktuq tatpigna ig+aigii+igmiittuaq,
"PaniiIJ, iglaavuk uvvaukuak uifiagaqpallig-.
niqsuk. Uvva uinagaqtuatun qinnaqagniq-
suk. Siquniuraguptauvva siquniagupta.
Samma nalliqsik aDayukliuva? Tasamma
aDayukliuruam nallivsik paniga taikka
siniqatigisigaa, tavra nuliagisigaa."
Tavra niDausaqtuq una, "Paniga taikkatuvaaqasiutigisigaa nallivsik tasaroma
aDayukliunigumi, aDayukliuruam." Tavrakii,
56
5
tuvaaqasigumaagaqsiruq aDayukliq, niviaq-
siamun taavrumuDa.
Tavra. Itchuqtaagaqsiruk nukagiik.
Immagguuq akkumi tatkiani aniiqamik tikit-
qaaqamik tautukkaDiik attaurat. Attaura-
Dik. Tainna naavsigaluagvigiruurauDit-
kaluagniqsut, aglaanguuq suaqluiyagviuniq-
sut. Attautchimi ittut. Tavra naaptag-
viuvlugu quliagaa ataataruuram. Tatqag-
magguuq maqquviksraDa ittuq naaptagvigmi.
Tavrakii, aniruk. MaliDitkaik animmagnik.
Tavra attaurat avallugik sanigaqligiik-
sillakhutik quigaqsiruk. Qui++agmik
taimma tavsiiqhutik taapkua niqitik ka-
tal1aavlugit saugaik. Saullaagaik tav-
rUDa taapkunuDa naaptagvigruuranun saul-
lakkaik niqigikkatiik katallaavlugich
tavsiiqhutik.
Tavra. Sivunniuqtuk. Isiqtuk. Isigmag-
nik tavra taamna niviaqsiaq tuttaaganig-
niqsuq. NUliaksrautaa aDayuklium. Nulia-
qugaakii taavruma ataataruuram. Isigmag-
Tavra nukatchia uqallautigaa, "Siqulig-
niguvin aksipqauragupkin pikiaqsagnia-
gisirutin piyuminaqtilaaqtun annaksallag-
niagisirutin. Nakutchagaluagniagigaliuv_
va pisaugaluagluDaunnii ilivin annaksal-
lagniagisirutin." Nukaaluni uqautiaqsigaa,
"UvvauvaIJa piksriutisugnagaaDa ataataruu-
ram panigminun. Tuvaaqatigitqug?uyva
panni. Aaqatikin, piyuminaigtugik tiguli-
guminagutin sumik unitchiyuminaigutin
akitchigutin siqugisirutin. UvaDaptauqli-
tavra annugaatka atautchimuglugit inillag-
niagitka. Suna pisagluqqaaqtuq akunilit-
chiaginiaDitchutin, anisaqtiqsagniagisirutin."
SR
tiqtuq. Sinaaqsruksaaniktiqtuq. Tavrakii\ 5 '
''-:ru','' n~: ,.'" ~ ... r, rr ,~,"", '/', "'U5\'nik, "Taikka," -uqallautigaa ataataruuram,"Taikk~: 'pan1~k-.~AiJayukl"iur~affitasamma irE''''- ... y rl. t ~j . ~:-~~ .... 1..:1""'1 -~ . f- - ..... -""''f#''*'aDayukliunigbmi~ nal1iqsik tasamma a~ayUk~
liuh~igtrtni,<na~laqasi'gl{uD,'nulia"gli'uI).' I~ti1\·-• r- ~S.-rrnia"glsirutik-.' Tuva'aqatigiiksillutik.' J:>_
Aasii sivungiukka~ukkut~ - <r ~,. 5Sumik tupinIJa\:~i-g~'tik sifiiktu~g·i·tchik.")l\taataruuram uqt~-
" ,. 1" ~mr'8tigaa. -Tavrakii:' Niv~aqsiaq una annugai-yagnigmanli annugaiyaqtuq.
Tavra. Qamitqaaqlugu naniq, supiqqaaql~9 2
naniq, taavruma arjayukILum, t.utt.aaqt.uqv , £i'
Tuttaaqami tavra tuvaaqatigiik ukuak, tuva~-, ~oJ.
qasiqsuq una.aIJayukliq. Nakuaqqutiaq-siruk, agnaglu. Agnaq uumatavra siflnig-
, _ F ",::7
niagaqsigaa. Tavra nallaaniktuqhutik, nal-. !. :..'!
laqamik tasamma nukaalua sinaaqsruksaanik-,. "t', ~ 2
IliI)ik siquDitkaqsiruk. Agnamuttaugliuv-
vauna tuttaaqpaallukhuni aDayukliq. Annugai-
yaqhuni tuttaaqhuni tavra siniksramik
ayuaqsimmiuq •. Tavra, tainna sinikkaluaqa-
mik unnuapak. Sinikhutik. Siniktillugik
ilatik inaanik simmausiisagatagaluagagigaa
aDayukliurn, inaDiqsinniaDitchuq, pitchai-
~iaqsisugauq. Inini kisian, signagiaqsigaa!
SumigmarrurniDa timiminik signakkutaitka-
luaqtuq, tavra inini kisian uuma piaqsigaa.
Tavra arauraqluqu pisagaluagagigaa, naami.
Tavra payariDitkaqsigauma inaanik unnuapak.
Tavra inaa kisiDDuqamiuD.
Tavra. Niaquutiqaqtuagguuq aDayuqaksrau-
ram tautukkaakii taamna aDayukliq. Tau-
tUDagaa. Kiisaimmaa taimma agnaq taamna
niviaqsiaq uqallautivaa, "Dvva inin tauq-
sig~aguuna marra ukuniDa niaqugutimnik."
Aa, suagguuq una aDiqhuni. ADiqtigugauq.
60
"Aa," aDaDaatavikhutik, aDDa~atavikhuni,
inaDiqsittuq. NiaqugutiDi iluagmifiiq-
hutiDlu iluaqsruqlugit panianun taavru-
mUDa ui~gasugmun niaqugutaiqsuq aDayukliq,
tavra nuupqaqamik, nuupqaqami tinulaaka-
taaqsigaa patiktisimaDiagfiialaaqsiruq
katchimin', agnamun taavrumuDa kisianik
patiktisimaniaqhuni aDayukliq. Kii-
saimrnaagguuquna taamna niviaqsiaq uifia-
~aliaqsivuq: Tavra sififiigfiiagaqsigaa.
Kisaimrnaagguuquna siquvuq~ Taamna niviaq-
siaq. NuliaDa. Nuliagaakiuvva. Iluaq-sruqlugu niaqugutaagun savakkaluagaa aki-
siDinik simmausiira91ugu, sifiiktuq. Tav-
rauna tupaliqsrullaiqtuq, kiisaimmauna qam-
Dui~iqpuq. Tavra qamDui~igman, itiqtin-gisanikataqamiuD, taavruma aDayuklium
itiqtinDisanigataqamiuD ui~gasuunni taam-
na, sifiaaqsruaqsirugli. Sammayamna
nukaalua sinaaqsruqtuaq. Sinaaqsruktil-
lugu, sinaaqsruktuaq suksraagiurallaktil-
lugu, qagmagguukkii uvluq piyaqsayyaqsiaq-
simmiuglu, pania una tavra paniapayuk
piyukkaa, tamarra niaqugutiDinDullu
aagluqtitaaqamiuD, nivgallaqtinnamiuD
aDayuklium taavruma taamna piyukkaa nia-
qugutilik, a~ayuqaksrauram tutaalua, agnaq.
Tainna siniktillugik, imanigguuq pamna
ataataruuraq, pamna siniktuatun ingiqpuq.
Aatai! Ataataruu~aq itiqpalliqsuq. Sinaaq-srugniDak suaDasi~aaqtuq. Taamna pania
qamDutittuq. ADalatkaluagaa, ulukkaluagaa
pamna siniktuagungig.man, taaq imma sukpal-
laiqsuq, susallaiqsuq. Tavra taapkua
annugaani taavruma aDayuklium sumik pifiai-
lutaigai, qipitatkii samma, siquaqsikamiqipitani.
62
Tavra piyukkaluaqamiuD, imani pamna ipik-
saivaluktaaqsivuq. Ipiksairuq. Ipik-
saiv+uni, uluuraqpani pamma ipiksauraaq-
palligaa. Ipiksauraaqlugu, tatpama ipik-
saqpalligaa, uluuraqpani imanigguuq tat-
pamma ipiksaaqsirnmagu tavrani, ipiksaun-
mifiik piragauraaqpalligmagu pamma sukpa-
luktaqsai+igaluaqtuq, tusagnaqtuq, ataa-
taruuraq, uluqpaliqivalliqsuq pamma.
Nukatchiani saqiraagataqtigmani aapiyagro.i
sifiiDinfiiqsuq. Itqumavaluktagniqsuq.
Imma, iluqatik i+itchugigaak.Tavra, tigulgatagai nimigutaatigun an-
nugaani. Atqaqsagataaqsiruq, iluaqsruaq-
tuq, nivgallaguni. ADayukliq maniruq,
taamna pania nivgalammiruaq, aDalallugu,
aDalallugu, niaqqiqsraqlugu. Tainna piv-
+ugu, aDalallugu, kiisaimmaagguuq taimaatqagataqpuq. Atqagataqami taamma, suag-
guuq samna tavru~a sinigvigmik, akisi-
~ikta sanigaanun nutqagataqpalliqhuni
samna. Ataataruuraq nutqagatauraqtuq
taagmi. Nutqagatauraqami, saptaaqsiruq.
Saptaaqsiruqsamnaa! Suagguuq sapkua argait
qau~anun patiktilgataqhutik. Tainna aksip-
qayuaguraaqhuni. Suagguuq samna uqallaga-
tagmiv:+-uni,"Paniga tavra." Isivrukpak-
huni, "Paniga tavra." Taammagguuq taamna
panini niaqugutiligaaq pikamiu~, "Uvvaa~ayukliq.f Argaqnigguuq ilaanun patigata-
gagigaik. Uvva panigaagaa. Nalupqisun-
giqsiqtuq. Uliptaaqiruq tavra, isumamini
a~ayuklium utigasugalugu kinnaksaqtualigaa
a~ayuklium. Uuliksiruq unnii. Imanigguuq
taamma paniga tavraaqqaalgilluni a~ayukliq
taamma uvva a~ayukliigatalgitmani, nipai-
saallakkaluaqami,tavra~Datchiaq misamatit-
puq! !
.64
65
laqtiqtuk. Taammagguuq nipaa, "Yai-ai!
Misamatitchagluqqaaqtugguuq aUlayyakhuni~u
aDayukliq pikiaqsaqtiqtuaq nukatchia aDU-~isigaa! Pikiaqtiqtuq, taapkua annugaani
tigumiaqtiqlugich, pikiaqtiqtuqI Pikiaq-
tiqtuk! Taamma, paniiqsitigaak. Aq-
paqsruqtuaqsiruk taikuDasugruuraq, nauD
annugaaq aDayuklium. Nukatchiagguuq taim-
ma inuuganiktignigman qalliliqsinnaqlugu•nutqaqtiqami,annugaaqtuqtuaqsiruq. An-
nugaaqtuqsagniaqtillugu suagguuqamna,
"Yai-ai! Panigatai. Yai-ai! Panigatai."
Siaqqaalaaqsiruq taamma igluurami. "Yai-
ail Panigatai," taamma.Annugaaqtuqtuanikami, taavruma aDayuklium,
utaqqimmipkaqluni nukaalugminun, siaq-
qaulaniDa pi~~autangiaqsimman amna, aul-
Panigatai. Yai-ai! Panigatai. Paniiq-siqsigugauDa." Taamma. Sunauvva taamma
- --:--:.--::-".---
• _-~_.7
~~---~~~~"~ -._. ., ..:..--===--..... -~ ......- .--
-<.>.o. __ p __ .~. __ ~ --:=:-:;J
_c~~7~~~~~c~~~ --~---=-
-.... ..====::-;;"-~--=--..,...= ......
--:..._ ..... :::::: ....-- -____.:c-
__-= -- -"c=-
~~--~ - ~.~-"~-_ ..-
r:": - --
=--~=---~~~~~d!:::;j:j;i~-~-.:/-7~
_J
67
Tavraukauk, aullaqtuk. Taima tusagnaigman,
sumik uliDisanikamik, pisukataqtuaqsaga-
taaqsiruk uanmun. Kaaqamma, nigiDainmiuk.
Tainna, igliqhutik, tainna uvluq qitiq-
qugniDa aksraksaaDasiaqsimmiugluigliq-
hutik taimma uunnaguutiragaliqlugik,
uinagayaaDaligaqhutik tainna, sanipaktu-
gayaagaliqhutik, siniDailak, tainna pisuka-.tagnialgiffutik, uingaq atuqlugu, nalla-
gugminatiglu uvluqaDDaan.
panni niaquignigaa, aDayukliq pisaqsag-
niaqlugu. Niaqugunminik annautiqaqtuq
aY)ayukliq.
Tavra, susausiiqsuk. Aanguagigmiuk,
aanguaDa taimna tammaDammiuq taavruma
nukaqlium. Aasiasii ilaaptaugli niaqu-
gutiDi aapami tammaqtinmigai.
68
"Aa," aapiyania!)ilgitkaa. Ullaaqsigaak,
ullakkaak. Ullaklugu, paaguraquna. Paa
una a!)iqpalla!)inniqsuq. Aatai! Paa,
mikiniqsuq! Qanugutik ivigisivak? Paak-kaluaq una, uvvauna igaliqagminiqsuq, iglu-
sugrukkaluaq uvva. Alakkaa! Tavrani
itchaqtillugik, ya! Alaqsumi nipu!)aaq-
tignigaak una aaquaksrauraq anianiktig-
niqsuaq! Aaquaksraluuraq. Ya! "Ki! Qai~-
Igliqhutik taimma, putukkitqayalginnami
a!)ayukliq, sinikhuni pisukatallagmi, tu-
paktiqhuni, qiniqtuaqsiruq tamau!)anmun.
Aa! Suagguuq pigna ~galaaq. Manigauraq
pigna igalaaqagniqsuq. Tai nukatchiam
piiigaa (uvvali itquamavaluktaDinminiqsuaq),
un!)asianiktignikkaqtiik, "Ya~ Pikka iga-
·laaq: Ullaglakpuk pigna: Pianiktuguk uvaguk."
---- -- -~ ~ -
"Ii," alJIJagaaalJayuklium.
igruagnigsutik tavra. Ii-ii! Quviqtit-
qayagniqsulJa tavra qai~igruagniqsutik.
lfiuuligrualgififiigsutik."
"Uifiagagnigsutik uvva, sifiiktuallagiagit-
chik qarouIJauvaIJa igluuramnun," aaquak-
sraurag aasiuna. "Ki, kilJuppiglusik isi-
gitchik." Ya! Sivunmun isigulJitkaqsigik;
kiDunmun. Isigatik isigqaaglugitguug uvva
isiglik, "KilJuppig~utik isigitchik,"
tainnagami. Isigatik utinmun, kilJuppiag-
tugutik qamuIJa isigitchik, paakun tavruu-
na." Taimma alJayukliq sivulliulgitchuq.
KiIJuppiagtuqhuni isiqtuq. KiIJuppiaqtug-
hutik isiqtut, qiIJuppiaqhutik. Tainna
isiqtut. Yai! Isiqsagniaghutiglu, araa,
tivragikkalukkut imfia iglu! Aarigaraa!
70
-- --
-
~~:-;;~~=~--~~~~~~~
71
Niqiksraqsrugik. Araa, suagguuq makua
pukuat! Tamarra, niqit! Qanusiusukami,
masuusukami, sunaliqaa niqi.Aarigaa!
Nigiaqsiruk, isigagruaguDitchut, argau-
~itchut, ifiuum argagiDitkail Niqaik
imma ataatalugiik argaglualignik, ui+-
gasuum taamavruma. TaavrumuDa tavra
Nauriaqsugniraaql Tivragigfiiqsuq una
iglu. Uvvauna aaquaksraluuraq kisimgiul-
gififiiqsuq.
"Ki. Kaaktutik, i+isimagiptik, kaak-
tutik." I+isimanigik uuma! "Kaaktu-
tik uvva, kaagniqsutik~" Irnmakii qifi-
fiaDaDfiifituunniiqanuq,uvva i+isimaD-
Duagugnagik. "Kaagniqsutik tavra. Qifi-
navsigfii uvva kaagniqsutik. Ki. Nigi-
fiiuragumautik, niqiksraqsrugniagiptik."
72
�.--,~ -- -,
-"-",._~
-.....-..=-;:...--=::---..::..-:::.. - -:---:--
~==-~=~.'"\""
71
isigniqsuk niqautigiksuamun. Nigiaqsiga-luaqtuk, niqinmakua qanuqilisu:lJitkaqsisu-gaut! Tamarra nigigaluagai nU:lJusu:lJitchutlKiisaimmaagguuq ukuak aqiattuqpuk. Tavra,nigigaluagmagnik nigi:lJaiqsinmigik.
Tavra, nigi:lJaigmagnik, taavruma aanaruuram,nigi:lJaigatagmagnik, tU:lJuittaagiksiv1ugiksiniktuaqtitchaqsagumaaqsigaik. Tukkugik-suk ukuakl Piyaaqunmik sumik itqaa:lJitchuq.
Tavra, aanaruuram uqallautisagataaqsigiknallaqsagataaqsirnmagnik. IIUvva quliaq-tuagutiniagiptik,1I uqallautilgataqlugik,lIuqautisallagnigiptik. Uvva iliptik in-nuk nukaaluuqaqtuatiik. Nukaaluutik taim-ma piyaaquti:lJma,akiqagulgillutik, tainnainuulusi iluqasi aitqugaluagivsi, inuulusiiluqasi piyuminagaluagmiruasii, akiqagu-piagatalgitchuk taapkuak uva:lJapiyaaqutika.
74
UvaDauvva annaktitkiptik, annaktitkivsi.
Qanugurnifiaigaluagaasi, tavra, qanugurnifiai-
galuaqtutik, qanuguminaigaluaqtusi. Nag-
ligivlusi tavra uvaDa annaktitkiptik.
Tavra taapkua, taikkuak ataataruuragiik,
ataataruuragiik taikkuak taikka ifiuqagnai-
lake Inugnik niqillak, qaDapak! Ifiug-
n~k ~ainna piyaqquqtitchiugaqtuak. Tavratakanani tasamani inivsinni tuquguptik
tulautillakkayalgitkaatik, aasi taima niqik-
sraqtaagilutik. Iluqasikiimma pina-
yalgitkaasi, inuulugik taapkua nukatchaa-
tiglu iluqaisa pinayalgitkai!" Tavragguuq
qanuglugik akiitiyuminai~~ugik, qanuqakiqagukhutik taapkuak, ilaa taavruma
aanaruuram piyaaqutiDik, "piyaaqutika
taimma uvaDa ikayuqtikali, akiqagupia-
gatalgi++utik tavra nukaaluiqsitkiptitkin.
Nukaaluutik taimma akigigaik taipkuak.
Nukagiik aDDaqtuk, aapiyaData aDDagaa,
tavra ilitchugiruq. Nukaalutik unnii,
Aasii iliptignun pigiliutipkaqhutik. Ilip-
tik taima piksratik taipkua tautukkatiik
nanuqpaaglu agluqpaaglu. Tavra iliptik
pisik, atakkiataD uvva swmik pisautik-
sraiqsutik." I~isimanigik uuma. "Sumik
annaksautiksraiqsutik, tavra iliptik pisik,
piksratik taimma itqagiyuminauragniag-
niguptitkik. Piigugmiguptitkik taima
pigiyuminainmigitik." Tavrauma aana-
ruuram, aaquluuram uqautigik.
"Ki, tavra annaktutik, iliptik annaktuatik
uvaDa annaktitkiptik. Allam annaktingit-
kaatik tavra uvaDa annaktitkiptik taav-
rumaDDa. Aasii samma itigmiguPtik uqauti-
niagmigiptik."
76
tulakkumifiagniqarnik akiunigmagnik sugin-
gigmigai. Tavra quyaDitkaluagmiuq.
Tavra, tainnaanigniqamik, siquruk. Sinik-
tuk. Uvlaarni itiqami aanaruuraDakta
nigiqqaaglugik sinivsaaquaqsilgitkaik,
aninia+aif~ugguuq aglaan. Aniyumalutik
ukuak piDinmiruak, tukkugikamik. Itqut-
chi+gitchuk, nigi+gitchuk, pukuat allau-
sukamik. Niqi. Kayumisuuragniallagmik,
niqimik nakuuqsrauragniallagmik, aqiagu-
Dik silivittaqtuk.
77
Tavra. Nigiruk, nigigaluaqarnik, siquvsaa-
qummatik, taimma aanaruuraqtik sutilaaDa
nalugaak, imma kuki+ugniagniruq. Siqul-
ginfiamik, sini+ginniqsuk. Sinikhutik,
itiqtilgitkik. Nullautchigiiqsaagutigguuq
ukuak pi+ik. Itiqtinmatik akaDi+gitchuk,
qaummaagik! Tavragguuq una siksrignik
atigiqa~niqsuq. Siksrigaa~niqsuq.
Tavra. AllausukamiD pukuat, qanusiusu-
kamik, niqit ilaDanifi. Nigigait. Tavra,
nigianigatagmagnik, uqallautigik, "Tavra
uvlaakun itiguptik, maaniinniaDitchutik
maaniiqpakkuminainmiutik uvva, aullaqtuk-
srauniagT'l'iutiv..tavral1YJa."Tairnma. "Uvvaag-
laan uqautiniagiptik niisimaugagutik ittuk-srauniaqtutik. Tavra taimani aullagata-
gavsi, aDuniaqsagataqavsi piyumikkiutiani-
Dalgi++usi pigaasi taavruma ataataruuram.
Tavrali tainna piyaqquqtitchiugaqhuni
aDuniaqtuaguvluni. Aasiuvvali uvaDa suu-
Ditkalua~tuaDaa, suitkaluaqtuaDaa, tavra
aglaalli taapkuak uvaDa atangivluDa, ifiu-
givluDa, nanuqpaaglu agluqpaaglu, annak-
kumifiagaluaqtuasii iluqasi, akiqagupia-
gatalgitchuk! Akiunnatik piyumifiai++utik.
Suuramik unnii tavra taamna iniri apuy-yaqagviksi nUDUtchagatagaluakka~aat taap-k~a taavruma ataataruura~, ataatalugiiktaapkuak tutaalugiik nu~utitchagatagalual-gisa~ak inirik. Taapkuak piyaaqutigmauva~a nu~un~iaqsita~ak kavYagiliglutikuva~a, kavyatchakluDa, nagligiv~usi, ki-siptik unnii aDayuqaavsigfiun utillanasuga-lutik pigaluaqtuaDaa, sugisivisigik tairn-rna aDayuqaatik, aDugisivitkiik naaggaqaakiDugagisivitkiik? Ammuuktuaqtutik, aglaanuvva iluanmun aullaqiDagaluaqtutik, tiki-tiktuagik. Tavraasii, samma, uvlaakun aul-laguptik, ayuugniaDitchutik uvarnnifi. Tas-aroma kasugnialgifirnigiktiksuli ataataruuraq.Tainnasuli igluuraqaqtuq, aglaan i~aitchuq,kisirni ittuq. Kisirngiugaluaqtuq sapignaq-tuq aglaan, sapignaqtuq piyaaqutaukkaq-huni. Na~agukk sigaluaqtutik naDagurnifiaifi-rnigiksiksuli. Aasiami uuktugnaqtuq. Tavra
Tavra. sLqukam Lr;Lt.Lqaaqa Lk , "Ki. Uvluq-titkaqsirutik. Itignaqsigaatik. Aul-la~naqsigaatik, maaniitpaitkaqsirutik."Tavra, itqutchiqsitkik. Taqurrifigifimigik,itqutchiqsuk ila!)anin. Pukuanik.
itiguptik tasamma ullagnia~iktik, tikifi-fiLaqi.kt i.k; Narjaqumi.fiai,tkiktik aglaan,utigumifiaitchutikkii. Tavra, ataataruu-ramuttauq taamavrurnuDa utigumifiaifimiutik."
~avra. Uqautisuigiptik, aglaan tavra,"uqautiaqsigik, "Iqsifiaqtuavsum, taamav-rumakii ataataruuram piyaaqunmifiik piyuaq-saqpatik taapkuak nanuqpaak sivulliulugikitqaqqaaqsagalua~isigitik, nallivsik it-qa~umifia~umi taigalua~isigik i+aififiaqunnii, 'Nau!)miipkuak nanuqpaak?' Tavrauqaluksraqtik, 'Nau!)miipkuak nanuqpaak?'
80
Taamna itqaqsallagniagisigigrik~'· Aasii
suli taamna pillugmikpan, piiejrnikpan,
allamik pisalginmikpatiksuli, iqsitchal-
ginmiguptik qanuqsausiigaqsi+ginmiguptik,
itqagisi+ginmigitik taapkuak agluqpaak.
Tainnasuli, 'Nau~ipkuak agluqpaak?' Taap-
kuaksuli, tainna ququulagisigaluagisi+-
gitchutik tairnu~agruinnaq. Akiqaani~aruk,
tusaa~i+gatagasigaatik. Ki," uqautiani-
kamigik kiigik, "Ki, annisitchik. Aasii
anianikkuptik taiku~aqtaallagutik kiDiagu-
rnautik."
Aniruk, qavsuagrugnik avluqtuallakhutik,
kiDiaqtuk. Ki~iaejrnagnik,yai. Suagguuq
ukua sisiqutat. Siksrigrnun tavra in-
ninniqsuk!
Aullaqtuk. Aullaqarnik tavra igluurarnik
'/ -Y!
.},-----...
r--." '7r.2
,I
!
82
tautuktuk, taikka, u~asi~inniqsuq. Na-
Daqsagaluagagigaak, sivungak avigaqtuq.Nuna avigaqtuq. Suitchuq, tautugnagvik-
sraitchuq tasamu~a. Tavra tu~aanun aul-
lagmagnik umigaqtuq. Tavra pisaagi~~auq-
hutik na~aqsagaluagaqtuk, nuna avigaqtuq.
Tairina avikhuni, patiktinman kiisaimmaa
taimma piDasuiqsuagaluaqarnik, na~aguminain-
mikamitku ullaktuagniagaksivaak.
81
Tavra tikitchuk. Tikinmagnik, ya! A~ayu-
qaksrauraquna. Ani~~aniqsuq. "Ki! Iglaat-
chiak sapkuak isiglik." Isiqtuk. Tairnma
tavru~a iniksritkik, paaguragmi iqi~anun.
Tuqlugauraqagniqsugguuq una imani. Tuq-
lugauraqagniqsuq, qanitchauraqagniqsuq.
"Ki! Aquvittitchik. Iglaatchiak sapkuakniginayaqtuk."
--~-==- ~~......~--;::~ -=--.~~
---=....::- :_--'--~
-==~~-~-~~-----=
~~~~'-- .--=------=---.:-·~~~~_-~~3
84
Taimrna. Niqiksraqsrugik. Niqiksraqsrug-
rnatik suagguuq aasii makua ifiuich avati-
Dich. Tainnatun aasiasi aDayukliumguuq
qanuqimna kiifiaIJailui~iqsiqami, "In-
natchinik uvaguk nigilaitchuguk." Aqi-ligai taavuT')a.
Aqiligmagit ataataruuraq uqallaktiqtuq,
"Ya. Imani sapkuak iglaatchiak argua-
R5
nagisiniqpuk. Iglaatchiak ukuak qifiiq-
tuaqtinnayagikka," uqallaktuq. UIJanmi-
nun pakauraaqsiruq. Pakaluuraqhuni, taik-
ka puuqtauramik; iDalugmik puuligauramik
amusiruq. Aatai, suagguuq igfiaqi+au-
tikuluuraq argaT')ifinifiaDipqaqhuni. Amu-
karniuIJqanigrnifiinimaqtiaqsigaa. Imaq-
tiqlugu, araa, suagguuq igfia qilautaa
agliaqsivluni, qanigmifiin tainna imaq-.tiqlugu. Kisaimrnaagguuq uuma kasautiq-
-- ----
//~
sruq~aa. Kasakkami iniksi~aifiniqsiuqlugu
aglilaagaa. Aa, qi~autiqpagu9aa. Kasak~
tuallaqqaaqlugugguuq tavra imaqtigagigaa.
Kiihaimmagguuq uuma aglivaa. Aglianik-
kamiu~, "Iglaatchiak sapkuak qiniqtuaga-
yaqtuk!" Qingaqtuqtuq ataataruuraq tai-mUIJa, "Ki! Iglaatchiak ukuak qiniqtuaga-
yaqtuk!" Uqallaqqaaqhunigguuq qi~augaalu~-
rani kasaktugaa, imiksatitiqtugaa! Imik-.
satitiqtuqqaaqlugu kiiqtuq, "Ki! Iglaat-
chiak ukuak qiftiqtuaglik!" Tainnaittual-
laksaqtillugigguuq paa~at augniqsiaqsivuq.
Aa, augniqsivluni nuigaqsiruggukua
kigutiqpait avanmun kigisiragaqtuat!
IliI)ignun. Tu~i~ignun. Tavragguuq tat-
pauI)a qiqsinmiaqsagaluaqtuk, ataataruuram
qifaunminik tinuraluaqsisugaik! Taavruma
tu~aanun "Ki! Qiniqtuagitchik iqsiala-
~iagutik!"
87
"Yai." Sarvaqtaaqtiqami ataataruuraq, "Yai!
Imani sapkuak iglaatchiak sapignagniq-puk," uqallaktiqtuq. Tainnaqtiqqaaq~uni
qi~autini kasaktulgitkaa, kasaktugaa.
"Ki!" Kiigutigillaan tairnuDa, "Ki! Iglaat-
Taa, tamarragguuq nuna qapquluullaan
isagutisugauk. Tainnagguuq pialaniaq-
hutik nukaqliq una iqsitchagniqsrauniqsuq
kiimma. Itqaniqlaqtuq. Tainna sumik
aapiyani naluksritkiDDapkaqlugu itqaniq-
lakkami uqallaktuq, "NauDipkuak nanuq-paak?" TaimuDaififiaqququqtu~. Tain-
nagluqqaaqtugguuq akungatigun tasamaDDa
nunagruififiagmifipuiruk nanuqpaak, kiggi-
siragaqhutik avanmun. Kiggiragaqhutik
taapkuak isiqsagataqtuak tikififiamikaqsau-
rautigivlugik tammaqtut! Taimma, tam-
maqtut.
Kiipqauragman naipiqtuaqsi~gitchugli
aDayukliq. Naipiqtuqsaqtillugu suag-
guuq manna natiDat asinniaqsi~illagruaq-
huni. Taikka, ataataruuraq tiki~laiganik-
tignigaak. Araa, suagguuq makua qupil-
gut! Araa, sayuagruaqtun! Tikitkaqsi-
gaik. Nunarni avikhuni. Qupilguq sayuag-
ruaqtun imma tipaa qupilguqsugniq. Tain-
naqsagluqqaaqtugguuq aDayuklium itqag-
nisaaDik, "NauDipkuak agluqpaak?" AI]a-
yuqaksrauravlu akungatigun misapqatil-
gitchuk. Misapqatinmagnik kiggisiragaq-
hutik aDayuqaksraurarn tUDaanun isagutiruk.
IsagunDavlutik aDayuqaksrauraq ullakkaak.
chiak ukuak qiniqtuagayaqtuk! Qiniqtuaq-
titchigik!" Kasaktulgitchuq kiigutigil-
laan. Qilautini kasaktuqqaaqlugu kii-
gutigillaan.
90
91
� -~-
"Yaa! SuniaDitkikkaukuak! PiniaDitkip-
Tamanna qupilguiqmiuq.
Kiggisiragaqhutik, kiggisiragaqhutik,
aDayuqaksrauraq tuniugaqsigaluaqtuq,
tik agiupkatkik ukuak.""ArguaDaanigniqsutin iglutuglugilipiifi.". .Kiggisiragaqhutik tikitkaak. Kiisaim-
maagguuq taimma tikirruififiagruifi-
nagaluagmagni qi}aunmifiik karakkaik.
Karagmatik qilautaa taamna aqsaurautigiv-
lugu siqummiyaaqtilgitkaa! Sukailivlutik
tikififiiuraagaqsigaak. Kisaimmaagguuq
una patiktitpuq. Patiktilluni, patik-
tilluni, tunigaluaqtuq. Taimma aDayu-
qaksrauraq aqsaurautivlugu tammaqtuk!
92
93
- -----
-.
-------===========--------~-:======-- --- -
--~-~.-=- ------
Tamrnagman, aniruk. Uanrnun isagutiruk,
aaqpamik. Piuraagvikaaqtik ilisaqqutigil-
laan. I+isagikamitku inigruuraqtik tikit-
kaluagaak, inigruuragua~igniqsuq, igluu-
~aigniqsuq, a~ayuqaatik kinugagaik. Ki~u-gautchiruk aDayuqaamignik.
94
"Eh!" Ig+ualigguuq tairnma qanuqsausiit-
kaluaqami, "Eh! Su~u~luDalisuquvaDa aul-
lagla!Ja. Qavvi~uglu!JauvaDa pilaI)a." Taim-
magguuq tuuqsaqhuni~i aullaqhuni. Suag-
guuq una i~iminik qiniaqsikami qavvi~ug-
niqhunili. Taimmagguuq qavvig+u amaguglu
aulla!Jaruk.
"Eh," i+isagikamitku, qirruktuallakkalua-
qamik a!Jayukliq uqallaktuq, "Eh! Su~ug-
lUDattuquvaDa aullaglaDa. Eh! Ama~ugug-
lUI)auVaDa aulla~laDa." Taimmagguuq ta-mauI)a piDifiun killigruuranun tuuqsallakhuni
suagguuq manna ama~uq aullaqhuni.
-----
97
tavra unipkaagumaaqlu~a inuurua~auvvaunipkaaq taamna taavrumu~a tape-mun nain-
ftasugigaluakkagaa naamapayugmiuq. Uvvakii
unipkaagaaquvlu~a i~iqsrugnigmata uuktuaq-
sagniaqtu~alisamma. Uvvali unipkaagali
taamna uvva taavrurnu~a inugniagasugiga-
luakkaga naamallaktuq. Aasii samma
Tavra unipkaaga tavru~aaglaan isukli~-
~aktuq. Tavra sunauvva taapkuak nuliagiik
kiDullagniqsuk imma sumun tammagniqsuk.
Tavra tavru~aaglaan unipkaaq taamna isu-
qallaktuq. Taavrumu~a tape-mun tavra
iluapiallakpalliqsuq. Unipkaagali tavra
taamna sagluugutigiugallalgitkiga taipkuali
kiimma sagluugutigi~amammarruD. Tavra
pigiisilaa~alu nakuutilaaDalu inuuvli
tusaagumiuD tasamma tusaaniagaa, nakuurua-
mullu pigiitchuamullu igliqtuaq. Aasii
98
piyuminaguma i+avsaagniagiga ayapqutaqaq-
tuksrauniagaluaqtuaq uvva tape-rni taavru-
rnani tape una naisiqhuni piuq.
Tarva.
---- ----. -----
--- --=----=--