1

การประยกตใชตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาอยางประหยด

Application of Economic Order Quantity Model

เสกสรรค ลาตน1 ภทราภรณ เพชรสเขยว1

ยภาพร ตงประสทธ2

บทคดยอ

สนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาอยางประหยด มขอสมมตฐานไววาอตราความตองการเปน

แบบคงท ดงนนสนคาในคลงสนคาจงมปรมาณคงท แตในความเปนจรงมกจะมความไมแนนอนเกดขน ซง

อาจมสาเหตมาจากปจจยอนๆ ของคลงสนคา ถาดาเนนภายใตขอสมมตขางตนแลว การจดการสนคาคงคลง

ในขนตอนตอไปคอทาการหาปรมาณสนคาวาสงเทาไหร และสงเมอใด เพอลดคาใชจายในการสงซอ

นอกจากนการมสนคาไวในคลงสนคายงชวยปองกนการขาดทนทอาจจะเกดขนไดนคอขอดทกลาวมา สวน

ขอเสยคอมการมพนทจดเกบตองมคนคอยดแลรกษา ทาบญชควบคมปรมาณสนคา และทสาคญเงนทน

จะตองนามาใชจายกบของสงเหลานโดยไมสามารถใชประโยชนไดทนท อกทงตวแบบสนคาคงคลงปรมาณ

การสงซอสนคาอยางประหยดถกนามาประยกตใชในรานคาปลก ศนยกระจายสนคาขนาดใหญและผผลต

สนคา เปนตน

คาสาคญ : สนคาคงคลง, ตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด

Abstract

Inventory Order Quantity Saving have Assumed that the demand rate is constant. Therefore, the

warehouse then is be constant but in reality there is often uncertainty. This may be due to other factors of

warehouse. If implemented under the above assumptions. Inventory management in the next step is find

to order how many quantities and order when. To recede the cost of ordering. In addition, a wares in the

warehouse will help fall to lose money that may occur here are the advantages. The downside is that there

is storage space required must have Care people, act account about quantity wares control And most

importantly, the funds have to be spent on these things, not immediately available Can’t use immediately.

In addition to the Economic Order Quantity Model were orders has been applied in Retailer, large

distribution center and manufacturer .

Keywords : Inventory, Economic Order Quantity Model

1\"สาขาสถต\" คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

2 \"อาจารย\" ภาควชาสถต คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

2

1.บทนา

สนคาคงคลง เปนสนทรพยหมนเวยนอยางหนงของธรกจและสาคญคอนขางมากไมวาจะเปนธรกจ

ทเกยวกบการผลตสนคาหรอการใหบรการ สนคาคงคลงเปนปจจยสาคญทสงผลกระทบโดยตรงตอตนทน

และกาไรของบรษท ดงนนสนคาคงคลงจงเปนทรพยสนทมมลคาสงทสดในกลมทรพยสนหมนเวยนของ

การผลตสนคาหรอการใหบรการ ปญหาในการควบคมสนคาคงคลงยงอาจเปนอกหนงสาเหตททาใหธรกจ

เกดความลมเหลวได การมสนคาคงคลงมากเกนไปอาจเกดปญหากบบรษทเพราะทาใหมตนทนในการเกบ

รกษาสนคาทราคาสง เกบไวนานสนคาอาจเสอมสภาพ หมดอาย ลาสมย หรอเกบรกษาไมดไมปลอดภย

ทาใหถกขโมย หรอสญหายไดงาย ตวแบบปรมาณสงซอสนคาอยางประหยด EOQ เปนตวแบบทไดรบ

ความนยมในกลมนกวชาการและธรกจมานานหลายสบป แมจะมหลายตวแปรของ EOQ ทปรากฏใน

งานวจยเพอปรบใหเขากบทางปฏบต แตยงมขอจากดทสาคญประการหนงคอไมคานงถงคาใชจายทเกดจาก

ความเสยงในระบบคลงสนคา คาใชจายเหลานเกยวของกบประเดนดานความยงยนของธรกจ เชนดาน

สงแวดลอม ทางสงคมและผลกระทบทางเศรษฐกจ ถาบรษทเกดเหตการณขาดแคลนสนคาอาจทาใหลกคา

ไปซอสนคากบบรษทอน กจะสงผลเสยทงในระยะสนและระยะยาวนนคอ ลกคาอาจจะไมมาซอสนคาหรอ

ซอสนคาลดนอยลง ดงนนบรษทจะตองมการควบคลมสนคาคงคลงทด กลาวคอควรจะสงสนคาปรมาณท

เหมาะสมและสงเมอใด จงทาใหเกดคาใชจายในการดาเนนการโดยเฉลยตาตอวนตาสดหรอกาไรสงสด อก

ทงทาใหเกดขนาดการสงซอทประหยดทสดตอครง

2.ความสาคญของสนคาคงคลง

2.1 การจดสนคาคงคลง หมายถง การบรหารสนคาคงคลงทดและมประสทธภาพจะทาใหลด

ตนทนของบรษทอยางเหนไดชด การตดสนใจเกยวกบการเกบรกษาสนคาใหมขนาดและประเภทของสนคา

ในปรมาณทเหมาะสม หากสงซอสนคาปรมาณมากเกนไปจะทาใหพนทจดเกบมขนาดไมเพยงพอสงผลให

เกดคาใชจายมากเกนความจาเปน แตถาสงซอสนคานอยเกนไปจะทาเกดสนคาขาดแคลนจะทาใหการผลต

หยดชะงก ซงจะเกดผลไมดตอบรษทและจะทาใหมสนคาผลตออกมาไมทนตอการขาย อาจทาใหลกคาหน

ไปหาคแขงขนตองพจารณาสมดลระหวางความตองการของลกคา ตนทน และคาใชจาย การจดการสนคา

คงคลงจงมวตถประสงค ดงน

1) เพอมสนคาคงคลงปรมาณทเพยงพอกบความตองการลกคา

2)เพอลดคาใชจายของสนคาใหต าทสด และทราบปรมาณสงซอสนคาทเหมาะสม

3) เพอลดคาใชจายการเกบรกษาสนคาโดยการลดปรมาณสนคาคงคลงใหเหมาะสม

สนคาคงคลง หรอสนคาคงเหลอ (Inventory) หมายถง สนคาหรอพสดทกกเกบไวเพอการใชงาน

หรอจาหนายในอนาคต โดยทวไปสนคาคงเหลอทเกบไวในองคการหรอหนวยงานใดๆจาแนกไดเปน 4

ประเภท ไดแก วตถดบและชนสวนเพอการผลต สนคาคงเหลอในระหวางกระบวนการผลต ผลตภณฑ

สาเรจรป และชนสวนของเครองจกรเครองมอตางๆ

3

2.2 นโยบายสนคาคงคลง เพอหาวาจะสงสนคาเมอไหร และสงซอสนคาปรมาณเทาใด ม 4

นโยบายดงน

1.นโยบายสนคาคงคลง (T,Q) หมายถง จะมการจดหาสนคาทกๆ T หนวยเวลา และปรมาณสนคาท

จดหาในแตละครงเทากบ Q หนวย

2. นโยบายสนคาคงคลง (T,S) หมายถง จะมการจดหาสนคาทกๆ T หนวยเวลา และ ปรมาณสนคา

ทจดหาเพอใหระดบสนคากลบขนไปอยท S หนวย

3. นโยบายสนคาคงคลง (s,Q) หมายถง การกาหนดนโยบายใหมการจดหาสนคา เมอระดบสนคาคง

คลงลดลงมาถงระดบ s หนวย หรอตากวา และสงซอปรมาณสนคาทจดหาในครงหนงๆ ม จานวนเทากบ Q

หนวย

4. นโยบายสนคาคงคลง (s,S) หมายถง การกาหนดนโยบายใหมการจดหาสนคา เมอระดบสนคาคง

คลงลดลงมาถงระดบ s หนวย หรอตากวา และปรมาณสนคาทสงซอจะมจานวนใหระดบสนคาคงคลงกลบ

ขนไปอยทระดบ S หนวย

2.3 คาใชจายในระบบสนคาคงคลง

ในการควบคมสนคาคงคลงมวตถประสงคเพอทาใหคาใชจายทงหมดในระบบสนคาคงคลงเฉลย

ตาสด ประกอบดวย 3 สวน ดงตอไปน

1) คาใชจายในการสงซอสนคา Ordering cost (OC) มสตรดงน

OC = K + cQ บาท/คาบเวลา

โดยท K คอคาใชจายในการตระเตรยมหนวยบาท/ครง เปนคาใชจายเรมตนตงแตคา

เอกสาร คาโทรศพท และคาจางพนกงาน

c คอตนทนสนคา

Q คอปรมาณสนคาทสงซอ หนวย/ครง

2) คาใชจายในการเกบรกษา Holding or Carrying cost (HC) มสตรดงน

HC = h Xจานวนสนคาคงคลงเฉลย X ระยะเวลาทเกบสนคา

โดยท h คอคาเกบรกษาสนคา ประกอบดวย 4 สวนคอ สวนทเกดจากเงนทน สวนทเกด

จากพนททใชเกบรกษา สวนการดาเนนงานของสนคาคงคลง และสวนความเสยง

3) คาใชจายเมอสนคาขาดแคลนหรอขาดมอ Shortage cost (SC) มสตรดงน

SC = p X จานวนสนคาขาดแคลนเฉลย X ระยะเวลาทขาด บาท/คาบเวลา

โดยท p คอคาขาดแคลนสนคา ประกอบดวย 2 สวนคอ สญเสยรายไดจากความตองการ

สนคา เสยคาปรบคาใชจายตางๆกรณลกคารอคอยสนคา หนวยบาท/สนคาหนง/หนงหนวยเวลา

4

3. ตวแบบและตวอยางการประยกตใช

3.1 ตวแบบสนคาคงคลง

สนคาคงคลงนนตองตดสนใจ 2 อยางคอจะสงซอสนคาปรมาณเทาไหรและสงซอสนคาเมอใด เพอ

ทาใหคาใชจายในระบบสนคาคงคลงตาสด และประเภททเราสนใจคอประเภทสนคาคงคลงประเภทรายการ

เดยวและคลงเดยวอปสงคคงท (Single-Item Single-Source Inventory System หรอ SISS) คอ ระบบสนคา

คงคลงทพจารณาสนคาเพยงรายการเดยว และสงซอสนคาจากแหลงเดยว

นยามศพทและสญลกษณ

Q คอ ปรมาณสงซอในแตละครง (หนวย/ครง)

D คอ อตราความตองการสนคาเฉลย (หนวยสนคา/หนวยเวลา)

R คอ อตราการผลตสนคาหรออตราการสงสนคา (หนวยสนคา/หนวยเวลา)

L คอ ชวงเวลารอสนคาหรอชวงเวลาสงมอบสนคา (หนวยสนคา)

s คอ จดสงซอ

T คอ คาบของการดาเนนงาน (หนวยเวลา)

3.1.1 ตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด (Economic Order Quantity Model

or Economic Lot Size Model) หรอตวแบบ EOQ

มขอสมมตของตวแบบดงน (ยภาพร ตงประสทธ, 2558)

1)อตราความตองการสนคาทราบคาและคาคงท เทากบ D หนวยสนคาตอหนวยเวลา

2)ชวงเวลาระหวางจดทสงซอสนคากบจดทรบสนคา หรอชวงเวลารอสนคา (Lead time) เปนศนย,

L=0

3)การจดสงสนคาทงหมดในครงเดยว เทากบ Q หนวย

4)ไมยอมใหสนคาขาดแคลน (เมอสนคาในคลงสนคาหมดจะตองสงซอสนคาทนท)

5)จานวนสนคาทสงซอหรอสงผลตในแตละครงเทากน เทากบ Q หนวย

6)ระบบสนคาคงคลงดาเนนงานไปเรอยๆ ไมมวนสนสด

มสตรการหาดงน

ปรมาณสงซอหรอสงผลตสนคาทเหมาะสม Q* = �2𝐾𝐾ℎ

หนวยสนคาตอครง

เวลาระหวางการสงซอสนคาหรอสงผลตสนคาทเหมาะสม T* = 𝑄∗𝐾

หนวยเวลา

จานวนครงทสงซอ = 𝐾𝑄∗

หนวยครงตอหนวยเวลา

คาใชจายในระบบสนคาคงคลงรวมทงหมดเฉลยตาสด

5

AC* = 𝐾𝐾𝑄∗

+ cD + ℎ𝑄∗2

= cD + √2𝐾𝐾ℎ บาทตอหนวยเวลา

ถาชวงเวลารอสนคา L ≠ 0 หนวยเวลา ใหใชสตรดงน

-ระดบสงซอหรอสงผลตสนคาทเหมาะสม s* = Dl - mQ* หนวยสนคา

โดยท m เปนจานวนเตมทใหญทสด ทมคานอยกวาหรอเทากบ 𝐿𝑇∗

- เวลาระหวางการสงซอสนคาทกๆ nT* - L หนวยเวลา ; เมอ n = 0,1,2,..

3.1.2 ตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด กรณยอม ใหสนคาขาดแคลนได

( Shortage Permitted Model)

ขอสมมต ดงน

1)อตราความตองการสนคาทราบคาและคาคงท เทากบ D หนวยสนคาตอหนวยเวลา

2)ชวงเวลาระหวางจดทสงซอสนคากบจดทรบสนคา ไมมชวงเวลารอสนคา (Lead time) เปนศนย,

L=0

3)การจดสงสนคาทงหมดในครงเดยว เทากบ Q หนวย

4)เมอสนคาในคลงสนคาหมด จะยอมใหเกดการขาดแคลนสนคา โดยสนคาทขาดแคลนนน

สามารถจดสงใหลกคาทตดคางในภายหลงได(Backorder)

5)จานวนสนคาทสงซอหรอสงผลตในแตละครงเทากน เทากบ Q หนวย

6)ระบบสนคาคงคลงดาเนนงานไปเรอยๆ ไมมวนสนสด

มสตรการหาดงน

ปรมาณสงซอหรอสงผลตสนคาทเหมาะสม 𝑄∗ = √2𝐾𝐾�ℎ+𝑝ℎ𝑝

หนวยตอครง

ปรมาณสนคาสงสดในคลงสนคาเหมาะสม 𝑆∗ = 𝑄∗ − 𝑞∗ หนวย

ปรมาณสนคาทขาดแคลนทเหมาะสม 𝑞∗ = ℎ𝑄∗

ℎ+𝑝 หนวยตอครง

เวลาระหวางการสงซอหรอผลตสนคาทเหมาะสม 𝑇∗ = 𝑄∗

𝐾 หนวยเวลา

เวลาเกบรกษาสนคาทเหมาะสม 𝑡1∗ = 𝑆∗

𝐾 หนวยเวลา

เวลาขาดแคลนสนคาทเหมาะสม 𝑡2∗ = 𝑠∗

𝐾 หนวยเวลา

คาใชจายในระบบสนคาคงคลงรวมทงหมดเฉลยตอหนวยเวลาตาสด

𝐴𝐴∗ = 𝐾𝐾𝑄∗

+ 𝑐𝐾 + (ℎ(𝑄∗ −𝑞∗)2

2𝑄∗) + 𝑝𝑞∗2

2𝑄∗ บาทตอหนวยเวลา

6

ถาชวงเวลารอสนคา 𝐿 ≠ 0 หนวยเวลา

-ระยะเวลาสงซอสนคา = 𝑛𝑇∗ − 𝐿 หนวยเวลา , n = 0,1,2…………

-ระดบสงซอสนคา = 𝐾𝐿 −𝑚𝑄∗ − |𝑠∗| หนวยสนคา

โดย m = จานวนเตมทใหญทสด ทคานอยกวาหรอเทากบ 𝐿𝑇∗

3.2 ตวอยางการประยกตใช

3.2.1 ตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด (Economic Order Quantity Model

or Economic Lot Size Model) หรอตวแบบ EOQ

กรณศกษารานปทมธาน ดาเนนธรกจคาปลกวสดกอสราง จาหนายอปกรณไฟฟา อปกรณประปา ส

และวสดฮารดแวรชนเลกๆ ซงผวจยเรองนทาการศกษาสารวจและเกบรวบรวมขอมล ผจดทาสนใจศกษา

อปกรณไฟฟาเพราะลกคามความตองการสนคาประเภทนสง

ยกตวอยางการคานวณอปกรณไฟฟาหนงรายการคอขวหอย(ขาว) ตวอยางนเปนไปตามขอสมมต

คอความตองการคงท ชวงเวลารอคอยสนคาเปนศนย ไมยอมใหสนคาขาดแคลนและระบบสนคาคงคลง

ดาเนนการไปเรอยๆไมมวนสนสด ตวแบบนตองทราบคา ดงตอไปน

คาใชจายในการตระเตรยมสนคา (K) มดงน

คาใชจายเงนเดอนบคลากรฝายจดซอ = 12,000 บาท/เดอน

จานวนวนทางาน = 30 วน

วนละ = 8 ชวโมง

คดเปน(12,000/(30×8.5)) = 50 บาท/ชวโมง

คาใชจายการสงซอ/ครง

ระยะเวลา 1 เดอน (25วน× 8 ซม.ทางาน) = 200 ชงโมง

จานวนรายการ = 277 รายการ

จะได(200/277) = 0.72 ชวโมง/รายการ

คดเปน(50 × 0.72) = 36 บาท/ครง

คาใชจายเอกสารในการจดซอ

ใบสงซอ (PO) = 0.90 บาท

คาใชจายโทรศพท/คาอนเทอรเนต ในการจดซอ

คาโทรศพท = 10 บาท/ชวโมง

คาอนเทอรเนต = 6 บาท/ชวโมง

7

คดเปน = 16 บาท/ชวโมง

รวมคาใชจายในการตระเตรยม (K) = 52.78 บาท/ครง

คาใชจายในการเกบรกษา (h) มดงน

คาใชจายพนทจดเกบตอตารางเมตร

คาเชาอาคารเดอน 6,000 บาท (ปละ6,000×12) = 72,000 บาท

บรเวณพนทอาคาร 70 ตารางเมตร / 1 ชน (อาคาร 2 ชน) = 140 ตารางเมตร

ดงนน ตนทนการจดเกบของพนท 72,000/140 =514.28 ตารางเมตร

คานวณคาใชจาย

คาไฟฟาป 2555 =12000 บาท/ ป

พนท 140 ตารางเมตร = 12,000 /140 = 85.71 บาท/ตารางเมตร

รวมคาใชจายในการเกบรกษา = 514.2+85.71 = 599.91 บาท /ตารางเมตร/ป

คานวณคาใชจายการจดเกบรกษาตอชน ยกตวอยางเชน ขวหอย(ขาว)

พนททาการจดเกบ 1 ตารางเมตร = 295 ตว

คาใชจายในการจดเกบวสด = 599.91 บาท / ตารางเมตร / ป

ดงนน คาใชจายในการจดเกบวสดของ ขวหอย (ขาว) = (599.91 / 295 ) = 2.03 บาท / ตว / ป

ความตองการสนคา (D) ไดจากทาการเกบรวบรวมขอมลจากปทผานมา ทาใหทราบความตองการ

ของสนคาขวหอย(ขาว) เทากบ 2028 ชน/ป

การคานวณหาการสงซออยางประหยด (ยกตวอยางการคานวณ EOQ ของสนคา : ขวหอย(ขาว))

จากสตร EOQ* =�2𝐾𝐾ℎ

D = ความตองการสนคาในเวลา 1 ป = 2028 ชน

K= คาใชจายในการสงซอตอครง = 52.78 บาท

h = คาใชจายในการเกบรกษาสนคา = 2.03บาท

ปรมาณการสงซอ Q* = �2×52.78×20282.03

= 324.74 ชนตอครง

เวลาระหวางการสงซอทเหมาะสม T* = 𝑄∗𝐾

คดเปน (324.742028

) = 0.16 ป หรอ ถาคดเปนวน (365×0.16) = 57.33 วน

จานวนครงทสง = 𝐾𝑄∗

= 2028324.74

= 6.24 ครง/ป

8

ตารางท 1 การคานวณหาการสงซออยางประหยด EOQ (อปกรณไฟฟา)

ตารางท 2 เปรยบเทยบการสงซอและคาใชจายของสนคาคงคลงกอนและหลงใชตวแบบ EOQ (อปกรณ

ไฟฟา)

สรปผลการเปรยบเทยบคาใชจายกอนทยงไมไดใชตวแบบปรมาณการสงซอสนคาทประหยด

(EOQ) และหลงใชตวแบบปรมาณการสงซอสนคาทประหยด(EOQ) จะเหนไดวาคาใชจายลดลงจากเดม ซง

ลาดบ รายการสนคา

ความ

ตองการ

สนคา/ป

(ชน) D

ตนทน

สนคา

สนคา/

หนวย c

ตนทนการ

เกบรกษา

(บาท/ตว/

ป) h

ตนทน

การสงซอ

(บาท/ครง)

ปรมาณการ

สงซอท

คมคา(ชน/

ครง) Q*

จานวน

ครงทสง/ป

D/Q*

คาใชจาย

ในการ

เกบรกษา

(บาท/ครง)

คาใชจาย

ในการเกบ

รกษา

(บาท/ป)

คาใชจาย

ในการ

สงซอสนคา

(บาท/ป)

1 ขวหอย(ขาว) 2028 7 2.03 36 324.74 6.24 659.22 4116.84 224.82

2 ขวแปน(ขาว) 1152 9 2.4 36 225.10 5.12 540.23 2764.80 184.24

3 หลอดใส 100w DAIH 696 8 3.53 36 144.27 4.82 509.26 2456.88 173.68

4 ฝา 1(30),2(80),3(50) ชองเกา 2280 7 2.22 36 329.26 6.92 730.96 5061.60 249.29

5 ขวไฟศาล 660 4 4 36 131.97 5.00 527.90 2640.00 180.03

6 ขวไฟ 32w. 228 8 4 36 77.57 2.94 310.28 912.00 105.82

7 ฝา 1(30),2(30)ชองใหม 624 7 2.14 36 175.44 3.56 375.45 1335.36 128.04

8 สตารทเตอร SYN 240 4 1.5 36 129.96 1.85 194.94 360.00 66.48

9 ปล�กแยก 1620 8 2.86 36 244.53 6.63 699.34 4633.20 238.50

10 หลอดใส 40,60,100 PL 240 15 3.43 36 85.94 2.79 294.78 823.20 100.53

11 ฝา 4(30),6(20) ชองเกา วนา 684 18 1.67 36 207.93 3.29 347.24 1142.28 118.42

12 ปล�กเมจก เกา-ใหม pana 900 18 1.87 36 225.40 3.99 421.49 1683.00 143.75

13 สวทซเมจก เกา-ใหม pana 888 18 1.87 36 223.89 3.97 418.67 1660.56 142.78

ลาดบ รายการสนคา

คชจ.ใน

การเกบ

รกษา

(บาท/ครง)

คชจ.ใน

การเกบ

รกษา

(บาท/ป)

คชจ.ใน

การสงซอ

สนคา

(บาท/ป)

คชจ.รวม

(บาท/ป)

ปรมาณการ

สงซอ ท

คมคา(ชน/

ครง)Q*

จานวน

ครงท

ทงหมด/ป

(D/Q*)

คชจ.ใน

การเกบ

รกษา

(บาท/ป)

คชจ.ใน

การสงซอ

สนคา

(บาท/ป)

คชจ.รวม

(บาท/ป)

1 ขวหอย(ขาว) 366.05 4392.56 407.76 4800.32 324.74 6.24 4116.84 224.82 4341.66

2 ขวแปน(ขาว) 263.93 3,167.52 407.76 3575.28 225.10 5.12 2764.80 184.24 2949.04

3 หลอดใส 100w DAIH 229.38 2752.53 407.76 3160.29 144.27 4.82 2456.88 173.68 2630.56

4 ฝา 1(30),2(80),3(50) ชองเกา 466.6 5599.16 407.76 6006.92 329.26 6.92 5061.60 249.29 5310.89

5 ขวไฟศาล 239.96 2879.57 407.76 3287.33 131.97 5.00 2640.00 180.03 2820.03

6 ขวไฟ 32w. 95.99 1151.83 407.76 1559.59 77.57 2.94 912.00 105.82 1017.82

7 ฝา 1(30),2(30)ชองใหม 128.55 1542.63 407.76 1950.39 175.44 3.56 1335.36 128.04 1463.40

8 สตารทเตอร SYN 74.99 899.87 407.76 1307.63 129.96 1.85 360.00 66.48 426.48

9 ปล�กแยก 428.51 5142.09 407.76 5549.85 244.53 6.63 4633.20 238.50 4871.70

10 หลอดใส 40,60,100 PL 75.42 905.01 407.76 1312.77 85.94 2.79 823.20 100.53 923.73

11 ฝา 4(30),6(20) ชองเกา วนา 99.99 1199.82 407.76 1607.58 207.93 3.29 1142.28 118.42 1260.70

12 ปล�กเมจก เกา-ใหม pana 149.98 1799.73 407.76 2207.49 225.40 3.99 1683.00 143.75 1826.75

13 สวทซเมจก เกา-ใหม pana 149.98 1799.73 407.76 2207.49 223.89 3.97 1660.56 142.78 1803.34

33232.05 5300.88 38532.93 29589.72 2056.39 31646.11

กอนใชตวแบบ EOQ

รวม

หลงใชตวแบบ EOQ

9

จะมคาใชจายอปกรณไฟฟา 2 ประเภทคอ คาใชจายในการเกบรกษา(บาทตอป)และคาใชจายในการสงซอ

ทงหมด(บาทตอป)

ตารางท 3 สรปผลเปรยบเทยบคาใชจายในการสงซอและคาใชจายรวมของอปกรณไฟฟา

คาใชจายอปกรณไฟฟา กอนใชตวแบบ EOQ(บาท) หลงใชตวแบบ EOQ(บาท)

คาใชจายในการเกบรกษา(บาทตอป) 33,232.05 29,589.72

คาใชจายในการสงซอทงหมด(บาทตอป) 5,300.88 2,056.39

คาใชจายรวม(บาทตอป) 38,532.93 31,646.11

จากขอมลทไดจากการเปรยบเทยบกอนและหลงใชตวแบบ EOQ จะเหนไดวา คาใชจายรวมตอปของ

อปกรณไฟฟา ลดลง 6,886.82 บาทตอป คดเปนรอยละ 17.87 ของคาใชจายรวมทงหมด

3.2.2 ตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด กรณยอม ใหสนคาขาดแคลนได

( Shortage Permitted Model)

รานพาเจรญเปนรานขายของชา จาหนายสนคาหลายรายการ ผจดทาสนใจสนคาหนงรายการ นนคอนมวว

แดงขนาด 200 มล. ตวอยางนเปนไปตามขอสมมตคอความตองการคงท ชวงเวลารอคอยสนคาเปนศนย ยอม

ใหสนคาขาดแคลนและระบบสนคาคงคลงดาเนนการไปเรอยๆไมมว นสนสด ตวอยางนไมมการ

เปรยบเทยบกอนและหลงใชตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด กรณยอมใหสนคาขาด

แคลนได ตวแบบนตองทราบคา ดงตอไปน

คาเกบรกษาสนคา (h)

-คาเชาสถานทเกบสนคา

พนทวางหลงราน = 0.18 X 0.54 = 0.0972 ตร.ม.

วางนมวนแดงขนาด 200 มล. ในแนวตงได 5 ลง

คดคาเชาเปน = อตราคาเชา x พนทวางสนคา

จานวนสนคาทวาง x 30วน =

30.61 x 0.09725 x 30

= 0.0198 บาท/ลง/วน

ใน 1 ลงม 6 แพค คดคาเชาเปน 0.0033 บาท/แพค/วน

พนทวางหนาราน 0.115 x 0.26 =0.0299 ตร.ม.

สามารถวางนมววแดงขนาด 200 มล. ในแนวตงได 6 แพค

คดเปนคาเชา = 30.61 x 0.0299

6 x 30 = 0.0051 บาท/แพค/วน

รวมคาเชาวางหลงราน+หนาราน =0.0033+0.0051 = 0.0084

-คาเสยโอกาสของเงนทนทซอสนคามาเกบ ววแดงขนาด 200 มล. ราคาแพคละ 47 บาท คด

ดอกเบย = 0.0010 บาท/แพค/วน

10

ดงนนคาเกบรกษาสนคารวมทงหมด 0.0084+0.0010 = 0.0094

ความตองการนมววแดง 200 มล.เฉลยตอวน (D) = 3.9109 แพค

คาขาดแคลนสนคา (p)

-คาสญเสยกาไร เจาของรานสงซอนมววแดงขนาด 200 มล. ทกๆ 4 วน คดเปน 0.75 บาท/แพค/วน

-คาเสอมสภาพของนม จะสงซอครงละ 10 ลงๆ 6 แพค จะมนมหมดอายโดยเฉลย 3 แพค ม

ระยะหางระหวางการสงซอแตละครง 4 วน คดเปน 37.5 บาท/แพค/วน

ดงนนคาขาดแคลนสนคาของนมววแดงขนาด 200 มล. = 0.75+37.5 = 38.25 บาท/แพค/วน

ราคาสนคา c = 47 บาท/แพค

คาตระเตรยมการจดหาสนคา K

-คาจางพนกงาน 2 คน คนละ 4,000 บาท/เดอน ในเดอนมกราคม 2550 สงทงหมด 7 ครง รวม

รายการสนคาทสงซอ 141 รายการ

คาจางพนกงาน = จานวนพนกงาน×อตราเงนเดอน

30 วน ×จานวนรายการสนคทสงซอ ×จานวนครงทสง

= 2×4,00030×141×7

บาท/ครง

= 0.27 บาท/ครง

-คาโทรศพท ใชเวลาในการโทรศพท 392 นาท นาทแรก 2.5 บาท นาทถดไป 0.25 บาทจะได

คาโทรศพท = ((นาทแรก×2.5)+[(นาทถดไป −นาทแรก)×0.25])/(จานวนรายการทสงซอทงหมด×

จานวนใบสงซอ)

= ((7× 2.5)+[(392−7)×0.25])/(141 ×7)

= 0.12 บาท/ครง

ดงนนคาตระเตรยมการจดหาสนคา (K) = 0.27+4.12 = 4.39 บาท/ครง

การหาปรมาณสงซอสนคาทเหมาะสม

Q* = √2𝐾𝐾�ℎ+𝑝ℎ𝑝

= �2(4.39)(3.9109) � 38.25+0.0094(38.25)(0.0094)

= 60.45 แพค/ครง หรอ 10.0745 ลง/ครง

ระยะเวลาสงซอสนคาทเหมาะสม 𝑇∗ = 𝑄∗

𝐾 = 60.44683.9109

= 15.46 วน

ปรมาณสนคาทขาดแคลนทเหมาะสม

𝑞∗ = ℎ𝑄∗

ℎ+𝑝 =

(0.0094)(60.45)0.0094+38.25

= 1.58 แพค/ครง

11

ปรมาณสงสดของสนคาทมในคลงทเหมาะสม S* = Q* - q* = 60.45-1.58 =58.87 แพค

หรอ 9.81 ลง

คาใชจายทงหมดเฉลยตอหนวยเวลาทตาสด

𝐴𝐴∗ = 𝐾𝐾𝑄∗

+ 𝑐𝐾 + (ℎ(𝑄∗ −𝑞∗)2

2𝑄∗) + 𝑝𝑞∗2

2𝑄∗

= (0.39)(3.9109)60.4468

+ (47)(3.9109) �0.0094(60.45−1.1583)2

2(60.45) � +

(38.25)(1.58)2

2(60.45)

= 184.90 บาท/วน

ดงนนจงสรปไดวาจะสงซอนมววแดงขนาด 200มล. ทกๆ 15.46 วน ดวยปรมาณสงซอ 10.07 ลง จะ

ทาใหเสยคาใชจายทงหมดเฉลยตอหนวยเวลาตาสด 184.90 บาท/วน ซงนโยบายสนคาคงคลงนยอมให

นมววแดงขนาด 200 มล. ขาดแคลนได 1.58 ลง

4. สรปผล

สนคาคงคลงตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยด มหลายกรณผศกษาสนใจ

ศกษา 2 กรณคอกรณตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยดและตวแบบสนคาคงคลง

ปรมาณการสงซอสนคาทประหยดยอมใหสนคาขาดแคลนได ซง 2 กรณนขอสมมตฐานทงหมด 6 ขอ

แตกตางกนตรงทขอ 4 คอตวแบบแรกไมยอมใหมสนคาขาดแคลนและตวแบบทสองยอมใหมสนคาขาด

แคลน เมอนาตวแบบสนคาคงคลงปรมาณการสงซอสนคาทประหยดมาประยกตใชกบรานคาปลก รานคา

สง ศนยกระจายสนคาขนาดใหญและผผลตสนคาจะทาใหคาใชจายในระบบสนคาคงคลงตาสด ทาใหทราบ

ปรมาณการสงซอและเวลาสงซอทเหมาะสม อกอยางทาใหเกดความงายและรวดเรวในกระบวนการทางาน

รวมทงทาใหเกดความผดพลาดนอยลง

12

บรรณานกรม

ภาษาไทย

ขนญฐา ภแข. (2549). การควบคมสนคาคงคลง กรณศกษา : รานพาเจรญ. ปรญญาวทยาสตรบณฑต สาขา

สถต มหาวทยาลยขอนแกน

จปพฒน ชกจพาพพฒน. (2555). การหาปรมาณการสงซออยางประหยดสาหรบตวแทนจาหนายลอรถเขน

อตสาหกรรม. วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาห

กรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ

พชร ชวยประดษฐ. (2556). แนวทางการพฒนาบรหารจดการรานคาปลก วสดกอสราง กรณศกษา รานปทม

ธาน. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส มหาวทยาลยหอการคาไทย

พภพ ลลตาภรณ. (2552). การบรหารพสดสนคาคงคลง Inventory Management. (พมพครงท 1). กรง

เทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

อมรศร ดสสร. (2550). การบรหารสนคาคงคลง. (พมพครงท 1). กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ภาษาองกฤษ

Hussam Jawad, Mohamad Y. Jaber, Maurice Bonney.(2015). The Economic Order Quantity model

revisited: an Extended Exergy Accounting approach. Journal of Cleaner Production, 105(1) 64-73