ภาษาซี (ง30243) C Program

บทที่ ผังงานและโฟลว์ชาร์ต

By : Suwanna Attachitvatin (teacher Nice) kru-nice.com

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ผังงาน คือ การเขียนอธิบายขั้นตอนการท างานในลักษณะของรูปภาพตั้งแต่ขั้นตอนแรกถึงขั้นตอนสุดท้าย

1. ความหมายของผังงาน (Flowchart)

1. ท าให้เข้าใจและแยกแยะปัญหาต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น 2. ผู้เขียนโปรแกรมมองเห็นล าดับขั้นตอนวิธีการท างานได้

ชัดเจน 3. สามารถหาข้อผิดพลาดของโปรแกรมได้ง่าย 4. ท าให้ผู้อื่นเข้าใจการท างานได้ง่ายกว่าการดูจากซอร์สโคด 5. ไม่ขึ้นกับภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหนึ่ง ผู้อื่น

สามารถ เรียนรู้และเข้าใจได้ง่าย

2. ประโยชน์ของผังงาน (Flowchart)

ภาษาซี (ง30243) : C Program

3. กฎเกณฑ์ต่าง ๆ เกี่ยวกับผังงาน

1. ผังงานประกอบขึ้นจากสัญลักษณ์ส าหรับการเขียนผังงาน

2. ทิศทางการไหลในผังงาน เขียนจากบนลงล่างและจากซ้ายไปขวา

3. เส้นแสดงการไหล (Flow Line) อาจตัดกันที่ใดก็ได้ 4. การรวมกันของเส้นที่แสดงการไหลตั้งแต่สองเส้นขึ้นไป

อาจน าเอาเส้นทั้งหมดมารวมกันให้เป็นเส้นเดียวก็ได้

ภาษาซี (ง30243) : C Program

3. กฎเกณฑ์ต่าง ๆ เกี่ยวกับผังงาน (ต่อ)

5. สัญลักษณ์ที่ใช้จะเปลี่ยนรูปเป็นอย่างอื่นไม่ได้ 6. ค าอธิบายการท างาน ควรจะให้สั้นและเข้าใจง่าย 7. ค าอธิบายเพิ่มเติม เพื่อให้นักเขียนโปรแกรม

สามารถ เข้าใจได้ง่ายขึ้น ให้เขียนไว้ด้านขวาบนของสัญลักษณ์ผังงาน

8. ผังงานจะแสดงถึงความสัมพันธ์ระหว่างเวลาที่เกิดขึ้นด้วย

ภาษาซี (ง30243) : C Program

6

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช้ ค าอธิบาย

เริ่มต้นหรือสิ้นสุดการเขียนผังงาน

(Terminal)

เริ่มต้นผังงาน

จบผังงาน

รับหรือแสดงข้อมูลโดยไม่ระบุสื่อ

(Input/output)

รับค่าใส่ในตัวแปรชื่อ value1

แสดงค่าจากตัวแปร area

START

STOP

read value1

display area

4. สัญลักษณ์ที่ใช้ในการเขียนผังงาน (ผังงานระบบ)

7

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช ้ ค าอธิบาย

การประมวลผล

(Process)

ค านวณ 2 + B และเก็บไว้

ใน A

การเปรียบเทียบหรือตัวสินใจ

(Decision)

เปรียบเทียบถ้า i มีค่า

น้อยกว่าหรือเท่ากับ 10

A = 2 + B

i <= 10

N

Y

Display i

สัญลักษณ์ผังงานโปรแกรม

8

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช้ ค าอธิบาย

การแสดงผลลัพธ์ทางเครื่องพิมพ์

(Document)

พิมพ์ค่า A ทาง

เครื่องพิมพ ์

การแสดงผลลัพธ์ทางจอภาพ

(Display)

แสดงค่า A, B

บนจอภาพ

print A

display A , B

สัญลักษณ์ผังงานโปรแกรม (ต่อ)

9

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช้ ค าอธิบาย

หมายเหต ุ

(Comment)

หมายเหตุว่า A คืออายุ

รับค่าทางการกดแป้นพิมพ์

(Manual Input)

รับค่า A ทาง

แป้นพิมพ์

read A A = Age

read A

สัญลักษณ์ผังงานโปรแกรม (ต่อ)

10

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช้ ค าอธิบาย

การท างานที่ก าหนดไว้แล้ว เช่น โปรแกรมย่อย (Predefine Process)

เรียกโปรแกรม

ย่อยชื่อ CalGrade

ให้ท างาน

แสดงทิศทางและล าดับของการท างาน

(Flow line)

CalGrade

สัญลักษณ์ผังงานโปรแกรม (ต่อ)

11

สัญลักษณ์ ความหมาย ตัวอย่างการใช้ ค าอธิบาย

จุดต่อเนื่องในหน้าเดียวกัน

(In-Page Connector)

หลังจากพิมพ์ค่า Name

แล้วให้ท าตามที่จุด

ต่อเนื่อง A ซึ่งอยู่ใน

หน้าเดียวกัน

จุดต่อเนื่องที่อยู่คนละหน้า

(Off-Page Connector)

หลังจากก าหนดให้ B

มีค่าเท่ากับ 5 แล้วให ้

ท าตามจุ ต่อเนื่องชื่อ 1

ซึ่งไม่ได้อยู่ในหน้า

เดียวกัน

A

write Name

B = 5

2

สัญลักษณ์ผังงานโปรแกรม (ต่อ)

การเขียนผังงานท่ีดี

1. ทุกผังงานต้องมีจุดเริ่มต้นและจุดสิน้สดุอย่างละหนึ่งจุดเทา่นั้น 2. ทุกสัญลกัษณ์ของผงังาน ต้องมีลูกศรชีท้ศิทางเข้าและลูกศรชี้ทศิ

ทางออกอย่างละ 1 ลูกศร ยกเว้น สัญลักษณ ์>> จุดเริ่มต้นจะมีเฉพาะลูกศรชี้ทศิทางออก สัญลักษณ ์>> จุดสิ้นสุดมีเฉพาะลกูศรชีท้ศิทางเข้า สัญลักษณ ์>> การตัดสินใจมีลูกศรชีท้ศิทางเข้า 1 ทิศทาง และลูกศรชีท้ศิทางออก 2 ทิศทาง

3. ทิศทางของล าดับขั้นตอนการท างาน นิยมเขียนจากบนลงล่างหรอืซ้ายไปขวา

ภาษาซี (ง30243) : C Program

การเขียนผังงานที่ดี (ต่อ)

4. ไม่ควรเขียนเส้นลูกศร เพื่อท าการเชื่อมโยงล าดับขั้นตอนที่อยู่ห่างกันมาก หากจ าเป็นควรใช้สัญลักษณ์จุดต่อแทน

5. การเขียนผังงานในส่วนของการก าหนดค่า หรือการค านวณค่านิยมใช้สัญลักษณ์ลูกศรแทน การใช้สัญลักษณ์เท่ากับ

6. ผังงานควรสะอาด ชัดเจนและเป็นระเบียบเรียบร้อย 7. ควรครอบคลุมทุกขั้นตอน หรือเงื่อนไขของการปฏิบัติงานในงาน

นั้น ๆ 8. ควรมีวิธีการทดสอบผังงาน เพื่อน าไปเขียนโปรแกรมได้ง่ายขึ้น 9. ควรมีชื่อผังงาน ชื่อผู้เขียน วันที่ที่เขียนและเลขล าดับหน้า

ภาษาซี (ง30243) : C Program

5. การเขียนผังงาน มี 2 แบบ

ผังงานระบบ (System Flowchart) เป็นผังงานที่แสดงถึงขั้นตอนการท างานของระบบงานหนึ่ง ๆ

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ตัวอย่างผังงานระบบ งานทะเบียน

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ตัวอย่างผังงานระบบ

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ผังงานโปรแกรม (Program Flowchart) เป็นผังงานที่แสดงถึงขั้นตอนการท างานของโปรแกรมในส่วนของ การรับข้อมูล การค านวณ การแสดงผล

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ตัวอย่างผังงานโปรแกรม ลงทะเบยีนเรียน

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ตัวอย่างผังงานโปรแกรม

เปรียบเทียบผังงานระบบและผังงานโปรแกรม

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ภาษาซี (ง30243) : C Program

ข้อดีของการใช้ผังงาน

• สะดวกต่อการพิจารณาล าดับขั้นตอนในการท างาน • น าไปเขียนโปรแกรมได้รวดเร็วและง่าย • ตรวจสอบความถูกต้องของล าดับข้ันตอนเมื่อเกิดข้อผิดพลาด • ปรับปรุง เปลี่ยนแปลง แก้ไข ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว • ท าให้ผู้อื่นสามารถศึกษาการท างานของโปรแกรมได้ง่าย

และรวดเร็วขึ้น

บทที่ จบการน าเสนอ

การเขียนผังงานและโฟลว์ชาร์ต

ภาษาซี (ง30243) : C Program